ΠΑΝΤΕΙΟ  ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ  ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ  ΚΑΙ  ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ  ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ    

ΤΜΗΜΑ  ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ,  ΜΕΣΩΝ  ΚΑΙ  ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ        

Πρόγραμμα  Μεταπτυχιακών  Σπουδών    «Επικοινωνία,  Μέσα  και  Πολιτιστική  Διαχείριση»  

 Κατεύθυνση:    

«Πολιτιστική  Διαχείριση»            

Οδηγός  Σπουδών    

2014-­‐2015                

Αθήνα,  Οκτώβριος  2014          

2

Δομή  και  οργάνωση  του  ΠΜΣ    Το  Τμήμα  Επικοινωνίας,  Μέσων  και  Πολιτισμού  οργανώνει  και  λειτουργεί  από  το  ακαδημαϊκό  έτος  2014-­‐2015  Πρόγραμμα  Μεταπτυχιακών  Σπουδών  (ΠΜΣ)  με  τίτλο  «Επικοινωνία,  Μέσα  και  Πολιτιστική  Διαχείριση».      Το  Πρόγραμμα  αποτελεί  συνέχεια  και  επέκταση  του  ΠΜΣ  στην  Πολιτιστική  Διαχείριση,  το  οποίο  λειτουργούσε  στο  Τμήμα  Επικοινωνίας,  Μέσων  και  Πολιτισμού  από  το  ακαδημαϊκό  έτος  2002-­‐2003.    Το  ΠΜΣ  «Επικοινωνία,  Μέσα  και  Πολιτιστική  Διαχείριση»  αποτελείται  από  τις  εξής  κατευθύνσεις:  

Α.  Πολιτιστική  Διαχείριση  Β.  Νέα  Μέσα  και  Δημοσιογραφία  Γ.  Επικοινωνία  και  Ρητορική  των  Μέσων  

και  παρέχει  τα  αντίστοιχα  Μεταπτυχιακά  Διπλώματα  Εξειδίκευσης  (ΜΔΕ).    Το  ΠΜΣ  διευθύνεται  από  τον  Διευθυντή  και  επταμελή  Συντονιστική  Επιτροπή,  τους  οποίους  ορίζει  η  Γενική  Συνέλευση  Ειδικής  Σύνθεσης  του  Τμήματος  Επικοινωνίας,  Μέσων  και  Πολιτισμού,  το  αρμόδιο  όργανο  που  αποφασίζει  και  για  τα  κύρια  ζητήματα  φυσιογνωμίας  και  λειτουργίας  του  προγράμματος.    Η  κάθε  μία  από  τις  τρεις  κατευθύνσεις  έχει  ακαδημαϊκή  αυτοτέλεια  και  διευθύνεται  από  τον  Συντονιστή  και  την  Επιτροπή  Κατεύθυνσης.      Κατά  το  ακαδημαϊκό  έτος  2014-­‐2015  λειτουργεί  μόνο  η  κατεύθυνση  «Πολιτιστική  Διαχείριση»  ως  συνέχεια  του  ήδη  από  δεκαετίας  εν  λειτουργία  ΠΜΣ.  Χρέη  διευθύντριας  της  κατεύθυνσης  εκτελεί  η  αναπλ.  καθηγήτρια  Δάφνη  Βουδούρη,  ενώ  την  Επιτροπή  της  Κατεύθυνσης  αποτελούν,  εκτός  από  αυτήν,  οι  επίκ.  καθηγήτριες  Έφη  Φουντουλάκη,  Μαρία  Παραδείση,  Ανδρομάχη  Γκαζή  και  Μάρθα  Μιχαηλίδου.    Η  γραμματειακή  υποστήριξη  του  ΠΜΣ  παρέχεται  από  τη  Γραμματεία  του  Τμήματος,  με  επικεφαλής  τον  κ.  Σταύρο  Καπερώνη.        Κατεύθυνση:  «Πολιτιστική  Διαχείριση»      Σκοπός  της  κατεύθυνσης  «Πολιτιστική  Διαχείριση»  του  ΠΜΣ  «Επικοινωνία,  Μέσα  και  Πολιτιστική  Διαχείριση»  είναι  η  παροχή  εξειδικευμένων  γνώσεων,  η  ανάπτυξη  της  επιστημονικής  έρευνας  και  η  προαγωγή  της  επιστημονικής  γνώσης  στο  πεδίο  της  πολιτιστικής  διαχείρισης,  ευρέως  νοούμενης.  Πρόκειται  για  πρόγραμμα  μεταπτυχιακών  σπουδών  που  λειτουργεί  από  το  ακαδημαϊκό  έτος  2002/03,  αρχικά  υπό  τον  τίτλο  «Πολιτιστική  Πολιτική,  Διοίκηση  και  Επικοινωνία»,  και  είναι  το  πρώτο  στη  χώρα  μας  στο  συγκεκριμένο  πεδίο.      Το  πρόγραμμα  oδηγεί  στη  χορήγηση  Μεταπτυχιακού  Διπλώματος  Ειδίκευσης  (ΜΔΕ)  στην  «Πολιτιστική  Διαχείριση».  Η  χρονική  του  διάρκεια  είναι  τρία  εξάμηνα:  δύο  ακαδημαϊκά  εξάμηνα  διδασκαλίας  και  ένα  εξάμηνο  εντός  του  οποίου  εκπονείται

3

μεταπτυχιακή  διπλωματική  εργασία.      Η  λειτουργία  του  προγράμματος  στηρίζεται  στην  κριτική  θεώρηση  του  πολιτισμού,  στην  πολυεπιστημονική  -­‐  διεπιστημονική  προσέγγιση  και  στη  σύνδεση  θεωρητικών  με  εφαρμοσμένες  γνώσεις.  Παρέχεται  ένα  ευρύ  σύνολο  γνώσεων  και  δεξιοτήτων,  χρήσιμων  σε  όσους  ενδιαφέρονται  να  ασχοληθούν  με  τον  σχεδιασμό  και  προγραμματισμό,  τη  διεύθυνση  και  οργάνωση  πολιτιστικών  φορέων  και  δραστηριοτήτων,  στον  δημόσιο  και  τον  ιδιωτικό  τομέα.  Παράλληλα,  το  πρόγραμμα  επιδιώκει  να  διευρύνει,  μέσω  της  έρευνας,  τα  όρια  της  επιστημονικής  γνώσης  γύρω  από  πεδία  όπως:    §  Οι  θεσμοί,  οι  λειτουργίες  και  οι  δραστηριότητες  του  πολιτισμού  σε  όλες  τους  τις  

διαστάσεις  (αισθητική,  κοινωνική,  νομική,  κανονιστική,  οικονομική,  πολιτική,  ιδεολογική,  κ.ο.κ.).    

§  Οι  αρχές,  οι  διαδικασίες  και  οι  τεχνικές  της  διοίκησης  και  οργάνωσης  πολιτιστικών  οργανισμών.    

§  Τα  ιδιαίτερα  ζητήματα  διοίκησης  και  οργάνωσης  συγκεκριμένων  πολιτιστικών  τομέων,  από  τα  μουσεία  και  την  πολιτιστική  κληρονομιά  ως  τις  παραστατικές  τέχνες  ή  τις  εικαστικές  τέχνες.    

§  Η  πολιτιστική  πολιτική  τόσο  στο  εθνικό  όσο  και  στο  διεθνές  επίπεδο,  οι  διεθνείς  μορφωτικές/πολιτιστικές  σχέσεις  και  η  πολιτιστική  διπλωματία.    

§  Τα  γνωρίσματα  και  οι  ιδιαιτερότητες  της  πολιτιστικής  επικοινωνίας,  των  κοινών  του  πολιτισμού,  της  πρόσληψης  των  πολιτιστικών  αγαθών    

§  Η  πολιτιστική  διάσταση  της  κοινωνίας  της  πληροφορίας  και  οι  εφαρμογές  των  προηγμένων  τεχνολογιών  στην  πολιτιστική  επικοινωνία  και  διαχείριση.    

 Επιδιώκει,  στη  βάση  αυτή,  να  αναπτύξει  μεταξύ  των  αποφοίτων  του  εξειδικευμένα  στελέχη  που  θα  συνδυάζουν  την  ουσιαστική  θεωρητική  κατάρτιση  για  τον  πολιτισμό,  την  πολιτιστική  δημιουργία  και  κληρονομιά,  με  την  εποπτεία  των  πρακτικών,  των  μεθόδων  και  των  κύριων  ζητημάτων  πολιτιστικής  διαχείρισης.      Υποδομές    Το  Πρόγραμμα  αξιοποιεί,  ανάλογα  με  τις  ανάγκες  του:    §  Το  Εργαστήριο  Νέων  Τεχνολογιών  του  Τμήματος  Επικοινωνίας,  Μέσων  και  

Πολιτισμού,  που  διαθέτει  σύγχρονους  ηλεκτρονικούς  υπολογιστές  τύπου  Macintosh  OSX,  συνδεδεμένους  σε  τοπικό  δίκτυο.    

§  Το  ψηφιακό  ραδιοτηλεοπτικό  στούντιο  του  Τμήματος,  που  λειτουργεί  στην  Οδό  Χιλλ  3-­‐5  στην  Πλάκα.    

§  Τη  Βιβλιοθήκη  του  Παντείου  Πανεπιστημίου,  που  διαθέτει    αξιόλογη  συλλογή  επιστημονικών  βιβλίων  και  περιοδικών  εκδόσεων  στις  γνωστικές  περιοχές  του  Προγράμματος,  και  παρέχει  πρόσβαση  σε  ψηφιακή  βιβλιοθήκη  επιστημονικών  περιοδικών  στον  τομέα  των  κοινωνικών,  ανθρωπιστικών  και  τεχνολογικών  επιστημών.  

 

4

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ  ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ  2014/2015    Α  Εξάμηνο  (χειμερινό)   1.  Οργάνωση  και  Διοίκηση  Πολιτιστικών  Οργανισμών:  Γ.  Κλήμης  (Α’  Κύκλου)  2.  Διαχείριση  Ανθρώπινου  Δυναμικού:    Δ.  Ιορδάνογλου  (Α’  Κύκλου)    3.  Πολιτιστική  Διπλωματία:  Χ.  Γιαλλουρίδης  (Β’  Κύκλου)  4.  Οπτικός  Πολιτισμός:  Γ.  Σκαρπέλος  (Β’  Κύκλου)  5.  Κινηματογράφος:  Μ.  Παραδείση  (Β’  Κύκλου)    6.  Παραστατικές  Τέχνες  :  Γ.  Ανδρεάδης  (Β’  Κύκλου)  7.  Μεθοδολογικές  προσεγγίσεις  Μέσων,  Επικοινωνίας  και  Πολιτισμού:  Μ.  Μιχαηλίδου    (υποχρεωτικό)      Β    Εξάμηνο  (εαρινό)    1.  Νομικό  και  Θεσμικό  πλαίσιο  του  Πολιτισμού:  Δ.  Βουδούρη  (Α’        Κύκλου)  2.  Πολιτιστικό  Μάρκετινγκ  και  Επικοινωνία:  Μ.  Τσακαρέστου  (Α’        Κύκλου)  3.  Πολιτιστική  Επικοινωνία  και  Νέες  Τεχνολογίες:  Κ.  Δάλλας    (Α’        Κύκλου)  4.  Ιστορία  της  Τέχνης:  Ε.  Φουντουλάκη  (Β’  Κύκλου)  5.  Μουσειολογία:  Α.  Γκαζή  (Β’  Κύκλου)  6.  Κοινωνιολογία  του  Πολιτισμού:  Μ.  Μιχαηλίδου  (Β’  Κύκλου)    7.  Μουσική  (Β’  Κύκλου)      Σημείωση:  Δεν  διδάσκονται  φέτος  τα  μαθήματα  Οικονομία  του  Πολιτισμού  και  Ιστορία  των  Ιδεών,  λόγω  εκπαιδευτικής  άδειας  των  διδασκόντων.      Από  τα  παραπάνω,  κάθε  μεταπτυχιακός  φοιτητής  επιλέγει  τέσσερα  μαθήματα  ανά  εξάμηνο  και  οκτώ  μαθήματα  συνολικά.  Από  τα  οκτώ  μαθήματα,  τουλάχιστον  δύο  πρέπει  να  είναι  από  τον  κύκλο  Σπουδών  Α  και  τουλάχιστον  δύο  από  τον  Κύκλο  Σπουδών  Β,  ενώ  το  μάθημα  της  μεθοδολογίας  είναι  υποχρεωτικό.  Κατά  τα  λοιπά,  μετά  από  έγκριση  της  Επιτροπής  Κατεύθυνσης,  ο  φοιτητής  μπορεί  να  επιλέξει  ένα  μάθημα  που  προσφέρεται  σε  άλλα  μεταπτυχιακά  προγράμματα  σπουδών  συναφούς  γνωστικού  περιεχομένου  του  Παντείου  Πανεπιστημίου  ή  άλλων  Πανεπιστημίων  των  Αθηνών.      

5

 n  n  Χειμερινό  Εξάμηνο  

   n  n  Οργάνωση  και  Διοίκηση  Πολιτιστικών  Οργανισμών    Γεώργιος-­‐Μιχαήλ  Κλήμης    Σκοπός  του  μαθήματος  είναι  να  προσφέρει  στους  φοιτητές  την  ικανότητα  και  τη  γνώση  που  θα  τους  επιτρέψει  να  ηγηθούν  και  να  διοικήσουν  πολιτιστικούς  οργανισμούς  και  επιχειρήσεις.  Έμφαση  δίνεται    στις  σύγχρονες  προσεγγίσεις  των  θεμάτων  της  διοίκησης,  στην  ανάπτυξη  προσωπικών  και  διαπροσωπικών  ικανοτήτων  διοίκησης  και  ηγεσίας,  ταυτόχρονα  με  μια  ολιστική  κατανόηση  των  οργανισμών/επιχειρήσεων  και  του  μακρο/μικρο-­‐περιβάλλοντος  στο  οποίο  αυτοί  λειτουργούν.       Επικεντρώνεται  στην  επίτευξη  των  στόχων  ενός  οργανισμού  με  αποτελεσματικότητα  και  αποδοτικότητα  και  εξετάζει  τέσσερεις  βασικές  περιοχές:  Σχεδιασμό,  Οργάνωση,  Ηγεσία,  Έλεγχο,  ενώ  επικεντρώνεται  στις  ιδιαιτερότητες  των  πολιτιστικών  οργανισμών,  όπως  αναδεικνύονται  μέσα  από  μελέτες  περιπτώσεων  και  τη  διεθνή  βιβλιογραφία    αρθρογραφία.    ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  

Daft,  R.  2007,  Management,  Cengage  Learning    Bilton,  C.  2007,  Management  and  creativity:  From  creative  industries  to  creative  

management,  Oxford,  Blackwell    Byrnes,  W.J.  2009,  Management  and  the  arts,  Oxford,  Elsevier  

 n  n  Διαχείριση  Ανθρώπινου  Δυναμικού  

Δήμητρα  Ιορδάνογλου    Η  Διαχείριση  Ανθρώπινου  Δυναμικού  αποτελεί  έναν  από  τους  βασικότερους  παράγοντες  για  την  αποτελεσματική  λειτουργία  και  συνεχή  ανάπτυξη  και  ανταγωνιστικότητα  οργανισμών  και  επιχειρήσεων.  Στόχος  του  μαθήματος  είναι  να  εισαγάγει  τους  φοιτητές/τριες  στις  σύγχρονες  θεωρίες  και  πρακτικές  της  Διοίκησης  Ανθρώπινου  Δυναμικού,  δίνοντας  ιδιαίτερη  έμφαση  στους  πολιτιστικούς  οργανισμούς  και  να  αναδείξει  την  αξία  του  δημιουργικού  ανθρώπινου  κεφαλαίου  στο  σημερινό  εργασιακό  περιβάλλον.      

Οι  βασικοί  θεματικοί  άξονες  του  μαθήματος  είναι:  § Σύγχρονες  θεωρητικές  προσεγγίσεις  και  τάσεις  στη  Διοίκηση  Ανθρώπινου  

Δυναμικού  § Ο  ρόλος  του  εργαζόμενου  στις  πολιτιστικές  και  δημιουργικές  βιομηχανίες  § Προγραμματισμός  ανθρώπινου  δυναμικού  –  Rightsizing  vs  downsizing  § Προσέλκυση  και  Επιλογή  προσωπικού  στις  δημιουργικές  βιομηχανίες  § Τα  μέσα  κοινωνικής  δικτύωσης  (social  media)  στην  επιλογή  προσωπικού  και  

η  διαχείριση  της  εικόνας  του  υποψηφίου  (personal  branding)  

6

§ Προετοιμασία  βιογραφικού  και  συνέντευξη  επιλογής    § Εκπαίδευση  και  ανάπτυξη  των  εργαζομένων  πολιτιστικών  οργανισμών  § Συναισθηματική  Νοημοσύνη  και  Επικοινωνία  στο  σύγχρονο  εργασιακό  

περιβάλλον  § Ομαδική  συνεργασία  στην  ψηφιακή  εποχή  –  Εικονικές  ομάδες  § Παρακίνηση,  Δέσμευση  και  Ικανοποίηση  των  εργαζομένων  σε  πολιτιστικούς  

οργανισμούς    Μέσα  από  θεωρητικές  διαλέξεις,  μελέτες  περιπτώσεων  (case  studies)  

πολιτιστικών  οργανισμών,  ατομικές  και  ομαδικές  ασκήσεις  και  διαγνωστικά  εργαλεία,  οι  φοιτητές/τριες  θα  κατανοήσουν  τις  θεματικές  ενότητες  που  διδάσκονται  τόσο  από  την  οπτική  των  επαγγελματιών  ανθρώπινου  δυναμικού  όσο  και  από  την  οπτική  των  εργαζομένων.    ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  

Αυδίκος,  Β.  2014,  Οι  Πολιτιστικές  και  Δημιουργικές  Βιομηχανίες  στην  Ελλάδα,  Αθήνα,  Επίκεντρο  

Baym,  N.  K.  2010,  Personal  Connections  in  the  Digital  Age,  Polity  Hesmondhalgh,  D.  and  Baker,  S.  2013,  Creative  Labour:  Media  work  in  three  cultural  

industries,  London,  Routledge  McKinlay,  A.  and  Smith,  C.  (eds)  2009,  Creative  Labour:  Working  in  the  Creative  Industries  

(Critical  Perspectives  on  Work  and  Employment),  London,  Palgrave  Macmillan  Goleman,  D.  2011,  Η  Συναισθηματική  Νοημοσύνη,  Αθήνα,  Πεδίο  Goleman,  D.  2012,  Η  Κοινωνική  Νοημοσύνη,  Αθήνα,  Πεδίο  Βακόλα,  Μ.  και  Νικολάου,  Ι.  2012,  Οργανωσιακή  Ψυχολογία  και  Συμπεριφορά,  Αθήνα,  

Εκδόσεις  Rosili  Ιορδάνογλου,  Δ.  2008,  Διοίκηση  Ανθρώπινου  Δυναμικού  στις  Σύγχρονες  Οργανώσεις.  Νέες  

Τάσεις  και  Πρακτικές,  Αθήνα,  Κριτική  Μουζά  -­‐  Λαζαρίδη,  Α.Μ.  2006,  Διοίκηση  Ανθρώπινων  Πόρων,  Αθήνα,  Κριτική  

 

7

n  n  Πολιτιστική  Διπλωματία  Χριστόδουλος  Γιαλλουρίδης  Εδώ  και  αρκετά  χρόνια  ο  πολιτισμός  θεωρείται  βασική  συνιστώσα  της  επιστήμης  των  διεθνών  σχέσεων,  είτε  μελετούν  τη  διάσταση  του  πολιτιστικού  ιμπεριαλισμού  (Edward  Said),  είτε  αυτή  της  σύγκρουσης  των  πολιτισμών  (Samuel  Huntington).  Η  θεωρία  των  διεθνών  σχέσεων  και  του  πολιτισμού  καλείται  να  συμβάλει  στην  απάντηση  του  αγωνιώδους  ερωτήματος,  αν  οι  πολιτισμοί  και  οι  θρησκείες  μπορούν  να  είναι  γέφυρες  επικοινωνίας  και  ειρήνης  ή  αντιθέτως  πηγές  συγκρούσεων  που  μπορούν  να  πάρουν  και  βίαιη  μορφή  ή  –  ακόμη  χειρότερα  –  να  οδηγήσουν  και  σε  πόλεμο.       Το  ίδιο  σημαντική  από  την  πλευρά  της  διαχείρισης  του  πολιτισμού  είναι  και  η  Πολιτιστική  Διπλωματία,  ένας  νέος  και  πολλά  υποσχόμενος  κλάδος  με  ιδιαίτερη  αξία  για  μια  χώρα  όπως  η  Ελλάδα  που  βασίζει  πολλά  στην  διεθνή  προβολή  του  πολιτισμού  της.       Η  μελέτη  των  προϋποθέσεων  για  την  άσκηση  της  πολιτιστικής  διπλωματίας  –  για  παράδειγμα  η  ύπαρξη  κοινωνίας  πολιτών  –  η  μελέτη  των  εναλλακτικών  προτύπων  άσκησης  της  Πολιτιστικής  Διπλωματίας  και  η  εξειδίκευση  των  προβληματικών  σε  σχέση  με  την  περίπτωση  της  Ελλάδας  θα  αποτελέσουν  τα  αντικείμενα  του  μαθήματος.      

n  n  Οπτικός  Πολιτισμός    Γιάννης  Σκαρπέλος    H  όραση  είναι  ένα  από  τα  κεντρικά  μέσα  πρόσληψης  του  πολιτισμού,  τόσο  με  την  έννοια  που  του  δίνει  η  ανθρωπολογία,  όσο  και  με  εκείνη  που  του  δίνουν  οι  σπουδές  πολιτισμού.  Το  μάθημα  μελετά  τις  κύριες  προσεγγίσεις  στο  ορατό  και  τη  σύνδεσή  του  τόσο  με  τον  πολιτισμό,  όσο  και  την  πρόσδεσή  του  στο  τρίπολο  εικόνα-­‐γνώση-­‐εξουσία.  

Στη  συνέχεια,  το  μάθημα  εστιάζει  στην  εμπειρική  έρευνα  του  οπτικού  πολιτισμού,  με  παραδείγματα  από  την  υφιστάμενη  βιβλιογραφία,  στην  ανάπτυξη  της  μεθοδολογίας  των  οπτικών  σπουδών,  και  στην  υπολογιστική  ανάλυση  οπτικών  δεδομένων.   ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  

Σκαρπέλος,  Γ.  2013,  Εικόνα  και  Κοινωνία:  Από  την  Κοινωνική  Φωτογραφία  στην  Οπτική  Κοινωνιολογία,  Αθήνα,  Τόπος  

Margolis,  E.  and  Pauwels,  L.  2011,  The  SAGE  Handbook  of  Visual  Research  Methods,  London,  Sage  

Πασχαλίδης,  Γ.  2012,  Τα  Νοήματα  της  Φωτογραφίας,  Θεσσαλονίκη,  University  Studio  Press  Κωνσταντινίδου,  Χ.  2011,  Οπτικός  Πολιτισμός  και  Κοινωνικές  Ανισότητες:  Οι  φωτογραφίες  

πολέμου,  Αθήνα,  Futura  Μπονάρου,  X.  2012,  Οπτικός  Πολιτισμός  και  Τουρισμός:  Αναπαραστάσεις  της  Ελλάδας  στις  

Τουριστικές  Καρτ  Ποστάλ,  Αθήνα,  Παπαζήση    

8

   

n  n  Κινηματογράφος    Μαρία  Παραδείση    Αναδεικνύοντας  την  ιδιαιτερότητα  της  7ης  τέχνης  σε  μια  εποχή  κυριαρχίας  των  οπτικοακουστικών  μέσων,  τo  μάθημα  του  κινηματογράφου  προτείνει  μια  επισκόπηση  των  σημαντικότερων  θεωριών  του  δεύτερου  μισού  του  προηγούμενου  αιώνα,  εστιάζοντας  στις  επιπτώσεις  που  είχαν  στη  θεωρία  του  κινηματογράφου.    

Η  επισκόπηση  αυτή  περιλαμβάνει:  τη  διάκριση  μεταξύ  ρεαλισμού  -­‐  φορμαλισμού/  εξπρεσιονισμού·∙  τη  «θεωρία  του  δημιουργού»·∙  την  αναφορά  στο  στρουκτουραλισμό  και  τη  σημειολογία·∙  τη  β΄φάση  «θεωρίας  του  δημιουργού»·∙  την  αναφορά  στην  ψυχανάλυση,  το  μεταστρουκτουραλισμό  και  τη  γ΄φάση  «θεωρίας  του  δημιουργού»·∙  την  αναφορά  στο  μεταμοντερνισμό·∙  την  παρουσίαση  της  συνεισφοράς  της  φεμινιστικής  θεωρίας  και  τέλος  της  παρουσίαση  της  νεοφορμαλιστικής  θεωρίας.       Θα  ακολουθήσουν  πρακτικές  ασκήσεις  ανάλυσης  ταινιών,  βάσει  κάποιων  από  τα  διδαχθέντα  θεωρητικά  μοντέλα  και  θα  ζητηθούν  ανάλογες  εργασίας  από  τους  φοιτητές.    ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  

Monaco,  J.  2000,  How  to  read  a  film,  Oxford  &  New  York,  Oxford  University  Press  Stam,  R.  2006,  Εισαγωγή  στη  θεωρία  του  κινηματογράφου,  μετάφραση  Κ.  Κακλαμάνη,  

Αθήνα,  Πατάκη  Hill,  J.  and  Church,  P.  (eds.)  1998,  The  Oxford  Guide  to  Film  Studies,  Oxford,  Oxford  

University  Press  Παραδείση,  M.  2006,  Κινηματογραφική  Αφήγηση  και  Παραβατικότητα  στον  Ελληνικό  

9

Κινηματογράφο  (1994-­‐2004),  Αθήνα,  Τυπωθήτω    Bordwell,  D.  1995,  Narration  in  the  fiction  film,  London,  Routledge    Mast,  G.  and  Kawin,  B.  1997,  A  short  history  of  the  movies,  London,  Allyn  and  Bacon    

 n  nΠαραστατικές  Τέχνες    

Γιάγκος  Ανδρεάδης  (με  τη  συνδρομή  του  Δημήτρη  Νάκου)    Το  εργαστήριο  παραστατικών  τεχνών  στοχεύει  στην  εξοικείωση  των  μεταπτυχιακών  φοιτητών  με  τις  δημιουργικές  πρακτικές  και  την  παραγωγή  πιλοτικών  προϊόντων  στα  πεδία  των  παραστατικών  τεχνών,  ούτως  ώστε  να  έχουν  και  ένα  επιπλέον  δείγμα  γραφής  για  την  κατοπινή  σταδιοδρομία  τους.       Ως  παραστατικές  τέχνες  νοούνται,  σύμφωνα  με  το  πνεύμα  του  μεταπτυχιακού  προγράμματος,  σε  πρώτη  γραμμή  εκείνες  που  ενέχουν  το  δημιουργικό  στοιχείο,  δηλαδή  αυτές  του  θεάτρου,  του  κινηματογράφου  και  συμπληρωματικά  τού  βίντεο.    Στο  μάθημα  παραστατικών  τεχνών  έχουν  κατά  καιρούς  παρέμβει  σημαντικοί  σκηνοθέτες,  όπως  ο  Δήμος  Αβδελιώδης,  ο  Παντελής  Βούλγαρης  και  άλλοι.  Οι  εργασίες  των  φοιτητών  βρίσκονται  σε  διάλογο  με  τη  διδασκόμενη  ύλη  και  καρπός  τους  υπήρξαν  ώς  τώρα  πάνω  από  20  ταινίες  μικρού  μήκους,  βίντεο  και  παραστάσεων,  που  προβλήθηκαν  σε  φεστιβάλ  στην  Ελλάδα  και  το  εξωτερικό,  ορισμένες  δε  απέσπασαν  βραβεία  και  διακρίσεις.      

 

10

n  n  Μεθοδολογικές  προσεγγίσεις  Μέσων,  Επικοινωνίας  και  Πολιτισμού    Μάρθα  Μιχαηλίδου    Το  μάθημα  αποσκοπεί    

• Στην  εξοικείωση  των  φοιτητών/τριών  με  το  βασικό  σκεπτικό  των  ποσοτικών  και  ποιοτικών  μεθόδων  έρευνας  στις  σπουδές  επικοινωνίας  και  πολιτισμού  

• Στην  ανάπτυξη  βασικών  ικανοτήτων  σχεδιασμού  εμπειρικής  έρευνας  έτσι  ώστε  να  υλοποιήσουν  βασικές  ερευνητικές  δραστηριότητες  στο  πλαίσιο  της  διπλωματικής  τους  εργασίας,    

• Στην  ανάπτυξη  κριτικής  ικανότητας  όσον  αφορά  τη  δεοντολογική,  ηθική  και  επιστημονική  διάσταση  της  κοινωνικής  έρευνας    

 Θεματικές  ενότητες:    

• Μεθοδολογικές  παραδόσεις:  θεωρητικά  θεμέλια  της  ποσοτικής  και  ποιοτικής  έρευνας  στις  σπουδές  επικοινωνίας  και  πολιτισμού  

• Σχεδιασμός  ποσοτικής  έρευνας:  Μεταβλητές  και  μέτρηση  • Δειγματοληπτική  έρευνα  • Ανάλυση  περιεχομένου  • Σχεδιασμός  ποιοτικής  έρευνας  • Συμμετοχική  παρατήρηση  • Συνεντεύξεις  βάθους  και  ομαδικές  συνεντεύξεις  • Ανάλυση  λόγου  • Οπτικοακουστικές  τεχνικές  • Μελέτη  περίπτωσης  • Μικτές  μέθοδοι  

 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  Babbie,  E.  2011,  Εισαγωγή  στην  κοινωνική  έρευνα,  Αθήνα,  Κριτική  Mason,   Jennifer   2011,   Η   Διεξαγωγή   της   Ποιοτικής   Έρευνας,   μτφρ.   Ελένη   Δημητριάδου,  

επιστ.  επιμ.  Νότα  Κυριαζή,  Αθήνα,  Πεδίο  Robson  C.  2007  Η  έρευνα  του  πραγματικού  κόσμου.  Αθήνα,  Gutenberg.  Wimmer,  R.  D.  and  Dominick,  J.  R.,  Έρευνα  στα  ΜΜΕ:  εισαγωγή,  Αθήνα,  Πεδίο  (υπό  έκδοση)  Κυριαζή,   Ν.   2011,   Η   Κοινωνιολογική   Έρευνα:   κριτική   επισκόπηση   των   μεθόδων   και  

τεχνικών,  Αθήνα,  Πεδίο  Byrne,   D.   and   Ragin,   C.   (Eds)   2009,   The   Sage   Handbook   of   Case   Based  Methods,   London,  

Sage  Creswell,   J.W.,   2009.   Research   design:   Qualitative,   quantitative,   and   mixed   methods  

approaches,  London,  Sage    Deacon,  D.  et  al.,  2007.  Researching  communications:  A  practical  guide  to  methods  in  media  

and  cultural  analysis,  New  York,  Bloomsbury    Hesse-­‐Biber,   S.   N.   &   P.   Leavy   (Eds.)   2004,   Handbook   of   emergent   methods.   New   York,  

Guilford  Press.  Yin,  R.  K.  1994,  Case  study  research  design  and  methods  (2nd  ed.).  Thousand  Oaks,  CA,  Sage.  

 

11

n  n  Εαρινό  Εξάμηνο  

 n  n  Νομικό  και  θεσμικό  πλαίσιο  του  πολιτισμού    

Δάφνη  Βουδούρη    Το  μάθημα  αποσκοπεί  στην  εξοικείωση  των  φοιτητών  με  τη  νομική  προβληματική  και  στη  διερεύνηση  της  διαλεκτικής  σχέσης  δικαίου  και  πολιτικής  στο  πεδίο  του  πολιτισμού.    

Επικεντρώνεται  στην  προστασία  και  διαχείριση  της  πολιτιστικής  κληρονομιάς,  στις  ποικίλες  εκφάνσεις  της  (αρχαίας  και  νεότερης,  κινητής  και  ακίνητης,  υλικής  και  άυλης).  Αναλύονται  κριτικά  οι  κύριοι  άξονες  της  σχετικής  ελληνικής  νομοθεσίας,  στην  ιστορική  της  εξέλιξη  και  σε  συνάρτηση  με  τις  αντίστοιχες  δημόσιες  πολιτικές,  καθώς  και  τα  βασικά  κείμενα  και  οι  νέες  τάσεις  του  διεθνούς  και  του  ευρωπαϊκού  δικαίου.    

Ιδιαίτερο  βάρος  δίνεται  σε  θέματα  όπως  ο  μετασχηματισμός  της  έννοιας  της  προστατευόμενης  πολιτιστικής  κληρονομιάς  ή  το  ζήτημα  της  παράνομης  διακίνησης  αρχαιοτήτων  και  άλλων  πολιτιστικών  αγαθών  και  της  επιστροφής  τους  στη  χώρα  -­‐ή  κοινότητα-­‐    προέλευσης.  Στη  συζήτηση  εντάσσονται  και  οι  διαμάχες  που  έχουν  προκληθεί  διεθνώς  γύρω  από  τα  αντικείμενα  αυτά,  απηχούν  αντιτιθέμενα  συμφέροντα  και  παραπέμπουν  στο  ερώτημα  σε  ποιον  ανήκει  το  παρελθόν,  εάν  ανήκει  σε  κάποιον.        ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  

Βουδούρη,  Δ.  2003,  Κράτος  και  μουσεία.  Το  θεσμικό  πλαίσιο  των  αρχαιολογικών  μουσείων,  Αθήνα-­‐Θεσσαλονίκη,  εκδ.  Σάκκουλα  

Brodie,  N.  et  al  (eds),  2008,  Archaeology,  Cultural  heritage  and  the  antiquities  trade,  Gainesville,  University  Press  of  Florida  

Cuno,  J.,  2008,  Who  owns  antiquity?  Museums  and  the  battle  over  our  ancient  heritage,  Princeton,  Princeton  University  Press  

Hoffman,  B.  (ed.)  2006,  Art  and  Cultural  Heritage.  Law,  Policy,  and  Practice,  Cambridge    &  New  York,  Cambridge  University  Press  

Greenfield,  J.  2007,  The  Return  of  Cultural  Treasures,  Cambridge,  Cambridge  University  Press  Forrest,  C.  2010,  International  Law  and  the  Protection  of  Cultural  Heritage,  London,  

Routledge  Merryman,  J.H.  2009,  Talking  about  the  Elgin  Marbles.  Critical  Essays  on  Cultural  Property,  

Art  and  Law,  The  Netherlands,  Kluwer  Law  International  O'Keefe,  P.  J.  and  Prott,  L.  V.  2011,  Cultural  Heritage  Conventions  and  Other  Instruments  :  A  

Compendium  with  Commentaries,  Institute  of  Art  and  Law,  Builth  Wells  Τροβά,  Ε.  (επιμ.)  2004,  Η  πολιτιστική  κληρονομιά  και  το  δίκαιο,  Αθήνα-­‐Θεσσαλονίκη,  εκδ.  

Σάκκουλα  Vrdoljak,  A.-­‐  F.  2006,  International  Law,  Museums  and  the  Return  of  Cultural  Objects,  

Cambridge,  Cambridge  University  Press    Χαμηλάκης,  Γ.  2012,  Το  Έθνος  και  τα  Ερείπιά  του.  Αρχαιότητα,  αρχαιολογία  και  εθνικό  

φαντασιακό  στην  Ελλάδα,  Αθήνα,  εκδόσεις  του  Εικοστού  Πρώτου  

   

12

n  n  Πολιτιστικό  Μάρκετινγκ  και  Επικοινωνία  

Μπέττυ  Τσακαρέστου    Σεμιναριακό  μάθημα  που  στηρίζεται  σε  δημιουργικά  και  ερευνητικά  projects  αξιοποιώντας  τη  συμμετοχή  στα  κοινωνικά  δίκτυα  και  την  έρευνα  πεδίου  με  συμμετοχή  σε  δημιουργικές  δράσεις:  events,  παρεμβάσεις,  πολιτιστικά  και  τεχνολογικά  γεγονότα,    που  οργανώνονται  μέσα  στην  πόλη  οργανισμούς,  ομάδες,  επιχειρήσεις,  startups,  networking  events,  που  είναι  σε  εξέλιξη.  

Σκοπός  του  μαθήματος  είναι  να  συζητήσουμε,  να  ερευνήσουμε,  να  πειραματιστούμε  και  να  συμμετέχουμε  στις  νέες  μορφές  επικοινωνίας  (digital,  social  media  advertising,  storytelling,  gamification),  συμμετοχής  (engagement)  και  μάρκετινγκ  (inbound  marketing,  mobile  marketing)  στην  εποχή  των  κοινωνικών  δικτύων  και  του  mobile  web.    Εχουμε  ως  γενικό  πλαίσιο  αναφοράς  μια  κοινωνία  και  οικονομία  που  στηρίζεται  όλο  και  περισσότερο  στη  συν-­‐δημιουργία  (co-­‐creation),  τη  συνεργασία  και  την  καινοτομία,  τον  πειραματισμό  και  το  μοίρασμα  (sharing  economy)  εμπειριών,  γνώσεων,  προιόντων  και  υπηρεσιών  (collaborative  production/  collaborative  consumption).  

Πεδίο  δράσης  και  σκέψης  είναι  οι  πόλεις  ως  ανοιχτές  και  δυναμικές  πλατφόρμες  συν-­‐δημιουργίας  και  καινοτομίας  για  διαφορετικές  μορφές  οργάνωσης,  σχεδιασμού  και  δημιουργίας  προιόντων  και  υπηρεσιών-­‐  χώροι  πολιτισμού,  ομάδες  με  ανατρεπτική  (disruptive)  πολιτιστική/  κοινωνική  δράση,  επιχειρήσεις  και  startups  που  φιλοδοξούν  να  «αλλάξουν  τον  κόσμο»,    co-­‐working  hubs,  networking  events,    mobile  apps,  city  apps.  

Το  σεμινάριο  σάς  προσκαλεί  σε  ένα  ζωντανό  εργαστήριο  συν-­‐δημιουργίας  και  υλοποίησης  των  ιδέων  σας.    Κεντρικές  θεματικές  • Smart  Cities,  Networked  cities,  City  Branding:  Το  city  branding  αποτελεί  τον  

κεντρικό    ερευνητικό  και  δημιουργικό  άξονα  του  σεμιναριακού  μαθήματος.    • Σύνδεση  με  την  ψηφιακή  εποχή  και  το  συμμετοχικό  διαδίκτυο  /  τις  ανοιχτές  

πλατφόρμες/το  mobile  web/  social  media  • Συν-­‐δημιουργία  (co-­‐creation)  • Mobile  Culture  και  συνεργατική  κατανάλωση  (collaborative  consumption)  • Ομαδικό  Project  City  Experiential  Branding    • Co-­‐Create  Smart  Athens/  Startup  Athens    ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  

Bhalla,  G.  2010,  Collaboration  and  Co-­‐Creation:  New  Platforms  for  Marketing  and  Innovation,  Springer  

Botsman,  R.  and  Rogers,  R.  2010,  What’s  Mine  its  Yours:  The  Rise  of  Collaborative  Consumption,  The  Harper  Business  

Florida,  R.  2012,  The  Rise  of  the  Creative  Class  Revisited.    Basic  Books  French,  Y.  and  Runyard,  S.  2011,  Marketing  and  Public  Relations  for  Museums,  Galleries,  

Cultural  and  Heritage  Attractions,  Routledge    Gansky,  L.  2012,  The  Mesh:  Why  the  Future  of  Business  is  Sharing,  Portfolio  Trade  Holt,  D.  and  Cameron,  D.  2010,  Cultural  Strategy:  Using  Innovative  Ideologies  to  Build  

Breakthrough  Brands,  Oxford  University  Press  

13

Kabani,  S.  and  Bogan,  C.  2012,  The  Zen  of  Social  Media  Marketing,  Ben  Bell  Books  Kotler,  Ph.  2010,  Marketing  3.0:  From  Products  to  Customers  to  the  Human  Spirit,  Wiley  McGonical,  J.  2011,  Reality  is  Broken:  Why  Games  Make  Us  Better  and  How  they  Can  Change  

the  World,  Penguin  Shirky,  C.  2011,  Cognitive  Surplus.  How  Technology  Makes  Consumers  into  Collaborators,  

Penguin  Books  

   

     

n  n  Πολιτιστική  επικοινωνία  και  νέες  τεχνολογίες  Κωστής  Δάλλας    Η  αυξανόμενη  σημασία  της  πληροφορίας  για  τη  συγκρότηση  των  πρακτικών  παραγωγής  της  γνώσης,  του  νοήματος  και  των  πολιτισμικών  ταυτοτήτων  πιστοποιείται  στο  σύνολο,  σχεδόν,  των  πρακτικών  τόσο  των  σύγχρονων  μουσείων  και  των  οργανισμών  που  ασχολούνται  με  τη  διαχείριση  και  την  αξιοποίηση  της  πολιτιστικής  κληρονομιάς,  όσο  και  των  ατομικών  υποκειμένων  που  

14

ενεργοποιούνται  ως  «κοινό»  του  πολιτισμού,  ως  «χρήστες»  των  νέων  μέσων  επικοινωνίας  και  ως  κοινότητες  πρακτικής  και  ενδιαφέροντος  στο  αναδυόμενο  ψηφιακό  περιβάλλον.    

Αποσκοπώντας  στη  διερεύνηση  αυτής  της  σχέσης,  το  μάθημα  εισηγείται,  καταρχήν,  ένα  θεωρητικό  πλαίσιο  εννοιολόγησης  της  πληροφορίας  και  της  επικοινωνιακής  λειτουργίας  της  στο  πεδίο  της  πολιτιστικής  κληρονομιάς.  Εξετάζει  ζητήματα  θεωρίας  και  πρακτικής  της  πολιτισμικής  τεκμηρίωσης  και  ψηφιακής  επιμέλειας  συλλογών  μέσω  μιας  ιστορικής  προσέγγισης  της  συλλεκτικής  των  μουσείων,  των  πρακτικών  περιγραφής  και  καταλογογράφησης  και  των  διαφορετικών  επιστημονικών  παραδόσεων  ανάλυσης  τεχνημάτων  από  τη  σκοπιά  της  αρχαιολογίας,  της  ανθρωπολογίας  και  της  ιστορίας  της  τέχνης.  Αξιολογεί  πώς  οι  τεχνολογίες  της  πληροφορίας  διαφοροποιούν  τη  λειτουργία  των  μουσείων  ως  τόπων  επιμέλειας  των  τεχνών,  ως  υποδομών  της  ανθρωπιστικής  έρευνας  και  ως  οργανισμών  της  μνήμης  –  θεματοφυλάκων  της  «αυθεντικότητας»  και  της  πνευματικής  διατήρησης  του  παρελθόντος.  Τέλος,  προσεγγίζει  κριτικά  τις  επιπτώσεις  της  διαδραστικότητας  και  της  αφηγηματικότητας  στη  γνωστική  και  παιδευτική  πρακτική  των  μουσείων,  των  τεχνολογιών  δυνητικής  πραγματικότητας  και  «περιβάλλουσας  ευφυϊας»  στην  ανάδυση  της  συγκινησιακής  λειτουργίας  των  εκθέσεων  και  των  χώρων  κληρονομιάς,  και  του  κοινωνικού  λογισμικού  (τεχνολογίες  εξατομίκευσης,  Web  2.0,  και  σημασιολογικού  ιστού)  στη  χειραφέτηση  και  ενδυνάμωση  του  κοινού  των  μουσείων  και  της  πολιτιστικής  κληρονομιάς  μέσω  της  ενίσχυσης  της  αμφίδρομης  επικοινωνίας  και  της  συμμετοχής  τους  στη  συγκρότηση  του  νοήματος.  

Το  μάθημα  οργανώνεται  με  βάση  την  πραγμάτευση  θεμελιωδών  εννοιών  και  λειτουργιών  σχετικών  με  την  (υλική  κυρίως)  πολιτιστική  κληρονομιά  –  τα  μουσειακά  αντικείμενα,  τον  ανθρωπογενή-­‐ιστορικό  χώρο,  τα  πνευματικά  τεκμήρια  του  παρελθόντος,  προσεγγίζοντας  αφενός  τη  «γενεαλογία»  των  πρακτικών  με  τις  οποίες  συνδέθηκαν,  αφετέρου  τη  λειτουργία  τους  στην  ψηφιακή  εποχή.  Στηρίζεται  στη  μελέτη  της  διεθνούς  βιβλιογραφίας  και  στην  εξοικείωση  με  τις  τρέχουσες  εφαρμογές  της  πληροφορικής  στην  ψηφιακή  διατήρηση  της  πολιτιστικής  κληρονομιάς  και  στην  πολιτιστική  επικοινωνία.  

 n  n  Ιστορία  της  Τέχνης    

Έφη  Φουντουλάκη      Οι  αλλαγές  του  καλλιτεχνικού  γούστου  θεωρούνται  συχνά  αποτέλεσμα  αυστηρά  προσωπικών  επιλογών.  Όμως,  ο  τρόπος  με  τον  οποίο  συμβαίνουν  αυτές  οι  αλλαγές,  καθώς  και  οι  αιτίες  τους,  προκαθορίζονται  στην  πραγματικότητα  από  εξωτερικούς  παράγοντες.  Κάθε  αισθητικό  σύστημα  συνδέεται  με  ένα  σύνολο  δυνάμεων  θρησκευτικής,  πολιτικής,  εθνικής,  οικονομικής,  πνευματικής  τάξεως.  Το  σύστημα  αυτό  καθορίζει  τόσο  την  καλλιτεχνική  δημιουργία  όσο  και  τον  τρόπο  με  τον  οποίο  βλέπουμε  την  τέχνη  του  παρελθόντος  —  διαδικασίες  ταυτόχρονες,  συμπληρωματικές  και  αδιαχώριστες.  Καθορίζει  επομένως  και  τη  δημιουργία  των  μουσείων,  ως  ένδειξη  των  πολύπλοκων  σχέσεων  που  αναπτύσσει  ο  πολιτισμός  με  

15

την  ιστορία  του,  ως  χώρο,  ως  όργανο,  ή  ως  πλαίσιο  μνήμης.       Σε  αυτό  το  πλαίσιο  εξετάζεται  το  εάν  και  κατά  πόσον  η  μοντέρνα  τέχνη  ανέτρεψε  τους  παραδοσιακούς  εικαστικούς  κώδικες,  ή  εάν  η  θέση  αυτή  στηρίζεται  σε  έναν  από  τους  μύθους  της  ιδεολογίας  του  μοντερνισμού.  Εξετάζεται  επίσης  η  δημιουργία  του  ισπανικού  Μουσείου  από  τον  βασιλιά  Louis  Philippe  στο  Παρίσι  το  1838,  ως  εύγλωττο  παράδειγμα  της  πολυπλοκότητας  των  λόγων  και  των  συνθηκών  ίδρυσης  ενός  μουσείου.      ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  

Haskell,  F.  1976,  Rediscoveries  in  Art,  London,  Phaidon  Press  Ltd.    Nochlin,  L.  1991,  The  Politics  of  Vision,  London,  Thames  and  Hudson  Ltd.    Art  in  Theory  1815-­‐1900.  An  Anthology  of  Changing  Ideas,  Edited  by  Charles  Harrison  and  

Paul  Wood  with  Jason  Gaiger,  Blackwell  Publishers  Ltd.,  Oxford,  U.K.,  1998.    Seigel,  J.  1986,  Bohemian  Paris.  Culture,  Politics  and  the  Boundaries  of  Bourgeois  Life,  1830-­‐

1930,  Viking  Penguin  Inc.  Jullian,  R.  1979,  Le  mouvement  des  arts  du  romantisme  au  symbolisme,  Albin  Michel,  Paris,    Δασκαλοθανάσης,  N.  2004,  Ο  καλλιτέχνης  ως  ιστορικό  υποκείμενο  από  τον  19ο  στον  21ο  

αιώνα,  Αθήνα,    Άγρα  Λοϊζίδη,  Ν.  1992,  Απόγειο  και  κρίση  της  πρωτοποριακής  ιδεολογίας,  Αθήνα,  Νεφέλη    Φουντουλάκη,  Έ.  2005  [1998],  Επαναφορά  στον  Greco,  Αθήνα,  Νεφέλη    Damisch,  H.  2000,  L’amour  m’expose,  Yves  Gevaert  Editeur  Argan,  G.  C.  και  Bonito  Oliva,  A.  2014,  Η  μοντέρνα  τέχνη  (1770-­‐1970)  και  Η  τέχνη  στην  καμπή  

του  21ου  αιώνα,  Πανεπιστημιακές  Εκδόσεις  Κρήτης  και  Ίδρυμα  Τεχνολογίας  και  Έρευνας  

 

     

16

 n  n  Μουσειολογία    

Ανδρομάχη  Γκαζή    Το  µάθηµα  αποτελεί  εισαγωγή  στη  µουσειολογία  και  διαρθρώνεται  γύρω  από  τέσσερις  βασικούς  άξονες:    

§ Oριοθέτηση  της  έννοιας  του  µουσείου    § Επαγγελµατισµός  και  δεοντολογία  στη  λειτουργία  των  µουσείων    § Διαχείριση  µουσειακών  συλλογών    § Μουσείο  και  επικοινωνία    

Τα  επιµέρους  θέµατα  που  αναλύονται  είναι:    § Η  βασική  ορολογία  και  οι  βασικές  έννοιες  της  µουσειολογίας    § Η  ιστορική  εξέλιξη  του  µουσείου  ως  θεσµού  σε  παγκόσµιο  επίπεδο    § Οι  τάσεις,  τα  προβλήµατα  και  οι  προοπτικές  των  µουσείων  στην  Ελλάδα  και  

αλλού  § Ζητήµατα  δεοντολογίας  και  επαγγελµατισµού  στη  λειτουργία  των  µουσείων    § Θέµατα  διαχείρισης  συλλογών  και  µουσείων    § Το  κοινό  των  µουσείων    

o Έρευνα  κοινού    o Έρευνα  αξιολόγησης    

§ Ζητήµατα  επικοινωνίας  µέσα  και  έξω  από  το  περιβάλλον  του  µουσείου    o Μοντέλα  επικοινωνίας  και  η  εφαρµογή  τους  στο  χώρο  του  µουσείου    o Εκθέσεις  (θεωρία  και  πράξη)    o Άτυπη  µάθηση  στο  περιβάλλον  του  µουσείου    

 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  

Benett,  T.  1995,  The  Birth  of  the  Museum.  History,  theory,  politics,  London,  Routledge  Black,  G.  2009,  To  Ελκυστικό  Μουσείο.  Μουσεία  και  Επισκέπτες,  Αθήνα,  Πολιτιστικό  Ίδρυμα  

Ομίλου  Πειραιώς  Macdonald,  S.  (επιμ.)  2012,  Μουσείο  και  Mουσειακές  Σπουδές,  Αθήνα,  Πολιτιστικό  Ίδρυμα  

Ομίλου  Πειραιώς  Merriman,  N.  2000,  Beyond  the  Glass  Case:  The  Past,  the  Heritage  and  the  Public,  University  

of  London,  Institute  of  Archaeology  Μπούνια,  Α.  2009,  Στα  Παρασκήνια  του  Μουσείου.  Η  διαχείριση  των  μουσειακών  

λειτουργιών,  Αθήνα,  Πατάκης  Μπούνια,  Α.  και  Γκαζή,  Α.  (επιμ.)  2012,  Εθνικά  Μουσεία  στη  Νότια  Ευρώπη.  Ιστορία  και  

Προοπτικές,  Αθήνα,  Καλειδοσκόπιο  Νικονάνου,  Ν.  2010,  Μουσειοπαιδαγωγική.  Θεωρία  και  Πράξη,  Αθήνα,  Πατάκης    

17

     

n  n  Κοινωνιολογία  του  Πολιτισμού    Μάρθα  Μιχαηλίδου    Το  μάθημα  προσφέρει  μια  επισκόπηση  των  κύριων  θεωρητικών,  μεθοδολογικών  και  ερευνητικών  τάσεων  στο  γνωστικό  αντικείμενο  της  κοινωνιολογίας  του  πολιτισμού,  από  την  ανάδυση  της  κουλτούρας  ως  διακριτής  έννοιας  στο  πλαίσιο  της  ερμηνευτικής  κοινωνιολογίας  μέχρι  την  ανάπτυξη  της  σύγχρονης  κοινωνιολογίας  του  πολιτισμού.    

Η  μελέτη  της  κουλτούρας  και  του  πολιτισμού  έχει  αποτελέσει  κεντρικό  αντικείμενο  των  σύγχρονων  κοινωνικών  επιστημών,  και  ιδίως  της  λεγόμενης  ερμηνευτικής  σχολής  της  κοινωνιολογίας.  Βασισμένη  σε  αυτές  τις  εννοιολογικές  και  ιστορικές  καταβολές,  η  σύγχρονη  κοινωνιολογία  του  πολιτισμού  επικεντρώνεται  στην  εξέταση  της  κουλτούρας  και  του  πολιτισμού  ως  χώρων  κοινωνικής  διαφοροποίησης,  ιδιαίτερα  μάλιστα  μετά  τη  λεγόμενη  πληροφοριακή  επανάσταση  από  το  τέλος  του  20ου  αιώνα  και  μετά  και  τη  σύγχρονη  άνθηση  των  πολιτιστικών  ή  δημιουργικών  βιομηχανιών.    

Το  μάθημα  δομείται  πάνω  σε  δύο  βασικούς  αναλυτικούς  άξονες:  αφενός  τον  άξονα  της  διερεύνησης  σύγχρονων  πρακτικών  παραγωγής  της  κουλτούρας  και  αφετέρου  τον  άξονα  της  διερεύνησης  της  σχέσης  του  πολιτισμού  με  άλλους  παράγοντες  κοινωνικής  διαφοροποίησης.        ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  Becker,  H.  S.  1982.  Art  Worlds.  Los  Angeles,  University  of  California  Press.  Bennett,  T.  &  Frow,  J.  2008.  The  Sage  handbook  of  cultural  analysis.  London,  Sage.  

18

Bennett,  T.  2008.  Culture,  class,  distinction.  London,  Routledge.  Bennett,  T.,  Grossberg,  L.,  Morris,  M.  &  Williams,  R.  K.  (Επιμ)  2005.  New  keywords:  a  revised  

vocabulary  of  culture  and  society.  Malden,  MA,  Blackwell  Binder,  A.  J.  2008.  Cultural  sociology  and  its  diversity.  Thousand  Oaks,  Calif;  London,  Sage.  Bourdieu,     P.   2002.   Η   Διάκριση:   κοινωνική   κριτική   της   καλαισθητικής   κρίσης.   Μτφ.   Κ.  

Καψαμπέλη.  Αθήνα,  Πατάκης  Cunningham,  S.  2004.  "The  Creative  Industries  after  Cultural  Policy:  A  Genealogy  and  Some  

Possible  Preferred  Futures."  International  Journal  of  Cultural  Studies  7(1):  105-­‐115.  Crane,   D.   1994.   The   sociology   of   culture:   emerging   theoretical   perspectives.   Oxford,  

Blackwell  Publishers.  Hesmondhalgh,  D.  and  Baker,  S.  2013,  Creative  Labour:  Media  work  in  three  cultural  

industries,  London,  Routledge  Jacobs,  M.  and  Nancy  Weiss  Hanrahan,  eds.  2005.  The  Blackwell  Companion  to  the  Sociology  

of  Culture.  Malden,  Mass,  Blackwell.    McRobbie,   A.   1999.   In   the   culture   society:   art,   fashion,   and   popular   music.   London,  

Routledge.  Peterson,  R.  A.  1976.  "The  Production  of  Culture."  American  Behavioral  Scientist  19(6):  669-­‐

684.  Pratt,   A.   C.   2004.   "The   Cultural   Economy:   A   Call   for   Spatialized   'Production   of   Culture'  

Perspectives."  International  Journal  of  Cultural  Studies  7(1):  117-­‐128.      

n  n  Μουσική    Χαρίκλεια  Τσοκανή  Ιστορία  και  ερμηνεία  της  νεώτερης  δυτικής  μουσικής  παράδοσης  Το  μάθημα  αυτό  απευθύνεται  όχι  μόνο  στον  φοιτητή  τον  εξοικειωμένο  με  το    συντακτικό  και  τη  γραμματική  της  δυτικής  μουσικής  παράδοσης,  αλλά  και,  γενικότερα,  στον  φιλόμουσο  φοιτητή.  Στόχος  του  είναι  να  αναδείξει,  με  τη  βοήθεια  φιλοσοφικών  εννοιών,  τα  ερωτήματα  εκείνα  που  αφορούν  τη  φύση  της  μουσικής,    καθώς  και  τις  κοινωνικοιστορικές  χρήσεις  της  στο  πλαίσιο  της  δυτικής  παράδοσης,  κυρίως,  από  τον  17ο  αιώνα  έως  σήμερα.  Στο  επίκεντρο  του  ενδιαφέροντός    μας  βρίσκονται  τα    εξής,  πολύ    επίκαιρα,  ζητήματα:  α)  Η  μουσική  είναι  ήχος  (εννοούμενος  ως  res  extensa)  ή    γλώσσα;    β)  Η  μουσική  είναι  τέχνη  που  κατ’  εξοχήν  εκφράζει  το  συναίσθημα  ή  τέχνη  εντός  της  οποίας  η  έννοια  του  ωραίου  εκφράζεται    δυναμικά;               Με  τα  ερωτήματα  αυτά  συνδέεται  άμεσα  και  το  κεντρικό,  στον  τομέα  της    μουσικής,  ερώτημα  της    εποχής  μας.  Είναι  η  μουσική  μέσον  μετάδοσης  μηνυμάτων    ή,  ακόμη,  και  εναρμόνισης  ψυχικών  καταστάσεων  ή  μήπως  στην  τέχνη  αυτή  διακρίνεται  ένας    ευρύτερος  πολιτισμικός  προορισμός;         Οι  βασικοί  άξονες  γύρω  από  τους  οποίους  θα  αναπτυχθεί  η  εξέταση  των  πιο  πάνω  ζητημάτων  είναι  οι  εξής:  α)  Μουσική  και  γλώσσα,  β)  Η  μουσική  ως  επικοινωνία.      ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  

Adorno,  Th.  2011,  Φιλοσοφία  της  νέας  μουσικής»,  Αθήνα,  εκδ.  Νήσος,    Χέγκελ,  2002,  Αισθητική  της  Μουσικής,  Αθήνα,  Εστία  Χάνσλικ,  Ε.  2003,  Για  το  ωραίο  στη  μουσική,  Αθήνα,  Εξάντας  Attali,  Z.  1978,  Θόρυβοι,  Αθήνα,  Κέδρος  

19

Foundations  of  music  history,  ed.  Cambridge  University  Press,  1985.  Watzalawick,  P.,    Helmick  Beavin,  J.  and  Jackson,  Don  D.  1967,  Pragmatics  of  Human  

Communication,  New  York,  W.W.  Norton  &  Company        

 

20