Υπογλώσσιο #81 ὕψος
38
Υπογλώσσιο #81 ὕψος ἤ τοῦ ὕψους ἤ τοῦ βάθους Εισαγωγή Προτίμηση ακραίων περιπτώσεων η φράση ἤ τοῦ ὕψους ἤ του βἀθους. Τέτοιες ακραίες διαζεύξεις είναι συχνές στην παροιμιογραφία. πβλ. Ελευθερία ἢ Θάνατος, ἢ παπάς-παπάς ἤ ζευγάς-ζευγάς, ἤ μικρός-μικρός παντρέψου ἤ μικρός καλογερέψου. Αλλα και η ετιμηση που χαιρει ο ψηλός εναντι του κοντού. Βλ. Κοντή γυναίκα περδικα,ψηλή καραμαντάνα ψηλός άντρας σάν άγγελος, κοντός πομπή και γάνα. 154.271 Το ὕψος αποτελεί τον πρωταγωνιστή της μελέτης μας. Επιφυλάσσομαι να επανέλθω για το αντίθετο του ύψους, το βάθος. Σημασία Χαρακτηριστικό προσώπου ή αντικείμενου που αφορά την απόσταση του από το έδαφος. Προκειμένου περί προσώπων πρέπει αυτά να είναι σε όρθια θέση. Ανάστημα. Κν. Μπόι (από το τουρ. Boy ) Ετυμολογία υψι : επίρρ../επίθ..: «ψηλός, ψηλά» {Όμηρος, Ησίοδος). Σύνηθες πρώτο συνθετικό σε πολλές λέξεις: ύψιβρεμέτης «που βροντά από ψηλά, από τον ουρανό» (Όμηρος, Ησίοδος), υψιζυγός για το Δια «με ψήλο θρόνο ή θρόνο στα ψηλά» (Όμηρος, Ησίοδος), υψίθρονος των θεών (Πίνδαρος), υψίκερως με ψηλά κέρατα για ελάφι [Οδύσσεια και αλλού ), υψίκομος με ψηλές κορφές , για δέντρα (Ομηρ. κα), Υψιπέτηλος «με φύλλα που σηκώνονται ψηλά» (Ομηρ..), υψιπέτης (Όμηρος.) αλλά και υψιπετής (Ε.) «που πετάει ψηλά», υψιπύργος «με ψήλους πύργους » (Σιμωνίδης, Ησύχιος),και άλλα. Με έκπτωση του ι-ώτα : ύψ-αύχην «αυτός που σηκώνει το λαιμό του», απ όπου « qui fait le fleer » (E., Πλάτωνος - Φαίδρος. 253 d, etc.), και ρήμα ύψαυχενέω, -ίζω «σηκώνω κεφάλι, faire le fler» μεταγ., υψαυχής «έχω υψηλά τον αυχένα, υψαυχέω (S.) ; υψερεφής «με υψηλή σκεπή» (Όμηρος) κ.α. Φράσεις ἠ θα νικήσουμε και θα θριαμβεύσουμε ή θα καταβαραθρωθούμε! Το λέμε και για άτομα με απρόβλεπτη απόδοση ή συμπεριφορά. ἤ τοῦ ὕψους ἤ τοῦ βάθους Τα υψηλά μέρη. Μεταφορικώς μεγαλεία. ΦΡ οι κριτικοί τον ανέβασαν στα ύψη. Συνώνυμα: στο Ζενίθ, στον κολοφώνα της δόξης Πβλ. Ερωτόκριτο για της αστάθεια της Τύχης: Οντε στα ύψη μας πετάς, τα χαμηλά γυρεύγεις. Τα ύψη Επίρρημα και ουδέτερο του επιθέτου ψηλός < υψηλός. ψηλά 81 ύψος Σάββατο, 27 Ιουλίου 2013 4:16 πμ ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 1
Transcript of Υπογλώσσιο #81 ὕψος
Υπογλσσιο #81 ψος το ψους το βθους
Εισαγωγ Προτμηση ακραων περιπτσεων η φρση το ψους του βθους. Ττοιες ακραες διαζεξεις εναι συχνς στην παροιμιογραφα. πβλ. Ελευθερα Θνατος, παπς-παπς ζευγς-ζευγς, μικρς-μικρς παντρψου μικρς καλογερψου. Αλλα και η ετιμηση που χαιρει ο ψηλς εναντι του κοντο. Βλ. Κοντ γυνακα περδικα,ψηλ καραμαντνα ψηλς ντρας σν γγελος, κοντς πομπ και γνα. 154.271
Το ψος αποτελε τον πρωταγωνιστ της μελτης μας. Επιφυλσσομαι να επανλθω για το αντθετο του ψους, το βθος.
Σημασα
Χαρακτηριστικ προσπου αντικεμενου που αφορ την απσταση του απ το δαφος. Προκειμνου περ προσπων
πρπει αυτ να εναι σε ρθια θση. Ανστημα. Κν. Μπι (απ το τουρ. Boy )
Ετυμολογα
υψι : επρρ../επθ..: «ψηλς, ψηλ» {μηρος, Ησοδος). Σνηθες πρτο συνθετικ σε πολλς λξεις: ψιβρεμτης «που βροντ απ ψηλ, απ τον ουραν» (μηρος, Ησοδος), υψιζυγς για το Δια «με ψλο θρνο θρνο στα ψηλ» (μηρος, Ησοδος), υψθρονος των θεν (Πνδαρος), υψκερως με ψηλ κρατα για ελφι [Οδσσεια και αλλο ), υψκομος με ψηλς κορφς , για δντρα (Ομηρ. κα), Υψιπτηλος «με φλλα που σηκνονται ψηλ» (Ομηρ..), υψιπτης (μηρος.) αλλ και υψιπετς (Ε.) «που πετει ψηλ», υψιπργος «με ψλους πργους » (Σιμωνδης, Ησχιος),και λλα.
Με κπτωση του ι-τα : ψ-αχην «αυτς που σηκνει το λαιμ του», απ που « qui fait le fleer » (E., Πλτωνος - Φαδρος. 253 d, etc.), και ρμα ψαυχενω, -ζω «σηκνω κεφλι, faire le fler» μεταγ., υψαυχς «χω υψηλ τον αυχνα, υψαυχω (S.) ; υψερεφς «με υψηλ σκεπ» (μηρος) κ.α.
Φρσεις
θα νικσουμε και θα θριαμβεσουμε θα καταβαραθρωθομε! Το λμε και για τομα με απρβλεπτη απδοση συμπεριφορ.
το ψους το βθους
Τα υψηλ μρη. Μεταφορικς μεγαλεα. ΦΡ οι κριτικο τον ανβασαν στα ψη. Συννυμα: στο Ζενθ, στον κολοφνα της δξης Πβλ. Ερωτκριτο για της αστθεια της Τχης: Οντε στα ψη μας πετς, τα χαμηλ γυρεγεις.
Τα ψη
ψηλ
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 1
Επρρημα και ουδτερο του επιθτου ψηλς < υψηλς. Χσε ψηλ κι αγνντευε! Το χεσιμο εναι η αποβολ, η πτση των κοπρνων. Δεν μπορε κνεις να χεσει προς τα νω (ψηλ). Πβλ. Ανβηκε ψηλ, πταξε ψηλ την πτρα.
Οι φρσεις : Χσε ψηλ κι αγνντευε.• Χσε ψηλ κι αγνντευε και πτα βοτσαλκια.• Εναι οξμωρες και ανητες. Το «ψηλ» πρπει να γραφε «ψιλ» με την ννοια του ολγα, μικρ ποστητα. ννοια συνθης περισστερο για χρηματικ ποσ. Απ την εποχ που τα καρβια δεν διθεταν αππατους και το χσιμο γνονταν απ την κουπαστ. Κατασκεασμα επηρεασμνο απ την λανθασμνη φρση.
Απ τα ψηλ στα χαμηλ και απ τα πολλ στα λγα. Και Ερωτκριτο: πντα ναι στα ψηλ φωθι και τσι φτερογες καιγει κεινου που τανημπορετα και ταφταστα γυρεγει.
Ο υψν εαυτον εναι ο υπερφανος (αυτς που θελει να φανεται υπερνω των λλων, ο υψαχην).
Αυτος ταπεινωθσεται και ο ταπεινν εαυτν αυτς υψωθσεται. Η Αγ. Γραφ βριθει απ φρασεις που υψνουν και ταπειννουν.
ο Φαρα θλει υψσει την κεφαλν σου και θλει σε αποκαταστσει εις το υποργημ σου· και θλεις δσει το
ποτριον του Φαρα εις την χερα αυτο κατ την προτραν συνθειαν, τε σο οινοχος αυτο·
Θες του πατρς μου, και θλω υψσει αυτν.
Εξοδος 15.2
Επειδ, εν σε ψωσα εκ του χματος, και σε κατστησα ηγεμνα επ τον λαν μου Ισραλ, συ περιεπτησας εις
την οδν του Ιεροβομ, και καμες τον λαν μου Ισραλ να αμαρτση, δι να με παροργσης δι των αμαρτιν αυτν, Α Βασ. 16:2
ψσω σε, Θες μου βασιλες μου, κα ελογσω τ νομ σου ες τν ανα κα ες τν ανα το ανος.
Ψαλ. 144,1
Η εξ ψους βοθεια
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 2
Η εξ ψους βοθεια
Το γνωστ ολυμπιακ θλημα
Στθηκε στο ψος του
Εξφρασε ευθαρσς τη γνμη του προβαλε τις αντιρρσεις του . ψωσε το ανστημα του
Κατι το οποιον επραξες εναι αναντιστοιχο με το αναστημα σου. Δεν εχεις φερθει αναλογα με το υψος σου. Το υψος δηλνει τον ενηλικο αλλα και τον μεγαλοπρεπ.
Κριμα στο μπι σου
Φτανουν τοσες; (ελιες,φακς,δραχμες, ξυλις)-
Οοοουυ! Και υπερυψουτε! Δηλ. Ναι ναι με το παραπανω, εναι πλεον απ αρκετς.-
Απαντται στην Η Ωδη του Επιταφιου ως σνηθες ρεφραιν-
ν Παδες ελογετε, ερες νυμνετε, λας περυψοτε, ες πντας τος ανας. Δηλ. Ατν [το θε ] τ παιδι ν ελογετε, ο ερες ν νυμνετε κα λας ν περυψνει ες λους τος ανες. Εξ ου και ο Υψιστος.
Υπερυψουτε
Μεγαλνω
Τον παρακαλεσα, το ικετευσα
Επεσα στα ποδια του
Συνωνυμο του αισθανομαι κατπτωση.
Η πτωση εναι το πεσιμο δηλαδη η στση που σε ριχνει στο εδαφος,
που μειωνει το ψος. Συννυμα . Ειμαι πτωμα! Ειμαι πιττα, λυμα
Αισθνομαι πεσμνος
Ταπεινα χωρις υπερηφανεια. Εχοντας αφαιρεσει το κρανος με τα φτερα που του προσδιδει υψος και μεγαλεο. Βλ. και την αντιστοιχη Ιταλικη φραση
abbassare le ali Lo stesso che abbassare la cresta , cioè smettere la superbia e assumere un atteggiamento
modesto e remissivo. Η και το ηρθε σα βρεγμνη γτα.
Με κατεβασμενα τα φτερα
Για να τον ταπεινσει Κθετι που με μεινει εναι μειονεκτικο, καταλογζεται στα μεον μου, και εγω αισθνωμαι μειωμνος.
Με σκοπο να τον μεισει
Μου εξυψωσε το ηθικο
Εδ το υψος εναι το πρεπον αναστημα το αναλογο με το αξιωμα του.
Στθηκε στο ψος του
Να ικανοποιησουμε τις απαιτσεις των τρεχουσων συνθηκων.
Πρεπει να αρθομε στο υψος των περιστασεων
Θα καταφρουμε να σηκωθουμε ορθιοι (μτφ);
Θα καταφερουμε να ορθοποδσουμε
Φουσκνει σα δινος
Υπερηφανεεται βλ. Συμπεριφορ που συνοδευεται απο αυξηση του υψους και του ογκου.
Ανλογες εκφρσεις ισχουν και για το παγνι («μας κνει το παγνι»)
Ο [ιν]Δινος (γαλοπουλα κορκος) δεν χει τσο ματαιδοξα συναισθματα. Επιδικει την αξηση του γκου με ξεδπλωμα των φτερν, πργμα που ισχει και στ παγνια, με σκοπ το εκφοβισμ του αντιπλου αντεραστ. Το διο καναν και οι αρχαοι Ελληνες πολεμιστς φορντας ψηλ λοφα στα κρνη τους και βζοντας κουδονια, αποτρπαια σχδια και ντονα χρματα στις ασπδες τους αλλ το διο κνουν και οι Ινδινοι της Αμερικς.
Η ΦΡ. Εγινε τορκος πιθαντατα να ηταν εγινε κορκος = θυμωσε, ερεθιστηκε.
Ψλωσε.
Λγεται παρηγορητικ για χοντρ παιδ. Θα το ρξει [το πχος σε] μπι. Δηλ. θα μετατρψει αργτερα το πχος σε
ψος αναστματος. Το μπι - ανστημα χρησιμοποιεται και ως μονδα μτρησης ψους πως και λλα μρη του σματος (πδι, πχης, δκτυλο). Ο λιος ταν επνω σαμε δυο μπγια.
ριξε μπι
Κρμα σε Αντρονκη, κρμα στο μπι σου αντρπιασες μενα κ λον το σι σου.
Αιδς! Ντροπ! κανες κτι ανξιο του αναστματος σου, της καταγωγς σου, της προσωπικτητας σου.
Δημοτικ
Κρμας στο μπι σου.
Το τργωνο χει τρα ψη. εναι αι κθετοι που ξεκινον απ κθε κορυφ αγμεναι προς την αντικεμενη πλευρ. Το σημεο της τομς αυτν των καθτων λγεται ορθκεντρο.
Το ψος του τριγνου.
Παροιμες Κοντ γυνακα πρδικα, ψηλ καραμαντνα ψηλς ντρας σν γγελος, κοντς πομπ και γνα. 154.271
Υποβιβασμος του θηλεως και υπερυψωση του αρρενος, απηχουσα την νοοτροπια της εποχης. Η περδικα θεωρειται κομψη και εναι χιλιοτραγουδισμνη. Καρα+μαντανα =μεγλη αγελαδα (πως καρα πουτνα, καρα σεβντας κλπ το προθεμα καρα- εδ εναι μεγεθυτικο πβλ. καρα-κιτσαριο, καρα-κατλκα κλπ).
ταν υποκψεις ο λλος, ο ισχυρς, το εκμεταλλεεται.9585.148
Αν δε γονατιζε η γκαμηλα δεν θα την φορτωνανε
Παργωγα
Υψηλτατος
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 4
Υπερθετικς του επιθτου υψηλς ( χων μεγλο ψος). τσι προσαγορεονται οι πργκιπες ετε εναι ννοι και κουτσοβελα (δελφνοι) ετε τποτε κρεμανταλδες. Βλ. και Μεγαλειτατος Συν. Μπολς απ το μπι πως και σολς (απ σι ευγενους καταγωγς)
Υψηλτατος
Ο σκτος Ο υψηλς καλεσμενος = ο τιμμενος, ο επιτιμος , η Υψηλ Πλη = τα ανκτορα του Σουλτνου, ψηλ επιταγ = με διαταγ ανωθεν, απ τα αντερα κλιμκια.
υψηλς
Υψιπετς
Υψηλφρων
Υψικμινος
Η κατακρυφος απσταση κποιου γεωγραφικο σημεου απ την επιφνεια της θλασσας. Υψομετρικς καμπλες λγονται οι καμπλες που συνδουν τα σημεα με το διο υψμετρο και βοηθον στο να αντιληφτομε την κλση των ανωφερειν ενς βουνο.
Υψμετρο, Υψομετρικς
Ττλος του θεο που εναι ανητος (ο ττλος, τουλχιστον για τους μονοθεστς). Οι χριστιανο εναι μονοθεστς. ψιστος εναι παραθετικ του υψηλς και σημανει ο πιο ψηλς απ λους. Μα δεν υπρχουν λλοι θεο βρε ευλογημνοι πατρες. νας εναι ο Θες, ουκ σονται σοι θεο τεροι πλην εμο.
ψιστος
Υψι-
Απαρμφατο του υψω. Το δικαωμα του υψον εναι το δικαωμα για πανωσκωμα οικοδομς.
Υψον
Υψηλς τπος. Δημδες : ψηλματα
Πσα χρνια πρασα κι σπρισα και γρασα πνω στα ψηλματα βσκοντας τα πρβατα.
Πβλ. Ζαχαρα Παπαντωνου ο ΓεροΒοσκος
ψωμα
Συγγενικ
Οι βασιλες ονομζονται μεγαλειτατοι (υπερθετικς του ανυπρκτου μεγαλεος). Η προσφνηση πρθηκε απ τη Δση (Majesty, Mageste). Οι Βυζαντινο προσφωνοσαν τον Βασιλα: "Το μεγαλεον Σου", " Βασιλεα Σου". πχ. Ναι! Η βασιλεα Σου Ναι το Μεγαλεον Σου = Ναι μεγαλειτατε (ορθτερο) Ναι Βασιλε! τσι τον ττλο μγας απκτησαν και μερικο Μεγαλειτατοι , νθα Μγας = Σουπερ-ντουπερ Μεγαλειτατος και κατ καννα και μεγλο κθαρμα. (Μγας Ναπολων, Μγας Αλξανδρος, Μγας Θεοδσιος, Κρολος ο Μγας κλπ). Ο Μγας Αλξανδρος ειχε ψος 1,50 μτρο2069.60.
Ο πιο κοντς βρετανς μονρχης ταν o Κρολοσ Α'. Εχε ψος 1,44 μ. (πριν αποκεφαλιστει).2068.15 Αλλ και ο Μγας Ναπολων δεν φημζονταν για το αναστημ του. Μην αμφιβαλετε μως τι τους δο τελευταιους πους αποκαλοσαν «Μεγαλειοτατε»
Μεγαλειτατος
Μεγαλεα
Επθετο (ο και η) το μεγαλειδες. Συνθως λμε μεγαλειδης παρλαση, συγκντρωση κλπ
Μεγαλειδης
ομησεν δ λες ς τ’ αετς ψιπετεις, ς τ’ εσιν πεδον δ δι νεφων ρεβεννν ρπξων ρν’ μαλν πτκα λαγων ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΣ 22.310
Αυτος που εναι πτωχς (αρχ. πτξ) δεν εναι υπερφανος, δεν εναι υψαχην. Ο πτωξ ηταν αυτς που πτσσεται, διπλωνεται, πεφτει, ταπεινουται, αρα μειωνει το υψος του. Χαρακτηρισμος του λαγο.
Πτωχς
Σημανει σκωμα, ανβασμα (παρση σημαας), υπερηφνεια. Επ (επνω) + αρω. Επηρμνος εναι ο περφανος , αυτς που χει ψηλ το κεφλι.
Οχ φ' μν ατος ξετε τους πολιτευμενους; ο ταπεινσαντες αποπμψετε τους νυν επηρμνους; ο μμνησθ' τι ουδες πποτε πθετο πρτερον δμου καταλσει, πριν αν μεζον των δικαστηρων σχση;
Αισχνης -Κατ Κτησιφντος 235
παρση
Η φραση σημαινει επαναστατ, ξεσηκνωμαι, εν εχω κτω το κεφλι σημαινει ειμαι υποτελς, υποτακτικς, υποταγμνος.
Σηκνω κεφλι
Με αυτ τη σημασια περασε στους χριστιανους υμνωδος.
'Υψωσον κρας χριστιανν ορθοδξων και κατπεμψον εφ’ ημς τα ελη σου τα πλουσα.
Ετσι σε χριστιανικς παρακλσεις η φρση «ψωσον κρας» σημανει χρισε την νκη.
αφο με τα κρατα (βοκινα) σλπιζαν, σηκνοντας τα ψηλ, ταν νικοσαν με τα κρατα πιναν κρασ σε
νικητριες ευωχες.
Πβλ. ΦΡ. Ηπιε τα κρατ του αναλογο του νεωτερου «ηπιε τα ποτηρκια του» , «τρβηξε τα σκονκια του» . Ετσι απεκτησε η φραση «τα κρατ του» την εννοια της υπερβολικης ποσοτητας. Αργοτερα το
χρησομοποιουμενο ρημα ηταν και εφαγε πληρωσε τα κρατ του.
Υψωση κρατος
Το μγεθος χει σημασα
Το μγεθος, εκτς απ τα γεννητικ ργανα, χει μεγλη σημασα και σε λλα σωματομετρικ χαρακτηριστικ. Σε συγκροσεις αλλ και σε πρξεις εντυπωσιασμο το ψος χει μεγλη σημασα. Ο στρατιτης θλει να εντυπωσισει τον αντπαλο, ο ρχων τους υπηκους του, ο ηθοποις το κοιν του. Πρπει να αυξσει το μγεθος του! Το να αυξσει το βρος του ταν εκολο, αρκε να εχε να φει και να μην τον εμποδζει στη δουλει του. Προνμιο μνον των Βασιλων και των αρχντων (βλ. Ερρκος ο Η).
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 6
εμποδζει στη δουλει του. Προνμιο μνον των Βασιλων και των αρχντων (βλ. Ερρκος ο Η).
Με ψηλοτκουνα παποτσια (κθορνους, ξυλοπδαρα)1. Με ψηλ καλυματα κεφαλης εν γνει: καπλα, πηλκια, κρνη, περικεφαλαες.2. Βλκας με περικεφαλαα. Τα ψηλ καπλα : Μτφ. οι υψηλ ιστμενοι, οι διοικουντες. Επειδη στις επισημες εκδηλσεις φορουσαν ψηλ καπελα. Πβλ. Παροιμα: Δε γαμες ψηλ καπλα. Δηλαδη δεν μπορες να τα Βλεις με ανθρπους ισχυρος κοινωνικ και οικονομικ.
Με λοφα λφους τουφα φοντες φτερ. Πβλ. Βλακας με λοφο (διαπρεπς βλαξ), σως και το: "δουλειες με φουντες"
3.
Με την στση του σματος 4. Πβλ. Κορδωμνος, υψαχην, υπερφανος. Αντθετο: ταπεινς*, μαζεμνος, συνεσταλμνος. Με την νοδο πνω σε βθρα, σκαλοπτια κλπ. Βλ. πολπιτον.5.
Οι στρατιτες και οι ηθοποιο αξαναν το ψος τους με πολλος τρπους.
Απεκαλπτοντο . βγαζαν την περικεφαλαια τους, το πηλκι τους κλπ.•
πβλ. την σημερινη φρση του βγζω το καπλο = τον θεωρ στουδαο, επικροτω την ιδιοφυα του η την συμπεριφορ του.
The Romans, who commonly went bareheaded, made use of the upper part of the Gown or Toga for a Covering, when excessive Heat, or Cold, or Rain obliged them to it: We are also informed from Plutarch, that when they met a Person that deserved some particular Respect, their way was to uncover, if it happened that their Gown was upon their Head; which plainly shows that it was a Custom to wear their Gowns upon their Heads.
Bernard de Montfaucon - Antiquity explained, and represented in sculptures
Σε ακριτικ ποημα της Κπρου 9453.108 διαβζουμε τους εξς στχους
Και ναν κοντν, κοντοτσικον και χαμηλοβρακτον Το σκιθιν* 'ς την μασκλην του, 'μπανει και χαιρετ τον
Το σκιθιν=το σκιδιο, πλατγυρο αγροτικ καπλο. Πβλ. νησος Σκιθος.
Αν μαλιστα ανατρεξουμε και στον «Χση» του Δημ. Γουζλη (1774-1843) θα διαβσουμε:
20. Εσ μιλες ντα δσκαλο! Με σστισες ντεμπτο, σου βγνω την περοκα μου και σερβιτρ ντεβοτο.
Εσυ μιλας σαν δσκαλος! Με σαστισες απτην αρχ Σου βγζω την περοκα μου Και "αφωσιομνος υπηρτης σας"
Χειρονομα ντονης επιδοκιμασας κποιου. Σου βγζω το καπλο, εντυπωσιζομαι απ τη μρφωση σου (λγεται κοροδευτικ). Δεν εναι βεβαιον αν εβγαζαν και τις περουκες τους σαν ενδειξη σεβασμου επιδοκιμασας. Ισως να εναι κωμικο ευρημα του συγγραφεα. Αν δουμε την εικονα Υψος με περουκα ισως θα επρεπε να την βγαλει ο servitor devoto!
Υποκλινντουσαν. Δηλαδ σκυβαν το κεφλι σαν νδειξη σεβασμο και αναγνρισης. • πχ. ΦΡ. Υποκλινμεθα προ της αυθεντας του Αινστιν. Πβλ. Τις Φρασεις: Εριξε τα μοτρα του. Υπκυψε στις παρακλησεις του. Πβλ. Τις Φρασεις: κανε εδαφιαες υποκλσεις (μχρι το δαφος), πρσπεσε, πεσε στα πδια του, φλησε κατουρημνες ποδις. Για το σεβασμ : η Φρση « τα σβη μου» και το επτανησιακο : Προσκυν και ριβερρω. Ανλογο το Γαλλικ (Mes hommages = τα σβη μου). Ριβερρω 178.411 , απ το Ιταλικ rivrerire και reverνre Γαλλικα: Révérer και το Αγγλικ:to revere: απ το Λατινικ REVERERI αποτελομενο απ το RE και VERERI σβομαι. Τιμ με φβο και σεβασμ, Χαιρετω με σεβασμ.
Ομως μπροστ στον ρχοντα αυτη η επδειξη ψους πρεπε να σταματει. Γι'αυτο στρατιτες πολτες:
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 7
Γαλλικα: Révérer και το Αγγλικ:to revere: απ το Λατινικ REVERERI αποτελομενο απ το RE και VERERI σβομαι. Τιμ με φβο και σεβασμ, Χαιρετω με σεβασμ. Deriv. Riverendo=αιδεσιμτατος (προσφωνηση παπ). Η ρεβερντζα (Riverenza) εναι η υπκλιση και γενικ η φιλοφρνηση στο Επτανησιακο ιδιωμα.
O.E. bugan "to bend, to bow down, to bend the body in condescension," also "to turn back" (class II strong verb; past tense beag, pp. bogen), from P.Gmc. *bugon (cf. Du. buigen, M.L.G. bugen, O.H.G. biogan, Ger. biegen, Goth. biugan "to bend," O.N. boginn "bent"), from *beugen, from PIE root *bheug- (3) "to bend," with derivatives referring to bent, pliable, or curved objects (cf. Skt. bhujati "bends, thrusts aside;" O.H.G. boug, O.E. beag "a ring"). The noun is first recorded 1650s. Bow out "withdraw" is from 1942.
bow (v.)
Ηδη απ τον Ομηρο : “γουνομα σε, νασσα· θες ν τις βροτς σσι;" Γονατζω μπροστσου
βασλισσα, αν ββαια εισαι θνητ! Μαλαγανις του παμπονηρου Οδυσσα για να κολακευσει τη Ναυσικα (Οσσσεια 6. 154)
Γοντιζαν, πφταν στα γνατα , καναν μετνοιες , τεμενδες, του φλαγαν τα ποδια538, προσκυνοσαν. (η
εκκλ. μετνοια και στρωτ μετνοια) με λγα λγια ταπεινωνντουσαν.
•
Φλων ο Ιουδαος - Legatio ad Gaium
Αν και δεξιοομαι σημαινει χαιρετω με το δεξι χερι, οι υποδουλοι επεφταν μεχρι του εδαφους.
Εδεξιοντο εβραικ τ τρπ•
Προσκυνοσαν• Η προσκνησις προσκνημα εναι η δλωση υποταγης σεβασμου προς υψηλ προσωπα η τον Υψιστον τους πληρεξουσους αυτου Αγους (δηλ. στις εικονες τους).
Πβλ. Εορτ της Σταυροπροσκυνσεως.
Προσκυν τ πθος νυμν τν ταφν μεγαλνω σου τ κρτος Προσκυνομεν σου τ πθ Χριστ, δεξον μν κα τν ενδοξν σου νστασιν.
Αλλα και η παλαιτερη απαιτηση του Ναβουχοδονοσορος
"ταν κοσητε τς φωνς τς σλπιγγος, σριγγος κα κιθρας, σαμβκης κα ψαλτηρου,
συμφωνας κα παντς γνους μουσικν πεσντες προσκυνσατε τ εκνι τ χρυσ ν στησε
Ναβουχοδονσορ βασιλες"
Αλλοτε χρησιμοποιουσαν περιφρσεις και ομορφες παρομοισεις
κετεομεν ο δολοι σου κα κλνομεν γνυ καρδας μν
Ο Κωσνταντινος ο Πορφυρογεννητος στο περι της του Βασιλειου Ταξεως αναφερει
κα δ το λογοθτου εσελθντος νδον το βλου, ππτει π' δφους προσκυνν, κα εθως νρχεται πρς τν βασιλα. 545.36 518 ΚΕΦ. α. σα δε παραφυλττειν καθ' κστην μραν, νογοντος το παλατου κα τς καθημερινς σταμνης προελεσεως.
Οι ραγιδες του 1821, αξιοι γαρ του ονοματος, προσκυνοσαν εγγρφως . Βλ. Αναφορ των προκρτων της Νξου προς τον πρξενο της Γαλλας στη Σμρνη
Δανιλ 3.6
Μετ τας δουλικς ημν προσκυνσεις αναφρομεν ιδιοπαθς …..
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 8
Κι κατεληγαν
Και τατα μεν δουλικς, τα δε τη της εκλαμπρτητς της εησαν θεθεν πλεστα, υγιειν πανευδαμον τε και πενευημερστατα.
1821 Νοεμβρου 8, Ναξα»
Ετσι τα προσκυνματα απ την συχν χρση κατντησαν να σημανουν και χαιρετσματα.
Πβλ. Τραγουδκι "με τους φλους μου τα κματα θα σου στλνω προσκυνματα".
Οι αρχαιοι Ελληνες ταν πολ πιο αξιοπρεπες. Ο Ηροδοτος - Ιστοραι - Πολμνια 136 αναφερει για κποιους Λακεδαιμνιους πρσβεις που:
ταν απ εκε φτασαν στα Σοσα και εμφανστηκαν στο βασιλι, καταρχς, επειδ οι σωματοφλακες του βασιλι τους πρσταζαν και τους πεζαν να προσκυνσουν το βασιλι πφτοντας κτω, επαν τι δεν το κνουν αυτ, ακμα κι αν πρκειται να χσουν το κεφλι τους. «Δεν υπρχει ττοια συνθεια» επαν «σε εμς να προσκυνομε κανναν νθρωπο, οτε ρθαμε γι' αυτ».
Την υπεροχ της ποιτητας εναντι του μεγθους εξεθειαζε ο Κ. Π. Καβφης στο ποιημα του « Απολλνιος ο Tυανες εν Pδω»
Για την αρμζουσα παδευσι κι αγωγ ο Aπολλνιος ομιλοσε μ’ ναν νον που κτιζε πολυτελ οικαν εν Pδω. «Εγ δε ες ιερν» επεν ο Τυανες στο τλος «παρελθν πολλ αν διον εν αυτ μικρ ντι γαλμα ελφαντς τε και χρυσο δοιμι εν μεγλω κεραμεον τε και φαλον.»
Προτιμ να δω σνα μικρ ναο να γαλμα χρυσελεφντινο παρ σ' να μεγλο να φαυλο πλινο αγαλμα.
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 9
ΑΡΧΑΙΟΣ ΑΙΓΥΠΤΙΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΑΕΙ ΤΟΝ ΑΝΟΥΒΙ9706.11
Ετυμολογα
Το ταπεινς εναι το αντθετο του υψηλς : ο χαμηλς. Πβλ. Ο ταπεινν αυτν υψωθσεται. Απ το αρχ ρ ταπεινοω = χαμηλνω, μειωνω το μεγεθος, και βιζω συνουσιζομαι μετα γυναικς.
ΕΞΗΛΘΕ δ Δενα θυγτηρ Λεας, ν τεκε τ Ιακβ, καταμαθεν τς θυγατρας τν γχωρων. 2 κα εδεν ατν Συχμ υς Εμμρ Εαος, ρχων τς γς κα λαβν ατν, κοιμθη μετ ατς κα ταπενωσεν ατν. (Βλ. Γεν. 34.1-7)
Αλλ και σε λλη φση Βασιλειν ΙΙ - 13.10 , αφο ο Αμνν φαγε τα κουλουρκια θλησε να ταπεινσει την αδελφν του. Παργωγα : ταπειντης, ταπενωσις, Ξενογλωσσα: Λατινικ :humilis (humus = γ, χμα απ το Ελλ. Χαμα> χαμηλς) Και απ το Λατινiκο προρχονται και τα Ιταλικο:Umile Αγγλικο:humble,
Εισαγωγ Προτμηση ακραων περιπτσεων η φρση το ψους του βθους. Ττοιες ακραες διαζεξεις εναι συχνς στην παροιμιογραφα. πβλ. Ελευθερα Θνατος, παπς-παπς ζευγς-ζευγς, μικρς-μικρς παντρψου μικρς καλογερψου. Αλλα και η ετιμηση που χαιρει ο ψηλς εναντι του κοντο. Βλ. Κοντ γυνακα περδικα,ψηλ καραμαντνα ψηλς ντρας σν γγελος, κοντς πομπ και γνα. 154.271
Το ψος αποτελε τον πρωταγωνιστ της μελτης μας. Επιφυλσσομαι να επανλθω για το αντθετο του ψους, το βθος.
Σημασα
Χαρακτηριστικ προσπου αντικεμενου που αφορ την απσταση του απ το δαφος. Προκειμνου περ προσπων
πρπει αυτ να εναι σε ρθια θση. Ανστημα. Κν. Μπι (απ το τουρ. Boy )
Ετυμολογα
υψι : επρρ../επθ..: «ψηλς, ψηλ» {μηρος, Ησοδος). Σνηθες πρτο συνθετικ σε πολλς λξεις: ψιβρεμτης «που βροντ απ ψηλ, απ τον ουραν» (μηρος, Ησοδος), υψιζυγς για το Δια «με ψλο θρνο θρνο στα ψηλ» (μηρος, Ησοδος), υψθρονος των θεν (Πνδαρος), υψκερως με ψηλ κρατα για ελφι [Οδσσεια και αλλο ), υψκομος με ψηλς κορφς , για δντρα (Ομηρ. κα), Υψιπτηλος «με φλλα που σηκνονται ψηλ» (Ομηρ..), υψιπτης (μηρος.) αλλ και υψιπετς (Ε.) «που πετει ψηλ», υψιπργος «με ψλους πργους » (Σιμωνδης, Ησχιος),και λλα.
Με κπτωση του ι-τα : ψ-αχην «αυτς που σηκνει το λαιμ του», απ που « qui fait le fleer » (E., Πλτωνος - Φαδρος. 253 d, etc.), και ρμα ψαυχενω, -ζω «σηκνω κεφλι, faire le fler» μεταγ., υψαυχς «χω υψηλ τον αυχνα, υψαυχω (S.) ; υψερεφς «με υψηλ σκεπ» (μηρος) κ.α.
Φρσεις
θα νικσουμε και θα θριαμβεσουμε θα καταβαραθρωθομε! Το λμε και για τομα με απρβλεπτη απδοση συμπεριφορ.
το ψους το βθους
Τα υψηλ μρη. Μεταφορικς μεγαλεα. ΦΡ οι κριτικο τον ανβασαν στα ψη. Συννυμα: στο Ζενθ, στον κολοφνα της δξης Πβλ. Ερωτκριτο για της αστθεια της Τχης: Οντε στα ψη μας πετς, τα χαμηλ γυρεγεις.
Τα ψη
ψηλ
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 1
Επρρημα και ουδτερο του επιθτου ψηλς < υψηλς. Χσε ψηλ κι αγνντευε! Το χεσιμο εναι η αποβολ, η πτση των κοπρνων. Δεν μπορε κνεις να χεσει προς τα νω (ψηλ). Πβλ. Ανβηκε ψηλ, πταξε ψηλ την πτρα.
Οι φρσεις : Χσε ψηλ κι αγνντευε.• Χσε ψηλ κι αγνντευε και πτα βοτσαλκια.• Εναι οξμωρες και ανητες. Το «ψηλ» πρπει να γραφε «ψιλ» με την ννοια του ολγα, μικρ ποστητα. ννοια συνθης περισστερο για χρηματικ ποσ. Απ την εποχ που τα καρβια δεν διθεταν αππατους και το χσιμο γνονταν απ την κουπαστ. Κατασκεασμα επηρεασμνο απ την λανθασμνη φρση.
Απ τα ψηλ στα χαμηλ και απ τα πολλ στα λγα. Και Ερωτκριτο: πντα ναι στα ψηλ φωθι και τσι φτερογες καιγει κεινου που τανημπορετα και ταφταστα γυρεγει.
Ο υψν εαυτον εναι ο υπερφανος (αυτς που θελει να φανεται υπερνω των λλων, ο υψαχην).
Αυτος ταπεινωθσεται και ο ταπεινν εαυτν αυτς υψωθσεται. Η Αγ. Γραφ βριθει απ φρασεις που υψνουν και ταπειννουν.
ο Φαρα θλει υψσει την κεφαλν σου και θλει σε αποκαταστσει εις το υποργημ σου· και θλεις δσει το
ποτριον του Φαρα εις την χερα αυτο κατ την προτραν συνθειαν, τε σο οινοχος αυτο·
Θες του πατρς μου, και θλω υψσει αυτν.
Εξοδος 15.2
Επειδ, εν σε ψωσα εκ του χματος, και σε κατστησα ηγεμνα επ τον λαν μου Ισραλ, συ περιεπτησας εις
την οδν του Ιεροβομ, και καμες τον λαν μου Ισραλ να αμαρτση, δι να με παροργσης δι των αμαρτιν αυτν, Α Βασ. 16:2
ψσω σε, Θες μου βασιλες μου, κα ελογσω τ νομ σου ες τν ανα κα ες τν ανα το ανος.
Ψαλ. 144,1
Η εξ ψους βοθεια
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 2
Η εξ ψους βοθεια
Το γνωστ ολυμπιακ θλημα
Στθηκε στο ψος του
Εξφρασε ευθαρσς τη γνμη του προβαλε τις αντιρρσεις του . ψωσε το ανστημα του
Κατι το οποιον επραξες εναι αναντιστοιχο με το αναστημα σου. Δεν εχεις φερθει αναλογα με το υψος σου. Το υψος δηλνει τον ενηλικο αλλα και τον μεγαλοπρεπ.
Κριμα στο μπι σου
Φτανουν τοσες; (ελιες,φακς,δραχμες, ξυλις)-
Οοοουυ! Και υπερυψουτε! Δηλ. Ναι ναι με το παραπανω, εναι πλεον απ αρκετς.-
Απαντται στην Η Ωδη του Επιταφιου ως σνηθες ρεφραιν-
ν Παδες ελογετε, ερες νυμνετε, λας περυψοτε, ες πντας τος ανας. Δηλ. Ατν [το θε ] τ παιδι ν ελογετε, ο ερες ν νυμνετε κα λας ν περυψνει ες λους τος ανες. Εξ ου και ο Υψιστος.
Υπερυψουτε
Μεγαλνω
Τον παρακαλεσα, το ικετευσα
Επεσα στα ποδια του
Συνωνυμο του αισθανομαι κατπτωση.
Η πτωση εναι το πεσιμο δηλαδη η στση που σε ριχνει στο εδαφος,
που μειωνει το ψος. Συννυμα . Ειμαι πτωμα! Ειμαι πιττα, λυμα
Αισθνομαι πεσμνος
Ταπεινα χωρις υπερηφανεια. Εχοντας αφαιρεσει το κρανος με τα φτερα που του προσδιδει υψος και μεγαλεο. Βλ. και την αντιστοιχη Ιταλικη φραση
abbassare le ali Lo stesso che abbassare la cresta , cioè smettere la superbia e assumere un atteggiamento
modesto e remissivo. Η και το ηρθε σα βρεγμνη γτα.
Με κατεβασμενα τα φτερα
Για να τον ταπεινσει Κθετι που με μεινει εναι μειονεκτικο, καταλογζεται στα μεον μου, και εγω αισθνωμαι μειωμνος.
Με σκοπο να τον μεισει
Μου εξυψωσε το ηθικο
Εδ το υψος εναι το πρεπον αναστημα το αναλογο με το αξιωμα του.
Στθηκε στο ψος του
Να ικανοποιησουμε τις απαιτσεις των τρεχουσων συνθηκων.
Πρεπει να αρθομε στο υψος των περιστασεων
Θα καταφρουμε να σηκωθουμε ορθιοι (μτφ);
Θα καταφερουμε να ορθοποδσουμε
Φουσκνει σα δινος
Υπερηφανεεται βλ. Συμπεριφορ που συνοδευεται απο αυξηση του υψους και του ογκου.
Ανλογες εκφρσεις ισχουν και για το παγνι («μας κνει το παγνι»)
Ο [ιν]Δινος (γαλοπουλα κορκος) δεν χει τσο ματαιδοξα συναισθματα. Επιδικει την αξηση του γκου με ξεδπλωμα των φτερν, πργμα που ισχει και στ παγνια, με σκοπ το εκφοβισμ του αντιπλου αντεραστ. Το διο καναν και οι αρχαοι Ελληνες πολεμιστς φορντας ψηλ λοφα στα κρνη τους και βζοντας κουδονια, αποτρπαια σχδια και ντονα χρματα στις ασπδες τους αλλ το διο κνουν και οι Ινδινοι της Αμερικς.
Η ΦΡ. Εγινε τορκος πιθαντατα να ηταν εγινε κορκος = θυμωσε, ερεθιστηκε.
Ψλωσε.
Λγεται παρηγορητικ για χοντρ παιδ. Θα το ρξει [το πχος σε] μπι. Δηλ. θα μετατρψει αργτερα το πχος σε
ψος αναστματος. Το μπι - ανστημα χρησιμοποιεται και ως μονδα μτρησης ψους πως και λλα μρη του σματος (πδι, πχης, δκτυλο). Ο λιος ταν επνω σαμε δυο μπγια.
ριξε μπι
Κρμα σε Αντρονκη, κρμα στο μπι σου αντρπιασες μενα κ λον το σι σου.
Αιδς! Ντροπ! κανες κτι ανξιο του αναστματος σου, της καταγωγς σου, της προσωπικτητας σου.
Δημοτικ
Κρμας στο μπι σου.
Το τργωνο χει τρα ψη. εναι αι κθετοι που ξεκινον απ κθε κορυφ αγμεναι προς την αντικεμενη πλευρ. Το σημεο της τομς αυτν των καθτων λγεται ορθκεντρο.
Το ψος του τριγνου.
Παροιμες Κοντ γυνακα πρδικα, ψηλ καραμαντνα ψηλς ντρας σν γγελος, κοντς πομπ και γνα. 154.271
Υποβιβασμος του θηλεως και υπερυψωση του αρρενος, απηχουσα την νοοτροπια της εποχης. Η περδικα θεωρειται κομψη και εναι χιλιοτραγουδισμνη. Καρα+μαντανα =μεγλη αγελαδα (πως καρα πουτνα, καρα σεβντας κλπ το προθεμα καρα- εδ εναι μεγεθυτικο πβλ. καρα-κιτσαριο, καρα-κατλκα κλπ).
ταν υποκψεις ο λλος, ο ισχυρς, το εκμεταλλεεται.9585.148
Αν δε γονατιζε η γκαμηλα δεν θα την φορτωνανε
Παργωγα
Υψηλτατος
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 4
Υπερθετικς του επιθτου υψηλς ( χων μεγλο ψος). τσι προσαγορεονται οι πργκιπες ετε εναι ννοι και κουτσοβελα (δελφνοι) ετε τποτε κρεμανταλδες. Βλ. και Μεγαλειτατος Συν. Μπολς απ το μπι πως και σολς (απ σι ευγενους καταγωγς)
Υψηλτατος
Ο σκτος Ο υψηλς καλεσμενος = ο τιμμενος, ο επιτιμος , η Υψηλ Πλη = τα ανκτορα του Σουλτνου, ψηλ επιταγ = με διαταγ ανωθεν, απ τα αντερα κλιμκια.
υψηλς
Υψιπετς
Υψηλφρων
Υψικμινος
Η κατακρυφος απσταση κποιου γεωγραφικο σημεου απ την επιφνεια της θλασσας. Υψομετρικς καμπλες λγονται οι καμπλες που συνδουν τα σημεα με το διο υψμετρο και βοηθον στο να αντιληφτομε την κλση των ανωφερειν ενς βουνο.
Υψμετρο, Υψομετρικς
Ττλος του θεο που εναι ανητος (ο ττλος, τουλχιστον για τους μονοθεστς). Οι χριστιανο εναι μονοθεστς. ψιστος εναι παραθετικ του υψηλς και σημανει ο πιο ψηλς απ λους. Μα δεν υπρχουν λλοι θεο βρε ευλογημνοι πατρες. νας εναι ο Θες, ουκ σονται σοι θεο τεροι πλην εμο.
ψιστος
Υψι-
Απαρμφατο του υψω. Το δικαωμα του υψον εναι το δικαωμα για πανωσκωμα οικοδομς.
Υψον
Υψηλς τπος. Δημδες : ψηλματα
Πσα χρνια πρασα κι σπρισα και γρασα πνω στα ψηλματα βσκοντας τα πρβατα.
Πβλ. Ζαχαρα Παπαντωνου ο ΓεροΒοσκος
ψωμα
Συγγενικ
Οι βασιλες ονομζονται μεγαλειτατοι (υπερθετικς του ανυπρκτου μεγαλεος). Η προσφνηση πρθηκε απ τη Δση (Majesty, Mageste). Οι Βυζαντινο προσφωνοσαν τον Βασιλα: "Το μεγαλεον Σου", " Βασιλεα Σου". πχ. Ναι! Η βασιλεα Σου Ναι το Μεγαλεον Σου = Ναι μεγαλειτατε (ορθτερο) Ναι Βασιλε! τσι τον ττλο μγας απκτησαν και μερικο Μεγαλειτατοι , νθα Μγας = Σουπερ-ντουπερ Μεγαλειτατος και κατ καννα και μεγλο κθαρμα. (Μγας Ναπολων, Μγας Αλξανδρος, Μγας Θεοδσιος, Κρολος ο Μγας κλπ). Ο Μγας Αλξανδρος ειχε ψος 1,50 μτρο2069.60.
Ο πιο κοντς βρετανς μονρχης ταν o Κρολοσ Α'. Εχε ψος 1,44 μ. (πριν αποκεφαλιστει).2068.15 Αλλ και ο Μγας Ναπολων δεν φημζονταν για το αναστημ του. Μην αμφιβαλετε μως τι τους δο τελευταιους πους αποκαλοσαν «Μεγαλειοτατε»
Μεγαλειτατος
Μεγαλεα
Επθετο (ο και η) το μεγαλειδες. Συνθως λμε μεγαλειδης παρλαση, συγκντρωση κλπ
Μεγαλειδης
ομησεν δ λες ς τ’ αετς ψιπετεις, ς τ’ εσιν πεδον δ δι νεφων ρεβεννν ρπξων ρν’ μαλν πτκα λαγων ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΣ 22.310
Αυτος που εναι πτωχς (αρχ. πτξ) δεν εναι υπερφανος, δεν εναι υψαχην. Ο πτωξ ηταν αυτς που πτσσεται, διπλωνεται, πεφτει, ταπεινουται, αρα μειωνει το υψος του. Χαρακτηρισμος του λαγο.
Πτωχς
Σημανει σκωμα, ανβασμα (παρση σημαας), υπερηφνεια. Επ (επνω) + αρω. Επηρμνος εναι ο περφανος , αυτς που χει ψηλ το κεφλι.
Οχ φ' μν ατος ξετε τους πολιτευμενους; ο ταπεινσαντες αποπμψετε τους νυν επηρμνους; ο μμνησθ' τι ουδες πποτε πθετο πρτερον δμου καταλσει, πριν αν μεζον των δικαστηρων σχση;
Αισχνης -Κατ Κτησιφντος 235
παρση
Η φραση σημαινει επαναστατ, ξεσηκνωμαι, εν εχω κτω το κεφλι σημαινει ειμαι υποτελς, υποτακτικς, υποταγμνος.
Σηκνω κεφλι
Με αυτ τη σημασια περασε στους χριστιανους υμνωδος.
'Υψωσον κρας χριστιανν ορθοδξων και κατπεμψον εφ’ ημς τα ελη σου τα πλουσα.
Ετσι σε χριστιανικς παρακλσεις η φρση «ψωσον κρας» σημανει χρισε την νκη.
αφο με τα κρατα (βοκινα) σλπιζαν, σηκνοντας τα ψηλ, ταν νικοσαν με τα κρατα πιναν κρασ σε
νικητριες ευωχες.
Πβλ. ΦΡ. Ηπιε τα κρατ του αναλογο του νεωτερου «ηπιε τα ποτηρκια του» , «τρβηξε τα σκονκια του» . Ετσι απεκτησε η φραση «τα κρατ του» την εννοια της υπερβολικης ποσοτητας. Αργοτερα το
χρησομοποιουμενο ρημα ηταν και εφαγε πληρωσε τα κρατ του.
Υψωση κρατος
Το μγεθος χει σημασα
Το μγεθος, εκτς απ τα γεννητικ ργανα, χει μεγλη σημασα και σε λλα σωματομετρικ χαρακτηριστικ. Σε συγκροσεις αλλ και σε πρξεις εντυπωσιασμο το ψος χει μεγλη σημασα. Ο στρατιτης θλει να εντυπωσισει τον αντπαλο, ο ρχων τους υπηκους του, ο ηθοποις το κοιν του. Πρπει να αυξσει το μγεθος του! Το να αυξσει το βρος του ταν εκολο, αρκε να εχε να φει και να μην τον εμποδζει στη δουλει του. Προνμιο μνον των Βασιλων και των αρχντων (βλ. Ερρκος ο Η).
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 6
εμποδζει στη δουλει του. Προνμιο μνον των Βασιλων και των αρχντων (βλ. Ερρκος ο Η).
Με ψηλοτκουνα παποτσια (κθορνους, ξυλοπδαρα)1. Με ψηλ καλυματα κεφαλης εν γνει: καπλα, πηλκια, κρνη, περικεφαλαες.2. Βλκας με περικεφαλαα. Τα ψηλ καπλα : Μτφ. οι υψηλ ιστμενοι, οι διοικουντες. Επειδη στις επισημες εκδηλσεις φορουσαν ψηλ καπελα. Πβλ. Παροιμα: Δε γαμες ψηλ καπλα. Δηλαδη δεν μπορες να τα Βλεις με ανθρπους ισχυρος κοινωνικ και οικονομικ.
Με λοφα λφους τουφα φοντες φτερ. Πβλ. Βλακας με λοφο (διαπρεπς βλαξ), σως και το: "δουλειες με φουντες"
3.
Με την στση του σματος 4. Πβλ. Κορδωμνος, υψαχην, υπερφανος. Αντθετο: ταπεινς*, μαζεμνος, συνεσταλμνος. Με την νοδο πνω σε βθρα, σκαλοπτια κλπ. Βλ. πολπιτον.5.
Οι στρατιτες και οι ηθοποιο αξαναν το ψος τους με πολλος τρπους.
Απεκαλπτοντο . βγαζαν την περικεφαλαια τους, το πηλκι τους κλπ.•
πβλ. την σημερινη φρση του βγζω το καπλο = τον θεωρ στουδαο, επικροτω την ιδιοφυα του η την συμπεριφορ του.
The Romans, who commonly went bareheaded, made use of the upper part of the Gown or Toga for a Covering, when excessive Heat, or Cold, or Rain obliged them to it: We are also informed from Plutarch, that when they met a Person that deserved some particular Respect, their way was to uncover, if it happened that their Gown was upon their Head; which plainly shows that it was a Custom to wear their Gowns upon their Heads.
Bernard de Montfaucon - Antiquity explained, and represented in sculptures
Σε ακριτικ ποημα της Κπρου 9453.108 διαβζουμε τους εξς στχους
Και ναν κοντν, κοντοτσικον και χαμηλοβρακτον Το σκιθιν* 'ς την μασκλην του, 'μπανει και χαιρετ τον
Το σκιθιν=το σκιδιο, πλατγυρο αγροτικ καπλο. Πβλ. νησος Σκιθος.
Αν μαλιστα ανατρεξουμε και στον «Χση» του Δημ. Γουζλη (1774-1843) θα διαβσουμε:
20. Εσ μιλες ντα δσκαλο! Με σστισες ντεμπτο, σου βγνω την περοκα μου και σερβιτρ ντεβοτο.
Εσυ μιλας σαν δσκαλος! Με σαστισες απτην αρχ Σου βγζω την περοκα μου Και "αφωσιομνος υπηρτης σας"
Χειρονομα ντονης επιδοκιμασας κποιου. Σου βγζω το καπλο, εντυπωσιζομαι απ τη μρφωση σου (λγεται κοροδευτικ). Δεν εναι βεβαιον αν εβγαζαν και τις περουκες τους σαν ενδειξη σεβασμου επιδοκιμασας. Ισως να εναι κωμικο ευρημα του συγγραφεα. Αν δουμε την εικονα Υψος με περουκα ισως θα επρεπε να την βγαλει ο servitor devoto!
Υποκλινντουσαν. Δηλαδ σκυβαν το κεφλι σαν νδειξη σεβασμο και αναγνρισης. • πχ. ΦΡ. Υποκλινμεθα προ της αυθεντας του Αινστιν. Πβλ. Τις Φρασεις: Εριξε τα μοτρα του. Υπκυψε στις παρακλησεις του. Πβλ. Τις Φρασεις: κανε εδαφιαες υποκλσεις (μχρι το δαφος), πρσπεσε, πεσε στα πδια του, φλησε κατουρημνες ποδις. Για το σεβασμ : η Φρση « τα σβη μου» και το επτανησιακο : Προσκυν και ριβερρω. Ανλογο το Γαλλικ (Mes hommages = τα σβη μου). Ριβερρω 178.411 , απ το Ιταλικ rivrerire και reverνre Γαλλικα: Révérer και το Αγγλικ:to revere: απ το Λατινικ REVERERI αποτελομενο απ το RE και VERERI σβομαι. Τιμ με φβο και σεβασμ, Χαιρετω με σεβασμ.
Ομως μπροστ στον ρχοντα αυτη η επδειξη ψους πρεπε να σταματει. Γι'αυτο στρατιτες πολτες:
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 7
Γαλλικα: Révérer και το Αγγλικ:to revere: απ το Λατινικ REVERERI αποτελομενο απ το RE και VERERI σβομαι. Τιμ με φβο και σεβασμ, Χαιρετω με σεβασμ. Deriv. Riverendo=αιδεσιμτατος (προσφωνηση παπ). Η ρεβερντζα (Riverenza) εναι η υπκλιση και γενικ η φιλοφρνηση στο Επτανησιακο ιδιωμα.
O.E. bugan "to bend, to bow down, to bend the body in condescension," also "to turn back" (class II strong verb; past tense beag, pp. bogen), from P.Gmc. *bugon (cf. Du. buigen, M.L.G. bugen, O.H.G. biogan, Ger. biegen, Goth. biugan "to bend," O.N. boginn "bent"), from *beugen, from PIE root *bheug- (3) "to bend," with derivatives referring to bent, pliable, or curved objects (cf. Skt. bhujati "bends, thrusts aside;" O.H.G. boug, O.E. beag "a ring"). The noun is first recorded 1650s. Bow out "withdraw" is from 1942.
bow (v.)
Ηδη απ τον Ομηρο : “γουνομα σε, νασσα· θες ν τις βροτς σσι;" Γονατζω μπροστσου
βασλισσα, αν ββαια εισαι θνητ! Μαλαγανις του παμπονηρου Οδυσσα για να κολακευσει τη Ναυσικα (Οσσσεια 6. 154)
Γοντιζαν, πφταν στα γνατα , καναν μετνοιες , τεμενδες, του φλαγαν τα ποδια538, προσκυνοσαν. (η
εκκλ. μετνοια και στρωτ μετνοια) με λγα λγια ταπεινωνντουσαν.
•
Φλων ο Ιουδαος - Legatio ad Gaium
Αν και δεξιοομαι σημαινει χαιρετω με το δεξι χερι, οι υποδουλοι επεφταν μεχρι του εδαφους.
Εδεξιοντο εβραικ τ τρπ•
Προσκυνοσαν• Η προσκνησις προσκνημα εναι η δλωση υποταγης σεβασμου προς υψηλ προσωπα η τον Υψιστον τους πληρεξουσους αυτου Αγους (δηλ. στις εικονες τους).
Πβλ. Εορτ της Σταυροπροσκυνσεως.
Προσκυν τ πθος νυμν τν ταφν μεγαλνω σου τ κρτος Προσκυνομεν σου τ πθ Χριστ, δεξον μν κα τν ενδοξν σου νστασιν.
Αλλα και η παλαιτερη απαιτηση του Ναβουχοδονοσορος
"ταν κοσητε τς φωνς τς σλπιγγος, σριγγος κα κιθρας, σαμβκης κα ψαλτηρου,
συμφωνας κα παντς γνους μουσικν πεσντες προσκυνσατε τ εκνι τ χρυσ ν στησε
Ναβουχοδονσορ βασιλες"
Αλλοτε χρησιμοποιουσαν περιφρσεις και ομορφες παρομοισεις
κετεομεν ο δολοι σου κα κλνομεν γνυ καρδας μν
Ο Κωσνταντινος ο Πορφυρογεννητος στο περι της του Βασιλειου Ταξεως αναφερει
κα δ το λογοθτου εσελθντος νδον το βλου, ππτει π' δφους προσκυνν, κα εθως νρχεται πρς τν βασιλα. 545.36 518 ΚΕΦ. α. σα δε παραφυλττειν καθ' κστην μραν, νογοντος το παλατου κα τς καθημερινς σταμνης προελεσεως.
Οι ραγιδες του 1821, αξιοι γαρ του ονοματος, προσκυνοσαν εγγρφως . Βλ. Αναφορ των προκρτων της Νξου προς τον πρξενο της Γαλλας στη Σμρνη
Δανιλ 3.6
Μετ τας δουλικς ημν προσκυνσεις αναφρομεν ιδιοπαθς …..
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 8
Κι κατεληγαν
Και τατα μεν δουλικς, τα δε τη της εκλαμπρτητς της εησαν θεθεν πλεστα, υγιειν πανευδαμον τε και πενευημερστατα.
1821 Νοεμβρου 8, Ναξα»
Ετσι τα προσκυνματα απ την συχν χρση κατντησαν να σημανουν και χαιρετσματα.
Πβλ. Τραγουδκι "με τους φλους μου τα κματα θα σου στλνω προσκυνματα".
Οι αρχαιοι Ελληνες ταν πολ πιο αξιοπρεπες. Ο Ηροδοτος - Ιστοραι - Πολμνια 136 αναφερει για κποιους Λακεδαιμνιους πρσβεις που:
ταν απ εκε φτασαν στα Σοσα και εμφανστηκαν στο βασιλι, καταρχς, επειδ οι σωματοφλακες του βασιλι τους πρσταζαν και τους πεζαν να προσκυνσουν το βασιλι πφτοντας κτω, επαν τι δεν το κνουν αυτ, ακμα κι αν πρκειται να χσουν το κεφλι τους. «Δεν υπρχει ττοια συνθεια» επαν «σε εμς να προσκυνομε κανναν νθρωπο, οτε ρθαμε γι' αυτ».
Την υπεροχ της ποιτητας εναντι του μεγθους εξεθειαζε ο Κ. Π. Καβφης στο ποιημα του « Απολλνιος ο Tυανες εν Pδω»
Για την αρμζουσα παδευσι κι αγωγ ο Aπολλνιος ομιλοσε μ’ ναν νον που κτιζε πολυτελ οικαν εν Pδω. «Εγ δε ες ιερν» επεν ο Τυανες στο τλος «παρελθν πολλ αν διον εν αυτ μικρ ντι γαλμα ελφαντς τε και χρυσο δοιμι εν μεγλω κεραμεον τε και φαλον.»
Προτιμ να δω σνα μικρ ναο να γαλμα χρυσελεφντινο παρ σ' να μεγλο να φαυλο πλινο αγαλμα.
ΑΣΥ ΥΠΟΓΛΩΣΣΙΑ.one (On 29-1-2014) Page 9
ΑΡΧΑΙΟΣ ΑΙΓΥΠΤΙΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΑΕΙ ΤΟΝ ΑΝΟΥΒΙ9706.11
Ετυμολογα
Το ταπεινς εναι το αντθετο του υψηλς : ο χαμηλς. Πβλ. Ο ταπεινν αυτν υψωθσεται. Απ το αρχ ρ ταπεινοω = χαμηλνω, μειωνω το μεγεθος, και βιζω συνουσιζομαι μετα γυναικς.
ΕΞΗΛΘΕ δ Δενα θυγτηρ Λεας, ν τεκε τ Ιακβ, καταμαθεν τς θυγατρας τν γχωρων. 2 κα εδεν ατν Συχμ υς Εμμρ Εαος, ρχων τς γς κα λαβν ατν, κοιμθη μετ ατς κα ταπενωσεν ατν. (Βλ. Γεν. 34.1-7)
Αλλ και σε λλη φση Βασιλειν ΙΙ - 13.10 , αφο ο Αμνν φαγε τα κουλουρκια θλησε να ταπεινσει την αδελφν του. Παργωγα : ταπειντης, ταπενωσις, Ξενογλωσσα: Λατινικ :humilis (humus = γ, χμα απ το Ελλ. Χαμα> χαμηλς) Και απ το Λατινiκο προρχονται και τα Ιταλικο:Umile Αγγλικο:humble,
