τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

42
ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

description

myths of water

Transcript of τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

Page 1: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Page 2: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝΤΟΥ Δ.Σ ΔΙΜΥΛΙΑΣΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΖΩΝΗΣ

Page 3: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ• Στην αρχαία Ελλάδα έχουμε τους Δαίμονες

και τις Νύμφες των λιμνών και των πηγών, τους Θεούς των θαλασσών και των ποταμών.. Θεοί, Δαίμονες, μυθικά τέρατα, Νύμφες, Νηρηίδες κατοικούσαν στις θάλασσες, στα ποτάμια, στις πηγές, στις λίμνες. Το νερό,πηγή ζωής θεοποιήθηκε και λατρεύτηκε από τους Έλληνες από τα αρχαιότατα χρόνια

Page 4: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΩΚΕΑΝΟΣ(ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟΣ ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΘΕΟΣ)

Page 5: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΩΚΕΑΝΟΣ• Τιτάνας θεός τους Ελληνικού Πανθέου. Σύμφωνα με την

αρχαία ελληνική μυθολογία, έτσι ονομαζόταν ο μεγάλος ποταμός, που πίστευαν ότι έζωνε κυκλικά τη Γη και με τα νερά του γέμιζε τα ποτάμια, τις πηγές, τις θάλασσες και τις λίμνες.

• Παντρεύτηκε την Τηθύα ,από την οποία απέκτησε τρεις χιλιάδες γιους, "τα βουερά ποτάμια", και τρεις χιλιάδες κόρες, τις Ωκεανίδες, οι οποίες κατοικούσαν στα βάθη των θαλασσών. Λατρευόταν ως θεός. Στην τέχνη, ιδίως κατά τους Αλεξανδρινούς χρόνους, παριστάνεται ως γέρος με κέρατα ταύρου.

Page 6: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ (Ο ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ,ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ,ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ)

Page 7: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ• Στην Ελληνική μυθολογία ο Ποσειδώνας είναι • θεός της θάλασσας (και για αυτό ονομάζονταν και

Πελαγαίος), των ποταμών,των πηγών και των πόσιμων νερών Σαν θεός της θάλασσας, ο Ποσειδώνας ταξίδευε με το χρυσό άρμα του πάνω στα κύματα, που άνοιγαν χαρούμενα στο πέρασμά του, ενώ γύρω του έπαιζαν δελφίνια. Με την τρίαινά του μπορούσε τόσο να δημιουργεί τρικυμίες όσο και να ηρεμεί τα νερά.. Σύμβολά του ήταν η τρίαινα, το ψάρι (συνήθως τόννος ή δελφίνι) και σπανιότερα το άλογο ή ο ταύρος

Page 8: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

• ΝΗΡΕΑΣ(ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΩΚΕΑΝΟΥ,ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΝΗΡΗΙΔΩΝ)

Page 9: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

NHΡΕΑΣ• Ο Νηρέας φέρεται ως θαλάσσια θεότητα προγενέστερη του

Ποσειδώνα. Οι αρχαίες ελληνικές παραδόσεις και σχεδόν όλοι οι αρχαίοι Έλληνες ποιητές και καλλιτέχνες παρουσιάζουν τον Νηρέα ως γέροντα μειλίχιο αγαθόν και αξιαγάπητο. Σύζυγός του ήταν η Ωκεανίδα Δωρίς με την οποία απέκτησε το πολυάριθμο γένος των Νηρηίδων τις ωραιότατες κόρες πενήντα σε αριθμό ή εκατό κατά νεώτερες παραδόσεις.

• Ο Νηρέας είχε το χάρισμα της μαντικής, λέγεται ότι προείπε στον Πάρι όταν απήγαγε την Ελένη τον όλεθρο της πατρίδας του συνεπεία της κακής του πράξης. Όπως όλες οι θαλάσσιες θεότητες μπορούσαν να μεταμορφώνονται έτσι και ο Νηρέας μεταμορφωνόταν σε περίεργα και απίθανα σχήματα.

Page 10: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΠΡΩΤΕΑΣ(ΟΓΕΡΟΝΤΑΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ)

Page 11: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΠΡΩΤΕΑΣ• Οι ναυτικοί τον αποκαλούσαν συχνά Γέροντα της

θάλασσας και τον θεωρούσαν προστάτη στα ταξίδια τους. Όπως μας λέει ο Όμηρος, ήταν υποτακτικός του Ποσειδώνα και γνώριζε όλα τα βάθη της θάλασσας και τα μυστικά τους. Επίσης, ήταν προικισμένος με μαντικές ικανότητες και μπορούσε να μεταμορφώνεται σε ό,τι ήθελε, σε ζώο, σε φυτό, σε πουλί, ακόμη και σε φωτιά ή σε νερό.

Page 12: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΝΗΡΗΙΔΕΣ(ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ)

Page 13: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΝΗΡΗΙΔΕΣ• Οι Νηρηίδες ήταν οι πενήντα θυγατέρες

του Νηρέα και της Δωρίδας. Ήταν νύμφες της θάλασσας. Είχαν τη δύναμη να φουρτουνιάζουν και να γαληνεύουν τη θάλασσα. Τους άρεσε να παίζουν καθισμένες πάνω στις αφρισμένες χαίτες των κυμάτων ή να κάθονται στους βράχους και να στεγνώνουν τα μαλλιά τους.. Συχνά, συνόδευαν τα αμάξια των θαλασσινών θεών.

Page 14: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

• Η ΣΚΥΛΛΑ ΚΑΙ Η ΧΑΡΥΒΔΗ

Page 15: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΣΚΥΛΛΑ ΚΑΙ ΧΑΡΥΒΔΗ

• Η Σκύλλα και η Χάρυβδη ήταν δυο φοβερά τέρατα της θάλασσας.. Έλεγαν πως η Σκύλλα και η Χάρυβδη βρίσκονταν η μια απέναντι από την άλλη, σ' ένα στενό θαλάσσιο πέρασμα που, σύμφωνα με τον Όμηρο, ονομαζόταν Πλαγκτές Πέτρες. Το πέρασμα αυτό ήταν εντελώς αδύνατο να το διασχίσει κανείς.

• Τα δυο τέρατα ήταν εγκαταστημένα σε δυο σκοπέλους. Ο ένας ήταν τόσο ψηλός, που η κορυφή του χανόταν στον ουρανό.. Στη μέση του υπήρχε μια βαθιά σπηλιά, τόσο βαθιά, που ούτε το βέλος ενός τοξότη δε θα έφτανε στο τέλος της, όπως λέει ο Όμηρος. Εκεί έμενε η φοβερή Σκύλλα, τέρας φοβερό που ζούσε σε μια σπηλιά και κατάπινε τους ναυτικούς, με τη Χάρυβδη, που τρεις φορές την ημέρα ξερνούσε τα νερά και τρεις φορές τα ρουφούσε. Βρίσκονταν στα στενά της Μεσσήνης στη Σικελία..

• Η Σκύλλα ήταν αρχικά μια όμορφη κόρη του πελάγους, που ο Γλαύκος ερωτεύθηκε παράφορα. Εκείνη όμως δεν ανταποκρίθηκε στην αγάπη του. Η Κίρκη, που αγαπούσε τον Γλαύκο, ζήλεψε και θέλησε να την εκδικηθεί· φαρμάκωσε με μάγια το νερό, όπου η κόρη θα έπαιρνε το μπάνιο της και τη μεταμόρφωσε σε απαίσιο τέρας.

• Όσο για τη Χάρυβδη, έλεγαν πως ήταν κόρη του Ποσειδώνα και της Γαίας. Ήταν πάρα πολύ λαίμαργη, τόσο που έκλεψε ένα από τα βόδια του Ηρακλή και το έφαγε. Εκείνος, αηδιασμένος από την αδηφαγία της, την κατακεραύνωσε και έπειτα την γκρέμισε στα βάθη της θάλασσας. Από τότε έγινε θαλάσσιο τέρας, που τρώει ό,τι βρίσκει μπροστά του.

Page 16: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΣΕΙΡΗΝΕΣ(ΘΑΛΑΣΣΙΟΙ ΔΑΙΜΟΝΕΣ)

Page 17: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΣΕΙΡΗΝΕΣ• Αναφέρονται ως θαλάσσιοι δαίμονες της Ελληνικής

Μυθολογίας. Απεικονίζονταν με ανθρώπινο γυναικείο κεφάλι και σώμα αρπακτικού πουλιού. Κατά το μύθο οι Σειρήνες ήταν θαλάσσιες νύμφες (Ναϊάδες) συνοδοί της Περσεφόνης. Όταν τη Περσεφόνη την απήγαγε ο Άδης η μητέρα της Δήμητρα τους έδωσε σώμα πτηνών για να τη βοηθήσουν στην αναζήτηση. Όταν πλέον δε κατάφεραν να τη βρουν εγκαταστάθηκαν σε ένα νησί από όπου με το πανέμορφο τραγούδι τους προσείλκυαν τους ναύτες των πλοίων που πλησίαζαν στην περιοχή τους και προκαλούσαν στην συνέχεια την καταστροφή τους.

Page 18: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΠΟΤΑΜΙΟΙ ΘΕΟΙ• Ένα σπουδαίο κεφάλαιο στην ελληνική μυθολογία,

με χιλιάδες μύθους και παραδόσεις, είναι οι Ποτάμιοι Θεοί, Τέκνα Τιτάνων, του Ωκεανού και της Τηθύος. Λατρεύτηκαν και αγαπήθηκαν σχεδόν όσο και οι γνωστοί μας Ολύμπιοι.. Όπου υπήρχε πηγή που ανάβλυζε το νερό του Ποταμού, εθεωρείτο μέρος θεϊκό και άγιο. Εκεί ζούσε ο Ποτάμιος θεός, προστατεύοντας τα νερά και την περιοχή

Page 19: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΟΙ ΠΟΤΑΜΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Page 20: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

• ΑΧΕΛΩΟΣ(ΠΟΤΑΜΙΟΣ ΘΕΟΣ)

Page 21: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΠΟΤΑΜΟΙ ΘΕΟΤΗΤΕΣ(ΠΗΝΕΙΟΣ,ΑΛΦΕΙΟΣ,ΕΒΡΟΣ,,ΑΛΙΑΚΜΟΝΑΣ,ΑΞΙΟΣ,

ΑΡΑΧΘΟΣ,ΝΕΣΤΟΣ..)

Page 22: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΑΧΕΛΩΟΣ• Ο Όμηρος τοποθετεί τον Αχελώο πριν από τον Ωκεανό. Οι

θάλασσες, οι πηγές και τα νερά που πηγάζουν από την γη προέρχονται από αυτόν. Κόρες του ήταν οι Σειρήνες, οι Νύμφες και πολλές άλλες πηγές (Κασταλία, Καλλιρρόη κλπ).

• Ο Αχελώος είχε αρκετές μορφές. Συνήθως απεικονίζεται από την μέση και κάτω σαν ψάρι, γενειοφόρος με κέρατα στο κεφάλι του. Άλλες μορφές του ποτάμιου αυτού θεού ήταν σαν φίδι, σαν ταύρος και σαν ανθρωπόμορφο ον με κεφάλι ταύρου που από τα γένια του έτρεχαν πολλά νερά

Page 23: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΑΧΕΡΟΝΤΑΣ(Η ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΑΔΗ)

Page 24: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΑΧΕΡΟΝΤΑΣ• Σχετικά με τη μυθολογία του ποταμού Αχέροντα, λέγεται ότι κοντά

στις εκβολές του υπήρχαν οι Πύλες του Άδη. Λεγόταν ότι ο κάθε νεκρός που ήθελε να περάσει τις Πύλες πλήρωνε έναν οβολό και ο Κέρβερος, το μυθικό τέρας που φύλαγε τις Πύλες του Άδη, τον άφηνε να περάσει.

• Ακόμα, υπήρχε εκεί κοντά στις εκβολές του το νεκρομαντείο. Σ' αυτό μαζεύονταν όλοι οι θνητοί που ήθελαν να συναντήσουν κάποιον δικό τους νεκρό. Για να γίνει αυτό περνούσαν τον ποταμό και άφηναν στο νεκρομαντείο ως ανταμοιβή διάφορα προϊόντα όπως: λάδι, κρασί, καλαμπόκι, σιτάρι και γάλα. Ύστερα

• ζητούσαν όποιον ήθελαν να δουν και αυτός περνούσε την Πύλη και μπορούσαν έτσι να τον δουν.

Page 25: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΝΑΙΑΔΕΣ (ΟΙ ΝΥΜΦΕΣ ΤΩΝ ΠΟΤΑΜΩΝ)

Page 26: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΝΑΙΑΔΕΣ• Κόρες του Δία και νύμφες των γλυκών νερών Ήταν

κατεξοχήν πνεύματα του γλυκού νερού και βρίσκονταν στα ποτάμια, στις πηγές και μέσα στα βουνά από τα οποία πήγαζαν ποτάμια. Συνόδευαν πάντα το νερό, τονίζοντας έτσι τη μεγάλη του σημασία για την ύπαρξη ζωής. Τα ονόματα τους τα λάμβαναν από τους ποταμούς στους οποίους κατοικούσαν. Αποδίδονταν σε αυτές, όπως και στο νερό, μαντικές και ιαματικές ικανότητες... Οι καλλιτέχνες τις παράσταιναν να μεταφέρουν νερό με δοχεία.

Page 28: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΤΑ ΥΔΑΤΑ ΤΗΣ ΣΤΥΓΟΣ• Η μεγαλύτερη κόρη του Ωκεανού, η Στύγα ήταν πελώρια και ήταν ο

τρόμος των αθανάτων.. Αν υπήρχε υποψία ότι κάποιος από τους Θεούς του Ολύμπου έλεγε ψέματα, τότε ερχόταν μέσα σε χρυσό δοχείο το νερό της Στυγός και αλίμονο στο θεό (ή τη θεά) που ορκιζόταν ψέματα. Για ένα χρόνο έμενε στο κρεβάτι του βυθισμένος σε νάρκη. Και στη συνέχεια, άλλα εννέα χρόνια, ζούσε χωριστά από τους υπόλοιπους αθανάτους.

• Τα τρομερά ύδατα της Στυγός βρίσκονταν στο Χελμό, ανάβλυζαν από την ιερή πηγή της, έτρεχαν κάτω από τα βάθη της Γης, μέσα στη σκιά της νύχτας και γίνονταν ένας βραχίονας του Ωκεανού.

Page 29: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΛΕΡΝΑΙΑ ΥΔΡΑ

Page 30: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΛΕΡΝΑΙΑ ΥΔΡΑ• Η Λερναία Ύδρα είναι μυθικό όν με επτά ή εννέα κεφάλια, το οποίο σκότωσε ο

Ηρακλής στον δεύτερο από τους δώδεκα άθλους του. Καρπός της Έχιδνας και του Τυφώνα, η Λερναία Ύδρα ήταν αθάνατη. Δρούσε στην περιοχή Λέρνη - βαλτότοπος που βρίσκεται νότια του Άργους - απ'όπου πήρε και το όνομά της. Το άντρο της βρισκόταν στους πρόποδες του όρους Ποντίνου, κοντά στην Πηγή της Αμυμώνης. Σύμφωνα με τον μύθο, όταν ο Ηρακλής έκοβε ένα κεφάλι, έβγαιναν δύο. Μόνο καίγοντάς το με φωτιά κατάφερε να σταματήσει τον πολλαπλασιασμό και αυτό το κατάφερε με την βοήθεια του ανηψιού του Ιολάου. Το τελευταίο κεφάλι, που ήταν και το κεντρικό κι αθάνατο, το έκοψε και το έθαψε στη γη για να μην ξαναζωντανέψει. Από το αίμα της ο Ηρακλής έκανε τα βέλη του δηλητηριώδη. Από το δηλητήριο αυτό δεν γλύτωσε ούτε ο ίδιος, ούτε και ο Κένταυρος Χείρωνας.

Page 31: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ• Τα χρόνια μπορεί να περνούσαν, όμως οι ιστορίες της

αρχαίας μυθολογίας ακολουθούσαν τους Έλληνες στην ιστορική τους πορεία. Άλλαξαν μορφή ίσως, σίγουρα προσαρμόστηκαν στις νέες συνθήκες της ζωής των Ελλήνων. Νεράιδες και Δράκοι, Ξωνέρια και Στοιχειά πλημμύρισαν τον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό και συνόδευσαν τη ζωή των ανθρώπων στις εκδηλώσεις τους. Μύθοι, θρύλοι, παραδόσεις φανερώνουν την παρουσία του ζωοποιού στοιχείου.Το αρχαίο ύδωρ γονιμοποιεί τη φαντασία των νεοελλήνων

• Εθιμα από όλα τα μέρη της Ελλάδας σχετικά με το νερό μαρτυρούν τη βαθιά και άρρηκτη σχέση του ανθρώπου με το υδάτινο στοιχείο

Page 32: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΓΟΡΓΟΝΕΣ(ΜΥΘΙΚΑ ΥΔΡΟΒΙΑ ΠΛΑΣΜΑΤΑ)

Page 33: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΓΟΡΓΟΝΕΣ• Από τούς αρχαίους θαλασσινούς Δαίμονες ζεί ακόμα ή Γοργόνα.

Αυτή κάνει τούς ανεμοστρόβιλους στή θάλασσα, αρπάζει από τά καράβια τούς ναύτες και καταποντίζει τά πλοία. Είναι όμορφη γυναίκα με ουρά ψαριού όπως τό θέλει ή ελληνική φαντασία. Τή Γοργόνα τήν παραδέχονται για αδερφή του Μέγα Αλέξανδρου, πού ζεί άπο τα παλιά τα χρόνια, γιατί ήπιε το αθάνατο νερό..

• "Αν τύχει και πέσει τό καράβι στό δρόμο τής Γοργόνας, βρίσκει τό μπελά του. Τό πιάνει ό Δαίμονας άπό τήν πλώρη και ρωτάει : Ζεί ο βασιλιάς Αλεξανδρος ; "Αν οί ναύτες πούνε—κι ετσι πρέπει νά πουν—«ζεί»,. Γίνεται γαλήνη στή θάλασσα

• Αλίμονο όμως, άν οί ναύτες απαντήσουν στή Γοργόνα, πώς δέ ζεί ό βασιλιάς Αλέξανδρος. Αγριεύει, πετάει απάνω ψηλά τό καράβι. και βυθίζεται μέσα στή θάλασσα.. Αγρια και φοβερή τρικυμία σηκώνεται. Τίποτε ζωντανό δέ μένει στήν επιφάνεια τής θάλασσας.

Page 34: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

• ΝΕΡΑΙΔΕΣ(ΟΙ ΝΥΜΦΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ)

Page 35: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΝΕΡΑΙΔΕΣ• Οι παραδόσεις για τις νεράιδες έχουν την αρχή τους στις δοξασίες

των αρχαίων για τις Νύμφες και τις Νηρηίδες, απ’ όπου προέρχεται και τ’ όνομά τους. Τις λένε ακόμη κυράδες, αρχόντισσες, ξωτικές, ξανθές, αερικά και αγελλούδες, από την αρχαία δαιμονική Γελλώ. Ο λαός μας, πλάθοντας με τη φαντασία του τις ωραιότατες νεράιδες, ζωογόνησε τη γύρω του φύση. Μένουν κοντά σε νερά, πηγές, ποτάμια, βρύσες, σε δάση, σπηλιές, φαράγγια, αλώνια, μύλους, γέφυρες, πηγάδια και στη θάλασσα. Ζουν χορεύοντας και τραγουδώντας. Ο λαός μας τις φαντάζεται με μακριά ξανθά ή πράσινα μαλλιά που τα χτενίζουν με χρυσό χτένι, πάντα λευκοφορεμένες με χρυσοϋφαντά φορέματα, λευκό αραχνοΰφαντο πέπλο στο κεφάλι τους

Page 36: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΔΡΑΚΟΝΤΕΣ•

Οι δράκοντες είναι μυθικά τέρατα που κατέχουν τα νερά των πηγών (Δρακονέρια). Μύθοι για το δράκο που εμποδίζει τη χρήση του νερού και τον ήρωα που τον σκοτώνει υπάρχουν σε πολλούς λαούς και θρησκείες. Στη χριστιανική θρησκεία τέτοιος ήρωας είναι ο Αγιος Γεώργιος.,.

Page 37: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΟΥ ΚΛΗΔΟΝΑ

Page 38: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΟΥ ΚΛΗΔΟΝΑ• `«Την παραμονή της γιορτής του Αϊ-Γιάννη 23 Ιουνίου όλες οι ανύπαντρες κοπέλες

έβαζαν μέσα σ’ ένα πήλινο σκεύος ένα σημάδι, ένα αντικείμενο τους, συνήθως κάποιο κόσμημα . Μετά έδιναν το σκεύος σ’ ένα πρωτότοκο παιδί και του έλεγαν να το γεμίσει με νερό από εφτά βρύσες χωρίς να μιλήσει σε κανέναν. Αυτό ήταν και το αμίλητο νερό. Το βράδυ της παραμονής άφηναν το δοχείο κάτω από τ’ άστρα και το φεγγάρι για να μαγευτεί και να τους φανερώσει την τύχη τους.

• Την επόμενη μέρα όλες οι κοπέλες αμίλητες προχωρούσαν σ’ ένα εξοχικό μέρος για να κάνουν τον κλήδονα. Φτάνοντας κάλυπταν το κεφάλι μιας πρωτότοκης και από πρώτα στέφανα κοπέλας με πέπλο και αφού της έδιναν το δοχείο αρχίζε κάποια λέγοντας ένα δίστιχο

• συνήθως για έρωτα , ευτυχία ή γάμο, ενώ κάποια άλλη παράλληλα έβγαζε κάθε φορά κ’ ένα αντικείμενο και , σε όποια ανήκε , εκείνη αφορούσε και το δίστιχο που έλεγαν.

• Μετά το τέλος της τελετής αφού έβγαζαν όλα τα αντικείμενα από το δοχείο και αφαιρούσαν τη νυφική καλύπτρα από το κεφάλι της κοπέλας, ξεφάντωναν τραγουδώντας και χορεύοντας μέχρι το βράδι.

Page 39: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΤΟ ΑΜΙΛΗΤΟ ΝΕΡΟ

Page 40: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΤΟ ΑΜΙΛΗΤΟ ΝΕΡΟ• Την πρωτοχρονιά, πριν καλά καλά ξημερώσει, άδειαζαν τις λαγήνες

- και πήγαιναν στην βρύση οι κοπέλες να πάρουν το αμίλητο νερό. Πριν γεμίσουν, έριχναν μια πέτρα στη γούρνα. ΄Ηταν το ποδαρικό. Το ποδαρικό ήταν μια συμβολική πράξη, που εξέφραζε μια ευχή, κι αυτό για τη βρύση σήμαινε να τρέχει πάντα, να μην στερέψει ποτέ. Γύριζαν οι γυναίκες με γεμάτο λαγήνι, δίχως να μιλήσουν σε άνθρωπο, αν τύχαινε να συναντήσουν στον δρόμο τους. Αν στον δρόμο ήταν και κανένα συγγενικό η φιλικό σπίτι, έριχναν λίγο από το αμίλητο νερό στο κατώφλι τους, άνοιγαν την πόρτα τους, πετούσαν μέσα μια πέτρα και έφευγαν αμίλητες όπως ήρθαν. Τους έκαναν δηλαδή το ποδαρικό, ναναι η ζωή σαν το νερό της πηγής και η γεροσύνη τους σαν την πέτρα. Στο σπίτι τους έκαναν το ίδιο και τότε μοναχά μιλούσαν

Page 41: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

ΠΕΡΠΕΡΟΥΝΑ• Το έθιμο χρησίμευε και εφαρμοζόταν κυρίως στην περίοδο που είχε καιρό να βρέξει, όταν τελείωνε

συνήθως το καλοκαίρι ή και νωρίτερα. • Ένα κοριτσάκι ορφανό παρίστανε τη λεγόμενη πιρπιρούνα, που με συνοδεία 20-30 κοριτσιών ακόμα

θα γυρνούσε στο χωριό τραγουδώντας ένα τραγούδι, που έμεινε γνωστό επίσης ως Πιρπιρούνα, παρακαλώντας το Θεό να βρέξει. Για το σκοπό αυτό υπήρχε κατάλληλη μεταμφίεση. Το έντυναν με πράσινα χόρτα (μπλουστούρια ή βούζια), τα οποία στέριωναν πάνω του αφού τα έδεναν με φλούδες από μουριές. Το κορίτσι λοιπόν και η υπόλοιπη παρέα του θα γυρνούσαν από πόρτα σε πόρτα κρατώντας μαστραπάδες (δηλαδή μεγάλα δοχεία νερού) και μια φούντα από βούζια (αγριόχορτα δηλαδή), με τα οποία, αφού τα βουτούσαν στο νερό του μαστραπά θα κατέβρεχαν τον κόσμο. Το ίδιο έκανε και κάθε νοικοκυρό που με έναν μαστραπά νερό έβρεχε τα χόρτα …

• «…για να δει ο Θεός…» όπως έλεγαν…. • «…Να τον δείξομε πως βρέχει, να μας βρέξει κι εκείνος…» • Κάθε που περνούσε η παρέα των κοριτσιών από το κάθε σπίτι,• οι νοικοκυρές τις «φίλευαν» με φαγώσιμα (αυγά, τυρί, βούτυρο• αλεύρι)• . Αφού η «γύρα» τους στο χωριό τελείωνε, όλες οι νοικοκυρές• μαζεύονταν σε ένα σπίτι και έφτιαχναν πίτες κι από την ώρα εκείνη • άρχιζε το γλέντι• με τραγούδια και χορούς ως το βράδυ…

Page 42: τo νερό στην ελληνική μυθολογία και παράδοση

• Αρχή του κόσμου πράσινη κι αγάπη μου θαλασσινή Την κλωστή σου λίγο λίγο τραγουδώ και ξετυλίγω

Διαβάζω μέσα στο νερό το άλφα το βήτα και το ρω