Oικονομία και κοινωνία της Ελλάδας,19ος αι
-
Upload
gabriella-aspraki -
Category
Education
-
view
461 -
download
3
Transcript of Oικονομία και κοινωνία της Ελλάδας,19ος αι
19ος αιώναςΕλληνική οικονομία και κοινωνία
Η Ελλάδα τον 19ο αι.
• 1864: Επτάνησα
• 1881: Θεσσαλία & Άρτα
• Ακόμη η «εθνική ολοκλήρωση» δεν έχει επιτευχθεί
• 1830: 750.000 πληθυσμός
• Εκτός συνόρων: διπλάσιοι
• Αστικά κέντρα: Αθήνα (πρωτεύουσα από 1834), Πάτρα,
Σύρος, Πειραιάς τι παρατηρώ;
Φωτογραφία: http://ebooks.edu.gr
Η οικονομία
• Αγροτικός τομέας
• Εμπόριο
• Ναυτιλία
• Τράπεζες
• Βιομηχανία
Φωτογραφία: https://el.wikipedia.org/
Ο αγροτικός τομέας
• Είναι ο βασικός τομέας της οικονομίας
• Χαρακτηριστικό: οι μικροί σε έκταση αγροτικοί
κλήροι
• Οικογενειακή εκμετάλλευση
• Εισαγωγή εμπορευματικών καλλιεργειών
• Ευάλωτη στις οικονομικές αλλαγές και κρίσεις
Δημήτρης Γιολδάσης, Θέροςhttp://www.larissa-katsigras-gallery.gr/
Το ζήτημα των εθνικών γαιών• 5.000.000 στρέμματα = εθνικές γαίες = εκτάσεις που
ήταν οθωμανικές ιδιοκτησίες πριν την απελευθέρωση και
τώρα ανήκουν στο κράτος
• Τις διεκδικούν: μεγαλοϊδιοκτήτες & αγρότες
• Αφού το κράτος δεν ενεργεί καταπατήσεις
• 1871: Κουμουνδούρος μοιράζει ό,τι έχει απομείνει οι
αγρότες εξακολουθούν να μην έχουν αρκετή γη
Τα τσιφλίκια• 1881: ενσωμάτωση Θεσσαλίας =>
• Τι κάνουμε με τα τσιφλίκια;
• Τσιφλίκι = μεγάλο κτήμα που ανήκει σε Τούρκο γαιοκτήμονα και το
καλλιεργούν κολίγοι
• Κολίγοι = ακτήμονες (=χωρίς γη) Έλληνες αγρότες
• Κολίγοι: διεκδικούν τα κτήματα
• Ελληνικό κράτος: έχει υπογράψει συνθήκη σεβασμού της τουρκικής
περιουσίας =>
• Οι Τούρκοι γαιοκτήμονες πουλούν τα τσιφλίκια σε Έλληνες
κεφαλαιούχους
Δημήτρης Γιολδάσης, Ο κάμπος της Θεσσαλίαςhttp://www.plastiras-ota.gr/
Αγροτική οικονομία: τα προϊόντα
• Σταφίδα (Πελ/νησος)
• Ελιές
• Καπνά
• Σιτηρά
• Διεθνείς κρίσεις
επηρεάζουν την τοπική
αγροτική οικονομία
Δημήτρης Γιολδάσηςhttp://users.sch.gr/tsinasp
Εμπόριο και ναυτιλία• Εξωτερικό εμπόριο:
σημαντικό
• Εξάγουμε: σταφίδες, λάδι,
κ.α. αγροτικά
• Εισάγουμε: δημητριακά,
υφάσματα, νήματα
• Αύξηση εισαγωγών: άνθρακα,
ξυλείας, μηχανημάτων
• Η ναυτιλία = κύριος μοχλός
ανάπτυξης
• Πάτρα: λιμάνι εξαγωγής
σταφίδας
• Σύρος: κύριο εμπορικό
κέντρο για τη Μεσόγειο
• Πειραιάς: αναπτύσσεται
στο τέλος του 19ου αι.
Βιομηχανία
• Αναπτύσσεται με αργούς ρυθμούς αργούς
ρυθμούς
• Γιατί;
• Έλλειψη κεφαλαίων
• Μικρή αγορά
• Έλλειψη πρώτων υλών & καυσίμων
• Έλλειψη εργατικών χεριών
• Φτηνά εισαγόμενα προϊόντα
• Οικογενειοκρατία
Οι τράπεζες
• 1841: ίδρυση Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος
• Δικαίωμα να εκδίδει χαρτονόμισμα
http://www.worldbanknotescoins.com/
Και το κράτος;
• Επενδύσεις σε έργα υποδομής
• Διαμορφώνει το θεσμικό πλαίσιο
• Προσπαθεί τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας
• Ποιος;
• Ο Τρικούπης
Οι Έλληνες της διασποράς
• Εξωελλαδικό ελληνικό κεφάλαιο: η οικονομία προσβλέπει
σε αυτό
• Ο Τρικούπης θεσπίζει νόμους ευνοϊκούς για να το
προσελκύσει
• 1870: επενδύουν στην Ελλάδα:
• Όμως: οι επενδύσεις είναι ευκαιριακές =>
• Δεν υποστηρίζουν σχεδιασμένη ανάπτυξη
• Οικονομική ανάπτυξη τον 19ο αι: χαμηλοί ρυθμοί
Η κοινωνία
• Είναι μία κοινωνία σε μεταβολή
1. Εμφάνιση αστικής τάξης αστικοποίηση
2. Μετανάστευση
3. Αγροτικό κίνημα
4. Εργατικό κίνημα
5. Εμφάνιση
γυναικείου ζητήματος
Τάσσος, Μαρίνος Αντύπας,Κιλελέρ 1910http://fractalart.gr/kileler/
Οι κοινωνικές τάξεις
• Αγρότες: η συντριπτική πλειοψηφία, μικρο-ϊδιοκτήτες
κυρίως, οικογενειακή εκμετάλλευση, όμως: κολίγοι
Θεσσαλίας = ακτήμονες, εξαρτημένοι
• Αστικά στρώματα = επιχειρηματίες + δημόσιοι υπάλληλοι:
συνεχώς αυξάνουν
• Εργάτες: γυναίκες και παιδιά εμφανίζονται αργά,
συνθήκες ζωής άθλιες
Η μετανάστευση
• 19ος αι: Το πρώτο μεγάλο κύμα
μετανάστευσης
• Αιτία: η φτώχεια
• Αρχικός προορισμός: οι ελληνικές
παροικίες του εξωτερικού
• Τέλη 19ου αι: σταφιδική κρίση +
ζήτηση εργατικών χεριών στις
Η.Π.Α. μεγάλο κύμα
μετανάστευσης
Τα κοινωνικά κινήματα• Αγροτικό κίνημα: Θεσσαλία, ξεσηκώνονται οι κολίγοι
• 1910: Κιλελέρ
• Εργατικό κίνημα: 1870: οι πρώτες απεργίες, κυκλοφορούν
εφημερίδες & έντυπα αιτήματα εργατών
• Διαδίδονται οι σοσιαλιστικές ιδέες
• 1891: ο πρώτος εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην
Ελλάδα
• Γυναικείο ζήτημα: αίτημα: η ανάγκη εκπαίδευσης των γυναικών
http://cesie.org/