New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με -...

52
το τεύχος διανέμεται δωρεάν ~ ~ Η τέχνη του λόγου δεν αρκεί, δεν έχει τη δύναμη να περιγράψει τα όσα ζούμε αυτή την αποφράδα δεκαετία. Όσο και να το θες δεν μπο- ρείς να βάλεις στο χαρτί το ζόφο της πραγματικότητας της ανείπωτης υποκρισίας. Ας γίνουμε όμως πιο συγκεκριμένοι. Μας τυράννησαν το μυαλό πως η ελληνικότητα της Μακεδονίας ήταν και παραμένει αδιαμφισβήτητη. Ποιος δεν θυμάται το “πλην Λα- κεδαιμονίων” των μαρξιζόντων Ελληναράδων ενάντια σε κείνους που καθόριζαν με γεωγραφικούς και μόνον όρους μια συγκεκριμένη πε- ριοχή των Βαλκανίων, τα Σκόπια; Οι ίδιοι τώρα όχι μόνο ξέχασαν εκείνο το απόφθεγμα αλλά πριμοδότησαν την περιοχή αυτή ανιστό- ρητα και με γλώσσα και με εθνότητα που, κύριος οίδε, από πού ψά- ρεψαν τους συγκεκριμένους όρους. Ύστερα έχουμε την τεχνητή πόλωση ανάμεσα στις δυνάμεις εκεί- νες που ευθύνονται για την κακομοιριά αυτού του τόπου και αντί να εστιάσουν στα κοινωνικοοικονομικά μας αδιέξοδα παλεύουν να πεί- σουν το δυστυχή εργαζόμενο πως αυτοί είναι οι μόνοι ικανοί να λύ- σουν τα προβλήματά του κι αντί αυτού έχουμε τις εκατοντάδες χι- λιάδες νέων μας που αποδημούν στην Εσπερία ελπίζοντας σε καλύ- τερες συνθήκες ζωής. Σαν περιοδεύον θίασος περ- νούν από το γυαλί της μικρής οθό- νης οι βεντέτες αυτής της πόλω- σης με κύριο χαρακτηριστικό την ικανότητα των αρχηγών για καλύ- τερες μεταγραφές λες και η πολι- τική είναι γήπεδο ποδοσφαίρου και οι πιο καπάτσοι πρόεδροι των ΠΑΕ παρουσιάζουν τις τελευταίες με- ταγραφές τους αδιαφορώντας που οι “παίκτες” αυτοί καθύβριζαν ει- δικά αυτούς τους προέδρους και τις ΠΑΕ τους. Τί μένει λοιπόν; Μόνο η αντι- στροφή του “Πλην Λακεδαιμονίων” για όλους αυτούς που αποκοιμί- ζουν το λαό μακριά από τους αγώ- νες και τις διεκδικήσεις για κατο- χύρωση των δικαιωμάτων τους στο προϊόν της εργασίας τους, τον πλούτο του κόσμου. Ναι, κάποιοι θα συνεχίσουν ν’ αγωνίζονται “πλήν Λακεδαιμονίων” βέβαια. Σαν τότε… σελ. 2 Αρθρογραφία σελ. 3- 6 Επικαιρότητα σελ. 7- 12 Νέα από την ΕΕΛ σελ. 13 Μορφές του πνεύματος Στάθης Πρωταίος σελ. 14 - 17 Μορφές που έφυγαν σελ. 18 - 24 Επετειακά σελ. 25 - 28 Η πένα των συνεργατών σελ 29 - 48. Βιβλιοπαρουσίαση σελ. 49 - 51 Ο Παρατηρητής σελ. 52 Διαβάστε Πλην Λακεδαιμονίων… ΛΑΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ Ο χρόνος είναι χρήμα και ο λαός το κρίμα. Κρίση πάνω στην κρίση του ρήμαξαν τη ζήση, οι δήθεν δημοκράτες με ή χωρίς γραβάτες. Μα τώρα ο λαοχρόνος δεν κλαίει στην Κλαυθμώνος, δεν περιμένει άλλο το θαύμα το μεγάλο, δεν δίνει πια παράτα στης ζητιανιάς τη στράτα. Σα λιόντας θα χιμήξει Χοντρόλαιμους να πνίξει! Άρης Απένταρος Νέα Περίοδος ΔΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ - ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΑΠΕΛ-Σ ΕΤΟΣ 2018-19 Δεκέμβρης - Γενάρης - Φλεβάρης ΤΕΥΧΟΣ 23ο

Transcript of New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με -...

Page 1: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

το τεύχος διανέμεται

δωρεάν

~ ❀ ~

Η τέχνη του λόγου δεν αρκεί, δεν έχει τη δύναμη να περιγράψει ταόσα ζούμε αυτή την αποφράδα δεκαετία. Όσο και να το θες δεν μπο-ρείς να βάλεις στο χαρτί το ζόφο της πραγματικότητας της ανείπωτηςυποκρισίας. Ας γίνουμε όμως πιο συγκεκριμένοι.

Μας τυράννησαν το μυαλό πως η ελληνικότητα της Μακεδονίαςήταν και παραμένει αδιαμφισβήτητη. Ποιος δεν θυμάται το “πλην Λα-κεδαιμονίων” των μαρξιζόντων Ελληναράδων ενάντια σε κείνους πουκαθόριζαν με γεωγραφικούς και μόνον όρους μια συγκεκριμένη πε-ριοχή των Βαλκανίων, τα Σκόπια; Οι ίδιοι τώρα όχι μόνο ξέχασανεκείνο το απόφθεγμα αλλά πριμοδότησαν την περιοχή αυτή ανιστό-ρητα και με γλώσσα και με εθνότητα που, κύριος οίδε, από πού ψά-ρεψαν τους συγκεκριμένους όρους.

Ύστερα έχουμε την τεχνητή πόλωση ανάμεσα στις δυνάμεις εκεί-νες που ευθύνονται για την κακομοιριά αυτού του τόπου και αντί ναεστιάσουν στα κοινωνικοοικονομικά μας αδιέξοδα παλεύουν να πεί-σουν το δυστυχή εργαζόμενο πως αυτοί είναι οι μόνοι ικανοί να λύ-σουν τα προβλήματά του κι αντί αυτού έχουμε τις εκατοντάδες χι-λιάδες νέων μας που αποδημούνστην Εσπερία ελπίζοντας σε καλύ-τερες συνθήκες ζωής.

Σαν περιοδεύον θίασος περ-νούν από το γυαλί της μικρής οθό-νης οι βεντέτες αυτής της πόλω-σης με κύριο χαρακτηριστικό τηνικανότητα των αρχηγών για καλύ-τερες μεταγραφές λες και η πολι-τική είναι γήπεδο ποδοσφαίρου καιοι πιο καπάτσοι πρόεδροι των ΠΑΕπαρουσιάζουν τις τελευταίες με-ταγραφές τους αδιαφορώντας πουοι “παίκτες” αυτοί καθύβριζαν ει-δικά αυτούς τους προέδρους καιτις ΠΑΕ τους.

Τί μένει λοιπόν; Μόνο η αντι-στροφή του “Πλην Λακεδαιμονίων”για όλους αυτούς που αποκοιμί-ζουν το λαό μακριά από τους αγώ-νες και τις διεκδικήσεις για κατο-χύρωση των δικαιωμάτων τους στοπροϊόν της εργασίας τους, τονπλούτο του κόσμου. Ναι, κάποιοιθα συνεχίσουν ν’ αγωνίζονται“πλήν Λακεδαιμονίων” βέβαια.

Σαν τότε…

σελ. 2

Αρθρογραφία

σελ. 3- 6

Επικαιρότητα

σελ. 7- 12

Νέα από την ΕΕΛ

σελ. 13

Μορφές του πνεύματος

Στάθης Πρωταίος

σελ. 14 - 17

Μορφές που έφυγαν

σελ. 18 - 24

Επετειακά

σελ. 25 - 28

Η πένα των συνεργατών

σελ 29 - 48.

Βιβλιοπαρουσίαση

σελ. 49 - 51

Ο Παρατηρητής

σελ. 52

Διαβάστε Πλην Λακεδαιμονίων…

ΛΑΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ

Ο χρόνος είναι χρήμα και ο λαός το κρίμα.

Κρίση πάνω στην κρίση του ρήμαξαν τη ζήση,

οι δήθεν δημοκράτες με ή χωρίς γραβάτες.

Μα τώρα ο λαοχρόνος δεν κλαίει στην Κλαυθμώνος,

δεν περιμένει άλλο το θαύμα το μεγάλο,

δεν δίνει πια παράτα στης ζητιανιάς τη στράτα.

Σα λιόντας θα χιμήξει Χοντρόλαιμους να πνίξει!

Άρης Απένταρος

❀ Νέα Περίοδος ❀

ΔΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ - ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ

ΑΠΕΛ-Σ

ΕΤΟΣ 2018-19 Δεκέμβρης - Γενάρης - Φλεβάρης ΤΕΥΧΟΣ 23ο

Page 2: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 2 ~

Φωνή Λογοτεχνών

Ενημερωτικό δελτίο

Έκδοση της ΑΠΕΛ-Σ

Τεύχος 23ο – Νέα Περίοδος

Δεκέμβρης - Γενάρης - Φλεβάρης

2018-19

Έδρα:

Αθανασίου Διάκου 17

τ.κ. 18863 – ΠΕΡΑΜΑ

☎ 694-4323596

email: [email protected]

Ιστότοπος:

ISSUU.com/fonilogotexnwn

Αρχισυνταξία:

Γιάννης Παπαοικονόμου

Ομάδα σύνταξης:

Θωμάς Μανόπουλος

Γιάννης Μαντάς

Σελιδοποίηση:

Γιάννης Μαντάς

Λογότυπο εξωφύλλου:

Άγγελος Γόντικας

Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία:

Γραφικές τέχνες

Σταυρία Πετρίδου

Ελικώνος 11 – Χαλάνδρι

☎ 210-6841959

ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ Γεννιούνται1770 (16.12) ο μεγάλος Γερμανός πιανί-στας και συνθέτης κλασικής μουσικής,Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν. 1900 (17.12) ηηθοποιός Κατίνα Παξινού. 1910 (19.12)ο Γάλλος θεατρικός συγγραφέας καισκηνοθέτης Ζαν Ζενέ. 1911 (18.12) οΑμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτηςΖιλ Ντασέν. 1911 (8.12) ο ποιητής ΝίκοςΓκάτσος. 1923 (2.12) η κορυφαία υψί-φωνος Μαρία Κάλλας. 1933 (15.12) ολαϊκός συνθέτης Ακης Πάνου. 1934(5.12) ο ηθοποιός Νίκος Κούρκουλος.

Αποβιώνουν1926 (5.12) ο ιμπρεσιονιστής Γάλλος ζω-γράφος Κλοντ Μονέ. 1932 (13.12) ο ζω-γράφος Γεώργιος Ιακωβίδης («Σχολήτου Μονάχου»). 1943 (26.12) ο κομμου-νιστής δάσκαλος Δημήτρης Γληνός,1966 (15.12) ο Αμερικανός σκιτσογρά-φος Γουόλτ Ντίσνεϊ. 1974 (16.12) ο κομ-μουνιστής ποιητής Κώστας Βάρναλης(Βραβείο «Λένιν» για την Ειρήνη το1959 στη Μόσχα). 1976 (7.12) ο ηθοποιόςκαι σκηνοθέτης Κώστας Μουσούρης.1977 (25.12) ο ηθοποιός και σκηνοθέτηςΤσάρλι Τσάπλιν, ο γνωστός Σαρλό. 1980(2.12) η ερμηνεύτρια του ρεμπέτικουκαι παραδοσιακού τραγουδιού ΡόζαΕσκενάζυ. 1981 (20.12) ο ηθοποιός καισκηνοθέτης Δημήτρης Ροντήρης. 1987(14.12) ο ηθοποιός Νίκος Σταυρίδης.1988 (27.12) η χαράκτρια Βάσω Κατρά-κη. 1988 (31.12) ο ποιητής Νίκολας Κά-λας (Νικόλαος Καλαμάρης). 1990 (6.12)ο μουσικός Παύλος Σιδηρόπουλος. 2001(18.12) ο συνθέτης Δημήτρης Δραγατά-κης. 2004 (4.12) η ερμηνεύτρια του λυ-ρικού θεάτρου Ελενα Σουλιώτη.

ΓΕΝΑΡΗΣΓεννιούνται1622 (15.1) ο Γάλλος συγγραφέας ΖανΜπατίστ Ποκελέν (Μολιέρος). 1765(27.1) ο Αυστριακός συνθέτης Βόλφγ-κανγκ Αμαντέους Μότσαρτ. 1860 (29.1)ο Ρώσος συγγραφέας Αντόν ΠάβλοβιτςΤσέχοφ. 1863 (17.1) ο Σοβιετικός σκη-νοθέτης Κωσταντίν Στανισλάβσκι (Καλ-λιτέχνης του Λαού της ΕΣΣΔ 1936, Πα-ράσημο Λένιν 1937, κ.α.) 1876 (12.1) οσοσιαλιστής Αμερικανός συγγραφέαςΤζακ Λόντον. 1904 (1.1) ο ηθοποιός Βα-σίλης Αυλωνίτης. 1910 (11.1) ο ποιητήςκαι συγγραφέας Νίκος Καββαδίας. 1910(13.1) ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης.1914 (7.1) ο πιανίστας και συνθέτηςΓιάννης Σπάρτακος. 1915 (18.1) ο λαϊκόςσυνθέτης Βασίλης Τσιτσάνης. 1924 (2.1)ο καλλιτέχνης του θεάτρου σκιών Ευ-γένιος Σπαθάρης. 1925 (25.1) ο λαϊκόςσυνθέτης Γιώργος Ζαμπέτας. 1926 (8.1)ο συνθέτης Γιάννης Χρήστου. 1936(28.1) ο Αλβανός συγγραφέας ΙσμαήλΚανταρέ. 1941 (4.1) ο λαϊκός τραγουδι-στής Λάκης Αλεξάνδρου.

Αποβιώνουν1895 (26.1) ο ποιητής Αχιλλέας Παρά-σχος. 1901 (27.1) ο Ιταλός συνθέτηςΤζουζέπε Βέρντι. 1904 (7.1) ο συγγρα-φέας Εμμανουήλ Ροΐδης. 1911 (3.1) ομεγάλος Ελληνας λογοτέχνης Αλέξαν-δρος Παπαδιαμάντης. 1950 (2.1) ο μου-σουργός Θεόφραστος Σακελλαρίδης.1951 (14.1) ο δημοσιογράφος και συγ-γραφέας Γρηγόριος Ξενόπουλος. 1951(3.1) ο πεζογράφος και ποιητής Γεώρ-γιος Δροσίνης. 1968 (23.1) ο Κύπριοςκομμουνιστής ποιητής Θεοδόσης Πιε-ρίδης. 1969 (3.1) στο Παρίσι ο κομμου-νιστής καλλιτέχνης Τζαβαλάς Καρού-σος. 1977 (22.1) ο συγγραφέας Μενέλα-ος Λουντέμης (Δημήτρης Βαλασιάδης).1980 (27.1) ο συγγραφέας Στρατής Τσίρ-κας (Γιάννης Χατζηανδρέας). 1984 (17.1)ο συνθέτης Γιάννης Κωνσταντινίδης(Κώστας Γιαννίδης). 1984 (18.1) ο λαϊκόςσυνθέτης Βασίλης Τσιτσάνης. 1984(21.1) ο συγγραφέας και ιστορικός Γιάν-νης Σκαρίμπας. 1993 (13.1) ο ζωγράφοςκαι συγγραφέας Νίκος Γαβριήλ Πεντζί-κης. 1998 (16.1) ο ηθοποιός ΔημήτρηςΧορν. 2002 (6.1) ο λογοτέχνης και δη-μοσιογράφος Ανδρέας Φραγκιάς. 2005(1.1) η ηθοποιός Μαρία Αλκαίου. 2007(30.1) ο ηθοποιός και διευθυντής τουΕθνικού Θεάτρου, Νίκος Κούρκουλος.

ΦΛΕΒΑΡΗΣΓεννιούνται1802 (26/2) ο Γάλλος συγγραφέας Βί-κτωρ Ουγκώ. 1828 (8.2) ο Γάλλος συγ-γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με-γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης.1884 (14.2) στον Πύργο (Μπουργκάς)της Βουλγαρίας ο κομμουνιστής ποι-ητής Κώστας Βάρναλης. 1890 (10.2) οΡώσος συγγραφέας Μπορίς Πάστερνακ(Νόμπελ Λογοτεχνίας 1958). 1898 (10.2)ο Γερμανός κομμουνιστής ποιητής καιδραματουργός Μπέρτολτ Μπρεχτ. 1907(16.2) ο πεζογράφος, θεατρικός συγγρα-φέας και δοκιμιογράφος Αγγελος Τερ-ζάκης.

Αποβιώνουν1857 (9.2) ο Διονύσιος Σολωμός. 1943(27.2) ο μεγάλος Ελληνας ποιητής Κω-στής Παλαμάς. 1947 (17.2) ο στοχαστής,δημοσιογράφος και ποιητής Νίκος Καρ-βούνης. 1948 (11.2) ο πρωτοπόρος σο-βιετικός σκηνοθέτης Σεργκέι Αιζεν-στάιν. 1972 (8.2) ο μεγάλος μουσικοσυν-θέτης και ερμηνευτής του ρεμπέτικουτραγουδιού Μάρκος Βαμβακάρης. 1973(22.2) η ηθοποιός Κατίνα Παξινού. 1975(10.2) ο ποιητής και συγγραφέας ΝίκοςΚαββαδίας. 1980 (8.2) ο Κρητικός λυρά-ρης και τραγουδιστής Νίκος Ξυλούρης.1987 (14.2) ο μεγάλος Ελληνας σκηνο-θέτης Κάρολος Κουν. 2005 (10.2) ο κο-ρυφαίος Αμερικανός θεατρικός συγγρα-φέας Αρθουρ Μίλερ. 2014 (25.2) ο Ισπα-νός δεξιοτέχνης του φλαμένκο, κιθαρί-στας και συνθέτης Πάκο ντε Λουθία.

Σαν ΤοΤε…

Page 3: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 3 ~

αΡΘΡοΓΡαΦΙα 2018-19

Οι πολυεθνικές οικογένειες «Δεν έχω μάθει τίνος είμαι μισθοφόρος/ Τι σημασία

έχει αυτό εξάλλου/ νιώθω τόσο σύγχρονος και κατα-σταλαγμένος/ και μόνη μου φροντίδα έχω/ να κάνωό,τι μπορώ για να ξεχάσω/ πως κάποτε ήμουν μισθο-φόρος των Περσών»

(Νίκος Μοσχοβάκος, «Απριλίου Ξανθίσματα»).

Οι πολυεθνικές μπίζνες έχουν από την άνοδο του να-ζισμού στη Γερμανία τη σημειολογία τους. Το 1933,το «Άγιο Βατικανό» των εταιρειών του, έκλεινε συμ-φωνία πολιτικοοικονομική (Κογκορδάτο) με τον Χίτ-λερ. Η φρίκη του ανατέλλοντος φασισμού κυρίευε όλητην Ευρώπη. Το 1936, γίνονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες.Οι φωνές «θαυμασμού» για το «αρχαίο πνεύμα αθά-νατο» συνοδεύτηκαν με την κατάληψη της Ρηνανίας(1936). Η Γαλλία το ανέχθηκε. Το 1938, δημοσιεύεταιστους «Τάιμς» της Αγγλίας ένα ανοιχτό γράμμα υπο-ταγής του Τσόρτσιλ προς τον Χίτλερ: «Αν συνέβαινεστην Αγγλία μια εθνική συμφορά σαν εκείνη που συ-νέβη στη Γερμανία (1918), θα παρακαλούσα το θεό ναμας έστελνε έναν άνδρα με τη δύναμη της δικής σαςθέλησης - του δικού σας πνεύματος!!».

Οι στρατηγοί, τραπεζίτες, ήταν αδέρφια του Δεύ-τερου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Ραϊμόνδος Ντιόρ, Γάλ-λος ιστορικός του ειδικού τεύχους «Κραπουγιό», «Οι200 οικογένειες», καταγράφει τη σχέση των ολιγαρ-χιών. Ο Τσάμπερλεν (Βρετανός πρωθυπουργός) ήτανεπιχειρηματίας, διευθύνων σύμβουλος μεγάλων εται-ρειών: κάτοχος ενός πακέτου μετοχών της «Ιμπέριαλ-Χέμικαλ», ενός τραστ χημικών προϊόντων. Συνδεότανμε τη γαλλική πολυεθνική «Κιλμάν», τη βελγική «Σολ-βάι», τη γερμανική «Φαρ-Μπενιτουστρί». Ο Χίτλερήταν διαπλεκόμενος με γερμανικά τραστ. Ο Μουσολίνιήταν μέτοχος στα οικονομικά μεγαθήρια, χημικών προ-ϊόντων «Μοντεκατίνι» και «Φίατ» - «Πιρέλι» (αυτοκι-νητοβιομηχανίες) στην Ιταλία.

Οι Γάλλοι καπιταλιστές Βεντέλ, Σνάιτερ είχαν πρό-σβαση στην Κεντρική Ευρώπη. Κυρίως στο συγκρότη-μα «Σκόντα», «Πίλσεν». Αυτό το πολεμικό ματς μεταξύτων τραστ, της εγγλέζικης «Ιμπέριαλ-Χέμικαλ», τηςγερμανικής «I. Γκε Φάρμπεν», που υποστήριζε ο γαλ-λικός πολυεθνικός κολοσσός «Κιλμάν», κατά του τσε-χοσλοβακικού τραστ «Άουσιγκ», το υποστήριζε το αμε-ρικανικό τραστ Ντιπόν-Ντε-Νεμούρ. Η αγγλική εταιρεία«Βίκερ» (παραγωγή οπλικών συστημάτων) συνδεότανμε τους Κρουπ της Γερμανίας, την εταιρεία «Σκόντα»της Τσεχοσλοβακίας. Συνεργαζόταν με το γαλλικό όμι-λο «Σνάιτερ», που τον καταπολεμούσε ο όμιλος «Βεν-τέλ». Εκκόλαπταν το κεφαλαιοκρατικό «αυγό του φι-διού» - τον πόλεμο.

Η ίδια πολυεθνική πυραμίδα! Κάθε προπαγάνδα πρέ-πει να έχει απήχηση εντός/εκτός Αμερικής, ανάλογαμε την αποδεκτικότητα των πιο «φτωχών εν πνεύματι»,που δημιουργούν τα κατευθυνόμενα καπιταλιστικάMME!! Σ’ αυτόν τον πολεμικό-οικονομικό κριό συμμε-τέχουν στο Ιράκ οι εταιρείες: «Halliburton» (του αντι-προέδρου των ΗΠΑ Ντικ Τσένι), «Bechtel» (ΤζορτζΣουλτς), «Parsons». Όλες είναι χρηματοδότες του ρε-

πουμπλικανικού κόμματος, τηςπροεκλογικής περιόδου τουΤζορτζ Μπους. Έχουν υπογράψεισυμβόλαια αίματος διαρκείας. Γιατο μεγάλο φαγοπότι. Μαζί μ’ άλ-λες χρηματιστηριακές εταιρείες,του G7, των «αδελφών» πετρελαί-ου, άλλων δραστηριοτήτων συνα-φών με τα κέρδη συγκροτούν τηναποικιοκρατία. Η ιστορική αλλη-λουχία όλων εκείνων των περι-στατικών, που οδήγησαν στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο,έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με τα ιμπεριαλιστικά πα-ραληρήματα, την πολιτική του «ζωτικού χώρου» τωνΗΠΑ. Τα σχέδια της «Μεγάλης Συμμαχίας» των ΗΠΑ-ΕΕ, και της Ρωσίας εσχάτως (ΟΡΑ Συρία) κατά των λα-ών, με πρόσχημα την «τρομοκρατία», χαράζονται απότις πολυεθνικές οικογένειες.

~ ~ ~ * ~ ~ ~

Τα ιμπεριαλιστικά δόγματα «Μια δημοκρατία που ευνοεί την κυριαρχία του χρή-ματος δεν είναι στην ουσία καθόλου δημοκρατία, παράμια αναίσχυντη πλουτοκρατία. Και το πλέον μοχθηρόπλάσμα μπορεί να γίνει πλούσιο, αν αφιερώσει όλη τουτην ζωή του μόνο σ’ αυτό το σκοπό, ενώ είναι βέβαιοότι άνθρωποι με πλατύτερα και ευγενέστερα ενδια-φέροντα θα γίνουν ή θα παραμείνουν φτωχοί. Άρα ηπλουτοκρατία είναι καταστροφή, γιατί δημιουργεί έναείδος ισοτιμίας όπου οι πιο ευτελείς ανθρώπινες αξίεςκυριαρχούν ενώ οι πιο ευγενείς υποτιμώνται.»

Τζορτζ Μπέρναρντ Σω (από τον πρόλογο της «Εκατομμυριούχου»)

Το 1817 ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, άφηνε το όνομά τουστην ιστορία με μια πολιτικοοικονομική διακήρυξη, το«Δόγμα Μονρόε». Το 1938 ο Πρόεδρος Ρούσβελτ«έκλαιγε» σχεδόν σε ραδιοφωνική εκπομπή για τηνπαγκόσμια φτώχεια… Μιλούσε για μία παγκόσμια εθνι-κή πολιτική-οικονομική ζωή: «Η δημοκρατία χάθηκεγια πολλά άλλα μεγάλα έθνη. Όχι γιατί ο λαός τουςτην αντιπαθούσε, αλλά γιατί τους είχε κουράσει ηανεργία, η αβεβαιότητα… αποκάλυπτε ότι τα παιδιάπεινάνε…». Μεταπολεμικά, ο Πρόεδρος Τρούμαν, σ’ένα διάγγελμά του ζητούσε από το Κογκρέσο τη συ-νέχιση της «βοήθειας» προς τους «ελεύθερους λα-ούς». Διατράνωνε την αμερικανική πίστη, στο «όνοματου θεού» προς τα «δημοκρατικά ιδεώδη»!!! «Η Δη-μοκρατία δίνει τη ζωογόνο δύναμη. Μπορεί να οδη-γήσει τους λαούς προς θριαμβευτικές πράξεις. Όχιμόνον εναντίον των τυράννων της ανθρωπότητας, αλ-λά και εναντίον των παλιών εχθρών της πείνας, τηςδυστυχίας, της απελπισίας. Τα γεγονότα έχουν επω-μίσει την Αμερικανική Δημοκρατία με καινούρια επιρ-ροή, καινούριες ευθύνες»!!! (Γενάρης 1946).

Ο ιμπεριαλιστής υπουργός των Εξωτερικών τωνΗΠΑ Τζορτζ Μάρσαλ, τον Ιούνη του 1947, σχολίαζετην παγκόσμια ανισότητα (!) με τα λόγια του στο Πα-

ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΑ ΡΙΖΩΜΑΤΑ

Page 4: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

νεπιστήμιο του Χάρβαρντ: «Είναι “Λογικό” οι ΗΠΑ ναπρέπει να κάνουν οτιδήποτε μπορούν για να βοηθή-σουν να επανέλθει η κανονική ευρωστία στον κόσμο(!) Χωρίς την οποία δεν είναι δυνατή η πολιτική στα-θερότητα. Δεν μπορεί να εξασφαλιστεί η Ειρήνη… Ηπολιτική μας δε στρέφεται εναντίον καμιάς χώρας -ούτε κανενός δόγματος… Στρέφεται όμως εναντίοντης πείνας, της φτώχειας, της απελπισίας, του χάους…Σκοπός της πολιτικής μας πρέπει να είναι η αναβίωσηενός κατάλληλου οικονομικού προγράμματος, στονκόσμο που να επιτρέπει τη δημιουργία τέτοιων πολι-τικών και κοινωνικών συνθηκών. Όπου να μπορούν ν’αναπτυχθούν οι “ελεύθεροι θεσμοί”».

Αυτά τα λόγια δεν ήταν τίποτε άλλο, παρά άκρωςιμπεριαλιστικά τεχνάσματα. Έτσι καταγράφηκαν στηνιστορία. Με πρόσχημα τις «επανορθώσεις» από τις κα-ταστροφές του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου βάζει ουσια-στικά υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ, την Ευρώπη… Ο στρα-τηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ διορίζεται διοικητής τουιμπεριαλιστικού οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμ-φώνου (ΝΑΤΟ). Αλλά, ας θυμόμαστε ότι η εφαρμογήαπό τις ΗΠΑ του φοβερότερου μιλιταριστικού σχεδίου«Μανχάταν» ολοκληρώθηκε με την τραγική ερήμωσητων γιαπωνέζικων πόλεων της Χιροσίμα και του Ναγ-

κασάκι (6, 9 Αυγούστου 1945)… Όλα αυτά τα ιμπεριαλιστικά δόγματα, στο όνομα

«Δημοκρατικά ιδεώδη», έφεραν τόσες χούντες, πο-λέμους, πείνα, δυστυχία σε εκατομμύρια ανθρώπους.Τα πολιτικοστρατιωτικά όρια του ΝΑΤΟ επεκτείνονταισ’ όλον τον πλανήτη με αντικειμενικό στόχο την υπο-ταγή των λαών. Όλος ο πλανήτης αποτελεί εν δυνάμει«ενιαίο επιχειρησιακό χώρο» του ΝΑΤΟ. Η σιδερένιαγροθιά, τα ιμπεριαλιστικά τεχνάσματα, της «νέας τά-ξης» του αίματος, της νέας «Ιεράς Συμμαχίας» ΗΠΑ,ΕΕ, συνιστούν ιμπεριαλιστική απειλή. Κορέα, Βιετνάμ,Καμπότζη, Παλαιστίνη, Ιράκ, Γιουγκοσλαβία, Σομαλία,Αϊτή, Χιλή, Νικαράγουα, Ελ Σαλβαδόρ, Δομινικανή Δη-μοκρατία, Παναμάς, Αφγανιστάν, είναι τα «παράπλευ-ρα» ιστορικά κράτη-θύματα των ιμπεριαλιστικών δογ-μάτων.

Στο «όνομα της ελευθερίας» με το «Σχέδιο για τηΜεγάλη Μέση Ανατολή» δημιουργούν πολεμικάσχέ-δια. Ετοιμάζονται να βάψουν με αίμα τους «γεωγρα-φικούς χάρτες» όπου τα συμφέροντά τους αμφισβη-τούνται στο όνομα του ιμπεριαλισμού (βλ. Ιράν, Συρία).Πριν ο Λίβανος, τώρα η Παλαιστίνη, βάφτηκαν στο αί-μα.

Παναγιώτης Καραβασίλης

~ 4 ~

αΡΘΡοΓΡαΦΙα τ. 23

Με την ποίηση του Παναγιώτη Καραβασίλη έχουμεσυμπορευτεί και παλιότερα¹. Τότε είχαμε υπογραμμίσειότι στη στενότητα του χώρου αλλά και στα πλαίσιαμιας απλής παρουσίασης βιβλίου² δεν θα μπορούσαμενα εμβαθύνουμε πληρέστερα σ’ αυτή την προφητικήκαι συνάμα άγρια γραφή του στοχαστή-ποιητή κι εί-χαμε δώσει την υπόσχεση επιστροφής μας σ’ αυτόντον επαναστατημένο λόγο³.

Στην παρουσίαση εκείνη, από τους πρώτους κιόλαςστίχους, είχαμε εντοπίσει τον ορίζοντα μα και το πε-ριεχόμενο της ποίησης του Παναγιώτη Καραβασίληπου μας ξεσήκωσε κι ευτυχώς μας ξεσηκώνει ακόμα.Είχαμε λοιπόν ανακαλύψει τη βασική ιδέα που σα κι-νητήρια δύναμη ωθούσε τη φωνή-κραυγή του ποιητήαπό το σκοτάδι στο φως και δεν ήταν άλλη από τη δια-πίστωση του αέναου αγώνα των δύο κόσμων της σύγ-χρονης κοινωνίας μας: Ο κόσμος της δουλειάς και οχάρτινος της εκμετάλλευσης του κόσμος⁴: “Πίσω απ’τα ψευδώνυμα κρύβονται/ οι εραστές του θανάτου./Κοιμάμαι με το όπλο τα άγρια μεσάνυχτα/ όταν ρέειτο αίμα/ κι αγοράζουν/ τα μετόχια του άγριου εργάτη”.Αυτή την ασταμάτητη διαπάλη προβάλλει σε κάθε τουανασασμό στο ρυθμό μιας πρωτόβγαλτης ποίησης,όπου η ομορφιά και ο ζόφος συγκρούονται συνεχώςως την ύστατη στιγμή της επανάστασης. Γιατί η επα-νάσταση για τον Παν. Καραβασίλη αποτελεί το μονα-δικό κλειδί διεξόδου του σύγχρονου ανθρώπου απότη σκληρή εκμεταλλευτική μοναξιά στο μεγάλο γιορ-τάσι της παγκόσμιας απελευθέρωσης. Αυτή η βεβαι-ότητα σα σιδερένια αναγκαιότητα κυριαρχεί ακόμα κιαν ο λόγος του ποιητή φαίνεται μοναχικός: “Μόνος.Το να είσαι μόνος δε σημαίνει ότι δεν έχεις δίκιο⁵”.

Για να φτάσει όμως εδώ ο ποιητής δε διστάζει ναχωθεί ως τα τρίσβαθα της ψυχής για να πάθει και να

μάθει, όχι από ανάγκη φυσιοδίφη,αλλά σα δύναμη διαφώτισης τηςπραγματικότητας: “φέγγω σα με-ταλλωρύχος ψυχών/ μες την ομί-χλη που έρχεται/ και μες τη χιο-νοθύελλα που φεύγει/ ο έρωτας,η γύρη που αγαπούσε τα τριαντά-φυλλα/ είμαι στην έξοδο⁶”.

Δε φείδεται δύναμης κι ενέρ-γειας προκειμένου να οδηγήσειτον εαυτό του και τους συναν-θρώπους του στη σύγχρονη κόλαση χωρίς Βιργίλιο καιΒεατρίκη: “κόλαση μπορώ να σε ξεναγήσω./ Ο Θεόςδε παίζει με τα ζάρια/ ένας παράδεισος κι ένας ουρα-νός/ υπάρχει/ κι ύστερα το έρεβος διαρκώς κάθεταιστα ναυάγια./”

Σ’ αυτό το ενιαίο και αντιφατικό όλον ο ποιητήςετοιμάζει τις φάλαγγες των στίχων της επανάστασης,ώστε “τα νέα οικονομικά SS” να μην “αναλαμβάνουντη φύλαξη των σπιτιών μας”. Ποίηση αποκάλυψης αλλάκι απελευθέρωσης μαζί. Προφητική για τις νέες τρα-γωδίες του αιώνα μας από πριν κιόλας το τέλος τουπροηγούμενου. “Όταν οι οχιές κινούνται/ ακούω ταμυστικά/ των ανώνυμων αγίων”. Αυτά τα μυστικά προ-σπαθεί και το επιτυγχάνει να μας μεταδώσει η ποίησηαυτή⁷. Από το 1992 έχει προφητεύσει το δράμα τωνσύγχρονων κυνηγημένων: “τις περιπλανήσεις και συλ-λήψεις/ προσφύγων σε εκκλησίες/ ενός παγκόσμιου/βιβλικού χάους”⁸. μέσα λοιπόν από το βαθύ καμμένοδάσος του σύγχρονου κόσμου ο Π.Κ. δεν πετροβολείμε σκοπό την ολική καταστροφή του ανθρώπου όπουτον οδηγούν οι: “Τριγμοί που μοιάζουν με πυροβολι-σμούς/ όταν ακούγονται οι μουσικές των χρηματιστη-ρίων/ της Wall Street, το μάρκο το δολάριο,/ τα νέα

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ Ένας ποιητής του καιρού μας

Page 5: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

στρατιωτικά σύγχρονα εμβατήρια”, αλλά συντάσσει“επικεφαλής/ ενός άοπλου στρατού ιππέων/ κραδαί-νοντας τις σημαίες/” το στρατό της λύτρωσης. Μπρο-στάρης ο ποιητής με τα “τα ποιητικά computer μου,εναντίον εκατομμυρίων δημίων/ του νέου συστήματοςπαραγωγής,/ εξέγερση ετοιμάζουν./ Στη δίκαιη κρίσητης ιστορίας/ οι σφαγείς των λαών να παραδοθούν/και στο πυρ το ιερότατο/ της λαϊκής δικαιοσύνης”. Απέ-ναντί του “κουρδισμένες εξουσίες/ βομβαρδίζουν μεηλεκτρόνια αυτούς που κραυγάζουν:/ νερό, ψωμί, ει-ρήνη./ Νέες λέξεις, τα κέντρα εκπέμπουν: computerπέμπτης, έκτης γενεάς,/ το marketing συνειδήσεων.”…“όλοι τρέχουν για χρόνους ασύλληπτους,/ ετοιμάζον-ται φυλακές δίχως σύνορα”.

Στο διάβα του ο Π.Κ. από τα αλώνια του νέου εκμε-ταλλευτικού χάους δε χάνει ευκαιρία να χλευάσει τηνέα τάξη πραγμάτων όπου ο χαρτοπόλεμος των χρημα-τιστηρίων ακουμπάει και λερώνει του “Γιάννη το μαντή-λι”⁹, το σύμβολο της λαϊκής παράδοσης και ομορφιάς,τις βαθύριζες δρυάδες, απέναντι στα επιπολαιόριζα κέρ-δη των ομολόγων και των μετοχών: “Κι η ελεύθερη πτώ-ση του Ντάου Τζόουνς διεθνώς ακουμπάει του Γιάννητο μαντήλι,/ κι οι πλάτες ζητούν καθρέπτες σ’ ανάποδεςαξίες ετυμηγοριών./. αυτή η άλογη κραιπάλη στους χλι-δάτους χώρους δεν οδηγούν παρά στον αφανισμό. “Συ-ναλλαγές κροταλίζουν τις ναυτίες/ στα νέα αλφάβηταμετοχών./ Κόσμοι ανόητοι π’ αυτοκτονούν,/ αχρημάτι-στα θρηνούν τη νέα Βαβυλώνα.”¹⁰

Ο Παναγιώτης Καραβασίλης γνώστης, όπως είχαμετονίσει και στην πρώτη μας επαφή με το έργο του, τουτεχνολογικού χάους της σύγχρονης εκμεταλλευτικήςκοινωνίας δε μένει στο καταγγελτικό λόγο ενάντιαστη σύγχρονη Κίρκη των computers, αλλά αξιοποιείτην τεχνολογία για μια άλλου είδους χρήση απελευ-θερωτική. Δεν οργίζεται ενάντια στη μηχανή σαν νέοςλουντιστής, αλλά καταγγέλλει τον κόσμο του κέρδουςπου μεταλλάσει την ανθρώπινη δημιουργία σε βάναυ-σο υπηρέτη του: “Ως εκτελεστής του Κράτους ορίζουν/τον Computer-Τρομοκράτη./ Κωδικοί γνωρίζουν τα αι-σθήματά σου,/ τα γένη, το άσθμα των γονιδίων σου./Ο άνθρωπος τραπεζικός λογαριασμός/ στη Lloyd Bank./Οι αναγνώστες πολιτικών αισθημάτων σε ξερνούν/στις χοάνες απορρίψεων,/ ανακυκλώνεσαι./ Τυλίγεσαισε χαρτί,/ άνθρωποι προϊόντα της εποχής.” Αυτό τοσύγχρονο κανιβαλισμό καταδικάζει ο ποιητής κι όχιτην εξελιγμένη τεχνογνωσία που αν ήταν στην υπη-ρεσία της σύγχρονης κοινωνίας θα συντελούσε ου-σιαστικά στην ευτυχία του ανθρώπου-δημιουργού. Αν-τίθετα μ’ αυτή την αλήθεια η πανανθρώπινη εκμετάλ-λευση βουλιάζει αυτή τη γνώση στο βόρβορο της αμά-θειας. Κι ο ποιητής: “Άστεγος γεννήθηκα micros,/ νεκράφωτογραφίζω κλάματα/ στα γκρεμισμένα σπίτια./ ΣτοΚαρμέν ντε Μπολιβάρ/ ο θάνατος του νέο Κολόμβου./Κι εγώ στις φάρμες των computer/ διωκόμενος Δεκεμ-βριστής της εποχής μου,/”¹¹.

Ιδιαίτερη θέση στην ποίηση του Π.Κ., έχουν οι συμ-βολισμοί, όχι σαν τεχνοτροπικά τεχνάσματα, μορφικάμόνο, αλλά συμπύκνωση της ουσίας ενός ολοκληρω-τικού περιεχομένου, αντλημένου από το σύνολο τηςπαγκόσμιας πολιτισμικής πείρας. Κι αυτό γιατί, όπωςέχουμε κι όλας τονίσει, ο ποιητής μας δεν είναι μόνομια λυρική παρουσία λεκτικών γυμνασμάτων, αλλά φι-λοσοφική οντότητα που οδηγείται σε στοχασμούς πο-

λύπτυχους και πολυκύμαντους που κάνουν την ποίησήτου μια σχεδόν βιβλική κληρονομιά.

Θα αντέτασσε κάποιος ότι καλά όλα αυτά μα η ποί-ηση είναι τραγούδι ομορφιάς κι ο Π.Κ. κατατρίβεταιμε τα άλγη του κόσμου σημαία του. Αυτό δεν είναιακριβές. Ο Π.Κ. αντιπαραθέτει στην επίφαση της ομορ-φιάς την αλήθεια με τη βεβαιότητα ότι όλος αυτός οφαινομενικά τρομακτικός αγώνας οδηγεί στη φροντί-δα της ομορφιάς του τριαντάφυλλου,¹² αφού “τα ση-μεία αναφοράς,/ καταγωγή με τ’ αρχικά πάνω μας/ ότιείμαστε κάποτε παιδιά”¹³, δηλαδή έλλογα τρυφερά όν-τα που στον κόσμο υπάρχουν για τη χαρά της ομορφιάςκαι μόνο.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1. “Φωνή Λογοτεχνών”, Μάρτης-Μάης 2018, τ.20

σελ.3-4. 2. Πρόκειται για την ποιητική συλλογή “Απειροβα-

θείς Ύλες”, Αθήνα 2002. Από το βιβλίο παραθέτουμεένα σύντομο βιογραφικό του ποιητή: “Ο ΠαναγιώτηςΚαραβασίλης γεννήθηκε στο Νεοχώριο Μεσολογγίου.Σπούδασε πληροφορική. Το επάγγελμά του είναι Ανα-λυτής Συστημάτων Πληροφορικής. Είναι επίσης βι-βλιοκριτικός, αρθρογράφος, χρονογράφος και δημο-σιογράφος σε εφημερίδες. Ποιητικά του βιβλία: “ΤοΜπεκερερ”, και “Zαϊ Tek computer-Re”, “Η νέα βία”,“Ισορροπία πλήκτρων”, “Πυρίδρομα”. Έγραψε τα δοκί-μια: “Πληροφορική και άνθρωπος προς το 200 μ.Χ.”, “Ηκοινωνία του θεάματος ή ένας γενικευμένος αυτι-σμός”, “Ισότητα μέχρι το 2000 μ.Χ.”, “Ο εθνικισμός του1821”, “Έγκλημα χωρίς τιμωρία”, όπως κι επιστημονικάβιβλία πληροφορικής. Επίσης, “Η αποκάλυψη γεννάειονόματα”, η ύστατη συνέντευξη του Μιχάλη Κατσαρού.Άρθρα του πολιτικά και σχόλια, έχουν δημοσιευθεί σελογοτεχνικά περιοδικά και περιοδικά πληροφορικήςκαθώς και οι ραδιοφωνικές του εκπομπές συμπληρώ-νουν την πολύπλευρη παρουσία του στα γράμματα απότο 1975 έως σήμερα. Είναι μέλος της Εταιρίας Ελλή-νων Λογοτεχνών.” Θα θέλαμε να συμπληρώσουμε τηνπαρουσία του στο περιοδικό μας με άρθρα και μελέτεςπου αποτελούν κόσμημα στα περιεχόμενά του με προ-βληματισμούς σύγχρονης αλλά και θεωρητικής πραγ-ματικότητας.

3. Βέβαια οφείλουμε να διευκρινίσουμε ότι αυτότο ταπεινό άρθρο μόνο σα μικρή συμβολή στο έργοτου ποιητή μπορεί και πρέπει να εκληφθεί.

4. “Φωνή Λογοτεχνών”, ο.π., σελ.3. 5. “Φωνή Λογοτεχνών”, ο.π., σελ.3. 6. Από το ποίημα “Έξοδος”. “Ισορροπία πλήκτρων”,

Αθήνα 1992, σελ.16. 7. “Απειριροβαθείς Ύλες”, σελ. 9: “Κοιμάμαι με το

όπλο τα άγρια μεσάνυχτα/ όταν ρέει το αίμα κι αγο-ράζουν/ τα μετόχια του άγιου εργάτη”.

8. “Ιστορία των πλήκτρων”, ο.π., σελ.6. 9. Από το ποίημα “Ζαϊ Τεκ”. Από τη συλλογή “Ζαϊ Tek

computer Re” (1986). 10. Από το ποίημα “Ζαϊ Τεκ”, ο.π. 11. Από το ποίημα “21ος αιώνας”, από τη συλλογή

“Ζαϊ Τek”, ο.π. 12. “Απειροβαθείς Ύλες”, ο.π., σελ.8. 13. “Ισορροπία πλήκτρων”, ο.π., σελ.9.

Γιάννης Παπαοικονόμου

~ 5 ~

αΡΘΡοΓΡαΦΙα 2018-19

Page 6: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 6 ~

αΡΘΡοΓΡαΦΙα τ. 23

Με ιδιαίτερη χαρά κι ενδιαφέρον έλαβα και διάβασατην ποιητική συλλογή “Στο βάθος του κόσμου”, τουμετανάστη Έλληνα ποιητή και σκιτσογράφου της Αυ-στραλίας. Πριν απ’ όλα να τονίσω τη σημασία που έχεινα διαπιστώνουμε, ακόμα μια φορά, τη δύναμη και τηνανθεκτικότητα της γλώσσας μας όπως προβάλλουναπό τους στίχους του. Οι έλληνες πάντοτε ανάπνεανκαι σκέφτονταν μ’ αυτή τη ρωμαλέα λαλιά που οι αι-ώνες της προσδίδουν καινούρια φίλτρα.

Ένας πρόσθετος λόγος για το ενδιαφέρον της ποί-ησης του Γερ. Λυμπεράτου αποτελεί, από την πρώτηστιγμή, το περιεχόμενο των στίχων που λειτουργούναπελευθερωτικά στον σύγχρονο δοκιμασμένο άνθρω-πο. Η ευαισθησία του ποιητή δεν εξαντλείται σε προ-σωπικά του βιώματα συναισθηματικής υφής αλλάαπλώνεται σ’ όλες τις πτυχές της σύγχρονης ζωής μεκύρια κατεύθυνση την αντιπολεμική συσπείρωση όλωντων δυνάμεων της ζωής: “όμως σ’ αυτό τον ατέλειωτογδικιωμό/ π’ άρχισε/ κάποιο δάχτυλο μικρού παιδιού/ξεχώρισε μέσα απ’ τα ερείπια/ κι έμοιαζε/ με κεράκιαναμμένο/ που, έστω κι αμυδρά, φώτιζε/ τη θηριωδίατου πολέμου”.

Αυτή του η πίστη στην ειρήνη παίρνει διαστάσεις επι-κής παράθεσης των αγαθών της που χωρίς αυτά ο άν-θρωπος οδηγείται στο ημίφως των σπηλαίων. “…Μείνελίγο ακόμα/ όπου να ’ναι θα ξημερώσει./ Μια δροσοστα-λιά/ θα σ’ ανοίξει τις γρίλιες των ματιών σου/ κι ο ήλιος/θα σου κλέψει, το τελευταίο δάκρυ σου,/ θα το κάνει κό-σμημα/ θα το κρεμάσει στο λαιμό σου/ και θα σου πει:/“καλημέρα Ειρήνη, τα όπλα σίγησαν,/ κι όλοι τώρα κρέ-μονται από σένα./ Ν’ ακούσουν θέλουν το ξεχασμένο/τραγούδι σου/ κι ας βγαίνει ματωμένο/ μέσα απ’ τα ερεί-πια π’ άφησε ο πόλεμος”.

Αυτός ο παιάνας της ζωής και της Ειρήνης παράτους ρομαντικούς αιφνιδιασμούς του ποιητή που κά-ποιες φορές γειτονεύουν με την ουτοπία παραμένειη κινητήρια ωθητική του δύναμη. Ο ποιητής πατάει,στέρεα καρφωμένος στο έδαφος της πραγματικότη-τας, μ’ όλες τις ζοφερές της αποχρώσεις, όπου η δη-

μιουργία του ανθρώπου μπορεί και πρέπει να μετα-μορφώσει σε ειρηνικό πάρκο και κήπο παιδιών με τογέλιο και τη χαρά να παίρνουν τη θέση των αλαλαγμώντου πολέμου. Αυτό εκλιπαρούν οι στίχοι από την Ει-ρήνη που όσο παραμένει ζωντανή τόσο η ανθρωπότηταβρίσκει το ρυθμό και το βηματισμό της ευτυχίας. Απο-τελεί αυτή η βεβαιότητα μια πολύχρωμη νωπογραφίατου φωτός, το άφθαρτο ανθρώπινο όνειρο, μιας ζωήςστεριωμένης στην απλότητα, τη χαρά και τον έρωτα.

Όσο κι αν φαντάζει άπιαστο τ’ όνειρο αυτό στη σύγ-χρονη βαρβαρότητα όπου οι πόλεμοι δεν σταματούνποτέ, είναι όμως τόσο πραγματικό σαν σιδερένια ανα-γκαιότητα που μας κάνει αβίαστα ν’ αναρωτιόμαστε:Γιατί να μην υπάρχει αυτή “η επανάσταση των λου-λουδιών,/ στο ξεπέταγμά τους/ στο φως του ήλιου”;Ποιος εμποδίζει τον άνθρωπο να ζει ευτυχισμένος στηΓη; Και η απάντηση έρχεται αυθόρμητα σα φυσικό επα-κόλουθo: “Τόσο μικρό μα τόσο σημαντικό./ το παραμύθιλοιπόν./ κάποια στιγμή/ θα γεννηθεί το πραγματικόφως./ όχι από μόνο του,/ αλλά από το θυμό του εργά-τη/”. Εκεί βρίσκεται η λύση για την άρση του αδιεξόδουτης σύγχρονης κοινωνίας γιατί ο ποιητής είναι σίγου-ρος πως η ευτυχία δεν έρχεται ουρανόσταλτη αλλάείναι υπόθεση των ίδιων των ανθρώπων και μάλιστααυτών που αγιάζουν την ιστορία με το αίμα και τονιδρώτα της εργασίας τους.

Στην προσπάθειά του αυτή ο Γερ. Λυμπεράτος προ-σκαλεί συνοδοιπόρους του τους ποιητές της ζωής: “κιόχι μόνοι./ κοντά μας θα έχουμε/ τον Βάρναλη τον Ρί-τσο τον Νερούντα./ Μαζί, αγκαλιασμένοι και τραγου-δώντας/ θα περιμένουμε τη βροχή του Φθινοπώρου/να μας βρέξει, να μας ποτίσει “ΑΥΡΙΟ”/.

Μέσα λοιπόν απ’ τα χαλάσματα τις ματωμένες κραυ-γές της ανθρωπότητας ο Γερ. Λυμπεράτος υψώνειθριαμβευτικά λάβαρο κοινωνικής απελευθέρωσης τηνφωνή του: “Γίνε σημαία και σύνθημα αγώνα/ άνοιξετους δρόμους/ που θα οδηγήσουν/ σ’ ένα δικό σου φω-τεινό αύριο/”.

Γιάννης Παπαοικονόμου

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Μ. ΛΥΜΠΕΡΑΤΟΣ (Ξενιτεμένη φωνή)

Άκουσον άκουσοντι συμβαίνει στη σύγχρονη ψωροκώσταινα!…

Το Τριμελές Εφετείο Ιωαννίνων καταδίκασε ερήμηνμια 50χρονη καθαρίστρια, εργαζόμενη στο Νοσο-κομείο της πόλης, σε 8 χρόνια φυλάκιση, με την κα-τηγορία ότι στην αίτηση που υπέβαλε για να εργα-στεί, άλλαξε τη χρονολογία αποφοίτησής της απότο δημοτικό κατά ένα χρόνο. Και το πιο γελείο, ότιθα πρέπει να επιστρέψει τους μισθούς 20 χρόνων.

Η φτωχή εργαζόμενη δεν παρευρέθηκε στη δίκηκαθώς αντιμετώπιζε καρδιολογικά προβλήματα.Πρόκειται για μητέρα 13 παιδιών, από αυτά τα τέσ-σερα είναι ανήλικα, ενώ από τα εννέα ενήλικα ταοκτώ είναι άνεργα. Είναι το δεύτερο κρούσμα μετάτην περισινή περιπέτεια καθαρίστριας από τον Βόλο.

Επιτέλους!Ας πάνε αυτοί οι παραμορφωμένοι διπλωματούχοι

νομοθέτες και δικαστές να πλένουν σκάλες και απόπατους…

Περί ΝΑΤΟμακεδονίας ο λόγος…Τελικά, ο ΝΑΤΟμακεδόνας προθυπουργός ύψωσε τη ΝΑΤΟϊκή σημαία στη χώρα του

με την αρωγή της ΝΑΤΟαριστεράς του ΣΥΡΙΖΑ.«Η Μακεδονία είναι Μία και ΝΑΤΟική» αγάλλονται κομπάζοντας σε ΝΑΤΟγλώσσα

οι βραβευμένοι Τσίπρας - Ζάεφ για τις υπηρεσίες τους στα ιμπεριαλιστικά σχέδια.

Page 7: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 7 ~

εΠΙΚαΙΡοΤΗΤα 2018-19~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~Σάββατο 15 Δεκέμβρη Πανελλαδικό Συλλαλητήριο Συνταξιούχων

Χιλιάδες οι συνταξιούχοι στην Αθήνα που κατέκλυσαν την πλατεία Κλαυθμώνος από δεκάδες περιοχές και πόλεις της χώρας: από τον Εβρο μέχρι την Κρήτη, τα Γιάννενα, τη Νιγρίτα και τη Φλώρινα,

μέχρι την Καλαμάτα, την Λήμνο και την Ικαρία. Το σύνθημα «Διεκδικούμε ό,τι μας έχει αφαιρεθεί!» κυριαρχούσε στα πανό και στα συνθήματα. Επίσης «Ούτε αναστολή, ούτε αναβολή,

ο νόμος του Κατρούγκαλου να καταργηθεί!», «Μπορούμε να τους σταματήσουμε. Είναι ευθύνη μας απέναντι στη νέα γενιά». Φτάνοντας στο τέλος του Εθνικού Κήπου, οι διαδηλωτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με τον «φραγμό» που είχαν βάλει οι αστυνομικές δυνάμεις, εμποδίζοντάς τους

να προσεγγίσουν το Μαξίμου.

Τρίτη 18 Δεκέμβρη Συλλαλητήρια Ομοσπονδιών - Εργατικών Κέντρων - Σωματείων Με συγκέντρωση στην Ομόνοια και πορεία στη Βουλή διαδήλωσαν εργαζόμενοι, αυτοαπασχολούμενοι,συνταξιούχοι και νέοι από όλη την Αττική. Μήνυμα αλληλεγγύης στην κινητοποίηση έστειλε η Ενωση

Παλαιστινίων Εργατών. Από την κινητοποίηση δεν έλειψαν τα σωματεία των συνταξιούχων, καθώς και φοιτητές του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών, η Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας και η Ομοσπονδία

Βιοτεχνικών Σωματείων Αθήνας. Επίσης έγιναν διαδηλώσεις και σε μια σειρά πόλεις της χώρας.

Χιλιάδες οι συνταξιούχοι Ο Β.Κορακάκης αφιέρωσε τραγούδι Στην πλατεία Κλαυθμώνος

Ο Β.Κορακάκης αφιέρωσε τραγούδι Στο σιδερόφραχτο Μέγαρο ΜαξίμουΟ Δ.Κουμπούρης κατήγγειλε

τον φραγμό των ΜΑΤ

Η συγκέντρωση στην Ομόνοια Η πορεία στη Βουλή ΓΙΑΝΝΕΝΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΑΤΡΑΒΟΛΟΣ

~ ~ ~~ ~ ~

Page 8: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 8 ~

εΠΙΚαΙΡοΤΗΤα τ. 23~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Στις 12 Γενάρη η κυβέρνηση απάντησε με άγριακαταστολή στις μαζικές κινητοποιήσεις που πραγ-ματοποίησαν οι εκπαιδευτικοί, στο πλαίσιο της24ωρης απεργίας τους, ενάντια στο νομοσχέδιοτης κυβέρνησης για το νέο σύστημα προσλήψεων- διορισμών.

Συγκεκριμένα, όταν η πορεία που πραγματο-ποίησαν στην Αθήνα έφτασε στη Λεωφόρο Βασι-λίσσης Σοφίας και ζήτησαν πρόσβαση στο ΜέγαροΜαξίμου, για να συναντηθούν με τον πρωθυπουρ-γό, η απάντηση από τα ΜΑΤ ήρθε με χημικά καιφωτοβολίδες κρότου-λάμψης στοχεύοντας προςτους διαδηλωτές στο ψαχνό. Μεταξύ άλλων τραυ-ματίστηκε στο κεφάλι η Θοδώρα Δριμάλα, μέλοςτου ΔΣ της ΔΟΕ και στελέχους του ΠΑΜΕ, καθώςκαι ο βουλευτής του ΚΚΕ Γάννης Δελής, ο οποίοςέπαθε έγκαυμα αλλά και ρήξη τυμπάνου και νοση-λεύτηκε στο Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός».

Τα απεργειακά των εκπαιδευτικών συνεχίστη-καν πιο δυναμικά στις 12 και 17 Γενάρη. καθώς καιστις 12 Φλεβάρη στο Πανδημοσιοϋπαλληλικό συλ-λαλητήριο, με την απαίτηση να μην απολυθεί κα-νένας συμβασίούχος και να γίνουν τουλάχιστον30.000 άμεσοι μόνιμοι διορισμοί ώστε να καλυ-φθούν οι στοιχειώδεις ανάγκες των σχολείων.

Τα συνθήματα που κυριάρχησαν ήταν: «Μαζικοίδιορισμοί εκπαιδευτικών, μονιμοποίηση των ανα-πληρωτών» και «Τα κριτήριά τους είναι κοροϊδία,σημαίνουν απολύσεις και ανεργία». Ενώ στην συ-νήθη δικαιολογία της κυβέρνησης ότι δεν υπάρ-χουν πόροι για μόνιμους διορισμούς, απάντησαν«Δώστε λεφτά για την Παιδεία και όχι για του ΝΑ-ΤΟ τα σφαγεία»

Στις κινητοποιήσεις συμμετείχαν διάφορεςΟμοσπονδίες, Σωματεία και Σύλλογοι, τόσο στηνΑθήνα, όσο και σε άλλες πόλης της χώρας.

Οι εκπαιδευτικοί σε μαζικές κινητοποιήσεις - Άγρια καταστολή από την κυβέρνηση

ΠΑΝΔΗΜΟΣΙΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ Με αίτημα να καταργηθεί η συνταγματική απαγόρευση της μονιμοποίησης των συμβασιούχων

Συλλαλητήριο με προμετωπίδα το αίτημα για μόνιμη δουλειά με δικαιώματα, εφαλτήριο για τουςαγώνες που θα ακολουθήσουν, οργάνωσαν στις 12 Φλεβάρη πάνω από 140 συνδικαλιστικές

οργανώσεις του Δημοσίου, μεταξύ των οποίων ξανά οι Εκπαιδευτικοί. Με συγκέντρωση στην πλατεία Κλαυθμώνος και πορεία στη Βουλή, διαδήλωσαν το αίτημα για μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων και άρση κάθε σχετικής συνταγματικής απαγόρευσης.

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~ ~ ~ ~

Page 9: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 9 ~

εΠΙΚαΙΡοΤΗΤα 2018-19

Ανοιχτή επιστολή προς τους υπουρ-γούς Πολιτισμού, Εργασίας, αλλάκαι τη διοίκηση του ΚΘΒΕ απέστειλεη Ελένη Γερασιμίδου, στην οποίααναφέρει τα εξής:

«Με την ιδιότητά μου ως ηθοποι-ού από το 1973 και μέλους του υπε-ραιωνόβιου ΣΕΗ από την επανίδρυ-σή του το 1975 και ως διατελέσασαΓραμματέας, Αντιπρόεδρος και Πρό-εδρός του, "αποδέχομαι" τους τίτ-λους με τους οποίους "στολίσατε"τους συναδέλφους μου του ΚΘΒΕκαι του ΔΣ του Σωματείου μας.

Εκφράζουν από τη μεριά σας την απαξίωσή σαςπρος το συνδικαλισμό που δεν σας συμφέρει.

Η δική μου αποδοχή έχει να κάνει με την απόλυτηταύτισή μου με τους αγώνες και την τακτική του κλά-δου μου.

Οι χαρακτηρισμοί σας απορρέουν από την αντίληψηπου έχετε για την Υποκριτική, ταυτίζοντάς την με τηδεινότητα στην υποκρισία των πολιτικών σας προϊστα-μένων κ. Πρόεδρε του ΔΣ του ΚΘΒΕ.

Κύριε Νεφελούδη, με απίστευτη "χαζομάρα καιαμορφωσιά"1 εμείς οι ηθοποιοί φέρουμε εις πέρας ένα

επάγγελμα που απαιτεί επιστημονικήγνώση και σεβασμό στο πολύμορφορεπερτόριο.

Επίσης θέλω να εκφράσω τηνέκπληξή μου που μια τόσο φημισμέ-νη για τη φινέτσα της κι ελπιδοφό-ρος υπουργός Πολιτισμού, απειλείτον κλάδο με χειρότερα αν δεν απο-δεχτεί την από κοινού πρότασηΥπουργείου Πολιτισμού, Εργασίαςκαι ΔΣ ΚΘΒΕ που επιστρατεύτηκαννα αντιμετωπίσουν τους πολυτελώςδιαβιούντες ηθοποιούς.

Οι οποίοι σημειωτέον κατά τη διάρκεια της σεμνήςτελετής μασουλούσαν προκλητικά παντεσπάνι. Σαςευχόμαστε καλά κουράγια μια και το ΣΕΗ δεν θα κάνειπίσω.

Τελειώνοντας... Καλή σταδιοδρομία φίλε Αναστα-σάκη2».

Ελένη Γερασιμίδου Σημειώσεις

1. Με αυτόν τον τρόπο απευθύνθηκε στο ΣΕΗ ο κ. Νεφελούδης, όπως αναφέρει το Σωματείο

στην ανακοίνωσή του. 2.Καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ.

Ανοιχτή επιστολή της Ελένης Γερασιμίδου Προς τους υπουργούς Πολιτισμού και Εργασίας και τη διοίκηση του ΚΘΒΕ

Το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ) από τον Οκτώμβρη 2018 και επί 4 μήνες με συνεχείς οχλήσεις προς το Υπουργείο Πολιτισμού και άλλες παραστάσεις, διεκδικούσε για τους ηθοποιούς

την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, με 7% αύξηση και χωρίς μνημονιακούς όρους για περικοπές των αμοιβών.

Το ίδιο απαιτούσαν οι ηθοποιοί του Κρατικού Θεάτρου Βόρειας Ελλάδας (ΚΘΒΕ) από τη διοίκησήτου, με πάνω από ένα μήνα συνεχείς στάσεις εργασίας κατά τη διάρκεια των παραστάσεων

και άλλες κινητοποιήσεις. Στον δίκαιο αγώνα των ηθοποιών με στόχο την ανανέωση της Συλλογικής Σύμβασής τους, συμπαραστάθηκε ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος.

Τελικά το υπουργείο, έχοντας εξαντλήσει τα διάφορα τρικ κωλυσιεργίας, δέχτηκε την Τρίτη 22 Γενάρη συνάντηση, η οποία εξελίχθηκε –από την πλευρά της κυβέρνησης– σε ένα κακοστημένο

σόου. Η υπουργός Πολιτισμού, Μ. Ζορμπά, απέναντι στις διεκδικήσεις των ηθοποιών αποφάνθηκεότι ζητάνε… «παντεσπάνι» και επιμένοντας στους μνημονιακούς όρους απείλησε:

«Η πρότασή μας είναι αυτή γιατί αλλιώς υπάρχουν και χειρότερα»…

«Υπάρχουν και χειρότερα…» Η απάντηση της Κυβέρνησης στις αγωνιστικές κινητοποιήσεις των ηθοποιών

για υπογραφή Σύμβασης στο ΚΘΒΕ

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Page 10: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 10 ~

εΠΙΚαΙΡοΤΗΤα τ. 23

Στις 24 Γενάρη το πρωί μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕέστειλαν μήνυμα καταδίκης της Συμφωνίας των Πρε-σπών, υψώνοντας γιγαντοπανό στο Βράχο της Ακρό-πολης με συνθήματα γραμμένα στα ελληνικά και στααγγλικά.

Το απόγευμα, με αυτά τα συνθήματα πραγματοποί-ησαν αντιιμπεριαλιστική συγκέντρωση στην ΠλατείαΣυντάγματος εργαζόμενοι, νέοι και συνταξιούχοι αν-ταποκρηνόμενοι στο κάλεσματης ΚΟ Αθηνών του ΚΚΕ. Στησυγκέντρωση συμμετείχε πο-λυμελής αντιπροσωπεία τουΚΚΕ, μεταξύ των οποίων οΓιάννης Πρωτούλης, υποψή-φιος περιφερειάρχης Αττικής,και ο Νίκος Σοφιανός, υποψή-φιος δήμαρχος Αθηναίων.

Η συγκέντρωση άνοιξε μεχαιρετισμούς της ηθοποιούΕλένης Γερασιμίδου, του Βαγ-

γέλη Χριστοφόρου, καθηγητή του ΕΜΠ και του ΝίκουΠαπαναστάση, αντισυνταγματάρχη ε.α. και συνεχίστη-κε με κύριο ομιλητή τον Γ.Γ. της ΚΕ του ΚΚΕ, ΔημήτρηΚουτσούμπα.

Στη συνέχεια έγινε πορεία και το πανό που υψώ-θηκε το πρωί στο Βράχο της Ακρόπολης πήρε τη θέσητου στο Πάρκο Ελευθερίας, κοντά στην πρεσβεία τωνΗΠΑ - των ενορχηστρωτών δηλαδή της συμφωνίας.

Εκεί οι διαδηλωτές βροντοφώ-ναξαν πως «Αυτή η συμφωνίαδεν είναι των λαών, είναι εν-τολή των ιμπεριαλιστών», κα-τήγγειλαν την κυβέρνηση ΣΥ-ΡΙΖΑ για το ρόλο που έχει ανα-λάβει, κάλεσαν το λαό να δώ-σει απάντηση στην «κυβέρνη-ση του ΝΑΤΟ και της πλουτο-κρατίας» με αγώνα διαρκείας,απέναντι στα ιμπεριαλιστικάσχέδια και τον εθνικισμό».

ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΚΕ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΣΙΠΡΑ - ΖΑΕΦ Με γιγαντοπανό στην Ακρόπολη και συνθήματα:

ΟΧΙ στη συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ, στα σχέδια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, στον αλυτρωτισμό και τον εθνικισμό». ΝΑΙ στη φιλία - αλληλεγγύη, και κοινή πάλη των λαών».

Ενάντια στη συμφωνία Τσίπρα - Ζά-εφ, διαδήλωσε μαζικά και ο εργαζό-μενος λαός της Θεσσαλονίκης στησυγκέντρωση και πορεία της ΚΟΚεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ.

Τόσο μέσα από τη συγκέντρωσηστο Άγαλμα Βενιζέλου όσο και στημεγάλη και μαχητική πορεία προς τοαμερικανικό προξενείο, λαός και νε-ολαία βροντοφώναξαν «Αυτή η συμ-

φωνία δεν είναι των λαών, είναι εν-τολή των ιμπεριαλιστών», «Στον ιμ-περιαλισμό καμιά υποταγή, η μόνηυπερδύναμη είναι οι λαοί» και έδει-ξαν την προοπτική σαλπίζοντας «Εμ-πρός λαέ, άλλαξε σελίδα, με το ΚΚΕη μόνη σου ελπίδα».

Μπροστά στο αμερικανικό προ-ξενείο, ακούστηκε μυριόστομα τοσύνθημα «Αμερικάνοι φονιάδες των

λαών». Εκεί οι διαδηλωτές πυρπό-λησαν τη σημαία των ΗΠΑ και έγρα-ψαν με σπρέι στο πεζοδρόμιο «Όχιστη Συμφωνία των Πρεσπών. Έξωτο ΝΑΤΟ από τα Βαλκάνια. ΚΚΕ». Ηπορεία που διέσχισε τους δρόμουςτης πόλης, μεταφέροντας το κάλε-σμα αντίστασης, ολοκληρώθηκε στοσημείο εκκίνησης, στη συμβολή τωνοδών Εγνατία και Αριστοτέλους.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣάλπισμα αντιιμπεριαλιστικής πάλης το μαζικό συλλαλητήριο ενάντια στη συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ

Page 11: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 11 ~

εΠΙΚαΙΡοΤΗΤα 2018-19

Με την παρουσία πλήθους ανθρώπων από το χώρο των Τεχνών και του Πολιτισμού, έγινε την Δευτέρα 4 Φλεβάρη στον κινηματογράφο «Τριανόν» η εκδήλωση της Τομεακής Οργάνω-

σης Καλλιτεχνών της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ, με θέμα «Οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις. Η ισχυροποί-ηση του ΚΚΕ σε όλες τις εκλογικές μάχες του επόμενου διαστήματος».

Τους παρευρισκόμενους καλωσόρισεη Βαγγελιώ Πλατανιά, μέλος της ΕΠΑττικής του ΚΚΕ και Γραμματέας τηςΤΟ Καλλιτεχνών, και μίλησαν ο Γιάν-νης Πρωτούλης, μέλος του ΠΓ της ΚΕτου ΚΚΕ και υποψήφιος περιφερειάρ-χης Αττικής με τη «Λαϊκή Συσπείρω-ση», και ο Νίκος Σοφιανός, μέλος τουΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και υποψήφιος δή-μαρχος Αθήνας.

Μεταξύ πολλών άλλων στην εκδή-λωση παραβρέθηκαν:

Οι ηθοποιοί Κώστας Καζάκος, Βασίλης Κολοβός, Παύλος Ορκόπουλος, Νικολέττα Βλαβιανού, Δημή-τρης Τζουμάκης, Νίκος Ορφανός, Τζένη Κόλλια, Τιτίκα Σαριγκούλη, Μαίρη Ραζή κ.ά. Οι μουσικοί Διο-νύσης Τσακνής, Τάσος Γκρους, Γιώργος Σαρρής, Σοφία Μιχαηλίδου, Μάνος Αβαράκης, οι εικαστικοίΚυριάκος Ρόκος, Αγγελος Βλάσσης, Βασίλης Σολιδάκης, ο σκηνοθέτης Κώστας Βάκας, ο διευθυντής

φωτογραφίας Ακης Αποστολίδης και πολλοί ακόμα. Επίσης, από την Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών παραβρέθηκαν οι:

Κώστας Ευαγγελάτος (εικαστικός - ποιητής), Σπύρος Ζαχαράτος (στιχουργός - ποιητής), Γιάννης Α. Μαντάς (λογοτέχνης - ηθοποιός).

Στην ομιλία του ο Γ.Πρωτούλης, μεταξύ άλλων ανα-φέρθηκε αναλυτικά στις τρέχουσες πολιτικές εξελίξειςκαι τα πεπραγμένα του ΣΥΡΙΖΑ στην Περιφέρεια τηςΑττικής, όπου επίσης ασκεί τη διοίκηση, σχολίασε ότιη περιφερειάρχης Ρένα Δούρου ξανακατεβαίνει καιζητά την ψήφο του κόσμου, με ηχητική υπόκρουση το«Bella Chao» επειδή έγινε γνωστό από τη σειρά «Lacasa del papel» και με μότο «τώρα ήρθε η ώρα να χο-ρέψουμε»! «Δεν είναι για γέλια!… Όποιος έχει ζήσειαπό κοντά όλη αυτή την τραγωδία π.χ. στο Μάτι, είναινα παίζουν τα νεύρα του. Αυτό όμως δείχνει και τοήθος και τον πολιτισμό τους» (…)

Πιάνοντας το νήμα ο Ν.Σοφιανός, μίλησε επίσηςγι' αυτήν την προσπάθεια που κάνουν οι άλλες πολι-τικές δυνάμεις στο χώρο του Πολιτισμού, που, όπωςείπε, είναι «προσπάθεια να δουλέψουν, να κουμπώσουντη δική τους ανάπτυξη και με το χώρο του Πολιτισμού

και με αρκετό χρήμα για να εξαγοράσουν συνειδήσεις,ανθρώπους από το χώρο του Πολιτισμού, γιατί είναιαπαραίτητο, όταν δεν μπορείς πλέον να εμπνεύσειςούτε με αυταπάτες, όταν όλο αυτό το παραμύθι πουαπό το 2012 κυριάρχησε σε σημαντικό κομμάτι και τωνανθρώπων της Τέχνης και του Πολιτισμού, όταν λοιπόνδεν μπορείς να εμπνεύσεις τότε ρίχνεις χρήμα για ναεξαγοράσεις».

Κι έφερε αντίστοιχα παραδείγματα από το δήμοτης Αθήνας, όπως την έκθεση «Ντοκουμέντα», ή την«Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» και άλλαevents που, όπως είπε, «φτιάχνει η κυρίαρχη λογικήτου κοσμοπολίτικου κεφαλαίου και στην Περιφέρειακαι στον δήμο της Αθήνας και ανεξάρτητα αν στουςμεν διοικούν οι ΣΥΡΙΖΑίοι και στους δε –στην Αθήνα–διοικούν οι κεντροαριστεροί, σ' αυτό το στίγμα, τηνπολιτική, την αντίληψη είναι ταυτισμένοι» (…)

Εκδήλωση στο «Τριανόν» της Τομεακής Οργάνωσης Καλλιτεχνών της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

Page 12: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 12 ~

εΠΙΚαΙΡοΤΗΤα τ. 23~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΗΛΕΙΑΣ ΚΟΜΒΟΣ ΠΡΑΙΤΩΡΙΩΝ - ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΧΑΝΙΑ - ΜΠΛΟΚΟ ΜΕΓ. ΧΩΡΑΦΙΩΝ

ΜΠΛΟΚΟ ΠΕΛΑΣΓΙΑΣ ΚΟΜΒΟΣ ΠΛΑΤΥΚΑΜΠΟΥ ΚΟΜΒΟΣ ΚΟΥΛΟΥΡΑΣ

ΚΑΛΑΜΑΤΑ 13/2 στο μνημείο του Κιλέλερ Στις ΣΗΡΑΓΓΕΣ ΤΩΝ ΤΕΜΠΩΝ

ΜΠΛΟΚΟ ΝΙΚΑΙΑΣ ΑΡΤΑ ΑΙΓΙΟ

ΚΑΣΤΟΡΙΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑ ΚΟΜΒΟΣ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ

ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ - ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΙ Επί τρεις βδομάδες στα μπλόκα, κλιμάκωσαν τον αγώνα τους, με σημαντική λαϊκή αλληλεγγύη Με αποκλεισμούς εθνικών δρόμων κι άλλες πολύμορφες αγωνιστικές δράσεις σ' όλη τη χώρα

κλιμάκωσαν τον δίκαιο αγώνα τους διεκδικόντας την ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων τους για την επιβίωσή τους.

Στη συνάντηση που είχε στις 14 Φλεβάρη 2019 η Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων με κλιμάκιο συναρμόδιων υπουργών, η κυβέρνηση δεν δέχτηκε να ικανοποιήσει ούτε ένα

από τα δίκαια αιτήματα των αγροτών!… Ανήγγειλαν νέο αγωνιστικό ραντεβού την 1η Μάρτη, στο μεγάλο συλλαλητήριο έξω από τα δικα-στήρια της Λάρισας, για συμπαράσταση στους 10 συναδέλφους από τη Θεσσαλία που δικάζονται

χωρίς καν να έχουν απολογηθεί, με την κατηγορία ότι παρακίνησαν τους αγρότες να στήσουν το μπλόκο της Νίκαιας.

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Page 13: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 13 ~

Τα νεα αΠο ΤΗν εεΛ 2018-19

-ΚΑΠΟΙΕΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣΤΟΥ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΤΗΣ ΕΕΛ

Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2018 Ο υμνωδός Ιωάννης Δαμασκηνός και το έργο του

Η ομιλία του Γιάννη Τσώλη κατατοπιστική. Έξοχες οι ψαλμωδίες και τα ακαπέλα τραγούδια.

Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου 2018 Μια θέαση στο φιλοσοφικό και επιστημονικό

γίγνεσθαι του κόσμου Ο συγγραφέας ποιητής Σωκράτης Μελισσαράτος, βαθύς σοφός ομιλητής και εύστοχος.

Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου 2018 Η επικαιρότητα των ιδεών του Αριστοτέλη περί της παιδείας της ιδανικής πολιτείας

Ουσίας ομιλία από Κωνσταντίνα Γογγάκη, επίκουρη καθηγήτρια Πανεπιστιμίου Αθηνών.

Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2019 Εκδήλωση Μνήμης

του Ολοκαυτώματος των ΚαλαβρύτωνΚαλή η συγκίνηση και οι προσευχές για τα θύματα. Αλλά χρειάζεται επαγρύπνηση.

Οι παρενέργειες του κεφαλαιοκρατικού συστήματος και πάλι στο προσκήνιο. Άσχημα τα ευρωπαϊκά μηνύματα. Το αυγό του φιδιού, ο φασισμός και η εδώ “Χρυσή Αυγή°.

Οι καιροί επιβάλλουν αφύπνηση και προσοχή.

Δευτέρα 21 Ιανουαρίου 2019 Παρουσίαση του ποιητικού έργου

΄΄Η Σονάτα του Σεληνόφωτος΄΄ του ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥΑπό τις καλύτερες εκδηλώσεις.

Μαγική ερμηνεία από την Μάρθα Παπαδοπούλου, ηθοποιό - ποιήτρια, σε ένα από τα κορυφαία έργα του Ρίτσου – πολυτάλαντη, λαμπερή, ανθρώπινη.

Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 2019 Κοπή Πίττας της ΕΕΛ

Απονομή του Βραβείου «ΜΑΡΚΟΥ ΑΥΓΕΡΗ» Δωρεά της Προτομής του ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΛΟΥΝΤΕΜΗ από τον γλύπτη Γιώργο Καλακαλλά.

Άγια η μορφή από τον γλύπτη καθηγητή, θαυματουργά τα χέρια, ψυχή λειμώνας ανθισμένος.

Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου 2019 Συνεστίαση φίλων και μελών της ΕΕΛ

Πλούσια δώρα, φαγητό και μουσικό πρόγραμμα

Δευτέρα 25 Φεβρουαρίου 2019 Ελληνική Γλώσσα και Ποίηση

– Απαγγελίες φίλων και μελών ΕΕΛ –

Page 14: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 14 ~

ΜοΡΦεΣ ΤοΥ ΠνεΥΜαΤοΣ τ. 23

Ο Υδραίος Στάθης Πρωταίος σπούδασε νομικά (δεναποφοίτησε). Στην Κατοχή πήρε μέρος στην ΕΑΜικήΑντίσταση και μεταπολεμικά διώχτηκε και φυλακίστη-κε για την αριστερή του δράση. Ο Στάθης Πρωταίοςυπηρέτησε όλα σχεδόν τα είδη του λόγου, διαπρέπον-τας κυρίως σε μεγάλες ποιητικές συνθέσεις. Οι κυ-ριότερες είναι: «Οι Ναύτες του Κολόμβου», «Ο χρόνοςέξω από το φως», «Ο νικητής της σβάστικας», «Υπε-ρασπίστε τα τραγούδια και τα δάκρυα», «Επιτάφιο καιαναστάσιμο», «Εφιάλτης», «Προς Παλαιστινίους σε ρεμείζονα συμπαθείας», όπως και το μυθιστόρημά του«Η δολοφονία της γης». Ασχολήθηκε με το κριτικό δο-κίμιο γράφοντας, για το «Γέρο και τη θάλασσα» τουΧέμινγουεϊ, τον «Παίχτη» του Ντοστογιέφσκι και το«Περί Κοινωνικής Ανισότητας» του Ρουσσώ. Επίσης,ασχολήθηκε με την ιστορία γράφοντας τα βιβλία «Ηδίκη των έξι» και το ζήτημα «Μικρασιατική καταστρο-φή». Ήταν μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών(1921-1988).

Μετέφρασε απ’ τα Ρωσικά το «Πόλεμος και Ειρήνη»του Τολστόι (εκδόσεις Κάκτος), λίγο πριν το θάνατότου στις 14 Μάρτη 1998.

Στις 31/5/1941, μέσα στη βαριά Ναζιστική γερμανικήκατοχή, οι νεολαίοι Μανώλης Γλέζος και Λάκης Σάν-τας, κατέβασαν, την χιτλερική σημαία, απ’ την Ακρό-πολη. Ένα γεγονός που έκανε αίσθηση στους συμμά-χους, και, σ’ όλο τον κόσμο. Ο ποιητής Στάθης Πρω-ταίος, φίλος του Μανώλη Γλέζου, έγραψε το ποίημα:«Ο πρώτος αντάρτης», ποίημα που μελοποιήθηκε απ’τον συνθέτη, μουσουργό της Αντίστασης, Αλέκο Ξένο:

Έτος 1942 Κάτω απ’ της βίας τη σημαία

στέκει η Ελλάδα σιωπηλή.Τι τετροπόταμοι θυμοί Βρουχιώνται.

Κι αστράφτεις εσύ ο πρώτος αντάρτης μ’ Ελλάδα τόλμη στην ψυχή. Λιακάδα, θάλασσα, πουλιά, στα μάτια σου, η λευτεριά.

Κι υψώνεις χέρια ψωμωμένα απ’ το πολύφυλλο μίσος της γης.

Σκίζεις τη σβάστικα που σβήνει τον ήλιο…

Η ποίηση παρηγορεί για τα ανέφικτα Για τον ποιητή Στάθη Πρωταίο ο Μάρκος Αυγέρηςέγραψε: Ο Πρωταίος έχει μέσα του φως αληθινό. Οκαθηγητής Πανεπιστημίου Άλκης Οικονομίδης έγρα-ψε: Ο Στάθης Πρωταίος είναι ένας μεγάλος Έλληναςποιητής. Ο επίσης καθηγητής του Πανεπιστημίου Αρι-στόξενος Σκιαδάς: Συμφωνώ, με τον εκλεκτό συνά-δελφο Άλκη Οικονομίδη. Η ποίηση του Στάθη Πρωταί-ου έχει αυτό που αποκαλούμε μεγάλη ποίηση. Ο κα-θηγητής Παν. Γιάννης Ιμβριώτης: «Ο εφιάλτης τουΣτάθη Πρωταίου θα τολμήσω να πω, ότι έχει, συχνάτην ατμόσφαιρα της μεγάλης ποίησης». «Ο εφιάλτηςέχει αγαλματώδη μαγεία και δαντική τραγικότητα»γράφει ο Κωστής Παπακόγκος. Ο Νίκος Παπαπερικλήςγράφει: Ο Στάθης Πρωταίος είναι τρυφερός λυρικός

και βαθύς στοχαστής, άξιος και για τη θεωρία και γιατην τέχνη. Ο Στάθης Πρωταίος από τα εφηβικά τουχρόνια πήρε μέρος στο λαϊκό κίνημα και έζησε όλεςτις φάσεις του, διατέλεσε χρόνια επικεφαλής του πο-λιτιστικού τομέα της προχουντικής ΕΔΑ (πνευματικάτου τέκνα, ο Πάγκαλος, ο Γιάνναρος, ο Λεντάκης κ.ά.).

Ο ποιητής Στάθης Πρωταίος μιλά στον ποιητή Παναγιώτη Καραβασίλη

―Ζούμε σε μια εποχή ανάπτυξης της τεχνολογίας.Στην εποχή των κομπιούτερ και σε μια κοινωνία κατα-ναλωτική. Μήπως αυτή η εποχή, η εποχή μας, είναι αν-τιποιητική;

―Καμιά εποχή δεν μπορεί να είναι αντιποιητική. Ητεχνολογική εξέλιξη δεν εμποδίζει την ποίηση. Αντί-θετα. Τη βοηθάει. Μένει περισσότερος χρόνος ελεύ-θερος. Η ποίηση μπήκε στην τηλεόραση με πολλές εκ-πομπές, και έτσι μπήκε σε όλα τα σπίτια. Κυκλοφορούνπολλές συλλογές ποιημάτων. Οι πολλοί γνωστοποι-ημένοι ποιητές πουλάνε τα βιβλία τους άνετα. Η με-λοποίηση έφερε σε επαφή το λαό με τον ποιητή. Σεψυχική επαφή. Πολλοί, απ’ αυτούς που τραγούδησανέναν ποιητή, αγόρασαν και βιβλία του. Πριν από το1960 ο Ρίτσος πουλούσε 200 βιβλία –όπως μου ‘χε πειο ίδιος το 1960. Ένα καλοκαιριάτικο βράδυ, είχαμεφύγει μαζί από την παλιά ΕΔΑ. Βλέποντας βιβλία τουστη βιτρίνα του βιβλιοπωλείου Ανσιλινάκου, μου είπεπόσα πουλούσε και τις οικονομικές του δυσχέρειες.

―Και μια παράξενη ερώτηση. Μπορούμε να δούμεπώς χτίζει ο ποιητής το ποίημα;

―Δύσκολη η απάντηση, όμως θα αποπειραθώ να

20 χρόνια από το θάνατο του Στάθη Πρωταίου Μια ανέκδοτη συνέντευξη

Page 15: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

απαντήσω και θ’ αρχίσω με στίχους, όχι προσδιοριστι-κούς της οντικής ταυτότητας του ποιητικού είναι. Ει-σαγωγικούς στη δομική τελεολογία της ποίησης: «Οποιητής / δουλειά του να αλφαδιάζει τη φωτιά / σεστρογγυλό φεγγάρι / στίχους». Ο ποιητής, όπως κάθεάνθρωπος, έρχεται σ’ επαφή με την αντικειμενικήπραγματικότητα, με τις αισθήσεις του. Με τις αισθή-σεις του αποδέχεται τις παραστάσεις στο πεδίο τηςσυνείδησής του, ειδικότερα προσδιορισμένες από τηναντίληψη. Αυτή η πρόσπτωση στο πεδίο της συνείδη-σης, δεν είναι συναισθηματικά ουδέτερη. Προκαλείκάποια αντίστοιχα συναισθήματα. Η συνείδηση τουαντικειμενικού περιστατικού, με το συνοδό συναίσθη-μα, είναι το βίωμα, του υποκειμένου. Ο ποιητής βιώνειτο αντικειμενικό, με αυξημένη αισθαντικότητα, με τηνπεριπάθεια της ευσυγκίνητης ιδιοσυγκρασίας του. Καιτο βίωμα καταδύεται στα έγκατα της ψυχής. Εκεί, εν-

δημεί το πυρ του πάθους, η μέθη του ονείρου, ο κρα-δασμός του λυγμού. Με τη συσσώρευση ομοειδώνβιωμάτων προκαλείται εξειδίκευση της ευαισθησίας.Ευπαθείας ειδικές προσλαμβάνουσες.

―Και, όταν ο ΡΕΜΠΩ έγραψε «Το μεθυσμένο κα-ράβι» πριν να κάνει κανένα ταξίδι, τι βίωμα είχε;

―Στην επανάσταση του 1789 ο παρισινός λαός ζη-τούσε κραυγαλέα ψωμί. Το πληροφορήθηκε η βασί-λισσα Μαρία Αντουαννέτα και, έκπληκτη, ρώτησε:«Αφού δεν έχουνε ψωμί, γιατί δεν τρώνε παντεσπάνι;».Δεν είχε κανένα βίωμα φτώχιας και κοινωνικής αθλιό-τητας. Ο ποιητής, όμως, έχοντας την ικανότητα τηςυποκατάστασης, μπορεί και βιώνει και τα βιώματα τουάλλου. Το φαινόμενο μπορούμε να το αποκαλέσουμεετεροβίωση. Ο Σαίξπηρ δεν είναι και Ιάγος και Οθέλλοςκαι Καίσαρ και Βρούτος και Ληρ και Μάκβεθ. Έχει ανε-πτυγμένη την ικανότητα ετεροβίωσης. Κι αυτό προ-ϋποθέτει, όχι σταθερή, αλλά ευκίνητη, ρευστή προ-σωπικότητα, μικρογραφικά πολυδιάστατη. Όσο πιο πο-λυσύνθετη η προσωπικότητα, τόσο και πιο αόριστηλέει ο Ριντ. Συνακόλουθα, πιο ευπροσάρμοστη σε μιανάλλη. «Είναι άνθρωποι άνθρωποι και άνθρωποι κόσμοι»λέει ο Νίτσε. Φυσικά, στην ετεροβίωση συμβάλλει ηπλούσια εμπειρία προσωπικών βιωμάτων. Ό,τι έχει βιω-θεί στης ψυχής τα διάπυρα είναι η φλεγόμενη ύλη τουποιήματος. Η ψυχή εγκολπώνεται με τη μεθεκτική τάσητης, παραστάσεις και περιστατικά, συμβάντα στον ποι-ητή, ή προσπεσόντα στο πεδίο της συνείδησής του,και της ευσυγκίνητης δεκτικότητάς του. Η ψυχή τα

συσσωματώνει στο ομοειδές βιωματικό της αποταμί-ευμα. Ο ποιητικός λόγος: του βιώματος η λάμπουσασάρκα. Και το βίωμα, χωρίς το σάρκωμα σε ποιητικόλόγο, παραμένει αφανής ψυχική εμπειρία. Και ποιητι-κός λόγος χωρίς βίωμα, είναι «χαλκός ηχών και κύμ-βαλον αλαλάζον». Στο βίωμα συμπεριλαμβάνουμε καιτην ετεροβίωση. Το βίωμα κατακτά το βάθος του υπο-κειμένου και αυτό, αποτελεί την προϋπόθεση της αν-τικειμενικοποίησης του υποκειμενικού, με τη μορφο-ποίηση (Χέγκελ, «Αισθητική», Ρίλκε: «Γράμμα σ’ ένανέο ποιητή». Ό,τι προσκόμισαν οι αισθήσεις, γοητευ-τικό ή αποτρόπαιο, συμφύρεται στα αφανή άδυτα. Καιτο αντικειμενικοποιούμενο, δεν είναι είδωλο του αν-τικειμενικού, που προσέπεσε στην συνείδηση, είναι,πια το αντικειμενικό παραλλαγμένο από τη sui generisβαφή της ουσίας του. Από την πλάστρα θέρμη του πά-θους του. Και δίχως πάθος τέχνη δεν υπάρχει.

―Το πάθος είναι conditio sine qua non της καλλι-τεχνικής δημιουργίας;

―«Το όλο πάθος βίωμα μορφοποιημένο είναι τοέργο της τέχνης» λέει ο Αντρέ Σιαρέ. Και ο Ερνστ Φί-σερ, «Το γνήσιο καλλιτέχνη τον τρέφει το πάθος». Αυ-τό υποστηρίζει ο Έρεμπουργκ και σχεδόν όλοι. Ο με-γάλος Άγγλος ποιητής Hopkins, προχωρεί ακόμα βα-θύτερα. «Στο πάθος ενυπάρχει η μορφή» δηλαδή, τοπάθος καθορίζει το είδος της μορφής. Το πάθος, μετο οποίο ο καλλιτέχνης βιώνει τα συμβάντα, συναν-τάται με το ιδιοσυγκρασιακό πάθος του ποιητή για τηδημιουργία. Αυτό συνιστά την causa pacere της δημι-ουργίας. Ο Jung γράφει με θαυμασμό, για τη δημιουρ-γική παρόρμηση, από την οποία κατέχονται οι καλλι-τέχνες και, συχνά, θυσιάζουν τα πάντα σ’ αυτήν.

―Και πώς ανακαλείται πάλι το βίωμα; ―Έρχεται ένα καινούργιο βίωμα υπερφορτισμένο,

συγκινησιακά, και εκκενώνει το ταραχώδες ρεύμα τουστην ψυχή. Το βίωμα ετούτο, θα το λέγαμε, ανακλη-τήριο. Ανακαλεί τα ομοειδή βιώματα. Ανακαλεί το πα-ρελθόν στο παρόν. Και ο ποιητής «ζει το παρόν, ωςτωρινή στιγμή του παρελθόντος» κατά τον έξοχα πα-ραστατικό λόγο του Έλιοτ (Ιερό δάσος Ελλ. ΈκδοσηΔίφρου μετ. Μανώλη Χαιρετάκη, χρονολογία δεν θυ-μάμαι). Και το κατολισθαίνον τώρα γεμίζει με μια λάμ-πουσα αχλύ νοσταλγίας το τότε. Και συντελείται πλή-ρης επαναβίωση του παλαιού βιώματος και «όσο λε-πτομερέστερη η επαναβίωση, τόσο σημαντικότερος οποιητής» λέει ο René Gourmone. Και επαναβιώνονται:

~ 15 ~

ΜοΡΦεΣ ΤοΥ ΠνεΥΜαΤοΣ 2018-19

Ο ποιητής Στάθης Πρωταίος κατά τη συνέντευξή του στον ποιητή Παναγιώτη Καραβασίλη

Page 16: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

«Συνοικίες κι εποχές/ ζωγραφιές και ιστορίες/ που‘χουν μείνει από χθες. οι στίχοι είναι χαρακτηριστικοί,τόποι, χρόνοι, εικόνες, ολότητες περιστατικών του πα-ρελθόντος (ιστορίες: δεν χάθηκαν «ατέλειωτα είναιεκείνα που περνάνε» λέει η κοντέσα Νοάιγ.

Με τη λέξη χτες αναφέρεται το παρελθόν, το χθεςχαρακτηρίζει τη ζωντάνια και την ενέργεια του βιώ-ματος στην ποιητική ψυχή. Το χθες μας δίνει την παλ-λόμενη ζωντάνια, της ψυχικής εμπειρίας. Ό,τι λέει οΡενέ Γκουρμόν για το βίωμα το λέει και η νεαρή άγνω-στη ποιήτρια: Η Ελίνα Παυλίδη. Παραθέτω και ποίημααποδεικτικό της λεπταίσθητης δεκτικότητάς της.«Άκουσες το κλάμα των γλάρων/ ναι όταν στο πέλαγος/απλώνει τη χάρη του εκείνος/ η θάλασσα σωπαίνει/ ηώρα βουβαίνεται/ η μέρα πεθαίνει/ και ο ορίζονταςφλέγεται.»

Το ποίημα αρχίζει με ερώτημα για να βεβαιώσει τογεγονός και μ’ αυτή τη χάρη την απλωμένη στο πέλα-γος; «Το κλάμα των γλάρων» είναι στίχος υποβλητικός,μ’ αυτό καθ’ αυτό το περιστατικό. Και τον κάνει υπο-βλητικότερο η αύρα των λέξεων.

Και γιατί κλαίνε οι γλάροι; Οι γλάροι κλαίνε απόσυγκίνηση μπροστά στην κατάνυξη της δύουσας ομορ-φιάς. Η ποιήτρια έχει κληρονομήσει το ποιητικό τα-λέντο, από τον πατέρα της, επιχειρηματία Σπύρο Παυ-λίδη.

Ο Σπύρος Παυλίδης, έχει μια ψυχή γεμάτη ποιήμα-τα. Γράφει και δεν δημοσιεύει. Του αρκεί η χαρά τηςδημιουργίας, η υψηλότερη και αγνότερη του ποιητή.

Οστεοφυλάκια αναμνήσεων ο ποιητής και με τρόμοπερίλαμπρο επιχειρεί ανασαρκώσεις στου εξισταμένουλόγου το κάλλος.

―Θα μπορούσαμε τώρα, ν’ αποτολμήσουμε ένα ορι-σμό του ποιήματος;

―Θα το αποτολμήσουμε. Τι είναι το ποίημα, ποιαη δομική, οντική ταυτότητα του ποιητικού είναι; Ποιοιοι υπαρκτοί όροι του ποιήματος; Η έννοια ποίημα πα-ρέχει τη δυνατότητα ορισμού της, ή θα την προσεγ-γίσουμε, περιγραφικά; Θα δούμε. Ο Έλιοτ είπε, ότι«ποίηση είναι η κορυφαία χρήση της γλώσσας». Νομίζωπως ο Έλιοτ συγχέει το πράττειν με το πράγμα.

Η κορυφαία χρήση της γλώσσας, είναι το πραγμο-ειδές του πράγματος για να θυμηθούμε έναν όρο τουΧάιντεγκερ (προέλευση του έργου τέχνης, ελλ. μετ.Τζαβάρα). Δηλαδή ο Έλιοτ ταύτισε το χαρακτήρα τουπράττειν με το πράγμα, με το πράγμα, αποτέλεσμα τουπράττειν. Πράγμα είναι το παραχθέν από το πράττειν,είτε με μια πράξη, είτε με πολλές. Και ποίημα είναι,ρηματικό πράγμα που προκύπτει, από την αξιοποίησητης παραστατικής δυναμικής της γλώσσας. Ο Μπιε-λίνσκι, από τους σημαντικότερους θεωρητικούς τηςτέχνης, λέει: «Τέχνη είναι να εκφράζεσαι άμεσα ή ναεκφράζεσαι με εικόνες». Ο Όσκαρ Ουάιλντ προχωρείπερισσότερο: «Ο γλύπτης δεν εκφράζεται με μάρμαρο.Ο γλύπτης σκέφτεται με μάρμαρο». Και ο Νίτσε: «Μέσαστο μάρμαρο εν άγαλμα κοιμάται».

Αμεσότητα, που γράφει ο Μπιελίνσκι σημαίνει αξιο-ποίηση των πρωτογενών φαινομένων της παράστασης:«Εικόνες, ήχοι, αφές, μυρωδιές, αποτελούν την ύλητου βιώματος, μορφοποιούμενη με διάφορα σχήματακαι πάνω απ’ όλα με τη μεταφορά, τη «βασίλισσα τηςποίησης» όπως τη χαρακτηρίζει ο Κρότσε. Και ο Αρι-

στοτέλης: «Το ευ μεταφέρειν ευφυίας έργον εστί»(Ποιητική). Και σχήματα και τεχνάσματα συνεκφρά-ζονται σε μια «Multorum in uno expression» για να χρη-σιμοποιήσουμε τον όρο του Λάιμπιντς, για την αντί-ληψη (Μοναδολογία). Και είναι δυνατό να υπάρξει καί-ριος λόγος και δίχως εικόνα και μεταφορά: «Είμαι αυ-τός που πέθανε / κι όμως ακόμα ζει» λέει ένας απότους χαμένους ποιητές ο Κώστας Μανδάλης. Ο λόγοςγίνεται καίριος από την υπερβολή από την αναγωγήστο παράδοξο (Reductio in absurdum). Τo υπερφυσικόφαινόμενο να είναι κάποιος πεθαμένος και σύγχρονανα ζει, καταπλήσσει και αποτελεί ερέθισμα για τη φαν-τασία να πλάσσει τις πιο απίθανες εικόνες.

―Μπορούμε να έχουμε παραδείγματα κορυφαίαςδομής ποιήματος;

―Μάλιστα. Ο Σολωμός λέει: «Λαλεί πουλί παίρνεισπειρί κι η μάνα το ζηλεύει». Δομή στίχων ηχητικάυποβλητική. Μία ομοιοκαταληξία. Δύο λέξεις με ηχη-τική και συλλαβική ομοιότητα, παρήχηση του λ του ρκαι του π, τα ηχητικά σώματα του στίχου, τα ηχητικάισοδύναμα είναι υποβλητικά. Οι αρχαίοι πρόσεχαν πολύτην ηχητική του στίχου. Αποτελούσε και αυτή, μία απότις συνιστώσες του κάλλους του αρχαίου λόγου. Στανεώτερα χρόνια οι συμβολιστές, θεωρούν τη μουσι-κότητα του στίχου Conditio sine qua non του ποιήματος.Ο Βερλαίν έφτασε να πει: «η ποίηση είναι δισταγμόςανάμεσα στη λέξη και στον ήχο». Και το αξίωμα αυτό,το τηρούσε και ο ίδιος στα μουσικότατα ποιήματά του.Όπως στο περίφημο «φθινοπωρινό» σε εκπληκτική με-τάφραση Γιώργη Σημηριώτη «Λυγμολαλιά λες τα βιο-λιά του φθινοπώρου στέρνουν και της Ευγενίας Δρού-ζα «και τα πουλιά λάμνουνε άλαλα πάλι και πάλι κά-θονται στην άδεια μου καρδιά».

Είμαστε στο Σολωμό. Πανδαμάτειρα πείνα στο Με-σολόγγι, τόση ώστε κάνει να ατονήσει μία από τις ισχυ-ρότερες ταυτιστικές καταστάσεις: τη μητρότητα. Τοκέντρο αισθητικής βαρύτητας εστιάζεται σε δύο αν-τιθετικά αλληλοφορτιζόμενους πόλους: στο σπειράκικαι στην πείνα της μάνας. Όσο το σπειράκι πιο μικρόμεγαλύτερη η πείνα. Η μάνα ζηλεύει το πουλάκι πουβρήκε το σπειρί; ελάχιστη αιτία και μέγιστο παραστα-τικό αποτέλεσμα. Ούτε ένα σπειράκι φαγώσιμο δενέχει μείνει στο ρημαγμένο Μεσολόγγι. Κορυφαία αξιο-ποίηση της παραστατικής δυναμικής της γλώσσας γιατην παράσταση της πείνας. Και δι’ αυτής εξαίρεται, ωςκορυφαία και η ηθική καρτερία των Μεσολογγιτών,στην έπαλξη του χρέους. Η υπέρτατη δύναμη, νικάειτην υπέρτατη υλική ανάγκη. Διεξάγεται μία συνεχήςπάλη των αντιθέτων δυνάμεων στους πολιορκημένους.Δρα μία εναντιοτροπή, όπως θα έλεγε και ο Ηράκλει-τος. («Πάντα τε γίνεσθαι καθ’ ειμαρμένην και διά τηςεναντιοτροπής ηρμόσθαι»).

Όλα τα σχήματα, τα τεχνάσματα, αποβλέπουν στηναξιοποίηση της παραστατικής δυναμικής του γλώσσας.Έχουμε ήδη αναφέρει τους υπαρκτικούς όρους τουποιήματος, τις συντεταγμένες της ποιητικής δημιουρ-γίας. Σ’ αυτά στηριγμένοι θα επιχειρήσουμε να δώ-σουμε και οντική ταυτότητα του ποιητικού είναι: τοποίημα είναι ρηματική αισθητική αξία, απαύγασμα τηςαξιοποίησης της παραστατικής δυναμικής της γλώσ-σας, «μία ιστορία που την αισθάνθηκαν τα σωθικά».Στίχος του Σολωμού από την αφήγηση της τρελής μά-

~ 16 ~

ΜοΡΦεΣ ΤοΥ ΠνεΥΜαΤοΣ τ. 23

Page 17: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

νας. Ο στίχος αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αλά-θητος και πυκνός ορισμός του ποιήματος, παίρνονταςτο αφηρημένο ουσιαστικό ιστορία και ως γνώση, πα-ραγόμενο από τον οίδα, γνωρίζω, ίστωρ, πολυΐστωρκ.λπ., αλλά και από το νεολογικό ανιστοράω – ιστοράωαφηγούμαι και τελικά, και από τα δύο μαζί μία «ιστορίαπου την αισθάνθηκαν τα σωθικά», δηλαδή τα εσώτατατου ανθρώπου: η συγκίνηση του βιώματος. Τώρα μπο-ρούμε να ορίσουμε το ποίημα: Ποίημα είναι η μετου-σίωση της ψυχικής εμπειρίας σε αισθητική αξία με τηγλωσσική παραστατική.

―Και τώρα μπορούμε να έχουμε κάποια δείγματαγια τις αντικειμενικές αφετηρίες της ποιητικής δημι-ουργίας;

―Φυσικά η αιτία είναι μέσα στον ποιητή, όπως εί-παμε, και προηγούμενα. Οι αφορμές είναι απ’ έξω. Μίααπό τις πλατύτερες και βαθύτερες αφορμές της ποι-ητικής δημιουργίας, είναι και το ταλάνισμα της ψυχής,ανάμεσα στη λαχτάρα του άχρονου και στην ακατα-μάχητη χρονικότητα.

Ο Καζαντζάκης λέει: «να μολώσουμε την άβυσσο».Ο Δημήτρης Χριστοδούλου αποκαλεί την ποίηση «φίλ-τρο μετατροπής του τρόμου σε ρυθμό» λόγος κορυ-φαίος. Επίσης, αφορμή ποιητικής δημιουργίας, απο-τελούν οι κοινωνικές αντιθέσεις πλούτου και φτώχιας,η έλξη των φύλων, ο πόθος και ο έρωτας. Η φύση. Ημοναξιά και η ανάγκη ψυχικής επικοινωνίας «Αν είδεςτη μοναξιά/ πίσω από το τζάμι/ να σ’ απειλεί μ’ ένα μα-χαίρι σιωπή», λέει ο Ν.Καρούζος και η Ευγενία Δρούζαλέει: «κι ο φόβος ποιον θα φοβηθεί να φύγει/ σε ποιονδιαβάζεις το μεγάλο νέο στην εφημερίδα;»

―Μπορούμε να συνοψίσουμε με λίγα τι προσφέρειη ποίηση;

―Ο γάλλος φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ στην «Ιστορίατης τρέλας» «αποφαίνεται» ότι η τρέλα είναι όνειροσε εγρήγορση. Τότε και το όνειρο είναι τρέλα κατάτου ύπνου. Μπορούμε να βεβαιώσουμε, μαθηματικά,την αντιστροφή: αν, Α + Β = Γ τότε και Β + A = Γ. Ητρέλα όνειρο εν εγρηγόρσει και το όνειρο τρέλα κατάτον ύπνο. Και η ποίηση με τον υπερβατικό και παρά-δοξο λόγο μετέχει και στα δύο. Όλοι οι άνθρωποι βλέ-πουν όνειρα. Οι τρελοί δεν βλέπουν, ζώντας ολοέναμέσα στο όνειρο. Και φτάνουμε στη διαπίστωση, ότιο άνθρωπος έχει ανάγκη του παραλόγου. Έχει ανάγκητης υπέρβασης των ακαταμάχητων νόμων, της αντι-κειμενικής πραγματικότητας. Και ο θρίαμβος τηςγλωσσικής συνειρμικής ελευθερίας αποτελεί προσφο-ρά. Η ποίηση εξυψώνει, το πραγματικό στη μαγεία τουμυθικού και του παραλόγου. Και εντάσσει το παράλογοστο κύρος μιας βαθύτερης ψυχικής αναγκαιότητας,μιας λαχτάρας της εσαεί διαφεύγοντας και εσαεί επι-διωκόμενο ολοκληρίας της ελευθερίας. Η ποίηση πα-ρηγορεί για τα ανέφικτα, δυναμώνει την πίστη για τοφτάσιμο στα δυσπρόσιτα εφικτά. Ενισχύει την αγωνι-στικότητα, οργανώνει το κοινωνικό συναίσθημα σεανώτερα επίπεδα, προσφέρει στους ανθρώπους έναλυτρωτικό τρόπο έκφρασης της ψυχικής τους κατά-στασης. Κάνει την ευαισθησία ικανότερη για ενεργόβιωματική μέθεξη στα αντικειμενικά περιστατικά καιακόμα, χάρη στην ποίηση, μένει αειπάρθενη η εικόνατου κόσμου. Ο Φρόυντ λέει: «Οι ποιητές είναι οι με-γάλοι δάσκαλοί μας». Και μας διδάσκουν την αγάπη,την ομορφιά, και στην κυριαρχία της στην ψυχή μας,στις πράξεις μας, στη μορφή και στη σύσταση της κοι-νωνίας.

Παναγιώτης Καραβασίλης

~ 17 ~

ΜοΡΦεΣ ΤοΥ ΠνεΥΜαΤοΣ 2018-19

Το περιοδικό μας από τις αρχές του 2017 εκτός από την έντυπη κυκλοφορία του ταξιδεύει και μέσω του διαδικτύου, όπου επισκέπτονται τις σελίδες του

εκατοντάδες αναγνώστες στον Ιστότοπο:

issuu.com/fonilogotexnwn

Εδώ μπορείτε κι εσείς να μας διαβάσετε άνετα ξεφυλλίζοντάς το. Επίσης, μπορείτε να στέλνετε έργα και συνεργασίες σας σε μορφή word,

όπως και φωτογραφίες σας, απόψεις ή παρατηρήσεις για την έκδοσή μας, στο e-mail του περιοδικου:

[email protected]

Επιλέγετε, αν είναι δυνατό, τα πεζά κείμενά σας να μην ξεπερνούν τις 1600 λέξεις (2 δακτυλόγραφες σελίδες) για διευκόλυνση της σελιδοποίησης.

Και αν επιθυμείτε, στείλτε μας την ηλεκτρονική σας διεύθυνση για να παραλάβετε το τεύχος που σας περιέχει, ανέξοδα.

Page 18: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 18 ~

ΜοΡΦεΣ ΠοΥ εΦΥΓαν τ. 23

Στις 11 Δεκέμβρη έφυγε από τη ζωήο Άντζελο Κόντι, τραγουδιστής καικιθαρίστας των Banda Bassotti,

Ήταν από τους ιδρυτές του συγ-κροτήματος της ιταλικής «Μπάνταςτων Λύκων» που, όπως είπαν στον«Ριζοσπάστη» σε συνέντευξη το2009, παλεύουν με τη μουσική τουςνα αφαιρέσουν από το κεφάλαιο τονπλούτο που παράγουν οι εργάτες,για την ανάγκη κινητοποίησής τους,για τη σοσιαλιστική προοπτική.

Το συγκρότημα, στο οποίο πρω-τοστάτησε ο Άντζελο, μέσα απότους στίχους και τη μουσική του(σκα, φανκ, ροκ) εκφράζει από το1989 την αλληλεγγύη του σε αγωνι-ζόμενους λαούς, όπως στο Σαν Σαλ-

βαδόρ, στη Νικαράγουα, στην Πα-λαιστίνη, και την αντίθεσή του στονκαπιταλισμό, στο ρατσισμό και τοφασισμό.

Οι Banda Bassotti είχαν εμφανι-στεί αρκετές φορές σε Φεστιβάλτης ΚΝΕ και του «Οδηγητή» στηνΑθήνα, και εξέφραζαν τον ενθου-σιασμό τους για το ότι στην Ελλάδαυπάρχει το ΚΚΕ, που εμπνέει τη νε-ολαία.

Ο Άντζελο, γνωστός με το παρα-τσούκλι «Sigaro», «έφυγε» σε ηλικία62 ετών, μετά από σύντομη ασθέ-νεια, και η προσφορά του ως εργάτηγια την επαναστατική αλλαγή τηςκοινωνίας θα τιμάται στη χώρα τουκαι στον κόσμο.

«Έφυγε» παραμονή Χριστουγέννων σεηλικία 87 ετών, ο ηθοποιός Γιώργος Μο-σχίδης, εργάτης του θεάτρου για περισ-σότερο από μισό αιώνα. Υπήρξε απότους σπουδαιότερους ηθοποιούς της γε-νιάς του, καθώς έβαζε τη σφραγίδα τουσε όποιον ρόλο κι αν υποδυόταν.

Ο Γιώργος Μοσχίδης, γεννήθηκεστην Καβάλα το 1931. Ο πατέρας τουήταν καπνεργάτης και η μητέρα τουήταν κόρη καπνέμπορου.

Το 1948 ξεκίνησε την καριέρα τουως ηθοποιός με περιοδεύοντες θιάσουςκαι στη συνέχεια σπούδασε στη Δραμα-τική Σχολή του Ωδείου Θεσσαλονίκης.

Το 1952 έκανε την πρώτη του επαγ-γελματική εμφάνιση στο έργο «Ρομάν-τζο» του Ε.Σέλντον με τον θίασο ΜαίρηςΑρώνη - Βάσως Μανωλίδου. Συνεργά-στηκε με πολλούς αθηναϊκούς θιάσους,

όπως και με το Εθνικό Θέατρο και τοΘέατρο Τέχνης, με συμμετοχή σε περισ-σότερες από 350 θεατρικές παραστάσειςσε όλα τα είδη του θεάτρου.

Πρώτη κινηματογραφική εμφάνισή

του ήταν το 1958 στην ταινία του Λαμ-πρινού «Διακοπές στην Αίγινα», ενώ συ-νολικά είχε πάρει μέρος σε 43 κινημα-τογραφικές ταινίες, σε τηλεοπτικές καιραδιοφωνικές παραγωγές και σε ένα cd«Χάριν λόγου» με αναγνώσεις Ελλήνωνποιητών. Δίδαξε στις Δραματικές Σχο-λές του Εθνικού Θεάτρου, Γ.Θεοδοσιά-δη και «Βεάκη».

Συμμετείχε στους συνδικαλιστικούςαγώνες του Σ.Ε.Η. και υπήρξε γενικόςγραμματέας του το 1975.

Είχε τιμηθεί με το Βραβείο "ΑιμίλιοςΒεάκης" για τη συνολική του προσφοράστο θέατρο, είχε αποσπάσει το ΒραβείοΒ' ανδρικού ρόλου στην ταινία «ΧάππυΝταίη» του Παντ. Βούλγαρη (ΦεστιβάλΘεσσαλονίκης - 1976), και το ΒραβείοΒ' ανδρικού ρόλου στην τηλεοπτική σει-ρά «Η αγάπη άργησε μια μέρα» (1998).

Ο Άντζελο Κόντι σε συναυλία της ΚΝΕ στο Θησείο το 2009

Έφυγε από τη ζωή ο «Λύκος» Άντζελο Κόντι

Πέθανε ο σπουδαίος ηθοποιός Γιώργος Μοσχίδης

Στις 10 Δεκέμβρη τα ξημερώματα«έφυγε» πρόωρα από τη ζωή στα 52του μόλις χρόνια χτυπημένος απότον καρκίνο, ο Ηπειρώτης και παρα-δοσιακός κλαρινίστας ΜπάμπηςΧαλκιάς.

Έπαιζε κλαρίνο και το ρεπερτό-ριό του περιελάμβανε κυρίως ηπει-ρώτικους σκοπούς και τραγούδια.Ήταν γιος του βιρτουόζου κλαρινί-στα Πέτρο Λούκα Χαλκιά και μαζίτου διήνυσε για πολλά χρόνια μιαξεχωριστή πορεία. Με τον πατέρατου και άλλους κορυφαίους Ηπειρώ-τες μουσικούς είχε συμμετάσχει σεσυναυλίες στο εξωτερικό και συγ-

κεκριμένα στις Ηνωμένες ΠολιτείεςΑμερικής (Νέα Υόρκη, Σικάγο, Φλό-ριντα, Νιού Τζέρσεϊ, Καλιφόρνια,Μασσαχουσέτη, Φιλαδέλφεια, Τέξαςκαι Νέο Μεξικό) και σε άλλες χώρεςτου κόσμου όπως: Αγγλία, Γερμανία,Σουηδία, Γαλλία, Αλβανία, Βέλγιο,Ολλανδία, Αυστραλία και ΝότιαΑφρική. Επίσης σε πολλές συναυ-λίες, ηπειρώτικα γλέντια και μουσι-κές εκδηλώσεις, καθώς και σε διά-φορες δισκογραφικές δουλειές.

Στις 13 Δεκέμβρη, έγινε η κηδείακαι ταφή του, κατόπιν επιθυμίας του,στην ιδιαίτερη πατρίδα του το Δελ-βενάκι Ιωαννίνων.

Πέθανε ο μουσικός Μπάμπης Χαλκιάς

Page 19: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 19 ~

ΜοΡΦεΣ ΠοΥ εΦΥΓαν 2018-19

Έφυγε από τη ζωή στις 26 Δεκέμβρη, ο διακεκριμένοςσυνθέτης και μαέστρος Θεόδωρος Αντωνίου, σε ηλικία84 ετών.

Ο Θ.Αντωνίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935.Σπούδασε βιολί, φωνητική και σύνθεση στο ΕθνικόΩδείο και στο Ελληνικό Ωδείο της Αθήνας και συνέχισετις σπουδές του για σύνθεση και διεύθυνση ορχήστραςστη Μουσική Ακαδημία του Μονάχου και στο ΔιεθνέςΜουσικό Κέντρο του Ντάρμστατ. Δίδαξε μουσική σταΠανεπιστήμια του Στάνφορντ και της Γιούτα των Ηνω-μένων Πολιτειών, στη Μουσική Ακαδημία της Φιλα-δέλφειας και στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης.

Ο Θόδωρος Αντωνίου ίδρυσε τις ορχήστρες Alea(Alea I, Alea II και Alea III), το Συγκρότημα Νέας Μου-σικής της Φιλαδέλφειας και τον Ελληνικο ΣύνδεσμοΣύγχρονης Μουσικής. Από το 1974 έως το 1985 υπήρξεσυνδιευθυντής όλων των δραστηριοτήτων σύγχρονηςμουσικής στο Μουσικό Κέντρο του Τάνγκελγουντ.

Από το 1989 κατείχε τη θέση του προέδρου τηςΈνωσης Ελλήνων Μουσουργών. Κατείχε επίσης τη θέ-ση του καθηγητή σύνθεσης στο Πανεπιστήμιο της Βο-στώνης, πέραν της καριέρας του ως συνθέτης και δι-ευθυντής ορχήστρας.

Ως μαέστρος, είχε συνεργαστεί με ορχήστρες καισύνολα, σε όλο τον κόσμο. Ήταν μέλος της ΑκαδημίαςΑθηνών, ενώ το 2004 τιμήθηκε με το Βραβείο Herderαπό το Alfred Toepfer Stiftung F.V.S.

Ο Θεόδωρος Αντωνίου εξελέγη τον Μάιο του 2014τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στον κλάδο τηςΜουσικής Σύνθεσης.

Η εργογραφία του αριθμεί περισσότερα από 150

έργα (από τους οίκους Baerenreiter και Gunmar), καιπεριλαμβάνει όπερες και χορωδιακά, καντάτες, έργαμουσικής δωματίου, έργα για σολίστ, συμφωνικά έργακαι κοντσέρτα. Έχει συνθέσει μουσική για πολλά θε-ατρικά και κινηματογραφικά έργα και για 60 παραστά-σεις αρχαίας τραγωδίας, καθώς και εισαγωγές, κον-τσέρτα, έργα μουσικής δωματίου, χορωδιακά κ.ά.

Μερικά από τα έργα του είναι ΕRTNOS, Σκόλιον,Περίανδρος, Κασσάνδρα, Ελληνικά παραδοσιακά τρα-γούδια, Κοντσερτίνο, Παιχνίδια, Κλυταιμνήστρα, Κά-θαρσις, Θρήνος για τον Γιάννη Χρήστου, Χειρονομίες,Χωρόχρονος, Λευκό Ρόδο, Fluxus, Βάκχες, Προμηθέ-ας, Κοντάκιον.

Έφυγε από τη ζωή ο συνθέτης Θεόδωρος Αντωνίου

Πέθανε στις 29 Δεκεμβρίου η γνωστή ηθοποιός καιτραγουδίστρια Μαριάννα Τόλη, μετά από μακροχρόνιαμάχη με τον καρκίνο.

Η Μαριάννα Τόλη σπούδασε ιστορία της Τέχνης

στο Πανεπιστήμιο του Κεντάκι στην Αμερική και κλα-σικό και μοντέρνο χορό στο Λονδίνο. Στην Ελλάδαακολούθησε κλασικό τραγούδι και τέλειωσε τη δρα-ματική σχολή του Εθνικού.

Η καριέρα της ξεκίνησε με τη συμμετοχή της στη«Λυσιστράτη», στην Επίδαυρο. Έπαιξε σε πολλά μιού-ζικαλ, όπως στα «Άννυ», «Ίρμα», «Σικάγο» και υπήρξεη αντικαταστάτρια της Αλίκης Βουγιουκλάκη στο «Εβί-τα». Επίσης πρωταγωνίστησε στις ταινίες «Γλυκιά ζωή»του Μιχάλη Κακογιάννη και «Ρόδινα ακρογιάλια» τουΕυθύμιου Χατζή.

Παράλληλα, είχε δισκογραφικές επιτυχίες και το1977 πήρε μέρος στη Γιουροβίζιον με το «ΜάθημαΣολφέζ» του Γιώργου Χατζηνάσιου.

Την περίοδο 2001-2003 ήταν διευθύντρια στο Παι-δικό Στέκι του Εθνικού και το 2005 πρωταγωνίστησεσε παγκόσμια πρώτη στο έργο του Τενεσί Γουίλιαμς«Η κυρία Στόουν». Για τρία χρόνια είχε εκπομπή στηνΕΡΤ με τίτλο «Μουσικές Μεταμφιέσεις».

Η Μαριάννα Τόλη είχε ιδιαίτερη σχέση με τα παιδιάκαι το παιδικό θέατρο. Είχε μεταφράσει βιβλία και είχεγράψει αμέτρητους στίχους για τα παιδικά έργα πουείχε ανεβάσει.

Η κηδεία της έγινε την Δευτέρα 31 Δεκεμβρίουστο Α’ Νεκροταφείο, την αποχαιρέτησαν ο γιος τηςΧριστόφορος και πολλοί εκπρόσωποι του καλλιτεχνι-κού κόσμου.

«Έφυγε» η ηθοποιός Μαριάννα Τόλη

Page 20: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 20 ~

ΜοΡΦεΣ ΠοΥ εΦΥΓαν τ. 23

Την Πρωτοχρονιά έφυγε από τη ζωήο ηθοποιός και δημοσιογράφος Χρή-στος Νάτσιος. Η κηδεία του έγινε τηνΤετάρτη 2 Γενάρη 2019 στο Νεκρο-ταφείο Αγίων Αναργύρων.

Γεννήθηκε το 1937 στο ΛυκούδιΕλασσόνας. Κατά τη διάρκεια της Κα-τοχής ο πατέρας του πάλεψε μέσααπό τις γραμμές του ΕΑΜ, όπου ανέ-λαβε και στελεχική θέση στην περιο-χή. Αργότερα, κατά τη διάρκεια τουΕμφυλίου, εξορίστηκε.

Ο Χρήστος Νάτσιος λόγω των πο-λιτικών του πεποιθήσεωναποβλήθηκε από όλα τα Γυ-μνάσια της Θεσσαλίας. Ολο-κλήρωσε το σχολείο στηνΑθήνα και αργότερα σπού-δασε στη Δραματική Σχολήτου Πέλου Κατσέλη. Ασχο-λήθηκε με τους δημοτικούςχορούς και επί έξι έτη ήτανπρώτος χορευτής στο συγ-κρότημα «Λαϊκών ΜπαλέτωνΚουσιάδη».

Ήταν οργανωμένος στηΔημοκρατική Νεολαία Λαμ-πράκη και υπέστη επανειλημ-μένα πολιτικές διώξεις. Κατάτην περίοδο 1973 - 1974 συ-νελήφθη και φυλακίστηκε.Μετά τη δικτατορία συμμε-

τείχε ως ιδρυτικό μέλος στην επανα-σύσταση της Παναθηναϊκής Επιτρο-πής Ειρήνης. Ήταν μέλος του Συμ-βουλίου της Επιτροπής Ειρήνης Δια-νοουμένων - Καλλιτεχνών και ιδρυ-τικό μέλος της Πανελλήνιας Πολιτι-στικής Κίνησης (ΠΑΠΟΚ). Το 1994υπήρξε υποψήφιος δημοτικός σύμ-βουλος στο δήμο Πεύκης. Υπήρξε μέ-λος του ΚΚΕ.

Πήρε μέρος σε 49 κινηματογραφι-κές ταινίες και σε αρκετά τηλεοπτικάσίριαλ τις δεκαετίες 1970 - 1980. Από

το 1978 εργάστηκε ως δημο-σιογράφος στην εφημερίδα«Ριζοσπάστης».

Ανακοίνωση για το θάνα-το του Χρ. Νάτσιου εξέδωσετο Σωματείο Ελλήνων Ηθο-ποιών. Ανάμεσα στα άλλααναφέρεται στον «συνάδελ-φό μας που με την ευγένειάτου, την καλοσύνη του καιτην ευαισθησία του για ταζητήματα του κλάδου αλλάκαι την αξιοπρέπεια που τονδιακατείχε στο σύνολο τηςζωής του θα αποτελεί παρά-δειγμα για κάθε νεότερο συ-νάδελφο».

Ανακοίνωση εξέδωσε καιη ΕΣΗΕΑ.

Έφυγε από τη ζωή ο ηθοποιός και δημοσιογράφος Χρήστος Νάτσιος

Μια σπάνια φωτογραφία Από το έργο «Ντον Ζουάν» του Μολιέρου,

θίασος Δημ. Χορν - Θέατρο Βρετάννια 2.11.68 - 12.1.69 Δημ. Χορν, Γ. Μιχαλακόπουλος

Όρθιοι Χρήστος Νάτσιος, Γ.Θεοδωρόπουλος, Γιάννης Μαντάς, Κ.Πανουργιάς

Έφυγε από τη ζωή ο Στρατής Φιλιππότης Την Κυριακή 6 Γενάρη έφυγε από τη ζωή ο εκδότηςκαι συγγραφέας Στρατής Φιλιππότης.

Γεννήθηκε στις 17 Απρίλη του 1933 στον ΠύργοΤήνου. Στην Αθήνα ήρθε το Σεπτέμβρη του 1945. Ξε-κίνησε την επαγγελματική του σταδιοδρομία το 1949από το βιβλιοπωλείο της «Εστίας», ενώ συγχρόνωςφοιτούσε σε νυχτερινό γυμνάσιο.

Το Γενάρη του 1978 άνοιξε δικότου βιβλιοπωλείο στην οδό Σόλωνος69 και τον ίδιο χρόνο ξεκίνησε τιςεκδόσεις «Φιλιππότη», ενώ το 1992εγκαινίασε νέα εκδοτική προσπάθειαμε την επωνυμία «Ερίννη».

Προχώρησε στην έκδοση αρκε-τών συγγραφέων και ιστορικών, με-ρικοί από τους οποίους είναι ο Ευάγ-γελος Παπανούτσος, ο Γιάννης Και-ροφύλας, η Μάρω Βαμβουνάκη, ο Νι-κηφόρος Βρεττάκος. Έγραψε επίσηςαρκετά βιβλία, που σχετίζονται κυ-ρίως με τα έργα του γλύπτη ΔημήτρηΦιλιππότη, ενώ για πολλά χρόνια επι-μελούνταν την έκδοση του «Αθηναϊ-κού Ημερολογίου» και του «Ημερο-

λογίου του Αρχιπελάγους».Το 2004 τιμήθηκε με έπαινο από την Ακαδημία Αθη-

νών για την προσπάθειά του να προβάλει την πολιτι-στική και κοινωνική ζωή του Αιγαίου, και ιδίως της Τή-νου, ενώ είχε τιμηθεί πολλές φορές από διάφορουςάλλους φορείς.

Ήταν υποψήφιος με το ΚΚΕ στηνΑ' Αθηνών στις βουλευτικές εκλογέςτου 2000, καθώς και στις δημοτικέςεκλογές του 2006 και του 2014 με τοψηφοδέλτιο της «Λαϊκής Συσπείρω-σης» στο δήμο Αθηναίων.

Η κηδεία του με πολιτική τελετήπραγματοποιήθηκε στις 9 Γενάρηστο Α' Νεκροταφείο και η σορός τουθα ταφεί στον τόπο καταγωγής του,την Τήνο. Στην κηδεία παραβρέθηκεο Νίκος Σοφιανός, μέλος του ΠΓ τηςΚΕ του ΚΚΕ. Επικήδειο λόγο εκφώ-νησε ο Στέλιος Λάμπρου, δημοτικόςσύμβουλος Αθήνας με τη «Λαϊκή Συ-σπείρωση». Παρευρέθηκε ακόμα οΣπύρος Χαλβατζής, αντιπρόεδροςτου ΣΦΕΑ 1967 - 1974.

Page 21: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 21 ~

ΜοΡΦεΣ ΠοΥ εΦΥΓαν 2018-19

Σε ηλικία 86 ετών, έφυγε από τη ζωή στις 9 Γενάρη οομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνωνκαι σημαντικός φιλόλογος Φάνης Κακριδής.

Γεννήθηκε το 1933 στην Αθήνα, σε μια φιλολογικήοικογένεια, καθώς πατέρας του ήταν ο διακεκριμένοςφιλόλογος και δημοτικιστής Ιωάννης Κακριδής, μητέ-ρα του η επίσης φιλόλογος Όλγα Κομνηνού - Κακριδή,ενώ την επιστήμη της φιλολογίας ακολουθούσαν καιη αδελφή του Ελένη και ο παππούς του, Θεοφάνης.

Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στησυνέχεια σε πανεπιστήμιο της Γερμανίας, όπου καιυπηρέτησε ως λέκτορας για την αρχαία και τη νέα ελ-ληνική γλώσσα έως το 1964. Τότε εκλέχτηκε καθηγη-τής Κλασικής Φιλολογίας στο νεοσύστατο Πανεπιστή-μιο Ιωαννίνων, όπου και υπηρέτησε έως το 1982, μεμια διακοπή στα χρόνια της δικτατορίας, όταν απολύ-θηκε. Ακολουθούν θητείες στο Πανεπιστήμιο Κρήτης,στο Πανεπιστήμιο Πάτρας, και τελικά πάλι στο Πανε-πιστήμιο Ιωαννίνων έως το 2000.

Ενδιαφέρθηκε για θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής,ιδιαίτερα για το πρόβλημα των αναλυτικών προγραμ-μάτων και της ειδικής διδακτικής του αρχαίου κόσμου.Μάλιστα, τη δεκαετία του '80 διατέλεσε αντιπρόεδροςτου Κέντρου Εκπαιδευτικών Μελετών και Επιμορφώ-σεως (ΚΕΜΕ) του υπουργείου Παιδείας, καθώς καιπρόεδρος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών.

Ανάμεσα στα έργα του: «Αρχαία Ελληνική Γραμμα-τολογία», «Αρχαίος Ελληνικός λόγος. Η ιστορία ενόςπειραματικού βιβλίου», «Γραμματική της λατινικήςγλώσσης», «Η ελληνική λογοτεχνία» κ.ά.

Με αφορμή την απώλεια του Φ.Κακριδή, το ΓραφείοΤύπου της ΚΕ του ΚΚΕ εξέδωσε την παρακάτω ανα-κοίνωση:

«Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια γιατον θάνατο του ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστη-μίου Ιωαννίνων Φάνη Κακριδή. Ο Φάνης Κακριδής, προ-ερχόμενος από μια οικογένεια διακεκριμένων φιλο-λόγων, άφησε κι ο ίδιος το στίγμα του στην έρευνακαι γενικότερα την επιστήμη της φιλολογίας, εκφρά-ζοντας παράλληλα γόνιμο προβληματισμό για την εκ-παιδευτική πολιτική και ιδιαίτερα τη διδασκαλία τηςαρχαίας ελληνικής γραμματείας και έχοντας πάνταστραμμένο το βλέμμα στους νέους, τους μαθητές μέ-σης εκπαίδευσης, τους φοιτητές του».

Συλλυπητήρια ανακοίνωση για το θάνατό του εξέ-δωσε και το υπουργείο Πολιτισμού.

Έφυγε από τη ζωή στις 15 Γενάρη ο δημοφιλής ηθο-ποιός Γιώργος Τζώρτζης σε ηλικία 81 χρονών.

Ο Γιώργος Τζώρτζης γεννήθηκε στις 30 Ιουλίου1938 στην Αθήνα. Την πρώτη τουεμφάνιση στο θέατρο την έκανετο 1960 με το θίασο Βασίλη Δια-μαντόπουλου - Μαρίας Αλκαίου,στο έργο του Αλ. Κασσόνα «Ταδέντρα πεθαίνουν όρθια».

Ακολούθησαν συμμετοχές τουσε πολλούς άλλους θιάσους, μετην πιο μακρόχρονη στο θίασο Δη-μήτρη Μυράτ - Βούλας Ζουμπου-λάκη.

Στον κινηματογράφο, ο Γιώρ-γος Τζώρτζης, έκανε το ντεμπούτοτου στην εξαιρετική ταινία «Συνοι-κία το όνειρο» όπου σκηνοθέτηςκαι πρωταγωγιστής ήταν ο ΑλέκοςΑλεξανδράκης. Συμμετείχε επίσηςσε πολλά έργα ανάμεσα στα οποία:«Ο βάλτος», «Η μάχη της Κρήτης»,

«Τα δίκτυα της Ντροπής», «Τα χρόνια της οργής»,«Ένας γερμανός στα Καλάβρυτα».

Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, δημιούργησε δικότου θίασο και ανέβασε σημαντικάέργα του διεθνούς ρεπερτορίου,μαζί με την τότε σύζυγό του ΤόνιαΚαζιάνη, πρωταγωνίστρια του ελ-ληνικού κινηματογράφου και μη-τέρα της κόρης του Ευγενίας.

Στην τηλεόραση πρωτοεμφανί-στηκε στον «Άγνωστο πόλεμο»,αργότερα στη «Λάμψη»,του ΝίκουΦώσκολου στο ρόλο του αρχηγούτης Αστυνομίας, για να κλείσει τοντηλεοπτικό του κύκλο με τις «Μά-γισσες της Σμύρνης» και με τα«Ματωμένα Χώματα» (2008), συμ-πρωταγωνιστώντας με την ΆνναΣυνοδινού.

Η κηδεία του έγινε στις στις 17Γενάρη στο Κοιμητήριο του ΑγίουΔημητρίου στο Μπραχάμι.

Έφυγε από τη ζωή ο καθηγητής Φάνης Κακριδής

Πέθανε ο ηθοποιός Γιώργος Τζώρτζης

Page 22: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 22 ~

ΜοΡΦεΣ ΠοΥ εΦΥΓαν τ. 23

Έφυγε από τη ζωή στις 17 Γενάρη σε ηλικία 82 ετώνο ηθοποιός Τρύφων Καρατζάς.

Γεννήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1935 στην Αθήνα.Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Πάντειο Πα-νεπιστήμιο, σπούδασε με υποτροφία στη ΔραματικήΣχολή Ωδείου Αθηνών, με δάσκαλο τον Δημήτρη Ρον-τήρη.

Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείαςυπηρέτησε ως εκφωνητής στο Ραδιοφωνικό ΣταθμόΕνόπλων Δυνάμεων (1958). Μετά την απόλυσή του απότο Στρατό συνέχισε να εργάζεται ως εκφωνητής επίσειρά ετών παράλληλα με τη θεατρική του δραστη-ριότητα.

Στο θέατρο η πρώτη του παράσταση ήταν «Η δω-δέκατη νύχτα». Επί 10 χρόνια συμμετείχε στον θίασοτου Κώστα Μουσούρη με μικρούς και μεγάλους ρό-λους.

Η πρώτη ταινία που συμμετείχε σ’ έναν μικρό ρόλοήταν οι «Ερωτικές ιστορίες» με την Αλίκη Βουγιου-κλάκη. Συμμετείχε, μεταξύ άλλων στις ταινίες: Ερω-τικές ιστορίες (1959), Ο εμποράκος (1967), Ο Λαμπίρηςεναντίον των παρανόμων (1967), Εκείνοι που ξέρουνν' αγαπούν (1968), Πληγωμένα νιάτα (1969), Σκιές στηνάμμο (1970), Βία & γοητεία (1989), Ζιγκολό (1993), Τοκλάμα βγήκε απ' τον Παράδεισο (2001).

Στο χώρο της υποκριτικής μετρούσε 60 χρόνια πο-ρείας, στη διάρκεια των οποίων έπαιξε σε πολλές θε-ατρικές παραστάσεις, ταινίες και τηλεοπτικές σειρές,

με τελευταία την «Ονειροπαγίδα» του ΑΝΤ1 το 2011.Η πιο πρόσφατη θεατρική δουλειά του ήταν στην πα-ράσταση «Δώδεκα ένορκοι», στην οποία ήταν εξαιρε-τικός.

Πριν από ενάμιση χρόνο είχε ένα ατύχημα και χρει-άστηκε να υποβληθεί σε επέμβαση και να μείνει έναδιάστημα μακριά από το θέατρο. Η τελευταία παρά-σταση στην οποία συμμετείχε ήταν «Οι 12 ένορκοι»στο Θέατρο «Αλκμήνη».

Ο Τρύφων Καρατζάς θα μείνει αξέχαστος για τοήθος και το χιούμορ του. Άφησε την τελευταία τουπνοή στο Νοσοκομείο «Γ.Γεννηματάς». Η κηδεία τουέγινε το Σάββατο 19 Ιανουαρίου, από το Α’ Νεκροτα-φείο Αθηνών, όπου συγγενείς, φίλοι και συνάδερφοιείπαν το τελευταίο τους αντίο στον Τρύφωνα.

Έφυγε από τη ζωή στις 6 Φλεβάρη σε ηλικία 73 ετώνο βιρτουόζος μπουζουξής Γιάννης Πολυκανδριώτης,γιος του αείμνηστου ρεμπέτη Θεόδωρου Πολυκαν-δριώτη και αδελφός του γνωστού συνθέτη Θανάση.

Ο Γιάννης Πολυκανδριώτης γεννήθηκε στις 19Οκτωβρίου 1946 στο Αιγάλεω και μεγάλωσε στη Νίκαια.Οι λάτρεις του είδους στην Αθήνα της εποχής εκείνης,τον θυμούνται με κοντό παντελονάκι να παίζει μπου-ζούκι πλάι στον πατέρα του, στον “Παράδεισο”, μαζίμε τους Στράτο Παγιουμτζή και Παναγιώτη Μιχαλό-πουλο.

Επαγγελματικά έπαιξε για πρώτη φορά το 1958-59στην “Ψάθα” στο Αιγάλεω, με τον Πρόδρομο Τσαου-σάκη και την Ανθούλα Αλιφραγκή. Αργότερα, ακολού-θησαν η “Λουζιτάνια”, ο “Κήπος του Αλλάχ”, ο “Περι-

βόλας” και το “Καν Καν”. Το 1962 έκανε την πρώτη του εμφάνιση εκτός Αθη-

νών, με τον Μανώλη Αγγελόπουλο στη Θεσσαλονίκη,μαζί με την Αννούλα και τον ακορντεονίστα ΒασίληΒασιλειάδη. Επίσης έπαιξε και σε θεατρικές σκηνές,δίπλα σε γνωστούς ηθοποιούς της εποχής: Ρένα Βλα-χοπούλου, Μάρω Κοντού, Κώστα Καρρά, Σταύρο Πα-ράβα και Σωτήρη Μουστάκα.

Το 1971 περιόδευσε με τη Γιώτα Λύδια σε πόλειςτης Αυστραλίας, όπου πήγε ξανά το 1976 με τον Σαλέα,τον ερμηνευτή του δημοτικού μας τραγουδιού Ζάχοκαι το Τρίο Athene.

Περιοδείες έχει κάνει και στον Καναδά, στις ΗΠΑκαι σε χώρες της Ευρώπης. Ξεχωριστή στιγμή ήταν ηεμφάνισή του στο θέατρο Olympique στο Παρίσι, πλάιστο δημοφιλή Γάλλο ερμηνευτή Rascal Daniel, ο οποίοςτον επέλεξε να παίξει στην 26μελή ορχήστρα του, αν-τικαθιστώντας το φλάουτο με το μπουζούκι.

Από το 1996 κατοικούσε με την οικογένειά του μό-νιμα στο Λονδίνο και είχε δημιουργήσει τη σχολή «ΝέαΓενιά της Διασποράς», όπου ελληνόπουλα διδάσκον-ταν την τέχνη του μπουζουκιού και της ελληνικής μου-σικής παράδοσης.

Στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδί-νου το 2012, ο Γιάννης Πολυκανδριώτης μαζί με τηνομάδα της Σχολής του, είχε ξεσηκώσει Έλληνες καιΒρετανούς παίζοντας με το μπουζούκι του τραγούδιαόπως «Τα παιδιά του Πειραιά», ο «Ζορμπάς», το «Ζεϊμ-πέκικο της Ευδοκίας» κι άλλα.

Έφυγε από τη ζωή ο ηθοποιός Τρύφων Καρατζάς

Πέθανε ο δεξιοτέχνης του μπουζουκιού Γιάννης Πολυκανδριώτης

Page 23: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 23 ~

ΜοΡΦεΣ ΠοΥ εΦΥΓαν 2018-19

Στον ύπνο άφησε την τελευταία του πνοή στις 6 Φλε-βάρη ο ταλαντούχος ηθοποιός Αριστοτέλης Αποσκί-της, σκορπώντας θλίψη σε συγγενείς και φίλους, οιοποίοι ξαφνιάστηκαν από το θάνατο του αγαπημένουτους.

Ο ηθοποιός είχε παίξει σε σπουδαίες θεατρικές πα-ραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου ξεχωρίζοντας με τομοναδικό του ταλέντο.

Πολλές συμμετοχές είχε όμως και στην τηλεόραση.Μεταξύ άλλων συμμετείχε στις σειρές «Η συμφωνίατης σιωπής», «Οι μεν και οι δεν», «Φρούτα εποχής»και «Ακροβατώντας».

Σε μια από τις τελευταίες του εμφανίσεις στο θέ-ατρο έπαιξε στο πλευρό του Γιάννη Στάνκογλου στοέργο «Καλιγούλας» που ανέβηκε στο Δημοτικό ΘέατροΠειραιά.

Η κηδεία του Αριστοτέλη Αποσκίτη, έγινε το Σάβ-βατο 9 Φλεβάρη στον την εκκλησία του Αγίου Σερα-φείμ στην Πεντέλη, παρουσία συγγενών, φίλων καισυναδέλφων, ενώ ακολούθησε ο ενταφιασμός στο κοι-μητήριο Πεντέλης.

Πέθανε ξαφνικά ο ηθοποιός Αριστοτέλης Αποσκίτης

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 83 ετών η παλαιά ηθοποιόςΦλωρέττα Ζάννα.

Η Φλωρέττα Ζάννα γεννήθηκε το 1936 στον 'ΑγιοΝικόλαο Μεσσηνίας. Το πραγματικό της όνομα ήτανΑνθή Στυλιανέα, με το Ζάννα τη συναντάμε σε παρα-στάσεις κι όλας από το 1953 όταν ήταν 17 χρονών.

Έκανε το ντεμπούτο της στο θέατρο στον «Ιππό-λυτο» του Ευριπίδη που ανέβασε ο Ροντήρης το 1953όντας στο χορό, μαζί με άλλες πρωτοεμφανιζόμενεςτότε, όπως η Μάρω Κοντού και η Μαίρη Χρονοπούλου!

Την ίδια χρονιά θα συμμετάσχει στα χορευτικά ιν-τερμέδια του «Κατά φαντασίαν ασθενή» που ανέβασεστο Εθνικό ο Αλέξης Σολομός. Από τότε μέχρι και το1959, συμμετέχει ως βασικό και μόνιμο μέλος του χο-ρού στις τραγωδίες του Εθνικού, σε παραστάσεις-σταθμούς για το νεοελληνικό θέατρο, όπως στην«Ορέστεια» του Ροντήρη το 1954, την «Εκάβη» τουΜινωτή το 1955, τον «Οιδίποδα» του Μινωτή το 1955,τη «Μήδεια» του Μινωτή το 1956, την «Ιφιγένεια» τουΜιχαηλίδη το 1957 κ.λπ.

Στο σινεμά θα πρωτοεμφανιστεί το 1959, στο δρα-ματικό-ψυχολογικό φιλμ του Ντίνου Δημόπουλου«Αμαρυλλίς, το κορίτσι της αγάπης», ένα από τα πιοεμπορικά φιλμ της σεζόν, με το οποίο καθιερώθηκε.

Την επόμενη χρονιά, η Ζάννα θα παντρευτεί με τονΔημόπουλο, ήταν δεύτερος γάμος για εκείνον. Θα ερ-μηνεύσει τους πρώτους ρόλους σε πολλές ταινίες τουκαι θα ζήσουν μαζί έως τον θάνατό του το 2003. Τοζευγάρι απέκτησε και μια κόρη.

Επίσης πρωταγωνίστησε και σε φιλμ άλλων σκηνο-θετών όπως, «Όταν λείπει η γάτα» του Αλέκου Σακελ-λάριου, «Τελευταίος πειρασμός» του Σωκράτη Καψά-σκη, «Αγάπη και αίμα» του Φώσκολου κ.α.

Το 1968 θα πάρει μέρος για τελευταία φορά σε ελ-ληνική ταινία, στη μουσική κωμωδία του Δημόπουλου

«Η αρχόντισσα και ο αλήτης», όπου για άλλη μια φοράθα είναι σε πρώτο ρόλο, πλάι στους Βουγιουκλάκη,Παπαμιχαήλ, Παπαγιαννόπουλο και Ρίζο.

Δεν είναι γνωστοί οι λόγοι που παρά την τρομακτικήτης επιτυχία στη δεκαετία του 1960 και τους εννιάπρωταγωνιστικούς της ρόλους σε ισάριθμες ταινίες,η Φλωρέτα Ζάννα εξαφανίστηκε ξαφνικά από την επι-κράτεια της έβδομης τέχνης.

Αργότερα διατηρούσε μια από τις γνωστότερεςμπουτίκ του Κολωνακίου και έντυνε τις παλιές της συ-ναδέλφους όπως και άλλες Αθηναίες και ντίβες τουκινηματογράφου, που έσπευδαν να ντυθούν από ταχέρια της Φλωρέττας.

Πέθανε η παλαιά ηθοποιός Φλωρέττα Ζάννα

Page 24: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 24 ~

ΜοΡΦεΣ ΠοΥ εΦΥΓαν τ. 23

Έφυγε από τη ζωή το βράδυ της Πα-ρασκευής 15 Φλεβάρη, σε ηλικία 94ετών, η Χανιώτισσα ποιήτρια, πεζο-γράφος και αγωνίστρια της ΕθνικήςΑντίστασης, Βικτωρία Θεοδώρου.

Η Βικτωρία Θεοδώρου γεννήθηκεστα Χανιά στις 22 Δεκεμβρίου 1925και ήταν κόρη ενός πλανόδιου αγιο-γράφου από τη Σερβία. O πρόωροςθάνατος του πατέρα της –ήταν μόλιςοχτώ χρονών– και η φτώχεια τηςXανιώτισσας μητέρας, την υποχρέ-ωσαν να μεγαλώσει σε ορφανοτρο-φείο στο Hράκλειο.

Το 1942 οργανώθηκε στην τοπικήοργάνωση της ΕΠΟΝ στα Χανιά ωςμαθήτρια γυμνασίου, συμμετείχεενεργά στην Εθνική Αντίσταση καισυνέχισε τη δράση της στην Αθήναως φοιτήτρια, με αποτέλεσμα να εξο-ριστεί στις αρχές του 1948 διαδοχικάστη Χίο, το Τρίκερι, τη Μακρόνησο και πάλι στο Τρί-κερι, όπου αρνήθηκε να κάνει «δήλωση μετανοίας».

Τον Δεκέμβρη του 1952 αφέθηκε ελεύθερη ως«αδειούχος εξόριστη» μετά από ενέργειες του συμ-πατριώτη της Χαρίδημου Σπανουδάκη, με τον οποίοπαντρεύτηκε αργότερα (1955). Ολοκλήρωσε τις σπου-δές της που είχε αναγκαστικά διακόψει, αποφοιτώνταςαπο το τμήμα κλασσικής φιλολογίας της ΦιλοσοφικήςΣχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1956 απέκτησετις δίδυμες κόρες της Μαρία και Ειρήνη.

Η Βικτωρία Θεοδώρου εμφανίστηκε στα ελληνικάγράμματα το 1955, με ποιήματά της που δημοσιεύτη-καν στην «Επιθεώρηση Τέχνης». Το πρώτο βιβλίο της,«Εγκώμιο», κυκλοφόρησε το 1957 και ακολούθησανάλλα. Ολόκληρο το ποιητικό έργο της περιέχεται στηντελευταία και ολοκληρωμένη έκδοση του βιβλίου «Βι-κτωρία Θεοδώρου - Ποιήματα» (εκδ. «Διάττων», Αθήνα2010). Επίσης, είχε δημοσιεύσει τα πεζά: «Ο Τράϊκο»,«Γαμήλιο δώρο», «Οι δεσποινίδες της οδού Λαμψά-κου», «Δραπέτις», «Πελαγινή» και «Ανιδιοτέλεια».

Επίσης είναι και η συγγραφέαςτου βιβλίου «Στρατόπεδα γυναικών»με εικόνες του Γιώργη Βαρλάμου,όπου αναφέρεται σε αφηγήσεις κρα-τούμενων γυναικών στα στρατόπεδαΧίου, Τρίκερι και Μακρονήσου, σταχρόνια 1947-1951. Στο βιβλίο επίσηςπεριλαμβάνονται οι μαρτυρίες καιτων εξορίστων: Ευαγγελία Φωτάκη,Αθηνά Κωνσταντοπούλου, Στάσα Κε-φαλίδου, Νίτσα Γαβριηλίδη, ΒικτωρίαΘεοδώρου, Αφροδίτη Μαυροειδή -Παντελέσκου, Λίζα Κόττου.

Το 2008 ο σκηνοθέτης ΚώσταςΝταντινάκης δημιούργησε την ταινία«Τα κύματα που με δίδαξαν το ανυ-πότακτο», ένα ντοκιμαντέρ μεγάλουμήκους (διάρκεια 80 λεπτά) για τηζωή και το έργο της Βικτώριας Θεο-δώρου, το οποίο παρουσιάστηκε στο11ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσα-

λονίκης, Μάρτιος 2009. Παράθέτουμε ένα στιχούργημά της που έχει μελο-

ποιήσει και τραγουδήσει η Νένα Βενεςτσάνου: Χάρη σε μένα πού ’ζησα πλάι σας αποδιωγμένη για την αντίσταση.

Χαλάλι αν πέρασε ο ανθός της νιότης μου μεσ’ στα μουντρούμια μεσ’ στα στρατόπεδα

για το δίκιο για περηφάνια σε μύρια βάσανα.

Χαρά σε μένα αν γίνω στόμα να ειπώ τα πάθη σας.

Να τραγουδήσω τα οράματά σας χαρά και πλούτος μου.

Η κηδεία της Β. Θεοδώρου έγινε στις 18 Φλεβάρη στοΝεκροταφείο Ζωγράφου στην Αθήνα. Συλλυπητήριαγια τον χαμό της έκφρασε με ανακοίνωσή της η Το-μεακή Επιτροπή Χανίων του ΚΚΕ.

«Έφυγε» η αγωνίστρια και λογοτέχνης Βικτωρία Θεοδώρου

Τα ξημερώματα της Κυριακής 17Φλεβάρη απρόσμενα έφυγε από τηζωή στα 33 της χρόνια, η ηθοποιόςΝίκη Λειβαδάρη, από έμφραγμα τουμυοκαρδίου. Μετά από μια ξαφνικήαδιαθεσία που ένιωσε, κατά τη διάρ-κεια της εξόδου της το βράδυ τουΣαββάτου, μεταφέρθηκε στο νοσο-κομείο, με έντονους πόνους στο στή-θος, όπου και κατέληξε.

Η Νίκη Λειβαδάρη ήταν απόφοιτητου τμήματος Θεατρικών Σπουδώντης Φιλοσοφικής Σχολής του Πανε-πιστημίου Αθηνών, ενώ είχε αποφοι-τήσει και από την ανώτατη δραματι-κή σχολή ΙΑΣΜΟΣ του Βασίλη Δια-μαντόπουλου.

Η Νίκη Λειβαδάρη είχε συμμετά-σχει στα σίριαλ «Μίλα μου βρώμικα»και «Αληθινοί έρωτες», ενώ τη φετι-νή σεζόν συμμετείχε στο διάσημοθρίλερ «Stamboul Train» του ΓκρέιαμΓκριν, στην «Αμαξοστοιχία - Θέατροτο Τρένο στο Ρουφ».

Στο θέατρο επίσης, η Νίκη Λειβα-δάρη είχε παίξει, μεταξύ άλλων, στιςπαραστάσεις: «Que sera sera», «ΗΚούλα η Κατσικούλα και το κλεμμένοτραγούδι», «Πεντανόστιμη».

Η κηδεία της έγινε το μεσημέριτης Τρίτης 19 Φλεβάρη στο Α' Νεκρο-ταφείο Αθηνών, όπου την αποχαιρέ-τησαν ο πατέρας της, οι φίλοι τηςκαι πλήθος κόσμου.

«Έφυγε» απρόσμενα η ηθοποιός Νίκη Λειβαδάρη

Page 25: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 25 ~

εΠεΤεΙαΚα 2018-19

τις 6 Δεκέμβρη του 2008 στις 9 το βράδυ, ο 15χρονοςμαθητής Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος έπεσε νεκρός,στη συμβολή των οδών Τζαβέλλα και Μεσολογγίουστα Εξάρχεια, έχοντας δεχτεί μια σφαίρα που διαπέ-ρασε την καρδιά του. Δολοφονήθηκε από τον ειδικόφρουρό της Ελληνικής Αστυνομίας Επαμεινώνδα Κορ-κονέα και τον συνάδελφό του Βασίλη Σαραλιώτη.

Ο Ε.Κορκονέας καταδικάστηκε πρωτόδικα σε ισό-βια κάθειρξη για ανθρωποκτονία από πρόθεση με άμε-σο δόλο και βρίσκεται φυλακισμένος από τότε. Ο Β.Σα-ραλιώτης καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση γιασυνέργεια στη δολοφονία, ωστόσο ένα χρόνο μετάτην καταδίκη του αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστι-κούς όρους. Οι δύο πρώην αστυνομικοί - ειδικοί φρου-ροί αποτάχθηκαν από το Σώμα της Ελληνικής Αστυ-νομίας, πέντε χρόνια μετά τη δολοφονία. Παράλληλα,από τον Απρίλη του 2017, έχει ξεκινήσει στο ΜεικτόΟρκωτό Εφετείο της Λαμίας η δίκη, σε δεύτερο βαθμό,των Ε.Κορκονέα και Β.Σαραλιώτη, για τη δολοφονίατου Αλ. Γρηγορόπουλου.

Η δολοφονία ήταν ένα προαναγγελθέν έγκλημααπό την κρατική βία και καταστολή, από μια πολιτικήπου διαχρονικά βλέπει ως εχθρό το λαό και τη νεολαία

που διεκδικεί, που αγωνίζεται, που αμφισβητεί. Οι ευ-θύνες της τότε κυβέρνησης ΝΔ και της ηγεσίας τηςΑστυνομίας είναι τεράστιες.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, αποδείχθηκε περί-τρανα ότι, καταστολή και αντιλαϊκή πολιτική πάνε μαζί.Όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων, ανά-μεσά τους και η τελευταία των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, κλιμα-κώνουν την επίθεση στους εργαζόμενους, στο λαό,στη νεολαία.

Το σημείο της δολοφονίας του Αλ.Γρηγορόπουλου

Δέκα χρόνια από τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από αστυνομικούς

Ο κομμουνιστής ποιητής Κώστας Βάρ-ναλης γεννήθηκε το 1884 στον Πύργο(Μπουργκάς) της Βουλγαρίας, από φτω-χή οικογένεια - ο πατέρας του ήταντσαγκάρης. Εκεί βίωσε και το κλίμα τουελληνοτουρκικού πολέμου του 1897.

Το 1898 τελείωσε το εκεί εφτατάξιοΕλληνικό Σχολείο και συνέχισε την εκ-παίδευσή του με υποτροφία στα Ζαρί-φεια Διδακτήρια της Φιλιππούπολης,όπου αρίστευσε και το 1902 στάλθηκεμε υποτροφία στην Αθήνα και σπούδασεφιλολογία, στη Φιλοσοφική Σχολή. Αμέ-σως προσχωρησε στο δημοτικισμο καιπήρε μέρος στη διαμάχη για το γλωσ-σικό ζήτημα.

Στα ελληνικά γράμματα παρουσιά-στηκε στα 1904 με ποιήματα στο περιο-δικό «Νουμάς», ενώ το 1907 συμμετείχε στην ίδρυσητου ποιητικού περιοδικού «Ηγησώ». Τα έργα του εκεί-νης της εποχής ήταν σονέτα που χαρακτηρίζονταναπό αρχαιολατρία αισθησιακό διονυσιασμό και λυρι-σμό. Το 1908 πήρε το πτυχίο του από το ΠανεπιστήμιοΑθηνών και άρχισε να εργάζεται στην εκπαίδευση.

Από το 1910 ασχολήθηκε με λογοτεχνικές μετα-φράσεις κυρίως αρχαίων κλασσικών. Μετά το Β΄ Βαλ-κανικό Πόλεμο, στον οποίο πήρε μέρος, φοίτησε στοΔιδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης του Δημήτρη Γληνούκαι το 1915 διορίστηκε καθηγητής.

Το 1919 έφυγε με κρατική υποτροφία στο Παρίσιγια μετεκπαίδευση και παρακολούθησε μαθήματα φι-λοσοφίας, φιλολογίας και κοινωνιολογίας. Τότε προ-σχώρησε στον μαρξισμό και τον διαλεκτικό υλισμό καιαναθεώρησε τις προηγούμενες απόψεις του για την

ποίηση, τόσο σε θεωρητικό, όσο και σεπρακτικό επίπεδο. Οι συνέπειες του Α΄ιμπεριαλιστικού Πολέμου και η τεράστιαακτινοβολία της Οκτωβριανής Επανά-στασης στη Ρωσία, οδηγούν τη μούσατου πλέον προς την ταξικά προσανατο-λισμένη περίοδο δράσης του.

Μετά την πτώση της κυβέρνησηςΒενιζέλου η υποτροφία του διακόπηκεκαι ο Βάρναλης επέστρεψε στην Αθήνα,όπου στις αρχές του 1921 διορίστηκεκαθηγητής στο Γ΄ Γυμνάσιο του Πει-ραιά. Τότε έγραψε και «Το «Φως πουκαίει» που εκδόθηκε 1922 στην Αλεξάν-δρεια με το ψευδώνυμο Δήμος Τανά-λιας. Στα νεοελληνικά γράμματα είναιμάλλον το πρώτο «στρατευμένο» έργοκαι από τα σημαντικότερα της επανα-

στατικής λογοτεχνίας. Επίσης το 1922 δημοσίευσετους «Μοιραίους» και τη «Λευτεριά» σε περιοδικά. ΟΚώστας Βάρναλης, θεωρήται ο πρώτος από τον κύκλοτων ριζοσπαστικοποιημένων ποιητών του καιρού τουπου μετουσίωσε την κομμουνιστική ιδεολογία σε ποι-ητικό λόγο.

Από το 1924 άρχισε να διδάσκει ως καθηγητής νε-οελληνική λογοτεχνία στην Παιδαγωγική Ακαδημίαυπό τη διεύθυνση του Δημ. Γληνού και το 1925 τύπωσετο κριτικό δοκίμιο «Ο Σολωμός χωρίς μεταφυσική».Όταν επί δικτατορίας Πάγκαλου παύθηκε από τη θέσητου καθηγητή για τη συμμετοχή του στα «Μαρασλει-ακά», στράφηκε τότε για βιοπορισμό στη δημοσιογρα-φία, ενώ συνέχιζε το ποιητικό του έργο και το 1927τύπωσε το «Σκλάβοι Πολιορκημένοι». Το 1929 νυμ-φεύθηκε την ποιήτρια Δώρα Μοάτσου.

Κώστας Βάρναλης 135 χρόνια από τη γέννηση και 45 χρόνια από τον θάνατό του

Page 26: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

Το 1932 όντας μέλος της συνταχτικής επιτροπήςτου περιοδικού του ΚΚΕ «Νέοι Πρωτοπόροι» (1931-36), εξέδωσε την «Αληθινή απολογία του Σωκράτη».Το 1935 μαζί με τον Δ.Γληνό πήρε μέρος ως αντιπρό-σωπος των Ελλήνων συγγραφέων στο Συνέδριο Σο-βιετικών Συγγραφέων στη Μόσχα. Αμέσως μετά, επίκυβερνήσεως (με πραξικόπημα) του στρατηγού Γ.Κον-δύλη, εξορίστηκε για λίγο σε Λέσβο και Αϊ-Στρατη. Επίδικτατορίας Μεταξά, οι «Νεοι Πρωτοποροι», τα εργατου Βαρναλη, της Γαλατειας Καζαντζακη κ.α. απαγο-ρευτηκαν και καηκαν.

Στη διάρκεια της κατοχής ο Βαρναλης ήταν μέλοςτου Ε.Α.Μ. Αμέσως μετά εγραφε στο «Ριζοσπαστη»,στο «Ριζο της Δευτερας» και στην ΚΟΜΕΠ, ενώ πα-ρήγαγε και πληθώρα δικών του έργων. Μετα το 1949ο Βαρναλης δημοσίευε κείμενα στην «Επιθεώρηση Τέ-χνης» και αλλού, εγραφε το χρονογραφημα στην «Αυ-γη», κατήγγειλε την ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ,συνυπέγραψε για την ίδρυση της ΕΕΔΥΕ. Το 1856 τι-

μήθηκε από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών για τα50 χρόνια λογοτεχνικής δράσης και το 1959 τιμήθηκεστη Μόσχα με το Βραβείο «Λενιν» για την ειρήνη.

Το 1963 εκδίδονται «Οι δικτάτορες», το1965 εκδί-δεται η τελευταία ποιητική συλλογή του «Ελεύθεροςκόσμος» και το 1972 το θεατρικό έργο «Άτταλος ο Γ’».

Ο Κώστας Βάρναλης με τη διαλεκτική υλιστική οπτι-κή του για την τέχνη, υπήρξε ο αγαπημένος ποιητήςτου λαού. Και όπως έγραψε ο Μενέλαος Λουντέμης:«Η ποίηση του Βάρναλη δε μύριζε ποτέ γάλα. Μύριζεαπό την αρχή μπαρούτι… ήταν απο την αρχή αρσενική,λάσια, μια βολίδα πούπεσε μες στα στεκούμενα νεράτου μελίπηχτου λυρισμού».

Ο Κώστας Βάρναλης άφησε την τελευταία του πνοήστις 16 Δεκεμβρίου 1974. Η κηδεία του μετατράπηκεσε παλλαϊκή συγκέντρωση.

Στη συνέχεια παραθέτουμε ένα κείμενο του Βάρναλη για την ποίηση.

Γιάννης Α. Μαντάς

~ 26 ~

εΠεΤεΙαΚα τ. 23

«Μπορεί ν’ ανήκω ψυχικώς και πνευματικώς σε άλλονκόσμο, ποιοτικά και χρονικά διαφορετικόν, όμως δενείμαι συντηρητικός και υπέρ των καλών παραδόσεων.Οι δυνατότητες του ξανανιωμού στην περιοχή της τέ-χνης είνε ανυπολόγιστες. Όμως την αξία των καινο-τομιών δεν την κρίνω από της προθέσεως, παρά απότ’ αποτελέσματά της. Κι ως τώρα η Νεοελληνική σχολήτου υπερρεαλισμού δεν έδωσε έργα (εκτός από τα πε-ζογραφήματα του Εμπειρίκου), που να την επιβάλουνστη συνείδηση των προχωρημένων ανθρώπων.

Αλλ’ η ποίηση αυτή δεν καταργεί μοναχά τη λογική.Καταργεί και τους ρυθμούς και τα μέτρα, δηλαδή τε-χνικά στοιχεία που δίνουνε διάρκεια στο λόγο και μου-σικότητα. Οι πεζογραφικοί στίχοι δεν αθανατίζουν τοπεριεχόμενό τους και πολύ δύσκολα ξαναγυρίζει σ’

αυτούς όποιος τους διάβασε μια φορά. Κάνουν τηνεντύπωση του προχείρου και του εφήμερου. Ούτε ξέ-νοι, ούτε δικοί μας νικήσανε το χρόνο με τον αμελη-μένο λόγο – ή τουλάχιστο δεν είχανε αρκετό ταλέντονα τον νικήσουν.

Αλλά υπάρχει κ’ η κοινωνική πλευρά του ζητήματος.Κάθε νέα σχολή δεν είνε και σημείον ανόδου της ζωής·μπορεί να είνε και σύμπτωμα παρακμής. Κι’ αυτού είνεο κόμπος. Πάντως, η υπερρεαλιστική σχολή με την κα-τάργηση της λογικής, της γνώσης και της αισθητήςεμπειρίας, αποτελεί κι αυτή μιαν από τις πολλές μορ-φές της φυγής από την πραγματικότητα. Είνε τέχνηερμητική που δε φωτάει καθόλου, παρά πυκνώνει τοσκοτάδι, που μέσα του παραπαίει ο κόσμος».

~ ~ * ~ ~

~ ~ ~ Εκτιμήσεις του Κ. Βάρναλη για την ποίηση και τον υπερρεαλισμό ~ ~ ~

Στις 15 Γενάρη 1919 συλ-λαμβάνονται και δολοφο-νούνται από τμήματα τωνΦράικοπς (παραστρατιω-τικές μονάδες που συγ-κροτήθηκαν για το χτύπη-μα της γερμανικής επανά-στασης) οι ηγέτες του νε-οϊδρυθέντος ΚΚ Γερμα-νίας Καρλ Λίμπκνεχτ καιΡόζα Λούξεμπουργκ.

Υπεύθυνη για τη δολο-φονία είναι η ηγεσία τουΣοσ ιαλδημοκρατ ικούΚόμματος Γερμανίας καιπροσωπικά ο καγκελάριοςΦρίντριχ Έμπερτ και ουπουργός στρατιωτικώνΓκούσταβ Νόσκε, που κα-θοδήγησαν το πνίξιμο τηςεπανάστασης.

Στη συνέχεια, ένα μι-κρό απόσπασμα από κεί-μενο που γράφτηκε απότην Ρόζα Λούξεμπουργκτην ίδια μέρα της δολο-φονίας της:

"Η τάξη βασιλεύει στοΒερολίνο!" Ηλίθιοι δήμι-οι! Η "τάξη" σας είναι χτι-σμένη πάνω στην άμμο.Αύριο η επανάσταση θαυψωθεί ξανά και βρον-τώντας τα όπλα της μετις σάλπιγγες να αντη-χούν θα αναγγείλει προ-καλώντας σας τρόμο:

Ich war, ich bin, ich werde sein! Ήμουν, Είμαι,

θα είμαι!»

Ρόζα Λούξεμπουργκ - Καρλ Λίμπκνεχτ 150 χρόνια από τη δολοφονία τους από τη Γερμανική Σοσιαλδημοκρατία

«H τάξη βασιλεύει στο Βερολίνο…»

Ρόζα Λούξεμπουργκ (1871 - 1919). Δολοφονήθηκεμε χτυπήματα από τα κοντά-κια των όπλων, το πτώμα της

ρίχτηκε σε ένα κοντινό ποτάμι.

Καρλ Λίμπκνεχτ (1871 - 1919). Εκτελέστηκε με

σφαίρα στο κεφάλι και ωςάγνωστο το πτώμα του τοπο-

θετήθηκε σε κοντινό νεκροφυλάκιο.

Page 27: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 27 ~

εΠεΤεΙαΚα 2018-19

Ο Γεώργιος Σουρής ήταν ένας σπουδαίος σατιρικόςποιητής και δημοσιογράφος, επίσης υπήρξε πολύ δη-μοφιλής την εποχή του ως εκδότης, κυρίως για τηνεφημερίδα του “Ο Ρωμιός”.

Ο Σουρής γεννήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 1853 στηνΕρμούπολη της Σύρου από εύπορη οικογένεια. Ο πατέ-ρας του ήταν έμπορος καταγώμενος από τα Κύθηρα,ενώ η μητέρα του ήταν από τη Χίο. Λόγω οι-κονομικών δυσκολιών που προκύψανε, τονστείλανε υπάλληλο σ’ έναν θείο του σιτεμ-πόρο στη Ρωσία, όπου εκεί ο Σουρής άρ-χισε να γεμίζει κρυφά τα κατάστιχα μεστίχους του – δεν του άρεσε το εμπόριο.

Το 1879 γύρισε στην Ελλάδα και γρά-φτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπι-στημίου Αθηνών, δεν μπόρεσε να πάρειπτυχίο και άρχισε να εργάζεται σ’ ένα συμ-βολαιογραφείο ως γραφέας. Παράλληλαδημοσίευε ποιήματά του στις σατιρικέςεφημερίδες της εποχής, «Ασμοδαίος» τουΕμμανουήλ Ροΐδη, «Μη χάνεσαι» τουΒλάσση Γαβριηλίδη και «Ραμπαγάς» τουΚλεάνθη Τριανταφύλλου. Το 1881 σε ηλικία 28 χρονώνπαντρεύτηκε τη Μαρή Κωνσταντινίδου από τη Χίο καιαπέκτησαν τέσσερεις κόρες κι ένα γιο.

Στις 2 Απριλίου 1883, έβγαλε το πρώτο φύλλο μιαςτετρασέλιδης έμμετρης σατιρικής εφημερίδας, τηνέγραφε εξ ολοκλήρου ο ίδιος και “νονός” της υπήρξε οΓεώργιος Δροσίνης που την ονόμασε «Ο Ρωμηός». Ηεφημερίδα του κυκλοφορούσε κάθε Σάββατο, διαβαζό-ταν και αγαπήθηκε πολύ από το λαό και συνέχισε ναβγαίνει χωρίς διακοπή έως το 1918.

Η σάτιρα του Σουρή περιείχε θέματα κοινωνικά καιπολιτικά, οι δύο βασικοί ήρωές του, ο Φασουλής και οΠερικλέτος (“ο καθένας νέτος σκέτος”), ήταν δυο τύποιλαϊκοί που σχολίαζαν εύθυμα και με δηκτικότητα πνευ-ματώδη τα σπουδαιότερα γεγονότα της εβδομάδας. Εκ-

προσωπούσαν την κοινή γνώμη και το αναγνωστικόκοινό χαιρόταν το κέφι, την εξυπνάδα και τον πατριωτι-σμό τους.

Ο Σουρής είχε μια άφταστη ποιητική γονιμότητα,έγραφε καλοπροαίρετα σχολιάζοντας το λαό, τους άρ-χοντες και τους Βασιλιαδες, χωρίς όμως να βρίζει.

Εκτός από το «Ρωμηό», ο Σουρής έγραψε και διά-φορα άλλα ποιήματα, ημερολόγια και αρ-κετές έμμετρες κωμωδίες που καυτηρίαζαντα κακώς κείμενα της εποχής. Επίσης μετέ-φρασε τις «Νεφέλες» του Αριστοφάνη σεέμμετρη απόδοσή, που παίχτηκαν το 1900στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών με μεγάληεπιτυχία.

Ο θαυμασμός που απολάμβανε ο Σου-ρής από τους σύγχρονούς του ήταν μεγά-λος. Ο Κωστής Παλαμάς τον αποκαλούσε“γόητα ποιητήν”. Θεωρήθηκε ως ο “ΝέοςΑριστοφάνης”, νέος εθνικός ποιητής καιμάλιστα προτάθηκε πέντε φορές, από το1907 και μετά, για το βραβείο Νόμπελ Λο-γοτεχνίας. Το φιλολογικό του σαλόνι

υπήρξε ονομαστό, καθώς εκεί συχνάζανε όλοι οι ποι-ητές και συγγραφείς της εποχής του.

Ο Γεώργιος Σουρής πέθανε στις 26 Αυγούστου1919 σε ηλικία 66 ετών στο εξοχικό του στο Νέο Φά-ληρο. Το πένθος για τον χαμό του ήταν πανελλήνιο,η κηδεία του έγινε με δημόσια δαπάνη και με τιμέςστρατηγού. Μεταθανάτια του απονεμήθηκε το παρά-σημο του Ανώτατου Ταξιάρχη του Σωτήρος για τιςυπηρεσίες του προς την πατρίδα, το δε 1932 στήθηκεη προτομή του στον κήπο του Ζαππείου.

Παρακάτω δημοσιεύουμε το ποίημα του Σουρή «Οι φόροι» που γράφτηκε το 1883 κι εξακολουθεί

να είναι επίκαιρο. Γιάννης Α. Μαντάς

Βάλετε φόρους, βάλετε εις την πτωχήν μας ράχη, ποτίστε με το αίμα μας την άρρωστη πατρίδα σεις το κρασί και τον καπνό που πίνετε μονάχοι κι εμείς να σας κοιτάζομε με μάτι σαν γαρίδα. Βαριά φορολογήσετε και το νερό που τρέχει βάλετε φόρους, βάλετε, η πλάτη μας αντέχει.

Ο,τι καλό κι αν έχουμε επάνω σας ας μείνει στα πρόσωπά μας ας χυθεί του μαρασμού το χρώμα μ’ εμάς το ισοζύγιο του έθνους μας ας γίνει φορολογήστε και αυτή τη σάρκα μας ακόμα του σώματός μας κόβετε καμιά παχιά λωρίδα και τρώγετέ την λαίμαργα μαζί με την πατρίδα.

Ο,τι κι αν τρώγουν οι πτωχοί το έθνος ας τα τρώγει ό,τι κι αν πίνουν οι πτωχοί το έθνος ας τα πίνει χορταίνετε σαν Λούκουλοι μ’ εμάς το σκυλολόγι κι εμείς θα σας γνωρίζουμε γι’ αυτό ευγνωμοσύνη. Τέτοιοι χωριάτες που ‘μαστε αντέχουμε εις όλα και ούτε τόσον εύκολα τινάζουμε τα κώλα.

Πρέπει να είναι οι πολλοί πτωχοί και πεινασμένοι και οι ολίγοι πάντοτε να βρίσκονται χορτάτοι. Πρέπει να στέκουν οι πολλοί στα σπίτια των κλεισμένοι και οι ολίγοι να πηδούν επάνω στο παλάτι. Πρέπει ο κόσμος ο πολύς να δέχεται τα βάρη κι ο λιγοστός επάνω του κανένα να μην πάρει.

Μ’ αυτόν τον νόμον έζησε ο κόσμος και θα ζήσει τη δύναμή του προσκυνά η κάθε κοινωνία. Δεν ημπορεί καθένας μας βεβαίως να πλουτίσει γιατί του κόσμου έπειτα χαλά η αρμονία. Φτώχεια και πλούτος – ζήτημα του καθενός αιώνος: Ιδού το τέλος κι η αρχή του φοβερού αγώνος.

Λοιπόν κανένας πρόστυχος κεφάλι μη σηκώσει για τόσα νομοσχέδια μη βγάλει τσιμουδιά. Εις της πατρίδας τον βωμόν το αίμα του ας δώσει χωρίς ν’ αφήσει στεναγμόν η μαύρη του καρδιά Κι αν τώρα πάλι έπεσεν επάνω του ο κλήρος Πρέπει και πάλι να φανεί γενναίος - μάρτυς - ήρως.

~ ~ ~ ΟΙ ΦΟΡΟΙ (Ιανουάριος 1883) ~ ~ ~

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΗΣ Ένας επίκαιρος σατιρικός ποιητής

Page 28: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 28 ~

εΠεΤεΙαΚα τ. 23

Συμπληρώθηκαν 10 χρόνια από το χαμό της μεγάληςμας ερμηνεύτριας Μαρίας Δημητριάδη, της φωνή πουμας «ταξίδεψε» σε αμέτρητες «θάλασσες» ποίησηςκαι μουσικής – «έφυγε» στις 7 Γενάρη 2009.

Με τη δυναμική και τρυφερή συνάμα φωνή της καιμε το τεράστιο ερμηνευτικό της εύρος, η Μαρία Δη-μητριάδη υπήρξε μία από τις σημαντικότερες και εκ-φραστικότερες Ελληνίδες τραγουδίστριες. Ερμήνευσεμοναδικά στίχους κορυφαίων ποιητών και δημιουργίεςμεγάλων Ελλήνων συνθετών. Έβαλε το στίγμα τηςστο πολιτικό τραγούδι, στρατεύτηκε στο κομμάτι εκεί-νο της τέχνης που αφουγκράζεται τους πόθους καιτις αγωνίες του λαού μας και αντιστέκεται στην εκ-μετάλλευση και την καταπίεση. Δεν τραγούδησε μόνοσε θέατρα και μουσικές σκηνές.

Με την ερμηνεία της έδινε τόνο και παλμό σε κι-νητοποιήσεις, μπλόκα, απεργίες, συναυλίες συμπαρά-στασης σε λαούς που δοκιμάζονταν από τον ιμπερια-λισμό - σε ό,τι της ζητήθηκε και στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ,στάθηκε δίπλα στο ΚΚΕ.

Τα τραγούδια της, που εξακολουθούν να μας συν-

τροφεύουν, θα μας θυμίζουν πάντα ότι «τις πιο όμορ-φες μέρες μας δεν τις ζήσαμε ακόμα...» Η Μαρία Δη-μητριάδη έδωσε και συνεχίζει να δίνει φωνή στουςαγώνες του λαού, καθώς με τη φωνή της θα συνεχί-σουμε να ακούμε ότι:

«έτσι κι αλλιώς η Γη θα γίνει κόκκινη…»

Μαρία Δημητριάδη «Έτσι κι αλλιώς η Γη θα γίνει κόκκινη…»

21/9/1997, στο 23ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή»

Για τα 10 χρόνια από το θάνατο του Πάνου Τζαβέλαπραγματοποιήθηκε αφιέρωμα την Τετάρτη 30 Γενάρηόπου δώδεκα σπουδαίοι ερμηνευτές τραγούδησαν γιατον μουσικό αντάρτη, στη μουσική σκηνή «Σφίγγα»(Ακαδημίας και Ζωοδόχου Πηγής).

Το αφιέρωμα παρακολούθησε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕΔημήτρης Κουτσούμπας και μαζί του τα μέλη της ΚΕΓιάννης Πρωτούλης, Λουίζα Ράζου, Θανάσης Παφίλης,Ελένη Μηλιαρονικολάκη.

Η «οικοδέσποινα» της βραδιάς, Νατάσσα Παπαδο-πούλου - Τζαβέλλα, σύντροφος του Πάνου Τζαβέλλα,ευχαρίστησε την αντιπροσωπεία του ΚΚΕ για την πα-ρουσία τους εκεί και όλους όσοι γέμισαν ασφυκτικάτην αίθουσα της «Σφίγγας»

Τραγούδησαν οι: Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, ΓιάννηςΖουγανέλης, Νατάσσα Μποφίλιου, Καλλιόπη Βέττα,Λάκης Χαλκιάς, Πάνος Μπούσαλης, Ηλίας Λογοθέτης,Νίκος Μποφίλιος, Σταύρος Ξένος, Νατάσσα Παπαδο-πούλου - Τζαβέλλα, Νίκος Λόλης και Γιώτα Γιάννα.

Απήγγειλε η Μαρία Ζαχαρή.Τους ερμηνευτές συνό-δευε το Μουσικό Σύνολο «Ρωμιοσύνη».

~.~ * ~ ~ Ο Π.Τζαβέλλας γεννήθηκε το 1925 στην Κοζάνη. ΣτηνΚατοχή, μαθητής Γυμνασίου εντάσσεται στην ΕΠΟΝκαι μετά στον ΕΛΑΣ. Ξαναβγαίνει στο βουνό με το Δη-μοκρατικό Στρατό, όπου τραυματίζεται βαριά, συλ-λαμβάνεται και ακρωτηριάζεται στο δεξί του πόδι.

Τέλη Δεκέμβρη του 1949 μεταφέρεται στις φυλα-κές της Κεφαλλονιάς και στη συνέχεια οργώνει όλεςτις φυλακές της Ελλάδας. Δικασμένος 3 φορές σε θά-νατο, αρρωσταίνει βαριά από τη νόσο του Burgen καικαι το 1959 αποφυλακίζεται. Το 1961 με τη βοήθειατου ΚΚΕ φεύγει στη Σοβιετική Ενωση, όπου και θερα-πεύεται. Εκεί σπούδασε μουσική και γνώρισε τον με-γάλο συνθέτη Ντιμίτρι Σοστακόβιτς. Στην Ελλάδα επέ-στρεψε το 1965, αλλά τρία χρόνια μετά φυλακίζεταιπάλι, για παράνομη δράση ενάντια στη χούντα.

Αποφυλακίστηκε το 1971 με «ανήκεστο βλάβη» καιξεκίνησε σαν μουσικός να παίζει σε μπουάτ της Πλά-κας. Η μεταπολίτευση τον βρήκε στη μπουάτ «Λήδρα»όπου ελεύθερα πλέον τραγουδά τα τραγούδια τηςΕθνικής Αντίστασης. Χιλιάδες νέοι, αλλά και οι μεγα-λύτερης ηλικίας, κατέκλυζαν το μαγαζί της οδού Κυ-δαθηναίων, όπου έπαιζε και τραγουδούσε αντάρτικα.Τότε ξεκίνησε και η δισκογραφική του δραστηριότηταμε ζωντανά γραμμένο τον πρώτο του δίσκο: «Τα τρα-γούδια από το αντάρτικο λιμέρι».Τα τραγούδια τουαγαπήθηκαν από τους 9 συνολικά δίσκους του αλλάκαι τις συναυλίες του σε όλη την Ελλάδα και διάφορεςχώρες στο εξωτερικό.

Ο Τζαβέλλας έφυγε στα 84 χρόνια του από τη ζωήστις 27 Γενάρη 2009. Ήταν ο μουσικός δημιουργόςπου γνώρισε στους νεότερους το αντάρτικο τραγούδι.Η κηδεία του έγινε στο νεκροταφείο Σχιστού.

Ο Πάνος Τζαβέλλας τραγουδά αλληλέγγυος στην Κούβα,σε εκδήλωση που έγινε στη Νίκαια 9/6/2008

Πάνος Τζαβέλλας Αφιέρωμα στον μουσικό και τραγουδιστή αντάρτη

Page 29: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 29 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ 2018-19

Β) Το τίμημα της νίκης

Στη γονιμότητα της μνήμης, ψίθυροι

έκθαμβες φωνές καλέσματα μυστικά.

Λουλούδι νάρκισσου το είδωλο

στην ευλογία του νερού.

Στη γήινη καμπύλη λαμπερές αποχρώσεις. Το τίμημα της νίκης,

στο πεπρωμένο, χαρταετός.

Γ) Θα σε περιμένω

Στις θάλασσες της προσμονής αειθαλής κυματισμός,

ανεστραμμένοι έρωτες.

Μονόδρομος η μοναξιά στ’ αχνάρια του βηματισμού.

Στα πέτρινα μονοπάτια δένδρα ξεριζωμένα.

Θα σε περιμένω, στης ηλιαχτίδας το λίκνισμα,

στην αέναη κίνηση της καθαρής φλόγας.

«ΚΑΡΠΕΡΟΣ ΚΥΚΛΟΣ»

Α) Ο βράχος

Παραδοθήκαμε. Αμετροέπειες ηχηρές αποδομούν τη δύναμη

της οπτικής γωνίας.

Πόλεμοι ματώνουν γειτονιές πρόσωπα σ’ απόγνωση του ίδιου πεπρωμένου.

Στους πρόποδες του Γολγοθά ο Σίσυφος διεκδικεί την εύφορη κοιλάδα

με τις αιώνιες πασχαλιές.

Εδώ, που ρίζωσαν άνεμοι, στη γη των μαχαιριών, στη χώρα της φωτιάς.

Αλήθεια ανελέητη ο βράχος.

Αικατερίνη Αλυσανδράτου

Page 30: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 30 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ τ. 23

Πατρίδες

Μικρή πατρίδα της Μερσέδες σ’ ονειρεύομαι.

Στο φυλάκιο της ειρήνης με το όπλο στο χέρι

μετράς το μέγεθος των καρπών σου κι ο ποιητής με το πουκάμισο της καρδιάς του

σου σφουγγίζει το μέτωπο.

Στο κεφαλοπάνι των κοριτσιών σου χαράζεις τους δρομους της γιορτής κι ο ποιητής σου δίπλα στην εστία.

πλάθει του αρραβώνα τον κρίκο για χάρη τους.

Στη μυρωδιά του καπνόφυλλου μεθούν τα παληκάρια σου

και στα ποτάμια που κυλάνε στα στήθη τους ο ποιητής την πένα τον βουτά

να σε ιστορήσει.

Μικρή πατρίδα σ’ αγαπώ.

Ευγνωμοσύνη

Ευχαριστώ τη χάρη σας καλοί συμπολίτες μου

που μου δώσατε αυτή τη μοναδική βεβαιότητα. Μια ζωή μικρός, σπιθαμιαίος, στη χώρα των σαραντάπηχων.

Μια ζωή μικρός και ουδέποτε προσκυνημένος.

Σοφία Μπαρδάνη-Σημαντήρη

Στα καστανά της μάτια

Έγειρε πάνω στα καστανά της μάτια κοίταξε βαθιά όσο μπορούσε.

Στο καστανό της τοπίο κυλούσαν ποτάμια στα γάργαρα νερά τους οι παπαρούνες

έσκυβαν να δροσιστούν.

Έγειρε πάνω στα μάτια της και κοίταξε μέσα σε ένα κόσμο έξω από το σύνορο.

Έξω από το μυαλό του. Στην κοιλάδα της ευτυχίας.

Στα αισθήματα που σκίζουν την εικόνα μου.

Ανέστης Χριστίδης

Page 31: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 31 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ 2018-19

Προσευχή…

Κάνε τη θλίψη σου τραγούδι, γράψε με δάκρυ μιαν ευχή,

του παραδείσου το αγγελούδι στη γη ν’ απλώσει προσευχή…

Δώσε στον πόνο να μεθύσει, βαρύ κι ατίθασο κρασί,

έναν παλμό να σου χαρίσει να νιώσεις άνθρωπος κι εσύ…

Βάλε και στου Χριστού το τάσι, στο πέρασμά του σα φανεί, να ζεσταθεί, να ξαποστάσει,

να χαμηλώσουν κι οι ουρανοί…

Να ’ρθουν της γης οι κολασμένοι, τόπο να βρούνε μιαν οργιά

κι η Παναγιά να τους προσμένει, να μη νυχτώσουν στο βοριά…

Γιώργος Δ. Μπίμης

ΞεκίνημαΙ

Αρχίζω την πορεία πάνω στα ενωτικά γιοφύρια

της αλληλεγγύης μέσα στ’ απόρθητα της νόησης κάστρα

μακριά απ΄ τους λόφους με τις αγαύες

και τα βαλτόνερα των δισταγμών.

ΙΙΚρατώ στη χούφτα το νερό και το λάδι. Κρατώ στη σκέψη

την κύκνεια ιαχή της παρακμής και του Σοπενχάουερ τη ματωμένη θλίψη.

Κρατώ στο νου του Μαλατέστα τη συνέπεια

και του «διαφθορέα» Σωκράτη τις ιδέες. III

Βλέπω τους γρανιτένιους βράχους των συμφερόντων

τις γκρίζες πολιτείες της πλήξης τα τραγικά στρατόπεδα των αιχμαλώτων

τις καλύβες του πόνου των ταπεινών τα πεδία των μαχών με τα θρεμμένα όρνια.

IVΑκούω

της καρδιάς μου τις φωνές. Ακούω

των ανθρώπων τις κραυγές κι απ΄ το πιστόλι του Βαν Γκογκ

τον κρότο. V

Αρχίζω την πορεία μέσα σε πόλεις με εξατμίσεις

και ατσάλινα ένστικτα.

Κώστας Ευαγγελάτος

Page 32: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 32 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ τ. 23

Κορίτσια της δουλειάς

Κοριτσια της δουλειάς με τις ποδιές στη μέσηστα κουρασμένα πόδια σας άγκυρα ο πόνος σας θα δέσει. Η ομορφιά στα δωδεκάωρα με πλάτη τσακισμένη για ένα κιλό ηλεκτρικό, μισή γωνιά κρεβάτι κι έναν έρωτα θεριό μές στην χρεωκοπία που θάβει μές στη γή κάθε ουτοπία. Κορίτσια της δουλειάς, τρυγόνες μες στην λάντζα όνειρα στα μαγέρικα μ’ ανύπαρκτη καβάτζα κι η ζωή σας όλη ύπνος διαμελισμένος ένας κρίνος όμορφος στα φύλλα ματωμένος.Γυναίκες στα ραφτάδικα, στους δρόμους σκουπιδιάρες κοπελιές στις καφετέριες, μαγείρισσες με ζάρες κιρσούς, φλεβίτιδες σωρό κι ακόμη δεν γίνατε σαράντα και μιά εξουσία άπονη να σας πετά στην πάντα με χάπια ηρεμιστικά όλο σας κοπανάει μία αβέβαιη ζωή όλο σας κερνάει.Πως να μεγαλώσετε μωρά με μισθό τριακόσια πού να κοιμηθεί η σιγουριά με χρέητα διακόσια η ευτυχία δυο πουλιά απο καιρό χαμένα μεσα σε ΕΝΦΙΑ χορό αδικοσπρωγμένα. Το γάλα εκδίκηση ζητάει σε στήθια παγωμένα και τα μωρά μες στις κοιλιές ζητάνε έξοδο κλαμένα.

Χρήστος Δημούλας

Κοιτάμε

Προσέχουμε και κλείνουμε την πόρτα για να μη βλέπουμε τα εγκλήματα

τους ενόχους τους θανάτους

Ακούμε μονάχα τη σιωπή Πυροβολισμοί με σιγαστήρες Σκοτώνουν κράτη εξ επαφής

Τρομοκρατούν με σχήματα-νέες σταυροφορίες

Χιαστές: Βίοι νέων βυζαντινών.

Προγραμμάτισαν Θεό και ληστή για το κέρδος

Πολύ αίμα στα χέρια σας Κλάματα βρεφών στα πεζοδρόμια αφουγκράζονται

τις ενοχές, που λιπάσατε!

Παναγιώτης Καραβασίλης

Page 33: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 33 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ 2018-19

Ελεγείο σε τέσσαρες πράξεις Βότσαλα Συριανής ακτής

Μνήμη ΜΑΝΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ

Μου ’λεγες θα γελάσουμε μια Κυριακή Κυρίου

μα ’γώ ξανατραγούδησα Μάνο Ελευθερίου.

Ι ΕΣΥ ΤΑ ΛΕΣ

Εσύ τα λες με τρεις στροφές όνειρα και καταστροφές

σε μάθανε την τέχνη τη μεγάλη κάτι αθάνατοι πικροί δασκάλοι.

Με της συγκίνησης τα σκήπτρα της ομορφιάς χτυπάς τη μήτρα

κι ανθίζουν της ελπίδας μας οι στίχοι εκεί που μοναχοί δεν έχουν τύχη.

Στου κόσμου τις ανηφοριές βλέπεις την πίκρα δέκα οργιές

ψυχή μου της ψυχής τα γιατροσόφια τα κάνεις με τα λόγια σου τ’ ατόφια.

1980 Για τον Άγιο Φεβρουάριο

~~~~~~~~ ΙΙ

ΤΑ ΚΕΙΜΗΛΙΑ Ιούλη μίλαγες στο χάρο

στης Κυριακής το λυκαυγές άναψε το στερνό τσιγάρο

Αρχάγγελέ μου να σε πάρω απ’ την κρυψώνα ξαναβγές.

Άφησες πίσω σου κειμήλια και άφθονα διαμαντικά

τ’ άστρα θα γίνουνε καντήλια κι εμείς με ματωμένα χείλια

σε χαιρετάμε βιαστικά.

Ο δρόμος έγινε ανθώνας κυκλάμινα και κατιφές

όταν θα μπαίνει ο χειμώνας θα σ’ αγαπάμε κατά μόνας κι εσύ θ’ αγγίζεις κορυφές.

22-VII-18

ΙΙΙ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

Τα μεγάλα τραγούδια έχουν ρίζες βαθιά μας πληγώνουν το στήθος, είναι μαύρα σπαθιά

τα μεγάλα τραγούδια είναι φλέβες θαρρείς όπου γίναν ποτάμια, θα τις κόψαν νωρίς.

Ζήσαμε χρόνια εντός ορίου και χάσαμε τις Κυριακές

το ’λεγες Μάνο Ελευθερίουκαι γέμισες λαβωματιές.

Τα μεγάλα τραγούδια μας γεμίσαν ουλές μας θυμίζουνε αίμα και αρρώστιες πολλές

τα μεγάλα τραγούδια είναι κάτι φωλιές στις παλιές τις μαρκίζες, στις καυτές αντηλιές.

23-VII-18

~~~~~~~~ IV

ΜΕΣΑ ΓΚΡΙΖΟ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ Εσύ στου χρόνου τα πλοκάμια

μ’ Άγιους να μαλώνεις τα θεριά και ψιθυρίζεις στα ποτάμια όσοι φοβήθηκαν τη λάμια

ποτές τους δε θα δούνε ξαστεριά.

Μέσα στο γκρίζο του καιρού, μέσα στο θειάφι, θα ζωγραφίζεις με τις λέξεις Πασχαλιές άφησες πίσω της συγκίνησης χρυσάφι κι ιερουργάνε κάτι Μάνες-Παναγιές. Δε γίνεται να μοιάσουμε στην πέτρα

μία ζωή, αυλή, στα δύο μέτρα.

Απ’ των ματιών σου την αλμύρα ενθύμια μοιράζεις μιας ζωής

όσοι δεν είχαν χαρακτήρα είπες· κερδίσαν την πορφύρα

μα σκότωσαν το άστρο της Αυγής.

24-VII-18

Σπύρος Ζαχαράτος

Page 34: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 34 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ τ. 23

Ο Κατωπόλεμος

Nτάλα μεσημέρι έφτασε ο Aλέξης κάτω απ’ το λόφοτου Στρέφη κοντά στα Πιθαράδικα. Έξω απ’ τον κα-φενέ, όπου δύο μεγάλες αγριοσυκές ρίχνουνε τη σκιάτους, κανατάδες μαστόροι εργάτες και άλλοι, τσιμπο-λογούν ελιές και τυρί και πίνουνε ούζα. Eκεί στην άκρητης σκιάς, μονάχο και παράμερα κωλόκατσε το αγόριστην πέτρα και με την πλάτη στον τοίχο άκουγε τουςανθρώπους να μιλούν, για τί άλλο; για τον πόλεμο καιτα βάσανά τους.

Δεν έχουμε δουλειές, λέγανε. Δεν αγοράζει ο κό-σμος. Tέτοιαν ώρα και θα καθόμασταν εδωνά να ταπίνουμε! Πριν απ’ τον πόλεμο δουλεύαμε από το χά-ραμα ως τη νύχτα. Και θα πεις, ποιά τα καζάντια μας;δουλεύαμε όμως… O γυαλάκιας που καθότανε στοδώθε τραπέζι γύρισε προς τους άλλους:

—Θ’ ανοίξουν οι δουλειές ωρέ μαστόροι. Θ’ ανοί-ξουνε, υπομονή… Mόλις τελέψει ο πόλεμος - τώραπου θα νικήσουμε, θα δείτε. Θ’ ανοίξουν οι δουλειέςολουνών. Θα τρώμε όλοι μας με χρυσά κουτάλια…

—Σκατά! Σκατά κι απόσκατα θα τρώμε όλοι μας!…είπε ο άλλος που καθόταν απέναντί του και κατέβασετο ούζο του μονορουφιά.

—Σώπα, μην πίνεις άλλο μωρέ Θανάση… έσκυψεο γυαλάκιας κοντά του. H πατρίδα μας μεγαλώνει…

—Eσύ κι έγω το ίδιο θα ’μαστε, μικροί κι ανήμπο-ροι… του απάντησε ο άλλος και ξαναγέμισε το ποτήριτου.

—Tο εισόδημα της χώρας θα μεγαλώσει… —Kαι οι φόροι… τον αντέσκοψε ο άλλος μεθυσμέ-

να. Tώρα θα βάλουνε κι άλλους δικούς τους για υπάλ-ληλους χωροφυλάκους και γραφιάδες. Και ποιος θατους πλερώνει; Εμείς βέβαια και με τι;…

Mεθυσμένα μιλούσε ο ένας από εθνική ανάταση,μεθυσμένα κι ο άλλος απ’ το ούζο. Oι άλλοι κούναγαντο κεφάλι τους: χιλιάδες οι άντρες φευγάτοι στον πό-λεμο, λέγανε. Tώρα με την νέα επιστράτεψη φτάσαμετους εκατόν σαράντα χιλιάδες. Ποιος δούλεψε το Θε-ριστή, ποιος θα δουλέψει στον Tρύγο - οι γυναίκες;Tα φαγώσιμα λείπουνε κι ακριβαίνουν, όλα τα μικρο-μάγαζα κλειστά. Eμείς ρίχνουμε τις τιμές, όμως ο κό-σμος δεν αγοράζει…

—Kεσάτια ρε παιδιά… είπε ο γέρο κανατάς από τοάλλο τραπέζι. Aραδιασμένα τα ’χω και στέκουνε, πιθά-ρια κανάτια λαγήνια και στα τελάρα τα πιατικά. Σε κοι-τούνε θλιμμένα και σου πιάνεται η ψυχή…

—Tί ’θελες κι έφτιασες τόσα;… τον αρώτησαν. —Έλεγα μήπως… Aκόμα χρωστώ τον πηλό και δεν

έχω σ’ ετούτους να δώκω δουλειά… έδειξε δίπλα τουδυο εργάτες – εκείνοι έσκυβαν το κεφάλι. Kαι τί νακάμω; τους κερνώ. Πίνουμε κάνα ούζο μαζί, να πάνεκάτω τα φαρμάκια…

—Tα ίδια κι εγώ… είπε άλλος. Oι μικροπουλητάδεςπου τα παγαίνουν στην αγορά, μου χρωστούνε και δεμε πλερώνουν. Tους σκυλόβρισα, μα κλαψουρίζουνε.Δεν αγοράζει ο κόσμος, σου λένε. Λες και τώρα μετον πόλεμο δε σπούνε τα βλοημένα μας…

—Kαααλά τα λες… τους φώναξε σουρωμένα ο άλ-

λος απ’ το δώθε τραπέζι. Δε γίνε-ται και κάνας σεισμός να τα τσα-κίζει, να δούμε κι εμείς λιγούλιχαΐρι!…

—Pε Θανασάρα… Πάψε ρεσούρα, μη βλαστημάς! φωνάξανοι άλλοι. Tα δικά μας θα σπάσουνεπρώτα… O γυαλάκιας σταυροκο-πήθηκε: Σώπα Θανάση κι έχει οθεός. Θ’ ανοίξουνε σε λίγο οι δου-λειές…

—Mπορεί και να ’χει ο θεός ρε καρντάση, όμως σ’άλλους τα δίνει… έκανε ο Θανάσης με παράπονο καιξανάπιασε το ποτήρι.

—Γενικό το κακό, ρε παιδιά… είπε ο γέρος. O ρά-φτης εδώ παρακάτω, πεινάει…

—Τί ράβει;… τον αρώτησαν. —Tί να ράψει! Bρακιά πουκαμίσες κι εργατικές πο-

διές. —E, άμα έραβε φράκα για μεγαλουσιάνους δε θα

πεινούσε… του απάντησαν. Άλλοι τα κονομάνε με τονπόλεμο κι άλλοι πεινάνε…

—Έτσι γίνεται ρεεε!… φώναξε ο σούρας. Tώραδουλεύουνε γιατροί, παπάδες και νεκροθάφτες. Kα-τάλαβες φίλε μου;… είπε γυρίζοντας στο αγόρι πουκαθόταν παρέκει κι έπειτα του ’δειξε το ποτήρι του:Θες ένα ρε μόρτη;… O Aλέξης έκανε «όχι» με το κε-φάλι. Ο σούρας στράφηκε στον κοντό παραγιό τού κα-φετζή: Pε τσίτουρα, δώστου λίγο νερό και βαθράκια-σε… Εκείνος του ’δωσε να πιει με τον μαστραπά κι οAλέξης τον άδειασε – οι άλλοι συνέχιζαν: Όλα μας ταπαλιά χωριά μα και τα νέα που πατήσαμε, όλο και θα’χουνε κάποιονε σκοτωμένο και είναι γιομάτα σακά-τηδες. Ποιος κλαίει γι’ αυτούς, ποιος τους ταΐζει;

—Έλα ντε, ποιος τους ταΐζει!… γύρισε ο εργάτηςαπό τ’ άλλο τραπέζι. Eμένα ο αδερφός μου, στη μάχητης Ήπειρος πέρυσι, έχασε το ένα του μάτι και τί να τονκάμω; Mήτε κουλός μήτε κουτσός είναι. “Δεν είν’ ανά-πηρος και να πάει να δουλέψει”, σου λένε – και ποιος νατον πάρει;… Αυτός από τότε λωλάθηκε, βλέπει τις νύ-χτες ονείρατα κι εφιάλτες. Kυνηγάει λέει τους Tούρ-κους μ’ εφόπλου λόγχη, όπως το ’κανε στον άλλοπόλεμο. Tελευταία μου λέει πως κυνηγά και τους Bούρ-γαρους, όμως κάποιοι βαρούν κι από τα πλάγια - δε κα-λοβλέπει, στραβώνεται. Πετιέται απ’ το κρεβάτι, κλαίειφωνάζει και προσπαθεί να κλειστεί στο ντουλάπι. Έγινεαλαφροΐσκιωτος, οι εφιάλτες τόνε τρέχουνε και τη μέ-ρα. Tρέμει, τανιέται να δει με το στραβό του και λέει:Έρχεται μπόρα, μπόρα μεγάλη, μας βαρούνε και άλλοι- μας στραβώνουνε Γάλλοι Eγγλέζοι και Γερμανοί…Έχει σαλτάρει τελείως και φωνάζει: Kάτω οι κερατάδες,στο διάβολο όλοι. Πάνω οι στραβοί κι οι αόμματοι, ναδούμε κι έμεις άσπρη μέρα… Mε το ζόρι τόνε βαστώ,θέλει να βγει να φωνάξει: «κάτω ο πόλεμος!…»

Aμίλητοι τον άκουγαν όλοι, κοιτάζονταν και κού-ναγαν το κεφάλι τους. Συγκλονισμένο άκουγε και τ’αγόρι τ’ αποτελέσματα του πολέμου. O σούρας τονκοιτούσε λοξά με μάτι κόκκινο και σηκώθηκε:

—T’ ακούς μωρέ! Kαι μετά μου λες: «δε σου γρά-

ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΟΥ 1913

Page 35: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 35 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ 2018-19

φω…» Έκανε δυο βήματα παραπατώντας προς το μέ-ρος του κι άρχισε να φωνάζει βραχνά: Kάτ’ ο πόλεμοςρεεε! Kάτ’ ο πόλεμος…

Tρέχουν οι άλλοι και τον αρπάζουν: Πάψε ρε, αυτόμας έλειπε τώρα… Aυτός φωνάζει: Kάτ’ ο πόλεμοooς…Tον τραβούν - τον καθίζουνε στην καρέκλα: ΣκάσεΘανάση και θα μας κάψεις! Δώστου ένα ούζο να σω-πάσει… Πίνει το ούζο, τους κοιτάει ζαβά κι απλώνειτα ποδάρια του προς τ’ αγόρι:

—Kαι τί έγινε δηλαδή, να μην τα πούμε;… —Bούλωστο ρε και θα πλακώσουν τα καρακόλια… Kαλομελέτα κι έρχεται… T’ αγόρι βλέπει να σκάει

μύτη απ’ τη γωνιά η στολή: —Mαστρο-Θανάση… του κάνει σιγά - του δείχνει

με το κεφάλι προς τη γωνιά και μαζεύεται. —Kαλώς τα πηλίκια!… λέει ο σούρας γελώντας

στραβά. Oι άλλοι σωπαίνουν ενώ καταφθάνει ο χωρο-φύλακας κορδωτός:

—Τί τρέχει εδώ; Tι λέτε, ποιος φώναξε;… ρωτάειαυστηρά.

—Tίποτα κυρ χωροφύλακα… σηκώνεται όρθιος ογυαλάκιας. Eδώ μιλάμε περί το εθνικόν ζήτημα και λέ-με: «ζήτω ο πόλεμος…»

—Nαι, ζήτω ο πόλεμος, ζήτω ο πόλεμος… λένε κιοι άλλοι.

—Δεν άκουσα καλά!… τους κάνει με την απαλάμηστο αυτί.

—Zήτω ο πόλεμος, ζήτω ο πόλεμος!… φωνάζουνεόλοι - «ζήτωωω» φωνάζει μαζί τους κι ο σούρας…

—Eντάξει, εντάξει! Hσυχία τώρα και να προσέχε-τε…

—Nα κεράσουμε κυρ χωροφύλακα;… του προτείνειο γέρο κανατάς.

—Άλλη φορά… του απαντά εκείνος καταδεχτικάκαι προσθέτει: Eν υπηρεσία δεν πίνω. Kαι όπως είπαμε,να προσέχετε… Ωστόσο, τσιμπάει απ’ το πιάτο ένα με-γάλο κομμάτι κεφαλοτύρι και το χώνει στο στόμα του.Kοιτάζει τους πάντες βλοσυρά, υψώνει δυο δάχτυλασε χαιρετισμό μέχρι το στέμμα του πηλικίου του καιμπουκωμένος απομακρύνεται.

Bουβαμάρα στην παρέα, τα μαστόρια κοιτιούνταιστενάχωρα. O σούρας ανακάθεται και μιλάει βαριάπρος τον εθελοντή τσιλιαδόρο του:

—Kατάλαβες ρε βλάμη! Mε το στανιό παγαίνουμεγια σκότωμα στον πόλεμο, με το στανιό τραγουδάμεκαι «ζήτ’ ο πόλεμος»…

—Τί να κάναμε ρε Θανάση; Kι εσύ το φώναξες…απολογιούνται οι άλλοι. Eκείνος σηκώνεται, βγάζει κά-τι ψιλά και τα πετά στο τραπέζι.

—Nα χέσω, μωρέ! Nα χέσω κι εμένα κι εσάς κι εκεί-νους και όλους μας… Πισωπατάει και κάνει να φύγει,μπαλατζάρει για λίγο στα τακούνια του και ξαναστρέ-φει: Xορεύεται ρε σεις ο ζητ’ ο πόλεμος; Xορεύεται οθανατάς;… τους αρωτάει μ’ απλωμένα τα χέρια τουσαν για χορό. Eγώ σας λέω, μήτε χορεύεται, μήτε καιτραγουδιέται… τους τονίζει κάθε φορά με το δάχτυλοκι έπειτα: H ζήση μόνο χορεύεται, μονάχα η ζωή τρα-γουδιέται!… Γυρνάει και κλείνει το μάτι στο αγόρι: Mενιώθεις ρε βλάμη;… Ένα χαμόγελο ξανοίγεται στοπρόσωπο του Aλέξη και κάνει να σηκωθεί. O Θανασά-ρας του χτυπάει τον ώμο φιλικά και φεύγει τρεκλίζον-τας στον ανήφορο…

Kανείς δε μιλάει, όλα τα βλέμματα πίσω του μέχριπου χάνεται στο απάνω σοκάκι. Tο αγόρι σηκώνεταιαργά και ξεκόβει απ’ τη σκιά μουδιασμένα, κάνει ναξεκινήσει για κάτω και τότε: «Kάτ’ ο πόλεμος ρεεε!Kατ’ ο πόλεμος…» ακούγεται από ψηλά ο Θανασάραςνα τραγουδάει βραχνά – «Kατ’ ο πόλεμος - κατ’ ο πό-λεμος…» αντηχάει και ο λόφος του Στρέφη.

Aλαφιάζεται η μαστοράντζα. Oι «ζητωπόλεμοι» πε-τιούνται ορθοί να φωνάξουν τ’ αντίθετα - να καλύψουντο πταίσμα. Bλέπουν τ’ αγόρι να τους παρατηρεί απ’το δρόμο και σωπαίνουν. Ένας - ένας πλερώνει τονκαφετζή και φεύγουν βαρύθυμα για τ’ αργαστήριατους.

O Aλέξης τραβάει για κάτω προς τα Eξάρχεια, έν’άσπρο περιστέρι φτερουγίζει ψηλά και στη σκέψη τουτριγυρίζει: μονάχα η ζωή τραγουδιέται - κάτω ο πόλε-μος!…

Γιάννης Α. Μαντάς

Τι κι αν το σώμα μας ο χρόνος ακουμπάει Κι ο ήλιος γέρνει στον ορίζοντα μακριά Δεν έχει πάψει η ψυχή μας ν’ αγαπάει Και να προσμένει μια καλύτερη ζαριά

Τι κι αν μας φόβισαν χιλιάδες τρικυμίες Και μύρια σύννεφα στον κρύο ουρανό

Ξανά η θάλασσα γεννά επιθυμίες Κι ελκύει το βλέμμα μας το χρώμα γαλανό

Τι κι αν προδόθηκαν τα τόσα όνειρά μας Κι οι ερινύες μας βαρύναν την πνοή Εμείς απλώνουμε και πάλι τα φτερά μας Σ’ αυτό το πέταγμα που λέγεται ζωή

Ελένη Καλαγκιά

Τι κι αν...

Page 36: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 36 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ τ. 23

Η Σύνταξη

Στη βιοπάλη τού ’πανε διέξοδο να βρει

ενάντια στη φτώχεια και την πείνα μα τι τα θες

το ίδιο πάμφτωχος γερνάει τώρα

σε μια σοφίτα ξεχασμένος και ας δούλεψε

κοντά εξήντα χρόνια

(Πέραμα 30-4-17)

Ο Μετανάστης

Ήθελε να μείνει στο νησί

το ψάρεμα και το κυνήγι μα γρήγορα

μικρό παιδί ακόμα στη Γερμανία

τον στείλαν μετανάστη πολύτεκνη βλέπεις

η φαμελιά και πάμφτωχη μαζί

(Πέραμα 30-4-17)

Γιάννης Παπαοικονόμου

Ο έξοχος ΜΠΡΕΧΤ

Λιτά κι απέριττα, ενστάλαξες

το μεγαλείο Σου: ύφος, ήθος, ανταπόκριση, στις επιταγές των καιρών. Ο ποιητής!

Μίλησες για τα πιο σύνθετα πράγματα με τον πιο απλό τρόπο, Ο οδηγητής!

Για Σένα, σίγουρα, δε θα ρωτήσει κανείς ΠΩΣ στάθηκες, απέναντι στην τρέλα του Τρίτου Ράιχ!…

Μαργαρίτα Φρονημάδη-Ματατση

Page 37: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 37 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ 2018-19

Ευώδιασε το τραπέζι καλοκαιριάτικο μεσημέρι

δώρα του περιβολιού λαχταριστά.

Ευδία. Πέφτει το βράδυ.

Πνίγεται στην αγωνία η θάλασσα,

φτύνουν τα κύματα δοισάκια της μοίρας,

απομεινάρια χαμένων νοικοκυριών, σωσίβια διογκωμένα

από τον τρόμο του πνιγμού.

Τα’ άρωμα του δολάριου διαπότισε το αίμα.

διέξοδο ζητά απ’ τον ανελέητο φόβο

του πολέμου

σμάρια - σμάρια η ύπαρξη, δίνοντας όσα - όσα

στους αργυραμοιβούς. Αντάλλαγμα η Αχερουσία

του Αρχιπελάγους. Με πρίμο άνεμο

πλέει η ζωή στο θάνατο.Κατά το ξημέρωμα τσακίζετ’ η ψυχή

απ’ το λυσσοκόπημα της σειρήνας των περιπολικών.

Και του πουλιού το γάλα έβγανε κάποτ’ εδώ πέρα στη νήσο των Μακάρων,

Πυθαγόρες κι Αρίσταρχους, κούρους χαμογελαστούς, την Ήρα νύφη διαλεχτή και τη Φιλίππη σεβαστή, μια φορά κι έναν καιρό

σε χρόνι’ αρχαία.

Μετανάστες

Ευγενία Ζωγράφου

Πρώτη Εικόνα (Από «Σκόρπια Ποιήματα»)

Τα χέρια φωτεινά σπαθιά αστεριώναναδεύουν το μούχρωμα

τρέποντας σε φυγή την τρέμουλη σκέψηπίνοντας ταφόπετρες…

Το ακραίο ορεκτικό ασθμαίνειπάνω στη νοτισμένη μνήμητου άγευστου καλοκαιριού.

Τα χέρια αφέθηκαν πάλι μόνανα ψαύουν τις οροσειρές

των μελλοθάνατων οραμάτων.

Σωτήρης Ε. Γυφτάκης

Page 38: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 38 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ τ. 23

Κι εγώ μακριά σου

Κι εγώ μακριά σου αναπολώ κείνα τα ωραία βράδια,

σαν οπτασία ήσουνα κρυμμένος στην ομίχλη μοναχικός ταξιδευτής και ήλιος η θωριά σου.

Φεγγοβολούν τα μάτια σου χρυσίζουν τα μαλλιά σου και το δροσάτο γέλιο σου

νεραϊδογεννημένο.

Πρίγκηπα των παραμυθιών του Απόλλωνα συ γόνος!

Πώς νοσταλγώ σαν σε σκεφτώ μακριά μου είσαι τώρα.

Κι είναι ο χρόνος μακρινός κι όλο σε περιμένω

στων αστεριών το αγκάλιασμα στης αμμουδιάς το χάδι.

Σαν λαχταρώ κι αναζητώ τα μύρια τα φιλιά σου

των γιασεμιών το άρωμα του ρόδου η δροσάδα.

Λίζα Βραχοπούλου

Συμβολή σ’ ένα ΣυνέδριοΓια τα διακόσια χρόνια

από τη γέννηση του Καρλ Μαρξ (1818-2018)

Γινόταν συνέδριο για τα διακόσια χρόνιααπό τη γέννηση του Μαρξ. Διατυπώθηκαν πολλά από πολλούς ομιλητές διάφορες απόψεις για το έργο του για την αξία του και τη διαχρονικότητά του για τη σημασία του στη σύγχρονη εποχή κ.λπ. κ.λπ. Απ’ έξω όμως έφταναν ως εδώ οι κραυγές των διαδηλωτών από ένα συλλαλητήριο που καταδείκνυε με τον καλύτερο τρόπο την επικαιρότητα του Μαρξ!

Γιώργος Καραντώνης23-12-2018

Page 39: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 39 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ 2018-19

Στρατιώτες

Στρατιώτες όλου του κόσμου, εσείς με σκοτώσατε με την υποταγή σας

στην απληστία των λίγων.

Εσείς θα πρέπει τώρα και να μ’ αναστήσετε με την υποταγή σας

στην ελευθερία των πολλών.

Βουνά των Βαλκανίων

Βουνά των Βαλκανίων, λαών λημέρια, στήθια πλατιά και μέτωπο του Ρήγα, ξανά θεόρατος φραγμός σταθείτε.

Να μη διαβούν οι βάρβαροι της Νέας Τάξης και λεκιάσουν στις αγνές κορφές σας με τη βρόμικη ανάσα τους τ’ αστέρια.

Γιάννης Καραβίδας

Παιχνίδι Διαλεκτικής

Και δεν θα δεχτώ άλλες ενστάσεις, άσπρο-μαύ-ρο, καλό-κακό, απώλεια-κέρδος φαίνεται πωςτο νόημα βρίσκεται κάπου αλλού, έξω από αυτότο παιχνίδι. Γιατί ποιος κερδίζει, αλήθεια, καιποιος χάνει; Ποιος μου υποσχέθηκε και γιατίκαι ποιος αθέτησε υποσχέσεις; Η φυσική με-τατροπή της ποσότητας σε ποιότητα ενδιαφέ-ρει λοιπόν και άλλον έξω από την ίδια τη δια-λεκτική… Γι’ αυτό σας λέω: Η φωτιά αφού κατακάψει, χωνεύει στη στά-χτη –η καλή φωτιά– κι ο άνεμος παίζει με τονκαπνό της. Το φως, αγκαλιάζει το σκοτάδι ερω-τικά σαν τον άλλο του εαυτό· το σκοτάδι, πουαόρατο μέσα του υπάρχει. Ακόμα και το φως…

Μηχάλης Π. Δελησάββας

Page 40: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 40 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ τ. 23

Ξύπνησε αξημέρωτα. Από το βράδυ είχε πονοκέφαλοκαι νόμιζε η αφελής, πως αν κοιμηθεί, θα της περάσει.Αμ δε! Όσο διάβαινε ο χρόνος, τόσο δυνάμωνε κι οπονοκέφαλός της! Ήταν κι αυτή η παγωμάρα του υπέρ-διπλου κρεβατιού που είχε αγοράσει με τον «πρώην»της, που της τριβέλιζε τα σωθικά.

Όχι, δεν είχε μετανιώσει με την επιλογή της νατον βάλει στον «πάγο» μετά από τρία χρόνια σχέσης.Αλλά να, ήταν τα συναισθήματα που ένιωθε γι’ αυτόνκι ας μην τ’ άξιζε, ήταν και ο φόβος από την άλλη ν’απομείνει μονάχη κι ανησυχούσε πως θά ’βγαζε πέρατις ανηφοριές της ζωής. Δεν ήταν δα και νέα για ναπροχωράει μπροστά ασυμβίβαστα και χωρίς ταλαντεύ-σεις…

Είχε κλείσει ήδη τα σαρανταδυό κι ήταν σχεδόνβέβαιη πως δεν θα καταφέρει να βρει κάποιον άνθρω-πο της προκοπής για να κάνει η δόλια ένα παιδί ναφτερουγίζει μαζί της στα όνειρα και να δώσει πνοή καιζωή στην δύσκολη, είν’ αλήθεια, καθημερινότητά της.

Λένε συχνά, πως η ανεργία σπάει κόκκαλα! Κι εκεί-νη ήταν εδώ και μήνες απολυμένη για τη συνδικαλι-στική της δράση… όχι πως οι υπόλοιποι που δεν συν-δικαλίζονταν έμειναν στη δουλειά! Εκείνοι έφυγανπρώτοι!!! Τα αφεντικό το ’πε καθαρά. Δεν το πε δηλαδή,αλλά να, στο μυαλό της Ελπίδας όλα ήταν καθαρά καιξάστερα: «Σας στύψαμε, σας ρουφήξαμε το αίμα, ωςκάνει η νυφίτσα στα θηράματά της, τώρα παραμεγα-λώσατε και δεν μας συμφέρει πια να σας απασχολού-με!» Βλέπεις οι δυνάμεις των νέων είναι περισσότερεςκαι οι μισθοί κατά πολύ μικρότεροι. Άσε που οι εργο-δότες επιδοτούνται όλο το μισθολογικό κόστος απότα χρήματα των εργαζομένων, που υπό άλλες κοινω-νικές, οικονομικές και ιστορικές συνθήκες, θα ταέπαιρναν οι άνεργοι.

«Αυτός είναι ο καπιταλισμός» έλεγε και ξανάλεγεη Ελπίδα, αλλά τούτο δεν της έδινε λεφτά να πληρώσειτο νοίκι, ούτε και φαΐ να γεμίσει την κοιλιά… Τουλά-χιστον πήρε μια ψωροαποζημείωση να τα βγάλει πέραγια μερικούς μήνες, κάτω από ζοφερές συνθήκες τρο-μερής οικονομίας και περιορισμού της ικανοποίησηςτων αναγκών της στο ελάχιστο.

Μετρούσε και σκέφτονταν καλά, πού θα διαθέσεικαι το τελευταίο της ευρουλάκι. Ήξερε βέβαια πωςαυτό δεν ήταν λύση, αλλά τι να κάνε; Κόψε κατιτίςαπό δω, κόψε από κει, άφησε απλήρωτους λογαρια-σμούς, κάτι θα βρει να ζήσει κι εκείνη όπως ζει η τάξητης: «Κουτσά στραβά»!

Το «κι ανάποδα», η εργατική τάξη το είχε εγκατα-λείψει προ πολλού. Βλέπεις, από τότε που η κόκκινησημαία κατέβηκε από το Κρεμλίνο βαρύς χειμώναςσκόρπισε στη γη ολάκερη. Το ζήτημα, βέβαια, δεν ήταναυτό, καθώς μέσα από λάθη και παραλείψεις το πρώτοεργατικό κράτος στον κόσμο ανατράπηκε και η σκόνητης συντριβής του κάλυψε, σαν ηφαιστειακή λάβα,όλα τα δημιουργήματα του ανθρώπου, στην πορείααπό το βασίλειο της ανάγκης - στο βασίλειο της ελευ-θερίας. Το ζήτημα ήταν πως δεν ήθελε να κάτσει νακλαίει τη μοίρα της, μιας και ούτε στη μοίρα πίστευε,ούτε πλέον στη δύναμη της να ανατρέψει τα δεδομένατης καθημερινότητας, που την έπνιγε ολοένα. Και μέσασ’ όλα αυτά ήταν και ο Κωστής. Ο σύντροφός της στη

ζωή, που μόλις είδε πως η Ελπίδα,μόνο ελπίδα δεν ενέπνεε πια,αφού δεν μπορούσε να συμβάλειστο καθημερινό όπως τουλάχι-στον το έπραττε τα προηγούμεναχρόνια –του έβαλε κι εκείνη βέ-βαια όρους και προϋποθέσεις γιανα τραβήξουν μπρος αντάμα– μά-ζεψε τα μπογαλάκια του και τηνάφησε ξεκρέμαστη! Κι όσο πέρνα-γε ο καιρός κι ήθελε η Ελπίδα ναπατήσει στα ποδάρια της, τόσο πλήθαιναν οι πονοκέ-φαλοι. Είχε γίνει πια ασθενική κι αδύναμη.

Πως αλήθεια θα μπορούσε να ’ναι δυνατή και ζωηρήεφόσον την έβγαζε με όσπρια και μακαρόνια, άντε καικανένα μπούτι από κοτόπουλο της Κυριακές να σπάεικάπως η μονοτονία. Και καθόταν κι έβλεπε στη μικρήπαλαιομοδίτικη τηλεόρασή της, τις εκπομπές μαγει-ρικής και της έτρεχαν τα σάλια. Αλλά έπειτα συλλο-γιόταν τους πρόσφυγες και τους άστεγους και επα-νέρχονταν στα συγκαλά τής βουβής και άχρωμηςπραγματικότητας.

Ήταν κι αυτό το κομπιούτερ, που το είχαν πάρει μετον Κωστή την περίοδο των παχιών αγελάδων, αφούως εκεί έφτανε η δική τους πάχυνση, για να επικοινω-νούν λέει με τους φίλους τους, που είχαν ξενιτευτείκαι δεν ήταν καθόλου λίγοι.

Τώρα, κοιμόταν-σηκωνόταν με πονοκεφάλους,άνοιγε τον υπολογιστή και βυθίζονταν σε μια μονότονακαθημερινή εικόνα, που έσπαγε με ένα νέο - τέτοιο,που σε χρόνο ντε τε, όλο το διαδίκτυο να το αναπα-ράγει. Ήξερε πως ακόμα κι οι ειδήσεις κατευθύνονταναπό το άβατο των μυστικών υπηρεσιών σε ανώδυνα,για το σύστημα, μονοπάτια.

Αλλά να, ήταν σα να φεύγει από το μικρόκοσμο τηςγκαρσονιέρας της και να συναντά κάπου εκεί έξω –μέ-σα δηλαδή– στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού της,έναν γιατρό που χωρίς χρήματα θα τη θεράπευε, ένανφαρμακοποιό που χωρίς χρήματα θα της πρόσφερεένα γιατρικό, που όλο ήθελε να το περιγράψει κι όλοτης ξέφευγε από την άκρη της σκέψης της.

Αυτοί οι πονοκέφαλοι, όσα γιατροσόφια κι αν διά-βαζε δεν έλεγαν να περάσουν. Κι όπως ήταν χειμώναςκαι παγωνιά, φοβόταν - ναι φοβόταν, να βγει από τοσπίτι της, μην τυχών της συμβεί κάτι χειρότερο, στακαλά καθούμενα και γυρίσει πίσω χειρότερα από πριν.

Αλλά σήμερα, ημέρα Σάββατο, παραμονή Πρωτο-χρονιάς, ήθελε λέει, να ανοίξει τον υπολογιστή της,που δεν είχε ούτε ιντερνέτ, καθώς έμεινε απλήρωτοςο λογαριασμός, και κάποιος φίλος της, να βγει απότην οθόνη, να κρατάει λέει ένα ντεπόν και να της τοπροσφέρει σαν δώρο! Μπορεί να φορούσε κόκκινοσκούφο, να ήταν καλικατζαράκι ή μάγος, ή οτιδήποτεσκαρφίζονται οι μεγάλοι για να ξεγελούν τα παιδιά καινα νιώσει λίγο τη θαλπωρή του τυχαίου και αδιανόη-του. Ένα ντεπόν, ένα τόσο δα χαπάκι ή λίγο μεγαλύ-τερο αναβράζον, ίσως και διπλής δράσης, για να πε-ράσουν οι αφόρητοι πονοκέφαλοι.

Ένα ντεπόν! Τι ζήτησε στο κάτω κάτω; Κάτι δα με-γάλο; Ένα ντεπόν!!!

«Να είχα, έλεγε και ξανάλεγε, ένα ντεπόν για να

ΕΝΑ ΝΤΕΠΟΝ!

Page 41: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 41 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ 2018-19

ξεπεράσω τον πόνο!» Τον πόνο, που της προκαλούσεο καρκίνος καθώς κατάτρωγε τα κύτταρα του εγκε-φάλου της κι έπρεπε να περιμένει, λέει, να έρθει τοπολυπόθητο ραντεβού με τον ογκολόγο για να της κα-θορίσει τη θεραπεία. Βλέπετε δεν είχε χρήματα ούτεγια απογευματινό ραντεβού, ούτε για ιδιώτη, ενώ το«φακελάκι» ήταν έξω από τη συνείδησή της, αλλά και

αντικειμενικά, πάνω από τις δυνατότητες της. Μόνο ένα ντεπόν! Κι όσο το λέγε και το ξανάλεγε,

κανείς άλλος δεν βρίσκονταν μέσα στους τέσσεριςτοίχους του σπιτιού της, να της αποκριθεί και να το-νώσει την Ελπίδα που αργόσβηνε κι ήθελε τόσο, ματόσο πολύ, να Ζήσει!!!

Βαγγελιώ Καρακατσάνη

Γη

Μητέρα μου Ενέργεια κι εσύ Πατέρα Χρόνε, πάντα ρωτώ: Πώς σμίξατε και φτιάξατε εμένα και όλα τα αδέρφια μου, πλανήτες και αστέρια; Σπονδές όλα θα κάνουμε στα θαυμαστά σας χέρια.

Βρεθήκατε οι δυό Θεοί να είστε άλλου φύλου, έχοντας, ο καθ΄ ένας σας, απέραντες δυνάμεις΄λειψά, παράταιρα θεριά, δύο λυμένοι ταύροι. Ο Έρωτας σας ένωσε ή μήπως η Ανάγκη;

Απρόσμενα και βρέθηκα στου κόσμου μία φάση ψάχνοντας για το ταίρι μου, ως Κύρης μου και Μάνα. Χαρά μου που συνάντησα του Ήλιου το καμίνι. Πρωτόπαιδο μου έδωσε αθάνατη Σελήνη.

Της θάλασσας μου κάτοικοι, του ουρανού αλήτες κι ένοικοι πάνω στην στεριά, χλωρίδα και πανίδα, εφήμερα πορεύονται στο γέλιο και στο κλάμα, με το μαράζι άσβεστο για το μοιραίο τάμα.

Γιατί αυτές οι γέννες μου θνητούς καρπούς μου δίνουν; Πώς και δεν είναι άξιες αθάνατες να μείνουν; Παράξενο ακούγεται αθάνατοι γενάρχες να θέλουμε να πράττουμε ως ες αεί μονάρχες.

Γιώργος Μετήλλιας

Με πάθος άγγιξα…

Άδολα συναισθήματα, αγήματα πεζοπόρα,

σε λιτανεία χρωμάτων, χλωμά, πεινασμένα,

σέρνουν τα πόδια τους στο συρτάρι του χρόνου…

Τα «θέλω» αγύμναστα, νωθρά και λιπόσαρκα,

σταφύλια απάτητα, κρασί δεν δίνουν… Μνήμης συλλέκτης

σε διαδρόμους έρωτα, λάθος όνειρα

με πάθος άγγιξα…

Γιάννης Τσούτσιας

Page 42: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 42 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ τ. 23

Ο προηγούμενος κομμουνισμός

Και εκεί που ο καπιταλιστής λαγός κόντευενα ξεψυχήσει από την υπερβολική τρεχάλαμπρος στον άδειο δρόμο και στο ελεύθεροπεδίο του, πέθανε πρώτη η χελώνα! Η χελώνα, που αγνοώντας τη δική της φύσηκαι την ομορφιά του δικού της κόσμου,έσκασε η ανόητη, τρέχοντας να φτάσει τολαγό!…

Αντώνης Σιμιτζής(1990)

Άτιτλο

Κι αν ίσως δεν άγγιξα τις άκρες των χεριών σου Μαζί σου ταξίδεψα στις απέραντες θάλασσες Μαζί σου μέτρησα τις πληγές των χρωμάτων. Να φυλάξω ένα κομμάτι ψωμί στον κόρφο μου κρασί μέσα στη στάμνα για κείνους που αναζητούν τον Ιπποτάδη Αίολο κι επιμένουν στο γυρισμό των καραβιών.

Μαρία Μιστριώτη

Τουρτούριζε

Τουρτούριζε στην παγωνιά με τ’ απούλητα λεμόνια Μια γριούλα αγόρασε όλο το κοφίνι

κι είπε δεν θέλω ρέστα Οι απέναντι γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά

Τραγουδούσαν και χόρευαν Χάλαγε ο κόσμος από γέλια

και φωνές κοριτσιών. Έλαμπε το «ανάκτορο»

Δεν είχε πού να πάει Αποκοιμήθηκε σ’ εμπατή.

Η Κοκκινοσκονφίτσα του τραγούδησε ήρθε ο καινούργιος χρόνος…

Μετά ήρθε ο λύκος με μεγάλα λόγια Δεν ήταν λύκος, ήταν ο διάβολος,

όπως ακούγεται μπαίνει συχνά και σταυροκοπιέται με μετάνοιες

μαζί με υποκριτές.

Αντώνης Π. Αντωνόπουλος

Page 43: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 43 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ 2018-19

―«Το Μικρό Περλ Χάρμπορ», ονομάστηκε, ότι έγι-νε στο λιμάνι του Μπάρι της Ιταλίας, στις δυο Δεκέμ-βρη του 1943! Με νεκρούς πάνω από χίλιους Συμμα-χικούς στρατιωτικούς και πάνω από χίλιους Ιταλούςπολίτες άμαχους, μωρά, παιδιά, γυναίκες και γέρους!Οι τραυματίες βέβαια ήτανε πολλαπλάσιοι! Ένας απ΄τους τραυματίες αυτούς ήμουνα και γω!

Έτσι μου άρχισε την διήγησή του ο θείος μου οΘόδωρος Ξυδέας!

―Τι λες θείε; Πως έγινε αυτό; Τον ρώτησα εγώ καιαπάντησε:

―Στις δέκα Ιουλίου του 1943 οι Συμμαχικές μαςδυνάμεις έκαναν απόβαση στην Σικελία! Από ’κει προ-χώρησαν καταλαμβάνοντας και ελευθερώνοντας απότον φασισμό μια-μια όλες τις πόλεις της Ιταλίας. Μαζίτους πολεμούσαν ελληνικές στρατιωτικές και ναυτικέςδυνάμεις! Το λιμάνι του Μπάρι στις 2.12.1943, ήτανετο κεντρικό κλειδί προμηθειών των Συμμαχικών δυ-νάμεων. Αρκετά συμμαχικά πλοία είναι μέσα στο λιμάνιαυτό την παραπάνω ημερομηνία. Τότε ξαφνικά γίνεταιαεροπορική γερμανο-ναζιστική επίθεση με τα ναζιστικάβομβαρδιστικά Junkers Ju 88! Ακολουθεί μια κόλασηεκρήξεων, από τα πυρομαχικά τα φορτωμένα στα συμ-μαχικά πλοία, φωτιάς και πολεμικών φονικών αερίωνμουστάρδας! Πολλά συμμαχικά πλοία βυθίζονται. Ένααπ’ αυτά ήτανε και το αμερικανικό λίμπερτυ «John Har-vey» που ήτανε γεμάτο με το φονικό πολεμικό αέριομουστάρδας! Το ίδιο αέριο είχε ξεφορτωθεί ήδη καιήτανε στοιβαγμένο στην προκυμαία. Εκρήγνυται καιαυτό και σκορπίζει το θάνατο ολόγυρά του! Τι είχεσυμβεί; Γιατί οι Αμερικανοί σύμμαχοι φέρανε εκεί, αυ-τό το απαγορευμένο, πολεμικό θανατηφόρο αέριο με«άκρως απόρρητη» εντολή; Φοβόντουσαν, είπαν, μή-πως οι ναζίδες χρησιμοποιήσουν πολεμικά απαγορευ-μένα αέρια, όπως στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο καιήθελαν να ανταπαντήσουν μ’ αυτό το «αέριο μουστάρ-δας»! Τελικά το αέριο αυτό καταστράφηκε όλο, τότε,εκεί στο «Μπάρι»! Κι ευτυχώς ούτε οι ναζίδες χρησι-μοποίησαν χημικά πολεμικά αέρια!

―Καλά και συ θείε πως τραυματίστηκες; ―Δραπέτευσα για Τρίτη φορά απ’ το στρατόπεδο

αγροτικής εργασίας των φασιστών και είχα ενωθεί μετους Ιταλούς παρτιζάνους, πάνω στα βουνά! Οι δυοπροηγούμενες αποδράσεις μου απέτυχαν και είχα συλ-ληφθεί και τιμωρηθεί γι’ αυτό! Η Τρίτη πέτυχε γιατίόλη σχεδόν η Ιταλική φρουρά του στρατοπέδου, προ-σχώρησε στους συμμάχους κι εμείς, Έλληνες, Γιουγ-κοσλάβοι, Σέρβοι, Ιταλοί και Βούλγαροι, κρατούμενοιεκεί για την αντιστασιακή μας δράση στις Πατρίδεςμας, κάναμε ηρωϊκή έξοδο απ΄ το στρατόπεδό μας,εξουδετερώνοντας τους λίγους φασίστες-φρουρούςμας που είχανε μείνει να μας φυλάνε, για να μας πα-ραδώσουνε στους γερμανούς ναζίδες! Έτσι ενωθή-καμε όλοι με τους Ιταλούς παρτιζάνους που έπαιρνανεντολές απ΄ τις Συμμαχικές μας δυνάμεις! Εκείνη τηνημέρα βρισκόμουνα με μεγάλη δύναμη οπλισμένωνανταρτών - παρτιζάνων, πάνω στα γύρω υψώματα τουλιμανιού του Μπάρι. Είχαμε εντολή ν΄ αποκρούσουμετυχόν επιδρομή ναζίδων επιδρομαίων ή αλεξιπτωτι-στών που τυχόν θα δρούσαν για ανακατάληψη του λι-μανιού τούτου! Με τον βομβαρδισμό εκείνο, οι εκρή-

ξεις των πυρομαχικών και των αε-ρίων, ήτανε τόσο πολύ μεγάλες,που μας χτύπησαν και μας, σταυψώματα πάνω από το λιμάνι τουΜπάρι! Είχαμε και ’δω νεκρούς καιτραυματίες!

―Τη συνέχεια μου την έχειςπεί θείε! Τραυματία, με αγγλικόυποβρύχιο σε μετέφεραν, μαζί μ’άλλους τραυματίες παρτιζάνουςστην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου!Όταν έγινες καλά, σε διόρισαν, στο Κάϊρο της Αιγύ-πτου, Δημόσιο υπάλληλο στο εκεί υπουργείο της Ελ-λάδας!

―Ναι, εκεί υπηρέτησα σαν δημόσιος υπάλληλοςτου υπουργείου για λίγους μήνες. Μέχρι που με απέ-λυσαν λόγω των φρονημάτων μου, επειδή ήμουνα κομ-μουνιστής! Ενταγμένος απ’ την Ελλάδα μας στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ!

Πενήντα μέρες αφ’ ότου η Αθήνα απελευθερώθηκε,αρχές Δεκέμβρη 1944, μπήκα σ΄ ένα πλοίο και γύρισαστον Πειραιά μας! Έτσι στις 4 Δεκέμβρη 1944, το από-γευμα, με το ηλεκτρικό τρένο κατέβηκα στην στάσητης Ομόνοιας και νοίκιασα δωμάτιο στο ξενοδοχείο«Μέγας Αλέξανδρος» της Πλατείας Ομονοίας. Άκουσαότι την προηγούμενη ημέρα είχανε γίνει με πυροβο-λισμούς φονικές ταραχές στην Αθήνα με 33 νεκρούςάοπλους διαδηλωτές στο Σύνταγμα και πάνω από 150τραυματίες! Αυτή την ίδια μέρα που έφτασα εκεί, στις4 Δεκέμβρη 1944 είχε γίνει γενική απεργία σ΄ όλη τηνΑθήνα. Κηδεύτηκαν τα θύματα της προηγούμενης μέ-ρας και έπειτα έγινε πορεία στο Σύνταγμα. Μαυροφο-ρεμένες γυναίκες ήτανε επικεφαλής της πορείας εκεί-νης κρατώντας ένα τεράστιο πανώ που έγραφε: «Ότανο Λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίαςδιαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα»! Και η υπογραφήκάτω απ΄ την επιγραφή τούτη του πανώ ήτανε: Ε.Α.Μ.(Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο). Αλλά και η πορείααυτή χτυπήθηκε ξανά με πυροβολισμούς, κύρια απόμέλη της Οργάνωσης «Χ» και πρώην Ταγματασφαλίτες,με αρκετούς κι άλλους νεκρούς και τραυματίες, άο-πλους διαδηλωτές! Παρ΄ όλα αυτά, κατακουρασμένοςαπό το πολυήμερο –θαλασσοκουνημένο άγρια– ταξίδιμου έπεσα νωρίς για ύπνο!

―Και πότε ξύπνησες θείε; ―Νωρίς το πρωϊ, χαράματα. Πριν βγει ο ήλιος πε-

τάχτηκα απ΄ το κρεβάτι κατατρομαγμένος, καθώς ξαφ-νικά, με πάταγο άνοιξε η πόρτα του δωματίου μου κιεκτυφλωτικό φως με στράβωσε! Σαν συνήλθα λίγο,βλέπω μπροστά μου έναν Άγγλο στρατιώτη και δύο Ιν-δούς με στολή, να με σημαδεύουν. Ο Άγγλος με τοαυτόματο και οι Ινδοί με τα όπλα τους! Ο Άγγλος τότεμου φώναξε σιγά, σαν φίδι, εγγλέζικα, αυστηρά κάπως,πως ζητάει να δει τα χαρτιά μου! Άμεσα εγώ του έδειξατην… αγγλική μου ταυτότητα που μου είχανε εκδώσειστην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου! Σαν την είδε ο Άγγλοςότι ήταν Αγγλική, ησύχασε, στάθηκε προσοχή με χαι-ρέτησε στρατιωτικά κι έφυγε! Κείνη την ώρα άκουσαπυκνούς πυροβολισμούς ένα γύρω! Ήτανε πια 5 Δε-κέμβρη 1944. Ντύθηκα βιαστικά κι έτρεξα έξω στο διά-δρομο, να δω τι γίνεται. Σαν ρώτησα μου απάντησαν:

Στο «Μικρό Περλ Χάρμπορ» - ο θείος, οι Άγγλοι κι ο Αντάρτης!

Page 44: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 44 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ τ. 23

«Μας επιτέθηκαν ξαφνικά το βράδυ αργά οι κομμου-νιστές αντάρτες του «ΕΛΑΣ» (Ελληνικός Λαϊκός Στρα-τός). Άλλος μου λέει: «Τους ζητήσαμε να μας παρα-δώσουνε τα όπλα και να μην πάρουν μέρος σε εκλογέςκαι αυτοί εξεγέρθηκαν εναντίον μας»! Και τρίτος φο-βισμένος: «Έχουνε καταλάβει όλο το κέντρο της Αθή-νας! Εμείς περιοριζόμαστε με Άγγλους, χίτες και ταγ-ματασφαλίτες, πολισμάνους και χωροφύλακες και αμυ-νόμαστε μέσα στο τρίγωνο Σύνταγμα-Ομόνοια-Μα-κρυγιάννη!».

Πέφτουμε μπρούμυτα και με την κοιλιά πλησιάζου-με ένα μπαλκόνι να δούμε τι γίνεται έξω, γιατί οι πυ-ροβολισμοί γύρω μας δυναμώνανε! Τα κτίρια τότε ήτα-νε χαμηλά και βλέπαμε μέχρι και το καμπαναριό τηςεκκλησίας του Αγίου Κωνσταντίνου, στην οδό ΑγίουΚωνσταντίνου, στα 300 με 400 μέτρα στην ευθείαγραμμή! Παρατηρούμε πάνω στο καμπαναριό εκείνο,να είναι ένας αντάρτης που φορούσε γερμανικό κρά-νος. Ένας άγγλος αξιωματικός τον κοιτάζει με τα κιά-λια του και μας λέει εγγλέζικα: «Είναι ελεύθερος σκο-πευτής με διόπτρα πάνω στο γερμανικό όπλο του»! Κιαμέσως διατάζει έναν Άγγλο στρατιώτη ελεύθερο σκο-πευτή με διόπτρα στο όπλο του, να εξουδετερώσειτον αντάρτη του καμπαναριού! Ο Άγγλος ελεύθεροςσκοπευτής, σέρνεται με την κοιλιά στο πάτωμα καιβγαίνει έτσι μπρούμυτα έξω στο μπαλκόνι του ξενο-δοχείου, αντίκρυ στο καμπαναριό. Σκοπεύει μια φοράκαι πυροβολεί. Δεν πετυχαίνει. Ξαναοπλίζει, σημαδεύεικαι πυροβολεί. Η σφαίρα τούτη την φορά βρίσκει τηνκαμπάνα του Αγίου Κωνσταντίνου που μ’ έναν ήχο«νταάν» υπόκωφο γίνεται κομμάτια που πέφτουν μέσακαι έξω από το καμπαναριό! Ο Αντάρτης, που δεν χτύ-πησε απ΄ τα κομμάτια της καμπάνας, αλαφιάζεται! Γυρ-νά γύρω-γύρω στο καμπαναριό, με προτεταμένο τοόπλο, κοιτάζοντας μέσα απ’ την διόπτρα, για να εντο-πίσει τον ελεύθερο σκοπευτή που τον πυροβολεί. ΟΆγγλος ξαναπυροβολεί τότε. Κι έτσι εντοπίζεται! ΟΑντάρτης σκοπεύει μέσα απ’ την διόπτρα του και τονπυροβολεί. Ακούμε το «μπαμ» του όπλου του και ταυ-τόχρονα σχεδόν ένα άλλο «μπαμ» στο μπαλκόνι μαςπάνω! Η σφαίρα του αντάρτη ήτανε εκρηκτική γερμα-νική σφαίρα ντουμ-ντουμ! Ο Άγγλος μένει ακίνητος!

Του φωνάζει ο αξιωματικός του - δεν απαντά! «Πάειτον σκότωσαν», μουρμουρίζει στ΄ αγγλικά ο αξιωμα-τικός. Και διατάζει τους δυο Ινδούς στρατιώτες να τοντραβήξουνε έξω. Εκείνοι σέρνονται με την κοιλιά μέ-χρι εκεί και τον τραβάνε από την άκρη των ποδιών τουπρος τα μέσα, κρατώντας τις αρβύλες του και σέρ-νοντάς τον προς εμάς! Σαν έφτασε κοντά μας, κοιτά-ζουνε που είναι ματωμένος, που χτυπήθηκε. Δεν βλέ-πουνε αίμα πουθενά. Τον αναποδογυρίζουνε. Τίποτα!Σε λίγο ο Άγγλος ελεύθερος σκοπευτής, άρχισε νασαλεύει! Ανοίγει τα μάτια! Μας κοιτάζει ερωτηματικά,σαν να μας λέει: «Τι έγινε»; Τι είχε γίνει; Ήτανε ολο-ζώντανος! Η εκρηκτική σφαίρα του Αντάρτη δεν τονείχε πετύχει! Αυτός όμως ακούγοντας την έκρηξη τηςεκρηκτικής σφαίρας δίπλα του, νόμιζε πως χτυπήθηκεθανάσιμα, φοβήθηκε τόσο που… λιποθύμισε!

―Καλά θείε και μετά πως ξέπλεξες από ’κει; ―Μετά από τούτα σκέφτηκα: «Είμαι σε λάθος στρα-

τόπεδο! Πρέπει να πάω με τους Αντάρτες! Κατεβαίνωστην είσοδο του ξενοδοχείου! Εκεί οι Άγγλοι φρουροίμε ρωτάνε εγγλέζικα: «Που πας;» - «Πάω να πάρω τσι-γάρα», τους απαντώ. Μ’ αφήνουν να βγω έξω λέγοντάςμου: «Με δική σου ευθύνη».

Βγαίνοντας έξω, περπατώ προς τους Αντάρτες στηνοδό Αθηνάς με προσοχή, τοίχο-τοίχο. Σαν τους αντι-λαμβάνομαι να παραμονεύουνε, εκεί κοντά στην Βαρ-βάκειο αγορά, τους φωνάζω:

―Είμαι ΕΑΜίτης και ΕΛΑΣίτης! Είμαι δικός σας συ-ναγωνιστής και συμπολεμιστής. Βρέθηκα σε λάθοςστρατόπεδο! Θέλω να έλθω, για να πολεμήσουμε μαζίτον εχθρό μας! Μου φωνάζει τότε ο υπεύθυνός τους:«Καλά πλησίασε με τα χέρια ψηλά, με αργά βήματα νασε δούμε»!

Κι έτσι ενώθηκα με τους συναγωνιστές και συμπο-λεμιστές μου!

―Καλά θείε, και πως βρέθηκες εξόριστος στην ΕΛ-ΝΤΑΜΠΑ της Αφρικής;

―Α! Αυτό ανηψιέ είναι μια άλλη ιστορία, όπως έγρα-ψε και ο Ράντουαρ Κίπλινγκ σαν ζούσε!

Τίτος Κοκκινέας

Φεύγω! Πάω να κρύψω το πρόσωπό μου από ντροπή

καθώς ακούω το κλάμα των παιδιών α8ώοι μάρτυρες στη φρίκη του πολέμου,

Φιλντισένια μου.

Σε στοιχειωμένους δρόμους, πόλεις που ψυχορραγούν

πέφτουν κορμιά στο μπόι τους… νιάτα ακουμπούν στη γη!

Δεν θα σου τραγουδήσω πια, παρά μεγάλα βράδια θα στο ειπώ!

Με της αυγούλας το φιλί πούν’ ακριβό σταλαγματιά-σταλαγματιά,

χώμα στεγνό κεντάει.

Φεύγω

Αντώνης Γιαννόπουλος

Page 45: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 45 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ 2018-19

Λέξεις

Δεν ξέρω αν είμαι η Καλυψώ

η Πηνελόπη η Κίρκη

αν έχω σώμα, πρόσωπο, ταυτότητα. Μονάχα λίγους στίχους ήρθα να σου δώσω να φτιάξουμε μαζί τον ουρανό με λέξεις.

Όχι μ' εκείνες τις λαθραίες, τις λαίμαργες του πηγαινέλα.

Λέξεις λευκές, ελεύθερες, απόρθητες που η χαραυγή τις θρέφει με το αίμα της.

Μάρθα Παπαδοπούλου

Κατεδαφίσεις

Μη ρίχνετε τα κάστρα, θα μείνουμ’ ακάλυπτοι,

βορά λεόντων. Σταματήστε!

θα πέσουν και τ’ άστρα. Γέρνει κι ο… ήλιος.

Κάντε κάτι, να σταθεί πριν γεμίσει σκοτάδι, τ

ης Πατρίδας, η γη.

Αδιάλλακτοι

Οι τρεις τους ολομόναχοι πόλεμος –ειρήνη– διαπραγμάτευση,

μι’ ατέλειωτη νύχτα, νύχτα των καταιγίδων, κάθισαν στο τραπέζι.

Δε μαθεύτηκε ποτέ τ’ είπαν! Γιατ’ έκαναν «μπουρλότο»

τη διαπραγμάτευση, την πυρπόλησαν κι ανατίναξαν…

εκατομμύρια αθώους…

Γιάννης Κ. Τσώλης

Page 46: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 46 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ τ. 23

Επίδοξοι μετανάστες

Κλειδώσανε τον θυμό τους στα έγκατα

της καρδιάς τους απελπισμένοι. Διασκέδαζαν ολημερίς

τον πόνο τους την δυστυχία τους, στρυμωγμένοι στις καρέκλες της ανεργίας

της γειτονικής καφετερίας. Νέρωναν τον καφέ τους

γιατί δεν υπήρχαν χρήματα για δεύτερο. Που και που

τους έπιανε το παράπονο. Ωστόσο

Δεν μπορούσαν να καταλάβουν γιατί οι τριανταφυλλιές

στο φτωχόσπιτο του διπλανού που άκουγε στο όνομα «σύντροφος»

επέμεναν ν' ανθίζουν! Ισως γιατί σε τέτοιους καιρούς

τις πότιζε με το αίμα του.

Γεράσιμος Μ. Λυμπεράτος(Σίδνεϋ Αυστραλίας)

ΑΣΠΡΗ ΜΕΡΑ Πρωτοχρονιά 2019

Άγιε Βασίλη, ήρθες πρόσφυγας στον τόπο σου, ντυ-μένος την πανάρχαια μοίρα της Ανατολής με το σαλ-βάρι και τα γεμενιά, σαν τον παππού της παιδικής μουμνήμης… Σε έπιασαν στις όχθες του Στρυμόνα, στηνπαλιά γέφυρα της Αμφίπολης και σε φορτώσανε σακίαζήτητο!.. Κανένας δε σε γνώρισε και τελικά σε κλεί-σανε σε μια «δομή» προς περαιτέρω έλεγχον σε τέρ-μηνα απροσδιόριστα!

Ακόμη μέχρι σήμερα και πόσο άραγε ακόμη δια-φεντεύουν οι Ρωμαίοι την πατρίδα μας και παίρνουμετην άδειά τους και για την ανάσα της σκιάς μας!

Γογγύζουν τα υπόγεια στις «συνοικίες τ’ όνειρο»,παραμιλούν στα σταυροδρόμια οι σηματοδότες, τ’άστεγα πουλιά τσιμπολογούν στης ευσπλαχνίας τασυσσίτια και οι τηλεοράσεις θριαμβολογούν για τιςεπιτυχίες στα φιλοδωρήματα της ελεήμονος ευαισθη-σίας!

Βρυχάται σουλτάνος δίπλα μας, ο Ναβουχοδονο-σωρ καίει «την κάμινον επταπλασίως», και του κόσμουτο καζάνι γύρω μας κοχλάζει!

Εμείς εδώ στη γαλανή πατρίδα, με το κουμπωμένομας χαμόγελο, τα προδομένα οράματα και τις βαλίτσεςτων πουλιών στ’ αεροδρόμια του κόσμου, σε περιμέ-νουμε άγγελο σωτηρίας με τον νέο χρόνο, το δεκαεν-νιά της αριστείας…

Εδώ στην κεντρική πλατεία οργανώσαμε τραπέζιγια τους άπορους που όλο και πληθαίνουν, γλέντι καιχορό, τραγούδια, τουμπερλέκια…

Βγες να σ’ αναγνωρίσουμε!… Χωρίς Αγιο Βασίλησταματάει η ροή του χρόνου και μαραίνονται του κό-σμου τα λουλούδια!.. Έβγα να βάλεις την ασπράδατου χιονιού μες στην καρδιά του κόσμου, στης ΜοίραςΚλωθώς τα δάχτυλα και το μαλλί, στα μάτια της κα-θημερνής ημέρας! Πεθυμήσαμε μια άσπρη μέρα!

Έλα να σπάσεις στο κατώφλι της αυγής τα ρόδια,να σκορπίσουν τα όνειρα, ρουμπίνια φωτεινά, να πάρεικόκκινη, λαμπρή απόχρωση το μολυβί περίγραμμα τουουρανού και τα ψηλά τα έλατα στις κορυφές του Ολύμ-που να εκσφενδονίσουν το χλωρό πράσινο της ελπί-δας!

Και ο χορός να γίνει τρανταχτός, πυρίχειος, εκστα-τικός, να κυνηγάει τα παγανά και να καλωσορίζει τ’αγγελούδια με τα ανοιχτά πολύχρωμα χαμόγελα!…

Γιάννης Τζανής

Page 47: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 47 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ 2018-19

Πήρε η νύχτα δρόμο γιαταγάνι ζώστηκε,

ετοιμάζει φόνο, η ειρήνη αγχώθηκε

χλώμιασε απ’ τον τρόμο στην καρδιά λαβώθηκε.

Πήρε άλλη στράτα και στην μέση χάθηκε

άσχημα μαντάτα στην παγίδα πιάστηκε

άτυχα τα νιάτα η χαρά δικάστηκε.

Χάσαμε τον δρόμο έτσι που φτωχύναμε σ΄ άσπρο ταχυδρόμο

δόκανα εστήναμε, τα φτερά απ’ τον ώμο, της ειρήνης λύναμε.

Σε παρτίδα σκάκι, την πατρίδα παίξανε

άθλιο παιχνιδάκι ήταν και λαθέψανε

έσβησε το τζάκι την ελπίδα κλέψανε.

Μάνα γλυκιά Ελλάδα των θεών βασίλειο

άναψε την δάδα με την φλόγα του ήλιου,

θα ’ρθει η λιακάδα με το φως του Δήλιου.

(Απόλλωνα)

Έχω να ’πώ σας Αγαπώ, όλους εσάς, από Καρδιάς.

Δεν χωρατεύω… Σας ικετεύω, να αγαπάτε,

να συγχωρνάτε. Αδέλφια ό λ ο ι .

Όχι Δ ι α β ό λ ο ι . Γιατί η Ειρήνη…

Αγάπη δίνει! Μίσος και Πόνος… Πόλεμος-Φόνος.

Μια Ανθρωπότης… Μόνο ισότης!

Να, Ακριβοί μου,

συνάνθρωποί μου… Αγνή η Ψυχή;

Της Ζωής είν’ ευχή! Δ η μ ο κ ρ α τ ί α ;Κ υ ρ ι α ρ χ ί α !!!

Να Άρχει ο Λαός! Ο Δήμος Ταγός!

Την Ψήφο σας δώστε, γνώσης μπόι ορθώστε… Το «Αύριο»… Σώστε!!! Στα Τάρταρα σπρώξτε,

Ψευδοηγέτες, Ψεύτες και Κλέφτες!!! Ευημερία; Υπεραξία;

Αγάπη και Υγεία!!! ΘΑ ΣΑΣ ΞΑΝΑ ’ΠΩ:

ΣΑΣ ΑΓΑΠΩ!!!

Νέο Μοντέλο

Ελένη Μανιωράκη (δασκάλα - λογοτέχνις)

Σας αγαπώ

Σωτήρης Μαντζούτσος 20-8-2017

Page 48: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 48 ~

Με ΤΗν Πενα ΤΩν ΣΥνεΡΓαΤΩν ΜαΣ τ. 23

Πως ο καιρός γοργά περνά μέσα απ’ τα χέρια μας ξεφεύγει

κι ενώ από δίπλα μας περνά όλο μακριά μας - όλο φεύγει.

Να το πιστέψω δεν μπορώ όλα τελείωσαν αλήθεια

και οι ωραίες μας στιγμές μοιάζουν ωραία παραμύθια.

Γι’ αυτό στη ζήση να χαρείς όσο μπορείς μικρό παιδί μου.

Πως σ’ αγαπώ μην απορείς πάρ’ για σκυτάλη την ψυχή μου.

Τρέχα, το δίκιο να ζητάς μεσ’ τη ζωή πάντα με θάρρος.

Ούτε στιγμή μην σταματάς και πέτα την αν σού ’ναι βάρος.

Γεώργιος Δ. Ελευθερουδάκης

Φεύγεις γρήγορα χρόνε

Στους τόπους της επαγγελίας

Σου τάζανε λαγούς με πετραχήλια βιτρίνες γεμάτες και πλούτη

προκηρύξεις που φτερούγιζαν στον ουρανό πλήθος "έπεα πτερόεντα"

αλλά μια μέρα όταν ο βιομηχανικός ουρανός

σκοτείνιαζε άγριος εσύ φορώντας τα φλεγόμενα ρούχα

της αμφιβολίας κοίταζες το αδειανό κουτί της Πανδώρας

διερωτώμενος τι έφταιξε

καθώς ξεπηδούσαν απ΄ τα έγκατά του τέρατα και σημεία

βρυκόλακες και κόλακες και πολιτευτές αίματα και φλόγες - φλόγες και αίματα κι ήταν αυτή η κόλαση της επαγγελίας

που σου τάζανε

Πύρινος άνεμος

Μπροστά σου απλώνονται οι κήποι των νεκρών λουλουδιών

και των καμένων δέντρων

οι καπνοί των πυρπολημένων διακηρύξεων

κάηκαν οι ελπίδες εξανεμίστηκαν οι άνθρωποι

έσβησε η φωνή τους

αποτυπώθηκε στο νεκρό έδαφος το σχήμα των σωμάτων τους η στάχτη της κραυγής τους

τώρα τις μαύρες νύχτες βγαίνει και φωτίζει αχνό

το πυροφάνι του ματωμένου φεγγαριού

φυτρώνει ένα λουλούδι στη μαυρίλα

Κώστας Υφαντής

Page 49: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 49 ~

ΒΙΒΛΙοΠαΡοΥΣΙαΣΗ2018-19

Στην πόλη που ζει ο ποιητής και συγγραφέας ΓιώργοςΔ. Μπίμης, στη Λιβαδειά, στο Συνεδριακό ΚέντροΚρύας, παρουσιάστηκαν σε μια συγκινητική ατμόσφαι-ρα το θεατρικό «Σωκράτης, η ιδέα που νικά το θάνατο»και η ποιητική συλλογή «Αίμα και χώμα».

Η φιλοσοφική προσέγγιση με ταξική κρίση, επικαι-ροποιεί με το έργο του τον ταξικό ρόλο του κράτους,τους νόμους που διέπουν τότε και τώρα την εκμεταλ-λευτική κοινωνία. Το θεατρικό έργο «Σωκράτης, η ιδέαπου νικά το θάνατο», προ-τρέπει σε σκέψη, προβλη-ματισμό, διεργασίες καισυμπεράσματα, ενέχει προ-σκλητήριο δράσης με κρι-τήριο το ύψος της ανθρώπι-νης αξιοπρέπειας.

Την παρουσίαση τωνδύο βιβλίων του συγγρα-φέα - ποιητή και στιχουρ-γού Γιώργου Δ. Μπίμη, έκα-ναν η δικηγόρος ΛαμπρινήΓερονικολού, ο ζωγράφοςΠαναγιώτης (Τάκης) Βαρελάς και ο εκδότης του «Εν-τύποις» Γιάννης Κρανιάς.

Το έργο απέκτησε Βραβείο Θεατρικού Έργου στοδιαγωνισμό «Ασημένια Σελίδα». Αποσπάσματα από τοέργο διάβασε στην εκδήλωση η Θεατρική Ομάδα Λιβα-δειάς. Τα δύο βιβλία κυκλοφορούν στα βιβλιοπωλείααπό τις εκδόσεις «Εντύποις».

Η παρουσίαση Η ποίηση του Γιώργου Μπίμη, είναι η ίδια η αγάπη κι οσεβασμός για το συνάνθρωπο, είναι η ίδια η λαχτάραγια τη ζωή και για τη βεβαιότητα της ζωής, είναι έναςξάστερος κι ασυννέφιαστος ορίζοντας από θετικά συ-ναισθήματα που είναι τόσο ευδιάκριτα και στους στί-χους αλλά και στο πεζό του λόγο. Ένα σύμπλεγμα λυ-ρισμού και ρεαλισμού με στοιχεία που δανείζεται ο ποι-ητής από την υλική πραγματικότητα για να υμνήσει τοναγωνιζόμενο άνθρωπο, τις ανάγκες και τις προσδοκίεςτου.

Κι είναι ένα εγχείρημα κι ένα αντιπάλεμα συγχρό-νως για να μπορέσει να σταθεί συνεπής κι αλληλέγ-γυος στους ξωμάχους και στους προλετάριους τηςγης, στην ασίγαστη κι άνιση αμάχη που πρέπει επιτέ-λους να καταπαύσει και να τερματιστεί, για να αρθούνοι πληγές και τα αίματα, για να φεγγίσει ο ήλιος της ελ-πίδας στον άδολο ουρανό, για να υπάρξει ένα αύριοστο μπόι των ονείρων του…

Ο ποιητής δεν κυνηγάει χίμαιρες, μήτε πραγμα-τεύεται προσωπικά ζητήματα κι ατομικές ανησυχίεςγιατί γνωρίζει καλά πως η ατομική ελευθερία του εξαρ-τιέται από τη συλλογική ελευθερία.

Ένα παιχνίδι ατέλειωτο με λέξεις, με χρώματα καιμε ήχους, για τη μοναδική διέξοδο που υπάρχει και πουγια εκείνον είναι πέρα για πέρα ορατή κι αληθινή. Κιόλα ετούτα δεμένα με έναν τρόπο μοναδικό, με εσω-τερικό ρυθμό, με συνηχήσεις και με ομοιοκατάληκτασχήματα που είναι προσβάσιμα κι ανιχνεύσιμα, πουμπορούν αβασάνιστα να αποκαλυφτούν και να δημι-

ουργήσουν μια σαφή αντίληψη για τα γεγονότα… Η ένταση κι η ορμή της ποίησής του μεταβάλλονται

και δημιουργούν μια ανωτερότητα, μια ευπρέπεια κιένα ηθικό ποιον, κρίσιμα, συγκινησιακά κι ευαίσθηταστοιχεία που συνθέτουν και συγκροτούν κάθε γνήσιαλαϊκή ποίηση.

Μια τέχνη πλούσια σε εικόνες, σε παραστάσεις καισε νοήματα, ένας πηγαίος αυθορμητισμός που στο-χεύει το νου και την ψυχή του αναγνώστη, δίχως πε-

ριττά λόγια, δίχως ψεύτικαστολίδια, δίχως στημέναμέσα εντυπωσιασμού…

Μια ποίηση πολιτική, μα-χητική, γιομάτη πίστη γιατον παράγοντα άνθρωποπου πάσχει και δεινοπαθεί,ένα τραγούδι του ανέμουπου υμνεί τον καθημερινόαγώνα του, τις αξίες και τονέρωτα αλλά και τις μικρέςχαρές και τις μικρές νίκεςτης ταλαίπωρης και της βα-

σανισμένης ζωής του. Είναι μια διαρκής άσκηση που επιζητεί να διαμορ-

φώσει μια νέα, δίχως προκαταλήψεις και με ποικίλεςαποχρώσεις κριτική ματιά, που θα συμβάλλει στη διά-κριση, στην πρόοδο και στην υπεροχή της προοδευτι-κής τέχνης, που θα σηματοδοτήσει την ανανέωση τωνιδεών που θα συνεισφέρει στην επιτυχία του ιερού καιπανανθρώπινου στόχου, της ισότητας, της ελευθερίαςκαι της δικαιοσύνης στη γη. Με δεδομένη την αριστε-ρή του ιδεολογία, οι αισθητικές αναζητήσεις του καλύ-πτουν ευρύ φάσμα των προβλημάτων που ταλαιπωρούντη ζωή και τον παραγκωνισμένο άνθρωπο. Μιλάμε λοι-πόν για μια τέχνη ζωντανή που αγγίζει τον πυρήνα καιτην ουσία της αντικειμενικής πραγματικότητας…

Κι ο ποιητής, παραμένει πάντα ο άνθρωπος που βίω-σε τον πόνο και την αδικία κι άντεξε κι αυτό το γεγονόςτου αφήνει όλα τα περιθώρια ανοιχτά για να εκφράσειμε ευκρίνεια και με καθαρότητα τον πόνο και την οδύνητων σπιλωμένων και των αδικημένων συντρόφων του.

Αυτό που υπήρξε, υπάρχει και θα υπάρχει για πάντα,όσο οι άνθρωποι δε θ’ αφουγκράζονται τις φωνές τωνποιητών, τον προφητικό τους λόγο που είναι επαρκής,αναγκαίος και χρήσιμος για να πορευτεί ειρηνικά καιαναμάρτητα η ζωή στο χώμα. Το λόγο που κλείνει μέσατου μια ηθική συμπεριφορά, που μεταλλάσσεται και με-τατρέπεται σε μια ειλικρινή προσπάθεια, που αποκλει-στικός του στόχος είναι να μας πείσει πως η ζωή έχειωραία και υψηλά νοήματα, πως η ζωή δεν είναι ένα ατα-ξίδευτο καράβι… Με την τέχνη του πορεύεται πλάι στοβασανισμένο άνθρωπο που αγωνιά κι επιζητεί με πάθοςν’ αλλάξει τη ροή της ιστορίας και τη μοίρα του. Μια τέ-χνη που λέει ‘’μπορώ’’ εκεί που οι άλλοι κλονίζονται καιχάνουν το κουράγιο τους, μια τέχνη που ζητά επίμονακι εντατικά να κάνουμε ένα βήμα εμπρός για να έρθου-με πιο κοντά στις μεγαλεπήβολες αλήθειες της ζωής…Μια ποίηση αισιόδοξη κι ανατρεπτική, σίγουρη σαν τονήλιο που σκορπά δίκαια το φέγγος του πάνω από τις

Δύο νέα βιβλία του Γιώργου Δ. Μπίμη ''Το χώμα και το αίμα'' (ποίηση) – ''Σωκράτης, η ιδέα που νικά το θάνατο'' (θεατρικό)

Page 50: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 50 ~

ΒΙΒΛΙοΠαΡοΥΣΙαΣΗ τ. 23

λαϊκές συνοικίες, από τα γιαπιά και από τις φάμπρικες,που φωτίζει όλες τις καρδιές κι όλα τα όνειρα, που επι-κροτεί και εμψυχώνει τον άνισο αγώνα για το δίκιο τωναδικημένων και των κατατρεγμένων συντρόφων μαςολάκερης της γης.

Ο ποιητής, παράλληλα, δε διστάζει να ασχοληθεί μετα οριακά και με τα θεμελιώδη ζητήματα: της γνώσης,της ύπαρξης, του κινήτρου, της αιτίαςκαι του αποτελέσματος, όπως επίσηςκαι με τα πανάρχαια φιλοσοφικά ζητή-ματα που αφορούν τη σχέση του αν-θρώπου με τον κόσμο και τη θέση τουμέσα σ’ αυτόν.

Στο βραβευμένο θεατρικό του έρ-γο ‘’Σωκράτης, η ιδέα που νικά το θά-νατο’’ γίνεται μια προσπάθεια προσέγ-γισης των φιλοσοφικών αντιλήψεωντης αρχαίας Αθήνας και μια τοποθέτη-ση συγχρόνως, με όρους πολιτικής φι-λοσοφίας αλλά και ποίησης, στα ανα-πάντητα ερωτήματα που απασχόλησανκαι συνεχίζουν να απασχολούν και σή-μερα τον άνθρωπο και την ανθρώπινηκοινωνία:

Υπάρχει δικαιοσύνη στον κόσμοτης δημιουργίας; Πόσο λογική είναιάραγε η ένδεια κι η δυστυχία της συν-τριπτικής πλειοψηφίας των ανθρώπωνστη γη; Είναι καλύτερα να πλουτίζεικανείς καταδικάζοντας στη φτώχειαόλους τους άλλους συνανθρώπουςτου ή μήπως είναι προτιμότερο να ζειμε ανιδιοτέλεια και με αλτρουισμό; Τιείναι η φιλία, η αγάπη, η ταύτιση, η αλ-ληλεγγύη κι η ελευθερία; Τι διαφορέςυπάρχουν μεταξύ της λογικής, τηςνόησης, του συναισθήματος, της πε-ποίθησης, των προτιμήσεων και τωνεπιλογών, από τις συμβάσεις κι απότην καθιερωμένη συνήθεια; Σε τι βαθ-μό η κοινωνία επηρεάζει και καθορίζειτην ανθρώπινη λογική;

Ευαισθησία κι ευστοχία, με τις λε-πτές κι ευαίσθητες αποχρώσεις τωνλέξεων, πότε στην αλληγορική και πότε στην συμβολι-κή τους σημασία. Κι είναι μια προσπάθεια υγιής, ζων-τανή κι αισιόδοξη, με ευοίωνες προβλέψεις, που επιζη-τεί με πάθος να ξεγελάσει ακόμα και το θάνατο…

Ο ποιητής ταξιδεύει μακριά στους αγλαούς ορίζον-τες με την ψυχή και με το πνεύμα του χωρίς όμως ναχάνει το εδώ και το τώρα κι αποκλειστικό μέλημα τηςοδοιπορίας του είναι ν’ αλλάξουν τα πράγματα ριζικά κιολοκληρωτικά για να ευνοηθούν επιτέλους οι πολλοί,οι πάσχοντες και οι ανίσχυροι. Θέλει ν’ αγγίξει την ψίχατης ιστορικής αλήθειας, για να πραγματωθεί το απραγ-ματοποίητο, για να ενεργοποιηθεί η μόνη δυνατότηταπου υπάρχει, για να δρομολογηθούν οι αναμενόμενεςθετικές εξελίξεις για τους πολλούς… Κι είναι απόλυτασίγουρος πως καμιά προσδοκία δε μπορεί να ματαιωθείσε τούτο το εξιδανικευμένο όραμα, στην υπερβατικήτου εμπειρία και στις αιματώδεις υποσχέσεις του, που

φιλοδοξούν να ακινητοποιήσουν το χρόνο για να αρθείο πόνος που κατακυρίευσε τη γη. Ο ξεγελασμένος κι οπαραπλανημένος άνθρωπος, μέσα σε τούτη τη χειμαρ-ρώδη δημιουργία, μπορεί να δει, να μάθει και να ελπί-σει, να ξαφνιαστεί με την αξιοσύνη της, με τη μεταμορ-φωτική δύναμη του λόγου, με τον προβληματισμό, μετον υψηλό διαλογισμό και με τη βαθιά πίστη στις πα-

νανθρώπινες αξίες και στα θεσπέσια κιονειρώδη ιδανικά. Μιλάμε λοιπόν γιαέναν επαναστατημένο ποιητή με πεποί-θηση, με προσήλωση και με σαφή ιδε-ολογικό προσανατολισμό, που παράγειένα έργο γόνιμο, γιομάτο συνοχή, μεδιαδοχή γεγονότων, ιδεών και νοημά-των, που δημιουργεί αντιστάσεις έτσικαθώς εναλλάσσονται τα σημαίνοντακαι τα σημαινόμενα, εστιάζοντας πάν-τα το ενδιαφέρον του στο καθολικό,στο ουσιώδες, στο αναγκαίο και στοασυμβίβαστο… Ένας καθαρμός ψυ-χής, ένας ειλικρινής κι αμερόληπτοςδιαλογισμός που βρίσκεται σε απόλυτηαντιστοιχία με την αντικειμενική πραγ-ματικότητα.

Ο ποιητικός του οίστρος περισ-σεύει κι είναι πάντα διαθέσιμος καιστρατεύσιμος για την αλλαγή εκείνωντων δεδομένων που θα ενθαρρύνουνκαι θα διεγείρουν την ενσυναίσθηση,την ηθική αντίληψη και για την εγερτι-κή συνείδηση . Κι είναι σα να διακηρύτ-τει ο ποιητής μέσα από το έργο τουπως η επανάσταση των συναισθημά-των κι η εξέγερση είναι προ των πυλώναφού οι ενσυνείδητοι άνθρωποι πλη-θαίνουν στους δρόμους του αγώναδιαδηλώνοντας με πάθος για το χαμέ-νο παράδεισο των συμπαντικών ορα-μάτων τους. Ναι, σ’ αυτό τον κόσμοτης οδύνης ο ποιητής δε μπορεί να πα-ραμείνει απαθής, ασυγκίνητος κι αδιά-φορος. Κι επιστρατεύει όλες τις ψυχι-κές και τις πνευματικές του δυνάμειςγια να εκφράσει με σαφήνεια και με

πληρότητα τα βάσανα και την αγωνία των συνανθρώ-πων του που πάσχουν και δεινοπαθούν…

Το σκοτάδι αραιώνει, ο δρόμος πλέον είναι ορατόςκι εκεί, στην άκρη του ορίζοντα ανατέλλει πάλι ο θεόςήλιος, ο ηλιάτορας του στασιασμού, της ταξικής ανα-μέτρησης, της απελευθέρωσης και της λύτρωσης… Κιείναι θαρρώ ο λόγος του μια παρακαταθήκη, μια σημαν-τική και πολύτιμη πολιτιστική κληρονομιά για τις νέεςγενιές που έρχονται στο προσκήνιο, ένας διαρκήςύμνος για την ομορφιά της ζωής, για τον έρωτα, για τοδίκαιο του αγώνα, για τη θυσία και για τον ηρωικό θά-νατο. Είναι μια σημαντική προσφορά στα Ελληνικάγράμματα ενταγμένη συνειδητά όμως στο πλαίσιο τηςαριστερής διανόησης και του σοσιαλιστικού ρεαλι-σμού…

Λαμπρινή ΓερονικολούΔικηγόρος

Page 51: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 51 ~

ΒΙΒΛΙοΠαΡοΥΣΙαΣΗ2018-19

Το Φλεβάρη του 2019, κυ-κλοφόρησε από τη Σύγ-χρονη Εποχή ο τρίτος τό-μος της σειράς «Πρόσω-πα Μνήμες Γεγονότα»,το κύκνειο άσμα τουΤριαντάφυλλου Γεροζή-ση.

Μέσα από την ενδια-φέρουσα και ευκολοδιά-βαστη αφήγηση των εμ-πειριών της ζωής του,αναδύονται ανάγλυφα οισυνθήκες διαβίωσης τωνλαϊκών στρωμάτων, η αυ-θαιρεσία και η ασυδοσία που κυβερνούσε τον τόπο,τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν στην καθημερινήτους ζωή οι αγωνιστές της Αντίστασης, ο κάθε σκε-πτόμενος προοδευτικός άνθρωπος, στην πρωτεύουσακαι την επαρχία από το τέλος της δεκαετίας του πε-νήντα, κατά τη διάρκεια της Απριλιανής δικτατορίαςως και την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο και τηναποτυχημένη επιστράτευση του 1974.

Περιγράφει τις συνθήκες της εποχής, και τις δυ-σκολίες που αντιμετώπισε ως εργαζόμενος μαθητήςκαι φοιτητής την περίοδο των σπουδών του στη νυ-χτερινή εμπορική σχολή της Λάρισας, στην ΑνώτατηΕμπορική Σχολή της Αθήνας, τη Νομική Σχολή Θεσ-σαλονίκης και την εκπόνηση του διδακτορικού τουστη Σορβόννη, στο δεύτερο Πανεπιστήμιο Παρισιού,τις εμπειρίες από τη σύντομη παραμονή του στις ΗΠΑ.

Η έγνοια της ολοκλή-ρωσης του έργου «Πρό-σωπα Μνήμες Γεγονό-τα», ακολούθησε τονΤριαντάφυλλο ως τις τε-λευταίες ώρες της ζωήςτου. Από το περιεχόμενοτου βιβλίου, το βιογραφι-κό του, την εμπειρία μουαπό την κοινή μας ζωή κιένα σημείωμα που είχεπροσθέσει στο τέλος τουκειμένου του παρόντοςτόμου, είναι ξεκάθαροότι σκόπευε να συνεχίσει

με τουλάχιστον ένα επιπλέον έργο αναφερόμενο στιςμελέτες στις οποίες συμμετείχε ως στέλεχος της επι-στημονικής υπηρεσίας της Βουλής, τις εμπειρίες τουαπό τη ζωή του κοινοβουλίου κι εκείνες που απέκτησεως καθηγητής Συνταγματικού δικαίου στη Σχολή Ευελ-πίδων, τις προσπάθειες του να διδάξει στην ανώτατηεκπαίδευση και τα εμπόδια που συνάντησε σε κάθετου βήμα.

Πιθανόν να προγραμμάτιζε να αναφερθεί στην κα-θημερινότητα και την κοινωνικοπολιτική κατάστασημετά τη συνταξιοδότησή του κατά την περίοδο τηςκρίσης κατά την οποία συνέχιζε να ερευνά και να γρά-φει, να μεταφράζει ιστορικά κυρίως έργα από τα Γαλ-λικά, για τα οποία δεν διαθέτω επαρκή συγκεκριμέναστοιχεία.

Κυριακή Γεροζήση

Εκδόθηκε το εικαστικόσυλλεκτικό Ημερολόγιο2019 του Κώστα Ευαγγε-λάτου, με τίτλο: "Τα ρόδατου κήπου"- Costas Evan-gelatos "The Roses"

Το Ημερολόγιο, σχή-ματος 20x20 εκ, 14 σελί-δες, κοσμούν συνθέσειςμε τριαντάφυλλα από τονκήπο της Σύγχρονης Πι-νακοθήκης "Villa Ροδόπη"στο Αργοστόλι της Κεφα-λονιάς.

Το θέμα οικείο και δό-κιμο στον καλλιτέχνη απότην πρώιμη νεότητα τουαναπαρίσταται με τηνωριμότητα του παρόντοςσε νέα αισθητική προσέγ-γιση και σύγχρονη εικα-στική γραφή. Η συνθετι-κή αρμονία και η φυσική

ομορφιά των ρόδων μπο-λιάζεται με έντονα χρώμα-τα και λεπτές αποχρώσεις,που διαγράφονται με στίγ-ματα και λεπτές γραμμές,μέσα σε φόντα συμπαντι-κών και συμβολικών εκτά-σεων, γήινων, θαλάσσιωνκαι ουράνιων πεδίων.

(Η αρχική έμπνευση ξε-κίνησε από την μελέτη ποι-ημάτων που έχει γράψειστη Γαλλική γλώσσα o Ράι-νερ Μαρία Ρίλκε, με τοντίτλο: "Les Roses")

Φωτογραφίες έργων:Ramadan Margjoka

Επιμέλεια έκδοσης:Ραλλού Καρτέρη.

Εκτύπωση: ΕλευθέριοςΚαρτέρης.

Έκδοση: Αρχείο "Fo-totanism", Αθήνα 2019.

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ ΓΕΡΟΖΗΣΗΣ Κυκλοφόρησε ο τρίτος τόμος του έργου του «Πρόσωπα Μνήμες Γεγονότα»

ΚΩΣΤΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ «Τα ρόδα του κήπου» Εικαστικό συλλεκτικο ημερολογιο 2019

Page 52: New ΑΠΕΛ-Σ · 2019. 3. 5. · γραφέας Ιούλιος Βερν. 1883 (18.2) ο με - γάλος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης. 1884 (14.2) στον

~ 52 ~

Πόσο θυμίζει την άγρια σαβάνα η κοινωνία μας.Πώς να γινόταν αλλιώς αφού οι ίδιοι νόμοι κυ-ριαρχούν και στους δύο συγκεκριμένους χώρους:οι νόμοι της Ζούγκλας. Η απαρίθμηση των απο-δεικτικών στοιχείων όσο κι αν είναι εύκολη τόσοεπώδυνη παρουσιάζεται.

Δεκάδες ληστείες, βασανιστήρια υπερηλίκων,δολοφονίες, απάτες μεγαλοπαραγόντων, κατα-χρήσεις και τόσα άλλα που απορρέουν από τη μο-ναδική λαχτάρα για εύκολη λεία, κέρδος δηλαδήχρήμα, της μόνης αποδεκτής εξουσίας στον κό-σμο της εκμετάλλευσης.

Το πιο σημαντικό όμως στην αποφορά του φαι-νομένου αποτελεί το ξύπνημα των τεράτων πουθέλουν αυτούς τους νόμους να τους επιβάλουνσαν κανόνα δικαίου. Απ’ τα σπασμένα αυγά τα φί-δια του ρατσισμού, του φασισμού, της πατριδο-καπηλείας πλημμύρισαν όλες τις περιοχές της αν-θρώπινης δραστηριότητας.

Κυβερνήσεις ολόκληρες κλείνουν τα σύνορατων χωρών τους στους κυνηγημένους των ιμπε-ριαλιστικών πολέμων ξεχνώντας πως λίγες δεκαε-τίες πριν και οι δικοί τους λαοί μετατρέπονταν σεφυγάδες-πρόσφυγες στις “ανεπτυγμένες” χώρεςπου μ’ αυτόν τον τρόπο κάλυπταν τις ανάγκες τουςσε εργατικά χέρια, απαραίτητα για την “ανάπτυξη”της εκμετάλλευσής τους, που τους είχε στερήσειο ίδιος παράγοντας ο… πόλεμος.

Αυτή η ζοφερή πραγματικότητα εκδηλώνεταισε καθημερινές πράξεις βίας και ωμότητας. Ό,τιείναι διαφορετικό ρίχνεται στο πυρ το εξώτερο.Θύματα, προς στιγμή τουλάχιστον, οι πρόσφυγεςοι ίδιοι. Υπάρχουν κέντρα που έχουν συγκροτηθείσε πραγματικές επαγγελματικές εγκληματικές ορ-γανώσεις εξαπολύοντας ένα σαφάρι ατελείωτοσε καθημερινή βάση, προσπαθώντας πολιτικά ναοικειοποιηθούν τη δικαιολογημένη λαϊκή κατα-κραυγή σ’ ένα σύγχρονο κυνήγι μαγισσών.

Δυστυχώς σ’ αυτό το λαβύρινθο με χίλιους μι-νώταυρους έχουν εγκλωβιστεί απλοί άνθρωποιπου νομίζουν πως μ’ αυτό τον τρόπο θ’ απονείμουνδικαιοσύνη μη γνωρίζοντας πως και το δικό τουςχαμό ετοιμάζουν.

Στα δελτία ειδήσεων και στα ψιλά γράμματατων εφημερίδων πληροφορούμαστε για δολοφο-νικές επιθέσεις σε πρόσφυγες, σε συνδικαλιστές,σε μαχόμενους δημοκρατικούς πολίτες, σε κομ-μουνιστές που παραμένουν απλές ειδήσεις πουμετατρέπονται σε δηλητήριο μιθριδατισμού. Τε-λευταία, και αυτό είναι το ανησυχητικό, φιλοπα-κιστανικές οργανώσεις στη χώρα μας κατήγγειλανεγκληματικές επιθέσεις κατά μελών της κοινότη-τάς τους φασιστικών ορδών με τη συμμετοχή…ασυνομικών. Αν η καταγγελία ευσταθεί τότε ταπράγματα γίνονται πιο σκούρα ακόμη. Σημαίνειπως τα φίδια έχουν συρθεί ως το εσωτερικό τουκρατικού μηχανισμού με ανυπολόγιστες συνέπει-ες. Ας θυμηθούμε την εμπειρία του Αδόλφου κιας ευαισθητοποιηθούμε την εντεκάτη έστω ώρα.

Ο Τραμπ πάντως θα υψώσει το τείχος του μί-

σους κηρύσσοντας τις ΗΠΑ σε έκτακτη ανάγκηαφού τη χώρα την απειλούσαν… εξωγήινοι.

~ ~ ~ * ~ ~ ~

―Όμως η λεβεντιά του Έλληνα, φωνάζει οάνεργος που χάνει τη ζωή του στο τάβλι, θα λάμ-ψει. Τίποτε δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί της.

―Και οι τούρκοι, οι αλβανοί, οι σκοπιανοί πουαπειλούν καθημερινά;

―Μπούρδες, μια ύλη τεθωρακισμένων αρκείγια να τους πάρουμε παραμάσχαλα, να τους τσα-κίσουμε.

―Μα αυτά τα λέει ο πρώην υπουργός Άμυνας. ―Αμ πώς, συνεχίζει ο ταβλαδόρος, αυτός ρε

μόρτη, είναι παλικάρι το λέει η καρδούλα του! ―Α, έτσι; Και γιατί τον έδωξαν; ―Μα πού ζεις, ρε αόματε; Αφού τους χαρίσαμε

την μισή Μακεδονία τι να έκανε ο μόνος πατριώ-της της κυβέρνησης;

―Ποιά Μακεδονία; Τα Σκόπια; ―Ναι κύριος, κόψανε την Μακεδονία μας που

είναι μία αδιαίρετος και μόνο ελληνική. ―Τι λες; Και τόσα χρόνια γιατί ήταν Γιουγκοσ-

λαβία; ―Γιατί έτσι ήθελαν οι μεγάλοι. ―Μα οι μεγάλοι την ξαναπήραν, αφού διάλυσαν

την πατρίδα του Τίτο. ―Τι λες ρε μούσμουλο, ποιά πατρίδα διέλυσαν;

- την απελευθέρωσαν να πεις! ―Α, έτσι; ―Αμ πως. Εκείνη την ώρα ακούστηκε από την τηλεόραση: ―Όλοι σας και μόνος μου, όλοι σας και εγώ,

σας έχω. Ο πολλά βαρύς κρητίκαρος με το τσιγάρο στα

χείλη κοιτούσε τους δύσμοιρους δημοσιογρά-φους, όπως το λιοντάρι τις αντιλόπες.

―Τι εννοείτε κ. Υπουργέ; ―Αυτό που ακούσατε, εσείς και τα λαμόγια

τ’αφεντικά σας. Αυτά που ξέρατε να τα ξεχάσετε.Τέρμα οι ρεμούλες και τα άτοκα δωράκια των τρα-πεζών.

―Και το δάνειό σας; τόλμησε ν΄ακουστεί μιανεαρή δημοσιογράφος.

―Ποιο δάνειο ρε φρόκαλο, αυτό που πήρα νό-μιμα για να σπουδάσουν τα παιδάκια μου; Σύρεστα αφεντικά σου, σύρε.

Τότε ο ταβλαδόρος ξαναχτύπησε. ―Να ρε μόρτες οι άνδρες, τα παλικάρια. Έτσι

σαν κι αυτόν είναι οι Έλληνες, οι πραγματικοί δη-λαδή κι όχι οι γιαλαντζί.

Τους άκουγα σιωπηλός μπροστά στο άδειο πιαφλιτζάνι του καφέ μου. «Πόσα, στ΄ αλήθεια, ΄΄πα-λικάρια΄΄ έχει η Ελλάδα μας», τρέμετε όλοι σαςτην παλικαριά μας. Τώρα βέβαια, τι κοινό έχουντα δύο παραδείγματα της αυτόχθονης παλικαριάςμένει να διερευνηθεί, αλλά αυτό είναι μια άλληιστορία, που ο καφενές δεν μπορεί ν΄απαντήσει.

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

ο ΠαΡαΤΗΡΗΤΗΣ τ. 23