Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 1

ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟΥ 63 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ

ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ∆ΕΝΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΝΑ

∆ΕΙΧΝΟΥΝΑ∆ΥΝΑΜΙΑ

ΑΠΛΑ ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑΝΑ ΒΕΛΤΙΩΣΟΥΜΕ

ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

ΝΕΟΤΕΡΑ∆Ε∆ΟΜΕΝΑ ΣΤΗ∆ΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣΑΚΧΑΡΩ∆Η

∆ΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕ

ΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

ΕΙΝΑΙ ΟΙ∆ΙΑΒΗΤΙΚΟΙ ΠΙΟΕΥΑΛΩΤΟΙ ΣΤΙΣΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

2 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 3

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΠΕΝ∆Ι

Εξαmicroηνιαία Περιοδική Έκδοση της

Πανηπειρωτικής Ένωσης για το Νεανικό

∆ιαβήτη (ΠΕΝ∆Ι )

ISSN-1108-2917

Αρ Κωδικού 2537

∆ηmicroητρίου Χατζή 63 454 45 ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Ιδιοκτήτης

ΠΕΝ∆Ι

∆ηmicro Χατζή 63 45445

ΙΩΑΝΝΙΝΑ Τηλ 2651073634

Εκδότης - ∆ιευθυντής

Ε ΚΕΧΑΓΙΑΣ

enosidiavitigmailcom

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Αθανασίου Σπύρος Ζησίδης Νικόλαος

Κεχαγιάς Επαmicroεινώνδας

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Zαφείρης Στέφανος Βόγκλης Απόστολος

Μήνυmicroα Προέδρου 4

Νεότερα δεδοmicroένα στη διάγνωση και αντιmicroετώπιση του Σακχαρώδη

∆ιαβήτη Τύπου 1 5

Νεότερα φάρmicroακα για την αντιmicroετώπιση του Σακχαρώδη ∆ιαβήτη

Τύπου 2 10

Οι γιατροί δεν επιτρέπεται να δείχνουν αδυναmicroία 14

Απλά βήmicroατα για να βελτιώσουmicroε τη ζωή microας 16

Εκδήλωση για την Παγκόσmicroια Μέρα ∆ιαβήτη 21

Σεξουαλική ζωή στα άτοmicroα microε ∆ιαβήτη 22

Οι Στατίνες microπορούν να αυξήσουν σε microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση ∆ιαβήτη 23

Έξυπνο έmicroπλαστρο αντικαθιστά τις ενέσεις για το διαβήτη 26

Είναι οι διαβητικοί πιο ευάλωτοι στις λοιmicroώξεις 27

Βιταmicroίνες Μέταλλα και Ιχνοστοιχεία σε ανθρώπους microε Σακχαρώδη

∆ιαβήτη 29

∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΠρόεδρος

ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝ∆ΑΣ

Αντιπρόεδρος

------------

Ταmicroίας

ΖΙΩΓΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Γραmicromicroατέας

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΙΚΗ

Μέλη

ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΠΥΡΟΣ

ΖΗΣΙ∆ΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΖΩΗΣ ΠΕΤΡΟΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΟι συνελεύσεις του ∆ιοικητικού Συmicroβουλίουπραγmicroατοποιούνται κάθε πρώτη ∆ευτέρα κάθε microήνα σταγραφεία του Συλλόγου ∆ηmicroητρίου Χατζή 63 στουςΑmicroπελόκηπους Ιωαννίνων

Τα microέλη του συλλόγου είναι ευπρόσδεκτα ναπαρακολουθούν τις συνεδριάσεις Για την ακριβή ώραπαρακαλείσθε να επικοινωνείτε microε τη γραmicromicroατεία

Σας περιmicroένουmicroε

4 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ

Αγαπητά microέλη και φίλοι

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο εύχεται σε εσάς και στις οικογένειές σαςΥγεία Αγάπη Ελπίδα και ∆ηmicroιουργικότητα για το 2016Ευχόmicroαστε η Νέα Χρονιά να είναι πιο δηmicroιουργική σχετικά microε τις δραστηριότητες τουΣυλλόγου αλλά και περισσότερο δραστήρια η συmicromicroετοχή microας

Όπως κάθε άνθρωπος οφείλει να κάνει απολογισmicroό πεπραγmicroένων για τη χρονιά πουπέρασε έτσι και εmicroείς θεωρούmicroε υποχρέωσή microας να σας ενηmicroερώσουmicroε για τιςδραστηριότητες microας

1 Προσπαθήσαmicroε να αναβαθmicroίσουmicroε το περιοδικό microας από άποψη ύλης και θεmicroάτωνΕσείς θα κρίνετε αν πέτυχαmicroε Εmicroείς χρειαζόmicroαστε την άποψή σας ώστε να έχουmicroεκαλύτερα αποτελέσmicroατα

2 ∆ιοργανώσαmicroε δύο εκδηλώσεις Η microια ψυχαγωγικού χαρακτήρα και η δεύτερη για τηνπαγκόσmicroια ηmicroέρα του διαβήτη Είmicroαστε ευχαριστηmicroένοι γιατί και οι δύο είχαν microεγάληεπιτυχία Αυτό δείχνει ότι ο σύλλογος microας έχει πραγmicroατική επαφή microε τα microέλη του

3 Με την συmicroπαράσταση της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων microεταφερθήκαmicroε σε νέαγραφεία και τα πάγια έξοδα του συλλόγου microειώθηκαν

4 Κατορθώσαmicroε να έχουmicroε microια οικονοmicroικότερη διαχείριση των εξόδων

5 Προβληmicroατιστήκαmicroε πολύ για δραστηριότητες οι οποίες θα φέρουν τα νέα παιδιάκοντά στο σύλλογο

Η ψυχή του συλλόγου είσθε εσείς Με τη συmicroπαράστασή σας ο σύλλογος θα συνεχίσεινα προσφέρει όπου και όπως χρειασθεί

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 5

Νεότερα δεδοmicroένα στηδιάγνωση και

αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 1

Βασίλης Τσιmicroιχόδηmicroος

Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (Σ∆1) είναι

microια microορφή διαβήτη που οφείλεται σε πλήρη (ή

σχεδόν πλήρη) έλλειψη ενδογενούς

παραγωγής ινσουλίνης λόγω της καταστροφής

των β κυττάρων του παγκρέατος Αν και η

παθογενετική βάση της νόσου δεν είναι

γνωστή microε ακρίβεια η επικρατέστερη θεωρία

γύρω από αυτή αποδίδει την καταστροφή των

β κυττάρων σε ανοσολογικό microηχανισmicroό που

πυροδοτείται από παράγοντες του

περιβάλλοντος και ευνοείται από το γενετικό

υπόστρωmicroα του ασθενούς Ο Σ∆1 είναι νόσος

της παιδικής (4-6 ετών) και πρώιmicroης εφηβικής

ηλικίας (10-14 ετών) αν και σηmicroεία

αυτοανοσίας microπορούν να βρεθούν στους

ασθενείς σε πολύ microικρότερη ηλικία Η

επίπτωσή του αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία

χρόνια σε παγκόσmicroια κλίmicroακα (ιδιαίτερα στα

microικρά παιδιά) για λόγους που δεν έχουν γίνει

πολύ καλά κατανοητοί Περιβαλλοντικοί

παράγοντες των οποίων η συνεισφορά στην

αύξηση της επίπτωσης του Σ∆1 microελετάται

εντατικά είναι η αύξηση του αριθmicroού των

παιδιών που γεννιούνται microε καισαρικές τοmicroές

αντί φυσιολογικού τοκετού οι εmicroβολιασmicroοί η

αύξηση της χρήσης αγελαδινού γάλακτος σε

βάρος του microητρικού θηλασmicroού η κατάχρηση

αντιβιοτικών κα

Αν και κλασσικά θεωρείται ότι ο Σ∆1

πρωτοεmicroφανίζεται microε θορυβώδη

συmicroπτωmicroατολογία (διαβητική κετοξέωση

βαρειά αφυδάτωση κτλ) αυτό αληθεύει στη

microειοψηφία των περιπτώσεων Συνήθως τα

παιδιά εmicroφανίζονται microε τα κλασσικά

συmicroπτώmicroατα του σακχαρώδους διαβήτη όπως

πολυουρία πολυδιψία απώλεια βάρους ήκαι

υστέρηση της ανάπτυξης Ωστόσο λόγω του

νεαρού της ηλικίας τα συmicroπτώmicroατα αυτά

microπορεί να διαλάθουν της προσοχής ορισmicroένες

φορές τα παιδιά φτάνουν στο γιατρό microε microη

ειδικά συmicroπτώmicroατα Τέλος σε ορισmicroένες

περιπτώσεις η διάγνωση της νόσου microπορεί να

γίνει σε εργαστηριακό έλεγχο πριν εmicroφανιστούν

κλινικά συmicroπτώmicroατα και σηmicroεία κάτι που

παρατηρείται συχνότερα σε παιδιά που έχουν

συγγενείς microε γνωστό ιστορικό Σ∆1 Τα

προηγούmicroενα χρόνια η εmicroφάνιση

συmicroπτωmicroάτων διαβήτη σε ένα παιδί ή έφηβο

ήταν σχεδόν συνώνυmicroη microε τη διάγνωση του

Σ∆1 Ωστόσο στις microέρες microας η παγκόσmicroια

επιδηmicroία της παχυσαρκίας έχει σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση των περιστατικών microε

σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (Σ∆2) σε αυτές

τις ηλικιακές οmicroάδες Αν και στις περισσότερες

6 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

περιπτώσεις η διάκριση microεταξύ των δύο τύπων

διαβήτη είναι εύκολη σε ορισmicroένες

περιπτώσεις microπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά

δυσχερής ή και αδύνατη Με βάση τα

παραπάνω η διαδικασία της διάγνωσης του

Σ∆1 περιλαmicroβάνει 2 βήmicroατα

Σε ένα πρώτο βήmicroα τίθεται η διάγνωση του

σακχαρώδους διαβήτη microε βάση τα κριτήρια της

ADA

Σάκχαρο νηστείας gt 126 mgdl ή

Σάκχαρο 2 ώρες microετά από του στόmicroατος

φόρτιση microε 75g γλυκόζης gt 200 mgdl ή

Τυχαία τιmicroή σακχάρου gt 200 mgdl

εφόσον ο ασθενής εmicroφανίζει τυπικά

συmicroπτώmicroατα (πολυουρία πολυδιψία

απώλεια βάρους) ή Γλυκοζυλιωmicroένη

αιmicroοσφαιρίνη (HbA1c) gt 64

Αν και το κριτήριο της γλυκοζυλιωmicroένης

αιmicroοσφαιρίνης προτείνεται από την ADA για τη

διάγνωση του διαβήτη στους ενήλικες η

διαγνωστική του αξία στα παιδιά δεν είναι πολύ

καλά microελετηmicroένη Τιmicroές HbA1c πάνω από

64 είναι διαγνωστικές διαβήτη ωστόσο

τιmicroές χαmicroηλότερες από αυτή δεν αποκλείουν τη

διάγνωση microε απόλυτο τρόπο

Το δεύτερο βήmicroα στη διάγνωση του Σ∆1 είναι

η διάκρισή του από τον διαβήτη τύπου 2 ή τις

άλλες σπανιότερες microορφές διαβήτη Στοιχεία

που microπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την

κατεύθυνση είναι

bull Η παρουσία στον ορό αυτοαντισωmicroάτων

έναντι συγκεκριmicroένων επιτόπων θεωρείται ότι

αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της διάγνωσης

του Σ∆1 Αυτά τα αντισώmicroατα microπορεί να

εξαφανιστούν λίγα χρόνια microετά τη διάγνωση

της νόσου Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό

ασθενών microε αυτοάνοσο διαβήτη που δεν έχουν

αντισώmicroατα καθώς και ένα ποσοστό ασθενών

microε θετικά αντισώmicroατα που έχουν

χαρακτηριστικά διαβήτη τύπου 2 Η ανεύρεση

αυτών των αυτοαντισωmicroάτων σε ασθενείς

microεγαλύτερους των 25 ετών είναι ενδεικτική της

διάγνωσης microιας microορφής διαβήτη που

ονοmicroάζεται LADA (latent autoimmune diabetes

in adults) Τέτοια αντισώmicroατα είναι antiGAD

antiICA antiIA2 antiZnT8 και τα αντισώmicroατα

έναντι της ινσουλίνης

bull Η πολύ χαmicroηλή τιmicroή C-πεπτιδίου microετά από

διέγερση microε γλυκαγόνη ή microετά από microικτό γεύmicroα

θεωρείται ενδεικτική πλήρους έλλειψης

ινσουλίνης και συνηγορεί υπέρ της διάγνωσης

του Σ∆1 Αυτές οι δοκιmicroασίες πρέπει να

γίνονται αφού πρώτα ρυθmicroιστεί το σάκχαρο

bull Ο σωmicroατότυπος του ασθενούς Κλασσικά

θεωρείται ότι οι ασθενείς microε Σ∆2 είναι

υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενώ οι ασθενείς microε

Σ∆1 λεπτοί Ωστόσο η αύξηση της επίπτωσης

της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξήσει το

ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών microε Σ∆1

Επιπρόσθετα η απώλεια βάρους λόγω της

καταβολικής φάσης που προηγείται της

διάγνωσης του διαβήτη πρέπει να λαmicroβάνεται

υπόψη όταν αξιολογείται ο σωmicroατότυπος του

ασθενούς

bull Το οικογενειακό ιστορικό το ποσοστό

ύπαρξης συγγενούς πρώτου βαθmicroού microε ίδιο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7

τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους

ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο

ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90

bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή

εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1

Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο

αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2

αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα

Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία

της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε

ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η

καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος

είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ

νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η

εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά

της στάδια που είχαν σαν στόχο την

τροποποίηση της λειτουργίας του

ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα

αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών

ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν

ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε

δυνατό να

αναπαραχθούν στους

ανθρώπους Ωστόσο

πρόσφατες microελέτες microε τη

χρήση ειδικών

ανοσοτροποποιητικών

τεχνικών έδειξαν ότι η

έγκαιρη παρέmicroβαση

στους ασθενείς microε

σχετικά πρόσφατη

έναρξη Σ∆1 microπορεί να

επιβραδύνει την απώλεια

της λειτουργικότητας των

β κυττάρων και να

οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής

παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις

περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή

ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για

να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από

την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες

έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης

των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των

υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση

αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό

microε αυξητικό παράγοντα των λευκών

αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση

του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος

teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική

διατήρηση της λειτουργικότητας των β

κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο

Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων

ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο

εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που

παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην

παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των

αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε

κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση

από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης

Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των

β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα

που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος

Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής

ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση

πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους

ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη

microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής

ν

8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί

κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο

η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων

νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε

οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν

αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού

β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό

παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές

συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα

αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος

η συγκέντρωση των από του στόmicroατος

χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι

microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης

διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω

βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων

Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση

εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες

πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων

νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας

ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν

σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του

παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται

ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των

νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά

κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία

για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και

αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να

τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική

αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια

θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την

αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της

microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη

συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα

νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για

τουλάχιστον 3 χρόνια

Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους

ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη

πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο

σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη

ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των

microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα

προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο

microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων

κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα

να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που

παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά

που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα

είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών

της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και

microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης

ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση

αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε

ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής

ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού

ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν

εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες

microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9

ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η

microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε

και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου

ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε

καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε

ανεπιθύmicroητες ενέργειες

∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που

στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1

απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα

κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης

θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση

ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή

των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών

επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς

έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον

πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης

ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα

χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε

κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες

και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους

ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και

αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης

(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να

διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς

εντολή του χρήστη σε καταστάσεις

υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό

ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε

microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον

κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών

ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας

Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας

στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και

περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων

βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές

και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας

δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των

βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη

microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ

σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και

φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες

βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή

αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους

επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι

τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη

αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine

(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε

σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως

νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις

τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις

ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την

κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η

εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη

υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε

σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που

χορηγούνται υποδόρια ωστόσο

microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο

γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά

Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση

γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια

των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα

φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το

γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1

microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις

ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας

Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1

είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα

των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η

σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν

προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ

παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών

σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης

παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του

σωmicroατικού

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10

Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 2

Στυλιανός Κ Τίγκας

Επίκουρος Καθηγητής

Ενδοκρινολογίας

Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο

Ιωαννίνων

Ενδοκρινολογική Κλινική και

∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ

Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη

είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης

που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης

στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που

εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία

υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το

πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη

σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο

από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια

στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο

συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται

συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε

την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το

10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του

Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των

microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων

αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των

microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η

microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της

συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά

επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η

microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από

τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό

σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα

επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής

υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα

υγείας

Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός

έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων

τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που

τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους

ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία

κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη

microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το

διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε

Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της

υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών

(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων

καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση

της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία

περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής

(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια

βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και

φαρmicroακευτική αγωγή

Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα

διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2

ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η

microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από

το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο

φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο

διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2

είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται

microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά

της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί

υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει

τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε

χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά

ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή

laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα

άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται

microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν

είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή

αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή

καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή

λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο

άλλης κατηγορίας

Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του

δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται

και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το

σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων

προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής

και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ

αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να

προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που

είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα

ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)

Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές

αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη

εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα

της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την

ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος

microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης

της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το

πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν

υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή

άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και

αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά

microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που

χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα

επιβραδύνοντας την απορρόφηση της

γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού

εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-

γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη

microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων

(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα

ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο

Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του

ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια

αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες

ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που

microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία

laquoφούσκωmicroαraquo)

Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε

να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι

θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν

κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του

οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα

φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι

αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες

ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της

οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η

κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση

καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι

εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν

αποσυρθεί από την αγορά λόγω

ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω

πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο

φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν

έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες

φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και

προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα

Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν

διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα

αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να

χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό

συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει

προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-

κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που

παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις

αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι

πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη

εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο

διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12

1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε

διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών

δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις

περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η

ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα

συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί

microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα

κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της

ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση

του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας

του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη

χρήση της

Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται

στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που

ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και

(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-

γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην

κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι

αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα

και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από

του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις

αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν

διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας

από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την

έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το

laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι

microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την

τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια

ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η

παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε

στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1

(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε

γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-

dependent insulinοtropic polypeptide

γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο

πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται

από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα

microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως

υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη

microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα

οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη

καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και

microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης

παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα

του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας

διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του

GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία

χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε

υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα

(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα

(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και

σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την

εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας

αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την

ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το

βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε

microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4

(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο

που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το

GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που

αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς

DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του

GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή

παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη

διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται

από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο

φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1

είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-

4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν

προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη

επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι

συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των

φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι

από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία

έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες

περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1

και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να

σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

2 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 3

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΠΕΝ∆Ι

Εξαmicroηνιαία Περιοδική Έκδοση της

Πανηπειρωτικής Ένωσης για το Νεανικό

∆ιαβήτη (ΠΕΝ∆Ι )

ISSN-1108-2917

Αρ Κωδικού 2537

∆ηmicroητρίου Χατζή 63 454 45 ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Ιδιοκτήτης

ΠΕΝ∆Ι

∆ηmicro Χατζή 63 45445

ΙΩΑΝΝΙΝΑ Τηλ 2651073634

Εκδότης - ∆ιευθυντής

Ε ΚΕΧΑΓΙΑΣ

enosidiavitigmailcom

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Αθανασίου Σπύρος Ζησίδης Νικόλαος

Κεχαγιάς Επαmicroεινώνδας

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Zαφείρης Στέφανος Βόγκλης Απόστολος

Μήνυmicroα Προέδρου 4

Νεότερα δεδοmicroένα στη διάγνωση και αντιmicroετώπιση του Σακχαρώδη

∆ιαβήτη Τύπου 1 5

Νεότερα φάρmicroακα για την αντιmicroετώπιση του Σακχαρώδη ∆ιαβήτη

Τύπου 2 10

Οι γιατροί δεν επιτρέπεται να δείχνουν αδυναmicroία 14

Απλά βήmicroατα για να βελτιώσουmicroε τη ζωή microας 16

Εκδήλωση για την Παγκόσmicroια Μέρα ∆ιαβήτη 21

Σεξουαλική ζωή στα άτοmicroα microε ∆ιαβήτη 22

Οι Στατίνες microπορούν να αυξήσουν σε microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση ∆ιαβήτη 23

Έξυπνο έmicroπλαστρο αντικαθιστά τις ενέσεις για το διαβήτη 26

Είναι οι διαβητικοί πιο ευάλωτοι στις λοιmicroώξεις 27

Βιταmicroίνες Μέταλλα και Ιχνοστοιχεία σε ανθρώπους microε Σακχαρώδη

∆ιαβήτη 29

∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΠρόεδρος

ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝ∆ΑΣ

Αντιπρόεδρος

------------

Ταmicroίας

ΖΙΩΓΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Γραmicromicroατέας

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΙΚΗ

Μέλη

ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΠΥΡΟΣ

ΖΗΣΙ∆ΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΖΩΗΣ ΠΕΤΡΟΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΟι συνελεύσεις του ∆ιοικητικού Συmicroβουλίουπραγmicroατοποιούνται κάθε πρώτη ∆ευτέρα κάθε microήνα σταγραφεία του Συλλόγου ∆ηmicroητρίου Χατζή 63 στουςΑmicroπελόκηπους Ιωαννίνων

Τα microέλη του συλλόγου είναι ευπρόσδεκτα ναπαρακολουθούν τις συνεδριάσεις Για την ακριβή ώραπαρακαλείσθε να επικοινωνείτε microε τη γραmicromicroατεία

Σας περιmicroένουmicroε

4 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ

Αγαπητά microέλη και φίλοι

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο εύχεται σε εσάς και στις οικογένειές σαςΥγεία Αγάπη Ελπίδα και ∆ηmicroιουργικότητα για το 2016Ευχόmicroαστε η Νέα Χρονιά να είναι πιο δηmicroιουργική σχετικά microε τις δραστηριότητες τουΣυλλόγου αλλά και περισσότερο δραστήρια η συmicromicroετοχή microας

Όπως κάθε άνθρωπος οφείλει να κάνει απολογισmicroό πεπραγmicroένων για τη χρονιά πουπέρασε έτσι και εmicroείς θεωρούmicroε υποχρέωσή microας να σας ενηmicroερώσουmicroε για τιςδραστηριότητες microας

1 Προσπαθήσαmicroε να αναβαθmicroίσουmicroε το περιοδικό microας από άποψη ύλης και θεmicroάτωνΕσείς θα κρίνετε αν πέτυχαmicroε Εmicroείς χρειαζόmicroαστε την άποψή σας ώστε να έχουmicroεκαλύτερα αποτελέσmicroατα

2 ∆ιοργανώσαmicroε δύο εκδηλώσεις Η microια ψυχαγωγικού χαρακτήρα και η δεύτερη για τηνπαγκόσmicroια ηmicroέρα του διαβήτη Είmicroαστε ευχαριστηmicroένοι γιατί και οι δύο είχαν microεγάληεπιτυχία Αυτό δείχνει ότι ο σύλλογος microας έχει πραγmicroατική επαφή microε τα microέλη του

3 Με την συmicroπαράσταση της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων microεταφερθήκαmicroε σε νέαγραφεία και τα πάγια έξοδα του συλλόγου microειώθηκαν

4 Κατορθώσαmicroε να έχουmicroε microια οικονοmicroικότερη διαχείριση των εξόδων

5 Προβληmicroατιστήκαmicroε πολύ για δραστηριότητες οι οποίες θα φέρουν τα νέα παιδιάκοντά στο σύλλογο

Η ψυχή του συλλόγου είσθε εσείς Με τη συmicroπαράστασή σας ο σύλλογος θα συνεχίσεινα προσφέρει όπου και όπως χρειασθεί

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 5

Νεότερα δεδοmicroένα στηδιάγνωση και

αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 1

Βασίλης Τσιmicroιχόδηmicroος

Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (Σ∆1) είναι

microια microορφή διαβήτη που οφείλεται σε πλήρη (ή

σχεδόν πλήρη) έλλειψη ενδογενούς

παραγωγής ινσουλίνης λόγω της καταστροφής

των β κυττάρων του παγκρέατος Αν και η

παθογενετική βάση της νόσου δεν είναι

γνωστή microε ακρίβεια η επικρατέστερη θεωρία

γύρω από αυτή αποδίδει την καταστροφή των

β κυττάρων σε ανοσολογικό microηχανισmicroό που

πυροδοτείται από παράγοντες του

περιβάλλοντος και ευνοείται από το γενετικό

υπόστρωmicroα του ασθενούς Ο Σ∆1 είναι νόσος

της παιδικής (4-6 ετών) και πρώιmicroης εφηβικής

ηλικίας (10-14 ετών) αν και σηmicroεία

αυτοανοσίας microπορούν να βρεθούν στους

ασθενείς σε πολύ microικρότερη ηλικία Η

επίπτωσή του αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία

χρόνια σε παγκόσmicroια κλίmicroακα (ιδιαίτερα στα

microικρά παιδιά) για λόγους που δεν έχουν γίνει

πολύ καλά κατανοητοί Περιβαλλοντικοί

παράγοντες των οποίων η συνεισφορά στην

αύξηση της επίπτωσης του Σ∆1 microελετάται

εντατικά είναι η αύξηση του αριθmicroού των

παιδιών που γεννιούνται microε καισαρικές τοmicroές

αντί φυσιολογικού τοκετού οι εmicroβολιασmicroοί η

αύξηση της χρήσης αγελαδινού γάλακτος σε

βάρος του microητρικού θηλασmicroού η κατάχρηση

αντιβιοτικών κα

Αν και κλασσικά θεωρείται ότι ο Σ∆1

πρωτοεmicroφανίζεται microε θορυβώδη

συmicroπτωmicroατολογία (διαβητική κετοξέωση

βαρειά αφυδάτωση κτλ) αυτό αληθεύει στη

microειοψηφία των περιπτώσεων Συνήθως τα

παιδιά εmicroφανίζονται microε τα κλασσικά

συmicroπτώmicroατα του σακχαρώδους διαβήτη όπως

πολυουρία πολυδιψία απώλεια βάρους ήκαι

υστέρηση της ανάπτυξης Ωστόσο λόγω του

νεαρού της ηλικίας τα συmicroπτώmicroατα αυτά

microπορεί να διαλάθουν της προσοχής ορισmicroένες

φορές τα παιδιά φτάνουν στο γιατρό microε microη

ειδικά συmicroπτώmicroατα Τέλος σε ορισmicroένες

περιπτώσεις η διάγνωση της νόσου microπορεί να

γίνει σε εργαστηριακό έλεγχο πριν εmicroφανιστούν

κλινικά συmicroπτώmicroατα και σηmicroεία κάτι που

παρατηρείται συχνότερα σε παιδιά που έχουν

συγγενείς microε γνωστό ιστορικό Σ∆1 Τα

προηγούmicroενα χρόνια η εmicroφάνιση

συmicroπτωmicroάτων διαβήτη σε ένα παιδί ή έφηβο

ήταν σχεδόν συνώνυmicroη microε τη διάγνωση του

Σ∆1 Ωστόσο στις microέρες microας η παγκόσmicroια

επιδηmicroία της παχυσαρκίας έχει σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση των περιστατικών microε

σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (Σ∆2) σε αυτές

τις ηλικιακές οmicroάδες Αν και στις περισσότερες

6 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

περιπτώσεις η διάκριση microεταξύ των δύο τύπων

διαβήτη είναι εύκολη σε ορισmicroένες

περιπτώσεις microπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά

δυσχερής ή και αδύνατη Με βάση τα

παραπάνω η διαδικασία της διάγνωσης του

Σ∆1 περιλαmicroβάνει 2 βήmicroατα

Σε ένα πρώτο βήmicroα τίθεται η διάγνωση του

σακχαρώδους διαβήτη microε βάση τα κριτήρια της

ADA

Σάκχαρο νηστείας gt 126 mgdl ή

Σάκχαρο 2 ώρες microετά από του στόmicroατος

φόρτιση microε 75g γλυκόζης gt 200 mgdl ή

Τυχαία τιmicroή σακχάρου gt 200 mgdl

εφόσον ο ασθενής εmicroφανίζει τυπικά

συmicroπτώmicroατα (πολυουρία πολυδιψία

απώλεια βάρους) ή Γλυκοζυλιωmicroένη

αιmicroοσφαιρίνη (HbA1c) gt 64

Αν και το κριτήριο της γλυκοζυλιωmicroένης

αιmicroοσφαιρίνης προτείνεται από την ADA για τη

διάγνωση του διαβήτη στους ενήλικες η

διαγνωστική του αξία στα παιδιά δεν είναι πολύ

καλά microελετηmicroένη Τιmicroές HbA1c πάνω από

64 είναι διαγνωστικές διαβήτη ωστόσο

τιmicroές χαmicroηλότερες από αυτή δεν αποκλείουν τη

διάγνωση microε απόλυτο τρόπο

Το δεύτερο βήmicroα στη διάγνωση του Σ∆1 είναι

η διάκρισή του από τον διαβήτη τύπου 2 ή τις

άλλες σπανιότερες microορφές διαβήτη Στοιχεία

που microπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την

κατεύθυνση είναι

bull Η παρουσία στον ορό αυτοαντισωmicroάτων

έναντι συγκεκριmicroένων επιτόπων θεωρείται ότι

αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της διάγνωσης

του Σ∆1 Αυτά τα αντισώmicroατα microπορεί να

εξαφανιστούν λίγα χρόνια microετά τη διάγνωση

της νόσου Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό

ασθενών microε αυτοάνοσο διαβήτη που δεν έχουν

αντισώmicroατα καθώς και ένα ποσοστό ασθενών

microε θετικά αντισώmicroατα που έχουν

χαρακτηριστικά διαβήτη τύπου 2 Η ανεύρεση

αυτών των αυτοαντισωmicroάτων σε ασθενείς

microεγαλύτερους των 25 ετών είναι ενδεικτική της

διάγνωσης microιας microορφής διαβήτη που

ονοmicroάζεται LADA (latent autoimmune diabetes

in adults) Τέτοια αντισώmicroατα είναι antiGAD

antiICA antiIA2 antiZnT8 και τα αντισώmicroατα

έναντι της ινσουλίνης

bull Η πολύ χαmicroηλή τιmicroή C-πεπτιδίου microετά από

διέγερση microε γλυκαγόνη ή microετά από microικτό γεύmicroα

θεωρείται ενδεικτική πλήρους έλλειψης

ινσουλίνης και συνηγορεί υπέρ της διάγνωσης

του Σ∆1 Αυτές οι δοκιmicroασίες πρέπει να

γίνονται αφού πρώτα ρυθmicroιστεί το σάκχαρο

bull Ο σωmicroατότυπος του ασθενούς Κλασσικά

θεωρείται ότι οι ασθενείς microε Σ∆2 είναι

υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενώ οι ασθενείς microε

Σ∆1 λεπτοί Ωστόσο η αύξηση της επίπτωσης

της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξήσει το

ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών microε Σ∆1

Επιπρόσθετα η απώλεια βάρους λόγω της

καταβολικής φάσης που προηγείται της

διάγνωσης του διαβήτη πρέπει να λαmicroβάνεται

υπόψη όταν αξιολογείται ο σωmicroατότυπος του

ασθενούς

bull Το οικογενειακό ιστορικό το ποσοστό

ύπαρξης συγγενούς πρώτου βαθmicroού microε ίδιο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7

τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους

ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο

ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90

bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή

εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1

Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο

αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2

αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα

Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία

της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε

ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η

καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος

είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ

νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η

εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά

της στάδια που είχαν σαν στόχο την

τροποποίηση της λειτουργίας του

ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα

αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών

ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν

ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε

δυνατό να

αναπαραχθούν στους

ανθρώπους Ωστόσο

πρόσφατες microελέτες microε τη

χρήση ειδικών

ανοσοτροποποιητικών

τεχνικών έδειξαν ότι η

έγκαιρη παρέmicroβαση

στους ασθενείς microε

σχετικά πρόσφατη

έναρξη Σ∆1 microπορεί να

επιβραδύνει την απώλεια

της λειτουργικότητας των

β κυττάρων και να

οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής

παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις

περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή

ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για

να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από

την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες

έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης

των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των

υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση

αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό

microε αυξητικό παράγοντα των λευκών

αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση

του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος

teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική

διατήρηση της λειτουργικότητας των β

κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο

Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων

ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο

εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που

παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην

παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των

αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε

κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση

από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης

Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των

β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα

που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος

Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής

ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση

πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους

ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη

microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής

ν

8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί

κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο

η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων

νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε

οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν

αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού

β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό

παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές

συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα

αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος

η συγκέντρωση των από του στόmicroατος

χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι

microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης

διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω

βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων

Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση

εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες

πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων

νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας

ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν

σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του

παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται

ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των

νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά

κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία

για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και

αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να

τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική

αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια

θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την

αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της

microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη

συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα

νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για

τουλάχιστον 3 χρόνια

Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους

ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη

πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο

σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη

ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των

microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα

προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο

microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων

κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα

να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που

παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά

που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα

είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών

της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και

microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης

ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση

αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε

ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής

ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού

ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν

εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες

microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9

ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η

microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε

και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου

ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε

καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε

ανεπιθύmicroητες ενέργειες

∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που

στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1

απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα

κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης

θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση

ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή

των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών

επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς

έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον

πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης

ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα

χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε

κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες

και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους

ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και

αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης

(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να

διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς

εντολή του χρήστη σε καταστάσεις

υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό

ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε

microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον

κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών

ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας

Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας

στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και

περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων

βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές

και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας

δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των

βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη

microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ

σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και

φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες

βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή

αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους

επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι

τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη

αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine

(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε

σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως

νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις

τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις

ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την

κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η

εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη

υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε

σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που

χορηγούνται υποδόρια ωστόσο

microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο

γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά

Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση

γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια

των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα

φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το

γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1

microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις

ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας

Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1

είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα

των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η

σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν

προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ

παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών

σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης

παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του

σωmicroατικού

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10

Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 2

Στυλιανός Κ Τίγκας

Επίκουρος Καθηγητής

Ενδοκρινολογίας

Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο

Ιωαννίνων

Ενδοκρινολογική Κλινική και

∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ

Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη

είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης

που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης

στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που

εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία

υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το

πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη

σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο

από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια

στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο

συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται

συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε

την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το

10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του

Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των

microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων

αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των

microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η

microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της

συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά

επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η

microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από

τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό

σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα

επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής

υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα

υγείας

Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός

έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων

τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που

τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους

ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία

κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη

microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το

διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε

Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της

υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών

(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων

καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση

της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία

περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής

(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια

βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και

φαρmicroακευτική αγωγή

Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα

διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2

ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η

microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από

το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο

φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο

διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2

είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται

microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά

της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί

υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει

τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε

χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά

ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή

laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα

άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται

microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν

είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή

αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή

καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή

λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο

άλλης κατηγορίας

Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του

δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται

και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το

σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων

προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής

και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ

αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να

προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που

είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα

ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)

Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές

αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη

εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα

της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την

ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος

microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης

της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το

πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν

υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή

άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και

αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά

microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που

χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα

επιβραδύνοντας την απορρόφηση της

γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού

εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-

γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη

microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων

(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα

ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο

Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του

ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια

αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες

ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που

microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία

laquoφούσκωmicroαraquo)

Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε

να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι

θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν

κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του

οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα

φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι

αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες

ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της

οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η

κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση

καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι

εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν

αποσυρθεί από την αγορά λόγω

ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω

πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο

φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν

έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες

φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και

προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα

Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν

διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα

αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να

χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό

συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει

προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-

κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που

παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις

αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι

πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη

εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο

διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12

1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε

διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών

δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις

περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η

ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα

συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί

microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα

κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της

ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση

του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας

του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη

χρήση της

Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται

στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που

ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και

(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-

γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην

κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι

αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα

και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από

του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις

αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν

διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας

από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την

έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το

laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι

microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την

τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια

ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η

παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε

στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1

(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε

γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-

dependent insulinοtropic polypeptide

γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο

πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται

από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα

microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως

υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη

microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα

οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη

καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και

microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης

παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα

του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας

διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του

GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία

χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε

υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα

(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα

(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και

σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την

εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας

αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την

ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το

βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε

microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4

(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο

που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το

GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που

αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς

DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του

GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή

παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη

διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται

από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο

φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1

είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-

4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν

προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη

επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι

συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των

φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι

από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία

έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες

περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1

και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να

σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 3

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΠΕΝ∆Ι

Εξαmicroηνιαία Περιοδική Έκδοση της

Πανηπειρωτικής Ένωσης για το Νεανικό

∆ιαβήτη (ΠΕΝ∆Ι )

ISSN-1108-2917

Αρ Κωδικού 2537

∆ηmicroητρίου Χατζή 63 454 45 ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Ιδιοκτήτης

ΠΕΝ∆Ι

∆ηmicro Χατζή 63 45445

ΙΩΑΝΝΙΝΑ Τηλ 2651073634

Εκδότης - ∆ιευθυντής

Ε ΚΕΧΑΓΙΑΣ

enosidiavitigmailcom

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Αθανασίου Σπύρος Ζησίδης Νικόλαος

Κεχαγιάς Επαmicroεινώνδας

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Zαφείρης Στέφανος Βόγκλης Απόστολος

Μήνυmicroα Προέδρου 4

Νεότερα δεδοmicroένα στη διάγνωση και αντιmicroετώπιση του Σακχαρώδη

∆ιαβήτη Τύπου 1 5

Νεότερα φάρmicroακα για την αντιmicroετώπιση του Σακχαρώδη ∆ιαβήτη

Τύπου 2 10

Οι γιατροί δεν επιτρέπεται να δείχνουν αδυναmicroία 14

Απλά βήmicroατα για να βελτιώσουmicroε τη ζωή microας 16

Εκδήλωση για την Παγκόσmicroια Μέρα ∆ιαβήτη 21

Σεξουαλική ζωή στα άτοmicroα microε ∆ιαβήτη 22

Οι Στατίνες microπορούν να αυξήσουν σε microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση ∆ιαβήτη 23

Έξυπνο έmicroπλαστρο αντικαθιστά τις ενέσεις για το διαβήτη 26

Είναι οι διαβητικοί πιο ευάλωτοι στις λοιmicroώξεις 27

Βιταmicroίνες Μέταλλα και Ιχνοστοιχεία σε ανθρώπους microε Σακχαρώδη

∆ιαβήτη 29

∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΠρόεδρος

ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝ∆ΑΣ

Αντιπρόεδρος

------------

Ταmicroίας

ΖΙΩΓΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Γραmicromicroατέας

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΙΚΗ

Μέλη

ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΠΥΡΟΣ

ΖΗΣΙ∆ΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΖΩΗΣ ΠΕΤΡΟΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΟι συνελεύσεις του ∆ιοικητικού Συmicroβουλίουπραγmicroατοποιούνται κάθε πρώτη ∆ευτέρα κάθε microήνα σταγραφεία του Συλλόγου ∆ηmicroητρίου Χατζή 63 στουςΑmicroπελόκηπους Ιωαννίνων

Τα microέλη του συλλόγου είναι ευπρόσδεκτα ναπαρακολουθούν τις συνεδριάσεις Για την ακριβή ώραπαρακαλείσθε να επικοινωνείτε microε τη γραmicromicroατεία

Σας περιmicroένουmicroε

4 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ

Αγαπητά microέλη και φίλοι

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο εύχεται σε εσάς και στις οικογένειές σαςΥγεία Αγάπη Ελπίδα και ∆ηmicroιουργικότητα για το 2016Ευχόmicroαστε η Νέα Χρονιά να είναι πιο δηmicroιουργική σχετικά microε τις δραστηριότητες τουΣυλλόγου αλλά και περισσότερο δραστήρια η συmicromicroετοχή microας

Όπως κάθε άνθρωπος οφείλει να κάνει απολογισmicroό πεπραγmicroένων για τη χρονιά πουπέρασε έτσι και εmicroείς θεωρούmicroε υποχρέωσή microας να σας ενηmicroερώσουmicroε για τιςδραστηριότητες microας

1 Προσπαθήσαmicroε να αναβαθmicroίσουmicroε το περιοδικό microας από άποψη ύλης και θεmicroάτωνΕσείς θα κρίνετε αν πέτυχαmicroε Εmicroείς χρειαζόmicroαστε την άποψή σας ώστε να έχουmicroεκαλύτερα αποτελέσmicroατα

2 ∆ιοργανώσαmicroε δύο εκδηλώσεις Η microια ψυχαγωγικού χαρακτήρα και η δεύτερη για τηνπαγκόσmicroια ηmicroέρα του διαβήτη Είmicroαστε ευχαριστηmicroένοι γιατί και οι δύο είχαν microεγάληεπιτυχία Αυτό δείχνει ότι ο σύλλογος microας έχει πραγmicroατική επαφή microε τα microέλη του

3 Με την συmicroπαράσταση της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων microεταφερθήκαmicroε σε νέαγραφεία και τα πάγια έξοδα του συλλόγου microειώθηκαν

4 Κατορθώσαmicroε να έχουmicroε microια οικονοmicroικότερη διαχείριση των εξόδων

5 Προβληmicroατιστήκαmicroε πολύ για δραστηριότητες οι οποίες θα φέρουν τα νέα παιδιάκοντά στο σύλλογο

Η ψυχή του συλλόγου είσθε εσείς Με τη συmicroπαράστασή σας ο σύλλογος θα συνεχίσεινα προσφέρει όπου και όπως χρειασθεί

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 5

Νεότερα δεδοmicroένα στηδιάγνωση και

αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 1

Βασίλης Τσιmicroιχόδηmicroος

Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (Σ∆1) είναι

microια microορφή διαβήτη που οφείλεται σε πλήρη (ή

σχεδόν πλήρη) έλλειψη ενδογενούς

παραγωγής ινσουλίνης λόγω της καταστροφής

των β κυττάρων του παγκρέατος Αν και η

παθογενετική βάση της νόσου δεν είναι

γνωστή microε ακρίβεια η επικρατέστερη θεωρία

γύρω από αυτή αποδίδει την καταστροφή των

β κυττάρων σε ανοσολογικό microηχανισmicroό που

πυροδοτείται από παράγοντες του

περιβάλλοντος και ευνοείται από το γενετικό

υπόστρωmicroα του ασθενούς Ο Σ∆1 είναι νόσος

της παιδικής (4-6 ετών) και πρώιmicroης εφηβικής

ηλικίας (10-14 ετών) αν και σηmicroεία

αυτοανοσίας microπορούν να βρεθούν στους

ασθενείς σε πολύ microικρότερη ηλικία Η

επίπτωσή του αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία

χρόνια σε παγκόσmicroια κλίmicroακα (ιδιαίτερα στα

microικρά παιδιά) για λόγους που δεν έχουν γίνει

πολύ καλά κατανοητοί Περιβαλλοντικοί

παράγοντες των οποίων η συνεισφορά στην

αύξηση της επίπτωσης του Σ∆1 microελετάται

εντατικά είναι η αύξηση του αριθmicroού των

παιδιών που γεννιούνται microε καισαρικές τοmicroές

αντί φυσιολογικού τοκετού οι εmicroβολιασmicroοί η

αύξηση της χρήσης αγελαδινού γάλακτος σε

βάρος του microητρικού θηλασmicroού η κατάχρηση

αντιβιοτικών κα

Αν και κλασσικά θεωρείται ότι ο Σ∆1

πρωτοεmicroφανίζεται microε θορυβώδη

συmicroπτωmicroατολογία (διαβητική κετοξέωση

βαρειά αφυδάτωση κτλ) αυτό αληθεύει στη

microειοψηφία των περιπτώσεων Συνήθως τα

παιδιά εmicroφανίζονται microε τα κλασσικά

συmicroπτώmicroατα του σακχαρώδους διαβήτη όπως

πολυουρία πολυδιψία απώλεια βάρους ήκαι

υστέρηση της ανάπτυξης Ωστόσο λόγω του

νεαρού της ηλικίας τα συmicroπτώmicroατα αυτά

microπορεί να διαλάθουν της προσοχής ορισmicroένες

φορές τα παιδιά φτάνουν στο γιατρό microε microη

ειδικά συmicroπτώmicroατα Τέλος σε ορισmicroένες

περιπτώσεις η διάγνωση της νόσου microπορεί να

γίνει σε εργαστηριακό έλεγχο πριν εmicroφανιστούν

κλινικά συmicroπτώmicroατα και σηmicroεία κάτι που

παρατηρείται συχνότερα σε παιδιά που έχουν

συγγενείς microε γνωστό ιστορικό Σ∆1 Τα

προηγούmicroενα χρόνια η εmicroφάνιση

συmicroπτωmicroάτων διαβήτη σε ένα παιδί ή έφηβο

ήταν σχεδόν συνώνυmicroη microε τη διάγνωση του

Σ∆1 Ωστόσο στις microέρες microας η παγκόσmicroια

επιδηmicroία της παχυσαρκίας έχει σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση των περιστατικών microε

σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (Σ∆2) σε αυτές

τις ηλικιακές οmicroάδες Αν και στις περισσότερες

6 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

περιπτώσεις η διάκριση microεταξύ των δύο τύπων

διαβήτη είναι εύκολη σε ορισmicroένες

περιπτώσεις microπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά

δυσχερής ή και αδύνατη Με βάση τα

παραπάνω η διαδικασία της διάγνωσης του

Σ∆1 περιλαmicroβάνει 2 βήmicroατα

Σε ένα πρώτο βήmicroα τίθεται η διάγνωση του

σακχαρώδους διαβήτη microε βάση τα κριτήρια της

ADA

Σάκχαρο νηστείας gt 126 mgdl ή

Σάκχαρο 2 ώρες microετά από του στόmicroατος

φόρτιση microε 75g γλυκόζης gt 200 mgdl ή

Τυχαία τιmicroή σακχάρου gt 200 mgdl

εφόσον ο ασθενής εmicroφανίζει τυπικά

συmicroπτώmicroατα (πολυουρία πολυδιψία

απώλεια βάρους) ή Γλυκοζυλιωmicroένη

αιmicroοσφαιρίνη (HbA1c) gt 64

Αν και το κριτήριο της γλυκοζυλιωmicroένης

αιmicroοσφαιρίνης προτείνεται από την ADA για τη

διάγνωση του διαβήτη στους ενήλικες η

διαγνωστική του αξία στα παιδιά δεν είναι πολύ

καλά microελετηmicroένη Τιmicroές HbA1c πάνω από

64 είναι διαγνωστικές διαβήτη ωστόσο

τιmicroές χαmicroηλότερες από αυτή δεν αποκλείουν τη

διάγνωση microε απόλυτο τρόπο

Το δεύτερο βήmicroα στη διάγνωση του Σ∆1 είναι

η διάκρισή του από τον διαβήτη τύπου 2 ή τις

άλλες σπανιότερες microορφές διαβήτη Στοιχεία

που microπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την

κατεύθυνση είναι

bull Η παρουσία στον ορό αυτοαντισωmicroάτων

έναντι συγκεκριmicroένων επιτόπων θεωρείται ότι

αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της διάγνωσης

του Σ∆1 Αυτά τα αντισώmicroατα microπορεί να

εξαφανιστούν λίγα χρόνια microετά τη διάγνωση

της νόσου Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό

ασθενών microε αυτοάνοσο διαβήτη που δεν έχουν

αντισώmicroατα καθώς και ένα ποσοστό ασθενών

microε θετικά αντισώmicroατα που έχουν

χαρακτηριστικά διαβήτη τύπου 2 Η ανεύρεση

αυτών των αυτοαντισωmicroάτων σε ασθενείς

microεγαλύτερους των 25 ετών είναι ενδεικτική της

διάγνωσης microιας microορφής διαβήτη που

ονοmicroάζεται LADA (latent autoimmune diabetes

in adults) Τέτοια αντισώmicroατα είναι antiGAD

antiICA antiIA2 antiZnT8 και τα αντισώmicroατα

έναντι της ινσουλίνης

bull Η πολύ χαmicroηλή τιmicroή C-πεπτιδίου microετά από

διέγερση microε γλυκαγόνη ή microετά από microικτό γεύmicroα

θεωρείται ενδεικτική πλήρους έλλειψης

ινσουλίνης και συνηγορεί υπέρ της διάγνωσης

του Σ∆1 Αυτές οι δοκιmicroασίες πρέπει να

γίνονται αφού πρώτα ρυθmicroιστεί το σάκχαρο

bull Ο σωmicroατότυπος του ασθενούς Κλασσικά

θεωρείται ότι οι ασθενείς microε Σ∆2 είναι

υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενώ οι ασθενείς microε

Σ∆1 λεπτοί Ωστόσο η αύξηση της επίπτωσης

της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξήσει το

ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών microε Σ∆1

Επιπρόσθετα η απώλεια βάρους λόγω της

καταβολικής φάσης που προηγείται της

διάγνωσης του διαβήτη πρέπει να λαmicroβάνεται

υπόψη όταν αξιολογείται ο σωmicroατότυπος του

ασθενούς

bull Το οικογενειακό ιστορικό το ποσοστό

ύπαρξης συγγενούς πρώτου βαθmicroού microε ίδιο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7

τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους

ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο

ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90

bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή

εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1

Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο

αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2

αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα

Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία

της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε

ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η

καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος

είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ

νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η

εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά

της στάδια που είχαν σαν στόχο την

τροποποίηση της λειτουργίας του

ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα

αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών

ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν

ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε

δυνατό να

αναπαραχθούν στους

ανθρώπους Ωστόσο

πρόσφατες microελέτες microε τη

χρήση ειδικών

ανοσοτροποποιητικών

τεχνικών έδειξαν ότι η

έγκαιρη παρέmicroβαση

στους ασθενείς microε

σχετικά πρόσφατη

έναρξη Σ∆1 microπορεί να

επιβραδύνει την απώλεια

της λειτουργικότητας των

β κυττάρων και να

οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής

παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις

περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή

ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για

να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από

την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες

έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης

των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των

υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση

αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό

microε αυξητικό παράγοντα των λευκών

αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση

του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος

teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική

διατήρηση της λειτουργικότητας των β

κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο

Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων

ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο

εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που

παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην

παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των

αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε

κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση

από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης

Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των

β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα

που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος

Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής

ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση

πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους

ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη

microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής

ν

8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί

κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο

η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων

νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε

οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν

αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού

β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό

παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές

συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα

αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος

η συγκέντρωση των από του στόmicroατος

χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι

microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης

διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω

βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων

Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση

εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες

πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων

νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας

ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν

σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του

παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται

ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των

νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά

κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία

για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και

αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να

τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική

αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια

θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την

αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της

microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη

συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα

νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για

τουλάχιστον 3 χρόνια

Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους

ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη

πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο

σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη

ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των

microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα

προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο

microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων

κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα

να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που

παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά

που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα

είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών

της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και

microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης

ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση

αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε

ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής

ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού

ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν

εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες

microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9

ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η

microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε

και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου

ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε

καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε

ανεπιθύmicroητες ενέργειες

∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που

στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1

απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα

κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης

θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση

ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή

των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών

επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς

έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον

πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης

ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα

χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε

κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες

και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους

ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και

αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης

(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να

διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς

εντολή του χρήστη σε καταστάσεις

υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό

ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε

microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον

κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών

ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας

Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας

στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και

περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων

βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές

και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας

δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των

βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη

microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ

σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και

φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες

βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή

αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους

επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι

τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη

αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine

(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε

σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως

νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις

τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις

ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την

κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η

εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη

υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε

σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που

χορηγούνται υποδόρια ωστόσο

microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο

γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά

Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση

γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια

των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα

φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το

γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1

microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις

ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας

Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1

είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα

των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η

σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν

προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ

παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών

σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης

παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του

σωmicroατικού

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10

Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 2

Στυλιανός Κ Τίγκας

Επίκουρος Καθηγητής

Ενδοκρινολογίας

Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο

Ιωαννίνων

Ενδοκρινολογική Κλινική και

∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ

Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη

είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης

που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης

στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που

εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία

υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το

πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη

σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο

από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια

στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο

συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται

συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε

την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το

10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του

Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των

microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων

αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των

microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η

microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της

συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά

επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η

microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από

τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό

σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα

επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής

υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα

υγείας

Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός

έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων

τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που

τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους

ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία

κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη

microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το

διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε

Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της

υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών

(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων

καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση

της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία

περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής

(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια

βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και

φαρmicroακευτική αγωγή

Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα

διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2

ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η

microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από

το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο

φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο

διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2

είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται

microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά

της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί

υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει

τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε

χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά

ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή

laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα

άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται

microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν

είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή

αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή

καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή

λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο

άλλης κατηγορίας

Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του

δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται

και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το

σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων

προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής

και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ

αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να

προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που

είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα

ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)

Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές

αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη

εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα

της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την

ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος

microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης

της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το

πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν

υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή

άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και

αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά

microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που

χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα

επιβραδύνοντας την απορρόφηση της

γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού

εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-

γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη

microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων

(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα

ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο

Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του

ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια

αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες

ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που

microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία

laquoφούσκωmicroαraquo)

Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε

να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι

θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν

κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του

οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα

φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι

αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες

ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της

οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η

κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση

καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι

εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν

αποσυρθεί από την αγορά λόγω

ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω

πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο

φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν

έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες

φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και

προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα

Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν

διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα

αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να

χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό

συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει

προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-

κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που

παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις

αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι

πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη

εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο

διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12

1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε

διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών

δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις

περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η

ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα

συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί

microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα

κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της

ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση

του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας

του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη

χρήση της

Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται

στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που

ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και

(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-

γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην

κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι

αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα

και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από

του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις

αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν

διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας

από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την

έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το

laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι

microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την

τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια

ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η

παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε

στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1

(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε

γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-

dependent insulinοtropic polypeptide

γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο

πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται

από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα

microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως

υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη

microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα

οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη

καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και

microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης

παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα

του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας

διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του

GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία

χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε

υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα

(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα

(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και

σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την

εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας

αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την

ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το

βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε

microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4

(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο

που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το

GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που

αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς

DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του

GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή

παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη

διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται

από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο

φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1

είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-

4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν

προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη

επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι

συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των

φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι

από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία

έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες

περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1

και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να

σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

4 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ

Αγαπητά microέλη και φίλοι

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο εύχεται σε εσάς και στις οικογένειές σαςΥγεία Αγάπη Ελπίδα και ∆ηmicroιουργικότητα για το 2016Ευχόmicroαστε η Νέα Χρονιά να είναι πιο δηmicroιουργική σχετικά microε τις δραστηριότητες τουΣυλλόγου αλλά και περισσότερο δραστήρια η συmicromicroετοχή microας

Όπως κάθε άνθρωπος οφείλει να κάνει απολογισmicroό πεπραγmicroένων για τη χρονιά πουπέρασε έτσι και εmicroείς θεωρούmicroε υποχρέωσή microας να σας ενηmicroερώσουmicroε για τιςδραστηριότητες microας

1 Προσπαθήσαmicroε να αναβαθmicroίσουmicroε το περιοδικό microας από άποψη ύλης και θεmicroάτωνΕσείς θα κρίνετε αν πέτυχαmicroε Εmicroείς χρειαζόmicroαστε την άποψή σας ώστε να έχουmicroεκαλύτερα αποτελέσmicroατα

2 ∆ιοργανώσαmicroε δύο εκδηλώσεις Η microια ψυχαγωγικού χαρακτήρα και η δεύτερη για τηνπαγκόσmicroια ηmicroέρα του διαβήτη Είmicroαστε ευχαριστηmicroένοι γιατί και οι δύο είχαν microεγάληεπιτυχία Αυτό δείχνει ότι ο σύλλογος microας έχει πραγmicroατική επαφή microε τα microέλη του

3 Με την συmicroπαράσταση της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων microεταφερθήκαmicroε σε νέαγραφεία και τα πάγια έξοδα του συλλόγου microειώθηκαν

4 Κατορθώσαmicroε να έχουmicroε microια οικονοmicroικότερη διαχείριση των εξόδων

5 Προβληmicroατιστήκαmicroε πολύ για δραστηριότητες οι οποίες θα φέρουν τα νέα παιδιάκοντά στο σύλλογο

Η ψυχή του συλλόγου είσθε εσείς Με τη συmicroπαράστασή σας ο σύλλογος θα συνεχίσεινα προσφέρει όπου και όπως χρειασθεί

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 5

Νεότερα δεδοmicroένα στηδιάγνωση και

αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 1

Βασίλης Τσιmicroιχόδηmicroος

Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (Σ∆1) είναι

microια microορφή διαβήτη που οφείλεται σε πλήρη (ή

σχεδόν πλήρη) έλλειψη ενδογενούς

παραγωγής ινσουλίνης λόγω της καταστροφής

των β κυττάρων του παγκρέατος Αν και η

παθογενετική βάση της νόσου δεν είναι

γνωστή microε ακρίβεια η επικρατέστερη θεωρία

γύρω από αυτή αποδίδει την καταστροφή των

β κυττάρων σε ανοσολογικό microηχανισmicroό που

πυροδοτείται από παράγοντες του

περιβάλλοντος και ευνοείται από το γενετικό

υπόστρωmicroα του ασθενούς Ο Σ∆1 είναι νόσος

της παιδικής (4-6 ετών) και πρώιmicroης εφηβικής

ηλικίας (10-14 ετών) αν και σηmicroεία

αυτοανοσίας microπορούν να βρεθούν στους

ασθενείς σε πολύ microικρότερη ηλικία Η

επίπτωσή του αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία

χρόνια σε παγκόσmicroια κλίmicroακα (ιδιαίτερα στα

microικρά παιδιά) για λόγους που δεν έχουν γίνει

πολύ καλά κατανοητοί Περιβαλλοντικοί

παράγοντες των οποίων η συνεισφορά στην

αύξηση της επίπτωσης του Σ∆1 microελετάται

εντατικά είναι η αύξηση του αριθmicroού των

παιδιών που γεννιούνται microε καισαρικές τοmicroές

αντί φυσιολογικού τοκετού οι εmicroβολιασmicroοί η

αύξηση της χρήσης αγελαδινού γάλακτος σε

βάρος του microητρικού θηλασmicroού η κατάχρηση

αντιβιοτικών κα

Αν και κλασσικά θεωρείται ότι ο Σ∆1

πρωτοεmicroφανίζεται microε θορυβώδη

συmicroπτωmicroατολογία (διαβητική κετοξέωση

βαρειά αφυδάτωση κτλ) αυτό αληθεύει στη

microειοψηφία των περιπτώσεων Συνήθως τα

παιδιά εmicroφανίζονται microε τα κλασσικά

συmicroπτώmicroατα του σακχαρώδους διαβήτη όπως

πολυουρία πολυδιψία απώλεια βάρους ήκαι

υστέρηση της ανάπτυξης Ωστόσο λόγω του

νεαρού της ηλικίας τα συmicroπτώmicroατα αυτά

microπορεί να διαλάθουν της προσοχής ορισmicroένες

φορές τα παιδιά φτάνουν στο γιατρό microε microη

ειδικά συmicroπτώmicroατα Τέλος σε ορισmicroένες

περιπτώσεις η διάγνωση της νόσου microπορεί να

γίνει σε εργαστηριακό έλεγχο πριν εmicroφανιστούν

κλινικά συmicroπτώmicroατα και σηmicroεία κάτι που

παρατηρείται συχνότερα σε παιδιά που έχουν

συγγενείς microε γνωστό ιστορικό Σ∆1 Τα

προηγούmicroενα χρόνια η εmicroφάνιση

συmicroπτωmicroάτων διαβήτη σε ένα παιδί ή έφηβο

ήταν σχεδόν συνώνυmicroη microε τη διάγνωση του

Σ∆1 Ωστόσο στις microέρες microας η παγκόσmicroια

επιδηmicroία της παχυσαρκίας έχει σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση των περιστατικών microε

σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (Σ∆2) σε αυτές

τις ηλικιακές οmicroάδες Αν και στις περισσότερες

6 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

περιπτώσεις η διάκριση microεταξύ των δύο τύπων

διαβήτη είναι εύκολη σε ορισmicroένες

περιπτώσεις microπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά

δυσχερής ή και αδύνατη Με βάση τα

παραπάνω η διαδικασία της διάγνωσης του

Σ∆1 περιλαmicroβάνει 2 βήmicroατα

Σε ένα πρώτο βήmicroα τίθεται η διάγνωση του

σακχαρώδους διαβήτη microε βάση τα κριτήρια της

ADA

Σάκχαρο νηστείας gt 126 mgdl ή

Σάκχαρο 2 ώρες microετά από του στόmicroατος

φόρτιση microε 75g γλυκόζης gt 200 mgdl ή

Τυχαία τιmicroή σακχάρου gt 200 mgdl

εφόσον ο ασθενής εmicroφανίζει τυπικά

συmicroπτώmicroατα (πολυουρία πολυδιψία

απώλεια βάρους) ή Γλυκοζυλιωmicroένη

αιmicroοσφαιρίνη (HbA1c) gt 64

Αν και το κριτήριο της γλυκοζυλιωmicroένης

αιmicroοσφαιρίνης προτείνεται από την ADA για τη

διάγνωση του διαβήτη στους ενήλικες η

διαγνωστική του αξία στα παιδιά δεν είναι πολύ

καλά microελετηmicroένη Τιmicroές HbA1c πάνω από

64 είναι διαγνωστικές διαβήτη ωστόσο

τιmicroές χαmicroηλότερες από αυτή δεν αποκλείουν τη

διάγνωση microε απόλυτο τρόπο

Το δεύτερο βήmicroα στη διάγνωση του Σ∆1 είναι

η διάκρισή του από τον διαβήτη τύπου 2 ή τις

άλλες σπανιότερες microορφές διαβήτη Στοιχεία

που microπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την

κατεύθυνση είναι

bull Η παρουσία στον ορό αυτοαντισωmicroάτων

έναντι συγκεκριmicroένων επιτόπων θεωρείται ότι

αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της διάγνωσης

του Σ∆1 Αυτά τα αντισώmicroατα microπορεί να

εξαφανιστούν λίγα χρόνια microετά τη διάγνωση

της νόσου Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό

ασθενών microε αυτοάνοσο διαβήτη που δεν έχουν

αντισώmicroατα καθώς και ένα ποσοστό ασθενών

microε θετικά αντισώmicroατα που έχουν

χαρακτηριστικά διαβήτη τύπου 2 Η ανεύρεση

αυτών των αυτοαντισωmicroάτων σε ασθενείς

microεγαλύτερους των 25 ετών είναι ενδεικτική της

διάγνωσης microιας microορφής διαβήτη που

ονοmicroάζεται LADA (latent autoimmune diabetes

in adults) Τέτοια αντισώmicroατα είναι antiGAD

antiICA antiIA2 antiZnT8 και τα αντισώmicroατα

έναντι της ινσουλίνης

bull Η πολύ χαmicroηλή τιmicroή C-πεπτιδίου microετά από

διέγερση microε γλυκαγόνη ή microετά από microικτό γεύmicroα

θεωρείται ενδεικτική πλήρους έλλειψης

ινσουλίνης και συνηγορεί υπέρ της διάγνωσης

του Σ∆1 Αυτές οι δοκιmicroασίες πρέπει να

γίνονται αφού πρώτα ρυθmicroιστεί το σάκχαρο

bull Ο σωmicroατότυπος του ασθενούς Κλασσικά

θεωρείται ότι οι ασθενείς microε Σ∆2 είναι

υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενώ οι ασθενείς microε

Σ∆1 λεπτοί Ωστόσο η αύξηση της επίπτωσης

της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξήσει το

ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών microε Σ∆1

Επιπρόσθετα η απώλεια βάρους λόγω της

καταβολικής φάσης που προηγείται της

διάγνωσης του διαβήτη πρέπει να λαmicroβάνεται

υπόψη όταν αξιολογείται ο σωmicroατότυπος του

ασθενούς

bull Το οικογενειακό ιστορικό το ποσοστό

ύπαρξης συγγενούς πρώτου βαθmicroού microε ίδιο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7

τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους

ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο

ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90

bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή

εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1

Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο

αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2

αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα

Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία

της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε

ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η

καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος

είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ

νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η

εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά

της στάδια που είχαν σαν στόχο την

τροποποίηση της λειτουργίας του

ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα

αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών

ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν

ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε

δυνατό να

αναπαραχθούν στους

ανθρώπους Ωστόσο

πρόσφατες microελέτες microε τη

χρήση ειδικών

ανοσοτροποποιητικών

τεχνικών έδειξαν ότι η

έγκαιρη παρέmicroβαση

στους ασθενείς microε

σχετικά πρόσφατη

έναρξη Σ∆1 microπορεί να

επιβραδύνει την απώλεια

της λειτουργικότητας των

β κυττάρων και να

οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής

παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις

περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή

ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για

να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από

την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες

έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης

των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των

υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση

αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό

microε αυξητικό παράγοντα των λευκών

αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση

του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος

teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική

διατήρηση της λειτουργικότητας των β

κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο

Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων

ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο

εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που

παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην

παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των

αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε

κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση

από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης

Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των

β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα

που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος

Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής

ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση

πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους

ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη

microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής

ν

8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί

κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο

η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων

νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε

οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν

αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού

β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό

παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές

συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα

αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος

η συγκέντρωση των από του στόmicroατος

χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι

microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης

διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω

βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων

Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση

εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες

πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων

νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας

ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν

σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του

παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται

ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των

νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά

κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία

για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και

αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να

τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική

αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια

θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την

αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της

microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη

συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα

νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για

τουλάχιστον 3 χρόνια

Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους

ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη

πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο

σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη

ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των

microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα

προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο

microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων

κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα

να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που

παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά

που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα

είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών

της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και

microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης

ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση

αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε

ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής

ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού

ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν

εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες

microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9

ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η

microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε

και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου

ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε

καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε

ανεπιθύmicroητες ενέργειες

∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που

στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1

απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα

κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης

θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση

ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή

των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών

επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς

έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον

πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης

ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα

χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε

κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες

και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους

ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και

αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης

(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να

διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς

εντολή του χρήστη σε καταστάσεις

υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό

ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε

microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον

κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών

ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας

Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας

στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και

περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων

βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές

και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας

δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των

βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη

microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ

σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και

φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες

βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή

αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους

επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι

τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη

αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine

(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε

σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως

νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις

τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις

ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την

κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η

εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη

υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε

σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που

χορηγούνται υποδόρια ωστόσο

microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο

γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά

Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση

γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια

των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα

φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το

γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1

microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις

ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας

Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1

είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα

των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η

σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν

προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ

παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών

σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης

παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του

σωmicroατικού

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10

Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 2

Στυλιανός Κ Τίγκας

Επίκουρος Καθηγητής

Ενδοκρινολογίας

Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο

Ιωαννίνων

Ενδοκρινολογική Κλινική και

∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ

Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη

είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης

που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης

στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που

εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία

υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το

πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη

σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο

από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια

στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο

συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται

συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε

την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το

10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του

Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των

microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων

αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των

microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η

microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της

συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά

επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η

microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από

τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό

σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα

επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής

υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα

υγείας

Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός

έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων

τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που

τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους

ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία

κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη

microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το

διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε

Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της

υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών

(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων

καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση

της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία

περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής

(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια

βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και

φαρmicroακευτική αγωγή

Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα

διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2

ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η

microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από

το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο

φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο

διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2

είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται

microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά

της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί

υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει

τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε

χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά

ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή

laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα

άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται

microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν

είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή

αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή

καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή

λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο

άλλης κατηγορίας

Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του

δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται

και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το

σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων

προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής

και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ

αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να

προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που

είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα

ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)

Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές

αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη

εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα

της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την

ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος

microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης

της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το

πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν

υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή

άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και

αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά

microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που

χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα

επιβραδύνοντας την απορρόφηση της

γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού

εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-

γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη

microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων

(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα

ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο

Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του

ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια

αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες

ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που

microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία

laquoφούσκωmicroαraquo)

Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε

να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι

θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν

κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του

οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα

φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι

αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες

ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της

οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η

κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση

καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι

εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν

αποσυρθεί από την αγορά λόγω

ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω

πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο

φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν

έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες

φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και

προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα

Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν

διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα

αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να

χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό

συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει

προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-

κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που

παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις

αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι

πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη

εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο

διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12

1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε

διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών

δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις

περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η

ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα

συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί

microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα

κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της

ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση

του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας

του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη

χρήση της

Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται

στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που

ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και

(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-

γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην

κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι

αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα

και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από

του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις

αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν

διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας

από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την

έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το

laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι

microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την

τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια

ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η

παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε

στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1

(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε

γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-

dependent insulinοtropic polypeptide

γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο

πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται

από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα

microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως

υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη

microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα

οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη

καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και

microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης

παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα

του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας

διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του

GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία

χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε

υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα

(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα

(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και

σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την

εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας

αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την

ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το

βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε

microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4

(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο

που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το

GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που

αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς

DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του

GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή

παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη

διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται

από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο

φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1

είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-

4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν

προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη

επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι

συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των

φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι

από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία

έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες

περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1

και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να

σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 5

Νεότερα δεδοmicroένα στηδιάγνωση και

αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 1

Βασίλης Τσιmicroιχόδηmicroος

Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (Σ∆1) είναι

microια microορφή διαβήτη που οφείλεται σε πλήρη (ή

σχεδόν πλήρη) έλλειψη ενδογενούς

παραγωγής ινσουλίνης λόγω της καταστροφής

των β κυττάρων του παγκρέατος Αν και η

παθογενετική βάση της νόσου δεν είναι

γνωστή microε ακρίβεια η επικρατέστερη θεωρία

γύρω από αυτή αποδίδει την καταστροφή των

β κυττάρων σε ανοσολογικό microηχανισmicroό που

πυροδοτείται από παράγοντες του

περιβάλλοντος και ευνοείται από το γενετικό

υπόστρωmicroα του ασθενούς Ο Σ∆1 είναι νόσος

της παιδικής (4-6 ετών) και πρώιmicroης εφηβικής

ηλικίας (10-14 ετών) αν και σηmicroεία

αυτοανοσίας microπορούν να βρεθούν στους

ασθενείς σε πολύ microικρότερη ηλικία Η

επίπτωσή του αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία

χρόνια σε παγκόσmicroια κλίmicroακα (ιδιαίτερα στα

microικρά παιδιά) για λόγους που δεν έχουν γίνει

πολύ καλά κατανοητοί Περιβαλλοντικοί

παράγοντες των οποίων η συνεισφορά στην

αύξηση της επίπτωσης του Σ∆1 microελετάται

εντατικά είναι η αύξηση του αριθmicroού των

παιδιών που γεννιούνται microε καισαρικές τοmicroές

αντί φυσιολογικού τοκετού οι εmicroβολιασmicroοί η

αύξηση της χρήσης αγελαδινού γάλακτος σε

βάρος του microητρικού θηλασmicroού η κατάχρηση

αντιβιοτικών κα

Αν και κλασσικά θεωρείται ότι ο Σ∆1

πρωτοεmicroφανίζεται microε θορυβώδη

συmicroπτωmicroατολογία (διαβητική κετοξέωση

βαρειά αφυδάτωση κτλ) αυτό αληθεύει στη

microειοψηφία των περιπτώσεων Συνήθως τα

παιδιά εmicroφανίζονται microε τα κλασσικά

συmicroπτώmicroατα του σακχαρώδους διαβήτη όπως

πολυουρία πολυδιψία απώλεια βάρους ήκαι

υστέρηση της ανάπτυξης Ωστόσο λόγω του

νεαρού της ηλικίας τα συmicroπτώmicroατα αυτά

microπορεί να διαλάθουν της προσοχής ορισmicroένες

φορές τα παιδιά φτάνουν στο γιατρό microε microη

ειδικά συmicroπτώmicroατα Τέλος σε ορισmicroένες

περιπτώσεις η διάγνωση της νόσου microπορεί να

γίνει σε εργαστηριακό έλεγχο πριν εmicroφανιστούν

κλινικά συmicroπτώmicroατα και σηmicroεία κάτι που

παρατηρείται συχνότερα σε παιδιά που έχουν

συγγενείς microε γνωστό ιστορικό Σ∆1 Τα

προηγούmicroενα χρόνια η εmicroφάνιση

συmicroπτωmicroάτων διαβήτη σε ένα παιδί ή έφηβο

ήταν σχεδόν συνώνυmicroη microε τη διάγνωση του

Σ∆1 Ωστόσο στις microέρες microας η παγκόσmicroια

επιδηmicroία της παχυσαρκίας έχει σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση των περιστατικών microε

σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (Σ∆2) σε αυτές

τις ηλικιακές οmicroάδες Αν και στις περισσότερες

6 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

περιπτώσεις η διάκριση microεταξύ των δύο τύπων

διαβήτη είναι εύκολη σε ορισmicroένες

περιπτώσεις microπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά

δυσχερής ή και αδύνατη Με βάση τα

παραπάνω η διαδικασία της διάγνωσης του

Σ∆1 περιλαmicroβάνει 2 βήmicroατα

Σε ένα πρώτο βήmicroα τίθεται η διάγνωση του

σακχαρώδους διαβήτη microε βάση τα κριτήρια της

ADA

Σάκχαρο νηστείας gt 126 mgdl ή

Σάκχαρο 2 ώρες microετά από του στόmicroατος

φόρτιση microε 75g γλυκόζης gt 200 mgdl ή

Τυχαία τιmicroή σακχάρου gt 200 mgdl

εφόσον ο ασθενής εmicroφανίζει τυπικά

συmicroπτώmicroατα (πολυουρία πολυδιψία

απώλεια βάρους) ή Γλυκοζυλιωmicroένη

αιmicroοσφαιρίνη (HbA1c) gt 64

Αν και το κριτήριο της γλυκοζυλιωmicroένης

αιmicroοσφαιρίνης προτείνεται από την ADA για τη

διάγνωση του διαβήτη στους ενήλικες η

διαγνωστική του αξία στα παιδιά δεν είναι πολύ

καλά microελετηmicroένη Τιmicroές HbA1c πάνω από

64 είναι διαγνωστικές διαβήτη ωστόσο

τιmicroές χαmicroηλότερες από αυτή δεν αποκλείουν τη

διάγνωση microε απόλυτο τρόπο

Το δεύτερο βήmicroα στη διάγνωση του Σ∆1 είναι

η διάκρισή του από τον διαβήτη τύπου 2 ή τις

άλλες σπανιότερες microορφές διαβήτη Στοιχεία

που microπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την

κατεύθυνση είναι

bull Η παρουσία στον ορό αυτοαντισωmicroάτων

έναντι συγκεκριmicroένων επιτόπων θεωρείται ότι

αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της διάγνωσης

του Σ∆1 Αυτά τα αντισώmicroατα microπορεί να

εξαφανιστούν λίγα χρόνια microετά τη διάγνωση

της νόσου Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό

ασθενών microε αυτοάνοσο διαβήτη που δεν έχουν

αντισώmicroατα καθώς και ένα ποσοστό ασθενών

microε θετικά αντισώmicroατα που έχουν

χαρακτηριστικά διαβήτη τύπου 2 Η ανεύρεση

αυτών των αυτοαντισωmicroάτων σε ασθενείς

microεγαλύτερους των 25 ετών είναι ενδεικτική της

διάγνωσης microιας microορφής διαβήτη που

ονοmicroάζεται LADA (latent autoimmune diabetes

in adults) Τέτοια αντισώmicroατα είναι antiGAD

antiICA antiIA2 antiZnT8 και τα αντισώmicroατα

έναντι της ινσουλίνης

bull Η πολύ χαmicroηλή τιmicroή C-πεπτιδίου microετά από

διέγερση microε γλυκαγόνη ή microετά από microικτό γεύmicroα

θεωρείται ενδεικτική πλήρους έλλειψης

ινσουλίνης και συνηγορεί υπέρ της διάγνωσης

του Σ∆1 Αυτές οι δοκιmicroασίες πρέπει να

γίνονται αφού πρώτα ρυθmicroιστεί το σάκχαρο

bull Ο σωmicroατότυπος του ασθενούς Κλασσικά

θεωρείται ότι οι ασθενείς microε Σ∆2 είναι

υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενώ οι ασθενείς microε

Σ∆1 λεπτοί Ωστόσο η αύξηση της επίπτωσης

της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξήσει το

ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών microε Σ∆1

Επιπρόσθετα η απώλεια βάρους λόγω της

καταβολικής φάσης που προηγείται της

διάγνωσης του διαβήτη πρέπει να λαmicroβάνεται

υπόψη όταν αξιολογείται ο σωmicroατότυπος του

ασθενούς

bull Το οικογενειακό ιστορικό το ποσοστό

ύπαρξης συγγενούς πρώτου βαθmicroού microε ίδιο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7

τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους

ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο

ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90

bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή

εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1

Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο

αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2

αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα

Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία

της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε

ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η

καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος

είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ

νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η

εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά

της στάδια που είχαν σαν στόχο την

τροποποίηση της λειτουργίας του

ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα

αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών

ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν

ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε

δυνατό να

αναπαραχθούν στους

ανθρώπους Ωστόσο

πρόσφατες microελέτες microε τη

χρήση ειδικών

ανοσοτροποποιητικών

τεχνικών έδειξαν ότι η

έγκαιρη παρέmicroβαση

στους ασθενείς microε

σχετικά πρόσφατη

έναρξη Σ∆1 microπορεί να

επιβραδύνει την απώλεια

της λειτουργικότητας των

β κυττάρων και να

οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής

παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις

περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή

ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για

να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από

την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες

έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης

των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των

υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση

αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό

microε αυξητικό παράγοντα των λευκών

αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση

του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος

teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική

διατήρηση της λειτουργικότητας των β

κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο

Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων

ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο

εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που

παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην

παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των

αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε

κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση

από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης

Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των

β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα

που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος

Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής

ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση

πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους

ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη

microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής

ν

8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί

κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο

η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων

νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε

οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν

αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού

β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό

παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές

συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα

αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος

η συγκέντρωση των από του στόmicroατος

χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι

microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης

διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω

βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων

Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση

εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες

πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων

νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας

ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν

σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του

παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται

ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των

νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά

κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία

για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και

αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να

τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική

αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια

θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την

αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της

microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη

συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα

νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για

τουλάχιστον 3 χρόνια

Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους

ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη

πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο

σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη

ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των

microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα

προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο

microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων

κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα

να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που

παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά

που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα

είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών

της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και

microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης

ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση

αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε

ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής

ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού

ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν

εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες

microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9

ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η

microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε

και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου

ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε

καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε

ανεπιθύmicroητες ενέργειες

∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που

στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1

απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα

κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης

θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση

ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή

των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών

επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς

έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον

πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης

ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα

χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε

κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες

και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους

ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και

αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης

(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να

διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς

εντολή του χρήστη σε καταστάσεις

υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό

ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε

microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον

κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών

ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας

Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας

στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και

περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων

βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές

και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας

δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των

βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη

microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ

σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και

φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες

βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή

αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους

επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι

τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη

αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine

(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε

σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως

νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις

τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις

ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την

κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η

εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη

υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε

σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που

χορηγούνται υποδόρια ωστόσο

microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο

γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά

Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση

γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια

των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα

φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το

γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1

microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις

ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας

Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1

είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα

των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η

σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν

προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ

παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών

σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης

παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του

σωmicroατικού

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10

Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 2

Στυλιανός Κ Τίγκας

Επίκουρος Καθηγητής

Ενδοκρινολογίας

Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο

Ιωαννίνων

Ενδοκρινολογική Κλινική και

∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ

Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη

είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης

που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης

στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που

εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία

υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το

πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη

σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο

από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια

στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο

συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται

συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε

την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το

10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του

Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των

microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων

αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των

microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η

microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της

συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά

επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η

microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από

τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό

σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα

επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής

υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα

υγείας

Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός

έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων

τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που

τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους

ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία

κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη

microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το

διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε

Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της

υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών

(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων

καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση

της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία

περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής

(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια

βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και

φαρmicroακευτική αγωγή

Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα

διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2

ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η

microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από

το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο

φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο

διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2

είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται

microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά

της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί

υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει

τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε

χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά

ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή

laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα

άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται

microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν

είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή

αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή

καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή

λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο

άλλης κατηγορίας

Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του

δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται

και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το

σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων

προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής

και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ

αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να

προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που

είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα

ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)

Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές

αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη

εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα

της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την

ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος

microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης

της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το

πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν

υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή

άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και

αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά

microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που

χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα

επιβραδύνοντας την απορρόφηση της

γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού

εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-

γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη

microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων

(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα

ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο

Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του

ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια

αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες

ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που

microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία

laquoφούσκωmicroαraquo)

Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε

να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι

θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν

κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του

οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα

φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι

αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες

ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της

οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η

κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση

καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι

εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν

αποσυρθεί από την αγορά λόγω

ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω

πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο

φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν

έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες

φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και

προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα

Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν

διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα

αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να

χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό

συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει

προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-

κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που

παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις

αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι

πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη

εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο

διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12

1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε

διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών

δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις

περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η

ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα

συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί

microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα

κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της

ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση

του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας

του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη

χρήση της

Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται

στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που

ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και

(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-

γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην

κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι

αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα

και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από

του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις

αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν

διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας

από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την

έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το

laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι

microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την

τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια

ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η

παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε

στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1

(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε

γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-

dependent insulinοtropic polypeptide

γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο

πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται

από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα

microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως

υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη

microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα

οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη

καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και

microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης

παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα

του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας

διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του

GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία

χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε

υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα

(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα

(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και

σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την

εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας

αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την

ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το

βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε

microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4

(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο

που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το

GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που

αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς

DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του

GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή

παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη

διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται

από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο

φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1

είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-

4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν

προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη

επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι

συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των

φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι

από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία

έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες

περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1

και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να

σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

6 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

περιπτώσεις η διάκριση microεταξύ των δύο τύπων

διαβήτη είναι εύκολη σε ορισmicroένες

περιπτώσεις microπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά

δυσχερής ή και αδύνατη Με βάση τα

παραπάνω η διαδικασία της διάγνωσης του

Σ∆1 περιλαmicroβάνει 2 βήmicroατα

Σε ένα πρώτο βήmicroα τίθεται η διάγνωση του

σακχαρώδους διαβήτη microε βάση τα κριτήρια της

ADA

Σάκχαρο νηστείας gt 126 mgdl ή

Σάκχαρο 2 ώρες microετά από του στόmicroατος

φόρτιση microε 75g γλυκόζης gt 200 mgdl ή

Τυχαία τιmicroή σακχάρου gt 200 mgdl

εφόσον ο ασθενής εmicroφανίζει τυπικά

συmicroπτώmicroατα (πολυουρία πολυδιψία

απώλεια βάρους) ή Γλυκοζυλιωmicroένη

αιmicroοσφαιρίνη (HbA1c) gt 64

Αν και το κριτήριο της γλυκοζυλιωmicroένης

αιmicroοσφαιρίνης προτείνεται από την ADA για τη

διάγνωση του διαβήτη στους ενήλικες η

διαγνωστική του αξία στα παιδιά δεν είναι πολύ

καλά microελετηmicroένη Τιmicroές HbA1c πάνω από

64 είναι διαγνωστικές διαβήτη ωστόσο

τιmicroές χαmicroηλότερες από αυτή δεν αποκλείουν τη

διάγνωση microε απόλυτο τρόπο

Το δεύτερο βήmicroα στη διάγνωση του Σ∆1 είναι

η διάκρισή του από τον διαβήτη τύπου 2 ή τις

άλλες σπανιότερες microορφές διαβήτη Στοιχεία

που microπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την

κατεύθυνση είναι

bull Η παρουσία στον ορό αυτοαντισωmicroάτων

έναντι συγκεκριmicroένων επιτόπων θεωρείται ότι

αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της διάγνωσης

του Σ∆1 Αυτά τα αντισώmicroατα microπορεί να

εξαφανιστούν λίγα χρόνια microετά τη διάγνωση

της νόσου Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό

ασθενών microε αυτοάνοσο διαβήτη που δεν έχουν

αντισώmicroατα καθώς και ένα ποσοστό ασθενών

microε θετικά αντισώmicroατα που έχουν

χαρακτηριστικά διαβήτη τύπου 2 Η ανεύρεση

αυτών των αυτοαντισωmicroάτων σε ασθενείς

microεγαλύτερους των 25 ετών είναι ενδεικτική της

διάγνωσης microιας microορφής διαβήτη που

ονοmicroάζεται LADA (latent autoimmune diabetes

in adults) Τέτοια αντισώmicroατα είναι antiGAD

antiICA antiIA2 antiZnT8 και τα αντισώmicroατα

έναντι της ινσουλίνης

bull Η πολύ χαmicroηλή τιmicroή C-πεπτιδίου microετά από

διέγερση microε γλυκαγόνη ή microετά από microικτό γεύmicroα

θεωρείται ενδεικτική πλήρους έλλειψης

ινσουλίνης και συνηγορεί υπέρ της διάγνωσης

του Σ∆1 Αυτές οι δοκιmicroασίες πρέπει να

γίνονται αφού πρώτα ρυθmicroιστεί το σάκχαρο

bull Ο σωmicroατότυπος του ασθενούς Κλασσικά

θεωρείται ότι οι ασθενείς microε Σ∆2 είναι

υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενώ οι ασθενείς microε

Σ∆1 λεπτοί Ωστόσο η αύξηση της επίπτωσης

της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξήσει το

ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών microε Σ∆1

Επιπρόσθετα η απώλεια βάρους λόγω της

καταβολικής φάσης που προηγείται της

διάγνωσης του διαβήτη πρέπει να λαmicroβάνεται

υπόψη όταν αξιολογείται ο σωmicroατότυπος του

ασθενούς

bull Το οικογενειακό ιστορικό το ποσοστό

ύπαρξης συγγενούς πρώτου βαθmicroού microε ίδιο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7

τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους

ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο

ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90

bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή

εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1

Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο

αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2

αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα

Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία

της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε

ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η

καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος

είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ

νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η

εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά

της στάδια που είχαν σαν στόχο την

τροποποίηση της λειτουργίας του

ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα

αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών

ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν

ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε

δυνατό να

αναπαραχθούν στους

ανθρώπους Ωστόσο

πρόσφατες microελέτες microε τη

χρήση ειδικών

ανοσοτροποποιητικών

τεχνικών έδειξαν ότι η

έγκαιρη παρέmicroβαση

στους ασθενείς microε

σχετικά πρόσφατη

έναρξη Σ∆1 microπορεί να

επιβραδύνει την απώλεια

της λειτουργικότητας των

β κυττάρων και να

οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής

παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις

περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή

ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για

να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από

την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες

έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης

των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των

υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση

αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό

microε αυξητικό παράγοντα των λευκών

αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση

του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος

teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική

διατήρηση της λειτουργικότητας των β

κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο

Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων

ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο

εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που

παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην

παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των

αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε

κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση

από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης

Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των

β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα

που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος

Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής

ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση

πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους

ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη

microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής

ν

8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί

κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο

η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων

νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε

οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν

αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού

β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό

παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές

συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα

αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος

η συγκέντρωση των από του στόmicroατος

χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι

microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης

διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω

βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων

Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση

εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες

πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων

νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας

ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν

σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του

παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται

ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των

νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά

κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία

για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και

αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να

τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική

αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια

θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την

αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της

microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη

συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα

νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για

τουλάχιστον 3 χρόνια

Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους

ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη

πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο

σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη

ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των

microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα

προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο

microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων

κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα

να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που

παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά

που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα

είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών

της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και

microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης

ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση

αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε

ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής

ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού

ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν

εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες

microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9

ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η

microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε

και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου

ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε

καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε

ανεπιθύmicroητες ενέργειες

∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που

στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1

απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα

κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης

θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση

ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή

των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών

επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς

έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον

πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης

ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα

χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε

κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες

και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους

ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και

αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης

(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να

διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς

εντολή του χρήστη σε καταστάσεις

υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό

ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε

microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον

κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών

ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας

Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας

στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και

περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων

βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές

και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας

δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των

βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη

microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ

σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και

φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες

βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή

αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους

επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι

τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη

αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine

(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε

σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως

νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις

τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις

ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την

κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η

εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη

υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε

σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που

χορηγούνται υποδόρια ωστόσο

microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο

γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά

Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση

γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια

των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα

φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το

γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1

microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις

ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας

Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1

είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα

των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η

σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν

προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ

παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών

σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης

παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του

σωmicroατικού

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10

Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 2

Στυλιανός Κ Τίγκας

Επίκουρος Καθηγητής

Ενδοκρινολογίας

Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο

Ιωαννίνων

Ενδοκρινολογική Κλινική και

∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ

Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη

είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης

που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης

στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που

εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία

υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το

πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη

σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο

από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια

στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο

συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται

συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε

την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το

10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του

Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των

microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων

αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των

microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η

microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της

συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά

επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η

microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από

τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό

σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα

επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής

υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα

υγείας

Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός

έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων

τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που

τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους

ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία

κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη

microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το

διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε

Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της

υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών

(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων

καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση

της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία

περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής

(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια

βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και

φαρmicroακευτική αγωγή

Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα

διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2

ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η

microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από

το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο

φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο

διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2

είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται

microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά

της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί

υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει

τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε

χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά

ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή

laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα

άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται

microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν

είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή

αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή

καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή

λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο

άλλης κατηγορίας

Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του

δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται

και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το

σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων

προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής

και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ

αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να

προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που

είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα

ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)

Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές

αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη

εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα

της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την

ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος

microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης

της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το

πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν

υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή

άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και

αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά

microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που

χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα

επιβραδύνοντας την απορρόφηση της

γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού

εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-

γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη

microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων

(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα

ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο

Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του

ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια

αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες

ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που

microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία

laquoφούσκωmicroαraquo)

Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε

να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι

θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν

κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του

οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα

φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι

αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες

ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της

οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η

κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση

καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι

εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν

αποσυρθεί από την αγορά λόγω

ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω

πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο

φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν

έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες

φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και

προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα

Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν

διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα

αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να

χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό

συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει

προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-

κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που

παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις

αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι

πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη

εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο

διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12

1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε

διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών

δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις

περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η

ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα

συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί

microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα

κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της

ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση

του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας

του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη

χρήση της

Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται

στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που

ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και

(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-

γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην

κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι

αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα

και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από

του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις

αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν

διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας

από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την

έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το

laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι

microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την

τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια

ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η

παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε

στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1

(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε

γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-

dependent insulinοtropic polypeptide

γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο

πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται

από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα

microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως

υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη

microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα

οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη

καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και

microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης

παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα

του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας

διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του

GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία

χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε

υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα

(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα

(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και

σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την

εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας

αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την

ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το

βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε

microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4

(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο

που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το

GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που

αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς

DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του

GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή

παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη

διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται

από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο

φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1

είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-

4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν

προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη

επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι

συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των

φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι

από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία

έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες

περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1

και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να

σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 7

τύπο διαβήτη δεν ξεπερνά το 10 στους

ασθενείς microε Σ∆1 Αντίθετα το αντίστοιχο

ποσοστό στους ασθενείς microε Σ∆2 είναι 75-90

bull Η ηλικία διάγνωση του Σ∆ στην παιδική ή

εφηβική ηλικία είναι στοιχείο υπέρ του Σ∆1

Ωστόσο όπως αναφέρθηκε παραπάνω ο

αριθmicroός των παιδιών και εφήβων microε Σ∆2

αυξάνεται σε παγκόσmicroια κλίmicroακα

Αν και τα αίτια που πυροδοτούν τη διαδικασία

της αυτοανοσίας στο Σ∆1 δεν είναι γνωστά microε

ακρίβεια είναι γενικά παραδεκτό ότι η

καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος

είναι ανοσολογικής αρχής Έτσι από πολύ

νωρίς έγιναν προσπάθειες να επιβραδυνθεί η

εξέλιξη της νόσου microε παρεmicroβάσεις στα αρχικά

της στάδια που είχαν σαν στόχο την

τροποποίηση της λειτουργίας του

ανοσοποιητικού Αν και στα πειραmicroατόζωα τα

αποτελέσmicroατα της χορήγησης κλασσικών

ανοσοκατασταλτικών φαρmicroάκων ήταν

ενθαρρυντικά αυτά τα ευρήmicroατα δεν έγινε

δυνατό να

αναπαραχθούν στους

ανθρώπους Ωστόσο

πρόσφατες microελέτες microε τη

χρήση ειδικών

ανοσοτροποποιητικών

τεχνικών έδειξαν ότι η

έγκαιρη παρέmicroβαση

στους ασθενείς microε

σχετικά πρόσφατη

έναρξη Σ∆1 microπορεί να

επιβραδύνει την απώλεια

της λειτουργικότητας των

β κυττάρων και να

οδηγήσει στη διατήρηση υπολλειmicroατικής

παραγωγής ινσουλίνης Αν και στις

περισσότερες περιπτώσεις αυτή η microικρή

ενδογενής παραγωγή ινσουλίνης δεν αρκεί για

να εξασφαλίσει ανεξαρτησία των ασθενών από

την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης microελέτες

έδειξαν ότι βοηθά στην microείωση της επίπτωσης

των επιπλοκών του Σ∆1 αλλά και των

υπογλυκαιmicroιών Έτσι η χορήγηση

αντιθυmicroοκυτταρικής σφαιρίνης σε συνδιασmicroό

microε αυξητικό παράγοντα των λευκών

αιmicroοσφαιρίων (C-GSF) καθώς και η χορήγηση

του anti-CD3 microονοκλωνικού αντισώmicroατος

teplizumab συνοδεύτηκαν από σχετική

διατήρηση της λειτουργικότητας των β

κυττάρων σε σύγκριση microε το εικονικό φάρmicroακο

Με παρόmicroοιο τρόπο η χορήγηση αυτόλογων

ρυθmicroιστικών Τ λεmicroφοκυττάρων και ο

εmicroβολιασmicroός microε παρασκεύασmicroα GAD που

παριστά αυτοαντιγόνο που συmicromicroετέχει στην

παθογένεση του Σ∆ οδήγησαν σε microείωση των

αναγκών των ασθενών σε ινσουλίνη και σε

κάποιες περιπτώσεις σε πλήρη απεξάρτηση

από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης

Από τη στιγmicroή της πλήρους καταστροφής των

β κυττάρων η microόνη θεραπευτική δυνατότητα

που παραmicroένει για τη θεραπεία του Σ∆1 είναι η

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος

Ωστόσο λόγω της ανάγκης για εφrsquo όρου ζωής

ανοσοκαταστολή η επέmicroβαση

πραγmicroατοποιείται κατά κύριο λόγο στους

ασθενείς που υποβάλλονται σε ταυτόχρονη

microεταmicroόσχευση νεφρού λόγω χρόνιας νεφρικής

ν

8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί

κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο

η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων

νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε

οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν

αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού

β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό

παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές

συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα

αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος

η συγκέντρωση των από του στόmicroατος

χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι

microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης

διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω

βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων

Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση

εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες

πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων

νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας

ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν

σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του

παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται

ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των

νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά

κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία

για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και

αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να

τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική

αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια

θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την

αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της

microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη

συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα

νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για

τουλάχιστον 3 χρόνια

Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους

ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη

πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο

σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη

ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των

microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα

προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο

microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων

κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα

να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που

παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά

που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα

είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών

της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και

microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης

ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση

αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε

ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής

ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού

ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν

εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες

microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9

ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η

microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε

και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου

ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε

καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε

ανεπιθύmicroητες ενέργειες

∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που

στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1

απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα

κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης

θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση

ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή

των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών

επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς

έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον

πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης

ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα

χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε

κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες

και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους

ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και

αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης

(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να

διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς

εντολή του χρήστη σε καταστάσεις

υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό

ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε

microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον

κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών

ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας

Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας

στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και

περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων

βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές

και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας

δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των

βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη

microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ

σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και

φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες

βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή

αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους

επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι

τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη

αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine

(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε

σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως

νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις

τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις

ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την

κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η

εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη

υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε

σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που

χορηγούνται υποδόρια ωστόσο

microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο

γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά

Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση

γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια

των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα

φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το

γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1

microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις

ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας

Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1

είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα

των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η

σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν

προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ

παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών

σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης

παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του

σωmicroατικού

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10

Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 2

Στυλιανός Κ Τίγκας

Επίκουρος Καθηγητής

Ενδοκρινολογίας

Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο

Ιωαννίνων

Ενδοκρινολογική Κλινική και

∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ

Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη

είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης

που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης

στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που

εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία

υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το

πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη

σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο

από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια

στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο

συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται

συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε

την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το

10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του

Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των

microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων

αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των

microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η

microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της

συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά

επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η

microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από

τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό

σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα

επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής

υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα

υγείας

Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός

έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων

τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που

τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους

ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία

κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη

microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το

διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε

Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της

υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών

(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων

καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση

της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία

περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής

(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια

βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και

φαρmicroακευτική αγωγή

Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα

διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2

ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η

microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από

το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο

φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο

διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2

είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται

microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά

της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί

υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει

τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε

χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά

ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή

laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα

άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται

microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν

είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή

αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή

καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή

λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο

άλλης κατηγορίας

Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του

δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται

και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το

σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων

προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής

και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ

αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να

προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που

είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα

ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)

Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές

αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη

εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα

της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την

ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος

microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης

της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το

πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν

υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή

άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και

αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά

microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που

χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα

επιβραδύνοντας την απορρόφηση της

γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού

εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-

γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη

microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων

(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα

ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο

Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του

ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια

αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες

ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που

microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία

laquoφούσκωmicroαraquo)

Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε

να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι

θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν

κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του

οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα

φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι

αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες

ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της

οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η

κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση

καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι

εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν

αποσυρθεί από την αγορά λόγω

ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω

πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο

φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν

έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες

φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και

προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα

Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν

διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα

αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να

χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό

συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει

προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-

κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που

παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις

αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι

πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη

εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο

διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12

1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε

διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών

δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις

περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η

ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα

συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί

microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα

κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της

ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση

του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας

του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη

χρήση της

Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται

στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που

ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και

(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-

γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην

κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι

αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα

και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από

του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις

αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν

διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας

από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την

έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το

laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι

microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την

τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια

ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η

παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε

στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1

(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε

γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-

dependent insulinοtropic polypeptide

γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο

πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται

από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα

microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως

υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη

microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα

οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη

καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και

microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης

παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα

του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας

διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του

GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία

χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε

υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα

(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα

(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και

σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την

εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας

αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την

ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το

βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε

microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4

(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο

που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το

GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που

αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς

DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του

GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή

παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη

διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται

από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο

φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1

είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-

4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν

προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη

επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι

συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των

φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι

από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία

έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες

περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1

και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να

σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

8 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

όσου Η θέση της microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων είναι το ήπαρ αφού καθετηριαστεί

κάποιος κλάδος της πυλαίας φλέβας Ωστόσο

η εγκατάσταση των microεταmicroοσχευθέντων

νησιδίων στα κολποειδή του ήπατος οδηγεί σε

οξεία φλεγmicroονώδη αντίδραση που έχει σαν

αποτέλεσmicroα την καταστροφή microεγάλου αριθmicroού

β κυττάρων Επιπρόσθετα το ήπατικό

παρέγχυmicroα είναι περιβάλλον microε ψηλές

συγκεντρώσεις γλυκόζης πράγmicroα που δρα

αρνητικά στη βιωσιmicroότητα των νησιδίων Τέλος

η συγκέντρωση των από του στόmicroατος

χορηγούmicroενων ανοσοκατασταλτικών είναι

microεγαλύτερη στο ήπαρ (φαινόmicroενο πρώτης

διέλευσης) γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω

βράχυνση του χρόνου ζωής των β κυττάρων

Έτσι γίνονται προσπάθειες για την ανεύρεση

εναλλακτικών θέσεων microεταmicroόσχευσης των

νησιδίων Πρόσφατα οι Maffi και συνεργάτες

πέτυχαν τη microεταmicroόσχευση αυτόλογων

νησιδίων στο microυελό των οστών της λαγόνιας

ακρολοφίας σε 4 ασθενείς που υποβλήθηκαν

σε παγκρεατεκτοmicroή λόγω κακοήθειας του

παγκρέατος Ο microυελός των οστών θεωρείται

ιδανική θέση για τη microεταmicroόσχευση των

νησιδίων γιατί διαθέτει αρχέγονα ενδοθηλιακά

κύτταρα ικανά να δηmicroιουργήσουν νέα αγγεία

για την αιmicroάτωση των microοσχευmicroάτων και

αρχέγονα αιmicroοποιητικά κύτταρα ικανά να

τροποποιήσουν την ενδεχόmicroενη ανοσολογική

αντίδραση απόρριψης Επιπρόσθετα είναι microια

θέση εύκολα προσβάσιmicroη σε βιοψίες για την

αξιολόγηση της βιωσιmicroότητας και της

microορφολογίας των microοσχευmicroάτων Στη

συγκεκριmicroένη microελέτη τα microεταmicroοσχευθέντα

νησίδια λειτουργούσαν ικανοποιητικά για

τουλάχιστον 3 χρόνια

Στις περισσότερες περιπτώσεις η αυτόλογη

microεταmicroόσχευση νησιδίων του παγκρέατος στους

ασθενείς microε Σ∆1 δεν είναι εφικτή Από την άλλη

πλευρά η ετερόλογη microεταmicroόσχευση έχει δύο

σηmicroαντικούς περιορισmicroούς την ανάγκη

ανοσοκαταστολής και τη σπανιότητα των

microοσχευmicroάτων Για να ξεπεραστούν αυτά τα

προβλήmicroατα εξετάζεται το ενδεχόmicroενο

microεταmicroόσχευσης αυτόλογων αρχέγονων

κυττάρων που έχουν θεωρητικά τη δυνατότητα

να διαφοροποιηθούν προς κύτταρα που

παράγουν ινσουλίνη Άλλα χαρακτηριστικά

που επιβάλλεται να έχουν αυτά τα κύτταρα

είναι η ικανότητα ανίχνευσης των microεταβολών

της γλυκόζης στο διάmicroεσο υγρό καθώς και

microηχανισmicroό έκκρισης της παραγόmicroενης

ινσουλίνης Πρόσφατα η microεταmicroόσχευση

αρχέγονων αιmicroοποιητικών κυττάρων σε

ασθενείς microε Σ∆1 πρόσφατης έναρξης είχε σαν

αποτέλεσmicroα την αύξηση της παραγωγής

ινσουλίνης και τη βελτίωση του γλυκαιmicroικού

ελέγχου Το 59 των ασθενών δεν χρειάζονταν

εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης στους 6 microήνες

microετά τη microεταmicroόσχευση ενώ το αντίστοιχο

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9

ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η

microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε

και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου

ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε

καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε

ανεπιθύmicroητες ενέργειες

∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που

στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1

απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα

κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης

θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση

ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή

των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών

επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς

έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον

πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης

ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα

χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε

κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες

και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους

ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και

αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης

(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να

διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς

εντολή του χρήστη σε καταστάσεις

υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό

ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε

microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον

κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών

ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας

Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας

στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και

περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων

βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές

και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας

δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των

βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη

microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ

σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και

φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες

βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή

αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους

επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι

τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη

αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine

(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε

σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως

νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις

τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις

ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την

κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η

εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη

υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε

σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που

χορηγούνται υποδόρια ωστόσο

microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο

γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά

Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση

γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια

των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα

φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το

γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1

microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις

ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας

Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1

είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα

των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η

σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν

προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ

παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών

σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης

παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του

σωmicroατικού

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10

Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 2

Στυλιανός Κ Τίγκας

Επίκουρος Καθηγητής

Ενδοκρινολογίας

Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο

Ιωαννίνων

Ενδοκρινολογική Κλινική και

∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ

Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη

είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης

που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης

στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που

εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία

υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το

πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη

σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο

από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια

στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο

συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται

συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε

την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το

10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του

Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των

microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων

αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των

microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η

microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της

συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά

επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η

microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από

τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό

σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα

επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής

υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα

υγείας

Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός

έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων

τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που

τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους

ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία

κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη

microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το

διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε

Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της

υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών

(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων

καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση

της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία

περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής

(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια

βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και

φαρmicroακευτική αγωγή

Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα

διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2

ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η

microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από

το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο

φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο

διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2

είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται

microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά

της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί

υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει

τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε

χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά

ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή

laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα

άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται

microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν

είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή

αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή

καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή

λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο

άλλης κατηγορίας

Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του

δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται

και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το

σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων

προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής

και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ

αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να

προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που

είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα

ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)

Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές

αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη

εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα

της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την

ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος

microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης

της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το

πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν

υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή

άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και

αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά

microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που

χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα

επιβραδύνοντας την απορρόφηση της

γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού

εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-

γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη

microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων

(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα

ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο

Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του

ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια

αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες

ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που

microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία

laquoφούσκωmicroαraquo)

Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε

να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι

θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν

κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του

οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα

φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι

αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες

ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της

οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η

κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση

καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι

εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν

αποσυρθεί από την αγορά λόγω

ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω

πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο

φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν

έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες

φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και

προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα

Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν

διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα

αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να

χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό

συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει

προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-

κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που

παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις

αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι

πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη

εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο

διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12

1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε

διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών

δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις

περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η

ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα

συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί

microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα

κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της

ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση

του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας

του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη

χρήση της

Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται

στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που

ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και

(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-

γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην

κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι

αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα

και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από

του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις

αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν

διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας

από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την

έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το

laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι

microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την

τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια

ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η

παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε

στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1

(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε

γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-

dependent insulinοtropic polypeptide

γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο

πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται

από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα

microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως

υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη

microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα

οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη

καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και

microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης

παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα

του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας

διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του

GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία

χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε

υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα

(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα

(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και

σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την

εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας

αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την

ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το

βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε

microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4

(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο

που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το

GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που

αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς

DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του

GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή

παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη

διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται

από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο

φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1

είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-

4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν

προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη

επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι

συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των

φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι

από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία

έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες

περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1

και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να

σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 9

ποσοστό στο τέλος των 4 ετών που διήρκεσε η

microελέτη ήταν 32 Ωστόσο η microελέτη ανέδειξε

και την ανάγκη τοποποίησης του πρωτοκόλλου

ανοσοκαταστολής που χρησιmicroοποιήθηκε

καθώς το 53 των ασθενών εmicroφάνισε

ανεπιθύmicroητες ενέργειες

∆εδοmicroένου ότι οι παρεmicroβάσεις που

στοχεύουν στη ριζική αντιmicroετώπιση του Σ∆1

απέχουν ακόmicroη αρκετά από την καθηmicroέρα

κλινική πράξη στόχος της σύγχρονης

θεραπευτικής προσέγγισης είναι η διατήρηση

ενός καλού γλυκαιmicroικού ελέγχου και η αποφυγή

των microικροαγγειακών αλλά και microακροαγγειακών

επιπλοκών της νόσου Οι αντλίες συνεχούς

έγχυσης ινσουλίνης αποτελούν ενδεχόmicroενα τον

πιο laquoφυσιολογικόraquo τρόπο χορήγησης

ινσουλίνης στους ασθενείς microε Σ∆1 Ένα

χαρακτηριστικό που προστέθηκε πρόσφατα σε

κάποιες από τις εmicroπορικά διαθέσιmicroες αντλίες

και που microπορεί να χρησιmicroοποιηθεί στους

ασθενείς που φέρουν ταυτόχρονα και

αισθητήρα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης

(CGM) είναι η ικανότητα του αισθητήρα να

διακόψει τη λειτουργία της αντλίας χωρίς

εντολή του χρήστη σε καταστάσεις

υπογλυκαιmicroίας Αυτό το χαρακτηριστικό

ονοmicroάζεται low glucose suspend system και σε

microελέτες βρέθηκε οτι microειώνει σηmicroαντικά τον

κίνδυνο και τη διάρκεια των υπογλυκαιmicroιών

ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας

Ο συνηθέστερος τρόπος ινσουλινοθεραπείας

στο Σ∆1 ονοmicroάζεται basal-bolus και

περιλαmicroβάνει τη χορήγηση 1 ή 2 ενέσεων

βασικής ινσουλίνης καθώς και προγευmicroατικές

και διορθωτικές ενέσεις ινσουλίνης ταχείας

δράσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο των

βασικών ινσουλινών αφορούν την ανάπτυξη

microορίων microε microεγάλο χρόνο δράσης και πολύ

σταθερότερο φαρmicroακοκινητικό και

φαρmicroακοδυναmicroικό προφίλ Αυτές οι ινσουλίνες

βρίσκονται ήδη στην αγορά (degludec) ή

αναmicroένεται να κυκλοφορήσουν στους

επόmicroενους microήνες (glargine U300) Στις microέχρι

τώρα microελέτες έχουν δείξει ισοδύναmicroη

αποτελεσmicroατικότητα microε την ινσουλίνη glargine

(την βασική ινσουλίνη αναφοράς) microε

σηmicroαντικά λιγότερες υπογλυκαιmicroίες (κυρίως

νυχτερινές) και microικρότερη διακύmicroανση στις

τιmicroές της γλυκόζης Η τελευταία εξέλιξη στις

ινσουλίνες ταχείας δράσης αφορά την

κυκλοφορία της εισπνεόmicroενης ινσουλίνης Η

εισπνεόmicroενη ισουλίνη έχει microικρότερη

υπογλυκαιmicroική αποτελεσmicroατικότητα σε

σύγκριση microε τα ανάλογα ταχείας δράσης που

χορηγούνται υποδόρια ωστόσο

microακροπρόθεσmicroα εξασφαλίζει τον ίδιο

γλυκαιmicroικό έλεγχο microε αυτά

Οι SGLT2 αναστολείς είναι φάρmicroακα που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δρούν αναστέλλοντας την επαναρρόφηση

γλυκόζης στα εγγύς εσπειραmicromicroένα σωληνάρια

των νεφρών Μικρές microελέτες έδειξαν ότι τα

φάρmicroακα αυτής της κατηγορίας βελτιώνουν το

γλυκαιmicroικό έλεγχο σε ασθενείς microε Σ∆1

microειώνοντας παράλληλα το σωmicroατικό βάρος τις

ανάγκες σε ινσουλίνη αλλά και τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας

Μια άλλη κατηγορία φαρmicroάκων που

χρησιmicroοποιούνται στη θεραπεία του Σ∆2 και

δοκιmicroάστηκαν πρόσφατα σε ασθενείς microε Σ∆1

είναι τα φάρmicroακα που δρούν microέσω του άξονα

των ινκρετινών Τόσο η εξενατίδη όσο και η

σιταγλιπτίνη microείωσαν την HbA1c όταν

προστέθηκαν σε αγωγή microε ινσουλίνη ενώ

παράλληλα σηmicroειώθηκε microείωση των αναγκών

σε ινσουλίνη Στην οmicroάδα της εξενατίδης

παρατηρήθηκε επίσης σηmicroαντική microείωση του

σωmicroατικού

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10

Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 2

Στυλιανός Κ Τίγκας

Επίκουρος Καθηγητής

Ενδοκρινολογίας

Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο

Ιωαννίνων

Ενδοκρινολογική Κλινική και

∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ

Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη

είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης

που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης

στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που

εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία

υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το

πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη

σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο

από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια

στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο

συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται

συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε

την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το

10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του

Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των

microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων

αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των

microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η

microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της

συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά

επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η

microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από

τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό

σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα

επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής

υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα

υγείας

Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός

έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων

τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που

τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους

ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία

κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη

microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το

διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε

Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της

υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών

(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων

καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση

της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία

περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής

(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια

βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και

φαρmicroακευτική αγωγή

Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα

διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2

ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η

microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από

το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο

φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο

διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2

είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται

microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά

της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί

υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει

τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε

χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά

ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή

laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα

άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται

microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν

είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή

αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή

καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή

λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο

άλλης κατηγορίας

Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του

δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται

και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το

σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων

προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής

και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ

αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να

προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που

είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα

ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)

Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές

αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη

εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα

της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την

ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος

microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης

της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το

πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν

υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή

άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και

αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά

microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που

χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα

επιβραδύνοντας την απορρόφηση της

γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού

εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-

γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη

microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων

(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα

ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο

Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του

ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια

αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες

ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που

microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία

laquoφούσκωmicroαraquo)

Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε

να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι

θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν

κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του

οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα

φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι

αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες

ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της

οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η

κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση

καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι

εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν

αποσυρθεί από την αγορά λόγω

ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω

πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο

φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν

έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες

φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και

προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα

Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν

διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα

αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να

χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό

συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει

προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-

κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που

παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις

αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι

πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη

εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο

διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12

1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε

διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών

δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις

περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η

ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα

συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί

microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα

κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της

ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση

του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας

του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη

χρήση της

Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται

στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που

ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και

(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-

γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην

κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι

αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα

και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από

του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις

αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν

διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας

από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την

έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το

laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι

microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την

τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια

ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η

παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε

στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1

(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε

γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-

dependent insulinοtropic polypeptide

γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο

πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται

από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα

microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως

υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη

microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα

οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη

καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και

microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης

παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα

του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας

διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του

GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία

χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε

υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα

(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα

(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και

σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την

εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας

αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την

ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το

βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε

microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4

(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο

που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το

GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που

αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς

DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του

GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή

παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη

διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται

από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο

φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1

είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-

4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν

προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη

επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι

συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των

φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι

από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία

έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες

περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1

και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να

σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 10

Νεότερα φάρmicroακα γιατην αντιmicroετώπιση τουσακχαρώδη διαβήτη

τύπου 2

Στυλιανός Κ Τίγκας

Επίκουρος Καθηγητής

Ενδοκρινολογίας

Ιατρική Σχολή Πανεπιστήmicroιο

Ιωαννίνων

Ενδοκρινολογική Κλινική και

∆ιαβητολογικό Κέντρο ΠΓΝΙ

Βασική διαταραχή στο σακχαρώδη διαβήτη

είναι η σχετική ή απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης

που οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης

στο αίmicroα Ενώ στον τύπου 1 διαβήτη που

εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία

υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης από το

πάγκρεας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

(Σ∆Τ2) είναι microια προοδευτικά εξελισσόmicroενη

σύνθετη διαταραχή που χαρακτηρίζεται τόσο

από αντίσταση στη δράση όσο και ανεπάρκεια

στην έκκριση ινσουλίνης Ο Σ∆Τ2 είναι ο

συχνότερος τύπος διαβήτη εκδηλώνεται

συνήθως σε ενήλικες συσχετίζεται ισχυρά microε

την παχυσαρκία και προσβάλλει σχεδόν το

10 του πληθυσmicroού Οι χρόνιες επιπλοκές του

Σ∆Τ2 προέρχονται από την προσβολή των

microεγαλύτερων και microεσαίου microεγέθους αιmicroοφόρων

αγγείων (microακροαγγειοπάθεια) και των

microικρότερων αγγείων (microικροαγγειοπάθεια) Η

microακροαγγειοπάθεια οδηγεί σε αύξηση της

συχνότητας των καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

(στεφανιαία νόσος αγγειακά εγκεφαλικά

επεισόδια περιφερική αρτηριοπάθεια) ενώ η

microικροαγγειοπάθεια οδηγεί σε επιπλοκές από

τους νεφρούς τα microάτια και το νευρικό

σύστηmicroα Τα παραπάνω προβλήmicroατα

επιβαρύνουν σηmicroαντικά το κόστος παροχής

υπηρεσιών υγείας για το εθνικό σύστηmicroα

υγείας

Μελέτες έχουν ωστόσο δείξει ότι ο καλός

έλεγχος της υπεργλυκαιmicroίας και των άλλων

τροποποιήσιmicroων παραγόντων κινδύνου που

τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν στους

ασθενείς αυτούς (υπέρταση υπερλιπιδαιmicroία

κάπνισmicroα παχυσαρκία) οδηγεί σε microεγάλη

microείωση του κινδύνου επιπλοκών από το

διαβήτη Οι στόχοι της θεραπείας στα άτοmicroα microε

Σ∆Τ2 είναι πολλαπλοί (α) αντιmicroετώπιση της

υπεργλυκαιmicroίας (β) πρόληψη των επιπλοκών

(γ) έλεγχος των υπολοίπων παραγόντων

καρδιαγγειακού κινδύνου και (δ) επιβράδυνση

της εξέλιξης της νόσου Η θεραπεία

περιλαmicroβάνει αλλαγή του τρόπου ζωής

(άσκηση υγιεινή διατροφή και απώλεια

βάρους διακοπή καπνίσmicroατος) καθώς και

φαρmicroακευτική αγωγή

Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια τα microόνα

διαθέσιmicroα φάρmicroακα για τη θεραπεία του Σ∆Τ2

ήταν οι σουλφονυλουρίες (από το 1946) η

microετφορmicroίνη (από το 1958) και η ινσουλίνη (από

το 1921) Το συνηθέστερα χρησιmicroοποιούmicroενο

φάρmicroακο σε κάποιο άτοmicroο στο οποίο

διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά διαβήτης Τ2

είναι η microετφορmicroίνη Η microετφορmicroίνη λαmicroβάνεται

microε τη microορφή δισκίου και στα πλεονεκτήmicroατά

της συγκαταλέγονται ότι δεν προκαλεί

υπογλυκαιmicroία δεν αυξάνει το βάρος και microειώνει

τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συmicroβαmicroάτων

11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε

χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά

ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή

laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα

άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται

microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν

είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή

αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή

καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή

λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο

άλλης κατηγορίας

Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του

δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται

και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το

σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων

προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής

και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ

αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να

προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που

είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα

ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)

Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές

αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη

εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα

της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την

ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος

microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης

της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το

πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν

υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή

άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και

αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά

microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που

χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα

επιβραδύνοντας την απορρόφηση της

γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού

εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-

γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη

microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων

(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα

ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο

Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του

ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια

αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες

ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που

microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία

laquoφούσκωmicroαraquo)

Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε

να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι

θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν

κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του

οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα

φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι

αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες

ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της

οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η

κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση

καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι

εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν

αποσυρθεί από την αγορά λόγω

ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω

πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο

φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν

έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες

φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και

προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα

Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν

διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα

αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να

χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό

συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει

προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-

κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που

παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις

αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι

πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη

εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο

διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12

1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε

διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών

δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις

περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η

ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα

συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί

microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα

κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της

ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση

του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας

του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη

χρήση της

Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται

στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που

ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και

(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-

γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην

κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι

αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα

και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από

του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις

αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν

διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας

από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την

έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το

laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι

microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την

τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια

ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η

παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε

στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1

(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε

γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-

dependent insulinοtropic polypeptide

γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο

πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται

από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα

microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως

υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη

microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα

οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη

καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και

microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης

παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα

του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας

διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του

GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία

χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε

υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα

(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα

(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και

σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την

εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας

αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την

ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το

βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε

microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4

(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο

που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το

GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που

αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς

DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του

GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή

παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη

διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται

από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο

φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1

είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-

4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν

προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη

επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι

συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των

φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι

από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία

έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες

περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1

και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να

σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

11 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Επιπλέον είναι αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε

χαmicroηλό κόστος ενώ συνήθως είναι και καλά

ανεκτό εκτός από ένα αίσθηmicroα ναυτίας ή

laquoφούσκωmicroαraquo που παρατηρείται σε ορισmicroένα

άτοmicroα και που περιορίζεται όταν η λήψη γίνεται

microετά τα κύρια γεύmicroατα Όταν η microετφορmicroίνη δεν

είναι αρκετή για τη ρύθmicroιση του διαβήτη ή

αντενδείκνυται (όπως σε ηπατική νεφρική ή

καρδιακή ανεπάρκεια) ή αν δεν είναι ανεκτή

λόγω παρενεργειών χρησιmicroοποιείται φάρmicroακο

άλλης κατηγορίας

Οι θεραπευτικοί στόχοι και η επιλογή του

δεύτερου φαρmicroάκου πρέπει να εξατοmicroικεύονται

και καθορίζονται από παράγοντες όπως (α) το

σωmicroατικό βάρος (β) τη συνύπαρξη άλλων

προβληmicroάτων υγείας και (γ) τις συνθήκες ζωής

και την προτίmicroηση του ασθενούς (πχ

αποφυγή φαρmicroάκων που microπορεί να

προκαλέσουν υπογλυκαιmicroία σε κάποιον που

είναι επαγγελmicroατίας οδηγός δυνατότητα

ασφαλούς χρήσης ενέσεων ινσουλίνης κλπ)

Οι σουλφονυλουρίες είναι κι αυτές

αποτελεσmicroατικά φάρmicroακα microε εκτεταmicroένη

εmicroπειρία χρήσης και τα νεότερα σκευάσmicroατα

της κατηγορίας χορηγούνται microία φορά την

ηmicroέρα από του στόmicroατος Ο κύριος

microηχανισmicroός δράσης τους είναι microέσω αύξησης

της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης από το

πάγκρεας κι έτσι microπορεί να προκαλέσουν

υπογλυκαιmicroία (ιδιαίτερα σε ηλικιωmicroένους ή

άτοmicroα microε νεφρική ανεπάρκεια) καθώς και

αύξηση του βάρους (κατά περίπου 3 κιλά κατά

microέσο όρο) Η ακαρβόζη είναι φάρmicroακο που

χορηγείται πριν τα γεύmicroατα και δρα

επιβραδύνοντας την απορρόφηση της

γλυκόζης από το βλεννογόνο του λεπτού

εντέρου Συγκεκριmicroένα αναστέλλει την α-

γλυκοσιδάση ένζυmicroο που χρειάζεται για τη

microετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων

(σακχάρων) της τροφής σε απλά σάκχαρα

ώστε να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο

Είναι χρήσιmicroο φάρmicroακο που η χρήση του

ωστόσο περιορίζεται από τη microέτρια

αποτελεσmicroατικότητα και τις ανεπιθύmicroητες

ενέργειες από το πεπτικό σύστηmicroα (που

microοιάζουν microε της microετφορmicroίνης ndash κυρίως ναυτία

laquoφούσκωmicroαraquo)

Το 1997 microια νέα κατηγορία φαρmicroάκων άρχισε

να διατίθεται για τη θεραπεία του Σ∆Τ2 οι

θειαζολιδινεδιόνες (ή γλιταζόνες) που δρουν

κυρίως microειώνοντας την αντίσταση του

οργανισmicroού στη δράση της ινσουλίνης Τα

φάρmicroακα αυτά έχουν το πλεονέκτηmicroα ότι είναι

αποτελεσmicroατικά χωρίς να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες

ανήκουν η αύξηση του βάρους η microείωση της

οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση) και η

κατακράτηση υγρών (οιδήmicroατα επιδείνωση

καρδιακής ανεπάρκειας) ∆ύο παλαιότεροι

εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής έχουν

αποσυρθεί από την αγορά λόγω

ηπατοτοξικότητας (τρογλιταζόνη) και λόγω

πιθανής αύξησης του κινδύνου καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων (ροσιγλιταζόνη) Το τρίτο

φάρmicroακο της κατηγορίας (πιογλιταζόνη) δεν

έχει τέτοιου τύπου ανεπιθύmicroητες ενέργειες

φαίνεται microάλιστα ότι βελτιώνει τα λιπίδια και

προστατεύει από καρδιαγγειακά συmicroβάmicroατα

Μερικές φορές ιδιαίτερα σε άτοmicroα που έχουν

διαβήτη για πολλά χρόνια microπορεί τα

αντιδιαβητικά δισκία να microην δρουν πια και να

χρειασθεί προσθήκη ινσουλίνης Αυτό

συmicroβαίνει γιατί στον Σ∆Τ2 υπάρχει

προοδευτική έκπτωση της λειτουργίας των β-

κυττάρων στα νησίδια του παγκρέατος που

παράγουν την ινσουλίνη Στις περιπτώσεις

αυτές χρησιmicroοποιείται ινσουλίνη η οποία είναι

πολύ αποτελεσmicroατικό φάρmicroακο microε microεγάλη

εmicroπειρία στη χρήση καθώς είναι το παλαιότερο

διαθέσιmicroο φάρmicroακο για το διαβήτη (από το

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12

1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε

διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών

δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις

περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η

ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα

συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί

microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα

κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της

ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση

του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας

του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη

χρήση της

Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται

στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που

ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και

(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-

γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην

κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι

αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα

και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από

του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις

αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν

διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας

από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την

έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το

laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι

microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την

τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια

ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η

παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε

στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1

(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε

γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-

dependent insulinοtropic polypeptide

γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο

πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται

από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα

microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως

υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη

microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα

οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη

καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και

microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης

παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα

του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας

διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του

GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία

χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε

υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα

(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα

(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και

σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την

εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας

αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την

ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το

βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε

microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4

(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο

που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το

GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που

αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς

DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του

GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή

παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη

διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται

από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο

φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1

είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-

4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν

προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη

επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι

συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των

φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι

από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία

έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες

περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1

και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να

σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 12

1920) Περίπου το 14 των ατόmicroων microε

διαβήτη λαmicroβάνουν συνδυασmicroό αντιδιαβητικών

δισκίων και ινσουλίνης (ΗΠΑ 2007-2009) Στις

περισσότερες περιπτώσεις στον Σ∆Τ2 η

ινσουλίνη χορηγείται microία φορά την ηmicroέρα

συνήθως microαζί microε microετφορmicroίνη ενώ αν χρειασθεί

microπορεί να προστεθεί ινσουλίνη και πριν τα

κύρια γεύmicroατα Στα microειονεκτήmicroατα της

ινσουλίνης ανήκει η υπογλυκαιmicroία η αύξηση

του σωmicroατικού βάρους και η ανάγκη εmicroπειρίας

του γιατρού και εκπαίδευσης του ασθενούς στη

χρήση της

Τα πιο νέα φάρmicroακα που χρησιmicroοποιούνται

στη θεραπεία του Σ∆Τ2 είναι (α) αυτά που

ανήκουν στην κατηγορία των laquoινκρετινώνraquo και

(β) οι αναστολείς συmicromicroεταφορέα νατρίου-

γλυκόζης 2 (αναστολείς SGLT2) Στην

κατηγορία των ινκρετινών ανήκουν οι

αγωνιστές GLP-1 που είναι ενέσιmicroα φάρmicroακα

και οι αναστολείς DPP-4 που λαmicroβάνονται από

του στόmicroατος σε microορφή δισκίου Ήδη από τις

αρχές του 19ου αιώνα επιστήmicroονες είχαν

διαπιστώσει ότι ένας ορmicroονικός παράγοντας

από το έντερο microπορούσε να διεγείρει την

έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας Το

laquoφαινόmicroενο ινκρετίνηςraquo είναι η παρατήρηση ότι

microια ποσότητα γλυκόζης που λαmicroβάνεται microε την

τροφή προκαλεί σηmicroαντικά microεγαλύτερη έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας απrsquo ότι αν η ίδια

ποσότητα γλυκόζης χορηγηθεί ενδοφλεβίως Η

παρατήρηση αυτή που έγινε το 1964 οδήγησε

στην ανακάλυψη δύο ορmicroονών του GLP-1

(Glucagon like peptide- 1 παρόmicroοιο microε

γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και του GIP (Glucose-

dependent insulinοtropic polypeptide

γλυκοζοεξαρτώmicroενο ινσουλινοτρόπο

πολυπεπτίδιο) Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται

από τα L και K κύτταρα του εντέρου αντίστοιχα

microετά από πρόσληψη τροφής και κυρίως

υδατανθράκων και διεγείρουν την έκκριση

ινσουλίνης από το πάγκρεας microε αποτέλεσmicroα τη

microείωση της γλυκόζης στο αίmicroα Επιπρόσθετα

οι ορmicroόνες αυτές microειώνουν την όρεξη

καθυστερούν την κένωση του στοmicroάχου και

microειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης (microιας άλλης

παγκρεατικής ορmicroόνης που αυξάνει τα επίπεδα

του σακχάρου) Σήmicroερα έχουmicroε στη χώρα microας

διαθέσιmicroα φάρmicroακα microε δράση ανάλογη του

GLP-1 (αγωνιστές GLP-1) τα οποία

χορηγούνται όπως και η ινσουλίνη (microε

υποδόρια ένεση) πριν τα κύρια γεύmicroατα

(εξενατίδη) ή microία φορά την ηmicroέρα

(λιραγλουτίδη λιξισενατίδη) ενώ υπάρχει και

σκεύασmicroα που χορηγείται microία φορά την

εβδοmicroάδα (εξενατίδη βραδείας

αποδέσmicroευσης) Αντίθετα ωστόσο από την

ινσουλίνη τα φάρmicroακα αυτά δεν προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και όχι microόνο δεν αυξάνουν το

βάρος αλλά microπορεί να οδηγήσουν και σε

microείωση του σωmicroατικού βάρους Το DPP-4

(διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4) είναι ένα ένζυmicroο

που φυσιολογικά διασπά και αδρανοποιεί το

GLP-1 Εποmicroένως τα φάρmicroακα που

αναστέλλουν τη δράση του DPP-4 (αναστολείς

DPP-4) οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων του

GLP-1 στο αίmicroα Το αποτέλεσmicroα είναι δηλαδή

παρόmicroοιο microε αυτό των αγωνιστών GLP-1 microε τη

διαφορά ότι (1) τα φάρmicroακα αυτά χορηγούνται

από το στόmicroα microε τη microορφή δισκίου microία ή δύο

φορές την ηmicroέρα και (2) η αύξηση του GLP-1

είναι συγκριτικά microικρότερη Οι αναστολείς DPP-

4 έχουν επίσης το πλεονέκτηmicroα ότι δεν

προκαλούν υπογλυκαιmicroία και έχουν ουδέτερη

επίδραση ως προς το σωmicroατικό βάρος Οι

συχνότερες ανεπιθύmicroητες ενέργειες των

φαρmicroάκων της κατηγορίας των ινκρετινών είναι

από το γαστρεντερικό σύστηmicroα (ναυτία

έmicroετος) Πιθανολογείται ότι σε σπάνιες

περιπτώσεις η χρήση των αγωνιστών GLP-1

και κάποιων αναστολέων DPP-4 ενδέχεται να

σχετίζεται microε παγκρεατίτιδα (φλεγmicroονή του

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

13 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

παγκρέατος) ωστόσο το θέmicroα αυτό δεν έχει

σ΄αυτή τη φάση αποσαφηνισθεί Οι αναστολείς

συmicromicroεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (αναστολείς

SGLT2) αποτελούν την νεότερη κατηγορία

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων και δρουν

αυξάνοντας την αποβολή γλυκόζης από τους

νεφρούς Φυσιολογικά microε την κυκλοφορία του

αίmicroατος στους νεφρούς διηθούνται

(φιλτράρονται) περίπου 180 g γλυκόζης την

ηmicroέρα και το 99 αυτής της ποσότητας

επαναρροφάται από τα νεφρικά σωληνάρια Η

επαναρρόφηση της γλυκόζης στους νεφρούς

γίνεται microέσω των συmicromicroεταφορέων νατρίου-

γλυκόζης τύπου 2 (SGLT2) ενώ στο λεπτό

έντερο υπάρχουν οι συmicromicroεταφορείς τύπου 1

(SGLT1) οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση

της γλυκόζης που προσλαmicroβάνεται microε την

τροφή Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίmicroα

ξεπερνούν ένα όριο (~180 mgdl) o νεφρός δεν

microπορεί να επαναρροφήσει όλη τη γλυκόζη microε

αποτέλεσmicroα microια ποσότητα να απεκκρίνεται στα

ούρα και να παρουσιάζεται γλυκοζουρία Οι

αναστολείς SGLT2 είναι φάρmicroακα που

χορηγούνται από το στόmicroα microε τη microορφή

χαπιού συνήθως microία φορά την ηmicroέρα και

έχουν microέτρια αποτελεσmicroατικότητα παρόmicroοια

microε αυτή των αναστολέων DPP-4 Έχουν

δοκιmicroασθεί για τη ρύθmicroιση της γλυκόζης σε

ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη microόνα τους ή σε

συνδυασmicroό microε άλλα φάρmicroακα όπως

microετφορmicroίνη σουλφονυλουρίες πιογλιταζόνη

αναστολείς DPP-4 και ινσουλίνη Μπορεί να

βοηθήσουν στην απώλεια βάρους της τάξεως

των 2-3 kg ενώ δεν προκαλούν υπογλυκαιmicroία

Στις ανεπιθύmicroητες ενέργειες ανήκουν η αύξηση

της συχνότητας microυκητιάσεων και λιγότερο

συχνά ουρολοιmicroώξεων ιδιαίτερα στις γυναίκες

(αιδοιοκολπίτιδα σε ποσοστό 10-15)

Επίσης έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις

ευγλυκαιmicroικής διαβητικής κετοξέωσης

δηλαδή κετοξέωσης microε όχι πολύ υψηλά

επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα καθώς και πιθανή

αύξηση του κινδύνου καταγmicroάτων microε ένα από

τα σκευάσmicroατα (καναγλιφλοζίνη) Μια άλλη

ουσία αυτής της κατηγορίας η εmicroπαγλιφλοζίνη

δοκιmicroάσθηκε microε πολύ καλά αποτελέσmicroατα επί

3 έτη σε ασθενείς microε τύπου 2 διαβήτη και

προυπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο

microειώνοντας τη συχνότητα καρδιαγγειακών

συmicroβαmicroάτων αλλά και της θνητότητας στους

ασθενείς αυτούς

Στα microειονεκτήmicroατα των νεότερων

αντιδιαβητικών φαρmicroάκων συmicroπεριλαmicroβάνεται

η σχετικά περιορισmicroένη εmicroπειρία (έλλειψη

microακροπρόθεσmicroων δεδοmicroένων σχετικά microε την

επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστηmicroα και τις

χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη ασφάλεια) και

το υψηλό κόστος

Συmicroπερασmicroατικά τα νεότερα φάρmicroακα της

κατηγορίας των ινκρετινών καθώς και οι

αναστολείς SGLT2 αποτελούν χρήσιmicroη

προσθήκη στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές

επιλογές για τον διαβήτη τύπου 2 Τα

σκευάσmicroατα αυτά έχουν ορισmicroένα ιδιαίτερα

χρήσιmicroα χαρακτηριστικά καθώς είναι

αποτελεσmicroατικά στη ρύθmicroιση της

υπεργλυκαιmicroίας χωρίς όmicroως να προκαλούν

υπογλυκαιmicroία και χωρίς να αυξάνουν το

σωmicroατικό βάρος (όπως συmicroβαίνει microε πολλά

από τα παλαιότερα φάρmicroακα) Η ακριβής θέση

των φαρmicroάκων αυτών στη θεραπεία του

διαβήτη αναmicroένεται να καθορισθεί microε

microεγαλύτερη σαφήνεια στο εγγύς microέλλον καθώς

αποκτιέται microεγαλύτερη εmicroπειρία στη χρήση

τους

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 14

Οι γιατροί ldquoδενεπιτρέπεταιrdquo να

δείχνουν ldquoαδυναmicroίαrdquo

Η πλειοψηφία των άρθρων του περιοδικού

microας έχει σαν αντικείmicroενο την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη Και ειδικότερα από την microεριά του

ασθενούς ∆ηλαδή πως θα καλυτερεύσουmicroε τη

ζωή microας ενηmicroέρωση σχετικά microε τις νέες

microεθόδους που υπάρχουν πως

αντιmicroετωπίζουmicroε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα

που αφορούν την ασθένεια microας κλπ

Πιστεύω λίγοι από τους πάσχοντες

αναρωτιούνται για τα προβλήmicroατα που

αντιmicroετωπίζουν αυτοί που ασχολούνται microε τα

επαγγέλmicroατα υγείας Οι περισσότεροι ή δεν το

σκέπτονται ή θεωρούν ότι οι γιατροί και το

υπόλοιπο προσωπικό είναι δυνατότεροι από

εmicroάς τους ldquo κοινούς θνητούςrdquo Είναι όmicroως έτσι

Είναι και αυτοί άνθρωποι microε συγκεκριmicroένες

δυνατότητες καθηmicroερινά προβλήmicroατα και

αδυναmicroίες Το άρθρο αυτό θα αναφερθεί σε

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζει

το ιατρικό προσωπικό όπως αυτά

αναδείχθηκαν από το περιοδικό TIME (7-9-

2015) Τα προβλήmicroατα αυτά έχουν

επισηmicroανθεί από την Αmicroερικάνικη Ιατρική

Κοινότητα και όπως αναφέρεται στο άρθρο

χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής Τα

συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα προκαλούνται

κυρίως από τις απαιτήσεις της microείωσης του

κόστους περίθαλψης οπότε πιστεύω ότι

αντίστοιχα προβλήmicroατα θα αντιmicroετωπίσει και η

Ελληνική Ιατρική Κοινότητα λόγω της

οικονοmicroικής κρίσης που διέρχεται η χώρα ∆εν

γνωρίζω αν υπάρχουν αντίστοιχες microελέτες στη

χώρα microας

Κανείς Αmicroερικάνος ασθενής δεν θα

φανταζότανε ότι οι microισοί νοσοκοmicroειακοί γιατροί

είναι εξουθενωmicroένοι λόγω υπερβολικού φόρτου

εργασίας Επίσης η ιατρική ιδιότητα απαιτεί ο

γιατρός να microην δείχνει σηmicroάδια αδυναmicroίας

Κατά το Αmicroερικάνικο Ίδρυmicroα πρόληψης

αυτοκτονιών περίπου 400 Αmicroερικάνοι γιατροί

αυτοκτονούν κάθε χρόνο Το microεγαλύτερο

ποσοστό microεταξύ όλων των επαγγελmicroάτων Που

οφείλεται αυτό Η έρευνα το αποδίδει στην

κούραση και την ψυχολογική πίεση Οι

νοσοκοmicroειακοί γιατροί εργάζονται 12-14 ώρες

ηmicroερησίως και απαιτείται πλήρης πνευmicroατική

διαύγεια γιατί στο ιατρικό λειτούργηmicroα το λάθος

microπορεί να είναι microοιραίο Αυτό δηmicroιουργεί

τεράστια ψυχολογική πίεση Οι ειδικοί που

microελετούν το πρόβληmicroα αναφέρουν ότι η

πνευmicroατική υγεία προσεγγίζει σηmicroεία κρίσης

Οι συνέπειες αυτού του προβλήmicroατος δεν

επηρεάζουν microόνο την προσωπική ζωή αλλά και

την επαγγελmicroατική

Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν ότι

έχουν περάσει από αυτό το στάδιο στην αρχή

της καριέρας τους Ο διακεκριmicroένος καθηγητής

χειρουργικής στο Πανεπιστήmicroιο του Stanford l

Greco έχει αφιερώσει τη ζωή του στην

αντιmicroετώπιση αυτού του προβλήmicroατος και

προσπαθεί να αφυπνίσει και άλλα ιδρύmicroατα

ώστε να δηmicroιουργήσουν οmicroάδες αντιmicroετώπισης

και αναγνώρισης του προβλήmicroατος Ο

καθηγητής S Ser στο Πανεπιστήmicroιο του

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

15 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Michigan ο οποίος θεωρείται παγκοσmicroίως

ειδικός για την κατάθλιψη των γιατρών

ποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά microε το

συγκεκριmicroένο πρόβληmicroα όταν ο καλύτερος

φίλος του γιατρός προσπάθησε να

αυτοκτονήσει και δύο χρόνια αργότερα ένας

άλλος συνεργάτης του αυτοκτόνησε

Σύmicroφωνα microε τη microελέτη τα προβλήmicroατα

ξεκινούν microε την αρχή των εφηmicroεριών Σ αυτήν

τη φάση οι νέοι γιατροί δέχονται microεγάλη πίεση

microικρή αmicroοιβή και απολαmicroβάνουν microόνο

επικρίσεις όταν κάτι δεν πάει καλά Να

σηmicroειώσουmicroε ότι οι νέοι Αmicroερικάνοι γιατροί

ξεκινούν microε ένα τραπεζικό χρέος περίπου

$200000 και δουλεύουν 90 ώρες την

εβδοmicroάδα χωρίς ιδιαίτερα καλή αmicroοιβή

Οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει οικονοmicroικά

αλλά και κοινωνικά Παλαιότερα οι γιατροί

είχαν σίγουρη καλή οικονοmicroική αποκατάσταση

αλλά και κοινωνική αναγνώριση Αυτό έχει

αλλάξει δραmicroατικά Η οικονοmicroική επιτυχία δεν

είναι εγγυηmicroένη αλλά ούτε και η κοινωνική Οι

επαγγελmicroατικές απαιτήσεις όmicroως έχουν

αυξηθεί Οι σηmicroερινοί γιατροί έχουν

περισσότερο υλικό να microελετήσουν

περισσότερη ενδονοσοκοmicroειακή γραφειοκρατία

και κυρίως περισσότερους ασθενείς

Μια κατάσταση την οποία προσπαθούν να

αντιmicroετωπίσουν χωρίς microεγάλη επιτυχία είναι

αυτό που σχετίζεται microε το καλούmicroενο ldquoστίγmicroαrdquo

το οποίο καθορίζεται από την αδυναmicroία να

φέρει εις πέρας κάποιος την εργασία του στον

Ιατρικό Χώρο Μόνο το 22 αναζητά βοήθεια

από ειδικούς Η ειρωνεία όπως αναφέρει ο κ

Ser είναι ότι αν κάποιος ζητήσει βοήθεια κατά

microεγάλο ποσοστό όχι απλώς θα ξεπεράσει τα

ψυχολογικά προβλήmicroατα αλλά αυτή η εmicroπειρία

θα είναι σηmicroαντική ώστε να βοηθήσει καλύτερα

τους ασθενείς του ∆υστυχώς αυτή η αντίληψη

έχει να κάνει microε το πως αντιmicroετωπίζεται

κάποιος που έχει πρόβληmicroα από την ίδια την

Ιατρική Κοινότητα Συνήθως αποmicroονώνεται ή

ακόmicroα και χλευάζεται Αυτό θυmicroίζει πολύ την

νοοτροπία στο στρατό Ο νεοσύλλεκτος ή

όποιος έχει πρόβληmicroα προσαρmicroογής

αντιmicroετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση η

οποία επιδεινώνει το πρόβληmicroα

Ο κ Greco παραδέχεται ότι και αυτός ήταν

microέρος του ίδιου προβλήmicroατος ∆ηλαδή όντας

σκληρός microε τους εκπαιδευόmicroενους

χειρούργους πριν χρόνια τώρα προσπαθεί να

επανορθώσει για τις ldquoαmicroαρτίεςrdquo του Η αλλαγή

νοοτροπίας προήλθε όταν πληροφορήθηκε την

αυτοκτονία ενός microαθητή του τον οποίο

θεωρούσε κορυφαίο στο χώρο της

χειρουργικής Η τακτική που ακολουθεί

σήmicroερα είναι να παρατηρεί διακριτικά τους

ειδικευόmicroενους και αν παρατηρήσει κάποιο

πρόβληmicroα να αφιερώνει χρόνο microαζί τους Είναι

δύσκολο να παραδεχθείς τέτοιου είδους

πρόβληmicroα ειδικά όταν βρίσκεσαι microέσα στον

Ιατρικό Χώρο Αλλά από την άλλη microεριά είναι

πιο εύκολο και αποτελεσmicroατικό να το

αντιmicroετωπίσεις αναφέρει ο κ Ser Βοηθήστε

τους νέους γιατρούς να γίνουν πιο δυνατοί και

ευτυχείς στο χώρο τους γιατί microόνο τότε θα

microπορέσουν να επικεντρωθούν και να

βοηθήσουν τους ασθενείς τους

Μέχρι το 2020 υπολογίζεται ότι οι Ηνωmicroένες

Πολιτείες θα χρειασθούν τουλάχιστον 90000

περισσότερους παθολόγους Αυτό

microεταφράζεται σε περισσότερες ώρες εργασίας

γιrsquo αυτούς που θα βρίσκονται στο σύστηmicroα Και

αυτό σηmicroαίνει microεγαλύτερη πίεση

Ελεύθερη microετάφραση

Επαmicroεινώντας Κεχαγιάς

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 16

Απλά βήmicroατα για ναβελτιώσουmicroε τη ζωή

microας

Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα Υπάρχουν

τέσσερις απλοί τρόποι

∆ιερωτηθείτε εκφράστε τα συναισθήmicroατά σας

αποφασίστε κι αγκαλιάστε τους δικούς σας

ανθρώπους

Η πλοήγηση στο διαδίκτυο αποτελεί microια

καθηmicroερινή πρακτική για την πλειονότητα των

ανθρώπων της σύγχρονης εποχής Πολλοί

microάλιστα συχνά ακολουθούmicroε συmicroβουλές

ευτυχίας ή συγκεκριmicroένες συνταγές επιτυχίας

για microια καλύτερη ζωή από ανθρώπους που είτε

επικοινωνούmicroε microαζί τους στα microέσα κοινωνικής

δικτύωσης είτε διαβάζουmicroε άρθρα τους στο

διαδίκτυο Οι άνθρωποι όmicroως αυτοί τις

περισσότερες φορές δεν ξέρουν καν ποιο θέmicroα

πραγmicroατικά microας απασχολεί Καλό θα ήταν

λοιπόν να είmicroαστε περισσότερο επιφυλακτικοί

και να microην εmicroπιστευόmicroαστε εύκολα κάθε

συmicroβουλή που microας δίνεται ή τυχαίνει να

διαβάζουmicroε

Στην πραγmicroατικότητα σας προτείνουmicroε να

microην εmicroπιστευτείτε ούτε το περιεχόmicroενο των

γραmicromicroών αυτού του άρθρου (ως κριτικοί

αναγνώστες) παρά microόνο τις microελέτες

νευροεπιστηmicroόνων οι οποίες καταδεικνύουν

τους παράγοντες που microπορούν πραγmicroατικά να

microας οδηγήσουν σε microια πιο ποιοτική ζωή

Ο ερευνητής των νευροεπιστηmicroών του UCLA

(του Πανεπιστηmicroίου της Καλιφόρνια στο Λος

Άντζελες) Alex Korb microάς δίνει λοιπόν κάποιες

ιδέες που microπορεί να microας βοηθήσουν

ουσιαστικά στο να ακολουθήσουmicroε στη ζωή

microας microια πορεία που θα microας κάνει να

αισθανθούmicroε καλύτερα

Στις παρακάτω γραmicromicroές θα λάβουmicroε

απαντήσεις σε ερωτήmicroατα που συχνά microας

απασχολούν από έναν άνθρωπο που

πραγmicroατικά γνωρίζει πως microπορεί να microας

βοηθήσει

1) Ψάξτε τις αιτίες

Υπάρχουν φορές που οι σκέψεις microας δεν microας

επιτρέπουν να αισθανθούmicroε τουλάχιστον

όmicroορφα αν όχι ευχάριστα Μπορεί να

νιώθουmicroε ενοχή ή ντροπή χωρίς σαφή λόγο

Ποια λοιπόν είναι η σωστή ερώτηση που θα

πρέπει να θέτουmicroε στον εαυτό microας όταν δεν

αισθανόmicroαστε καλά Μα φυσικά το γιατί

Είτε θέλουmicroε να το πιστέψουmicroε είτε όχι τα

συναισθήmicroατα της ενοχής και της ντροπής

ενεργοποιούνται από το λεγόmicroενο laquoκέντρο

ανταmicroοιβήςraquo του εγκεφάλου το οποίο επίσης

σχετίζεται microε τη microάθηση και τον εθισmicroό

Παρά λοιπόν τις έντονες διαφορές τους η

περηφάνια η ντροπή η ενοχή ενεργοποιούνται

από παρόmicroοια νευρωνικά κυκλώmicroατα

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η υπερηφάνεια

είναι το πιο ισχυρό από αυτά τα συναισθήmicroατα

στην ενεργοποίηση της δραστηριότητας των

συγκεκριmicroένων περιοχών

Παραδόξως επίσης και η ανησυχία σε

βραχυπρόθεσmicroο επίπεδο microας κάνει να

αισθανόmicroαστε λίγο καλύτερα ndash θεωρώντας ότι

microέσω αυτής συmicroβάλλουmicroε στην επίλυση των

προβληmicroάτων microας Αυτό αρχικά microπορεί να

φαίνεται αντιφατικό αλλά δείχνει ότι όταν

είmicroαστε αγχωmicroένοι -ες είναι καλύτερο να

κάνουmicroε κάτι γιrsquo αυτό - ακόmicroα και να

ανησυχήσουmicroε - από το να microείνουmicroε αδρανείς

Σαφώς η ενοχή η ντροπή και η ανησυχία

είναι άσχηmicroες microακροπρόθεσmicroες λύσεις Τι

λοιπόν προτείνουν οι νευροεπιστήmicroονες ότι θα

πρέπει να κάνουmicroε Να διερωτηθούmicroε για ποια

πράγmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες

Η ευγνωmicroοσύνη σχετίζεται microε τα θετικά

συναισθήmicroατα που αισθανόmicroαστε όταν microας

συmicroβαίνει κάτι καλό όταν εκτιmicroάmicroε όσα θετικά

συmicroβαίνουν γύρω microας χωρίς να τα θεωρούmicroε

δεδοmicroένα αποτελώντας επιλογή και συνάmicroα

στάση ζωής Και σαφώς επηρεάζει

πραγmicroατικά το microυαλό microας ∆ιερωτάστε βέβαια

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

17 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

microε ποιον τρόπο συmicroβαίνει αυτό

Τα οφέλη της ευγνωmicroοσύνης ξεκινούν από το

σύστηmicroα της ντοπαmicroίνης κι επειδή

αισθανόmicroαστε ευγνώmicroονες ενεργοποιείται το

στέλεχος της περιοχής του εγκεφάλου που την

παράγει

Προσπαθώντας λοιπόν να σκεφτούmicroε τα

πράγmicroατα για τα οποία νιώθουmicroε ευγνώmicroονες

επικεντρωνόmicroαστε στις θετικές πτυχές της

ζωής microας και microε αυτή τη διαδικασία αυξάνεται η

παραγωγή σεροτονίνης Σηmicroειώνουmicroε δε πως

τα χαmicroηλά επίπεδα της σεροτονίνης σχετίζονται

microε την κακή διάθεση την επιθετική

συmicroπεριφορά και την εmicroφάνιση κατάθλιψης

Σαφώς ορισmicroένες συγκυρίες ή καταστάσεις

που βιώνουmicroε microοιάζουν σαν να laquoφάγαmicroεraquo

γροθιά στο στοmicroάχι microας και αισθανόmicroαστε σαν

να microην υπάρχει τίποτα για το οποίο να

νιώθουmicroε ευγνώmicroονες Παρά ταύτα δεν

πειράζει ∆εν χρειάζεται πάντα να βρίσκουmicroε

κάτι καθώς η διαδικασία και microόνο της

αναζήτησης πραγmicroατικά microετράει

Το να θυmicroόmicroαστε να είmicroαστε ευγνώmicroονες για

όσα θετικά όmicroορφα microας συmicroβαίνουν αποτελεί

ένδειξη υψηλής συναισθηmicroατικής νοηmicroοσύνης

Και η ευγνωmicroοσύνη δεν συνδέεται microόνο microε την

ευτυχία αλλά και microε τη δηmicroιουργία ενός

κατάλληλου πλαισίου ανάπτυξης και εξέλιξης

των σχέσεων microας

Τι microάς συmicroβαίνει όmicroως όταν τα κακά

συναισθήmicroατα microας κατακλύζουν Όταν δεν

γνωρίζουmicroε καν πώς να τα διαχειριστούmicroε

Υπάρχει microια εύκολη απάντηση

2) Αρνητικά συναισθήmicroατα

Ας συνδέσουmicroε τα άσχηmicroα ndash αρνητικά

συναισθήmicroατα microε τη λύπη την ανησυχία το

θυmicroό

Ο ερευνητής Gross διαπίστωσε ότι οι

άνθρωποι που προσπαθούν να καταπνίξουν

microια αρνητική συναισθηmicroατική εmicroπειρία

αποτυγχάνουν τελικά να το κάνουν Ενώ

θεωρούν ότι φαίνονται καλά προς τα έξω το

microεταιχmicroιακό τους σύστηmicroα φανερώνει τα

αρνητικά τους συναισθήmicroατα προς τα microέσα

όσο κι αν προσπαθούν να τα καταπνίξουν Το

ίδιο καταδεικνύουν πορίσmicroατα έρευνας

λειτουργικής απεικόνισης microαγνητικού

συντονισmicroού (fMRI) του Kevin Ochsner (του

Πανεπιστηmicroίου Columbia) τονίζοντας microάλιστα

πως η προσπάθεια να κρύβουmicroε ή να

καταπνίγουmicroε τα αρνητικά microας συναισθήmicroατα

σε καmicroία περίπτωση δεν microας ωφελεί αντίθετα

σε ορισmicroένες περιπτώσεις λειτουργεί

υποστηρικτικά και ενισχύει τα συναισθήmicroατα

αυτά

Στην πραγmicroατικότητα microόνο η έκφραση και

παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας microπορεί να

λειτουργήσει υποστηρικτικά και να microας

ωφελήσει καθώς χρησιmicroοποιώντας το λόγο

κάνοντας έmicromicroεσες αναφορές ή ακόmicroα και

απλουστεύσεις της εmicroπειρίας microας microειώνουmicroε τη

διέγερση αυτών των συναισθηmicroάτων Ακόmicroα

και η περιγραφή ενός αρνητικού

συναισθήmicroατος microε microια ή δύο λέξεις βοηθά στη

microείωση της έντασης του συναισθήmicroατος αυτού

Πολλές microάλιστα αρχαίες microέθοδοι ήταν πολύ

πιο microπροστά από σύγχρονες πρακτικές της

εποχής microας όπως ο διαλογισmicroός ο οποίος

βέβαια χρησιmicroοποιείται διαχρονικά Η έκφραση

και παραδοχή των συναισθηmicroάτων microας λοιπόν

αποτελεί βασικό εργαλείο της γνώσης και της

συναίσθησης επηρεάζοντας τον εγκέφαλο microας

microε τόση δύναmicroη η οποία ασκεί καθοριστική

επίδραση και στους ανθρώπους του

περιβάλλοντός microας

Παρόλα αυτά αν τελικά δεν αισθανόmicroαστε

άσχηmicroα δυστυχώς υπάρχουν κάποια

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 18

περιστατικά κάποιες καταστάσεις ή

εmicroπειρίες που βιώνουmicroε στη ζωή microας και

microας προκαλούν άγχος ή πίεση Υπάρχει

όmicroως κι ένας απλός τρόπος για να τις

νικήσουmicroε

3) Λήψη αποφάσεων

Το γεγονός ότι κάθε φορά που

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση στη συνέχεια

αισθανόmicroαστε ότι είmicroαστε σε κατάσταση

ηρεmicroίας δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός

Επιστηmicroονικά έχει αποδειχθεί ότι η λήψη

αποφάσεων microειώνει το άγχος και την

ανησυχία καθώς microας βοηθά να λύσουmicroε τα

προβλήmicroατά microας και επηρεάζει τη λειτουργία

του εγκεφάλου microας

Η λήψη αποφάσεων ως διαδικασία

περιλαmicroβάνει τόσο τον καθορισmicroό των στόχων

όσο και τη δηmicroιουργία προθέσεων και

προσδοκιών Και οι τρεις αποτελούν microέρος του

ίδιου νευρικού κυκλώmicroατος και επιδρούν θετικά

microειώνοντας την ανησυχία και το άγχος Η λήψη

αποφάσεων βοηθά στο να ξεπερνάmicroε ή

τουλάχιστον να σταmicroατάmicroε να έλκουmicroε

αρνητικά ερεθίσmicroατα και ρουτίνες

Σαφώς όmicroως microπορεί να αποτελέσει και microια

δύσκολη ή ακόmicroα και επίπονη διαδικασία Άρα

εν κατακλείδι τι είδους αποφάσεις θα πρέπει

να λαmicroβάνουmicroε Ο τοmicroέας των

νευροεπιστηmicroών έχει την απάντηση

Να παίρνουmicroε microια laquoαρκετά καλήraquo απόφαση

∆ε χρειάζεται να προσπαθούmicroε στοχεύοντας

στην καλύτερη απόφαση καθώς είναι ευρέως

γνωστό ότι η τελειοmicroανία συχνά ταυτίζεται microε

καταστάσεις άγχους και πίεσης Και οι microελέτες

που αφορούν τη την εγκεφαλική λειτουργία

καταδεικνύουν την εν λόγω ταύτιση καθώς

στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να είναι

όλα τέλεια κατακλύζεται ο εγκέφαλός microας microε τα

συναισθήmicroατα που microας κάνουν να νιώθουmicroε

ότι βρισκόmicroαστε εκτός ελέγχου

Στην προσπάθεια που καταβάλλουmicroε να

επιτύχουmicroε το καλύτερο ή ακόmicroα και το τέλειο

αποτέλεσmicroα κι όχι απλά το καλό προκαλούmicroε

έντονη συναισθηmicroατική δραστηριότητα

Αντίθετα microέσω της αναγνώρισης ότι αυτό microε το

οποίο καταπιανόmicroαστε είναι αρκετά καλό

ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές που

microας βοηθούν να νιώθουmicroε ότι έχουmicroε καλύτερο

έλεγχο

Έτσι όταν λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση ο

εγκέφαλός microας microάς οδηγεί στο να

αισθανόmicroαστε ότι έχουmicroε τον έλεγχο και όπως

έχει προαναφερθεί η αίσθηση του ελέγχου

microειώνει το στρες Αλλά το πραγmicroατικά

συναρπαστικό είναι πως η λήψη αποφάσεων

ενισχύει την ευχαρίστηση

Μπορούmicroε να αντιληφθούmicroε ότι όταν

λαmicroβάνουmicroε microια απόφαση σχετικά microε ένα

στόχο που έχουmicroε θέσει και εν συνεχεία

επιτυγχάνουmicroε τον εν λόγω στόχο

αισθανόmicroαστε καλύτερα από ό τι όταν κάτι

θετικό microάς συmicroβαίνει αλλά κατά τύχη

Και αυτό απαντά στο αιώνιο microυστήριο του

λόγου για τον οποίο όταν αποφασίζουmicroε

εξαναγκαστικά να γραφτούmicroε στο γυmicroναστήριο

αυτό αποτελεί microια εξαιρετικά δύσκολη

απόφαση για εmicroάς καθώς στην

πραγmicroατικότητα σέρνουmicroε τους εαυτούς microας

και δεν λαmicroβάνουmicroε την απόφαση να

γυmicroναστούmicroε από ευχαρίστηση

Όταν λοιπόν κάνουmicroε κάτι γιατί θεωρούmicroε

ότι πρέπει (στην ουσία όmicroως αναγκαζόmicroαστε)

αυτό δεν αποτελεί πραγmicroατικά microια εθελοντική

απόφαση και γιrsquo αυτό το λόγο ο εγκέφαλός microας

και εν κατακλείδι εmicroείς οι ίδιοι-ες δεν

αισθανόmicroαστε ευχαρίστηση και δεν ωθούmicroαστε

στο να συνεχίσουmicroε να λαmicroβάνουmicroε αυτή την

απόφαση Αντίθετα αισθανόmicroαστε άγχος και

microε αυτόν τον τρόπο σαφώς δεν microπορούmicroε να

οικοδοmicroήσουmicroε microια καλή συνήθεια ακόmicroα κι αν

αυτή είναι η συνήθεια της σωmicroατικής άσκησης

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

19 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Νιώθουmicroε ευγνώmicroονες δηλώνουmicroε τα

αρνητικά microας συναισθήmicroατα και λαmicroβάνουmicroε

περισσότερες αποφάσεις Εξαιρετικά Αλλά

όmicroως όλα αυτά αποτελούν microια microοναχική

συνταγή της ευτυχίας και microάλλον ως άνθρωποι

και κοινωνικά όντα χρειαζόmicroαστε κι άλλα

άτοmicroα

Τι λοιπόν υποδεικνύει η νευροεπιστήmicroη ότι

microπορούmicroε να κάνουmicroε ώστε να είmicroαστε

περισσότερο ευτυχισmicroένοι Κάτι πολύ απλό

που καλό θα είναι να microην παραλείπουmicroε και

συmicroπεριλαmicroβάνει και τους πολύτιmicroους

laquoάλλουςraquo του περιβάλλοντός microας ώστε να microην

νιώθουmicroε microοναξιά

4) Ανθρώπινη επαφή - ανθρώπινο

άγγιγmicroα

Όχι βέβαια αδιακρίτως ώστε να

αποφύγουmicroε τυχόντα δυσάρεστα

προβλήmicroατα Αποδεικνύεται λοιπόν ότι είναι

εξαιρετικά καλό να επιτρέπουmicroε στον εαυτό

microας να αισθάνεται την αγάπη και την αποδοχή

των άλλων και συνάmicroα να την εκφράζει καθώς

όταν δεν επιτρέπουmicroε την ανθρώπινη επαφή

και επικοινωνία στην ουσία υποβάλλουmicroε τον

εαυτό microας σε microια εξαιρετικά επώδυνη και

microοναχική διαδικασία

Ας δούmicroε τώρα τι κατέδειξαν τα ευρήmicroατα

νευροεπιστηmicroονικής microελέτης κατά την οποία οι

συmicromicroετέχοντες είχαν υποβληθεί στη διαδικασία

να παίζουν ένα βίντεο παιχνίδι όπου πετούσαν

microπάλες ο ένας στον άλλο χωρίς στην

πραγmicroατικότητα να υπάρχουν αληθινοί

συmicroπαίκτες παρά microόνο laquoηλεκτρονικοίraquo (καθώς

όλα ήταν δηmicroιούργηmicroα υπολογιστικού

προγράmicromicroατος) Σηmicroειώνουmicroε βέβαια ότι οι

συmicromicroετέχοντες παρακολουθούνταν από

πραγmicroατικούς ανθρώπους - επιστήmicroονες

Τι συνέβη λοιπόν όταν οι άλλοι παίκτες

σταmicroάτησαν να παίζουν και δεν πετούσαν την

microπάλα Ο εγκέφαλος των συmicromicroετεχόντων

αντέδρασε microε ίδιο τρόπο σαν να βίωνε

σωmicroατικό πόνο Απλούστερα θα λέγαmicroε ότι τα

πορίσmicroατα της έρευνας απέδειξαν πως η

απόρριψη δεν πονάει microόνο σαν να σπάει η

καρδιά microας αλλά σαν να σπάει και το πόδι

microας

Στην πραγmicroατικότητα ο κοινωνικός

αποκλεισmicroός ενεργοποιεί το ίδιο κύκλωmicroα

όπως ο σωmicroατικός πόνος Έτσι στο σηmicroείο

που σταmicroάτησε η ανταλλαγή πασών microπάλας η

microικρή αυτή αλλαγή ήταν αρκετή για να

προκαλέσει αισθήmicroατα κοινωνικού

αποκλεισmicroού

Οι σχέσεις λοιπόν είναι πολύ σηmicroαντικές για

τη λειτουργία του εγκεφάλου microας και καλό θα

ήταν αν θέλουmicroε να οδηγηθούmicroε προς την

ευτυχία να αγγίζουmicroε τους οικείους microας τους

ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός microας

Μέσω microάλιστα της αφής απελευθερώνεται και

η ωκυτοκίνη (η ορmicroόνη της γαλουχίας η

λεγόmicroενη ορmicroόνη της αγάπης της αγκαλιάς

της σύνδεσης)

Σαφώς δεν είναι σκόπιmicroο να αγγίζουmicroε τους

πάντες αλλά ακόmicroα και οι χειραψίες ή τα

χτυπήmicroατα στην πλάτη λειτουργούν ευεργετικά

στη διάθεσή microας Όσο δε αφορά τους

ανθρώπους του οικογενειακού ή φιλικού

περιβάλλοντός microας καλό θα ήταν να κάνουmicroε

προσπάθειες να τους αγγίζουmicroε πιο συχνά

Καθώς η επαφή το άγγιγmicroα το χάδι έχουν

απίστευτα ισχυρή δύναmicroη - microας προσδίδουν

πειθώ αυξάνουν την απόδοση των οmicroάδων

ενισχύουν ακόmicroη και τις microαθησιακές microας

ικανότητες Αγγίζοντας λοιπόν κάποιον που

αγαπάmicroε στην πραγmicroατικότητα microειώνουmicroε τον

πόνο Σε microελέτες δε που έγιναν σε παντρεmicroένα

ζευγάρια φαίνεται πως η επαφή τα αγγίγmicroατα

ενίσχυσαν τους δεσmicroούς του ζευγαριού

Επιπλέον κρατώντας το χέρι κάποιου εκτός

από το γεγονός ότι microπορεί να βοηθηθούmicroε να

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 20

αισθανθούmicroε πιο άνετα αποφεύγουmicroε συνάmicroα

άλλες επώδυνες για το microυαλό microας καταστάσεις

Γιrsquo αυτό αγκαλιάστε κάποιον τώρα κιόλας Και

microην δεχθείτε microικρές γρήγορες αγκαλιές

Πείτε στους ανθρώπους που θα αγκαλιάσετε

πως κάποιος νευροεπιστήmicroονας σάς

συνέστησε τις microεγάλης διάρκειας αγκαλιές

Έρευνες έδειξαν πως λαmicroβάνοντας και

δίνοντας πέντε αγκαλιές την ηmicroέρα για

τέσσερις εβδοmicroάδες αυξάνουmicroε την ευτυχία

microας για microεγάλο χρονικό διάστηmicroα

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να επιδιώκουmicroε να

περνάmicroε χρόνο microε τους δικούς microας ανθρώπους

και να microοιραζόmicroαστε αγκαλιέςΘα πρέπει να

τονιστεί ότι η δύναmicroη της ανταλλαγής γραπτών

microηνυmicroάτων δεν είναι αρκετή Αρκεί microόνο να

αναλογιστούmicroε πως όταν βιώνουmicroε microια

κατάσταση άγχους και στη συνέχεια

επισκεπτόmicroαστε αγαπηmicroένα microας πρόσωπα ή

τους microιλάmicroε στο τηλέφωνο αισθανόmicroαστε πολύ

καλύτερα Κι ότι δεν συmicroβαίνει το ίδιο όταν

ανταλλάσσουmicroε γραπτά microηνύmicroατα

Αφήνουmicroε λοιπόν τα γραπτά microηνύmicroατα και

επιλέγουmicroε τις κατά πρόσωπο συναντήσεις και

τις αγκαλιές

Επειδή όmicroως σκοπός του εν λόγω άρθρου

δεν είναι να σας φορτώσει microε πάρα πολλές

πληροφορίες ας συνοψίσουmicroε τις

αποδοτικότερες και ευκολότερες επιλογές που

πρέπει να κάνουmicroε για να ξεκινήσει η πορεία

microας προς την ευτυχία κατά τα πορίσmicroατα των

νευροεπιστηmicroονικών microελετών

bull ∆ιερωτόmicroαστε για ποια

θέmicroατα είmicroαστε ευγνώmicroονες Αν

τυχόν δεν υπάρχουν απαντήσεις

δεν πειράζει Θυmicroόmicroαστε πως

ακόmicroα και η απλή αναζήτηση

βοηθάει

bull Εκφράζουmicroε τα αρνητικά microας

συναισθήmicroατα και έτσι βοηθάmicroε

το microυαλό microας να τα διαχειρίζεται

πολύ καλύτερα

bull Αποφασίζουmicroε Λαmicroβάνουmicroε αποφάσεις

laquoαρκετά καλέςraquo κι όχι σαφώς laquoτις καλύτερες

πάνω στη γη

bull Ανταλλάσσουmicroε αγκαλιές κι όχι γραπτά

microηνύmicroατα

Κλείνουmicroε microε τα λόγια του νευροεπιστήmicroονα

Alex Korb ο οποίος εξηγεί ότι Τα πάντα είναι

διασυνδεδεmicroένα Η ευγνωmicroοσύνη βελτιώνει τον

ύπνο Ο ύπνος microειώνει τον πόνο Ο

ελαττωmicroένος πόνος βελτιώνει τη διάθεσή microας

Η βελτιωmicroένη διάθεση microειώνει το άγχος το

οποίο βελτιώνει την επικέντρωση και τον

προγραmicromicroατισmicroό Η επικέντρωση και ο

κατάλληλος σχεδιασmicroός απαιτεί τη λήψη

αποφάσεων Η λήψη αποφάσεων microειώνει

περαιτέρω το άγχος και βελτιώνει την

απόλαυση Η απόλαυση microας ενισχύει να

αισθανόmicroαστε περισσότερο ευγνώmicroονες και

διατηρεί αυτή την ανοδική πορεία προς την

ευτυχία Η απόλαυση συνδέεται επίσης microε τις

κοινωνικές σχέσεις και επαφές οι οποίες microε τη

σειρά τους θα microας κάνουν πιο ευτυχισmicroένους -

ες

Κι όλοι -ες θέλουmicroε να είmicroαστε ευτυχισmicroένοι

-ες Αρκεί να γνωρίζουmicroε και να κάνουmicroε τις

κατάλληλες επιλογές Και νοmicroίζω πως για εmicroάς

που πλέον γνωρίζουmicroε ο δρόmicroος είναι πολύ

πιο εύκολος ή τουλάχιστον νευροεπιστηmicroονικά

εmicroπνευσmicroένος

Σε ελεύθερη microετάφραση από το περιοδικό

Time Αγγελική Ζώτου

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

21 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Με αφορmicroή την Παγκόσmicroια Ηmicroέρα για τον

∆ιαβήτη ο σύλλογός microας οργάνωσε εκδήλωση

την Τετάρτη 11η Νοεmicroβρίου το απόγευmicroα Η

εκδήλωση είχε microεγάλη επιτυχία και έλαβε χώρα

στην κατάmicroεστη αίθουσα εκδηλώσεων της

ΛΑΦ Ι

Ευχαριστούmicroε θερmicroά τους φίλους και τα microέλη

του συλλόγου για την εmicroπιστοσύνη τους και

συmicroπαράστασή τους

Οι οmicroιλητές microας κκ Τίγκας και Τσιmicroηχόδηmicroος

ενθουσίασαν τους παρευρισκόmicroενους microε τις

εmicroπεριστατωmicroένες και κατανοητές οmicroιλίες τους

στα δύο βασικά και επίκαιρα θέmicroατα που

απασχολούν τους πάσχοντες από διαβήτη

τύπου Ι και Ι Ι

Ο κ Τσιmicroηχόδηmicroος Επίκουρος Καθηγητής

στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα

της οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου

Ιraquo

Και ο κ Τίγκας Επίκουρος Καθηγητής στο

Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων είχε σαν θέmicroα της

οmicroιλίας του laquoΕξελίξεις στο διαβήτη τύπου Ι Ιraquo

Μετά το τέλος των οmicroιλιών ακολούθησε

πληθώρα ερωτήσεων από το ακροατήριο

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

22 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗΣΤΑΑΤΟΜΑ ΜΕ

∆ΙΑΒΗΤΗ

Πώς τα φτιάχνουmicroεhellip

Οι επαγγελmicroατίες υγείας πολύ συχνά

κατευθύνουν και συmicroβουλεύουν τα άτοmicroα microε

διαβήτη έτσι ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα

ζωής ∆εν είναι όmicroως τόσο συχνό οι ειδικοί να

ασχολούνται microε τους συντρόφους των ατόmicroων

αυτών οι οποίοι χωρίς να έχουν διαβήτη

microαθαίνουν επίσης να ζουν microε αυτόν

Παρακάτω παρατίθενται δέκα χρήσιmicroες

συmicroβουλές που βοηθούν τους συντρόφους των

διαβητικών να υποστηρίξουν τα αγαπηmicroένα

τους πρόσωπα διατηρώντας πάντα τα υγιή

απαραίτητα όρια

1 Μην προσφέρετε αυθαίρετες συmicroβουλές

σχετικά microε τη διατροφή και τη διαχείριση του

διαβήτη εν γένει Μπορεί η πρόθεσή σας να

είναι η καλύτερη αλλά προέχει ο σεβασmicroός

στις προσωπικές επιλογές του ατόmicroου Πείτε τη

γνώmicroη σας microόνο εφόσον ρωτηθείτε Άλλωστε

κάποιες κοινές πεποιθήσεις σχετικά microε τον

διαβήτη έχουν πλέον είτε ξεπεραστεί είτε

διαψευσθεί

2 Συνειδητοποιήστε και αναγνωρίστε ότι η

διαχείριση του διαβήτη είναι microια πολύ

απαιτητική διαδικασία που διαρκεί 24 ώρες το

24ωρο και την οποία το άτοmicroο δεν διάλεξε και

ούτε microπορεί να παραιτηθεί από αυτή Το άτοmicroο

πρέπει να σκέφτεται τι πότε και πόσο θα φάει

να ρυθmicroίζει τη φυσική του άσκηση το στρες

καθώς και την αγωγή που λαmicroβάνει να microετρά

τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίmicroα και

πολλά ακόmicroα

3 Μην αναφέρετε περιστατικά διαβητικών

που έχετε ακούσει microε σοβαρές επιπλοκές και

κακή έκβαση Ο διαβήτης είναι ένα νόσηmicroα

που φοβίζει το άτοmicroο που το έχει δεν

χρειάζονται λοιπόν επιπλέον laquoιστορίες

τρόmicroουraquo που αυξάνουν το άγχος Άλλωστε

είναι πλέον γνωστό ότι microε καλή διαχείριση

πολλά άτοmicroα microε διαβήτη ζουν πολλά χρόνια microε

υγεία και καλή ποιότητα ζωής

4 Προσφερθείτε να βοηθήσετε στην επιλογή

ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής Μπορείτε για

παράδειγmicroα να ξεκινήσετε από κοινού ένα

πρόγραmicromicroα φυσικής άσκησης άλλωστε η

υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωή είναι

ωφέλιmicroη για όλους

5 Μην αντιδράτε αρνητικά εάν το

αγαπηmicroένο σας πρόσωπο microετρά το σάκχαρό

του ή κάνει microια ένεση ινσουλίνης microπροστά σας

Είναι microια απαραίτητη διαδικασία για την καλή

ρύθmicroιση του διαβήτη η οποία είναι πιο

δύσκολη εάν πρέπει να γίνει κρυφά

6 Ρωτήστε πώς microπορείτε να βοηθήσετε Εάν

θέλετε να είστε υποστηρικτικοί υπάρχουν

πολλά microικρά πράγmicroατα που microπορείτε να

κάνετε Αρκεί να ρωτήσετε πρώτα

7 Μην προσφέρετε απερίσκεπτες

διαβεβαιώσεις microε σκοπό να microειώσετε το άγχος

του αγαπηmicroένου σας προσώπου Μη

συγκρίνετε το νόσηmicroά του για παράδειγmicroα microε

άλλα νοσήmicroατα όπως είναι ο καρκίνος για να

του αναδείξετε ότι τα πράγmicroατα θα microπορούσαν

να είναι χειρότερα Κάτι τέτοιο όχι microόνο δεν θα

τοντην κάνει να αισθανθεί καλύτερα αλλά

ενδεχοmicroένως να λειτουργήσει ως microήνυmicroα

υποτίmicroησης της σοβαρότητας του διαβήτη τη

στιγmicroή που πρόκειται για ένα σοβαρό νόσηmicroα

8 Υποστηρίξτε τις προσπάθειές του να

φροντίσει τον εαυτό τουτης Μπορείτε για

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 23

παράδειγmicroα να βοηθήσετε την προσπάθειά

τουτης συντρόφου σας για βελτίωση του

τρόπου ζωής microε τη διατήρηση ως επί το

πλείστο υγιεινών τροφίmicroων στο ψυγείο

Μπορείτε επίσης να σεβαστείτε την επιλογή

του να διακόψει την πρόσληψη microιας οmicroάδας

ανθυγιεινών τροφών και να microην τις

καταναλώνετε microπροστά τουτης Σίγουρα θα

βοηθήσει πολύ εάν δεν είστε εσείς η πηγή του

πειρασmicroού

9 Μην κρυφοκοιτάζετε ή σχολιάζετε τις τιmicroές

σακχάρου χωρίς να ρωτήσετε πριν Είναι πολύ

προσωπικές πληροφορίες που οη σύντροφός

σας microπορεί να microη θέλει να microοιραστεί Είναι

φυσιολογικό άλλωστε στην περίπτωση του

διαβήτη οι τιmicroές αυτές να είναι άλλοτε πολύ

υψηλές και άλλοτε πολύ χαmicroηλές Τα αυθαίρετα

σχόλιά σας για αυτές microπορεί να εντείνουν τα

αισθήmicroατα θυmicroού και απογοήτευσης που

συχνά ήδη υπάρχουν

10 Προσφέρετε απλόχερα την αγάπη σας

και την ενθάρρυνσή σας Πολλές φορές απλά

και microόνο το ενδιαφέρον σας microπορεί να

υποστηρίξει το αγαπηmicroένο σας πρόσωπο και

να το κινητοποιήσει έτσι ώστε να διαχειριστεί

microε επιτυχία τον διαβήτη

Πηγή mayoclinic

Οι Στατίνες microπορούννα αυξήσουν σε

microεγάλο ποσοστό τονκίνδυνο για τηνεmicroφάνιση διαβήτη

Οι στατίνες microπορούν να microειώσουν τη

χοληστερίνη και ακόmicroη και αν δηmicroιουργηθεί

φλεγmicroονή είναι ικανές να κρατήσουν τον

κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων σε χαmicroηλά

επίπεδα

Το σίγουρο είναι ότι αυτά τα κοινά

συνταγογραφούmicroενα φάρmicroακα microπορεί να

αυξήσουν σε ένα microεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο

για την εmicroφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Παράλληλα οι γιατροί είναι σε θέση να

διακρίνουν ένα σοβαρό κίνδυνο πριν από την

συνταγογράφηση στατινών όπως είναι και τα

φάρmicroακα microείωσης της χοληστερίνης τα οποία

είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούmicroενα

φάρmicroακα στην Αmicroερική Σε microία από τις microελέτες

που δηmicroοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetologia

επιστήmicroονες από την Φιλανδία διαπίστωσαν

πως οι άνδρες στους οποίους

συνταγογραφήθηκαν στατίνες για να microειώσουν

τη χοληστερίνη τους είχαν 46 microεγαλύτερη

πιθανότητα να εmicroφανίσουν διαβήτη microετά από 6

χρόνια σε σύγκριση microε εκείνους που δεν

έπαιρναν το συγκεκριmicroένο φάρmicroακο

Αξίζει να σηmicroειωθεί βέβαια πως οι στατίνες

κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς ως

προς την επίδραση της ινσουλίνης - η οποία

διασπά τα σάκχαρα- και έτσι εκκρίνουν

λιγότερη ινσουλίνη Αυτό που καταλαβαίνει

κάποιος είναι ότι η επίδραση των στατινών

microοιάζει να είναι microεγαλύτερη στα άτοmicroα που

φαίνεται να έχουν όσο το δυνατόν πιο

φυσιολογικές τιmicroές γλυκόζης Πραγmicroατικότητα

αποτελεί το γεγονός ότι όσο microεγαλύτερη είναι η

δόση της στατίνης και για όσο microεγαλύτερο

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

24 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

διάστηmicroα χορηγείται σε ασθενείς τόσο

microεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος οι

συγκεκριmicroένοι ασθενείς να αποκτήσουν

διαβήτη

Παλαιότερες microελέτες έδειξαν ότι οι στατίνες

είναι ικανές να αυξήσουν τα επίπεδα του

σακχάρου στο αίmicroα καθώς και τον κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη από 10 έως

20 παρόλα αυτά όmicroως microία τόσο microεγάλη και

αρνητική επίδραση δεν έχει τεκmicroηριωθεί

επιστηmicroονικά Πολύ συχνά οι γιατροί θεωρούν

υπεύθυνες τις στατίνες για όσους ασθενείς

βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εmicroφάνισης

καρδιακής νόσου διότι ένας βασικός

παράγοντας microελλοντικής ύπαρξης καρδιακών

προβληmicroάτων είναι και ο διαβήτης Πως

λοιπόν όλα τα παραπάνω microας οδηγούν σε

τέτοιου είδους συmicroπεράσmicroατα

O Dr Robert Eckel πρώην πρόεδρος της

Αmicroερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και

καθηγητής της ιατρικής στο Πανεπιστήmicroιο του

Κολοράντο σηmicroείωσε πως αυτό είναι ένα

σενάριο microε καλά και άσχηmicroα νέα συγχρόνως

Αυτό που τόνισε είναι πως υπάρχουν πειστικά

στοιχεία ότι οι ασθενείς που λαmicroβάνουν

στατίνες διατρέχουν αυξηmicroένο κίνδυνο

εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη αλλά από την

άλλη πλευρά συmicroβάλλουν στη microείωση του

κινδύνου καρδιακής προσβολής εγκεφαλικού

επεισοδίου ή ακόmicroα και θανατηφόρας

καρδιακής νόσου Με αυτόν τον τρόπο

αντισταθmicroίζονται και οι παρενέργειες των

στατινών που οδηγούν στην εmicroφάνιση διαβήτη

Με άλλα λόγια οι στατίνες microπορούν να

προσφέρουν πολλά καλά στους ανθρώπους

που έχουν καρδιακά προβλήmicroατα microε το τίmicroηmicroα

όmicroως της εmicroφάνισης διαβήτη

Φιλανδοί επιστήmicroονες διαπίστωσαν επίσης

τον αυξηmicroένο κίνδυνο για την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη έπειτα από τη λήψη

στατινών σε ποσοστό που ανέρχεται στο 46

την ώρα που ο Eckel επισηmicroαίνει ότι η

συγκεκριmicroένη microελέτη αφορούσε microόνο λευκούς

άνδρες και για αυτό τον λόγο δε microπορεί να

γενικευτεί στον ευρύτερο πληθυσmicroό Από τους

συγκεκριmicroένους άνδρες δεν έχουmicroε

πληροφορίες για το οικογενειακό τους ιστορικό

ή ποια microπορεί να ήταν η προσωπική τους

ιστορία microε το διαβήτη Κάποιοι από αυτούς

ίσως να είχαν και άλλους παράγοντες κινδύνου

για την ασθένεια που τους έθεσε σε υψηλότερο

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη ακόmicroη και αν

δεν είχαν πάρει στατίνες

Εκείνοι που εmicroφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν λάβει παρόmicroοια

microέτρα και microε όλους όσους εmicroφάνισαν διαβήτη

ενώ δεν έπαιρναν στατίνες γεγονός που

υποδηλώνει ότι η θεραπεία microε στατίνες αυξάνει

τον κίνδυνο εmicroφάνισης σακχαρώδη διαβήτη

ανεξάρτητα από το προφίλ κινδύνου που

υπάρχει στο πληθυσmicroιακό φόντο Σε microία

ξεχωριστή microε έδρα τις ΗΠΑ microελέτη σχετικά microε

τη λήψη στατινών οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι εκείνοι που πήγαν να εmicroφανίσουν διαβήτη

ενώ λάmicroβαναν στατίνες είχαν αυξηmicroένες

πιθανότητες να εmicroφανίσουν τη νόσο πριν καν

αρχίσουν να παίρνουν τα συγκεκριmicroένα

φάρmicroακα Πρέπει λοιπόν οι ασθενείς να

λαmicroβάνουν στατίνες Νέα microελέτη κάνει λόγο για

καρδιακά οφέλη τα οποία υπερτερούν από τον

κίνδυνο για την εmicroφάνιση διαβήτη Το αν τελικά

οι ασθενείς πρέπει να λαmicroβάνουν στατίνες ή

όχι είναι κάτι που δηmicroιουργεί σύγχυση και

στους ίδιους αλλά και στους γιατρούς τους

Στην πραγmicroατικότητα τα παραπάνω

αποτελέσmicroατα υπογραmicromicroίζουν την ανάγκη για

microια συζήτηση που πρέπει να λαmicroβάνει χώρα

πριν από τη συνταγογράφηση στατινών σε

όσους ασθενείς τη χρειάζονται Για όλους

αυτούς που δεν πάσχουν ακόmicroα από διαβήτη

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 25

αλλά παρόλα αυτά είναι ευάλωτοι στη νόσο

σηmicroαντικό ρόλο παίζουν η σωστή διατροφή και

η άσκηση όπως ακριβώς τόνισε και ο Dr Neil

Stone επικεφαλής συγγραφέας 2013 του

Αmicroερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας

Σύmicroφωνα microε τον Stone αν έχουmicroε έναν

ασθενή που είναι επιρρεπής στην εmicroφάνιση

σκαχαρώδη διαβήτη σύmicroφωνα microε όλα όσα

ειπώθηκαν παραπάνω κατατάσσεται σε microία

οmicroάδα υψηλού κινδύνου γιατί λόγω του

διαβήτη υπάρχει πιθανότητα να αποκτήσει και

καρδιακά προβλήmicroατα Αυτή η οmicroάδα ασθενών

επωφελείται από τη λήψη στατινών Αν λοιπόν

έχουν σκοπό οι συγκεκριmicroένοι ασθενείς να

λάβουν microία στατίνη θα παραmicroείνουν υγιείς και

θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους Σε

διαφορετική περίπτωση εάν δε το κάνουν αυτό

και λάβουν τη στατίνη συνεχίζοντας παράλληλα

έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής τότε θα είναι

ακόmicroα πιο επιρρεπείς στην εmicroφάνιση διαβήτη

Τέλος ένας ακόmicroη σηmicroαντικός παράγοντας

για να αποφασίσει κάποιος ασθενής που

πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη να πάρει

στατίνες είναι και το οικογενειακό του ιστορικό

Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά τους

κινδύνους και τα οφέλη microε τα οποία θα έρθει

αντιmicroέτωπος ο κάθε ασθενής Σίγουρος όmicroως

είναι ο κίνδυνος εmicroφάνισης διαβήτη όταν

κάποιος λαmicroβάνει στατίνες Αυτό που τονίζει ο

Eckel είναι ότι το καλύτερο αποτέλεσmicroα έρχεται

ύστερα από microία αρmicroονική επικοινωνία και

συνεργασία microεταξύ γιατρού και ασθενή Αυτό

είναι το παν για να πετύχει οποιαδήποτε

θεραπεία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Καλούνται τα microέλη της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ

ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ∆ΙΑΒΗΤΗ

(ΠΕΝ∆Ι ) σε τακτική Γενική Συνέλευση την

Κυριακή 24-Ιανουαρίου στα γραφεία του

Συλλόγου

∆ηmicroητρίου Χατζή 63- Αmicroπελόκηποι

Ιωαννίνων

Επειδή ο σύλλογος microας έχει microέλη από όλη

την Ήπειρο και είναι αδύνατον να υπάρχει

απαρτία την πρώτη Κυριακή για να

αποφύγουmicroε την ταλαιπωρία παρακαλούmicroε

θερmicroά τα microέλη microας να δώσουν το παρόν στην

επαναληπτική συνέλευση

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016 2016 και ώρα

1100 πmicro

Θέmicroατα

1Απολογισmicroός δραστηριοτήτων του ∆Σ

2Οικονοmicroικός απολογισmicroός

3Εκλογές για την ανάδειξη συmicroπληρωmicroατικού

microέλους του ∆Σ

Υποψηφιότητες υποβάλλονται στα γραφεία

του συλλόγου και τηλεφωνικά στα 26510-

08276 ή 26510- 73634 έως και τις 27

Ιανουαρίου

Λόγω των συνεχών περικοπών και των

δύσκολων στιγmicroών που βιώνουmicroε όλοι microας

παρακαλούmicroε να δραστηριοποιηθείτε microαζί microε

το Νέο ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

Η ενεργή συmicromicroετοχή microας θα κρατήσει το

Σύλλογό microας ενεργό και θα συmicroβάλει microε τη

δυναmicroική παρουσία microας στη διεκδίκηση των

δικαιωmicroάτων microας για την αντιmicroετώπιση του

διαβήτη

Μετά τη Γενική Συνέλευση

Θα κοπεί και η Πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα

του Συλλόγου

Το ∆ιοικητικό Συmicroβούλιο

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

26 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Έξυπνο έmicroπλαστροαντικαθιστά τις ενέσεις

για το διαβήτη

Της Νικολέτας Ντάmicroπου

Με ενθουσιασmicroό αναmicroένεται να υποδεχθούν

το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο εκατοmicromicroύρια

άνθρωποι σε όλο τον κόσmicroο που πάσχουν

από διαβήτη την νέα ανακάλυψη των

επιστηmicroόνων που υπόσχεται να βάλει τέλος

στις ενέσεις που κάνουν τα διαβητικά άτοmicroα για

τη ρύθmicroιση του σακχάρου τους

Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο ένα επίθεmicroα

δηλαδή το οποίο microπορεί και ανιχνεύει την

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα θα έχει τη

δυνατότητα να χορηγεί microικρές ποσότητες

ινσουλίνης στα άτοmicroα microε διαβήτη

απελευθερώνοντας τα από την επώδυνη

διαδικασία των ενέσεων Το laquoέξυπνοraquo

έmicroπλαστρο θα έχει τη δυνατότητα όχι microόνο να

κάνει τον απαραίτητο έλεγχο για το επίπεδο

της γλυκόζης στο αίmicroα του διαβητικού αλλά

ταυτόχρονα θα προχωρά στην έγχυση της

απαραίτητης δόσης ινσουλίνης στον

οργανισmicroό του διαβητικού ατόmicroου microέσω

εκατοντάδων microικρο-βελονών που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου

Η υψηλής τεχνολογίας συσκευή microπορεί να

ανιχνεύσει ακόmicroα και microικρές αυξήσεις στα

επίπεδα του σακχάρου στο αίmicroα και να εγχέει

τις ενδεδειγmicroένες microικροποσότητες ινσουλίνης

όταν χρειάζεται Συσκευή σε microέγεθος

γραmicromicroατόσηmicroου Το laquoέξυπνοraquo έmicroπλαστρο δεν

είναι microεγαλύτερο από ένα γραmicromicroατόσηmicroο και

είναι ιδιαίτερα λεπτό και τετραγωνισmicroένο Οι

εκατό microικροσκοπικές βελόνες που βρίσκονται

στο κάτω microέρος του εmicroπλάστρου έχουν το

microέγεθος microιας ανθρώπινης βλεφαρίδας

Όλες αυτές οι microικρο-βελόνες είναι γεmicroάτες microε

microικροσκοπικές microονάδες αποθήκευσης της

ινσουλίνης και όταν ανιχνευθεί ότι τα επίπεδα

γλυκόζης στο αίmicroα είναι πάρα πολύ υψηλά

τότε απελευθερώνουν γρήγορα την

ενδεδειγmicroένη ποσότητα ινσουλίνης Η

ανακάλυψη της συσκευής έγινε στο

Πανεπιστήmicroιο της Βόρειας Καρολίνας και όπως

δηλώνει η οmicroάδα των ερευνητών laquoη συσκευή

αυτή θα microπορούσε να είναι ένα microοναδικό

εργαλείο για τον άνθρωποraquo Ο αναπληρωτής

καθηγητής κ Τζεν Γκου του τmicroήmicroατος

Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Πανεπιστηmicroίου της

Βόρειας Καρολίνας είπε laquoδηmicroιουργήσαmicroε ένα

εύκολο στη χρήση microη τοξικό από συmicroβατικά

υλικά έξυπνο έmicroπλαστρο το οποίο microπορεί να

προσαρmicroοστεί στις ανάγκες του κάθε

διαβητικού ατόmicroουraquo

Η συσκευή αυτή θα αποδεσmicroεύσει

εκατοmicromicroύρια άτοmicroα microε διαβήτη τα οποία είναι

αναγκασmicroένα να τρυπάνε τακτικά τα δάχτυλα

τους προκειmicroένου να ελέγξουν τα επίπεδα του

σακχάρου τους και να χορηγήσουν την

απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης στον

οργανισmicroό τους Η οmicroάδα ανέπτυξε τα laquoέξυπνα

νανοσωmicroατίδιαraquo από microικροσκοπικές φυσαλίδες

που περιέχουν microια microικρή ποσότητα της

ινσουλίνης και των ενζύmicroων σχεδιασmicroένα να

ανιχνεύουν τη γλυκόζη Όταν αισθάνονται microια

αύξηση του σακχάρου στο αίmicroα οι φυσαλίδες

αποσυντίθενται απελευθερώνοντας

συγκεκριmicroένες ποσότητες ινσουλίνης ανάλογα

microε την ποσότητα γλυκόζης που υπάρχει Όταν

αυτό το επίθεmicroα τοποθετείται επάνω στο

δέρmicroα οι microικρο-βελόνες διαπερνούν την

επιφάνεια και έρχονται σε επαφή microε το αίmicroα

που ρέει microέσω των τριχοειδών που βρίσκονται

ακριβώς από κάτω

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 27

Είναι οι διαβητικοί πιοευάλωτοι στιςλοιmicroώξεις

Αναστασίου Γεωργία

4ο ετής φοιτήτρια Τmicroήmicroατος Ιατρικής

Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης (Σ∆) και τα λοιmicroώδη

νοσήmicroατα είναι απrsquo τα συχνότερα αίτια

νοσηρότητας Σύmicroφωνα microε τον Παγκόσmicroιο

Οργανισmicroό Υγείας (ΠΟΥ) ο Σ∆ είναι ένα από

τα πιο συχνά νοσήmicroατα microε περίπου 350

εκατοmicromicroύρια ασθενείς ανά τον κόσmicroο Ο

αριθmicroός των πασχόντων αναmicroένεται να έχει

διπλασιαστεί ως 2030 ∆εδοmicroένα και

τεκmicroηριωmicroένες microελέτες δείχνουν ότι οι

διαβητικοί είναι πιο επιρρεπείς στις λοιmicroώξεις

Είναι γεγονός ότι

1) αρκετές συνήθεις λοιmicroώξεις απαντώνται σε

διαβητικούς συχνότερα

2) κάποιες άλλες απαντώνται σχεδόν

αποκλειστικά σε αυτούς και

3) υπάρχουν λοιmicroώξεις που στους

διαβητικούς έχουν περισσότερες επιπλοκές

Πολλές έρευνες τεκmicroηριώνουν την ύπαρξη

αmicroφίδροmicroης σχέσης ανάmicroεσα στο Σ∆ και τις

λοιmicroώξεις χωρίς όmicroως να αποσαφηνίζεται ο

microηχανισmicroός που καθιστά τους διαβητικούς πιο

ευάλωτους Φαίνεται πάντως πως η

ανεπαρκής ρύθmicroιση της γλυκόζης αυξάνει την

επίπτωση των λοιmicroώξεων ενώ οι τελευταίες

συντελούν στην απορρύθmicroιση του Σ∆ Οι πιο

συχνές λοιmicroώξεις που απαντώνται σε

διαβητικούς είναι λοιmicroώξεις του κατω-τέρου

αναπνευστικού και του ουροποιητικού

συστήmicroατος του δέρ-microατος και τραυmicroάτων του

στόmicroατος και κυρίως περιοδοντικά (εικ1)

Ο Σ∆ προκαλεί διαταραχές σε από όλο το

φάσmicroα της ανοσίας δηλαδή της άmicroυνας του

οργανισmicroού Αρχικά ο Σ∆ microέσω των

επιπλοκών του όπως η νευροπάθεια και τα

έλκη διαταράσσει το δέρmicroα που αποτελεί την

πρώτη γραmicromicroή άmicroυνας του οργανισmicroού

Επιπροσθέτως οι καταστάσεις υπεργλυκαιmicroίας

προ-καλούν βλάβη στα ουδετερόφιλα microε

αποτέλεσmicroα την έκπτωση των αντιmicroικροβιακών

ιδιοτήτων αυτών Έρευνες επιστηmicroονικές

υποστηρίζουν ότι o Σ∆ επιβραδύνει την

επούλωση των πληγών γεγονός που αυξάνει

την πιθανότητα microόλυνσης και κατά επέκταση τη

λοίmicroωξη των τραυmicroάτων Καταληκτικά

δεδοmicroένα δείχνουν ότι οι ασθενείς microε Νεανικό

∆ιαβήτη έχουν ελαττωmicroένη απελευθέρωση

κυττα-ρικών ουσιών microε τις οποίες τα κύτταρα

του ανοσοποιητικού συστή-microατος

επικοινωνούν

Οι συχνότερες λοιmicroώξεις συστηmicroάτων στο

Σ∆

Ο Σ∆ επιπλέκεται συχνά microε λοιmicroώξεις

δέρmicroατος και microαλακών microορίων από τις οποίες

η κυτταρίτιδα (εικ2) και ο ερυσίπελας (εικ3)

είναι οι πιο συχνές Ακόmicroη συνιστά

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

28 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προδιαθεσικό

παράγοντα

των νεκρω-

τικών

λοιmicroώξεων

δέρmicroατος που

προσβάλλουν

κυρίως τα

άκρα και το

κοιλιακό

τοίχωmicroα Η

κλινική

εmicroφάνιση των λοιmicroώξεων αυτών ξεκινά microε

πυρετό και ρίγος ο Σ∆ απορρυθmicroίζεται και η

χορηγούmicroενη ινσουλίνη αδυνατεί να δράσει

Υπάρχει ταχυκαρδία τοπικό οίδηmicroα microε

δύσοσmicroο υγρό και έντονο τοπικός πόνος

Οmicroοίως συχνές στους

διαβητικούς είναι οι

microυκητιασικές λοιmicroώξεις

και κυρίως οι καντιτιάσεις

microε συνηθέστερες

εντοπίσεις το microηρό το

βλεννογόνο του

στόmicroατος (εικ4) τα

γεννητικά όργανα και τα

νύχια Πιο ειδικά η

ονυχοmicroυκητίαση (εικ5)

παρατηρείται microε

τριπλάσια συχνότητα σε

διαβητικούς ενώ συχνός είναι και ο δερmicroατικός

λειχώνας

Μια ακόmicroη κατηγορία λοιmicroώξεων συχνή

στους διαβητικούς είναι οι ουρολοιmicroώξεις (2-4

φορές πιο συχνά) και οι αναπνευστικές

λοιmicroώξεις Στην πρώτη κατηγορία

παρατηρούνται κυρίως η πυελονεφρίτιδα και η

κυστίτιδα Η πυελονεφρίτιδα ξεκινά microε πυρετό

και αύξηση των λευκών αιmicroοσφαιρίων Σε

περίπτωση ύπαρξης ψηλαφητής microάζας στη

νεφρική χώρα και πυρετού για περισσότερο

από 4 ηmicroέρες τίθεται υποψία περινεφρικού

αποστήmicroατος Στη δεύτερη κατηγορία

συναντώνται συνηθέστερα η πνευmicroο-νική

φυmicroατιώση και η microικροβιακή πνευmicroονία (εικ6)

Καταληκτικά η καλύτερη θεραπεία είναι η

πρόληψη δηλαδή η καλή ρύθmicroιση του

σακχάρου της χοληστερόλης και της

αρτηριακής πίεσης ώστε να microειωθεί η microικρο-

αγγειακή και η microακροαγγειακή επιβάρυνση

Εξίσου σηmicroαντική είναι η εκπαίδευση του

ασθενή και η εξατοmicroικευmicroένη εφαρmicroογή

προφυ-λακτικών microέτρων Ο ίδιος πρέπει να

bull Να περιποιείται τα άκρα

bull Να φορά υποδήmicroατα και κάλτσες

bull Να ελέγχει το δέρmicroα του για φυσαλίδες

εκδορές και τραύmicroατα

bull Να χρησιmicroοποιεί λάδια ενυδατικά λοσιόν για

αποφυγή ελκών

bull Να εφαρmicroόζει καλή υγιεινή του ουροποιητικού

συστήmicroατος

bull Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα υγρών

bull Να αποφεύγει τα σπερmicroατοκτόνα

bull Να περιλαmicroβάνει στη διατροφή του το

γιαούρτι και

bull Να εmicroβολιάζεται

Συmicroπερασmicroατικά οι λοιmicroώξεις επιπλέκουν

την ήδη επιβαρρυmicromicroένη ποιότητα ζωής των

ασθενών Οι διαβητικοί θεωρούνται

ανοσοκατεσταλmicroένοι Κατά την καταπολέmicroηση

των λοιmicroώξεων απαιτείται ορθο-λογισmicroός

χρήσης αντιβιοτικών καθόσον στη χώρα microας

χρησιmicroοποιούνται ευρέως και οι ασθενείς

έχουν αποκτήσει αντοχή στη δράση τους

Ζωτικής σηmicroασίας είναι η ανάγκη στενής

συνεργασίας microεταξύ διαβητολόγου και

λοιmicroωξιολόγου ώστε η αντιmicroετώπιση της

λοίmicroωξης να είναι έγκαιρη ανεπίπλεκτη και

αποτελεσmicroατική

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 29

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕΣΑΚΧΑΡΩ∆Η∆ΙΑΒΗΤΗ

Σπύρος Αθανασίου

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η δίαιτά microας

αποτελεί αναπόσπαστο microέρος της θεραπείας

και αντιmicroετώπισης σωmicroατικών και ψυχικών

νοσηmicroάτων Μετά δε και την ανακάλυψη των

βιταmicroινών και λοιπών ιχνοστοιχείων αυτό

επιβεβαιώθηκε ακόmicroη περισσότερο

Οι βιταmicroίνες και τα microέταλλα διαδραmicroατίζουν

ποικίλους ρόλους στο σώmicroα microας Όσο δε

προχωρούν οι επιστηmicroονικές microελέτες και

έρευνες τόσο περισσότερο συmicroπεραίνουmicroε ότι

τα ιχνοστοιχεία microπορούν να ρυθmicroίσουν τον

microεταβολισmicroό και τη γονιδιακή έκφραση και να

επηρεάσουν την ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών

χρόνιων νοσηmicroάτων

Με τον όρο ιχνοστοιχεία καλούmicroε τις

βιταmicroίνες και τα microέταλλα που απαιτούνται σε

microικρές ποσότητες από το σώmicroα microας για την

τέλεση εξειδικευmicroένων λειτουργιών Συνήθως

δρουν ως απαραίτητα συνένζυmicroα και

παράγοντες τα οποία υποστηρίζουν βασικές

κυτταρικές λειτουργίες (πχ γλυκόλυση

microεταβολισmicroός λιπιδίων και αmicroινοξέων κτλ )

απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας τη

διατήρηση και τελικά την ίδια τη ζωή Ακόmicroη και

microικρές διακυmicroάνσεις των ιχνοστοιχείων

microπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση

σοβαρών ασθενειών

Για κάποιες πληθυσmicroιακές οmicroάδες η

πρόσληψη κάποιων ιχνοστοιχείων είναι

περισσότερο αναγκαία Σε microία από αυτές

ανήκουmicroε κι εmicroείς οι άνθρωποι microε σακχαρώδη

διαβήτη Ως γνωστόν ο σακχαρώδης διαβήτης

είναι microια microεταβολική ασθένεια η οποία

επηρεάζει πολλαπλά το σώmicroα microας και microε την

πάροδο του χρόνου αναλόγως και λοιπών

συνθηκών microας δηmicroιουργεί σοβαρά

προβλήmicroατα και αλλοιώσεις σε πολλούς ιστούς

και όργανα στο σώmicroα microας Βασικό ρόλο σε

αυτό παίζουν οι ελεύθερες ρίζες που

παράγονται στο σώmicroα microας ειδικότερα δε όταν

οι τιmicroές του σακχάρου είναι υψηλές και οι

οποίες είναι τοξικές για τα όργανά microας ∆εν

είναι τυχαίο ότι πολλές φορές ο σακχαρώδης

διαβήτης χαρακτηρίζεται ως ασθένεια των

ελεύθερων ριζών Η φαρmicroακευτική θεραπεία

του διαβήτη (ινσουλίνες δισκία κτλ ) δεν

microπορεί να καταπολεmicroήσει τις ελεύθερες ρίζες

Μόνο microε τη διατροφή microας και την πρόσληψη

εκτός των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών

(λίπη υδατάνθρακες πρωτεΐνες) και τη λήψη

και των απαιτούmicroενων ιχνοστοιχείων (βιταmicroίνες

και microέταλλα) microπορούmicroε ναrsquo χουmicroε microια

ικανοποιητική καταπολέmicroηση των ελεύθερων

ριζών και κατά συνέπεια των επιπτώσεών τους

Μετά τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι στο

καθηmicroερινό microας διαιτολόγιο θα πρέπει να

λάβουmicroε υπόψη και τη λήψη των απαραίτητων

ιχνοστοιχείων Παρακάτω θα αναλύσουmicroε λίγο

περισσότερο τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για

τους διαβητικούς

Χρώmicroιο (Cr3) Απαιτείται για τον σωστό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης Πειραmicroατική

microείωση του χρωmicroίου οδήγησε σε microη καλό

microεταβολισmicroό της γλυκόζης κι εποmicroένως

συστήνεται η προσθήκη του στο διαιτολόγιο Αν

και δεν υπάρχει συνιστώmicroενη δοσολογία για το

χρώmicroιο θεωρείται απαραίτητο συστατικό

Σηmicroαντικές πηγές χρωmicroίου είναι τα δηmicroητριακά

ολικής άλεσης το τυρί τα ξηρά φασόλια το

microπρόκολο κτλ Για όσους επιθυmicroούν τη λήψη

χρωmicroίου microέσω συmicroπληρωmicroάτων διατροφής θα

πρέπει να έχουν υπόψη τον κίνδυνο

υπογλυκαιmicroίας καθώς το χρώmicroιο δρα στους

υποδοχείς της ινσουλίνης Συmicroπληρώmicroατα microε

περιεκτικότητα microέχρι 200microg θεωρούνται ότι δεν

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

30 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

προκαλούν παρενέργειες

Ψευδάργυρος Ο ψευδάργυρος αποτελεί

βασικό συστατικό του microορίου της ινσουλίνης

Αν και δεν έχει διαπιστωθεί αν συσχετίζεται

άmicroεσα η microείωσή του microε την εmicroφάνιση

σακχαρώδη διαβήτη είναι σίγουρο ότι η

έλλειψή του προκαλεί πολλά προβλήmicroατα στην

ολοκλήρωση microεταβολικών διεργασιών

διαταραχή στην αmicroυντική λειτουργία του

οργανισmicroού σεξουαλική δυσλειτουργία

διαταραχή της διαδικασίας επούλωσης

τραυmicroάτων και υποτροπιάζουσες λοιmicroώξεις και

δερmicroατίτιδες Επειδή στους διαβητικούς είναι

πολύ microειωmicroένη η συγκέντρωσή του και καθώς

αποβάλλεται και microε τα ούρα συστήνεται η

λήψη του

Μαγνήσιο Το microέταλλο αυτό είναι

απαραίτητος παράγοντας για τη δράση

περισσοτέρων από 300 ενζύmicroων Είναι δε

άκρως απαραίτητο για όλα τα συστήmicroατα

microεταφοράς ενέργειας για τη γλυκόλυση τις

αντιδράσεις βιοσύνθεσης στα κύτταρα το

σωστό microεταβολισmicroό των οστών την

ηλεκτροmicroυική δραστηριότητα το ισοζύγιο των

ηλεκτρολυτών και τη σταθεροποίηση της

κυτταρικής microεmicroβράνης Η έλλειψη microαγνησίου

σχετίζεται microε υπέρταση αντίσταση στην

ινσουλίνη ανοχή στη γλυκόζη δυσλιπιδαιmicroία

καρδιαγγειακές παθήσεις επιπλοκές του

διαβήτη καθώς και επιπλοκές κατά την κύηση

Η έλλειψη microαγνησίου είναι πολύ συχνή σε

άτοmicroα microε διαβήτη καθώς αποβάλλεται microε τα

ούρα Η συνιστώmicroενη ηmicroερήσια πρόσληψη

microαγνησίου είναι περίπου 350-420 microg Φυσικές

πηγές microαγνησίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά οι

ξηροί καρποί το ψάρι και τα όσπρια Η

βιβλιογραφία συστήνει σε ανθρώπους microε

διαβήτη αλλά και σε όσους στο καθηmicroερινό

τους διαιτολόγιο περιλαmicroβάνεται υψηλή λήψη

καφεΐνης κορεσmicroένων λιπαρών και

φρουκτόζης

Μαγγάνιο Το microαγγάνιο συmicromicroετέχει σε

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Χρήζει

προσοχής καθώς παρατηρείται αύξησή του σε

περιπτώσεις εmicroφράγmicroατος του microυοκαρδίου και

σε καταστάσεις αθηρωmicroάτωσης Στους

διαβητικούς αυξάνονται τα επίπεδα microαγγανίου

ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν

microακροαγγειακές επιπλοκές

Σελήνιο Πρόκειται για σηmicroαντικότατο

αντιοξειδωτικό Είναι απαραίτητο για τους

διαβητικούς και η προτεινόmicroενη ηmicroερήσια

πρόσληψη είναι 400microg ηmicroερησίως Φυσικές

πηγές του σεληνίου είναι τα δηmicroητριακά ολικής

άλεσης τα λαχανικά και το σέλινο

Βιταmicroίνη Ε Η βασική δράση αυτής της

βιταmicroίνης είναι αντιοξειδωτική (καταστρέφει

δηλαδή τις ελεύθερες ρίζες) Σε κάποιες

έρευνες χαmicroηλά επίπεδα αυτής της βιταmicroίνης

σχετίζονται microε αυξηmicroένες επιπτώσεις του

διαβήτη Καλή πηγή βιταmicroίνης Ε είναι τα φυτικά

έλαια οι microαργαρίνες οι φύτρες σιταριού οι

σπόροι και οι ξηροί καρποί ∆εν συστήνεται η

συστηmicroατική λήψη συmicroπληρωmicroάτων βιταmicroίνης

Ε στους διαβητικούς παρόλα αυτά σε

αρρύθmicroιστο διαβήτη microε συχνές υπεργλυκαιmicroίες

είναι απαραίτητη η λήψη αντιοξειδωτικών λόγω

της παραγωγής ελεύθερων ριζών

Βιταmicroίνη C (ασκορβικό οξύ) Είναι

απαραίτητο συνένζυmicroο σε πλήθος αντιδράσεις

Σχετίζεται microε την παραγωγή κολλαγόνου και

κατά συνέπεια έλλειψή της οδηγεί σε κακή

επούλωση τραυmicroάτων στο διαβήτη Επίσης

επηρεάζει τη συγκέντρωση σορβιτόλης ενός

σακχάρου που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών

του διαβήτη όπως η διαβητική νευροπάθεια η

νεφροπάθεια και ο καταρράκτης Επιπρόσθετα

σηmicroαντικός είναι ο ρόλος της βιταmicroίνης C στην

ενίσχυση του ανοσολογικού συστήmicroατος

καθώς και στην πρόληψη και αναστολή της

εξέλιξης της microικροαγγειοπάθειας Τη βιταmicroίνη C

βρίσκουmicroε σε φρούτα και λαχανικά

Σύmicroπλεγmicroα βιταmicroινών Β (Β6 Β12)

Αποτελούν βασικούς συmicroπαράγοντες για

πολλές ενζυmicroατικές αντιδράσεις Έλλειψη

αυτών σχετίζεται microε αντίσταση στη γλυκόζη

Καλή πηγή βιταmicroινών του συmicroπλέγmicroατος Β

είναι το σπανάκι ο χυmicroός πορτοκαλιού οι

φράουλες και τα φιστίκια Επίσης microπορούν να

προσληφθούν ως πρόσθετα microε τη συνθετική

τους microορφή το φολικό οξύ

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

Ιανουάριος - Ιούνιος Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 31

Νιασίνη (βιταmicroίνη Β3) Πρόκειται για

ενεργό συνένζυmicroο στο microεταβολισmicroό των

υδατανθράκων των λιπιδίων και των

πρωτεϊνών Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι

δρουν προστατευτικά στα β-κύτταρα του

παγκρέατος Καλή πηγή νιασίνης θεωρείται το

κρέας τα ψάρια και τα ξηρά φασόλια

Βιταmicroίνη Α Παράγεται στο σώmicroα microε τον

microεταβολισmicroό διαφόρων χρωστικών microε

κυριότερη την καροτίνη (προβιταmicroίνη)

∆ιαδραmicroατίζει σηmicroαντικό ρόλο στη λειτουργία

της όρασης της αναπαραγωγής της

φυσιολογικής ανάπτυξης και της ερυθροποιΐας

Επειδή η διαδικασία φυσιολογικής παραγωγής

στους διαβητικούς είναι microειωmicroένη συστήνεται η

συmicroπληρωmicroατική λήψη της

Άλφα λιποϊκά οξέα ALA Πρόκειται για

ισχυρά αντιοξειδωτική ουσία Για τον λόγο αυτό

καλείται και laquoκαθολικό αντιοξειδωτικόraquo

Βρίσκεται κυρίως στη microαγιά της microπύρας στο

σπανάκι στο συκώτι και στα ψάρια Το άλφα-

λιποϊκό οξύ βοηθά το σώmicroα να χρησιmicroοποιεί

άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταmicroίνη Ε η

βιταmicroίνη C και η γλουταθειόνη Αυτή η

θρεπτική ουσία βοηθά επίσης βιταmicroίνες του

συmicroπλέγmicroατος Β να microετατρέπουν περισσότερο

αποτελεσmicroατικά τις πρωτεΐνες τους

υδατάνθρακες και τα λίπη σε ενέργεια

Προλαmicroβάνει και αντιmicroετωπίζει τη διαβητική

νευροπάθεια καθώς και άλλες επιπλοκές

Χρήζει ωστόσο προσοχή στη λήψη του ως

συmicroπλήρωmicroα καθώς microπορεί να προκαλέσει

υπογλυκαιmicroίες ναυτία και κοιλιακές

διαταραχές

Ωmicroέγα 3 λιπαρά οξέα (ιχθυέλαια)

Πρόκειται για λιπαρά οξέα microε δράση κατά των

τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Προστατεύουν το κυκλοφορικό σύστηmicroα και

microειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

αποτρέποντας το σχηmicroατισmicroό στενώσεων στις

αρτηρίες Βρίσκεται κυρίως σε ψάρια που ζουν

σε κρύα νερά (σολοmicroός πέστροφα σκουmicroπρί

τόνος) καθώς και σε φυτικά έλαια και καρπούς

(σόγια καρύδια και σουσάmicroι) Συστήνεται η

λήψη του σε διαβητικούς για την προστασία

του microίκρο και microάκρο-κυκλοφορικού

συστήmicroατος

Έπειτα από όλα τα παραπάνω είναι εύκολα

αντιληπτό ότι η λήψη των βιταmicroινών και λοιπών

ιχνοστοιχείων είναι απαραίτητη για όλους και

ακόmicroη περισσότερο για εmicroάς τους πάσχοντες

από σακχαρώδη διαβήτη Το καλύτερο και πιο

ιδανικό είναι να προσλαmicroβάνουmicroε τις

απαραίτητες βιταmicroίνες και microέταλλα microέσω της

διατροφής microας υιοθετώντας ένα ισορροπηmicroένο

microοντέλο διατροφής και γνωρίζοντας τις

κυριότερες πηγές των διαφόρων θρεπτικών

στοιχείων

Πρέπει πάντα να λαmicroβάνουmicroε υπόψη ότι

οποιαδήποτε διαδικασία που ακολουθείται για

την Παρασκευή της τροφής microας (microαγείρεmicroα

πλύσιmicroο τεmicroαχισmicroός τρόποι διατήρησης)

συνήθως επηρεάζουν κυρίως microειώνοντας την

ποσότητα των ιχνοστοιχείων που περιέχουν

Έτσι ίσως δεν θα ήταν λάθος σε κάποιες

περιπτώσεις και ανάλογα microε τον τρόπο που

ζούmicroε και τις διατροφικές microας συνήθειες να

προσλάβουmicroε τις απαραίτητες βιταmicroίνες

microέταλλα και λοιπά ιχνοστοιχεία σε microορφή

σκευασmicroάτων και συmicroπληρωmicroάτων Πάντα

ωστόσο σε συνεργασία microε τον θεράποντα

ιατρό microας και έχοντας κατά νου ότι η

υπερδοσολογία microπορεί να προκαλέσει εξίσου

σηmicroαντικά προβλήmicroατα microε την έλλειψή τους

προκαλώντας ζηmicroία αντί για όφελος στον

οργανισmicroό Και σε αυτή την περίπτωση η

σοφία των αρχαίων προγόνων microας είναι

επίκαιρη laquoΜέτρον ἄριστονraquo

ΠΗΓΕΣ

1 Ελληνικά διαβητολογικά χρονικά

2 wwwdiabeticl ivingonlinecom

3 wwwdiabeteshealthcom

4 Diabetes Spectrum

5 wwwsmarthealthgr

6 wwwdiabetesselfmanagementcom

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος

32 Το βήmicroα της ΠΕΝ∆Ι 63 Ιανουάριος - Ιούνιος