Η ΠΡοΣέΓΓΙΣΗ ΤΗΣ Lafarge

οικοσυστημάτωνΠροστασία

1. ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ: ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ; 2. ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ: ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ ‘Η ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ;3. ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ; 4. ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑΑΝΑΠΤΥΞΟΥΜΕ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΤΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ;

ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ

ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

Bruno Lafont Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος Ομίλου Lafarge

bruno Lafont

04 ΒΙΟπΟΙκΙΛΟΤηΤΑ:

ΑΝΤΙΜΕΤΩπΙΖΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΕπΕΙΓΟΥΣΑ κΑΤΑΣΤΑΣη

06 ΒΙΟπΟΙκΙΛΟΤηΤΑ κΑΙ ΛΑΤΟΜΕΙΑ:

ΑπΟ ΤΙΣ ΤΟπΙκΕΣ πΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΣΕ ΜΙΑ

πΡΟΣΕΓΓΙΣη ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ

08 ΑπΟκΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΕΥκΑΙΡΙΑ ΓΙΑ Τη

ΒΙΟπΟΙκΙΛΟΤηΤΑ;

Ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο εφαρμόσιμων πολιτικών

14 ΑΝΑπΛΑΣΕΙΣ:

ΑΝΤΙπΑΡΑΘΕΣη Ή ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣη;

Διαφάνεια και διάλογος: η κατεύθυνση για πρόοδο

16 πΡΟΣ ΕΝΑ ΣΥΣΤηΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣηΣ ΤηΣ

ΒΙΟπΟΙκΙΛΟΤηΤΑΣ;

Εργαλεία αξιολόγησης και εκπαίδευσης: κριτήρια αποτελεσματικότητας

20 πΩΣ ΜπΟΡΟΥΜΕ ΝΑ πΡΟΣΤΑΤΕΥΣΟΥΜΕ κΑΙ

ΝΑ ΥπΟΣΤηΡΙΞΟΥΜΕ ΤΙΣ ΥπηΡΕΣΙΕΣ

πΟΥ πΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΤΑ ΟΙκΟΣΥΣΤηΜΑΤΑ;

Ο ανεκτίμητος ρόλος του φυσικού περιβάλλοντος

> Από τη δημιουργία του σχεδίου ανάπλασης του χώρου στην

αποκατάστασή του, διαμέσου της περιόδου εκμετάλλευσης

ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣΟΙ ΤΡΕΙΣ ΖΩΕΣ ΕΝΟΣ ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

© S

téph

ane

de B

ourg

ies

© M

édia

thèq

ue L

afar

ge -

Con

stru

ctio

nPho

togr

aphy

.com

- P

aul M

cMul

lin

Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ανακήρυξε το 2010 Διεθνές Έτος Βιοποικιλότητας, σε μια προσπάθεια

ανάδειξης της σημασίας και του επείγοντος χαρακτήρα των θεμάτων που αφορούν τη βιοποικιλότητα.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η φθίνουσα βιοποικιλότητα και η διαφύλαξη των οικοσυστημάτων είναι

μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για το μέλλον του κόσμου.

Έχουμε επί μακρόν δεσμευτεί στην οικοδόμηση ενός κόσμου πιο αειφόρου. Είναι κάτι που αντανακλά τις

αξίες μας και βασίζεται σε ένα ξεκάθαρο καθήκον: να δίνουμε το παράδειγμα μέσω των δραστηριοτήτων

μας και να ακολουθούμε μία προσέγγιση υπευθυνότητας, που σημαίνει διαφάνεια και διάλογο με τους

κοινωνικούς εταίρους και τις κοινότητες γύρω από τα λατομεία που διαχειριζόμαστε. Οι βαθιές ρίζες μας

στις κοινωνίες όπου έχουμε τοπική παρουσία ανέπτυξαν την ικανότητά μας να ακούμε προσεκτικά και να

διαβουλευόμαστε. Μάθαμε συνεπώς να ενισχύουμε την επιστημονική προσέγγιση που ακολουθούμε

στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος με τα διδάγματα της παράδοσης. Έχουμε κάνει μεγάλη

πρόοδο μέχρι σήμερα. Είμαστε σε θέση να εντάσσουμε ένα λατομείο στο φυσικό περιβάλλον, να

αναπλάθουμε οικοσυστήματα για την πανίδα και χλωρίδα του περιβάλλοντος χώρου και να προστατεύουμε

τη διατήρηση των ειδών.

Ο στόχος που τώρα θέτουμε είναι να αναγνωριζόμαστε παντού στον κόσμο ως υπεύθυνος, ικανός και

αποτελεσματικός συντελεστής στην πρόοδο ως προς τη βιοποικιλότητα. Αυτή μας η φιλοδοξία έχει τη

βάση της σε διεθνείς και τοπικές συνεργασίες, ιδιαιτέρως με τη WWF International, στην προσήλωση και

την κινητοποίηση των ομάδων πεδίου, στο δυναμισμό μας και την κοινή μας επιθυμία να προοδεύουμε

και να μαθαίνουμε.

© C

harlo

tte

Cau

wer

2 | L a f a r g e | Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α

O

> Αποκατάσταση λατομείου Caversham, Μεγ. Βρετανία

Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α | L a f a r g e | 3

© M

édia

thèq

ue L

afar

ge -

Fra

ncis

Vig

ouro

ux

Η Lafarge διαχειρίζεται 730 λατομεία ανά τον κόσμο// 450 εκατομμύρια τόνοι πετρωμά-

των εξορύσσονται // 64% των λατομείων έχουν αξιολογηθεί βάσει κριτηρίων που έθεσε η

WWF International // 79% των λατομείων διαθέτουν σχέδιο ανάπλασης* // 35% των λατο-

μείων σε ευαίσθητες περιοχές έχουν ειδικό πρόγραμμα ανάπτυξης της βιοποικιλότητας.

> Λατομείο Anneville, Νορμανδία, Γαλλία

oLivier LuneauGroup Senior Vice President, Αειφόρος Ανάπτυξη & Εταιρικές Υποθέσεις

Η προστασία της βιοποικιλότηταςείναι στο επίκεντρο της στρατηγικήςμας για αειφόρο ανάπτυξη και

ασχολούμαστε με αυτή, εδώ και πολλάχρόνια. Μορφοποιήθηκε όμως καιαναδείχθηκε ουσιαστικά από το 2000,όταν υπογράφηκε η συνεργασία με τηWWF. Τότε αποτυπώθηκε και τυπικά ηδέσμευσή μας για σχέδιααποκατάστασης σε όλα τα ενεργάλατομεία μας.

Οι ομάδες μας ανέπτυξαν μεγάλοεπαγγελματισμό, φτάνοντας σήμερα σεένα επίπεδο ωριμότητας με μετρήσιμουςστόχους. Η εκτίμηση κινδύνου και ηεφαρμογή της πολιτικής μας γίνεται σεσυνεργασία με τους κοινωνικούςεταίρους και αξιολογούμε συνεχώς τηναποτελεσματικότητά της βάσει ΔεικτώνΑπόδοσης.»

Οι Στόχοι Αειφορίας 2012 που ανακοίνωσε η Lafarge το 2007 επιβεβαιώνουν τις δεσμεύσεις μας

στη βιώσιμη ανάπτυξη θέτοντας μετρήσιμους στόχους. Αυτοί που αφορούν την προστασία της

βιοποικιλότητας προβλέπουν συγκεκριμένα την αξιολόγηση, βάσει κριτηρίων επιβεβαιωμένων

από τη WWF, της οικολογικής αξίας του συνόλου των 730 λατομείων που διαχειρίζεται ο όμιλος

ανά τον κόσμο. Προβλέπουν επίσης την ανάπτυξη προγραμμάτων ενίσχυσης της βιοποικιλότητας

σε όσα βρίσκονται σε περιοχές με ενδημικά ή σπάνια είδη ή σε προστατευόμενες περιοχές, με τη

συνεργασία τοπικών περιβαλλοντικών οργανώσεων.

Ένας οδικός χάρτης για τη βιοποικιλότητα

© A

lain

Le

Bre

ton

> Αποκατάσταση λατομείου Caversham, Μεγ. Βρετανία

“

4 | L a f a r g e | Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α

Ο ρυθμός εξαφάνισης των ειδών είναι αυτή τη στιγμή τρομακτικός. Αυτή η επείγουσα

κατάσταση επιβάλλει την κινητοποίηση επιστημόνων, δημόσιων φορέων και οικονομικών

παραγόντων, που οφείλουν άμεσα να λάβουν υπόψη κριτήρια αειφόρου ανάπτυξης.

φυσικών πόρων (κυνήγι, ψάρεμα κ.ο.κ.), η εισβολή και πολλαπλασιασμός κάποιωνειδών (ειδικότερα κάποια είδη άλγης και καλλιεργειών), η υπερθέρμανση τουπλανήτη, που οφείλεται κυρίως στο φαινόμενο του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα,και η καταστροφή ή υποβάθμιση των οικοσυστημάτων (αστικοποίηση, αποδασο-ποίηση, μόλυνση των υδάτων και του εδάφους, μη αειφόρος άντληση νερού…).Ακόμα κι αν η εξαφάνιση κάποιων ειδών μπορεί να είναι φαινόμενο της φυσικήςρύθμισης, ο σημερινός της ρυθμός είναι εξαιρετικά ταχύς. Τα αποτελέσματα αυτήςτης μείωσης της βιοποικιλότητας του πλανήτη είναι ολέθρια: κάθε είδος που εξαφα-νίζεται θέτει σε κίνδυνο την ισορροπία ενός ολόκληρου οικοσυστήματος,απειλώντας να προκαλέσει την εξαφάνιση και άλλων ειδών περαιτέρω και τηνανατροπή φυσικών φαινομένων που θεωρούνταν σταθερά.

Αμφισβητήσιμες πρακτικές. Η ανθρώπινη δραστηριότητα συχνά κακοποίησετο φυσικό περιβάλλον. Η αποψίλωση των δασών, τα αγροχημικά προϊόντα σεσυνδυασμό με την υπερεντατική καλλιέργεια, κι ακόμα η αποξήρανση υγροτόπων,προκάλεσαν τεράστια καταστροφή. «Το έδαφος είναι ένα οικοσύστημα» υπογραμ-μίζει ο Jean Paul Jeanrenaud, Διευθυντής εταιρικών σχέσεων της WWF Inter-national. «Εφόσον βρίσκεται σε καλή κατάσταση θα είναι διαχρονικά παραγω-γικό και θα παρέχει πάντα τροφή. Αντιθέτως, εάν καταστρέψουμε τη χλωρίδα καιτην πανίδα που τρέφουν τη γονιμότητά του, θα χρειάζεται συνεχώς περισσότερηεξωτερική παρέμβαση που θα κοστίζει ολοένα και πιο ακριβά. Αναπόφευκτα, τοέδαφος θα καταλήξει να γίνει άγονο. Δεν θα είναι παρά ένα δοχείο που κρατά ταφυτά όρθια.»Τα οικοσυστήματα των βάλτων, που παλαιότερα θεωρούνταν μη παραγωγικέςζώνες, έχουν επίσης υποστεί τις συνέπειες της ανθρώπινης δραστηριότητας.«Όταν μιλούσαμε παλιά για υγροβιότοπους, ουσιαστικά αναφερόμασταν σεβάλτους,» διευκρινίζει ο Arnaud Colson, υπεύθυνος για την αειφόρο ανάπτυξηστον κλάδο Αδρανών & Σκυροδέματος της Lafarge στη Γαλλία. «Η λέξη έλοςδημιουργούσε αρνητικές συνεκδοχές: προσέλκυε τα κουνούπια και τις αρρώστιες,

Η απώλεια της βιοποικιλότητας που καταγράφεται από τη δεκαετία

του 1980 οφείλεται εν μέρει στην ανθρώπινη δραστηριότητα.

Το 2010 ανακηρύχθηκε Διεθνές έτος Βιοποικιλότητας από τον οΗΕ γιανα ευαισθητοποιηθεί η διεθνής κοινή γνώμη ως προς τους κινδύνουςπου απειλούν την επιβίωση πολυάριθμων ειδών χλωρίδας και πανίδας.Κοινώς, βιοποικιλότητα, όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψειτην ποικιλία των ειδών στον πλανήτη μας. ο ρυθμός εξαφάνισης τωνειδών είναι αυτή τη στιγμή εξαιρετικά ανησυχητικός. «Οι απόψεις τωνειδικών συγκλίνουν», διαπιστώνει ο Jean Marie Pelt, επίτιμος καθηγητής βιολο-γίας του Πανεπιστημίου του Metz και Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού ΙνστιτούτουΟικολογίας. «Ο ρυθμός εξαφάνισης, ανάλογα με το είδος, είναι 50 έως 1000φορές υψηλότερος από τον αναμενόμενο φυσικό. Η απώλεια βιοποικιλότηταςείναι ταχύτατη, και επιταχύνεται όλο και περισσότερο.»

Τρομακτικός ρυθμός εξαφάνισης. Το 2005 η έκθεση «Εκτίμηση της Χιλιετίαςγια τα Οικοσυστήματα» (Millenium Ecosystem Assessment) εκτιμούσε ότι 12%των πτηνών, 25% των θηλαστικών και 32% των αμφίβιων θα εξαφανιζόταν μέχριτο 2100. Πολλοί επιστήμονες εκτιμούν ότι ο πλανήτης διανύει σήμερα την έκτημεγάλη κρίση εξαφάνισης ειδών. Μία κρίση που ως επί το πλείστον οφείλεται στηνανθρώπινη δραστηριότητα εντός του περιβάλλοντος. Το Εθνικό Κέντρο Επιστη-μονικής Έρευνας (CNRS) της Γαλλίας διακρίνει τέσσερις βασικές αιτίες που συνδυα-στικά οδηγούν στο μαζικό αυτό αφανισμό: η υπερεντατική εκμετάλλευση των

Βιοποικιλότητα:αντιμετωπίζοντας μια επείγουσακατάσταση

Jean-PauL JeanrenaudΔιευθυντής εταιρικών σχέσεων της WWF International

Υπάρχουν περιοχές ιδιαίτεραευαίσθητες, όπου δε θα έπρεπε ναυπάρχει καμία βιομηχανική

δραστηριότητα, και οι επιχειρήσεις πρέπεινα μάθουν να τηρούν αυτούς τουςπεριορισμούς. Σε άλλες περιοχές είναιαπολύτως δυνατό να προστατεύεται ηβιοποικιλότητα ενώ υπάρχει βιομηχανικήδραστηριότητα.

Αυτό όμως απαιτεί συγκεκριμένηπροσέγγιση, πειθαρχία και επενδύσεις. Η υπεύθυνη προσέγγιση μπορεί να έχεικόστος αρχικά, εν τέλει όμως το να είναιμια επιχείρηση καλός γείτονας πουσέβεται το περιβάλλον, προσφέρειανταμοιβή.» ©

WW

F in

tern

atio

nal/

elm

a ok

ic

“

Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α | L a f a r g e | 5

Με στόχο την προστασία της βιοποικιλότητας στα πρώην λατομεία της, η Lafarge ανέπτυξε

διάφορες συνεργασίες κατά την πάροδο του χρόνου. Αυτές προσέφεραν στον όμιλο μια

βαθύτερη γνώση του ζωντανού πλανήτη και διαγνωστικά εργαλεία για την οικολογία.Η ανταλλαγή γνώσης είναι ουσιαστική παράμετρος για την κατανόηση

και την προστασία της χλωρίδας και πανίδας.

μετέδιδε ιούς. Σήμερα γνωρίζουμε πλέον ότι τα έλη είναι πλούσιοι οικολογικάυγροβιότοποι, ακριβώς επειδή φιλοξενούν πολυάριθμα είδη, όπως κουνούπια, ταοποία είναι μέρος της διατροφικής αλυσίδας των πτηνών και των αμφιβίων. Γνωρί-ζουμε, επίσης, ότι παρέχουν μία βασική υπηρεσία οικοσυστήματος: τον καθαρισμότου νερού.»Ένα είναι βέβαιο, κοιτάζοντας τις καταστροφές από ανεύθυνες πρακτικές. «Ηπροστασία του περιβάλλοντος είναι απλώς θέμα κοινής λογικής», υπογραμμίζειο Jean Paul Jeanrenaud (WWF International). «Χωρίς οικολογία δεν υπάρχειοικονομία: δεν υπάρχει δουλειά σε ένα νεκρό πλανήτη.»Αντιμέτωποι με την κρίση, δημόσιοι φορείς, ΜΚΟ, επιστήμονες και βιομηχανίαπρέπει να κινητοποιηθούν για να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για την προστασίατων ειδών και των ενδιαιτημάτων τους. Η ανάπτυξη συνεργασιών και κοινώνπρωτοβουλιών, αναδεικνύεται σήμερα ζωτική για να υλοποιηθούν συντονισμένεςδράσεις με βάση την εμπειρία και τεχνογνωσία στην αποτίμηση των επιπτώσεωντης ανθρώπινης δραστηριότητας. «Η βιομηχανία όχι μόνο μπορεί να συνδυάσειεπιχειρηματικότητα και προστασία του περιβάλλοντος αλλά πρέπει να το κάνει»,συμπεραίνει ο Jean Marie Pelt. «Πρέπει να ενσωματώσει στη δράση της το σύνολοτων ζητημάτων αειφόρου ανάπτυξης. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει κάποιααξεπέραστη ασυμβατότητα, προϋπόθεση όμως είναι η προσαρμογή σε ένα διαφο-ρετικό μοντέλο και η ανάπτυξη αειφόρων τεχνολογιών και πρακτικών.»

© D

R

Βιοποικιλότητα υπάρχει παντού, στο έδαφος και στονερό. Περιλαμβάνει όλες τις μορφές ζωής, από τουςμικροοργανισμούς μέχρι τα φυτά και τα ζώα. Ηεπιβίωση και η αναπαραγωγή των έμβιων οργανισμών

βασίζεται σε ένα σύνολο αλληλεπιδράσεων πουονομάζουμε κοινώς οικοσύστημα. Αυτή ηαλληλεξάρτηση κάνει τη φύση ιδιαιτέρως ευάλωτηστην επιτάχυνση του ρυθμού εξαφάνισης των ειδών.

Η ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΓΗ, ΜΙΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΗ ΙΣοΡΡοΠΙΑ

ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΞΗΡΑΣ

Ο Δείκτης Ζωντανού Πλανήτη είναι ο δείκτης για τη βιοποικιλότητα στον κόσμο. Υποδεικνύειμείωση της βιοποικιλότητας από τη δεκαετία του 1980, η οποία επιταχύνεται μετά το 1990.

ΕΙΔΗ ΓΛΥΚΟΥ ΝΕΡΟΥ

ΣΥΝοΛοΣΠοΝΔΥΛΩΤΩΝ

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΕΙΔΗ

ΔΕΙΚΤΗΣ ΖΩΝΤΑΝοΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ(Δείκτης 1 το 1970)

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

1,4

1,2

1,0

0,8

0,6

0,4

0,2

0

© D

R M

édia

thèq

ue L

afar

ge

> Αποκατεστημένο λατομείο Μeknès, Μαρόκο

6 | L a f a r g e | Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α

οι πρώτες ανταμοιβές της αποκατάστασης. Από το 1970 και κατά τη διάρκειαόλης της δεκαετίας του 1980, η συμφιλίωση των μονάδων εξόρυξης με τις οργανώ-σεις προστασίας της φύσης γινόταν σε τοπικό επίπεδο, επί συγκεκριμένων θεμάτωνκαι συχνά ανεπίσημα. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ένα νέο βήμα πραγματο-ποιείται και η διαδικασία διευρύνεται. Είναι η πρώτη φάση προς τη δημιουργία μίαςγενικής πολιτικής για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και των απειλού-μενων ειδών.«Το 1995 η Lafarge ήταν η πρώτη βιομηχανική εταιρεία που υπέγραψε σύμβασημε το Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Γαλλία, θυμάται ο Arnaud Colson,Διευθυντής Αειφόρου Ανάπτυξης και εταιρικών υποθέσεων Αδρανών & Σκυρο-δέματος της Lafarge στη Γαλλία. Ήταν κάτι χωρίς προηγούμενο. Η συνεργασίααφορούσε την πλήρη επιστημονική καταγραφή ειδών σε όλες μας τις εγκαταστά-σεις, με απόλυτη διαφάνεια, και την κατάρτιση σχεδίων αποκατάστασης. Ήτανεξαιρετική εμπειρία, καθώς ανακαλύψαμε πολλά από επιστημονικής άποψης καιξεπεράσαμε πολλές από τις προκαταλήψεις μας». Εκείνη την περίοδο αποκτήσαμεαντίληψη για την έννοια της σταδιακής ή συντονισμένης ανάπλασης, που εφαρμό-ζεται σε όλα τα λατομεία του Ομίλου, ενώ παλαιότερες δράσεις, βασισμένες σετοπικές πρωτοβουλίες, ήταν άνισες.

Πρωτοβουλία για μια κλαδική δυναμική. Το 1995 η Lafarge γίνεται μέλοςτου Διεθνούς Συμβουλίου Επιχειρήσεων για την Αειφόρο Ανάπτυξη (World BusinessCouncil for Sustainable Development, WBCSD), ένα σύνολο 200 επιχειρήσεωνπου ανέλαβαν δεσμεύσεις συμβολής στην Αειφόρο Ανάπτυξη. Ο στόχος του

Η εξόρυξη ορυκτών πρώτων υλών είναι ζωτική για την παραγωγή οικοδο-μικών υλικών. Ο ασβεστόλιθος και η άργιλος χρησιμοποιούνται στην παραγωγήτου τσιμέντου, ο γύψος είναι φυσικό ορυκτό, ενώ τα αδρανή υλικά είναι θρυμματι-σμένα πετρώματα. H Lafarge διαχειρίζεται σήμερα 730 λατομεία ανά τον κόσμο,από όπου εξορύσσονται 450 εκατομμύρια τόνοι πετρωμάτων. Σε αυτές τις μονάδες,οι οποίες βρίσκονται εκτός οικιστικής και αγροτικής δραστηριότητας, υπάρχει ευκαιρίανα δημιουργηθούν ειδικές ζώνες ως ενδιαιτήματα διαφόρων ειδών χλωρίδας καιπανίδας. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η ανάπτυξη υπεύθυνων διαδικασιών λειτουρ-γίας και η αναδημιουργία οικολογικών πεδίων στα σημεία παλαιών λατομείων. ΗLafarge εδραίωσε σταδιακά μία πολιτική συνεργασιών για τη μέτρηση και τον έλεγχοτου περιβαλλοντικού αποτυπώματος των λατομείων της.

1970Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970η Lafarge λαμβάνει υπόψη της ταπεριβαλλοντικά ζητήματα στιςεγκαταστάσεις της και κυρίως σταλατομεία. Ο Όμιλος υιοθετεί τότε μία σειράμέτρων τα οποία προηγούνται αντίστοιχωννομοθετικών ρυθμίσεων, όπως στηΓαλλία και την Κένυα.

1980Στη δεκαετία του ‘80 η Lafarge αναπτύσσειπολυάριθμες συνεργασίες, τυπικές και άτυπες,με τοπικές οργανώσεις προστασίας της φύσηςγια συγκεκριμένους στόχους, για παράδειγμαορνιθολόγοι που καταγράφουν τα είδη σε έναλατομείο, βοτανολόγοι που καταγράφουν ταείδη σε κάποια περιοχή κ.ο.κ.

1979

Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα υιοθετείτην Οδηγία για τα πουλιά, σχετικήμε την προστασία των άγριωνειδών. Την ίδια χρονιάυπογράφεται η συνθήκη τηςΒέρνης για την προστασία τηςάγριας ζωής από την ΕυρωπαϊκήΚοινότητα και 44 ακόμα χώρες.

1992Στο Ρίο ντε Τζανέιρο (Βραζιλία)γίνεται η πρώτη σύνοδοςκορυφής των Ηνωμένων Εθνώνγια το Περιβάλλον. Συγκεκριμένα,καταλήγει στην υπογραφή τηςΣυνθήκης για τη Βιοποικιλότητα.

1987Η Έκθεση Brundtland από τηνΠαγκόσμια Επιτροπή του ΟΗΕγια το Περιβάλλον και τηνΑνάπτυξη δημιουργεί ένα νέοπαραδειγματικό πρότυπο: «Ηαειφόρος ανάπτυξη είναι έναμοντέλο ανάπτυξης πουαντιμετωπίζει τις ανάγκες τουπαρόντος, χωρίς ναυπονομεύει τη δυνατότητα τωνεπόμενων γενεών νααντιμετωπίσουν τις δικές τους.»

Βιοποικιλότητα και λατομεία:από τις τοπικές πρωτοβουλίες σεμια προσέγγιση συνεργασιών

ΒΑΣΙΚΑ ΟΡΟΣΗΜΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ LAFARGE ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

arnaud CoLsonΔιευθυντής Αειφόρου Ανάπτυξης και εταιρικών υποθέσεων Αδρανών & Σκυροδέματος, Γαλλία

Στη δεκαετία του 1980συνειδητοποιήσαμε πως κατά τηδιάρκεια της Χρυσής

Τριακονταετίας (1945-1975) ηανοικοδόμηση των χωρών μαςμεταπολεμικά είχε γίνει υπό ύποπτεςσυνθήκες ως προς το περιβάλλον.

Η επείγουσα ανάγκη ανοικοδόμησηςκαι η ελαστική σχετικά νομοθεσίαενθάρρυναν οικολογικάκαταστρεπτικές βιομηχανικέςδιαδικασίες.Σήμερα αντιλαμβανόμαστε ότι οι αρχέςτης αειφόρου ανάπτυξης, εκτός του ότιείναι επωφελείς για το περιβάλλονείναι επίσης επωφελείς και για τηνεπιχειρηματικότητα.»

Pierre de PrémareΑντιπρόεδρος Περιβάλλοντος και Εταιρικών Υποθέσεωνλατομείων Lafarge

Υπήρξε μία αληθινή αλλαγήαντίληψης σε διεθνές επίπεδο.Παλαιότερα, οι βιομηχανικές

εταιρείες θεωρούνταν οι μεγάλοικαταστροφείς της φύσης. Σε πολλέςχώρες πλέον ο Όμιλος δημιουργείσχέσεις εμπιστοσύνης με επιστήμονεςκαι περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Όπως υπογραμμίζει το WBCSD, ηπροστασία του περιβάλλοντος απαιτείτην εμπλοκή και των επιχειρήσεων.»

© D

R M

édia

thèq

ue L

afar

ge

© D

R

© D

R ““

Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α | L a f a r g e | 7

WBCSD είναι να δημιουργήσει και να προάγει εκείνες τις βιομηχανικές πρακτικές τωνοποίων το αποτύπωμα άνθρακα θα είναι τουλάχιστον ουδέτερο ή και θετικό. Στοντομέα της παραγωγής τσιμέντου ένας τέτοιος στόχος απαιτεί πολυετή προσπάθειακαι ριζικές τομές. Ωστόσο, χάρη σε συγκεκριμένες δημόσιες δεσμεύσεις, η Lafargeεισήγαγε μια δυναμική για ολόκληρο τον κλάδο. Η Lafarge συμμετέχει στην ομάδαεργασίας για τη βιοποικιλότητα και είναι ενεργό μέλος του συμβουλίου για θέματαενέργειας, κλιματικής αλλαγής και νερού.«Η Lafarge έχει ενεργό δράση σε πολλά προγράμματα,» υπογραμμίζει ο JamesGriffith, Διευθυντής Οικοσυστημάτων στο WBCSD, «κυρίως μέσω της δράσης τηςως συνιδρυτής της Πρωτοβουλίας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στον κλάδο τσιμέντου(Cement Sustainability Initiative, CSI)». Αυτό το πρόγραμμα αντιπροσωπεύεισήμερα 23 εταιρείες παραγωγής τσιμέντου, στις οποίες αναλογεί το 40% της παγκό-σμιας παραγωγής. Ανταλλάσσοντας εμπειρία και εφαρμόζοντας καλές πρακτικές καικαινοτομίες, τα μέλη της Πρωτοβουλίας δεσμεύονται συντονισμένα να μειώσουντο περιβαλλοντικό αποτύπωμα της δραστηριότητάς τους.

Μία προσέγγιση καινοτομίας. Με την υπογραφή το 2000, μιας διεθνούςσυμφωνίας συνεργασίας με τη WWF International, ο Όμιλος εισήγαγε ένα εντελώςνέο δεδομένο σύμπραξης, τόσο για τη βιομηχανία όσο και για το χώρο των ΜηΚυβερνητικών Οργανώσεων. Η προσέγγιση του Ομίλου στα περιβαλλοντικάζητήματα και πιο συγκεκριμένα οι πρωτοβουλίες προώθησης της βιοποικιλότητας,δημιούργησαν ένα προηγούμενο, τόσο για τον κλάδο του τσιμέντου όσο και γενικάστη βιομηχανία. «Ήταν ένα πείραμα για μας: μπορούμε να συνεργαστούμε με μίαπολύ μεγάλη επιχείρηση της οποίας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα είναι σημαν-

τικό, και να ασκήσουμε πραγματική επιρροή;» θυμάται ο Jean-Paul Jearenaud(WWF International). «Λίγες επιχειρήσεις υιοθετούν αυτή την προσέγγιση, είναιανοιχτές στο διάλογο και στη διαφωνία.» Η συνεργασία δεν προχώρησε πάνταχωρίς τριβές, αλλά η συμφωνία - που στο μεταξύ ανανεώθηκε δύο φορές, το2004 και το 2009 - συνέβαλε πολύ στον κλάδο του τσιμέντου, αλλά και ευρύτεραστις σχέσεις βιομηχανίας και περιβαλλοντικών ΜΚΟ. «Για μια νέα αντίληψη μεταξύτων βιομηχανικών εταιρειών απαιτούνταν σημαντικές και ορατές δράσεις. Αυτήήταν η πρώτη μεγάλη επιτυχία της συνεργασίας μας», καταλήγει ο Jean-PaulJeanrenaud. Θέτοντας σε εφαρμογή τα εργαλεία που ανέπτυξε με τους συνερ-γάτες της από τις μικρότερες τοπικές οργανώσεις ως τη WWF, η Lafarge εργάστηκεγια τη βελτίωση της γνώσης της για το περιβάλλον και, στις ευαίσθητες περιοχές,την ανάπτυξη προγραμμάτων διαχείρισης της βιοποικιλότητας μέσω, κυρίως, τηςαποκατάστασης των λατομείων. Οι επιχειρηματικές μονάδες του Ομίλου καλούνταινα εντοπίσουν τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που αντιπροσωπεύει η δραστη-ριότητά τους σε σχέση με την τοπική βιοποικιλότητα. Και όταν μία μονάδα πάψει ναλειτουργεί, οι χώροι αναπλάθονται ώστε να γίνουν οικολογικά και οικονομικάβιώσιμοι. «Η συμβολή αυτών των συμπράξεων είναι θεμελιώδης για την Lafarge,»υπογραμμίζει ο Pierre de Prémare. «Χωρίς εξωτερική παρατήρηση των δράσεων,των πρωτοβουλιών και των περιθωρίων βελτίωσής μας, θα ήμασταν κριτές καικρινόμενοι για το έργο μας.» Χάρη σε αυτή την συνεργασία, η Lafarge κατόρθωσε να προσδιορίσει καινοτόμεςπρακτικές για την εκ νέου αξιοποίηση των χώρων των λατομείων της, πρακτικέςπου έχουν πλέον αποδείξει την αποτελεσματικότητά τους.

© M

édia

thèq

ue L

afar

ge -

Oliv

ier C

oula

nge

HaLLer Park, ΜΙΑ ΕξΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗ

Η ανάπλαση σε φυσικό πάρκο του παλιού λατομείουτου εργοστασίου Bamburi, κοντά στη Mombasa τηςΚένυας, ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του1970. Από τα 422 είδη φυτών που φυτεύτηκαν ήαναπτύχθηκαν σε περιοχές που αναπλάστηκαν σε

δασικά οικοσυστήματα, υγροτόπους και λιβάδια στοπαλαιό λατομείο, επιβίωσαν 364, από τα οποία 30βρίσκονται στην κόκκινη λίστα των απειλούμενωνειδών του IUCN. Η ομορφιά του χώρου, πουμετονομάστηκε σε Haller Park, η επιτυχημένη

οικολογική επανένταξη, αλλά και ο αριθμόςεπισκεπτών και η απορρέουσα οικονομικήδραστηριότητα, έκαναν την αποκατάσταση αυτή ένασυμβολικό επίτευγμα.

2009Στο λατομείο Presque Isle στις ΗΠΑ, ηLafarge ξεκινά την πρώτη έρευνα σεεγκατάστασή της για την ανάλυση καιεκτίμηση της αξίας των υπηρεσιών πουπαρέχουν τα οικοσυστήματα.

1999Μέλη του Διεθνούς Συμβουλίου Επιχειρήσεωνγια την Αειφόρο Ανάπτυξη (World BusinessCouncil for Sustainable Development,WBCSD), η Lafarge και η Holcimδημιουργούν την Πρωτοβουλία Τσιμέντου γιατην Αειφόρο Ανάπτυξη. Η πρωτοποριακή αυτήκλαδική πρωτοβουλία συγκεντρώνει σήμερα23 εταιρείες που συνεργάζονται για τη μείωσητων οικολογικών επιπτώσεων τηςδραστηριότητάς τους.

1995

Η Lafarge υπογράφει το πρώτοτης σύμφωνο συνεργασίας στηΓαλλία, με το Εθνικό ΜουσείοΦυσικής Ιστορίας. Οι μελέτες πουγίνονται συμβάλλουν στηναπόκτηση εξειδικευμένης γνώσηςγια τη ζωή στα λατομεία.

2007Το πρόγραμμα Στόχοι Αειφορίας2012 της Lafarge θέτειμετρήσιμους στόχους για τημείωση του περιβαλλοντικούαποτυπώματος τωνδραστηριοτήτων του Ομίλου.

2000

Η WWF και η Lafargeυπογράφουν συμφωνίασυνεργασίας. Αυτή ηκαινοφανής σύμπραξη μεταξύμίας βιομηχανικής εταιρείας καιμίας περιβαλλοντικής μηκυβερνητικής οργάνωσηςδημιουργεί προηγούμενο.

© D

R

8 | L a f a r g e | Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α

Το ΛΑΤοΜΕΙο ΤοΥ soutH Pit, ΚοΝΤΑ ΣΤοCaLgarY ΤοΥ ΚΑΝΑΔΑ, ΛΕΙΤοΥΡΓοΥΣΕΑΠο Το 1970 ΩΣ Το 1998. Η ανάπλασή του,με τη συμμετοχή πολλών τοπικών φορέων, είχεως αποτέλεσμα τη δημιουργία τριών διακριτώνχώρων: της οικιστικής περιοχής του Chaparral,

του γηπέδου γκολφ του Blue Devil και τουπάρκου Lafarge Meadows.Αυτός ο φυσικός χώρος περιλαμβάνειυγροτόπους και πυκνή βλάστηση όπουφωλιάζουν πολλά είδη πουλιών. Οι λίμνεςσχεδιάστηκαν έτσι ώστε να αποστραγγίζουν τυχόν

υπερχείλιση του γειτονικού ποταμού ή τωνυδατοταμιευτήρων της πόλης του Calgary. Οιπεριβαλλοντικές πρωτοβουλίες του Ομίλου στηνπεριοχή βραβεύτηκαν με το Alberta EmeraldPrize τον Ιούνιο του 2009.

ΜίΑ ΠΕΡΙΟΧή, ΤΡΕΙΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤάΣΕΙΣΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΠΡΟΤΥΠΑ

© D

R©

DR

Méd

iath

èque

Laf

arge

Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α | L a f a r g e | 9

τις 27 Δεκεμβρίου 2009, σε μία στήλη της ισπανικήςεφημερίδας El Pais, ο διάσημος περουβιανός συγγρα-φέας Mario Vargas Llosa πρότεινε ως πρόσωπα τηςχρονιάς τους Owen και Mzze, έναν ιπποπόταμο καιμία χελώνα. Η ιστορία αυτού του ασυνήθιστουδιδύμου είναι τόσο ξεχωριστή που μοιάζει με μύθο.Το Δεκέμβριο του 2004, όταν ένα παλιροϊκό κύμαχτύπησε τις ακτές της Κένυα, ένας νεογέννητοςιπποπόταμος παρασύρθηκε από τα ορμητικά νεράμέχρι κάπου κοντά στην Mombasa. Υπάλληλοι τουπάρκου Haller παρέλαβαν το μικρό, το οποίο πολύγρήγορα διάλεξε τη θετή του μητέρα, τη χελώναMzze, της οικογενείας Aldabra, 130 ετών. Επί μήνες

«Για να συνεχίσουμε να λειτουργούμε λατομεία,πρέπει να είμαστε σε θέση να δείξουμε τι έχουμε κάνεισε άλλες μονάδες, πώς αναπλάσαμε βιώσιμα φυσικάπεριβάλλοντα, δάση εδώ και 25 χρόνια και πώςσυνεργαζόμαστε με τους κοινωνικούς εταίρους καιτις τοπικές κοινωνίες.»Για την έκδοση άδειας εκμετάλλευσης λατομείουμπορεί να απαιτηθούν πλέον πολλά χρόνια. Για ναδοθεί αυτή η άδεια, βασικό κριτήριο είναι η εταιρείανα αποδείξει πως η δραστηριότητά της είναιαποδεκτή, δηλαδή ότι έχει τη δυνατότητα να αποκα-ταστήσει το χώρο στον οποίο θα έχει λειτουργήσειτο λατομείο μετατρέποντάς τον σε ένα βιώσιμοφυσικό περιβάλλον με πλούσια βιοποικιλότητα. Σεορισμένες περιπτώσεις, η βιοποικιλότητα που προκύ-πτει από την ανάπλαση είναι εν τέλει πιο πλούσια απότην αρχική πριν την εκμετάλλευση του χώρου.

του μάθαινε τα πάντα: να κολυμπά, να τρέφεται, ναβρίσκει κρυψώνες για να κοιμηθεί… Κλείνοντας τοάρθρο του, ο Vargas Llosa κάλεσε τους ανθρώπουςνα ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα αρμονίας καισοφίας.Πέντε χρόνια αργότερα ο Owen και η Mzze εξακο-λουθούν να ζουν ευτυχείς στο πάρκο Haller. Τοπάρκο, αναπλασμένο πρώην λατομείο του εργοστα-σίου Bamburi της Lafarge στη Mombassa, είναιπλέον καταφύγιο βιοποικιλότητας, και διεθνούςεμβέλειας παράδειγμα αποκατάστασης λατομείου. Ηαποκατάσταση ενός λατομείου και η μετατροπή τουσε φυσικό βιώσιμο περιβάλλον είναι μια μακροχρόνιαδιαδικασία. Απαιτούνται πολλά χρόνια μέχρι ναπετύχει, πρέπει επομένως να ξεκινήσει νωρίς.

Υπεύθυνη προσέγγισηΑυτός είανι ο λόγος που, σήμερα, κάθε νέο λατομείοτης Lafarge πρέπει να έχει ένα σχέδιο αποκατά-στασης, προτού ξεκινήσει τη λειτουργία του. Είναιζήτημα αξιοπιστίας πάνω απ’ όλα. «Έχουμε ένασύνθημα: Οι αποκαταστάσεις του σήμερα είναι ταλατομεία του αύριο», εξηγεί ο Pierre de Prémare.

ένα ολοκληρωμένοπλαίσιοεφαρμόσιμων πολιτικών

Σ

1.©

Méd

iath

èque

Laf

arge

- O

livie

r Cou

lang

e

Ξεκίνησα το 1971 την αποκατάσταση του

λατομείου, που ανήκε προηγουμένως στη

Lafarge. Ήμουν διευθύνων σύμβουλος της

Baobab Farm, που κλήθηκε από την εταιρεία

εκμετάλλευσης του λατομείου. Καταρχήν δεν

υπήρχε χώμα και χρειάστηκε να

πειραματιστούμε με διάφορα είδη δέντρων για

να επαναφέρουμε τη ζωή στο λατομείο. Χωρίς

την παρέμβασή μας, θα χρειαζόταν πολύ

περισσότερος χρόνος μέχρι η φύση να

διεκδικήσει το χώρο. Σήμερα, έχουμε τη

δυνατότητα και τη γνώση να κάνουμε

αναπλάσεις πολύ πιο γρήγορα χάρη στην

οικονομική υποστήριξη της Lafarge. Είμαι

περήφανος που ο χώρος αυτός έχει γίνει τόσο

γνωστός και που χρησιμοποιείται ως υπόδειγμα

για πολλά λατομεία ανά τον κόσμο.»

1. Αποκαταστάσεις: ευκαιρία για τη βιοποικιλότητα;H Lafarge βασίστηκε στην εμπειρία της και σε καλές πρακτικές για τη διαμόρφωση της πολιτικής της στη διαφύλαξητου φυσικού περιβάλλοντος. Τα σχέδια ανάπλασης, που αναγκαστικά διαμορφώνονται ανάλογα με τις ιδιαιτε-ρότητες κάθε περιοχής, σχεδιάζονται σύμφωνα με την ευαισθησία του φυσικού περιβάλλοντος και ακολουθούν συγκε-κριμένους κανόνες.

© M

édia

thèq

ue L

afar

ge -

Oliv

ier C

oula

nge

René HallerΦυσιοδίφης, δημιουργός του πάρκου Haller στο λατομείο τουBamburi στην Κένυα“

Έχουμε τρία λατομεία στη Μαλαισία. Δεν υπήρχε σχέδιοαποκατάστασης πριν την άφιξη της Lafarge το 2004. ΟΌμιλος μας παρέδωσε έναν πολύ λεπτομερή οδηγό

επεξηγώντας τη μεθοδολογία που έπρεπε να ακολουθήσουμεγια τη δημιουργία ενός σχεδίου αποκατάστασης. Σαφώςχρειάστηκε να προσαρμοστούν κάποιες αρχές στις τοπικέςιδιαιτερότητες. Μετά από μόλις δύο χρόνια εντατικής εργασίαςπαραδώσαμε το σχέδιο αποκατάστασης της μονάδας τουLangkawi, με την σύμφωνη γνώμη όλων των κοινωνικώνεταίρων, και φυσικά του Υπουργείου Περιβάλλοντος και τουΓραφείου Κτημάτων. Ετοιμάζουμε τώρα παρόμοια σχέδια γιατην αποκατάσταση στα δύο άλλα λατομεία μας, στο Rawangκαι Kanthan.»

Dallen Wong, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΛΑΤΟΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΩΝΤΣΙΜΕΝΤΟΥ LAFARGE ΜΑΛΑΙΣΙΑ.

© D

R

Το λατομείο γύψου Sorbas βρίσκεταιστην καρδιά μιας άγονης περιοχής,στον ισπανικό νότο. Οι βιότοποι εκεί

είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι και μεγάλομέρος των ενδημικών ειδών είναι σήμερααπειλούμενα. Η παραγωγή γύψου είναιζωτικής σημασίας για την οικονομία τηςΑνδαλουσίας, και πρέπει να βρούμε τρόπονα συμβιβάσουμε εκμετάλλευση καισεβασμό της φύσης. Για να βρεθείκατάλληλη λύση σε αυτόν τοπροβληματισμό οι ερευνητικές μαςομάδες συνεργάζονται εδώ και δέκαχρόνια με μεταλλευτικές επιχειρήσεις. Δύοείναι οι απαραίτητες προϋποθέσειςεπιτυχίας της πρωτοβουλίας μας.

Η πρώτη είναι να προστατευθούν οι περιοχές υψηλής οικολογικής αξίας,χάρη στη δημιουργία ενός προστατευόμενου δικτύου. Επιλέξαμε τηδημιουργία δικτύου και όχι νησίδων, γιατί τα είδη που αναπτύσσονται σταλατομεία γύψου είναι πολύ διαφορετικά, ακόμα και μέσα σε ακτίνα δέκα

χιλιομέτρων.Η δεύτερη προϋπόθεση είναι η δημιουργία ενός σχεδίου αποκατάστασης τηςβιοποικιλότητας. Όταν λέω «αποκατάσταση», εννοώ «επανόρθωση τουχώρου στην πρότερη κατάσταση». Σε αυτό το σημείο χρειάστηκε νααντιμετωπίσουμε κάποιες προκαταλήψεις σε σχέση με την αποκατάσταση,σύμφωνα με τις οποίες το πράσινο υπερτερεί της ερήμου. Όμως εδώ σε αυτάτα γυψώδη εδάφη, φτωχά και με προβλήματα στην άρδευση νερού δεν θαδημιουργούσαμε ένα όμορφο δάσος! Έπρεπε να σεβαστούμε τη φύση και νασώσουμε τα οικοσυστήματα: για αυτό χρειαζόμασταν θάμνους,χαμηλότερους από 50 εκ. σε αραιή απόσταση μεταξύ τους στην περιοχή. Απαιτήθηκε χρόνος για να καταλάβουν αυτό οι επιχειρήσεις.Συναντήσαμε ένα πρόβλημα επιστημονικο-τεχνικό: δεν γνωρίζουμε καλά τηβιογεωγραφική προέλευση των ειδών και δεν γνωρίζαμε πώς να ταβοηθήσουμε να εξαπλωθούν.Έτσι, για να καταφέρουμε να συγκεντρώσουμε είδη σε ικανές ποσότητες γιατην αποκατάσταση μεγάλης έκτασης, χρειάστηκε να κάνουμε έρευνες και ναδημιουργήσουμε ένα φυτώριο. Εδώ, η Lafarge μας βοήθησε. Σήμερααρκετά εκτάρια έχουν πλέον εν μέρει αποκατασταθεί. Είναι ένα ιστορικό βήμακαι ένα καλό παράδειγμα προς μίμηση, ακόμα και αν το έργο μας δεν έχειολοκληρωθεί.»

Juan Mota, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΗΣ ALMERIA (ΙΣΠΑΝΙΑ)

Η υποβολή σχεδίου αποκατάστασης είναι προϋπόθεσηγια να δοθεί σήμερα άδεια εκμετάλλευσης λατομείου στηχώρα μας. Συνεργαζόμαστε με τη Lafarge, κυρίως

προσφέροντας συμβουλές για τη συμμόρφωση με τηνπεριβαλλοντική νομοθεσία της Μαλαισίας. Ο Όμιλος πάντατηρεί τους κανόνες και τις οδηγίες και έχουμε πολύ καλέςσχέσεις με τις ομάδες.»

Mohamad Sayuti Bin Seapai,ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (DOE) ΣΤΟJAS KEDAH, ΜΑΛΑΙΣΙΑ.

Μάθαμε πολλά από την εμπειρία του Oμίλου στιςαποκαταστάσεις λατομείων. Τα πρακτικάπαραδείγματα αλλά και οι διαδικασίες που έχει

αναπτύξει για τη διαχείριση σχέσεων με τους τοπικούςκοινωνικούς εταίρους αποδεικνύουν μία ξεκάθαρηδέσμευση στη συνέπεια μεταξύ λόγων και πράξεων.Είναι αναγκαίο, ιδιαίτερα για την αποκατάσταση τωνυδροβιότοπων, να συνεχιστούν αυτές οι προσπάθειεςκαι να ευαισθητοποιηθούν οι τοπικές κοινωνίεςσυμπεριλαμβάνοντάς τες στην όλη διαδικασίααποκατάστασης.»

Rebecca D’Cruz, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣΥΜΒΟΥΛΟΣ - AONYX, ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΠΑΝΕΛ ΤΗΣ LAFARGE ΓΙΑ ΤΗΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ. ΠΡΩΗΝ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣRAMSAR ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΥΣ.

> Λατομείο γύψου Sorbas, Ισπανία, της δραστηριότητας Γύψου του Ομίλου. 1. Προετοιμασία του εδάφους πριν τη φύτευση των νεαρών φυτών πουέχουν μεγαλώσει σε φυτώρια. 2.Συλλογή γηγενών σπόρων από το γειτονικό περιβάλλον. 3. Φύτευση των δεντρυλλίων που μεγάλωσαν σε φυτώριο.

© D

R

© D

R

© D

R

© D

R

© D

R

1 0 | L a f a r g e | Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α

1 2

3

“

“

““

Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α | L a f a r g e | 1 1

ΦΥΤΩΡΙο ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. � Στο Βόλο, στηΘεσσαλία, το παλαιό λατομείο ασβεστόλιθου τουεργοστασίου της Lafarge φιλοξενεί πλέον πολλάδιαφορετικά είδη δέντρων. Η εκμετάλλευση τουλατομείου διήρκησε από το 1971 έως το 1999και η αποκατάστασή του ξεκίνησε το 1978.Δημιουργήθηκε ένα φυτώριο δενδρυλλίωνπροσαρμοσμένων στο φτωχό έδαφος και το

μεσογειακό κλίμα. Σήμερα αυτή η μονάδαβρίσκεται στον Αλμυρό και παρέχει φυτικά είδηπου προορίζονται για την αποκατάσταση άλλωνλατομείων της Lafarge στην Ελλάδα. Μία νέαοικονομική δραστηριότητα γεννήθηκε και ηγενετική ποικιλία έγινε σεβαστή με τη σωστήεπιλογή ειδών κατάλληλων για κάθεεγκατάσταση.

Η έναρξη των εργασιών αποκατάστασης από νωρίςεπιτρέπει να συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθειατοπικοί παράγοντες και να καθοριστούν από κοινούοι στόχοι. Επίσης, οι μελέτες ευαισθησίας του χώρουείναι πιθανό, σε ορισμένες περιπτώσεις, να οδηγή-σουν σε προσαρμογές του σχεδίου ως προς τα τοπικάχαρακτηριστικά. «Λαμβάνουμε υπόψη μας τη βιοποι-κιλότητα σε όλο τον κύκλο ζωής ενός λατομείου, κατάτο σχεδιασμό, λειτουργία και αποκατάσταση», εξηγείο David Park, Υπεύθυνος Αποκατάστασης ΛατομείωνLafarge στη Μεγάλη Βρετανία. «Κατά τη φάση σχεδια-σμού, εξετάζουμε τα μέτρα που πρέπει να ληφθούνγια τη μείωση των επιπτώσεων στο χώρο. Αυτό μπορείνα σημαίνει ότι αφήνουμε εκτός εκμετάλλευσηςκάποιες ζώνες ιδιαίτερα ευαίσθητες ή τη δημιουργίαοικοτόπων έξω από το αποτύπωμα της εκμετάλ-λευσης».

Στάδια του σχεδίου αποκατάστασηςΤα κριτήρια που έχουν οριστεί σε συνεργασία με τηWWF καταγράφονται στο πρόγραμμα «ΣτόχοιΑειφορίας 2012». Καθορίζουν τους όρους βάσει τωνοποίων δημιουργείται ένα σχέδιο αποκατάστασης καιανάπλασης. «Έχουμε ένα πλήρες σύστημα διαχείρι-σης που απαιτεί τέσσερα στάδια: ανάλυση, σχεδιασμό,δράση και επανεκτίμηση», εξηγεί ο Pierre de Prémare.«Το σύστημα αυτό που τυποποιήθηκε το 2009, μας επι-τρέπει να εγγυηθούμε τη συνοχή του συνόλου τωνπρωτοβουλιών μας σε θέματα βιοποικιλότητας. Τώραπλέον θα πρέπει σταδιακά να εφαρμοστεί σε όλες τιςμονάδες.»Το πρώτο στάδιο αφορά την ανάλυση του συνόλουτων λατομικών εγκαταστάσεων του Ομίλου, ώστε νακαθοριστεί το επίπεδο ευαισθησίας τους. «Εφόσονεξακριβωθεί ότι πρόκειται για ευαίσθητη εγκατάσταση,προσθέτουμε άμεσα στο σχέδιο εκμετάλλευσης τουλατομείου και ένα σχέδιο διαχείρισης της βιοποικιλό-τητας» υπογραμμίζει ο Arnaud Colson. Το 2009, πάνωαπό το 64% των εγκαταστάσεων της Lafarge είχαναξιολογηθεί βάσει των κριτηρίων που ορίστηκαν σεσυνεργασία με τη WWF. Έως το τέλος του 2010, θαέχει αξιολογηθεί το 100% των λατομείων. «Μόλις δια-πιστώσουμε το επίπεδο ευαισθησίας ενός χώρου, τοναναλύουμε σε σχέση με το σχέδιο αποκατάστασης πουμπορούμε να προσφέρουμε και βασιζόμαστε πάνταστα μαθήματα του παρελθόντος από οικοτόπους πουέχουμε καταφέρει να αναπλάσουμε σε άλλες περιο-χές», διευκρινίζει ο Pierre de Prémare.

Μια μακροπρόθεσμη επένδυσηΤο σχέδιο αποκατάστασης μετατρέπεται στη συνέχειασε συγκεκριμένο λεπτομερή χάρτη του χώρου μετάτην αποκατάσταση, όπου και αναφέρονται η τελικήχρήση του χώρου, οι τύποι των οικοτόπων που θαδημιουργηθούν και οι τυχόν υποδομές. Στη συνέχειαένα πρόγραμμα καταγράφει τα διαδοχικά στάδια της

αποκατάστασης. Τέλος, δεσμεύονται οι αντίστοιχεςεπενδύσεις για την ετήσια υλοποίηση του σχεδίου. Τοκόστος της αποκατάστασης ανάλογα με τον τύπο τουπεδίου έχει τεράστια διαφορά. «Η αποκατάστασησύμφωνα με το σχέδιο προϋποθέτει σημαντικήεπένδυση», λέει ο David Park. «Ιδιαίτερα στη ΜεγάληΒρετανία όπου υπάρχει συμβατική υποχρέωση ναπαρακολουθούμε τα λατομεία μας για πέντε έτη μετάτην παύση της λειτουργίας τους. Σε ευαίσθητεςπεριοχές, που είναι καταφύγιο για μεγάλη ποικιλίαχλωρίδας και πανίδας, αυτή η υποχρέωση φτάνειακόμα και τα εικοσιπέντε έτη.» Παράδειγμα το DryRigg, στο βόρειο Yorkshire της Αγγλίας. Η ευαίσθητηεγκατάσταση βρίσκεται στην καρδιά ενός ΕθνικούΠάρκου και συνορεύει με μία περιοχή χαρακτηρισμένηως Ειδικού Επιστημονικού Ενδιαφέροντος. Εκεί ηLafarge δημιούργησε έναν οικότοπο για τη γηγενήπανίδα, ως προέκταση της προστατευόμενηςπεριοχής.

Εφαρμόζοντας τα ίδια πρότυπα ανάτον κόσμοΗ νομοθεσία ως προς την προστασία του περιβάλ-λοντος διαφέρει αισθητά από περιοχή σε περιοχή τουπλανήτη. Έχοντας θέσει πολύ υψηλά πρότυπα στοντομέα αυτό, η Lafarge θα μπορούσε να έχει ανταγω-νιστικό μειονέκτημα στις περιοχές όπου η νομοθεσίαείναι ελαστικότερη ή η εφαρμογή της δεν παρακο-λουθείται αυστηρά. «Θεωρούμε πως για ναασκήσουμε το δραστηριότητά μας πρέπει να υπάρχουν

κάποιοι ελάχιστοι κοινά αποδεκτοί κανόνες, ιδιαίτεραόσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος»,σημειώνει ο Pierre de Prémare. «Σε αντίθετηπερίπτωση συζητάμε με τις αρχές για την ανάπτυξηενός πλαισίου.»Το τελικό σχέδιο αποκατάστασης ενσωματώνει τιςαπόψεις όλων των τοπικών κοινωνικών εταίρων πουέχουν εκφραστεί (ιδιοκτήτες, γείτονες, αρχές καιοργανώσεις). Δεν είναι πάγιο και, σίγουρα, μπορεί ναεξελίσσεται. «Η ζωή ενός λατομείου πρέπει ναπεριλαμβάνει δράσεις αποκατάστασης κάθε χρόνο»,υποστηρίζει ο Pierre de Prémare. «Η προσέγγιση αυτήείναι ήδη στα πρότυπά μας, ακόμα και αν δεν υλοποι-είται ακόμη παντού. Η αποκατάσταση πρέπει να γίνειμέρος της καθημερινότητας της εγκατάστασης.» Ησυλλογή παρατηρήσεων και απόψεων από τουςκοινωνικούς εταίρους και συνεργάτες του λατομείουσυνεισφέρει επίσης στον προσδιορισμό περιοχών γιαβελτίωση.

Αναπάντεχες συναντήσεις«Προσπαθούμε επίσης να ανταποκριθούμε στηνεμφάνιση νέων ειδών που δεν περιμέναμε», διευκρι-νίζει ο David Park. «Αν κριθεί αναγκαίο, τροποποι-ούμε το σχέδιο αποκατάστασης, για ναφιλοξενήσουμε καλύτερα αυτά τα είδη». Στη Γαλλίαγια παράδειγμα, το προσωπικό παρατήρησε ότι δύοείδη πουλιών, το χελιδόνι των ακτών και η ευρωπαϊ-κή μελισσοφάγος είχαν φωλιάσει στις αποθήκες υλι-κών. Έκτοτε, κάποιες από τις αποθήκες δόθηκαναποκλειστικά σε αυτά τα αποδημητικά είδη κατά τηδιάρκεια παραμονής τους. «Καμιά φορά έχουμε καιαναπάντεχες συναντήσεις», διηγείται ο Thierry Supiot,υπεύθυνος εκσκαφών του τομέα αδρανών ΒόρειαςΓαλλίας. «Όπως μια Δευτέρα που η ομάδα του λατο-μείου Sandrancourt ανακάλυψε ένα κουνέλι που είχεπέσει σε μια τρύπα αρκετών μέτρων. Οι εκσκαφείςέφτιαξαν μία ράμπα για να μπορέσει να βγει σώο καιαβλαβές.»

ΜΕΤΑ ΤοΝ ΑΣΒΕΣΤοΛΙΘο, Το ΕΛΑΙοΛΑΔο.Μεταξύ των 70 000 δένδρων που φυτεύτηκαν από το 2003 στο παλαιό λατομείο του εργοστασίου τσιμέντουMeknes της Lafarge στο Μαρόκο, υπάρχουν 12.000 ελαιόδεντρα. Η πρώτη συγκομιδή ελιών έγινε τον Νοέμβριοτου 2009. Το παραγόμενο ελαιόλαδο, του οποίου η ποσότητα θα αυξηθεί με τα χρόνια, θα πωλείται, και θακατευθύνεται στην οικονομική στήριξη πρωτοβουλιών της τοπικής κοινότητας.

Δείγμα 644 ενεργών λατομείων Όμιλος

Μονάδες που βρίσκονται σε προστατευόμενη περιοχή ή φιλοξενούν προστατευόμεναείδη (κόκκινη λίστα)(συλλογή δεδομένων από μερικό δείγμα) 23 %

Μονάδα κοντά σε τοπικά ή εθνικά προστατευόμενη περιοχή 28 %

Μονάδα κοντά σε διεθνώς προστατευόμενη περιοχή (Natura 2000, Ramsar κ.λπ.) 12 %

Μονάδες κοντά ή μέσα σε προστατευόμενη περιοχή 51 %

Λατομεία που παρέχουν δυνατότητα ενίσχυσης των φυσικών βιότοπων ή με παιδαγωγικό ενδιαφέρον 31 %

Μονάδες που έχουν επίσημη συνεργασία με ΜΚΟ 14 %

©D

R M

édia

thèq

ue L

afar

ge

© D

R

végétation aquatique

sCarifiCation

�Lots

oBservatoire

Pentes douCes

1.ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ

orCHidée

Το λατομείο είναι μια φάση στη ζωή του χώρου.

Παρουσιάζουμε εδώ τρία στάδια σε παραδείγματα όπου

το έδαφος ποικίλλει, ανάμεσα σε μαλακά και σκληρά

πετρώματα.

Η εξόρυξη μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της βιοποι-

κιλότητας με ορθή διαχείριση της ανάπλασης από την

έναρξη κιόλας της λειτουργίας ενός λατομείου. Με την

αποίκιση ορισμένων φυτικών και ζωικών ειδών, η

ανάπλαση αντισταθμίζει τις προσωρινές απώλειες της

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΖΩΕΣ ΕΝΟΣ ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ

Η ΠΡοΚΛΗΣΗ

- η εξόρυξη πρώτων υλών και η δημιουργίανέου τοπίου

Η ΠΡοΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ Lafarge

- ανάλυση και μείωση των επιπτώσεων τηςεξόρυξης στο φυσικό περιβάλλον

- διαβούλευση με τους κοινωνικούςεταίρους και τις τοπικές κοινωνίες

- κατάρτιση και υλοποίηση ενόςσυντονισμένου σχεδίου αποκατάστασης,το οποίο θα διασφαλίζει τη μελλοντικήχρήση των εδαφών και την ενσωμάτωσηστο τοπίο, με παράλληλη ενίσχυση τηςβιοποικιλότητας

ΠΥΡΙΤο-ΑΣΒΕΣΤοΛΙΘΙΚο ΛΙΒΑΔΙ

χΕΡΣοΤοΠοΣ

ΛΑΤΟΜΕΙΟ ΜΑΛΑΚΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ

3.ΦΥΣΙΚΗΑΝΑΚΤΗΣΗ

2.ΣΥΜΒΙΩΣΗ

ΛΙΜΠΕΛοΥΛΕΣΣτους υγροτόπους πουδημιουργούνται εκ νέου απόλατομεία, βρίσκουν έναπροστατευμένο περιβάλλον για νααναπτυχθούν: σε αυτούς τουςυγροτόπους απαντώνται τα δύο τρίτατων ειδών της Γαλλίας, μεταξύ τωνοποίων ορισμένα σπάνια είδη όπωςτα Lestes barbarus και Sympetrummeridionale.

ΦΑΛΑΚΡοΣ ΑΕΤοΣΟ λευκός φαλακρός αετός,σύμβολο των ΗΠΑ, κυνηγά στααμερικάνικα λατομεία και φωλιάζεισε μερικά από αυτά, όπως στοPresque Ile (Michigan).

ΕΡΠΕΤΑΠολλά είδη αναπτύσσονται στα ζεστάκαι ήρεμα πετρώδη εδάφη: σαύρες,οχιές… Χάρη στην εγγύτητα με τουςυγροτόπους, εκεί απαντώνταινερόφιδα και άλλα πιο άγρια είδηόπως η ευρωπαϊκή cistude (χελώνα):το γκρίζο στρογγυλεμένο τηςκέλυφος τής επιτρέπει να κρύβεταιανάμεσα στα βότσαλα στις όχθες,όπου της αρέσει να λιάζεται στονήλιο.

ΣΤΑχΤοχΡΩΜοΣ ΕΡΩΔΙοΣ

Η ΠΡοΚΛΗΣΗ

- Κατάρτιση και εκτέλεση σχεδίουανάπλασης του λατομείου

Η ΠΡοΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ Lafarge

- απογραφή των ειδών της χλωρίδας και τηςπανίδας, καθώς και των οικοσυστημάτων

- αποφυγή των ευαίσθητων περιοχών

- ανάπλαση με το ρυθμό προόδου τηςεξόρυξης

- τήρηση δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί

Η ΠΡοΚΛΗΣΗ

- να επιτρέψουμε στη φύση να αποκτήσειξανά τον έλεγχο, ενισχύοντας τηβιοποικιλότητα

Η ΠΡοΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ Lafarge

- να δημιουργηθούν οι κατάλληλοιοικότοποι: υγρολειμώνες, βαθιά και ρηχάύδατα, φωλιές, όχθες για τα χελιδόνια τωνακτών, λιθώνες (για σαύρες και ερπετά),ρωγμές (για ορχιδέες), δασύλλια ιτιάς (γιααπονίτρωση), βραχώδη μέτωπα (γιααρπακτικά πτηνά), λιμνούλες (για αμφίβια),βοσκότοποι και καλλιέργειες, λιβάδια,χερσότοποι με ρεικόχωμα, καταφύγια (γιαψάρια και αμφίβια)

- να αναπτυχτεί σχέδιο αποκατάστασης πουνα συμπεριλαμβάνει πιθανές ευκαιρίες

- να υπάρχει σεβασμός στο τοπικόπεριβάλλον

- να αξιολογηθεί η επιστημονική αξία τωναναπλάσεων με τακτικές επιθεωρήσεις

ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ ΑΝΑΠΛΑΣΜΕΝΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

ΝοΥΦΑΡΑΔείκτες της ποιότητας των υδάτων,νούφαρα και άλγη καλύπτουν τις όχθεςσε βάθος μικρότερο των δύο μέτρων.Δημιουργούν εξαιρετικά καταφύγια γιατην ανάπτυξη της υδρόβιας ζωής:οστρακόδερμα του γλυκού νερού,προνύμφες εντόμων, ψάρια καιβατράχια.

ΔΙΑΦοΡΕΣ οχΘΕΣ

ΒοΣΚοΤοΠοΣ

ΑΛΚΥοΝΑ

ΕΠΙΠΕΔο ΑΝΑχΑΙΤΙΣΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΑΣ

ΚΑΛΑΜΙΩΝΑΣ

ΠΛΩΤΕΣ ΜΕΤΑΦοΡΕΣ

ΥΔΡοΒΙΑ χΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ

οΡχΙΔΕΕΣ

ΝΗΣΙΔΑ

ΠΕΡΙοχΗ ΜΕ ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΓΙΑ ΚΥΝΗΓΙ

ΑΓΡΙοΛοΥΛοΥΔΑ

ΑΠοΚΑΤΕΣΤΗ-ΜΕΝΗ ΠΕΡΙοχΗ

ΜΕΤΑ ΤΗΝΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ

ΜΗ ΕΚΜΕΤΑΛ-ΛΕΥΌΜΕΝΗ

ΠΕΡΙοχή

ΠΕΡΙοχή ΣΕΕΚΜΕΤάΛΛΕΥΣΗ

ΥΓΡοΤοΠοΣ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙο

ΙΤΙΕΣ ΚΑΙ ΣΑΜΠοΥΚοΙ

riPage

douBLe Berge

© V

igne

ttes

: DR

Méd

iath

èque

Laf

arge

ΜΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥοΜΕΝΗΠΕΡΙοχΗ ΛοΓΩ ΥΠΑΡξΗΣΣΠΑΝΙΩΝ ΕΙΔΩΝ

ΕΠΙΠΡοΣΘΕΤο ΦΥΤΙΚο ΕΔΑΦοΣ

βιοποικιλότητας. Αλλά αυτός ο κύκλος πρέπει να

ξεκινήσει πολύ πριν την εκμετάλλευση.

Εξετάζουμε τις προκλήσεις και δυσκολίες πριν, κατά τη

διάρκεια και μετά την εκμετάλλευση και τις λύσεις που

εφαρμόζει η Lafarge με στόχο την ποικιλία του πλούτου

της οικολογικής κληρονομιάς των λατομείων.

ΔΕΝΔΡΑ ΑΡΓΗΣ ΑΝΑΠΤΥξΗΣ

ΦΛΑΜοΥΡΙΕΣ

ΑΝΑΔΑΣΩΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙοχΕΣ

χΕΡΣοΤοΠοΙ

ΝΥχΤΕΡΙΔΕΣΑΡΠΑΚΤΙΚο (ΜΕΓΑΣ ΙΕΡΑξ)

οΡΥξΕνδημικό είδος της ανατολικήςΑφρικής, οφείλει την επιβίωσή τουστην εφαρμογή ειδικών μέτρωνπροστασίας.

ΑΜΦΙΒΙΑΠάνω από τα μισά είδη αμφιβίων στηΓαλλία εντοπίστηκαν στις μονάδεςμας, κάποια από αυτα σπάνια όπως οβάτραχος καλαμίτης και οτυμπανιστής με κίτρινη κοιλιά.Για αυτά τα ζώα, τα λατομεία και οιβιότοποι των αναπλάσεών τους είναιζωτικής σημασίας ως χώροι για τηνανάπτυξή τους.

ΚοΥΚοΥΒΑΓΙΕΣ & ΜΠοΥΦοΙ

ΛΙΘΩΝΕΣ

ΔΙΑΜοΡΦΩΣΗ ΠΡΑΝΩΝ

χΕΛΙΔοΝΙ ΤΩΝ ΑΚΤΩΝ

ΕΝΤοΜΑ

οΡχΙΔΕΕΣΠολλά είδη αναπτύσσονται σεασβεστολιθικά εδάφη και γρασίδια.Κάποιοι από τους αναπλασμένουςχώρους σήμερα είναιπροστατευόμενοι. Τα λατομεία τηςΒρετάνης, στη Γαλλία, φιλοξενούν το20% της χλωρίδας της περιοχής.

ΘΑΜΝοΤοΠοΙΌλο και περισσότερο σε κίνδυνο στιςπεδιάδες, μπορούν να αναπαραχθούνσυνδυάζοντας μεγάλο αριθμό ειδώνόπως, αιγόκλημα, λευκάγκαθα,πουρνάρια. Αυτοί οι θαμνότοποι είναισυχνά το πρώτο στάδιο πριν τηνεμφάνιση αυτοφυούς δάσους.

χΕΛΙΔοΝΙ ΤΩΝ ΑΚΤΩΝΕυνοείται από τα αναχώματα απόχαλίκι ή άμμο πουδημιουργούνται. Όπως και ηαλκυόνα βρίσκει στα λατομείαμαλακών πετρωμάτωνσημαντικούς εναλλακτικούςβιότοπους.

ΤΡοΠΙΚΗ ΣΑΒΑΝΑ ΣΤΗΝοΥΓΚΑΝΤΑΗ ανάπλαση της προϋπάρχουσαςσαβάνας είναι ένας από τους στόχουςανάπλασης του λατομείου Dura στηνΟυγκάντα, που βρίσκεται μέσα σεεθνικό πάρκο. Το περιβάλλον θαπαρέχει τροφή στους ελέφαντες πουσυχνάζουν στην περιοχή.

ΠΡοΣΤΑΣΙΑΑΡχΑΙοΛοΓΙΚΩΝΕΥΡΗΜΑΤΩΝ

© C

harlo

tte

Cau

wer

ΕΠΙΠΕΔο ΑΝΑχΑΙΤΙΣΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΑΣ

ΘΑΜΝοΤοΠοΙ

ΓΛΑΡοΝΙΤο ονομάζουμε και θαλάσσιοχελιδόνι, φωλιάζει στις νησίδες απόχαλίκια των ποταμών και χειμάρρωνπου δημιουργούνται με τηναυξομείωση της στάθμης τους.

ΜΕΓΑΛο ΜΑΥΡο ΚοΡΑΚΙ

ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ

ΔΙΠΛΗ οχΘΗ

ΠΛΩΤΕΣ ΜΕΤΑΦοΡΕΣ

ΔΡΥΣ

χΑΜΗΛοΙ ΚΡΗΜΝοΙ

ΑΝΑχΩΜΑΤΑ

© W

WF

ΕΛΑΙΩΝΕΣ, ΑΜΠΕΛΩΝΕΣ, ΔΕΝΔΡοΚΗΠοΙ

ΛΑΤΟΜΕΙΟ ΣΚΛΗΡΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ

1 4 | L a f a r g e | Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α

οΤΑΝ Η Lafarge ΘΕΛΗΣΕ ΝΑ ΔΙΕΥΡΥΝΕΙΤΗΝ ΠΕΡΙΜΕΤΡο ΤοΥ ΛΑΤοΜΕΙοΥ ΣΤοokke, ΣΤΗ ΝοΤΙο ΚοΡΕΑ, ΜέχΡΙ ΤΑ οΡΗBaekdudaegan, συνάντησε έντονηαντίδραση από τοπικές οργανώσεις. ΤοBaekdudaegan είναι μία περιοχή με πλούσιαβιοποικιλότητα. Πέραν αυτού έχει συμβολική,

ακόμα και πνευματική αξία για τους κατοίκους τηςπεριοχής. Η Lafarge σύναψε το 2004 μίασυνεργασία με τον όμιλο Διατήρησης τουBaekdudaegan με στόχο να δημιουργήσουν καινα υλοποιήσουν ένα κοινό οικολογικό σχέδιο.Βασισμένο σε ένα πρόγραμμα σταδιακήςαποκατάστασης, περιλαμβάνει, εκτός από την

προστασία των οικοσυστημάτων και τωνυδάτινων πόρων, θέματα οχλήσεων (σκόνη,ηχορύπανση, κ.λπ.) και ασφάλειας. Αυτή ηολιστική προσέγγιση, καθώς και προηγούμενεςαποκαταστάσεις του Ομίλου δημιούργησαν εντέλει ένα κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ του Ομίλουκαι των τοπικών κοινωνικών εταίρων.

Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΟΥ oKKeΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΠΡΟΤΥΠΑ

ΜΕ ΤΗΝ ΕξΑΓοΡΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ BLue CirCLeΤο 2002, η Lafarge απέκτησε το εργοστάσιοτσιμέντου και το λατομείο του Magheramorne στηΒόρειο Ιρλανδία, μία μονάδα που δεν λειτουργούσεπλέον. Μετά από μακρά διαβούλευση με τουςκατοίκους, τις οργανώσεις, τις τοπικές αρχές και τηWWF, κατατέθηκε το 2006 ένα σχέδιοαποκατάστασης με τίτλο Επαν-εφεύρεση τουMagheramorne. Το 2009 το υπουργείο

περιβάλλοντος έδωσε το πράσινο φως για τηνυλοποίησή του. Το συγκεκριμένο σχέδιο προβλέπειτην κατασκευή ενός παρόχθιου οικολογικού χωριούμε 450 κατοικίες, που θα χτιστούν σύμφωνα με τιςπροδιαγραφές One Planet Living της WWFInternational και της Bioregional, αλλά και τηνκατασκευή ενός κέντρου αναψυχής διεθνούςεπιπέδου, που θα οδηγήσει στη δημιουργία 400θέσεων εργασίας.

ΕΠΑΝ-ΕΦΕΥΡΕΣΗ ΤΟΥ MagheraMorneΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΠΡΟΤΥΠΑ

© D

R M

édia

thèq

ue L

afar

ge©

Méd

iath

èque

Laf

arge

- E

sler

Cro

wfo

rd P

hoto

grap

hy

Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α | L a f a r g e | 1 5

απόκτηση επαρκών γνώσεων και εμπειρίας και ηανάπτυξη ειδικών εργαλείων μας επιτρέπουν ναθέτουμε τις βάσεις για μία πολιτική προστασίας τηςβιοποικιλότητας εφαρμοστέα σε όλο τον όμιλο.Όμως, καμία πρωτοβουλία αυτού του τύπου δενμπορεί να είναι μονομερής. Η διαβούλευση με τουςτοπικούς κοινωνικούς εταίρους (ιδιοκτήτη του χώρου,τοπική κοινωνία, δημόσιες αρχές, οργανώσεις) είναικρίσιμος παράγοντας.

Ζήτημα δημοσίου συμφέροντοςΓια να είναι αποτελεσματική η διαδικασία, πρέπει νασυνυπολογιστούν τεχνικά, οικονομικά, περιβαλλον-τικά και κοινωνικά θέματα. «Το οικολογικό ζήτημαγια τις βιομηχανίες είναι θέμα δημόσιου συμφέ-ροντος, και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι δράσειςμας για τη διατήρηση του περιβάλλοντος μπορούννα αξιολογηθούν μόνον από εξωτερικούς φορείς,»λέει ο Chris Ettery, υπεύθυνος για τον τομέα Διαχεί-ρισης Σχέσεων με Κοινωνικούς Εταίρους στο τμήμα

αλλά το αντίθετο. Στενοί δεσμοί μπορεί να προκύ-ψουν, με μεγάλα οφέλη. Στο Staffordshire στηΜεγάλη Βρετανία, η περιβαλλοντική οργάνωσηStaffordshire Wildlife Trust, άνοιξε γραφεία μέσαστην εγκατάσταση του Ομίλου. Μέλη της οργάνωσηςκαι στελέχη έμαθαν συνεργαζόμενοι στον ίδιο χώρονα ακούν και να σέβονται ο ένας τις απόψεις τουάλλου.

Πρόοδος σε συνεργασία με ΜΚοΣήμερα 15% των λατομείων της Lafarge έχουνεπίσημη τοπική συνεργασία, συνήθως με κάποιαΜΚΟ που εμπλέκεται άμεσα στα σχέδια αποκατά-στασης. Οι περισσότερες εγκαταστάσεις όμως έχουνάτυπες συνεργασίες με τοπικές οργανώσεις. Ηδημιουργία επιτροπής διαβούλευσης και παρακο-λούθησης ιδίως, επιτρέπει τη συμμετοχή κοινωνικώνεταίρων στη διαδικασία αποκατάστασης. Ο αριθμόςτων εγκαταστάσεων όπου έχουν συσταθεί τέτοιουείδος επιτροπές είναι ένας από τους βασικούςδείκτες εφαρμογής της πολιτικής αειφόρουανάπτυξης του Ομίλου.«Η επιτροπή κοινωνικών εταίρων συνεδριάζειτουλάχιστο μία φορά το χρόνο, για να συζητηθούνοι δράσεις της Lafarge ως προς το περιβάλλον ήκαι ως προς την κοινωνία», λέει ο Jean Paul Jeanre-naud, Διευθυντής εταιρικών σχέσεων της WWFInternational. Προγράμματα για το νερό, τιςεκπομπές CO2, τους μόνιμους οργανικούςρυπαντές, τη βελτιστοποίηση των υδάτινων πόρωνκ.λπ., αποτελούν θέματα για τα οποία η συνεργασίαμεταξύ του Ομίλου και των υπευθύνων τωνπρογραμμάτων της WWF είναι τακτικός. «Ανήμασταν πλήρως ικανοποιημένοι δεν θα ήμαστανΜΚΟ», λέει αστειευόμενος ο Jean Paul Jeanrenaud.«Είμαστε όμως ικανοποιημένοι με την αληθινήδέσμευση της Lafarge και τη μεγάλη πρόοδο πουέχει κάνει. Σίγουρα υπάρχει πάντοτε περιθώριο

βελτίωσης. Δουλειά μας είναι να κρατήσουμε έναυψηλό επίπεδο απαιτήσεων επισημαίνοντας τααδύναμα σημεία και διατυπώνοντας κριτική, όπωςεπίσης να συμβουλεύουμε τη Lafarge για τηνεξεύρεση λύσεων στις προκλήσεις που προκύ-πτουν.»

επικοινωνίας του Ομίλου. «Ως Όμιλος, έχουμε έναμεθοδολογικό πλαίσιο για τη στήριξη της διαβού-λευσης, που μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπισητων προκλήσεων που παρουσιάζει μια αποκατάστασησε συνεργασία με τις άλλες πλευρές.»Το πλαίσιο αυτό παρέχει αρκετά εργαλεία διαβού-λευσης, συμπεριλαμβανομένων επίσημων συναντή-σεων και παρουσιάσεων, επαφών με τα μέσα ενημέ-ρωσης και άνοιγμα των εγκαταστάσεων γιαεπισκέψεις της τοπικής κοινότητας. «Ο μακροπρό-θεσμος στόχος μας παραμένει η θετική συμβολή στιςκοινότητες όπου αναπτύσσουμε δραστηριότητα»,λέει ο Chris Ettery. «Μπορεί να μην υπάρχειομοφωνία για όλες τις προτάσεις ανάπλασης,πιστεύουμε όμως στην αξία του διαλόγου με όλεςτις πλευρές. Η μεθοδολογία που ακολουθούμεδιασφαλίζει ότι αυτή η προσέγγιση εφαρμόζεταισυστηματικά.»

Διαφωνίες και συνεργασίεςΈτσι, ξεκινά ο διάλογος, ακόμα κι αν αποκαλύπτειδιαφωνίες. Όπως στην περίπτωση της Νότιας Κορέας,όπου το σχέδιο εκμετάλλευσης του λατομείου τουOkke από τη Lafarge δημιούργησε έντονες αντιδρά-σεις από την τοπική κοινωνία και περιβαλλοντικέςοργανώσεις (βλ. απέναντι σελίδα).Επίσης, η κριτική που διατυπώνουν οι τοπικοί φορείςμπορεί να οδηγήσει ακόμα και στην παντελή εγκατά-λειψη ενός σχεδίου εκμετάλλευσης. Ευτυχώς, ησχέση που δημιουργείται μεταξύ του Ομίλου και τωντοπικών φορέων δεν είναι πάντα σχέση σύγκρουσης,

Διαφάνεια και διάλογος:η κατεύθυνσηγια πρόοδο

Η

Τα μέλη του πάνελ διαβούλευσης ενημερώνονται σχετικά με τις στρατηγικές τηςLafarge για τη βιοποικιλότητα και αυτή τους συμβουλεύεται σχετικά με τουςμηχανισμούς και τις μεθόδους που εφαρμόζονται στο πλαίσιο της πολιτικής αυτής.

Συνεδριάζουμε δύο με τρεις φορές το χρόνο, μία εκ των οποίων σε εγκατάσταση τηςLafarge. Η δράση μας αποσκοπεί στο να βοηθήσει την επιχείρηση να αποκτήσει εργαλείατα οποία μπορούν να εφαρμοστούν ανά τον κόσμο, προκειμένου να βελτιωθεί ηδιαχείριση της βιοποικιλότητας στο πλαίσιο της βιομηχανικής δραστηριότητας.»

François Letourneux, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣUICN ΚΑΙ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΤΗΣ LAFARGE ΓΙΑ ΤΗΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

2. Αναπλάσεις: Αντιπαράθεση ή Διαβούλευση;Εξ ορισμού, η διατήρηση ενός φυσικού περιβάλλοντος προϋποθέτει μακροπρόθεσμη δέσμευση. Καμία βιώσιμη ανάπλαση ωστόσοδεν μπορεί να σχεδιαστεί χωρίς να συνυπολογιστεί η ανθρώπινη και η κοινωνική παράμετρος. Γι’ αυτό ηδιαδικασία εκμετάλλευσης και αποκατάστασης ενός λατομείου πρέπει να γίνεται σε διαβούλευση με την τοπική κοινότητα.

15% των λατομείων τηςLafarge έχουν επίσημητοπική συνεργασία με ΜΚΟγια θέματα βιοποικιλότητας.

© D

R

“

1 6 | L a f a r g e | Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α

© D

R©

DR

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΠΡΟΤΥΠΑ

Η ΜοΝΑΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΣΙΜΕΝΤοΥfredonia ΣΤο ΝοΤΙο ΚΑΝΣΑΣ ΤΩΝ ΗΠΑ,αποτελεί αντικείμενο μιας εις βάθοςπεριβαλλοντικής μελέτης από το Νοέμβριο 2008.Έξι ώρες την εβδομάδα, σε όλη τη διάρκεια τουέτους, ομάδες εργαζομένων της Lafargeπαρατηρούν τα είδη χλωρίδας και πανίδας πουζουν στο λατομείο. Καταγράφονται η ημερομηνία

και η ώρα παρατήρησης, η επιστημονική ονομασίακαι ο αριθμός από κάθε είδος. Μέχρι σήμεραέχουν καταγραφεί τριακόσια ογδόντα είδη, ταοποία φωτογραφήθηκαν επίσης. Πολλές απόαυτές τις φωτογραφίες είναι διαθέσιμεςηλεκτρονικά στο Internet, γεγονός που αποτέλεσεένα σημαντικό εργαλείο για την περιβαλλοντικήευαισθητοποίηση των εργαζομένων και των

τοπικών κοινωνικών εταίρων.Οι καταγεγραμμένες πληροφορίες επέτρεψαν τηδημιουργία ειδικών οικότοπων. Το 2010 γιαπαράδειγμα, δημιουργήθηκαν δύο νέοιυγροβιότοποι, και επίσης καταφύγια για σαύρες καικάκτους. Επίσης, χωροθετήθηκαν περιοχές γιαφωλιές της αγριόπαπιας με πράσινο λαιμό, πάπιεςbranchus και χήνες του Καναδά.

Santiago SardineroΛέκτορας βοτανικής στη Σχολή Περιβαλλοντικών Επιστημών τουΠανεπιστημίου της Καστίλης – La Mancha, Τολέδο, Ισπανία.

H Lafarge κάλεσε το πανεπιστήμιο της

Καστίλης – La Mancha να αξιολογήσει και να

αναβαθμίσει τη βιοποικιλότητα στην περιοχή

του λατομείου Yepes.

Αναλύσαμε πρώτα τον αριθμό και την ποικιλία

των ειδών- ιδίως λειχήνες, σιταρόψειρες,

πτηνά, πεταλούδες και μικρά ασπόνδυλα, και

στη συνέχεια χωρίσαμε το λατομείο σε ζώνες

ομοιογενούς βιοποικιλότητας. Προσπαθήσαμε

επίσης να αναδιαμορφώσουμε κάποιες

περιοχές, για να διασφαλίσουμε την ανάπτυξη

της βιοποικιλότητας σε βάθος χρόνου, αλλά και

να δημιουργήσουμε ένα εκπαιδευτικό

περιβαλλοντικό πρόγραμμα με επίκεντρο το

λατομείο. Το φιλόδοξο αυτό πρόγραμμα είναι

υποδειγματικό ως προς τη διαχείριση

βιοποικιλότητας και παράδειγμα για τις

υπόλοιπες ισπανικές λατομικές επιχειρήσεις.»

Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α | L a f a r g e | 1 7

Εργαλεία αξιολόγησηςκαι εκπαίδευσης:κριτήριααποτελεσματικότητας

Σ

© D

R

3. Προς ένα σύστημα διαχείρισης της βιοποικιλότητας;Η ενσωμάτωση του θέματος της βιοποικιλότητας στην άσκηση της επιχειρηματικήςδραστηριότητας και η συνεχής βελτίωση των περιβαλλοντικών πρακτικών είναι οι δύο βασικοίάξονες προόδου που έχει καθορίσει ο Όμιλος.

ένα εξειδικευμένο πρόγραμμαεκπαίδευσηςΚαθώς ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ενός σχεδίου

αποκατάστασης είναι μακροπρόθεσμη διαδικασία, η La-

farge ενσωματώνει σταδιακά στα προγράμματα εκπαί-

δευσής της το θέμα της προστασίας της

βιοποικιλότητας. «Δοκιμάζουμε αυτό το διάστημα πιλο-

τικά προγράμματα εκπαίδευσης με θέμα τη βιοποικιλό-

τητα», λέει ο Pierre de Prémare. Γίνεται έρευνα για τον

εντοπισμό των σχετικών ομάδων εργαζομένων (υπεύ-

θυνων λατομείων, ομάδων εκσκαφών, γεωλόγων,

κ.λπ.) και των ιδιαίτερων αναγκών τους. Επίσης μία με-

γάλη εκστρατεία εσωτερικής ευαισθητοποίησης ξεκί-

νησε με την ευκαιρία του Διεθνούς Έτους

Βιοποικιλότητας.

φυσικό πάρκο που δημιούργησε ο René Haller.»

Με βάση αυτό το παραδειγματικό μοντέλο διαχείρισης, η

θυγατρική απέκτησε αληθινή τεχνογνωσία. H Lafarge Eco

Systems πλησιάζει σήμερα στο σημείο να αρχίσει να είναι

πλεονασματική, χάρη στην οικονομική δραστηριότητα που

έχει αναπτυχθεί γύρω από την εγκατάσταση, αλλά και στην

παροχή υπηρεσιών από τα στελέχη της σε άλλες εγκατα-

στάσεις του Ομίλου, ιδίως στην Ουγκάντα και την Τανζανία.

Η διάδοση των καλών πρακτικών καθίσταται ευκολότερη

σήμερα με τη βοήθεια των συστημάτων πληροφορικής

αλλά κύριο ρόλο παίζει πλέον και το δίκτυο εμπειρογνω-

μόνων που έχουμε δημιουργήσει και μπορεί να τις εξηγεί.

Για παράδειγμα, η Shelley Frost, Διευθύντρια Περιβάλ-

λοντος και εταιρικών σχέσεων για τη Βόρεια και Κεντρική

Ευρώπη, μπορεί να βασιστεί στην πλούσια εμπειρία της

Μεγάλης Βρετανίας, για να δημιουργήσει θέσεις

υπευθύνων αποκατάστασης λατομείων στην Κεντρική

Ευρώπη. «Οργανώνουμε επίσης ημερίδες ευαισθητοποί-

ησης με τη WWF σε εγκαταστάσεις του Ομίλου ανά τον

κόσμο», υπογραμμίζει.

την Κένυα, για τη διαχείριση του λατομείου Bamburi, κοντά

στην Mombassa μετά την αποκατάστασή του δημιουργή-

θηκε η θυγατρική εταιρεία Lafarge Eco Systems. Η εγκατά-

σταση, της οποίας η αποκατάσταση ξεκίνησε το 1971 και

συνεχίζεται σήμερα παράλληλα με την εκμετάλλευση, είναι

από τις πρωτοπόρες μονάδες σε θέματα διαχείρισης βιοποι-

κιλότητας. «Η αποκατάσταση του Bamburi ξεκίνησε πριν

ακόμη οι δυτικές χώρες αποκτήσουν σχετική νομοθεσία

και με ελάχιστους τότε πόρους», εξηγεί η Sabine Baer,

Διευθύντρια Λειτουργιών της Lafarge Eco Systems.

«Σήμερα έχουμε μέσα στη μονάδα μία φάρμα υδατοκαλ-

λιέργειας, παράγουμε βιοκαύσιμο και ξυλεία και έχουμε

επίσης αναπτύξει τουριστική δραστηριότητα κυρίως στο

© D

R M

édia

thèq

ue L

afar

ge

“

1 8 | L a f a r g e | Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α

James Griffith, ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΠΑΓ-ΚΟΣΜΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟΑΝΑΠΤΥΞΗ (WORLD BUSINESSCOUNCIL FOR SUSTAINABLE DE-VELOPMENT, WBCSD) Η μη κυβερνητική οργάνωση

Wildlife Habitat Councilσυνεργάζεται με στελέχη

τοπικών εγκαταστάσεων τηςLafarge στην κατάρτισή τους ωςπρος τη βιοποικιλότητα και τηςσύνδεσής της με τιςδραστηριότητές τους. Τουςυποστηρίζουμε στην ανάπτυξηεκπαιδευτικών προγραμμάτων γιατην ενσωμάτωση περιβαλλοντικώνζητημάτων στις δραστηριότητέςτους. Ενθαρρύνουμε τον ‘Όμιλο ναενημερώνει την τοπική κοινωνία γιατο ενδιαφέρον και τη δέσμευσή τηςστην προστασία τηςβιοποικιλότητας. Η συνδρομή μας

ως ανεξάρτητης ΜΚΟ είναι εξωτερική πιστοποίηση των πρωτοβουλιώντης Lafarge και, επίσης, η εγγυημένη διαφάνεια. Είμαι επίσης μέλος τουπάνελ διαβούλευσης, και έχω ως εκ τούτου συνολική άποψη για τηδιαχείριση της βιοποικιλότητας από τον Όμιλο.»

Robert Johnson, ΠΡΟΕΔΡΟΣΤΗΣ ΜΚΟ WILDLIFE HABITAT COUNCIL(WHC), ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟ-ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ, ΗΠΑ

Η δουλειά μας σε θέματα βιοποικιλότητας αύξησε το επίπεδοευαισθητοποίησης των εργαζομένων μας. Καταλαβαίνουνκαλύτερα τη σημασία της περιβαλλοντικής πολιτικής του

Ομίλου και νιώθουν συμμέτοχοι στην προστασία τηςβιοποικιλότητας. Επιπλέον, αυτές οι δράσεις τους κάνουνπερήφανους που εργάζονται για την Lafarge. Αυτό αυξάνει με τησειρά του την ικανοποίηση των εργαζομένων και ενισχύει τηνεικόνα του Ομίλου. Τα προγράμματα διαχείρισης τηςβιοποικιλότητας δίνουν θα έλεγα προστιθέμενη αξία στηνεταιρεία.»

Mark Metcalf, ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΗΣΜΟΝΑΔΑΣ FREDONIA, ΗΠΑ

Ζητήθηκε από το πάνελ να μελετήσειτα στοιχεία του σχεδίουαποκατάστασης του λατομείου Dura,

στην Ουγκάντα. Αν και η ίδια η εγκατάστασηδεν είναι ευαίσθητη, βρίσκεται στα όριαενός εθνικού πάρκου και η εκμετάλλευσήτης μπορεί να διαταράξει τους γύρωβιότοπους. Ο ρόλος μας ήταν νααξιολογήσουμε τις επιπτώσεις. Δώσαμεεπίσης στη Lafarge έναν κατάλογο τοπικώνεπαφών για πιθανή συνεργασία. Σήμερα ηLafarge συνεργάζεται με την WildlifeConservation Society, τις Αρχές τηςΟυγκάντα και τους διαχειριστές τουπάρκου, για να αναπτύξουν ένα σχέδιοεκμετάλλευσης του οποίου οι επιπτώσειςστο περιβάλλον θα είναι ελάχιστες.»

Annelisa Grigg, ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ ΜΚΟ FAUNA & FLORAINTERNATIONAL, ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ,ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ.

ΣχΕΔΙο ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑΣτην επαρχία της Chongqing, το λατομείο της Nanshan, που λειτουργεί η LafargeShui On Cement, είναι μία από τις πρώτες εγκαταστάσεις του Ομίλου στην Κίναόπου αναπτύχθηκε σχέδιο αποκατάστασης. Η τρισδιάστατη εικόνα που βλέπουμεεδώ προέρχεται από αυτή τη μελέτη.

Στο πλαίσιο τηςΠρωτοβουλίας για τηνΑξιολόγηση

Οικοσυστημάτων (EcosystemValuation Initiative, EVI),δημιουργούμε έναν οδηγό, για ναβοηθήσουμε τους διαφόρουςεπιχειρηματικούς τομείς νααποτιμούν και να ποσοτικοποιούντις επιπτώσεις των δράσεών τουςκαι την εξάρτησή τους από ταοικοσυστήματα. Αυτό θα επιτρέψειστις επιχειρήσεις να βελτιώσουντη διαδικασία λήψης αποφάσεων,

αποτιμώντας επακριβώς τόσο την υποβάθμιση των οικοσυστημάτωνόσο και την ωφέλεια από τις υπηρεσίες που προσφέρουν ταοικοσυστήματα. Ο οδηγός βρίσκεται σε φάση τελικής ανάγνωσηςαπό τα 15 μέλη του WBCSD, συμπεριλαμβανομένης της Lafarge.»

© D

R

© D

R

© D

R©

DR

© D

R

“ “

““

Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α | L a f a r g e | 1 9

Πάνελ διαβούλευσης για τηβιοποικιλότηταΓια να τεκμηριώσει την τεχνογνωσία της και να βεβαιωθεί

για την καταλληλότητα των δράσεών της, η Lafarge στη-

ρίζεται από το 2006 σε μία ομάδα ανεξάρτητων εμπειρο-

γνωμόνων σε θέματα οικολογίας και σχέσεων μεταξύ

φύσης και επιχειρήσεων. Αυτή η ανταλλαγή προβληματι-

σμών και σκέψεων επιτρέπει, με το πέρασμα των χρόνων,

να σκιαγραφηθεί ένα σύνολο διαχειριστικών εργαλείων

και καλών πρακτικών, καθώς και να εντοπισθούν άξονες

βελτίωσης της πολιτικής του Ομίλου. Το πάνελ διαβού-

λευσης για τη βιοποικιλότητα απαρτίζεται από μέλη οργα-

νώσεων, αναγνωρισμένους επιστήμονες και συμβούλους,

και προσφέρει μία εξωτερική κριτική ματιά στις δραστηριό-

τητες της Lafarge. Συμβουλεύει την Lafarge ως προς τις

προτεραιότητες που θέτει και τις μεθόδους διαχείρισης της

βιοποικιλότητας. Οι πολύτιμες πληροφορίες που δίνουν τα

μέλη του πάνελ σχετικά με την εξέλιξη των μεγάλων περι-

βαλλοντικών προκλήσεων βοηθούν ολόκληρο τον όμιλο,

και συμβάλλουν στην εξέλιξη των πρωτοβουλιών για το

φυσικό περιβάλλον.

Αξιολόγηση επιπτώσεων τωναποκαταστάσεωνΈχοντας ορίσει τα κριτήρια περιβαλλοντικών μελετών

των λατομείων πριν την εκμετάλλευση, η Lafarge και η

WWF δημιουργούν αυτή τη στιγμή ένα σύστημα αξιολό-

γησης της βιοποικιλότητας στα αποκατεστημένα λατο-

μεία. Ο Δείκτης Μακροπρόθεσμης Βιοποικιλότητας

(Long-term Biodiversity Index, LBI) θα δώσει τη δυνατό-

τητα να μετρηθούν οι επιπτώσεις της πολιτικής αποκατά-

στασης των λατομείων στην εξάπλωση των διαφόρων

ειδών πανίδας και χλωρίδας. «Ο δείκτης LBI είναι το

πρώτο εργαλείο μέτρησης που επιτρέπει να ποσοτικοποι-

ούμε τις ενέργειές μας για τη βιοποικιλότητα», σημειώνει

ο Pierre de Prémare. «Έχει ως στόχο να βοηθήσει τους

υπεύθυνους εκμετάλλευσης και αποκατάστασης των λα-

τομείων να εκτιμούν τακτικά την αποτελεσματικότητα της

δουλειάς τους σε θέματα προστασίας της βιοποικιλότη-

τας. Στο τέλος της αξιολόγησης, η εγκατάσταση βαθμο-

λογείται με βάση μία κλίμακα βαθμολόγησης από 1

(χαμηλής οικολογικής αξίας) έως 7 (εξαιρετικής οικολο-

γικής αξίας). Συνυπολογίζονται τόσο ο αριθμός των

ειδών όσο και η σπανιότητά τους.»

Αυτός ο δείκτης, που βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό

στάδιο, έχει υπολογιστεί για περίπου 10 λατομεία. Υπό την

αιγίδα της WWF Αυστρίας χρησιμοποιήθηκε για πρώτη

φορά στο Mannersdorf (βλ. παρακάτω). Στη Γαλλία

μελετήθηκε μεταξύ άλλων το προσχωματικό λατομείο του

Saint Ouen στις όχθες του ποταμού Λίγηρα. Ο δείκτης

δείχνει ότι η μονάδα έχει οικολογικό ενδιαφέρον ελαφρώς

μεγαλύτερο από το μέσο όρο των γειτονικών λατομείων.

Πενήντα δύο είδη πτηνών και είκοσι είδη λιμπελούλας

έχουν βρει εκεί καταφύγιο σε 12 διαφορετικούς τύπους

βιοτόπων, όπως επίσης και ο καλαμίτης βάτραχος και ο

πράσινος ξάδερφός του που αναπαράγονται εκεί.

Στην Ισπανία ο καθηγητής Sardinero, του Πανεπιστημίου

Καστίλης-La Mancha, θέτει σε εφαρμογή αυτή τη διαδι-

κασία αξιολόγησης στο λατομείο του Yepes (βλ. σελ 17).

Η μέθοδος έγκειται στον καθορισμό ομοιογενών ζωνών

εντός της εγκατάστασης, μέσα στις οποίες τα ζώα

αναλύονται με κριτήριο τη σπανιότητα και τις εκτάσεις που

καλύπτουν. Η μέθοδος θα εφαρμοστεί σε πολλές εγκατα-

στάσεις, για να επιβεβαιωθεί η καταλληλότητα και η δυνατό-

τητά της να εφαρμοστεί αλλού πριν χρησιμοποιηθεί για την

αξιολόγηση πιο ευαίσθητων περιοχών του πλανήτη.

Το ΠΑΝΕΛ ΔΙΑΒοΥΛΕΥΣΗΣΓΙΑ ΤΗ ΒΙοΠοΙΚΙΛοΤΗΤΑ

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΜΕΛΗreBeCCa d’Cruz (Aonyx Environmental,Μαλαισία)anneLisa grigg (Fauna & Flora International,Μεγάλη Βρετανία)roBert JoHnson(Wildlife Habitat Council,ΗΠΑ)franCois LetourneuX (Διεθνής ένωση για τηνπροστασία της φύσης καιEurosite, Γαλλία)

ΜΕΛΗ ΤΗΣ LAFARGEarnaud CoLson(Lafarge, Τομέας Αδρανών& Σκυροδέματος, Γαλλία)Pierre de Prémare (Lafarge, Γαλλία)

ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΟΥ WWFJean-PauL Jeanrenaud(WWF International)

ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣtom farreLL(Lafarge, Τομέας Αδρανών& Σκυροδέματος, Γαλλία).

ΜΕΛΕΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΠΡΟΤΥΠΑ

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠοΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤοΥ ΛΑΤοΜΕΙοΥΤοΥ mannersdorf, ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΙΑ, οι πλαγιέςκαι τα αναχώματα είχαν ομαλοποιηθεί καιδεντροφυτευτεί, καταφύγια ζώων είχαν δημιουργηθεί.Με το πέρας του χρόνου, πολλά είδη εγκαταστάθηκανστους χώρους που είχαν αναπλαστεί. Μία ανάλυση τηςβιοποικιλότητας ανέδειξε την ύπαρξη πολλών

προστατευόμενων ειδών, χλωρίδας και πανίδας. Σεσυνέχεια αυτού του πειράματος δημιουργήθηκε, το2003, ένα νέο εργαλείο μέτρησης, ένας δείκτηςμακροχρόνιας βιοποικιλότητας (LBI), ώστε ναπαρακολουθείται και να συντονίζεται ορθότερα ηοικολογική εξέλιξη των αποκατεστημένων λατομείων.

ΣχΕΔΙο ΑΠοΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑΕργαζόμενος στο λατομείο Arcos, του οποίου τοσχέδιο αποκατάστασης βρίσκεται σε στάδιο μελέτης.

Για να αποκαταστήσουμε τις ζώνες του πλέον ανενεργού λατομείου Bamburi,χρησιμοποιούμε ως προπομπό είδος ένα δέντρο του είδους Casuarina. Μπορεί νααναπτυχθεί χωρίς χώμα σε πλήρη συμβίωση με μικροοργανισμούς που υπάρχουν στο

έδαφος, οι οποίοι του επιτρέπουν να αφομοιώνει το άζωτο του αέρα. Τα αγκάθια του,πέφτοντας στο έδαφος, δημιουργούν οργανική ύλη και σε βάθος χρόνου γίνονταιφυτόχωμα. Μετά από πέντε χρόνια αφαιρούμε μέρος των δέντρων και φυτεύουμε γηγενήείδη από τις δασικές εκτάσεις της Ανατολικής Αφρικής. Μέσα σε επτά με δέκα χρόνια ηαποκατάσταση έχει τελειώσει και περνάμε στη φάση της διαχείρισης, της χρήσης γιαεκπαιδευτικούς σκοπούς, της αναψυχής και της παρακολούθησης της βιοποικιλότητας.»

Sabine Baer, ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΤΗΣ LAFARGE ECOSYSTEMS

© D

R M

édia

thèq

ue L

afar

ge©

DR

“

Το sisYmBrium (ΡοΚΑ) ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΣΠΑΝΙοΚΑΙ ΑΠΕΙΛοΥΜΕΝο ΕΙΔοΣ ΦΥΤοΥ ΤΗΣοΙΚοΓΕΝΕΙΑΣ ΤΩΝ BrassiCaCeae. � Στο τέλοςτης δεκαετίας του 1990, μετά την παύση τηςεκμετάλλευσης του λατομείου της Guerville (Γαλλία),το ασβεστολιθικό έδαφος της εγκατάστασηςαποτελούσε το μοναδικό σημείο στην περιοχή Ile deFrance που μπορούσε κανείς να συναντήσει το είδοςαυτό. H Lafarge δεσμεύτηκε τότε να

επαναπροσδιορίσει τους όρους αποκατάστασης τουχώρου. Για να δημιουργηθούν οι κατάλληλεςοικολογικές συνθήκες για την ανάπτυξη τουσισύμβριου, οι επιστήμονες του Εθνικού ΒοτανικούΚήπου της Περιφέρειας Παρισιού έθεσαν ένασυγκεκριμένο πρωτόκολλο δράσης και διάσωσης:ανάλυση της γενετικής ποικιλίας, επιλογή των πιοκατάλληλων πληθυσμών, διατήρηση των σπόρων γιανα αποικιστούν νέες περιοχές.

Το πρόγραμμα έλαβε την υποστήριξη του ΕθνικούΣυμβουλίου Προστασίας της Φύσης. Χάρη στηνπαρουσία του σισύμβριου, το παλαιό λατομείοεντάχθηκε στο ευρωπαϊκό δίκτυο φυσικών πάρκωνNatura 2000. Η ίδια διαδικασία ακολουθήθηκε στηΒρετάνη με τον Εθνικό Βοτανικό κήπο της Βρέστηςκαι πρόσφατα μεταφέρθηκε και στην Ελλάδα, με τησυνεργασία του ίδιου φορέα και του Πανεπιστημίουτης Πάτρας.

Η ΔΙΑΣΩΣΗ ΕΝΟΣ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΟΥ ΕΙΔΟΥΣΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΠΡΟΤΥΠΑ

2 0 | L a f a r g e | Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α

© D

R

DR

Méd

iath

èque

Laf

arge

Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α | L a f a r g e | 2 1

αθαρισμός των υδάτων και του αέρα, φωτοσύνθεση,αναχαίτιση των πλημμύρων, επικονίαση των καλλιερ-γειών, κ.ά. Η λειτουργία ενός οικοσυστήματοςβασίζεται σε πολλαπλούς μηχανισμούς, τους οποίουςαντιλαμβανόμαστε μόνον όταν διάφορες διαταραχέςπαρεμποδίζουν την εκτέλεση αυτής της φυσικήςδιεργασίας. Οι συνέπειες αυτής της καταστροφής σταοικοσυστήματα είναι σημαντικές, ακόμα και σεοικονομικό επίπεδο (κατάρρευση της γεωργικήςπαραγωγής, έλλειψη φυσικών πόρων, κ.λπ.).Το παράδειγμα της υδροδότησης της Νέας Υόρκηςείναι πολύ ενδιαφέρον από την άποψη αυτή: Τηδεκαετία του 1990, όταν ο Δήμος αντιμετώπισε έναπρόβλημα στην ποιότητα του νερού που αντλούσε ηπόλη, προχώρησε σε μελέτη για την κατασκευήμονάδας επεξεργασίας πόσιμου νερού. Αποφάσισεόμως παράλληλα, να διερευνήσει πρώτα τους λόγουςπου οδήγησαν στην υποβάθμιση της ποιότητας τουνερού. Το συμπέρασμα αποκάλυψε ότι η εκμετάλ-λευση των οικοσυστημάτων, και συγκεκριμένα των

Από τη φύση στον έλεγχοΤο 2005, η αποτίμηση των οικοσυστημάτων για τηχιλιετηρίδα (Millennium Ecosystem Assessment)ήταν ο πρώτος παγκόσμιος απολογιστικός έλεγχοςδασών, υγροτόπων και άλλων οικοσυστημάτων.Αποκάλυψε τον ταχύτατο ρυθμό και το εύρος τηςυποβάθμισής τους. Η έρευνα καταγράφει περίπου24 υπηρεσίες, τις οποίες κατατάσσει σε τέσσεριςμεγάλες κατηγορίες: εφόδια (τροφές, γλυκό νερό,ξυλεία κ.ο.κ.), ρύθμιση (κλίμα, ασθένειες, διάβρωση),αναψυχή (συνδεδεμένη με τα οικοσυστήματα) καιυποστήριξη (θρεπτικές ουσίες ή πρωτογενήςπαραγωγή αναγκαία για τις άλλες υπηρεσίες). ΤοMillennium Ecosystem Assessment υπογραμμίζειότι οι επιχειρήσεις των οποίων η δραστηριότητααπορρέει ή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δράσητων οικοσυστημάτων σύντομα θα έχουν να αντιμε-τωπίσουν κινδύνους που θα επηρεάσουν αρνητικάτα οικονομικά τους αποτελέσματα.Ακόμα κι αν η ανάλυση των οικοσυστημάτων υπό τοπρίσμα των υπηρεσιών που παρέχει η φύση είναισχετικά νέα, η Lafarge εμπλέκεται άμεσα σε αυτό τοζήτημα. Αφενός, η οικολογική ευθύνη της εταιρίαςαπαιτεί να μειώσει ή να αντισταθμίσει τις επιπτώσειςτων δραστηριοτήτων της. Αφετέρου, η παραγωγήδομικών υλικών εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα τωνφυσικών πόρων, καυσίμων και νερού.

δασικών οικοσυστημάτων στην περιοχή άντλησηςτων υδάτων, αφαίρεσε το φυσικό φίλτρο πουδημιουργούσαν τα δέντρα και οι ρίζες τους. Αυτή ηπαρατήρηση οδήγησε αναπόφευκτα σε μία σύγκρισηκόστους: η αναδόμηση και διαφύλαξη των αρχικώνσυνθηκών φυσικού καθαρισμού του νερού θα κόστιζεέξι ως οκτώ φορές λιγότερο από την κατασκευή καισυντήρηση μίας μονάδας επεξεργασίας πόσιμουνερού.Με αφορμή αυτή τη διαπίστωση, ξεκίνησαν διάφορεςμελέτες για να εκτιμηθεί η οικονομική αξία των υπηρε-σιών που μας παρέχει η φύση. Μία μελέτη τηςΕυρωπαϊκής Επιτροπής του 2008 αποτιμά την αξίατης επικονίασης από τις μέλισσες στην παραγωγή τουκαφέ σε 278 ευρώ ανά καλλιεργημένο εκτάριο τοχρόνο. Το 1997, η ομάδα του καθηγητή RobertCostanza, του πανεπιστημίου του Vermont στις ΗΠΑ,προχώρησε παραπέρα, υπολογίζοντας την αξία τουσυνόλου των υπηρεσιών του περιβάλλοντος σεπαγκόσμια κλίμακα: 33,000 δισεκατομμύρια δολάριατο χρόνο. Η έρευνα ΤΕΕΒ (The Economics ofEcosystems and Biodiversity) με επικεφαλής τονοικονομολόγο Pavan Sukhdev στο πλαίσιο τηςΣυνθήκης για τη Βιοποικιλότητα σχετίζεται επίσης μετην οικονομική αποτίμηση των οικοσυστημάτων. Είναι πολύ δύσκολο να εκτιμήσει κανείς την αξίααυτού που δεν μπορεί να αγοραστεί – αυτού που είναιανεκτίμητο – αλλά αυτοί οι οικονομικοί δείκτεςπροάγουν την κατανόηση του μέγιστου οικονομικούρόλου των οικοσυστημάτων και άρα της αναγκαιό-τητας να τα διαφυλάξουμε, αν μη τι άλλο για την καλήπορεία των επιχειρήσεων.

Ο ανεκτίμητοςρόλος τουφυσικούπεριβάλλοντος

Κ

4. Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε και να αναπτύξουμε τιςυπηρεσίες που προσφέρουν τα οικοσυστήματα; Τα φυσικά περιβάλλοντα έχουν

μια σειρά από λειτουργίες που ωφελούν την ανθρώπινη ζωή και δραστηριότητα. Η πρόσφατη έρευνα επιδιώκει να αποτιμήσει τηνοικονομική αξία αυτών των υπηρεσιών. Αυτή η διαδικασία ευνοεί την ευαισθητοποίηση για την επιλογή ενός μοντέλου ανά-πτυξης που να ενσωματώνει οικολογικές αρχές.

> Sisymbrium (ρόκα)

© Im

age

2 L

td. 2

00

5

2 2 | L a f a r g e | Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α

© M

édia

thèq

ue L

afar

ge -

Con

stru

ctio

nPho

togr

aphy

.com

- P

aul M

cMul

lin

Το σχέδιο InVest της Natural Capital δημιουργήθηκε από τη WWF, τοΠανεπιστήμιο του Stanford και το The Nature Conservancy. Αυτό τοσύστημα αξιολόγησης έχει ως στόχο τη συστηματική, λεπτομερή και ευρεία

κατανόηση των περιβαλλοντικών κινδύνων και ευκαιριών.Η πειραματική του χρήση στο λατομείο Presque Ile (Michigan) θα επιτρέψει στηWWF και τη Lafarge να δοκιμάσουν την αξιοπιστία και τη δυνατότηταγενικευμένης εφαρμογής του.»

οΙ ΜΕΛΙΣΣΕΣ ΤοΥ YePes-CirueLoΤο λατομείο Yepes-Ciruelo, κοντά στο Τολέδο της Ισπανίας, φιλοξενεί δύοπροστατευόμενα ενδημικά είδη φυτών. Για να μπορέσουν αυτά τα φυτά να ευδοκιμήσουν,η Lafarge επανεισήγαγε σχεδόν ένα εκατομμύριο μέλισσες στη συγκεκριμένη περιοχή τουλατομείου. Εξασφαλίζοντας την επικονίαση μεγάλου αριθμού φυτικών ειδών, οι μέλισσεςσυνέβαλαν στην αποκατάσταση και προστασία της τοπικής χλωρίδας. Οι αποκατεστημένεςπεριοχές έχουν παραδοθεί στην ακαδημαϊκή έρευνα, στο πλαίσιο της συνεργασίας μεταξύτης Lafarge και του Πανεπιστημίου Καστίλης-La Mancha. Ο Καθηγητής SantiagoSardinero και η ομάδα του μελετούν την εξέλιξη της φυσικής αποίκισης για νακατανοήσουν τη σταδιακή εμφάνιση ειδών στις αποκατεστημένες περιοχές.

Harve Stoeck, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ-ΤΟΣ LAFARGE, ΝΟΤΙΑ ΚΑΙ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ

ΠΡοΣΤΑΣΙΑ ΓΗΡΑΙΑΣ ΔΡΥοΣΣτο λατομείο Panshanger (Hertfordshire, Μεγάλη Βρετανία), μία γέρικη δρυςπροστατεύεται λόγω της εξαιρετικά μεγάλης ηλικίας της (γενετική ποικιλότητα).

Το ΝΕΡο ΤοΥ CauLdonΤο παλαιό λατομείο σχιστόλιθου της περιοχής Cauldon στην Αγγλία μετατράπηκε σελίμνη για να μειωθεί η εξάρτηση του εργοστασίου παραγωγής τσιμέντου από το νερό.Μέχρι το 2007, αντλούσε το νερό από τον ποταμό Hamps, του οποίου οι πηγές έχουνχαρακτηριστεί περιοχή Ειδικού Επιστημονικού Ενδιαφέροντος. Στο πλαίσιο του σχεδίουαποκατάστασης, η μονάδα έπαψε να αντλεί νερό από το ποτάμι το 2009. Έτσι,μειώθηκαν επίσης οι κίνδυνοι ρύπανσης και πλημμύρας των γειτονικών οικιστικώνπεριοχών, και η λίμνη έχει πλέον αποικιστεί από πολλά είδη πουλιών.

© D

R M

édia

thèq

ue L

afar

ge

© D

R

“

ΜΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΙΣΗΠΑΜε στόχο να αναπτυχθεί καλύτερη γνώση των εν-δογενών μηχανισμών στα οικοσυστήματα, η La-farge εκπονεί μία καινοτόμο έρευνα στο λατομείοPresque Ile στις ΗΠΑ. «Το έργο εκτίμησης και αξιο-λόγησης των υπηρεσιών που παρέχονται από τοφυσικό περιβάλλον διαιρείται σε τρεις φάσεις»,εξηγεί ο Harve Stoeck, Διευθυντής εταιρικών σχέ-σεων και περιβάλλοντος του Τομέα Αδρανών &Σκυροδέματος της Lafarge για τη Νότια και Λατι-νική Αμερική. «Αρχικά, η ομάδα του World Re-sources Institute (WRI) θα εφαρμόσει στολατομείο ένα μοντέλο αξιολόγησης των υπηρεσιώνπου παρέχονται από το οικοσύστημα (ESR), τοοποίο δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τοWBCSD και το Meridian Institute. Αυτή η μελέτηθα εξακριβώσει τους κινδύνους, τις ευκαιρίες αλλάκαι τις στρατηγικές που συνδέονται με το φυσικόπεριβάλλον. Στην συνέχεια, δύο μοντέλα αξιολόγη-σης οικοσυστημάτων, εκ των οποίων το ένα έχειδημιουργηθεί από τη WWF ΗΠΑ, θα χρησιμοποι-ηθούν για να εκτιμηθεί η σημερινή αξία των φυσι-κών υπηρεσιών στην εγκατάσταση, καθώς και τωνυπηρεσιών που μπορούν να αναπτυχθούν. Τέλος,

οι ομάδες του WRI θα συντάξουν μία πλήρη έκ-θεση με λεπτομερή στοιχεία ως προς την αξιοπι-στία, τη δυνατότητα αναπαραγωγής και τηνεμπορική εφαρμογή αυτών των μοντέλων αξιολό-γησης.»Θα μοιραστούμε τα αποτελέσματα με το WBCSDστα πλαίσια της Πρωτοβουλίας για την Εκτίμησητων Οικοσυστημάτων. Η εμπειρία και οι προτάσειςθα χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικά έργα ανάλυσηςκαι προστασίας του περιβάλλοντος.

Ε Π Ι Θ Ε Ω Ρ Η Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι ο Π ο Ι Κ Ι Λ ο Τ Η Τ Α | L a f a r g e | 2 3

Το σχέδιο αποτίμησης καιπροώθησης των υπηρεσιώνπου παρέχει το φυσικόπεριβάλλον θα μας επιτρέψεινα εντοπίσουμε τους κινδύνουςκαι τις ευκαιρίες πουσυνδέονται με ταοικοσυστήματα.

Jean-Marie PeltΕπίτιμος Καθηγητής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Metz καιΠρόεδρος του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Οικολογίας

Γνωρίζουμε ότι η φύση παρέχει ορυκτούς,

διατροφικούς, φαρμακευτικούς, δασικούς

πόρους… αλλά δεν γνωρίζουμε καλά τις

υπηρεσίες που μας παρέχουν τα

οικοσυστήματα. Οι υπηρεσίες που μας

παρέχει ένα δάσος, για παράδειγμα, δεν

υπολογίζονται σε κυβικά μέτρα ξυλείας.

Ένα δάσος δεσμεύει διοξείδιο του

άνθρακα, καθαρίζει τον αέρα και το νερό,

αποστραγγίζει τα όμβρια ύδατα προς τον

υδροφόρο ορίζοντα, τροφοδοτεί τις πηγές.

Είμαστε άμεσα εξαρτημένοι από τη φύση.

Και όμως μία πρόσφατη έκθεση των

Ηνωμένων Εθνών δείχνει ότι 60% των

οικοσυστημάτων έχουν μερικώς

απομειωθεί, το ίδιο και οι υπηρεσίες που

μας παρέχουν.»

Η ΒΙοΜΙΜΗΤΙΚΗ, ΜΙΑ ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Στις αρχές του 1990, η αμερικανίδα βιολόγος Janine Benyus, έθεσε τις βάσεις ενός νέου τομέα έρευνας, οοποίος εμπνέεται από την παρατήρηση των φυσικών μοντέλων, για να δημιουργηθούν αειφόρες διαδικασίεςκαι αειφόρα προϊόντα. Η βιομιμητική έχει ως στόχο να αναπαράγει τεχνητά φυσικούς μηχανισμούς με σκοπότην άμεση χρήση τους σε διάφορους τεχνολογικούς τομείς ή ακόμα και σε επίπεδο κοινωνικής οργάνωσης.«Η ιδέα υπάρχει εδώ και μία δεκαετία», υπογραμμίζει ο Jean Paul Jearenaud (WWF), «και γνωρίζει σήμεραμεγάλη ανάπτυξη. Όλο και περισσότεροι επιστήμονες εκτιμούν ότι αν μιμηθούμε τη φύση, θα μπορέσουμε ναμειώσουμε τις οικολογικές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων μας, να ελαττώσουμε τις δαπάνες και νααυξήσουμε την παραγωγικότητα». Θα μπορούσε αυτό να είναι η έμπνευση για το σκυρόδεμα του αύριο;

> Centaurea niederi, ενδημικό είδος τηςΠελοποννήσου στην Ελλάδα, λατομείο Αράξου.

> Μία κολυμβίς προστατεύει τη φωλιά της μεταφέρονταςστην πλάτη της το μικρό της.

> Υδρόβιες ίριδες και υγρότοπος > Αράχνη στο λατομείο Matozinhos, Βραζιλία

© D

R

© P

asca

l Bas

tien

/ Fé

dé P

hoto

© D

R M

édia

thèq

ue L

afar

ge

© D

R M

édia

thèq

ue L

afar

ge

© D

R

Η ανάδειξη των διαφορετικών λειτουργιών των οι-κοσυστημάτων και της αλληλεπίδρασής τους απο-τελεί επίσης έμπνευση για την έρευνα. Ηβιομιμητική, ένας ελάχιστα γνωστός ακόμη τομέας,έχει ως στόχο να αναπτύξει τεχνολογίες που εμπνέ-ονται από τις λειτουργίες της φύσης (βλ. παρα-κάτω). Έτσι, η προστασία και η ανάπτυξη τουφυσικού περιβάλλοντος αναμφίβολα θα εμπλέξεικαι την καινοτομία.

“

ΣΤΙΣ οχΘΕΣ ΤοΥ YonneΤο λατομείο Misy-sur-Yonne, στο γαλλικό διοικητικόδιαμέρισμα Seine-et-Marne, λειτουργούσε από το1950 ως το 1975 από την εταιρεία Compagnie desSablieres de la Seine. To 1973 περιήλθε στη Lafarge.Η αποκατάσταση επέτρεψε τη δημιουργία ενός

φυσικού πεδίου 60 εκταρίων, αλλά και μία οικιστικήζώνη και ζώνη αναψυχής 20 εκταρίων.Ως πλωτή οδός χρησιμοποιείται από φορτηγίδες πουκάθε χρόνο μεταφέρουν πάνω από 3 εκατομμύριατόνους άμμο και χαλίκι.

Lafarge 61, rue des Belles-feuilles, BP 40,

75782 Paris Cedex 16, france

tηλ. : + 33 1 44 34 11 11fax : + 33 1 44 34 12 00

www.lafarge.com

Διευθύντρια Επικοινωνίας ΟμίλουSara Ravella sara.ravella@lafarge.comΤηλ. : + 33 1 44 34 58 36

Διευθύντρια ΕκδόσεωνYolaine Galhié

Υπεύθυνη σύνταξηςSophie Lachaud Lambert

Σχεδιασμός - Παραγωγή εντύπουLafarge, Textuel La Mine

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΤίτλος πρωτότυπης έκδοσηςBIODIVERSITY REVIEW

Εξώφυλλο1. Πελαργός της Αφρικής στη Ζάμπια.2. Αποκατεστημένο λατομείο Bouskouraστο Μαρόκο.© Lafarge - Ignus Gerber

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

© D

R M

édia

thèq

ue L

afar

ge