Mηχανισμοί τοξικότητας

επί του αναπνευστικού

συστήματος

Διδάσκων: Λευκοθέα Παπαδοπούλου

AIR POLLUTION: Counting the Cost

of London's Killer

Smog Richard Stone

Experts agree that the

foul fog, which descended

on London for a weekend

in December 1952, killed

roughly 4.000 people that

month alone.

But researchers are now

sparring over the cause of

death of another 8.000

Londoners in January and

February 1953.

delayed effects of the

smog – air pollution.

kind of smog caused by the burning of large

amounts of coal within a city;

this smog contains soot particulates from smoke,

sulfur dioxide and other components http://en.wikipedia.org/wiki/Smog

http://tinella.gr/p/aithalomixli-thessaloniki-athina/

Xριστουγεννα 2012

οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι το στρώμα της

«αιθαλομίχλης» περιορίζεται και εγκλωβίζεται στα

πρώτα περίπου 300 μέτρα καθ' ύψος, γεγονός που

έχει πολλές φορές δημιουργήσει αποπνικτικές

συνθήκες

Πηγή: http://www.skai.gr/news/environment/article/221289/peirama-gia-

tinaithalomihli/#ixzz2HZXkqBTJ

http://www.tovima.gr/science/article/?aid=533438

chrysotile, a fibrous variety,

makes up 95% of all asbestos products.

PNAS, 108(38): 15710-15715,

2011

Schmidt et al,

Αύξηση θνητότητας μετά από

έκρηξη ηφαιστίου

Particulate matter (PM)

αναπνευστικό σύστημα

http://www.nytimes.com/imagepages/2007/08/01/health/adam/9248Respiratorysystem.html

κυψελίδες

βρόγχοι

τραχεία

βρογχιόλια

θύλακες αέρα

των πνευμόνων

PM: Particulate Matter

PM10

PM2,5

Color atlas of Pharmacology.

Lullmann H, Mohr A,

Ziegler A, Bieger D, 1993

H λειτουργία της αναπνοής εισπνοή: παροχή οξυγόνου

εκπνοή : αποβολή CO2

διακρίνεται από: α) αερισμό των πνευμόνων β) ανταλλαγή αερίων γ) μεταφορά προς και από τους ιστούς δ) κεντρικό έλεγχο ρύθμισης, μέσω του διαφράγματος

Εισπνοή οξυγόνου

Εκπνοή CO2

Α. Aερισμός των

πνευμόνων

Color atlas of Physiology.

Agamemnon Despotopoulos, Stefan Silbernagl, 1991

Β. ανταλλαγή αερίων

Color atlas of Biochemistry.

Koolman J, Rohm K-H, 1996

5,7 lt 4,5 lt

ΚΛΟΑ 5 lt/min/70 παλμούς

Γ. Μεταφορά αερίων προς και από τους ιστούς

Πνευμονική κυκλοφορία 70-80 ml/καρδιακό παλμό

Δ. Ρύθμιση αναπνοής

12-20 αναπνοές /λεπτό Αύξηση με την άσκηση

Color atlas of Physiology.

Agamemnon Despotopoulos, Stefan Silbernagl, 1991

Παράγοντες τοξικότητας στο

αναπνευστικό

Τοξικά αέρια Συστήματα

διασποράς

πτητικές

σκόνη

καυστικές

μικροσωματίδια

διαβρωτικές υπό

ουσίες μορφή

αεροζόλης

(< 200 μm)

Παράγοντες τοξικότητας στο

αναπνευστικό

Τοξικά αέρια Συστήματα

διασποράς

φυσικοχημικοί μέγεθος παράγοντες σχήμα COCl2 HCl SO2

NH3 μορφή O3

Possible mechanisms for induction of oxidative stress and DNA damage

by air pollution particles and the roles in carcinogenesis

Aντίδραση οργανισμού στα μικροσωματίδια

Διαλυτοποίηση

Φαγοκυττάρωση

Εκπνοή

Βήχας

Ο ΒΑΘΜΟΣ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑΣ

εξαρτάται από:

1. Τάση ατμών

2. Ικανότητα διάβρωσης βλεννογόνων

3. ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ stress

4. Τραυματισμός πνευμόνων

5. Διαλυτοποίηση μικροσωματιδίων στον

κυψελιδικό χώρο

6. Εγκλωβισμός

TOΠΙΚΗ ΔΡΑΣΗ-διάβρωση

Οίδημα

Βρογχόσπασμο

Φλεγμονώδη αντίδραση

Πνευμονική ίνωση (PDGF, TGF-β, IL)

7. Ικανότητα διέλευσης του κυψελιδικού

επιθηλίου

προς αιμοσφαίρια

συστηματική κυκλοφορία

ΟΞΕΙΕΣ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ

Ήπιες έως θανατηφόρες συνέπειες Τοξικά αέρια

Αίσθημα καύσωνα – απόπνιξης

Αναπνευστική δυσφορία

Βήχα

Υποξία

Βρογχόσπασμο

Μείωση περαιτέρω παροχής οξυγόνου

Διάβρωση κυψελίδων

Μυική ατονία πνευμονία

Απώλεια συνείδησης πνευμονικό οίδημα

Κωματώδης κατάσταση

ΔΥΣΠΝΟΙΑ

Αδυναμία Επαρκούς Αερισμού των πνευμόνων

(τροφές, λαρυγγόσπασμο, οίδημα) χειρισμό Heimlich – τραυματισμός ?

ΥΠΕΡΚΑΠΝΙΑ

Αύξηση CO2 στο πλάσμα

(από 0.23 mmHg στα 80mmHg)

λόγω ανεπαρκούς αποβολής

δύσπνοια

λήθαργος

κώμα

YΠΟΞΙΑ: Ανεπαρκής οξυγόνωση των πνευμόνων

Color atlas of Physiology. Agamemnon Despotopoulos, Stefan Silbernagl, 1991

ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ Φλεγμονή (υγρό και έμμορφα στοιχεία αίματος στις κυψελίδες)

ΧΡΟΝΙΟ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟ ΕΜΦΥΣΗΜΑ Ερεθισμός (κάπνισμα-τοξικές ουσίες) Καταστροφή των επιφανειών των κυψελίδων Εγκλωβισμός αερίων Διόγκωση κυψελιδικού χώρου Διόγκωση πνευμόνων

ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΕΜΦΥΣΗΜΑ

ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ

http://www.pneumonologist.gr/pages/Greek/kyria_nosimata/copd.html

http://www.pneumonologist.gr/pages/Greek/ergast/spiro.html

Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ),Chronic Obstructive Pulmonary

Disease (COPD) είναι ένας γενικός όρος που περιλαμβάνει διάφορες ονομαζόμενες

παθήσεις (Χρόνια βρογχίτιδα,Πνευμονικό εμφύσημα,Χρόνια αποφρακτική

νόσος των αεραγωγών,κλπ)

Πρόκειται για χρόνια πάθηση, βραδείας εξέλιξης,η οποία χαρακτηρίζεται από

απόφραξη των αεραγωγών (παρεμπόδιση της ροής του αέρα).

Η σημαντικότερη αιτία της είναι το κάπνισμα.Όσο μεγαλύτερη είναι η έκθεση στον

καπνό των τσιγάρων (ποσότητα τσιγάρων ημερησίως και χρόνια

καπνίσματος),τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για ανάπτυξη της νόσου.Αποτελεί

μία από τις κυριότερες αιτίες νοσηρότητας και θνησιμότητας σε όλο τον κόσμο. >

500.000 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

σπιρομετρηση

http://www.iatrikostypos.com/proionta-kai-farmaka/item/7228-νεότερα-δεδομένα-για-την-αποτελεσματικότητα-της-ινδακατερόλης-στη-χαπ.html

αντιμουσκαρινικών μακράς δράσης

ινδακατερόλη

long-acting

beta-2 agonist,

Νέα δεδομένα φάσης III

παρουσιάστηκαν στο συνέδριο της

Ευρωπαϊκής Αναπνευστικής Εταιρείας

(ERS) από τη Novartis

επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα

της ινδακατερόλης

ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ

ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ

http://www.nytimes.com/imagepages/2007/08/01/health/adam/19375Asthmaticbronchioleandnormalbronchiole.html

ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ (άσθμα Los Angeles, Tokyo, Athens??)

Φλεγμονή των αεραγωγών

Σε κρίση άσθματος,

Αυξημένη παραγωγή βλέννας

Σύσπαση των λείων μυϊκών

ινών των βρογχιολίων

Δυσχέρεια αναπνοής

Χαρακτηριστικός ήχος

Πνευμονική ΙΝΩΣΗ Αύξηση του ενδιάμεσου ιστού

Εναπόθεση κολλαγόνου

Μείωση κυψελιδικού χώρου

Χαμηλή ανταλλαγή αερίων

Υποξία

ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ

Μεσοθηλίωμα

ίνες αμιάντου

σκόνη με βαρέα μέταλλα

Η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση είναι μια σοβαρή ασθένεια

όπου οι κυψελίδες και ο πνευμονικός ιστός δίπλα στις κυψελίδες

υφίστανται βλάβες και ουλές.

Είναι χρόνια πάθηση του αναπνευστικού συστήματος.

Εμφανίζεται σε άτομα ηλικίας 50 ετών κι άνω, ενώ τα κύρια

συμπτώματα είναι η δύσπνοια και ο ξηρός βήχας, που διαρκεί για

τουλάχιστον ένα εξάμηνο.

Η ακριβής διάγνωση στηρίζεται στο

λεπτομερές ιατρικό ιστορικό του ασθενούς,

μαζί με την καλή κλινική εξέτασή του από τον γιατρό.

Ακολουθούν

ακτινολογικός έλεγχος, κυρίως αξονική τομογραφία θώρακος υψηλής ευκρίνειας

(HRCT) και

λειτουργικός έλεγχος του αναπνευστικού.

ΤΕΧΝΗΤΗ ΑΝΑΠΝΟΗ

«Φιλί ζωής» ή εμφύσηση «στόμα με στόμα»

Εμφύσηση

με τη βοήθεια στοματοφαρυγγικού σωλήνα

Εμφύσηση με τη βοήθεια προσωπίδας

σε ΥΠΟΞΙΑ – ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ

ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ με μηχάνημα ΧΟΡΗΓΗΣΗ Ο2

μέσω πλυντρήδας νερού, για αποφυγή

αφυδατώσεως των βλεννογόνων

ΣΕ ΚΩΜΑΤΩΔΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Διασωλήνωση με ενδοτραχειακό σωλήνα

Πέραν των 9 (?) ημερών, ΤΡΑXEIOΣTOMH

during narcosis

Σε χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια

«Φιλί ζωής»

ΚΑΡΠΑ

30 : 2

Color atlas of Physiology.

Agamemnon Despotopoulos, Stefan Silbernagl, 1991

Color Atlas of Pharmacology. Lullmann H,Mohr K, Ziegler A, Bieger D. 1993 Color atlas of Physiology. Despotopoulos A, Silbernagl S., 4th Ed, 1991 Color atlas of Biochemistry. Koolman J, Rohm K-H, 1996

Βασική και Κλινική Τοξικολογία. Α.Σ. Τσιφτσόγλου, καθ. Φαρμακολογίας, Α.Π.Θ. 1997

άλλες βιβλιογραφικές πηγές