18-20 Ιουνίου 2010Αριθμός φύλλου 903/72

2 ΠΟΛΗ 18 - 6 - 10

πάρχουν απεργίες που περνούν α-παρατήρητες και απεργίες που τις νιώθουμε στο... πετσί μας. Η α-περγία στο Μετρό ανήκει -φυσικά-

στη δεύτερη κατηγορία. Χθες το μεσημέ-ρι, το Διοικητικό Συμβούλιο των εργαζομέ-νων στην «Αττικό Μετρό» αποφάσισε νέα κινητοποίηση, η οποία δεν έχει τη μορ-φή 24ωρης απεργίας αλλά επαναλαμβανό-μενων στάσεων εργασίας, γεγονός που ση-μαίνει ότι οι συρμοί του Μετρό, για τρίτη κατά σειρά μέρα, δεν θα βγουν από τα α-μαξοστάσια. Οι εργαζόμενοι συνεχίζουν τις κινητοποιή-σεις τους σε ένδειξη συμπαράστασης προς τους 286 συμβασιούχους οι οποίοι απει-λούνται με απόλυση, καθώς δεν ανανεώ-νονται οι συμβάσεις τους, οι οποίες κρίθη-καν παράνομες από τον Ελεγκτή Δημόσι-ας Διοίκησης. Το γεγονός ότι 600.000 πο-λίτες πλήττονται άμεσα από την αποχή των εργαζομένων του Μετρό είναι μία μόνο πα-ράμετρος της απεργίας. Ας δούμε τις λιγό-τερο επιφανειακές.

«Αττικό Μετρό» ήταν μέχρι πέρυσι ο μοναδικός συ-γκοινωνιακός φορέας της πρωτεύουσας που δεν ε-πιβάρυνε κάθε χρόνο τον κρατικό προϋπολογισμό με νέα ελλείμματα. Ηταν, δηλαδή, κερδοφόρος. Η-

ταν. Πιθανότατα γιατί εξαρχής εφάρμοσε ένα μοντέλο λει-τουργίας, που ταίριαζε περισσότερο στον ιδιωτικό τομέα και λιγότερο στο ευρύτερο δημόσιο όπου ανήκει. Φέτος η ειδυλλιακή αυτή εικόνα άρχιζε να μεταβάλλεται. Για την α-κρίβεια, το 2010 θα είναι η πρώτη χρονιά που το Μετρό της Αθήνας θα παρουσιάσει ζημιές. Τι συνέβη μέσα σ’ ένα χρόνο και το «καμάρι» της πρωτεύουσας θα μοιάζει περισ-

σότερο με την ΕΘΕΛ (λεωφορεία) και τον ΗΛΠΑΠ (τρόλεϊ) και λιγότερο με τον παλιό, «καλογυαλισμένο» εαυτό του; Από τον προεκλογικό Αύγουστο του 2009 μέχρι τον επίσης προεκλογικό Οκτώβριο του ίδιου έτους προσελήφθησαν 220(!) υπάλληλοι στην «Αττικό Μετρό». Στο πόρισμά του ο Ελεγκτής Δημόσιας Διοίκησης έκρινε τις περισσότερες από τις προσλήψεις ως παράνομες -κοινώς «από το παράθυρο»- ενώ έχει ενδιαφέρον η παρατήρησή του ότι οι προσλήψεις παρουσιάζουν γεωγραφική συγγένεια με την καταγωγή των πολιτικών προϊσταμένων που προχώρησαν στη λήψη των συγκεκριμένων αποφάσεων.

αι η λέξη «προσλήψεις» είναι άστοχη, αφού μιλάμε για συμβάσεις οι περισσότερες από τις οποίες λήγουν τους τρεις καλοκαιρινούς μήνες. Που σημαίνει ότι οι άνθρωποι αυ-

τοί γνώριζαν πολύ καλά ότι δεν ήταν εξασφαλισμέ-νοι. Υπολόγιζαν φυσικά στο φριχτό ελληνικό κρά-τος που μας εκπαίδευσε στο πελατειακό σύστημα και στην ανομία. Τώρα βρίσκονται ξεκρέμαστοι και η ιστορία υπενθυμίζει σε όλους μας σε ποια χώρα ζούμε και πώς φτάσαμε ως εδώ.Είναι πολύ άσχημο που 285 άνθρωποι θα προ-στεθούν στη μεγάλη λίστα του ΟΑΕΔ. Σήμερα ξέ-ρουμε καλά ότι αν είχαμε τη δυνατότητα να κρατή-σουμε αυτούς τους ανθρώπους στην «Αττικό Με-τρό» δεν θα κάναμε κάτι άλλο, από το να «λύνου-με» προσωρινά ένα πρόβλημα μεταθέτοντάς το για κάποια χρόνια μετά. Δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν έ-χουμε αυτήν την πολυτέλεια. Οι 285 συμβασιού-χοι του Μετρό είναι τα ανώνυμα θύματα μιας Ελ-λάδας, που οφείλουμε να τη θάψουμε όσο πιο βα-θιά γίνεται...

4 AΠΟΨΗ 18 - 6 - 10

σα φέρνει η ώρα δεν τα φέρνει ο χρόνος», λέ-ει η λαϊκή παροιμία και ως συνήθως βγαίνει α-

ληθινή. Επειτα από 10 χρόνια στην ΟΝΕ και μια περιπετειώδη διαδρομή με το ευρώ, ήρθε και η δύσκολη ώ-ρα για την Ελλάδα, που καλείται τώρα να πληρώσει τις λανθασμένες εκτιμή-σεις του -όχι και πολύ μακρινού- πα-ρελθόντος της. Το ευρώ, αφού μας έ-δωσε ευκαιρίες και... καρδιοχτύπια, τώρα ζητάει τα... ρέστα του. Ετσι, με τις παρούσες δύσκολες συνθήκες, η... σκιά της δραχμής δεν λέει να σβήσει πάνω από τη χώρα, κάνοντας αρκε-τούς εκεί έξω να αναπολούν το χρώ-μα της. Dream on…Ομως, όπως όλοι -ακόμα- διαβεβαι-ώνουν, το... ποτάμι του ευρώ δεν έχει επιστροφή. Το μέλλον μπορεί να πε-ράσει ανάμεσα από τις... Συμπληγά-δες του ΔΝΤ και των κερδοσκόπων, αλλά ακόμα και «λαβωμένο» θα έρ-θει με τις «ευλογίες» της ευρωπαϊκής

οικογένειάς μας. Ο οπτιμισμός ποτέ δεν έβλαψε κανέναν, αλλά το ζεν μότο “think positive” δοκιμάζει τα νεύρα α-κόμη και των πλέον αισιόδοξων. «Το θέμα δεν είναι αν θα έρθει το μέλλον, αλλά πού θα μας βρει…» έλεγε προ-χθές η Θεοδώρα, φυσώντας τον κα-πνό του τσιγάρου της στην τροπική υγρασία της αθηναϊκής νύχτας. «Μη ρωτάς», βρήκα μόνο να της απαντήσω και από τον τόνο της φωνής μου κατά-λαβε ότι ακόμη και κληρονομικό χά-ρισμα να είχα δεν θα ήμουν σε θέση να πω περισσότερα.Πάντως, το μέλλον της πρωτεύουσας, όπως προαναγγέλθηκε διά στόματος της «φοβερής και τρομερής» «πράσι-νης Τίνας», προβλέπεται γεμάτο πεζό-δρομους, μονόδρομους και ποδηλα-τόδρομους. Χαράς ευαγγέλια, λοιπόν, για τους ταλαίπωρους κατοίκους, που ευελπιστούν σε καλύτερες μέρες στην πόλη. Με τα νέα σχέδια του υπουργεί-ου Περιβάλλοντος, τα αυτοκίνητα θα εκτοπιστούν ακόμη περισσότερο από το Κέντρο και τις μεγάλες οδικές αρ-τηρίες του. Μη ρωτάτε πού θα πάνε.

Συγκοινωνιολόγοι και άλλοι ειδικοί έ-χουν σκύψει πάνω από τα υπουργικά πλάνα, προσπαθώντας να βγάλουν ά-κρη. Μη ρωτάτε αν τα έχουν καταφέ-ρει. Ο χρόνος θα δείξει. «Μα, πού θα βρουν τα χρήματα γι’ αυ-τές τις αλλαγές;» αναρωτιέται εν τω με-ταξύ ο κόσμος, αφού το μόνο που α-κούει τον τελευταίο καιρό είναι «δεν υ-πάρχει μία». Μη ρωτάτε πού και πώς θα βρεθεί αυτή η έρημη «μία». Για να το λέει η υπουργός, κάτι θα ξέρει. Οι Αθηναίοι ποδηλάτες κάνουν όνειρα πως μια μέρα θα πάρουν... γεύση α-πό Ευρώπη. Πως θα έρθει η στιγμή που δεν θα θεωρούνται, απλώς, «γρα-φικοί». Οι πεζοί, από την άλλη πλευρά του πεζοδρομίου, μέσα από ένα παρά-θυρο εικονικής πραγματικότητας προ-σπαθούν να δουν τον εαυτό τους να σουλατσάρει στην Πανεπιστημίου, δί-πλα σε παρτέρια με λουλούδια. Μη ρωτάτε αν αυτή η «πράσινη» πραγματι-κότητα που μας τάζει η κυρία Μπιρμπί-λη θα γίνει έως το 2014 κάτι περισσό-τερο από εικονική. Τα όνειρα, μεγά-λα ή μικρά, είναι δωρεάν. Dream on…

Εβδομαδιαία ειδική έκδοσητης εφημερίδας Metropolis

www.metropolisnews.grmetropolis@metropolisnews.gr

Τηλ. Επικοινωνίας:210 48.23.977 - 48.16.710

Fax: 210 - 48.32.887

Ιδιοκτησία - ΕκδοσηΜETROPOLIS EΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. Εδρα: Εθνάρχου Μακαρίου &

Δημητρίου Φαληρέως 2 Τ.Κ. 185 47 - Ν. Φάληρο

Σύνταξη - Διαφήμιση: Κύπρου 12ΑΤ.Κ. 183 46 - Μοσχάτο

Σύμβουλος Eκδοσης:Κώστας Τσαούσης

Project Manager:Βίκτωρας Δήμας

Συντονισμός Eκδοσης: Νατάσα Μαστοράκου, Θάνος Τριανταφύλλου

Στην οργάνωση, παραγωγή και επι-μέλεια της έκδοσης συμμετέχουν οι:

Αλεξία Κονάχου, Γεωργία Μπάστα, Νάντια Γιαννούλη,

Γεωργία Διαβολίτση, Νίκος Καλαμπάκας, Νικήτας Καραγιάννης, Βασίλης

Καραγιαννόπουλος, Αντώνης Κόλλιας, Γιάννης Μανάλης, Μιχάλης

Παναγιωτάκης, Νίκος Πιτσιλαδής, Αλεξάνδρα Σαρμά, Xρήστος

Τσαπακίδης, Αντώνης Χιοκτούρης, Ανδρέας Γιαννόπουλος,

Ντίνος Ρητινιώτης, Θάνος Αλεξίου,Βασίλης Αναστασόπουλος,

Τάσος Γραικός, Βίκυ Οικονομοπούλου, Τηλέμαχος Χορμοβίτης

Δημιουργικό:Δημήτρης Στεργίου, Ρουμπίνη Νάτση,

Γιώργος Στασινόπουλος, Iωάννα Κυρίτση

Εμπορικός Διευθυντής: Πάνος Πατρίκης

Διαφήμιση: Χρήστος Τσαούσης,

Εμμανουέλα Χειρακάκη

Φωτογραφίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Actionimages, AFP, ΕUROKINISSI Εκτύπωση: Η Καθημερινη Α.Ε.

6 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 18 - 6 - 10

ημαντικές αλλαγές στον τομέα της απα-σχόλησης επέρχονται με το Προεδρικό Διάταγμα, που προωθεί το υπουργείο Ερ-γασίας και αφορά στις αποζημιώσεις σε

περίπτωση απόλυσης ή συνταξιοδότησης εργα-ζομένων. Οι νέες διατάξεις υλοποιούν όσα προ-βλέπει το μνημόνιο σταθερότητας και ανάπτυξης και θα προχωρήσουν με διαδικασίες-εξπρές, κα-θώς το Προεδρικό Διάταγμα εστάλη στους κοι-νωνικούς εταίρους προκειμένου να καταθέσουν τις απόψεις τους και στη συνέχεια θα εγκριθεί α-πό το ΣτΕ. Στόχος να δημοσιευτεί στην Εφημερί-δα της Κυβερνήσεως στο τέλος Αυγούστου, οπό-τε και θα ξεκινήσει η ισχύς του. Για εργασιακό μεσαίωνα κάνουν λόγο τα συνδικάτα, που προ-σανατολίζονται σε νέα γενική απεργία στα τέλη του μήνα. Οξύτατες είναι και οι αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Οι ρυθμίσεις του Προεδρικού Διατάγματος περι-λαμβάνουν τα εξής:Αποζημιώσεις. Το ποσό μειώνεται κατά 50%, θέτοντας σε εφαρμογή το «τρικ» της προειδοποί-ησης. Εως τώρα ίσχυε η χορήγηση της μισής α-ποζημίωσης, εφόσον ο εργοδότης προειδοποιή-σει γραπτώς τον εργαζόμενο ότι θα τον απολύ-σει. Η προειδοποίηση έπρεπε να γίνει τόσους μήνες πριν όσοι είναι οι μηνιαίοι μισθοί αποζη-μίωσης που δικαιούται ο απολυόμενος. Τότε θα λάμβανε τη μισή αποζημίωση. Με τις νέες ρυθ-μίσεις μειώνονται στο ελάχιστο οι μήνες προει-δοποίησης. Γίνονται από ένας έως τέσσερις, α-ντί από ένας έως 24 μήνες που ίσχυε έως τώρα. Ως εκ τούτου, οι εργοδότες θα μπορούν κάλλι-στα να επιλέγουν την οικονομικότερη λύση προ-κειμένου να απολύσουν.Οριο απολύσεων. Αυξάνεται το όριο των απο-λύσεων για τις επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των 20 ατόμων, καθώς στις επιχειρήσεις με λι-γότερο προσωπικό οι απολύσεις είναι ελεύθε-ρες. Οι επιχειρήσεις με προσωπικό από 20 έως 150 εργαζόμενους μπορούν να απολύουν έξι ά-τομα το μήνα και οι επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των 150 ατόμων μπορούν να απολύουν το 5% του προσωπικού, με οροφή τους 30 εργαζό-μενους τον μήνα.Διαιτησία. Ουσιαστικά καταργείται η διαδικασία προσφυγής στη διαιτησία, με αποτέλεσμα να πα-ραμένουν σε «μόνιμη εκκρεμότητα» οι συμβάσεις όταν υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ εργοδο-τών και εργαζομένων. Καταργείται η μονομερής προσφυγή στη διαιτησία και απαιτείται είτε συμ-φωνία των δύο μερών είτε μονομερής προσφυ-γή, μόνο στην περίπτωση που ένα μέρος αρνη-θεί τη μεσολάβηση.Απολυμένοι μεγάλης ηλικίας. Δίνεται η δυνα-τότητα αυτασφάλισης σε απολυμένους μεγάλης ηλικίας, για το διάστημα της επιδότησής τους α-

πό τον ΟΑΕΔ. Το 50% του κόστους της αυτασφά-λισης πληρώνει ο εργοδότης για απολυμένους η-λικίας από 57 έως 60 ετών και το 80% για α-σφαλισμένους από 60 έως 64 ετών. Ο ΟΑΕΔ θα μπορεί να καλύψει το υπόλοιπο κόστος. Ο αριθ-μός των απολυόμενων ηλικίας 55 έως 64 ετών δεν πρέπει να υπερβαίνει το 10% του συνολικού αριθμού των απολυμένων.Αμοιβές νέων. Οι νέοι έως 21 ετών θα παίρ-νουν το 80% του κατώτερου μισθού (595 ευρώ) και όσοι είναι έως 25 ετών θα... απολαμβάνουν το 85%. Οι μαθητευόμενοι από 15 έως 18 ετών

το 70% του κατώτερου μισθού ή ημερομισθίου της εθνικής συλλογικής σύμβασης. Το ποσό που κερδίζει ο εργοδότης «δύναται», σύμφωνα με την έκφραση του Προεδρικού Διατάγματος, να το κα-ταβάλει ο ΟΑΕΔ.

Για Προεδρικό Διάταγμα που παραβιάζει ωμά το Σύνταγμα, καταργεί κάθε κανόνα εργατικού δι-καίου και ανατρέπει κάθε μέτρο προστασίας για τους ανθρώπους του μόχθου, έκανε λόγο ο πρό-εδρος της ΓΣΕΕ, Γιάννης Παναγόπουλος.Δριμύτατη επίθεση κατά της κυβέρνησης εξαπέ-λυσε, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, η γγ του ΚΚΕ. «Αυτή η κυβέρνηση και οι σύμμαχοί της είναι κυριολεκτικά αδίστακτοι. Είναι οι 'νεκροθάφτες' των όποιων κατακτήσεων της εργατικής τάξης έ-χουν απομείνει. Επιβάλλουν καθεστώς Νταχάου εφ' όρου ζωής», τόνισε η Αλέκα Παπαρήγα.Για ωμή θεσμική εκτροπή μίλησε ο Αλέξης Τσί-πρας. Πρόσθεσε μάλιστα πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει αρμοδιότητα και ευθύνη να ε-λέγξει και να αναπέμψει τα διατάγματα αυτά.«Η συζήτηση πρέπει να γίνει στη Βουλή, αλλιώς καθετί διαφορετικό συνιστά εκτροπή, που όμοιά της δεν έχει ζήσει η χώρα από τη μεταπολίτευση και μετά», σημείωσε.«Καθημερινά επιβεβαιώνεται το 'όχι' της Ν.Δ στα μέτρα. Ηταν άθλιο αυτό που έγινε με τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, εμείς δεν συμφωνού-με και θα καταθέσουμε τις δικές μας προτάσεις», τόνισε από την πλευρά του ο τομεάρχης κοινω-νικών υποθέσεων της ΝΔ, Γιάννης Βρούτσης.

7ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ18 - 6 - 10

είδηση της υποβάθμισής μας από τη Moody’s, εξαγρίωσε αρκετούς. Υποτίθεται πως δεν το περίμεναν, παρότι είχαμε ειδο-ποιηθεί από τον Απρίλιο ότι η αξιολόγησή

μας ήταν υπό αναθεώρηση. Εδώ γεννάται μία μεγά-λη απορία: από πού και ως που δεν το περιμέναμε; Πηγαίνουν όλα τόσο καλά, ώστε η Moody’s θα έπρε-πε να περιμένει μερικούς μήνες ακόμη μήπως και φανούν τα πρώτα αποτελέσματα του σταθεροποιητι-κού προγράμματος; Προς Θεού, δεν υπερασπιζόμαστε τη Moody’s και τα άλλα «μπουμπούκια» του χώρου που ευθύνο-νται σε μεγάλο βαθμό για την κρίση, αφού μας εί-χαν πλημμυρίσει με αξιολογήσεις που αποδείχθη-καν ψευδείς. Ωστόσο, αντί να τα φορτώνουμε πάλι όλα στους ξένους, καλό θα είναι να είμαστε ρεαλι-στές και να γνωρίζουμε πού πατάμε και πού βρισκό-μαστε γιατί το κενό δεν απέχει και πολύ.

Τα στοιχεία για τα δημόσια έσοδα δεν ικανοποι-ούν. Ο,τι μαζεύεται είναι από τις έκτακτες εισφο-ρές. Τα έσοδα από ΦΠΑ υστερούν πανηγυρικά. Το μεγάλο πρόβλημα παραμένει. Οσοι έχουν τη... θηλιά στο λαιμό, εξακολουθούν να μην έχουν να πληρώσουν. Μπορεί ενδεχομένως να βοηθή-σει λίγο το ΤΕΜΠΜΕ, αλλά η έλλειψη ρευστότη-τας είναι κοινό μυστικό. Η διεθνής εμπειρία, α-πό την Αμερική κυρίως, δείχνει ότι όσοι μπουν σε ρυθμίσεις είναι αρχικά σε θέση να πληρώσουν δυο-τρεις δόσεις, αλλά μετά το πρόβλημα επανέρ-χεται. Οσο η αγορά δεν κινείται, όσο η κατανά-λωση μειώνεται, όσο οι τράπεζες κλείνουν τις...

στρόφιγγες, το πρόβλημα παραμένει στο ακέραιο. Το δεύτερο ζητούμενο είναι τα δημόσια έξοδα. Εδώ πράγματι υπάρχει μία βελτίωση. Σαφώς και υπήρ-ξε άμεσο αποτέλεσμα από τις μειώσεις μισθών και επιδομάτων. Σαφώς και έχει ξεκινήσει ένα συμμά-ζεμα. Ωστόσο στις δημόσιες δαπάνες μέχρι σήμερα δεν έχουν αποτυπωθεί, γιατί δεν έχουν καταβληθεί, οι υποχρεώσεις του κράτους, δηλαδή η επιστροφή του ΦΠΑ και οι πληρωμές των οφειλομένων σε κα-τασκευαστικές και ιατροφαρμακευτικά. Ούτε επίσης έχουν καταβληθεί τα οφειλόμενα του κράτους σε δη-μόσιους οργανισμούς και ασφαλιστικά ταμεία. Μό-νο όταν αρχίσει και καταβάλλει το κράτος με σαφές χρονοδιάγραμμα όσα χρωστάει, θα μπορέσει κά-ποιος με ακρίβεια να κάνει «ταμείο». Και επί τη ευ-καιρία των χρωστούμενων για τα ιατροφαρμακευτι-κά, καλό θα είναι να αναλογιστούμε πως το δημόσιο χρέος αφορά τόσο οφειλές προς το εξωτερικό, όσο και οφειλές προς το εσωτερικό.

Μπορεί μεν για το εξωτερικό χρέος της χώρας να διατυμπανίζουμε πως αναδιάρθρωση δεν θα γίνει, αλλά στο εσωτερικό χρέος έχει ήδη παγιωθεί με δι-άφορους τρόπους. Η μετάθεση της επιστροφής του ΦΠΑ, για παράδειγμα, είναι ένας τρόπος επιμήκυν-σης της εξυπηρέτησης των υποχρεώσεων. Οταν για τα ιατροφαρμακευτικά πληρώνει το κράτος με ομό-λογα, άτοκα διετή και τετραετή, δηλαδή οι προμή-θειες υλικών του 2009 θα πληρωθούν το 2014, εί-ναι ηλίου φαεινότερο πως πρόκειται για χονδροειδή αναδιάρθρωση. Είναι δε φυσικό εφόσον ξεκινήσει αυτό το... βιολί, να γίνει μόνιμη πατέντα.Είναι αλήθεια πως το κράτος δεν είχε λεφτά. Ολοι μέχρι πρόσφατα περιμέναμε με αγωνία: θα πάρου-

με ή δεν θα πάρουμε το πακέτο. Πόσα θα πάρου-με και πότε θα τα πάρουμε; Ωστόσο φαίνεται πως δεν ήμασταν προετοιμασμένοι. To κράτος δεν ή-ξερε τι χρωστάει και σε ποιον. Ενδεχομένως, δε, να μην τα είπε όλα στο τριμερές Διευθυντήριο. Το πιο βασικό είναι πως δεν ήξερε αν χρωστάει επι-στροφή ΦΠΑ σε «απατεώνες» με πλαστά τιμολό-για, ή σε «απατεώνες» που υπερτιμολογούσαν ια-τροφαρμακευτικά αναλώσιμα. Να υποθέσουμε καλοπροαίρετα, ότι για να ψάξει εξονυχιστικά τους πρώτους θέλει κάποιο χρόνο, γιατί μιλάμε για χιλιάδες. Τους δεύτερους όμως μπορούσε να τους «τσιμπήσει» με συνοπτικές δι-αδικασίες. Τα υπερτιμολογημένα υλικά είναι γνω-στά. Βοά η πιάτσα. Ετσι κι αλλιώς διαγωνισμοί δεν γίνονταν. Τα νοσοκομεία δεν είναι παραπάνω από 100 σε όλη τη χώρα. Οι προμηθευτές μετρη-μένοι στα δάχτυλα. Θα μπορούσε λοιπόν, με έναν στοιχειώδη -ακόμη και δειγματοληπτικό- έλεγχο, να έχει εντοπίσει τους αισχροκερδείς και να μην τους πληρώσει μέχρι να δικαιολογήσουν το κό-στος του προϊόντος τους. Ακόμη κι αν δεν ήθελε να το κάνει αυτό, υπάρχει από τον Απρίλιο έτοιμη η έρευνα του Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, που αποτυπώνει «σημεία και τέρατα». Αν λοιπόν είχε προνοήσει, θα ήξερε πραγματικά πόσα ακρι-βώς χρωστάει και σε ποιον.Ολα τα παραπάνω, δεν είναι η καλύτερη εικόνα. Δυστυχώς η ουσία παραμένει, ότι για τους ξένους αναλυτές είμαστε «ξέφραγο αμπέλι». Και όσο δεν κάνουμε τίποτα ώστε να αντιστρέψουμε αυτή την εικόνα και όσο θα στρουθοκαμηλίζουμε, θα δί-νουμε «πάτημα» στη κάθε Moody’s να μας χτυπά-ει αλύπητα...

8 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 18 - 6 - 10

Ισόπαλη η Ιταλία με την Παραγουάη, ήττα η Ισπανία από την Ελβετία, ήττα και η Ελλάδα στο πρώτο παιχνίδι. Τώρα εγώ φταίω να αρ-χίσω τους συνειρμούς; Τα καλά νέα είναι πως μετά τη νίκη μας επί της Νιγηρίας, μάλλον α-χνοφαίνεται μία ελπίδα διεξόδου από την ύ-φεση. Με το πειρατικό του Moody’s πότε παί-ζουμε;

Δηλαδή, το μελίσσι που βουίζει στις κερ-κίδες είναι οι κερδο-σκόποι που στριφο-γυρίζουν πάνω από τα PIIGS; Αν υπάρ-χουν, δηλαδή, κι αυ-τοί και δεν συγκατα-λέγονται στη σφαίρα της φαντασίας μας, όπως διατείνεται προχθεσινό δημοσί-ευμα των “Financial Times”, σύμφωνα με το οποίο έρευνα που διεξάγει από το Μάρτιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταλήγει πως δεν υπήρξαν ποτέ κερδοσκοπικά παιχνίδια εις βάρος της χώρας μας. Εμένα ο Γιώργος μου είπε πως υπάρχουν. Και τον πιστεύω. Και ακούω και τις βουβουζέλες με τα ίδια μου τ’ αυτιά. Και όχι μόνο μέσω ΕΡΤ.

Τελικά, οι μόνοι που πιστεύουν ακόμα σε ε-μάς είναι οι σύντροφοι Κινέζοι. Και ο Οτο. Τώρα με ποιον θα έχουμε κοινή πορεία στο μέλλον, βουτώντας μέσα στο μυαλό της φυλής μας, τολμώ να ομολογήσω πως θα σε γελάσω. Πριν από το Μουντιάλ, ο Οτο ήταν κάτι σαν τον Κολοκοτρώνη του 21ου αιώνα. Μετά τον πρώτο αγώνα, μόνο το εφάπαξ δεν του έστει-λαν στο Γιοχάνεσμπουργκ.

Ο κ. Ζανγκ Ντετζιάνγκ, από την άλλη, φαίνεται πως προορίζεται κατευθείαν για προτομή μπρο-στά στη (νέα) Βουλή, αλλά φευ: καθώς υπογρά-

φει τη μία με-τά την άλλη τις συμφωνίες (14 υπέγραψε προ-χθές, ζωή να ’χουν) και συ-νεχίζει να κα-λοβλέπει τις ε-πικείμενες α-ποκρατικοποιή-σεις (πωλείται όπως είναι επι-

πλωμένο), κάτι μου λέει πως δεν θα αργήσει να πάρει και εκείνος τα... καράβια του στον ώμο και να φύγει. Ή να τα κάψει στον Πειραιά, όπως ο Κορτέζ στον Κόλπο του Μεξικού και να συνεχίσει την… εξημέρωση.

Μεγάλες ανατροπές σε έξι σημεία φέρνει το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο α-ναμένεται να περάσει την πόρτα της Βουλής στις 23 του μηνός. Αν ισχύσουν αυτά που διαβάζουμε για βασική σύνταξη, ηλικίες συντα-ξιοδότησης και νέα εισφορά τύ-που «Λάφκα», τις βλέπω τις βου-βουζέλες να παι-ανίζουν μερόνυ-χτα στο Σύνταγμα για τον Ανδρέα.

Και επειδή οι εξαντλητικές ώρες εργασίας για την προετοιμασία του νομοσχεδίου δεν επέτρεψαν, σου λέει, στον υπουργό να δει Μουντιάλ, άντε καμιά «κλεφτή» ματιά από την ασπρόμαυρη φο-ρητή του θυρωρού, η στήλη σπεύδει να τον πλη-ροφορήσει πως τεστ στις παραδοσιακές βουβου-ζέλες αποδεικνύουν πως ο ήχος τους φτάνει στα 144 ντεσιμπέλ -σαν να λέμε δυνατότερος από το θόρυβο της μηχανής ενός επιβατηγού αεροσκά-φους ή ενός πυροβολισμού. Εμένα, πάντως, μου θυμίζει συνεχή κόρνα νταλίκας που έρχεται κα-τά πάνω μου.

Η νταλίκα που λέγα-με; Déjà vu. Αναθαρ-ρείτε σύντροφοι! Κα-τατέθηκε το πολυνο-μοσχέδιο που όλοι περιμέναμε. Η με-γάλη προσφορά της κυβέρνησης προς το μέσο Ελληνα πολίτη, που δεν έβλεπε μέ-χρι τώρα ούτε μία μικρή αχτίδα φωτός στην κατηφή καθη-μερινότητά του: απελευθερώνεται η εντατικότε-ρη μορφή τυχερών παιχνιδιών στη χώρα, δι-αδικτυακών και μη. Στόχος είναι, φυσικά, να πλουτίσει και πάλι ο Ελληνας πολίτης, ο οποί-ος, έμπειρος ων από το πρόσφατο τζογάρισμα στο Χρηματιστήριο, προβλέπεται να τινάξει την μπάνκα στον αέρα. Παράλληλα, όπως ανακοι-νώθηκε, θα δημιουργηθεί δίκτυο απεξάρτησης από τον εθισμό για την προστασία από τον τζό-γο, καθώς είμαστε μία πολιτισμένη χώρα της Δύσης και δεν θα σπρώχναμε σε καμία περί-πτωση τους πολίτες μας στον τζόγο εν μέσω ύ-φεσης, προκειμένου να βγάλουμε τα σπασμέ-να. Επιτέλους, γίναμε πολιτισμένοι. Δεν περι-γράφω άλλο.

9ΘΕΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟ18 - 6 - 10

alexia.konachou@m

etropolisnews.gr

πό τα καλύτερα που έχω δει γραμ-μένα στο δρόμο. Πάνε δύο χρόνια που το είδα, με τεράστια γράμματα και μια μικρή ζωγραφιά από κάτω:

Βασανίζομαι (και αποσιωπητικά). Βασάνιζα το μυαλό μου να θυμηθώ πού το είδα γραμμένο, αλλά τίποτα. Το μόνο που εί-χε μείνει ήταν η λέξη και τα αποσιωπητικά. Θυμάμαι ότι σκεφτόμουν μια δουλειά που είχα να παραδώσω κι έκλωθα τις ανασφά-λειές μου. Θα προλάβω, δεν θα προλάβω… Τι θα γίνει αν αργήσω; Δεν έχω αργήσει πο-τέ… Μήπως να μη βγω το βράδυ, να κάτσω να δουλέψω; Να δεις που στο τέλος θα χάσω την προθεσμία… Και ξαφνικά το είδα μπρο-στά μου να με κοιτά και να με κοροϊδεύει. Βασανίζομαι…Και μ’ έπιασαν τα γέλια. Ποτέ δεν είχα κά-τσει να ακούσω τον ήχο αυτής της λέξης, εί-χα μείνει μόνο στο βαρύ νόημα. Βασα-νίζο-μαι. Είναι λέξη μπουζουκλερί. Τουρκοφέρ-νει. Στέλνει στο νταλκάδες, αμανέδες και καημούς. Χανούμια να λικνίζουν τους γο-φούς τους, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να λυτρώσουν την αμαρτωλή τους ψυχή. Και παλικάρια να καπνίζουν ό,τι υπάρχει μέσα και έξω από το πακέτο για να γιατροπορέ-ψουν την πονεμένη τους καρδιά. Αντε και λί-γο βιολί να κλαίει στριγκά τον πόνο… Ωχ, κι αμάν, αμάν.

Βασανίζομαι…...λιγότερο από τότε που πρωτοείδα τη λέ-ξη στον τοίχο. Το σύνθημα λειτούργησε α-ντίστροφα, όπως συμβαίνει με όλες τις πε-τυχημένες ατάκες, και ολίγον «πολυαννικά». Μου έστειλε συνειρμικά στο μυαλό εικόνες από πραγματικά βάσανα. Και ένιωσα καλύ-τερα. Οχι επειδή υπάρχουν κάποιοι που βα-σανίζονται περισσότερο, αλλά επειδή είχα την τύχη να είμαι από αυτούς που γεννήθη-καν στην «τυχερή πλευρά του πλανήτη». Κά-που εκεί άρχισαν να με σκαρφαλώνουν ενο-χές. Αλλά όπως κάθε καλός δυτικού τύπου άνθρωπος, τίναξα το κεφάλι μου, έδιωξα τις σκέψεις και συνέχισα με τα δικά μου…Βασανίζομαι…...με όλον αυτόν τον περιφερόμενο θυμό. Α-νούσιο τις περισσότερες φορές και ψυχο-φθόρο, παρά απελευθερωτικό. Ολοι εχθρευ-όμαστε και από κάποιον είναι πολύ chic τε-λευταία. Οι μισοί τα «πιάνουν», κλέβουν, λε-ηλατούν και οι άλλοι μισοί καταδιώκουν α-κούραστα τους κακούς. Εχουμε διαφορές να λύσουμε. Η πρόοδος μπορεί να περιμένει. Αχ αυτός ο Ελληνας με το πολύ και το κα-θόλου… Εκεί που κανείς δεν έβαζε το χερά-κι του να βγάλει το φίδι απ’ την τρύπα, τώρα η τρύπα έχει γεμίσει φοβισμένα χέρια και το φίδι έχει γίνει καπνός… Βασανίζομαι…

...να ακούω και να βλέπω στην τηλεόραση εγγράμματους επαγγελματίες ανθρώπους να κλίνουν όπως λάχει τα θηλυκά επίθετα σε -ης. Αχ αυτή η διεθνή συνθήκη, η συνεπή υ-πόσχεση και η διαφανές μπλούζα. Εντάξει, α-ντιλαμβάνομαι ότι σπούδασες στο εξωτερικό (και Δημοτικό όξω το ’βγαλες), κάνε τουλά-χιστον καμία παράκαμψη, τι πας και πέφτεις στις κακοτοπιές του... Διεθνές Νομισματι-κού Ταμείου;Βασανίζομαι…...επίσης και με αυτήν την ηθική κατάπτω-ση όλων μας. Κάποιοι βλέπουν τσόντες στην τηλεόραση, ξεκινώντας πρώτα με light ενη-μέρωση για την εγχώρια και τη διεθνή show biz(zzzZZZZ) από τα αρμόδια «ειδησεο-γραφικά» κανάλια. Κάποιοι άλλοι καπαρώ-νουν το «Αβέρωφ» και παρτάρουν ασύστο-λα (ούτε τα Οινόφυτα δεν έβγαλαν τέτοιους τίτλους!!!). Κάποιοι άλλοι καπαρώνουν τον Παρθενώνα για να περάσουν τα φιλειρηνικά τους μηνύματα… Και όλοι οι υπόλοιποι κά-νουν υπομονή…Βασανίζομαι…...και με τις ζέστες, που πλάκωσαν κι αυτές μαζί με όλα τα υπόλοιπα θερμά επεισόδια. Και στους 40 υπό σκιάν είναι γνωστό ότι το μυαλό γίνεται γιαούρτι... Βασανίζομαι…Αλήθεια…

10 COVER 18 - 6 - 10

να φιλόδοξο σχέδιο για μια πιο ανθρώπι-νη πρωτεύουσα, που βασικές πτυχές ωστό-σο του δεν παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Οι παλαιότεροι θυμούνται σίγουρα την πρό-

ταση του Αντώνη Τρίτση για πεζοδρόμηση της οδού Πανεπιστημίου, αλλά και το σχέδιο «Αττική SΟS», που είχε παρουσιάσει ο Κώστας Λαλιώτης επί υ-πουργίας του στο ΥΠΕΧΩΔΕ. Ετσι, το ζητούμενο παραμένει ο σχεδιασμός και οι μελέτες που θα εκπονηθούν, για όλα αυτά τα έργα που εξήγγειλε η κα Μπιρμπίλη, να περάσουν από τα χαρτιά στην πράξη. Ωστόσο, το ερώτημα που γεννά-ται είναι πού θα βρεθούν τα χρήματα για να υλοποι-ηθεί το νέο πρότυπο ανάπτυξης για την Αθήνα, κα-θώς η οικονομική συγκυρία είναι η χειρότερη δυ-νατή. Σύμφωνα με την υπουργό, πάντως, η απάντη-ση στο οικονομικό θέμα βρίσκεται στα κονδύλια του ΕΣΠΑ και το Πράσινο Ταμείο.Σε ό,τι αφορά στο όραμα του υπουργείου Περιβάλ-λοντος για το λεκανοπέδιο, αυτό περιλαμβάνει ανα-τροπές στην εικόνα του αλλά και στις καθημερινές συνήθειες των Αθηναίων. Ενισχύονται οι πεζοδρο-μήσεις, οι ποδηλατόδρομοι, τα μέσα σταθερής τρο-χιάς όπως το τραμ, ενώ θέλει να επαναφέρει την κα-τοικία στο Κέντρο και να ανακόψει την απρογραμμά-τιστη ανάπτυξη της πρωτεύουσας. Επίσης, δίνει έμ-φαση στην προστασία του περιβάλλοντος, το άνοιγ-μα προς τη θάλασσα, την πάταξη της αυθαιρεσίας και τα έργα ανάπλασης σε υποβαθμισμένες περιο-χές της πόλης.Ακόμη, για το πάρκο του Ελληνικού η κα Μπιρμπίλη δεσμεύτηκε ότι μέσα στο έτος θα παρουσιάσει μια ο-λοκληρωμένη πρόταση, η οποία, όπως είπε, θα απέχει

ως λογική από την πρόταση Σημίτη και Σουφλιά (πο-λεοδόμηση 1.000 στρεμμάτων και μετατροπή του υπο-λοίπου σε πάρκο), όσο και εκείνη των δημάρχων (με-τατροπή όλου του χώρου σε πάρκο). «Η πολεοδόμηση του χώρου θα δώσει ένα άμεσο εισόδημα, αλλά χωρίς συνέχεια, δημιουργώντας τεράστιες υπεραξίες. Θέλου-με να προσελκύσουμε επιχειρηματίες με διαφορετική λογική: όχι κατοικίες, όχι εμπορικά κέντρα, όχι ξενο-δοχεία ή άλλες επενδύσεις εύκολου κέρδους. Μια ιδέα θα μπορούσε να είναι η δημιουργία ενός ενυδρείου ή άλλων αθλητικών και πολιτιστικών χρήσεων, με βά-ση την καινοτομία», ανέφερε η υπουργός. «Δεν υπάρ-χει καμία λογική εκποίησης του Ελληνικού», τόνισε.

Το προφίλ μιας σύγχρονης και αλλαγμένης Αθήνας, όπου οι κάτοικοι θα επιστρέψουν στο Κέντρο, πα-ρουσίασε το υπουργείο Περιβάλλοντος, συνολικού ύψους 140 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο φιλοδοξεί έ-ως το 2014, δέκα χρόνια μετά τη «χαμένη ευκαιρία» των Ολυμπιακών Αγώνων, να διώξει το... γκρίζο α-πό την καθημερινότητα του πολίτη. Οι άμεσες παρεμ-βάσεις αφορούν:• Πεζοδρόμηση της οδού Πανεπιστημίου. Το σχέ-

διο προβλέπει τη μετατροπή του δρόμου σε άξο-να περιπάτου και ποδηλάτου, με τη διέλευση των δημόσιων συγκοινωνιών και επέκταση του τραμ

Ενα παλιό σχέδιο, δι-ανθισμένο με καινούρ-για στοιχεία, αποτελεί

την πρόταση της υ-πουργού Περιβάλλο-ντος, κ. Τίνας Μπιρ-

μπίλη, για τον αστικό σχεδιασμό

της Αθήνας με τίτλο «Αθήνα - Αττική 2014».

11COVER18 - 6 - 10

έως την οδό Πατησίων. Σήμερα γίνεται κυκλοφο-ριακή μελέτη από το ΕΜΠ, ώστε μέσα στο επόμε-νο έτος να γίνει αρχιτεκτονικός διαγωνισμός.

• Μονοδρόμηση των παράλληλων οδών Πατησί-ων και Αχαρνών, ώστε η μία να εξυπηρετεί την είσοδο στο Κέντρο και η άλλη την έξοδο.

• Πεζοδρόμηση της λεωφόρου Βασιλίσσης Ολγας, στο πλαίσιο ολοκλήρωσης του αρχαιολογικού περιπάτου της Αθήνας. Μέσα στο έτος θα δημο-πρατηθεί.

• Ανάπλαση των πλατειών Θεάτρου στο Κέντρο, Σωτήρη Πέτρουλα στον Κολωνό (οδός Λένορ-μαν), Αγίου Παντελεήμονα, Αγίου Νικολάου, Ατ-τικής, Αγίου Στυλιανού στα Ανω Λιόσια και δη-μιουργία νέας πλατείας στα Καμίνια (συμβολή ο-δών Θηβών και Φαλήρου).

• Πιλοτικό πρόγραμμα «Αθήνα x 4»: κατάργηση του σταυρού που σχηματίζουν οι ενδιάμεσοι δρό-μοι σε ένα οικοδομικό τετράγωνο και μετατροπή τους σε χώρους πρασίνου. Θα γίνουν 6 αρχιτε-κτονικοί διαγωνισμοί.

• Μελέτη για την αναβάθμιση της οδού Πειραιώς, με την επιδότηση ενεργειών αισθητικής και ενερ-γειακής αναβάθμισης των κτιρίων της.

• Πιλοτικό πρόγραμμα ζωγραφικής «τυφλών» όψε-ων κτιρίων.

• Δημιουργία δύο ποδηλατόδρομων, από το Φαλη-ρικό Ορμο έως τα Λιμανάκια Βουλιαγμένης και από την Κηφισιά έως το Φάληρο (παράλληλα με τις γραμμές των ΗΣΑΠ). Το τμήμα του τελευταί-ου, από το Κέντρο έως το Φάληρο, θα δημοπρα-τηθεί έως το τέλος του έτους.

• Εκπόνηση προγράμματος για την αναβάθμιση της εικόνας και της λειτουργίας της οδού Πειραιώς. Θα αφορά στην ιεράρχηση και υλοποίηση επιμέ-ρους παρεμβάσεων που είχαν προταθεί από πα-λαιότερη μελέτη πριν από τους Ολυμπιακούς Α-γώνες, καθώς και τη διερεύνηση αισθητικής και ενεργειακής αναβάθμισης σημαντικών ιδιωτικών κτιρίων.

• Πιλοτικό πρόγραμμα φύτευσης στεγών δημοσί-ων κτιρίων. Μέσα στο 2010 θα ολοκληρωθούν τα δύο πρώτα.

Εκτός από παρεμβάσεις σε συγκεκριμένα σημεία της πρωτεύουσας, το πρόγραμμα του υπουργείου Περιβάλλοντος περιλαμβάνει και παρεμβάσεις μητροπολιτικού χαρακτή-ρα για την Αττική.• Ολοκλήρωση κατά προτεραιότητα, μέσα

στο 2010, των γενικών πολεοδομικών σχεδίων σε περιοχές της βόρειας και δυ-τικής Αττικής, όπου υπάρχουν μεγάλες οικιστικές πιέσεις (λχ. Νέα Μάκρη, Μα-λακάσα, Ωρωπός, Μέγαρα).

• Ανάπλαση Φαληρικού Ορμου. Προβλέ-πει τη μετατροπή του γηπέδου Τάε Κβον Ντο σε συνεδριακό κέντρο και τη δι-αμόρφωση του Φαληρικού Ορμου σε πάρκο. Μέσα στο 2010 αναμένεται να εκπονηθούν οι μελέτες ανάπλασης.

• Ανάπλαση περιοχής «λιπασμάτων» στη Δραπετσώνα. Το υπουργείο εξετάζει τον τρόπο δημιουργίας μεγάλων χώρων πρασίνου, παράλληλα με τα επιχειρη-ματικά σχέδια των ιδιοκτητών του χώ-ρου (λχ. μέσω της εισφοράς σε γη). Μέ-σα στο 2010 θα ξεκινήσουν οι διαδικα-σίες θεσμοθέτησης των σχεδίων.

• Προώθηση των σχεδίων για την αναζω-ογόνηση του Ελαιώνα. Στόχος είναι η προσέλκυση παραγωγικών δραστηριο-τήτων που θα δώσουν μια νέα δυναμι-κή στην περιοχή και η οργάνωση των ε-πιχειρήσεων που παραμένουν στο χώ-ρο. Μέσα στο 2010 θα διαμορφωθεί συ-γκεκριμένο σχέδιο, ενώ θα επικαιροποι-ηθεί το Προεδρικό Διάταγμα του 1995

που ορίζει τις χρήσεις γης στην περιοχή.• Δημιουργία μητροπολιτικών πάρκων

Γουδή και Ιλισίων. Μέσα στο 2010 θα αναπλαστεί πιλοτικά μια έκταση 70 στρεμμάτων στον πυρήνα του πάρκου. Εντός του έτους θα δημιουργηθεί το α-παραίτητο νομικό πλαίσιο.

• Αναβάθμιση του πάρκου «Αντώνης Τρί-τσης» (Πύργος Βασιλίσσης).

• Ολοκλήρωση του σχεδιασμού για τους ορεινούς όγκους της Αττικής. Μέσα στο έτος αναμένεται η ολοκλήρωση και θε-σμοθέτηση του νέου Προεδρικού Δια-τάγματος για την προστασία του Υμητ-τού, η διαμόρφωση ανάλογου πλαισίου για τα βουνά της δυτικής Αττικής και η δημιουργία ενιαίου φορέα διαχείρισης του περιαστικού πρασίνου της Αττικής.

• Οριοθέτηση ζωνών απολύτου προστασί-ας στον παράκτιο χώρο της Αττικής (λχ. όπου υπάρχουν δασικές εκτάσεις, ιδιαί-τερα τοπία). Εντός του 2010 θα καταρ-τιστεί ολοκληρωμένο σχέδιο για την πα-ράκτια ζώνη της ανατολικής και δυτικής Αττικής (χρήσεις, όροι δόμησης, φέ-ρουσα ικανότητα), ενώ ανάλογο σχέδιο θα προωθηθεί και για τις ακτές του νό-τιου Ευβοϊκού.

• Εκπόνηση, μέσα στο 2010, των δασι-κών χαρτών για τη βόρεια και νότια Ατ-τική, ώστε να κυρωθούν μέσα στο 2011. Στόχος είναι όλοι οι δασικοί χάρτες της Αττικής να έχουν ολοκληρωθεί έως το 2013.

12 COVER 18 - 6 - 10

Με ποιον τρόπο η αρνητική οικονομική συγκυ-ρία δεν θα αποτελέσει τροχοπέδη στο σχεδια-σμό; Προκάτοχοί σας, άλλωστε, όπως ο Αντώ-νης Τρίτσης και ο Κώστας Λαλιώτης, με ανάλο-γη θέληση και σε ευνοϊκότερες οικονομικές ε-ποχές έμειναν στα... χαρτιά. Ασχετα με την παρούσα οικονομική συγκυρία, τα τρέχοντα χρηματοδοτικά προγράμματα προβλέπουν την υλοποίηση έργων. Η παρούσα ύφεση «επιβάλ-λει» την αξιοποίησή τους, διότι μόνο τα συγχρημα-τοδοτούμενα προγράμματα δίνουν ελπίδα. Δυστυ-χώς, όμως, δεν υπάρχουν σε ώριμο στάδιο μελέτες που θα επέτρεπαν την άμεση δημοπράτηση έργων. Με αυτόν ακριβώς τον προσανατολισμό, την εκπό-νηση δηλαδή μελετών, θα επιτύχουμε την κινητο-ποίηση διατιθέμενων κεφαλαίων από προγράμματα όπως το ΠΕΠ Αττικής, στο οποίο θα ενταχθούν έργα όπως η πεζοδρόμηση της Βασ. Ολγας, του Φαληρι-κού μετώπου, των πρώτων πλατειών. Ηδη συνεργα-στήκαμε πολλούς μήνες με το γενικό γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής, τον κύριο Λιακόπουλο και η στήριξή του αλλά και η οπτική του είναι ενθαρρυντι-κή. Ο Τρίτσης έδωσε προτεραιότητα στο τεράστιο έργο της πολεοδομικής ανασυγκρότησης της χώρας και σε θεσμικές ρυθμίσεις. Εργα που επεδίωξε έμει-ναν στα... χαρτιά, κυρίως διότι έπαψε να είναι στη θέση που εξασφάλιζε την υλοποίησή τους. Η χρο-νική συγκυρία και οι συνδυασμοί πολλών παραγό-ντων οδηγούν στην υλοποίηση ή την κατάργηση έρ-γων, συχνά άσχετα με τις οικονομικές προβλέψεις.

Για την υλοποίηση του σταδίου των μελετών προαναγγείλατε την άμεση διάθεση 20 εκατ. ευ-ρώ από το ΕΣΠΑ, αλλά πώς θα κινητοποιήσετε τα «ιδιωτικά κεφάλαια»; Η διάθεση των 20 εκατ. ευρώ, αφορά στην κατη-γορία των μελετών αναπλάσεων του δημόσιου χώ-ρου, με σημαντική αναφορά στην ποιότητα του πε-ριβάλλοντος, με προδιαγραφές και εφαρμογή βιο-κλιματικού και φιλο-περιβαλλοντικού σχεδιασμού. Η κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων αφορά στη χορηγική προσφορά, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του Ιδρύματος Νιάρχου για το συγκρό-

τημα της Λυρικής Σκηνής. Σε περίοδο κρίσης το ό-φελος είναι σημαντικό.

Το σχέδιο προαναγγέλλει παρεμβάσεις τόσο στο Κέντρο όσο και στην Περιφέρεια. Από πού θα επιθυμούσατε να ξεκινήσει η εκπόνηση του προγράμματος; Η αναχαίτιση της υποβάθμισης περιοχών που πα-ρουσιάζουν φαινόμενα άρχουσας γκετοποίησης, η συ-γκράτηση της μικρής επιχειρηματικότητας και της μί-ξης του πληθυσμού -και κυρίως της κατοικίας- στις κε-ντρικές περιοχές της πόλης, η βελτίωση της εικόνας και της λειτουργίας σημαντικών αξόνων στο Ιστορικό Κέντρο της πόλης, η διάσωση χώρων σημαντικής α-ξίας, οι ευαίσθητες περιοχές που χρειάζονται προστα-σία και ενίσχυση όπως παραλίες, ορεινοί όγκοι, το-πία, οικοσυστήματα και η βιώσιμη κινητικότητα είναι οι σαφείς προτεραιότητές μας. Επίσης, πολλές θεσμι-κές ρυθμίσεις που θα σταματούν το ξεχείλισμα της πό-λης και η απελευθέρωση των ακτών μας.

Ο «Καλλικράτης» εμπλέκεται  στο συνολικό σχε-διασμό και αν ναι, με ποιον τρόπο; Σας απα-σχολεί το επίπεδο αποδοχής του προγράμματος από τις τοπικές κοινωνίες; O «Καλλικράτης» δεν δημιουργεί συγκρούσεις με τις χωροταξικές παραδοχές και προβλέψεις, κυρίως δι-ότι λαμβάνει υπόψη τις χωρικές τους ενότητες. Επι-πλέον είναι μια καλή ευκαιρία να συντονιστούν γει-τονικές περιοχές, με διαφορετικού τύπου προσέγγι-ση σε κοινά θέματα. Σίγουρα θα υπάρξουν ανακατα-τάξεις στον τρόπο λειτουργίας της διοίκησης, αλλά υπάρχει και μια μεγάλη ανάγκη να γίνουν κάποιες αλλαγές, στον τρόπο για παράδειγμα της έγκρισης των πολεοδομικών και άλλων σχεδίων, ή τον τρόπο λειτουργίας των πολεοδομικών γραφείων.

Ποια είναι η μελέτη που έχει γίνει ώστε να προβλεφθούν οι πιθανές επιπτώσεις (κυκλο-φορική συμφόρηση σε γειτονικές περιοχές, parking κτλ.)  από το πρόγραμμα «Αθήνα - Ατ-τική 2014»;Καμία παρέμβαση που αφορά τροποποίηση των κυ-

κλοφοριακών προβλέψεων ή που έχει επιπτώσεις σε αυτές δεν προωθείται χωρίς τη συνεργασία με το υπουργείο Μεταφορών ή των όποιων αρμόδιων φορέων. Για σημαντικές παρεμβάσεις, όπως η πεζο-δρόμηση της Βασ. Ολγας, η κυκλοφοριακή μελέτη προηγείται όλων. Για την Πανεπιστημίου εκπονείται ερευνητικό πρόγραμμα, ενώ το υπουργείο Μεταφο-ρών μελετάει την περιοχή από 7μήνου. Τίποτα δεν πρέπει να γίνεται χωρίς σοβαρή και συνολική διε-ρεύνηση. Παύουμε να σχεδιάζουμε με βάση το αυ-τοκίνητο, σχεδιάζουμε με βάση την ποιότητα της ζω-ής μας και του περιβάλλοντος, με γνώμονα τη βιώσι-μη κινητικότητα και την ενίσχυση των ήπιων μετα-κινήσεων. Αυτό, βέβαια, είναι μια αλλαγή συνηθει-ών, αλλά είναι ευπρόσδεκτη γιατί αλλάζουμε ως κοι-νωνία, αλλάζουν οι αξίες μας και προσαρμοζόμαστε σε έναν κόσμο που επίσης αλλάζει.

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα επαρκεί προκει-μένου να αναζωογονηθεί το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας; Ποιες θα είναι οι συνέπειες (θετι-κές και αρνητικές) στην «αγορά» των περιοχών που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα; Το πρόγραμμα συνθέτει τις δράσεις που στηρίζουν τη στρατηγική μας. Είναι ένα πλαίσιο αναφοράς για τις κατευθύνσεις που ακολουθούμε, τις προσ-δοκίες που μπορούμε να έχουμε. Αν στηριχθεί α-πό τις τοπικές κοινωνίες και υπάρξουν συνέργει-ες με τους συναρμόδιους φορείς, θα έχει πολλα-πλασιαστική αξία. Η αναζωογόνηση έχει διαβαθ-μίσεις που φτάνουν έως την πλήρη αστική ανα-συγκρότηση, όπως της περιοχής «Γεράνι». Οταν οι κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές συνθήκες δεν αναστρέφονται πλέον με τα γνωστά εργαλεία σχεδιασμού, τότε καταφεύγουμε σε σύν-θετες συνολικές παρεμβάσεις, που απαιτούν πολ-λές συμμετοχικές διεργασίες και ειδικές επιχειρη-σιακές και επιχειρηματικές παρεμβάσεις. Η νέου τύπου επιχειρηματικότητα γύρω από τα τεχνικά ε-παγγέλματα, μπορεί να βρει διεξόδους στην ανα-κύκλωση των κτιρίων, την ανάπλαση περιοχών, την αναβάθμιση και τις μετατροπές του κτιριακού αποθέματος.

«Η εικόνα αυτής της πόλης είναι η εικόνα του σημε-ρινού πολιτισμού μας. Είναι η εικόνα μιας πόλης σε

γενική κρίση, που αποκαλύπτει και άλλες κρίσεις, κρίσεις αξιών: κοινωνικών - περιβαλλοντικών - οικο-

νομικών», τόνισε η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέρ-γειας και Κλιματικής Αλλαγής, κα Τίνα Μπιρμπίλη,

κατά την παρουσίαση του προγράμματος «Αθήνα - Αττική 2014».

Στο πλαίσιο αυτό συνομιλήσαμε μαζί της, προκειμέ-νου να μας δώσει μία ευκρινέστερη εικόνα του φιλό-

δοξου σχεδίου για το rebranding της πόλης.

13COVER18 - 6 - 10

Αθήνα αναζητά το «στίγμα» της με σημερινούς όρους. Εγχείρημα δύ-σκολο και επιτακτικό, επιβάλει την αναζήτηση νέων τοπόσημων, την ανάδειξη τοπίων και όχι κάποιων τόπων, την ποιότητα στον αρχι-τεκτονικό σχεδιασμό, την ανανέωση μακριά από τα γνωστά στερεό-

τυπα, έναν αρμονικό σχεδιασμό στο χώρο που αμβλύνει τις συγκρούσεις.Η αναζήτηση αποτελεσματικών προτάσεων για το μέλλον, προϋποθέτει να α-ντιληφθούμε τις επερχόμενες αλλαγές και την αλλαγή των προτύπων. Απαι-τεί σε βάθος κατανόηση των προβλημάτων. Σημαίνει άλλες συμπεριφορές, μετακίνηση από τον καταναλωτισμό στην αναζήτηση της ποιότητας, στην ε-ξοικονόμηση πόρων και ενέργειας, στη συλλογικότερη έκφραση των ανθρώ-πινων δραστηριοτήτων. Σε περίοδο βαθιάς κρίσης, λοιπόν, αναζητείται ο τρόπος προσαρμογής της ασθενικής πόλης που αλλάζει σε έναν κόσμο που αλλάζει. Ο ρόλος του σχε-διασμού του δημόσιου αστικού χώρου έχει ανάγκη από «νέες» συνέργειες και διαδικασίες, γιατί αντιμετωπίζει δραματικές προκλήσεις όπως η περι-βαλλοντική υποβάθμιση, η ανεργία, ο κοινωνικός αποκλεισμός. Βρισκόμα-στε μπροστά σε περιβαλλοντικά και ενεργειακά αδιέξοδα. Εξαιτίας της θερμι-κής νησίδας στην Αθήνα, σχεδόν διπλασιάζεται το ενεργειακό της αποτύπω-μα. Oμως δεν υπάρχει κανένας κλιματικός σχεδιασμός. Πρέπει να εξασφα-λίσουμε την κατασκευή με σύγχρονα, βιώσιμα και φιλικά υλικά, που συμ-βάλλουν στη μείωση της ρύπανσης, της κατανάλωσης ενέργειας και της θερ-μικής υποβάθμισης.Πάνω απ’ όλα, η Αθήνα πρέπει να αποκτήσει τη σύγχρονη ταυτότητά της. Το έλλειμμα αρχιτεκτονικής στην πόλη είναι σχεδόν ακατανόητο και ανα-ντίστοιχο με τη δυναμική των νεότερων κυρίως μελετητών. Οι λόγοι -και οι δικαιολογίες- είναι πολλοί. Ισως οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί καταφέ-ρουν να προκαλέσουν ενδιαφέρουσες ζυμώσεις και να αναδείξουν νέες ο-

πτικές που τόσο έχει ανάγκη ο απαξιωμένος χώρος της πόλης. Ευτυχώς, ο-δηγούμαστε στην εξοικείωση με νέα έξυπνα πρότυπα, μακριά από την εμμο-νή στη χρήση εμπειρικών και ξεπερασμένων τεχνικών σχεδιασμού του χώ-ρου και των κτιρίων.Η στροφή της μελετητικής και της κατασκευαστικής δραστηριότητας σε έργα αναπλάσεων και στην ανακύκλωση γης και κτιρίων είναι αναπόφευκτη, αλ-λά προς το παρόν και διέξοδος σωτηρίας. Οι μετατροπές, επισκευές και ανα-βαθμίσεις με ενεργειακή και βιοκλιματική διάσταση, θα τονώσουν με άλλους τρόπους και θα αναπτύξουν -έστω με καθυστέρηση- την ελληνική τεχνογνω-σία και βιομηχανία σχεδιασμού και παραγωγής δομικών υλικών φιλικών προς το περιβάλλον. Η αναζήτηση του εύκολου κέρδους μέσα από την οικο-δομική δραστηριότητα, σε ένα πλέγμα συνενοχών, έχει ευτυχώς ανεπιστρε-πτί τελειώσει. Δυστυχώς δεν το επιβάλλαμε ως κοινωνία, συνειδητά, μας το επέβαλλε με έντονο τρόπο η δυναμική της ζωής, με ένα αξιακό σύστημα που σε περίοδο κρίσης ενισχύεται και εξακολουθεί, ευτυχώς, να είναι πιο δυνα-τό από τα ευκαιριακά πρότυπα ανάπτυξης χωρίς αξίες.Εξαντλημένη από τις κάθε είδους υπερβολές, η υψηλή αρχιτεκτονική σήμε-ρα μετακινείται από τις εκφράσεις επιβλητικής έπαρσης στη σχεδόν άτυπη και αρμονική ένταξή της στο τοπίο και τις παραστάσεις της καθημερινότη-τάς. Από την ποσότητα στην ποιότητα. Μπορούμε εύκολα να την εντάξουμε στις προσδοκίες μας. Με αυτές τις παραδοχές, προσεγγίζονται τα ζητήματα στο Πρόγραμμα «Αθή-να - Αττική 2014» και οι προβλέψεις του αντανακλούν αντίστοιχες προθέσεις για τις άλλες μεγάλες πόλεις. Εναρμονίζονται με τους στόχους, τις κλίμακες, τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής και αναζητούν με τίμιο τρόπο στήριξη και αποδέκτες της πολύ απλής, σχεδόν αυτονόητης, πρόθεσής τους.

ριν από λίγες ημέρες παρουσιάστηκε από το υπουργείο Περιβάλλο-ντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής το Πρόγραμμα «Αθήνα-Αττική 2014». Οι εξαγγελίες της κυβέρνησης είναι μία, ομολογουμένως χρή-σιμη, συλλογή χρόνιων εκκρεμοτήτων που αφορούν στο αστικό πε-

ριβάλλον της Αττικής. Πολλές από τις ιδέες που παρουσιάστηκαν έχουν συ-ζητηθεί ξανά στο παρελθόν, όπως, για παράδειγμα, η πεζοδρόμηση της Πα-νεπιστημίου. Αρκετά, επίσης, από τα σημεία του Προγράμματος είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, όπως η πεζοδρόμηση της Βασ. Ολγας και η σύνδεσή της με τους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας. Προς το παρόν, όμως, οι ανακοινώσεις του ΥΠΕΚΑ μόνον ως μία θεωρητική έκθεση ιδεών μπορούν να αντιμετωπιστούν, καθώς από το Πρόγραμμα λεί-πουν ορισμένα στοιχεία απαραίτητα για την πρακτική του εφαρμογή. Ο τρό-πος χρηματοδότησης των έργων και των μελετών, το μεσοπρόθεσμο χρονο-διάγραμμα υλοποίησής τους, ο βαθμός συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα και ο τρόπος συντήρησής τους, ώστε να καταστούν πραγματικά αποδοτικά για το περιβάλλον και τους πολίτες της Αττικής σε βάθος χρόνου, είναι ορισμέ-να από τα ανοικτά ζητήματα του προγράμματος που πρέπει να συγκεκριμε-νοποιηθούν. Θέλω, επίσης, ενδεικτικά να επισημάνω ότι από το Πρόγραμ-μα απουσιάζουν δραστικές παρεμβάσεις στα επιβαρυμμένα δυτικά προάστια

της Αθήνας, όπως, για παράδειγμα, η αξιοποίηση και επαναπόδοση στις το-πικές κοινωνίες ανενεργών στρατοπέδων (όπως τα ΚΕΒΟΠ-ΚΕΔΒ και 301 Εργοστάσιο Βάσεως). Δεν γίνεται, επίσης, καμία ιδιαίτερη αναφορά στην α-νάπλαση και αξιοποίηση ρεμάτων και ποταμών της Αττικής, που μπορούν να αποτελέσουν αναπόσπαστο κομμάτι του αστικού της περιβάλλοντος (ό-πως της Πικροδάφνης, της Πύρνας και του Κηφισού). Ολοι αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητα της αναβάθμισης του αστικού περι-βάλλοντος της Αττικής. Η υλοποίηση, όμως, ενός τόσο φιλόδοξου σχεδίου μεγάλης κλίμακας τίθεται εν αμφιβόλω, όταν, μέχρι σήμερα, σε πρακτικό ε-πίπεδο η κυβέρνηση δείχνει μία ακατανόητη ακινησία και ατολμία σε πρω-τοβουλίες μικρότερης κλίμακας, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την α-νάπλαση και αξιοποίηση του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού, του πιο ώρι-μου έργου πνοής για την πρωτεύουσα που συνεχίζει δυστυχώς να παραμένει στα χαρτιά. Η βελτίωση της ποιότητας ζωής στην Αττική είναι μια εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση, για να περιορίζεται σε θεωρητικές προσεγγίσεις και εκθέ-σεις ιδεών. Η Αττική χρειάζεται τολμηρά και πρωτότυπα βήματα που θα αλ-λάξουν την εικόνα της πόλης, και όχι άλλες διαδικαστικές διευθετήσεις και χιλιοειπωμένες υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα.

14 COVER 18 - 6 - 10

προσπάθεια του ΥΠΠΕΚΑ να απευθυνθεί στην κοι-νωνία με μια σειρά επιλογών και επεμβάσεων, που παρουσιάστηκε από την υπουργό κα Μπιρμπίλη στο Μέγαρο Μελά στην Αθήνα, δεν μπορεί να απορρι-

φθεί. Ομως: Η Αθήνα είναι μια «παγκόσμια πόλη». Είναι μια πόλη που θεωρείται σημαντικός κόμβος στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Η λειτουργία του παγκόσμιου συστήματος οικονο-μικών και εμπορικών συναλλαγών, έμμεσα ή άμεσα, δημι-ουργεί ή αναζητά μια παγκόσμια ιεραρχία των πόλεων προ-κειμένου να διευκολύνει την ανάπτυξη και την εξέλιξή του. Η πόλη σχηματίζεται από πόλους -σημεία- ενδιαφέροντος (απασχόλησης, αναψυχής, συγκέντρωσης κλπ.), καθώς και διαδρομές σύνδεσης μεταξύ τους. Τις περιόδους υποβάθ-μισης, εγκατάλειψης και φθοράς στην πόλη διαδέχονται  οι περίοδοι  ακμής. Την ερήμωση πολλές φορές διαδέχε-ται η αναβίωση και επανακατοίκηση. Το κράτος και η διοί-κηση υποχρεούνται να σχεδιάζουν, να παρακολουθούν και να διευκολύνουν την εξέλιξη της πολεοδομικής αλληλουχί-ας, στο πλαίσιο της αειφορίας, της ευνομίας και της ομαλής εξέλιξης, ώστε να μη σημειώνονται κοινωνικές εντάσεις, γκετοποιήσεις και κοινωνικά αδιέξοδα, κυρίως για τους οι-κονομικά ασθενέστερους που «τυχαίνει» καμιά  φορά να κατοικούν πάνω στα μονοπάτια της προόδου.Τα παραπάνω δεν είναι θεωρητικά και αόριστα όσον αφορά στη διαχείριση της μεταβολής στη μεγαλούπολη. Είναι πρα-κτικά και συγκεκριμένα και προϋποθέτουν δράσεις, χωρο-θετήσεις, νομοθετικές διαδικασίες και πρωτοβουλίες, ώστε να πραγματοποιούνται και να επιτυγχάνονται.Η παγκοσμιοποίηση εκφράζει την ομογενοποίηση των πε-ριφερειακών - εθνικών οικονομιών. Παράλληλα όμως ομο-γενοποιούνται οι κοινωνίες και οι πολιτισμοί, μέσω του ε-μπορίου, των διεθνών επενδύσεων, των ροών κεφαλαίου γενικότερα, της μετανάστευσης και της διάδοσης της τεχνο-λογίας. Ετσι οι πόλεις και οι υποδομές αποκτούν ιδιαίτερη σημασία στο δίκτυο της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας γε-νικότερα και της ΕΕ ειδικότερα.Τα έργα και οι δράσεις που παρουσιάζονται στον προγραμ-ματισμό του ΥΠΠΕΚΑ δεν αποκλείεται -ορισμένα από αυ-τά- να συντελούν σε κάποιας μορφής διατήρηση και προ-στασία της πόλης. Aν όμως δεν είναι ενταγμένα στο γενικό προγραμματισμό και προσανατολισμό που περιγράψαμε, εί-ναι δυνατόν να εξελιχθούν μόνο ως μελετητικού και εργο-λαβικού ενδιαφέροντος και οφέλους. Δηλαδή αυτό που ο λαός με απλά λόγια χαρακτηρίζει έργα βιτρίνας.

αρουσιάστηκε από την υπουργό ΠΕΚΑ το τετραετές πρόγραμμα «Αθήνα-Αττική 2014». Οσοι έχουν ασχοληθεί, αντιλαμβά-

νονται αμέσως ότι οι προτάσεις δεν είναι καινούργιες, έχουν προταθεί παρόμοια και στο παρελθόν. Δυστυχώς, όμως, εδώ και 30 χρόνια οι προτάσεις αυτές παραμέ-νουν μόνο μακέτες και σχέδια.Φυσικά, δεν είναι κακό να προτείνει κά-ποιος κάτι, το οποίο θα έπρεπε να έχει γίνει, αλλά δεν έγινε, απλώς θα πρέπει πρώτα να εξετάσει τους λόγους που δεν ε-πέτρεψαν την υλοποίησή του.Κανένας δεν θα μπορούσε να είναι αντί-θετος με οτιδήποτε αναβαθμίζει και βελ-τιώνει την ποιότητα ζωής των κατοίκων μιας πόλης. Αναμφισβήτητα, το σχέδιο ή-ταν και είναι μεγαλόπνοο ως ιδέα. Εξάλ-λου, ποιος δεν θα ήθελε την πόλη που μας παρουσιάζουν;Το ζητούμενο, όμως, είναι ότι οι παρεμ-βάσεις θα πρέπει να γίνουν συντονισμέ-να και προγραμματισμένα. Παρεμβάσεις αυτού του μεγέθους απαιτούν συντονισμό πολλών υπουργείων (πχ. Υποδομών και Μεταφορών κά.) και υπηρεσιών. Η δημιουργία πεζόδρομων και κυκλοφο-ριακών ρυθμίσεων θα πρέπει να είναι με-λετημένη στο σύνολό της. Οι παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι συμβατές με τις ανά-γκες της πόλης, η οποία οφείλει να λει-τουργεί καθημερινά, και όταν λέμε λει-τουργία, εννοούμε τις μετακινήσεις, το ε-μπόριο, την εξυπηρέτηση των πολιτών κλπ. Είναι εντυπωσιακό να προτείνουμε πεζοδρόμηση βασικών οδικών αξόνων, τι γίνεται όμως με την κυκλοφορία των οχη-μάτων; Πώς θα εκτονωθεί όλη η κίνηση περιμετρικά της πόλης; Υπάρχουν υποδο-μές επαρκείς; Υπάρχει συγκοινωνιακό δί-κτυο και γενικότερα δίκτυο ΜΜΜ, το ο-ποίο θα υποστηρίξει το σχέδιο; Είναι δυ-νατή η συνέχιση της εμπορικής δραστη-ριότητας, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί;Τα παραπάνω είναι λίγα από τα ερωτήμα-τα τα οποία προκύπτουν. Θεωρώ βέβαιο ότι αυτοί που τα σχεδίασαν τα έχουν σκε-φτεί, απλώς επειδή όσα γίνονται, μας δη-

μιουργούν ανασφάλειες, καλό θα ήταν να μας παρουσιάσουν όλο το σχέδιο. Ο τε-χνικός κόσμος είναι πρόθυμος να συζη-τήσει, αλλά η συζήτηση θα πρέπει να γί-νει με όλα τα χαρτιά ανοικτά και πάνω στο τραπέζι.Οσο όμορφη και να φαντάζει μία πρότα-ση, δεν μπορεί να είναι αποδεκτή, εάν δεν αντιμετωπίζει σφαιρικά όλες τις ενδε-χόμενες επιπτώσεις. Πέραν όλων όσων αναφέρθηκαν, υπάρχει και το μεγάλο ζήτημα του κόστους. Πού θα βρεθούν τα απαιτούμενα χρήματα; Γνωρί-ζουμε το πραγματικό κόστος των έργων; Γνωρίζουμε το κόστος της συντήρησής τους; Φυσικά, αξίζει τον κόπο να δαπα-νηθούν χρήματα, για να βελτιώσουμε την πρωτεύουσα της χώρας μας, αλλά τα χρή-ματα θα πρέπει κατ’ αρχήν να υπάρχουν. Αναφέρθηκαν ποσά για μελέτες, το μεγά-λο κόστος όμως είναι η υλοποίηση και η συντήρηση των έργων. Δυστυχώς, η οικο-νομική συγκυρία δεν μας βοηθά, ο Ελλη-νας είναι αναγκασμένος να συρρικνωθεί οικονομικά, προκειμένου να ανακάμψει η οικονομία μας. Αρα, θα πρέπει να μας εξηγήσει το υπουρ-γείο πώς ακριβώς θα χρηματοδοτηθούν αυτά τα έργα και τι θα επιβαρύνει τον Ελ-ληνα πολίτη. Μην ξεχνάμε ότι αναφερόμαστε μόνο στην ανάπλαση της Αθήνας, και φυσικά θα πρέπει να ακολουθήσει και η αντίστοι-χη ανάπλαση και άλλων μεγάλων πόλε-ων. Αυτό βέβαια συμβαίνει τη στιγμή που προτείνεται περικοπή του ΠΔΕ, το οποίο αναμέναμε να χρηματοδοτήσει έργα υπο-δομής σε όλη την επικράτεια.Καταλήγοντας, δεν είμαι αρνητικός σε ο-ποιαδήποτε πρόταση βελτίωσης του προ-σώπου μιας πόλης, αλλά τονίζω ότι δεν υ-πάρχει περιθώριο για πειραματισμούς. Ε-χουμε ανάγκη από ένα σχέδιο συνολικό στο οποίο θα εντάσσεται η κάθε πρόταση. Οι προτάσεις δε, θα πρέπει να είναι ολο-κληρωμένες και τεκμηριωμένες, τεχνικά και οικονομικά.

15COVER18 - 6 - 10

ε «θετικό μάτι», αλλά και αρκετό σκεπτι-κισμό, βλέπουν οι Ελληνες Συγκοινω-νιολόγοι τις εξαγγελίες του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματι-

κής Αλλαγής για την ανάγκη νέων παρεμβάσεων και ρυθμίσεων στην περιοχή του Κέντρου των Α-θηνών. Ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ) σε παρέμβασή του τονίζει ότι οι εξαγγελί-ες τυγχάνουν θετικής, κατ' αρχήν, αποδοχής, αλ-λά θέτει μια σειρά από προβληματισμούς για λει-τουργία του εγχειρήματος, κρατώντας μια απόστα-ση ασφαλείας, αφού, όπως υπογραμμίζουν, «πε-ρισσότερα δεν μπορούν να ειπωθούν σε αυτήν τη φάση, κυρίως αφού ο Σύλλογος δεν έχει εμπερι-στατωμένη και λεπτομερή πληροφόρηση, ώστε να εξειδικεύσει τη θέση του». Πιο αναλυτικά ο ΣΕΣ υποστηρίζει ότι:«Τo συγκοινωνιακό δίκτυο της πρωτεύουσας δεν καλύπτει τις απαιτήσεις και τις ανάγκες ού-τε των χρηστών του, αλλά ούτε και συνολικά των πολιτών του. Ο σχεδιασμός και η λειτουρ-γία των συγκοινωνιακών δικτύων συνολικά, α-κολουθώντας το γενικευμένο πρότυπο της δρά-σης της ελληνικής πολιτείας, ερχόταν διαχρο-νικά να καλύψει περιπτωσιολογικά και σε α-ποσπασματικά προβλήματα, που έχουν ανακύ-ψει από ολιγωρίες πολλών δεκαετιών, με συνέ-πεια τη σημερινή κατάσταση υποβάθμισης της λειτουργίας και της απόδοσής τους. Ως εκ τού-του, θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη η ανάλη-ψη πρωτοβουλιών και σχεδιασμού πολιτικών και επεμβάσεων και μάλιστα επεμβάσεων που να έχουν χαρακτηριστικά ανατροπής της σημε-ρινής κατάστασης. Αυτή όμως η πρόδηλη ανάγκη παρεμβάσεων, θα πρέπει να καταλήγει σε πολιτικές αποφά-σεις και μέτρα τα οποία να έχουν την, εκ των προτέρων, τεχνοκρατική τεκμηρίωση, αξιολό-γηση και υποστήριξη, ώστε να εξασφαλιστεί ό-

τι πράγματι καλύπτουν προκαθορισμένα ή/και προσυμφωνημένα κριτήρια και προδιαγραφές ώστε να αποτελέσουν και τις βέλτιστες επιλο-γές. Η διαδικασία αυτή δεν μπορεί να ολοκλη-ρωθεί χωρίς την πραγματοποίηση σειράς με-λετών, η καθεμία εκ των οποίων να αντιμετω-πίζει το θέμα της αναδιοργάνωσης του προτύ-που των μετακινήσεων στην περιοχή του μεί-ζονος κέντρου (αλλά και ευρύτερα) από κάθε σκοπιά (πχ. συγκοινωνιακή, πολεοδομική, οι-κονομική, ασφάλειας, περιβαλλοντική κά.), δι-ερευνώντας το ρόλο και την επιρροή του συνό-λου εναλλακτικών σχεδίων και επεμβάσεων, αλλά και αναδεικνύοντας τα πολλαπλά διλήμ-ματα που αναφύονται σε τέτοιου είδους περι-πτώσεις. Στοιχεία (είτε ποσοτικά είτε ποιοτικά) ή άλλου είδους εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση των προτεινόμενων μέτρων δεν έχουν παρου-σιαστεί ποτέ ως σήμερα, δίνοντας την εντύπω-ση ότι αν και οι προθέσεις του ΥΠΕΚΑ είναι α-σφαλώς προς τη σωστή κατεύθυνση, δεν έχουν μελετηθεί και αξιολογηθεί στο σύνολό τους και σε όλο τους το εύρος ως προς τις συνέπειες που αυτές θα προκαλέσουν, γεγονός που δημιουρ-γεί σκεπτικισμό και επιφυλακτικότητα. Ο ΣΕΣ τάσσεται υπέρ της ανάληψης πρωτοβου-λιών και επεμβάσεων στο συγκοινωνιακό σύ-στημα του μητροπολιτικού Κέντρου των Αθη-νών. Οι επιστήμονες - μέλη του ΣΕΣ μπορούν και θέλουν να συμβάλλουν στην απαραίτητη διαδικασία της τεχνοκρατικής διερεύνησης και υποστήριξης των πρωτοβουλιών της πολιτεί-ας. Οι Ελληνες συγκοινωνιολόγοι επίσης ζη-τούν και περιμένουν από την πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς την απαραίτητη τεχνική ενη-μέρωση ώστε να συμβάλλουν θετικά με προτά-σεις και διάλογο».

- Για Πατήσια, πώς πάω;- Εύκολο. Κατεβαίνεις με το ποδήλατο την Πανεπιστημί-ου, παίρνεις τον ποδηλατό-δρομο της Πατησίων όλο ί-σια κι έφτασες. Aμα κουρα-στείς, μπαίνεις με το ποδή-λατο στο Τραμ.

Μοιάζει με διάλογο από μυθιστόρημα, αλλά δεν εί-ναι. Πρόκειται για έναν πραγματικό διάλογο, που θα γίνει καθημερινότητα αν καταφέρουν να περά-σουν από τις... Συμπλη-γάδες οι νέες εξαγγελίες του υπουργείου Περιβάλ-λοντος, τις οποίες επικρο-τούμε.Επειδή, όμως, έχουμε α-κούσει πολλές φορές για κεράσια, κρατάμε μικρό καλάθι... Ο ποδηλατόδρο-μος της παραλίας έχει ε-ξαγγελθεί ήδη δυο-τρεις φορές, ενώ το ίδιο ισχύει και για τον ποδηλατόδρο-μο Κηφισιάς - Φαληρικού Ορμου. Ευελπιστούμε πως αυτήν τη φορά θα υλοποι-ηθούν.Κυρίως, όμως, ελπίζουμε και διεκδικούμε πως θα ε-νταχθούν σε ένα συνολικό και συστηματικό σχεδια-σμό που, με κεντρικό άξο-να τα ποδήλατα και τα Μέ-σα Μαζικής Μεταφοράς, θα βάλει «μαχαίρι» στο αυ-τοκίνητο και στα συμφέρο-ντα και τα δεινά που έχουν καθηλώσει τις μετακινή-σεις στην πόλη μας.Περιμένουμε τη συνέ-χεια...

16 ΠΟΛΗ 18 - 6 - 10

τη βόρεια πλευρά της Ακρόπολης, λίγα μέτρα πάνω από τους Αέρηδες στην Πλάκα, στο ιστο-ρικό κτίριο της οικίας Κλεάνθους, γνωστότε-ρης ως το «Παλιό Πανεπιστήμιο», στεγάζεται το

Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο κτίριο αυτό φιλοξενήθηκε το πρώτο Πανεπιστήμιο του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους τα τέσσερα πρώτα χρό-νια της λειτουργίας του -1837-1841- και αποτελεί ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα δείγματα προ-οθωνικής αρ-χιτεκτονικής της Αθήνας. Στις 3 Μαΐου του 1837 εγκαινιάστηκε η λειτουργία του Πανεπιστημίου με τη λειτουργία τεσσάρων σχολών: Θεολογίας, Νομικής, Ιατρικής και Φιλοσοφικής, με 52 φοιτητές και 27 Ελληνες καθηγητές, που προέρχονταν κυρίως από γαλλικά και γερμανικά πανεπιστήμια, κα-θώς και έξι Βαυαρούς. Τα μαθήματα παρακολουθού-σαν και 75 εγγεγραμμένοι ακροατές, κυρίως δημόσιοι υπάλληλοι. Μεταξύ των ακροατών ήταν και ο Θεόδω-ρος Κολοκοτρώνης.Στις συλλογές του Μουσείου μπορεί κανείς να περιηγη-θεί στη μακρόχρονη ιστορία του Πανεπιστημίου, μέσα από σπάνια βιβλία και εκδόσεις, συγγράμματα καθηγη-τών, προσωπογραφίες καθηγητών, χειρόγραφα, επι-

στολές, διπλώματα, χειρόγραφα βιβλία, παλαιά επιστη-μονικά όργανα Ιατρικής, Φυσικής, Χημείας, Φαρμακο-λογίας, μετάλλια και διάφορα αναμνηστικά του Πανε-πιστημίου. Στην πρώτη αίθουσα του Μουσείου εκτίθε-ται το Λάβαρο του Πανεπιστημίου, έργο του Νικόλαου Γύζη, που κατασκευάστηκε στο Μόναχο για τα πενήντα χρόνια του Πανεπιστημίου το 1887. Από τα παράθυρα του Μουσείου η θέα είναι εκπλη-κτική, με την Πλάκα και τα σοκάκια της να βρίσκο-νται σε πρώτο πλάνο. Το Μουσείο Ιστορίας του Πανε-πιστημίου Αθηνών είναι ανοικτό για το κοινό καθη-μερινά, από τις 09:30 μέχρι τις 14:30, εκτός Σαββά-του και Κυριακής.Αξίζει να σημειωθεί και κάτι που λίγοι γνωρίζουν: το Πανεπιστήμιο Αθηνών διαθέτει ευρύ δίκτυο μουσεί-ων, τα εκθέματα των οποίων παρουσιάζουν μεγάλο εν-διαφέρον από επιστημονικής και μορφωτικής άποψης και καλύπτουν ευρύτατο πεδίο επιστημονικών αντικει-μένων. Αναφέρονται ενδεικτικά: Μουσεία Ανατομίας, Ανθρωπολογικό Μουσείο, Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, Μουσεία Βιβλικής και Χριστιανικής Αρ-χαιολογίας και Τέχνης, Βοτανικό Μουσείο, Παλαιοντο-λογίας, Εγκληματολογικό Μουσείο, Ζωολογικό Μου-σείο, Ορυκτολογίας και Πετρολογίας Φαρμακολογίας Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας.

17ΠΟΛΗ18 - 6 - 10

Πρέπει να είσαι κοντά στα 55, για να θυμάσαι το Φιξ της λεωφόρου Συγγρού «στα ντουζένια του». Προσωπικά, το θυμάμαι πάντα παραμελημένο και «ταπεινωμένο», με σπασμένα τζάμια και μεγάλες διαφημιστικές επιγρα-φές. Με τα έργα του Μετρό κατεδαφίστηκε το μισό και μετά αποφασίστηκε ό,τι απέμεινε να στεγάσει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Τα έργα έχουν βαλτώσει εν αναμονή μιας δικαστικής απόφασης...Αλλά ας πάμε πίσω στις «καλές εποχές». Η σχέση του νέου κτιρίου με το οικιστικό περιβάλλον την εποχή της κατασκευής του, αλλά και η κοινωνιολογική διάσταση του δημιουργήματος του Τάκη Ζενέτου, περιγράφονται με γλαφυρό τρόπο από τον προϊστάμενο του Τμήματος Βυζαντινών Μουσείων του υπουργείου Πολιτισμού, Ισίδω-ρο Κακούρη, στην εισήγησή του κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων:«Στα πλευρά της ευθύγραμμης λεωφόρου που ανεβαίνει από τη θάλασσα και συναντά το Ολυμπιείο και την Πύ-λη του Αδριανού. Κάτω από την Ακρόπολη και δίπλα στον Ιλισσό. Σ’ ένα περιβάλλον διώροφων, κατά κανό-να, αστικών νεοκλασικών κατοικιών επί της Συγγρού και ταπεινότερων εργατικών κατοικιών προς την πλευ-ρά του ποταμού. Σε μια Αθήνα που μόλις είχε ανακαλύψει την αντιπαροχή. Πρόκληση ερεθιστική, όσο και α-σεβής. Ο Ζενέτος την αποδέχθηκε με ευφυΐα, ίσως και έπαρση. Το εκτός αθηναϊκού μέτρου οικοδόμημα πήρε τη μορφή ενός μεγάλου καραβιού, που εισχώρησε στον Ιλισσό και ήρθε να αράξει απαλά στην είσοδο της πό-λης. Η μεγαλοπρέπεια και η βαρύτητα των κάθετων στοιχείων της ελληνικής αρχιτεκτονικής αντικαταστάθηκε με τη σβελτάδα των οριζόντιων συνεχών ανοιγμάτων. Η προσφυγή στον οριζόντιο άξονα, αντί των καθέτων, υπήρξε η ευφυής λύση. Το κτίριο απέκτησε μία δυναμική φόρμα, φαινόταν να κινείται, να «πλέει» πάνω στο διάφανο νερό, που υποδηλωνόταν από τις συνεχείς τζαμαρίες του ισογείου… Ο χώρος της εργασίας, διάφα-νος, εισχωρούσε στη ζωή της πόλης. Και το αποτέλεσμα ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακό τη νύχτα, όταν το πάμφω-το εργοστάσιο ταξίδευε στο σκοτάδι και τη σιωπή, με τους εργάτες–πλήρωμα σε διαρκή ενεργητικότητα. Πρω-τότυπες και ίσως ανεπανάληπτες λύσεις, όχι μόνον αρχιτεκτονικές, αλλά και κατασκευαστικές, για την επίτευ-ξη του φανταστικού αποτελέσματος».

18 KΕΡΚΙΔΑ 18 - 6 - 10

ο 1986 στο Μεξικό, «το χέρι του Θεού» (του Ντιέγκο Αρμά-ντο Μαραντόνα, δηλαδή) κόστι-σε στους Αγγλους την ήττα με 2-

1 και τον αποκλεισμό από τη συνέχεια του Μουντιάλ.Μετά το 1-1 της 12ης Ιουνίου 2010 κό-ντρα στις ΗΠΑ, για το Μουντιάλ της Νό-τιας Αφρικής αυτήν τη φορά, η “Sunday Mirror” δεν χρειάστηκε να το… πολυ-σκεφτεί. Το τραγικό λάθος του γκολ-κίπερ της Εθνικής Αγγλίας, Ρόμπερτ Γκριν, με το οποίο ο Αμερικανός Κλιντ Ντέμπσεϊ διαμόρφωσε το τελικό σκορ, δεν άφηνε άλλωστε και πολλά περιθώ-ρια. «Το χέρι του… χαζού» (The hand of clod) ήταν ο τίτλος στο πρωτοσέλιδο της βρετανικής εφημερίδας, στο αδιαμφι-σβήτητα κορυφαίο από τα λογοπαίγνια που «γέννησε» η γκάφα του 30χρονου τερματοφύλακα της Γουέστ Χαμ.Γνωστός για τα «καυστικά» σχόλιά του, ο βρετανικός Τύπος δεν άφησε την ευ-καιρία να πάει χαμένη… Στα περισσό-τερα sites υπήρχε παραφρασμένο το “God save the Queen! ” (Ο Θεός σώ-ζει τη βασίλισσα!») σε... “God save the Green! ”, στη “Sun” ο τίτλος ήταν «Κα-τάρα!», η “Daily Star” έγραφε “Rob-bish” (αντί για “rubbish”, που σημαίνει σκου-πίδια) και η “Sunday Mail” είχε τον τίτ-λο “Calamity”, παραπέμποντας στο πα-ρατσούκλι “Calamity James”, το οποίο οι Βρετανοί έχουν αποδώσει σε έναν ακόμα γκαφατζή τερματοφύλακα των «λιοντα-ριών», τον Ντέιβιντ Τζέιμς! Την ίδια ώρα, ο ίδιος ο «ένοχος», προσπαθώντας να α-πολογηθεί, μπορούσε μόνο να ψελλίσει: «Είδα την μπάλα να έρχεται. Νόμιζα ότι την είχα καλυμμένη, αλλά αστόχησα»…

Ο Μπανκς και μετά... το χάοςΣε ένα άλλο, παράλληλο ποδοσφαιρικό σύμπαν, το τραγικό λάθος του Γκριν μπο-ρεί να είχε περάσει στα… ψιλά. Δεν έκρι-νε, δα, κανέναν τίτλο, και οι Αγγλοι είχαν τα χρονικά και αγωνιστικά περιθώρια να νικήσουν Αλγερία και Σλοβενία και να προκριθούν στους «16» του Παγκοσμί-ου Κυπέλλου. Η «γηραιά Αλβιόνα», ω-στόσο, έχει μακρά παράδοση στις γκά-φες των γκολκίπερ που καλούνται να υ-περασπιστούν την εστία της Εθνικής. Α-πό το 1972, όταν ο Γκόρντον Μπανκς κάθισε για 73η και τελευταία φορά κάτω από τα δοκάρια τους, τα «λιοντάρια» εξα-κολουθούν να βρίσκονται στην αναζήτη-ση ενός τερματοφύλακα που να μπορούν να εμπιστευθούν.Οι Ρέι Κλέμενς και Πίτερ Σίλτον ήταν α-ξιόλογοι, αλλά οι εκάστοτε τεχνικοί της Εθνικής Αγγλίας είχαν την κακή συνή-θεια να τους χρησιμοποιούν μέχρι και

τα… 40 τους χρόνια! Κάπως έτσι, η εικό-να του Μπανκς να σταματάει την κεφα-λιά του Πελέ («η απόκρουση του αιώνα») στο Μουντιάλ του Μεξικού, το 1970, «ξε-θώριασε» με τα χρόνια, δίνοντας τη θέση της σε αυτήν του δύσμοιρου Πίτερ Σίλτον το 1990. Στην ηλικία των 41 ετών τότε, ο ρέκορντμαν της Εθνικής Αγγλίας με 125 συμμετοχές έβλεπε τα πέναλτι των Γερμα-νών να καταλήγουν στη γωνία του, προ-τού ο ίδιος προλάβει έστω να πέσει…Από τότε ακολούθησε ένα διάστημα 12 ετών, κατά το οποίο το πρόβλημα του τερματοφύλακα της Αγγλίας έμοιαζε να έ-χει λυθεί. Ο μυστακοφόρος Ντέιβιντ Σί-μαν, που έμοιαζε περισσότερο με… πορ-νοστάρ παρά με κανονικό ποδοσφαι-ριστή, πήρε στο… σπίτι του τη φανέλα με το νούμερο 1 μέχρι και το φθινόπω-ρο του 2002, που αποφάσισε να απο-συρθεί. Το «μήνυμα» περί… πληρώμα-τος του χρόνου είχε φροντίσει να του το στείλει ο Ροναλντίνιο στον αγώνα Βραζι-λίας - Αγγλίας για το Μουντιάλ της Ιαπω-νίας και της Νότιας Κορέας, νικώντας τον 39χρονο γκολκίπερ με χτύπημα φάουλ από πλάγια θέση και σε απόσταση περί-που 20 μέτρων έξω από την περιοχή! Η «σελεσάο» κέρδισε 2-1, ο Σίμαν παραδέ-χτηκε το λάθος του με δακρυσμένα μάτια, αλλά η «κατάρα» δεν σταμάτησε εκεί. Ο… γεννημένος γκαφατζής Ντέιβιντ Τζέιμς πήρε τη σκυτάλη, προσφέροντας άφθο-νες στιγμές… γέλιου στους απανταχού ποδοσφαιρόφιλους, αν και η πλειονότη-τα των λαθών του καταγράφηκε σε ματς των συλλόγων με τους οποίους αγωνι-ζόταν και όχι με τη φανέλα της Εθνικής.

Ατζαμήδες νέας... κοπήςΟ… κύκλος των χαμένων τερματοφυλά-κων συνεχίστηκε με το παροιμιώδες λά-θος του Πολ Ρόμπινσον, το 2006, κό-ντρα στην Κροατία (σε ένα γύρισμα του Γκάρι Νέβιλ, κλώτσησε… αέρα και η μπάλα κατέληξε στα δίχτυα του) και με αυτό του Σκοτ Κάρσον το 2007, με αντί-παλο και πάλι την Κροατία, όταν ένα μα-κρινό σουτ του Κράνιτσαρ πέρασε κάτω από τα χέρια του για το 0-1 (τελικό 2-3), με συνέπεια τον αποκλεισμό της Αγγλίας από τα τελικά του Euro 2008!Κάπως έτσι φτάσαμε στο «σήμερα» και σςτο λάθος του Ρόμπερτ Γκριν κόντρα στις ΗΠΑ, που ξύπνησε τους εφιάλτες ε-νός ολόκληρου έθνους. Ο Ιταλός εκλέ-κτορας της Εθνικής Αγγλίας, Φάμπιο Καπέλο, εξετάζει πολύ σοβαρά το ενδε-χόμενο να δώσει φανέλα βασικού στον 23χρονο Τζο Χαρτ, ενώ η αμέσως επό-μενη λύση ακούει στο όνομα… Ντέιβιντ Τζέιμς! Η ειρωνεία είναι ότι αυτή φαντά-ζει και ως η πιο αξιόπιστη, μολονότι ο γκολκίπερ της Πόρτσμουθ βρίσκεται πια στο «κατώφλι» των 40 ετών…

19ΚΕΡΚΙΔΑ18 - 6 - 10

Η πρώτη νίκη για την Ελλάδα σε Μουντιάλ είναι γεγονός! Με μία επι-κή ανατροπή επικράτησε 2-1 της Νιγηρίας και μπορεί να ονειρεύεται ακόμη και πρόκριση στους «16» της διοργάνωσης.

Η πρώτη νίκη για την Ελλάδα σε Μουντιάλ είναι γεγονός! Με μία επι-κή ανατροπή επικράτησε 2-1 της Νιγηρίας και μπορεί να ονειρεύεται ακόμη και πρόκριση στους «16» της διοργάνωσης.

20 KOΣΜΟΣ 18 - 6 - 10

ις τελευταίες μέρες, η Αμερική βρίσκεται μπροστά σε ένα βαθύ υπαρξιακό δίλημμα: Φρίντριχ Χάγεκ ή Σάλμα Χάγεκ; Ενας νο-μπελίστας Αυστριακός οικονομολόγος ή μια

μέτρια, αλλά «εκρηκτική», ηθοποιός από το Μεξι-κό; Ολα άρχισαν την προηγούμενη εβδομάδα, όταν ο αμφιλεγόμενος συντηρητικός παρουσιαστής Γκλεν Μπεκ αφιέρωσε την εκπομπή του στο τηλεοπτικό κανάλι “Fox News” στον Φρίντριχ Χάγεκ (1899-1992) και στο πιο διάσημο βιβλίο του, το «Δρόμος προς τη δουλεία».

Αυτό το μικρό, σε μέγεθος, βιβλίο κυκλοφόρησε το 1944, σε μια εποχή που οι ιδέες του κολεκτιβισμού κυριαρχούσαν παγκοσμίως. Υστερα από την κρίση του 1929, που αποδόθηκε στον ανεξέλεγκτο καπιτα-λισμό, και την εμπειρία του πολέμου, όταν η κυβέρ-νηση πήρε υπό τον έλεγχό της βασικούς τομείς της οικονομίας, ο κυβερνητικός σχεδιασμός θεωρούταν πια από όλες τις παρατάξεις ως ο μόνος ενδεδειγμέ-νος τρόπος οργάνωσης της οικονομίας. Με το «Δρό-μο προς τη δουλεία», ο Χάγεκ πήγε κόντρα στο κυ-ρίαρχο ιδεολογικό ρεύμα της εποχής. Με απλό και κατανοητό τρόπο έδειξε πως ο κεντρικός σχεδια-σμός τελικά οδηγεί στη σκλαβιά και τη στέρηση των ατομικών ελευθεριών. Αρχικά ο Χάγεκ δυσκολεύτη-κε να βρει εκδότη και η πρώτη έκδοση κυκλοφόρη-σε μόνο σε 2.000 αντίτυπα, που όμως, προς μεγά-λη έκπληξη όλων, εξαντλήθηκαν αμέσως. Τα επό-μενα χρόνια το βιβλίο μεταφράστηκε σε δεκάδες ξέ-νες γλώσσες, βγήκε σε μορφή κόμιξ, κυκλοφόρησε σε παράνομες εκδόσεις πίσω από το παραπέτασμα, ενώ πούλησε πάνω από 5.000.000 αντίτυπα. Οπως

τόνισε ο Γκλεν Μπεκ, ο «Δρόμος προς τη δουλεία» ήταν «σαν μια δεξιά γροθιά του Μάικ Τάισον ενά-ντια στο σοσιαλισμό». Το βιβλίο αυτό σηματοδότησε την αναγέννηση των φιλελεύθερων ιδεών και έδει-ξε πως υπάρχει και άλλος δρόμος πέρα από τον κε-ντρικό σχεδιασμό. Σε μια χώρα όπου η οικονομική πολιτική του Ο-μπάμα (αλλά και του Μπους) οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου μεγέθυνση του κράτους, οι προειδο-ποιήσεις του Χάγεκ πως ο κρατικός παρεμβατισμός στην οικονομία οδηγεί στο «δρόμο προς τη δουλεία» ακούστηκαν πιο επίκαιρες από ποτέ, για μια μεγά-λη μερίδα Αμερικανών. Λίγες ώρες μετά το τέλος της εκπομπής, το βιβλίο του Χάγεκ ανέβηκε αμέσως στην πρώτη θέση των μπεστ σέλερ, στο ηλεκτρονι-κό βιβλιοπωλείο Amazon.

Οταν όμως η δημοσιογράφος του περιοδικού “Reason”, Κatherine Mangu-Ward, επιχείρησε να βάλει τη λέξη Hayek στο ηλεκτρονικό ψαχτήρι του Google, ανακάλυψε προς μεγάλη της έκπληξη πως το πρώτο λήμμα δεν αφορούσε στον Αυστριακό οι-κονομολόγο αλλά σ’ ένα βίντεο, με τη γνωστή ηθο-ποιό Σάλμα Χάγεκ να ουρλιάζει μπροστά στη θέα ε-νός φιδιού! Τι γίνεται, λοιπόν, όταν εκτιμάς τις φι-λελεύθερες ιδέες του Φρίντριχ Χάγεκ, αλλά ταυ-τόχρονα δεν μπορείς να αντισταθείς στα εξωτι-κά θέλγητρα της Σάλμα; Ενα κρας-τεστ μεταξύ των δύο, που κυκλοφορεί εδώ και κάποια χρόνια στο internet, προσπαθεί να δώσει λύση στο θεμελιώδες αυτό υπαρξιακό δίλημμα, αλλά η... μάχη είναι σκλη-ρή! Η Σάλμα, που ψηφίστηκε στη λίστα του People με τους 50 ομορφότερους ανθρώπους του κόσμου για το 1996, υπερτερεί εύκολα στην εξωτερική εμ-φάνιση έναντι του Φρίντριχ, που τα κύρια χαρακτη-

ριστικά του ήταν η μεγάλη μύτη και το αστείο μου-στάκι. Και οι περισσότεροι θα συμφωνήσουν πως θα περάσεις ένα πιο ευχάριστο βράδυ βλέποντας τη μεγάλη επιτυχία της Σάλμα, «Ντεσπεράντο», παρά διαβάζοντας το «Τιμές και Παραγωγή» ή έστω το… «Νομισματική Θεωρία και Εμπορικοί Κύκλοι». Από την άλλη όμως, το Νόμπελ Οικονομίας που κα-τέκτησε ο Φρίντριχ το 1974 αξίζει μάλλον περισσό-τερο από την υποψηφιότητα της Σάλμα για το…. κα-λύτερο φιλί, στα κινηματογραφικά βραβεία του ΜΤV το 1996. Oσο για το βάθος της σκέψης των δύο α-ντιπάλων; Η ρήση του φιλελεύθερου οικονομολό-γου «το μυαλό δεν μπορεί να προβλέψει την πρόο-δό του», μάλλον προδίδει μεγαλύτερο φιλοσοφικό βάθος από το εξομολογητικό «θέλω να συναντήσω έναν άντρα με μεγαλύτερα αρ…α από μένα», που α-ποδίδεται στη χυμώδη ηθοποιό. Εδώ, στην Ελλάδα πάλι, δεν χρειάζεται καν να μπούμε σε τέτοιο δίλημμα. Στο τελευταίο μαρξιστι-κό οχυρό της Δύσης, ο φιλελευθερισμός θεωρείται υπεύθυνος για όλα τα δεινά της ανθρωπότητας. Ο Φρίντριχ Χάγεκ είναι παντελώς άγνωστος και δεν θα δείτε ποτέ τα βιβλία του να φιγουράρουν στις λίστες των μπεστ σέλερ. Αν πάλι ψάξετε στα ελληνικά βι-βλιοπωλεία, ανάμεσα στους εκατοντάδες τόμους με Τσόμσκι και Μαρξ, για να ξετρυπώσετε την ελληνι-κή μετάφραση του «Δρόμου προς τη δουλεία», ατυ-χήσατε. Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’80 κυ-κλοφόρησε μία ελληνική έκδοση, σε περιορισμένα αντίτυπα, η οποία είναι εξαντλημένη εδώ και πολλά χρόνια. Και μην ξεχνάμε βέβαια πως η Σάλμα κα-τάγεται από το Μεξικό, μια χώρα που υπέφερε από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, όποτε κερδίζει αυ-τόματα τη συμπάθειά μας και της συγχωρούμε ακό-μη και το ότι κάνει καριέρα στο Χόλιγουντ. Σάλμα - Φρίντριχ, σημειώσατε 1.

21ΚΟΣΜΟΣ18 - 6 - 10

ηλεοπτικό διάγγελμα προς τους Αμερικανούς πολίτες απηύθυ-νε την Τρίτη ο Μπαράκ Ομπάμα, μία περίπου εβδομάδα πριν από τη συμπλήρωση δύο μηνών από την έκρηξη στην εξέδρα “Deepwater Horizon” της BP, που προκάλεσε το θάνατο 11

ανθρώπων και τη μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή στην ιστορία των ΗΠΑ. Εχοντας προηγουμένως ολοκληρώσει την τέταρτη επίσκε-ψή του στον Κόλπο του Μεξικού, ο Aμερικανός πρόεδρος διαβεβαί-ωσε για μία ακόμα φορά τους πολίτες πως θα κάνει ό,τι είναι δυνα-τόν για τον έλεγχο της διαρροής του πετρελαίου και τη συνολική α-ντιμετώπιση της περιβαλλοντικής καταστροφής.Ωστόσο, ο πρόεδρος Ομπάμα γνωρίζει πως δεν θα πρέπει να εί-ναι υπέρμετρα αισιόδοξος. Τα μηνύματα, άλλωστε, που λαμβάνει η αμερικανική κυβέρνηση από τους επιτελείς της ΒΡ μόνον εν-θαρρυντικά δεν είναι. 45 ημέρες χρειάστηκαν οι υπεύθυνοι της εταιρείας μέχρι να αποδώσει κάποια από τις μεθόδους αντιμετώ-πισης της καταστροφής, ενώ τις τελευταίες 15 ημέρες το ειδικό κάλυμμα που τοποθετήθηκε πάνω στον κεντρικό αγωγό της πε-τρελαιοπηγής συλλέγει, στην καλύτερη των περιπτώσεων, 12.000 βαρέλια πετρελαίου την ημέρα. Αρκετά λιγότερες χιλιάδες βαρέ-λια από τις 30.000-40.000 που υπολογίζεται ότι αναβλύζουν κα-θημερινά. Επιπλέον, η έναρξη της λειτουργίας των «βοηθητικών πηγαδιών», η οποία αποτελεί την «καλύτερη λύση» για την εκτό-νωση της πίεσης στο κύριο πηγάδι, δεν αναμένεται πριν από... τον Αύγουστο.Oι πολιτικές προεκτάσεις της υπόθεσης απασχολούν πολύ σοβα-ρά τον Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος, αν και αρχικά κατηγορήθηκε για ολιγωρία, στη συνέχεια εξαπέλυσε αντεπίθεση. Ανέλαβε προ-σωπικά την ευθύνη για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής καταστροφής, επέρριψε τις ανάλογες ευθύνες στην ΒΡ και πολλα-πλασίασε τις δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή. Επί-σης, ανακοίνωσε την επ’ αόριστον διακοπή κάθε νέας υποθαλάσ-σιας γεώτρησης και την προώθηση αλλαγών στη σχετική νομοθε-σία, ανοίγοντας, τρόπον τινά, μέτωπο με τις πετρελαϊκές εταιρείες.Οι παραπάνω ενέργειες, όμως, αν και στη σωστή κατεύθυνση, δεν «έπειθαν» την κοινή γνώμη, με αποτέλεσμα το επιτελείο του Ομπάμα να παρατηρεί ότι η πρώτη του θητεία κυριολεκτικά κιν-δυνεύει να «βουλιάξει» στο γεμάτο με πετρέλαιο Κόλπο του Με-

ξικού, όπως εκείνη του προκατόχου του Τζορτζ Μπους στην πλημμυρισμένη, από τον τυφώνα «Κατρίνα», Νέα Ορλεάνη το 2005. «Φράξτε την καταραμένη τρύπα», φέρεται να αναφώνησε οργισμένος προς τους συνερ-γάτες ο συνήθως πράος πρόεδρος, ο οποίος, με-ρικές ημέρες αργότερα, σε ανάλογο ύφος, δήλω-νε ότι, αν ήταν στο χέρι του, θα είχε απολύσει το διευθυντή της ΒΡ, προσθέτοντας ότι θέλει να ξέ-

ρει «τίνος τον ‘πισινό’ πρέπει να κλωτσήσει» για την καταστροφή που συνεχίζεται. Οι τελευταίες αυτές δηλώσεις σηματοδοτούν μια γενικότερη μετα-στροφή του προέδρου σε σχέση με την πολιτική διαχείριση του ζητήματος. Στο επιτελείο του επικράτησε τελικά η άποψη που υ-ποστηρίζει ότι η προσοχή των πολιτών πρέπει να απομακρυνθεί από τη διαρροή και να επικεντρωθεί στις προσπάθειες που γίνο-νται για τον περιορισμό της. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται τό-σο η δήλωση Ομπάμα ότι η γιγάντια πετρελαιοκηλίδα θα αλλά-ξει τη στάση των ΗΠΑ για το περιβάλλον, όπως οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου την εξωτερική τους πολιτική, όσο και η δημι-ουργία ειδικού ταμείου για την αποζημίωση όλων όσοι επλήγη-σαν, το οποίο ήδη η ΒΡ ανακοίνωσε πως θα χρηματοδοτήσει με 20 εκατ. δολάρια.Οι αναλυτές εκτιμούν θετικά τις τελευταίες κινήσεις του Μπαράκ Ομπάμα. Ωστόσο, υποστηρίζουν ότι όλη αυτή η ιστορία έβλαψε την εικόνα του σε μία κρίσιμη χρονική συγκυρία. Θεωρούν, μάλιστα, πως ο Αμερικα-νός πρόεδρος πολύ δύ-σκολα θα καταφέρει, μέσα στο 2010, να αλλάξει θεαματικά προς όφελός του το υπάρχον πολι-τικό κλίμα, ενώ τα αποτελέσματα θα φανούν πολύ σύντομα· αφενός στις διαδικασίες προώθησης των μεταρρυθμίσεων, και αφετέρου στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου.

Κοσμ

οναύ

της

22 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 18 - 6 - 10

την εποχή της ψηφιακής τηλεόρασης πέρα-σε και η Αττική, από σήμερα τα ξημερώμα-τα. Η Digea, εταιρεία που έχει συσταθεί α-πό τα επτά μεγαλύτερα ιδιωτικά κανάλια ε-

θνικής εμβέλειας, έπειτα από επιτυχημένες δοκιμα-στικές εκπομπές σε μεταμεσονύχτιες ώρες εδώ και αρκετό καιρό, ξεκίνησε την εκπομπή ψηφιακού σή-ματος από τα κέντρα της Αίγινας και του Υμηττού. Στο λεκανοπέδιο της Αττικής, αλλά και σε μία ευρύτατη περιοχή, συμπεριλαμβανομένων και των δυτικών παραλίων των Κυκλάδων και της νοτιοδυτικής Εύβοιας, το ψηφιακό σήμα του Υ-μηττού δίνει από το πρωί σχεδόν άψογη εικόνα και κρυστάλλινο ήχο.

Το ψηφιακό τηλεοπτικό σήμα εκπέμπει ήδη από τις αρχές του χρόνου στις περιοχές της Θεσσαλο-νίκης και της κεντρικής Μακεδονίας, παράλληλα με το αναλογικό. Το ίδιο θα γίνεται και στην Ατ-τική μέχρι το 2012, οπότε, και με βάση το χρο-νοδιάγραμμα της Digea, δεν θα έρθει η συντέλεια του κόσμου, αλλά θα διακοπεί η αναλογική εκ-πομπή και από το κέντρο εκπομπής Υμηττού -αν και οι καθυστερήσεις πρέπει να θεωρούνται βέ-βαιες. Ηδη από σήμερα επηρεάζονται οι περιο-χές της Γλυφάδας, της Βούλας, του Περάματος και ορισμένα σημεία στους πρόποδες του Υμητ-τού, που έπαιρναν μέχρι σήμερα αναλογικό σή-μα από την Αίγινα, από την οποία οι τηλεοπτικοί σταθμοί εκπέμπουν πλέον μόνο ψηφιακά. Πα-ράλληλα, το κέντρο εκπομπής της Πάρνηθας δεν συμμετέχει στη μετάβαση και θα συνεχίσει να εκ-πέμπει αναλογικά. Για τη λήψη του ψηφιακού σήματος από τους τη-λεοπτικούς σταθμούς Alpha, Alter, Antenna, Mega, Μακεδονία, Σκάι και Star απαιτείται τηλε-όραση με ψηφιακό δέκτη ή αναλογική τηλεόρα-ση συνδεδεμένη με ψηφιακό αποκωδικοποιητή, που υποστηρίζει συμπίεση mpeg4/H.264/AVC. Αποκωδικοποιητής χρειάζεται για κάθε συσκευή. Συνδέεται απευθείας με την κεραία και την τηλε-όραση. Δεν χρειάζεται αλλαγή κεραίας, αλλά ίσως χρειαστεί αλλαγή κατεύθυνσης. Η χρήση εξωτε-ρικού αποκωδικοποιητή χρειάζεται δύο τηλεκο-ντρόλ: αυτό της τηλεόρασης, με το οποίο ανοιγο-κλείνετε τη συσκευή, ρυθμίζετε ήχο, εικόνα και αλλάζετε αναλογικά κανάλια, και εκείνο του απο-κωδικοποιητή, με το οποίο χειρίζεστε τα ψηφιακά κανάλια. Πρέπει να διευκρινιστεί εδώ πως τηλε-όραση, η οποία λαμβάνει το σήμα των τεσσάρων ψηφιακών τηλεοπτικών σταθμών της ΕΡΤ (Σινέ+, Πρίσμα+, Info+ και Σπορ+), δεν σημαίνει απα-ραίτητα πως θα λαμβάνει και το ψηφιακό σήμα του «μπουκέτου» της Digea, καθώς η επίγεια ψη-φιακή τηλεόραση της ΕΡΤ χρησιμοποιεί συμπίε-ση mpeg2 -άγνωστο γιατί. Οσοι, λοιπόν, διαθέ-τουν ενσωματωμένο ή εξωτερικό αποκωδικοποι-

ητή mpeg2 που διαθέτει υποδοχή μετατροπέα CI (Common Interface), μπορούν να τον μετατρέ-ψουν σε mpeg4 με κάρτα μετατροπέα, γλιτώνο-ντας περιττά καλώδια και τηλεκοντρόλ. Οι τιμές των αποκωδικοποιητών ξεκινούν από 38 ευρώ και μπορούν να φτάσουν και τα 100 ευρώ, ανάλογα με τις δυνατότητες σύνδεσης που διαθέτουν (HDMI, USB) και τις δυνατότητες που προσφέρουν στην παρακολούθηση του τηλεο-πτικού προγράμματος (καταγραφή σε σκληρό δί-σκο, πάγωμα εικόνας). Σε αρκετές μάρκες έχει τοποθετηθεί και το λογότυπο της Digea, ώστε να διευκολύνεται ο καταναλωτής στη διαπίστω-ση συμβατότητας.

Με ανάμικτα συναισθήματα, είναι η αλήθεια, α-ντέδρασαν οι Ελληνες στο πρώτο άκουσμα της εί-δησης της μετατροπής του αναλογικού τηλεοπτι-

κού σήματος σε ψηφιακό και στη χώρα μας (μίας από τις τελευταίες στην Ευρώπη). Μάλιστα, έπρε-πε κάθε εμφάνιση της «οικογένειας Κλικλίκου», που ανέλαβε το βαρύ φορτίο να κάνει την ψηφι-ακή εποχή λίγο πιο συμπαθή στα μάτια μας, να συνοδεύεται από αυτό το πηχυαίο «βάσει Ευρω-παϊκής Οδηγίας» στα τελευταία δευτερόλεπτα των σποτ της. Κάτι η έλλειψη ολοκληρωμένης ενημέ-ρωσης, κάτι το ότι το αγαπημένο «κουτί» των Ελ-λήνων βρέθηκε να απειλείται με βαριές «χιονο-πτώσεις» -και μάλιστα εν μέσω Μουντιάλ- και οι διάφορες αρνητικές αντιδράσεις για το ψηφιακό σήμα δεν άργησαν να φανούν. Ευτυχώς, πλέον το θολό τοπίο από πλευράς ε-νημέρωσης δείχνει να έχει ξεκαθαρίσει, καθώς η Digea έδειξε να αντιλαμβάνεται την έλλειψη ε-νημέρωσης. Για περισσότερες πληροφορίες, λοι-πόν, μπορείτε να επισκέπτεστε το συνεχώς ανα-νεούμενο www.digea.gr, ή να καλείτε στο 14510.

25Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ18 - 6 - 10

Η “Metropolis Weekend” επιχει-ρεί μία αποτίμηση των πρώτων δέκα χρόνων της Ελλάδας στην

ΟΝΕ, καθώς και μία εκτίμηση της εξέλιξης του εγχειρήματος της ευ-

ρωζώνης, όπως αποτυπώνεται στην παρούσα συγκυρία.

Η “Metropolis Weekend” επιχει-ρεί μία αποτίμηση των πρώτων δέκα χρόνων της Ελλάδας στην

ΟΝΕ, καθώς και μία εκτίμηση της εξέλιξης του εγχειρήματος της ευ-

ρωζώνης, όπως αποτυπώνεται στην παρούσα συγκυρία.

19 Ιουνίου 2000: η ένταξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή Οικονομική και Νομισμα-τική Ενωση (ΟΝΕ), αποτελεί κορυφαίο γε-γονός της μεταπολιτευτικής περιόδου. Από μία μακροχρόνια σκοπιά θα μπορούσε να αναδειχθεί σε ιστορική καμπή, σηματοδο-τώντας την είσοδο της χώρας στην τελική φάση της οικονομικής και κοινωνικής σύ-γκλισης με τις υπόλοιπες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.19 Ιουνίου 2010: δέκα χρόνια μετά, η πορεία της χώρας στην ΟΝΕ δεν είναι όσο ομαλή φανταζόμασταν, και το ίδιο το εγ-χείρημα της ευρωζώνης τίθεται συχνά υπό αμφισβήτηση. Το «Ο» δεν έχει συγκολλη-θεί με ουσιαστικούς όρους με το υπόλοιπο «ΝΕ», ενώ ήδη γίνεται λόγος για την ευρω-ζώνη δύο και τριών... ταχυτήτων.

19 Ιουνίου 2000: η ένταξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή Οικονομική και Νομισμα-τική Ενωση (ΟΝΕ), αποτελεί κορυφαίο γε-γονός της μεταπολιτευτικής περιόδου. Από μία μακροχρόνια σκοπιά θα μπορούσε να αναδειχθεί σε ιστορική καμπή, σηματοδο-τώντας την είσοδο της χώρας στην τελική φάση της οικονομικής και κοινωνικής σύ-γκλισης με τις υπόλοιπες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.19 Ιουνίου 2010: δέκα χρόνια μετά, η πορεία της χώρας στην ΟΝΕ δεν είναι όσο ομαλή φανταζόμασταν, και το ίδιο το εγ-χείρημα της ευρωζώνης τίθεται συχνά υπό αμφισβήτηση. Το «Ο» δεν έχει συγκολλη-θεί με ουσιαστικούς όρους με το υπόλοιπο «ΝΕ», ενώ ήδη γίνεται λόγος για την ευρω-ζώνη δύο και τριών... ταχυτήτων.

26 Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ 18 - 6 - 10

κυκλοφορία του ευρώ στη χώρα μας ξεκίνησε επίσημα την 1η Ια-νουαρίου του 2002. Ωστόσο, η έ-γκριση των ηγετών της Ευρωπα-

ϊκής Ενωσης (ΕΕ) για την ένταξη της Ελ-λάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση (ΟΝΕ) ήρθε στις 19 Ιουνίου του 2000. Η συμμετοχή στην ευρωζώνη ήταν αποτέλεσμα διαδικασιών, που ξεκίνησαν στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Η επιθυ-μία, μάλιστα, της ελληνικής κυβέρνησης να αποτελέσει το 12ο μέλος της ΟΝΕ είχε εκ-φραστεί ήδη από το 1998. Προκειμένου, ό-μως, να εκπληρωθούν τα κριτήρια της έντα-ξης και να φτάσουμε στη Σύνοδο Κορυφής της πορτογαλικής πόλης Φέιρα, όπου και επικυρώθηκε η συμφωνία, χρειάστηκε ένα επιπλέον χρονικό διάστημα.

Αναμφισβήτητα, πολιτικός πρωταγωνιστής εκείνης της περιόδου ήταν ο Κώστας Σημί-της. Με αφορμή μάλιστα τη συμπλήρωση δέκα ετών από την είσοδο της χώρας στην ευρωζώνη, ο τότε πρωθυπουργός υποστη-ρίζει σε πρόσφατο άρθρο του πως είχε την πεποίθηση ότι «η χώρα έπρεπε, με οποιο-δήποτε κόστος, να συνταχθεί με τον πυρήνα των χωρών που θα συγκροτούσαν τελικά την ΟΝΕ». Η αναγκαιότητα αυτή, σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό, ήταν πολιτι-κή και οικονομική, καθώς «η ΟΝΕ θα δια-σφάλιζε συνθήκες οικονομικής σταθερότη-τας και ανάπτυξης, σε σχέση με ένα παρελ-θόν συνεχών κρίσεων, μόνιμης αστάθειας και αβεβαιότητας».Δεν έχει άδικο ο κ. Σημίτης να υπογραμμί-ζει σήμερα ότι η συμμετοχή στην ΟΝΕ απο-

τέλεσε τεράστια ευκαιρία προς αξιοποίηση για τους πρωταγωνιστές της ελληνικής, αλ-λά και της ευρωπαϊκής οικονομίας. Πράγ-ματι, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης την τετρα-ετία 2000-2003 ήταν 4,2% ενώ στην ΕΕ των «15» μόλις 1,8%, ότι οι ρυθμοί πλη-θωρισμού ύψους άνω του 10% μειώθηκαν σημαντικά, ότι τα επιτόκια χορηγήσεων α-πό το επίπεδο του 23% το 1995 «βούτη-ξαν» στο 7% στο τέλος του 2003 και πως τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων έπε-σαν από επίπεδα άνω του 14% σε επίπεδα κοντά στο 5%. Ωστόσο, δεν φαίνεται να α-ποφεύγει την υπερβολή όταν υποστηρίζει ότι η παραγωγική βάση της χώρας είναι ε-ξαιρετικά περιορισμένη ή ότι το χαμηλό ε-πιτόκιο των στεγαστικών δανείων έκανε το «όνειρο της απόκτησης στέγης προσιτό στο μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων». Το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα, άλλωστε, συγκαταλέγεται στα υψηλότερα της Ευρώπης πολύ πριν από την τελευταία δεκαετία, ενώ σε μια χώρα που ανήκει σή-μερα, παρά τον δρόμο ανάπτυξης που α-κολούθησε, στις τριάντα πλουσιότερες του κόσμου, δεν ταιριάζει η λογική της... Ψω-ροκώσταινας. Επιπλέον, τα χαμηλά επιτό-κια, που πράγματι επικράτησαν την τελευ-ταία δεκαετία, σε συνδυασμό με ένα στρε-βλό οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης, που βασίστηκε στην υψηλή ροπή της ιδιωτι-κής κατανάλωσης, οδήγησαν σε κατακόρυ-φη αύξηση του χρέους των νοικοκυριών, το οποίο μαζί με το χρέος των επιχειρήσε-ων, που μόνο τυχαία δεν αυξάνεται την ί-δια περίοδο, ανέρχονται σήμερα σε επίπε-δα ανάλογα του δημόσιου χρέους και εί-ναι πολύ πιθανό να αποτελέσουν τους ε-πόμενους βρόχους για το μέλλον της ελλη-νικής οικονομίας.

Το ευρώ, όπως κάθε νόμισμα, έχει δύο «ό-ψεις». Η εν λόγω διαπίστωση, άλλωστε, μάλ-λον βρίσκει σύμφωνο και τον πρώην πρω-θυπουργό, ο οποίος, μόλις μια εβδομάδα πριν από την ένταξη της Ελλάδας στην Ο-ΝΕ (12/6/2000), έγραφε σε άρθρο του: «Η συμμετοχή στο ευρώ δεν είναι η άφιξη στην ‘Ιθάκη’, αλλά η αρχή μιας αισιόδοξης και ελ-πιδοφόρας πορείας για τη χώρα, την κοινω-νία και τους πολίτες». Παράλληλα, επισημαί-νοντας πως «πρέπει να πετύχουμε μεγαλύτε-ρη κοινωνική συνοχή αυξάνοντας την απα-σχόληση και καταπολεμώντας τη φτώχεια», ο Κώστας Σημίτης προφητικά περιέγραφε το πολιτικό στοίχημα, το οποίο έπρεπε να κερ-δηθεί στη συνέχεια.

Δέκα χρόνια μετά την ένταξη της Ελλάδος στην ΟΝΕ, το παραπάνω στοίχημα για την πορεία της χώρας φαίνεται πως έχει λάβει πλέον πανευρωπαϊκές διαστάσεις σε ένα πολύ διαφορετικό «περιβάλλον». Οι Ευρω-παίοι ηγέτες, παγιδευμένοι σήμερα στις εγ-γενείς αδυναμίες της ευρωζώνης και τις α-ντιθέσεις τους για το πώς οι αδυναμίες αυ-τές μπορούν να ξεπεραστούν, «πετούν» α-πό το καράβι που πηγαίνει στην «Ιθάκη», ως παρωχημένες, έννοιες όπως η αλληλεγ-γύη και η συνοχή. Στο κείμενό του ο κ. Σημίτης αναφέρει κά-τι πολύ σωστό. Οτι στη διάρκεια της συνε-χούς ισχυροποίησης του ευρώ «μηχανισμοί έγκαιρης προειδοποίησης επερχόμενων οι-κονομικών διαταραχών λειτουργούν, αλλά δεν γίνονται εύκολα αντιληπτοί». Αντίστοι-χα, όμως, στην παρούσα συγκυρία που το ενιαίο νόμισμα δείχνει να αποδυναμώνε-ται, πόσο εύκολα γίνεται αντιληπτή η λει-τουργία μηχανισμών έγκαιρης προειδοποί-ησης επερχόμενων πολιτικών διαταραχών;

27Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ18 - 6 - 10

«Χωρίς μεταρρυθμίσεις δεν είναι εφικτή η βιώσιμη συμμετοχή μας στην ΟΝΕ», τονίζει ο πρώην υπουργός Οικονομίας και πρωτεργάτης της ένταξής μας, κ. Γιάννος Παπαντωνίου. Παράλληλα, υπογραμμίζει πως μία ενδεχό-μενη έξοδός μας από τη ζώνη του ευρώ θα είχε καταστροφικά αποτελέσμα-τα για τη χώρα και για το βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Τέλος, καταθέτει τις προτάσεις του για την επιβίωση της ΟΝΕ, κυρίως μέ-σα από τη δημιουργία μηχανισμών που εξασφαλίζουν ενιαία ρύθμιση και εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Ποιο ήταν το κλίμα που επικρατούσε πριν α-πό την ένταξη;Η απόφαση για την ένταξη στην ΟΝΕ υιοθετήθηκε από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου τον Ο-κτώβριο του 1993 και οριστικοποιήθηκε, όταν ανέ-λαβα το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας το Μάιο του 1994. Η χώρα την περίοδο εκείνη είχε τεράστιο έλ-λειμμα (12,2% του ΑΕΠ), πληθωρισμό που ακου-μπούσε το 15% και μια οικονομία σε κατάσταση ύ-φεσης. Ελάχιστοι, λοιπόν, πίστευαν πως η Ελλάδα θα πληρούσε σε πέντε χρόνια τα κριτήρια ένταξης στην ΟΝΕ. Οι πολίτες αλλά και τα ΜΜΕ δεν είχαν καμία ελπίδα για τις δυνατότητες της κυβέρνησης.

Ποιοι ήταν οι σταθμοί-ορόσημο μέχρι την έ-νταξη;To Πρόγραμμα Σύγκλισης που εγκρίθηκε από το ECOFIN το Νοέμβριο του 1994. Με βάση αυτό, ο πληθωρισμός έπεσε σε μονοψήφιο αριθμό, το έλ-λειμμα μειώθηκε και γενικότερα άλλαξε η εικόνα της ελληνικής οικονομίας, δημιουργώντας συνθή-κες εμπιστοσύνης τόσο στην ΕΕ, όσο και στις α-γορές.Η ένταξη της δραχμής το 1998 στο Μηχανισμό Συ-ναλλαγματικών Ισοτιμιών και η παράλληλη υποτί-μησή της, ουσιαστικά, «κλείδωσαν» την ένταξη στην ευρωζώνη. Οι μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές που έλαβαν χώ-ρα την περίοδο 1998-1999. Μετοχοποιήσεις, ιδι-ωτικοποιήσεις (για παράδειγμα, η Ιονική Τράπεζα), τέθηκαν στην πρώτη γραμμή της ατζέντας, μέσα α-πό ένα ευρύ πλαίσιο κοινωνικού διαλόγου και συ-ναίνεσης, οδήγησαν σε βελτίωση της ανταγωνιστι-κότητας, ενώ η αποτελεσματική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής επέτρεψε τη μείωση των φορολογι-κών συντελεστών και την αύξηση των κοινωνικών δαπανών. Συνεκτικός σχεδιασμός, πειθαρχία, διάλογος συνέ-θεταν την πολιτική προσέγγιση για την ένταξη στην ΟΝΕ. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση προέτασσε το συμφέρον του τόπου απέναντι σε στενές κομματι-κές και συντεχνιακές σκοπιμότητες, και η εκλογική νίκη το 2000 δικαίωσε την επιλογή αυτή.

Ποιο ήταν το μυστικό της επιτυχίας;Η ειδοποιός διαφορά με τις προηγούμενες κυβερ-νήσεις ήταν η ίδια η δομή της κυβέρνησης. Είχε έ-να συνεκτικό και λειτουργικό σχήμα, με ισχυρό υ-πουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο κα-τά βάση συντόνιζε και καθοδηγούσε τα υπόλοιπα υ-πουργεία. Παράλληλα, υπήρχε εξαιρετική συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία με επικεφαλής τον Λουκά Παπαδήμο, διαδραμάτιζε έναν ευρύτερο συμ-βουλευτικό ρόλο, ενώ σημαντική ήταν η παρουσία πολλών συνεργατών, αρκετοί από τους οποίους κα-τέχουν σήμερα θέσεις πολιτικής και διοικητικής ευ-θύνης. Παρά το γεγονός πως ήμασταν μαζί για οκτώ περίπου χρόνια, οι σχέσεις μας ήταν φιλικές, εποι-κοδομητικές, με κυρίαρχο το πνεύμα της συλλογικό-τητας, σε όλες τις δραστηριότητές μας.

Η παρουσία μας στην ΟΝΕ σε ποιους σταθμούς μπορεί να χωριστεί;Η πρώτη περίοδος είναι από το 2000 έως το 2004. Σε γενικές γραμμές, αξιοποιήσαμε τα οφέλη από την ένταξη στην ΟΝΕ, οι ρυθμοί ανάπτυξης επιταχύνθη-καν, ο πληθωρισμός μειώθηκε δραστικά με συνακό-λουθη αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων των εργαζομένων. Εκείνη η περίοδος χαρακτηρίστηκε α-πό μεγάλα έργα υποδομών -ιδιαίτερα για την προε-τοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004- χα-μηλά επιτόκια, ισχυρό νόμισμα, που οδήγησαν με τη σειρά τους σε υψηλότερα επίπεδα την καταναλω-τική και επενδυτική δαπάνη. Ολα αυτά βοήθησαν στην αύξηση της ζήτησης. Στα αρνητικά αυτής της περιόδου μπορούμε να καταγρά-ψουμε την υποχώρηση της κυβέρνησης στο ασφα-λιστικό, γεγονός που «ζημίωσε» ολόκληρη τη μεταρ-ρυθμιστική προσπάθεια. Με αυτό τον τρόπο έκλει-σε ο κύκλος των μεταρρυθμίσεων που συνδέθηκε με την ένταξη στην ΟΝΕ, κάτι που οφείλεται σε με-γάλο βαθμό στη γενικότερη -εν μέρει δικαιολογημέ-νη- κόπωση της ελληνικής κοινωνίας στις μεταρρυθ-μίσεις. Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση όφειλε να δώσει την πολιτική μάχη και να αναλάβει το πολιτικό κό-στος για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων. Χωρίς

μεταρρυθμίσεις δεν είναι εφικτή η βιώσιμη συμμε-τοχή μας στην ΟΝΕ. Από την άλλη πλευρά, στην περίοδο 2004-2009 εί-χαμε υπερδιόγκωση του κράτους, δημοσιονομικό ε-κτροχιασμό και αδράνεια στις μεταρρυθμίσεις. Η ΝΔ είναι κατ΄εξοχήν υπεύθυνη για τη σημερινή κρίση. Είχε υποσχεθεί επανίδρυση του κράτους. Στην πρά-ξη, επικράτησε η χαλαρότητα και η πελατειακή δια-χείριση στα όρια του φαύλου παλαιοκομματισμού. Η χώρα έχασε το βηματισμό της και παρασύρθηκε στη δίνη της παγκόσμιας κρίσης.

Πώς βλέπετε τα σενάρια εξόδου από την ΟΝΕ;Καταστροφικά. Κάτι τέτοιο θα είχε ως αποτέλεσμα:μεγάλη υποτίμηση του εθνικού νομίσματος και αντί-στοιχη πτώση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.Η υποτίμηση θα αύξανε το ποσοστό του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ, με αποτέλεσμα τη χρεοκοπία. Η επαναφορά της δραχμής θα βοηθούσε μόνο βρα-χυπρόθεσμα την ανταγωνιστικότητα. Οι εργαζόμε-νοι, έχοντας απολέσει μεγάλο μέρος του εισοδήμα-τός τους, θα διεκδικούσαν αυξήσεις, εξανεμίζοντας το κέρδος της ανταγωνιστικότητας. Παράλληλα η Ελ-λάδα, για να στηρίξει το νόμισμά της, θα διατηρού-σε υψηλά τα επιτόκια, ώστε να αποφύγει τις συνεχείς υποτιμήσεις. Αυτό θα οδηγούσε στο λεγόμενο στασι-μοπληθωρισμό ή, με άλλα λόγια, στον «αργό θάνα-το» της ελληνικής οικονομίας.

Quo vadis Euro?Το μέλλον του ευρώ είναι αβέβαιο και θολό, αν και γίνονται προσπάθειες ανασυγκρότησης του συστή-ματος διακυβέρνησης της ευρωζώνης. Σε κάθε περί-πτωση, για την επιβίωση του ευρώ απαιτείται:Αυστηρότερος συντονισμός της δημοσιονομικής πο-λιτικής των κρατών-μελών, με τελικό στόχο την κα-τάρτιση κοινών προϋπολογισμών.Δημιουργία μηχανισμών που εξασφαλίζουν ενιαία ρύθμιση και εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστή-ματος, κοινές εγγυήσεις για τις τράπεζες και διαδικα-σίες διάσωσης των υπερχρεωμένων χωρών-μελών. Η δημιουργία Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου μπορεί να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση.

28 Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ 18 - 6 - 10

ριν από δέκα χρόνια η Ελλάδα υπέγραφε την ένταξή της στην ΟΝΕ. Πριν από λίγες μέρες, παραλίγο να προκαλέσει κρίση στην ίδια την ευρωζώνη. Κρίση που, σημειωτέον, δεν έχει

απολύτως ξεπεραστεί ακόμα. Η Ελλάδα δεν είχε άλλη επιλογή από το να ενταχθεί στην ΟΝΕ. Η Ευρώπη, επίσης, δεν είχε ίσως άλλη επι-λογή από το να περάσει από τα εθνικά νομίσματα στο ευρώ. Ωστόσο, η Ελλάδα μπήκε στο ευρώ χωρίς να κάνει όλα τα απαραίτητα βήματα για την εξυγίανση της οικονομίας της, τόσο πριν από την εισαγωγή του ευρώ στην πατρίδα μας όσο και μετά. Και η Ευρώπη αποφά-

σισε να έχει κοινή νομισματική πολιτική, χωρίς να έχει εγκαίρως εισάγει κοινούς δημοσιονομικούς κανόνες που θα επέτρεπαν μια πιο ομαλή λειτουργία της ΟΝΕ. Εχοντας ως αφετηρία τα πάγια διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονο-μίας, η διεθνής οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008, σε συνδυασμό με ατυ-χείς χειρισμούς της ελληνικής κυβέρνησης τους τελευταίους μήνες αλλά και την καθυστερημένη αντίδραση της ΕΕ στο πρόβλημα, έφεραν την Ελλάδα στην «αγκα-λιά» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Το δικό μας πρόβλημα συζητήθηκε πε-ρισσότερο από κάθε άλλο, διότι η ελληνική κυβέρνηση προσφέρθηκε να γίνει η πατρίδα μας το επικοινωνιακό και κερδοσκοπικό επίκεντρο της κρίσης. Ωστόσο, πριν από μας έντονα οικονομικά προβλήματα παρουσίασαν η Ουγγαρία, η Λετο-νία, η Ρουμανία και η Ιρλανδία (η τελευταία μέλος της ευρωζώνης). Και μετά από μας η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, ακόμα και η Μεγάλη Βρετανία. Η κρίση έφερε στο προσκήνιο τις γενικότερες διαρθρωτικές αδυναμίες που ο μη-χανισμός του ευρώ «κουβαλάει» πάνω του. Μπορεί η δημιουργία ενός ενιαίου νο-μίσματος να είχε για την Ευρώπη πολύ μεγάλη οικονομική και πολιτική σημασία, δεν βασίστηκε όμως από την αρχή στα κατάλληλα δημοσιονομικά εργαλεία που θα μπορούσαν να στηρίξουν το όλο εγχείρημα σε δύσκολες περιόδους. Ο σχεδια-σμός του ευρώ δεν συνδυάστηκε με κοινούς δημοσιονομικούς κανόνες, παρά μό-νο με την εκ των υστέρων υιοθέτηση του Συμφώνου Σταθερότητας, το οποίο, με τρόπο εξίσου κατανοητό αλλά και αυθαίρετο, επέβαλε το όριο του 3% για το έλ-λειμμα και του 60% επί του ΑΕΠ για το χρέος. Ο, από το... παράθυρο, συντονι-σμός των δημοσιονομικών πολιτικών δεν είχε τα ποθούμενα αποτελέσματα, κα-θώς ακόμα και η Γερμανία και η Γαλλία δεν τήρησαν τα όρια που τέθηκαν. Για την Ευρωπαϊκή Ενωση, και ακόμα περισσότερο για τα κράτη-μέλη της ευρω-ζώνης, η κρίση δεν σημαίνει το τέλος του ευρώ. Εξάλλου, οι αιτήσεις δεν σταμα-τούν -με 17ο μέλος την Εσθονία πρόσφατα. Ωστόσο, η κρίση σημαίνει ανάγκη για αλλαγές. Σημαίνει ουσιαστική συζήτηση για κοινούς ευρωπαϊκούς δημοσιο-νομικούς κανόνες από την πόρτα, όχι από το παράθυρο! Μπορεί Γερμανοί και Γάλλοι, Βόρειοι και Νότιοι, πλουσιότεροι και φτωχότεροι, να έχουν διαφορετι-κή άποψη για το ποια θα είναι η λύση, αλλά συμφωνούν απόλυτα ότι πρέπει να υπάρξει λύση. Ολοι είμαστε στο ίδιο πλοίο. Οπως μέχρι τώρα όλες οι χώρες της ευρωζώνης, για διαφορετικούς λόγους καθεμιά, κάτι κέρδισαν από το ευρώ, έτσι κι από εδώ και πέρα κάτι πρέπει να κερδίζουν. Η κατεδάφιση του ευρώ θα είναι αρνητική εξέλιξη για όλους. Οι εμβαλωματικές λύσεις δεν προσφέρουν σιγου-ριά, ιδιαίτερα με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα. Ενας μόνο δρόμος υπάρχει για όλους μας. Να μάθουμε το μάθημα της τελευταίας κρίσης και να θεσπίσου-με δημοσιονομικούς κανόνες που θα αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους κρίσεις, θα στηρίζουν την ΟΝΕ σε πιο σταθερά θεμέλια και θα δημιουργούν τις προϋποθέ-σεις για μια πιο ισχυρή Ευρώπη. Η κρίση μπορεί να είναι μια ευκαιρία.

τις 19 Μαΐου συμπληρώνονται 10 χρόνια συμμετοχής της Ελλά-δας στη ζώνη του ευρώ. Τον Ιού-νιο του 2000, το Ευρωπαϊκό Συμ-

βούλιο της Φέιρα, επί πορτογαλικής προ-εδρίας, επικύρωσε την ένταξη της χώρας στη ζώνη του ευρώ, επιβραβεύοντας έτσι τις προσπάθειες του ελληνικού λαού, στο πλαίσιο μιας εξαετούς πορείας αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής, στο τέ-λος της οποίας η Ελλάδα πληρούσε πλέ-ον τα κριτήρια του Μάαστριχτ και εισήλ-

θε επάξια στη ζώνη του ευρώ, δηλαδή στο «σκληρό πυρήνα» της Ευ-ρωπαϊκής Ενωσης. Σήμερα, η ζώνη του ευρώ αντιμετωπίζει τη χειρότερη κρίση στην ιστο-ρία της. Οι καθυστερήσεις, η ολιγωρία και οι εσωτερικές αντιδικίες σε ό,τι αφορούν στην ενδεδειγμένη αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης, έστειλαν, δυστυχώς, το λάθος μήνυμα στις αγορές, που δεν σταμάτη-σαν στιγμή, στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, να «δοκιμάζουν» όχι πλέον την οικονομική αλλά την πολιτική συνοχή της ζώνης του ευρώ.Εστω καθυστερημένα, η Ευρωπαϊκή Ενωση έκανε σημαντικά βήματα προς τα μπρος, με την ενεργοποίηση του Μηχανισμού Στήριξης της Ελλάδας και τη συγκρότηση ενός δεύτερου μηχανισμού για τη σταθε-ρότητα της ζώνης του ευρώ. Ταυτοχρόνως, η ελληνική κρίση που με-τεξελίχθηκε σε κρίση του ευρώ, έδωσε το έναυσμα για να ανοίξει μια ευρύτερη συζήτηση στους κόλπους της Ενωσης, γύρω από τις γενικό-τερης αδυναμίες και παθογένειες της ζώνης του ευρώ και τους ενδε-δειγμένους τρόπους αντίδρασης ώστε να αποφευχθούν παρόμοιες κρί-σεις στο μέλλον.Η Ενωση έχει σήμερα δύο επιλογές μπροστά της: είτε να περιοριστεί στα «επιφαινόμενα», δηλαδή αποκλειστικά και μόνο στη δημοσιονο-μική κρίση και στην ανάγκη μέτρων αυστηρής επιτήρησης και κυρώ-σεων σε περιπτώσεις δημοσιονομικής «παρεκτροπής», είτε να προχω-ρήσει σε μια ουσιαστική αποτίμηση των βαθύτερων προβλημάτων και αδυναμιών στη δεκαετή κυκλοφορία του ευρώ, τα οποία ήρθαν στο προσκήνιο με αφορμή την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε τον Οκτώβριο του 2008.Για την Ευρώπη, η σημερινή κρίση μπορεί πραγματικά να αναδειχθεί σε μια μοναδική ιστορική ευκαιρία, για να γίνουν αποφασιστικά βήμα-τα προς την κατεύθυνση ενός ουσιαστικού και στενού δημοσιονομικού και οικονομικού συντονισμού και την εγκαθίδρυση μιας πραγματικής «οικονομικής διακυβέρνησης», που θα ισχυροποιήσει το ευρώ και θα το θωρακίσει απέναντι στις επιθέσεις των αγορών. Για την Ελλάδα, που έχει αναμφισβήτητα μπροστά της ένα δύσκολο δρό-μο -καθώς βρέθηκε στο χείλος της χρεοκοπίας εξαιτίας των καταστρο-φικών πολιτικών της προηγούμενης διακυβέρνησης, αλλά και αδυναμι-ών και παραλείψεων δεκαετιών- η σημερινή κρίση αποτελεί επίσης μια ιστορική ευκαιρία. Εάν την αξιοποιήσουμε, προχωρώντας με αίσθημα ευθύνης και συλλογικότητας στις αναγκαίες τομές, έχουμε όλες τις δυνα-τότητες να βάλουμε τις βάσεις για να (ξανα)γίνει η Ελλάδα ένας ισχυρός και αξιόπιστος εταίρος, που θα συμβάλλει στην οικοδόμηση της Ευρώ-πης του «αύριο». Μιας Ευρώπης που θα βασίζεται στην πράσινη ανά-πτυξη, στις νέες τεχνολογίες, στη γνώση και την καινοτομία και θα απο-τελεί την πιο ισχυρή και ανταγωνιστική οικονομική ζώνη του πλανήτη. Για την Ελλάδα -όπως και για την Ευρώπη- τίποτα δεν είναι αυτονόητο, όμως το στοίχημα μπορεί και πρέπει να κερδηθεί.

29Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ18 - 6 - 10

ν μέσω της διαδικασίας «διάσωσης» ή ανάταξης της εθνι-κής μας οικονομίας υπό την εποπτεία της «τρόικας», η Ελ-λάδα συμπληρώνει στις 19 Ιουνίου του 2010 δέκα χρό-νια από την υπογραφή της συμφωνίας ένταξης στο κοινό

νόμισμα. Η επετειακή στιγμή συνοδεύεται από ένα πρωτόγνωρα εκρηκτικό μείγμα χρέους και ελλείμματος, που οδήγησε τη χώρα να διεκδικήσει το δικαίωμά της στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Η τελευταία, όμως, αποδείχθηκε εν μέρει «ευρωπαϊκή» (λόγω της συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου) και ακόμη λι-γότερο «αλληλέγγυα» (λόγω του υψηλού επιτοκίου δανεισμού και των κοινωνικών επιπτώσεων των έκτακτων μέτρων δημοσιονο-μικής εξυγίανσης). Και όλα αυτά, εν μέσω τόσο μιας παγκόσμιας κρίσης που καταδεικνύει, χωρίς αντίκρισμα, την ανάγκη μιας νέ-ας θεσμικής αρχιτεκτονικής της παγκόσμιας οικονομίας, όσο και μιας έντονης ευρωπαϊκής θεσμικής αρρυθμίας.Σε αυτήν τη συγκυρία, επίσης, επτά μήνες από τη θέση σε ισχύ του νέου καταστατικού χάρτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), η ευφο-ρία της «συγκαταβατικής συναίνεσης» των πολιτών στο ευρωπαϊ-κό εγχείρημα αποτελεί παρελθόν. Εξ ου και το μείζον διακύβευ-μα: η ΕΕ αποτελεί μια «ανολοκλήρωτη» ένωση, πολιτικά ελλιπτική και δημοκρατικά ελλειμματική. Μία ένωση, η οποία δεν έχει ανα-δείξει ακόμη, και δη συλλογικά, την πολιτική της ταυτότητα ή την ικανότητα διακυβέρνησης που θα έπρεπε να διαθέτει στην παγκό-σμια σκηνή. Μία ένωση, την οποία χαρακτηρίζει η απουσία επαρ-κών επιπέδων συστημικής συνοχής και θεσμικής όσο και ηγετικής

αυτοπεποίθησης. Η λογική, έτσι, της «φυγής προς τα εμπρός» φα-ντάζει ουτοπική, ενώ ακόμη και η επίτευξη εξισορρόπησης μεταξύ αποκλινουσών προτιμήσεων -η ίδια η τέχνη της ευρωπαϊκής συν-διάθεσης- κρίνεται αμφίβολη. Με δύο λόγια: η ποιοτική μετάβαση της Ευρώπης από μια ένωση (περιστασιακά, όσο και συμβατικά) κυρίαρχων κρατών σε μια πολιτικά εύρωστη και κοινωνικά συμ-μετοχική συγκρότηση, βρίσκεται σήμερα περισσότερο στη σφαίρα της φαντασίας παρά σε αυτήν του εφικτού.Quo vadis Europa? Μια πιθανή, αλλά όχι ιδιαίτερα ευοίωνη, α-πάντηση αφορά όχι στην κατεύθυνση ενός σύνθετου αλλά δια-κριτού και αυτο-αναγνωρίσιμου δήμου που θα ερείδεται στην ι-κανότητα των μελών του να μετέχουν της κοινής πολιτικής συ-γκρότησης, αλλά τη διαρκή διολίσθηση σε μια προοπτικά άγονη αντιπαράθεση ανάμεσα σε αντικρουόμενα συμφέροντα και σε δι-αφορετικές θεάσεις της πραγματικότητας -εν τέλει, της ίδιας της ανάγκης η κρίσιμη αυτή συγκυρία να μετουσιωθεί σε ευκαιρία συλλογικής δράσης. Οσο η λογική της συνδιάθεσης που επί μα-κρόν καθόριζε τις λειτουργίες του γενικού συστήματος -τη δομι-κή του υπόσταση ως οργανωμένης συναρχίας μεταξύ συγκυρίαρ-χων δρώντων- δεν αντικαθίσταται από μια συλλογικά εμφορού-μενη αξίωση για περισσότερη, όχι λιγότερη, «πολιτική Ευρώ-πη», τόσο θα μειώνονται οι πιθανότητες υπέρβασης των σημερι-νών συνθηκών.

ωρίς καμιά αμφιβολία, η κρίση που αντιμετωπίζει η πα-τρίδα μας δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι πολύπλευ-ρη και αγγίζει το σύνολο των εκφάνσεων της θεσμικής, πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης του

κράτους. Ανέδειξε τις ανεπάρκειες, τις ελλείψεις, τα προβλήμα-τα αλλά και τις μειονεξίες της διακυβέρνησης μιας ολόκληρης περιόδου, μιας ολόκληρης γενιάς, της μεταπολίτευσης. Σήμερα, ως χώρα, καλούμαστε να διαχειριστούμε τις συνέπει-ες αυτής της κρίσης. Καλούμαστε, μ’ άλλα λόγια, ν’ αντιμετω-πίσουμε όλα αυτά που για δεκαετίες αφήσαμε να γιγαντωθούν και να πνίξουν τις δημιουργικές δυνάμεις του τόπου μας. Μπο-ρεί η κατάσταση να είναι πραγματικά δυσάρεστη και δύσκολη, όμως δεν πρέπει να μείνουμε καθηλωμένοι σ’ αυτήν τη διαπί-στωση. Πρέπει να βρούμε το κουράγιο ν’ αντιδράσουμε και με τομές και ρήξεις να βρεθούμε ξανά ως χώρα, αλλά και ως κοι-νωνία, στο προσκήνιο.Πρέπει ν’ αντιμετωπίσουμε την κρίση ως ευκαιρία, να βάλου-με τον πήχη ψηλά και να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε τις αναγκαίες συνθήκες για μια καλύτερη Ελλάδα απαλλαγμένη από τα προβλήματα του χθες. Ισως τελικά αυτό να είναι και το μεγάλο στοίχημα της δικής μας γενιάς.Για τρία πράγματα μπορεί να περηφανεύεται η μεταπολίτευση: α) για τη δημοκρατική σταθερότητα, β) για την ένταξη της χώ-ρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και γ) για την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ και το ευρώ. Πάνω σ’ αυτές τις παρακαταθήκες πρέ-πει να οικοδομήσουμε τη νέα Ελλάδα. Αυτές πρέπει να είναι οι

βάσεις για την υλοποίηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, αλ-λά και των και πολιτικών που θα επαναφέρουν την πατρίδας μας σε τροχιά εξυγίανσης, ανάπτυξης, προόδου και ευημερίας. Κάθε άλλο μείγμα πολιτικής ίσως ν’ αποδειχθεί καταστροφικό. Προσωπική μου άποψη είναι ότι κάποιες σκέψεις που ακού-στηκαν για έξοδο της Ελλάδας από την ΕΕ και το ευρώ, αποτε-λούν συνταγή αποτυχίας με απρόβλεπτες για τη χώρα συνέπει-ες. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η έξοδος από την κρίση απαι-τεί θυσίες, σ’ ένα δρόμο ανηφορικό και δύσβατο. Ομως πυξί-δα για την εύρεση πορείας σ’ αυτό το δύσκολο μονοπάτι απο-τελούν οι τρεις παρακαταθήκες της μεταπολίτευσης που αναφέ-ραμε παραπάνω.Η κρίση που αντιμετωπίζουμε έχει και μια ευρωπαϊκή διάστα-ση. Σαφώς και για τα χάλια της οικονομίας μας άμεσοι υπεύθυ-νοι είμαστε οι ίδιοι. Ομως κανένας πλέον δεν αρνείται ότι τα κερδοσκοπικά παιχνίδια, καθώς και η απουσία κεντρικής, κοι-νής και πάνω απ’ όλα συνεκτικής οικονομικής ευρωπαϊκής δι-ακυβέρνησης δεν επιτάχυναν και δεν μεγέθυναν τις διαστάσεις της κρίσης. Η εξάπλωσή της και στις άλλες αδύναμες και αθω-ράκιστες οικονομίες της ευρωζώνης αποδεικνύει στην πράξη την παραπάνω διαπίστωση.Αρα μια συνολική απάντηση στην κρίση, τόσο σ’ ευρωπαϊκό ε-πίπεδο όσο και σ’ εθνικό επίπεδο, θα ήταν περισσότερη κι όχι λιγότερη Ευρώπη, αλλά και γιατί όχι μια επιτάχυνση της πορεί-ας προς την πολιτική ένωση της ΕΕ.

.

30 Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ 18 - 6 - 10

Ο Martin Feldstein θεωρεί πως έπειτα από 11 χρόνια η Ο-ΝΕ δεν μπορεί να συνεχίσει ως έχει. Η αποχώρηση τουλά-χιστον ενός από τα μέλη της κρίνεται αναγκαία. Μία τέτοια ε-ξέλιξη θα «θωρακίσει» τις αντοχές τόσο των εναπομεινάντων μελών, όσο και εκείνων που θα αποχωρήσουν, έναντι των ε-πιδράσεων της υφιστάμενης κρίσης. Ο καθηγητής του Χάρβαρντ προτάσσει το ελληνικό παράδειγ-μα, για να θεμελιώσει το επιχείρημά του. Εστιάζοντας στην προσπάθεια της χώρας για δημοσιονομική προσαρμογή, θε-ωρεί πως εάν η χώρα παραμείνει στο ευρώ, ο στόχος της μεί-ωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος από το τρέχον 14% στο 4% μέσα στην επόμενη τετραετία, δεν είναι εφικτός. Η α-ποχώρηση από τη ζώνη του ευρώ και η επιστροφή στο υποτι-μημένο νέο νόμισμα φαντάζει για τον Feldstein μονόδρομος.Ενας μονόδρομος που θα αναζωογονήσει τις ελληνικές παρα-γωγικές δομές και ως εκ τούτου τον εξαγωγικό τομέα της χώ-ρας, κάτι που με τη σειρά του θα αμβλύνει τις επιπτώσεις α-πό τις προσπάθειες για προσαρμογή. Παράλληλα, το υποτιμη-μένο νόμισμα θα βοηθήσει τη μείωση του τεράστιου ελλείμ-ματος του εμπορικού ισοζυγίου, τη στιγμή που, για να επιτευ-χθεί κάτι τέτοιο μέσα από την παραμονή της χώρας στο ευ-ρώ, υπολογίζεται πως απαιτείται μείωση των μισθών στον ι-διωτικό τομέα κατά 25%. Από τη στιγμή που η εισαγωγή της Ελλάδας στην ευρωζώνη δεν συνοδεύτηκε από παράλληλη αύξηση της εξωτερικής ζή-τησης για ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες, φτάνοντας στο σημείο να καταγράφεται αυτή τη στιγμή ένα έλλειμμα της τά-ξης του 7% στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, η επιστρο-φή στη δραχμή μπορεί να αποτελέσει «ασπίδα» στις πιέσεις των αγορών και να βοηθήσει τη χώρα να κρατήσει μια ισορ-ροπία στο εμπορικό της ισοζύγιο, χωρίς να καταφεύγει σε συ-νεχείς μειώσεις των μισθών. Ο Feldstein επισημαίνει ότι και οι αυξημένες πιθανότητες που διαθέτει η προοπτική αποχώρησης της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ ίσως να είναι προϊόν των έντονων αντιδρά-σεων του γερμανικού Εκλογικού Σώματος. Το τελευταίο δεν φαίνεται διατεθειμένο να παράσχει μόνιμη οικονομική βοή-θεια προς μία χώρα με έντονες παθογένειες, όπως η Ελλάδα. Οι πρόσφατες γερμανικές απειλές αποδεικνύουν πως η μη πρόβλεψη των Συνθηκών για αποβολή μιας χώρας από την ΟΝΕ μπορεί να καλυφθεί από μία «εθελούσια» έξοδο.

Στον αντίποδα, ο Charles Wyplosz, καθηγητής Οικονομικών στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών της Γενεύης, εμφανίζεται πε-ρισσότερο αισιόδοξος για το μέλλον της ΟΝΕ.Υπενθυμίζει πως η Συνθήκη του Μάαστριχτ διέθετε τρεις βασι-κές επιταγές για τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχί-ας των κρατών-μελών. Η πρώτη αφορούσε στην απαγόρευση δημοσιονομικής διάσωσης ενός μέλους μέσω χρηματοδοτήσε-ων από άλλα μέλη, η δεύτερη στην απαγόρευση προς την Ευ-ρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να εξαγοράσει μέρος του δημόσιου χρέους κάποιου κράτους-μέλους, και η τρίτη στο γνωστό Σύμ-φωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Δεδομένου ότι, για να λει-τουργήσει η τρίτη πρόβλεψη, απαιτείται περιορισμός της κρατι-κής κυριαρχίας, όταν παραβιάζονται κάποια όρια (εξέλιξη που θεωρείται αμφίβολη), o Wyplosz τάσσεται υπέρ της άρσης των απαγορεύσεων των δύο πρώτων επιταγών και την επικέντρω-ση των προσπαθειών σε αυτές. Ο Wyplosz, σε αντίθεση με τον Feldstein, «κρούει τον κώδωνα του κινδύνου» για το ενδεχόμενο επικείμενων αποχωρήσεων μελών από τη ζώνη του ευρώ. Για την Ελλάδα μία τέτοια προ-οπτική θα προκαλούσε τη μεγέθυνση του ήδη ασφυκτιούντος δημόσιου χρέους (λόγω της αδύναμης ισοτιμίας του νέου νο-μίσματος) και τη χρεοκοπία εκατομμυρίων Ελλήνων δανειολη-πτών, νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Ακόμα μεγαλύτερες θα είναι οι αρνητικές επιπτώσεις για τη Γερμανία. Εάν η τελευταία αποφασίσει να αποχωρήσει, θα πρέ-πει να αναλογιστεί ότι μια τέτοια κίνηση θα σημάνει την απαρ-χή του τέλους της ίδιας της ΕΕ. Τόσο οι οικονομικές, όσο και οι πολιτικές επιπτώσεις από μια τέτοια απόφαση, θα είναι σαφώς μεγαλύτερες από αυτές που θα έχει να αντιμετωπίσει η Γερμα-νία μέσα από την παραμονή της σε μια προβληματική ΟΝΕ. Τέλος, ο Γάλλος οικονομολόγος υπενθυμίζει πως η επιστρο-φή στο παλιό νόμισμα δεν αποτελεί μια απλοϊκή διαδικασία. Αντιθέτως, συνοδεύεται από χρονοβόρες και περίπλοκες δια-δικασίες, όπως η επανεκτύπωση χρήματος και οι απαιτούμε-νες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις. Η απόφαση της 9ης Μαΐου για τη δημιουργία ενός τεράστιου ευρωπαϊκού μηχανισμού υ-ποστήριξης, ύψους 750 δισ. ευρώ, απέδειξε πως οι Ευρωπαί-οι διαμορφωτές πολιτικής έχουν επενδύσει ένα τεράστιο πο-λιτικό κεφάλαιο στην επιχείρηση διάσωσης. Η απόκλιση από τον αρχικό στόχο αυτής της επένδυσης ενδεχομένως να απο-δειχθεί καταστροφική.

Ενα πολύ ενδιαφέρον online debate φιλοξένησε το

περιοδικό Economist στο διαδικτυακό του τόπο.

Επικεντρωμένο στην επίκαιρη θεματολογία για το

παρόν και το μέλλον της ΟΝΕ, το περιοδικό έδωσε το λόγο σε δύο διακεκριμένους

πανεπιστημιακούς· τον Martin Feldstein, ο οποίος προκρίνει τις αποχωρήσεις κρατών από την ευρωζώνη,

και τον Charles Wyplosz, που με τη σειρά του απορρίπτει

μια τέτοια εξέλιξη, διαβλέποντας προοπτικές

ισχυροποίησης της ευρωζώνης διαμέσου της

σημερινής κρίσης.

31Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ18 - 6 - 10

κρίση χρέους που πλήττει την Ευρώπη ήγειρε πολλές αμφιβολίες ως προς την αποτελεσματι-κότητα του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανά-πτυξης (ΣΣΑ), βασικής συνιστώσας για τη δι-

ατήρηση κάποιου minimum βαθμού δημοσιονομικής ε-ναρμόνισης μεταξύ των κρατών-μελών της ευρωζώνης. Το μοτίβο, μάλιστα, της παρούσας κρίσης, θυμίζει κα-τά κάποιον τρόπο το αντίστοιχο της κρίσης του Μηχα-νισμού Συναλλαγματικών Ισοτιμιών το 1992: οι κερδο-σκόποι κινήθηκαν εναντίον των «αδύναμων κρίκων» της Ευρώπης, οι οποίοι αντιμετώπιζαν «δίδυμα ελλείμματα» (δημόσια οικονομικά και ισοζύγιο τρεχουσών συναλλα-γών), όπως και τότε. Επίσης, και στις δύο περιπτώσεις φάνηκε ότι ο έλεγχος είχε ξεφύγει τόσο από τα κράτη-μέλη, όσο και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή -τουλάχι-στον μέχρι τις 9 Μαΐου για την τελευταία περίπτωση, ο-πότε και τα κράτη-μέλη υιοθέτησαν έναν κολοσσιαίο μη-χανισμό στήριξης για τους εταίρους που αντιμετωπίζουν πρόβλημα δανειοδότησης.Μέσα σε αυτό το σκηνικό, έχουν παρουσιαστεί ουκ ολί-γες προτάσεις για το τι θα πρέπει να πράττει η ευρωζώνη σε μελλοντικές αντίστοιχες περιπτώσεις, ώστε να κατα-σβήνει τη σπίθα, προτού να ξεσπά η πυρκαγιά. Μία ενδι-αφέρουσα θεσμική πρόταση -η οποία πρωτοεμφανίστη-κε σε έκθεση του Γερμανικού Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΓΣΟΕ) τον περασμένο Νοέμβριο- έρχεται από τους Peter Bofinger (καθηγητή Νομισματι-κής Πολιτικής και Διεθνούς Οικονομικής στο Πανεπι-στήμιο του Wuerzburg και μέλος του think-tank CEPR) και Stefan Ried (μέλος του ΓΣΟΕ), οι οποίοι συνιστούν σε άρθρο τους στο portal πολιτικής του CEPR, voxeu.org (“A new framework for fiscal policy consolidation in Europe”, 20.05), τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Συμ-φώνου Σταθεροποίησης (ΕΣΣ), το οποίο θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς το ΣΣΑ σε καιρούς κρίσης. Το Σύμφωνο αυτό θα διαθέτει πέντε βασικά χαρακτηριστι-κά, ορισμένα από τα οποία θα αποτρέπουν κάθε κράτος να ακολουθεί «άσωτες» δημοσιονομικές πολιτικές και κά-ποια άλλα θα το βοηθούν να αντεπεξέρχεται σε περιπτώ-σεις κρίσης.

Κατ’ αρχάς, οι συμμετέχουσες χώρες θα πρέπει να κατα-θέσουν ένα λεπτομερές σχέδιο εξισορρόπησης του προϋ-πολογισμού τους, το οποίο θα συμπεριλαμβάνει ένα πρό-γραμμα περικοπής των μη-κυκλικών κρατικών δαπανών και έναν οδικό χάρτη για την υιοθέτηση μεταρρυθμίσεων στη φορολογική νομοθεσία. Τα μέλη του ΕΣΣ οφείλουν να εναρμονίσουν τις προσπάθειές τους για δημοσιονομι-κή εξυγίανση. Ποιο το όφελος συμμετοχής σε ένα τέτοιο Σύμφωνο; Πρώτα απ’ όλα, για τις χώρες με χαμηλό έλ-λειμμα και χρέος, το ΕΣΣ προσφέρει ένα αυστηρό πλαί-σιο σταθερότητας για όλα τα μέλη. Από την άλλη πλευ-ρά, τα κράτη που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικές υπερ-βάσεις θα έχουν το κίνητρο να κερδίσουν την εμπιστο-σύνη των αγορών μέσω μιας αξιόπιστης δέσμευσης για δημοσιονομική πειθαρχία, γεγονός που θα τους εξασφα-λίσει χαμηλά επιτόκια δανεισμού.Επίσης, οι συμμετέχουσες χώρες θα πρέπει να εφαρμό-σουν ένα νόμο αυτόματης αύξησης της φορολογίας (εν είδη «φόρου χρέους» ή «φόρου ελλείμματος») σε περί-πτωση που η χώρα υπερβαίνει τα δημοσιονομικά όρια

που έχουν τεθεί. Το συγκεκριμένο καθεστώς φορολογί-ας θα διατηρείται για όσο διάστημα διαπιστώνονται υψη-λά ελλείμματα/χρέη. Αυτό το στοιχείο θα καθιστά σαφές στους ψηφοφόρους ότι είναι στο χέρι τους να διαχειρι-στούν τα υψηλά ελλείμματα και έτσι δεν θα επιβραβεύουν (με την ψήφο τους) πολιτικούς που υποστηρίζουν «σπά-ταλες» πολιτικές.Ενα τρίτο στοιχείο του Συμφώνου προβλέπει ότι κά-θε συμμετέχουσα χώρα θα μπορεί να ζητά εγγυήσεις για την έκδοση νέου κυβερνητικού χρέους, το οποίο όμως θα πρέπει να συμβαδίζει με τις προσπάθειές της να ισο-σκελίσει τον προϋπολογισμό της. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι η υγεία των δημοσιονομικών πολιτικών κάθε κρά-τους θα πρέπει να επιτηρείται τόσο πριν, όσο και μετά την έκδοση νέων ομο-λόγων -κατά προτίμη-ση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή από δοτά στελέχη του Συμφώνου. Σε περίπτωση παρο-χής εγγυήσεων, το ε-πωφελούμενο κράτος θα πρέπει να πληρώ-νει ένα τέλος στο ΕΣΣ, το οποίο θα λειτουρ-γεί ως αποζημίωση για τον κίνδυνο που ανα-λαμβάνεται, αλλά και ως λύση περιορισμού του ηθικού κινδύνου. Το τέλος αυτό, αφού ει-σπραχθεί, θα πρέπει να διαμοιράζεται στα μέ-λη του Συμφώνου. Ε-ντούτοις, το ύψος του τέλους πρέπει να είναι τέτοιο, ώστε να εξασφα-λίζει οφέλη και για τις δύο μεριές. Το ΕΣΣ θα πρέπει να αποζημιώνε-ται για την ανάληψη του κινδύνου αθέτησης των υποχρεώσεων, ε-νώ ο επωφελούμενος θα πρέπει να ικανοποι-είται μέσω του μειωμέ-νου κόστους δανειοδότησης που προκύπτει από την κα-τάθεση εγγυήσεων. Οι συγγραφείς προτείνουν αυτό το τέ-λος να είναι προοδευτικό, έχοντας ως πλαφόν το spread του αναφερόμενου κρατικού ομολόγου σε περίπτωση που δεν υπήρχαν εγγυήσεις.Τέλος, σε περίπτωση που μία χώρα δεν σέβεται τις υ-ποχρεώσεις που πηγάζουν από το Σύμφωνο, αποκλείε-ται από την παροχή εγγυήσεων για τα ομόλογά της. Οι Bofinger και Ried συνιστούν την επιτήρηση της δημοσι-ονομικής πολιτικής των κρατών-μελών, είτε από την Ε-πιτροπή, είτε από ένα όργανο του ΕΣΣ.Η πρόταση των δύο επιφανών οικονομολόγων συνάδει και με τις πρόσφατες απαιτήσεις της Επιτροπής (στις 12 Μαΐου) για την «ενίσχυση του συντονισμού των οικονο-μικών πολιτικών» εντός της ευρωζώνης και τη βελτίωση του ΣΣΑ. Το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Σταθεροποίησης θα μπορούσε να είναι το επόμενο βήμα της διαδικασίας ο-λοκλήρωσης στο πεδίο της δημοσιονομικής πολιτικής.

32 Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ 18 - 66

1957Υπογράφεται η Συνθήκη της Ρώμης, η οποία, ασφαλώς, δεν αναφέρει τίποτα περί νομισματικής ενοποίησης. Εξάλ-λου, το μεταπολεμικό σκηνικό της δι-εθνούς οικονομίας έχει διαμορφωθεί από το σύστημα του Bretton Woods, το οποίο καθόριζε τη διεθνή συναλ-λαγματική σταθερότητα, έχοντας ως σημεία αναφοράς το χρυσό και το α-μερικανικό δολάριο.

1969Επειτα από συνεχείς συναλλαγματικές αναταράξεις (ανατίμηση γερμανικού μάρκου και υποτίμηση γαλλικού φρά-γκου) και τον κλονισμό του δολαρί-ου, η Οικονομική και Νομισματική Ε-νωση τίθεται ως επίσημος στόχος της Κοινότητας, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της Χάγης.

1970Δημοσιεύεται η Εκθεση Werner, η οποία προβλέπει μία διαδικασία τριών σταδίων για την επίτευξη της ΟΝΕ εντός μιας δεκαε-τίας. Κατά το τελικό στάδιο θα επιτυγχανό-ταν η αμετάκλητη μετατρεψιμότητα των νο-μισμάτων, η ελεύθερη μεταφορά κεφαλαί-ων και το οριστικό «κλείδωμα» των συναλ-λαγματικών ισοτιμιών, ή, πιθανώς, η δημι-ουργία ενός κοινού νομίσματος. Προς αυ-τήν την κατεύθυνση, η έκθεση πρότεινε στε-νότερο συντονισμό των οικονομικών πολι-τικών, αλλά και την επιβολή πλαισίου για τις εθνικές δημοσιονομικές πολιτικές.

1979Δημιουργείται το Ευρωπαϊκό Νομισματι-κό Σύστημα (ΕΝΣ), στο οποίο συμμετέχουν τα ευρωπαϊκά νομίσματα πλην της βρετανι-κής λίρας, και το οποίο στηρίζεται στην ι-δέα των σταθερών, αλλά προσαρμόσιμων συναλλαγματικών ισοτιμιών σε σχέση με τη νεοπαγή Ευρωπαϊκή Νομισματική Μονά-δα (ECU). Εντός του ΕΝΣ, οι διακυμάνσεις των ισοτιμιών ελέγχονται από το Μηχανι-σμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ΜΣΙ), ο οποίος συμπεριλαμβάνει έναν επιμέρους μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων και ένα όργανο πρόληψης κρίσεων. Το ΕΝΣ αποτε-λεί την πρώτη σημαντική προσπάθεια ανά-θεσης νομισματικών αρμοδιοτήτων σε κοι-νοτικό επίπεδο.

1990Η Συνθήκη του Μάαστριχτ προβλέπει τη διαδικασία τριών σταδίων (1991-2002) προς την επίτευξη της ΟΝΕ και ορίζει τα κριτήρια σύγκλισης που πρέ-πει να ικανοποιηθούν για την υιοθέ-τηση του κοινού νομίσματος. Επιπρό-σθετα, τα κράτη-μέλη καλούνται να ε-ναρμονίσουν τις εθνικές τους νομοθε-σίες και τους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία των κεντρικών τραπεζών, αλλά και νομισματικά ζητήματα.

1994Ολοκληρώνεται το πρώτο στάδιο προς την ΟΝΕ, το οποίο αφορά την ολοκλήρω-ση της εσωτερικής αγοράς και στην άρση των περιορισμών προς την περαιτέρω οι-κονομική ολοκλήρωση. Ιδρύεται επίσης ο «πρόγονος» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ιν-στιτούτο (ΕΝΙ), το οποίο είναι επιφορτι-σμένο με την προετοιμασία των λεπτομε-ρειών για το κοινό νόμισμα.

1995Στο Ευρωπαϊκό Συμβού-λιο της Μαδρίτης «βαφτί-ζεται» το νέο νόμισμα. Και το όνομα αυτού: «ευρώ». Στο ίδιο Συμβούλιο καθο-ρίζεται η μεταβατική δια-δικασία προς το κοινό νό-μισμα, η οποία θα ξεκι-νούσε την 1η Ιανουαρί-ου 1999.

1996-97Μετά το όνομα, έρχεται το σχήμα. Το Ε-ΝΙ παρουσιάζει τα σχέδια των χαρτονο-μισμάτων, με τα αντίστοιχα των κερμά-των να παρουσιάζονται από την Ευρω-παϊκή Επιτροπή το 1997. Η τελευταία είναι και η χρονιά της υπογραφής Συν-θήκης του Αμστερνταμ, με την οποία ο-ρίζονται οι κανόνες και οι ευθύνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυ-ξης (ΣΑΑ).

33Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ6 - 10

2010Η χρηματοπιστωτική κρίση στην Αμερική δίνει τη «σκυτάλη» στην κρί-ση δημοσίου χρέους στην Ευρώπη. Επειτα από μεγάλη καθυστέρηση, οι χώρες της ευρωζώνης σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αποφασίζουν την παροχή πακέτου διάσωσης (υπό τη μορφή δανείων) στην Ελλάδα, ύψους 110 δισ. ευρώ. Λίγο αργότερα, οι υπουργοί Οικο-νομικών της ΕΕ αποφασίζουν τη δημιουργία ενός μηχανισμού διάσω-σης για όσες χώρες αντιμετωπίζουν πρόβλημα δανειοδότησης, στον ο-ποίο συμμετέχει και το ΔΝΤ. Συνολικά 750 δισ. ευρώ καθίστανται δια-θέσιμα γι' αυτόν το σκοπό. Ο κίνδυνος διάδοσης της κρίσης αποστρέφει τους επενδυτές από το ευρώ, το οποίο σημειώνει στις 8 Ιουνίου ιστορι-κό χαμηλό τετραετίας έναντι του δολαρίου, στο 1,1942.

2020Σενάριο spillback: οι εξελίξεις του 2010 οδήγησαν τις πλούσιες κυβερνήσεις στο συμπέρασμα ότι δεν μπορούν να χρημα-τοδοτούν το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Σε έ-να πλαίσιο, στο οποίο κυριαρχεί το εθνικό συμφέρον, και με την επιβολή ρήτρας πε-ρί αποβολής των κρατών-μελών που δεν ικανοποιούν τα κριτήρια της ευρωζώνης, η ΟΝΕ εγκαταλείπεται και η ΕΕ εκπίπτει σε ένα χαλαρό οργανισμό low politics -ό-πως είχε ξεκινήσει.

2020Σενάριο spillover: οι αναταράξεις του 2010 και η διαπίστωση ότι η ευρωζώνη είναι ευάλωτη απέναντι σε ασύμμετρα σοκ οδήγησαν στην ενίσχυση της δημοσιονομικής δι-ακυβέρνησης (fiscal governance) σε κεντρικό, ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πολιτική ολοκλήρωση προχωρά αργά, αλλά σταθερά. Πέραν της εμ-βάθυνσης της ενοποίησης, η επι-τυχία της ευρωζώνης προσελκύει και άλλες χώρες που είχαν επιλέξει αρχικά να απόσχουν από τη συγκε-κριμένη πρωτοβουλία.

2011Η Εσθονία αυξάνει τον αριθμό των κρατών-μελών της ευρωζώνης σε 17.

1998Ολοκληρώνεται το δεύτερο στάδιο προς την ΟΝΕ: 11 κράτη-μέλη ικανοποιούν τα κριτήρια σύγκλισης και σχηματίζουν το πρώτο κύμα εισερχόμενων στο κοινό νό-μισμα. Πρόκειται για το Βέλγιο, τη Γερ-μανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιρλαν-δία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο, την Ολ-λανδία, την Αυστρία, την Πορτογαλία και τη Φινλανδία. Την ίδια χρονιά, ιδρύονται το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τρα-πεζών και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπε-ζα. Η δραχμή υποτιμάται κατά 14% και ει-σέρχεται στο Μηχανισμό Συναλλαγματι-κών Ισοτιμιών.

1999Ξεκινά το τρίτο στάδιο προς την Ο-ΝΕ, κατά το οποίο «κλειδώνουν» οι συναλλαγματικές ισοτιμίες των πρώ-των 11 κρατών-μελών της ευρωζώ-νης και πραγματοποιείται η μετάβα-ση στο ευρώ. Το ευρωσύστημα (ΕΚΤ και εθνικές κεντρικές τράπεζες) ανα-λαμβάνει τη νομισματική πολιτική της ευρωζώνης.

2000Το Συμβούλιο αποφασίζει στις 19 Ιουνίου ό-τι η Ελλάδα πληροί τις προϋποθέσεις έντα-ξης στο ευρώ και η χώρα μας ετοιμάζεται να προσχωρήσει στη λέσχη των «11», την 1η Ια-νουαρίου της επόμενης χρονιάς. Παρόλα αυ-τά, το ευρώ φαίνεται ευάλωτο στα πρώτα του βήματα· στις 26 Οκτωβρίου σημειώνει ιστο-ρικό χαμηλό έναντι του δολαρίου, με την ι-σοτιμία στο 0,8252.

2002Επειτα από ένα με-ταβατικό στάδιο, κα-τά το οποίο κυκλοφο-ρούσαν ταυτόχρονα τα εθνικά νομίσματα και το ευρώ, το κοινό νόμισμα αντικαθιστά τα πρώτα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αλ-λαγή νομίσματος που συνέβη ποτέ στην πα-γκόσμια ιστορία.

2007Η Σλοβενία εισέρχεται στο ευρώ.

2008Η Κύπρος και η Μάλτα εί-ναι τα νέα μέλη της ευρω-ζώνης. Η χρηματοπιστωτική κρίση που πλήττει την Αμε-ρική στρέφει τους επενδυτές στο ευρώ. Ως αποτέλεσμα, το ευρωπαϊκό νόμισμα σημειώ-νει στις 27 Οκτωβρίου ιστο-ρικό υψηλό έναντι του δολα-ρίου στο 1,5990.

2009Η Σλοβακία γίνεται το 16ο μέλος της ευρωζώνης.

34 Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΟΝΕ 18 - 6 - 10

λοι θυμόμαστε πως με την ιστορική μετάβαση από τη δραχμή στο ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, οι τιμές των αγαθών εκτοξεύ-τηκαν στα ύψη εν μία νυκτί, με την τότε κυβέρνηση να παρα-κολουθεί τις επικίνδυνες για την ελληνική οικονομία αλλαγές

ως απλός -και ανίσχυρος να επέμβει- θεατής. Η απουσία ελεγκτικών μηχανισμών έδωσε τότε την ευκαιρία στους «κερδοσκόπους της στιγ-μής», να εξομοιώσουν το κατοστάρικο της ελληνικής δραχμής με το έ-να ευρώ της Ευρώπης. Η τυρόπιτα των εκατό δραχμών έγινε η τυρό-πιτα του ενός ευρώ, ήτοι 3,4 φορές ακριβότερη, χωρίς να ιδρώσει το αυτί κανενός... Αποτέλεσμα: οι Ελληνες κατάφεραν ένα ωραιότατο... αυτογκόλ στην τσέπη τους, αφού οι μισθοί τους είχαν παραμείνει στα ίδια -προ ευ-ρώ- επίπεδα. Καιρός για αυτοκριτική; Ισως, όσοι αναπολούν την αγο-ραστική δύναμη της δραχμής, πρέπει να αναλογιστούν πως το 2002 οι ίδιοι, αυθαίρετα και με την ψυχολογία του αρπακτικού, διατάραξαν την ισορροπία της αγοράς, ή -όπως λέει ο λαός- «έβαλαν τα χεράκια τους και έβγαλαν τα ματάκια τους». Παρόλα αυτά, το ευρώ άνοιξε νέους δρόμους για τη χώρα, προσφέροντας νέες δυναμικές σε όλους τους το-μείς, ειδικά όσον αφορά στο εμπόριο και τον τουρισμό. Το κατά πό-σον εκμεταλλευτήκαμε σωστά αυτές τις δυναμικές, είναι μια άλλη... πο-νεμένη ιστορία.

Αφουγκραζόμενος την αγορά, ο κ. Κ. Μίχαλος, πρόεδρος του Εμπορι-κού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ), εκτιμά πως αν και το ευρώ δημιούργησε ένα ευνοϊκό και σταθερό μακροοικονομικό και νομισματικό περιβάλλον, με στόχο την αύξηση και βελτίωση των ε-πενδύσεων, η μία και μοναδική οικονομική πολιτική -που εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης, ανεξαρτήτως των οικονομικών κύ-κλων στους οποίους αυτές βρίσκονται- αναιρεί την εξεύρεση λύσεων, όπως είναι η υποτίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας ή η παρέμβα-ση στο ύψος των επιτοκίων, σε περιόδους κρίσεων, όπως αυτή που α-ντιμετωπίζει τώρα η Ελλάδα. «Από την άλλη», επισημαίνει ο κ. Μίχα-λος, «όπως διαπιστώσαμε πρόσφατα, ακόμα και με τις σοβαρές επιφυ-λάξεις κάποιων εταίρων, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προχώρησε σε διορθωτικές κινήσεις και πήρε πρωτόγνωρες -υπό άλλες συνθήκες-

πρωτοβουλίες. Τελικά, η ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ ήταν μία σπου-δαία στιγμή, αλλά -σε καμία περίπτωση- πανάκεια για τα προβλήματα της χώρας μας. Στην πραγματικότητα, η οικονομία μας εξακολουθεί να πλήττεται από τα χρόνια διαρθρωτικά της προβλήματα -όπως είναι το μεγάλο κράτος, το μεγάλο έλλειμμα ανταγωνιστικότητας, κά.- καταγρά-φοντας σοβαρή αδυναμία στην αξιοποίηση ευκαιριών, όπως είναι η μεγάλη αγορά ή οι κοινοτικές επιδοτήσεις».

Ποιο μήνυμα στέλνει η ελληνική αγορά σε όσους διακινούν σενάρια περί επιστροφής της χώρας στη δραχμή; «Η επιστροφή στη δραχμή θα είναι καταστροφική για την ελληνική οικονομία και την ελληνική α-γορά» υπογραμμίζει ο κ. Μίχαλος, θεωρώντας πως σε ένα τέτοιο ενδε-χόμενο η χώρα μας θα βρεθεί στο περιθώριο των διεθνών εξελίξεων και τα οφέλη από την υιοθέτηση ενός κοινού νομίσματος θα εξανεμι-στούν. «Η λύση στα προβλήματά μας είναι μόνο μία», εξηγεί ο πρόε-δρος του ΕΒΕΑ. «Να εργαστούμε σκληρά, να επιδείξουμε την απαραί-τητη σοβαρότητα και νηφαλιότητα και να προβούμε σε αναγκαίες με-ταρρυθμίσεις που θα μεταμορφώσουν την οικονομία μας. Η επιστρο-φή στη δραχμή -όπως και όλα τα άλλα σενάρια που διακινούνται τον τελευταίο καιρό- αναστατώνουν την αγορά και προκαλούν εσφαλμένες και επικίνδυνες εντυπώσεις»

Ο τουρισμός είναι ένας άλλος νευραλγικός τομέας της ελληνικής οικο-νομίας που επηρεάστηκε από το ευρώ. Πώς όμως; Οπως επισημαίνει ο κ. Γ. Δρακόπουλος, γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), «ο τουρισμός είναι μια πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, όντας στη ζώνη του ευρώ, αφού βά-σει αυτών των δεδομένων δεν μπορούμε να κάνουμε focus στον αντα-γωνισμό σε επίπεδο τιμών». Αναφορικά με την άνοδο που παρουσιά-ζουν άλλες τουριστικές αγορές της περιοχής μας, τονίζει πως πάντα θα υπάρχουν τουριστικοί προορισμοί στη Μεσόγειο, που βρίσκονται εκτός ευρωζώνης, με δυνατότητα να επηρεάζουν τη συναλλαγματική ισοτιμία και τελικά να γίνονται ελκυστικότεροι. Ο κ. Δρακόπουλος εκτιμά πως «η δική μας επιλογή πρέπει να εστιαστεί στη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και, ακόμη σημαντικότερο, στη βελτίω-ση της σχέσης τιμής με ποιότητα».

Η πορεία του ευρώ στην Ελλάδα, από την 1η Ια-

νουαρίου του 2002, όταν αντικατέστησε τη δραχμή, έως σήμερα, ανέδειξε, αν

μη τι άλλο, την «ιδιαίτε-ρη», για να το θέσουμε

ευγενικά, ψυχοσύνθεση του Ελληνα. Εδειξε, επί-σης, την τεράστια σημα-σία που έχει η διαχείρι-ση ενός νομίσματος, α-

φού η αξία του συνδέεται άμεσα με την ψυχολογία

της αγοράς.

36 ΕΥΡΩ+ΤΕΧΝΗ 18 - 6 - 10

έκα χρόνια πέρασαν από την ημέρα που η δραχμή βγή-κε από τα πορτοφόλια μας, μπαίνοντας άπαξ δια παντός

στο κουτί με τα ενθύμια. Η είσοδος του ευρώ μας μπέρδεψε λιγάκι στην αρχή, μα συνηθίσαμε. Το ευρωπαϊκό νόμισμα, πλέον, έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να συμβεί το αντίθετο, αφού το χρησιμοποιούμε καθημερινά στις συναλλαγές μας. Η ανταλλακτική του ιδιότητα είναι δε-δομένη για όλους. Για μερικούς, ω-στόσο, το ευρώ έχει και άλλες χρή-σεις. Αποτελεί πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες ή και καμβά, πάνω στον οποίο αποτυπώνεται ένα έρ-γο τέχνης.Η αλήθεια βέβαια είναι πως μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να πά-ρει την «πρωτοκαθεδρία» του δολα-ρίου, το οποίο εξακολουθεί να απο-τελεί πρωταγωνιστή της λεγόμενης money art. Στη χώρα μας δε, η ε-ναλλακτική αυτή ιδιότητά του δεν είναι ευρέως διαδεδομένη. Μπορεί το τραγούδι της Λίνας Νικολακο-πούλου και του Σταμάτη Κραουνάκη να λέει: «Για τα λεφτά όλα γίνονται / για το μοιραίο το ευρώ / με το ξυστό όλα ξύνονται / μα εγώ έχω εσέ θη-σαυρό», ωστόσο το σχετικά νεόκο-πο νόμισμα δεν έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τους Ελληνες καλλιτέχνες. Σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, η... euro art είναι πιο διαδεδομένη. Καλλιτέχνες χρησιμοποιούν το ευ-ρώ σαν αντικείμενο ή εμπνέονται α-πό αυτό, θέλοντας είτε να προβά-λουν την αντίθεσή τους προς το εν λόγω ενιαίο νόμισμα, είτε και να το εξυμνήσουν.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα απο-τελεί η πρωτοβουλία του Stephan Segmeister. Ο διακεκριμένος καλ-λιτέχνης της urban art παρουσία-σε πριν από ένα χρόνο, σε μια πλα-τεία του Αμστερνταμ, μια εγκατάστα-ση, στην οποία ουσιαστικά αναπα-ριστά το απόφθεγμα “Obsessions make my life worse and my work better” («Οι εμμονές κάνουν τη ζωή μου χειρότερη και τη δουλειά μου καλύτερη»). Για να ολοκληρώσει τη δημιουργία του -η οποία μάλιστα κάλυπτε 300 μέτρα- χρειάστηκε ε-ντατική εργασία οκτώ ημερών, πολ-λοί εθελοντές και... 250.000 cents του ευρώ.Η street art θεωρείται -και είναι- μία από τις πλέον πρωτοπόρες μορ-φές τέχνης. Ασυμβίβαστη, κυνική, προκλητική και σίγουρα βαθιά κοι-νωνική. Το ευρώ, λοιπόν, δεν θα μπορούσε να λείπει από τους ευρω-παϊκούς τοίχους. Σε κεντρικό δρό-

μο της Βαρκελώνης, όσοι σταμα-τούν στο φανάρι αντικρίζουν ένα τε-ράστιο πράσινο graffiti. Τα πινέλα και τα σπρέι του γνωστού καλλιτέ-χνη Blu «γέννησαν» ένα γιγαντιαίο «καπιταλιστικό» καρχαρία, το σώμα και η ράχη του οποίου είναι καλυμ-μένα εξ ολοκλήρου από χαρτονομί-σματα των εκατό ευρώ. Μέχρι και σε τοίχους της Μαγιόρκα βρίσκουμε έργα τέχνης εμπνευσμένα από το ευρώ. Ο Frank Vincentz, για παράδειγμα, έχει φιλοτεχνήσει ένα περήφανο παγόνι, τα φτερά του ο-ποίου έχουν αντικατασταθεί από κά-θε λογής χαρτονόμισμα του ευρώ. Ερέθισμα σε Ευρωπαίους καλλιτέ-χνες να εμπνευστούν από το ευρώ έδωσε η Γενική Διεύθυνση Οικονο-μικών και Χρηματοδοτικών Υποθέ-σεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οργανώνοντας το διαγωνισμό φω-τογραφίας «Τι σημαίνει για μας το ευρώ;». Νικητής ήταν η ομάδα “Os matadors” από την Πορτογαλία, η οποία μάλιστα βρέθηκε στις 25 Μα-ΐου στις Βρυξέλλες για να παραλάβει το βραβείο της.

Το ευρώ εκτός από πηγή έμπνευ-σης αποτελεί και καμβά δημιουργί-ας. Το 2008, το ολλανδικό υπουρ-γείο Οικονομίας θέσπισε ένα δια-γωνισμό, αναθέτοντας σε μια δια-λεγμένη ομάδα αρχιτεκτονικών ε-ταιρειών και καλλιτεχνών να σχε-διάσουν ένα αναμνηστικό νόμισμα των πέντε ευρώ στο θέμα «Ολλαν-δία και Αρχιτεκτονική». Το νικητή-ριο νόμισμα είναι φιλοτεχνημένο από τον Stani. Στην μπροστινή του όψη ο καλλι-τέχνης δημιούργησε μία προσωπο-γραφία της βασίλισσας, χρησιμο-ποιώντας γράμματα διαφορετικού μεγέθους και πάχους. Για την πίσω όψη, πήρε μία σειρά βιβλίων για δι-άφορους Ολλανδούς αρχιτέκτονες και τα τοποθέτησε γύρω από το πε-ρίγραμμα του νομίσματος σαν να ή-ταν ράφι.Ενα ακόμη χαρακτηριστικό παρά-δειγμα, αποτελεί η πρωτοβουλία του οίκου Coco Chanel. Με αφορμή τη συμπλήρωση 125 ετών από την ί-δρυσή του, ο Karl Lagerfeld σχεδία-σε ένα επετειακό νόμισμα των πέντε ευρώ επηρεασμένος από το “Chanel No 5”. Η μία όψη του απεικονίζει την Chanel, ενώ η δεύτερη γραφικά που παραπέμπουν άμεσα στο brand του οίκου. Τα επετειακά νομίσματα βγήκαν σε δύο εκδοχές: χρυσά και ασημένια. Στην πρώτη περίπτωση, για να α-ποκτήσεις ένα μόλις νόμισμα θα έ-πρεπε να πληρώσεις 5.900 ευρώ, ε-νώ το ασημένιο πουλιόταν έναντι 45 ευρώ. Ας μην ξεχνάμε πως και η τέχνη κοστίζει!

37ΕΥΡΩ+ΤΕΧΝΗ18 - 6 - 10

Με την... ανατολή της νέας χιλιετίας γεννήθηκε στην Ευρώ-πη ένα νέο νόμισμα, το ευρώ. Ενα νόμισμα νέο μα ταυτό-χρονα και παλιό, αφού η ιστορία της γέννησής του ξεκινά ουσιαστικά από την αρχαία ελληνική μυθολογία. Κοινή συ-νιστώσα και σημείο αναφοράς ανάμεσα στους δύο κόσμους, το γεγονός ότι διαχρονικά αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και καλλιτεχνικής δημιουργίας.Την πρώτη φορά είναι ο μύθος της αρπαγής της Ευρώπης από το Δία μεταμορφωμένο σε ταύρο, που ενέπνευσε τους καλλιτέχνες της αρχαιότητας, οι οποίοι αποτύπωσαν την καλλιτεχνική τους δημιουργία σε όμορφα ψηφιδωτά και μο-ναδικής αισθητικής αναπαραστάσεις σε αγγεία. Πολλά χρό-

νια αργότερα, ο ίδιος μύθος έμελλε να αποτελέσει εκ νέου πηγή έ-μπνευσης, δη εικαστικής, για τους σύγχρονους καλλιτέχνες που κλή-θηκαν να διακοσμήσουν την εθνική πλευρά του κοινού πλέον ευρω-παϊκού νομίσματος, του ευρώ. Από όλα τα παραπάνω, προκύπτει α-βίαστα το συμπέρασμα ότι το ευρώ εμφορείται από καλλιτεχνική δη-μιουργία και έμπνευση και μοιάζει να έχει μια διαρκή και αέναη σχέ-ση με την τέχνη, αφού πριν ακόμα δημιουργηθεί ως νόμισμα, στις αρχές του 21 αιώνα, αποτελούσε ψηφιδωτή αναπαράσταση στην αρ-χαιότητα.

Οταν ήρθε το ευρώ στην Ελλάδα δεν μου άρεσε καθόλου. Δεν δεχόμουν να μάθω ούτε πόσες δραχμές είναι τα 10 ευρώ. Τον τελευταίο καιρό γράφω συνέχεια στιχάκια που αναφέρονται στο ευρώ, ό-πως και στην οικονομική κρίση. Και το εντυπωσιακό είναι ότι μου βγαίνει εντε-λώς αυθόρμητα. Το ευρώ πια στην τέχνη είναι must. Το χρήμα είναι πάντα επίκαι-ρο, απασχολεί τους πάντες και η τέχνη

είναι ένα μέσο για να περάσεις μηνύματα χρησι-μοποιώντας το. Συνήθως, στην τέχνη περνάει με στοιχείο κωμικοτραγικό. Γιατί υποδηλώνει ουσι-αστικά τον προοδευτισμό της χώρας μας και ό-χι την πρόοδό της. Πολλοί νέοι τραγουδιστές κά-νουν συχνή αναφορά στο ευρώ. Συνήθως δια-κωμωδούν το χάλι της σύγχρονης κοινωνίας. Ε-πίσης, συχνές αναφορές γίνονται και στη γενιά των 700 ευρώ, που απασχολεί έντονα τους νέ-ους και όλο αυτό περνάει στο... αίμα ενός νέου απόλυτα ρεαλιστικά. Τις προάλλες, άκουσα ένα τραγούδι που έλεγε: «Κάνεις όνειρα από εκείνα που γελάνε και οι κότες, με 700 ευρώ το μήνα δεν αντέχουν οι ιππότες». Στην αρχή γέλασα και μετά σκέφτηκα πόση αλήθεια κρύβει...

Με αφορμή τη συμπλήρωση μιας δεκαετίας από τότε που μπήκε το ευρώ στη ζωή μας, δέκα καλλιτέχνες απαντούν στην ερώτηση: «Το ευρώ αποτελεί πηγή έμπνευ-σης και δημιουργίας;». Οι περισσότεροι είναι θετικοί, ορισμένοι δεν το αποκλεί-ουν, ενώ κάποιοι θεωρούν πως το νέο νόμισμα μπορεί να γίνει η «μούσα» τους. Αλλοι πάλι, δεν βρίσκουν καμία γοητεία στο «ψυχρό» και «άψυχο» νόμισμα. Οι α-παντήσεις ποικίλλουν -και λογικό- καθώς η Τέχνη και καθετί στη ζωή είναι υπο-κειμενικό. Αλλωστε, όπως σημειώνει και ο φωτογράφος Στέργιος Τσιόκας: «Λέγε-ται ότι ο 'χρυσός κανόνας' στο χώρο της Τέχνης είναι ότι δεν υπάρχουν κανόνες»!

Αν έφτιαχνα ένα φιλμάκι πάντως για το ευρώ, θα ήταν το sequel της αρπα-γής της Ευρώπης… ανάποδα…. Δηλα-δή ο ταύρος θα άρπαζε την Ευρώπη και θα την πήγαινε στην Αμερική να συνα-ντήσει τον κ. Δολάριο, και κείνη θα ξε-λογιαζόταν με τον κ. Γιου-αν (το εθνικό νόμισμα της Κίνας). Τότε, με μια κατα-δίωξη μεταξύ κινεζικής μαφίας, εβραϊ-κών λόμπι, τραπεζών και Γερμανίδων Βαλκυριών, η Ευρώπη θα αποδρού-σε για άλλους πλανήτες, με την ευλο-γία ενός θεριεμένου ταύρου μεγαλωμέ-

νου στα «παχιά» βοσκοτόπια της Αργεντινής. Και ο νοών νοείτω… Θα ήταν ένα φιλμ που θα περ-νούσε από διαφορετικά είδη… Από την ερωτική κομεντί στο θρίλερ και από κει στο sci-fi…

Λέγεται ότι ο «χρυσός κανόνας» στο χώρο της τέχνης, είναι ότι δεν υπάρχουν κανόνες. Στην περίπτωση του ευρώ εύκολα θα μπορούσε να πει κανείς ότι δεν αποτελεί ένα θέμα που γεν-νά εύκολα καλλιτεχνικές ανησυχίες. Ισως αυτό να οφείλεται στη σχετικά μικρή ιστορία του, α-ντίθετα με το δολάριο, για παράδειγμα. Το δο-λάριο έχει την αντίστοιχη δυναμική, καθώς έ-χει αποτελέσει ένα σύμβολο στο πέρασμα των χρόνων, σύμβολο του πλούτου, της εμφάνισης της αστικής τάξης, του αμερικανικού ονείρου. Το ευρώ δεν έχει την αντίστοιχη ιστορία και η αναφορά του σε κάποιο έργο τέχνης δεν θα

είχε τέτοια δυναμική. Ομως ο «κανόνας» αυτός, ταυτό-χρονα, αποτελεί μια πρόκληση για τον καλλιτέχνη. Ισως την πρόκληση για αποτύπωση του ευρωπαϊκού ονείρου.

38 ΕΥΡΩ+ΤΕΧΝΗ 18 - 6 - 10

Κάθε φορά που σκέφτομαι τις δραχμές, προσπαθώ να θυ-μηθώ το χρώμα κάποιου χαρτονομίσματος και η αλήθεια είναι πως τα καταφέρνω ακόμα. Δεν ξέρω βέβαια για πό-σο καιρό. Το ευρώ μπήκε στη ζωή μας πριν από μία δεκα-ετία και έγινε συνήθεια -αν όχι αναγκαίο κακό. Εχω την ε-ντύπωση πως σε δέκα χρόνια από τώρα, ίσως και λιγότερο, θα είναι σαν να υπήρχε από πάντα. Νομίζω πάει καιρός α-πό τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου να κάνει πράξεις για να βρει πόσο ακριβώς θα κόστιζε ένας καφές σε δραχμές. Με το «έτσι θέλω», λοιπόν, το ευρώ έγινε μέρος της καθημερι-νότητάς μας. Είναι γεγονός πως δεν το έχω συναντήσει ιδι-αίτερα στην τέχνη, αν και είμαι σίγουρος πως δεν θα αργή-σει να γίνει κι αυτό, όπως συνέβη με το δολάριο που το εί-δαμε να πρωταγωνιστεί μέχρι και σε ταινίες. Αν και η ζωή

μας κοστίζει κάθε μέρα ολοένα και περισσότερο... Αν και το ευρώ ευ-θύνεται σε μεγάλο βαθμό για την οικονομική κατάσταση στη χώρα μας... Αν και όλοι μας έχουμε νοσταλγήσει τη δραχμή και δεν είναι λίγες οι φορές που την είπαμε «δραχμούλα». Οφείλουμε να σκεφτό-μαστε και τα θετικά, όπως για παράδειγμα το να έχουμε κοινό νόμι-σμα με την υπόλοιπη Ευρώπη. Αλλωστε, όλα τα νομίσματα έχουν δύο όψεις. Ετσι και το ευρώ.

Δεν θα μπορούσα καθόλου να φαντα-στώ το ευρώ ως έμπνευση. Η αλήθεια όμως είναι ότι ως αντικείμενο θα μπο-ρούσε να χρησιμοποιηθεί στη σκηνή και να δώσει ενδιαφέρουσες κινητικές ροές... Μμμμ! Μήπως να είναι ένα ε-πόμενο project για την ομάδα μου; Ο-χι για να διαπραγματευτεί τον τρόπο μέ-σω του οποίου ο πολιτισμός μας προσ-δίδει νόημα στη λέξη ευρώ, όχι ως «πε-ριουσιακό στοιχείο» που τα περισσότε-ρα από τα χαρακτηριστικά του ως αντι-κειμένου παραλείπονται, καθώς αυτή η λέξη (πλούτος) έχει ένα εξαιρετικά υ-

ψηλό επίπεδο αφαίρεσης, αλλά αδιαφορώντας για τη σημειωτική λειτουργία του στον καθημε-ρινό κωδικό επικοινωνίας, να το αναδείξει μια performance, με δράσεις, επιδόσεις και πρακτι-κές, που θα είναι απλώς παραδείγματα της χρή-σης του, σε αντικείμενο.

Το ευρώ στην τέχνη; Λοιπόν φέτος έκανα ένα ολόκληρο εικαστικό θέ-μα με την ομάδα κινηματογράφου του Λεοντείου Λυκείου Πατησί-ων για το ευρώ, με θέμα τις άλλες χρήσεις του. Τυπώσαμε χιουμορι-στικά μπλουζάκια με ευρώ, φτιάξα-με σοκολατάκια και πάνω χαράξα-με τα λογότυπα του ευρώ, οργανώ-σαμε μια μεγάλη φωτογράφηση για το ευρώ σε άλλες χρήσεις, με 18 άτομα 13-17 ετών. Ναι, το ευρώ μας ενέπνευσε τελικά. Είχε πλάκα

να είναι το νόμισμά μας κάτι άλλο εκτός α-πό χρήμα. Στον καθένα μας το project κόστι-σε ένα ευρώ.

Ταινίες ερωτικές, κωμωδίες, θρί-λερ, μυστηρίου! Για καράβια, φα-ντάσματα, δράκουλες, εξωγήινους, ρούχα… σε θέλω, δεν σε θέλω… να σε φάω, να μην σε φάω… βου-λιάζουμε, κολύμπα… μου πάει, δεν μου πάει… κοκ. Τόσο χρήμα και μία ταινία για το ευρώ δεν είδαμε… Γιατί άραγε; Αλλάξαμε και τον τρό-πο που μιλάμε για το καινούργιο νόμισμα! Είσαι όλα τα ευρώ! Δεν χαραμίζω ούτε μισό ευρώ! Φιλα-ράκι, έχεις μισό ευρώ να πάρω κά-τι να φάω; Μυαλά όμως δεν είπα-

με ν’αλλάξουμε και δεν έχω λεφτά ούτε μισό ευρώ... Νομίζω με έπιασε η κρίση!

Δύσκολα ένα οποιοδήποτε νόμισμα, που -έτσι και αλλιώς- είναι ταυτισμένο με τον υλικό κόσμο, θα μπορούσε να απο-τελέσει έμπνευση για καλλιτεχνική δημιουργία. Από την άλ-λη πλευρά, ο Andy Warhol με το διάσημο πίνακά του της κονσέρβας “Campbell’s”, αλλά και γενικότερα η Pop Art έ-χει αφιερώσει πολλές δημιουργίες στην ύλη και το χρήμα.Το νόμισμα κάθε κράτους αποτελεί στοιχείο της κουλτούρας της χώρας στην οποία ανήκει. Οι ελληνικές δραχμές, παρα-δείγματος χάριν, απεικόνιζαν ήρωες της Επανάστασης και διάσημους Ελληνες. Συνεπώς, ο καλλιτέχνης-πολίτης ήταν συναισθηματικά και πατριωτικά δεμένος με το νόμισμά του.Το ευρώ, όμως, είναι ένα νόμισμα κοινό για την Ευρωπα-ϊκή Ενωση (ΕΕ) και έτσι καθίσταται ένα νόμισμα «ψυχρό» και «άψυχο». Προσωπικά, και ως πολίτη αλλά και ως σχε-

διαστή μόδας, δεν με ελκύει ούτε ο χάρτης της Ευρώπης, που βρί-σκεται στο πίσω μέρος, αλλά ούτε και τα θέματα των αρχιτεκτονικών ρυθμών της Ευρώπης, στο μπροστινό μέρος. Εχοντας υπ’ όψιν μου και τις τελευταίες εξελίξεις της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, αλλά και την ψυχρή αντιμετώπισή της από τη Γερμανία και από άλλα κρά-τη, η απάντησή μου λοιπόν στο αρχικό ερώτημα είναι πως η μόνη έ-μπνευση που μπορεί να μου δημιουργήσει το ευρώ είναι η αρνητική θέση και προς την ΕΕ αλλά και προς το νόμισμά της.

Το ευρώ είναι ένα νόμισμα. Ενα νόμισμα που σηματοδότη-σε μια σύμπραξη κρατών για την ευημερία τους(;). Δεν θα ασχοληθώ με το αν τα κατάφερε. Το σίγουρο -για μένα- εί-ναι ότι ένα νόμισμα δεν μπορεί να είναι πηγή έμπνευσης ή κάτι τέτοιο. Δεν μπορεί να γίνει η αιτία. Σίγουρα μπορούν να γίνουν τα αποτελέσματα. Είτε θετικά, είτε αρνητικά. Ο-σο και αν οι Αμερικανοί αγαπούν το δολάριο, δεν μπορούν να μας πείσουν ότι συχνά-πυκνά οι αναφορές τους δεν εί-ναι καθοδηγούμενες ή εσκεμμένες. Ισως αν η ζωή μας κα-λυτέρευε από το ευρώ, να μπορούσαμε να το αγαπήσουμε κι εμείς. Το θέμα όμως δεν είναι εκεί. Πιθανότατα να δημι-ουργούμε πιο εύκολα για κάτι που δεν αγαπάμε. Το νόμι-σμα είναι η σημαία της κοινωνίας που μάθαμε να ζούμε, η σημαία της αξιοποίησης ή της καπηλείας ανθρώπων, κοι-

νωνιών, λαών (βλ. Ελλάδα). Αλλά -πάντα- πρόκειται για υποκειμενι-κή άποψη και ίσως έτσι να σκέφτομαι μόνο εγώ. Μπορούμε να συνε-χίζουμε να γυαλίζουμε τον Τιτανικό, καθώς βυθίζεται... Κι εμείς, ως επιβαίνοντες, μαζί του.

39ΤΑΣΕΙΣ18 - 6 - 10

Μόνο θετικές σκέψειςΗ

αθέατη τέχνη της πόληςΤης Βίκυς Οικονομοπούλου

Ονομάζεται Alexandrakis George… «Μη με ρωτήσεις γιατί στα αγγλικά -καθετί ξενόφερτο φαντάζει κά-πως- είπα και εγώ να το κάνω έτσι. Κάνω πλάκα. Απλώς υπογράφω έτσι, βάζεις και ένα .com και μπαί-νεις στην ιστοσελίδα μου. Παρόλα αυτά, καθετί που μπαίνει στο σπίτι μου είναι ελληνικής παραγωγής», ήταν τα πρώτα λόγια του Γιώργου. Γεννήθηκε στην Κρήτη που λατρεύει. Στα 19 έρχεται στην Αθήνα για σπουδές και δουλειά. «Μόλις ξυπνήσω, το πρώτο πράγμα που κάνω είναι να ταΐσω τους υπέροχους συ-γκάτοικούς μου, τα δύο γατιά μου, και γειτονάκια αδέσποτα που κυκλοφορούν. Το τελευταίο είναι όνει-ρα, σχέδια, ιδέες, συνήθως μόνο θετικές σκέψεις...», λέει ο ίδιος. Του αρέσει η ποικιλία στις γεύσεις, από το γλυκό στο αλμυρό και πουθενά η κρέμα γάλακτος. Αγαπά το Μάνο Χατζιδάκι, το Lolek και τον Ξυλούρη. Οι φίλοι, η οικογένεια και τα ζώα τον χαροποιούν, ενώ κάθε μορφής κακοποίηση ζώων και παιδιών τον λυπεί βαθιά. Η μεταλλική καρδιά στο σταθμό «Μοναστηράκι», στο πλαίσιο της έκθεσης Hearts in Athens, είναι ένα έργο του -στην πόλη που αγαπά πολύ- ειδικά οι διαδρομές στο πίσω μέ-ρος της. Βολτάρει στην Αθήνα με αυτοκίνητο ή με τα πόδια. «Αγαπημένοι καλλιτέχνες;», τον ρωτάω. «Η Μίνα Παπαθεοδώρου-Βαλυράκη. Εξαιρετική και μοναδικός άνθρωπος. Ο Λουκάς Σαμαράς, εικαστικός με έντονη καλλιτεχνική γραφή στα έργα του, η συγκλονιστική ερμηνεία της στην ταινία ‘Unitas’ με έ-κανε να λατρέψω την Κατερίνα Σαβράνη, απ’ την οποία ζήτησα και να τη φωτογραφίσω. Η Καραμπέτη, επίσης μοναδική. Και άλλοι πολλοί…», απαντά ο Γιώργος.

Οσοι νέοι καλλιτέχνες ενδιαφέρονται να μας «συστήσουν» τη δουλειά τους, ας επικοινωνήσουν με ένα em

ail στο vasecgr2@yahoo.gr

γράφοντας λίγα λόγια για εκείνους και τις δημιουργίες τους.

επαφή του με τις τέχνες ξεκί-νησε απο μικρή ηλικία. Επιρ-ροές πολλές. Η μητέρα του α-σχολείται με τη ζωγραφική,

τη συγγραφή μυθιστορημάτων, ποιη-μάτων και... μαντινάδων. Δεν το έκα-νε όμως ποτέ επάγγελμα, γιατί νιώθει ότι αποτελεί μέσο χαλάρωσης και έκ-φρασης. «Τόσες εικόνες, χρώματα μέ-σα στο σπίτι… Στα 7 περίπου ζήτησα την πρώτη φωτογραφική. Μετέπειτα ήρθαν κι άλλες, ωσότου έφτασα στην επαγγελματική μου. Η φωτογραφία με απομονώνει, αλλά με κάνει και μέρος του συνόλου», περιγράφει. Οταν πρό-κειται για ανθρωποκεντρική φωτο-γραφία αισθάνεται χαρά και δημιουρ-γία, αλλά πλέον αποφεύγει συνεργα-σίες με ανθρώπους που δεν ξέρουν τι θέλουν και αλλάζουν γνώμη συνεχώς. Το design προκύπτει σε στιγμές που «μου κατεβαίνουν ιδέες, όμως μένουν συχνά μόνο στο χαρτί, γιατί τα υλικά που μου αρέσουν είναι πολύ ακριβά, μέταλλα, πλεξιγκλάς… Αλλα πάλι ήδη βρίσκονται σε κάποιους συλλέκτες…», λέει ο ίδιος. Αυτή τη χρονιά ασχολή-θηκε με πολλές εκθέσεις και ένα θεα-τρικό έργο, που είχε τη φωτογραφική επιμέλεια του προγράμματος. Μόλις τελείωσε τη φωτογράφιση για την κα-μπάνια που βρίσκεται στην ιστιοσελί-δα www.pitbull-rescue.gr/, μια ιδέα της Μαρίνας Λυμπεροπούλου.Αυτήν την περίοδο δουλεύει πάνω στην ατομική του έκθεση -θα γίνει τον Οκτώβριο στην Gallery Adam- καθώς και σε μια ομαδική έκθεση που θα γίνει στο Λονδίνο τον ίδιο μήνα. Κλείνοντας την κουβέντα μας σχολιάζει: «Κάνω κάτι που αγαπάω πολύ, δεν με νοιάζει να ζήσω απ’ αυ-τό, με ενδιαφέρει να ζήσω γι’ αυτό... Ακόμα και αν δυσκολευτώ, είμαι δυ-νατός να κάνω οποιαδήποτε άλλη δουλειά…».

Πού

θα

βρω

το

Γιώ

ργο:

web

sit

e: w

ww

.ale

xand

raki

sgeo

rge.

com

, em

ail: i

nfo@

alex

andr

akis

geor

ge.c

om

Στη φωτογραφία εμφανίζεταιη ηθοποιός Κατερίνα Σαβράνη

40 ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ 18 - 6 - 10

Μ Τρίτη 15 Ιουνίου 2010. Δεκαέξι χρόνια μετά το θάνατο του σπουδαιότερου Ελληνα συν-θέτη, Μάνου Χατζιδάκι. Εκτός του μουσικού του μεγαλείου, οι διαρκείς παρεμβάσεις του στα κοινωνικά - πολιτικά ζητήματα της επο-χής, ουσιαστικές όσο λίγες. Σήμερα, που σι-ωπούν οι διανοούμενοι -αν δεν λείπουν ε-ντελώς- η φωνή του λείπει όσο ποτέ. Ενα περισταστικό, ίσως πιο άγνωστο από άλλα, είναι όταν, τρία χρόνια πριν από το θάνα-τό του, αγνοεί το υπουργείο Προεδρίας και κυκλοφορεί στο «Σείριο» το απαγορευμένο τραγούδι «Το Μάθημα», του Σταμάτη Κρα-ουνάκη, σε στίχους Λίνας Νικολακοπού-λου, με ερμηνευτή το Γιώργο Μαρίνο. «Ο Μάνος αγνόησε επιδεικτικά και εντελώς

τις επιτροπές ελέγχου του υπουργείου», θυμάται ο Κραουνάκης. «Οι Ελληνες είναι λαός / όλο τιμή και δόξα / το ένδοξό τους παρελθόν / κλωσσάνε σαν την κλώσσα / κι ανέκαθεν πολέμησαν / κατά της τυ-ραννίας / τους έμεινε η καρκατσουλιά / και δυο αυγά Τουρκίας. / Οι Ελληνες είναι λαός / με βίτσια και ψωνάρα / γι’ αυτό τους μούντζωσε ο Θεός / τους έριξε κατάρα / κι αφού πολύ δοξάστηκαν / και φτάσαν’ στην ακμή τους / τους έσπασε ο τσαμπουκάς / και βράζουν στο ζουμί τους...». www.youtube.com/watch?v=UEMSOA1mMmM

Γράφει η

Μπορεί τα βασικά μέλη των Socrates να έχουν... πατήσει τα 60, αλλά μοιάζουν πιο ζωντανοί από ποτέ. «Είναι και γιατί βγάζουμε τον καινούργιο μας δίσκο», λένε με μια φωνή ο Γιάννης Σπάθας και ο Αντώνης Τουρκογιώργης. «Μέχρι το Σεπτέμβριο θα έχουμε κυκλοφορήσει το νέο μας άλμπουμ. Περνάμε πολλές ώρες καθημερινά στο στούντιο». Τελικά το “Drunk the conium” δεν λειτούργησε

για τους Socrates, μιας και «επέζησαν» και συνεχίζουν δημιουρ-γικότατοι από τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Μια ιδέα απο τους τό-τε Socrates εδώ: http://www.youtube.com/watch?v=BjLVDzWON1I.

«Οταν ακούσεις την Τάνια να λέει Σαββόπουλο ‘Μια θάλασσα μικρή’ και συγχρόνως η Ελευθερία το ‘Ολα τα πήρε το καλοκαίρι’, είμαι σί-γουρος πως θα συγκινηθείς πολύ...», έλεγε το μήνυμα του Κωνσταντί-νου. Η μαγική στιγμή που έφερε το καλοκαίρι με αυτήν τη συνεργασία βρίσκεται εδώ: www.youtube.com/watch?v=RI-AFxQ3sOY. Αισθάνο-μαι «μια θάλασσα μικρή με περιμένει»... στη ζωντανή ακρόαση σε κά-ποιο live τους. «Κι εμάς τους δύο χέρι με χέρι… το ραντεβού μας, η ώ-ρα μία…», εκεί.

Το αφιέρωμα στη Σώ-τια Τσώτου, πριν από μέρες, μου θύμισε ό-τι της ανήκουν οι στί-χοι... «μου ξανάρχο-νται ένα-ένα, χρόνια

δοξασμένα, να ’τανε το ’21...». Η μουσική ανήκει στο συνθέτη των τραγουδιών που βρίσκονται σε ένα συρτάρι της καρδιάς μου. Απ’ τα πιο καθαρά κι αγαπημένα μου. Οσο «καθαρή» είχε ματιά και ψυχή. Οταν ρωτήθηκε τι θυμάται από τα παιδικά του χρό-νια απάντησε: «Θυμάμαι να είμαι φτωχός, πολύ φτωχός». Θα του έλεγα αν μπορούσα... «στ’ αρχοντικό σου το σπιτά-κι το φτωχό...», πόσο πλούτο και πόσα «είχες λουλούδια μες στην καρδιά...». Τα τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμ-τζή -πλημμύρα μελωδικότητας, αμεσότητας και αισθήμα-τος τρυφερότητας- εδώ συγκεντρωμένα στις πρώτες τους ε-κτελέσεις. «Κάπου νυχτώνει κι ο ήλιος παγώνει...» υπέρο-χος Νταλάρας -βασικός ερμηνευτής των τραγουδιών του συνθέτη- ψάχνει αγάπη «να μας ζεστάνει στην παγωνιά...» και παρότι χτυπημένος απ’ τ’ αγιάζι... τραγουδά με σιγου-ριά... «σου το λέω δεν με νοιάζει μιας και είμαστε μαζί...». Με πιάνει το μεθοκόπι, αλλά «έτσι είναι οι ανθρώποι... ό-σα λάθη κι αν μου βρούνε θα συγχωρεθούνε...», εσένα ό-μως «δεν σου μάθανε ακόμη τι θα πει συγγνώμη...». Σαν να μην έφτανε αυτό, στα ψηλά τα παραθύρια... «τα ματό-κλαδά σου κλείνεις, να περάσω δεν μ’ αφήνεις...», ο Ντα-λάρας με καταλαβαίνει -με αυτόν το λυγμό του στο ρεφρέν- μοιάζει να με συμπονά. Αναστενάζω. Ανθίζουν πασχαλιές. Ολα καλά κι όλα ωραία. Μόνο που δεν «επιτρέπονται οι α-ναμνήσεις...», εκείνο «το πουκάμισο το θαλασσί» που «μια φορούσα εγώ και μια εσύ...», εσύ, δεν το ξαναφόρεσες. Φωνάζω τη Χαρούλα. Βάζει τα πράγματα στη θέση τoυς. «Ασε τις παρεξηγήσεις, σ’ το ’χω πει τόσες φορές, μη γυ-ρεύεις εξηγήσεις...», συγχωρώ τα γινάτια σου, ήσουν τόσο «ωραία όταν γελούσες, μοσχοβολούσες σαν πασχαλιά...» και τραγουδάω κι εγώ τώρα, με την ίδια σιγουριά «...δί-χως την καρδούλα σου, καρδούλα μου,  πώς κουράστη-κα...», να γυρίσω όμως δεν θα βιαστώ. Μη μου θυμώσεις. Να μ’ αγαπάς και να με θυμάσαι «μες στο χιόνι που κοιμά-σαι...», γιατί εκεί «...στην άκρη ξεχασμένη, μια ζωή σε πε-ριμένει...». Δώδεκα του Μάρτη -τι ειρωνία- έφυγε ο Σταύ-ρος Κουγιουμτζής και μίκρυνε ο κόσμος. Μεγαλώνει ο δι-κός μου κόσμος, αυτή η εισαγωγή, αυτή η μελωδία -το δι-κό μου φυλαχτό και πάθος- να γενώ νερό του παραδεισού ...«τώρα που θα φύγεις...», για την αμοιβή σου. Στην επό-μενη εισαγωγή θα σε χρειαστώ… «το παράπονο με πήρε κι έκλαψα πικρά...» όταν έγινε επτά, «ένα φίλο και μια α-γάπη είχα μια φορά...», το ρολόι μου δείχνει εννιά... «που-λί θα γίνω και θα ’ρθω, πάλι κοντά σε σένα...». Πόσες α-πώλειες να αντέξω;

INFO

«Υπάρχουν μέρες / τόσο απαλές / τέλειωσαν λες οι σφαίρες / μπροστά σου οι δρόμοι / τόσο ανοι-χτοί / τόσο αραχτοί / οι ώμοι...», ερμηνεύει η Δή-μητρα Παπίου τους στίχους της Λίνας Νικολακο-πούλου, σε μουσική Κώστα Λειβαδά. Το τραγού-δι -που έδωσε τον τίτλο του καινούργιου δίσκου της- είναι ό,τι δηλώνει. Μια καρδιά που έμαθε. Λες και τέλειωσαν οι σφαίρες. «...Λες κι η πόλη μας χωρά / όλους όσους μια ελπίδα / μας κρα-

τά / κι ήρθε ένα τραγούδι ν’ αναλάβει / τι θα λέν' στο δρόμο οι συντρο-φιές…», φως που ανάβει στις συννεφιές, με ζεστά λόγια της Λίνας, εδώ: www.youtube.com/watch?v=4HHccAXgZLA

41ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ18 - 6 - 10

Αν σε ρωτούσαν ποια είναι η επαγγελματική σου ιδιότητα -και να την εξηγήσεις- τι θα έλεγες;Η επαγγελματική μου ιδιότητα είναι κάπως σύνθετη, καθώς δραστηριοποιούμαι σε πολλούς χώρους ταυ-τόχρονα, όπως στην εικονογράφηση βιβλίων, στην παραγωγή κόμικς, τη συγγραφή σεναρίων, την πα-ραγωγή παιχνιδών για το internet και τη δημιουρ-γία κινουμένων σχεδίων... Νομίζω πως η ιδιότη-τα του σχεδιαστή κινουμένων σχεδίων (cartoonist), μου ταιριάζει περισσότερο!

Φαντάζομαι ότι όταν ήσουν μικρός ζωγράφιζες σκίτσα στα σχολικά σου βιβλία...Η αλήθεια είναι ότι αυτή η τάση να σχεδιάζω στα βιβλία μου, με έκανε να καταλάβω πόσο σημαντικό ήταν για μένα να «ξεφεύγει» το μυαλό μου μέσα α-πό το σχέδιο.

Τι είναι αυτό που σου προκάλεσε το ενδιαφέ-ρον, για να σπουδάσεις στο Λονδίνο εικονο-γράφηση και κινούμενο σχέδιο; Φοβήθηκες ό-τι πρόκειται για «ριψοκίνδυνη» επαγγελματική επιλογή που δεν θ’ απέφερε χρήματα;Από μικρός λάτρευα τα κινούμενα σχέδια και τα κό-μικς και σταδιακά έγιναν το χόμπι μου. Φτάνοντας

όμως στο Λύκειο, έπρεπε να πάρω μια απόφαση για το τι θέλω να κάνω. Ετσι, προσπάθησα να φανταστώ τον εαυτό μου σε κάποια δουλειά και η μόνη ιδέα που με γέμιζε ήταν να σχεδιάζω. Το να φύγω στο ε-ξωτερικό ήταν μια πολύ δύσκολη απόφαση, ειδικά στην ηλικία των 18. Ομως ήμουν σίγουρος για την επιλογή μου αυτή κι έτσι ο φόβος χάθηκε.

Αντιμετώπισες τη δυσπιστία των γύρω σου για την επαγγελματική σου επιλογή; Οταν επέλεξα να γίνω σχεδιαστής κινουμένων σχε-δίων, λίγοι αντιλαμβάνονταν για τι πράγμα μιλού-σα. Παρ’ όλα αυτά, η οικογένειά μου και οι άνθρω-ποι που με γνώριζαν πίστεψαν σε εμένα, με στήρι-ξαν και ήταν πάντα δίπλα μου.

Εχεις δημιουργήσει 5 κόμικς-albums, αλλά και περιοδικά. Τι σε εμπνέει για να δημιουρ-γήσεις ήρωες και ιστορίες; Πώς είναι η δια-δικασία δημιουργίας; Η δημιουργία γίνεται πρώτα στο χαρτί και μετά στον υπολογιστή; Εμπνέομαι κατά κύριο λόγο από την καθημερινό-τητα. Κάθε ιδέα που αντλώ από κει, σκιτσάρεται αρχικά με μολύβι πάνω σ’ ένα απλό χαρτί. Αμέ-σως μετά κοιτάζω ποιο μέσο μπορεί να με βοηθή-σει, ώστε η δημιουργία αυτή να αγγίζει την αρχι-κή ιδέα με τον καλύτερο τρόπο. Ανάλογα, λοιπόν, χρησιμοποιώ ψηφιακά μέσα για άμεση σχεδίαση στον υπολογιστή ή παραδοσιακά με μελάνι, μαρ-καδόρους και ακουαρέλες.

Ποιον ήρωα που έχεις επινοήσει και δημι-ουργήσει, έχεις αγαπήσει περισσότερο και γιατί; Δεν υπάρχει ένας ήρωας αλλά πολλοί, και ακούν στο όνομα «κατσαρίδες». Νομίζω ότι ο κάθε τύπος κατσαρίδας που σχεδίασα όλα αυτά τα χρόνια, α-πό τον πρώτο «Πριν το Τέζα», ήταν για μένα μια πρόκληση, που φυσικά και αγάπησα...

Η σημερινή οικονομική κατάσταση της χώρας μπορεί ν’ αποτελέσει αφορμή για νέες ιστορί-ες και ήρωες;Η οικονομική κατάσταση της χώρας δίνει άπειρα ε-ρεθίσματα για νέες ιστορίες! Μάλιστα αυτός ο φανα-τισμός των Μέσων και των πολιτικών κομμάτων πε-ρί κρίσης, με έκανε να δημιουργήσω μια καινούργια σειρά κινουμένων σχεδίων που να βασίζεται πάνω σε αυτήν την καθημερινή τρέλα.

Εδώ και κάποια χρόνια έχεις φτιάξει το δημι-ουργικό γραφείο animatic vision. Με τι ακρι-βώς δραστηριοποιείστε; Η animatic vision ξεκίνησε στην Πάτρα το 2006. Από τότε έχουμε κάνει εκδόσεις κόμικς, όπως το happy revolver, free press περιοδικών και e-magazines, όπως το mosquito και multimedia cd-rom με κινούμενα σχέδια, όπως το e-sense. Αυτή τη στιγμή συνεργάζομαι με πολλούς νέους καλλιτέχνες και προγραμματιστές και δημιουργούμε κινούμενα σχέδια, ιστοσελίδες, flash games και εικονογραφή-σεις για έντυπα και εκδοτικούς οίκους σε όλη την Ελλάδα. Πρόσφατα, με τη βοήθεια συνεργατών μου, ξεκινήσαμε και το δεύτερο γραφείο μας στην Αθήνα -με την ίδια δραστηριότητα.

Επόμενα σχέδια;Αυτή τη στιγμή ετοιμάζω ένα νέο βιντεοπαιχνίδι πολεμικών τεχνών για το διαδίκτυο, με τίτλο fight tempo, που θα είναι online από τα μέσα Σεπτέμ-βρη. Παράλληλα ετοιμάζω το έκτο άλμπουμ της σει-ράς «Τέζα» και επιπλέον δουλεύω το σενάριο και το animation μίας νέας ελληνικής σειράς κινουμέ-νων σχεδίων.

Η καθημερινότητα, πολλές φορές, είναι σκληρή και γρήγορη. Το θέ-μα είναι να μπορείς να ξεφεύγεις, δημιουργώντας μικρόκοσμους που σε γεμίζουν με αληθινές αναπνοές. Ο Γιώργος Μελισσαρόπουλος (Meliss) ήταν τυχερός, διότι από μικρός είχε ανακαλύψει τις δικές του αποδράσεις για να... αναπνέει: στο σχολείο διαρκώς σχεδίαζε τα βιβλία του. Αυτά τα πρώτα, αθώα σχέδια σηματόδοτησαν την απο-φάσή του ν’ ασχοληθεί με το κι-νούμενο σχέδιο... Εκείνο που θαυ-μάζω στο Γιώργο είναι το γεγονός ότι αψήφησε οποιοδήποτε φόβο, σπούδασε και έκανε πραγματικό-τητα αυτό που ήθελε, φτιάχνοντας ευφάνταστες, έξυπνες και με χιού-μορ, ιστορίες, που ξυπνούν εκείνη την αθωότητα που κάπου έχουμε κρύψει βαθιά...

42 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 18 - 6 - 10

α τραγούδια του με «βομβαρδίζουν» τελευ-ταία. Αρχικά, άκουσα τον «Κουκουλοφό-ρο» στο ραδιόφωνο, έπειτα, μια μέρα που είχα ακεφιές, έπεσα πάνω στην «Μπαλά-

ντα του κακομοίρη» και λίγο αργότερα στην πα-ραμυθένια του «Αλίκη». Σύντομα «έπεσα» και πά-νω στον ίδιο, στη συνέντευξη Τύπου για το Φε-στιβάλ του δήμου Βύρωνα. Κυνικός μα και ρομαντικός, με αστείρευτο και σκωπτικό χιούμορ, ο Σπύρος Γραμμένος συγκα-ταλέγεται στους συνειδητοποιημένους τριαντάρη-δες. Ο λόγος του δεν είναι ξύλινος, μα οι στί-χοι και οι παρλάτες, που μοιράζεται με το κοινό, πολλές φορές... σφάζουν με το βαμβάκι. Σε κλίμα χαλαρό μιλήσαμε για το πρώτο του cd «Λίγο πριν τα τιράντα», μα και για την πρώτη με-γάλη συναυλία του, στις 21 Ιουνίου στο Θέατρο Βράχων. Η σχέση του με τη μουσική χάνεται πί-σω στο χρόνο, τότε που για πρώτη φορά έγρα-ψε ένα ποίημα για τη μητέρα του. «Στο Δημοτικό έφτιαχνα ποιηματάκια. Είχα γράψει ένα ποίημα στη μαμά μου για τη Γιορτή της Μητέρας. Στο Γυμνάσιο, άρχισα να φτιάχνω τραγουδάκια με την κιθάρα μου. Στα δεκαοχτώ μου σταμάτησα για πέντε χρόνια. Ε-παιζα μόνο στο σπίτι. Στα 23 ξεκινήσαμε ξανά να παίζουμε σ’ ένα μαγαζί στα Γιάννενα και επειδή έ-πρεπε να κάνω κάτι πέρα από το να τραγουδάω -τρα-γουδούσα πολύ άσχημα- έκανα λίγο πλάκα. Αυτό έ-πιασε και το συνέχισα έτσι», θυμάται.

Αναρωτιέμαι πώς θα χαρακτήριζε τον εαυτό του, από τη στιγμή που θεωρεί πως δεν έχει καλή φωνή. Η απάντησή του με αποστομώνει: «Δεν εί-μαι τραγουδιστής αλλά κομμωτής. Αυτή ήταν η δου-λειά μου. Τώρα, πια, κουρεύω τους φίλους μου».«Κουκουλοφόρος», «Χίλιες φωνές», «4», «Ροζ μι-κρές, μοναχικές, παγωμένες πατούσες του ροζ πάνθηρα»… τραγούδια αστεία -για άλλους ερωτι-κά, για τον ίδιο κυρίως κοινωνικά- περιλαμβά-νονται στο πρώτο δισκογραφικό του βήμα «Λίγο πριν τα τιράντα». Ο τίτλος προκύπτει από την α-γάπη του για τις τιράντες και φυσικά από την η-λικία του. Η παραγωγή είναι το ίδιου, ενώ στο booklet αντί για στίχους θα βρείτε ένα σκίτσο για κάθε τραγούδι, διά χειρός της παλιάς του φίλης, Νίκης Σφαιροπούλου.Η γνώμη του Σπύρου για τη δισκογραφία σήμε-ρα είναι «καταπέλτης»: «Οσοι από τις δισκογραφι-κές λένε ότι πεθαίνει η δισκογραφία, είναι οι ίδιοι που την σκοτώνουν. Δεν ασχολείται κανένας. Προ-σπαθούν να βγάλουν λεφτά από οπουδήποτε, χωρίς να επενδύσουν σε κάτι…».Ο ίδιος δεν επιδιώκει να βγάλει χρήματα από το cd του. Δεν θα είχε κανένα πρόβλημα να αφήσει τα κομμάτια του «ελεύθερα» στο διαδίκτυο -το ο-ποίο, σημειωτέον, θεωρεί την επανάσταση του μέλλοντος, ωστόσο θεωρεί πως αγοράζοντας έ-να cd, παίρνεις μια πιο ολοκληρωμένη δουλειά. Τα live του δίνουν μια φρέσκια ματιά και είναι μια μίξη συναυλίας με stand up comedy. Τρα-

γούδια του ίδιου, σπάνια διασκευές άλλων κομ-ματιών, παρλάτες και σκωπτικά σκετσάκια που ο ίδιος σκαρφίζεται. Πηγή έμπνευσης αποτελεί η καθημερινότητα και ό,τι τον ενοχλεί: «Εμπνέομαι από την καθημερινότητα. Αυτό που με ενοχλεί είναι η αδικία που βλέπω γύρω μου, σε επίπεδο κοινωνι-κό. Θυμώνω με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας -όχι μόνο στη χώρα μας, παντού…», μου εξηγεί.

Παρόλα αυτά, ο Σπύρος αλλιώς «Αμελής» (ίσως έχετε δει το πρόσωπό του να αντικαθιστά αυτό της πρωταγωνίστριας σε αφίσες) βλέπει το... πο-τήρι μισογεμάτο: «Είμαι αισιόδοξος. Βλέπω πάντα πως όλα τα κακά γίνονται για καλό. Η οικονομι-κή κρίση ήταν ένα πολύ μεγάλο μάθημα για πολ-λούς. Πιστεύω πως θα μας βγάλει σε καλό. Πά-ντα μετά την καταστροφή γεννιέται ένα λουλού-δι. Αν υπάρξει η καταστροφή…».Πρόσφατα, μετακόμισε στην Αθή-να. «Με έδιωξε η μάνα μου. Με την καλή έννοια. Μου είπε ‘τι κάνεις εδώ, σήκω φύ-γε!’. Τα τελευταία έ-ξι χρόνια έπαιζα στα Γιάννενα. Κάποια στιγ-μή έπρε-πε να πάω και κάπου παραπέρα. Βαρέθηκαν να με ακούνε οι ίδιοι άνθρω-ποι… Είχα κάποια κομμάτια μαζεμένα και κάπως έτσι προέκυψε ο δί-σκος. Τώρα θα ήθελα να βγά-λω τον δεύτερο, ο οποίος είναι έτοι-μος, γιατί νιώθω ότι αυτός που βγήκε τώ-ρα είναι μια περίοδος δική μου, η οποία έ-χει περάσει».Δηλώνει ευπροσάρμοστος, του αρέσει που στην Αθήνα η ζωή του ξεκινά το βρά-δυ, αλλά και η θάλασσα: «Είναι πολύ ό-μορφη η Αθήνα το βράδυ! Επίσης, μου α-ρέσει να πηγαίνω στην παραλία στη Βάρκι-ζα και να κάθομαι. Ε, όχι σε αυτή που πλη-ρώνεις εισιτήριο, στη δίπλα. Πολλές φορές η τηλεόραση δείχνει στην υπόλοιπη Ελλάδα ότι η Αθήνα είναι ένα μπάχαλο, ότι κινδυνεύεις. Δεν είναι έτσι. Και ωραία μέρη έχει και ξεχω-ριστές στιγμές». Σιχαίνεται την αχαριστία και τους τσακω-μούς, του αρέσουν οι χαμογελαστοί άνθρω-ποι, η σπανακόπιτα της μαμάς του, ακούει την εναλλακτική ελληνική μουσική που γρά-φτηκε από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 μέχρι και το ’90 και το τραγούδι που πιστεύει ότι θα λέει και έπειτα από είκοσι χρόνια στα live του είναι ο «Κόκορας» του Λοΐζου.Πολλοί τον παρομοιάζουν με τον Πανούση. Ο ίδιος σπεύδει να το αποσαφηνίσει: «Αν κά-ποιος δει τα δέκα πρώτα λεπτά της παράστασης

θα πει ‘ω, ένας Πανούσης’. Είναι άλλος άνθρωπος. Φυσικά, τον άκουσα πολύ πιο μικρός.Τώρα, αν όλο το ύφος θυμίζει, ναι. Μιλάω και λέω αστεία, τραγου-δάω αστεία κομμάτια, έχω κοιλιά και μούσι. Ναι, αυ-τό το έκανε ο Πανούσης πριν. Το έκανε και ο Γιώρ-γος Μαρίνος».Αυτή τη Δευτέρα λοιπόν, ο Σπύρος Γραμμένος θα βρεθεί στο Θέατρο Βράχων μαζί με τους φίλους του (Μουζουράκης, Μπαλάφας, Στεφάνου,  Κα-ρακώστα και Μυλωνάς). «Τι περιμένεις από ε-δώ και πέρα;», ρωτώ για τον επίλογο. «Την κατα-στροφή!», μου λέει γελώντας και κάπου εκεί ανα-

νεώνουμε το ραντεβού μας για τη Δευτέρα!

Phot

o: S

pyro

s Bi

niar

is

43ΕΞΟΔΟΣ18 - 6 - 10

Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», Πειραιώς 254,τηλ. 212-2540000.

Γήπεδο Tae Kwon Do, Δέλτα Φαλήρου,τηλ. 210-9472050. Εισιτήριο: 38 ευρώ.

Αμφιθέατρο Αθήνα 9,84, Πειραιώς 100,τηλ. 210-3411610.

Ελευθερουδάκης, Πανεπιστημίου 17, 6ος όροφος,τηλ. 210-3258440.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Φανταστικός Κόσμος, σε μετάφραση Κατερίνας Αθανασίου.

Ενα ακροβατικό που θα κόψει την α-νάσα... Από τη μία, ένα ψάρι εκπαι-δευμένο να κολυμπά στα νερά του... ψεύδους κι από την άλλη, ένας... πο-λύ-θυμος λίθος, χωρίς ήθος κι αξιο-πρέπεια. Το ψάρι πηδά από το ενυ-δρείο και καταφέρνει να επιβιώσει έ-ξω από το νερό. Ξαφνικά, δίνει μια με την ουρά του, τα σπάει όλα φωνά-ζοντας «Αφύπνιση τώρα»!... Η ομάδα ΑλωςArt παρουσιάζει σήμερα και αύ-ριο, στο θέατρο Επί Κολωνώ, τη σου-ρεάλ, μα άκρως κοινωνική, παράστα-ση «ΑλωςLOVE».

Για ενδέκατη χρονιά, οι χώροι του «Ελληνι-κού Κόσμου» μετατρέπονται σε κατασκήνωση φιλοξενώντας τους μικρούς εξερευνητές που θα μείνουν στην πόλη. Για ένα δεκαπενθήμε-ρο, από νωρίς το πρωί έως το απόγευμα, οι μικροί κατασκηνωτές συμμετέχουν σε δραστη-ριότητες και παιχνίδια που συνθέτουν ένα πο-λυθεματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτ-λο -τι άλλο;- «Καλοκαίρι στην πόλη». Το πρό-γραμμα υλοποιείται σε τέσσερα δεκαήμερα, ε-νώ το πρώτο γκρουπ ξεκινά αυτή τη Δευτέρα.

Οι συγγραφείς του βιβλίου «Βαλίτσες και φύγαμε» (εκδ. Λιβάνη), Γιάννης Μανάλης και Χάρης Παπαδόπουλος, μας προσκαλούν σε μια παρουσίαση αλλιώτικη από τις άλλες.Μας κλείνουν ραντεβού απόψε, στις 19.30, στο cafe του Ελευθερουδάκη και υπόσχονται να μας ταξιδέψουν κά-που εξωτικά. Με πολύ κέφι και χαλα-ρή διάθεση θα μας συστήσουν τους ή-ρωες του ταξιδιάρικου μυθιστορήματός τους, μα πάνω από όλα θα μας κάνουν να ξεφύγουμε από τη ρουτίνα της -καυ-τής πλέον- καθημερινότητας!

Φουσκώστε τα μαλλιά, βγάλ-τε τα σακάκια με τις βάτες α-πό τη ναφθαλίνη και σπεύσα-τε σήμερα, Παρασκευή, στο γή-πεδο της λεωφόρου Αλεξάν-δρας. Εκεί θα βρίσκεται ο πο-λυβραβευμένος Billy Idol τρα-γουδώντας το αθάνατο “Sweet sixteen” -και όχι μόνο! Μαζί

του μία από τις πλέον αγαπημένες βρετανικές μπάντες, οι Stranglers, θα ερμηνεύσουν κομμάτια όπως το “No More Heroes”, με το γνωστό μαύ-ρο χιούμορ να επικρατεί.

«Εν αρχή, ην ο ήχος... Η μουσι-κή μία και αδιαίρετη... Οι μελω-δίες σύμπαν ολόκληρο, φτιαγμέ-νο από αισθήσεις. Το ακορντεόν μου, οι φίλοι μου κι εγώ σας πε-ριμένουμε να γιορτάσουμε παρέα με τις Μουσικές του Κόσμου...». Τάδε έφη, Ζωή Τηγανούρια. Η ερμηνεύτρια και ακορντεονίστρια μάς περιμένει όλους τη Δευτέρα, στις 20.30, στο Αμφιθέατρο του Αθήνα 9,84 να γιορτάσουμε ό-λοι μαζί την Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής.

Τους αδελφούς Γκριμ τους ξέρετε. Καιρός να γνωρίσετε και τις αδελφές Γκριμ! Μετά τη μυστηριώδη εξαφάνιση των γονιών τους, η Σαμπρίνα και η Δάφνη μένουν με τη για-γιά τους. Οταν αυτή τους αποκαλύπτει πως είναι απόγονοι των αδελφών Γκριμ, και ότι το παραμυθοβιβλίο των προγόνων τους εί-ναι μια ιστορική καταγραφή αληθινών υπο-θέσεων μαγικής κατεργαριάς, οι δύο αδελ-φές αποφασίζουν ν’ αναλάβουν δράση! Το βιβλίο «Αδελφές Γκριμ: Ντετέκτιβ Παραμυ-θιών» -best seller των “New York Times”- μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Φανταστικός Κόσμος.

Θέατρο Επί Κολωνώ, Ναυπλίου 12, τηλ. 210-5138067. Εισιτήριο: 5 ευρώ.

44 ΕΞΟΔΟΣ 18 - 6 - 10

Θέατρο Πόρτα, Μεσογείων 59, τηλ. 210-7780518.Εισιτήριο: 7 (μειωμένο) και 15 ευρώ.

Γήπεδο Καραϊσκάκη, Νέο Φάληρο, τηλ. 210-4813221.Εισιτήριο από 60 έως και 200 ευρώ.

Χώρος Τέχνης “Mary Alexiou - Athens Art Space”, Δημοκρίτου και Στρ. Συνδέσμου 23, Κολωνάκι,τηλ. 210-3608105.

Εθνικό Θέατρο - Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη» (Rex), Πανεπιστημίου 48, τηλ. 210-3305074.Εισιτήριο: 10 (φοιτητικό) και 20 ευρώ.

Θέατρο Βράχων, Νταμάρι Βύρωνα, τηλ. 210-7626438. Εισιτήριο: 20 ευρώ.

Το Φεστιβάλ Αθηνών υποδέ-χεται τη «μεγάλη κυρία» του παιδικού θεάτρου Ξένια Καλο-γεροπούλου (φωτό: Νίκος Νι-κολόπουλος), στην πρώτη της εμφάνιση μπροστά σε μικρούς θεατές. Η ίδια θα παρουσιάσει

από αύριο μέχρι τις 27 Ιουνίου, στο θέατρο Πόρτα, ένα δικό της μονόλο-γο, χωρίς λόγια... Η κα Καλογεροπούλου αναζητά αυτό το «κάτι» που συχνά θέλουμε, που μας λείπει, χωρίς να ξέρουμε τι είναι ακριβώς. Κάτι υπαρκτό; Κάτι φανταστικό; Να είναι άραγε το φεγγάρι;

Οι Aerosmith, οι θρύλοι του αμερικανικού rock, έρχονται για πρώτη φο-ρά στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής περιοδείας τους με τίτλο “Cocked, Loaded, Ready to Rock”. Το συγκρότη-μα που έδωσε το ραντε-βού με την ιστορία πριν από 41 χρόνια και απέ-δειξε πως ένα μεγάλο κεφάλαιο της rock του ανήκει, «προσγειώνεται» την Κυριακή στο γήπεδο Καραϊσκάκη, εκπληρώνο-ντας την επιθυμία των Ελλήνων φανατικών θαυμαστών του!

Οι προσπάθειες του Νικόλα να βγάλει πολλά και γρήγορα λεφτά στήνοντας μία κομπίνα. Πού; Στην Αμοργό. Πότε; Το καλοκαιράκι. Ενας σκηνοθετημένος θά-νατος, ένα κουτί παπουτσιών, μια λη-στεία αργόσχολων, μια μάνα με κονέ, έ-να μαγικό κλαρίνο, ψημένες ρακές, μπα-μπέσες γυναίκες, εκπλήξεις, μα και ά-φθονο γέλιο... Περισσότερα, τη Δευτέρα, στις 19.30, στο Metropolis Live Stage. Εκεί θα βρεθεί ο 26χρονος Λουκάς Μέ-ξης μιλώντας για το πρώτο του μυθιστό-ρημα «Shoebox: Μια καλοκαιρινή κο-μπίνα» (εκδ. Τετράγωνο).

Ανοιχτή είναι ήδη για το κοινό η πρώτη ατομική έκθεση της Σπάρτης Λιναρδάκη «Τόσο μακριά και τόσο κοντά», που φιλοξενείται στο Χώρο Τέχνης “Mary Alexiou - Athens Art Space”. Η ζωγράφος είναι επικεντρωμένη στο σύγχρονο άνθρωπο με όλα τα συναισθήματα και τις

καθημερινές αναζητήσεις, ενώ μέσα από τα δεκαοχτώ έργα της μας ταξιδεύει από το Λος Αντζελες μέχρι την Ιαπωνία. Αλλωστε, όπως έχει δηλώσει και η ίδια, πατρίδα της είναι όλος ο κόσμος, εφόσον η τέχνη είναι παγκόσμια.

Χάρις Αλεξίου, Γιώργος Νταλάρας, Λένα Αλκαίου, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Παντελής Θαλασσινός (φωτό), Μα-νώλης Λιδάκης, είναι μόνο λίγοι από τους ερμηνευτές που θα μοιραστούν την Παρασκευή τη σκηνή του Θεά-τρου Βράχων, συμμετέχοντας σε «Μια βραδιά για τον Ηλία». Ηταν Αύγου-στος όταν ο Ηλίας Κατσούλης -βια-στικός, πολυπράγμων, αλλά όχι αγ-χωμένος- «έφυγε» από τη ζωή. Οι στί-χοι του θα μας συντροφεύουν. Αυτούς τους στίχους θα μοιραστούν μαζί μας οι φίλοι του.

Με προπάππου τον Ευγένιο Ο’Νιλ, παππού τον Τσάρλι Τσάπλιν και γονείς τους Ζαν-Μπατίστ Τε-ριέ και Βικτόρια Τσάπλιν, ο Τζέιμς Τεριέ (φω-τό: Richard Haughton) είναι πράγματι... το μή-λο που έπεσε κάτω απ’ τη μηλιά! Συνεχιστής της ρομαντικής παράδοσης του τσίρκου, ο Τεριέ θα βρίσκεται μέχρι και το Σάββατο στην πόλη πα-ρουσιάζοντας την ιστορία του Ραούλ, που ως άλ-λος Ροβινσώνας απολαμβάνει τη ζωή του σ’ ένα ερημικό τοπίο. Αλλόκοτα πλάσματα, ωστόσο, θα βρεθούν στην πορεία του, μεταφέροντας τον ί-διο και τους θεατές σ’ έναν κόσμο παραμυθένιο...

Metropolis Live Stage, Πανεπιστημίου 54, τηλ. 210-3306682.

45ΕΞΟΔΟΣ18 - 6 - 10

Ο Γιάννης Ρίτσος (1909-1990) έγραψε το ποί-ημα «Πρωϊνό άστρο» το 1955 για το κοριτσάκι του, όταν έγινε πατέρας. Εκφράζει την αγάπη του για εκείνη και περιγράφει την πληρότητα που έ-φερε στη ζωή του η γέννησή της. Είναι το ποίη-μα της πατρικής στοργής και της λυρικής φαντα-σίας «που μόνο ένας παλμογράφος θα μπορούσε να ‘οπτικοποιήσει’ και να καταγράψει τους παλ-μούς της εκπληκτικής ευαισθησίας του». Ο ίδιος ο ποιητής το χαρακτήρισε «Μικρή εγκυκλοπαί-δεια υποκοριστικών» για την κορούλα του.Ο συνθέτης Σάκης Τσιλίκης μελοποίησε το ποί-ημα μοναδικά, σε ένα εξαιρετικό μουσικό απο-τέλεσμα, επιλέγοντας ως ερμηνευτές σπουδαίους παλιότερους, αλλά και νεότερους, ερμηνευτές. Ο δίσκος περιλαμβάνει έντεκα μελοποιημένα α-ποσπάσματα, εξαιρετικά ερμηνευμένα από τους Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Πέτρο Πανδή, Πά-νο Κατσιμίχα, Αλέξανδρο Χατζή, Βαγγέλη Μαρ-καντώνη (από την Ανοικτή Θάλασσα), Βασίλη Παγώνη (από τους Αλχημιστές), Γιώργο Μιχαήλ (από τους Κύκλος Band) και δέκα πρόζες με τις εκφραστικές απαγγελίες των ηθοποιών Δανάης Παπουτσή και Αλέξανδρου Κομπόγιωργα, πλαισιωμένες από τις ατμοσφαιρικές μελωδίες του σημαντικού συνθέτη, ο οποίος κατάφερε να συνδυάσει το παλιό με το καινούργιο, δηλαδή «έντεχνα» με «ηλεκτρικά» στοιχεία.Η τρυφερότητα της ερμηνείας του Βασίλη Παπακωνσταντίνου στο «Σ’ ένα μαξι-λαράκι φεγγαράκι» είναι συγκινητική. Ο Αλέξανδρος Χατζής τραγουδάει τα πιο πολλά κομμάτια του δίσκου και καταθέτει ίσως τις πιο ώριμες ερμηνείες του στα

«Ανάμεσα στη μάνα σου», «Ελα να σου συστή-σω», «Να ’τη η νύχτα που σιμώνει» και «Κι ε-γώ ανασκουμπωμένος» και κυρίως στο μοναδι-κό «Εκεί που σμίγει η αγάπη», που μοιράζεται με τους νεότερους Β. Μαρκαντώνη, Β. Παγώνη και Γ. Μιχαήλ. Εξαιρετικός ο Πάνος Κατσιμίχας στο «Η δροσιά τ’ ουρανού», όπως και ο Πέτρος Πανδής με τη νοσταλγική ερμηνεία του «Πρέπει να μάθεις».Τις ενορχηστρώσεις έκανε ο Σάκης Τσιλίκης με τον Κίμωνα Πολλάτο (από τους Κύκλος Band), ενώ η ταλαντούχα Ελεάννα Ζεγκίνογλου έκανε την ενορχήστρωση των εγχόρδων. Σημαντική η συμβολή των εξαίρετων μουσικών: Σάκης Τσιλί-κης (πιάνο), Κίμωνας Πολλάτος (κιθάρες), Μά-νος Νεόφυτος (τύτμπανα), Αντώνης Δελαπόρτας (πλήκτρα), Πόλυς Πελέλης (μπάσο), Μιχαέλα Ρώτα (βιολί), Λευκή Κολόβου (τσέλο). Συμμετέ-χουν: Ζωή Σολδάτου (solist-soprano), Τόνια και Κατερίνα Γραμματικάκη (chorus).Δισκογραφικές εργασίες μελοποιημένης ποίη-σης και μάλιστα υψηλής ποιότητας και αισθητι-κής σαν αυτήν σπανίζουν πια στους σημερινούς

ευτελείς και εμπορικούς καιρούς, γι’ αυτό και αξίζει ένα μεγάλο «μπράβο» τόσο στον Σάκη Τσιλίκη όσο και σε όλους τους συντελεστές, αλλά και στον παραγω-γό Γιάννη Μακρίδη και την “ΤΕΧΝΙS”, οι οποίοι προχώρησαν στην έκδοση της δουλειάς αυτής που αξίζει να ακουστεί.

Τον τραγουδοποιό Αλέξανδρο Εμμανουηλίδη γνωρίσαμε πρώτη φορά το 2004, στη Δεύτερη Ακρόαση της Μικρής Αρκτου, με τα τραγούδια «Επαρχία» και «Ποτάμι μαύρο» με τα οποία συμμετείχε. Η πρώτη του δισκογραφική δου-λειά με τίτλο «Φυσάει αλλιώς εδώ ο αέρας» κυκλοφόρησε το 2007, σε παρα-γωγή του Παρασκευά Καρασούλου.Τρία χρόνια μετά, στη νέα του δουλειά με τίτλο «Ομορφοι και ηττημένοι», επιλέ-γει ως βασική ερμηνεύτρια τη νεαρή τραγουδίστρια Μαρία Παπαγεωργίου, την οποία γνωρίσαμε ήδη από τις συμμετοχές της σε διάφορους δίσκους, με πιο πρόσφατη το «Γκόλεμ» του Νίκου Χαλβατζή. Μια πραγματικά ξεχωριστή νέα φω-νή, εκφραστική και με πολύ όμορφη χροιά. Ερμηνεύει δέκα τραγούδια, ενώ τα υπόλοιπα δύο ο δημιουργός (θα μπορούσε να τραγουδήσει περισσότερα, ερμη-νεύει ιδιαίτερα και εκφραστικά).Ο δίσκος περιέχει δώδεκα τραγούδια, από τα οποία ο Αλέξανδρος Εμμανουη-λίδης έγραψε τη μουσική και τους στίχους σε δέκα και μελοποίησε μοναδικά το ποίημα «Θεατρίνοι, Μ.Α.» του Γιώργου Σεφέρη, ενώ μουσική και στίχους σε έ-να τραγούδι έγραψε και η Μαρία Παπαγεωργίου. Τα κομμάτια σε γενικές γραμ-μές είναι ακουστικές μπαλάντες, πολύ ατμοσφαιρικές, ενώ υπάρχουν και τα πιο ρυθμικά «700 ευρώ το μήνα» και «Να καεί ο καναπές μου», υπάρχει ακόμη ένα πανέμορφο «Βαλς», καθώς και ένα ζεϊμπέκικο, το «Ερωτες».Ο δίσκος κυκλοφορεί από το «Μικρό Ηρωα», σε παραγωγή του Αγγελου Σφα-κιανάκη.Ξεχώρισα τα τραγούδια «Να καεί ο καναπές μου», «Ομορφοι και ηττημένοι», «Τε-ρατογένεση», «Βαλς», που ερμηνεύει η Μαρία Παπαγεωργίου, καθώς επίσης και τα δύο που ερμηνεύει ο Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης, το μοναδικό «Θεατρίνοι, Μ.Α.» σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη και το κοινωνικού περιεχομένου, με αρκετή δόση χιούμορ, «700 ευρώ το μήνα», ένα από τα πιο επίκαιρα τραγούδια που έ-χουν γραφτεί τελευταία: «Κάνεις όνειρα από κείνα που γελάνε και οι κότες, μ’ 700 ευρώ το μήνα δεν αντέχουν οι ιππότες / Κι όλο σκέφτεσαι να φύγεις με την τάδε ή με τη δείνα, αλλά ποια θα ’ρθει μαζί σου μ’ 700 ευρώ το μήνα».

46 ΣΙΝΕΜΑ 18 - 6 - 10

Κοινωνική

Σκηνοθεσία: Γκά-ρι Ουίνικ. Πρωτα-γωνιστούν: Αμά-ντα Σίφριντ, Γκα-έλ Γκαρσία Μπερ-νάλ, Βανέσα Ρέ-ντγκρεϊβ. Οταν μια νεαρή Α-μερικανίδα ταξι-δεύει στη Βερό-να, πόλη όπου α-ναπτύχθηκε το ει-δύλλιο του Ρωμαί-ου και της Ιουλιέ-τας, γίνεται μέλος μιας ομάδας εθε-λοντών, που σκο-πός της είναι να α-παντά σε γράμματα -προς την Ιουλιέ-τα- όσων αναζητούν συμβουλές σχετικά με τον έρωτα. Αφού απαντά σε ένα γράμμα που χρονολογείται από το 1951, εμπνέει τη γυναίκα που το έγρα-ψε να ταξιδέψει ως την Ιταλία για να βρει τη χαμένη για χρόνια αγάπη της. Αυτό θα είναι η αρχή μιας αλυσίδας γεγονότων, που θα φέρει τον έρωτα στις ζωές των δύο αυτών γυναικών, όπως δεν τον είχαν ποτέ φανταστεί.

Σκηνοθεσία: Μία Χάνσεν-Λόβε. Πρωταγωνιστούν: Κιάρα Κασέλι, Λουί-Ντο ντε Λένκεσεν.Ο Γκρεγκουάρ Κάνβελ έχει όλα όσα θα μπορούσε να ζητήσει ένας άντρας: μια σύζυγο που λατρεύ-ει, τρία αξιαγάπητα παι-διά και μια δουλειά που του κεντρίζει το ενδια-φέρον. Είναι παραγωγός ταινιών. Το να ανακα-λύπτει ταλαντούχους αν-θρώπους και να δημι-ουργεί ταινίες που ται-ριάζουν στην αντίληψή του για το σινεμά, εί-ναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο ζει. Αφιερώ-νει σχεδόν όλο το χρό-νο και την ενέργειά του στη δουλειά του. Είναι υ-περδραστήριος, δεν σταματά ποτέ. Εκτός από τα Σαββατοκύριακα, τα οποία περ-νά στην εξοχή με... οικογενειακά διαλείμματα, που είναι τόσο πολύτιμα. Ωσπου μια μέρα θα έρθει αντιμέτωπος με μια βαριά αλήθεια: η εταιρεία του έχει μεγά-λα χρέη. Θα καταφέρει να τα βγάλει πέρα με την πιθανή αποτυχία και την κού-ραση που τον καταβάλλει;H γαλλογερμανική αυτή παραγωγή είχε προβληθεί στο τμήμα «Ενα κάποιο βλέμ-μα» του φεστιβάλ Καννών του 2009 και διακρίθηκε με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής.

Σκηνοθεσία: Τζο Κάρναχαν. Πρωταγωνιστούν: Λίαμ Νίσον, Μπράντλεϊ Κούπερ, Τζέσικα Μπιλ, Πάτρικ Ου-ίλσον, Σάρλοτ Κόπλεϊ.To φιλμ ακολουθεί τα τολμηρά κατορθώματα μιας δρα-στήριας ομάδας πρώην στρατιωτών των Ειδικών Δυνά-μεων, που κατηγορούνται για ένα έγκλημα που δεν διέ-πραξαν. Χρησιμοποιούν λοιπόν τα μοναδικά τους ταλέ-ντα και προσπαθούν να «καθαρίσουν» το όνομά τους και να βρουν τον αληθινό ένοχο.Σημειώνεται πως η ταινία είναι βασισμένη στην ομώνυ-μη τηλεοπτική σειρά του 1983.

Σκηνοθεσία: Αλαν Πουλ. Πρωταγωνι-στούν: Τζένιφερ Λόπεζ, Αλεξ Ο’Λάφλιν, Ε-ρικ Κρίστιαν Ολσεν, Αντονι Αντερσον. Επειτα από πολλές περιστασιακές σχέσεις και αφού ο «κύριος Τέλειος» δεν φαίνεται στον ορίζοντα, η Ζόι αποφασίζει να ζήσει μό-νη της την εμπειρία της μητρότητας. Την η-μέρα όμως της τεχνητής γονιμοποίησης, συ-ναντά τον Σταν, έναν άνδρα που μοιάζει να πληροί όλες τις προδιαγραφές. Στην προ-σπάθειά της να κρύψει τα πρώτα σημάδια της εγκυμοσύνης για να ξεκινήσει μία σχέση μα-

ζί του, τα απανωτά λάθη της Ζόι στέλνουν λά-θος «μηνύματα» στον Σταν. Οταν του αποκα-λύπτει το λόγο για την ακατανόητη συμπερι-φορά της, ο Σταν δέχεται να σταθεί στο πλευ-ρό της. Για να συνειδητοποιήσουν μέσα στο ορμονικό χάος και τις προετοιμασίες του το-κετού, πως στην πραγματικότητα δεν γνωρί-ζουν τίποτα ο ένας για τον άλλον... Οταν δύο άνθρωποι αποφασίζουν να κάνουν παιδί προτού καν ερωτευτούν, μήπως σημαί-νει ότι είναι πράγματι φτιαγμένοι ο ένας για τον άλλον;

Γράμματα στην Ιουλιέτα

The A-TeamΤhe Back-Up Plan

Αισθηματική κωμωδία

ΠεριπέτειαKομεντί

Του Γιάννη Μανάλη

Ο πατέρας των παιδιών μου

47ΣΙΝΕΜΑ18 - 6 - 10

Σκηνοθεσία: Οράτιου Μαλέλε. Πρωταγωνιστούν: Mέντα Αντρέα Βικτόρ, Αλεξάντρου Πο-τοκεάν, Βαλεντίν Τεοντοσίου.Ρουμανία, 1953, σ’ ένα μικρό χωριό, ξεχασμένο από το Θεό, ακόμα κι από τη… «μαμά ΕΣΣΔ»… Ελάχιστοι οι κάτοικοι, αλλά αρκετοί ώστε να γεμίζουν την πλατεία του χωριού και την εκκλησία, σε γάμους, κηδείες και βαφτίσεις! Ενα ζευγάρι ετοιμάζεται να παντρευτεί. Ο-λο το χωριό επί ποδός για τις προετοιμασίες. Θα γίνει μεγάλο γλέντι, και, φυσικά, όλοι είναι καλεσμένοι! Τα τραπέζια έχουν στρωθεί. Η αυτοσχέδια τοπική μπάντα έχει ξεκινήσει το τρα-γούδι και το χορό. Η γαμήλια πομπή έχει ξεκινήσει. Απρόσμενα εμφανίζεται μπροστά τους μια πομπή οχημάτων του ρωσικού στρατού. Ο «πατερούλης» Στάλιν πέθανε. Το εθνικό πέν-θος κηρύσσεται από σήμερα και για επτά ημέρες. Εχουν μια ώρα στη διάθεσή τους για να μαζέψουν τα… του γάμου και να κλειστούν στα σπίτια τους. Επιβάλλονται συσκότιση, ησυ-χία και σοβιετικός θρήνος. Ολα του γάμου δύσκολα κι ο Στάλιν πεθαμένος! Αποφασίζουν ό-τι τίποτα δεν θα διακόψει τη χαρά τους. Θα γιορτάσουν το γάμο των παιδιών… στα μουγγά!

Σκηνοθεσία: Σέριλ Χάινς. Πρωταγωνιστούν: Μεγκ Ρά-ιαν, Τίμοθι Χάτον, Κρίστιν Μπελ, Τζάστιν Λονγκ. Η Λουίζ, μια πετυχημένη και δυναμική δικηγόρος, φτάνο-ντας μια μέρα νωρίτερα από το προγραμματισμένο στο εξο-χικό της σπίτι, συγκινείται όταν αντικρίζει μια θάλασσα α-πό τριαντάφυλλα. Δυστυχώς, όμως, ο σύζυγός της δεν πε-ριμένει αυτήν, αλλά την κατά πολύ νεότερη φίλη του, Σά-ρα. Μάλιστα βρίσκεται σε διαδικασία κατά την οποία της γράφει ένα γράμμα, εξηγώντας της την πρόθεσή του να την αφήσει. Φυσικά η ιδιόρρυθμη, αλλά κατά τα άλλα ψύ-χραιμη, Λουίζ, του ανατρέπει τα σχέδια. Κατορθώνει να τον αιχμαλωτίσει και αρνείται να τον απελευθερώσει, αν δεν της υποσχεθεί ότι θα προσπαθήσουν μαζί να σώσουν το γάμο τους. Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσό-τερο όταν εμφανίζεται η ανυπόμονη Σάρα και ένας καιρο-σκόπος κηπουρός...

Σκηνοθεσία: Τζιμ Φιλντ Σμιθ. Πρωταγωνιστούν: Τζέι Μπαρούσελ, Αλις Ιβ, Νέιτ Τόρενς, Μάικ Βάουελ.Ο Κερκ, ένας συνηθισμένος άντρας, υπάλληλος αε-ροδρομίου, δεν έχει κανέναν άλλο στόχο στη ζωή του παρά μονάχα την επανασύνδεσή του με την πρώην αγαπημένη του. Οταν συναντά τη Μόλι, την τέλεια γυ-ναίκα, κι αρχίζει να βγαίνει μαζί της, κανείς δεν μπο-ρεί να το πιστέψει… Ούτε καν ο ίδιος… Ομως, η ε-πιρροή των φίλων του σε συνδυασμό με τη δική του χαμηλή αυτοεκτίμηση, πυρπολούν την πιθανότητα ευόδωσης και μακροημέρευσης του παράδοξου αυ-τού ειδυλλίου… Αραγε θα τα καταφέρουν να ζήσουν καλά κι εμείς καλύτερα;Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε μερικές λεπτομέ-ρειες από την παραγωγή της ταινίας. Τους γονείς της πρωταγωνίστριας υποδύονται οι γονείς της στην πραγματικότητα, οι Τρέβορ Ιβ και Σάρον Μόγκαν. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν σε αληθινό αεροδρό-μιο (με όποιες απαγορεύσεις και δυσκολίες αυτό συ-νεπάγεται), αληθινό γήπεδο -με πάνω από 18.000 κανονικούς θεατές να συμπληρώνουν το καστ ως κο-μπάρσοι- ενώ αξιοποιήθηκαν πολλές τοποθεσίες στο Πίτσμπουργκ.

Σιωπηλός γάμοςΜε το ζόρι μαζί

Δεν είναι για τα μούτρα σου

ΣατιρικήΚωμωδία

Κομεντί

48 ΑΓΟΡΑ 18 - 6 - 10

Αυτό το καλοκαίρι, το Conn-x του ΟΤΕ δίνει τη δυνατότητα σε νέους και υπάρ-χοντες πελάτες να απολαύσουν το κορυφαίο ποδοσφαιρικό γεγονός του πλανή-τη, το Μουντιάλ, πιο ζωντανά από ποτέ. Συγκεκριμένα, όσοι συνδρομητές αποκτήσουν νέα σύνδεση ή συνδυάσουν το Conn-x που ήδη έχουν με υπηρεσίες ομιλίας ή τηλεόρασης, μπορούν να κερδί-

σουν στη στιγμή μεταξύ 80 τρισδιάστατων τηλε-οράσεων 42 ιντσών, 80 blu-ray DVD players, 70 home cinemas και χιλιάδες άλλα δώ-ρα. Μπορείτε να δώσε-τε την παραγγελία σας online στην ηλεκτρο-νική διεύθυνση www.oteshop.gr, τηλεφωνι-κά στο 13888 ή σε ένα κατάστημα της αλυσίδας OTESHOP, COSMOTE ή ΓΕΡΜΑΝΟΣ.

H Carrefour Μαρινόπουλος, προσφέροντας πάντα λύσεις που αναποκρίνονται στις ανάγκες των καταναλωτών, σας προσκαλεί να κερδίσετε ακόμα περισσότε-ρα, μέσα από τις καθημερινές σας αγορές. Με τη νέα ενέργεια “My Promo”, για

κάθε τρία προϊόντα που επιλέγετε από συγκεκριμένες ομάδες, κερδί-ζετε το ένα δωρεάν, για όλο το μή-να Ιούνιο.Αναλυτικότερα, σε όλα τα καταστή-ματα Carrefour και Carrefour Μα-ρινόπουλος, μπορείτε να επιλέξετε από τη μεγάλη ποικιλία σηματοδο-τημένων προϊόντων “My Promo”, τα οποία κατηγοριοποιούνται σε τέσσερις μεγάλες χρωματικές ο-μάδες (πράσινη, πορτοκαλί, μοβ, μπλε). Με την επιλογή τριών προ-

ϊόντων από την ίδια ομάδα, το φτηνότερο προσφέρεται εντελώς δωρεάν, με α-ποτέλεσμα όσους περισσότερους συνδυασμούς τριών προϊόντων επιλέξετε, τό-σα περισσότερα προϊόντα να κερδίζετε.

Τα ENTOS σας προσκαλούν να απολαύσετε το καλοκαίρι με νέες ασυναγώνιστες προσφορές για το σπίτι και τον κήπο σας. Μόνο στα καταστήματα της αλυσίδας

θα βρείτε σετ αλουμινίου, τραπέζι και τέσ-σερις πολυθρόνες πολλαπλών θέσεων, στην απίστευτη τιμή των 79,99 ευρώ! Επίσης επωφεληθείτε των μοναδικών προσφορών σε καναπέδες, κρεβατοκάμα-ρες και τραπεζαρίες και διαμορφώστε τον προσωπικό σας χώρο με ιδιαίτερο στιλ, εύκολα και οικονομικά! Αποκτήστε και ε-σείς το νέο μοντέρνο καναπέ Fresh μόνο με 199,99 ευρώ και μέσα από 6 διαφο-ρετικές επιλογές υφασμάτων επιλέξτε το κάλυμμα που σας ταιριάζει! Οι επιλογές

συνεχίζονται ανάμεσα σε αμέτρητα είδη σπιτιού, σε μοντέρνα σχέδια και χρώματα, όπως το ολοκληρωμένο σετ κουζίνας 41 τεμαχίων μόνο με 41 ευρώ!Ανακαλύψτε τις μοναδικές προσφορές ΕΝΤΟS και ανανεώστε ολόκληρο το σπίτι ή τον κή-πο σας με τα πιο μοντέρνα και λειτουργικά έπιπλα στις πιο ανεπανάληπτες τιμές.

Με το σύνθημα «Ζήσε Υπεύθυνα!» ξεκίνησε η εκστρατεία εταιρικής υπευθυνότη-τας της ING Ελλάδος. Με την ευκαιρία του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας του Περιβάλλοντος, η εταιρεία επιδιώκει να ενη-μερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους ίδιους τους εργαζομένους της στους «χρυσούς» κα-νόνες περιβαλλοντικής ευθύνης: επανα-χρησιμοποίηση - ανακύκλωση - εξοικο-νόμηση ενέργειας, και να τους κινητοποι-ήσει ώστε να τους υιοθετήσουν στην ερ-γασιακή καθημερινότητά τους.«Μέσω του προγράμματος Εταιρικής Υ-πευθυνότητας 'Ζήσε Υπεύθυνα!', επιδιώ-κουμε να δράσουμε συλλογικά στη δημι-ουργία ενός υπεύθυνου περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ING Ελλάδος. Στοχεύου-με, με προσήλωση και συμμετοχική προσπά-θεια, οι πρακτικές αυτές να εξελιχθούν σε καθημε-ρινή συνήθεια και συνείδηση. Με τον τρόπο αυτό θα μεταφέρουμε το καλό πα-ράδειγμα υπεύθυνης συμπεριφοράς και σε όλα τα ενδιαφερόμενα κοινά», δήλω-σε ο γενικός διευθυντής Marketing, Μάνος Χειράκης.

49ΑΓΟΡΑ18 - 6 - 10

Στη δημιουργία νέας διαφημιστικής καμπάνιας, με πρωταγωνιστές τους «Ράδιο Αρβύλα», προχώρησε η WIND φέτος το καλοκαίρι. Με τους Αντώνη Κανάκη,

Γιάννη Σερβετά, Στάθη Παναγιωτόπου-λο και Χρήστο Κιούση, η WIND θα επι-κοινωνήσει στους καταναλωτές τις λύσεις που προτείνει στην καρτοκινητή τηλεφω-νία, αλλά και στη σταθερή τηλεφωνία και το internet. Η πιο ουσιαστική, όμως, παράμετρος της συνεργασίας αυτής είναι η απόφαση των συντελεστών της εκπομπής να δω-ρίσουν το σύνολο της αμοιβής τους, ύ-ψους 550.000 ευρώ, στην «Κιβωτό του Κόσμου». Η WIND, από την πλευρά της,

δεν θα μπορούσε παρά να συμμετέχει σε αυτήν την πρωτοβουλία και σύμφωνα με απόφαση της διοίκησης της εταιρείας, ποσοστό 2% επί των εσόδων της νέ-ας WIND Καρτοκινητής για τους επόμενους έξι μήνες θα αποδοθεί επίσης στην «Κιβωτό του Κόσμου». Μάλιστα, δεσμεύεται ότι, ανεξάρτητα από το σύνολο των εσόδων, θα διαθέσει στο ίδρυμα κατ’ ελάχιστον το ποσό των 150.000 ευρώ.

Με αφορμή τον ερχομό της τρισδιάστατης τηλεόρασης, η Sony Hellas δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από τη θεματική έκθεση «Τηλεόραση 2010: 3D & Web TV», που διεξήχθη στην Τεχνόπολη στο Γκάζι από τις 11 έως τις 13 Ι-ουνίου 2010. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, η Sony παρουσίασε όλες τις τε-λευταίες εξελίξεις που προτείνει στο καταναλωτικό κοινό για τη συναρπαστι-κή νέα τεχνολογία.Το 3D της Sony, με την προηγμένη τεχνολογία απεικόνισης και τα ειδικά γυαλιά

Active Shutter, προσέφερε τη δυνατό-τητα θέασης σε ρεαλιστικό βάθος και απίστευτη λεπτομέρεια στην 3D εικόνα σε πλήρη HD ανάλυση και επέτρεψε στους επισκέπτες να βυθιστούν κυρι-ολεκτικά σε μια 3D Full HD εμπειρία. Παράλληλα, παρουσίασε την εμπειρία του 3D gaming για PlayStation 3, δί-νοντας στους χρήστες μια ολοκαίνουρ-για οπτική κι ένα νέο «δρόμο» απόλαυ-σης ορισμένων από τους πλέον επιτυ-χημένους τίτλους.

Το καλοκαίρι είναι πια κοντά και τα Flocafé ανεβά-ζουν τη διάθεση στα ύψη, προσφέροντας σε grande μέγεθος τα πιο δημοφιλή κρύα ροφήματα, για ό-σους θέλουν πάντα λίγη ακόμα απόλαυση. Ο grande cappuccino freddo, ένα δροσερό διάλειμμα στη διάρ-κεια μιας ζεστής ημέρας, ιδανικός συνδυασμός κρύ-ου espresso με δροσερό αφρόγαλα, μια αγαπημένη καλοκαιρινή συνήθεια που σε γεμίζει ενέργεια, ενώ ο grande espresso freddo, με τρεις δόσεις espresso, κλείνει το... μάτι σε όσους θέλουν μια δυνατή γεύση κρύου καφέ.Για όσους αναζητούν κάτι το διαφορετικό, τα Flocafé και o Jacobs προτείνουν ένα παγωμένο flocaccino με βάση από καφέ ή βανίλια σε 4 μοναδικές γεύσεις (original, chocolate, caramel, vanilla, oreo), ενώ για τους φανατικούς «εραστές» της σοκολάτας, η grande classic freddo σε μεγάλο ποτήρι με επιπλέον αφρό-γαλα, προσφέρει maximum σοκολατένια απόλαυ-ση. Αυτό το καλοκαίρι, δροσιστείτε με grande γεύ-σεις στα Flocafé!

Τα αγαπημένα δημητριακά ολικής αλέσεως FITNESS της NESTLÉ υποστηρίζουν το πρόγραμμα ευεξίας “Wellness”, μια μοναδική εμπειρία χαλάρωσης, που θα πραγματοποιηθεί στο Panormos Village στη Μύκονο, από τις 2 έως τις 4 Ιουλί-ου. Μέσα από ένα μαγευτικό τριήμερο σωματικής και πνευματικής ανάτασης, το ολοκληρωμένο πρό-γραμμα “Wellness” δίνει τη δυνατότητα σε όποιον επιθυμεί να γυμναστεί, να χαλαρώσει και να δια-σκεδάσει, σε ένα μοναδικό τοπίο με θέα το γραφι-κό κόλπο του Πάνορμου. Επιλέγοντας ανάμεσα σε Yoga, Fitness και Aqua, μπορεί κανείς να διαμορ-φώσει το πρόγραμμα που του ταιριάζει και να χα-ρίσει στον εαυτό του τρεις μέρες αποτοξίνωσης, τόνωσης και ευεξίας. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το κό-στος συμμετοχής στο πρόγραμμα ή παρακολού-θησης μεμονωμένων μαθημάτων, μπορείτε να ε-πικοινωνείτε στα τηλέφωνα: 6932467496 και 6974929614.

50 ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ 18 - 6 - 10

Του Αντώνη Κόλλια

Αν έχετε αγοράσει ΚΙA cee’d με ηλεκτρονικό σύστημα ευστάθειας -ESP- που έχει παραχθεί από την 1η Απριλίου 2008 μέχρι τις 30 Μαρ-τίου 2009, τότε έχετε ένα από τα 1.134 αυτο-κίνητα στην Ελλάδα στο οποίο ενδέχεται να έχει τοποθετηθεί ελαττωματική αντλία φρέ-νων. Γι’ αυτό και η εταιρεία αποφάσισε την ανάκλησή τους στα συνεργεία για επισκευή. Το ενδεχόμενο πρόβλημα μπορεί, σπάνια βέ-βαια, να οδηγήσει σε ανεπαρκή λειτουργία του συστήματος πέδησης, χωρίς ωστόσο μέ-χρι στιγμής να έχει αναφερθεί κάποια περί-πτωση ατυχήματος που να σχετίζεται με το συγκεκριμένο ζήτημα.Για πιθανό πρόβλημα στην ανάρτηση ανακα-λούνται και 740 Jeep Cherokee στην Ελλά-δα, παραγωγής 2002 και 2003, στα οποία α-παιτείται να γίνει έλεγχος και ίσως αντικατά-σταση των άνω σφαιρικών συνδέσμων της ε-μπρός ανάρτησης.Οι ιδιοκτήτες των προς ανάκληση αυτοκινή-των θα ενημερωθούν εγγράφως, μέσω συ-στημένης επιστολής, ώστε να προσέλθουν στο δίκτυο εξουσιοδοτημένων συνεργείων για τον απαραίτητο έλεγχο χωρίς καμία οικο-νομική επιβάρυνση.

υρετός» προετοιμασίας επικρατεί στις εργοστασιακές αγωνιστικές ομάδες του WRC (World Rally Championchip - Πα-γκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι) για την ε-

πόμενη χρονιά, παρά το ότι είμαστε στη μέση τους φετινού πρωταθλήματος. Ο λόγος είναι ότι από του χρόνου αλλάζουν άρδην οι κανονισμοί για τα αυ-τοκίνητα, τα οποία θα είναι λίγο πιο μικρά και λί-γο πιο αδύνατα από τα σημερινά. Είναι δε πιθανόν του χρόνου να υπάρχουν και αυτοκίνητα WRC 2λι-τρα μαζί με τα καινούργια 1,6. Τα καινούργια αυτά θα είναι το Fiesta της Ford, το καινούργιο DS3 της Citroen, που θα αντικαταστήσουν τα Focus και C4, αντίστοιχα. Αναμένονται δε αυτοκίνητα από τη Fiat και άλλες εταιρείες. Ολες οι ομάδες θα κατέβουν ένα κλικ σε μέγεθος αυ-

τοκινήτου, οι δε κινητήρες δεν θα είναι 2λιτρο τούρ-μπο αλλά 1,6 τούρμπο. Μέχρι τώρα, όμως, μόνο δύο ομάδες φαίνεται πως θα είναι έτοιμες από το ξεκίνημα για το πρωτάθλη-μα του 2011, της Citroen και της Ford, δηλαδή των ομάδων που είναι οι μεγάλοι «μονομάχοι» του πα-γκοσμίου πρωταθλήματος τα τελευταία χρόνια, αλ-λά και αυτές που το κρατούν ζωντανό. Αλλά και αυ-τές, όμως, δεν έχουν ακόμη δοκιμάσει το αυτοκίνη-τό τους με το νέο κινητήρα διότι οι προδιαγραφές

τους οριστικοποιήθηκαν πριν από λίγες μέρες. Γι’ αυτό, οι δοκιμές που έχουν γίνει για το στήσιμο των αυτοκινήτων είναι με 2λιτρους κινητήρες, οι οποί-οι έχουν ρυθμιστεί με μειωμένη ιπποδύναμη, όπως αυτή η «κατασκοπευτική» που δημοσιεύτηκε από τη γαλλική αθλητική εφημερίδα “L’Equipe” με τους Λο-έμπ και Σόρδο στο τιμόνι του DS3. Πάντως, οι διευ-θυντές και των δύο αγωνιστικών ομάδων, Γουίλσον και Κενέλ, δηλώνουν πως θα έχουν έτοιμα τουλά-χιστον από δύο αγωνιστικά αυτοκίνητα ο καθένας.

Μόνο Ford και Citroen έτοιμες για το WRC του 2011

Ανακαλούνται Kia cee’d και Jeep Cherokee

51ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ18 - 6 - 10

Με κινητήρες 1,2/1,4 τούρμπο το νέο Jetta της VW

Στη γνωστή πλατεία Τάιμς της Ν. Υόρκης παρουσιάστηκε προχθές, από τη VW, το Jetta, το νέο μεσαίο μοντέλο της με αμάξωμα 3 όγκων. Ουσια-στικά, πρόκειται για την έκδοση με πορτ μπαγκάζ του Golf, το οποίο είναι πιο μακρύ. Το ίδιο πιο μακρύ, 9 εκ., είναι και από το απερχόμενο Jetta, με μήκος 4,64μ., πλάτος 1,78μ. και ύψος 1,45μ. Αυτό όμως που κάνει το Jetta ενδιαφέρον για την Ελλάδα, στη συγκεκριμένη οικονομική συγκυ-ρία, είναι ότι θα προσφέρεται και με το μικρό κινητήρα 1,2 τούρμπο, ο οποίος αποδίδει 105 ίππους αλλά -κυρίως- σημαντική ροπή, χάρη στην οποία κινούνται τα αυτοκίνητα. Παράλληλα θα υπάρχει και ο κινητήρας 1,4 τούρμπο με 122 ή 160 ίππους και -πάλι- αυξημένη ροπή. Θα υπάρ-χει, επίσης, και πετρελαιοκινητήρας τούρμπο 1,6 με 105 ίππους και πο-λύ αυξημένη ροπή. Ετσι, οι επιλογές του αγοραστή στην κατηγορία C των αυτοκινήτων με αμάξωμα 3 όγκων και μικρούς κινητήρες τούρμπο αυξά-νεται σημαντικά. Το νέο Jetta θα βρίσκεται στην Ελλάδα το φθινόπωρο.

Σε δημοπρασία το Aston Martin του πράκτορα 007Αν θέλετε να αποκτήσετε ένα πολύ-πολύ φανταχτερό κομμάτι της ιστορίας του κινηματογράφου αλλά και του αυτοκινήτου, τότε ετοιμαστείτε. Τον Ο-κτώβριο βγαίνει σε δημοπρασία το ένα από τα δύο ασημένια Aston Martin DB5, που οδηγούσε ο θρυλικός πράκτορας 007 Τζέιμς Μποντ στις ταινίες «Χρυσοδάκτυλος» το 1964 και «Επιχείρηση Κεραυνός» το 1965. Αν και το Aston Martin DB5 θεωρείται ένα από τα καλύτερα GT του κόσμου, εν τού-τοις το γκλάμουρ του συγκεκριμένου κομματιού, που στάθηκε επάξια δί-πλα στον καλύτερο Τζέιμς Μποντ όλων των εποχών, τον Σον Κόνερι, εί-ναι αυτό που αναμένεται να ανεβάσει την τιμή του -κρατηθείτε(!)- πάνω α-πό… 5 εκατ. δολάρια! Την τιμή αυτή «προμοτάρουν» όλοι οι «αναλυτές» που κινούνται στους χώ-ρους αυτών των δημοπρασιών και είναι σαφώς εξωφρενική. Ο μοναδικός, όμως, μέχρι τώρα ιδιοκτήτης του DB5, ο ραδιοφωνικός παραγωγός Τζέρι Λι από την Πενσυλβάνια των ΗΠΑ, το βγάζει «στο σφυρί» για να χρηματο-δοτήσει -λέει- ένα ίδρυμα κατά της φτώχειας -και είναι αυτό που κάνει τη διαφορά. Εστω κι αν το ίδρυμα θα έχει το όνομά του. Το αυτοκίνητο το εί-χε αγοράσει το 1969 από το εργοστάσιο αντί 12.000 δολαρίων (360.000 δρχ.), τιμή κανονική για μεταχειρισμένο αυτοκίνητο του είδους. Η δημο-πρασία γίνεται από την εταιρεία RM στο Λονδίνο στις 27 Οκτωβρίου. Ο εξοπλισμός του αυτοκινήτου είναι πλήρης και δεν λείπει ούτε ένα από τα γκάτζετ δια χειρός Q, είναι δε όλα σε λειτουργία. Ενδεικτικά αναφέρου-με τα πολυβόλα Μπράουνινγκ πίσω από τα εμπρός φλάς, την πίσω αλεξί-σφαιρη ασπίδα, τις περιστρεφόμενες πινακίδες (αγγλικές, γαλλικές, ελβε-τικές), το σύστημα ψεκασμού λαδιού στο δρόμο και το εκτινασσόμενο κά-θισμα συνεπιβάτη.

52 ΕΠΙΣΤΗΜΗ/ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 18 - 6 - 10

Σύμφωνα με τον κλιματολογικό ιστοχώρο Real Climate, η ποσότητα άνθρακα που ε-κλύεται καθημερινά στην ατμόσφαιρα, ως α-ποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι ίση με 5.000 (πέντε χιλιάδες) φορές την ποσότητα άνθρακα που αποτίθεται στη θάλασσα του Κόλπου του Μεξικού κάθε μέρα, εξαιτίας της διαρροής πετρελαίου από την υ-ποθαλάσσια πηγή της BP. Είναι σαν κάθε μέ-ρα, συνεχώς, να έχει κανείς 5.000 διαρροές σαν εκείνη του Κόλπου του Μεξικού να συμ-βαίνουν ταυτόχρονα, και αυτό όχι για μια πε-ριορισμένη περίοδο αλλά για πάντα. Παρότι άλλες φυσικά είναι οι επιπτώσεις και η τοξικότητα του πετρελαίου στη θάλασσα και του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαι-ρα, η εικόνα αυτή δίνει μια αίσθηση του με-γέθους της ανθρώπινης παρέμβασης στη γή-ινη ατμόσφαιρα, για όσους δεν μπορούν να πιστέψουν πως η έκταση των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων είναι τέτοια ώστε να επηρε-άζει τις φυσικές διαδικασίες και τη δυναμική του κλίματος...

Παρά τις διαμαρτυρίες και τα λόμπι της βι-ομηχανίας κινητών τηλεφώνων, η πόλη του Σαν Φρανσίσκο στην Καλιφόρνια είναι η πρώτη που απαιτεί να αναγράφονται τα επί-

πεδα ακτινοβολίας των συσκευών στα κινητά τηλέφωνα που πωλούνται, αλλά και να παρα-πέμπουν τους καταναλωτές σε πηγές όπου θα μπορούν να μάθουν περισσότερα.Οι εταιρείες κινητής και συσκευών κινητών τηλεφώνων, ισχυρίζονται πως η αναγραφή των στοιχείων αυτών είναι παραπλανητική, μια και δεν έχει επιβεβαιωθεί η συσχέτιση των επιπέδων της ακτινοβολίας με οιαδήπο-τε βλάβη της υγείας -και έτσι οι καταναλωτές εκφοβίζονται αδίκως. Παρόλα αυτά το δημο-τικό συμβούλιο επέμεινε στη θέσπιση αυτής της ρύθμισης, εξηγώντας πως οι καταναλω-τές έχουν το δικαίωμα να κάνουν ενημερω-μένες επιλογές…

Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας διαδικτυα-κού λογισμικού Optenet, το διαδίκτυο είναι γεμάτο από πορνογραφία: το 37% των σελί-δων που ερευνήθηκαν ήταν πορνογραφικού περιεχομένου, ίσως γιατί η πορνογραφία δι-αθέτει το μόνο σίγουρο επιχειρηματικό μοντέ-λο στο διαδίκτυο…Παράλληλα, η ίδια έρευνα διαπίστωσε πως σε σχέση με πέρυσι (1ο τρίμηνο 2009 με 1ο τρίμηνο 2010), οι ιστοχώροι που έχουν σχέ-ση με παιχνίδια ρόλων όπως το World of Warcraft, το Final Fantasy κτλ., έχουν αυξη-

θεί κατά 212%! Επίσης αυξημένες είναι οι ι-στοσελίδες που περιέχουν βία (+10,8%), πε-ριεχόμενο σχετικό με την τρομοκρατία (ό,τι και να σημαίνει αυτό - +8,5%) και την αγορά παράνομων φαρμάκων (+6,8%).Επειδή η εταιρεία δεν έχει παρουσιάσει τη μεθοδολογία και τα δεδομένα της δημοσίως, δεν είναι δυνατόν να εκτιμήσει κανείς τι μέ-ρος της έρευνας είναι πραγματικό και τι είναι τμήμα της εκστρατείας μάρκετινγκ της εταιρεί-ας (που πουλάει συστήματα διαδικτυακής α-σφαλείας και γονεϊκής εποπτείας, μεταξύ άλ-λων). Το σίγουρο είναι πως ο όγκος του πορ-νογραφικού περιεχομένου είναι τεράστιος…Σε παράλληλες εξελίξεις, σύμφωνα με εται-ρεία ερευνών στη Βρετανία, μόνο στη χώρα αυτή, κάθε ώρα της ημέρας, στέλνονται κα-τά μέσο όρο 420.000 e-mail, που αποπει-ρούνται να εξαπατήσουν τον λήπτη. Συνολι-κά μέσα σε ένα χρόνο στέλνονται μόνο στη Μεγάλη Βρετανία περί τα 3,7 δισεκατομμύρια phishing e-mails το χρόνο…

Η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (U Geological Survey) χρησιμοποιεί την τεχνο-λογία των μηνυμάτων με ένα πρωτότυπο τρό-πο. Από το Μάιο που μας πέρασε, έχει συν-δέσει τα όργανα που ανιχνεύουν ποσοτικά στοιχεία, αλλά και ρύπους και χημική σύν-θεση στους υδάτινους πόρους που εποπτεύ-ει, με ένα σύστημα τηλεφωνικών μηνυμά-

53ΕΠΙΣΤΗΜΗ/ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ18 - 6 - 10

των κινητής τηλεφωνίας. Ετσι ο κάθε ενδιαφερόμε-νος (φορέας ή άτομο) μπορεί να μαθαίνει άμεσα τα στοιχεία που αφορούν στον υδάτινο όγκο που τον ενδιαφέρει.Το σύστημα αυτό δεν έχει μόνο ενδιαφέρον για ό-σους εποπτεύουν την ποιότητα των υδάτων και τη ρύπανσή τους, αλλά και τις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας που ενημερώνονται άμεσα για αλλαγές στη στάθμη των υδάτων και πλημμύρες, κωπηλάτες και όσους κάνουν αθλήματα σε ποτάμια ή κοντά σε αυτά, καλλιεργητές που ενδιαφέρονται για την ποι-ότητα ή την επάρκεια των υπογείων υδάτων, κοκ. Αυτού του είδους οι σύγχρονες έξυπνες δημόσιες υπηρεσίες είναι κάτι που στήνεται χωρίς πολλά λε-φτά και μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικά και ατο-μικά οφέλη πολλαπλάσια της υποτυπώδους επένδυ-σης. Φτάνει να υπάρχουν άνθρωποι να «τρέξουν» τέτοια έργα…

Η εντυπωσιακή αυτή εικόνα από τον NGC 253, έ-ναν Γαλαξία στον αστερισμό του Γλύπτη, καταγρά-φηκε με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου υπέρυθρου και ορατού φωτός ESO-VISTA, στο Νότιο Ευρωπα-ϊκό Αστεροσκοπείο στη Χιλή, που άρχισε να λει-τουργεί μόλις πέρυσι. Πρόκειται για το μεγαλύτε-ρο τηλεσκόπιο «χαρτογράφησης» του ουρανού (στο νότιο ημισφαίριο).Ο εικονιζόμενος γαλαξίας είναι ένας από τους φω-τεινότερους γαλαξίες στον ουρανό, ορατός και με ένα ζευγάρι κιάλια, και είναι ένας από τους γαλα-ξίες που συναποτελούν την τοπική γαλαξιακή ο-μάδα του Γλύπτου ή Ομάδα του Νότιου Γαλαξια-κού Πόλου…

Στις 13 Ιουνίου επέστρεψε στη Γη το ιαπωνικό δι-αστημικό όχημα Χαγιαμπούσα (που σημαίνει πε-τρίτης, ένα είδος γερακιού) της ιαπωνικής Αερο-διαστημικής Υπηρεσίας Εξερεύνησης, αφού έγινε

το πρώτο μη-επανδρωμένο σκάφος που προσεδα-φίστηκε πάνω σε αστεροειδή, συνέλεξε δείγμα α-πό την επιφάνειά του και επέστρεψε στη Γη για να παραδώσει τα δείγματα που συνέλεξε. Οι αστερο-ειδείς είναι μικρά διαστημικά σώματα, μεγέθους α-πό μερικά μέτρα μέχρι μερικά χιλιόμετρα, τα οποία περιστρέφονται γύρω από τον Ηλιο σε μια ζώνη μεταξύ Αρη και Κρόνου. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είναι γνωστό αν η συλλογή εξελίχθηκε ομαλά, αν πέτυχε να επιστρέψει σώα τα δείγματα από τον αστεροειδή Ιτοκάουα, στον οποίο προσεδαφίστηκε πριν από 4 χρόνια, ή αν καταστράφηκαν στην επανείσοδο του σκάφους στην ατμόσφαιρα της Γης. Αν η αποστο-λή αυτή έχει επιτύχει, θα έχει προσφέρει στοιχεία για το πρώιμο ηλιακό μας σύστημα, αλλά και τη δι-αδικασία σχηματισμού των αστεροειδών. Στο ταξί-δι του ο Χαγιαμπούσα, πέρα από τη συλλογή δειγ-μάτων, κατέγραψε σεισμούς στην επιφάνεια του μι-κρού αστεροειδούς Ιτοκάουα, την υφή του εδάφους του και φωτογράφησε τον αστεροειδή. 17 Ιουνίου 1967: η Κίνα δοκιμάζει

την πρώτη της βόμβα υδρογόνου. Πο-λύ πριν από τη σύγχρονη εξέλιξη της Κίνας σε οικονομική υπερδύναμη, εί-χε προηγηθεί η στρατιωτική της ισχυ-ροποίηση. Αυτό δεν το ξεχνάει η σύγ-χρονη Κίνα, η οποία εόρτασε το 2007 την 40ή επέτειο της επιτυχούς δοκιμής.Πάνω από 10.000 άνθρωποι εργάστη-καν στο εγχείρημα αυτό υπό συνθήκες «πρωτόγονες», μια και η δοκιμή είχε συμπέσει με καταστροφές σε άλλες πε-ριοχές της χώρας και δεν υπήρχε καν αρκετή τροφή για όλους. Ο διοικητής του εγχειρήματος θυμόταν πως ζούσαν μέσα σε σπήλαια, έτρωγαν κακής ποιό-τητας σιτηρά και λάχανα και τίποτα ά-λο, και όταν τελείωναν και αυτά χρεια-ζόταν να ψάξουν για άγρια χόρτα για να συντηρηθούν.Μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα ό-τι οι συνθήκες της στρατιωτικής έρευ-νας είναι σαφώς καλύτερες πλέον σή-μερα στην Κίνα!

54 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟ-polis 18 - 6 - 10

λοι θα έχουμε προσπαθήσει, με κάποιον τρόπο, να εξολοθρεύ-σουμε ιπτάμενα έντομα το καλοκαίρι, και οι περισσότεροι θα γνωρίζουμε εκείνες τις ενοχλητικές παγίδες με το ιώδες φως που «καίνε» κυριολεκτικά τους ατυχείς ιπτάμενους επισκέπτες

του εξοχικού μας. Τώρα, τη δουλειά αυτή έρχονται να κάνουν τα φωτο-βολταϊκά πάνελ, με μία λίγο πιο... ύπουλη τακτική. Ο κ. Bruce Robertson, του Ινστιτούτου Βιοενέργειας των Great Lakes του Μichigan, υποστηρίζει πως τα φωτολταϊκά πάνελ αποδεκατίζουν τον πληθυσμό των υδρόβιων εντόμων. Αυτό γίνεται ως εξής: τα φω-τοβολταϊκά πάνελ αντανακλούν οριζόντια πολωμένο φως, όπως ακρι-βώς και η αντανάκλαση από τις λίμνες και τα στάσιμα ύδατα. Επομέ-νως, όταν τοποθετούνται δίπλα σε υδάτινα περιβάλλοντα με στάσιμα

νερά, τα έντομα «μπερδεύονται», καθώς ο εντοπισμός τέτοιου φωτός είναι ο τρόπος τους για να εντοπίσουν το νερό.Ετσι, τα έντομα «κάθονται» πάνω στα φωτοβολταϊκά, γενόμενα εύκο-λοι στόχοι για τους φυσικούς θηρευτές τους. Επιπλέον, γεννούν και αποθέτουν τα αυγά τους στη σκληρή επιφάνεια αντί για το νερό και αυτά είτε παρασύρονται από τα καιρικά φαινόμενα ή γίνονται τροφή για άλλα μέλη του ζωικού βασιλείου. Σε πειράματα μάλιστα που έγι-ναν στην Ουγγαρία από τους συνεργάτες του κ. Robertson, αποδεί-χτηκε ότι τα έντομα προτιμούν τα φωτοβολταϊκά από το φυσικό τους περιβάλλον. Ο φόβος των επιστημόνων έγκειται στη διάσπαση της ζωικής αλυσί-δας, σε μέρη όπου τα φωτοβολταϊκά γειτονεύουν με λίμνες ή έλη. Υ-ποστηρίζουν ότι ο αφανισμός των εντόμων θα έχει αλυσιδωτή αντί-δραση στον υπόλοιπο πληθυσμό της πανίδας, αφού θα εκλείψει η τροφή τους. Ο φόβος αυτός ενισχύεται με τη ραγδαία εξάπλωση των φωτοβολταϊκών σε όλο τον κόσμο. Ως λύση προτείνουν τα φωτοβολ-ταϊκά, όπου τα «κύτταρά» τους χωρίζονται με λευκές γραμμές, αφού σύμφωνα με τις παρατηρήσεις τους είναι λιγότερο θελκτικά για τα έ-ντομα. Αυτό συμβαίνει λόγω της διάσπασης της αντανάκλασης του φωτός. Κάποιοι φυσικά θα σκεφτούν πονηρά και θα πουν πως βρή-καν την τέλεια οικολογική εντομοπαγίδα. Οι επιστήμονες μιλούν για τον λεγόμενο «οικολογικό αντίκτυπο» της πράσινης τεχνολογίας και ανησυχούν, ως οφείλουν.

Πηγή: The Guardian, www.guardian.co.uk/environment/series/guardian-

environment-network

έχρι τώρα είχαμε ακούσει για τα φυτά, τα οποία αρέσκονται στην κλασική μουσική και αναπτύσσονται πιο αρμονικά. Τη... δόξα τους ζήλεψαν και τα μικρόβια, όπου φαίνεται όχι απλώς να αναπτύσσονται καλύτερα, αλλά να δουλεύουν σκληρότερα.

Και όταν αυτή η δουλειά είναι η «βρώμικη» δουλειά σε βιολογικό καθα-ρισμό, τότε λίγη μουσική μπορεί να έχει θεαματικά αποτελέσματα.Το αυτό συμβαίνει στη γερμανική πόλη Treuenbrietzen, μία ώρα μα-κριά από το Βερολίνο. Εκεί τεστάρεται ήδη ένα στερεοφωνικό σύστη-μα μετάδοσης ήχου, το οποίο παίζει μουσική του Μότσαρτ στα... μι-κρόβια που καταβροχθίζουν το στερεό κομμάτι των υγρών αποβλή-των και το μετατρέπουν σε λάσπη. Ο κ. Detlef Dalichow, διευθυ-ντής του βιολογικού καθα-ρισμού, δήλωσε ιδιαίτερα αισιόδοξος στα τοπικά Μέ-σα για την επιτυχία του εγ-χειρήματος, το οποίο «ξε-σήκωσε» από μία παρόμοια μονάδα στην Αυστρία. Το σύστημα έχει δημιουρ-γηθεί από την εταιρεία Mundus, μία μικρή γερμα-νική εταιρεία υπό τον κ. Anton Stucki, εφευρέτη της ιδέας και της εφαρμογής της. Ο ίδιος ισχυρίζεται ό-τι τα ηχητικά κύματα της μουσικής του Μότσαρτ, σε συνδυασμό με τις κατάλλη-λες ποσότητες οξυγόνου, ε-νεργοποιούν τους μικροορ-γανισμούς που προκαλούν τη διάσπαση των αποβλή-των. Ως αποτέλεσμα οι ε-γκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων θα είναι σε θέση να εξοικονομήσουν ενέρ-γεια, χρήμα και να μειώσουν την ποσότητα της λάσπης που παράγε-ται ως απόβλητο της βιολογικής επεξεργασίας. Η εταιρεία εγκαθιστά ένα ειδικό σύστημα αναπαραγωγής μουσικής, το οποίο μιμείται άριστα τις ηχητικές συνθήκες σε ένα πραγματικό συ-ναυλιακό χώρο. Το σύστημα ενοικιάζεται από την εταιρεία για 400 ευ-ρώ το μήνα. Ο κ. Stucki διαβεβαιώνει ότι μία εγκατάσταση μπορεί να γλιτώσει μερικές χιλιάδες ευρώ το μήνα, από τη μείωση της ενέργει-ας και την ελαχιστοποίηση της παραγόμενης λάσπης (η οποία έχει έ-να κόστος απόρριψης ή επεξεργασίας). Στην Ελλάδα, η τεχνική θα ή-ταν αμφιβόλου αποτελέσματος. Εκτός και αν άλλαζαν το CD του Μό-τσαρτ με αυτό της... Πέγκυς Ζήνα ή του Αντώνη Ρέμου.

Πηγή: Spiegel International, www.spiegel.de/international

55ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΑΡΜΑ18 - 6 - 10

ίγο πριν ανακοινωθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος το φι-λόδοξο σχέδιο «Αθήνα-Αττική 2014», ήμουν έτοιμος να κά-νω ένα μικρό αφιέρωμα-«μαστίγωμα» στην οικολογική κατα-στροφή που προκάλεσε η BP στον Κόλπο του Μεξικού, καθό-

τι δεν νοείται Πράσινο Κάρμα χωρίς μια αναφορά σ’ αυτήν την παγκό-σμια συμφορά. Πώς λέμε… «τι κάρμα θα παραδώσω;». Από τότε που άρχισε η διαρροή του πετρελαίου ήθελα να γράψω γι’ αυτό, αλλά πά-ντα κάτι συνέβαινε και το πλάνο για τη στήλη άλλαζε την τελευταία στιγ-μή. Ετσι και προχθές, με την ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλο-ντος, το Κάρμα άλλαξε... ρότα και προσγειώθηκε πάλι στην αγαπημέ-νη μας πόλη. Βασικά, το σχέδιο της «πράσινης Τίνας» με βρίσκει απολύτως σύμφω-νο. Επικροτώ και επαυξάνω. Να μη μείνει κανένας δρόμος για τα αυ-τοκίνητα. Οι οδηγοί να φύγουν, να πάνε αλλού... Στο πυρ το εξώτερον! Ολα καλά, αλλά με προβλημάτισε μια παράγραφος του σχεδίου, που α-ναφέρεται στην περιοχή του Ιστορικού Κέντρου. Διαβάζω λοιπόν ότι «εντός Ιουνίου προκηρύσσεται διαγωνισμός για την ανάπλαση της περιοχής της πλατείας Θεάτρου και της οδού Μενάν-δρου. Στόχος είναι η δημιουργία ενός δημόσιου χώρου, που θα δώσει νέο στίγμα στην ευρύτερη περιοχή του Κέντρου της πόλης, με τη δρα-στήρια συμμετοχή κατοίκων, εμπόρων αλλά και επιχειρηματιών της πε-ριοχής. Επίσης, προβλέπεται η άμεση κήρυξη της οδού Ευριπίδου σε οδό των 'μπαχαρικών και των παραδοσιακών μαγαζιών', με διατήρη-ση της παραδοσιακής τους χρήσης».Για όσους έχουν καιρό να περάσουν από την Ευριπίδου, σημειώνω πως: α) οι ελληνικές επιχειρήσεις που απέμειναν στη γειτονιά είναι ε-λάχιστες και β) τα δημοφιλέστερα «μπαχαρικά» εδώ είναι η πρέζα, η κοκαΐνη και τα χάπια, τα οποία οι έμποροι ναρκωτικών διακινούν σε

24ωρη βάση χωρίς καμία ενόχληση από κανέναν. Το θλιβερό αυτό γε-γονός έχει αυξήσει κατακόρυφα την εγκληματικότητα, όπως μου μετέ-φερε και η Βάσω που ζει και εργάζεται εκεί. «Κοίτα», μου εξήγησε, «για να καταλάβεις τι γίνεται, οι κάτοικοι, βλέ-ποντας την αδυναμία της αστυνομίας να διορθώσει την κατάσταση, έ-χουν πάρει δικές τους πρωτοβουλίες». «Δηλαδή, τι κάνουν;». «Για πα-ράδειγμα, πριν από λίγο καιρό κάτι πρεζόνια την ‘έπεσαν’ σε μία ηλικι-ωμένη γειτόνισσα, γνωστή ‘τσαούσα’, που δεν σηκώνει πολλές κουβέ-ντες και η οποία έχει μάλιστα διαγνωστεί με καρκίνο, λέγοντάς της ‘τα λεφτά σου ή τη ζωή σου’». «Ωχ, και τι έγινε;». «Πολύ ψύχραιμα, εκείνη τους απάντησε: ‘Tι θέλετε; Εδώ, βρε, οι γιατροί μου έδωσαν τρεις μήνες ζωής και εσείς τώρα θέλετε να σας δώσω τα λεφτά μου; Ουστ από δω, να μη σας βλέπω’… και τους πήρε στο κυνήγι με τη μαγκούρα της!». Η αντιστροφή αυτού του κλίματος δεν είναι εύκολη υπόθεση. Από την άλλη, όταν το υπουργείο ανακοινώνει την πρόθεσή του για «άμεση κήρυ-ξη της οδού Ευριπίδου σε οδό των ‘μπαχαρικών και των παραδοσιακών μαγαζιών’, με διατήρηση της παραδοσιακής τους χρήσης», ελπίζουμε να μην εννοεί τη μετονομασία του ιστορικού δρόμου. «Δηλαδή, πώς θα λέ-γεται;», με πρόλαβε η Βασούλα, «οδός… παραισθησιογόνων ή οδός... ο-νείρων; Και μετά, για ποια παραδοσιακά μαγαζιά μιλούν; Για τα κινέζικα, τα ινδικά ή τα αραβικά;». «Θα σε γελάσω, δεν έχω καταλάβει καλά. Ασε και θα δούμε». «Ναι, αλλά μέχρι να δούμε, με βλέπω κι εμένα να κυκλο-φορώ με μαγκούρα! Πάντως, το χειμώνα που κάλεσα την αστυνομία για να συλλάβει τους εμπόρους πρέζας κάτω από το σπίτι μου, όχι μόνο δεν τους πρόλαβε, αλλά μετά εκείνοι έσπασαν στο ξύλο τον ιδιοκτήτη του α-πέναντι μαγαζιού, επειδή νόμιζαν ότι ήταν αυτός που την κάλεσε! Περ-νούσα και τον έβλεπα με τους επιδέσμους και τον λυπόμουν, αλλά τι να έκανα;». «Επρεπε να φωνάξεις τη βιονική γιαγιά…»!

56 ΥΓΕΙΑ 18 - 6 - 10

Εχω παρατηρήσει πως ξυπνάω συχνά μέσα στη νύχτα από πονοκέφαλο. Είναι σοβαρό αυτό;

Οι αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν πονοκεφά-λους κατά τη διάρκεια του νυχτερινού σας ύπνου ποι-κίλλουν. Η άπνοια ύπνου και η φλεγμονή των αρτη-ριών της κεφαλής είναι κά-ποιες από αυτές. Θα πρέ-πει οπωσδήποτε να επισκε-φτείτε το γιατρό σας για να κάνετε τις απαραίτητες εξε-τάσεις.

υστεροσαλπιγγογραφία (ΥΣΓ) είναι μία δια-γνωστική μέθοδος, με την οποία μπορούμε να ελέγξουμε τόσο το εσωτερικό της μήτρας για τυχόν παθολογικές καταστάσεις, όσο και

τη βατότητα των σαλπίγγων. Η απεικόνιση των σαλ-πίγγων είναι εξαιρετικά σημαντική για τη γονιμότη-τα της γυναίκας, αφού μέσω αυτών, όταν το ωάριο γονιμοποιηθεί, θα κινηθεί προς τη μήτρα για να γί-νει η εμφύτευση. Εάν κάποια από τις σάλπιγγες δεν απεικονιστεί στην υστεροσαλπιγγογραφία, σημαίνει ότι ο αυλός τους είναι κλειστός  και το ζευγάρι θα καταφύγει στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Το μόνο που απαιτείται για την εφαρμογή της μεθόδου

είναι να πραγματοποιείται σε συγκεκριμένες ημέρες του κύκλου. Παράλληλα προτείνεται, πριν από την πραγματοποίησή της, κάθε γυναίκα να υποβάλλεται σε καλλιέργεια κολπικού υγρού αλλά και σε έλεγχο για την ύπαρξη χλαμυδίων. Η λήψη είναι εύκολη, αφού το δείγμα μπορεί να το πάρει η γυναίκα μόνη της, διαφορετικά θα το ζητήσει από το γυναικολόγο της. Από τη στιγμή που θα αποκλειστεί η παρουσία οποιουδήποτε μικροοργανισμού, η γυναίκα μπορεί στη συνέχεια να προχωρήσει στην εξέταση.

Πρόκειται για μια επώδυνη επιμήκη σχισμή που δημιουργείται στο βλεν-νογόνο του πρωκτού, είναι συνήθως μονήρης και παρουσιάζεται με την ί-δια συχνότητα σε άνδρες και γυναί-κες. Οταν ένας ασθενής εμφανίσει περισσότερες από μία, τότε συνυ-πάρχει και άλλη πάθηση όπως ελ-κώδης κολίτιδα ή νόσος του Crohn. Οι ραγάδες αντιμετωπίζονται χει-ρουργικά, συνήθως με δύο τεχνικές:Διαστολή του πρωκτικού δακτυλίου: με γενική ή τοπική αναισθησία γί-νεται διαστολή 4-6 δακτύλων. Η ε-πέμβαση είναι απλή, ολιγόλεπτη, α-νακουφίζει γρήγορα τον ασθενή και η νοσηλεία στο νοσοκομείο διαρκεί λίγες ώρες. Τα τελευταία χρόνια δεν εφαρμόζεται συχνά, καθώς έχει σχε-τικά αυξημένη πιθανότητα να προ-καλέσει ακράτεια αερίων και σπανι-ότερα κοπράνων.Πλάγια έσω σφιγκτηροτομή: η συγκε-κριμένη επέμβαση έχει υψηλά ποσο-στά επιτυχίας και είναι η συχνότερη επιλογή για τη χειρουργική αντιμετώ-πιση των ραγάδων. Η τεχνική περι-λαμβάνει τη μερική διατομή του έσω σφιγκτήρα, ενώ η αφαίρεση της ρα-γάδας δεν θεωρείται απαραίτητη. Η επέμβαση πραγματοποιείται με τοπι-κή ή γενική αναισθησία, διαρκεί λίγα λεπτά και ο ασθενής εξέρχεται από το νοσοκομείο την ίδια ημέρα. Στις πε-ριπτώσεις που συνυπάρχει αιμορρο-ϊδοπάθεια αντιμετωπίζεται στο ίδιο χειρουργείο.

Προσοχή στην απώλεια κιλών. Μπορεί να κρύβει κινδύνουςΑν έχετε παρατηρήσει πως το τελευταίο διάστημα χάνετε κιλά χωρίς καμία ιδιαίτερη προσπά-θεια μην επαναπαύεστε, κι αυτό γιατί υπάρχουν πολλές παθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν α-πώλεια κιλών. Επίσης, ορισμένα φάρμακα ή ουσίες που μπορεί να αγοράζονται χωρίς ιατρική συντα-γή είναι πολύ πιθανό να ευθύνο-νται για την αλλαγή στο σωματικό σας βάρος. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αν διαπιστώσετε ότι χά-νετε αδικαιολόγητα κιλά, μιλήστε αμέσως με το γιατρό σας.

Επικρατεί ο μύθος ότι το σεξ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης -και ι-διαίτερα το πρώτο τρίμηνο- μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν ισχύει, αφού οι αποβολές του πρώτου τριμήνου συνήθως οφείλονται σε άλλους παράγοντες, όπως για παράδειγμα σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και σε όχι στην ερωτική πράξη.Ετσι λοιπόν δεν υπάρχει λόγος να στερηθείτε την ερωτική επαφή με το σύντροφό σας, αν και καλό είναι να μιλήσετε πρώτα με το για-τρό σας που θα σας δώσει πολύτιμες συμβουλές για να απολαύσε-τε περισσότερο και χωρίς κανένα φόβο το σεξ. Και να θυμάστε το εξής: το αναπτυσσόμενο παιδί στη μήτρα της μητέρας του προστα-τεύεται από τον αμνιακό σάκο, γι’ αυτόν και μόνο το λόγο μπορεί-τε να χαλαρώσετε.

Μπορείτε να στέλνετε τα ερωτήματά σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση metropolis@metropolisnews.gr

57ΓΥΝΑΙΚΑ + ΠΟΛΗ18 - 6 - 10

ο πιο περίεργο της ανεργίας, είναι ότι σου ανοίγει τα μά-τια. Βλέπεις -και ακούς- όσα έκρυβαν οι τοίχοι του γρα-φείου σου. Κατ’ αρχήν τους γείτονες. Την ανατολική που καβγαδίζει όλη μέρα με την ηλικιωμένη κυρία με το προ-

χωρημένο αλτσχάιμερ που έχει υπό την προστασία της. Τη δι-πλανή που βρίζει με απόλυτη σοβαρότητα μια γάτα. Το ζευγάρι που «το κάνει» μεσημεριάτικα. Αναρωτιέμαι αν όλοι αυτοί γνω-ρίζουν πως ό,τι κάνουν ακούγεται στην τελευταία του λεπτομέρεια ή αν πρόκειται για παραλλαγή επιδειξιομανίας. Οι παρατηρήσεις μου συγκλίνουν προς το δεύτερο ενδεχόμενο. Τις προάλλες ο Σωτήρης, ο κομμωτής στη διπλανή πολυκατοι-κία που μου κόβει το μαλλί με υπόκρουση www.classicandjazz.net, είχε φρικάρει. Φίλοι και γνωστοί πακετάρουν την οικοσκευή και φεύγουν για Κύπρο, Λονδίνο, Γερμανία. Μήπως να πάρου-με την κατάσταση στα χέρια μας; Να «βαφτίσουμε» το τέρμα Α-μπελοκήπων «εξωτερικό» και να εκδώσουμε διαβατήρια; Με σα-ράντα βαθμούς υπό σκιά όλο αυτό μου φαίνεται πολλή δουλειά, αν και αναγνωρίζω ότι έχει, προφανώς, δίκιο. Αν όχι σωματικά, τουλάχιστον ψυχικά ας μετοικίσουμε. Για την ώρα πλατσουρίζω στα νερά. Εχω αποφασίσει να ανταπο-δώσω στις γλάστρες μου την υπομονή που επέδειξαν τόσα χρό-νια. Ψειρίζω τα φύλλα του ιβίσκου. Η μελίγκρα κι εγώ έχουμε α-νοίξει... μέτωπο εδώ κι ένα μήνα. Ολο νομίζω πως είπα την «τε-λευταία λέξη» κι όλο κάτι μένει. Ομως ο ιβίσκος δεν μοιάζει να πτοείται. Κάθε πρωί με υποδέχεται με πέντε νέα μεγαλοπρεπή άνθη, σκέτη πυρκαγιά! Τον ψεκάζω με νερό, στο οποίο έχω αφή-σει μέσα τσιγάρα το προηγούμενο βράδυ. Το ματζούνι είναι αρ-κούντως αποτρεπτικό για ζουζούνια και λιγότερο δολοφονικό α-πό τα δηλητήρια που κυκλοφορούν στην αγορά. Με το ίδιο κα-ταπότι ψεκάζω και το νυχτολούλουδο. Γλυκοαίματο κι αυτό, πο-τέ δεν γλιτώνει από την επιδρομή των ζουζουνιών. Τα ανθάκια του είναι μικροσκοπικά και σε τσαμπιά. Το βράδυ που ανοίγουν, η μυρωδιά με ξελιγώνει. Ομως το SOS είναι η γλυσίνα. Λουλού-δια δεν έχει βγάλει τόσα χρόνια. Αίνιγμα. Πάτησα wisteria στο Google κι ανακάλυψα πως το κορίτσι είναι ακόμα ανήλικο. Θέλει το ελάχιστο πέντε χρόνια για να ανθίσει -τα οποία μπορεί να γί-νουν και δέκα- εκτός αν πρόκειται για παραφυάδα. Η δική μου, προφανώς, προέρχεται από σπόρο. Κι έχει κιτρινίσει. Την ποτί-ζω σίδηρο λοιπόν κι ελπίζω. Κατεβάζω ρολά. Εξω ο κόσμος ψήνεται μεσημεριάτικα κι εγώ α-ντί ν’ ανάψω το air condition, κλείνω παράθυρα και κουρτίνες και πάω για ντους. Ο ιδρώτας που κυλάει καθαρός πάνω μου μοιάζει με μήνυμα από το υπερπέραν ή -εξίσου απίστευτο- από

την παιδική μου ηλικία. Τότε που γυρνούσαμε από το πρωινό μπάνιο σε σκοτεινιασμένο σπίτι για ύπνο. Ανάβω τον ανεμιστήρα οροφής -το τέλειο gadget- και την πέ-φτω στον επιθεωρητή Βαλάντερ, του Σουηδού συγγραφέα Henning Mankell. Τριάντα εκατομμύρια αντίτυπα έχει πουλή-σει παγκοσμίως ο τυραννισμένος επιθεωρητής, αναζητώντας τους δολοφόνους του στον «απόπατο» της σουηδικής κοινωνί-ας, εκεί όπου η ξενοφοβία, η κακοποίηση γυναικών και η δου-λεμπορία βγάζουν... γλώσσα στο κοινωνικό κράτος. Τόση, δε, είναι η απήχησή του παγκόσμια, που το BBC ανάθεσε το ρόλο του Βαλάντερ στον Κenneth Branagh και τα έξι επεισόδια της σειράς (κινηματογραφικής διάρκειας έκαστο) που έχουν προ-βληθεί ως τώρα, θεωρήθηκαν τηλεοπτικό γεγονός πρώτης τά-ξης. Τα τρία πρώτα θα τα βρείτε και σε ελληνικά video club. Μην τα χάσετε.Ο Henning Mankell ήταν ένας από τους έντεκα Σουηδούς ακτι-βιστές που επέβαιναν στα πλοία, τα οποία επιχείρησαν να σπά-σουν τον αποκλεισμό της Γάζας. Η σύλληψη και η ομηρία του έ-γινε πρώτο θέμα ανά τον κόσμο. Στα ελληνικά δελτία ειδήσεων δεν αναφέρθηκε. Σημειώνω: επτά από τα έργα του Mankell κυ-κλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Και επειδή οι παλιές συνήθειες δύσκολα πεθαίνουν, δεν μπορώ παρά να σας μεταφέρω όσα έγραψε η συντάκτρια της “Guardian” σε άρθρο με θέμα το τέλειο μοντέλο εξωφύλλου για γυναικείο περιοδικό. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη διευθύντρια της βρετανικής “Vogue”, που απαντάει στις ερωτήσεις της εφημερίδας, το βρα-βείο των υψηλότερων πωλήσεων απονέμεται σε μοντέλα λευκής επιδερμίδας, καστανόξανθων μαλλιών, που φορούν ρούχα σχε-τικά συμβατικά σε παραλλαγές του ροζ ή μεταλιζέ. Μαύρες, κα-τάξανθες και ρούχα υπέρμετρα μοδίστικα ή σε «δύσκολα» χρώ-ματα αποτελούν ρίσκο. Το no, no, no της χρονιάς; Οι βάτες του Balenciaga.Κανένα πρόβλημα. Στη Μυτιλήνη, όπου θα βρίσκομαι από το Σάββατο, οι βάτες είναι de facto μπανάλ. Πετάω στο πλυντήριο μαγιό και πετσέτες από την τελευταία εξόρμηση στο Σαρωνικό. Ε-πιθεωρώ παρεό, μακό και σορτσάκια. Φιλοδοξία μου, να υιοθε-τήσω το στιλ φύκι στην άμμο. Με τον καλό μου και ένα μπουκά-λι νερό στο χέρι θα προσκυνήσω στη Χαραμίδα κι απ’ το μπαλ-κονάκι... θα τρώω και θα πίνω το θέαμα του κόλπου της Γέρας. Κι αν είμαι τυχερή και δεν έχει ακόμα πλακώσει η κίνηση, ο Κώστας θα με μάθει να φτιάχνω τα σουγάνια -υπέροχα γεμιστά κρεμμύδια με κιμά κι άρωμα από ντόπιο κύμινο. Με το καλό, θα σας μάθω και σας.

58 ΜΙΚΤΗ ΖΩΝΗ 18 - 6 - 10

Αλλαγή παραστάσεων, νέες εμπειρίες, καινούργιες ιδέ-ες τροφοδοτούν τις ημέρες και νύχτες σου. Πειρασμοί, πάσης φύσεως, περνούν α-στραπιαία μπροστά στα μά-τια σου, και εσύ ενδεχομέ-νως αισθάνεσαι ανήμπορος να αντισταθείς. Προτού προ-χωρήσεις σε λήψη αποφά-σεων ζύγισε, όπως μόνο ε-σύ γνωρίζεις, τα υπέρ και τα κατά της κάθε κατάστασης. Ι-σως διαπιστώσεις πως η γεν-ναιοδωρία σου δεν βρίσκει ουσιαστικό αντίκρισμα.

Οικονομικές εκκρεμότη-τες απορροφούν σημαντικό κομμάτι της ενέργειάς σου. Υποθέσεις που είχες αφήσει πίσω απαιτούν άμεση επί-λυση, ενώ είναι πιθανή κά-ποια μικροπαρεξήγηση με άτομο του φιλικού κύκλου. Απρόβλεπτες εξελίξεις σε παρεκκλίνουν από το αρχι-κό σου πρόγραμμα, ωστό-σο η εύνοια των πλανητών στον ερωτικό τομέα έρχεται να εξισορροπήσει τα πράγ-ματα, προσφέροντας πολύτι-μες... ανάσες ανακούφισης.

Για την ερχόμενη εβδομάδα, προσπάθησε να αποφύγεις την αποκάλυψη ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων σε τρίτους, γιατί κάποιες κακό-βουλες παρεμβάσεις καραδο-κούν. Ισως αισθανθείς την ανάγκη ενεργής εμπλοκής στην επίλυση προβλημάτων, που ταλανίζουν προσωπικές σχέσεις, οικογενειακό περι-βάλλον και εργασιακό στά-τους. Με την πολύτιμη συμ-βολή της Αφροδίτης στο Λέο-ντα απολαμβάνεις  εύνοια σε δραστηριότητες της καρδιάς.

Οι όψεις Σελήνης και Α-φροδίτης φέρνουν στο προ-σκήνιο τη δυνατότητα διευ-θέτησης καταστάσεων που σε απασχολούν. Ωστόσο καλό θα ήταν να διατηρή-σεις την ψυχραιμία σου, αν κάποιο σχέδιο δεν ολοκλη-ρωθεί κατά το επιθυμητό. Προσοχή σε σφάλματα από αμέλεια ή πιθανή υπεκφυ-γή ευθυνών. Τα επαγγελμα-τικά δείχνουν να αναβαθμί-ζονται με αργά, αλλά σταθε-ρά βήματα.

Αυτήν την περίοδο τείνεις να συγχέεις το σεξ με την α-γάπη, κάνοντας υπεράνθρω-πες προσπάθειες για να μη γίνεις αντιληπτός. Με μια ενεργητικότητα, απόρροια της Νέας Σελήνης, που χτυ-πάει... κόκκινο και ένα έ-ντονο ενδιαφέρον για ενα-σχόληση με παντός είδους πνευματικές δραστηριότη-τες, ήρθε η στιγμή να εκμε-ταλλευτείς την εύνοια των ά-στρων στο πρόσωπό σου. Η ερχόμενη εβδομάδα σε ωθεί να ξεκαθαρίσεις κάποια δι-λήμματα που σε ταλανίζουν.

Τα ζώδια σε

Ενεργοποιείται ο τομέας σχέσεων και συνεργασιών, ενώ ευνοούνται επαφές και συζητήσεις στον επαγγελμα-τικό τομέα. Πρέπει να παρα-μείνεις ανοιχτός στους άλ-λους, ξεκαθαρίζοντας ωστό-σο μέσα σου ποιοι επιθυ-μείς να παραμείνουν ενερ-γά στη ζωή και την καθημε-ρινότητά σου. Ο Αρης στην Παρθένο σε ωθεί να επανα-διαπραγματευτείς το εργασι-ακό στάτους σου και πιθα-νόν να στραφείς σε διαφο-ρετικές πηγές εισοδήματος.

T ώρα που ο... πυρετός του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδο-σφαίρου αγγίζει ύψη δυσθε-ώρητα, τώρα ήρθε η ώρα του

καθήκοντος και για μένα. Ορίστε, λοι-πόν, τι έχουν πει άνθρωποι σώφρονες και γνώστες του προαιώνιου συνδυα-σμού σεξ και σπορ:«Σιγά μην επηρεάζεται η απόδοσή σου, άμα περνάς μια ολόκληρη νύχτα πα-ρέα με μια ωραία γυναίκα. Το πρόβλη-μα προκύπτει όταν περνάς μια ολόκλη-ρη νύχτα αναζητώντας μια ωραία γυναί-κα»! (Το είπε ο Αμερικανός προπονητής μπέιζμπολ Charles “Casey” Stengel).«Αν είναι να γίνετε... πίτα απ’ το πιοτό ή να νταλαβεριστείτε με μια γυναίκα, κάν’ τε το, δεν θα πω όχι. Φροντίστε ωστό-σο να ξεμπερδέψετε πριν απ' τα μεσάνυ-χτα». (Το είπε ο Bρετανός μύθος του κρί-κετ, Mike Cattling).«Εμένα το ποδόσφαιρο μού μοιάζει με... γιορτή γονιμότητας. Εντεκα σπερματο-ζωάρια, προσπαθούν να εισβάλλουν σε ένα ωάριο. Τον λυπάμαι τον καημένο τον γκολκίπερ». (Το είπε η διεθνούς φή-μης αοιδός Bjork).«Ούτε χωρίς σεξ τη βγάζεις, ούτε χωρίς μπάλα. Αυτό που θέλω να πω όμως εί-ναι ότι όσο καλό και να ’ναι το σεξ, δεν μπορεί να συγκριθεί με μια νίκη στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Το σεξ είναι σούπερ, μη με παρεξηγείτε! Αλλά μπορεί να σου προκύψει κάθε μέ-ρα ή και αρκετές φορές μέσα σε μια μέ-ρα. Ενώ στο Παγκόσμιο Κύπελλου, έχει τελικό μία φορά στα 4 χρόνια». (Το εί-πε ο διεθνούς φήμης ποδοσφαιριστής Ronaldo).«Αν είχα να διαλέξω ανάμεσα σε ντρι-μπλάρισμα τεσσάρων αντίπαλων παι-κτών και συνακόλουθη... κανονιά α-πό 30 μέτρα που θα ξετίναζε τα δίχτυα της Λίβερπουλ και σε μια νύχτα με τη Μις Κόσμος, η αλήθεια είναι ότι θα εί-χα ένα προβληματάκι. Ευτυχώς και το έ-να και το άλλο τα έχω καταφέρει. Απλώς το ένα το κάνεις χωρίς θεατές και το άλ-λο μπροστά σε 50.000 κόσμο»! (Το εί-πε ο μεγάλος άσος του ποδοσφαίρου, George Best).• Παρεμπιπτόντως, να και κάτι ακό-μη που είχε δηλώσει ο ρέκτης Ronaldo: «Οταν αλλάζεις φανέλες με τους αντιπά-λους σου, μετά το τέλος του ματς, δεν εί-ναι και πολύ παράδοξο να βρωμοκοπά-ει η φανέλα που θα σου δώσουν. Του Beckham, ωστόσο, μύριζε υπέροχα». Ο-πως θα έλεγε και η Victoria, τίποτε δεν είναι τυχαίο!

«Χ»

Αυστηρώςκατάλληλο

Κριός: φλογερός, ασταθής, ακατάστατος, φιλόξενος, δημιουργικός.Ταύρος: αισθαντικός, μυστικοπαθής, αψυχολόγητος, αργός, παρορμητικός.Δίδυμοι: διορατικός, πνευματικός, κυκλοθυμικός, ερωτεύσιμος, απρόβλεπτος.Καρκίνος: ευαίσθητος, χιουμορίστας, επικριτικός, εκδικητικός, γενναιόδωρος.Λέων: δραματικός, περήφανος, ονειροπόλος, φιλόδοξος, ωραιοπαθής.Παρθένος: ορθολογιστής, παρεξηγημένος, ερωτικός, συμφεροντολόγος, σκεπτόμενος.

59ΜΙΚΤΗ ΖΩΝΗ18 - 6 - 10

Ο προορισμός εξωτι-κός και με άρω-μα... βορείων προ-αστίων. Στριμωγ-

μένοι στο Fox μου η Μ., συμμετέχουσα σε λα-μπερό καθημερινό μαγκαζίνο, ο Τ., η Δ. (α-πλοί, ποταποί, ανώνυμοι, χωρίς σχέσεις με τη showbiz) και φυσικά ο... εμού του ιδίου, κα-τευθυνόμαστε προς Καστρί, προσκεκλημένοι σε πολλά υποσχόμενο, φαντασμαγορικό πάρτι - gala. Επειτα από αλλεπάλληλα ζιγκ ζαγκ και πισωγυρίσματα, ο προσανατολισμός μου είναι χειρότερος και από φυσικής ξανθιάς οδηγού στην πρώτη της επαφή με το τιμόνι, επιτέλους φτάνουμε «στον τόπο του εγκλήματος». Ο περιβάλλων χώρος γεμάτος από Mini Cooper και Smart, στο βάθος διακρίνω και ένα Yugo, προφανώς ανήκει στο υπηρετικό προσωπικό. Στην είσοδο της έπαυλης δεσπόζουν δύο με-γαλοπρεπείς Κούροι. Το εσωτερικό αντίστοιχα πλούσιο, υπερφορτωμένο και απολαυστικά κιτς, το όλο οίκημα μοιάζει σαν να έχει ξεπηδήσει α-πό επεισόδιο της «Δυναστείας» που κόπηκε στο μοντάζ. Ακολουθώντας τη μουσική καταλήγουμε στον τεράστιο κήπο, όπου διεξάγεται το πάρτι. Ο κόσμος βαρετά προβλέψιμος. Αντρες πιστοί στο τρίπτυχο polo, τζιν παντελόνι, μοκασίνι, όλα με επώνυμες υπογραφές, το πιο φτηνό ρούχο εκεί μέσα είναι Gant. Οι θηλυκές παρουσίες με μαλ-λί υπερπαραγωγή (3,5 ώρες ξάσιμο / αμπούλες / μάσκες / μιζ-αν-πλι), βαμμένες σε απόχρωση διακριτικής λατέρνας, με φορεματάκια που θα έ-καναν ακόμα και σκληρά εργαζόμενο κορίτσι της πλατείας Βάθης να κοκκινίσει από συστολή, ό-λες υπερτονίζουν την «πραμάτεια» τους σαν εκ-θέματα βιτρίνας πολυτελούς νυφοπάζαρου με σαφή και συγκεκριμένο επαγγελματικό προσα-νατολισμό: wannabe σύζυγοι επιχειρηματία / ε-φοπλιστή / ποδοσφαιριστή. Αφόρητη δηθενιά / ποζερία, κανείς δεν χορεύ-ει, όλοι αγαλματάκια ακίνητα με ποτό και τσι-γάρο ανά χείρας, ούτε καν το ρυθμικό πατ-πατ-πατ στο ένα πόδι, για δήθεν χορευτικό άλλοθι. Η Δ. στρατοπεδεύει πάνω απ’ τον μπουφέ, με στόχο τα καναπεδάκια σολωμού. Μια κοπέλα αναγνωρίζει τη Μ. από την εκπομπή και τη ρω-τάει για το δεσμό Μακρυπούλιας / Λάτσιου. Η Μ., χωρίς να γυρίσει καν να την κοιτάξει, απα-ντά “Get a fucking life”. Εγώ και ο Τ. χοροπη-δάμε σαν κατσίκια μπροστά στον dj, εισπράτ-τοντας παγωμένα βλέμματα από τους παρευρι-σκόμενους, προφανώς μας θεωρούν χαπακω-μένους / τύφλα στο μεθύσι / αδερφές. Κάποιος ζητάει από τον dj το “Alors οn danse”, για να λάβει την αποστομωτική απάντηση: «Φιλάρα, ε-δώ δεν είναι Περιστέρι». Ορθώς. Αποφασίζου-με να φύγουμε κακήν κακώς. Επόμενη στάση: Ρακάδικο στο Κέντρο.

Ο Γκόλντεν Χολ-ίστας

Πιθανές συγκρούσεις με συνεργάτες και φιλικά πρό-σωπα καραδοκούν, επομέ-νως η βδομάδα απαιτεί ιδι-αίτερη προσοχή και διπλω-ματικούς χειρισμούς. Είναι κατάλληλη στιγμή να ασχο-ληθείς ενεργά με τη φυσική σου κατάσταση ή ένα θέμα υγείας που είχες παραμελή-σει το τελευταίο διάστημα. Το μυαλό σου, ωστόσο, εί-ναι μάλλον στραμμένο στις σαρκικές απολαύσεις, κα-θώς και σε τρόπους πραγ-ματοποίησης αυτών.

Καλή διάθεση, θετικά συ-ναισθήματα, υπέρμετρη αι-σιοδοξία, καθιστούν την ερ-χόμενη εβδομάδα ιδανική για νέες γνωριμίες και επι-τυχημένες κοινωνικές συνα-ναστροφές. Ηλιος, Αφροδί-τη και Ερμής βρίσκονται ή-δη τοποθετημένοι σε ευνοϊ-κές θέσεις, αρκεί να το εκ-μεταλλευτείς σωστά. Με την παρουσία σου αφήνεις ευ-χάριστες εντυπώσεις, προ-σοχή όμως σε επαγγελματι-κές ίντριγκες και... χτυπήμα-τα κάτω από τη ζώνη.

Οι ερωτικές σου επιθυμίες αποτελούν το έναυσμα για α-λυσιδωτές αντιδράσεις, σε ό-λους τους τομείς της καθημε-ρινότητάς σου. Η περίοδος γενικότερα χαρακτηρίζεται α-πό ξαφνικές αλλαγές και α-πρόβλεπτες εξελίξεις, επομέ-νως προσπάθησε να διατη-ρήσεις την παροιμιώδη ψυ-χραιμία σου. Επίσης, καλύ-τερα να αποφύγεις ανορθό-δοξες κινήσεις και συμπε-ριφορές, που ίσως βλάψουν την αξιοπιστία σου. Καριέρα - οικογένεια στο προσκήνιο.

Η επερχόμενη έκλειψη στον Αιγόκερω έχει αρχίσει ήδη να εκδηλώνεται στην καθη-μερινότητά σου, με σχέσεις που περνούν από το «μικρο-σκόπιο», επαγγελματικές δι-αμάχες, αλλά και άφθονη ε-σωτερική ενδοσκόπηση. Ω-στόσο, εάν το χειριστείς σω-στά, το έδαφος είναι πρό-σφορο για τη δημιουργία θετικού κλίματος εμπιστο-σύνης και καλής θέλησης, ανάμεσα σε σένα και το στε-νό σου περιβάλλον. Προσο-χή σε θέματα υγείας.

Το τελευταίο διάστημα λει-τουργείς με δικλείδες ασφα-λείας στον ερωτικό τομέα. Ι-σως έφτασε η στιγμή για την υιοθέτηση μιας χαλαρότε-ρης στάσης, πιο ανοιχτής σε νέα δεδομένα και απρόβλε-πτες καταστάσεις. Η Αφροδί-τη βρίσκεται στο peak του α-στερισμού σου και σε ευνοεί σημαντικά σε θέματα νέων γνωριμιών, ευόδωση προ-σωπικών στόχων και φιλο-δοξίων, σπουδές, οικονομι-κά. Αρκεί να αφήσεις, επιτέ-λους, το παρελθόν πίσω σου και να κοιτάξεις μπροστά.

Εντονη δραστηριότητα στον επαγγελματικό τομέα, αλ-λά και διαμάχες -προσφο-ρά του Αρη στο ζώδιό σου. Στο κομμάτι των προσωπι-κών σχέσεων είσαι αποφα-σισμένος να ικανοποιήσεις τα «θέλω» σου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ισως αισθαν-θείς πως αυτήν την περίο-δο δεν λαμβάνεις την υπο-στήριξη και την προστασία που πραγματικά χρειάζεσαι, ωστόσο απαιτείται ανοιχτό μυαλό και κριτική σκέψη προτού καταλήξεις σε τυχόν λανθασμένα συμπεράσματα.

Starstruck City

5 λέξειςΕκ-κεντρικέςιστορίες

Ζυγός: ακριβοδίκαιος, γοητευτικός, σπάταλος, οξύθυμος, ιντριγκαδόρος.Σκορπιός: παθιασμένος, υπερβολικός, φιλότιμος, σαρωτικός, αυτοκαταστροφικός.Τοξότης: παιχνιδιάρης, δημιουργικός, παιδί, ευαίσθητος, πονηρός.Αιγόκερως: υπολογιστικός, φιλόδοξος, ώριμος, γενναίος, οικογενειάρχης.Υδροχόος: εφευρετικός, σκληρός, ερωτύλος, άπιστος, φιλικός.Ιχθείς: ονειροπόλος, ασταθής, φίλος, κυκλοθυμικός, γενναιόδωρος.

60 MIKTH ΖΩΝΗ 18 - 6 - 10

Καλημέρα φίλοι μου. Αυτή η ζέστη μάς έχει εξουθενώσει πια. Από την άλλη, θα μου πείτε, καλοκαίρι είναι. Θα κάνουμε υπομονή ώσπου να πάμε κι εμείς σε καμιά παραλία, να δροσιστούμε λίγο, να ακούσουμε κανένα νησιώτικο τραγουδάκι και στο τσακίρ κέφι να το χορέψουμε κιόλας αλλά σε κάποια ανεμότρατα πάνω, εκεί δηλαδή που του αρμόζει. Το καλύτερό μου βέβαια είναι να βλέπω σενιόρες με τουαλέτες και σενιόρους με σμόκιν να λικνίζονται στους ρυθμούς του «ντάρι ντάρι», αλλά τώρα αυτό δεν είναι της παρούσης. Ας πάω σε κάτι πιο ευχάριστο και χρήσιμο. Λοιπόν, την Κυριακή μην ξεχάσετε να πείτε χρόνια πολλά στους μπαμπάδες σας καθότι είναι η γιορτή του πατέρα. Και έχει που έχει το παράπονο ότι μόνο τη μητέρα θυμόμαστε, θα μας το κρατήσει... μανιάτικο αν τυχόν δεν του ευχηθούμε -αν και είμαι σίγουρος ότι μάλλον δεν θα το ξέρει ούτε ο ίδιος. Αλλά γι’ αυτό είμαι εγώ εδώ. Για να μας το θυμίσω και να του κάνουμε την έκπληξη. Κατά τα άλλα, σας εύχομαι να περάσετε μία υπέροχη εβδομάδα, μη σας ανησυχήσουν τίποτα εκλείψεις και τέτοια. Υπάρχει κάτι πιο δυνατό και από την έκλειψη: το ελληνικό καλοκαίρι...

Στην υπηρεσία της Αυτού Showbiz

Αν περιμένατε να δείτε τη Shakira τσίτσιδη, δεν θα σας το κάνει το χατίρι -τουλάχιστον προς το παρόν. Μπορεί η εμφάνισή της στο video clip του τραγουδιού της “She-Wolf” να ήταν σούπερ σέξι, φορώντας ένα εφαρμοστό κορμάκι και χορεύοντας μέσα σε ένα κλουβί, αλλά η τραγουδίστρια είναι πολύ ντροπαλή για να φωτογραφη-θεί γυμνή. Ομως, επειδή όπως έχει πει και το τραγού-δι «ποτέ μη λές ποτέ», αφήνει κι ένα ενδεχόμενο μήπως και αλλάξει γνώμη μια μέρα. Φαίνεται ότι η Κολομβι-ανή τραγουδίστρια με τη σέξι κίνηση επαναπροσδιορί-ζει τα πράγματα με τις δεκαετίες. Πριν από δέκα χρόνα δεν θα μπορούσε να φανταστεί, όπως λέει σε συνέντευ-ξή της στο site Tagesspiegel, ότι θα έκανε αυτή την εμ-φάνιση στο video clip. Tώρα στα 33 δεν διανοείται ό-τι θα ποζάρει χωρίς ρούχα, αλλά στα 40 ίσως αλλάξει γνώμη (κάτι μου λέει ότι θα αλλάξει, άλλωστε όσο με-γαλώνουν κάποιοι θέλουν και μία επιβεβαίωση). Η ί-δια, πάντως, αποδίδει την απροθυμία της να τσιτσιδω-θεί στην καθολική της ανατροφή. Δηλαδή όσοι μεγάλω-σαν ορθόδοξα, ή εβραϊκά ή ινδουιστικά είναι πιο επιρ-ρεπείς στο «πέτα τα ρούχα»; Δεν νομίζω, απλώς η κο-πέλα ήθελε να δώσει βαρύτητα στην αυστηρότητα ορι-σμένων αρχών. Τέλος πάντων. Εγώ πάντως θα περιμέ-νω άλλα επτά χρόνια...

Γνωρίζατε ότι:

• Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν πρό-σφατα οι συντελεστές της επιτυχημένης εκπομπής «Ράδιο αρβύλα» αναφέρθηκαν στην απόφασή τους να συνεργαστούν με τη WIND. Αιτία της συνεργασίας, η στή-ριξη του Ιδρύματος «Κιβωτός» για τη δη-μιουργία Κέντρου Μέριμνας και Στήριξης Μητέρας και Παιδιού. «Το να κάνουμε υ-ψηλά νούμερα και να μην είμαστε καλά με τον εαυτό μας δεν είναι ό,τι καλύτερο, επο-μένως η υψηλή τηλεθέαση είναι δελεαστι-κή για εμάς αλλά όχι αυτοσκοπός» δήλω-σαν οι ίδιοι, ενώ σε ερώτηση για την απο-χώρηση της Μανωλίδου από το “Dancing with the Stars” με αφοπλιστική ειλικρίνεια απάντησαν: «Χέστηκε ο κόσμος για το τι θα πει η Μανωλίδου, τη στιγμή που αντιμετω-πίζει σοβαρά προβλήματα. Ούτε κι εμάς ό-μως μας αφορά τι κάνει!».

• «Οι τηλεοπτικές προτάσεις είναι ελάχιστες για την ερχόμενη σεζόν και μάλιστα δεν έ-χουν ακόμα αποφασιστεί ποια σίριαλ τελι-κά θα γίνουν στα κανάλια», δήλωσε πρό-σφατα η ηθοποιός Ζέτα Δούκα, χωρίς να κρύψει πως και η ίδια έχει επηρεαστεί α-πό τα κακά μαντάτα της οικονομικής κρί-σης της χώρας μας.

• Μοναστήρι, καλόγριες και μακρύς σταυρός προβλέπεται για το θέατρο «Αλίκη» το χει-μώνα! Αυτά κι άλλα πολλά με ευτράπελο τρόπο υφαίνουν ο Α. Ρήγας και ο Δ. Απο-στόλου στην ξεκαρδιστική τους κωμωδία. Αντε να γελάσει λίγο το χειλάκι μας…

• Τι γίνεται όταν δύο Κρητικοί συναντιούνται στη μεγάλη οθόνη; Ο λόγος για τον Ιωσήφ Μαρινάκη και τον Κώστα Αποστολάκη. Θα τους δούμε σύντομα σε μια νέα ταινία, υπό την επιμελή σκηνοθετική καθοδήγηση του Στράτου Μαρκίδη.

• Τρεις φίλοι -ένας τυφλός (Σπ. Σπαντίδας), ένας κουφός (Σπ. Πούλης) κι ένας μουγ-γός (Θ. Βισκαδουράκης)- θα διεκδικήσουν μέχρι τέλους το ίδιο κορίτσι επί σκηνής (Δ. Στογιάννη), στο θέατρο Αθηνά φέτος το κα-λοκαίρι… Ομως άλλα οι θνητοί σχεδιάζουν και άλλα ο καλός Θεούλης, μιας και θα μεί-νουν... αμανάτι, γιατί εκείνη έχει δοσμένη την καρδιά της αλλού... Η παράσταση «Δεν βλέπω, δεν ακούω, δεν μιλάω», σε σκηνο-θεσία Χρ. Χατζηπαναγιώτη, υπόσχεται ασυ-γκράτητο γέλιο…

• Τι σας θυμίζει η φράση «Θα φάμε, θα πιούμε και νηστικοί θα κοιμηθούμε;». Σίγουρα τον αεικίνητο Καραγκιόζη, που ο Τάκης Βαμβα-κίδης (και λόγω physic) θα ενσαρκώσει φέ-τος το καλοκαίρι ιδανικά στη θρυλική παρά-σταση του Ευγένιου Σπαθάρη «Σκιών Καμώ-ματα», «Ο γάμος του μπαρμπα-Γιώργου». Μα-ζί του ο ξεχωριστός Γιάννης Μποστατζόγλου (μπαρμπα-Γιώργος), αλλά και όλο το «Ξυπό-λυτο Τάγμα» (Δ. Παπαδήμα, Κ. Ταχτσόγλου, Ν. Παναγιωτούνης κά) θα βάλουν τα δυνατά τους για να χαρίσουν άφθονο γέλιο στο κοι-νό με τις περιοδείες τους.

61MIKTH ΖΩΝΗ18 - 6 - 10

Πήγαινέ με όπου θέλεις ταξιτζή αλ-λά βάλε σε παρακαλώ και το δικό σου το CD να παίζει. Κάπως έτσι θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε στον πατέρα της διάσημης τραγουδίστρι-ας Αmy Winehouse που, ναι, κυκλο-φόρησε και εκείνος το δικό του δί-σκο με τίτλο “Rush of Love”, που κι-νείται σε jazz ρυθμούς. Πώς λένε «το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει»; Καμία σχέση. Εδώ μιλάμε για τη... μηλιά που φύτρωσε εκεί που υπήρ-χε το μήλο. Ο κύριος Mitch παραδέχτηκε φυσι-κά ότι η φήμη της κόρης του τον βο-ήθησε για να προχωρήσει στην κυ-κλοφορία της πρώτης του δισκογρα-φικής δουλειάς, σε μία ηλικία που, όπως είπε, ίσως δώσει ένα νέο επι-

χείρημα στη γηριατρική ότι ποτέ δεν είναι αργά. Ανέφερε επίσης ότι την ι-δέα για την κυκλοφορία του δίσκου τη συζητούσε με την κόρη του εδώ και πέντε με έξι χρόνια, αλλά δεν ή-ταν ποτέ η κατάλληλη στιγμή για να υλοποιηθεί λόγω των προβλημάτων της Amy, της εξάρτησής της από ου-σίες και των μπλεξιμάτων που εί-χε με το νόμο. Τώρα όμως που είναι πολύ καλύτερα η κόρη του, όπως εί-πε, προχώρησε. Εάν ήταν άρρωστη δεν θα μπορούσε να βάλει την καρ-διά και την ψυχή του σε αυτήν τη δουλειά, ανέφερε σε δηλώσεις του στο Reuters. Aστειεύτηκε μάλιστα, λέγοντας πως αν γνώριζε μεγάλη ε-πιτυχία θα έδειχνε στην κόρη του πώς είναι να είσαι ντίβα!

Αχ και να γνώριζα έναν άνθρωπο, που να μπορεί να μου πει ότι κάποια στιγμή στο άμε-σο μέλλον θα ξαναβρούμε την ηρεμία μας και θα... στρώσουν κάπως τα πράγματα στην οι-κονομία! Αλλά πού να τον βρω, θα μου πεις. Τουλάχιστον η Penelope Cruz μπορεί πλέ-ον να αισθάνεται σίγουρη ότι κοντοζυγώνει ο καιρός που θα γίνει μάνα. Καλέ, είναι σί-γουρο. Εγώ βέβαια δεν έχω το χάρισμα της ενόρασης, όμως το είπε ο Κenny Kingston! Ποιος είναι ο κύριος; Διάσημο μέντιουμ που μετράει χρόνια επικοινωνίας με πνεύματα (Παναγιά μου και σκιάχτηκα λίγο, αλλά να μην σας ενημερώσω;). Αυτός, σου λέει, έδινε συμβουλές σε μία σειρά από σταρ, μεταξύ των οποίων και η Marilyn Monroe, ενώ εξασκεί ακόμα το λει-τούργημα. Το βράδυ της Δευτέρας που πέρα-σε, λοιπόν, και μιας και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού δεν έπαιζε φυσικά το Greek Idol, ο πνευματιστής σου λέει δεν κάνω μία επικοινωνία με το πνεύμα που μου τα λέει ό-

λα και το εμπιστεύομαι; Ετσι λοιπόν έκανε και η αποκάλυψη δεν άργησε να έλθει. Το πνεύμα είπε ότι η Penelope Cruz και ο αγα-πημένος της Javier Bardem πρόκειται να γί-νουν γονείς. Βέβαια υπάρχει και μία λεπτο-μέρεια που είναι κάπως, πώς να το πω, ανα-τριχιαστική. Οπως ανέφερε στο δίκτυο Wenn, θα είναι έ-να παιδί του οποίου η Penelope ήταν μητέ-ρα του σε προηγούμενη ζωή. Διευκρίνισε α-κόμα ότι θα είναι καλό γι’ αυτήν να υιοθετή-σει, αλλά αν θέλει να μείνει έγκυος θα πρέπει να γίνει μέσω του... νερού, αν κατάλαβα κα-λά -όρκο δεν παίρνω, γιατί κι εγώ βραδιάτι-κα τα έμαθα και όσο να ’ναι ταράχτηκα λίγο. Πάντως αν ισχύουν τα λεγόμενα του πνεύμα-τος, αγαπημένη Σπανιόλα άρχισε σιγά-σιγά να προβάρεις τίποτα νανουρίσματα και μάθε στον Javier από τώρα πώς να αλλάζει πάνες. Μέχρι πρότινος, πάντως, η Penelope διέψευ-δε επίμονα σχετικά δημοσιεύματα ότι βρίσκε-ται σε «ενδιαφέρουσα». Για να δούμε...

Εντάξει, το να σε φωτογραφίσουν με τη νέα σου αγαπημένη σε τρυ-φερό ενσταντανέ είναι σημαντικό, αλλά να φοράς και πιτζάμες; Α-κόμα πιο σπουδαίο. Ομως τόσο ο Bρετανός σκηνοθέτης Guy Ritchie, όσο και το μοντέλο Jacqui Ainsley όχι μόνο δεν εκνευρίστηκαν, αλλά τους φάνηκε και αστείο το όλο πε-ριστατικό. Αν τα έχεις βρει με τον εαυτό σου και με το πρόσωπο που σε ενδιαφέρει, τι σε νοιάζει τώρα αν σε βγάλουν και μία φωτογρα-φία έξω από το σπίτι σου... Απλώς επιβεβαιώνεις αυτό που είδε και ο φακός. Και για να διευκρινίσω τα πράγματα: ήταν απόγευμα της προηγούμενης εβδομάδας όταν ο πρώην σύζυγος της Madonna ά-νοιξε την πόρτα του σπιτιού του στο Λονδίνο, βγήκε από μέσα το μοντέλο και εκείνος τη φίλησε για να την αποχαιρετίσει. Πού να φα-νταζόταν ότι εκείνη τη στιγμή θα καραδοκούσε απ’ έξω το φλας ε-νός φωτογράφου; Αν το ήξερε θα είχε φορέσει και κάτι πιο σικάτο ενδεχομένως και όχι τη ριγωτή πι-τζάμα του. Ομως το ζευγάρι φάνη-κε να το διασκεδάζει το περιστατι-κό. Μπράβο!

Προηγουμένως αναφέρθηκα στη γιορτή του πατέρα. Ας πάω λοιπόν και σε έναν διάσημο μπαμπά, για να δούμε τι του ε-τοιμάζει η σύζυγος για εκείνη την ημέρα. Αναφέρομαι στον Will Smith, που είναι πατέ-ρας τριών παιδιών (το πρώ-το το απέκτησε με την πρώην σύζυγό του, Sheree Smith, ε-νώ τα δύο άλλα με τη νυν σύζυ-γο, Jada Pinkett Smith). Eπομέ-νως από τρία στόματα θα ακού-σει τα «χρόνια πολλά» ο γνω-στός πρωταγωνιστής. Η σύζυ-γός του, από την άλλη, σχεδί-αζε ένα ρομαντικό ταξιδάκι για τους δυο τους για εκείνη την η-μέρα. Κάπου που να υπάρχει γκολφ αλλά όχι παιδιά, για να μπορέσουν να απολαύσουν μα-ζί κάποιες ξεχωριστές στιγμές. Ο Will, σχολιάζοντας το σχέ-διο της γυναίκας του, είπε με το γνωστό του χιούμορ: Ισως επι-στρέψουμε (από το ταξιδάκι) με ένα ακόμα (παιδί), αλλά εκείνη έσπευσε να διευκρινίσει ότι «το μαγαζί έκλεισε»...

62 ΘΕΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ 18 - 6 - 10

ις προάλλες, στο πλαίσιο μιας απολύτως α-ναγκαίας άδειας από την πρωινή δουλειά, βρέθηκα ξαφνικά με άφθονο -προς διαχεί-ριση- ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή μου και

αποφάσισα να πάρω το λεωφορείο από Ζωγράφου, για να κατέβω για ψώνια στο Σύνταγμα και στα πέ-ριξ. Δεν μου δίνεται συχνά η ευκαιρία να κυκλοφο-ρώ με τα μέσα μεταφοράς, συνήθως χρησιμοποιώ από και προς τη δουλειά μου αυτοκίνητο σε καθη-μερινή βάση. Λειτουργώ πλέον σαν τον αυτόματο πιλότο, μπαίνω σε μια νοητή ευθεία, την οποία και διασχίζω χωρίς εκπλήξεις, χωρίς ανατροπές, α-πρόσιτος και αποκομμένος από τους γύρω μου, α-δυνατώντας να διακρίνω τα πρόσωπά τους. Ολοι τρέχουμε πολύ γρήγορα, μέχρι να φτάσουμε στο τέρμα της μηχανικής πορείας μας. Μου λείπει το παιχνίδι με τα μάτια, το φλερτ, να «κόβω φάτσες» και να χαζεύω στο αγαπημένο μου Κέντρο της Αθή-νας. Την αγαπάω αυτή την πόλη, με όλα τα άσχη-μά της και ποτέ δεν βαριέμαι να ρεμβάζω από το παράθυρο του λεωφορείου την ώρα που διασχίζει κατά μήκος την οδό Πανεπιστημίου. Οσες χιλιάδες φορές κι αν πραγματοποίησα αυτή τη διαδρομή, με κοπάνες απ’ το σχολείο, ως φοιτητής, κατεβαί-νοντας στο κτίριο της Νομικής (όχι πάντα για μά-θημα!), για καφέ με τους κολλητούς, στα πρώτα ε-παγγελματικά ραντεβού στο «Εν Δελφοίς», για αγο-ρές, για να συναντήσω Εκείνη, ναι, είναι μία «βόλ-τα» που πάντοτε απολαμβάνω.Και όταν η διαδρομή ολοκληρώνεται και κατεβαί-νω στα γνώριμα μονοπάτια του Κέντρου, μου φαί-νεται πάντα σαν την πρώτη φορά. Ο σταθμός του Μετρό στην πλατεία Κοραή, με τον κόσμο να βα-

δίζει με βήμα ταχύ, όλοι βιάζονται τα πρωινά, όλοι έχουν αφήσει εκκρεμότητες στη μέση, σε αναγκά-ζει να βρίσκεσαι πάντα σε εγρήγορση, να προσέ-χεις τους γύρω σου, γιατί μπορεί να σε σκουντήξει κάποιος που κατευθύνεται αλαφιασμένος στη δική σου πλευρά του πεζοδρομίου, χωρίς να αντιληφθεί την παρουσία σου. Μόνοι χαλαροί… οι φοιτητές που απολαμβάνουν τον καφέ τους στα Starbucks, τα εξωτερικά τραπέζια γεμίζουν σε χρόνο dt -από νεαρή ηλικία μερακλήδες, οι νεολαίοι μας καπνί-ζουν σαν φουγάρα- άδειος ο μέσα χώρος, ελάχι-στοι περιμένουν στην ουρά για τα ακριβοπληρωμέ-να τους ροφήματα.Και το Μetropolis. Το θυμάμαι στο ξεκίνημά του, έ-να πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα κατάστη-μα, που σχεδόν εξαφάνισε τα συνοικιακά δισκάδι-κα. Το επισκεπτόμουν μία φορά την εβδομάδα, ε-κατομμύρια έχω ξοδέψει εκεί μέσα. Την ημέρα της επίσημης κυκλοφορίας (ταυτόχρονα σε όλο τον κό-σμο) του Older του George Michael, έτρεξα πρωί-πρωί πριν από τις προφορικές εξετάσεις στο «πα-λούκι»-μάθημα, για να το προμηθευτώ από τους πρώτους. Τελικά, το έφεραν το επόμενο απόγευμα.Και οι «Γρηγόρηδες». Ο ένας ακριβώς απέναντι α-πό την κεντρική είσοδο της Νομικής στη Σόλωνος, νομίζω το είχε ο πρώτος «πραγματικός» Γρηγόρης που, επηρεασμένος από το όνομά του, «έπιασε γρή-γορα την καλή» και επεκτάθηκε στην υπόλοιπη Α-θήνα. Ο άλλος στο Χημικό, από την πίσω πλευρά, ε-κεί ανακάλυψα πως λατρεύω τον καφέ, αλλά δυστυ-χώς δεν τον αντέχει το στομάχι μου. Τα σάντουιτς χορταστικά και απίστευτα παχυντικά, αλλά τότε δεν με ένοιαζε: -«Μπορείτε να μου βάλετε περισσότερη μαγιονέζα; Ευχαριστώ!». Και το βιβλιοπωλείο Πρω-τοπορία, η λατρεία μου για τα βιβλία των εκδόσεων

Οξύ -το πρώτο μυθιστόρημα που αγόρασα με τα δικά μου λεφτά ήταν το Trainspotting. Και τόσα ακόμα μέρη, τα Ιταλικά Καπάτου στην Εμ-μανουήλ Μπενάκη, εκεί βίωσα και την πρώτη μου ε-ρωτική απογοήτευση, απεδείχθη μεγάλη «πατάτα», άνθρακας ο θησαυρός, αλλά η ανάμνηση παραμένει γλυκιά. To club Kalua στην οδό Αμερικής, με τις ποι-κίλες μουσικές του από τρέχοντα χιτάκια της σεζόν έ-ως το YMCA των Village People(!), αλλά και τα ξενύ-χτια μέχρι πρωίας στο αλησμόνητο Kingsize, με την εκπληκτική κόκκινη επένδυση στους τοίχους και «τον Dj Akyla στα decks». Και ο πρώτος τσακωμός με φί-λο-«φίδι» που έλαβε χώρα μέρα-μεσημέρι έξω από το σταθμό του Μετρό Πανεπιστήμιο. Και ένας επώδυνος χωρισμός μέσα στο γεμάτο DaCapo, για να αποφευ-χθούν τυχόν σκηνές και εκρήξεις.Και αν με τα χρόνια γίνομαι πιο κυνικός, δεν εντυ-πωσιάζομαι εύκολα, με κουράζει η συνεχής επανά-ληψη καταστάσεων και η μονιμότητα των εικόνων που αντικρίζω στον καθημερινό μου αγώνα. Ομως, το Κέντρο πάντοτε θα αποτελεί μια πηγή χαλάρω-σης μέσα στη φρενίτιδά του, γνωρίζοντας πως βρί-σκεται πάντα εκεί, με τα κτίρια που συναντώ ξανά και ξανά, τα πεζοδρόμια που έχω χιλιοπερπατήσει, πόσες σόλες παπουτσιών έλιωσαν επάνω τους, με τα γνωστά καταστήματα, τους κινηματογράφους, τις κόρνες των φωνακλάδων ταξιτζήδων και τον τρελα-μένο κόσμο που τρέχει να προλάβει. Και κάθε φο-ρά θα είναι πάντα σαν την πρώτη φορά. Λατρεύω την Αθήνα, στο είπα;