Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

72
Στην Αριστοτέλους... Επιρροές και ταυτότητες Αστική γεωγραφία Ιούλιος Αύγουστος 2014 www.metropolispress.gr Ο Μιχάλης Μαδένης και τα μυστικά της τέχνης του Ο Ανδρέας Παπαμιμίκος και η καθημερινότητά του Διαδρομές πολιτισμού στην οδό Πειραιώς Σκανάρετε το QR Code στην αρχή των κειμένων και ανακαλύψτε έξτρα περιεχόμενο Metropolis O Nίκος Γκέλια και ο Κώστας Νικούλι, οι δύο πρωταγωνιστές της νέας ταινίας του Πάνου Κούτρα, “Xenia” «Εναρξις τον Σεπτέμβριον»

description

«Εναρξις τον Σεπτέμβριον» - O Nίκος Γκέλια και ο Κώστας Νικούλι, οι δύο πρωταγωνιστές της νέας ταινίας του Πάνου Κούτρα, “Xenia”

Transcript of Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Page 1: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Στην Αριστοτέλους... Επιρροές και ταυτότητεςΑστική γεωγραφία

ΙούλιοςΑύγουστος

2014

www.metropolispress.gr

Ο Μιχάλης Μαδένης και τα μυστικά της τέχνης του

Ο Ανδρέας Παπαμιμίκος και η καθημερινότητά του

Διαδρομές πολιτισμού στην οδό Πειραιώς

Σκανάρετε το QR Code στην αρχή των κειμένων και ανακαλύψτε έξτρα περιεχόμενο

Metropolis

O Nίκος Γκέλια και ο Κώστας Νικούλι, οι δύο πρωταγωνιστές της νέας ταινίας του Πάνου Κούτρα, “Xenia”

«Εναρξις τον Σεπτέμβριον»

Page 2: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Edito

Για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες

Η Νάντια Βαλαβάνη στη Μεταπολίτευση -τον Ιούλιο του 1974- δεν είχε καν προλάβει να κλείσει τα 20 της. Φοιτήτρια στην τότε ΑΣΟΕΕ. Κι όμως, είχε προλάβει να γνωρίσει στο πετσί της όλη τη βία της δικτατορίας και των οργάνων της - Ασφάλεια, βασανιστήρια, Κορυδαλλός. Σήμερα, σχε-δόν 60 ετών, είναι βουλευτής, εκλεγμένη με τον ΣΥΡΙΖΑ στη Β΄Αθηνών.

Η Βαλαβάνη κλήθηκε από τον δημοσιογράφο Λάμπρο Τόκα να απαντήσει σε μία κλειστή λίστα 20 ερωτήσεων. Η ερώτηση υπ΄ αριθμόν 12 ήταν η εξής: «Πώς κρίνεις το σύνθημα που ακούγεται στις σημερινές διαδηλώ-σεις ‘Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία, η Xούντα δεν τελείωσε το ΄73’, που αποτελεί παραλλαγή του κεντρικού συνθήματος του Πολυτεχνείου;». Η Βαλαβάνη στην απάντησή της (δημοσιεύεται στο βιβλίο «Τα παιδιά του Φλεβάρη - Μαρτυρίες συλληφθέντων αγωνιστών 40 χρόνια μετά το χτύ-πημα στο κλιμάκιο του ΚΚΕ το 1974», εκδόσεις Καστανιώτη) είναι κατη-γορηματική: «Η Χούντα τελείωσε το ‘74».

Η Βαλαβάνη δεν είναι η εξαίρεση. Ολοι όσοι στάθηκαν απέναντι στη Χού-ντα και την πολέμησαν με τα όπλα που ο καθείς διέθετε εκείνη τη δύσκολη εποχή -ανεξαρτήτως των σημερινών ιδεολογικών και πολιτικών επιλογών τους- συμφωνούν πως η Ιστορία δεν επιδέχεται άλλης ανάγνωσης, ούτε πολύ περισσότερο μιας αναθεωρητικής ματιάς που μπλέκει τα τότε με τα σημερινά. Στο ίδιο ερώτημα, ένας άλλος σύντροφος της, ο Νίκος Τσικό-πουλος, απαντά ότι το σύνθημα αυτό αποτελεί «παρωδία και όχι παραλ-

λαγή του κεντρικού συνθήματος του Πολυτεχνείου».

Από τον Ιούλιο του ΄74, τον ερχομό του Καραμανλή και την αποκατάστα-ση της Δημοκρατίας, μας χωρίζουν 40 ολόκληρα χρόνια. Η Μεταπολίτευ-ση είναι πλέον ένα ιστορικό γεγονός, ένας σταθμός στη πορεία της σύγ-χρονης Ελλάδας. Το πώς και το γιατί της διακυβέρνησης των δεκαετιών που ακολούθησαν αφορούν πέραν όλων των άλλων τους πολιτικούς επι-στήμονες και τους ιστορικούς.

Σαράντα χρόνια μετά, το ζητούμενο της δικής μας εποχής δεν είναι άλλο από την εμβάθυνση και την ποιοτική ενίσχυση των θεσμών της δημοκρατί-ας. Με άλλα λόγια, αυτό που χρειαζόμαστε είναι καλύτερη δημοκρατία…

Εχοντας στη σκέψη μας όλα αυτά -τις μικρές ιστορίες της Μεταπολίτευ-σης που θα διαβάσετε στις σελίδες του παρόντος τεύχους- επιλέξαμε να βάλουμε στο εξώφυλλο τους πρωταγωνιστές της ταινίας του Πάνου Κού-τρα “Xenia” που παίχθηκε τον περασμένο Μάιο στις Κάννες και θα βγει στις αθηναϊκές αίθουσες τον ερχόμενο Οκτώβριο.

Οι λόγοι της επιλογής μας έχουν να κάνουν ακριβώς με το ζητούμενο της εποχής μας, την εμβάθυνση της δημοκρατίας μας και τη δυνατότητά της να δίνει ουσιαστικές απαντήσεις σε κρίσιμα ζητήματα που αφορούν δικαι-ώματα και ελευθερίες.

Κώστας Τσαούσης[email protected]

2

Page 3: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος
Page 4: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Index

Η Αγγέλα Καστρινάκη φιλοτεχνεί τον δικό της κόσμο της Μεταπολίτευσης μέσα από πραγματικές ιστορίες πραγματικών ανθρώπων

Ο Νικήτας Καραγιάννης επισκέφτηκε το ατελιέ του ξεχωριστού δημιουργού

Μαθητικά χρόνια... 14

Μαδένης...26

Ο Δημήτρης Σωτηρόπουλος γράφει για την ευζωία της μεταπολίτευσης και την κατάρρευση ενός ασθενούς οικοδομήματος

O γραμματέας της Νέας Δημοκρατίας συστήνεται με έναν διαφορετικό τρόπο

Επέτειος... 10

Παπαμιμίκος...18

Ο Λάμπρος Τόκας υποβάλλει 20 ερωτήσεις σε ανθρώπους που βασανίστηκαν από τη Χούντα

Ο Γιώργος Κορδομενίδης μιλάει για τα 27 χρόνια του λογοτεχνικού περιοδικού

«Ανακρίσεις»... 16

«Εντευκτήριο»... 30

Ο Κώστας Τσαούσης για το πώς θα ήταν η αφήγησή της μέσα από ένα post του facebook

Ο Χάρης Σαββίδης προτείνει τρόπους για την αξιοποίησή τους

Μεταπολίτευση... 12

Ολυμπιακά Ακίνητα... 22

Πιάστε τον δολοφόνο στην παραλία

Αστυνομικά... 52

Ο Νίκος Γκέλια και ο Κώστας Νικούλι πρωταγωνιστούν στη νέα ταινία του Πάνου Κούτρα

“Xenia”... 6

Ο Ηλίας Κολοκούρης ετοίμασε μια λίστα με τα must-read βιβλία του καλοκαιριού

Προτάσεις... 54

Μια διαδρομή πολιτισμού από την Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων έως το Σχολείο της Ειρήνης Παππά

Γωνιές της πόλης που αντέχουν τις υψηλές θερμοκρασίες

Αφιέρωμα... 31

Αθήνα... 57

Ψηφιακές πλατφόρμες στην υπηρεσία των... διακοπών

Χρήσιμα... 50

www.metropolispress.gr / [email protected] / Facebook: MetropolisPress / YouTube: MetropolisPressΙδιοκτησία - Εκδοση: Μ media Α.Ε. / Εδρα: Κύπρου 12Α Τ.Κ. 183 46 - Μοσχάτο, τηλ. 210 4823977, φαξ 210 4832887 Διεύθυνση: Κώστας Τσαούσης Project Manager: Βίκτωρας ΔήμαςΕιδικός Σύμβουλος: Θάνος ΤριανταφύλλουΣυντονισμός: Νατάσα Μαστοράκου, Χρήστος ΤσαπακίδηςΣύνταξη: Ανδρέας Γιαννόπουλος, Νίκητας Καραγιάννης, Βούλα Σουρίλα, Δημήτρης ΧαλιώτηςΥποστήριξη: Βασίλης ΛουκανίδηςΕκτύπωση: «Καθημερινές Εκδόσεις» Α.Ε.

METROPOLIS 5/1057

Page 5: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος
Page 6: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

6

Page 7: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης / Φωτογραφίες: Μάριος Κουρουνιώτης

Στα 20 χρόνια τους βρέθη-καν από το πουθενά στο κόκκι-νο χαλί του Φεστιβάλ των Καν-νών, φορώντας σμόκιν και με τα φλας γύρω τους να αστρά-φτουν. Δεν θα μπορούσαν

να το φανταστούν ούτε στα πιο τρελά τους όνει-ρα. Κι όμως, ο Νίκος Γκέλια και ο Κώστας Νικού-λι, οι δύο νεαροί πρωταγωνιστές της νέας ταινίας του Πάνου Κούτρα “Xenia”, που θα κάνει πρεμιέ-ρα στις ελληνικές αίθουσες τον Οκτώβριο από την Feelgood Entertainment, το έζησαν στην πραγμα-τικότητα. «Οταν θες κάτι πολύ, το μπορείς», μου λένε με ένα στόμα μια φωνή.

Και οι δύο κατάγονται από την Αλβανία. Ο Κώστας γεννήθηκε εδώ. Ο Νίκος ήρθε στην Ελλάδα στα έξι του χρόνια, το 1997. «Πήγα ξανά στην πρώ-τη δημοτικού για να προσαρμοστώ πιο γρήγορα», μου λέει. «Επειδή οι γονείς μου δούλευαν, έμενα στο σχολείο και μετά το τέλος των μαθημάτων. Μία από τις δραστηριότητες που υπήρχαν για να μας απασχολούν μέχρι να έρθουν να μας πάρουν οι γονείς μας ήταν και η θεατρική αγωγή. Αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή. Μετά όταν τελείωσα το δημο-τικό και πήγα στο γυμνάσιο υπήρχε κι εκεί θεατρι-κή ομάδα. Οπότε από μικρός όλο αυτό ήταν μέσα στην καθημερινότητά μου», συμπληρώνει.

Ο Κώστας πάλι ήταν ήδη στο λύκειο όταν άρχισε να μυείται στην υποκριτική τέχνη. «Υπήρχε μια θεατρι-κή ομάδα στο σχολείο. Ετσι άρχισα να ασχολού-μαι με την υποκριτική και να γουστάρω!» μου λέει και το πρόσωπό του φωτίζεται. Με το που τέλειω-σε το σχολείο έμαθε για το casting του “Xenia”. Δεν έχασε χρόνο. Δήλωσε συμμετοχή και άρχισε να περνάει το ένα δοκιμαστικό μετά το άλλο. Πέ-ρασαν κάποιοι μήνες μέχρι να συναντηθεί σε ένα από τα τελικά δοκιμαστικά με τον Νίκο. Δεν χρει-άστηκε άλλο. Ο Κούτρας είχε βρει το πρωταγωνι-στικό του δίδυμο.

«Τι σκεφτήκατε όταν πρωτοείδε ο ένας τον άλλον;» τους ρωτάω και βάζουν τα γέλια ψάχνοντας να βρουν τις λέξεις. «Ρε συ, αυτό δεν στο έχω ρωτή-σει ποτέ! Για λέγε!» πειράζει ο Νίκος τον Κώστα. «Τον είδα και κατάλαβα ότι αυτός μάλλον ήταν πιο προετοιμασμένος από μένα», μου εξομολογείται ο Κώστας. «Εγώ ήμουν λίγο αλλού. Εδινα και πανελ-λήνιες εκείνη την περίοδο. Οχι ότι με ένοιαζαν οι πανελλήνιες, απλά δεν είχα καταλάβει πόσο ση-μαντική είναι αυτή διαδικασία του casting για να δώσω τη δέουσα προσοχή. Είδα λοιπόν τον Νίκο πολύ πιο έτοιμο και προσηλωμένο στον στόχο του και ένιωσα λίγο σαν... αγγούρι. Από τη μία ήθελα κάπως να τον εντυπωσιάσω κι από την άλλη έτρεμα μέσα μου. Μετά έμαθα ότι ήταν ήδη και στη Δρα-ματική και σκέφτηκα: 'Ω! Ηθοποιός!'».

«Εγώ πάω εκείνη τη μέρα στο casting και μου λέει ο Πάνος ότι σήμερα είναι διαλογικό το δοκιμαστι-κό. Και βλέπω ξαφνικά μπροστά μου ένα άγριο παι-δί -στην κυριολεξία όμως!- ξυρισμένο με μία μοϊκά-να να κρατάει ένα χαρτί και να διαβάζει τα λόγια. Αυτή ήταν η πρώτη εικόνα που μου έχει μείνει από τον Κώστα», θυμάται ο Νίκος γελώντας.

Μετά γίνονται φίλοι. Πριν ακόμα ξεκινήσουν τα γυρίσματα. Οι πρόβες κρατάνε σχεδόν έξι μήνες και οι δυο τους περνούν άπειρες ώρες παρέα. Βγαίνουν, συζητούν, γνωρίζονται καλύτερα. «Μία φιλία προκύπτει», παρατηρεί ο Νίκος. «Περάσαμε πολύ χρόνο μαζί. Ηταν κάτι πρωτόγνωρο και για τους δυο μας. Ημασταν δύο νέοι που δεν ξέραμε τίποτα από τον μαγικό κόσμο του σινεμά. Ολα τα ανακαλύπταμε μαζί».

Στην ταινία υποδύονται δύο αδέλφια, μετανάστες στην Ελλάδα, που μετά τον θάνατο της μητέρας τους από την Αλβανία ξεκινούν την αναζήτηση του Ελληνα πατέρα τους φτάνοντας μέχρι τη Θεσσα-λονίκη. Ηταν μία σχέση αίματος που έπρεπε να χτιστεί στις πρόβες. Από την πρώτη ημέρα του γυ-ρίσματος έπρεπε να πείθουν για αδέλφια. Κι έτσι

έγινε. Πρώτη μέρα στο γύρισμα και ο Νίκος και ο Κώστας μοιάζουν με δύο «αδέλφια» εκστασιασμέ-να με όλο αυτό που συμβαίνει γύρω τους. «Ολοι τρέχανε πέρα-δώθε. Αυτό για τους γνωρίζοντες εί-ναι κάτι φυσικό. Αλλά για εμάς ήταν καινούργιο», μου εξηγεί ο Κώστας. «Ηταν σαν να ανακαλύπταμε εκείνη την ώρα την πυρηνική φυσική!» παρεμβαί-νει ο Νίκος. Είχαν όμως πάντα τον Πάνο Κούτρα φύλακα-άγγελό τους. «Γενικά νοιαζόταν για εμάς. Και σαν άνθρωπος. Θυμάμαι να λέει συχνά στους άλλους να μας προσέχουν», μου αποκαλύπτει ο Κώστας. «Ε, ήμασταν τα μικρά έτσι κι αλλιώς εκεί, οπότε καταλαβαίνεις… Ηταν γενικά πολύ στοργι-κός», συμπληρώνει ο Νίκος. «Και σαν πατέρας και σαν φίλος και σαν παιδί ώρες ώρες! Ανάλογα με τη συνθήκη, άλλαζε!» σχολιάζει ο Κώστας.

Το “Xenia” είναι η πιο ώριμη, ευαίσθητη και ουσι-αστικά φωτεινή ταινία του Κούτρα. Μία γλυκόπι-κρη ιστορία ενηλικίωσης, που δεν παραγνωρίζει τί-ποτα απ’ όσα σκοτεινά μας περιτριγυρίζουν, αλλά αφήνει από επιλογή ανοιχτή την πόρτα στην ελπί-δα. «Είναι μία ταινία για τις ανθρώπινες σχέσεις, για την ταυτότητα, την προσωπική σου και όχι την κοινωνική σου. Γι’ αυτό που είσαι και όχι γι’ αυτό που σου επιβάλλεται», σχολιάζει ο Νίκος και ο Κώστας σπεύδει να προσθέσει: «Εσύ καθορίζεις τη ζωή σου. Ο καθένας μπορεί να πάρει τις απο-φάσεις για τον εαυτό του. Σου δίνει δύναμη αυτή η ταινία για να κάνεις αυτό που θέλεις στη ζωή σου. Αν θέλεις, μπορείς».

«Πώς νιώσατε όταν διαβάσατε το σενάριο;» τους ρωτάω. «Ηταν μαγευτικό. Σε ταξίδευε», μου απα-ντά αμέσως ο Κώστας. «Οταν μας αφηγήθηκε αρ-χικά ο Πάνος όλη την πλοκή της ταινίας θυμάμαι να μου έχει κοπεί κυριολεκτικά η ανάσα σε δύο σκηνές», συμπληρώνει ο Νίκος και μου τις λέει, αλλά για ευνόητους λόγους δεν θα γίνω ο σπαστι-κός που θα σας τις αποκαλύψει.

Με το βλέμμα στο ταξίδι

Iούλιος - Αύγουστος 20147

Page 8: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

8

Page 9: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Τους ρωτάω για τους ήρωές τους. Τι θαύμασαν σε αυτούς; Πόσο κοντά και πόσο μακριά τους είναι; «Στον Ντάνι αγάπησα το θάρρος του να τολμά-ει πράγματα. Εγώ δεν το έχω. Ταυτίζομαι σε άλλα πράγματα μαζί του, αλλά αυτό που έμαθα από τον Ντάνι είναι ότι αν θέλω πολύ κάτι πρέπει να φτά-νω στα άκρα για να το αποκτήσω», μου λέει ο Κώ-στας, ο οποίος υποδύεται τον μικρότερο αδελφό που δεν σταματά να ονειρεύεται παρά τις αντίξο-ες συνθήκες. «Εγώ έχω πολλά κοινά στοιχεία γενι-κότερα με τον Οδυσσέα», μου εξομολογείται ο Νί-κος. «Είναι κλειστός, αρκετά καταπιεσμένος - εγώ όχι σε τέτοιο βαθμό ευτυχώς. Αυτό όμως που θαύ-μασα σε αυτόν είναι εκείνη η στιγμή που παίρνει μία μεγάλη απόφαση για τη ζωή του και ανατρέπει τα πάντα. Οταν αποφασίζει να ακολουθήσει τον Ντάνι στην αναζήτηση του πατέρα τους και ξεκι-νάει το ταξίδι. 'Ξύπνα! Φεύγουμε!' του λέει. Αυτό». Κι ύστερα παραδέχονται και οι δύο ότι υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσαν σίγουρα να είναι οι ήρω-ές τους.

Στην αρχή της ταινίας υπάρχει μια ανατριχιαστική σκηνή με χρυσαυγίτες που κυνηγούν μετανάστες στο κέντρο της Αθήνας. Ο Νίκος και ο Κώστας βέ-βαια δεν περίμεναν τη Χρυσή Αυγή για να βιώσουν στο πετσί τους τι εστί ρατσισμός. Στα μέσα της δε-καετίας του ’90 η συντριπτική πλειοψηφία της ελ-ληνικής κοινωνίας έχει ήδη στείλει τους Αλβανούς μετανάστες στο πυρ το εξώτερον. Στα σχολικά τους

χρόνια ο Νίκος και ο Κώστας γίνονται ουκ ολίγες φορές θύματα λεκτικής ρατσιστικής βίας. «Ηταν η περίοδος που έγινε το μπαμ, που ήρθε στην Ελλά-δα το μεγάλο μεταναστευτικό κύμα από την Αλβα-νία. Και η αλήθεια είναι ότι στο ξένο και το δια-φορετικό πάντα είμαστε επιφυλακτικοί», μου λέει ο Κώστας, επιχειρώντας να κρατήσει χαμηλούς τό-νους. «Μου έχει τύχει να μου πουν κάποια παιδιά διάφορες κουβέντες. Πάντα έριχνα τις ευθύνες όχι στο παιδί, αλλά στην οικογένειά του και στην ίδια την κοινωνία. Τι ερεθίσματα του έχει δώσει αυτή η κοινωνία… Οταν βλέπεις στην τηλεόραση όλη την ώρα ότι Αλβανοί ληστεύουν και σκοτώνουν είναι λογικό να χτιστεί και μία ολόκληρη νοοτροπία από πίσω. Βλέπεις όμως και πώς αλλάζει όλο αυτό», σχολιάζει ο Νίκος και ο Κώστας συμπληρώνει: «Τώρα πια έχουν συνηθίσει τους Αλβανούς. Αλλά παλαιότερα είχαμε βιώσει πολλά κρούσματα ρα-τσισμού. Προσωπικά θέλω να τα αφήσω πίσω. Δεν με ενδιαφέρει να αποδείξω σε κανέναν ότι μπορώ να κάνω όσα ονειρεύομαι κι ας είμαι Αλβανός!».

Οι δυο τους δεν αλλάζουν την Αθήνα με τίποτα. «Δεν μπορώ να με φανταστώ να πάω να μείνω κά-που αλλού», μου εξομολογείται ο Νίκος. «Εμένα οι γονείς μου επέστρεψαν στην Αλβανία. Το σκέ-φτηκα στιγμιαία. Ευτυχώς ήρθε στη ζωή μου η ται-νία του Πάνου και έπεισα τους γονείς μου ότι πρέ-πει να μείνω στην Αθήνα», μου λέει ο Κώστας και ο Νίκος θυμάται: «Πίναμε καφέ μια μέρα και συζη-

τούσαμε πώς θα ήταν αν αποφασίζαμε να φύγουμε και να πάμε να ζήσουμε στην Αλβανία. Δεν υπάρ-χει καμία περίπτωση!».

«Εδώ ωστόσο τα πράγματα έχουν δυσκολέψει πολύ τα τελευταία χρόνια», τους λέω και αναρω-τιέμαι αν ένιωσαν ποτέ να τους κόβονται τα φτερά, να μην τους αφήνουν να ονειρευτούν, όπως τόσα και τόσα νέα παιδιά στην Ελλάδα που βρίσκονται μπροστά σε αδιέξοδο. Η απάντησή τους με αιφνι-διάζει. «Δεν ανήκουμε σε αυτούς που έζησαν με τα πολλά, ξαφνικά τους τα κόψανε και πάθανε κατά-θλιψη. Δεν παίρναμε ποτέ 3.000 ευρώ μισθό», μου επισημαίνει ο Νίκος. «Εμείς μεγαλώσαμε στην πε-ρίοδο της κρίσης. Λίγο συμφιλιωθήκαμε με αυτή. Είπαμε 'Κρίση-κρίση, αλλά αυτά έχουμε και πρέπει με αυτά να βρούμε την άκρη!'» προσθέτει ο Κώ-στας και συνεχίζει: «Βγήκαμε στην κοινωνία με το όνειρο να γίνουμε κάτι για τον εαυτό μας. Να γί-νουμε ηθοποιοί για εμάς. Για να είμαστε χαρούμε-νοι. Και οι γονείς μας ποτέ δεν μας στέρησαν την ελπίδα».

«Οπως οι ίδιοι ήρθαν εδώ με μια ελπίδα, έχουν μά-θει να στην ενισχύουν και σε εσένα», καταλήγει ο Νίκος. Πολύτιμο αυτό. Ισως σε αυτό τελικά να πά-σχουμε οι υπόλοιποι.

9 Iούλιος - Αύγουστος 2014

Page 10: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

10

Page 11: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο: Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος*

Ανήκω σε όσους «συνελήφθησαν» μέσα στη δικτατορία και κατόπιν εξαργύρωσαν όλα τα οφέλη από αυτή τη «σύλληψη». Για να το πω απλούστερα, γεννήθηκα το 1972 και βίωσα με μακάρια ευχαρίστηση

όλα τα ωραία της μεταπολίτευσης: τη μακρύτερη πε-ρίοδο του ελληνικού κράτους με τέτοιο βαθμό πολιτι-κής σταθερότητας, τέσσερις δεκαετίες χωρίς πολιτεια-κές μεταβολές, μια αδιατάρακτη ειρήνη και μια οικο-νομική ανάπτυξη και ευημερία που ούτε στα τρελά της όνειρα δεν είχε φανταστεί τούτη η κοινωνία των τέως αγροτών και των τρυφερών τους βλασταριών. Για ένα πιτσιρίκι σαν του λόγου μου -καθαρά βιωματικά μιλώ-ντας- η δεκαετία του '80 ήταν ένας παράδεισος. Το «εκ-δημοκρατισμένο» σχολείο της πασοκικής κουλτούρας είχε ελάχιστες απαιτήσεις από τους μαθητές του: τους αξιολογούσε με ισοπεδωτικούς όρους, κατήργησε, δε, ό,τι μπορούσε να παραπέμπει σε μηχανισμούς πειθαρ-χίας (ποδιά, διαγωγή κλπ.). Ολα αυτά φάνταζαν πε-ρίπου τέλεια στο ακραία φιλελεύθερο σπίτι μου. Είχα πλέον και την κρατική νομιμοποίηση να κάνω ό,τι ήθε-λα. Μου επιτρεπόταν να διαβάζω το λιγότερο δυνατό, και όλο τον υπόλοιπο χρόνο μου να τον περνώ παίζο-ντας μέχρι αργά εκτός σπιτιού, «λιώνοντας» στο ATARI (δεν υπήρχαν φευ ακόμη οι θεωρίες για τις εξαρτήσεις από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια) και κάνοντας κάθε κα-λοκαίρι τρεις μήνες διακοπές σε κάποιο θέρετρο γεμά-το με άλλα μικρά ρεμάλια σαν κι εμένα. Μόνο από μια (ευτυχή) συγκυρία μυήθηκα στις χαρές του διαβάσμα-τος, χάρη στη μεγάλη βιβλιοθήκη του πατέρα μου και στην εγγενή εσωστρέφειά μου - κατά τα άλλα δεν θυ-μάμαι να άνοιγα βιβλίο για το σχολείο.

Σημασία έχει ότι αυτός ο πανηδονισμός με έφερε πολύ κοντά σε μια α-πολίτικη ενατένιση του κόσμου. Κάποιοι, σχεδόν αόρατοι, είχαν επιφορτιστεί με το κα-θήκον της διακυβέρνησης, προκειμένου όλοι εμείς οι

υπόλοιποι να κάνουμε τις ζωές μας - αυτό καταλάβαι-να ασυνείδητα. Οι φιγούρες αυτών των πολιτικών μού ήταν βέβαια γνωστές, μιλούσαν στραμπουληγμένα ελ-ληνικά και είχαν ένα γελοίο ύφος χιλίων καρδιναλίων. Ορισμένοι μάθαινα ότι ήταν και διεφθαρμένοι.

Η συλλογική εμπε ιρία της χρεοκοπίας Εξαιτίας αυτής της αλαζονείας και της υποκρισίας, μαζί με μια ενστικτώδη απόρριψη της κολακείας των κατώτερων ενστίκτων (είπαμε, ήμουν ηδονιστής αλλά όχι αήθης), ήταν που «πολιτικοποιήθηκα» απότομα. Ηταν η πρώτη, πολλά υποσχόμενη περίοδος Σημίτη, κι εγώ 24 χρονών. Ας σημειωθεί εδώ ότι είχε προηγηθεί μια άλλη επώδυνη εμπειρική διαπίστωση από την πλευ-ρά μου: στα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα στρατεύονταν κι έκαναν καριέρα κατά κανόνα οι λιγότερο ενδιαφέ-ροντες (για να το πω κομψά) και οι πιο ιδιοτελείς της γενιάς μου.

Συνειδητοποιούσα ταυτόχρονα ότι δεν ήταν περισσό-τερο πολιτικοποιημένοι από εμένα τον «απολιτίκ» και όσους απείχαν από τέτοιες παραδοσιακές στρατεύ-σεις. Ο σνομπισμός μου αποκτούσε έτσι σοβαρό λόγο ύπαρξης. Γινόταν μια πολιτική στάση που πατούσε σε δύο προϋποθέσεις: τη χειραφέτησή μου από τον κυρί-αρχο τρόπο σκέψης, και την έγνοια για την τεκμηρίωση των απόψεών μου. Κοντολογίς, όφειλα να μην αναπα-ράγω την περιρρέουσα μπουρδολογία και να μελετώ πολύ. Προφήτης δεινών δεν το έπαιζα, αλλά ήδη από το 2007 κάτι σάπιο υπήρχε στο βασίλειο της Δανιμαρ-κίας, αυτό τουλάχιστον το καταλάβαινα καλά. Αλλά και πάλι εφησύχαζα κι επαμφοτέριζα. Χρειαζόταν κάτι δυνατό για να οριστικοποιήσω την αμφιβήτησή μου ως προς εκείνο που με έκανε αυτό που ήμουν.

Για τη γενιά μου που μεγάλωσε με τα διονυσιακά γλέ-ντια του γιουρομπάσκετ και αργότερα με το «θαύμα» της ομάδας του Ρεχάγκελ, η πρώτη μεγάλη σκληρή

συλλογική εμπειρία ήταν αυτή της χρεοκοπίας του 2010 και -λίγο αργότερα- των εκλογών του 2012. Σε αυτό το διάστημα ακόμα και οι τελευταίες ψευδαισθή-σεις κατέρρευσαν με πάταγο. Ολο αυτό που συνέβαι-νε, ο ακήρυχτος χαμηλός εμφύλιος, η προ-πολιτική βαρβαρότητα των νοσταλγών του Χίτλερ, η απαξίωση της χώρας στα μάτια των ξένων, η μικρότητα του πολι-τικού συστήματος, οι μούντζες στη βουλή στοίχειωναν -χωρίς καμία υπερβολή- τον ύπνο μου.

Τι είχε συμβεί στα αλήθεια; Αν η κατάρρευση δεν ήταν τελικά ένα απλό δημοσιονομικό πρόβλημα ή μια ακό-μη κρίση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, τα απόνερα του οποίου είχαν φθάσει να μας πνίξουν, αλλά υπήρξε επίσης το ξεγύμνωμα του πολιτικού και του πολιτισμικού μας ήθους και των θεσμικών τους αποτυπώσεων, τότε το ψάρι βρομούσε ολόκληρο, όχι μόνο στο κεφάλι. Αναμφισβήτητα, λοιπόν, το πρίσμα μου δεν μπορούσε να είναι άλλο από αυτό της χρεο-κοπίας. Από εκείνο το παρατηρητήριο έπρεπε να ξανα-δώ την ιστορία της μεταπολίτευσης, αναγκαστικά από πίσω προς τα εμπρός.

Η αυτοβιογραφική αυτή αφήγηση θα μπορούσε άνε-τα να τείνει προς μια συγκαλυμμένη αυτοαναφορικό-τητα αν δεν ήμουν πεπεισμένος ότι ο τρόπος αυτός θέ-ασης δεν αφορά μόνο τον γράφοντα αλλά πολλούς από όσους βιώνουν τον ίδιο διχασμό: τη μεγάλη από-σταση ανάμεσα στη γλυκιά ευζωία της μεταπολίτευσης και στην παράλληλη κατάρρευση ενός ολόκληρου οι-κοδομήματος που είχε φθάσει να διατηρεί μόνο ελάχι-στες νησίδες υγείας. Σήμερα ξέρω ότι ο διχασμός αυ-τός μου επιτρέπει παραδόξως να βλέπω το πρόβλημα πιο ισορροπημένα.

*Ο κ. Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος είναι επίκου-ρος καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας και γραμματέας σύνταξης της ΝΕΑΣ ΕΣΤΙΑΣ.

Κοιτάζοντας τη μεταπολίτευση από το τέλος της

Iούλιος - Αύγουστος 201411

Page 12: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

12

Page 13: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο: Κώστας Τσαούσης

«Με λένε Μαργαρίτα και δου-λεύω στο ραδιόφωνο από το -μακρινό- 1987. Νομίζω πως δι-καίως είμαι η μια από τους δυο ramolimentalists της Μέντας 88! Σπούδασα αγγλική φιλολογία.

Είμαι -και θα είμαι- πάντα σε απόσταση οκτώ μα-θημάτων από το πτυχίο. Εχω κάνει επιμέλειες σε θεατρικές παραστάσεις και μουσικά προγράμμα-τα, σεμινάρια ραδιοφώνου, voice over σε διαφη-μίσεις. Εχω γράψει κείμενα και στίχους. Αγαπάω τα χειροποίητα πράγματα και τους κανονικούς αν-θρώπους. Αυτούς που μιλάνε και δεν φωνάζουν». Το παραπάνω πρόκειται για ένα προσωπικό σημεί-ωμα της Μαργαρίτας Μυτιληναίου που βρήκα στο site του ραδιοφωνικού σταθμού Μέντα 88 fm. Εκεί εργάζεται η Μαργαρίτα και μπορείς να ακούσεις και εκείνη και τις μουσικές επιλογές της στο στα-θερό ραντεβού της από τις 10.00 μέχρι τις 12.00, από την Δευτέρα έως και την Παρασκευή.

Η Μαργαρίτα, όπως διάβασα και έμαθα από μία γύρα στο διαδίκτυο, γεννήθηκε το 1969 στο Λον-δίνο. Εκεί ζούσαν τότε οι δύο γονείς της, ο Στέ-φανος Ληναίος και η Ελλη Φωτίου, ηθοποιοί και οι δύο. Μάλιστα, ο Ληναίος είχε και πριν από το 1967 -τη χρονιά του στρατιωτικού πραξικοπήμα-τος- μια αξιόλογη πολιτική και συνδικαλιστική δράση, στην παράταξη της Αριστεράς, έχοντας διατελέσει και γενικός γραμματέας του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ).

Στο χρονικό της δημοσιογράφου Μαρίας Καραβία για την περίοδο της αυτοεξορίας της στη βρετανική πρωτεύουσα («Το ημερολόγιο του Λονδίνου - Ση-μειώσεις από την εποχή της δικτατορίας», εκδό-σεις Αγρα) βρήκα μια εγγραφή για τη μικρούλα Μαργαρίτα με ημερομηνία 23 Νοεμβρίου 1969: «[…] οι Ληναίοι με την κορούλα τους μαζί, που φώ-λιασε στην αγκαλιά του Γιώργου Μυλωνά και την

πήρε ο ύπνος […]». Σε μια άλλη εγγραφή -με ημε-ρομηνία 15 Δεκεμβρίου 1969- διαβάζω: «Πέρασε ο Ληναίος απόψε και μας εξομολογήθηκε την από-φαση του να γυρίσει στην Ελλάδα. Δεν τα βγάζει πέρα, δεν αντέχει, νομίζει πως θα είναι πιο χρήσι-μος στην Αθήνα. Θα φύγει πρώτα η Ελλη με το παι-δί τους».

Στο βιβλίο της Καραβία μπορεί να βρει κανείς και ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό από εκείνη την εποχή. Σε τρεις από τις δεκάδες φωτογραφίες που φιλοξενούνται σε αυτή την ειδική ενότητα, πρωτα-γωνίστρια είναι η μικρούλα Μαργαρίτα. Στη μια είναι στην ποδιά της μάνας της, στην άλλη τη θέση της Ελλης Φωτίου έχει πάρει η Ελένη Βλάχου (φω-τογραφία αριστερά). Εικόνες και κυρίως ονόματα που στους σημερινούς ακροατές της ραδιοφωνι-κής εκπομπής της Μαργαρίτας Μυτιληναίου μπο-ρεί και να μη λένε απολύτως τίποτα. Οι περισσό-τεροι -γεννημένοι μετά το 1981- μάλλον αγνοούν ποια ήταν η Ελένη Βλάχου, τι έκανε στη ζωή της και γιατί βρέθηκε η χριστιανή στα καλά καθούμενα στο Λονδίνο. Πολύ περισσότερο θα απορούσαν αν τους μιλούσες για πρόσωπα όπως τον Γιώργο Μυλωνά ή τον Τάκη Λαμπρία που αναφέρει η Κα-ραβία στο χρονικό της.

Σε κάθε περίπτωση, η Μαργαρίτα Μυτιληναίου είχε την ακριβή τύχη να είναι μέρος μιας ιστορί-ας που δεν έχει ακόμη προλάβει να γραφτεί. Και αυτή η ιστορία δεν θα μπορούσε να είναι τίποτα παραπάνω από μια νέου τύπου αφήγηση της Με-ταπολίτευσης που με τη σειρά της προϋποθέτει μια καλή γνώση για το πριν -δηλαδή την περίοδο της επταετούς δικτατορίας- και το μετά -δηλαδή την πε-ρίοδο της αποκατάστασης της Δημοκρατίας με την κυρίαρχη παρουσία του Κωνσταντίνου Καραμαν-λή-, έτσι ώστε να απαντά με τον δικό της τρόπο και στους «ανιστόρητους» θιασώτες του συνθήματος περί «Χούντας που δεν τελείωσε το ΄73»…

Αυτή η νέου τύπου αφήγηση για τη Μεταπολίτευση

πρόσωπα του σήμερα, όπως η Μαργαρίτα Μυτιλη-ναίου, που έχουν την δυνατότητα να απευθύνονται στα νεανικά ακροατήρια. Τέτοια πρόσωπα, περάν του γεγονότος ότι είναι ζωντανοί φορείς που μετα-φέρουν βιωμένες εμπειρίες και άλλα ακριβά τεκ-μήρια, μπορούν με αξιοπιστία και φερεγγυότητα να ανταποκριθούν στις ανάγκες μιας αφήγησης που διαμορφώνεται από ψηφίδες της επικράτειας των social media. Με άλλα λόγια, μια τέτοιου τύπου αφήγηση λειτουργεί ή θα μπορούσε να λειτουργεί ως μια σελίδα στο Facebook -με φωτογραφίες και post- ακολουθώντας τη μέθοδο της δικτύωσης από το ένα πρόσωπο στο άλλο, από μια ιστορία στην άλλη. Για παράδειγμα, από τη φωτογραφία της μικρής Μαργαρίτας Μυτιληναίου στα πόδια της Ελένης Βλάχου φτάνουμε στην ίδια την εκδότρια - με πρώτη και κύρια αναφορά στη συνειδητή επι-λογή της να διακόψει την έκδοση των εφημερίδων της, της «Καθημερινής» και της «Μεσημβρινής», του περιοδικού «Εικόνες» κά. την πρώτη κιόλας ημέρα του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Υπάρχουν διαθέσιμα κείμενα της ίδιας της αείμνηστης Βλάχου και για την πρώτη μέρα του πραξικοπήματος, για τη στάση της απέναντι στους πραξικοπηματίες, τον κατ΄οίκον περιορισμό της, την επεισοδιακή διαφυγή της, την εγκατάσταση της στο Λονδίνο αλλά και την πολυσχιδή αντιδι-κτατορική δράση της στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο.

Μια τέτοιου είδους συγκρότηση της αφήγησης θα μπορούσε να λειτουργήσει προνομιακά για την ανάδειξη των πρωταγωνιστών, των ίδιων των αφη-γητών. Με λίγα λόγια, η νέου τύπου αφήγηση της Μεταπολίτευσης ούτε λίγο ούτε πολύ θα μπορού-σε να είναι μια σελίδα στο Facebook.

Με τον τρόπο του Facebook

Iούλιος - Αύγουστος 201413

Page 14: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

14

Page 15: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο: Κώστας Τσαούσης

Με την Αγγέλα Καστρινάκη εί-μαστε συνομήλικοι. Κάποιοι μήνες πρέπει να μας χωρίζουν. Εκείνη στο βιογραφικό της γρά-φει πως είναι του ’61, δίχως άλ-λες λεπτομέρειες. Η αφεντιά

μου γεννήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 1960. Είμαστε και οι δύο παιδιά της Μεταπολίτευσης. Μαθητές γυμνασίου μας βρήκε η κυβέρνηση Εθνικής Ενότη-τας του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Με την Αριστε-ρά μεγαλώσαμε. Στους ίδιους δρόμους βρεθήκα-με και από ό,τι φαίνεται δεν το μετανιώσαμε ποτέ.

Διαβάζοντας το νέο βιβλίο της Καστρινάκη (ο τίτ-λος του: «Και βέβαια αλλάζει! - Αφήγημα για τη Μεταπολίτευση», από τις εκδόσεις Κίχλη) ξαναγύ-ρισα πίσω στα θρανία και τις αυλές των σχολείων, στα κατάφορτα από καπνό δωμάτια των κομματι-κών συνεδριάσεων, στον προαύλιο χώρο του Πο-λυτεχνείου, στο υπόγειο του Κουν, στον Πανιώνιο των μεγάλων συναυλιών και στο κλειστό του Σπόρ-τινγκ των χιλιάδων συγκεντρώσεων, στην Αλκυονί-δα και το Studio της οδού Σταυροπούλου, στη self service καφετέρια του Μινιόν, στα βιβλιοπωλεία από την πάνω μεριά της Ακαδημίας, στα υπόγεια δισκοπωλεία της Ηφαίστου…

Η Καστρινάκη φιλοτεχνεί τον δικό της κόσμο της Μεταπολίτευσης μέσα από πραγματικές ιστορίες πραγματικών ανθρώπων - μία σειρά ντελικάτων σε-ναρίων ταινιών μικρού μήκους, όπου η μυθοπλα-σία δουλεύει αναγκαστικά πάνω στο έδαφος μιας καλά προσδιορισμένης πραγματικότητας με σεβα-σμό και προσήλωση στην ίδια την Ιστορία. Αλλω-στε, η συγγραφέας προειδοποιεί τον αναγνώστη εξαρχής: «Το αφήγημα που ακολουθεί στηρίζε-ται σε αναμνήσεις και πραγματικό υλικό, το οποίο έχει υποστεί μυθοπλαστική επεξεργασία. Καταστά-σεις, γεγονότα και σκέψεις αποδίδονται όπως συ-νέβησαν ή όπως θα μπορούσαν να είχαν συμβεί. Τα πρόσωπα είναι σχεδόν όλα υπαρκτά, εμφανίζο-νται όμως με παραλλαγμένα ονόματα».

Παρότι η συγγραφέας ακολουθεί μια χρονολογι-κή σειρά στην κατασκευή του καμβά των ιστοριών -αρχίζοντας από το 1973-, εγώ με διάθεση «άτα-κτου οδηγού» άρχισα τις προσπεράσεις και τις πα-ρακάμψεις στην προσδιορισμένη κανονική πορεία. Με αίσθημα βιασύνης έφτασα στη σελίδα 62 και στάθηκα εκεί για τα καλά. Μεμιάς η εικόνα της τά-ξης μου (κάπου εκεί στο 1975-76) ήρθε ζωντανή να με προϋπαντήσει μέσα από τον λόγο της Κα-στρινάκη.

Ενα απόσπασμα από αυτή τη μικρή ιστορία της με τίτλο «Οι δεξιοί, οι αριστεροί»: «Το σχολείο ήταν μοιρασμένο στα δύο: από τη μια οι αριστεροί, από την άλλη οι δεξιοί. Ξεχώριζαν στα ρούχα, στις ασχολίες, σε όλα. Οι δεξιοί παίζαν μπάσκετ και βόλεϊ και είχαν περιπαθείς συζητήσεις για τα ούφο και τη θεωρία του Ντένικεν: υπάρχουν άραγε εξω-γήινοι; Και έχουν επηρεάσει όντως τους αρχαίους πολιτισμούς; Βιβλία του γεμάτα με εικόνες κυκλο-φορούσαν στην τάξη και διαρκώς γινόταν λόγος για τρίγωνα και τετράγωνα του διαβόλου, για πυρα-μίδες, κύκλους προσγείωσης εξωγήινων και πολ-λά-πολλά παράξενα. Η Ειρήνη αρνιόταν να πλη-ροφορηθεί γι΄ αυτό το θέμα. Αλλωστε στο σπίτι της είχαν πει ξερά ότι αυτά είναι καθαρές βλακεί-ες. Και πως δεν είχαν καμία σημασία για το σήμε-ρα… Οι δραστηριότητες των αριστερών ήταν πολύ σοβαρότερες: ασχολιόντουσαν με το να οργανώ-νουν τις σχολικές γιορτές και να γράφουν άρθρα για τη μαθητική κοινότητα. Η Ειρήνη μείωσε πολύ τη συμμετοχή της στα αθλήματα. Δεν είχε χρόνο, με τόσα πολλά που έπρεπε να κάνει για την κοινό-τητα και την παράταξη. Ο χρόνος όμως ήταν μονά-χα το ένα ζήτημα - το άλλο ήταν ότι η άθληση μύρι-ζε αστικούρα και συντηρητισμό. Οι αριστεροί ήταν, σίγουρα, άνθρωποι του λόγου».

Το ενδιαφέρον είναι ότι η Καστρινάκη πετυχαίνει με απλά υλικά να ζωντανέψει την ατμόσφαιρα των ημερών δίχως καμία «αναθεωρητική» ματιά στα συναισθήματα των ηρώων και πρωταγωνιστών της. Οι ήρωες και οι πρωταγωνιστές του ψηφιδωτού των

μικρών ιστοριών της ζουν και λειτουργούν ως γνή-σια τέκνα της Μεταπολίτευσης, με τα πάθη αλλά και τις βεβαιότητες εκείνης της εποχής, δίχως να έχουν μια δεύτερη σκέψη για το τι θα συμβεί μετά. Η ίδια η συγγραφέας ξεκαθαρίζει τα πράγματα. «Ενα αφήγημα για τη Μεταπολίτευση δεν είναι βέ-βαια η ίδια η Μεταπολίτευση», επισημαίνει στον δι-εισδυτικό και αποκαλυπτικό επίλογο του αφηγή-ματος. Ετσι κι αλλιώς η Καστρινάκη ούτε κρύβε-ται ούτε χαϊδεύει αυτιά… Κατά πρώτον, η συγγρα-φέας δεν αποκρύπτει από κανέναν από ποια μεριά μιλάει. Η ίδια -όπως και οι περισσότεροι της γενιάς μας- ήταν στρατευμένη. Στην πλευρά της Αριστε-ράς, της ανανεωτικής Αριστεράς. Στην παράταξη του Ρήγα Φεραίου στους μαθητές, τη ΔΗΜΑΚ.

Η Καστρινάκη δεν διστάζει να παραδεχτεί ως συγ-γραφέας, αλλά και ως δρων: «Ημασταν παιδιά στη Μεταπολίτευση, βρέφη, κουτάβια, δεκατριών, δε-κατεσσάρων, δεκαπέντε χρονών. Είχαμε χάσει μό-λις το σπουδαίο γεγονός, το Πολυτεχνείο. Κοιτά-ζαμε τους μεγαλύτερους με δέος, επειδή ακριβώς το είχαν ζήσει, είχαν νιώσει πάνω τους (εδώ που τα λέμε, κάποτε κυριολεκτικά στο πετσί τους) τα σκληρά γεγονότα και την άγρια εκδοχή της ιστορί-ας. Εμείς μεγαλώναμε στα πούπουλα κατά κάποιον τρόπο, χωρίς τη βία πάνω μας και μονάχα με τον απόηχο του ηρωισμού».

Για το τέλος κρατώ πέραν όλων των άλλων τη βι-ωμένη αισιοδοξία της Καστρινάκη για τον άνθρω-πο που μπορεί να αλλάζει. Ναι, η συγγραφέας και πρωταγωνίστρια του βιβλίου της το πιστεύει: και βέβαια αλλάζει! Αλλωστε και η ίδια -ενεργή και μά-χιμη πολίτις που έχει ταχθεί υπέρ της ανασυγκρό-τησης της Κεντροαριστεράς- δεν το βάζει κάτω. Η ψυχή άλλοτε του φοιτητικού περιοδικού «Πάρο-δος» είναι σήμερα καθηγήτρια Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπι-στημίου της Κρήτης, αλλά και καταξιωμένη συγ-γραφέας που έχει κρατήσει ζωντανό το απόθεμα των προσδοκιών της Ειρήνης του βιβλίου…

Τα μαθητικά μας χρόνια…

Iούλιος - Αύγουστος 201415

Page 16: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

16

Page 17: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο: Κώστας Τσαούσης

Τι θα συνέβαινε αν τα έφερνε έτσι η μοίρα και η στιγμή και ένα από τα θύματα συναντού-σε -έστω και μετά από 40 χρό-νια- τον βασανιστή του; Μια συ-νάντηση πρόσωπο με πρόσωπο.

Μπορείτε να το σκεφτείτε; Και όμως, ο χρόνος και η Ιστορία παίζουν παράξενα παιχνίδια… Ο 64χρο-νος σήμερα Δημήτρης Τσοπανίδης, γιατρός στο επάγγελμα, διευθυντής του Πνευμονολογικού Τμή-ματος του Γενικού Νοσοκομείου Κέρκυρας από το 1986 συνάντησε τον βασανιστή του! Για την ακρί-βεια του πράγματος, συνάντησε δύο από τους βα-σανιστές του. «Συνάντησα δύο εντελώς τυχαία. Ο πρώτος, στην Ασφάλεια, ήταν πολύ βάρβαρος. Τις νύχτες που ήταν βάρδια, άνοιγε τα κελιά και άρχι-ζε να μας ρίχνει χαστούκια και κλοτσιές. […] Αυ-τός λοιπόν, όταν τον συνάντησα τυχαία ύστερα από χρόνια στην Κέρκυρα, μου είπε με αθώο ύφος: 'Για-τρέ, θυμάσαι εκεί στην Ασφάλεια, εκείνες τις μέ-ρες…'. Δικαιολογώντας τη στάση του, ονόμαζε τον εαυτό του 'τελευταίο τροχό της αμάξης' στον κρί-κο των κατασταλτικών μηχανισμών. Μια φορά μου είπε και το εξής αμίμητο: 'Εγώ δεν είχα ιδέα. Δεν σας μισούσα επειδή ήσασταν κομμουνιστές, σας μισούσα επειδή με βάζανε νυχτερινή βάρδια'».

Και ο γιατρός συνεχίζει: «Ο δεύτερος ήταν ένας από τους πολύ κακούς βασανιστές, που μας είχε ρίξει πολύ ξύλο στο Μπογιάτι. Με γνώρισε ο ίδιος, όταν δούλευα ως γιατρός στη Βοιωτία και ήρθε στο ΙΚΑ για κάποιο πρόβλημα υγείας που είχε. Δεν του είπα τίποτε. Αυτός μου μίλησε ως άρρωστος και εγώ ως γιατρός. Μετά από αυτό, όταν τύχαινε να ξανασυναντηθούμε στον δρόμο, άλλαζε κατεύθυν-ση αυτός, όπως άλλαζα και εγώ».

Η μικρή αφήγηση του γιατρού ήταν η απάντηση που ο ίδιος έδωσε στην όγδοη ερώτηση -μιας κλει-στής λίστας από 20 ερωτήσεις- που του έθεσε ο δημοσιογράφος Λάμπρος Τόκας, συγγραφέας του βιβλίου «Τα παιδιά του Φλεβάρη» (εκδόσεις Κα-στανιώτη) και αποτελείται από μια σύνθεση μαρτυ-ριών των συλληφθέντων και βασανισθέντων μελών και στελεχών του ΚΚΕ, της ΚΝΕ και των μετωπικών οργανώσεών τους στους φοιτητές και τη νεολαία με το «χτύπημα» της Ασφάλειας τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 1974.

Το περιεχόμενο της ερώτησης που φέρει τον αριθ-μό 8 έχει ως εξής: «Θυμάσαι ονόματα βασανιστών σου και τι θα έλεγες, αν σήμερα συναντούσες κά-ποιον απ΄ αυτούς;». Μια ερώτηση για τη μνήμη, αλλά πάνω απ΄όλα για τη βία. Βασανιστές και θύ-ματα. Πρόσωπα από τη μια και την άλλη πλευρά, πρόσωπα και ρόλοι, ρόλοι και καταστάσεις. Κατα-στάσεις πέρα από τον ηρωισμό. Το ισοζύγιο ανάμε-σα στο ανθρώπινο και το απάνθρωπο…

Στο ίδιο ερώτημα του Λάμπρου Τόκα, ο Πάνος Πα-παδόπουλος, ένας από τους συλληφθέντες και βα-σανισθέντες της ίδια υπόθεσης, απαντά ως εξής: «[…] Συνήθως όμως κάποιοι πιτσιρικάδες ήταν που έκαναν τη 'βρόμικη δουλειά'. Κάποιοι πιτσιρι-κάδες, που στην πλειοψηφία τους μάλιστα έμειναν ανώνυμοι, καθώς δεν μάθαμε ποτέ ούτε καν το μι-κρό τους όνομα.

»Αλλά να σου πω και κάτι. Ολους αυτούς τους 'μι-κρούς', περισσότερο τους λυπάσαι. Κι αν τότε τους είχαμε κυνηγήσει κι αυτούς με τις δίκες που έγιναν, ήταν κυρίως για παραδειγματισμό και όχι τόσο για να τιμωρηθεί ο άλφα ή ο βήτα. Είχε βεβαίως νόη-

μα κι αυτό, γιατί η προσωπική ευθύνη δεν παρα-γράφεται, αλλά ο κυριότερος λόγος ήταν ο παρα-δειγματισμός».

Ο Παπαδόπουλος, δημοσιογράφος στο επάγγελ-μα, ένας από τους συντελεστές της εκπομπής «Σαν σήμερα τον 20ό αιώνα» στην ΕΡΤ, με πολλή περί-σκεψη και ωριμότητα απαντά πως αν συναντούσε στον δρόμο τον βασανιστή του -ή έναν από όλους τους βασανιστές του- θα ένιωθε γι' αυτόν οίκτο. «Οίκτο για τον εξευτελισμό στον οποίο οδήγησε ο ίδιος τον εαυτό του, αποδεχόμενος τον ρόλο του βασανιστή που οι ανώτεροι του τού επέβαλαν».

ΥΓ1: Τον Λάμπρο Τόκα τον γνώρισα το δεύτερο μισό

της δεκαετίας του΄80. Τον βρήκα στο ρεπορτάζ του

Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, επί υπουργίας Σημίτη.

Κάλυπτε το ρεπορτάζ για λογαριασμό του «Ριζοσπάστη».

Ο Τόκας έχαιρε γενικής εκτίμησης. Ο ίδιος μαχητής

για τις ιδέες του, αλλά και υπόδειγμα επαγγελματία.

Σεμνός και ταπεινός -κατά κυριολεξία- στο ρεπορτάζ και

μετρημένος στη ζωή του. Κάποτε η εφημερίδα -όργανο

της ΚΕ του ΚΚΕ, μην ξεχνάμε- έφερε και… επόπτη στο

ρεπορτάζ. Ενα κομματικό στέλεχος που ανέλαβε τον

ιδεολογικό αγώνα εναντίον του Σημίτη…

ΥΓ2: Στο ερωτηματολόγιο του Τόκα απαντούν 18 άτομα,

ενώ ένας απαντά με ένα δικό του κείμενο. Ενας από

τους συμμετέχοντες είναι ο αδελφός του Λάμπρου, ο

Δημήτρης Τόκας.

ΥΓ3: Ενα από τα ερωτήματα αφορά στο σύνθημα «Ψωμί,

παιδεία, ελευθερία, η Χούντα δεν τελείωσε το ΄73». Οι

απαντήσεις έχουν ψωμί!

Συνάντηση στον δρόμο με τον

βασανιστή σου…

Iούλιος - Αύγουστος 201417

Page 18: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

18

Page 19: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο: Θάνος Τριανταφύλλου

Αυτές τις ημέρες η σύγχρονη ελ-ληνική δημοκρατία σβήνει 40 κε-ράκια. Ενα από τα δύο κυρίαρχα κόμματα του σκηνικού της μετα-πολίτευσης, η Νέα Δημοκρατία, κλείνει επίσης 40 χρόνια από την

ίδρυσή της. Ο Ανδρέας Παπαμιμίκος, γραμματέας της, γεννήθηκε το 1979, πέντε χρόνια αργότερα από όλα αυτά. Ο νεότερος γραμματέας του παραδοσιακά φιλε-λεύθερου-συντηρητικού κόμματος μας συστήνεται στο Metropolis με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο.

Συναντηθήκαμε στην Πλατεία Προσκόπων, ανάμεσα στα νεότευκτα «στέκια» του Παγκρατίου. Δική του επιλογή. Εκεί κινείται, γιατί όπως λέει: «Στο Παγκράτι αισθάνομαι πιο άνετα. Βέβαια, τελευταία έχω μπει στο 'τριπάκι' να ψάχνω τις καλοκαιρινές 'αυλές' της πόλης, οπότε ανακαλύπτω συνεχώς νέα μέρη. Και να σου πω την αλήθεια, θα διάλεγα να μείνω λίγο πιο πάνω, στο Μετς. Υπάρχουν δρόμοι που ο όρος 'γειτονιά' συνεχί-ζει να έχει νόημα και αυτό είναι κάτι που με ταξιδεύει στα παιδικά μου χρόνια». Τον είδα να φτάνει με μια μη-χανή. «Λόγω δουλειάς δεν γίνεται διαφορετικά. Οταν βρέχει έχω ένα μικρό αυτοκίνητο πόλης», σημειώνει. «Γιατί δεν ήρθες με ποδήλατο ας πούμε;» τον ρωτάω, για να μου απαντήσει: «Ζούσα πολλά χρόνια στη Θεσ-σαλονίκη και ξέρω πως ελάχιστα πράγματα μπορούν να συγκριθούν με μία βόλτα με το ποδήλατο στην πα-ραλία».

Ψάχνω εκείνη την ώρα να βρω ένα πρόχειρο ποδήλατο να του δώσω αλλά προλαβαίνει να μου πει πως «στην Αθήνα δεν το έχω τολμήσει γιατί σε πολλά σημεία οι υποδομές είναι ανεπαρκείς. Δηλαδή δεν θα με δεις να κάνω με το ζόρι ποδήλατο στην Πανεπιστημίου. Βεβαίως, κάποια προάστια της Αθήνας προσφέρονται για ποδηλάτη. Σου δίνουν μια καταπληκτική αίσθηση. Αυτή την αίσθηση ελευθερίας». Στο Παγκράτι και γε-νικότερα στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, υπάρχουν σχεδόν 1.200 εγκαταλελειμμένα κτίρια. Αναρωτιέμαι τι μπορεί να γίνει για αυτά. «Η αναπαλαίωση των κτι-ρίων αποτελεί ένα στοίχημα για να εμπλακούν τα πιο ανήσυχα και δημιουργικά πνεύματα της πόλης. Εικα-στικά, street art, graffiti, φωτογραφία κλπ. μπορούν να ομορφύνουν αρκετές γωνιές και ταυτόχρονα να περά-σουν σημαντικά μηνύματα», σημειώνει.

Μόλις τον ειρωνεύομαι που μετατρέπει αυτόματα την Αθήνα σε Βαρκελώνη ή Βερολίνο με ένα κλικ, με δια-κόπτει με ύφος: «Μερικές πράσινες 'πινελιές' χρειάζο-νται για να σπάσει αυτό το αποπνικτικό 'γκρι'. Ο δήμος σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες μπορούν να

δημιουργήσουν εναλλακτικές χρήσεις... Από πάρκα πολιτισμού και κατοικίδιων, μέχρι χώρους εκγύμνα-σης, κατάλληλους ακόμα και για άτομα με ειδικές ανάγκες. Σε κάθε περίπτωση, όλα μπορούν να γίνουν εμπλέκοντας τις ανεξάρτητες ομάδες και τους ενερ-γούς πολίτες από όλες τις γειτονιές».

Μεγάλωσε με Αγγελάκα

Ενεργοί πολίτες, γειτονιές, εναλλακτικές χρήσεις. Τώρα σκέφτομαι, τι να περιμένεις από κάποιον που πο-στάρει στο Facebook Μποφίλιου και Τρύπες. Αλήθεια, τι λένε οι φίλοι του για όλα αυτά; Μήπως τον πηγαί-νουν στον Κιάμο για αποτoξίνωση; «Με τον Αγγελά-κα μεγάλωσα, αλλά ναι, είναι αλήθεια πως γουστάρω τη φωνή και τους στίχους που τραγουδά η Νατάσσα Μποφίλιου. Η σχέση μου με τη μουσική είναι πολύ δυ-νατή. Ακούω καθημερινά στο αμάξι και στο γραφείο κυρίως ροκ και έντεχνη. Πιστεύω, άλλωστε, πως η μου-σική που ακούει κανείς διαμορφώνει και τον χαρακτή-ρα του. Τώρα, αν έχουν δίκιο οι φίλοι μου που λένε ότι όλα αυτά τα 'καταθλιπτικά' που ακούω με έκαναν 'μουντρούχο', είναι άλλο θέμα», λέει και γελά.

Το ντύσιμό του θυμίζει Μαραβέγια. Οπως και οι λέ-ξεις του. Λίγες και απλές. «Δεν μπορώ τη σοβαροφά-νεια και το 'δήθεν'. Επίσης, να σου πω την αλήθεια, οι ταμπέλες 'μοιάζεις με τον ένα ή τον άλλο' με χαλάνε λιγάκι. Επιλέγω να ντύνομαι όπως με εκφράζει καλύ-τερα. Πάντως, κατά σύμπτωση η τελευταία συναυλία που πήγα ήταν του Κωστή Μαραβέγια». Φαντάζομαι πως κανείς δεν ονειρεύεται από μικρός να γίνει γραμ-ματέας ενός κόμματος. Ο ίδιος από μικρός ήθελε να γίνει ποδοσφαιριστής Επαιξε μάλιστα επαγγελματικά για ένα διάστημα, φτάνοντας μέχρι την Εθνική Νέων. «Αν ισχύει αυτό που λένε, πως η πρώτη αγάπη είναι και παντοτινή, τότε δεν αποκλείεται μια μέρα να την ξανα-συναντήσω. Εντάξει, δεν θα γίνω ποδοσφαιριστής σε τέτοια ηλικία... ίσως από άλλη θέση», αποκρίνεται. Τη θέση του προπονητή, θα έλεγα εγώ. Περίπου αυτό είναι στη Νέα Δημοκρατία.

Ταράζε ι τα νερά

Σε κάθε περίπτωση, ως γραμματέας ενός παραδοσια-κά συντηρητικού ακροατηρίου έχει ταράξει τα νερά με απόψεις ανατρεπτικές, όπως αυτή που είχε πάρει υπέρ του συμφώνου συμβίωσης των ομοφυλοφίλων. Αν και ο ίδιος αναγνωρίζει την απόσταση μεταξύ θεωρίας και πράξης, σημειώνει πως «υπάρχει και αυτή η πλευρά της ΝΔ. Η κοινωνία αλλάζει, λαμβάνει σύγχρονα ερεθί-σματα και είναι λογικό να προκρίνονται πλέον και πιο προοδευτικές απόψεις». Μιλώντας για την κοινωνία και τα προβλήματά της, συμφωνούμε πως ο κόσμος

-και ιδίως η νέα γενιά- θέλει να χαλαρώσει λίγο. Δεν μπαίνει στη λογική των διλημμάτων, όπως παλιά. Γι’ αυτό στρέφεται εύκολα σε νέα πολιτικά κόμματα, όπως για παράδειγμα το Ποτάμι, που το μειονέκτημά του εί-ναι πως δεν εκφράζει κάτι συγκεκριμένο. Αυτό είναι βέβαια και το πλεονέκτημά του. Βρήκα την τοποθέτησή του εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, μια και μου υπογράμμι-σε τη σημασία των διαφορετικών ιδεολογικών ρευμά-των και τάσεων μέσα σε σύγχρονους πολιτικούς οργα-νισμούς, ανοικτούς στους πολίτες. Από το 2010 που ως επικεφαλής της νεολαίας της ΝΔ είχε ως προτεραι-ότητα την ανάδειξη των startups. Το εάν επηρεάστηκε από τη μόδα των καιρών ή από την προοπτική τους, θα το δείξει η συνέπειά του. Το μεγαλύτερο κέρδος σύμ-φωνα με τον ίδιο είναι πάνω από όλα «η γενικότερη κουλτούρα που έφεραν οι startups στην κοινωνία». Η κουλτούρα της απαξίωσης όντως πρέπει να αλλάξει. Για παράδειγμα δεν έχει γίνει κάτι σπουδαίο για την αξιοποίηση των Ολυμπιακών Ακινήτων. Ο Ανδρέας Παπαμιμίκος καταθέτει τρεις προτάσεις. Ακούγονται φιλόδοξες και μοντέρνες. Τις κωδικοποιώ ως εξής: Πρώτον, παραχώρηση σε ιδιώτες για συνεκμετάλλευ-ση. Το κράτος αποδείχθηκε αδύναμο να σηκώσει τέ-τοιο βάρος μόνο του. Δεύτερον, δημιουργία incubator και accelerator centres, όπου αυτό είναι εφικτό, για την τόνωση της νεανικής επιχειρηματικότητας. Τέλος, άνοιγμα των εγκαταστάσεων στο κοινό. Το μεγαλύτερο μήνυμα των Αγώνων ήταν η επιστροφή των ανθρώπων στις αξίες του αθλητισμού. Ανοιγμα λοιπόν κάποιων εγκαταστάσεων και ελεύθερη πρόσβαση σε όλους.

Η συζήτηση άρχισε να βαραίνει και ζήτησα να μου πει κάτι για το οποίο είπε «Ανδρέα, αυτό δε θα το κάνεις ποτέ». «Bunjee jumping, γιατί έχω υψοφοβία», μου απαντά ανάμεσα σε γέλια. Στα σοβαρά τώρα: «Δεν θα πουλήσω ποτέ τους φίλους μου». Τον ρωτάω επίσης τι θα προτιμούσε να είναι, χίπστερ στην πλατεία Αγίας Ειρήνης ή σκεϊτάς στο Γκάζι. «Δεν τα πάω καλά με τα στερεότυπα. Αν έπρεπε οπωσδήποτε να περιγράψω τον εαυτό μου, όμως, πες ότι είμαι ένας εναλλακτικός τύ-πος που δεν φοβάται τις προκλήσεις», καταλήγει.

Τέλος, του ζητάω να μου πει πού θα πάει για διακοπές, περιμένοντας να ακούσω ως sos τη Χαλκιδική και ως αουτσάιντερ κάποιο νησί των Κυκλάδων. Δεν πέσανε τα sos. «Δεν έχω κανονίσει τίποτα ακόμα, το σίγουρο είναι πως θα πάω στη Ρεντίνα, ένα χωριό των Αγρά-φων στα 1.000 μέτρα υψόμετρο. Με ηρεμεί απόλυτα αυτός ο τόπος», μου λέει με νόημα. Η βόλτα μας στο Παγκράτι κατέληξε εκεί που ξεκίνησε. Πλατεία Προ-σκόπων. Στο Αερόστατο.

Ενας εναλλακτικός γραμματέας

19 Iούλιος - Αύγουστος 2014

Page 20: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Kείμενο: Θάνος Τριανταφύλλου

Σύμφωνα με μία πρόσφατη έρευνα, το πρόγραμμα Erasmus αποτελεί την πιο σημαντική συ-νεισφορά της Ευρωπαϊκής Ενω-σης στη νεολαία. Λογικό. Φτά-νει μόνο μια ματιά στα reports

των «μετακινούμενων» φοιτητών, για να αντιληφθεί κανείς όχι μόνο την πληθώρα των αιτήσεων, αλλά και τις θετικές εντυπώσεις από τα «εκπαιδευτικά τα-ξίδια». Παρ' όλα αυτά η οικονομική συγκυρία έθε-σε σε σοβαρό κίνδυνο τη βιωσιμότητα του προ-γράμματος, το οποίο φάνηκε αρχικά πως δεν βρι-σκόταν στις προτεραιότητες των Βρυξελλών.

Στο πλαίσιο αυτό δόθηκε μεγάλη μάχη στις Βρυ-ξέλλες, προκειμένου να βρεθεί λύση για τη χρη-ματοδότηση του προγράμματος, και η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε θετικά. Θεσμοθέτησε ένα ενι-σχυμένο εργαλείο, το Erasmus+, για τους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού για την περίοδο 2014-2020. Η χρυσή τομή, αλλά και ταυτόχρονα η ειδοποιός διαφορά είναι πως εγκαθιδρύει μηχανισμό εγγύη-σης φοιτητικών δανείων, τον οποίο διεκδίκησε και η χώρα μας προκειμένου νέοι που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα να μη στερούνται τη συμ-μετοχή τους σε μεταπτυχιακά προγράμματα στο εξωτερικό.

Συζητήσαμε με τον Πρόεδρο του Ιδρύματος Νε-ολαίας και Δια Βίου Μάθησης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Φίλιππο Λέντζα, για τη νέα λογική του προγράμματος. «Η Ευρωπαϊκή

χρηματοδότηση για το πρόγραμμα Erasmus+ πα-ρουσιάζει σημαντική αύξηση (+40%) με σκοπό την ανάπτυξη της γνώσης και των δεξιοτήτων, αντικατο-πτρίζοντας τη σημαντική θέση που καταλαμβάνει στην ατζέντα τόσο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όσο και των εθνικών πολιτικών των κρατών-μελών, η εκπαίδευση και η κατάρτιση των νέων. Σκοπός εί-ναι να δοθεί ώθηση στην προσωπική ανάπτυξη των νέων, καθώς και στην επαγγελματική τους προοπτι-κή», υποστηρίζει ο ίδιος.

Είναι σαφές πως η ΕΕ έχει ως στόχο να εξελίξει το πρόγραμμα, πέρα από ένα απλό εισιτήριο ανταλ-λαγής γνώσεων και εμπειριών για τους φοιτητές. Απώτερος σκοπός είναι η διασύνδεση της εκπαι-δευτικής αυτής διαδικασίας με την αγορά. Είναι λοιπόν το Erasmus+, πέραν όλων των άλλων, μια ουσιαστική πολιτική της ΕΕ για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων;

«Το Erasmus+ συνεισφέρει στην καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, βοηθώντας τους νέους να βελτιώσουν βασικές δεξιότητες τους, την πολύ καλή εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας, την επικοι-νωνία, την προσαρμοστικότητα, καθώς και το πώς να μάθουν να ζουν και να εργάζονται με ανθρώ-πους διαφορετικών εθνικοτήτων και από διαφορε-τικές κουλτούρες. Δίνει, επίσης, έμφαση στη ση-μασία της μη τυπικής μάθησης. Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι εργοδότες εκτιμούν δεξιό-τητες και ικανότητες που έχουν αποκομισθεί μέσα από εμπειρίες μη τυπικής μάθησης, όπως ο εθε-λοντισμός. Επιπρόσθετα, μέσω του προγράμμα-

τος, τόσο τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, όσο και οι ορ-γανώσεις νεολαίας θα αποκτήσουν στενότερους συνδέσμους με την αγορά εργασίας», σημειώνει ο πρόεδρος του ΙΝΕΔΙΒΙΜ.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος Erasmus+ την περίοδο 2014-2020 ανέρχεται στα 14,7 δισ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 40% από την τελευ-ταία προγραμματική περίοδο 2007-2014. Συνο-λικά αναμένεται να ωφεληθούν πάνω από 4 εκατ. πολίτες, πάνω από 125.000 ιδρύματα και οργανι-σμοί και πάνω από 500.000 νέοι από προγράμμα-τα εθελοντισμού και ανταλλαγών. «Η αύξηση αυτή υποδηλώνει και την επένδυση που επιχειρεί να κά-νει η ΕΕ στους τομείς που υποστηρίζει το πρόγραμ-μα. Η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η μη τυπική μά-θηση γίνονται πλέον σημαντικά εργαλεία για τη δη-μιουργία νέων θέσεων εργασίας και για τη βελτίω-ση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, σύμφω-να και με τις αρχές της στρατηγικής Ευρώπη 2020, με στόχο να ξεπεραστεί η κοινωνική και οικονομι-κή κρίση που επηρεάζει τις χώρες της Ενωσης, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να κατα-πολεμηθεί η ανεργία κυρίως των νέων, αλλά και να ενδυναμωθεί η κοινωνική ισότητα και η κοινωνική ένταξη», υπογραμμίζει ο κ. Λέντζας.

Ο προϋπολογισμός της χώρας μας, ειδικά για τον τομέα της νεολαίας ανέρχεται σε σχεδόν 4 εκα-τομμύρια ευρώ ανά έτος. Ο τομέας της νεολαίας χρηματοδοτείται με ποσοστό 10% του συνολικού προϋπολογισμού του προγράμματος.

Εισιτήριο στη γνώση

20

Page 21: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος
Page 22: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

22

Page 23: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο: Χάρης Σαββίδης / Φωτογραφίες: Στέφανος Καστρινάκης

Δέκα χρόνια μετά το θαύμα του θέρους του 2004 βρισκόμαστε σε μια Αθήνα που έχει κάνει αρκετά βήματα πίσω. Στα περισσότερα σημεία της πόλης η άσφαλτος και τα πεζοδρόμια παραμένουν τα ίδια, όπως τότε, τις δοξασμένες εκείνες μέρες. Η πόλη δεν έχει ακόμα μητροπολιτική διοίκηση απεναντί-ας, η ενιαία διοίκηση που είχε επιτευχθεί τότε για να λειτουργήσει συγκεντρωτικά για χάρη των Ολυ-μπιακών Αγώνων φαντάζει μακρινό όνειρο και κα-νείς πια δεν μιλά για αυτό, παρόλο που παρεμβλή-θηκε η αναδιοργάνωση της τοπικής αυτοδιοίκησης βάσει του Καλλικράτη και η περιφέρεια απέκτησε περισσότερες αρμοδιότητες.

Ο Δήμος της Αθήνας διαχειρίζεται τα του οίκου του, αλλά περιορισμένος στο δευτερεύον οδικό δί-κτυο και την ουσιαστική μεν, αφανή δε ανθρωπιστι-κή βοήθεια την οποία προσφέρει ποικιλοτρόπως. Ο ολυμπιακός δακτύλιος εξακολουθεί να υφίστα-ται, αλλά κανένα έργο δεν πραγματοποιήθηκε μετά το 2004 σε αυτόν και καμία βελτίωση του κυκλο-φοριακού δεν έχει ουσιαστικά επιτευχθεί. Κι όμως, θα μπορούσε κάποιος να προτρέψει τα εκατομμύ-ρια των επισκεπτών της πόλης -περαστικά ως επί το πλείστον στον δρόμο για άλλους τουριστικούς προορισμούς- να συμπεριλάβουν στο πρόγραμμά τους και έναν γύρο με το πανοραμικό λεωφορείο στους τόπους του ολυμπιακού θαύματος; Γιατί όχι... αλλά τι να δουν; Παντού βρομιά και ερείπια.

Τέσσερα είδη κατασκευών πραγματοποιήθηκαν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Κατοικίες, στάδια, γραφεία και υπαίθριοι χώροι. Πολλά τα αγωνίσμα-τα, πολλοί οι αθλητές, πολλοί και οι επισκέπτες. Οι κατασκευές αυτές φτιάχτηκαν για να μείνουν και μετά τους Ολυμπιακούς, καθώς θεωρήθηκε ευκαι-ρία, υποδομές ανύπαρκτες στη φτωχή νεοελληνι-κή πρωτεύουσα να έχουν εξασφαλισμένη τη μετα-ολυμπιακή χρήση και τη χρηστικότητα αυτών των εκτός κλίμακας ολυμπιακών κατασκευών. Φτιάξα-με λοιπόν γραφεία για να στεγάσουμε δημοσιο-γράφους, όταν άλλοι στη θέση μας τους στέγαζαν σε τέντες. Φτιάξαμε σπίτια για να τους κοιμίσουμε,

όταν άλλοι έκαναν ξενοδοχεία. Φτιάξαμε στάδια για κάθε ένα από τα αθλήματα, όταν πολλά από αυτά θα μπορούσαν να έχουν στηθεί σε προσωρι-νούς ή/και υπαίθριους χώρους. Γενικά στεγάσαμε ένα γεγονός 40 ημερών σε κατασκευές 100% μό-νιμες, όταν άλλοι θα χρησιμοποιούσαν σε ποσο-στό τουλάχιστον κατά 50% αντίστοιχες εφήμερες.

Σήμερα αυτές οι κατασκευές είναι άχρηστες. Δυ-στυχώς η αλήθεια είναι πως τα στάδια και οι εγκα-ταστάσεις αθλημάτων μικρής απήχησης δεν θα καταφέρουν ποτέ να βρουν την οικονομική δυνα-τότητα να λειτουργούν και να συντηρούν αυτά τα μνημειακής κλίμακας έργα. Μεγάλα κτίρια γραφεί-ων, κατασκευασμένα στην περιφέρεια της πρωτεύ-ουσας, θα γίνονταν έδρες υπουργείων, όμως κα-νένας δεν σκέφτηκε πως τα υπουργεία σε όλες τις χώρες του κόσμου στεγάζονται στο κέντρο και όχι στην περιφέρεια της πρωτεύουσας. Το μόνο θετικό είναι πως έχουν βρει χρήση τα ολυμπιακά χωριά, των αθλητών και των δημοσιογράφων, αφού αμέ-σως μετά τους αγώνες, πωλήθηκαν ή μοιράστηκαν στους δικαιούχους. Επίσης ένα μικρό γήπεδο με-τατράπηκε σε θέατρο και ο ιδιώτης που το ανέλα-βε κατάφερε να το εδραιώσει ως έναν χώρο στον οποίο βρίσκουν στέγη διεθνή θεάματα κύρους για να μεταφερθούν και στην Αθήνα. Αλλο ένα γή-πεδο στην παραλία δίδεται για δημόσιες χρήσεις (συνέδρια, καλλιτεχνικά γεγονότα, εκθέσεις) και μάλλον περισσότερο για τις συνεδριακές ανάγκες των μεγάλων κομμάτων που όμως έχουν γίνει μι-κρότερα και δεν γεμίζουν πια το τεράστιο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.

Τα υπόλοιπα λοιπόν είναι καλώς ή κακώς σύγχρο-να ερείπια. Ως τέτοια, πρέπει πρώτα να βρουν ιδι-οκτήτη, κάποιον δηλαδή που να τα χρειάζεται, να προσδιορίσει τη χρήση τους και μετά να ξεκινή-σει η αναδιάρθρωσή τους και εν τέλει η λειτουρ-γία τους. Ομως για όλα αυτά, θα πρέπει να υπάρξει μια νέα αναγκαιότητα. Δυστυχώς, η θέληση να τα δούμε κάποτε να ξαναχρησιμοποιούνται δεν αρκεί.

Αναρωτιέμαι, όμως, υπάρχουν άραγε τέτοιες χρή-σεις (δημόσιου ή αθλητικού ενδιαφέροντος) που να μπορούν να στεγαστούν σε κτίρια αυτού του με-γέθους και είδους; Δυστυχώς σε επίπεδο τοπικών δήμων και φορέων (σωματείων κλπ.) αυτά φαντά-ζουν μεγάλα και ασύμφορα. Στην περίπτωση όμως μιας μητροπολιτικής διοίκησης που θα κάλυπτε όλη την Αττική, τότε αυτό θα ήταν πιο εύκολο. Ακό-μα και το Ολυμπιακό Στάδιο με τις εγκαταστάσεις του δεν φαίνεται να έχει την κίνηση που θα του επέ-τρεπε να χρηματοδοτεί από μόνο του τη συντήρησή του.

Μήπως λοιπόν θα έπρεπε να αναζητηθεί χρή-ση που να έχει διεθνή εμβέλεια για κάποια από αυτά; Θα μπορούσαν κάποιες εγκαταστάσεις, προς όφελος της επιβίωσής τους, ακόμα και να δωριστούν σε διεθνείς ομοσπονδίες αθλημάτων ή οργανισμούς που θα μπορούσαν να τις χρησι-μοποιήσουν έναντι της συντήρησής τους και των παράπλευρων κερδών (στην τοπική και την εθνική οικονομία); Πιστεύω ότι τέτοιου είδους αθλητικές εγκαταστάσεις θα πρέπει να είναι διαχειρίσιμες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πόσο έτοιμοι είμαστε οι Ελλη-νες να δωρίσουμε σε έναν διεθνή οργανισμό αυτό που θεωρούμε ως ιδιοκτησία μας και ως δημόσιο αγαθό; Αυτή τη στιγμή βλέπουμε αυτά τα κτίρια να μετατρέπονται σε μοντέρνα απολιθώματα και το προτιμούμε από το να τα δίναμε έστω και ως πα-ραχώρηση σε κάποιον ιδιώτη να τα λειτουργήσει... Πόσο μάλλον να προσπαθήσουμε να κερδίσουμε την κοινή γνώμη, προσφέροντάς τα σε κάποια διε-θνή ομοσπονδία ή οργανισμό που προέρχεται από άλλη χώρα.

Η ζωή λοιπόν μετά τη... ζωή είναι απλή. Ή την κερ-δίζεις ενεργοποιώντας μια νέα δύναμη, ή την παρα-δίνεις στον αργό θάνατο, αυτόν δηλαδή που ανα-γνωρίζουμε, βλέποντας αυτά τα σύγχρονα ερείπια.

Σύγχρονα ερείπια: Η ζωή μετά τη ζωή

Iούλιος - Αύγουστος 201423

Page 24: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

24

Page 25: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Iούλιος - Αύγουστος 201425

Page 26: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

26

Page 27: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης

Απόγευμα στην οδό Αιστοτέλους. Ο χιλιοτραγουδι-σμένος δρόμος της Αθήνας αλλάζει ταχύτητα μετά το λιοπύρι της μέρας και μεταφέρει το πολυπολιτισμικό του πρόσωπο στα πεζοδρόμια που αρχίζουν να δρο-σίζουν. Λίγα μέτρα κάτω από την πλατεία Βικτωρίας ο ζωγράφος Μιχάλης Μαδένης μας περιμένει στο σπί-τι και ατελιέ του για καφέ και κουβέντα. Από τη μικρή μου σχέση με τη ζωγραφική, κάθε συνάντηση με άν-θρωπο του χώρου, πόσο μάλλον με έναν τόσο εντός και εκτός συνόρων καταξιωμένο καλλιτέχνη, με εξιτά-ρει και -δεν το κρύβω- μου δημιουργεί μια μικρή αμη-χανία. Είναι μια ήπια σύγχυση μπροστά στο δέος που μου προκαλεί το γεγονός ότι μιλάω με κάποιον ο οποί-ος έχει αφιερώσει τη ζωή του σε ένα αντικείμενο που ενώ πάντα αγαπούσα δεν κατάφερα ωστόσο να το κα-τακτήσω όσο θα ήθελα.

Ο Μαδένης είναι ένας βιρτουόζος της ανθρώπινης φι-γούρας, ένας ζωγράφος που έχει αφοσιωθεί στην ανα-παράσταση του ανθρώπινου σώματος στο οποίο έχει μάθει να αποδίδει όλη του την δύναμη, την ένταση, τον ερωτισμό, τη γοητεία και το μυστήριο που περιέχει. Θαυμαστής της δουλειάς του, αρκετά πριν τη γνωριμία μας, ένιωσα πάλι εκείνη τη γνώριμη αμηχανία που προ-ανέφερα να σκαρφαλώνει προς τον λαιμό μου, καθώς με τον φίλο μου Περικλή μπαίναμε στο ασανσέρ της πολυκατοικίας.

Η πόρτα άνοιξε και ο Μαδένης μας περίμενε στην είσο-δο του σπιτιού του. Από τις πρώτες λέξεις του καλωσο-ρίσματός του διέκρινα στο βελούδο της φωνής του μια ευγένεια που σπάνια συναντάς. Περνώντας στο εσωτε-

ρικό, μας υποδέχτηκε το χαρακτηριστικό άρωμα των λαδιών με τα οποία ζωγραφίζει. Τη λατρεύω αυτή τη μυρωδιά, καθώς μου θυμίζει την πρώτη μου επαφή με τα πινέλα και τους καμβάδες, τα χρόνια μου στη Σχολή Βακαλό και το μαγικό κατάστημα του Κατσαχνιά στην Γ' Σεπτεμβρίου όπου πήγαινα για υλικά.

Του το ανέφερα. «Ναι, το καταλαβαίνω ότι σας μυρίζει το λάδι των χρωμάτων, αλλά εγώ το έχω τόσο συνηθί-σει που δεν μυρίζω πια τίποτα», απάντησε ήρεμα. Οταν ο κατά πολύ νεότερός μας Περικλής ρώτησε για το μα-γαζί του Κατσαχνιά, ο Μαδένης άρχισε να του το περι-γράφει με απίστευτη γλαφυρότητα, τόση που μέσα από την περιγραφή του διακτινίστηκα εκεί. Με τον Μαδένη γεννηθήκαμε την ίδια χρονιά, το 1960, αλλά δεδομέ-νης της θέσης του στην τέχνη αισθάνομαι σαν μαθη-τούδι του που κρέμεται από τα χείλη του δασκάλου. Ισως με τον τρόπο που τον ακούνε οι ανήλικοι μικροί μαθητές του στους οποίους παραδίδει μαθήματα στο Παιδικό Εργαστήρι της Εθνικής Πινακοθήκης. «Τον λατρεύουν» με είχε πληροφορήσει η συνάδελφος Να-τάσα. Και τώρα καταλαβαίνω τους λόγους.

«Ηλπιζα να σε φωτογραφίσω ενώ ζωγραφίζεις», του είπα σε κάποια στιγμή. «Δεν γίνεται, βλέπεις όταν ζω-γραφίζω φοράω κάτι άλλο πολύ πιο άνετο που δεν ενδείκνυται για φωτογράφιση», μου εξηγεί γελώντας. Ενώ περιεργάζομαι τον χώρο του, ένα διαμέρισμα δι-ακοσμημένο χωρίς κανένα σχέδιο, με κυρίαρχη την παρουσία των εργαλείων της δουλειάς του, τον ακούω να αφηγείται ιστορίες από τα χρόνια των σπουδών του στην Ολλανδία, όπου πήγε με υποτροφία. «Γύρισα σε

τρεις μέρες. Μου φαινόταν αδύνατο να μείνω εκεί. Μου έλειψε αμέσως η Ελλάδα, οι φίλοι μου. Ομως, ο καθηγητής μου με κατσάδιασε άγρια και έτσι μετά από λίγες μέρες επέστρεψα στο Ρότερνταμ για να μείνω τρία χρόνια», λέει ενώ το βλέμμα του φαίνεται σαν να κυνηγάει τις εικόνες του παρελθόντος που ζωντανεύ-ουν πάλι στο μυαλό του.

Οταν τον ρωτάω τι θα έκανε αν δεν ζωγράφιζε, με κοιτάζει τονίζοντας διακριτικά το περιττό της απορί-ας μου: «Εχω κάνει διάφορες δουλειές αλλά εδώ και πολλά χρόνια δεν θα μπορούσα να κάνω τίποτα άλλο. Η ζωγραφική είναι κομμάτι του εαυτού μου». Μιλάμε για άλλα θέματα, από τη σημασία του Αρχαιολογικού Μουσείου της Πατησίων και την αρχιτεκτονική του Νέου Μουσείου Ακρόπολης, μέχρι τις αδυναμίες της Εθνικής Πινακοθήκης που ελπίζει να εκλείψουν στο νέο κτίριο που ετοιμάζεται τώρα. Ο Μαδένης δεν είναι απλά ένας κορυφαίος ζωγράφος. Είναι ένας φιλόσο-φος της πόλης που την έχει ζήσει και αναλύσει όσο ελάχιστοι. Ενας καλλιτέχνης που ξεγυμνώνεται στον συνομιλητή του με την ίδια άνεση που το κάνουν τα μοντέλα στους πίνακές του. Ενα απόγευμα μαζί του δεν είναι αρκετό και γι' αυτό είπαμε να ξαναβρεθούμε. Πριν φύγω μου κάνει δώρο ένα μικρό έργο του και με κάνει να του υποσχεθώ ένα γεύμα στο σπίτι μου. «Μα-γειρεύοντας για έναν δάσκαλο της τέχνης», θα είναι η λεζάντα εκείνης της βραδιάς που θα έρθει σύντομα.

Γυμνές... κουβέντες

Iούλιος - Αύγουστος 201427

Page 28: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

28

Page 29: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Iούλιος - Αύγουστος 201429

Page 30: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Συνέντευξη στη Νατάσα Μαστοράκου

To «Εντευκτήριο» έχει φτά-σει στο 104ο τεύχος του. Πώς ήταν αυτή η διαδρομή;Η έκδοση λογοτεχνικού περιο-δικού στον τόπο μας και στον καιρό μας είναι ένα πολύ απαι-

τητικό διακόνημα. Σου προσφέρει βέβαια μεγά-λες χαρές και συγκινήσεις, ιδιαίτερα όταν το πε-ριοδικό καταφέρνει, στα 27 του χρόνια, να παρα-μένει (από ό,τι μου λένε) ζωντανό, να συγκρατεί συνδρομητές και να προσελκύει καινούργιους, να έχει σταθερούς συνεργάτες, όπως και επίμο-νους, φανατικούς αναγνώστες. Ομως, προϋποθέ-τει και πολύ «κουπί».Μέχρι και το 2009 είχα μια απαιτητική βιοπορι-στική απασχόληση άσχετη με το «Εντευκτήριο», γεγονός που μού άφηνε ελάχιστο ελεύθερο χρό-νο για την έκδοση του περιοδικού. Γι’ αυτό και από το 1987 ξέχασα τι σημαίνουν οι όροι καλο-καιρινές διακοπές, Χριστούγεννα, Πάσχα κτλ.Πώς νιώθετε για την επιτυχία του περιοδικού;Η όποια «επιτυχία» είναι καρπός της συμπό-ρευσης με τους συνεργάτες, τους αναγνώστες-συνδρομητές, τους λίγους αλλά πολύτιμους υπο-στηρικτές του «Εντευκτηρίου». Προς όλους αυ-τούς αισθάνομαι βαθιά και διαρκή ευγνωμοσύνη. Πάντως, αυτό που λέμε «επιτυχία» δεν ήταν ποτέ το πρώτο ζητούμενο για μένα. Στην αρχή έφτια-χνα ένα περιοδικό έτσι όπως θα ήθελα να το δια-βάζω εγώ. Με τον καιρό, επεδίωκα παράλληλα να ανταποκρίνομαι στις προσδοκίες που το περιοδι-κό είχε καλλιεργήσει στον «κύκλο» των συνεργα-τών και αυτών που το παρακολουθούν. Τους πε-ρισσότερους δεν τους γνωρίζω προσωπικά, αλλά αισθάνομαι μαζί τους δυνατή συναισθηματική και πνευματική συγγένεια.Ποιοι από τους στόχους που είχατε βάλει το 1987 επιτεύχθηκαν και ποιοι όχι;Το «Εντευκτήριο» είχε δηλώσει πως θέλει να εί-ναι ένα περιοδικό όχι απλώς λογοτεχνικό, αλλά ένα έντυπο ευρύτερου πνευματικού προβληματι-σμού και γενικής παιδείας, χωρίς περιορισμούς γεωγραφικής προέλευσης, φύλου ή ηλικίας των συνεργατών του, ανοιχτό σε όλα τα λογοτεχνι-κά ρεύματα, καθώς και σε άλλες μορφές τέχνης. Προτιμώ να ξεχάσω πως κατά την παρουσίαση του πρώτου τεύχους είχα πει πως το περιοδικό θα προσπαθήσει να αμείβει, συμβολικά έστω, τους συνεργάτες του. Τα οικονομικά δεδομένα δεν επέ-τρεψαν ποτέ την επίτευξη και αυτού του στόχου.Εχετε καταφέρει τόσα χρόνια να περνούν όλα από τα χέρια σας. Είναι τελικά μία μοναχική δι-αδρομή;

Δεν είμαι σίγουρος αν πρόκειται για κατόρθωμα ή για ένα είδος προσωπικής αναπηρίας - η κρι-τικός λογοτεχνίας Μάρη Θεοδοσοπούλου, πριν από χρόνια, σε ένα κείμενό της στην «Εποχή», με χαρακτήρισε «μοναχικό λύκο». Οταν βγάζεις μόνος σου ένα λογοτεχνικό περιο-δικό, δεν χρειάζεται απλώς να τα κάνεις όλα μό-νος, χρειάζεται και να παίρνεις μόνος κάθε μέρα αποφάσεις για μια σειρά από θέματα, από την επι-λογή των συνεργασιών μέχρι τα θέματα των αφι-ερωμάτων και το ποιοι θα κληθούν να γράψουν σε καθένα από αυτά. Βέβαια, υπάρχουν κάποιοι συνεργάτες και φίλοι που βοηθούν στην αξιολό-γηση των συνεργασιών ιδιαίτερα στον τομέα της ποίησης, των θεωρητικών κειμένων και των επι-λογών στα εικαστικά. Τελικά, ίσως δεν είμαι και τόσο μόνος όσο φαίνεται. Οι φίλοι και οι συνδρομητές του περιοδικού πόσο σημαντικοί είναι για την επιβίωση του;Κανένα περιοδικό δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς συνεργάτες, αναγνώστες, συνδρομητές. Και οι φίλοι-υποστηρικτές είναι πολύτιμοι: παλαιότερα οι διαφημιστές Αρης Κυλίτης και Γιώργος Κων-σταντινίδης, τώρα ο ποιητής και πεζογράφος Γιάν-νης Ευσταθιάδης, επί σειρά ετών ο Γιάννης Μπου-τάρης, ο τραπεζίτης Τάκης Αράπογλου, ο Πανα-γής Βουρλούμης, κατά περίσταση η δημοσιογρά-φος Ελένη Λαζαρίδου και άλλοι που τώρα ξεχνώ - ας με συγχωρήσουν.Υπάρχουν κάποια τεύχη που ξεχωρίζετε και γιατί;Τα επετειακά τεύχη 50, 78 (για τα 20χρονα) και 100, το τεύχος 1 φυσικά, τα αφιερώματα στη Δη-μουλά, τον Αναγνωστάκη, τον Χριστιανόπουλο, τον Ελύτη.Τι να περιμένουμε από το «Εντευκτήριο» στο μέλλον;Διαρκή ανανέωση, καινούργιους συνεργάτες, φρέσκια ματιά.Εχετε αγαπήσει όσο λίγοι στην Ελλάδα το ραδι-όφωνο, ποια είναι η γνώμη σας για την σημερινή του κατάσταση;Εχω δουλέψει ως παραγωγός ραδιοφωνικών εκ-πομπών λόγου από το 1978 μέχρι και το 2009. Το ραδιόφωνο υπήρξε ο τομέας στον οποίο αι-σθάνθηκα κατεξοχήν δημιουργικός, τουλάχιστον μέχρι την έκδοση του «Εντευκτηρίου», αλλά και αργότερα. Υπάρχουν συνεντεύξεις, παρουσιά-σεις κτλ. για τις οποίες αισθάνομαι πραγματικά υπερήφανος. Μετά το αποτρόπαιο «μαύρο» στην ΕΡΤ δεν ακούω σχεδόν καθόλου ραδιόφωνο. Και οπωσδήποτε αρνούμαι να παρακολουθήσω το ραδιόφωνο της ΝΕΡΙΤ, παρότι συνεργάζονται με αυτό πρόσωπα που αγαπώ και εκτιμώ.

27 χρόνια «κουπί»

Ο Γιώργος Κορδομενίδης μας μιλάει για το «Εντευ-κτήριο» με αφορμή το 104ο τεύχος του λογοτεχνι-κού περιοδικού

30

Page 31: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο: Ανδρέας Γιαννόπουλος, Νατάσα Μαστοράκου Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης

«Από εδώ αρχίζει σίγουρα το πιο ζωντανό, αλλά και το πλέον αντιφατικό και συναρ-παστικό κομμάτι της πρωτεύουσας», γρά-φει ο Πέτρος Μάρκαρης για την οδό Πει-ραιώς στο βιβλίο του «Η Αθήνα της μιας διαδρομής». Και πώς να διαφωνήσεις μαζί του, όταν μέσα σε μερικά μέτρα συναντάς τον Αρχαιολογικό Χώρο του Κεραμεικού, το καφέ-μπαρ-πολιτιστικό χώρο Bios, την «Τεχνόπολις» και το Μουσείο Μπενάκη;

«Η οδός Πειραιώς», συνεχίζει ο συγγραφέ-ας, «είναι η κεντρική αρτηρία που ενώνει την Αθήνα με τον Πειραιά. Το σχέδιο ήταν να γί-νει η κεντρική λεωφόρος της Αθήνας, για-τί ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε να γί-νουν τα ανάκτορα στην Ομόνοια. Η μετατό-πιση των ανακτόρων από τον βασιλιά Οθω-να στο Σύνταγμα (στη σημερινή Βουλή των Ελλήνων) άλλαξε τον σχεδιασμό και μετέτρε-ψε την οδό Πειραιώς σε μια άτυπη βιομηχανι-κή ζώνη». Μια απόφαση που μας έδωσε -μετα-ξύ άλλων- τα κτίρια της Σχολής Καλών Τεχνών (πρώην υφαντήρια Σικιαρίδη) και της Πειραιώς 260 (πρώην εργοστάσιο Τσαούσογλου).

Από όπου και αν την πιάσεις, η οδός Πειραι-ώς κουβαλάει μαζί της την ιστορία της πρωτεύ-ουσας. Οπως γράφει στη συνέχεια του βιβλίου του ο Πέτρος Μάρκαρης, «η Πειραιώς έχει υπο-βληθεί, τις δύο τελευταίες δεκαετίες, σε μια από τις πιο εντυπωσιακές αναπλάσεις περιοχής που γνώρισε ποτέ η Αθήνα και έχει μεταβληθεί σε μια περιοχή τέχνης και πολιτισμού. Η αρχή έγινε με το ιστορικό 'Γκάζι'. [...] Στη θέση του δημιουρ-γήθηκε η «Τεχνόπολις», ένας τεράστιος χώρος που στεγάζει τον ραδιοφωνικό σταθμό του Δή-μου Αθηναίων, αλλά και μια σειρά από χώρους για εκθέσεις κι εκδηλώσεις. Στη λεωφόρο Μεγά-λου Αλεξάνδρου, κοντά στην Ιερά Οδό έχει εγκα-τασταθεί εδώ και λίγο καιρό η καινούργια Ταινιο-θήκη της Ελλάδος.

Λίγα τετράγωνα πιο κάτω λειτουργεί το καινούρ-γιο Μουσείο Μπενάκη [...]. Ο επόμενος σταθμός είναι οι δύο χώροι του Φεστιβάλ Αθηνών που φι-λοξενούν παραστάσεις κάθε καλοκαίρι. Αν συνε-χίσει κανείς, θα πέσει πάνω στη Σχολή Καλών Τε-χνών. Αυτό το πολιτισμικό τοπίο επεκτείνεται προς τη συνοικία του Ψυρή, τον Κεραμεικό και το Μετα-ξουργείο».

Page 32: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Σαλαμ'ινος

Αγ. Ασωμάτων

Πλαταίων

Πειραιώς

Πειραιώς

Προς Πειραιά

Σαλαμ'ινος

ς

BIOSΠειραιώς 84

Στο νούμερο 84 της Πειραιώς βρίσκεται το Bios, «ένα

κέντρο συνάντησης για τις τέχνες και τα μέσα του σήμε-

ρα» όπως υποστηρίζουν οι δημιουργοί του. Αν έχεις πε-

ράσει μια βόλτα από τον πολυχώρο, σίγουρα θα έχεις

ξεχωρίσει την ταράτσα του με την υπέροχη θέα τους κα-

λοκαιρινούς μήνες και κάποιο από τα θεατρικά events

του τον υπόλοιπο χρόνο. Κατά τα άλλα, περιλαμβάνει

δύο χώρους για live συναυλίες, τέσσερα μπαρ, χώρους

για θεατρικές παραστάσεις και περφόρμανς, χώρους

για πρόβες, δημιουργικό γραφείο, αίθουσα προβολών

και χώρο εικαστικών εγκαταστάσεων. Σε περίπτωση

τώρα που θα βρεθείς εδώ μέχρι το τέλος του καλοκαι-

ριού, μην παραλείψεις να δοκιμάσεις το παποτό: παγω-

μένο ποτό σε ξυλάκι, σαν να τρως παγωτό με αλκοόλ.

Page 33: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Mυλλέρου

Πέτρου Ράλλη

Ακαδήμου

Πλ. Ελευθ

Πλ. Ελευθ

Πειραιώς

Πειραιώς Προς Αθήνα

Δημοτική Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων

Κατεβαίνοντας την Πειραιώς από την Ομόνοια προς

τον Πειραιά, στο ύψος της πλατείας Κουμουνδούρου,

υπάρχει ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτίρια της πόλης.

Εργο του αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκου, η παλιά

Δημοτική Πινακοθήκη περατώθηκε το 1874 και λει-

τούργησε μέχρι το 1977 ως βρεφοκομείο. Ενα τυπικό

δείγμα της νεοκλασικής αντίληψης που επικράτησε στη

δημόσια και αστική αρχιτεκτονική από την ίδρυση του

ελληνικού κράτους έως τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα

μας. Σήμερα η Δημοτική Πινακοθήκη -που λειτουργεί

μόνο όταν υπάρχει έκθεση- απαριθμεί 2.936 καλλιτε-

χνικά έργα, τα περισσότερα από τα οποία αποκτήθηκαν

κατά τη δεκαετία 1930-1940. Το σύνολο σχεδόν των

σημαντικότερων Ελλήνων καλλιτεχνών του 20ού

αιώνα αντιπροσωπεύονται με σημαντικά έργα τους στη

συλλογή της Πινακοθήκης. Η συλλογή επίσης διαθέτει

αξιόλογα έργα χαρακτικής των μεγάλων δασκάλων,

αλλά και των συνεχιστών τους σήμερα. Στο κτίριο της

Πλατείας Κουμουνδούρου λειτουργούν διοικητικές

και λοιπές υπηρεσίες (όπως εργαστήριο συντήρησης)

της Πινακοθήκης και αναμένεται να περαιωθούν οι

εργασίες αποκατάστασης για να επαναλειτουργήσει και

ως εκθεσιακός χώρος.

Page 34: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Μεγ. ΑλεξάνδρουΒουτάδων

Ιερά Οδός

Ιερά Οδός

Πειραιώς

Πειραιώς

Προς Πειραιά

Ταινιοθήκη της Ελλάδας

Στη γωνία της Ιεράς Οδού με τη Μεγάλου Αλεξάνδρου, μόλις λίγα μέτρα μέσα από την Πειραιώς, βρίσκεται από το 2009 η νέα στέγη

της Ταινιοθήκης της Ελλάδας. Το διατηρητέο κτίριο που φιλοξενούσε τον θερινό κινηματογράφο “Λαΐς” από το 1948 έως το 1975

συνδυάζει τα χαρακτηριστικά μιας απλοποιημένης βιομηχανικής αρχιτεκτονικής στο ισόγειο και στοιχεία λαϊκού εκλεκτικισμού στον

θερινό κινηματογράφο. Η Ταινιοθήκη διαθέτει κλειστούς χώρους 1.785 τετ. μ. περίπου κατανεμημένους σε δύο επίπεδα, στα οποία

υπάρχουν δύο αίθουσες προβολών 200 και 60 θέσεων, καθώς και 700 τετ.μ. στο δώμα για τη λειτουργία του υπαίθριου κινηματογρά-

φου 250 θέσεων.

Πειραιώς

Page 35: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κλεομβρότου

Σαλαμ'ινος

Πλαταίων

Πειραιώς

Πειραιώς Προς Αθήνα

Αρχαιολογικός Χώρος Κεραμεικού

BIOSBIOΠειραιώς 84Πει

Στο ύψος της Ιεράς Οδού, στο αριστερό μας χέρι, βρί-

σκεται ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς

χώρους της Αθήνας, αυτός του Κεραμεικού. Κομμάτι

του αρχαίου αττικού δήμου των Κεραμέων, πήρε το όνο-

μά του από τους αγγειοπλάστες και αγγειογράφους

που εργάζονταν στην περιοχή εκμεταλλευόμενοι τα αρ-

γιλώδη εδάφη που περιβάλλουν τον μικροσκοπικό πο-

ταμό Ηριδανό. Επειδή μάλιστα η παραποτάμια περιοχή

του Κεραμεικού πλημμύριζε συνεχώς και δεν ευνοού-

σε την κατοίκηση, άρχισε να χρησιμοποιείται και ως χώ-

ρος ταφής και σταδιακά έγινε το σημαντικότερο νεκρο-

ταφείο της αρχαίας Αθήνας.

Page 36: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Ανδονίκου

Πέτρου Ράλλη

Πέτρου Ράλλη

Αγαθημέρου

Πειραιώς

Πειραιώς

Προς Πειραιά

θημέρου

Πειραιώ

Μουσείο Μπενάκη

Λίγο πριν φτάσεις στην Πέτρου Ράλλη, στο δεξί σου χέρι, στον αριθμό

138 βρίσκεται το Πολιτιστικό Κέντρο του Μουσείου Μπενάκη. Το κτίριο

καταλαμβάνει έκταση 8.200 τετ.μ. με υπόγειους χώρους 2.800 τετ.μ.

και εσωτερικό αίθριο 850 τετ.μ. Οι εκθεσιακοί χώροι καλύπτουν επιφά-

νεια 3.000 τετ.μ., ενώ το αμφιθέατρο είναι χωρητικότητας 300 ατόμων.

Οι γενικές αρχές σχεδιασμού βασίζονται στην ιδέα ενός εσωστρεφούς

κτιρίου με ανοίγματα προς το κεντρικό αίθριο. Αυτό το αίθριο είναι που

διαφοροποιεί τόσο πολύ αυτό το Μουσείο από τα υπόλοιπα, μια και του

δίνει τη δυνατότητα να φιλοξενεί υπαίθριες εκθέσεις, μουσικές εκδηλώ-

σεις, αλλά και παραστάσεις. Aλλωστε η όλη λογική της αρχιτεκτονικής

οργάνωσης και του ύφους του κτιρίου στοχεύει στη δημιουργία ενός χώ-

ρου που δεν εξαντλείται σε μια απλή σύντομη επίσκεψη, αλλά λειτουρ-

γεί καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, προσφέροντας στο κοινό άνετες

συνθήκες παραμονής και συμμετοχής σε εναλλακτικές εκδηλώσεις.

Page 37: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Περσεφόνης

Περσεφόνης

Πειραιώς

Πειραιώς Προς Αθήνα

Πειρ

Τεχνόπολις

Μεγ. ΑλεξάνδρουΒουτάδων

Ιερά Οδός

Ιερά Οδός

Ταινιοθήκη της Ελλάδας

Γνωρίζεις τον χώρο της «Τεχνόπολις» από τις συ-

ναυλίες και τα events που γίνονται εκεί όλο τον

χρόνο. Αυτό που ίσως δεν γνώριζες είναι ότι ο

χώρος του παλιού Αεριοφυλακίου έχει μετατρα-

πεί εδώ και λίγο καιρό σε συνεργατικό χώρο με

στόχο να βοηθήσει τις νέες επιχειρήσεις. Στο

InnovAthens, όπως ονομάζεται, συνεργάζονται

έξι σύνδεσμοι καινοτόμων επιχειρήσεων που απα-

ριθμούν πάνω από 320 μέλη και μονάδες καινο-

τομίας πανεπιστημίων. «Θέλουμε να παρέχουμε

στους νέους της πόλης», λέει ο Κώστας Μπιτζά-

νης, διευθυντής της «Τεχνόπολις», «τη δυνατό-

τητα να πληροφορηθούν για ό,τι συμβαίνει γύρω

από την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία

στην Αθήνα και να μετατραπούμε σε έναν Κόμβο

που θα δικτυώσει φορείς και νέους ανθρώπους».

Page 38: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Λεωφ. Κωνσταντινουπόλεως

Πειραιώς

Πειραιώς

Προς Πειραιά

Πειραιώς

Τι σχέση έχουν οι καθαρές παραλίες και οι ήρεμες ταβέρνες με την Πειραιώς; Μεγάλη, αν σκεφτείς πως με αφετηρία το

Ρουφ μπορείς να δραπετεύσεις από την Αθήνα με προορισμό είτε το Κιάτο είτε τη Χαλκίδα. Περνώντας κάθετα την Πέτρου

Ράλλη, στο ύψος του Αθλητικού Κέντρου Ρουφ του Δήμου Αθηναίων, θα δεις στο δεξί σου χέρι την πινακίδα με το σήμα

του Προαστιακού Σιδηρόδρομου. Από τη στιγμή που θα το αποφασίσεις, μπορείς σε μία ώρα και 34 λεπτά να βρίσκεσαι

στη Χαλκίδα, ενώ με ανταπόκριση στις Αχαρνές θα χρειαστείς μία ώρα και 27 λεπτά για να αποβιβαστείς στο Κιάτο. Το ει-

σιτήριο μετ’ επιστροφής στην πρώτη περίπτωση κοστίζει 10,40 ευρώ και στη δεύτερη φθάνει τα 18 ευρώ.

Σταθμός Ρουφ

Page 39: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Ανδονίκου

Πέτρου Ράλλη

Πέτρου Ράλλη

ΑγαθημέρουΛεωφ. Κωνσταντινουπόλεως

Πειραιώς

Πειραιώς Προς Αθήνα

Πειραιώς

Μουσείο Μπενάκη

Ενας από τους πρώτους μη συμβατικούς χώ-

ρους στην Αθήνα που ξεκίνησαν να φιλοξε-

νούν θεατρικές παραστάσεις είναι το Τρένο στο

Ρουφ. Αποτελείται από εννέα ανακαινισμένα πα-

λαιά βαγόνια -μεταξύ των οποίων ένα αυθεντικό

Wagon Restaurant του Orient Express, κατασκευ-

ής 1924, και μια διατηρητέα ατμομηχανή τύπου

Μπρέντα του 1947- που λειτουργούν ως θεατρι-

κή σκηνή, μουσική σκηνή, εστιατόριο, φουαγιέ,

μπαρ, καμαρίνια και βοηθητικοί χώροι. Για να το

βρεις θα χρειαστεί να απομακρυνθείς λίγο από

την Πειραιώς, ειδικά αν βρίσκεσαι με αυτοκίνητο.

Συγκεκριμένα στη διασταύρωση με τη Χαμοστέρ-

νας στρίβεις δεξιά, περνάς πάνω από τις γραμ-

μές του τρένου και στο πρώτο φανάρι που συνα-

ντάς είναι οι μπάρες του Σιδηροδρομικού Σταθ-

μού του Ρουφ και το θέατρo.

Τρένο στο Ρουφ

Page 40: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Μακεδονίας Λεωφ. ΚωνσταντινουπόλεωςΛεωφ. Κωνσταντινουπόλεως

Πειραιώς

Πειραιώς

Προς Πειραιά

Ιστορικό Αρχείο ΠΙΟΠ

δονίαςονίας

Πειραιώς

Λεωφ. Κωνσταν

Page 41: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Π. Τσαλδάρη

Π. Τσαλδάρη

Π. Τσαλδάρη

Πειραιώς

Πειραιώς Προς Αθήνα

Περνώντας κάθετα τη Χαμοστέρνας και στρίβο-

ντας δεξιά στον Ταύρο, συναντάμε στα 500 μέτρα

το Ιστορικό Αρχείο του Πολιτιστικού Ιδρύματος

Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Σε ένα ανακατασκευ-

ασμένο βιομηχανικό κτίριο, το οποίο δημιουρ-

γήθηκε τη δεκαετία του ’50 για να στεγάσει

τη χυμοποιία «Κρόνος», βρίσκεται πλέον το

ιστορικό αρχείο της Τράπεζας Πειραιώς, καθώς

και των τραπεζών τις οποίες σταδιακά απορρόφη-

σε. «Από την αξιοποίηση του αρχείου», εξηγούν

οι άνθρωποι του ΠΙΟΠ, «μπορούν να ερευνη-

θούν βασικοί θεσμοί και δομές της ελληνικής

οικονομίας, η αγροτική και βιομηχανική πολιτική

της χώρας επί δεκαετίες, σημαντικές πτυχές του

τραπεζικού της συστήματος, η αποκατάσταση

των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστρο-

φής και το αγροτικό συνεταιριστικό κίνημα, η

ξένη βοήθεια που δέχθηκε μεταπολεμικώς η

χώρα και η διαχείριση της».

Page 42: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Αγρινίου

Υδρας

Αναξαγορα

Πειραιώς

Πειραιώς

Προς Πειραιά

Εθνική Λυρική Σκηνή

Λίγα μέτρα μέσα από την Πειραιώς, στην οδό Αρχιμήδους, βρίσκεται ο χώρος προβών και δοκιμών της Εθνικής Λυρικής

Σκηνής. Από το 2008 περίπου όλη η προετοιμασία για τις παραστάσεις γίνεται σε αυτό το κτίριο. Οι πρόβες της ορχήστρας,

των ηθοποιών του μπαλέτου, αλλά και οι δραστηριότητες της σχολής χορού και της χορωδίας γίνονται στην Καλλιθέα και

μόνο όταν όλα βρίσκονται στην τελική ευθεία μεταφέρονται στο Θέατρο Ολύμπια στην Ακαδημίας. Κάθε μεσημέρι το στε-

νό γεμίζει μελωδίες, μια και κάνει πρόβες η ορχήστρα και όταν έρχεται η ώρα για διάλειμμα πραγματικά κλείνει η Αρχι-

μήδους από τον κόσμο. Εκτός από τις δοκιμές στο ισόγειο του χώρου, στο κτίριο στεγάζεται η μουσική βιβλιοθήκη και το

ιστορικό αρχείο της Λυρικής Σκηνής, ενώ στον ίδιο χώρο κατασκευάζονται τα κοστούμια και τα καπέλα κάθε παράστασης.

Page 43: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Αγ. Γεωργίου

Κυδωνιών

Πειραιώς

Πειραιώς Προς ΑθήναΠειραιώ

Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

Αμέσως μόλις περάσεις τη Χαμοστέρνας,

στον αριθμό 206 της Πειραιώς, δεσπόζει

το «σπίτι» ενός από τους σημαντικότερους

Ελληνες σκηνοθέτες. Το Ιδρυμα Μιχάλης

Κακογιάννης είναι η υλοποίηση της επιθυμίας

του ίδιου να δημιουργήσει έναν φορέα

πολιτισμού που θα διαθέτει σύγχρονα μέσα,

καινοτόμες ιδέες, αλλά και καλλιτεχνική άπο-

ψη αντιπροσωπευτική της σχέσης του ίδιου

με την τέχνη. Το κτίριο συνολικού εμβαδού

6.810 τετ.μ. αποτελεί τη στέγη του Ιδρύματος

και μέχρι σήμερα έχει δώσει το καλλιτεχνικό

του στίγμα στην πόλη με θεατρικές παραστά-

σεις, συναυλίες, αλλά και εκθέσεις. Κάθε

χρόνο το Ιδρυμα δημιουργεί ένα φιλόδοξο

πρόγραμμα δραστηριοτήτων αντάξιο της

εμπειρίας και του καλλιτεχνικού διαμετρήμα-

τος του ιδρυτή του, εγκαινιάζοντας συνεργα-

σίες με γνωστά ιδρύματα και πολιτιστικούς

φορείς της χώρας και του εξωτερικού, σχεδιά-

ζοντας και υλοποιώντας έγκυρα εκπαιδευτικά

προγράμματα, σεμινάρια, workshops και

εισάγοντας νέους θεσμούς που υποστηρίζουν

τις νέες και τους νέους δημιουργούς. Στον

προαύλιο χώρο του κτιρίου βρίσκεται και το

μνήμα του ιδρυτή του, ο οποίος έφυγε από τη

ζωή το 2011.

Π. Τσαλδάρη

Μυρακτης

Π. Τσαλδάρη

Μακεδονίας

Page 44: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Αρτης

Λευκάδος

Πολυκράτους

Πειραιώς

Πειραιώς

Προς Πειραιά

Λευκάδος

Πειραιώς

Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών

Ακριβώς δίπλα από τον «Ελληνικό Κόσμο», στον αριθμό 256, στεγάζεται η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Το κτίριο, πρώην Αγγλοελ-

ληνική Εριουργία, αγοράστηκε το 1992 από την Εμπορική Τράπεζα όταν υπουργός Πολιτισμού ήταν ο Γιώργος Σουφλιάς και πρύτανης

ο Νίκος Κεσσανλής. Ενα κτίριο μεγάλης έκτασης και κοντά στην παραδοσιακή έδρα της Σχολής επί της Πατησίων, όπου πια υπάρχουν

μόνο οι διοικητικές υπηρεσίες. Ανάμεσα στις εγκαταστάσεις δεσπόζει ο εργοστασιακός χώρος, ο οποίος μετατράπηκε σε εκθεσιακό και

ονομάστηκε Εργοστάσιο, ενώ από το 2006 προστέθηκε σε αυτόν και το όνομα του Νίκου Κεσσανλή. Σήμερα στο κτίριο στεγάζονται όλα

τα εργαστήρια ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής, η αίθουσα των θεωρητικών μαθημάτων και προβολών, η βιβλιοθήκη, ο εκθεσιακός

χώρος, η αίθουσα θεάτρου και κινηματογράφου, καθώς και όλες οι αίθουσες διδασκαλίας.

Page 45: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Υδρας

Συκιαρίδη

Πειραιώς

Πειραιώς Προς Αθήνα

Ελληνικός Κόσμος

Το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Μείζο-

νος Ελληνισμού «Ελληνικός Κόσμος» βρί-

σκεται στην οδό Πειραιώς από το 1998, στη

θέση του παλιού εργοστασίου της ΒΙΟΣΩΛ

,που μεταφέρθηκε στο σημείο το 1940. Το

1997 το Ιδρυμα αγοράζει το παλιό εργοστά-

σιο και το μετατρέπει σε χώρο ιστορίας και

πολιτισμού, όπου οι επισκέπτες βιώνουν την

ελληνική ιστορία μέσω εξελιγμένων τεχνο-

λογιών. Από τα 16 στρέμματα που αρχικά

καταλάμβανε το Κέντρο σήμερα έχει φτάσει

στα 60 και έχει μετατραπεί σε ένα πολιτιστικό

πάρκο με ιδιαίτερη έμφαση στις εκπαιδευτικές

δραστηριότητες. Η ανάπτυξη του «Ελληνικού

Κόσμου» οδήγησε το 2006 στη λειτουρ-

γία του «Θόλου» (του νέου ημισφαιρικού

θεάτρου Εικονικής Πραγματικότητας) και

το 2008 στο «Θέατρον», το οποίο στεγάζει

σύγχρονες καλλιτεχνικές δράσεις.

Page 46: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Πειραιώς

Πειραιώς

Προς Πειραιά

Πειραιώς 260

Ο χώρος που παλαιότερα ήταν γεμάτος ξύλα, σχέδια και έπιπλα γραφείου, το παλιό εργοστάσιο Τσαούσογλου, είναι τα τελευταία καλο-

καίρια το πιο ζωντανό σημείο της πόλης. Από τότε που η Εθνική Τράπεζα -στην οποία ανήκει πια ο χώρος- τον παραχώρησε στο Φεστιβάλ

Αθηνών, το τυπικό δείγμα βιομηχανικές αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του '70 φιλοξενεί τις πιο σύγχρονες θεατρικές παραστάσεις, τα

πιο αμφιλεγόμενα σχήματα. Τα τέσσερα πολύ μεγάλα κτίρια, που έχουν ανακηρυχθεί διατηρητέα από το Υπουργείο Πολιτισμού, γεμίζουν

μουσική, φωνές, κοστούμια και πρωτότυπες εγκαταστάσεις για τις ανάγκες της τέχνης του σήμερα και του αύριο. Σύμφωνα μάλιστα με

πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Πολιτισμού Κώστα Τασούλα, όλες οι υπηρεσίες του υπουργείου θα μεταφερθούν στην Πειραιώς 260,

καθώς το ΥΠΠΟ έχει έρθει σε συμφωνία για την απόκτηση του χώρου.

Πειραιώς

Page 47: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Υδρας

Αρτης

Λευκάδος

Πολυκράτους

Συκιαρίδη

Πειραιώς

Πειραιώς Προς Αθήνα

Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Ελληνικός Κό

Page 48: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Ελ. Βενιζέλου

Βαρίκα

Πειραιώς

Πειραιώς

Προς Πειραιά

Page 49: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Ν. Φ

αλήρου

Λεω

φ. Κηφισού

Λεω

φ. Κηφισού

Πειραιώς

Πειραιώς Προς Αθήνα

Σχολείον

Στον αριθμό 52 της οδού Πειραιώς, στην πε-

ριοχή του Μοσχάτου, βρίσκεται το τελευταίο

πολιτιστικό σημείο της διαδρομής. Το για

πολλά χρόνια κλειστό «Σχολείον» της Ειρή-

νης Παππά ξανανοίγει τις πύλες του αυτές τις

μέρες με την παρουσίαση της παράστασης

“Fantastico”, η οποία σφραγίζει την παραχώ-

ρησή του στο Εθνικό Θέατρο. Η νέα θερινή

σκηνή του Εθνικού, όπως αποκάλεσε το χώρο

ο Σωτήρης Χατζάκης στην παρουσίαση που

έγινε πριν από λίγες ημέρες, θα λειτουργεί

κανονικά και τη χειμερινή σεζόν και πρόκειται

να μεταφερθεί εκεί ένα μέρος της Σχολής του

Εθνικού Θεάτρου. Στον χώρο θα φιλοξενού-

νται ακομα όλες οι διεθνείς συνεργασίες του

θεάτρου και θα δημιουργηθεί ένα τμήμα νέων

δημιουργών, ενώ το καλοκαίρι του 2015 θα

πραγματοποιηθεί το πρώτο φεστιβάλ. Φυσικά

η παρουσία της Ειρήνης Παππά και του έργου

της θα είναι ισχυρή, καθώς θα υπάρχει στο

Σχολείο έκθεση που θα λειτουργεί ανεξάρτη-

τα από τις εκάστοτε καλλιτεχνικές δραστηρι-

ότητες.

Page 50: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο: Ανδρέας Γιαννόπουλος

Εχει τελειώσει ο Ιούλιος και εσύ ακόμα δεν έχεις την παραμικρή ιδέα για το πού θα πας διακοπές. Ηλπιζες πως θα σκεφτόσουν κάτι έστω και την τε-λευταία στιγμή, αλλά τελικά τίποτα. Δεν χρειάζεται παρόλα αυτά να ανησυχείς: ακόμα και τώρα υπάρ-χει λύση, είτε θες ένα μικρό κατάλυμα, είτε ένα πλήρες πακέτο διακοπών, είτε ένα ολόκληρο σκά-φος για να χαθείς στο πέλαγος και να αδειάσει το μυαλό σου. Φρόντισαν για αυτό οι Discoveroom, Captainwise και Incrediblue, μερικές από τις ση-μαντικότερες ελληνικές startup εταιρείες που δρα-στηριοποιούνται στον χώρο του τουρισμού. Πέρνα λοιπόν μία βόλτα από τις σελίδες τους, κάνε την κράτησή σου, ετοίμασε βαλίτσες και άφησέ τους όλους να σε ψάχνουν.

DiscoveroomΑφορμή για τη δημιουργία του Discoveroom στά-θηκε η αναζήτηση του εμπνευστή της, Νίκου Ανα-γνώστου, για δωμάτιο το καλοκαίρι του 2012. Υστερα από αρκετές ανεπιτυχείς προσπάθειες και τηλεφωνήματα για να κάνει μία κράτηση, αποφάσι-σε να βοηθήσει όλα τα μικρά καταλύματα (ενοικι-αζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα, ξενώνες, παν-σιόν και άλλα) να μπουν στο ίντερνετ. Ανέπτυξε λοιπόν το Discoveroom, μία εφαρμογή που ενσω-ματώνει έναν ηλεκτρονικό κατάλογο και μία υπη-ρεσία κρατήσεων. Αυτή τη στιγμή απευθύνεται σε ιδιοκτήτες που θέλουν να διαχειρίζονται τις κρα-τήσεις τους, ενώ σύντομα θα ανοίξει για το κοι-νό και θα σου δίνει τη δυνατότητα να βρεις κατά-λυμα, να συγκρίνεις τιμές και παροχές, να ελέγ-

ξεις διαθεσιμότητες και εν τέλει να κάνεις κρά-τηση online. «Στην υπηρεσία δεν πρόκειται να βρεις τα συνηθισμένα ξενοδοχεία που αναπαρά-γουν όλες οι σχετικές υπηρεσίες, παρά μόνο μι-κρά, όμορφα και προσιτά καταλύματα από όλο τον κόσμο», τονίζει ο Νίκος και καταλήγει: «Μπορείς πάντα να βρεις κάτι που να ταιριάζει στις ανάγκες σου για να ρυθμίσεις ανάλογα τις διακοπές σου».

Captainwise Εάν είσαι από τους τύπους που δεν τους αρέσει να ψάχνουν με τις ώρες τον προορισμό τους, τότε το Captainwise δημιουργήθηκε για σένα. Εμπνευση τεσσάρων φίλων, του Χρήστου Χατζη-αποστολάκη, Ανδρέα Καρούτζου, Δημήτρη Σχί-ζα και Αλεξ Αργυρόπουλου, έγινε πραγματικό-τητα όταν προσπάθησαν να οργανώσουν μόνοι τους τις εξορμήσεις τους στο εξωτερικό. Επειτα από πολύωρες αναζητήσεις διαπίστωσαν πόσο χρήσιμο θα ήταν να υπήρχε κάποιος να τους προτείνει προορισμούς βάσει των χρημάτων που διαθέτουν. Εφτιαξαν έτσι μια μηχανή αναζήτησης για ταξιδιωτικούς προορισμούς, στην οποία ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να ορίσει τα χρήματα που διαθέτει, να μάθει πού μπορεί να πάει με αυτά, και στη συνέχεια να κλείσει αεροπορικά εισιτήρια και ξενοδοχείο για να μείνει. «Το εγχείρημα», εξηγεί ο Αλεξ, «αφορά την εύκολη και προσιτή για όλους αναζήτηση. Ο χώρος των ταξιδιών είναι παρά πολύ ανταγωνιστικός, όπου οι μεγάλοι παίκτες ξοδεύουν εκατομμύρια σε διαφήμιση. Εμείς

ήρθαμε με ένα καινούριο concept που πιστεύαμε πως έλειπε από την αγορά και η ανταπόκριση του κόσμου μέχρι τώρα είναι πολύ καλή».

Incrediblue Με κεντρικό σύνθημα «διακοπές με σκάφος, για όλους», η Incrediblue σου δίνει τη δυνατότητα να κλείσεις το καταλληλότερο σκάφος για τις διακο-πές σου σε ιδιαίτερα προσιτές τιμές. Η υπηρεσία ξεκίνησε τη λειτουργία της πριν από περίπου 2,5 χρόνια, όταν ο Αντώνης Φιοράκης χρειάστηκε να δημιουργήσει για τις ανάγκες του μεταπτυχιακού του στη Μαδρίτη μία διαδικτυακή πλατφόρμα που θα συνέδεε την προσφορά με τη ζήτηση. Σκέφτηκε λοιπόν να φέρει σε επαφή ιδιοκτήτες σκαφών με κόσμο που θέλει να τα νοικιάσει, έχοντας ζήσει από πρώτο χέρι την εμπειρία ενοικίασης σκάφους με φίλους. Για να τα καταφέρει στην προσπάθειά του, πήρε μαζί του τον Γιώργο Γάτο, αναλυτή επενδύσεων σε fund και διοργανωτή του OpenCoffee στη Θεσσαλονίκη, και τον Θοδωρή Ορφανίδη που είχε εμπειρία σε μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας όπως η PeoplePerHour και η Upstream. Σήμερα η Incrediblue αναπτύσσεται σταθερά, προσφέροντας περισσότερα από 1.700 σκάφη στους επισκέπτες της, ενώ διαθέτει και εργαλείο ταξιδιωτικού συμβούλου για να σχεδιάσεις τις ιδανικές διακοπές.

Δωμάτια, σκάφη,προορισμοί

50

Page 51: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος
Page 52: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

52

Page 53: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο: Χρήστος Τσαπακίδης

Αντηλιακό; Τσεκ! Ψάθα; Τσεκ! Ρα-κέτες; Οχι βέβαια, σιγά μην κάνεις αυτό που βρίσκεις εκνευριστικό στους άλλους. Βιβλία; Τι, δεν διάλε-ξες ακόμα βιβλία για την παραλία; Δεν πειράζει, θα σε συμβουλεύσου-

με εμείς. Κατ' αρχάς, θα πρέπει να επικεντρωθείς σε ελαφριά αναγνώσματα. Αυτό σημαίνει ότι εάν σκοπεύ-εις να κουβαλήσεις μαζί σου το βιβλίο «Το κεφάλαιο στον 21ο αιώνα» του Τομά Πικετί, το οποίο έχει γίνει σημείο αναφοράς στην πολιτική και τα οικονομικά φέ-τος, θα πρέπει να αναθεωρήσεις τα σχέδιά σου, μια και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα το επιστρέψεις άθικτο στο σπίτι (μία οι εκκλήσεις των φίλων σου να βουτή-ξεις, μία τα μπαλάκια που θα σου έρχονται στο κεφά-λι, θα είναι δύσκολο να συγκεντρωθείς). Πού θα πρέ-πει λοιπόν να στραφείς; Τα αστυνομικά μυθιστορήμα-

-θύτερα μηνύματα και ίντριγκα που θα σε εξιτάρει, τα βιβλία αυτού του είδους θα σου κρατήσουν μοναδική συντροφιά. Ο Αλκης Τεμπονέρας του βιβλιοπωλείου Πλειάδες στο Παγκράτι, καταθέτει τις δικές του προτά-σεις για ένα καλοκαίρι γεμάτο σασπένς.

«Το Παρίσι εν καιρώ ειρήνης», Gilles Martin-Chauffier, μτφ Γιάννης Στρίγκος, εκδόσεις Πόλις Στο 18ο διαμέρισμα του Παρισιού ζουν διάφορες εθνότητες, συγκεντρωμένες σε τεράστια οικοδομι-κά συγκροτήματα. Θεωρητικά, σε ειρηνική συνύπαρ-ξη. Αρκεί όμως μια σπίθα για να πάρει φωτιά το καζά-νι που βράζει: ένας νεαρός Αραβας επιτίθεται σε μια κοπέλα εβραϊκής καταγωγής. Λίγο προτού ξεσπάσει ένας ακήρυκτος πόλεμος που θα φέρει στην επιφάνεια όλες τις υπόγειες διεργασίες μιας κοινωνίας που ζει χωρισμένη σε «στρατόπεδα», ο Ερβέ Κερζενεάν, διοι-κητής του αστυνομικού τμήματος της περιοχής, ανα-λαμβάνει την υπόθεση.

«Ο άνθρωπος από το Λονδίνο», Georges Simenon, μτφ Αργυρώ Μακάρωφ, εκδόσεις Αγρα Το βιβλίο αφορά την ιστορία του Μαλουέν, του κλει-δούχου των σιδηροδρομικών γραμμών του λιμανιού της Διέππης, ο οποίος έγινε μάρτυρας ενός εγκλή-ματος. Ενας μυστηριώδης άνδρας είχε φτάσει απ’ το Νιουχέιβεν. Είχε φέρει από το Λονδίνο μια βαλίτσα με χαρτονομίσματα αξίας μισού εκατομμυρίου και σκό-τωσε τον φίλο του για να μην τα μοιραστεί μαζί του. Τα χρήματα όμως καταλήγουν στον Μαλουέν. Εφεξής, η ζωή του τελευταίου οδεύει στην καταστροφή.

«3 Υποθέσεις για τον επιθεωρητή Μονταλμπά-νο», Andrea Camilleri, μτφ Φωτεινή Ζερβού και Φώτος Λαμπρινός, εκδόσεις Πατάκη Με αφορμή τον εορτασμό των 20 χρόνων από την πρώτη ιστορία του επιθεωρητή Μονταλμπάνο κυκλο-φορούν στα ελληνικά για πρώτη φορά σε έναν τόμο τρεις εμβληματικές υποθέσεις του: «Η φωνή του βιο-λιού», «Χάρτινο φεγγάρι» και «Το άρωμα της νύχτας».

«Μπλε νότες σε κόκκινο φόντο», Marcus Malte, μτφ Κώστας Κατσουλάρης, εκδόσεις Κέδρος Ολα αρχίζουν με έναν τζαζ αυτοσχεδιασμό, με μια φα-ντασίωση και μια δολοφονία. Η Βέρα, πρόσφυγας του γιουγκοσλαβικού εμφυλίου, δολοφονείται στο Παρί-σι. Ο Μίστερ, πιανίστας της τζαζ, ερωτευμένος με τη Βέρα, αναζητά τους ενόχους μαζί με τον πολύγλωσ-σο φιλόσοφο-ταξιτζή Μπομπ. Η αναζήτησή τους θα τους φέρει αντιμέτωπους με ένα κύκλωμα Βαλκάνιων κακοποιών που συχνά έχουν την κάλυψη της πολιτι-κής εξουσίας.

«Τίτλοι τέλους», Πέτρος Μάρκαρης, εκδόσεις Γαβρι-ηλίδης Ενας Ελληνας από τη Γερμανία, ο Αντρέας Μακρίδης, αυτοκτονεί στο διαμέρισμά του. Η αστυνομία πιστεύει ότι πρόκειται για αυτοκτονία. Ωστόσο, δύο μέρες μετά, η γερμανική πρεσβεία στην Αθήνα λαμβάνει ένα ση-μείωμα, στο οποίο αναφέρεται πως ο Μακρίδης δολο-φονήθηκε. Το σημείωμα υπογράφουν «οι Ελληνες του '50». Στην αρχή όλοι το θεωρούν ως ένα κακόγουστο αστείο, εκτός από τον αστυνόμο Χαρίτο. Οταν «οι Ελ-ληνες του '50» αρχίζουν τις δολοφονίες, τότε οι υπο-ψίες του Χαρίτου επαληθεύονται.

«Ορυμαγδός», François Medeline, μτφ Γιάννης Κου-κιάς, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου Ο Εντουάρ Μπαλαντίρ ετοιμάζεται να κλέψει από τον Ζακ Σιράκ την προεδρία της Δημοκρατίας, που ο τε-λευταίος φιλοδοξεί να κατακτήσει στις εκλογές του 1995. Ο Ξαβιέ Μεζονέβ, βουλευτής, δήμαρχος του Ουλέν και γιος του προέδρου της Γερουσίας, μπλέκε-ται σ' ένα σκάνδαλο λόγω της σεξομανίας του. Ο Μανί τρυπάει με θανάσιμη δόση ηρωίνης μια από τις πόρ-νες που προστατεύει στη συνοικία Περάς της Λυών. Ο Σεκοντί και οι άντρες του της Διεύθυνσης Επίβλεψης της Επικράτειας παρακολουθούν έναν ανακριτή. Ο Βι-ντσέντε Ντι Κάνιο, Λυωνέζος νονός, διαχειρίζεται τους κουλοχέρηδες και τα φρουτάκια του. Η Λέα ερωτεύεται ένα κάθαρμα. Και οι καιροί δεν είναι καθόλου αθώοι.

“Arab jazz”, Karim Miské, μτφ Αγγελική Τσέλιου, εκ-δόσεις Πόλις Μια γειτονιά του Παρισιού. Ενα μεγάλο χωνευτήρι πο-λιτισμών. Μόνο ο Αχμέντ Ταρουντάν -ονειροπόλος, μα-νιώδης αναγνώστης αστυνομικών- ζει κάπου παράμε-ρα. Ξαφνικά, ανακαλύπτει κατακρεουργημένο το πτώ-μα της φίλης του Λορά, να κρέμεται πάνω από το μπαλ-κόνι του. Καταλαβαίνει ότι ο ίδιος αποτελεί τον ιδανι-κό ύποπτο. Η φρίκη αυτή τον ξυπνάει από το λήθαργο και αποφασίζει να συνεργαστεί με τους δύο αστυνό-μους που έχουν αναλάβει την υπόθεση σε μία πυρετώ-δη αναζήτηση.

«Μαπούτσε», Caryl Ferey, μτφ Αργυρώ Μακάρωφ, εκδόσεις Αγρα Στο σύγχρονο Μπουένος Αιρες, το πτώμα μιας τραβε-στί ονόματι Λους εντοπίζεται παραμορφωμένο, και μια νεαρή γυναίκα εξαφανίζεται. Η Ζανά, μια πεισματάρα καλλιτέχνις με καταγωγή από τη φυλή των Μαπούτσε, και ο Ρουμπέν, ένας οργισμένος ντετέκτιβ, ερευνούν από μία υπόθεση ο καθένας τους. Η συνάντησή τους θα τους οδηγήσει στα φαντάσματα της δικτατορίας.

«Κινούμενος στόχος», Ross Macdonald, μτφ Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδόσεις Μεταίχμιο Οπως πολλοί εκατομμυριούχοι στη Νότια Καλιφόρνια, ο Ραλφ Σάμσον έχει περίεργες παρέες: έναν ερημίτη

τη βρίσκει με το σαδομαζοχιστικό σεξ. Τώρα, δεν απο-κλείεται κάποιος από τους φίλους του να έχει οργανώ-σει την απαγωγή του. Ο ιδιωτικός ντεντέκτιβ Λιου Αρ-τσερ ακολουθεί τα ίχνη του πάμπλουτου Σάμσον από το άδυτό του στα φαράγγια της περιοχής ως τα κλα-μπάκια της τζαζ.

«Η τριλογία της Μασσαλίας», Jean-Claude Izzo, μτφ Ριχάρδος Σωμερίτης και Αλέξης Εμμανουήλ, εκδό-σεις Πόλις Με το βιβλίο επανεκδίδονται τα μυθιστορήματα «Το μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας», «Το τσούρμο» και «Solea», με ήρωα τον Φαμπιό Μοντάλ, τον ευαίσθητο αστυνόμο, απόγονο μεταναστών, εχθρό της βίας, που αγαπά την ποίηση, την τζαζ, το ψάρεμα, τις γυναίκες και την πόλη του, τη Μασσαλία. Τη Μασσαλία, με το λιμάνι και τους ανθρώπους της, τους δρόμους και τα κορίτσια της, εκεί όπου διασταυρώνονται Γάλλοι ρατσι-στές, διεφθαρμένοι αστυνομικοί και φανατικοί ισλαμι-στές.

Παραλίας το ανάγνωσμα

Iούλιος - Αύγουστος 201453

Page 54: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

54

Page 55: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο: Ηλίας Κολοκούρης

Ολο τον χειμώνα έλεγα «θα πάω στο βιβλιοπω-λείο, θα μπω στο captainbook.gr και θα το παραγ-γείλω!». Αλλά όλο χτυπούσε το τηλέφωνο και πη-γαίναμε για ρακές μεσημεριάτικα στον Καπετάν Μιχάλη στη Φειδίου, όλο κάτι συνέβαινε και δεν προλάβαινα! Αλλιώς σου 'λεγα εγώ πόσα βιβλία θα είχα διαβάσει με τα κρύα. Τώρα, το θέρος έχω όλο τον χρόνο να τα αγοράσω και να τα διαβάσω με την ησυχία μου! Επιτέλους!

Ναι, ωσάν αυτό να ήτο το πρόβλημά μου, το ότι δεν προλάβαινα να το παραγγείλω. Ας είμαστε ει-λικρινείς. Κρυφτούλι παίζαμε με τη διαχειρίστρια για τα κοινόχρηστα. Βιβλία θα αγόραζα; Παρ' όλα αυτά, γεγονός είναι πως το καλοκαίρι προσφέρει άπειρο ελεύθερο χρόνο. Θα το δω σαν εκδρομή. Θα ξεκινήσω πρωί, θα πάρω το μετρό και θα πάω μέχρι εκεί. Μέχρι τη Βιβλιοθήκη του Δήμου Αθη-ναίων, της Αγίας Παρασκευής ή του Αγίου Δημη-τρίου και θα δανειστώ. Εχω κάνει λίστα. Οπως λέ-γει και ο κύριος τέως υπουργός, τα «λιγουρεύτη-κα» τον χειμώνα και δεν πρόκαμα να αναγνώσω. Κάποιο θα έχουν, δεν μπορεί! Κι αν δεν έχουν το βιβλίο, θα το παραγγείλουμε. Ναι, παιδιά; Η ελπί-δα πεθαίνει τελευταία.

Αρχικώς θα ζητήσω λίγη ποίηση. Η ποίηση είναι πυκνή και θέλει περισσότερο χρόνο ανάγνωσης. Επίσης απαιτεί να έχεις ανοικτό τον δέκτη, και μέσα στο πρόγραμμα του χειμώνος γεγονός είναι πως ο δέκτης λιγότερο χρόνο βρίσκει να ανοίξει. Ενώ μέσα στη ραστώνη του θέρους! Θα ρωτήσω τη βιβλιοθηκονόμο αν έχει Δάντη και εκείνη θα με καθοδηγήσει στο κατάλληλο ράφι. Θα βρω φυσι-κά τη «Θεία κωμωδία» από Καζαντζάκη, αλλά οι ελπίδες μου θα είναι για τις «Πέτρινες ρίμες» (σε μετάφραση Γιώργου Κοροπούλη, εκδόσεις Αγρα) που κυκλοφόρησαν φέτος. Ρίμες για τα κορίτσια με την καρδιά την ψυχρή σαν πέτρα από την σκο-πιά του παθιασμένου ποιητή. Η ανελέητη Πέτρα, γυναίκα που βασανίζει τον Αλιγκέρι, και θαρρώ ανελέητη θα είναι και η βιβλιοθηκονόμος, αφού φοβάμαι πως δεν θα το έχει. Σημειωτέον δε πως στις «Ρίμες» ο Δάντης δεν απευθύνεται στη Μού-σα του, Βεατρίκη, αλλά σε άλλη.

Πασχίζοντας να έρθω λίγο πιο κοντά στο σήμερα, θα της ζητήσω το ράφι του Γιάννη Ρίτσου. Εδώ οι ελπίδες μου θα είναι περισσότερες, αφού δεκα-τέσσερις είναι μόνον οι τόμοι των «Ποιημάτων». Βέβαια, θα ζητήσω το πρόσφατο και σίγουρα αδιά-

βαστο «Υπερώον» (εκδόσεις Κέδρος, 2013), όπου όπως άκουσα στο Μουσείο Μπενάκη ο Ρίτσος θε-άται εαυτόν μέσα στο σκηνικό της καθημερινότη-τάς του, εν έτει 1985. Αν δεν το έχετε, έχει καλώς, θα έχετε τα «Εικονοστάσια ανωνύμων αγίων», τα οποία γράφονται την ίδια περίοδο και πιθανότατα συμπληρώνουν το αυτοπορτραίτο. Ναι; Κυκλοφο-ρούν από το 1986! Μη μου πείτε ότι δεν...

Μήπως έχετε Γιάννη Υφαντή τότε; Το τελευταίο βι-βλίο του («Μεταμορφώσεις του μηδενός») κυκλο-φόρησε το 2006. Σας παρακαλώ, δώστε μού το, θέλω να ευθυμήσω λίγο φέτος, ν' ανοίξει το κεφά-λι μου και όλες οι προσδοκίες μου εναποτίθενται «Κάτω από το εικόνισμα των άστρων» (εκδόσεις Ικαρος). Μη με αφήσετε μονάχα με τους στίχους του pdf που βρήκα online: Η φτώχεια με τραβάει προς τη λύτρωση. «Σου φτάνει» λέει «ένα μικρό καλύβι στο βουνό / ή πιο σωστά να κατοικείς σε μια κουφάλα δέντρου. / Από βιβλία σου φτάνουνε ποιήματα / και παραμύθια. / Κ' ίσως ούτε κι αυτά. / Σου πάει πιο καλά μια εντελώς άδεια βιβλιοθήκη. / Αν και το τέλειο θα ήτανε τα ξύλα της / να επιστρέ-ψουν το ταχύτερο στο δάσος».

«Ακου Ανθρωπάκο!» (Βίλχελμ Ράιχ, εκδόσεις Μί-νωας, μτφρ. Αύγουστος Κορτώ) θα μου πει η βιβλι-οθηκονόμος. «Σε πιάνει πανικός όταν νιώθεις την πρωτογενή αγάπη και το δόσιμο να σου τραντάζει το είναι σου. Φοβάσαι να δώσεις. Το 'λαβείν' το δικό σου έχει βασικά μόνο μία σημασία. Αναγκά-ζεσαι συνέχεια να τρώγεσαι για λεφτά, για ευτυ-χία, για γνώση, επειδή αισθάνεσαι άδειος, λιμνα-σμένος, δυστυχισμένος. Και δεν λαβαίνεις τη γνή-σια γνώση, πραγματικά δεν την ποθείς. Για τον ίδιο λόγο εξακολουθείς να αποφεύγεις την αλήθεια, Ανθρωπάκο. Εσύ θέλεις να είσαι μόνο πατριώτης και καταναλωτής. Δεν μου ζήτησες Ρομπέρτο Μπο-λάνιο, που παραλίγο να πεθάνει άφραγκος και έχουν λυσσάξει όλοι οι ψαγμένοι με το '2666'!».

Θα παραδεχτώ πως έχει δίκιο και θα της το ζη-τήσω, αλλά θα είναι δανεισμένο. Ετσι, θα με ενη-μερώσει πως υπάρχει έστω το «Φυλαχτό» (εκδό-σεις Αγρα, 2013) που και μικρότερο είναι, άρα δεν θα μου φάει όλο το καλοκαίρι, και καινούργιο. Θα χαρώ με την ευτυχή συγκυρία και θα το πάρω. Αλλά με ένα βιβλίο δεν θα τη βγάλω, ολόκληρο ταξίδι έκανα μέχρι τη βιβλιοθήκη.

Ετσι, θα θυμηθώ τη χειμερινή ατάκα του Ντέιβιντ

Σεντάρις στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ο οποί-ος απορούσε πώς, ενώ οι Ελληνες έχουμε τέτοια παράδοση στο αρχαίο δράμα και τους αγώνες λόγων, σκεφτήκαμε τον βαρετό διάλογο «Χριστός Ανέστη!», «Αληθώς Ανέστη!» και θα της προτείνω να «Συζητήσουμε για το διαβήτη με κουκουβά-γιες» (εκδόσεις Μελάνι). Εκείνη αρχικώς θα με κοιτάξει περίεργα, αλλά κατόπιν θα θυμηθεί ότι είδε κάποιον να διαβάζει το βιβλίο, αλλά δυστυ-χώς ούτε αυτό το έχουν. Απογοητευμένος, θα της ζητήσω «Τα ποιήματα» της Μαρίας Πολυδούρη (επιμέλεια-επίμετρο: Χριστίνα Ντουνιά, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2014).

«Δύναμη ανώφελη σε φέρνει ενάντια / του χα-ραγμένου δρόμου των κυμάτων» θα απαγγείλει αγέρωχη η βιβλιοθηκονόμος, «η νέα έκδοση έχει παραγγελθεί, μα ακόμα δεν έχει έρθει. Θέλεις την παλιά, με την εισαγωγή της Ελλης Αλεξίου;» Τότε θα θυμηθώ πως όντως, την παλιά την είδα σε εκεί-νον τον πάγκο με βιβλία στο Σύνταγμα, στην είσο-δο του μετρό, μπροστά από τον Εθνικό Κήπο. Εκα-νε μόλις δύο ευρώ, γιατί δεν την πήρα; Κάτι άλλο λοιπόν «Από ιστορικά μυθιστορήματα υπάρχουν οι 'Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο;'» (Ισίδωρος Ζουργός, εκδόσεις Πατάκη, 2014).

«Μα αυτό δεν είναι απλώς ιστορικό! Αυτό είναι αριστούργημα! Φυσικά και το έχουμε! Πρόσεχε μόνο, όταν το τελειώσεις θα πετάς ιταλικά εδώ κι εκεί. Sei sicuro?» θα αναφωνήσει η βιβλιοθηκονό-μος. Θα απαντήσω καταφατικότατα και θα της ζη-τήσω μαζεμένα «Το αίμα νερό» του Χάρη Βλαβια-νού, τη «Νίκη» του Χρήστου Χωμενίδη, τους «Χα-μαιλέοντες» του Αλέξη Σταμάτη, τον «Ενοικο» του Γιώργου-Ικαρου Μπαμπασάκη, το «360» του Αχιλ-λέα Κυριακίδη, το «Τεφτέρι» του Βινίτσιο Καποσέ-λα, τα «Ερωτικά ποιήματα» του Εντουαρντ Εσλιν Κάμινγκς και και και...

Και θα μου θυμίσει ότι έχω υπερβεί το όριο δανει-σμού - μέχρι δύο βιβλία επιτρέπεται. «Μου δίνε-τε παρακαλώ έναν λογαριασμό τηλεφώνου και την αστυνομική σας ταυτότητα για να σας βγάλω κάρ-τα δανεισμού;»

«Δεν έχω τηλέφωνο, καλή μου κυρία. Μου το έκο-ψαν».

«Στο καλό και με τη... Νίκη!»

Βιβλία: Με ή χωρίς τα καλοκαίρια;

Iούλιος - Αύγουστος 201455

Page 56: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης

Καλοκαίρι χωρίς δροσερά κοκτέιλ δεν νοείται, είτε βρισκόμαστε σε ένα εξωτικό beach bar, είτε στη βεράντα μας με φίλους. Τέσσερα γνωστά μπαρ του κέντρου της Αθήνας δίνουν τις δικές τους ξεχωριστές επιλογές/συνταγές για να κάνουν τις καλοκαιρινές μας στιγμές ωραιότερες και, φυσικά, γευστικότερες.

Cocktail Stories

Inspired

(Μια δημιουργία της Νατα-λίας Παπαθανασίου από το Loukoumi Bar της πλατείας Αβησσυνίας, το οποίο κρύ-βει και μια προσωπική ιστο-ρία!) Gold Rum Reserved Black Rum Triple-Sec Passion Fruit Fresh Strawberries Lime Peppermint

Tik i Colombo (Από το Magaze της πλατείας Αγ. Ειρήνης) Bacardi 8 Anos Fresh Mango Fresh Passion Fruit Fresh Cucumber Fersh Chilli Pimento Agostura Bitters Lime Sugar Passion Fruit Syrup

Toy Cock tai l

(Από το Toy Bar της οδού Καρύτση)

Don Julio Tequila Blanco Sauce of Forest Fruits

Fresh Lime Juice Brown Sugar

Amarcord

(Εμπνευσμένο από την ομώνυμη ταινία του Φελίνι, από το Comme Il

Faux Bar της πλα-τείας Καρύτση)

Di Saronno Fresh Lime Juice

Fresh Orange Juice Simple Syrup Bitter Lemon

56

Page 57: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Αθήνα, Καλοκαίρι 2014

Φωτογραφίες: Στέφανος Καστρινάκης - Νικήτας Καραγιάννης

Page 58: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Προαύλιο Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου

Page 59: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο / Φωτογραφίες: Νικήτας Καραγιάννης 59 Ιούνιος 2014

Page 60: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Ομώνυμος θερινός κινηματογράφος, Ανω Πετράλωνα

60

Page 61: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

61 Ιούνιος 2014

Page 62: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Flamme Rouge, Γκάζι

62

Page 63: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Cabezon, Μεταξουργείο

63 Ιούνιος 2014

Page 64: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Αυλή Νομισματικού Μουσείου

64

Page 65: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

MOMO, Πλατεία Κύπρου, Καλλιθέα

Page 66: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Επιμέλεια: Νικήτας Καραγιάννης

Djs, μουσικοί, παραγωγοί και καλοί φίλοι του Metropolis προτείνουν το soundtrack του φετινού καλοκαιριού. Μουσικές αγαπημένες για όλα τα γούστα που θα μας συντροφεύσουν στις παραλίες, στα ηλιοβασιλέματα, στα ποτά και τα ξενύχτια μας, κάνοντας το hangover της επόμενης μέρας πολύ πιο... μελωδικό.

Πάτα το “Play”

Antonis Manisiotis

Terence :Terry: & Hanfry Martinez - Sunday Gathering (Dyed Soundorom Remix)Serotonin Thieves - Just Let Me Be (Tripmastaz Remix)Matthew Dekay, Lee Burridge - Lost In A Moment (Original Mix)

Anna Kalogiratou

Raffertie - RainHandsome Boy Modeling School ft Cat Power -

I've Been ThinkingPanama - It's Not Over

Chet Faker - 1998Bonobo feat. Grey Reverend - First Fires (Maya

Jane Coles Remix)The XX - Reconsider (Jamie XX Remix)

London Grammar - Darling Are You Gonna Leave Me (LCAW Remix)

Sylvan Esso - Coffee

Stavros Bi l ios

Kovacs - My Love Chet Faker - I'm Into You

Parov Stelar - The Sun Mister T. - Funk Around The

Sun Dim Zach - Internal fm

66

Page 67: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Junior X

Ella Fitzgerald and Louis Armstrong - Summertime Bob Marley - JamminChico Hamilton - A trip Miles Davis - So What by

Μιχάλης Δέλτα

Everything but the girl - EdenThe Bill Evans Trio - Moon BeamsLTJ Bukem - Journey InwardsBen Frost - By the ThroatThe Cinematic Orchestra - Ma Fleur

Nikko Patrelakis

Louis Mattrs - War With Heaven (Catching Flies Remix)Nufrequency ft Shara Nelson -

Go That Deep (Charles Webster) Chinawoman - Nothing to talk about

Szjerdene – Arrow(s)Takuya Kuroda - Rising Son

Dj RosesBruce Springsteen - Girls in their summer clothes

Rolling Stones - She's a rainbowEddie Cochran - Summertime Blues

South Street Player - (Who?) Keeps Changing Your Mind (Daniel Bovie & Roy Rox Remix)

Crazy P - Never Gonna Reach Me (Hot Toddy Remix)

Iούλιος - Αύγουστος 201467

Page 68: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

21ος Αιώνας Επιμέλεια: Χρήστος Τσαπακίδης

Για ψαγμένους μάστορες

Phaser σαλονιούHemp glasses!

Το όνειρο κάθε geek μαστροχαλαστή βρίσκεται πολύ κοντά στην υλοποίησή του. Ανοιξε χώρο, γιατί έρχεται το LazerBlade, ο πρώτος προσιτός κόφτης-χαράκτης που χρησιμοποιεί λέιζερ! Πρό-κειται για μία συσκευή ακριβείας που μπορεί να κόψει ή να χαράξει ένα ευρύ φάσμα υλικών, από χαρτί μέχρι πλαστικό και ξύλο (και δάχτυλα, εάν δεν είσαι προσεκτικός). Σκοπός των δημιουργών, όπως αναφέρουν οι ίδιοι, είναι να δημιουργήσουν

μία φορητή συσκευή που θα αποδειχτεί χρήσιμη τόσο για έναν ερασιτέχνη δημιουργό όσο και για έναν σοβαρό επαγγελματία, καλύπτοντας ωστόσο και όλους τους μάστορες που κινούνται ενδιάμε-σα. Το LazerBlade μόλις ολοκλήρωσε επιτυχώς την καμπάνια του στο Kickstarter και αναμένεται σύντομα να βγει στην αγορά.

www.darklylabs.com

Αν δεν έχεις αποφασίσει ακόμη τι θήκη να φορέσεις στο πο-λύτιμο iPhone σου, η αναζήτηση σταματά εδώ. Στο Etsy μπο-ρείς να βρεις μία θήκη-ρέπλικα του Σιδηρού Θρόνου από το “Game of thrones”. Απλά θα πρέπει να είσαι πολύ προσεκτι-κός γιατί αν και πλαστικά, τα σπαθιά της θήκης μπορούν να σφηνώσουν άνετα την τσέπη σου ή να βγάλουν κανένα μάτι.

www.etsy.com

Προσπαθώ να βρω έναν λόγο για να σου πω να μην αγοράσεις το Star Trek Phaser Remote. Αδυνατώ. Η νέα ρέπλικα του όπλου σήματος-κατατεθέν από το δημοφιλές sci-fi franchise έχει πολλές χρήσεις. Πρώ-τον, σε προστατεύει από τους Κλίνγκον. Δεύτερον, σε βοηθά να πηγαίνεις μπρος-πίσω το Enterprise (έστω και εάν αφορά τις λειτουργίες rewind/fast-forward). Τρίτον, σου χρησιμεύει για να το βουλώνεις στον Σποκ όταν αρχίζει τις αμπελοφιλοσοφίες. Τέταρτον, φαίνε-ται πραγματικά cool. Το Phaser λειτουργεί ως τηλε-χειριστήριο στο οποίο μπορείς να αποθηκεύσεις έως 36 εντολές, παρά την απουσία κουμπιών. Πώς γίνεται αυτό; Πολύ απλά, οι εντολές διαβιβάζονται στη συ-σκευή ανάλογα με τις κινήσεις που κάνεις. Το Phaser μπορεί επίσης να παράγει αυθεντικά ηχητικά εφέ, έχει λειτουργία δόνησης, καθώς και δυνατότητα κλειδώμα-τος, για να μην το χρησιμοποιήσουν οι ζηλιάρηδες φί-λοι σου (είναι δικό σου, αποκλειστικά δικό σου).

www.thinkgeek.com/product/1db4

Ακόμα σκέφτεσαι πώς θα προστατέψεις τα μάτια σου από τον δυνατό ήλιο της Ελλάδας; Η αλήθεια είναι ότι έχεις αργήσει να βρεις λύση για φέτος, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ. Ασε που έχεις μία επιπλέον επιλογή: γυαλιά ηλίου από κάνναβη! Πρόκειται για τη νέα σειρά Hemp Eyewear που μας προτείνει ο Σαμ Γουίτεν. Τα γυαλιά, εκτός του ότι προσ-δίδουν άλλον αέρα στο στιλ σου, είναι επί-σης και ιδιαίτερα φιλικά προς το περιβάλλον, καθώς δεν χρησιμοποιούν καθόλου πλαστι-κά υλικά. Το προϊόν είναι ήδη σε φάση ανά-πτυξης και αναμένεται να αρχίσει να πωλεί-ται από τις αρχές του επόμενου έτους, με τις πρώτες προσφορές να κάνουν την εμφάνισή τους μέσα στα Χριστούγεννα. Μπορείς μά-λιστα να προπαραγγείλεις τα γυαλιά από το σχετικό site.

www.hempeyewear.com

ΨυγειοκλιματιστικόΜαζί με τον πολύ κόσμο, στις παραλίες έχουν σκάσει μύτη και τα γνωστά και αγαπητά σε όλους μας φορητά ψυγειάκια. Σε αυτά μπορείς να αποθηκεύσεις ό,τι μπορείς να φαντα-στείς, προκειμένου να το κρατήσεις κρύο μέχρι να το κατα-ναλώσεις: νερό, σάντουιτς, μπίρες, τεκίλες, πάγο. Μία εται-ρεία από την άλλη άκρη του Ατλαντικού μας παρουσιάζει τη νέα γενιά αυτών των πολύτιμων συντρόφων. Το IcyBreeze δεν φροντίζει μόνο να κρατά κρύα τα ποτά και τα φαγητά του, αναλαμβάνει να δροσίζει και εσένα τον ίδιο όταν βα-ράει ντάλα ο ήλιος. Το μόνο που χρειάζεται είναι να προσθέ-σεις νερό και να στρέψεις τον σωλήνα που βρίσκεται στο πάνω μέρος του ψυγείου προς τα εσένα. Χάρη στο σύστημα ψύξης που διαθέτει, το IcyBreeze διοχετεύει δροσερό αέρα, για να μπορέσεις να παλέψεις τη ζέστη. Παράλληλα, οι κα-τασκευαστές εγγυώνται ότι το ψυγειάκι μπορεί να διατηρή-σει τον πάγο έως και μία ολόκληρη εβδομάδα. Το κακό εί-ναι ότι το IcyBreeze θα κυκλοφορήσει μέσα στον Αύγου-στο, όταν δηλαδή θα έχουν φύγει οι μεγάλες ζέστες.

www.icybreeze.com

Game of iPhones

68

Page 69: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Iούλιος - Αύγουστος 2014

Expecto Monopoly!Ο Μπιρατής

Βάλ' το στο μάτι

Εάν βαρέθηκες να αγοράζεις την οδό Αθηνάς, να χτίζεις σπίτια στην Πανεπιστημίου ή να εγκαινιάζεις ξενο-δοχεία στην Τατοΐου, μάλλον ήρθε η ώρα να αγοράσεις μία καινούργια Monopoly. Ο CustomLumos δημιούρ-γησε μία νέα εκδοχή του παιχνιδιού που εκτυλίσσεται στον θαυμαστό κόσμο του Χάρυ Πόττερ. Είναι 100% χειροποίητη και αποτελείται από υλικά, όπως ξύλο, χαρτί, μπρούτζο, ξόρκια και από ολίγη... μαύρη μαγεία. Η τιμή του στα 762,60 ευρώ είναι απαγορευτική για εμάς τους κοινούς... Μαγκλς, όπως μην αποθαρρύνεσαι. Ο πωλητής σου προσφέρει τη δυνατότητα να αποκτήσεις τα ψηφιακά σχέδια του παιχνιδιού έναντι 22,88 ευρώ, για να κατασκευάσεις μόνος σου τη Harry Potter Monopoly.

www.etsy.com

Εάν βρέθηκες ποτέ μπροστά σε μία επαγγελματι-κή φωτογράφιση, σίγουρα θα σου έκανε εντύπω-ση πόσο χρόνο αφιερώνει ο φωτογράφος για να δημιουργήσει τις καλύτερες συνθήκες φωτισμού. Οι ερευνητές του ΜΙΤ είπαν να βάλουν ένα χεράκι και εμπνεύστηκαν τη χρήση drones για φωτισμό. Το πρότζεκτ που έχουν ξεκινήσει προβλέπει την κατα-σκευή drones τα οποία θα μπορούν να διατηρούν τη βέλτιστη θέση, προκειμένου να δημιουργούν τις καλύτερες συνθήκες φωτισμού σε σχέση με τη θέση της κάμερας και του φωτογράφου. Οι ερευνη-τές προσπαθούν επίσης να αναπτύξουν αισθητήρες και αλγόριθμους που θα επιτρέπουν στο τηλεκατευ-θυνόμενο να αξιολογεί την ποιότητα του φωτισμού πάνω στο αντικείμενο, προκειμένου να προσαρμόζει αναλόγως τη θέση του κάθε φορά που το αντικείμε-νο κινείται.

newsoffice.mit.edu/2014/drone-lighting-0711

To Legless Pirate Corkscrew έχει το σχήμα ενός πειρα-τή με ένα πόδι (και χωρίς παπαγάλο) και σου επιτρέπει να ανοίξεις μπουκάλια μπίρας ή να βγάλεις τον φελό από το κρασί σου (δίνοντας στον πειρατή σου ένα ξύ-λινο πόδι). Τώρα, άμα θέλεις να το χρησιμοποιήσεις για να ανοίξεις ένα μπουκάλι ρούμι, ποιος είμαι εγώ που θα σου πει όχι;

www.suck.uk.com

Τα Google Glass ανήκουν πια στις χθεσινές ειδήσεις. Τη σκυτάλη παίρνουν οι έξυπνοι φα-κοί επαφής. Η Novartis ανακοίνωσε ότι πήρε την άδεια να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία της Google προκειμένου να κατασκευάσει ει-δικούς φακούς για τους ασθενείς με διαβήτη. Οι νέοι φακοί θα αναλύουν το δακρυικό υγρό που παράγεται στο μάτι και θα παρέχουν σε πραγματικό χρόνο τη μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης του ασθενή. Τα δεδομένα θα εκπέ-μπονται ασύρματα σε μία φορητή συσκευή, επιτρέποντας στους χρήστες να ενημερώ-νονται συστηματικά για την κατάσταση της υγείας τους. Η ελβετική φαρμακοβιομηχανία όμως έχει μεγαλύτερα σχέδια, καθώς σκο-πεύει να χρησιμοποιήσει τους φακούς για να καταπολεμήσει την πρεσβυωπία, ενώ εξετάζει και την πιθανότητα να εμφυτεύσει τον φακό στο μάτι.

googleblog.blogspot.gr

Need for speed

Με το παρμπρίζ επαυξημένης πραγματικότητας, η Jaguar μετατρέπει την οδηγική εμπειρία σε video game. Σύμφωνα με το νέο concept, ο οδηγός θα μπορεί να βλέπει πληροφο-ρίες πάνω στον ανεμοθώρακα και όχι στο ταμπλό του αυτο-κινήτου, όπως η βέλτιστη διαδρομή, οδηγίες για καλύτερο φρενάρισμα, ταχύτητα που αναπτύσσεις τόσο εσύ, όσο και οι άλλοι οδηγοί στον δρόμο. Ωστόσο, η πιο εντυπωσιακή λειτουργία είναι η απεικόνιση “ghost car”, η οποία δείχνει εικονικά αυτοκίνητα, επιτρέποντας στον οδηγό να ανταγω-νίζεται εικονικούς οδηγούς στον πραγματικό δρόμο. Σύμ-φωνα με έναν εκπρόσωπο τύπου της Jaguar Land Rover το παρμπρίζ επαυξημένης πραγματικότητας αποτελεί προς το παρόν ένα σχέδιο που βρίσκεται μόνο στα χαρτιά, καθώς δεν έχει δημιουργηθεί ακόμη η τεχνολογία που θα απεικονί-ζει τέτοιου είδους πληροφορίες σε ολόκληρη την επιφάνεια του ανεμοθώρακα.

www.jaguarlandrover.com

Χαμογελάστε!

69

Page 70: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος

Κείμενο: Πόπη Διαμαντάκου

Το 'χει ο μήνας Ιούλιος. Των γενεθλίων για μένα. Αλλά και της πιο πικρής πρώτης απώλειας της ζωής μου. Ανήμερα των γενεθλίων μου κι αυτή. Από τις περίεργες συμπτώσεις. Ιούλιος των απολογισμών και των επετείων, που πολύ νέα κάποτε με εκνεύρι-ζαν, ένιωθα ότι μου στερούν χρόνο από το μέλλον. Τότε δεν ήξερα ακόμη. Σήμερα έρχονται αυθόρμη-τα. Οπως και οι αναμνήσεις. Αυτές είναι η προσω-πική ιστορία του καθενός. Αλλά όλες μαζί είναι η ιστορία του τόπου.

Το περίεργο γι' αυτή τη σχέση μου με τον χρόνο είναι ότι σπούδασα ιστορία. Στο Παρίσι. Πολύ νέα ακόμη για να αντιληφθώ τη σημασία της, αλλά πολύ γοητευμένη από τις αντιλήψεις εκείνης της ομάδας ιστορικών που άλλαξαν μετά τον Μάη του ’68 την ιστορική έρευνα και τη γραφή. Είχε εκδο-θεί η «Μεσόγειος» του Μπρωντέλ και η παρέα των Ζακ Λε Γκοφ και Πιέρ Νορά, μαζί τους και ο δικός μας Σπύρος Ασδραχάς, είχε αντιστρέψει την πα-ραδοσιακή τότε έννοια της ιστορίας-των-μεγάλων-γεγονότων και δίδασκαν την ιστορία ως μεγάλη αφήγηση της καθημερινότητας των λαών. Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται αυτόν τον Ιούλιο από την έναρξη των παρισινών σπουδών μου και εκείνη την πρώτη μεγάλη επιλογή της ζωής μου. Ιούλιος του 1984. Ηταν η αρχή, για να βρεθώ αργότερα στη δημοσιογραφία, στην υπηρεσία του «εφήμερου», που όμως αυτό «γράφει» τη μεγάλη ιστορία.

Αλλά και σαράντα χρόνια από τη μεταπολίτευση. Ζούμε τους αγωνιώδεις σπασμούς του τέλους της. Ως προς τις νοοτροπίες ενός τόπου, που δεν βί-ωσε γήινες διαδρομές, μόνον άλματα, συχνά βί-αια, που συντήρησαν τον φόβο των αλλαγών και μαζί του τα υπόγεια ήθη της επιβίωσης εν κινδύνω. Με τα καλά τους, που είναι οι ισχυροί δεσμοί των ανθρώπων, αλλά δυστυχώς και την καθήλωση στα χειρότερα ελαττώματα: βουλιμία, καταπάτηση του δημόσιου χώρου, οικογενειοκρατία και πελατεια-κό βόλεμα, άρνηση της ιστορίας και της εξέλιξης. Ολα αυτά που αγωνιζόμαστε να αλλάξουμε πλέον. Και ίσως να αποδεχθούμε τους εαυτούς μας, τιμώ-ντας τις αναμνήσεις μας.

Σαράντα πέντε χρόνια αυτόν τον Ιούλιο και από την προσελήνωση. Αγαπημένη προσωπική ανάμνηση, εκτός από γεγονός που σφράγισε τη γενιά μου, αλλά και τον κόσμο ολόκληρο, αλλάζοντας την αντίληψή μας γι' αυτόν. Την άλλαξε η τηλεόραση, η μεγαλειώδης απευθείας μετάδοση, το πρώτο πα-γκόσμιο τηλεοπτικό event, για μια κρίσιμη καμπή του πολιτισμού. Ημουν εκεί.

Αλλά για μένα, όπως για τους περισσότερους που ζήσαμε εκείνη τη στιγμή, άλλοι πιτσιρίκια, οχτά-χρονα, εννιάχρονα, άλλοι μεγαλύτεροι, υπάρχουν οι προσωπικές αναμνήσεις. Στη δική μου κυριαρ-χεί η πατρική φιγούρα και η πατρική επιμονή να μη

χάσω το γεγονός. Παραμονή του Αϊ-Λια και φύγα-με νωρίς-νωρίς από οικογενειακό γιορτινό τραπέ-ζι για να δω εγώ στην τηλεόραση «την αλλαγή του κόσμου». Αυτές ήταν οι πατρικές κουβέντες. Αλη-σμόνητες. Εκείνος ήξερε, ένιωθε. Το ραντεβού της προσελήνωσης είχε καθυστέρηση μερικές ώρες. Αγουροξυπνημένη μετά, χαράματα, στην πολυθρό-να με το βλέμμα καρφωμένο στην οθόνη. Μου φαι-νόταν φυσικό. Οπως σήμερα, η ιντερνετική τεχνο-λογία και τα θαύματα της άμεσης επικοινωνίας για τα σημερινά πιτσιρίκια. Ναι, τότε δεν ήξερα ακόμη -πώς θα μπορούσα!- ότι μαζί με την ιστορία του κό-σμου γραφόταν και η δική μου και ότι η τηλεόρα-ση, η αφήγηση του εφήμερου, η ιστορία της καθη-μερινότητας, οι αλλαγές των αντιλήψεων, θα γίνο-νταν το αντικείμενο των σπουδών μου και αργότε-ρα το επαγγελματικό μου αντικείμενο.

Περίεργες συμπτώσεις; Οχι. Ετσι γράφεται η ιστο-ρία. Είναι πάντα παρούσα και εμείς παρόντες σε αυτή. Και για να μην ξεχνιόμαστε, δέκα χρόνια από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Θέλουμε να τους ξεχάσουμε; Κι όμως, κάθε φορά που δια-σχίζω την Αττική Οδό θυμάμαι τα καλά και η σημε-ρινή προσφυγή στο ΣτΕ για να φρενάρει την ανά-πλαση της Πανεπιστημίου, την αντίστασή μας σε αυτά. Η ιστορία δεν είναι όμως ψυχανάλυση, είναι βήμα προς την αυτογνωσία.

Το θέρος των αναμνήσεων

70

Page 71: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος
Page 72: Metropolis Ιούλιος-Αύγουστος