Διδακτικές Διδακτικές Προσεγγίσεις Προσεγγίσεις ΠεριβαλλοντικΠεριβαλλοντικ

ώνώνΠρογραμμάτωΠρογραμμάτω

ννΜακρή ΚικήΜακρή Κική, , Γεωλόγος Γεωλόγος MScMSc

Υπ. Διδάκτορας Διδασκαλίας της Γεωλογίας Υπ. Διδάκτορας Διδασκαλίας της Γεωλογίας kmakri@geo.auth.gr

Άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία Άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία

Προσανατολισμός στη μελέτη πρόληψης ή Προσανατολισμός στη μελέτη πρόληψης ή επίλυσης περιβαλλοντικών θεμάτων ή επίλυσης περιβαλλοντικών θεμάτων ή προβλημάτων προβλημάτων

Διεπιστημονική και διαθεματική προσέγγιση του Διεπιστημονική και διαθεματική προσέγγιση του θέματος/προβλήματος θέματος/προβλήματος

Άμεση δράση σε τοπικό επίπεδο με στόχο Άμεση δράση σε τοπικό επίπεδο με στόχο μακροχρόνια αποτελέσματα σε εθνικό και παγκόσμιο μακροχρόνια αποτελέσματα σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο επίπεδο

Ανάδειξη συνεργασίας, καλλιέργειας αξιών και Ανάδειξη συνεργασίας, καλλιέργειας αξιών και δημιουργίας νέων προτύπων, στάσεων και δημιουργίας νέων προτύπων, στάσεων και συμπεριφορών ατόμων, ομάδων και κοινωνίας συμπεριφορών ατόμων, ομάδων και κοινωνίας απέναντι στο περιβάλλον απέναντι στο περιβάλλον

Βασικές αρχέςΒασικές αρχές υλοποίησης προγραμμάτων ΠΕυλοποίησης προγραμμάτων ΠΕ

Βασικές αρχέςΒασικές αρχές υλοποίησης προγραμμάτων ΠΕυλοποίησης προγραμμάτων ΠΕ

Ίσες ευκαιρίεςΊσες ευκαιρίες για την οικοδόμηση για την οικοδόμηση γνώσεων, ανάπτυξη δεξιοτήτων, γνώσεων, ανάπτυξη δεξιοτήτων, αξιών και στάσεων που απαιτούνται αξιών και στάσεων που απαιτούνται για την προστασία του για την προστασία του Περιβάλλοντος Περιβάλλοντος

Έμφαση στην Έμφαση στην ενεργό συμμετοχήενεργό συμμετοχή των μαθητών/ριών με συζήτηση-των μαθητών/ριών με συζήτηση-αντιπαράθεση απόψεων, έρευνα, αντιπαράθεση απόψεων, έρευνα, κριτική και δημιουργική κριτική και δημιουργική επεξεργασία και δράση επεξεργασία και δράση

Εστίαση της προσοχής στην Εστίαση της προσοχής στην αειφόρο ανάπτυξηαειφόρο ανάπτυξη του του περιβάλλοντοςπεριβάλλοντος

ΓνωστικοίΓνωστικοί (οικοδόμηση εννοιών, (οικοδόμηση εννοιών, κατανόηση σχέσεων/ αλληλεπιδράσεων / κατανόηση σχέσεων/ αλληλεπιδράσεων / συνεπειών ανθρώπου -περιβάλλοντος, συνεπειών ανθρώπου -περιβάλλοντος, περιβαλλοντικών προβλημάτων, μέτρων περιβαλλοντικών προβλημάτων, μέτρων προστασίας κτλ.) προστασίας κτλ.)

ΕπιστημονικοίΕπιστημονικοί (εξοικείωση με την (εξοικείωση με την επιστημονική μεθοδολογία/έρευνα, επιστημονική μεθοδολογία/έρευνα, κριτική και δημιουργική προσέγγιση κριτική και δημιουργική προσέγγιση θεμάτων, ανάπτυξη επιστημονικής θεμάτων, ανάπτυξη επιστημονικής νοοτροπίας κτλ.) νοοτροπίας κτλ.)

ΣυμμετοχικοίΣυμμετοχικοί (εργασία σε ομάδες, (εργασία σε ομάδες, ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας, ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας, σεβασμός στις διαφορετικές απόψεις, σεβασμός στις διαφορετικές απόψεις, στον τρόπο ζωής, στη δημιουργική στον τρόπο ζωής, στη δημιουργική δράση κτλ.) δράση κτλ.)

ΣτόχοιΣτόχοι υλοποίησης προγραμμάτων ΠΕυλοποίησης προγραμμάτων ΠΕ

ΚοινωνικοίΚοινωνικοί (σύνδεση της σχολικής με (σύνδεση της σχολικής με την καθημερινή ζωή, καλλιέργεια την καθημερινή ζωή, καλλιέργεια υπευθυνότητας, ικανότητα λήψης υπευθυνότητας, ικανότητα λήψης αποφάσεων και δημιουργικής αποφάσεων και δημιουργικής παρέμβασης κτλ.)παρέμβασης κτλ.)

ΑισθητικοίΑισθητικοί (δημιουργία στενής (δημιουργία στενής σχέσης με τη φύση με τη μεσολάβηση σχέσης με τη φύση με τη μεσολάβηση όλων των αισθήσεων κτλ.) όλων των αισθήσεων κτλ.)

ΑυτομορφωτικοίΑυτομορφωτικοί (χρήση βιβλιοθήκης, (χρήση βιβλιοθήκης, τύπου, νέων τεχνολογιών, internet τύπου, νέων τεχνολογιών, internet κτλ.) κτλ.)

ΣτόχοιΣτόχοι υλοποίησης προγραμμάτων ΠΕυλοποίησης προγραμμάτων ΠΕ

Θεματικοί Άξονες της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Θεματικοί Άξονες της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Οι κλιματικές αλλαγές - Προστασία της Οι κλιματικές αλλαγές - Προστασία της ατμόσφαιρας ατμόσφαιρας

Ο αέρας (η ρύπανση του αέρα στις πόλεις Ο αέρας (η ρύπανση του αέρα στις πόλεις κτλ) κτλ)

Το νερό (η ρύπανση και εξάντληση των Το νερό (η ρύπανση και εξάντληση των επιφανειακών και υπογείων νερών κτλ) επιφανειακών και υπογείων νερών κτλ)

Το έδαφος ( η ερημοποίηση, η διάβρωση Το έδαφος ( η ερημοποίηση, η διάβρωση κτλ) κτλ)

Η ενέργεια (η εξάντληση των μη Η ενέργεια (η εξάντληση των μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων κτλ) υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων κτλ)

Τα δάση (η προστασία και η αειφόρος Τα δάση (η προστασία και η αειφόρος διαχείριση των δασών κτλ) διαχείριση των δασών κτλ)

Βιοποικιλότητα/ Εξαφάνιση των ειδών Βιοποικιλότητα/ Εξαφάνιση των ειδών

Διαχείριση απορριμμάτων και Διαχείριση απορριμμάτων και αποβλήτων αποβλήτων

Ανθρώπινες δραστηριότητες (οι Ανθρώπινες δραστηριότητες (οι δομημένοι χώροι και οι λειτουργίες που δομημένοι χώροι και οι λειτουργίες που επιτελούνται σε αυτούς, στο αστικό και επιτελούνται σε αυτούς, στο αστικό και περιαστικό πράσινο κτλ περιαστικό πράσινο κτλ

Ανθρώπινες σχέσεις (οι κοινωνικές και Ανθρώπινες σχέσεις (οι κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις του οικονομικές διαστάσεις του αναπτυξιακού και περιβαλλοντικού αναπτυξιακού και περιβαλλοντικού προβλήματος, η ισότητα των φύλων, οι προβλήματος, η ισότητα των φύλων, οι ανθρώπινες αξίες, τα προβλήματα ανθρώπινες αξίες, τα προβλήματα μειονοτήτων κτλ) μειονοτήτων κτλ)

Θεματικοί Άξονες της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Θεματικοί Άξονες της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Κριτήρια αξιολόγησης ΠρογραμμάτωνΚριτήρια αξιολόγησης Προγραμμάτων

   11. Ο βαθμός επίτευξης των στόχων (π.χ. η οικοδόμηση . Ο βαθμός επίτευξης των στόχων (π.χ. η οικοδόμηση γνώσεων, η ανάπτυξη δεξιοτήτων, η διαμόρφωση κώδικα γνώσεων, η ανάπτυξη δεξιοτήτων, η διαμόρφωση κώδικα αξιών, στάσεων και συμπεριφορών των μαθητών απέναντι αξιών, στάσεων και συμπεριφορών των μαθητών απέναντι στον εαυτό τους, την ομάδα, το περιβάλλον) στον εαυτό τους, την ομάδα, το περιβάλλον) 22. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε33. Η πρωτοτυπία αντιμετώπισης του θέματος. Η πρωτοτυπία αντιμετώπισης του θέματος44. Η διαθεματική προσέγγιση. Η διαθεματική προσέγγιση55. Το πλήθος, η ετερογένεια και η ποιότητα των πηγών . Το πλήθος, η ετερογένεια και η ποιότητα των πηγών που επιλέχθηκαν που επιλέχθηκαν 66. Η ικανότητα οργάνωσης και επεξεργασίας δεδομένων, . Η ικανότητα οργάνωσης και επεξεργασίας δεδομένων, πληροφοριών και στοιχείων που συγκεντρώθηκανπληροφοριών και στοιχείων που συγκεντρώθηκαν77. Η εξαγωγή/ τεκμηρίωση των συμπερασμάτων που . Η εξαγωγή/ τεκμηρίωση των συμπερασμάτων που προέκυψαν από τα στοιχεία, τις μετρήσεις και τα προέκυψαν από τα στοιχεία, τις μετρήσεις και τα διαγράμματαδιαγράμματα88. Ο βαθμός αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών. Ο βαθμός αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών99. Η σύνθεση της εργασίας. Η σύνθεση της εργασίας1010. Ο βαθμός δυσκολίας του θέματος και, τέλος, όποια . Ο βαθμός δυσκολίας του θέματος και, τέλος, όποια άλλα κριτήρια θεωρεί ο εκπαιδευτικός απαραίτηταάλλα κριτήρια θεωρεί ο εκπαιδευτικός απαραίτητα.

Στάδια εκπόνησης Στάδια εκπόνησης προγραμμάτων ΠΕπρογραμμάτων ΠΕ

1ο Στάδιο1ο Στάδιο: Δημιουργία ομάδας: Δημιουργία ομάδας

Δημιουργία παιδαγωγικής ομάδας Δημιουργία παιδαγωγικής ομάδας εκπαιδευτικών. Προσπάθεια για συμμετοχή εκπαιδευτικών. Προσπάθεια για συμμετοχή στη παιδαγωγική ομάδα εκπαιδευτικών στη παιδαγωγική ομάδα εκπαιδευτικών διαφορετικών ειδικοτήτων. διαφορετικών ειδικοτήτων.

Δημιουργία ομάδας μαθητών. Σε κάθε Δημιουργία ομάδας μαθητών. Σε κάθε πρόγραμμα Π.Ε. είναι καλό να συμμετέχουν πρόγραμμα Π.Ε. είναι καλό να συμμετέχουν 15-30 μαθητές. Είναι πρακτικό σε κάθε 15-30 μαθητές. Είναι πρακτικό σε κάθε πρόγραμμα να συμμετέχουν μαθητές ίδιας πρόγραμμα να συμμετέχουν μαθητές ίδιας τάξης χωρίς να αποκλείονται και άλλες τάξης χωρίς να αποκλείονται και άλλες συνθέσεις ομάδων. συνθέσεις ομάδων.

2ο Στάδιο2ο Στάδιο: Επιλογή του θέματος: Επιλογή του θέματοςΗ παιδαγωγική ομάδα σε συνεργασία με τους μαθητές Η παιδαγωγική ομάδα σε συνεργασία με τους μαθητές επιλέγουν το θέμα, δίνοντας προτεραιότητα σε θέματα του επιλέγουν το θέμα, δίνοντας προτεραιότητα σε θέματα του τοπικού περιβάλλοντος. τοπικού περιβάλλοντος.

Διαχείριση φυσικών πόρων (νερό, δάση, ενέργεια) Διαχείριση φυσικών πόρων (νερό, δάση, ενέργεια)

Διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος Διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος (οικοσυστήματα, βιοποικιλότητα) (οικοσυστήματα, βιοποικιλότητα)

Υποβάθμιση του περιβάλλοντος (ατμοσφαιρική Υποβάθμιση του περιβάλλοντος (ατμοσφαιρική ρύπανση, ρύπανση νερού, απόβλητα) ρύπανση, ρύπανση νερού, απόβλητα)

Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι (κλιματικές αλλαγές, Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι (κλιματικές αλλαγές, ραδιενέργεια) ραδιενέργεια)

Αστικό περιβάλλον (αστική ανάπτυξη, τουρισμός, Αστικό περιβάλλον (αστική ανάπτυξη, τουρισμός, περιβάλλον και μνημεία) περιβάλλον και μνημεία)

Ανθρωπογενές περιβάλλον (περιβάλλον & ιστορία, Ανθρωπογενές περιβάλλον (περιβάλλον & ιστορία, καταναλωτισμός & περιβάλλον, τέχνη & περιβάλλον) καταναλωτισμός & περιβάλλον, τέχνη & περιβάλλον)

Ποιότητα ζωής (περιβάλλον και υγεία)Ποιότητα ζωής (περιβάλλον και υγεία)

3ο Στάδιο3ο Στάδιο: Στόχοι: Στόχοι

  Οι στόχοι προτείνεται :Οι στόχοι προτείνεται :

να είναι μικροί και συγκεκριμένοι, να είναι μικροί και συγκεκριμένοι,

να ανταποκρίνονται στη σφαιρική, να ανταποκρίνονται στη σφαιρική, ολιστική προσέγγιση του θέματοςολιστική προσέγγιση του θέματος

να ικανοποιούν όλους τους τομείς να ικανοποιούν όλους τους τομείς ανάπτυξης του ατόμου: ανάπτυξης του ατόμου:

γνωστικό, γνωστικό, συναισθηματικό, συναισθηματικό, ψυχοκινητικό.ψυχοκινητικό.

Οι στόχοι του Οι στόχοι του γνωστικού γνωστικού τομέα εισάγονται με τομέα εισάγονται με εκφράσεις, όπως ο μαθητής να είναι σε θέσηεκφράσεις, όπως ο μαθητής να είναι σε θέση : :

Να επιλέγει, Να επιλέγει, Να παρατηρεί Να παρατηρεί Να ελέγχει μεταβλητές Να ελέγχει μεταβλητές Να ταξινομεί Να ταξινομεί Να συμπεραίνειΝα συμπεραίνει Να προβλέπειΝα προβλέπει Να υποθέτει Να υποθέτει Να ερμηνεύειΝα ερμηνεύει Να ορίζει Να ορίζει Να συγκρίνει Να συγκρίνει Να εξηγεί Να εξηγεί Να κατατάσσει,Να κατατάσσει, Να ταξινομεί, Να ταξινομεί, Να κατηγοριοποιεί Να κατηγοριοποιεί Να προσδιορίζει Να προσδιορίζει Να σχεδιάζει Να σχεδιάζει

Να συνθέτει Να συνθέτει Να συντάσσει Να συντάσσει Να συσχετίζει Να συσχετίζει Να συνδέει Να συνδέει Να αντιπαραθέτει Να αντιπαραθέτει Να διακρίνει Να διακρίνει Να μεταφράζει Να μεταφράζει Να αναγνωρίζει Να αναγνωρίζει Να απαριθμεί Να απαριθμεί Να ελέγχει Να ελέγχει Να αποδεικνύει Να αποδεικνύει Να εφαρμόζει Να εφαρμόζει Να επεξηγεί Να επεξηγεί Να επαληθεύει Να επαληθεύει Να οργανώνει Να οργανώνει

Οι στόχοι του Οι στόχοι του συναισθηματικούσυναισθηματικού τομέα εισάγονται με τομέα εισάγονται με εκφράσεις, όπως ο μαθητής να είναι σε θέση: εκφράσεις, όπως ο μαθητής να είναι σε θέση:

Να αποδέχεται Να αποδέχεται Να αμφισβητεί Να αμφισβητεί Να απορρίπτεται Να απορρίπτεται Να αρνείται Να αρνείται Να διερωτάται Να διερωτάται Να εκτιμά Να εκτιμά Να ενθαρρύνει Να ενθαρρύνει Να υιοθετεί Να υιοθετεί Να υποκινεί Να υποκινεί

Υποστηρίζει Υποστηρίζει Να προτιμά Να προτιμά Να έχει θετική Να έχει θετική

στάση απέναντι στάση απέναντι στο … στο …

Να είναι ευνοϊκά Να είναι ευνοϊκά διακείμενος διακείμενος απέναντι σε ... απέναντι σε ...

Να δίνει αξία Να δίνει αξία στο ... στο ...

Να επιθυμεί να Να επιθυμεί να κάνει ... Να είναι κάνει ... Να είναι πρόθυμος να πρόθυμος να κάνει... κάνει...

Οι στόχοι του Οι στόχοι του ψυχοκινητικούψυχοκινητικού τομέα εισάγονται με τομέα εισάγονται με

εκφράσεις όπως, ο μαθητής να είναι σε θέση:εκφράσεις όπως, ο μαθητής να είναι σε θέση: Να αποκτήσει δεξιότητες …Να αποκτήσει δεξιότητες …

Να συνεργάζεται …Να συνεργάζεται …

Να εργάζεται ομαδικά… Να εργάζεται ομαδικά…

Να χειρίζεται... Να χειρίζεται...

Να κατασκευάζει.... Να κατασκευάζει....

Να οργανώνει… Να οργανώνει…

Να συνθέτει ... Να συνθέτει ...

Να παρουσιάζει … Να παρουσιάζει …

4ο Στάδιο :4ο Στάδιο : Επιλογή μεθοδολογίαςΕπιλογή μεθοδολογίας

I.I. Μέθοδος Μέθοδος Διεκπεραίωσης Διεκπεραίωσης Προγράμματος (Project)Προγράμματος (Project)

II.II. Η Επίλυση Η Επίλυση ΠροβλήματοςΠροβλήματος

III.III. Μελέτη πεδίουΜελέτη πεδίου

Η ανάπτυξη και η υλοποίηση ενός Σχεδίου Εργασίας ακολουθεί Η ανάπτυξη και η υλοποίηση ενός Σχεδίου Εργασίας ακολουθεί σε γενικές γραμμές την εξής πορεία : σε γενικές γραμμές την εξής πορεία :

Επιλογή του θέματος Επιλογή του θέματος Καθορισμός στόχων Καθορισμός στόχων Σχεδιασμός της εργασίας και συγκρότηση ομάδων Σχεδιασμός της εργασίας και συγκρότηση ομάδων Υλοποίηση της εργασίας Υλοποίηση της εργασίας Παρουσίαση και αξιολόγηση Παρουσίαση και αξιολόγηση H ανάπτυξη ενός Σχεδίου Εργασίας μπορεί να H ανάπτυξη ενός Σχεδίου Εργασίας μπορεί να αντιμετωπιστεί ως ένα πρόβλημα επίλυσης και αντίστροφα η αντιμετωπιστεί ως ένα πρόβλημα επίλυσης και αντίστροφα η επίλυση προβλήματος μπορεί να είναι η ανάπτυξη ενός επίλυση προβλήματος μπορεί να είναι η ανάπτυξη ενός Σχεδίου Εργασίας. Και στις δύο παραπάνω μεθοδολογικές Σχεδίου Εργασίας. Και στις δύο παραπάνω μεθοδολογικές προσεγγίσεις μπορεί να προγραμματιστούν οι ακόλουθες προσεγγίσεις μπορεί να προγραμματιστούν οι ακόλουθες διδακτικές ενέργειες : διδακτικές ενέργειες :

α. Μέθοδος έρευνας με την υποβολή ερωτήσεωνα. Μέθοδος έρευνας με την υποβολή ερωτήσεωνβ. Πειραματική μέθοδοςβ. Πειραματική μέθοδοςγ. Επισκόπηση απόψεων - Σφυγμομέτρησηγ. Επισκόπηση απόψεων - Σφυγμομέτρησηδ. Ανάλυση και μελέτη μιας χαρακτηριστικής περίπτωσηςδ. Ανάλυση και μελέτη μιας χαρακτηριστικής περίπτωσηςε. Δραστηριότητες προσομοίωσης ε. Δραστηριότητες προσομοίωσης στ. Διερεύνηση και τροποποίηση των εναλλακτικών ιδεώνστ. Διερεύνηση και τροποποίηση των εναλλακτικών ιδεών

I.I. Μέθοδος Διεκπεραίωσης Προγράμματος Μέθοδος Διεκπεραίωσης Προγράμματος (Project)(Project)

I.I. Μέθοδος Διεκπεραίωσης Προγράμματος Μέθοδος Διεκπεραίωσης Προγράμματος (Project)(Project)

Η Μέθοδος Διεκπεραίωσης ΠρογράμματοςΗ Μέθοδος Διεκπεραίωσης Προγράμματος (Project)(Project)εφαρμόζεται περισσότερο από κάθε άλλη μέθοδο στο πλαίσιο της Π.Ε. και εφαρμόζεται περισσότερο από κάθε άλλη μέθοδο στο πλαίσιο της Π.Ε. και είναι η πλέον διεπιστημονική και ολιστική. είναι η πλέον διεπιστημονική και ολιστική.

ΟΟ μαθητήςμαθητής o οποίος στο παραδοσιακό σχολείο συσσωρεύει παθητικά o οποίος στο παραδοσιακό σχολείο συσσωρεύει παθητικά γνώσεις, μέσα από τις διαδικασίες του σχεδίου εργασίας (project)γνώσεις, μέσα από τις διαδικασίες του σχεδίου εργασίας (project) λειτουργεί λειτουργεί ως ένας δυναμικός αναζητητής της πληροφορίας και της γνώσηςως ένας δυναμικός αναζητητής της πληροφορίας και της γνώσης..

ΟΟ δάσκαλοςδάσκαλος χάνει τον κυρίαρχο ρόλο του και λειτουργεί ωςχάνει τον κυρίαρχο ρόλο του και λειτουργεί ως εμψυχωτήςεμψυχωτής καικαι συντονιστήςσυντονιστής. . Καθοδηγεί τους μαθητές όταν αυτοί χρειαστούν βοήθεια και Καθοδηγεί τους μαθητές όταν αυτοί χρειαστούν βοήθεια και καθοδήγηση. Επίσης τους εμψυχώνει για την εκτέλεση του όλου έργου και καθοδήγηση. Επίσης τους εμψυχώνει για την εκτέλεση του όλου έργου και φροντίζει να διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον τους.φροντίζει να διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον τους.

ΗΗ γνώσηγνώση παρέχεται παρέχεται διεπιστημονικάδιεπιστημονικά αφού για τη μελέτη πολύπλοκων αφού για τη μελέτη πολύπλοκων πραγματικών ζητημάτων απαιτείται η συνεργασία πολλών επιμέρους πραγματικών ζητημάτων απαιτείται η συνεργασία πολλών επιμέρους γνωστικών αντικειμένων. Επειδή τα περιβαλλοντικά προβλήματα είναι γνωστικών αντικειμένων. Επειδή τα περιβαλλοντικά προβλήματα είναι κυρίως κοινωνικά ζητήματα στα οποία σημαντικό ρόλο παίζουν οι αξίες και κυρίως κοινωνικά ζητήματα στα οποία σημαντικό ρόλο παίζουν οι αξίες και ο τρόπος ζωής. ο τρόπος ζωής.

Η Επίλυση ΠροβλήματοςΗ Επίλυση Προβλήματος εφαρμόζεται προκειμένου να εφαρμόζεται προκειμένου να

αντιμετωπιστεί μια προβληματική κατάσταση που απαιτεί αντιμετωπιστεί μια προβληματική κατάσταση που απαιτεί

επίλυση ή να απαντηθούν επιμέρους ερωτήματα που συνδέονται επίλυση ή να απαντηθούν επιμέρους ερωτήματα που συνδέονται

με αυτή. με αυτή.

ΕμπλέκειΕμπλέκει τους εκπαιδευόμενους στην επίλυση ενός τους εκπαιδευόμενους στην επίλυση ενός

συγκεκριμένου περιβαλλοντικού προβλήματος και εμπεριέχει τη συγκεκριμένου περιβαλλοντικού προβλήματος και εμπεριέχει τη

διάσταση της έρευνας.διάσταση της έρευνας.

«Κάθε περιβαλλοντικό πρόβλημα συνιστά ένα κοινωνικό ζήτημα»«Κάθε περιβαλλοντικό πρόβλημα συνιστά ένα κοινωνικό ζήτημα»

ii.ii. Η Επίλυση ΠροβλήματοςΗ Επίλυση Προβλήματος

Στη εφαρμογή της επίλυσης προβλήματος ακολουθούνται σε Στη εφαρμογή της επίλυσης προβλήματος ακολουθούνται σε γενικές γραμμές τα παρακάτω στάδια : γενικές γραμμές τα παρακάτω στάδια :

Εντοπισμός και διερεύνηση του προβλήματος/ζητήματος Εντοπισμός και διερεύνηση του προβλήματος/ζητήματος Καθορισμός στόχων για την επίλυση (ή συμμετοχή στην Καθορισμός στόχων για την επίλυση (ή συμμετοχή στην

επίλυση) του προβλήματος επίλυση) του προβλήματος Διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων Διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων Σύνταξη κριτηρίων για την επιλογή της πιθανής/ρεαλιστικής Σύνταξη κριτηρίων για την επιλογή της πιθανής/ρεαλιστικής

λύσης (ή λύσεων) λύσης (ή λύσεων) Επιλογή της κατάλληλης λύσης (ή λύσεων) σύμφωνα με τις Επιλογή της κατάλληλης λύσης (ή λύσεων) σύμφωνα με τις

αρχές της αειφορίας αρχές της αειφορίας Συγκρότηση σχεδίου δράσης Συγκρότηση σχεδίου δράσης Υλοποίηση της δράσης Υλοποίηση της δράσης Αξιολόγηση και επανατροφοδότηση της διαδικασίας Αξιολόγηση και επανατροφοδότηση της διαδικασίας

ii.ii. Η Επίλυση ΠροβλήματοςΗ Επίλυση Προβλήματος

iii.iii.Μελέτη πεδίουΜελέτη πεδίου

Σκοπός της μελέτης πεδίου είναι η εμπλοκή των Σκοπός της μελέτης πεδίου είναι η εμπλοκή των μαθητών/ριων σε άμεσες παρατηρήσεις, μαθητών/ριων σε άμεσες παρατηρήσεις, συλλογήσυλλογή και και καταγραφήκαταγραφή στοιχείων του υπό εξέταση θέματος. Τα στάδια στοιχείων του υπό εξέταση θέματος. Τα στάδια που ακολουθούνται είναι τα ακόλουθα:που ακολουθούνται είναι τα ακόλουθα:

α.α. Προετοιμασία εκπαιδευτικού (προπαρασκευαστική Προετοιμασία εκπαιδευτικού (προπαρασκευαστική επίσκεψη και εξοικείωση με το αντικείμενο μελέτης, επίσκεψη και εξοικείωση με το αντικείμενο μελέτης, αντιμετώπιση τυπικών διαδικασιών κτλ)αντιμετώπιση τυπικών διαδικασιών κτλ)

β.β. Προετοιμασία μαθητών/ριων (διατύπωση στόχων, Προετοιμασία μαθητών/ριων (διατύπωση στόχων, οργάνωση δραστηριοτήτων που θα αναπτυχθούν, πηγές οργάνωση δραστηριοτήτων που θα αναπτυχθούν, πηγές πληροφόρησης κτλ)πληροφόρησης κτλ)

iii.iii.Μελέτη πεδίουΜελέτη πεδίου

γ.γ. Εργασία στο πεδίο;Εργασία στο πεδίο; Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν τις συγκεκριμένες αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν τις συγκεκριμένες δραστηριότητες δραστηριότητες (παρατήρηση, καταγραφή στοιχείων, φωτογράφηση, (παρατήρηση, καταγραφή στοιχείων, φωτογράφηση, καταγραφή απόψεων με ερωτηματολόγια ή ημιδομημένες καταγραφή απόψεων με ερωτηματολόγια ή ημιδομημένες συνεντεύξεις που έχουν προετοιμάσει, δειγματοληψία συνεντεύξεις που έχουν προετοιμάσει, δειγματοληψία εφόσον το υλικό δεν είναι σπάνιο).εφόσον το υλικό δεν είναι σπάνιο).

δ.δ. Εργασία στην τάξηΕργασία στην τάξη (εκτέλεση πειραμάτων για την (εκτέλεση πειραμάτων για την επαλήθευση κάποιων στοιχείων, σύνθεση των στοιχείων, επαλήθευση κάποιων στοιχείων, σύνθεση των στοιχείων, κοινοποίηση αποτελεσμάτων). κοινοποίηση αποτελεσμάτων).

Αναγκαία η προετοιμασία των μαθητών/ριων σε Αναγκαία η προετοιμασία των μαθητών/ριων σε γνωστικό επίπεδο πριν την επίσκεψη στο πεδίο.γνωστικό επίπεδο πριν την επίσκεψη στο πεδίο.

Επιπλέον στοιχεία των μπορεί να είναι: η Επιπλέον στοιχεία των μπορεί να είναι: η πνευματική διέγερση (Brain storming), η πνευματική διέγερση (Brain storming), η αντιπαράθεση απόψεων (Debate), η ανάδραση αντιπαράθεση απόψεων (Debate), η ανάδραση (Reflection), το παιχνίδι ρόλων (Role playing), τα (Reflection), το παιχνίδι ρόλων (Role playing), τα παιχνίδια προσομοίωσης (Simulation games). παιχνίδια προσομοίωσης (Simulation games).

5ο Στάδιο5ο Στάδιο : Δραστηριότητες : ΔραστηριότητεςΟι εκπαιδευτικοί μαζί με τους μαθητές επιλέγουν τις δραστηριότητες, που Οι εκπαιδευτικοί μαζί με τους μαθητές επιλέγουν τις δραστηριότητες, που ικανοποιούν τους στόχους του προγράμματος όπως έχουν τεθεί και οι ικανοποιούν τους στόχους του προγράμματος όπως έχουν τεθεί και οι οποίες ενδέχεται να είναι: οποίες ενδέχεται να είναι: αναζήτηση βιβλιογραφίας, συλλογή αναζήτηση βιβλιογραφίας, συλλογή πληροφοριών από άτομα ή φορείς, συνεντεύξεις ειδικών, επίσκεψη σε πληροφοριών από άτομα ή φορείς, συνεντεύξεις ειδικών, επίσκεψη σε χώρους σχετικούς με το θέμα, κλπ. χώρους σχετικούς με το θέμα, κλπ.

Γίνεται χωρισμός σε υπο-ομάδες που αναλαμβάνουν τα προτεινόμενα Γίνεται χωρισμός σε υπο-ομάδες που αναλαμβάνουν τα προτεινόμενα υποθέματα και την υλοποίηση των αντίστοιχων δραστηριοτήτων. υποθέματα και την υλοποίηση των αντίστοιχων δραστηριοτήτων.

Οι συναντήσεις των ομάδων καλό είναι να γίνονται συγκεκριμένη ημέρα Οι συναντήσεις των ομάδων καλό είναι να γίνονται συγκεκριμένη ημέρα και ώρα και να καταγράφονται στο έντυπο Ημερολόγιο του και ώρα και να καταγράφονται στο έντυπο Ημερολόγιο του Προγράμματος. Προγράμματος.

Οι υπο-ομάδες ενημερώνονται περιοδικά σε κοινές συναντήσεις. Οι υπο-ομάδες ενημερώνονται περιοδικά σε κοινές συναντήσεις. Επιδιώκεται η συνεργασία με την Τοπική Κοινωνία (Πρόσωπα, Φορείς, Επιδιώκεται η συνεργασία με την Τοπική Κοινωνία (Πρόσωπα, Φορείς, Σύλλογοι, κλπ.). Σύλλογοι, κλπ.).

Σε κάθε δραστηριότητα του προγράμματος να απασχολεί την ομάδα η Σε κάθε δραστηριότητα του προγράμματος να απασχολεί την ομάδα η ασφαλής διεκπεραίωση των ενεργειών της, συζητώντας όλα τα ασφαλής διεκπεραίωση των ενεργειών της, συζητώντας όλα τα απαραίτητα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται.  απαραίτητα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται. 

Οι μαθητές με βάση τα στοιχεία και τις πληροφορίες Οι μαθητές με βάση τα στοιχεία και τις πληροφορίες

που συνέλεξανπου συνέλεξαν::

ΤαξινομούνΤαξινομούν

ΣυνδέουνΣυνδέουν

ΣυζητούνΣυζητούν

Συμπεράσματα και προτάσειςΣυμπεράσματα και προτάσεις

6ο Στάδιο :6ο Στάδιο : ΣύνθεσηΣύνθεση

7ο Στάδιο7ο Στάδιο : Δράσεις : Δράσεις

Οι μαθητές σχεδιάζουν μαζί Οι μαθητές σχεδιάζουν μαζί με τους εκπαιδευτικούς και με τους εκπαιδευτικούς και αναλαμβάνουν αναλαμβάνουν τοπικές τοπικές δράσειςδράσεις, θετικές για το , θετικές για το περιβάλλον και τα περιβάλλον και τα περιβαλλοντικά προβλήματα, περιβαλλοντικά προβλήματα, που μελέτησαν στο που μελέτησαν στο πρόγραμμα τους. πρόγραμμα τους.

ΑρθογράφησηΑρθογράφησηΗμερίδα ενημέρωσης κ.αΗμερίδα ενημέρωσης κ.α

8ο Στάδιο8ο Στάδιο : Παρουσίαση : Παρουσίαση Οι μαθητές παρουσιάζουν Οι μαθητές παρουσιάζουν

τα συμπεράσματά τους στη τα συμπεράσματά τους στη σχολική κοινότητα και την σχολική κοινότητα και την τοπική κοινωνία για τη τοπική κοινωνία για τη διάχυση των αποτελεσμάτων. διάχυση των αποτελεσμάτων.

Η παρουσίαση μπορεί να Η παρουσίαση μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, γίνει με διάφορους τρόπους, όπως διάλεξη, θεατρικό όπως διάλεξη, θεατρικό δρώμενο, κατασκευή αφίσας, δρώμενο, κατασκευή αφίσας, έκδοση.έκδοση.

9ο Στάδιο9ο Στάδιο : Αξιολόγηση : Αξιολόγηση

Αξιολογείται η επιτυχία των Αξιολογείται η επιτυχία των αρχικών στόχων από την αρχικών στόχων από την παιδαγωγική ομάδα και τους παιδαγωγική ομάδα και τους μαθητές: μαθητές:

αρχική αρχική ενδιάμεση ενδιάμεση τελική.τελική.

Αξιολόγηση και Περιβαλλοντική ΕκπαίδευσηΑξιολόγηση και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

«Η εκπαιδευτική αξιολόγηση «Η εκπαιδευτική αξιολόγηση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος κάθε μαθησιακής κάθε μαθησιακής προσπάθειας και συμβάλλει προσπάθειας και συμβάλλει αποφασιστικά στην επιτυχία αποφασιστικά στην επιτυχία της»της»

Αξιολόγηση και Περιβαλλοντική ΕκπαίδευσηΑξιολόγηση και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

1. Αρχική / διαγνωστική/ διερευνητική 1. Αρχική / διαγνωστική/ διερευνητική ΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Η διερεύνηση των αναγκών, ο προσδιορισμός Η διερεύνηση των αναγκών, ο προσδιορισμός του επιπέδου των γνώσεωντου επιπέδου των γνώσεων..

Αξιολόγηση και Περιβαλλοντική ΕκπαίδευσηΑξιολόγηση και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

2. Διαμορφωτική Αξιολόγηση 2. Διαμορφωτική Αξιολόγηση

Έχει πληροφοριακό χαρακτήρα:Έχει πληροφοριακό χαρακτήρα:

Για την εσωτερική αξία (αν δηλαδή το πρόγραμμα Για την εσωτερική αξία (αν δηλαδή το πρόγραμμα διαθέτει πληρότητα, συνέπεια, εξασφαλίζει τη διαθέτει πληρότητα, συνέπεια, εξασφαλίζει τη συμμετοχικότητα κ.ά.).συμμετοχικότητα κ.ά.).

Για την εξωτερική αξία (Για την εξωτερική αξία (αν επιφέρει τα αναμενόμενα αν επιφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα όταν εφαρμόζεταιαποτελέσματα όταν εφαρμόζεται) ενός συγκεκριμένου ) ενός συγκεκριμένου προγράμματος, με σκοπό την βελτίωσή του.προγράμματος, με σκοπό την βελτίωσή του.

Αξιολόγηση και Περιβαλλοντική ΕκπαίδευσηΑξιολόγηση και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

3. Τελική3. Τελική/ περιοδική Αξιολόγηση/ περιοδική Αξιολόγηση

Συμβαίνει μόνο μία φορά στο τέλος ενός προγράμματος ΠΕ ή Συμβαίνει μόνο μία φορά στο τέλος ενός προγράμματος ΠΕ ή στο τέλος ενός σταδίου του προγράμματος αυτού. Αντανακλά στο τέλος ενός σταδίου του προγράμματος αυτού. Αντανακλά στο τελικό προϊόν της μάθησης (στο σχετικό αντικείμενο) και στο τελικό προϊόν της μάθησης (στο σχετικό αντικείμενο) και

δίνει μια συνολική αποτίμησηδίνει μια συνολική αποτίμηση..

Αξιολόγηση και Περιβαλλοντική ΕκπαίδευσηΑξιολόγηση και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

4. Ποσοτική / ποιοτική Αξιολόγηση4. Ποσοτική / ποιοτική Αξιολόγηση

Ανάλογα με τα μεθοδολογικά εργαλεία που Ανάλογα με τα μεθοδολογικά εργαλεία που χρησιμοποιεί (αν δηλαδή στηρίζεται κυρίως χρησιμοποιεί (αν δηλαδή στηρίζεται κυρίως σε ποιοτικά εργαλεία -παρατήρηση σε ποιοτικά εργαλεία -παρατήρηση ομάδας, μελέτη υλικών κ.ά.- ή σε ποσοτικά ομάδας, μελέτη υλικών κ.ά.- ή σε ποσοτικά π.χ. ερωτηματολόγια και στατιστικές).π.χ. ερωτηματολόγια και στατιστικές).

Αξιολόγηση και Περιβαλλοντική ΕκπαίδευσηΑξιολόγηση και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

5. Εσωτερική / εξωτερική 5. Εσωτερική / εξωτερική ΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Ανάλογα με το αν διεξάγεται από Ανάλογα με το αν διεξάγεται από τους τους ίδιους τους σχεδιαστέςίδιους τους σχεδιαστές των των προγραμμάτων ή από προγραμμάτων ή από άλλουςάλλους φορείςφορείς, όπως π.χ. τους , όπως π.χ. τους χρηματοδότες, τις εκπαιδευτικές χρηματοδότες, τις εκπαιδευτικές υπηρεσίες, ερευνητικούς φορείς υπηρεσίες, ερευνητικούς φορείς κ.α.κ.α.

ΑυτοαξιολόγησηΑυτοαξιολόγηση

Βασίζεται στα ερωτήματα Βασίζεται στα ερωτήματα που διαπραγματεύονται οι που διαπραγματεύονται οι μαθητές και ο εκπαιδευτικός μαθητές και ο εκπαιδευτικός κατά την ολοκλήρωση ενός κατά την ολοκλήρωση ενός προγράμματος ΠΕ.προγράμματος ΠΕ.

ΑυτοαξιολόγησηΑυτοαξιολόγηση

Τι μας άρεσε στο συγκεκριμένο πρόγραμμα που συμμετείχαμε;Τι μας άρεσε στο συγκεκριμένο πρόγραμμα που συμμετείχαμε; Τι μας δυσκόλεψε;Τι μας δυσκόλεψε; Τι θα θέλαμε να κάνουμε ακόμα (π.χ. επισκέψεις, δραστηριότητες, Τι θα θέλαμε να κάνουμε ακόμα (π.χ. επισκέψεις, δραστηριότητες,

εκδηλώσεις);εκδηλώσεις); Τι θέλουμε να κρατήσουμε από όσα μελετήσαμε;Τι θέλουμε να κρατήσουμε από όσα μελετήσαμε; Πώς τα μελετήσαμε (σχεδιασμός, προγραμματισμός, μεθοδολογία Πώς τα μελετήσαμε (σχεδιασμός, προγραμματισμός, μεθοδολογία

εργασίας);εργασίας); Πού θα μας χρειαστούν όσα μελετήσαμε;Πού θα μας χρειαστούν όσα μελετήσαμε; Πώς εργαστήκαμε στην ομάδα μας;Πώς εργαστήκαμε στην ομάδα μας; Ποιες πηγές χρησιμοποιήσαμε και πώς μας βοήθησαν; κλπΠοιες πηγές χρησιμοποιήσαμε και πώς μας βοήθησαν; κλπ

Μοντέλο Αξιολόγησης στην Περιβαλλοντική Μοντέλο Αξιολόγησης στην Περιβαλλοντική ΕκπαίδευσηΕκπαίδευση

Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο τα προγράμματα θα Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο τα προγράμματα θα αξιολογούνται ως προς τους εξής τέσσερις άξονες:αξιολογούνται ως προς τους εξής τέσσερις άξονες:

Βελτίωση των προγραμμάτων.Βελτίωση των προγραμμάτων.

Βελτίωση στο επίπεδο μάθησης των εκπαιδευομένων.Βελτίωση στο επίπεδο μάθησης των εκπαιδευομένων.

Ορθότερη διαχείριση του περιβάλλοντος.Ορθότερη διαχείριση του περιβάλλοντος.

Βελτίωση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων (Bennet, Βελτίωση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων (Bennet, 1984).1984).

Γενικά η αξιολόγηση μπορεί ναΓενικά η αξιολόγηση μπορεί νααναφέρεται σε δύο τουλάχιστον επίπεδα:αναφέρεται σε δύο τουλάχιστον επίπεδα:

Το επίπεδο του σχεδιασμού, οργάνωσης και εφαρμογής του προγράμματος.Το επίπεδο του σχεδιασμού, οργάνωσης και εφαρμογής του προγράμματος.• • Συμβατότητα με το υπόλοιπο σχολικό πρόγραμμαΣυμβατότητα με το υπόλοιπο σχολικό πρόγραμμα• • ΕλκυστικότηταΕλκυστικότητα• • Προβλήματα και δυσκολίεςΠροβλήματα και δυσκολίες

Το επίπεδο της επίτευξης των στόχωνΤο επίπεδο της επίτευξης των στόχων. . • • Εκπαιδευτικών στόχων Εκπαιδευτικών στόχων (ανάπτυξη ικανοτήτων, καλλιέργεια αξιών, απόκτηση (ανάπτυξη ικανοτήτων, καλλιέργεια αξιών, απόκτηση γνώσεων, εκδήλωση επιθυμητών συμπεριφορών).γνώσεων, εκδήλωση επιθυμητών συμπεριφορών).

• • Περιβαλλοντικών στόχων Περιβαλλοντικών στόχων (θετικές στάσεις απέναντι στις διαδικασίες (θετικές στάσεις απέναντι στις διαδικασίες προστασίας του περιβάλλοντος, υπεύθυνη συμπεριφορά απέναντι στο προστασίας του περιβάλλοντος, υπεύθυνη συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον, συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων, ενεργοποίηση για την περιβάλλον, συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων, ενεργοποίηση για την προστασία του περιβάλλοντος).προστασία του περιβάλλοντος).

Διαδικασία για την Κατάστρωση ενός Σχεδίου Διαδικασία για την Κατάστρωση ενός Σχεδίου Αξιολόγησης προγράμματος ΠΕΑξιολόγησης προγράμματος ΠΕ

Τι θέλουμε να αξιολογήσουμε σχετικά με το συγκεκριμένο Τι θέλουμε να αξιολογήσουμε σχετικά με το συγκεκριμένο πρόγραμμα:πρόγραμμα:

Τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν.Τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν.

Τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν.Τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν.

Να αξιολογήσουμε το αν και κατά πόσο επιτεύχθηκαν οι Να αξιολογήσουμε το αν και κατά πόσο επιτεύχθηκαν οι σκοποί οι οποίοι τέθηκαν κατά το σχεδιασμό (δηλαδή σκοποί οι οποίοι τέθηκαν κατά το σχεδιασμό (δηλαδή γνώσεις, αντιλήψεις, πεποιθήσεις, στάσεις, αξίες, ικανότητες, γνώσεις, αντιλήψεις, πεποιθήσεις, στάσεις, αξίες, ικανότητες, συμπεριφορές, δράσεις; κ.ά.).συμπεριφορές, δράσεις; κ.ά.).

Διαδικασία για την Κατάστρωση ενός Σχεδίου Διαδικασία για την Κατάστρωση ενός Σχεδίου Αξιολόγησης προγράμματος ΠΕΑξιολόγησης προγράμματος ΠΕ

Τους πρωταγωνιστές του προγράμματος Τους πρωταγωνιστές του προγράμματος

(εκπαιδευτικούς, φορείς, ειδικούς, ευρύτερο κοινό κ.ά.).(εκπαιδευτικούς, φορείς, ειδικούς, ευρύτερο κοινό κ.ά.).

Σε ποια χρονική στιγμή θα γίνει η αξιολόγηση (αρχή, Σε ποια χρονική στιγμή θα γίνει η αξιολόγηση (αρχή,

τέλος, ενδιάμεσα)τέλος, ενδιάμεσα)

Ποιους δείκτες θα χρησιμοποιήσουμε.Ποιους δείκτες θα χρησιμοποιήσουμε.

Ποια είναι τα καταλληλότερα εργαλεία αξιολόγησης για Ποια είναι τα καταλληλότερα εργαλεία αξιολόγησης για

τη συλλογή των πληροφοριών που μας ενδιαφέρουν τη συλλογή των πληροφοριών που μας ενδιαφέρουν

(ερωτηματολόγιο, συνέντευξη, συστηματική παρατήρηση )(ερωτηματολόγιο, συνέντευξη, συστηματική παρατήρηση )

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σαςΣας ευχαριστώ για την προσοχή σας

Είδη ερωτήσεων για τη διαδικασία Είδη ερωτήσεων για τη διαδικασία ΑξιολόγησηςΑξιολόγησης

((ερωτηματολόγια & συνεντεύξειςερωτηματολόγια & συνεντεύξεις) )

Ερωτήσεις κρίσεως Ερωτήσεις κρίσεως

Οι ερωτήσεις Οι ερωτήσεις κρίσηςκρίσης παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες

α)α) Η αβεβαιότητα των μαθητών για ολοκληρωμένη Η αβεβαιότητα των μαθητών για ολοκληρωμένη απάντηση.απάντηση.

β)β) Αναστολή για τυχόν διαφωνία Αναστολή για τυχόν διαφωνίαγ)γ) Σωστές απαντήσεις μαθητών μη προβλέψιμες από τον Σωστές απαντήσεις μαθητών μη προβλέψιμες από τον

εξεταστή.εξεταστή.

ΧρησιμοποΧρησιμοποιιήστήστεε εερωτήσρωτήσειεις πραγματς πραγματεείας για να μετρήσετε ίας για να μετρήσετε σύνθετα αποτελέσματα.σύνθετα αποτελέσματα.

Συνδέστε τις ερωτήσεις όσο είναι δυνατόν απ' ευθείας στα Συνδέστε τις ερωτήσεις όσο είναι δυνατόν απ' ευθείας στα απαπooτελέσματα που θέλετε να μετρηθούν.τελέσματα που θέλετε να μετρηθούν.

Διατυπώστε τις ερωτήσεις έτσι, ώστε να απαιτούν μια Διατυπώστε τις ερωτήσεις έτσι, ώστε να απαιτούν μια ξεκάθαρα προσδιορισμένη αντιμετώπιση από το μαθητή.ξεκάθαρα προσδιορισμένη αντιμετώπιση από το μαθητή.

Μην προσφέρετε ευκαιρίες διευκρινιστικών ερωτήσεων Μην προσφέρετε ευκαιρίες διευκρινιστικών ερωτήσεων παρά μόνο αν το γνωστικό αποτέλεσμα την απαιτεί.παρά μόνο αν το γνωστικό αποτέλεσμα την απαιτεί.

Ερωτήσεις κρίσεωςΕρωτήσεις κρίσεως

Διαζευκτικής απάντησηςΔιαζευκτικής απάντησης τύπου σωστό-λάθος τύπου σωστό-λάθος

Κατάλογος 5-6 προτάσεων σε ορισμένο πεδίο που συνιστούν ένα Κατάλογος 5-6 προτάσεων σε ορισμένο πεδίο που συνιστούν ένα ζήτημα. Μπορεί να είναι εκτιμήσεις επί κειμένου, ή διαγράμματος ή ζήτημα. Μπορεί να είναι εκτιμήσεις επί κειμένου, ή διαγράμματος ή σχήματος που τίθεται ως βάση. Δεν πρέπει να είναι προτάσεις σχήματος που τίθεται ως βάση. Δεν πρέπει να είναι προτάσεις προσωπικής κρίσης .προσωπικής κρίσης .

Να αποφεύγονται οι αρνητικές προτάσεις (δεν + ρήμα).Να αποφεύγονται οι αρνητικές προτάσεις (δεν + ρήμα).

Να μην ζητείται ο ταυτόχρονος ορισμός δύο, έστω και σχετικών, Να μην ζητείται ο ταυτόχρονος ορισμός δύο, έστω και σχετικών, εννοιών.εννοιών.

Δικλείδες ασφαλείαςΔικλείδες ασφαλείαςα)α) να υπογραμμισθούν οι λέξεις που κάνουν την πρόταση να υπογραμμισθούν οι λέξεις που κάνουν την πρόταση λανθασμένηλανθασμένη,,β)β) να ζητείται να διορθωθεί η λανθασμένη πρόταση στο ορθόνα ζητείται να διορθωθεί η λανθασμένη πρόταση στο ορθό..γ)γ) να ζητείται αιτιολόγηση.να ζητείται αιτιολόγηση.

Ερωτήσεις σύζευξηςΕρωτήσεις σύζευξης

Δεδομένων δύο (ή τριών) ομάδων στοιχείων ζητείται Δεδομένων δύο (ή τριών) ομάδων στοιχείων ζητείται από τον μαθητή να τα συσχετίσει. Ο αριθμός των από τον μαθητή να τα συσχετίσει. Ο αριθμός των στοιχείων κάθε στήλης μπορεί να είναι ο ίδιος ή και στοιχείων κάθε στήλης μπορεί να είναι ο ίδιος ή και διαφορετικός. διαφορετικός.

Συσχετίζονται τα στοιχεία των 2 ή 3 ομάδων Συσχετίζονται τα στοιχεία των 2 ή 3 ομάδων συνδέοντάς τα με μια γραμμή ή γράφοντας τα συνδέοντάς τα με μια γραμμή ή γράφοντας τα διατεταγμένα ζεύγη αν έχουν απαριθμηθεί.διατεταγμένα ζεύγη αν έχουν απαριθμηθεί.

Ερωτήσεις διάταξης Ερωτήσεις διάταξης

Διάταξης ή ιεράρχησης ή κλιμάκωσης είναι οι Διάταξης ή ιεράρχησης ή κλιμάκωσης είναι οι ερωτήσεις κλειστού τύπου στις οποίες ζητείται από το ερωτήσεις κλειστού τύπου στις οποίες ζητείται από το μαθητή να διατάξει σε λογική σειρά κάποια στοιχεία με μαθητή να διατάξει σε λογική σειρά κάποια στοιχεία με βάση το κριτήριο που αναφέρεται στο στέλεχος της βάση το κριτήριο που αναφέρεται στο στέλεχος της ερώτησης.ερώτησης.

Τα στοιχεία μπορεί να είναι προτάσεις, αριθμοί, Τα στοιχεία μπορεί να είναι προτάσεις, αριθμοί, σύμβολα, σχήματα κτλ.σύμβολα, σχήματα κτλ.

Ερωτήσεις σύντομης απάντησης Ερωτήσεις σύντομης απάντησης

Από πολλούς παιδαγωγούς κατατάσσονται στις ερωτήσεις Από πολλούς παιδαγωγούς κατατάσσονται στις ερωτήσεις ανοικτού τύπουανοικτού τύπου. .

Ορισμένες όμως ερωτήσεις σύντομης απάντησης που η Ορισμένες όμως ερωτήσεις σύντομης απάντησης που η απάντησή τους αναφέρεται σε κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο ή απάντησή τους αναφέρεται σε κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο ή διεργασία ή γεγονός, χωρίς να απαιτείται εκτενής έκθεση από διεργασία ή γεγονός, χωρίς να απαιτείται εκτενής έκθεση από τον εξεταζόμενο και αφού προβλεφθούν από το συντάκτη όλες οι τον εξεταζόμενο και αφού προβλεφθούν από το συντάκτη όλες οι τυχόν ισοδύναμες λύσεις έτσι, ώστε να μην υπεισέρχεται ο τυχόν ισοδύναμες λύσεις έτσι, ώστε να μην υπεισέρχεται ο παράγοντας υποκειμενικής αξιολόγησης, μπορούν να παράγοντας υποκειμενικής αξιολόγησης, μπορούν να θεωρηθούν κλειστού τύπου.θεωρηθούν κλειστού τύπου.

Μικτές ερωτήσεις αντικειμενικού τύπουΜικτές ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου

Ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου που να είναι Ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου που να είναι συνδυασμός των διαφόρων τύπων ερωτήσεων συνδυασμός των διαφόρων τύπων ερωτήσεων κλειστού τύπου που προαναφέρθηκαν.κλειστού τύπου που προαναφέρθηκαν.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σαςΣας ευχαριστώ για την προσοχή σας