LEMI PONIFASIO / MAU | THE CRIMSON HOUSE (ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΣΠΙΤΙ)

Χορός / Θέατρο / Εικαστικάστη Στέγη

7-9 Νοεμβρίου 2014

Συγγρού Ι07

sgt.gr

© M

AU

Σκηνοθετικό σημείωμα

Προς το Διάστημα

Τη στιγμή που γεννιόμαστε μάς εμφυτεύεται το λογισμικό του πολιτισμού. Από την εποχή του Κήπου της Εδέμ, υπάρχουμε σε ένα πανοπτικό καθεστώς με έναν πανταχού παρόντα μηχανι-σμό επιτήρησης: ο Θεός, το Google, η Κυβέρ-νηση, η κοινωνία, οι μυστικές υπηρεσίες, το Facebook, οι πολυεθνικές ή η Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ. Η πραγματικότητά μας οικοδομείται από αυτές τις ανταγωνιστικές φω-νές. Πώς μπορούμε να βρούμε λοιπόν τη δική μας σιωπή; Το Crimson House αφορά μια τέτοια κατάσταση.Το Crimson House οφείλει τον τίτλο του στο Fale’ula της Σαμόα, την αρχική οικία, διακοσμη-μένη με αίμα, που δώρισε στην ανθρωπότητα ο προπάτορας Ταγκαλοαλάγκι, προκειμένου να στεγάσει την έδρα της κυβέρνησής του στη Γη. Το πορφυρό [αγγλ. crimson] είναι το χρώμα που συνδέεται κατεξοχήν με θεία πρόσωπα και πράγματα στην Πολυνησία, λόγω της απα-στράπτουσας ποιότητάς του που το καθιστά εγγύτερο στο αρχέγονο σημείο της Δημιουρ-γίας. Η κοσμολογική του προέλευση ανάγεται στο αρχέγονο ζεύγος του Ουρανού (Ράνγκι) και της Γης (Πάπα), που χωρίστηκαν βίαια από τα παιδιά τους, τα οποία ήταν φυλακισμένα στην αγκαλιά τους. Αυτά τα ιερά παιδιά πήγαν να καθυποτάξουν την κίνηση του ήλιου, έφεραν την πρόοδο και την τεχνολογία, έλεγξαν και καλλιέργησαν τη γενεαλογική γραμμή αίματος μέχρι τη σημερινή εποχή.

7-9 Νοεμβρίου 2014 Κεντρική Σκηνή | 20:30

Εισιτήρια:15–18–28 €Μειωμ. 10–12–15€Άνεργοι 5€

Χορός / Θέατρο / Εικαστικά στη ΣτέγηLemi Ponifasio / maUΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΣΠΙΤΙ(THe CRimson HoUse)

Η Fale’ula είχε μια αχυροσκεπή στρωμένη με φτερά κόκκινου παπαγάλου και βάφτηκε με το αίμα θυσιασμένων, ενώ τα θεία παιδιά φορού-σαν λευκασμένες ψάθες διακοσμημένες με κόκκινα φτερά· γινόταν προσεκτική επιλογή στη γραμμή αίματος των παιδιών, διότι η γραμμή αίματος διασφάλιζε το μέλλον των αυτοκρα-τοριών. Χρησιμοποιούνταν καλά ελεγχόμενα τεχνάσματα για να μαγεύουν τους ανθρώπους με την εμφάνιση της χάριτος στα πράγματα, σε μια προσπάθεια αξιοποίησης της θεϊκής δύναμης.Ο σύγχρονος κόσμος, μέσω της νέας τεχνολο-γίας, μας έχει επαναφέρει στην κατάσταση των αρχαίων εκείνων πληθυσμών, όπως ακριβώς το διατύπωσε ο [Γάλλος φιλόσοφος] Bruno Latour: “We Have Never Been Modern” [Δεν υπήρξαμε ποτέ μοντέρνοι]. Έχουμε αναπτύξει τα εργαλεία για να καταστήσουμε κάποιον πανταχού παρόντα χάρη στην τεχνολογία, όπου κάποιος μπορεί να υπάρξει παντού, στο χώρο και στο χρόνο. Η βιογενετική δίνει τη δυνατό-τητα κλωνοποίησης και πολλαπλασιασμού ενός μοναδικού ατόμου. Η μνημοτεχνική μπορεί να καταγράψει και να αποθηκεύσει όλα τα δεδομένα που παρήχθησαν ποτέ στην ιστορία, διατηρώντας τα για πάντα. Αυτές οι εξελίξεις καθιστούν βέβαιο ότι το σύγχρονο υποκείμενο δεν είναι πλέον απλώς το υποκείμενο ενός συγκεκριμένου δικαίου, αλλά ένα μέσο και ένας αντιπρόσωπος ενός κοσμογενετικού όντος.

Lemi Ponifasio

ο χοιράνθρωπος χτυπάει τις χορδέςπαίζοντας το τραγούδι που συνθέτειοι χελώνες δεν μπορούν ν’ ακούσουν

πριν από μέναδεν υπήρχε τίποτααλλά εγώ υπήρξαο θάνατοςδεν με απασχολεί

άτομα σε δόνησηθερμότητα σε παραγωγήπεδία φωτόςκαρδιά που πάλλεταιευθυγράμμιση και αποπροσανατολισμόςμύηση και τελετές

η γεύση του μήλουτο ξίφος του αγγέλου

ευτυχισμένες σκιές στον τοίχονέκταρ από το δοχείο των ψευδαισθήσεωντελετή για έναν άψυχο κόσμοβγάλε τη μεμβράνη από τα μάτια μουγια να μιλήσω στον ποταμό

παίζουμε ένα κατώτερο παιχνίδιώστε να νιώθουμε ασφαλείςαπό την αφύπνισηο τρόμος του εγώ

ξαναμπαίνοντας στη μήτρα της μητέραςστην κοιτίδα του αμνιακού της σάκουσάρκα της οικουμένηςεκθαμβωτική γύμνιαστο φως και τη σιωπήκοιμάμαι ξανάστην οικία χωρίς θεμέλια

the pigman plucks the stringsplaying the song he composesturtles cannot hear

before methere was nothingbut i happeneddeathi worry not

atoms in vibrationheat in generationfields of lightheart pulsingalignment and disorientationinitiation and ceremonies

the taste of the applethe sword of the angel

happy shadows on the wallkava from the bowl of illusionsceremony for a spiritless worldpeel the membrane from my eyesso i can talk to the river

we play an inferior gameto keep us safefrom awakeningthe i terror

re-entering mother’s wombcradled by her amniotic sacflesh of the universedazzling nakednessin light and silencei sleep once againin the house without foundation


Ο Lemi Ponifasio μιλά για το έργο του…«Το θέατρο δεν είναι μια αφηρημένη έννοια»

Brigitte fürle: Η νέα σας δημιουργία, The Crimson House, αναφέρεται, σύμφωνα με το κείμενο του προγράμματος, σε ένα παράθεμα του Michel Foucault σχετικά με τον πανοπτισμό και συνδέεται επίσης με το Fale’ula, μια αρχαία οικία στη Σαμόα για τους θεούς. Θα θέλατε να περιγράψετε λίγο πιο αναλυτικά το νόημα του έργου σας;

Lemi Ponfasio: Το 2006 –περίπου την εποχή που γινόταν αυτή η τεράστια προπαγάνδα για τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας– απευθύν-θηκα σε έναν από τους πιο γνωστούς ακτιβι-στές της Νέας Ζηλανδίας για τα δικαιώματα των αυτοχθόνων και τον κάλεσα να ανέβει στη σκηνή και να πει την ιστορία του, επειδή αισθάνθηκα ότι τον έβλεπαν σαν λυκάνθρωπο ή, τέλος πάντων, σαν τρομοκράτη. Έφερα λοι-πόν την παραγωγή στο Φεστιβάλ της Βιέννης. Εκείνος καθόταν σε ένα παγκάκι και έλεγε την ιστορία της ζωής του. Βασικά, δεν εμπιστευόταν το θέατρο ως σοβαρό μέσο για αλλαγή στη ζωή των ανθρώπων. Όταν επιστρέψαμε στη Νέα Ζηλανδία μετά από μερικούς μήνες, τον συνέλαβαν στο πλαίσιο των αποκαλούμενων εκεί αντιτρομοκρατικών εφόδων. Η αστυνομία έκανε επιδρομές στην κοινότητά του αλλά και σε όλη της Νέα Ζηλανδία και προχώρησε στη σύλληψη 17 ατόμων, ανάμεσα στα οποία ήταν και άλλος ένας χορευτής της ομάδας μου. Αποκαλύφθηκε ότι η αστυνομία μας παρακο-λουθούσε επί 18 μήνες. Οπότε, λοιπόν, από τη στιγμή εκείνη ήταν που άρχισα να αισθάνομαι όλα αυτά τα πράγματα. Για μένα, η δημιουργία ενός έργου έχει πάντα ως αφετηρία κάτι που επηρεάζει εμένα και την κοινότητά μου. Δεν έχω στο μυαλό μου κάποια φιλοσοφική ιδέα που προσπαθώ να παίξω με αυτήν – το θέατρο

δεν είναι μια αφηρημένη έννοια.Αυτό το έργο ξεκίνησε από την ιδέα μιας Οικίας της Σαμόα και η πρώτη κατοικία που δημιουργήθηκε ποτέ στον κόσμο ονομάστηκε η Κόκκινη Οικία ή, αλλιώς, η Πορφυρή Οικία (Crimson House). Ήταν μια κατοικία που φτιά-χτηκε από τον ουράνιο θεό, έτσι ώστε να έχει ένα μέρος στη Γη για να παρακολουθεί τους πάντες. Από εκεί και πέρα, σκέφτομαι για την ιστορία του Αδάμ και της Εύας και όλη την πο-ρεία που μας οδηγεί μέχρι το κινητό τηλέφωνο και τον τρόπο που μπορεί να παρεμβαίνει στη ζωή μας. Έτσι, σε κάθε στιγμή της ζωής μας, μας παρακολουθούνε. Για μένα – τι σημαίνει αυτό; Κι έτσι, ξεκινώ και προσπαθώ να φτιάξω ένα έργο. Δεν έχω ιδέα τι πρόκειται να συμβεί.

B.f.: Το έργο σας είναι αρκετά προσανατολι-σμένο στην κοινότητα, με την έννοια ότι όλοι οι χορευτές σας προέρχονται από τα νησιά του Ειρηνικού, όπου ο χορός και το τραγούδι αποτε-λούν μέρος της εκπαίδευσής τους. Δεν πρόκει-ται λοιπόν για εκπαιδευμένους χορευτές, αλλά για νέους ανθρώπους από τα νησιά αυτά τους οποίους εσείς κάνατε χορευτές, ενώ συγχρόνως το έργο σας αναφέρεται σε κοινωνικά και πολι-τικά ζητήματα που βρίσκονται στην αιχμή αυτού που θα αποκαλούσαμε πρωτοπορία. Θα ήθελα να σας ρωτήσω για τη σχέση σας με τα πολιτιστικά ιδρύματα και τους θεατρικούς χώρους. Tο έργο σας δεν υποστηρίζεται ιδιαίτε-ρα από τη χώρα σας, αλλά κυρίως από Ευρω-παίους συμπαραγωγούς. Αυτό λοιπόν σημαίνει ότι το να ταξιδεύετε και να πηγαίνετε σε ένα θέατρο και να γυρνάτε από το ένα μέρος στο άλλο, όλο αυτό είναι μέρος μιας πολύ δύσκολης κατάστασης, σε ό,τι αφορά την περιοδεία. Τι σημαίνει λοιπόν αυτό για σας και την ομάδα σας;


Σύλληψη, Σχεδιασμός, Χορογραφία & Σκηνοθεσία: Lemi PonifasioΦωτισμοί: Helen ToddMAU Company: arikitau Tentau, Bainrebu Tonganibeia, Charles Koroneho, ioane Papalii, Kelemete fu’a, maereke Teteka, nina arsenault, Teataki Tamango

Ήχος: Lemi Ponifasio Βίντεο: maUΚοστούμια: Kasia PolΒοηθός Σκηνοθέτη: Rosie TeRauawhea BelvieΧειρισμός Φωτισμών: mike skinnerΔιεύθυνση Σκηνής: Danny HonesΤεχνικός Βίντεο: Quentin DescourtisΔιεύθυνση Ήχου: sebastian schottke Τεχνική Διεύθυνση: Helen ToddΕκτελεστική Διεύθυνση: susana Lei’atauaΠαραγωγή: maU

Συμπαραγωγή: Φεστιβάλ Νέας Ζηλανδίας, Théâtre de la Ville (Παρίσι), festspielhaus st Pölten (Αυστρία), Théâtres de la Ville de Luxembourg (Λουξεμβούργο), Holland festival, Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών (Αθήνα), Φεστιβάλ Τεχνών Μελβούρνης (Αυστραλία)

Διάρκεια: 90’ (χωρίς διάλειμμα)

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

Σάββατο 8 Νοεμβρίου 2014Μετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τον Lemi PonifasioΣυντονισμός: Κάτια Αρφαρά, Θεατρολόγος, Καλλιτεχνική Διευθύντρια Θεάτρου και Χορού της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών

Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2014

Masterclass από τον Lemi Ponifasio

L.P.: Η λέξη «κοινότητα» δεν είναι ένα ουτο-πικό ιδεώδες. Αντίθετα, είναι μια διαδικασία σύνδεσης με τους ανθρώπους. Και για μένα το θέατρο, πρωτίστως και πάνω απ’ όλα, πρέπει να προέρχεται από τους ανθρώπους. Και γι’ αυτόν το λόγο δημιουργώ αυτού του είδους την κουλτούρα.Ξέρετε, είναι μεγάλο ταξίδι να έρθεις εδώ από τη Νέα Ζηλανδία μόνο και μόνο για να παρου-σιάσεις ένα χορευτικό έργο. Έρχομαι εδώ με την αίσθηση ότι θέλω να γίνω μέρος αυτής της κοινότητας και αυτή είναι η στάση μου όποτε πηγαίνω κάπου με το θίασο, γιατί αλλιώς το θέ-ατρο καταντά ένα εμπορικό πράγμα, μια πράξη συναλλαγής. Υπάρχουν τόσοι τρόποι να δούμε τον κόσμο και να μιλήσουμε για τη ζωή μας και θα πρέπει να σκεφτούμε –ή, τέλος πάντων, εγώ έτσι το σκέφτομαι– ότι η θεατρική δημιουργία απευθύνεται τόσο σε αυτούς που τους αρέσει το θέατρο όσο και σε αυτούς που δεν τους αρέσει. Θα πρέπει λοιπόν να ενθαρρύνουμε ένα διαφορετικό τρόπο προσέγγισης του κό-σμου με το θέατρο, που να μην είναι ο εμπορι-κός, του στυλ μια βραδινή έξοδος. Το θέατρο γίνεται ολοένα και περισσότερο ένα εμπορικό προϊόν. Και κατ’ αυτό τον τρόπο, εκείνοι που έχουν τα χρήματα, εκείνοι που έχουν την εξουσία προφανώς κατέχουν και το θέατρο. Έφτιαξα την ομάδα μου έχοντας κατά νου ότι η τέχνη δεν πρέπει ποτέ να δημιουργείται από αυτούς που προσπαθούν να μας κρατούν υπό τον έλεγχό τους.

Αποσπάσματα από συνέντευξη του Lemi Ponifasio στην Brigitte Fürle, Καλλιτεχνική Διευθύντρια του

Festspielhaus St. Pölten(από το πρόγραμμα της ευρωπαϊκής πρεμιέρας

του έργου τον Μάρτιο 2014, Αυστρία)

© MAU

Χορός / Θέατρο / Εικαστικά στη Στέγη


Lemi Ponifasio

Το 1995, ο καλλιτέχνης του θεάτρου Λέμι Πονιφάζιο ίδρυσε στο Ώκλαντ της Νέας Ζηλανδίας τη MAU, μια ομάδα καλλιτεχνών και μελών των τοπικών κοινοτήτων από τη Νέα Ζηλανδία και τα νησιά του Ειρηνικού, την αποκαλούμενη Ωκεανία. Στη γλώσσα της Σαμόα, η λέξη MAU σημαίνει μια δήλωση της αλήθειας ενός ζητήματος ή μια επανάσταση ως προσπάθεια μετασχηματισμού. Στο καλλιτε-χνικό του σύμπαν, ο Πονιφάζιο προσανατολίζει το σύγχρονο άτομο προς άλλες διαστάσεις της συνείδησης με τον επιβραδυμένο ρυθμό της αυστηρής αισθητικής του, κάνοντας χρήση έντονων εικόνων, κίνησης και δυναμικής αλλη-λεπίδρασης ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι. Πρωτοπόρος διεθνώς της ώσμωσης μεταξύ των τεχνών του χορού και του θεάτρου, έχει ένα θεατρικό όραμα που ξεπερνά τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ ειδών και πολιτισμών, μεταφέ-ροντας την οικουμενική δύναμη της τέχνης. Ο Λέμι Πονιφάζιο έχει παρουσιάσει τις παρα-γωγές του σε χώρους και διοργανώσεις όπως το Φεστιβάλ της Αβινιόν, η Ruhrtriennale της Γερμανίας, το Lincoln Center της Νέας Υόρκης, το Διεθνές Φεστιβάλ του Εδιμβούργου, το Théâtre de la Ville του Παρισιού, το Southbank του Λονδίνου, το Ολλανδικό Φεστιβάλ, το Διεθνές Θεατρικό Φεστιβάλ Santiago a Mil της Χιλής, το Φεστιβάλ Βιέννης και το Festspiele του Βερολίνου.

Τα πιο πρόσφατα έργα του είναι: το I AM στο οποίο ο Πονιφάζιο, στρέφοντας το βλέμμα του στις μεγαλουπόλεις του σύγχρονου κόσμου, διερευνά την εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στη δημιουργία και την καταστροφή που ορίζει διαχρονικά τον ανθρώπινο πολιτισμό (παρου-σιάστηκε το καλοκαίρι του 2014 στην Αβινιόν και συνεχίζει την περιοδεία του σε σημαντικούς σταθμούς, όπως η Ruhrtriennale και το Φεστιβάλ του Εδιμβούργου)· το Birds With Skymirrors που αναφέρεται στα νησιά του Ειρηνικού τα οποία απειλούνται με εξαφάνιση λόγω της κλιματικής αλλαγής και αποτελούν πατρίδα των περισσότερων χορευτών του (μια παράσταση που είδαμε και στη Στέγη το 2012)· το Tempest: Without A Body, που ασχολείται με τη συλλογι-κή μας παράλυση ενώπιον της αλήθειας, όπως διαφαίνεται από την αυξανόμενη και παράνο-μη κατάχρηση κρατικής εξουσίας στην εποχή μετά την 11η Σεπτεμβρίου· το Le Savali: Berlin, όπου φέρνει αντιμέτωπη την αυτοκρατορική πόλη του Βερολίνου με τις κοινότητές της, τη νέα γενιά των οικογενειών μεταναστών που πασχίζουν να ενταχθούν κάπου αλλά αντιμετω-πίζουν διαρκώς την απειλή της απέλασης· και το Stones In Her Mouth, ένα έργο με γυναίκες Μαορί που έχουν ηγετικό ρόλο στην κοινότητα και είναι φορείς μιας δύναμης ζωής που εκπο-ρεύεται μέσα από ρητορείες, αρχαία άσματα, χορικά και χορογραφίες. Το 2012 ο Πονιφάζιο ανέβασε την επική όπερα Προμηθέας του Carl Orff στη Ruhrtriennale.


Χορηγοί επικοινωνίας

Με την υποστήριξη

Επίσημος ιατρικός υποστηρικτής

Χορηγός φιλοξενίας

Διεύθυνση Επικοινωνίας & MarketingΤμήμα Εκδόσεων

Φεστιβάλ της σύγχρονης ανεξάρτητης λατινοαμερικανικής σκηνής

Η Στέγη διοργανώνει για δεύτερη χρονιά το φεστιβάλ με τίτλο TRANSITIONS (Μεταβάσεις) και εστιάζει αυτή την φορά στην ανεξάρτητη καλλιτεχνική σκηνή της Λατινικής Αμερικής.

Δημιουργοί από το Μπουένος Άιρες, το Σαντιάγο της Χιλής, την Μπογκοτά, το Σάο Πάουλο και τις φαβέλες του Ρίο, που έχουν καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια στη διεθνή σκηνή, έρχονται για πρώτη φορά στην Αθήνα με «πλούσιες αποσκευές».

Αντισυμβατικές παραστάσεις στα όρια μεταξύ θεάτρου και κινηματογράφου, χορού και εγκατάστασης· ριζοσπαστικό θέατρο-ντοκουμέντο που πραγματεύεται θέματα μνήμης και ιστορίας και «αγγίζει» σύγχρονα ζητήματα, όπως η πολιτική και κοινωνική βία και η διαφθορά· συζητήσεις, προβολές και εργαστήρια καταλαμβάνουν για δύο εβδομάδες διάφορους χώρους της Στέγης, αλλά και γωνιές της πόλης.


LEMI PONIFASIO / MAU | THE CRIMSON HOUSE (ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΣΠΙΤΙ)

Documents

Transcript of LEMI PONIFASIO / MAU | THE CRIMSON HOUSE (ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΣΠΙΤΙ)