LECTURE 2 kef3-4

1

ΕΕξωγενείςξωγενείς παράγοντεςπαράγοντεςΟνοµάζονται εκείνοι οι παράγοντες πουσυντελούν στην καταστροφή τουαναγλύφουΟ φυσικός τους χώρος είναι η επιφάνειατης γης. Έχουν σαν έδρα τους τηνατµόσφαιρα και την υδρόσφαιρα καιλαµβάνουν ενέργεια από δύο πηγές, τονήλιο και την βαρύτητα

Κεφάλαιο 3ο: Αποσάθρωση Μάθηµα 2ο

ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ

ονοµάζουµε το σύνολο τωνδιεργασιών που συντελούν στηνκαταστροφή των πετρωµάτωνεξαιτίας της έκθεσης τους κοντάστην επιφάνεια της γης.


2

ΕίδηΕίδη αποσάθρωσηςαποσάθρωσηςΦυσική αποσάθρωσηΗ καταστροφή αυτή των πετρωµάτωνεπιτυγχάνεται άλλοτε µε επίδραση τηςφυσικής ή µηχανικής ενέργειας

Χηµική αποσάθρωσηΗ καταστροφή αυτή των πετρωµάτωνεπιτυγχάνεται άλλοτε µε επίδραση τηςχηµικής ενέργειας


ΑποσάθρωσηΑποσάθρωση


3

ΥλικάΥλικά τηςτης αποσάθρωσηςαποσάθρωσηςΑν µέρος των αποσαθρωµένων υλικώνµεταφερθούν προς τα κατάντη εξαιτίαςτης βαρύτητας, τότε τα υλικά αυτάαποτίθενται στην βάση της κοιλάδας καιονοµάζονται κολλούβια. Αν τα υλικά αυτά µεταφερθούν µε κάποιουγρό µέσο τότε ονοµάζονται αλλούβια. Αν τώρα τα υλικά της αποσάθρωσης όχιµόνο µεταφερθούν αλλά και αποτεθούνµέσα σε ένα υγρό µέσο (π.χ. θάλασσα), τότε ονοµάζονται ιζήµατα


ΚατηγορίεςΚατηγορίες διεργασιώνδιεργασιώνφυσικήςφυσικής αποσάθρωσηςαποσάθρωσης

I. ∆ιεργασίες κρυστάλλωσηςΠάγος, Κρυστάλλωση αλάτων

II. ∆ιεργασίες µεταβολής θερµοκρασίας / πίεσηςΈκθεση στον ήλιο, Απολέπιση

III. Μεταβολή υγρασίαςΜεταβαλλόµενη ύγρανση – ξήρανση, ∆ιόγκωση

IV. Οργανικές διεργασίεςΑνάπτυξη ριζικού συστήµατος φυτών, Κολλοειδή διαλύµατα, Ανάπτυξη λειχήνων


4

ΠάγοςΠάγοςΌταν το νερόπαγώσει τότε οόγκος του αυξάνεικατά 9%. Η τάση πουαναπτύσσεται λόγωτης αύξησης τουόγκου στους –22ο Cείναι 2.100 kg/cm2.


ΠάγοςΠάγοςΣτην Ελλάδαφαινόµενααποσάθρωσηςεξαιτίας τηςδράσης τουπάγουσυναντούµε σεπεριοχέςµεγάλουυψοµέτρου.


5

ΚρυστάλλωσηΚρυστάλλωση αλάτωναλάτωνσυµβαίνει σεξηρά κλίµατα καιείναι υπεύθυνηγια τις εσοχές, µικρές σπηλιές, αψίδες κλπ πουδηµιουργούνταισε ψαµµιτικούςσχηµατισµούς


Απολέπισηπροκαλείται όταν πετρώµατα τα οποία γιαµεγάλο γεωλογικό διάστηµα βρισκόντουσαν σεφόρτιση εξαιτίας υπερκείµενων πετρωµάτων, βρεθούν στην επιφάνεια εξαιτίας τηςδιάβρωσης των υπερκείµενων.Υγρασίαέχει ως αποτέλεσµα την πρόσληψη νερού στοκρυσταλλικού πλέγµατος και την διόγκωσήτων φίλυδρων ορυκτώνΡιζικό σύστηµατων φυτών που αναπτύσσεται στο επιφανειακότµήµα των πετρωµάτων ασκεί µεγάλη πίεση


6

ΧΗΜΙΚΗΧΗΜΙΚΗ ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗΚύριος παράγοντας που προκαλεί τηχηµική αποσάθρωση είναι το νερό µε τασε διάλυση συστατικά του. Η χηµική αποσάθρωση επιτυγχάνεταικυρίως σε υγρά και θερµά κλίµατα.Περιοχές µε τέτοιες συνθήκες είναι κατάκύριο λόγο οι τροπικές υγρές περιοχές καισε συνέχεια οι εύκρατες. Η θερµοκρασία παίζει κυρίως σηµαντικόρόλο στην κινητική των αντιδράσεων.


∆ιεργασίες∆ιεργασίες ΧηµικήςΧηµικήςΑποσάθρωσηςΑποσάθρωσης

I. Η διάλυσηII. Η υδρόλυσηΙII. Η οξείδωσηIV. Η ενυδάτωσηV. Η αναγωγή

VI. Τα βιοχηµικά φαινόµενα των φυτικώνοργανισµών και βακτηριδίων


7

ΗΗ ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ ΣΑΝΣΑΝΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟΣΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ

Η διεργασία της αποσάθρωσης έχει µεγάληγεωµορφολογική σηµασία γιατί συντελεί στηνµεταβολή του εξωτερικού αναγλύφου της γηςκαι συµβάλει στην αλλαγή της µορφολογίας. Σχεδόν όλες οι διεργασίες αποσάθρωσης είναιεξαρτηµένες από τις κλιµατικές συνθήκες. Κατά καιρούς έχουν γίνει προσπάθειεςσυσχετισµού της παγκόσµιας κατανοµής τωνδιεργασιών αποσάθρωσης µε βάση τουςκλιµατικούς παράγοντες.


ΚΛΙΜΑΚΛΙΜΑ

ονοµάζουµε τον µέσο όρο των καιρικώνσυνθηκών που επικρατούν σε µία περιοχή.

οι ετήσιοι κύκλοι της µέσης µηνιαίαςθερµοκρασίας και βροχόπτωσηςχρησιµοποιούνται για τον προσδιορισµότου κλιµατικού τύπου.

Κεφάλαιο 4ο: Κλίµα και Γεωµορφολογία Μάθηµα 2ο

8

Η εξάπλωση των διαφόρων κλιµατικών τύπων στηνεπιφάνεια του πλανήτη παρουσιάζει µια ζωνώδηκατανοµή ως προς τον Ισηµερινό.

Γεωγραφικό Πλάτος: Ο ετήσιος κύκλος διακύµανσηςτης θερµοκρασίας µιας περιοχής εξαρτάται από τηγεωγραφική της θέση και ειδικότερα από την απόστασήτης από τον ισηµερινό.

Παράκτια – Ηπειρωτική θέση: Η ετήσια διακύµανσητης θερµοκρασίας στις παράκτιες περιοχές είναιµικρότερη από την αντίστοιχη διακύµανση στοεσωτερικό των ηπείρων.

Τέλος, το ποσοστό της υγρασίας του αέρα είναιµεγαλύτερο στις θερµές αέριες µάζες από ότι στιςψυχρές.


ΠαγκόσµιοςΠαγκόσµιος κλιµατικόςκλιµατικόςχάρτηςχάρτης


9

ΜεσογειακόΜεσογειακό κλίµακλίµαΕτήσιαδιακύµανσηµέσης µηνιαίαςθερµοκρασίας

Ετήσιαδιακύµανσηµέσης µηνιαίαςβροχόπτωσης


ΧάρτηςΧάρτης κύριωνκύριων κλιµατικώνκλιµατικώνπεριοχώνπεριοχών

κατά Coppen, 1918


10

ΤαξινόµησηΤαξινόµηση κλιµατικώνκλιµατικών τύπωντύπων

Α ΤροπικόΒ Ξηρό S Semiarid

W AridC Εύκρατο

(µεσοθερµικό)D Αρκτικό

(µικροθερµικό)Ε Πολικό

Μέση Τ > 18 C0

Εξάτµιση > ΒροχόπτωσηS ~ στέππες & W ~ ερήµουςΜέση Τ < 18 C0, Μικρ. Τ > -3 & µέσηΤ (1 µήνας τουλάχιστον) > 10 C0

Μέση Τ Θερµ. µήνα < 10 C0

Μέση Τ Ψυχρ. ενός τουλάχιστον µηνός< -3 C0

Μέση Τ θερµότερου µήνα < 10 C0

ΤΥΠΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ


ΟιΟι βροχοπτώσειςβροχοπτώσεις στηστη ΓηΓηΟι µεγαλύτερες βροχοπτώσεις συµβαίνουν σεµία ζώνη κοντά στον Ισηµερινό.Οι περιοχές των υψηλών ορέων έχουν καιαυτές υψηλές βροχοπτώσεις ιδίως όταντροφοδοτούνται από υγρούς ανέµους τωνωκεανώνΟι βροχοπτώσεις µειώνονται προς τουςπόλους και το εσωτερικό των ηπείρων


11

ΠαγκόσµιοςΠαγκόσµιος χάρτηςχάρτης µέσηςµέσηςετήσιαςετήσιας βροχόπτωσηςβροχόπτωσης

World Climatology, 1958.


ΟιΟιβροχοπτώσειςβροχοπτώσειςστηνστην ΕλλάδαΕλλάδα


12

ΟιΟι βροχοπτώσειςβροχοπτώσεις στηστη ΒΒ..ΕλλάδαΕλλάδαΕτήσιαδιακύµανση µέσηςµηνιαίαςθερµοκρασίας

Ετήσιαδιακύµανση µέσηςµηνιαίαςβροχόπτωσης

Μηνιαία Υψη Βροχής Σταθµών Λεκάνης Σερρών

0

20

40

60

80

100

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Μήνες

mm

/µήν

α

ΗράκλειαΣέρρες∆ήµητρα

Ετήσια πορεία Θερµοκρασίας αέρα στις Σερρες

0

10

20

30

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Μήνες

Θερ

µοκρ

ασία

0 C

ΗράκλειαΠροβατάςΣέρρες


ΚλιµατικέςΚλιµατικές επιδράσειςεπιδράσεις στουςστουςµηχανισµούςµηχανισµούς αποσάθρωσηςαποσάθρωσης

HUMID (Υγρό)

ARID (Ξηρό)

NIVAL (Πολικό)

∆ιάβρωση από νερό, επικρατεί η Χηµικήαποσάθρωση

∆ιάβρωση από άνεµο, επικρατεί η Μηχανικήαποσάθρωση

∆ιάβρωση από πάγο, επικρατεί η Μηχανικήαποσάθρωση


13

ΗΗ γεωµορφολογικήγεωµορφολογική εξέλιξηεξέλιξη στασταδιάφοραδιάφορα κλίµατακλίµατα

Ο Büdel (1969) πρότεινε δύο διαφορετικέςπροσεγγίσεις στη σχέση κλίµατος –γεωµορφολογίας. Με τον όρο κλιµατική γεωµορφολογίααναφερόµαστε στις σηµερινές ενεργέςδιεργασίες που διαµορφώνουν το ανάγλυφο,ενώ ο όρος κλιµατογενετική γεωµορφολογίαεµπεριέχει µερικώς και το χρόνο σαν µιαακόµη µεταβλητή.



14

I. Η ζώνη των παγετωδών περιοχών, η οποίαπεριλαµβάνει τις πολικές περιοχές και τις περιοχέςτων υψηλών ορέων.

II. Η ζώνη των υπαρκτικών περιοχών, περιλαµβάνει τις περιοχές µεγάλου γεωγραφικούπλάτους στις οποίες υπάρχουν παγωµένα εδάφη(permafrost) αλλά δεν καλύπτονται απόπαγοκάλυµµα.

III. Η εύκρατη µέσου γεωγραφικού πλάτουςζώνη, περιλαµβάνει περιοχές όπου ηκοιλαδογένεση αποτελεί µια ήπια ενεργήδιεργασία πάνω σε ένα ανάγλυφο έντοναεπηρεασµένο από προηγούµενες παγετώδειςπεριόδους.

IV. Η τροπική ζώνη µε τη δηµιουργίαεπιφανειών επιπέδωσης στις υγρές (humid) ή


ΠΠαγκόσµιεςαγκόσµιες περιοχέςπεριοχές διάβρωσηςδιάβρωσηςκαικαι απόθεσηςαπόθεσης


15

ΤοΤο κλίµακλίµα τηςτης ΕλλάδαςΕλλάδας ωςως παράγοπαράγο--νταςντας γεωµορφολογικήςγεωµορφολογικής εξέλιξηςεξέλιξης

Το κλίµα της Ελλάδας είναι Μεσογειακού τύπου. Η διάταξη των ορεινών όγκων στο ευρύτερογεωµορφολογικό ανάγλυφο της Ελλάδας, µπορεί να τηδιαχωρίσει από κλιµατική άποψη σε τρεις περιοχές.

Α) Τη ∆υτική περιοχή, η οποία εκτείνεται στα δυτικάτου ορεινού όγκου της Πίνδου, τις δυτικές ακτές τηςΠελοποννήσου, έως το ακρωτήριο Ταίναρο.

Β) Την υπόλοιπη Ανατολική ηπειρωτική Ελλάδα, µαζί µετη Θάσο, τις Σποράδες και την Εύβοια.

Γ) Τα νησιά του Αιγαίου πελάγους και την Κρήτη.


ΜεταβολήΜεταβολή τηςτης υδρογραφικήςυδρογραφικής πυκνότηταςπυκνότηταςσεσε σχέσησχέση µεµε τοτο ετήσιοετήσιο ύψοςύψος ΒροχήςΒροχής


LECTURE 2 kef3-4

Documents

Transcript of LECTURE 2 kef3-4