Lecture 01

13/12/2014

1

ΟΡΓΑΝΩΗ & ΔΙΟΙΚΗΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΕΩΝ

Επηρείξεζε: Έλλνηα & Δηαθξίζεηο

Επηρείξεζε: Οξηζκνί & Έλλνηεο

Οξγαληζκόο: κηα νκάδα αηφκσλ πνπ εξγάδνληαη καδί γηα ηελ νινθιήξσζε ελφο θνηλνχ ζθνπνχ.

Κάζε άηνκν έρεη ηε ζέζε ηνπ κέζα ζηνλ νξγαληζκφ θαη απφ ηε ζέζε ηνπ απηή ζπκβάιιεη ζηελ εθπιήξσζε ησλ ζθνπψλ ηνπ νξγαληζκνχ.

Οηθνλνκηθόο νξγαληζκόο: ζεσξείηαη ν ζπζηεκαηηθφο ζπλδπαζκφο ησλ παξαγσγηθψλ ζπληειεζηψλ (εξγαζία, θεθάιαην, θπζηθνί πφξνη) κε ζηφρν ηελ παξαγσγή αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ ηνπ αλζξψπνπ.

13/12/2014

2


Σηνηρεία πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηελ επηρείξεζε σο νηθνλνκηθφ νξγαληζκφ:

1. Οξγαλσκέλε πξνζπάζεηα ησλ κειψλ: ηα άηνκα ηεο επηρείξεζεο απνδέρνληαη ηελ νξγάλσζε θαη ην ζθνπφ ηεο θαη ελψλνληαη πξνο απηφ.

2. Ιθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ ησλ θαηαλαισηψλ πξνζθέξνληάο ηνπο πξντφληα ή ππεξεζίεο

3. Κέξδνο =βαζηθφ θίλεηξν αλάιεςεο επηρεηξεκαηηθήο πξσηνβνπιίαο. Δίλαη ην επηζπκεηφ θαη αλαγθαίν απνηέιεζκα ηεο επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο

4. Τν θέξδνο πξέπεη λα επαλαιακβάλεηαη γηαηί ζπλδέεηαη κε ηε δηάξθεηα δσήο ηεο επηρείξεζεο. Η ζπλέρηζε ηνπ θέξδνπο εμαξηάηαη απφ ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ησλ αλαγθψλ ησλ πειαηψλ.


Επηρείξεζε = έλα νξγαλσκέλν ζχλνιν απνηεινχκελν απφ επηκέξνπο ζηνηρεία ηα νπνία βξίζθνληαη ζε αιιειεμάξηεζε θαη εξγάδνληαη γηα ηελ επηδίσμε ησλ ζθνπψλ ηεο (θέξδνπο).

Έρεη, επνκέλσο, φια ηα γεληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ νηθνλνκηθνχ νξγαληζκνχ: ζπζηεκαηηθφο ζπλδπαζκφο ησλ ζπληειεζηψλ παξαγσγήο, κε ζθνπφ ηελ παξαγσγή αγαζψλ γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ αλζξψπηλσλ αλαγθψλ.

13/12/2014

3

Σα ζπζηαηηθά κέξε ηεο επηρείξεζεο

Η επηρείξεζε ζηελ πξάμε θαη ζηε ιεηηνπξγία ηεο απνηειεί έλα ζύζηεκα, δειαδή έλα νξγαλσκέλν ζχλνιν, απνηεινχκελν απφ επηκέξνπο ζηνηρεία ηα νπνία βξίζθνληαη ζε ζπλερή αιιειεμάξηεζε.

πζηαηηθά ηεο επηρείξεζεο: Εηζξνέο (inputs): απνηεινχλ ηνπο απαξαίηεηνπο

πφξνπο γηα ηελ ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο π.ρα΄χιεο, εξγαζία, θεθάιαην, έδαθνο, επηρεηξεκαηηθφηεηα

Εθξνέο (outputs): ηα παξαγφκελα πξντφληα ή ππεξεζίεο πνπ είλαη ην απνηέιεζκα ηνπ κεηαζρεκαηηζκνχ ησλ εηζξνψλ, κέζσ ηεο δηαδηθαζίαο ηεο νξγάλσζεο.


13/12/2014

4

Οη ηξεηο πηζαλέο θαηαζηάζεηο ηηο νπνίεο αληηκεησπίδεη κηα επηρείξεζε είλαη:

1. Εηζξνέο > Εθξνέο: ε εηαηξεία έρεη δεκηά, αθνχ νη ζπληειεζηέο παξαγσγήο (εηζξνέο) είλαη κεγαιχηεξεο αμίαο απφ ηηο εθξνέο.

2. Εηζξνέο = Εθξνέο: ε εηαηξεία βξίζθεηαη ζην λεθξφ ζεκείν.

3. Εηζξνέο < Εθξνέο: ε εηαηξεία έρεη θέξδνο, αθνχ ε αμία ησλ εθξνψλ είλαη κεγαιχηεξε απφ ηελ αμία ησλ εηζξνψλ.


Δηαθξίζεηο – Σππνινγία ηωλ Επηρεηξήζεωλ

Κξηηήξηα γηα ηελ δηάθξηζε ησλ επηρεηξήζεσλ είλαη:

1. ν ηνκέαο ηεο νηθνλνκίαο ζηνλ νπνίνδξαζηεξηνπνηείηαη

2. ην ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο

3. ν θεξδνζθνπηθφο ραξαθηήξαο

4. ε λνκηθή κνξθή

5. ην κέγεζνο ηεο επηρείξεζεο

6. ε γεσγξαθηθή εμάπισζε

13/12/2014

5

1ν Κξηηήξην: Σνκέαο ηεο Οηθνλνκίαο

Πξωηνγελήο ηνκέαο: επηρεηξήζεηο πνπ αζρνινχληαη κε ηελ παξαγσγή πξντφλησλ ηα νπνία πξνέξρνληαη απφ ηε γε ρσξίο θαηεξγαζία, π.ρ. γεσξγηθέο, θηελνηξνθηθέο, δαζηθέο, αιηεπηηθέο, εμνξπθηηθέο/κεηαιιεπηηθέο επηρεηξήζεηο.

Δεπηεξνγελήο ηνκέαο: επηρεηξήζεηο πνπ κεηαπνηνχλ πξντφληα ηνπ πξσηνγελνχο ηνκέα ζε πξντφληα ηειηθήο θαηαλάισζεο, π.ρ. βηνηερλίεο, βηνκεραλίεο.

Σξηηνγελήο ηνκέαο: επηρεηξήζεηο αζρνινχληαη κε δηάζεζε & δηαλνκή πξντφλησλ θαη κε παξνρή ππεξεζηψλ π.ρ. εκπνξηθέο εηαηξείεο, ηξάπεδεο, αζθαιηζηηθέο, κεηαθνξηθέο, ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο.



13/12/2014

6

Η δηάθξηζε ησλ επηρεηξήζεσλ κε βάζε ηνλ ηνκέα παξαγσγήο παίδεη ζεκαληηθό ξόιν γηαηί βνεζάεη:

Σην ραξαθηεξηζκφ κηαο ρψξαο σο βηνκεραληθήο, αγξνηηθήο, θιπ

Σηνλ θαζνξηζκφ ηεο ζπκκεηνρήο θάζε θιάδνπ ζηε δηακφξθσζε ηνπ εζληθνχ πξντφληνο

Σηε δηεμαγσγή δηαρξνληθψλ θαη δηαθιαδηθψλ ζπγθξίζεσλ ζρεηηθά κε ηε ζεκαζία θάζε ηνκέα παξαγσγήο

Σηελ άζθεζε θξαηηθήο πνιηηηθήο κε ζηφρν ηελ νξζνινγηθφηεξε θαη απνδνηηθφηεξε θαηαλνκή ησλ πφξσλ ζηνπο δηαθνξεηηθνχο παξαγσγηθνχο θιάδνπο.


2ν Κξηηήξην: Ιδηνθηεζηαθό θαζεζηώο

Δεκόζηεο επηρεηξήζεηο: ηδηνθηήηεο ζεσξείηαη ην θνηλσληθφ ζχλνιν, ην νπνίν εθπξνζσπείηαη απφ ην θξάηνο

Ιδηωηηθέο επηρεηξήζεηο: ηδηνθηήηεο είλαη ηδηψηεο

Μηθηέο επηρεηξήζεηο: αλήθνπλ ηφζν ζην θξάηνο, φζν θαη ζε ηδηψηεο


13/12/2014

7

3ν Κξηηήξην: Κεξδνζθνπηθόο ραξαθηήξαο

Κεξδνζθνπηθέο (Πνξηζηηθέο): Δπηδηψθνπλ ηελ πξαγκαηνπνίεζε επηρεηξεκαηηθνχ θέξδνπο

Αλήθνπλ ζπλήζσο ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα.

Τν θέξδνο θαηαλέκεηαη ζε ηξία ζπλήζσο κέξε:

o Απνζεκαηηθφ/Κεθάιαην θίλεζεο (Απφζεκα ρξεκάησλ γηα ιεηηνπξγηθά έμνδα)

o Δπέλδπζε ζε εμνπιηζκφ θαη πάγηα (π.ρ. θηήξηα)

o Απφδνζε ζηνπο επηρεηξεκαηίεο/ηδηνθηήηεο/επελδπηέο (κέηνρνη, εηαίξνη θιπ.)


3ν Κξηηήξην: Κεξδνζθνπηθόο ραξαθηήξαο

Με θεξδνζθνπηθέο (νξγαληζκνί): Δπηρεηξήζεηο πνπ δελ απνβιέπνπλ απαξαίηεηα ζε επηρεηξεκαηηθά θέξδε θαη θαιχπηνπλ ζπλήζσο βαζηθέο αλζξψπηλεο θαη θνηλσληθέο αλάγθεο (είλαη ζπλήζσο κέηνρνο ή ηδηνθηήηεο ην Γεκφζην).

Γηαθξίλνληαη ζε ηξία είδε: Κηεηηθέο: Δπηδηψθνπλ ηα έζνδα λα ππεξβαίλνπλ ηηο δαπάλεο, έηζη

ψζηε ην πιεφλαζκα λα επελδπζεί εθ λένπ ζηελ επηρείξεζε γηα ηελ βειηίσζε ησλ πξντφλησλ/ππεξεζηψλ πνπ παξάγεη. Παξαδείγκαηα απνηεινχλ νη ΓΔΗ, ΟΤΔ, ΟΣΔ, ΔΛΤΑ, αλ θαη ν θεξδνζθνπηθφο ραξαθηήξαο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ δηαθνξνπνηείηαη θαηά πεξίπησζε αλάινγα κε ην βαζκφ ζπκκεηνρήο ηδησηψλ επελδπηψλ.

Εμηζωηηθέο: Δπηδηψθνπλ ηα έζνδα λα είλαη ίζα κε ηηο δαπάλεο θαη ζηνρεχνπλ ζπλήζσο ζηελ παξνρή θνηλσληθψλ ππεξεζηψλ (Δθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα, λνζνθνκεία, δεκνηηθέο επηρεηξήζεηο θιπ.)

Ειιεηκκαηηθέο: Τα έζνδα ππνιείπνληαη ησλ δαπαλψλ. Σπλήζσο ηα ειιείκκαηα πξνθχπηνπλ ιφγσ θαθήο δηαρείξηζεο/πξνγξακκαηηζκνχ θαη φρη ζθφπηκα.


13/12/2014

8

4ν Κξηηήξην: Ννκηθή Μνξθή

Αηνκηθέο επηρεηξήζεηο: Ιδξπηήο θαη ηδηνθηήηεο είλαη έλα κφλν άηνκν, πνπ αζθεί κία

επαγγεικαηηθή δξαζηεξηφηεηα θη έρεη ηελ επζχλε φισλ ησλ απνθάζεσλ θαη ησλ ζπλεπεηψλ ηνπο.

Η επηρείξεζε ζπλδέεηαη ζηελά κε ην πξφζσπν ηνπ ηδηνθηήηε. Η αηνκηθή επηρείξεζε θέξεη σο επσλπκία ην φλνκα ηνπ

ηδηνθηήηε ηεο. Ο θάηνρνο ηεο επηρείξεζεο είλαη θαη ν θχξηνο ηεο πεξηνπζίαο

ηεο αηνκηθήο επηρείξεζεο, αιιά έρεη θαη ηελ απεξηφξηζηε επζχλε γηα ηηο ππνρξεψζεηο θαη ηηο ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο.


4ν Κξηηήξην: Ννκηθή Μνξθή

Εηαηξηθέο επηρεηξήζεηο:

Σχκπξαμε ηνπιάρηζηνλ δχν αηφκσλ. Γηαθξίλνληαη ζε:

πξνζσπηθέο

θεθαιαηνπρηθέο


13/12/2014

9

Πξνζωπηθέο Εηαηξίεο 1. Οκόξξπζκε Ιδξχεηαη κεηαμχ δπν ή πεξηζζόηεξωλ αηόκωλ γηα

επηδίσμε θνηλνχ ζθνπνχ. Οη εηαίξνη πξνζθέξνπλ ηα πξνζωπηθά ηνπο θεθάιαηα, ησλ

νπνίσλ ην χςνο δελ θαζνξίδεηαη απφ ην λφκν, αιιά απφ ηνπο ίδηνπο ηνπο εηαίξνπο.

Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηε ζχζηαζε ηεο εηαηξίαο είλαη ε ζχληαμε ηδησηηθνχ ζπκθωλεηηθνύ-θαηαζηαηηθνύ πνπ δεκνζηεχεηαη ζην Πξσηνδηθείν.

Με ηελ δεκνζίεπζε ζην πξωηνδηθείν ε επηρείξεζε απνθηά λνκηθή πξνζσπηθφηεηα.

Τν ηδησηηθφ ζπκθσλεηηθφ πεξηγξάθεη φια ηα ζηνηρεία: ηελ επσλπκία, ηελ έδξα, ηνλ ζθνπφ, ηνλ δηαρεηξηζηή θαη ηα πνζνζηά ζπκκεηνρήο ησλ εηαίξσλ.


Πξνζωπηθέο Εηαηξίεο 1. Οκόξξπζκε Απεξηόξηζηε επζύλε ηωλ εηαίξωλ: θάζε εηαίξνο επζχλεηαη κε

φιε ηνπ ηελ πεξηνπζία εηαηξηθή θαη πξνζσπηθή γηα ηηο ππνρξεψζεηο (ρξέε) ηεο εηαηξίαο πξνο ηξίηνπο.

Ο θάζε δαλεηζηήο ηεο εηαηξείαο κπνξεί λα ζηξαθεί θαηά ηεο πξνζσπηθήο πεξηνπζίαο ηνπ εηαίξνπ γηα ρξέε πνπ νθείιεη ε εηαηξεία.

Σηε δηνίθεζε ηεο εηαηξίαο ζπκκεηέρνπλ ηζόηηκα φινη νη εηαίξνη, παξά ην γεγνλφο φηη κπνξεί λα έρνπλ άληζα κεξίδηα.

Ο θάζε εηαίξνο κπνξεί λα δεζκεύεη κε ηελ ππνγξαθή ηνπ ηελ εηαηξεία φηαλ ππνγξάθεη θάησ απφ ηελ εηαηξηθή επσλπκία.

Κάζε λένο εηαίξνο πνπ εηζέξρεηαη ζηελ εηαηξεία, επζύλεηαη γηα ηα ρξέε ηεο εηαηξείαο αζρέησο αλ απηά δεκηνπξγήζεθαλ πξηλ απφ ηελ είζνδφ ηνπ ζε απηή, εθηφο θαη αλ ξεηά αλαθέξεηαη ζην θαηαζηαηηθφ ην αληίζεην.


13/12/2014

10

Πξνζωπηθέο Εηαηξίεο 2. Εηεξόξξπζκε Η εηεξφξξπζκε εηαηξεία είλαη ζε γεληθέο γξακκέο ίδηα κε ηελ

νκφξξπζκε αιιά δηαθέξεη ζην φηη έρεη δπν θαηεγνξίεο εηαίξσλ γηα ηνπο νπνίνπο ηζρχεη δηαθνξεηηθόο βαζκόο επζύλεο.

Οκόξξπζκνη εηαίξνη: έρνπλ ηελ πιήξε θαη απεξηφξηζηε επζχλε γηα ηηο ππνρξεψζεηο ηεο εηαηξίαο

Εηεξόξξπζκνη εηαίξνη: επζχλνληαη πεξηνξηζκέλα, δει. κφλν σο πξνο ην χςνο ησλ θεθαιαίσλ πνπ ζπλεηζέθεξαλ ζηελ εηαηξία.

Οη νκφξξπζκνη εηαίξνη έρνπλ ην δηθαίσκα δηαρείξηζεο θαη εθπξνζψπεζεο ηεο εηαηξίαο, ελψ νη εηεξφξξπζκνη εηαίξνη δελ ην έρνπλ.


Πξνζωπηθέο Εηαηξίεο 3. Αθαλήο Η αθαλήο εηαηξεία είλαη κηα «εζσηεξηθή», ρσξίο λνκηθή

πξνζσπηθφηεηα εηαηξεία, ζηελ νπνία νη πξάμεηο γηα ηελ επηδίσμε ηνπ θνηλνχ εηαηξηθνχ ζθνπνχ εθηεινχληαη ζην φλνκα κφλν ελφο εηαίξνπ ν νπνίνο θαιείηαη εκθαλήο εηαίξνο, ελψ νη κε εκθαληδφκελνη πξνο ηα έμσ (αθαλείο) εηαίξνη ζπκκεηέρνπλ ζηα απνηειέζκαηα (θέξδε ή δεκίεο) απφ ηε δξαζηεξηφηεηα ηνπ εκθαλνχο εηαίξνπ.

Πξφθεηηαη δειαδή γηα κηα εηαηξεία ηελ χπαξμε ηεο νπνίαο γλσξίδνπλ κφλν φζνη ζπκκεηέρνπλ ζε απηήλ, ελψ ζηνπο ηξίηνπο ζπλαιιαζζφκελνπο κε απηήλ είλαη γλσζηφο κφλν ν εκθαλήο εηαίξνο.

Η εηαηξεία απηή κπνξεί λα έρεη έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο αθαλείο εηαίξνπο, κπνξεί, φκσο, λα έρεη έλαλ εκθαλή.


13/12/2014

11

Πξνζωπηθέο Εηαηξίεο

4. πκπινηνθηεζία

Δίλαη έλαο ηδηφξξπζκνο ηχπνο εηαηξείαο, ε νπνία ηδξχεηαη κε ζθνπφ ηελ εθκεηάιιεπζε ελφο θνηλνχ πινίνπ.

Οη δαπάλεο θαη νη επζχλεο ησλ ζπκπινηνθηεηψλ είλαη αλάινγεο κε ην πνζνζηφ ζπγθπξηφηεηαο επί ηνπ πινίνπ.


Κεθαιαηνπρηθέο Εηαηξίεο 1. Αλώλπκε Εηαηξία (Α.Ε.)

Η ίδξπζε ηεο ΑΔ γίλεηαη κεηαμχ δύν ηνπιάρηζηνλ πξνζώπωλ, ηα νπνία νλνκάδνληαη ηδξπηέο θαη πξνβαίλνπλ ζηελ ζχληαμε ηνπ θαηαζηαηηθνύ ηεο εηαηξείαο, ην νπνίν απνηειεί ζπκβνιαηνγξαθηθή πξάμε.

Οη ηδξπηέο επζχλνληαη γηα ηηο ππνρξεψζεηο ηεο εηαηξίαο πεξηνξηζκέλα, δειαδή κε ην ρξεκαηηθφ πνζφ πνπ έρνπλ εηζθέξεη ζηελ εηαηξία.

Γηα ηελ ίδξπζε ηεο αλψλπκεο εηαηξείαο απαηηείηαη ειάρηζην κεηνρηθφ θεθάιαην 60.000 €, ην νπνίν δηαηξείηαη ζε αλψλπκεο ή νλνκαζηηθέο κεηνρέο θαη θαηαβάιιεηαη θαηά ηελ ίδξπζε ηεο εηαηξείαο.

Τα θέξδε ησλ κεηφρσλ πξνέξρνληαη: α) απφ ηα θέξδε ηεο Α.Δ. απφ ηα νπνία εηζπξάηηνπλ κέξηζκα θαη β)απφ ηελ αχμεζε ηεο ρξεκαηηζηεξηαθήο ηηκήο ηεο κεηνρήο

Γηνηθείηαη απφ ην Γηνηθεηηθφ Σπκβνχιην, ην νπνίν εθιέγεηαη απφ ηελ εηήζηα Γεληθή Σπλέιεπζε ησλ κεηφρσλ, ζηελ νπνία θάζε κέηνρνο δηαζέηεη ηφζεο ςήθνπο, φζεο είλαη νη κεηνρέο ηνπ.


13/12/2014

12

Κεθαιαηνπρηθέο Εηαηξίεο2. Εηαηξία Πεξηνξηζκέλεο Επζύλεο (Ε.Π.Ε) Αλήθεη ζε εηαίξνπο, ησλ νπνίσλ ε επζχλε είλαη πεξηνξηζκέλε σο

πξνο ην πνζφ, πνπ έρνπλ εηζθέξεη ζηελ εηαηξία. Τν ζπλνιηθφ θεθάιαην ηεο εηαηξίαο απνηειείηαη απφ ίζα εηαηξηθά

κεξίδηα, ηα νπνία κνηξάδνληαη ζηνπο εηαίξνπο ζχκθσλα κε ην πνζφ πνπ έρνπλ πξνζθέξεη. Τα κεξίδηα απηά δελ κεηαηξέπνληαη ζε κεηνρέο, αιιά κπνξνχλ λα κεηαβηβαζζνχλ κέζσ πψιεζεο, θιεξνδνηήκαηνο ή δσξεάο κε ζπκβνιαηνγξαθηθή πξάμε.

Γηα ηελ ίδξπζή ηεο Δ.Π.Δ. απαηηείηαη ρακειφηεξν ειάρηζην θεθάιαην (20.000 € ) θαη εθαξκφδνληαη απινχζηεξεο δηαδηθαζίεο δηαρείξηζεο απφ φηη ζηελ αλψλπκε εηαηξία.

Η ζχζηαζε ηεο Δ.Π.Δ. γίλεηαη κε ζπκβνιαηνγξαθηθή πξάμε φπσο ζηελ ΑΔ θαη ζπλνδεχεηαη κε δεκνζίεπζε ηνπ θαηαζηαηηθνχ ζην αξκφδην Πξσηνδηθείν θαη πεξηιήςεσο απηνχ ζην ΦΔΚ, θαζψο θαη θαηαρψξεζε ηνπ θαηαζηαηηθνχ ζην κεηξψν Δ.Π.Δ.


πιινγηθέο Εηαηξίεο

Σπλεηαηξηζκνί, ζχιινγνη, ζσκαηεία, θιπ.

Σπλεηαηξηζκφο: Δηαηξία, πνπ έρεη ζαλ ζθνπφ ηεο ηελ πξναγσγή ηεο ηδησηηθήο νηθνλνκίαο θάζε εηαίξνπ, κε ηηο θνηλέο ελέξγεηεο θαη ηελ αιιειεγγχε ηνπο.

Ο αξηζκφο ησλ κειιψλ ηνπ κπνξεί λα κεηαβάιιεηαη, λα απμάλεηαη ή λα κεηψλεηαη, κε απνηέιεζκα λα απμνκεηψλεηαη ην θεθάιαηφ ηνπ, δεδνκέλνπ φηη ην κέινο πνπ εμέξρεηαη ηεο εηαηξείαο απνζχξεη θαη ηελ εηζθνξά ηνπ.


13/12/2014

13


πλαζπηζκνί επηρεηξήζεωλ Οη βαζηθφηεξεο κνξθέο έλωζεο θαη ζπγρώλεπζεο επηρεηξήζεσλ

είλαη: Κνλζέξλ: Έλσζε Αλψλπκσλ Δηαηξεηψλ (Α.Δ.), πνπ αληαιιάζνπλ

ηηο κεηνρέο ηνπο θαη δηαηεξνχλ αθέξαηε ηε λνκηθή ηνπο ππφζηαζε. Φάλνπλ, φκσο, ζε έλα βαζκφ ηε δηνηθεηηθή θαη νηθνλνκηθή ηνπο απηνηέιεηα.

Καξηέι: Πξφθεηηαη γηα εκθαλείο ή αθαλείο ζπλεξγαζίεο επηρεηξήζεσλ, πνπ δηαηεξνχλ ηε λνκηθή, δηνηθεηηθή θαη νηθνλνκηθή ηνπο απηνηέιεηα, κε ζηφρν ηελ άζθεζε θνηλήο εκπνξηθήο πνιηηηθήο. Απνβιέπνπλ ζηελ εμνπδεηέξσζε ηνπ αληαγσληζκνχ.

Σξαζη: Δπηρεηξεκαηηθέο ελψζεηο πνπ πξνέξρνληαη απφ ηελ πιήξε ζπγρψλεπζε ησλ επηρεηξήζεσλ. Οη επηρεηξήζεηο απηέο έρνπλ ζηφρν ηελ εμαζθάιηζε κνλνπσιηαθήο θπξηαξρίαο ζηελ αγνξά.

Χόιληηλγθ: Δίλαη εηαηξείεο ησλ νπνίσλ ε πεξηνπζία απνηειείηαη απφ έλα κεγάιν αξηζκφ κεηνρψλ άιισλ εηαηξεηψλ θαη έρνπλ σο ζθνπφ λα αζθήζνπλ έιεγρν επί ησλ εηαηξεηψλ απηψλ.


13/12/2014

14


5ν Κξηηήξην: Μέγεζνο

Σχκθσλα κε ηελ Δ.Δ. (2003/361/ΔΚ): Ωο κεγάιε επηρείξεζε νξίδεηαη ε επηρείξεζε ε νπνία απαζρνιεί

πεξηζζφηεξνπο απφ 250 εξγαδνκέλνπο θαη ηεο νπνίαο ν θχθινο εξγαζηψλ ππεξβαίλεη ηα 50 εθαη. επξψ ή ην ζχλνιν ηνπ εηήζηνπ ηζνινγηζκνχ ππεξβαίλεη ηα 43 εθαη. επξψ.

Ωο κεζαία επηρείξεζε νξίδεηαη ε επηρείξεζε ε νπνία απαζρνιεί ιηγφηεξνπο απφ 250 εξγαδνκέλνπο θαη ηεο νπνίαο ν θχθινο εξγαζηψλ δελ ππεξβαίλεη ηα 50 εθαη. επξψ ή ην ζχλνιν ηνπ εηήζηνπ ηζνινγηζκνχ δελ ππεξβαίλεη ηα 43 εθαη. επξψ.

Ωο κηθξή επηρείξεζε νξίδεηαη ε επηρείξεζε ε νπνία απαζρνιεί ιηγφηεξνπο απφ 50 εξγαδνκέλνπο θαη ν θχθινο εξγαζηψλ ηεο ή ην ζχλνιν ηνπ εηήζηνπ ηζνινγηζκνχ δελ ππεξβαίλεη ηα 10 εθαη. επξψ.

Ωο πνιύ κηθξή επηρείξεζε νξίδεηαη ε επηρείξεζε ε νπνία απαζρνιεί ιηγφηεξνπο απφ 10 εξγαδνκέλνπο θαη ηεο νπνίαο ν θχθινο εξγαζηψλ ή ην ζχλνιν ηνπ εηήζηνπ ηζνινγηζκνχ δελ ππεξβαίλεη ηα 2 εθαη. επξψ.


13/12/2014

15

6ν Κξηηήξην: Γεωγξαθηθή Επέθηαζε

Εζληθέο Δπηρεηξήζεηο: αλαπηχζζνπλ ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο κφλν ζε κία ρψξα.

Πνιπεζληθέο Δπηρεηξήζεηο: επεθηείλνπλ ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο ζε πνιιέο ρψξεο ηνπ θφζκνπ.


Χαρακτηριστικά πολσεθνικών:

Η νηθνλνκηθή επηθάλεηα πνιιώλ πνιπεζληθώλ ππεξβαίλεη ην ΑΕΠ πνιιώλ θξαηώλ

Λεηηνπξγνύλ ζε νιηγνπωιηαθήο κνξθήο αγνξέο κε κεγάια πεξηζώξηα θέξδνπο

Η γεληθή ηνπο ζηξαηεγηθή είλαη ε ηθαλνπνίεζε ηνπ θαηαλαιωηή κε έλαλ ηξόπν πνηνηηθά αλώηεξν ηωλ αληαγωληζηώλ

Δίλνπλ έκθαζε ζηελ εθπαίδεπζε ηνπ πξνζωπηθνύ ηνπο

Αληαιιαγέο κεηαμύ ηωλ επηρεηξήζεωλ πνπ αλήθνπλ ζηελ ίδηα πνιπεζληθή νκάδα (ελδηάκεζα πξνϊόληα)

Παξαγωγή πνπ δηαηίζεηαη ζηελ εζωηεξηθή αγνξά ηεο ρώξαο θαη ζε ηξίηεο ρώξεο


13/12/2014

16

Πολσεθνικές επιτειρήσεις παραγωγής σπηρεσιών:

Τξάπεδεο

Αζθαιηζηηθέο

Επελδπηηθέο

Αεξνπνξηθέο

Ξελνδνρεηαθέο

Ννζνθνκεηαθέο

Δηαθεκηζηηθέο

Σύκβνπινη επηρεηξήζεωλ

Τειενπηηθά δίθηπα

Εθπαηδεπηηθά ηδξύκαηα


Θετική κριτική στις πολσεθνικές επιτειρήσεις:

Αλάπηπμε δηεζλώλ ζπλαιιαγώλ θαη εκπνξίνπ

Εθζπγρξνληζκό θαη πξόνδν ζηηο αλεπηπγκέλεο ρώξεο

Εθζπγρξνληζκό θαη πξόνδν ζηηο αλαπηπζζόκελεο ρώξεο, νηθνλνκηθά θαη θνηλωληθά

o Εηζαγωγή ζύγρξνλωλ κεζόδωλ παξαγωγήο, δηαλνκήο, ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο θαη πξνώζεζεο

o Μεηαθνξά ηερλνγλωζίαο

o Εθπαίδεπζε αλζξώπηλνπ δπλακηθνύ

o Δεκηνπξγία ζέζεωλ εξγαζίαο

o Τόλωζε ηεο αγνξάο


13/12/2014

17

Αρνητική κριτική

Αδπλακία θξαηώλ γηα επηβνιή θνηλωληθώλ κέηξωλ θαη

ρξεκαηννηθνλνκηθώλ πεξηνξηζκώλ

Αύμεζε απόζηαζεο κεηαμύ πινύζηωλ θαη θηωρώλ ρωξώλ

Χξήζε ηερλνινγίαο θαη όρη αλζξωπηλνύ δπλακηθνύ

Σπαηάιε θαη εθκεηάιιεπζε πόξωλ

Φνξνδηαθπγή κέζω ηωλ ζπγαηξηθώλ

Αζέκηηνο αληαγωληζκόο κε κηθξόηεξεο ηνπηθέο εηαηξείεο


13/12/2014

18

To franchising απνηειεί κηα κνξθή εκπνξηθήο ζπκθωλίαο, κεηαμχ δχν επηρεηξήζεσλ ζχκθσλα κε ηελ νπνία ε κία επηρείξεζε, ν δηθαηνπάξνρνο (franchisor) παξαρσξεί ζην δηθαηνδόρν (franchisee) έλαληη άκεζνπ ή έκκεζνπ νηθνλνκηθνχ αληαιιάγκαηνο ην πξνλφκην λα δηελεξγεί εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο σο αηνκηθφο ηδηνθηήηεο, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ζα ιεηηνπξγεί βάζεη ησλ κεζφδσλ θαη ησλ φξσλ πνπ απηφο θαζνξίδεη.

Τα ηειεπηαία ρξφληα νινέλα θαη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο παξέρνπλ έλαληη θάπνηνπ αληαιιάγκαηνο ηε δπλαηφηεηα ρξήζεο ηνπ εκπνξηθνύ ηνπο ζήκαηνο, ησλ κεζόδωλ ιεηηνπξγίαο ηνπο θαη δηάθνξα άιια νθέιε ζε ηξίηεο επηρεηξήζεηο.

Franchising (Δηθαηόρξεζε)

13/12/2014

19

Οη δηθαηνδφρνη έρνπλ ηελ ππνρξέσζε λα πιεξψζνπλ κηα αξρηθή ακνηβή (entry fee ή initial franchise fee), κηα ακνηβή πλεπκαηηθνχ δηθαηψκαηνο, έμνδα γηα κάξθεηηλγθ θαη ζρεδηαζκφ ηεο κνλάδνο θαη πνζνζηφ επί ησλ θεξδψλ ή ηνπ ηδίξνπ ηνπο ζηνλ παξέρνληα ην εκπνξηθφ ζήκα.

Όζν πην δπλαηή είλαη ε θίξκα ηεο εηαηξείαο πνπ παξέρεη ην φλνκά ηεο, ηφζν πην ηζρπξή είλαη ε δηαπξαγκαηεπηηθή ηεο ηθαλφηεηα.

Σηελ Διιάδα πνιιέο επηρεηξήζεηο αλαπηχζζνληαη κε ην ζχζηεκα ηνπ franchising, πηζηεχνληαο φηη ρξεζηκνπνηψληαο έλα θαηαμησκέλν φλνκα κπνξνχλ λα εμαζθαιίζνπλ κεγαιχηεξν κεξίδην ηεο αγνξάο θαη πςειά θέξδε.



Πιενλεθηήκαηα & Μεηνλεθηήκαηα ηεο κεζόδνπ franchising

Τα νθέιε απφ ηελ πιεπξά ηνπ δηθαηνδόρνπ είλαη ηα εμήο:

Γελ ρξεηάδεηαη λα αλαπηχμεη απφ ηελ αξρή κηα επηρείξεζε - θάπνηνο άιινο ηνέρεη θάλεη ήδε γη’ απηφλ θαη ην ζεκαληηθφηεξν: ην έρεη επηηπρεκέλα δνθηκάζεη.

Φξήζε ελφο θαζηεξσκέλνπ νλφκαηνο, αλαγλσξίζηκνπ ζηελ αγνξά πνπ ηνππξνζθέξεη κεξίδην αγνξάο απφ ηελ αξρή θαη αληαγσληζηηθά πιενλεθηήκαηα.

Σπλερήο ππνζηήξημε θαη ιήςε ζπκβνπιψλ θαη βνήζεηαο απφ εηδήκνλεο ζεζέκαηα ιεηηνπξγίαο θαη δηαρείξηζεο.

Φακειφηεξεο πηζαλφηεηεο απνηπρίαο ηεο επηρείξεζεο. Τν θαηάζηεκά ηνπβαζίδεηαη ζε κηα επηηπρεκέλε ηδέα. Μπνξεί λα ειέγμεη ην βαζκφ επηηπρίαοξσηψληαο άιινπο franchisees πξηλ δεζκεπηεί ζηελ αιπζίδα.

Μαθξνπξφζεζκε βησζηκφηεηα ιφγσ ζπλερνχο πξνζαξκνγήο ηνπδηθαηνπάξνρνπ ζηελ εμέιημε ηεο αγνξάο θαη ησλ θαηαλαισηηθψλ ζπλεζεηψλ.

13/12/2014

20


Δμαζθαιηζκέλε θαη πην γξήγνξε αλάπηπμε ηεο κνλάδνο.

Γηαθήκηζε ζε εζληθφ θαη δηεζλέο επίπεδν.

Βνήζεηα γηα ηελ επηινγή ηεο ηνπνζεζίαο θαηαζθεπήο ηεο κνλάδνο.

Παξνρή ζρεδίσλ γηα ηελ αξρηηεθηνληθή θαη ηε δηαθφζκεζε ηεο κνλάδνο.

Γπλαηφηεηα ζχλαςεο ζπκβνιαίσλ ζε εζληθφ επίπεδν κε πξνκεζεπηέο ηεοεηαηξείαο franchising (εμαζθάιηζε νηθνλνκηψλ θιίκαθαο).

Αξρηθή θαη ζπλερήο εθπαίδεπζε απφ ηνλ franchisor.

Βειηηψλεηαη ε ηθαλφηεηα αληηκεηψπηζεο ηνπ αληαγσληζκνχ.

Παξνρή εγρεηξηδίσλ ιεηηνπξγίαο ηεο κνλάδνο.


Τα κεηνλεθηήκαηα γηα ην δηθαηνδόρν απφ ηελ αγνξά ρξήζεο θίξκαο είλαη ηαεμήο:

Αλάγθε πιεξσκήο ακνηβψλ.

Πεξηνξίδεηαη ζεκαληηθά ε αλεμαξηεζία ηνπ σο επηρεηξεκαηία: δελ απνθαζίδεηπιένλ απηφο γηα ην ηη θαη πψο ζα ην πνπιήζεη.

Αλάγθε ιεηηνπξγίαο ζε ζπγθεθξηκέλεο ψξεο ηεο εκέξαο θαη κε ζπγθεθξηκέλναξηζκφ πξνζσπηθνχ, ψζηε λα δηαηεξείηαη ε πνηφηεηα ησλ πξνζθεξφκελσλππεξεζηψλ.

Δμαξηάηαη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ απφ ηνλ franchisor θαη ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λαπαξαθνινπζεί θαη λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο εμειίμεηο ηεο αγνξάο.

Έρεη πεξηνξηζκνχο ζηελ πεξηνρή δξαζηεξηφηεηαο.

Απμαλφκελνο έιεγρνο απφ ηελ εηαηξεία πνπ εθρσξεί ηε ρξήζε ηνπ εκπνξηθνχηεο ζήκαηνο.

13/12/2014

21


Υπάξρνπλ πεξηνξηζκνί ζηελ πψιεζε ή ζηε κεηαβίβαζε ηεοεπηρείξεζήο.

Υπνρξέσζε γηα αλαλέσζε ηνπ θαηαζηήκαηνο ζχκθσλα κεηηο ππνδείμεηο ηνπ franchisor.

H εηαηξεία πνπ εθρσξεί ηε ρξήζε ηνπ εκπνξηθνχ ηεοζήκαηνο έρεη θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε ιήςε απνθάζεσλ ησλδηθαηνδφρσλ.

Δμαξηάηαη απφ ηελ απφδνζε θαη ησλ άιισλ franchiseesθαζψο έλα άηνκν κφλν κπνξεί λα ραιάζεη ηε θήκε ηνπδηθηχνπ.


Οη ιφγνη πνπ νη εηαηξείεο franchising παξέρνπλ ηε θίξκα ηνπο ζε ηξίηεοεπηρεηξήζεηο (πιενλεθηήκαηα γηα ηνλ δηθαηνπάξνρν) πεξηγξάθνληαη σοεμήο:

Δμάπισζε ηνπ νλφκαηνο ηεο εηαηξείαο θαη δπλαηφηεηα δηείζδπζεο ζεπεξηζζφηεξεο αγνξέο.

Δμαζθάιηζε πνζνζηψλ απφ ηα θέξδε ηνπ δηθαηνδφρνπ θίξκαο.

Υπνζηήξημε ηεο πξνσζεηηθήο θακπάληαο ηεο εηαηξείαο.

Δλδπλάκσζε δηαπξαγκαηεπηηθήο δχλακεο θαη εμαζθάιηζε νηθνλνκίαοθιίκαθαο ιφγσ ηεο ζχλαςεο ζπκβνιαίσλ κε πξνκεζεπηέο ζε εζληθφ επίπεδν.

Αλαγθαηφηεηα ρακειφηεξσλ θεθαιαίσλ γηα ηελ εμάπισζε ηεο εηαηξείαο.

H εηαηξεία franchising δελ ρξεηάδεηαη λα ζπκκεηέρεη ζηα ιεηηνπξγηθά έμνδα.

Φακειφηεξν επηρεηξεκαηηθφ ξίζθν.

13/12/2014

22


Τα κεηνλεθηήκαηα γηα ην δηθαηνπάξνρν είλαη:

Αλάγθε ειέγρνπ γηα εμαζθάιηζε πςειψλ “ζηάληαξη”.

Γπζθνιία ειέγρνπ θαη πξαγκαηνπνίεζεο αιιαγψλ (π.ρ.αλαθαηλίζεηο, αιιαγή ιεηηνπξγηθψλ πξνδηαγξαθψλ) ζε φιεο ηηοκνλάδεο ησλ δηθαηνδφρσλ.

Δπηζπκία ηνπ δηθαηνδφρνπ γηα ηελ εμαζθάιηζε βξαρππξφζεζκσλθεξδψλ έλαληη ηεο καθξνπξφζεζκεο αχμεζεο ησλ πσιήζεσλ.

Γπζθνιία εμαζθάιηζεο θαηάιιεισλ δηθαηνδφρσλ κε επαξθήθεθάιαηα.


Lecture 01

Documents

Transcript of Lecture 01