1

THE ECONOMIST

ΟΜΙΛΙΑ

KYRIAKOS MITSOTAKIS

LEADER OF THE MAIN OPPOSITION AND PRESIDENT, NEW DEMOCRACY PARTY

TO THE 21st ROUNDTABLE WITH THE GOVERNMENT OF GREECE

EUROPE UNRAVELLING GREECE UNTANGLING

TEΤΑΡΤΗ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017

2

THE ECONOMIST

ΟΜΙΛΙΑ

KYRIAKOS MITSOTAKIS

LEADER OF THE MAIN OPPOSITION AND PRESIDENT,

NEW DEMOCRACY PARTY

TO THE 21st ROUNDTABLE

WITH THE GOVERNMENT OF GREECE

EUROPE UNRAVELLING

GREECE UNTANGLING

ΤΕΤΑΡΤΗ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017

Ευχαριστώ, Daniel, για την πολύ όμορφη εισαγωγή. Είναι ιδιαίτερη

χαρά μου που βρίσκομαι και φέτος στο συνέδριο του Economist. Ένας χρόνος

είναι ομολογουμένως πολύ καιρός, ιδίως στην πολιτική. Πέρσι είχα μιλήσει,

μια μέρα πριν το δημοψήφισμα, για το Brexit. Φέτος, 12 μήνες αργότερα, το

κύμα του λαϊκισμού ξεθυμαίνει στις βραχώδεις ακτές της πραγματικότητας.

Πέρσι ο ευρωσκεπτικισμός των Βρετανών βρέθηκε στο απόγειό του και

ο φόβος για το μέλλον της Ευρώπης ήταν έντονος. Φέτος το Brexit έχει γίνει

ευκαιρία να αναζητήσει η Ευρώπη έναν καλύτερο βηματισμό και η συζήτηση

για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης έχει ξεκινήσει για τα καλά. Τα

εκλογικά αποτελέσματα σε μια σειρά από χώρες δείχνουν την ισχυρή

βούληση των λαών της Ευρώπης για ενίσχυση της ενωμένης ευρωπαϊκής

πορείας.

3

Πέρσι η Μαρίν Λεπέν φαινόταν να βρίσκεται προ των πυλών στη

Γαλλία. Φέτος ο Εμανουέλ Μακρόν είναι πρόεδρος της Γαλλίας σε ηλικία 39

ετών. Έχοντας συντρίψει, με όπλο τον προοδευτικό φιλελευθερισμό του,, τους

ακραίους λαϊκιστές από δεξιά και αριστερά.

Πέρσι όλοι στοιχημάτιζαν ότι οι ΗΠΑ θα βρίσκονταν στην πρώτη

γραμμή της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης. Φέτος η Ευρώπη έχει

εκπλήξει ευχάριστα, με τις πιο πολλές οικονομίες της ευρωζώνης να δείχνουν

μια έντονη αναπτυξιακή δυναμική.

Η πατρίδα μας, όμως, δυστυχώς δεν φαίνεται να παρακολουθεί αυτές

τις εξελίξεις. Παραμένει παγιδευμένη στην εσωστρέφεια, την ώρα που ο

κόσμος γύρω μας αλλάζει με μεγάλη ταχύτητα. Η κυβέρνηση, μάλιστα, έχει

απολέσει και το ελάχιστο επίπεδο αξιοπιστίας που χρειάζεται για να

λειτουργήσει στοιχειωδώς. Συμπεριφέρεται πλέον ως ανεύθυνη

αντιπολίτευση, την ίδια ώρα που η αξιωματική αντιπολίτευση συμπεριφέρεται

με υπευθυνότητα και σοβαρότητα.

Η φετινή μου παρουσία στο συνέδριο του Economist γίνεται σε μια

συγκυρία τόσο διαφορετική αλλά και τόσο ίδια με την περσινή. Συγκυρία

διαφορετική από πέρσι επειδή η συμφωνία για τη δεύτερη αξιολόγηση στο

Eurogroup της 15ης Ιουνίου απομάκρυνε μια μοιραία, μια καταστροφική

πιθανή εξέλιξη για τη χώρα μας. Συγκυρία όμως ίδια με την περσινή καθώς τα

κεντρικά ζητήματα που συζητούσαμε πριν από έναν χρόνο μας απασχολούν

δυστυχώς ακόμα. Η οριστική έξοδος από την κρίση παραμένει ζητούμενο, ενώ

πολλές καθοριστικές αποφάσεις για την οικονομία μετατέθηκαν στο μέλλον.

Κρατώ όμως ως θετικό το γεγονός ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις

συγκλίνουν στη θέση που η Ν.Δ. έχει εκφράσει εδώ και καιρό, ότι το βασικό

ζητούμενο για την ελληνική οικονομία είναι η επιστροφή σε υψηλούς ρυθμούς

ανάπτυξης και η δημιουργία πολλών νέων θέσεων απασχόλησης και αυτό

μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από ένα επενδυτικό σοκ που θα

κινητοποιήσει κεφάλαια του ιδιωτικού τομέα εντός και εκτός Ελλάδος. Αυτό το

αναγνωρίζουν πια όλοι, και είναι θετικό.

Θα ξεκινήσω, αναγκαστικά, την παρέμβασή μου με μια σύντομη

αποτίμηση του περιεχομένου της πρόσφατης συμφωνίας στο Eurogroup,

αλλά και των επιπτώσεών της για τη χώρα. Είναι προφανώς θετικό ότι έστω

4

και αργά υπήρξε μια συμφωνία που αποτρέπει την επανάληψη των

δραματικών συνθηκών που ζήσαμε το καλοκαίρι του ’15. Οφείλω να σας

υπενθυμίσω στο σημείο αυτό –αν δεν το γνωρίζετε– πως σήμερα είναι η

επέτειος επιβολής των capital controls πριν από δυο χρόνια. Τα capital

controls δεν έχουν ακόμα αρθεί.

Παρ’ όλα αυτά, η τεράστια καθυστέρηση στο κλείσιμο της αξιολόγησης

και το ίδιο το περιεχόμενο της συμφωνίας δημιουργούν έναν μεγάλο

προβληματισμό. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε ορίσει με σαφήνεια τους

στόχους της διαπραγμάτευσης.

Πρώτον, το γρήγορο κλείσιμο της αξιολόγησης χωρίς μέτρα.

Δεύτερον, την ταυτόχρονη, προσέξτε, την ταυτόχρονη ένταξη στο

πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Τρίτον, την επίτευξη συμφωνίας για τη μείωση του χρέους.

Τέταρτον, την επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης.

Πέμπτον, τη μείωση των πλεονασμάτων από το 3,5% το 2018 στο

2,5% το 2019 και στο 2% το 2020.

Δυστυχώς, η κυβέρνηση, και η χώρα μαζί, απέτυχε σε όλους αυτούς

τους στόχους. Η δεύτερη αξιολόγηση ολοκληρώθηκε με 16 μέρες

καθυστέρηση, και για να κλείσει χρειάστηκε η κυβέρνηση να επιβάλει

επιπρόσθετα μέτρα ύψους 5,1 δις ευρώ. Μέτρα τα οποία δεν τα ζητούσε

κανείς πριν από έναν χρόνο. Τα μέτρα αυτά ανεβάζουν το συνολικό

λογαριασμό των μέτρων στα 14,5 δις ευρώ, έναντι 1,5 δις ευρώ που

περιλάμβανε το email Χαρδούβελη στη δυσμενέστερη εκδοχή του.

Και σε ό,τι αφορά στην ένταξη στο πρόγραμμα της ποσοτικής

χαλάρωσης, πριν από δυο μέρες ο Μάριο Ντράγκι τερμάτισε, δυστυχώς, τη

σχετική συζήτηση. Μόνο που μαζί με τον στόχο απομακρύνονται δυστυχώς

και τα δυνητικά οφέλη από την ένταξη στο πρόγραμμα. Η ρευστότητα στην

οικονομία μειώνεται και τα επιτόκια με τα οποία καλούνται να δανειστούν

κράτος και επιχειρήσεις διατηρούνται σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά χωρών

με συγκρίσιμα μακροοικονομικά μεγέθη.

Επιτρέψτε μου εδώ μια παρένθεση. Μια σειρά από μεγάλες ελληνικές

επιχειρήσεις έχουν τις τελευταίες εβδομάδες δανειστεί από τις αγορές

5

κεφάλαια με επιτόκια σημαντικά χαμηλότερα από το ύψος της απόδοσης των

ομολόγων της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Αυτό είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο. Δείχνει τις σημαντικές δυνατότητες

της ελληνικής οικονομίας και τη δυναμική που μπορεί να αναπτυχθεί με μια

κυβερνητική αλλαγή που θα συνεισφέρει κεφάλαιο αξιοπιστίας και

μεταρρυθμιστικής αποφασιστικότητας στη χώρα.

Η κυβέρνηση προσπαθεί σήμερα να μειώσει τη σημασία της απώλειας

της συμμετοχής στην ποσοτική χαλάρωση, ξεχνώντας ότι η ίδια το είχε

αναδείξει σε μείζονα στόχο. Στην πραγματικότητα, προσπαθεί απλώς να

υποβαθμίσει την αποτυχία της.

Στο ζήτημα του χρέους δεν εξασφαλίστηκε καμία απολύτως

συγκεκριμένη δέσμευση. Μόνο μια μελλοντική, ασαφής αναδιατύπωση

υποσχέσεων για τις οποίες το Eurogroup είχε δεσμευτεί ήδη από τον

Νοέμβριο του 2012.

Κι αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Διότι, παρά τις μεγαλόστομες

αναφορές του κ. Τσίπρα στο χρέος, ο κ. Τσακαλώτος είχε ήδη από τον Μάιο

του 2016 ομολογήσει ότι ουσιαστική συζήτηση για το χρέος θα γίνει μετά τη

λήξη του προγράμματος.

Το ομολόγησε με κυνικό τρόπο και σήμερα ο κ. Χουλιαράκης. Έτσι

όλες οι μελετώμενες ρυθμίσεις τελούν υπό την αίρεση επίτευξης στόχων και η

λήψη σχετικής απόφασης μετατίθεται για το 2018. Και βέβαια, οι

προτεινόμενες επιμηκύνσεις λήξεων αφορούν μόνο το δεύτερο πρόγραμμα,

όχι το πρώτο και το τρίτο, δηλαδή από τα 326 δις του ελληνικού χρέους μόνο

τα 96 δις.

Επιπροσθέτως, για την τυχόν επιμήκυνση της περιόδου χάρητος και

αποπληρωμής δανείων, χρησιμοποιείται η έκφραση από 0 έως 15 χρόνια, το

οποίο αφήνει ορθάνοιχτο το παράθυρο να μην υπάρξουν επιμηκύνσεις, ή

αυτές να είναι πολύ μικρές.

Τέλος δεν υπάρχει συζήτηση για το κλείδωμα των επιτοκίων, παρά

μόνο για –υπό προϋποθέσεις– αναβολή και κεφαλαιοποίηση τόκων. Όλα αυτά

είχαν φυσικά επιπτώσεις στην αναπτυξιακή δυναμική της χώρας. Η

αβεβαιότητα από την καθυστέρηση και η έλλειψη ρευστότητας επιδείνωσαν τις

6

προοπτικές της οικονομίας. Η αρχική πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,7% του 2017

είναι πλέον μη επιτεύξιμη και η ίδια η κυβέρνηση έχει αναθεωρήσει τους

στόχους της στο 1,8%, ενώ άλλοι εγχώριοι και διεθνείς οργανισμοί εκτιμούν

πλέον ότι η ανάπτυξη φέτος θα είναι γύρω στο 1% με 1,5%.

Εκεί που όμως η αποτυχία είναι πλέον παταγώδης, είναι στο ζήτημα

των πλεονασμάτων. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε θέσει ως στόχο τη μείωση

από το επίπεδο του 3,5% το 2019. Αντί για μείωση επεκτάθηκε ο στόχος για

το 2021 και το 2022 και η χώρα δεσμεύεται πια σε πλεονάσματα της τάξεως

των 3,5% για μια 5ετία. Και κατόπιν, προσέξτε, για πλεονάσματα ίσα ή

μεγαλύτερα του 2% του ΑΕΠ έως το 2060. Μιλάμε δηλαδή για 43 χρόνια

λιτότητας, που προστίθεται στην τεράστια προσπάθεια προσαρμογής που

κάνει η χώρα από την αρχή της τρέχουσας 10ετίας.

Ταυτόχρονα η δημοσιονομική πολιτική παραμένει ανεπίτρεπτα φιλο-

κυκλική. Τα χρόνια που η χώρα χρειάζεται περισσότερο δημοσιονομικό χώρο,

ώστε να εδραιωθεί η ανάκαμψη, υποχρεώνεται σε υψηλά πλεονάσματα, που

θα εγκλωβίσουν την οικονομία σε χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Αλλά ακόμα και εάν κάποια χρόνια καταφέρουμε να πετύχουμε

μεγαλύτερη ανάπτυξη, η σύνδεση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους με

τους ρυθμούς ανάπτυξης θα έχει ως αποτέλεσμα να αναστέλλονται τα μέτρα

ελάφρυνσης του χρέους. Με απλά λόγια, το μέρισμα της ανάπτυξης δεν θα

πηγαίνει στους Έλληνες αλλά στους δανειστές. Και αυτό κάποιοι προσπαθούν

να το παρουσιάσουν ως επιτυχία.

Η πολιτική αντικαταβολή για όλα αυτά είναι η λήψη μιας μικρής δόσης,

ύψους 8,5 δις ευρώ. Ακόμα κι εδώ, όμως, υπάρχει μια ελαφρά σύγχυση. Με

βάση τον χρηματοδοτικό προγραμματισμό του 3ου και του συμπληρωματικού

μνημονίου, του 4ου, η Ελλάδα μέχρι το τέλος του β’ τριμήνου του 2017

έπρεπε να λάβει από τους δανειστές, προσέξτε, δόσεις ύψους 22,9 δις.

Έχουμε δηλαδή μια υστέρηση περίπου 15 δις από τα προβλεπόμενα.

Ας αναλογιστούμε λίγο τι σημαίνουν όλα αυτά. Η οικονομία αποστραγγίζεται

από την υπερφορολόγηση για να πετύχει τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα.

Κατόπιν διαθέτει τα έσοδα από τα υπέρογκα αυτά πλεονάσματα για ν’

αποπληρώσει δανειακές υποχρεώσεις της με ίδιους πόρους, στέλνοντας

χρήματα των φορολογουμένων στο εξωτερικό.

7

Ταυτόχρονα συσσωρεύει νέες ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του

κράτους προς τον ιδιωτικό τομέα, καταστέλλοντας τις όποιες τάσεις

ανάκαμψης της οικονομίας. Και τελικά, παίρνει την κουτσουρεμένη δόση, αυτή

που μόλις επαρκεί για ν’ αποπληρωθούν οι πιστωτές. Και δεν απομένουν

παρά ελάχιστα ποσά για τις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας.

Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο που μεταφέρει σταθερά πόρους εκτός

Ελλάδας. Το ότι αποφύγαμε τα χειρότερα δεν αλλάζει το γεγονός ότι η Ελλάδα

μένει εγκλωβισμένη σε μια συνταγή στασιμότητας και αποτυχίας. Είναι τόση η

οπισθοδρόμηση της οικονομίας μας τα τελευταία χρόνια που τα δεδομένα του

2014 σήμερα αποτελούν ζητούμενα.

Στο τέλος του 2014 η χώρα έβγαινε από την κρίση με θετικό ρυθμό

ανάπτυξης μετά από 6 χρόνια ύφεσης, με πρωτογενή πλεονάσματα,

αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους, με πολύ πιο ισχυρό

τραπεζικό σύστημα και χωρίς κεφαλαιακούς περιορισμούς. Είχε βγει δυο

φορές στις αγορές και είχε συμφωνήσει με τους εταίρους την έξοδο της χώρας

από τα μνημόνια, μέσα από έναν δείκτη προληπτικής πιστωτικής γραμμής

στήριξης.

Σήμερα, τα κεφάλαια που θα χρηματοδοτούσαν την προληπτική

γραμμή πίστωσης παραμένουν μετέωρα. Η αναπτυξιακή δυναμική έχει

μειωθεί, τα capital controls είναι ακόμα μαζί μας και η χώρα αναγκάστηκε να

υπογράψει δύο ακόμη μνημόνια με επαχθείς όρους.

Η σύγκριση των προβλέψεων των διεθνών οργανισμών του 2014 για

την πορεία του ΑΕΠ με τις προβλέψεις του σήμερα είναι και αποκαλυπτική και

αποκαρδιωτική. Η απώλεια του ΑΕΠ συνολικά ανέρχεται στα 29 δις ευρώ

περίπου για το 2017, παρά το γεγονός ότι το εξωτερικό περιβάλλον ήταν

ευνοϊκότερο απ’ ό,τι αρχικά προβλεπόταν.

Και το χειρότερο είναι ότι δεν πρόκειται για μια εφάπαξ απώλεια. Η

οπισθοδρόμηση της τρέχουσας τριετίας δημιουργεί στο διηνεκές μια

χαμηλότερη βάση εκκίνησης, επηρεάζοντας και τις μελλοντικές επιδόσεις της

οικονομίας, ακόμα κι όταν επανέλθει η ανάπτυξη.

Η καταστροφή κεφαλαίου από επένδυση, προσέξτε, από το 2010

είχαμε απομείωση του κεφαλαιακού αποθέματος κατά 75 δις ευρώ, η φυγή

δεκάδων χιλιάδων καταρτισμένων ανθρώπων στο εξωτερικό και η ζημιά στην

8

εικόνα της χώρας έχουν προκαλέσει μια δομική επιδείνωση της ελληνικής

οικονομίας. Κάτι που έχουν επισημάνει και πολλοί διεθνείς οργανισμοί.

Δυστυχώς, την τελευταία τριετία έχει προκληθεί ένα τραύμα στο σώμα

της οικονομίας, ένα τραύμα το οποίο δεν θα επουλωθεί εύκολα.

Χαρακτηριστικές είναι και οι εκτιμήσεις για την πορεία του ελληνικού χρέους.

Τον Ιούνιο του 2014 το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμούσε ότι το ελληνικό

χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2060 θα ήταν περίπου στο 60%. Προσέξτε,

τον Φεβρουάριο του 2017 το εκτιμούσε στο 275%. Γιατί; Διότι το 2014 η

εκτίμηση για τον μακροπρόθεσμο δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας

ήταν 1,9%, ενώ τον Φεβρουάριο του 2017 είχε μειωθεί στο 1%, σχεδόν στο

μισό.

Η αύξηση λοιπόν του χρέους στον αριθμητή, με τα δανεικά του

αχρείαστου 3ου μνημονίου, και η μείωση του ΑΕΠ στον παρονομαστή, με την

υποβάθμιση των μακροπρόθεσμων προοπτικών ανάπτυξης, κατέστησε το

χρέος μη βιώσιμο. Αυτή είναι η συνεισφορά της κυβέρνησης του κ. Τσίπρα

στην ελληνική οικονομία. Αυτή είναι η αλήθεια. Και γι’ αυτό θα πρέπει κάποια

στιγμή να λογοδοτήσει η σημερινή κυβέρνηση.

Κυρίες και κύριοι, η τεράστια ζημιά που προκλήθηκε την τελευταία

τριετία χρειάζεται μια συστηματική προσπάθεια για ν’ αποκατασταθεί. Κι αυτό

θα το πετύχουμε μ’ έναν μόνο τρόπο: με πολιτική αλλαγή που θα φέρει

αλλαγή πολιτικής.

Με μια πολιτική αλλαγή που θα σηματοδοτήσει τη δυναμική

επανεκκίνησης της οικονομίας και συνολικά της Ελλάδος. Με τόλμη, σχέδιο,

αποφασιστικότητα, θα προχωρήσουμε μπροστά. Πιστεύω βαθιά στις

δυνατότητες της πατρίδας μας, στις δημιουργικές δυνάμεις που μπορούν ν’

απογειώσουν την οικονομία.

Γι’ αυτό και δεσμεύομαι ότι, αν οι πολίτες μάς εμπιστευθούν στις

επόμενες εκλογές, θα κινηθούμε ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση απ’ αυτή

που μας οδήγησε βαθιά στην κρίση.

Πρώτον, με γρήγορες αποφάσεις. Από την πρώτη μέρα θα

δημιουργήσουμε την αίσθηση ότι τα πράγματα αλλάζουν και αλλάζουν

γρήγορα. Και μέσα στους πρώτους μήνες θα έχει κατατεθεί το σύνολο των

αναπτυξιακών νομοσχεδίων.

9

Δεύτερον, με αλλαγή στο μείγμα πολιτικής, μειώνοντας φόρους,

μειώνοντας δαπάνες και προτάσσοντας τολμηρές αλλαγές που θα τονώσουν

την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Και τρίτον, με ευρεία κοινωνική συναίνεση. Το σχέδιο που θα θέσουμε

υπ' όψιν των πολιτών θα είναι προϊόν μιας συμφωνίας αλήθειας με τους

πολίτες και όχι αποτέλεσμα της πολιτικής εξαπάτησής τους. Έτσι, οι όροι

εφαρμογής θα είναι καλύτεροι και ουδείς θα διανοηθεί να επαναλάβει

ακρότητες του παρελθόντος.

Άλλωστε, και είναι πολύ σημαντικό αυτό, η τρέχουσα τριετία

λειτούργησε ως πολιτική κάθαρση και ως συμβολή στην αυτογνωσία των

Ελλήνων. Οι πολίτες αντελήφθησαν τις ψεύτικες υποσχέσεις του λαϊκισμού και

τελικά τα όριά του. Αναζητούν σήμερα μια ρεαλιστική πρόταση για την

οικονομία, ένα σχέδιο για το μέλλον. Κι αυτό το σχέδιο το έχουμε.

Ένα μέρος του το έχουμε ήδη παρουσιάσει, και τους υπόλοιπους μήνες

θ’ αναπτύξουμε το σχέδιό μας στο σύνολό του. Το οικονομικό και αναπτυξιακό

μας σχέδιο, όπως έχω ξαναπεί, μοιάζει μ’ ένα τρίγωνο, που στην κάθε

κορυφή του έχει μια αντίστοιχη στρατηγική προτεραιότητα.

Στην πρώτη κορυφή είναι το μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής, το

ισοζύγιο φόρων-δαπανών. Η σημερινή πολιτική εξόντωσης της παραγωγικής

οικονομίας δεν μπορεί να συνεχιστεί. Στόχος μας είναι να προχωρήσουμε

άμεσα σε αλλαγή του φορολογικού συστήματος και άμεση αποκλιμάκωση των

φορολογικών συντελεστών. Έχουμε ήδη μιλήσει για μείωση φόρου

εισοδήματος από το 29% στο 20% μέσα σε δύο χρόνια. Μείωση του

συντελεστή φορολόγησης μερισμάτων από το 15% στο 5%, μείωση του

ΕΝΦΙΑ κατά 30% μέσα σε δύο χρόνια και αύξηση του ορίου υπαγωγής στον

ΦΠΑ από τα 10.000 ευρώ στα 25.000.

Και αν στην πορεία καταφέρουμε ν’ αποκτήσουμε μεγαλύτερο

δημοσιονομικό χώρο, θα προχωρήσουμε σε μια ακόμα πιο επιθετική μείωση

της φορολογίας απ’ αυτή που έχουμε ήδη εξαγγείλει. Στο ζήτημα αυτό θα

επανέλθω στη συνέχεια.

Οι μειώσεις αυτές θα εξισορροπηθούν δημοσιονομικά από το

συμμάζεμα του κράτους και από περικοπές δαπανών. Μέσα από μια εφ’ όλης

10

της ύλης επαναξιολόγηση του πλέγματος των δημοσίων δαπανών, αυτό που

ονομάζουμε spending review.

Στόχος μας, δεν το κρύβουμε, είναι ένα μικρότερο αλλά καλύτερο

κράτος. Με καλύτερη αξιοποίηση των ανθρώπινων πόρων που διαθέτει, που

θα παρέχει υψηλότερου επιπέδου υπηρεσίες στους πολίτες και θα εξοικονομεί

πόρους αξιοποιώντας στην παροχή των υπηρεσιών και τον ιδιωτικό τομέα.

Αποτελεί, κυρίες και κύριοι, κεντρική μας επιλογή να ενισχύσουμε τις

ΣΔΙΤ, οι οποίες θα επιτρέψουν στο κράτος να παρέχει καλύτερες υποδομές

και πιο ποιοτικές υπηρεσίες στους πολίτες. Προχθές αναφέρθηκα στο ζήτημα

της διαχείρισης των απορριμμάτων, ένα ζήτημα εξαιρετικά επείγον. Ας

σταματήσει επιτέλους η υποκρισία. Η συμμετοχή και του ιδιωτικού τομέα

μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να δώσει λύσεις με χαμηλότερο κόστος,

μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και χωρίς φαινόμενα ταλαιπωρίας ούτε των

πολιτών ούτε των εργαζομένων, όπως αυτά που ζήσαμε αυτές τις τελευταίες

μέρες.

Αλλά αυτή την απόφαση θα την πάρουν οι ίδιοι οι δήμοι, χωρίς την

κηδεμονία μιας κυβέρνησης της οποίας το μόνο μέλημα είναι η διαδικασία

μιας νέας στρατιάς εργαζομένων συμβασιούχων στους οποίους κραδαίνει το

τυράκι μιας αντισυνταγματικής νομιμοποίησης.

Στη δεύτερη κορυφή του τριγώνου είναι η αποκατάσταση της

ρευστότητας και η στήριξη του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Χωρίς ένα

υγιές τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να υπάρξει επιστροφή στην ανάπτυξη.

Προτεραιότητά μας είναι η αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος

των κόκκινων δανείων

Έχουμε καταθέσει μια ολοκληρωμένη πρόταση την οποία ονομάζουμε

«δεύτερη ευκαιρία», πολύ πιο αποτελεσματική από την πρόταση που

επεξεργάζεται η κυβέρνηση. Η διαδικασία θα πρέπει ν’ αφήνει στους

εμπλεκομένους, ποιοι είναι αυτοί, ο επιχειρηματίας, η τράπεζα, ο νέος

επενδυτής και το κράτος, την επίτευξη κατά περίπτωση λύσης.

Μιας λύσης που θα ισορροπήσει τους στόχους διάσωσης αξίας και

θέσεων εργασίας, ανάκτηση αξίας όπου είναι αναγκαία η εκκαθάριση,

διασφάλιση δεύτερης ευκαιρίας για όσους έχουν αποτύχει μ’ εντιμότητα λόγω

11

της κρίσης και βέβαια επιβράβευση όσων έχουν παραμείνει συνεπείς στις

υποχρεώσεις τους παρά την κρίση.

Εννοείται ότι πρέπει να γυρίσουν καταθέσεις στο τραπεζικό σύστημα,

ξεκινώντας από τις εταιρικές καταθέσεις, και στο πλαίσιο της συμφωνίας

αλήθειας της νέας κυβέρνησης με την επιχειρηματική κοινότητα, θεωρώ την

επιστροφή εταιρικών καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες απαραίτητη

προϋπόθεση για την αμοιβαία ανάκτηση εμπιστοσύνης.

Η τρίτη κορυφή του τριγώνου είναι οι τολμηρές αλλαγές και οι

μεταρρυθμίσεις στο κράτος και στην οικονομία, για να έρθουν επενδύσεις και

για να γίνει καλύτερη η ζωή των πολιτών.

Θα συστήσω άμεσα ένα high level business advisory group με

κορυφαίους Έλληνες επιχειρηματίες. Θέλω να λύνουμε μαζί και να ξεπερνάμε

άμεσα τα όποια γραφειοκρατικά και άλλα προβλήματα με τους επενδυτές,

ιδίως τους Έλληνες επενδυτές. Θέλω να σας πω ότι είμαι αρωγός σε κάθε

επενδυτική προσπάθεια που θα βοηθά τη χώρα αλλά οι σχέσεις μας πρέπει

να είναι αμοιβαία αξιόπιστες, τα σύκα σύκα και η σκάφη σκάφη. Τα λεφτά

πίσω στη χώρα.

Με το τέλος της πολιτικής της κρίσης, που θα έρθει με την καθαρή νίκη

της μεγάλης παράταξης του αυτονόητου και της λογικής, τελειώνει και η ανοχή

–η δικαιολογία καλύτερα– ότι εδώ κάνουμε τις δουλειές μας αλλά τα χρήματα

τα κρατάμε έξω. Δεν έχουν τίποτε να φοβηθούν αυτοί που θα φέρουν

χρήματα και θα επενδύσουν στη χώρα.

Η επόμενη κυβέρνηση θέλει δουλειές και ίσες ευκαιρίες, όλα τα άλλα

παρέλκουν τούτη την κρίσιμη στιγμή, που πρέπει όλοι να κοιτάξουμε στο

μέλλον.

Χρειαζόμαστε έξυπνες ιδέες που θα φέρουν δουλειές, που θα φέρουν

επενδύσεις. Μαζί με τον ιδιωτικό τομέα θα βρούμε λύσεις στα μικρά και

μεγάλα προβλήματα που ταλαιπωρούν την ελληνική επιχειρηματικότητα.

Η ελληνική οικονομία δεν θα πάρει μπρος μόνο με τις κεντρικές

συμφωνίες ή με τα μεγάλα έργα υποδομών. Χρειάζονται πολλές μικρές

επενδύσεις σε κάθε επίπεδο και η ανεργία δεν θα πέσει εάν δεν γίνει έστω

από μια πρόσληψη από τις χιλιάδες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και

12

αν δεν επενδύσουμε συστηματικά στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της

χώρας μας.

Δεν έχω σήμερα τον χρόνο να αναφερθώ αναλυτικά στις πολιτικές μας

για εκείνους τους κλάδους που θεωρώ κρίσιμους για την ανάπτυξη της

χώρας, το έχω κάνει πολύ αναλυτικά σε μια σειρά από πρόσφατες

παρεμβάσεις μου. Επιτρέψτε μου όμως λίγες σύντομες σκέψεις για τρεις

τομείς στους οποίους αποδίδω ιδιαίτερη σημασία.

Πρώτον, ο τομέας του τουρισμού. Χωρίς αμφιβολία πάμε καλά, θα

πάμε καλά φέτος, αλλά μπορούμε ακόμη καλύτερα, μειώνοντας τις

φορολογικές επιβαρύνσεις των τελευταίων ετών, ώστε να μην πληγεί

μακροπρόθεσμα η ανταγωνιστικότητά μας, δημιουργώντας χαρτοφυλάκιο

τουριστικών προϊόντων που θα δώσουν προστιθέμενη αξία και θα

επεκτείνουν την τουριστική δράση και χρονικά, αλλά και σε περισσότερες

περιοχές της χώρες, συνδέοντας –και το θεωρώ αυτό απολύτως καθοριστικό–

τον τουρισμό με τον πολιτισμό, το μεγάλο μας αναξιοποίητο πλεονέκτημα,

προτάσσοντας ιδιαίτερα τη δεύτερη κατοικία και προσφέροντας ισχυρά

φορολογικά κίνητρα σε όσους ξένους επιλέξουν την Ελλάδα ως τόπο

φορολογικής κατοικίας, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν αποκτήσει ακίνητη

περιουσία στη χώρα μας – το κάνουν όλοι οι γείτονές μας, πρέπει να το

κάνουμε και εμείς.

Και βέβαια, εφαρμόζοντας έναν σύγχρονο χωροταξικό σχεδιασμό,

δίχως εκπτώσεις στην αρχή της αειφορίας, και με τήρηση των όρων της

περιβαλλοντικής νομοθεσίας, αλλά με ευελιξία και χωρίς προκαταλήψεις

άλλων εποχών.

Δεύτερος κλάδος προτεραιότητας είναι ο πρωτογενής τομέας και οι

συνδεδεμένοι με αυτόν κλάδοι τροφίμων, πιστοποιημένων προϊόντων και

καλλυντικών. Έχουμε σπουδαία ελληνικά προϊόντα τα οποία πρέπει να

επιδιώξουμε να εξάγουμε περισσότερο και στόχος μας πρέπει να είναι η

βελτίωση της παραγωγικότητας και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας μέσα

από τη μείωση του κόστους παραγωγής, καθώς και η μετάβαση σε ένα νέο

πρότυπο αγροτικής οικονομίας. Η χρηματοδοτική στήριξη του αγροτικού

τομέα μέσω εγγυήσεων δανεισμού και η αξιοποίηση διαθέσιμων πόρων.

Σήμερα υπάρχουν κονδύλια κοντά στα 6 δις τα οποία, δυστυχώς, λιμνάζουν.

13

Το περασμένο Σαββατοκύριακο επισκέφθηκα τη Θεσσαλία,

συνομίλησα με πολλούς αγρότες και πολλούς κτηνοτρόφους. Ένας νέος

μελισσοκόμος μου είπε ενδεικτικά ότι έχει κάνει αίτηση εδώ και σχεδόν έναν

χρόνο για ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης νέων αγροτών και η

γραφειοκρατία που έχει συναντήσει είναι τόσο μεγάλη, που ακόμη βιβλιάριο

δεν έχει μπορέσει να βγάλει. Αυτά πρέπει να αλλάξουν.

Πρέπει να ενθαρρύνουμε επίσης τη σύσταση ομάδων παραγωγών και

οργανώσεων παραγωγών ανά προϊόν, όπως επιβάλλουν οι συνθήκες της

αγοράς. Προσέξτε, σήμερα το ποσοστό των συνεταιρισμένων αγροτών στη

χώρα μας είναι 11,3%, ο μέσος όρος στη δυτική Ευρώπη είναι άνω του 50%.

Αυτό θα επιτρέψει στους παραγωγούς να εκσυγχρονιστούν, να έχουν

καλύτερη διαχείριση, καλύτερη επιμόρφωση, κατάρτιση, να αναπτύξουν

ευκολότερα καινοτόμες και εξωστρεφείς δράσεις.

Ο τρίτος τομέας είναι η εκπαίδευση, ειδικά η ανώτατη, για την οποία θα

μιλήσω λίγο σήμερα. Αποτελεί μια μόνιμη επένδυση για τη χώρα, που

σχετίζεται με την ποιότητα του ανθρώπινου κεφαλαίου. Στόχος μας δεν είναι

απλώς η επαναφορά του νόμου 4009/2011, ο λεγόμενος «νόμος

Διαμαντοπούλου», αλλά η ουσιαστική του βελτίωση, και έχουμε ήδη έτοιμη τη

σχετική νομοθετική πρωτοβουλία.

Πρέπει να αξιοποιήσουμε τις θεμελιώσεις συναινέσεις, ώστε πατώντας

πάνω σε αυτές να αναβαθμίσουμε τα πανεπιστήμιά μας, με μεγαλύτερη

αυτονομία σε όλα τα επίπεδα, ποιοτική αξιολόγηση από ανεξάρτητη αρχή,

εξωστρέφεια, βγάζοντας τα κόμματα επιτέλους από τη διοίκηση των

ιδρυμάτων. Η επαναφορά των φοιτητικών παρατάξεων στα όργανα διοίκησης

είναι βήμα προς τα πίσω. Ένα βήμα το οποίο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό

από την παράταξή μας. Όπως δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η επαναφορά

οποιασδήποτε στρεβλής αντίληψης για το άσυλο, η οποία τείνει να μετατρέψει

τα πανεπιστήμιά μας σε χώρους ανομίας. Τα πανεπιστήμια πρέπει να

συνδεθούν περισσότερο με τον κόσμο των επιχειρήσεων, με τις τοπικές

κοινωνίες, να γίνουν πόλοι τοπικής ανάπτυξης, κοιτίδες έρευνας, γνώσης και

καινοτομίας. Να προσελκύουν φοιτητές από το εξωτερικό, αντί να φεύγουν οι

Έλληνες στο εξωτερικό.

14

Η Κύπρος έχει έσοδα εκατοντάδων εκατομμυρίων από την τριτοβάθμια

εκπαίδευσή της. Όμως εδώ αντί να δούμε πώς θα αναπτύξουμε τα

μεταπτυχιακά μας δίνοντας κίνητρα για τη διδασκαλία και ενισχύοντας την

αυτονομία τους, η κυβέρνηση πάει δυστυχώς να τα διαλύσει.

Κυρίες και κύριοι, συχνά το ελληνικό πολιτικό σύστημα αναλώνεται σε

διαμάχες με πραγματικούς ή φανταστικούς εσωτερικούς και εξωτερικούς

εχθρούς. Αντί να σκέφτεται πώς θα δημιουργήσει δουλειές, ευκαιρίες και

επενδύσεις, συντηρεί μια νοσηρή τοξικότητα, η οποία εμποδίζει την

επιστροφή σε μια κανονική, σε μια φυσιολογική κατάσταση πραγμάτων.

Σε αυτό εμείς βάζουμε ένα τέλος. Πρώτος και κύριος στόχος μας είναι η

ανάκτηση της εμπιστοσύνης σε όλα τα επίπεδα: των πολιτών προς το κράτος

και τους θεσμούς, αλλά και των ξένων προς τη χώρα μας.

Οι πολίτες θα δουν μια κυβέρνηση που δεν λέει ψέματα και δεν κρατά

τη χώρα καθηλωμένη σε ένα κλίμα πολιτικής τοξικότητας. Η κοινωνία είναι

απολύτως ώριμη γι' αυτή την αλλαγή, έχει ήδη αποβάλει τον λαϊκισμό. Ξέρει,

έχοντας πληρώσει από την τσέπη της για τη γνώση αυτή. Ως λαός πάθαμε και

μάθαμε.

Οι δανειστές και γενικά η αγορά θα δουν μια κυβέρνηση αποφασισμένη

να προχωρήσει εφαρμόζοντας εμπροσθοβαρείς μεταρρυθμίσεις και ένα

τολμηρό πλάνο αποκρατικοποιήσεων. Οι επενδυτές θα μπορούν να

αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που διαβλέπουν εδώ και καιρό, χωρίς να

αισθάνονται αβεβαιότητα και κίνδυνο.

Συνοψίζοντας το σχέδιό μας επαναλαμβάνω τα πέντε βασικά του

βήματα:

1. Αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις αγορές με την εφαρμογή της

Συμφωνίας Αλήθειας, του δικού μας εθνικού σχεδίου για την οριστική

έξοδο από την κρίση.

2. Βελτίωση της ρευστότητας της οικονομίας μέσω δράσεων για την

επιστροφή καταθέσεων, τη διαχείριση μη εξυπηρετούμενων δανείων

και τη γρήγορη άρση των κεφαλαιακών ελέγχων.

3. Επροσθοβαρής εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην

κατεύθυνση της αύξησης της εξωστρέφειας και των επενδύσεων.

15

4. Αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής με μείωση φόρων

και δαπανών και ένα αποτελεσματικότερο κράτος, με ταυτόχρονη

διεκδίκηση της μείωσης των στόχων για πρωτογενές πλεόνασμα από

τώρα. Όχι το 2023.

5. Αποσαφήνιση των παρεμβάσεων μείωσης του δημοσίου χρέους

ώστε να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητά του, με μεσοπρόθεσμα

πρωτογενή πλεονάσματα στο 2%, και όχι στο 3,5% που έχει

συμφωνήσει η σημερινή κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση που έρχεται θα αναλάβει να κάνει τα τέσσερα πρώτα και

οι δανειστές θα αναλάβουν να κάνουν το πέμπτο. Εμείς θα κάνουμε αυτά που

πρέπει και αυτοί πιστεύω ότι θα μας δώσουν τον δημοσιονομικό χώρο που

χρειαζόμαστε. Είμαι βέβαιος ότι θα δεχτούν, καθώς είναι μια συμφωνία

αμοιβαίου οφέλους, η οποία θα βοηθήσει τη χώρα, την ευρωζώνη και την

υπόθεση της ευρωπαϊκής ενοποίησης συνολικά.

Κυρίες και κύριοι, η λέξη-κλειδί για την επίτευξη αυτών των φιλόδοξων

στόχων είναι η εμπιστοσύνη. Η εμπιστοσύνη των αγορών, των εταίρων μας,

αλλά κυρίως η εμπιστοσύνη των πολιτών ότι υπάρχει ένας άλλος

ορθολογικός, ευρωπαϊκός δρόμος για τη βελτίωση της ζωής μας.

Αυτή την εμπιστοσύνη η κυβέρνηση που έρχεται μπορεί να την

προσφέρει. Οι αγορές και οι επενδυτές το γνωρίζουν αυτό και το γνωρίζει

καθημερινά και η σιωπηλή πλειοψηφία της κοινωνίας. Ανεξάρτητα από τις

επιλογές του χτες, ολοένα και περισσότεροι πολίτες συμπαρατάσσονται μαζί

μας, σε μια μεγάλη πολιτική και κοινωνική συμμαχία ρεαλισμού, αλήθειας και

αλλαγών.

Όλοι κατανοούν σήμερα, και θέλω να το τονίσω αυτό, ότι η σοβαρή

στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι σήμερα παράγοντας

σταθερότητας για τη χώρα. Οι επενδυτές που ενδιαφέρονται να έρθουν

ξέρουν ότι, όταν θα γίνουμε κυβέρνηση, θα έχουν απέναντί τους ένα κόμμα

φιλικό στις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα, σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε το

2014, όταν η τότε αντιπολίτευση ήταν απέναντι σε κάθε επενδυτικό σχέδιο και

πολεμούσε κάθε αναπτυξιακή δράση.

Γι’ αυτό και τονίζουμε ότι η προοπτική διεξαγωγής εκλογών είναι ένας

παράγοντας που δημιουργεί θετικές προοπτικές, ικανές να απογειώσουν την

16

οικονομία, και η ανάδειξη μιας νέας κυβέρνησης είναι μήνυμα ότι η Ελλάδα

αλλάζει πραγματικά σελίδα.

Αυτό και ακριβώς αυτά τα στοιχεία που βλέπουν στο πρόσωπο της

Ν.Δ. αγορές και επενδυτές, θα φέρουν τελικά γρηγορότερα την ανάπτυξη,

γιατί οι θετικές προσδοκίες κινούν την οικονομία και η θετική ψυχολογία

ενισχύει την αγορά.

Γι’ αυτό, προεξοφλώντας την πολιτική αλλαγή που αργά ή γρήγορα θα

έρθει, καλώ τον κόσμο της αγοράς από τώρα. Ετοιμαστείτε να επενδύσετε

στην Ελλάδα, φέρτε κεφάλαια, φέρτε δουλειές τεχνογνωσίας στη χώρα μας

και εγώ θα εγγυηθώ ένα πλαίσιο σταθερότητας, χαμηλότερης φορολογίας,

ανόθευτου ανταγωνισμού, λιγότερης γραφειοκρατίας.

Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε όσα χρειάζεται για να πάρει η οικονομία

μας μπροστά. Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να το πετύχουμε. Το έχουμε

ξανακάνει ως έθνος, μπορούμε και τώρα, με σχέδιο, σκληρή δουλειά και με

όπλο την πίστη των πολιτών θα κάνουμε ξανά την Ελλάδα φάρο ανάπτυξης

στην περιοχή μας.

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.