Μ.ΡΟΥΣΣΗ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

«Η γνωριμία με τη Μόνικα»KOΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Eroica

Το 1937 εκδίδεται η Eroica σε συνέχειες. Ο τίτλος του έργου παραπέμπει στη συμφωνία του Μπετόβεν. O τίτλος του µυθιστορήµατος αποτελεί τον πρώτο υπαινιγµό για τη «συνοµιλία» του λογοτεχνικού κειµένου µε τη µουσική, αφού Eroica είναι και η ονοµασία της τρίτης συµφωνίας του Μπετόβεν.

Το έργο χαρακτηρίζεται για την υπερρεαλιστική γραφή, την υπονοηματική γλώσσα, τα λογοπαίγνια, υπαινιγμούς στον Όμηρο, στον Καβάφη που δίνουν μια ερωτικό-αινιγματική και ρομαντική υφή στο μυθιστόρημα, με νατουραλιστικό, σκληρό τρόπο. Αιωρείται ανάμεσα στους δύο κόσμους: την πραγματικότητα των ενηλίκων και την πραγματικότητα των φαντασιώσεων των εφήβων. 

νέο-μοντερνιστικής λογοτεχνίας σε μια επαρχιακή πόλη που μοιάζει με το Ναύπλιο, αλλά πάνω απ’ όλα φέρει μεταξύ Πάτρας και Σμύρνης, όπου έμεινε στα εφηβικά του χρόνια. Η πλοκή διαδραματίζεται κάπου στον 19ο αιώνα και μιλά για τα πάθη των νεολαίων που καταντούν επικίνδυνα σε σημείο τραγικότητας. Στην Eroica, του Κοσμά Πολίτη (1938), ο έρωτας     δεν συνδέεται μόνο με το τέλος της παιδικότητας αλλά και με το τέλος της ίδιας της ζωής,έτσι ώστε η μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση να γίνεται μια οδυνηρή εμπειρία. νέο-μοντερνιστικής λογοτεχνίας σε μια επαρχιακή πόλη που μοιάζει με το Ναύπλιο, αλλά πάνω απ’ όλα φέρει μεταξύ Πάτρας και Σμύρνης, όπου έμεινε στα εφηβικά του χρόνια. Η πλοκή διαδραματίζεται κάπου στον 19ο αιώνα και μιλά για τα πάθη των νεολαίων που καταντούν επικίνδυνα σε σημείο τραγικότητας. Στην Eroica, του Κοσμά Πολίτη (1938), ο έρωτας     δεν συνδέεται μόνο με το τέλος της παιδικότητας αλλά και με το τέλος της ίδιας της ζωής,έτσι ώστε η μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση να γίνεται μια οδυνηρή εμπειρία.

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Νέο-μοντερνιστική λογοτεχνία σε μια επαρχιακή πόλη που μοιάζει με το Ναύπλιο, αλλά πάνω απ’ όλα φέρει μεταξύ Πάτρας και Σμύρνης, όπου έμεινε στα εφηβικά του χρόνια. Η πλοκή διαδραματίζεται κάπου στον 19ο αιώνα και μιλά για τα πάθη των νεολαίων που καταντούν επικίνδυνα σε σημείο τραγικότητας. Στην Eroica, του Κοσμά Πολίτη (1938), ο έρωτας     δεν συνδέεται μόνο με το τέλος της παιδικότητας αλλά και με το τέλος της ίδιας της ζωής, έτσι ώστε η μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση να γίνεται μια οδυνηρή εμπειρία.

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Η υπόθεση της Eroica:

 Ένας ώριμος αφηγητής, ο Παρασκευάς, αφηγείται μέσα από το πρόσωπο του έφηβου Παρασκευά τα κατορθώματα μιας παρέας παιδιών σε μια παραθαλάσσια πόλη. Τα παιδιά ζουν τις μεγάλες στιγμές της ζωής τους και ανακαλύπτουν τον έρωτα αλλά και το θάνατο (ο άνθρωπος δεν είναι αθάνατος, όπως αρχικά νόμιζαν).

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Αφηγητής:

-Είναι τριτοπρόσωπος (ονομάζεται Παρασκευάς) και συμμετέχει στην παιδική συντροφιά, δεν συμμετέχει όμως στα δρώμενα (παντογνώστης).

Ο αφηγητής, ώριμος πλέον άνδρας διηγείται όσα έζησε στα παιδικά και εφηβικά του χρόνια .

-Όταν όμως μεταφερόμαστε στο επίπεδο της ιστορίας και των αφηγημένων περιστατικών, ο αφηγητής γίνεται μέλος της συντροφιάς των παιδιών (ομοδιηγητικός αφηγητής).

-Στο απόσπασμα εμφανίζεται μια φορά άμεσα χρησιμοποιώντας  α΄ πρόσωπο «Τον βλέπω ακόμα …».

Αφηγηματική τεχνική :

Οι δραματικοί ενεστώτες, που παριστάνουν τα γεγονότα ζωηρά σα να μας τα αφηγείται ο Παρασκευάς της εφηβικής ηλικίας.

Ωστόσο τα ρήματα σε ενεστώτα εναλλάσσονται με ρήματα σε παρελθοντικούς χρόνους.

Αφηγηματικοί τρόποι

-Καθαρή διήγηση

-Διάλογος

-Περιγραφή

-Σχόλια

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Πρωταγωνιστές του αποσπάσματος:

Ο Αλέκος, ο Λοΐζος και η Μόνικα : βρίσκονται ανάμεσα στην παιδική αφέλεια και αθωότητα και στα πρώτα σκιρτήματα της εφηβείας.

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Χαρακτηριστικά του μυθιστορήματος

Τα απλά πράγματα προσλαμβάνουν διαστάσεις συμβόλων: Ο μαντρότοιχος μοιράζει το χώρο της αφηγημένης δράσης σε δύο μέρη:Το ένα είναι έξω από το σπίτι του προξένου, έξω από τον περίβολο του κήπου.

Το άλλο είναι στον κήπο του σπιτιού. 

Ο έξω χώρος είναι ο χώρος των αγοριών, όπου κυριαρχεί η παιδικότητα, η λογική του παιχνιδιού (τα παιδιά παριστάνουν τους πυροσβέστες). 

Ο μέσα χώρος είναι ο χώρος του κοριτσιού, όπου κυριαρχεί η λογική της ανθρώπινης φύσης (τα παιδιά παριστάνουν αυτό που πρόκειται να γίνουν, έφηβοι) 

 Το πέρασμα του μαντρότοιχου από τον Αλέκο και το Λοΐζο (που βρίσκονται στο μεταβατικό στάδιο της προεφηβείας) συμβολίζει το πέρασμα από την παιδική αφέλεια στην εφηβεία.

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

-Ως στοιχείο πλοκής λειτουργεί η απώλεια της περικεφαλαίας, που γίνεται η αφορμή, για να αρχίσει η δράση.

-Το αφηγηματικό εύρημα του τσιμπήματος της Μόνικας από μια μέλισσα είναι ένας χειρισμός του συγγραφέα, με τον οποίο ρυθμίζει μια κρίσιμη στιγμή. Έτσι η Μόνικα δεν τρομάζει από την ξαφνική εμφάνιση του Λοΐζου, γιατί αυτός μοιάζει ως από μηχανής θεός που θα λύσει το πρόβλημα του πόνου.

-Ο φυσικός και αβίαστος διάλογος μεταξύ των τριών παιδιών.

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

απώλεια της περικεφαλαίας

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Συμβολικές και ειρωνικές δομές στην Eroica

Είναι μια ιστορία εφήβων που αντιμετωπίζουν για πρώτη φορά των έρωτα και τον θάνατο. Τα βασικά γεγονότα είναι τα εξής: ο θάνατος ενός εφήβου(Αντρέα), η γνωριμία ενός εφήβου, του Αλέκου με  μια κοπέλα(Μόνικα), ο θάνατος του Αλέκου μετά την ερωτική του ένωση μαζί της. Αλλά υπάρχει μια δευτερεύουσα πλοκή από πίσω. Υπάρχει ο αρχηγός (Λοΐζος), τον οποίο η Μόνικα ερωτεύεται. Αυτός μετά τον θάνατο της μητέρας του φεύγει για να ακολουθήσει αλλού τη μοίρα του.

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Η αφήγηση είναι νοσταλγική αναπόληση της νιότης από την οπτική ενός µέλους της τότε εφηβικής συντροφιάς, του Παρασκευά, ο οποίος ύστερα από είκοσι χρόνια θυµάται και αφηγείται την ιστορία.

Τα είκοσι χρόνια που χωρίζουν την εποχή της ιστορίας από την εποχή της αφήγησης, δηλαδή τον έφηβο Παρασκευά-ήρωα από τον ώριµο Παρασκευά αφηγητή, δημιουργούν έναν κατά κάποιον τρόπο διφυή αφηγητή και προσδίδουν πολυσηµία στη γλώσσα της αφήγησης, αφού ο Παρασκευάς ως έφηβος ήρωας και ο Παρασκευάς ως ώριµος αφηγητής βλέπουν µε διφορούµενο τρόπο τα περιστατικά της ιστορίας.

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Έτσι, παρακολουθούµε, άλλοτε τον αφηγητή να

εξωραΐζει και να εξιδανικεύει πρόσωπα και καταστάσεις, γιατί αφηγείται την ιστορία όπως την έβλεπε ως έφηβος, και άλλοτε να ειρωνεύεται και να σχολιάζει µε τον κυνισµό των εμπειριών ενός ώριµου άνδρα που αναπολεί το παρελθόν.

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

IΣΤΟΤΟΠΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ*Ο διαδικτυακός τόπος του Εθνικού Κέντρου

Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) είναι ασφαλώς η πιο αξιόπιστη πηγή, για την άντληση πληροφοριών σχετικών µε τη ζωή και τα έργα του Πολίτη, αλλά και για ενδεικτική βιβλιογραφία

http://www.ekebi.gr*Το άρθρο του ∆ηµήτρη Γκιώνη µε τον τίτλο

«Κοσµοπολίτης της Οδύνης» στην εφηµερίδα Ελευθεροτυπία, µε ηµεροµηνία 28-02-2004, είναι

ακόµα µία πηγή που µπορεί να χρησιµοποιηθεί. Ηλεκτρονικό αρχείο της εφηµερίδας της περιόδου 2001-2009 (βλ. http://archive.enet.gr/online//ss2,

τελευταία προσπέλαση 18-01-2011).

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Ο διαδικτυακός τόπος του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισµού

http://www.snhell.gr είναι επίσης µία σηµαντική πηγή και

µπορεί να έχει συμβολή στην ανάγνωση και προσέγγιση του κειµένου.

Στο Ανθολόγιο Λογοτεχνίας της ψηφιακής Βιβλιοθήκης του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισµού έχει αναρτηθεί ολόκληρο το µυθιστόρηµα Eroica.

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΜΑΔΩΝ1. Να φανταστείτε και να γράψετε τη

δική σας εκδοχή για το πώς τελειώνει η σκηνή της γνωριμίας της Μόνικας µε τους δύο φίλους στον κήπο, διατηρώντας όµως τους αφηγηματικούς τρόπους και τον τύπο του αφηγητή του συγγραφέα.

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Πρέπει να επισηµάνουµε ότι το απόσπασµα του εγχειριδίου τελειώνει απότοµα, χωρίς να ολοκληρώνεται η σκηνή.

Στη συνέχεια, αξιοποιώντας το ∆ιαδίκτυο, να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισµού, να βρείτε το πρώτο κεφάλαιο, όπου ανήκει το απόσπασµα του σχολικού εγχειριδίου και αφού διαβάσετε την ολοκληρωµένη σκηνή, να τη συγκρίνετε µε τη δική σας εκδοχή.

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Μ.ΡΟΥΣΣΗ

Ας απολαύσουμε το έργο του Μπετόβεν

Eroica

http://www.youtube.com/watch?v=vj4JFAQ0N8c