Σας καλωσορίζουμε στο kid magazine, το μοναδικό περιοδικό

για το παιδί και τους νέους γονείς της πόλης και του

Νομού Σερρών, το πρώτο μικρό αδερφάκι του citizen magazine.

Σε αυτό το πρώτο μας τεύχος, με μεγάλη μας χαρά φιλοξενούμε

στις σελίδες μας διακεκριμένους επιστήμονες της πόλης, που μας

μιλούν για όλα αυτά που πρέπει να γνωρίζετε για την υγεία των

παιδιών σας.

Επίσης έχετε τη δυνατότητα ξεφυλλίζοντας το περιοδικό

μας να βρείτε δεκάδες προτάσεις από την αγορά των Σερρών

αποκλειστικά για τα παιδιά σας.

Στο παρόν τεύχος, η βάπτιση στις Σέρρες έχει την τιμητική

της, καθώς πανέμορφα, χαμογελαστά αγγελούδια και πανευτυχείς

γονείς μοιράζονται μαζί μας μια από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές

της ζωής τους.

Όσο για τις γιορτινές ημέρες, σας ευχόμαστε ολόψυχα

«χρόνια πολλά» και «ευτυχισμένο το νέο έτος».

Ραντεβού… του χρόνου και πιο συγκεκριμένα, την άνοιξη.

ΕΚΔΟΣΗKid magazine Το περιοδικό του CITIZEN MAGAZINEγια το παιδί και τους νέους γονείς

ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣΓιάννης ΞενάκηςΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣΓιάννης ΑργυριάδηςΑRT DIRECTORΣμαράγδα ΝτούσιαPHOTO EDITORΆδωνις Ιπποκράτης ΠιθαμίτσηςΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗΒάσω Αργυροπούλου

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝΓιώργος Γιανισλής,Μικροβιολόγος Ναταλία Α. Ιωαννίδου-Τριανταφύλλου,ΨυχολόγοςΑθανάσιος Καπετανούδης,ΟδοντίατροςΚωνσταντίνος Μητουσούδης,Διαιτολόγος-διατροφολόγοςΕύη Ουργκαντζόγλου,Ειδικός ΠαιδίατροςΣπύρος Παπαγεωργίου,Μαιευτήρας Χειρουργός ΓυναικολόγοςΝικόλαος Σ. Τσικλής,Χειρουργός ΟφθαλμίατροςΚατερίνα Φωταρούδη,Χειρουργός Οδοντίατρος

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑΈλενα ΑλατζιάΑθηνά ΚεραμάρηΑναστασία Ξενάκη

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΚωνσταντίνος Ζαγόρας

ΕΚΤΥΠΩΣΗThessPrint Α.Ε.

CITIZEN MAGAZINEΜεραρχίας 16, 2ος όροφος ΣέρρεςΤηλ.: 23210-68488Κιν.: 6981012649Email: citizenserres@gmail.comwww.facebook.com/citizen magwww.twitter.com/citizenserres

12 ΣΩΣΤΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣΑφορά την υγεία των παιδιών µας, αξίζει να τους την προσφέρουµε!Γράφει ο Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΣΠΥΡΟΣ

14 ΚΥΣΤΙΚΗ ΙΝΩΣΗ Ζητήστε να ελεγχθείτε Γράφει ο Ιατρός Μικροβιολόγος-Βιοπαθολόγος ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΤ. ΓΙΑΝΙΣΛΗΣ

16 ΚΟΙΝΟ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑΛοιµώξεις του αναπνευστικού και παιδική ηλικίαΓράφει η Ειδικός ΠαιδίατροςΟΥΡΓΚΑΝΤΖΟΓΛΟΥ ΕΥΗ

18 ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΙΠΩΘΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ...Και φυσικά των νεογιλών δοντιώνΓράφει ο Χειρουργός Οδοντίατρος ΚΑΠΕΤΑΝΟΥΔΗΣ Κ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

20 O ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟΣΕΛΕΓΧΟΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑΗ όραση είναι µια πολύπλοκη διαδικασία που αναπτύσσεται µέσα στα πρώτα χρόνια τηςζωής ενός παιδιούΓράφει ο Χειρουργός ΟφθαλμίατροςΝΙΚΟΛΑΟΣ Σ. ΤΣΙΚΛΗΣ

22 ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣΤΟΥ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΥΓράφει ο διαιτολόγος-διατροφολόγος ΜΗΤΟΥΣΟΥΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

24 ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑΤι περιλαµβάνει ένα ολοκληρωµένο προληπτικό πρόγραµµαΓράφει η Χειρουργός ΟδοντίατροςΚΑΤΕΡΙΝΑ ΦΩΤΑΡΟΥΔΗ

26 ΓΟΝΕΙΣ VS ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣΟικονοµική κρίση..., απολύσεις..., µειώσεις µισθών...Γράφει η ΨυχολόγοςΝΑΤΑΛΙΑ Α. ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ - ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

28 ΠΡΟΤΑΣΗ ΒΡΕΦΙΚΟ-ΠΑΙΔΙΚΟ ΡΟΥΧΟ

38 ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΑΙΔΙΚΟ-ΕΦΗΒΙΚΟ ΕΠΙΠΛΟ

44 ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΙΚΑ ΜΩΡΟΥ

46 ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

48 ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΑΙΔΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

52 Να σας ζήσει…Βάπτιση στις ΣέρρεςΠανέμορφα χαμογελαστά αγγελούδια και πανευτυχείς γονείς

12 13

Συγγενείς ανωμαλίες, χρωμοσωμιακές και ανατομικές, του εμβρύου, που ενδεχομένως να διακινδυνέψουν την επιτυχή έκβαση της εγκυμοσύνης ή ακόμη και νοσήματα που μπορεί να εμφανίσει το παιδί αργότερα στη ζωή του, μπορούν πλέον να διαγνωσθούν ή ακόμη και να θεραπευθούν με τα σύγχρονα υπερηχογραφικά μέσα.Διαγνωστικές εξετάσεις και υπέρηχοι που μπορούν να εξασφαλίσουν τη σωστή παρακολούθηση της ανάπτυξης του εμβρύου αλλά και την υγεία της μητέρας, κατά τη διάρκεια της κύησης, μειώνοντας τις πιθανότητες γέννησης παιδιού με σοβαρές συγγενείς ανωμαλίες, περιλαμβάνουν: • Αυχενική Διαφάνεια11η εώς14η εβδομάδα(11w-13w6d), γίνεται, η αυχενική διαφάνεια. Είναι η παρουσία (συγκέντρωση) υποδόριου υγρού πίσω από τον αυχένα του εμβρύου κατά τη διάρκεια

του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης. Αποτελεί τη σημαντικότερη υπερηχογραφική εξέταση στο 1ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Η ποσότητα του υγρού που υπάρχει σε αυτό το σημείο ποικίλλει μεταξύ των εμβρύων και η αυξημένη ποσότητά του σε συνδυασμό με άλλα υπερηχογραφικά ευρήματα αποτελεί σημαντικό δείκτη για αύξηση της πιθανότητας το έμβρυο να παρουσιάζει κάποια χρωμοσωμιακή (π.χ. σύνδρομο Down, τρισωμία 18,τρισωμία 13) ή άλλη ανωμαλία. Το υπερηχογράφημα των 11-14 εβδομάδων πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένους υπερηχογραφηστές με πιστοποίηση από το FETAL MEDICINE FOUNDATION (FMF) οι οποίοι συμμετέχουν σε συνεχή ετήσιο έλεγχο των αποτελεσμάτων τους για ανανέωση της αδειοδότησής τους. Η σχετική άδεια χορηγείται από το FMF μετά από εξετάσεις και είναι αυστηρά προσωπική.Το όνομα του ιατρού και ο αριθμός της άδειάς του πρέπει να είναι τυπωμένα στην έκθεση του 1ου τριμήνου.Αποτελεί την σημαντικότερη εξέταση από τα υπερηχογραφήματα του προγεννητικού ελέγχου και συνδυάζεται με βιοχημικό έλεγχο για μέτρηση των τιμών δύο ορμονών, της Fβ-hCG και της PAPP-A στο μητρικό αίμα (μεγαλύτερη διαγνωστική αξία από το Α-Τεστ κατά 10%)όπου αυξάνει το ποσοστό διάγνωσης από 60% με το απλό υπερηχογράφημα σε 90-95% για τον αποκλεισμό του συνδρ. Down. Όταν οι συνθήκες είναι ιδανικές, το υπερηχογράφημα διαρκεί το λιγότερο 30 έως 45 λεπτά ανά έμβρυο. 2.β επιπέδου υπέρηχοςΤο αναλυτικό ή ανατομικό υπερηχογράφημα Β΄ τριμήνου αποτελεί τη σημαντικότερη εξέταση στο 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, δίνοντας πλήθος πληροφοριών για το έμβρυο και τη μητέρα. Αποτελεί τη βασική εξέταση του προγεννητικού ελέγχου, γίνεται από την 20η έως την 23η εβδομάδα της εγκυμοσύνης (και σε ειδικές περιπτώσεις την 16η -18η εβδομάδα) αλλά και σε κάθε μηνιαία εξέταση. Σε αυτή την ηλικία της εγκυμοσύνης είναι δυνατή η λεπτομερής μελέτη της ανατομίας του εμβρύου, η οποία δεν ήταν

πλήρως δυνατή στο υπερηχογράφημα του α΄ τριμήνου (αυχενική διαφάνεια), λόγω του ότι το έμβρυο ήταν μικρότερο σε μέγεθος. Το αναλυτικό υπερηχογράφημα εκτιμά το μέγεθος της πιθανότητας και όχι τη βεβαιότητα να έχει το έμβρυο σύνδρομο Down (αναφερόμαστε συχνά στο σύνδρ. Down διότι είναι η πιο συχνή χρωμοσωμική ανωμαλία). Στην πραγματικότητα είναι μια διπλή εξέταση που καθορίζει τη σωστή ανατομία του εμβρύου (εγκέφαλος, πρόσωπο, καρδιά, πνευμόνια, κοιλιά, σπονδυλική στήλη,νεφρά,άκρα) και τους υπερηχογραφικούς δείκτες που δείχνουν χρωμοσωμιακές ανωμαλίες του εμβρύου. Δεν είναι δυνατό να εντοπιστούν όλες οι παθολογικές καταστάσεις, καθώς δεν παρουσιάζουν πάντα υπερηχογραφικά ευρήματα. Ο μόνος τρόπος για έναν πιο ενδελεχή έλεγχο της κατάστασης του εμβρύου είναι οι επεμβατικές διαγνωστικές μέθοδοι, οι οποίες όμως θα πρέπει να γίνονται μόνο εφόσον κριθεί απαραίτητο, καθώς ενέχουν τον μικρό, αλλά υπολογίσιμο, κίνδυνο αποβολής. Η διάρκεια της εξέτασης εξαρτάται από τη θέση του εμβρύου, τον αριθμό των κυοφορούντων εμβρύων, αλλά και από συνθήκες που μπορεί να δυσχεραίνουν την απεικόνιση (όπως λόγω αυξημένου λιπώδους ιστού).Όταν οι συνθήκες και η θέση του εμβρύου είναι ιδανικές, το υπερη-χογράφημα διαρκεί το λιγότερο 30 έως 45 λεπτά ανά έμβρυο. 3.Doppler Το υπερηχογράφημα Doppler (triplex μελέτη ροής των αγγείων) είναι ένας από τους σημαντικότερους δείκτες της υγιούς κατάστασης του εμβρύου. Η μελέτη αυτή πραγματοποιείται την 28η - 32η εβδομάδα, ίσως χρειαστεί να γίνει πολύ νωρίτερα και να επαναλαμβάνεται τακτικά (24w-40w). Συνδυάζεται πάντα με τις μετρήσεις οι οποίες επιβεβαιώνουν την σωστή ανάπτυξη του εμβρύου, η μέτρηση του αμνιακού υγρού, ο έλεγχος του πλακούντα, η κινητικότητα του εμβρύου, η καρδιακή λειτουργία και της φυσιολογικής ανάπ-τυξης και λειτουργίας των συστημάτων και οργάνων. Ο έλεγχος Doppler είναι η μελέτη της ροής των αγγείων σε πραγματικό χρόνο. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα του Doppler είναι πως αποτελεί τον μοναδικό τρόπο ταυτόχρονου ελέγχου της τρέχουσας και της μελλοντικής υγείας του εμβρύου.Σε συνδυασμό με την ειδική καρδιοτοκογραφία (Sonicaid Oxford) πιστοποιούμε πως για τις επόμενες επτά ημέρες το έμβρυο θα βρίσκεται σε καλή κατάσταση και δεν διατρέχει κίνδυνο σε αντίθεση με την απλή καρδιοτοκογραφία(εξασφαλίζει μόνο για τρεις ημέρες).

Κατά συνέπεια το Doppler είναι πολύ χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του εξειδικευμένου μαιευτήρα (FMF), το οποίο μπορεί να ελέγξει και να αξιολογήσει την υγεία του εμβρύου σε πραγματικό χρόνο και να προβλέψει μεσοπρόθεσμη επιδείνωσή της. Σώζοντας έτσι μερικές φορές ακόμα και τη ζωή του εμβρύου. Η παρακολούθηση της κύησης, αν και μια φυσιολογική κατάσταση, κρίνεται αναγκαία και απαραίτητη, τόσο για την υγεία της μητέρας, όσο και του εμβρύου. Εμείς θεωρούμε χρέος μας να προστατεύσουμε την μέλλουσα μητέρα αλλά και το μωρό από κάποιες παθολογικές καταστάσεις που μπορεί να παρουσιάσει η εγκυμοσύνη και έχουμε την πρόληψη ως μέτρο των κινήσεών μας. Η σωστή παρακολούθηση αυτή γίνεται με τον κλινικό έλεγχο στο ιατρείο κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και αιματολογικές εξετάσεις αλλά κυρίως με την χρήση της υπερηχογραφίας. Με τον υπερηχογραφικό έλεγχο του εμβρύου είμαστε σε θέση από τις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης να παρακολουθήσουμε την ανάπτυξή του και να ανιχνεύσουμε ανατομικές ανωμαλίες. Σε μια φυσιολογική εγκυμοσύνη γίνεται υπερηχογραφικός έλεγχος κάθε μήνα και αν υπάρχουν προβλήματα τότε γίνονται περισσότερα, καθώς θεωρούνται ακίνδυνα τόσο για το έμβρυο όσο και την μητέρα. Η εμπειρία μας έχει διδάξει ότι η σωστή παρακολούθηση επιφέρει μια ομαλή πορεία εγκυμοσύνης και τοκετού.Πρέπει να είμαστε ενήμεροι για συμπτώματα που θα σας οδηγήσουν άμεσα κοντά μας εκτός προγραμματισμένων ελέγχων, για την αντιμετώπιση πιθανών επιπλοκών. Είμαστε κοντά σας για να σας συμβουλεύσουμε και να σας καθοδηγήσουμε σωστά για την πιο σημαντική στιγμή της ζωής σας, την γέννηση του παιδιού σας.

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΣΠΥΡΟΣΜαιευτήρας Χειρουργός ΓυναικολόγοςΜετεκπαιδευθείς UKSH LÜBECK, ΓερμανίαςFMF ID: 90351-FETAL MEDICINE FOUNDATION, U.K.•Αυχενική διαφάνεια •Λήψη τροφοβλαστικού ιστού (CVS)•Aνατομικός έλεγχος β’ τριμήνου (β’ επιπέδου)•Αμνιοπαρακέντηση •Doppler•Διερεύνηση υπογονιμότητας/Σπερματέγχυση

Aλέξ. Παναγούλη 10 (Γερμανική οικοδομή), ΣέρρεςΤηλ.: 23210 57020 - Fax: 23210 57046 - Κιν.: 6948 073641Email: spiridon.papageorgiou@hotmail.com

Σωστή παρακολούθηση της κύησηςΑφορά την υγεία των παιδιών μας, αξίζει να τoυς την προσφέρουμε!

Η κύηση είναι μία φυσιολογική κατάσταση

και στην πλειονότητα των περιπτώσεων

όλα εξελίσσονται φυσιολογικά. Ολοένα

αυξάνεται ο αριθμός των κυήσεων όπου

εμφανίζουν κάποια επιπλοκή, στη μητέρα,

το έμβρυο ή και τους δύο.

14 15

Η κυστική ίνωση (cystic fibrosis) ή ινοκυστική νόσος είναι η πιο συχνή κληρονομική, θανατηφόρος νόσος στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι περίπου 1 στα 2000-2500 παιδιά γεννιέται με κυστική ίνωση και περίπου το 4% του γενικού πληθυσμού είναι φορείς. Υπολογίζονται σε περισσότερους από 500.000, δηλαδή περίπου 1 στους 25 Έλληνες, ενώ κάθε χρόνο γεννιούνται στην Ελλάδα περίπου 50 πάσχοντα παιδιά. Κάθε εβδομάδα γεννιούνται 1-2 παιδιά που πάσχουν από τη νόσο.Πρόκειται για τη συχνότερη κληρονομική πάθηση της λευκής φυλής που προσβάλλει κυρίως το αναπνευστικό και το πεπτικό σύστημα των ασθενών, ενώ επιφέρει το θάνατο σε νεαρή ηλικία. Οδηγεί σε αναπνευστική ανεπάρκεια κατά τις τρεις πρώτες δεκαετίες της ζωής.

Το προσδόκιμο επιβίωσης σήμερα ανέρχεται στα 30 περίπου χρόνια.Οι φορείς είναι απόλυτα υγιείς, χωρίς κανένα σύμπτωμα, επομένως ο μόνος τρόπος για να τους αναγνωρίσουμε είναι με τον μοριακό γενετικό έλεγχο. Σε πολλές πλέον χώρες, συνιστάται ο μοριακός γενετικός έλεγχος της Κυστικής Ίνωσης σε όλα τα ζευγάρια πριν την εγκυμοσύνη ή πολύ νωρίς στην κύηση. Αν παντρευτούν δυο φορείς της νόσου, η πιθανότητα να γεννηθεί παιδί με Κυστική Ίνωση είναι 25%. Για να νοσήσει κάποιο άτομο θα πρέπει και τα δυο γονίδια (ένα από κάθε γονέα του) να φέρουν βλάβες. Οι γονείς του, που είναι φορείς, φέρουν υποχρεωτικά ένα «παθολογικό» και ένα φυσιολογικό γονίδιο και είναι απόλυτα υγιείς. Οι πιθανότητες που έχει ένα ζευγάρι φορέων της νόσου σε κάθε εγκυμοσύνη είναι οι εξής:•50% να αποκτήσει παιδί: φορέα - υγιές (ένα φυσιολογικό και ένα παθολογικό γονίδιο)•25% να αποκτήσει: φυσιολογικό παιδί (δυο γονίδια φυσιολογικά) 25% να αποκτήσει: πάσχον παιδί από Κυστική Ίνωση (δυο γονίδια παθολογικά)

Σήμερα πάνω απο 500 μεταλλάξεις έχουν ήδη διαπιστωθεί στους ασθενείς που πάσχουν απο κυστική ίνωση. Με συχνότερη και σοβαρότερη τη μετάλλαξη ΔF508, οπου οι ασθενείς συνήθως έχουν παγκρεατική ανεπάρκεια. Η εύρεση της μετάλλαξης μπορεί να βοηθήσει στην πρόγνωση της σοβαρότητας της ασθένειας. Οι κλινικές εκδηλώσεις (συμπτώματα), ποικίλλουν ανάλογα με τη μετάλλαξη.Εμφανίζονται λίγο μετά τη γέννηση επαναλαμβανόμενα επεισόδια βρογχίτιδας και παραρρινοκολπίτιδας, διαρροϊκές κενώσεις,

ΚΥΣΤΙΚΗ ΙΝΩΣΗΖητήστε να ελεγχθείτε

Έλεγχος για την κυστική ίνωση

πρέπει να γίνεται σε όλα τα ζευγάρια

που ετοιμάζονται να αποκτήσουν

παιδί (Εθνικό Ινστιτούτο

Υγείας των ΗΠΑ και της Αμερικανικής

Ένωσης Γενετιστών).

πρόπτωση ορθού κ.α. Διακρίνουμε υποσιτισμό, που οδηγεί σε μικρή σωματική ανάπτυξη και χαμηλή αύξηση του βάρους (ακόμη και αν ο ασθενής έχει καλή όρεξη και τρώει πολύ, καθώς το πρόβλημα εντοπίζεται στην χώνεψη και την απορρόφηση των τροφών). Οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις των ιγμορείων, οι πολύποδες που σχηματίζονται στη μύτη, ανδρική στειρότητα, βλάβη του ήπατος που μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση, διαβήτης,παγκρεατίτιδα (φλεγμονή του παγκρέατος), πρόπτωση του ορθού, οστεοπόρωση (λέπτυνση των οστών) που εμφανίζεται λόγω κακής απορρόφησης ορισμένων τροφών και ιδίως της βιταμίνης D, η οποία είναι αναγκαία για τη διατήρηση υγιών οστών και η πολύ αλμυρή γεύση που έχει ο ιδρώτας.Η διάγνωση της κυστικής ίνωσης, όταν η κλινική συμπτωματολογία ειναι χαρακτηριστική, γίνεται με το τεστ ιδρώτα (CL>80 MeqL ενήλικες). Αυτή η εξέταση μετρά την ποσότητα του άλατος (χλωριούχο νάτριο) στον ιδρώτα του δέρματος. Τα άτομα με κυστική ίνωση έχουν αφύσικα υψηλά επίπεδα άλατος στον ιδρώτα. Τα επίπεδα του νατρίου υπερβαίνουν τα 60 mmol/l και του χλωρίου υπερβαίνουν τα 70mmol/l σε ένα δείγμα ιδρώτα. Η γενετική εξέταση μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση. Λαμβάνονται μερικά κύτταρα είτε από το εσωτερικό του μάγουλου είτε από μια εξέταση αίματος και ελέγχονται για τον εντοπισμό του γονιδίου της κυστικής ίνωσης. Τα νεογέννητα μπορούν να ελεχθούν για κυστική ίνωση. Λαμβάνεται δείγμα με ένα μικρό τσίμπημα στην φτέρνα, περίπου την έκτη ημέρα μετά την γέννηση. Αυτό μπορεί να εντοπίσει μια χημική ουσία, που ονομάζεται immunoreac-tive trypsinogen, που είναι υψηλή σε βρέφη με κυστική ίνωση. Αν βρεθεί υψηλή, τότε γίνεται εξέταση ιδρώτα και γενετική εξέταση για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση. Αυτός ο έλεγχος θεωρείται σημαντικός, διότι όσο νωρίτερα γίνεται η διάγνωση, τόσο πιο γρήγορα μπορεί να αρχίσει η θεραπεία, η οποία βελτιώνει τις προοπτικές εξέλιξης της νόσου (πρόγνωση).Επειδή η κυστική ίνωση είναι βασικά γενετική πάθηση, υπάρχει η δυνατότητα στο εργαστήριό μας, ελέγχου των ζευγαριών (μελλοντικής μητέρας και πατέρα) με χρήση γενετικών τεστ από το αίμα. Στόχος μας ειναι η ενημέρωση του ζεύγους και ο προγεννητικός μοριακός έλεγχος να εκτελούνται πριν από την σύλληψη. Σε άλλη περίπτωση, ο έλεγχος πρέπει να γίνεται στο πρώτο ή το αργότερο στις αρχές του δεύτερου τριμήνου κύησης,

όπου καλύπτει περίπου το 85% των μεταλλάξεων. Σε εξαιρετικά ιδιαίτερες περιπτώσεις μπορεί να γίνει η πλήρης ανάλυση του γονιδίου. Για την διασφάλιση του ζευγαριού και για την μείωση του πιθανού κινδύνου θα είναι προτιμότερο να γίνει έλεγχος και στους δύο γονείς .

Η θεραπεία των εκδηλώσεων της κυστικής ίνωσης αποσκοπεί στην παροχέτευση των εκκρίσεων με κύριο μέσο τη φυσικοθεραπεία και θεραπεία και πρόληψη λοιμώξεων.Η αποτελεσματική αντιμετώπιση των λοιμώξεων βελτιώνει σημαντικά την πρόγνωση της νόσου.Η κυστική ίνωση δεν μπορεί να θεραπευτεί, αλλά υπάρχουν νέες θεραπείες που μπορούν να παρατείνουν τη ζωή ενός παιδιού, ή να βοηθήσουν στο να γίνει η καθημερινότητά του πιο φυσιολογική. Επιπλέον όσο πιο γρήγορα γίνει η διάγνωση της κυστικής ίνωσης τόσο πιο αποτελεσματικές θα είναι αυτές οι θεραπείες. Νεότερες θεραπείες αναπτύσσονται και διερευνάται η αποτελε-σματικότητά τους και αν διαπιστωθεί ότι είναι επιτυχείς, θα χρησιμοποιηθούν ευρύτερα στο μέλλον.

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΤ. ΓΙΑΝΙΣΛΗΣΙατρός Μικροβιολόγος - Βιοπαθολόγοςυπ. Διδάκτωρ Δ.Π.ΘΦιλώτα 1 Σέρρες, Τηλ./Fax: 23210 54154 - Κιν.: 6942 554022Email: gianislis@yahoo.gr

16 17

Οι λοιμώξεις αυτές είναι κατά τεκμήριο ιογενείς και χρειάζονται αντιμικροβιακά σε λίγες μόνον περιπτώσεις. Μεταδίδονται με τα σταγονίδια και την άμεση επαφή με ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις.

Τι προκαλεί το κοινό κρυολόγημα; O λόγος για το κρυολόγημα, που όλοι πιστεύουν ότι έρχεται με το κρύο, δεν είναι αλήθεια. Το κρυολόγημα προκαλείται από ιούς. Στις περισσότερες περιπτώσεις υπεύθυνος είναι ένα ρινοϊός. Υπάρχουν περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι ρινοϊών.

Είναι εποχικόΕπίσης, το κρυολόγημα είναι εποχικό. Άσχετα από τη θερμοκρασία ή το πώς αλλάζει ο καιρός, στα περισσότερα

μέρη του κόσμου, τα κρυολογήματα εμφανίζονται στην αρχή του φθινοπώρου, διαρκούν όλο τον χειμώνα και παρουσιάζουν νέα έξαρση στη μέση της άνοιξης.

Πώς μεταδίδεται και για πόσο χρόνο; Μεταδίδεται με τα σταγονίδια που εκπέμπει ο άρρωστος όταν αυτός μιλά, βήχει ή φταρνίζεται. Συνήθως ο άρρωστος μεταδίδει τον ιό τις πρώτες 2-4 μέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, αλλά κάποιες φορές μπορεί να μεταδίδεται ο ιός ακόμα και τρεις βδομάδες αργότερα. Τα αντισώματα που λαμβάνει κανείς από προηγούμενα κρυολογήματα μπορεί έως ένα βαθμό να τον προστατέψουν, αλλά η μεγάλη ποικιλία των ιών, τελικά μας μετατρέπει σε εύκολο στόχο. Κάτω από κανονικές συνθήκες, όταν ένα μέλος μιας οικογένειας φέρει τον ιό στο σπίτι, αυτό αρκεί για να κολλήσουν σχεδόν όλοι. Δεν θέλει πολύ. Ένας ιός αρκεί για κάθε άνθρωπο.

Πώς παρουσιάζεται; Από τη στιγμή που ένας από τους παραπάνω ιούς εισέλθει στη μύτη του ανθρώπου, οι συνέπειες είναι λίγο πολύ οι ίδιες. Το πρώτο σύμπτωμα είναι συνήθως ένας ερεθισμός στο λαιμό. Στη συνέχεια εμφανίζεται ρινική καταρροή, φτάρνισμα και βήχας. Συχνά επίσης παρουσιάζεται πυρετός, κακουχία, απώλεια της όρεξης, πόνος στους μύες και πονοκέφαλος. Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα υποχωρούν σε μία εβδομάδα, το ένα τέταρτο των πληγέντων υποφέρει δύο. Όταν η άμυνα του οργανισμού είναι άριστη, ο οργανισμός εξουδετερώνει τον βλαπτικό λοιμογόνο παράγοντα χωρίς σοβαρά προβλήματα ή κατάλοιπα.

Συμπτώματα που επιβάλλουν άμεση ιατρική αξιολόγηση είναι η δύσπνοια, ο υψηλός πυρετός - ιδιαίτερα όταν δεν ανταποκρίνεται σε αντιπυρετικά ή επιμένει μετά το πρώτο 48ωρο, ο έμετος, ο έντονος πονοκέφαλος, η έντονη δυσχέρεια κατά την κατάποση, η δυσκαμψία του αυχένα, ο πόνος στον θώρακα, ο πόνος στο αυτί, ο βήχας με πυώδη απόχρεμψη, η υποτροπή των συμπτωμάτων ενώ ο πάσχων έχει εισέλθει σε φάση βελτίωσης, καθώς και η αιμόπτυση.Ένα σύμπτωμα που χρειάζεται προσοχή είναι η δύσπνοια. Η αναπνευστική αυτή δυσχέρεια δεν είναι η δυσκολία στην αναπνοή από τη μύτη, που είναι συνήθης σε περίπτωση κρυολογήματος και οφείλεται πολύ απλά στην απόφραξη της μύτης από τις εκκρίσεις. Η δύσπνοια είναι η δυσχέρεια που εμφανίζεται είτε αναπνέει κανείς από το στόμα είτε από την μύτη - και υποδηλώνει μια βαθύτερη αδυναμία του οργανισμού να επεξεργαστεί το οξυγόνο της ατμόσφαιρας.

Μπορώ να προλάβω το κοινό κρυολόγημα; Δυστυχώς δεν υπάρχει εμβόλιο για το κοινό κρυολόγημα αφού το προκαλούν τόσοι πολλοί διαφορετικοί ιοί. Καλό όμως είναι να ακολουθήσετε τις πιο κάτω συμβουλές.• Αποφύγετε στενή επαφή ή παραμονή σε κλειστούς χώρους την περίοδο που είναι συχνές οι λοιμώξεις αυτές (κυρίως χειμώνα) Καλύψτε το στόμα με μαντήλι όταν βήχετε ή πταρνίζεστε • Τα χαρτομάνδηλα πρέπει να χρησιμοποιούνται μία μόνο φορά • Παιχνίδια που μπορούν να τα βάλουν στο στόμα τα παιδιά πρέπει να αποφεύγονται στους σταθμούς. Καλό είναι να πλένονται • Ο θηλασμός προφυλάσσει από τις λοιμώξεις αυτές • Η χρήση πισίνας πρέπει να αποφεύγεται • Η παραμονή σε βρεφονηπιακούς σταθμούς βοηθά στην εξάπλωση των λοιμώξεων. Η μη παραμονή στον σταθμό είναι καλύτερη. Είναι εφικτή όμως σήμερα; • Ο άρρωστος πρέπει να παραμένει σπίτι και να μην κυκλοφορεί. Έτσι μειώνεται η πιθανότητα μετάδοσης • Μην αγγίζετε μάτια, μύτη, στόμα με βρώμικα χέρια • Καλό πλύσιμο των χεριών. Είναι το βασικότερο μέτρο πρόληψης λοιμώξεων γενικώς Πλύνετε τα χέρια σας: πριν, κατά και μετά την παρασκευή του φαγητού, πριν να φάτε, μετά τη χρήση τουαλέτας, όταν είναι βρώμικα, μετά το σχολείο και το παιχνίδι, πολύ συχνά όταν υπάρχει ασθενής στο σπίτι Ποια η θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα; Ο καλύτερος γιατρός είναι ο χρόνος. Στη διάρκεια των λοιμώξεων συνιστάται ανάπαυση, καθώς και αποχή του ενεργητικού (ενήλικες) και του παθητικού καπνίσματος. Πρέπει επίσης να λαμβάνονται αρκετά υγρά, καθώς και να προτιμώνται τροφές ελαφρές, μαγειρευμένες χωρίς πολλά λιπαρά και μπαχαρικά.Οι έφηβοι, τα παιδιά και οι θηλάζουσες δεν πρέπει να λαμβάνουν ασπιρίνη για τον έλεγχο του πυρετού, για να αποφευχθεί ένα σπάνιο και επικίνδυνο σύνδρομο (το σύνδρομο Reye) που εμφανίζεται στις ηλικίες κάτω των 12 ετών και οφείλεται σε πολλαπλές αλληλεπιδράσεις της ασπιρίνης και των ιών. Θα πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι οι ηλικιωμένοι, τα μωρά αλλά και

ορισμένες κατηγορίες ασθενών υψηλού κινδύνου, λόγω αδυναμίας του ανοσοποιητικού συστήματος χρειάζονται άμεση ιατρική αξιολόγηση, ανεξαρτήτως είδους και εντάσεως συμπτωμάτων. Και αυτό, διότι ακόμα κι αν έχουν σοβαρό πρόβλημα μπορεί να παρουσιάσουν ελαφρά συμπτώματα. Τα αντιβιοτικά ΔΕΝ σκοτώνουν τους ιούς. Η κακή χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη μικροβίων ανθεκτικών σ΄ αυτά με συνέπεια σοβαρότερες λοιμώξεις και αδυναμία δράσης των αντιβιοτικών. Χρησιμοποιείτε τα αντιβιοτικά σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού. Μην αγοράζετε μόνοι σας αντιβιοτικά. Το αν

θα χρειασθεί ο πάσχων αντιβιοτική αγωγή ή όχι είναι κάτι που μόνο ο γιατρός μπορεί να αποφασίσει. Οι ασθενείς πρέπει να πάρουν αντιβιοτικά μόνον με συνταγή γιατρού, καθώς και να ακολουθούν με ευλάβεια τις ιατρικές οδηγίες, που αφορούν την δοσολογία και το χρονικό διάστημα χρήσης τους. Υπάρχουν απλά φάρμακα που μπορεί να βοηθήσουν για να απαλύνουν τα συμπτώματα. • Φάρμακα που σταματούν την ρινική καταρροή. Τα φάρμακα αυτά συνήθως προκαλούν υπνηλία. • Παυσίπονα και αντιπυρετικά φάρμακα όπως είναι η παρακεταμόλη.

Μερικές πρακτικές συμβουλές είναι οι ακόλουθες. - Φυσιολογικός ορός στη μύτη βοηθά το παιδί να αναπνεύσει

καλύτερα. - Χρησιμοποιήστε ειδικό υγραντήρα για να αυξήσετε λίγο την

υγρασία στο δωμάτιο του παιδιού. - Κάντε του ένα ζεστό μπάνιο.- Χορηγήστε αρκετά υγρά και τροφές ελαφρές, μαγειρευμένες χωρίς

πολλά λιπαρά και μπαχαρικά.

ΟΥΡΓΚΑΝΤΖΟΓΛΟΥ ΕΥΗΕιδικός ΠαιδίατροςΑθ. Φυλακτού 9 Σέρρες, Τηλ./Fax: 23210 25260 - Κιν.: 6909 015956Email: ourgkntzoglou@gmail.com

ΚΟΙΝΟ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑΛοιμώξεις του αναπνευστικού και παιδική ηλικία

Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού

είναι πολύ συχνές στην παιδική ηλικία,

προσβάλλοντας τα παιδιά από

6 έως 8 φορές τον χρόνο.

Παρά το ότι είναι συνήθως ήπιες,

δημιουργούν προβλήματα στην

οικογένεια και στο σχολείο.

18 19

Μετά την ηλικία των 5,5-6 ετών, συνήθως, αρχίζουν να εμφανίζονται τα μόνιμα δόντια. Στη συνέχεια από αυτή την ηλικία και μέχρι τα 13 περίπου χρόνια της ζωής του παιδιού αρχίζει η σταδιακή απόπτωση των νεογιλών και η αντικατάστασή τους από μόνιμα δόντια, τα οποία συνολικά είναι από 28-32.

Πίσω από το τελευταίο νεογιλό εμφανίζεται το πρώτο μόνιμο δόντι, ο πρώτος μόνιμος γομφίος.Αυτό απαιτεί μεγάλη προσοχή, γιατί πολλές φορές οι γονείς νομίζουν ότι είναι και αυτό νεογιλό και ότι κάποια στιγμή θα αντικατασταθεί. Αυτό έχει σαν συνέπεια πολλές φορές να τερη-δονίζεται και γι αυτό οι πρώτοι γομφίοι είναι τα δόντια που συνήθως παρατηρείται να έχουν τα μεγαλύτερα προβλήματα στο σύνολο των ασθενών.Όμως γενικότερα η αντίληψη που υπήρχε, ιδίως παλαιότερα, ότι τα νεογιλά δεν χρήζουν ιδιαίτερης φροντίδας, αφού θα αντικατασταθούν, είναι ένα μεγάλο λάθος!!!

Τα νεογιλά είναι πάρα πολύ σημαντικά γιατί:• Συμβάλλουν στη σωστή ανάπτυξη των γνάθων και του

προσώπου.• Είναι απαραίτητα για την ορθή ομιλία, ιδιαίτερα κατά την

ηλικία που τα παιδιά μαθαίνουν να μιλάνε.• Είναι απαραίτητα για τη σωστή μάσηση.• Τα νεογιλά δόντια διατηρούν τους χώρους που θα χρειαστούν

τα μόνιμα δόντια. Έτσι, καθοδηγούν την ανατολή των μόνιμων στη φυσιολογική τους θέση στις γνάθους. Η πρόωρη απώλειά τους ή η εξαγωγή κάποιων δημιουργεί ορθοδοντικά προβλήματα.

Νεογιλά είναι τα πρώτα δόντια του

ανθρώπου είκοσι (20) στο σύνολό τους,

τα οποία αρχίζουν να

εμφανίζονται στο στόμα του παιδιού

συνήθως μετά τους πρώτους

6 μήνες ζωής του παιδιού και η ανατολή

τους συμπληρώνεται περίπου όταν το

παιδί είναι 2-2,5 χρονών.

• Τα υγιή νεογιλά δημιουργούν υγιές περιβάλλον για τα μόνιμα δόντια, ενώ αντίθετα, τερηδονισμένα νεογιλά δόντια συμ-βάλλουν στη μετάδοση μικροβίων στα μόνιμα. Αυτό συμβαίνει γιατί καθώς νεογιλά και μόνιμα συνυπάρχουν στη στοματική κοιλότητα (από τα 6-13 χρόνια της ζωής του ανθρώπου), ο τερηδονισμός των μόνιμων είναι αναπόφευκτος.

• Παιδιά με τερηδονισμένα δόντια και αποστήματα παρουσιάζουν συνήθως μικρότερο βάρος από το φυσιολογικό, γεγονός που επηρεάζει τη γενικότερη ανάπτυξή τους.

• Γερά και όμορφα δόντια δίνουν όμορφο χαμόγελο στο παιδί και βοηθούν, μέσω της αύξησης της αυτοεκτίμησης του παιδιού, στην σωστή διαμόρφωση του χαρακτήρα του παιδιού.

Τα νεογιλά δόντια, λοιπόν, είναι σημαντικά και θα πρέπει να υπάρχει σχολαστική στοματική υγιεινή από πολύ νωρίς, λόγω και της μεγαλύτερης ευαισθησίας που έχουν στην ανάπτυξη τερηδόνας.Η στοματική φροντίδα θα πρέπει να αρχίζει αμέσως με την εμφάνισή τους. Στην αρχή με ένα καθαρό υγρό πανί ή υγρή γάζα ή με ειδικό ελαστικό δάκτυλο καθαρισμού πρώτης οδοντοφυίας (finger brush), μετά από κάθε τάϊσμα ή θηλασμό.Αργότερα, θα πρέπει να γίνεται βούρτσισμα των δοντιών το λιγότερο δύο φορές την ημέρα. Δεν θα πρέπει το μωρό ή το μικρό παιδί να κοιμάται έχοντας υπολείμματα από γάλα, σακχαρώδεις ουσίες ή τροφές που προκαλούν τερηδόνα.

Το παιδί θα χρειαστεί να ξεκινήσει τη χρήση οδοντόκρεμας από 2-3 ετών. Η ποσότητα θα πρέπει να είναι στο μέγεθος μπιζελιού.Επίσης, προσωπικά θεωρώ, ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να

Πάρα πολλά μπορούν να ειπωθούν για τηνυγεία των δοντιών

...και φυσικά των νεογιλών δοντιών

χρησιμοποιείται ηλεκτρική οδοντόβουρτσα και το πλύσιμο των δοντιών να γίνεται από τους γονείς ή τουλάχιστον υπό την εποπτεία τους. Αυτό μέχρι μια ηλικία που θα βεβαιωθούν ότι το παιδί έχει μάθει να πλένει σωστά τα δόντια του (συνήθως τουλάχιστον μέχρι τα 6 χρόνια). Η στοματική υγιεινή του παιδιού μέχρι μια μεγάλη σχετικά ηλικία πρέπει να είναι ευθύνη του γονιού.Σημαντικό, επίσης, για την στοματική υγεία του παιδιού είναι η επαφή του με τον οδοντίατρο.Η πρώτη επίσκεψη, καλό είναι να γίνεται μετά τα πρώτα του γενέθλια και οι επανεξετάσεις κάθε 6-12 μήνες.Απαραίτητη θεωρείται και η φθορίωση στα παιδιά (το φθόριο βοηθά στην πρόληψη της τερηδόνας) και συνιστάται από την ηλικία των 5-15 χρονών δηλ. κατά την διάρκεια ανατολής μόνιμων δοντιών.

Μια άλλη προστατευτική κίνηση είναι οι προληπτικές εμφράξεις (sealants). Αυτές γεμίζουν τα κενά στις μασητικές επιφάνειες των δοντιών και παρέχουν ικανοποιητική προστασία από την τερηδόνα. Από εκεί και πέρα το παιδί θα πρέπει να οδηγείται στον οδοντίατρο όταν έχει κάποιο πρόβλημα. Η εμπειρία του παιδιού από τον οδοντίατρο θα πρέπει να είναι ανώδυνη και όσο το δυνατό πιο ευχάριστη. Η φοβία για τον οδοντίατρο ξεκινάει τις πιο πολλές φορές από μια επώδυνη οδοντιατρική εμπειρία στα παιδικά χρόνια.Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι τα δόντια στην φάση αυτή της ζωής του ανθρώπου, που είναι η πλέον ευαίσθητη, παίζουν έναν σημαντικότατο ρόλο τόσο για την υγεία, όσο και την εμφάνιση του παιδιού. Άρα, θα πρέπει οι νέοι γονείς να φροντίζουν την όσο δυνατό καλύτερη στοματική υγεία του μωρού-παιδιού.

ΚΑΠΕΤΑΝΟΥΔΗΣ Κ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣΧειρουργός ΟδοντίατροςΨηφιακή ακτινοδιάγνωση (RVG) / Ενδοστοματική κάμεραΧειρουργική στόματος / Αισθητική οδοντιατρικήΠαπαπαύλου 8 & Νικηφ. Φωκά (2ος όροφος), ΣέρρεςΤηλ.: ιατρ. 23210 58373, οικία 23210 20713, κιν. 6944 731723Email: kapetanoudis@yahoo.com

20 21

Και όμως… 1 στα 3 παιδιά εμφανίζει κάποιο πρό-βλημα όρασης και υπάρχει πιθανότητα, διατα-ραχές συμπεριφοράς και μαθησιακές δυσκολίες να πηγάζουν από οφθαλμολογικά προβλήματα. Η μάθηση είναι πολύ στενά συνδεδεμένη με την όραση και τα παιδιά σχεδόν ποτέ δεν αναφέρουν οφθαλμολογικά συμπτώματα όταν δυσκολεύονται να μάθουν, διότι θεωρούν ότι τα βιβλία το κάνουν αυτό σε όλους.

Η όραση είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που αναπτύσσεται μέσα στα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού. Η ταχύτητα με την οποία μαθαίνουμε να βλέπουμε είναι αρχικά μεγάλη, μειώνεται ραγδαία μέχρι την πρώτη παιδική ηλικία και σταματά γύρω στο 9ο έτος της ζωής. Αυτό σημαίνει, ότι ένα απλό και αντιμετωπίσιμο οφθαλμολογικό πρόβλημα για έναν ενήλικα (μυωπία ή αστιγματισμός από το ένα μάτι, στραβισμός, καταρράκτης), μπορεί να έχει μία καθοριστική - μόνιμη και μη αναστρέψιμη επίδραση στην όραση ενός παιδιού.

Εκτός από την καθαρή όραση, η σύγκλιση, η προσαρμογή, οι ακριβείς οφθαλμικές κινήσεις και η οπτική αντίληψη είναι μερικές από τις δεξιότητες που πρέπει να διαθέτει ένα παιδί. Αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα σε οποιοδήποτε σημείο της διαδρομής από τα μάτια μέχρι τον εγκέφαλο, τότε το παιδί δεν μπορεί να αναπτύξει όλο του το δυναμικό.Για όλους τους παραπάνω λόγους, οι γονείς οφείλουν να ερευνήσουν και να αποκλείσουν την πιθανότητα το παιδί τους να έχει κάποιο οφθαλμολογικό πρόβλημα, ιδιαίτερα κατά την προσχολική ηλικία.

Πότε θα πρέπει να ελέγχεται οφθαλμολογικάένα παιδί;Ο προληπτικός παιδο-οφθαλμολογικός έλεγχος θα πρέπει να πραγματοποιείται, στην γέννηση και δυνητικά στον 3ο μήνα της ζωής, στο 1ο, 3ο, 5ο, έτος και ακολούθως ετησίως. Κάθε εξέταση από τις προτεινόμενες έχει την σημασία της, στην πρόληψη των οφθαλμικών παθήσεων της βρεφικής και παιδικής ηλικίας.

Τα μωρά συνήθως γεννιούνται με υψηλούς βαθμούς υπερμετρωπίας, που προοδευτικά μειώνονται καθώς μεγαλώνουν.

H μυωπία εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά του δημοτικού και μπορεί να αυξηθεί απότομα κατά την περίοδο της εφηβείας. Υπερμετρωπία και μυωπία μπορεί να συνδυάζονται και με αστιγματισμό.

Η οφθαλμολογική εξέταση σε παιδιά 3 ετών, αποτελεί την πλέον κρίσιμη εξέταση για την εκτίμηση της οπτικής ικανότητας ενός παιδιού σε κάθε μάτι ξεχωριστά και ανιχνεύουμε την ύπαρξη αμβλυωπίας, δηλαδή ενός τεμπέλικου ματιού. Η αμβλυωπία αν δεν αντιμετωπισθεί μέχρι την ηλικία των 9 ετών, γίνεται μόνιμη και αυτό δεν αντιστρέφεται ούτε με γυαλιά, ούτε με χειρουργική επέμβαση.

Ποια συμπτώματα δείχνουν ότι το παιδί σας έχει κάποιο οφθαλμολογικό πρόβλημα, για το οποίο πρέπει να συμβουλευτείτε έναν ειδικό;Κατά την Βρεφική ηλικία:• Η απουσία οπτικής επικοινωνίας, η αδιαφορία και η έλλειψη

προσήλωσης• Ο στραβισμός• Η πτώση των βλεφάρων• Το λευκό χρώμα της κόρη• Η δακρύρροια και οι παθολογικές εκκρίσεις• Οι ακούσιες ταλαντωσικές κινήσεις των ματιών• Η ανισοκορία• Η αυξημένη διάμετρος του κερατοειδή (μεγάλο μάτι) Στην Νηπιακή και Σχολική ηλικία:• Η φωτοφοβία – η ερυθρότητα – το οίδημα – η δακρύρροια• Το αίσθημα βάρους στα μάτια και η θόλωση της όρασης• Οι ακούσιες ταλαντωσικές κινήσεις των ματιών• Ο βλεφαρόσπασμος• Ο στραβισμός• Αν…- τρίβει τα μάτια του και τα ανοιγοκλείνει υπερβολικά- σκύβει πολύ επάνω στο βιβλίο ή πλησιάζει πολύ κοντά στην

τηλεόραση

- χάνει εύκολα τις σειρές του κειμένου όταν διαβάζει, ή παρα-λείπει λέξεις ή προτάσεις

- κουνά το κεφάλι όταν διαβάζει, αντί μόνο τα μάτια του- αντιστρέφει γράμματα ή αριθμούς όταν γράφει ή διαβάζει- δεν συγκεντρώνεται, δεν προσέχει στην τάξη και δεν κατανοεί

εύκολα αυτά που διαβάζει- κλίνει το κεφάλι λοξά για να διαβάσει ή να δει στον πίνακα- έχει πονοκεφάλους

Παιδί και Η /ΥΣήμερα, τα περισσότερα παιδιά εργάζονται και παίζουν μπροστά στον υπολογιστή είτε στο σπίτι είτε στο σχολείο. Ο μέσος όρος των παιδιών περνά περίπου 5000 ώρες μπροστά στην τηλεόραση ή σε παιχνίδια με οθόνη πριν ακόμα ξεκινήσει το Δημοτικό. Το γεγονός αυτό μπορεί να τους δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα (computer vision syndrome), μια και απαιτεί υψηλού επιπέδου επιδεξιότητες από τα μάτια των μικρών παιδιών, ενώ ακόμα το οπτικό τους σύστημα δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως.

Απλές συμβουλές για να προστατεύσετετα παιδιά σας…• Πριν ξεκινήσει το σχολείο, κάθε παιδί θα πρέπει να κάνει έναν

πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο περιλαμβάνοντας τον έλεγχο κοντινής και μακρινής όρασης.

• Οι θέσεις εργασίας για τον υπολογιστή θα πρέπει να είναι έτσι προσαρμοσμένες ώστε να ταιριάζουν σε παιδί και όχι σε ενήλικα. Ως αποτέλεσμα της δυσκολίας με την οποία τα παιδιά φθάνουν το πληκτρολόγιο του υπολογιστή ή ακουμπούν τα πόδια τους στο πάτωμα, μπορεί να αισθάνονται πόνο στο λαιμό, τους ώμους ή την πλάτη.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ Σ. ΤΣΙΚΛΗΣ MD, MSc, PhDΧειρουργός Οφθαλμίατρος Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης «Οπτική και Όραση» Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Κρήτης Μετεκπαιδευτείς στη Διαθλαστική Χειρουργική στο Β.Ε.Μ.Μ.Ο.

Ηρακλείου Κρήτης Εθνικής Αντίστασης 3, (3ος όροφος) Πλατεία Ελευθερίας Σέρρες, Τηλ.: 23210 67390 - Κιν.: 6972 078039Email: ntsiklis@gmail.com

O προληπτικός οφθαλμολογικόςέλεγχος στα παιδια

Η όραση είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που αναπτύσσεται μέσα στα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού

Πολλοί γονείς θεωρούν ότι η τυπική

διαδικασία του οφθαλμολογικού

ελέγχου που επιβάλλει η ελληνική

πολιτεία σύμφωνα με τις κοινοτικές

οδηγίες είναι ουσιαστικά περιττή,

γιατί το παιδί τους συμπεριφέρεται

«φυσιολογικά» και μάλιστα είναι

σίγουροι ότι προφανώς βλέπει καλά.

22 23

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής περιλαμβάνει αυξημένη κατα-

νάλωση θερμίδων στα παιδιά, γρήγορα και πρόχειρα γεύματα,

σνακ, γλυκά και από την άλλη μειωμένη φυσική δραστηριότητα.

Ο κακός συνδυασμός τροφών οδηγεί τα παιδιά στην παχυσαρκία,

λόγω του θετικού ενεργειακού ισοζυγίου που δημιουργείται.

Οι συνήθειες που διαμορφώνονται κατά την παιδική ηλικία

και ειδικότερα αυτές που σχετίζονται με την διατροφή και την

σωματική δραστηριότητα είναι συνήθειες που μπορούν να

παραμείνουν και στην ενήλική ζωή.

Μια άλλη σημαντική αιτία της παιδικής παχυσαρκίας είναι η

εικόνα που έχει το παιδί για τους γονείς του. Μια καλή λύση

είναι να γίνει εκπαίδευση των γονέων έτσι ώστε να αλλάξουν τις

κακές διατροφικές τους συνήθειες, δηλαδή να γίνουν πρότυπο

για τα παιδιά τους. Αν τα παιδιά σας βλέπουν ότι εσείς τρέφεστε

σωστά και ασκείστε, τότε πολύ πιθανό είναι να σας μιμηθούν.

Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία είναι πολύ

πιο δύσκολη από ό,τι σε έναν ενήλικα, γιατί το παιδί βρίσκεται

στην ανάπτυξη. Το διαιτολόγιο που θα του χορηγήσει ο

διαιτολόγος σε συνεργασία με τον παιδίατρο πρέπει να στοχεύει

στην αλλαγή της λανθασμένης διατροφικής συμπεριφοράς που

θα επηρεάσει σημαντικά τη μετέπειτα ζωή του παιδιού, γιατί τότε

διαμορφώνονται οι διαιτητικές του συνήθειες αλλά και να μην

επηρεάσει την ανάπτυξή του και να του παρέχει τα απαραίτητα

θρεπτικά συστατικά (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη, βιταμίνες,

μέταλλα και ιχνοστοιχεία) που απαιτεί η παιδική διατροφή.

Οι διατροφικές απαιτήσεις των παιδιών ποικίλλουν ανάλογα με

την ηλικία του παιδιού, με το ρυθμό ανάπτυξης, τη σύσταση

σώματος, το επίπεδο φυσικής του δραστηριότητας και όλους

εκείνους τους παράγοντες που επηρεάζουν τις βασικές του

ανάγκες.

Συμπερασματικά, ο ρόλος του διαιτολόγου θεωρείται επιτυχής,

όταν έχει εκπαιδεύσει σωστά πρώτα το οικογενειακό περιβάλλον

(γονείς, παππούδες) και κατά συνέπεια τα παιδιά. Αποτέλεσμα

αυτής της συνεργασίας είναι η επίτευξη της επιβράδυνσης του

ρυθμού αύξησης ή της διατήρησης του βάρους, έτσι ώστε το

παιδί, καθώς αναπτύσσεται, να αποκτήσει το ιδανικό βάρος για

το ύψος του.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΟΥΣΟΥΔΗΣ / Διαιτολόγος Διατροφολόγος

Πλ. Εμπορίου 9, Τηλ./Fax: 23210 27855 - Κιν.: 6974 194433

Email: mitousou@otenet.gr

Παιδική παχυσαρκία και ο ρόλοςτου διαιτολόγου

Γράφει ο διαιτολόγος-διατροφολόγος Μητουσούδης Κωνσταντίνος

Οι διατροφικές συνήθειες

των Ελλήνων έχουν αλλάξει ριζικά

τα τελευταία χρόνια και από την

μεσογειακή διατροφή άρχισαν να

υιοθετούν συνήθειες του δυτικού

κόσμου. Η παχυσαρκία αυξήθηκε τις

τελευταίες δεκαετίες στη χώρα μας και

ειδικότερα η παιδική παχυσαρκία.

24 25

Τι είναι οι προληπτικές εμφράξεις (sealants) και πού χρησιμεύουν;Τα πίσω δόντια φέρουν στη μασητική τους επιφάνεια σχισμές και αύλακες. Επόμενο είναι στις ηλικίες που ακόμα δεν μπορεί να επιτευχθεί σωστή στοματική υγιεινή, τα σημεία αυτά να συγκρατούν τροφές και μικρόβια που μπορούν να εξελιχθούν σε τερηδόνα.

Τα sealants είναι υλικά που χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των οπών και σχισμών των δοντιών, ώστε να τα προστατεύσουν από την τερηδόνα. Η τοποθέτησή τους αρχίζει από τη στιγμή που τα πίσω δόντια εμφανίζονται στο στόμα του παιδιού, περίπου στην ηλικία των 6 ετών. Η εφαρμογή είναι αρκετά απλή και ανώδυνη, ενώ πραγματοποιείται σε μία μόνο επίσκεψη στον οδοντίατρο.

Ποια η χρησιμότητα του φθορίου στην προστασία των δοντιών του παιδιού;Το φθόριο είναι μία ουσία που ενισχύει την αδαμαντίνη των δοντιών, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί ακόμη και να επιδιορθώσει μικρές αρχικές τους βλάβες. Σε αντίθεση με άλλες χώρες όπου υπάρχουν αντίστοιχα προγράμματα, στην Ελλάδα δεν παρέχεται ακόμη φθόριο μέσω του πόσιμου νερού, επομένως είναι απαραίτητη η συμπληρωματική χορήγησή του στα παιδιά. Ο συνηθέστερος τρόπος είναι μέσω της οδοντόπαστας, ενώ ο οδοντίατρος θα υποδείξει εάν κρίνεται απαραίτητη η επιπλέον χρήση φθορίου μέσω της τοπικής εφαρμογής του στο ιατρείο (φθορίωση), της χρήσης δισκίων φθορίου ή ακόμη και φθοριούχων διαλυμάτων.

Τι ρόλο παίζει η διατροφή στην υγεία των δοντιών του παιδιού;Η σωστή διατροφή και η υγεία των δοντιών συνδέονται άμεσα. Η ζάχαρη και οι υδατάνθρακες είναι οι πιο επικίνδυνες τροφές για το σχηματισμό της τερηδόνας. Η πλήρης αποφυγή τους όμως θα αποτελούσε υπερβολή, καθώς μεγαλύτερη σημασία για τα δόντια έχει η συχνότητα και ο τρόπος κατανάλωσής τους.Είναι πιο ασφαλές το παιδί να καταναλώνει ζάχαρη και υδατάνθρακες κατά τη διάρκεια των γευμάτων παρά ενδιάμεσα, ώστε τα δόντια να εκτίθενται σε όσο γίνεται λιγότερο συχνές επιθέσεις των οξέων που προκαλούνται από αυτές τις τροφές.

Πότε θα πρέπει να αρχίσει το παιδί να βουρτσίζει και με ποιο τρόπο;Αμέσως μετά την ανατολή των πρώτων δοντιών στο στόμα, πρέπει να αρχίσει και ο καθαρισμός τους. Τους πρώτους μήνες και μέχρι περίπου τα 3 χρόνια, ο καθαρισμός θα πρέπει να γίνεται από τη μητέρα με τη χρήση μιας βρεγμένης γάζας. Μετά από αυτή την ηλικία, όπου και έχουν ανατείλει όλα τα πρώτα δόντια, μαθαίνει το παιδί να χρησιμοποιεί μία μαλακή οδοντόβουρτσα βουρτσίζοντας

όλα τα δόντια. Σε αυτή την ηλικία, εφόσον το παιδί δεν μπορεί να ελέγξει την ποσότητα οδοντόπαστας που καταπίνει, η χρήση της οδοντόπαστας μπορεί να παραλειφθεί μέχρι το παιδί να αρχίσει να εξοικειώνεται με την όλη διαδικασία και για όσο καιρό χρειαστεί. Το βούρτσισμα πρέπει να γίνεται 2 φορές την ημέρα, πρωί και βράδυ, μετά τα γεύματα.

Πότε πρέπει να πραγματοποιηθεί η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο και πόσο συχνά πρέπει να επαναλαμβάνεται;Η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο είναι προτιμότερο να γίνεται ήδη από το 1ο έτος ηλικίας. Τα οφέλη σε αυτή την περίπτωση είναι πολλαπλά, ανάμεσα στα οποία είναι η ενημέρωση των γονιών για τη φροντίδα των δοντιών του παιδιού, ο έλεγχος για πιθανά μελλοντικά προβλήματα και η αποφυγή του φόβου για τον οδοντίατρο. Στη συνέχεια καλό είναι να επισκέπτεται το παιδί συχνά τον

οδοντίατρο σε διαστήματα περίπου 6 μηνών, ώστε να προλαμβά-νονται τυχόν προβλήματα και να εξοικειώνεται το παιδί με αυτή τη διαδικασία και με τη φροντίδα των δοντιών του.Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η στοματική υγεία των παιδιών εξαρτάται άμεσα από τη συμπεριφορά των γονιών. Τα παιδιά έχουν την τάση να μιμούνται ό,τι βλέπουν, πράγμα που βρίσκει εφαρμογή τόσο στον πιθανό φόβο τους για τον οδοντίατρο όσο και στον τρόπο περιποίησης των δοντιών τους. Λαμβάνοντας αυτό υπόψιν καθώς και τη ρήση «καλύτερο το προλαμβάνειν από το θεραπεύειν», μπορούμε να επιτύχουμε πραγματικά υγιή και καθαρά δόντια.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΦΩΤΑΡΟΥΔΗΧειρουργός Οδοντίατρος - Απόφοιτος Α.Π.Θ.MSc Παθολογίας ΣτόματοςΜιαούλη 5 Σέρρες, Τηλ.: 23210 25031

Προληπτική οδοντιατρική στα παιδιάΤι περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο προληπτικό πρόγραμμα

Με τον όρο προληπτική οδοντιατρική

στα παιδιά εννοούμε όλες τις μεθόδους

που χρησιμοποιούμε προκειμένου να

αποφύγουμε κάθε μορφή βλάβης των

δοντιών του παιδιού. Ένα ολοκληρωμένο

προληπτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει

τις προσπάθειες τόσο του οδοντιάτρου

όσο και της οικογένειας του παιδιού που

στρέφονται σε αυτή την κατεύθυνση.

26 27

Πώς όμως τα ερμηνεύουν;Ποιος τους εξηγεί τι σημαίνουν όλα αυτά και πώς;Ερωτήματα που, ακόμη κι αν δεν έχουν περάσει από το νου κάποιων, συνεχίζουν και είναι υπαρκτά.Μέσα σ΄ ένα κλίμα φόβου, έλλειψης ελπίδας και θυμού, τα παιδιά βιώνουν την οικονομική και κοινωνική κρίση ακριβώς στην ηλικία όπου διαμορφώνεται η προσωπικότητα του ατόμου, η αντίληψη για τον κόσμο και τη ζωή. Είναι χρέος μας λοιπόν, ως ενήλικες, μέσα σ΄ αυτή την καταιγίδα πολλαπλών αρνητικών πεποιθήσεων, να δημιουργήσουμε εμείς οι ίδιοι ένα αντίβαρο συναισθηματικής και ιδεολογικής φύσης που θα στηρίξει την μελλοντική συμπεριφορά τους αργότερα ως ενήλικες.Υπάρχουν κάποιοι γονείς που είναι “υπέρμαχοι” του να κρατούν τέτοιου είδους έννοιες και συζητήσεις μακριά από τα παιδιά τους, λέγοντας, πιθανώς,: “αυτά δεν είναι θέματα για παιδιά”, ή “θα καταλάβεις όταν μεγαλώσεις”, κ.α.

Μοιάζει σα να θέλουν να κρατήσουν τα παιδιά τους σ΄ ένα γυάλινο κουτί προστατευμένα από το οτιδήποτε κακό.Μόνο που τα παιδιά βλέπουν, ακούν και πάνω απ΄ όλα συναισθάνονται. Πώς λοιπόν να κρύψουμε κάτι τόσο φανερό και δυνατό που, σαν ντόμινο που πέφτει, αγγίζει όλες, τελικά, τις οικογένειες. Άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο. Άλλες τώρα και άλλες αργότερα. Κι αν δεν αγγίξει τη δική τους οικογένεια, είναι βέβαιο πως θα το κάνει σε μια άλλη κοντινή, ενός φίλου, ενός συγγενή.Συνεπώς, είναι πιο υγιές να σκεφτούμε το πώς να μιλήσουμε με τα παιδιά μας για όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και να είμαστε εκεί, ώστε να τα στηρίξουμε συναισθηματικά και να συζητάμε απορίες και σκέψεις που προκύπτουν διαρκώς.Αφήστε τις “πόρτες” σας ανοιχτές για επικοινωνία. Λέτε συχνά με σταθερότητα και ειλικρίνεια πως έχετε την διάθεση να συζητάτε μαζί τους αυτά που ακούν έξω απ΄ το σπίτι και στην τηλεόραση.Είναι, πάντα, προτιμότερο να λύνουν τις απορίες τους μέσα στα πλαίσια της οικογένειας, παρά να έχουν αναξιόπιστες πηγές πληροφόρησης και ανθρώπους που μάλλον δεν νοιάζονται γι΄ αυτούς αληθινά.Το τι και πώς θα πούμε, εξαρτάται πάντοτε από την ηλικία των παιδιών. Διαφορετικά θα μιλήσουμε σε ένα παιδί 5 ετών και διαφορετικά σε έναν έφηβο.Να μερικές τακτικές που μπορούν να βοηθήσουν, όχι μόνο τα παιδιά, αλλά και τους ίδιους τους γονείς σε προσωπικό επίπεδο και σε επίπεδο σχέσεων:- Τον μεγαλύτερο ρόλο έρχεται να τον διαδραματίσει η αλήθεια.Μην τους την κρύβετε. Δεν είναι απαραίτητο, βέβαια, να ασχολείστε με τις τραγικές λεπτομέρειες (που μόνο θα τα τρομοκρατήσουν), αλλά

να εξηγείτε με κατανοητά λόγια που αρμόζουν στην εκάστοτε ηλικία.- Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στις εκφράσεις που χρησιμοποιείτε: ας μην είναι εμποτισμένες από φόβο και πανικό π.χ. ¨δε θα έχουμε να φάμε¨, ¨θα καταστραφούμε¨ κ.τ.λ.Τα παιδιά περιμένουν από μας να τα υποστηρίξουμε και να νιώσουν ασφαλή. Και δεδομένου οτι εισπράττουν αυτολεξεί αυτά που ακούν, οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί και επιλεκτικοί σ΄ αυτά που λέμε και τον τρόπο που τα λέμε.Στην αντίθετη περίπτωση, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχουμε δημιουργήσει ένα πλασματικό βάρος στη συνείδηση τους που θα τα οδηγήσει σε άγχος, ενοχές και σκέψεις του είδους: ¨κάτι πρέπει να κάνω για να βοηθήσω την οικογένειά μου...¨, ¨εγώ φταίω που τώρα δεν έχουμε χρήματα να πληρώσουμε το ηλεκτρικό (δεν έπρεπε να ζητήσω εκείνα τα ακριβά παπούτσια)...¨ κ.α.Όσο μάλιστα αντιλαμβάνονται την αδυναμία τους να συνεισφέρουν οικονομικά, τόσο οι ενοχές και το άγχος τους μεγαλώνουν.- Μοιραστείτε τα συναισθήματά σας. Αυτό που νιώθουμε δεν είναι απαραίτητο να το πούμε με λόγια για να το επικοινωνήσουμε. Τα παιδιά βλέπουν και κυρίως, αισθάνονται. Το να κρύβουμε λοιπόν την αλήθεια απλώς επιτείνει την αγωνία τους και τους δίνει το ελεύθερο να βγάζουν λάθος συμπεράσματα.- Κάντε τα παιδιά σας συμμάχους σε αυτή τη μάχη. Σίγουρα θα νιώσουν σημαντικά και θα εισπράξουν τον σεβασμό σας όταν τους ζητήσετε να συμμετέχουν στον οικογενειακό προγραμματισμό. Ακόμα και τα μικρά παιδιά έχουν δικαίωμα και υποχρέωση ταυτόχρονα

να αναλαμβάνουν υποχρεώσεις ανάλογες της ηλικίας και των δυνατοτήτων τους. Καθορίστε ένα πλάνο στο οποίο ο καθένας από την οικογένεια θα πρέπει να κάνει αλλαγές αναθεωρώντας τις προτεραιότητες και τις ανάγκες του. - Να είστε προετοιμασμένοι για το οτι σε τέτοιες περιόδους, οι αντοχές ελαττώνονται και είναι πολύ φυσιολογικό να υπάρχουν εντάσεις και εκνευρισμός. Αναζητήστε, λοιπόν, ανθρώπους που θα σας στηρίξουν, για να μιλάτε και να μοιράζεστε την αγωνία σας. Κάντε κι εσείς το ίδιο για άλλους και βγείτε κερδισμένοι από την αφύπνιση της αλληλεγγύης και της προσφοράς που μας κάνουν περισσότερο ανθρώπους.- Καταστρώστε “σχέδιο δράσης” απέναντι στην απαισιοδοξία, τη μιζέρια και το στρες. Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και κινηθείτε εναλλακτικά. Δοκιμάστε να κάνετε οικογενειακώς πράγματα, χωρίς χρήματα, που συζητούσατε από καιρό και όλο αναβάλλατε (κινηθείτε, περάστε περισσότερο χρόνο στη φύση, παίξτε, αυτοσχεδιάστε...)!

- Σκεφτείτε δημιουργικά. Η περίοδος αυτή, κάλλιστα θα μπορούσε να αναχθεί σε μία περίοδο αναθεώρησης και αλλαγών.Ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας σπρώχνει όλο και περισσότερο στα υλικά αγαθά. Μάθαμε να μετράμε τη ζωή, τους ανθρώπους και τις αξίες μέσα απ΄ αυτά.Μάταια όμως! Η αλήθεια κρύβεται και ζει στις ψυχές μας και τις σχέσεις.Καιρός λοιπόν να επενδύσουμε - όχι σε μετοχές και εταιρείες - αλλά ηθικά και συναισθηματικά στη σχέση με τον εαυτό μας και την οικογένειά μας. Πώς το κάνουμε αυτό;Επαναπρογραμματίζουμε:1) Tον τρόπο σκέψης (μαθαίνω να αναζητώ τα θετικά μέσα στην

ημέρα, χρησιμοποιώ τις 5 αισθήσεις μου συνειδητά και βιώνω το παρόν όσο περισσότερο γίνεται)

2) Tις ανάγκες και τις προτεραιότητές μας (συνήθως μπορούμε να είμαστε καλά και με πολύ λιγότερα).

- Διατηρήστε ένα κλίμα σταθερότητας στην οικογένεια μέσα από καθημερινές συνήθειες (τρώμε όλοι μαζί, αγκαλιές, χάδια κ.τ.λ.).- Μην ξεχνάτε πως τα παιδιά είναι ευπροσάρμοστα και αντέχουν περισσότερο απ΄ ό,τι φανταζόμαστε. Αρκεί να είμαστε εμείς εκεί αληθινοί και ανθρώπινοι.- Μάθετε πρώτα στον εαυτό σας και κατ΄ επέκταση στα παιδιά σας πώς να μετράτε την αξία σας, όχι σύμφωνα μ΄ αυτά που κατέχουμε (σπίτια, αυτοκίνητα, χρήματα, κ.τ.λ.), αλλά σύμφωνα μ΄ αυτό που είμαστε εσωτερικά. Αξίες ανεκτίμητες και αδιαμφισβήτητες! Ανακαλύψτε

τις δυνάμεις που κρύβετε. Περάστε καλά μ΄ αυτά που έχετε κι όχι μ΄ αυτά που θέλετε να έχετε. Στη συνέχεια, μάθετε και στο παιδί σας να το κάνει.

Αν παρόλα αυτά παρατηρήσετε σημάδια αλλα-γής στη συμπεριφορά τους, με διάρκεια, (επιθετι-κότητα, αλλαγή στη σχολική επίδοση, νυχτερινούς εφιάλτες, κ.α.), τότε προσπαθήστε να συζητήσετε με ενσυναίσθηση, να ανακαλύψετε τι πραγματικά τους προβληματίζει και να τα στηρίξετε. Καμιά φορά, λόγω της συναισθηματικής φόρτισης, αδυνατούμε να βρούμε τη λύση. Σ΄ αυτήν ακριβώς την περίπτωση το πιο σωστό είναι να αναζητήσετε βοήθεια. Το να αναζητούμε βοήθεια, όταν τη

χρειαζόμαστε, δηλώνει ωριμότητα χαρακτήρα και δύναμη θέλησης για αλλαγή και εξέλιξη. Η πορεία μας, λοιπόν, δεν εξαρτάται μόνο από τους τρίτους, αλλά κυρίως από εμάς τους ίδιους, την στάση μας απέναντι στη ζωή και την ευελιξία μας ανάμεσα στις τρικλοποδιές που η ίδια μας βάζει. Ελπίζω να σας προβλημάτισα αρκετά, ώστε να κινητοποιηθείτε και να δραστηριοποιηθείτε στο άμεσο μέλλον.Η ζωή σας είναι εδώ και τώρα! Κάθε λεπτό που περνά είναι πολύτιμο και περιμένει να το ζήσετε!Καλή σκέψη!

ΝΑΤΑΛΙΑ Α. ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ - ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥΨυχολόγοςΣυμβουλευτικό - Θεραπευτικό Κέντρο ΨυχολογίαςΕθνικής Αντιστάσεως 13 (1ος όροφος) ΣέρρεςΤηλ.: 23210 52441 - Κιν.: 6995 312338

Γονείς VS οικονομικής κρίσηςΟικονομική κρίση..., απολύσεις..., μειώσεις μισθών...

Λέξεις που έχουν μπει

για τα καλά στη ζωή και τα σπίτια

όλων μας τον τελευταίο καιρό.

Χωρίς αμφιβολία, τα παιδιά ακούν και

ζουν καθημερινά τις δυσκολίες και

τα προβλήματα των μεγάλων.

28

Ο νεογνικός μεταβολικός έλεχος πραγματοποιείται 24-28 μετά τον τοκετό και αφού το νεογνό τραφεί ώστε να ενεργοποιηθεί ο μεταβολισμός του, λαμβάνονται από εξειδικευμένο προσωπικό λίγες μόνο σταγόνες αίματος από τη φτέρνα του. Εξετάζονται πάνω από 40 μεταβολικά νοσήματα, τα οποία αν έγκαιρα διαγνωστούν και άμεσα αντιμετωπιστούν είτε φαρμακευτικά, είτε με ειδική διατροφή, δεν εκδηλώνουν περαιτέρω συμπτώματα.

Σε περίπτωση που ένα δείγμα βρεθεί θετικό, αυτόματα πραγματοποιούνται επαναληπτικές εξετά-σεις με άλλες μεθοδολογίες, ώστε το αποτέλεσμα να είναι ασφαλέστερο.Ο χρόνος εξαγωγής των αποτελεσμάτων είναι μικρός, κάτι που είναι κρίσιμο στην περίπτωση επιβεβαιωμένων θετικών δειγμάτων.

Νεογνικός έλεγχος

1 4

3

2

1. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ σύνολο ATIVO - 2. BABY LIFE σύνολο για βρέφος κοριτσάκι & αγοράκι mini mayoral 3. DOLLI σύνολο Babylon - 4. ΦΛΩΡΑ φούστα, μπλούζα, μπουφάν Εβίτα

Βρεφικό - Παιδικό ρούχο

Πρόταση

30 31

2 1 10 9

5

6

7

83

4

1. DOLLI σύνολο LOSAN - 2. BABY LIFE σύνολο για βρέφος κοριτσάκι mini mayoral3. ΦΛΩΡΑ παντελόνι New college, μπλούζα και δερματίνη Losan - 4. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ σετ μπλουζοφόρεμα ATIVO

5. BABY LIFE σύνολο για κορίτσι mini mayoral - 6. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ μπλούζα και παντελόνι PANCO - 7. DΟLLI φόρμες STRIKE8. ΦΛΩΡΑ παντελόνι τζήν, μπλούζα φούτερ, ζακέτα Mayoral - 9. BABY LIFE σύνολο για αγόρι mini mayoral

10. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ σύνολο αγόρι NEWNESS, σύνολο κορίτσι ATIVO

Βρεφικό - Παιδικό ρούχο

Πρόταση

32

1 4

2

3

1. ΦΛΩΡΑ παντελόνι και πουκάμισο New college, παλτό-μοντγκόμερι lu time - 2. BABY LIFE σύνολο για αγόρι mayoral 3. DOLLI σύνολο LOSAN - 4. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ φόρμα NEWNESS

Βρεφικό - Παιδικό ρούχο

Πρόταση

34

12

4 5 6 7

3

1. BABY LIFE σύνολο για κορίτσι mayoral - 2. DOLLI σύνολο Babylon - 3. DOLLI σύνολο LOSAN - 4. ΦΛΩΡΑ φόρεμα καιπαλτό με φουλάρι Εβίτα - 5. ΦΛΩΡΑ φούστα και μπλούζα με μπολερό Εβίτα6. ΦΛΩΡΑ παντελόνι M-one, πουκάμισο New college, πλεκτό Losan - 7. DOLLI σύνολο LOSAN

Βρεφικό - Παιδικό ρούχο

Πρόταση

Από το 1946 η ΑΛΦΑ ΣΤΡΩΜ κρατάει την παράδοσή της και συνεχίζει…κατασκευάζει για εσάς ορθοπεδικά και κυρίως οικολογικά στρώµατα τα οποία γίνονται σύµφωνα (ή ανάλογα) µε τις ανάγκες των πελατών µας. Γνωρίζοντας πολύ καλά, λοιπόν τη συνταγή για ένα σωστό και υγιή ύπνο.

Κατασκευάζει επίσης και βρεφικά στρωµατάκια χρησιµοποιώντας οικολογικά υλικά. Υπάρχουν στρώµατα µε καθαρό βαµβάκι, στρώµατα µε bonnel ελατήριο, µε ανεξάρτητα ελατήρια και στρώµατα µε λάτεξ ανάλογαµε την επιθυµία του γονιού σε πολύ προσιτές τιµές.Η Α.Σ επίσης φροντίζει για την καθαριότητα τουστρώµατος και όχι µόνο των βρεφικών, παρέχοντάςσας ειδικά προστατευτικά καλύµµατα αλλά καιβιοκαθαρισµό µε ειδική µηχανή για νασας απαλλάξει από τα ακάρεα καιτην σκόνη που προκαλούναλλεργίες.Στο κατάστηµά µας θα βρείτεµαξιλαράκια ύπνου από βαµβάκιλάτεξ αλλά και σιλικονούχοπολυεστέρα, όπως επίσης πολλά είδηγια να ντύσετε το παιδικό του/τηςδωµάτιο.Η ΑΛΦΑ ΣΤΡΩΜ ξέρει τι χρειάζεται ένα παιδίγια να κοιµάται ξεκούραστα και σωστά…είναι θέµα υγείας.

...για ένα σωστό και υγιή ύπνο

Κατασκευάζει επίσης και βρεφικά στρωµατάκια χρησιµοποιώντας οικολογικά

σας ειδικά προστατευτικά καλύµµατα αλλά καιβιοκαθαρισµό µε ειδική µηχανή για νασας απαλλάξει από τα ακάρεα και

πολυεστέρα, όπως επίσης πολλά είδη

Η ΑΛΦΑ ΣΤΡΩΜ ξέρει τι χρειάζεται ένα παιδί

ΑΛΦΑ ΣΤΡΩΜ: Βιοτεχνία ορθοπεδικών στρωµάτων-λευκά είδη, www.alfastrom.grΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ: Γ. Παπανδρέου 9 Σέρρες, Τηλ.: 23210 20134ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ: 3ο χλµ. Σερρών - Δράµας (προς Οινούσα), Τηλ.: 23210 20578

ΣΤΡΩΜΑΤΑ∆ΙΚΗΣ ΜΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

•Οικολογικά•Αντιαλλεργικά

38

1

2

3

4

5

1. CHIC STROM κρεβάτι ημίδιπλο, κομοδίνο τραχήλατο, ντουλάπα με πλαίσιο αλουμινίου, βιβλιοθήκη με γωνιακό γραφείο και αποθηκευτικούς χώρους - 2. ΕΠΙΠΛΟ DESIGN μετακινούμενη κουκέτα golf - 3. ΚΑΡΑΜΑΝΙΔΗΣ γραφείο με επιπλοσύνθεση4. ΕΠΙΠΛΟ DESIGN γραφείο 1,50 με πάνελ καρδιάς golf - 5. ΚΑΡΑΜΑΝΙΔΗΣ μονό κρεβάτι με κομοδίνο

Παιδικό - Εφηβικό έπιπλο

Πρόταση

40

1

2

3

4

1. CHIC STROM μονό κρεβάτι, κομοδίνο με πορτάκι και ντουλάπα με πλαίσιο αλουμινίου και γυάλινες πόρτες2. ΚΑΡΑΜΑΝΙΔΗΣ παιδικό κρεβάτι με συρτάρι και βιβλιοθήκη τοίχου - 3. ΚΑΡΑΜΑΝΙΔΗΣ γραφείο με βιβλιοθήκη σε διάφορα χρώματα - 4. ΕΠΙΠΛΟ DESIGN σύνθεση κουκέτας με ντουλάπα golf

Παιδικό - Εφηβικό έπιπλο

Πρόταση

42

Παιδικό - Εφηβικό έπιπλο

Πρόταση 1

2

4 6

5

3

1. CHIC STROM μονό κρεβάτι, συρταριέρα τροχήλατη, ντουλάπα 2φυλλη, βιβλιοθήκη και γραφείο2. CHIC STROM μονό κρεβάτι και συρόμενο, κουκέτα με βιβλιοθήκη - 3. ΕΠΙΠΛΟ DESIGN σύνθεση γραφείου με διακοσμητικά κουτιά golf - 4. CHIC STROM κουκέτα με μηχανισμό συρόμενου κρεβατιού και βιβλιοθήκη με 2 γραφεία5. ΕΠΙΠΛΟ DESIGN νεανικό δωμάτιο golf - 6. ΕΠΙΠΛΟ DESIGN νεανικό δωμάτιο golf

44

Προίκα µωρούΠρόταση

1. ΑΛΦΑ ΣΤΡΩΜ σετ σεντόνια μπεμπέ, υπνόσακος, μπουρνούζι μπεμπέ ΚΕΝΤΙΑ - 2. by Constantina χειροποίητο σετ ρουχαλάκι - βάπτισης για αγόρι - 3. by Constantina χειροποίητο σετ ρουχαλάκι - βάπτισης για κορίτσι4. ΑΛΦΑ ΣΤΡΩΜ υπέρδιπλα σεντόνια nef nef - 5. by Constantina χειροποίητα μαξιλαράκια με το δικό σας μοναδικό όνομα6. ΑΛΦΑ ΣΤΡΩΜ σετ 3τμχ. σεντόνια κούνιας, μπουρνουζάκι μπεμπέ, υπνόσακος. ΚΕΝΤΙΑ

1

3

5

4

6

2

46

Παιδικό βιβλίοΠρόταση

12

4

3

5

6

1. ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ημερολόγια 2013 - 2. ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ χριστουγεννιάτικα παραμύθια DISNEY3. ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ παραμύθια του Τριβιζά - 4. ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ κλασικά μυθιστορήματα - 5. ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ βιβλία προσχολικής αγωγής - 6. ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ διάφορα σχολικά είδη

48 49

Παιδικό παιχνίδιΠρόταση

1. YUPPIE μπλόκ ζωγραφικής Peppa - 2. YUPPIE Mega Block Micky - 3. ΚΙΒΩΤΟΣ ΟΝΕΙΡΩΝ γαντοκούκλες4. ΚΙΒΩΤΟΣ ΟΝΕΙΡΩΝ βαλιτσάκι με κουζινικά - 5. ΚΙΒΩΤΟΣ ΟΝΕΙΡΩΝ σετ εξερεύνησης

6. ΚΙΒΩΤΟΣ ΟΝΕΙΡΩΝ puzzle - 7. ΚΙΒΩΤΟΣ ΟΝΕΙΡΩΝ δίσκος, σετ πρωινού Djeco - 8. YUPPIE τετράδιο Spiderman9. YUPPIE εκπαιδευτικό σκυλάκι Fisher-Price - 10. YUPPIE φιγούρα Batman

1

2

6

8 9

10

7

3

45

Παιδικό παιχνίδιΠρόταση

1

2

3

1. ΚΙΒΩΤΟΣ ΟΝΕΙΡΩΝ βαλίτσα ταξιδίου Lillifee2. ΚΙΒΩΤΟΣ ΟΝΕΙΡΩΝ ξύλινο κουνιστό αλογάκι pintoy3. YUPPIE playmobil υπερ-όχηµα TopAgents

Στις 10 Ιουλίου, στην Ιερά Μονή Τιµίου Προδρόµου έγινε η βάφτιση της µικρής Αναστασίας, µε νονούς τους Δηµήτρη Μπακάλη και Ειρήνη Κορακίτσιου. Ο Θωµάς Γκουγκούδης και η Άννα Σαββίδου εµφανώς πανευτυχείς, οι γονείς της βαφτισθείσας Αναστασίας. Φωτογραφίες: FOTO ΚΛΙΚ

Με νονό τον Παναγιώτη Σερίφη πραγµατοποιήθηκε η βάφτιση του γλυκύτατου µικρού Δήµου στους Σαράντα Μάρτυρες στις 22 Σεπτεµβρίου.Οι περήφανοι γονείς Γιώργος Σερίφης και Μπέτη Μαλίτα παρακολούθησαν τρισευτυχισµένοι την όµορφη τελετή.Το γλέντι που ακολούθησε έλαβε χώρα στο ξενοδοχείο Alexander. Φωτογραφίες: FOTO ΚΛΙΚ

Στις 10 Ιουνίου πραγµατοποιήθηκε η βάφτιση της µικρής Κωνσταντίνας-Χριστίνας στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου.Νονός ο Αργύρης Τζούλης και φυσικά το παρόν έδωσανοι πανευτυχείς γονείς, Ιωάννης και Ελένη Νενεγάκη.Φωτογραφίες: FOTO ΚΛΙΚ

Στον Ιερό Ναό της Ευαγγελίστριας, πραγµατοποιήθηκε η βάφτιση της µικρής Γεωργίας στις 16 Σεπτεµβρίου, µε νονό τον Δηµήτρη Ταµπαλάκη και υπο το βλέµµα των ευτυχισµένων γονιών, Θόδωρου Καλογιαννόπουλου και Ελένης Ταµπαλάκη. Φωτογραφίες: FOTO ΚΛΙΚ 53

H µικρή Πασχαλία είχε όλα τα φώτα φυσικά πάνω της, στη βάφτισή της που έλαβε χώραστον Ιερό Ναό Κοιµήσεως της Θεοτόκου στην Ηράκλεια.Νονοί οι Γιάννης και Γιώτα Καπαλίδη και περήφανοι γονείς ο Βασίλης Κουτσουµαράκης και η σύζυγός του Στέλλα. Φωτογραφίες: PLANO STUDIO

To ζεύγος Γεωργίου και Βαϊας Ταστσίδη,παρακολούθησαν ευτυχείς τη βάφτιση του

µικρού τους Αντώνη, η οποία πραγµατοποιήθηκε στις07 Οκτωβρίου, στον Ιερό Ναό Αγίου Νικήτα Σερρών.

Νονός ο Νίκος Στολίδης.Φωτογραφίες: PLANO STUDIO

Ο Γιώργος και η Μαρία Δινάκη, παρέστησαν ευτυχείς

στη βάφτιση της µικρής τους Αναστασίας που

πραγµατοποιήθηκε στις23 Σεπτεµβρίου στον

Ιερό Ναό Τιµίου Προδρόµου στη Μητρόπολη Ξάνθης.

Ο συγκινηµένος παππούς, Κώστας Δινάκης (Πρόεδρος Δ.Σ. Σερρών)

παρευρέθηκε στην όµορφη τελετή. Νονός ο Βασίλης Κουλακλόγλου. Φωτογραφίες: PLANO STUDIO

Οι ευτυχισµένοι γονείς, Κώστας και Ρούλα Μοναστηριώτηπαρακολούθησαν τη βάφτιση του µικρού Λευτέρη που

έλαβε χώρα στις 3 Ιουνίου 2012, στον Αγ. Ιωάννη Σερρών.Νονά η Βενετία Καραµανίδου (Έπιπλο Καραµανίδης).

Φωτογραφίες: PLANO STUDIO

Την Κυριακή, 16 Σεπτεµβρίου, στον Ιερό Ναό Αγίας Μαρίνας στη Ρεντίναπραγµατοποιήθηκε η βάφτιση της µικρής Μαριέττας µε νονούς τον Νίκο Νικολούση και

τη Θεοδώρα Παπίκα.Από κοντά και οι συγκινηµένοι γονείς Πασχάλης Πολυχρονίδης και Χρύσα Μπίµπη.

Φωτογραφίες: PLANO STUDIO

H µικρή Αικατερίνη, του Αντώνη και της Δέσποινας Πάσχου,βαφτίστηκε στις 25 Νοεµβρίου στο

Ιερό Ησυχαστήριο Τιµίου Προδρόµου Ακριτοχωρίου.Νονός ο Θανάσης Κοτζαµλιγίκης.

Η δεξίωση που ακολούθησε πραγµατοποιήθηκε στοξενοδοχείο ‘Ερωδιός’.

Φωτογραφίες: FOTOMANIA

O µικρός Χρήστος, του Γιάννη και της Χρύσας Μανάζη,βαφτίστηκε στις 4 Νοεµβρίου στον Ιερό Ναό Κοιµήσεως της Θεοτόκου(Νέο Σούλι Σερρών) µε νονό τον Ζαχαρία Χονδρολίδη.Η δεξίωση που ακολούθησε έγινε στο οικογενειακό κέντρο ‘Το ποταµάκι’.Φωτογραφίες: FOTOMANIA

Την Κυριακή, 16 Σεπτεµβρίου, στονΙερό Ναό Αγίας Μαρίνας στη Ρεντίναπραγµατοποιήθηκε η βάφτιση της µικρής Μαριέττας µε νονούς τον Νίκο Νικολούση και τη Θεοδώρα Παπίκα.Από κοντά και οι συγκινηµένοι γονείς Πασχάλης Πολυχρονίδης καιΧρύσα Μπίµπη.Φωτογραφίες: FOTOMANIA

Στις 30 Σεπτεµβρίου βαφτίστηκε στον Ιερό Ναό Κοιµήσεως της Θεοτόκου (Σκούταρι Σερρών),ο µικρός Αντώνης. Γονείς ο Κώστας Πραγκαλούδης και η Σµαρώ Ντεµηρούδη.Περήφανη νονά η Φωφώ Παλισίδου.Φωτογραφίες: FOTOMANIA

H µικρούλα Αγγελική-Αικατερίνη βαφτίστηκε στις 8 Ιουλίου από τη νονά της Σίσσυ Παναγιώτου και το νονό της Ντάνο Οικονόµου.Η βάφτιση έλαβε χώρα στονΆγιο Παντελεήµονα και ηδεξίωση πραγµατοποιήθηκε στο ELPIDA RESORT & SPA.Πανευτυχείς φυσικά και οι παριστάµενοι γονείς, Ηλίας Ηλιάδης και Μαρία Τάνη. Φωτογραφίες: PHOTOΠΕΝΝΑ

H νονά Έλενα Καρατζιά και ο νονός Ευθύµης Χαβαλές,βάφτισαν στις 26 Αυγούστου τη µικρή Μαρία στοναό της Παλαιάς Μητρόπολης.Στις φώτο και οι πανευτυχείς γονείς, Θωµάς Ιασωνίδης καιΕιρήνη Περιβολάρη.Η δεξίωση πραγµατοποιήθηκε στο PHILIPPOS XENIA HOTEL.Φωτογραφίες: PHOTOΠΕΝΝΑ

Ο µικρός Μιχάλης ήταν το επίκεντρο του ενδιαφέροντος φυσικά,στη βάφτισή του που έλαβε χώρα στις 21 Οκτωβρίου στονΙερό Ναό Κοιµήσεως της Θεοτόκου.Φυσικά παρέστησαν και οι τρισευτυχισµένοι γονείς,Αλέξανδρος Κλέτσας και Καίτη Πεπούδη.Νονός ο Κωνσταντίνος Οικονοµίδης.Η δεξίωση πραγµατοποιήθηκε στο εστιατόριο ΕΥ ΖΗΝ.Φωτογραφίες: PHOTOΠΕΝΝΑ

Ο γιατρός, Ιορδάνης Δηµητσίκογλου και η νονά Γεωργία Καρατζήβα ήταν οι ευτυχείς νονοί στη βάφτιση της µικρήςΜαρίας-Αθανασίας στις 23 Σεπτεµβρίου στην Ιερά Μονή Τιµίου Προδρόµου. Ευτυχείς οι γονείς, Βασίλης Κοτόπουλος και Νικολέτα Ντέκα παρακολούθησαν µε πλατιά χαµόγελα την τελετή.Η δεξίωση έλαβε χώρα στο εστιατόριο ‘Ανατολικός’. Φωτογραφίες: PHOTOΠΕΝΝΑ