Jhbljknbjlkh

EΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε.

ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ

Υπεύθυνος καθηγητής : ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Γ. ΑΝΔΡΕΑΣ

ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΕ ΔΙΚΕΣ

ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΩΝ ΓΙΑ

ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ

Α.Μ. 1340199811415

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Α) Τρομοκρατία

1. Εννοια (ιστορικά στοιχεία ,θέση της Ευρωπαϊκής Ενωσης)

2. Μορφές

i) κρατική τρομοκρατία

ii) τρομοκρατία εναντίον του κράτους

iii) τρομοκρατία του κοινού ποινικού δικαίου

iv) οριζόντια τρομοκρατία

Β) Το πολιτικό έγκλημα

1. Εισαγωγή,ιστορικά στοιχεία,πρακτική σημασία του χαρακτηρισμού ενός εγκλήματος ως πολιτικού Αντικειμενική θεωρία για την έννοια του πολιτικού εγκλήματος

i) ορισμός

ii) πλεονεκτήματα

iii) μειονεκτήματα

2. Υποκειμενική θεωρία για την έννοια του πολιτικού εγκλήματος

i) ορισμός

ii) πλεονεκτήματα

iii) μειονεκτήματα

3. Στενή αντικειμενική θεωρία για την έννοια του πολιτικού εγκλήματος

4. Στενή υποκειμενική θεωρία για την έννοια του πολιτικού εγκλήματος

5. Μεικτή θεωρία για την έννοια του πολιτικού εγκλήματος

6. Ενωτική θεωρία για την έννοια του πολιτικού εγκλήματος

7. Θεωρία του πολιτικού εγκληματία

Γ) Η τρομοκρατία ως πολιτικό έγκλημα

1. Στο πλαίσιο ενός δημοκρατικού πολιτεύματος

2. Υπό το πρίσμα της αντικειμενικής θεωρίας

3. Υπό το πρίσμα της υποκειμενικής θεωρίας

4. Υπό το πρίσμα της θεωρίας του πολιτικού εγκληματία

Δ) Η αφαίρεση απο τα μεικτά ορκωτά δικαστήρια της αρμοδιότητας

εκδίκασης εγκλημάτων που σχετίζονται με την τρομοκρατία.

1. Αρμοδιότητα των μεικτών ορκωτών δικαστηρίων κατά το Σύνταγμα

2. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των μεικτών ορκωτών δικαστηρίων και των δικαστηρίων που συγκροτούνται απο τακτικούς δικαστές

3. Η τρομοκρατία ως πολιτικό έγκλημα και η αρμοδιότητα των Εφετείων

4. Ζητήματα αρμοδιότητας για κακουργήματα που τελέστηκαν πρίν τη θέση σε ισχύ του ν. 2928/2001

Ε ) Η δημοσιότητα της δίκης κατηγορουμένων για διάπραξη

εγκλημάτων που σχετίζονται με την τρομοκρατία

1. Η αρχή της δημοσιότητας της δίκης ( δικαιολογητικός

λόγος,συνταγματική κατοχύρωση)

2. Είδη δημοσιότητας

3. Περιορισμοί στη δημοσιότητα γενικά

4. Περιορισμοί στη ραδιοτηλεοπτική κάλυψη της δίκης

ειδικότερα

i) νομικό καθεστώς

ii) πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της ραδιοτηλεοπικής

μετάδοσης

iii) εμπίπτει η ραδιοτηλεοπτική κάλυψη της δίκης στο πεδίο

εφαρμογής του άρθρου 93§2 του Συντάγματος ;

ΣΤ ) Εξέταση D.N.A.

1. Η ρύθμιση του ν.2829/2001 (προϋποθέσεις ,διαδικασία)

2. Επιφυλάξειςτης θεωρίας

Ζ ) Προστασία μαρτύρων

1. Η ρύθμιση του νόμου

2. Προστατευόμενα πρόσωπα

i) Το πρόβλημα των "οικείων"

3. Μέτρα προστασίας

4. Αποκάλυψη της ταυτότητας του μάρτυρα

Η) Συμπέρασμα

Θ) Κατάλογος νομοθεσίας

Ι) Κατάλογος νομολογίας

Κ) Βιβλιογραφία

ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

1.

Η έννοια της τρομοκρατίας(όπως και αυτή του πολιτικού εγκλήματος)είναι δύσκολα προσδιορίσιμη,πρωτίστως διότι είναι ένα ζήτημα που σχετίζεται με πολιτικούς όρους , έτσι ώστε να μην έιναι δυνατό να διαμορφωθεί ένας κοινά αποδεκτός νομικός ορισμός.

Ο όρος τρομοκρατια (terrorism) ως πολιτική πρακτική χρησιμοποιείται για πρώτη φορά απο τους Ιακωβίνους ηγέτες της περιδου 1793-1794 , αν και σαν μορφή πίεσης ή εξαναγκασμού ή αντίδρασης έχει ασκηθεί κάτω απο διάφορες μορφές ήδη απο τους αρχαίους χρόνους.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Ενωση υιοθέτησε απόφαση –πλαίσιο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στην οποία προχώρησε και σε ορισμό της νομοτυπικής μορφής της τρομοκρατίας(δεσμευτικό για την ελληνική έννομη τάξη δυνάμει του άρθρου 28 του Συντάγματος)

Τρομοκρατικές είναι οι εγκληματικές εκείνες πράξεις (ανθρωποκτονίες,σωματικές βλάβες,εγκλήματα που σχετίζονται με εκρηκτικές ύλες,απαγωγή κ.α.) ,οι οποίες,είναι δυνατόν εκ της φύσεώς τους ή του συναφούς πλαισίου τους να προσβάλλουν σοβαρά χώρα ή διεθνή οργανισμό όταν ο δράστης τις διαπράττει με σκοπό:

-να εκφοβίσει σοβαρά έναν πληθυσμό ή

-να εξαναγκάσει αδικαιολόγητα τις δημόσιες αρχές ή έναν διεθνή οργανισμό να εκτελέσουν οποιαδήποτε πράξη ή να απόσχουν απο την εκτέλεσή της ή

-να αποσταθεροποιήσει σοβαρά ή να καταστρέψει τις θεμελιώδεις πολιτικές,συνταγματικές,οικονομικέςή κοινωνικές δομές μιας χώρας ή διεθνούς οργανισμού.

2.

Η τρομοκρατία έχει προσλάβει στην ιστορική της διαδρομή ποικίλες μορφές1:

i) η παλαιότερη μορφή τρομοκρατίας είναι η κρατική τρομοκρατία,δηλαδή η χρήση βίας αυθαίρετα απο τα όργανα του κράτους ή απο παρακρατικές ομάδες σε βάρος των πολιτών γενικά ή με σκοπό την εξόντωση πολιτικών αντιπάλων.Χαρακτηριστικό της κρατικής τρομοκρατίας είναι οτι χρηματοδοτείται ή υποθάλπεται απο το κράτος

ii) η τρομοκρατία εναντίον του κράτους παίρνει τη μορφή είτε της εθνικοαπελευθερωτικής δράσης είτε της προσπάθειας ανατροπής δικτατρικών καθεστώτων είτε της τρομοκρατίας που αναπτύσσεται σε μία χώρα αλλά στρέφεται εναντίον της κρατικής εξουσίας άλλης χώρας

1.Συμεωνίδου –Καστανίδου "Ο ορισμός της τρομοκρατίας" Ποινική Δικαιοσύνη 1/2002

iii) αυτού του είδους η τρομοκρατική δράση δεν έχει κανένα πολιτικό στόχο αλλά ασκείται κυρίως για την εξασφάλιση οικονομικής ισχύος.

iv) η οριζόντια τρομοκρατία είναι η σύγχρονη μορφή εμφάνισης τρομοκρατικής δράσης, όπως εξελίσσεται μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001.Χαρακτηριστικό αυτής της μορφής τρομοκρατίας είναι ότι εκκινεί αλλά και στρέφεται εναντίον της κοινωνίας και συνεπάγεται προσβολες ατομικών εννόμων αγαθών των πολιτών(ζωή, σωματική ακεραιότητα, περιουσία).Ο στόχος αυτού του είδους της τρομοκρατικής δράσης είναι ο άνθρωπος. Οχι όμως ο άνθρωπος που φέρει μια συγκεκριμένη ιδιότητα, πολιτική ή άλλη, αλλά ο τυχαία επιλεγείς άνθρωπος, ανεξάρτητα απο υπηκοότητα, θρησκεία, κοινωνική θέση, ηλικία που βρίσκεται σε έναν τόπο μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

1.

Παρόλο που ρυθμίσεις για το πολιτικό έγκλημα έχουν συμπεριληφθεί σχεδόν σε όλα τα ελληνικά συντάγματα , είναι παράδοξο ,ότι η έννοια του πολιτικού εγκλήματος δεν έχει προδιοριστεί μέχρι σήμερα πλήρως ,ούτε υπάρχει ένας κοινά αποδεκτός στην θεωρία ορισμός της έννοιας του πολιτικού εγκλήματος.

Πολιτικό έγκλημα συνοδευόμενο απο ευνοϊκή μεταχείριση του πολιτικού εγκληματία εμφανίζεται για πρώτη φορά στο γαλλικό συνταγματικό χάρτη του 18302 .Νομοθετικές διατάξεις,ωστόσο που αφορούσαν την προσβολή δημοσίων εννόμων αγαθών ,η οποία με σύγχονους όρους θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πολιτικό έγκλημα,εντοπίζονται και στις νομοθεσίες της αρχαίας Αθήνας,της Ρώμης και του Βυζαντίου.

Σε αντίθεση με το συνταγματικό νομοθέτη,ο οποίος θεπίζει ευνοϊκή μεταχείριση για τα πολιτικά εγκλήματα,κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει με το νομοθέτη του ουσιαστικού ποινικού δικαίου καθώς και στα διεθή συμβατικά κείμενα.

Η διαπίστωση σχετικά με το αν ένα έγκλημα είναι πολιτικό ή όχι είναι νομικά κρίσιμη ενόψει της ευμενέστερης σε ορισμένες περιπτώσεις μεταχείρισης που επιφυλάσσει το Σύνταγμα γι’ αυτά:

1.Τα πολιτικά εγκλήματα υπάγονται στην αποκλειστική δικαιοδοσία των μεικτών ορκωτών δικαστηρίων (97§1)

2. Δυνατότητα να παρασχεθεί αμνηστία προβλέπεται μόνο για τα πολιτικά γκλήματα (47§3)

3.Απαγορεύεται η έκδοση κατηγορουμένου-καταδικασθέντος αλλοδαπού που διώκεται για τη δράση του υπέρ της ελευθερίας (5§2)

2. Ανδρέας Λοβέρδος , Για την τρομοκρατία και το πολιτικό έγκλημα

Για τον προσδιορισμό των κριτηρίων , με βάση τα οποία τα εγκλήματα θα διακρίνονται σε κοινά και πολιτικά έχουν αναπτυχθεί ποικίλλες θεωρίες

2.

i)Για την αντικειμενική θεωρία 3κρίσιμο κριτήριο για τον προσδιορισμό του πολιτικού χαρακτήρα ενός εγκλήματος είναι η φύση του εννόμου αγαθού εναντίον του οποίου στρέφεται η πράξη.

Αρα,πολιτικό έγκλημα είναι αυτό που προσβάλλει έννομα αγαθά πολιτικής φύσης·ως τέτοια νοούνται κυρίως η εθνική ανεξαρτησία,η ακεραιότητα της χώρας,η στρατιωτική,διπλωματική ή οικονομική θέση του κράτους,η λειτουργία των συνταγματικών εξουσιών.

Για την αντικειμενική θεωρία είναι αδιάφορο αν συντρέχει κάποιος πολιτικός σκοπός ή αν τα κίνητρα του δράστη ήταν ή όχι πολιτικά.

Ο προσδιορισμός των εννόμων αγαθών που έχουν πολιτικό χαρακτήρα οδήγησε τους θεωρητικούς που υιοθετούν αυτήν τη θεωρία στη διαμόρφωση διαφόρων κριτηρίων.Κατα μια άποψη,πολιτικά έγκληματα είναι αυτά που προσβάλλουν την εσωτερική τάξη του Κράτους , το σύνταγμα και τις 3 λειτουργίας της κρατική εξουσίας,αποκλείοντας έτσι τα εγκλήματα πυ στρέφονται κατα της εξωτερικής τάξεως του κράτους.Σύμφωνα με άλλη άποψη πολιτικό είναι το έγκλημα που προσβάλλει τόσο την εσωτερική όσο και την εξωτερική τάξη του κράτους.

ii) Το βασικό πλεονέκτημα της αντικειμενικής θεωριας είναι ότι παρέχει ασφάλεια δικαίου.Καθώς η έννοια του πολιτικού εγκλήματος είναι ιδιαίτερα ρευστή και δύκολα προσδιορίσιμη, η αντικειμενική θεωρία παρέχει τη δυνατότητα μέσα απο τον καθορισμό των "πολιτικών " εννόμων αγαθών να καθοριστούν επίσης με σαφήνεια και τα πολιτικά εγκλήματα.

ii)Βασικό μειονέκτημα της αντικειμενικής θεωρίας είναι οτι αγνοεί το σκοπό ή τα κίνητρα του δράστη ενώ είναι δύσκολα εφαρμόσιμη αφού οι περιπτώσεις αμιγών πολιτικών εγλημάτων είναι λίγες.

3.Ανδρέας Λοβέρδος , Για την τρομοκρατία και το πολιτικό έγκλημα

Αποστολοπουλου ,Το πολιτικό έγκλημα

3.

i) Κατα την υποκειμενική θεωρία, μοναδικό κριτήριο για τη διάκριση των πολιτικών εγκλημάτων απο τα κοινά εγκλήματα είναι το κίνητρο ή ο πολιτικός σκοπός του δράστη.

Αρα,σε αντίθεση με την αντικειμενική θεωρία,όπου πολιτικό έκλημα θεωρείται αυτό που προσβάλλει έννομα αγaά με πολιτικό χαρακτήρα,με βάση την υποκειμενική θεωρά πολιτικό έγκλημα μπορεί να είναι οποιοδήποτε έγκλημα,εφόσον ο δράστης διέπεται απο πολιτικά κίνητρα.Για την υποκειμενική θεωρία δεν υπάρχουν σταθερά καθορισμένα "πολιτικά" έννομα αγαθα.

ii) Η υποκειμενική θεωρία βρίσκεται εγγύτερα στην έννοια του πολιτικού εγκλήματος και αποφεύγει το μειονέκτημα της αντικειμενικής θεωρίας που είναι η εξαντλητική καταγραφή των πολιτικών εννόμων αγαθών.

iii) Η υποκειμενική θεωρία δημιουργεί ανασφάλεια δικαίου και επιτρέπει την εμφάνιση αυθαιρεσιών τόσο απο την πλευρά του δράστη όσο και απο την πλευρά του εφαρμοστή του δικαίου.Αφενός οποιοσδήποτε δράστης θα μπορούσε να επικαλεστεί πολιτικά κίνητρα,προκειμένου να επιτύχει ευμενέστερη μεταχείριση·αφετέρου ο εφαρμοστής του δικαίου θα μπορούσε να μη αποδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις τα πολιτικά κίνητρα του δράστη.Εξάλλου σε κάθε περίπτωση αξιολόγησης του φρονήματος ελλοχεύει ο κίνδυνος ανισότητας και αυθαιρεσίας.

4.

Η στενη αντικειμενική θεωρία προσπάθησε να εμπλουτίσει τις βασικές παραδοχές της αντικειμενικής θεωρίας με ένα επιπλέον στοιχείο με σκοπό να περιοριστούν οι περιπώσεις όπου θα γινόταν δεκτή η ύπαρξη πολιτικού εγκλήματος.

Δεν αρκεί λοιπόν να θίγεται η εσωτερικκή ή εξωτερική ασφάλεια του κράτους αλλά θα πρέπει πιπλέον η πράξη του δράση να έχει μια ιδιαίτερη επικινδυνότητα έτσι ώστε να συνιστά πράγματι απειλή για το πολίτευμα ή την ύπαρξη του κράτους

5.

Σύμφωνα με την στενή περί πολιτικού εγκλήματος υποκειμενική θεωρια δεν αρκεί ο οποιοσδήποτε πολιτικός σκοπός του δράστη για να χαρακτηριστει το έγκλημα πολιτικό αλλά θα πρέπει ο δράστης μέσα απο την τέλεση εγκληματικώνπράξεων να αποσκοπεί στην ανατροπή ή μεταβολή του πολιτεύματος.4

4.Ανδρέας Λοβέρδος "Για την τρομοκρατία και το πολιτικό έγκλημα"

6. Η μεικτή θεωρία προσπάθησε να αποφύγει τα μειονεκτήματα των δύο θεωριών (υποκειμενικής και αντικειμενικης) και κυρίως να αποφύγει τις υπερβολές στις οποίες μπορούν να οδηγήσουν είτε προς την κατεύθυνση της διεύρυνσης είτε προς την κατεύθυνση της συρρίκνωσης της έννοιας του πολιτικού εγκλήματος.Η μεικτή θεωρία αποτελεί έναν συγκερασμό αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων.

Σύμφωνα με αυτην5 πολιτικό είναι το έγκλημα,που όχι μόνο κατα την πρόθεση του δράστη αλλά και αντικειμενικά στρέφεται κατα πολιτικών εννόμων αγαθων και προπάντων κατα της υπόστασης του κράτους και της ασφάλειάς του.

Ως μειονέκτημα της μεικτής θεωρίας θα μπορούσε να θεωρηθεί οτι ουσιαστικά περιορίζει την έννοια του πολτικού εγκλήματος αφού απαιτεί σωρρευτικά

α) ο δράστης να προσβάλει μονο πολιτικά έννομα αγαθά

β) ο εφαρμοστής του δικαίου να διαγνώσει στην πράξη του πολιτικά κίνητρα

γ) ο δράστης δια μέσου των πράξεών του πρέπει να αποσκοπεί στην ανατροπή ή μεταβολή του πολιτεύματος είτε να απειλεί την ύπαρξη της Πολιτείας

7.

Ο καθηγητής Ν Κουράκης6 προτείνει για τον προσδιορισμό της έννοιας του πολιτικού εγκλήματος ένα συνδυασμό υποκειμενικών και αντικειμενικών κριτηρίων ,όχι όμως(όπως στη μεικτή θεωρία) με σωρρευτικό αλλά με διαζευκτικό τρόπο .

Με βάση αυτή τη θεωρία θα μπορούσε να οριστεί ως πολιτικό έγκλημα είτε εκείνο το οποίο προσβάλλει την ασφάλεια και την υπόσταση του κράτους είτε εκείνο μέσω του οποίου αποσκοπείται άμεσα η ανατροπή ή μεταβολή του πολιτέυματος ή η προσβολή της υπόστασης ή της ασφάλειας του κράτους.

Επιπλέον, θα πρέπει να συντρέχουν ορισμένες ακόμα προϋποθέσεις:

α)οι πράξεις του δράστη θα πρέπει να μην οφείλονται σε ταπεινά αίτια

β) οι πράξεις θα πρέπει να τελούνται απο ενδιαφέρον και όχι απο εχθρότητα ή αδιαφορία για την κοινωνία

γ)η δράση του υπαιτίου πρέπει να γίνεται υπέρ της ελευθερίας

8. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος αυτής της θεωρίας7βρίσκεται όχι το ίδιο το έγκλημα αλλά το υποκείμενο του εγκλήματος.Δηλαδή αντί να αναζητεί ποιά είναι τα ιδιαίτερα χαρκτηριστικά μιας εγκληματικής πράξης που της προσδίδουν πολιτικό χαρακτήρα και τη διαχωρίζουν απο τα κοινά εγκλήματα στρέφεται στο δράστη και αναζητεί τα ιδιαίτερα εκείνα χαρακτηριστικά που διαχωρίζουν τον πολιτικό εγκληματία απο τους υπόλοιπους εγκληματίες και ως ένα βαθμό δικαιολογούν και την ευμενέστερη μεταχείρισή του

5.Μαγκάκης ,Νομικό Βήμα 2002,σελ16

6.Κουράκης ,Εγκληματολογικοί ορίζοντες σελ.179

Προϋποθέσεις για τον χαρακτηρισμό ενός δράστη ως πολιτικού εγκληματία είναι :

α) η ένταξή του σε πολιτικό κόμμα ή σχηματισμό (ως τέτοιοι νοούνται όχι μόνο τα πολιτικά κόμματα που αναγνωρίζονται απο το Σύνταγμα και οι ενώσεις προσώπων.Γίνεται δεκτό ότι στην έννοια του κόμματος ή του σχηματισμού μπορούν να υπάγονται και κόμματα τα οποία δεν είναι λειτουργικά για το πολίτευμα αλλά ακόμα και αυτά που μπορούν να έχουν ως στόχο την ανατροπή του

β) η διάπραξη εγκλήματος για την υλοποίηση του πολιτικού προγράμματος του κόμματος ή πολιτικού σχηματισμού

γ)στάθμιση της προσβολής των εννόμων αγαθών σε σχέση με τα πολιτικά κίνητρα του δράστη.

7.Ανδρέας Λοβέρδος "Για την τρομοκρατία και το πολιτικό έγκλημα"

Η ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

Η υπαγωγή των τρομοκρατικών ενεργειών στην έννοια του πολιτικού εγκλήματος( με τις όποιες δυσκολίες συναντά κανείς ήδη στο στάδιο του χαρακτηρισμού μιας πράξης ως τρομοκρατικής ή όχι) έχει απασχολήσει αρκετά τη θεωρία.Μάλιστα η συζήτηση αναζωπυρώθηκε τα τελευταία 2 χρόνια ενόψει της δίκης των κατηγορουμένων ως μελών της 17Νοέμβρη.

Η τάση για ηθική δικαολόγηση της τρομοκρατίας ως πολιτικού εγκλήματος έχει αρχίσει και φθίνει τις τελευταίες δεκαετίες σε αντίθεση με το παρελθόν,οταν δεν είχαν παγιωθεί ακόμα τα δημοκρατικά καθεστώτα στη Ευρώπη και πιο εύκολα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένας δράστης ως ιδεολόγος που διακατέχεται απο θάρρος και πνεύμα αυτοθυσίας,ώστε να είναι άξιος κατανόησης και επιείκιας.Αντίθετα,σήμερα η σκοπιμότητα της τρομοκρατικής βίας (ιδίως με τη μορφή που εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια-οριζόντια τρομοκρατία- ) αμφισβητείται απο το σύνολο των χωρών, τα οποία μάλιστα έχουν οδηγηθεί και στη λήψη αυστηρών μέτρων για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.

1.

Ενα επιχείρημα ,το οποίο προβάλλεται συχνά απο μερίδα της θεωρίας είναι οτι δεν νοείται τρομοκρατική βία που δικαιολογείται ως πολιτικό έγκλημα σε μια δημοκρατικά οργανωμένη Πολιτεία8ύμφωνα με αυτήν την άποψη είναι εντελώς αντίθετο προς το πνεύμα των συνταγματικών διαταξεων (97§1,47§3,5§2 εδαφ.γ΄) να υπαχθούν στις ευνοϊκές ρυθμίσεις τους πράξεις που στρέφονται ενάντια στο δημοκρατικό πολίτευμα.

Στο σημείο αυτό οι υποστηρικτές αυτής της άποψης εντοπίζουν το χαρακτηριστικό αυτό που διακρίνει την τρομοκρατία απο τα κινήματα δημικρατικής ή εθνικοαπελευθερωτικής αντίστασης.Δηλαδή, τα δεύτερα δεν στρέφονται κατα του δημοκρατικού πολιτεύματος αλλά αντίθετα επιδιώκουν την εγκαθίδρυσή του ή την εθνική απελευθέρωση

Στη θέση αυτή θα μπορούσε να αντιταχθεί ότι είναι βέβαια δυνατή η τέλεση πολιτικών εγκλημάτων στα πλαίσια ενός δημοκρατικού πολιτεύματος,διαφορετικά δεν θα είχε νόημα πρόβλεψη ειδικών ρυθμίσεων για τα πολιτικά εγκλήματα σε ένα δημοκρατικό Σύνταγμα.

8. Γ.Α. Μαγκάκη "Πότε είναι πολιτικό το έγκλημα "Εφημ. Ελευθεροτυπία 15-12-2002

2.

Η τρομοκρατία (με τη μορφή της οριζόντιας τρομοκρατίας) με βάση την αντικειμενική ,τη στενή αντικειμενική θεωρία και το αντικειμενικό σκέλος της μεικτής θεωρίας δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί πολιτικό έγκλημα διότι δεν επιβουλέυεται την συνταγματική τάξη ούτε συνιστά προσβολή του πολιτεύματος·αντίθετα προσβάλλει κατ’ εξοχήν ατομικά έννομα αγαθά(ζωή,σωματική ακεραιότητα,ελευθερία,περιουσία)

3.

Με βάση την υποκειμενική θεωρία και το υποκειμενικό σκέλος της μεικτής θα ήταν δύσκολο να υπαχθεί η τρομοκρατία με τη σημερινή της μορφή στην έννοια του πολιτικού εγκλήματος αφού ο δράστης θα πρέπει να αποσκοπεί άμεσα στην ανατροπή ή μεταβολή του πολιτεύματος ή στην προσβολή της υπόστασης και ασφάλειας του κράτους κάτι που δεν συντρέχει όταν οι πράξεις του στρέφονται κατα τρίτων πολιτών που δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ασκούν καταπίεση και αυταρχική εξουσία.

4.

Με βάση τη θεωρία του πολιτικού εγκληματία πρέπει να διακρίνουμε τις βασικές προϋποθέσεις για την ύπαρξη πολιτικού εγκλήματος είναι: α) ένταξη σε πολτικό κόμμα ή σχηματισμό β) διάπραξη εγκληματικών πράξεων για την υλοποίηση του προγράμματος αυτου γ) τα έννομα αγαθά πουπροσβάλλει με τις πράξεις του ο πολιτικός εγκληματίας δεν πρέπει να βαραίνουν περισσότερο απο τις πολιτικές του προθέσεις.

Ως προς την πρώτη προϋπόθεση,δηλαδή αν θα μπορεί ητρομοκρατική οργάνωση να χαρακτηριστεί ως κόμμα ή πολιτκός σχηματισμός, η απάντηση μπορούσε να είναι θετική,καθώς ως πολιτικός σχηματισμός μπορεί να νοηθεί και αυτός που κινείται έξω απο το πνευμα του 29§1 και δεν επιδιώκει να λειτουγήσει στο πλαίσιο του ισχύοντος πολιτεύματος,αλλά αντίθετα να το ανατρέψει

Ως προς τη δεύτερη προϋπόθεση,δηλαδή την υλοποίηση πολιτικού προγράμματος μεσω των εγκληματικών πράξεων θα μπορούσε να συντρέχει στην περίπτωση κάποιων πολιτικά προσανατολισμένων τρομοκρατικών ενεργειών.Ωστόσο, στη σύγχρονη της μορφή η οριζόντια τρομοκρατία οι προϋποθέσεις αυτές δεν πληρούνται

αφου τα έννομα αγαθά τα οποία πλήττονται βρίσκονται σε αναντιστοιχία με τον επιδιωκόμενο σκοπό , δηλαδή την μεταβολή ή ανατροπή του πολιτεύματος.Επιπλεον,η προϋπόθεση αυτή δεν πληρούται και όταν απουσιάζει καποια χρονική συνοχή μεταξύ των εγκληματικών πράξεων,η οποία θα καταδείκνυε την ύπαρξη κάποιου στρατηγικού σχεδιασμού ανατροπης του πολιτευματος

Και ως προς την τρίτη προϋπόθεση,δηλαδη την σταθμιση των προσβαλλόμενωνεννόμων αγαθών με την πολιτική ιδιότητα του δράστη υπάρχουν περιθώρια κατάφασης του πολιτικού χαρκτήρα μιας τρομοκτρατικήςπράξης.Πρρόβλημα υπάρχει όταν θίγονται έννμα αγαθά με μαζικό τροπο ή όταν προσβάλλεται το έννομο αγαθό της ζωής,το οποίο είναι απολυτα προστατευόμενο και δεν μπορεί να υποχωρεί εν όψει οποιασδηποτε πολιτικής ιδεολογίας.

Η ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΜΙΚΤΑ ΟΡΚΩΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΕΚΔΙΚΑΣΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

1. Το Σύνταγμα στο άθρο 97§1 εδαφ.α΄ ορίζει :"Τα κακουργήματα και τα πολιτικά εγκλήματα δικάζονται απο μικτά ορκωτά δικαστήρια που συγκροτούνται απο τακτικούς δικαστές και ενόρκους,όπως νόμος οριζει.".Επίσης στην παράγραφο 2 του ιδιου αρθρου ορίζεται:"Κακουργήματα και πολιτικά εγκλήματα,που με συντακτικές πράξειςφηφίσματα και ειδικούς νόμους έχουν υπαχθει εως την ισχύ του Συντάγματος στη δικαιοδοσία των Εφετείων εξακολουθούν να δικάζονται απο αυτά εφόσον δεν υπαχθούν στην αρμοδιότητα των μεικτών ορκωτ΄ω δικαστηρίων"

Κατ’ αρχήν το Σύνταγμα καθιερώνει τον κανόνα της εκδίκασης των κακουργημάτων και πολιτικών εγκλημάτων απο τα μικτά ορκωτά δικαστήρια,παρέχει,ωστόσο,την εξουσιοδότηση στο νομοθέτη να υπαγάγει καποια κακουργήματα εφόσον το κρίνει σκόπιμο στην

αρμοδιότητα των Εφετείων εκτός απο τα κακουργήματα και πολιτικά εγκήματα που έχουν ηδη υπαχθεί πριν απο την θέση σε ισχύ του Συντάγματος υπαχθεί με συντακτικές πράξεις,ψηφίσματα και ειδικούς νόμους στα Εφετεία.

2. Η παρουσία των λαϊκών δικαστών9 προστατεύει τους πολίτες απο αυθαίρετες επεμβάσεις της εκελεστικής εξουσίας στην απονομή της δικαιοσύνης.Επίσης, οι δικαστές που προέρχονται απο το λαό μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τις πραγματικές συνθήκες τέλεσης ενός εγκλήματος και τους προσωπικούς όρους του δράστη.Εξάλλου οι ένορκοι εκφράζουν το περί δικαίου αίσθημα του λαού.

Απο την άλλη πλευρά,ωστόσο,οι ένορκοι είναι πιο ευεπηρέαστοι σε απειλές και προπάθειες εκφοβισμού κάτι που αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα σε εκδίκαση υποθέσεων οργνωμένου εγκλήματος και τρομοκρατίας . Επιπλέον,οι ένορκοι δεν διαθέτουν τις απαραίτητες νομικές γνώσεις, κατάρτιση ή εμπειρία , για να μπορέσουν να

αποφανθούν για δύσκολα νομικά ζητήματα.

3. Καθώς θεωρία και η νομολογία δεν έχουν καταλήξει ακόμα σε

καμία σαφή θέση για το αν οι τρομοκρατικές ενέργειες συνιστουν ή όχι πολιτικο έγκλημα η υπαγωγή της εκδίκασης τους στα Τριμελή Εφετεία(αρθρο 4 ν.2928/2001, 111§5ΚΠΔ) εγείρει ζητήματα αντισυνταγματικότητας.

Εξάλλου,η δυνατότητα του 97§2 εδαφ.β΄ για υπαγωγή άλλων αδικημάτων στη δικαιοδοδσία των Εφετείων αφορά μόνο τα κακουργήματα και όχι τα πολιτικά εγκλήματα.

Ωστόσο,η κρίση για το αν τελικά το έγκλημα είναι πολιτικό ανήκει στο δικαστήριο,το οποίο όμως θα πρέπει να αξιολογήσει χωριστά την κάθε ενέργεια του δράστη και όχι να αποφανθεί συνολικά για τον πολιτικό ή μη χαρακτήρα της δράσης του.

9. Καρράς ,Ποινικό Δικονομικό Δίκαιο σελ.125επ.

4.

Ενα επιπλέον ζήτημα που τίθεται απο μερία της θεωρίας είναι αυτό της αρμοδιότητας του δικαστηρίου για κακουργήματα που τελέστηκαν πριν τη θέση σε ισχύ του νόμου 2928/2001.Ο καθηγητής Μανωλεδάκης 10 εκφράζει τον προβληματισμό ότι αν κάποιος δικάζεται για ενα επιμέρους κακούργημα(πλήν αυτού της συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση ) αρμόδιο δικαστήριο για να δικάσει την υπόθεση είναι το μικτό ορκωτό δικαστήριο και όχι το Τριμελές Εφετείο .Διότι όταν τελεστηκε το έγκλημα νόμιμος δικαστής ήταν το Μ.Ο.Δ. οπότε δεν είναι επιτρεπτή η επι το δυσμενέστερο μεταβολή της θέσης του κατηγορουμένου για ζήτημα που αποτελεί ατομικό του δικαίωμα.

10. Τρομοκρατία και νομοκρατία ,Ποινική Δικαιοσύνη 1/2003

H ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΔΙΑΠΡΑΞΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ

1.

Δικαιολογητικός λόγος για την εισαγωγή της αρχής της δημοσιότητα της δίκης ήταν η κατοχύρωση της εμπιστοσύνης των πολιτών στην αμερόληπτη απονομή της δικαιοσύνης.Η δημοσιότητα κατοχυρώνεται για πρώτη φοά στα νεότερα χρόνια κατα την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης ως θεραπεία των δικαστικών αυθαιρεσιών της εξεταστικής διαδικασίας του Μεσαίωνα

Δημοσιότητα σημαίνει τη δυνατότητα κάθε πολίτη να παρακολουθήσει την εξέλιξη της διαδικασίας.Η επιταγή για δημοσιότητα των δικών κατοχυρώνεται με συνταγματικές διατάξεις και θεωρείται απαραίτητη αρχή του Κράτους δικαίου.Στο ελληνικό Σύνταγμα η δημοσιότητα κατοχυρώνεται στα άρθρα 93§2, §3 εδ. Α΄ και εξειδικεύεται στα άρθρα 329,330 ΚΠΔ καθώς και σε ειδικούς νόμους.

2.

Η δημοσιότητα της δίκης διακρίνεται σε δύο είδη: την άμεση και την έμμεση11

Αμεση είναι η δημοσιότητα ,οταν οποιοσδήποτε πολίτης μπορεί ελεύθερα να εισέρχεται στην αίθουσα του δικασηρίου και να παρακολουθεί ακώλυτα τη συνεδρίαση με τις δικές του αισθήσεις.

Εμμεση είναι η δημοσιότητα ,η οποία λαμβάνει χώρα μέσω του τύπου και γενικότερα μέσω των Μ.Μ.Ε.

3.

Γενικοί περιορισμοί στη δημοσιότητα της δίκης τίθενται ήδη απο το ίδιο το Σύνταγμα για λόγους προστασίας υπέρτερου συμφέροντος :

Το άρθρο 93§2 προβλέπει τη δυνατότητα του δικαστηρίου να περιορίσει τη δημοσιότητα αν κρίνει ότι αυτή μπορεί να είναι επιβλαβής στα χρηστά ήθη ή διότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι προστασίας της ιδιωτικής ή οικογενειακής ζωής των διαδίκων.

Αποκλεισμός της δημοσιότητας προβλέπεται απο άρθρο 96§3 και στις περιπτώσεις των ειδικών δικαστηρίων ανηλίκων

11.Νικ. Ανδρουλάκης "Θεμελιώδεις έννοιες της ποινικής δίκης

Εκδ. Σάκκουλα 1994

Αργυριος Καρρας "Ποινικό Δικονομικό Δίκαιο"

.

Και ο ΚΠΔ περιέχει διατάξεις για περιορισμό της δημοσιότητας της δίκης για λόγους προστασίας νεαρών ατόμων (329§1) ή λόγω ανεπάρκειας του χώρου της δικαστικής αίθουσας.

4.

i) Το ερώτημα κατα πόσον η ραδιοτηλεοπτική μετάδοση των συνεδριάσεων των δικαστηρίων επιτάσσεται απο το Σύνταγμα ή μπορεί να αποκλεισθεί εν όλω ή εν μέρει απασχολεί την νομική επιστήμη με αυξανόμενη ένταξη καθώς η διείσδυση των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης στην καθημερινή ζωή γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη.

Ζήτημα δημιουργήθηκε με την πρόσφατη ψήφιση του άρθρου 8 ν.3090/2002 που ανέτρεψε τον κανόνα του προϊσχύσαντος νόμου ν.2172/1993.Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 8 απαγορεύεται η ολική ή μερική μετάδοση απο την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο καθώς και η κινηματογράφηση και μαγνητοσκόπηση ης δίκης ενώπιον ποινικού,πολιτικού ή διοικητικού δικαστηρίου επιτρέπεται δε κατ’ εξαίρεση αυτή εφόσον συναινούν εισαγγελέας και διάδικοι και συντρέχει ουσιώδες δημόσιο συμφέρον.

Η αλλαγη12 ,την οποία επέφερε ο καινούργιος αυτός νόμος συνίσταται στο ότι ενώ μέχρι ώρα απαγόρευση της αναμετάδοσης της δίκης

ήταν η εξαίρεση με την καινούργια ρύθμιση η απαγόρευση ανάγεται σε κανόνα και η δυνατότητα μετάδοσης σε εξαίρεση καθώς τίθενται αυστηρές προϋποθέσεις,οι οποίες θα πρέπει να συντρέχουν σωρρευτικά : ύπαρξη δημοσίου συμφέροντος,συναίνεση του Εισαγγελέα και των διαδίκων.

Η αυστηρότερη αυτή ρύθμιση αποτελεί προφανώς προϊόν της αρνητικής εμπειρίας που έχει αποκομίσει τα τελευταία χρόνια η κοινή γνώμη για την εμπλοκή των Μ.Μ.Ε. στο χώρο της δικαιοσύνης.

ii) Ως θετικό στοιχείο της ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης13 παρουσιάστηκαν (κυρίως με αφορμή των αποκλεισμό της τηλεοπτικής μετάδοσης της δίκης της 17Νοέμβρη) τα εξής επιχειρήματα: α) η δημοσιότητα αποτελεί εγγύηση ορθής απονομής της δικαιοσύνης ιδίως σε μία δίκη για την οποία υπάρχει έντονο ενδιαφερον του κοινού.Ετσι,το πρόβλημα που δημουργείαται απο το γεγόνος οτι ελάχιστοι πολιτες χωρούν στη δικαστική αίθουσα καλείται να λύσει η παρουσία των Μ.Μ.Ε.Απο την μια πλευρά ,ο τύπος έχει πεπερασμένες δυνατότητες αφού μπορεί να αναπαραγάγει μόνο ένα μικρό μέρος των όσων λέγονται στη δικαστική αίθουσα,ενώ αντίθετα κυρίως η τηλεόραση μπορεί να εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη δυνατή δημοσιότητα β)στις μέρες μας παρατηρείται μια τάση αποκλεισμού των ενόρκων απο σοβαρές ποινικές υποθέσεις.Ετσι η παρουσία των Μ.Μ.Ε. στην αίθουσα του δικαστηρίου εξισορροπεί κατα κάποιο τρόπο την ολοένα συρρικνούμενη λαϊκή συμμετοχή στην απονομή της δικαιοσύνης.

12. Αριστοτέλης Χαραλαμπάκης "Η νέα ρύθμιση για την παρουσία των Μ.Μ.Ε. στο δικαστήριο" Ποινικός Λόγος 4/2002 σελ.1248-1249

13. Νίκος Παρασκευόπουλος "Ναι στην κάλυψη απο ΤV " Εφημ. Ελευθεροτυπία 15-12-2002

Ως αρνητικά στοιχεία της ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης μιας δίκης θεωρούνται η δημιουργία προβλημάτων στην ομαλή διαξαγωγή της δίκης , καταστρατήγηση της απαγόρευσης επικοινωνίας των μαρτύρων, προσβολή της προσωπικότητας του κατηγορουμένου και του τεκμηρίου αθωότητας , επηρεασμός των παραγόντων της δίκης κ.α.

iii) Ως προς το ζήτημα αν η έμμεση δημοσιότητα της δίκης καλύπτεται απο την διάταξη 93§2 έχει διατυπωθεί η άποψη οτι εφόσον το Σύνταγμα καλύπτει το μείζον,που ειναι το δικαίωμα του προσώπου να εισέλθει ση δικαστική αίθουσα και να παρακολουθήσει τη δίκη, άρα καλύπει και το έλασσον , που είναι η παρακολούθηση της δίκης με ηλεκτρονικά μέσα.

Υποστηρίζεται ,ωστόσο,και η αντίθετη άποψη14 . Η ραδιοτηλεοπτική μετάδοση της δίκης προσβάλλει την προσωπικότητα του κατηγορουμένου σε εντονότερο βαθμό απο ότι με την φυσική παρουσία του κοινού στην δικαστική αίθουσα διότι καθιστά γνωστά στοιχεία της προσωπικότητας του σε ασύγκριτα μεγαλύτερο αριθμό προσώπων. Φυσικά ο κατηγορούμενος είναι υποχρεωμένος να ανεχθεί κάποιες επεμβάσεις στην προσωπικότητά του ,οι οποίες ωστόσο δικαιολογούνται στα πλαίσια της ειδικής εξουσιαστικής σχέσης της δίκης.Προσβολές που υπερβαίνουν αυτό το ανεκτό όριο έρχονται σε αντίθεση με τα άρθρα 5§1 και 9Α του Συνάγματος.Σε διαφορετική περίπτωση κάθε κατηγορούμενος θα ήταν υποχρεωμένος να ανέχεται προσβολές της προσωπικότητάς του χωρίς να μπορεί να προστατευτεί αφού το 93§2 προβλέπει εξαιρέσεις στη δημοσιότητα της δίκης μόνο για λόγους προστασίας του ιδιωτικού ή οικογενειακού βίου.Επιπλέον,υποστηρίζεται ότι η δημοσιότητα της δίκης είναι απαραίτητη προκειμένου να εξασφαλίσει στον κατηγορούμενο μια δίκαιη δίκη.Η ραδιοτηλεοπτική μετάδοση ωστόσο της δίκης θέτει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με το σεβασμό κυρίως του τεκμηρίου αθωότητας του κατηγοουμένου.

14. Αθανασιος Τσεβάς "Η ραδιοτηλεοπτική δημοσιότητα της δίκης κατα το Σύνταγμα " Ποινικά Χρονικά ΝΓ σελ.181επ.

ΑΝΑΛΥΣΗ D.N.A.

1.

Ο νόμος 2928/2001 μεταξύ των άλλων ρυθμίσεων που εισήγαγε για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας,προέβεψε τη δυνατότητα εξέτασης του D.N.A. του κατηγορουμένου ,προκειμένου να διαπιστωθεί η ταυτότητα του δράστη του εγκλήματος.Η εξέλιξη της τεχνολογίας που επιτρέπει ανάλυση του βιολογικού υλικού του ανθρώπου έχει θέσει ήδη εδώ και μερικά χρόνια τόσο ηθικά όσο και αμιγώς νομικά προβλήματα,ως προς τα όρια εως τα οποία μπορεί να φτάσει η επέμβαση της τεχνολογιας στον άνθρωπο.

Το άρθρο 5 του νόμου ορίζει τις προϋποθέσεις , υπό τις οποίες μπορεί να διεξαχθεί η εξέταση D.N.A. Πρώτη προϋπόθεση είναι ότι στο πρόσωπο του κατηγορουμένου θα πρέπει να συντρέχουν σοβαρές ενδείξεις ενοχής.Αρα ,δεν αρκεί η οποιαδήποτε απλή υποψία.Δεύτερη προϋπόθεση,που θέτει ο νόμος είναι η διενέργεια της εξέτασης ύστερα απο διαταγή του αρμόδιου δικαστικού Συμβουλίου ή ύστερα απο αίτημα του ιδίου του κατηγορουμένου, προκειμένου να στηρίξει την υπεράσπισή του.Ο νομοθέτης προσπαθεί να αποφύγει έτσι το ενδεχόμενο να αποτελέσει η διάταξη αυτή εργαλείο αυθαιρεσίας για τις αστυνομικές αρχές που θα μπορούν έτσι να διενεργούν επαχθείς για τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών ανακριτικές πράξεις χωρίς τις εγγυήσεις της δικαστικής εξουσίας.

Επιπλέον, τίθενται και ορισμένες ακόμα ασφαλιστικές δικλείδες,όπως ότι η εξέταση αυτή θα πρέπει να περιορίζεται αποκλειστικά στα δεδομένα που είναι απολύτως αναγκαία για τη διαπίστωση της ταυτότητας του δράστη εγκλήματος,η εξέταση μπορεί να γίνει μόνο σε κρατικό ή πανεπιστημιακό εργαστήριο,την άμεση καταστροφή του γενετικού υλικού ,στην περίπτωση που η ανάλυση βγεί αρνητική.Αν αποβεί θετική ,η καταστροφή του γενετικού υλικού αναβάλλεται για τον απολύτως απαράιτητο χρόνο αν το Συμβούλιο κρίνει με ειδικά αιτιολογημένο βούλευμα ότι η διατήρησή τους είναι αναγκαία για τη διαλεύκανση και άλλων αξιόποιων πράξεων.

Εφόσον η ανάλυση D.N.A. διαταχθεί αρμοδίως15 είναι υποχρεωτική και δεν απαιτείται η συναίνεση του κατηγορουμένου.Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι επιτρέπεται η χρήση βίας προκειμένου να ληφθεί το γενετικό υλικό απο τον κατηγορούμενο.Κάτι τέτοιο θα αντέβαινε στι διατάξεις 2§1 και 5§3 του Συντάγματος.

15. Ιωάννης Μανωλεδάκης "Ασφάλεια ή ελευθερία" Εκδ. Σάκκουλα 2002 ,σελ.157

2.

Εναντίον αυτής της διατάξεων έχουν διατυπωθεί ορισμένες σοβαρές αντιρρήσεις που αφορούν στην νομική ορθότητα ορισμένων ρυθμίσεων.Ειδικότερα:

α) αμφιβητείται 16 η σκοπιμότητα της πρόβλεψης της εξέτασης όχι μόνον για τον κατηγορούμενο αλλά για κάθε ύποπτο,αφού ούτως ή άλλως ,αυτός εναντίον του οποίου υπάρχουν σοβαρές υπόνοιες ενοχής,οτι τέλεσε αξιόποινη πράξη είναι κατηγορούμενος και έχει όλα τα δικαιώματα του κατηγορουμένου

β) οι διαδικαστικές προϋποθέσεις,που προβλέπονται στο νόμο δεν διασφαλίζουν πλήρως τα δικαιώματα του κατηγορουμένου,αφού το βούλευμα που διατάσσει την εξέταση του D.N.A. δεν του επιδίδεται,ώστε να μπορέσει να ασκήσει τα προβλεπόμενα απο τον ΚΠΔ δικαιώματά του

γ)ο νόμος αφήνει μια εξαίρεση17 για τη μη καταστροφή του D.N.A. που κινδυνεύει να μεταβληθεί σε κανόνα και να επιτρέψει τη δημιουργία τράπεζας γενετικών πληροφοριών ατόμων που θεωρούνται "συνήθεις ύποπτοι".

16. Αναγνωστόπουλος Ηλίας "Το σχέδιο νόμου για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος" (μετέπειτα ν.2928/2001) .Εταιρεία Νομικών Βορείου Ελλάδος Εκδ. Σάκκουλα 2002 σελ.51

17. Αναγνωστόπουλος Ηλίας , το ίδιο

Μανωλεδάκης Ιωάννης "Ασφάλεια ή ελευθερία " σελ.154

Καλφέλης Γρηγόριος Εφημ."Τα Νέα" 14-03-2001

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΤΥΡΩΝ

1. Ο ν. 2829/2001 18στο άρθρο 9 προβλέπει ρυθμίσεις για την προστασία μαρτύρων απο πιθανή εκδίκηση ή εκφοβισμό.Στο ζήτημα αυτό καθοριστική υπήρξε η υπογραφή απο την Ελλάδα της Διεθνούς Συμβάσεως του Ο.Η.Ε. για το οργανωμένο έγκλημα(Παλέρμο 2000),με την οποία η χώρα μας ανέλαβε την υποχρέωση να υιοθετήσει τα κατάλληλα μέτρα για την αποτελεσματική προστασία των μαρτύρων

Οι μάρτυρες αποτελούν το βασικό αποδεικτικό μέσο στην ποινική δίκη.Απο την άλλη πλευρά ο εκφοβισμός του μάρτυρα μπορεί να έχει ως συνέπεια την απροθυμία του να αποκαλύψει στοιχεία,να επικαλεσθεί άγνοια ή να ανακαλέσει στοιχεία που έχει ήδη καταθέσει.Η προστασία 19 του μάρτυρα είναι επομένως αναγκαία,η οποία σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να φτάσει μέχρι και στην συγκάλυψη της ταυτότητας του μάρτυρα.

Με τον όρο "προστασία" νοείται τόσο η προστασία του μάρτυρα απο προσβολή ή επηρρεασμό,τον οποίο ενδεχομένως να επιχειρήσει ο κατηγορούμενος ή άλλος,όσο και η προστασία του δικαιώματος της προσωπικότητάς του καθώς και προστασία του μάρτυρα απο σημαντική ψυχική επιβάρυνση κατα την συνύπαρξή του με τον κατηγορούμενο στο ακροατήριο

2. Μπορούμε να διακρίνουμε τρείς βασικές κατηγορίες προσώπων20επί των οποίων μπορεί να έχει εφαρμογή ο νόμος 2928/2001:

α) οι μάρτυρες εκείνοι που έχουν τυχαία αποκτήσει άμεση ή έμμεση γνώση για την τέλεση του εγκλήματος

β) οι μάρτυρες ,που προέρχονται απο το εσωτερικό της οργάνωσης είτε είναι πρώην μέλη της που συνεργάζονται πλέον με τις Αρχές είτε πρόκειται για κεκαλυμμένα δρώντες αστυνομικούς που έχουν διεισδύσει στην οργάνωση

γ) μάρτυρες,που είναι ταυτόχρονα και θύματα της αξιόποινης πράξης

18. Βαθιώτης Κωνσταντίνος "Η προστασία μαρτύρων κατα το άρθρο 9 του Νόμου 2928/2001" Ποινικά Χρονικά ΝΑ σελ.1045επ.

19.Αναγνωστόπουλος Ηλίας "Το σχέδιο νόμου για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος"(μετέπειτα ν.2928/2001) Εταιρία Νομικών Βορείου Ελλάδος , Εκδ. Σάκκουλα 2002 σελ.48επ.

i)

Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στο ζήτημα των "οικείων"21 των προστατευόμενων μαρτύρων ( άρθρο 9§1).Επειδή δεν είναι βέβαιο ότι οι οικείοι των μαρτύρων θα έχουν κληθεί και οι ίδιοι για να καταθέσουν ως μάρτυρεςαλλά μπορούν ωστόσο να αποτελούν μοχλό πίεσης για τον εκφοβισμό του μάρτυρα.

Κατα την ορθότερη άποψη η λήψη μέτρων για την προστασία των οικείων είναι δυνατή για το δικαστήριο ανεξάρτητα απο τη λήψη ή μη αντίστοιχων μέτρων για τον ίδιο το μάρτυρα

3. Στην παράγραφο 2 του άρθρου 9 αναφέρονται τα μέσα προστασίας των μαρτύρων.

Ζήτημα γεννάται ως προς το είδος της απαρίθμησης.Στο κείμενο δεν έχει χρησιμοποιηθεί κάποια ενδεικτική λέξη, όπως "ιδίως",που θα μας επέτρεπε να οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι η απαρίθμηση των μέτρων προστασίας είναι ενδεικτική.

Πρέπει ,ωστόσο , να γίνει δεκτό , ότι δυνάμει της αρχής της αναλογικότητας θα ήταν δυνατό να ληφθούν ηπιότερα μέτρα22απο αυτά που προβλέπει ο νόμος.

20. Κωνσταντίνος Βαθιώτης "Η προστασία μαρτύρων κατα το άρθρο 9 ν.2928/2001" Ποινικά Χρονικά ΝΑ σελ.1047

21. Ιωάννης Μανωλεδάκης "Ασφάλεια και ελευθερία" Εκδ. Σάκκουλα σελ.180

Τα μέτρα που προβλέπονται είναι τα εξής:23

α) η φύλαξη με κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό της αστυνομίας.Η διάταξη αυτή είναι υπερβολικά περιοριστική καθώς δεν προβλέπεται η λήψη άλλων μέτρων εκ μέρους της αστυνομίας που θα προστάτευαν αποτελεσματικά το μάρτυρα χωρίς να είναι απαραίτητη η διαρκής παρουσία αστυνομικού οργάνου επιφορτισμένου με την φύλαξή του.Αντίστοιχα μένουν ακάλυπτες νομικά περιπτώσεις που για την προστασία του μάρτυρα θα πρέπει να ληφθούν επαχθέστερα μέτρα , όπως η μετεγκατάστασή του

β) η κατάθεση με χρήση ηλεκτρονικών μέσων ηχητικής και οπτικής ή μόνο ηχητικής μετάδοσής της.Η διάταξη αυτή προσπαθεί να συγκεράσει αφενός την ανάγκη προστασίας της ανωνυμίας του μάρτυρα με το δικαίωμα του κατηγορουμένου να υποβάλλει απευθείας ερωτήσεις στους μάρτυρες κατηγορίας καθώς και στην ανάγκη σχηματισμού δικανικής πεποιθήσεως

γ) η μη αναγραφή στην έκθεση εξέτασης του ονόματος,του τόπου γέννησης,κατοικίας και εργασίας,του επαγγέλματος και της ηλικίας

δ) η μεταβολή των στοιχείων της ταυτότητας.Ο όρος ταυτότητα πρέπει να ληφθεί εν ευρεία εννοία,δηλαδή να περιλαμβάνει όχι μόνο την αστυνομική ταυτότητα αλλά και οποιοδήποτε άλλο δημόσιο έγγραφο δηλώνει ταυτοπροσωπία

ε) η μετάθεση ή μετάταξη ή απόσπαση για αόριστο χρονικό

διάστημα,με δυνατότητα ανάκλησης ,των δημοσίων υπαλλήλων

Προϋποθέσεις για την εφαρμογή αυτών των μέτρων προστασίας

είναι αφενός να υπάρχει η συναίνεση του μάρτυρα καιαφετέρου

η εφαρμογή των μέτρων να μην πριορίζει υπέρμετρα την ατο-

μική ελευθερια του μάρτυρα δυνάμει των αρχών της ανακαιό-

τητας και της αναλογικότητας.

4. Το άρθρο 9§3 προβλέπει δύο περιπτώσεις όπου αποκαλύπτεται

το πραγματικό όνομα και τα στοιχεία ταυτότητας του

μάρτυρα,μια υποχρεωτική και μια δυνητική·υποχρεωτική όταν

ζητήσει ο εισαγγελέας ή κάποιος διάδικος,δυνητικά αυτεπαγγέλ-

τως απο το δικαστήριο.

Σε κάθε περίπτωση, όταν δεν αποκαλύπτεται η ταυτότητα του

μάρτυρα μόνη η δική του κατάθεση δεν αρκεί για να καταδι-

καστεί .

1. Ιωάννης Μανωλεδάκης "Ασφάλεια και ελευθερία" Εκδ. Σάκκουλα σελ.181

2. Κωνσταντίνος Βαθιώτης "Προστασία μαρτύρων κατα το άρθρο 9 του νόμου 2829/2001" Ποινικά Χρονικά ΝΑ σελ.1048

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η παρούσα εργασία θίγει ελάχιστα μόνο απο τα πολλά και σημαντικά νομικά προβλήματα που θέτει για τη θεωρία η ποινική τιμώρηση της τρομοκρατικής δράσης.

Η τρομοκρατία,ως μέσο πίεσης ή εξαναγκασμού ή αντίστασης, ιστορικά, υφίσταται απο την αρχαιότητα και κατα την διάρκεια της ιστορικής της πορείας έχει λάβει ποικίλες μορφές.Είναι,ωστόσο, η διαμόρφωσή της τα τελευταία χρόνια( οριζόντια τρομοκρατία- δηλαδή βίαια χτυπήματα σε βάρος τυχαίως επιλεγέντων ανθρώπων που διεξάγονται με τέτοιο τρόπο ,ώστε να μεγιστποιήσουν τις ανθρώπινες απώλειες) που έχει ενεργοποιήσει σε παγκόσμιο επίπεδο τους μηχανισμούς καταστολής.

Ενα βασικό πρόβλημα ,που τίθεται,είναι η εννοιολογική προσέγγιση(πλην όμως όχι ταύτιση) αφενός της τρομοκρατίας αφετέρου του πολιτικού εγκλήματος.Παρόλο που το πολιτικό έγκλημα ρυθμίζεται(σε συνταγματικό μάλιστα επίπεδο) σε πολλές έννομες τάξεις,η θεωρία δεν έχει καταφέρει να καταλήξει σε έναν κοινά αποδεκτό ορισμό της έννοιας του πολιτικού εγκλήματος,παρά την ύπαρξη πολλών σχετικών θεωριών

( αντικειμενικη , υποκειμενική μικτή, θεωρία του πολιτικού εγκληματία.)

Απο την άλλη πλευρά σε νομοθετικό επίπεδο και σε διεθνές επίπεδο παρατηρείται σαφής τάση περιορισμού των περιπτώσεων εγκλημάτων που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν πολιτικά· σε κάθε περίπτωση σαφής τάση πλήρους αποσύνδεσης της έννοιας του πολιτικού εγκλήματος απο την τρομοκρατία ,έτσι ώστε η δεύτερη να μην απολαμβάνει των ευνοϊκών ρυθμίσεων του πρώτου (όπως η εκδίκαση με τη συμμετοχή και λαϊκών δικαστών).

Η ψήφιση του νόμου 2928/2001 για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας σε συμμόρφωση με τις διεθνείς υποχρεώσεις, που ανέλαβε η χώρα με την υπογραφή του Διεθνούς Συμβάσεως του Παλέρμο, προβλημάτισε τη θεωρία.Ρυθμίσεις που αφορούν στον αποκλεισμό των ενόρκων ,τον περιορισμό των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου(π.χ. επιτάχυνση της ποινικής διαδικασίας ),διενέργεια επαχθών για τα ατομικά δικαιώματα ανακριτικών πράξεων,θέτουν το δίλημμα " περισσότερη ασφάλεια ή περισσότερη ελευθερία" και δημιουργούν το φόβο ,ότι η τρομοκρατία αποτελεί τον καταλύτη (ή κατ΄ άλλους το πρόσχημα ) για σταδιακή αποδόμηση του οικοδομήματοςτου λεγόμενου δυτικού νομικού πολιτισμού.

Σε κάθε περίπτωση , ιδιαίτερο ενδιαφέρον εμφανίζει το προσφάτως δημοσιευθέν σκεπτικό της απόφασης του δικαστηρίου για την πολύκροτη δίκη της 17 Νοέμβρη( της πρώτης σημαντικής δίκης τρομοκρατών που διεξήχθη στην Ελλάδα με βάση μάλιστα το νέο νομοθετικό καθεστώς),προκειμένου να διαπιστωθεί με ποιο τρόπο αντιμετώπισε το δικαστήριο ορισμένα απο τα πολλά και ακανθώδη νομικά ζητήματα.

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ / ΛΟΙΠΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

1. Ν. 2829/2001 "για την προστασία του πολίτη απο αξιόποινες πράξεις εγκληματικών οργανώσεων"

2. Ν. 3090/2002 άρθρα 8/7 "περί δημοσιότητας της δίκης"

3. Ν. 2172/1993 "περί δημοσιότητας της δίκης"

4. Ν. 1789/1988 "κύρωση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την καταστολή της τρομοκρατίας

5. Απόφαση-πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης 13-06-2002 για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας

6. Εισηγητική έκθεση στο σχέδιο νόμου "Κύρωση τη Διεθνούς Σύμβασης Ο.Η.Ε. 1998 για την καταστολή τρομοκρατικών βομβιστικών επιθέσεων"

7. Γνωμοδότηση αρ.15/2001 της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα σχετικά με την ανάλυση γενετικού υλικού για σκοπούς εξιχνίασης εγκλημάτων και ποινικής δίωξης

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

Α) Για την έννοια του πολιτικού εγκλήματος

1. Α.Π. 424/1965

2. Α.Π. 890/1976

3. Α.Π. 1338/1983

4. Συμβ. Εφ. Αθ. 2/1998

Β) Για διάπραξη εγκλημάτων,που σχετίζονται με τρομοκρατικές

ενέργειες

1. Α.Π. 1110/1981

2. Α.Π. 691/1983

Γ) Τα βουλέυματα,που αφορούν την οργάνωση 17Νοέμβρη

1. Συμβ.Εφ.Αθ. 4/2002 (άσκηση ποινικής δίωξης)

2. Συμβ.Εφ.Αθ. 2031/2002 (ανάλυση D.N.A.)

3. Συμβ.Εφ.Αθ. 2047/2002 (άρση κατάσχεσης)

4. Συμβ.Εφ.Αθ. 1801/2002 (άρση τραπεζικού απορρήτου)

5. Συμβ.Εφ.Αθ. 1953/2002 (άρση απορρήτου επικοινωνιών)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Αναγνωστόπουλος Ηλίας ,Το σχέδιο νόμου για την ανιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος (μετέπειτα ν.2928/2001) ,Εταιρία Νομικών Βορείου Ελλάδος ,Εκδ. Σάκκουλα 2002

2. Ανδρουλάκης Νικόλαος ,Θεμελιώδεις έννοιες της ποινικής δίκης, Εκδ. Σάκκουλα 1994

3.Αποστολοπουλου,Καμιναρη,Κομματα,Κότσιφα , Το πολιτικόν έγκλημα, Νομική Βιβλιοθήκη Αθήνα 1978

4.Βαθιώτη Κωνσταντίνου , Η προστασία μαρτύρων κατα το άρθρο 9 ου Νόμου 2928/2001 ,Ποινικά Χρονικά ΝΑ,σελ.1045 επ.

5.Δαγτόγλου Π.Δ , Συνταγματικό Δίκαιο,Ατομικά Δικαιώματα ,Εκδ. Σάκκουλα 1991

6.Καλφέλης Γρηγόριος,Στο μικροσκόπιο ο νέος νόμος, Εφημ. Τα Νέα 14-03-2001

7.Καρράς Αργύριος , Ποινικό Δικονομικό Δίκαιο, Εκδ. Σάκκουλα 1998

8.Κουράκης Νέστωρ, Εγκληματολογικοί Ορίζοντες –Θεωρία και πρακτική της ποινικής καταστολής ,Εκδ. Σάκκουλα 1991

9.Κουράκης Νέστωρ, Εγκληματολογικοί Ορίζοντες-Ειδικά εγκληματολογικά Θέματα, Εκδ. Σάκκουλα 1991

10.Κουράκης Νέστωρ, Τρομοκρατία και πολιτικό έγκλημα , Ποινικός Λόγος 5/2002 σελ.1647επ.

11.Λοβέρδος Ανδρέας, Για την τρομοκρατία και το πολιτικό έγκλημα, Interbooks 1987

12. Μαγκάκης Γ.Α., Σκέψεις για την διαστολή της τρομοκρατίας απο το πολιτικό έγκλημα, Νομικό Βήμα, Νοέμβριος 2002 σελ.116επ.

13.Μαγκάκης Γ.Α. , Πότε είναι πολιτικό το έγκλημα , Εφημ. Ελευθεροτυπία ,15-12-2002

14.Μανωλεδάκης Ιωάννης, Τρομοκρατία και νομοκρατία( η τήρηση της νομιμότητας ως απάντηση στην τρομοκρατία),Ποινική Δικαιοσύνη 1/2003 σελ.65επ.

15.Μανωλεδάκης Ιωάννης ,Ασφάλεια και ελευθερία- Ερμηνεία των άρθρων του ν.2928/2001,

16.Μαυριάς Κώστας ,Συνταγματικό Δίκαιο, Εκδ. Σάκκουλα 2004-06-03

17.Μπελαντής Δημήτριος ,Πενταμελή εφετεία ή τακτικά Ποινικά Δικαστήρια-Συνταματικά ζητήματα απο την ενδεχόμενη (επανα)θεσμοθέτηση ειδικής δωσιδικίας για τα εκ της τρομοκρατικής δράσης αδικήματα , Το Σύνταγμα 4-5/2000, σελ.725επ.

18. Παρασκευόπουλος Νίκος , Σκέψεις για την έννοια του πολιτικού εγκλήματος στην εποχή μας , Νομικό Βήμα 51 σελ397επ.

19.Παρασκευόπουλος Νίκος, Ναι στην κάλυψη απο την TV , Εφημ. Ελευθεροτυπία 15-12-2002

20.Παπαχαραλάμπους Χάρης , Πολιτικό έγκλημα και τρομοκρατία Ποινική Δικαιοσύνη 3/2003 σελ.311επ.

21.Συμεωνίδου-Καστανίδου Ελισάβετ , Ο ορισμός της τρομοκρατίας,

Ποινική Δικαιοσύνη 1/2002 σελ.59επ.

22.Τσεβάς Αθανάσιος , Η ραδιοτηλεοπτική δημοσιότητα της δίκης κατά το Σύνταγμα ,Ποινικά Χρονικά ,ΝΓ σελ.181επ.

23.Τσουκαλας , Τα ορκωτά δικαστήρια, Τύποις Π. Σακελλαρίου 1929-1931

24.Χαραλαμπάκης Αριστοτέλης , Η νέα ρύθμιση για την παρουσία των Μ.Μ.Ε. στο δικαστήριο, Ποινικός Λόγος , 4/2002 σελ.1247επ.

25.Χαραλαμπάκης Αριστοτέλης ,Δημοσιότητα της δίκης και παρουσία των Μ.Μ.Ε. στο δικαστήριο, Ποινικά Χρονικά, ΝΓ σελ.6επ.

Ν. 2829/2001

Τροποποίηση διατάξεων του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και άλλες διατάξεις για την προστασία του πολίτη από αξιόποινες πράξεις εγκληματικών οργανώσεων

Άρθρο 1

1. Το άρθρο 187 του Ποινικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής;

Άρθρο 187

Εγκληματική οργάνωση

1. Με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών τιμωρείται όποιος συγκροτεί ή εντάσσεται ως μέλος σε δομημένη και με διαρκή δράση ομάδα από τρια ή περισσότερα πρόσωπα (οργάνωση) και επιδιώκει τη διάπραξη περισσοτέρων κακουργημάτων που προβλέπονται στα άρθρα 207 (παραχάραξη), 208 (κυκλοφορία παραχαραγμένων νομισμάτων), 216 (πλαστογραφία), 218 (πλαστογραφία και κατάχρηση ενσήμων), 242 (ψευδής βεβαίωση, νόθευση), 264 (εμπρησμός), 265 (εμπρησμός σε δάση), 268 (πλημμύρα), 270 (έκρηξη), 272 (παραβάσεις σχετικές με τις εκρηκτικές ύλες), 277 (πρόκληση ναυαγίου), 279 (δηλητηρίαση πηγών και τροφίμων), 291 (διατάραξη της ασφάλειας σιδηροδρόμων, πλοίων και αεροσκαφών), 299 (ανθρωποκτονία με πρόθεση), 310 (βαριά σωματική βλάβη), 322 (αρπαγή), 323 (εμπόριο δούλων), 324 ( αρπαγή ανηλίκων), 327 (ακούσια απαγωγή), 336 (βιασμός), 338 (κατάχρηση σε ασέλγεια), 339 ( αποπλάνηση παιδίων), 374 (διακεκριμένες περιπτώσεις κλοπής), 375 (υπεξαίρεση), 380 (ληστεία), 385 (εκβίαση), 386 (απάτη), 386Α (απάτη με υπολογιστή), 404 (τοκογλυφία), όπως επίσης περισσοτέρων κακουργημάτων που προβλέπονται στην νομοθεσία περί ναρκωτικών, όπλων, εκρηκτικών υλών και προστασίας από υλικά που εκπέμπουν επιβλαβείς για τον άνθρωπο ακτινοβολίες.

2. Όποιος με απειλή ή χρήση βίας κατά δικαστικών λειτουργών, ανακριτικών ή δικαστικών υπαλλήλων, μαρτύρων, πραγματογνωμόνων και διερμηνέων ή με δωροδοκία των ιδίων προσώπων επιχειρεί να ματαιώσει την αποκάλυψη ή δίωξη και τιμωρία των πράξεων της προηγούμενης παραγράφου τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους.

3. Όποιος, εκτός από τις περιπτώσεις της παραγράφου 1,ενώνεται με άλλον για να διαπράξει κακούργημα (συμμορία), τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών. Με φυλάκιση τουλάχιστον τριων μηνών τιμωρείται ο υπαίτιος, αν η κατά το προηγούμενο εδάφιο ένωση έγινε για τη διάπραξη πλημμελήματος το οποίο τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και με το οποίο επιδιώκεται οικονομικό ή άλλο υλικό όφελος ή ή προσβολή της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας ή της γενετήσιας ελευθερίας.

4. Η κατασκευή, προμήθεια ή κατοχή όπλων, εκρηκτικών υλών και χημικών ή βιολογικών υλικών ή υλικών που εκπέμπουν επιβλαβείς για τον άνθρωπο ακτινοβολίες προς εξυπηρέτηση των σκοπών της οργάνωσης της παραγράφου 1 ή της συμμορίας της παραγράφου 3 ή η επιδίωξη οικονομικού ή άλλου υλικού οφέλους των μελών τους συνιστ�