International Journal of Molecular Signature154 El. Venizelou Str. 171 22 N. Smirni, Athens-Greece...

15
Molecular Signature Ελληνική και Διεθνής Εταιρεία Μοριακά Στοχευμένων Θεραπειών ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ International Journal of Τεύχος 09 Ιανουάριος – Απρίλιος 2017 1 Editorial Περιεχόμενα Η Συντακτική Επιτροπή Δ/ντής Σύνταξης: Γ. Σαμέλης Αναπληρωτές Δ/ντές Σύνταξης: Π. Μακραντωνάκης κα. Ζαγουρή Μέλη: Σπ. Βολτέας Θ. Γιάνναρος κ. Κωνσταντουλάκης Κ. Εκμεκτζόγλου Νεότερες ανοσο-στοχευμένες θεραπείες σε καρκίνους του ουροποιογεννητικού συστήματος ...................... 2 Δραστηριότητες Εταιρείας .................................. 5 ο Kαρκίνος της χοληδόχου κύστεως .................. 7 Προσεχή Συνέδρια Ε.Δ.Ε.Μ.Σ.Ε.Θ. .................. 11 Αγαπητοί Συνάδελφοι, Αγαπητά μέλη της Ελληνικής και Διεθνούς Εταιρείας Μοριακά Στο- χευμένων Θεραπειών, Χαιρετίζω την ηλεκτρονική κυκλοφορία του 9 ου τεύχους– NewsLeer του Περιοδικού της Εταιρείας μας Mole- cular Signature. Μετά το ομολογουμένως επιτυχημένο 3ο Συνέδριο της Ε.Δ.Ε.Μ.Σ.Ε.Θ. στην Καλαμάτα η Εταιρεία συνεχίζει τις επιστημονι- κές δραστηριότητές της χορηγώντας αιγίδες και διεξάγοντας ημε- ρίδες/ Συνέδρια για το 2017. Είναι σε εξέλιξη οι διατριβές 2 μελών μας με την οικονομική βοήθεια της Εταιρείας μας ενώ θα ακολου- θήσει και οικονομική ενίσχυση για διατριβές άλλων 2 μελών μας. Στις 3 και 4 Φεβρουαρίου του 2017 θα πραγματοποιηθεί διημερίδα της ΑΚΟΣ με θέμα «η νέα διάσταση στην αντιμετώπιση του καρκί- νου» υπό την αιγίδα της Εταιρείας μας. Ενώ στις 5 Φεβρουαρίου και ώρα 12¨00 με 13΄00 στο ξενοδοχείο Grand Plaza θα τιμηθεί η Εταιρεία μας από τη Πρόεδρο της ΑΚΟΣ κυρία Κατσώχη για το επι- στημονικό της έργο. Στις 24-26 Μαρτίου του 2017 θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλο- νίκη το Συνέδριο του Θεαγενείου Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Θεσ- σαλονίκης με Πρόεδρο τον κ. Πάρι Μακραντωνάκη με Οργανωτική Επιτροπή το Δ.Σ της Εταιρείας μας. Την 8η Απριλίου του 2017 θα διεξαχθεί στην Αθήνα η 6η Ημερίδα- του Ελληνικού Ινστιτούτου Εξατομικευμένων Θεραπειών με θέμα «Ουρολογικός καρκίνος-στοχευμένες ανοσοθεραπείες» με Οργα- νωτική Επιτροπή το ΔΣ της Εταιρείας μας. Στις 5-7 Μαΐου 2017 θα διεξαχθεί στην Αθήνα το 4th Naonal and Internaonal Congress of the Hellenic and Internaonal Society of Molecular Targeted-Personalized Treatments with the subject: “Im- muno-Targeted therapies in solid- hematological malignancies & the highlights of the 15th TAT Congress 2017 (Paris 6-8 March)” με Οργανωτική Επιτροπή το ΔΣ της Εταιρείας μας και το ΔΣ του Young On- cologist Club της Βουλ- γαρίας. Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για την Εταιρεία μας η συνδιορ- γάνωση του εν λόγω συνεδρίου με τους Νέους Ογκολόγους της Βουλγαρίας καθώς επί- σης και η παραχώρηση των Επιστημονικών δι- καιωμάτων στην Εται- ρεία μας εκ μέρους του ΤΑΤ (Targeted Ancan- cer Therapies) για την παρουσίαση των «highlights» του ΤΑΤ 2017 στο προσεχές Συνέδριό μας από φέτος και για κάθε επόμενη χρονιά. Καλούμε όλα τα μέλη μας να συμμετέχουν ενεργά στις επιστημονι κές δραστηριότητες της Εταιρείας μας για την καλύτερη κατανόηση των στοχευμένων ανοσοθεραπειών σε συμπαγείς-αιματολογικές κακοήθειες με συνέπεια το όφελος του Έλληνα ασθενούς και την οικονομία στην Yγειονομική περίθαλψη. Με εκτίμηση Γεώργιος Φ. Σαμέλης Διευθυντής Σύνταξης 5-6 MAY 2017 H O T E L DIVANI APOLLON A T H E N S with the subject: Congress Secretariat E.T.S. Events & Travel Solutions S.A. 154 El. Venizelou Str. 171 22 N. Smirni, Athens-Greece Tel: +30 210 98 80 032, Fax: +30 210 98 81 303 E-mail: [email protected] [email protected] Website: www.events.gr 4 Hellenic & Bulgarian Congress TAT 2017 THE HOME OF PHASE I IN ONCOLOGY Immuno-Targeted therapies in solid hematological malignancies & the Highlights of the 15 th TAT Congress 2017 th Organized by: Hellenic and International Society of Molecular Targeted and Personalized Treatments (H.I.S.M.T.P.T.) www.mtpt.gr Young Oncology Club - Bulgaria Under the auspice of: Hellenic Society of Medical Oncology Hellenic Society of Radiation Oncology Hellenic Society of Oral Oncology AKOS ΤΑΤ

Transcript of International Journal of Molecular Signature154 El. Venizelou Str. 171 22 N. Smirni, Athens-Greece...

  • Molecular SignatureΕλληνική και Διεθνής Εταιρεία Μοριακά Στοχευμένων Θεραπειών

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    International Journal of

    Τεύχος 09Ιανουάριος – Απρίλιος 2017

    1

    Editorial

    ΠεριεχόμεναΗ Συντακτική ΕπιτροπήΔ/ντής Σύνταξης: Γ. ΣαμέληςΑναπληρωτές Δ/ντές Σύνταξης: Π. Μακραντωνάκης

    κα. Ζαγουρή

    Μέλη: Σπ. Βολτέας

    Θ. Γιάνναρος

    κ. Κωνσταντουλάκης

    Κ. Εκμεκτζόγλου

    Νεότερες ανοσο-στοχευμένες θεραπείες σε καρκίνους του

    ουροποιογεννητικού συστήματος ...................... 2Δραστηριότητες Εταιρείας .................................. 5ο Kαρκίνος της χοληδόχου κύστεως .................. 7Προσεχή Συνέδρια Ε.Δ.Ε.Μ.Σ.Ε.Θ. .................. 11

    Αγαπητοί Συνάδελφοι,

    Αγαπητά μέλη της Ελληνικής και Διεθνούς Εταιρείας Μοριακά Στο-χευμένων Θεραπειών, Χαιρετίζω την ηλεκτρονική κυκλοφορία του9ου τεύχους– NewsLetter του Περιοδικού της Εταιρείας μας Mole-cular Signature.

    Μετά το ομολογουμένως επιτυχημένο 3ο Συνέδριο τηςΕ.Δ.Ε.Μ.Σ.Ε.Θ. στην Καλαμάτα η Εταιρεία συνεχίζει τις επιστημονι-κές δραστηριότητές της χορηγώντας αιγίδες και διεξάγοντας ημε-ρίδες/ Συνέδρια για το 2017. Είναι σε εξέλιξη οι διατριβές 2 μελώνμας με την οικονομική βοήθεια της Εταιρείας μας ενώ θα ακολου-θήσει και οικονομική ενίσχυση για διατριβές άλλων 2 μελών μας.

    Στις 3 και 4 Φεβρουαρίου του 2017 θα πραγματοποιηθεί διημερίδατης ΑΚΟΣ με θέμα «η νέα διάσταση στην αντιμετώπιση του καρκί-νου» υπό την αιγίδα της Εταιρείας μας. Ενώ στις 5 Φεβρουαρίουκαι ώρα 12¨00 με 13΄00 στο ξενοδοχείο Grand Plaza θα τιμηθεί ηΕταιρεία μας από τη Πρόεδρο της ΑΚΟΣ κυρία Κατσώχη για το επι-στημονικό της έργο.

    Στις 24-26 Μαρτίου του 2017 θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλο-νίκη το Συνέδριο του Θεαγενείου Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Θεσ-σαλονίκης με Πρόεδρο τον κ. Πάρι Μακραντωνάκη με ΟργανωτικήΕπιτροπή το Δ.Σ της Εταιρείας μας.

    Την 8η Απριλίου του 2017 θα διεξαχθεί στην Αθήνα η 6η Ημερίδα-του Ελληνικού Ινστιτούτου Εξατομικευμένων Θεραπειών με θέμα«Ουρολογικός καρκίνος-στοχευμένες ανοσοθεραπείες» με Οργα-νωτική Επιτροπή το ΔΣ της Εταιρείας μας.

    Στις 5-7 Μαΐου 2017 θα διεξαχθεί στην Αθήνα το 4th National andInternational Congress of the Hellenic and International Society ofMolecular Targeted-Personalized Treatments with the subject: “Im-muno-Targeted therapies in solid- hematological malignancies & the

    highlights of the 15thTAT Congress 2017(Paris 6-8 March)” μεΟργανωτική Επιτροπήτο ΔΣ της Εταιρείας μαςκαι το ΔΣ του Young On-cologist Club της Βουλ-γαρίας. Αποτελείιδιαίτερη τιμή για τηνΕταιρεία μας η συνδιορ-γάνωση του εν λόγωσυνεδρίου με τουςΝέους Ογκολόγους τηςΒουλγαρίας καθώς επί-σης και η παραχώρησητων Επιστημονικών δι-καιωμάτων στην Εται-ρεία μας εκ μέρους τουΤΑΤ (Targeted Antican-cer Therapies) για την παρουσίαση των «highlights» του ΤΑΤ 2017στο προσεχές Συνέδριό μας από φέτος και για κάθε επόμενη χρονιά.

    Καλούμε όλα τα μέλη μας να συμμετέχουν ενεργά στις επιστημονι

    κές δραστηριότητες της Εταιρείας μας για την καλύτερη κατανόησητων στοχευμένων ανοσοθεραπειών σε συμπαγείς-αιματολογικέςκακοήθειες με συνέπεια το όφελος του Έλληνα ασθενούς και τηνοικονομία στην Yγειονομική περίθαλψη.

    Με εκτίμησηΓεώργιος Φ. Σαμέλης

    Διευθυντής Σύνταξης

    5-6 MAY2 0 1 7

    H O T E L

    D IVAN I APOL LONA T H E N S

    with the subject:

    Congress Secretariat

    E.T.S. Events & Travel Solutions  S.A.154 El. Venizelou Str. 171 22 N. Smirni, Athens-Greece

    Tel: +30 210 98 80 032, Fax: +30 210 98 81 303 E-mail: [email protected] [email protected] • Website: www.events.gr

    4Hellenic & BulgarianCongress TAT 2017THE HOME OF PHASE I IN ONCOLOGYImmuno-Targeted therapies in solid hematological malignancies& the Highlights of the 15th TAT Congress 2017

    th

    Organized by:Hellenic and International Society of MolecularTargeted and Personalized Treatments (H.I.S.M.T.P.T.)www.mtpt.gr

    • Young Oncology Club - BulgariaUnder the auspice of:• Hellenic Society of Medical Oncology• Hellenic Society of Radiation Oncology• Hellenic Society of Oral Oncology• AKOS• ΤΑΤ

  • 2

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Mol

    ecul

    ar S

    igna

    ture

    Θέμα

    Νεότερες ανοσο-στοχευμένες θεραπείεςσε καρκίνους του ουροποιογεννητικού

    συστήματος

    Η ανακάλυψη μοριακών μονοπατιών, η πρόοδος στην Άνοσο-Ογκολογία, η επιδιόρθωση τουγενετικού υλικού μέσω της μεταφραστικής έρευνας αλλά και άλλων προηγμένωνανακαλύψεων από διάφορες επιστήμες οδηγεί στο μελλοντικό μοντέλο θεραπευτικήςπροσέγγισης για κάθε ασθενή. Γνωρίζοντας τη μοριακή υπογραφή του κάθε ασθενούς αλλάκαι της ασθένειάς του, μελλοντικά θα χορηγούμε την κατάλληλη άνοσο-στοχευμένη,εξατομικευμένη θεραπέια που θα δρα στα καρκινικά κύτταρα χωρίς παρενέργειες στα υγιήκύτταρα.

    Τέτοια μοντέλα Άνοσο-Στοχευμένων θεραπειών έχουμε στους κάτωθι συμπαγείς όγκους:

    Στον καρκίνο του νεφρού:

    Dovitinib ειναι ένας αναστολέαςτης τυροσινικής κινάσης (TKI), τουυποδοχέα του αυξητικού παρά-γοντα των ινοβλαστών (FGFR) καιτου υποδοχέα του αγγειακού αυξη-τικού παράγοντα (VGFR) το οποίολαμβάνεται από το στόμα. Έχει χο-ρηγηθεί σε ασθενείς με μεταστα-τικό νεφροκυτταρικό καρκίνωμα(RCC), ως τρίτης γραμμής χημειοθε-ρεπεία και βρέθηκε οτι δεν είναι κα-τώτερο του Sorafenib στηνεπιβίωση και στο ελεύθερο υπο-τροπής διάστημα.

    Sunitinib (Sutent) είναι έναςανταγωνιστικός αναστολέας της τρι-σφωσφορικής αδενοσίνης (ATP) οοποίος οδηγεί στην αναστολή της φωσφορυλίωσης της κινάσης καιστην αναστολή της περαιτέρω με-ταγωγής του σήματος στον πυρήνα

    στους πολλαπλών υποδοχέων τηςτυροσινικής κινάσης (RTΚs). Έχειένδειξη στο μεταστατικό καρκίνοτου νεφρού σε ασθενείς με Gist οιοποίοι υποτροπίασαν μετά τη θε-ραπεία με imatinib ή sunitinib καισε ασθενείς με τοπικά προχωρη-

    Παθολόγος-Ογκολόγος Διευθυντής Ογκολογικής Μονάδας «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» Νοσοκομείο Αθηνών Πρόεδρος Ελληνικής και Διεθνούς Εταιρείας Μοριακά Στοχευμένων Εξατομικευμένων Θεραπειών

    Γεώργιος Φ. Σαμέλης

  • 3

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Molecular Signature

    Θέμαμένο ή μεταστατικό νευροενδο-κρινή καρκίνο παγκρέατος.

    Sorafenib (Nexavar) είναιένα μικρομόριο- αναστολέας τηςCRAFκινάσης το οποίο οδηγεί στηναναστολή του σηματοδοτικού μο-νοπατιού RAF/MEK/ERK/. Βρέθηκεακόμη ότι είναι ένας ισχυρός ανα-στολέας του VEGFR-2 και της PDGFκινάσης. Έχει ένδειξη σαν δεύτερηςγραμμής θεραπεία στο μεταστατικόκαρκίνο του νεφρού.

    Everolimus (Afinitor) είναιένας αναστολέας της mTOR κινά-σης. Είναι εγκεκριμένο φάρμακο γιαασθενείς με μεταστατικό νεφροκυτ-ταρικό καρκίνωμα (RCC ) το οποίοέχει λάβει προηγούμενη θεραπείαμε sunitinib, sorafenib, ή και τα δυο.Ακόμη σε συνδυασμό με την ex-emestane, χορηγείται σε μετα-εμ-μηνοπαυσιακές γυναίκες μεμεταστατικό καρκίνο του μαστούκαι θετικούς ορμονικούς υποδοχείςμετά από θεραπεία με letrozole ήanatrozole. Επίσης έχει έγκριση γιαασθενείς με τοπικά προχωρημένοή και ανεγχείρητο νευροενδοκρινήόγκο του παγκρέατος. Και επίσηςέχει ένδειξη σε ασθενείς με οζώδησκλήρυνση.

    Temsirolimus (Torisel) είναιο ανταγωνιστικός αναστολέας τηςmTOR κινάσης. Έχει ένδειξη σεασθενείς με προχωρημένο νεφρο-κυτταρικό καρκίνωμα (RCC) ωςπρώτης γραμμής χημειοθεραπέιαδιαυγοκυττατικού ή μη ιστολογικούτύπου.

  • 4

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Mol

    ecul

    ar S

    igna

    ture

    ΘέμαΣε μεταστατικό καρκίνο ωοθηκών με θετικά γονίδιαBRCA1/2

    Poly(ADP-ribose) polymerase (PARPS)PARPs είναι η οικογένεια πρωτει-νών εμπλεγμένων στην επιδιόρ-θωση του DNA. Απαντώνται στονπυρήνα του κυττάρου και επιβλέ-πουν το απλό ή διπλό σπάσιμο τηςέλικας του DNA και όταν συμβεί ξε-κινάει ένας καταιγισμός πρωτεινώνγια την επιδιόρθωση του σπασίμα-τος. Εάν δεν επιδιορθωθεί το σπά-σιμο επιτείνεται η διαδικασία τουπρογραμματισμένου κυτταρικούθανάτου μέσω ενός μηχανισμού κα-σπασών.

    Αυτοί οι μηχανισμοί είναι σημαντι-κοί για την ογκογένεση τωνBRCA1/2 και πολλά φάρμακα έχουναναπτυχθεί στοχεύοντας τουςPARP.

    Olaparib (Lynparza) είναιένας αναστολέας του PARP το οποίολαμβάνεται από το στόμα και έδειξεδραστηριότητα στους καρκίνουςπου φέρουν μεταλλάξεις σταBRCA1/2 συμπεριλαμβανομένωντων καρκίνων ωοθηκών, μαστούκαι του προστάτη. Έχει εγκριθεί

    προς το παρόν για ασθενείς με προ-χωρημένο καρκίνο των ωοθηκώνπου φέρει μεταλλάξεις στα BRCA1/2 γονίδια και έχει λάβει προ-ηγούμενα τρεις γραμμές χημειοθε-ραπείας.

    Niraparib είναι ένας αναστο-λέας του PARP-1 και του PARP-2 οοποίος λαμβάνεται από το στόμακαι ο οποίος έχει δείξει πολλά υπο-σχόμενη προκλινική δραστηριό-τητα. Μελετάται σε φάση III σεασθενείς με πλατινοευαίσθητο υπο-τροπιάζοντα καρκίνο των ωοθη-κών.

    Trebananib είναι ένας πρωτεϊ-νικός αναστολέας της αγγειοποι-

    ητίνης-1 και -2 καθώς επίσης καιτου TIE-2R, το οποίο έδειξε ότι είναισημαντικό στην αγγειογένεση τουκαρκίνου. Έχει ένδειξη σε υποτρο-πιάζοντα επιθηλιακό καρκίνο τωνωοθηκών ως τέταρτης γραμμής χη-μειοθεραπεία.

    Στον ορμονοάντοχο καρκίνο προ-στάτου, φάρμακα που μπλοκάρουντο μονοπάτι των ανδρογόνων(Zytiga και Xtandi κ.α) και φάρ-μακα που καταπολεμούν οστικέςμεταστάσεις δρώντας στοχευμένα(Xgeva, Alfaradin, ραδιενεργό Σαμά-ριο) αύξησαν κατά πολύ τις επιβιώ-σεις, με διατήρηση της καλήςποιότητας ζωής των ασθενών.

  • 5

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Molecular Signature

    Δραστηριότητες της ΕταιρείαςΣυνέδριο ΑΚΟΣ "Η νέα διάσταση στην αντιμετώπιση του καρκίνου"

    Προεδρείο από τους κ.κ. Α. Αργύρης και Π. Πολυχρονόπουλος Χαιρετισμός από τον Πρόεδροτης ΕΔΕΜΣΕΘ Γ. Σαμέλη

    Ομιλία από την κα Ζ. Σαριδάκη Προεδρείο από τους κ.κ. Κ. Μαυραντώνης, Κ. Μπράμης, Π. Παπακώστας, Χ. Παππής

    Προεδρείο από τους κ.κ. Α. Αλεξόπουλος, Ν. Κεντεποζίδης, Γ. Σαμέλης

    Ομιλία από τον κ. Δ. Τρυφωνόπουλο

    Phοτο

  • 6

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Mol

    ecul

    ar S

    igna

    ture

    PhotoΔραστηριότητες της Εταιρείας

    Συνέδριο ΑΚΟΣ "Η νέα διάσταση στην αντιμετώπιση του καρκίνου"

    Ομιλίας από τον κ. Δ. Μπαφαλούκο

    Χαιρετισμός από τον Πρόεδρο της Ε.Ε.Α.Ο. Γ. Πισσάκα

    Χαιρετισμός από την Πρόεδροτης ΑΚΟΣ Δ. Κατσώχη

    Προεδρείο από τους κ.κ. Ι. Γιωτάκης, Γ. Κολίτση, Ι. Πετμεζάκης, Ν. Παπαδογεωργάκης, Ο. Νικολάτου-Γαλίτη,

    Βράβευση του Προέδρου της Ε.Δ.Ε.Μ.Σ.Ε.Θ. κ. Γ. Σαμέληαπό την κα Π. Ζούνη και την κα Δ. Κατσώχη

    Χαιρετισμός από τον Πρόεδροτης ΕΔΕΜΣΕΘ Γ. Σαμέλη

  • 7

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Molecular Signature

    Θέμα

    1. ΑΙΤΙΑΈχει βρεθεί ότι ο ΚΧΚ σχετίζεται μεχρόνια χολολιθίαση, πολύποδες,αλλά και την ύπαρξη πορσελανοει-δούς χοληδόχου κύστης. Είτε λόγωφλεγμονής, είτε λόγω γονιδιακώνμεταλλάξεων, φαίνεται ότι το 0.3%-3% των ασθενών με χρόνια χολολι-θίαση θα αναπτύξει ΚΧΚ κάποιαστιγμή στην ζωής του2,4,7. ‘Όσοαφορά τους πολύποδες (adenomato carcinoma sequence), πιο επικίν-δυνοι χαρακτηρίζονται οι μονήρειςμε ευρεία βάση, όταν αυξάνονταιταχέως και υπερβαίνουν σε μέγε-θος το ένα εκατοστό. H πορσελανο-ειδής χοληδόχος κύστη δεν είναικακοήθεια, αλλά ένας στους 13ασθενείς με την νόσο θα αναπτύξειΚΧΚ, κάτι που προκαλεί συζητήσειςγια το εάν είναι ενδεδειγμένη η χο-λοκυστεκτομή σε αυτούς τουςασθενείς.1,7

    Προδιαθεσικοί παράγοντες φαίνε-ται να είναι οι χρόνιες λοιμώξεις(salmonella typhi, h. pylori), η πρω-τοπαθής σκληρυντική χολαγγει-ίτιδα,η έκθεση σε καρκινογόνεςουσίες, ο σακχαρώδης διαβήτης καιη παχυσαρκία7.

    2. ΦΥΣΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ1,9Ο ΚΧΚ θεωρείται μια ανίατη κακοή-θεια με δυσμενή πρόγνωση εξαι-τίας της γρήγορης διασποράς του.Βιβλιογραφικά, η πενταετής επι-βίωση είναι 5% ενώ 5-8 μήνες είναιη μέση επιβίωση μετά τη διά-γνωση9. Αυτό οφείλεται στον τρόποδιασποράς του, που πιθανότατα δι-ευκολύνεται από την ανατομία τηςχοληδόχου κύστεως. Πράγματι, τολεπτό της τοίχωμα επιτρέπει, αφε-νός την διείσδυση του όγκου στονμυϊκό χιτώνα, δίνοντας έτσι πρό-σβαση στο λεμφικό και αγγειακό δί-κτυο και αφετέρου την εξάπλωσηστο ηπατικό παρέγχυμα, το οποίοχωρίζεται από τη χοληδόχο κύστημόνο με ένα στρώμα χαλαρού συν-δετικού ιστού.

    3. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑΟι ασθενείς με ΚΧΚ μπορεί να πα-ρουσιασθούν, είτε με υποψία κα-κοήθειας λόγω συμπτωμάτων(πόνος, ίκτερος, απώλεια σωματι-κού βάρους, ναυτία), είτε ως κα-κοήθεια που ανακαλύφθηκε σετυχαίο έλεγχο (όπως σε υπερηχο-γράφημα κοιλίας ή αξονική τομο-γραφία), αλλά και ως κακοήθεια

    που ανακαλύφθηκε διεγχειρητικά,ή διεγνώσθη στην παθολογοανατο-μική έκθεση μετά από μια απλή χο-λοκυστεκτομή (ποσοστό 0.2%-1.1%των χολοκυστεκτομών).3,7

    Οι περισσότεροι ασθενείς είναιασυμπτωματικοί: εάν έχουν συμ-πτώματα, αυτά μοιάζουν με τα τωνκαλοήθων παθήσεων, όπως του κω-λικού των χοληφόρων. Ο ίκτεροςκαι η ανορεξία αποτελούν συμπτώ-ματα προχωρημένης νόσου, όπωςκαι η ψηλαφητή κοιλιακή μάζα (ση-μείο Courvoisier). 2,3

    Η σταδιοποίηση του ΚΧΚ στηρίζεταιστο ΤΝΜ που προτάθηκε από τηνκοινή Αμερικανική Επιτροπή για τονκαρκίνο (AJCC) και έχει ως εξής: 8

    ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΑΤΝΜ(Τ-επέκταση πρωτοπαθούς όγκου/Ν-διήθηση λεμφαδένων/Μ-απομα-κρυσμένες μεταστάσεις)

    Τ-ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΟΓΚΟΣΤx- δεν είναι δυνατή η εκτίμηση τουπρωτοπαθούς όγκουΤ0- απουσία πρωτοπαθούς όγκου

    ο Kαρκίνος της χοληδόχου κύστεως

    Χειρουργικό Τμήμα ΕΣΥ, Ιπποκρατείου ΓΝΑ

    Μαρία Μουζάκη, Σπυρίδων Κ. Βολτέας

    Μολονότι σπάνιος, ο καρκίνος της χοληδόχου κύστεως (ΚΧΚ) είναι ο πιο συχνός πρωτοπαθήςόγκος των εξωηπατικών χοληφόρων και ο πέμπτος σε συχνότητα στην γαστρεντερική οδό.Εντοπίζεται κυρίως σε γυναίκες (3:1 σε σχέση με τους άνδρες), σε ασθενείς με χρόνιαχολολιθίαση και σε άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 40 ετών. Τα τελευταία είκοσι χρόνιαέχει αυξηθεί η επίπτωσή του, κάτι που μπορεί να οφείλεται στην ευρεία διάδοση τηςλαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής, γεγονός που συμβάλλει στην έγκαιρη διάγνωση και έχεισαν αποτέλεσμα την αύξηση της συνολικής επιβίωσης.1,7

  • 8

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Mol

    ecul

    ar S

    igna

    ture

    ΘέμαΤis- καρκίνωμα in situ (τοπική διή-θηση)Τ1- ο όγκος διηθεί το χόριο τουβλεννογόνου ή τη μυϊκή στιβάδα

    Τ1α-διηθεί το χόριο του βλεννογόνουΤ1β-διηθεί τη μυϊκή στιβάδα

    Τ2- ο όγκος διηθεί το συνδετικό ιστόχωρίς επέκταση του όγκου στονορογόνο ή το ήπαρΤ3- διηθεί τον ορογόνο ( σπλαχνικόπεριτόναιο) ή/και διηθεί το ήπαρή/και ένα παρακείμενο όργανο(δω-δεκαδάκτυλο, στομάχι, πάγκρεας,επίπλουν, παχύ έντερο, εξωηπατικάχοληφόρα)Τ4- διηθεί την πυλαία φλέβα, τηνηπατική αρτηρία ή/και πολλαπλέςεξωηπατικές δομές ή όργανα

    Ν-ΠΕΡΙΟΧΙΚΟΙ ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣΝx- δεν είναι δυνατή η αξιολόγησητων λεμφαδένωνΝ0- δεν υπάρχει διήθηση περιοχι-κών λεμφαδένωνΝ1- διήθηση των λεμφαδένων τηςπυλαίας φλέβαςΝ2- διήθηση απομακρυσμένων λεμ-φαδένων όπως παρααορτικών, τηςκοιλιακής αορτής, της άνω μεσεντε-ρίου αρτηρίας

    Μ-ΑΠΟΜΑΚΡΥΣΜΕ-ΝΕΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣΜx- δεν είναι δυνατή η αξιολόγησητων απομακρυσμένων μεταστάσεωνΜ0- δεν υπάρχουν απομακρυσμένεςμεταστάσειςΜ1- απομακρυσμένες μεταστάσειςΣυνολικά, με βάση τα παραπάνω, ταστάδια κατά AJCC είναι:

    -ΣΤΑΔΙΟ 0: Τis, N0, M0-ΣΤΑΔΙΟ 1: Τ1(α ή β) ,Ν0 , Μ0-ΣΤΑΔΙΟ 2: Τ2, Ν0, Μ0-ΣΤΑΔΙΟ 3Α: Τ3, Ν0, Μ0-ΣΤΑΔΙΟ 3Β: Τ1 εως Τ3, Ν1, Μ0-ΣΤΑΔΙΟ 4Α: Τ4, Ν0 ή Ν1, Μ0-ΣΤΑΔΙΟ 4Β: οποιοδήποτε Τ, Ν2, Μ0

    οποιοδήποτε Τ, οποιοδήποτε Ν, Μ1

    4. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΌταν τίθεται η διάγνωση διεγχειρη-τικά και η επέμβαση διενεργείταιχωρίς εμπειρία ηπατεκτομών, ηεπέμβαση πρέπει να διακόπτεταιπριν την χολοκυστεκτομή και να με-ταφέρεται ο ασθενής σε κέντροήπατος-χοληφόρων/τεταρτοβάθμιονοσοκομείο για αντιμετώπιση. Στό-χος είναι η σταδιοποίηση της νόσουκαι η R0 εκτομή, καθώς έχει απο-δειχθεί ότι, αν τα χειρουργικά όριαδεν είναι ελεύθερα νόσου, η επι-βίωση είναι ίδια με αυτή των ασθε-νών σταδίου 4, δηλαδή 11 μήνες σεαντίθεση με την επιβίωση σε R0όρια εκτομής που φτάνει τους 93,4μήνες (Butte and colleagues)8Για την σταδιοποίηση χρησιμοποι-

    είται η αξονική και η μαγνητική το-μογραφία, καθώς και το FDG-PETscan, το οποίο βοηθά κυρίως στηναναγνώριση τοπικής εξάπλωσης τηςνόσου σε ασθενείς που έχουν ήδηυποβληθεί σε χολοκυστεκτομή,αλλά και στην ύπαρξη μεταστάσεωνσε πρωτοδιαγνωσθέντα ΚΧΚ. Ο προ-εγχειρητικό υπέρηχογραφικός έλεγ-χος έχει αξία μόνο για τηντοπογραφική εντόπιση του όγκου.

    Ο προγραμματισμός της επανε-πέμβασης θα πρέπει να γίνεταιμετά από πλήρη προεγχειρητικόέλεγχο. Σε ασθενείς με μεταστατικήνόσο η χειρουργική θεραπεία δενπροσδίδει κάποιο όφελος, ενώ έχειβρεθεί ότι η συνολική επιβίωση σεασθενείς με Τ2 και Τ3 νόσο είναιίδια, όταν η επανεπέμβαση γίνεταιμετά από 3 μήνες. Αυτό το διά-στημα επιτρέπει την σταδιοποίησητης νόσου, την ανεύρεση μεταστα-τικής νόσου και την παρατήρησητης βιολογικής συμπεριφοράς καιτης επιθετικότητας του όγκου, ώστενα αποφεύγονται βαρείες επεμβά-σεις σε ασθενείς που δεν θα ωφε-λούνταν από αυτές, χωρίς ναεπηρεάζεται η μέση επιβίωση πουφθάνει τους 55 μήνες.1,2,7

    Όσον αφορά την χειρουργική αντι-μετώπιση της νόσου2,7,8,9-σε στάδια Τ1α και Τis, η απλή χο-

    λοκυστεκτομή με αρνητικά όριαεκτομής αποτελεί την επέμβασηεκλογής (85-100% πενταετής επι-βίωση)-σε στάδιο T1b, η ριζική χολοκυστε-κτομή, με λεμφαδενικό καθαρισμόκαι σφηνοειδή εκτομή ήπατος λόγωμεγάλου ποσοστού υποτροπής τηςνόσου τοπικά.-σε στάδιο Τ2, η ριζική χολοκυστε-κτομή που αυξάνει την 5ετή επι-βίωση σε σχέση με την απλήχολοκυστεκτομή από 20-40% σε 70-80%. Η επιβίωση και η εξέλιξη τηςνόσου στις περιπτώσεις αυτές επη-ρεάζεται από την θέση του όγκου.Αν η θέση είναι προς την κοίτη τηςχοληδόχου κύστης, τότε έχει μεγα-λύτερο ποσοστό διήθησης αγγείων,νεύρων και λεμφαδένων σε σχέσημε όγκους που βρίσκονται προς τηνπεριτοναϊκή κοιλότητα, γι αυτό καικάποιοι μελετητές προτείνουν τηνριζική χολοκυστεκτομή μόνο σε όγ-κους που είναι προς την κοίτη τουήπατος.-σε στάδιο Τ3, η ριζική χολοκυστε-κτομή, ενώ ίσως να χρειαστεί δεξιάηπατεκτομή ή εκτομή του χοληδό-χου πόρου, για να επιτευχθούν αρ-νητικά όρια εκτομής.-σε στάδιο Τ4, συνήθως χρειάζεταιεκτεταμένη εκτομή για R0 όριαεκτομής, με ανακατασκευή αγ-γείων και εκτεταμένες εκτομές πα-ρεγχύματος. Αυτές οι επεμβάσειςέχουν μεγάλη περιεγχειρητικήθνητότητα και δεν προσφέρουνόφελος στον ασθενή. Για στάδιαΤ3 και Τ4 επιλέγεται κυρίως η χη-μειοθεραπεία.

    Ειδικότερα για την εκτομή του χο-ληδόχου πόρου, έχει ευρεθεί ότι ηεκτομή του προσδίδει όφελος μόνοεάν είναι θετικά τα όρια εκτομής,όπως προσδιορίζεται είτε με ταχείαβιοψία, είτε σε επανεπέμβαση γιατην επίτευξη R0 εκτομής. Σε περί-πτωση ίκτερου λόγω διήθησης τουκοινού χοληδόχου πόρου, μεγαλύ-τερο όφελος από την εκτομή και τηνχολοπεπτική αναστόμωση έχει η το-ποθέτηση stent και η έναρξη χημει-οθεραπείας, καθώς ο ίκτερος είναι

  • 9

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Molecular Signature

    σημείο προχωρημένης νόσου και ηεπέμβαση συνδέεται με μεγάλη πε-ριεγχειρητική θνητότητα.

    Όσον αφορά την έκταση της εκτο-μής του ήπατος, αυτή μπορεί ναποικίλει από σφηνοειδή εκτομή τηςκοίτης σε βάθος 2cm έως εκτετα-μένη δεξιά ηπατεκτομή, αναλόγωςτου βαθμού επέκτασης του όγκουκαι της διήθησης των αγγειακώνδομών. Η χρήση υπερήχου διεγχει-ρητικά βοηθά στην αναγνώριση τηςεπέκτασης του όγκου και ενδεχόμε-νης διήθησης των ηπατικών φλε-βών, ώστε να επιτευχθούν αρνητικάόρια εκτομής με την μικρότερη δυ-νατή εκτομή ηπατικού παρεγχύμα-τος. Επίσης σε ειδικές ομάδεςασθενών μπορεί να έχει όφελος ηεκτομή και άλλων διηθημένων ορ-γάνων, όπως ο στόμαχος, το παχύέντερο και το δωδεκαδάκτυλο, γιανα εξασφαλισθεί R0 εκτομή με τηνπροϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν απο-μακρυσμένες μεταστάσεις.

    Η διήθηση του τοιχώματος της χο-ληδόχου κύστης πέραν του μυϊκούχιτώνα (στάδια ΙΙ, ΙΙΙ) συνοδεύεταιαπό αυξημένη πιθανότητα λεμφαγ-γειακής διασποράς. Όγκοι σταδίουΤ2 εμφανίζουν λεμφαδενικές μετα-στάσεις με συχνότητα 33%, όγκοισταδίου Τ3 με συχνότητα 58% καιόγκοι σταδίου Τ4 έχουν θετικούςλεμφαδένες στο 69% των περιπτώ-σεων. Στις περιπτώσεις ασθενών μενόσο σταδίου ΙΙ και ΙΙΙ, η κατάλληληχειρουργική θεραπεία είναι η εκτε-ταμένη (ριζική) χολοκυστεκτομή,που περιλαμβάνει και λεμφαδενικόκαθαρισμό του ηπατοδωδεκαδα-κτυλικού συνδέσμου, με εκτομή τουκυστικού και του χοληδόχου πόρου,καθαρισμό των οπισθοπαγκρεατι-κών λεμφαδένων καθώς και τωνλεμφαδένων του αλληρείου τρί-ποδα. Ο πιο υψηλός (higher) περι-παγκρεατικός λεμφαδέναςαποτελεί το όριο για Ν2 νόσο, ενώοι παρα-αορτικοι λεμφαδένες θεω-ρούνται Μ1 και , εάν ανευρεθούν,οφείλει να αλλάξει ο σχεδιασμόςτης επέμβασης.

    Παρόλο που η ύπαρξη λεμφαδενι-κής διασποράς της νόσου Ν1 δεναποτελεί αντένδειξη για χειρουρ-γική επέμβαση, σπανίως αυξάνεταιη επιβίωση μετά από ριζική εκτομήκαι ως εκ τούτου προτιμάται η χη-μειοθεραπεία.

    5. ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗΔΙΑΓΝΩΣΗ 7,8,9Ο ΚΧΚ λόγω των άτυπων συμπτωμά-των του (ίκτερος, ανορεξία,απώλειαβάρους) σπανίως διαγιγνώσκεται σεαρχικό στάδιο. Αντίθετα, οι ασθενείςμπορεί να παρουσιασθούν με συμ-πτώματα που υποδηλώνουν γενι-κευμένη καρκινωμάτωση, όπωςθρομβοφλεβίτιδα, συμπτώματαλόγω δευτεροπαθών εντοπίσεων(δύσπνοια σε πνευμονικές μεταστά-σεις) ή παθολογικά κατάγματα σεοστικές μεταστάσεις.

    Ο απεικονιστικός έλεγχος περι-λαμβάνει αξονική και μαγνητική το-μογραφία, όπως και FDG-PET scanγια σταδιοποίηση της νόσου, αν καιεκτιμάται ότι στο 75% των περιπτώ-σεων ο ΚΧΝ είναι μη εξαιρέσιμος. Ηιστολογική ταυτοποίηση του όγκουσε αυτές τις περιπτώσεις προτιμά-ται να γίνεται διαδερμικά, λόγω τηςεύκολης διασποράς των καρκινικώνκυττάρων.

    Επειδή η πιθανότητα ανεύρεσηςπεριτοναϊκών ή απομακρυσμένωνενδοηπατικών μεταστάσεων, πουδεν είχαν αναγνωρισθεί από τονπροεγχειρητικό έλεγχο, είναι υψηλή(50%), συνιστάται στις περιπτώσειςγνωστών μικρότερων ή και τοπικάεκτεταμένων, αλλά φαινομενικάεξαιρέσιμων όγκων, να εκτελείταιστην αρχή της επέμβασης ερευνη-τική λαπαροσκόπηση για τον απο-κλεισμό τυχόν επέκτασης της νόσουπέραν του χειρουργικά θεραπεύσι-μου ορίου.

    Για τους μη εξαιρέσιμους όγκουςπρέπει να γίνεται κάθε προσπάθειαγια μη χειρουργική ιστολογική επι-βεβαίωση της νόσου και παρηγο-ρική θεραπεία με ενδοσκοπική ήδιαδερμική τοποθέτηση stents για

    την αντιμετώπιση του ικτέρου. Ηαντιμετώπιση του πόνου μπορεί ναείναι σύνθετη και ενίοτε απαιτείταινα γίνει διαδερμική διήθηση τουκοιλιακού γαγγλίου (;), ώστε να μει-ωθούν οι ανάγκες για χορήγησηοπιοειδών αναλγητικών.

    ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ2,3,5,6,8Τα αποτελέσματα της χημειοθερα-πείας στον ΚΧΚ ήταν μέχρι πρό-σφατα αμφιλεγόμενα, καθώς ταπερισσότερα σχήματα δίδονταν εμ-πειρικά. Ως μονοθεραπεία χρησιμο-ποιείται η γεμσιταμπινη ή η 5-FU,με την γεμσιταμπίνη να έχει περισ-σότερο όφελος (9.4 μήνες έναντι 4,5μήνες επιβίωση). Σε πρόσφατες με-λέτες έχει χρησιμοποιηθεί η γεμσι-ταμπίνη μαζί με μια πλατίνα,οξαπλατίνη ή συσπλατίνη. Εξωτε-ρική ακτινοθεραπεία και βραχυθε-ραπεία έχουν επίσης χορηγηθεί,χωρίς όμως να υπάρχει κάποια τεκ-μηρίωση θετικού αποτελέσματος,με χαμηλή όμως τοξικότητα όσοναφορά την ακτινοθεραπεία, γεγο-νός που βοηθά στην περαιτέρω διε-ρεύνηση του σχήματος αυτού.Η επικουρική χημειοθεραπεία έχει

    χρησιμοποιηθεί προεγχειρητικά σεασθενείς σαν τρόπος μελέτης τηςβιολογικής εξέλιξης και της επέκτα-σης του όγκου, καθώς και για νααναγνωρισθούν ασθενείς που δενθα ωφελούντο από μια χειρουργικήπαρέμβαση. Σε μια πρόσφατη με-λέτη βρέθηκε ότι η επικουρική χη-μειοθεραπεία δεν είχε όφελος στηνεπιβίωση, καθώς καθυστερούσε τονχρόνο του χειρουργείου με αποτέ-λεσμα η επιβίωση να μειωθεί από53.5 σε 45.3 μήνες. Αξίζει να σημει-ωθεί ότι σε R0 εκτομή η χημειοθε-ραπεία δεν επηρέασε την συνολικήεπιβίωση. Από μικρές τυχαιοποι-ημένες μελέτες έχει βρεθεί ότι όφε-λος έχουν τα σχήματα πουχρησιμοποιούν συνδυασμό γεμσι-ταμπίνης με πλατίνα, χωρίς όμως ναυπάρχουν ακόμα μελέτες (phase ΙΙΙ)που να το επιβεβαιώνουν.

    Θέμα

  • 10

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Mol

    ecul

    ar S

    igna

    ture

    Θέμα7. ΠΡΟΓΝΩΣΗ1,7,9Η πρόγνωση των ασθενών με ΚΧΚεξαρτάται απόλυτα από το παθολο-γανατομικό στάδιο της νόσου. Οιπερισσότεροι ασθενείς έχουν ήδηπροχωρημένη, μη εξαιρέσιμη νόσοκατά τη διάγνωσή τους, με αποτέ-λεσμα η συνολική μέση πενταετήςεπιβίωση για όλους τους ασθενείςμε ΚΧΚ να μην ξεπερνά το 15%.

    Οι ασθενείς με ΚΧΚ που είναι τυ-χαίο εύρημα στο εγχειρητικό παρα-σκεύασμα και η νόσος τουςπεριορίζεται στο βλεννογόνο καιτον υποβλεννογόνιο χιτώνα (Τ1α),έχουν καλή πρόγνωση αφού η πι-θανότητα λεμφαδενικής διασποράςγια τους ασθενείς αυτούς είναι μι-κρότερη από 2%. Η διήθηση τουμυϊκού χιτώνα (Τ1β) αυξάνει την πι-θανότητα λεμφαδενικής διασποράςστο 16%, άρα και την πιθανότηταυποτροπής της νόσου μετά απόαπλή χολοκυστεκτομή. Η χολοκυ-στεκτομή πάντως θεωρείται απότους περισσότερους μελετητές ηκατάλληλη θεραπευτική επέμβασηγια τους ασθενείς αυτού του στα-δίου, δίδοντας επιβίωση 85%. Ηεκτέλεση ριζικής χολοκυστεκτομήςγια τους ασθενείς αυτούς δεν φαί-νεται να αυξάνει ιδιαίτερα το ποσο-στό της δεκαετούς επιβίωσης:παρόλα ταύτα, η σύγχρονη τάσηείναι για πιο επιθετική θεραπείατης νόσου.

    Η διήθηση του υπορογονίου χι-τώνα (Τ2) συνοδεύεται από λεμφα-δενικές μεταστάσεις σε ποσοστό39-54%. Για τους ασθενείς αυτούςτα ποσοστά πενταετούς επιβίωσηςμετά από απλή χολοκυστεκτομή

    είναι 36-40%, αφ’ ενός λόγω της πι-θανότητας λεμφαδενικών μεταστά-σεων και αφ’ ετέρου λόγω τηςπιθανότητας θετικών ορίων εκτο-μής, που αγγίζει το 25%.

    Η μέση επιβίωση των ασθενών μενόσο σταδίου IV είναι 1-3 μήνες απότην πρώτη διάγνωση της νόσου. Γε-

    νικά, η διάμεση επιβίωση των ασθε-νών με ΚΧΚ στους οποίους η διά-γνωση ήταν τυχαίο εύρημα στοπαρασκεύασμα χολοκυστεκτομήςείναι 26,5 μήνες, σε αντιδιαστολήμε μία διάμεση επιβίωση 9,2 μηνώνόταν υπάρχει κλινική υποψία ή διά-γνωση της νόσου προεγχειρητικά.

    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ1. Qadan, M. and Kingham,P., TechnicalAspects of gallbladder cancer surgery,2016 Elsevier Inc, available athttps://www.researchgate.net/publica-tion/299413066_Technical_Aspects_of_Gallbladder_Cancer_Surgery2.Jain, K., Mohapatra, T., Das, P., et al(2014). Sequential occurrence of preneo-plastic lesions and accumulation of loss ofheterozygosity in patients with gallbladderstones suggest causal association with gall-bladder cancer. Ann Surg 260: 1073–80. 3. Yeh, C.N., Jan, Y.Y., Chao, T.C., et al(2001). Laparoscopic cholecystectomy for

    polypoid lesions of the gallbladder: a clini-copathologic study. Surg Laparosc EndoscPercutan Tech 11: 176–81. 4.Ausania, F., Tsirlis, T., White, S.A., et al(2013). Incidental pT2-T3 gallbladder can-cer after a cholecystectomy: outcome ofstaging at 3 months prior to a radical re-section. HPB (Oxford) 15: 633–7. 5.. Sirohi, B., Rastogi, S., Singh, A., et al(2015). Use of gemcitabine-platinum in In-dian patients with advanced gall bladdercancer. Future Oncol 11: 1191–200.6. Selvakumar, V.P., Zaidi, S., Pande, P., etal (2015). Resection after neoadjuvantchemotherapy in advanced carcinoma of

    the gallbladder: a retrospective study. In-dian J Surg Oncol 6: 16–9.7. Cameron, J. L., Cameron, A., “CurrentSurgical Therapy”, 11th Edition, SaundersInt., 2013.8. NCCN Guidelines 2.2013. Gallbladercancer. Available athttps://www.nccn.org/professionals/physician_gls/f_guidelines.asp#hepatobiliary9. Butte, J. M., Gönen, M., Allen, P. J., etal (2011). The role of laparoscopic stag-ing in patients with incidental gallbladdercancer. HPB (Oxford) 13(7): 463–472.

    Πίνακας 1. Λεμφαδενική διασπορά του ΚΧΚ

    Πίνακας 2. Θεραπευτικός αλγόριθμος στον ΚΧΚ

  • 11

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Molecular Signature

    ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ Ε.Δ.Ε.Μ.Σ.Ε.Θ.

  • 12

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Mol

    ecul

    ar S

    igna

    ture

    Προσεχή Συνέδρια

  • 13

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Molecular Signature

    Προσεχή Συνέδρια

  • 14

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Mol

    ecul

    ar S

    igna

    ture

    Θέμα

    ΟΡΓΑΝΩΣΗ

    Τηλ.: 210 6897552-3Φαξ: 210 6897555Ε-mail: [email protected] Site: www.gk.gr

    ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΥΝΕ∆Ρ ΙΟΥ

    ΘΑ ∆ΟΘΟΥΝ ΜΟΡΙΑ

    ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

    ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ (CME-CPD)

    ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΟΣ

    ΚΑΡΚΙΝΟΣ

    6ηΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΗ HΜΕΡΙ∆Α ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΕΣ ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

    8 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2017ΞΕΝΟ∆ΟΧΕΙΟ

    ROYAL OLYMPICΑΘΗΝΑ

    Προσεχή Συνέδρια

  • 15

    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ

    Molecular Signature

    Προσεχή Συνέδρια