27 april 200427 april 2004 VR2 AdviseringVR2 Advisering

Informatie ArchitectuurInformatie Architectuuronderdeel van ICPonderdeel van ICP

Masteropleiding SNBMasteropleiding SNB

Jos VranckenJos Vranckenjosv@tbm.tudelft.nljosv@tbm.tudelft.nl

VR2 AdviseringVR2 Advisering

OverzichtOverzichtνν Activiteiten onderdeel IAActiviteiten onderdeel IAνν LeerdoelLeerdoelνν Samenvatting van voorafgaandeSamenvatting van voorafgaande

onderwerpen in ICPonderwerpen in ICPνν Inleiding Informatie ArchitectuurInleiding Informatie Architectuurνν Methoden en RaamwerkenMethoden en Raamwerkenνν People skills bij IAPeople skills bij IAνν Handleiding voor de oefeningHandleiding voor de oefening

Activiteiten in het blok IAActiviteiten in het blok IAνν Inleiding in Informatie-architectuurInleiding in Informatie-architectuurνν Oefening: ontwerp je eigen bedrijfOefening: ontwerp je eigen bedrijfνν People skills voor IAPeople skills voor IAνν Case: NICTIZ: informatie-architectuur in deCase: NICTIZ: informatie-architectuur in de

gezondheidszorggezondheidszorgνν Presentaties van 9 studentenPresentaties van 9 studenten

νν resultaat oefeningresultaat oefeningνν presentatie over een architectuurmethodepresentatie over een architectuurmethodeνν presentatie over de case NICTIZpresentatie over de case NICTIZ

νν Eindtoets (ICT-Econ + IA)Eindtoets (ICT-Econ + IA)

TijdschemaTijdschema29 april:29 april:

νν ochtend: Inleiding Informatie-architectuurochtend: Inleiding Informatie-architectuurνν middag:middag: Oefening in IA Oefening in IA

11 mei:11 mei:νν ochtend: People skills for IAochtend: People skills for IAνν middag: Presentaties oefening door studentenmiddag: Presentaties oefening door studenten

13 mei:13 mei:νν ochtend: Inleiding Case NICTIZochtend: Inleiding Case NICTIZ

Diverse architectuurmethodenDiverse architectuurmethodenνν middag: vervolg Presentaties door studentenmiddag: vervolg Presentaties door studenten

18 mei:18 mei:νν ochtend: De Case NICTIZ, door Frans van den Doolochtend: De Case NICTIZ, door Frans van den Doolνν middag: Presentaties door studenten over deze case.middag: Presentaties door studenten over deze case.

25 mei:25 mei:νν deeltoetsen ICT-Economics en IAdeeltoetsen ICT-Economics en IA

LiteratuurLiteratuurνν NICTIZ Architectuur Basisinfrastructuur in de zorg, 3.0NICTIZ Architectuur Basisinfrastructuur in de zorg, 3.0

νν www.nictiz.nlwww.nictiz.nl zoeken op architectuurzoeken op architectuurνν V. van Reijswoud, Jan Dietz: DEMO Modeling HandbookV. van Reijswoud, Jan Dietz: DEMO Modeling Handbook

νν www.demo.nlwww.demo.nl onder "publications"onder "publications"νν Gerrit Muller: Architectural Reasoning, thesisGerrit Muller: Architectural Reasoning, thesis

νν http://www.extra.research.philips.com/natlab/sysarch/Thesis.htmlhttp://www.extra.research.philips.com/natlab/sysarch/Thesis.htmlνν Zachman FrameworkZachman Framework

νν www.zifa.comwww.zifa.comνν LAC: Landelijk Architectuur CongresLAC: Landelijk Architectuur Congres

νν www.lac2003.nlwww.lac2003.nl httphttp://www.serc.nl/lac/index.htm://www.serc.nl/lac/index.htm

LeerdoelLeerdoelSNB-SNB-studenten zullen tijdens hun carristudenten zullen tijdens hun carrièèrerezeer waarschijnlijk te maken krijgenzeer waarschijnlijk te maken krijgen met metinformatieinformatie--architectuurprojectenarchitectuurprojecten of ofvergelijkbare trajectenvergelijkbare trajecten.. Deze cursus bereidt Deze cursus bereidthenhen erop voor om erop voor om in in dergelijke trajecten te dergelijke trajecten tekunnen participeren vanuit hun rolkunnen participeren vanuit hun rol van vansysteemsysteem- of- of netwerkbeheerder netwerkbeheerder..

Overzicht voorafgaande onderwerpenOverzicht voorafgaande onderwerpen

νν Management-view op ICT, invloed van ICTManagement-view op ICT, invloed van ICTop mensen en organisatieop mensen en organisatie

νν Omgaan met legacy systemenOmgaan met legacy systemenνν ICT EconomicsICT Economics

νν ICT governance, IT-Portfolio Management,ICT governance, IT-Portfolio Management,kostenmodellen voor ICT, ICT-outsourcingkostenmodellen voor ICT, ICT-outsourcing

InleidingInleidingInformatieInformatie--ArchitectuurArchitectuur

WatWat is is architectuur architectuur??Pragmatische benaderingPragmatische benadering

Document metDocument met een een set set samenhangende modellen samenhangende modellenvanvan een een " "systeemsysteem"" ((systeemsysteem in in brede zin brede zin))

zoalszoals van: van:-- een bedrijf een bedrijf: : enterpriseenterprise architectuur architectuur- de- de primaire primaire business van business van een bedrijf een bedrijf: : businessbusiness architectuur architectuur- de- de informatievoorziening informatievoorziening:: informatieinformatie--architectuurarchitectuur-- een verzameling samenhangende applicaties een verzameling samenhangende applicaties::

applicatieapplicatie--architectuurarchitectuur- de- de technische technische infra infra architectuurarchitectuur v.d. v.d. technische technische infra. infra.- product- product productarchitectuurproductarchitectuur

KarakteristiekenKarakteristieken van vanarchitectuurarchitectuur

νν Laag detailniveauLaag detailniveau,, brede brede scope qua scope qua onderwerp onderwerpenen lange gebruiksduur lange gebruiksduur ( (ordeorde 10 10 jaar jaar))

νν toekomstgericht ontwerptoekomstgericht ontwerp:: architectuurarchitectuur is is streefbeeld streefbeeld//ideaalbeeldideaalbeeld

νν richtinggevendrichtinggevend//kaderstellendkaderstellend voor meer voor meergedetailleerde activiteitengedetailleerde activiteiten (b.v.(b.v. implementatie implementatie--projectenprojecten,, systeemontwikkelprojecten systeemontwikkelprojecten, ...), ...)

KarakteristiekenKarakteristieken van vanarchitectuurarchitectuur ((vervolgvervolg))

νν Veel betrokken partijenVeel betrokken partijen/stakeholders/stakeholdersνν architectuurarchitectuur is is vaak resultaat vaak resultaat van van onderhandelingen onderhandelingen / /

bevat spanningsveldbevat spanningsveld van de van de verschillende belangen verschillende belangenνν Veel verschillende aspectenVeel verschillende aspecten van van een een " "systeemsysteem""

Veel voorkomende onderdelenVeel voorkomende onderdelenvanvan een architectuur een architectuur

νν OmgevingOmgeving vanvan het systeem het systeemνν LagenLagen inin het systeem het systeemνν OnderdelenOnderdelen vanvan het systeem het systeemνν Processchema'sProcesschema'sνν Fundamentele principesFundamentele principesνν Betrokken partijenBetrokken partijen/stakeholders/stakeholdersνν ViewsViews vanuit verschillende partijen vanuit verschillende partijenνν DeDe bestaande situatie bestaande situatieνν Een migratieplanEen migratieplan

ArchitecturenArchitecturen op op verschillende verschillendeniveausniveaus

B.V.B.V. ruimtelijke ordening ruimtelijke ordening::νν Nota RuimteNota Ruimte ((voorvoor Nederland) Nederland)

νν Regionale nota's ruimtelijke ordeningRegionale nota's ruimtelijke ordeningνν StadsplanningStadsplanning

νν WijkplanningWijkplanningνν ArchitectuurArchitectuur van van éééén gebouwn gebouw

VoorbeeldenVoorbeelden van vanarchitectuurplaatjesarchitectuurplaatjes

Maatschappij en Water

Taken RWS-NAT

Informatie

Applicaties

Omgeving

Techn. infra.

Or

ga

ni

sa

tie

RaamwerkRaamwerkKoepelarchitectuur NatteKoepelarchitectuur Natte

SectorSector

B&O

Modellen

Natte BasisInformatie

Inwin-systemen

Scheepvaart

Vergunningen

GEObasis

informatie Statistischeverkeersinformaite

Nautischekaarten

meetresultaten

Planningafvalwateronderzoek

meetresultaten

Topografische kaarten

geoinformatie

Meetresultaten/input

Waterstanden/waarschuwingen

Opslag verzamelde informatie/observaties

Model resultaten/voorspellingen

Input gegevenshistorische reeksen

beschikkingen

Informatie overwerzaamheden

feedback

In informatie bronnenschema gevonden

uitwisselingen

Verwachte uitwisselingniet teruggevonden in

schema

geoinformatie

geoinformatie

geoinformatie

Deelsectoren Natte Sector RWSDeelsectoren Natte Sector RWS

Applicaties Natte SectorApplicaties Natte SectorHuidige situatie:Huidige situatie:

Raamwerk Verkeersmanagement bijRijkswaterstaat

Gelaagde modellen voor datacomGelaagde modellen voor datacomBB

II

AA

TITI

OSIapplicationpresentationsessiontransportnetworkdata linkphysical

application

transport

physical

internetnetwork access

application

transport

network access

simplified

Technische architectuur NICTIZTechnische architectuur NICTIZ

Verschillende views in een raamwerk voorproductarchitecturen

Architectuurraamwerk ING

Het architectuur-implementatieproces bij ING

Raamwerk Technische Architectuur bij KLM

Raamwerk voor ICT- Regie bij KLM

EffectenEffecten van van Architectuur Architectuur

νν OverzichtOverzichtνν Gemeenschappelijk kaderGemeenschappelijk kader en en

gemeenschappelijke taalgemeenschappelijke taalνν Het onderkennenHet onderkennen van van belangrijke keuzen belangrijke keuzen

(die(die duur zijn om duur zijn om later later te veranderen te veranderen))νν DoelenDoelen en en middelen middelen op op elkaar afstemmen elkaar afstemmen

(b.v. Business - IT Alignment)(b.v. Business - IT Alignment)νν Ontwikkelingen coOntwikkelingen coöördinerenrdineren

RaamwerkenRaamwerken,, Methoden Methoden en enModelleertechniekenModelleertechnieken

voorvoorArchitectuurArchitectuur

νν IAFIAFνν GERAMGERAMνν DEMODEMOνν xAFxAFνν OrdinaOrdinaνν TOGAFTOGAFνν ZachmanZachmanνν CIMOSACIMOSA

νν CAFCRCAFCRνν CAF-DoDAFCAF-DoDAFνν FEAFFEAFνν ADS, IGSMADS, IGSMνν ING-AFING-AFνν KLM-AFKLM-AFνν IEEE P1471IEEE P1471νν CITA (ABN-AMRO)CITA (ABN-AMRO)

Het vak is sterk in ontwikkeling ...

Het Zachman Framework

FunctioningFunctioningEnterpriseEnterprise

DetailedDetailedRepresentationRepresentationss

TechnologyTechnologyModelModel(physical)(physical)

System ModelSystem Model(logical)(logical)

BusinessBusinessModelModel(conceptual)(conceptual)

ScopeScope(contextual)(contextual)

whywhymotivationmotivation

whenwhentimetime

whowhopeoplepeople

wherewherenetworknetwork

howhowfunctionfunction

whatwhatdatadata

IAF: Integrated Architecture Framework,Cap Gemini

Layered modelsLayered models• A system’s global structure• Separation of concerns• Goal/means hierarchy• Each layer shields off complexity• Different notions at different layers• Prevents change propagation• Flexibility/Adaptivity• More (at one layer) throughless (at a lower layer)

Business

Information

Applications

Technical Infra.

Customer

Manipulations with layeredManipulations with layeredmodelsmodels

νν TakingTaking contiguous layers contiguous layers togethertogetherνν ExpandingExpanding a layer into sublayers a layer into sublayersνν InsertingInserting new layers between existing layers new layers between existing layersνν SkipSkip layers: higher layers may use other layers layers: higher layers may use other layers

than the one directly belowthan the one directly belowνν VirtualizeVirtualize layers: a group of contiguous layers layers: a group of contiguous layers

may be taken together and serve as one layer inmay be taken together and serve as one layer inan encompassing layered model (e.g. thean encompassing layered model (e.g. theInternet can serve as the physical layer)Internet can serve as the physical layer)

Layered models allow:

SysteemmodelleringSysteemmodelleringνν Een systeem heeftEen systeem heeft::

νν een compositieeen compositie ( (samenstellende delensamenstellende delen))νν structuurstructuur ( (relaties tussenrelaties tussen de de delen delen))νν een afbakeningeen afbakening ((onderscheid kernsysteemonderscheid kernsysteem en en omgeving omgeving))νν een proceseen proces of of activiteit activiteit

Surroundingsystem

System

part1part2

part3 process

Verschillende views op Verschillende views op éééén objectn object

eigenaar

bewoner

buur

makelaar dief

brandweer

gemeente

kadaster

architectpostbode

kernbegrippen bij architectuurkernbegrippen bij architectuurνν objectobjectνν systeemsysteemνν modelmodelνν identiteitidentiteitνν viewviewνν procesprocesνν functiefunctie

νν conceptueelconceptueelνν logischlogischνν fysiekfysiek

?

DeDe oefening oefening

StelStel:: na deze opleiding na deze opleiding begin begin je een eigen je een eigenbedrijfbedrijf in in systeem systeem- en- en netwerkbeheer netwerkbeheer met meteen nader te kiezen specialisatieeen nader te kiezen specialisatie..

Maak een informatieMaak een informatie--architectuur voor ditarchitectuur voor ditbedrijfbedrijf..

Volgende keer:

People skills forInformation Architecture