IN VITRO IOYNIOY

•IN•VITRO•

h μηνιαια εκδοση με θεμα την υγεια • διανεμεται δωρεαν h

h ιουνιοσ 2010 h τ. 16

Αλήθειες & ψέματα για τα κινητάh Βάλτε τον αυχένα

στη θέση τουh Οι πέτρες μας

«βγάζουν» τη χολήh Η χειρουργική από

τις ουλές στα ρομπότh Το στρες είναι

γένους θηλυκού

37Το πορνό διεγείρει τη μοναξιά

Κάποτε αποτελούσε ταμπού, σήμερα πωλείται ελεύθερα στα περίπτερα. Το πορνό έχει εισχωρήσει στην ερωτική μας ζωή σε τέτοιο σημείο ώστε να την απειλεί. Πότε ξεφεύγει από τα όρια η ενασχόλησή μας με το πορνό; Πότε ενισχύει τη σεξουαλική μας ζωή;

30 Χειρουργεία χωρίς τομές

Το παρόν και το μέλλον των χειρουργικών τεχνικών εμπεριέχει μία δόση από επιστημονική φαντασία, λιγότερη αναισθησία και ακόμα μικρότερες τομές. Την τελευταία 20ετία έχουν συντελεστεί επαναστατικές αλλαγές στις χειρουργικές επεμβάσεις. Πλέον, γιατροί και ρομπότ συνεργάζονται με αποτέλεσμα οι ασθενείς να βιώνουν μικρότερο πόνο και να παίρνουν εξιτήριο πολύ πιο γρήγορα. Διαβάστε όλα τα νεότερα είδη χειρουργείων.

24 Αλήθειες & Ψέματα για τα κινητά

Αγαπάμε να μισούμε τα κινητά τηλέφωνα. Πόσο επιβλαβής για την υγεία μας είναι η ακτινοβολία που εκπέμπουν; Κρύβουν κινδύνους οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας; Τι λένε οι τελευταίες μελέτες.

38«Δέσμια» του διαδικτύου

Αναγορεύεται σε υπ’ αριθμόν ένα εχθρό της οικογένειας. Ο εθισμός στο διαδίκτυο πλήττει κυρίως τους εφήβους, οδηγώντας τους σε μοναξιά, προβλήματα επικοινωνίας και σε χαμηλή αυτοεκτίμηση. Δια-βάστε έναν οδηγό «επιβίωσης» για γονείς και παιδιά.

42Αποτρίχωση

Έχετε ερεθισμούς που επιμέ-νουν μετά την αποτρίχωση; Παθαίνετε συχνά θυλακίτιδα; Ονειρεύεστε την οριστική λύση της τριχοφυΐας; Μάθετε ότι δεν υπάρχουν «μαγικές» θεραπεί-ες αλλά ιδανικές λύσεις για κάθε δέρμα.

22Υπάρχει υγιεινό μαύρισμα;

Η απάντηση δεν είναι ξεκά-θαρη καθώς κάθε μορφή ηλιακής ακτινοβολίας θεωρεί-ται επικίνδυνη για το δέρμα. Ωστόσο, υπάρχουν οδηγίες που μπορούν να μας βοηθήσουν να μαυρίσουμε χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο την υγεία μας.

8 Πονόδοντος: Ούτε κρύο ούτε ζεστό

10 Η ισχύς εν τη ενώσει

11 Κρίση στο κρεβάτι και το πιάτο μας

12 Υποχόνδριος με τη δέσμευση

14 Διακοπές στο πιάτο

15 Το βάρος στο λαιμό μας

17 Πολλαπλή άμυνα για τα παιδιά

18 Ξηροδερμία: Τίναξε το πέτο

20 Εxperience: Έδιωξα το τσιγάρο από το σπίτι μου

21 Πόσο εξαρτημένος καπνιστής είμαι;

32 Λειτουργικά τρόφιμα

33 Αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα

36 Γάλα: Μεγαλώνει γερά... οστά

40 Υδροθεραπεία παχέος εντέρου

41 Ραγάδα δακτυλίου

DELLA ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Α.Ε.Λ. Κηφισίας 280, Χαλάνδρι, 15232Τηλ.: 210.68.56.700,Fax.: 210.68.51.008

EΚΔoΤΗΣ

Αντωνης ΔελλΑτoλΑς

ΓΕΝΙΚoΣ ΔΙΕυθυΝΤhΣ ΕΚΔoΣΕΩΝ DELLA

ΒΑγγελης Β. ΠΑΠΑκωςτΑς

ΔΙΕυθυΝΤhΣ

ΜιχΑλης κεφΑλογιΑννηςΑρΧΙΣυΝΤAΚΤΗΣΘανάσης Τρομπούκης

ΒΟΗθΟΣ ΑρΧΙΣυΝΤAΚΤΗΔήμητρα Τζούβελη

ΣυΝΕρΓAΤΕΣ: Κατερίνα Βασιλείου, Βίκυ Καρατζαφέρη, Σοφία Νέτα, Δημήτρης Παπαντωνίου, Σοφία Μαρία Σοφιανού

ΔΙΟρθΩΣΗ: Ντένης Τζαννάτος

ΕΜΠΟρΙΚΗ ΔΙΕυθυΝΣΗΜάρκος Δελατόλας

ΔΙΕυθυΝΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣΛένα Χαμαλίδου

ART DiREcToRΔημήτρης Λύρας

υΠΕυθυΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣΕλένη Σαμπάνη[email protected]

υΠΕυθυΝΟΣ ΠΑρΑΓΩΓΗΣ - ΔΙΑΝΟΜΗΣΜάριος Φιλιππούσης

ΕΚΤυΠΩΣΗ: Τυποεκδοτική

ΦΩΤΟΓρΑΦΙΕΣ: shutterstock.com

Μηνιαία Εκδοση για την υγεία

Διανέμεται δωρεάν

Σύνταξη 210 6856700 εσωτ. 109

Διαφήμιση210 6847222

[email protected]

Webwww.issuu.com/invitromagazine

4•in•vitro

IndexΙΟυΝΙΟΣ 2010

Αυτή η κρίση, λένε πολλοί, θα γίνει η αφορµή να γίνουµε πιο... ισορ-ροπηµένοι άνθρωποι, να δούµε τους πολλούς και όχι µόνο εµάς,να επενδύ-σουµε στο συναίσθηµα και όχι σε οµόλογα και µετοχές.

ψουµε σε εργασιακό µεσαίωνα; Να επιβιώ-νουµε και όχι να ζούµε; Σίγουρα όχι!

ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΟΛΟΓΊΑ έως την κα-ταστροφή ο δρόµος είναι πολύ µακρύς. Στο χέρι µας είναι να επιλέξουµε ποια καταστρο-φή θέλουµε. Έχουµε ακόµα αυτή τη µικρή... πολυτέλεια. Ήδη αρκετοί άνθρωποι χάνουν τις δουλειές τους, αλλά βρίσκουν το κουρά-γιο να σταθούν στα πόδια τους και να αναζη-τήσουν άµεσα λύσεις. Πολλοί περισσότεροι έχουν δει το εισόδηµά τους να κατρακυλά

καθώς δέχονται πιέσεις για ακραίες περι-κοπές σε κάποιες περιπτώσεις. Άλλοι αναγκάζονται να αυτοπεριοριστούν και να αναθεωρήσουν εργασιακά σχέδια. Όλοι θεωρούν ότι αυτό είναι

άδικο! Ο θυµός είναι λογικός και η αγα-νάκτηση ακόµη µεγαλύτερη. Πλέον η

ψυχραιµία δεν είναι πολυτέλεια... είναι ανάγκη!

ΑΥΤΉ Η ΚΡΊΣΗ, λένε πολλοί, θα γίνει η αφορµή να γίνουµε πιο... ισορροπηµένοι άν-θρωποι, να δούµε τους πολλούς και όχι µόνο εµάς,να επενδύσουµε στο συναίσθηµα και όχι σε οµόλογα και µετοχές. Ωστόσο, υπάρ-χει και η άλλη πλευρά που υποστηρίζει ότι θα µεταλλαχθούµε, θα γίνουµε ακόµη πιο εγωκεντρικοί και επιθετικοί καθώς το αίσθη-µα της επιβίωσης θα υπερκαλύψει κάθε διά-θεση για ουσιαστική αυτοκριτική. Ό,τι και να γίνει πρέπει να διατηρήσουµε την αισιοδοξία µας. Η οικονοµία, λένε, είναι ψυχολογία. Ο πόλεµος είναι οικονοµικός, άρα το µοναδι-κό αξιόµαχο όπλο σ’ αυτήν την άνιση µάχη,

είναι η θετική σκέψη. Ας αντισταθούµε φιλτράροντας ό,τι ακούµε, διαβάζου-

µε ή βλέπουµε. Καλό είναι να µην ξεχνάµε ότι όλοι οι πόλεµοι

στηρίχθηκαν στην προπα-γάνδα.

ΣΚΕΠΤΌΜΕΝΟΣ ΌΛΑ ΑΥΤΆ, ο υπεράνθρωπος έψαχνε να βρει µια πολύ καλή

δικαιολογία γι’ αυτό που αισθανόταν. Το εισόδη-µά του µειώθηκε κατά 50%

τους τελευταίους µήνες, αλλά ο ίδιος αισθανόταν σαν να µην είχε συµβεί σχεδόν τίποτα. Όταν το έλεγε στους γύρω του, αυτοί αντιδρούσαν, ενώ ο ίδιος θεω-ρούσε αυτονοήτη τη µείωση των αποδοχών του. Ακόµη και µε 500 ευρώ να έµενε το µήνα, πάλι αυτονόητο θα του φαινόταν σε κατάσταση... πολέµου! Σκέφτηκε αρχικά ότι είναι ηλίθιος! Ότι είναι ευκολόπιστος και έτοιµος να θυσιαστεί για το καλό της πατρί-δας! Μετά αναλογίστηκε τι θα πρέπει να κό-ψει από τα έξοδά του. Με ψυχραιµία βρήκε αρκετά... περιττά. Φαντάστηκε τη ζωή του χωρίς αυτά. Αισιόδοξα σκεπτόµενος κατέ-ληξε στο συµπέρασµα ότι το πιο σηµαντικό είναι να είµαστε καλά καθώς δεν χάθηκε ο κόσµος! Ήδη βάδιζε υποσυνείδητα προς τη νέα εποχή, όπου η προσαρµοστικότητα θα είναι η νέα... πολυτέλεια!

6•IN•VITRO

EditorialΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Tου Μιχάλη Κεφαλογιάννη

Βόµβες έσκαγαν γύρω του η µία µετά την άλλη. Το περίεργο εί-ναι ότι τώρα... δεν πρωταγωνι-στούσε σε µια από τις ταινίες που τον έκαναν γνωστό σ’ ολό-

κληρο τον κόσµο. Ο υπεράνθρωπος έπρεπε να αµυνθεί και να σώσει τον εαυτό του στ’ αλήθεια. Αυτή τη φορά δεν υπήρχε το δίχτυ ασφαλείας και τα πυρά ήταν γνήσια και όχι κατασκευασµένα από τον σκηνοθέτη. Μπο-ρεί να µην κινδύνευε η ζωή του µε τη βιολο-γική της έννοια... αλλά κόντευε να τιναχτεί στον αέρα ό,τι έχτιζε όλα τα τελευταία χρόνια µε πολύ κόπο. Να καταστραφεί το υλικό προστατευτικό περίβληµα, στο οποίο είχε επενδύσει για να αισθά-νεται -οικονοµικά- ασφαλής. Βρέθηκε αµυνόµενος σ’ έναν πόλεµο που είχε άλλη µορφή από τη συνηθισµένη.

ΠΑΛΙΌΤΕΡΑ ΟΙ ΆΝΘΡΩΠΟΙ στους πο-λέµους έχαναν τους αγαπηµένους τους και έδιναν πραγµατικό αγώνα να σώσουν τη ζωή τους. Στον σηµερινό –οικονοµικό– πό-λεµο φοβούνται ότι θα χάσουν µέρος από τα υλικά αγαθά, µε τα οποία... αντικατέστη-σαν ως ένα βαθµό τους αγαπηµένους τους ανθρώπους. Τους γονείς που έκλεισαν στο γηροκοµείο για να περάσουν ξένοιαστες διακοπές σε ένα πεντάστερο ξενοδοχείο, τους φίλους που εγκατέλειψαν ή έφυγαν οικειοθελώς γιατί δεν άντεχαν ή δεν ήθελαν να είναι µέρος της ξιπασµένης ευρωστίας µέσα στην οποία είχαν βουλιάξει οι ίδιοι, τα παιδιά που πάρκαραν στην νταντά ,τα οποία έπαψαν να είναι αποτέλεσµα σοβαρής και συνειδητής επιλογής, αλλά έγιναν κι αυτά αγαπήµενο αξεσουάρ πολλών νέων οικογε-νειών.

ΤΟ ΝΈΟ ΟΞΥΓΌΝΟ των δυτικών κοινωνιών καλώς ή κακώς είναι το χρήµα. Χωρίς αυτό κινδυνεύουν από ασφυξία. Όσοι θυµούνται την Κατοχή γελάνε µ’ όλα αυτά που βλέπουν σήµερα στην τηλε-όραση. Γελάνε για τις κακοµαθηµένες γενιές που ακολούθησαν την Κατοχή, τις οποίες ως ένα βαθµό εξέθρεψαν οι ίδιοι. Γελάνε για τα σενάρια πτώχευσης, καθώς ξέρουν ότι όλοι µπορούν να επιβιώσουν ακόµη και µ’ ένα κοµµάτι ψωµί και λίγες ελιές. Όµως, αυτό εί-ναι το ζητούµενο; Η πρόοδος που έγινε όλα αυτά τα χρόνια να εξανεµιστεί; Να επιστρέ-

Προσαρµοστικότητα, η νέα πολυτέλεια

8•in•vitro

WarningΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Πόνος στα δόντια Τι είναι: Ο πόνος στα δόντια εκδηλώνεται μέσα ή γύρω από το δόντι, στους μαλακούς (π.χ. ούλα) ή στους σκληρούς ιστούς. Σε αρκετές περιπτώσεις, δεν είναι εντοπισμένος ή αμιγώς στο δόντι και η αιτία που τον προκαλεί δεν είναι εμφανής παρά μόνο από τον οδοντίατρο. Μπορεί να είναι έντονος ή επίμονος (σαν σουβλιές) ή να εμφανί-ζεται μόνο όταν ασκείται πίεση στο δόντι. Δεν πρέπει να ανησυχούμε: Σε αρκετές περιπτώσεις ο πόνος είναι αποτέλεσμα κακής στοματικής υγιεινής. Για παράδειγμα, δυο από τα συχνό-τερα αίτια που προκαλούν τον πόνο είναι η ουλίτιδα και η τερηδόνα, παθή-σεις των δοντιών που οφείλονται σε πλημμελή στοματική υγιεινή. Πρέπει να ανησυχούμε: Όταν το σύμπτωμα εμφανίζεται συχνά, έχει μεγάλη ένταση, διαρκεί για αρκετές μέρες και συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα (π.χ. πυρετός), τότε συχνά υπάρχει κάποια σοβα-ρότερη βλάβη στο εσωτερικό του δοντιού ή στα ούλα. Σε αυτή την περίπτωση, ο χρόνος είναι χρήμα και η επίσκεψη στον οδοντίατρο κρίνεται επιβεβλημένη προκειμένου να αποφευχθεί η επέκτα-ση της βλάβης.

Γιατί έχω πονόδοντο;Ευαισθησία δοντιών: Είναι μια κατάσταση που χαρακτηρί-ζεται από την εμφάνιση οξέος πόνου σε ένα ή περισ-σότερα δόντια, όταν αυτά έρχονται σε επαφή με ένα ζεστό ή κρύο ρόφημα ή με ένα γλυκό. Κύρια αιτία της οδοντικής ευαισθησίας είναι η υποχώρηση των ούλων, η οποία αφήνει «ανοικτούς» και εκτεθει-μένους τους μικροσκοπικούς οδοντικούς σωλή-νες. Υπό την επίδραση κρύου, ζεστού ή όξινου ερεθίσματος, η ισορροπία των υγρών που υπάρχει στους σωλήνες διαταράσσεται με αποτέλεσμα να ερεθίζεται το νεύρο και να προκαλείται πόνος και δυσφορία. Τερηδόνα: Είναι μια νόσος που οφεί-λεται σε μικρόβια που υπάρχουν στο στόμα. Η κακή στοματική υγιεινή σε συνδυασμό με «ένοχες» τρο-φές (π.χ. γλυκά, υδατάνθρακες), οδηγεί στον πολλαπλασιασμό αυτών των μικροβίων, τα οποία διασπούν το σμάλτο και σταδιακά εισχωρούν στο εσωτερικό του δο-ντιού. Όταν τα μικρόβια «αποικίσουν» σε μεγάλο βάθος, τότε το δόντι αντι-δρά με πολύ έντονο πόνο και απειλείται με καταστροφή ή νέκρωση.Ουλίτιδα: Πρόκειται για μια φλεγμονή των ούλων που προκαλεί ερεθισμό, αιμορραγία και υποχώρηση των ούλων. Η φλεγμονή είναι εντοπισμένη ή γενικευμένη, ενώ σε βάθος χρόνου μπορεί να οδηγήσει σε περιοδοντίτιδα, δηλαδή σε υποχώρηση των υποστηρικτι-κών ιστών του δοντιού σε μεγαλύτερο βάθος, με απορρόφηση του οστού της γνάθου, και για αυτό προκαλείται το σύμπτωμα του πόνου. Απόστημα: Πρόκειται για μια φλεγμονή στη ρίζα ή στο ούλο του δοντιού, η οποία δημι-ουργείται όταν ο πολφός (πλέγμα αγγείων και νεύρων στο κέντρο του δοντιού) προσβάλ-

λεται και καταστρέφεται από τα βακτήρια του στόματος. Η πίεση που ασκείται στο δόντι από το οίδημα (πρήξιμο) της φλεγμονής προκαλεί επίμονο και έντονο πονόδοντο με

«σουβλιές» ή πόνο που δημιουργεί το αίσθημα ότι κάτι χτυπάει μέσα στο ούλο και τη γνάθο. Συνήθως, ο πόνος διαρκεί μέρες, είναι εντονότερος κατά τη μάσηση και

συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, όπως πυρετό, ευαισθησία στο κρύο ή το ζεστό, πρήξιμο των ούλων κ.λπ.

Κάταγμα δοντιού: Δόντια που έχουν «αδυνατίσει» εξαιτίας π.χ. τερηδόνας, είναι πολύ εύκολο να υποστούν κάταγμα, να σπάσει δηλαδή ένα κομμάτι

τους. Άλλα αίτια κατάγματος είναι τα ατυχήματα. Όταν σπάσει ένα κομ-μάτι, το εσωτερικό του δοντιού αποκαλύπτεται, προκαλώντας έντονο

πόνο. Τραυματισμός: Εάν για οποιοδήποτε λόγο (π.χ. από ατύχημα) προ-

κληθεί τραύμα στο δόντι, μπορεί να διαταραχθεί η αιμάτωση του δοντιού, με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος νέκρωσης και η

δημιουργία αποστήματος, η οποία ευθύνεται για την εμφάνιση πόνου.

Αποτριβές: Πρόκειται για φθορές που δημιουργούνται στην εξωτερική επιφάνεια του δοντιού (αδαμαντίνη), οι οποίες

οφείλονται σε σφίξιμο ή τρίξιμο των δοντιών μεταξύ τους, που γίνεται τις περισσότερες φορές ασυναίσθητα κατά

τη διάρκεια του ύπνου. Οι φθορές που προκαλούνται στα δόντια έχουν ως συνέπεια την εμφάνιση πόνου

και ευαισθησίας, συνήθως σε ζεστά και κρύα ερεθί-σματα. Άλλη συνέπεια του σφιξίματος των δοντιών

μπορεί να είναι ο πόνος που εμφανίζεται στο πρόσωπο ή στις αρθρώσεις της γνάθου.

Συνωστισμένα δόντια: Οι άνθρωποι που έχουν στριμωγμένη οδοντοστοιχία, δεν μπορούν

να καθαρίσουν σωστά τα δόντια τους κι έτσι είναι περισσότερο επιρρεπείς σε

παθήσεις όπως τερηδόνα και ουλίτιδα, οι οποίες ευθύνονται για την εμφάνι-

ση πόνου στα δόντια. Άφθες: Είναι πληγές του βλεννογό-

νου που μπορεί να εμφανιστούν στα χείλη ή τα ούλα και είναι

μια ή περισσότερες. Προκα-λούν έντονο πόνο στα ούλα,

ο οποίος υποχωρεί μόλις επουλωθεί η πληγή. Ερπητική ουλοστομα-τίτιδα: Είναι ένα πολύ

συχνό πρόβλημα που πλήττει κυρίως στα παιδιά

ενώ στους ενήλικες εμφανίζεται συνήθως σαν τον γνωστό έρπη. Οφείλεται στον ιό του απλού έρπητα, ο οποίος προκαλεί πληγές στα ούλα και τον βλεννογόνο του στόματος. Συνοδεύεται από πόνο και από άλλα συμπτώματα (π.χ. πυρετός, κακουχία).Αυτοάνοσα και άλλα νοσήματα: Νοσήματα όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η πέμφιγα, το πεμφιγοειδές και ο ομαλός λειχήνας, οφείλονται σε «δυσλειτουργία» του αμυντικού συστήματος του οργανισμού (ο οργανισμός επιτίθεται στα ίδια του τα κύττα-ρα), που αντανακλάται και στη στοματική κοιλότητα προκαλώντας πόνο και ελκώσεις (πληγές) στα ούλα, τις παρειές, τα χείλη και τη γλώσσα.

Ούτε κρύο ούτε ζεστόΟ πονόδοντος δεν είναι μια απλή ενόχληση που θα περάσει από μόνη της. Είναι ένα σύμπτωμα που αποτελεί ένα προειδοποιητικό καμπανάκι για την υγεία των δοντιών αλλά και ολόκληρης της στοματικής κοιλότητας. Μάθετε ποιες είναι οι αιτίες- λιγότερο ή περισσότερο ανησυχητικές- που μπορεί να κρύβονται πίσω από τον πονόδοντο.

•Αντι-μετωπίστε την ευ-

αισθησία των δοντιών με τη βοήθεια οδοντόκρεμας που

σφραγίζει τους ανοιχτούς οδοντι-κούς σωλήνες και ειδικά σχεδι-ασμένης οδοντόβουρτσας που καθαρίζει αποτελεσματικά τα

ευαίσθητα δόντια σας.• Μην τοποθετείτε ασπι-ρίνη πάνω στο δόντι που

πονάει, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος χημικού εγκαύματος. Πάρτε ένα παυσίπονο και

επικοινωνήστε με τον οδοντί-

ατρο. • Μην χρη-σιμοποιεί-

τε πολύ σκληρή οδοντό-βουρ-τσα, γι-

ατί προκαλεί φθορές.

• Μην περιμένετε να εμφα-νιστεί πόνος για να επισκε-

φθείτε τον οδοντίατρο. Η τα-κτική επίσκεψη στον ειδικό

μπορεί να διαφυλάξει την υγεία των δο-

ντιών.

tips

Συνεργάστηκαν οι Γιάννης Ζερβάνος, BDS Χειρουργός Οδοντίατρος, Ελεάνα Στουφή, Οδοντίατρος – Στοματολόγος Παν. Χάρβαρντ

Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

Το παγκόσμιο ταμείο κατά

του ΑIDS δια-κόπτει τη βο-ήθεια προς τη Ζάμπια

εξαιτίας των κρουσμάτων διαφθοράς που εντοπί-στηκαν στο υπουργείο Υγείας και σε άλλες υπηρεσί-ες. Αυτή η

απόφαση θα επηρεάσει

τη θεραπεία 230.000 φορέων

ή ασθενών από AIDS. Η ισχύς εν τη ενώσει

Σε μία ασυνήθιστη κίνηση προ-χώρησαν ορισμένες από τις μεγαλύτερες φαρμακοβιομη-χανίες στον κόσμο, οι οποίες αποφάσισαν να ανταλλάξουν

επιστημονικά στοιχεία προκειμένου να επι-ταχυνθούν οι έρευνες για τη νόσο Αλτσχάι-μερ και την Πάρκινσον. Μέσα από τη συμμαχία θα προκύψει μια ενι-αία ηλεκτρονική βάση δεδομένων η οποία θα περιέχει πλούτο πληροφοριών που έχουν προκύψει από την κλινική μελέτη χιλιάδων ασθενών με νευρο- εκφυλιστικές παθήσεις του εγκεφάλου. Η ανταλλαγή των στοιχείων θα διευκολύνει τους ερευνητές στην πρόοδο των μελετών τους για τη νόσο Αλτσχάιμερ και την Πάρκινσον για τις οποίες δεν έχει βρεθεί ακόμα θεραπεία παρά το γεγονός ότι έχουν προηγηθεί δεκαετίες ερευνών. Όπως δήλωσε στο πρακτορείο Ρόιτερ ο αντιπρόεδρος της φαρμακευτικής εταιρεί-ας AstraZeneca Dr. Frank Casty οι εταιρείες συμφώνησαν να συνεργαστούν επειδή συ-νειδητοποίησαν ότι η καινοτομία δεν μπορεί

να προέλθει πια από το εργαστήριο μόνο μίας εταιρείας. Αντίθετα, αυτή μπορεί να έλ-θει μέσα από τη συνεχή συνεργασία μεταξύ επιστημόνων, οργανώσεων ασθενών, κυβερ-νήσεων και άλλων φορέων. Η πρωτοβουλία για την κοινή βάση των κλι-νικών ερευνητικών δεδομένων συντονίζε-ται από τη Συμμαχία Εναντίον των Μεγάλων

Ασθενειών, έναν οργα-νισμό ασθενών και φαρ-μακοβιομηχανιών που δρουν στο πλαίσιο του μη κερδοσκοπικού Ιν-στιτούτου Critical Path. Σύμφωνα με το πρακτο-ρείο Ρόιτερ, οι εταιρεί-

ες που συμμετέχουν στη συμμαχία είναι οι εξής: Pfizer, ClaxoSmithKline, AstraZeneca, Novartis AG, Johnson & Johnson, Sanofi Aventis και Abbott Laboratories Inc. Η προ-σπάθεια στηρίζεται από την Υπηρεσία Τροφί-μων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA), τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας και την Ευρωπαϊκή Υπηρε-σία Φαρμάκων.

Η συμμαχία των φαρμακο-βιομηχανιών επιταχύνει τις έρευνες για το Αλτσχάιμερ και την Πάρκινσον

10•in•vitro

ΕπίκαιραΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Κόσμος Γράφει ο Θανάσης Τρομπούκης

Ιοί αντιστέκονται στα φάρμακαΕκατομμύρια παιδιά στον αναπτυσσόμενο κόσμο πεθαίνουν κάθε χρόνο από στελέχη του ιού της ελονοσίας, της φυματίωσης, του Aids και άλλων ασθενειών που ανθίστανται στα φάρμα-κα, διαπιστώνει έκθεση του Παγκόσμιου Οργα-νισμού Υγείας. Μάλιστα, σύμφωνα με έκθεση του Κέντρου για την Παγκόσμια Ανάπτυξη πολλά προγράμματα διανομής φαρμάκων μπορεί να προκαλούν την ανθεκτικότητα στα φάρμακα και να θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές εκείνων που θα έπρεπε να σώζουν. Για παράδειγμα, το 2008, εκτιμάται ότι εμφανίστηκαν 440.000 περιπτώ-σεις του ιού της φυματίωσης που ανθίστανται στα φάρμακα. Επιπρόσθετα, από το 2006 οι δωρητές έχουν δαπανήσει περισσότερα από 1,5 δισ. δολάρια για εξειδικευμένα φάρμακα για αντιμετώπιση των ανθεκτικών βακτηρίων και ιών.

«Φρένο» στον ιατρικό τουρισμόστΗν κόστα ρίκα καταφεύγουν πολλοί ασθε-νείς που αναζητούν είτε φθηνές ιατρικές πρά-ξεις είτε θεραπείες για σοβαρές ασθένειες, που όμως είναι αμφιλεγόμενες για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους. Μάλιστα ο ιατρικός τουρισμός αποτελεί έναν από τους πιο γρήγορα αναπτυσσόμενους κλάδους του τουρισμού της χώρας. Ωστόσο, τον περασμένο μήνα το Υπουργείο Υγείας διέταξε μία από τις μεγαλύτερες κλινικές που παρείχε θεραπείες με βλαστοκύτταρα να τις σταματήσει. Όπως δή-λωσε η υπεύθυνη του ερευνητικού συμβουλίου του Υπουργείου αυτή η απόφαση ελήφθη επειδή δεν έχει αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια των θεραπειών με βλαστοκύτταρα. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς αντιδρούν στην από-φαση της κυβέρνησης της Κόστα Ρίκα.

Νέοι κανόνες για τις ετικέτες τροφίμωναλλαγέσ στουσ κανόνΕσ σήμανσης των τροφί-μων ετοιμάζεται να ψηφίσει το Ευρωπαϊκό Κοι-νοβούλιο. Οι ετικέτες τροφίμων θα πρέπει να πε-ριέχουν πληροφορίες για τα θρεπτικά συστατικά αλλά και την συνιστώμενη ημερήσια δοσολογία. Επίσης, η ευρωβουλή στήριξε την πρόταση της Κομισιόν που θέλει στις ετικέτες να αναγράφεται η περιεκτικότητα σε θερμίδες, λίπη, κορεσμένα λίπη, ζάχαρη και αλάτι. Επίσης θα επε-κταθεί η υποχρεωτική αναγραφή της χώρας προέλευσης σε όλα τα είδη κρέατος, τα γαλακτο-κομικά προϊόντα, τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά και άλλα προϊόντα που έχουν ένα και μόνο συστατικό. Αυστηροί κανόνες θα ισχύσουν και στα λεγόμενα «μικτά» οι-νοπνευματώδη ποτά με πρόσθετη σύσταση να μην πωλούνται στα ράφια των αναψυκτικών.

Ελπιδοφόρες εξελίξεις στην παιδική λευχαιμίαΟκτώ στα δέκα παιδιά με λευχαιμία στην Ελλάδα γίνονται, πλέον, καλά. Σύμφω-να με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Εταιρεία Παιδιατρικής Αιματολογίας Ογκολογίας (ΕΕΠΑΟ), με αφορμή την Ευρω-παϊκή Εβδομάδα για την καταπολέμηση της λευχαιμίας (21-28 Ιουνίου), πριν από τριάντα χρόνια, λιγότερο από το 20% των παιδιών γί-νονταν καλά. Η πρόοδος οφείλεται τόσο στην εξέλιξη πρωτοκόλλων χημειοθεραπείας και μεταμόσχευσης μυελού των οστών, όσο και στη βελτίωση της αντιμετώπισης των επιπλοκών τους. Η εξατομικευμένη θεραπεία φαίνεται να είναι ο επόμενος σταθμός στην αντιμετώπιση της ασθένειας.

SOS για την υπογονιμότηταΟι δίαιτεσ πείνασ που ακολουθούν πολλές νέες γυναίκες αλλά και οι διατροφικές διατα-ραχές (βουλιμία, ανορεξία) αποδεικνύονται εχθροί της γονιμότητας. Αυτό τονίστηκε σε συνέντευξη τύπου, που παραχώρησε η Ελλη-νική Ενδοκρινολογική Εταιρεία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας, που εορτάζεται στις 15 Ιουνίου. Η έλλειψη σωστού όσο και στα-θερού διατροφικού προγράμματος δημιουργεί αμηνόρροια και μειώνει την αναπαραγωγική ικανότητα. «Ο λιπώδης ιστός είναι μεταβολικά ενεργός και έχει τη δυνατότητα να μεταβά-λει τα επίπεδα των ορμονών και να εκκρίνει και άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την αναπαραγωγική λειτουργία» είπαν οι ειδικοί. Επιπλέον η παχυσαρκία σχετίζεται με υπογονι-μότητα αλλά και με αυξημένους κινδύνους κατά την εγκυμοσύνη όπως υπέρταση, διαβήτης, και αυτόματες αποβολές.

Επιδημία οι ρευματοπάθειεςτα 2,5 εκατΟμμύρια φθάνουν οι Έλληνες ρευ-ματοπαθείς, όπως έδειξε μελέτη του Ελληνικού Ιδρύματος Ρευματολογικών Ερευνών. Αν και η ιατρική φαρέτρα τα τελευταία χρόνια έχει ενισχυθεί με νέα φάρμακα (βι-ολογικούς παράγοντες), η καθυ-στερημένη διάγνωση επιτρέπει στις νόσους να προκαλέσουν μη αναστρέψιμες βλάβες στο μυοσκελετικό σύστημα των ασθενών. Εξάλλου τις ευεργετι-κές επιδράσεις της κηπουρικής, ως εργοθεραπεία, γνώρισαν οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρί-τιδα, στο πλαίσιο των δωρεάν σε-μιναρίων κηπουρικής μπαλκονιού που οργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματι-κού Αγώνα (ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α.).

Ο καρδιο-χειρουργός

Πέτρος Αλιβιζάτος

επελέγη από το Υπουργείο

Υγείας για τη θέση του προέδρου

στο Ωνάσειο Καρδιοχει-ρουργικό

Κέντρο. Για τη θέση του αντιπροέ-

δρου επελέγη ο καθηγητής καρδιολογίας του Ιατρικού Πανεπιστημί-ου στο Σικάγο

Διονύσιος Κάραλης.

Η οικονομική κρίση έχει τραυ-ματίσει τη σεξουαλική ζωή των Ελλήνων αλλά, επιπλέον, έχει αλλάξει και τη «μόδα» στη διατροφή και στον τρόπο

διασκέδασης. Όπως έδειξε έρευνα της Εται-ρείας Μελέτης Ανθρώπινης Σεξουαλικότητας (ΕΜΑΣ) και του Ανδρολογικού Ινστιτούτου, στην οποία συμμετείχαν 1.100 παντρεμένοι άνδρες ηλικίας από 30 έως 45 ετών, διαπιστώθηκε:• Η αύξηση από το 4% στο 13% της αναστο-

λής εκσπερμάτισης, που είναι μια σχετικά σπάνια διαταραχή. Αυτό μπορεί να ερμηνευ-τεί ως σύμπτωμα σεξουαλικής δυσλειτουρ-γίας αλλά και ως φόβος για εγκυμοσύνη ή πατρότητα.

• Η αύξηση της συχνότητας αυτοϊκανοποίη-σης, που σε ώριμες σεξουαλικά ηλικίες μπο-ρεί να θεωρηθεί αναστολή και καθήλωση.

• Η αύξηση της τάσης, αλλά και της συχνότη-τας απιστίας.

Άλλη έρευνα, που έγινε για την επίπτω-

ση της κρίσης στις διατροφικές συνήθειες, έδειξε ότι το φαγητό εκτός σπιτιού έχει ανα-χθεί, πλέον, σε πολυτέλεια για την πλειονό-τητα των εργαζομένων και ότι το ταπεράκι με φαγητό από το σπίτι επιστρέφει πανηγυ-ρικά στους εργασιακούς χώρους. Όπως ανα-φέρει ο κ.Μανώλης Μανωλαράκης, μέλος της επιστημονικής ομάδας διατροφής που

συνέταξε την εν λόγω μελέτη, στο πλαίσιο περικοπής δαπανών οι εργαζόμενοι έχουν μει-ώσει κατά το ήμισυ τις παραγγελίες φαγητού. Πριν από την οικονο-μική κρίση το 22% πα-

ράγγελνε αδιαφορώντας για το κόστος, ενώ τώρα παρόμοια συμπεριφορά δείχνει μόνο το 7%. Επιπλέον το φαγητό στην καντίνα / εστιατόριο στο χώρο της εργασίας έχει μειωθεί στο μισό, καθώς από 6% μειώθηκε στο 3%.

Προβλήματα στη σεξουαλική ζωή των Ελλήνων προκαλεί η οικονομική κρίση, σύμφωνα με έρευνα

in•vitro•11ΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Ελλάδα

Ανοικτά στους πολίτες τα στρατιωτικά νοσοκομείαΠρόσβαση στα στρατιωτικά νοσοκομεία σε

Αθήνα και Θεσσαλονίκη (401, ΓΝΑ, ΝΝΑ, ΝΙΜ-ΤΣ, 424) για όλους τους πολίτες ανακοίνωσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ευάγγελος Βενιζέλος, μαζί με 12 ακόμη μέτρα, που αφορούν στον τομέα της υγείας. Ο αριθμός των ιδιωτών που θα νοσηλεύονται θα εξαρτάται από την πληρότητα του νοσοκομείου και τη βαρύτητα του περιστα-τικού, καθώς προτιμώνται περιπτώσεις που απαιτούν αντι-μετώπιση από εξειδικευμένο προσωπικό. Θα λαμβάνονται επίσης υπόψιν ιδιαίτεροι κοινωνικοί λόγοι που μπορεί να συντρέχουν.

Τελειώνει η ομηρία των νοσοκομείωνΟμαλά εξελίσσεται η τροφοδοσία των νο-σοκομείων με υλικά, καθώς η ρύθμιση των

χρεών με ομόλογα γίνεται αποδεκτή από τους προμηθευτές. Μετά το θρίλερ που έφερε τα νοσοκομεία σε κατάσταση ομηρίας λόγω της έλλειψης υλικών και την αναβολή χειρουργείων που ταλαιπώρησαν εκατοντά-δες ασθενείς, το Υπουργείο σκέφτεται να προχωρήσει εντός του Ιουλίου σε ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς για τις προμήθειες υλικών και φαρμάκων για τα νοσοκομεία, εξαιτίας και των πιέσεων που υφίσταται από την Τρόικα. Η εφαρμογή θα είναι πιλοτική και θα αφορά κυρίως βη-ματοδότες και στεντ.

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

Κρίση στο κρεβάτι και το πιάτο μας!

Πολλές φορές ο σύντροφος που έχει φοβία με τη δέσμευ-ση γίνεται επικριτικός προς τον/ τη σύντρο-φό του. Ταυτόχρο-να, ενώ αναγνωρί-ζει τα προ-τερήματα στον άλλον, πάντα βρίσκει ένα ελάττωμα που οπι-σθοδρομεί την πορεία της σχέσης τους.

Η νύφη το σκασε!

ΟΔημοσθένης είναι κοντά στα 40. Οι γονείς του τον χαρα-κτηρίζουν άτυχο διότι αν και επιτυχημένος έμπορος, με μεγάλη προσωπική περιου-

σία, δικό του σπίτι και αυτοκίνητο, παραμέ-νει ανύπαντρος. Η μητέρα του συχνά πυκνά εξομολογείται στους συγγενείς ότι φοβά-ται ότι ο γιος της θα μείνει στο ράφι και ότι η ίδια θα πεθάνει χωρίς να δει εγγόνι. Ο Δημοσθένης από την άλλη, έχοντας βιώσει έντονα την κοινωνική πίεση για γάμο από την ηλικία των 25 ετών, όταν απολύθηκε από το στρατό, πλέον δεν θέλει ούτε να ακούει για δεσμεύσεις. Σύμφωνα με την πυραμίδα αναγκών του Maslow, για έναν άνθρωπο είναι πιο σημα-ντικό να αναπτύσσει ερωτικούς ή φιλικούς δεσμούς παρά το να απολαμβάνει την εκτί-μηση και την αποδοχή από τον κοινωνικό περίγυρο. Κι’ όμως από το 1943, οπότε και τυπώθηκε η εργασία του Maslow «A Theory of Human Motivation» μέχρι και σήμερα φαίνεται ότι κάτι έχει αλλάξει. Οι ανθρώπινες σχέσεις γίνονται δυσκολότε-ρες, τόσο στη σύναψη όσο και στη διατή-ρησή τους.Η περίπτωση του Δημοσθένη επιβεβαιώνει αυτή την άποψη. Προτιμά το τυχαίο περιστα-

σιακό σεξ από τις μόνιμες δεσμεύσεις, ενώ κάθε φορά που επισημοποιεί μία σχέση του (δηλαδή τη γνωρίζει στους γονείς του) αι-σθάνεται παγιδευμένος, ότι χάνει ένα μέρος από την ελευθερία του. Γι’ αυτό και χωρίζει με την πρώτη ευκαιρία. Η φοβία της δέσμευσης, είναι μία διαταραχή που έχει περιγραφεί από επιστήμονες που ασχολούνται με την ψυχική υγεία εδώ και αρκετές δεκαετίες. Κάποιος που έχει αυτή τη φοβία ξαφνικά αισθάνεται ανασφάλεια ή ότι είναι παγιδευμένος. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων αυτό συμβαίνει όταν ο/η σύντροφος επιθυμεί να επισημοποιηθεί η σχέση, δηλαδή να συζήσουν, να παντρευ-τούν, να κάνουν ένα παιδί. Πολλές φορές ο σύντροφος που έχει φοβία με τη δέσμευση γίνεται επικριτικός προς τον/ τη σύντροφό του. Μ’ αυτόν τον τρόπο προσπαθεί να ρίξει το βάρος της ευθύνης στον άλλον ώστε να επισκιάσει τη φο-βία του. Ταυτόχρονα, ενώ αναγνωρίζει τα προτερήματα του άλλου πάντα βρίσκει ένα ελάττωμα που οπισθοδρομεί την πορεία της σχέσης τους. Επίσης, αποφεύγει τις κοινές εξόδους και αναπτύσσει συμπτώματα αντί-στοιχα με αυτά της κοινωνικής φοβίας. Έτσι θεωρεί ότι αποφεύγει την επισημοποίηση της σχέσης.

Όσοι έχουν φοβία με τη δέσμευση συνήθως επιλέ-γουν συντρόφους που δεν είναι δι-αθέσιμοι, δηλα-δή έχουν άλλες σχέσεις, είναι παντρεμένοι κ.λπ. Μ’ αυτόν τον τρόπο αισθάνονται ότι δεν «κινδυνεύουν» να εγκλωβιστούν σε μία σχέση.

Πολλές φορές κά-ποιος που έχει φο-βία με τις δεσμεύ-σεις ταυτόχρονα αντιμετωπίζει και εργασιακές δυσκο-λίες. Δεν προσπα-θεί να «χτίσει» μία καριέρα επειδή φοβάται ότι θα μείνει παγιδευμέ-νος σε αυτή για το υπόλοιπο της ζωής του.

12•in•vitro

ΥποχόνδριοςΙΟΥΝΙΟΣ 2010

... με τη δέσμευση

Πώς να ενισχύσουμε τη σχέση μαςΟ θυμός και Οι αψιμαχίες είναι ο χειρότε-ρος τρόπος για αντιμετωπίσουμε τον φόβο δέ-σμευσης του συντρόφου μας. Αντίθετα, ενισχύ-οντάς τον μπορούμε να «σώσουμε» τη σχέση από το πρόωρο τέλος.

>Κατανοήστε τους λόγους που ο σύντροφός σας φοβάται τη δέσμευση.

> Ενισχύστε τον παρέχοντας διαβεβαιώσεις ότι δεν προσπαθείτε να τον/ την «τυλίξετε» αλλά ότι προσπαθείτε να δημιουργήσετε μία υγιή σχέση.

> Θέστε χρονικά όρια πέραν των οποίων θα επαναξιολογήσετε πώς αισθάνεται καθένας με τη σχέση.

>Συζητήστε για τα εμπόδια της σχέσης σας και προσπαθήστε να βρείτε λύσεις.

>Αφήστε την γκρίνια και εστιάστε στις όμορ-φες πτυχές της σχέσης σας.

> Απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό, ο οποίος θα σας βοηθήσει να διερευνήσετε τα βαθύ-τερα αίτια των προβλημάτων και να βρείτε λύσεις.

Αγκαλιά με τα στερεότυπαΠαιδικά βιώματα, οι σχέσεις με τους γονείς και τα αδέλφια μας, τα πρότυπα σχέσεων που προβάλλονται από τα Μέσα Ενημέρωσης, οι κοινωνικές επιταγές... όλες αυτές οι επιρροές άλλοτε θέτουν σε κίνδυνο και άλλοτε περιχα-ρακώνουν τις σχέσεις μας. Σε κάθε περίπτωση καλό είναι να αναγνωρίζουμε αν κάνουμε κάτι επειδή το θέλουμε οι ίδιοι ή επειδή το επιτάσ-σει ο κοινωνικός μας περίγυρος. Τα πάντα για την καριέρα.Έχουμε τη διάθεση να κυνηγάμε την επαγγελ-ματική επιτυχία, το κοινωνικό status, την αυτο-νομία αλλά όχι τη δημιουργία υγιών δεσμών με τους ερωτικούς μας συντρόφους. Άλλωστε για τη σημερινή κοινωνία ο επιτυχημένος επαγγελ-ματίας (άνδρας ή γυναίκα) είναι εργένης.Η αγάπη είναι εύκολη. Παρασυρόμενοι από τα παραμύθια που μονο-πώλησαν την παιδική μας ηλικία θεωρούμε ότι ο έρωτας και η αγάπη έρχονται εύκολα, χωρίς δυσκολίες και θυσίες. Η πραγματικότητα δυστυ-χώς μας απογοητεύει στην πλειονότητα των περιπτώσεων.Η αιώνια πάλη... των φύλων.Οι άνδρες αντιμετωπίζουν εχθρικά τις γυναίκες και οι γυναίκες τους άνδρες. Κι αν αυτό κάποτε αποτελούσε ερωτικό παιχνίδι μεταξύ δύο εν δυνάμει εραστών, σήμερα λαμβάνει ανθρωπο-φαγικές διαστάσεις. Άνδρες και γυναίκες που έχουν γαλουχηθεί με την πεποίθηση ότι η γυ-ναίκα ανήκει στο σπίτι και ο άνδρας στην αγορά εργασίας, σήμερα καλούνται να ζήσουν στην κοινωνία της ισότητας των δύο φύλων.

Ενδεικτικό διαιτολόγιο ΠΡΩΙΝΟ:

• Χυμός φρούτου με κριτσίνια ολικής αλέσεως και τυρί χαμηλών λιπαρών (π.χ. κατίκι Δομοκού)

ΣΝΑΚ

• Φρούτο εποχήςΓΕΥΜΑ

• Ψάρι σχάρας της επιλογής σας, σαλάτα με λα-χανικά εποχής και ελαιόλαδο, βραστή ή ψητή πατάτα ως γαρνιτούραΣΝΑΚ

• Γιαούρτι χαμηλών λιπαρών με ζελέ lightΔΕΙΠΝΟ

• Σάντουιτς με γαλοπούλα και τυρί χαμηλών λι-παρών

• Σαλάτα με λαχανικά επιλογής – εποχής και ελαιόλαδο

• Φρούτο εποχήςΟι ποσότητες πρέπει να προσαρμόζονται ανάλο-γα με τις θερμιδικές ανάγκες του καθένα

Tips>�Παιδιά, ηλικιωμένοι, υπέρβαροι ή παχύσαρκοι

και όσοι αθλούνται έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για ενυδάτωση το καλοκαίρι.

>�� Τα αναψυκτικά λόγω της ζάχαρης που περιέ-χουν ικανοποιούν πρόσκαιρα το αίσθημα της δίψας, ενώ τα αλκοολούχα ποτά και όσα πε-ριέχουν καφεΐνη αυξάνουν τη διούρηση, όταν καταναλώνονται σε μεγάλη ποσότητα.

>� Πείτε όχι στις βαριές σάλτσες, τα πολλά κα-ρυκεύματα και τα τηγανητά φαγητά που είναι δύσπεπτα και αυξάνουν τη θερμογένεση.

>� Καταναλώστε μικρά και ελαφρά γεύματα ανά τακτικά διαστήματα.

>�� Μια καλή επιλογή για την ενυδάτωση των παιδιών είναι οι γρανίτες από πουρέ φρούτων χωρίς προσθήκη ζάχαρης.

>�� Περιορίστε την ποσότητα των ζωικών τροφί-μων που εμπεριέχουν πολύ συνδετικό ιστό. Αντικαταστήστε π.χ. το κόκκινο κρέας με ψάρι.

>�� Εάν παίρνετε διουρητικά φάρμακα, συμβου-λευτείτε τον θεράποντα ιατρό σας για αλλαγή της δοσολογίας, ώστε να μην υπάρχει έντονη απώλεια υγρών.

>� Όταν γυμνάζεστε, φροντίστε να πίνετε τακτικά λίγο νερό κατά τη διάρκεια της άσκησης, ώστε ο οργανισμός σας να διατηρείται ενυδατωμέ-νος.

Εάν υπάρχει μια εποχή του χρόνου που απαιτεί ειδική διατροφή, τότε αυτή είναι το καλοκαίρι. Οι υψηλές θερ-μοκρασίες και οι περίοδοι

καύσωνα ταλαιπωρούν τον ανθρώπινο ορ-γανισμό και μας κάνουν να αισθανόμαστε δυσφορία και έντονο αίσθημα κόπωσης. Ενισχύστε τις αντοχές και την καλή λειτουρ-γία του οργανισμού σας με τη βοήθεια της διατροφής, βασική αρχή της οποίας είναι η επαρκής ενυδάτωση, η επιλογή ελαφρών και εύπεπτων τροφών και η πρόσληψη ηλε-κτρολυτών (π.χ. αλάτι).

Ενυδάτωση: Λόγω των υψηλών θερμοκρα-σιών, ο οργανισμός χάνει πολλά υγρά μέσω του ιδρώτα, με αποτέλεσμα να απειλείται από αφυδάτωση. Η κατανάλωση υγρών και κυρίως νερού είναι επιβεβλημένη και εξαρ-τάται τόσο από το φύλο και την ηλικία όσο και από τις δραστηριότητες και το επάγγελ-μα. Το πιο σημαντικό είναι να ενυδατώνετε τον οργανισμός σας πριν αυτός χτυπήσει το «καμπανάκι κινδύνου» για αφυδάτωση, δηλαδή πριν διψάσετε. Καταναλώστε νερό, φυσικούς χυμούς (με μέτρο) και κρύο τσάι χωρίς ζάχαρη. Επίσης, αυξήστε την κατανά-λωση φρούτων και λαχανικών, που μεταξύ άλλων περιέχουν αρκετό νερό (π.χ. το καρ-πούζι περιέχει 95% νερό, όπως και τα φρέ-σκα φασολάκια).

Ελαφρά�γεύματα: Κάθε φορά που κατα-ναλώνουμε μια τροφή, ενεργοποιείται ο μεταβολισμός, προκειμένου να μεταβο-

λίσει την τροφή και ο οργανισμός κάνει περισσότερες καύσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διεγείρεται η θερμογένε-ση, δηλαδή να προκαλείται αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, γεγονός που σε περιόδους καύσωνα μπορεί να έχει συνέπειες στην υγεία. Προτιμήστε τα ελα-φρά και εύπεπτα γεύματα που προκαλούν μικρή θερμογένεση, όπως φρέσκα λαχα-νικά, δημητριακά, όσπρια, γαλακτοκομι-κά χαμηλά σε λιπαρά και τροφές με λίγο λίπος (π.χ. κοτόπουλο, ψάρι), και αποφύ-γετε τις πολύ λιπαρές τροφές που καθυ-στερούν τη διαδικασία της πέψης. Η κα-τανάλωση λαχανικών επιβάλλεται και για έναν ακόμη λόγο, εξαιτίας των πολύτιμων ιχνοστοιχείων, βιταμινών και ηλεκτρολυ-τών που περιέχουν.

Ηλεκτρολύτες: Το νάτριο (συστατικό του αλατιού) και το κάλιο είναι βασικοί ηλεκτρο-λύτες που συμβάλλουν στη ρύθμιση της ισορροπίας των υγρών στο σώμα. Η πρόσλη-ψη ηλεκτρολυτών μέσω της διατροφής είναι πολύ σημαντική το καλοκαίρι, όπου λόγω της εφίδρωσης διαταράσσεται η ισορροπία των υγρών. Εάν δεν αντιμετωπίζετε προ-βλήματα υγείας όπως υπέρταση ή καρδι-αγγειακά νοσήματα, αλατίστε ελαφρώς τα φαγητά - μην ξεχνάτε όμως και το «κρυμμέ-νο» αλάτι που εμπεριέχουν πολλά επεξερ-γασμένα τρόφιμα – διαβάζετε σχολαστικά τις ετικέτες- και ενισχύστε τη διατροφή σας με λαχανικά και φρούτα που περιέχουν αρ-κετό κάλιο (π.χ. μπανάνα, ροδάκινο, πεπόνι, πατάτα).


14•in•vitro

Η�δίαιταΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Συνεργάστηκε ο Κωνσταντίνος Ξένος, Κλινικός Διαιτολόγος, M.Sc., Αντιπρόεδρος Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής, Διευθυντής Τμήματος

Διατροφογενετικής & Έρευνας Θρέψης «Ευρωκλινική Αθηνών»

Διακοπέςστο πιάτο

...του�καύσωνα

tipsΓια κάθε 2,5 εκατοστά που σκύβετε μπροστά το κεφάλι, ο αυχένας επιβαρύνεται δυο φο-ρές περισσότερο.

Μη στηρίζετε το ακου-στικό του τηλεφώνου στον ώμο σας, γιατί ο αυχένας υποφέρει. Εάν τα χέρια σας είναι απασχολημένα, μιλήστε σε ανοιχτή ακρόαση ή χρησιμοποιήστε hands free.

Αποφύγετε τα διπλοε-στιακά (για μακριά και κοντά) γυαλιά οράσεως, καθώς αυξάνουν τη μυϊ-κή ένταση στον αυχένα, ιδιαίτερα εάν αντιμετω-πίζετε πρόβλημα.

Όταν ταξιδεύετε, ένα μικρό μαξιλάρι που «αγκαλιάζει» τον αυ-χένα ή μια πετσέτα τυλιγμένη γύρω από αυτόν προστατεύει από την καταπόνηση του αυχένα.

Όταν παραμένετε όρ-θιοι για πολλή ώρα, διατηρήστε ίσια τη σπονδυλική στήλη και κάντε απαλές περιστρο-φές του αυχένα.

Η υγιεινή διατροφή και η επαρκής ενυδάτω-ση προστατεύουν τις αρθρώσεις, τον σκελετό και τους μυς από τη φθορά του χρόνου.

Όταν περπατάτε, κοιτά-ζετε οριζόντια και προς τα επάνω. Αυτός ο τρό-πος βάδισης διορθώνει τη στάση, βελτιώνει την αναπνοή και δημιουργεί καλύτερες σκέψεις, σε αντίθεση με το σκυφτό βάδισμα

Οαυχένας αποτελεί ένα κομβικό σημείο στο ανθρώπινο σώμα. Αγγεία, νεύρα, ιστοί και οστά συναντώνται σε αυτόν με σκο-πό να συμβάλλουν στην καλή

αιμάτωση του εγκεφάλου και τη στήριξη του κεφαλιού. Ο αυχένας είναι κατασκευασμένος κατά τέτοιο τρόπο ώστε να έχει καμπυλότητα (λόρδωση). Όταν αυτή η αρχιτεκτονική διατα-ραχθεί και ο αυχένας βρεθεί σε ευθεία θέση (ευθειασμός), τότε υπάρχει πρόβλημα που μα-κροπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσει φθορές στους αυχενικούς σπονδύλους, αλλά και στη δομή ολόκληρης της σπονδυλικής στήλης. Υπο-λογίζεται ότι επτά στους δέκα ανθρώπους θα εμφανίσουν πόνο στον αυχένα κάποια στιγμή της ζωής τους και έξι στους δέκα θα υποφέ-ρουν από χρόνιο πόνο. Υπεύθυνος για αυτή την κατάσταση είναι ο σύγχρονος τρόπος ζωής και οι «κακές» συνήθειες που έχουμε υιοθετήσει στην καθημερινότητά μας.

Μη ρίχνετε το βάρος στον αυχένα: Το βάρος των αντικειμένων που σηκώνουμε ή κουβα-λάμε στους ώμους ευθύνεται για πόνους στην περιοχή του αυχένα και μη φυσιολογική κινη-τικότητα των σπονδύλων, η οποία μπορεί να επηρεάσει τα νεύρα που υπάρχουν ανάμεσα σε αυτούς. Αποφύγετε να ση-κώνετε βάρη πάνω από το ύψος του αυχένα και φροντίστε η άρση τους να μη γίνεται με απότομες κινήσεις. Για τα ψώνια σας προτιμήστε ένα καροτσάκι με ρόδες. Όσον αφορά τις τσάντες ώμου, δεν πρέπει να είναι βαριές, ενώ καλό είναι να τοποθετούνται εναλλάξ και στους δυο ώμους προκειμένου να «αποφορτίζεται» ο αυχένας.

Πείτε ναι στη σωστή στάση του σώματος: Η σωστή στάση και θέση του αυχένα κατά τη διάρκεια των καθημερινών δραστηριοτήτων μπορεί να μας απαλλάξει από τους πόνους, τα «πιασίματα», τις μυϊκές συσπάσεις και την αδυ-ναμία στήριξης του κεφαλιού. Όταν βρίσκεστε σε καθιστή θέση, προσπαθήστε να κάθεστε


ΑντιγήρανσηΣυνεργάστηκε ο Γιώργος Γουδέβενος, Δρ Χειροπρακτικής Ιατρικής – Φυσικοθεραπευτής, Διευθυντής Osteo-Physio Therapy Lab, Επιστημονικός Συνεργάτης Πανεπιστημίου Κρήτης

Αυχένας


Σταματήστε να αγχώ-νεστε! Το

καθημερινό στρες προκα-λεί μυϊκούς σπασμούς

και αυξάνει τη μυϊκή

ένταση, δη-μιουργώντας πόνο μεταξύ

άλλων και στον αυχένα.

Το βάρος στο λαιμό μαςόσο το δυνατόν πιο «μέσα» στην καρέκλα προ-κειμένου αυχένας, ράχη και κεφάλι να υποστη-ρίζονται από την πλάτη της καρέκλας. Προτιμή-στε τα σκληρά καθίσματα και τις εργονομικές καρέκλες γραφείου και ξεκουράστε τα χέρια σας στα μπράτσα της πολυθρόνας / καρέκλας, αλλά αποφύγετε τους μαλακούς καναπέδες, τις κουνιστές πολυθρόνες και τις καρέκλες με ροδάκια. Τοποθετήστε την οθόνη του ηλεκτρο-νικού υπολογιστή και την τηλεόραση στην ίδια ευθεία και στο ίδιο επίπεδο με τα μάτια, γιατί έτσι δεν χρειάζεται να γυρίζετε ή να σκύβετε

τον αυχένα και το κεφάλι. Φροντίστε τα αντικείμενα της εργασίας σας να

είναι συγκεντρωμένα σε από-σταση όχι μεγαλύτερη από

35 εκατοστά.

Όταν οδηγείτε, ρυθμίστε το προσκέφαλο του καθίσματος ώστε να στηρίζεται ο αυχένας και διατηρήστε χαλαρούς τους ώμους. Όσον αφορά τον ύπνο, επιλέξτε ένα σκληρό και ίσιο στρώμα και ένα μαξιλάρι (ούτε σκληρό ούτε πολύ μα-λακό) που θα καλύπτει την απόσταση μεταξύ ώμου και κεφαλιού ενώ αποφύγετε να κοιμά-στε μπρούμυτα και να τεντώνετε τα χέρια πάνω από το κεφάλι.

Γυμναστείτε: Η σωματική άσκηση τονώνει τους μυς και προστατεύει από τους πόνους στον αυ-χένα, αρκεί να γίνεται σωστά. Ασκήσεις ενδυνά-μωσης των μυών, κυκλικές κινήσεις των ώμων και το τράβηγμά τους προς τα πίσω, τέντωμα

του θώρακα προς τα εμπρός, όλα αυτά ενδυναμώνουν και ανα-

κουφίζουν τον αυχένα. Αποφύ-γετε την έντονη γυμναστική, όπως π.χ. με βάρη, ή τα σπορ που απαιτούν ένταση των κι-νήσεων (μπάσκετ, ποδόσφαι-

ρο, βόλεϊ κ.λπ.), γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να «τραβηχτούν»

οι μύες.

Αποφύγετε τις χαμηλές θερ-μοκρασίες: Οι απότομες αλλαγές

της θερμοκρασίας (κυρίως η ψύξη) προκαλούν συσπάσεις των μυών στην

περιοχή του αυχένα, με αποτέλεσμα να αισθανόμαστε ότι έχουμε «πιαστεί» και

να πονάμε. Ρυθμίστε το κλιματιστικό στους 26-27ο C, προστατέψτε τον αυχένα όταν η

θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι πολύ χαμηλή και αποφύγετε τα ρεύματα.

Προσοχή στους τραυματισμούς: Οι τραυμα-τισμοί στον αυχένα μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα. Η πρώτη αιτία τραυ-ματισμού είναι τα αυτοκινητικά ατυχήματα ή όσα γίνονται με μοτοσικλέτες, για αυτό είναι σημαντικό να λαμβάνονται όλα τα μέτρα προ-στασίας του αυχένα . Επίσης, τραυματισμοί

μπορεί να προκληθούν κατά τη διάρκεια ομα-δικών σπορ ή και εξαιτίας βουτιών από μεγάλο ύψος ή σε άγνωστα νερά.

16•in•vitro

Medical updateΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Οι τελευταίες έρευνες Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

Μελέτη υποστηρίζει

ότι όσες γυναίκες κα-πνίζουν κατά τη διάρκεια της εγκυμο-σύνης είναι κατά 20% πιο πιθανό να εμφανί-

ζουν πόνους στην πυελική χώρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύ-

νης.

Στρες... γένους θηλυκού

Δύο φορές πιο ευάλωτες στο στρες είναι οι γυναίκες από τους άνδρες, κι’ αυτό επειδή έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία σε μια ορμονική

ουσία που παράγεται σε περίοδο άγχους. Σε αυτή την ανακοίνωση προχώρησαν ερευνητές από το Νοσοκομείο Παίδων της Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό μοριακής ψυχιατρικής «Molecular Psychiatry». Μάλιστα στην ερευνητική ομάδα συμμετείχαν και δύο Έλληνες επιστήμονες, η Ειρήνη Παραστατίδη και ο Χάρης Ισχυρόπουλος. Οι ειδικοί προσπάθησαν να δώσουν μια βιολογική εξήγηση γιατί οι γυναίκες είναι πιθανότερο να υποφέρουν από κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές συγκριτικά με τους άνδρες. Η μελέτη βασίστηκε σε πειραματόζωα αλλά οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα ευρήματά τους έχουν ισχύ σε όλα τα θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων. Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες

διαπίστωσαν ότι οι θηλυκοί εγκέφαλοι είναι πιο ευαίσθητοι στην ορμόνη CRF, που εκκρίνεται σε στιγμές άγχους. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι ειδικοί υποχρέωσαν τα πειραματόζωα να κολυμπήσουν, γεγονός που αύξησε τα επίπεδα του άγχους τους. Έπειτα, διαπίστωσαν ότι οι νευρώνες στον εγκέφαλο των θηλυκών ποντικιών ήταν πιο ευαίσθητοι στην αύξηση της ορμόνης CRF. Αντίθετα, τα αρσενικά πειραματόζωα προσαρμόστηκαν καλύτερα στην

στρεσογόνο κατάσταση.Το ερώτημα τώρα είναι αν πράγματι ισχύει το ίδιο και στον ανθρώπινο εγκέφαλο, γι’ αυτό

και οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι πρέπει να γίνουν αντίστοιχες μελέτες σε ανθρώπους. Ωστόσο, τονίζουν ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες θα πρέπει να εξετάσουν τη δυνατότητα ανάπτυξης φαρμάκων που θα αναστέλλουν την παραγωγή CRF ώστε να βοηθήσουν στη θεραπεία της κατάθλιψης.

Οι «θηλυκοί» εγκέφαλοι είναι πιο ευαίσθητοι στην ορμόνη CRF που εκκρίνεται σε στιγμές άγχους.

Λαγωνικά του καρκίνου του προστάτηΣουηδική επιΣτημονική έρευνα υπο-στηρίζει ότι μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό των ανδρών που έχουν διαγνωστεί με καρ-κίνο του προστάτη σε πρώιμο στάδιο τελικά καταλήγουν από την πάθηση. Συγκεκριμέ-να οι ερευνητές υποστηρίζουν μεταξύ των ανδρών με διαγνωσμένο χαμηλού κινδύνου καρκίνο του προστάτη, μόνο το 2,4% θα πεθάνει από την ασθένεια μετά από μια δεκαετία αν δεν έχει υποβληθεί σε καμία θεραπεία. Τον τελευταίο μήνα δημοσιεύθηκε και μία ακόμη ενδιαφέρουσα μελέτη που ασχολεί-ται με τον καρκίνο του προστάτη. Η έρευνα έγινε από επιστήμονες του νοσοκομείου Τενόν του Παρισιού και παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Αμερικάνικης Ουρολογι-κής Εταιρείας. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι μια ράτσα σκύλων, οι βελγικοί ποιμενικοί «μαλινουά» μπορούν να εκπαιδευτούν να ανιχνεύουν τον καρκίνο του προστάτη στα ούρα των ασθενών. Μάλιστα, όπως ανακοι-νώθηκε, τα σκυλιά κατά τη διάρκεια πει-ραμάτων διέγνωσαν σωστά 63 στις 66 πε-ριπτώσεις καρκίνου του προστάτη. Η οσμή των σκύλων θεωρείται 100.000 πιο ακρι-βής σε σχέση με την ανθρώπινη γι’ αυτό και είναι πιθανό να μπορεί να εντοπίσει τις χημικές ουσίες που απελευθερώνουν τα καρκινικά κύτταρα. Αν και η ανακοίνωση παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, πολλοί επιστήμονες δηλώνουν επιφυλακτικοί.

ΟΧΙ στο άσπρο, ΝΑΙ στο καστανό ρύζιτο ρύζι θεωρείται μία από τις πλέον υγι-εινές τροφές, η οποία μάλιστα συστήνεται σε ασθενείς που θέλουν να χάσουν βάρος. Ωστόσο μία νέα μελέτη της Σχολής Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου Χάρβαρντ σημειώ-νει ότι η μεγάλη κατανάλωση άσπρου ρυζιού – τουλάχιστον πέντε μερίδες την εβδομάδα- αυξάνει κατά 17% τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Αντίθετα οι ειδικοί τονίζουν ότι όσοι τρώνε δύο ή περισσότερες μερίδες καστανό ρύζι την εβδομάδα, έχουν 11% μικρό-τερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 σε σχέση με όσους τρώνε λιγότερο από μία μερί-δα τον μήνα. Η έρευνα με-λέτησε δεδομένα 22 ετών από 197.000 ενήλικες και δημοσιεύθηκε στο ιατρι-κό περιοδικό “Archives of Internal Medicine”. Οι ερευνητές συστήνουν την αντικατάσταση όλων των κατεργασμένων δημητριακών με δημητριακά ολικής άλεσης που περιέχουν περισσότερες ίνες, μέταλλα και βηταμίνες.

Χάπι news

Από την ποδάγρα... στην καρδιάΈνα φάρμακο που χρησιμοποιείται για περισσότερα από 40 χρόνια

στην αντιμετώπιση της ποδάγρας, ενδεχομένως να αποτελεί το νέο όπλο στην καταπολέμηση της στηθάγχης. Ερευνητές υποστηρίζουν ότι η ουσία αλλοπουρινόλη βοη-θάει τους ασθενείς με στηθάγχη να ασκούνται περισσότερο ενώ ταυτόχρονα καθυστερεί τον χρόνο έναρξης της στηθάγχης. Οι ειδικοί σημει-ώνουν ότι το φάρμακο ενδεχομένως προστα-τεύει την καρδιά από την έλλειψη οξυγόνου. Η αλλοπουρινόλη φαίνεται ότι βοηθά τους ασθε-νείς να περπατήσουν 25% περισσότερο εως ότου αισθανθούν πόνο στο στήθος, σε σχέση με εκείνους που έλαβαν κατά τη διάρκεια της μελέτης ψευδοφάρμακο (placebo).

Εμβόλιο για τον καρκίνο του μαστούΑισιόδοξα είναι τα αποτελέ-

σματα μελέτης που αναφέ-ρει ότι έχει αναπτυχθεί ένα δραστικό εμβόλιο για τον καρκίνο του μα-στού, το οποίο μάλιστα έχει δοκι-μαστεί ήδη σε ποντίκια. Η έρευνα δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Medicine και έκανε τον γύρο του κόσμου μέσω των ειδησεογραφικών πρακτορεί-ων προκαλώντας ενθουσιασμό στην κοινή γνώμη. Εντούτοις θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν στοιχεία για την αποτελεσματι-κότητά του στους ανθρώπους.

Αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου;Χιλιάδες ασθενείς με υπέρ-

ταση και καρδιακή ανεπάρκεια λαμβάνουν αναστολείς του υποδοχέα της αγγειοτασίνης, φάρμακα που είναι σωτή-ρια για την υγεία τους. Ωστόσο, μια νέα μελέτη που ανέλυσε όλες τις έρευνες που έχουν διεξαχθεί γι’ αυτά τα φάρμακα, υποστηρίζει ότι ενδεχομένως να ευθύνο-νται για 1 επιπλέον κρούσμα καρκίνου ανά 105 ασθενείς που τα λαμβάνουν. Μάλιστα αναλύοντας τα στοιχεία διεξοδικά, οι ει-δικοί κατέληξαν ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα είναι στατιστικά υψηλότερος στους ασθενείς που παίρνουν τους αναστολείς.

Καναδοί επιστήμονες ανακοίνωσαν

ότι μικρές δόσεις ενός

αντιδια-βητικού

φαρμάκου (ροσιγλιτα-

ζόνη) συνδυ-ασμένου με μετφορμίνη, μειώνει κατά δύο τρίτα τον κίνδυνο για

έναν ασθενή με υψηλές

τιμές σακχά-ρου αίματος, να εμφανίσει σακχαρώδη

διαβήτη τύπου 2.

ΑσπίδΑ γιΑ τΑ πΑιδιά από την πνευμονιο-κοκκική νόσο αποτελεί το νέο 13δύναμο εμ-βόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου το οποίο είναι διαθέσιμο και στην Ελλάδα. Πρόκειται για το συζευγμένο εμβόλιο Prevenar13 το οποίο περιλαμβάνει 6 επιπλέον ορότυπους σε σχέση με το προηγούμενο 7δύναμο εμ-βόλιο. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά ηλικίας 6 εβδομάδων έως και 5 ετών προστατεύονται από τη διεισδυτική πνευμονιοκοκκική νόσο, την πνευμονία και την οξεία μέση ωτίτιδα που προκαλούνται από τους 13 ορότυπους που περιλαμβάνονται στο εμβόλιο. Σε ενη-μερωτική ημερίδα οι καθηγητές Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, Πρόεδρος της Εθνικής

Επιτροπής Εμβολιασμών, Δημήτρης Καφε-τζής και Μαρία Θεοδωρίδου σημείωσαν ότι η πνευμονιοκοκκική νόσος είναι η πρώτη αιτία θανάτου σε βρέφη και παιδιά κάτω των 5 ετών παγκοσμίως, που μπορεί να προ-ληφθεί με τον εμβολιασμό. Το 13δύναμο εμβόλιο συστήνεται σε δοσολογικό σχήμα 4 δόσεων, εκ των οποίων 3 δόσεις ως αρχι-κή σειρά εμβολιασμού και 1 επαναληπτική στην ηλικία μεταξύ 11 και 15 μηνών. Τα παι-διά που έχουν ήδη ξεκινήσει εμβολιασμό με το 7δύναμο θα μπορούν να αλλάξουν σε 13δύναμο, σε οποιοδήποτε στάδιο του εμβολιασμού, συνεχίζοντας με τις υπόλοι-πες δόσεις.

Πολλαπλή άμυνα για τα παιδιά

Νίκη κατά της γρίπηςΣε άρθρο του Nature Biotechnology επι-στήμονες από το Χονγκ Κονγκ και τον Καναδά αναφέρουν ότι ανακάλυψαν μία χημική ένωση η οποία μπορεί να καταπο-λεμήσει τον ιό της εποχικής γρίπης και τον Η5Ν1 σε ποντίκια και σε καλλιέργειες κυτ-τάρων. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική είδηση καθώς οι ιοί της γρίπης μεταλλάσ-σονται με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αντιμετωπιστούν με τα υπάρχοντα αντιιικά φάρμακα. Η ανακάλυψη των επιστημόνων περιλαμβάνει μία χημική ουσία, την νου-κλεοζίνη, η οποία στοχεύει μία πρωτεΐνη του ιού που ευθύνεται για την αναπαραγω-γή του.

Άδεια σε νέο φάρμακο για την οστεοπόρωσηΈνα νέο φάρμακο προστίθεται στο οπλο-στάσιο των ρευματολόγων, η ουσία denosumab, το οποίο στοχεύει στη θερα-πεία αφενός της οστεοπόρωσης σε μετεμ-μηνοπαυσιακές γυναίκες και αφετέρου της οστικης απώλειας που σχετίζεται με την ορμονοθεραπεία σε άνδρες με καρ-κίνο του προστάτη. Το νέο φάρμακο έχει εγκριθεί και στα 27 κράτη – μέλη της Ε.Ε. Η έγκριση για την άδεια κυκλοφορίας της ουσίας denosumab βασίζεται σε αποτελέ-σματα 6 κλινικών δοκιμών φάσης 3 οι οποί-ες κατέδειξαν ότι όταν η ουσία χορηγηθεί με υποδόρια ένεση κάθε έξι μήνες μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης καταγμάτων. Και οι έξι μελέτες κατέδειξαν την ικανότητα του φαρμάκου να αυξάνει την οστική πυ-κνότητα σε όλα τα σημεία του σκελετού που μετρήθηκαν.

in•vitro•17

Γνωρίζεις ότι... ΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Νέα φάρμακα

Γράφει ο Θανάσης Τρομπούκης

18•in•vitro

Με ενδιαφέρειΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Ξηροδερμία

Συνεργάστηκε ο Αλέξανδρος Μπαλαμώτης, Δερματολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Μέλος Αμερικανικής Ακαδημίας Δερματολογίας

Γράφει η Σοφία Νέτα

Σκασίματα, κοκκινίλες, ερεθι-σμοί, κνησμός και θαμπό, τραχύ δέρμα είναι μερικά από τα ενοχλητικά συμπτώ-ματα που συνοδεύουν την

ξηροδερμία. Η ξηρότητα μπορεί να υπάρχει στο φυ-σιολογικό, στο ευαίσθητο ή στο γεροντι-κό δέρμα, στο δέρμα των γυναικών που βρίσκονται μετά την εμμηνόπαυση ή να συνοδεύει παθολογικές καταστάσεις του δέρματος ή και άλλων οργάνων. Εμφα-νίζεται σε μωρά, ανθρώπους της τρίτης ηλικίας και σε άτομα με ταλαιπωρημένο ή ευαίσθητο δέρμα.

Eίδη ξηροδερμίαςΥπάρχουν πολλά είδη ξηροδερμίας, αλλά τα πιο συχνά είναι:Το αφυδατωμενο ξηρό δέρμα: Το είδος αυτό της ξηροδερμίας χαρακτηρίζε-ται από έλλειψη υγρασίας και ελάχιστη περιεκτικότητα σε λιπίδια. Μπορεί να δημιουργηθεί: α) από εξωγενείς παράγο-ντες (ισχυρά σαπούνια, χημικές ουσίες, δυνατά διαλύματα, ορισμένες κατηγορί-ες φαρμάκων, ακατάλληλη θερμοκρασία περιβάλλοντος ή ακαταλληλα καλλυντικά) β) από ενδογενείς παράγοντες (γεροντι-κό δέρμα, δέρμα των γυναικών μετά την εμμηνόπαυση, δέρμα που υποφέρει από ορισμένες δερματοπάθειες ή από παθή-σεις άλλων οργάνων όπως π.χ. οι ενδοκρι-νοπάθειες).

Το λεπιδώδες ξηρό δέρμα: Στο δέρμα αυτό κυριαρχούν γκρίζα λέπια και η συ-γκεκριμένη ξηροδερμία είναι πολύ πιο έντονη από την ξηροδερμία του αφυδατω-μένου δέρματος.Το διαταραγμένο ξηρό δέρμα: Σε αντίθεση με τα δύο προηγούμενα είδη ξηροδερμίας, όπου το δέρμα διατηρεί την ακεραιότητά του, στο διαταραγμένο ξηρό δέρμα υπάρχει διαταραχή του δερματικού φραγμού, με αποτέλεσμα να υπάρχει λύση της συνέχειας του δέρματος, οίδημα, ρωγμές και συχνές επιμολύνσεις από μικροοργανισμούς.Το μικτό ξηρό δέρμα: Είναι είδος ξηροδερ-μίας στο οποίο συνυπάρχουν και τα τρία προηγούμενα είδη. Η ξηροδερμία αυτή μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε ση-μείο του σώματος.

Πώς φροντίζουμε την ξηροδερμίαΓια μια σωστή περιποίηση του δέρματος που υποφέρει από ξηροδερμία χρησιμο-ποιούμε: α) Σαπούνια που παράγουν μικρό όγκο αφρού και δεν επηρεάζουν το pΗ του δέρματος β) Γαλακτώματα καθαρισμού ελαφρά (λάδι σε νερό) γ) Κρεμοσάπου-να που περιέχουν ενυδατικές και λιπαρές ουσίες δ) Ιαματικό νερό που είναι πολύ πιο καλό από το σκληρό νερό της βρύσης.Στόχος της θεραπείας στην ξηροδερ-μία είναι η ενυδάτωση του δέρματος, η αντιμετώπιση της υπερκεράτωσης και η αποκατάσταση του δερμοεπιδερμιδικού φραγμού (όπου υπάρχει).

Στα παιδιάΣτην παιδική ηλικία η ξηροδερμία εμφανίζε-ται κυρίως σε παιδιά με προδιάθεση, παιδιά που πλένουν πολύ συχνά τα χέρια τους με ισχυρά σαπούνια και κυρίως σε παιδιά που πάσχουν από ατοπική δερματίτιδα. Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια πολύ συχνή νόσος της παιδικής ηλικίας που έχει ως βα-σικό σύμπτωμα την ξηροδερμία. Η ξηρότη-τα του δέρματος του ατοπικού ασθενούς οφείλεται σε διαταραχή της λειτουργίας του φραγμού της επιδερμίδας, με αποτέλεσμα την απώλεια υγρασίας, αλλά και την αύξηση της διαπερατότητας του δέρματος από διά-φορες ουσίες.Για τη θεραπεία της ξηροδερμίας της ατοπι-κής δερματίτιδας εκτός από φάρμακα, χρησι-μοποιούνται κυρίως κρέμες και σαπούνια που περιέχουν εκχύλισμα βρώμης.

Οδηγεί σε τριχόπτωση;Οι αιτίες που μπορεί να δημιουργήσουν τριχό-πτωση είναι πολλές: κληρονομικότητα, ορμο-νικοί παράγοντες, χαμηλός σίδηρος, απότομη δίαιτα, stress, λοιμώξεις, λήψη ορισμένων φαρ-μάκων, περμανάντ, κ.ά.Η ξηροδερμία δεν αποτελεί αιτία τριχόπτω-σης, μπορεί όμως να συμβάλει ως ένα μικρό βαθμό σ’ αυτήν, όταν η κατάσταση είναι πα-ραμελημένη.

Να αποφεύγουμε:• Τα ισχυρά σαπούνια • Τα σαπούνια με πολύ αφρό• Το πολύ συχνό πλύσιμο• Το δυνατό τρίψιμο με πετσέτα• Συνιστάται το ιαματικό νερό και η χρήση ενυδα-

τικών κρεμών με μαλακτικές ιδιότητες.

Για την αποκατάσταση:Για την αποκατάσταση του χρησιμοποιούμε προ-ϊόντα που περιέχουν λινολαϊκό οξύ.Όταν υπάρχει υπερκεράτωση χρησιμοποιούμε κερατολυτικά προϊόντα (ουρία, σαλικυλικό οξύ ή οξέα φρούτων).Για το μακιγιάζ του ξηρού δέρματος πρέπει να χρησιμοποιείται λεπτόρευστο make-up που προσφέρει καλή ενυδάτωση, καθώς και ενυ-δατική και λεπτόρευση κρέμα βάσης. Η υδα-τική κρέμα ημέρας για ξηρό δέρμα πρέπει να περιέχει νερό σε αναλογία 60-80%.

πρεπει να γνωριζετε...

1o

2o

3o

4o

Τίναξε το πέτο


Χολολιθίαση

Συνεργάστηκε ο Διαμαντής Ε. Θωμάς, M.D., Γενικός Χειρουργός (Λαπαροσκοπική Ρομποτική, Ογκολογική Χειρουργική, Χειρουργική Παχυσαρκίας, Μαστού, Ενδοκρινών Αδένων) MEDITERRANEO HOSPITAL

Η αφαίρεση της χοληδό-χου κύστης δεν σχετίζε-ται με καμιά διαταραχή της πέψης στους πε-

ρισσότερους ασθενείς.Πολυάριθ-

μες ιατρικές έρευνες

δείχνουν ότι ο βαθμός

επιπλοκών από μία λα-

παροσκοπική επέμβαση

χολοκυστε-κτομής είναι ανάλογος με τον βαθμό επιπλοκών

από μία επέμβαση

χολοκυστε-κτομής με

την κλασική μέθοδο.

Ηχοληδόχος κύστη είναι ένα όργανο που έχει σχήμα αχλα-διού και βρίσκεται κάτω από τη δεξιά πλευρά του ήπατος. Κύριος σκοπός του είναι να

συγκεντρώνει το πεπτικό υγρό (χολή) που πα-ράγεται από το ήπαρ. Το υγρό παραμένει στη χοληδόχο κύστη, συμπυκνώνεται και ελευθε-ρώνεται με τη σύσπασή της μετά το φαγητό, βοηθώντας στην πέψη. Η χολή «ταξιδεύει» μέσω στενών σωληνοειδών καναλιών (χολη-δόχος πόρος) μέσα στο λεπτό έντερο, όπου συμμετέχει στην πέψη. Τα προβλήματα στη χοληδόχο κύστη συνήθως προκαλούνται από την παρουσία χολόλιθων, δηλαδή μικρών σκληρών μαζών, που δημιουρ-γούνται κυρίως από χοληστερόλη και χολικά άλατα, που σχηματίζονται στη χοληδόχο κύ-στη ή στον χοληδόχο πόρο. Δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί ο μηχανισμός δημιουργίας των λίθων στη χοληδόχο κύστη.

Πρόληψη Γνωστός τρόπος πρόληψης της δημιουργίας λίθων στη χολή δεν

υπάρχει. Ο καλύτερος τρόπος για να προλάβουμε τη δημιουργία λίθων, γενι-κά, θεωρείται η προσαρμογή σε έναν υγιει-νό τρόπο ζωής, προσπαθώντας να αποφύ-γουμε την παχυσαρκία και το δυτικό τρόπο διατροφής (junk food, φαστ φουντ κ.λπ.). Θα βοηθούσε να επανέλθουμε στη μεσο-γειακή διατροφή με ελαττωμένη πρόσλη-ψη λιπαρών και πρωτεϊνών. Και όλα αυτά για να ελαττώσουμε τις πιθανότητες δημι-ουργίας λίθων στη χοληδόχο κύστη, αλλά όχι να τις εξαλείψουμε.

Παράγοντες όμως που έχουν ενοχοποιηθεί είναι η παχυσαρκία, οι χρόνιες παθήσεις του λεπτού εντέρου, η υπερλιπιδαιμία, η κίρρωση του ήπατος, η αυξημένη πρόσληψη λίπους και πρωτεϊνών και η αιμόλυση. Η δημιουργία των χολόλιθων είναι αποτέλε-

σμα τριών διαταραχών: α) υπερκορεσμός της χολής με χοληστερόλη, β) εμπυρήνω-ση (ο χρόνος που απαιτείται για το σχηματισμό μικρο-κρυστάλλων χοληστερόλης) γ) στάση της χολής. Έχει πα-ρατηρηθεί ότι ασθενείς με

διαταραχές της κινητικότητας της χοληδόχου κύστης εμφανίζουν συχνότερα χολολιθίαση. Αίτια της στάσης της χολής μπορεί να είναι: κύη-ση, ολική παρεντερική διατροφή, σωματοστατι-νώματα, χρόνια χορήγηση οκτρεοτίδης, υψηλή κάκωση νωτιαίου μυελού, βαγοτομή, γαστρεκτο-μή, παχυσαρκία, απότομη απώλεια βάρους.

ΕπιπλοκέςΟι πέτρες μπορεί να μπλοκάρουν τη ροή της χολής έξω από τη χοληδόχο κύστη, προκα-

λώντας τη διόγκωσή της, με αποτέλεσμα οξύ κοιλιακό άλγος, εμετούς, δυσπεψία και σε κάποιες πε-ριπτώσεις πυρετό. Άλλες επιπλοκές μπορεί να είναι: • Ύδρωπας (διάταση της χοληδόχου κύστης) • Εμπύημα (επιμόλυνση του περιεχομένου της χοληδό-

χου κύστης). • Διάτρηση • Γάγγραινα (συνήθως σε ηλικιωμένους ασθενείς έχει

σαν αποτέλεσμα τη νέκρωση της χοληδόχου κύστης). • Χρόνια χολοκυστίτιδα (ασθενείς με υποτροπιάζοντα

ενοχλήματα από το δεξιό υποχόνδριο.

Η παχυσαρκία έχει ενοχοποιηθεί για τη δημιουργία λίθων στη χοληδόχο κύστη.

Πέτρες στη χολή • Κατά 40%-60% είναι ασυμπτωματική • Τα συμπτώματα είναι: πόνος στο δεξιό

υποχόνδριο (επέκταση στο επιγάστριο, αντανακλά στη δεξιά οσφυϊκή χώρα ή το δεξιό ώμο)

• πόνος παρουσιάζεται μετά το γεύμα (ιδίως λιπαρά γεύματα), διατηρείται για μερικές ώρες και έπειτα υποχωρεί

• Οι συνήθεις ενοχλήσεις είναι η ναυτία, ο εμετός και η δυσπεψία.

Τις περισσότερες φορές ο ασθενής αναρρώ-νει και τα συμπτώματα επανεμφανίζονται ή εμφανίζονται επιπλοκές όπως η οξεία χολο-κυστίτιδα και η χρόνια χολοκυστίτιδα.

ΑντιμετώπισηΌταν η χολολιθίαση είναι ασυμπτωμα-τική, παρακολουθείται, με την πιθανότητα να χρειαστεί έκτακτη αντιμετώπιση κάποιας επιπλοκής με απρόβλεπτες συνέπειες. Την οριστική λύση στο πρόβλημα αυτό δίνει η χειρουργική αντιμετώπιση. Η επέμβαση που γίνεται ονομάζεται χολοκυστεκτομή και απο-τελεί μια από τις πιο διαδεδομένες χειρουρ-γικές επεμβάσεις. Σήμερα, οι περισσότερες επεμβάσεις χολής γίνονται λαπαροσκοπικά. Αντί για μία τομή 5-7 εκατοστά, η επέμβαση απαιτεί 4 μικρές οπές στην κοιλιακή χώρα των 5 mm. Ο ασθε-νής συνήθως έχει ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο και γρηγορότερη ανάρρωση απ’ ό,τι στην κλασική χειρουργική. Οι περισσότεροι εξέρχονται από το νοσοκομείο την επομένη της επέμβασης ή ακόμη και την ίδια ημέρα, και επιστρέφουν στις κανονικές τους δρα-στηριότητες πολύ γρήγορα. Πολυάριθμες ιατρικές έρευνες δείχνουν ότι ο βαθμός επιπλοκών από μία λαπαροσκοπική επέμβαση χολοκυστεκτομής όταν, βέβαια, αυτή γίνεται από ένα σωστά εκπαιδευμένο και έμπειρο χειρουργό, είναι ανάλογος με τον βαθμό επιπλοκών από μία επέμβαση χο-λοκυστεκτομής με την κλασική μέθοδο.

Πώς γίνεται η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή:

> Υπό γενική αναισθησία, ώστε ο ασθενής να είναι κοιμισμένος καθ’ όλη τη διάρκεια του χειρουργείου.

> Χρησιμοποιώντας ένα λεπτό εργαλείο (trocar), ο χειρουργός εισέρχεται στην κοι-λιά από τον ομφαλό.

> Ένα λαπαροσκόπιο (μικροσκοπικό τηλε-σκόπιο) που είναι συνδεδεμένο σε ειδική κάμερα, εισάγεται διαμέσου του trocar, δίνοντας στον χειρουργό μία μεγεθυμέ-νη εικόνα των εσωτερικών οργάνων του ασθενούς στην οθόνη ενός monitor.

> Τα άλλα trocar εισάγονται στην κοιλιακή χώρα και επιτρέπουν στον χειρουργό να χωρίσει, απαλά, τη χοληδόχο κύστη από αυτά που τη συγκρατούν και να την αφαι-ρέσει μέσω μίας από τις οπές.

> Μετά την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, ο χειρουργός κλείνει τις μικρές οπές με ένα ή δύο ράμματα ή με ειδική χειρουργική

Μια πέτρα, μα τι πέτρα!

Πλέον, τρεις μήνες χωρίς τσιγάρο, το μόνο που μου θυμίζει ότι υπήρξα καπνιστής είναι η επί-σκεψή μου στο ιατρείο διακοπής καπνίσμα-τος. Αυτή τη φορά έχω πεισμώσει να μην ξανακαπνί-σω... δεν βήχω, έχω αποκτή-σει ξανά ολόκληρη την ανάσα μου, την αίσθηση της όσφρη-σης και της γεύσης, και φυσικά τα ρούχα μου έχουν «απαλλα-χθεί» από την οσμή του τσιγά-ρου.

Δεν υπάρχει καπνιστήσ που να μη θέλει να κόψει το τσιγάρο. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι πρόκειται για εύκολη υπόθεση, αρκεί να το πάρουν απόφαση. Η πραγματικότητα όμως δι-αφέρει. Το τσιγάρο είναι ύπουλος και επίμονος εχθρός, που (ξανα) εμφανίζεται εκεί που δεν το περιμένεις. Αυτό τουλάχιστον μου δίδαξε η δική μου εμπειρία, η οποία μετρά ήδη τρεις προσπά-θειες, ενώ άλλη μια προσπάθεια βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή.

Ξεκίνησα το κάπνισμα στην ηλικία των 15 ετών. Για 21 χρόνια, το τσιγάρο λειτουργούσε στη ζωή μου ως αγχολυτικό και ως πιστός «σύντρο-φος» στις καλές και κακές στιγμές, στις εξόδους με τους φίλους, στη δουλειά, στο σπίτι. Ήταν τόσο μεγάλη η εξάρτηση από τη νικοτίνη, που τα τελευταία χρόνια κάπνιζα ένα πακέτο καπνού την ημέρα, δηλαδή περίπου 30 τσιγάρα καθημερινά, ακόμη και όταν ο λαιμός μου ήταν ερεθισμένος!

από τα πρώτα χρόνια γνώριζα ότι το τσιγάρο δεν κάνει καλό στην υγεία μου. Στα 18 μου απο-φάσισα να το σταματήσω. Το κατάφερα, αλλά για δυο χρόνια. Επανέλαβα το εγχείρημα λίγα χρόνια μετά, όμως αυτή τη φορά πέτυχα να μείνω μακριά από το τσιγάρο για τέσσερις μήνες. Στην τρίτη προσπάθεια, που έγινε το περασμένο φθι-νόπωρο, τα αποτελέσματα ήταν ακόμη χειρότε-ρα. Οι αντιστάσεις μου ήταν ισχυρές για μόλις τέσσερις μέρες!

η τελευταία απόπειρα με τρόμαξε ιδιαίτερα. Αισθάνθηκα ανίκανος να νικήσω την εξάρτησή μου από τη νικοτίνη. Παρόλα αυτά, αποφάσισα να προσπαθήσω ξανά, με συντονισμένο τρόπο αυτή τη φορά.

μαζί με τη γυναίκα μου, αποφασίσαμε να διώξουμε το τσιγάρο από το σπίτι και να απευ-θυνθούμε σε ένα ιατρείο διακοπής καπνίσματος. Η διαφορά ήταν αισθητή από την πρώτη κιόλας στιγμή. Με βοήθεια σε ψυχολογικό και κοινω-νικό επίπεδο (δεσμεύεσαι απέναντι στον γιατρό σου), αλλά και με τη συμβολή της φαρμακευτικής αγωγής, κατάφερα να ξεπεράσω την επιθυμία να καπνίσω και οδηγήθηκα στη διακοπή πολύ ομαλά. Η βελτίωση στη ζωή μου έγινε άμεσα ορατή: δεν βήχω, έχω αποκτήσει ξανά ολόκληρη την ανάσα μου, την αίσθηση της όσφρησης και της γεύσης, η πνευματική διαύγεια έχει βελτιω-θεί σημαντικά και φυσικά τα ρούχα μου έχουν «απαλλαχθεί» από την οσμή του τσιγάρου.

πλέον, τρεισ μήνεσ χωρίσ τσιγάρο, το μόνο που μου θυμίζει ότι υπήρξα καπνιστής είναι η επίσκεψή μου στο ιατρείο διακοπής καπνίσμα-τος. Αυτή τη φορά έχω πεισμώσει να μην ξανακα-πνίσω. Όποιος έχει υπάρξει καπνιστής κάποτε, πρέπει πάντοτε να βρίσκεται σε εγρήγορση ώστε να διώξει την επιθυμία για τσιγάρο, όποτε και εάν αυτή εμφανιστεί.

σε μια προσπάθεια να ενθαρρύνω κι άλ-λους καπνιστές να ζητήσουν ιατρική βοήθεια, θα πρότεινα σε κάθε καπνιστή να χτυπήσει την πόρτα του ειδικού… τώρα. Πριν έρθει το «θέλω να το κόψω». Η διακοπή πλέον είναι εφικτή χωρίς ιδιαίτερο κόπο. Τα επιχειρήματα και η θέληση θα εμφανιστούν στην πορεία.

ΑλκΑιος ςουγιουλ

Έδιωξα το τσιγάρο από το σπίτι μου

20•in•vitro

ΕxperienceΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Εμπιστευτικά

in•vitro•21

ΤεστΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Πόσο εξαρτημένος

καπνιστής είμαι;

Μέσα στα πρώτα 5 λεπτά (3 βαθμοί)6-30 λεπτά (2 βαθμοί)31-60 λεπτά (1 βαθμός)Μετά από 60 λεπτά (0 βαθμοί)

Σας είναι δύσκολο να μην καπνίσετε σε μέρη

όπου το κάπνισμα απαγορεύεται; (π.χ.

εκκλησία, βιβλιοθήκη, κινηματογράφος)

Ναι (1 βαθμός)Όχι (0 βαθμοί)

Ποιο τσιγάρο σας είναι πιο δύσκολο να μην

καπνίσετε;

Το πρώτο της ημέρας (1 βαθμός)Οποιοδήποτε άλλο (0 βαθμοί)

Πόσα τσιγάρα την ημέρα καπνίζετε;

10 ή λιγότερα (0 βαθμοί)11-20 (1 βαθμός)21-30 (2 βαθμοί)31 ή περισσότερα (3 βαθμοί)

Καπνίζετε πιο πολύ το πρωί από ό,τι το

απόγευμα;


Καπνίζετε ακόμη και όταν μία ασθένεια σας

αναγκάζει να μείνετε στο κρεβάτι;


1Πόσο γρήγορα, αφού ξυπνήσετε, καπνίζετε το

πρώτο σας τσιγάρο;

2

3

4

5

6

Αποτελέσματα Αρθροίστε τους βαθμούς των απαντήσεών σας και ανακαλύψτε πόσο εξαρτημένος καπνιστής είστε:

7-10 βαθμοί: Πολύ

εξαρτημένος καπνιστής

4-6 βαθμοί: Μέτρια


0-3 βαθμοί: Λίγο


Κλίμ

ακα Fagers

trom

Ιατρεία διακοπής καπνίσματος στη σελίδα 45.

g

22•in•vitro

Ηealthy tipsΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Για το μαύρισμα

ood

+ Ποτέ χωρίς το αντηλια-κό. Απλώστε το προϊόν

μισή ώρα πριν την έκθεση στον ήλιο και ανανεώστε το τακτικά, ανάλογα με τον δείκτη προστασίας. Θυ-μηθείτε ότι το αντηλιακό πρέπει να εφαρμόζεται σε καθαρή και στεγνή επιδερ-μίδα.

+ Ξεκινήστε την ηλιοθεραπεία προοδευτικά. Αυξήστε σταδι-

ακά τον χρόνο έκθεσης στον ήλιο, προκειμένου να αποφύγετε την πιθανότητα εγκαύματος και να εξα-σφαλίσετε μεγαλύτερη διάρκεια στο μαύρισμα.

+ Απολέπιση τώρα! Όταν εκτίθεστε στον ήλιο, διε-

γείρεται η παραγωγή μελανί-νης, της κατεξοχήν υπεύθυνης ουσίας για το μαύρισμα. Εάν υπάρχουν νεκρά κύτταρα στην επιδερμίδα, εμποδίζεται η πα-ραγωγή μελανίνης, με αποτέ-λεσμα να μαυρίζετε με πολύ αργό ρυθμό.

+Σε περίπτωση εγκαύμα-τος, καταναλώστε άφθονα

υγρά και ιδιαίτερα νερό, πάρ-τε μια ασπιρίνη ή κάποιο άλλο μη στεροειδές αντιφλεγμονώ-δες φάρμακο προκειμένου να ανακουφιστείτε από τον πόνο και τη φλεγμονή, τοποθετήστε ψυχρά υγρά επιθέματα και ενυ-δατική κρέμα στην περιοχή που πάσχει.

+ Ενισχύστε τη διατροφή σας με τροφές πλούσι-

ες σε καροτένιο, βιταμίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες. Καταναλώστε φρούτα και λαχανικά (καρότο, βερίκοκο, μπρόκολο, σπανάκι, καρπού-ζι, τομάτα κ.ά.) που λόγω της περιεκτικότητάς τους σε χρωστικές ουσίες (καροτενο-ειδή) επηρεάζουν τη διαδι-κασία μαυρίσματος, ενώ με τη βοήθεια των αντιοξειδω-τικών που περιέχουν προ-στατεύουν το δέρμα από τις επιβλαβείς επιδράσεις του ήλιου.

+ Ενυδατώστε την επιδερμίδα σας μετά την ηλιοθεραπεία. Με αυτό

τον τρόπο αποκαθίσταται η χαμένη υγρασία και το μαύρισμα διατηρείται ομοιόμορφο. Επίσης, χρησιμοποιή-στε προϊόντα περιποίησης για μετά τον ήλιο (after sun), που επαναφέ-ρουν την επιδερμίδα στην κατάστα-ση που ήταν πριν την ηλιοθεραπεία.

+ Προστατεύστε τα παιδιά, καθώς το έγκαυμα στην παιδική ηλικία

καθορίζει τον κίνδυνο που διατρέχουμε ως ενήλικες να εμφανίσουμε καρκίνο του δέρματος. Εκτός από το αντηλιακό, «εξοπλίστε» τα με καπέλο, γυαλιά ηλίου και ανοιχτόχρωμο μπλουζάκι, ιδιαίτερα όταν παίζουν στην παραλία.

+ Εάν ακολουθείτε συγκε-κριμένη φαρμακευτική

αγωγή (π.χ. για ακμή, αντι-σταμινικά, αγχολυτικά, ηρεμι-στικά, διουρητικά κ.λπ.), συμ-βουλευτείτε τον γιατρό σας, καθώς αυτά τα σκευάσματα σε συνδυασμό με τον ήλιο προκαλούν υπερευαισθησία του δέρματος (φωτοευαι-σθησία). Το ίδιο συστήνεται και για όσους πάσχουν από συστηματικά νοσήματα, όπως ερυθηματώδη λύκο.

+ Διατηρήστε σε καλή κατάσταση

τα αντηλιακά. Τοπο-θετήστε τα σε δρο-σερό μέρος και όχι σε ζεστό περιβάλ-λον (π.χ. κοντά σε ηλεκτρικές συσκευ-ές ή κάτω από φως) προκειμένου να μην αλλοιωθεί η σύστασή τους και ως εκ τούτου η αποτελεσματικότη-τά τους. Θυμηθείτε ότι και τα αντηλιακά έχουν ημερομηνία λήξεως.

+ Σκουπίστε πρόσωπο

και σώμα μετά από το μπάνιο, τη βουτιά ή όταν έχετε ιδρώσει και ανανεώστε την αντηλιακή προστασία. Η βρεγμένη επι-δερμίδα απορ-ροφά περισ-σότερη ηλιακή ακτινοβολία και μειώνει σημα-ντικά την αποτε-λεσματικότητα του αντηλιακού προϊόντος.


bad

- Μη χρησιμοποιείτε προϊό-ντα όπως βαζελίνη ή λάδια

(baby oil). Μπορεί να επιτα-χύνουν τη διαδικασία μαυρί-σματος, ωστόσο η προστασία που παρέχουν από τον ήλιο είναι μηδενική. Το ίδιο ισχύει και με τα προϊόντα αυτομαυ-ρίσματος (autobronzant).

- Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 11.00 και 14.00,

που η ηλιακή ακτινοβολία είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για το δέρ-μα. Προτιμήστε τις πρωινές και απογευματινές ώρες ή εάν βρε-θείτε στην παραλία το μεσημέρι φροντίστε να είστε προστατευ-μένοι από τον ήλιο (αντηλιακό, ομπρέλα κ.λπ.)

- Προσοχή στο σολάριουμ. Ανάλυση 20 επιστημονικών

ερευνών έδειξε ότι η τεχνητή μέθοδος μαυρίσματος αυξάνει κατά 75% τον κίνδυνο για καρ-κίνο του δέρματος στα άτομα που ξεκινούν το σολάριουμ πριν την ηλικία των 30.

- Πείτε όχι στην υπερβολική έκθεση στον ήλιο. Έχει

πολύ σοβαρές συνέπειες στην υγεία του δέρμα-τος, ενώ μειώνει την παραγωγή κολλαγό-νου και ελαστίνης, γεγονός που επιτα-χύνει τη χαλάρωση της επιδερμίδας.

- Δεν υπάρχει 100% αδιά-βροχο αντηλιακό. Για τον

λόγο αυτό, μην επαναπαύε-στε και φροντίσε να επανα-λαμβάνετε

την εφαρμογή του προϊόντος κάθε φορά που βγαίνετε από τη θάλασσα.

- Το ότι έχετε μαυρίσει δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεστε προστασία. Το

σοκολατένιο χρώμα στην επιδερμίδα σας μπορεί να «καλύπτει» τις κοκ-κινίλες και τους άλλους ερεθισμούς από τον ήλιο, όμως η επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας εξακολουθεί να υφίσταται. Χρησιμοποιήστε καθη-μερινά το αντηλιακό προϊόν.

- Δεν υπάρχει 100% αδιάβρο-χο αντηλιακό. Για τον λόγο

αυτό, μην επαναπαύεστε και φροντίσε να επαναλαμβάνετε την εφαρμογή του προϊόντος κάθε φορά που βγαίνετε από τη θάλασσα.

- Μην ξεχνάτε ότι το μαύ-ρισμα δεν γίνεται μόνο

στην παραλία. Η υπεριώ-δης ηλιακή ακτινοβολία διαπερνά τα τζάμια και τα σύννεφα, για αυτό καλό είναι να ακολουθείτε τα μέ-τρα προστασίας ακόμη και όταν βρίσκεστε σε εσωτε-ρικό χώρο ή σκιερό μέρος. Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέ-πει να είστε εάν οδηγείτε μηχανή.

- Διακόψτε την ηλιοθεραπεία

εάν εμφανίζετε ερεθισμούς στην επιδερμίδα σας για οποιονδήποτε λόγο (δερματολο-γικό πρόβλημα, αποτρίχωση κ.λπ.), γιατί το δέρμα εί-ναι ιδιαίτερα ευά-λωτο και ευαίσθη-το στην υπεριώδη ακτινοβολία.

- Μην πηγαίνε-τε στην πα-

ραλία σαν να... βγαίνετε βόλ-τα! Αποφύγετε τα καλλυντικά, τα αρώματα, τις λοσιόν και τα γαλακτώματα που περιέχουν άρωμα, καθώς μπορεί να προ-καλέσουν φωτο-δερματίτιδα, δη-λαδή αλλεργική αντίδραση του δέρματος εξαι-τίας της ηλιακής ακτινοβολίας.

- Μην κάνετε «διακρίσεις» στα σημεία που βάζετε αντηλιακό. Μην ξεχνάτε

ότι περιοχές του σώματος όπως τα χείλη, τα αφτιά, τα χέρια, οι ώμοι, το τριχωτό της κεφαλής που παρουσιάζει αραίωση και ο λαιμός είναι διαρκώς εκτεθειμένα στον ήλιο και για αυτό το λόγο απαιτούν

προστασία.

Ιατρεία για μελάνωμαστη σελίδα 45.

24•in•vitro

Κινητά τηλέφωναΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Cover story Γράφει ο Θανάσης Τρομπούκης

Αλήθειες & ψέματα για τα κινητά

Συνεργάστηκαν οι: Ελένη Πετρίδου, Καθηγήτρια Προληπτικής Ιατρικής & Επιδημιολογίας στο Εργαστήριο Υγιεινής & Επιδημιολογίας της Ιατρικής

Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Βιβή Παναγοπούλου, Παιδίατρος MPH (Harvard), PhD Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής

Στατιστικής Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευάγγελος Γεωργίου, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών Διευθυντής Εργαστηρίου Ιατρικής Φυσικής, Φίλιππος Κωνσταντίνου, Καθηγητής ΕΜΠ Διεθυντής

Εργαστηρίου Κινητών Ραδιοεπικοινωνιών, Κωνσταντίνα Νικήτα, καθηγήτρια στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, επικεφαλής στο Εργαστήριο Βιοϊατρικών

Προσομοιώσεων και Απεικονιστικής Τεχνολογίας (BIOSIM)

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός

Υγείας, αναμένοντας τα συμπερά-

σματα της επιστημονικής

κοινότητας, προτείνει να εφαρμόζεται

η Αρχή της Προφύλαξης

(precauti-onary

principle, η λήψη προ-

στατευτικών μέτρων λόγω

απουσίας ισχυρών επι-

δημιολογικών δεδομένων

για τον πιθανό κίνδυνο).

«Αγαπάμε να μισούμε» τα κινητά τηλέφωνα, παρά το γεγονός ότι οι έρευνες τα τελευταία χρόνια καταδει-κνύουν σχέση εξάρτησης

των χρηστών με το τηλέφωνό τους. Και ενώ κανείς πια δεν μπορεί να φανταστεί την κα-θημερινότητα χωρίς ένα κινητό τηλέφωνο στην τσέπη, η συζήτηση για την επίπτωση της ακτινοβολίας στην υγεία μας πολλές φο-ρές ξεφεύγει από τα όρια της επιστήμης και αποκτά χαρακτήρα θεωρίας συνωμοσίας.

Τα κινηΤά Τηλέφωνα προκαλούν καρ-κίνο; Επηρεάζουν τη γονιμότητά μας; Προ-καλούν τύφλωση; Ευθύνονται για γεννήσεις παιδιών με δυσμορφίες; Οι απόψεις που κυκλοφορούν κυρίως μέσω του διαδικτύου, βρίσκουν πρόθυμους ακροατές που χωρίς δεύτερη σκέψη τις υιοθετούν και τις διασπεί-ρουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το βίντεο που κυκλοφόρησε στο YouTube, κατά το οποίο δύο συσκευές κινητών τηλε-φώνων «έψηναν» ποπ κορν. Το βίντεο το

είδαν περισσότεροι από 7 εκατομμύρια χρήστες, οι οποίοι με τη σειρά τους το δημοσίευσαν στις προσωπικές τους σελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Εκ των

υστέρων αποδείχθηκε ότι το βίντεο δη-μοσιεύθηκε από εταιρεία που προωθού-

σε bluetooth και handsfree. Παρ’ όλα αυτά πολλοί είναι εκείνοι που συνεχίζουν να πι-στεύουν ότι αν βάλεις αντικριστά δύο κινητά τηλέφωνα σε κατάσταση ομιλίας, οι σπόροι καλαμποκιού «σκάνε».

ΣΤον πόλεμο ΤηΣ παραπληροφόρη-ΣηΣ, η επιστημονική κοινότητα έχει φανεί αδύναμη να πάρει θέση. Οι ερευνητές εδώ και 40 χρόνια μελετούν τις πιθανές επιπτώ-σεις της μη – ιοντίζουσας ακτινοβολίας (το είδος της ακτινοβολίας που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα) στους ζωνταντούς οργα-νισμούς. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι έχουν δημοσιευθεί περισσό-τερα από 25.000 άρθρα με αυτό το θέμα. Ωστόσο, πολλές από αυτές τις μελέτες έχουν αντικρουόμενα αποτελέσματα, γε-γονός που ενισχύει το κλίμα αβεβαιότητας στην κοινή γνώμη. Την ίδια στιγμή, οι εται-ρείες κινητής τηλεφωνίας κατηγορούνται ότι μέσω επιχορηγήσεων ερευνών για την ασφάλεια της ακτινοβολίας από τα κινητά τηλέφωνα, προσπαθούν να φιμώσουν τους επιστήμονες και να αλλοιώσουν τα αποτε-λέσματα.


Τι ακτινοβολούν τα κινητά τηλέφωναΟ σύγχρονος άνθρωπος περιβάλλεται από άπειρες πηγές εκπομπής ηλεκτρομαγνη-τικής ακτινοβολίας, από το τηλεκοντρόλ που εκπέμπει υπέρυθρη ακτινοβολία έως τον ηλεκτρονικό υπολογιστή που αποτελεί πεδίο χαμηλών συχνοτήτων ακτινοβολίας. Το σύνολο της ηλεκτρομαγνητικής ακτι-νοβολίας χωρίζεται σε δύο περιοχές: την ιοντίζουσα και τη μη ιοντίζουσα ακτινο-βολία. Η ιοντίζουσα ακτινοβολία περιλαμβάνει τις ακτίνες Χ και γάμμα. Είναι επικίνδυνη μορφή ακτινοβολίας, καθώς μπορεί να παρέμβει στους δεσμούς του DNA των κυττάρων, οδηγώντας υπό προϋποθέσεις σε νεοπλασίες και άλλες ασθένειες. Η μη – ιοντίζουσα ακτινοβολία που χρησι-μοποιείται στην κινητή τηλεφωνία εκπέ-μπεται από ραδιοτηλεοπτικούς πομπούς, κεραίες κινητής τηλεφωνίας, φούρνους μικροκυμάτων και άλλες ηλεκτρονικές συ-σκευές. Η ακτινοβολία εκπέμπεται τόσο κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής επικοι-νωνίας όσο και κατά τη φάση αναμονής, ενώ οι συσκευές είναι εφοδιασμένες με συστήματα αυτόματου ελέγχου της ισχύ-ος εκπομπής, ώστε αυτή να περιορίζεται στην ελάχιστη δυνατή.

Μετά από χρόνια ερευνών οι ειδικοί κατέληξαν ότι η κβαντική ενέργεια στην περιοχή αυτή του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος δεν είναι ικανή να προκαλέσει χημικές μεταβολές και διάσπαση των δε-σμών του DNA στα κύτταρα ζώντων οργα-νισμών. Ωστόσο, αυτή η μορφή ενέργειας μπορεί να προκαλέσει αύξηση της θερ-μοκρασίας. Η απορρόφηση της ηλεκτρο-μαγνητικής ισχύος από τους βιολογικούς ιστούς εκφράζεται με το «Ρυθμό Ειδικής Απορρόφησης» ή αλλιώς το γνωστό SAR (Specific Absorption Rate) ο οποίος πλέον αναγράφεται σε κάθε συσκευή κινητού τηλεφώνου. Τα μέχρι σήμερα επιστημονι-κά στοιχεία δεν συνηγορούν στην ύπαρξη κινδύνου από τη χρήση κινητών τηλεφώ-νων που έχουν SAR κάτω από τα θεσμο-θετημένα όρια. Ωστόσο, οι επιστήμονες πλέον έχουν επικεντρωθεί σε θέματα μη θερμικών φαινομένων. Αυτό επειδή το

Μύθος: Αν τοποθετηθεί ένα αβγό ανάμεσα σε δύο κινητά σε κατάσταση ομιλίας επί μία ώρα, τότε το αβγό βράζει.

Αλήθεια: Τον Οκτώβριο του 2007 το ACRBR (Australian Centre for RF Bioeffects Research) μετά από πείραμα κατέρριψε τον μύθο.

Μύθος: Υπάρχουν προϊόντα που μειώνουν την ακτινοβολία του κινητού τηλεφώνου.

Αλήθεια: Ο Παγκόσμιος Οργανισμός ανα-φέρει ότι αυτές οι συσκευές δεν μπορούν να αιτιολογηθούν σε επίπεδο υγείας, ενώ η αποτελεσματικότητά τους δεν έχει αποδει-χθεί.

Μύθος: Τα κινητά προκαλούν έκρηξη σε πρατήρια βενζίνης.

Αλήθεια: Η ηλετρομαγνητική ενέργεια που εκπέμπουν τα κινητά είναι πολύ μικρής ισχύως ώστε να προκαλέσουν ανάφλεξη στο πετρέλαιο.

Μύθος: Όσο λιγότερες είναι οι κεραίες της κινητής τηλεφωνίας, τόσο χαμηλότερη είναι η ηλεκτρομαγνητική ενέργεια που δεχόμαστε.

Αλήθεια: Όσο πυκνότερο είναι το δίκτυο κεραιών κινητής τηλεφωνίας τόσο χαμηλό-τερη είναι η ηλεκτρομαγνητική ενέργεια που εκπέμπει η κεραία. Ταυτόχρονα, όσο καλύτε-ρο σήμα έχουμε στο κινητό, τόσο χαμηλότε-ρη ακτινοβολία εκπέμπει η συσκευή.

Tι ισχύει

κινητό τηλέφωνο εκπέμπει μη ιοντίζουσα ακτινοβολία, ενώ εφάπτεται στο κεφάλι του χρήστη.

Τι δείχνουν οι έρευνεςΚάθε έρευνα για τις επιδράσεις της κινητής τηλεφωνίας γίνεται πρώτο θέμα στα Μέσα Ενημέρωσης, ωστόσο συχνά παρερμηνεύο-νται τόσο επειδή υπάρχει έλλειψη γνώσεων στο αντικείμενο όσο και επειδή οι ίδιες οι μελέτες παρουσιάζουν μεθοδολογικές δυ-σκολίες ή ιδιαιτερότητες. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τέσσερις κατηγορί-

ες ερευνών που εξετάζουν την επίδραση της κινητής τηλεφωνίας.

> Μελέτες IN VITRO: εξετάζεται η επίδρα-ση της ακτινοβολίας σε κύτταρα σε συν-θήκες εργαστηρίου.

> Μελέτες σε πειραματόζωα.

> Επιδημιολογικές μελέτες σε χρήστες κι-νητών τηλεφώνων με ερωτηματολόγια.

> Κλινικές μελέτες.

Το πρόβλημα με αυτές τις μελέτες είναι ότι τα αποτελέσματά τους δεν είναι παράλληλα.

Δηλαδή, μπορεί σε συνθήκες εργαστηρίου ένα κύτταρο να παρουσιάσει ανεπιθύμητη δράση από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβο-λία, ωστόσο σε έναν ζώντα οργανισμό αυτό δεν επιβεβαιώνεται, καθώς έχουμε μηχανι-σμούς άμυνας που μας προστατεύουν. Ταυ-τόχρονα, η ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας ανατρέπει χρόνο με τον χρόνο τα δεδομέ-να. Για παράδειγμα, τα παλιάς τεχνολογίας κινητά τηλέφωνα εξέπεμπαν μεγαλύτερα επίπεδα ακτινοβολίας από τις σύγχρονες συσκευές. Από την άλλη, η δυσκολία στην επίπτωση της ακτινοβολίας στον ανθρώπινο οργανισμό οφείλεται:

> στην ύπαρξη και άλλων πηγών ακτινο-βολίας -πέραν αυτής που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα- στο σύγχρονο περιβάλ-λον (οικιακές ηλεκτρικές συσκευές, υπο-λογιστές, ασύρματα τηλέφωνα, δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος κ.λπ.)

> στο ότι πρόκειται για πιθανές επιπτώ-σεις, η αξιόπιστη τεκμηρίωση των οποίων απαιτεί την παρακολούθηση μεγάλου αριθμού ατόμων για μακροχρόνιες περι-όδους

> στο ότι ο σύγχρονος άνθρωπος δέχεται καθημερινά την επίδραση και πολλών άλλων βλαπτικών παραγόντων (π.χ. χη-μικά, φυτοφάρμακα, υπεριώδης ακτινο-βολία, μεταλλαγμένα τρόφιμα κ.λπ.) των οποίων οι επιπτώσεις ή η συμμετοχή τους στην παθογένεση διαφόρων νοσημάτων δεν είναι γνωστή. Τα αποτελέσματα των μέχρι σήμερα ερευνών είναι αντικρουό-μενα, γεγονός που οφείλεται πιθανότα-τα στο διαφορετικό επιδημιολογικό τους σχεδιασμό.

Σε κάθε περίπτωΣη τα αποτελέΣΜατα ανεξάρτητων μελετών μέχρι στιγμής έχουν δείξει ότι η έκθεση σε χαμηλής συχνότητας ηλεκτρομαγνητικά πεδία μπορεί να προκα-λέσει ήπιες βιολογικές δράσεις σε κύττα-ρα, ζώα και ανθρώπους αλλά δεν υπάρχουν αποδείξεις για οποιεσδήποτε ανεπιθύμητες δράσεις στην υγεία. Τι σημαίνει όμως «ήπιες βιολογικές δράσεις»; Η βιολογική επίδραση είναι μια φυσιολογική απάντηση του οργα-νισμού στην έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία.

(πηγή: eekt.gr)

26•IN•VITRO


Cover story

Το «σίριαλ» µε τις κεραίες

Το δίκτυο της κινητής τηλεφωνίας στηρίζεται σε σταθµούς βάσης που είναι εγκατεστηµένοι στις ταρά-τσες κτιρίων σε αστικές περιοχές. Το κινητό τηλέφωνο εκπέµπει σε

τακτά χρονικά διαστήµατα ένα σήµα προς την κο-ντινότερη επίγεια κεραία ότι είναι σε κατάσταση αναµονής. Όταν κάποιος µας καλέσει στο κινητό τηλέφωνο, η οµιλία µεταφέρεται από το κινητό µέσω των ηλεκτροµαγνητικών κυµάτων προς τον σταθµό βάσης και από εκεί στο τηλέφωνό µας. Ωστόσο, αν και δεν θα υπήρχε δίκτυο κινητής τη-λεφωνίας χωρίς τους σταθµούς βάσης, κανείς δεν θα ήθελε µια κεραία στην ταράτσα του κτιρίου του ή της γειτονικής πολυκατοικίας. Πόσο δικαιο-λογηµένοι είναι αυτοί οι φόβοι;Σύµφωνα µε τους ειδικούς, µε τα µέχρι τώρα επιστηµονικά δεδοµένα, η υγεία µας δεν κιν-δυνεύει από τους σταθµούς βάσης. Αντίθετα, όταν δεν υπάρχει επαρκές δίκτυο, δηλαδή όταν το κινητό µας δεν έχει καλό σήµα, τότε εκπέ-µπει ακτινοβολία µεγαλύτερης ισχύος ώστε να επικοινωνήσει µε τον κοντινότερο σταθµό βάσης. Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας εκπέµπουν χα-µηλής ισχύος ηλεκτροµαγνητικά κύµατα. Για να εγκατασταθεί µία κεραία σε ένα σηµείο, έχει προηγουµένως εκπονηθεί µελέτη ραδιοεκ-ποµπών, ενώ σε τακτά χρονικά διαστήµατα η Ελληνική Επιτροπή Ατοµικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) δι-ενεργεί αυτεπαγγέλτως ελέγχους για την τήρη-ση των ορίων ασφαλείας. Μέχρι στιγµής, όπως αναφέρει η ΕΕΑΕ, η πλειονότητα των σταθµών βάσης εκπέµπει ηλεκτροµαγνητικά πεδία σε πολύ χαµηλότερα επίπεδα από τα θεσπισµένα όρια ασφαλούς έκθεσης του κοινού. Τι γίνεται ωστόσο, µε τις κεραίες που έχουν τοποθετηθεί παράνοµα; Σύµφωνα µε την Ένωση Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας το ελληνικό δηµόσιο κωλυ-σιεργεί στην έκδοση αδειών για την εγκατάστα-ση σταθµών βάσης. Για παράδειγµα, σύµφωνα µε τη µελέτη και στοιχεία της ΕΕΚΤ µόλις για το 35% των 8 χιλιάδων κεραιών που λειτουρ-γούν εκτός Αττικής διαθέτουν σύννοµες άδειες λειτουργίας, ενώ στην Αττική όπου λειτουργεί περίπου το 40% των κεραιών, το ποσοστό δεν ξεπερνά το 6%. Αυτό σηµαίνει ότι οι παράνοµες κεραίες που βλέπουµε σε τακτά χρονικά διαστή-µατα να αποξηλώνονται είναι παράνοµες επειδή δεν έχουν πολεοδοµική άδεια και όχι επειδή εκπέµπουν ηλεκτροµαγνητική ακτινοβολία σε υψηλότερα, από τα επιτρεπτά, όρια.

Αδικαιολόγητοι οι φόβοι; Σύµφωνα µε τους επιστήµονες, ένας άνθρωπος για να εκτεθεί σε υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας από έναν σταθµό βάσης θα πρέπει να αιωρείται από 7 έως 12 µέτρα µπροστά από την κεραία, κάτι που δεν µπορεί να συµβεί στην πραγµατικό-τητα. Ήδη η Ελλάδα έχει θεσπίσει πιο αυστηρά όρια από εκείνα που συστήνει η Διεθνής Επιτρο-πή Προστασίας από τη Μη – Ιονίζουσα Ακτινο-βολία (ICNIRP) και τα οποία έχει υιοθετήσει ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Αµερικανικός FDA.

Όρια Ασφαλούς Έκθεσης στην Ηλεκτρομαγνητική

Ακτινοβολία:

1800MHz V/m

* Ìå íüìï ôïõ 2006 ôá üñéá Ýêèåóçò óôçí ÇÌ áêôéíïâïëßá åßíáé êáôÜ 30% áõóôçñüôåñá áðü åêåßíá ðïõ ïñßæïõí ïé äéåèíåßò ïäçãßåò.

ÇÐÁ 61.4

Áããëßá 58.33

* ÅëëÜäá 46.18

ÂÝëãéï 29.18

ÅíÝñãåéá ðïõ ÷Üíåôáé óå Üëëåò êáôåõèýíóåéò

Ðñïóðßðôïõ-óá åíÝñãåéá óôï êåöÜëé ôïõ ÷ñÞóôç

ÅíÝñãåéá ðïõ ëáìâÜíåôáé áðü ôï óôáèìü âÜóçò

SAR (Specific Absorption Rate)

> ÁöïñÜ ôüóï ôçí ôïðéêÞ Ýêèåóç ôïõ áíèñþðéíïõ ïñãá-íéóìïý üóï êáé ôçí ïëüóùìç.

> Ôï äéåèíþò ðñïôåé-íüìåíï üñéï åßíáé 0.08 watt áíÜ êéëü.

> Ç ìÝãéóôç ôïðéêÞ ôéìÞ SAR ãéá ôï êå-öÜëé åßíáé ôá 2 watts áíÜ êéëü.

> Ïé ôéìÝò SAR áíá-ãñÜöïíôáé óôá öõë-ëÜäéá ôùí ôå÷íéêþí ÷áñáêôçñéóôéêþí ôùí êéíçôþí ôçëåöþ-íùí.

ÅëëÜ

äá

17.000.000 óõíäÝóåéò êéíçôÞò ôçëåöùíßáò

Ïíïìáóôéêü ðïóïóôü äéåßóäõóçò 157,7%Ðïóïóôü äéåßóäõóçò óôéò çëéêßåò 18-70 åôþí 91%2 óôïõò 10 ðïëßôåò äåí Ý÷ïõí óôáèåñü ôçëÝöùíï

22% ôùí ÅëëÞíùí Ý÷ïõí 2 óõóêåõÝò

ÐçãÞ: Focus Bari 2008

Äåßãìá 20.000 áôüìùí

> Äåí åöÜðôïõìå ôï êéíçôü áðåõèåßáò óôï êåöÜëé, áëëÜ áöÞíïõìå ìßá áðü-óôáóç 2 Þ 3 åêáôïóôþí.

>Åßìáóôå óýíôïìïé üôáí ìéëÜìå óôï êéíçôü. > ×ñçóéìïðïéïýìå hands

free Þ bluetooth áðïìá-êñýíïíôáò ôï êéíçôü áðü ôï óþìá ìáò.

> Áðïöåýãïõìå íá ôï ÷ñç-óéìïðïéïýìå óå åóùôå-ñéêïýò ÷þñïõò üðïõ ôï êéíçôü Ý÷åé êáêü óÞìá. Ti

ps


17.000.000 συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας

Ονομαστικό ποσοστό διείσδυσης 157,7%

Τόσο οι επιστήμονες όσο και το ευρύ κοινό εμφανίζουν ιδιαίτερη ανησυχία για το εάν τα παιδιά είναι πιο ευαί-

σθητα στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Οι περισσότερες μέχρι σήμερα έρευνες όμως δεν αφορούν τα παιδιά και τα νεαρά άτομα, τα οποία την τελευταία δεκαετία χρησιμοποι-ούν όλο και περισσότερο τα κινητά τηλέφωνα, αλλά και άλλες συσκευές – πηγές ηλεκτρο-μαγνητικής ακτινοβολίας. Οι ιδιαιτερότητες μάλιστα του εγκέφαλου των παιδιών και των εφήβων, όσον αφορά την ανατομία και τη φυσιολογία τον καθιστά πιθανώς πιο ευάλωτο στις επιδράσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτι-νοβολίας λόγω του μικρότερου πάχους του κρανίου και της εγγενούς ευαισθησίας του εγκεφαλικού ιστού. Τα ερωτήματα αναφορικά με τις επιπτώσεις της μακροχρόνιας χρήσης των κινητών τηλε-φώνων στην υγεία των παιδιών καλείται να απαντήσει η διεθνής πολυκεντρική μελέτη MOBI-KIDS στην οποία συμμετέχουν ειδικοί επιστήμονες από 13 χώρες, συμπεριλαμ-βανόμενης και της Ελλάδας. Την ελληνική συμμετοχή συντονίζει το Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η μελέτη, η οποία μόλις ξεκίνησε, στοχεύει να καταγράψει τους όγκους εγκεφάλου που θα διαγνωσθούν σε όλα τα νοσοκομεία της Ελλάδας σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενή-λικες ηλικίας 10 έως 24 ετών, για τα επόμενα 3 χρόνια και θα εξετάσει πιθανές συσχετίσεις μεταξύ της χρήσης συσκευών επικοινωνίας, περιβαλλοντικών πηγών ακτινοβολίας και άλ-λων παραγόντων κινδύνου και της ανάπτυξης όγκων εγκεφάλου. Η υπόθεση εάν υπάρχει μεγαλύτερη διεισδυ-

τικότητα της ακτινοβολίας των κινητών στον εγκέφαλο των παιδιών είναι υπό διερεύνηση από άλλες ερευνητικές ομάδες. Οι μελέτες αυτές χρησιμοποιούν ειδικά προπλάσματα της κεφαλής, τα οποία προσομοιάζουν στους ιστούς των παιδιών.

Τα ατυχήματα, ο μόνος τεκμηριωμένος κίνδυνοςΜε σκοπό να συνεισφέρει στη σωστή ενη-μέρωση σε θέματα επιδράσεως της ηλε-κτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην υγεία το Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών έχει ξεκινήσει το πρό-γραμμα ΕΝΗΓΜΑ. Μέσω του δικτυακού τόπου του προγράμματος (www.enigma-program.gr) τόσο το κοινό όσο και οι επιστήμονες μπορούν να βρίσκουν απαντήσεις στα πλέον συνήθη ερωτήματα αλλά και τις τελευταίες πληροφο-ρίες για την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και τα κινητά τηλέφωνα. Δίνει επίσης πρόσβα-ση στην πλέον επικαιροποιημένη βάση δεδο-μένων στην οποία περιλαμβάνεται η συντρι-πτική πλειοψηφία των σχετικών πρόσφατων επιστημονικών δημοσιεύσεων (> 400). Από τις μελέτες αυτές, κίνδυνος από τη χρήση των κινητών τεκμηριώνεται μόνο όσον αφο-ρά την πρόκληση ατυχημάτων εξαιτίας της διάσπασης της προσοχής πεζών και οδηγών (παιδιών και ενηλίκων) που μιλούν στο κινητό. Συνήθη ατυχήματα είναι τα τροχαία και οι πτώσεις. Ο κίνδυνος μάλιστα ατυχήματος όταν χρησιμοποιούμε κινητό κατά την οδήγηση είναι τετραπλάσιος από όταν δεν χρησιμοποι-ούμε. Ο κίνδυνος αυτός μειώνεται, αλλά δεν εξαλείφεται, εάν χρησιμοποιούμε Bluetooth ή τη λειτουργία της ανοιχτής ακρόασης.

Α π ο ψ ηΤα παιδιά και τα μάτια μαςΓράφουν οι Ελένη Πετρίδου * & Βιβή Παναγοπούλου * *

Μελέτη INTERPHONEΧρηματοδότηση: Ευρωπαϊκή ΈνωσηΣυντονισμός: Διεθνής Επιτροπή Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC)Συμμετέχοντες: 13 χώρες (Αυστραλία, Καναδάς, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ισραήλ, Ιτα-λία, Ιαπωνία, Ν. Ζηλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, Μ. Βρετανία).Σκοπός: Η εύρεση συσχέτισης ή όχι της έκθεσης στα κινητά τηλέφωνα με συγκε-κριμένες μορφές καρκίνου (ακουστικό νευρίνωμα, γλοίωμα κ.λπ.).Αποτελέσματα: Η μελέτη αυτή δεν μπόρε-σε να τεκμηριώσει αυξημένο κίνδυνο από τη χρήση κινητού για την εμφάνιση συ-γκεκριμένων όγκων εγκεφάλου, ενώ για ορισμένες μορφές και μόνο για την πολύ

παρατεταμένη χρήση του κινητού βρέθη-κε οριακά αυξημένος κίνδυνος. Μεταξύ των υπολοίπων συμπερασμάτων της μελέτης ήταν και το ότι απαιτούνται περισσότερες έρευνες που να εξετά-ζουν μεγαλύτερες περιόδους χρήσης του κινητού τηλεφώνου, αλλά και η ανάγκη επέκτασης των ερευνών σε νεαρότερους χρήστες.

GUARD Project Περίοδος: 1/1/2002 (διάρκεια 36 μήνες)Χρηματοδότηση: Ευρωπαϊκή ΈνωσηΣκοπός: Προσδιορισμός πιθανών δυσμε-νών βιολογικών επιδράσεων των κινη-τών τηλεφώνων που λειτουργούν στα 900&1800 MHz, στο ακουστικό σύστημα

ζώων και ανθρώπων.Αποτελέσματα: Καμία αρνητική επίδραση στο ακουστικό σύστημα.

COSMOS: H μεγαλύτερη έρευνα για τα κινητάΕδώ και μερικούς μήνες έχει ξεκινήσει το μεγαλύτερο ερευνητικό project που θα εξετάσει τυχόν σχέση της χρήσης κινητών τηλεφώνων με προβλήματα υγείας, όπως καρκίνο και νευρολογικές νόσους. Πρόκειται για τη μελέτη COSMOS που θα παρακολουθήσει περισσότερα από 250.000 άτομα ηλικίας 18 έως 69 ετών επί 10, 20 ή 30 χρόνια στη Βρετανία, τη Φινλανδία, την Ολλανδία, τη Σουηδία και τη Δανία.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η μελέτη COSMOS δεν θα εξετάσει μόνο την πιθα-νή σύνδεση των κινητών με τον καρκίνο, αλλά θα διερευνήσει και πιθανή σύνδεση με νευρολογικές νόσους, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η νόσος Πάρκινσον. Οι συμμετέχοντες θα συμπληρώνουν ένα συνεχές online ερωτηματολόγιο σχετικά με τη χρήση του κινητού τους, την υγεία και συνολικά τον τρόπο ζωής τους, ενώ οι ειδικοί θα παρακολουθούν τη χρήση του κινητού τους (κλήσεις, αποστολή μηνυ-μάτων ή λήψη και αποστολή δεδομένων). Επίσης η μελέτη θα καταγράφει πώς με-ταφέρουν οι χρήστες τα κινητά τους, π.χ. στην τσέπη του παντελονιού και αν χρησι-μοποιούν handsfree ή bluetooth.

Σημαντικές Διεθνείς Έρευνες

Για τα παιδιά το ερώτημα της επίδρασης της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας είναι σαφώς ακόμη υπό μελέτη. Ειδικότερα όσον αφορά την κινητή τηλεφωνία συνιστάται, ως προφύλαξη και μέχρι να ολοκληρωθούν οι έρευνες να περιοριστεί σημαντικά ή τουλάχιστον να γίνεται ορθολογική χρήση του κινητού. Ειδικότερα μέχρι την ολοκλήρωση των ερευ-νών προτείνεται:

> Για παιδιά ηλικίας < 10 χρόνων πλήρης απο-φυγή ή σημαντικός περιορισμός χρήσης του κινητού

> Για παιδιά μέχρι 15 χρόνων χρήση μόνο ενός αριθμού κινητού για απόλυτη ανάγκη και επικοινωνία με ορισμένο αριθμό μηνυμάτων

> Για τους εφήβους η επικοινωνία με χρήση μηνυμάτων, ενώ κανονική χρήση να επιτρέ-πεται μόνο για περιορισμένο χρόνο, κατά προτίμηση με hands free ή Bluetooth, και μόνον όταν είναι αναγκαίο.

«Μικρές» συμβουλές

* Συντονίστρια ελληνικής συμμετοχής στη μελέτη MOBI - KIDS, Καθηγήτρια Προληπτικής Ιατρικής & Επιδημιολογίας στο Εργαστήριο Υγιεινής & Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών** Παιδίατρος MPH (Harvard), PhD Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών

2 στα 10 παιδά ηλικίας 7

έως 12 ετώ

ν

έχουν κινη

τό

Στα παιδιά ηλικίας 1

0 έως 12 ετώ

ν το

ποσοστό φ

τάνε

ι το 32%

Τα ελληνό

πουλα μαθαίνουν ν

α

χρησιμοποιούν κινη

τό από 7 ετώ

ν

Χρήσιμες ιστοσελίδες:www.enigma-program.grwww.eeae.gr, www.who.int/peh-emf/www.icnirp.org, www.hpa.org.uk/radiationwww.arpansa.gov.au, www.mbkds.netwww.eekt.gr

28•in•vitro


Συνέντευξη

γιωργοσ στεφανοπουλοσ

Γενικός Διευθυντής Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η κοινή γνώμη ανησυχεί για την ασφάλεια χρήσης των κινητών τηλεφώνων. Θεωρείτε ότι είναι δικαιολογημένοι οι φόβοι;

Οι Έλληνες πολίτες πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς. Θα πρέπει να σας πω ότι η Ευρω-παϊκή Επιτροπή, σε συνέχεια του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επιβεβαιώ-νει σε πρόσφατο έγγραφό της την πολυετή επιστημονικά τεκμηριωμένη πολιτική της ανα-φορικά με τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία (ΗΜΠ) και σχετικά θέματα υγείας. Σύμφωνα με το έγγραφο αυτό τα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά και η υπόλοιπη διεθνής κοινότητα συγκλίνουν και εφαρμόζουν τις κατευθυντήριες οδηγίες της Διεθνούς Επιτροπής για τις Μη Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP), ενώ δεν έχει διαπιστω-θεί λόγος αναθεώρησης των οδηγιών αυτών.

Δυστυχώς η πραγματικότητα που βιώνουμε σήμερα καταδεικνύει την ύπαρξη εσφαλ-μένων, ανακριβών και, θα μπορούσα να πω, τεχνοφοβικών αντιλήψεων που συνδέονται με το συγκεκριμένο θέμα.

Το γεγονός είναι ότι η ανάπτυξη του κλάδου της κινητής τηλεφωνίας στη χώρα μας υπήρ-ξε ραγδαία, αλλά δεν συνοδεύτηκε από την κατάλληλη ενημέρωση. Αποτέλεσμα είναι να επικρατούν αυτοί οι αδικαιολόγητοι φόβοι που αναφέρετε, λόγω της άγνοιας του κοινού για τα σχετικά επιστημονικά δεδομένα.

Ένας επιπλέον παράγοντας που συντεί-νει στην καλλιέργεια αυτού του κλίματος είναι και η στάση αρκετών εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι απουσία ουσιαστικού έργου αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη με τεχνοφοβικές προσεγγίσεις. Τη στιγμή που κάθε πολίτης είναι κάτοχος ενός τουλάχιστον κινητού τηλεφώνου και την καθολική αυτή διείσδυση θα μπορούσε να την αξιοποιήσει θετικά η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ώστε να αναβαθμίσει τις υποδομές των πόλε-ων, καθιστώντας τις πιο παραγωγικές και πα-ρέχοντας υπηρεσίες φιλικές προς τον πολίτη.

ΕΡ: Το γεγονός πως κάθε χώρα εφαρμόζει διαφορετικά όρια ασφαλούς έκθεσης στην ΗΜ ακτινοβολία, εντείνει την ανασφάλεια των πολιτών;

Η πλειονότητα των εθνικών προτύπων και ορίων βασίζονται στις οδηγίες της ICNIRP.

Ειδικά στη χώρα μας, θα πρέπει να σημει-ωθεί ότι τα θεσμοθετημένα όρια είναι κατά 30% αυστηρότερα από εκείνα που ορίζουν οι διεθνείς οδηγίες και έχει υιοθετήσει η Ευρω-παϊκή Ένωση και θεωρούνται από τα αυστη-ρότερα της Ευρώπης.

Στην Ελλάδα τα αυστηρότερα όρια τέθηκαν με πολιτική απόφαση και όχι επιστημονική εισήγηση και αυτός εκτιμώ ότι είναι ένας από τους λόγους που δημιουργούνται ανησυχίες στην κοινή γνώμη.

ΕΡ: Πολλοί κατηγορούν τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας ότι χρηματοδοτώντας έρευνες για την ασφάλεια των κινητών τηλεφώνων, ουσιαστικά προσπαθούν να παρέμβουν στα αποτελέσματα των μελετών. Για ποιο λόγο οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας χρηματοδοτούν αυτές τις επιστημονικές έρευνες;

Ο κλάδος της κινητής τηλεφωνίας είναι ένας από τους πλέον δυναμικούς της παγκό-σμιας οικονομίας, με συνεχή ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και δικτύων. Πρόκειται επίσης για έναν κλάδο που εμφανίζει εξαιρετικά υψηλό επίπεδο διείσδυσης στην πλειονότητα των πολιτών, καθώς σύμφωνα με ανακοίνωση του GSM Association, περίπου 3,8 δισ. άνθρωποι (Σεπτ. 2008), δηλαδή σχεδόν ένας στους δύο κατοίκους του πλανήτη, διαθέτουν κινητό τη-λέφωνο.

Ένα τόσο υψηλό επίπεδο υιοθέτησης των ασύρματων κινητών επικοινωνιών, αντιλαμ-βάνεστε ότι μεγιστοποιεί και την ευθύνη των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, αναδεικνύο-ντας τα ζητήματα ασφάλειας των καταναλω-τών ως θέματα μέγιστης σημασίας.

Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, ο κλάδος της κι-νητής τηλεφωνίας στηρίζει την επιστημονική έρευνα στον τομέα και παρακολουθεί στενά κάθε σχετική εξέλιξη.

ΕΡ: Ένα από τα μείζονα ζητήματα που απα-σχολούν τόσο τους καταναλωτές όσο και τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας είναι οι κεραίες. Πολλές φορές οργανωμένες ομάδες κατοίκων «ξηλώνουν» κεραίες θεωρώντας ότι κινδυνεύ-ουν από την ακτινοβολία που εκπέμπουν. Πώς μπορεί να λυθεί αυτό το ζήτημα;

Δυστυχώς, η ανάπτυξη της κινητής τηλε-φωνίας δε συνοδεύτηκε και από την ανάλογη ενημέρωση. Για όλα αυτά λοιπόν τα ζητήματα που προκύπτουν λόγω της πλημμελούς ενη-μέρωσης του κοινού, οι αρμόδιοι φορείς και όσοι ασχολούνται με τα κοινά οφείλουν να τοποθετούνται ορθά, με επιστημονικά τεκμη-ριωμένες απόψεις.

Σε αυτή την κατεύθυνση, η άποψη του κλά-δου της κινητής τηλεφωνίας είναι ότι απαιτού-νται μέτρα διαφανούς και εποικοδομητικής ενημέρωσης. Ένα από αυτά είναι η θέσπιση του Εθνικού Παρατηρητηρίου Ηλεκτρομαγνη-τικής Ακτινοβολίας. Μια πρωτοβουλία που ο κλάδος της κινητής τηλεφωνίας είναι διατε-θειμένος να στηρίξει, καθώς εκτιμούμε ότι

η λειτουργία ενός εθνικού ενιαίου μετρητι-κού συστήματος μπορεί να συνεισφέρει στην ορθή ενημέρωση του κοινού για τα σχετικά ζητήματα, αλλά και στην καλλιέργεια του αι-σθήματος της ασφάλειας μέσω της διενέργει-ας αξιόπιστων και τακτικών μετρήσεων.

ΕΡ: Οι «παράνομες» κεραίες που υπάρχουν σε ορισμένες (πολλές σύμφωνα με δημοσιεύμα-τα) ταράτσες κτιρίων είναι παράνομες λόγω της ακτινοβολίας που εκπέμπουν ή λόγω πο-λεοδομικών παραβάσεων;


Για την επίδραση της ακτινοβολίας στην υγείαSCENIHR Ε.Ε. «Ολοκληρώνεται από τρεις ανεξάρτη-τες έρευνες ότι η έκθεση σε RF πεδία είναι απίθανο να οδηγήσει σε αύξηση του καρκίνου στους ανθρώπους». Εντούτοις οι ειδικοί προσθέτουν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διευκρινιστεί εάν η μακροπρόθεσμη έκθεση σε πεδία από κινητά τηλέφωνα (πέραν των 10 ετών) «μπορεί να θέσει κάποιο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου». Ιανουάριος 2009

National Academy of Medicine, Γαλλία(Με αφορμή αποφάσεις του δικαστηρίου τον Φεβρουάριο του 2009 που οδήγησαν τις εταιρείες Boygues Telecom και την SFR να απεγκαταστήσουν τις κεραίες των σταθ-μών βάσης).

«Δεν είναι γνωστός κανένας μηχανι-σμός μέσω του οποίου ηλεκτρομα-γνητικά πεδία αυτού του εύρους των ενεργειών και των συχνοτήτων θα μπο-ρούσαν να έχουν αρνητική επίδραση στην υγεία. Η SCENIR και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ομόφωνα δήλωσαν ότι αυτές οι κεραίες δεν προκάλεσαν κανέναν κίνδυνο για την υγεία». Φεβρουάριος 2009

FDA ΗΠΑ«Πολλοί άνθρωποι ανησυχούν για το αν η ακτινοβολία από τα κινητά τηλέ-φωνα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο ή άλλους σοβαρούς κινδύνους στην υγεία. Οι επιστημονικές ενδείξεις δεν έχουν συνδέσει τα κινητά τηλέφωνα με οποιαδήποτε προβλήματα υγείας». Ιούνιος 2009

ICNIRP (Διεθνής επιτροπή για την προστασία από τις μη – ιοντίζουσες ακτινοβολίες)«[...] είναι η άποψη της ICNIRP ότι η επιστημονική βιβλιογραφία που δημο-σιεύεται από τις οδηγίες του 1998 και μετά δεν έχει δώσει κανένα στοιχείο για την ύπαρξη δυσμενών αποτελε-σμάτων από την έκθεση κάτω από τους βασικούς περιορισμούς και δεν απαι-τείται άμεση αναθεώρηση των οδηγιών της σχετικά με τον περιορισμό της έκθεσης από υψηλόσυχνα ηλεκτρομα-γνητικά πεδία». Αύγουστος 2009

Ε Ι Π Α νΟι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας εγγυώνται

ότι κάθε μια εγκατάσταση σταθμών βάσης κι-νητής τηλεφωνίας σχεδιάστηκε και λειτουργεί εντός των ορίων ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβο-λίας που απαιτεί η ελληνική νομοθεσία.

Για κάθε μία κεραία κινητής τηλεφωνίας έχει εκπονηθεί ειδική μελέτη ηλεκτρομαγνητικών εκπομπών η οποία συνεκτιμά και το σύνολο της ηλεκτρομαγνητικής εκπομπής στην ευρύτερη περιοχή και αυτές οι μελέτες επισκοπούνται, σχολιάζονται και εγκρίνονται βάσει του νόμου από την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργει-ας (ΕΕΑΕ).

Επιπλέον η ΕΕΑΕ πραγματοποιεί κάθε χρόνο μετρήσεις πεδίου και επιβεβαιώνει τη συμ-μόρφωση εν λειτουργία των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών και όλων των λοιπών πηγών ασύρμα-των επικοινωνιών. Μάλιστα, εντός του 2009 η ΕΕΑΕ πραγματοποίησε μετρήσεις στο 10% των εγκατεστημένων σταθμών βάσης, δηλαδή συνολικά 1.308 ελέγχους σε κεραίες κινητής τηλεφωνίας, πανελλαδικά. Σε καμία από αυτές τις μετρήσεις δε διαπιστώθηκε υπέρβαση των ορίων εκπομπής ηλεκτρομαγνητικής ακτινο-βολίας, επομένως δεν τίθεται κανένα τέτοιο ζήτημα.

Ποιο όμως είναι το πρόβλημα σήμερα των «δήθεν» παράνομων κεραιών; Το πρόβλημα έχει δημιουργηθεί γιατί από το 2006 ως σήμε-ρα καθιερώθηκε με νόμο η υποχρέωση έγκρι-σης μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) από τις 13 περιφέρειες της χώρας. Στις ΜΠΕ περιλαμβάνονται και οι μελέτες της ΕΕΑΕ που προανέφερα.

Τεσσεράμισι έτη αργότερα έχει διεκπεραι-ωθεί μόλις ένα ελάχιστο ποσοστό (10%) από τους περίπου 6000 φακέλους ΜΠΕ που έχουν υποβάλει οι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας, ενώ η ολοκλήρωση της υποβολής των φακέλων έγι-νε τον Μάρτιο του 2008.

Λόγω των καθυστερήσεων έγκρισης των ΜΠΕ, ο φαύλος κύκλος της αναποτελεσματικό-

τητας συντηρείται και με καθυστερήσεις στις Πολεοδομίες οι οποίες επικαλούμενες την έλ-λειψη των εγκρίσεων προχωρούν ακόμα και σε μαζικές κατεδαφίσεις κεραιών.

Η ουσία του προβλήματος είναι ότι το ίδιο το κράτος που παρείχε τις άδειες στις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, αδυνατεί να δημιουργήσει αποτελεσματικές συνθήκες λειτουργίας για τους παρόχους, ώστε να είναι σε θέση να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις κάλυψης δικτύου και ποιότητας υπηρεσι-ών κινητής τηλεφωνίας που προβλέπουν οι άδειές τους. Άδειες από τις οποίες η πολιτεία έχει ήδη εισπράξει περί τα 930 εκατομμύρια ευρώ, ενώ ετησίως οι εταιρείες καταβάλλουν τέλη ύψους περίπου 32.5 εκατ. ευρώ. Σε αυτά

τα κόστη έρχονται να προστεθούν και τα έξο-δα αδειοδότησης, στο πλαίσιο μιας πλήρως ανεπαρκούς διαδικασίας. Μιας διαδικασίας που απαιτεί 2 έτη και την εμπλοκή 9 δημόσιων υπηρεσιών για την αδειοδότηση ενός και μόνο σταθμού βάσης (ενώ υπάρχουν και περιπτώ-σεις σταθμών των οποίων η αδειοδότηση δεν προχωρά καθόλου), τη στιγμή που σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η διαδικασία ολοκληρώ-νεται από 1-3 δημόσιους φορείς, εντός 7,2 μηνών κατά μέσο όρο.

Μιας διαδικασίας που αποτελεί τρανταχτό παράδειγμα της αναποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, η οποία αδυνατεί να αντε-πεξέλθει σε υποχρεώσεις που η ίδια η πολιτεία έχει θεσπίσει. Να σας αναφέρω την περίπτωση των εγκρίσεων Μελετών Περιβαλλοντικών Επι-πτώσεων (ΜΠΕ) που απαιτείται να εκδίδουν για τους σταθμούς βάσης οι αρμόδιες Περιφέρειες και μέχρι σήμερα από το 2006.

Και η κατάσταση με τις καθυστερήσεις αυτές αναμένεται να επιδεινωθεί με τις επικείμενες αλλαγές στο χάρτη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Σε οικονομικούς όρους, πέρα από τις κατα-βολές των εταιρειών στο δημόσιο που προα-νέφερα, θα πρέπει να σας πω ότι η υφιστάμε-νη κατάσταση στο αδειοδοτικό πλαίσιο έχει σαν αποτέλεσμα την κατασπατάληση πόρων τόσο για το ελληνικό δημόσιο, όσο και για τις εταιρείες, σε περισσότερες από 900 δίκες ετησίως για θέματα λειτουργίας των δικτύων κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες τροφοδοτούν την ανησυχία του κοινού. Επιπλέον, οι εταιρεί-ες υπόκεινται στο τεράστιο κόστος επαναδει-οδότησης κεραιών που αγγίζει τα 35 εκατ. ευρώ (για το σύνολο παρόχων) και επιβαρύνει τα επενδυτικά προγράμματα των εταιρειών και το πάγωμα επενδύσεων ύψους 1,8 δισ. που προγραμματίζουν οι εταιρείες κινητής τη-λεφωνίας για τον εκσυγχρονισμό των δικτύων τους και κατ’ επέκταση των υπηρεσιών επι-κοινωνίας που απολαμβάνουν οι πολίτες και αυξάνουν την παραγωγικότητα των επιχειρή-

σεων και της δημόσιας διοίκησης.

ΕΡ: Η αποξήλωση κεραιών προστατεύει τη δη-μόσια υγεία;

Στα αστικά κέντρα, λόγω της συγκέντρω-σης μεγάλου αριθμού συνδρομητών σε μικρή ακτίνα, οι περιοχές κάλυψης από τις κεραίες είναι πολύ μικρές, καλύπτοντας μερικά μέτρα. Εξαιτίας της γεωγραφικής τους εγγύτητας, το σήμα που εκπέμπουν είναι ασθενές, λειτουρ-γούν δηλαδή με ιδιαίτερα χαμηλή ένταση που συνήθως δεν ξεπερνά τα 40 watts (όταν οι πε-ρισσότερες οικιακές συσκευές λειτουργούν σε πολύ υψηλότερη ισχύ).

Σύμφωνα και με την Ελληνική Επιτροπή Ατο-μικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), όταν λειτουργεί ένας νέος σταθμός κινητής τηλεφωνίας δημιουργεί-

ται μια νέα περιοχή κάλυψης που προκύπτει από τη μείωση (υποδιαίρεση) των περιοχών που κάλυπταν οι προϋπάρχοντες σταθμοί. Η μείωση αυτή επιτυγχάνεται μειώνοντας την ισχύ εκπομπής τους. Πιο σημαντικό είναι όμως το ότι με τη λειτουργία νέων σταθμών βάσης, καθίσταται ευκολότερη η σύνδεση του κινητού τηλεφώνου με το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας με αποτέλεσμα να μειώνεται παράλληλα και η ατομική έκθεση των χρηστών από τα κινητά τηλέφωνα.

Επομένως, όσο περισσότεροι σταθμοί βάσης λειτουργούν σε μια δεδομένη περιοχή, τόσο χαμηλότερο είναι το επίπεδο της ακτινοβολίας που εκπέμπουν και οι σταθμοί και τα κινητά τηλέφωνα.

Και για να απαντήσω ευθέως το ερώτημά σας, η αποξήλωση κεραιών δεν προσφέρει απολύτως κανένα όφελος, αλλά φέρει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα ενισχύοντας το επί-πεδο της εκπεμπόμενης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.

ΕΡ: Τι λύσεις προτείνετε για να δοθεί οριστικό τέλος στην παραφιλολογία γύρω από τα κινητά τηλέφωνα και τους σταθμούς βάσης;

Το αδιέξοδο της αδειοδότησης μπορεί να αρθεί μόνο με τα απαιτούμενα θεσμικά μέ-τρα. Σε αυτή την κατεύθυνση απαιτείται άμε-ση ενεργοποίηση των κρατικών φορέων και διαμόρφωση ενός απλού, εφαρμόσιμου και αποτελεσματικού νομικού πλαισίου.

Ο κλάδος της κινητής τηλεφωνίας έχει ήδη καταθέσει τις σχετικές προτάσεις του στους αρμόδιους φορείς, οι οποίες περιλαμβάνουν:

>�Τροποποίηση του νόμου με στόχο την απλο-ποίηση της αδειοδότησης, ώστε εντός του 2010 να κλείσει ο κύκλος με την κατάθεση προτάσεων νόμου στη Βουλή και την επε-ξεργασία και δημοσίευση όλων των σχετι-κών ΚΥΑ που εκκρεμούν από το 2006

>�Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των δημόσιων υπηρεσιών ώστε να διεκπεραι-

ώνουν το έργο του σε συγκεκριμένο χρόνο και να ελέγχονται για αυτό

>�Ανάδειξη των κινητών επικοινωνιών ως άξονα στρατηγικής σημασίας για την παρα-γωγικότητα και ανάπτυξη της χώρας

>�Ανάληψη πρωτοβουλιών διαφανούς ενημέρωσης του κοινού και θέσπιση του Παρατηρητηρίου Ηλεκτρομαγνητικής Ακτι-νοβολίας

>�Διαρκής και εποικοδομητική πληροφόρηση των πολιτών από τους αρμόδιους φορείς και ειδικότερα από το επισπεύδον Υπουργείο και τις ανεξάρτητες Αρχές (ΕΕΤΤ και ΕΕΑΕ)

>�Άμεση ενίσχυση του συντονιστικού ρόλου της ΕΕΤΤ και καθιέρωσή της ως κεντρική αρχή για την παρακολούθηση όλης της δια-δικασίας αδειοδότησης

Η άγνοια φέρνει φόβο

Λαπαροσκοπική ΧειρουργικήΗ λαπαροσκοπική χειρουργική ή αλλι-ώς «ελάχιστα παρεμβατική χειρουργική» αποτέλεσε τη σημαντικότερη εξέλιξη της γενικής χειρουργικής. Ξεκίνησε στις αρχές του 1990 ως «laser χειρουργική». Ο όρος laser είχε αρχικά καλλιεργηθεί εσφαλμένα στον κόσμο σαν μία ανώδυνη τεχνολογία με πλεονεκτήματα, όπως μικρές τομές και λιγότερη απώλεια αίματος. Πράγματι, στο ξεκίνημα η τεχνική αυτή χρησιμοποιούσε την τεχνολογία του λέιζερ, γρήγορα, όμως, αντικαταστάθηκε από ηλεκτρική ενέργεια της διαθερμίας. Όπως, εξηγεί ο καθηγητής Χειρουργικής Δημήτρης Λινός, «η επέμβαση στον κοιλιακό χώρο από τομές μήκους μόλις πέντε έως δώδεκα χιλιοστών και η χρήση ειδικών λαπαροσκοπικών εργαλείων αντί-στοιχου μεγέθους επέτρεψε στην «κλασική» ανοιχτή χειρουργική να γίνεται, πια, βάσει δύο νέων πολύ σημαντικών δυνατοτήτων: α) την αντικατάσταση της άμεσης όρασης του χειρουργού με την έμμεση όραση μέσω της ενδοκάμερας του λαπαροσκοπίου, και β) την αντικατάσταση των χεριών του χειρουργού με λεπτά μακριά εργαλεία που ακολουθούν τις κινήσεις των χεριών του χειρουργού, αλλά διατηρούν την απτική του ικανότητα». Η λαπαροσκοπική μέθοδος βρίσκει, πλέον, εφαρμογή σε πληθώρα επεμβάσεων που αποτελούν χειρουργεία «ρουτίνας» για έναν έμπειρο χειρουργό.

30•in•vitro

ReviewΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Χειρουργικές εξελίξεις

Συνεργάστηκαν οι: Κοσμάς Ηλιάδης, Δ/ντής Θωρακοχειρουργικής Κλινικής «Υγεία», Αθανάσιος Δ. Κουκάκης, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Δ/ντής Τμήματος Αρθροπλα-στικών Ελάχιστης Επεμβατικότητας, «Λευκός Σταυρός Αθηνών», Δημήτρης Λινός,

MD, FACS, Γενικός Χειρουργός, Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Δ/ντής Α’ Χειρουργικής Κλινικής ΔΘΚΑ «Υγεία»,

Γράφει η Κατερίνα Βασιλείου

Χωρίς τομές

«Οσο πιο άρτια και ομαλά γίνει η πράξη της χειρουργικής επέμ-βασης τόσο λιγότερο υποφέρει ο ασθενής, τόσο ταχύτερα και πληρέστερα αναρρώνει, τόσο

πιο αποτελεσματικά επουλώνεται η πληγή», Μπέρκλεϊ Τζορτζ Άντριου Μούνιχαν, Βρετα-νός χειρουργός, 1920.

Επαναστατικές αλλαγές πραγματοποιήθη-καν στο χώρο της χειρουργικής τα τελευταία είκοσι χρόνια που κατάφεραν να ελαχιστο-ποιήσουν τον κίνδυνο και να αυξήσουν την καλύτερη έκβαση για ένα σημαντικό αριθμό χειρουργικών επεμβάσεων. Αυτή η πρόοδος είναι αποτέλεσμα πιο εξελιγμένων αναισθητι-κών τεχνικών, νέων μεθόδων ελάττωσης του

περιεγχειρητικού στρες, εφαρμογής ελάχιστα τραυματικών τεχνικών και πρόληψης μετεγ-χειρητικών επιπλοκών. Έτσι, από την εισαγω-γή της γενικής αναισθησίας στο χειρουργείο και την πραγματοποίηση της πρώτης λαπαρο-τομής, ίσως φτάσουμε μία ημέρα να μιλάμε, ακόμη, και για την «εικονική» ενδοσκοπική χειρουργική.

Ρομποτική ΧειρουργικήΗ ρομποτική χειρουργική υπήρξε μια τεράστια καινοτομία. Τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμέ-νης μεθόδου σε σχέση με τη λαπαροσκοπική είναι η δυνατότητα τρισδιάστατης όρασης και κα-λύτερης χρήσης των λαπαροσκοπικών εργαλεί-ων σε δύσκολες ανατομικά περιοχές. Οι ειδικοί, ωστόσο, τονίζουν ότι η ρομποτική μέθοδος έχει και ορισμένα εγγενή μειονεκτήματα, όπως, την έλλειψη απτικής δυνατότητας του χειρουργού και τα μεγάλα, δύσχρηστα και περιορισμένα ερ-γαλεία που έχει στη διάθεσή του. Και, όπως, χα-

ρακτηριστικά, αναφέρει ο κ. Λινός, «η επιτυχία της επέμβασης συνεχίζει και βασίζεται αποκλει-στικά στα χέρια και την εμπειρία του χειρουργού και όχι στη συχνά λανθα-

σμένη άποψη για την «τεχνητή νοημοσύνη» του «ρομπότ». «Εντυπωσιακά είναι τα αποτελέσματα της ρομποτικής χειρουργικής και στην αποκατά-σταση καταγμάτων με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, μηχανημάτων πλοήγησης και ρο-μπότ», τονίζει ο Ορθοπαιδικός – Αθλητίατρος, κ. Δημήτρης Τσούκας.

Λαπαροσκοπική Χειρουργική μίας Τομής (SILS) Η τεχνική αυτή έχει σαν βασική ιδέα ότι αντί να χρησιμοποιούνται τρία ή τέσσερα σημεία εισό-

δου για τη λαπαροσκοπική χειρουργική, χρη-σιμοποιείται μόνο ένα, και μάλιστα ο ομφαλός μέσα από τον οποίο μπορούν να εισέλθουν όλα τα εργαλεία. Ωστόσο, όπως εξηγεί ο κ. Λινός «η σχεδόν παράλληλη πορεία των λαπαροσκο-πικών εργαλείων, αλλά και η σχετικά μεγάλη τομή των 3 εκατοστών στον ομφαλό που ανα-γκαστικά συνοδεύεται από μεγαλύτερο πόνο και περισσότερες πιθανότητες μετεγχειρητι-κής κήλης, έχουν περιορίσει τον αρχικό ενθου-σιασμό τόσο ορισμένων χειρουργών όσο και της βιομηχανίας που εύκολα κατασκεύασε τα αναγκαία εργαλεία για αυτή τη τεχνική».

Ενδοσκοπική Χειρουργική με Εργαλεία Βελόνας (Needlescopic)Η σύγχρονη ενδοσκοπική χειρουργική βασίζε-ται στην τεράστια εμπειρία της λαπαροσκοπι-κής χειρουργικής, χρησιμοποιώντας όμως όλο και μικρότερα εργαλεία. Οι κάμερες των 10 χιλιοστών έχουν αντικατασταθεί από κάμε-ρες 5 χιλιοστών, ενώ τα εργαλεία και υλικά των 5 και 10 χιλιοστών. από αντίστοιχα 2 και 3 χιλιοστών. «Η λεγόμενη needlescopic surgery, δηλαδή η ενδοσκοπική χειρουργική με εργα-λεία μεγέθους «βελόνας», είναι πιο φιλική και προς το χειρουργό αλλά και προς τον ασθενή, καθώς στην κοιλιά του οι τομές «βελόνας» συνοδεύονται από μικρότερο πόνο και ακόμη καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα», σημειώνει ο κ. Λινός.

Το παρόν

Η επιτυχία της ρομποτικής επέμβασης βασίζεται στην εμπειρία του χειρουργού και όχι του... ρομπότ!


Η πρώτη λαπαροσκό-πηση χρονο-λογείται από το 1981, όταν ο Γερμανός

Kelling ενδο-σκόπησε την κοιλιά ενός σκύλου. Η

πρώτη λαπα-ροσκοπική χολοκυστε-κτομή πραγ-ματοποιή-

θηκε στις 17 Μαρτίου του

1987 από τον Γάλλο χειρουρ-γό Φιλίπ

Μουρέτ στη Λυών.

Το μέλλον«Εικονική» (virtual) Ενδοσκοπική ΧειρουργικήΤο μέλλον της χειρουργικής και ο επόμενος σταθμός μετά την «επανάσταση» της λαπα-ροσκοπικής τεχνικής στις αρχές του 1990, θα είναι η πραγματικά υποβοηθούμενη από την «τεχνητή νοημοσύνη» και την πληροφο-ρική χειρουργική. Σύμφωνα με τον κ. Λινό, «όταν η ψηφιακή εικόνα από τον αξονικό τομογράφο ενσωματωθεί στην ενδοσκοπική ψηφιακή εικόνα του χειρουργείου, όταν η εγχείρηση σχεδιασθεί στον υπολογιστή πριν το χειρουργείο με τις «συντεταγμένες» της παθολογίας της απεικονιστικής εξέτασης, όταν η ίδια η προγραμματισμένη εγχείρηση γίνει από ένα ρομπότ υπό την παρακολού-θηση του χειρουργού, τότε θα έχουμε την πραγματική νέα πρόοδο που λέγεται Virtual ή «Eικονική» Λαπαροσκοπική Χειρουργική. Προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή έχουν γίνει και γίνονται πειραματικά εδώ και πολλά χρόνια. Περιμένουμε την τεχνο-λογία και τη βιομηχανία να υλοποιήσουν τα αποτελέσματα της ερευνητικής μέχρι τώρα προσπάθειας». Για τον εκπαιδευόμενο νέο χειρουργό η «εικονική» λαπαροσκοπική χειρουργική του μέλλοντος θα του επιτρέ-πει τον ιδανικό προεγχειρητικό σχεδιασμό της επέμβασης, αλλά και την «εικονική» πραγματοποίησή της, δίνοντάς του τη δυ-νατότητα να αναγνωρίσει τις δυσκολίες και τις επιπλοκές πριν ακόμη προχωρήσει στο χειρουργείο.

Ενδοσκοπική Χειρουργική μέσω των Φυσιολογικών Οπών - NOTESΗ ενδοσκοπική διαγαστρική χειρουργική ή αλλιώς ενδοσκοπική χειρουργική μέσω φυσικών οπών (N.O.T.E.S.) του σώματος θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ακόμη βήμα μετά την κατάκτηση της ενδοσκοπι-κής λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Η νέα αυτή τεχνική, που ακόμη εφαρμόζεται σε πειραματικό στάδιο, θα δίνει τη δυνατότη-τα στους χειρουργούς να πραγματοποιούν επεμβάσεις στο εσωτερικό της κοιλιακής χώρας χωρίς καμία τομή πάνω στο ανθρώ-πινο σώμα, αλλά με εισχώρηση εύκαμπτων ενδοσκοπίων μέσω των φυσικών ανθρωπί-νων οπών, όπως το στόμα, το στομάχι, το παχύ έντερο, η ουρήθρα και ο κόλπος. «Η βασική ιδέα της επέμβασης στην κοιλιά χωρίς καμία ορατή τομή στο δέρμα, που θα μεταφραζόταν σε λιγότερο πόνο και νοση-λεία, υπήρξε πολύ πρωτοποριακή. Όμως, στην πράξη η καινοτόμος αυτή τεχνική δεν προχωράει ουσιαστικά, παρά τις προσπά-θειες πολλών χειρουργών από όλο τον κό-σμο», όπως αναφέρει ο κ. Λινός, διότι στη συγκεκριμένη περίπτωση η βιομηχανία δεν μπόρεσε να ακολουθήσει κατασκευάζο-ντας τα κατάλληλα βοηθήματα - εργαλεία που απαιτούνταν, ώστε να «κλείνουν» σω-στά οι τομές στα «φυσιολογικά» στόμια.

Γιώργος Στράντζαλης, Επίκουρος Καθηγητής Νευροχειρουργικής, Νευροχει-ρουργική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών «Ευαγγελισμός», Δημήτρης Τσούκας, Δ/ντής Ορθοπαιδικής Κλινικής Αθλητικών Κακώσεων Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Δ/ντής Κέντρου Ελάχιστα Επεμβατικής Ορθοπαιδικής και Αθλητιατρικής Χειρουργικής MIOSMED.

Θωρακοσκοπική Χειρουργική

Η ενδοσκοπική χειρουργική εφαρμόζε-ται, πλέον, και στο κομμάτι του θώρακα μεταφέροντας τις γνώσεις και τις αρχές από τη λαπαροσκοπική χειρουργική στη θωρακική περιοχή. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, υπάρχει ραγδαία ανά-πτυξη της τεχνικής της θωρακοσκόπησης που ως απόλυτα εξειδικευμένη μέθο-δος απαιτεί ανάλογα εργαλεία, εξοπλι-σμό συσκευών και χειρουργείου για να εφαρμοστεί. Η θωρακοσκόπηση, όπως όλες οι ενδοσκοπικές τεχνικές, αποτελεί χειρουργείο ήπιας βαρύτητας σε σύγκρι-ση με την «ανοικτή» κλασική τεχνική. Γίνεται με δύο ή τρεις μικρές τομές, της τάξης του ενός εκατοστού και εισόδου στη θωρακική κοιλότητα κάμερας με τη-λεσκοπική όραση και ικανότητα μεγέθυν-σης του σημείου 16 φορές περισσότε-ρο. Παρέχει καταπληκτική όραση και με την είσοδο των κατάλληλων εργαλείων, μεγάλη δυνατότητα χειρισμών. Πλεονε-κτεί της κλασικής θωρακοχειρουργικής στη νοσηρότητα, το σεβασμό στους μυς και το μετεγχειρητικό πόνο, το χρόνο και κόστος νοσηλείας, ενώ έχει καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, αφού καταργεί-ται η τομή. Η θωρακοσκοπική χειρουργική τεχνική βρίσκει εφαρμογή τόσο σε διαγνωστικό επίπεδο ορισμένων παθήσεων, όσο και στη θεραπεία των περισσότερων παθή-σεων των πνευμόνων, περικαρδίου, οισο-φάγου και μεσοθωρακίου που αφορούν καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις των οργάνων αυτών. Οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι βελτι-ώσεις των αναισθησιολογικών τεχνικών έχουν δώσει επιπλέον ώθηση στις θω-ρακοσκοπικές τεχνικές. Έτσι, σήμερα «χειρουργούνται και στην Ελλά-δα, ακόμη και νεογέννητα παιδιά με συγγενείς ανωμαλίες στον θώ-ρακα θωρακοσκο-πικά. Η επέκταση χρήσης ρομπο-τικής χει-ρουργι-κής στον θώρακα κερ-δίζει διαρ-κώς έδα-φος, αφού δίνει τη δυνατότητα λε-πτών χειρισμών (μέσω του ρομπότ) στα ευγενή όργανα του θώρακα. Άποψή μας είναι πως σε κέντρα που εφαρμόζουν και τη θωρακοσκοπι-κή τεχνική, περισσότερες από τις μισές επεμβάσεις γίνονται με τη χρήση ελάχιστα επεμβατικών τε-χνικών», όπως τονίζει ο θωρακο-χειρουργός, κ. Κοσμάς Ηλιάδης.

Αρθροσκοπική Χειρουργική

Η επανάσταση στον τομέα της Ορθοπαιδικής Χειρουργικής φέρει το όνομα της αρθροσκο-πικής χειρουργικής, μιας επέμβασης που γίνεται λαπαροσκοπικά. «Η αρθροσκόπηση είναι η σύγχρονη δυνατότητα πραγματοποί-ησης επεμβάσεων μέσω πολύ μικρών τομών εισάγοντας μία μικροσκοπική κάμερα σε οποιαδήποτε άρθρωση ελέγχοντας, εκτι-μώντας και επεμβαίνοντας για να διορθω-θούν σημαντικοί τραυματισμοί, όπως ρήξεις χιαστού ή εξάρθρωση ώμου που παλαιότερα

απαιτούσαν πολύ με-γάλες τομές με τραυ-ματισμούς σε μυς και ιστούς, μακροχρόνια μετεγχειρητική ακινη-τοποίηση και αποκα-τάσταση. Τώρα, πια,

αποκαθίστανται με αρθροσκοπικά ή όπως συνολικά ονομάζουμε ελάχιστα επεμβατικά χειρουργεία», εξηγεί ο κ. Δημήτρης Τσού-κας. Όπως, χαρακτηριστικά, προσθέτει ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός, κ. Α. Κουκάκης,

«οι νέες τεχνικές ελάχιστης επεμβατι-κότητας σε ό,τι αφορά την εμφύτευση ολικών αρθροπλαστικών γόνατος και ισχύου μπορούν να εφαρμοσθούν πλέον σε ποσοστό 80-90% σε ασθε-νείς που πάσχουν από οστεοαρθρίτι-

δα γόνατος και ισχίου με ασφάλεια και καλά αποτελέσματα.»Μέσω της αρθροσκόπησης τραυματισμοί

όπως ρήξη πρόσθιου και οπίσθιου χιαστού συνδέσμου και μηνίσκων στο γόνατο, ρήξη συνδέσμων, αστάθεια ώμου κ.ά., αποκαθίστανται πλήρως μέσω μικρών τομών, ενώ ο ασθενής

παραμένει ελάχιστα στο νοσοκομείο, εμφα-

νίζει λιγότερο πόνο και μικρό-

τερο κίνδυνο επιπλο-

κών.

Με την αρθροσκόπηση οι ασθενείς εμφανίζουν λιγότερο πόνο και έχουν μικρότερο κίνδυνο επιπλοκών.

Ιστοσελίδες με πληροφορίες για τις νέες χειρουργικές μεθόδους στη σελίδα 45.

Best Seller στο πιάτο μαςΣύμφωνα με πρόΣφατη έρευνα από το Χα-ροκόπειο Πανεπιστήμιο, περισσότερα από 800 λειτουργικά τρόφιμα βρίσκονται στα ράφια των ελληνικών σούπερ μάρκετ. Η «δημοφιλία» των προϊόντων σχετίζεται κυρίως με την αύξηση και διαφοροποίηση των καταναλωτικών επιθυμιών, τις διαδοχικές διατροφικές κρίσεις και σκάνδα-λα, την εύρεση καινοτόμων τρόπων παραγωγής και μεθόδων εμπλουτισμού όλων των λειτουρ-γικών τροφίμων, την επιβάρυνση της υγείας λόγω τρόπου ζωής, την αύξηση του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης, τη σημασία της πρόληψης των ασθενειών, καθώς και τη νέα νο-μοθεσία που επιτρέπει την ευκολότερη είσοδo των λειτουργικών τροφίμων στην αγορά.

Το νομικό πλαίσιο...από την 1η Ιουλίου του 2007 είναι σε ισχύ ένα αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο από την Ε.Ε., σχετικά με την επισήμανση των τροφίμων και τον τρόπο διαφήμισής τους, το οποίο έχει εναρμονισθεί με το δίκαιο της κάθε χώρας-μέ-λους. Τόσο η Ε.Ε. όσο και το Διεθνές Ινστιτούτο Βιολογικών Επιστημών (ILSI), που ασχολούνται με την Επιστήμη των Λειτουργικών Τροφίμων στην Ευρώπη, έχουν επισημάνει δύο βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει οποιοδή-ποτε προϊόν κυκλοφορεί στην αγορά ως «λει-τουργικό τρόφιμο»: πρέπει να είναι βασισμένο σε έγκυρους δείκτες βελτίωσης της λειτουρ-γίας-στόχου καθώς και σε έγκυρους δείκτες των ενδιάμεσων παραμέτρων της ασθένειας ή ακόμα και της ίδιας της ασθένειας.

...η θέση του καταναλωτήπροκεΙμένου να αποφύγεΙ την παρα-πλανητική διαφήμιση, ο καταναλωτής είναι απαραίτητο να διαβάζει την ετικέτα στη συ-σκευασία του τροφίμου. Ιδανικά, πρέπει να αποδεικνύεται επιστημονικά ότι η εκάστοτε «ενεργή» ουσία απορροφάται από τον οργα-νισμό ή φτάνει στο σημείο όπου μπορεί να δράσει και ότι η κατανάλωση του τροφίμου στις συνήθεις ποσότητες έχει ωφέλιμη δράση για τον οργανισμό. Επίσης, καλό είναι να μη στηρίζεται μόνο σε μια συγκεκριμένη δράση του τροφίμου. Για παράδειγμα, η κατανάλωση ενός προϊόντος όπως η μαργαρίνη με στερόλες ή στανόλες από ένα παχύσαρκο άτομο με υψη-λή χοληστερόλη, είναι μια επιλογή που πρέπει να διερευνηθεί, δεδομένου ότι πέρα από το όφελος για τα λιπίδια θα του προσδώσει και επιπλέον θερμίδες. Επίσης, η σύσταση για κα-τανάλωση αλλαντικών πλούσιων σε ελαιόλαδο-φτωχών σε ζωικό λίπος από καρδιοπαθείς είναι ένα θέμα που ο ασθενής πρέπει να συζητήσει με τον ειδικό, ειδικά αν προηγουμένως δεν κα-τανάλωνε αλλαντικά ή τέτοιου είδους τρόφιμα.

Υπολογίζεται ότι το 2010 το ύψος των πωλήσεων

των λει-τουργικών τροφίμων θα φτάσει

τα 123.4 δισ. ευρώ, ενώ

το 2005 ήταν μόλις 54.3

δισ.

32•in•vitro

ΡεπορτάζΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Λειτουργικά τρόφιμα είναι όλα εκείνα τα τρόφιμα που, σύμφωνα με μελέτες και επίσημα επιστη-μονικά ευρήματα, έχουν συγκε-κριμένες ευεργετικές επιδράσεις

σε μία ή περισσότερες παραμέτρους υγείας. Περιέχουν ένα θρεπτικό συστατικό που δρα θετικά σε κάποια λειτουργία του οργανισμού και για αυτό πολλοί τα χαρακτηρίζουν και ως «διατροφικά θεραπευτικά τρόφιμα». Γενικά, τα λειτουργικά τρόφιμα είτε: • Έχουν υποστεί τροποποίηση προκειμένου να αυξηθεί η περιεκτικότητά τους σε οποιοδήποτε συστατικό προσδίδει όφελος στην υγεία (π.χ. αβγά πλούσια σε ω3)• Έχουν εμπλουτιστεί με ένα νέο συστατικό (εμπλουτισμός γαλακτοκομικών με ασβέστιο)• Έχουν υποστεί αντικατάσταση ή ακόμα και πλήρη αφαίρεση ενός βλαβερού συστατικού (π.χ. κορεσμένου λίπους)• Έχουν εμπλουτιστεί με ένα συστατικό που

συμβάλλει στη διατήρηση των ωφέλιμων επι-πτώσεων της κατανάλωσής τουΠαραδείγματα λειτουργικών τροφίμων •Προϊόντα γάλακτος που έχουν υποστεί ζύμω-ση, γιαούρτια με προβιοτικές καλλιέργειες που περιέχουν ζωντανούς ευεργετικούς μικροορ-γανισμούς και προβιοτικά βακτηρίδια και τα οποία βελτιώνουν τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος•Μαλακές μαργαρίνες, γιαούρτι, τυρί σε μορφή κρέμας που είναι εμπλουτισμένα κατάλληλα ώστε να αποτελούν πηγές φυτικών στερολών και στανολών, οι οποίες σύμφωνα με αρκετές επιστημονικές μελέτες μειώνουν τη χοληστερό-λη και τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια. • Προϊόντα με αντιοξειδωτικούς παράγοντες (ροφήματα με φρούτα και λαχανικά)• Χυμοί, μαργαρίνες, μπάρες, ακόμη και αβγά με ω3 που • Γαλακτοκομικά ή ροφήματα χυμού για τον έλεγχο της υψηλής πίεσης

Τι είναι τα

Πλεονεκτήματα Συμβάλλουν στη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας

Βοηθούν στη μείωση του κιν-δύνου εμφάνι-σης συγκεκριμέ-νων ασθενειών (καρκίνος, δια-βήτης, στεφανι-αία νόσος, υπέρ-ταση)

Διευκολύνουν λειτουργίες του οργανισμού όπως η πέψη, η εντερική λειτουργία, η μείωση λιπιδίων αίματος κ.ά.

Βελτιώνουν την πνευματική και σωματική ευεξία

Ενισχύουν το αμυντικό σύστη-μα του οργανι-σμού

Συμπληρώνουν μια ανεπαρκή και μη-ισορ-ροπημένη δια-τροφή ειδικών ομάδων.

Συμβάλουν στη μείωση του κό-στους της ιατρο-φαρμακευτικής περίθαλψης.

Γράφει ο Χάρης Δημοσθενόπουλος, MMedSci. SRD, Προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος Γ.Ν.Α. «ΛΑΪΚΟ», Μέλος Δ.Σ. Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας

(Α)σθενές φύλο

Συνεργάστηκε ο Αλέξιος Ηλιόπουλος, Διευθυντής Ρευματολογικής Κλινικής Ν.Ι.Μ.Τ.Σ.


Αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδαΓράφει ο Δημήτρης Παπαντωνίου

Πολλά από τα περιστατικά αγκυλοποιητικής σπονδυλαρθρίτιδας γίνονται αντιληπτά κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας. Κι αυτό, γιατί η πάθηση που προσβάλλει 3 φορές περισσότε-ρους άνδρες από ό,τι γυναίκες, κάνει συνήθως την εμφάνισή της κατά τη διάρκεια της νεότητας ή των πρώτων ετών της μέ-

σης ηλικίας. Η αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση, που προσβάλλει κυρίως τη σπονδυλική στήλη, αλλά και άλλα μέρη του σώμα-τος, όπως τους ώμους, τα ισχία και τα γόνατα. “Σε έναν ασθενή που πάσχει από αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα, το ανοσοποιητικό σύστημα δε λειτουργεί σωστά, με αποτέλεσμα τα κύτταρά του να προσβάλλουν τις αρθρώσεις μετα-

ξύ των σπονδύλων και τις αρθρώσεις μεταξύ σπονδυλικής στήλης και λεκάνης”, εξηγεί ο διευθυντής της ρευματολογικής κλι-νικής του ΝΙΜΤΣ, κύριος Αλέξιος Ηλιόπουλος.

Η γενετική προδιάθεση μπορεί να παίζει βασικό ρόλο στην εμφάνιση της πάθησης, ενώ, σύμφωνα με έρευ-

νες, στην πυροδότηση της νόσου ενδεχομένως να συμβάλλουν βακτήρια ή άλλοι μολυσματικοί πα-ράγοντες. Κατά την αρχική τους εκδήλωση, τα συμπτώματα είναι σχεδόν ανεπαίσθητα και σταδιακά γίνονται πιο έντονα. Το πρώτο σύμπτωμα είναι συνήθως ένας αμβλύς πόνος στο μέσο της ράχης. Ο πόνος

φτάνει στο αποκορύφωμά του αργά τη νύχτα, ενώ παρατηρείται δυσκαμψία τις πρωινές ώρες. Η δυ-

σκαμψία εξαλείφεται κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά επανέρχεται εάν ο ασθενής παραμείνει ακίνητος. Η αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα μπο-

ρεί επίσης να προκαλέσει άλλα συμπτώ-ματα στο σώμα. Το πιο κοινό από αυτά είναι η τενοντίτιδα στον Αχίλλειο τένοντα, ο πόνος στην περιοχή της πυέλου και τα πλευρά, η φλεγμονή της ίριδας του ματιού και η φλεγμονή του εντέρου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, προκα-λεί φλεγμονή και καταστροφή σε

αρθρώσεις, όπως στα ισχία και τα γόνατα. Αν δεν αντιμετωπιστεί

σωστά, μπορεί να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου.

Το 42% των ανδρών και το 18% των γυναικών

που πάσχουν από αγκυ-λοποιητική

σπονδυλαρ-θρίτιδα,

παρουσιά-ζουν πλήρη αγκύλωση

της σπονδυ-λικής στήλης 3 δεκαετίες έπειτα από την εκδή-λωση της

νόσου.

«Φρένο» η έγκαιρη διάγνωση και θεραπείαΕπΕιδή η πάθηση μπορεί να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου, είναι σημαντι-κό να γίνει η διάγνωση όσο το δυνατό νω-ρίτερα και να ξεκινήσει θεραπεία με την κατάλληλη αγωγή.Η θεραπεία της αγκυλοποιητικής σπον-δυλαρθρίτιδας συχνά συνδυάζει τη φαρμακευτική αγωγή με άσκηση και/ή φυσικοθεραπεία.Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει:Μη στεροειδή φάρμακα, που χορηγού-νται συχνά για να ανακουφίσουν από τον πόνο και τη δυσκαμψία.-Κορτικοστεροειδή, που έχουν ως στόχο τους να καταστείλουν τη φλεγμονή βρα-χυπρόθεσμα. Αντιρευματικά φάρμακα, τροποποιητικά της νόσου, που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των σοβαρότερων περιστα-τικών. Σ' αυτή την κατηγορία συμπεριλαμ-βάνονται τα βιολογικά φάρμακα που είναι διαθέσιμα την τελευταία δεκαετία και έχουν βελτιώσει δραματικά τη ζωή των ασθενών με σοβαρή μορφή της νόσου. Ο γιατρός μπορεί να συστήσει χειρουργι-κή επέμβαση, εάν παρατηρείται σφοδρός πόνος ή υπάρχει άρθρωση τόσο κατε-στραμμένη που πρέπει να αντικαταστα-θεί.

Τips για τους ασθενείς> Προσέξτε το βάρος σας, τρώτε υγι-

εινά. Φροντίστε ώστε η διατροφή σας να είναι ισορροπημένη και υγιεινή και αποφύγετε να πάρετε υπερβολικό βάρος. Ορισμένοι ασθενείς πάσχουν επίσης και από φλεγμονώδη νόσο των εντέρων, η οποία μπορεί να συνοδεύε-ται από σοβαρή διάρροια. Αν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, ρωτήστε το για-τρό σας, ποιες τροφές πρέπει να τρώτε και ποιες να αποφεύγετε.

> Να ασκείστε τακτικά. Ακολουθήστε πρόγραμμα ασκήσεων που βοηθούν να διατηρείτε την ευλυγισία σας και να βελτιώνετε τη στάση του σώματός σας. Ωστόσο, πριν ξεκινήσετε να ασκείστε, μιλήστε με το γιατρό ή τον φυσικο-θεραπευτή σας. Επίσης καλό είναι να γνωρίζετε ότι ένα ζεστό μπάνιο το πρωί βοηθάει ιδιαίτερα στο ξεκίνημα της ημέρας.

> Προσέξτε πού και πώς κάθεστε. Δια-λέγετε καρέκλες με σκληρό κάθισμα και ράχη που να στηρίζει τη σπονδυλι-κή σας στήλη. Διατηρείτε καλή στάση σώματος όταν κάθεστε και μην παρα-μένετε καθιστοί για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

για νέουςΝόσος

Ενημερωθείτε για την αγκυλοποι-ητική σπονδυλαρθρίτιδα μέσα από το παιχνίδι www.backinplay.gr

Ανταπόκριση34•in•vitro ΙΟΥΝΙΟΣ 2010

46ο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO)

Το ASCO είναι ένα από τα πλέον σημαντικά επιστημονικά συνέδρια που διεξάγονται παγκοσμίως με θέμα την

ογκολογία. Το IN VITRO ζήτησε από επιστήμονες που παρακολούθησαν τις εργασίες του να μας σχολιάσουν

ορισμένες από τις πιο αξιόλογες επιστημονικές ανακοινώσεις που έγιναν κατά

τη διάρκεια του συνεδρίου.

Iσχυρό πλήγμα κατά του καρκίνου των ωοθηκών και του λεμφώματος

Δύο κλινικές μελέτες φάσης ΙΙΙ, που ανακοινώθηκαν στο ASCO στις 4 - 8 Ιουνίου στο Σικάγο των ΗΠΑ έδειξαν

ιδιαίτερα σημαντικά αποτελέσματα στην αντι-μετώπιση του καρκίνου των ωοθηκών και του λεμφώματος.

Καρκίνος των ωοθηκώνΗ πρώτη από τις μελέτες, με την κωδική ονο-μασία «GOG 0218», πραγματοποιήθηκε σε 1.873 γυναίκες με προχωρημένο μη προθερα-πευμένο καρκίνο των ωοθηκών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς, στις οποίες χορη-γήθηκε το μονοκλωνικό αντίσωμα μπεβασι-ζουμάμπη σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία, είχαν 39% μεγαλύτερη πιθανότητα να ζήσουν περισσότερο, χωρίς επιδείνωση της νόσου τους (PFS), σε σύγκριση με τις γυναίκες, στις οποίες χορηγούταν μόνο χημειοθεραπεία.Σχολιάζοντας τα ευρήματα, o Αριστοτέλης Μπαμιας, Παθολόγος-Ογκολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών τόνισε ότι «Τα αποτελέσματα αυτά σηματοδοτούν ένα σημαντικό βήμα προόδου για τις ασθενείς, που χρειάζονται περισσότερες θεραπευτικές επιλογές».Όπως φάνηκε σε μελέτες που έγιναν στο Εργαστήριο της Αιματολογικής-Ογκολογικής Μονάδος της Θεραπευτικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο καρκίνος των ωο-θηκών συνδέεται με υψηλές συγκεντρώσεις αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παρά-γοντα (VEGF), μιας πρωτεΐνης που σχετίζεται με την ανάπτυξη και εξάπλωση του όγκου. Η μπεβασιζουμάμπη έχει αναπτυχθεί ειδικά για να στοχεύει τον VEGF και να αναστέλλει τη βιολογική δράση του. Έτσι εξηγείται το ευ-εργετικό της αποτέλεσμα στην πρόγνωση των ασθενών αυτών.

ΛέμφωμαΙδιαίτερα θετικά είναι τα αποτελέσματα της κλινικής μελέτης φάσης ΙΙΙ, PRIMA, στην οποία συμμετείχαν 1.217 ασθενείς με νεοδιαγνω-σθέν οζώδες λέμφωμα. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής κατέδειξαν ότι η πρώτης γραμ-μής θεραπεία συντήρησης με ριτουξιμάμπη για δύο χρόνια, σε ασθενείς με οζώδες λέμφωμα που ανταποκρίθηκαν σε αρχική θεραπεία με ριτουξιμάμπη και χημειοθεραπεία, διπλασιάζει την πιθανότητα οι συγκεκριμένοι ασθενείς να επιβιώσουν χωρίς εξέλιξη της νόσου (PFS).Σύμφωνα με τη Μαρία Αγγελοπούλου (Επίκου-ρη Καθηγήτρια Αιματολογίας, Πανεπιστημιακή Αιματολογική Κλινική, Λαϊκό Νοσοκομείο), «το οζώδες λέμφωμα είναι μια ανίατη νεοπλασία του λεμφικού ιστού. Αποτελεί ένα συχνό τύπο μη-Hodgkin λεμφώματος (NHL) και συναντάται σε μία στις πέντε περιπτώσεις λεμφωμάτων στο δυτικό κόσμο.Πρόκειται για μια μελέτη με σημαντικά αποτελέσματα, καθώς στη συγκε-κριμένη ομάδα ασθενών ο κίνδυνος εξέλιξης του λεμφώματος μειώθηκε στο μισό».

Νέα έρευνα για το πολλαπλό μυέλωμα

Στο πρόσφατο συνέδριο της Αμε-ρικανικής Ογκολογικής Εταιρείας παρουσιάστηκε ενδιαφέρουσα

μελέτη για το ρόλο των διφωσφονικών αλάτων στη θεραπεία των ασθενών με πολλαπλό μυέλωμα. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν αναφορές ότι τα διφωσφονικά άλατα, εκτός από την ευνοϊκή επίδρα-ση που έχουν στον οστικό μεταβολισμό και τη μείωση των σκελετικών συμβαμά-των (παθολογικά κατάγματα, ανάγκη για ακτινοβολία ή χειρουργική επέμβαση στα οστά), πιθανώς να έχουν και αντικαρκι-νικές ιδιότητες, κάτι που το ζολεδρονικό οξύ έδειξε στους ασθενείς με καρκίνο μαστού.Για να μελετηθεί η πιθανή αντι-νεοπλα-σματική δράση του ζολεδρονικού οξέος στο πολλαπλό μυέλωμα, Βρετανική μελέ-τη από το Medical Research Council (MRC-IX) συνέκρινε το ζολεδρονικό οξύ και την κλοδρονάτη, τόσο σε ασθενείς που έλαβαν ως θεραπεία πρώτης γραμμής αυ-τόλογη μεταμόσχευση μυελού των οστών, όσο και σε ηλικιωμένους ασθενείς που δεν ήταν κατάλληλοι για μεταμόσχευση. Ο κύριος σκοπός της μελέτης ήταν να υπολογιστεί η διάμεση ολική επιβίωση των ασθενών.Το διάμεσο διάστημα παρακολούθησης ήταν 3,7 έτη. Οι ασθενείς που έλαβαν ζολεδρονικό οξύ εμφάνισαν μείωση του σχετικού κινδύνου θανάτου κατά 15% σε σχέση με τους ασθενείς που έλαβαν κλοδρονάτη, γεγονός που με-ταφράστηκε σε πλεονέκτημα επιβί-ωσης κατά 5,5 μήνες στο σκέλος του

ζολεδρονικού οξέος. Οι ασθενείς που έλαβαν ζολεδρονικό οξύ είχαν επίσης 24% μείωση του σχετικού κινδύνου ανάπτυξης σκελετικού συμβάματος και εμφάνισης νέων οστεολύσεων σε σχέση με τους ασθενείς που έλαβαν κλοδρο-νάτη. Τέλος το ζολεδρονικό οξύ αύξησε τον αριθμό των πολύ καλών και πλήρων ανταποκρίσεων (vgPR και CR) στους ασθενείς που δεν έλαβαν αυτόλογη με-ταμόσχευση, γεγονός που επιπρόσθετα ενισχύει την πιθανότητα αντιμυελωμα-τικής δράσης του. Από πλευράς παρενεργειών, η μόνη δια-φορά που παρατηρήθηκε μεταξύ των δυο διφωσφονικών αλάτων ήταν η συχνότητα εμφάνισης οστεονέκρωσης της γνάθου, η οποία, όπως αναμένονταν, ήταν αυξημέ-νη στο σκέλος του ζολεδρονικού οξέος (3,5% έναντι 0,3% στο σκέλος της κλο-δρονάτης).Η σημαντική αυτή μελέτη, η μεγαλύτε-ρη μέχρι σήμερα στο χώρο του πολλα-πλού μυελώματος, παρέχει σημαντικές ενδείξεις ότι το ζολεδρονικό οξύ μπορεί να έχει αντιμυελωματική δράση και έτσι να αυξήσει το προσδόκιμο επιβίωσης σε ασθενείς με πολλαπλό μυέλωμα. Η επιβε-βαίωση της μελέτης αυτής μπορεί να οδη-γήσει στην ευρύτερη και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα χρήση του ζολεδρονι-κού οξέος στο πολλαπλό μυέλωμα.

Γράφει ο Ευάγγελος Τέρπος, ΑιματολόγοςΕπίκουρος Καθηγητής Θεραπευτικής

-Αιματολογίας, Θεραπευτική Κλινική ΕΚΠΑ, Νοσ. Αλεξάνδρα

Αύξηση της επιβίωσης ασθενών με μεταστατικό μελάνωμα

Ησυχνότητα του μεταστατικού μελα-νώματος έχει αυξηθεί τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, το ίδιο και η θνη-

σιμότητα σε σύγκριση με τους περισσότερους καρκίνους. Η μέση επιβίωση των ασθενών με μεταστατικό μελάνωμα είναι λιγότερη από χρό-νο. Καμία θεραπεία δεν είναι εγκεκριμένη μετά την αποτυχία της πρώτης γραμμής θεραπείας. Πρόσφατα (5 Ιουνίου 2010), κατά τη διάρκεια του Παναμερικανικού Ογκολογικού Συνεδρίου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα μιας μελέ-της που για πρώτη φορά εμφανίστηκε όφελος στην επιβίωση των ασθενών με μεταστατικό με-λάνωμα. Πρόκειται για το ipilimumab, ένα και-νούργιο μονοκλωνικό αντίσωμα αντί του CTLA-4 (αντιγόνο σχετιζόμενο με τα κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα). Η θεραπεία με το ipilimumab αύξησε τη μέση επιβίωση σε 10 μήνες από 6.4 της ομάδας ελέγχου (συνολική αύξηση της επι-βίωσης κατά 32%). Αναλυτικότερα, τα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών στους 12 μήνες αυξή-θηκαν από 25.3% σε 45.6% και στους 24 μήνες από 13.7% σε 23.5%. Είναι σημαντικό το ότι ένα μικρό ποσοστό των ασθενών εμφανίζει μακρο-χρόνια επιβίωση πάνω από 4 χρόνια, και πιθα-νώς θεωρείται ότι έχει ιαθεί από το μελάνωμα. Η χορήγηση του φαρμάκου πρέπει να γίνεται κάτω από αυστηρή ιατρική παρακολούθηση για να αντιμετωπίζονται οι παρενέργειες που είναι κυρίως φαινόμενα από το ανοσοποιητικό. Με την κατάλληλη υποστήριξη τα φαινόμενα αυτά είναι αναστρέψιμα.

Γράφει η Ελένη Γκόγκα, Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας - Ογκολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών


Πιο αξιόπιστα τα υδραργυρικά πιεσόμετραΤα αυΤόμαΤα ηλεκΤρονικά πιεσόμεΤρα έχουν αντικαταστήσει τα τελευταία χρόνια τα παλαιότερα υδραργυρικά, ωστόσο πρόσφατη αμερικανική έρευνα θέτει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία τους. Επιστήμονες από το Νο-σοκομείο «Good Samaritan» στο Λος Άντζελες συνέκριναν την αποτελεσματικότητα των δυο πιεσομέτρων σε 337 ασθενείς και διαπίστω-σαν ότι οι τιμές της αρτηριακής πίεσης που έδινε το αυτόματο πιεσόμετρο ήταν κατά μέσο όρο 2 mmHg χαμηλότερες από τις αντί-στοιχες του υδραργυρικού. Η διαφορά αυτή μάλιστα ήταν μεγαλύτερη (από 10 έως και 20 mmHg) στους ασθενείς άνω των 65 ετών. Σύμ-φωνα με τους επιστήμονες, το υδραργυρικά πιεσόμετρα, λόγω της χρήσης του στηθοσκο-πίου, έχουν τη δυνατότητα να καταγράφουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την συστολική και διαστολική πίεση, κάτι που είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας οι οποίοι έχουν λιγότερο ελαστικές αρτηρίες.

Τεχνητά μόρια ενεργοποιούν την άμυνααμερικανοί επισΤήμονεσ κατάφεραν να δημιουργήσουν τεχνητά μόρια από πλαστι-κό που συμπεριφέρονται ως αντισώματα σε ζωντανά ζώα. Σύμφωνα με τους ίδιους, πρόκειται για μια ανακάλυψη που ανοίγει τον δρόμο για τη χρήση των συνθετικών μορίων σε στοχευμένες επιθέσεις κατά των ιών και άλλων επιβλαβών αντιγόνων. Οι επιστήμο-νες ενεργοποιώντας με χημική αντίδραση το αντιγόνο melittin (πρωταρχική τοξίνη των μελισσών),δημιούργησαν συνθετικά σκέλη νανοσωματιδίων και κατόπιν τα διοχέτευσαν με ένεση σε ποντίκια. Διαπίστωσαν ότι τα συνθετικά νανοσωματίδια ενσωματώθηκαν με επιτυχία στην κυκλοφορία του αίματος των ζώων. «Πρόκειται για μια εξέλιξη που γεννά ελπίδες ότι αυτά τα νανοσωματίδια μπορεί να έχουν εφαρμογή σε θεραπείες με αντισώμα-τα», σχολίασε ο ερευνητής Kenneth Shea από το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Irvine.

Ονομάζεται Noby και λει-τουργεί με τη βοήθεια ηλε-

κτρονικού υπολογιστή. Το ρομποτικό

μωρό που κατασκεύα-σαν Ιάπωνες ερευνητές

προσομειώ-νει τις βασι-κές συμπερι-φορές ενός βρέφους. Στόχος των ερευνητών

είναι να κατανοήσουν την ανθρώπι-νη ανάπτυξη με τη βοή-θεια μηχα-νικών και

μαθηματικών μοντέλων.

Ένα νέο λογισμικό πρόγραμ-μα που δημιούργησαν Αμε-ρικανοί ερευνητές μειώνει στο μισό την ακτινοβολία που εκπέμπει η αξονική

κολονοσκόπηση ενώ ταυτόχρονα διατηρεί την ποιότητα της εικόνας των απεικονίσεων. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές στο επιστημονικό έντυπο American Journal of Roentgenology, η δημιουργία του συγκεκριμένου λογισμικού έρχεται για να μειώσει τους φόβους και τις ανησυχίες γιατρών και ασθενών σχετικά με τους κινδύνους που μπορεί να κρύβει για την υγεία η συγκεκριμένη εξέταση. Η αξονική κολονοσκόπηση αποτελεί τη νεώτε-ρη μέθοδο απεικόνισης του παχέος εντέρου, η οποία έγκειται στην ταχεία σάρωση της κοιλίας και δεν απαιτεί τη χρήση ενδοσκοπί-ου. Η μέθοδος έχει μεγαλύτερη ευαισθησία, ωστόσο τα τελευταία χρόνια πολλές μελέτες αναφέρουν ότι λόγω της ακτινοβολίας που εκπέμπει, αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο, ιδιαίτερα στους νεώτερους ανθρώπους που υποβάλλονται συχνά σε αυτή.Το νέο λογισμικό δημιουργήθηκε από επιστή-μονες της Κλινικής Mayo και η αποτελεσμα-τικότητά του εξετάστηκε σε 18 ασθενείς. Τα

αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές στην ποιότη-τα των απεικονίσεων μεταξύ των ασθενών που υποβάλλονταν στην εξέταση με κανονική δόση ακτινοβολίας και εκείνων που έκαναν αξονική κολονοσκόπηση που είχε μειωμένη ακτινοβολία. «Η τεχνική που αναπτύξαμε μας επιτρέπει να

χρησιμοποιούμε λιγότερη ακτινοβο-λία από εκείνη που χρησιμοποιείται σε μια κλασική αξονική τομογραφία κοιλίας, χωρίς όμως να επη-ρεάζεται η ποιότητα

των απεικονίσεων. Ελπίζουμε ότι αυτή η νέα τεχνική θα ελαχιστοποιήσει τον φόβο που υπάρχει σχετικά την ασφάλεια της εξέτασης» δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας Dr. Daniel Johnson από την Κλινική Mayo. Τα τελευταία χρόνια, οι εταιρείες που κατα-σκευάζουν αξονικούς τομογράφους καταβάλ-λουν προσπάθειες να μειώσουν την ακτινοβο-λία που εκπέμπουν τα μηχανήματα έτσι ώστε οι ασθενείς να υποβάλλονται στις σχετικές εξετάσεις χωρίς φόβο για την υγεία τους.

ScienceΤεχνολογία και υγείαΓράφει η Δήμητρα Τζούβελη

Λογισμικό «κόβει»

την ακτινοβολία

Νέο λογισμικό μειώνει στο μισό την ακτινοβολία της αξονικής κολονοσκόπησης

36•in•vitro

All that foodΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

Συνεργάστηκε η Κωσταλένια Καλλιανιώτη, Κλινική διαιτολόγος - διατροφολόγος

Γάλα

Μεγαλώνει γερά... οστάΤ

ο έχουμε συνδέσει με τη βρεφική και παιδική ηλικία. Ωστόσο, το γάλα μας συντροφεύει και στη μετέπειτα ζωή μας. Το γάλα και τα γαλα-κτοκομικά προϊόντα κατέχουν εξέχουσα θέση στη μεσογειακή διατροφή, καθώς εντοπίζονται στη μέση της μεσογειακής πυραμίδας, δηλαδή συστήνεται να καταναλώνονται καθημερινά σε μέτρια ποσότητα. Θρεπτική αξία Είναι ιδιαίτερα γνωστό για την υψηλή του περιεκτικότητα σε ασβέστιο, το βασικότερο μέταλλο για την υγεία των οστών. Ωστόσο, αποτελεί μια πολύ καλή πηγή φωσφόρου και μα-γνησίου, ουσίες που είναι καίριας σημασίας για την ανάπτυ-ξη ενός υγιούς σκελετού. Επίσης, περιέχει βιταμίνες του συ-μπλέγματος Β και ειδικότερα ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2) και κοβαλαμίνη (βιταμίνης Β12), οι οποίες συμμετέχουν ενεργά στην εύρυθμη λειτουργία του νευρικού συστήματος. Η βιτα-μίνη Α που περιέχει είναι απαραίτητη για τη σωστή ανάπτυξη και την υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος ενώ το κάλιο συμβάλλει στην καλύτερη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.

Καταπολεμά το στρεςΤο γάλα περιέχει μία πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, την καζεΐνη, καθώς και τα πεπτίδια β- λακτογλοβουλίνη και α-λακτοαλβουμίνη. Οι δύο τελευταίες ουσίες φαίνεται, μά-λιστα, ότι έχουν ευεργετικές δράσεις, καθώς επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι μπορούν να συμβάλουν στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και να ενισχύσουν τη φυσική άμυνα, ενώ υπάρχουν στοιχεία που υποστηρίζουν ότι η α-λακταλ-βουμίνη έχει την ικανότητα να μειώνει το στρες!Το μόνο «μελανό σημείο» του πλήρους γάλακτος είναι η

περιεκτικότητά του σε κορεσμένα λιπαρά - αποτελούν το ~70% των συνολικών λιπαρών- γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια συστήνεται, ήδη από την ηλικία των δύο ετών, η κα-τανάλωση light γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων, καθώς έχουν συνδεθεί με σημαντικά ευεργετικά οφέλη, ενώ παράλληλα υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορούν να συμβάλουν στον καλύτερο έλεγχο του σωματικού βάρους. Προστατεύει την καρδιάΙδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα λιπαρό που βρίσκουμε στο γάλα, το συζευγμένο λινολενικό οξύ (CLA), το οποίο φαίνεται να έχει σημαντική αντικαρκινική και αντιαθηρωματική δράση σε πειραματόζωα, ενώ αναμένεται να γίνουν ακόμη περισσότερες μελέτες σε ανθρώπους.

Tips> Αν εχετε δυσανεξία στη λακτόζη, προμηθευτείτε ειδι-κούς τύπους γάλατος με μικρότερη ποσότητα λακτόζης ή προτιμήστε γαλακτοκομικά προϊόντα που λόγω της επε-ξεργασίας έχουν μειωμένα επίπεδα του ενζύμου.> Το σπιτικό γάλα με κακάο είναι υγιεινή επιλογή διότι περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά του γάλακτος και επιπρόσθετα το κακάο σε σκόνη είναι εμπλουτισμένο με μικροθρεπτικά συστατικά. Η κατανάλωση 1κ.σ. κακάο δεν επηρεάζει την απορρόφηση του ασβεστίου, υποστη-ρίζουν τελευταίες μελέτες.

> Καταναλώστε τα με τη μορφή smoothies, χρησιμοποι-ώντας γάλα χαμηλών λιπαρών και φρούτα της επιλογής σας.

Είδη Πρόβειο: Είναι πλουσιότερο σε λιπαρά και μέταλλα και φαίνεται να περιέχει μεγαλύτε-ρη ποσότητα λακτόζης σε σύγκριση με το αγελαδινό.Κατσικίσιο: Είναι αρκετά πιο εύπεπτο από το αγελαδινό, καθώς τα σταγονίδια του λίπους του έχουν μόλις το 20% του μεγέθους των σταγονιδίων λίπους του αγελαδινού. Η σύστα-σή του είναι πιο κοντά σε εκείνη του μητρικού γάλακτος, γι’ αυτό και είναι καλύτερα ανεκτό από τον οργανισμό μικρών παιδιών. Επίσης, είναι πιο εύκολα ανεκτό από άτομα με αλ-λεργίες σε σύγκριση με το αγελαδινό.Αγελαδινό: Περιέχει πληθώρα θρεπτικών συστατικών, ωστόσο έχει συνδεθεί και με την εμφάνιση αλλεργιών.Γάλα σόγιας: Είναι φυτικό προϊόν και ως τέτοιο δεν περιέχει χοληστερόλη. Είναι αρκετά πλούσιο σε πρωτεΐνη, ωστόσο αυτή δεν είναι τόσο υψηλής βιολογικής αξίας σε σύγκριση με την πρωτεΐνη του ζωικού γάλακτος. Βιολογικό: Ως βιολογικό ορίζεται από τον USDA το γάλα που παράγεται από αγελά-δες που έχουν εκτραφεί αποκλειστικά σε βιολογικές καλλιέργειες, δεν έχουν λάβει συνθετικές ορμόνες ή φάρμακα για την αντιμετώπιση ασθένειας και οι οποίες ζουν σε στάβλους με καλή χωρητικότη-τα. Προς το παρόν, δεν έχουν αναγνωρι-στεί διαφορές μεταξύ του βιολογικού και συμβατικού γάλακτος όσον αφορά την ποιότητα και την ασφάλεια, ενώ μελέτες δείχνουν ότι και τα δύο είδη γάλακτος περιέχουν παρόμοια θρεπτικά συστα-τικά.

Αγελαδινό γάλα, πλήρες (ανά 100γρ)Ενέργεια: 60 kcalΠρωτεΐνη: 3.22 gΑσβέστιο: 113 mgΡιβοφλαβίνη: 0.183 mgΒιταμίνη D: 40 IUΚορεσμένα λιπαρά: 1.865 gΧοληστερόλη: 10 mg

Κατσικίσιο γάλα, πλήρες (ανά 100γρ)Ενέργεια: 69 kcalΟλικό λίπος: 4.14 gΦώσφορος: 111 mgΝιασίνη: 0.277 mgΧοληστερόλη: 11 mg

Πρόβειο γάλα, πλήρες (ανά 100γρ)Ενέργεια: 108 kcalΚάλιο: 137 mgΠαντοθενικό οξύ: 0.407 mgΠολυακόρεστα λιπαρά: 0.308 g

Σοκολατούχο γάλα, πλήρεςΕνέργεια: 83 kcalΟλικά σάκχαρα: 9.54 gΑσβέστιο: 112 mgΒιταμίνη Β12: 0.33 μgΒιταμίνη Α: 95 IUΚορεσμένα λιπαρά: 2.104 g

(Πηγή: USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Release 21 (2008)

«Πρώτη φορά είδα ταινία πορνό όταν ακόµη ήµουν ανήλι-κος. Η στιγµή ήταν “µαγική”, διότι ό,τι

είχα αρχίσει να φαντάζοµαι στα 15 µου δι-απίστωσα ότι ήταν ένας κόκκος άµµου σε σχέση µε αυτά που παρακολούθησα. Έχουν περάσει από τότε 18 χρόνια και συνεχίζω να βλέπω ταινίες ως ενήλικας πια. Μου αρέ-σουν πολύ, µε απελευθερώνουν, βάζουν φτερά στις φαντασιώσεις µου… µόνο που θέλω να τις βλέπω µόνος µου. Πριν από 2 χρόνια η σύντροφός µου ανακάλυψε -και µάλιστα έντροµη γιατί προφανώς δεν το ενέκρινε- ότι βλέπω ερωτικές ταινίες. Από τότε έχω κλειστεί στον εαυτό µου. Όµως, τις απολαµβάνω ακόµη περισσότερο µόνος µου σε τέτοιο σηµείο που έχω αντικαταστή-σει σε ένα βαθµό την ερωτική επαφή µε τη σύντροφό µου. Έχω πολλές και ισχυρές φαντασιώσεις, που δεν ξέρω εάν υπάρχει σύντροφος που µπορώ να τις πραγµατο-ποιήσω. Και καταλαβαίνω ότι αυτό σε ένα µεγάλο µέρος οφείλεται στις ταινίες που παρακαλουθώ», λέει ο Δηµήτρης, που ανα-ρωτιέται εάν βλέποντας πορνό κάνει κακό όχι µόνο στη σχέση του αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό, διότι ερµηνεύει πια τη σε-ξουαλική πράξη µε όρους ταινιών ερωτι-κού περιεχοµένου.

Η εποχή του πορνόΖούµε σε µια υπερ-σεξουαλική κοινω-νία η οποία πια έχει εύκολη, γρήγορη και ανώνυµη πρόσβαση σε πορνογραφικό υλικό. Οι ταινίες και τα περιοδικά πορνό, που κάποτε αποτελούσαν ταµπού, σήµερα κρέµονται στα περίπτερα, µοιράζονται δωρεάν µε τις εφηµερίδες, γίνονται πρώτο θέµα στα δελτία ειδήσεων και απέχουν µόλις ένα κλικ από την οθόνη του υπολο-γιστή µας. Το κόστος της πορνογραφικής απελευθέ-ρωσης κάποιες φορές είναι «τσουχτερό» για την ψυχική µας υγεία. Οι ερωτικές ταινίες µας εκπαιδεύουν σε µία σεξουα-λική συµπεριφορά αποµόνωσης. Ταυτό-χρονα, το πορνογραφικό υλικό προσφέρει µια έντονη σεξουαλική επιθυµία, η οποία συνήθως εκτονώνεται µε αυνανισµό. Όταν αυτή η συµπεριφορά παγιωθεί και γίνει

ΨυχολογίαΣυνεργάστηκε η Μαρίνα Ρουσσάκη, Ψυχίατρος

IN•VITRO•37ΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Ερωτικές ταινίεςΓράφει η Σοφία Μαρία Σοφιανού

Η Ελληνική Υπηρεσία

Δίωξης Ηλε-κτρονικού

Εγκλήµατος κρούει των κώδωνα του κινδύνου για τις συνέπειες της επαφής των ανηλί-κων µε τον κόσµο της

πορνογραφί-ας. Έρευνες

δείχνουν ότι ελάχι-

στοι γονείς ξέρουν πώς να «προστα-τεύσουν» τα παιδιά τους.

ΣΕ ΜΙΑ ΙΔΙΑΊΤΕΡΗ αλλά και ευαίσθητη περίοδο της ζωής όπως είναι η παιδική και εφηβική ηλικία, όπου διαµορφώνονται οι βάσεις για σηµαντικές αξίες στη ζωή, η πορνογραφία µπορεί να έχει πολύ αρνητι-κές συνέπειες: • Η εύκολη πρόσβαση -ιδιαίτερα από το δι-

αδίκτυο -µπορεί να παρακινήσει µια πιο γρήγορη και πρόωρη έναρξη των σεξου-αλικών δραστηριοτήτων, πριν µάλιστα οι νέοι να είναι έτοιµοι γι’ αυτό.

• Επηρεάζει όλο και περισσότερα παιδιά µι-

κρότερης ηλικίας και σε πολλές περιπτώσεις το πορνό αποτελεί την κύρια πηγή ενηµέρω-σής τους σε θέµατα σεξουαλικής ζωής.

• Η πορνογραφία ενθαρρύνει το σεξ χωρίς τις απαραίτητες προφυλάξεις.

• Τα πρότυπα των παιδιών – εφήβων επηρε-άζονται από αυτό που βλέπουν, µε αποτέ-λεσµα να δηµιουργούνται µέσα τους πλα-σµατικές εικόνες και καταστάσεις.

• Υπάρχουν παιδιά που έχουν την τάση να µιµούνται αυτά που βλέπουν σε πορνό, ενώ άλλα παρουσιάζουν τάση για αυξη-

Πώς επηρεάζει το πορνό τα παιδιά;µένη επιθετικότητα.

• Όταν αυτά τα παιδιά γίνονται ενήλικες έχουν πιο συχνά συµπεριφορά σεξουαλικής κακοποίησης προς τον/ τη σύντροφό τους.

Είναι απαραίτητη η εύρεση λύσης για την αντιµετώπιση του φαινοµένου. Η διαρκής µόρφωση και πληροφόρηση των παιδιών σε θέµατα σεξουαλικής αγωγής από την οικογένεια και ειδικούς είναι πολύ σηµα-ντική, γιατί έτσι θα δοθούν σωστές βάσεις στις οποίες στηρίζεται η υγιής σεξουαλική ζωή.

συνήθεια και εξάρτηση, τότε έχει αρνη-τικές συνέπειες και στην ερωτική µας σχέση.

«Εθισμός και αυνανισμός» Για ολοένα και περισσότερους ανθρώπους, το πορνό δεν είναι κάτι που έρχεται µε τη σεξουαλική ζωή, αλλά κάτι που προηγείται αυτής. Η βύθιση στον φανταστικό κόσµο του πορνό έχει ως αποτέλεσµα την ικανο-ποίηση µιας εγωιστικής ανάγκης: το άτοµο αρχίζει να αδιαφορεί για τον σύντροφό του και υποκύπτει στον αυνανισµό. Οι σεξουαλικές επαφές µεταξύ των συντρό-φων µειώνονται και ο καθένας κλείνεται στον εαυτό του. Στις περιπτώσεις µάλιστα που κάποιος από τους δύο το ανακαλύ-πτει, υπάρχει αυτοµάτως ρήξη εµπιστο-σύνης στο ζευγάρι. Η κατάσταση µπορεί να οδηγηθεί στα άκρα αν δεν συζητήσουν ανοιχτά το θέµα, χωρίς φόβους, στερεό-τυπα και προκαταλήψεις. Αν ο σύντροφος επιµένει αδυνατώντας να κόψει τη συνή-

θεια, τότε σκόπιµο θα ήταν να απευθυνθεί το ζευγάρι σε ψυχολόγο ειδικευµένο στη σεξουαλική υγεία.

Θετική πλευρά: «ανανέωση;»Από την άλλη πλευρά, το να βλέπει ένα ζευγάρι µαζί ταινίες πορνό δεν ισοδυναµεί απαραίτητα µε πρόβληµα στη σχέση ή στη σεξουαλική τους ζωή. Αντίθετα, υπό συ-γκεκριµένες προϋποθέσεις, µια ερωτική ταινία µπορεί να ανανεώσει την ερωτική ζωή του ζευγαριού. Μπορεί να λειτουργήσει ως ερωτικό βοή-θηµα ή και να τους διδάξει πράγµατα για το σεξ που δεν γνώριζαν. Ωστόσο, είναι σηµαντικό να υπάρχει εµπιστοσύνη µετα-ξύ του ζευγαριού και η παρακολούθηση πορνό ταινιών να µη γίνεται απαραίτητη σε κάθε σεξουαλική επαφή. Άλλωστε, µία ταινία πορνό δεν µας προσφέρει συναι-σθηµατική πληρότητα. Δεν αντικαθιστά τη φυσική παρουσία του συντρόφου, το άγ-γιγµα και το χάδι του.

Διεγείρει τη µοναξιά

38•in•vitro

Baby boomΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Η αγωνία των περισσότερων γονιών είναι πώς θα «προλάβουν» το φαινόμενο και, βέβαια, πώς θα το αντιμετωπίσουν. Χρήσι-μες είναι οι παρακάτω συμβουλές:

>Αφιερώστε χρό-νο στα παιδιά σας. Από κοι

νού με αυτά, ασχοληθείτε στο διαδίκτυο.

> Καλύψτε τα συναισθηματικά. Διατηρή-στε καλή σχέση μαζί τους και ενθαρρύ-νετε την επικοινωνία όλων των μελών της οικογένειας.

> Θέστε όρια μέσα στο σπίτι. Ειδικότερα, για τα όρια που τίθενται διεθνώς για χρόνο οθόνης - screen time- κατά την παιδική και εφηβική ηλικία είναι οι 2 ώρες την ημέρα (το μέγιστο).

> Τοποθετήστε τον ηλεκτρονικό υπολο-γιστή σε κοινόχρηστο χώρο ώστε να υπάρχει σχετική επιστασία και το παιδί να μην έχει τη δυνατότητα να απομο-νωθεί.

> Χρησιμοποιήστε φίλτρα για τις επιβλα-βείς ιστοσελίδες.

> Μαζί με τον έφηβο, συμμετέχετε στις επιλογές του, όμως χωρίς υπερβολές ή/και παράλογες απαγορεύσεις.

> Ενημερώστε το με απλά λόγια από μικρή ηλικία για τα φαινόμενα «εθι-σμού» και παρενόχλησης

> Αναζητήστε άμεσα βοήθεια εάν διακρί-νετε υπερβολική χρήση ή/και συμπεριφο-ράς «εθισμού» εκ μέρους του παιδιού.

Γενικά, στην πρόληψη του φαινομένου της κατάχρησης του διαδικτύου μπορούν να συμβάλουν η οικογένεια (εφαρμογή ορίων, συμμετοχή σε άλλες δραστηριότητες κ.λπ.),

το σχολείο (εκμάθη-ση ασφαλούς χρή-σης του διαδικτύου, ενημέρωση για τα φαινόμενα κατά-χρησης, παρενόχλη-σης κ.λπ.), τα ΜΜΕ

(ενημέρωση με αντικειμενικό τρόπο, χωρίς άρωμα reality) και η πολιτεία (νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία των internet café, προγράμ-ματα πρωτογενούς και δευτερογενούς πρό-ληψης στα σχολεία, εκπαίδευση γονέων κ.ά.)

Εθισμός στο διαδίκτυο Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

Συνεργάστηκε η Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. ΚΥΡΙΑΚΟΥ»,

Διευθυντής: Καθηγητής Παιδιατρικής Δημήτριος Καφετζής, Επιστημονική Υπεύθυνος: Άρτεμις Κ. Τσίτσικα, Λέκτορας Παν/μίου Αθηνών

e- δεσμώτες

Ένα παιδί επιτρέπεται να είναι μπροστά στην οθόνη δύο ώρες την ημέρα. Πρόκειται για όρια που έχουν θεσπιστεί διεθνώς.

Το Ίντερνετ είναι ένα χρήσι-μο εργαλείο, αλλά η αλόγιστη χρήση του ευθύνεται για την ασθένεια της σύγχρονης επο-χής, που πλήττει όλο και περισ-

σότερα παιδιά. Τον εθισμό στο διαδίκτυο. Το φαινόμενο είναι διεθνές και έχει φέρει σε αμηχανία την επιστημονική κοινό-τητα παγκοσμίως, σχετικά με το εάν πρόκειται για είδος «εξάρτησης» ή για την κορυφή του παγόβουνου άλλων δυσκολιών και προβλη-μάτων. Παιδιά «χαμένα», που «σερφάρουν» με τις ώρες, πα-ραμελώντας βασικούς τομείς καθημερινής δράσης, όπως είναι το σχολείο, τα χόμπι, ο αθλητισμός, οι κοινωνικές σχέσεις και περνούν πολλές ώρες καθημερινά κλεισμένα στους τέσσερις τοίχους, φλερ-τάροντας με μία οθόνη…Εβδομήντα παιδιά ηλικίας από 11 έως 18 χρόνων, κυρίως αγό-ρια, εθισμένα στο Ίντερνετ παρα-κολουθούνται από επιστήμονες της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστήμι-ου Αθηνών, όπως ανακοίνωσαν πριν από ένα μήνα οι υπεύθυνοι της Μονάδας Εφη-βικής Υγείας του νοσοκομείου Παίδων.

Πειραματισμοί και περιέργειαΤο φαινόμενο είναι συχνό στη μέση εφηβεία (15-17 ετών), κατά την οποία οι έφηβοι πειραματίζονται και σταδια-κά αυτονομούνται, καθώς και κατά την όψιμη εφηβεία (> 17 ετών). Οι περισσότε-ροι εξαρτημένοι έφηβοι ασχολούνται με «παιχνίδια», στο σπίτι ή στα internet café. Μπορεί να σταματήσουν το σχολείο, να απομονωθούν από την οικογένεια και τους φίλους, να είναι επιθετικοί με τους γονείς, να κλέβουν χρήματα από την οικογένεια για να «παίζουν», να ζουν σε ένα δωμάτιο, να μην τρώνε ή το αντίθετο (να παχαίνουν πολύ), να μη γυμνάζονται και να μην κοι-μούνται για 24ωρα. Μπορεί ακόμη να μην

αλλάζουν ρούχα και να παραμελούν την καθημερινή τους υγιεινή. Τα παραπάνω ενδέχεται να εμφανιστούν σε ηπιότερη μορφή κατά την πρώιμη εφη-βεία. Όσο ο έφηβος μεγαλώνει, ο πειρα-ματισμός και η περιέργεια, η μη συνειδη-τοποίηση του κινδύνου και η φυσιολογική

αντίδραση σε κάθε καταπίεση τον καθιστούν ευάλωτο και ευαίσθητο σε

εξαρτήσεις.

Αιτίες και συμπτώματα Το φαινόμενο φαίνεται ότι είναι

πολυπαραγοντικό. Παίζουν ρόλο η προσωπικότητα του εφήβου, η ύπαρξη συνοδών ψυχολογικών καταστάσε-ων (ντροπαλοί έφηβοι με χαμηλή αυτοεκτίμηση και

δυσκολία στις κοινωνικές δε-ξιότητες, έφηβοι με υπερκινητι-

κότητα, διαταραχές συμπεριφο-ράς ή καταθλιπτικό συναίσθημα

κ.λπ.), το οικογενειακό περιβάλλον, τραυματικά γεγονότα κ.ά. Οι νέες

κοινωνικές συνθήκες (έλλειψη χώρων φυσικής εκτόνωσης και κοινωνικοποίησης,

υπεραπασχόληση των γονέων, γενικότερη απομόνωση και έλλειψη επικοινωνίας) ενδε-χομένως να συμβάλλουν στην εμφάνιση της κατάχρησης του διαδικτύου. Σύμφωνα με τους ειδικούς, πάντως, υπάρ-χουν κάποια πρόδρομα συμπτώματα της εξάρτησης από το διαδίκτυο. Συγκεκριμέ-να, για τα παιδιά μέχρι 10 ετών, οι γονείς πρέπει να ανησυχήσουν αν παρατηρήσουν τα ακόλουθα:Υπερβολικό χρόνο ενασχόλησης με το Ίντερνετ, μονομανία, παραμέληση υπο-χρεώσεων και άλλων ασχολιών, απότομη πτώση της σχολικής επίδοσης, απομόνωση και μείωση του χρόνου δραστηριοτήτων και του χρόνου που περνούν με φίλους, επιθετικότητα, μεταβολή της συμπεριφο-ράς, αδιαφορία για πράγματα που παλιά τον/την ευχαριστούσαν, πονοκέφαλοι, ξηρότητα οφθαλμών κ.ά.

Οδηγός «επιβίωσης» για γονείς και παιδιά

Ο ΠΑΓΚΌΣΜΙΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΌΣ ΥΓΕΊ-ΑΣ (WHO) πρόσφατα ανανέωσε τις συστάσεις του σχετικά με την κατανά-λωση λιπαρών στη διατροφή εστιάζο-ντας συγκεκριμένα στις διατροφικές ανάγκες των παιδιών. Μια ικανοποι-ητική ποσότητα αλλά και ποιότητα λιπαρών στη διατροφή των παιδιών είναι απαραίτητη για την ομαλή ανά-πτυξή τους, όπως έξαλλου είναι και για τους ενήλικες. Η κα Δήμητρα Ξενάκη, Υπεύθυνη Τμήματος Διατροφής της εταιρίας

ΕΛΑΪΣ - UNILEVER, σχολίασε τη νέα ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανι-σμού Υγείας: «Είναι αξιοσημείωτο ότι σύγχρονες έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα απαραίτητα λιπαρά είναι σημαντικό να μπαίνουν στη διατροφή από πολύ νωρίς, ακό-μα μάλιστα και κατά την εμβρυακή περίοδο του ανθρώπινου οργανι-σμού».Τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει η άποψη ότι τα λιπαρά είναι ανθυ-γιεινά και «παχαίνουν» και γι’ αυτό

πρέπει να απουσιάζουν από το κα-θημερινό διαιτολόγιο. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα και σε μια μεγάλη διεθνή έρευνα που διεξήγαγε η Unilever σε 1627 γυναίκες: το 71% των μητέρων δεν γνωρίζουν ποια είναι η ποσότητα των απαραίτητων λιπαρών που χρειά-ζονται τα παιδιά τους καθημερινά για να αναπτυχθούν σωστά, ενώ 1 στις 2 μητέρες δηλώνουν μπερδεμένες σε σχέση με τη διάκριση των λιπαρών και δεν τα θεωρούν απαραίτητα στη διατροφή των παιδιών τους.

Απαραίτητα τα Ω3 & Ω6 λιπαρά για την ανάπτυξη των παιδιών

IN•VITRO•39

ΠροτείνουμεΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Ιατρικές σελίδες

To In Vitro και σε ηλεκτρονική μορφήΠλέον µπορείτε να διαβάσετε το In Vitro και µέσω διαδικτύου. H δια-δικασία είναι πολύ απλή. Πληκτρολογήστε την παρακάτω διεύθυνση issuu.com/invitromagazine και θα εµφανιστούν στην οθόνη σας όλα τα τεύχη του περιοδικού. Πατώντας στο εξώφυλλο του ενός θα µπο-ρέσετε να το ανοίξετε και να το ξεφυλλίσετε σε πραγµατικό χρόνο. Aν θέλετε µπορείτε να το κατεβάσετε σε µορφή PDF στην επιφάνεια του υπολογιστή σας. Έτσι δηµιουργείτε το προσωπικό σας αρχείο από τεύ-χη του In Vitro. Προσοχή όµως διότι απαγορεύεται η αναπαραγωγή και αναδηµοσίευση των θεµάτων του περιοδικού.

Γιατί πονάμεΟ νευροχειρουργός Frank Vertosick καταγράφει τη φυσική ιστορία του πόνου, αναλύει τη βιολογική και ψυχολογική φύση του και παρου-σιάζει τις κύριες στρατηγικές αντι-µετώπισής του, επιχειρώντας να απαντήσει στο ερώτηµα που για αιώνες απασχολεί τον άνθρωπο «γιατί πονάµε;». ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΟΞΥ ΤΙΜΗ: 19,50 €

Θεραπευτικές ΤροφέςΈνας πλήρης οδηγός για τις θερα-πευτικές ιδιότητες των τροφών και των βιταµινών, που έχουν απο-δειχτεί αποτελεσµατικές στην καταπολέµηση των συχνότερων ασθενειών. Το βιβλίο περιλαµβάνει και προγράµµατα διατροφής που θα σας βοηθήσουν να κερδίσε-τε φυσική αντοχή και πνευµατική διαύγεια.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙΤΙΜΗ: 19,90 €

Μάθε ποιος στ’ αλήθεια είσαιΑπαντήσεις σε ερωτήµατα που µας απασχολούν από τη Lise Bourbeau. Για τη συγγραφέα, τίποτα δεν είναι τυχαίο στη ζωή, αλλά όλα έχουν την εξήγησή τους. Μάθετε ποιος στ’ αλήθεια είστε, ερµηνεύοντας τα γεγο-νότα της ζωής σας. ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΔΙΟΠΤΡΑΤΙΜΗ: 15,00 €

Πώς να μεγαλώσετε το μωρό σας με φυσικά προϊόντα και αγάπη για το περιβάλλονΟικολογικές προτάσεις που προ-στατεύουν εσάς και το παιδί σας από πιθανές βλαβερές χηµικές ουσίες. Ένας χρήσιµος οδηγός για γονείς µε παιδιά 0-3 ετών που προ-σφέρει πρακτικές και οικονοµικές ιδέες για έναν οικολογικό τρόπο ζωής.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣ ΤΙΜΗ: 16,60 €

Θεραπευτικές ΤροφέςΈνας πλήρης οδηγός για τις θερα-πευτικές ιδιότητες των τροφών και των βιταµινών, που έχουν απο-δειχτεί αποτελεσµατικές στην καταπολέµηση των συχνότερων ασθενειών. Το βιβλίο περιλαµβάνει

Πώς να μεγαλώσετε το μωρό σας με φυσικά προϊόντα και αγάπη για το περιβάλλονΟικολογικές προτάσεις που προ-στατεύουν εσάς και το παιδί σας από πιθανές βλαβερές χηµικές ουσίες. Ένας χρήσιµος οδηγός για γονείς µε παιδιά 0-3 ετών που προ-σφέρει πρακτικές και οικονοµικές ιδέες για έναν οικολογικό τρόπο ζωής.

Business

Νέα οδοντόκρεμα για ευαίσθητα δόντια Η Colgate-Palmolive Ελλάς παρουσιάζει τη νέα οδοντόκρεμα Colgate® Sensitive Pro-Relief™ , μια σημαντική καινοτομία στην αντιμετώπιση της υπερευαισθησίας των δοντιών. “Η ευαισθησία είναι κάτι περισσότερο από μια απλή ενόχληση, είναι μια κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητο πόνο” δηλώνει ο Dr. William DeVizio, Αντιπρόεδρος του Πα-γκόσμιου Κέντρου Τεχνολογίας της Colgate-Palmolive. Η νέα οδοντόκρεμα Colgate® Sensitive Pro-Relief™ είναι η πρώτη και μοναδική οδοντόκρεμα που προσφέρει κλινικά αποδε-δειγμένη άμεση και διαρκή ανακούφιση από την οδοντινική υπερευαισθησία.

Sanofi-Aventis: Δεν θα αποσύρουμε φάρμακα από την Ελλάδα

Η Sanofi-Aventis ανακοίνωσε σήμερα ότι θα συνεχίσει να διαθέτει όλα της τα φάρμακα ζωτικής σημασίας, συμπε-ριλαμβανομένων όλων των ινσουλινών, στην Ελληνική αγορά. Σε συνέχεια της απόσυρσης ορισμένων φαρμά-κων από άλλες φαρμακευτικές εταιρείες στην Ελλάδα, η Sanofi-Aventis έχει δεχτεί διάφορα ερωτήματα σχετικά με τις προθέσεις της και θα ήθελε να ενημερώσει και να κα-θησυχάσει τους Έλληνες ασθενείς και τους επαγγελματίες υγείας για το θέμα αυτό.

Συμμαχία για τους ασθενείςΗ Novartis παρουσίασε την νέα Συμμαχία για τους NET (NET Alliance), στο 16ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κλινικής Ογκολογίας, της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ). Η NET Alliance απο-τελεί μια παγκόσμια, μοναδική και μακροχρόνια δέσμευση της Novartis προς τους ασθενείς με νευροενδοκρινείς όγκους (ΝΕΤ), καθώς και προς τους θεράποντες ιατρούς τους, για τη βελτίωση της διαχείρισης και της θεραπείας της νόσου.Η παγκόσμια πρωτοβουλία NET Alliance εστιάζει στις ανάγκες των ασθενών καθ΄ όλη την πορεία τους από την διάγνωση στην θεραπεία με βασικό στόχο την βελτίωση της ποιότητας ζωής και της επιβίωσης των ασθενών με ΝΕΤ. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα υποστηρίζει την καλύτερη γνώση και κατανόηση της νόσου, την έγκαιρη διάγνωση, την βελτιωμένη διαχείριση και παρακολούθηση, και την ανάπτυξη και χρήση καινούργιων θερα-πειών.

mail

40•in•vitro

ΕναλλακτικάΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Γράφει η Σοφία ΝέταΥδροθεραπεία Παχέος Εντέρου

Ηυδροθεραπεία του παχέoς εντέρου είναι μία εναλλακτική θεραπεία με πολλούς οπαδούς, αλλά και

αρκετούς επιστήμονες που διατηρούν επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότη-τά της. Πρόκειται για ένα σύστημα πλύσης του παχέος εντέρου που γίνεται με καθαρό φιλτραρισμένο νερό, το οποίο δεν περιέχει καμία φαρμακευτική ή χημική ουσία. Σκο-πός είναι να ξεπλυθεί το παχύ έντερο και να απομακρυνθούν οι άχρηστες ουσίες και τα μικρόβια από τα τοιχώματά του, καθώς είναι γνωστό ότι η σημασία του υγιούς πα-χέος εντέρου παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία.Η υδροθεραπεία δεν γίνεται άπαξ, αλλά σύμφωνα με τους ειδικούς στα κέντρα ολι-στικής ιατρικής που εφαρμόζεται, απαι-τούνται τουλάχιστον 5-6 πλύσεις. Kάθε υδροθεραπεία διαρκεί περίπου από 40 λεπτά έως μια ώρα και όσοι την εφαρ-μόζουν, υποστηρίζουν ότι πέρα από την «κάθαρση» του παχέος εντέρου, βοηθά στην καλή λειτουργία του συκωτιού, μειώνει τις αλλεργίες που προκαλούνται από εντερική τοξαιμία, συμβάλλει στην καλύτερη απορρόφηση θρεπτικών ου-σιών, βοηθά στη θεραπεία της κολίτιδας και της διάρροιας, ενώ θεωρείται κατάλ-ληλη και για όσους έχουν προβλήματα με αέρια και αιμορροΐδες.

Η άποψη της ιατρικήςΤι λένε όμως οι «συμβατικοί» γαστρεντερολό-γοι; Σύμφωνα με τον Γιάννη Τυρμπά, γαστρε-

ντερολόγο -επεμβατικό ενδοσκόπο, «Η “υδροθεραπεία” είναι μια εναλλακτική, μη

ιατρικά τεκμηριωμένη μέθοδος που βασίζε-ται στις συνεχείς πλύσεις του ορθού. Όπως

είναι γνωστό, η εύρυθμη λειτουργία του πα-χέος εντέρου εξασφαλίζεται εκτός των άλλων από την πλούσια σε φυτικές ίνες δίαιτα, αλλά και από την ισορροπία της χλωρίδας του πα-χέος εντέρου, των μικροοργανισμών δηλαδή που φυσιολογικά υπάρχουν στο εσωτερικό του. Οι συνεχείς “εγχύσεις” νερού στο παχύ έντερο είναι δυνατό να επιφέρουν διαταρα-χή της ισορροπίας αυτής, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε βάθος χρόνου σε βλάβη των κυττάρων του βλεννογόνου, της εσωτερικής επιφάνειας δηλαδή του παχέος εντέρου, ακόμη και στην καρκινογένεση της ορθο-πρωκτικής κυρίως περιοχής». Σύμφωνα με τον κ. Τυρμπά, ο δρόμος που επιδεικνύει η «συμβατική ιατρική» είναι περισσότερο ενδεδειγμένος. «Οι ασθενείς με δυσκοιλιό-τητα ή διαταραχές κενώσεων θα πρέπει αρ-χικά να αυξήσουν την καθημερινή κατανά-λωση φυτικών ινών, δηλαδή των φρούτων και των λαχανικών και κυρίως αυτών με αντιοξειδωτική δράση, που θα αυξήσει το ρυθμό κένωσης του εντερικού σωλήνα με φυσικό τρόπο, χωρίς την ανάγκη χρήσης τεχνητών μέσων με δυσάρεστες επιπτώ-

σεις στην υγεία των ασθενών».Οι γαστρεντερολόγοι τονίζουν ότι είναι ιδι-

αίτερα σημαντικό οι ασθενείς με δυσκοιλιό-τητα να απευθύνονται στους ίδιους, ο οποίοι θα υποδείξουν τον απαραίτητο εργαστηριακό και ενδοσκοπικό έλεγχο για τη διερεύνηση της δυ-σκοιλιότητας και συνεπώς και τον ορθό τρόπο αντιμετώπισής της.

> Πρόκειται για εναλλακτική θε-ραπεία που πραγματοποιείται σε κέντρα ολιστικής ιατρικής.

> Συνιστάται ως εναλλακτική θε-ραπεία κυρίως για τη δυσκοι-λιότητα.

> Μία ολοκληρωμένη θεραπεία απαιτεί από 6-12 υδροθερα-πείες.

> H συχνότητα της θεραπεί-ας της υδροθεραπείας που απαιτείται είναι μια φορά την εβδομάδα μέχρι να αντιμετω-πιστεί το πρόβλημα και μετά κάθε 2-3 μήνες.

> Η υδροθεραπεία συνοδεύεται από λεμφικό μασάζ και σύμ-φωνα με τους ειδικούς που την εφαρμόζουν, μετά το πέ-ρας της διαδικασίας ο ασθενής νιώθει ένα αίσθημα ανακούφι-σης και χαλάρωσης.

5 πράγματα για την υδροθεραπεία

Με πολλάερωτηματικά

Ρεπορτάζin•vitro•41ΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Ραγάδα δακτυλίου του πρωκτού

Συνεργάστηκε ο Απόστολος Σταματιάδης, Χειρουργός- Πρωκτολόγος

Ποιος είπε ότι οι ρα-γάδες εμφανίζονται μόνο στο στήθος, τη μέση ή τα πόδια; Συχνά εμφανίζο-

νται και στην περιοχή του πρωκτού, προκαλώντας έντονο και οξύ πόνο. Η πληγή που δημιουργείται χρειάζεται άμεση θεραπεία προκειμένου η πά-θηση να μην εξελιχθεί σε μια χρόνια κατάσταση.

Τι είναι; Η ραγάδα δακτυλίου του πρωκτού είναι μια «πληγή» - τραύμα που μοι-άζει με σχίσιμο και βρίσκεται συνή-θως στο μέσο της οπίσθιας περιοχής του πρωκτού, προς την πλευρά του κόκκυγα και σπάνια προς τα εμπρός. Προκαλεί δυνατό πόνο που εμφανί-ζεται κατά τη διάρκεια και μετά την αφόδευση και διαρκεί από λίγα λε-πτά έως και μια ώρα. Συχνά συνοδεύ-εται από απώλεια αίματος με ζωηρό κόκκινο χρώμα ή και κνησμό.

Πώς δημιουργείται;Ο τραυματισμός που δημιουργεί τη ραγάδα συνήθως οφείλεται στη δυ-σκοιλιότητα και στον πόνο που προ-καλεί η αυξημένη σύσπαση του έσω σφιγκτήρα. Σπανιότερα οφείλεται σε κακή επούλωση εγχειρητικών τραυ-μάτων ή σε διάφορες νεοπλασματι-κές φλεγμovώδεις και μολυσματικές παθήσεις του εντέρου. Οι περισ-σότερες ραγάδες δακτυλίου είναι ιδιοπαθούς αιτιολογίας, δεν υπάρχει δηλαδή υποκείμενη παθολογία.

Οξεία ή χρόνια;Η ραγάδα διακρίνεται σε οξεία και χρόνια. Η διάκριση δεν γίνεται με βάση τα χρονικά δεδομένα, αλλά από τη μακροσκοπική εικόνα της αλ-λοίωσης. Η οξεία ραγάδα είναι ρήξη υγιούς πρωκτοδέρματος με σημεία πρόσφατης αιμορραγίας ή αιμορ-ραγεί εύκολα κατά την ψηλάφηση. Αντίθετα, στη χρόνια ραγάδα είναι χαρακτηριστική η ελκωτική μορφή της βλάβης, τα οιδηματώδη χείλη και ο ρυπαρός ελκωτικός κρατήρας, ο οποίος συνήθως καταλαμβάνεται, δηλαδή, από έναν όζο (κοκκιώδης ιστός). Γενικότερα, είναι παραδεκτό ότι μικροί τραυματισμοί στο επιθήλιο του πρωκτού υπό την επίδραση της τοπικής ισχαιμίας από την υπερτονία του έσω σφιγκτήρα, δεν μπορούν να επουλωθούν και εξελίσσονται κάποι-ες φορές σε χρόνιες ραγάδες.

Πώς γίνεται η διάγνωση;Είναι απαραίτητη η επίσκεψη στον χειρουρ-γό – πρωκτολόγο, γαστρεντερολόγο. Η διάγνω-ση γίνεται με:-Επισκόπηση του πρωκτικού δακτυλίου με τον απαλό διαχωρισμό της γλουτιαίας σχισμής -Ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα του πρω-κτού (EAUS) και του ορθού (ERUS), που είναι χρήσιμο για τη διαπίστωση προβλημάτων στον μηχανισμό του σφιγκτήρα (κακώσεις, ατροφία, ελλείμματα σφιγκτήρων).

Φροντίδα – πρόληψηΣΕ πΕρίπτωΣη ραγάδαΣ συνιστάται σωστή δι-ατροφή, ρύθμιση των διατροφικών συνηθειών του ασθενή και καταπολέμηση της δυσκοιλιό-τητας. Πρέπει να αποφεύγονται οι πικάντικες και καυτερές τροφές και γενικότερα η κακή διατροφή. Η πρόσθεση φυτικών ινών στο κα-θημερινό διαιτολόγιο είναι απαραίτητη καθώς επίσης και των λιπαρών και «μαλακών» τρο-φών. Η κατανάλωση νερού άνω του 1,5 λίτρου την ημέρα κρίνεται απαραίτητη.Η παραμονή για πολλή ώρα στην τουαλέτα δεν κάνει καλό και θα πρέπει να αποφεύγεται, ενώ το συχνό πλύσιμο με ζεστό – χλιαρό νερό κάνει καλό. Το καυτό και το κρύο νερό επιδεινώνουν το πρόβλημα.

Θεραπεία1)Με φάρμακαΗ φαρμακευτική αγωγή στη θεραπεία της ραγάδας του δακτυλίου στοχεύει στη χαλάρω-ση των λείων μυϊκών ινών του έσω σφιγκτήρα ώστε να βελτιωθεί η παροχή αίματος στην περι-οχή και οι τοπικές συνθήκες που θα επουλώ-σουν τη χρόνια ραγάδα. Τα φάρμακα που χο-ρηγούνται είναι νιτρογλυκερίνη, διλτιαζέμη και νιφεδιπίνη, που προκαλούν χάλαση και μείωση του τόνου ηρεμίας του έσω σφιγκτήρα, τοπικά αναισθητικά (χρήση αλοιφής λιδοκαΐνη) που ανακουφίζει από τον πόνο, αντιβιώσεις. Εάν η ραγάδα δεν καταφέρει να θεραπευτεί τουλάχιστον σε 3 – 4 μήνες και υποτροπιάσει, τότε χρειάζεται να αντιμετωπιστεί χειρουργικά.

2)Στο χειρουργείοΗ πιο διαδεδομένη μέθοδος για την αντιμετώ-πιση του προβλήματος ονομάζεται πλάγια έσω σφιγκτηροτομή. Πρόκειται για μια επέμβαση που διαρκεί λίγα λεπτά της ώρας, καταργεί τον χρόνιο σπασμό και διευκολύνει την ταχεία επούλωση και την αποφυγή της υποτροπής. Κατά τη μέθοδο αυτή διαιρείται ο έσω σφι-γκτήρας, ενώ η χρόνια ραγάδα προλαβαίνει να επουλωθεί πριν την ολοκλήρωση της επούλω-σης του σφιγκτήρα. Συνήθως ο ασθενής επι-στρέφει στο σπίτι του την ίδια ημέρα.

Η ραγάδα δακτυλίου του πρω-

κτού αφορά περίπου το

15% των παθήσεων

της περιοχής. Εμφανίζεται κυρίως σε άτομα νεα-ρής ηλικίας και επηρεά-ζει σε σημα-ντικό βαθμό την ποιότητα

ζωής των ασθενών (αϋπνία,

αδυναμία να ανταποκρι-θούν στις

καθημερινές υποχρεώ-

σεις και τις απαιτήσεις

της δουλειάς κ.τλ)

Αντι

μετω

πίστ

ε το

ν πό

νο

Γράφει η Σοφία Μαρία Σοφιανού

Όταν γίνεται χαλάουα ή

χρησιμοποι-είται κερί στα

ινστιτούτα αισθητικής, είναι απα-ραίτητη η

αλλαγή της σπάτουλας ή της ειδι-

κής ταινίας. Και αυτό

γιατί υπάρχει περίπτωση

να μετα-φερθούν

μικρόβια ή δερματικές παθήσεις.

42•in•vitro

ΟμορφιάΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Αποτρίχωση Γράφει η Σοφία Μαρία Σοφιανού

Συνεργάστηκαν οι Πέρσα Ράντου, Δερματολόγος, Καλλιόπη Janet, Αισθητικός

Kρύβει κινδύνους;Μικρόβια και μόλυνσηΣτις περισσότερες μεθόδους αποτρίχω-σης ελλοχεύει ο κίνδυνος μολύνσεων. Το ξυραφάκι είναι εστία μικροβίων, ειδικά αν το αφήνετε στο νερό. Μπορεί να σκου-ριάσει ή με την υγρασία να γίνει πόλος μικροβίων που στη συνέχεια θα μεταφερ-θούν στο δέρμα με αποτέλεσμα να εμ-φανιστούν ερεθισμοί. Εάν οι λεπίδες δεν συντηρούνται σωστά ή εάν δανείζετε το ξυραφάκι σας σε άλλους, υπάρχει σοβα-ρή πιθανότητα για μόλυνση ή μετάδοση νοσημάτων.

ΘυλακίτιδαΠρόκειται για μικροβιακή λοίμωξη ή φλεγ-μονή του θύλακα και της περιβάλλουσας δερματικής επιφάνειας. Η μόλυνση του θύλακα εμποδίζει τη φυ-σιολογική ανάπτυξη της τρίχας, καθώς αυτή μεγαλώνει εσωτερικά και στρέφεται προς τον θύλακα. Μόλις η τρίχα εγκλω-βιστεί, πιθανόν να εμφανιστεί φλεγμονή με τη μορφή μικρών ή μεγάλων κόκκι-νων και επώδυνων σπυριών. Εμφανίζεται κάποιες φορές μετά την αποτρίχωση με ξυράφι ή κερί και πιο σπάνια μετά από την αποτρίχωση με ηλεκτρικές αποτριχωτικές μηχανές.

Η φύση ξέρειΜετά την αποτρίχωση με κερί, χαλάουα, ξυραφάκι και αποτριχωτικές μηχανές μπορείτε να μειώσετε ή και να προλάβετε τους ερεθισμούς με υλικά από τη «μητέρα φύση» που θα βοηθήσουν το δέρμα να ενυδατωθεί και να «ηρεμήσει».Αλόη: Το θαυματουργό αυτό φυτό και το εκχύλισμά του είναι πλούσια πηγή αντιο-ξειδωτικών και βιταμινών (Α, Ο, Ε, Β1, Β2, Β3, Β6), ενώ περιέχει φυλλικό οξύ και είναι μία από τις ελάχιστες φυτικές πηγές της βιταμίνης Β12. Έχει καταπραϋντική και επουλωτική δρά-ση. Διατηρήστε το τζελ Αλόη Βέρα στο ψυγείο για 15 λεπτά και κατόπιν μετά την αποτρίχωση απλώ-στε το σε καθαρό δέρμα απαλλαγμένο από κερί ή υπολείμματα.Χαμομήλι με ελαιόλα-δο: Βράστε χαμομήλι και αφήστε το να κρυ-ώσει σε θερμοκρασία δωματίου και κατόπιν τοποθετήστε το στο ψυ-γείο. Βάλτε χαμομήλι σε ένα φλιτζάνι και προσθέ-στε 1 κουταλάκι του γλυκού ελαιόλαδο και ανακατέψτε απαλά. Κατόπιν, εμποτίστε ένα κα-θαρό βαμβάκι από το μείγμα και ταμπονά-ρετε το δέρμα που αποτριχώθηκε.

Ημόδα επιτάσσει όχι μόνο το γυναικείο αλλά και το αν-δρικό σώμα να είναι απαλ-λαγμένα από την τριχοφυ-ΐα. Η αρχαιότερη μέθοδος

αποτρίχωσης που εφαρμόζεται ακόμη και σήμερα είναι η χαλάουα. Πιο οριστικά όμως αποτελέσματα υπόσχονται οι νεώτερες τε-χνικές, όπως το λέιζερ. Συμβουλευτείτε τον δερματολόγο, τον πλαστικό χειρουργό ή την αισθητικό σας για να επιλέξετε τη μέθοδο που σας ταιριάζει.

Μέθοδοι αποτρίχωσηςΞυράφι και ξυριστικές μηχανές: Αν και τα αποτελέσματα διαρκούν μόλις 1-3 ημέρες, το ξύρισμα είναι η πιο εύκολη μέθοδος απο-τρίχωσης. Οι ειδικοί συστήνουν να γίνεται κατά τη διάρκεια του ντους με ζεστό νερό, καθώς ανοίγουν οι πόροι και το ξύρισμα γίνε-ται πιο εύκολα και είναι πιο βαθύ. Κερί (κρύο ή ζεστό): Αφαιρεί την τρίχα από τη ρίζα ενώ τα αποτελέσματα της μεθόδου διαρκούν 3 – 5 εβδομάδες. Ειδικά για τις ευ-αίσθητες περιοχές χρησιμοποιείται κερί με εκχύλισμα χλωροφύλλης. Χαλάουα: Η πανάρχαιη αυτή μέθοδος έχει αποτέλεσμα που διαρκεί γύρω στις 5 εβδο-μάδες. Μοιάζει με τσίχλα στο χρώμα της καραμέλας, που δουλεύεται με γρήγορες κινήσεις πάνω στο δέρμα αφαιρώντας στο λεπτό την τρίχα από τη ρίζα. Αποτριχωτικές κρέμες και αφροί: Πρόκειται

για χημικά σκευάσματα που κυκλοφορούν σε μορφή κρέμας ή αφρού. Περιέχουν δρα-στικά συστατικά που διαλύουν το σώμα της τρίχας μέσα σε 4-10 λεπτά. Με την ειδική σπάτουλα απομακρύνεται η διαλυμένη τρίχα από το θύλακα. Τα αποτελέσματα διαρκούν περίπου 2 εβδομάδες. Οι ειδικοί συστήνουν τη δοκιμή σε ένα μικρό σημείου του σώματος 24 ώρες πριν την αποτρίχωση και αυτό γιατί υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης αλλεργίας. Μετά την αποτρίχωση και για 24 ώρες μετά απαγορεύεται η έκθεση στον ήλιο, η χρήση αρωμάτων ή κρέμας για το σώμα. Λέιζερ: Στοχεύει τη μελανίνη και καταστρέ-φει το θύλακα της τρίχας με αποτέλεσμα σταδιακά να αυτή να εξασθενεί. Το επιθυμη-τό αποτέλεσμα εμφανίζεται συνήθως μετά τις 6 συνεδρίες, αν και αυτό έχει να κάνει με τη σύσταση της τρίχας. Πρόκειται για μία μέθοδο που περιορίζει το ενδεχόμενο θυλα-κίτιδας και μολύνσεων. Οι συνεδρίες πραγ-ματοποιούνται από εκπαιδευμένους ιατρούς και δερματολόγους.Ηλεκτρικές μηχανές: Τα τελευταία 20 χρό-νια κυκλοφορούν στο εμπόριο ηλεκτρικές μηχανές αποτρίχωσης που εξελίσσονται συνεχώς. Στο πάνω μέρος τους έχουν κε-ραμικές κεφαλές που περιστρέφονται με ταχύτητα «τραβώντας» έτσι την τρίχα μαζί με τη ρίζα της. Τα αποτελέσματα διαρκούν 3-4 εβδομάδες. Προορίζονται για χρήση στο σπίτι και οι περισσότερες είναι επαναφορτι-ζόμενες.

Aνεπιθύμητες τρίχες

beauty Τα νεότερα προϊόντα της αγοράς για να κάνετε

αποτρίχωση στο σπίτι. Κρέµες, ηλεκτρικές συσκευές,

ξυραφάκια και προϊόντα για τη φροντίδα µετά την αποτρίχωση

που χαρίζουν όµορφη, λεία και χωρίς ερεθισµούς ή σηµάδια

επιδερµίδα.

Cliven for MenΚρέµα αποτρίχωσης για άντρες. Τα ενεργά συστατικά της σε συνδυασµό µε hemp oil και αµυγδαλέλαιο, που έχουν πλούσια ενυδατι-κά συστατικά, επαναφέρουν την ισορροπία του δέρµατος και αφήνουν την επιδερµί-δα µετά την αποτρίχωση απαλή και λεία. Η διάρκεια εφαρµογής δεν πρέπει να ξεπερνά τα 7 λεπτά.

Soleil Bella BicΤα γνωστά ξυραφάκια Bic ειδικά σχεδιασµέ-να για απαλό ξύρισµα. Με ευέλικτη λαβή, τέσσερις λεπίδες, ειδική ταινία για χαλάρω-ση και ενυδάτωση µε γάλα καρύδας, καθώς και εύκολη λαβή για να µη γλιστράει.

Satin Perfect (ΗΡ 6574/10) PhilipsΈχει φαρδιά κεφαλή που αφαιρεί περισσότε-ρες τρίχες, κεραµικούς δίσκους και καµπύλη κεφαλή που ακολουθεί το περίγραµµα του σώµατος. Επίσης, έχει έλεγχο πίεσης ώστε να διατηρείται σταθερή ταχύτητα κατά την απο-τρίχωση, σύστηµα σηκώµατος της τρίχας µε δόνηση, ενσωµατωµένο φως για να ανακαλύ-πτονται και οι πιο µικρές τρίχες και ενεργό σύ-στηµα µασάζ. Διαθέτει άλλη µία αποτριχωτική συσκευή για τις µικρότερες περιοχές.

Baby Oil Aloe Vera & Vitamin E, Johnson’s & Johnson’sΗ Αλόη είναι γνωστή για τις καταπραϋντικές της ιδιότητες, ενώ η Βιταµίνη Ε περιποιείται και µαλακώνει το δέρµα. Χρησιµοποιείται µετά την αποτρίχωση σε υγρό δέρµα κάνοντας ελαφρύ µασάζ. «Κλειδώνει» την υγρασία στο δέρµα, ενώ προσφέρει πλούσια ενυδάτωση και αποφυγή των ερεθισµών.

IN•VITRO•43

ShoppingΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Για ασφαλή αποτρίχωση στο σπίτι

Silk-épil 7 Xpressive Pro epilators, BraunΜε περιστρεφόµενη κεφαλή, αποτελείται από 40 λεπίδες για να αφαιρούνται πε-ρισσότερες τρίχες µε ένα µόνο πέρασµα. Χάρη στο σύστηµα hair lift, ανασηκώνει, ξεκολλά και αποµακρύνει τις λεπτές τρί-χες που βρίσκονται κάτω από το δέρµα. Έχει smartlight, που φωτίζει το δέρµα. Χρησιµοποιείται και στο νερό για µέγιστη υγιεινή. Συνοδεύεται µε ειδικά µαντηλά-κια για την αποτρίχωση.

Bepanthol, Ultra Protect Body LotionΜε πολύτιµα συστατικά που περιποιού-νται, καταπραΰνουν και προστατεύουν την επιδερµίδα. Περιέχει προβιταµίνη Β5, που ενυδατώνει βαθιά, και βιταµίνη Β3, που προστατεύει από την ξηρότητα. Εφαρµόζε-ται σε στεγνό και καθαρό δέρµα µετά την αποτρίχωση και προσφέρει περιποίηση και αποφυγή των ερεθισµών.

Veet Suprem’ EssenceΗ γνωστή κρέµα αποτρίχωσης τώρα µε αιθέρια έλαια και άρωµα τριαντάφυλλου που χαρίζει στα πόδια λάµψη και απαλό-τητα. Μετατρέπει την αποτρίχωση σε µια πολυτελή εµπειρία περιποίησης, προσφέ-ροντας ενυδατωµένη επιδερµίδα και άρω-µα που διαρκεί. Η διάρκεια εφαρµογής δεν πρέπει να ξεπερνά τα 9 λεπτά.

Gillette Venus OceanaΞυραφάκια µιας χρήσης για βαθύ ξύρι-σµα. Η νέα ειδικά σχεδιασµένη σειρά για γυναίκες περιλαµβάνει: τρεις λεπίδες και κινητή στρογγυλεµένη κεφαλή για εύκο-λο ξύρισµα στα δύσκολα σηµεία (γόνατα, αστράγαλοι), λιπαντική ταινία Moisture Rich και αλόη που βοηθά τις λεπίδες να γλιστρούν απαλά και αποτελεσµατικά πάνω στο δέρµα. Με ανατοµική λαβή για πλήρη έλεγχο.

44•IN•VITRO

ΣημειώσειςΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Δεν πρέπει να ξεχάσω...

NOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣΑΘΗΝΑ> Νοσοκοµείο Αιγινήτειο, Βασ. Σοφίας 72 > Γενικό Νοσο κο µείο Αθηνών «Γ. Γεννηµατάς» (Γενικό Κρατικό Αθηνών) Μεσογείων 154, Χολαργός > Γενικό Νοσοκο µείο Αθηνών «Η Ελπίς» Δηµη-τσάνης 7, Αµπελό κηποι > Ερρίκος Ντυ-νάν, Μεσογείων 107 > Γενικό Αντικαρ-κινικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Άγιος Σάββας», Λ. Αλεξάνδρας 171> Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Ιπποκράτειο», Βασ. Σοφίας 114 > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Λαϊκό», Αγ. Θωµά 17> Μαιευ-τήριο Αθηνών «Έλενα Βενιζέλου», πλ. Έλενας Βενιζέλου 2 > Γενικό Νοσοκο-µείο Αθηνών «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» (Ερυθρός Σταυρός), Αθανασάκη 1> Γ.Ν. Νοσηµάτων Θώρακος «Σω-τηρiα», Μεσογείων 152 > Αρεταίειο Νοσοκοµείο, Βασ. Σοφίας 76 > Γενικό Νοσοκο µείο Αθηνών «Ευαγγελισµός», Υψηλάντου 45 > Γενικό Νοσοκοµείο Παίδων Aγλαΐα Κυριακού, Θηβών και Λεβαδείας, Αµπελόκηποι > Νοσοκοµείο Αφρ. & Δερµ. Νόσων Αθηνών «Ανδρέας Συγγρός», Δραγούµη 5 > Οφθαλµια-τρείο Αθηνών, Σίνα & Πανεπιστηµίου 26, > Ιασώ General, Λεωφ. Μεσογείων 264, Xολαργός > Doctors’ Hospital, Κε-φαλληνίας 26 > Ευρωκλινική Αθηνών,

Αθανα σιάδου 9, πάροδος Σούτσου > Ευρωκλινική Παίδων, Λεµεσού 39-41 & Αχαρνών 209, > ΝΕΟ ΑΘΗΝΑΙΟΝ, Αστυ-δάµαντος 83, Τηλ.: 210 7228511

ΠΕΙΡΑΙΆΣ> Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκοµείο Μεταξά, Μπότσαρη 51 > Γενικό Νοσο-κοµείο Πειραιά «Τζάνειο», Τζάννη και Αφεντούλη 1

ΧΑΐΔΑΡΙ> Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσο κοµείο «Αττικό», Ρίµινι 1

ΚΑΛΛΙΘΕΑ> Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, Λ. Συγγρού 356

ΦΆΛΗΡΟ> Metropolitan Hospital, Εθνάρχου Μακαρίου & Ελ.Βενιζέλου 1 Ν. Φά-ληρο

ΚΗΦΙΣΙΑ> Γ.Ν. Αττικής ΚΑΤ, Νίκης 2

ΜΑΡΟΎΣΙ> Ιασώ, Κηφισίας 37 > Γ.Ν. Σισµανό-γλειο, Σισµανoγλείου 1

Ν. ΙΩΝΊΑ> Γ.Ν.Ν. Αγία Όλγα, Αγ. Όλγας 3

ΝΊΚΑΙΑ> Γ.Ν. Νίκαιας, Μαντούβαλου Δηµ. 3

ΜΕΛΊΣΣΙΑ> 1ο Νοσοκοµείο ΙΚΑ “Η Πεντέλη” (Πα-παδηµητρίου), Τέρµα Ζαΐµη> Γ.Ν.Μ. Αµ. Φλέµιγκ, 25ης Μαρτίου 4, ΒΟΎΛΑ > Γενικό Νοσοκοµείο «Ασκλ η πιείο Βού-λας», Βασ. Παύλου 1

ΝOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ

ΕΥΚΑΡΠΊΑ> Γ.Ν. Θεσσαλονίκης Παπαγεωργίου ΘεσσαλονΙκη > ΑΧΕΠΑ, Κυριακίδη Στ. 1 > Γ. Γεννηµατάς, Εθνικής Αµύνης και Αγ. Δηµητρίου 41 > Λοιµωδών, Λα-µπράκη Γρ. 13 > ΕΚΑΒ, Πλαταιών 26 > Ιπποκράτειο, Παπαναστασίου Αλ. 49 > Γ. Ν. Αγ. Δηµήτριος, Ζωγράφου 2

ΚΑΛΑΜΑΡΙΆ> Α. Νοµαρχιακό Αγ. Παύλος, Αντιστά-σεως 161

ΧΟΡΤΙΑΤΗ> Γ. Ν. Παπανικολάου

IKA> Πλατεία Αττικής: Τσουδερού 61, > Περιστέρι: Β. Αλεξάνδρου 105, > Πατήσια: Ιωάννου Δροσοπούλου 157, > Αλεξάνδρας: Πανόρµου & Κα-ρύστου 7, > Νέος Κόσµος: Μάχης Ανα-λάτου & Λαγουµιτζή, > Πειραιάς: Αγ. Κωνσταντίνου 1 .

ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣ> Κολοκούρη Ελένη Μεσογείων 117, εντός εµπορικού κέντρου, > Γρηγορό-πουλος Σωτήρης Δευ τέρας Μεραρχίας 2 & Ακτή Μιαούλη, Πειραιάς, > Πλυ τάς Νικόλαος Κηφισίας 125-127, Ν. Ψυχι-κό, > Λουράντος Κώστας Οµήρου 6, Ν. Σµύρνη, > Μπακάκος Αγ. Κων/νου 3, Οµόνοια > Λένα Τριανταφύλλη Μπα-κάκου, Λεωφ. Κηφισίας 281, Κηφισιά > Βλάχος Κων/νος Στρουρνάρη 53 (δίπλα στο θέατρο Αλάµπρα), Αθήνα, > Βλάχος Παντελής Θεοτοκο πούλου 6, Χαλάνδρι, (πλησίον AGORA CENTER), > Αντωνό πουλος Νίκος Περικλέους 79, Κηπούπολη Περιστέρι, > Μαρούλης Γεώργιος Πανεπιστη µίου 6, Αθήνα, > Κούβαρης Κώστας Ηρώων Πολυτεχνεί-ου 37, Πειραιάς, > Λαζαρίδου-Παπαδο-πούλου Ευγενία Τραλέων 61, Γαλάτσι, > Λύγδας Νικόλαος Παναγή Τσαλδάρη 37, Περιστέρι, > Μαραγκού Βασιλεί-ου - Μαραγκού Ιωάννη Ακαδηµίας 76, Αθήνα, > Μώρος Δηµήτρης 2ας Μαίου, 26, Ν. Σµύρνη, > Ραφτόπουλος Γιώργος Κηφισίας 5, Αµπελόκηποι, > Σαµαράς Ανδρέας Αλεξάνδρας 146Β & Λουκάρεως, Αµπελόκηποι, > Σταµατί-ου-Βέρου Μαρία Ε. Βενιζέλου 126, Ν. Ερυθραία, > Σταυροπούλου Αικατερίνη Μεσογείων 437 & Αγ. Παρασκευής,

Αγ. Παρασκευή, > Τσιροπούλου Σοφία Σπερχειού 61, Χρυσούπολη Περιστέρι, > Γιαννακάκου-Σκουµπουρδή Αγγελική Περικλέους 11, Μαρούσι > Μπακο-γιάννη Πολυξένη, Δωδεκανήσου 39, Άλιµος > Αικατερίνη Παγιαύλα- Ευαγ-γέλου, Κώστα Βάρναλη 38, Χαλάνδρι

ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΊΤΕ ΕΠΊΣΗΣ:> Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθη-νών, Μικράς Ασίας 75, Γουδί> Διαγνωστικό κέντρο «ΔΙΑΓΝΩΣΗ» (υποκατάστηµα Λεωφόρου Αλεξάν-δρας) Λ. Αλεξάνδρας 166, Αθήνα> Holmes Place Athens, Εµπορικό Κέντρο “City Link” Βουκουρεστίου & Σταδίου 4> Ηolmes Place Μαρούσι, Εµπορικό κέ-ντρο “Αίθριο” Αγ. Κωνσταντίνου 40> GymTonic: Λεωφόρος Βουλιαγµένης 96, Γλυφάδα> Hercules: Εθνικής Αντιστάσεως 33, Νέα Ερυθραία> Hiltonia Spa Βασιλίσσης Σοφίας 46, Αθήνα> Press & Tabac - Εµπορικό κέντρο “THE MALL“ - Μαρούσι> Εµπορικό κατάστηµα Public Καρα-γεώργη Σερβίας 1, Πλα τεία Συντάγµα-τος, Αθήνα.

Πού θα μας βρίσκετε...

Ç óåëßäá

áõôÞ óáò áíÞêåé.

Óôåßëôå ìáò ìéêñÜ

ìõóôéêÜ ðïõ óáò

âïçèïýí íá æåßôå

ðéï õãéåéíÜ

[email protected]

Είµαι ιδιαίτερα προσεκτική µε την

υγιεινή του µαγιό που φοράω.

Μετά το µπάνιο στη θάλασσα ή την

πισίνα φροντίζω πάντα να το πλέ-

νω µε απορρυπαντικό και άφθονο

νερό, γιατί έτσι αισθάνοµαι σίγου-

ρη ότι απαλλάσσοµαι από τον κίν-

δυνο µολύνσεων. Ι.Ν.

Το καλοκαίρι δεν παραλείπω να

βάζω ενυδατική κρέµα και στα

πόδια, γιατί µε το περπάτηµα

στην άµµο και τα βότσαλα ξεραί-

νονται οι φτέρνες µου. Επίσης,

ανά τακτά χρονικά διαστήµατα

χρησιµοποιώ ειδικά απολεπιστι-

κά προϊόντα για τα πόδια ώστε να

αποµακρύνονται τα νεκρά κύττα-

ρα του δέρµατος. Σ. Ο.

Äåí îå÷íÜù ðïôÝ íá öïñÜù áíôçëéáêü

êáé óôá ÷åßëç. Ç ðåñéï÷Þ ôùí ÷åéëéþí åß-

íáé ðÜñá ðïëý åõáßóèçôç êáé ÷ñåéÜæåôáé

éäéáßôåñç öñïíôßäá üôáí åêôßèåôáé óôïí

Þëéï. Ãéá áõôü ôïí ëüãï åðéëÝãù Ýíá áðü

ôá ðïëëÜ ðñïúüíôá ðïõ êõêëïöïñïýí óôï

åìðüñéï êáé ðáñÝ÷ïõí ôçí áðáñáßôçôç

áíôçëéáêÞ ðñïóôáóßá óôá ÷åßëç. Ê.È.

Αγοράζω προφυλακτικά μόνο από το φαρμακείο, γιατί έτσι είμαι σίγουρος για τις συνθήκες φύλαξής τους. Ξέρω ότι δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα στον ήλιο και στις υψηλές θερμοκρασίες του περιβάλλοντος. Επίσης, ελέγχω πάντα την ημερομηνία λήξεως των προφυλακτικών.

Δ.Μ.

Όταν έχει πολλή ζέστη, δεν κάνω µπάνιο ή ντους µε κρύο αλλά µε χλιαρό νερό. Με αυτό τον τρό-πο, ιδρώνω λιγότερο στη διάρκεια της ηµέρας. Θ.Τ.

ΧρηστικάΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Ιατρεία διακοπής καπνίσματοςΑΤΤΙΚΗ

> Ν.Ν.Θ.Α. «ΣΩΤΗΡΙΑ», Δ/νση: Λ. Μεσογείων 152, 11527 Αθήνα, Τηλ.: 1535, 210 7763404

> Γ.Ν. «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ», Δ/νση: Σισμανόγλου 1, 151 26 Μαρούσι, Τηλ.: 1535, 210 8039139, 210 8047165

> Ευγενίδειο Θεραπευτή-ριο, Δ/νση: Παπαδιαμα-ντοπούλου 20, 115 28 Ιλίσια, Τηλ.: 210 7293407

> Π.Γ.Ν.Α. «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙ-ΣΜΟΣ», Δ/νση: Υψη-λάντου 45-47 Αθήνα 106 75, Τηλ.: 1535, 2107201170

> Αντικαρκινικό - Ογκολο-γικό Νοσοκομείο Αθη-νών «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ», Δ/νση: Λ. Αλεξάνδρας 171, 115 22 Αθήνα, Τηλ.: 1535, 210 6409120

> Γ.Ν. Μελισσίων «ΑΜΑ-ΛΙΑ ΦΛΕΜΙΝΓΚ», Δ/νση: 25ης Μαρτίου 14, 151 27 Μελίσσια, Τηλ.: 1535, 210 8038134

> Γ.Ν. Αττικής «ΚΑΤ», Δ/νση: Νίκης 2, 145 61 Κη-φισιά, Τηλ.: 210 6280702

> Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ», Δ/νση: Ρίμινι 1, Χαϊδάρι, Τηλ. 210 5831823

> Περιφερειακό Γ.Ν. Νί-καιας «ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕ-ΛΕΗΜΩΝ», Δ/νση: Μαντούβαλου 3, 184 54 Νίκαια, Τηλ.: 1535, 210 4933402, 210 4915061

> Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού (Ν.Ι.Μ.Τ.Σ.) – Πνευμονολογική κλινική, Δ/νση: Μονής Πετράκη 10, 11521, Τηλ.: 210 7288110, 210 7288104

> 251Γ.Ν. Αεροπορίας, Δ/νση: Λεωφ. Π. Κανελ-λόπουλου 3, 11525,

Τηλ.: 210 7463300, 210 7702047

> Γ.Ν. Ελευσίνας «ΘΡΙΑ-ΣΙΟ», Δ/νση: Λεωφό-ρος Γεννηματά, 19600 Μαγούλα, Τηλ.: 210 5534200

> Πολυκλινική Ολυμπι-ακού Χωριού, Δ/νση: Ολυμπιακό Χωριό, Γ. Δαμάσκου 1, Τ.Κ. 136 77, Αχαρναί, Τηλ.: 210 2420000

> Δημοτικά Ιατρεία Δήμου Καλλιθέας, Δ/νση: Αν-δρομάχης 100, 17671, Καλλιθέα, Τηλ.: 210 9532712

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

> Γ.Ν. «Γεώργιος Παπανι-κολάου», Δ/νση: Εξοχή, 570 10, Τηλ.: 1535, 2310 350339, 2310 350272, 2310 350270 – 2310 358278

> Γ.Ν. «Άγιος Παύλος», Δ/νση: Εθνικής Αντίστασης 161, Καλαμαριά, Τηλ.: 1535, 2310 493500

> Γ.Ν. «Παπαγεωργίου», Δ/νση: Περιφερειακή Οδός Ν. Ευκαρπία Θεσ-σαλονίκης, Τ.Κ 564 29, Τηλ.: 2310 693229, 2310 693000, 2310 693263

> Θεαγένειο Αντικαρκινι-κό Νοσοκομείο Θεσ-σαλονίκης, Δ/νση: Αλ. Συμεωνίδη 2, 540 07, Τηλ.: 2310 898382, 2310 898603

Νέες χειρουργικές μέθοδοι

www.miosmedcenter.gr

www.neurosurgery.org.gr (Νευροχειρουργική Κλινι-κή, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο «Ευαγγελι-σμός»)

www.exe1928.gr (Ελληνι-κή Χειρουργική Εταιρεία)

www.laparoscopy.com

www.

laparoscopyhospital.com

ΜελάνωμαΑΘΗΝΑ

> Γ. Γεννηματάς - Περιφε-ρειακό Γενικό Νοσο-κομείο Αθηνών, Τμήμα Πλαστικής Χειρουργικής Δ/νση: Λεωφ. Μεσογείων 154, 115 27 Αθήνα Τηλ. Κέντρο:210 7768000

> Αγιος Σάββας - Περιφε-ρειακό Αντικαρκινικό - Ογκολογικό Νοσοκο-μείο, Τμήμα Πλαστικής Χειρουργικής Δ/νση:Λεωφ. Αλεξάνδρας 171, Αθήνα Τηλ. Κέντρο: 210 6430811

> 6ο Ογκολογικό Νοσοκο-μείο Ι.Κ.Α. «Γ. Γεννημα-τάς», Τμήμα Πλαστικής Χειρουργικής Δ/νση: Ασωπιού 4, Αθήνα Τηλ. Κέντρο: 210 6420875, 210 6431495

> Ανδρέας Συγγρός - Νο-σοκομείο Αφροδίσιων & Δερματικών Νόσων Αθή-νας Δ/νση:Ι.Δραγούμη 5, 161 21, Αθήνα Τηλ. Κέντρο:7249021-6

> Ευαγγελισμός - Περιφε-ρειακό Γενικό Νοσο-κομείο Αθηνών Δ/νση:Υψηλάντου 45-47, 106 76 Κολωνάκι Τηλ. Κέ-ντρο:210 7201000

> Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» Δ/νση: Ρίμινι 1, Τ.Κ. 124 62, Χαϊδάρι, Αθήνα Τηλ. Κέντρο: 210 5831000-Fax: 210 5326385

> «Υγεία» Διαγνωστικό & Θεραπευτικό Κέντρο Αθηνών Δ/νση: Λ. Κηφισί-ας και Ερυθρού Σταυρού 4, 15123, Φιλοθέη Τηλ: 210 6867557

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

> Νοσοκομείο Αφροδι-σίων και Δερματικών Νόσων Δ/νση: Δελφών 124, 54643 Τηλ: 2310 886300

46•IN•VITRO

Last pageΙΟΥΝΙΟΣ 2010

Ο ανθρώπινος οργανισμός

Σκωληκοειδής απόφυση

Η σκωληκοειδής απόφυση (κάτω αριστερά) είναι ένας σαν σκουλίκι σωλήνας µε µήκος περίπου 9 εκ. στους ενήλικες, που εκπορεύεται από το τυφλό έντερο, το πρώτο τµήµα του παχέος εντέρου. Αν και συνδέεται

µε τη χώνεψη της κυτταρίνης στα φυτοφάγα, δεν έχει γνωστή λειτουργία στους ανθρώπους. Η φλεγµονή της, η σκωληκοειδίτιδα, είναι συνηθισµένη και δυνη-τικά σοβαρή κατάσταση. [ακτινογραφία]

IN VITRO IOYNIOY

Documents

Transcript of IN VITRO IOYNIOY