Η ΙΚΕ ΩΣ ΝΟΜΙΚΟ ΟΧΗΜΑ ΤΩΝ ΝΕΟΦΥΏΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ

HSA Academy 18.6.2014

©Γιώργος Παπαδόπουλος, 2014

• Νέες (έως 5 έτη)

• Καινοτόμες

• Ταχέως αναπτυσσόμενες

ΝΕΟΦΥΕΊΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ (STARTUPS)

• Ευρωπαϊκή Α.Ε. - SOCIETAS EUROPAE (ν. 3412/2005) • Νέο δίκαιο ΑΕ (ν. 3604/2007), • Υπηρεσία μιας στάσης για τη σύσταση εταιριών (ν.

3853/2010), • Κοινωνική επιχειρηματικότητα (ν. 4019/2011) • Νέο δίκαιο ΟΕ & ΕΕ. Αφανής Εταιρία. Κοινοπραξία (ν.

4072/2012), • Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία (ν. 4072/2012) • Ελεύθερος καθορισμός του εταιρικού κεφαλαίου στις ΙΚΕ &

ΕΠΕ (ν. 4155/2013, 4156/2013)• Κατάργηση υποχρεωτικής εγγραφής στα επιμελητήρια από

1.1.2015 (ά. 48 ν. 4111/2013)• Κατάργηση υποχρέωσης δημοσίευσης στο ΦΕΚ ΤΑΕ-ΕΠΕ και

Γ.Ε.ΜΗ. Από 1.1.2015 (ά. 2 ν. 4250/2014)• Κατάργηση ΦΣΚ κατά τη σύσταση εταιριών (ά. 1ο παρ. ΣΤ22 ν.

4254/2014)

ΟΙ ΕΞΕΛΊΞΕΙΣ ΣΤΟ ΕΤΑΙΡΙΚΌ ΔΊΚΑΙΟ

ΙΔΙΩΤΙΚΉ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΉ

ΕΤΑΙΡΊΑ (ΙΚΕ)

• Η ΕΠΕ (ν.3190/1955) δεν υπήρξε δημοφιλής και δεν ανταποκρίνεται πια στις σημερινές ανάγκες:

Δυσκίνητες ρυθμίσεις,

Πληθωρική συμβολαιογραφική παρέμβαση

Διπλή πλειοψηφία (προσώπων και κεφαλαίων) για τη λήψη των εταιρικών αποφάσεων

• Εξελίξεις στη νομολογία του ΔΕΚ (αποφ. Centros, Uberseering , Inspire Act)

• Ευελιξία κατά την προσαρμογή στις εταιρικές οδηγίες της ΕΕ

Η ΑΝΆΓΚΗ ΘΈΣΠΙΣΗΣ ΝΈΑΣ ΕΤΑΙΡΙΚΉΣ ΜΟΡΦΉ

Σ

ΒΑΣΙΚΆ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΆ

• Μπορεί να διαθέτει, ή και να μην διαθέτει

κεφάλαιο

• Περιορισμένη ευθύνη των εταίρων για τα χρέη

της εταιρίας, με εξαίρεση τους εταίρους με

εγγυητικές εισφορές.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΉ (?)

• Εκ του νόμου εμπορική εταιρία

• Τυπικό σύστημα εμπορικότητας

ΕΜΠΟΡΙΚΉ

• Ελευθερία καθορισμού:

από το όνομα ενός ή περισσότερων εταίρων

από το είδος της ασκούμενης δραστηριότητας

φανταστική

ΕΠΩΝΥΜΊΑ (Α)

• Υποχρεωτική αναγραφή

της μορφής της εταιρίας ως ιδιωτικής κεφαλαιουχικής

εταιρίας

αν είναι μονοπρόσωπη

• Δυνατότητα απόδοσης σε ξένη γλώσσα

ΕΠΩΝΥΜΊΑ (Β)

• Θεωρία της καταστατικής έδρας

• Δυνατότητα μεταφοράς της καταστατικής έδρας σε άλλο κράτος μέλος του ΕΟΧ

ΈΔΡΑ (Α)

• Ασφάλεια δικαίου

• Εξωχώριες δραστηριότητες

ΈΔΡΑ (Β)

• Μπορεί να συσταθεί και ως μονοπρόσωπη

Το όνομα του μοναδικού εταίρου δημοσιεύεται στο ΓΕΜΗ

Αναγράφεται στην επωνυμία ότι είναι μονοπρόσωπη

ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΤΑΙΡΩΝ

• Νόμιμη διαχείριση = Συλλογική διαχείριση (από

όλους τους εταίρους)

• Μπορεί να υπάρξει ελεύθερη διαμόρφωση με

το καταστατικό

ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ -ΕΚΠΡΟΣΏΠΗΣΗ

• Μπορεί να οριστούν ένας ή περισσότεροι

εταίροι ή και τρίτοι (ΦΠ), ως διαχειριστές

• Ένας ή περισσότεροι διαχειριστές μπορεί να

ορίζονται από ορισμένο/ους εταίρους

ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΉ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ

• Με πλειοψηφική απόφαση των εταίρων (βάσει

των εταιρικών μεριδίων)

• Με δικαστική απόφαση για σπουδαίο λόγο

(κατόπιν αίτησης εταίρων με το 1/10 των

εταιρικών μεριδίων)

ΑΝΆΚΛΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΉ

• Νόμιμοι λόγοι ευθύνης:– Παράβαση νόμου

• -Υποχρ. πίστης:

• (α) απαγόρευση ή/και αποκάλυψη τυχόν σύγκρουσης συμφερόντων

• (β) απαγόρευση ανταγωνισμού

• (γ) καθήκον εχεμύθειας

– Παράβαση καταστατικού

– Κάθε διαχειριστικό πταίσμα

ΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ

• Αποκλεισμός ευθύνης: – Εκτέλεση σύννομης απόφασης των εταίρων

– Εύλογη επιχειρηματική απόφαση, με καλή πίστη, επαρκή πληροφόρηση, αποκλειστικά προς εξυπηρέτηση του εταιρικού συμφέροντος (Business judgment rule)

– Απαλλαγή με απόφαση των εταίρων μετά την έγκριση των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων μόνο για διαχειριστικά πταίσματα

– Γενική απαλλαγή με ομόφωνη απόφαση των εταίρων

ΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ

• Αποφάσεις κατ’ αρχήν με απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των μεριδίων

• Δυνατότητα άλλων καταστατικών διαμορφώσεων

ΣΥΝΈΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΤΑΊΡΩΝ - ΑΠΟΦΆΣΕΙΣ

• Κάθε εταίρος = 1 εταιρική συμμετοχή

• Κάθε συμμετοχή = 1 ή περισσότερα εταιρικά μερίδια (ελάχιστη ονομαστική αξία 1€)

• Εταιρικά μερίδια παριστούν εισφορές εταίρων

ΕΤΑΙΡΙΚΆ ΜΕΡΊΔΙΑ - ΕΙΣΦΟΡΈΣ

• Κεφαλαιακές

• Εξωκεφαλαιακές

• Εγγυητικές

ΕΊΔΗ ΕΙΣΦΟΡΏΝ

• Σε μετρητά ή σε είδος (οπότε αποτιμώνται σε χρήμα)

• Κεφάλαιο εταιρίας = Σύνολο κεφαλαιακών εισφορών

ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΈΣ ΕΙΣΦΟΡΈΣ

• Εισφορές εργασίας

Παροχή εργασίας ή υπηρεσιών

Για ορισμένο ή αόριστο χρόνο

Αποτιμώνται στο καταστατικό

ΕΞΩΚΕΦΑΛΑΙΑΚΈΣ

• Ανάληψη ευθύνης για καταβολή των χρεών της εταιρίας µέχρι το ποσό της εισφοράς.

• Ευθύνη άμεση και πρωτογενής

• Ονομαστική αξία: έως 75% του ποσού της ευθύνης

ΕΓΓΥΗΤΙΚΈΣ

• Ελεύθερη μεταβίβαση

• Επί εξωκεφαλαιακών & εγγυητικών εισφορών, προηγείται διαδικασία εξαγοράς, με μετατροπή τους σε μερίδια κεφαλαιακών εισφορών

ΜΕΤΑΒΊΒΑΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΏΝ ΜΕΡΙΔΊΩΝ

• Αποκλεισμός ή περιορισμός της μεταβίβασης μεριδίων

• Δικαίωμα προτίμησης

• Υπόδειξη αγοραστή από την εταιρία

• Δκμ προαίρεσης αγοράς (call option) ή πώλησης (put option)

• Ρήτρα υποχρέωσης (drag along) ή δικαιώματος (tag along) της μειοψηφίας να πωλήσει τα μερίδιά της μαζί με την πλειοψηφία

ΠΡΌΣΘΕΤΕΣ ΕΠΙΛΟΓΈΣ

• Ορισμένου χρόνου

• Νόμιμη διάρκεια : 12ετής

• Δυνατότητα διαφορετικής καταστατικής πρόβλεψης

• Δυνατότητα παράτασης με απόφαση των εταίρων

ΔΙΆΡΚΕΙΑ

• Καταστατικό

• Συστατικός τύπος (ιδιωτικό έγγραφο, ή κατ’ εξαίρεση συμ/κο)

• Υπηρεσία μιας στάσης & εγγραφή στο ΓΕΜΗ

• Περαιτέρω αδειοδότηση εφόσον είναι αναγκαίο

ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ ΣΎΣΤΑΣΗΣ

• (α) ονοματεπώνυμο, διεύθυνση κατοικίας και τυχόν ηλεκτρονική διεύθυνση των εταίρων˙

• (β) εταιρική επωνυμία˙

• (γ) έδρα ˙

• (δ) σκοπός ˙

• (ε) ιδιότητα της εταιρείας ως ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία˙ή ενδεχομένως μονοπρόσωπη ΙΚΕ

ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΌ

• (στ) εισφορές των εταίρων κατά κατηγορία εισφορών και αξία τούτων, καθώς και το κεφάλαιο της εταιρείας˙

• (ζ) συνολικός αριθμός των εταιρικών μεριδίων˙

• (η) αρχικός αριθμός των μεριδίων κάθε εταίρου και το είδος της εισφοράς που τα μερίδια αυτά εκπροσωπούν˙

• (θ) τρόπος διαχείρισης και εκπροσώπησης της εταιρείας και

• (ι) διάρκεια της εταιρείας.

• Ιδιωτικό έγγραφο ή κατ’ εξαίρεση

• Συµβολαιογραφικό έγγραφο, αν: Το επιλέγουν οι εταίροι

Εισφέρονται ακίνητα στην εταιρία

Το επιβάλλει άλλη ειδική διάταξη

ΣΥΣΤΑΤΙΚΌΣ ΤΎΠΟΣ

• Υπεύθυνη Δήλωση – εξουσιοδότηση για τον ορισμό εκπροσώπου

• Καταστατικό

• Επικυρωμένες φωτοτυπίες ταυτοτήτων εταίρων

• Υ.Δ. των εταίρων ή του μοναδικού ιδρυτή ή του εκπροσώπου τους, για τη διεύθυνση της εταιρείας ή Θεωρημένο μισθωτήριο ή υπομισθωτήριο-παραχωρητήριο από Δ.Ο.Υ. ή Υπεύθυνη δήλωση για την δωρεάν παραχώρηση της χρήσης του ακινήτου και αντίγραφο τίτλου κυριότητας

• Έντυπα ΔΟΥ Μ3, Μ6, Μ7, Μ8

• Δήλωση Φόρου Συγκέντρωσης Κεφαλαίου

ΥΠΗΡΕΣΊΑ ΜΙΑΣ ΣΤΆΣΗΣ - ΓΕΜΗ

• ΟΕ, ΕΕ σε ΙΚΕ

• ΕΠΕ σε ΙΚΕ

• ΑΕ σε ΙΚΕ

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΑΛΛΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΙΚΕ

• Κεφάλαιο– Αποσύνδεση εταιρικής συμμετοχής από το κεφάλαιο.

– Δυνατότητα μη κεφαλαιακών εισφορών

• Εταιρική διαφάνεια

ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΕΣ ΤΗΣ ΙΚΕ (1)

• Ευελιξία & Προσαρμοστικότητα – Διφυής & πολυσύνθετος χαρακτήρας

– Πολλές δυνατότητες καταστατικών διαμορφώσεων

– «Εταιρικοποίηση» των εξωεταιρικών συμβάσεων

– Ανοικτός αριθμός ειδικότερων συμφωνιών των εταίρων στο καταστατικό ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς τους

– Δυνατότητα επιλογής προσωπικών ή κεφαλαιουχικών χαρακτηριστικών

– Δυνατότητα σύνταξης των εταιρικών εγγράφων σε ξένη γλώσσα

ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΕΣ ΤΗΣ ΙΚΕ (2)

• Ασφάλεια δικαίου - Επίλυση διαφορών

– Δίκαιο καταστατικής έδρας

– Δυνατότητα προδιαγραφής στο καταστατικό του τρόπου αποτίμησης της αξίας συμμετοχής του εταίρου

– Διαιτησία – διαμεσολάβηση

ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΕΣ ΤΗΣ ΙΚΕ (3)

• Συντελεστής φόρου: 26%

• Τήρηση διπλογραφικών βιβλίων (πρώην Γ’ κατηγορίας)

• Στα κέρδη που διανέμουν σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ενεργείται παρακράτηση φόρου με συντελεστή 10%. Με την παρακράτηση αυτή εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των δικαιούχων για τα πιο πάνω εισοδήματα

• Επί μεταβίβασης μεριδίων: δήλωση απόδοσης φόρου 20% επί της ωφέλειας του μεταβιβάζοντος

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΆ ΘΈΜΑΤΑ

• Υποχρεωτική ασφάλιση στον ΟΑΕΕ:

Του διαχειριστή

Του μοναδικού εταίρου

• Προαιρετική ασφάλιση λοιπών εταίρων

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΆ ΘΈΜΑΤΑ

• Ελκυστική εναλλακτική για την startup επιχειρηματικότητα, με έμφαση στις υπηρεσίες

• Το ζητούμενο της διεθνούς καταξίωσης: ανταγωνισμός προς τη διεθνώς αναγνωρισμένης ΕΠΕ

• Η ΙΚΕ ως εταιρία «πολλαπλών χρήσεων» και «παντός σκοπού»;

ΚΡΙΤΙΚΉ ΑΠΟΤΊΜΗΣΗ. ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ

ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ

• Η ΙΚΕ ως αξιόπιστη εναλλακτική έναντι της ΕΠΕ , των προσωπικών εταιριών και της «μικρής» (μη εισηγμένης) ΑΕ

• Τα εγγενή όρια της ΙΚΕ: οι περιορισμένες δυνατότητες χρηματοδότησης. – Αδυναμία έκδοσης μετοχών & ομολογιών.

– Αδυναμία προσφυγής σε δημόσια προσφορά

– Αδυναμία απόκτησης μεριδίων από την ίδια την εταιρία

ΚΡΙΤΙΚΉ ΑΠΟΤΊΜΗΣΗ. ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ

ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ

– Χειραφέτηση εταιρικής συμμετοχής από το κεφάλαιο

• Αποσύνδεση επιχειρηματικού κινδύνου από το ύψος της κεφαλαιοδότησης –

• Αυξημένος κίνδυνος υποκεφαλαιοδότησης

• Το μηδενικό κεφάλαιο. Προστασία δανειστών;

ΚΡΙΤΙΚΉ ΑΠΟΤΊΜΗΣΗ. ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ

ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ

«Πλήρη εξασφάλιση παρέχει μόνον η επιτυχής λειτουργία της επιχείρησης»

• Διττή στόχευση:

– Εξασφάλιση πιστωτών

– Πρόσβαση σε κεφάλαια

• Ειδική μέριμνα για συναλλακτικά/διαπραγματευτικά αδύναμους πιστωτές & δανειστές αδικοπρακτικωναξιώσεων

ΑΝΑΓΚΗ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗΣ

• Due diligence

• Επίταση ελέγχου φερεγγυότητας

• Δικαίωμα/υποχρέωση πρόσθετης

πληροφόρησης (διαφώτισης)

• Συμβατικές ρήτρες πρόσθετης εξασφάλισης

ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

• Υποχρέωση δημοσιοποίησης ακριβών οικονομικών στοιχείων και πληροφοριών

• Υποχρέωση σύγκλησης συνέλευσης των εταίρων επί επαπειλούμενης αδυναμίας εκπλήρωσης οφειλών

• Εγγυητικές εισφορές

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

• Άρση της αυτοτέλειας του νομικού προσώπου

(υπό αυστηρές προϋποθέσεις)

• Καταχώριση στον ΤΕΙΡΕΣΙΑ

• Ευθύνη του υπογράφοντος την επιταγή

διαχειριστή

ΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

• Δυνατότητα τήρησης απλογραφικών βιβλίων (Β’ κατηγορίας), υπό προϋποθέσεις (ύψος κεφαλαίου, ακαθάριστα έσοδα)

• Αναστολή υποχρεωτικής εγγραφής του διαχειριστή στον ΟΑΕΕ για περιορισμένο διάστημα, υπό προϋποθέσεις

• Σημειακές παρεμβάσεις στο νόμο: λογιστική παρακολούθηση εξωκεφαλαιακών & εγγυητικών εισφορών, ίση μεταχείριση των εταίρων ιδίως σε σχέση με όσους παρέχουν εγγυητικές εισφορές, συμβάσεις εταίρων με την εταιρία κ.λπ.

ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΊΩΣΗΣ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΏ ΠΟΛΎ

© Γεώργιος ΠαπαδόπουλοςΔικηγόρος, Μ.Δ. (Παν/μίου Αθηνών)

LL.M. (Univ. of Cambridge)

Γεν. Γραμματέας Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων (ΕΕΝΕ)

gkpapadopoulos@yahoo.gr

http://greeklaw.wordpress.com