HYMNUS JONiE - uu.diva-portal.org1293575/FULLTEXT01.pdfJoNAM tutnfuisfeAmithai cafusfuisfe...

14
HYMNUS JONiE CAP. II. VERS. VERSIONE ET NOTIS PHILOLOGICIS ILLUSTRATUS. QJJE Μ VENIA AMPL. ORD. PHILOS. UPS. P. P. NICOLAUS KELLSTRÖM PHIL, MAG. A SACRIS STIP. REG, ET JACOBUS HAGBERG STIP. TOLLST. UPL. In Au dit. Guft. Maj. D. XX Oft. MDCCCIV. Η. Α. M. 8. UPS ALIjE, iitteris JOH. -FR. EDMAN, reg. acaö. typogr.

Transcript of HYMNUS JONiE - uu.diva-portal.org1293575/FULLTEXT01.pdfJoNAM tutnfuisfeAmithai cafusfuisfe...

HYMNUS JONiECAP. II. VERS.

VERSIONE ET NOTIS PHILOLOGICISILLUSTRATUS.

QJJE Μ

VENIA AMPL. ORD. PHILOS. UPS.

P. P.

NICOLAUS KELLSTRÖMPHIL, MAG. A SACRIS

STIP. REG,

ET

JACOBUS HAGBERGSTIP. TOLLST. UPL.

In Audit. Guft. Maj. D. XX Oft. MDCCCIV.Η. Α. M. 8.

UPS ALIjE,iitteris JOH. -FR. EDMAN, reg. acaö. typogr.

ΗADELSMANNEN

Adel och högagtad

HERR ANDERS LINDQUISTOCH

dess fru

EVA SOPHIA LINDQUISTfödd' HJULSTRÖM.

Emottagen ! Välgörare! med godhet detta ringa offer af ett tack-faiiit h jer ta. Den , fom en längre tid var ett föremal for Edravälgärningar, ville gifva ett värdigare ; men hans förmåga fva-rar ej mot hans énikan , och han tryggar hg vid den fällnin¬gen, att äfven den mail obetydliga blomma far ett värde? daden franuåckes af vånfkapen och erkånflän.

JACOB HAGBERG·

JoNAM Amithai fuisfe filium & Ninevetarum vaticina-tutn fuisfe cafus venturos, ex iρ fo, quod Ei tribuitur,conflat vaticinio. Reliquarum vero, quse Illum concernunt,rerum circumftantium tanto laboramus cognitionis defe-éfcu; ut ηιϊΐ, quae Ii Reg. XIV. 25. dieuntur, de Illo vo-loerimus intelleéba, certi nihil 'ftatuere pösfimqs. De-fint licet rationes- huic fententiae demonftrandae fufficien-

■ tes, eundem tarnen cum noftro Ilium fuisfe, qui lococitato commemoratur, a veritate alienum haud videtur»qua in asfertione magni nominis virorum fequi licet au·,itoritatem J. D. Michaelis <a)Ioquor, J. G. Eichhorn b)& J. C. F. Schulz, Quorum fi ratam habeamusopinionem, natale folum Jonae] fuisfe Gad Gefer'r d), inGalilsea tribuque Sebulonis fitum, Illumque tempore Je·robeami II vixisfe, eft credendum.

A Car>

aj Dcutfche Ueberfetzung des A. Teil, pars XI, p. 108.

bj Einleitung ins A. Ted, pars III p. 240.

c) Scliolia in Vet. Ted. vol. VII. p. 305.d)Quem locurn ita defcribit Hieronymus : vGtth in fecun-

do Sephorim milliario, quae hodic appellatur Dioccefaria, eun«iibus Tiberiadem, haud grandis ed viculus, ubi & fepulchrumejus (Jonce) odenditur''.

^-- -

Carmen ipfum, circa quod illuftrandum noftra qua-liscunque jam verfabitur opera, afcirento fi cqntemptatifuerimus oculo, iiqnido patet, Jonam, ad ima maris de-merfutn, ibique alga implicitum & vecbibus terrae qnaficircumclufurn, in fummo conftitutum fuisfe vitae pericuio.Venuftam continefc ingenfcis , quo premebatur Jonas , in-fortunii defcriptionem, omnemque docet in Deo ferapercollocatam fpem & fiduciam numquam Ediere.

Eadem hunc inter Hymnum & reliquam HiftoriamJonje ratione ftili eft differentia, quse poeticum inter di-cendi genus Hebraeorum obtinet & profaicum. In'hacenim fimplex eft, in illa vero elatior, fervidior, imagi-nibusque, in ejusmodi poematibus, frequenfcer obvifS;,refertus.

Quo fuccesfu Carmini huic lucem affundere volue-rimus, miti jam deferimus judicio Le<ftoris, qui veuiauifaltem conamini noftro daturum confidimus.

CAP.

CAP. II.

η calamitate a) mea Jehovam invocabam, & mihi re-fpondebat; b)

Ex imis inferorum c) vociferabar, & vocem meam

exaudiebas. d)A 2

. 4

a) rm pr. ctnguftia, cujus imagine eaiamitatem & infortu-iiitim depingunt Hebrasi. Cfr. Ff. XXXIV: 7, Job. XXXVI : 16.

b) τω roy notionem competere refpondendi, omnes interconvenit Fhilologos. De ratione vero hujus notionis ambigunf.II!. j. D. MjCHAeus ab Arab. intendit oculos, intuitus tfi,ilkm esfe . derivandam conlcnditj majorem vero habet veritatisfpeciem , genioque linguie magis convenit fententia Cel. Alb.Scultensii , qui, colkto Arab. lå_c, primitivum ra Itiy figni-ca tu in in fluendo esfe pofitum, in Commentario in Job. III: 2

obfervavir. Eadem fere eil ratio t# mun Vide Suppl. ad Lex.Hebr, fub pradidio Reverendisf. Epifcopi J. A. Tingstadii edi-ta & defenfa. Quem derivandi modum Gnecis etiam in ufufuisfe, probat ρ, quod <3c ßuendi & refpondendi obtinet iigni-jficatum.

Refpondcre idem fibi h. J. velie, quod exaudire, iadicat pa¬rallelismus membrorum.c) pr. venter & per metonym. imum quodmnque, quam

etiam notionem ndmittit Arab. a rad. dißentus fuit,tumult.

h"'ivv idem eil, quod Grsecorum ctörp, & inferiorem terrcelocum, receptacnlum mortuorum, fiatum ipfurn r/iortuorum &metonym. fepiiicrum .ilgnificat, Luccm ilgnificatui hujus vocisad ter c Syr. VDt jS quod in Etpeliel eil fubduxit, e medio abfü¬llt. hSteMi dirce calomitdiis & magni periculi esfe imagine in,teikntur & το mx illi parallelum & Ff. XXX: 4, LXXXVI:13, CXVI: 3.

d) Tranilt Poeta in fecund© verfus membro a 3;lia ad

4· Γη voraginem e) me projeceras, in medium maris; /)Fiuvii g) me circumdabant;Omnes uncjse h) tuse & fluélus tui /) me obruebant k}

Co-

ardam perfonam, cujusmodi Enallage perfonctrum Hebneis admo·dum eA familiaris. Exempii loco adferatnr Ρ Γ. XVIII: ιό, ιγ.

ej Refpeximus Ff. LXIX: 16, ubi ita vertitur rtblXto a Re-verendisf. Epifc. J. A. Tingstadio, Eodein modo Cel. Dathe.Radix hüjus vocabuli ViX ab Arab. λΑλο illuRratur, quod iαConcssfu Haririi tevtio , p. 152, Edit. Cel. Alb. Schultensii.& in Carmine m Hasan Ibn Noscha ab Eodem inter monu-

menta vetnflioria Arabice ediro p. 21 notionem habet ßeviendi,Ad fubintelligatur projfixum 3.

f) Pr. in corde marif, quam expiicationem omnes habentInterpretes. nnb metaphorice medium, intimum rei cujusdamdenotaf. Cfr. Exod. XV: 8, E-zech. XXVII: 4, Pf. XLVI: 3.

gj Refpicitur h.ic vel ad fiumina, quas interdum in ipfofundo maris inveniunmr, cujus infrgne exemplum piabet fretnniGadetanuni, vel ro ")n2 h. 1. i dem ilgnificat, quod in verfu,Jiuic parallele)., fexto minn. ~)Π2 ρ rEte rea non nifi de fiuviismajoribus proprie adhiberi, monet 111. J. D. Michaelis in Suppl.ad Lex. Hebr. p. 1042.

h) Eundem fere Interpretes rea -p-ilsutbo fribueruat fignifica-fum, exceptis Chaldceo & Arabe, quorum Ille per iempeflates\Hic per terrores tui explicat. Horum vero a cieteris diverfusexpiicandi modus eo minus nos movet, quo ex collat. ΡΓ.XLII: g, ubi integra haec phrails occurrir, nec non LXXXVIII:§. XCIII: 4, roo in plur. fignificatum competere flufåus,undce apertisfime conAat. In Angulari obtinet notio fvaffiionfts,contritiönis, it matricis, ut docent Lexicographi, a rad "Ot#,de cujus diverfas li^iificationis ratione vidcantur Cel. Alb,

fe^tt-ffe"ystert

5. Cogitabam t) mecutii: e confpefiu oculorum t&orrm r?)abjeßus f'.'-u

Jite»

Schultensii Origg. Hebr. Tom. II p. 138 de Ejusdeni «/£>*?»·adverßohes Philol. in jobum p. 142.

dicuntur fludhis, quafi jrafdiones aquarum.*i) by acervus, cumulus in plur. undce, cfr. Pf. XLII-: £,

.LXXXIX: 10 Jc-f LI: 15, a rad. bby, cui duplicem III. J. D.Michaelis in Sappl. ad Lex. Hebr. tribuit fignificatum, aiiummagnus , glorioßus , illußris fuit, Arab. —es», alium volvendi,quem, permutatione media rad. gemin. de media rad. ι, ex ,Arab. cifciimivit, in orbern ivit, voluit derivatum. Notio-nem flaEtus, quam τω Qibi tribuunt Lexica , a poßeriori radicisfignificatione, volvendi icilicet, esfe derivandam, veritati proxi-mura videtur, ut de monuit Castellus in Lexic. Heptagl.

k) nny pr. de aqua ceßuante, ripas trcmsmnte adhiberi, exArab· liquet. Cir. Gommern. Gel. Alb. Schultensii inProv. Sal. XI: 23. Idein obtinet fignificatu Habac. III: 10.

IJ Plena phraßs "läbn ")»n occurrit Pf. X; 6, 11^ 13.

m) Phrafes: intuere faciem alieujus de e confpeStu removeridefumtae funt ex ufu, qui Orientales inter invaluit populos, feeun-dum quem ad Reges non nifi proccribu« de iis, qui fingulari apudiilos valebant gra tia, patuerit aditus, adeoque illa nihil invoi-vit 5 niil favore alizujus & amicitia frui, quo etiam fenfu in No¬vo Teilam. eß obvia, cfr. Math. V: 8? XVIII: 10; hese vero

amisßonem gratice. Verbis itaque Propheta miferri-1112m föam depingit conditionem, in qua cura Dei paterna pri-vatus quaii videretur.

herum tt) täm:n o) templum tuum Janttum p) videho. q)

Verbum qoi ante aliud verbum continuationem vel itera-ilon'em flgnirtcare, varia docent Veteris Teftam. loca. Exemplicausfa adferre licet Ff. XLI: 9, LXXVII: 8.

o) SyrUi „& Arabs ro q« interrogative fumuntjreliqui veroInterpretes affirmative. Nobis, Sc' parallelismum ver'us hujus acieptimi, <5c Pf. XXXI: 23, ubi eajderh feie legüntur 'verba, re-fpicientibus, Horum premere plncet. vefligin, qua? ante''nos fecu-ti fuiit magni nommis viri: Iii. J. D. Mkjhaclis oc Cel. Dact'he.

p) Hierofolymitanum fei licet, ubi De um ie manifertare &coram quaii apparere erediderunt Judrei. Cfr. Ff. XI: 4.qunp baTT oppoftum eil ras "poiJ? oc libefaiioneni proia-de ex mala innu i t fperatam.

q) quod in Niphal tantum de Hiphil occurrit, ibiqueiignificat: videre, intueri, cfr. Pf XXXIII: 13, in Kai notio-nem, habuisfe micandi, ex collat. cum Arab. ι&i, quibus , per mutationem qnandam vocabulorum baudinfuetam, ex obfoletis Hebr. L332, tonv & tt«*» derivatis, fignifi-catus inert micandi, in Origg. Hebr. Lib, I cap. 12 & Hindic.Origg. Seid. X demonilravit Gel. Alb. Schultensius , cujus ta¬rnen impugnat fententise 111. J. D. Mie.iiAeLis in Supplem. ac{Lex. Hebr. Nobis licet litern tan tos inter Viros agitatam drri-iliéndi deesfe vires, fateamur ingenui, 11011 parum tarnen au //-Ulis firmandam opinionem conducere credimus, quod ejusmodiderivandi modus tr.aniltusque a micanda ad iignificatum : videndiapud Orientale« haud. fit infolitus, cujus exempjum nobis fit

, quod proprie ert.: mieuit e. g, fitlmen, Jlellaoeuhis defecund.ario contemplqtus efl. Cfr. H^mwCxmcefs. II. p. 78, Edit.Gel. Alb. Schultensii Sc Lexic. Arab. J. Wj^llmet.

-«V fev.. S& Aik.—gs—it m t"%f-— 7

6. Circumdabat me aqua, ut psene iufFocarer; r)Mare ge (fria η s me circnmclu-débat;Alga x) implicita erat capiti mao,

4

rj U?'ö3 IV p^r phraim: usqiie ad ammam ovanes dederuntIntet prete-s, excepto Chaldcco, cujus explicstioncm: ΝίτΑο "tv us¬qiie ad mortem fecutum fuisfe vidétur Cel. Dathe, qui v?G'3 "tvper: in fitmmum vitce periculum cxpofuit. Po tiorem vero & reiipiius mdoli magis convenientem ducimus éxplieationem hujusloci 111. J. D. Michaelis & Reverendisf. Epifc. J. A. Ting-stadii ejusdem prorfus loquendi formajas in Pf. LXIX: 2 obviseverfionem, quorum llle phraim hane ita reddidit: "Masjer um-gau mich , dafs ich Kaum nach Oden fchopfen Konnte'', & Hic :'Matten vill forqvelfva mig. Quas quidem explicandi ratio,non ut fubßantivum, fed ut verbnm accipiendum esfe ro uindigitare videtur.

Verbi V/Di propriam ilgnihcationem esfe fpiravit, flavit, <Scdeinde longiorem duxit fpiritum, anhelavit, fufpiria duxit, tefla-tur huie cognatum verbum Arab. Cfr. Lexic. Arab.J. Willmet. Quod il ratum habeamus, fequenti modo proprievertenda ef} haec loquendi formula: circumdat me aqua, adeout anhelem, longiorem ducani fpiritum h. e. paruir, abeft ut fuf-focer; qui enim in ejusmodi verfantur periculo, quo anguflioreil fpiritus, eo magis anlielant, & hianti quail ore auram hauri-re vitalem laborant.

s) ίηηο non nifi Exod. II: 3, 5. Jef. XIX: 6 <k Jon. II:6. abfolute ponitur, & in iliis locis de herba quadam in Niloerefcente, quam Sari dixisfe Aegyptios <k deferipiisfe Plinium,teflatur Iii. J. D/. Michaelis; in hoc verö de fpecie quadamherbas marinas a Nilotica diverfas adhibetur. Quibus prastereaoccurrit locis, τω femper eil jundum & de mar i rubro in-telligendum. Hoc loco explicandum eefe per φυκον f. algam,cujus naturas conveniunt verba Prophet«, fvadet O. Celsius^

8 '

7. x*\d extrema montium t) defoenderam; Ve-

nec a vero alienum videfur, herbam, de qua Jiic eil mentio,fpeciem fecisie ZoftercB Lin. vel maritiam vel oceanicam, qua: infundo maris nafeitur ejusque eil indolis, ut in iiia facile impli-cari posilt homo. Caeterum in hoc cxplicando vocabulo diverfladmodum funt Interpretes. Ridg & Syr. per mare ver runt.Chald. ut nomen proprium accepisie videtur. LXX per ϊσ^α,τη& Arabs per ^λλΛΊ ultima explicant, adeoque το piO finemterminum, extremitatem refpexisfe videntur. Hinc causfa coiligen-

~ ·*■ &di, exoticum esie hoc vocabuiuin, Iii. J. D. Michaelis eil nata.Veriionem verhäculam Huafs eo magis rejiciendam putamus,quo hxc herba non niii ripis vicina crefcit & prasterea Hebrzeo-rum refpondet rop. Qui fufiorem τ8 >pö voluerit explicatio-nem, evolvat O. Celsii Hierobot. Part. pofler. p. 64 c. feqq.& 111. J. D. Michaölis Suppl. ad Lex. Rehr. ρ. 1726.

t) Vulg. Chald. & Syr, eodem fere modo Juec verfuntverba. LXX per e/ί ^iapccs οξέων explicat; Arabs vero illa re-fert ad verfum prtccedentem, nullam licet hujus mutationis tcx-tus codices prrebent causfam, quam tarnen in difficultate ro tpDexplicandi quaerendam exiftimamus. ΟΌΠ *QXpb pr. ad abfcis-fiones vel abfcisfa montium h. e. ad extremitates montium, quiin mare extenduntur, adeoque poeticarn continent ha:c verbafundi maris defcriptionem. Confert Iii. J. D. Michachs nxp

5

rea fifliila, arundo, cpnalvs aquam diffimdcns, a rad. ι^Λλα3disfeeuitj & η·ηπ OXpb proinde explicari posfe per eanales mon¬tium h e. fontes ex montibus in mare erumpentibus, fufpicatur.A »obis tarnen fupra allatam haud rejiciendam putat expücatio-nem, ied e contrario, cuicunque harum explicationum adhaereu-dum, dubius eil. Rationes vero, quibus noÄra nititur fententiV,vel ex originaria ilgniiicatione T8 DXp ex cognat. Arab. 11. fecuit explicata, vel ex ipfo fenfu, cui melius hac ra-tione confuli credidimus, funt defumtsc.

9

Vedes terrae me in sefcernum quafi u) fepiebanfc;Me ü) tarnen al> interifcu x) liberabas, O Jehovah,

> Deus mil8. Deficiente y) anima mea, Jehovam cogitabam rz);

B Ad

u) Deiineat his verbis Propheta rtatum fuum, qui adeo Eiyiöebatur defpsratus, ut oinni prorfus fpe iiberationis föret defli-tutus, niii Deus fingulari fuo Ilium fublevaret auxilio. Per ve-Stes Urrce inteliigenda funt promontoria & iittora pnerupta, quaeoBices quaii funt maris, illudque a continenti feparant. Cfr, Job.XXXVIII: i o & Comment. Cel. Alb. Schultensii in hunc locum.

vj 1Π vita, cum fuff. eodem modo, quouiöi, vicem red¬der© pronominis'p'erfonalis, probant Pf. VII: β, XXVI: 9.

xj finur fovea, a rad πτΰ fubßdere, deprimi, hie ut in aliisJocis e. g. Pf. VII: 16, XXX: 10. Job. XXXIII, 22, 23, 30,fynonymum eil cum hfiNU/, & imaginem proinde efficit interutus, ealamitatis. Cfr. not. c. Eadem ert ratio τα VideJef. XIV: 15.

y) Cfr. Pf. CXLIi: 4. LXX, Chald & Arabs eadem ufifuerunt explicäridi ratione. Diiferunt vero pauluium ab hi?fettig. & Syr. quorum illa rjtavfifiä reddit per: cum angufiiare*tur,; hic vero: dum exagitaretur.

de deliquio animi adliiberi, inter Lexicogrsphos con-venit; in derivanda vero hac notione inter fe difcrcpant. Nobis ta*men inprimis fe commendavit fentenria III. J. D. Michaclis ,

iignificat'um liunc ab inclinando, infieffiendo, qui. Arab. ULLuceompetit, deduci posfe affirmantts; ab inclinations enim ad deli-quium f. dgfe&um animi facilis ert traniltus.

1

zj *101 de cogitatione animi adhiberi, monet Coccejus,qui etiain iignificatus obtinet Thren. I: 9 ubi verba : ΓΗ-Τ Ν1?fifnfinN ita funt vertenda: non cogitat de extrema fuo. Origina-jriam fignirtcationem τα nDl pofitam esfe in acri fragrantia,acti vigore adoris, illudque proinde notionem admittere fpirandi,

ΙΟ

Ad Te accédebafc oratio mea a),Ad templum tuum fanétum.tj. Vana idola o colentes c) felieitatis fuse dereiin-

quunt Auétorem, </)*10.

fragrandi & halandi ex cognato Arab. j-^-ό conflat. Significa-tus reéordandi, cogitandi fecundarius eft. Cfr. Comménr. Cel.Alb. Scultemtii in Prov. Sal, X : 7. .

ä) Cfr. Pf LXVI: 20, CII: 18.b) ibΠΠ per idola vana ve l numina falfa cxplicari cle-

bere , teflantur Deut. XXXII: 21, Jer. II : 5, Pf. XXXI: 7.Eodem modo Chaldceus quoque & Syrus.

Propriam iignifieationem ra bnn csfe halitimi illum, quifrigido aere oculis cernitur <5c mox evancfcit, obfervavit Iii. J. D.Michaelis in Supp lem, ad Lex. Hebv. Hinc vapor, res vana.

ibΡη vapores itaque funt inanitatish. e. inanes, quod de nu-minibus falfis jure praedicatur, in hcec ciiim fpem fuam & fidu-ciam cöliocanies, umbram quail & vaporem pro corpore fe-clantur.

c) Diligenter obfervantes Ii. e. ra tiση e habita ad Deum ,

colentes, quem etiam ro obtinet fignificatum Hof. IV: 40.Origiaariam iignificationem hujus vevbi esfe fuccingi, unde no·tiones fervandi, cvßodienäi, vigilandi, qtias admittit, funt deri-vandas, obfervavit Cel. Alb. Schultensius in Commenf. in Prov.Sal. Π: it. Lucem loco Prophet^ noilri adfert Chaldceus,aui το reddidit per mbs a rad. nbs lahoravit, ferüi-vit -pr. cuidem colendo terram, methaphorice autem de cultu Deiyfurpatur. · : , , - \

d) Vulg. LXX Sc Arabs ro topοπ exponunt per miferLcordiani fuam Sc Syrus per clementiam fuam, a quibus j>anwndifFert 111. J. D. Michaelis hoc vocabulum ihre Frommig'iteit vertens. Meliorem vero de -rerum feriei nee non gravitatifriii magis accommödatam putamus explicatiotiem Chaldcei, qinj

6 ι I ■ .-t Xf

ίο. Ego vero, Tuam celebrans Maj e ils teas e), facta Tiesfaciam.

Quse

poilerius hujus verfus membrum ita reddidit: quo ex toco bem-ficium conferatur ipfis, nefchmt.' Obfervandum praeterea perΕΠΟπ Γι vel fenfu fnmatur generali, nan intelligendum esfeamorem fuum h. e. quem aliis praeilät quidam, fed amortm fibipreefiituni vel beneficia fibi ccllata, Deus vero omnis bonitatisfons eil & ©rigo , unde per. crtön Deus ex quo beneficia Ullsconferuntur, eifedlu pro causfa poilto, iignificari poteil, quasetiam iignificatio τα ίοπ obtinet in Pf. CXLIV: 2.

Eadem quoque a Hieronymo &, qui hane efl fecutus",Cel. Dathe recepta cil explicatio.

Duplicem St quidem contrariam notionem admittit ro "lön,aliam amovis, benignitatis , pietatis, aliam findii mali vel ad ma-htmj pronitatis, cujus diverfitatis ratio quasrenda eil in originariahujus vocabuli indole, fecundum quam indigitat confiuxum laffiis-ad übet a, ubertatem åt per metaph. ubertatem P? boni & mali,ut conilat ex Arab. cA-ma-Λ. confiuxit lac in ubwe, quod ver-bum de camelo adhibetur, qui quam citisiime lac colligit; utpluries obfervavit· Cel. Alb. Scultensius in comment. in jfob.& Prov. Sal.

* Verfum hunc cum prtecedenti åt fubfequenti non adeoapte cohierere primo quidem uidetur intuitu; Chaldcnis vero,qui ad initium ejus addit: nb non tanquam gentej·, ino-dum innuit, quo fenfui confulatur. Cujus il asfumatur expii-candi methodus, qu» quidem optima videtur, fequentem horumvcrfuum elicimus fententiam: Quurn malis penitus fere obruerer,ad Te, o fumme Deus! fupplex confugiebam. Non vero,tam-quam gentiles, qui, traueunte calamitate, ad priilinum redeuntidolorum fervitium, Tua; in me immemor ero bonitatis; fedgrata mente Tibi facra inilituam votaque folvarn.

t) mih pr. confesfio a rad. Π1>, cui in Hiph. notio com-petit fatendi, ut ex Pf. XXXII; 5 apparet, ubi τω πOD opponi-

12

Quse vota feci, folvam.Summa penes Deum falus f) eft.

tur. Deinde confesßo beneficiovum ft. e, gratiarum atflio 3 quofignificatu exftat Pf. L: 14, 23. Gratiarum vero äfåionesöre proferre nihil aliud fibi vuit, quam celebrare > gloriam €?majeßatem alicujus laudibus ejferre.

f) ni)'W*> liberatio, falus a rad. inzr», cujus primam in am-plitudine, laxitate & fpatio poiitam esfe fignificatioaem, ex Arab,

fpatiofus, /λλγμχ fult} efficirur. Hinc in Hiph. laxum, fpa-tiofwm fecit h. e. ex anguftia in ampium eduxit fpatium, undeferuandi, liberandi notio eil orta. Cfr. Cel. Alb. SchültensüOrigg. Hebr. p. 15 cum feqq. Spatium & laxitatem apudHebrxos imaginem e«fe csnfolationis, liberationis tseflantur P£IV: 2. Job. XXXVI: 16. Appofitum eft τω Πs# π parago-gicum, ut intendatur fignificatus, qui ufus rit η p-tagog. He-brajis admodum eft familiaris. Vide Schroeoeri Inßitutionesad fundam. linguce Hebr. Sed. IX. Reg, 165.

Conjungunt Interpretes mmS bnin^'* cuiii na^K, quorumtarnen fequendi audoritatem eo minus nobis fuit animus, quohujus mutationis textus nullam causfam prsebcnt Codices, néquequid exinde ferifui adfertur incrementi.