HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία,...

32
Μίσος στους δρόμους η ξενοφοβική βία στην Ελλάδα HUMAN RIGHTS WATCH

Transcript of HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία,...

Page 1: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Μίσος στους δρόμουςη ξενοφοβική βία στην Ελλάδα

H U M A N

R I G H T S

W A T C H

Page 2: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό
Page 3: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Σύνοψη

Human Rights Watch | Ιούλιος 2012

Page 4: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Φωτογραφίες απο τον Zalmaï για τη Human Rights Watch

Μίσοσ στουσ δρόΜουσ

Page 5: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 η Ελλάδα έχει καταστεί η κυριότερη πύλη εισόδου στηνΕυρωπαϊκή Ένωση για τους μετανάστες χωρίς έγγραφα και τους αιτούντες άσυλο από την Ασίακαι την Αφρική. Η επί σειρά ετών κακή διαχείριση των πολιτικών μετανάστευσης και ασύλου καιπιο πρόσφατα η βαθιά οικονομική κρίση έχουν αλλάξει τη δημογραφική εικόνα ολόκληρης τηςχώρας. Ειδικότερα, το κέντρο της Αθήνας φιλοξενεί μεγάλο πληθυσμό αλλοδαπών, οι οποίοιζουν σε συνθήκες ένδειας, διαμένοντας σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, πλατείες και πάρκα. Ενώ οιτουρίστες είναι ευπρόσδεκτοι, οι μετανάστες και οι αιτούντες άσυλο βρίσκονται αντιμέτωποι μεένα εχθρικό περιβάλλον, όπου διατρέχουν τον κίνδυνο της κράτησης σε απάνθρωπες και εξευτε-λιστικές συνθήκες, της ένδειας και της ξενοφοβικής βίας.

Page 6: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Η έξαρση της βίας κατά των μεταναστών προκάλεσεσοβαρές ανησυχίες. Ωστόσο, οι επιθέσεις σε βάροςμεταναστών και αιτούντων άσυλο είχαν ξεκινήσει πολύ πριναπό τον Μάιο του 2011 και, έκτοτε, συνεχίζονται με τρομακτικήσυχνότητα τόσο στην Αθήνα όσο και σε άλλες περιοχές τηςΕλλάδας. Μετανάστες και αιτούντες άσυλο μίλησαν στηHuman Rights Watch για περιοχές της Αθήνας που αποτελούνπραγματικό άβατο μετά τη δύση του ηλίου λόγω του φόβου

επιθέσεων από ομάδες, συχνά μαυροντυμένων, Ελλήνων μεβίαιες διαθέσεις. Ο Yunus Mohammadi, πρόεδρος τηςαφγανικής κοινότητας στην Ελλάδα, μας είπε ότι έχει αρχίσεινα δείχνει σε νεοαφιχθέντες μετανάστες έναν χάρτη τωνΑθηνών, όπου σημειώνονται με κόκκινο οι περιοχές τις οποίεςθα πρέπει να αποφεύγουν. «Αυτό ακριβώς έκανα στοΑφγανιστάν με τον Ερυθρό Σταυρό για τις περιοχές εκείνες πουέπρεπε να αποφεύγει κανείς λόγω των εχθροπραξιών»,

4 Μίσος στους δρόμους

Τον Μάιο του 2011, τις ημέρεςπου ακολούθησαν τη δολοφονίαενός Έλληνα, του ΜανώληΚαντάρη, στο κέντρο της Αθήνας,συμμορίες Ελλήνων, επετίθεντοαδιακρίτως σε μετανάστες καιαιτούντες άσυλο, τους οποίουςκυνηγούσαν στους δρόμους, τουςκατέβαζαν διά της βίας από ταλεωφορεία, τους χτυπούσαν καιτους μαχαίρωναν, προφανώς ωςαντίποινα για τη δολοφονία.

Ως άνθρωποι, δεν θα έπρεπε να μαςφέρονται έτσι... Δεν είμαι ζώο για ναμε κυνηγούν με ξύλα.Douglas Kesse, αιτών άσυλο από την Γκάνα,11 Ιανουαρίου 2012

Page 7: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Human Rights Watch | Ιούλιος 2012 5

Δεκάδες μετανάστες και αιτούντες άσυλοπεριμένουν στη ουρά για ένα πιάτο φαγητούαπό κάποιο συσσίτιο στην οδό Σοφοκλέους,στο κέντρο της Αθήνας.

Page 8: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

δήλωσε ο Mohammadi. «Και ορίστε που κάνω το ίδιο σε μιαευρωπαϊκή χώρα».

Η Ελλάδα, μια χώρα που υπερηφανεύεται για το πνεύμαφιλοξενίας της, έχει την τελευταία δεκαετία καταστεί αναμφι-σβήτητα αφιλόξενη για πολλούς αλλοδαπούς. Ενώ οιτουρίστες είναι ευπρόσδεκτοι, οι μετανάστες και οι αιτούντεςάσυλο βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα εχθρικό περιβάλλον,όπου διατρέχουν τον κίνδυνο της κράτησης σε απάνθρωπες καιεξευτελιστικές συνθήκες, της ένδειας και της ξενοφοβικήςβίας.

Η παρούσα Έκθεση στηρίζεται σε συνεντεύξεις που πήρε ηHuman Rights Watch από 59 άτομα τα οποία ήταν θύματα ήπαρ’ ολίγον θύματα ξενοφοβικής επίθεσης, μεταξύ τωνοποίων και 51 σοβαρές επιθέσεις, στο διάστημα από τονΑύγουστο του 2009 μέχρι τον Μάιο του 2012. Μεταξύ τωνθυμάτων σοβαρών επιθέσεων ήταν μετανάστες και αιτούντεςάσυλο εννέα διαφορετικών εθνικοτήτων, καθώς και δύοέγκυες γυναίκες. Οι μαρτυρίες των θυμάτων παρουσιάζουναρκετές ομοιότητες: οι περισσότερες επιθέσεις γίνονταιβράδυ, σε πλατείες ή κοντά σε αυτές· οι επιτιθέμενοι, μεταξύτων οποίων είναι και γυναίκες, κινούνται σε ομάδες και συχνά

φορούν σκουρόχρωμα ρούχα, έχοντας καλυμμένα τα πρόσωπάτους με μαντίλια ή κράνη· παρότι δεν σπανίζουν οι επιθέσειςξυλοδαρμού με γυμνά χέρια, οι επιτιθέμενοι χρησιμοποιούνεπίσης συχνά ρόπαλα ή μπουκάλια μπίρας ως όπλα· στιςπερισσότερες επιθέσεις τα θύματα δέχονται προσβολές καιυποδείξεις ώστε να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, ενώ σεορισμένες περιπτώσεις οι επιτιθέμενοι προβαίνουν μέχρι καισε ληστεία των θυμάτων.

Μεταξύ των μεταναστών και αιτούντων άσυλο πουπαραχώρησαν συνέντευξη στη Human Rights Watch ήταν ο AliRahimi, ένας Αφγανός αιτών άσυλο, ο οποίος τραυματίστηκεπέντε φορές στον θώρακα από μαχαίρι έξω από πολυκατοικίαστον Άγιο Παντελεήμονα τον Σεπτέμβριο του 2011, ο MehdiNaderi, ένας Αφγανός μετανάστης χωρίς έγγραφα, ο οποίοςφέρει εμφανή ουλή στη μύτη ύστερα από επίθεση πουδέχθηκε τον Δεκέμβριο του 2011 από συμμορία που τονχτύπησε με ξύλα και μια σιδερόβεργα κοντά στην πλατείαΑττικής· και η Maria N., Αφγανή πρόσφυγας η οποία υπέστησοβαρό τραυματισμό στο αριστερό της χέρι τον Αύγουστο του2011, όταν δύο άνδρες σε διερχόμενη μοτοσικλέτα τηνχτύπησαν με ξύλινο ρόπαλο που έφερε σιδερένια καρφιά.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 η Ελλάδα έχεικαταστεί η κυριότερη πύλη εισόδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση γιατους μετανάστες χωρίς έγγραφα και τους αιτούντες άσυλο απότην Ασία και την Αφρική. Η επί σειρά ετών κακή διαχείριση τωνπολιτικών μετανάστευσης και ασύλου και πιο πρόσφατα ηβαθιά οικονομική κρίση έχουν αλλάξει τη δημογραφική εικόνα

6 Μίσος στους δρόμους

Ένας μετανάστης πουλάει είδη οικιακής χρήσης σε μια υπαίθρια αγοράστο κέντρο της Αθήνας. Μετανάστες χωρίς έγγραφα και αιτούντεςάσυλο είναι συχνά αδύνατο να βρουν εργασία εκτός του τομέα τηςπαραοικονομίας.

Page 9: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

της πρωτεύουσας. Ειδικότερα, το κέντρο της Αθήνας φιλοξενείμεγάλο πληθυσμό αλλοδαπών, οι οποίοι ζουν σε συνθήκεςένδειας, διαμένοντας σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, πλατείεςκαι πάρκα. Οι ανησυχίες για την αύξηση της εγκληματικότηταςκαι την υποβάθμιση του αστικού κέντρου αποτελούν πλέονκυρίαρχο στοιχείο των καθημερινών συζητήσεων, καθώς καιτου πολιτικού λόγου.

Κόμματα από ολόκληρο το ιδεολογικό φάσμα συσχετίζουνσυστηματικά και ρητά την παράνομη μετανάστευση με ταδεινά της πρωτεύουσας. Η παράνομη μετανάστευση και ηεγκληματικότητα στην Αθήνα αποτέλεσαν κορυφαία θέματατης πολιτικής ατζέντας πριν από τις εθνικές εκλογές του Μαΐουκαι του Ιουνίου του 2012. Τα τελευταία χρόνια, κόμματα μεεθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή,έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό τη δύναμη και τη δημοτι-κότητά τους εκμεταλλευόμενα ως επί το πλείστον τοαντιμεταναστευτικό αίσθημα. Έχοντας καταλάβει μία έδρα στοΔημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας το 2010, η Χρυσή Αυγή έλαβεικανό ποσοστό ψήφων στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου του2012, ώστε να διασφαλίσει την είσοδό της στη Βουλή γιαπρώτη φορά στα χρονικά του κόμματος. Θα καταλάβεισυνολικά 18 έδρες.

Η εκμετάλλευση των εύλογων ανησυχιών που δημιουργεί ηεγκληματικότητα, σε συνδυασμό με τη γενικότερη δυσχέρειαλόγω της οικονομικής κρίσης, φαίνεται ότι καλλιέργησε ένακλίμα μη ανεκτικότητας απέναντι στους μετανάστες και τουςαιτούντες άσυλο. Όπως δήλωσε κάτοικος της Αθήνας: «Δεν

ήμουν ποτέ ρατσίστρια, αλλά τώρα πλέον έχω γίνει. Γιατί δενμπορούμε να τους στείλουμε όλους πίσω;» Τα τελευταίαχρόνια έχουν εμφανιστεί στο κέντρο της πρωτεύουσας οιεπονομαζόμενες «ομάδες πολιτών», ως αυτόκλητεςσυνοικιακές μονάδες περιπολίας, οι οποίες οργανώθηκαν,όπως ισχυρίζονται, για να εκτελούν περιπολίες στους δρόμουςκαι να προστατεύουν τους κατοίκους, απαλλάσσοντάς τουςαπό τους μετανάστες. Σε ολόκληρη την πόλη υπάρχουναναρτημένες αφίσες με άκρως αντιμεταναστευτικόπεριεχόμενο, οι οποίες φέρουν την υπογραφή αυτών τωνομάδων. Παρότι δεν υπάρχουν γνωστές αναλύσεις τηςαστυνομίας ή δικαστικές αποφάσεις που να συσχετίζουν τιςομάδες πολιτών με τις ομάδες που εξαπολύουν βίαιεςεπιθέσεις κατά μεταναστών και αιτούντων άσυλο, υπάρχουνωστόσο κάποια στοιχεία που υποδεικνύουν ότι οι δράστες τωνβίαιων επιθέσεων είναι μέλη αυτών των ομάδων ή συνδέονταιμε αυτές. Δύο άνδρες και μία γυναίκα, σε βάρος των οποίωνεκκρεμεί δίκη για τον τραυματισμό με μαχαίρι ενός Αφγανούαιτούντος άσυλο τον Σεπτέμβριο του 2011, εικάζεται ότι είναιμέλη ομάδας πολιτών. Τέτοιες ομάδες έχουν υπογράψειαφίσες με απειλιτικό περιεχόμενο, οι οποίες έχουν αναρτηθείστο κέντρο της Αθήνας. Οι κάτοικοι επιδοκιμάζουν –ή

Human Rights Watch | Ιούλιος 2012 7

Γκράφιτι στην πρόσοψη αφγανικής καφετέριας στη συνοικία του ΑγίουΠαντελεήμονα στην Αθήνα αναφέρει: «Έξω οι ξένοι». © 2012 Eva Cossé/Human Rights Watch

Page 10: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Μια αντιρατσιστική διαδήλωση σε νότιο προάστιο της Αθήνας,την Καλλιθέα, όπου σε δύο ξεχωριστές ρατσιστικές επιθέσεις,τον Μάιο του 2012, τραυματίστηκαν τέσσερις μετανάστες.

Page 11: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό
Page 12: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

κατηγορούν– τις εν λόγω ομάδες για τη δράση τους κατά τωνμεταναστών, όπως, μεταξύ άλλων, για το κλείσιμο της παιδικήςχαράς στην πλατεία Αγίου Παντελεήμονα, επειδή συναθροί-ζονταν πάρα πολλοί αλλοδαποί.

Η πραγματική έκταση της ξενοφοβικής βίας στην Ελλάδαδεν είναι γνωστή. Τα στατιστικά στοιχεία της πολιτείας δενείναι αξιόπιστα, λόγω των ανεπαρκειών που διαπιστώνονταιστο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης και αφορούν, αρχήςγενομένης από την επιβολή του νόμου, την αναγνώριση, τηδιερεύνηση και τη δίωξη κατά τρόπο άρτιο των εγκλημάτωνμίσους. Η ελλιπής καταγγελία των περιστατικών βίας από ταθύματα, και ειδικότερα τους μετανάστες που δεν διαθέτουνέγγραφα, συνιστά επίσης σημαντικό πρόβλημα. Σε ολόκληρητην επικράτεια η ελληνική πολιτεία κατέγραψε μόλις δύοεγκλήματα μίσους το 2009 και μόνο ένα το 2008. Τον Μάιο του2012 ανώτερος εισαγγελικός λειτουργός της Αθήνας, στονοποίο έχει ανατεθεί η συγκέντρωση όλων των στοιχείων πουσχετίζονται με εγκλήματα μίσους, δήλωσε στη Human RightsWatch ότι εννέα υποθέσεις από το 2011 στην Αθήνα τελούσανυπό διερεύνηση ως πιθανά εγκλήματα μίσους.

Μη κυβερνητικές πηγές συμβάλλουν στην αναπλήρωση τωνκενών. Τον Ιούνιο του 2011, σύμφωνα με την εκτίμηση του

προέδρου της ΜΚΟ « Γιατροί του Κόσμου » Νικήτα Κανάκη, 300θύματα ρατσιστικών επιθέσεων είχαν καταφύγει για ιατρικήβοήθεια στην κλινική της οργάνωσης στην Αθήνα κατά τοπρώτο εξάμηνο του 2011. Ο Τζανέτος Αντύπας, επικεφαλής τηςελληνικής μη κυβερνητικής οργάνωσης «Πράξις», δήλωσε τηνίδια εποχή ότι είχαν παράσχει ιατρική περίθαλψη σεπερισσότερα από 200 θύματα κατά το ίδιο περίπου χρονικόδιάστημα. Τέλος, ένα δίκτυο ΜΚΟ κατέγραψε 63 περιστατικάστο διάστημα από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο του 2011στην Αθήνα και στην Πάτρα.

Η Ελλάδα έχει σαφή υποχρέωση, βάσει του ΔιεθνούςΔικαίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, να λάβει αποτελεσματικάμέτρα για την αποτροπή της ρατσιστικής και ξενοφοβικής βίας,τη διερεύνηση των εγκλημάτων και τη δίωξη των δραστών καιοφείλει να καταδικάσει δημόσια και απερίφραστα αυτού τουείδους τη βία. Αυτές οι υποχρεώσεις ισχύουν είτε οι δράστεςείναι κρατικοί λειτουργοί είτε όχι.

Ωστόσο, από τις περιπτώσεις που τεκμηριώνονται στηνπαρούσα Έκθεση καταδεικνύεται ότι οι μετανάστες και οιαιτούντες άσυλο έχουν ελάχιστες πιθανότητες να δικαιωθούν.Τα θύματα ξενοφοβικών επιθέσεων στην Αθήνα αντιμετω-πίζουν πολλά εμπόδια στην προσπάθειά τους να καταγγείλουντα ποινικά αδικήματα και να κινητοποιήσουν τις διωκτικέςαρχές. Οι εισαγγελείς και τα δικαστήρια δεν έχουν έως τώραεπιδείξει επιθετική στάση στη δίωξη της ρατσιστικής καιξενοφοβικής βίας αυτής καθαυτήν. Ανήσυχες για τηνοικονομική κρίση και απασχολημένες με τον έλεγχο της

10 Μίσος στους δρόμους

Σομαλοί άνδρες ξεκουράζονται σε ένα συνωστισμένο διαμέρισμαστο κέντρο της Αθήνας. Ειδικότερα, το κέντρο της Αθήνας φιλοξενείμεγάλο πληθυσμό αλλοδαπών, οι οποίοι ζουν σε συνθήκες ένδειας,διαμένοντας σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, πλατείες και πάρκα.

Page 13: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Human Rights Watch | Ιούλιος 2012 11

(πάνω) Ένα νεαρό ζευγάρι Σομαλών κοιμάται στο πατάριπου βρίσκεται πάνω από την τουαλέτα ενός διαμερί-σματος που μοιράζονται με πολλούς άλλους Σομαλούςστο κέντρο της Αθήνας.(αριστερά) Αυτός ο 26χρονος Σομαλός και ενας φίλος τουδέχθηκαν επίθεση από μια ομάδα 11 ανδρών τον Μαΐο του2012 στο Πεδίον του Άρεως στην Αθήνα. Οι επιτιθέμενοιχρησιμοποίησαν ένα μπουκάλι μπίρας ως όπλο.

Page 14: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

παράνομης μετανάστευσης, οι ελληνικές αρχές –καθώς τόσο ηΕΕ όσο και η ευρύτερη διεθνής κοινότητα– σε μεγάλο βαθμόκλείνουν τα μάτια.

Από θεωρητικής άποψης υπάρχουν τα νομικά μέσα και οικατευθυντήριες γραμμές προς την αστυνομία. Η Ελλάδα,ευθυγραμμιζόμενη με το δεσμευτικό δίκαιο της ΕΕ,προχώρησε το 2008 στην τροποποίηση του Ποινικού τηςΚώδικα καθιερώνοντας το ρατσιστικό κίνητρο ως επιβαρυντικήπερίσταση κατά την επιμέτρηση της ποινής. Με εγκύκλιοδιαταγή που εξέδωσε το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη το2006 προς την Ελληνική Αστυνομία δόθηκε εντολή στιςαστυνομικές αρχές να διερευνούν την ύπαρξη πιθανώνρατσιστικών κινήτρων κατά την τέλεση αξιόποινης πράξηςόταν το επικαλούνται οι παθόντες και οι μάρτυρες ενόςεγκλήματος, όταν υπάρχουν ενδείξεις με βάση στοιχείααποδεκτά από τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, όταν τοομολογούν οι φερόμενοι ως δράστες ενός εγκλήματος ή ότανοι φερόμενοι ως δράστες και τα θύματα του εγκλήματοςαυτοπροσδιορίζονται ή ανήκουν σε διαφορετικές φυλετικές,θρησκευτικές και κοινωνικές ομάδες.

Από πρακτικής άποψης, οι αστυνομικές αρχές δεν φαίνονταιεπαρκώς προετοιμασμένες ή διατεθειμένες να διερευνήσουν

καταγγελίες ρατσιστικής βίας. Οι αστυνομικές ακαδημίες δενπαρέχουν εξειδικευμένη πρακτική εκπαίδευση και δενυπάρχουν εξειδικευμένοι αστυνομικοί επιφορτισμένοι με τηδιενέργεια ή την εποπτεία ερευνών που αφορούν πιθανάεγκλήματα μίσους. Παρότι οι δυνάμεις άμεσης δράσης θαδιασφαλίσουν την παροχή άμεσης βοήθειας –π.χ. με τηνκλήση ασθενοφόρου– η Human Rights Watch έχει επανει-λημμένα πληροφορηθεί ότι η αστυνομία αποθαρρύνει ταθύματα από την υποβολή εγκλήσεων ή μηνύσεων.

Θύματα από τα οποία πήραμε συνέντευξη αναφέρθηκαν σεαστυνομικούς υπαλλήλους οι οποίοι τους είχαν πει ότι ήτανμάταιο να προχωρήσουν σε μήνυση εάν δεν ήταν σε θέση νααναγνωρίσουν με βεβαιότητα τους δράστες ή ότι θα ήτανπροτιμότερο να οργανωθούν και να ανταποδώσουν με τον ίδιοτρόπο. Η αστυνομία δήλωσε στη Human Rights Watch ότι δενείναι εύκολο να διερευνηθούν εγκλήματα στα οποίαεμπλέκονται κουκουλοφόροι δράστες. Ωστόσο, η απροθυμίατης αστυνομίας να λάβει προληπτικά μέτρα ή να διενεργείέρευνες ακόμη και σε περιοχές στις οποίες η βία είναιπροβλέψιμη και επαναλαμβανόμενη καθιστά την επιχειρημα-τολογία αυτή κενή περιεχομένου. Τρία θύματα τα οποίαενέμειναν στην πρόθεσή τους να προχωρήσουν σε μήνυσηενημερώθηκαν ότι θα πρέπει να καταθέσουν παράβολο 100ευρώ, το οποίο καθιερώθηκε στα τέλη του 2010, προκειμένουνα αποθαρρύνεται η υποβολή μηνύσεων για ασήμαντηαφορμή, παρά το γεγονός ότι, όπως δήλωσαν δικαστικοί

12 Μίσος στους δρόμους

Ένας μετανάστης συλλέγει αντικείμενα από μέταλλο, ξύλο καιχαρτί από τα σκουπίδια με σκοπό να τα πουλήσει σε μάντρα.

Page 15: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

λειτουργοί στη Human Rights Watch, τα εγκλήματα μίσους θαδιώκονται αυτεπάγγελτα χωρίς να απαιτείται η υποβολήέγκλησης (και η κατάθεση παραβόλου) εκ μέρους τουθύματος. Τέλος, μετανάστες που δεν διέθεταν νόμιμαέγγραφα πληροφορήθηκαν ότι θα τεθούν υπό κράτηση εάνεπιμείνουν στην κίνηση ποινικής έρευνας.

Πράγματι, ο φόβος της κράτησης και της απέλασηςαναδείχθηκε στις συνεντεύξεις ως ένας από τους κύριουςλόγους για τους οποίους οι μετανάστες απέφευγαν ναζητήσουν τη συνδρομή της αστυνομίας ύστερα από επίθεσηπου είχαν δεχθεί, αν και η Human Rights Watch δεν κατέγραψεπεριπτώσεις στις οποίες τα θύματα πράγματι τέθηκαν υπόδιοικητική κράτηση ή απελάθηκαν από την Ελλάδα μετά τηνυποβολή μήνυσης.

Ο τρόπος απόκρισης της δικαιοσύνης υπήρξε επίσηςανεπαρκής. Όπως επισημάνθηκε ανωτέρω, το ρατσιστικόκίνητρο καθιερώθηκε το 2008 ως επιβαρυντική περίστασηκατά την τέλεση αξιόποινης πράξης, παρέχοντας στουςδικαστές τη διακριτική ευχέρεια να επιβάλλουν την ανώτατηπροβλεπόμενη ποινή για οποιοδήποτε ποινικό αδίκημα. Εξόσων γνωρίζουμε, στα τέσσερα περίπου χρόνια από τηθέσπισή της η επιβαρυντική περίσταση του ρατσιστικούκινήτρου δεν έχει εφαρμοστεί ούτε μία φορά. Η ΕισαγγελίαΠρωτοδικών Αθηνών δεν διαθέτει εξειδικευμένουςεισαγγελείς για τον άμεσο χειρισμό ή την εποπτεία τωνυποθέσεων που αφορούν εγκλήματα μίσους, συμπεριλαμβα-νομένων και εγκλημάτων ρατσιστικής και ξενοφοβικής βίας.

Οι ελληνικές αρχές τείνουν να υποβαθμίζουν σε μεγάλοβαθμό την έκταση του προβλήματος· εντούτοις, πρόσφαταελήφθησαν θετικά μέτρα. Διυπουργική ομάδα εργασίαςσυνεδρίασε τον Απρίλιο του 2012 προκειμένου να συζητήσεισχετικά με στοχευμένα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν γιατην αύξηση της ευαισθητοποίησης των αστυνομικών αρχών σεθέματα ρατσιστικής και ξενοφοβικής βίας, καθώς καιπροσπάθειες που θα πρέπει να καταβληθούν για τη βελτίωσητης καταγραφής των εγκλημάτων μίσους. Μεταξύ αυτώνσυγκαταλέγονται η χρήση ενός ειδικού εντύπου από τηναστυνομία και το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης, καθώς και ηδημιουργία μιας κεντρικής βάσης δεδομένων στο ΥπουργείοΔικαιοσύνης. Επίσης, τον Απρίλιο του 2012, το ΥπουργείοΔικαιοσύνης ζήτησε από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ναεκδώσει ειδικές κατευθυντήριες γραμμές για τουςεισαγγελείς, προκειμένου να συνδράμει το έργο τους στηναντιμετώπιση της ρατσιστικής βίας. Τέλος, εξετάζεται ημεταρρύθμιση του Ποινικού Δικαίου ώστε να διευρυνθεί τοπεδίο εφαρμογής της επιβαρυντικής περίστασης τουρατσιστικού κινήτρου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να διαδραματίσει σημαντικόρόλο στην τήρηση εκ μέρους της Ελλάδας των υποχρεώσεώντης για αποτελεσματική πρόληψη και δίωξη της ρατσιστικήςβίας. Μέχρι στιγμής τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα δεν έχουνδώσει παρά ελάχιστη έως καθόλου προσοχή στα εντεινόμενααντιμεταναστευτικά αισθήματα και στα κρούσματα βίας σεβάρος μεταναστών και αιτούντων άσυλο. Εντούτοις, αυτήακριβώς η πίεση που ασκείται στην Ελλάδα από τουςΕυρωπαίους γείτονές της, ώστε αφενός να αναλάβει τηνευθύνη για δυσανάλογο αριθμό αιτούντων άσυλο καιαφετέρου να ασφαλίσει τόσο τα εσωτερικά της σύνορα προς

την ΕΕ όσο και τα εξωτερικά της σύνορα, έχει συντελέσει στησημερινή μη βιώσιμη κατάσταση. Οι αυστηρές περικοπές τουπροϋπολογισμού λόγω των μέτρων λιτότητας της Ελλάδαςέχουν επίσης επιβαρύνει σημαντικά το αστυνομικό σώμα καιτην παροχή υπηρεσιών που θα μπορούσαν να συμβάλουν στηνάμβλυνση των κοινωνικών εντάσεων που τροφοδοτούν τη βία.

Ωστόσο, η σκληρή αυτή πραγματικότητα δεν απαλλάσσειτην Ελλάδα από την υποχρέωσή της να αντιμετωπίσει τονρατσισμό και την ξενοφοβία. Σε καμία περίπτωση δεν δικαιο-λογείται το γεγονός ότι επιτρέπεται σε βίαιες συμμορίες ναβλάπτουν μετανάστες και αιτούντες άσυλο απολαμβάνονταςκαθεστώς ατιμωρησίας. Οι ελληνικές αρχές πρέπει να λάβουνεπειγόντως μέτρα για την πάταξη αυτού του ανησυχητικούφαινομένου.

Human Rights Watch | Ιούλιος 2012 13

Μανιφέστο κατά των μεταναστών στη συνοικία τουΑγίου Παντελεήμονα στην Αθήνα. © 2011 Mahmoud

Page 16: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό
Page 17: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

ο Bishoy, ένας 25χρονος αιτών άσυλο από τηνΑίγυπτο, σε αντιρατσιστική διαδήλωση σε νότιοπροάστιο της Αθήνας, στην Καλλιθέα. Είχε πέσειθύμα σε μια από τις δύο ξεχωριστές ρατσιστικέςεπιθέσεις που έλαβαν χώρα τον Μάιο του 2012στην ίδια περιοχή στις οποίες τραυματίστηκαντέσσερις μετανάστες.

Page 18: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

16 Μίσος στους δρόμους

ο Cidiki Kaba, ένας 36χρονος αιτώνάσυλο απο την σενεγάλη, δέχθηκεεπίθεση στις 26 Νοέμβριου του 2011,στη γειτονιά των Αγίων Αναργύρων στοκέντρο της Αθήνας, γύρω στις 9 μ.μ. απόέναν άνδρα και δύο εφήβους.Η αστυνομία οδήγησε τον Kaba και τουςδύο εφήβους, οι οποίοι συνελήφθησαναπό κατοίκους της γειτονίας πριν φτάσειη αστυνομία, στο τοπικό αστυνομικότμήμα. Μας είπε ότι υπήρξε μεγάλησυζήτηση γύρω από το ζήτημα τηςεπίσημης καταγραφής του περιστατικούώσπου ένας ανώτερος αξιωματικόςπαρενέβη και είπε πως έπρεπε νακαταγραφεί.

Η Human Rights Watch απέκρυψε την ταυτότητα των θυμάτων που θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους στην παρούσα έκθεση.

Page 19: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Human Rights Watch | Ιούλιος 2012 17

ο Malak, ένας 23χρονος Αιγύπτιοςμετανάστης, δέχθηκε επίθεση στις 8 Μαΐουτου 2012, στην περιοχή Καλλιθέα, μαζί με δυοφίλους του. Και οι τρεις μεταφέρθηκαν στονοσοκομείο για περίθαλψη, αλλά η αστυνομίαπήρε κατάθεση μόνο από τον έναν..

Page 20: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

18 Μίσος στους δρόμους

Πρώτα με ρώτησαν «Από πού είσαι;», είπα«Σομαλία». Μόλις απάντησα προσπάθησαν να μουπάρουν την κόρη μου... Με χτύπησαν στο κεφάλιμε ένα ξύλο... Έπεσα κάτω αιμόφυρτη. Μόλιςέπεσα κάτω και είδαν ότι αιμορραγούσα, έφυγαντρέχοντας. Η κόρη μου έκλαιγε. Όλοι [όσοιβρίσκονταν εκεί τη στιγμή της επίθεσης] κοίταζαν,αλλά κανείς δεν με βοήθησε. Δεν πήγα στονοσοκομείο... Δεν με ένοιαζε που είχα χτυπήσει.Σκεφτόμουν μόνο το μωρό και την κόρη μου.

Η Mina Ahmad, μια 20χρονη σομαλή, δέχθηκεεπίθεση από μια ομάδα ανδρών τον οκτώβριο του2011 κοντά στην εκκλησία του ΑγίουΠαντελεήμονα στην Αθήνα. Ήταν με την κόρη της,νηπιακής ηλικίας και ήταν έξι μηνών έγκυος.

Page 21: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Human Rights Watch | Ιούλιος 2012 19

Κάθε φορά που περνάνε από εδώ γίνονταιτα ίδια. Τρεις ημέρες πριν ήρθαν καιχτυπούσαν με τα πόδια τους την πόρτα...σήμερα σπάσανε το παράθυρο και τηνπόρτα. Πρώτα πετάξανε μπουκάλια καισπάσανε τα τζάμια με πέτρες, καιπετάξανε πέτρες μέσα, και μετάκλοτσάγανε την πόρτα με τα πόδια τους...Φοράνε μαύρα ρούχα και κουκούλες καικάνουν αυτά τα πράγματα…

Η Razia Sharife στέκεται μπροστά από το σπίτι της,που βρίσκεται στη γειτονιά του Αγίου Παντελεήμονατης Αθήνας. το σπίτι της Sharife δέχτηκε επίθεσηπολλές φορές, μεταξύ των οποίων τέσσερις φορές,τον Ιανουάριο του 2012 και μία φορά τον Απρίλιοτου 2012.

Page 22: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

20 Μίσος στους δρόμους

Στη συνέχεια με κυνήγησαν με τις μοτοσι-κλέτες τους κατά μήκος του δρόμου δίπλαμου, ένας από αυτούς με πάτησε στο πόδι μετη ρόδα και ένας άλλος με χτύπησε με έναμπαστούνι στην πλάτη... Έπεσα στο έδαφοςκαι τότε με χτύπησαν και με έδειραν μέχρι πουέφυγαν.

ο Jereer Κ., ένας 17χρονος σομαλός χωρίς έγγραφα,δέχθηκε επίθεση το Νοέμβριο του 2011 από τέσσεριςάνδρες και δύο γυναίκες που επέβαιναν σε μοτοσι-κλέτες, κοντά στην πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα.

Page 23: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Human Rights Watch | Ιούλιος 2012 21

Η αστυνομία δεν με ρώτησε τίποτα[εκείνη την ημέρα], αλλά τρεις μέρεςμετά, αφού με είδαν στην τηλεόραση,δύο αστυνομικοί από το κεντρικόαστυνομικό τμήμα ήρθαν να μουπάρουν κατάθεση. Τους έδωσα ταονόματα των φίλων μου, αλλά ηαστυνομία δεν επικοινώνησε ποτέμαζί τους.

ο Qadir Hossaini, ενας 33χρονοςΑφγανός διερμηνέας, παρέμεινε επίμία εβδομάδα στο νοσοκομείο καιέκανε ράμματα κοντά στο δεξί τουμάτι ύστερα από επίθεση που δέχθηκεστις 15 σεπτεμβρίου 2010, κοντά στηνεκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα,από ομάδα 25 ατόμων, σύμφωνα μετους αυτόπτες μάρτυρες.

Page 24: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

22 Μίσος στους δρόμους

Ήτανε πέντε αστυνομικοί. Εκείνη την ώρα είχαπονοκέφαλο γιατί με χτύπησαν στο κεφάλι μου. Είπαδεν μπορώ να περιμένω εδώ, θέλω να πάω στονοσοκομείο και ο αστυνομικός μού λέει, “εμείςέχουμε δουλειά τώρα και δεν μπορούμε να κάνουμετίποτα, να περιμένετε”. Αλλά είδα, εκεί στο γραφείο,τους πέντε αστυνομικούς να πίνουν καφέ και νακουβεντιάζουν. Τους έκανα παρατήρηση. Μου είπανεξανά να περιμένω.

ο Safar Haidari, ένας 29χρονος αιτών άσυλο από τοΑφγανιστάν, είναι αντιπρόεδρος του πολιτιστικούσυλλόγου «Nour». στις 23 δεκεμβρίου, γύρω στις 8μ.μ., δέχθηκε επίθεση σε απόσταση 200 περίπουμέτρων από το αστυνομικό τμήμα του ΑγίουΠαντελεήμονα απο μια ομάδα 10-15 ανδρών. ο Haidariπροσπάθησε αλλά δεν κατάφερε να καταγγείλει τοέγκλημα.

Page 25: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Human Rights Watch | Ιούλιος 2012 23

Η Saadia, μια 20χρονη σομαλή, ήταν οκτώμηνών έγκυος όταν τέσσερις άνδρες και μίαγυναίκα τής επιτέθηκαν στην πλατεία ΑγίουΠαντελεήμονα τον Απρίλιο του 2012. τηνέβρισαν, τη χαστούκισαν και την κλότσησανρίχνοντάς την στο έδαφος.

Page 26: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

24 Μίσος στους δρόμους

Πρώτα με χτύπησαν με ένα μπουκάλι μπίρας στοκεφάλι και στη συνέχεια με μαχαίρωσαν εδώ καιεδώ... Ήταν δυο γυναίκες και οι υπόλοιποι ήταναντρες. Οταν πήγα [στο νοσοκομείο] ήμουν πολύφοβισμένος. Κατάλαβα πως θα μπορούσα ναείχα πεθάνει τόσο εύκολα. Ήρθαμε από τόσομακριά και είναι τόσο εύκολο να πεθάνουμε εδώ.

ο Ali Rahimi, ένας 27χρονος αιτών άσυλο από τοΑφγανιστάν και δυο φίλοι του, δεχθήκαν επίθεσημπροστά σε κτίριο στη συνοικία του ΑγίουΠαντελεήμονα τον σεπτέμβριο του 2011, από μεγάληομάδα ατόμων, κατά την οποία τραυματίστηκε πέντεφορές στο θώρακα από μαχαίρι. Η εκδίκαση τηςδίκης δύο ανδρών και μίας γυναίκας που κατηγο-ρούνται για την επίθεση του σεπτεμβρίου του 2011,έχει αναβληθεί έξι φορές. Παραμένει ασαφές αν οεισαγγελέας θα υποστηρίξει ότι η επίθεση είχε ωςκίνητρο ρατσιστικά ή ξενοφοβικά αισθήματα.

Page 27: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

Human Rights Watch | Ιούλιος 2012 25

Είχα το χέρι μου μπροστά στο κεφάλι μου, ότανκάτι χτύπησε το χέρι μου. Μετά, κρατούσα τοχέρι μου, ήταν κάτι πολύ σκληρό, δεν ξέρω τι,αλλά έμοιαζε με πριόνι. Το χέρι μου είχεσακατευτεί εδώ. Το τραύμα ήταν τόσο βαθύ πουέβλεπες το κόκαλο.

Η Maria, μια 25χρονη Αφγανή πρόσφυγας, και οσύζυγός της δέχθηκαν επίθεση, μέρα μεσημέρι,τον Αύγουστο του 2011, κοντά στον σταθμό μετρό«Αττική». δύο άνδρες που επέβαιναν σεμοτοσικλέτα την χτύπησαν περνώντας δίπλα της,με ένα ξύλο που είχε πάνω καρφιά.

Page 28: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

το νέο κέντρο κράτησης στην Αμυγδαλέζα, κοντά στην Αθήνα,εγκαινιάστηκε στα τέλη Απριλίου του 2012 για να στεγάσειμετανάστες χωρίς εγγραφα εν αναμονή της απέλασής τους.

Page 29: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό
Page 30: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

28 Μίσος στους δρόμους

• Να καταδικάσει δημόσια και απερίφραστα, στουψηλότερο δυνατό επίπεδο, τα περιστατικάρατσιστικής και ξενοφοβικής βίας.

• Να αντιμετωπίσει επειγόντως τυχόν ανεπάρκειεςπου διαπιστώνονται κατά την αστυνομική δράσηκαι συνδέονται με την πρόληψη και τηδιερεύνηση καταγγελιών ρατσιστικής βίας

— δρομολογώντας ταχέως τις διαδικασίεςθεσμοθέτησης του ειδικού εντύπου για τηνκαταγραφή καταγγελιών περί ρατσιστικήςβίας, καθώς και της κεντρικής βάσηςδεδομένων

— διασφαλίζοντας ότι θα παρέχεται σε όλουςτους αστυνομικούς υπαλλήλους όλων τωνβαθμών υποχρεωτική και κατάλληληεκπαίδευση, καθώς και εντός της υπηρεσίαςεκπαίδευση σε θέματα εντοπισμού,πρόληψης, απόκρισης και διερεύνησηςεγκλημάτων μίσους, συμπεριλαμβανομένωντων εγκλημάτων ρατσιστικής καιξενοφοβικής βίας

— κοινοποιώντας λεπτομερείς κατευθυντήριεςγραμμές για την αστυνομία σε ό,τι αφορά τηδιερεύνηση εγκλημάτων μίσους, συμπερι-λαμβανομένων των εγκλημάτων ρατσιστικήςκαι ξενοφοβικής βίας

• Να υιοθετηθεί και να εφαρμοστεί μιαπροληπτική στρατηγική, για την καταπολέμησητης ξενοφοβικής βίας, συμπεριλαμβανομένηςτης κατάλληλης ανάπτυξης δυνάμεων για τηνεπιβολή του νόμου σε περιοχές με υψηλάποσοστά αυτού του είδους βίας.

• Να διασφαλίσει, είτε διά νόμου ή μέσωδεσμευτικών εγκυκλίων, ότι, ανεξάρτητα από τοείδος του αδικήματος, για κάθε αξιόποινη πράξηπου μπορεί να χαρακτηριστεί ως έγκλημα μίσουςχωρεί αυτεπάγγελτη παρέμβαση της δημόσιαςαρχής –έρευνα και ποινική δίωξη– χωρίς νααπαιτείται η κατάθεση του παραβόλου 100 ευρώαπό τα θύματα.

• Να βελτιώσει τον τρόπο απόκρισης τηςδικαιοσύνης

— προβαίνοντας σε μεταρρύθμιση τουΠοινικού Κώδικα, προκειμένου ναδιευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής τηςεπιβαρυντικής περίστασης του ρατσιστικούκινήτρου

— διασφαλίζοντας ότι θα παρέχεται σεεισαγγελικούς και δικαστικούς λειτουργούςκατάλληλη εκπαίδευση σε θέματαελληνικής και ευρωπαϊκής αντιρατσιστικήςνομοθεσίας, μέσω της συμπερίληψης,μεταξύ άλλων, ειδικών σεμιναρίων σεκύκλους μαθημάτων συνεχιζόμενηςεπαγγελματικής κατάρτισης

— ενθαρρύνοντας τον διορισμό ενός ή καιπερισσότερων εξειδικευμένωνεισαγγελικών λειτουργών σε σημαντικέςεισαγγελίες, συμπεριλαμβανομένης τηςΕισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών,προκειμένου να παρέχουν τεχνική εμπειρο-γνωμοσύνη σε συναδέλφους οι οποίοιχειρίζονται τη δίωξη τέτοιου είδουςυποθέσεων

ΚύρΙΕσ συστΆσΕΙσ

Προς την Ελληνική κυβΈρνηςη

• Η Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης τηςΕυρωπαϊκής Επιτροπής οφείλει να αξιολογεί τονβαθμό συμμόρφωσης της Ελλάδας προς τιςυποχρεώσεις που υπέχει στον τομέα τωνανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ό,τι αφορά τηνπρόληψη και τη δίωξη ρατσιστικών και άλλωνμισαλλόδοξων πράξεων βίας και να παρέχει

χρηματοδοτική στήριξη σε πρωτοβουλίες οιοποίες επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν τιςανεπάρκειες που παρατηρούνται στον τρόποαπόκρισης της πολιτείας σε εκδηλώσειςρατσιστικής και ξενοφοβικής βίας, καθώς και σεεκστρατείες ευαισθητοποίησης της κοινήςγνώμης.

Προς την ΕυρωΠαϊκή Ένωςη

Page 31: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό
Page 32: HUMAN Μ ($' ()$*' &3!$*' · εθνικιστική και ακροδεξιά ιδεολογία, όπως η Χρυσή Αυγή, έχουν αυξήσει σε μεγάλο βαθμό

hrw.org

Πήγα στο αστυνομικό τμήμα δύο ημέρεςαργότερα ... Το μόνο πράγμα που μερώτησαν είναι από πού είσαι, τι συνέβη...Μου είπαν, “Εντάξει, αν [τους] βρούμε,θα σε καλέσουμε, θα προσπαθήσουμε.”Δεν μου έδωσαν τίποτα.Ο Ali Mohammadi, ένας 25χρονος Αφγανός αιτώνάσυλο, δήλωσε ότι όταν υπέβαλε μήνυση ύστερααπό επίθεση που είχε δεχθεί, ένας αστυνομικόςυπάλληλος τον ρώτησε γιατί δεν τους χτύπησε καιαυτός.

© Zalmaï για τη Human Rights Watch

Η ξενοφοβική βία έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις στην Ελλάδα, ιδίως στην Αθήνα. Αυτόκλητες ομάδες πολιτοφυλακής,αποτελούμενες από έως και είκοσι άτομα, συχνά με καλυμμένα πρόσωπα και ενίοτε οπλισμένες με ρόπαλα ή μπουκάλια μπύρας,επιτίθενται συστηματικά σε μετανάστες και αιτούντες άσυλο. Οι επιθέσεις αυτές γίνονται συνήθως νύχτα σε συγκεκριμένεςπλατείες ή κοντά σε αυτές. Τα θύματα υποχρεώνονται διά της βίας να κατέβουν από λεωφορεία, ξυλοκοπούνται, μαχαιρώνονταιή σημαδεύονται εφ’ όρου ζωής.

Η έκθεση Μίσος στους δρόμους, η οποία στηρίζεται σε δεκάδες συνεντεύξεις που παραχώρησαν θύματα, κυβερνητικοί αξιωμα-τούχοι, αστυνομικοί υπάλληλοι και άλλα πρόσωπα, καταδεικνύει την απαράδεκτη καθυστέρηση εκ μέρους των ελληνικών αρχώννα αναγνωρίσουν την έκταση της ξενοφοβικής βίας και να αναλάβουν συντονισμένες δράσεις για την ανάσχεση τηςανησυχητικής αυτής τάσης.

Η αστυνομία δεν λαμβάνει προληπτικά μέτρα ή δεν ανταποκρίνεται επαρκώς σε περιπτώσεις καταγγελίας των επιθέσεων,αποθαρρύνει τα θύματα από την υποβολή εγκλήσεων και απειλεί τους μετανάστες χωρίς έγγραφα με κράτηση σε περίπτωση πουεπιμείνουν σε προσφυγή. Οι δράστες σπανίως συλλαμβάνονται ή διώκονται· μέχρι σήμερα, ουδείς έχει καταδικαστεί γιαεπίθεση υποκινούμενη από ρατσιστικό κίνητρο βάσει διάταξης του 2008 του ποινικού δικαίου.

Η οικονομική κρίση και οι μεταναστευτικές πιέσεις δεν δικαιολογούν την αποτυχία της ελληνικής πολιτείας να αντιμετωπίσει τηνξενοφοβική βία. Η Human Rights Watch καλεί την ελληνική πολιτεία να αποκηρύξει την ξενοφοβική βία και να λάβει άμεσαμέτρα που θα διασφαλίζουν την αυστηρή επιβολή του νόμου με σκοπό την αποτροπή και την τιμωρία αυτών των εγκλημάτωνμίσους. Απαιτείται επειγόντως η μεταρρύθμιση του ποινικού δικαίου, η παροχή εξειδικευμένης εκπαίδευσης και η αρτιότερηκαταγραφή των εγκλημάτων μίσους. Η ΕΕ οφείλει να στηρίξει τις προσπάθειες αυτές.

Μίσος στους δρόμουςη ξενοφοβική βία στην Ελλάδα