Hmerida pe ay
description
Transcript of Hmerida pe ay
Εισαγωγή στην εφαρμογή προγράμματος στην ΠΕ Σχεδιασμός –Υλοποίηση- Αξιολόγηση
Ιωάννα Ντίνου Υπεύθυνη ΠΕ Δ ΔΙΔΕ Αθήνας
Κατά τη σχολική χρονιά 2011-12
• Διατίθεται εβδομαδιαίως ένα δίωρο το οποίο ορίζεται συγκεκριμένα και αναγράφεται στο πρακτικό του Συλλόγου καθηγητών του σχολείου που εγκρίνει το πρόγραμμα. Το πρακτικό αυτό συνοδεύει το «Σχέδιο υποβολής προγράμματος.»
• Κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να αναλαμβάνει ένα (1) πρόγραμμα και να συμμετέχει μέχρι και σε δύο (2) ενώ κάθε μαθητής μπορεί να συμμετέχει μέχρι και σε δύο (2) προγράμματα
2005 – 2014: Δεκαετία της Εκπαίδευσης για την Αειφορία
• 2006 Νερό – Γαλάζιος Πλανήτης• 2007 Καταναλωτισμός & Περιβάλλον• 2008 Δάσος – Πράσινος Πλανήτης• 2009 Γεωργία, Διατροφή & Ποιότητα Ζωής• 2010 Ενέργεια- Ανανεώσιμες Πηγές & Τοπικές
Κοινωνίες• 2011 Εκπαίδευση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα• 2012 Υγεία & Παραγωγικές Διαδικασίες• 2013 Ανθρωπογενές Περιβάλλον & Αειφόρος
Διαχείριση• 2014 Ενεργοί Πολίτες
Π.Ε και Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ)
(ΦΕΚ 303/13-3-2003/τεύχ. β΄, σελ.3734 -3736)
• Η ευαισθητοποίηση και η αναγκαιότητα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και η υιοθέτηση ανάλογων προτύπων συμπεριφοράς.
• Η ευαισθητοποίηση σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παγκόσμιας ειρήνης και η διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
• Μεταξύ των ενδεικτικών θεμελιωδών εννοιών διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης περιλαμβάνεται η αειφορία (ΦΕΚ 304/13-3-2003, τεύχος β΄ σελ. 4360),
Θ ε μ α τ ι κ ο ί ά ξ ο ν ε ς Π ρ ο γ ρ α μ μ ά τ ω ν Π . Ε .
• Διαχείριση Φυσικών Πόρων • Εντατικές μορφές εκμετάλλευσης φυσικών πόρων • Δάση, αποδάσωση, διάβρωση εδαφών • Υδάτινοι Πόροι • Ενέργεια: Ανανεώσιμες πηγές • Κίνδυνοι από τη χρήση πυρηνικής ενέργεια •Γεωργία,κτηνοτροφία,μέθοδοι,υπερεκμετάλλευση
• Φυσικό Περιβάλλον, σχεδιασμός του διαθέσιμου χώρου, αγροτική ανάπτυξη, τουρισμός, εναλλακτικός και οικολογικός τουρισμός, υιοθεσίες περιοχών
• Περιβάλλον και Μνημεία, αρχαιολογικοί χώροι και ιστορικοί τόποι
• Τοπίο και κατοίκηση, υποβάθμιση του τοπίου• Γεωλογικά μνημεία και μνημεία της φύσης
• Διατήρηση του Φυσικού Περιβάλλοντος• Οικοσυστήματα: Δομή και λειτουργία χερσαίων και
υδατικών οικοσυστημάτων• Βιοποικιλότητα: απειλούμενα είδη – προστατευόμενες
περιοχές• Υποβάθμιση του Περιβάλλοντος• Ατμόσφαιρα - Ρύπανση του αέρα φαινόμενο θερμοκηπίου,
τρύπα όζοντος• Ρύπανση υδάτων• Ρύπανση εδαφών• Ραδιενεργός ρύπανση• Απόβλητα και Διαχείριση των απορριμμάτων
Περιβαλλοντικοί Κίνδυνοι• Κλιματικές Αλλαγές• Φυσικές καταστροφές και ανθρώπινη παρέμβαση• Περιβάλλον και πόλεμος Χώρος, Οργάνωση και Χρήση• Αστικά περιβάλλοντα: αστική ανάπτυξη, χρήσεις,
αστικό και περιαστικό πράσινο, οδικά δίκτυα, ηχητική ρύπανση, περιβάλλον σχολικών και εσωτερικών χώρων
• Οικιστική ανάπτυξη, δημόσιος χώρος και περιβάλλον
Ανθρωπογενές Περιβάλλον – Παράμετροι & Υποβάθμιση
• Περιβάλλον και Επικοινωνία: Μονοπάτια- φυσικές διαδρομές, μεταφορές, συγκοινωνίες
• Περιβάλλον και Ιστορία: τοπική ιστορία, ιστορία μετακινήσεων, φυσική ιστορία, ιστορία πόλεων και αγροτικών εγκαταστάσεων
• Φυσικά Στοιχεία: Μυθολογία, Λαογραφία• Το Περιβάλλον ως πηγή έμπνευσης και πεδίο διαλόγου:
Περιβάλλον και Τέχνη• Το περιβάλλον ως έκθεμα: Μουσεία φυσικών επιστημών και
τεχνολογίας, φυσικής ιστορίας, συλλογές εκθέματα, περιβαλλοντικά στοιχεία σε συλλογές / μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις μουσειακών οργανισμών
• Το περιβάλλον ως αφήγηση: η φύση και τα περιβαλλοντικά ζητήματα στη λογοτεχνία
• Περιβάλλον, Αντιλήψεις και Ιδέες• Φύση και Θρησκεία• Περιβαλλοντική Ηθική• Δημοκρατία, περιβαλλοντικές δράσεις και
περιβαλλοντική συνείδηση• Καταναλωτισμός και Περιβάλλον• Το Περιβάλλον ως πεδίο συνάντησης των
πολιτισμών – Διαπολιτισμικές Αναφορές
Ποιότητα Ζωής
• Περιβάλλον και υγεία: άσκηση, διατροφή, βότανα, θεραπείες, φυσική ζωή, περιβαλ-λοντική υγιεινή.
• Ανθρώπινα δικαιώματα και περιβάλλον• Υγεία και παραγωγικές διαδικασίες
Σκοποθεσία της Π.Ε. – Προσπάθειες επίτευξής της
• Συνειδητοποίηση και ευαισθητοποίηση των
προβλημάτων του περιβάλλοντος.• Αντίληψη και κατανόηση του περιβάλλοντος
στο σύνολό του.• Απόκτηση κοινωνικών αξιών και
ενδιαφέροντος για το περιβάλλον.• Ενεργή συμμετοχή στην προστασία και τη
βελτίωση του περιβάλλοντος.
Η σαφής διατύπωση των στόχων:• Προϋπόθεση της αποτελεσματικότητας κάθε εκπαιδευτικής
διεργασίας • Διατύπωση με χρήση κατάλληλων ρημάτων έτσι ώστε τα
αποτελέσματα να είναι, κατά το δυνατόν, μετρήσιμα:• Στο γνωστικό επίπεδο: αναγνωρίζω, διακρίνω, ερμηνεύω,
περιγράφω, ορίζω, απαριθμώ, επιλέγω, κατατάσσω, ταξινομώ, κατηγοριοποιώ, συντάσσω, συγκρίνω, συσχετίζω, συνθέτω, αναλύω…
• Στο επίπεδο ικανοτήτων: επιδεικνύω, κατασκευάζω, μετατρέπω, μετρώ, συντάσσω, οργανώνω, σχεδιάζω, υπολογίζω, διορθώνω, ελέγχω, επαληθεύω, επιλύω, εφαρμόζω, χρησιμοποιώ, επιλέγω…
• Στα επίπεδο στάσεων: αποδέχομαι, εκτιμώ, απορρίπτω, αμφισβητώ, διερωτώμαι, προτιμώ, υποστηρίζω, ενθαρρύνω, παροτρύνω, υιοθετώ, υποκινώ, εφαρμόζω, αρνούμαι, προτίθεμαι
Η επίτευξη των στόχων
• Επιδιώκεται με διάφορες δραστηριότητες. • Η κάθε δραστηριότητα εναρμονίζεται με την
επιδίωξη ενός ή περισσότερων συγκεκριμένων μαθησιακών αποτελεσμάτων, που έχουν τεθεί ως στόχοι.
Μεθοδολογικό πλαίσιο ανάπτυξης προγράμματος
• Επιλογή του θέματος Η παιδαγωγική ομάδα μαζί με τους μαθητές επιλέγουν το
θέμα του προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.• Κριτήρια επιλογής θέματος: Να εμπίπτει στα ενδιαφέροντα των μαθητών και να έχει
σχέση με το άμεσο περιβάλλον τους. Να προσφέρει τη δυνατότητα στους μαθητές να αντλούν
πληροφορίες από το περιβάλλον όπου ζουν. Να δίνει στους μαθητές την ευκαιρία να αποκτήσουν
ποικίλες εμπειρίες και γνώσεις και να αναπτύξουν διάφορες δεξιότητες.
Να μπορεί να μελετηθεί σε σχέση με το διατιθέμενο χρόνο, τα διαθέσιμα μέσα και τις αναγκαίες συνεργασίες
Πιθανά ζητήματα σχετικά με:
• Την βελτίωση του σχολείου στην κατεύθυνση του αειφόρου σχολείου
• Την βελτίωση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών συνθηκών στην κοινότητα που ανήκει το σχολείο
• Την διατροφή ( μοντέλο αγροτικής παραγωγής –χρήση της γης ,διακίνηση τροφίμων, τρόπος παραγωγής τους)
• Την ενέργεια• Την έλλειψη νερού• Την αποδάσωση και την υποβάθμιση του
δασικού πλούτου
• Οι μεθοδολογικές προσεγγίσεις που κυρίως εφαρμόζονται στην Π.Ε. έχουν χαρακτήρα βιωματικό, ενεργητικό, ανακαλυπτικό, συμμετοχικό, συλλογικό. Κυριότερες θεωρούνται
• Το Project (σχέδιο εργασίας),• η επίλυση προβλήματος,• η μελέτη πεδίου, το περιβαλλοντικό
μονοπάτι.
Το Project (σχέδιο εργασίας)• αποτελεί μια ανοικτή διεργασία μάθησης, χωρίς αυστηρά καθορισμένα όρια και
διαδικασίες, εξελισσόμενο σε συνάρτηση με την εκάστοτε κατάσταση και με τα ενδιαφέροντα των συμμετεχόντων (Frey, 1986:11).
• Βασικά χαρακτηριστικά του είναι η ελευθερία των μελών να προτείνουν ένα θέμα, η από κοινού διαμόρφωσή του και διεξαγωγή του
• Η δομή του έχει ως εξής:• α) πρωτοβουλία – πρόταση για την ενασχόληση με κάποιο
θέμα/ζήτημα/πρόβλημα,(μπορεί να προκύψει από οποιοδήποτε ερέθισμα)• β) κριτική ανταλλαγή απόψεων στην ολομέλεια σχετικά με την «πρωτοβουλία»
και συλλογική λήψη απόφασης για ενασχόληση με το θέμα – [πιθανή περάτωση]• γ) συνεργατική διαμόρφωση των πλαισίων δράσης (στόχοι, δραστηριότητες,
συγκρότηση ομάδων, ανάληψη αρμοδιοτήτων και εργασιών) – [πιθανή περάτωση]
• δ) υλοποίηση των προγραμματισθέντων • ε) Πιθανή περάτωση και αξιολόγηση
Η επίλυση προβλήματος:
• Εντοπισμός και διερεύνηση του προβλήματος/ζητήματος. Καθορισμός στόχων για την επίλυση (ή συμμετοχή στην επίλυση) του προβλήματος. Διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων.
• Σύνταξη κριτηρίων για την επιλογή της πιθανής/ρεαλιστικής λύσης (ή λύσεων). Επιλογή τη ςκατάλληλης λύσης (ή λύσεων) σύμφωνα με τις αρχές της αειφορίας.
• Συγκρότηση σχεδίου δράσης.• Υλοποίηση της δράσης. Αξιολόγηση και
ανατροφοδότηση της διαδικασίας
Η μελέτη πεδίου
Παρατηρούν, φωτογραφίζουν, βιντεοσκοπούν, καταγράφουν, συλλέγουν, πειραματίζονται, συμπληρώνουν σχετικά ερευνητικά φύλλα εργασίας επί τόπου παίρνουν δείγματα (π.χ. αξιολογούν δειγματοληπτικά την ποιότητα του νερού σε διάφορα σημεία ενός ποταμού).
• Η μέθοδος απαιτεί προετοιμασία της Παιδαγωγικής Ομάδας με επίσκεψή της στο πεδίο πριν την έναρξη του προγράμματος, ενημέρωση και προετοιμασία της μαθητικής ομάδας στο γνωστικό τομέα.
• Η μελέτη πεδίου καταλήγει στην επεξεργασία και σύνθεση των συλλεχθέντων στοιχείων στην τάξη, στην εξαγωγή συμπερασμάτων αλλά και σε πιθανή διατύπωση προτάσεων.
περιβαλλοντικό μονοπάτι:
• Συγκεκριμένη διαδρομή στο φυσικό ή/και ανθρωπογενές περιβάλλον κατά την οποία γίνεται παρατήρηση και μελέτη χαρακτηριστικών του φυσικού ή/και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
• Περιλαμβάνει την προετοιμασία ενός χάρτη της περιοχής στον οποίο να επισημαίνεται το μονοπάτι καθώς και πληροφορίες και ερωτήσεις ώστε να διεγερθεί το ενδιαφέρον των μαθητικών ομάδων.
Δραστηριότητες σε κάποιο αστικό περιβαλλοντικό μονοπάτι:
Οι μαθητές παρατηρούν και καταγράφουν: πολυκατοικίες, αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά,
μονοκατοικίες, υψηλοί συντελεστές δόμησης και κάλυψης, πυκνότητα δόμησης, η καταγραφή
τη συχνότητας κίνησης των διερχόμενων αυτοκινήτων με έναν επιβάτη, με πολλούς επιβάτες, των διερχόμενων ποδηλάτων,
των διαβάσεων για ΑΜΕΑ και αν είναι ελεύθερες ή κατειλημμένες από παρκαρισμένα αυτοκίνητα, η δυνατότητα πρόσβασης σε πεζοδρόμους και άλλα σημεία της πόλης των μετακινούμενων υπηρεσιών (ασθενοφόρων, πυροσβεστικών οχημάτων κ.α.)
Εκπαιδευτικές τεχνικές • Η εργασία σε ομάδες• Η τεχνική του καταιγισμού ιδεών (Brainstorming).• Ο χάρτης εννοιών (concept map).• Η ανάλυση και διασαφήνιση αξιών• Τα παιχνίδια προσομοίωσης, ρόλων, αντιπαράθεσης απόψεων.• Το Δίλημμα. • Η αφήγηση.• Η βιβλιογραφική έρευνα • Η ανάλυση και μελέτη μιας χαρακτηριστικής περίπτωσης • Η ανίχνευση και τροποποίηση των εναλλακτικών ιδεών των
μαθητών (εποικοδομητική προσέγγιση)• Η Πειραματική μέθοδος• Η Δραματοποίηση
Αξιολόγηση της όλης προσπάθειας ως εσωτερική διαδικασία της σχολικής μονάδας:
γίνεται από τους εμπλεκόμενους μαθητές και εκπαιδευτικούς και διακρίνεται σε αρχική, διαμορφωτική και τελική ή διαπιστωτική.
Η αρχική αξιολόγηση γίνεται για να ανιχνευτεί το σχετικό με το θέμα υπόβαθρο γνώσεων, στάσεων, δεξιοτήτων των παιδιών
Η διαμορφωτική αξιολόγηση γίνεται κατά τη διάρκεια υλοποίησης, για να διαπιστωθεί ο βαθμός απόκλισης των αποτελεσμάτων από τους αρχικούς μας στόχους, ώστε να υπάρξει ενδεχομένως κάποιου είδους ανατροφοδότηση ή ακόμη και αύξηση ή μείωση της στοχοθεσίας.
Η τελική αξιολόγηση αναφέρεται στην διαπίστωση του βαθμού επίτευξης του συνόλου των στόχων.
Συμπερασματικά :
Βασικοί άξονες της ΠΕ/ΕΑΑ• Συνεκτικό και επαρκές
σώμα γνώσεων • Καλλιέργεια αξιών,
υιοθέτηση στάσεων και επίδειξη συμπεριφορών που απαρτίζουν την σύγχρονη δημοκρατική πολιτότητα.
• Καλλιέργεια ιδιοτήτων, δεξιοτήτων , που απαιτούντα στην κοινωνία του 21ου αιώνα.
Λέξεις κλειδιά• Ολιστική και διαθεματική
διερεύνηση του θέματος• Εμπλοκή μαθητών,
εκπαιδευτικών, τοπικής κοινότητας
• Κριτική ανάλυση , διασαφήνιση κατανόηση : θέσεων, στάσεων, ιδεολογιών, συμφερόντων,πολιτικών,πολιτισμικών,αντιπαραθέσεων που διαπλέκονται συστημικά
• Ανάδειξη εναλλακτικών λύσεων
• Κριτική αποτίμησή τους στο πλαίσιο της αειφορίας
• Μάθηση της επικοινωνίας και της διαπραγμάτευσης, αλληλεπίδραση, συνεργασία
• Λήψη αποφάσεων δίκαιη, συλλογική και συμμετοχική
• ΔΡΑΣΗ
Στάδια υλοποίησης:
• Ενημέρωση των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας για το περιεχόμενο και την αξία υλοποίησης περιβαλλοντικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων
• Συγκρότηση της Περιβαλλοντικής Ομάδας • Επιλογή του θέματος, ανάλυση του περιεχομένου και καθορισμός του τίτλου και
των στόχων του.• Καθορισμός των ομάδων εργασίας, επιμερισμός αρμοδιοτήτων, χρονοδιάγραμμα
εργασιών • Εργασία πεδίου, συγκέντρωση και επεξεργασία των πληροφοριών• Αλληλοενημέρωση των ομάδων• Σύνθεση και διαμόρφωση των τελικών συμπερασμάτων • Επιμορφωτικές επισκέψεις σε κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, σε
ερευνητικά κέντρα, σε πανεπιστήμια σε μη κυβερνητικές οργανώσεις • Προβολή και δημοσιοποίηση των τελικών συμπερασμάτων τόσο στη σχολική
κοινότητα όσο και στην τοπική κοινωνία• Αξιολόγηση του προγράμματος – Μελλοντική αξιοποίηση συμπερασμάτων
Ένα οργισμένο νεαρό αγόρι κατηγορεί τους ενήλικες κοιτώντας τους
στα μάτια,λέγοντας τους ότι με την δικιά τους αδιαφορία του στερούν το δικό
του μέλλον…και όταν τα παιδιά θυμώνουν, οι μεγάλοι πρέπει να τα ακούν...
Ο πλανήτης πρέπει να σωθεί,διότι δεν υπάρχει καμιά άλλη λύση για το μέλλον μας.
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σαςΙωάννα Ντίνου