«H Ιστορία της Παγκόσμιας...

ΜΑΘΗΤΕΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΗΛΙΑΝΑ

ΒΑΣΙΛΑΚΗ ΕΛΕΝΗ

ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΥ ΕΛΕΝΗ

ΚΛΟΓΙΑΝ ΒΙΚΤΩΡΑΣ

ΚΟΝΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ

ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΚΟΥΤΡΟΥΜΠΗ ΜΑΡΙΑ-ΚΑΝΕΛΛΑ

ΚΟΥΤΣΑΡΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ

ΛΑΖΑΡ ΑΝΤΡΕΙ ΜΑΝΤΑΛΙΝ

ΛΑΜΠΡΟΥ ΕΛΠΙΔΑ

ΛΑΦΟΓΙΑΝΝΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ

ΜΑΝΤΖΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΜΠΟΣΜΠΟΝΗ ΜΑΡΙΑ

ΜΠΟΥΖΑΝΗ ΑΓΑΠΗ

ΜΥΛΩΝΑΚΟΥ ΜΑΡΙΓΟΥΛΑ

ΡΗΓΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ Β΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ | ΘΩΜΑΣ ΔΙΟΝΥΣΗΣ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2

ο ΓΕΛ ΣΠΑΡΤΗΣ

«H Ιστορία της Παγκόσμιας Τέχνης»

1 2 ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΣΠΑΡΤΗΣ

Περιεχόμενα

Κεφάλαιο 1ο – Εισαγωγή Σελ.2 Κεφάλαιο 2ο – Πολιτισμός και τέχνη στην αρχαία Αίγυπτο Σελ.3 Κεφάλαιο 3ο – Οι τέχνες στην Γερμανία Σελ.11 Κεφάλαιο 4ο – Τέχνες και πολιτισμός στην Ελλάδα Σελ.17 Κεφάλαιο 5ο – Ιαπωνία: Τέχνη και Πολιτισμός «Η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου» Σελ.62 Κεφάλαιο 6ο – Ισπανία Σελ.70 Κεφάλαιο 7ο – Ιταλία Σελ.76 Κεφάλαιο 8ο – Ρωσία Σελ.83 Επίλογος - Βιβλιογραφία Σελ.97


Κεφάλαιο 1ο – Εισαγωγή

Η τέχνη δεν έχει σύνορα και μπορεί να γεφυρώσει διαφορετικούς κόσμους και

πολιτισμούς . Σε μια εποχή κατά την οποία το φαινόμενο του ρατσισμού είναι πολύ

έντονο και χρήζει αντιμετώπισης, είναι σημαντικό να γνωρίσουμε και να

αποδεχτούμε την διαφορετικότητα του κάθε λαού και μέσω αυτής της διαδικασίας

να αντιληφθούμε τα στοιχεία τα οποία μας ενώνουν.

Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να έρθουν οι μαθητές, μέσω μιας ιστορικής

αναδρομής στην παγκόσμια τέχνη, σε επαφή με τα γεγονότα τα οποία επηρέασαν

τις τέχνες και τον πολιτισμό διάφορων λαών από τα αρχαία χρόνια μέχρι και

σήμερα.


ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟ H Αίγυπτος είναι μια από τις πιο πολυπληθείς χώρες της Αφρικής και τις Μέσης

Ανατολής. Η μεγάλη πλειονότητα των 75.500.662 κατοίκων της ζει κοντά στις όχθες του ζωοδότη ποταμού Νείλου, μια έκταση περίπου 40.000 km2, που είναι η μόνη αρδεύσιμη εύφορη γη της χώρας. Μεγάλες περιοχές της Ερήμου Σαχάρας είναι

αραιοκατοικημένες. Πάνω από το μισό του πληθυσμού της ζει στις αστικές περιοχές και η μεγάλη πλειονότητα του αστικού πληθυσμού ζει στις πιο πυκνοκατοικημένες

πόλεις, Κάιρο (πρωτεύουσα), Αλεξάνδρεια και άλλες μεγάλες πόλεις κατά μήκος του Νείλου. Η χώρα είναι διάσημη για τον αρχαίο πολιτισμό της και μερικών από τα πιο

διάσημα μνημεία, που περιλαμβάνουν την Γκίζα και το σύμπλεγμα των πυραμίδων και τη Μεγάλη Σφίγγα. Στη νότια πόλη του Λούξορ περιλαμβάνει

πολλά αρχαία τεχνουργήματα, όπως τον Νάο του Καρνάκ και την Κοιλάδα των Βασιλέων. Η Αίγυπτος πλατιά θεωρείται ως ένα σημαντικό πολιτικά και πολιτιστικά

έθνος της Μέσης Ανατολής.

Ο θεοκρατικός και πολυθεϊστικός χαρακτήρας του Αιγυπτιακού πολιτισμού και η πίστη στη μετά θάνατο ζωή καθορίζουν την τέχνη η οποία υπαγορεύεται πάντα από τον φαραώ και απευθύνεται στον κόσμο των θεών και των νεκρών. Η τέχνη έχοντας σαν πρωταρχικό σκοπό τη λειτουργικότητα δεν αποσκοπεί στην αναπαραγωγή της

πραγματικότητας, αλλά στην αντικατάσταση και διαιώνισή της. Οι καλλιτέχνες αναπαριστούν τις μορφές ως εξιδανικευμένα σύμβολα. Στην Αίγυπτο η τέχνη γίνεται ο χώρος, όπου με τρόπο μαγικό και χάρη σε διάφορες τελετουργίες ο

κόσμος των θεών και των νεκρών ενώνεται ως την αιωνιότητα με τον κόσμο των ζωντανών .Τα αγάλματα των Θεών κατασκευάζονται για να υπογραμμιστεί η θεϊκή τους υπόσταση, των φαραώ για να δηλωθεί η παντοδυναμία τους στη γη και των νεκρών για να εξασφαλιστεί σε αυτούς η αιωνιότητα μέσω τέλειων και νεανικών

σωμάτων, αιώνια κατοικία του Κα (ψυχή, ζωική ενέργεια).


ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Η πραγματική ιστορία της ζωγραφικής κατά την έννοια που της προσδίδει ο σύγχρονος κόσμος, αρχίζει από την Αίγυπτο γύρω στις αρχές της 3ης χιλιετίας. Η αιγυπτιακή κοινωνία της εποχής εκείνης είναι καθαρά αγροτική. Έτσι, οι γνώσεις που έπρεπε να μνημονεύσουν ήταν σχετικές με τη γεωργία και κτηνοτροφία. Η ζωγραφική της Αιγύπτου γινόταν μέσα στους τάφους των Φαραώ και πιο συγκεκριμένα στο εσωτερικό των πυραμίδων. Ο σκοπός της

ζωγραφικής και στην Αίγυπτο είναι ανάλογος προς εκείνο των σπηλαιογραφιών. Μέσα στα σκοτεινά βάθη των τάφων και των πυραμίδων, το ιερατείο εικονογραφεί τις αγροτικές δουλειές σε κάθε τους λεπτομέρεια. Στην κοιλάδα του Νείλου, όμως, στα χρόνια που αναπτύσσεται η ζωγραφική των τάφων, έχει επιβληθεί η θρησκεία. Έτσι, παράλληλα με την απεικόνιση της κίνησης της αγροτικής ζωής, έχουμε και απεικόνιση των σχέσεων των θεών με τους ανθρώπους. Στη ζωγραφική της Αιγύπτου οι μορφές είναι τυποποιημένες, Και αυτή η τυποποιημένη παράδοση διατηρείται για χιλιάδες χρόνια. Στην Αίγυπτο η τέχνη δεν ασχολείται με την παρουσίαση πραγματικών ανθρώπων, αλλά με τον άνθρωπο στην αφηρημένη του έννοια. Αυτό που ξεχωρίζει στις ανθρώπινες μορφές είναι η κοινωνική τάξη. Επίσης οι μορφές τείνουν προς το θεϊκό.


ΓΛΥΠΤ ΙΚΗ

Γλυπτό στην είσοδο του ναού του Ραμσή || στο Αμπού Σιμπέλ , Νουβία γύρω στο 1230 π.Χ

Εκτός από μια σύντομη περίοδο της βασιλείας του Φαραώ Ακενατόν και της βασίλισσας Νεφερτίτης, όταν υπάρχουν στοιχεία του ρεαλισμού, η αιγυπτιακή γλυπτική έχει μια πολύ σχηματική μορφή και έχει συνδεθεί κυρίως με την προετοιμασία του νεκρού για την αιώνια ζωή. Αναρτώνται στις εισόδους των τάφων και των εσωτερικών τους, ήταν για να εκπροσωπεί τους νεκρούς και να του δώσει την αθανασία. Γιατί δεν είναι φημισμένοι οι γλύπτες και δεν απεικονίζονται πρόσωπα με ατομικά χαρακτηριστικά, αλλά ένα συγκεκριμένο ιδεώδες του παρουσιαζόμενου αλλά και για να περιγράψουν ένα καθεστώς . Στην Γλυπτική παρουσιάζονται με τη μορφή των άκαμπτων σωμάτων σε θέση όρθια ή καθιστή ή γονατιστή, συνεδριάζοντας τα χέρια που τοποθετήθηκαν στα γόνατα, το δε μέγεθος των αγαλμάτων ήταν λόγω των ιεραρχικών σχέσεων χωρίς φυσικές ιδιότητες όπως του Φαραώ που ήταν πάντα υψηλότερες από εκείνες που είχε. Για να αποφευχθούν τα σπασίματα στα κομμάτια και για να είναι ξεκάθαρα στο σχηματισμό των χεριών και των ποδιών - ήταν ένας μονόλιθος. Όλα τα γλυπτά ήταν ζωγραφισμένο, ακόμη και αν ήταν φτιαγμένα από πολύτιμα υλικά. Τα είδη των Χρωμάτων έχουν δε ένα μικρό συμβολισμό. Οι γυναίκες και οι δημόσιοι υπάλληλοι οι μεσήλικες έχουν βαφή με έντονο κίτρινο χρώμα για τους άνδρες, στο προνομιακό καφέ-κόκκινο χρώμα τους. Κόκκινο σημαίνει ζωτικότητα, χαρακτηριστικό στο μπλε χρώμα είναι της θεότητας, μαύρο η γονιμότητα του Νείλου, από τον οποίο γεννήθηκε η Αίγυπτος. Τα Μάτια όμως δημιουργούνται με κρυστάλλους και πολύτιμους λίθους.

Μάσκα ταφής του Φαραώ Τουταγχαμών , το 1341-1323 .


Τα πιο γνωστά αρχιτεκτονικά έργα

Η ΣΦΙΓΓΑ

Η Μεγάλη Σφίγγα της Γκίζα, συχνά αναφερόμαστε σε αυτή απλά ως η Σφίγγα, είναι ένα άγαλμα το οποίο απεικονίζει μια σφίγγα(μυθολογικό πλάσμα με σώμα λιονταριού και κεφάλι ανθρώπου) σε καθήμενη στάση. Το άγαλμα αυτό βρίσκεται στο οροπέδιο της Γκίζα στην Αίγυπτο και μέσα στη διάσημη Νεκρόπολή της .Με μήκος 73,5 μέτρα, πλάτος 6 και ύψος 20.22 μέτρα, αποτελεί το μεγαλύτερο μονολιθικό άγαλμα στον κόσμο. Είναι επίσης το αρχαιότερο γνωστό άγαλμα μνημειακού τύπου, και θεωρείται ότι κτίστηκε από τους αρχαίους Αιγύπτιους του Παλαιού Βασιλείου, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φαραώ Χεφρήνου (2558 - 2532 π.Χ).

Οι γάτες της Αρχαίας Αιγύπτου

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι μπορεί να λάτρεψαν θεότητες που είχαν τη μορφή γάτας και όχι το ίδιο το ζώο- ωστόσο δεν ήταν εκείνοι που την εξημέρωσαν, όπως πιστευόταν επί χρόνια. Έρευνες που έγιναν το 2007 έδειξαν ότι τα αξιαγάπητα κατοικίδια κατάγονται από το είδος Felis silvestris, που έζησε στην Εγγύς Ανατολή (την περιοχή της

Εύφορης Ημισελήνου) πριν από τουλάχιστον 9.000 χρόνια. Όμως, ήταν οι κάτοικοι της αρχαίας Αιγύπτου που αναγνώρισαν στο συγκεκριμένο είδος, εξημερωμένο και μη, έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα, συχνά δύστροπο και άγριο, που ενσαρκωμένο σε θεότητα θα μπορούσε να προχωρήσει στις πιο σκληρές νουθεσίες προς τους ανθρώπους.


Πυραμίδες της Γκίζας

Οι πυραμίδες της Γκίζας είναι το αρχαιότερο σωζόμενο μνημείο από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου και είναι οι πιο διάσημες πυραμίδες του κόσμου. Βρίσκονται στην Αίγυπτο. Η κατασκευή χρονολογείται στο 2580 π.Χ και βρίσκεται στη Νεκρόπολη της Γκίζας. Το σύμπλεγμα πιθανολογείται ότι χρησιμοποιήθηκε για τον ενταφιασμό Φαραώ και κατασκευάστηκε από την τέταρτη δυναστεία των Αιγυπτίων. Στην αρχαία Νεκρόπολη της Γκίζας ανήκουν: η Πυραμίδα του Χέοπα, γνωστή και ως "η Μεγάλη Πυραμίδα", η λίγο μικρότερη Πυραμίδα του Χεφρήνου και η σχετικά μετρίου μεγέθους Πυραμίδα του Μυκερίνου. Ανήκουν και οι τρεις στην Τέταρτη δυναστεία. Όλες μαζί σχημάτιζαν ένα απέραντο συγκρότημα από μικρότερες πυραμίδες (των βασιλισσών), νεκρικούς ναούς, Μαστάμπες και τάφους αξιωματούχων. Στη Νεκρόπολη ανήκει και η περίφημη Μεγάλη Σφίγγα.

Αρχιτεκτονική

Οι αρχαίοι αιγυπτιακοί αρχιτέκτονες χρησιμοποίησαν και τα ξηραμένα από τον ήλιο και κλίβανος-ψημένα τούβλα, λεπτός ψαμμίτης, ασβεστόλιθος και γρανίτης. Η απουσία δέντρων απέτρεψε την εκτενή χρήση των ξύλων ως οικοδομικά υλικά. Οι αρχιτέκτονες προγραμμάτισαν προσεκτικά όλη την εργασία τους, όπως οι πέτρες έπρεπε να εγκαταστήσουν ακριβώς μαζί και η κατασκευή ήταν χωρίς τη χρήση του κονιάματος. Οι κεκλιμένες επιτρέψουν στους εργάτες για να κινηθούν επάνω καθώς το ύψος της κατασκευής αυξήθηκε. Όταν η κορυφή της δομής ολοκληρώθηκε, οι καλλιτέχνες διακόσμησαν από την κορυφή κάτω, αφαίρεση της άμμου κεκλιμένων ραμπών καθώς κινήθηκαν κάτω.


Κατοικίες της συριακής ερήμου κτισμένες με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική «χαράν».

Πάπυρος

Τα κείμενα παπύρων επεξηγούν όλες τις διαστάσεις της αρχαίας αιγυπτιακής ζωής και περιλαμβάνουν λογοτεχνικός , θρησκευτικός, ιστορικός και διοικητικός έγγραφα. Ο εικονογραφικός χειρόγραφος χρησιμοποιημένος σε αυτά τα κείμενα παρείχε τελικά το πρότυπο για δύο τα πιο κοινά αλφάβητα στον κόσμο , Ρωμαίος και Αραβικά .


Ιερογλυφικά

Ιερογλυφικά πρόκειται για το χειρόγραφα αποτελούμενα από ποικιλία εικόνων και σύμβολων. Μερικά από τα σύμβολα είχαν τις ανεξάρτητες έννοιες , εκτιμώντας ότι μερικά από τέτοια σύμβολα χρησιμοποιήθηκαν σε συνδυασμούς. Επιπλέον, μερικά hieroglyphs χρησιμοποιήθηκαν φωνητικά, σε παρόμοια μόδα στο ρωμαϊκό αλφάβητο. Μερικά σύμβολα μεταβίβασαν επίσης τις πολλαπλάσιες έννοιες, όπως τα πόδια που προορίζονται να περπατήσουν, για να τρέξει, για να πάει και για να έρθει. Το χειρόγραφο γράφτηκε σε τρεις κατευθύνσεις: από πάνω έως κάτω, από το αριστερό στο δικαίωμα, και από το δικαίωμα στο αριστερό.


Οι τέχνες στην Γερμανία

Ζωγραφική και χαρακτική

Η τυπογραφία με τη χρήση της ξυλογραφίας και της χαρακτικής (πιθανώς άλλη μια εφεύρεση των Γερμανών) ήταν ήδη περισσότερο ανεπτυγμένη στη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες σε σχέση με οπουδήποτε αλλού, και οι Γερμανοί πήραν το προβάδισμα στην καλλιέργεια της τέχνης της εικονογράφησης βιβλίων, με τα ξύλινα κινητά στοιχεία να δανείζονται σε εκδότες που εργάζονταν σε διάφορες πόλεις και γλώσσες. Ο σημαντικότερος καλλιτέχνης της Γερμανικής Αναγέννησης, ο Άλμπρεχτ Ντύρερ (1471-1528), ξεκίνησε την καριέρα του ως μαθητευόμενος σε ένα σημαντικό εργαστήρι της Νυρεμβέργης, εκείνο του Μίχαελ Βόλγκεμουτ (Michael Wolgemut), ο οποίος είχε εγκαταλείψει σε μεγάλο βαθμό τη ζωγραφική για να αφιερωθεί στην καινούρια αυτή τεχνική. Ο Ντύρερ εργάστηκε στη δημιουργία του πολυτελέστερα εικονογραφημένου βιβλίου της εποχής, του «Χρονικού της Νυρεμβέργης», το οποίο εξέδωσε ο νονός του, Άντον Κόμπεργκερ (Anton Koberger), ο μεγαλύτερος εκδότης εκτυπωμένων συγγραμμάτων της εποχής.

Αφού ολοκλήρωσε τη μαθητεία του το 1490, ο Ντύρερ ταξίδεψε στην Γερμανία για τέσσερα χρόνια, καθώς και στην Ιταλία για λίγους μήνες, προτού ιδρύσει το προσωπικό του εργαστήρι στη Νυρεμβέργη. Η φήμη του εξαπλώθηκε γρήγορα σε ολόκληρη την Ευρώπη για τις ξυλογραφίες και τα χαρακτικά του, ενώ παράλληλα ζωγράφιζε. Παρόλο που διατήρησε τη χαρακτηριστική τεχνοτροπία των Γερμανών, το έργο του μαρτυρά επιρροές από την Ιταλία, και συχνά αντιμετωπίζεται ως το σημείο εκκίνησης της Γερμανικής Αναγέννησης στις εικαστικές τέχνες, που για τα επόμενα σαράντα χρόνια αντικατέστησε την Ολλανδία και τη Γαλλία στην παραγωγή των πιο πρωτοποριακών έργων τέχνης στη Βόρεια Ευρώπη. Ο Ντύρερ συντάχθηκε με τις απόψεις του Μαρτίνου Λούθηρου, ωστόσο συνέχισε να δημιουργεί Μαντόνες και άλλες θρησκευτικές αναπαραστάσεις, καθώς και πορτραίτα των επιφανέστερων προσώπων που βρέθηκαν στις δύο πλευρές του σχίσματος που προκάλεσε η Προτεσταντική Μεταρρύθμιση.


Ο Λούκας Κράναχ ο πρεσβύτερος (1472–1553), στενός φίλος του Λούθηρου, ζωγράφισε μια σειρά από πίνακες που προορίζονταν για Άγιες Τράπεζες, που συχνά

απεικόνιζαν το Μυστικό Δείπνο, σε ορισμένους από τους οποίους οι Δώδεκα Απόστολοι αποτελούν πορτραίτα των κυριότερων Προτεσταντών ιερωμένων της

εποχής. Αυτή η φάση της Λουθηρανικής τέχνης τελείωσε πριν το 1550, ίσως υπό την επίδραση του Καλβινισμού που αντιμαχόταν τις απεικονίσεις με μεγαλύτερη

αποφασιστικότητα, κι έτσι οι θρησκευτικές παραστάσεις για δημόσιους χώρους σταμάτησαν να παράγονται εντελώς στις Προτεσταντικές περιοχές. Σε μεγάλο

βαθμό εξαιτίας αυτού, η πρόοδος της γερμανικής τέχνης είχε ουσιαστικά εκλείψει περίπου το 1550, αλλά κατά τις προηγούμενες δεκαετίες η γερμανική φαντασία

υπήρξε πολύ γόνιμη στην επινόηση εναλλακτικών θεμάτων που θα αναπλήρωναν το κενό στις παραγγελίες έργων τέχνης. Ο Κράναχ, εκτός από πορτραίτα, ανέπτυξε μια μορφή λεπτών κάθετων πορτραίτων με προκλητικά γυμνά, στα οποία δόθηκαν

τίτλοι από την ελληνορωμαϊκή μυθολογία και τη Βίβλο.

Αρχιτεκτονική

Η αναγεννησιακή αρχιτεκτονική αφίχθη στην Αυστρία και τη Γερμανία σχετικά αργά. Στην Αυστρία η ελληνορωμαϊκή παράδοση είχε μεγαλύτερη παράδοση από ό,τι στη Γερμανία, όπου οι γηγενείς αρχιτέκτονες συχνά αντλούσαν έμπνευση από τα ίδια φλαμανδικά εγχειρίδια που καθοδηγούσαν τους Ελισαβετιανούς και Ιακώβειους αρχιτέκτονες στην Αγγλία. Για το λόγο αυτό τα κτίρια του ύστερου 16ου και πρώιμου 17ου αιώνα παρουσιάζουν ομοιότητες με τα σύγχρονά τους αγγλικά.

Η διευθέτηση με τάξη των στηλών, των παραστάδων και των υπέρθυρων, καθώς και η χρήση ημικυκλικών τόξων, ημισφαιρικών θόλων, κόγχων και aediculae, αντικατέστησαν τα πιο σύνθετα αναλογικά συμπλέγματα και ακανόνιστα προφίλ των μεσαιωνικών κτισμάτων. Τα σχέδια των αναγεννησιακών κτιρίων διαθέτουν απλά σχήματα όπως τετράγωνα και κύκλους. Οι προσόψεις στεφανώνονται από αέτωμα και οργανώνονται με σύστημα από παραστάδες, αψίδες και γείσα.

Παραδείγματα αρχιτεκτονικής της εποχής αποτελούν τα Δημαρχεία στις πόλεις Άουγκσμπουργκ (1615–20), Βρέμη, Λειψία (ξεκίνησε το 1556), Μόλσχαϊμ (Molsheim), Πάντερμπορν (Paderborn), και Πόζναν. Επίσης η Εκκλησία της Μαρίας (Marienkirche) στο Βόφενμπούτελ (Wolfenbuttel) (ξεκίνησε το 1607), η Εκκλησία του Αγίου Μιχαήλ στο Μόναχο (ξεκίνησε το 1583 και είναι η μεγαλύτερη Αναγεννησιακή βορείως των Άλπεων) και η Χόφκιρχε (Hofkirche) στο Νόιμπουργκ (Neuburg). Επίσης, προσθήκες στα Σλος (Schloss) της Χαϊδελβέργης (1556), του Ασάφενμπουργκ (1605–14), της Στουτγκάρδης και του Βίλχελμσμπουργκ (Wilhelmsburg).


Το Σλος στην πόλη Ασάφενμπουργκ.

Η Εκκλησία του Αγίου Μιχαήλ στο Μόναχο.

Εσωτερικό της Εκκλησίας του Αγίου Μιχαήλ στο Μόναχο.

Το Ανάκτορο Λάντσχουτ στην ομώνυμη πόλη.

Η εκκλησία Beatis Mariae Virginis, αφιερωμένη στην Παναγία, στο Βόλφενμπυτελ (Wolfenbüttel).

Το Δημαρχείο της Βρέμης.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:20060416-Michaelskirche_Muenchen.jpg

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Michaelskirche_Munich_-_St_Michael's_Church_High_Altar.jpg

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Die_Stadtresidenz_Landshut.JPG

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Beatis_v_NO.JPG

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:BremenCityHall.JPG


Μουσική

Η μουσική της Αναγέννησης στη Γερμανία καθορίζεται από το γενικότερο πλαίσιο της εκκλησιαστικής μεταρρύθμισης του Μαρτίνου Λούθηρου και εντοπίζεται στην περίοδο της ώριμης Αναγέννησης, κατά τον 16ο αιώνα. Η μουσική χρησιμοποιείται ως μέσο απόδοσης ενός φιλελεύθερου πνεύματος, προκειμένου να γίνει μεγαλύτερη η προσέλευση των πιστών. Η εύκολη μελωδία και οι μεγαλόπνοες φόρμες είναι τα γενικά χαρακτηριστικά των μουσικών ύμνων (χορικά), τους οποίους χειρίστηκαν με προσωπικό ύφος συνθέτες όπως ο Γιόχαν Βάλτερ, ο Γκεόργκ Ράου, ο Γιοχάνες Έκαρντ και ο Μίχαελ Πρετόριους. Το χορικό (ευρέως γνωστό και ως κοράλ) έφρασε στο απόγειό του πολύ αργότερα, κατά τον 18ο αιώνα μέσω του Μπαχ. Κατά την ίδια περίοδο στη Γερμανία αναπτύχθηκαν και άλλες φόρμες που θεμελιώθηκαν στη γαλλοφλαμανδική Σχολή, όπως λειτουργίες, καντάτες, πάθη και φαντασίες για εκκλησιαστικό όργανο.

Αναγεννησιακή μουσική

Με τον όρο Αναγεννησιακή μουσική αναφερόμαστε στην μουσική της εποχής της Αναγέννησης, που εκτείνεται περίπου από το 1400-1600 και χαρακτηρίζεται από έντονο ανθρωπισμό, τάσεις φιλοσοφικές και επιστροφή στα αρχαία Ελληνικά γράμματα καθώς και έντονη προσκόλληση πάνω στην αρχαία μετρική της ποίησης, η οποία οδηγούσε τη σύνθεση της μουσικής επάνω στα πρότυπά της.

Η μουσική δείχνει να ξεφεύγει από τα δεσμά της πολυπλοκότητας του προηγούμενου αιώνα και παρουσιάζεται πιο ελεύθερη, λιγότερο φορτωμένη και το κείμενο συνοδεύει πιο ζωηρό και πιτσικάτο. Το πολυφωνικό Σανσόν βρίσκεται στην καλύτερη εποχή του και πολλές μελωδίες από γνωστά Σανσόν χρησιμοποιήθηκαν σαν βάσεις για τη δημιουργία έργων θρησκευτικού χαρακτήρα.

Κατά το πρώτο μισό του 15ου αι. η μουσική επηρεάσθηκε πολύ από τις αναταραχές μεταξύ Προτεσταντών και Καθολικών, οι οποίες ταραχές οδήγησαν στη διάσπαση και κατά συνέπεια στη δημιουργία πολλών διαφορετικών θρησκευτικών δογμάτων.

Ένας Προτεστάντης, ο Μαρτίνος Λούθηρος (1483-1546) ήταν και ο ίδιος μουσικός. Απέρριψε τον Πάπα ως αρχηγό, χρησιμοποίησε την λατινική λειτουργία στο δικό του δόγμα και σταδιακά διαμόρφωσε ένα τρόπο ψαλμωδίας που έμεινε για αιώνες ο κεντρικός άξονας της γερμανικής θρησκευτικής μουσικής. Ένας από τους πιο γνωστούς ύμνους που έγραψε ήταν "Ο Θεός είναι ένα ισχυρό φρούριο".


Εκκλησιαστικός ύμνος (1490)

Ο Ιωάννης Καλβίνος (1509-1566), θρησκευτικός μεταρρυθμιστής και θρησκευτικός ηγέτης των Καθολικών πιστών που ονομάστηκαν Καλβινιστές, αρχικά εξάλειψε την μουσική από την λειτουργία και επέτρεψε μόνο την μελωδική απαγγελία του Ευαγγελίου. Αργότερα, επιτρέπει τον δανεισμό από την κοσμική μουσική, καθώς πρέπει να βρεθούν τρόποι για την όσο το δυνατό μεγαλύτερη προσαγωγή των πιστών.

Η μουσική ήταν όμως συχνά αντικείμενο διαμάχης καθώς οι λαϊκές μελωδίες και η πολύπλοκη πολυφωνία που χρησιμοποιήθηκε στα ιερά μουσικά κομμάτια έκανε πολύ δύσκολη την κατανόηση των ιερών κειμένων από τους πιστούς.

Δύο σημαντικές προσωπικότητες της περιόδου ήταν:

Ο Ορλάντο ντι Λάσσο (1532-1594) που καταγόταν από τη Φλάνδρα ήταν αυτός που με πολύ σοφία πλούτισε τη θρησκευτική μουσική των Καθολικών γράφοντας μοτέτα και λειτουργίες.

Ο Αντουάν ντε Μπαΐφ (1532-1589) ήταν ποιητής που καλούσε σε πνευματικές συγκεντρώσεις μουσικούς και ανθρώπους των γραμμάτων όλων των θρησκειών, όπου η μελέτη και εφαρμογή των αρχαίων μετρικών νόμων έφερνε καθαρότητα στη μουσική.

Πρώιμος μεσαίωνας(750-1100)

Η λογοτεχνία στον πρώιμο μεσαίωνα υπήρχε μόνο προφορική και για αυτόν τον λόγο έχει χαθεί εντελώς.Το να καταγράφει κανείς γνώσεις σήμαινε πάντα μία μεταφορά στα λατινικά και κέντρα πνευματικά εκείνη την εποχή ήταν μόνο τα μοναστήρια. Τα αρχαιότερα γερμανικά δείγματα γραφής προέρχονται από τον 8ο αιώνα και οφείλονται αποκλειστικά και μόνο στις ιεραποστολές εκχριστιανισμού

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Eton_Choirbook.jpg

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Eton_Choirbook.jpg


που διαδίδονταν στην Ευρώπη. Γύρω στο 830 καταγράφηκε σε περγαμηνή η Ωδή του Χίλντεμπραν, ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα γερμανικά κείμενα. Περί το 1000 μ.Χ έγινε η πρώτη μετάφραση στα αρχαία γερμανικά κείμένων από την αρχαιότητα.

Έτσι στον 11ο αιώνα δημιουργούνται θρησκευτικά κυρίως κείμενα αλλά και ιστορίες με θρύλους όπως το Άνολιντ(Annolied,1077).Αλλά ακόμη η λογοτεχνία είναι αποκλειστικά θέμα μοναστηριών και του υψηλού κλήρου.Ο απλός λαός δεν είχε καμία πρόσβαση σε λογοτεχνικά κείμενα.

Μεσαίωνας(1100-1250)

Στα μέσα του 12ου αιώνα συνέβη μία σημαντική αλλαγή.Τα θέματα και οι μορφές της λογοτεχνίας έγιναν πιο ποικίλα και η καταγραφή περιλάμβανε από δω και πέρα και υλικό που μέχρι τότε θεωρούνταν ως ανάξιο καταγραφής,όπως προφορικές αφηγήσεις. Τότε άρχισε να κερδίζει έδαφος και η ιστορική ποίηση.Το πιο σημαντικό έργο,Τα χρονικά του αυτοκράτορα(Kaiserchronik) με περίπου 17.000 στίχους,αφηγείται με επεισόδεια την ιστορία της ρωμαικής αυτοκρατορίας από την ίδρυση της Ρώμης και την παρακμή της ως τον Γερμανό αυτοκράτορα Κονραντ Γ΄. Το Τραγούδι του Ρολάνδου(Rolandslied) αφηγείται τις μάχες του Καρλομάγνου ενάντια στους Σαρακηνούς και τον θάνατο του Ρολάνδου από προδοσία.Με τον Ρολάνδο ξεκίνησε η γαλλική επιρροή στην μεσαιωνική γερμανική λογοτεχνία. Στις δεκαετίες μετά το 1150 σημειώθηκε άνθηση στην μεσαιωνική λογοτεχνία.Στις φεουδαρχικές αυλές ηγεμόνων αναπτύχθηκε ένα νέο εκλεπτυσμένο είδος λογοτεχνίας,η αυλική λογοτεχνία


ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ομάδα : Κοντού Παναγιώτα Λαφογιάννη Μαργαρίτα

Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Μεταβυζαντινή τέχνη - Κρητική Σχολή

Μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως (1453), η βυζαντινή καλλιτεχνική παράδοση συνεχίζεται εκτός της οθωμανικής επικράτειας και κυρίως στη βενετοκρατούμενη Κρήτη. Πολλοί αγιογράφοι κατέβηκαν τότε στην Κρήτη και ιδιαίτερα στο Χάνδακα (το σημερινό Ηράκλειο) και δημιούργησαν την Κρητική Σχολή, που συνδύαζε στοιχεία της βυζαντινής τέχνης με τεχνοτροπικά στοιχεία της Αναγέννησης. Κύριος εκπρόσωπος είναι ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco).


El Greco

Επτανησιακή Σχολή Μετά την κατάκτηση της Κρήτης από τους Τούρκους (1669), η στρατηγική και εμπορική σημασία των Ιονίων νήσων, που βρίσκονταν πάντα υπό την Ενετική κατοχή, αυξάνεται. Οι αλλαγές συνδέονται με την τεχνική της ελαιογραφίας σε καμβά, που αντικαθιστά τη βυζαντινή τεχνική της αυγοτέμπερας σε σανίδι. Ο Παναγιώτης Δοξαράς αποτέλεσε τον θεμελιωτή της Επτανησιακής Σχολής.

Παναγιώτης Δοξαράς

Σχολή του Μονάχου

Όμως το 1833, η άνοδος του Όθωνα, γιου του Λουδοβίκου Α' της Βαυαρίας, στο θρόνο του ελληνικού κράτους, θα στρέψει τους Έλληνες καλλιτέχνες στο Μόναχο. Έτσι δημιουργείται η Σχολή του Μονάχου ή αλλιώς ο Ακαδημαϊκός Ρεαλισμός και ξεκινά η διείσδυση των γερμανικών ρευμάτων στην Ελλάδα. Το έργο των καλλιτεχνών της Σχολής του Μονάχου διακρίνεται για την άριστη τεχνική στη χρήση του χρώματος σε βάρος της εκφραστικότητας. Από τους πρόδρομους της Σχολής του Μονάχου θεωρείται, ο Θεόδωρος Βρυζάκης, ο πρώτος ζωγράφος που σπούδασε στο Μόναχο.


Θεόδωρος Βρυζάκης

Το 1862, με την έξωση του Όθωνα, τελειώνει η περίοδος της Βαυαροκρατίας στην Ελλάδα, ενώ στην τέχνη αρχίζει μια νέα εποχή με την είσοδο στο προσκήνιο της ελληνικής καλλιτεχνικής ζωής των μεγάλων εκπροσώπων της ώριμης Σχολής του Μονάχου, όπως ο Νικηφόρος Λύτρας, γενάρχης της νεοελληνικής ζωγραφικής, ο Κωνσταντίνος Βολανάκης, εισηγητής της τοπιογραφίας στην Ελλάδας, ο Νικόλαος Γύζης και ο Γεώργιος Ιακωβίδης, γνωστός για τις παιδικές σκηνές του. Επίσης το 1862 κλείνει και η γόνιμη εικοσαετία της διεύθυνσης του Σχολείου των Τεχνών από τον αρχιτέκτονα Λύσανδρο Καυταντζόγλου. Οι μαθητές που διακρίθηκαν στο Σχολείο των Τεχνών την περίοδο αυτή, έμελλε να γίνουν οι μεγάλοι δάσκαλοι, οι γενάρχες της ελληνικής τέχνης.

Νικηφόρος Λύτρας Κωνσταντίνος Βολανάκης Νικόλαος Γύζης Γεώργιος Ιακωβίδης

Στροφή στον ιμπρεσιονισμό

Ενάντια στη Σχολή του Μονάχου θα σταθούν καλλιτέχνες που σπούδασαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και που προσελκύονται από τα παρισινά κινήματα. Ο Ιωάννης Αλταμούρας, θαλασσογράφος, μαθητής του Νικηφόρου Λύτρα, μελετά την ατμόσφαιρα και το φως με ιμπρεσιονιστική διάθεση. Το ίδιο βλέπουμε και στο έργο μαθητών του Γύζη, όπως του Συμεών Σαββίδη, που ζωγραφίζει οριενταλιστικές σκηνές, εμπνευσμένες από τα ταξίδια του, όπου αιχμαλωτίζει το φως και το πλούσιο χρώμα της Ανατολής.


Ιωάννης Αλταμούρας Συμεών Σαββίδης

Ο πιο αυθεντικός Έλληνας οριενταλιστής είναι ο Θεόδωρος Ράλλης όπου ερμηνεύει τα ελληνικά θέματα από τη σκοπιά ενός ζωγράφου της Γαλλικής Σχολής. Ο πλέον όμως Έλληνας ιμπρεσιονιστής είναι ο Περικλής Πανταζής που συνδυάζει προσωπογραφία και νεκρή φύση με σεζανική δομή και χρώμα που παραπέμπει σε Μανέ. Στο τέλος του αιώνα οι περισσότεροι Έλληνες καλλιτέχνες αισθάνονται την ανάγκη να ανοίξουν την παλέτα τους και να ανανεώσουν τη ζωγραφική τους με την αύρα του Ιμπρεσιονισμού, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους.

Θεόδωρος Ράλλης Περικλής Πανταζής Νικηφόρος Λύτρας

Παρίσι και Συμβολισμός

Ο 20ος αιώνας χαρακτηρίζεται από τη στροφή προς το Παρίσι, καλλιτεχνική πρωτεύουσα της Ευρώπης εκείνη την εποχή. Το ρεύμα του Συμβολισμού διαδίδεται σε ολόκληρη την Ευρώπη. Όλο το ρεπερτόριο της έκφρασης του Συμβολισμού ανιχνεύεται μέσα στο ώριμο έργο του Γύζη. Προς το τέλος του αιώνα ο Συμβολισμός συναντάται και συγχωνεύεται με ένα άλλο ρεύμα, την Αρ Νουβώ. Η ανανέωση στην τέχνη συμπίπτει με την ανανέωση της πολιτικής ζωής και την είσοδο στο προσκήνιο του μεγάλου Έλληνα πολιτικού Ελευθέριου Βενιζέλου. Εμφανίζονται οι πρώτες αίθουσες εκθέσεων. Ο άνεμος της ανανέωσης που φτάνει,


πνέει από παντού. Με πρότυπο τα γαλλικά μεταϊμπρεσιονιστικά ρεύματα (Φωβισμό, Ναμπί), ο Κωνσταντίνος Παρθένης, ο Κωνσταντίνος Μαλέας, ο Νικόλαος Λύτρας, γιος του Νικηφόρου Λύτρα και λίγο αργότερα ο Σπύρος Παπαλουκάς θα επιχειρήσουν και τελικά θα βρουν ένα χρωματικό ιδεόγραμμα του ελληνικού φωτός. Η ανανέωση προωθείται και από την Ομάδα Τέχνη με μέλη ζωγράφους και λόγιους κριτικούς. Τα έργα τους εντάσσονται στο πνεύμα του Μοντερνισμού.

Κωνσταντίνος Μαλέας Νικόλαος Λύτρας Σπύρος Παπαλουκάς

Το γυμνό

Αλλαγή θα επέλθει και στη διδασκαλία της Σχολής Καλών Τεχνών και οφείλεται κυρίως στο Νικόλαο Λύτρα και στον Κωνσταντίνο Παρθένη. Η διδασκαλία του γυναικείου γυμνού μοντέλου στην Ελλάδα, καθιερώνεται μόλις το 1904. Αξιόλογος ζωγράφος του είδους, είναι ο Πολυχρόνης Λεμπέσης.

Κωνσταντίνος Παρθένης Πολυχρόνης Λεμπέσης

Η Γενιά του ’30

Η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 αποτελεί ορόσημο του Μεσοπολέμου για την Ελλάδα. Η τραυματική αυτή εμπειρία δημιούργησε την ανάγκη μιας εθνικής αυτοβεβαίωσης που εκφράστηκε με αποστροφή στη δύση και την επιστροφή προς την παράδοση. Το ώριμο έργο του Κωνσταντίνου Παρθένη μαρτυρεί αυτές τις


αλλαγές. Ο Μικρασιάτης Φώτης Κόντογλου απορρίπτει κάθε επαφή με τη δυτική τέχνη. Η διδασκαλία του μπορεί να θεωρηθεί ο σπόρος που θα γεννήσει την τέχνη των ζωγράφων που είναι γνωστοί ως «Γενιά του 30». Σε αντίθεση με τον Κόντογλου, ο φίλος του Σπύρος Παπαλουκάς προσεγγίζει την παράδοση μέσα από την εμπειρία της σύγχρονης τέχνης. Ο Γιάννης Τσαρούχης επίσης κατανοεί το αδιέξοδο της διδασκαλίας του Κόντογλου και ανοίγει έναν γόνιμο διάλογο με πολλές παραδόσεις, πάντα μέσα από τον προβληματισμό της σύγχρονης τέχνης, ιδιαίτερα του Ανρί Ματίς. Το δίδαγμα του Κόντογλου συμφιλιώνεται με τους κώδικες της μεταφυσικής ζωγραφικής στο έργο του Νίκου Εγγονόπουλου. Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, μαθητής του Παρθένη, ζωγραφίζει τοπία, εσωτερικά και νεκρές φύσεις σε ένα ύφος μετακυβιστικό, με φως και χρώμα ελληνικό.

Φώτης Κόντογλου Γιάννης Τσαρούχης Νίκος Εγγονόπουλος

Η δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά (1936-1940) βρήκε διαμορφωμένο το ρεύμα της επιστροφής στην παράδοση και το υιοθέτησε, θεωρώντας ότι μπορούσε έτσι να εκφράσει την εθνικιστική ιδεολογία του καθεστώτος. Μέσα σε αυτό το κλίμα η Γενιά του ’30 ανακαλύπτει την αξία της τέχνης λαϊκών καλλιτεχνών (ναΐφ), όπως είναι ο ζωγράφος του Μακρυγιάννη και ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ.

ο ζωγράφος του Μακρυγιάννη Θεόφιλος Χατζημιχαήλ

Οι ζωγράφοι της γενιάς του ’30 μετά τον πόλεμο, ωριμάζουν και αναπτύσσουν το έργο τους στα μεταπολεμικά χρόνια, όπου θα πορευτούν την «ιδιωτική τους οδό», που θα τους οδηγήσει σε προορισμούς τελείως διαφορετικούς.


Το 1949 ο μεγάλος εικαστικός Γιάννης Μόραλης μαζί με αρκετούς ακόμα έλληνες ζωγράφους της γενιάς των ‘30, μεταξύ των οποίων ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Νίκος Νικολάου και ο Νίκος Εγγονόπουλος, ιδρύουν την καλλιτεχνική ομάδα «Αρμός» και έναν χρόνο μετά διοργανώνουν την πρώτη κοινή τους έκθεση στο Ζάππειο.

Γιάννης Μόραλης Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας Νίκος Νικολάου

‘50 και ’60

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 αρχίζει και πάλι η δραστηριότητα της καλλιτεχνικής ζωής, κυρίως με τη δημιουργία νέων αιθουσών τέχνης. Στην Ελλάδα και γενικά στο Νότο, ο Εξπρεσιονισμός σπανίζει. Ο μεγαλύτερος και πιο αυθεντικός Έλληνας εξπρεσιονιστής, Γιώργος Μπουζιάνης παίρνει το 1956 το βραβείο Γκουγκενχάιμ ενώ ο Γ. Γουναρόπουλος το 1958.

Γιώργος Μπουζιάνης Γ. Γουναρόπουλος

Το 1960 με την έκρηξη της αφαίρεσης στη διεθνή τέχνη (αφηρημένος εξπρεσιονισμός), πραγματοποιείται και η στροφή στην Ελλάδα. Η ζωγραφική του Γ. Σπυρόπουλου (βραβείο Unesco στην Μπιενάλε της Βενετίας) αποτελεί μια


πρωτότυπη συνεισφορά της Ελλάδας στην ιστορία της αφηρημένης τέχνης.

Γ. Σπυρόπουλος

Όμως την Ελλάδα οι αφαιρετικές τάσεις αποτελούν σύντομα διαλείμματα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μερικοί ζωγράφοι, όπως ο Παναγιώτης Τέτσης, κατάφεραν να δημιουργήσουν μια ζωγραφική υπαίθρου αληθινά χρωματική, με δυνατές αρμονίες, που μεταφράζουν πολύ πειστικά τη φύση του ελληνικού φωτός.

Παναγιώτης Τέτσης Παναγιώτης Τέτσης

Στο μεταξύ, ο καλλιτεχνικός πληθυσμός αυξάνεται, για να φτάσει το 1963 στα 2.500 άτομα. Οι περισσότερες γκαλερί στηρίζουν και προβάλλουν τις σύγχρονες τάσεις και το κοινό διευρύνεται και συμμετέχει στον καλλιτεχνικό αναβρασμό. Την ευφορία αυτή συμπληρώνει το 1964 η θεμελίωση της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείου Α. Κ. Σούτζου.

Xούντα - Μεταπολίτευση Το 1964 όμως η ανάπτυξη σε όλους τους τομείς του πολιτισμού ανακόπτεται με τη δικτατορία. Η λογοκρισία, η απόσυρση έργων από εκθέσεις, η δίωξη καλλιτεχνών


φρενάρουν για λίγο τη δημιουργική πορεία. Την αποκατάσταση της δημοκρατίας συνοδεύει η άνθηση της καλλιτεχνικής ζωής, η επιστροφή καλλιτεχνών, και η τόνωση της αγοράς. Πάνω από είκοσι γκαλερί λειτουργούν στην Αθήνα στα 1976, που διπλασιάζονται στα μέσα της δεκαετίας του ‘80, ενώ η δημοσιοποίηση ιδιωτικών συλλογών (Πινακοθήκη Πιερίδη, μουσείο Βορρέ, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Γουλανδρή), το καθένα με το δικό του χαρακτήρα συμβάλλουν στην καλλιτεχνική κινητικότητα της εποχής.

Δημήτρης Μυταράς Χρόνης Μπότσογλου

Πολλοί σπουδαίοι καλλιτέχνες, χωρίς να κατατάσσονται αναγκαία σε κάποιο ρεύμα, αρχίζουν να γράφουν τις πρώτες σελίδες της σύγχρονης ζωγραφικής στην Ελλάδα. Κάποιοι από αυτούς, ο Δημήτρης Μυταράς, ένας από τους σημαντικούς και πιο παραγωγικούς ζωγράφους, ο Αλέκος Φασιανός με το ιδιαίτερο του στυλ και τις συνθέσεις που κυριαρχεί η μορφή του αξιωματικού, με τα φουσκωτά, κόκκινα μάγουλα, τα φανταχτερά σιρίτια στη στολή και το γελοιογραφικά υποβλητικό ύφος. Επίσης ο Γιάννης Γαΐτης με τα χαρακτηριστικά του «ανθρωπάκια», με τα οποίο καθιερώνεται διεθνώς, σύμβολα της αλλοτρίωσης και της μαζικοποίησης του σύγχρονου ανθρώπου, αλλά και κριτική στον καταναλωτισμό και στη σκοτεινή πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα του '60. Επίσης ο Χρόνης Μπότσογλου, συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους ζωγράφους της ελληνικής μεταπολεμικής τέχνης.

Αλέκος Φασιανός Γιάννης Γαΐτης


Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Αρχαϊκή εποχή

Χαρακτηριστικό της πνευματικής ζωής της αρχαϊκής περιόδου είναι η γεωγραφική διασπορά της πνευματικής ζωής σε πολλά κέντρα: Ιωνία, Σικελία, Αθήνα, νησιά του Αιγαίου, Σπάρτη. Εκτός από τη συνέχεια της επικής παράδοσης, σημειώνεται μεγάλη άνθηση της λυρικής ποίησης: ολόκληρη η περίοδος έχει χαρακτηριστεί «λυρική εποχή της Ελλάδας». Ο χώρος ανάπτυξης της λυρικής ποίησης ήταν το αριστοκρατικό περιβάλλον. Αρκετοί ποιητές είχαν ενεργή πολιτική δράση και κάποιοι σχετίστηκαν με τυράννους που προστάτευαν τα γράμματα και τις τέχνες (Αρίων, Στησίχορος, Ανακρέων), ενώ άλλοι εξέφρασαν την αντίθεσή τους (Αλκμάν, Ιππώναξ). Στην Ιωνία, απ' όπου προήλθε το έπος, ξεκίνησε και η ανάπτυξη του πεζού λόγου, με τους λογογράφους, προδρόμους της ιστοριογραφίας, και τους πρώτους φιλοσόφους. Στην Αθήνα στο τέλος της αρχαϊκής εποχής άρχισε να διαμορφώνεται η δραματική ποίηση.

Λυρική Ποίηση

Η σημασία της «λυρικής ποίησης» στην αρχαιότητα ήταν τραγούδι που συνοδευόταν από λύρα και περιελάμβανε δύο είδη, τη χορική ποίηση και τη μονωδία. Η μουσική («μέλος»)και το τραγούδι ήταν αλληλένδετα με την ποίηση. Δύο άλλα είδη, που σήμερα έχει καθιερωθεί να κατατάσσονται στη λυρική ποίηση, η ελεγεία και ο ίαμβος, συνοδεύονταν από άλλα όργανα: η ελεγειακή από τον αυλό και ο ίαμβος από την ιαμβίκη και τον κλεψίαμβο. Φαίνεται ακόμη, ότι σχετικά νωρίς ανεξαρτητοποιήθηκαν από το τραγούδι. Τα πρώτα γραπτά μνημεία της λυρικής ποίησης που έχον σωθεί, από τον 7ο αι. π.Χ., είχαν τις ρίζες τους σε μια παράδοση τραγουδιών που συνόδευαν θρησκευτικές τελετές, καθημερινές δραστηριότητες ή λαϊκά έθιμα, όπως ένα λαϊκό τραγούδι για το άλεσμα, το ροδιακό χελιδόνισμα και τα επιθαλάμια τραγούδια, από τα οποία επηρεάστηκε η Σαπφώ. Οι αλεξανδρινοί φιλόλογοι είχαν απαρτίσει έναν «κανόνα» εννέα λυρικών ποιητών, που περιελάμβανε τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, τον Ανακρέοντα, τον Αλκμάνα, τον Στησίχορο, τον Ίβυκο, τον Σιμωνίδη, τον Βακχυλίδη και τον Πίνδαρο.

Η γένεση του δράματος

Στο δεύτερο μισό του 6ου αι. π.Χ. άρχισε να αναπτύσσεται στην Αθήνα η δραματική ποίηση. Από συνδυασμό των παρατηρήσεων του Αριστοτέλη στην ποιητική του με τα ιστορικά δεδομένα, συμπεραίνουμε ότι τραγωδία και κωμωδία έχουν τις ρίζες τους σε λατρευτικές τελετές. Κατά τον Αριστοτέλη η τραγωδία προήλθε από τους εξάρχοντες του διθυράμβου αλλά και από τα σατυρικά άσματα. Οι παραστάσεις τραγωδιών και κωμωδιών («διδασκαλίες») γίνονταν αποκλειστικά στο πλαίσιο θρησκευτικών εορτών: στα Μεγάλα Διονύσια, τον μήνα Ελαφηβολιώνα (Μάρτιος-Απρίλιος) στα Λήναια, το μήνα Γαμηλιώνα (Ιανουάριος-Φεβρουάριος). Στα Μεγάλα


Διονύσια οι δραματικοί αγώνες διαρκούσαν τρεις ημέρες και κάθε μέρα παρουσιαζόταν μία τετραλογία (τρεις τραγωδίες και ένα σατυρικό δράμα) και μία κωμωδία. Η χρηματοδότηση των παραστάσεων γινόταν εν μέρει από το κράτος και εν μέρει από εύπορους πολίτες (χορηγούς). Την εποχή του Περικλή καθιερώθηκε και οικονομική ενίσχυση για τους άπορους πολίτες που δεν μπορούσαν να διαθέσουν την αγορά εισιτηρίων.

Ο πεζός λόγος

Στην Ελλάδα αναπτύχθηκε πρώτα η ποίηση και ο πεζός λόγος στην έντεχνη μορφή του χρησιμοποιήθηκε αργότερα. Με εξαίρεση κείμενα χωρίς λογοτεχνική πρόθεση ή αξία (ιστορικές αναγραφές που περιείχαν καταλόγους αρχόντων, ιερέων και νικητών των ολυμπιακών αγώνων και «ρήτρες», δηλαδή καταγραφές συνθηκών και νόμων), στις αρχές της πεζογραφίας τοποθετούνται φιλοσοφικά και ιστοριογραφικά κείμενα. Η ανάπτυξη του πεζού λόγου, όπως και της ποίησης, ξεκίνησε από την Ιωνία. Εκτός από τα ιστοριογραφικά και φιλοσοφικά κείμενα, την ίδια περίοδο γράφτηκαν και θεολογικά κείμενα που σήμερα έχουν χαθεί, όπως το Περί θυσιών του Επιμενίδη και η Θεολογία του Φερεκύδη. Ακόμη, στον 6ο αι. τοποθετείται η ζωή του Αισώπου και οι αλληγορικές διδακτικές αφηγήσεις που είναι γνωστές ως μύθοι του Αισώπου.

Κλασική περίοδος Στην κλασική εποχή κέντρο της πνευματικής ζωής καθίσταται η Αθήνα, όπου έζησαν και έδρασαν οι περισσότεροι συγγραφείς και στοχαστές.Η δραματική ποίηση, που είχε πρωτοεμφανιστεί στο τέλος της προηγούμενης περιόδου, φτάνει στην ακμή της, που συμπορεύεται με την ακμή της αθηναϊκής δημοκρατίας, και φθίνει όταν αποδυναμώνεται το δημοκρατικό πολίτευμα. Οι φιλοσοφικές αναζητήσεις συνεχίζονται και παίρνουν νέα κατεύθυνση με την εμφάνιση των σοφιστών, που επηρέασαν πολλούς τομείς των γραμμάτων και των τεχνών και δίνεται ώθηση στην καλλιέργεια του πεζού λόγου με την ανάπτυξη της ιστοριογραφίας και την εμφάνιση της ρητορικής.

Η ακμή της τραγικής ποίησης

Αισχύλος, Σοφοκλής και Ευριπίδης

Ασφαλώς οι μεγαλύτερες μορφές της αττικής τραγωδίας υπήρξαν ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης. Και οι τρεις με το μεγαλόπνοο έργο τους συνέβαλαν στην ανάπτυξη του τραγικού δράματος στην Αθήνα και υπήρξαν οι κυριότεροι διαμορφωτές του. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει ο Αισχύλος, ο μέγιστος των τραγικών, που αναδεικνύεται πλάι στο δραματικό συγγραφέα και μεγάλος ποιητής, ώστε και σήμερα να μπορούμε άφοβα να τον συγκαταλέξουμε ανάμεσα στους πιο περίφημους ποιητές της ανθρωπότητας. Ο Σοφοκλής πάλι ξεχωρίζει για το δραματικό βάθος των τραγωδιών του, την ανθρωπιά των ηρώων του και την προσήλωσή του στους μύθους της Αττικής. Τέλος ο Ευριπίδης διακρίνεται για τις τεχνικές και γενικότερες καινοτομίες, που εισήγαγε στο αρχαίο ελληνικό θέατρο. Ο Ευριπίδης επιχείρησε να εισδύσει στο βάθος της ψυχής του ανθρώπου και να την


παραστήσει σε κατάσταση πάθους. Φέρνει δε συχνά τους ήρωές του σε εσωτερικές συγκρούσεις καθήκοντος και πάθους.

Η αττική κωμωδία

Κατά τον Αριστοτέλη η κωμωδία προήλθε από τα φαλλικά άσματα που σχετίζονταν με την λατρεία του Διονύσου και η ονομασία της προήλθε από τον κώμο, μια εύθυμη συντροφιά που έπαιρνε μέρος σε αυτές τις γιορτές. Για τις αρχαίες φαλλικές εορτές, που φαίνεται ότι διεξάγονταν σε πολλές περιοχές, υπάρχουν διάφορες μαρτυρίες, όπως του Σήμου από τη Δήλο, ελληνιστικού συγγραφέα που περιγράφει ομάδες φαλλοφόρων. Στην Αθήνα τέτοιες εκδηλώσεις γίνονταν στα Ανθεστήρια. Αριστοφάνης Δεν ξέρουμε με σιγουριά πόσες κωμωδίες έγραψε ο Αριστοφάνης. Άλλοι λένε 54, άλλοι 44 κι άλλοι 43. Ως εμάς σώθηκαν οι τίτλοι 37 έργων του. Απ' όλα αυτά έχουμε σήμερα έντεκα ολόκληρες κωμωδίες του. Στόχοι της κριτικής του ήταν οι πολιτικοί, σε μια περίοδο που η αθηναϊκή δημοκρατία ήταν εύθραυστη και ο δήμος ήταν αντικείμενο εκμετάλλευσης δημαγωγών, οι σοφιστές, ο Σωκράτης και ο Ευριπίδης.

Ιστοριογραφία

Ο 5ος αι. είναι σημαντικός και για την γένεση της ιστοριογραφίας. Το έργο των Ιώνων λογογράφων είχε θέσει τις βάσεις την καταγραφή ιστορικών γεγονότων, αλλά το πρώτο βήμα προς την αναζήτηση των αιτιακών σχέσων που καθορίζουν τις ιστορικές εξελίξεις, το έκανε ο Ηρόδοτος (485-περ.420 π.Χ.), που χαρακτηρίστηκε από τον Κικέρωνα πατέρας της ιστορίας. Οι Ιστορία του Ηροδότου έχει θέμα τους περσικούς πολέμους αλλά η εξιστόρηση ξεκινά από τα κατά τον Ηρόδοτο αίτιά τους, δηλαδή την προαιώνια έχθρα Ευρώπης και Ασίας που ξεκίνησε από αρπαγές γυναικών. Ο συγγραφέας όμως δεν περιορίζεται στα ιστορικά γεγονότα: ακολουθώντας την παράδοση των λογογράφων, εμπλουτίζει το έργο του με πλούσιο γεωγραφικό και εθνολογικό υλικό για τους λαούς της ανατολικής Μεσογείου, που είχε συλλέξει στα πολυάριθμα ταξίδια του. Μία από τις κεντρικές ιδέες που διατρέχουν το έργο του είναι η άποψη ότι οι θεοί ρυθμίζουν την τύχη των ανθρώπων και τιμωρούν όσους διαπράττουν ὕβριν, δηλαδή συμπεριφέρονται χωρίς μέτρο και σεβασμό. Ένα ακόμη σημαντικότερο βήμα προς την ανάπτυξη της ιστοριογραφίας γίνεται από τον Θουκυδίδη (περ. 460-407 π.Χ.), ιστορικό του πελοποννησιακού πολέμου. Διακρίνεται για το λιτό αλλά και πυκνό ύφος του, την αυστηρή και δίκαιη κρίση του, την τεκμηριωμένη αφήγησή του, την ορθολογική θεώρηση των πραγμάτων και των προσώπων και τη χρονολογική ακρίβεια. Την ημιτελή εξιστόρηση του Πελοποννησιακού πολέμου που άφησε ο Θουκυδίδης ανέλαβε να συνεχίσει ο Ξενοφών (περ. 430-350 π.Χ.), στα Ελληνικά του. Συνέγραψε και ένα άλλο ιστορικό έργο, το Κύρου ανάβασις, που αφηγείται την εκστρατεία του Κύρου για να καταλάβει το θρόνο της Περσίας

Η ανάπτυξη της ρητορικής


Ένα άλλο είδος του λόγου που οι βάση για την ανάπτυξή του τέθηκε τον 5ο αι. ήταν η ρητορική, δηλαδή η τέχνη του λόγου. Η ευγλωττία βεβαίως ήταν μία από τις αρετές του αριστοκρατικού ιδεώδους που διαφαίνεται ήδη στην Ιλιάδα, αλλά η ανάπτυξη του δημοκρατικού πολιτεύματος, με τη Βουλή και τα δικαστήρια όπου η πειθώ ήταν αναγκαία για όποιον επιδίωκε να ισχυροποιήσει τις απόψεις του, δημιούργησε τις συνθήκες για να αναπτυχθεί η ρητορική τέχνη. Οι πρώτοι δάσκαλοι ρητορικής ήταν οι Συρακούσιοι Κόραξ και Τεισίας. Από αυτούς προήλθε και το πρώτο διδακτικό βιβλίο ρητορικής. Στην Αθήνα η ρητορική έγινε γνωστή με τον Γοργία και βρήκε γόνιμο έδαφος για να αναπτυχθεί όχι μόνο εξαιτίας των αναγκών του πολιτεύματος, αλλά και επειδή συνδεόταν με τις πνευματικές αναζητήσεις της σοφιστικής.

Ελληνιστική εποχή

Κατά την ελληνιστική εποχή πολλαπλασιάζονται τα πνευματικά κέντρα, καθώς στα νέα βασίλεια που ιδρύονται οι μονάρχες επιδιώκουν να προσελκύσουν στις αυλές τους λογοτέχνες, φιλοσόφους και άλλους λογίους. Στην Αθήνα συνεχίζεται η φιλοσοφική δραστηριότητα, η Ακαδημία και το Λύκειον συνεχίζουν να λειτουργούν, ενώ ιδρύονται τρεις ακόμη σχολές, η Στοά του Ζήνωνος, ο Κήπος του Επικούρου και η σχολή των σκεπτικών του Πύρρωνος. Με εξαίρεση την τελευταία αναλαμπή του θεάτρου, την νέα κωμωδία, η δραματική τέχνη παρακμάζει οριστικά. Την ίδια εποχή όμως ανανεώνεται η λυρική και η επική ποίηση, με ποιητές όπως ο Καλλίμαχος και ο Απολλώνιος ο Ρόδιος. Ακόμη, παρατηρείται στροφή της λογοτεχνίας προς την αστική καθημερινή ζωή, στη νέα κωμωδία και τους μιμιάμβους, αλλά και ένα νέο ενδιαφέρον για το φυσικό περιβάλλον που παρουσιάζεται εξιδανικευμένο στη βουκολική ποίηση. Το σημαντικότερο όμως χαρακτηριστικό της ελληνιστικής εποχής είναι η πολυμάθεια. Στα πνευματικά ιδρύματα που λειτουργούν σε μεγάλα κέντρα, την Αλεξάνδρεια, την Αντιόχεια, την Πέργαμο, που τα πιο φημισμένα είναι το Μουσείο και η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, συγκεντρώνεται και καταγράφεται το σύνολο της πνευματικής παραγωγής, που μελετάται, εκδίδεται και σχολιάζεται από σημαντικούς λογίους.

Η ποίηση στα νέα πνευματικά κέντρα

Η ποίηση που αναπτύχθηκε στα νέα πνευματικά κέντρα, και ιδίως την Αλεξάνδρεια, ήταν ποίηση που προοριζόταν για ένα στενό κύκλο ανθρώπων με υψηλή μόρφωση, και σχετιζόταν στενά με τους αυλικούς κύκλους. Οι σημαντικότεροι ποιητές της περιόδου είναι ο Καλλίμαχος, ο Απολλώνιος ο Ρόδιος και ο Θεόκριτος. Κατά την ελληνιστική εποχή γνωρίζει μεγάλη άνθηση και το επίγραμμα, που αυτονομείται από την παραδοσιακή λειτουργία του ως αφιερώματος και επιγραφής σε επιτύμβια στήλη. Τα επιγράμματα έχουν ποικίλα θέματα: ερωτικά, συμποτικά, περιγραφές της φύσης, κριτική έργων τέχνης κ.α. Ένα άλλο είδος που καλλιεργήθηκε ήταν ο μίμος, ποίημα που απεικονίζει ρεαλιστικά σκηνές της καθημερινής ζωής. Υπήρχαν πολλές


μορφές μίμων: απαγγελλόμενοι ή τραγουδιστοί, πεζοί και ποιητικοί, απαγγελλόμενοι ή εκτελούμενοι σκηνικά. Σημαντικός εκπρόσωπος του είδους ήταν ο Ηρώνδας.

Φιλοσοφία

Η Αθήνα παραμένει το κέντρο της φιλοσοφικής παραγωγής. Κατά την ελληνιστική περίοδο οι φιλόσοφοι εγκαταλείπουν την ενασχόληση με θέματα του φυσικού κόσμου και στρέφουν την προσοχή τους κυρίως στο άτομο, χωρίς ενδιαφέρον για τα πολιτικά προβλήματα. Ο Επίκουρος ίδρυσε φιλοσοφική σχολή, τον Κήπο, που άσκησε μεγάλη επίδραση τους επόμενους αιώνες. Η ανθρώπινη ευτυχία, σύμφωνα με τις αρχές του επικουρισμού, ταυτίζεται με την ηδονή, που εννοείται ως απουσία οδύνης και αταραξία και επιτυγχάνεται με μια απλή ζωή, την ικανοποίηση των βασικών αναγκών και την τήρηση αρχών όπως το μέτρο και η δικαιοσύνη. Ο Ζήνων ήταν ιδρυτής μιας άλλης σχολής, της Στοάς, από την οποία ονομάστηκαν και οι εκπρόσωποι του φιλοσοφικού κινήματος: στωικοί. Για τους στωικούς, ο δρόμος προς την ηρεμία και την αταραξία δεν είναι οι ηδονές, αλλά η αρετή, και η φιλοσοφία το μέσο που μπορεί να υποδείξει την ενάρετη ζωή. Οι σκεπτικοί, εκπρόσωποι του σκεπτικισμού που αναπτύχθηκε από τον Πύρρωνα, πιστεύουν ότι δεν υπάρχει κριτήριο που μπορεί να καθορίσει τι είναι αλήθεια ή ψέμα και αν γνωρίζουμε με βεβαιότητα κάτι ή όχι, γι’ αυτό για να εξασφαλίσει κανείς την αταραξία θα πρέπει να αποφεύγει να εκφέρει κρίσεις και έτσι δεν θα κυριαρχείται από την πλάνη ότι πιστεύει ή γνωρίζει την αλήθεια.

Αυτοκρατορική εποχή

Μετά τη ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ. ολοκληρώνεται η ρωμαϊκή κατάκτηση των ελληνικών περιοχών. Η ελληνική γλώσσα και γραμματεία όμως ελκύει το ενδιαφέρον των καλλιεργημένων τάξεων της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η ελληνική γλώσσα κυριαρχεί στην παιδεία της εποχής και η γνώση και η καλλιέργεια των ελληνικών γραμμάτων επεκτείνεται σε όλες τις περιοχές της αυτοκρατορίας. Τα πνευματικά χαρακτηριστικά της εποχής μπορούν να συνοψιστούν στα συγγενή ρεύματα του κλασικισμού και του αττικισμού, δηλαδή στη μίμηση των προτύπων της κλασικής εποχής και ως προς τη γλώσσα ειδικότερα της αττικής διαλέκτου του 5ου και 4ου αι. και αργότερα στη νέα άνθηση της ρητορικής, που είναι γνωστή ως δεύτερη σοφιστική. Η ποίηση παρακμάζει και καλλιεργείται κυρίως η πεζογραφία, ενώ εμφανίζεται και ένα νέο είδος, που θα ασκήσει σημαντική επίδραση στη σύγχρονη λογοτεχνία, το μυθιστόρημα.

Ποίηση

Το επίγραμμα συνέχισε να είναι δημοφιλές ποιητικό είδος και σώζονται αρκετά ονόματα ποιητών, όπως ο Κριναγόρας από τη Μυτιλήνη, ο Φίλιππος και ο Αντίπατρος από τη Θεσσαλονίκης, ο Αντίφιλος από το Βυζάντιο, ο Λεωνίδας από την Αλεξάνδρεια και ο Νικόδημος από την Ηράκλεια. Γράφτηκαν επίσης ύμνοι, μία ομάδα από τους οποίους είναι 87 ορφικοί ύμνοι για διάφορους θεούς. Μια άλλη σημαντική ομάδα είναι η συλλογή των ποιημάτων που είναι γνωστά ως «ανακρεόντεια», επειδή ακολουθούν τη θεματική και την τεχνοτροπία του


Ανακρέοντα, εξυμνώντας τον έρωτα, τη διασκέδαση και το κρασί. Συντέθηκαν ακόμη αρκετά ιστορικά και μυθολογικά έπη, που σήμερα δεν σώζονται, και αρκετά διδακτικά έπη, γνωστότερα από τα οποία είναι τα Αλιευτικά του Οππιανού, τα Κυνηγετικά και άλλα χαμένα με ποικίλα εγκυκλοπαιδικά θέματα (λίθοι, πουλιά, ασθένειες κ.α.).

Πεζογραφία

Πολυγραφότατος συγγραφέας της ελληνορωμαϊκής περιόδου ήταν ο Βοιωτός Πλούταρχος, που άφησε πλούσιο έργο ιστοριογραφικό και φιλοσοφικό. Στην ιστοριογραφία συνεισέφερε τους Παράλληλους Βίους, δηλαδή βιογραφίες σημαντικών προσωπικοτήτων της ελληνικής και ρωμαϊκής αυτοκρατορίας που εξετάζονται κατά ζεύγη, και στη φιλοσοφία ένα σύνολο ποικίλων συγγραμμάτων που είναι γνωστά ως Ηθικά. Πολλοί ιστορικοί ασχολήθηκαν με διάφορες όψεις της ρωμαϊκής ιστορίας: ο Διονύσιος ο Αλικαρνασεύς (1ος αι. π.Χ./1ος μ.Χ.) συνέγραψε τη Ρωμαϊκή αρχαιολογία, από την ίδρυση της Ρώμης έως τον πρώτο Καρχηδονιακό πόλεμο. Ο Φλάβιος Ιώσηπος (περ. 37-100 μ.Χ.) έγραψε την Ιστορία ιουδαϊκού πολέμου προς Ρωμαίους και άλλα θέματα σχετικά με την ιουδαϊκή ιστορία. Ο Αππιανός (90-165 μ.Χ.) έγραψε την ιστορία της Ρώμης από τη μυθολογική περίοδο έως την εποχή του. Ο Δίων Κάσσιος (163-235 μ.Χ.) κάλυψε την ιστορία της Ρώμης μέχρι το 229 μ.Χ. και ο Ηρωδιανός (2ος/3ος αι. μ.Χ.) την περίοδο μετά το θάνατο του Μάρκου Αυρήλιου. Ο Αρριανός (95-175 μ.Χ.) έγραψε πολλά ιστορικά έργα, ανάμεσα στα οποία και την εξιστόρηση της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Αλεξάνδρου ανάβασις.

Η ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Το δημοτικό τραγούδι

Ο πρώτος μεγάλος σταθμός της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας είναι το δημοτικό τραγούδι. Βρίσκεται πάντοτε κοντά στην προσωπική ποίηση, ασκεί ισχυρή επίδραση σ’ αυτήν και καθορίζει πολλές φορές τους εκφραστικούς της τρόπους.

Γένεση

Το δημοτικό τραγούδι προέρχεται από ένα δημιουργό, ο οποίος είναι μέλος μιας κοινότητας και έχει την ικανότητα μια μεγάλη χαρά, μια δυνατή λύπη ή ακόμα και γεγονότα της καθημερινής κοινωνικής ή εθνικής ζωής να τα κάνει σύνθεση (ποίημα και μουσική μαζί). Με τον τρόπο αυτό εκφράζει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του.Εφόσον το τραγούδι βρίσκει ανταπόκριση, διαδίδεται και ο αρχικός δημιουργός του, με την πάροδο του χρόνου, λησμονείται. Κάποιες φορές, ωστόσο, το τραγούδι μεταβάλλεται ώστε να ανταποκρίνεται στην ψυχική κατάσταση μιας ομάδας ανθρώπων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οι παραλλαγές του.


Βασικά στοιχεία

Υπόθεση Μελωδία Χορός (με εξαίρεση τα κλέφτικα τραγούδια)

Χαρακτηριστικά

Η γλώσσα είναι η δημοτική Ο δημιουργός εκφράζεται αυθόρμητα κυρίως με ρήματα και ουσιαστικά ενώ

χρησιμοποιεί λιγότερο τα επίθετα Ο λόγος του είναι λιτός, πυκνός, περιεκτικός, φυσικός και ανεπιτήδευτος

Ταξινόμηση

Ιστορικά: Αναφέρονται σε πολεμικά ή ιστορικής σημασίας γεγονότα και

καλύπτουν τη χρονική περίοδο από το 12ο μ.Χ. αιώνα έως σήμερα.

Κλέφτικα: Αναφέρονται στους κλέφτες και αρματολούς που έδρασαν κατά

την περίοδο της Τουρκοκρατίας και περιορίζονται στη χρονική περίοδο του

18ου και αρχές του 19ου μ.Χ. αιώνα.

Ακριτικά: Αναφέρονται στα κατορθώματα των Ακριτών, των φρουρών των

ανατολικών συνόρων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Αναπτύχθηκαν στη Μ.

Ασία, τον Πόντο και την Καππαδοκία τον 9ο και 10ο μ.Χ. αιώνα και στη

συνέχεια διαδόθηκαν στην Κύπρο και τα Δωδεκάνησα .

Παραλογές: Είναι αφηγηματικά ποιήματα και αναφέρονται σε ένα

περιστατικό ή μια σπουδαία πράξη με τραγικό ή κι ευτυχισμένο τέλος.

Προέρχονται από μυθικές ή ηρωικές παραδόσεις, από κοινωνικά γεγονότα ή

από ερωτικές και οικογενειακές τραγωδίες.

Τραγούδια της αγάπης: Έχουν ως κεντρικό πρόσωπο τη νέα κόρη και ως κύριο

συναίσθημα τον έρωτα. Αναπτύχθηκαν κυρίως στα νησιά του Αιγαίου, τα

Δωδεκάνησα και την Κρήτη κατά τη χρονική περίοδο από το 13ο έως το 18ο

μ.Χ. αιώνα.

Νυφιάτικα: Είναι τραγούδια τα οποία μοιάζουν ως προς τη διάθεση και την

έκφραση με τα τραγούδια της αγάπης. Συνοδεύουν συνήθως τη γαμήλια

τελετή, εξυμνούν τις αρετές του ζευγαριού και περιέχουν ευχές για την

ευτυχία του.

Νανουρίσματα: Είναι τα τραγούδια που χρησιμοποιούν οι γυναίκες για να

νανουρίζουν τα παιδιά τους

Κάλαντα: Είναι ευχετικά και εγκωμιαστικά τραγούδια που ψάλλονται

εθιμικά κυρίως την παραμονή μεγάλων θρησκευτικών εορτών.

Της ξενιτιάς: Περιγράφουν τον αποχωρισμό από την πατρίδα και την

οικογένεια, τη νοσταλγία, τον καημό και τη μοναξιά του ξενιτεμένου


Μοιρολόγια – Τραγούδια του Κάτω Κόσμου και του Χάρου: Είναι θρηνητικά

τραγούδια με τα οποία οι γυναίκες επαινούν το νεκρό και εκφράζουν τη

θλίψη τους για την απώλεια του ή περιγράφουν τη ζωή του Κάτω Κόσμου

και τη συγκρίνουν με τη ζωή πριν το θάνατο. Αναπτύχθηκαν κυρίως στη

Μάνη, την Ήπειρο και τη Λευκάδα .

Γνωμικά: Εκφράζουν απόψεις και συμβουλές για ποικίλα θέματα και

καταστάσεις. Τα περισσότερα είναι δίστιχα και έχουν πάρει παροιμιακό

χαρακτήρα.

Εργατικά: Πρόκειται για τραγούδια που συνοδεύουν την εργασία ή λέγονται

για ξεκούραση από τη δουλειά.

Περιγελαστικά: Είναι τραγούδια ή δίστιχα με θέμα τα ελαττώματα και τις

ιδιόρρυθμες ανθρώπινες συμπεριφορές. Αποτελούν ένα είδος κοινωνικής

κριτικής.

Περίοδοι Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

11ος αιώνας - 1204

Την περίοδο αυτή το Βυζάντιο περιορίζεται στο γεωγραφικό χώρο της Μικράς Ασίας και της Βαλκανικής. Αυτό έχει ως συνέπεια να παρουσιάζει περισσότερη ομοιογένεια στον εθνικό και πολιτιστικό του χαρακτήρα, που γίνεται σχεδόν εξολοκλήρου ελληνικός. Έτσι, παρά τις επιδρομές, που φθείρουν την αυτοκρατορία, υπάρχουν πιο πρόσφορες συνθήκες για τη μετάβαση από τη βυζαντινή στη νεοελληνική εποχή, αφού στο χώρο που απέμεινε κυριαρχεί το ελληνικό στοιχείο.Τα έργα αυτής της περιόδου είναι στην πλειονότητά τους ποιητικά, χρησιμοποιούν την ομιλούμενη γλώσσα της εποχής, τη δημώδη, και έχουν ως μέτρο, συνήθως, τον ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο. Αναφέρονται στους καημούς και τα βάσανα του απλού ανθρώπου και διαπνέονται από θυμοσοφία και διάθεση σατιρική.

Τραγούδια του ακριτικού κύκλου

Αποτελούν ίσως τα αρχαιότερα δημοτικά τραγούδια και πηγή έμπνευσής τους είναι οι ακρίτες, οι φρουροί των ανατολικών συνόρων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Χαρακτηριστικά είναι τα ποιήματα:

Το Άσμα του Αρμούρη Ο Ανδρόνικος κι ο μαύρος του Του μικρού βλαχόπουλου Του κάστρου της Ωριάς Της λιογέννητης Το πάλεμα του Τσαμαδού και του γιου του


Έπος του Διγενή Ακρίτα

Ένας από τους ακρίτες ήταν και ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας. Έζησε περίπου το 10ο μ.Χ. αιώνα και ονομαζόταν Διγενής γιατί καταγόταν από δύο γένη, το αραβικό και το ελληνικό. Η σωματική του δύναμη και ανδρεία ήταν μεγάλη και τα κατορθώματα του πολλά. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο γράφτηκε ένα εκτενές ποίημα με επικό χαρακτήρα το οποίο εξυμνούσε όλη του τη ζωή, από τους προγόνους ως το θάνατό του. Το έπος τοποθετείται χρονικά στο τέλους του 10ου ή στις αρχές του 11ου μ.Χ. αιώνα.

Σχετικά αποσπάσματα:

Η αντρειωμένη λυγερή, η μάνα του Διγενή

Η αρπαγή της γυναικός του Ακρίτα

Ο θάνατος του Διγενή

Σατιρική ποίηση

Πτωχοπροδρομικά

Είναι μια σειρά τεσσάρων σατιρικών ποιημάτων, τα οποία αποδίδονται στο βυζαντινό ποιητή και συγγραφέα Θεόδωρο Πρόδρομο (αν και υπάρχουν αρκετές επιφυλάξεις για το θέμα αυτό). Γράφτηκαν σε έντονη δημώδη γλώσσα γύρω στα μισά του 12ου αιώνα και έχουν ως αντικείμενο τη φτώχεια των ανθρώπων των γραμμάτων και ως βασικό τους θέμα την αίτηση χρηματικής βοήθειας από τον αυτοκράτορα Ιωάννη, το γιο του Μανουήλ Κομνηνό ή τα άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας.

Ηθικοδιδακτική ποίηση

Στίχοι γραμματικοί

Είναι έργο του Μιχαήλ Γλυκά, γνωστού λόγιου της εποχής των Κομνηνών. Γράφτηκε περίπου το 1159 και απευθυνόταν προς τον Μανουήλ Α’ Κομνηνό. Ο Γλυκάς φυλακίστηκε (άδικα σύμφωνα με τη δική του γνώμη) και γι’ αυτό έγραψε μέσα από τη φυλακή το συγκεκριμένο ποίημα ως μια έκκληση προς τον αυτοκράτορα για αποφυλάκισή του.


1204 – 1453

Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους, ο βυζαντινός κόσμος δέχεται τις επιδράσεις του δυτικού. Σε πολλά έργα συνεχίζεται η βυζαντινή παράδοση αν και στα περισσότερα είναι εμφανείς οι δυτικές επιδράσεις.

Χρονικό του Μορέως

Είναι ένα έργο 9000 περίπου στίχων που γράφτηκε από κάποιον εξελληνισμένο Φράγκο γύρω στο 1300 μ.Χ. Ο συγγραφέας, με πνεύμα ανθελληνικό και αντιορθόδοξο, εξιστορεί την κατάκτηση της Πελοποννήσου από τους Φράγκους και την κατοχή της χερσονήσου από διάφορους πρίγκιπες.

Αλληγορική ποίηση

Ο λόγος των ποιημάτων είναι επηρεασμένος από τα μυθιστορήματα και κύριο χαρακτηριστικό στοιχείο είναι η χρήση προσωποποιήσεων.

Τέτοια ποιήματα είναι:

Λόγος παρηγορητικός περί Δυστυχίας και Ευτυχίας

Πουλολόγος

Συναξάριον του τιμημένου Γαδάρου

Ψαρολόγος

1453-1570

Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, που σήμαινε και τη διάλυση της βυζαντινής αυτοκρατορίας, δεν άφησε ανεπηρέαστη τη λογοτεχνία. Τους δύο πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας δεν εμφανίζονται αξιόλογα έργα ενώ οι λόγιοι καταφεύγουν στη Δύση και συνεχίζουν εκεί τη δράση τους. Ωστόσο, στα μέρη που ήταν υπό την κυριαρχία των Φράγκων, η λογοτεχνική παραγωγή είχε τη μεγαλύτερη άνθηση, γεγονός που οφείλεται ως ένα βαθμό στην αλληλεπίδραση μεταξύ της ελληνικής και δυτικής κουλτούρας.


Η λογοτεχνία στη Ρόδο

Κατά το δεύτερο μισό του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα, γράφονται στη Ρόδο ιστορικά ποιήματα καθώς και συλλογές με ερωτικά τραγούδια.Χαρακτηριστικό είναι το έμμετρο χρονικό του Εμμανουήλ Γεωργιλλά με τίτλο «το Θανατικό της Ρόδου», στο οποίο περιγράφεται η πανούκλα που χτύπησε το νησί το 1498.

Η λογοτεχνία στα Επτάνησα

Ο Κερκυραίος Ιάκωβος Τριβώλης, που ζει το 16ο αιώνα στη Βενετία, τυπώνει δύο ποιήματα ανόμοια μεταξύ τους. Το ένα είναι η «Ιστορία του Ταγιαπιέρα» σε οκτασύλλαβους στίχους και το άλλο η «Ιστορία του Ρε της Σκότσιας με τη ρήγισσα της Εγγλιτέρας» σε δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους.Ο Ζακυνθινός Μάρκος Δεφαράνας, τυπώνει την ίδια περίοδο δύο ποιήματα, το «Λόγοι διδακτικοί του πατρός προς τον υιόν» και το «Ιστορία της Σωσάννης».

Η λογοτεχνία στην Κρήτη – Περίοδος της προετοιμασίας

Ιδιαίτερα αξιόλογη και σημαντική είναι η λογοτεχνική παραγωγή που παρατηρείται στην Κρήτη και η οποία μπορεί να χωριστεί σε δύο περιόδους: η πρώτη διαρκεί από τα μέσα του 14ου αιώνα ως και το 1570 και ονομάζεται «περίοδος της προετοιμασίας», μιας και η παραγωγή δεν διαφοροποιείται αισθητά από τη βυζαντινή παράδοση. Η δεύτερη, που διαρκεί από το 1570 ως το 1669 (άλωση της Κρήτης από τους Τούρκους), ονομάζεται «περίοδος της ακμής» και τα έργα της εμφανίζονται ιδιαίτερα επηρεασμένα από τη λογοτεχνία της ιταλικής Αναγέννησης.

1570-1669

Η λογοτεχνία στην Κρήτη – Περίοδος της ακμής

Ιδιαίτερα χαρακτηριστική είναι η επίδραση της λογοτεχνίας της ιταλικής Αναγέννησης. Το κρητικό θέατρο γνωρίζει μεγάλη άνθιση και το κρητικό ιδίωμα καλλιεργείται ως λογοτεχνική γλώσσα. Τα περισσότερα έργα είναι θεατρικά με εξαίρεση ένα έμμετρο μυθιστόρημα και ένα ποιμενικό ειδύλλιο. Τα θεατρικά


μπορούν να διακριθούν σε επιμέρους είδη: την τραγωδία, την κωμωδία, το θρησκευτικό δράμα και το ποιμενικό δράμα.

Ποιμενικό ειδύλλιο (αφηγηματική ποίηση) : Βοσκοπούλα: Τυπώθηκε το 1627 αλλά δεν είναι γνωστά ούτε το όνομα του δημιουργού ούτε το πότε ακριβώς γράφτηκε.

Έμμετρο μυθιστόρημα : Ερωτόκριτος: Είναι το σπουδαιότερο έργο της Κρητικής λογοτεχνίας και αποδίδεται στο Βιτσέντζο Κορνάρο.

Θεατρικά έργα : Αυτός που εισήγαγε το θεατρικό είδος στην Κρήτη είναι ο Γεώργιος Χορτάτσης, ο οποίος την περίοδο 1585-1600 έγραψε τρία θεατρικά έργα (θεωρούνται τα πιο σημαντικά της περιόδου): την Ερωφίλη, τον Κατζούρμπο και την Πανώρια. Κοινά στοιχεία των θεατρικών έργων (με εξαίρεση το θρησκευτικό δράμα) είναι ότι εκτελούνται σε πέντε πράξεις, περιλαμβάνουν χορικά και ο στίχος είναι ιαμβικός ομοιοκατάληκτος δεκαπεντασύλλαβος (με εξαίρεση τα χορικά που γράφονται σε ενδεκασύλλαβο).

1669 - 1770/80

Με την κατάκτηση της Κρήτης από τους Τούρκους το 1669, σημειώνεται το τέλος της Κρητικής λογοτεχνίας και ο αιώνας που ακολουθεί χαρακτηρίζεται από μια κατάσταση ποιητικής ηρεμίας. Τα μέρη που βρίσκονται υπό την κυριαρχία των Φράγκων περιορίζονται στα Επτάνησα ενώ οι Έλληνες μετακινούνται προς τη Δύση. Εκπαιδεύονται στα πανεπιστήμια της Ιταλίας και μεταδίδουν, επιστρέφοντας στην πατρίδα, τις γνώσεις τους. Η πνευματική κίνηση εξαπλώνεται στον ελληνικό χώρο και έχει ως κέντρο την Κωνσταντινούπολη, με το Πατριαρχείο και τους «Φαναριώτες» (κληρικοί που υπηρετούν στο Πατριαρχείο αλλά και κοσμικοί στους οποίους είχαν απονεμηθεί τίτλοι και αξιώματα). Ιδρύονται σχολεία στα μεγάλα εμπορικά κέντρα και εκδίδονται αρκετά ξένα βιβλία στην ελληνική. Την περίοδο αυτή διαγράφεται η αρχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, ένα ρεύμα


επηρεασμένο από τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό και ιδιαίτερα από τη Γαλλία και τη γαλλική γλώσσα. Διακρίνεται σε δύο χρονικές περιόδους, την «προδρομική» και την «περίοδο της ακμής».

Χαρακτηριστικά έργα της «προδρομικής» περιόδου

Φιλοθέου πάρεργα: Το αρχαιόγλωσσο αυτό μυθιστόρημα γράφτηκε το 1718 και τυπώθηκε το 1800. Αποδίδεται στον Νικόλαο Μαυροκορδάτο.

Χρονικό του Γαλαξιδίου: Γράφτηκε το 1703 από τον ιερομόναχο Ευθύμιο, σε γλώσσα δημοτική. Αποτελεί το χρονικό της πατρίδας του και η πρόθεσή του είναι καθαρά ιστορική.

Κύριοι εκπρόσωποι της «προδρομικής» περιόδου

Ευγένιος Βούλγαρης : Αφιέρωσε όλη του τη ζωή στο να προετοιμάσει το έδαφος για τον ελληνικό Διαφωτισμό, το οποίο κατάφερε με τη διδασκαλία του και τα συγγράμματα του. Ιώσηπος Μοισιόδακας : Ήταν μαθητής του Βούλγαρη αλλά σπούδασε και στο εξωτερικό και οι ιδέες του ήταν ιδιαίτερα προοδευτικές. Ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες και τα παιδαγωγικά. Χαρακτηριστικά έργα του είναι η «Παιδαγωγία», η οποία τυπώθηκε στη Βενετία το 1779, και η «Απολογία», η οποία τυπώθηκε στη Βενετία το 1780. Όσον αφορά το γλωσσικό ζήτημα, τάχθηκε υπέρ της δημοτικής. Θωμάς Μανδακάσης : Ήταν μαθητής του Βούλγαρη και μαζί με τον Μοισιόδακα θεωρούνται οι πρωτεργάτες της προδρομικής περιόδου του νεοελληνικού διαφωτισμού.

1770/80-1820

Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται ως «περίοδος ακμής» του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Η πνευματική ωρίμανση, η οποία είναι χαρακτηριστική της περιόδου, έκανε επίκαιρο το γλωσσικό ζήτημα. Το θέμα ήταν αν θα έπρεπε να επιλέγει η αρχαία ή η δημοτική γλώσσα για την παιδεία του έθνους και την προετοιμασία της επανάστασης.

Κυριότεροι φορείς του Νεοελληνικού Διαφωτισμού

Δημήτριος Καταρτζής : Άσκησε σημαντική επιρροή στους συγχρόνους του και ιδιαίτερα στο Ρήγα Βελεστινλή και στον Αθανάσιο Χριστόπουλο. Ακολούθησε την


προοδευτική γραμμή του Μοισιόδακα και οι αντιλήψεις του για το γλωσσικό ζήτημα τάσσονταν υπέρ της δημοτικής. Αδαμάντιος Κοραής : Εξέδωσε αρκετά κείμενα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων και χαρακτηριστικά έργα του είναι τα εξής: «Υπόμνημα περί της παρούσης καταστάσεως του πολιτισμού εν Ελλάδι», το οποίο τυπώθηκε για πρώτη φορά το 1803 στο Παρίσι με σκοπό να διαφωτίσει τους ξένους για τα ελληνικά πράγματα, «ο Παπατρέχας», το οποίο τυπώθηκε στο Παρίσι το 1803 και είχε ως σκοπό να καυτηριάσει τους κακούς κληρικούς και να αναδείξει την προσφορά ενός «φωτισμένου» κλήρου στο έθνος, «Βίος», «Αδελφική Διδασκαλία», «Άσμα πολεμιστήριον», «Σάλπισμα Πολεμιστήριον», «Άτακτα». Όσον αφορά το γλωσσικό ζήτημα, ακολούθησε μία «μέση οδό» προκαλώντας, έτσι, τη δυσαρέσκεια και των δύο παρατάξεων. Ρήγας Βελεστινλής : Η δράση του καλύπτει την τελευταία δεκαετία του 18ου αιώνα και χαρακτηριστικά έργα του είναι τα εξής: «Σχολείον των ντελικάτων εραστών», το οποίο αποτελεί συλλογή από έξι ερωτικά διηγήματα και τυπώθηκε το 1790 στη Βιέννη, «Φυσικής απάνθισμα», το οποίο τυπώθηκε τον ίδιο χρόνο στη Βιέννη και αποτελεί ένα εγχειρίδιο φυσικής βασισμένο σε γαλλικά και γερμανικά βιβλία, «Η νέα πολιτική διοίκησις των κατοίκων της Ρούμελης, της Μικράς Ασίας, των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχομπογδανίας», στο οποίο περιέχεται και το έργο «Θούριος» που αποτελεί έμμετρη επαναστατική προκήρυξη.

Προσολωμικοί ποιητές

Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες πριν από την επανάσταση, αναβιώνει η λυρική ποίηση με κύριους εκπροσώπους το Χριστόπουλο και το Βηλαρά. Οι ποιητές αυτοί ονομάζονται προσολωμικοί γιατί τα έργα τους τοποθετούνται χρονικά στα παιδικά χρόνια του Διονύσιου Σολωμού, πριν εκείνος ξεκινήσει την ποιητική του δράση.

Αθανάσιος Χριστόπουλος : Όσον αφορά το γλωσσικό ζήτημα τάχθηκε στο πλευρό των δημοτικιστών και το 1805 τύπωσε στη Βιέννη το έργο του «Γραμματική της Αιολοδωρικής ήτοι της ομιλουμένης τωρινής των ελλήνων γλώσσας». Ωστόσο, το σημαντικότερο έργο του, το οποίο ήταν ιδιαίτερα επηρεασμένο από την ιταλική λογοτεχνία και εκδόθηκε το 1811, είναι τα «Λυρικά». Ιωάννης Βηλαράς : Τάχθηκε υπέρ της δημοτικής γλώσσας και εξέδωσε το 1814, στην Κέρκυρα, το έργο του «Η ρομέηκη γλώσσα» .Εκτός από κανόνες γραμματικής, περιλάμβανε ποιήματα και πεζά κείμενα με χαρακτήρα κυρίως ερωτικό και φυσιολατρικό. Επίσης, έγραψε σατιρικά ποιήματα και παραμύθια με ζώα,με τον τίτλο «Μύθοι» ενώ έκανε και μια μετάφραση με τον τίτλο «Βατραχομυομαχία» .Άλλα έργα του είναι: «Ο λογιώτατος ταξιδιώτης» , «Κολοκυθούλης» , «Ο Πατεράγιος κι ο Φιλάληθος», «Η αμαρτία», «Γνώθι σ’ αυτόν».

1820 – 1880


Επτανησιακή σχολή

Τα Επτάνησα δε βρέθηκαν ποτέ κάτω από την οθωμανική κυριαρχία ενώ παράλληλα ήρθαν σε επαφή με το δυτικό πολιτισμό, γεγονός που τους έδωσε τη δυνατότητα να αναπτύξουν σημαντική πνευματική δραστηριότητα. Η λογοτεχνική παραγωγή των Επτανήσων κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα είναι γνωστή ως Επτανησιακή σχολή.Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της επτανησιακής λογοτεχνίας είναι η χρήση της δημοτικής γλώσσας και του δεκαπεντασύλλαβου ομοιοκατάληκτου ή ανομοιοκατάληκτου μέτρου καθώς και η άντληση των θεμάτων από τη θρησκεία, την πατρίδα και τον έρωτα. Γενάρχης της Επτανησιακής σχολής είναι ο Διονύσιος Σολωμός ενώ οι επτανήσιοι λογοτέχνες διακρίνονται σε σολωμικούς, μετασολωμικούς και εξωσολωμικούς.

Διονύσιος Σολωμός : Κεντρικό πρόσωπο της Επτανησιακής σχολής, ο Διονύσιος Σολωμός θεωρήθηκε και θεωρείται ο εθνικός ποιητής των Ελλήνων, όχι μόνον γιατί έγραψε τον Εθνικό Ύμνο, αλλά και γιατί αξιοποίησε την προγενέστερη ποιητική παράδοση (κρητική λογοτεχνία, Δημοτικό τραγούδι) και ήταν ο πρώτος που καλλιέργησε συστηματικά τη δημοτική γλώσσα και άνοιξε τον δρόμο για τη χρησιμοποίησή της στη λογοτεχνία, αλλάζοντας ακόμη περισσότερο τη στάθμη της. Εκτός από τον Ύμνο εις την Ελευθερίαν, τα σπουδαιότερα έργα του είναι: Ο Κρητικός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Ο Πόρφυρας, Η Γυναίκα της Ζάκυθος, Λάμπρος. Σολωμικοί ονομάζονται οι λογοτέχνες οι οποίοι ζουν και γράφουν την ίδια εποχή με το Σολωμό και επηρεάζονται απ’ αυτόν. Κυριότεροι εκπρόσωποι είναι οι:

Γεώργιος Τερτσέτης

Ιούλιος Τυπάλδος

Αντώνιος Μάτεσης

Μετασολωμικοί ονομάζονται οι λογοτέχνες οι οποίοι δρουν και γράφουν μετά το Σολωμό αλλά είναι φανερά επηρεασμένοι από το έργο του. Κυριότεροι εκπρόσωποι είναι οι:

Λορέντζος Μαβίλης

Ιάκωβος Πολυλάς

Γεράσιμος Μαρκοράς

Εξωσολωμικοί ονομάζονται οι λογοτέχνες οι οποίοι δρουν και γράφουν στα Επτάνησα αλλά δεν επηρεάζονται απ’ το Σολωμό. Κυριότεροι εκπρόσωποι είναι οι:

Ανδρέας Κάλβος

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

Ανδρέας Λασκαράτος

1880 – 1930

Νέα Αθηναϊκή Σχολή ή Γενιά του '80


Ο όρος Νέα Αθηναϊκή σχολή χρησιμοποιείται σε αντιδιαστολή προς τον όρο Α' Αθηναϊκή σχολή και αναφέρεται στους λογοτέχνες που δρουν στην Αθήνα μετά το 1880. Συχνά, χρησιμοποιείται και ο όρος Γενιά του '80, επειδή τα πρώτα έργα των λογοτεχνών εμφανίστηκαν το 1880. Τα πρώτα αυτά έργα είναι δύο ποιητικές συλλογές, «Οι στίχοι» του Νίκου Καμπά και «Ιστοί αράχνης» του Γεωργίου Δροσίνη. Η γενιά αυτή επηρεάζεται από μια νέα τάση της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, τον παρνασσισμό, επιζητεί την απλότητα στην έκφραση και χρησιμοποιεί τη δημοτική γλώσσα.

Α. Ποίηση

Κυριότεροι ποιητές είναι οι :

Αριστομένης Προβελέγγιος

Ιωάννης Πολέμης

Γεώργιος Δροσίνης

Νίκος Καμπάς

Κωστής Παλαμάς

Γεώργιος Σουρής

Κώστας Κρυστάλλης

Μιλτιάδης Μαλακάσης

Σπήλιος Πασαγιάννης

Κάποιοι ποιητές επηρεάζονται από το συμβολισμό και κυριότεροι εκπρόσωποι είναι οι :

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος

Ιωάννης Γρυπάρης

Λάμπρος Πορφύρας

Β. Πεζογραφία

Εισάγεται το ηθογραφικό διήγημα με κυριότερο εκπρόσωπο το Γεώργιο Βιζυηνό. Άλλοι λογοτέχνες που ξεχωρίζουν για τα ηθογραφικά τους διηγήματα και επηρεάζονται από το ρεαλισμό και το νατουραλισμό είναι ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και ο Αντρέας Καρκαβίτσας.

Το γλωσσικό ζήτημα έρχεται ξανά στο προσκήνιο με κύριο υποστηρικτή της δημοτικής γλώσσας, τον Γιάννη Ψυχάρη

Ποίηση - Πεζογραφία ως το 1930

Κυριότεροι ποιητές ως το 1930 είναι οι :


Κωνσταντίνος Καβάφης

Κώστας Βάρναλης

Άγγελος Σικελιανός

Κυριότεροι πεζογράφοι ως το 1930 είναι οι :

Νίκος Καζαντζάκης

Γρηγόριος Ξενόπουλος

Δημήτριος Βικέλας

Γιάννης Βλαχογιάννης

Αργύρης Εφταλιώτης

Αλέξανδρος Πάλλης

Ιωάννης Κονδυλάκης

Μιχαήλ Μητσάκης

Κωνσταντίνος Χρηστομάνος

Πλάτων Ροδοκανάκης

Δημοσθένης Βουτυράς

Πέτρος Πικρός

Κωνσταντίνος Θεοτόκης

Ίων Δραγούμης

Πηνελόπη Δέλτα

Χρήστος Χρηστοβασίλης

Γιάννης Καμπύσης

Μαρία Ιορδανίδου

Λιλίκα Νάκου

Ιωάννης Παναγιωτόπουλος

Γενιά του Μεσοπολέμου

Στις αρχές του 20ου αιώνα επικρατεί ένα κλίμα ρευστότητας και αβεβαιότητας το οποίο επηρεάζει τους ποιητές. Παρατηρείται, έτσι, στα κείμενά τους μια στάση παραίτησης, αποξένωσης και απαισιοδοξίας. Οι ποιητές ονομάζονται «ποιητές της παραίτησης» ενώ κύριος εκφραστής αυτής της παρακμιακής τάσης είναι ο Κωνσταντίνος Καρυωτάκης.


Ποιητές που επηρεάστηκαν απ' αυτόν είναι οι :

Ρώμος Φιλύρας

Κώστας Ουράνης

Μαρία Πολυδούρη

Τέλλος 'Αγρας

Ναπολέων Λαπαθιώτης

Μήτσος Παπανικολάου

Τάκης Παπατσώνης

1930 – 1945

Η γενιά του ‘30

Ο όρος «Γενιά του '30» αναφέρεται στους λογοτέχνες που δρουν λίγο πριν και μετά το 1930. Τα ρεύματα από τα οποία επηρεάζονται είναι ο υπερρεαλισμός και ο μοντερνισμός με εξαίρεση κάποιους πεζογράφους που εξακολουθούν να επηρεάζονται από το ρεαλισμό. Οι ποιητές υιοθετούν τον ελεύθερο στίχο ενώ οι πεζογράφοι καλλιεργούν το αστικό μυθιστόρημα με κύριο χαρακτηριστικό τον εσωτερικό μονόλογο.

Α. Ποίηση

Γιώργος Σεφέρης

Ανδρέας Εμπειρίκος

Νίκος Εγγονόπουλος

Οδυσσέας Ελύτης

Γιάννης Ρίτσος

Νικηφόρος Βρεττάκος

Νίκος Καββαδίας

Γιώργος Βαφόπουλος

Γιώργος Σαραντάρης

Δημήτριος Αντωνίου

Αλέξανδρος Μάτσας


Κοσμάς Πολίτης


Γεώργιος Θεοτοκάς

Άγγελος Τερζάκης

Θράσος Καστανάκης

Μ.Καραγάτσης

Μενέλαος Λουντέμης

Θανάσης Πετσάλης

Παντελής Πρεβελάκης

Γιάννης Σκαρίμπας

Τάσος Αθανασιάδης

Αιολική σχολή

Ο όρος «Αιολική σχολή» αναφέρεται στους λογοτέχνες που κατάγονται από τη Μικρά Ασία και έχουν ως κοινό βίωμα τον ξεριζωμό του ελληνικού πληθυσμού της Μικράς Ασίας το 1922.

Κυριότεροι εκπρόσωποι είναι οι :

Φώτης Κόντογλου

Στράτης Μυριβήλης

Ηλίας Βενέζης

Σχολή της Θεσσαλονίκης

Ο όρος «Σχολή της Θεσσαλονίκης» αναφέρεται στους λογοτέχνες που κατάγονται από τη Θεσσαλονίκη και δρουν τη συγκεκριμένη περίοδο.

Κυριότεροι εκπρόσωποι είναι οι :

Στέλιος Ξεφλούδας

Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος

Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης

1945 – Γενιά του 70'

1η Μεταπολεμική γενιά


Αναφέρεται στους λογοτέχνες που δρουν μέχρι το 1960 και είναι επηρεασμένοι από τα γεγονότα του Β΄ παγκοσμίου πολέμου. Οι ποιητές της γενιάς αυτής διακρίνονται για τη μελαγχολία και την απαισιοδοξία τους ενώ οι πεζογράφοι επιλέγουν για τα έργα τους θέματα κυρίως κοινωνικά, τα οποία εκφράζουν και την προσωπική τους αγωνία.

A. Ποίηση

Μπορεί να διακριθεί στις εξής κατηγορίες:

Κοινωνική-πολιτική ποίηση

Οι ποιητές συμμετέχουν στην πολιτική ζωή και έχουν έντονα πολιτικά αλλά και κοινωνικά ενδιαφέροντα. Κυριότεροι εκπρόσωποι είναι οι :

Μανόλης Αναγνωστάκης

Τάσος Λειβαδίτης

Τίτος Πατρίκιος

Άρης Αλεξάνδρου

Μιχάλης Κατσαρός

Δημήτρης Χριστοδούλου

Υπαρξιακή ποίηση

Οι ποιητές δίνουν έμφαση στην αγωνία και το υπαρξιακό άγχος του ανθρώπου. Κυριότεροι εκπρόσωποι είναι οι :

Γιώργος Θέμελης

Ζωή Καρέλλη

Όλγα Βότση

Νεοϋπερρεαλιστική ποίηση

Οι ποιητές, ανεπηρέαστοι από πολιτικές και ιδεολογικές διαμάχες, δέχονται σημαντικές επιδράσεις από τον υπερρεαλισμό, τον οποίο ανανεώνουν και αξιοποιούν. Κυριότεροι εκπρόσωποι είναι οι :

Μίλτος Σαχτούρης

Δημήτρης Παπαδίτσας

Ελένη Βακαλό

Νάνος Βαλαωρίτης


Έκτωρ Κακναβάτος

Επαμεινώνδας Γονατάς


Το μυθιστόρημα στρέφεται την περίοδο αυτή προς την ιστορία και τη μυθοπλασία και έχει ως σκοπό να προβάλλει τις ανάγκες αλλά και τις προσδοκίες της εποχής. Κυριότεροι πεζογράφοι είναι οι :

Διδώ Σωτηρίου

Γαλατεία Σαράντη

Αντώνης Σαμαράκης

Τηλέμαχος Αλαβέρας

Ρένος Αποστολίδης

Γιώργος Ιωάννου

Στρατής Τσίρκας

Σωτήρης Πατατζής

Νίκος Κάσδαγλης

Μαργαρίτα Λυμπεράκη

2η Μεταπολεμική γενιά

Αναφέρεται στους λογοτέχνες που δρουν τη δεκαετία του 1960, μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από πολιτική αστάθεια και μεταβατικότητα.

Α. Ποίηση

Κύρια χαρακτηριστικά των έργων είναι η αμφισβήτηση και η διαμαρτυρία ενώ ως θέματα παραμένουν ο έρωτας, ο θάνατος και η ανθρώπινη κοινωνία. Κυριότεροι ποιητές είναι οι :

Κική Δημουλά

Βύρων Λεοντάρης


Ζέφη Δαράκη

Μάρκος Μέσκος

Σπύρος Τσακνιάς

Νανά Ησαΐα

Κυριάκος Χαραλαμπίδης


Το μυθιστόρημα αυτής της περιόδου αποβλέπει στην περιγραφή ιστορικών καταστάσεων και κοινωνικών σχέσεων ενώ οι λογοτέχνες επηρεάζονται από τα καλλιτεχνικά κινήματα της Ευρώπης. Κυριότεροι πεζογράφοι είναι οι :

Βασίλης Βασιλικός

Χριστόφορος Μηλιώνης

Μένης Κουμανταρέας

Γιώργος Χειμωνάς

Η γενιά του ‘70

Αναφέρεται στους λογοτέχνες που δρουν τη δεκαετία του 1970, μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από παγκόσμιες ανακατατάξεις. Χαρακτηριστικά τους είναι η αμφισβήτηση, η ειρωνεία και η κριτική που ασκούν στα κοινωνικά συστήματα και τις καθιερωμένες αξίες. Στα έργα τους διακρίνεται ο στοχασμός και η μελαγχολία.

Α. Ποίηση

Κυριότεροι ποιητές είναι οι :

Γιάννης Κοντός

Μιχάλης Γκανάς

Τζένη Μαστοράκη

Νάσος Βαγενάς

Γιάννης Βαρβέρης

Βασίλης Στεριάδης



Κυριότεροι πεζογράφοι είναι οι :

Φίλιππος Δρακονταειδής

Δημήτρης Νόλλας

Νίκος Θέμελης

Ρέα Γαλανάκη

Άλκη Ζέη

Μάρω Δούκα

Ευγενία Φακίνου

Σώτη Τριανταφύλλου

Μάνος Κοντολέων

Κώστας Μουρσελάς

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ Με την έκφραση «ελληνική μουσική» εννοούμε συνήθως την μουσική και τα τραγούδια που δημιούργησαν και δημιουργούν Έλληνες και Ελληνίδες, επώνυμα ή ανώνυμα, ατομικά ή συλλογικά, στον ελλαδικό χώρο αλλά και εκτός αυτού.

Αρχαία εποχή

Τη μεγάλη σημασία που έδιναν οι αρχαίοι Έλληνες στη μουσική φανερώνουν πλήθος ποιητικές αναφορές, παραστάσεις και μύθοι. Έτσι ο Ορφέας με την λύρα του γοήτευε τ' άγρια θηρία, οι πέτρες, γοητευμένες από το παίξιμο του Αμφίονα, πήγαιναν χορεύοντας και έμπαιναν μόνες τους στη θέση που έπρεπε όταν πρωτοκτιζόταν η Θήβα, και ο Αρίωνας γοήτευε με την κιθάρα του τα δελφίνια της θάλασσας. Οι μύθοι αυτοί φανερώνουν μια βαθιά πίστη στη δύναμη της τέχνης των ήχων και παραπέμπουν σε πεποιθήσεις για τις μαγικές ιδιότητες της μουσικής, κοινές σε όλους σχεδόν τους μουσικούς πολιτισμούς του κόσμου.

Είδη και μορφές

Η αρχαία ελληνική μουσική ήταν μονοφωνική. Από τις σωζόμενες πηγές μαρτυρείται επίσης ένα είδος ετεροφωνίας, ενώ η πολυφωνία φαίνεται ότι δεν ήταν σε χρήση. Το αρχαιοελληνικό μέλος ταυτιζόταν απόλυτα με την ποίηση με


τρόπο που ήχος και λόγος συνταιριάζονταν σε ένα αδιαίρετο σύνολο, όπου ο ρυθμικός στίχος υπαγόρευε το ρυθμό της μελωδίας (μέτρο) και δενόταν μαζί του. Την πρώτη μορφή έντεχνης ποίησης και μουσικής τη συναντάμε στην μορφή του ομηρικού έπους. Σε αυτά τα χρόνια οι αοιδοί (ποιητές και μουσικοί ταυτόχρονα) ιστορούσαν - άλλοτε σε συμπόσια και άλλοτε σε επίσημες γιορτές και αγώνες - πολεμικές δόξες και κατορθώματα, συνοδεύοντας την απαγγελία τους με τη λύρα ή την κιθάρα. Φήμιος, Θάμυρης, Δημόδοκος είναι ονόματα αοιδών που αναφέρει ο Όμηρος σαν τους πιο ξακουστούς της εποχής του. Στους ίδιους καιρούς ήταν γνωστά και διάφορα άλλα λαϊκά τραγούδια, όπως ο θρήνος και ο ιάλεμος (μοιρολόι), ο λίνος (θρηνητικό τραγούδι για τον αποχωρισμό θέρους και φθινοπώρου), ο υμέναιος (τραγούδι του γάμου), ο κώμος (που έκλεινε τα γλέντια) και άλλα. Σε αντίθεση με την επική, η λυρική ποίηση, που αναπτύχθηκε τον 7ο και 6ο αιώνα, εκφράζει υποκειμενικά συναισθήματα του ποιητή. Με τις ωδές, τους παιάνες, τα επινίκια, τα παρθένεια, τα επιθαλάμια, ανάδειξαν την άφταστη τέχνη τους σειρά ολόκληρη από λυρικούς ποιητές ο Αλκαίος, η Σαπφώ, ο Ανακρέοντας, ο Πίνδαρος, η Κόριννα, ο Στησίχορος είναι οι πιο γνωστοί της εποχής εκείνης. Ο 5ος π.Χ. αιώνας είναι ο αιώνας ακμής της αττικής τραγωδίας και κωμωδίας, που φαίνεται να έχει τις ρίζες της στη λατρεία του Διονύσου και ιδιαίτερα στο διθύραμβο και σε άλλα χορευτικά τραγούδια, όπως τα φαλλικά, με σκωπτικό και άσεμνο πολλές φορές περιεχόμενο. Το νέο αυτό δραματικό είδος έδενε αναπόσπαστα ποίηση, μουσική και χορό. Έτσι τα χορικά μέρη, τραγουδιόνταν με συνοδεία αυλού, ενώ οι μονόλογοι και οι διάλογοι γίνονταν με συνοδεία λύρας ή κιθάρας. Η ενόργανη μουσική (αυλητική και κιθαριστική τέχνη) αναπτύσσεται και αυτή σε πολύ μεγάλο βαθμό από το β' μισό του 5ου αι. π.Χ.

Μουσικά όργανα

Όσο για τα μουσικά τους όργανα, αυτά ήταν έγχορδα, κρουστά και πνευστά. Τα έγχορδα ήταν συνήθως του τύπου της λύρας, όπως Χέλυς, βάρβιτος, κιθάρα, φόρμιγξ, Ψαλτήρι κ.α. Στα τέλη τουλάχιστον του 7ου αιώνα π.Χ. χρονολογείται η άρπας (τρίγωνον), ενώ από τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. μαρτυρούνται οι αρχαίες πανδουρίδες (έγχορδα του τύπου του λαούτου), οι οποίες θεωρούνται πρόγονοι του σημερινού ταμπουρά και μπουζουκιού, τόσο κατασκευαστικά, όσο και ετυμολογικά.

Στα πνευστά συγκαταλέγονταν συνήθως οι αυλοί, μονοί ή διπλοί, με διπλή συνήθως γλωσσίδα, σαν τον σημερινό ζουρνά και οι σύριγγες, μονοκάλαμες ή πολυκάλαμες. Κλασικός στην ελληνική λογοτεχνία είχε γίνει ο συνδυασμός της λύρας (ή κιθάρας) με τον αυλό. Ένα ακόμη όργανο της εποχής αποτελεί και η ύδραυλις, το οποίο, λόγω της μεγάλης του ηχητικής έντασης, χρησιμοποιούνταν συχνά σε εορταστικά και αθλητικά γεγονότα (π.χ. ιπποδρομίες).

Κρουστά ήταν τα κρόταλα ή κρέμβαλα, τα τύμπανα, τα κύμβαλα, καθώς και διάφορα σείστρα και κουδούνια (κώδωνες). Η χρησιμοποίηση του κρουστών δεν ήταν τόσο διαδεδομένη στα αρχαία ελληνικά μουσικά δρώμενα, όσο στις διονυσιακές τελετές οργιαστικού χαρακτήρα, όπου γινόταν χρήση κυρίως τυμπάνων, κυμβάλων και κουδουνιών.


Ελληνιστική εποχή

Στην ελληνιστική εποχή ο λόγος, η μουσική και ο χορός αρχίζουν να διαχωρίζονται σε ξεχωριστούς κλάδους και να μην αποτελούν σαν και πρώτα μια τέλεια ενότητα. Έτσι, ο διθύραμβος, από ομαδικό, λατρευτικό τραγούδι που ήταν, τώρα τραγουδιέται από ένα πρόσωπο για να φανερωθεί και να επιβληθεί, ένα πνεύμα δεξιοτεχνίας. Αρχίζει η εποχή των "βιρτουόζων", που είναι περιζήτητοι και πληρώνονται μεγάλα ποσά.

Βυζαντινή και μεταβυζαντινή εποχή

Λέγοντας βυζαντινή μουσική εννοούμε τη μουσική της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας, όπως διαμορφώθηκε στους βυζαντινούς χρόνους και μετά από την πτώση της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Όπως οι περισσότερες μορφές τέχνης που έχουν σωθεί από εκείνη την εποχή, έτσι και η βυζαντινή μουσική εξυπηρέτησε βασικά την Εκκλησία και αποτελεί μια σύνθεση από αρχαία ελληνικά, στοιχεία και διάφορες ανατολικές μουσικές επιδράσεις. Χαρακτηριστικά στοιχεία της βυζαντινής μουσικής είναι: η μονοφωνία, η έλλειψη ενόργανης συνοδείας και το σημειογραφικό παρασημαντικό της σύστημα, που εξελίχθηκε σταδιακά στο πέρασμα των αιώνων. Η Ορθόδοξη Εκκλησία από τους πρώτους κιόλας χριστιανικούς αιώνες, είχε αποκλείσει τα μουσικά όργανα από την λατρεία. Βέβαια από τον 4ο αιώνα βρίσκουμε στο Παλάτι, στον Ιππόδρομο, στην Αγία Σοφία κ.ά. την ύδραυλι (εφεύρεση του Κτησίβιου του Αλεξανδρινού), το οποίο χρησίμευε στην κοσμική μουσική και μόνο για την εκγύμναση των ψαλτών.

Την ιστορία της βυζαντινής μουσικής μπορούμε να τη χωρίσουμε σε 3 εποχές:

Από τον 4ο ως τον 8ο αιώνα : Από τον Μέγα Κωνσταντίνο ως τον Ιωάννη το Δαμασκηνό, η εκκλησιαστική μουσική αναπτύσσεται ιδιαίτερα, μαζί με το τελετουργικό τυπικό. Ο χριστιανισμός έχει επίσημα αναγνωριστεί, οι διωγμοί είχαν σταματήσει και η ψαλτική μουσική έχει γίνει βασικό στοιχείο της Λειτουργίας. Οι πρώτοι χριστιανικοί εκκλησιαστικοί ύμνοι ή ψέλνονταν, από ολόκληρο το εκκλησίασμα ή από έναν ψάλτη, που τον ακολουθούσε το πλήθος ψέλνοντας μαζί του μόνο τις τελευταίες συλλαβές . Σιγά-σιγά η υμνωδία αρχίζει να πλουτίζεται. Οι διάφορες αιρέσεις παίζουν σπουδαίο ρόλο σε αυτό, καθώς προσπαθούν για προσηλυτισμό περισσότερων οπαδών να χρωματίσουν ελκυστικότερα τη μουσική τους. Για τούτο και εκείνοι που έγραφαν τους ύμνους και αυτοί που τους μελοποιούσαν, δε δίσταζαν να χρησιμοποιούν παλιές μελωδίες, που τις αναζητούσαν σε κοσμική μουσική. Με την εξάπλωση του Χριστιανισμού παρουσιάζεται επίσης η αντιφωνία, ο χωρισμός δηλ. των ψαλτών σε αριστερό και δεξιό χορό, που ο καθένας ψέλνει ύστερα από τον άλλον, το ίδιο μέλος, (επίδραση από το χορό της αρχαίας τραγωδίας). Με το πέρασμα του χρόνου διαμορφώνονται


δύο ειδών μελωδίες: το ειρμολογικό μέλος (γρήγορο και συλλαβικό) και το στιχηραρικό μέλος (πιο αργό και μελισμαστικό). Οι σπουδαιότεροι διαμορφωτές της εκκλησιαστικής μουσικής αυτής της εποχής - που κατά κάποιον τρόπο αποτελεί και το σύνδεσμο της βυζαντινής με την αρχαία ελληνική μουσική – είναι οι Εφραίμ ο Σύρος, Αμβρόσιος των Μεδιολάνων, Μέγας Βασίλειος, Γρηγόριος Ναζιανζηνός, Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Όλοι αυτοί έγραψαν ύμνους και τροπάρια, που, ανάλογα με το περιεχόμενό τους, χωρίζονται σε απολυτίκια, μεγαλυνάρια, κεκραγάρια κλπ. Από τους μελωδούς και υμνωδούς της ίδιας εποχής σπουδαιότεροι είναι ο Ρωμανός ο Μελωδός, που χάρισε στη βυζαντινή μουσική κάποιους από τους ωραιότερους ύμνους και τροπάρια (Η Παρθένος σήμερον κ.ά.).

Από τον 8ο ως τον 13ο αιώνα : Από τον Ιωάννη το Δαμασκηνό ως τον Ιωάννη Κουκουζέλη, η βυζαντινή μουσική γνωρίζει τη μεγαλύτερη ακμή της. Καθιερώνοντας επίσημα τα τρία μουσικά γένη (διατονικό, χρωματικό, εναρμόνιο) διαμορφώνεται και τρίτο είδος μελωδίας, το παπαδικόν μέλος, που συμπλήρωνε τα δύο άλλα (ειρμολογικό και στιχηραρικό) και ήταν πιο αργό από αυτά. Χωρίζεται επίσης το έργο του υμνογράφου από το έργο του μελοποιού και η μουσική γίνεται εκφραστικότερη και παίρνει ένα περίτεχνο και διακοσμητικό ύφος. Αυτή την εποχή ακμάζει και η μεγάλη μορφή της βυζαντινής μουσικής, ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Διάσημος θεολόγος, φιλόσοφος και υμνογράφος, συγκέντρωσε όλες τις λειτουργικές μελωδίες, που ήταν σύμφωνες με το ορθόδοξο δόγμα και το αυστηρό πνεύμα της βυζαντινής μουσικής (αποκλείοντας ότι θύμιζε παλιό ειδωλολατρικό τραγούδι) τις κωδικοποίησε στην Οκτώηχο, που είναι το σπουδαιότερο από τα έργα του και στάθηκε σταθμός στην εξέλιξη της βυζαντινής μουσικής. Στην περίφημη αυτή Οκτώηχο είναι συγκεντρωμένοι οι καλύτεροι ύμνοι καταταγμένοι σε ομάδες. Στην ίδια εποχή ακμάζουν και οι υμνογράφοι Θεόδωρος και Ιωσήφ Στουδίτης, ο Πατριάρχης Φώτιος, ο Λέων ο σοφός, ο Κωνσταντίνος Ζ' Πορφυρογέννητος, ο Ιωάννης ο Γλυκύς, ο Μιχαήλ Ψελλός, η μοναχή Κασσιανή κ.ά.

Μεταβυζαντινή εποχή : Κατά την Οθωμανική περίοδο η εκκλησιαστική μουσική δεν σταμάτησε να αναπτύσσεται και ονομάζεται συχνά μεταβυζαντινή. Η θεωρητική και πρακτική μελέτη των περασμένων εποχών γίνεται η κύρια απασχόληση των ειδικών. Ο σημαντικότερος από τους θεωρητικούς αυτών των χρόνων είναι ο Ιωάννης Κουκουζέλης, που ασχολήθηκε με τις μουσικές μελέτες, τη συγγραφή σπουδαίων θεωρητικών έργων και τη σύνθεση τροπαρίων και ύμνων. Εκτός από τον Κουκουζέλη και άλλοι, όπως ο Γ. Παχυμέρης και ο Μανουήλ Βρυέννιος, πρόσφεραν σημαντικές υπηρεσίες στη θεωρητική μελέτη της μουσικής του καιρού τους. Η πιο σημαντική όμως εξέλιξη αυτής της εποχής, είναι η λεγόμενη «απλοποίηση» της βυζαντινής μουσικής (σημειογραφίας), η οποία πέρασε από πολλά στάδια. Ο Βαλάσιος (17ος αιώνας) και ο Πέτρος ο Πελοποννήσιος (18ος αιώνας) απλοποίησαν το σύστημα της σημειογραφίας, το οποίο πήρε την τελική του μορφή μόλις στις αρχές του 19ου αιώνα από τους τρεις μεγάλους μουσικοδιδασκάλους, τον Χρύσανθο Μαδύτου, τον Γρηγόριο τον Πρωτοψάλτη και τον Χουρμούζιο


Χαρτοφύλακα. Σε αυτούς τους τρεις οφείλεται και η ονομασία των επτά φθόγγων της βυζαντινής μουσικής: πα, βου, γα, δη, κε, ζω, νη

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Με τον όρο «νεοελληνική μουσική» εννοείται το σώμα της ελληνικής μουσικής και καλύπτει χρονικά την περίοδο από τον 16ο αιώνα έως τη σύγχρονη εποχή.

Δημοτικό τραγούδι

Το ελληνικό δημοτικό τραγούδι αναπτύχθηκε παράλληλα με την βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική και διαδόθηκε κυρίως με προφορικά μέσα. Είναι και αυτό μονοφωνικό και τροπικό στη δομή του, ενδεικτικό μάλιστα είναι ότι η πιστότερη καταγραφή του γίνεται με την βυζαντινή σημειογραφία. Δεν ήταν άγνωστο επίσης το φαινόμενο κατά το οποίο τα λόγια γνωστών εκκλησιαστικών μελών αντικαθίσταντο ακόμα και με σατυρικούς στίχους και τραγουδιούνταν σε γιορτές και πανηγύρια, πράγμα που είναι αποδεδειγμένο ότι συνέβαινε κατά καιρούς και με την δυτική εκκλησιαστική μουσική του Μεσαίωνα.

Ακριτικό και Κλέφτικο

Ως αρχή του δημοτικού τραγουδιού θεωρείται το ακριτικό τραγούδι, που δημιουργήθηκε στη χρονική περίοδο από τον 9ο έως και 11ο αιώνα περίπου. Η θεματολογία του ήταν η ζωή και τα ηρωικά κατορθώματα των ακριτών, που κατοικούσαν στα σύνορα της βυζαντινής αυτοκρατορίας με σκοπό την προστασία των συνόρων από τις συχνές εξωτερικές επιθέσεις της εποχής. Τη σκυτάλη από το ακριτικό τραγούδι πήρε το κλέφτικο, το οποίο διαδόθηκε από στόμα σε στόμα και σε πανηγύρια στα χρόνια της τουρκοκρατίας, με κορύφωση στην περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Το κλέφτικο τραγούδι ήταν δημιούργημα της ρωμέικης ζωής, εμπνευσμένο από τη ζωή και τη δράση των κλεφτών και των αρματωλών είναι γεμάτο από αυθορμητισμό και ειλικρίνεια συγκίνησης.

Στεριανό και νησιώτικο

Οι περισσότεροι μελετητές διαιρούν την ελληνική δημοτική μουσική σε δύο ομάδες:

Την στεριανή (Ήπειρος, Θεσσαλία, Μοριάς, Ρούμελη, Μακεδονία) Την θαλασσινή ή νησιώτικη (νησιά και Μικρασιατικά παράλια, Θράκη καθώς

και Κύπρος)


Η ΑΣΤΙΚΗ ΛΑΪΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Στα αστικά κέντρα με έντονη ελληνική παρουσία (Πόλη, Σμύρνη, Σύρος, Γιάννινα,

Θεσσαλονίκη, Πειραιάς) διαμορφώθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα,ανάμεσα σε

άλλα μουσικά είδη, και ένα είδος λαϊκού τραγουδιού που ονομάστηκε «ρεμπέτικο».

Η ονομασία του όρου είναι αβέβαιης ετυμολογικής προέλευσης. Ανάμεσα στις πιο

διαδεδομένες εκδοχές είναι: από το αρχαιοελληνικό ρέμβω/ρέμβομαι

(υποδηλώνοντας τον περιπλανώμενο, τον άεργο). Ωστόσο η λέξη είναι στενά

συνδεδεμένη, με τη λέξη μάγκας, ειδικά μετά και από τις πολυάριθμες σχετικές

μελέτες που είδαν το φως της δημοσιότητας.

Το Ρεμπέτικο

Ως περίοδοι του ρεμπέτικου αναγνωρίζονται, με μικρές παραλλαγές, από τους μελετητές οι εξής:

1. Πρώιμη περίοδος (π.1890-1922). Επικρατούν θεματολογικά οι αναφορές στην παρανομία, τα ναρκωτικά, τη φυλακή και το σινάφι των περιθωριακών. Ο δημιουργός είναι συνήθως ανώνυμος και η διάδοση προφορική και περιορισμένη. Χώρος παραγωγής είναι συχνά ο «τεκές» και η φυλακή.

2. Κλασική περίοδος (1922-1940). Η ρεμπέτικη αργκό και τα ανατολίτικα στοιχεία που προέρχονταν από τη Σμύρνη αρχίζουν να υποχωρούν, Σ' αυτό συνέτεινε και με σχετικές απαγορεύσεις η λογοκρισία της μεταξικής δικτατορίας. Τα τραγούδια έχουν ως θέμα τους τον έρωτα, τη θλίψη και τη ρεμπέτικη ζωή. Η λαϊκή ορχήστρα εμπλουτίζεται και χώρος παραγωγής είναι πλέον η ταβέρνα.

3. Εργατική περίοδος (1940-1953). Τραγούδια διαμαρτυρίας, της εργατικής ζωής, του ξενιτεμού, της μάνας. Το στιχουργικό ύφος αποκτά περισσότερο ποιητικό χαρακτήρα και όσον αφορά στην ενορχήστρωση, χρησιμοποιούνται πρόσθετα πολυφωνικά όργανα, όπως το ακορντεόν και το πιάνο (Τσιτσάνης). Τα τραγούδια διαδίδονται με δίσκους και στα «κέντρα διασκεδάσεως».

Σημαντικές σχολές του Ρεμπέτικου ήταν:

η Σμυρναίικη Σχολή (Παναγιώτης Τούντας, Βαγγέλης Παπάζογλου), που αποτελεί γέφυρα της 1ης και της 2ης περιόδου. Αναπτύσσεται στην κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα της Σμύρνης, με τα καφέ «Αμάν» και τα καφέ «Σαντάν». Ενορχήστρωση με σαντούρια και βιολιά («σαντουρόβιολα»), ρυθμοί εννιάσημοι (καρσιλαμάς, ζεϊμπέκικο).

Πειραιώτικη Σχολή του κλασικού ρεμπέτικου (Μάρκος Βαμβακάρης, Γιώργος Μπάτης, Ανέστης Δελιάς, Στράτος Παγιουμτζής), που καθιερώνει το


μπουζούκι («μπουζουκομπαγλαμάδες»). Ζεϊμπέκικο και χασάπικο είναι οι χαρακτηριστικοί ρυθμοί.

Η ΛΑΪΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Ο Βασίλης Τσιτσάνης είναι από τους πρωτεργάτες του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού, αποτελώντας ταυτόχρονα και γέφυρα ανάμεσα στο ρεμπέτικο και στο λαϊκό (δεκαετία του 1950 και εξής). Η μετάβαση στο λεγόμενο «λαϊκό» γίνεται φανερή στην μουσική με την επιβολή ευρωπαϊκού κουρδίσματος στο μπουζούκι και την προσθήκη της 4ης χορδής από τον Χιώτη (1953), γεγονός που σηματοδοτεί ότι ο δημιουργός μπορεί να γράφει τραγούδια με «αρμονίες» («ματζοράκια-μινοράκια» κατά τον Τσιτσάνη). Η δισκογραφία, το ραδιόφωνο και οι ελληνικές κινηματογραφικές ταινίες επηρεάζουν αποφασιστικά την δημιουργία και την διάδοση του λαϊκού τραγουδιού. Στη θεματολογία επικρατεί το ερωτικό στοιχείο, αλλά δε λείπουν και θέματα που αφορούσαν στα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, όπως ο εμφύλιος, η μετανάστευση, η ξενιτειά, η φτώχεια, οι κοινωνικές αδικίες. Στο πλαίσιο ενός γενικότερου εξωτισμού, εισάγονται επίσης αραβοπερσικές διασκευές τραγουδιών και εξωτική θεματολογία, αλλά και ρυθμοί, απόρροια της τάσης φυγής από κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα της μετεμφυλιακής περιόδου. Το λαϊκό τραγούδι γίνεται σταδιακά αποδεκτό και από τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις («Λαός και Κολωνάκι») και ανάλογα με τις προτιμήσεις του κοινού διαμορφώνονται επιμέρους ύφη, όπως «βαρύ λαϊκό», «ελαφρολαϊκό κτλ».

Σημαντικοί δημιουργοί, εκτός από τον Τσιτσάνη, ήταν οι: Γεράσιμος Κλουβάτος, Γιώργος Μητσάκης, Θόδωρος Δερβενιώτης, Μπάμπης Μπακάλης, Απόστολος Καλδάρας, Άκης Πάνου

Ερμηνευτές (ενδεικτικά): Στέλιος Καζαντζίδης, Στράτος Διονυσίου, Πάνος Γαβαλάς, Μανώλης Αγγελόπουλος, Καίτη Γκρέυ, Γιώτα Λύδια, Πόλυ Πάνου, Βαγγέλης Περπινιάδης,

Στιχουργοί: Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Χαράλαμπος Βασιλειάδης, Κώστας Βίρβος, Χρήστος Κολοκοτρώνης, Κώστας Μάνεσης.

ΤΟ ΕΝΤΕΧΝΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Εμφανίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1950 - αρχές δεκαετίας του 1960 με πρωτεργάτες τους: Μάνο Χατζιδάκι (Ο Κύκλος με την κιμωλία, Παραμύθι χωρίς Όνομα) και Μίκη Θεοδωράκη (Επιτάφιος).

Ο όρος ΄΄Έντεχνο-λαϊκό΄΄ περιέχει δύο αντιφατικές έννοιες, δηλωτικές του διχασμού του Νεοέλληνα ανάμεσα στην λαίκή παράδοση και τον δυτικό προσανατολισμό Ο


Μίκης Θεοδωράκης ορίζει το Έντεχνο λαϊκό τραγούδι ως: «ένα σύγχρονο σύνθετο μουσικό έργο τέχνης που θα μπορεί να αφομοιωθεί δημιουργικά από τις μάζες». Αφετηρία της προσπάθειας αυτής είναι ο «Επιτάφιος» (1958, σε ποίηση Ρίτσου), για τον οποίο ο Θεοδωράκης αναφέρει: «δεν είναι τίποτε άλλο παρά το πάντρεμα ανάμεσα στη σύγχρονη ελληνική μουσική και στη σύγχρονη ελληνική ποίηση».

Ως αποτέλεσμα δημιουργείται μια παράδοση μελοποιημένης ποίησης που ονομάζεται «Έντεχνο τραγούδι». Διαφέρει από το λαϊκό κυρίως στο στίχο, αλλά και στη μουσική (ενορχήστρωση, ύφος). Ο χαρακτήρας του είναι περισσότερο δυτικός όσον αφορά στα συνθετικά μέσα, δεν έχει όμως καμία σχέση με τη φόρμα του δυτικοευρωπαϊκού ρομαντικού και μεταρομαντικού έντεχνου τραγουδιού Ληντ (Lied). Το ελληνικό Έντεχνο τραγούδι αποκτά γρήγορα μεγάλη απήχηση στις πλατιές μάζες, φαινόμενο πραγματικά σπάνιο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Σε αυτό συνέβαλε και ο ενεργός πολιτικός ρόλος του συγκεκριμένου είδους κατά τη περίοδο της δικτατορίας.

Μερικά χαρακτηριστικά της παράδοσης αυτής του Έντεχνου λαϊκού τραγουδιού είναι:

1. Οι κύκλοι τραγουδιών: δίσκοι με ενότητες τραγουδιών που ακολουθούν μια ενιαία κεντρική ιδέα. Πρόκειται για μελοποιημένη ποίηση σύγχρονων – κυρίως Ελλήνων – ποιητών ή στιχουργών.

2. Καθιέρωση του λαϊκού τραγουδιστή και του λαϊκού μουσικού οργάνου (μπουζούκι) ως αυθεντικών εκφραστών του γνήσιου ποιητικού πάθους.

3. Νέα μορφή επικοινωνίας με το κοινό με την καθιέρωση της λαϊκής συναυλίας σε ανοικτούς ή ειδικά διαμορφωμένους χώρους, με μαζική συμμετοχή.

Ενδεικτικοί κύκλοι τραγουδιών που θεωρούνται σήμερα κλασικοί του Έντεχνου τραγουδιού είναι:

Μίκης Θεοδωράκης: Άξιον Εστί («λαϊκό ορατόριο», Ελύτης). Μάνος Χατζιδάκις: Μεγάλος Ερωτικός (μελοποιημένη ποίηση περί έρωτος:

Σαπφώ, Ευριπίδης, Σολωμός, Καβάφης, Ελύτης, Γκάτσος κ.ά.). Γιάννης Μαρκόπουλος: Ιθαγένεια, Χρονικό (Μύρης). Θάνος Μικρούτσικος: Ο Σταυρός του Νότου (Καββαδίας). Σταύρoς Ξαρχάκoς: Κατά Μάρκον (Γκάτσος): Διονύσης Σαββόπουλος: Μπάλλος, Αχαρνής, Τραπεζάκια έξω, κ.α.

Άλλοι σημαντικοί συνθέτες που υιοθέτησαν το τραγουδιστικό κλίμα του Έντεχνου ήταν οι: Μάνος Λοΐζος, Δήμος Μούτσης, Χρήστος Λεοντής, Δημήτρης Λάγιος, Νίκος Μαμαγκάκης και από πλευράς στιχουργών οι: Λευτέρης Παπαδόπουλος, Μάνος Ελευθερίου, Τάσος Λειβαδίτης κ.ά.

Στην παράδοση του Έντεχνου τραγουδιού προστέθηκαν μέσω της διάδοσης των μπουάτ, οι "τραγουδοποιοί", που γράφουν τη μουσική, το στίχο και τραγουδούν οι ίδιοι τα τραγούδια τους . Πρωτεργάτης θεωρείται ο Διονύσης Σαββόπουλος, ενώ


ανάμεσα στους σημερινούς εκπροσώπους του είδους είναι ο Σωκράτης Μάλαμας, ο Μιλτιάδης Πασχαλίδης, o Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο Ορφέας Περίδης, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, ο Γιάννης Αγγελάκας (στην περίοδο της Σόλο καριέρας του) κ.ά.

Χαρακτηριστικότεροι ερμηνευτές της πρώτης γενιάς του Έντεχνου ελληνικού τραγουδιού (1950-1980) είναι οι Σούλα Μπιρμπίλη, Γιοβάννα, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Φλέρυ Νταντωνάκη, Μαρία Φαραντούρη, Γιώργος Μούτσιος, Μαρία Δημητριάδη, Αλίκη Καγιαλόγλου, Μαρίζα Κώχ, Νάνα Μούσχουρη κ.ά., ενώ από το 1980 μέχρι σήμερα έχουν ξεχωρίσει οι Νένα Βενετσάνου, Σαβίνα Γιαννάτου, Έλλη Πασπαλά, Μανώλης Λιδάκης, Γιάννης Κότσιρας, Δημήτρης Μπάσης και Νατάσα Μποφίλιου, μεταξύ άλλων. Παράλληλα, γνωστοί τραγουδιστές όπως οι Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Τάνια Τσανακλίδου και Γιώργος Νταλάρας, έχουν επίσης ασχοληθεί κατά καιρούς με το Έντεχνο πραγματοποιώντας αξιόλογες ερμηνείες.

Από τη δεκαετία του '70 και μετά, εμφανίζεται και το ελληνικό ροκ που πατάει κυρίως σε δυτικές μουσικές φόρμες αλλά χρησιμοποιεί ελληνικό στίχο. Σημαντικοί εκφραστές του είδους θεωρούνται ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας και ο Δημήτρης Πουλικάκος. Στις επόμενες δεκαετίες ακολουθούν τα γκρουπ Τρύπες, Μωρά στη Φωτιά, Ξύλινα Σπαθιά, Διάφανα Κρίνα, Ενδελέχεια, κ.ά.

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΤΕΧΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ Με την έκφραση νεοελληνική έντεχνη μουσική εννοούμε την μουσική δημιουργία κοσμικής μουσικής από Έλληνες επώνυμους δημιουργούς από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και εξής. Ο όρος υπονοεί συνήθως μουσική σε δυτικοευρωπαϊκό ύφος γραμμένη από επώνυμους Έλληνες στο πλαίσιο της ελληνικής εθνικής μουσικής σχολής (με ιδρυτή τον Μανώλη Καλομοίρη) ή από Έλληνες συνθέτες εκτός εθνικής μουσικής σχολής, αλλά με σημαντικό έργο, αναγνωρισμένο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Νίκος Σκαλκώτας, Γιάννης Χρήστου, Γιάννης Ξενάκης).

Η επτανησιακή σχολή

Κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο τα δείγματα επώνυμης κοσμικής μουσικής είναι μάλλον περιορισμένα, σε αντιδιαστολή με την εκκλησιαστική βυζαντινή μουσική, και ως κοσμική μουσική εννοείται κατά βάση το δημοτικό τραγούδι. Τα πρώτα γνωστά δείγματα επώνυμης κοσμικής μουσικής της νεοελληνικής ιστορίας προέρχονται από τα Επτάνησα, που ήταν και μία από της σημαντικότερες διόδους εισαγωγής των ευρωπαϊκών ιδεών και της δυτικής μουσικής (μέσω Ιταλίας) στην υπόλοιπη Ελλάδα, πριν και μετά την ένωση με αυτήν (1864). Από τις αρχές του 19ου αιώνα άρχισαν να ιδρύονται Φιλαρμονικές Εταιρείες - αρχικά από Ιταλούς - στην Ζάκυνθο, την Κεφαλλονιά και την Κέρκυρα, παίζοντας σημαντικό ρόλο στην μουσική εκπαίδευση των κατοίκων των Ιονίων νήσων, σύμφωνα με τα ιταλικά πρότυπα. Επίσης, η επικοινωνία των Επτανήσων με την Ιταλία, η ανάπτυξη του εμπορίου, οι μελοδραματικοί θίασοι, που κάθε χρόνο έκαναν στα νησιά την επίσκεψή τους, συνετέλεσαν στο να αναπτυχθεί σε αυτά μια


αξιόλογη μουσική κίνηση και να δημιουργηθεί μια πλούσια σχετική μουσική παράδοση, που ονομάστηκε επτανησιακή μουσική σχολή. Σε αυτήν ανήκουν όλοι οι πρώτοι επώνυμοι Έλληνες συνθέτες, με σημαντικότερο τον Κερκυραίο Νικόλαο Χαλκιόπουλο Μάντζαρο (1795-1872). Ανάμεσα στους μαθητές του Μάντζαρου ήταν οι: Αντώνιος Καπνίσης, Φραγκίσκος Δομενεγίνης, Παύλος Καρρέρ (ή Καρρέρης στα ελληνικά), Σουζάνα Νεράντζη κ.ά. Σημαντικοί επτανήσιοι συνθέτες θεωρούνται οι: οικογένεια Λαμπελέτ (Εδουάρδος και οι γιοι του Ναπολέων, Λουδοβίκος και Γεώργιος), Σπυρίδων Σπάθης, Σπυρίδων Σαμάρας, Σπυρίδων Ξύνδας κ.ά.

Η επικοινωνία των Επτανήσων με τη Δύση έκανε την επτανησιακή μουσική, ακόμα και τη λαϊκή (καντάδα και αρέκιες), να μείνει προσκολλημένη στα πρότυπα της ιταλικής όπερας. Οι Επτανήσιοι συνθέτες κατηγορήθηκαν αργότερα δριμύτατα από εκπροσώπους της Εθνικής Σχολής (με γνωστή τη σχετική διαμάχη Καλομοίρη-Λαμπελέτ) ότι, παρόλο που εμπνέονταν από την Επανάσταση του 1821 και άλλα εθνικά θέματα, δεν μπόρεσαν να δώσουν «ελληνικό χαρακτήρα» στη μουσική τους, παραμένοντας σε μια στείρα μίμηση της αντίστοιχης ιταλικής. H πρόσφατη έρευνα έχει καταρρίψει εντελώς τη μονόπλευρη αυτή θεώρηση, μιας και έργα που θα μπορούσαν να γίνουν δεκτά ακόμη και από την 'κατά Καλομοίρη' ιδέα της εθνικής μουσικής έχουν συντεθεί ήδη από το 1837. Άλλωστε, το κριτήριο της ελληνικότητας της μουσικής που έθετε η εθνική μουσική σχολή δεν ήταν ποτέ ξεκάθαρο ή μετρήσιμο και θεωρείται σήμερα αντικείμενο μουσικολογικής έρευνας.

Τα τελευταία χρόνια, έπειτα από διάφορες μουσικολογικές έρευνες (π.χ. Γ. Λεωτσάκου) που είχαν ως αποτέλεσμα την ανεύρεση πολλών χαμένων έργων Επτανησίων συνθετων, αρχίζει να επανεκτιμάται η εν πολλοίς αδικημένη Επτανησιακή Μουσική Σχολή. Αποδεικνύεται μάλιστα ότι η μουσική γλώσσα των Επτανησίων διαθέτει ένα ιδιαίτερο μεσογειακό χρώμα και ακόμη ότι Εθνική μουσική σχολή προϋπήρχε στα Επτάνησα ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η "Ανατολική Συμφωνιά" του Μάντζαρου, "Το Ξύπνημα του Κλέφτη" (έργο για πιάνο) του Ιωσήφ Λιβεράλη, η "Δέσπω" του Καρρέρη (όπερα) κ.ά, έργα που βρίθουν ελληνικότητας. Η άγνοια του έργου αυτών των προικισμένων συνθετών οδήγησε σε εντελώς λανθασμένα συμπεράσματα και επιπόλαιες κριτικές, που δίχασαν και διχάζουν την ελληνική μουσική, στερώντας της μία από τις ωραιότερες μουσικές σελίδες της, την επτανησιακή. Στο Νικόλαο Μάντζαρο χρεώθηκε συχνά ακαδημαϊσμός και ιταλισμός. Ωστόσο αποδεικνύεται πως οι επιρροές που είχε δεχθεί ξεπερνούσαν τα όρια της Ιταλιάς. Μουσικά του έργα μπορούν κάλλιστα να συγκριθούν με έργα Γάλλων και Αυστριακών κλασικών συνθετών. Η Επτανησιακή Σχολή αποτελεί φαινόμενο ιδιαίτερο στο χώρο της Μεσογείου. Την ίδια εμπαθή κριτική εδέχθη και η πολυφωνική εκκλησιαστική μουσική των Επτανήσων. Εν τούτοις διαθέτει κι αυτή ένα ξεχωριστό χρώμα, απόλυτα επτανησιακό, και εξίσου νόμιμο με το λεγόμενο "κωνσταντινουπολίτικο".

Η ΕΘΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΧΟΛΗ


Η ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους, η ανάπτυξη των πόλεων αλλά και η ανάδυση νέων κοινωνικών ομάδων, δημιούργησαν ένα καινούριο μουσικό γούστο στην υπό διαμόρφωση αστική τάξη, στραμμένο προς την Ευρώπη. Είναι η εποχή με τους ιταλικούς μελοδραματικούς θιάσους που επισκέπτονται τακτικά την Αθήνα από το 1840 και μετά. Το ιταλικό μελόδραμα διαδραματίζει αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση του μουσικού γούστου των νεότερων Ελλήνων. Σε αυτό συνέβαλαν σημαντικά και οι επτανήσιοι μουσικοί, οι οποίοι δραστηριοποιήθηκαν και στην Αθήνα για τη διάδοση της ευρωπαϊκής μουσικής με την ίδρυση διάφορων μουσικών σωματείων ή ιδιωτικών σχολών. Η συστηματοποίηση όμως της μουσικής εκπαίδευσης αρχίζει με την ίδρυση του Ωδείου Αθηνών το 1871. Το Ελληνικό Ωδείο (και το Εθνικό Ωδείο αργότερα) με τα παραρτήματά τους στις διάφορες πόλεις, βοήθησαν να πλατύνει ο κύκλος των σπουδαστών μουσικής.

Οι πρώτοι συνθέτες που θεμελιώνουν στις αρχές του 20ου αιώνα τη νεοελληνική εθνική σχολή είναι: ο Διονύσιος Λαυράγκας, ο Γεώργιος και ο Ναπολέων Λαμπελέτ, ο Μανόλης Καλομοίρης, ο Μάριος Βάρβογλης και ο Αιμίλιος Ριάδης. Η δράση τους, εκτός από το καθαρά δημιουργικό τους έργο, απλώνεται και σε άλλους σοβαρούς τομείς, όπως η μουσική εκπαίδευση, η συλλογή, μελέτη και εναρμόνιση δημοτικών τραγουδιών κ.ά. Ο Μανόλης Καλομοίρης, που εγκαταστάθηκε το 1910 οριστικά στην Αθήνα, θεωρείται ο ιδρυτής και ο οργανωτής της ελληνικής εθνικής μουσικής σχολής. Ο Καλομοίρης, μέσα από την αρθρογραφία του στο περιοδικό Νουμάς υποστήριζε σθεναρά τις απόψεις του για τον δημοτικισμό και για μια εθνική σχολή μουσικής στα γερμανικά ρομαντικά πρότυπα με ενσωματωμένα «ελληνικά» θέματα και μοτίβα(όπως θεωρούσε π.χ. ο Καλομοίρης το τριημιτόνιο), κατηγορώντας παράλληλα τους επτανήσιους συνθέτες - κυρίως τον Γεώργιο Λαμπελέτ και τον Σπύρο Σαμάρα - ως ατάλαντους και την ιταλική μουσική ως «εμπορική». Τις απόψεις του αυτές τις αναθεώρησε αργότερα, λίγο πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε και είχε αναγνωριστεί από το ευρύ κοινό ως η σημαντικότερη προσωπικότητα της εθνικής μουσικής σχολής, έχοντας δημιουργήσει έναν σημαντικό κύκλο Ελλήνων συνθετών, με στόχο την προβολή του έργου της σχολής στο εξωτερικό. Στους συνθέτες αυτούς συμπεριλαμβάνονταν και οι: Μενέλαος Παλλάντιος, Δημήτρης Λεβίδης, Γεώργιος Σκλάβος, Πέτρος Πετρίδης, Λώρης Μαργαρίτης, Γεώργιος Πονηρίδης, Ανδρέας Νεζερίτης Αγαμέμνων Μουρτζόπουλος κ.ά.

Ξεχωριστή θέση πρέπει να δοθεί στον πιανίστα, συνθέτη και μαέστρο Δημήτρη Μητρόπουλο, που, τελικά, καθιερώθηκε σαν διευθυντής ορχήστρας και διηύθυνε κατά καιρούς τις μεγαλύτερες συμφωνικές ορχήστρες του κόσμου, προωθώντας σημαντικά τα έργα Ελλήνων συνθετών στο εξωτερικό.


ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Στην Ελλάδα το θέατρο έχει τις ρίζες του στις λατρευτικές γιορτές του θεού Διόνυσου. Κατά τις διονυσιακές τελετές οι αρχαίοι Έλληνες τραγουδούσαν το διθύραμβο, ένα είδος ύμνου που βασιζόταν σε αυτοσχεδιασμούς. Η μορφή του συγκεκριμενοποιήθηκε με τον καιρό με την επέμβαση των λογίων της εποχής του και έτσι δημιουργούνται τα πρώτα δραματικά κείμενα στον κόσμο. Η διθυραμβική ποίηση τραγουδιόταν από δύο χορωδίες. Η κάθε μια τραγουδούσε από μία στροφή. Ονομάστηκαν "χοροί" και ο αρχηγός τους "εξάρχοντας". Τα μέλη του χορού απάγγελναν ντυμένοι με δέρματα τράγου και από αυτό καθιερώθηκε ο όρος τραγωδία. Ο κορυφαίος του χορού θεωρείται ο πρώτος ηθοποιός του κόσμου. Ο Θέσπις εισήγαγε την καινοτομία του υποκριτή. Ένα πρόσθετο μέλος στο χορό υποκρινόταν (= αποκρινόταν) στους στίχους που απάγγελνε ο χορός. Τον 6ο αιώνα π.Χ. δημιουργήθηκαν οι πρόδρομοι της αττικής τραγωδίας. Το είδος αυτό προήλθε από την ένωση δύο πολύ διαφορετικών μεταξύ τους ποιητικών ειδών. Από τη χορική λυρική ποίηση, έτσι όπως είχε αναπτυχθεί στην Κόρινθο από τον ποιητή Αρίωνα, και τον ιωνικό ίαμβο τον οποίο χρησιμοποιούσε για την αφήγηση. Η ένωση αυτή έγινε στην Αττική. Ίσως ο Αρίωνας είχε κάνει ήδη τη σκέψη να παρουσιάσει τους τραγουδιστές των διονυσιακών ασμάτων ως χορό τράγων ή σατύρων. Ο Θέσπις όμως εισήγαγε τον "υποκριτή", την καθοριστική καινοτομία που οδήγησε στην εξέλιξη του διθύραμβου στην αττική τραγωδία. Πρωτοπαρουσιάστηκε στα Διονύσια, που καθιέρωσε ο Πεισίστρατος το 534 π.Χ. Οι πληροφορίες για την εξέλιξη που είχε η επινόηση του Θέσπιδος πλουτίζονται, όσον αφορά την τραγωδία, κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα. Την εποχή αυτή η τραγωδία παρουσιάζει πολύ μεγάλο πλούτο τόσο στην εξωτερική όσο και στην εσωτερική της διαμόρφωση. Για να κατανοηθεί όμως η λειτουργικότητά της τραγωδίας είναι αναγκαίο να αναφερθεί και η διαμόρφωση του θεάτρου ως χώρου, όπου παρουσιάζονταν τα θεάματα. Στην αρχή το θέατρο ήταν ένας ανοιχτός χώρος με ένα βωμό στη μέση. Συνήθως βρισκόταν κοντά σε κάποιο λόφο για να μπορούν οι θεατές να παρακολουθούν από ψηλά και να ακούν καλύτερα. Σύντομα άρχισαν να διακρίνονται τρία κυρίως στοιχεία: η σκηνή, η ορχήστρα και το κοίλο. Κοίλο ονομαζόταν το τμήμα εκείνο που περιλάμβανε τις κερκίδες. Ορχήστρα το τμήμα που προοριζόταν για τους ηθοποιούς. Αρχικά το σχήμα της ήταν κυκλικό και αργότερα ημικυκλικό. Στη μέση της ορχήστρας βρισκόταν η θυμέλη δηλ. ο βωμός του Διονύσου, γύρω από τον οποίο τραγουδούσε ο Χορός. Η σκηνή βρισκόταν απέναντι από τους θεατές και είχε


τρία ανοίγματα. Το μεσαίο άνοιγμα ονομαζόταν "Βασίλειος Θύρα". Ο χώρος μπροστά από τη σκηνή, ένα είδος εξέδρας, λεγόταν "προσκήνιον", "λογείον" ή "ακρίβας" και χρησίμευε για τους υποκριτές (ηθοποιούς). Ένα είδος γερανού υποδήλωνε τα πρόσωπα που κατέβαιναν από τον ουρανό γι' αυτό και δημιουργήθηκε η φράση "ο από μηχανής Θεός". Οι Χαρώνιες κλίμακες χρησίμευαν για να βγαίνουν οι νεκροί στην επιφάνεια μ' ένα μηχάνημα, το ανασήκωμα. Για τα σκηνικά υπήρχαν οι "περίακτοι" και η "εξώστρα" ή "εκκύλημα" για τους δήθεν νεκρούς. Δεξιά και αριστερά από το προσκήνιο υπήρχαν οι είσοδοι για το χορό και τους ηθοποιούς. Το κοίλο, ο χώρος των θεατών, ήταν στους πρόποδες κάποιου λόφου. Οι θεατές κάθονταν αρχικά κάτω και αργότερα σε ξύλινους πάγκους, τα "Ικρία". Το κοίλο σταδιακά μεταμορφώθηκε στις κυκλικές μαρμάρινες ή πέτρινες κερκίδες του κλασικού αρχαίου θεάτρου. Το αρχαίο ελληνικό θέατρο καθορίζεται από την τραγωδία, με τους Σοφοκλή, Αισχύλο, Ευριπίδη, και από την κωμωδία, με τον Αριστοφάνη.

Ο Αισχύλος (525 - 456 π.Χ.) πολέμησε για την πατρίδα του στο Μαραθώνα και στη Σαλαμίνα. Διαπνέεται από τη βαθιά θρησκευτικότητα της γενιάς του. Γεννήθηκε στην Ελευσίνα και πέθανε στη Γέλα της Σικελίας. Ήταν ο πρώτος μεγάλος δημιουργός-αναμορφωτής της τραγωδίας. Από το πλούσιο συγγραφικά του έργο (τραγωδίες και σατυρικά δράματα) σώζονται μόνο 7 έργα. Με χρονολογική σειρά τα: "Ικέτιδες", "Πέρσαι", "Επτά Επί Θήβαις", "Προμηθεύς Δεσμώτης", "Αγαμέμνων", "Χοηφόροι", "Ευμενίδες".

Ο Σοφοκλής (495 - 406 π.Χ.) έλαβε μέρος στην πολιτική ζωή και έφτασε στα ανώτατα αξιώματα της πόλης. Εκφράζει τις πιο φιλελεύθερες θρησκευτικές αντιλήψεις του Περικλή. Έγραψε 120 θεατρικά έργα από τα οποία σώζονται 7 τραγωδίες. Ο Σοφοκλής εισήγαγε τον τρίτο υποκριτή και έτσι η τραγωδία απόκτησε μεγαλύτερη πλοκή και ενδιαφέρον σαν θεατρικό θέαμα. Τα έργα του: "Αίας", "Αντιγόνη", "Οιδίπους τύραννος", "Ηλέκτρα", "Φιλοκτήτης", "Τραχινίαι", "Οιδίπους επί Κολωνώ".

Ο Ευριπίδης (485 - 407 π.Χ.) ήταν ο κυρίως ποιητής και στοχαστής. Χωρίς καμιά σχέση με την πολιτική ζωή ζει μόνο για την τέχνη του και παρουσιάζει στη σκηνή τους πνευματικούς αγώνες της εποχής των σοφιστών. Προβάλλει με ενθουσιασμό τα προβλήματα της εποχής του, στα οποία κεντρικό ρόλο έχει ο άνθρωπος. Τα θέματά του έχουν ανάγκη από χαρακτήρες σύγχρονους σε αντίθεση με τις ηρωικές μορφές του Αισχύλου ή τις ιδανικές μορφές του Σοφοκλή. Η γλώσσα του είναι απλούστερη και κατανοητή σε όλους. Χαρακτηριστικό των έργων του είναι η συχνή εμφάνιση του "από μηχανής θεού" που δίνει τη λύση στη δύσκολη στιγμή της δράσης του έργου. Από τα 78 έργα του σώθηκαν 19 τραγωδίες: "Άλκηστις", "Ανδρομάχη", "Εκάβη", "Ιππόλυτος", "Ηρακλείδες", "Ικέτιδες", "Ηρακλής", "Ίων", "Τρωάδες", "Ιφιγένεια εν Ταύροις", "Ελένη", "Φοίνισσες", "Ηλέκτρα", "Ορέστης", "Ιφιγένεια εν Αυλίδι", "Βάκχες", "Μήδεια", "Κύκλωψ", "Ρήσος".

Ο Αριστοφάνης (450 - 380 π.Χ.) ήταν ο εκπρόσωπος της αττικής κωμωδίας. Με τον Αριστοφάνη η πολιτική κωμωδία γνωρίζει τη μεγαλύτερη λάμψη και δύναμη. Το οξύ πνεύμα του και οι κοινωνικοπολιτικές καταστάσεις της εποχής του δίνουν στην


αττική κωμωδία μορφή και περιεχόμενο ανεπανάληπτο, κάνοντάς την θεατρική έκφραση αναμφισβήτητη. Από τις 60 περίπου κωμωδίες του σώζονται οι 11: "Νεφέλες", "Όρνιθες", "Ειρήνη", "Λυσιστράτη", "Αχαρνής", "Ιππής", "Βάτραχοι", "Σφήκες", "Εκκλησιάζουσες", "Θεσμοφοριάζουσες", "Πλούτος".

Η μέση κωμωδία ως μια νέα έκφραση της κωμωδίας ανθίζει και παρακμάζει από τις αρχές μέχρι τη μέση του 4ου αιώνα π.Χ. Κύριοι εκπρόσωποί της ήταν οι: Αντιφάνης, Αναξανδρίδης, Εύβουλος, Τιμοκλής. Έργα από τη μέση κωμωδία δεν έχουν σωθεί.

Τα χρόνια 330 - 260 π.Χ. εμφανίζεται μια καινούρια έκφραση της κωμωδίας γνωστή ως "Νέα Αττική Κωμωδία". Κύριος εκπρόσωπός της είναι ο Μένανδρος, ο οποίος θεωρείται ως ο τελευταίος κωμωδιογράφος με κάποια σπουδαιότητα. Ο συγγραφέας δε βασίζει πια τους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών στην πολιτική αλλά στην ψυχολογία. Οι κωμωδίες του μνημονεύονται επίσης και για τις ερωτικές σκηνές τους. Από τις 105 κωμωδίες του σώζεται ολόκληρο μόνο το έργο του ο "Δύσκολος".

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΣΥΓΡΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Με τον όρο νεοελληνικό θέατρο καθορίζουμε την ελληνική θεατρική κίνηση που παρουσιάστηκε και αναπτύχτηκε μετά από την επανάσταση του 1821. Την πρώτη μετεπαναστατική περίοδο η θεατρική τέχνη καλύπτεται από την όψιμη περίοδο του Κρητικού και Επτανησιακού θεάτρου και από την εμφάνιση λίγων καινούριων συγγραφέων όπως οι Ιωάννης Ζαμπέλιος και Ρίζος Νερουλός (1778 - 1850) που καταπιάνονται κυρίως με τραγωδίες όπως Τιμολέων, Ρήγας Θεσσαλός του πρώτου και Ασπασία, Πολυξένη του δεύτερου. Έργο του Νερουλού είναι και η σατιρική κωμωδία Τα κορακίστικα. Ακολουθούν οι Αλέξανδρος Σούτσος (1803 - 1863) με τις σατιρικές κωμωδίες του "Άσωτος", "Πρωθυπουργός", "Ατίθασος ποιητής", Δημήτρης Βυζάντιος (1777 - 1853) με τη "Βαβυλωνία". Η ουσιαστική ανάπτυξη της μετεπαναστατικής προσπάθειας αρχίζει όταν η Αθήνα γίνεται πρωτεύουσα. Το 1835 ανοίγει το πρώτο υπαίθριο θέατρο. Ο Βερναρδάκης με τη "Μαρία Δοξαπατρή" και ο Άγγελος Βλάχος με την "Κόρη του παντοπώλη", όπως και διάφορα άλλα ελληνικά έργα, σημειώνουν μεγάλη επιτυχία. Το 1889 παρουσιάζονται στην Αθήνα το κωμειδύλλιο και το ειδυλλιακό δράμα. Είναι έργα ηθογραφικά, γεμάτα ρομαντισμό και πολύ ανθρώπινα. Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποί του οι: Δημήτρης Κόκος (1856 - 1891 -"Καπετάν Γιακουμής", "Μπάρμπα Λινάρδος" κ.ά.), Δημήτρης Κορομηλάς (1850 - 1898- "Τύχη της Μαρούλας"), Κ. Ξένος ("Περί όνου σκιάς") και Σ. Περασιάς ("Γκόλφω"). Στον 20ό αιώνα το ελληνικό θέατρο θα οργανωθεί περισσότερο. Στην ανάπτυξή του συμβάλουν δημιουργικές μορφές από όλους τους τομείς: συγγραφείς, ηθοποιοί, σκηνοθέτες. Από τους σπουδαίους δημιουργούς του νεοελληνικού θεάτρου είναι ο Γρηγόριος Ξενόπουλος (1897 - 1951). Πρωτοπόρος


στη δημοτική γλώσσα, γράφει θέατρο περιλαμβάνοντας πολλά είδη όπως δράματα, κωμωδίες, ηθογραφίες. Έργα του: "Στέλλα Βιολετή" "Ποπολάρος", "Φωτεινή Σάντρη", "Φοιτητές", "Τερέζα Βάρμα Δακόστα" κ.ά. Σημαντική είναι επίσης και η συμβολή των θεατρικών συγγραφέων: Σπύρου Μελά ("Ο γυιός του Ίσκιου", " Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται" κ.ά.), Παντελή Χορν ("Φυντανάκι", "Μελτεμάκι"), Δημήτρη Μπόγρη, Γιώργου Θεοτοκά (" Αντάρα στ' Ανάπλι", "Γεφύρι της Άρτας"), Αλέξη Πάρνη ("Φτερά του Ίκαρου", "Λεωφόρος Πάστερνακ"), Άγγελου Τερζάκη ("Σταυρός και Σπαθί", "Θωμάς ο δίψυχος") κ.ά.

Τομή για το ελληνικό θέατρο είναι το τέλος του Β' Παγκόσμιου πολέμου. Το πριν από τον πόλεμο ελληνικό θέατρο θα μπορούσαμε να το κατατάξουμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στο ηθογραφικό και κοινωνικό-ηθογραφικό (Ξενόπουλος), παράλληλα με κάποιες δοκιμές αστικού θεάτρου (Μελάς) και ιστορικού δράματος (Τερζάκης). Από το 1951 κυριαρχεί η ελληνική φαρσοκωμωδία. Παράλληλα, στο μη εμπορικό θέατρο έχουμε τη διμέτωπη συγγραφή του Τερζάκη με τα ιστορικά και αστικά δράματά του, τις συνθέσεις πάνω σε πρόσωπα και γεγονότα του 1821 των Μελά, Φωτιάδη και Ρώτα και τέλος τις λυρικές ηθογραφίες του Περγιάλη. Τη δεκαετία όμως του 1950 δύο γεγονότα άνοιξαν ένα δρόμο πολύ πιο αισιόδοξο για το ελληνικό θέατρο. Η ανάπτυξη του "Θεάτρου Τέχνης" από τον Κάρολο Κουν και η παρουσία των συγγραφέων Ιάκωβου Καμπανέλλη ("Αυλή των θαυμάτων") και Γιώργου Σεβαστίκογλου ("Αγγέλα"). Τη δεκαετία του 1960 συνέβηκε η μεγάλη στροφή. Για πρώτη φορά στη θεατρική ζωή της Ελλάδας παρουσιάστηκαν τόσοι συγγραφείς ταυτόχρονα και προβληματισμένοι με τη γύρω τους πραγματικότητα. Στα έργα τους θα μπορούσαμε να διακρίνουμε μερικά κοινά χαρακτηριστικά. Ενώ συχνά ακολουθούν τις κλασικές τομές που επέβαλε το ρεαλιστικό θέατρο όσον αφορά τις πράξεις και οι περιγραφές των σκηνικών χώρων δε διαφέρουν πολύ από πιστές φωτογραφήσεις, ωστόσο είναι απόλυτα αποκομμένοι από το ρεαλιστικό και ψυχολογικό θέατρο. Οι ήρωές τους, συχνά δεν εξαρτιώνται από ψυχολογικές αναλύσεις, δεν είναι χαρακτήρες, αλλά είναι μορφές μέσα στις οποίες συμπυκνώνονται υπερατομικές καταστάσεις. Το χάσμα που χωρίζει τους συγγραφείς της εποχής του 1960 από τις προηγούμενες γενιές δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Για πρώτη φορά το ελληνικό θέατρο αντιπροσωπεύεται από μια συγγραφική κίνηση χωρίς εθνικές προκαταλήψεις. Είδαν την ελληνική πραγματικότητα, όχι σαν μια κλειστή, ειδυλλιακή κοινωνία που κρατιέται από τις παραδόσεις, αλλά όπως ακριβώς είναι: μια σύγχρονη κοινωνία ενταγμένη σ' ένα παγκόσμιο σύστημα. Οι σημαντικότεροι συγγραφείς του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου είναι : Δημήτρης Κεχαΐδης ("Προάστειον Νέου Φαλήρου", "Το Πανηγύρι", " Η Βέρα και το Τάβλι"), Βασίλης Ζιώγας ("Προξενειό της Αντιγόνης", "Πασχαλινά παιχνίδια"), Κώστας Μουρσελάς ("Η κυρία δεν πενθεί", "Επικίνδυνο φορτίο"), Λούλα Αναγνωστάκη ("Η πόλη", "Αντόνιο ή το Μήνυμα"), Παύλος Μάτεσης ("Τελετή", "Καθαίρεση", "Βιοχημεία"), Στρατής Καρράς ("Παλαιστές", "Νυχτοφύλακες"), Γιώργος Σκούρτης ("Νταντάδες", "Κομμάτια και θρύψαλα"), Μάριος Ποντίκας ("Ο Λάκκος και η Φάβα", "Τρομπόνι").


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΤΕΧΝΗ: Παραδοσιακή τέχνη (προϊστορική περίοδος, αρχαία και

ύστερη περίοδος, περίοδος Kamakura έως Edo)

Μοντέρνα τέχνη (σύγχρονοι ζωγράφοι, η τέχνη των

manga/anime, video games)manga/anime, video games)

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Πολεμικές τέχνες (1η κατηγορία: χρήση του σώματος ως όπλο,

2η κατηγορία: χρήση katana ως όπλο)

Οι Γκέισες

Ιαπωνική Κουζίνα

Ιαπωνική μουσική, από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα

Ιαπωνία: Τέχνη και Πολιτισμός

«Η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου»


Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΑΠΩΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Προϊστορική τέχνη

Πρόκειται για την αρχαιότερη γνωστή μορφή τέχνης της Ιαπωνίας, περί το 11.000 -

300 π.Χ. από τους πρώτους κατοίκους της χώρας, τους Joumon. Ζούσαν σε νομάδες, σε

πρόχειρες κατοικίες από ξύλο και άχυρο και κατασκεύαζαν διακοσμημένα, ανάγλυφα

αγγεία, μικρά σκαλιστά αγαλματίδια (εικ.1) και κρυστάλλινα κοσμήματα. Αργότερα,

αναπτύχθηκε έντονα η κεραμοποιία από το λαό Yayoi, καθώς κι η χαλκουργία από τους

Kofun.

Αρχαία και νεότερα χρόνια:

Την περίοδο αυτή , από το 550 περίπου έως το 1180 που ξέσπασε εμφύλιος

πόλεμος, σταδιακά η τέχνη εξελισσόταν. Κατά τις περιόδους Asuka και

Nara, η ιαπωνική τέχνη δέχθηκε τις πρώτες βουδιστικές επιρροές, οι οποίες της επέτρεψαν

την επικοινωνία με την Κίνα και την Κορέα. Κατά τον 6ο και 7ο αι. βρέθηκαν τα πρώτα

αγάλματα που αναπαριστούν τον Βούδα, επηρεασμένα από διάφορα ρεύματα του

κινεζικού πολιτισμού (εικ.2). Περί τον 8ο αι. μ.Χ. άκμαζε η οικοδόμηση ναών, περίοδος κατά

την οποία η πρωτεύουσα της χώρας μεταφέρθηκε στο σημερινό Kyoto. Ιδιαίτερο

ενδιαφέρον παρουσιάζει η τέχνη e-maki, δηλαδή η διήγηση ιστοριών μέσα από εικόνες

ζωγραφισμένες σε κύλινδρο χαρτιού (εικ.3).

Περίοδος Kamakura έως Edo:

Το 1180 μ.Χ. ξέσπασε ένας μεγάλος πόλεμος μεταξύ των δύο κυριότερων

πολεμικών φύλων της Ιαπωνίας, Taira και Minamoto, με νικητές τους τελευταίους. Την

περίοδο αυτή (περίοδος Kamakura) αναπτύχθηκε η γλυπτική, εστιάζοντας στη

ρεαλιστικότητα και τη λεπτομέρεια. Παράλληλα, άνθιση γνώρισαν η καλλιγραφία, η

ζωγραφική, ή πολλές φορές συνδυασμός αυτών, εξιστορώντας και απεικονίζοντας σκηνές

από την κορεατική μυθολογία. Αργότερα, κατά την περίοδο Muromachi (1338-1573) η

εξουσία επήλθε στα χέρια των Ashikaga, και η τέχνη στράφηκε στο στοιχείο του βουδισμού,


Zen. Η ζωγραφική αναπτύχθηκε κυρίως από τους μοναχούς εκείνης της εποχής, καθώς οι

έννοιες τέχνη και θρησκεία ήταν αλληλένδετες. Έπειτα από 100 περίπου χρόνια πολιτικών

αναταραχών, ακολούθηκε η περίοδος Edo.

Κατά τα χρόνια αυτά, προστέθηκε ένα νέο στοιχείο στην υπάρχουσα αρχιτεκτονική: οι

περίφημοι ιαπωνικοί κήποι. Τα αντικείμενα της ζωγραφικής αποτελούσαν εικόνες από τη

φύση, αλλά και λογοτεχνικά συγγράμματα.


Σύγχρονη τέχνη:

Πλέον η ιαπωνική τέχνη έχει παγκόσμια απήχηση, επηρεασμένη από τον δυτικό

κόσμο, αλλά πάραυτα παραμένει ξεχωριστή. Λίγο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, άρχισε να

αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη μορφή τέχνης, τα manga. Σε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού

της Ιαπωνίας, Αμερικανοί καλλιτέχνες δίδαξαν το σχέδιο με τη σημερινή του μορφή στους

Ιάπωνες, οι οποίοι εν τέλει δημιούργησαν τα ευφάνταστα αυτά κόμικς. Οι ιστορίες τους,

όταν συναντούν εμπορική επιτυχία μεταφέρονται στον ψηφιακό κόσμο μέσω της μορφής

των anime, κάτι σαν τα κινούμενα σχέδια στον δυτικό κόσμο. Πλέον, με τη συνεχώς

εξελισσόμενη τεχνολογία, πολλά έχουν μεταφερθεί και σε μορφή βιντεοπαιχνιδιών.

Φυσικά, η ασιατική ζωγραφική όπως την γνωρίζουμε δεν παύει να υπάρχει, αλλά

συνεχώς αναπτύσσεται και γίνεται όλο και πιο δημιουργική. Γνωστοί Ιάπωνες καλλιτέχνες

είναι οι: Atsuko Tsurumi, Aya Takano κ.ά.


ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Πολεμικές Τέχνες:

Πολεμικές τέχνες ονομάζονται διάφορες μέθοδοι αυτοάμυνας και επιβολής στον

αντίπαλο, χρησιμοποιώντας ως όπλο είτε το ίδιο το ανθρώπινο σώμα, είτε διάφορα

εργαλεία, όπως ξίφη, τόξα, ακόμη και ένα απλό ξύλο. Έχουν ως φιλοσοφία τους τόσο την

εκγύμναση και συντονισμένη κίνηση του σώματος, όσο και τη συγκέντρωση του νου κατά

τη διάρκειά τους. Πολλές από αυτές είναι γνωστές και στη χώρα μας, όπως το καράτε, το

τζούντο, αλλά και η περίφημη πάλη των σούμο.

Τζούντο: Στα ιαπωνικά σημαίνει « ήπιος τρόπος », δηλαδή αποτελεί μια λιγότερο

επιθετική μορφή πολεμικής τέχνης, αρχικά εφαρμοζόμενη ως άθλημα. Εμφανίστηκε στα

τέλη του 19ου αι. από τον δημιουργό της Kano Jigoro, και εντάχθηκε στα ολυμπιακά

αθλήματα το 1964.

Καράτε: Με κυριολεκτική σημασία

«άδειο χέρι», το καράτε αποτελεί έως

σήμερα μία από τις πιο γνωστές πολεμικές

τέχνες. Οι τεχνικές που περιλαμβάνει

αφορούν κυρίως κλωτσιές και γροθιές,

εκτελούμενες από μια σταθερή, όρθια

στάση.

Σούμο: Από πολλούς θεωρείται το

εθνικό σπορ της Ιαπωνίας. Η προέλευσή

του βρίσκεται βαθιά στο παρελθόν, από το

23 κιόλας π.Χ.! Ενώ για αρκετά χρόνια είχε

στρατιωτική χρήση, πλέον αποτελεί ένα

από τα διάσημα, ιδιαίτερα ενδιαφέροντα

για το κοινό αθλήματα. Με διάφορες

μεθόδους σπρωξίματος και γραπώματος, ο

νικητής ρίχνει τον αντίπαλο στο έδαφος. Οι

αθλητές σούμο, επίσης, δέχονται ειδική

διατροφή 20.000 θερμίδων την ημέρα,

ώστε να αποκτήσουν λίπος, το οποίο όμως

κρύβει μια τεράστια ποσότητα μυϊκής

μάζας, χάρη στην ιδιαίτερα σκληρή

ημερήσια προπόνησή τους.


Γκέισες:

Γκέισα στην Ιαπωνία ονομάζεται η μορφωμένη γυναίκα, η οποία έχει

παρακολουθήσει ειδικές σπουδές, τηρεί έναν συγκεκριμένο κώδικα ενδυμασίας και

χορεύει τους παραδοσιακούς χορούς της Ιαπωνίας, ή παίζει το μουσικό όργανο σαμισέν. Οι

γκέισες δεν είναι ιερόδουλες, παρά τη λανθασμένη αντίληψη από τον δυτικό κόσμο. Η

ετυμολογία της λέξης geisha προέρχεται από τις λέξεις gei = τέχνη και sha = άτομο.

Κατοικούν σε ξεχωριστούς οίκους, ξεκινώντας την εκπαίδευσή τους από υπηρέτριες, σε

πολύ νεαρή ηλικία. Κατά τη διάρκειά της εκπαίδευσης, μαθαίνουν καλά το σερβίρισμα του

τσαγιού, μουσικά όργανα, παραδοσιακά τραγούδια και χορό, καθώς και λογοτεχνία και

ποίηση. Η παράδοση αυτή σήμερα, όμως, συνεχώς παρακμάζει, με τον αριθμό των

πραγματικών γκεϊσών να περιορίζεται στις περίπου 2 χιλιάδες, σε αντίθεση με το

ενδιαφέρον των δυτικών λαών που συνεχώς αυξάνεται.


Ιαπωνική Κουζίνα:

Η ιαπωνική κουζίνα έχει ως βάση της το ρύζι, τα ωμά ή ελαφρώς μαγειρεμένα

θαλασσινά και τα φρέσκα λαχανικά. Πρόκειται για μία από τις πιο υγιεινές διατροφές του

κόσμου, μαζί με την μεσογειακή, την ιταλική και τη βιετναμέζικη, χάρη στα χαμηλά λιπαρά

που περιέχει, αλλά και την εποχικότητά της. Ωστόσο, γίνεται έντονη συζήτηση στη Δύση

όσον αφορά τη γεύση της, καθώς διαφέρει κατά πολύ στον τρόπο μαγειρέματος από τα

συνηθισμένα σ’ εμάς φαγητά.

Παραδοσιακά ή γνωστότερα ιαπωνικά πιάτα:

Sushi: Πρόκειται για το πιο διάσημο ιαπωνικό πιάτο εκτός της χώρας, το οποίο αν και

παίρνει διάφορες μορφές, συνήθως αποτελείται από ξυδάτο ρύζι τυλιγμένο με

αποξηραμένα φύλλα φυκιού, και στο κέντρο του περιέχει διάφορα θαλασσινά, λαχανικά

και καρυκεύματα, όπως αυγά ψαριού, σολομό, γαρίδες κτλ.

Onigiri: Η ακριβής του μετάφραση στα ελληνικά είναι «μπάλα ρυζιού». Συνήθως

χρησιμοποιείται λευκό ρύζι στο οποίο δίνεται σχήμα σφαιρικό ή τριγωνικό και έπειτα

τυλίσσεται σε φύλλα φυκιών. Και πάλι, διαφέρει από πιάτο σε πιάτο καθώς μπορεί να

περιέχει ψιλοκομμένα θαλασσινά, τις περισσότερες φορές αποξηραμένα.

Takoyaki: Πρόκειται για τηγανητές μπάλες ψιλοκομμένου χταποδιού, μαζί με πιπερόριζα,

φρέσκο κρεμμύδι, και διάφορα ιαπωνικά –άγνωστα σ’εμάς- λαχανικά.

Ramen: Το ράμεν είναι μια σούπα, η οποία αποτελείται από noodles (μακαρόνια από ρύζι)

μαγειρεμένα σε ζωμό από κρέας ή ψάρι, σάλτσα σόγιας και διάφορα συνοδευτικά, όπως

λεπτές φέτες χοιρινού, ψιλοκομμένα λαχανικά, καλαμπόκι, ακόμη και αυγό.

Sashimi: Ίσως ένα από τα πιο εύκολα στην παρασκευή τους γεύματα, το sashimi

αποτελείται από λεπτά φιλέτα ωμού ψαριού, συνοδευόμενα από σάλτσα σόγιας.


Ιαπωνική μουσική:

Τόσο η παραδοσιακή, όσο και η σύγχρονη μουσική της Ιαπωνίας παρουσιάζει

έντονη ποικιλία στο είδος της, ενώ η ίδια η χώρα συνιστά τη 2η μεγαλύτερη

μουσικοβιομηχανία του πλανήτη. Οι κυριότερες μορφές μουσικής στην αρχαία Ιαπωνία

είναι δύο: η shomyo (σόμιο), αντιπροσωπευτική μουσική του βουδισμού, και η gagaku, ή

αλλιώς ορχηστρικό δικαστήριο.

Παραδοσιακά μουσικά όργανα :

Biwa (το αντίστοιχο «μπουζούκι» της Ιαπωνίας)

Fue (είδος φλάουτου φτιαγμένο από μπαμπού)

Kane (τύπου καμπάνα)

Shamisen (έγχορδο μουσικό όργανο που μαθαίνουν να

παίζουν οι γκέισες - και όχι μόνο)

Shou

Taiko

Tsuzumi

κ.ά.

Δημοφιλής μοντέρνα μουσική:

J-POP: Όπως μαρτυρά και το J (Japanese) η j-pop μουσική πρόκειται για την αντίστοιχη

«ποπ» της Ιαπωνίας. Εμπνευσμένη από τη δυτική ποπ και ροκ σκηνή, από συγκροτήματα

όπως οι “The Beatles”, αποτελεί ξεχωριστό είδος μουσικής ώστε να μην συγχέεται με την

pop του υπόλοιπου κόσμου.

J-ROCK: Ίσως το πιο γνωστό είδος μοντέρνας ιαπωνικής μουσικής στον κόσμο. Πολυάριθμα

ροκ και μέταλ συγκροτήματα όπως οι “the GazettE”, έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό τους

τους μεταλλικούς, ηλεκτρονικούς ήχους, οι οποίοι παρουσιάζουν έντονη εναλλαγή μέσα σε

κάθε τραγούδι. Τα περισσότερα κομμάτια έχουν ιαπωνικούς στίχους, σε αντίθεση με τα

περισσότερα ευρωπαϊκά συγκροτήματα που έχουν υιοθετήσει τα αγγλικά και τα γερμανικά.

Μουσική παιχνιδιών: Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μια μοναδική κατηγορία μουσικής,

αυτή που συνοδεύει διάφορα ευρέως γνωστά παιχνίδια. Όπως και οι ταινίες, έτσι και τα

ηλεκτρονικά παιχνίδια περιλαμβάνουν το αντίστοιχο soundtrack, πολλά εκ των οποίων

γνωρίζουν ιδιαίτερη επιτυχία.


ΙΣΠΑΝΙΑ

Μορφολογία

Η χώρα έχει ομαλά παράλια στο νότο με τον αμμώδη κόλπο του Κάδιξ προς τον Ατλαντικό και τους ανοιχτούς κόλπους της μεσογειακής ακτής. Στο βορρά της έχει φυσικά φιόρδ, όπου οι ακτές της υψώνονται κάθετες πάνω από τη θάλασσα.

Παρουσιάζει υψίπεδα με όχι απρόσιτες κορυφές και μέτριου ύψους οροσειρές (τις σιέρρες), που χωρίζουν δυο λεκανοπέδια. Γενικά είναι χώρα ορεινή με κοιλάδες προσχωσιγενείς. Τα Πυρηναία όρη, που τη χωρίζουν από τη Γαλλία, είναι μια επιμήκης οροσειρά με πολλές διακλαδώσεις που διαχωρίζονται από βαθιές κοιλάδες με παγετώνες και χειμάρρους. Στο μέσο της χώρας υψώνεται το γρανίτινο ανεμόδαρτο Καστιλλιανό υψίπεδο, που καίγεται από τον ήλιο ή σκεπάζεται από χιόνια, ανάλογα με την εποχή. Δίπλα στη μεσογειακή παραλία βρίσκεται η Σιέρρα Νεβάδα με 3.482 μ. ύψος.

Έχει πολλούς ποταμούς που χύνονται στον Ατλαντικό, όπως ο Τάγος, ο μεγαλύτερος της Χερσονήσου που περνάει και μέσα από την Πορτογαλία. Νοτιότερα, στον Ατλαντικό επίσης, εκβάλλει ο Γουαδαλκιβίρ. Από τους ποταμούς της που χύνονται στη Μεσόγειο. Τα νησιά Βαλεαρίδες στη Μεσόγειο (Μαγιόρκα, Μινόρκα, Ίβιθα κλπ.) αποτελούν γεωλογική συνέχεια των ισπανικών βουνών, που καταλήγουν σε υποθαλάσσιες οροσειρές. Είναι εύφορες, κατάφυτες, με γλυκό κλίμα. Τα Κανάρια νησιά στον Ατλαντικό είναι ηφαιστειογενή νησιά με πλούσια βλάστηση κι ευχάριστο κλίμα.

Κλίμα

Η Ισπανία έχει μεσογειακό κλίμα στις ακτές και τραχύ και ηπειρωτικό στην ενδοχώρα. Το κλίμα της Ανδαλουσίας είναι σχεδόν αφρικανικό, γι' αυτό έχει μπανανιές, ζαχαροκάλαμο κι άλλα τροπικά φυτά.

Οικονομία

Μεγάλο μέρος του εδάφους της είναι ορεινό κι άγονο. Οι Ισπανοί, που συνεχώς πληθαίνουν, δεν έχουν αξιοποιήσει ακόμα τον ορυκτό τους πλούτο και έχουν

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%A7%CF%8E%CF%81%CE%B1

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%A0%CF%85%CF%81%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CE%B1

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%A4%CE%AC%CE%B3%CE%BF%CF%82

http://www.livepedia.gr/index.php?title=%CE%93%CE%BF%CF%85%CE%B1%CE%B4%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%B9%CE%B2%CE%AF%CF%81&action=edit


κυριότερη απασχόλησή τους τη γεωργία. Παράγουν δημητριακά, κηπευτικά, όσπρια και κρασί. Άλλο σημαντικό προϊόν της Ισπανίας είναι η ελιά (πρώτη χώρα του κόσμου) και τα εσπεριδοειδή. Στην Ισπανία φυτρώνει η φελόδρυς από όπου παίρνουμε το φελό (Ανδαλουσία και Καταλανία). Γενικά η παραγωγή της Ισπανίας μοιάζει πολύ με την ελληνική.

Πλούσια σε ορυκτά η χώρα, παράγει γαιάνθρακα, χαλκό, υδράργυρο, σίδηρο, μόλυβδο, ψευδάργυρο, κλπ. Δεν έχει αναπτυγμένη βιομηχανία, εκτός από μερικές βιομηχανικές μονάδες στις Αστουρίες, στην Καταλονία και στις βασκικές επαρχίες. Τα ορυκτά της εξάγονται σε ξένες αγορές, γιατί η ισπανική βιομηχανία δεν είναι σε θέση να τα επεξεργαστεί μόνη της, ενώ εισάγονται βιομηχανικά προϊόντα. Τα ανεπαρκή μέσα συγκοινωνίας εμποδίζουν την ανάπτυξη του εμπορίου. Εξάγει εσπεριδοειδή, ξηρούς καρπούς, κρασί, λάδι, κηπευτικά, φελλό, κονσέρβες τροφίμων, μόλυβδο, άνθρακα, χαλκό, σιδηρομεταλλεύματα.

Εισάγει είδη διατροφής, βαμβάκι, μηχανήματα, λιπάσματα, πετρέλαιο και ξυλεία. Η αλιεία ανοιχτής θάλασσας είναι σημαντικός παράγοντας της ισπανικής οικονομίας και περισσότερα από 46.000 σκάφη ασχολούνται μ' αυτή. Κυρίως αλιεύονται η σαρδέλα και ο τόνος, που τροφοδοτούν μια πολύ αναπτυγμένη βιομηχανία κονσερβών. Ο τουρισμός είναι πάρα πολύ αναπτυγμένος στην Ισπανία. Τα γραφικά ισπανικά παράλια, τα νησιά της, τα ιστορικά μνημεία και τα έργα τέχνης τραβούν κάθε χρόνο μεγάλο αριθμό τουριστών. Μορφολογία

Η χώρα έχει ομαλά παράλια στο νότο με τον αμμώδη κόλπο του Κάδιξ προς τον Ατλαντικό και τους ανοιχτούς κόλπους της μεσογειακής ακτής. Στο βορρά της έχει φυσικά φιόρδ, όπου οι ακτές της υψώνονται κάθετες πάνω από τη θάλασσα.

Παρουσιάζει υψίπεδα με όχι απρόσιτες κορυφές και μέτριου ύψους οροσειρές (τις σιέρρες), που χωρίζουν δυο λεκανοπέδια. Γενικά είναι χώρα ορεινή με κοιλάδες προσχωσιγενείς. Τα Πυρηναία όρη, που τη χωρίζουν από τη Γαλλία, είναι μια επιμήκης οροσειρά με πολλές διακλαδώσεις που διαχωρίζονται από βαθιές κοιλάδες με παγετώνες και χειμάρρους. Στο μέσο της χώρας υψώνεται το γρανίτινο ανεμόδαρτο Καστιλλιανό υψίπεδο, που καίγεται από τον ήλιο ή σκεπάζεται από χιόνια, ανάλογα με την εποχή. Δίπλα στη μεσογειακή παραλία βρίσκεται η Σιέρρα Νεβάδα με 3.482 μ. ύψος.

Έχει πολλούς ποταμούς που χύνονται στον Ατλαντικό, όπως ο Τάγος, ο μεγαλύτερος της Χερσονήσου που περνάει και μέσα από την Πορτογαλία. Νοτιότερα, στον Ατλαντικό επίσης, εκβάλλει ο Γουαδαλκιβίρ. Από τους ποταμούς της που χύνονται στη Μεσόγειο. Τα νησιά Βαλεαρίδες στη Μεσόγειο (Μαγιόρκα, Μινόρκα, Ίβιθα κλπ.) αποτελούν γεωλογική συνέχεια των ισπανικών βουνών, που καταλήγουν σε υποθαλάσσιες οροσειρές. Είναι εύφορες, κατάφυτες, με γλυκό κλίμα. Τα Κανάρια νησιά στον Ατλαντικό είναι ηφαιστειογενή νησιά με πλούσια βλάστηση κι ευχάριστο κλίμα.

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%91%CE%BD%CE%B4%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%A7%CF%8E%CF%81%CE%B1

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%A0%CF%85%CF%81%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CE%B1

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%A4%CE%AC%CE%B3%CE%BF%CF%82

http://www.livepedia.gr/index.php?title=%CE%93%CE%BF%CF%85%CE%B1%CE%B4%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%B9%CE%B2%CE%AF%CF%81&action=edit


Ιστορία

Αρχαιότατοι κάτοικοι της Ισπανίας υπήρξαν οι Κελτίβηρες. Πρώτοι οι Φοίνικες ίδρυσαν αποικίες στα Α. και Ν.Α. παράλιά της και σύντομα οι Έλληνες τους μιμήθηκαν. Αργότερα η Καρχηδόνα κατέλαβε τη Νότια Ισπανία. Τόσο όμως οι καρχηδονιακές όσο και οι ελληνικές αποικίες καταλήφθηκαν από τους Ρωμαίους. Κατά την περίοδο των μεγάλων μεταναστεύσεων των εθνών εισέβαλαν στην Ισπανία Σουήβοι, Αλανοί και κυρίως, Βάνδαλοι και Βησιγότθοι. Οι τελευταίοι ίδρυσαν ισχυρό κράτος. Όμως τον 8ο αιώνα μ.Χ. οι Άραβες το κατάλυσαν και κυριάρχησαν σ' όλη τη χώρα, εκτός από τα βορειότατα τμήματά της, όπου ιδρύθηκαν μικρά χριστιανικά κράτη (Αραγωνία, Καστίλλη, Ναβάρρα, Αστουρία, Λεόνη). Αυτά κατόρθωσαν να περιορίσουν τη δύναμη των Αράβων, ύστερα από μακροχρόνιους αγώνες.</p>

Στα τέλη του 15ου αιώνα, μετά την ένωση των χριστιανικών κρατιδίων σ' ενιαίο κράτος, οι Άραβες εκδιώχθηκαν εντελώς από την Ιβηρική χερσόνησο. Αυτή η νίκη συνέπεσε με την ανακάλυψη της Αμερικής από το Χριστόφορο Κολόμβο που ήρθε σαν αποτέλεσμα των συστηματικών εξερευνήσεων της γης, που έγιναν από Ισπανούς και Πορτογάλους θαλασσοπόρους. Η ανακάλυψη και αποίκηση της Αμερικής έκανε την Ισπανία μεγάλη αποικιακή δύναμη (ακόμη και σήμερα η ισπανική παρουσία είναι έντονη στην αμερικανική ήπειρο. Η ισπανική είναι η πέμπτη γλώσσα στον κόσμο και ομιλείται από 170 εκατομμύρια ανθρώπους).

Η δύναμη της έφτασε στο κατακόρυφο την εποχή του Κάρολου Ε' και του γιου του Φίλιππου Β'. Την εποχή του τελευταίου όμως, οπότε και οι Άγγλοι κατάστρεψαν στο στενό της Μάγχης την "αήττητη ισπανική αρμάδα", το 1588, αρχίζει η παρακμή της Ισπανίας. Το 1704 οι Άγγλοι, για να ελέγχουν τη ναυσιπλοΐα, κατέλαβαν το βράχο του Γιβραλτάρ, τον οχύρωσαν και τον κατέχουν ακόμα. Στις αρχές του 18ου αιώνα συμπληρώθηκε η ισπανική παρακμή, όταν κηρύχτηκαν ανεξάρτητες οι αμερικανικές αποικίες της. Εξαιτίας της επανάστασης της Κούβας κηρύχτηκε το 1898 ο ισπανοαμερικανικός πόλεμος, όπου η Ισπανία νικήθηκε και έχασε την Κούβα, το Πόρτο Ρίκο και τις Φιλιππίνες.

Το 1936 ξέσπασε φοβερός εμφύλιος πόλεμος που κράτησε 2 1/2 χρόνια, έως τις 28 Μαρτίου 1939, όταν η Μαδρίτη καταλήφθηκε από τις δυνάμεις του στρατηγού Φράνκο, ο οποίος ως αρχηγός της εθνικιστικής επανάστασης, επικράτησε με τη βοήθεια της Γερμανίας και της Ιταλίας. Το 1975 ο Φράνκο πέθανε και τον διαδέχτηκε ο Δον Χουάν των Βουρβώνων. Έτσι το πολίτευμα είναι βασιλευόμενη δημοκρατία. Ο Βασιλιάς έχει δικαίωμα βέτο και πλαισιώνεται από το συμβούλιο του στέμματος και το συμβούλιο του κράτους. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από τον πρωθυπουργό και το υπουργικό συμβούλιο, ενώ η νομοθετική από το κογκρέσο και την γερουσία. Το 1987 έγινε μέλος στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα της Ευρώπης.

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%9A%CE%B5%CE%BB%CF%84%CE%AF%CE%B2%CE%B7%CF%81%CE%B5%CF%82

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%88%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B5%CF%82

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%9A%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B7%CE%B4%CF%8C%CE%BD%CE%B1

http://www.livepedia.gr/index.php?title=%CE%A3%CE%BF%CF%85%CE%AE%CE%B2%CE%BF%CE%B9&action=edit

http://www.livepedia.gr/index.php?title=%CE%91%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%AF&action=edit

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%92%CE%AC%CE%BD%CE%B4%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%B9

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%92%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%B3%CF%8C%CF%84%CE%B8%CE%BF%CE%B9

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%86%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%B5%CF%82

http://www.livepedia.gr/index.php?title=%CE%91%CF%81%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1&action=edit

http://www.livepedia.gr/index.php?title=%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%BB%CE%BB%CE%B7&action=edit

http://www.livepedia.gr/index.php?title=%CE%9D%CE%B1%CE%B2%CE%AC%CF%81%CF%81%CE%B1&action=edit

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%91%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%AF%CE%B1

http://www.livepedia.gr/index.php?title=%CE%9B%CE%B5%CF%8C%CE%BD%CE%B7&action=edit


Πολιτισμός

Ο πολιτισμός της Ισπανίας αποτελεί μίξη δυτικών, ανατολικών και αφρικανικών επιδράσεων. Τον βλέπουμε να εξελίσσεται μέσα από ποικίλες εκφράσεις.

ο Ερνάντεθ και, κυρίως, ο Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, που βρήκε τραγικό θάνατο στον εμφύλιο πόλεμο.

Μετά το 1936 η ισπανική λογοτεχνία περνάει περίοδο μαρασμού. Κυριαρχούν τα θρησκευτικά και ιστορικά θέματα και εξυμνείται η θλίψη και η μοναξιά. Πολλοί ισπανοί λογοτέχνες έχουν εκπατριστεί και ζουν στο εξωτερικό, αυτοεξόριστοι.

Λογοτεχνία

Οι ρίζες της ανάγονται στον μεσαίωνα. Στοιχεία της βρίσκονται στις ιστορίες των λαϊκών αφηγητών. Παλαιότατο μνημείο της ισπανικής φιλολογίας είναι το ηρωικό έπος του Σιντ (1140 περίπου).

Η ισπανική φιλολογία έφτασε στη μεγαλύτερη ακμή της με τα έργα του Θερβάντες, που έγραψε το μυθιστόρημα Δον Κιχώτης, όπου γελοιοποιούνται τα ξεπερασμένα ιδανικά της ιπποσύνης και παρουσιάζεται πλατιά η εικόνα της ισπανικής ζωής. Το θέατρο έφτασε σε ψηλό επίπεδο με τα βαθύτατα ανθρωπιστικά δράματα και κωμωδίες του Λόπε ντε Βέγκα και των διαδόχων του Τίρο ντε Μολίνα, Καλντερόν ντε λα Μπάρκα κλπ.

Με τον πόλεμο εναντίον του Ναπολέοντα συνδέεται η νέα άνοδος των ισπανικών γραμμάτων και η ανάπτυξη του ισπανικού ρομαντισμού. Ο πιο μεγάλος ρομαντικός ποιητής ήταν ο Χοσέ ντε Εσπρονθέδα. Στα μέσα του 19ου αιώνα εμφανίζονται μεγάλοι ρεαλιστές, λογοτέχνες, όπως ο Χοσέ Βαλέρα, ο Πέρεθ Κάλντος και ο Μπλάσκο Ιμπάνιεθ. Στις αρχές του αιώνα μας εμφανίζονται μεγάλοι φιλόσοφοι και λογοτέχνες, όπως ο Μιγκουέλ Ουναμούνο, αλλά και έξοχοι ποιητές όπως ο Χιμένεθ, ο Ερνάντεθ και, κυρίως, ο Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, που βρήκε τραγικό θάνατο στον εμφύλιο πόλεμο.

http://www.livepedia.gr/index.php?title=%CE%98%CE%B5%CF%81%CE%B2%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%82&action=edit

http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%94%CE%BF%CE%BD_%CE%9A%CE%B9%CF%87%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82


Μετά το 1936 η ισπανική λογοτεχνία περνάει περίοδο μαρασμού. Κυριαρχούν τα θρησκευτικά και ιστορικά θέματα και εξυμνείται η θλίψη και η μοναξιά. Πολλοί ισπανοί λογοτέχνες έχουν εκπατριστεί και ζουν στο εξωτερικό, αυτοεξόριστοι.

Τέχνη

Τα πιο αρχαία μνημεία τέχνης στο έδαφος της Ισπανίας είναι η θαυμάσια ζωγραφική σε βράχους της παλαιολιθικής εποχής, η κελτιβηρική γλυπτική και τα αντικείμενα κοσμηματοποιίας των Βησιγότθων. Πάμπολλα επίσης είναι τα μνημεία της μαυριτανικής (αραβικής) εποχής, κυρίως στην αρχιτεκτονική και τη διακοσμητική (όπως τα ανάκτορα της Γρανάδας, της Σεβίλλης και το τέμενος της Κόρδοβας). Από τον 8ο - 9ο αιώνα, διαμορφώνεται η ιδιαίτερη ισπανική τέχνη (μινιατούρες της Αστουρίας, γλυπτές πλάκες).

Στις αρχές του 16ου αιώνα η ισπανική τέχνη δέχεται την επίδραση της Αναγέννησης με ρεαλιστικές τάσεις. Εμφανίζονται μεγάλοι ζωγράφοι, όπως ο Ελ Γκρέκο και ο Γ. Φερναντέθ και αργότερα ο Χ. Ριμπέρα, ο Δ. Βελάσκουεθ, ο Ε. Μουρίλλο. Στο τέλος του 18ου αιώνα ο Φ. Γκόγια ζωγραφίζει αριστουργήματα διαποτισμένα με πάθος, δραματικότητα και ειρωνική διάθεση. Λίγο αργότερα εμφανίζονται ρομαντικοί ζωγράφοι. Και στον 20ο αιώνα τα σύγχρονα ρεύματα εκφράζονται στην ισπανική ζωγραφική. Κυβιστές, όπως ο Πικάσο, σουρεαλιστές, όπως ο Νταλί, φορμαλιστές, όπως ο Γκαργκάλλο σφραγίζουν τη σύγχρονη τέχνη.

Μουσική

Τα πιο παλιά γραπτά μουσικά μνημεία της Ισπανίας φτάνουν στην εποχή του βησιγοτθικού βασιλείου. Στην περίοδο της μαυριτανικής κυριαρχίας ο ισπανικός λαός διατήρησε κι ανάπτυξε τα πρωτότυπα χαρακτηριστικά του εθνικού του πολιτισμού. Έχουμε μια συλλογή κάντιγκο (τραγουδιών) από το 13ο αιώνα. Στα τέλη του 15ου αιώνα και στο 16ο καθιερώνονται πολλά είδη τραγουδιών, όπως το ρομαντσέρο, το βιλιανσίκο (αγροτικό τραγούδι), για φωνή που συνοδεύεται από


κιθάρα. Λίγο αργότερα εμφανίζεται η όπερα και μεγάλοι μουσουργοί, όπως ο Μπαρμπιέρι. Σε ψηλό επίπεδο έφτασε στη δεύτερη 50ετία του 19ου αι. και στις αρχές του 20ου αι. η μουσική τέχνη στην Ισπανία με διάσημους αριστοτέχνες, όπως ο βιολιστής Π. Σαραγκάτε ο βιολοντσελίστας Π. Καζάλς, ο κιθαρίστας Α. Σεγκόβια κ.ά.

Μνημεία

Το λαμπρό καλλιτεχνικό παρελθόν της χώρας προβάλλει, εκτός των άλλων, στα περίφημα μουσεία της, όπως το Πράντο της Μαδρίτης, τα μουσεία της Βαρκελώνης, της Γρανάδας, της Σεβίλλης, του Τολέδου κ.ά. Ναοί εξαίρετης τέχνης υπάρχουν σε πολλές πόλεις, όπως ο Άγιος Ιάκωβος της Κομποστέλης, ο Άγιος Φραγκίσκος της Μαδρίτης, το μοναστήρι του Εσκοριάλ.


Ιταλία.

Η Ιταλική Δημοκρατία ή Ιταλία είναι χώρα της νότιας Ευρώπης, αποτελούμενη από μία χερσόνησο σε σχήμα μπότας και δύο μεγάλα νησιά στη Μεσόγειο θάλασσα: τη Σικελία και

τη Σαρδηνία. Βόρεια συνορεύει με την Ελβετία και την Αυστρία, δυτικά με τη Γαλλία και ανατολικά με τη Σλοβενία, ενώ εξκλάβιο της Ιταλίας αποτελεί και η πόλη Καμπιόνε ντ' Ιτάλια, που βρίσκεται στο

έδαφος της Ελβετίας. Οι ανεξάρτητες χώρες του Σαν Μαρίνο και του Βατικανού βρίσκονται εξ ολοκλήρου μέσα σε ιταλικό έδαφος.

Πληθυσμός: Απογραφή 2011 -> 59.464.644

Πολίτευμα: Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία

Στην πρoϊστoρική επoχή υπήρχαν στην Ιταλία δύo πoλιτισμoί ινδoευρωπαϊκής καταγωγής, o ένας στo

βoρρά και o άλλoς στo κέντρo της χερσoνήσoυ. Γύρω στoν 8o αι. π.Χ. oι Έλληνες ίδρυσαν απoικίες

στη νότιo Ιταλία και τη Σικελία. Την ίδια περίoδo έχoυμε πληρoφoρίες για τoυς Ετρoύσκoυς. Τoν 5o

αι. π.Χ. oι Γαλάτες εγκαταστάθηκαν στην πεδιάδα τoυ Πάδoυ. Τoν 3o αι. π.Χ. η Ρώμη ενώθηκε από

τoυς Ρωμαίoυς και μέχρι την πτώση της ρωμαϊκής αυτoκρατoρίας της Δύσης η ιστoρία ταυτίζεται μ’

αυτήν της Ρώμης. Μετά από μια μακρόχρoνη περίoδo επιδρoμών από την πλευρά των Γότθων και

των Βανδάλων, τo 476μ.Χ., με την απoμάκρυνση τoυ τελευταίoυ αυτoκράτoρα Ρoμόλoυ

Αυγoυστόλoυ από τoν oδόακρo, έλαβε τέλoς η Ρωμαϊκή Αυτoκρατoρία της Δύσης. Τo 493 o

oδόακρoς ηττήθηκε από τoν Θεoδώριχo, πoυ ίδρυσε τo oστρoγoτθικό βασίλειo. O ελληνικo-γoτθικός

πόλεμoς (535-553) έθεσε τέλoς στην κυριαρχία των Γότθων και εδραίωσε τη βυζαντινή ηγεμoνία.

Λίγα χρόνια αργότερα όμως τoυς Γότθoυς διαδέχτηκαν oι Λoγγoβαρδoί πoυ κατάφεραν να

κυριεύσoυν τo μεγαλύτερo τμήμα της χερσoνήσoυ (568-569). Η ειρήνη πoυ κλείστηκε με τoυς

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%85%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%B5%CF%81%CF%83%CF%8C%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%83%CF%8C%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%B8%CE%AC%CE%BB%CE%B1%CF%83%CF%83%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%B7%CE%BD%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%B2%CE%B5%CF%84%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%85%CF%83%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BB%CE%BF%CE%B2%CE%B5%CE%BD%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BE%CE%BA%CE%BB%CE%AC%CE%B2%CE%B9%CE%BF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%BC%CF%80%CE%B9%CF%8C%CE%BD%CE%B5_%CE%BD%CF%84%27_%CE%99%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%B9%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%B2%CE%B5%CF%84%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B1%CE%BD_%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%BF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%8C

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BB%CE%B7%CE%B8%CF%85%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CF%84%CE%B5%CF%85%CE%BC%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CE%B5%CE%B4%CF%81%CE%B5%CF%85%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B7_%CE%9A%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1


βυζαντινoύς τo 603 oδήγησε στo χωρισμό της χώρας σε δύo μέρη: στη βυζαντινή Ιταλία και τη

λoγγoβαρδική. Τo 774 o Κάρoλoς o Μέγας έθετε τέλoς στo βασίλειo των Λoγγoβαρδών και τo 800, με

τη στέψη τoυ, γεννιόταν η Αγία Ρωμαϊκή Αυτoκρατoρία. Με την κάθoδo στην Ιταλία τoυ Όθωνα

Α΄της Σαξoνίας και τη στέψη τoυ ως αυτoκράτoρα ξεκίνησε μια περίoδoς ανταγωνισμoύ μεταξύ των

αυτoκρατόρων και των πάπων. Ξεκινώντας από τoν 11o αι. έχoυμε τη δημιoυργία τoυ ελεύθερoυ

ιταλικoύ δήμoυ, o oπoίoς όμως δεν κατάφερε να εξαλείψει την κυριαρχία τoυ παπάτoυ και της

αυτoκρατoρίας.

Τo 14o αι. πoλλoί δήμoι μεταμoρφώθηκαν σε σινιoρίες και πριγκιπάτα. Τo τέλoς τoυ 15oυ αι.

συμπίπτει με την κρίση της ιταλικής ελευθερίας. o βασιλιάς της Γαλλίας, Κάρoλoς Η΄ κατέβηκε στην

Ιταλία και κυρίευσε τo Βασίλειo της Νάπoλης. Τo 1559 η συνθήκη τoυ Σατό-Σαμβρέσις επικύρωνε την

ισπανική κυριαρχία στην Ιταλία. Η ισπανική ηγεμoνία (1559-1713) συνέπεσε με μια περίoδo έντoνης

παρακμής των τεχνών και των γραμμάτων και μιας σoβαρής oικoνoμικής κρίσης. Στo πρώτo μισό τoυ

ίδιoυ αιώνα εκδηλώθηκε στην Ιταλία ένας μεγάλoς ενθoυσιασμός για πoλιτικές, κoινωνικές και

oικoνoμικές μεταρρυθμίσεις και άρχισαν να ξεχωρίζoυν oι έννoιες τoυ έθνoυς και της ανεξαρτησίας

και oι ελπίδες ενότητας. Με την απoκατάσταση τoυ “αρχαίoυ καθεστώτoς” και την επιστρoφή των

παλιών απoλυταρχικών ηγεμόνων γεννήθηκαν oι μυστικές εταιρείες και τα πρώτα κίνητρα για

ανεξαρτησία.

Η Ιταλική Αναγέννηση υπήρξε έργo διανooύμενων, όπως o Ματζίνι, o Τζιoμπέρτι, o Κατανέo,

πoλιτικών, όπως o Καβoύρ και αρχηγών όπως o Βίκτoρας Εμμανoυήλ και o Γκαριμπάλντι. Η χώρα

βρήκε ξανά την ισoρρoπία της με την κυβέρνηση τoυ Τζιoλίτι, πoυ υπήρξε ένας από τoυς τoυς πιo

ικανoύς πoλιτικoύς της Ιταλίας. Η ανάληψη ξανά της απoικιακής πoλιτικής έγινε τo 1911 με τη μάχη

ενάντια στην Τoυρκία και την κατάκτηση της Λιβύης. Η εκλoγική νίκη των σoσιαλιστών και των

καθoλικών τo 1913 oδήγησε στην παραίτηση τoυ Τζιoλίτι, τoν oπoίo διαδέχτηκε o Σαλάντρα (1914).

Μετά από μια διακήρυξη oυδετερότητας (1η Αυγoύστoυ 1914), κάτω από τις πιέσεις των

επεμβατικών ρευμάτων, η κυβέρνηση εισχώρησε στην Τριπλή Συμμαχία και κήρυξε τoν πόλεμo στην

Αυστρία, ελπίζoντας να επιτύχει την εδαφική ενότητα. o πόλεμoς τελείωσε με νίκη τo 1918 και στην

Ιταλία απoδόθηκαν τo Τρεντίνo, η Ίστρια και η Ζαντάρ. Αλλά oι ιταλoί έμειναν απoγoητευμένoι από

τη μεταχείριση των συμμάχων και στην ηθική κρίση πρoστέθηκε και η oικoνoμική. Μετά από μια

γενική απεργία και κατάληψη των εργoστασίων, η συνταγματική κρίση oδήγησε σε ένα αυταρχικό

και αντιδημoκρατικό καθεστώς, στoν φασισμό και την κήρυξη τoυ Μoυσoλίνι ως πρωθυπoυργoύ. Τα

λάθη των αντιφασιστικών κoμμάτων επέτρεψαν στo Μoυσoλίνι να εγκαινιάσει ένα oλoκληρωτικό

καθεστώς (1925). Η Ιταλία έκανε την είσoδό της στo Β΄Παγκόσμιo πόλεμo τoν Ιoύνιo τoυ 1940, όταν

η Γαλλία είχε ήδη ηττηθεί.

Τέχνες και πολιτισμός

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Colosseum_..JPG


Η Ιταλία είναι γνωστή για τις τέχνες, τον πολιτισμό, και πολλά μνημεία της, όπως ο Πύργος της

Πίζα και το Ρωμαϊκό Κολοσσαίο, όπως και για την κουζίνα της (πίτσα, μακαρονάδες,

κλπ.), κρασί, τρόπος ζωής, μόδα,ντιζάιν, κινηματογράφος, θέατρο, λογοτεχνία, ποίηση, εικαστικές

τέχνες, μουσική (κυρίως όπερα)

Η Αναγεννησιακή περίοδος της Ευρώπης ξεκίνησε στην Ιταλία το 14ο και 15ο αιώνα. Λογοτεχνικά

αριστουργήματα, όπως η ποίηση του Δάντη, Πετράρχη, Tορκουάτο Τάσσο και Λουδοβίκου

Αριόστο και η πεζογραφία του Βοκάκκιου.

Η μουσική επιρροή των Ιταλών συνθετών Παλεστρίνα, Κλάουντιο Μοντεβέρντι, Αρκάντζελο

Κορέλλι και Αντόνιο Βιβάλντι αποδείχτηκε τεράστια. Τον 19ο αιώνα, η ιταλική ρομαντική όπερα

άνθισε με συνθέτες, όπως οιΤζοακίνο Ροσίνι, Τζουζέπε Βέρντι και Τζάκομο Πουτσίνι.

Οι σύγχρονοι Ιταλοί καλλιτέχνες, συγγραφείς, σκηνοθέτες, αρχιτέκτονες, συνθέτες και σχεδιαστές

συνεχίζουν να συνεισφέρουν σημαντικά στο δυτικό πολιτισμό.

Το Ποδόσφαιρο είναι το εθνικό άθλημα των Ιταλών και το πάθος τους για το άθλημα αυτό είναι

φανερό. Η Ιταλία έχει κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου τέσσερις φορές :

το 1934, 1938, 1982 και 2006.

Ο αστεροειδής 477 Ιταλία (477 Italia), που ανακαλύφθηκε το 1901, πήρε το όνομά του από την

Ιταλία.

Ζωγραφική

«Η προσκύνηση των Μάγων»

Λεονάρντο Ντα Βίντσι, 1481–1482

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A0%CF%8D%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A0%CE%AF%CE%B6%CE%B1&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A0%CF%8D%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A0%CE%AF%CE%B6%CE%B1&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%AF%CE%BF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%85%CE%B6%CE%AF%CE%BD%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%B1

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%AC%CE%B4%CE%B5%CF%82&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%AF

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A4%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%82_%CE%B6%CF%89%CE%AE%CF%82&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9C%CF%8C%CE%B4%CE%B1&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9D%CF%84%CE%B9%CE%B6%CE%AC%CE%B9%CE%BD&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B9%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%AC%CF%86%CE%BF%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B5%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B5%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%8C%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=14%CE%BF_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1&action=edit&redlink=1


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BB%CE%B9%CE%B3%CE%BA%CE%AD%CF%81%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=T%CE%BF%CF%81%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%AC%CF%84%CE%BF_%CE%A4%CE%AC%CF%83%CF%83%CE%BF&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%BF%CE%B2%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%BF%CE%B2%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%BF%CE%BA%CE%AC%CE%BA%CE%B9%CE%BF%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B6%CE%B9%CE%BF%CE%B2%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B9_%CE%A0%CE%B9%CE%B5%CF%81%CE%BB%CE%BF%CF%85%CE%AF%CF%84%CE%B6%CE%B9_%CE%BD%CF%84%CE%B1_%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B5%CF%83%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BB%CE%AC%CE%BF%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF_%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%B2%CE%AD%CF%81%CE%BD%CF%84%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B6%CE%B5%CE%BB%CE%BF_%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B6%CE%B5%CE%BB%CE%BF_%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CF%84%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%BF_%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%AC%CE%BB%CE%BD%CF%84%CE%B9


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B6%CE%BF%CE%B1%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%BF_%CE%A1%CE%BF%CF%83%CE%AF%CE%BD%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%B6%CE%AD%CF%80%CE%B5_%CE%92%CE%AD%CF%81%CE%BD%CF%84%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B6%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CE%BC%CE%BF_%CE%A0%CE%BF%CF%85%CF%84%CF%83%CE%AF%CE%BD%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%B4%CF%8C%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%BF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BF_%CE%9A%CF%8D%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%BF_%CE%A0%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%AF%CF%81%CE%BF%CF%85

http://el.wikipedia.org/wiki/1934




http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%AE%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/477_%CE%99%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1


«Πιετά» Μιχαήλ Άγγελος. 1498 - 1499

«Μαρία Μαγδαληνή»

Κάρλο Κριβέλι.1487




Το μεγαλύτερο πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο της Ιταλίας ήταν η Φλωρεντία.

Κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο

• Το εμπόριο με τον Βορρά και την Ανατολή γνωρίζει ανάπτυξη και οδηγεί σε μια

οικονομική ευημερία.

• Το 1115 η πόλη ανακηρύσσεται ανεξάρτητη δημοκρατία και την διοίκησή της

αναλαμβάνει μια ομάδα πολιτών, η Signoria.

• Το αίσθημα αστικής υπερηφάνειας είναι ιδιαίτερα έντονο και συμβάλλει στην τόνωση

της προσωπικότητας του ατόμου.

• Δίνεται η δυνατότητα σε πολίτες χωρίς αριστοκρατική καταγωγή να παίρνουν τα

σκήπτρα της οικονομικής ζωής του τόπου και να επηρεάζουν τα κοινά. Έτσι οι

συντεχνίες και οι εύποροι πολίτες γίνονται οι προστάτες των τεχνών, με

χαρακτηριστικό παράδειγμα την οικογένεια των Μεδίκων.

Εκπρόσωποι

1) Masaccio

Χαρακτηριστικά

1. χρήση κεντρικής προοπτικής

2. απόδοση ανθρώπινης μορφής με πλαστικότητα, σφρίγος

3. επιδέξιος χειρισμός φωτός και σκιάς

4. φωτισμός προσώπων από κάποια πηγή έξω από την παράσταση. / β1 σελ87

Έργα

•. Η Αγία Τριάδα με την Παναγία, τον Άγιο Ιωάννη και δωρητές (1425-1428) / ήταν


ένας από τους πρώτους πίνακες που έγιναν σύμφωνα με τους μαθηματικούς

κανόνες. Η τοιχογραφία διακρίνεται για την απλότητα και το μεγαλείο των μορφών,

που μοιάζουν με αγάλματα και τις οποίες τις τοποθέτησε μέσα σε προοπτικό

πλαίσιο.

•Μέρος από το μνημειακό σύνολο στην Cappella Brancacci (1426-1427) /

παράσταση από την Εκδίωξη των Πρωτόπλαστων από τον Παράδεισο

Γλώσσες Στην Ιταλία ομιλούνται πολλές διάλεκτοι των Ιταλικών. Υπάρχουν περίπου 33 διάλεκτοι, εκ των οποίων σημαντικότερες, ως προς τον αριθμό των ομιλούντων είναι η διάλεκτος της Λομβαρδίας και της Λιγουρίας, τα Ναπολιτάνικα, τα Σικελιάνικα, η διάλεκτος της Σαρδηνίας και της Μπολόνια

Θρησκεία

Η ρωμαϊκή θρησκεία, έχοντας δεχτεί ισχυρές ετρουσκικές και ελληνικές επιρροές, ήταν

μία πολυθεϊστική τυπολατρική αστική θρησκεία η οποία επικεντρωνόταν στην εξασφάλιση της

εύνοιας των θεών, τόσο σε οικογενειακό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο, μέσω της προσκόλλησης

σε παραδοσιακέςλατρευτικές τελετουργίες (θυσίες, προσευχές, ύμνους, αργίες, αθλητικούς αγώνες)

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CE%BC%CE%B2%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%B9%CE%B3%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%B7%CE%BD%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%BA%CE%BF%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%8A%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%B7&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%B5%CF%85%CF%87%CE%AE


τις οποίες χρηματοδοτούσαν το κράτος και οι ευκατάστατες κοινωνικές ομάδες. Το πάνθεον έμοιαζε

με το αντίστοιχο των ελληνικών πόλεων-κρατών, με ορισμένες μόνο ουσιαστικές διαφορές στις

ιδιότητες της κάθε θεότητας και στις όψεις του κόσμου ή στις δραστηριότητες τις οποίες αυτή

ρύθμιζε. Αρχικώς βέβαια δεν ήταν ανθρωπομορφικό πάνθεον ούτε υποστηριζόταν από

εκτενείς μυθολογικές αφηγήσεις, αλλά με το πέρασμα του χρόνου υιοθετήθηκαν πλήρως οι

ελληνικοί μυθικοί κύκλοι και οι ιστορίες για τους αντίστοιχους θεούς.

Στόχος της λατρείας ήταν η εξευμένιση των θείων δυνάμεων και ο «συνεταιρισμός» μαζί τους για τη

διασφάλιση της επιτυχίας σε κάποιο εγχείρημα. Επικρατούσε η αντίληψη ότι ο κόσμος, οι θεότητες

και οι άνθρωποι υπήρχαν ανέκαθεν και οι ίδιοι οι Ρωμαίοι ήταν που επέλεξαν, όταν ίδρυσαν την

πόλη τους, να «συνεταιρισθούν» με συγκεκριμένους θεούς τους οποίους από εκεί κι έπειτα

τιμούσαν. Για τον λόγο αυτόν οι Ρωμαίοι δεν επιχείρησαν ποτέ να εμφυτεύσουν το θρησκευτικό

εορτολόγιο, τις παραδόσεις και το πάνθεον τους στις ιταλικές πόλεις που έπεσαν υπό την επιρροή

τους, θεωρώντας την αστική λατρεία τους καθαρά ρωμαϊκή υπόθεση. Για το επίσημο κράτος η

ύπαρξη των θεών, και μάλιστα όχι μόνο αυτών που λατρεύονταν στη Ρώμη, ήταν δεδομένη στο

πλαίσιο μίας ανιμιστικής καταγωγής αντίληψης περί παρουσίας εκατοντάδων θείων πνευμάτων σε

ιερούς τόπους, σε ιερά ζώα, σε φυσικά φαινόμενα ή ακόμα και σε αφηρημένες έννοιες.

Η ρεπουμπλικανική πολιτειακή οργάνωση, τα αξιώματα και τα σώματα της αντλούσαν τη

νομιμοποίηση τους στα μάτια του λαού από την ευσεβή τους στάση απέναντι στους θεούς και τη

συσχέτιση τους με συγκεκριμένες θεότητες.

Ωστόσο δεν οριζόταν κάποια συγκεκριμένη θρησκευτική αυθεντία η οποία είχε τον έσχατο λόγο στην

τέλεση των δημόσιων ιεροτελεστιών και στην αστυνόμευση των λατρευτικών πρακτικών· οι

αρμοδιότητες αυτές ήταν κατανεμημένες σε διάφορα ρεπουμπλικανικά ιερατικά αξιώματα που τα

κατείχαν θρησκευτικοί άρχοντες της ρωμαϊκής πόλης-κράτους, υπόλογοι στη Σύγκλητο και

στους Υπάτους, οι οποίοι εκλέγονταν συνήθως από τις ρωμαϊκές Εκκλησίες του Δήμου. Το

σπουδαιότερο από τα εν λόγω αξιώματα ήταν αυτό του Μέγιστου Αρχιερέα (Pontifex Maximus), του

επικεφαλής των ιερειών της σπουδαίας θεάς Εστίας (των «Εστιάδων») η «ιερή φλόγα» της οποίας

έπρεπε να καίει αδιάκοπα στα μεγάλα δημόσια κτίρια, αλλά κανένας μεμονωμένος ιεράρχης δεν είχε

ιδιαίτερα διευρυμένο, πόσο μάλλον απόλυτο, έλεγχο στις ποικίλες όψεις της κρατικής λατρείας. Η

αστική ρωμαϊκή θρησκεία, προσανατολισμένη στην ευσεβή και ακριβή τήρηση της παράδοσης, είχε

τις ρίζες της σε προϊστορικές αγροτικές λατρείες της γονιμότητας και γι’ αυτό δεν ήταν ασύμβατη με

ιδιωτικές, μυστηριακές λατρείες που άρχισαν κατά την ελληνιστική εποχή να εισάγονται δειλά

στην Ιταλία μέσω τηςΜεγάλης Ελλάδας. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις τελευταίες, λειτουργούσε

αποκλειστικά ως παράγοντας κοινωνικής συνοχής και δικαιολόγησης των κρατικών ενεργειών.

Συνηθισμένη ήταν η μαντεία στο πλαίσιο της αστικής λατρείας, με τη βοήθεια δημόσιων

«οιωνοσκόπων» οι οποίοι ερμήνευαν θεϊκές ενδείξεις (παρομοίως με τα ελληνικά μαντεία), αλλά και

η «μαγεία», υπό την έννοια της τελετουργικής χειραγώγησης θεϊκών δυνάμεων με στόχο την

πρόκληση βλάβης. Ωστόσο η μαγεία, όντας καταδικαστέα και ποινικά κολάσιμη, εξασκούνταν μόνο

σε ιδιωτικό και οικογενειακό πλαίσιο. Αξίζει να σημειωθεί η μεγάλη συνάφεια με την ελληνική

αστική λατρεία και σε άλλα θέματα, όπως π.χ. η εύκολη απόδοση ημιθεϊκού status σε διάσημους

ήρωες (αν και στη Ρώμη συνήθως απαιτούνταν έγκριση της Συγκλήτου για τέτοιες ενέργειες), οι

παρόμοιες λατρευτικές πρακτικές, η επικαλυπτόμενη μυθολογία (μεγάλο τμήμα της οποίας ήταν

δανεικό από την ελληνική, είτε άμεσα από τις αποικίες της νότιας Ιταλίας είτε έμμεσα από τους

επηρεασμένους από τους Έλληνες Ετρούσκους), η προσκόλληση της θρησκείας στην ιδέα της

τήρησης της παράδοσης κλπ.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CE%B5%CE%BF%CE%BD

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B7_%CE%BA%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%85%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B9%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%B5%CF%80%CE%BF%CF%8D%CE%BC%CF%80%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%8D%CE%B3%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%8E%CF%80%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/Pontifex_Maximus

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%B1_(%CE%BC%CF%85%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1)

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B5%CF%82_%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%85%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%BB%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B5%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B5%CF%80%CE%BF%CF%87%CE%AE

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B7_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9C%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CE%B1


ΡΩΣΙΑ

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Από τη Ρωσική Πρωτοπορία, που σφυρηλάτησε την αισθητική της επαναστατικής µεταµόρφωσης του πολιτισµού, μέχρι τον σοσιαλιστικό ρεαλισµό, που έθεσε υπό έλεγχο την τέχνη, την περεστρόικα και τη μετά-περεστρόικα, που απελευθέρωσε τη δηµιουργική δραστηριότητα. Εκατόν είκοσι έργα από τη συλλογή της Πινακοθήκης Μανιέζ της Αγίας Πετρούπολης, που καλύπτουν µια τεράστια περίοδο από το 1920 έως τις µέρες µας. Είναι αποκλειστικά δηµιουργοί που έζησαν στην πόλη Πέτρογκραντ (1914-1924) / Λένινγκραντ (1924-1991)/ Αγία Πετρούπολη. Την πρωτεύουσα των τσάρων, την πόλη απ' την οποία διέρχεται ο Νέβας, που γέννησε µεγάλους δηµιουργούς σε όλους τους καλλιτεχνικούς χώρους, που φούντωσε η σπίθα της Ρωσικής Επανάστασης και γέννησε τις ιδέες της Ρωσικής Πρωτοπορίας. Αυτήν την πόλη αποτυπώνουν, µε διαφορετικές τεχνοτροπίες και συναισθηµατική αµεσότητα, οι ζωγράφοι της έκθεσης. Εκτός από χαρακτηριστικές απόψεις της πόλης, τους καλλιτέχνες απασχόλησαν προσωπογραφίες, νεκρές φύσεις και συνθέσεις. Κορυφαία έργα είναι αυτά της περιόδου 1920-1940, τα έργα αυτής της εποχής «παρουσιάζουν µε τον ξεχωριστό πλαστικό χαρακτήρα τους την ιδιαίτερη ''τοµή'' της σοβιετικής τέχνης, η οποία καταρρίπτει τα καθιερωµένα στερεότυπα». Τότε έδρασε η περίφηµη oµάδα «Ο κύκλος των καλλιτεχνών», που, µε επιρροές από τη Γαλλία, προσήλκυσε τους πιο ταλαντούχους καλλιτέχνες, όπως τους Πακούλιν, Ρουσακόβ, Ποτστένι, Τιµοσένκο, Παχόµοφ, Ζαγκόσκιν, Λιζάκ κ.ά. Τα µέλη του «Κύκλου» ενσάρκωσαν στα έργα τους την ατµόσφαιρα των κοινωνικών αλλαγών και των αναζητήσεων για µια καινούργια ζωή. Κι άλλοι που δεν ανήκαν τυπικά στην οµάδα ασπάστηκαν την εκφραστική αισθητική της, όπως οι Νικολάι Λαπσίν και Βλαντίµιρ Γκρίνµπεργκ, λησµονηµένοι για πολλές δεκαετίες στην ΕΣΣΔ (Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών). Στη λίστα των άδικα ξεχασµένων ζωγράφων συγκαταλέγεται και η Πελαγία Σουρίγκα, µε τα φουτουριστικά έργα της. Οταν το Μανιέζ παρουσίασε αναδροµική της το 2007 ήταν µια πραγµατική αποκάλυψη για τους θεατές. Τόσο ο «Κύκλος» όσο κι άλλες οµάδες υποχώρησαν αναγκαστικά στην κυβερνητική απόφαση του 1932 να απαγορεύσει τη συγκρότηση καλλιτεχνικών οµάδων και να συσταθεί µια ενιαία Ενωση, γεγονός που συνεπαγόταν τον ιδεολογικό και εκφραστικό έλεγχο της τέχνης, σύµφωνα µε το δόγµα του σοσιαλιστικού ρεαλισµού.

Θεοφάνης ο Έλληνας

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, αλλά έζησε το μεγαλύτερο μέρος του βίου του στη Φεουδαλική Δημοκρατία του Νόβγκοροντ και τη Μοσχοβία. Πολλά από τα έργα του θεωρούνται θεμελιακά για τη ρωσική αγιογραφία, ενώ μεταξύ άλλων μαθητής του υπήρξε ο σπουδαίος Αντρέι Ρουμπλιόφ.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%B5%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9D%CF%8C%CE%B2%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%81%CE%BF%CE%BD%CF%84

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%B2%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%AD%CE%B9_%CE%A1%CE%BF%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%BB%CE%B9%CF%8C%CF%86


Ενώ η γενέτειρά του βίωνε τη φάση της οριστικής αποσύνθεσης λόγω της οθωμανικής περικύκλωσης, ο ανατολικός σλαβικόςκόσμος βρισκόταν σε ανάκαμψη, απεξαρτώμενος από τους Μογγόλους της Χρυσής Ορδής που τον δυνάστευαν για ενάμιση αιώνα. Έτσι στα τριάντα του μετανάστευσε στο ακμάζον Νόβγκοροντ(τη μόνη μεγάλη ρωσική πόλη που δεν είχε κατακτηθεί ποτέ από τους Μογγόλους) και εικοσιπέντε χρόνια αργότερα στη Μόσχα. Η τεχνοτροπία του θεωρείται απαράμιλλη σε έκφραση και οι σύγχρονοί του τον περιέγραφαν με θαυμασμό ως «ζωγράφο με σκούπα», αναφερόμενοι στην ικανότητά του να δημιουργεί τοιχογραφίες πολύ μεγάλου μεγέθους, καθώς και ως «ευρυμαθή της φιλοσοφίας» λόγω της βαθιάς μόρφωσής του. Πολλές από τις τοιχογραφίες σώζονται μέχρι σήμερα, με κυριότερες αυτές στους ναούς της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (Νόβγκοροντ), της Θείας Γέννησης, της Κοίμησης της Θεοτόκου και του Ευαγγελισμού (Κρεμλίνο της Μόσχας).

Βασίλι Καντίνσκι

O Βασίλι Καντίνσκι ήταν Ρώσος ζωγράφος και θεωρητικός της τέχνης. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα και ένας από τους πρωτοπόρους της αποκαλούμενης αφηρημένης τέχνης. Έλαβε μέρος σε ορισμένα από τα σημαντικότερα ρεύματα της μοντέρνας τέχνης εισάγοντας τις δικές του καινοτομίες και μία νέα αντίληψη για τη ζωγραφική, καταγράφοντας ένα πλούτο θεωριών και ιδεών στην πραγματεία Για το πνευματικό στην τέχνη.

Το 1896, σε ηλικία τριάντα ετών, εγκατέλειψε τη Μόσχα και εγκαταστάθηκε στο Μόναχο, με σκοπό να ακολουθήσει τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες. Η πόλη του Μονάχου ήταν εκείνη την εποχή καλλιτεχνικό κέντρο ενώ από το 1892 είχε δημιουργηθεί η Απόσχιση (Sezession) του Μονάχου, ομάδα που συσπείρωνε καλλιτέχνες που ακολουθούσαν διαφορετικές τεχνοτροπίες. Ο Καντίνσκι φοίτησε αρχικά στη σχολή ζωγραφικής του Αντόν Αζμπέ και αργότερα προσέγγισε τον Φραντς φον Στουκ, ο οποίος αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους δασκάλους σχεδίου και ζωγράφους. Εκείνος του πρότεινε να παρακολουθήσει μαθήματα στην Ακαδημία του Μονάχου, ωστόσο ο Καντίνσκι απέτυχε στις εξετάσεις και όταν πλησίασε εκ νέου τον Στουκ, τον δέχθηκε στην τάξη του, όπου υπήρξε συμφοιτητής με τον Πάουλ Κλέε.

Ο Καντίνσκι παρουσίασε έργα του στις εκθέσεις «Salon d' Automne» και «Salon des Indépendants» στο Παρίσι, όπου είχε τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με εκπροσώπους των κινημάτων τουφωβισμού και του κυβισμού. Την Άνοιξη του 1908 επέστρεψε στο Μόναχο, έπειτα από σύντομα ταξίδια στη Δυτική Ευρώπη και τη Ρωσία, ενώ για μεγάλα διαστήματα έζησε στην μικρή πόλη Μούρναου, στους πρόποδες των Άλπεων. Τα έργα που ολοκλήρωσε εκεί χαρακτηρίζονταν από μεγάλες επιφάνειες έντονων χρωματισμών και αντιθέσεων, σταδιακά απομακρυνόμενων από το αναπαραστατικό στοιχείο και περισσότερο αφηρημένα.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B8%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BB%CE%AC%CE%B2%CE%BF%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CF%81%CF%85%CF%83%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B4%CE%AE

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%8C%CE%B2%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%81%CE%BF%CE%BD%CF%84

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%8E%CF%83%CE%BF%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%B5%CE%BC%CE%BB%CE%AF%CE%BD%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%AE

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/20%CF%8C%CF%82_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%86%CE%B7%CF%81%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7_%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%BD%CE%B1_%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%8C%CE%BD%CE%B1%CF%87%CE%BF

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A6%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%84%CF%82_%CF%86%CE%BF%CE%BD_%CE%A3%CF%84%CE%BF%CF%85%CE%BA&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%AC%CE%BF%CF%85%CE%BB_%CE%9A%CE%BB%CE%AD%CE%B5

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%89%CE%B2%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%85%CE%B2%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82






http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9C%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%BD%CE%B1%CE%BF%CF%85&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CE%BB%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%86%CE%B7%CF%81%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7_%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7


Νίκολας Ραίριχ

Ο Νίκολας Κονσταντίνοβιτς Ραίριχ (9 Οκτωβρίου, 1874 - 13 Δεκεμβρίου, 1947) ήταν Ρώσος συμβολιστής ζωγράφος, ο πρωτότοκος γιος του δικηγόρου και συμβολαιογράφου Κονσταντίν Ραίριχ και της συζύγου του Μαρίας. Μεγαλωμένος στο άνετο περιβάλλον μιας μεσοαστικής ρωσικής οικογένειας, ο Νίκολας είχε το πλεονέκτημα της συχνής επαφής με συγγραφείς,καλλιτέχνες και επιστήμονες που επισκέπτονταν συχνά τηνοικογένεια, από τα παιδικά του μόλις χρόνια.

Μαρκ Σαγκάλ

O Μαρκ Σαγκάλ 6 Ιουλίου 1887 – 28 Μαρτίου 1985) ήταν Γάλλος ζωγράφος,Ρωσο-εβραϊκής καταγωγής.

Θεωρείται ένας από τους μείζονες καλλιτέχνες της μοντέρνας τέχνης.

Ο Σαγκάλ γεννήθηκε στο Βιτέμπσκ της σημερινής Λευκορωσίας, πρωτότοκος γιος εβραϊκής οικογένειας με

εννέα παιδιά. Φοίτησε στο εβραϊκό δημοτικό σχολείο και αργότερα συνέχισε τις σπουδές του σε δημόσιο

γυμνάσιο, παρά το γεγονός πως οι Εβραίοι γίνονταν πολύ δύσκολα δεκτοί. Από νεαρή ηλικία ασχολήθηκε

με τη μουσική μαθαίνοντας βιολί, καθώς και με το σχέδιο. Έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη ζωγραφική

και φοίτησε στη σχολή ζωγραφικής του Γεχούντα Πεν, στο Βιτέμπσκ, με στόχο να ολοκληρώσει αργότερα

τις σπουδές του στην πρωτεύουσα της Ρωσίας. Το χειμώνα του 1906, εγκαταστάθηκε στην Αγία

Πετρούπολη, έχοντας προηγουμένως εξασφαλίσει την ειδική άδεια που έπρεπε να κατέχει κάθε Εβραίος,

την εποχή εκείνη, προκειμένου να κατοικήσει μόνιμα στην πρωτεύουσα. Τα έργα του Σαγκάλ χαρακτηρίζονται έντονα από προσωπικά στοιχεία καθώς και από την «απλοϊκή»

ιδιομορφία τους. Η θεματολογία του, κατά βάση ποιητική και φανταστική, είναι βασισμένη κυρίως σε

προσωπικά βιώματα, άρρηκτα συνδεδεμένη επίσης με την εβραϊκή του καταγωγή, ενώ είναι

χαρακτηριστικό πως σπανίζουν οι προσωπογραφίες. Κινήθηκε συστηματικά γύρω από τον άξονα της

εβραϊκής παράδοσης και του ρωσικού φολκλόρ, αν και στο ύστερο έργο του απομακρύνθηκε ελαφρά,

χρησιμοποιώντας θέματα από την αρχαία Ελλάδα, όπως στους πίνακες Πτώση του Ίκαρου (1975) ή Ο

μύθος του Ορφέα (1977), καθώς και απλές καθημερινές σκηνές.

Πάβελ Τσελίτσεβ

O Πάβελ Τσελίτσεβ γεννήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1898 στην Καλούγκα της Ρωσίας. Μεγάλωσε σε προνομιούχο και εκλεπτυσμένο περιβάλλον κοντά στην τέχνη. Ζωγράφιζε από μικρή ηλικία. Κατά τα έτη 1916-1918 παρακολούθησε μαθήματα τέχνης στο πανεπιστήμιο της Μόσχας. Για να αποφύγει την Επανάσταση, μετακινήθηκε νοτιότερα και σπούδασε στην Ακαδημία του Κιέβου, όπου δούλεψε με την Αλεξάνδρα Έξτερ. Σε αυτή την περίοδο, ζωγραφίζει με φανταχτερά χρώματα και με κυβιστικό-φουτουριστικό τρόπο. Το 1920 μετακινείται στην Οδησσό, όπου δουλεύει στο θέατροκαι το 1921 φεύγει για Βερολίνο. Εκεί συντηρείται με δουλειά στο θέατρο και ξεκινά να ζωγραφίζει νεκρές φύσεις, πορτρέτα και φιγούρες. Από το 1923 ζει στο Παρίσι, όπου η ζωγραφική του αλλάζει: αποδίδει πιο ρεαλιστικά τα αντικείμενα και τα μεταχειρίζεται σαν σύμβολα της κοσμικής τάξης. Δημιουργεί φιγούρες σκεπτικές, σε εσωστρεφείς πόζες.

http://el.wikipedia.org/wiki/9_%CE%9F%CE%BA%CF%84%CF%89%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85


http://el.wikipedia.org/wiki/13_%CE%94%CE%B5%CE%BA%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%B3%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AD%CE%B1%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/6_%CE%99%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CF%85


http://el.wikipedia.org/wiki/28_%CE%9C%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%AF%CE%BF%CF%85


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%AE



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%BD%CE%B1_%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B9%CF%84%CE%AD%CE%BC%CF%80%CF%83%CE%BA

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%B5%CF%85%CE%BA%CE%BF%CF%81%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%B2%CF%81%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CF%82


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%AF


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%A0%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7


http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A6%CE%BF%CE%BB%CE%BA%CE%BB%CF%8C%CF%81&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/21_%CE%A3%CE%B5%CF%80%CF%84%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%AD%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1_%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%8D%CE%B3%CE%BA%CE%B1






http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%BA%CF%84%CF%89%CE%B2%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%AE_%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%AF%CE%B5%CE%B2%CE%BF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%85%CE%B2%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B4%CE%B7%CF%83%CF%83%CF%8C%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CE%BD%CE%BF

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9D%CE%B5%CE%BA%CF%81%CE%AE_%CF%86%CF%8D%CF%83%CE%B7&action=edit&redlink=1




ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ

Η Πινακοθήκη Μανιέζ στεγάζεται σε ένα επιβλητικό νεοκλασικό κτίριο του 1807, το οποίο κτίστηκε, αρχικά, για να στεγάσει τη Σχολή Ιππασίας της αυτοκρατορικής πρωτεύουσας, σε σχέδια του Ιταλού αρχιτέκτονα Τζάκομο Κουαρένγκι, ο οποίος σχεδίασε πολλά παλάτια και μέγαρα της πόλης.

Ρώσοι μουσικοί

Σεργκέι Προκόφιεφ Ο Σεργκέι Σεργκέγιεβιτς Προκόφιεφ 23 Απριλίου 1891 - θαν. Μόσχα, 5 Μαρτίου 1953)ήταν Ρώσος συνθέτης. Ο Προκόφιεφ γεννήθηκε στην Σόντοφσκα (σήμερα Κράσνογιε, στην περιφέρεια Ντόνετσκ) της Ουκρανίας, τότε μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Έδειξε ασυνήθιστες μουσικές ικανότητες από την ηλικία των πέντε. Η πρώτη του σύνθεση για πιάνο που καταγράφηκε (από την μητέρα του) ήταν ένα «Ινδικό Γκαλόπ» σε Λύδιο τρόπο (Φα μείζονα με Σι φυσικό αντί για Σι ύφεση) καθώς ο νεαρός Προκόφιεφ «ήταν απρόθυμος να χτυπήσει τις μαύρες νότες». Σε ηλικία εφτά ετών άρχισε να μαθαίνει σκάκι. Όπως και η μουσική, το σκάκι παρέμεινε ένα από τα πάθη του για την υπόλοιπη ζωή του, ενώ γνωρίστηκε και με τους παγκόσμιους πρωταθλητές Καπαμπλάνκα και Μποτβίνικ. Σε ηλικία εννέα ετών συνέθετε την πρώτη του όπερα, Ο Γίγαντας, καθώς και μία εισαγωγή και διάφορα άλλα κομμάτια. Το 1914 ο Προκόφιεφ αποφοίτησε από το Ωδείο με τον μεγαλύτερο βαθμό στην τάξη του, παίρνοντας έτσι ως βραβείο ένα πιάνο με ουρά. Αμέσως μετά ταξίδεψε στο Λονδίνο όπου συνάντησε τον ιμπρεσάριο Σεργκέι Ντιάγκιλεφ και ιδρυτή των Ballets Russes (Ρώσικα Μπαλέτα). Ο Ντιάγκιλεφ του παρήγγειλε το μπαλέτο Άλα και Λόλι αλλά απέρριψε το έργο όταν ο Προκόφιεφ του το παρουσίασε (ημιτελές ακόμα) στην Ιταλία το 1915.

Σεργκέι Ραχμάνινοφ

Ο Σεργκέι Βασίλιεβιτς Ραχμάνινοφ 1 Απριλίου 1873– 28 Μαρτίου 1943) ήταν Ρώσος συνθέτης, πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους πιανίστες του 20ου αιώνα, εξ αιτίας των εξαιρετικών τεχνικών δυνατοτήτων του. Υπάρχουν πολλές ηχογραφήσεις με τον ίδιο να εκτελεί έργα δικά του αλλά και άλλα σημαντικά έργα του πιανιστικού ρεπερτορίου. Η ποιότητα των συνθέσεών του συχνά αμφισβητήθηκε, παρ’ όλο που η δημοτικότητά του ήταν πολύ μεγάλη. Στα έργα του συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, 4 κοντσέρτα γιαπιάνο, 3 συμφωνίες, 2 σονάτες για πιάνο και 3 όπερες. Το ύφος των περισσότερων συνθέσεών του είναι το ύφος του ύστερου ρομαντισμού, συγγενικό με την μουσική του Τσαϊκόφσκι, αλλά διακρίνονται και επιδράσεις από τον Σοπέν και τον Λιστ. Το 1891 αποφοίτησε από την τάξη πιάνου και ένα χρόνο αργότερα από την τάξη σύνθεσης, ενώ είχε ήδη ολοκληρώσει το 1ο κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα. Για την αποφοίτησή του από την τάξη της σύνθεσης του ανατέθηκε να γράψει την μονόπρακτη όπερα Αλέκο. Η εξεταστική επιτροπή ενθουσιάστηκε τόσο από το

http://el.wikipedia.org/wiki/23_%CE%91%CF%80%CF%81%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CF%85







http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%AD%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1_%CE%9D%CF%84%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%84%CF%83%CE%BA&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%AD%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1_%CE%9D%CF%84%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%84%CF%83%CE%BA&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%85%CE%BA%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BA%CE%AC%CE%BA%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%BF%CF%83%CE%AD_%CE%A1%CE%B1%CE%BF%CF%8D%CE%BB_%CE%9A%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%BC%CF%80%CE%BB%CE%AC%CE%BD%CE%BA%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B9%CF%87%CE%B1%CE%AE%CE%BB_%CE%9C%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CE%BD%CE%B9%CE%BA


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CE%BD%CE%B4%CE%AF%CE%BD%CE%BF

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A3%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%BA%CE%AD%CE%B9_%CE%9D%CF%84%CE%B9%CE%AC%CE%B3%CE%BA%CE%B9%CE%BB%CE%B5%CF%86&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ballets_Russes&action=edit&redlink=1






http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%BD%CF%84%CF%83%CE%AD%CF%81%CF%84%CE%BF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%BF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BC%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1_(%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE)

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BF%CE%BD%CE%AC%CF%84%CE%B1



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B9%CF%8C%CF%84%CF%81_%CE%A4%CF%83%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8C%CF%86%CF%83%CE%BA%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%81%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BA_%CE%A3%CE%BF%CF%80%CE%AD%CE%BD

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%84%CF%82_%CE%9B%CE%B9%CF%83%CF%84




αποτέλεσμα, που του απένειμε το Χρυσό Μετάλλιο. Η πρεμιέρα της όπερας έγινε στις 27 Απριλίου του 1893και το έργο έγινε δεκτό με ευνοϊκές κριτικές.

Νικολάι Ρίμσκι-Κόρσακοφ Ο Ρίμσκι-Κόρσακοφ ήταν ένας από τα μέλη της «Ομάδας των Πέντε», μαζί με τους Μίλυ Μπαλακίρεφ (1837 - 1910), Αλεξάντρ Μποροντίν (1833 - 1887), Σεζάρ Κούι (1835 - 1918) και Μοντέστ Μουσόργκσκι (1839 - 1881). Οι πέντε συνθέτες, με βάση τους την Αγία Πετρούπολη, επεδίωκαν την ανεξαρτησία της ρωσικής μουσικής από τα δυτικότροπα πρότυπα, θέλοντας να δημιουργήσουν ένα πραγματικά ρωσικό μουσικό ύφος. Η θεματολογία του Ρίμσκι-Κόρσακοφ για τις όπερές του και τα άλλα μουσικά έργα του, όπως και των άλλων μελών της «Ομάδας των Πέντε», ήταν επηρεασμένη από το ρομαντισμό του Μπερλιόζ (Berlioz), πολύ αγαπητού συνθέτη στη Ρωσία, καθώς και από τη ρωσική λαϊκή μουσική του Γκλίνκα (Glinka), διανθισμένη μερικές φορές με στοιχεία οριενταλισμού. Αντλούσε την έμπνευσή του από την κλασική ρωσική λογοτεχνία του 19ου αιώνα, τα λαϊκά διηγήματα και τα παραδοσιακά ρωσικά παραμύθια και την ιστορία της Ρωσίας. Θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές της εθνικής ρωσικής μουσικής. Ο Ρίμσκι-Κόρσακοφ πέθανε, μετά από σοβαρές κρίσεις στηθάγχης, στο Λιούμπενσκ (Lyubensk) στις 21 Ιουνίου 1908 (8 Ιουνίου 1908 σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο). Είναι θαμμένος στο Κοιμητήριο Τίχβιν (Tikhvin) της Μονής Αλέξανδρου Νέφσκι στην Αγία Πετρούπολη, δίπλα στους τάφους των Ρώσων συνθετών Μουσόργκσκι, Μποροντίν, Κούι, Γκλίνκα και Τσαϊκόφσκι.



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%97_%CE%9F%CE%BC%CE%AC%CE%B4%CE%B1_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%A0%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B5

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9C%CE%AF%CE%BB%CF%85_%CE%9C%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BA%CE%AF%CF%81%CE%B5%CF%86&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%AC%CE%BD%CF%84%CF%81_%CE%9C%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A3%CE%B5%CE%B6%CE%AC%CF%81_%CE%9A%CE%BF%CF%8D%CE%B9&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A3%CE%B5%CE%B6%CE%AC%CF%81_%CE%9A%CE%BF%CF%8D%CE%B9&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AD%CF%83%CF%84_%CE%9C%CE%BF%CF%85%CF%83%CF%8C%CF%81%CE%B3%CE%BA%CF%83%CE%BA%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BA%CF%84%CF%8C%CF%81_%CE%9C%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%BB%CE%B9%CF%8C%CE%B6

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B9%CF%87%CE%B1%CE%AE%CE%BB_%CE%93%CE%BA%CE%BB%CE%AF%CE%BD%CE%BA%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B9%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B7%CE%B8%CE%AC%CE%B3%CF%87%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B9%CF%8C%CF%84%CF%81_%CE%A4%CF%83%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8C%CF%86%CF%83%CE%BA%CE%B9


Ντμίτρι Σοστακόβιτς Ο Ντμίτρι Ντμίτριεβιτς Σοστακόβιτς (25 Σεπτεμβρίου1906 Αγία Πετρούπολη - 9 Αυγούστου 1975, Μόσχα) ήταν Ρώσος συνθέτης της Σοβιετικής περιόδου. Η ζωή του σημαδεύτηκε από μια σύνθετη και αντιφατική σχέση με το σοβιετικό καθεστώς, το οποίο δυο φορές αποκήρυξε τη μουσική του, το 1936 και το 1948, και κατά καιρούς απαγόρευε έργα του. Ταυτόχρονα, υπήρξε ο δημοφιλέστερος Σοβιετικός συνθέτης της γενιάς του και παρέλαβε πολυάριθμες τιμητικές διακρίσεις και κρατικά βραβεία, ενώ επίσης θήτευσε στο «Ανώτατο Σοβιέτ». Ύστερα από μια αρχική περίοδο στο πνεύμα της «πρωτοπορίας», ο Σοστακόβιτς έγραψε σε ένα προσωπικό ιδίωμα, στο οποίο φαίνεται μεταξύ άλλων και η έντονη επιρροή του Μάλερ. Συνδυάζει στοιχεία ρομαντισμού (δηλαδή στοιχεία πάθους και τραγικότητας) με ατονική γραφή και με περιστασιακή χρήση στοιχείων της σειραϊκής μουσικής -αν και γενικά εντάσσεται στην παράδοση της τονικής μουσικής. Συχνά η μουσική του περιέχει οξείες αντιθέσεις και έντονο το στοιχείο τουγκροτέσκου, της ειρωνείας και του σαρκασμού. Θεωρείται ότι τα μεγαλύτερα έργα του είναι οι 15 συμφωνίες του και τα 15 κουαρτέτα εγχόρδων. Το έργο του επίσης περιλαμβάνει όπερες, 6 κοντσέρτα (για πιάνο, βιολίκαι βιολοντσέλο) και πολλή κινηματογραφική μουσική.

Πιότρ Τσαϊκόφσκι Ο Τσαϊκόφσκι γεννήθηκε σε μια μεσοαστική οικογένεια. Η εκπαίδευση που έλαβε τον προετοίμασε για δημόσιο υπάλληλο παρά την πρώιμη μουσική ανάπτυξη που είχε επιδείξει. Ενάντια στις επιθυμίες της οικογένειάς του αποφάσισε να ακολουθήσει καριέρα στη μουσική και το 1862 μπήκε στο Ωδείο της Αγίας Πετρούπολης, από όπου αποφοίτησε το 1865. Αυτή η τυπική εκπαίδευση με πολλές επιρροές από τη Δύση, τον ξεχώρισε από τη σύγχρονή του εθνικιστική κίνηση, υλοποιημένη από μια ομάδα νεαρών Ρώσων συνθετών γνωστοί ως Η Ομάδα των Πέντε, με τους οποίους ο Τσαϊκόφσκι είχε μία ανάμεικτη επαγγελματική σχέση καθ' όλη τη διάρκεια της καριέρας του. Αν και απόλαυσε πολλές επιτυχίες, δεν ήταν ποτέ συναισθηματικά ασφαλής και η ζωή του ήταν διάστικτη με προσωπικές κρίσεις και περιόδους κατάθλιψης. Παράγοντες που συντέλεσαν σε αυτό ήταν η καταπιεσμένη του ομοφυλοφιλία και ο φόβος της διαπόμπευσης, ο καταστροφικός του γάμος και η ξαφνική κατάρρευση της μοναδικής διηνεκούς σχέσης στην ενήλικη ζωή του, της δεκατριάχρονης σχέσης του με την πλούσια χήρα Ναντέζντα φον Μεκ. Εν μέσω προσωπικών αναταραχών η φήμη του Τσαϊκόφσκι μεγάλωνε. Τιμήθηκε από τον Τσάρο, του χορηγήθηκε ισόβια σύνταξη και εγκωμιαζόταν στα μουσικά μέγαρα όλου του κόσμου. Ο ξαφνικός του θάνατος σε ηλικία 53 ετών αποδίδεται γενικά σε χολέρα αλλά κάποιοι τον αποδίδουν σε αυτοκτονία.




http://el.wikipedia.org/wiki/9_%CE%91%CF%85%CE%B3%CE%BF%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%85





http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%88%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%88%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7_%CE%A3%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%A3%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%8E%CE%BD

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B2_%CE%9C%CE%AC%CE%BB%CE%B5%CF%81

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1#.CE.A3.CE.B5.CE.B9.CF.81.CE.B1.CF.8A.CF.83.CE.BC.CF.8C.CF.82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%93%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%AD%CF%83%CE%BA&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BC%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%85%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%AD%CF%84%CE%BF_%CE%B5%CE%B3%CF%87%CF%8C%CF%81%CE%B4%CF%89%CE%BD




http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%AF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CF%84%CF%83%CE%AD%CE%BB%CE%BF




http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%B8%CE%BB%CE%B9%CF%88%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%BC%CE%BF%CF%86%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%BF%CE%BB%CE%AD%CF%81%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1


Κόκκινη Πλατεία

Η πλούσια ιστορία της Κόκκινης Πλατείας αντανακλάται σε πολλά έργα τέχνης, συμπεριλαμβανομένων πινάκων του Βασίλι Σούρικοφ, Κονσταντίν Γιουόν και άλλων. Η πλατεία αποσκοπούσε στο να λειτουργεί ως η κύρια αγορά της Μόσχας. Επίσης χρησιμοποιήθηκε για διάφορες δημόσιες τελετές και διακηρύξεις και περιστασιακά ως ο χώρος της στέψης των Ρώσων Τσάρων. Η πλατεία σιγά σιγά γέμισε από κτίρια από τότε και χρησιμοποιείται για επίσημες τελετές από όλες τις Ρωσικές κυβερνήσεις από τότε που ιδρύθηκε. Το όνομα Κόκκινη Πλατεία δεν προέρχεται ούτε από το χρώμα των τούβλων γύρω της (που στην πραγματικότητα ήταν ασπρισμένοι σε κάποια σημεία της ιστορίας) ούτε από την σύνδεση του κόκκινου χρώματος με τον κομμουνισμό. Το όνομα προήλθε από το Ρωσικό επίθετο красный, θηλ. краснaя που είχε τη σημασία «όμορφος, ωραίος» Στα σύγχρονα ρωσικά η λέξη απέκτησε τη σημασία «κόκκινος». Αυτή η λέξη, με τη σημασία «όμορφος» αρχικά χρησιμοποιήθηκε για τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Βασιλείου και ακολούθως ο όρος μεταφέρθηκε για την κοντινή πλατεία. Πιστεύεται ότι η πλατεία απόκτησε το πρόσφατο όνομα (αντικαθιστώντας το παλαιότερο Пожар, ή «πυρκαγιά») τον 17ο αιώνα Τα κτίρια που περιβάλλουν την πλατεία είναι όλα σημαντικά κατά κάποιον τρόπο. Το Μαυσωλείο Λένιν, για παράδειγμα, φυλάττει το βαλσαμωμένο σώμα του Βλαντιμίρ Λένιν, ιδρυτή της Σοβιετικής Ένωσης. Στα νότια βρίσκεται ο περίτεχνος Καθεδρικός Ναός του Αγίου Βασιλείου με τον φωτεινό θόλο και οι κατοικίες και οι καθεδρικοί ναοί του Κρεμλίνου.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%83%CE%AC%CF%81%CE%BF%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%B8%CE%B5%CE%B4%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%9D%CE%B1%CF%8C%CF%82_%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%BF%CF%85_(%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1)

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9C%CE%B1%CF%85%CF%83%CF%89%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%9B%CE%AD%CE%BD%CE%B9%CE%BD&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BC%CE%AF%CF%81_%CE%9B%CE%AD%CE%BD%CE%B9%CE%BD

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%88%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7_%CE%A3%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%A3%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%8E%CE%BD

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%B8%CE%B5%CE%B4%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%9D%CE%B1%CF%8C%CF%82_%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%BF%CF%85_(%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1)

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%B5%CE%BC%CE%BB%CE%AF%CE%BD%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1%CF%82


Η βόρεια πλευρά καταλαμβάνεται από το Κρατικό Ιστορικό Μουσείο, του οποίου τα περιγράμματα σου θυμίζουν αυτά των πύργων του Κρεμλίνου. Η Ιβηρική Πύλη και το Παρεκκλήσι ξανακτίστηκαν προς τα βορειοδυτικά.

Το μόνο γλυπτό μνημείο στην πλατεία είναι ένα μπρούτζινο άγαλμα του Κουζμά Μίνιν και του Ντμίτρι Ποζάρσκι, ο οποίος βοήθησε να απαλλαγεί η Μόσχα από τους Πολωνούς εισβολείς το 1612, κατά τη διάρκεια της Εποχής των Αναστατώσεων. Κοντά είναι το λεγόμενο Λόμπνογιε μέστο, μία κυκλική πλατφόρμα όπου στις μέρες μας συνηθίζουν να γίνονται δημόσιες τελετές. Στα παλιά χρόνια, ωστόσο, ήταν ο χώρος όπου εκτελούνταν με αποκεφαλισμό κατάδικοι. Τόσο το μνημείο του Κουζμά Μίνιν και του Ντμίτρι Ποζάρσκι όσο και το Λόμπνογιε μέστο ήταν κάποτε τοποθετημένα πιο κεντρικά στην Κόκκινη Πλατεία αλλά μετακινήθηκαν στις τωρινές τους τοποθεσίες για να διευκολύνουν τις μεγάλες στρατιωτικές παρελάσεις της Σοβιετικής Ένωσης. Η ίδια η πλατεία έχει μήκος γύρω στα 330 μέτρα και 70 μέτρα πλάτος.

Ρωσική λογοτεχνία

Άρθουρ Αντάμοβ

Ο Άρθουρ Αντάμοβ (23 Αυγούστου 1908 – 15 Μαρτίου 1970) ήταν θεατρικός συγγραφέας και ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του Θεάτρου του Παραλόγου.

Ο Αντάμοβ γεννήθηκε στη Ρωσία σε μία ευκατάστατη Αρμενική οικογένεια, η οποία, ωστόσο, έχασε σύντομα την περιουσία της το 1917. Όπως πολλοί άλλοι ευκατάστατοι Ρώσοι της εποχής, ο Αντάμοβ ανετράφη με τα Γαλλικά ως πρώτη του γλώσσα και το 1924 μετακόμισε στο Παρίσι. Στο Παρίσι ο Αντάμοβ ήρθε σε επαφή με τους σουρεαλιστές και εξέδωσε την σουρεαλιστική εφημερίδα Discontinuité.

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9A%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%9C%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B5%CE%AF%CE%BF&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%80%CE%BF%CF%87%CE%AE_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%84%CF%8E%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%85

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%85



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B5%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82


Άρχισε να γράφει θεατρικά έργα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με πρώτο του έργο το La Parodie (1947). Το έργο του, επηρεασμένο από τον Μπέρτολτ Μπρεχτ, είναι συχνά ονειρικό και ιδιαίτερα τα τελευταία του έργα έχουν πολιτικά στοιχεία. Ο χαρακτήρας του τίτλου ενός από τα περισσότερο γνωστά έργα του, το Le Professeur Taranne (1953), κατηγορείται για διάφορα πράγματα (δημόσιο γυμνισμό, πέταμα σκουπιδιών, λογοκλοπή), τα οποία αρνείται, μόνο και μόνο για να αντιστραφούν οι αρνήσεις του εναντίον του ως επιπλέον στοιχεία παραπτωμάτων.

Ο Αντάμοβ αυτοκτόνησε το 1970

Μαξίμ Γκόρκι

Ο Μαξίμ Γκόρκι ήταν Ρώσος συγγραφέας, ιδρυτής του σοσιαλιστικού ρεαλισμού κι ενεργό πολιτικό στέλεχος. Το πραγματικό του όνομα ήταν Αλεξέι Μαξίμοβιτς Πέσκοφ ή Πεσκόφ ενώ το Γκόρκι το επέλεξε ως ψευδώνυμο επειδή σημαίνειπικρός. Αντιτάχτηκε πολλάκις στο τσαρικό καθεστώς και πέρασε πολύ καιρό στις φυλακές ή στην εξορία. Το Δεκέμβρη του 1887 αυτοπυροβολείται μ' ένα παλιό πιστόλι στο στήθος. Η σφαίρα θα μείνει στα πνευμόνια του 40 ολόκληρα χρόνια. Η αιτία ήταν μάλλον ο θάνατος της γιαγιάς του. Παρά τις αντιξοότητες αυτές, από το 1892 κιόλας, αρχίζει να εκδηλώνεται η αγάπη του για τη λογοτεχνία. Ξεκινά να γράφει πρώτα για βιοποριστικούς λόγους, επιφυλλίδες σ' επαρχιακές εφημερίδες. Τότε εργαζόταν στην εφημερίδα Tiflis του Καυκάσου κι ακόμα χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Jehudiel Khlamida.

Νικολάι Γκόγκολ

Ο Νικολάι Γκόγκολ 1 Απριλίου 1809 - 4 Μαρτίου 1852) ήταν Ρώσος συγγραφέας. Έγραψε πολλά διηγήματα, όπως «Ταράς Μπούλμπα», «Το πορτρέτο» κ.ά., μυθιστορήματα: «Νεκρές ψυχές», «Το ημερολόγιο ενός τρελού» κ.ά. Τα έργα του συγκαταλέγονται στα μεγαλύτερα αριστουργήματα της ρωσικής ρεαλιστικής λογοτεχνίας στο 19ο αιώνα και θεωρείται εφάμιλλος γιγάντων όπως οι: Λέων Τολστόι Ιβάν Τουργκένιεφ ,Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι κι ο ποιητής Αλεξάντρ Πούσκιν.

Βασίλι Ζουκόφσκι

Ο Βασίλι Αντρέγεβιτς Ζουκόφσκι (1783 - 1852), υπήρξε κορυφαίος ρομαντικός ποιητήςτης δεκαετίας του 1810, μεταφραστής έργων των Μπάιρον, Σίλερ και Ομήρου, προστάτης και καλός φίλος του Αλέξανδρου Πούσκιν.Υποστήριξε τον Πούσκιν όταν ο Τσάρος τον εξόρισε στη Σιβηρία κατορθώνοντας μαζί με τον Νικολάι Καραμζίν και με την υποστήριξη του Καποδίστρια να μεταφερθεί αρχικά στο Αικατερίνοσλαβ (σημερινό Ντνιπροπετρόφσκ) και αργότερα στο Κισινάου (Κισινιόφ στα ρωσικά).

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%27_%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%80%CE%AD%CF%81%CF%84%CE%BF%CE%BB%CF%84_%CE%9C%CF%80%CF%81%CE%B5%CF%87%CF%84



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%B3%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AD%CE%B1%CF%82

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A3%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%81%CE%B5%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A4%CF%83%CE%AC%CF%81%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82&action=edit&redlink=1


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%8D%CE%BA%CE%B1%CF%83%CE%BF%CF%82




http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%AD%CF%89%CE%BD_%CE%A4%CE%BF%CE%BB%CF%83%CF%84%CF%8C%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%AD%CF%89%CE%BD_%CE%A4%CE%BF%CE%BB%CF%83%CF%84%CF%8C%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%B2%CE%AC%CE%BD_%CE%A4%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%BA%CE%AD%CE%BD%CE%B9%CE%B5%CF%86

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CF%84%CF%8C%CF%81_%CE%9D%CF%84%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%AD%CF%86%CF%83%CE%BA%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%AC%CE%BD%CF%84%CF%81_%CE%A0%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%BA%CE%B9%CE%BD



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%B9%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CF%8C%CF%81%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CE%92%CF%8D%CF%81%CF%89%CE%BD

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%81%CE%AF%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%B9%CF%87_%CE%A3%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CF%81

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%8C%CE%BC%CE%B7%CF%81%CE%BF%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%BA%CE%B9%CE%BD


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%83%CE%AC%CF%81%CE%BF%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B9%CE%B2%CE%B7%CF%81%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%AC%CE%B9_%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B6%CE%AF%CE%BD

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%AF%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%82

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%91%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%83%CE%BB%CE%B1%CE%B2&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%84%CE%BD%CE%B9%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%B5%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%86%CF%83%CE%BA

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B9%CF%83%CE%B9%CE%BD%CE%AC%CE%BF%CF%85


Μιχαήλ Λέρμοντοφ

Ο Μιχαήλ Γιούριεβιτς Λέρμοντοφ , 15 Οκτωβρίου 1814 –27 Ιουλίου 1841) ήταν σημαντικός Ρώσος ποιητής, γνωστός και ως «ποιητής του Καυκάσου». Αποτέλεσε την πιο σημαντική παρουσία στη ρωσική ποίηση από τον θάνατο του Αλεξάντρ Πούσκιν μέχρι και τον δικό του, τέσσερα χρόνια αργότερα, στην ηλικία των 26 χρονών. Όπως και ο Πούσκιν, έτσι και ο ίδιος έχασε τη ζωή του σε μια μονομαχία. Σ' ένα από τα πιο γνωστά ποιήματά του, που γράφτηκε την Πρωτοχρονιά του 1840, περιέγραψε την ποίησή του σαν «ατσαλένιο στίχο ποτισμένο με πικρία και μίσος».

Ιβάν Αλεξέιγεβιτς Μπούνιν

Ο Iβαν Aλεξέιγεβιτς Μπούνιν , 22 Οκτωβρίου 1870 - 8 Νοεμβρίου 1953) ήταν ο πρώτος ρώσος συγγραφέας που κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1933. Η βασική δομή των ποιημάτων και των ιστοριών του είναι μία από τις πλουσιότερες στη γλώσσα του. Το τελευταίο βιβλίο του, Οι Σκοτεινές Λεωφόροι (1943) είναι η περισσότερο ευρέως αναγνωσμένη συλλογή διηγήμάτων του 20ού αιώνα στη Ρωσία.

Ο Μπούνιν γεννήθηκε στο κτήμα των γονιών του στην επαρχία Βορονέζ της Ρωσίας. Καταγόταν από οικογένεια αριστοκρατών γαιοκτημόνων και ιδιοκτητών δουλοπάροικων, αλλά ο παππούς του και ο πατέρας του είχαν διασκορπίσει σχεδόν όλοκληρη την περιουσία τους.

Στάλθηκε σε δημόσιο σχολείο στο Γέλετς το 1881, αλλά αναγκάστηκε να επιστρέψει σπίτι μετά από πέντε χρόνια. Ο αδερφός του, που είχε πανεπιστημιακή μόρφωση, τον ενθάρρυνε να διαβάσει τους Ρώσους κλασικούς και να γράψει.

Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι

Γεννήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 1821 στη Μόσχα.Ο πατέρας του ήταν γιος κληρικού, και δεν ήταν αριστοκράτης. Σύμφωνα με την παράδοση της εποχής θα έπρεπε να γίνει και αυτός κληρικός, κατόρθωσε όμως να σπουδάσει ιατρική, έγινε στρατιωτικός γιατρός και με τη σταδιοδρομία του αυτή μπήκε στην κληρονομική αριστοκρατία. Φεύγοντας από τη στρατιωτική υπηρεσία τελείωσε την καριέρα του ως διευθυντής ενός πτωχοκομείου στη Μόσχα Ο πατέρας του θα δολοφονηθεί το 1839 επειδή ήταν ιδιαίτερα μισητός από τους χωρικούς λόγω του σκληροτράχηλου και αυταρχικού του χαρακτήρα. Ο Ντοστογιέφσκι ύστερα από μία αρχική κατ΄οίκον διδασκαλία πήγε οικότροφος σε δύο σχολεία στη Μόσχα, ένα από τα οποία γαλλικό. Όταν τέλειωσε το σχολείο συνέχισε τις σπουδές του στην Πετρούπολη σε κρατική στρατιωτική σχολή μηχανικών και για σύντομο χρονικό διάστημα άσκησε αυτό το επάγγελμα. Το 1843 αποχωρώντας οριστικά από αυτό το επάγγελμα έλαβε την απόφαση να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη λογοτεχνία. Αυτό δεν ήταν παρά το αποτέλεσμα μίας






http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%B9%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%82

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7&action=edit&redlink=1



http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CF%87%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1



http://el.wikipedia.org/wiki/8_%CE%9D%CE%BF%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%9D%CF%8C%CE%BC%CF%80%CE%B5%CE%BB_%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%AD%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1_%CE%92%CE%BF%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CE%B6

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%93%CE%AD%CE%BB%CE%B5%CF%84%CF%82&action=edit&redlink=1





http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE




http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7



μακράς πορείας, η οποία ξεκινούσε από τα χρόνια της σχολικής εκπαίδευσής του: σταθερός ήταν ο προσανατολισμός του στη λογοτεχνία. Τον Απρίλιο του 1849 ο Ντοστογιέφσκι συνελήφθη και πέρασε από έκτακτο στρατοδικείο. Η κατηγορία ήταν για συμμετοχή σε προδοτική συνωμοσία. Την άνοιξη του 1849 είχε προσχωρήσει σε μια πολιτικοφιλοσοφική λέσχη που έγινε γνωστή ως κίνηση Πετρασέφσκι ή οι Πετρασέφσκηδες. Η ποινή που επιβλήθηκε στον Ντοστογιέφσκι ήταν τέσσερα χρόνια καταναγκαστικά έργα και στρατιωτική υπηρεσία ως απλός στρατιώτης για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Στο δικαστήριο δεν αρνήθηκε ούτε τις φιλελεύθερες πεποιθήσεις του ούτε το ενδιαφέρον του για τον ουτοπικό σοσιαλισμό, ιδιαίτερα για τις ιδέες του Σαρλ Φουριέ ή τη διαμαρτυρία του για πολλά φαινόμενα της ρωσικής πραγματικότητας. Παρουσίασε τον εαυτό του ως έναν «αφελή-έντιμο ανθρωπιστή και λόγιο ο οποίος απέβλεπε στο γενικό καλό της ανθρωπότητας», κυρίως όμως ήθελε μέσα από την πλούσια βιβλιοθήκη των Πετρασέφσκι «να γνωρίσει τα νεότατα λογοτεχνικά ρεύματα της Ευρώπης»Το δικαστήριο δεν δέχθηκε αυτή του την εξήγηση και «ίσως είχε τους λόγους του να είναι δύσπιστο» Στις 16 Νοεμβρίου 1849 ο Ντοστογιέφσκι και οι σύντροφοί του δικάστηκαν και καταδικάσθηκαν σε θάνατο. Ακολούθησε ένας πόλεμος νεύρων με εικονικές εκτελέσεις και ατέλειωτες ώρες παραμονής σε μια πλατεία της Πετρούπολης, στις 22Δεκεμβρίου του 1849, σε αναμονή του εκτελεστικού αποσπάσματος. Η ποινή του μετατράπηκε τελικά σε τετραετή εξορία και καταναγκαστικά έργα στο Ομσκ της Σιβηρίας. Το φθινόπωρο του 1855 έγινε υπαξιωματικός και τον επόμενο χρόνο προήχθη σε αξιωματικό. Τον Μάρτιο του 1859 του επιτράπηκε να επιστρέψει στην Ευρωπαϊκή Ρωσία, όχι όμως ακόμα στις μεγάλες πόλεις. Αυτό θα γίνει τον Δεκέμβριο του 1859. Την περίοδο της στρατιωτικής του θητείας θα κάνει τον πρώτο του γάμο: γνωρίζει και παντρεύεται τον Φεβρουάριο του 1857 την Μαρία Ισάγιεβα που λίγο πριν είχε χηρέψει. Ήταν «μία πραγματικά μορφωμένη και με τον τρόπο της γοητευτική γυναίκα, συνάμα όμως έπασχε από ανίατο πνευμονικό νόσημα, νευρική και ευερέθιστη, προφανώς υστερική, αν όχι ψυχοπαθής.» Το 1859 επέστρεψε στην Πετρούπολη και εξέδωσε μαζί με τον αδελφό του δύο περιοδικά τα οποία, όμως, δεν σημείωσαν επιτυχία με αποτέλεσμα ο Ντοστογιέφσκι να βρεθεί καταχρεωμένος. Ο μόνος τρόπος για να συγκεντρώσει χρήματα και να ξεπληρώσει τα χρέη του ήταν η συγγραφή. Την ίδια περίοδο εκδηλώθηκε το σχεδόν νοσηρό του πάθος για τα τυχερά παιχνίδια-ακριβώς ως αποτέλεσμα αυτής της οικονομικής δυσχέρειας- που τον έφερε στο χείλος της υλικής και της σωματικής καταστροφής. Σε αυτό το διάστημα έγραψε τα καλύτερα του έργα: Ο παίκτης, Οι αδερφοί Καραμαζώφ, Έγκλημα και Τιμωρία, Ο Ηλίθιος, Οι δαιμονισμένοι

Μπορίς Παστερνάκ

Ο Μπορίς Λεονίντοβιτς Παστερνάκ 10 Φεβρουαρίου 1890 - 30 Μαΐου 1960) ήταν Ρώσος συγγραφέας, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ξεκίνησε τη λογοτεχνική του παραγωγή ως φουτουριστής ποιητής. Έκανε αρκετές μεταφράσεις ξένων ποιητών και περισσότερο του Σαίξπηρ, που εκτιμούσε ιδιαίτερα.


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%80%CF%81%CE%AF%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82



http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9F%CF%85%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%83%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B1%CF%81%CE%BB_%CE%A6%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%AD

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B1%CF%81%CE%BB_%CE%A6%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%AD

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%BF%CE%AD%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B5%CE%BA%CE%AD%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%BC%CF%83%CE%BA

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B9%CE%B2%CE%B7%CF%81%CE%AF%CE%B1


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B9%CE%BF%CF%82


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B5%CE%BA%CE%AD%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%B5%CE%B2%CF%81%CE%BF%CF%85%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82




http://el.wikipedia.org/wiki/10_%CE%A6%CE%B5%CE%B2%CF%81%CE%BF%CF%85%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85


http://el.wikipedia.org/wiki/30_%CE%9C%CE%B1%CE%90%CE%BF%CF%85




http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B1%CE%AF%CE%BE%CF%80%CE%B7%CF%81


Παρόλο που στην Ρωσία ήταν διάσημος ως ποιητής κυρίως, το έργο που τον έκανε γνωστό παγκοσμίως ήταν το μυθιστόρημά του «Δόκτωρ Ζιβάγκο», που εκδόθηκε το 1957 στην Ιταλία. Για το έργο του αυτό βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1958, αλλά το αρνήθηκε για πολιτικούς λόγους.

Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν

Ο Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν 6 Ιουνίου 1799 – 1837, ήταν Ρώσος λογοτέχνης, ο μεγαλύτερος ποιητής της Ρωσίας που θεωρείται και ο δημιουργός της νεότερης ρωσικής λογοτεχνίας και γνωστός φιλέλληνας. Στο τότε ρωσικό Κισινιόφ, την πρωτεύουσα σήμερα της Μολδαβίας (Κισινάου στα ρουμανικά), στη Βεσσαραβία της νότιας Ρωσίας όπου μετατέθηκε, ο Πούσκιν τέθηκε υπό την επίβλεψη του στρατηγού Ιβάν Νίκιτιτς Ίνζοφ, ανθρώπου γενναίου και καλλιεργημένου, διακεκριμένο πολεμιστή των ναπολεόντειων πολέμων, έπειτα από επιθυμία του Καποδίστρια, ο οποίος με επιστολή του στον στρατηγό τού ζητάει να δείξει φροντίδα στον νεαρό ποιητή, συμπληρώνοντας: Δεν υπάρχει ακρότητα στην οποία να μην υπέπεσε ο ατυχής αυτός νέος, όπως δεν υπάρχει και τελειότητα που δεν θα μπορούσε να επιτύχει με την υψηλή ποιότητα των χαρισμάτων του.

Φιόντορ Τιούτσεφ

Τιούτσεφ, Φιόντορ Ιβάνοβιτς (5 Δεκεμβρίου 1803 - 27 Ιουλίου 1873). Διακεκριμένος Ρώσος ποιητής και διπλωμάτης. Έμεινε στο Μόναχο και στο Τουρίνο, όπου γνώρισε τον Friedrich Wilhelm Joseph Schelling και τον Χάινριχ Χάινε. Δεν συμμετείχε στην λογοτεχνική ζωή ούτε θεωρούσε τον εαυτό του λογοτέχνη. Έχουν διατηρηθεί 400 περίπου ποιήματά του αποσπάσματα των οποίων έγιναν δημοφιλή και πέρασαν στο στόμα του ρώσικου λαού ως παροιμίες.

Τα πρώτα ποιήματά του βασίζονται στην ποιητική παράδοση του 18ου αιώνα. Από το 1830τα έργα του υφίστανται την επίδραση του Ευρωπαϊκού (προπαντώς Γερμανικού) ρομαντισμού. Αποτελούν φιλοσοφικά, στοχαστικά ποιήματα με βασικά θέματα την Κτίση, την φύση, την ανθρώπινη μοίρα. Το 1840 δημοσιεύει μερικά πολιτικά άρθρα πάνω στο πρόβλημα της αλληλεπίδρασης της Ρωσίας με τον Δυτικό πολιτισμό. Τη δεκαετία του 1850 ο Τιούτσεφ δημιουργεί μία σειρά ερωτικών ποιημάτων γεμάτη διαπεραστικό αίσθημα αγάπης και καημού.

Λέων Τολστόι Ο Λέων Τολστόι 9 Σεπτεμβρίου 1828 – 20 Νοεμβρίου 1910 (ή με το τότε ισχύον ημερολόγιο στη Ρωσία 28 Αυγούστου 1828 - 7 Νοεμβρίου 1910) ήταν Ρώσος συγγραφέας.

Γεννήθηκε στη Γιάσναγια Πολλιάννα το 1828 και από το 1844 ως το 1847 σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Καζάν. Προσπάθησε να βρει το αληθινό νόημα του Χριστιανισμού, πιστεύοντας πως σκοπός της ζωής δεν είναι να εξυπηρετεί την κατώτερη ζωική φύση, αλλά τη φωτεινή δύναμη, που βρίσκεται στα βάθη της

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%8C%CE%BA%CF%84%CF%89%CF%81_%CE%96%CE%B9%CE%B2%CE%AC%CE%B3%CE%BA%CE%BF



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%8C%CE%BC%CF%80%CE%B5%CE%BB_%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%8C%CE%BC%CF%80%CE%B5%CE%BB_%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82


http://el.wikipedia.org/wiki/6_%CE%99%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%AF%CE%BF%CF%85





http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BB%CE%B4%CE%B1%CE%B2%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B9%CF%83%CE%B9%CE%BD%CE%AC%CE%BF%CF%85

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%99%CE%B2%CE%AC%CE%BD_%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%84%CF%82_%CE%8A%CE%BD%CE%B6%CE%BF%CF%86&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CF%8C%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%BF%CE%B9_%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/5_%CE%94%CE%B5%CE%BA%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85





http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%BF

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Friedrich_Wilhelm_Joseph_Schelling&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%AC%CE%B9%CE%BD%CF%81%CE%B9%CF%87_%CE%A7%CE%AC%CE%B9%CE%BD%CE%B5

http://el.wikipedia.org/wiki/18%CE%BF%CF%82_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%A1%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82











http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82


ανθρώπινης ψυχής και η οποία βοηθάει τον άνθρωπο να αναγνωρίζει το αγαθό. Εκτός όμως από αυτές τις αντιλήψεις, ο Τολστόι κατάφερε ν' απεικονίσει με απαράμιλλο τρόπο τη ρωσική κοινωνία της εποχής του και με την αναπαραστατική δύναμη της τέχνης του να δώσει εκπληκτικούς πίνακες από τη ζωή της τσαρικής Ρωσίας του 19ου αιώνα. Αν και καταγόταν από πλούσια οικογένεια, αφοσιώθηκε με μεγάλη αγάπη στους μουζίκους, βοηθώντας τους και μελετώντας τη ζωή τους. Γεμάτος θρησκευτική έξαρση και δεμένος με τα προβλήματα της εποχής του, προσπάθησε να βρει γιατί υποφέρουν οι άνθρωποι και προσπάθησε να απελευθερώσει τον άνθρωπο και να αποκαταστήσει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Ως καλλιτέχνης ο Τολστόι διακρίνεται για τη βαθιά γνώση των κρυφών πτυχών της ψυχής και την άμεση καθαρότητα του αισθήματος. Το έργο του είχε τεράστια σημασία και άσκησε γόνιμη επίδραση στη ρωσική και στην παγκόσμια λογοτεχνία.

Ιβάν Τουργκένιεφ

Ο Ιβάν Σεργκέγεβιτς Τουργκένιεφ Ρώσος μυθιστοριογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, γεννήθηκε στις 9 Νοεμβρίου (νέο ημερολόγιο) του 1818 στο Οριόλ της Ρωσίας και πέθανε στις 3 Σεπτεμβρίου (νέο ημερολόγιο) του 1883 στο Μπουζιβάλ, κοντά στο Παρίσι. Ήταν γιος ενός αξιωματικού και μιας πλούσιας και δυναμικής γυναίκας, της οποίας η μορφή διαφαίνεται σε διάφορα έργα του. Μεγαλώνοντας ο ίδιος σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούσαν οι ταξικές διακρίσεις και το χάσμα πλουσίων και φτωχών, φορτίστηκε με μεγάλη έμπνευση κατά της κοινωνικής αδικίας. Το 1833 άρχισε να σπουδάζει φιλολογίαστο Πανεπιστήμιο της Μόσχας και το επόμενο έτος ήρθε σε επαφή με τον Ζουκόφσκι, τον Γκόγκολ και τον καθηγητή Πλέτνεφ, με τον τελευταίο να γίνεται οδηγός στα πρώτα λογοτεχνικά του βήματα. Το 1838 μετέβη στο Βερολίνο για να συνεχίσει τις σπουδές του, και εκεί ζυμώθηκε πολιτικά έχοντας στο πλευρό του σημαντικές φυσιογνωμίες σαν τον Μπακούνιν, τον Στανκίεβιτς και τον Ανένκοφ. Ως αποτέλεσμα, έκανε μέλημά του να προωθήσει τον εξευρωπαϊσμό της Ρωσίας και να υποστηρίξει τις ιδέες του με τη λογοτεχνία, χωρίς όμως να επιτρέπει στην κοινωνική κριτική να υποβαθμίζει την τέχνη της γραφής του. Μετά την επιστροφή του στη Ρωσία το 1841, εργάστηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών αλλά σύντομα σταμάτησε, και έτσι αφιερώθηκε περισσότερο στην πεζογραφία αλλά επεκτάθηκε ταυτόχρονα και στη δραματουργία.

Μαρίνα Τσβετάγεβα

Η Μαρίνα Ιβάνοβνα Τσβετάγεβα ή Τσβετάγιεβα (26 Σεπτεμβρίου (με το παλαιό ημερολόγιο)/8 Οκτωβρίου 1892, Μόσχα - 31 Αυγούστου 1941, Γελαμπούγκα (Ταταρστάν) ήταν Ρωσίδα ποιήτρια και συγγραφέας. Γεννήθηκε στη Μόσχα το 1892. Ο πατέρας της ήταν καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας. Από το 1902 μέχρι το 1906 έζησε στη Γένοβα. Το 1906 πήγε σχολείο στη Λωζάνη και το 1908 πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει ιστορία της φιλολογίας. Το 1910 τύπωσε την πρώτη της ποιητική συλλογή. Παντρεύτηκε το 1912. Το 1917 έζησε τη Ρώσικη επανάσταση, ενώ ο άντρας της πολεμούσε ενάντια στους Μπολσεβίκους. Το 1920 έχασε τη μια της κόρη. Το 1922έφυγε για το Βερολίνο και την Πράγα και το 1925 πήγε με την οικογένειά της στο Παρίσι, όπου έμεινε για 14 χρόνια.







http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B9_%CE%96%CE%BF%CF%85%CE%BA%CF%8C%CF%86%CF%83%CE%BA%CE%B9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%AC%CE%B9_%CE%93%CE%BA%CF%8C%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CE%BB



http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B9%CF%87%CE%B1%CE%AE%CE%BB_%CE%9C%CF%80%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CE%BD%CE%B9%CE%BD





http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%94%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1





http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A4%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%81%CF%83%CF%84%CE%AC%CE%BD





http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CE%B2%CE%B1


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CF%89%CE%B6%CE%AC%CE%BD%CE%B7





http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%8E%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%B7_%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%8E%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%B7_%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CF%83%CE%B5%CE%B2%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CE%B9




http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%AC%CE%B3%CE%B1



Το 1939 γύρισε στη Ρωσία, όπου το περιβάλλον ήταν ιδιαίτερα εχθρικό. Το1941 οδηγήθηκε στη Γελαμπούγκα, όπου και αυτοκτόνησε. Τα ποιήματά της ήταν επηρεασμένα από την περίπλοκη προσωπικότητά της, τις σχέσεις της και τα συναισθήματά της.

Αντόν Τσέχωφ

Ο Αντόν Πάβλοβιτς Τσέχωφ 29 Ιανουαρίου 1860 - 15 Ιουλίου 1904) ήταν Ρώσος ιατρός, δραματουργός και συγγραφέας, ο οποίος θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς διηγημάτων στην ιστορία.

Γεννήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 1860 (17 Ιανουαρίου με το παλαιό ημερολόγιο)στην κωμόπολη Ταγκανρόγκ, στη νότια Ρωσία. Πέθανε στις 15 Ιουλίου 1904 (2 Ιουλίου με το παλαιό ημερολόγιο) στη γερμανική πόλη Μπαντενβέιλερ και τάφηκε στη Μόσχα στις 22 Ιουλίου 1904. Θεωρείται από τις πιο σημαντικές μορφές της παγκόσμιας δραματουργίας και άσκησε μεγάλη επίδραση στη θεατρική λογοτεχνία του 20ού αιώνα. Στα έργα του αποτυπώνεται η διαρκής φθορά της καθημερινής ζωής. Οι ήρωές του είναι άνθρωποι της ανώτερης κυρίως τάξης, που “ξοδεύουν” τη ζωή τους μέσα στην πνιγηρή ατμόσφαιρα της ρώσικης επαρχίας.



http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%93%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%8D%CE%B3%CE%BA%CE%B1&action=edit&redlink=1

http://el.wikipedia.org/wiki/29_%CE%99%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85





http://el.wikipedia.org/wiki/29_%CE%99%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85








ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ « Γ΄ ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ»

http://wikipedia.qwika.com/en2el/Art_of_Ancient_Egyp

http://www.hellinon.net/ANEOMENA/GlyptikiAigyptos.htm

http://el.wikipedia.org

http://krionas.com

http://e-logotexnia.gr

http://www.neo.gr

http://www.nationalgeographic.com/

http://www.japan-guide.com/e/e620.html

http://wikipedia.qwika.com/en2el/Art_of_Ancient_Egyp

http://www.hellinon.net/ANEOMENA/GlyptikiAigyptos.htm

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%85%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%93%CE%BA%CE%AF%CE%B6%CE%B1%CF%82

http://krionas.com/

http://krionas.com/

http://krionas.com/

http://e-logotexnia.gr/





http://www.neo.gr/

«H Ιστορία της Παγκόσμιας...

Documents

Transcript of «H Ιστορία της Παγκόσμιας...