Η ΚΥΠΡΟΣ ΤΩΝ ΓΕΥΣΕΩΝ

Μυλωνίδου Φωτεινή-Παπαδοπούλου ΣοφίαΓυμνάσιο Κρηνίδων Καβάλας 2016-2017

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ1. Λίγα λόγια για τη Μεγαλόνησο2. Μια μικρή αναδρομή στην ιστορία

της Κυπριακής κουζίνας… 3. Η παραδοσιακή κουζίνα της Κύπρου 4. Παραδοσιακά γλυκά του νησιού 5. Η παραγωγική Κύπρος6. Γλυκά του κουταλιού 7. Κυπριακά έθιμα που σχετίζονται

με την κουζίνα της Μεγαλονήσου8. Xρήση ξηρών καρπών στην Κύπρο 9. Γαμήλια παραδοσιακά φαγητά της

Κύπρου10. Ο ρόλος των εσπεριδοειδών στην

Κύπρο

Λίγα λόγια για τη ΜεγαλόνησοΗ Κύπρος, επίσημα Κυπριακή Δημοκρατία (στο Σύνταγμα αναφέρεται ως Δημοκρατία της Κύπρου) είναι ανεξάρτητη νησιωτική χώρα της ανατολικής Μεσογείου. Συνορεύει θαλάσσια, σύμφωνα με την αποκλειστική οικονομική ζώνη, με την Ελλάδα (Καστελόριζο), την Τουρκία, την Συρία, τον Λίβανο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Η βόρεια πλευρά της βρίσκεται υπό κατοχή από την Τουρκία από το 1974. Το 1983, κατά παράβαση του καταστατικού χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, η Τουρκία προέβη στην ανακήρυξη της λεγόμενης "Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου" (ΤΔΒΚ), η οποία μέχρι σήμερα αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία. Στην ουσία το νησί της Κύπρου των 9,251 τ.χ είναι τετραχοτομημένο: Η Κυπριακή Δημοκρατία κατέχει το 56% του εδάφους, η "ΤΔΒΚ" το 37%, οι Βρετανοί το 2.8% (δύο Βρετανικές Βάσεις) και τα Ηνωμένα Έθνη την "νεκρή ζώνη" περίπου 4%.

Μια μικρή αναδρομή στην ιστορία της Κυπριακής κουζίνας…

H πανέμορφη Κύπρος έχει μία εξαιρετική γεωγραφική θέση, η οποία προκάλεσε την γνωστή σε όλους πολυτάραχη ιστορία της και έφερε πολλούς εχθρούς. Ωστόσο, όλα αυτά τα γεγονότα επηρέασαν και τελικά διαμόρφωσαν την κουζίνα της Κύπρου, που έχει να επιδείξει μια μεγάλη ποικιλία φαγητών. Από τον δωδέκατο αιώνα και μετά η Κύπρος υπέφερε κάτω από την κατοχή των Γάλλων, των Ιταλών, των Τούρκων καθώς και των Άγγλων. Όλοι οι παραπάνω, μετέτρεψαν την Κυπριακή κουζίνα σε ένα μείγμα Ελληνικής, Ανατολίτικης και Ευρωπαϊκής κουζίνας. Σημαντική επίδραση είχαν οι Φράγκοι, οι Ενετοί και οι Τούρκοι, τα σημάδια των οποίων βλέπουμε σήμερα στην παραδοσιακή κουζίνα της Κύπρου.

Παραδοσιακή κουζίνα Κύπρου

Η κυπριακή κουζίνα είναι μια από τις πιο πληθωρικές του κόσμου. Οι γεύσεις της είναι μοναδικές. Αυτό, όμως, που κερδίζει κάποιον που θα επισκεφτεί την Μεγαλόνησο, είναι η φιλοξενία των ντόπιων. Παρακάτω θα δούμε κάποιες από τις πιο χαρακτηριστικές παραδοσιακές συνταγές φαγητών του νησιού και θα ταξιδέψουμε νοερά εκεί !

• Χαλούμι : Το χαλούμι είναι ένα τυρί διεθνώς αναγνωρίσιμο και αγαπητό. Σε πολλές χώρες θα το δούμε ψητό, να «στολίζει» πράσινες σαλάτες ή να γίνεται σαγανάκι και να θεωρείται –όχι και άδικο- εκλεκτό έδεσμα. Είναι το παραδοσιακό τυρί της Κύπρου και τρώγεται συνήθως ψητό, σαγανάκι ή ακόμα και ωμό σε σάντουιτς. Συνοδεύει εξαιρετικά ντόπια λουκάνικα μαριναρισμένα σε κρασί.

• Σεφταλιές : Οι σεφταλιές μοιάζουν εκ πρώτης όψεως με μικρά κεμπάμπ, αλλά στη γεύση είναι κάτι πολύ περισσότερο –και νοστιμότερο- από αυτά. Πρόκειται για μικρά μπιφτεκάκια από αρνίσιο ή χοιρινό κιμά (ή ακόμα και από μίξη των δύο ειδών), ζυμωμένο με μπόλικη κανέλα, μαϊντανό και κρεμμύδι, που στο τέλος τυλίγεται με αρνίσια μπόλια. Ψήνεται ονειρεμένα στα κάρβουνα, αλλά και στον φούρνο.

• Κολοκάσι : Το κολοκάσι είναι μια ρίζα αντίστοιχη της πατάτας, που είναι πολύ αγαπητή στο νησί της Αφροδίτης. Στην Κύπρο, το κολοκάσι καλλιεργείται και μαγειρεύεται από τα ρωμαϊκά ακόμα χρόνια. Συνήθως γίνεται γιαχνί στην κατσαρόλα, μαζί με χοιρινό ή κοτόπουλο, ντομάτα, κρεμμύδι και σέλινο, ενώ πολλές φορές γίνεται και με πατάτες αντί για κρέας.

• Καραόλοι γιαχνί : Καραόλοι λέγονται στα κυπριακά τα σαλιγκάρια, που τα αγαπούν πολύ στην τοπική τους κουζίνα. Παραδοσιακά φτιάχνονται γιαχνί, με ντομάτα, κρεμμύδι και παλιότερα μαζί με κολοκάσι ή πατάτες.

• Ραβιόλες : Οι ραβιόλες είναι μια γευστική «παρακαταθήκη» των Βενετών, από τον 15ο αιώνα. Μοιάζουν με τα ιταλικά ραβιόλια, αλλά είναι πολύ μεγαλύτερες σε μέγεθος, γεμισμένες με χαλούμι και βρασμένες σε ζωμό από κοτόπουλο. Σερβίρονται σε πιάτο της σούπας, με μπόλικο ζωμό, τριμμένο χαλούμι και φρέσκο δυόσμο.

• Κούπες : Οι κούπες είναι ένα ιδιαίτερο έδεσμα που τρώγεται κυρίως σαν σνακ. Μοιάζουν με τραγανό κεφτεδάκι, αλλά φτιάχνονται με πλιγούρι, που αποτελεί το «φύλλο» της κούπας, το οποίο γεμίζεται με χοιρινό κιμά με μπαχαρικά και τηγανίζεται σε άφθονο λάδι. Έχουν ένα χρυσοκαφετί χρώμα και τρώγονται ραντισμένες με λεμόνι.

• Πατάτες αντιναχτές : Είναι από τα πιο γνωστά και αγαπημένα φαγητά της κυπριακής κουζίνας. Σερβίρονται σε οικογενειακά τραπέζια και καλέσματα. Είναι μικρές πατάτες με τη φλούδα τους, βρασμένες σε άφθονο λάδι και μόλις ροδοκοκκινίσουν, αφαιρείται το λάδι και «τινάζονται» μέσα στην κατσαρόλα μαζί με μπόλικο χοντρό αλάτι και ξερό κόλιανδρο για να αναμιχθούν καλά τα υλικά. Από εκεί άλλωστε προκύπτει και το όνομα «αντιναχτές». Πολλοί σβήνουν στο τέλος και με λίγο κόκκινο κρασί για το άρωμα.

• Αφέλια : Το χοιρινό έχει σε γενικές γραμμές εξέχουσα θέση στην κυπριακή κουζίνα, όπως άλλωστε και το αρνί. Τα αφέλια είναι μικρά κομμάτια από χοιρινό χωρίς λίπος, μαριναρισμένα μέσα σε κόκκινο κρασί, κύμινο, κανέλα και ξερό κόλιναδρο. Συνοδεύονται και με ρύζι.

• Σούβλα : Τέλος, φθάνουμε στον υπέρτατο κυπριακό μεζέ, που είναι η σούβλα. Αρνί ή κατσίκι κόβονται σε μεγάλα κομμάτια, περνιούνται σε σούβλα και ψήνονται για 2-3 ώρες στα κάρβουνα. Το υπέροχο στη σούβλα, δεν είναι μόνο η εξαιρετική γεύση του κρέατος στα κάρβουνα, αλλά και όλη η ιεροτελεστία που την συνοδεύει. Η κατανάλωση μπίρας και μεζέδων κατά τη διάρκεια του ψησίματος είναι απαραίτητα στοιχεία της απόλαυσης…

Και φυσικά, θα μπορούσαμε να γράφουμε για ώρες μέχρι να συμπεριλάβουμε όλες τις τοπικές σπεσιαλιτέ, όπως τις φλαούνες που φτιάχνονται το Πάσχα, το πληθωρικό κυπριακό σουβλάκι με υπερμεγέθη πίτα και σεφταλιά μαζί με χοιρινό, το κοκκινιστό πουργούρι (πλιγούρι), τον σουσούκο που μοιάζει με λουκούμι και συνοδεύει εξαιρετικά τη ζιβανία ή τα σιροπιαστά «δάχτυλα κυριών». Οι Κύπριοι συνοδεύουν τα φαγητά τους σχεδόν πάντα με αλκοόλ. Το καλοκαίρι προτιμούν την τοπική τους μπίρα τσακριστή (παγωμένη), ενώ το χειμώνα προτιμούν τη ζιβανία, την αντίστοιχη δική μας ρακή.

Παραδοσιακά γλυκά του νησιού Η Κύπρος είναι ιδιαίτερα γνωστή για τα παραδοσιακά της γλυκά. Όσοι την επισκέπτονται και γεύονται αυτές τις περίεργες, μα και μοναδικές γεύσεις, δεν τις ξεχνάνε εύκολα ! Κάποια από τα πιο γνωστά και αγαπημένα γλυκά του νησιού είναι τα κιεφτέρκα, ο παλουζές, ο σουτζούκος, οι λουκουμάδες και τα δάκτυλα. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικότερα τι είναι το καθένα από αυτά!

• Κιεφτέρκα : Τα κιεφτέρκα είναι ένα παχύ, τύπου ζελέ, γλυκό φτιαγμένο από βρασμένο χυμό σταφυλιού, που γίνεται παχύρρευστο με την προσθήκη αλευριού και την έκθεση του στον ήλιο. Για τη γεύση προστίθεται ροδόνερο, κανέλλα και μαστίχα.

• Παλουζές : Ο Παλουζές ονομάζεται και μουσταλευριά. Η μουσταλευριά παράγεται από τον μούστο. Στη συνέχεια τοποθετείται σε χαμηλή φωτιά. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται συνήθως τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο. Άλλα υλικά που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του είναι το αλεύρι, το πετιμέζι, η ζάχαρη, ο βασιλικός, τα αμύγδαλα, τα καρύδια, το σιμιγδάλι, το σουσάμι, η κανέλα, η βανίλια, το ανθόνερο κλπ.

• Σουτζούκος : Ο σουτζούκος είναι ένα παραδοσιακό γλυκό φτιαγμένο από ένα παχύρρευστο κρεμώδες μείγμα γνωστό σαν «μουσταλευριά». Το μείγμα φτιάχνεται από βρασμένο χυμό σταφυλιών με λίγο αλεύρι και για τη γεύση λίγο ροδόνερο, κανέλλα και μαστίχα. Από ένα ειδικό σχοινί περνάνε αμύγδαλα μετά τα βουτάνε πολλές φορές μέσα στη μουσταλευριά και τα αφήνουνε να στεγνώνουν στον ήλιο μέχρι ο σουτζούκος να αποκτήσει διάμετρο μίας ίντσας από τις πολλές στρώσεις. Στη συνέχεια εξακολουθεί να ξηραίνεται στον ήλιο για αρκετές μέρες και μετά από αυτό μπορεί να διατηρηθεί για μήνες.

• Λουκουμάδες : Αυτό που στην Κύπρο ονομάζουν λουκουμάδες, ουσιαστικά είναι πίτες που μοιάζουν με τηγανίτες και είναι φτιαγμένες από βούτυρο μέσα στο οποίο προστέθηκαν κανέλλα και σταφίδες. Αυτή είναι η παραδοσιακή συνταγή , οι σημερινοί λουκουμάδες γνωστοί σε κάποια μέρη του νησιού και σαν «ξεροτίανα μπατά» αρχικά τηγανίζονται και έπειτα τους βουτάμε σε σιρόπι, χαρουπόμελο ή μέλι σταφυλιού.

• Δάκτυλα Κυριών : Τα δάκτυλα φτιάχνονται πολύ εύκολα. Πρώτα φτιάχνουμε το σιρόπι και αφήνουμε να κρυώσει. Ετοιμάζουμε τη γέμιση και στη συνέχεια τη ζύμη με τον γνωστό τρόπο. Παίρνουμε από τη ζύμη και ανοίγουμε αρκετά λεπτό φύλλο το οποίο κόβουμε σε κομμάτια. Βάζουμε 1 κουτάλι του γλυκού από τη γέμιση στο φύλο που κόψαμε και τυλίγουμε σε ρολό και πατάμε στις 2 άκρες με πιρούνι. Αφού τελειώσουν τα υλικά μας τότε ξεκινούμε το τηγάνισμα σε καυτό λάδι μέχρι να ροδοκοκκινίσουν και από τις δυο πλευρές. Βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα και ρίχνουμε ζεστά στο κρύο σιρόπι. Βγάζουμε από το σιρόπι και τοποθετούμε σε σουρωτήρι και στη συνέχεια στην πιατέλα. Είναι ένα πολύ εύκολο και νόστιμο γλυκό που το τιμούν πολύ στην Κυπριακή κουζίνα.

Παραδοσιακά ποτά και ροφήματα της Μεγαλονήσου

Μπορεί η Κύπρος να είναι γνωστή για τα παραδοσιακά φαγητά και τα γλυκά της, όμως είναι εξίσου γνωστή και για τα ποτά της. Η Κύπρος είναι πολύ γνωστή για την κουμανταρία της, ωστόσο υπάρχουν και άλλα ποτά όπως η ζιβανία, το κρασί, ο κυπριακός καφές, το αϊράνι, η παννάδα και το κιαντζαλί. Αν ποτέ επισκεφτείτε την Κύπρο μην ξεχάσετε να τα δοκιμάσετε.

• Κουμανταρία : Η Κουμανταρία αποτελεί ένα είδος κρασιού το οποίο θεωρείται και το παλαιότερο στον κόσμο, αλλά και το πρώτο που του δόθηκε 'Appellation d’Origin' (ονομασία από τη γεωγραφική του προέλευση). Εδώ και εκατοντάδες χρόνια, η κουμανταρία παράγεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Τα σταφύλια μαζεύονται σιγά σιγά, στεγνώνουν στον ήλιο για να ενισχυθεί η περιεκτικότητα τους σε ζάχαρη και, στη συνέχεια, πατιούνται. Ο χυμός συγκεντρώνεται και τοποθετείται σε ντεπόζιτα ή σε μεγάλα πήλινα κιούπια για τη ζύμωση.

Το γλυκό αυτό κρασί της Κύπρου απέκτησε φήμη σε όλη την Ευρώπη με το όνομα Κουμανταρία, που απεικονίζει την γεωγραφική προέλευση του από την “Commandarie”, το όνομα που έδωσαν στη γη που ανήκε στους Ναΐτες Ιππότες, οι οποίοι αργότερα μετονομάστηκαν σε Ιππότες του Αγίου Ιωάννη.• Ζιβανία : Η ζιβανία αποτελεί ένα παραδοσιακό αλκοολούχο ποτό

το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το νησί. Η παραγωγή χρονολογείται από το τέλος του 14ου αιώνα και προέρχεται από την απόσταξη των υπολειμμάτων πατημένων σταφυλιών μέσα σε ειδικά αποστακτήρια ή σε καζάνια, τρόπος παραδοσιακός ο οποίος, με υπερηφάνια, περνά από γενιά σε γενιά στα κρασοχώρια της Κύπρου. Πρόκειται για ένα ποτό που απευθύνεται σε αρκετά «δυνατούς πότες», αφού η περιεκτικότητα της σε αλκοόλ κυμαίνεται από 40% - 99%. Είναι το τέλειο συνοδευτικό για μεζεδάκια και αποτελεί το ποτό της παρέας.

• Κρασί : Το Κυπριακό κρασί έχει τις ρίζες του στα αρχαία Ελληνικά, Ρωμαϊκά και Αιγυπτιακά χρόνια. Από τα αρχαία χρόνια τα κρασιά του νησιού τα απολάμβαναν όλοι σε αφθονία και έπαιζαν εξέχοντα ρόλο για την τοπική κοινωνία. Απόδειξη της μεγάλης βαρύτητας που είχαν, είναι οι πρόσφατες ανακαλύψεις στην Πάφο παλιών νομισμάτων, που στη μία πλευρά τους απεικόνιζαν ένα αμπέλι, γεγονός που αποδεικνύει ότι το κρασί αποτελούσε βασική πηγή πλουτισμού για το νησί. Άλλη μια απόδειξη της σημασίας του είναι και η απεικόνιση των πρώτων κατασκευαστών κρασιού σε εύθυμη κατάσταση, στα ψηφιδωτά της Πάφου, στο Σπίτι του Διόνυσου, του Θεού του κρασιού.

Η βασική περιοχή όπου βρίσκονται τα αμπέλια για το κρασί είναι στις νοτιότερες πλαγιές του βουνού Τροόδους, που είναι τόσο ψηλά ώστε ο ήλιος να είναι ζεστός και να μην εμποδίζεται. Οι επισκέπτες του νησιού μπορούν να δοκιμάσουν τοπικά κρασιά σε πολλά μέρη, συμπεριλαμβανομένων χωριών, μοναστηριών και διαφόρων μικρών οινοποιείων. Τα κλασσικά είδη σταφυλιών του νησιού είναι Μαύρο, Ξινιστέρι, Οφθαλμός και Μουσκάτ, τα οποία παράγουν πλούσια και δυνατά κρασιά. Σε μια οργανωμένη προσπάθεια που έγινε για να μεγαλώσει η ποικιλία των τοπικών κρασιών, προστέθηκαν και πιο ντελικάτα, γλυκά κρασιά φτιαγμένα από Ευρωπαϊκές ποικιλίες όπως το Cabernet Sauvignon, το Cabernet Franc, το Grenache αλλά και το Palomino.

• Κυπριακός καφές: Ο χαρακτηριστικός τρόπος με τον οποίο ψήνεται και σερβίρεται ο Κυπριακός καφές, στα μικρά χάλκινα σκεύη που είναι φαρδιά στον πάτο και λεπταίνουν προς τα επάνω, γνωστά ως «μπρίκια» είναι αυτός που τον κάνει να ξεχωρίζει από όλους τους υπόλοιπους καφέδες της Ευρώπης. Ο καφές δημιουργείται από φρέσκους και λεπτά αλεσμένους κόκκους καφέ, κυρίως Βραζιλιάνικης προέλευσης.

• Αϊράνι : Είναι ρόφημα δροσιστικό, (υποπροϊόν του γιαουρτιού) που πίνεται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες (ΥΓΦΠΠ 2010). Είχε ιδιαίτερη διάδοση τόσο στους Ελληνοκύπριους όσο και στους Τουρκοκύπριους. Παρασκευή αϊράνι: Αναμειγνύεται νερό με άλας (1%) και ζεσταίνεται στους 95° Kελσίου για 5 λεπτά, για απολύμανση. Αφού κρυώσει γύρω στους 5°C αναμειγνύεται με γιαούρτι σε αναλογία 6 μέρη γιαουρτιού με 4 μέρη από την άλμη και ανακατεύεται καλά. Διατήρηση: Τοποθετείται σε μπουκάλια ή άλλα δοχεία και μπαίνει στο ψυγείο στο οποίο διατηρείται για αρκετές ημέρες μέχρι την κατανάλωση. Συνήθως στο αϊράνι προστίθενται και φύλλα δυόσμου για μυρωδιά, πριν τοποθετηθεί στα δοχεία.

• Παννάδα : Γλυκό ποτό όπως η σουμάδα. Το παρασκεύαζαν από τα σπέρματα των πεπονιών. Κοπάνιζαν τα σπέρματα (κοκκώνες) ενός πεπονιού στο γουδί. Μετά αναμείγνυαν τη λιωμένη αυτή πάστα με ανάλογο νερό, και σχηματιζόταν γαλακτώδες υγρό, στο οποίο προσέθεταν και ζάχαρη.

• Κιαντζαλί : Είδος δροσιστικού ποτού με χαρουπόμελο. Η διαδικασία παρασκευής του χαρουπόμελου, όπως τη περιγράφει κάτοικος της Κυθρέας, ξεκινούσε με την επιλογή εκλεκτών και μεγάλων χαρουπιών και το ξέπλυμα τους σε κοφίνια. Ακολουθούσε το κουπάνισμα τους (χτύπημα) με πέτρα και το μούλιασμα τους σε νερό για 3-4 ημέρες για να φουσκώσουν. Ο χυμό των χαρουπιών βραζόταν σε χαρτζίν (μεγάλη χάλκινη χύτρα) μέχρι να πήξει. Οι γυναίκες φύλασσαν το χαρουπόμελο σε γυάλινα ή πήλινα δοχεία.

Η παραγωγική Κύπρος Στην Κύπρο υπάρχουν πολλά προϊόντα που παράγονται από οικογενειακές επιχειρήσεις. Κάνοντας το γύρο του νησιού, μπορεί κανείς να ανακαλύψει κάποιες οικογένειες, που φτιάχνουν κυπριακά προϊόντα, που όλοι θα ήθελαν να απολαύσουν. Η δουλειά αυτών των ανθρώπων είναι εξαιρετική, μα καθόλου εύκολη. Εργάζονται συνεχώς προκειμένου να προχωράει η παραγωγή και ευτυχώς το καταφέρνουν, αφήνοντας σε όσους επισκέπτονται την Κύπρο τις καλύτερες εντυπώσεις. Άρα λοιπόν θα μπορούσε κανείς να πει πως οι κάτοικοι του νησιού είναι αυτοί που το κάνουν μια τόσο μοναδική και αξιοσημείωτη περιοχή! Παρακάτω, θα δούμε κάποιες από τις μεγαλύτερες οικογενειακές επιχειρήσεις.

• Τα σπιτικά γλυκά της ΕλένηςΟικογένεια: Ελένη & Βάσος Βασιλείου Η κυρία Ελένη με το σύζυγό της Βάσο, δημιούργησαν το 2008 το πρώτο εργαστήρι, όπου έφτιαχναν, όπως αποκαλύπτει και η επωνυμία τους, παραδοσιακά γλυκά και μαρμελάδες, ενώ εμπορεύονταν επίσης λαχανικά και φρούτα. Σιγά-σιγά, το εργαστήρι μεγάλωσε, όπως και η ποικιλία των προϊόντων. Υπό την επωνυμία αυτή μπορεί κάποιος να απολαύσει τόσο τα κλασικά και αγαπημένα γλυκά του κουταλιού (καρυδάκι, κεράσι, καρπούζι, κιτρόμηλο, νεράντζι, αχλάδι, περγαμόντο και πορτοκάλι) όσο και πιο ιδιαίτερες γεύσεις, όπως κολοκάσι, κρεμμύδι, σκόρδο και μανιτάρι. Αν σου δημιουργήθηκε η επιθυμία να δοκιμάσεις γλυκό σκόρδο, τότε θα πρέπει να επισκεφτείς ζαχαροπλαστεία και φρουταρίες ή να πας μέχρι το Φαρμακά όπου βρίσκεται το εργαστήρι της οικογένειας, για να διαπιστώσεις ιδίοις όμμασι πως "Τα σπιτικά γλυκά της Ελένης" είναι χωρίς συντηρητικά και καθαρισμένα στο χέρι. Μάλιστα, πρόσφατα η οικογένεια παρασκεύασε σουτζούκο και παλουζέ!

• Προϊόν: Regenas GardenΟικογένεια: Κούλα, Μιχάλης (σύζυγος) & Σωτήρης (υιός) ΜαραγκούΠριν από κάποια χρόνια η κυρία Κούλα έχασε τη δουλειά της. Για τις επόμενες τρεις μέρες δεν βγήκε από το σπίτι της. Την τέταρτη έκανε μια βόλτα σε ένα φυτώριο. Ανάμεσα στα λουλούδια, στα υπέροχα χρώματα και αρώματα, αποφάσισε πως με αυτό ήθελε να ασχοληθεί και αυτό θα έκανε από τούδε και στο εξής. Σε ένα κτήμα που είχε, φύτεψε αρωματικά φυτά (λουίζα, ρίγανη, μαντζουράνα, δυόσμο κ.λπ.). Στην αρχή πωλούσε τα αποξηραμένα αρωματικά. Όταν είδε πως η ανταπόκριση του κόσμου ήταν πολύ θετική, τα υπόλοιπα ήρθαν από μόνα τους. Αρχικά τα γλυκά και οι μαρμελάδες, ενώ αργότερα άρχισε να δημιουργεί λικέρ και ανθόνερα. Αν θέλεις να μυρίσεις τις ευωδιές της Regenas Garden, μπορείς να επισκεφθείς κάποια μαγαζιά (Γαία Οινοτεχνική, Ουτοπία) αλλά και παζαράκια, ενώ μπορείς ακόμα και να κάνεις μια βόλτα μέχρι το χωριό προκειμένου η οικογένεια να σε ξεναγήσει στα κτήματά της και να σου δείξει τον τρόπο που δουλεύουν.

• Προϊόν: Marathasa NutsΟιικογένεια: Χρύσω & Χριστάκης ΧατζηνικολάουΗ εταιρεία Χριστάκης Χ Νικολάου και ΣΙΑ ΛΤΔ είναι μια οικογενειακή επιχείρηση με μια παράδοση περίπου 100 χρόνων, που ξεκίνησε όταν γύρω στο 1920, ο παππούς Χρυσόστομος και η γιαγιά Ανδρονίκη, κάτοικοι του χωριού Οίκος της κοιλάδας Μαραθάσας, άρχισαν να παράγουν σουτζούκο, ζιβανία και κρασί και να τα πωλούν αρχικά σε πανηγύρια και στα γύρω χωριά. Σήμερα, η γιαγιά Ανδρονίκη, στα 102 της χρόνια, καμαρώνει την εγγονή της Χρύσω που μαζί με το σύζυγό της, τις δύο κόρες και το γιο της συνεχίζουν την οικογενειακή επιχείρηση που ξεκίνησαν το 1960 τα παιδιά της και οι γονείς της Χρύσως, Θωμάς και Μαριάννα. Ξηροί καρποί, αποξηραμένα φρούτα, λουκούμια με ξηρούς καρπούς, παστελάκι, σουτζούκος με χαρουπόμελο ή ρόδι και ξηρούς καρπούς και σουσαμόπιτα είναι κάποια από τα προϊόντα που θα απολαύσεις.

• Προϊόν: Γαλακτοκομικά είδη "Το Ανωϋρκάτικο"Οικογένεια: Στέλλα & Παντελής Παντελή Η οικογένεια ζούσε στη Λεμεσό μέχρι που έκρινε πως η επιστροφή στη φύση ήταν επιβεβλημένη. Έτσι η εξοχική κατοικία στην Ανώγυρα έγινε το 1999 η μόνιμη κατοικία της οικογένειας. Αρχικά φτιάχνοντας μιαμικρή μονάδα με ζώα, η οποία στη συνέχεια μεγάλωσε, άρχισαν να μεταποιούν το γάλα και να δημιουργούν τα δικά τους προϊόντα. Η οικογένεια σήμερα παρασκευάζει ώριμο και φρέσκο χαλούμι, γιαούρτι, ξερή και φρέσκια αναρή, τραχανά και κατσικίσιο τυρί. Τα προϊόντα της επωνυμίας θα τα βρεις σε καταστήματα μικρής εμβέλειας, σε βιολογικά καταστήματα και φυσικά μπορείς να τα προμηθευτείς κι από τη φάρμα της οικογένειας. Πρόκειται για πιστοποιημένα οργανικά προϊόντα κι ένα τυροκομείο πιστοποιημένο για βιολογικά προϊόντα, εξ ου και το χαλούμι είναι βιολογικό.

• Προϊόν: Αρωματικά βότανα - Herbs are my WorldΟικογένεια: Έλενα & Γιώργος Έλληνα

Ο Γιώργος Έλληνας έχει πτυχίο Βοτανολογίας κι ένα πολύ όμορφο σπίτι στη Λόφου. Η αγάπη για το αντικείμενο των σπουδών του και τα άγρια βότανα που ευδοκιμούν στη Λόφου, τον έκαναν να πάρει την απόφαση να ασχοληθεί με τη μελέτη και καλλιέργεια βοτάνων. Αυτή τη στιγμή, τα βότανα του κυρίου Έλληνα, υπάρχουν σε διάφορα βιολογικά καταστήματα σε όλη την Κύπρο, ενώ η ενασχόληση με το αντικείμενο είναι σφαιρική, διοργανώνοντας περιπάτους στη φύση και μαθήματα βοτανολογίας. Από τον Οκτώβριο μέχρι τον Μάιο μπορείς να παρακολουθήσεις τα μαθήματα, να μάθεις τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων, ενώ μπορείς ταυτόχρονα να συμμετάσχεις και σε περιπάτους στη φύση, όπου θα μάθεις να τα αναγνωρίζεις. Όταν δε επισκεφθείς το κατάστημα στη Λόφου, μην παραλείψεις να δοκιμάσεις τα βότανα από τα ενδημικά φυτά της Κύπρου, όπως το άγριο κυπριακό θρουμπί και την άγρια μαντζουράνα, τη λεγόμενη σαψισιά, τα οποία εκτός από υπέροχη μυρωδιά έχουν και εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες.

Γλυκά του κουταλιού Στην Μεγαλόνησο υπάρχουν σαράντα με πενήντα διαφορετικά είδη γλυκών του κουταλιού, όπως το καρυδάκι, το κεράσι, το καρπούζι, το σταφύλι, το κυδώνι και το τριαντάφυλλο. Το τελευταίο μάλιστα, έχει ιδιαίτερες θεραπευτικές ιδιότητες. Από τα γλυκά του κουταλιού, αυτό που έχει μεγαλύτερη ζήτηση από τους επισκέπτες είναι το γλυκό καρυδάκι. Η παρασκευή τους δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Τα γλυκά του κουταλιού, για να ετοιμαστούν χρειάζονται δυο μέρες ψησίματος στο σιρόπι, το οποίο παρασκευάζεται από ζάχαρη και νερό. Ένα ιδιαίτερα δροσιστικό γλυκό είναι το μαχαλεπί. Το τόσο δροσιστικό γλυκό, σερβίρεται κρύο με ροδόσταγμα, το οποίο φημίζεται στο νησί. Κοινό χαρακτηριστικό τους, ο παραδοσιακός τρόπος παρασκευής. Ας δούμε εν συντομία την εκτέλεση για το καθένα από αυτά!

• Γλυκό καρυδάκι : Καθαρίζουμε τα καρυδάκια πολύ λεπτά. Tα ρίχνουμε σε κατσαρόλα με νερό μέχρι να τα καλύπτει. Τα αφήνουμε για εφτά μέρες, αλλάζοντας το νερό καθημερινά. Τα στραγγίζουμε και τα ρίχνουμε σε ασβεστόνερο για δώδεκα ώρες από το βράδυ. Από πάνω βάζουμε ελαφρύ βάρος για να κρατάει τα καρυδάκια μέσα στον ασβέστη. Τα ξεπλένουμε πάρα πολύ καλά, τα τοποθετούμε σε κατσαρόλα, τα καλύπτουμε με νερό και τα κοχλάζουμε για πέντε λεπτά, σκεπασμένα. Αλλάζουμε το νερό και τα βράζουμε ξανά σκεπασμένα μέχρι να ψηθούν. Τα στραγγίζουμε και τα βάζουμε στη λεμονάδα στην οποία έχουμε προσθέσει αρκετά παγάκια για να γίνει το γλυκό τραγανό. Τα αφήνουμε για δύο ώρες. Φροντίζουμε να στραγγίσουν καλά. Ετοιμάζουμε το σιρόπι, το αφήνουμε να κρυώσει και προσθέτουμε τα καρυδάκια, την κανέλα και τα γαρίφαλα. Τα αφήνουμε να κοχλάσουν για τρία με τέσσερα λεπτά και τα αποσύρουμε από τη φωτιά. Η διαδικασία αυτή του βρασίματος γίνεται καθημερινά για τρεις με τέσσερις μέρες. Την τελευταία μέρα θα δούμε ότι το σιρόπι αρχίζει να πήζει. Προς το τέλος ρίχνουμε και το χυμό λεμονιού και αφήνουμε να πάρει μία με δύο βράσεις. Γεμίζουμε τα βάζα, τα κλείνουμε και τα αναποδογυρίζουμε για τρία λεπτά.

• Γλυκό κυδώνι : Παίρνουμε τα κυδώνια από το περβόλι. Αν είναι μεγάλα τα κόβουμε σε τέσσερις μοίρες. Τα καθαρίζουμε με το μαχαίρι. Καθαρίζουμε τη φλούδα και τα κουκούτσια. Σε μια λεκάνη βάζουμε νερό και λεμόνι και τα τοποθετούμε μέσα για να μείνουν άσπρα. Τα βάζουμε σε μια κατσαρόλα στη φωτιά και τα αφήνουμε μέχρι να βράσουν. Τα πλένουμε δύο φορές για να κρυώσουν. Τα ξαναβάζουμε στη φωτιά για να μαλακώσουν αφού είναι σκληρά. Μετά προσθέτουμε δύο σακούλια ζάχαρη και προσθέτουμε το χυμό από έξι μεγάλα λεμόνια. Τα κυδώνια σφίγγουν και βγάζουν το νερό τους. Στο τέλος τα αφήνουμε να καταστηθούν και αυτό παίρνει περίπου μια μέρα. Για να καταλάβουμε ότι είναι έτοιμο το γλυκό, παίρνουμε λίγο με το κουτάλι μαζί με λίγο σιρόπι και το βάζουμε στο πιάτο. Αν μείνει στρογγυλό/μαζεμένο σημαίνει ότι ψήθηκε. Αν απλωθεί σημαίνει πως θέλει λίγο ακόμη ψήσιμο.

• Γλυκό σταφύλι : Το σταφύλι ήταν το πρώτο γλυκό του κουταλιού. Καθαρίζουμε το σταφύλι ρόγα-ρόγα και προσέχουμε να μην έχει κανένα λιωμένο. Βγάζουμε το κοτσανάκι του. Το βάζουμε μέσα σε δοχείο που περιέχει νερό και τέσσερα λεμόνια. Αφήνουμε τα σταφύλια μέσα για καμιά ώρα για να μην λιώσουν. Τα βάζουμε στη φωτιά και βάζουμε ένα ποτήρι ζάχαρη για κάθε ποτήρι σταφύλια. Βάζουμε νερό μέχρι να τα σκεπάσει. Το αφήνουμε ώσπου να καταστηθεί, να γίνει κόμπος με το κουτάλι. Όταν γίνουν κόμπος σημαίνει πως είναι έτοιμο. Το διατηρούμε σε γυάλινα βάζα.

• Γλυκό τριαντάφυλλο : Πλένουμε τα πέταλα και τα στραγγίζουμε. Τα σιγοβράζουμε σε λίγο νερό για λίγη ώρα. Προσθέτουμε τη ζάχαρη και τα βράζουμε μέχρι να καταστηθούν. Προσθέτουμε το χυμό λεμονιού και βράζουμε για ένα ακόμη λεπτό. Αφήνουμε να κρυώσει και μετά βάζουμε το γλυκό σε μπουκάλα για δύο με τρεις μέρες στον ήλιο.

Γλυκό κεράσι : Αφαιρούμε το κοτσάνι από τα κεράσια και τα βάζουμε σε λεκάνη με νερό, στο οποίο έχουμε διαλύσει τον ασβέστη. Τα αφήνουμε για δύο ώρες, τα βγάζουμε και τα πλένουμε πολύ καλά. Βγάζουμε τα κουκούτσια με το ειδικό εργαλείο και τα ρίχνουμε σε λεκάνη με νερό και το χυμό λεμονιού (λεμονάδα) για μία με δύο ώρες. Βράζουμε τη ζάχαρη με το νερό και μόλις το σιρόπι αρχίσει να κοχλάζει το κατεβάζουμε από τη φωτιά και το αφήνουμε να κρυώσει. Στραγγίζουμε πολύ καλά τα κεράσια και τα ρίχνουμε στο σιρόπι. Τα βράζουμε σε δυνατή φωτιά αφού προσθέσουμε και το κιούλι (αμπαρόριζα). Τα αφήνουμε να κοχλάζουν μέχρι να δέσει το σιρόπι, ανακατεύοντας κατά διαστήματα και αφαιρώντας τον αφρό που δημιουργείται. Προς το τέλος ρίχνουμε το χυμό λεμονιού, αφήνουμε να πάρει ακόμα μία, δύο βράσεις, το κατεβάζουμε από τη φωτιά και το αφήνουμε μέχρι να κρυώσει. Γεμίζουμε τα βάζα, τα κλείνουμε και τα αποθηκεύουμε.

Γλυκό καρπούζι : Καθαρίζουμε την πράσινη εξωτερική φλούδα και την ψίχα, αφήνοντας ελάχιστη κόκκινη ψίχα πάνω στο άσπρο μέρος. Ύστερα το κόβουμε σε κυδωνάτα κομμάτια. Τα βάζουμε σε λεκάνη με νερό και τρία στυμμένα λεμόνια. Βάζουμε πάνω βάρος για να βυθίζονται καλά στο νερό και τα αφήνουμε για δύο ώρες. Τα σουρώνουμε, να στραγγίσουν καλά. Τα βάζουμε στην κατσαρόλα, πασπαλίζουμε με τη ζάχαρη και τα αφήνουμε σε πολύ χαμηλή φωτιά (χωρίς καθόλου νερό), να λιώσει η ζάχαρη. Από την ώρα που θα πάρει βράση, βράζουμε για δεκαπέντε με είκοσι λεπτά. Ξαφρίζουμε. Αφήνουμε να κρυώσει καλά. Την επόμενη μέρα ξαναβράζουμε το γλυκό για να δέσουμε το σιρόπι. Στο τέλος του βρασμού προσθέτουμε τη βανίλια και το χυμό λεμονιού.

• Σύντομες πληροφορίες για το μαχαλεπί και το ροδόσταγμα…

Μαχαλεπί ονομάζεται ένα κυπριακό, συνήθως νηστίσιμο, γλυκό σε μορφή κρέμας με άρωμα τριαντάφυλλου. Περιέχει είτε αλεύρι αραβοσίτου («νησιαστέ» / κορν φλάουερ) είτε ρυζάλευρο, ζάχαρη και ροδόνερο («ροδόσταγμα») / σιρόπι τριαντάφυλλο. Σερβίρεται κρύο είτε στη φόρμα που αρχικά παρασκευάστηκε, είτε αφού τεμαχιστεί. Η γεύση του είναι ουδέτερη και παίρνει γεύση από ότι σιρόπι ή άλλο βάλει κανείς από επάνω όπως π.χ. κάποιο σιρόπι ή ζάχαρη ή γλυκό του κουταλιού. Συνήθως είναι νηστίσιμο, αφού παρασκευάζεται μόνο με νερό και αλεύρι, αλλά μπορεί να παρασκευαστεί και με προσθήκη γάλατος («Μαχαλλεπί του γαλάτου»). Παρασκευάζεται συνήθως τους καλοκαιρινούς μήνες και θεωρείται δροσιστικό. Το μαχαλεπί αναφέρεται σαν ένα από τα χαρακτηριστικά γλυκά στα οποία γίνεται χρήση ροδόνερου.

Ροδόνερο είναι ένα αρωματισμένο νερό το οποίο γίνεται από την εμβάπτιση ροδοπέταλων στο νερό. Είναι το τμήμα του βοτανικού προϊόντος απόσταξης των πετάλων τριανταφυλλιάς, ένα υποπροϊόν της παραγωγής ελαίου τριανταφυλλιάς για χρήση ως άρωμα. Χρησιμοποιείται για να δώσει γεύση στα τρόφιμα, ως συστατικό σε ορισμένα καλλυντικά και ιατρικά παρασκευάσματα, και για θρησκευτικούς σκοπούς σε όλη την Ευρώπη και την Ασία. Η ροδοζάχαρη ,δεν πρέπει να συγχέεται με το σιρόπι κυνόρροδου, κατασκευάζεται από ροδόνερο με την προσθήκη ζάχαρης.

Κυπριακά έθιμα που σχετίζονται με την κουζίνα της Μεγαλονήσου Πάσχα : Το κατ΄ εξοχήν πασχαλινό κυπριακό έδεσμα, είναι οι «φλαούνες» που φτιάχνονται το Μ. Σάββατο. Η λέξη θεωρείται ότι προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό παλάθη - flado «flaon» φλαούνα (η παλάθη ήταν παρασκεύασμα με ξηρά φρούτα). Από την παραμονή ετοιμάζεται η γέμιση, ο «φουκός», από τριμμένο ειδικό τυρί που γίνεται αυτή την εποχή του χρόνου, προζύμι, πολλά αυγά, σταφίδες και διάφορα μυρωδικά, όπως μέχλεπι, μαστίχα, δυόσμο, κανέλα. Για κάθε «φλαούνα», ορισμένη ποσότητα γέμισης τοποθετείται σε φύλλο ζύμης, ανοιγμένο σε μικρή πίτα, που διπλώνεται στα πλευρά σε τετράγωνο, τρίγωνο ή στρογγυλό σχήμα. Οι «φλαούνες» αλείφονται με αυγό και σουσάμι και ψήνονται στο φούρνο. Τρώγονται μετά την Ανάσταση το Μεγάλο Σάββατο.

'Αλλα κυπριακά εδέσματα του Πάσχα είναι :• Η Αυκωτή από ζυμάρι σχήμα θήκης με κόκκινα αυγά.• Η Πασκιά, Πασχαλινή πίτα με γέμιση. Οι «πασκιές», πήραν το όνομά

τους από το Πάσχα. Η γέμισή τους αποτελείται από μικρά κομμάτια τηγανισμένου κρέατος, αρνιού ή εριφιού, με κανέλα, πιπέρι και κρεμμύδια, ανακατεμένου με «φουκό» (γέμιση) των «φλαούνων»

• Το Πασχαλινό πουργούρι με κατσίκι. Πρόκειται για επιβίωση του πανάρχαιου χριστιανικού εθίμου των συμποσίων-αγαπών σε χωριά της κυπριακής υπαίθρου. Στο χωριό 'Αγιος Δημήτριος Μαραθάσας καταγράφεται από τον Κ. Κοκκινόφτα (1989) ότι την Κυριακή του Πάσχα, οι κάτοικοι αφού παρακολουθούσαν την λειτουργία της Ανάστασης και μεταλάμβαναν, συγχωρώντας ο ένας τον άλλο μαζεύονταν όλοι στην αυλή της εκκλησίας όπου κάθονταν σε κοινό τραπέζι και διασκέδαζαν μέχρι αργά. Κάθε οικογένεια πήγαινε στην εκκλησία με καλάθια που περιείχαν παξιμάδια, φλαούνες, χαλούμια, αυγά κόκκινα. Ο παπάς τα ευλογούσε διαβάζοντας ειδική ευχή, την «ευχή των καλαθιών». Το έθιμο αυτό έχει πλέον εξαλειφθεί από τα χωριά της υπαίθρου.

Χριστούγεννα : Στην Κύπρο την περίοδο των Χριστουγέννων ένα είναι το γλυκό που δεν λείπει από κανένα σπίτι, το Χριστουγεννιάτικο κέικ.Ένα διαφορετικό κέικ από τα συνηθισμένα, αλλά εξίσου νόστιμο και πολύ γιορτινό, που μας παραπέμπει στο fruit cake. Είναι ένα έθιμο κατάλοιπο της αγγλικής αποικιοκρατίας στην Κύπρο. Το Χριστουγεννιάτικο κέικ το ντύνουμε με άσπρο γλάσο ή και αμυγδαλόπαστα, ενώ το στολίζουμε με μικρά χριστουγεννιάτικα στολίδια. 'Αλλα κυπριακά εδέσματα των Χριστουγέννων είναι :• Ζαλατίνα : Η ζαλατίνα είναι ένα έδεσμα που το φτιάχνουμε στην Κύπρο

κυρίως την περίοδο των Χριστουγέννων και συνοδεύει τα γιορτινά τραπέζια και όχι μόνο. Η παράδοση μας λέει ότι την ζαλατίνα την φτιάχνανε την περίοδο των γιορτών, αφού γινόταν η σφαγή του γουρουνιού και τότε χρησιμοποιούσαν την κεφαλή και τα πόδια, ενώ τώρα χρησιμοποιείται κρέας από άλλα μέρη του γουρουνιού. Στην Ελλάδα συναντάμε κάτι παρεμφερές και είναι η πηχτή. Γλωσσικά η ονομασία προέρχεται από το Γαλλικό Gelatine.

• Μπουρεκάκια με μυζήθρα (δηλαδή Πουρέκια με αναρή) • Μπουρεκάκια με κιμά (δηλαδή Πουρέκια με κιμά) • Ραβιόλες – Ραβιόλια• Κυπριακά Δάκτυλα, αγαπημένα στο νησί.

Xρήση ξηρών καρπών στην Κύπρο Οι ξηροί καρποί χρησιμοποιούνται σε διάφορες συνταγές της Μεγαλονήσου, και όχι μόνο ! Τα αμύγδαλα, τα καρύδια, τα φουντούκια και τα φιστίκια είναι από τους ξηρούς καρπούς που χρησιμοποιούνται πιο συχνά. Τα αμύγδαλα και τα καρύδια για παράδειγμα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του περίφημου «σουτζούκου» . Επίσης, τα αμύγδαλα είναι το βασικό συστατικό για το γλυκό αμύγδαλο.Όσον αφορά τα φουντούκια, φυσικά και αναφερόμαστε στα «Φουντούκια Πιτσιλιάς» και τέλος ένα μικρό δείγμα όπου υπάρχει χρήση των φιστικιών είναι τα παστέλια φιστικιού τα οποία είναι ένα από τα πιο αγαπητά σνακ στην Κύπρο. Ας μάθουμε λίγες πληροφορίες για το καθένα από τα παραπάνω.

• Γλυκό αμυγδάλου : Το Γλυκό αμυγδάλου είναι παραδοσιακό γλυκό της περιοχής Κούρη-Ξυλούρικου, το οποίο παρασκευάζεται με βασική πρώτη ύλη την αμυγδαλόψιχα. Περιέχει ζάχαρη και διάφορα αρώματα. Οι κοινότητες γύρω από την κοινότητα Λιμνάτι, έχουν τη μεγαλύτερη παραγωγή αμυγδάλων σε ολόκληρη την Κύπρο. Τα αμύγδαλα χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη για την παραγωγή του τοπικού αυτού γλυκού. Επίσης, κάθε χρόνο διοργανώνεται στο Λιμνάτι η γιορτή της Ανθισμένης Αμυγδαλιάς, κατά την οποία παρουσιάζεται ο τρόπος παρασκευής του γλυκού. Η μέθοδος παραγωγής αυτού του γλυκού είναι η εξής : Τα αμύγδαλα ξεφλουδίζονται και αλέθονται. Ετοιμάζεται σιρόπι (νερό, ζάχαρη, μαστίχα, ανθόνερο, λεμόνι) το οποίο προστίθεται σταδιακά στα αλεσμένα αμύγδαλα μέχρι να δημιουργηθεί μια ομοιόμορφη μάζα. Το γλυκό συσκευάζεται σε γυάλινα βαζάκια.

• Σουτζούκος : Έχουμε ξαναναφερθεί στον σουτζούκο, που είναι ένα παραδοσιακό γλυκό του νησιού από μούστο σταφυλιού και αμύγδαλα ή καρύδια. Ανάλογα με το τι αρέσει στον καθένα.

Φουντούκια Πιτσιλιάς : Τα Φουντούκια Πιτσιλιάς είναι εδώδιμοι ξηροί καρποί δύο κυρίως ποικιλιών, τα “Ντόπια” ή “Μακρουλά“ (Corylus maxima) και τα ”Περατικά” (Corylus avellana). Στην Μεγαλόνησο διοργανώνονται ακόμη χοροί και φεστιβάλ του Φουντουκιού. Η συγκομιδή των Φουντουκιών Πιτσιλιάς γίνεται κυρίως τον Αύγουστο όταν ο καρπός αποχωρίζεται εύκολα από το φυλλώδες περίβλημά του και παίρνει καφέ χρώμα. Τα φουντούκια ξεφλουδίζονται κυρίως κατά τις απογευματινές ώρες του καλοκαιριού και απλώνονται στον ήλιο για μία περίπου βδομάδα, μέχρι να αποξηραθούν. Διατηρούνται σε κατάλληλη θερμοκρασία χωρίς αλλοίωση για τουλάχιστον ένα χρόνο. Μπορούν να καταναλωθούν φρέσκα ή ξηρά. Φρέσκα καταναλώνονται για μικρό διάστημα μετά τη συγκομιδή τους προτού ξεφλουδιστούν και αποξηραθούν. Οι ξηροί καρποί μπορούν να καταναλωθούν από μόνοι τους, να χρησιμοποιηθούν στη ζαχαροπλαστική, στη βιομηχανία κατασκευής σοκολάτων ή να αποτελέσουν συνοδευτικό αλκοολούχων ποτών.

• Παστελάκι φιστικιού : Το παστέλι φιστικιού είναι απλά παστέλι μόνο που περιέχει και φιστίκι. Πολλές νοικοκυρές επιλέγουν να το φτιάχνουν μόνες τους καθώς η εκτέλεση του δεν χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερο βαθμό δυσκολίας. Αρχικά λοιπόν, καβουρδίζουμε τα φιστίκια στον φούρνο, τα βάζουμε μετά στο μίξερ και τα χτυπάμε με το εξάρτημα για το κτύπημα των αυγών έτσι ώστε να φύγει η φλούδα τους. Για να φύγει εντελώς η φλούδα τους παίρνουμε ένα πιστολάκι για τα μαλλιά και τους φυσούμε αέρα (έξω από το σπίτι). Έχουμε ήδη καβουρδίσει στο φούρνο το σησάμι, για να πάρει, όπως και τα φιστίκια, ένα ροδαλό χρώμα χωρίς να μαυρίσει. Βάζουμε το μέλι σε αντικολλητική κατσαρόλα μαζί με τη ζάχαρη και το ξίδι. Όταν διαλυθούν και γίνουν ένα σώμα όλα, προσθέτουμε τα καβουρδισμένα φιστίκια και το σησάμι σε αυτό το μείγμα και τα ανακατεύουμε συνεχώς για 8 λεπτά με το ξύλινο κουτάλι. Αφού το ανακατώσουμε, βουτυρώνουμε ελαφρά με φυτικό βούτυρο ένα πλαστικό ταψί και απλώνουμε το μείγμα έτσι ώστε να έχει το ίδιο πλάτος παντού. Τότε βουτυρώνουμε και τον πλάστη ("μαδράτζι") μας και κάνουμε επίπεδο το μείγμα μέσα στο ταψί, και γίνεται έτσι μια ομοιόμορφη πλάκα. Μετά βάζουμε χάρακα, βουτυρώνουμε και το μαχαίρι μας ή τον τροχό που κόβουμε την πίτσα και το κόβουμε τετράγωνα. Το βουτύρωμα είναι βασικό.

Γαμήλια παραδοσιακά φαγητά της Κύπρου

• Ακόμα κατασκεύαζαν πουρέκκια και τουμάτσια (λαζάνια) καθώς και ραβιόλες, κουπέπια και πατάτες με κρεμμύδια καουρμάν. Στα κατοπινά χρόνια, ίσως μετά το 1940, επεκράτησε ο τρόπος του να πυρώνουν τους φούρνους και να βάζουν πατάτες και κρέατα ψητά.

• Σύμφωνα με το έθιμο του γάμου οι κοπέλες από το σόι της νύφης μαζί με τις καλύτερες φίλες της ετοίμαζαν το «ρέσσιν ». Το ρέσσιν ήταν παραδοσιακό κυπριακό φαγητό με ένα μείγμα από σιτάρι και αρνίσιο κρέας που πρόσφεραν στους γάμους. Δύο ή τρεις μέρες πριν από το γάμο, οι φίλοι των μελλονύμφων μαζεύονταν στο σπίτι της νύφης, έπλεναν το σιτάρι οι κοπέλες, ενώ οι άντρες το άλεθαν και παράλληλα χόρευαν και τραγουδούσαν.

Ο ρόλος των εσπεριδοειδών στην Κύπρο

Στην Κύπρο η καλλιέργεια και η παραγωγή των εσπεριδοειδών είναι αρκετά εκτεταμένη. Η παραγωγή είναι 93.000 τόνους περίπου. Ta πιο σημαντικά είδη εσπεριδοειδών που καλλιεργούνται στην Κύπρο είναι τα μανταρίνια αρακαπά, τα μανταρίνια κλημεντίνες, τα λεμόνια, τα πορτοκάλια, τα γκρέιπφρουτ, η μαντόρα καθώς και άλλα υβρίδια. Οι ποικιλίες των εσπεριδοειδών είναι πολλές και μόνο ένας ειδικός είναι ικανός να αναγνωρίσει την κάθε μία από αυτές, γι ’αυτό και εμείς θα τις αναφέρουμε παρακάτω απλά ονομαστικά.

• Α) Λαπηθιώτικη• Β) Γιουρήκα

Α)Κοκκινόσαρκα γκρέιπ-φρουτ Β) Λευκόσαρκα γκρέιπφρουτ

Ποικιλίες γκρέιπφρουτ

Ποικιλίες λεμονιάς

• Α) Ομφαλοφόρες ποικιλίες(Νέιβελ)

• Β) Κοινά πορτοκάλια • Γ) Κοκκινόσαρκα

Πορτοκάλια

• Α) Κοινά μανταρίνια

• Β) Κλημενεντίνες• Γ) Υβρίδια Μανταρι

-νιών

Ποικιλίες πορτοκαλιών

Ποικιλίες μανταρινιών

Και κάπου εδώ τελειώνει το νοερό μας ταξίδι στην Κύπρο και στις

γεύσεις της… Δεν έχουμε παρά να την επισκεφτούμε και να τις

δοκιμάσουμε !!!

«Η Κύπρος των γεύσεων»

Γυμνάσιο Κρηνίδων Καβάλας

Οι μαθήτριες:Μυλωνίδου Φωτεινή

Παπαδοπούλου Σοφία

Υπεύθυνες καθηγήτριες: Γκούμα Όλγα

Μαραθοβουνιώτου Ελενίτσα

τέλος