Κυρά Μονοβασιά μου, πέτρινο καράβι μου.Χιλιάδες οι φλόκοι σου και τα πανιά σου.Κι όλο ασάλευτη μένειςνα με αρμενίζεις μες στην οικουμένη.

Γεννήθηκε στη Μονεμβασιά την Πρωτομαγιά του

1909

1. Ο Πατέρας του ποιητή, Ελευθέριος Ρίτσος

2. Η μητέρα του, Ελευθερία Βουζουναρά

3. Η αδερφή του Νίνα4. Ο αδερφός του Μίμης5. Η αδερφή του Λούλα

Το 1921 πεθαίνει φυματικός ο μεγάλος του αδερφός καθώς και η μητέρα, το λατρεμένο πρόσωπο του ποιητή, από την ίδια αρρώστια. Το «νεκρό σπίτι» έμελλε να σφραγίσει τη ζωή

και το έργο του.

1925: Εγκαθίσταται στην Αθήνα.

1926: Προσβάλλεται κι αυτός από φυματίωση.

Η ζωή του για πολλά χρόνια θα μοιράζεται ανάμεσα σε φθισιατρεία και σε διάφορες δουλειές με εξευτελιστικούς όρους (ηθοποιός, χορευτής, διορθωτής και επιμελητής κειμένων).

ΕπιτάφιοςΤον Μάιο του 1936 η αιματηρή καταστολή της διαδήλωσης των απεργών καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη του εμπνέει τον Επιτάφιο, αυτό το μοιρολόι της μάνας μπροστά στο σώμα του σκοτωμένου γιου της, που μετατρέπεται σε κοινωνική διαμαρτυρία.

Μάιος 1958

Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο

οποίος βρίσκεται στο

Παρίσι, μελοποιεί τον "Επιτάφιο" του Γιάννη

Ρίτσου.

Το 1937, συγκλονισμένος από την ψυχική ασθένεια της αδελφής του Λούλας που οδηγείται στο Δαφνί, γράφει

Το τραγούδι της αδελφής μου Είναι το ποίημα που θα του εξασφαλίσει το «χρίσμα» από τον ηλικιωμένο Παλαμά:

«Παραμερίζουμε, Ποιητή, για να περάσεις»

Δεν ακούςμες στις ίνες μουμύρια φτερά μικρών κορυδαλλώνπου μόλις τ` άγγιξεη πρώτη ακτίνα της αυγής;

Πόσο είμαι νέος.Πόσο είμαι νέοςκάτω απ` τα βλέφαρά σου (…)

Εαρινή Συμφωνία (1938)

"ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ", (Αθήνα, 1945-1947)

1966: Μελοποίηση της "Ρωμιοσύνης", που του την είχαν στείλει σύζυγοι πολιτικών κρατουμένων, για να τη μελοποιήσει.

«Στη γιορτή των Φώτων στα 1966, κάποιο άγνωστο χέρι τοποθέτησε το χειρόγραφο του Ρίτσου πάνω στο αναλόγιο του πιάνου μου, στη Νέα Σμύρνη. [...] Είχαν προηγηθεί συγκρούσεις με την αστυνομία. Ο άγριος ξυλοδαρμός και η κακοποίησή μου, γεγονότα που με επηρέασαν βαθειά. Τόσο που, μόλις διάβασα τον πρώτο στίχο "Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό..." κάθισα, όπως ήμουν λερωμένος με λάσπη και αίματα και συνέθεσα μονορούφι τη Ρωμιοσύνη«(απόσπασμα από δημοσίευση στο περιοδικό Ελίτροχος, 1995).

Στον Εμφύλιο,εξορίζεται στη Λήμνο (1948),

στη Μακρόνησο (1949), στον Αη-Στράτη (1950)

Απελευθερώνεται το 1952

1950. Μακρόνησος. Στο Πολιτικό Στρατόπεδο, λίγο πριν

μεταφερθούν στον Αη-Στράτη. Ο Γιάννης Ρίτσος καθιστός, στη

μέση.

1951. Αη-Στράτης, Κυριακή πρωί. Η μοναδική έξοδος για τους

κρατούμενους. Όσοι επιθυμούσαν μπορούσαν να πάνε ως το μοναδικό

καφενείο του χωριού να παρακολουθήσουν τη συναυλία της

Κρατικής Ορχήστρας από το ραδιόφωνο.

1949: Καπνισμένο ΤσουκάλιΚαι να αδελφέ μου που μάθαμε να κουβεντιάζουμε ήσυχα κι απλά.Καταλαβαινόμαστε τώρα, δεν χρειάζονται περισσότερα.Κι αύριο λέω θα γίνουμε ακόμα πιο απλοί.Θα βρούμε αυτά τα λόγια που παίρνουνε το ίδιο βάρος σ' όλες τις καρδιές, σ' όλα τα χείλη.Έτσι να λέμε πια τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη.Κι έτσι που να χαμογελάνε οι άλλοι και να λένε,«Τέτοια ποιήματα, σου φτιάχνουμε εκατό την ώρα.»Αυτό θέλουμε κι εμείς.

Το 1954 ο Ρίτσος παντρεύεται τη γιατρό Γαρυφαλιώ Γεωργιάδου. Τα χρόνια που ακολουθούν είναι ανάπαυλα ειρήνης και γαλήνης στο σπιτικό περιβάλλον. Τη γέννηση της κόρης του Έρης ακολουθεί το ευφρόσυνο

Πρωινό άστρο (1955)

Κοριτσάκιμ

υ,

έλθω να ρ

ουφ

α

έσω

σ

ά

αφτ

α

ν

κ

αρ

αινωτ

ν

ίρκ

ν νωου φ

ν

γγέ ουν στον ονπύ υοσ

αμ

ε

κοιμήσου

κοιμήσου

αεγ λώσει ςγρήγοραέχε ις

να κάνειςπολύ δρόμο

κοριτσάκι,κι

έχεις

δυο πεδιλάκια μόνο από ου ραν

ό

Πουγύριζες

,

κρο ιτσ

ι,

κάπρι

νέρθεις;

Εκεί πουσμί

Γ

ειΗ

A

γ

ΑΠ

Η

τηςμητέρας

κα

ιτ

ουπατέρα

κεί

που

σμίγει

ηαγάπητων

α

νθ

ρ ωπών

Μ

ί υαι

η

π

ατρίδανο

α πουγύρ

ιζε

κοριτσάκιρπι

έρ

ειθ

νς

ς;

στηνκόρημου

Ε ΡΗ

εσ

γιάννης

ρίτσος

Γυμνάσιο Λύκειο Χρυσοβίτσας Ιωαννίνων

Μ ι κ ρ ή ε γ κ υ κ λ ο π α ί δ ε ι ανώκιρ ι σ τπ ο κ ου

ο

Τέταρτη ΔιάστασηΣτα πολύστιχα αυτά ποιήματα-δραματικοί μονόλογοι τα περισσότερα- ο Ρίτσος με προσωπεία, σύγχρονα ή μυθολογικά, θα επιχειρήσει καταβυθίσεις στο σκοτεινό πηγάδι της ψυχής και του υποσυνείδητου, θα μιλήσει για τη μοναξιά, την ερωτική στέρηση, το γήρασμα του σώματος και των πραγμάτων.

«άφησέ με νάρθω μαζί

σου»Σονάτα του

σεληνόφωτος

(1956, Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης)

1967-1972: Αμέσως μετά το πραξικόπημα του 1967, ο Ρίτσος οδηγείται πάλι στην εξορία (Γυάρος, Λέρος) και, στη συνέχεια, τίθεται σε κατ’ οίκον περιορισμό στη Σάμο έως το τέλος του 1970. Παράλληλα, αντιμετωπίζει το φάσμα του θανάτου (νοσηλεύεται στον «Άγιο Σάββα» φρουρούμενος).Και όμως, η ζοφερή επταετία θα είναι η πιο παραγωγική του περίοδος.

1977: Αθήνα. Με τον Γάλλο ποιητή και

πεζογράφο Λουί Αραγκόν

1984: Στο σπίτι του με τον Γιάννη Τσαρούχη

Ο Γιάννης Ρίτσος πέθανε στις 11 Νοεμβρίου 1990,

aφήνοντας πενήντα ανέκδοτες συλλογές ποιημάτων. Οι συλλογές που εκδόθηκαν αμέσως μετά το θάνατό του με τον τίτλο:

Αργά, πολύ αργά μέσα στη νύχτα

(1991)

είναι η ύστατη χειρονομία του.

πελέκημα των λέξεων και του ξύλου, χάραγμα

του λόγου και της πέτρας, μια

διαρκής διαδικασία για τον

Γιάννη Ρίτσο

πέτρες ζωγραφισμένες από τον Γιάννη Ρίτσο στη Σάμο

Μ ι κ ρ ή ε γ κ υ κ λ ο πα ί δ ε ι ανώκιρ ι σ τπο κ ου

Βασιλική Κολιούση Γυμνάσιο Σταυρακίου

Ιωαννίνων

Βασιλική Κολιούση Γυμνάσιο Σταυρακίου

Ιωαννίνων

Ευτυχία Σιούλη, Β΄ ΛυκείουΕυτυχία Σιούλη, Β΄ Λυκείου

Θανάσης Τσαπραλής, Β΄ Γυμνασίου

Θανάσης Τσαπραλής, Β΄ Γυμνασίου

«να λες:ουρανός κι ας μην είναι»

(6ο Λύκειο Καλλιθέας-10ο Λύκειο Πειραιά)

Γεωργία Ντούτση, Β΄ Γυμνασίου

Γεωργία Ντούτση, Β΄ Γυμνασίου

Θανάσης Τσαπραλής, Β΄ Γυμνασίου

Θανάσης Τσαπραλής, Β΄ Γυμνασίου

Γιάννης Παππάς, Β΄ Γυμνασίου

Γιάννης Παππάς, Β΄ Γυμνασίου

Βασιλική Κολιούση Γυμνάσιο Σταυρακίου Ιωαννίνων

Βασιλική Κολιούση Γυμνάσιο Σταυρακίου Ιωαννίνων

Βασιλική

Κολιούση

Γυμνάσιο

Σταυρακί

ου

Ιωαννίνω

ν

Βασιλική

Κολιούση

Γυμνάσιο

Σταυρακί

ου

Ιωαννίνω

ν

σ` ένα μαξιλάρι - φεγγαράκι το παιδί μου αποκοιμήθηκε.

σιγά μανούλα,σιγάθα το ξυπνήσεις(1ο Ιπποκράτειο Γυνμάσιο Κω)

Τ κδβ άρα ια οι μάμαι έΠ άνω υμο ιψ χαλ ί ζ ουν τ

` άστ ρα.

ξ ω.

Ε ί μαι ήσυχος και σί γουρος με κείνητη βαθιά βεβαι ότητα της γης και τ

`ουρανού.

Δε σκέφτομαι στί χους ε ί μαι ένας στ ί χος

μέ σα στο ποίημα της ανθρωπότητας.Ν ιώθω τούτοτο δεσμό,τονανασαίνω,τον ζω.Αν γίνει κάποτε στίχος, τόσο το καλύτερο.

Και θα γί νει. Δεν μπορεί να μη γίνει.

ΚΑΙ ΕΓΙ ΝΕ