Fournaraki chania 15.05.15

21
Εκδήλωση με θέμα: «Καλλιέργεια, Μεταποίηση και Εμπορία Ελληνικών Αρωματικών / Φαρμακευτικών Φυτών: Μια πιο Ολοκληρωμένη Προσέγγιση» Πλατανιάς, Χανιά 15/05/2015 Εισηγήτρια: Χριστίνη Φουρναράκη, Δρ. Βιολόγος Μονάδα Διατήρησης Μεσογειακών Φυτών ΜΑΙΧ Η αξιοποίηση της τοπικής χλωρίδας Η αξιοποίηση της τοπικής χλωρίδας Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών

Transcript of Fournaraki chania 15.05.15

Page 1: Fournaraki chania 15.05.15

Εκδήλωση με θέμα:

«Καλλιέργεια, Μεταποίηση και Εμπορία Ελληνικών Αρωματικών / Φαρμακευτικών Φυτών: Μια πιο Ολοκληρωμένη

Προσέγγιση»

Πλατανιάς, Χανιά 15/05/2015

Εισηγήτρια: Χριστίνη Φουρναράκη, Δρ. Βιολόγος

Μονάδα Διατήρησης Μεσογειακών Φυτών ΜΑΙΧ

Η αξιοποίηση της τοπικής χλωρίδας Η αξιοποίηση της τοπικής χλωρίδας Αρωματικών και Φαρμακευτικών ΦυτώνΑρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών

Page 2: Fournaraki chania 15.05.15

Η αξιοποίηση της τοπικής χλωρίδας Η αξιοποίηση της τοπικής χλωρίδας Αρωματικών και Φαρμακευτικών Αρωματικών και Φαρμακευτικών ΦυτώνΦυτών

 

Χριστίνη Φουρναράκη, Δρ. Βιολόγος

Μονάδα Διατήρησης Μεσογειακών Φυτών ΜΑΙΧ

Καλλιέργεια, Μεταποίηση και Εμπορία Καλλιέργεια, Μεταποίηση και Εμπορία Αρωματικών/Φαρμακευτικών Φυτών: Μια πιο Αρωματικών/Φαρμακευτικών Φυτών: Μια πιο

Ολοκληρωμένη ΠροσέγγισηΟλοκληρωμένη Προσέγγιση

Διοργάνωση: ΕΑΦΦΕ, Δήμος ΠλατανιάΔιοργάνωση: ΕΑΦΦΕ, Δήμος Πλατανιά

Παρασκευή 15 Μαΐου 2015Πλατανιάς

Page 3: Fournaraki chania 15.05.15

Έχει αξία η φυτική ποικιλότητα της Έχει αξία η φυτική ποικιλότητα της ΚρήτηςΚρήτης;

11

33

2244

Page 4: Fournaraki chania 15.05.15

25.000 25.000 είδη φυτώνείδη φυτών

13.000 ενδημικά13.000 ενδημικά

Page 5: Fournaraki chania 15.05.15

Προστασία της χλωρίδας της ΚρήτηςΠροστασία της χλωρίδας της Κρήτης

ΣύνολοΣύνολοείδηείδη

ΕνδημικάΕνδημικάείδηείδη

Οδηγία 92/43Οδηγία 92/43 Π.Δ.Π.Δ.67/8167/81

Συνθήκη Συνθήκη της Βέρνηςτης Βέρνης

Π.Δ. Π.Δ. 80/9080/90

17421742 178178   14 (8*)14 (8*) 185185   2233? ? 

~ ~ 800800

Οδηγία των Οικοτόπων: Στα Παραρτήματα ΙΙ και IV της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ () περιλαμβάνονται 14 είδη φυτών της Κρήτης. Σύμφωνα με αυτήν, 8 θεωρούνται είδη προτεραιότητας για προστασία και εντάσσονται στο παράρτημα ΙΙ* και IVΠροεδρικό Διάταγμα 67/1981 “Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδος και άγριας πανίδος …….” Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του Π.Δ. 67/81, απαγορεύεται η συλλογή, η μεταφύτευση, η εκρίζωση, η κοπή η μεταφορά, η πώληση και η αγορά, η εξαγωγή από την χώρα και η με οποιοδήποτε τρόπο καταστροφή των ειδών αυτών,Συνθήκη της Βέρνης, η οποία υπογράφηκε το 1979 και έχει επικυρωθεί με το νόμο 1335/1983 Π.Δ. 80/90 ‘περί προστασίας του φυτικού γενετικού υλικού της χώρας’ Διεθνή Σύμβαση CITES (για την εμπορία των ειδών της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας) που κυρώθηκε με νόμο το έτος 1992 (Ν. 2055/1992). Για την εφαρμογή της σύμβασης έχει εκδοθεί η ΚΥΑ 331794/1999 περί ‘Εμπορίας των ειδών της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας’ [όπως αντικαταστάθηκε από την ΚΥΑ 99098/2006] που ρυθμίζει τα σχετικά με τη διακίνηση, κατοχή κλπ των ειδών κλπ

Page 6: Fournaraki chania 15.05.15

Κύρια Αρωματικά και Φαρμακευτικά ΦυτάΕπιστημονικό όνομα Κοινό όνομα

Thymbra capitata (L.) Cav. Θυμάρι

Origanum dictamnus L. Δίκταμος

Origanum microphyllum (Benth.) Vogel Ματζιοράνα

Origanum onites L. Ρίγανη

Origanum vulgare L. subsp.hirtum (Link) Ietsw. Ρίγανη

Origanum x minoanum P.H.Davis  

Origanum x intercedens Ietswaart Ρίγανη

Salvia fruticosa Mill. Φασκόμηλο

Salvia pomifera L. subsp. pomifera Σγουρή ή Άγρια Φασκομηλιά

Satureja thymbra L. Θρούμπι

Sideritis syriaca L. subsp. syriaca Μαλοτήρα

Page 7: Fournaraki chania 15.05.15

Αλλά μη ξεχνάμε ….. άλλα περίπου 200-300 άγρια φυτά της Κρήτης τα οποία μπορούν να χαρακτηριστούν αρωματικά και φαρμακευτικά:

Δάφνη

Φλισκούνι

ΑπήγανοςΑγκίσαρος

Page 8: Fournaraki chania 15.05.15

ΧΗΜΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΩΝ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΧΗΜΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΩΝ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΦΥΤΩΝ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Επιστημονικό όνομα  Κοινό όνομα μελετηθέντες πληθυσμοί (Κρήτης)

Χημειότυποιαπόδοση σε 

αιθέριο έλαιο

Salvia fruticosa Mill.  Φασκόμηλο  31

1, 8- κινεόλη- θουγιόνη 4,76 ± 0,82%

1, 8- κινεόλη- καμφορά 5 ± 1,2%

1, 8- κινεόλη 3,06 ± 0,58%

Thymbra capitata (L.) Cav.  Θυμάρι  33θυμόλη (0-50,8%) 1,73%καρβακρόλη (3,5-

65,5%) 6,20%

Satureja thymbra L. Θρούμπι 31

θυμόλη (0-38,73%) 9,80%καρβακρόλη (2,24-

56,9%)  

θυμόλη & καρβακρόλη  

Origanum vulgare L. subsp.hirtum (Link) Ietsw.  Ρίγανη  14 καρβακρόλη (86,3-

87,8%) 4-7,87%

Origanum microphyllum (Benth.) Vogel  Ματζιοράνα  5

σαβινένιο- trans-ένυδρο σαβινένιο

0,5-3,5%σαβινένιο- cis-ένυδρο σαβινένιο-trans-ένυδρο 

σαβινένιοcis-ένυδρο σαβινένιο

Αναγνώριση, διατήρηση, προσαρμογή και καλλιέργεια επιλεγμένων αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών κατάλληλων για οριακά εδάφη της Mεσογειακής περιοχήςEEC Contract CAMAR-PL 900422, No 8001-CT91-0104 (1991-1995)'Origanum sp. και Salvia sp.: έρευνα για ολοκληρωμένη γενετική βελτίωση με σκοπό τη βελτίωση της ομοιογένειας και ποιότητας πολυ-λειτουργικών δευτερογενών φυτικών προϊόντων' FAIR3 CT96 1914 (1997-2000)

Page 9: Fournaraki chania 15.05.15

Η περίπτωση της φασκομηλιάς

Για το φυτό αυτό οι παλαιοί Κρητικοί λέγανε «όποιος έχει στο περιβόλι του φασκομηλιά, ποτέ δεν πεθαίνει». Το λάδι της, το ‘φασκομηλόλαδο’, το πουλούσαν παλιά οι αρωματάρηδες ή λαδάδες και δεν έλειπε από κάθε Κρητικό σπίτι. Το χρησιμοποιούσαν σε εντριβές ανακατεμένο με ελαιόλαδο, αυτούσιο σε σταγόνες πάνω σε ζάχαρη σαν αναλγητικό. Τα φύλλα, αποξηραμένα, χρησιμοποιούνταν σαν ρόφημα, και σαν φάρμακο στυπτικό, ευστόμαχο και πραϋντικό του νευρικού συστήματος.

Page 10: Fournaraki chania 15.05.15

Επιλογή γενετικού υλικού από φυσικούς πληθυσμούς Salvia fruticosa (Φασκομηλιάς)

31 πληθυσμοί σε όλη της Κρήτη

Περιεκτικότητα ποιοτική και ποσοτική Αιθερίου ελαίουXημιότυποι

Page 11: Fournaraki chania 15.05.15

Χημειότυποι απόδοση σε αιθέριο έλαιο

1, 8- κινεόλη- θουγιόνη 4,76 ± 0,82%

1, 8- κινεόλη- καμφορά 5 ± 1,2%

1, 8- κινεόλη 3,06 ± 0,58%

Page 12: Fournaraki chania 15.05.15

Χημειότυποι της Salvia fruticosa στην Ελλάδα (Karousou et al 2000)

Page 13: Fournaraki chania 15.05.15

Επιλογή χημειότυπων ανάλογα με τη χρήση

Χαμηλή περιεκτικότητα σε θουγιόνεςΧαμηλή περιεκτικότητα σε καμφορά

Επιλέγουμε το χημειότυπο 1-8 κινεόλη

Page 14: Fournaraki chania 15.05.15

Χημειότυποι της ρίγανη στην Ελλάδα (Vokou et al 1993)

Origanum vulgare L. subsp.hirtum (Link) Ietsw.  Ρίγανη  14 καρβακρόλη (86,3-87,8%) 4 - 7,87%

Page 15: Fournaraki chania 15.05.15

Μακροχρόνια διατήρηση γενετικού υλικού στην Τράπεζα Σπόρων του ΜΑΙΧ

Έλεγχος βιωσιμότηταςΔημιουργία Πρωτοκόλλων φύτρωσης

Page 16: Fournaraki chania 15.05.15

Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας του ΜΑΙΧ

Page 17: Fournaraki chania 15.05.15

Πιστοποιμένο γενετικό υλικό (Σπέρματα ).

1.Πρωτόκολλα φύτρωσης2.‘Ελεγχος βιωσιμότητας

(βλαστηκότητας)

Προστασία Φυσικών Προστασία Φυσικών πληθυσμών Αρωματικών πληθυσμών Αρωματικών φυτών φυτών

Εύκολη πρόσβαση στους φυσικούς πληθυσμούς για παρακολούθηση, διατήρηση και συλλογή γενετικού υλικού

Έρευνα (χαρακτηρισμός)1.Αγρονομικός2. Χημικός 3.Γενετικός

Περιφερειακή Τράπεζα Γενετικού ΥλικούΠεριφερειακή Τράπεζα Γενετικού Υλικού

Επανεισαγωγή

Συλλογή Σπόρων

Εύκολη πρόσβαση των χρηστών για έρευνα κα αξιοποίηση

Μία αποτελεσματική και οικονομική λύση για την εκτός τόπου διατήρηση των φυτογενετικών πόρων της Κρήτης, εύκολη πρόσβαση των ερευνητών και των χρηστών στο γενετικό υλικό

Βελτίωση και εγγραφή στον Εθνικό κατάλογο, σύμφωνα με τους Τεχνικούς κανονισμούς

Διακριτότητα - Ομοιομορφία - Σταθερότητα (Δ.Ο.Σ.)

Άμεση χρήση από καλλιεργητές αβελτίωτου γενετικού υλικού

Page 18: Fournaraki chania 15.05.15

Αριθμ. 7057/102367 (1)Τεχνικός Κανονισμός αποδοχής ποικιλιών αρωματικώνκαι φαρμακευτικών φυτών (άνηθος, βασιλικός, χαμομήλι, θυμάρι και ρίγανη).

άνηθος (Anethum graveolens L.)βασιλικός (Ocimum basilicum L.), χαμομήλι (Matricaria recutita L.), θυμάρι (Thymus vulgaris L.) και ρίγανη (Oreganum vulgare L.)

Τεχνικός Κανονισμός Αποδοχής ποικιλιών

Μητρώο Βελτιωτών???? Προβλέπεται στο Αρθρ. 8 του νομ. 1564/85. Δεν έχει βγει ακόμα το ΠΔ!!!!

Εμπορία πολλαπλασιαστικού υλικούΕμπορία πολλαπλασιαστικού υλικού;;

Page 19: Fournaraki chania 15.05.15

The best medicine for Ebola and other viruses is the oil of oregano

Το καλύτερο φάρμακο για τον Έμπολα και άλλες ιώσεις είναι το λάδι της ρίγανης

Οι υπερβολές ……..Οι υπερβολές ……..

Page 20: Fournaraki chania 15.05.15

MALOTIRA - CRETAN MOUNTAIN TEA

Page 21: Fournaraki chania 15.05.15

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ!ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ!