1

Διαμεσολάβηση Μαθητών-

Λύνοντας τις Συγκρούσεις μέσα από το Διάλογο

ΟΜΑΔΑ ΑΜΕΣΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

2011-2012

2

Πρώτο Mέρος

Ορισμός της Σύγκρουσης

3

Τι είναι η σύγκρουση;

Συμπληρώστε τα κουτιά με τους δικούς σας ορισμούς

Ποιο είναι το πρόβλημα πίσω από τη σύγκρουση;

Σκεφτείτε ένα/μια

καυγά/σύγκρουση

που είδατε

πρόσφατα

Σύγκρουση

Διαφωνία

4

Σημειώστε αν σας έρχονται στο μυαλό τα πιο κάτω. Προσθέστε αν σας έχετε και άλλες ιδέες:

Κάποιος ξέρει ένα μέρος της ιστορίας

Κάποιος άκουσε λάθος πληροφορίες

Κάποιος ήταν συγχυσμένος ή κάτω από στρες

Οι άνθρωποι βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά

Κάποιος ένοιωσε ότι αδικείται

_______________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________

Σενάρια

Διαβάστε το σενάριο και εντοπίστε τι πιστεύουν οι πρωταγωνιστές ότι είναι το πρόβλημα:

Καλύτεροι φίλοι για πάντα

Η Μαρία είναι πολύ θυμωμένη με την κολλητή της, την Κατερίνα. Ήταν η κολλητή της έτσι που έγιναν. Βλέπετε, η

Μαρία άκουσε ότι η Κατερίνα διαδίδει φήμες για την ίδια σε όλο το σχολείο. Το διάλειμμα αποφασίζει να της το θέσει

καθαρά και ξάστερα.

Μαρία: Άκουσα τι πράγματα λες για μένα!!

Κατερίνα: Τι πράγματα; Ξέρεις ότι ποτέ δε θα μιλούσα για σένα με αυτό τον τρόπο!

Μαρία (φωνάζοντας): Σταμάτα να λες ψέματα! Από τώρα ούτε να μου ξαναμιλήσεις, ούτε να με ξανακοιτάξεις!

Κατερίνα: Μην μου φωνάζεις εμένα! Εξαφανίσου από μπροστά μου πριν σου τις αστράψω!!

Μαρία ________________________________________________________

Κατερίνα ________________________________________________________

5

Αστέρι του Μπάσκετ

Ο Γιάννης είναι ο καλύτερος παίκτης μπάσκετ του σχολείου. Σε λίγες μέρες θα παίξουν ένα δύσκολο

παιγνίδι και προπονείται συνεχώς. Μια από εκείνες τις μέρες ο Γυμναστής τους χωρίζει σε ομάδες για

παιγνίδι. Στην άλλη ομάδα υπάρχουν και κάποια νέα παιδιά που ήρθαν πρόσφατα ως μετανάστες. Ο

Αχμέτ είναι και αυτός καλός παίκτης. Το παιγνίδι παίζεται πόντο-πόντο. Στο τέλος του παιγνιδιού η ομάδα

του Γιάννη χάνει. Ο Γιάννης είναι θυμωμένος! Μόλις ο Αχμέτ γυρίζει την πλάτη, του επιτίθεται και τον

σπρώχνει στο έδαφος.

Γιάννης ________________________________________________________

Αχμέτ _______________________________________________________

6

5 Διαφορετικοί Τρόποι Διαχείρισης της Σύγκρουσης

Ανταγωνιστικότητα

Επιθετικότητα

Χωρίς διάθεση συνεργασίας

Αδιαφορία για τη διατήρηση καλών

σχέσεων

Χρησιμοποιείται όταν κάτι πρέπει να

γίνει

στα γρήγορα

Διευκολυντικότητα

Εξομάλυνση-

προτεραιότητα οι άλλοι

Συνεργατικότητα

Διατήρηση σχέσεων

Χρησιμοποιείται όταν η

κατάσταση δεν είναι σε

ένταση

Συμβιβαστικότητα

Υπερπαραχωρητικότητα

Κάποια Συνεργασία

Διατήρηση Σχέσεων

Χρησιμοποιείται όταν ο χρόνος είναι

περιορισμένος και η λύση είναι

ξεκάθαρη

Συνεργατικότητα

Λύση με κέρδος για όλους

Ψηλό επίπεδο συνεργατικότητας

Διατήρηση Σχέσεων

Χρησιμοποιείται όταν θεωρούμε

σημαντικές τις σχέσεις μεταξύ

των ανθρώπων, όταν υπάρχει

δυνατότητα χρόνου, όταν η

σύγκρουση είναι μεταξύ

ομήλικων και όλοι μαζί

μοιράζονται ιδέες για να βρεθεί

λύση

Αποφυγή

Απόσυρση

Χωρίς διάθεση συνεργασίας

Διατήρηση φιλίας με όποιο κόστος

Χρησιμοποιείται

Όταν η κατάσταση είναι επικίνδυνη

7

Το δικό σας στυλ επίλυσης της

σύγκρουσης

Σκεφτείτε μια πρόσφατη σύγκρουση που έχετε δει

και ζωγραφίστε μια εικόνα που την αντιπροσωπεύει

στο πρώτο κουτί. Στο τελευταίο κουτί ζωγραφίστε

μια εικόνα που δείχνει την ειρηνική επίλυση της

σύγκρουσης.

Τώρα συμπληρώστε το μεσαίο κουτί. Ζωγραφίστε τι χρειάζεται να γίνει για

να καταφέρουμε την ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης.

Ποιο στυλ επίλυσης χρησιμοποιήσατε στο δεύτερο κουτί για να πετύχετε

την ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης;

8

9

Δεύτερο Μέρος

Προοπτική

Σενάριο: Η οικογένεια

Δυο μαθητές τσακώνονται γιατί ο ένας πήρε την καρέκλα του άλλου. Ο Μάριος, που είναι

ένας εκ των δύο, λέει «Εντάξει, πάρε την παλιοκαρέκλα! Εμένα τουλάχιστον η μάνα μου με

μεγάλωσε να είμαι άνθρωπος!»

Ο άλλος μαθητής που πρόσφατα έχασε τη μάνα του, θύμωσε πάρα πολύ και του λέει, «Μη

μιλάς για τη μάνα μου! Δεν ξέρεις τίποτε για την οικογένειά μου!»

Ο Μάριος απαντά «Δε με ενδιαφέρεις ούτε εσύ ούτε η παλαβοοικογένειά σου!»

Και ο συμμαθητής του, του απαντά «Θα εξηγηθούμε έξω από το σχολείο! Θα σε κανονίσει

ο αδερφός μου!!»

--------------------------------------------------------------------------------------------

10

Η Δική σας Εμπειρία

Όταν ένα παρόμοιο περιστατικό συμβεί, πως αντιδράτε εσείς; Πως αντιδρούν οι άνθρωποι

στο περιβάλλον σας;

_________________________________________________________________________

Ποιο είναι το καλύτερο πιθανό αποτέλεσμα της αντίδρασης αυτής;

_________________________________________________________________________

Ποια νομίζετε ότι είναι η άποψη των υπόλοιπων συμμαθητών στην ομάδα;

_________________________________________________________________________

Πως αυτή η ερώτηση επηρέασε τον τρόπο που σκέφτεσαι για το θέμα της επίλυσης της

σύγκρουσης;

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

Είναι το θέμα των συγκρούσεων ΄ευαίσθητο΄ θέμα για σένα; ________________________

Ποια άλλα θέματα νοιώθεις ότι είναι ΄ευαίσθητα΄ θέματα για σένα:

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

11

Προοπτική: Ο τρόπος που ο κάθε ένας βλέπει ένα θέμα ή μια

κατάσταση

Σκέψου μερικά γεγονότα που επηρέασαν τη ζωή σου – ζωγράφισε στους δυο

φακούς μια αντιπροσωπευτική εικόνα από τα δύο πιο σημαντικά γεγονότα.

Τι σημαίνει το θέμα της προοπτικής στο σενάριο με την καρέκλα πιο πάνω;

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

12

Τι είσαι;

Είσαι:

Καλοσυνάτος

Ευαίσθητος

Ειλικρινής

Κάθε φορά που κουβεντιάζουμε δημιουργούμε ένα μονοπάτι συμφιλίωσης και διαλόγου

13

Σενάριο: Υγιεινή

Η Τώνια ζητά από τη φίλη της Καίτη να της δανείσει τη βούρτσα των μαλλιών της που έχει

στη τσάντα του σχολείου. Η Καίτη ετοιμάζεται να της τη δώσει αλλά εκείνη τη στιγμή

πετάγεται στη μέση η φίλη της η Άντρια και της λέει:

Άντρια: “Τρελάθηκες; Δεν είναι καλό να δίνεις τη βούρτσα σου σε κάποιον άλλο”.

Τώνια: “Ποιος σου μίλησε; Δεν είναι δική σου δουλειά; Γιατί ανακατεύεσαι;”.

Άντρια: “Εσένα ποιος σου μίλησε; Στην Καίτη απευθύνθηκα για να μη σου δώσει τη

βούρτσα της! Ποιος ξέρει ποια ήταν η τελευταία φορά που έλουσες τα μαλλιά σου!!”

Καίτη: “Εγώ δεν έχω πρόβλημα Τώνια, πάρε τη βούρτσα μου – απλά μπορείς να την

πλύνεις όταν τελειώσεις;”

Τώνια: “Τι προσπαθείς να πεις; Δεν χρειάζεται! Κράτα την ηλίθια σου βούρτσα!”

--------------------------------------------------------------------------------------------

Πως έβλεπε ο κάθε ένας το θέμα; ______________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

Πως επηρεάστηκε η Καίτη από τα σχόλια της Άντριας και της Καίτης; _______________

_________________________________________________________________________

Τι θα έκανες εσύ αν ήσουν στη θέση της Καίτης;__________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

14

Σενάριο: Όλα άρχισαν όταν…

Προχωράς προς την καντίνα όπου βλέπεις την ακόλουθη σκηνή:

Δύο μαθήτριες βρίσκονται σε θέση μάχης, έτοιμες να ρίξουν ξύλο η μια στην άλλη. Πολλοί

μαθητές έχουν μαζευτεί γύρω τους και φωνάζουν ρυθμικά ¨Καυγάς! Καυγάς!¨ και ¨Κτύπα

την! Κτύπα την!¨ η μια από τις δύο είναι φίλη σου, ενώ η άλλη είναι μια καινούργια

μαθήτρια στο σχολείο. Πας πιο κοντά να δεις τι συμβαίνει και ακούς….

Τι μπορώ να κάνω;

“Καυγάς! Καυγάς!”

--------------------------------------------------------------------------------------------

Παίξιμο Ρόλων του Σεναρίου.

Συζητήστε σκέψεις και προβληματισμούς. Πόσο γνωστό είναι αυτό το σενάριο; Τι γίνεται

συνήθως; Εσείς σε ποια πλευρά βρίσκεστε; Πως θα μπορούσε να εξελιχθεί διαφορετικά;

Χειρότερο-Καλύτερο σενάριο; Επιπτώσεις.

Παίξιμο Ρόλων νέου θετικού Σεναρίου.

15

Τρίτο Μέρος

Επικοινωνία

16

Η Επικοινωνία είναι το κλειδί στην επίλυση των συγκρούσεων.

Πιο κάτω, θα δούμε πληροφορίες που θα μας βοηθήσουν να αυξήσουμε τις δεξιότητες μας

στην επικοινωνία.

Ανοικτές Ερωτήσεις

Ένας καλός τρόπος για να αυξήσουμε τις δεξιότητες μας στην καλή ακρόαση είναι να

κάνουμε ανοικτές ερωτήσεις, οι οποίες ενθαρρύνουν το συνομιλητή μας να εκφραστεί.

Αυτού του είδους οι ερωτήσεις δείχνουν στον συνομιλητή μας ότι θέλουμε να τον

ακούσουμε. Αυτό μπορούμε επίσης να το πετύχουμε και με δηλώσεις οι οποίες θα

οδηγήσουν το συνομιλητή μας στη συζήτηση. Το αντίθετο των ανοικτών ερωτήσεων είναι

οι κλειστές ερωτήσεις- αυτές δηλαδή που απαντούμε με ένα ναι ή ένα όχι ή ίσως, με το

πολύ δυο-τρεις λέξεις. Όμως με αυτό τον τρόπο δεν παίρνουμε αρκετές πληροφορίες για το

συνομιλητή μας και η επικοινωνία διακόπτεται σύντομα. Για να μάθουμε να

χρησιμοποιούμε ανοικτές ερωτήσεις χρειάζεται λίγη προσπάθεια και η εξάσκησή τους θα

μας κάνει πολύ επικοινωνιακούς.

Στον πιο κάτω πίνακα αναγράφονται κλειστές ερωτήσεις. Μπορείτε να σκεφτείτε πώς να

τις μετατρέψουμε σε ανοικτές ερωτήσεις;

Κλειστές Ανοικτές

Πως είσαι;

Τι χρώμα πουκάμισο θα φορέσεις;

Ποιο είναι το αγαπημένο σου

μάθημα;

Δηλώσεις που ξεκινούν από το ‘Εγώ’

Οι συγκρούσεις βγαίνουν περισσότερο εκτός ελέγχου όταν τα άτομα που εμπλέκονται

αισθάνονται ότι κατηγορούνται. Μπαίνουν σε άμυνα και το μόνο που τους νοιάζει είναι να

προστατέψουν τους εαυτούς τους και επιτεθούν πίσω. Σίγουρα σταματούν να ακούν και να

επικοινωνούν. Εδώ είναι που γίνεται πολύ βοηθητική η χρήση των δηλώσεων που ξεκινούν

από τη λέξη ‘Εγώ’. Δηλαδή επικοινωνούμε για το πώς εμείς αισθανόμαστε παρά

κατηγορώντας τον άλλο. Με αυτό τον τρόπο ο άλλο μας ακούει αντί να σκέφτεται πως θα

μας κατηγορήσει πίσω.

17

Οι προτάσεις που αρχίζουν από το πώς εμείς αισθανόμαστε αποτελούνται από τα πιο κάτω

4 σημεία:

1. “Εγώ” : για να δώσει έμφαση στον εαυτό μας

2. Νοιώθω : για να εξηγήσουμε πως νοιώθουμε (κοιτάξετε τα Φυλλάδιο

Συναισθημάτων)

3. Όταν : αναφέρω το γεγονός που με έκανε να νοιώσω έτσι

4. Γιατί : εξηγώ γιατί αυτό το γεγονός με έκανε να αισθάνομαι έτσι και τι άλλο

προκάλεσε στη ζωή μου

Βάζοντάς τα μαζί βγαίνει η εξής πρόταση:

(1)Εγώ (2)νοιώθω θυμωμένος, (3)όταν κάποιος με βρίζει, (4)γιατί αυτό με θίγει και με

κάνει να θέλω να ξεκινήσω καυγά.

ή ακόμα πιο απλά: Θυμώνω όταν με βρίζουν, θίγομαι και θέλω να εκδικηθώ.

Όταν χρησιμοποιούμε φράσεις που αρχίζουν από το «Εγώ», από το εμάς δηλαδή,

θυμόμαστε τα εξής:

Δεν αναφερόμαστε στο πως σκεφτόμαστε αλλά στο πως αισθανόμαστε

Ούτε λέμε «Νοιώθω ότι εσύ…», γιατί έτσι πάλι αρχίζουμε με κατηγορίες προς τον

άλλο

Να λέμε και θετικά συναισθήματα, όχι μόνο τα αρνητικά

Προσπαθήστε να βρείτε λέξεις που δείχνουν πιο κοντά σε αυτό που αισθανόμαστε,

π.χ. αντί απλά «Νοιώθω πολύ ΟΚ με αυτό που έγινε.», λέμε «Ενθουσιάστηκα με

αυτό που έγινε.»

Καλή Ακρόαση-Ακούω τον άλλο

προσεκτικά

Οι Μεσολαβητές, χρησιμοποιούν την Καλή

Ακρόαση ως μια από τις βασικές τους τεχνικές. Η

Καλή Ακρόαση δε σημαίνει ότι απλά ακούω, αλλά

ότι ακούω προσεκτικά και προσπαθώ να καταλάβω

τι μου λέει ο συνομιλητής μου.

Αντί να μισο-ακούμε, για να έχουμε χρόνο να μισο-

σκεφτόμαστε την απάντηση που θα δώσουμε,

προσπαθήστε να ακούσετε πολύ προσεκτικά. Ο

άλλος, θα εκτιμήσει το πραγματικό μας ενδιαφέρον

18

να ακούσουμε αυτά που λέει. Όλοι ξέρουμε πόσο εκνευριστικό είναι ο άλλος να ‘κάνει’ ότι

ακούει αλλά στην πραγματικότητα να είναι αδιάφορος. Στη Διαμεσολάβηση ακούμε

προσεκτικά γιατί θέλουμε αυτοί που μετέχουν να νοιώσουν ότι αξίζουν της προσοχής μας.

Δέστε πιο κάτω εισηγήσεις για το πώς να γίνετε καλοί ακροατές:

Δώστε όλη σας την προσοχή σας στον ομιλητή, χωρίς διακοπές και χωρίς εξωτερικές

ενοχλήσεις.

Προσέξετε τις μη-λεκτικές επικοινωνίες (αρνητικές γκριμάτσες και κινήσεις)

Μην πετάγεστε αμέσως να απαντήσετε γιατί αυτό δημιουργεί ένταση και

ανταγωνιστικότητα. Αφήστε μια μικρή παύση, ή και πιο μεγάλη αν χρειάζεται, κι

μετά απαντήστε.

Βεβαιωθείτε ότι πραγματικά κατανοήσατε τι λέει ο συνομιλητής σας. Σε κάποιες

περιπτώσεις, βοηθάει πολύ να επαναλάβουμε με διαφορετικά λόγια τι μας είπε για να

βεβαιωθούμε ότι καταλάβαμε σωστά. Επίσης, ρωτάμε ερωτήσεις για να

διευκρινίσουμε κάποια πράγματα ή να μάθουμε περισσότερα. Εδώ είναι και η

ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε τις ανοικτού-τύπου ερωτήσεις.

19

Τέταρτο Μέρος

Συναισθήματα

Τι σημαίνει να είστε Μεσολαβητές στο

Σχολείο

20

Το να είστε Μεσολαβητές είναι μια μεγάλη πρόκληση. Χρειάζεται θάρρος και δύναμη,

γιατί θα στηρίξετε το σχολείο σας στην προσπάθειά του, για ειρηνική επίλυση των

συγκρούσεων. Παράλληλα πρέπει να είστε Δίκαιοι και Δημοκρατικοί προς όλους τους

μαθητές είτε είναι φίλοι σας είτε όχι. Είτε συμφωνείτε, είτε διαφωνείτε μαζί τους. Ο κάθε

ένας έχει δικαίωμα στην άποψη του φτάνει να μην επιβάλλεται σε κανένα, κυρίως με τη

χρήση βίας.

Εσείς, ως μελλοντικοί Μεσολαβητές, ποια ειρηνικά εργαλεία χρησιμοποιείτε?

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

Μοιραστείτε 3 από αυτά με την υπόλοιπη ομάδα.

Ποιο κάτω θα βρείτε και άλλα τέτοια εργαλεία:

21

Μάθετε να προσέχετε πότε μπαίνετε σε ένταση

Τι λέει η στάση του σώματός σας

Κάθεστε πίσω στην καρέκλα; Αν όχι, γιατί;

Μετρήστε μέχρι το 10 την ώρα

που αισθάνεστε σε ένταση

Πάρτε βαθιές αναπνοές

Αλλάξετε τη θέση του σώματός σας όταν κάθεστε

Φανταστείτε μια όμορφη εικόνα

Θυμίστε στον εαυτό σας:

22

Μην το παίρνετε προσωπικά

Ο κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στη δική του άποψη

Άστε το να φύγει

Υπάρχουν λύσεις

Αυτό δεν είναι δικό μου πρόβλημα

Σενάριο-Συναισθήματα

23

Τώρα, θα ακούσετε ένα σενάριο. Κατά τη διάρκεια, να συμπληρώνετε τον πιο κάτω

πίνακα, ξεχωρίζοντας τα γεγονότα από τα συναισθήματα.

Γεγονός Συναίσθημα

Σκεφτείτε αν η Ιωάννα σας έλεγε την ιστορία από τη δική της προοπτική, δηλαδή από τη

δική της πλευρά, τι θα της λέγατε; _____________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

Αν ο Αντρέας, σας έλεγε τη δική του πλευρά, τι θα του λέγατε; ______________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

Πώς μπορεί αυτό το πρόβλημα να λυθεί; ________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

24

Σενάριο Πως το σώμα μας προδίδει τι αισθανόμαστε ή σκεφτόμαστε

Η Ιωάννα πρέπει να κάνει μια παρουσίαση στο μάθημα των Ελληνικών.

Είναι ήδη πολύ αγχωμένη. Το θέμα που επέλεξε είναι Η Μόδα από την

Αρχαία Ελλάδα Μέχρι Σήμερα. Παρόλο που προετοιμάστηκε αρκετά καλά,

ξέρει ότι το να μιλάς, μπροστά στην τάξη δεν είναι εύκολο. Την ημέρα της

παρουσίασης ξεκινά με πολύ θάρρος να εξηγεί τι σήμαινε η μόδα στην

αρχαιότητα. Βλέπει εν τω μεταξύ τους συμμαθητές της άλλος να κοιμάται στο

θρανίο, ο Αντρέας να μιλά με το διπλανό του και να γελούν, άλλους να σιγοψιθυρίζουν. Η

καθηγήτρια κάνει ότι δε βλέπει ή δεν την ενδιαφέρει. Κάποιος άλλος κτυπά το μολύβι του,

ενώ μια άλλη ρίχνει χαρτομπαλάκια σε ένα συμμαθητή της μπροστά. Η καθηγήτρια αρχίζει

να κάνει παρατηρήσεις και οι μισοί αναστενάζουν, γιατί άρχισε πάλι το κήρυγμα-μπλα,

μπλα, μπλα- για το σεβασμό στον ομιλητή. Καπάκι σε όλα αυτά, η Ιωάννα διαπιστώνει ότι

φόρεσε διαφορετικά ζευγάρια κάλτσες και στα μπροστινά θρανία ανταλλάζουν σχόλια

γράφοντας σε ένα φύλλο χαρτί, μάλλον κάτι κοροϊδευτικό.

Ποια είναι τα μη-λεκτικά μηνύματα, που έστελλαν οι μαθητές;

______________ _________________ ______________

______________ _________________ ______________

Αναφέρετε άλλα παραδείγματα για τέτοιου είδους μη-λεκτικά μηνύματα, που δείχνουν

έλλειψη σεβασμού ή που στέλλουν διπλά μηνύματα (π.χ. δείχνω ότι ακούω, αλλά γράφω σε

χαρτί κοροϊδευτικά σχόλια)

Κοιτάξετε τις πιο κάτω φράσεις. Πως θα μπορούσε το σώμα μας, οι κινήσεις και οι

εκφράσεις μας να τις δείξουν. Κάνετε τες χωρίς να χρησιμοποιήσετε λέξεις.

Καταγράφουμε τι παρατηρούμε σε αυτούς που υποδύονται τους ρόλους:

Όχι, δεν είμαι πλέον θυμωμένος. _______________________________________

25

_________________________________________________________________

Δικό μου λάθος.______________________________________________________

Ωχ, ξέχασα! ________________________________________________________

Τώρα δείξτε με το σώμα σας άλλα από αυτά που λέτε:

Αυτή είναι η αλήθεια! Το ορκίζομαι! _________________________________________

_______________________________________________________________________

Αυτό είναι απίθανο! Χαίρομαι για σένα!________________________________________

________________________________________________________________________

Νοιώθω τέλεια! Πραγματικά τέλεια!___________________________________________

________________________________________________________________________

Χαίρομαι που σε βλέπω! ____________________________________________________

_________________________________________________________________________

Τι προσέξατε σε αυτή την άσκηση; Είχατε παρόμοιες εμπειρίες;

Ημερολόγιο Θυμού

1. Γράψε για την τελευταία φορά που θύμωσες:

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

26

Πώς το χειρίστηκες;

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

2. Γράψε για την τελευταία φορά που θύμωσες εξαιρετικά πολύ:

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

Πώς το χειρίστηκες;

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

Πράγματα που με θυμώνουν:

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

Συνήθως αντιδρώ με τους ακόλουθους τρόπους:

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

Είμαι όμως διατεθειμένος να ακολουθήσω και κάποιους άλλους τρόπους όπως:

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

Τι πρόσθεσες στο κιβώτιο με τα εργαλεία για τη διαχείριση του θυμού;

______________________________________________________________

______________________________________________________________

Διαλύοντας το Θυμό

27

Ποιους τρόπους μάθαμε μέχρι τώρα, για τη διαχείριση του θυμού;

Αποφεύγουμε την παγίδα να μπαίνουμε στην άμυνα και να το παίρνουμε προσωπικά.

Ακούμε τα αισθήματα των άλλων. Λαμβάνουμε υπόψη τη δική τους προοπτική-τη δική

τους ιστορία.

Μπαίνουμε στη θέση του άλλου.

1. Όταν κάποιος είναι πολύ θυμωμένος υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε.

Όπως…

α. Ακούμε

β.

28

γ.

δ.

2. Του ζητούμε να μιλήσει για τα αισθήματά του σχετικά με το τι τον θύμωσε:

α.

β.

γ.

3. Χρησιμοποιούμε τη φράσεις όπως: “Άρα ένοιωσες…..”

α.

β.

γ.

4. Δείχνουμε ‘ενσυναίσθηση’, δηλαδή ότι καταλαβαίνουμε πώς αισθάνεται ο άλλος – “αυτό

θα ήταν δύσκολο…”

α.

β.

γ.

5. Ρωτήστε τον ποια άλλη διαχείριση μπορούσε να κάνει; Δηλαδή, ποιες ήταν οι άλλες του

επιλογές;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Πέμπτο Μέρος

29

Στάδια στη Διαμεσολάβηση

Η Διαμεσολάβηση είναι η διαδικασία ειρηνικής επίλυσης των συγκρούσεων και των

προβλημάτων μεταξύ των ανθρώπων. Το σχολείο σας, επέλεξε να εφαρμόσει πρόγραμμα

διαμεσολάβησης, το οποίο θα εφαρμόζουν μαθητές-διαμεσολαβητές σε συνεργασία με

Καθηγητή ή ΒΔ, υπεύθυνο για το πρόγραμμα. Ο Υπεύθυνος, αποφασίζει μαζί με την

υπόλοιπη Διευθυντική ομάδα για τα περιστατικά που θα παραπεμφθούν σε Διαμεσολάβηση.

Εάν δε βρεθεί λύση ή δεν τηρηθεί η συμφωνία από τους εμπλεκόμενους, τότε το σχολείο θα

ακολουθήσει τις πρόνοιες τις νομοθεσίας για τα πειθαρχικά/παιδαγωγικά μέτρα που θα

εφαρμοστούν.

Στάδια στη Διαμεσολάβηση

30

1ο Στάδιο: Γνωριμία

Ενημερώνουμε ποιοι είμαστε και ποιος είναι ο ρόλος μας. Ακολούθως, κάνουμε εισαγωγή στη διαδικασία

της Διαμεσολάβησης και στο τι θα ακολουθήσει:

«Είμαι ο Γιάννης,», « και Εγώ η Ελένη», « και είμαστε διαμεσολαβητές που όρισε το σχολείο για να σας

βοηθήσουμε να βρείτε λύση στη σύγκρουση που είχατε. Δε θα σας υποχρεώσουμε σε κάποια λύση, αλλά θα

σας βοηθήσουμε να αποφασίσετε ποια είναι η καλύτερη λύση για σας. Δε θα πάρουμε το μέρος του ενός ή

του άλλου και ότι πούμε εδώ είναι εμπιστευτικό – αυτό σημαίνει ότι αυτά που λέμε μένουν σε αυτό το χώρο.

Πριν ξεκινήσουμε υπάρχουν κάποιοι βασικοί κανόνες που πρέπει να ακολουθήσουμε και τους έχουμε σε αυτό

το φυλλάδιο. Διαβάστε τους και πέστε μας αν συμφωνείτε να τους τηρήσετε. Υπάρχει κάτι άλλο που θέλετε να

προσθέσετε σε αυτούς τους κανόνες;

Κανόνες:

1.Σεβόμαστε τους συνομιλητές μας.

2.Περιμένουμε να έρθει η σειρά μας να μιλήσουμε και δε διακόπτουμε τους άλλους.

3.Δε βρίζουμε και δε χρησιμοποιούμε βία ή απειλές.

4.Εφαρμόζουμε πιστά τη συμφωνία λύσης.

5. Γνωρίζουμε τις επιπτώσεις της μη εφαρμογής της λύσης και είμαστε έτοιμοι για τις αντιμετωπίσουμε.

2ο Στάδιο: Ακρόαση

Ο Διαμεσολαβητής, δίνει την ευκαιρία στον καθένα να πει τι έγινε. Αν κάποιος δείχνει να ξεφεύγει,

υπενθυμίστε του, τους κανόνες. Αν νοιώθετε ότι δεν μπορεί να ελέγξετε την κατάσταση, ζητήστε βοήθεια

από τον Υπεύθυνο Καθηγητή ή ΒΔ του προγράμματος που βρίσκετε μαζί σας στο χώρο. Βεβαιωθείτε ότι

δίνετε ισότιμα το χρόνο στην κάθε πλευρά για να μιλήσει.. Να θυμάστε ότι σε αυτό το σημείο η πιο

σημαντική δεξιότητα είναι η καλή ακρόαση.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε φράσεις όπως:

Παρακαλώ, πέστε μας τι έγινε.

Πώς νοιώθετε για αυτά που έγιναν;

3ο Στάδιο: Επίλυση Προβλήματος

Σε αυτό το στάδιο, ο Διαμεσολαβητής βοηθά τους εμπλεκόμενους να καθορίσουν ποιο είναι πραγματικά

το πρόβλημα και να αρχίσουν να σκέφτονται τις πιθανές λύσεις.

Τα βήματα στη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων είναι τα εξής:

1. Καθορίζουμε και ονομάζουμε το πρόβλημα. Να θυμάστε ότι το πρόβλημα μπορεί να είναι κάτι

άλλο από αυτό που νομίζουμε. Εναπόκειται στους εμπλεκόμενους να ανακαλύψουν ποιο είναι

αυτό το άλλο, αν υπάρχει.

2. Κατανοούμε το πρόβλημα. Μαζεύουμε και άλλες πληροφορίες αν χρειάζεται. Οι εμπλεκόμενοι

πρέπει να σκεφτούν πώς το πρόβλημα επηρεάζει τους ίδιος και τους άλλους γύρω τους. Το να

δούμε το πρόβλημα από όλες τις απόψεις, βοηθά να βρούμε την πιο αποτελεσματική λύση.

31

3. Κατεβάστε ιδέες για λύσεις. Οι εμπλεκόμενοι φτιάχνουν μια λίστα με πιθανές λύσεις. Κάποιες

ίσως να μην είναι ρεαλιστικές, αλλά κοιτάζοντας όλες τις επιλογές, θα καταλήξουν στη λύση που

θα είναι καλή για εκείνους.

4. Φανταζόμαστε τις διάφορες λύσεις που επιλέξαμε και συζητούμε για το πώς βλέπουμε την κάθε

μια να εφαρμόζεται στη ζωή μας.

5. Εντοπίζουμε τι μπορεί να πάει λάθος στην κάθε επιλογή και βρίσκουμε λύσεις για την αποτροπή

της πιθανότητας αποτυχίας.

Σε αυτό το στάδιο, θα σας φανούν χρήσιμες οι πιο κάτω ερωτήσεις:

Ποιο νομίζετε ότι είναι το πρόβλημα;

Ποιες είναι οι πιθανές λύσεις;

Ποιοι τρόποι υπάρχουν για να βγείτε και οι δύο κερδισμένοι από αυτή την κατάσταση;

4ο Στάδιο: Επιλέγοντας την τελική λύση

Μετά τη διαδικασία επίλυσης προβλήματος, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, οι εμπλεκόμενοι καταλήγουν

στην πιο καλή για αυτούς λύση. Στόχος είναι η λύση να είναι όσο το δυνατόν πιο λειτουργική και για τους

δύο.

Σε αυτό το στάδιο θα σας φανούν χρήσιμες οι πιο κάτω ερωτήσεις:

Ποια είναι τα υπέρ και τα κατά στη λύση που επιλέξατε;

Ποια λύση προτιμάτε;

5ο Στάδιο: Επίλογος

Αφού συμφωνηθεί η λύση, συγχαρείτε τους εμπλεκόμενους για την προσπάθειά τους να επιλύσουν

ειρηνικά το πρόβλημά τους. Αφήστε τους να αποφασίσουν για το πώς δεσμεύονται να ακολουθήσουν τη

λύση που επέλεξαν.

32

Έκτο Μέρος

Τι σημαίνει να είσαι μαθητής-

διαμεσολαβητής

33

Συμβόλαιο Διαμεσολαβητών

Εγώ ο/η, _________________________ έχω επιλεγεί από το σχολείο για το ρόλο του

διαμεσολαβητή και έχω προετοιμαστεί κατάλληλα. Κατανοώ ότι για το ρόλο αυτό θα

πρέπει:

1. Να είμαι έτοιμος να διαμεσολαβήσω μόνος μου ή με κάποιον άλλο μαθητή-

διαμεσολαβητή για την επίλυση συκρούσεων/ προβλημάτων μεταξύ συμμαθητών

μου.

2. Είμαι έτοιμος να εκπαιδεύσω και άλλους σε αυτό το ρόλο, όταν μου το ζητήσει το

σχολείο μου.

3. Να αποτελέσω παράδειγμα καλής συμπεριφοράς και σωστής διαχείρισης των δικών

μου συγκρούσεων μέσω των δεξιοτήτων διαμεσολάβησης που έχω μάθει.

4. Να μην κάνω απουσίες και να προσπαθώ για επιτυχία στα μαθήματά μου.

5. Να συνεργάζομαι με τον Υπεύθυνο του προγράμματος και να συμμετέχω σε όλες τις

δραστηριότητες και συναντήσεις για τη Διαμεσολάβηση.

________________________ _________________________

Υπογραφή Υπογραφή Υπεύθυνου

Μαθητή –Διαμεσολαβητή Καθηγητή ή ΒΔ

_______________________

Υπογραφή

Διευθύντριας/ντή

Ημερομηνία ______________