Στο πλαίσιο του προγράμματος «Δάσος-Ζω

ή-Πολιτισμός», το Κ

έντρον Ερεύνης

της Ελληνικής Λ

αογραφίας οργανώ

νει έκθεση με θέμα «Ερυσίχθω

ν: Σύγχρονη ανάγνω

ση του μύθου». eπιστημονική ευθύνη της έκθεσης: Α

ικατερίνη Πολυμέρου – Κ

αμηλάκη, Διευθύντρια του Κ

έντρου Λαογραφ

ίας της Ακαδημίας Α

θηνών.

έπιμέλεια έκθεσης: Λουΐζα Κ

αραπιδάκη, ιστορικός τέχνης, μόνιμη συνεργάτις του Κ

έντρου Λαογραφ

ίας.

ΤΟ Σ

ΚΕΠ

ΤΙΚΟ

ΤΗΣ

ΕΚ

ΘΕΣ

ΗΣ

Συνήθω

ς λέμε ότι «η φύση τιμω

ρεί». Όμω

ς η φύση δεν έχει συναισθήματα

για να θυμώνει και να τιμω

ρεί. Αυτό που φ

αίνεται σε μας ως τιμω

ρία είναι το αποτέλεσμα τω

ν ενεργειών μας, όταν αυτές διαταράσσουν την ισορροπία τω

ν στοιχείω

ν της. Οι παρεμβάσεις του ανθρώ

που, όταν κατευθύνονται από την πλεονεξία, την αδηφ

αγία και την απερισκεψία είναι επικίνδυνες, είτε πρόκειται

για την καταστροφή ενός δάσους ή ενός αλσυλίου, είτε για την μόλυνση της

ατμόσφαιρας, τω

ν ποταμών και τω

ν θαλασσών. Ο

πρωτόγονος άνθρω

πος, αντιμέτω

πος με τα στοιχεία της φύσης τα θεοποίησε και απέδιδε σ’ αυτά τιμές

για να τα εξευμενίσει. Όσο οι γνώ

σεις του για το φυσικό περιβάλλον αυξάνονταν,

ανακάλυπτε πόσο εύθραυστες είναι οι ισορροπίες που το διέπουν και πως οφ

είλει να το προστατεύει για να είναι φ

ιλικό μαζί του. Αυτή η προστασία περνούσε

συχνά από την ιεροποίηση των ζω

τικών στοιχείω

ν της φύσης. Έ

τσι δάση και άλση αφ

ιερώνονταν σε θεότητες, τα δένδρα είχαν ψ

υχή, που τα προστάτευε (Δρυάδες,

Αμαδρυάδες, Δ

ενδρίτες θεοί), οι πηγές, τα ποτάμια, οι λίμνες είχαν τις νεράιδες, τις νύμφ

ες, τις λάμιες που απέτρεπαν τον επίδοξο πλεονέκτη να επωφ

εληθεί, υπονομεύοντας το μέλλον τω

ν επόμενων γενεώ

ν.Ο

μύθος του Θεσσαλού Ε

ρυσίχθονα, που διασώζει στον Ύ

μνο στη θεά Δ

ήμητρα ο ποιητής Καλλίμαχος, δείχνει πω

ς οι αρχαίοι Έλληνες είχαν

αντιληφθεί ότι ο άνθρω

πος απέναντι στην φύση πρέπει να είναι περιδεής

και ευσεβής. Διαφ

ορετικά θα υποστεί, αργά ή γρήγορα τις συνέπειες των

ενεργειών του. Ο

Ερυσίχθω

ν υπήρξε ένας πλεονέκτης, βέβηλος και ασεβής άνθρω

πος. Η επιθυμία του να κόψ

ει το ιερό δένδρο της Δήμητρας, παρά τις

παρακλήσεις και τις προειδοποιήσεις της νύμφης που το κατοικούσε, οδήγησε

στην τιμωρία του με ακόρεστη πείνα. Α

φού κατανάλω

σε ό,τι του ανήκε, αλλά και ό,τι ανήκε στο περιβάλλον του, έφ

αγε τα ίδια του τα μέλη και πέθανε, χωρίς

ποτέ να ικανοποιήσει την πείνα του. Ο μύθος συμβολικά αποδίδει την αδηφ

αγία, την αλόγιστη εκμετάλλευση τω

ν φυσικώ

ν πόρων, που καταναλώ

νει χωρίς μέτρο

και πέρα από τις ανάγκες του ο άνθρωπος.

Πρ

ογρ

αμ

μα

εκ

δη

λω

σε

ων

Παρασκευή 14 Μ

αΐου 2010: Ανατολική Αίθουσα της Α

καδημίας Αθηνώ

ν

Έναρξη του Π

ρογράμματος «Δάσος-Ζω

ή-Πολιτισμός»

19:00 - 19:05 Χαιρετισμός του Προέδρου της Α

καδημίας Αθηνώ

ν Ακαδημαϊκού

Κω

νσταντίνου Σβολόπουλου. 19:05 - 19:25 Ε

ναρκτήρια ομιλία του Ακαδημαϊκού Π

άνου Λιγομενίδη

19:25 - 19:40 Παρουσίαση του προγράμματος από την Α

ικατερίνη Πολυμέρου-

Καμηλάκη.

19:40 - 19:50 Παρουσίαση της έκθεσης με θέμα «Ε

ρυσίχθων. Σύγχρονη

ανάγνωση του μύθου» από την Λ

ουΐζα Καραπιδάκη.

19:50 - 19:55 Χαιρετισμός του Δημάρχου Ε

λευσίνας Γιώργου Α

μπατζόγλου. 19:55 - 20:00 Χαιρετισμοί τω

ν συνεργαζομένων φ

ορέων.

20:00 - 20:30 Ομιλία της Ν

ίκης Γουλανδρή: «Οι αντιλήψ

εις του αρχαίου κόσμου περί δάσους και οικολογίας».20:30 - 21:00 Ο

Νίκος Ξ

ανθούλης θα τονίσει μουσικά με τη λύρα τον «Ύμνο στη

Δήμητρα» του αρχαίου ποιητή Κ

αλλίμαχου. Απαγγελία-τραγούδι: Ιω

άννα Καράνταγλη.

14

-18

Μα

ΐΟυ: Έ

ργα καλλιτεχνών θα φ

ιλοξενηθούν στον κήπο του Προεδρικού

Μεγάρου, στην Α

καδημία Αθηνώ

ν, στο Μουσείο Ε

λληνικής Λαϊκής Τέχνης -

Λουτρό τω

ν Αέρηδω

ν, στο Μουσείο Γουλανδρή Φ

υσικής Ιστορίας και από το Δίκτυο Μ

ουσείων του Ιστορικού Κ

έντρου της Αθήνας.

5 ΙΟ

υλΙΟ

υ – 3

ΟΚ

Τωβ

ρΙΟ

υΕκθεση «Ερυσίχθω

ν: Σύγχρονη ανάγνωση του μύθου»:

Πολιτιστικό Κ

έντρο Κανελλόπουλου του Δ

ήμου Ελευσίνας.

Πα

ρα

λλ

ηλ

εσ

Eκ

δη

λω

σε

ισΚ

ατά τη διάρκεια του έτους θα πραγματοποιήσουν, στο πλαίσιο του Π

ρογράμματος «Δάσος-Ζω

ή-Πολιτισμός», δραστηριότητες οι παρακάτω

φορείς:

Δήμος Ε

λευσίνας, Δήμος Ν

εάπολης Λασιθίου, Δ

ήμος Μουρεσίου Μ

αγνησίας, Δήμοι Κ

ερατέας, Καλυβίω

ν, Π. Π

εντέλης και Ασπροπύργου Αττικής, Δ

ήμος Αμφ

ίκλειας Φθιώ

τιδας, Δήμος Ν

ιγρίτας Σερρών, Δ

ήμος Σοχού Θεσσαλονίκης,

Δήμος Κ

αμείρου Ρόδου, Δ

ήμος Καρπάθου.

Ελληνοαμερικανική Έ

νωση, N

ational Geographic, Μ

ουσικό Γυμνάσιο Παλλήνης,

Stagecoach Τheatre Α

rts.

1

κέντρο Μελέτης νεώ

τερης κεραμεικής – Ίδρυμα οικ. γ. Ψαροπούλου

Μ

ελιδώνη 4

-6, 1

05

53 Κ

εραμεικός

Τηλ.: 210 3

318491

-5, Fax: 2

10 3

318490

e-m

ail: kmnk@

otenet.gr, ww

w.potterym

useum.gr

ώρές Λέιτουργιας: Δ

.-Παρ.: 1

0:0

0-1

5:0

0, Σάβ.- Κ

υρ.: Κατόπιν συνεννοήσεω

ς2

κέντρον έρεύνης της έλληνικής Λαογραφ

ίας της ακαδημίας αθηνών

Η

πίτου 3, 1

05 5

7 Α

θήνα

Τηλ.: 210 3

318042

, 210 3

318043, Fax: 2

10 3

313418, 2

10 3

664735

em

ail: keel@academ

yofathens.gr, ww

w.kentrolaografias.gr, w

ww.academ

yofathens.gr 3

Μ

ουσείο της ιστορίας της έλληνικής ένδυμασίας του Λυκείου των έλληνίδω

ν

Δημοκρίτου 1

4, 1

06 7

3 A

θήνα

Τηλ.: 210 3

611042

, 210 3

628978, Fax: 2

10 3

607355

em

ail: info@lykeionellinidon.gr, w

ww.lykeionellinidon.gr

ώρές Λέιτουργιας: Δ

.-Παρ.: 1

0:0

0-1

5:0

0 &

17:0

0-1

9:0

04

Μ

ουσείο έλληνικών Λαϊκώ

ν Moυσικώ

ν οργάνων φ

. ανωγειανάκη

Διογένους 1

-3, Π

λάκα, 105 5

6, Α

θήνα

Τηλ.: 210 3

254119

, 210 3

254129, Fax: 2

10 3

250198

em

ail: melm

oke@otenet.gr, w

ww.instrum

ents-museum

.gr

ώρές Λέιτουργιας: Τρ.-Π.-Π

αρ.-Σαβ.-Κυρ.: 1

0:0

0-1

4:0

0, Τετ.: 1

2:0

0-1

8:0

0, Δ

.: Κλειστό

5

Μουσείο ηρακλειδώ

ν

Ηρακλειδώ

ν 16, Θ

ησείο

Τηλ.: 210 3

461981

em

ail: info@herakleidon-art.gr, w

ww.herakleidon.com

ώρές Λέιτουργιας: Τρ.-Σαβ.: 13:0

0-2

1:0

0, Κ

υρ.: 11:0

0-1

9:0

0, Δ

.: κλειστά6

Μ

ουσείο έλληνικής Παιδικής τέχνης

Kόδρου 9

, Πλάκα, 1

05 5

8 A

θήνα

Tηλ. : 210 3

31262

1, 2

10 3

31275, Fax: 2

10 3

313734

em

ail: contact@childrensartm

useum.gr, w

ww.childrensartm

useum.gr

ώρές Λέιτουργιας: Tρ.- Σαβ.: 1

0:0

0-1

4:0

0, K

υρ.: 11:0

0-1

4:0

07

Ίδρυμα Ά

γγελου και Λητώς κατακουζηνού

Αμαλίας 4

, 105 5

7 Α

θήνα

email: katakouzenos@

gmail.com

, ww

w.katakouzenos.gr

8

Μουσείο κοσμήματος ηλία Λαλαούνη

Κ

αρυατίδων 4

α – Καλλισπέρη 1

2,

Τηλ.: 2

10 9

221044, 2

10 9

227260, Fax: 2

10 9

237358

w

ww.lalaounis-jew

elrymuseum

.gr

ώρές Λέιτουργιας: Π., Π

αρ., Σάβ.: 8:3

0-1

6:3

0, Τετ.: 9

:00-2

1.0

0, Κ

υρ.: 11:0

0-1

6:0

0.

Δ-Τρ.: κλειστό. 1

5/5

: 19:0

0-2

1:0

09

Μ

ουσείο ςπύρου Βασιλείου

Γουέμπστερ 5Α, 1

17 4

2 Α

θήνα

Τηλ. 210 9

231502

w

ww.spyrosvassiliou.org

ώρές Λέιτουργιας: Τρ.: 1

0:0

0-1

8:0

0, Τετ.: 1

2:0

0-1

8:0

0, Π

.-Παρ.-Σ.-Κ

.: 10:0

0-1

6:0

0

10

ιστορικό αρχείο της έθνικής τράπεζας

Μέγαρο Διομήδη, 3

ης Σεπτεμβρίου 146, 1

1251 Α

θήνα

Τηλ: 210 8

807805, Fax: 2

10 8

807787

em

ail: ha-nbg@ethnodata.gr, w

ww.nbg.gr/hanbg

ώρές Λέιτουργιας: 1

4/0

5: 9

:00-1

4:0

0, 1

8:0

0-2

2:0

0, 1

5/0

5: 1

8:0

0-2

4:0

0

17-1

8/0

5 9

:00-1

4:0

0, 1

9/0

5 9

:00-1

4:0

0,1

7:0

0-2

0:0

011

Ίδρυμα έικαστικώ

ν τεχνών &

Μουσικής Β. και Μ

. θεοχαράκη

Βασιλίσσης Σοφ

ίας 9 &

Μέρλιν 1

, 106 7

1 Α

θήνα

Tηλ.: 210 3

611206, Fax: 2

10 3

611349

em

ail: info@theocharakis-foundation.gr, w

ww.thf.gr

ώρές Λέιτουργιας: Δ

.-Τετ.-Σάβ.- Κυρ.: 1

0:0

0-1

8:0

0, Π

. & Π

αρ.: 10:0

0-2

2:0

0.

Τρ.: κλειστά

12

Μουσείο Πολιτικώ

ν έξορίστων Ά

η ςτράτη

Αγίων Α

σωμάτω

ν 31, Κ

εραμικός

Τηλ.: 210 3

213488, 6

944 1

56764

e-m

ail: exilemuseum

@gm

ail.com, w

ww.exile-m

useum.gr

13

έβραϊκό Μουσείο της έλλάδος

Ν

ίκης 39, Α

θήνα 105 5

7

Τηλ.:210 3

225582, Fax: 2

10 3

231577

em

ail: info@jew

ishmuseum

.gr, ww

w.jew

ishmuseum

.gr

ώρές Λέιτουργιας: Καθημερινά 9

:00-1

4:3

0, Σ.- Κ

. 10:0

0- 1

4:0

014

ινστιτούτο τω

ν έλληνικών Μ

ύλων

Αγίω

ν Ασω

μάτων 4

5, 1

05 5

3 A

θήνα

Tηλ.: 210 7

214381

em

ail: itemylon@

freemail.gr

15

Μουσείο φ

ρυσίρα

Μονής Α

στερίου 3 &

7 Π

λάκα,

105 5

8 Α

θήνα

Tηλ.: 210 3

234678, 2

10 3

316027, Fax: 2

10 3

316027

e-m

ail: info@frissirasm

useum.com

, ww

w.frissirasm

useum.com

ώρές Λέιτουργιας: Τετ. έω

ς Παρ.: 1

0:0

0-1

7:0

0, Σ.- Κ

.: 11:0

0-1

7:0

0. Δ

.- Τρ.: κλειστά16

έλληνοαμερικανική Έ

νωση

Μ

ασσαλίας 22, 1

06 8

0 Α

θήνα

Τηλ.: 210 3

680900, Fax: 2

10 3

633174

e-m

ail: hau@hau.gr, w

ww.hau.gr/culture

ώρές Λέιτουργιας: Δ

.-Παρ.: 1

2:0

0 - 2

1:0

0, Σάβ.: 1

0:3

0 - 1

4:3

0, Κ

.: 10:0

0-1

6:0

017

κήπος Προεδρικού Μ

εγάρου

Β. Γεω

ργίου Β΄ 2

, 106 7

4 Α

θήνα

Τηλ.: 210 7

283289, 2

10 7

224939

ώρές Λέιτουργιας: Κ

υρ.: 10:0

0-1

4:0

018

Μ

ουσείο έλληνικής Λαϊκής τέχνης – Λουτρό των αέρηδω

ν

Κυρρήστου 8

, 105 5

6 Π

λάκα

Τηλ.: 210 3

244340

ώρές Λέιτουργιας: Δ

.-Kυρ.: 9

:00 – 1

4:3

0. Τρ. κλειστά

«ερ

υσιχ

θω

ν: σ

υγχ

ρο

νη

αν

αγν

ωσ

η το

υ μ

υθ

ου

»

δασοσ – ζωη –πολιτισμοσ

14-18 μαΐου

Οργάνωση

Κέντρον έρέύνης της έλληνιΚης λαογραφιας

Υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας

© Μ

ΙΧΑΛΗ

Σ ΚΟ

υΝ

ΤΟυΡΗ

Σ

ερυσιχθων:συγχρονηαν

αγνωση

τουμ

υθου

συνεργασια

με την υποστηριξη του δικτυου μ

ουσειων ιστορικου κεντρου αθηνων

Κέ

ντρο

ν έρέ

ύνη

ς τη

ς έλ

λη

νιΚ

ης λ

αο

γραφ

ιας

της α

Κα

δημ

ιας α

θη

νω

ν

Κέντρο Μελέτης ν

εώτερης Κεραμικής

Ίδρυμα οικ.γ.Ψαροπούλου

ΜΟ

ΥΣ

ΕΙΟ

ΚΟ

ΣΜ

ΗΜ

ΑΤ

ΟΣ

Η

ΛΙΑ

ΛΑ

ΛΑ

OΥ

ΝΗ

λου

τρο

των

αέ

ρη

δω

ν

«δαςος - Ζώη - ΠοΛιτιςΜος»

κέντρον έρεύνης της έλληνικής Λαογραφίας της ακαδημίας αθηνών

οργάνωση:

Αικατερίνη Π

ολυμέρου-Καμηλάκη, Δ

ιευθύντρια του Κέντρου Λ

αογραφίας

Ευάγγελος Κ

αραμανές, ερευνητήςΖω

ή Μάργαρη, ερευνήτρια

Ιωάννης Π

λεμμένος, ερευνητήςΛουΐζα Κ

αραπιδάκη, ιστορικός τέχνης, μόνιμη συνεργάτις γραμματειακή-τεχνική υποστήριξη:Κ

λεοπάτρα Φατούρου, Ανθούλα Μ

πάκολη, Ζωή Αναγνω

στοπούλουΣω

κράτης Λούπας

και του

ΕβράϊΚΟ ΜΟυσΕίΟ ΕλλάδΟσ

Μουσείο Πολιτικών Εξορίστων

Άη στράτη

Μ

Μ

3

11

74

1

12

14

2613

15

16

10

Μ

Μ

Μμ

όνΑστηρΑκη

μΕτΑξόυρΓΕίό

όμόνόίΑ

πΑν /μίό

ΜσυντΑΓμ

Α

βίκτώρίΑ

Ακρόπόλη

Μ8

9

17

185

θησΕίόΜ

΄

1

15

2 3

6 7

8 9 11

12

13

14

10

16

17 18

22

25 2927

1 Παναγιώτης τέτςης / ΑκΑδημίΑ Αθηνών

2 Αφροδιτη Λιτη / ΕβρΑϊκό μόυσΕίό ΕλλΑδόσ

3 αΠοςτοΛης ΖοΛώτακης / κΕντρό μΕλΕτησ νΕώτΕρησ κΕρΑμΕίκησ – ίδρ. όίκ. Γ. ΨΑρόπόυλόυ, μόυσΕίό ηρΑκλΕίδών

4 Αφροδιτη Λιτη / μόυσΕίό ηρΑκλΕίδών, μ.Ε.λ.τ. - λόυτρό τών ΑΕρηδών

5 καΛΛιρροη ςΠυριδώνος / ίστόρίκό ΑρχΕίό τησ Εθνίκησ τρΑπΕζΑσ

6 Χαρης κοντοςφυρης / ΕλληνόΑμΕρίκΑνίκη Ενώση

7 κατηαRινα Βolesch / μόυσΕίό σπυρόυ βΑσίλΕίόυ

8 γιώργος ταξιαρΧοΠουΛος / μόυσΕίό κόσμημΑτόσ ηλίΑ λΑλΑόυνη

9 Μαρια γιαννακακη / ίδρυμΑ ΕίκΑστίκών τΕχνών & μόυσίκησ β. κΑί μ. θΕόχΑρΑκη

10 Χρηςτος Χαριςης / ΕλληνόΑμΕρίκΑνίκη Ενώση

11 έΛένη τΖατΖαΛος / λυκΕίόν τών Ελληνίδών, ΕλληνόΑμΕρίκΑνίκη Ενώση

12 ΜιΧαΛης κουντουρης / ΑκΑδημίΑ Αθηνών

13 ςΠυρος κρητικος / ΑκΑδημίΑ Αθηνών

14 ταςος ΜαντΖαΒινος / μόυσΕίό Ελληνίκησ πΑίδίκησ τΕχνησ

15 ςτέφανος Ζαννης / ΕλληνόΑμΕρίκΑνίκη Ενώση

16 νικος ΜοςΧος / ΕλληνόΑμΕρίκΑνίκη Ενώση

17 έιρηνη γκονου / ίστόρίκό ΑρχΕίό τησ Εθνίκησ τρΑπΕζΑσ

18 ΜιΛτος ΠαντέΛιας / ίστόρίκό ΑρχΕίό τησ Εθνίκησ τρΑπΕζΑσ

19 γρηγορης Μαρκατος / μόυσΕίό κόσμημΑτόσ ηλίΑ λΑλΑόυνη

20 Πέτρος ΒρέΛΛης / ΕλληνόΑμΕρίκΑνίκη Ενώση

21 αΛέξανδρα αθαναςιαδη / μόυσΕίό κόσμημΑτόσ ηλίΑ λΑλΑόυνη

22 Αφροδιτη Λιτη / πρόΕδρίκό μΕΓΑρό (κηπόσ)23 γιώργος τςέριώνης / ΕλληνόΑμΕρίκΑνίκη Ενώση

24 θαναςης ΜΠέρουτςος / ΜόυσΕίό Ελληνίκών λΑϊκών μόυσίκών όρΓΑνών Φ. ΑνώΓΕίΑνΑκη

25 Μαγδα ταΜΜαΜ / ΕλληνόΑμΕρίκΑνίκη Ενώση

26 Χρυςα Βέργη / ίδρυμΑ ΕίκΑστίκών τΕχνών & μόυσίκησ β. & μ. θΕόχΑρΑκησ

27 Βένια ΜΠέΧρακη / λυκΕίόν τών Ελληνίδών, ΕλληνόΑμΕρίκΑνίκη Ενώση

28 ιώαννα ραΛΛη / ΕλληνόΑμΕρίκΑνίκη Ενώση

29 κατ. Χαριατη-ςιςΜανη / ΜόυσΕίό πόλίτίκών Εξόρίστών Αη στρΑτη

30 ηώ αγγέΛη / ΕλληνόΑμΕρίκΑνίκη Ενώση

31 κών/να κατρακαΖου / ΕλληνόΑμΕρίκΑνίκη Ενώση

32 ανδρέας ΛοΛης / ίδρυμΑ ΑΓΓΕλόυ κΑί λητώσ κΑτΑκόυζηνόυ

33 κώςτας τςώΛης / μόυσΕίό ΓόυλΑνδρη Φυσίκησ ίστόρίΑσ

34 ςαΒΒινα Πατρικιου / μόυσΕίό κόσμημΑτόσ ηλίΑ λΑλΑόυνη

35 καΛΛιρροη Μαρουδα / μόυσΕίό ΦρυσίρΑ

19 20

23

21

31 32

24

33 34 35

28

ερυσιχθων: συγχρονη αναγνωση του μυθου

30

5

4

26