Ỏư̆ỬτμỷμỬτư̆₫ό ỦυνέỰρư̆ο 2017υπό τỷν Ửư̆ữίỰỬ τỷς

ỏλλỷνư̆₫ής Ởουσư̆₫ολοữư̆₫ής ỏτỬư̆ρựίỬς

Παραλλαγές Επεξεργασίες Μεταμορφώσεις

ỚựσσỬλονί₫ỷ, 1-3 Ỏự₫ựμỮρίου 2017

ủựλλόữλựư̆ο ΊỰρυμỬ ủựχνών ể.Ợ.Ớ.

ỢợỡỉợểỞỞể ỦỨởỏỎợớỡỨ

3

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Παρασκευή1Δεκεμβρίου

ΑίθουσαΑ ΑίθουσαΒ10:00-11:00 Εγγραφές11:00-11:30 Έναρξησυνεδρίου-χαιρετισμοί

11:30-13.30

[ΕΟNΜ]Ιστορικέςκαικοινωνικέςμελέτες

Μουσικέςτου20ούαιώνα

13:30-15:30 Μεσημβρινόδιάλειμμα

15:30-17:00

[ΕΟΜΘΑ]ΜουσικήθεωρίακαιανάλυσηΙ:Αρμονικέςκαιαντιστικτικέςεπεξεργασίες

[

ΕΟΒΜΣ]Στρογγυλήτράπεζα:

"Ηδιδασκαλίατηςβυζαντινήςμουσικής:ητριτοβάθμιααφουγκράζεταιτηνπρωτοβάθμιακαιδευτεροβάθμια

εκπαίδευση"

17:00-17:30 Διάλειμμαγιακαφέ

17:30-19:00

ΒυζαντινήμουσικήΙ:

Παραλλαγέςκαιμεταμορφώσεις

[ΕΟΜΘΑ]ΜουσικήθεωρίακαιανάλυσηΙΙ:

Ηανάπτυξηστον20όαιώνα

19:30-20:30

ΣυναυλίατηςΤζαζΟρχήστρας(BigBand)ΤμήματοςΜουσικήςΕπιστήμηςκαιΤέχνης,

ΠανεπιστημίουΜακεδονίας-«ΤζαζΑνθολόγιο»(μουσ.διεύθ.Θ.Ζέρβας)

Σάββατο2Δεκεμβρίου

ΑίθουσαΑ ΑίθουσαΒ

09:30-11.00

ΒυζαντινήμουσικήΙΙ:

Διδασκαλίακαιαφηγήσεις

Μουσικοθεραπεία

11:00-11:30 Διάλειμμαγιακαφέ

11:30-13.30

[ΕΟΟ]Οιαπαρχέςτηςόπεραςκαιοι

μεταμορφώσειςτουσολιστικούύφους

[ΕΟΝΜ]ΝεοελληνικήμουσικήδημιουργίαΙ

13:30-15:00 Μεσημβρινόδιάλειμμα

15:00-17:00 ΣυνέλευσηΕλληνικήςΜουσικολογικήςΕταιρείας

-

17:30-19.00

[ΕΟΜΘΑ]ΜουσικήθεωρίακαιανάλυσηΙΙΙ:ΜορφολογικέςδομέςτηςΣχολήςτηςΒιέννης

ΒυζαντινήμουσικήΙΙΙ:Κωδικολογία,

ακουστικήκαιοργανολογία

19:00-19:30 Διάλειμμαγιακαφέ

19:30-20:30

ΣτρογγυλήτράπεζαειςμνήμηνΟλυμπίαςΦράγκου-Ψυχοπαίδη

[ΕΟΒΜΣ]Δ΄ΣυνάντησηΑκαδημαϊκούΒυζαντινομουσικολογικούΔικτύου

20:30-21:30

ΣυναυλίαΣταματίαςΓεροθανάση-ΕρμήΘεοδωράκη(φωνή-πιάνο),μεέργαΜητρόπουλου,Σισιλιάνου,Βλητάκη

4

Κυριακή3Δεκεμβρίου

ΑίθουσαΑ ΑίθουσαΒ

09:30-11:00

Εθνομουσικολογία

Φιλοσοφίακαιαισθητική

11:00-11:30 Διάλειμμαγιακαφέ

11:30-14.00

[ΕΟΝΜ]ΝεοελληνικήμουσικήδημιουργίαΙΙ

[ΕΟΟ]Δραματουργίακαιαισθητικήτης

όπεραςτου19ουκαι20ούαιώνα

14:00-15:30 Μεσημβρινόδιάλειμμα

15:30-17:00

Στρογγυλήτράπεζα

"ΗΜουσικήΕικονογραφίαστηνΕλλάδα:παρελθόνκαιμέλλον"

Αστικήλαϊκήμουσική

17:00-17:30 Διάλειμμαγιακαφέ

17:30-18:30

ΣτρογγυλήτράπεζαειςμνήμηνΔημήτρηΘέμελη

18:30-19:30

Διάλεξη-ΣυναυλίαμεέργαΔημήτρηΘέμελημε

τουςΧριστίναΣιδηροπούλου,ΔημήτριοΔελφινόπουλοκαιΕύηΔελφινοπούλου

ΧορωδιακάέργαΔημήτρηΘέμελη,

μετοΧορωδιακόΕργαστήριτουΤ.Μ.Σ.υπότηδιεύθυνσητηςΕριφύληςΔαμιανού

-

ΣυνεδρίεςυπότηναιγίδαερευνητικώνομάδωντηςΕλληνικήςΜουσικολογικήςΕταιρείας:

[ΕΟΝΜ]:ΕρευνητικήΟμάδα"ΝεοελληνικήΜουσική(19ος-21οςαι.)" [ΕΟΜΘΑ]:ΕρευνητικήΟμάδα"ΜουσικήΘεωρίακαιΑνάλυση" [ΕΟΟ]:ΕρευνητικήΟμάδα"Όπερα" [ΕΟΒΜΣ]:ΕρευνητικήΟμάδα"ΒυζαντινέςΜουσικέςΣπουδές" [EOME]:ΕρευνητικήΟμάδα"ΜουσικήΕικονογραφία"

5

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΥΝΕΔΡΙΟΥΠαρασκευή1Δεκεμβρίου

ΑίθουσαΑ ΑίθουσαΒ

10:00-11:00 Εγγραφές11:00-11:30 Έναρξησυνεδρίου-χαιρετισμοί

11:30-12.00

12.00-12.30

12.30-13.00

13.00-13.30

[ΕΟNΜ]Ιστορικέςκαικοινωνικέςμελέτες

Προεδρεύουσα:ΕύηΝίκα-Σαμψών

ΑθανάσιοςΤρικούπης,ΔήμητραΜπαντέκα:"ΗδιάδοσητηςδυτικήςμουσικήςστηνΚωνσταντινούποληαπότουςΈλληνεςκατάτοβ΄μισότου19ουαιώνα"ΔέσποιναΑυθεντοπούλου,ΓιώργοςΣακαλλιέρος:"Τοδημοτικότραγούδιστασχολικάεγχειρίδιακατάτοπρώτομισότου20ούαιώνα"ΤάσοςΚολυδάς:"ΗκλασικήκιθάραστηνΕλλάδακατάτοδεύτερομισότουεικοστούαιώνα:όψειςτηςμεταμόρφωσηςενόςμουσικούοργάνουαπότησκοπιάτουρεπερτορίου"ΧρύσαΣκαρλάτου,ΓιώργοςΣακαλλιέρος:"ΗΜακεδονικήΚαλλιτεχνικήΕταιρεία«Τέχνη»:ησυνεισφοράτηςστημουσικήζωήτηςΘεσσαλονίκης-μιαπρώτηπροσέγγιση"

11:30-12.00

12.00-12.30

12.30-13.00

13.00-13.30

Μουσικέςτου20ούαιώνα

Προεδρεύουσα:ΕύαΜαντζουράνηΒικτωρίαΖόρα:"ΔημιουργίατηςΔεύτερηςΣονάταςγιαβιολίκαιπιάνο,έργο94bis,τουΣεργκέιΠροκόφιεβ:μεταγραφήήνέοαυτοτελέςέργο;"ΑναστασίαΓεωργάκη:"ΗχομυθολογικάαρχέτυπασταηλεκτρακουστικάκαιμεικτάέργατουF.B.Mache(1938-)"ΣπύροςΔεληγιαννόπουλος:"ΟιπιανιστικέςσυλλογέςτουMichaelFinnissy,VerdiTranscriptions,GershwinArrangementsκαιEnglishCountryTunes:τρείςμεταμοντέρνεςμεταμορφώσειςμεόχηματοπιάνο"ΝίκοςΠουλάκης:"«ΠοτέδενθαξεχάσωτοΣαββατοκύριακοπουπέθανεηΛόρα»:παραλλαγές,επεξεργασίεςκαιμεταμορφώσειςτουθέματοςστηνκινηματογραφικήμουσική"

13:30-15:30 Μεσημβρινόδιάλειμμα

15.30-16.00

16.00-16.30

16.30-17.00

[ΕΟΜΘΑ]ΜουσικήθεωρίακαιανάλυσηΙ:Αρμονικέςκαιαντιστικτικέςεπεξεργασίες

Προεδρεύων:ΚώσταςΤσούγκραςΠέτροςΒούβαρης:"BacktoBach:ΖητήματαπεριτροπικήςοργάνωσηςστημορφολογικήδομήτηςφούγκαςσεΝτοελάσσονα,BWV847"ΘάλειαΑδελφοπούλου:"ΖητήματααρμονικήςκαιαντιστικτικήςμακροδομήςστοAuxcyprèsdelaVillad’EsteIτουFranzLiszt"ΕύαΜαντζουράνη:"ΑπότοMéditationστοAveMaria:Gounodκαιητέχνητηςκαλοσυγκερασμένηςεπεξεργασίας"

15:30-17:00

[ΕΟΒΜΣ]Στρογγυλήτράπεζα:

Συντονιστές:ΑχιλλέαςΧαλδαιάκηςκαιΜαρίαΑλεξάνδρου

"Ηδιδασκαλίατηςβυζαντινήςμουσικής:ητριτοβάθμιααφουγκράζεταιτηνπρωτοβάθμιακαιδευτεροβάθμια

εκπαίδευση"

6

17:00-17:30 Διάλειμμαγιακαφέ

17:30-18:00

18.00-18.30

18.30-19.00

ΒυζαντινήμουσικήΙ:Παραλλαγέςκαιμεταμορφώσεις

Προεδρεύων:ΑχιλλέαςΧαλδαιάκηςΧρυσοβαλάντηςΙωαννίδης:"Άγνωστα'παραλλαγιστά'ιδιόμελακαιη'μεταμόρφωσή'τουςσεεκπαιδευτικέςασκήσειςστοπλαίσιοτηςπροθεωρίαςτωνβυζαντινώνκαιμεταβυζαντινώνπαπαδικών"ΦλώραΚρητικού:"‘Επεξεργασίεςκαιπαραλλαγές’συνθέσεωντουΜανουήλΧρυσάφη(15οςαι.)απότονΑντώνιοΕπισκοπόπουλο(16οςαι.)"ΒασίλειοςΣαλτερής:"Παραλλαγές,επεξεργασίεςκαιμεταμορφώσειςστοέργοτουΠέτρουΜπερεκέτη"

17:30-18:00

18.00-18.30

18.30-19.00

[ΕΟΜΘΑ]ΜουσικήθεωρίακαιανάλυσηΙΙ:

Ηανάπτυξηστον20όαιώναΠροεδρεύων:ΚώσταςΧάρδας

ΜαρίαΣουρτζή:"Αρχέςσυμμετρίαςκαιπαραλλαγήςστο2ομέροςτηςΣυμφωνίαςop.21τουAntonWebern"ΠηνελόπηΠαπαγιαννοπούλου:"ΗανάπτυξηωςσυνθετικήαρχήκαιωςμέροςτηςμορφήςστακοντσέρτατουΝίκουΣκαλκώτα"ΓιώργοςΖερβός:"Ηέννοιατηςανάπτυξηςυπότοπρίσματηςμουσικήςτου20ούαιώνα"

19:30-20:30

ΣυναυλίατηςΤζαζΟρχήστρας(BigBand)ΤμήματοςΜουσικήςΕπιστήμηςκαιΤέχνης

ΠανεπιστημίουΜακεδονίας-«ΤζαζΑνθολόγιο»(Μουσικήδιεύθυνση,ΘανάσηςΖέρβας)

-

7

Σάββατο2Δεκεμβρίου

ΑίθουσαΑ ΑίθουσαΒ

09:30-10:00

10.00-10.30

10.30-11.00

ΒυζαντινήμουσικήΙΙ:Διδασκαλίακαιαφηγήσεις

Προεδρεύων:ΕμμανουήλΓιαννόπουλος

ΟμάδαΠαλαιογραφίαςΒυζαντινήςΜουσικήςαπότοΤ.Μ.Σ.τουΑ.Π.Θ.:"Διδασκαλίαβυζαντινήςμουσικήςυπόπαλαιάκαινέαπρίσματα"ΑντώνηςΚωνσταντινίδης:"Παραλλαγέςκαιμεταλλάξειςστηθεωρητικήγραφήτηςψαλτικήςτέχνης"ΑχιλλέαςΧαλδαιάκης,ΡέαΚακάμπουρα:"Αφηγήσειςζωήςψαλτάδων:οδηγόςβιογραφικήςπροσέγγισηςτηςεμπειρίαςτηςψαλτικής"

09:30-10:00

10.00-10.30

Μουσικοθεραπεία

Προεδρεύουσα:ΚαίτηΡωμανούΠοθεινήΒαϊούλη:"Κοινωνικό,θεραπευτικόκαιπολιτισμικόπλαίσιοστηνμουσικήεπικοινωνία:Εξερευνώνταςτηνθεραπευτικήσχέσημουσικά"ΝτόραΨαλτοπούλου-Καμίνη,ΔημοσθένηςΣπανουδάκης:"Μουσικοθεραπείακαιδιεπιστημονικέςέρευνεςμουσικής–ιατρικής"

11:00-11:30 Διάλειμμαγιακαφέ

11:30-12.00

12.00-12.30

12.30-13.00

13.00-13.30

[ΕΟΟ]Οιαπαρχέςτηςόπεραςκαιοιμεταμορφώσειςτου

σολιστικούύφουςΠροεδρεύων:ΝίκοςΜαλιάρας

ΕύηΝίκα-Σαμψών:"ClaudioMonteverdi:όψειςκαιδραματουργικέςμεταμορφώσειςτηςsecondapratica"ΣταματίαΓεροθανάση:"ΠοππαίακαιΝέρωνας.Δραματουργικέςπαραλλαγές,επεξεργασίεςκαιμεταμορφώσειςενόςιστορικούθέματος"Άννα-ΜαρίαΡεντζεπέρη:"Ταομηρικάέπηωςπηγήέμπνευσηςστηθεματολογίατηςόπερας–διαμορφώσειςστηνεξέλιξητηςυπόθεσης"ΆνναΠαπαγιαννάκη-Διβανή,ΕλπίδαΠερδίκη:"Μεταμορφώσειςτουποιητικούλόγου-Ότανηάδουσαφωνήπροηγείται:προςμίαπρώτημετάφρασηστηνελληνικήτωνμαδριγαλιώντουClaudioMonteverdi-θεωρητικοίπροβληματισμοίκαιζητήματαερμηνείας"

11:30-12.00

12.00-12.30

12.30-13.00

13.00-13.30

[ΕΟΝΜ]ΝεοελληνικήμουσικήδημιουργίαΙ

Προεδρεύων:ΙωάννηςΦούλιας

ΜαρίαΝτούρου:"ΟΣπύροςΔήμαςσταίχνητουΓιάννηΑνδρέουΠαπαϊωάννου"ΚαίτηΡωμανού:"Οιμεταμορφώσειςτου«στρατιώτη»τουΦάνουΔυμιώτη"Γεωργία-ΜαρίαΤσερπέ:"Π.Ματέϋ,Ν.Κυπουργός,Χρ.Σαμαράς:μορφέςτουπαραδοσιακούτραγουδιού«ΆστραψενηΑνατολή»"ΑγγελικήΚορδέλλου:"ΤομουσικόπαρελθόντηςΦόνισσαςτουΓ.Κουμεντάκη"

13:30-15:00 Μεσημβρινόδιάλειμμα

8

15:00-17:00 ΣυνέλευσηΕλληνικήςΜουσικολογικήςΕταιρείας -

17:30-18:00

18.00-18.30

18.30-19.00

[ΕΟΜΘΑ]ΜουσικήθεωρίακαιανάλυσηΙΙΙ:ΜορφολογικέςδομέςτηςΣχολήςτηςΒιέννης

Προεδρεύων:ΓιώργοςΖερβός

ΙωάννηςΦούλιας:"Ηέκθεσηκαιηεπανέκθεσηωςπεδίαενδελεχούςανάπτυξηςτουθεματικούυλικούσταμέρηυπόμορφήνσονάταςτωνκουαρτέτωνεγχόρδωνop.64τουJosephHaydn"ΚώσταςΤσούγκρας:"Ημορφήωςδιαλεκτικήδιεργασία:μιασυνδυαστικήανάλυσητηςανάπτυξης-επανέκθεσηςστοπρώτομέροςτηςΣονάταςop.53τουL.v.Beethoven"ΚώσταςΧάρδας:"Μεταμόρφωσηαπόταμέσα:δυναμικότητακαικυκλικότηταστιςμορφολογικέςδομέςτηςΣονάταςop.57τουL.v.Beethoven"

17:30-18:00

18.00-18.30

18.30-19.00

ΒυζαντινήμουσικήΙΙΙ:

Κωδικολογία,ακουστικήκαιοργανολογίαΠροεδρεύουσα:ΜαρίαΑλεξάνδρου

ΕμμανουήλΓιαννόπουλος:"Χειρόγραφεςψαλτικέςσυλλογέςτωναρχώντου19ουαιώνα"ΠαναγιώτηςΔημητριάδης:"Ακουστικέςσυχνότητεςσχετικέςμεταδιαστήματατηςβυζαντινήςμουσικήςκαισεσχέσημετηνευρωπαϊκήμουσική.Χρήσημουσικούοργάνουωςαναφοράτωνβυζαντινώνδιαστημάτωνκαιτηςευρωπαϊκήςμουσικής"ΕλένηΚαλλιμοπούλου:"ToΠαναρμόνιοόργανο:μουσικέςτροχιέςανάμεσαστηΔύσηκαιτηνΑνατολή"

19.00-19.30 Διάλειμμαγιακαφέ

19:30-20:30

ΣτρογγυλήτράπεζαειςμνήμηνΟλυμπίαςΦράγκου-Ψυχοπαίδη

Συντονιστής:ΝίκοςΜαλιάρας

Συμμετέχουν:ΜάρκοςΤσέτσος,ΓιώργοςΖερβός,ΙωάννηςΦούλιαςκαιΝίκοςΜαλιάρας

19:30-20:30

[ΕΟΒΜΣ]Δ΄ΣυνάντησηΑκαδημαϊκούΒυζαντινομουσικολογικούΔικτύου

20:30-21:30

ΣυναυλίαΣταματίαςΓεροθανάση-ΕρμήΘεοδωράκη(φωνή-πιάνο),μεέργαΔ.Μητρόπουλου,Γ.Σισιλιάνου,Μ.Βλητάκη

-

9

Κυριακή3Δεκεμβρίου

ΑίθουσαΑ ΑίθουσαΒ09:30-10:0010.00-10.3010.30-11.00

Εθνομουσικολογία

Προεδρεύουσα:ΕλένηΚαλλιμοπούλουΘύμιοςΑτζακάς:"Taksim:διαχρονικότητακαιμεταμόρφωση.Ιστορικέςαναδρομές,σχολιασμοίκαιαναστοχασμοίεπάνωστην«επιτόπια»συνθετικήπράξητουmakamμουσικού–δημιουργού"ΛάμπροςΕυθυμίου:"Παραλλαγέςτουτραγουδιού'ZidanjeSkadra'στιςχώρεςτηςπρώηνΓιουγκοσλαβίας"ΑθηνάΚατσανεβάκη:"Ηπαραλλαγήστηνπαραδοσιακήφόρμαωςνεωτερισμός,συνέχεια,καιαναδημιουργία"

09:30-10:0010.00-10.3010.30-11.00

Φιλοσοφίακαιαισθητική

Προεδρεύουσα:ΑναστασίαΣιώψηΣωκράτηςΓεωργιάδης:"L’hommearmé:Μίαλειτουργίαγιατιςμάζες.Μεταμορφώσειςκαιπαραλλαγέςπάνωσ’έναεπίμονοθέμα"ΠάριςΚωνσταντινίδης:"Ησυμφωνικήορχήστραμεταξύσχολῇςκαιἀσχολίας.Iδεολογικοίμετασχηματισμοίτουκοινωνικούρόλουτηςμουσικής"ΙάκωβοςΣτάινχάουερ:"Μουσικέςκαιεικαστικέςμεταμορφώσεις"

11:00-11:30 Διάλειμμαγιακαφέ

11:30-12.00

12.00-12.30

12.30-13.00

13.00-13.40

[ΕΟΝΜ]ΝεοελληνικήμουσικήδημιουργίαΙΙ

Προεδρεύων:ΓιώργοςΣακαλλιέρος

ΝίκοςΜαλιάρας:"ΕλένηςΛαμπίρη,Συμφωνίασεσιελάσσονα:Ένασημαντικό,αλλάάγνωστοέργο"ΣταματίαΓεροθανάση-ΕρμήςΘεοδωράκης:"Ερμηνευτικέςπαραλλαγές,επεξεργασίεςκαιμεταμορφώσειςτουέργουτουΜητρόπουλου14Invenzioni,γιαφωνήκαιπιάνο,σεποίησηΚωνσταντίνουΚαβάφη"ΛορένταΡάμου[διάλεξη-ρεσιτάλ]:"ΗτεχνικήτηςπαραλλαγήςσταπιανιστικάέργατουΝίκουΣκαλκώτα"ΡεσιτάλπιάνουΛορένταςΡάμoυ,μεέργαΝίκουΣκαλκώτα

11:30-12.00

12.00-12.30

12.30-13.00

13.00-13.30

[ΕΟΟ]Δραματουργίακαιαισθητικήτηςόπερας

του19ουκαι20ούαιώναΠροεδρεύουσα:Άννα-ΜαρίαΡεντζεπέρη

ΔήμητραΧόνδρου:"GioacchinoRossini(1792-1868):εξετάζονταςτιςσυνθετικέςκαιδραματουργικέςιδιαιτερότητεςτωνπαραλλαγμένωνεκδοχώνμιαςoperaseria.ΗπερίπτωσητουΜωάμεθΒ΄(MaomettoII)"ΑναστασίαΣιώψη:"ΗσκηνικήδράσηστοέργοτουΡίχαρντΒάγκνερμεβάσητιςμεταγενέστερεςθεωρίεςτου"ΜαριάνναΣιδερή:"Φάλσταφ:ΗμεταμόρφωσητουσαιξπηρικούήρωααπότονΒέρντικαιτονΜπόιτογιατοιταλικόμουσικόθέατρο"ΓεωργίαΠετρούδη:"ΜπίλυΜπαντ–τοταξίδιτης«ταραχώδους»ολοκλήρωσηςτηςόπεραςτουΜπ.Μπρίττεν"

14:00-15:30 Μεσημβρινόδιάλειμμα

10

15:30-17:00

ΣτρογγυλήτράπεζαΣυντονίστριες:ΑλεξάνδραΓουλάκηΒουτυρά,

ΑντωνίαΡουμπή

[ΕΟΜΕ]"ΗΜουσικήΕικονογραφίαστηνΕλλάδα:παρελθόνκαιμέλλον"

15:30-16:00

16.00-16.30

16.30-17.00

Αστικήλαϊκήμουσική

Προεδρεύουσα:ΓεωργίαΠετρούδηΣπύροςΔελέγκος:"Ηεκτωνσυνθηκώνσκλήρυνσητωνμαλακώνδιαστημάτων:μιαμορφήεκσυγχρονισμούστοχώροτηςελληνικήςαστικήςλαϊκήςμουσικήςτουΜεσοπολέμου"ΓιώργοςΚοκκώνης:"Τοχασάπικο,απ’τηνΠόληστηνΑθήνα"ΝίκοςΟρδουλίδης:"Αθήνα:Ταταυλιανό/NewYork:Beykos"

17:00-17:30 Διάλειμμαγιακαφέ

17:30-18:30

ΣτρογγυλήτράπεζαειςμνήμηνΔημήτρηΘέμεληΣυντονίστρια:ΕύηΝίκα-Σαμψών

Συμμετέχουν:ΔημήτρηςΓιάννου,ΑλεξάνδραΓουλάκη-Βουτυρά,ΕύηΝίκαΣαμψών,ΓιώργοςΖερβόςκαι

ΕριφύληΔαμιανού

-

18:30-19:30

Διάλεξη-ΣυναυλίαμεέργαΔημήτρηΘέμελη,

μετουςΧριστίναΣιδηροπούλου(πιάνο),ΔημήτριοΔελφινόπουλο(βιόλα)καιΕύηΔελφινοπούλου(βιολί)

ΧορωδιακάέργαΔημήτρηΘέμελη,

μετοΧορωδιακόΕργαστήριτουΤ.Μ.Σ.υπότηδιεύθυνσητηςΕριφύληςΔαμιανού

-

Συνεδρίες/στρογγυλέςτράπεζεςυπότηναιγίδαερευνητικώνομάδωντηςΕλληνικήςΜουσικολογικήςΕταιρείας:

[ΕΟΝΜ]:ΕρευνητικήΟμάδα"ΝεοελληνικήΜουσική(19ος-21οςαι.)" [ΕΟΜΘΑ]:ΕρευνητικήΟμάδα"ΜουσικήΘεωρίακαιΑνάλυση" [ΕΟΟ]:ΕρευνητικήΟμάδα"Όπερα" [ΕΟΒΜΣ]:ΕρευνητικήΟμάδα"ΒυζαντινέςΜουσικέςΣπουδές" [ΕΟΜΕ]:ΕρευνητικήΟμάδα"ΜουσικήΕικονογραφία"

11

ΣΥΝΑΥΛΙΕΣΣΤΑΠΛΑΙΣΙΑΤΟΥ9ουΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟΥΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Παρασκευή1Δεκεμβρίου

ΣυναυλίατηςΤζαζΟρχήστρας(BigBand)ΤμήματοςΜουσικήςΕπιστήμηςκαιΤέχνης,ΠανεπιστημίουΜακεδονίας

«ΤζαζΑνθολόγιο»

Πρόγραμμα

MoonRiver HenryMancini&JohnnyMercer,arr.:JerrySheppardSuchSweetThunder DukeEllington&BillyStrayhorn,trans.:DavidBergerBlueFlash ΘανάσηςΖέρβαςANightinTunisia ‘Dizzy’Gillespie&JohnPaparelli,arr.:GlennOsserGoingtoChicago CountBasieOyeComoVa TitoPuente,arr.:M.Ph.MossmanFreddieFreeloader MilesDavis,arr.:RodgerHolmes

Μουσικήδιεύθυνση:ΘανάσηςΖέρβας

ΑίθουσαΑ(ΑμφιθέατροΤελλογλείουΙδρύματοςΑ.Π.Θ.)19.30-20.30

Σάββατο2Δεκεμβρίου

ΣυναυλίαΣταματίαςΓεροθανάση-ΕρμήΘεοδωράκη(φωνή-πιάνο)

Πρόγραμμα

ΔημήτρηςΜητρόπουλος(1896-1960):

(i)Κασσιανή(σεποίησηΚωστήΠαλαμά)

(ii)Απότις14Ιnvenzioni(σεποίησηΚωνσταντίνουΚαβάφη):-Ι.Preludioa4Voci["Ἡδονῇ"]

-ΙΙ.Canona3Voci(perdiminuzioneepermovimentocontrario)["Γιὰνὰ᾽ρθουν"]-ΙΙΙ.Prologo-Fughetta-Epilogoa4Voci["Μιὰνύχτα"]-IV.Prologo-Fughetta-Epilogoa4Voci["Ἡἀρχήτων"]

-V.Canona2Voci[Νὰμείνει"]-VI.Canon["Ἐνἀπογνώσει"]

-VII.Passacagliaa3Voci["Γκρίζα"]

ΓιώργοςΣισιλιάνος(1920-2005),Étudescompositionelles(γιασόλοπιάνο)

ΜανώληςΒλητάκης(1967-),BlueNotes(γιασόλοπιάνο)

ΔημήτρηςΜητρόπουλος,SoeurBéatrice–Όπερασε3πράξεις:επιλεγμέναμέρη

ΑίθουσαΑ(ΑμφιθέατροΤελλογλείουΙδρύματοςΑ.Π.Θ.)20.30-21.30

12

Κυριακή3Δεκεμβρίου

ΡεσιτάλπιάνουΛορένταςΡάμου,μεέργαΝίκουΣκαλκώτα

Πρόγραμμα

ΈργαγιαπιάνοτηςπεριόδουτουΒερολίνου1924-1927:GriechischeSuiteSuite(1924)Sonatina

15ΜικρέςΠαραλλαγές__________

ΤαΠαγανά(α΄εκδοχήτηςχορευτικήςσουίτας,πρόσφαταανακαλυφθείσαςαπότονΓ.Σαμπροβαλάκη)

ΑίθουσαΑ(ΑμφιθέατροΤελλογλείουΙδρύματοςΑ.Π.Θ.)13.00-13.40

___________________________________________________________________________________

Ι.Διάλεξη-ΣυναυλίαμεέργαΔημήτρηΘέμελη,μετουςΧριστίναΣιδηροπούλου(πιάνο),ΔημήτριοΔελφινόπουλο(βιόλα)καιΕύηΔελφινοπούλου(βιολί)

•ΔιάλεξηΧριστίναςΣιδηροπούλου:"ΔιαδρομέςστοσυνθετικόέργοτουΔημήτρηΘέμελη(1931-2017)"•Συναυλία:"Μορφέςμουσικήςδωματίουμεπιάνο"–ΈργατουΔημήτρηΘέμεληγιαβιόλα-πιάνο&βιολί-πιάνο[ΔημήτριοςΔελφινόπουλος(βιόλα),ΕύηΔελφινοπούλου(βιολί),ΧριστίναΣιδηροπούλου(πιάνο)]

Πρόγραμμα

• Τραγούδιχωρίςλόγιααρ.2,γιαβιόλακαιπιάνο(2010) Andantecantabileemoltoespressivo• Ντούογιαβιόλακαιπιάνο-Βαλςαρ.1(2011) Allegrettograzioso• ΤangoRebetico-Ντούογιαβιόλακαιπιάνο(1966) Moderatoconmoto

• Σονατίναγιαβιόλακαιπιάνο(2005)

I. ModeratoII. AndantecantabileIII. Allegromoderato

• Σονάτααρ.1γιαβιόλακαιπιάνο(2015)

I. AndantecantabileII. AndantecantabileemoltosostenutoIII. Allegro ΔημήτριοςΔελφινόπουλος,βιόλα ΧριστίναΣιδηροπούλου,πιάνο

13

• Μπαλάνταγιαβιολίκαιπιάνο,έργο11(1979)

Adagio(manontanto)–piuAllegro–Allegretto

• Σονάτααρ.1γιαβιολίκαιπιάνο(2011)I. Allegromoderato-PiuAllegroII. AndantinoIII. Allegromolto–Presto

• Σουίταγιαβιολίκαιτσέμπαλοήπιάνο,έργο91(2011)I. AdagioconmotoII. Tango:Moderatoconmoto

• ΑρχαϊκήΣουίταγιαβιολίκαιπιάνο(2014)I. ΑρχαίοθέμααπόΛαυρεωτική[1οςπ.Χ.αιώνας ModeratoconmotoII. ΑρχαίοΘέμααπόΜηλιέςΠηλίου[4οςπ.Χ.αιώνας] AndanteconmotoIII. ΘέμααπότοΙερότουΗρακλήΠαγκράτη[Αθήνα4οςπ.Χ.αιώνας] AdagioconmotoIV. ΘέμααπόΑρχαίαΜεσσήνη[4οςπ.Χ.αιώνας] AndantinoV. Finale:ΑρχαίοθέμααπόταΒρασνάΝομούΘεσσαλονίκης[4οςπ.Χ.αιώνας] AllegroVI. ΑρχαίοθέμααπόΛαυρεωτική[1οςπ.Χ.αιώνας] Allegromolto

ΕύηΔελφινοπούλου,βιολί ΧριστίναΣιδηροπούλου,πιάνο

ΙΙ.ΧορωδιακάέργαΔημήτρηΘέμελη,

μετοΧορωδιακόΕργαστήριτουΤ.Μ.Σ.υπότηδιεύθυνσητηςΕριφύληςΔαμιανού

Πρόγραμμα

• Σεποιαθάλασσα,γιαμεικτήχορωδία,σεποίησηΓιώργουΘέμελη• Δώδεκακτύπησανοιδείκτες,γιαμεικτήχορωδία,σεποίησηΓιώργουΘέμελη

ΑίθουσαΑ(ΑμφιθέατροΤελλογλείουΙδρύματοςΑ.Π.Θ.)18.30-19.30

***

14

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ[EONM]1ΙστορικέςκαικοινωνικέςμελέτεςΑθανάσιος Τρικούπης & Δήμητρα Μπαντέκα: "Η διάδοση της δυτικής μουσικής στηνΚωνσταντινούποληαπότουςΈλληνεςκατάτοβ΄μισότου19ουαιώνα" Ηπαρούσαανακοίνωσηέχειωςστόχοτην ενδεικτικήκαταγραφήκαι εκτίμησητης εκπαιδευτικήςκαι καλλιτεχνικής πορείας του ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης στον χώρο της δυτικής μουσικήςκατά το β΄ μισό του 19ουαιώνα και την ανάδειξη της συμβολής του στον μουσικό εξευρωπαϊσμό τουσύγχρονου τουρκικού κράτους. Οι Έλληνες της Πόλης διαμόρφωσαν όλες τις προϋποθέσεις για τηκαλλιέργειακαιτηδιάδοσητηςευρωπαϊκήςμουσικής:τηνεισήγαγανστοεκπαιδευτικόσύστημάτους,ίδρυσαν πλειάδα μουσικών συλλόγων και φιλαρμονικών, οργάνωναν σε σταθερή βάση μουσικέςεκδηλώσεις, λάμβαναν σταθερή ενημέρωση μέσω ανταποκρίσεων στις εφημερίδες και στα περιοδικάτους για τα σημαντικά μουσικά δρώμενα εντός και εκτός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ανέπτυξανμουσικούςεκδοτικούςοίκους,συνέγραψανκαιεξέδωσανβιβλίαγιατηδιδασκαλίατηςκ.α.ΗεισήγησηεστιάζειστηνανάδειξητουκαταλυτικούρόλουτωνΕλλήνωνστηπολιτισμικήμεταμόρφωσητουόμορουκράτους. Η συγκεκριμένη έρευνα φέρνει στο φως μία άγνωστη εν πολλοίς πτυχή του υπόδουλουελληνισμού της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου και ισχυροποιεί την ιστορική παρουσία και τηνπολιτισμικήθέσητου,οιοποίεςεπισκιάστηκαναπότιςσυνεχείςπολεμικέςσυγκρούσειςκαιτιςέντονεςπολιτικοκοινωνικέςμεταβολέςπουέλαβανχώρασταεδάφητηςΑυτοκρατορίας.Δέσποινα Αυθεντοπούλου & Γιώργος Σακαλλιέρος: "Το δημοτικό τραγούδι στα σχολικάεγχειρίδιακατάτοπρώτομισότου20ούαιώνα" ΤοΝομικόΔιάταγματου1834ορίζειτομάθηματης«φωνητικήςμουσικής»σταδημοτικάσχολεία,ενώ το 1842 η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία εισάγει τον όρο «ωδική». Τα πρώτα επίσημα αναλυτικάπρογράμματα συντάσσονται το 1894 και τα σχολικά τραγούδια κινούνται γύρω από θρησκευτικό,ιστορικό και φυσιολατρικό περιεχόμενο. Το 1913, έτος που σηματοδοτεί την προσπάθεια τουΕκπαιδευτικούΟμίλουγιαεκπαιδευτικήμεταρρύθμιση,εκδίδονταινέαπρογράμματα,σταοποίαορίζεταιηδιδακτέαύλητουμαθήματοςτηςΩδικήςκαιεισάγονταιεπτάδημοτικάτραγούδια.Στονεθνικόπλέονπροσανατολισμό της εκπαίδευσης, σε συνάρτηση προς τα ιστορικά γεγονότα και το κίνημα τουδημοτικισμού,ενισχύεταιηπαρουσίακαιηχρήσητουδημοτικούτραγουδιού.Παιδαγωγοίκαισυνθέτεςπαράγουνυλικόγιατησχολικήεκπαίδευσηκαιταδιδασκαλεία,απαρτιζόμενοαπόδημοτικάτραγούδιαπου αντλούν από προγενέστερες συλλογές, δημοτικές ή δημοτικοφανείς μελωδίες με στίχοδιαφοροποιημένο από τον πρωτότυπο καθώς και νέες μελοποιήσεις δημοτικών στίχων. Η παρούσαεισήγηση φιλοδοξεί να ταξινομήσει τα χαρακτηριζόμενα ως «δημοτικά» ή «δημώδη» τραγούδια στασχολικά εγχειρίδια των αρχών του 20ού αιώνα και τις συλλογές από τις οποίες αντλήθηκαν, καιδημιουργώνταςέναcorpusτραγουδιώννααναδείξειομοιότητεςκαιδιαφορέςαποδεικνύονταςτηχρήσητουςγιαιδεολογικούςσκοπούςκαιτηναναγωγήτουςσελαογραφικάστερεότυπα.Τάσος Κολυδάς: "Η κλασική κιθάρα στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα:όψειςτηςμεταμόρφωσηςενόςμουσικούοργάνουαπότησκοπιάτουρεπερτορίου" ΗδιάδοσητηςκιθάραςστηνΕλλάδακατάτοδεύτερομισότουεικοστούαιώνασυνιστάέναιδιαίτεροφαινόμενο,τόσοσεό,τιαφοράστηνέντασημετηνοποίαεκδηλώθηκε,όσοστοντρόπομετονοποίοέναμουσικό όργανο άλλαξε φυσιογνωμία. Μεταξύ των επιδιώξεων των κιθαριστών περιλαμβάνονται ομετασχηματισμόςτηςλειτουργίαςτουοργάνουαπόσυνοδευτικόσεσολιστικόκαιηαναγνώρισήτουωςφορέαέντεχνηςμουσικής.Βασικόμέσογιατηνεπίτευξητωνσκοπώναυτών,αποτέλεσανοιεπιλογέςσεεπίπεδο ρεπερτορίου. Στο πλαίσιο της ανακοίνωσης εξετάζονται τα γνωρίσματα του ρεπερτορίου τηςκιθάρας, όπως αυτό αποτυπώθηκε στα προγράμματα των πρώτων επαγγελματιών σολίστ.Σκιαγραφείταιηαμηχανίαπουπροκάλεσεηέλλειψηπρωτότυπωνσυνθέσεωνγιακιθάρα.Εξετάζεταιησύσταση και η συγκρότηση των προγραμμάτων στην πορεία του χρόνου και η καθιέρωσησυγκεκριμένωνέργωνστορεπερτόριοτωνκιθαριστών.Σχολιάζεταιητάσημεταφοράςρεπερτορίουαπόάλλαόργαναμέσωτωνδιασκευών.Εξετάζεταιηαντιμετώπισηπουτουεπιφυλάχθηκεαπότηνπλευράτων μουσικοκριτικών. Τέλος, όλα αυτά συνδέονται με αντίστοιχες πρακτικές που ακολούθησανκιθαριστέςτουεξωτερικού.Χρύσα Σκαρλάτου & Γιώργος Σακαλλιέρος: "Η Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία «Τέχνη»: ησυνεισφοράτηςστημουσικήζωήτηςΘεσσαλονίκης-μιαπρώτηπροσέγγιση" Στην παρούσα ανακοίνωση θα εξεταστεί η πορεία της Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας«Τέχνη», από την ίδρυσή της το 1951, σε συνανάγνωση με τις ιστορικές, κοινωνικές και πολιτισμικές

1ΣυνεδρίαυπότηναιγίδατηςΕρευνητικήςΟμάδας"ΝεοελληνικήΜουσική(19ος-21οςαι.)"τηςΕ.Μ.Ε.

15

εξελίξεις που ελάμβαναν χώρα στη Θεσσαλονίκη κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Αφούμελετηθούνοιστόχοιτηςεταιρείας,όπωςαυτοίκαταγράφονταιστοκαταστατικότης,θαεπισημανθούντα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν προς την επίτευξη αυτών και τα τυχόν εμπόδια που εμφανίζονταν.Ακόμα,θααναδειχθούνοιπροσωπικότητεςπουείχανενεργόσυμμετοχήστηδράσητηςεταιρείας,όσοναφορά στην ανάπτυξη της μουσικής ζωής και της μουσικής εκπαίδευσης στην πόλη, και τη ΒόρειαΕλλάδαγενικότερα,μέσααπότιςπρωτοβουλίεςπουπήρανκαιτιςκαινοτόμεςδράσειςπουσυνεισέφερανσεθεσμικό,οργανωτικόκαικαλλιτεχνικόπλαίσιο.Τέλος,θαεπισημανθούνοιαλλαγέςπροσανατολισμούτης,μέσαστηνπορείατουχρόνου,καιτααίτιααυτών.Διατρέχονταςτηνπορείατης«Τέχνης»,μέσαστοβ΄μισότου20ουαιώνα,θαεπιχειρήσουμεμιακριτικήαξιολόγησηόσοναφοράστηνπροσφοράτηςστημουσικήζωήτηςΘεσσαλονίκης,αναδεικνύονταςτηνιδιαιτερότητάτηςωςενόςκαινοτόμουκαιεξέχοντοςμουσικούθεσμούτηςπόλης,σεπανελλήνιοεπίπεδο.Μουσικέςτου20ούαιώναΒικτωρίαΖόρα:"ΔημιουργίατηςΔεύτερηςΣονάταςγιαβιολίκαιπιάνο,έργο94bis,τουΣεργκέιΠροκόφιεβ:μεταγραφήήνέοαυτοτελέςέργο?" Το1943οΣεργκέιΠροκόφιεβολοκλήρωσετηνσύνθεσητηςΣονάτας γιαφλάουτοκαιπιάνο, έργο94. Η πρεμιέρα της σονάτας στις 7 Δεκεμβρίου στο Κονσερβατόριο τηςΜόσχαςώθησε τον σοβιετικόβιολιστήΔαβίδΌιστραχναπροτείνειτηνμεταγραφήτουέργουγιαβιολί.Ηανταπόκρισητουσυνθέτηυπήρξεθετική,οοποίοςζήτησεαπότονΌιστραχναγράψειδύοήτρειςπαραλλαγέςγιακάθεpassageπουχρειαζότανπροσαρμογήστηντεχνικήτουβιολιού.Ηβιβλιογραφίααναφέρειότιημεταγραφήγιαβιολίέγινε με ταχείς ρυθμούς. Αντιθέτως, διδακτορική έρευνα κατόπιν εκτενέστατης μελέτης πέντεσωζόμενων χειρογράφωνστακρατικάαρχεία τηςΜόσχας έχει αποδείξει ότι ενώηαρχικήμεταγραφήδιήρκεσε 6 μήνες (μέχρι την πρεμιέρα της Δεύτερης Σονάτας για βιολί στις 17 Ιουνίου 1944), οιΠροκόφιεβκαιΌιστραχσυνεργάστηκανγιαδιάστημαδύοετώνμέχρικαιτηνπρώτησοβιετικήέκδοσητου1946.Ηδιάλεξηθασυζητήσειμέσωανάλυσηςχειρογράφωντοβάθοςτηςσυνεργασίαςμεταξύτουσυνθέτη και τουβιολιστή, τηνσυνεισφοράκαι επιρροή τουβιολιστήστην τελικήμορφή τηςΔεύτερηςΣονάτας για βιολί και πιάνο, εάν η μεταγραφή δημιούργησε ένα νέο αυτοτελές έργο και ποια ήτανκατόπινηεξελικτικήπορείακαιιστορίακαιτωνδύοέργων.Αναστασία Γεωργάκη: "Ηχομυθολογικά αρχέτυπα στα ηλεκτρακουστικά και μεικτά έργα τουF.B.Mache(1938-)" ΟF.B.Mache(1938-)σανσυνθέτης/στοχαστής/ερευνητής,έχειναεπιδείξειέναπλούσιοέργοπουέχειαναφορέςστουςχώρουςτηςβιομουσικολογίαςκαιτηςοικομουσικολογίας.ΟελληνιστήςF.B.Macheμε την ιδιότητα του “αρχαιολόγου των ήχων” χρησιμοποιεί ηχομυθολογικά αρχέτυπα σταηλεκτρακουστικάτουέργατου,απότοδομημένοτραγούδιτωνπουλιώνωςκαιτηστοχαστικήχορωδίατων τζιτζικιών και τους ήχους μιας αιώνιας φύσης. Στη παρούσα ανακοίνωση θα αναφερθώ σταηχομυθολογικά αρχέτυπα σε σημαντικά ηλεκτρακουστικά του έργα, όπως ταHyperion(1981),Quatrephonographies de l'eau (Regmin, Ianassa, Proteus, Spéïô)(1980) και Τithon (1989), δίνοντας ιδιαίτερηέμφαση στις τεχνικές αποκωδικοποίησης ήχων-συμβόλων: τις τεχνικές φασματογραφικήςανάλυσης/μεταγραφής και τεχνικές επεξεργασίας, μεταμόρφωσης και σύνθεσης ήχουμέσω τουUPIC.Τέλος,θααναφερθώστηνεπίδρασητουσυνθετικούκαιεπιστημονικούέργουτουMacheσεσύγχρονουςτομείςτηςμουσικήςέρευναςόπωςηακουστικήοικολογίακαιηοικομουσικολογία.ΣπύροςΔεληγιαννόπουλος: "ΟιπιανιστικέςσυλλογέςτουMichael FinnissyVerdiTranscriptions,Gershwin ArrangementsκαιEnglish Country Tunes:τρείς μεταμοντέρνες μεταμορφώσεις μεόχηματοπιάνο" Οι τρεις από τις τέσσερις μεγάλες πιανιστικές συλλογές του Βρετανού εκπροσώπου της newcomplexity,MichaelFinnissy,μελετώνταισήμεραόχιμόνοωςμουσικάκείμενα,αλλάκαιωςγραφήματαμεψυχολογικέςπροςτονερμηνευτήπροεκτάσεις.Ηυπερβατικήγραφή,σταπλαίσιατου"playasmuchasyoucan"(όπωςέχειδηλώσειοίδιοςοσυνθέτης),εγείρειενδιαφέρονταερωτήματαγιατονόημακαιτηλειτουργικότητασυμβατικήςγραφήςεντόςτέτοιωνέργωνκαθώςκαιτηναναζήτησηλύσεωνστοχώροτηςεναλλακτικήςμουσικήςσημειογραφίας.Τοπαρόνκείμενοκαταδεικνύειπωςμπορούννασταθούνωςέναυσμαγιαπαραλλαγές,διασκευές,ηχητικέςμεταλλάξειςκαι«απομακρύνσεις»απότοπρωτότυποσεεπίπεδαδυσθεώρητα,αποκαλύπτονταςνέουςδρόμουςηχητικούς,σημειογραφικούςκαιτεχνικούςγιατοπιάνο.ΝίκοςΠουλάκης: "«Ποτέδενθα ξεχάσωτοΣαββατοκύριακοπουπέθανεηΛόρα»:παραλλαγές,επεξεργασίεςκαιμεταμορφώσειςτουθέματοςστηνκινηματογραφικήμουσική" Ένααπόταπλέονχαρακτηριστικάδημιουργικάστοιχείατουκλασικούμουσικού-κινηματογραφικούστιλ –όπως αυτό καθιερώθηκε κυρίως στο πλαίσιο της παράδοσης του Hollywood– είναι οι

16

τροποποιημένες επανεμφανίσεις του βασικού θέματος που χρησιμοποιεί ο συνθέτης για να συνοδέψειμουσικάτιςκινούμενεςεικόνες.ΤοπαράδειγματηςμουσικήςτουDavidRaksinστηνταινίαLaura(1944,OttoPreminger)αναδεικνύειμετρόποακόμαπιοδιακριτότηνπρακτικήαυτή.Πρόκειταιουσιαστικάγιαμονοθεματικήμουσικήυπόκρουση, καθώς το soundtrackστηρίζεταισυνολικάσε έναμοναδικόβασικόθέμαπου επανέρχεταισυνεχώςσεδιάφορεςμορφέςδιατρέχονταςσχεδόνολοκληρωτικά το έργο.Είτεπρόκειταιγιαρεαλιστικήήμη-ρεαλιστικήπαρουσίασηείτεγιαleitmotifήθεματικότραγούδιείτεακόμηγια μετα-διηγητική αναφορά, το βασικό jazz θέμα του Raksin (παρόλο που πάντοτε εμφανίζεταιδιαφοροποιημένο αλλά ποτέ ολοκληρωμένο και καταληκτικό) συνδυάζεται αρμονικά τόσο με τοαισθητικό όσο και με το ψυχολογικό υπόβαθρο της ταινίας. Για το λόγο αυτό, η Lauraαποτελεί μίασπάνια περίπτωση μη-μουσικής ταινίας στην οποία το κοινό εκείνης της περιόδου έδωσε μεγάλησημασία στη μουσική.Η δημοφιλία τουσυγκεκριμένου μουσικούσκοπού (αρχικάως ορχηστρικού καιστη συνέχεια ως τραγουδιστικού εκτός της ταινίας) οδήγησε στη διεύρυνση της εν λόγω διαδικασίαςπροώθησης των θεματικών κινηματογραφικών τραγουδιών, με στόχο την παράλληλη επιτυχία στοντομέατηςδισκογραφίαςκαιτουκινηματογράφου.[ΕΟΜΘΑ]2ΜουσικήθεωρίακαιανάλυσηΙ:ΑρμονικέςκαιαντιστικτικέςεπεξεργασίεςΠέτρος Βούβαρης: "Back to Bach: Ζητήματα περιτροπικής οργάνωσης στη μορφολογική δομήτηςφούγκαςσεΝτοελάσσονα,BWV847" Από τα αναλυτικά σχόλια του Bernhard Christian Kayser επάνω σε ένα σωζόμενο αντίγραφο τουχειρόγραφου πρώτου τόμου του DaswohltemperierteKlavier (1722) έως το λήμμα «Fugue» του PaulWalker (χ.χ.) στο Grove Music Online, η φούγκα σε Ντο ελάσσονα, BWV 847 του J. S. Bach έχειπροσελκύσει το διαρκές ενδιαφέρον αναλυτών από τότε που γράφτηκε μέχρι σήμερα. Η σχεδόναδιάλειπτη παραδειγματική της χρήση στις αίθουσες διδασκαλίας σύνθεσης των ευρωπαϊκώνκονσερβατόριωνήδηαπότιςαρχέςτου19ουαιώναοφείλεταιενμέρειστηνάνεσημετηνοποίαφαίνεταιναεμπίπτειστηνκανονιστικήεμβέλειατης fugued’école.Ηάνεσηαυτήευθύνεταιενδεχομένωςγιατηναπουσίακάποιαςεναλλακτικήςθεώρησηςτηςμορφολογικήςτηςδομήςπέρααπότησυνήθητριμερήήδιμερήτηςκατάτμησηανάλογαμετησχετικήδομικήβαρύτητατωνδιαφόρωνφαινομένωνάρθρωσηςτης αρμονικής ή/και μοτιβικής της δομής. Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι η εισήγηση μιαςτέτοιας εναλλακτικής θεώρησης, βασιζόμενης λιγότερο στις ως άνω δομικές παραμέτρους καιπερισσότερο στη διατεταγμένη χρήση συγκεκριμένων αντιστικτικών τεχνικών. Μια τέτοια«θεματοποίηση» των αντιστικτικών τεχνικών εκπορεύεται από την τεκμηριωμένη διαπίστωση τουLaurence Dreyfus (1996) ότι οι σύγχρονοι του Bach συναρτούσαν την αξία μιας φούγκας με τιςαντιστικτικέςτεχνικέςπουοσυνθέτηςχρησιμοποιούσεγιατηδόμησήτης.Στοπλαίσιοαυτό,ηπαρούσαανακοίνωσηπροτείνειμιαπεριτροπικήθεώρησητηςμορφολογικήςδομήςτηςσυγκεκριμένηςφούγκας,αφενόςαπαλλαγμένηαπότο ιδεολογικάφορτισμένοFormenlehre του19ουαιώνασχετικάμετημορφήτης φούγκας, αφετέρου προσανατολισμένη όχι τόσο στο καθαυτό μουσικό υλικό, όσο στα περιθώριααντιστικτικήςδιαχείρισηςπουαυτόεπιδέχεται.ΘάλειαΑδελφοπούλου:"ΖητήματααρμονικήςκαιαντιστικτικήςμακροδομήςστοAuxcyprèsdelaVillad’EsteIτουFranzLiszt" ΤοAuxcyprèsdelaVillad’EsteI,έργοτηςώριμηςπεριόδουτουFranzLiszt,ηοποίασυμπίπτειμετηνπερίοδο του όψιμου ρομαντισμού (τέλη 19ου αιώνα,) θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως παράδειγμαμεταιχμιακήςμουσικής,αφούσυναντάκανείςσεαυτόοικείεςαρμονικέςσυνηχήσεις, χωρίςωστόσοναακολουθούνταιπάντακαιπιστάοισυμβάσειςτηςκοινήςπρακτικήςαναφορικάμετηντονικήαντίστιξηκαιτηλειτουργικήαρμονία.Ωςεκτούτου,ημουσικήτουόψιμουρομαντισμούμπορείναθεωρηθείότιταυτοχρόνως επικυρώνει και υπονομεύει την τονική της υπόσταση, εκθέτοντας κάθε αναλυτικήαπόπειραστονκίνδυνομίαςμονομερούςπροσέγγισηςπουθααδικούσετηναμφισημίατης.Στοπλαίσιοαυτό,ηυιοθέτησηδιαφόρωνμεθοδολογικώνεργαλείωνθαμπορούσενααποδειχθείσυναφήςπροςτοντρόπομετονοποίοοισυνθέτεςτηςεποχήςαυτήςθεωρείταιότιδιαχειρίζονταιτιςτονικέςσυμβάσειςτουπαρελθόντος,εντάσσοντάςτεςστονέοαρμονικόπεριβάλλον,αναιρώνταςτηλειτουργικότητάτουςκαιπροσδίδονταςσ’αυτέςνέεςιδιότητεςκαιυπόσταση.Εντασσόμενοστονστυλιστικόορίζοντατουόψιμουρομαντισμού, το Aux cyprès de la villa d’ Este I προσφέρεται για την υιοθέτηση διαφορετικώνμεθοδολογικώνοπτικών,ηκαθεμίααπότιςοποίεςθαμπορούσενααναδείξειδιαφορετικέςπτυχέςτου,λειτουργώντας συμπληρωματικά η μία ως προς την άλλη και οδηγώντας σε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσεςαναλυτικέςερμηνείες.

2ΣυνεδρίαυπότηναιγίδατηςΕρευνητικήςΟμάδας"ΜουσικήΘεωρίακαιΑνάλυση"τηςΕ.Μ.Ε.

17

Εύα Μαντζουράνη: "Από το Méditation στο Ave Maria: Gounod και η τέχνη τηςκαλοσυγκερασμένηςεπεξεργασίας" ΤοAveMariaτουCharlesGounod,είναιέναπολύπλοκοκαισυχνάπαρεξηγημένοέργο.ΔενείναιαπλάμιαεπεξεργασίατουπρελούδιουσεΝτομείζονα,BWV846,απότοΚαλοσυγκερασμένοΚλειδοκύμβαλοτουJ. S. Bach, αλλά ένα έργο σε μια σειρά επεξεργασιών του πρελούδιου, μερικές από τις οποίες έχουνδιαφορετικέςεκδοχές.ΣτοAveMariaοGounodδενυπονομεύειτηναρμονικήροήήτηνφωνοδήγησητουπρελούδιουτουBachμεσκοπόνατοουδετεροποιήσει.ΣτηνανασύνθεσητουέργουτουBach,οGounodχρησιμοποιείτηνπηγήαμετάβλητη,προσαρτώνταςμιανέαμελωδίαμεένατρόποπουτονίζειτηδομήτου πρωτότυπου. Αυτή η παρουσίαση περιλαμβάνει μια επισκόπηση της συνθετικής αφετηρίας τουκομματιού,μαζίμεμιαεξέτασητηςμουσικήςτουμορφής, τωνσχέσεώντουμετοπρωτότυποκαιτωναποκλίσεώντουαπόαυτό.ΗπαρουσίασηδενεξετάζειμόνοτησύνθεσητουGounod,αλλάκαιτηστάσητου συνθέτη απέναντι στο πρελούδιο του Bach. Επίσης προτείνει και την εκτέλεση (υπό τη μορφήδιάλεξης-συναυλίας)μιαςαναθεωρημένης επεξεργασίαςγιαμίααπότις εκδοχέςγιαφωνήκαιπιάνο,ηοποίαβασίζεταιστοποίημα‘Lelivredelavie’απότο‘Verssurunalbum’τουAlphonsedeLamartine.[ΕΟΜΘΑ]ΜουσικήθεωρίακαιανάλυσηΙΙ:Ηανάπτυξηστον20όαιώναΜαρία Σουρτζή: "Αρχές συμμετρίας και παραλλαγής στο 2ο μέρος της Συμφωνίας op. 21 τουAntonWebern" «Στο πρωταρχικό φυτό του Goethe η ρίζα δεν είναι στην ουσία τίποτ’ άλλο από το κοτσάνι, τοκοτσάνιτίποτ’άλλοαπότοφύλλο,τοφύλλοπάλιτίποτ’άλλοαπότοάνθος:παραλλαγέςτηςίδιαςιδέας»:ηθεωρίααυτήαποτελείτηβάσητηςσυνθετικήςαντίληψηςτουWebern,σύμφωναμετηνοποίαόλοιοιμετασχηματισμοί(“παραλλαγές”)συσχετίζονταιμετηβασικήμορφή.Το2ομέροςτηςΣυμφωνίαςop.21,που είναι ένα μέρος παραλλαγών, αποτελείται από συνολικά εννέα ενδεκάμετρες ενότητες (θέμα, 7παραλλαγέςκαιCoda).Ηβασικήμορφήείναιτοθέμα,τοοποίοχαρακτηρίζεταιαπόαυστηρήκαρκινικήσυμμετρία. Οι παραλλαγές και η Coda διέπονται από τις ίδιες δομικές αρχές: κάθε ενότητα είναικατασκευασμένη παλινδρομικά και ταυτόχρονα παρουσιάζει έναν κανόνα. H έννοια της καρκινικήςσυμμετρίαςταυτίζεταιμετηνέννοιατουθέματος,ενώοεκάστοτεκανόναςλειτουργείτόσοωςστοιχείοπαραλλαγής,όσοκαιωςστοιχείοαναλογίας.Κατάσυνέπεια,οιαρχέςτηςαναλογίαςκαιτηςαντίθεσης,τηςσυμμετρίαςκαιτηςασυμμετρίαςσυνδέονταισεμιααδιάσπαστηενότητα,γεγονόςπουπαραπέμπεικαιπάλιστηναρχήτηςμεταμόρφωσης:«πάντατοίδιοκαισυγχρόνωςκάτιτελείωςδιαφορετικό».ΠηνελόπηΠαπαγιαννοπούλου: "Ηανάπτυξηωςσυνθετικήαρχήκαιωςμέρος τηςμορφήςστακοντσέρτατουΝίκουΣκαλκώτα" Ο Σκαλκώτας,ως ένας συνθέτης που κινείται ανάμεσα στην παράδοση και την καινοτομία, έδειξεκαθ’όλητηδιάρκειατηςδημιουργικήςτουπεριόδουμίαιδιαίτερηπροτίμησηστησύνθεσηκοντσέρτων,η οποίασυνδυάζεται με την επιλογή του να κρατάει δεσμούςμε τοπαρελθόνπροτιμώνταςσαφώς τιςκλασικέςμουσικέςμορφές(φυσικάμεπαρεκκλίσειςπουοφείλονταιείτεστηφύσητουθεματικούυλικού,είτεστηνέλλειψητηςτονικότητας).ΣεμιασυγκριτικήθεώρησητωνγρήγορωνμερώντωνκοντσέρτωνγιαένανήδύοσολίστεςκαιορχήστρατουΝίκουΣκαλκώτατίθενταιερωτήματαγιατουςλόγουςγιατουςοποίους ο συνθέτης επιλέγει το κατά περίπτωση συγκεκριμένο θεματικό υλικό για την ανάπτυξη, τοντρόπο οργάνωσής της και τα μέσα που χρησιμοποιεί ώστε να επιτευχθεί η απαραίτητηφραστική καιδομική αστάθεια που θα αποτελέσει κίνητρο για την επαναφορά της σταθερότητας στην επανέκθεση.Σημαντικό παράγοντα αποτελεί η έννοια της αναπτυσσόμενης παραλλαγής και ο ρόλος της στηδημιουργία της μορφής και πιο συγκεκριμένα στη διάταξη του θεματικού υλικού στην ενότητα τηςανάπτυξης.Ηεποπτικήπαρουσίασηθαεστιάσειεπίσηςμέσωτηςσυγκριτικήςανάλυσηςσετμήματαμεμεταβατικήλειτουργίαπροςτηνεπανέκθεση,τμήματαπουεμφανίζουννέεςθεματικέςιδέεςήενδιάμεσαεπεισόδια, καθώς επίσης και στο φθογγικό υλικό (κατά περίπτωση τονικότητα-ατονικότητα-δωδεκαφθογγισμός)καιτοντρόποπουεπηρεάζειτημορφολογικήδομή.ΓιώργοςΖερβός:"Ηέννοιατηςανάπτυξηςυπότοπρίσματηςμουσικήςτου20ούαιώνα" Απόιστορικήάποψηηέννοιατηςανάπτυξηςείναιάμεσασυνδεδεμένημετηνέννοιατουθέματοςκαιτης τονικότητας, αποτελώντας τον κύριο μορφοποιητικό παράγοντα στη δημιουργία της έννοιας τουμουσικούέργουτέχνηςέτσιόπωςτουλάχιστοντοαντιλαμβανόμαστεκυρίωςαπότηνεποχήτουμπαρόκκαι ύστερα. Με τη διεύρυνση της τονικότητας και την τελική κατάργησή της, όπως αυτήαντικατοπτρίζεταιμέσααπότοέργοτωνσυνθετώντηςΔεύτερηςΣχολήςτηςΒιέννης,κλονίζονταιόλατακλασικάμορφολογικάπρότυπασεμικροδομικόκαιμακροδομικό επίπεδο,συμπαρασύροντας τόσοτηνέννοια του θέματος όσο και της ανάπτυξης, αφού η τελευταία βασίζεται εξ ολοκλήρου στον κατάδιαφόρουςτρόπουςμετασχηματισμότουαρχικούθεματικούυλικούτουτμήματοςτηςέκθεσης.Όπωςθαπροσπαθήσουμεναδείξουμεμέσααπόσυγκεκριμέναέργασυνθετών,έναμέροςτηςσύγχρονηςμουσικήςδημιουργίαςτωναρχώντου20ούαιώνακαθώςκαιοι,μετάτο'50,τάσειςκαικινήματατηςavant-garde,

18

αποδεικνύουνανόχι τησμίκρυνση,ήακόμηκαι τηκατάργησητουτμήματοςτηςανάπτυξης, τοριζικόμετασχηματισμό της σε μια συνθετική διαδικασία συνεχούς ανανέωσης, απομάκρυνσης και τελικάπλήρους ανεξαρτητοποίησης από το αρχικό μουσικό υλικό, η οποία σταδιακά αποκτά τη δική τηςυπόστασηκαιφυσιογνωμία,αντικαθιστώνταςπολλέςφορέςτοσύνολοτουέργου.Τογεγονόςαυτόδενμπορεί παρά να έχει συνέπειες στις διαδικασίες της σύνθεσης, αφού κάθε αναπτυξιακή διαδικασίαπαραμένει σ’ ένα μεγάλο βαθμό «αυθαίρετη» και αποκομμένη από αυτό που τελικά την παρήγαγε,δηλαδήαπότηναρχικήιδέα,ηοποίαπλέονμηδιαθέτονταςτησταθερότητακαιτο«οντολογικόβάρος»ενός θέματος με την κλασική έννοια του όρου, μπορεί τελικά και να μην υπάρχει, μετατρέποντας τοκλασικό μορφολογικό πρότυπο έκθεση–ανάπτυξη–επανέκθεση σε ανάπτυξη=συνεχής εξελικτικήδιαδικασίαμιαςαρχικήςιδέας,ηοποίαόμωςδενείναιθεματική(μετηνκλασικήέννοιατουόρου),αλλάμπορεί να έχει σχέση με τη χρήση ορισμένων διαστημάτων, με το ηχόχρωμα, την πυκνότητα τωνηχητικώνγεγονότων,τιςεκτάσεις,τιςτεχνικέςδυνατότητεςτουοργάνου,κ.τ.λ.ΒυζαντινήμουσικήΙ:ΠαραλλαγέςκαιμεταμορφώσειςΧρυσοβαλάντης Ιωαννίδης: "Άγνωστα 'παραλλαγιστά' ιδιόμελα και η 'μεταμόρφωσή' τους σεεκπαιδευτικές ασκήσεις στο πλαίσιο της προθεωρίας των βυζαντινών και μεταβυζαντινώνπαπαδικών" Μέσαστοπλαίσιοτηςδιδασκαλίαςτηςβυζαντινήςκαιμεταβυζαντινήςεκκλησιαστικήςμουσικής,ηλεγόμενηπροθεωρίατηςπαπαδικήςσυμπεριλαμβάνεικαιτηνεπεξήγησητουπολύπλοκουσυστήματοςτης παραλλαγής και της συναφούς μ΄ αυτήν μετροφωνίας, με την χρήση ενδεικτικών παραδειγμάτωναυτούσιων από το λειτουργικό ρεπερτόριο του Στιχηραρίου και, κυρίως, κάποιων ιδιόμελων. Ηπαραλλαγήκαιημετροφωνίααποτελούσανστοπροτης«ΝέαςΜεθόδου»σύστηματηςψαλτικήςτέχνηςτο αναγκαίο πρωταρχικό στάδιο που εφαρμοζόταν κατά την διδακτική διαδικασία, προκειμένου ομαθητήςναφτάσειστηνπλήρηαπόδοσητουτελικούηχητικούαποτελέσματοςενόςμουσικούκειμένου.Η παρούσα ανακοίνωση επικεντρώνεται στην εξέταση του μηχανισμού διαμόρφωσης των ιδιόμελωναυτών από την πρωτότυπή τους μορφή σε ασκήσεις παραλλαγής και μετροφωνίας, καθώς και στηνσυστηματοποίηση και συγκεντρωτική ταξινόμησή τους, με έμφαση κυρίως στην παρουσίαση των έωςσήμερα αδημοσίευτων. Επιπλέον, ο συγκριτικός παραλληλισμός μεταξύ των επιμέρους εκδοχών τουςκαταδεικνύει και την διαφοροποίηση ως προς την προέλευσή τους από χρονολογικά και αισθητικάετερόκλητεςμελοποιήσεις.ΦλώραΚρητικού:"‘Επεξεργασίεςκαιπαραλλαγές’συνθέσεωντουΜανουήλΧρυσάφη(15οςαι.)απότονΑντώνιοΕπισκοπόπουλο(16οςαι.)" Μεγάλομέρος τωνκαταγεγραμμένωνσυνθέσεωνσταμουσικάχειρόγραφακρητικήςπροελεύσεως(16ος-17οςαι.)αφοράσε “επεξεργασίες”παλαιοτέρωνΒυζαντινώνέργων,οιοποίεςεπιγράφονταιαπότους Κρήτες συνθέτες και κωδικογράφους “ως ψάλλεται παρά των Κρητών” ή “όπως ψάλλεται καιγράφεταιπαρ’εμού”κ.λπ.Οιεύγλωττοιαυτοίτίτλοιαναφέρονταιακριβώςστηνεπεξεργασίατηνοποίαέχουν δεχθεί οι αρχικές συνθέσεις από τους Κρήτες μελουργούς και την εξ αυτής προκύπτουσα“μεταμόρφωσή” τους. Σ’ αυτό το πλαίσιο, συνθέσεις τουΜανουήλ Χρυσάφη (μέσα - β΄ μισό 15ου αι.)συναντώνται “επεξεργασμένες” από τον Κρήτα Αντώνιο Επισκοπόπουλο (μέσα- β΄ μισό 16ου αι.) σεαυτόγραφοκώδικα του τελευταίου,φυλασσόμενοσήμεραστηνΑρχιεπισκοπικήΒιβλιοθήκη τουUdineυπό τον αριθμό 265. Σκοπός της παρουσίασης είναι η συγκριτική μελέτη των έργων του ΜανουήλΧρυσάφηκαιτηςμεταγενέστερηςεπεξεργασίαςτουςαπότονΕπισκοπόπουλο,έτσιώστενααναδειχθείηπαρέμβασήτουκαιναεκτιμηθείτοπαραγόμενοαποτέλεσμα.Βασίλειος Σαλτερής: "Παραλλαγές, επεξεργασίες και μεταμορφώσεις στο έργο του ΠέτρουΜπερεκέτη" ΟΠέτροςΜπερεκέτης υπήρξε αναμφίβολα εξέχουσα μουσικήπροσωπικότητα της μεταβυζαντινήςψαλτικήςτέχνης.Ηακμήτουτοποθετείταιστομεταίχμιοδύοεποχών,δηλαδήμεταξύτουΙΖ΄καιτουΙΗ΄αιώνα, ενώ η έντονη μουσική του δραστηριότητα φαίνεται ότι αναπτύχθηκε κατά βάσιν εκτός τωνψαλτικώνκύκλωντουΠατριαρχείου.Ηεκτενήςεργογραφίατουαποτελείταισχεδόναποκλειστικάαπόσυνθέσεις τουπαπαδικού γένους μελοποιίας και χαρακτηρίζεται από σαφή ιδιοτυπία αλλά και έντονονεωτερισμό,ενώησυλλογήτωνΑπάντωντουγνώρισεευρύτατηδιάδοσηστηχειρόγραφηπαράδοση.ΤοέργοτουΜπερεκέτηαφ’ενόςεπισφραγίζειτηνπαλαιότερηπαράδοση,όπωςαυτήεκπροσωπείταιαπότονΧρυσάφητοννέο,τονΓερμανόΝέωνΠατρώνκαιτονΜπαλάσηιερέα,καιαφ’ετέρουπροοιωνίζεταικαιεγκαινιάζειτηνπαράδοσητωννεωτέρωνδιδασκάλων,καισυγκεκριμένατωνπρωτοψαλτώνΙωάννηΤραπεζουντίου, Δανιήλ και Ιακώβου και του λαμπαδαρίου Πέτρου Πελοποννησίου. Στην παρούσαανακοίνωσηπαρουσιάζονταικαιαναλύονταιεπιλεγμένεςαντιπροσωπευτικέςσυνθέσειςτουΜπερεκέτη,οι οποίες ανήκουν σε διάφορα είδη μελοποιίας και ως εκ τούτου διατρέχουν σημαντικό εύρος τηςμουσικής του δημιουργίας. Η συγκριτική αντιπαραβολή με αντίστοιχες παλαιότερες αλλά και

19

μεταγενέστερες επώνυμες μελοποιήσεις αποσκοπεί σε μία κατά το δυνατόν ασφαλή και αντικειμενικήαποτίμησητηςσυνεισφοράςτουμελουργούστην εξέλιξηκαι τηνανανέωσητηςψαλτικής τέχνηςκατάτονΙΗ΄αιώνα.ΒυζαντινήμουσικήΙΙ:ΔιδασκαλίακαιαφηγήσειςΟμάδα Παλαιογραφίας Βυζαντινής Μουσικής από το Τμήμα Μουσικών Σπουδών τουΑριστοτελείουΠανεπιστημίουΘεσσαλονίκης:"Διδασκαλίαβυζαντινήςμουσικήςυπόπαλαιάκαινέαπρίσματα" Ηπαρούσαεισήγησηασχολείταιμεδιάφορουςτρόπουςδιδασκαλίαςτηςβυζαντινήςμουσικήςαπότα βυζαντινά χρόνια μέχρι σήμερα. Αντλεί πληροφορίες από ιστορικές, μουσικοθεωρητικές, πρακτικέςκαι μουσικοεικονογραφικές πηγές, σε συνδυασμό με πορίσματα έρευνας εκ μέρους των μελών τηςερευνητικήςομάδας.Αναφέρεταισεεπιμέρουςθέματαόπως:ηδιδασκαλίατηςμουσικήςτέχνηςκαιτηςψαλτικήςτέχνηςστοΒυζάντιο,ημουσικήεκπαίδευσηαπόπολύμικρήηλικία,ητέχνητηςχειρονομίαςωςδιδακτικό εργαλείο, το ισοκράτημα και η εκμάθηση της οκταηχίας, η χρήση βιβλίων και η προφορικήπαράδοση, η σχέση δασκάλου-μαθητή, τα επίπεδα δυσκολίας ασκήσεων στις μουσικές προπαίδειες, ηυπέρβασηποικίλων μαθησιακών δυσκολιών στη βυζαντινή μουσική και με τη βοήθεια της βυζαντινήςμουσικής.Ηπαρουσίασηέχειμορφήμουσικοεκπαιδευτικούδρωμένου.Αντώνης Κωνσταντινίδης: "Παραλλαγές και μεταλλάξεις στη θεωρητική γραφή τηςψαλτικήςτέχνης" Κατά την ιστορική μελέτη τηςψαλτικής τέχνης, παρατηρείται η αδιάκοπη εξέλιξη της θεωρητικήςγραφής προς το εντελέστερον και σαφέστερον. H εξελικτική αυτή πορεία, κύρια βασίζεται στηναναθεώρησηκαιμετάλλαξηπαλαιότερωνκαθώςκαιστηδημιουργίανέων,καταλληλότερωνθεωρητικώνμοντέλων,ώστε να είναι δυνατή η υποστήριξη και η πληρέστερη κάθεφορά επεξήγηση της ζωντανήςμουσικής πράξης. Στην πορεία αυτή της ανάπλασης και συστηματοποίησης της θεωρίας τηςψαλτικήςτέχνης,κομβικόσημείοαποτελούνοιπρωτόγραφεςθεωρίεςτηςμεταρρύθμισηςτωνΤριώνΔιδασκάλων.'Εχοντας ως αφετηρία τη συστηματοποιημένη νέα θεωρία παρατηρούμε την διαρκή προσπάθειασύνδεσης με το αρχαιοελληνικό και ελληνιστικό μουσικοθεωρητικό παρελθόν, μία σύνδεση η οποίαεξυπηρετείπολλαπλέςσκοπιμότητεςακόμηκαιπέρααπότηνκαθαυτήμουσικήθεωρία.Ηοπισθοπορεία,από τη θεωρητική γραφή της Νέας Μεθόδου προς το ημέτερο θεωρητικό παρελθόν αναδεικνύειπαράλληλακαιμέσααπότηνκοινήχρήσηεννοιών,δανείων,όρωνκαιορισμών,διάφορεςδόκιμεςήμη,παραλλαγές και μεταλλάξεις της θεωρητικής σκέψης και γραφής. Στη βάση μιας τέτοιας, εκ τωνπραγμάτων προκλητικής, αναζήτησης, με την παράθεση χαρακτηριστικών παραδειγμάτων και τηδιαπραγμάτευσητωνγενικότερωνπροβληματισμώνπουπροκύπτουνσεθεωρητικόεπίπεδο,θακινηθείτοκύριοαντικείμενοτηςεισήγησήςμου.Αχιλλέας Χαλδαιάκης & Ρέα Κακάμπουρα: "Αφηγήσεις ζωής ψαλτάδων: οδηγός βιογραφικήςπροσέγγισηςτηςεμπειρίαςτηςψαλτικής" Η παρούσα ανακοίνωση προτείνει το σχεδιασμό μιας σύγχρονης διεπιστημονικής έρευνας πουσυνδυάζει ταπεδία της βυζαντινής μουσικολογίας με τη λαογραφικήκαι ανθρωπολογικήμεθοδολογίακαιέρευνακαιειδικότεραμιαςβιογραφικήςπροσέγγισηςτηςεμπειρίαςτηςψαλτικής.ΘααναλυθείέναςΟδηγόςΒιογραφικήςΣυνέντευξηςμεεστίασηστηνεμπειρίατηςψαλτικής,που σχεδιάσαμε, προκειμένουνα αξιοποιηθεί σε συνεντεύξεις με ψαλτάδες που θα αναδείξουν πολλαπλές απόψεις, στάσεις,συναισθήματα,εμπειρίεςτουσύγχρονουκόσμουτηςβυζαντινήςμουσικής.ΟΟδηγόςοργανώνεταιπάνωστους εξής άξονες: 1) Εισαγωγικές ερωτήσεις 2) Η πατρική οικογένεια του ψάλτη: θρησκευτικέςαντιλήψειςκαιπρακτικές3)Θρησκευτικέςπεποιθήσειςτου/τηςαφηγητή/τριας4)Ψαλτικήεκπαίδευση:σημαντικοίδάσκαλοι5)Άλλημουσικήεκπαίδευση6)Ψαλτικέςεμπειρίεςκαισυναισθήματα7)Απόψειςγια τη ψαλτική 8) Αντιλήψεις για τον «καλοφωνάρη» ψάλτη 9) Αυτοαξιολόγηση 10) Ο ψάλτης ωςδάσκαλος 11) Σχέσεις με τον άλλο ψάλτη (δεξιό ή αριστερό ανάλογα) 12) Σχέσεις με τους ιερείς 13)Οικονομικές απολαβές 14) Σχέσεις με το εκκλησίασμα 15) Η στάση της οικογένειας του ψάλτη 16)Ψαλτική δραστηριότητα εκτός ναού 17) Χρήση της τεχνολογίας 18) Προβολή στα Μ.Μ.Ε. 19)Ενδυματολογικές επιλογές 20) Διακρίσεις 21) Απόψεις για το μέλλον της ψαλτικής τέχνης. Απώτεροςστόχοςτηςπρότασηςμαςείναιναδημιουργηθείένααρχείοαφηγήσεωνζωήςψαλτάδων,γιαπεραιτέρωμελλοντικέςδιεπιστημονικέςαναζητήσειςκαιεφαρμογές.

20

ΜουσικοθεραπείαΠοθεινήΒαϊούλη:"Κοινωνικό,θεραπευτικόκαιπολιτισμικόπλαίσιοστηνμουσικήεπικοινωνία:Εξερευνώνταςτηνθεραπευτικήσχέσημουσικά" Στην παρούσα ανακοίνωση διερευνάται η κλινική χρήση της μουσικής σε πλαίσια ερευνητικήςπαρέμβασηςμουσικοθεραπείαςμεστόχοτηνανάπτυξηεπικοινωνίαςανάμεσασεπαιδιάμεαυτισμόκαιτους γονείς τους. Στο συγκεκριμένο ερευνητικό πλαίσιο, η μουσική εμπειρία μελετάται ως κοινωνικόφαινόμενοκατάτοοποίοηαλληλοεπίδρασηκαιηεπικοινωνίαμεταξύτωνσυμμετεχόντωναποτελείμίακοινωνική πράξη, άμεσα συνδεόμενη με το πολιτισμικό πλαίσιο των εμπλεκόμενων (Ruud, 2009). Ηανάλυσητωναποτελεσμάτωνακολουθείδύοάξονες.Οπρώτοςαφοράστηνκλινικήχρήσητηςμουσικήςωςπολύ-επίπεδοκοινωνικόφαινόμενο,μεέμφασηστονρόλοκαιτηλειτουργίατηςμουσικήςεμπειρίαςστο συγκεκριμένο θεραπευτικό πλαίσιο ως μέσο και εργαλείο αλληλεπίδρασης για την εξέλιξη τωνικανοτήτων των συμμετεχόντων. Ο δεύτερος άξονας αφορά στην ανάλυση επεισοδίων μουσικήςσύμπραξηςωςκομμάτιτουευρύτερουκοινωνικούκαιπολιτισμικούπλαισίουμέσαστοοποίοπροέκυψανκαι η μουσική εμπειρία προσεγγίζεταιως διαλεκτική επικοινωνίας, διαπραγμάτευσης και διασύνδεσηςανάμεσαστουςσυμμετέχοντες.Ντόρα Ψαλτοπούλου-Καμίνη, Δημοσθένης Σπανουδάκης: "Μουσικοθεραπεία καιδιεπιστημονικέςέρευνεςμουσικής–ιατρικής" Στην παρούσα διμερή διεπιστημονική μελέτη εξετάζονται παράλληλα η μουσικοθεραπεία και οιδιεπιστημονικέςέρευνεςμουσικής–ιατρικής.Διευκρινίζονταιοιειδικοίστόχοιτουςκαιοιδιαφορές,ενώπαράλληλααναδεικνύεταιηευεργετικήεπίδρασητηςμουσικήςστηνψυχοσωματικήυγεία. Α) Παρουσιάζονται οι κυριότερες προσεγγίσεις μουσικοθεραπείας. Πολλοί μουσικοθεραπευτέςενσωματώνουνστοιχείααπόδιάφορεςπροσεγγίσειςστηνδουλειάτους,ενώάλλοιακολουθούνκάποιοσυγκεκριμένο μοντέλο μουσικοθεραπείας. Οι προσεγγίσεις μπορεί να είναι: ψυχοδυναμικής,ψυχαναλυτικής, ουμανιστικής, transpersonal ή γνωστικής-συμπεριφοριστικής κατεύθυνσης. Κάποιαμοντέλα, συμπεριλαμβανομένων της δημιουργικής μουσικοθεραπείας (Nordoff-Robbins), της μεθόδουBonny(G.I.M.),τηςαναλυτικής,καιτηςνευρολογικήςμουσικοθεραπείας,δημιουργήθηκανειδικάγιατηνμουσικοθεραπεία. B) Παρουσίαση–σύνοψη πορισμάτων πενήντα διεθνών διεπιστημονικών μελετών, οι οποίεςσχετίζονται με την μουσική και την ιατρική. Αναλύονται περιπτώσεις όπου διάφορες εκφάνσεις τηςμουσικής ενασχόλησης συμβάλλουν θετικά σε θεραπείες εγκεφαλικής επανόρθωσης και στηναντιμετώπιση: i) συμπτωμάτων πολλών παθήσεων όπως της νόσου Αλτσχάιμερ, της νόσου τουΠάρκινσον, της άνοιας, της κατάθλιψης, της σκλήρυνσης κατά πλάκας, της σχιζοφρένειας, τηςινομυαλγίαςκαιii)τηςμεταλόχειαςκατάθλιψης,τουάγχους,τηςαίσθησηςτουπόνουκ.ά. Τέλος, προσεγγίζονται οι προοπτικές-μελλοντικοί στόχοι της μουσικοθεραπείας και τωνδιεπιστημονικώνερευνώνμουσικής–ιατρικήςσεδιεθνέςεπίπεδο.[ΕΟΟ]3ΟιαπαρχέςτηςόπεραςκαιοιμεταμορφώσειςτουσολιστικούύφουςΕύηΝίκα-Σαμψών:"ClaudioMonteverdi:όψειςκαιδραματουργικέςμεταμορφώσειςτηςsecondapratica" Ηεισήγησηεπιχειρείμιααναδρομήσταθεωρητικάκείμενατωνπρωτεργατώντου«απαγγελτικούήπαραστατικού ύφους» (stile recitativo και stile rappresentativo) και προσεγγίζει τις διάφορες θεωρίεςπου αναπτύχθηκαν γύρω από τη δημιουργία των πρώτων drammi per musica με αρχαιοελληνικήθεματολογία. Κύριος στόχος της εισήγησης είναι να αποσαφηνίσει ορισμένες έννοιες και όρους πουκυριάρχησαν στην ιταλική ιστοριογραφία της όπερας (G. B. Doni, Trattato della musica scenica,Πραγματείαγιατησκηνικήμουσική1633–35)κατάτονπρώιμο17οαιώνα,όταντονέομονωδιακόύφοςερμηνεύτηκεκαιεκτιμήθηκεποικιλοτρόπωςαπότουςθεωρητικούςκαικαθιερώθηκεμεπαραλλαγμέναιδιώματα και δομές από τους συνθέτες. Εστιάζοντας στα νεωτεριστικά στοιχεία της Melodia overoSecondaPraticaMusicale,ηεισήγησηεξετάζειόψειςτηςδραματουργίαςτουΜοντεβέρντικαιεπιχειρείναεπαναπροσδιορίσειταίχνητηςαρχαίαςελληνικήςτραγωδίαςστηδομήκαιτηθεματολογίατωνπρώτωνδραμάτωνγιαμουσική.Κεντρικάσημείατηςπαρουσίασηςαποτελούν,μεταξύάλλων,οιπαραλλαγμένεςεκδοχέςτηςκυρίαρχηςμυθικήςμορφήςτουΟρφέαστηνόπερατου17ουαιώνα,οιεκφάνσειςτουrecitarcantandoκαιτης«σκηνικήςμουσικής»,όπωςαποτυπώνονταισταθεωρητικάδοκίμιατηςεποχής,αλλάκαιοιμεταμορφώσειςπουακολούθησανστηδομήκαιτηδραματουργίατωνμεταγενέστερωνέργωντουΜοντεβέρντι(ΕπιστροφήτουΟδυσσέαστηνπατρίδα).

3ΣυνεδρίαυπότηναιγίδατηςΕρευνητικήςΟμάδας"Όπερα"τηςΕ.Μ.Ε.

21

ΣταματίαΓεροθανάση: "ΠοππαίακαιΝέρωνας.Δραματουργικέςπαραλλαγές, επεξεργασίεςκαιμεταμορφώσειςενόςιστορικούθέματος" Η εισήγηση εξετάζει τις διάφορες παραλλαγές, επεξεργασίες και μεταμορφώσεις ενός ιστορικούθέματος, της σχέσης δηλαδή τουΡωμαίουαυτοκράτοραΝέρωναμε τη δεύτερη γυναίκα τουΠοππαία,θέμα το οποίο ενέπνευσε τη δημιουργία λιμπρέτων για τις εξής όπερες: το μουσικό δράμα σε τρειςπράξεις και πρόλογοIncoronazionediPoppeaτουΜοντεβέρντι, τη γερμανική όπεραDiedurchBlutundMorderlangteLiebeήαλλιώςNeroτουΧαίντελ,τηντρίπρακτηόπεραAgrippinaτουιδίου,τηντρίπρακτημουσικήτραγωδίαNeroneτουGiuseppeMariaOrlandiniκαιτηνανολοκλήρωτηόπεραNeroneτουArrigoBoito.Ησυγκρότησητωνλιμπρέτωντωνσυγκεκριμένωνοπερώνβασίζεταισεπηγέςπουαντιστοιχούνσε ιστορικά και δραματικά είδη. Συγκεκριμένα, θα γίνει αναφορά στους τρόπους επεξεργασίαςπαραμέτρωντωνδραματικώνκαιιστορικώνπηγώνσταλιμπρέτακαιθαεξεταστείσεγενικέςγραμμέςηδιάρθρωσητηςπλοκήςμεεπίκεντροτησχέσητωνσυγκεκριμένωνχαρακτήρων.Άννα-Μαρία Ρεντζεπέρη: "Τα ομηρικά έπηως πηγή έμπνευσης στη θεματολογία της όπερας –διαμορφώσειςστηνεξέλιξητηςυπόθεσης" Ταομηρικά έπηπουαποτελούνται,ωςγνωστόν,απότην Ιλιάδακαι τηνΟδύσσεια είναι γραμμένααπό τον Όμηρο γύρω στον 8ο αιώνα π.Χ. Η Ιλιάδα εξιστορεί ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (51ημέρες)απότονδέκατοχρόνοτηςπολιορκίαςτηςΤροίαςαπότουςΈλληνες.Συγκεκριμένα,ξεκινάειμετηνμήνιδατουΑχιλλέακαιολοκληρώνεταιμετηνταφή(καύση)τουΈκτορα.ΗΟδύσσειαεξιστορείτηνεπιστροφήτουΟδυσσέααπότηνΤροίαστηνΙθάκη.Ηυπόθεσηπουεξελίσσεταισε41ημέρεςξεκινάειμετηνπαραμονήτουΟδυσσέαστηνΩγυγία, τονησί τηςΚαλυψώς,κα�