ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τετάρτη 13 Μαΐου 2020 • Eτος 6ο • Aρ. φύλλου 283 Τιμή: €2,00Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα www.k athimerini .com.c y/f inancial

ΝΟΡΒΗΓΙΑ

Ρευστοποιεί κρατική περιουσίαΓια πρώτη φορά στην ιστορία του, το μεγαλύτερο κρατικό επεν-δυτικό ταμείο του κόσμου, το ταμείο της Νορβηγίας, αναγκάζε-ται να ρευστοποιήσει περιουσιακά του στοιχεία για να χρηματο-δοτήσει τον προϋπολογισμό της χώρας. Η παραδοσιακά ευημε-ρούσα χώρα αντιμετωπίζει το ισχυρότερο και πλέον συντριπτικόοικονομικό σοκ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σελ. 10

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Ζημιές δεκάδων δισεκατομμυρίωνΣε δεκάδες δισεκατομμύρια εκτιμώνται οι οικονομικές απώλειεςτου επαγγελματικού και του ερασιτεχνικού αθλητισμού εξαιτίας του«λουκέτου» που έβαλε στα σπορ η πανδημία. Οι Ολυμπιακοί Αγώ-νες και όλες οι διεθνείς και οι εθνικές διοργανώσεις αναβλήθηκανή ακυρώθηκαν και σαν χιονοστιβάδα παρέσυραν συμβόλαια, χορη-γίες, τηλεοπτικά δικαιώματα, έσοδα από μεταγραφές κ.α. Σελ. 22

ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ

Τυπώνουν καινούργιο χρήμαΑπό την Τουρκία μέχρι τη Νότιο Αφρική και από τη Χιλή μέχρι τιςΦιλιππίνες, οι κεντρικές τράπεζες των αναδυόμενων οικονο-μιών επιστρατεύουν τα εργαλεία αντισυμβατικής πολιτικής πουέως τώρα είχαν δοκιμάσει μόνον οι ανεπτυγμένες οικονομίες.Τυπώνουν καινούργιο χρήμα, με το οποίο προσπαθούν να εν-θαρρύνουν τον δανεισμό και τις επενδύσεις. Σελ. 12

Οι έξι πυλώνεςγια το άνοιγμαξενοδοχείωνΣε έξι άξονες κινούνται οι προτάσεις τωνξενοδόχων για την επανεκκίνηση τηςτουριστικής βιομηχανίας στη μετά κο-ρωνοϊό εποχή. Το μεγαλύτερο κομμάτιτων προτάσεων είναι οικονομικής υφής.Η λογική εστιάζεται στην βελτίωση τηςανταγωνιστικότητας των ξενοδοχείωνκαι αφορά την μείωση ή αναστολή κα-ταβολής φόρων. Επενδύουν επίσης στονεσωτερικό τουρισμό. Σελ. 5

Σειρά σεναρίων για τις αεροπορικές με-ταφορές, ενόψει της τουριστικής περιόδουεπεξεργάζονται η υπουργική ομάδα, αλλάκαι οι υπόλοιποι παράγοντες που διαχει-ρίζονται το θέμα. Ενα από τα σενάριαπου σύμφωνα με τις πρώτες αξιολογήσεις

φαίνεται να καλύπτει τις υγειονομικέςκαι οικονομικές ανησυχίες, που εκφρά-ζονται, είναι η δημιουργία ενός ενιαίουχώρου ταξιδιών, εντός του οποίου οι προ-ϋποθέσεις που θα τίθενται δεν θα είναιανασταλτικός παράγοντας μετακίνησης

επιβατών. Σύμφωνα με πληροφορίες,στον ενιαίο χώρο που οροθετείται ωςGreen Zone, θα συγκαταλέγονται χώρεςοι επιδημιολογικοί δείκτες των οποίωντο επιτρέπουν. Όπως χαρακτηριστικάλέγεται από πηγές με γνώση των όσων

λαμβάνουν χώρα στο παρασκήνιο, ο γνω-στός δείκτης μεταδοτικότητας Ρ0 θαείναι το βαρόμετρο συμπερίληψης χωρώνσε ένα ενιαίο χώρο όπου θα ισχύουν χα-λαρές προϋποθέσεις ταξιδιών. Σύμφωναμε τις ίδιες πηγές, Κύπρος και Ελλάδα

βρίσκονται στη διαδικασία να δημιουρ-γήσουν κοινό χώρο ταξιδιών ενώ παρό-μοιες συζητήσεις πραγματοποιούνται καιμε το Ισραήλ. Το πλαίσιο της Green Zoneόταν θα αποφασισθεί θα επισημοποιηθείμε διακρατική συμφωνία. Σελ. 4

Αεροσύμπραξη Κύπρου, Ελλάδας, ΙσραήλΣε εξέλιξη οι επαφές για δημιουργία ενιαίου χώρου ταξιδίων (Green Zone) εν όψει της τουριστικής περιόδου

Κ Υ Ρ Ι Ο Α Ρ Θ Ρ Ο

Θεσμική τρικλοποδιά Απόφαση με πολλές προεκτάσεις είναιαυτή που λήφθηκε την προηγούμενηεβδομάδα από το συνταγματικό δικα-στήριο της Γερμανίας. Σύμφωνα μετην απόφαση, η Ευρωπαϊκή ΚεντρικήΤράπεζα (ΕΚΤ) δεν σέβεται την αρχήτης αναλογικότητας και με τις πράξειςτης υπερβαίνει των εξουσιών της καιπαραβιάζει το πρωτογενές ευρωπαϊκόδίκαιο. Για να καταλήξει στη συγκε-κριμένη απόφαση, το γερμανικό δικα-στήριο εξέτασε τόσο το πρόγραμμαποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ όσοκαι το πρόγραμμα ΟΜΤ, μέσω του ο-ποίου γίνονται οι αγορές κρατικών ο-μολόγων των χωρών μελών της ευρω-ζώνης στη δευτερογενή αγορά.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της από-φασης, η ΕΚΤ μέσω της αγοράς ομο-λόγων δεν περιορίζεται στην εξουσία

που κατέχει για άσκηση νομισματικήςπολιτικής, αλλά παρεμβαίνει και στηνοικονομική πολιτική διότι με τις πράξειςτης επηρεάζει τις τιμές άλλων στοιχείωντου ενεργητικού, όπως λόγου χάρηείναι αυτές των ακινήτων. Συνεπώς,κατ΄ αυτόν τον τρόπο κρίνει η γερμα-νική δικαιοσύνη ότι παραβιάζεται τογερμανικό σύνταγμα, πράγμα που ση-μαίνει ότι η γερμανική κεντρική τρά-πεζα θα πρέπει να τερματίσει τη συμ-μετοχή της στον πρόγραμμα.

Προκειμένου, όμως, να αποφευχθείένα άμεσο σοκ στην ευρωπαϊκή αγοράομολόγων, το γερμανικό δικαστήριοαφήνει παράθυρο τριών μηνών ως με-ταβατική περίοδο για να δοθούν όλεςοι απαραίτητες εξηγήσεις που ζητού-νται, μεταξύ των οποίων και να ληφθείμια νέα απόφαση από πλευράς της ΕΚΤ

για τη νομιμότητα του προγράμματος.Πρόκειται για μια εξέλιξη που μάλλονθα περιπλέξει αντί να απλοποιήσει ταπράγματα με δεδομένη τη βαρύτητατης Bundesbank στις αποφάσεις τηςευρωπαϊκής νομισματικής αρχής.

Το συγκεκριμένο θέμα είχε εγερθείκαι στο παρελθόν από γερμανικήςπλευράς και είχε απαντηθεί τότε απότο ευρωπαϊκό δικαστήριο δηλώνονταςότι το πρόγραμμα είναι συμβατό μετην ευρωπαϊκή νομοθεσία. Αυτή η λε-πτομέρεια κάνει τα πράματα ιδιαίτεραπολύπλοκα εφόσον αμφισβητείται απόεθνικό δικαστήριο η απόφαση ευρω-παϊκού δικαστηρίου. Καθόλου τυχαίαδεν είναι άλλωστε η δήλωση της Προ-έδρου της Κομισιόν, η οποία σε προ-χθεσινή παρέμβασή της, αναγκάστηκενα επαναλάβει ότι το ευρωπαϊκό δίκαιο

βρίσκεται πάνω από το εθνικό και ότιοι αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικα-στηρίων είναι δεσμευτικές για τα εθνικάδικαστήρια.

Η κρίση στο εσωτερικό της Ευρώ-πης έρχεται σε μια περίοδο που η Έ-νωση καλείται να αντιμετωπίσει τιςυγειονομικές και οικονομικές επιπτώ-σεις μιας πανδημίας. Αρνητική εξέλιξηαποτελεί και το γεγονός ότι η αμφι-σβήτηση των ευρωπαϊκών θεσμώνδεν έρχεται από ένα περιφερειακόκράτος με μικρή επιρροή στις ευρω-παϊκές αποφάσεις αλλά από την ίδιατην Γερμανία. Με άλλα λόγια, η χει-ρότερη στιγμή για να αμφισβητηθούνόλα εκείνα πάνω στα οποία εδράζεταικαι λειτουργεί το κοινό ευρωπαϊκό ό-ραμα.

Η ανησυχία εδώ δεν είναι ότι η Γερ-

μανία θα τερματίσει τη συμμετοχή τηςστο πρόγραμμα, με όλες τις αρνητικέςεπιπτώσεις που αυτό θα έχει για τοευρώ αλλά ότι δημιουργούνται αρνητικάνομικά τετελεσμένα για την υπόθεσητου ευρωομολόγου και προπαντός γιατην αρχιτεκτονική του ταμείου ανα-συγκρότησης που θα πρέπει να απο-φασιστεί αυτήν την περίοδο.

Στην περίπτωση της Κύπρου, η δια-τήρηση και ενίσχυση των μηχανισμώντης ΕΚΤ αποτελεί δικλίδα ασφαλείαςότι η πρόσβαση σε φθηνή χρηματο-δότηση θα συνεχιστεί. Για την ώρα,η σε ανύποπτο χρόνο έξοδος στις α-γορές από το υπουργείο Οικονομικώνγια άντληση προληπτικής ρευστότη-τας, διασφαλίζει την ομαλότητα στηνπροσπάθεια επιστροφής στην κανο-νικότητα.

ΜΑΡΙΑ ΚΟΛΙΟΥ

Τα σαραντάρια δεν θακάψουν τον κορωνοϊόΑυτό που πιστεύαμε ότι οι ψηλέςθερμοκρασίες θα ...κάψουν τον κο-ρωνοϊό δεν φαίνεται να ευσταθεί. Ονέος κορωνοϊός, καταστρέφεται σεθερμοκρασίες άνω των 60 βαθμώνΚελσίου, τις οποίες όμως δεν μπο-ρούμε να έχουμε στους χώρους ό-που κατοικούμε ή εργαζόμαστε, τονί-ζει στην «Κ» η Δρ Μαρία Κολιού. Α-ναφέρεται επίσης στις συστάσεις γιατη χρήση των κλιματιστικών. Σελ. 4

ΕΛΛΑΔΑ

Προσωρινή μείωσηΦΠΑ για την εστίασηΤη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση α-πό το 13% στο 11%, έστω και προσω-ρινά, εξετάζει η ελληνική κυβέρνη-ση. Το πιθανότερο σενάριο είναι ημείωση να τεθεί σε ισχύ με την επα-ναλειτουργία του κλάδου την 1η Ιου-νίου και να διαρκέσει έως τον Σε-πτέμβριο ή έως τα τέλη του έτους, σεπερίπτωση που η πανδημία επεκτα-θεί. Σελ. 18

Στήριξη ζητούν οι συγκοινωνίες

του Λονδίνου

Την αρωγή της βρετανικής κυβέρνη-σης αναγκάζεται να ζητήσει ο οργανι-σμός αστικών συγκοινωνιών του Λονδί-νου, Transport for London (TfL), προ-κειμένου να μην καταρρεύσει μετά τηνκάθετη πτώση της επιβατικής κίνησηςπου προκάλεσε η πανδημία. Σελ. 11

Οι τράπεζεςθα στηρίξουνεπιχειρήσειςκαι νοικοκυριάΣυνέντευξη Μιχάλη Καμμά

Ολοι καλούμαστε να οδηγήσουμε τοπλοίο της οικονομίας μας σε ασφαλείςπροορισμούς οικονομικής ομαλότηταςκαι σταθερότητας, τονίζει σε συνέ-ντευξη στην «Κ» ο Γενικός Διευθυντήςτου Συνδέσμου Τραπεζών ΜιχάληςΚαμμάς. Επισημαίνει ότι οι τράπεζεςείναι αναπόσπαστο μέρος της κυπρια-κής οικονομίας και θα κάνουν ό,τι μπο-ρούν για στήριξη των επιχειρήσεωνκαι των νοικοκυριών. Σελ. 7

Μάχη των μαχώνγια τις κρατικέςεγγυήσειςTο πολιτικό παρασκήνιοΣτη μάχη του νομοσχεδίου των κρατικώνεγγυήσεων μπαίνουν κυβέρνηση, κυ-βερνών κόμμα και κόμματα της αντι-πολίτευσης. Κυβερνητικό επιτελείο καιΔΗΣΥ προειδοποιούν ότι η μη ψήφισήτου θα έχει τραγικές συνέπειες για τηνοικονομία, ενώ στην αντιπολίτευση ε-πιμένουν σε αλλαγές. Ρυθμιστικός θε-ωρείται ο ρόλος που θα διαδραματίσειτο ΔΗΚΟ. Η αγωνία των επιχειρήσεωνπου ξέμειναν από ρευστό. Σελ. 6

Βούλιαξαν οι γερμανικέςεξαγωγέςΣημαντικό αρνητικό αποτύπωμα άφη-σε ο κορωνοϊός στις γερμανικές εξα-γωγές του Μαρτίου, καθώς υποχώρη-σαν στο χαμηλότερο επίπεδο από τηνεπανένωση της χώρας, το 1990. Οι εξα-γωγές της «ατμομηχανής» της Ευρώ-πης μειώθηκαν κατά 11,8% τον Μάρτιο,διότι οι βασικοί εμπορικοί της εταίροι,όπως η Ιταλία και η Κίνα, βρίσκονταν σεκαθεστώς καραντίνας. Σελ. 10

0

20

40

80

60

0

100

200

300

400

0

0

0

0

1

2

3

Όγκος συναλλαγών (χιλιάδες €)

Γενικός Δείκτης 47,24

158,8

6/5 7/5 11/58/5 12/5

Νέα «κανονικότητα» τείνει να καταστεί η τηλεργασίαΜολονότι σε ολόκληροτον κόσμο δρομολογεί-ται ή ακόμη και επι-σπεύδεται η επανεκκί-νηση της οικονομικήςδραστηριότητας, ορι-σμένες επιχειρήσεις ε-πιλέγουν διαφορετικήοδό για να το επιτύχουν.Αρνούνται να ανοίξουντις πόρτες στους εργα-ζομένους τους πριν απότο καλοκαίρι, παρατεί-νοντας όσο το δυνατόνπερισσότερο το καθε-στώς τηλεργασίας. Εκτι-μούν μάλιστα ότι η τη-λεργασία θα μπορούσεκάλλιστα να αποτελείμακροπρόθεσμα τηνέα «κανονικότητα», α-φού όχι μόνον αυξάνειτην παραγωγικότητα,αλλά παράλληλα μειώ-νει σημαντικά το κό-στος λειτουργίας τωνγραφείων. Σελ. 11

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Σελ. 8

Ερχεται τσουνάμι πτωχεύσεων επιχειρήσεων στα κατεχόμενα.

Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Η Σ Ε Λ Ι Δ Α Τετάρτη 13 Mαΐου 20202 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η

Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ • Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ

Υπεύθυνος Υλης: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ • Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ

Iδιοκτησία«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ»

Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπροςe-mail: info@kathimerini.com.cy Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540

Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550

Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείαςΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.

Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΝΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευήή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο,

χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.

Η αγάπη άργησε μια μέραΑ Ρ Θ Ρ Ο / Του ΑΝΔΡΈΑ Α. ΑΝΔΡΈΟΥ Ο Μ Η Ρ Ο Υ Σ Ε Β Ε Ρ Η&

Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓOΡΑΣ

Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α Τ Α Ρ Ι ΟΕπιμέλεια: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ

Όχι δεν το γυρίζω στις ρομαντικές ιστορίες,ούτε προσπαθώ να το παίξω Λιλή Ζωγρά-φου. Όταν όμως επανέρχονται στο προ-σκήνιο παλιομοδίτικες πρακτικές ασχέτωςαν ζούμε στο 2020, τότε οι συνειρμοί γί-νονται αβίαστα.

Το θέμα μας λοιπόν σήμερα δεν είναιαισθηματικό, αλλά καθαρά οικονομικό.Και αναφέρομαι στο φλέγον θέμα τωνκρατικών εγγυήσεων ως μέσο χρηματο-δότησης κυρίως επιχειρήσεων. Παρόλοπου μπορεί κάποιοι να χαρακτηρίσουν τιςκρατικές εγγυήσεις ως μια κοινή πρακτική,στην πραγματικότητα δεν είναι μια κοινήπρακτική των κρατών, αλλά ένα στοχευ-μένο μέτρο ή εργαλείο το οποίο χρησιμο-ποιείται σε εξαιρετικές περιπτώσεις καιαναλόγως κατάστασης για να εξυπηρετήσεισυγκεκριμένες πολιτικές. Γιατί το δικόμας κράτος προτείνει τις κρατικές εγγυήσειςως μέτρο στήριξης (κυρίως) επιχειρήσεωνεν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού;

Υπάρχουν πολλοί λόγοι, οι κυριότεροιτων οποίων είναι οι ακόλουθοι:

Πρώτον, οι κρατικές εγγυήσεις δενείναι χρήματα. Άρα όταν λέμε ότι το κράτοςθα δώσει κρατικές εγγυήσεις στις τράπεζεςγια να χορηγήσουν αυτές με τη σειρά τουςδάνεια, το κράτος δεν παραχωρεί ούτεσεντ χρημάτων του φορολογουμένου γιανα παίξουν οι τράπεζες το βαποράκι όδευ-σης των χρημάτων από το κράτος προςτον δανειολήπτη.

Δεύτερον, από τη στιγμή που το κράτοςδεν εκταμιεύει χρήματα για να δώσει στιςτράπεζες έτσι ώστε αυτές να δανείσουνμε τη σειρά τους παρακάτω, τότε το κράτοςδεν έχει καμία δημοσιονομική επιβάρυνση.Και αυτό είναι πολύ σημαντικό στη δικήμας περίπτωση επειδή το κράτος ήδη μετα άλλα μέτρα που εξήγγειλε και εφαρμόζειέχει ανεβάσει το δημόσιο χρέος ψηλά,που σε συνδυασμό με την αναμενόμενησμίκρυνση του ΑΕΠ, συνδυαστικά το φέρ-νει σε αμφιλεγόμενα οριακά βιώσιμο επί-πεδο.

Τρίτον, το κράτος δεν είναι τράπεζαγια να δανείζει απευθείας όποιον θέλει.Ούτε έχει την υποδομή, αλλά ούτε καιτους τρόπους να εξετάζει δεκάδες χιλιάδεςαιτήσεις σε σύντομο χρονικό διάστημαπροβαίνοντας ταυτόχρονα σε έρευνες δέ-ουσας επιμέλειας και άλλες έρευνες πουείναι συμβατές με τους κανόνες λειτουργίαςχρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων κάτω απότην εποπτεία της Κεντρικής Τράπεζας.Εδώ οι τράπεζες που είναι ήδη στημένεςείναι πολλές φορές «πού σου νέφκω, πουπάεις», όχι να περιμένουμε να στήσει ο-λόκληρη επιχείρηση χρηματοδοτήσεωντο κράτος…

Τέταρτον, όλα τα κράτη τα οποία προ-βαίνουν σε ανάλογες ενέργειες, διοχετεύουνμε αυτό τον τρόπο ρευστότητα μέσω τωντραπεζικών τους ιδρυμάτων, επειδή αυτάέχουν την υποδομή και θεσμικό πλαίσιολειτουργίας για να το πράξουν. Και αυτέςείναι που ξέρουν καλύτερα όσο κανείς τονκάθε αιτητή δανειοδότησης.

Πέμπτον, σκοπός του μέτρου είναι ηεξασφάλιση γρήγορης και φθηνής ρευ-στότητας σε αυτόν που την αιτείται. Είναιδηλαδή το οξυγόνο που ζητούν επιχειρήσειςγια να μην στραγγαλιστούν και να εξανα-γκαστούν σε χρεοκοπία και κλείσιμο επι-

φέροντας έτσι χάσιμο θέσεων εργασίας,μείωση παραγωγής, εγκατάλειψη ακινήτων,μείωση στο ΑΕΠ, για να αναφέρω επι-γραμματικά μερικά μόνο αρνητικά.

Έκτον, προς επίτευξη του στόχου τηςγρήγορης και φθηνής χρηματοδότησης(με 1% επιτόκιο), η πρόταση για κρατικέςεγγυήσεις λειτουργεί περίπου ως ακολού-θως: το κράτος εγγυάται το 70% της όποιαςζημιάς προκύψει από την όποια χρημα-τοδότηση δοθεί κάτω από αυτό το σχέδιοκαι η τράπεζα εγγυάται το 30% της ζημιάςαυτής. Αυτό σημαίνει πως επειδή και ητράπεζα συμμετέχει με δική της εγγύησηστη τυχόν ζημιά, τότε θα είναι ιδιαίτεραεπιμελής σε ποιον χορηγεί το δάνειο ε-ξαρχής, προστατεύοντας ταυτόχρονα, πέ-ραν των καταθετών της, και το κράτος.Από την άλλη, οι κρατικές εγγυήσεις των€1,5 δισ. σημαίνει χρηματοδοτήσεις αρ-κετών δισεκατομμυρίων.Στο επιχείρημααν μπορούμε να έχουμε και άλλα δάνεια,η απάντηση είναι πως ναι, επειδή ο δα-νεισμός είναι βραχυπρόθεσμος, πολύ φθη-νός και θα εξυπηρετεί έκτακτες ανάγκεςρευστότητας. Κανένα δάνειο αυτού τουσχεδίου δεν θα δοθεί για να πάμε να αγο-ράσουμε σπίτι, εξοχικό, διακοπές ή αυτο-κίνητο.

Έβδομον, αν το κράτος κληθεί να κα-λύψει το 70% της όποιας ζημιάς, τότε αυτόθα γίνει με μια διασπορά χρόνου και όχισυγκεντρωμένα επιτρέποντάς του έτσινα διαχειριστεί καλύτερα την όποια δη-μοσιονομική επιβάρυνση στο μέλλον.

Μπορώ να συνεχίσω με την παράθεσηκι άλλων λόγων, αλλά θα σταματήσω εδώ.Όμως εδώ και δύο μήνες οι πλείστες επι-χειρήσεις είναι είτε κλειστές ή μερικώςκλειστές και άρα έχουν προβλήματα ρευ-στότητας. Ένας μικρός αριθμός από αυτέςμπορεί να είχαν ρευστά διαθέσιμα για ναδιασχίσουν το lock down πιο αλώβητα,όχι όμως οι περισσότερες.

Το νομοσχέδιο των κρατικών εγγυήσεωνακολούθησε την καμπύλη του κορωνοϊού.Αναλώσαμε το μεγαλύτερο διάστημα μετους πιο πολλούς να πιστεύουν πως τοκράτος θα δώσει λεφτά στις τράπεζες…Παρόλο που υπάρχουν ακόμη και σήμερατέτοια κρούσματα, τις τελευταίες μέρεςη τάση είναι πτωτική, αλλά υπάρχουν με-μονωμένα συμπτωματικά κρούσματα καιάγνωστος αριθμός ασυμπτωματικών.Πα-ράλληλα τις τελευταίες μέρες παρατηρού-νται και κρούσματα άλλων ασθενειών καιδη αυτών που θέλουν το κράτος ή ανε-ξάρτητη υπηρεσία του κράτους να ελέγχειένα – ένα τα δάνεια που θα χορηγούν οιτράπεζες με κρατικές εγγυήσεις.

Με αυτούς τους ρυθμούς και με τα όσαπαράλογα τίθενται από διάφορα κόμματα,αν και όταν ψηφιστεί ένα νομοσχέδιο κρα-τικών εγγυήσεων, το όποιο όφελος δενθα είναι πλέον χρήσιμο σε κανένα.Η ρευ-στότητα είναι αναγκαίο οξυγόνο την ώραπου απαιτείται, όχι όποτε μας καπνίσει.Τι να κάνουμε τις φιάλες οξυγόνου ανμέχρις ότου αυτές έρθουν, οι ασθενείςήδη απέθαναν; Τι να την κάνεις την αγάπηαν αυτή αργήσει … μια μέρα;

Ο κ. Ανδρέας Α. Ανδρέου, MRICS, είναι CEO τηςAPS Andreou Property Strategy - CharteredSurveyors.

Θα δούμε επιδημιολόγους σε κομματικά ψηφοδέλτια;

Με επιτυχία γίνεται μέχρι στιγμής η επι-στροφή των τελειόφοιτων μαθητών στασχολεία αφού δεν υπήρξαν σοβαρά προ-βλήματα τις πρώτες ημέρες, παρά τις ό-ποιες ελλείψεις. Στον Λόφο υπάρχει μενικανοποίηση για το εγχείρημα - στοίχημακαι ο ίδιος ο Πρόδρομος εμφανίζεται κα-θησυχαστικός, παρά τις επικρίσεις που δέ-χεται από την αντιπολίτευση, εκπαιδευτι-κούς και μαθητές. Ωστόσο, μαθαίνω πωςυπάρχει και προβληματισμός κατά πόσο τοεγχείρημα να επεκταθεί σε όλα τα σχο-λεία σε λιγότερο από δέκα ημέρες. 

Η σημερινή ημέρα είναι, όπως μου λέχθη-κε, κρίσιμη για την εξαγωγή συμπερασμά-των και ενδέχεται να υπάρξουν εξελίξειςοι οποίες θα οριστικοποιηθούν την Παρα-σκευή. Το θέμα θα συζητηθεί εκτενώς στοΥπουργικό Συμβούλιο ενώ στα σχολεία α-ναμένεται σήμερα να αρχίσουν και τα τεστπου θα γίνουν μαζικά σε μαθητές και εκ-παιδευτικούς, τα οποία κάποιοι από τουςεπιστήμονες θεωρούσαν ότι έπρεπε νααρχίσουν με την επιστροφή των μαθητώντην Δευτέρα. Επιπλέον σήμερα θα γίνειμια πρώτη αξιολόγηση της λειτουργίαςτων σχολείων τις τελευταίες ημέρες απότους διευθυντές των σχολείων και τον δι-ευθυντή Μέσης Εκπαίδευσης. Την Παρα-σκευή ο ίδιος ο Νίκαρος θααξιολογήσει την κατάσταση σε σύσκεψη

με την επιστημονική ομάδα και θα καθορι-στούν και τα επόμενα βήματα, εάν δηλαδήτελικά θα ανοίξουν όλα τα σχολεία στις 21Μαΐου, όπως είχε εξαγγείλει ο Νίκαρος. 

Όπως έγκαιρα σας έγραψα το συνεδριακόκέντρο Φιλοξενία ήταν μια σοβαρή υπο-ψηφιότητα για αντικατάσταση του κτιρί-ου της Βουλής όσο διαρκεί η πανδημία,τόσο για τις συνεδριάσεις κοινοβουλευτι-κών επιτροπών αλλά, κυρίως, για την σύ-γκληση της Ολομέλειας. Ο κύβοςερρίφθη και η βουλή πάει συνεδριακό... Ωστόσο τα σχόλια για την καθυστέρησηδιεξαγωγής κανονικών (λέμε τώρα υπό τιςδεδομένες συνθήκες) εργασιών από τηΒουλή δίνουν και παίρνουν. Το πιο χαρα-κτηριστικό σχόλιο, που έκανε ορισμένουςβουλευτές να ζητούν επίσπευση της δια-δικασίας ήταν το «είναι εξωφρενικό να α-νοίγουν χώροι εργασίας, να ανοίγουν τασχολεία και η Βουλή να παραμένει κλει-στή» 

Τώρα απ’ όσα μαθαίνω γίνεται αγώναςδρόμου για να ολοκληρωθούν οι διαδικα-σίες και να αρχίσουν οι συνεδριάσεις στοσυνεδριακό και να αρχίσει η Βουλή να πα-ράγει νομοθετικό έργο. Την Πέμπτη η Ο-λομέλεια αναμένεται να αποφασίσει γιατην πρώτη συνεδρίαση της Ολομέλειας,την ερχόμενη Τρίτη, στο συνεδριακό. 

Πάντως ακούστηκε και αρκετή μουρμού-ρα για το κόστος του εγχειρήματος το ο-ποίο ανέρχεται στις 5.000 ευρώ την εβδο-μάδα. Το μόνο θετικό είναι που η Βουλήκλείνει τον Ιούλιο, οπόταν οι υπολειπόμε-νες συνεδριάσεις της Ολομέλειας δεν θαείναι πολλές.

Υπήρξε πάντως και κάποιος που υποστή-ριξε πως θα έπρεπε το συνεδριακό κέ-ντρο Φιλοξενία να μετατραπεί σε νέο κτί-ριο της Βουλής «αφού ούτε για συνέδριαχρησιμοποιείται πια και οι ανάγκες για με-γάλους χώρους θα παραμένουν και τοΦθινόπωρο και τον Χειμώνα»...

Μια και βρισκόμαστε στη Βουλή σας ενη-μερώνω πως παρά την πανδημία η μάχηγια μια θέση στο ψηφοδέλτιο των βουλευ-τικών του 2021 καλά κρατεί. Σε κάποια κόμματα βρίσκονται σε εξέλιξη έ-ντονες αντιπαραθέσεις μεταξύ στελεχών ε-νώ κάποιοι έχουν αρχίσει κανονικά τον προ-εκλογικό τους αγώνα, θεωρώντας τη θέσητους στο ψηφοδέλτιο «σιδεροκέφαλη».

Σε κάποια κόμματα διεξάγεται και έντονησυζήτηση για τα άτομα που θα εμπλουτί-σουν τα ψηφοδέλτια είτε ως αριστίνδην,είτε ως νέες δυνάμεις.Έχουν μάλιστα ακουστεί και ονόματα επι-δημιολόγων που αυτή την περίοδο βρί-

σκονται στην πρώτη γραμμή της επικαιρό-τητας. 

Σύμφωνα με πληροφορίες κάποια από ταμέλη της επιστημονικής ομάδας έχουνπροσεγγιστεί από κομματικά στελέχη αλ-λά η απάντηση που έλαβαν ήταν αρνητική.Ένας επιστήμονας που ρωτήθηκε από δη-μοσιογράφο off the record, κατά πόσο θαμπορούσε να είναι υποψήφιος βουλευτήςαπάντησε κάπως... βαριά: «Θα ήταν ντρο-πή μου, ειδικά αυτή την περίοδο».   Ωστόσο, σύμφωνα με πηγή μου, ένα μέ-λος της επιστημονικής ομάδας παραμένειστη λίστα κομματάρχη και η πρόταση εν-δέχεται να επανέλθει «καιρού και ιού επι-τρέποντος», όπως ακούστηκε.

Μαθαίνω ακόμα πως κάποιο κόμμα προ-σεγγίζει άτομα από τον χώρο των ΜΜΕπου εμφανίζονται συχνά στην τηλεόρασηενώ άλλο στοχεύει στον καλλιτεχνικό κό-σμο...

ΚΟΥΙΖ: Τα 44 χρόνια του ΔΗΚΟ τίμησεχθες ο Πρόεδρος του κόμματος ΝικόλαςΠαπαδόπουλος με μήνυμά του προς ταΜΜΕ. Κάποιος πάντως θεώρησε «πολύφτωχό και πρόχειρο» τον τρόπο με τον ο-ποίο τιμήθηκαν τα 44χρονα. Αληθεύειπως έστειλε το έντονο παράπονό του καιστα ψηλά δώματα του πριγκιπάτου;

Υπάρχει και ένα θετικό: αυτή θα είναι η χρονιά που οι μαθητές θα θυμούνται περισσότερο.

Eνα πιάνο σε περιοδείαΤο πιάνο που περιοδεύει, θα μπορούσενα είναι τίτλος για ένα παραμύθι ήγια μία σύντομη ιστορία, ο Πολιτι-στικός Οργανισμός Avantgarde, όμως,έκανε τη φράση να φαίνεται και ναείναι πραγματικότητα. Με ένα πιάνο,λοιπόν, ο Πολιτιστικός ΟργανισμόςAvantgarde κάνει τον κόσμο να έρ-χεται πιο κοντά, και όλους εμάς ναφανταζόμαστε πώς θα ήταν ο κόσμος,αν ζούσαμε οι άνθρωποι ειρηνικά…«Imagine all the people living lifein peace», όπως τραγούδησε κάποτεο John Lennon. «You may say I’m adreamer, but I’m not the only one»είπε και o Πολιτιστικός ΟργανισμόςAvantgarde ως ονειροπόλοι μας κα-λούν να ταξιδέψουμε μαζί τους σ’αυτό το όνειρο.

Το πιάνο του Πολιτιστικού Οργα-νισμού Avantgarde, μετά τα ρεσιτάλστον τελικό του ποδοσφαιρικού κυ-πέλου Κύπρου στο στάδιο ΓΣΠ, στογραμμικό πάρκο Πεδιαίου και στηνοροφή του υψηλότερου κτηρίου τηςπρωτεύουσας, στο Τower 360, στηνοδό Μακαρίου, στο κέντρο της Λευ-κωσίας, συνεχίζει την περιοδεία τουτο Σάββατο 16 Μαΐου στην KyriakidesPiano Gallery, στη λεωφόρο Νίκης,με για ένα μοναδικό ρεσιτάλ με 5πιάνα με αφορμή την Παγκόσμια Η-

μέρα Ειρηνικής Συμβίωσης που έχεικηρύξει η Γενική Συνέλευση των Η-νωμένων Εθνών με το ψήφισμα72/130 για τις 16 Μαΐου.

Με πιστή εφαρμογή και τήρησητων υγειονομικών πρωτοκόλλων, πέ-ντε πιανίστες, οι Πλωτίνος Μικρο-μάτης, Σάββας Σάββα, BorislavAlexandrov, Λεώνη Χατζηθωμά καιΝικόλας Κωσταντίνου θα ερμηνεύ-σουν έργα των C. Debussy, I. Albéniz,Σ. Σάββα, Μ. Ανδρονίκου και Κ. Στυ-λιανού και θα κλείσουν με μία δια-σκευή για πέντε πιάνα του γνωστούσε όλους «Imagine», του John Lennon.Η συναυλία, όπως κάθε συναυλία τηςσειράς The Piano Tour, θα μεταδίδεταιζωντανά μέσω facebook στον λογα-ριασμό: svkyriakides.

The Piano TourΥπό την επωνυμία The Piano Tour,

ένα πιάνο - άλλοτε μόνο και ενίοτεμε τη συνοδεία άλλων οργάνων ήφωνής - εμφανίζεται σε αντισυμβα-τικούς χώρους (εκτός των παραδο-σιακών αιθουσών και καταργώνταςτα στερεότυπα) σε μία προσπάθειανα προσεγγίσουμε ή/και να διαδρά-σουμε με το μεγαλύτερο δυνατό κοινόείτε φυσικά, είτε ηλεκτρονικά. Γιατον σκοπό αυτό, οι συναυλίες του

The Piano Tour μεταδίδονται μέσωlive streaming ώστε να έχουν πρό-σβαση σε αυτές όλοι - όπου και ανβρίσκονται ή/και ότι με ότι κι αν α-σχολούνται τη δεδομένη στιγμή, ε-ντός και εκτός Κύπρου. Η πρόσφατηδοκιμασία με τον ιό Covid-19 απέδειξεακριβώς τη δύναμη των τεχνών καιτου πολιτισμού και την τεράστια τουσυνεισφορά στην ψυχική υγεία καιστην πνευματική ανάπτυξη του αν-θρώπου, ειδικά στην περίοδο του α-ναγκαστικού περιορισμού. Το ThePiano Tour δεν διατηρεί την από-σταση του από τη φυσική παρουσίακοινού γιατί αυτό επιβάλλουν οι και-ροί αλλά γιατί έτσι έχει σχεδιαστείκαι αυτή είναι η φύση της εκδήλωσης.

Η λογική της συγκεκριμένης δράσηςείναι η ανάπτυξη ακροατηρίου μέσααπό την επαφή με τη μουσική καιευελπιστούμε ότι συνεισφέρουμεουσιαστικά προς την κατεύθυνσημουσικού εγγραματισμού με στόχο,ακριβώς, όταν οι συνθήκες το επι-τρέψουν, όλο και περισσότερο κοινόνα στηρίξει με τη φυσική του πα-ρουσία στα θέατρα και στους χώρουςεκδηλώσεων τους καλλιτέχνες καιτη μουσική.

ΠληροφορίεςKyriakides Piano Gallery, λεωφόροςΝίκης 26, Λευκωσία, Σάββατο 16Μαΐου, ώρα 5:00 μ.μ.facebook live streaming: svkyriakides

Η Στέγη Χορού Λεμεσού συνεχίζει να στηρίζειτην καλλιτεχνική κοινότητα της Κύπρου, με-ταφέροντας διαδικτυακά το πρόγραμμά της «InContact With» και οργανώνοντας μία σειρά δω-ρεάν σεμιναρίων. Το πρόγραμμα «Ιn ContactWith» ξεκίνησε στην Στέγη το 2010. Αποσκοπείστη συνεχή επιμόρφωση των καλλιτεχνών τωνπαραστατικών τεχνών, δίνοντας τους δυνατό-τητες συμμετοχής σε εργαστήρια, μαθήματα,σεμινάρια, διαλέξεις και ερευνητικά προγράμ-ματα. Έχει ως κύριο στόχο την επαφή και τησυνεργασία των καλλιτεχνών που διαμένουνστην Κύπρο με άλλους επαγγελματίες που δρα-στηριοποιούνται στην Κύπρο και το εξωτερικό,μέσα από εξειδικευμένες θεματικές, πρακτικέςκαι μεθοδολογίες που αφορούν στις παραστατικέςτέχνες.

Το Πρόγραμμα σεμιναρίων:l Sinking / Riccardo Guratti, Τετάρτη 13/5,

16:00-18:00Στο σεμινάριο με τίτλο «Sinking» θα χρησι-

μοποιήσουμε εργαλεία και μεθόδους για να α-νασύρουμε υλικά αλλά και σημεία αναφοράςαπό τα πιο ενστικτώδη σημεία του μυαλού μας.Θα θέσουμε τις βάσεις για να εξελίξουμε περαι-τέρω τα πρότζεκτ μας και για να κρατήσουμεενεργό το μυαλό μας αυτή τη δεδομένη χρονικήστιγμή. Ένα μέρος της ερευνητικής διαδικασίαςθα συνεχίσει μετά την ολοκλήρωσή του και πε-ριλαμβάνει κάποιες εργασίες που θα δοθούναπό τον καλλιτέχνη.

l Thank you for applying! / Διομήδης Κου-φτερός, Τετάρτη 20/5, 16:00-18:00

Το σεμινάριο «Thank you for applying!»αφορά τις προτάσεις καλλιτεχνών σε φορείς,τη συμπλήρωση αιτήσεων και την αποστολήτους. Η συζήτηση θα δομηθεί γύρω από τημελέτη συγκεκριμένης περίπτωσης (case study)με σκοπό να αναλυθούν τα εξής ερωτήματα:Πώς συντάσσω μια καλλιτεχνική πρόταση, μεποιον τρόπο η πρότασή μου ανταποκρίνεταιστα κριτήρια και τις προϋποθέσεις, πώς μπορώνα χωρέσω σκέψεις, ιδέες και εικόνες σε ένακείμενο, καθιστώντας το κατανοητό και τι ψάχνειένας αξιολογητής σε μια αίτηση;

l Copyright Law Issues / Μαρίνα Μαρκέλλου,Τετάρτη 27/5, 16:00-18:00

Το σεμινάριο «Copyright Law Issues» αφοράτην προστασία και τη χρήση του δημιουργικούυλικού υπό το πρίσμα της πνευματικής ιδιο-κτησίας. Ποια είναι τα κριτήρια προστασίαςτου δημιουργικού υλικού; Ποιο περιεχόμενοπροστατεύεται; Ποιοι είναι οι περιορισμοί καιποιες οι εξαιρέσεις; Τι είναι οι άδειες CreativeCommons, ποια η λειτουργία και ποια η χρήσητους;

Πληροφορίες: Δηλώσεις συμμετοχήςproject@dancehouselemesos.com ή μήνυμα στησελίδα του οργανισμού στο Facebook:https://www.facebook.com/dancehousecyprus/.O αριθμός συμμετεχόντων είναι περιορισμένος /Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.Επικοινωνία: Τηλέφωνο 25340618,project@dancehouselemesos.com

«In Contact With» από τη Στέγη Χορού Λεμεσού

4 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 13 Μαΐου 2020Τ Ο Θ Ε Μ Α

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ

Τη λήψησοβαρών και κρίσιμων αποφάσεων,από τις οποίες θα εξαρτηθεί η ομαλοποίησητων αεροπορικών μεταφορών και κατ’ ε-πέκταση και της τουριστικής κίνησης, κυ-ρίως προς τα θέρετρα του ευρωπαϊκού νό-του, καλούνται να λάβουν τα κράτη μέλητης Ε.Ε. Το πλαίσιο που θα διέπει τις αε-ρομεταφορές σε περιβάλλον πανδημίας,είναι ένα από τα καυτά ζητήματα που είναιαπόλυτα συνυφασμένο με δυο βασικά θέ-ματα. Πρώτον, την διασφάλιση της δημό-σιας υγείας και δεύτερον τη σταδιακή ε-παναφορά της οικονομικής ομαλότητας.Για τις χώρες της Μεσογείου, το όλο ζήτημαείναι από τα πλέον κρίσιμα που καλούνται

να διαχειριστούν οι κυβερνήσεις σε τοπικό,περιφερειακό αλλά και κεντρικό ευρωπαϊκόεπίπεδο. Εν μέσω έντονης φημολογίας γιατο νέο περιβάλλον που έχει δημιουργήσειη πανδημία, μια πρώτη ένδειξη για τηνεπόμενη μέρα στο χώρο των ταξιδιών, θαδώσει η δημοσιοποίηση των εισηγήσεωντης Ε.Ε. προς αεροπορικές εταιρείες καιαεροδρόμια για τα αεροπορικά ταξίδια.Εισηγήσεις που πιστεύεται ότι θα αποτε-λέσουν τη βάση πάνω στην οποία θα δια-μορφωθεί το νέο περιβάλλον, στις αερο-μεταφορές και θα αφορά τις προϋποθέσειςπραγματοποίησης ταξιδιών. Όπως και για

τις υπόλοιπες χώρες έτσι και για την Κύπρο,οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα είναιστη βάση των εισηγήσεων των επιστη-μόνων, χωρίς να παραγνωρίζονται οι πιε-στικές καταστάσεις που δημιουργεί η παν-δημία στην οικονομία, ενόψει καλοκαιριούκαι επανεκκίνησης του τουρισμού πουείναι το πρωταρχικό ζητούμενο για τακράτη της περιοχής, έλεγαν κυβερνητικέςπηγές στην «Κ».

«Πράσινη Ζώνη»Οι τελικές αποφάσεις που αναμένονται

με έντονο ενδιαφέρον, θα ληφθούν το

επόμενο διάστημα προκειμένου να είναισε θέση να τεθεί σε κινητικότητα καιπάλι ο μηχανισμός και οι υποδομές τωναερομεταφορών, πριν την 1η Ιουλίουπιθανή ημερομηνία άρσης των περιορι-σμών στην άφιξη και αναχώρηση επιβα-τών από την Κύπρο. Επί του παρόντοςη υπουργική ομάδα αλλά και οι υπόλοιποιπαράγοντες που διαχειρίζονται το θέμα,κινούνται στη βάση επεξεργασίας σενα-ρίων, βασική φιλοσοφία των οποίωνείναι η ελαχιστοποίηση των προϋποθέ-σεων που θα τεθούν προκειμένου κάποιοςνα επισκεφθεί την Κύπρο. Ένα από τα

σενάρια που σύμφωνα με τις πρώτες α-ξιολογήσεις φαίνεται να καλύπτει τις υ-γειονομικές και οικονομικές ανησυχίες,που εκφράζονται, είναι η δημιουργίαενός ενιαίου χώρου ταξιδιών, εντός τουοποίου οι προϋποθέσεις που θα τίθενταιδεν θα είναι ανασταλτικός παράγονταςμετακίνησης επιβατών. Σύμφωνα με τιςπληροφορίες που υπάρχουν στον ενιαίοχώρο που οροθετείται ως Green Zone,θα συγκαταλέγονται χώρες, οι επιδημιο-λογικοί δείκτες των οποίων το επιτρέπουν.Όπως χαρακτηριστικά λέγεται από πηγέςμε γνώση των όσων λαμβάνουν χώρα

στο παρασκήνιο, ο γνωστός δείκτης με-ταδοτικότητας Ρ0 θα είναι το βαρόμετροσυμπερίληψης χωρών σε ένα ενιαίο χώροόπου θα ισχύουν χαλαρές προϋποθέσειςταξιδιών. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές,Κύπρος και Ελλάδα βρίσκονται στη δια-δικασία να δημιουργήσουν ένα κοινόχώρο ταξιδιών ενώ παρόμοιες συζητήσειςπραγματοποιούνται και με το Ισραήλ. Τοπλαίσιο της Green Zone όταν θα αποφα-σισθεί θα επισημοποιηθεί με διακρατικήσυμφωνία.

Η άρση των μέτρωνΣύμφωνα με τις υπάρχουσες πληρο-

φορίες, οι εισηγήσεις της Ε.Ε. προς αε-ροπορικές εταιρείες και αεροδρόμια θακινούνται σε μέτρα προστασίας επιβατών,εντός των αεροπλάνων. Λόγος γίνεταιγια μέτρα όπως η μάσκα και τα προστα-τευτικά γάντια που θα είναι υποχρεωτικά,για όσους θα ταξιδεύουν με παράλληληθερμομέτρηση των επιβατών αλλά καιαπολύμανση της καμπίνας των αερο-σκαφών. Οι ίδιες πληροφορίες θέλουντης Ε.Ε. να δίνει χώρο στα κράτη μέληνα λαμβάνουν επιπρόσθετα μέτρα προ-στασίας που αυτά κρίνουν αναγκαία.Μέγα ζητούμενο για αεροπορικές εται-ρείες αλλά και αεροδρόμια είναι η υπο-χρέωση των επιβατών που φθάνουν στηνΚύπρο να είναι εφοδιασμένοι με αρνητικότεστ κορωνοϊού. Προϋπόθεση που εάντελικά αποφασισθεί, πιστεύεται πως θαδημιουργήσει πρακτικά προβλήματαστους επιβάτες αλλά και στις χώρες απότις οποίες η Κύπρος αναμένει τουρίστεςτους επόμενους μήνες. Μια τέτοια πε-ρίπτωση η οποία δίδεται ως παράδειγμαείναι η Μεγάλη Βρετανία όπου η πραγ-ματοποίηση τεστ κορωνοϊού είναι πρα-κτικά αδύνατη. Για τις αεροπορικές ε-ταιρείες, αυτό το οποίο έχει γίνει ξεκά-θαρο και στην περίπτωση της Κύπρου,είναι πως η υιοθέτηση μέτρων που θαμειώνουν την διαθεσιμότητα θέσεωντων αεροσκαφών, θα αποτελέσει παρά-γοντα αναθεώρησης του πτητικού τους

προγράμματος. Στην πλευρά της κυβέρ-νησης τηρείται στάση αναμονής, ενόψεικαι της ανακοίνωσης των εισηγήσεωντης Ε.Ε. την Τετάρτη 13 Μαΐου. Κυβερ-νητικές πηγές με τις οποίες μίλησε η«Κ», θεωρούν πως οι πιθανότητες μεί-ωσης της διαθεσιμότητας θέσεων τωναεροσκαφών είναι μηδαμινές , κάτι πουδεν συμβαίνει με την υποχρέωση τωνεπιβατών να έχουν υποβληθεί σε τεστκορωνοϊού με αρνητικά αποτελέσματα.Οι ίδιες πηγές αν και αναγνωρίζουν πωςτο συγκεκριμένο μέτρο θα αποκλείσειχώρες, όπως η Μεγάλη Βρετανία, υπο-στηρίζουν πως το συγκεκριμένο μέτροθα είναι προσωρινό και διάρκειας ενόςμε δυο μήνες. Από πλευράς εταιρειώνβγαίνει προς τα έξω πως η στήριξη τωναερομεταφορών αποτελεί μονόδρομο,προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι ε-πιπτώσεις και να μην επηρεασθεί δρα-ματικά το πτητικό τους πρόγραμμα. Επίτου προκειμένου δεν υπάρχει επίσημηή ανεπίσημη τοποθέτηση για τις προ-θέσεις της κυβέρνησης.

Οι εταιρείεςΣε ό,τι αφορά τις εταιρείες που πετούν

προς και από την Κύπρο, αυτές δεν φαί-νεται να έχουν ανοίξει τα χαρτιά τουςγια το χρόνο εξόδου από την καραντίναπτήσεων. Παρά τη στενή επαφή σε πο-λιτικό και όχι μόνο επίπεδο, οι εταιρείες,όπως λέγεται από παράγοντες των εγ-χώριων αερομεταφορών, αναμένουν ναξεκαθαρίσουν δυο ζητήματα. Το πρώτοείναι το υγειονομικό πρωτόκολλο πουθα ισχύσει και πότε τα αεροδρόμια θαξεκινήσουν να υποδέχονται επιβάτες.

Το δεύτερο ζήτημα που τίθεται απόπλευράς εταιρειών είναι το οικονομικόκαι η ανάγκη στήριξης προκειμένου ναείναι σε θέση να επαναφέρουν το σύνολοτων διαθέσιμων θέσεων (capacity). Με τασημερινά δεδομένα, η επανέναρξη τωνπτήσεων καθώς και η συχνότητα μόνοκατά προσέγγιση μπορεί να προσδιοριστείλένε παράγοντες των αερομεταφορών.

Του ΓΙΑΝΝΟΥ ΛΥΤΡΑ

Τις ελπίδες της –εν μέρει βάσιμες- στηναύξηση των θερμοκρασιών, με την έ-λευση του καλοκαιριού, εναποθέτει ηΕυρώπη, η οποία ελπίζει ότι θα κερδίσειένα σημαντικό όπλο στην καταστολήτης πανδημίας COVID-19. Στην Κύπρο,η Μετεωρολογική Υπηρεσία έχει προ-βλέψει την σταδιακή άνοδο της θερ-μοκρασίας, η οποία δεν αποκλείεταινα αγγίξει και τους 40 βαθμούς Κελσίουμέχρι και το τέλος της τρέχουσας ε-βδομάδας.

Φαίνεται, όμως, ότι δεν πρέπει ναβασιστούμε στους επερχόμενους καύ-σωνες για την καταστολή της πανδη-μίας του κορωνοϊού, καθώς τόσο οι ει-δικοί, όσο και ο Παγκόσμιος Οργανι-σμός Υγείας, κρατάνε μικρό καλάθικαι προειδοποιούν επανειλημμένα ότιδεν έχει αποδειχθεί ότι η ζέστη θα μαςαπαλλάξει από την παρουσία του ιού.Σε όλα τα πιο πάνω προστίθεται καιη ανάγκη για την χρήση των συστη-μάτων κλιματισμού, τα οποία φαίνεταιπως δεν θα αξιοποιήσουμε όσο θα θέ-λαμε φέτος.

Ο ΠΟΥ Ευρώπης, με ανακοίνωσήτου την Τρίτη 12 Μαΐου, προειδοποιείότι καθώς προμηνύεται ένα ιδιαίτεραζεστό και μακρύ σε διάρκεια καλοκαίρι,η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο,όχι μόνο δεν σκοτώνει τον ιό, αλλάενδεχομένως να επιβαρύνει την υγείακαι να έχει αρνητική επίδραση. Μά-λιστα, ο Οργανισμός καλεί το κοινό ό-πως αποφύγει την έκθεσή του σε θερ-μοκρασίες άνω των 25 βαθμών Κελσίου,καθώς δεν υπάρχουν, μέχρι στιγμής,στοιχεία ότι συντείνει στην πρόληψηή ακόμα στην θεραπεία της νόσουCOVID-19. Στην ανακοίνωση προστί-θεται ότι μπορεί να προσβληθούμεαπό τον κορωνοϊό, ακόμα και σε ηλιό-λουστο και θερμό καιρό, ενώ προτρέ-πονται οι πολίτες να συνεχίσουν ναλαμβάνουν τα μέτρα ατομικής υγιει-νής.

Η θερμοκρασία«Αυτό που λέγαμε από τα πρώτα

κιόλας στάδια της πανδημίας, είναιότι δεν είναι η αύξηση της θερμοκρα-σίας σε εξωτερικούς χώρους αυτή πουθα περιορίσει την εξάπλωση του ιού,αλλά το γεγονός ότι θα μπορούμε ναανοίξουμε τα παράθυρα και θα γίνεταικαλύτερος αερισμός των κλειστών χώ-ρων», ανέφερε χαρακτηριστικά στην«Κ», η Παιδίατρος-Λοιμωξιολόγος, μέ-λος της Επιστημονικής ΣυμβουλευτικήςΕπιτροπής του Υπουργού Υγείας, ΔρΜαρία Κολιού. Παράλληλα, θέση τηςείναι και το ότι οι άνθρωποι θα βγουνέξω, θα σταματήσουν να συνωστίζο-

νται σε κλειστούς χώρους, ένα φαινό-μενο που χαρακτηρίζει τους χειμερι-νούς μήνες και που ευνοεί την μετά-δοση των διαφόρων λοιμώξεων τουαναπνευστικού.

Γενικά, πρόσθεσε η Δρ Κολιού, είναιη αλλαγή της συμπεριφοράς μας κατάτους καλοκαιρινούς μήνες, αυτή η ο-

ποία θα συμβάλει στον περιορισμότης εξάπλωσης της νόσου. Δεν είναιη ίδια η άνοδος της θερμοκρασίας πουθα κάνει την διαφορά, καθώς μέσαστα σπίτια μας διατηρούμε τις θερμο-κρασίες σε χαμηλότερα επίπεδα, πρό-σθεσε. Όπως εξήγησε, οι υψηλές θερ-μοκρασίες μπορούν να καταστρέψουντον ιό, ο οποίος περιβάλλεται από λι-πιδιακή στοιβάδα. Ωστόσο, χρειάζονταιθερμοκρασίες άνω των 60 βαθμώνΚελσίου, τις οποίες δεν μπορούμε ναέχουμε στους εσωτερικούς χώρους.Σε εξωτερικούς χώρους, λόγω της α-πευθείας ηλιακής ακτινοβολίας, σεσυνδυασμό με την υπεριώδη ακτινο-βολία που αυτή περιέχει, σαφώς μπο-ρούν να καταστρέψουν τον ιό, εξήγησεη Δρ Κολιού.

Τα κλιματιστικάΈνας παράγοντας που θα διαδρα-

ματίσει σημαντικό ρόλο κατά την διάρ-κεια του καλοκαιριού, όσον αφοράστην εξάπλωση του ιού, είναι τα συ-στήματα κλιματισμού. Σε σχέση μετις εν λόγω ηλεκτρικές συσκευές, η

Δρ Κολιού είπε ότι υπάρχουν συστάσειςοι οποίες πρέπει να ακολουθηθούν,ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος μό-λυνσης. Σημαντικές συστάσεις είναι:

Η χρήση κλιματιστικών τα οποίαδεν θα ανακυκλώνουν τον αέρα μέσασε ένα δωμάτιο, αλλά θα εισάγουναέρα από εξωτερικό χώρο.

Σε κτήρια με πολλούς ορόφους, δενπρέπει να έχει επικοινωνία το σύστημακλιματισμού ενός ορόφου με αυτό άλ-λου ορόφου. Σύμφωνα με την Δρα Κο-λιού, υπήρξαν περιπτώσεις που πα-ρατηρήθηκε μετάδοση λοιμωδών νο-σημάτων μεταξύ ορόφων του ιδίουκτηρίου, μέσω του συστήματος κλι-ματισμού.

Ως παράδειγμα, ανέφερε την μετά-δοση του ιού της ανεμοβλογιάς σε νο-σοκομείο, όπου νόσησαν άτομα πουβρίσκονταν σε διαφορετικό όροφοαπό αυτόν στον οποίο νοσηλευότανπαιδί με το συγκεκριμένο νόσημα. Ονέος κορωνοϊός μεταδίδεται και με μι-κροσταγονίδια, υπό προϋποθέσεις, γι’αυτό είναι καλύτερα και με αυτό τοντρόπο να αποφευχθεί, εξήγησε.

Να γίνονται εναλλαγές του αέρα.Αυτό συστήνεται για τους χώρους υ-περαγορών, όπου δεν υπάρχουν κα-θόλου παράθυρα για τον αερισμό, παράμόνο το σύστημα κλιματισμού, είπεη Δρ Κολιού.

Επίσης, σύσταση της ΕπιστημονικήςΣυμβουλευτικής Επιτροπής αποτελείκαι η εκτεταμένη χρήση των παραθύ-ρων που υπάρχουν σε ένα κτήριο, ώστενα δημιουργείται ρεύμα αέρα για τηνπιο αποτελεσματική ανανέωσή του.Μάλιστα, σύμφωνα και με την Ομο-σπονδία Ευρωπαϊκών Συνδέσμων Θέρ-μανσης, Εξαερισμού και Κλιματισμού(REHVA), όταν κάποιος εισέρχεται σεένα δωμάτιο θα πρέπει να ανοίγει ταπαράθυρα για 15 περίπου λεπτά, ειδικάαν το δωμάτιο είχε πρωτύτερα χρησι-μοποιηθεί και από άλλα άτομα. Επίσης,στα κτήρια που διαθέτουν μηχανικόεξαερισμό η χρήση των παραθύρωνμπορεί να βοηθήσει για να ενισχύσειπεραιτέρω τον εξαερισμό.

Στην έκθεσή της η REHVA περιλαμ-βάνει και οδηγίες για τον εξαερισμότων χώρων υγιεινής, υποδεικνύονταςότι τα ανοιχτά παράθυρα στις τουαλέτεςμε μηχανικό εξαερισμό ενδέχεται ναδημιουργήσουν ροή μολυσμένου αέραπρος άλλα δωμάτια. Σε περίπτωση πουκάτι τέτοιο ισχύει τα παράθυρα στηντουαλέτα θα πρέπει να παραμένουνκλειστά. Εφόσον δεν επαρκεί ο εξαε-ρισμούς στις τουαλέτες και απαιτείταιτο άνοιγμα παραθύρων είναι σημαντικόνα παραμένουν ανοικτά τα παράθυρακαι στους άλλους χώρους ώστε να δη-μιουργούνται διασταυρούμενες ροές.

Προς ενιαίο χώρο ταξιδιών Κύπρος, Ελλάδα και Ισραήλ Στο τραπέζι ο καθορισμός πρωτοκόλλου ασφάλειας από το οποίο θα εξαρτηθεί η ομαλοποίηση της αεροπορικής κίνησης

<<<<<<

Η ανακοίνωση των εισηγή-σεων της Ε.Ε. την Τετάρτη 13Μαΐου σε αεροπορικές εται-ρείες και αεροδρόμια θα α-ποτελέσει τη βάση, πάνωστην οποία τα κράτη μέλη θακαθορίσουν τα υγειονομικάπρωτόκολλα που θα διέπουντα ταξίδια.

Η δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας (Green Zone) μεταξύ κρατών με συγκεκριμένα επιδημιολογικά κριτήρια είναι ένα από τα σενάριαπου εξετάζονται προκειμένου να χαλαρώσουν οι περιορισμοί, αλλά και την ίδια ώρα να μην γίνονται εκπτώσεις σε ζητήματα ασφάλειαςτης δημόσιας υγείας.

Ο καύσωνας δεν θα εξαφανίσει τον κορωνοϊόΠοιους κινδύνους εγκυμονεί η χρήση των κλιματιστικών - Δηλώσεις Μαρίας Κολιού

<<<<<<

Σε κτήρια με πολλούς ορό-φους, δεν πρέπει να έχειεπικοινωνία το σύστημακλιματισμού ενός ορόφουμε αυτό άλλου ορόφου.Σύμφωνα με την Δρα Κολι-ού, υπήρξαν περιπτώσειςπου παρατηρήθηκε μετά-δοση λοιμωδών νοσημά-των μεταξύ ορόφων του ι-δίου κτηρίου.

Ο νέος κορωνοϊός, ο οποίος αποτελείται από μια λιπιδιακή στοιβάδα, καταστρέφεταισε θερμοκρασίες άνω των 60 βαθμών Κελσίου, τις οποίες όμως δεν μπορούμε να έ-χουμε στους χώρους όπου κατοικούμε ή εργαζόμαστε.

Τη διανομή των χρημάτων που απέμεινανκαι αποτελούν περιουσιακό στοιχείο τωνπιστωτών της πρώην Λαϊκής, αλλά και ε-κταμίευση του ρευστού του ταμείου αλλη-λεγγύης, ζητά ο ΣΥΚΑΛΑ, υποστηρίζονταςπως με τέτοιες κινήσεις θα βοηθηθούν καιτα μέλη του ΣΥΚΑΛΑ, αλλά και οι κάτοχοιαξιογράφων σε μια εποχή που όλοι οι πολίτεςεπιζητούν οικονομική βοήθεια και ρευστό-τητα. Στην σχετική επιστολή που είχαν στεί-λει τα μέλη του Συνδέσμου Καταθετών ΛαϊκήςΤράπεζας προς τον Υπουργό Οικονομικών,τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Δι-οικητή της Κεντρικής Τράπεζας, ο τελευταίοςαπάντησε πως παρά την επιβράδυνση τωνδραστηριοτήτων με το «Lockdown», η προ-παρασκευαστική εργασία συνεχίζεται, ευ-ελπιστώντας πως σύντομα η Κεντρική Τρά-πεζα θα είναι εις θέση να προχωρήσει στηνυποβολή της σχετικής αίτησης στο Δικα-στήριο για έκδοση διατάγματος εκκαθάρισηςτης Λαϊκής Τράπεζας.

Σύμφωνα με την επιστολή που υπογράφειο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κων-σταντίνος Ηροδότου και απαντά στο σκέλοςτης επίσπευσης των διαδικασιών για εκκα-θάριση της Λαϊκής και διανομής των περι-ουσιακών της στοιχείων στους πιστωτές,τονίζει πως από την αρχή ανάληψης τωνκαθηκόντων του έθεσε ψηλά στις προτε-ραιότητες της Κεντρικής Τράπεζας το θέματης ολοκλήρωσης των μέτρων εξυγίανσηςκαι της συνεπακόλουθης εκκαθάρισης τηςΛαϊκής Τράπεζας ώστε να διανεμηθούν ταπεριουσιακά στοιχεία στους δικαιούχους,με την Κεντρική επίσης να έχει ήδη εκκι-νήσει τις διαδικασίες για τοποθέτηση τηςΛαϊκής σε καθεστώς εκκαθάρισης. Σύμφωναμε τον Διοικητή, ο χρόνος που θα απαιτηθείγια έκδοση του διατάγματος θα εξαρτηθείαπό τις δικαστικές διαδικασίες, ενώ ξεκα-θαρίζει πως η Κεντρική δεν εμπλέκεται στηδιαδικασία διανομής των περιουσιακώνστοιχείων της Λαϊκής, η οποία θα γίνει απότον εκκαθαριστή που θα διορίσει το δικα-στήριο. Την ίδια ώρα, ο Διοικητής κλείνονταςτην επιστολή του, ξεκαθαρίζει πως δεν συμ-μερίζεται τους ισχυρισμούς του ΣΥΚΑΛΑότι λόγω ανεπάρκειας της Αρχής Εξυγίανσηςυπήρξε διασπάθιση των εναπομείναντωνπεριουσιακών στοιχείων της Λαϊκής Τρά-πεζας.

Υπάρχουν 200 εκατ.Σύμφωνα με το σημείωμα του ΣΥΚΑΛΑ

προς την Κεντρική, έχει γίνει διασπάθισητου 70% των εναπομεινάντων περιουσιακώνστοιχείων της Λαϊκής, λόγω, όπως αναφέρειο ίδιος ο Σύνδεσμος, ανεπάρκειας της ΑρχήςΕξυγίανσης. Πρότεινε, λοιπόν, όπως μέσααπό κατεπείγουσες διαδικασίες εκκαθάρισης,τα χρήματα που απέμειναν και αποτελούνπεριουσιακό στοιχείο των πιστωτών της,διανεμηθούν τάχιστα στους δικαιούχους. ΟΣΥΚΑΛΑ υποστηρίζει πως αυτή τη στιγμή«κάθονται» αδρανώς σε λογαριασμούς τηςΚεντρικής γύρω στα 200 εκατομμύρια ευρώκαι περιμένουν την στιγμή που ο κόσμος,

ιδιαίτερα οι ίδιοι που πέρασαν και την «παν-δημία» του 2013, τα έχουν τόση ανάγκη.

Στην ίδια επιστολή, η οποία όμως βάσειτης μέχρι τώρα πληροφόρησης δεν έχειλάβει απάντηση ο Σύνδεσμος, ήταν προςτον ΥΠΟΙΚ. Όπως απευθύνεται στον ΥΠΟΙΚ,πριν περίπου 30 μήνες, η Κυβέρνηση δημι-ούργησε το Ταμείο Αλληλεγγύης που σκοπόέχει την αναπλήρωση απωλειών του 2013.Η εντύπωση του Συνδέσμου, θέση που εκ-φράστηκε προς τον ΥΠΟΙΚ, είναι ότι το θέματων «κουρεμένων» είναι πάντα στο πάτοτων προς διεκπεραίωση θεμάτων και κάθενέο θέμα που προκύπτει αποκτά προτεραι-ότητα έναντι του δικού τους θέματος. «Δενεννοούμε τις πρόσφατες προκλήσεις λόγωπανδημίας. Τα θέματα μας είναι εκεί όμως,από τον Μάρτη του 2013. Επτά συναπτάχρόνια!», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Σημειώνεται πως το ταμείο αλληλεγγύηςέχει μέχρι στιγμής προικοδοτηθεί με 95 ε-κατομμύρια ευρώ σε μετρητά και άλλα τόσασε ακίνητη ιδιοκτησία. Επί της ουσίας δενέχουν μπει σε κάποια «αποθήκη» αυτά ταλεφτά, απλώς τα προέβλεπε ο Προϋπολογι-σμός. Το Συμβούλιο του Ταμείου Αλληλεγγύηςδιορίστηκε στο πρώτο εξάμηνο του 2019και είναι το μόνο «όχημα» που έχει οριστείγια δικαίωση των αιτημάτων των κουρεμέ-νων.

Το ζήτημα πλέον είναι πόσο πίσω θαπάνε οι σχεδιασμοί λειτουργίας αυτού τουταμείου ενόσω όλες οι διαδικασίες και λει-τουργίες του κράτους έχουν πάει πίσω λόγωτου ιού που πλήττει την χώρα. Η προικοδό-τηση του Ταμείου είχε συμφωνηθεί να επα-ναλαμβάνεται ανά τακτά διαστήματα.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΡΟΥΓΚΑΛΑΣ

Σημειώνεται πως το ταμείο αλληλεγγύης έχειμέχρι στιγμής προικοδοτηθεί με 95 εκατομμύ-ρια ευρώ σε μετρητά και άλλα τόσα σε ακίνητηιδιοκτησία.

Επίσπευση της εκκαθάρισης της Λαϊκής ζητά ο ΣΥΚΑΛΑ

<<<<<<

Η ΚΤΚ δηλώνει πως σύντομαθα μπορεί να προχωρήσει στηνυποβολή αίτησης στο Δικαστή-ριο για έκδοση διατάγματος.

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ

Η επιτυχής έκβαση του στοιχήματος της 21ςη Μάϊου,ημερομηνίας άρσης των μέτρων που επιβλήθηκανγια περιορισμό της πανδημίας, θα είναι το πρώτοβήμα για επιστροφή στην κανονικότητα. Το δεύτεροκαι πιο καθοριστικό θα γίνει αμέσως μετά και θααφορά το άνοιγμα του εγχώριου τουριστικού προϊ-όντος, στις διεθνείς αγορές. Μια προσπάθεια δύσκοληκαι αρκετά περίπλοκη, όσο η υγειονομική κρίσηπαραμένει σε φάση περιορισμού και όχι ριζικής α-ντιμετώπισης, με φαρμακευτική αγωγή ή εμβόλιο.Το κλίμα αβεβαιότητας που έχει δημιουργηθεί, δύ-σκολα θα μεταβληθεί ακόμα και σε συνθήκες ανά-καμψης της επιδημίας, λένε οι ειδικοί, επηρεάζονταςτην καθημερινότητα των πολιτών αλλά και ιδιαίτεραευαίσθητους κλάδους της παγκόσμιας οικονομίας,η ανάκαμψη των οποίων θα πάρει χρόνο. Δεδομένακαι εκτιμήσεις που επηρεάζουν την κυπριακή οι-κονομία αλλά και το δυνατό χαρτί της, που είναι

η τουριστική βιομηχανία. Παρά το γεγονός ότι οχρόνος που απομένει για άνοιγμα των αεροδρομίωνείναι κάτι περισσότερο από 30 ημέρες, ουδείς γνω-ρίζει πώς θα ανοίξει ο ξενοδοχειακός τομέας καιτο κυριότερο πόσες μονάδες θα επιλέξουν να υπο-δεχθούν τουρίστες. Η λειτουργία του συνόλου τωντουριστικών καταλυμάτων δεν θεωρείται δεδομένηκαι εν πολλοίς θα εξαρτηθεί από την οικονομικήβιωσιμότητα των ξενοδοχείων, ένεκα των επιπτώ-σεων της πανδημίας. Ζήτημα το οποίο ακροθιγώςέχει ήδη τεθεί και αναμένεται να απασχολήσει τοεπόμενο διάστημα.

Οι ξενοδόχοιΗ κατεύθυνση που δίνεται από πλευράς του

κλάδου των ξενοδόχων είναι κυρίως προς τη στή-ριξη του τουριστικού προϊόντος με ίδιες δυνάμεις.Στη βάση ενός υπομνήματος το οποίο έχει απο-σταλεί στο Υφυπουργείο Τουρισμού, οι ξενοδόχοιβάζουν στο τραπέζι την κρατική στήριξη της του-ριστικής βιομηχανίας. Στα σημεία πολιτικής πουπροτείνονται, ο ξενοδοχειακός κλάδος αναδεικνύειτην ανάγκη της κρατικής αρωγής, βραχυπρόθεσμακαι μακροπρόθεσμα. Όπως και σε άλλες κρίσεις,του παρελθόντος, οι ξενοδόχοι ζητούν τη λήψηπολιτικών αποφάσεων προς βελτίωση της αντα-γωνιστικότητας των ξενοδοχείων. Συγκεκριμέναπροτείνουν:

- Μείωση τέλους ΦΠΑ στο 5%. - Αναστολή πληρωμών ΦΠΑ και άλλων εισφο-

ρών/φορολογιών και τελών για τουλάχιστον μέχρι31/12/2020.

- Παροχή κυβερνητικών εγγυήσεων προς τιςτράπεζες για παραχώρηση χαμηλότοκων δανει-οδοτήσεων

- Ένταξη της ξενοδοχειακής βιομηχανίας στηνβιομηχανική ταρίφα της ΑΗΚ ώστε να καταστεί

εφικτή η δυναμική επανατοποθέτηση της του-ριστικής μας βιομηχανίας στο αναμενόμενο, ιδι-αίτερα έντονο ανταγωνιστικό πεδίο, του μεσο-γειακού τουρισμού.

Πακέτο στήριξηςΣτο οικονομικό κομμάτι, από πλευράς των ξε-

νοδόχων, τίθενται και άλλα δυο ζητήματα πουαφορούν την στήριξη του μισθολογίου των ερ-γαζομένων καθώς και κυβερνητικές εγγυήσειςπρος τις ξενοδοχειακές μονάδες που έκαναν προ-πωλήσεις τουριστικών πακέτων. Συγκεκριμέναζητείται:

-Παράταση του υφισταμένου Σχεδίου Αναστο-λών Απασχόλησης τόσο στις περιπτώσεις ολικώνόσο και μερικών αναστολών λειτουργίας, ανάλογαμε τη μείωση του κύκλου εργασιών των ξενοδο-χείων που θα επαναλειτουργήσουν, και για όσηπερίοδο θα διαρκεί η κρίση.

-Παροχή κυβερνητικών εγγυήσεων για προ-πληρωμές που έγιναν προς τα ξενοδοχεία, τόσοαπό διοργανωτές ταξιδίων και ΟΤΑs όσο και απόμεμονωμένους πελάτες, αντί επιστροφών ή καιακυρώσεων, μέσω της έκδοσης προς όφελος τουςcredit vouchers, με δυνατότητα αξιοποίησηςμέχρι και την 31/12/2021.

Η στόχευσηΕν αντιθέσει με άλλες χρονιές, οι ξενοδόχοι

σε συνθήκες πανδημίας στρέφουν την προσοχήτους στην εσωτερική τουριστική αγορά με όπλοτην προσέλκυση κυπρίων τουριστών. Επί τουπροκειμένου, το βάρος πέφτει προς την πλευράτου κράτους και το Υφυπουργείο Τουρισμού απότο οποίο ζητείται δυναμική εκστρατεία για ανά-πτυξη του εσωτερικού τουρισμού μέσω:

-Ειδικής διαφημιστικής εκστρατείας του Υφυ-πουργείου Τουρισμού.

-Ειδικού Σχεδίου/Κονδυλίου ΚοινωνικούΤουρισμού με επιχορήγηση 7ήμερων διακοπώνστα ξενοδοχεία (ως έγινε και σε προηγούμενεςπεριόδους κρίσης).

Στο κομμάτι του εσωτερικού τουρισμού, οι ξε-νοδόχοι εντοπίζουν ευκαιρίες κάλυψης των ζημιώνπου θα υποστούν τα ξενοδοχεία ένεκα και τωνπεριορισμών που αναμένεται να υπάρξουν στηνπροσφιλή συνήθεια μεγάλης μερίδας κυπρίωνγια διακοπές εκτός Κύπρου.

Εκτός ΚύπρουΜε βάση τα σημεία πολιτικής που τίθενται δεν

φαίνεται να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην προ-σέλκυση τουριστών από τις διεθνείς αγορές. Στουπόμνημα υπάρχει μια γενική αναφορά για συ-ντονισμένη εκστρατεία μάρκετινγκ από μέρουςτου Υφυπουργείου Τουρισμού και της HermesAirports για στήριξη των αεροπορικών εταιρειώνκαι των διοργανωτών ταξιδιών για την επαναφοράτων προγραμμάτων τους για την Κύπρο το συ-ντομότερο δυνατό, τόσο από υφιστάμενες όσοκαι από νέες αγορές.

Στο υγειονομικό κομμάτι της πανδημίας καιτο αποτύπωμά της στις τουριστικές μονάδες προ-τείνεται η καθιέρωση εγχειριδίου από το Υφυ-πουργείο Τουρισμού προς τις ξενοδοχειακές μο-νάδες για τις πρέπουσες διαδικασίες που θα α-κολουθούνται για κατοχύρωση της ασφάλειαςκαι υγείας τόσο των πελατών τους, όσο και τουπροσωπικού (π.χ. για απολυμάνσεις, καθαριότητα,αποστάσεις ασφαλείας στους κοινόχρηστους χώ-ρους των ξενοδοχείων.

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 5Τετάρτη 13 Μαΐου 2020

Ο κλάδος των ξενοδόχων στρέφει την προσοχή του στον εσωτερικό τουρισμό, τον οποίο θεωρούν ότι μπορεί να καλύψει τα κενά που θα προκύψουν στη λειτουργίατων ξενοδοχείων ένεκα της πανδημίας. Ως μοντέλο προτείνεται η κρατική επιχορήγηση τουριστικών πακέτων, 7ημερης διαμονής σε τουριστικά καταλύματα.

Eξι προτάσεις για άνοιγμα των τουριστικώνμονάδωνΤο πλαίσιο που βάζουν στο τραπέζι οι ξενοδόχοι για επανεκκίνηση της τουριστικής βιομηχανίας

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ΔΙΟΝΥΣΗ ΓΟΥΣΕΤΗ

Στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμουο ΟΗΕ ήταν στο περιθώριο, ανί-κανος να δράσει, λόγω της απαι-τούμενης ομοφωνίας των μονίμωνμελών του Συμβουλίου Ασφαλείας.Αρχισε να λειτουργεί μετά την πτώ-ση των σοβιετικών καθεστώτων.Μέχρι που έπεσε θύμα του κορω-νοϊού: το Συμβούλιο Ασφαλείαςδεν μπόρεσε να καταλήξει σε ψή-φισμα για την COVID-19 ελλείψεισυμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.

Προτίμησαν να υπονομεύσουντον παγκόσμιο συντονισμό κατάτης πανδημίας όταν, ακόμη καιεπί Ψυχρού Πολέμου, οι ΗΠΑ καιη ΕΣΣΔ είχαν καταλήξει σε συμ-φωνία για να διευκολυνθεί η έρευναγια τη δημιουργία εμβολίου κατάτης πολιομυελίτιδας. Πρώτη φοράαπό την ίδρυσή του ο ΟΗΕ στέκεταιάπρακτος σε μια περίπτωση παν-δημίας.

Από μια νεόπλουτη δικτατορικήτριτοκοσμική χώρα δεν θα περίμενεκανείς να αναλάβει τις τεράστιεςευθύνες που της αναλογούν. Η διο-λίσθηση όμως των ΗΠΑ σε χώραμε ανεύθυνη συμπεριφορά οδηγεί

σε υποψίες ότι η Αμερική του κ.Τραμπ έπαψε να ενδιαφέρεται γιατη διεθνή ηγεσία. Κανείς μπαίνειστον πειρασμό να πιθανολογεί ότιη αναστολή της αμερικανικής χρη-ματοδότησης προς τον ΠαγκόσμιοΟργανισμό Υγείας –με το πρόσχημαότι συγκάλυψε τις αστοχίες και με-θοδεύσεις της Κίνας– γίνεται γιατη συγκάλυψη των ευθυνών τουκ. Τραμπ στον χειρισμό της παν-δημίας.

Είμαστε ίσως μάρτυρες της αρ-χής ενός νέου ψυχρού πολέμου(πιστεύω ότι η ύπαρξη πυρηνικώνόπλων μας προστατεύει από πα-γκόσμια σύρραξη).

Η υφήλιος χρειάζεται τη συ-σπείρωση όλων για την αντιμετώ-πιση της πανδημίας και η Δύση

χρειάζεται τη συσπείρωση των συ-νιστωσών της για την αντιμετώ-πιση της νεόπλουτης νέας υπερ-δύναμης.

Και για τις δυο συσπειρώσεις,κρίσιμο μέγεθος είναι η Ε.Ε., μιαδύναμη που είναι ισχυρή χωρίς νασυμπεριφέρεται αλαζονικά. Μιαδύναμη που όμως για να είναι α-ξιόπιστη πρέπει να διορθώσει τιςαδυναμίες της.

Οι περισσότερες από αυτές πη-γάζουν από την καθυστέρηση τηςευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Πώςπ.χ. να εφαρμοστεί το ευρωομό-λογο, δηλαδή η αμοιβαιοποίησητων χρεών, όταν αυτοί που χρεώ-νονται και αυτοί που ευθύνονταιγια τα χρέη είναι άλλοι, οι οποίοιμάλιστα καθυστερούν να συγχω-νευτούν; Πώς θα δώσουν τα κρά-τη-μέλη ενίσχυση στις δοκιμαζό-μενες επιχειρήσεις τους χωρίς νατίθεται σε κίνδυνο η ενιαία αγορά;Πώς θα λυθεί η συνεχιζόμενη α-ντίθεση Βορρά - Νότου; Είναι σα-φής η ανάγκη για ενιαίο ευρωπαϊκόυπουργείο οικονομικών και γενι-κότερα για περισσότερη Ευρώπη.

Πάλι ψυχρός πόλεμος;

<<<<<<

Το μεγαλύτερο κομμάτι των προτά-σεων, από πλευράς των ξενοδό-χων, είναι οικονομικής υφής. Η λο-γική εστιάζεται στην βελτίωση τηςανταγωνιστικότητας των ξενοδο-χείων και αφορά την μείωση ή ανα-στολή καταβολής φόρων.

Α Π Ο Ψ Η / Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΛΛΙΤΣΗ

Η καταιγίδα έχει όνομα, λέγεταιανεργία. Και θα είναι σφοδρή.Ενώ χρειάστηκαν έξι χρόνια γιανα βρεθεί πέρυσι 10 μονάδες χα-μηλότερα, ίσως αυξηθεί περισ-σότερο από 10 μονάδες σε μόλιςέξι μήνες. Αν δεν αντιδράσουμεγρήγορα, με σχέδιο, αποτελεσμα-τικά, για να περιορίσουμε την κα-ταστροφή θέσεων εργασίας καινα προστατεύσουμε τη μισθωτήεργασία, αύριο δεν θα μιλάμε γιαμια χαμένη 10ετία, με ντροπή θαμιλάμε για μια χαμένη, κατεστραμ-μένη, γενιά.

Η ταχύρρυθμη υλοποίηση ενόςσοβαρού προγράμματος επενδύ-σεων σε υποδομές (με κριτήριααναπτυξιακά και διαφάνεια, όχιγια τοπικά ρουσφέτια) είναι ένασπουδαίο εργαλείο. Δεν αρκεί.Πρέπει να κηρύξουμε πόλεμοστην ανεργία.

Αν το αποφασίσουμε, εν αρχήείναι ο στόχος. Οπως τίθενταιστόχοι για το δημόσιο έλλειμμα,το πρωτογενές πλεόνασμα, τοχρέος, να τεθεί στόχος για τηναύξηση της απασχόλησης και τη

συγκράτηση της ανεργίας. Μετά,θα συγκεντρωθούν οι διαθέσιμοιπόροι και όλοι όσοι θα μπορούσαννα αθροιστούν από ευρωπαϊκάπρογράμματα και εθνικούς πόρους– όχι απ’ το περίσσευμα, από τουστέρημά μας. Τέλος, στο πλαίσιοενός αναπτυξιακού προγράμμα-τος, έχει θέση ένα πλαίσιο ενερ-γητικών πολιτικών, με κλαδικές/τοπικές δράσεις, για την ορθολο-γική αξιοποίηση των πόρων ώστενα επιτευχθεί ο εθνικός στόχος.Με δυο λόγια: όσο σοβαρά γίνεταιη δουλειά για το έλλειμμα, άλλοτόσο να γίνει και για την ανερ-γία.

Αλλά, ακόμα κι αν αντιδράσου-με σωστά, έγκαιρα και με σχέδιο

(που δεν φαίνεται...), η ανεργίαθα μεγαλώσει. Παράλληλα, λοιπόν,με τον πόλεμο, άμεση είναι η α-νάγκη να προστατευθούν τα θύ-ματα της ανεργίας. Με ποιο τρόπο;Δημιουργώντας ένα ευρύ κι ισχυρόδίχτυ κοινωνικής προστασίας ό-λων όσοι θα πεταχτούν εκτός α-γοράς εργασίας.

Για να προστατεύσουμε τουςανθρώπους, να μην καταστρα-φούν ανθρώπινες ζωές όταν κα-ταστρέφονται θέσεις εργασίας,να μπορέσουν να ζήσουν αυτοίκαι οι οικογένειές τους, και είτενα αξιοποιηθούν άμεσα σε προ-γράμματα κοινωφελούς εργασίας,εποχικά και άλλα, είτε να επιμορ-φωθούν και να αναπτύξουν δε-ξιότητες που θα διευκολύνουντην επανένταξή τους στην παρα-γωγή.

Για να γίνουν αυτά, πάλι χρει-άζεται να καταγραφούν οι διαθέ-σιμοι πόροι, να τεθούν προτεραι-ότητες, να αποφασιστούν τα κα-τάλληλα εργαλεία. Αντί γι’ αυτό,φοβούμαι ότι βασιλεύει η σύγχυ-ση. Οι απολύσεις «απαγορεύο-

νται», αλλά αυτό καθόλου δεν ε-μποδίζει να γίνονται. Οι άνεργοι«στηρίζονται», αλλά μόνο το 15%των ανέργων παίρνει κάποιο ε-πίδομα ανεργίας. Πρέπει να πε-ράσουμε στην επιδότηση της ερ-γασίας (όπως σε όλη την Ευρώπη),αλλά οι αρμόδιοι αρκούνται στηνεπιδότηση της αναστολής της ερ-γασίας.

Είναι αναγκαία μια πολιτικήμε ορίζοντα, να γνωρίζουν επι-χειρήσεις και εργαζόμενοι πούπατάνε, αλλά οι αρμόδιοι μένουνστην αποσπασματική και αβέβαιηπαροχή των 534 ευρώ – σήμεραθα δοθεί σε κάποιους, αύριο είναιάγνωστο αν (και σε ποιους) δοθεί,ε, μπορεί να γίνει και κάποια ε-ξυπηρέτηση σε πελάτη. Αμεσοςστόχος δεν μπορεί να είναι άλλοςπαρά η στήριξη μυριάδων θέσεωνεργασίας που κινδυνεύουν, αλλάο ΟΑΕΔ βρήκε την ώρα να ψάξεινα βρει νέες θέσεις εργασίας γιανα τις επιδοτήσει. Ωραία. Ή, άλ-λως, μια ωραία ατμόσφαιρα...

kallitsiskostas@yahoo.gr

Από τη χαμένη 10ετία, μην πάμε στη χαμένη γενιά<<<<<<

Δίχτυ προστασίας γιανα μην καταστραφούνζωές όταν θα κατα-στρέφονται θέσεις εργασίας.

<<<<<<

Η υφήλιος χρειάζεται τη συσπείρωση όλων για την αντιμετώπισητης πανδημίας.

6 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 13 Μαΐου 2020Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ΓΙAΝΝΗ ΓΕΩΡΓΟYΛΑ

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΡΟΥΓΚΑΛΑ

Πενήντα ημέρες έχουν συμπληρωθεί απότην εβδομάδα που παρουσιάστηκαν ταδύο νομοσχέδια και που θα προωθούντανγια ψήφιση στη Βουλή. Το ένα αφορούσετην αναστολή δόσεων για επιχειρήσεις,νοικοκυριά και αυτοτελώς εργαζόμενους(πάγωμα μέχρι τον Δεκέμβριο) και το δεύ-τερο την παραχώρηση κρατικών εγγυή-σεων για στήριξη της ρευστότητας τωνεπιχειρήσεων. Το πρώτο ψηφίστηκε σχε-δόν αμέσως, ενώ το δεύτερο ακόμα δενέχει ψηφιστεί με τις επιχειρήσεις να εκ-πέμπουν πλέον «sos». Ενώ η αγορά έχει«στεγνώσει» από ρευστότητα με μόνομερικούς κλάδους να την κρατούν και μετο βάρος να πέφτει πλέον στους ώμουςτων Βουλευτών για να ψηφιστεί το νο-μοσχέδιο των κρατικών εγγυήσεων, κακέςπρακτικές παρατηρούνται δυστυχώς καιαπό τράπεζες. Πληροφορίες της «Κ» θέ-λουν τις τράπεζες να αρνούνται να πα-ραχωρήσουν δάνεια εάν δεν περάσει ηνομοθεσία των κρατικών εγγυήσεων. Δη-λαδή, οι επιχειρηματίες έχουν από τη μίατην έλλειψη της ρευστότητας της αγοράςκαι την αναζητούν είτε μέσω του νομο-σχεδίου, είτε όχι μέσω αυτού, και, απότην άλλη, οι τράπεζες παρουσιάζονταιόχι τόσο θετικές για να δανείσουν εκτόςπλαισίου των κρατικών εγγυήσεων. Όπωςκαι να έχει, οι επιχειρηματίες έχουν φτάσειπλέον στα όριά τους. Ελπίζουν σε δύοπράγματα. Από τη μία, η σταδιακή χα-λάρωση των μέτρων να επιδράσει πολύκαλά στους ισολογισμούς τους και να α-ναστραφεί το κλίμα των πελατών και τουκόσμου γενικότερα και, από την άλλη, ηψήφιση του νομοσχεδίου των κρατικώνεγγυήσεων. Η πρώτη παράμετρος έχειπολλές συνισταμένες όπως η ψυχολογίατων πολιτών, τα επιδημιολογικά δεδομένα

και η αγοραστική τους δύναμη, ενώ ηδεύτερη έχει μόνο μία : να συμπληρωθείη απαιτούμενη πλειοψηφία για να περάσειτο νομοσχέδιο. Αξίζει να σημειωθεί πωςτο νομοσχέδιο είναι άμεσα συνδεδεμένο

και με την παράμετρο της απευθείας χο-ρηγίας προς 40 χιλιάδες περίπου μικρέςεπιχειρήσεις που εργοδοτούν προσωπικόκάτω των 10 ατόμων. Δηλαδή, τα δύομέρη του σχεδίου, αυτό δηλαδή της α-πευθείας χορηγίας και των εγγυημένωνδανείων, είναι συμπληρωματικά το ένατου άλλου και χρειάζονται και τα δύο οιεπιχειρηματίες. Όσο καθυστερούν οικρατικές εγγυήσεις, καθυστερεί και ηκαταβολή των επιδομάτων προς τους μι-κρούς επιχειρηματίες.

Την Πέμπτη, που θα γίνει εκ νέου συ-νεδρία της Επιτροπής Οικονομικών γιατο εν λόγω νομοσχέδιο, το ΥπουργείοΟικονομικών θα απαντήσει στις νέες ει-σηγήσεις των κομμάτων αλλά και τι δενμπορεί σίγουρα να εφαρμοστεί. Κάποιες

από τις εισηγήσεις αφορούν τις μη απο-λύσεις εργαζομένων για τους επόμενους6 μήνες από την περίοδο που θα ψηφιστείτο νομοσχέδιο, για το αν θα χωριστείαπό το νομοσχέδιο η διασύνδεση χορη-γιών και δανείων, αν παρατηρητής θαμπορέσει να οριστεί ο Γενικός Ελεγκτής,για το αν υπάρχουν περιθώρια να αυξηθείτο ύψος των χορηγιών, για το αν το ύψοςτων κρατικών εγγυήσεων θα παραμείνειστο 1,5 δισ. ευρώ και κάθε πότε θα ενη-μερώνεται η Επ. Οικονομικών για τηνπορεία του σχεδίου.

Ζήτημα χρόνουH Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομη-

χάνων (ΟΕΒ) και το Κυπριακό Εμπορικό& Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ)προειδοποιούν ότι η μεγάλη καθυστέ-ρηση και ο εκφυλισμός του νομοσχεδίουαπό την αρχική μορφή όπως κατατέθηκεαπό την Κυβέρνηση, θα έχουν ως συνέ-πεια όταν ψηφιστεί, να είναι πάρα πολύαργά και άνευ ουσίας. Σύμφωνα με σχε-τική ανακοίνωσή τους, δίχως ρευστότηταοι επιχειρήσεις είναι ζήτημα χρόνου νακαταρρεύσουν εκτοξεύοντας την ανεργίαστα ύψη. Ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Ξε-νοδόχων (ΠΑΣΥΞΕ) καλεί τα κόμματανα ψηφίσουν το νομοσχέδιο το συντο-μότερο δυνατό, αφού «η καθυστέρησήτου οδηγεί τις επιχειρήσεις σε ασφυξία,με αλυσιδωτές επιπτώσεις στην οικο-νομία του τόπου μας». Από πλευράς τηςη Γενική Συνομοσπονδία ΠαγκύπριωνΟργανώσεων Βιοτεχνών ΕπαγγελματιώνΚαταστηματαρχών (ΠΟΒΕΚ) διατηρεί ε-πιφυλάξεις κατά πόσο είναι ορθολογι-στικό και οικονομικά σωστό είτε να φορ-τωθεί μια επιχείρηση με επιπλέον δα-νειοδότηση, είτε επί της ουσίας να δοθείη ευκαιρία «για φαγοπότι» ημετέρων με-σαίων και μεγάλων επιχειρήσεων.

Tης ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ

Σε μάχη των μαχών τείνει να μετατραπείτο νομοσχέδιο των κρατικών εγγυήσεων,καθώς η κυβέρνηση και το κυβερνώνκόμμα προειδοποιούν την αντιπολίτευσηπως η καθυστέρηση στην ψήφισή τουθα έχει τραγικές συνέπειες για την κυ-πριακή οικονομία και πως δεν υπάρχουνάλλα περιθώρια αλλαγών στα όσα κατέ-θεσε ο υπουργός Οικονομικών. Ένα σκη-νικό που θυμίζει κατά πολύ τις μνημο-νιακές εποχές. Τότε δηλαδή που συζη-τείτο στη Βουλή το επίμαχο τότε νομο-σχέδιο των εκποιήσεων και μετατρεπότανσε καθαρά πολιτικό θέμα. Ήδη ο υπουργόςΟικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης,αφότου προχώρησε σε σοβαρές αλλαγέςστο αρχικό νομοσχέδιο, κρούει τον κώ-δωνα του κινδύνου για τυχόν καταψήφισήτου και χαρακτηρίζει μη ρεαλιστικές τιςπροσεγγίσεις των κομμάτων. Τα κόμματατης αντιπολίτευσης από την άλλη επι-μένουν σε αλλαγές, ενώ ρυθμιστικός θε-ωρείται ο ρόλος που θα παίξει στο τέλοςτο ΔΗΚΟ, το οποίο επί του παρόντος κοι-νοβουλευτικά αλλά και κομματικά διχά-ζεται. Η συζήτηση του νομοσχεδίου θαγίνει την Πέμπτη, ενώ η ψήφισή του –ε-κτός απροόπτου- αναμένεται να γίνειτην Τρίτη, 19 Μαΐου στο Συνεδριακό.

Βελτιωμένο ή εκφυλισμένο; «Συζητούμε το νομοσχέδιο επί 45 μέρες

σε σημείο που εκφυλίστηκε», έλεγαν οι-κονομικοί κύκλοι στην «Κ» την Τρίτη ση-μειώνοντας πως μέχρι και τη Δευτέρακατά την τηλεδιάσκεψη, το ΔΗΚΟ έβαζενέες εισηγήσεις και προτάσεις, που θεω-ρούνται ευφάνταστες και εν πολλοίς α-νεδαφικές. Πλέον, εκτιμούν αρμόδιοι κύ-κλοι, το νομοσχέδιο είναι πολύ πιο αδύναμοαπό το πρώτο νομοσχέδιο που κατατέθηκεκαι εκφράζουν ανησυχία για το κατά πόσοθα έχει τελικώς επιπτώσεις στις τράπεζες.Η αλήθεια είναι, πως η συζήτηση για τονομοσχέδιο των κρατικών εγγυήσεων είχεξεκινήσει ενάμισι μήνα προηγουμένως,με τα πλείστα κόμματα της αντιπολίτευσηςνα διεκδικούν βελτιώσεις αλλά και σημα-ντικές αλλαγές επί του αρχικού νομοσχε-δίου. Είχε πραγματοποιηθεί άλλωστεεθνικό συμβούλιο για την οικονομία τονπερασμένο Απρίλη, όπου τα κόμματα πα-ρουσίασαν τις θέσεις τους και ζήτησανδιευκρινίσεις. Ο υπουργός ΟικονομικώνΚωνσταντίνος Πετρίδης, είχε προειδο-ποιήσει σε εκείνη τη συνάντηση πως οιπόροι του κράτους δεν είναι ανεξάντλητοι.

Ο Πρόεδρος σημείωσε κατά τη σύσκεψηπως κάθε χώρα έχει λάβει μέτρα, καθώςπρέπει να επαναδραστηριοποιηθούν οιεπιχειρήσεις μετά την κρίση. Όπως είπεη δέσμη μέτρων θα στοιχίσει στο κράτος1,3 δισ. που αυτό σημαίνει το 6,8% τουΑΕΠ της χώρας.

Μετά την κατάθεση του κατά πολύ δια-φοροποιημένου νομοσχεδίου, ο υπουργόςΟικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης δια-μήνυσε ότι τα κόμματα αγνοούν τις δυ-νατότητες της οικονομίας. Δεν παρέλειψενα αφήσει αιχμές πως κάποια κόμματαδημιουργούν προσκόμματα στις κρατικέςεγγυήσεις με μη ρεαλιστικές θέσεις. Στονχορό των προειδοποιήσεων βεβαίως μπήκε

πλέον και ο πρώην υπουργός Οικονομικώνκαι αναπληρωτής πλέον Πρόεδρος τουΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης, ο οποίος δια-μήνυσε στα κόμματα της αντιπολίτευσηςπως δεν υπάρχει «λεφτοδέντρο» ούτε μα-γικές λύσεις στην οικονομία. Αυτές οι προ-τάσεις, πρέπει επειγόντως να ψηφιστούνκαι να τεθούν σε εφαρμογή, όπως έχειήδη συμβεί στα περισσότερα κράτη-μέλητης ΕΕ. Εξάλλου, μαγικές λύσεις στην οι-κονομία δεν υπάρχουν. Ούτε και υπάρχει«λεφτοδέντρο» που θα επέτρεπε την υ-λοποίηση όλων των προτάσεων που έχουνακουστεί. Υπάρχουν όμως μέτρα, όπωςαυτά που προτείνει η κυβέρνηση, που θαδώσουν ανάσες και θα διευκολύνουν τιςπροσπάθειες για επανεκκίνηση της οικο-νομίας. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπεινα προχωρήσουμε» ανέφερε χαρακτηρι-στικά. Ανησυχίες για την καθυστέρησηκαι τις ενστάσεις των κομμάτων της α-ντιπολίτευσης εξέφρασαν και άλλα στελέχητου ΔΗΣΥ όπως ο βουλευτής Μιχάλης Σο-φοκλέους σημειώνοντας σε ανάρτησήτου πως «κάποιοι ηθελημένα ή μη κάνουνό,τι μπορούν για να αποτύχουμε. Τόσο α-πλά». Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός

ότι ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, σε αντίθεσημε άλλες φορές, δεν έχει τοποθετηθεί επίτου ζητήματος, πέρα από τις αρχικές τουσυνεντεύξεις για την πορεία της οικονο-μίας. Όπως σημειώνουν στελέχη του ΔΗΣΥκαι της κυβέρνησης, όμως, στο παρασκή-νιο, επιχειρεί όπως και άλλοτε να δημι-ουργήσει γέφυρα συνεννόησης βουλής -κυβέρνησης. Συναγερμικά στελέχη ση-μείωσαν μάλιστα με σχετική δυσφορία,ότι η υπομονή που επιδεικνύει η Πινδάρουκαι το υπουργείο Οικονομικών για τελικήσυναίνεση από τον Πρόεδρο του ΔΗΚΟΝικόλα Παπαδόπουλο, έχει στοιχίσει ήδηστο κράτος και στους επιχειρηματίες.

Το παζάρι«Θυμάστε πως ήταν το νομοσχέδιο

αρχικά που μας έλεγαν πως δεν μπορεί

να τύχει τροποποιήσεων και δείτε πωςκατέληξε» αναφέρουν δηκοϊκές πηγέςπαραδεχόμενες το παζάρι που γίνεται.Σημειώνουν μάλιστα πως οι όποιες βελ-τιώσεις στο εν λόγω νομοσχέδιο οφεί-λονται αποκλειστικά στις εισηγήσεις καιστις αντιδράσεις του ΔΗΚΟ. «Αφού υ-πήρξε τόσο περιθώριο μετάλλαξης τουπρώτου νομοσχεδίου με το τελευταίο,τότε, μπορούν να βελτιωθούν κι άλλεςπρόνοιες».

Η αλήθεια είναι πως η στήριξη τωνκρατικών εγγυήσεων δεν αποτελεί εύ-κολο εγχείρημα για τον Πρόεδρο τουΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλο. Αυτό πουσυζητείται στο παρασκήνιο, είναι πωςδεν μπορεί η αντιπολίτευση να δώσειπροεκλογικά στην κυβέρνηση και τοκυβερνών κόμμα να χειρίζεται ένα δισ.

ευρώ με τις ηγεσίες των τραπεζών. Ούτεόμως έχουν εμπιστοσύνη στο πώς θαδιοχετευθούν τα χρήματα. Ο Πρόεδροςτου ΔΗΚΟ δέχτηκε δριμεία κριτική καιεντός του ΔΗΚΟ αλλά και εκτός από τογεγονός ότι στήριξε το νομοσχέδιο τηςαναστολής δανείων όπως ήταν διαμορ-φωμένο. Ήδη στην κοινοβουλευτική ο-μάδα υπάρχει διχογνωμία απόψεων γιατο κατά πόσο το κόμμα πρέπει να στη-ρίξει της κρατικές εγγυήσεις. Καθόλουτυχαίες και οι πεντάωρες συνεδρίες τηςκοινοβουλευτικής ομάδας το Σαββατο-κυρίακο που πέρασε, με βουλευτές όπωςοι Παύλος Μυλωνάς, Ζαχαρίας Κουλίαςνα αντιδρούν και ο κοινοβουλευτικόςεκπρόσωπος Πανίκος Λεωνίδου να εκ-φράζει ανησυχίες για σειρά ζητημάτων.Μία διφωνία εντός της κοινοβουλευτικήςεπιτροπής δεν είναι κάτι που ευχαριστείτον ΔΗΚΟϊκό Πρόεδρο δεδομένου ότιήδη είναι πολλά τα στελέχη τα οποίαεκφράζουν διαφωνίες δημοσίως. Δενπέρασε κι απαρατήρητο το γεγονός ότιο ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ ανέλαβετην πρωτοβουλία, να στείλει επιστολήστον κεντρικό τραπεζίτη, παρά να δια-

βουλευθεί προηγουμένως με τον Πρό-εδρο του κόμματος. Αρμόδιες πηγές τουΔΗΚΟ σημειώνουν πως οι αποφάσειςθα ληφθούν την Πέμπτη κατά τη συνε-δρία της επιτροπής Οικονομικών, ότανβεβαίως λυθούν και κάποιες απορίες.

Οι κόκκινες γραμμές Για το ΔΗΚΟ εξακολουθεί να θεωρείται

απαραίτητη η εμπλοκή του γενικού ελε-γκτή στις κρατικές εγγυήσεις για τη ρευ-στότητα των επιχειρήσεων, καθώς κάτιτέτοιο θα ενισχύσει την διαφάνεια κι μετην εποπτεία του δεν θα υπάρχουν κομ-ματικές σκοπιμότητες. Στελέχη του κόμ-ματος σημειώνουν πως δεν είναι απα-ραίτητο να είναι ο γενικός ελεγκτής αλλάένα πρόσωπο που θα τυγχάνει της εμπι-στοσύνης του κόσμου και θα διασφαλίζειτην διαφάνεια. Σημαντικό για το κόμματου Κέντρου είναι να μην ενισχυθεί ορόλος των τραπεζών έναντι του κράτους,αλλά και να τεθούν κριτήρια, κατηγο-ριοποιήσεις και δικλείδες ασφαλείας γιατο ποιες εταιρείες θα πάρουν βοήθειακαι πόσα.

Ο γενικός ελεγκτήςΤο ζήτημα εμπλοκής του γενικού ε-

λεγκτή με στόχο τη διαφάνεια και τηνεποπτεία πάντως, θέτουν και άλλα κόμ-ματα, όπως το κίνημα Οικολόγων και ηΑλληλεγγύη. Κύκλοι του υπουργείου Οι-κονομικών πάντως διαμηνύουν πως κάτιτέτοιο θεωρείται παράνομο και δεν πρό-κειται να συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο.Θα πρέπει να σημειωθεί πως ήδη στο νο-μοσχέδιο έχει μπει συγκεκριμένη πρόνοια,όπου ο υπουργός Οικονομικών θα λογο-δοτεί ανά τρεις μήνες στη βουλή για τοτι ακριβώς συμβαίνει κι αν αποκρύψουνστοιχεία θα είναι παράνομος.

Κρατικέςεγγυήσεις μεπολιτική ουρά Θυμίζει σκηνικό εκποιήσεων με την κυβέρνηση να προειδοποιεί και τηναντιπολίτευση να επιδιώκει βελτιώσεις

Αν και όλοι προσπαθούν να αποφύγουντις δυσοίωνες προβλέψεις σχετικά μετην οικονομία, νομίζω ότι θα ζήσουμειστορικές στιγμές που ούτε η Ελλάδατου 2010 αλλά ούτε και η Κύπρος του2013 έχουν δει. Η οικονομική κρίσηπου έρχεται θα είναι πολύ χειρότερηλόγω του ότι Ελλάδα και Κύπρος βασι-ζόμαστε σε μεγάλο μέρος στον τουρισμό.Αυτό θα πρέπει να μας αφυπνίσει, ώστενα αρχίσουμε να ετοιμάζουμε την οι-κονομία του αύριο για να μπορούμε νασταθούμε στα πόδια μας, όχι μόνο τώρα,αλλά και σε αυριανές κρίσεις που φαί-νεται να έρχονται πιο συχνά πλέον.Από τον σοσιαλισμό περάσαμε και βρι-σκόμαστε στην περίοδο της φιλελεύ-θερης αγοράς που όμως αλλάζει δρα-ματικά λόγω των τεχνολογικών εξελί-ξεων. Τα ντάτα ή αλλιώς δεδομένα έχουνμπει για τα καλά στη ζωή μας και αλ-λάζουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε,ζούμε και δουλεύουμε. Αυτά τα δεδομέναλοιπόν και ο τρόπος που μπορούμε νατα επεξεργαζόμαστε μας δίνει τη δυ-νατότητα να δημιουργήσουμε προϊόντακαι υπηρεσίες που χρειαζόμαστε σή-μερα, αλλά όλο και περισσότερο θαχρειαζόμαστε στο μέλλον. Η βιολογίασε συνεργασία με τους επιστήμονεςπου αναλύουν δεδομένα ήδη πειραμα-τίζονται σε πολλές βελτιώσεις του αν-θρώπινου σώματος με αποτέλεσμα οιεταιρείες σ΄ αυτόν τον τομέα να πολ-λαπλασιάζονται. Ελλάδα και Κύπροςπρέπει να προλάβουμε το τρένο τηςκαινοτομίας και ο κορωνοϊός είναι ηευκαιρία για στροφή προς την ψηφιο-ποίηση του κράτους. Η Ελλάδα βρίσκεταισε πολύ καλό σημείο έχοντας καταφέρεισε δυο μόλις μήνες να βάλει για τα καλάτέτοιου είδους δομές στην υπηρεσίατου πολίτη. Στην Κύπρο έχουμε ακόμαπολύ δρόμο, όμως υπάρχει ένα πολύ

φιλικό περιβάλλον για τους επενδυτέςμε αποτέλεσμα να μπορούμε να προ-σελκύσουμε εταιρείες τεχνολογίας. Ήδηκάποιες από τις μεγαλύτερες σε τομείς,όπως είναι τα οικονομικά – fintech καιτα video games, έχουν τη βάση τουςστην Κύπρο. Νομίζω όμως ότι δεν έχουμεδώσει ιδιαίτερη σημασία σε αυτόν τοντομέα. Για να αναπτυχθούμε πρέπει ναδούμε στρατηγικά την οικονομία τουμέλλοντος σε σχέση με την έρευνα καιτην τεχνολογία. Να αξιοποιήσουμε λόγουχάρη εποπτικούς μηχανισμούς με όραμαόπως είναι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράςπου έχει ψηφιακή υπογραφή εδώ καιχρόνια. Να δώσουμε κίνητρα σε τεχνο-

λογικές εταιρείες για να έρθουν στηνπεριοχή μας δείχνοντάς τους ότι κατα-νοούμε τα ψηφιακά δεδομένα και πι-στεύουμε στην πλήρη αξιοποίησή τους.Να αλλάξουμε το κράτος αμέσως όχιμόνο για να διευκολύνουμε τον πολίτη,αλλά και να αποδείξουμε ότι πιστεύουμεστη νέα εποχή, διαθέτοντας τη γνώσηνα βοηθήσουμε στην δημιουργία και-νοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών.Αυτό είναι που θα μας οδηγήσει στηνευημερία, έτοιμοι να αντιμετωπίσουμετην οικονομική κρίση του μέλλοντος.

Ο κ. Γιάννης Γεωργούλας είναι σύμβουλοςΣτρατηγικής και Επιχειρήσεων.

<<<<<<<

Το ΑΚΕΛ προβληματίζεταιμετά την κίνηση του υπουργείου Οικονομικών να συμπεριλάβει στις εγγυήσεις και την εφάπαξ επιδότηση και δεν αποκλείεται να ζητήσει να διαχωριστούν τα δύο.

Το κλειδί θεωρείται το ΔΗΚΟ, το οποίο επί του παρόντος είναι διχασμένο, με την κοινοβουλευτική ομάδα να πραγματοποιεί πεντάωρες συνεδρίες το Σάββατο και την Κυριακή που πέρασε.

Οι άξονες του ΑΚΕΛ Στο ΑΚΕΛ είδαν θετικά την βελτίωση σημείων, όπως για παράδειγμα το ότι μειώθη-κε το συνολικό ποσό των εγγυήσεων από 1,75 δισ. στο 1,5, την αφαίρεση της πρό-νοιας για σχέδιο επιδότησης επιτοκίων 250 εκατ. ευρώ, αλλά και την αύξηση στοποσό της εγγύησης του κράτους από το 70% στο 85% του δανείου. Το ΑΚΕΛ ανα-μένεται να μείνει σταθερό στους τρεις άξονες που έθεσε από την αρχή γύρω απότο νομοσχέδιο. Ότι δηλαδή η ρευστότητα πρέπει να τεθεί από το κράτους και όχι α-πό της τράπεζες, ότι πρέπει να υπάρχει έλεγχος και διαφάνεια στην παραχώρησηδανείων, χωρίς ωστόσο να θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση την εμπλοκή του γε-νικού ελεγκτή. Το ΑΚΕΛ αναμένεται να επιμείνει, ώστε να δοθεί προτεραιότηταστήριξης σε εκείνους που έχουν ανάγκη και να αποφευχθεί με συγκεκριμένο τρό-πο το ενδεχόμενο ημετεροκρατίας. Η κίνηση του υπουργού Οικονομικών να συ-μπεριλάβει πάντως το σχέδιο εφάπαξ επιδότηση στο εν λόγω νομοσχέδιο, θεωρεί-ται από πολλούς κίνηση ματ, καθώς στο ενδεχόμενο καταψήφισής του, τα κόμματαθα πρέπει να λογοδοτήσουν στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αν και κύκλοι του υ-πουργείου απορρίπτουν πως κάτι τέτοιο έγινε εκ του πονηρού αλλά για να αποτε-λέσει μία ολοκληρωμένη οικονομική πολιτική, στο ΑΚΕΛ προβληματίζονται για τοπώς θα κινηθούν. Δεν αποκλείεται συνεπώς να επιδιωχθεί το σχέδιο εφάπαξ επι-δότησης να ανεξαρτητοποιηθεί από το νομοσχέδιο των εγγυήσεων.

<<<<<<<

Κόμματα και κυρίως το ΔΗΚΟ επιμένουν στην εμπλοκή του γενικούελεγκτή γύρω από τους δα-νεισμούς, ωστόσο το υπουρ-γείο ξεκαθαρίζει πως κάτιτέτοιο είναι παράνομο καιπαρουσιάζει εναλλακτική.

Η οικονομία του αύριο

<<<<<<<

Ελλάδα και Κύπρος πρέπεινα προλάβουμε το τρένοτης καινοτομίας και ο κορω-νοϊός είναι η ευκαιρία γιαστροφή προς την ψηφιο-ποίηση του κράτους.

«Sos» επιχειρηματιών για ενισχύσειςH ρευστότητα τελειώνει και οι τράπεζες πλέον αναζητούν και αυτές το νομοσχέδιο

<<<<<<<

H ΟΕΒ και το ΚΕΒΕ προειδοποιούν ότι η μεγάληκαθυστέρηση και ο εκφυλι-σμός του νομοσχεδίου θα έχουν ως συνέπεια ότανψηφιστεί, να είναι πάραπολύ αργά και άνευ ουσίας.

Την Πέμπτη, που θα γίνει εκ νέου συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών για το εν λόγωνομοσχέδιο, το Υπουργείο Οικονομικών θα απαντήσει στις νέες εισηγήσεις των κομμά-των αλλά και τι δεν μπορεί σίγουρα να εφαρμοστεί.

Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 7Τετάρτη 13 Μαΐου 2020

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ΜΑΡΙΟΥ ΛΟΥΚΑΪΔΗ*

Συνέντευξη στον ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΡΟΥΓΚΑΛΑ

Τη θέση πως οι τράπεζες είναι αναπό-σπαστο μέρος της κυπριακής οικονομίαςκαι θα κάνουν ό,τι μπορούν στο μέτροτων δυνατοτήτων τους προκειμένου ναστηρίξουν τις επιχειρήσεις και τα νοικο-κυριά της Κύπρου, εκφράζει ο ΓενικόςΔιευθυντής του Συνδέσμου ΤραπεζώνΜιχάλης Καμμάς. Την ίδια ώρα που γίνεταιμεγάλη συζήτηση στη Βουλή για το νο-μοσχέδιο των δανείων που θα δοθούνμε κρατικές εγγυήσεις, ο κ. Καμμάς υπο-γραμμίζει πως εάν Κυβέρνηση και Βουλήσυμφωνήσουν για περαιτέρω μέτρα ταοποία θα ενισχύσουν την εργαλειοθήκηστήριξης και ανακούφισης των επιχει-ρήσεων του τόπου, οι τράπεζες δηλώνουντόσο την ικανότητα όσο και τη βούλησήτους για αξιοποίησή τους.

Τέλος, στη συνέντευξή του στην «Κ»,τονίζει πως έχουμε ήδη εισέλθει σε α-χαρτογράφητα νερά, στα οποία όλοι κα-λούμαστε να οδηγήσουμε το πλοίο τηςοικονομίας μας σε ασφαλείς προορισμούςοικονομικής ομαλότητας και σταθερό-τητας.- Η επιστροφή στην κανονικότηταμετά την οικονομική κρίση του 2013με νέες χρηματοδοτήσεις σε επιχει-ρήσεις και νοικοκυριά ήταν το μεγάλοστοίχημα των κυπριακών τραπεζών.Το στοίχημα της σημερινής κρίσηςποιο είναι;

- Οι παράμετροι τόσο στις γενεσιουρ-γούς αιτίες, όσο και στις δυνητικές θε-ραπείες των δύο κρίσεων είναι σαφώςδιαφοροποιημένες. Κατά το 2013 στηνΚύπρο είχαμε ενώπιόν μας σοβαρές πλη-γές τόσο στα δημοσιονομικά όσο καιστον τραπεζικό τομέα, στις οποίες επι-πρόσθετα φορτώθηκαν και όλες οι δια-χρονικές παθογένειες και αδυναμίες τηςκυπριακής κοινωνίας και οικονομίας. Α-ντίθετα, το 2020 οι οικονομικές επιπτώσειςαπορρέουν από την υγειονομική κρίση,έναν εξαιρετικά αστάθμητο παράγονταο οποίος δημιουργεί πρωτοφανείς οικο-νομικές συνέπειες. Ωστόσο, η επιστημο-νική κοινότητα συγκλίνει στην άποψηότι πρόκειται για μια προσωρινή κατά-σταση, μία σημαντική παράμετρος η ο-ποία εν πολλοίς καθορίζει τα μέτρα πουλαμβάνονται τόσο από την πολιτεία όσοκαι από τις τράπεζες.

Το μεγάλο στοίχημα κατά τους μήνεςπου διανύουμε είναι να στηριχθεί η οι-κονομία σε τέτοιο βαθμό που να κατα-φέρει να αντέξει τις ισχυρές πιέσεις τηςπανδημίας και όταν αυτή αποκλιμακωθεί,επιχειρήσεις, νοικοκυριά και εργαζόμενοινα επιδιώξουν και να πετύχουν ταχείαεπάνοδο στην κανονικότητα της οικο-νομικής δραστηριότητας.

Την ίδια ώρα, οι τράπεζες έχουν ακόμηένα σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουνκαι αφορά στην αξιοποίηση μιας διευ-ρυμένης εργαλειοθήκης προς στήριξηκαι ανακούφιση της οικονομίας. Σε συ-

ντονισμό με τις αρμόδιες εποπτικές αρχέςαλλά και τις κρατικές υπηρεσίες, ο τρα-πεζικός τομέας εφαρμόζει έκτακτα επι-χειρησιακά πλάνα για να στηρίξει μεκάθε δυνατό τρόπο την επιβίωση επιχει-ρήσεων, τη διατήρηση θέσεων εργασίαςκαι την προστασία της ομαλότητας στανοικοκυριά.

Το μεγάλο διακύβευμα είναι όταν πε-ράσει η πανδημία με τις τεράστιες επι-πτώσεις που προκαλεί, η οικονομία μαςνα είναι σε τέτοια κατάσταση που ναμπορεί σύντομα να επανεκκινήσει καινα πετύχει ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. - Είστε αισιόδοξος για την πορεία τηςοικονομίας;

- Κοιτάξτε, όλοι οφείλουμε να είμαστεαισιόδοξοι, συνεργάσιμοι, παραγωγικοίκαι δημιουργικοί. Όχι μόνο με πνεύμα

αισιοδοξίας αλλά και αγωνιστικότηταςεπιβάλλεται να αντιμετωπίζουμε τις ση-μερινές συνθήκες, προκειμένου να α-νταπεξέλθουμε των δυσκολιών που έ-χουμε ενώπιόν μας.

Περάσαμε ξανά δυσκολίες και μάλισταμεγάλης έκτασης και μακράς χρονικήςπεριόδου. Τα καταφέραμε και βελτιώσαμετις συνθήκες στην οικονομία και την κοι-νωνία μας. Η νίκη σε αυτόν τον αγώνααποτελεί τη μοναδική μας επιλογή. Μέχριστιγμής έχουμε δώσει επιτυχώς την πρώτημάχη για χαλιναγώγηση της πανδημίαςστη χώρα μας, αντίστοιχα οφείλουμε νακερδίσουμε και τη μάχη ανάκαμψης τηςοικονομίας μας.

Κλειδί οι μισθοί- Το μεγάλο ερώτημα είναι αν θα δη-μιουργηθούν μη εξυπηρετούμενα δά-νεια μετά την κατάληξη του μορατό-ριουμ των δανείων. Τι πιστεύετε ε-σείς;

- Η λογική και ένας βασικός οικονο-μικός συλλογισμός λένε ότι είναι πολύπιθανό σενάριο, μετά την ολοκλήρωσητου διατάγματος για την εννιάμηνη α-ναστολή δόσεων, να δούμε κάποια εκτων δανείων να μην επανέρχονται σεκατάσταση τακτικής εξυπηρέτησης. Αυτό,βέβαια, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό απότις συνθήκες στην οικονομία μας περίτα τέλη του 2020 και αρχές του 2021.

Παράλληλα, ο βαθμός κατά τον οποίοθα επηρεαστούν οι μισθοί των εργαζο-μένων, το ύψος της ανεργίας και η έκταση

απώλειας τζίρου που θα υποστούν πολλέςεπιχειρήσεις και κλάδοι -όπως για παρά-δειγμα του τουρισμού- αποτελούν τις ση-μαντικές παραμέτρους που θα καθορίσουντην έκταση που πιθανώς να προκύψεισε σχέση με την αδυναμία εξυπηρέτησηςδανειακών υποχρεώσεων.

Οι τράπεζες είναι σε τακτική επικοι-νωνία με τους δανειολήπτες, προκειμένουνα εξετάζεται η κατάσταση στην οποίαβρίσκονται και από κοινού να επεξεργά-ζονται δυνητικές λύσεις, προκειμένουνα αποφευχθεί τάση αθέτησης δανειακώνυποχρεώσεων.- Αν βάλουμε σε μια εξίσωση το μο-ρατόριουμ των δόσεων και όλα τα μέ-τρα ελαφρύνσεων που έδωσε ΕΚΤ καιΚΤΚ στις τράπεζες, τι να αναμένουμεγια τα επόμενα δύο χρόνια για τις τρά-πεζες;

- Μπορεί να φαντάζει μεγάλη η χρο-νική διάρκεια που αναφέρετε, αλλά μιαπερίοδος δύο ετών με τα σημερινά δε-δομένα αποτελεί στην ουσία ένα μικρόχρονικό διάστημα. Εάν αναλογιστείτεότι οι εννέα μήνες αποτελούν την περίοδοαναστολής δόσεων και έπειτα απομένουνάλλοι 15 μήνες για ομαλοποίηση των οι-κονομικών συνθηκών, διευθέτησης όλωντων δανείων που έχουν τεθεί υπό τιςπρόνοιες του σχετικού Νόμου και τουΔιατάγματος και χορήγησης νέων δα-νείων σε ένα περιβάλλον γεμάτο προ-κλήσεις, τότε αντιλαμβάνεστε ότι μιλάμεπραγματικά για μια περίοδο κατά την ο-ποία πολλές εξελίξεις θα τρέξουν μέσασε μερικούς μήνες.

Έχουμε ήδη εισέλθει σε αχαρτογρά-φητα νερά, στα οποία όλοι καλούμαστενα οδηγήσουμε το πλοίο της οικονομίαςμας σε ασφαλείς προορισμούς οικονομικήςομαλότητας και σταθερότητας. - Πώς αξιολογείτε το αναθεωρημένονομοσχέδιο κρατικών εγγυήσεων πουεπέστρεψε στη Βουλή.

- Τα δεδομένα που έχουμε ενώπιόνμας, οι εποπτικές παράμετροι όπως έχουνδιαμορφωθεί τις τελευταίες εβδομάδες,οι ανάγκες που έχει η αγορά και η απο-φασιστικότητα των τραπεζών για στήριξητης οικονομίας αποτελούν τους κυριό-τερους άξονες επιχειρησιακής δράσηςτου τραπεζικού τομέα τους επόμενουςμήνες. Εάν Κυβέρνηση και Βουλή συμ-φωνήσουν για περαιτέρω μέτρα, τα οποίαθα ενισχύσουν την εργαλειοθήκη στή-ριξης και ανακούφισης των επιχειρήσεωντου τόπου, οι τράπεζες δηλώνουν τόσοτην ικανότητα όσο και τη βούλησή τουςγια αξιοποίησή τους.

Βεβαίως, οι λεπτομέρειες του τελικούκειμένου είναι σημαντικές αλλά αυτόπου έχει σημασία σήμερα είναι η αμε-σότητα, με την οποία η πολιτεία και οιτράπεζες ενεργούν προς όφελος της οι-κονομίας, αλλά και οι διαδικασίες πουθα εφαρμοστούν προς διευκόλυνση τωνεπιχειρήσεων για πρόσβαση σε νέο δα-νεισμό.

ΜΕΡΟΣ Α΄

Όπως σε κάθε σύννεφο υπάρχει και μιαόμορφη ασημένια γραμμή της ελπίδαςκαι της προοπτικής, έτσι και σε κάθε κρί-ση, όπως και η τρέχουσα της πανδημίαςτου Κορωνοϊού, έχει τη λιακάδα της, τοδώρο της που θα πρέπει να δούμε. Δενείναι δώρο που θα μας δοθεί, θα πρέπεινα το πάρουμε. Αλλά ας ξεκινήσουμε απότην αρχή. Η κρίση θα περάσει από τέσ-σερα στάδια τα οποία δυστυχώς μπορείνα βρεθούν σε μια κυκλική επαναλαμ-βανόμενη πορεία ως ακολούθως,

- Προετοιμασία- Πλοήγηση- Eξοδος- Νέο Φυσιολογικό.Ο στόχος του σημερινού άρθρου είναι

να προβλέψει (πρόβλεψη έλεγε ένας συ-νάδελφος είναι να οδηγείς το αυτοκίνητοσου μπροστά κοιτάζοντας πίσω μέσααπό το καθρεφτάκι) το Νέο Φυσιολογικό,το άνοιγμα μπροστά κοιτάζοντας το στενόδρομάκι που αφήνουμε πίσω μας. Σε αυτήτη διαδρομή κράτος, επιχειρήσεις καιανθρώπινο δυναμικό είμαστε όλοι μαζίκαι αυτό είναι ίσως το πρώτο δώρο τηςκρίσης.

Ίσως μόνη εξαίρεση να είναι οι δά-σκαλοι και καθηγητές που συνεχίζουντην πεπατημένη. Αντίστοιχο αίσθημασυμπόρευσης είχα νοιώσει και το 1974(ίσως να ήταν επειδή ήμουν μόνο 17 χρό-

νων) παρόλο που τα προβλήματα τότεείχαν ως πηγή την προδοσία. Κάνονταςπρόβλεψη των εξελίξεων θα τολμήσω ναπροτείνω και εισηγήσεις για το τι θα πρέ-πει να πράξουμε ως Κύπρος.

Στο πρώτο στάδιο της προετοιμασίαςδεν πήγαμε και τόσο καλά. Ξεχωρίζει οπανικός των καταναλωτών για στοκάρι-σμα προϊόντων, κονσέρβες, χαρτί τουα-λέτας, αντισηπτικά, γάντια έγιναν ανάρ-παστα. Δυστυχώς, όμως, η πανδημία βρή-κε τα δημόσια νοσηλευτήρια ανέτοιματόσο σε υποδομή, επάρκεια υλικών όσοκαι σωστές διαδικασίες. Στα πρώτα κρού-σματα τα δημόσια νοσηλευτήρια πρω-ταγωνιστούσαν.

Επίσης, οι πολιτικές αποφάσεις υπέρ-βαιναν των ιατρικών και έτσι είδαμε τοφιάσκο με τους επισκέπτες από το ΗΒπου αλλάχθηκε αυθημερόν η κατηγορίατους από 2 σε 3 και έτσι φέραμε το κρού-σμα 0 από τους άρτι αφιχθέντες συγγενείςτου Άγγλου Ασθενή που νοσηλευότανστο Νοσοκομείο Πάφου και μετέφεραντο κρούσμα. Αυτοί που έπρεπε να βρί-σκονται σε καραντίνα. Δεν υπονοώ ότιδεν θα ερχόταν η πανδημία στη Κύπροαλλά θέλω να προβάλω το επίπεδο κό-στους από επιπόλαιες αποφάσεις πουίσως προήλθαν λόγω συμφερόντων.

Έτσι μπήκαμε στη φάση 2, πλοήγηση.Πολύ γρήγορα οι κρατικές υπηρεσίεςαλλά και ηγεσία απόκτησαν αντανακλα-στικά και ενέπνεαν εμπιστοσύνη. Είδαμε

μια ΟΜΑΔΑ εμπειρογνωμόνων και πολι-τικών να εργάζονται για κοινό σκοπό.Για τη φάση αυτή ο Πρόεδρος και η ομάδατου παίρνουν άριστα με πρώτο τον Υ-πουργό Υγείας που ήταν δική του ευθύνηη φάση αυτή. Τώρα μπαίνουμε προσεκτικά(έτσι ήξερα μέχρι που άκουσα την από-φαση για τα σχολεία) και η ευθύνη με-ταφέρεται σταδιακά στον Υπουργό Οι-κονομικών.

Η φάση αυτή έχει σημαντική ημερο-μηνία την 21η Μαΐου, ονομαστική εορτήτων δυο Υπουργών, και εύχομαι τα απο-τελέσματα να τους δώσουν ένα επιπλέονλόγο να το γιορτάσουν. Είναι αδικία ανδεν σταθούμε και στην Υπουργό Εργασίαςη οποία μπήκε από την πρώτη στιγμήμπροστά, ήταν ενήμερη για τα πάντα καιενέπνεε εμπιστοσύνη.

Με παραξενεύει η ολοκληρωτική α-πουσία των Διευθυντών των Υπουργείωναπό τους οποίους ανέμενα να είναι μπρο-

στάρηδες. Πρέπει να αναφέρω ότι δενγνωρίζω τι έπρατταν στην πραγματικό-τητα και δεν θέλω να τους κρίνω, ίσωςκαι να ήταν η σιωπηρή κινητήρια δύναμιςτων Υπουργείων τους.

Ελπίζω και πιστεύω ότι θα βγούμε σχε-τικά ανώδυνα από την 3η φάση και θαμπούμε στην τελευταία το Νέο Φυσιο-λογικό. Σίγουρα θα υπάρξουν θύματα καιεπιχειρήσεις που δεν θα ανοίξουν ξανάαλλά και ολόκληροι τομείς που θα υπο-φέρουν σοβαρά και ίσως χωρίς προοπτική.Παρ’ όλα αυτά θα πρέπει να δούμε ποιοθα είναι το Νέο Φυσιολογικό και πώς πρέ-πει να το χειριστούμε ως Κύπρος; Μήπωςαυτή τη φορά θα πρέπει να ξεκινήσουμετην προετοιμασία από τώρα για να έχουμεπιο ομαλή πλοήγηση και με λιγότερο κό-στος και φόβο;

Η Κύπρος είναι μια παραδοσιακή οι-κονομία η οποία εκινείτο αργά με τις ε-ξελίξεις. Αυτό μας έδωσε την ευκαιρίανα ζήσουμε (εμείς οι Baby Boomers) τηνγεωργική Κύπρο (εξαγωγές γεωργικώνπροϊόντων όπως πατάτες, καρπούζια, σι-τηρά και κολοκάσι με επιχορηγημένονερό που δεν είχαμε) στη βιομηχανικήΚύπρο (ελαφρές βιομηχανίες με κύριοπελάτη την αναδυόμενη Μέση Ανατολή)να σταθεροποιούμαστε στον τουρισμόκαι να αξιοποιούμε την Ευρωπαϊκή μαςταυτότητα πουλώντας διαβατήρια. Ξε-κινήσαμε το 1960 ως μια προστατευόμενηοικονομία με αδιαφανείς διαδικασίες πα-

ραχώρησης μονοπωλίων σε ημέτερουςκαι παρ’ όλο που από το 2004 έχουμεγίνει μέλη της ΕΕ και από το 2008 τουευρώ η πελατειακή σχέση κομμάτων-πο-λιτών απλώς άλλαξε μορφή. Όλα αυτάδεν μπορεί παρά να ενεργούν εις βάροςτης οικονομίας.

Όλα αυτά πρέπει να αλλάξουν ριζικάκαι γρήγορα. Θα πρέπει να κάνουμε τρίατρία τα βήματα έστω και αν κινδυνεύουμενα κάνουμε και λάθη. Ποια η εισήγησήμου για το αύριο;

Ας ξεκινήσουμε από κάποιες διαπι-στώσεις. Είναι επικίνδυνο να έχεις όλασου τα αυγά σε ένα καλάθι. Η τεχνολογίαείναι απαραίτητη και ως Κύπρος είμαστεπολύ πίσω. Κατ’ αρχήν όλες οι παραδο-σιακές επιχειρήσεις βελτιώνουν την α-πόδοσή τους και μειώνουν τα κόστη τουςαλλά και επιτυγχάνουν καλύτερη σχέσημε τον πελάτη.

Η αδυναμία μας ήταν εμφανής στηνδιάρκεια του lockdown που ανακάλυψανόλοι το λιανεμπόριο, την τεχνολογία καιτο ηλεκτρονικό εμπόριο (e commerce)αλλά ήταν ανέτοιμοι και έτσι ό,τι σκέ-φτονταν είτε λεγόταν τηλέφωνο,WhatsApp, Viber, email προσπάθησαννα το αξιοποιήσουν. Σίγουρα είχαν κά-ποιες πωλήσεις αλλά με τεράστιο κόστος,λάθη και frustration.

Η δημόσια Παιδεία υστερεί ιδίως σενοοτροπία των εμπλεκομένων. Απλώςκάνετε μια σύγκριση της συμπεριφοράς

των ιδιωτικών και των δημόσιων σχολείωνκατά τη διάρκεια της κρίσης. Τα δημόσιανοσηλευτήρια δικαιούνται καλύτερηςστήριξης.

Όλες οι νέες επιτυχημένες επιχειρήσειςείναι εταιρείες κατά βάση λογισμικού(Δες Amazon, Uber, Netflix, Airbnb,Zoom). Ακόμη και παραδοσιακές επιχει-ρήσεις όπως αυτοκινητοβιομηχανίες έ-χουν περισσότερη προστιθέμενη αξίαστο λογισμικό σήμερα απ’ ότι στη μηχα-νολογία. Η εφαρμογή τεχνολογίας βοηθάεπίσης σε περισσότερη διαφάνεια (ουδένκρυπτόν). Μήπως για αυτό δεν εφαρμό-στηκαν οι κάμερες τροχαίας για σχεδόν20 χρόνια από την εξαγγελία τους;

Η Κύπρος έχει ως πλεονεκτήματα τηντοποθεσία, τον καλό καιρό, τη θάλασσα,αλλά κυρίως το ανθρώπινο δυναμικό πά-νω στο οποίο θα πρέπει να επενδύσει.Ένα ανθρώπινο δυναμικό με καλή μόρ-φωση και μάλιστα από διαφορετικές πα-γκόσμιες σχολές το οποίο προσφέρει μιαδιαφορετικότητα ως προστιθέμενη αξία.Για αυτό η εισήγησή μου για το μέλλονείναι να κτίσουμε πάνω σε τομείς που α-ξιοποιούν το ανθρώπινο δυναμικό τηςΚύπρου.

Στο δεύτερο μέρος την ερχόμενη Τετάρτη: Οι το-μείς στους οποίους μπορούμε να επενδύσουμεκαι η ηλεκτρονική διακυβέρνηση.

* Ο Μάριος Λουκαΐδης είναι σύμβουλος εταιρειών.

Το δώρο της κρίσης<<<<<<

Η Κύπρος έχει ως πλεονε-κτήματα την τοποθεσία,τον καλό καιρό, τη θάλασσα,αλλά κυρίως το ανθρώπινοδυναμικό πάνω στο οποίο θα πρέπει να επενδύσει.

Οι τράπεζες είναι ο πιο στενός συνεργάτης των επιχειρήσεωνΜιχ. Καμμάς: Το στοίχημα είναι να στηριχθεί η οικονομία σε τέτοιοβαθμό ώστε να καταφέρει να αντέξει τις ισχυρές πιέσεις της πανδημίας

- Πώς οι τράπεζες αντιλαμβάνονταιτην έλλειψη ρευστότητας των επι-χειρήσεων και πώς την αντιμετωπί-ζουν ως δέκτες;

- Οι τράπεζες αποτελούν τον πιοστενό συνεργάτη των επιχειρήσεων καιο κυριότερος λόγος που τα νοικοκυριάαποκτούν πρόσβαση σε δανειοδότησηγια την οικία τους, τις σπουδές των παι-διών ή άλλες ανάγκες. Η εικόνα τωντραπεζών για την αγορά είναι άμεσηκαι συνεπώς σε καθημερινή βάση βρί-σκονται σε επικοινωνία με τους πελάτεςτους για επισκόπηση της τρέχουσαςκατάστασης και εξεύρεση βραχυπρό-θεσμων λύσεων που θα στηρίξουν ου-σιαστικά επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Άλλωστε οι επιλογές και τα εργαλείαπου οι τράπεζες έχουν στη διάθεσή τουςκρίνονται από δύο βασικούς παράγοντες:Πρώτον από τα δικά τους δεδομένα καιτην πολιτική που ακολουθούν σε σχέσημε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίαςκαι δεύτερον από τις εποπτικές, κανο-νιστικές και νομοθετικές παραμέτρουςπου καθορίζουν το πλαίσιο λειτουργίαςτους.

Κατά τη σημερινή οικονομική συ-γκυρία κράτος, εποπτικές αρχές και τρά-πεζες συγκλίνουν προς ένα βασικό συ-μπέρασμα: ότι η οικονομία χρειάζεταιτη μεγαλύτερη δυνατή στήριξη για νααντέξει των πιέσεων που δέχεται, να

διατηρήσει τις θέσεις εργασίας και ναεπανέλθει το συντομότερο στην ομα-λότητα. Αυτά τα στοιχεία έχουν δια-μορφώσει τα δημοσιονομικά μέτρα στή-ριξης της οικονομίας και των εργαζο-μένων, αλλά και των λύσεων που οι ίδιεςοι τράπεζες εφαρμόζουν. Ως κυριότερακαταγράφω την αναστολή δόσεων, τοτρίμηνο πάγωμα των πλειστηριασμών,τις άμεσες ψηφιακές λύσεις, το άνοιγμαλογαριασμών και την παροχή καρτώνγια άτομα που δεν είχαν και μια ευρύτερηπροσέγγιση άμεσης ανταπόκρισης σεμεγάλο όγκο αιτημάτων για παροχή ρευ-στότητας.

Οι τράπεζες είναι αναπόσπαστο μέροςτης κυπριακής οικονομίας και θα κάνουνό,τι μπορούν στο μέτρο των δυνατοτή-

των και των περιορισμών τους, προκει-μένου να στηρίξουν τις επιχειρήσειςκαι τα νοικοκυριά του τόπου μας.- Ο κορωνοϊός βρήκε το τραπεζικόσύστημα στη φάση -ενός ψηφιακούκυρίως- μετασχηματισμού. Επιτα-χύνεται ή επιβραδύνεται με τις τω-ρινές εξελίξεις και γιατί;

- Οι λόγοι της επιτάχυνσης της ψη-φιοποίησης διαδικασιών και ευρύτερωντραπεζικών εργασιών είναι προφανείςκαι απορρέουν από τις ανάγκες εξυπη-ρέτησης που δημιουργήθηκαν λόγω τηςπανδημίας. Αυτό για το οποίο εδώ καιχρόνια οι τράπεζες πρωτοστάτησαν,δηλαδή την άμεση, αποτελεσματικήκαι σε πολλές περιπτώσεις φθηνότερηψηφιακή εξυπηρέτηση, γίνεται σήμερακομμάτι της καθημερινότητας πολλώνσυμπολιτών μας, οι οποίοι μέχρι πρό-σφατα ένιωθαν περισσότερη ασφάλειανα επισκεφτούν ένα τραπεζικό υποκα-τάστημα αντί να εξυπηρετηθούν ψη-φιακά.

Αυτή η εικόνα αποτελεί μια κατά-κτηση της κοινωνίας κατά τις εβδομάδεςπου η πανδημία μας κράτησε στα σπίτιαμας, μια κατάκτηση την οποία δεν πρέπεινα αγνοήσουμε και να την ξεχάσουμεσύντομα, αλλά αντίθετα να κτίσουμεπάνω ένα ψηφιακό, παραγωγικό, ασφα-λές και ευέλικτο μοντέλο για ολόκληρητην οικονομία της χώρας μας.

<<<<<<

Καλούμαστε όλοι να οδηγή-σουμε το πλοίο της οικονο-μίας μας σε ασφαλείς προο-ρισμούς οικονομικής ομαλό-τητας και σταθερότητας, υπογραμμίζει ο Γ.Δ. του Συν-δέσμου Τραπεζών.

Το 2020 οι οικονομικές επιπτώσεις απορρέουν από την υγειονομική κρίση, έναν εξαιρετικά αστάθμητο παράγοντα ο οποίος δημιουρ-γεί πρωτοφανείς οικονομικές συνέπειες.

Η στήριξη των νοικοκυριών και η νέα ψηφιακή πραγματικότητα

<<<<<<

Oταν περάσει η πανδημίαμε τις τεράστιες επιπτώ-σεις που προκαλεί, η οικο-νομία μας να είναι σε τέτοιακατάσταση που να μπορείσύντομα να επανεκκινήσεικαι να πετύχει ψηλούς ρυθ-μούς ανάπτυξης.

8 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 13 Μαΐου 2020Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α

+357 22 755 300

Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ

Ο ηγέτης του τουρκοκυπριακού ΚόμματοςΑναγέννησης (ΚΑ), το οποίο εκφράζειτις θέσεις της κοινότητας των εποίκωνπριν από λίγα εικοσιτετράωρα, σε πα-ρέμβασή του προειδοποίησε ότι η τουρ-κοκυπριακή οικονομία βρίσκεται αντι-μέτωπη με το ενδεχόμενο της συνολικήςκατάρρευσης. Ο Ερχάν Αρίκλι πρόσθεσεότι σε περίπτωση που η τ/κ ηγεσία δενκαταφέρει να εξασφαλίσει έκτακτα κον-δύλια για την αντιμετώπιση των οικονο-μικών επιπτώσεων της πανδημίας τουκορωνοϊού, εντός του καλοκαιριού η«ΤΔΒΚ» ενδέχεται να οδηγηθεί σε πτώ-χευση.

Η παρέμβαση του κ. Αρίκλι στην πραγ-ματικότητα αποτελεί προέκταση-συνέχειαπροηγούμενης προειδοποίησης της η-γεσίας του Μουσταφά Ακιντζί, στην οποία

εστίασε η «Κ» πριν από λίγες εβδομάδες.Στις απαρχές της μεγάλης πανδημίας, ητ/κ ηγεσία προειδοποιούσε ότι εξαιτίαςτης κρίσης του κορωνοϊού περίπου130.000 Τ/κ ενδέχεται να βρεθούν αντι-μέτωποι με τους κινδύνους της φτώχειαςκαι του λιμού.

Μέχρι σήμερα, η «κυβέρνηση» τουΕρσίν Τατάρ έχει επιλέξει να υποβαθμίσειτην σημασία των προειδοποιήσεων αυ-τών. Η «κυβέρνηση» επιχειρεί να περάσειτο μήνυμα ότι «η ΤΔΒΚ είναι η πρώτηχώρα στην οποία για πολλές εβδομάδεςδεν έχει νέο κρούσμα του κορωνοϊού».

Πάνω σε αυτό το αφήγημα, η «κυβέρ-νηση» Τατάρ οικοδομεί τον νέο σχεδια-σμό για την επαναλειτουργία της τ/κ οι-κονομίας και την επιστροφή των του-ριστών στο βόρειο τμήμα της Κύπρου.Τ/κ πολιτικοί αναλυτές, εκπρόσωποι διά-φορων επαγγελμάτων προειδοποιούνότι αυτή η στρατηγική δεν πρόκειταινα αποδώσει θετικό αποτέλεσμα αν δενληφθούν ριζοσπαστικής υφής οικονομικάμέτρα και επαναλειτουργήσουν τα οδο-φράγματα.

Η σοβαρότητα της κρίσηςΓια τον κ. Αρίκλι στο σημείο που έχουν

φτάσει σήμερα οι εξελίξεις στο τ/κ οικο-νομικό μέτωπο, η Τουρκία είναι από τιςλιγοστές «λύσεις» στις οποίες θα μπορούσενα προσφύγει η «κυβέρνηση» Τατάρ γιατην αντιμετώπιση της μεγάλης οικονο-μικής κατάρρευσης. Ωστόσο, την παρούσαστιγμή η ίδια η Τουρκία βρίσκεται αντι-μέτωπη με μεγάλα οικονομικά προβλή-ματα. Το Τουρκοκυπριακό ΕπιμελητήριοΚαταστηματαρχών και Τεχνιτών (KTEZO)συμμεριζόμενο την απαισιοδοξία του κ.Αρίκλι, καλεί την «κυβέρνηση» να εστιάσειστα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζειη τ/κ κοινωνία στο σύνολό της. Σε σχετικήτοποθέτησή του, το KTEZO τονίζει ότι οιπερισσότεροι καταστηματάρχες έχουνχάσει σχεδόν το 100% των κερδών τουςκατά τους προηγούμενους δυο μήνες.Μεγάλο πλήγμα έχουν δεχθεί οι τ/κ επι-χειρήσεις που στηρίζονται στα κέρδηαπό τις οικονομικές συνδιαλλαγές με τιςελεύθερες περιοχές. Σε γενικά πλαίσια,η τ/κ οικονομία, τις τελευταίες 60 ημέρες,έχει συρρικνωθεί κατά 50%.

Παρόμοια αποκαρδιωτική εικόνα σχη-ματίζει και το Τουρκοκυπριακό ΕμπορικόΕπιμελητήριο (KTTO) σε πρόσφατη, σχε-τική δημόσια παρέμβασή του για την σο-βαρότητα της νέας οικονομικής κρίσης.

Σύμφωνα με το KTTO, η ζημιά στις τ/κ ε-πιχειρήσεις που βασίζονται στα κέρδηαπό τις ελεύθερες περιοχές είναι ανεπα-νόρθωτη. Την ίδια στιγμή, η κατρακύλατης τουρκικής λίρας έρχεται να πλαισιώσειτην εκρηκτική κατάσταση στην τ/κ οι-κονομία.

«Κυβέρνηση ειδικού σκοπού» Υπό την σκιά της μεγάλης οικονομικής

κατάρρευσης, και ακόμη το ενδεχόμενοτης πτώχευσης της «ΤΔΒΚ» εντός των ε-πόμενων μηνών, η κοινότητα των εποίκωνφέρνει στο προσκήνιο της επικαιρότηταςενδιαφέρουσες προτάσεις, οι οποίες βρί-σκουν αντίκτυπο στους κύκλους της Ά-γκυρας. Ο κ. Αρίκλι θέτει εκ νέου στο προ-σκήνιο την πρόταση σχηματισμού μιαςνέας «κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας», ηοποία θα αναλάβει το δύσκολο έργο τωνριζικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεωνκαι αλλαγών στην τ/κ οικονομία και στοτ/κ πολιτικό προσκήνιο. Στα πλαίσια τηςσυγκεκριμένης πρότασης, ο κ. Αρίκλι προ-τείνει την σμίκρυνση του «δημόσιου» το-

μέα, την μείωση του αριθμού των «δήμων»,την αλλαγή του φορολογικού καθεστώτοςκαι την μετάβαση σε «προεδρικό» σύστημα.

Στην πραγματικότητα, ο κ. Αρίκλι, ε-πικαλούμενος την μεγάλη οικονομική κρί-ση, προτείνει την άμεση εφαρμογή οικο-νομικών και πολιτικών συνταγών, τις ο-ποίες επιβάλλει η Άγκυρα το τελευταίοδιάστημα στην τ/κ ηγεσία. Η τουρκικήπλευρά τάσσεται υπέρ της δρομολόγησηςενός πακέτου πολιτικών μεταρρυθμίσεωνεν μέσω πανδημίας και οικονομικής κρίσης.

Καλά ενημερωμένες πηγές, σχετικά μετον αναβρασμό που επικρατεί στο εσω-τερικό της «κυβέρνησης», υπογράμμισανότι ο Κουντρέτ Όζερσαϊ προσεγγίζει θετικάτην ιδέα της δημιουργίας μιας «κυβέρνη-σης» ειδικού σκοπού, στην οποία θα συμ-μετάσχουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης.Η συγκεκριμένη ιδέα προσέλκυσε και τοενδιαφέρον τον Σερντάρ Ντενκτάς.

Οι προτεινόμενες λύσειςΌπως έχει επισημανθεί, αντιμέτωπη

με ασφυκτικές πιέσεις, την παρούσα στιγ-

μή, η «κυβέρνηση» Τατάρ επιχειρεί νακερδίσει πολύτιμο χρόνο και να οδηγήσεισε επαναλειτουργία την οικονομία. Στοενδιάμεσο διάστημα, η «κυβέρνηση» προ-χωρά στην λήψη ορισμένων μεταβατικήςφύσεως οικονομικών μέτρων. Ένα απόαυτά τα μέτρα αφορά την παραχώρησηοικονομικής βοήθειας ύψους 1.500 τουρ-κικών λιρών (περίπου 195 ευρώ) σε περίπου60.000 Τ/κ. Η συγκεκριμένη βοήθεια συ-νοδεύτηκε από παρατράγουδα καθώς σύμ-φωνα με την ίδια την «κυβέρνηση», κατάτην παραχώρηση της βοήθειας δεν τη-ρήθηκαν οι όροι και προϋποθέσεις πουτέθηκαν αρχικά. Με αυτόν τον τρόπο,από την έκτακτη βοήθεια της «κυβέρνη-σης» επωφελήθηκαν και τα μεσαία και α-νώτερα στρώματα της τ/κ κοινότητας πουυπό κανονικές συνθήκες δεν θα λάμβαναντην έκτακτη οικονομική βοήθεια.

Τ/κ πολιτικοί, αναλυτές, συνδικαλιστέςκαι εκπρόσωποι επαγγελματικών ενώσεωνσχετίζουν τις εξελίξεις με το γεγονός ότι«η κυβέρνηση έχει χάσει τον μπούσουλάτης» στο πεδίο της αντιμετώπισης της με-

γάλης οικονομικής κρίσης. Το KTEZO ε-πιμένει στο γεγονός ότι για την αντιμε-τώπιση της μεγάλης κρίσης, η τ/κ κοινό-τητα χρειάζεται πιο δραστικά μέσα καιμέτρα, όπως λ.χ. την χρήση της λίρας γιατην ενοικίαση καταστημάτων. Ο κ. Αρίκλιφέρνει στο προσκήνιο την πρόταση τηςεπιβολής έκτακτου φόρου στα μεσαία καιανώτερα κοινωνικά στρώματα.

Την ίδια στιγμή, σχεδόν ομόφωνα, ητ/κ κοινότητα τάσσεται υπέρ της άμεσηςεπαναλειτουργίας των οδοφραγμάτων.Το αίτημα υποστηρίζουν ένθερμα Τ/κπου εργοδοτούνται στις ελεύθερες πε-ριοχές και οι οποίοι αυτό το διάστημαπροχωρούν σε δυναμικές κινητοποιήσειςμε κεντρικό αίτημα την πρόσβαση στουςχώρους εργασίας τους. Σε σχετική τοπο-θέτηση του το KTEZO προβάλλει την ά-ποψη ότι το κλείσιμο των οδοφραγμάτωνπλήττει και τις δυο κοινότητες. Την ίδιαώρα, ο κ. Ακιντζί ζητά την επαναλειτουργίατων οδοφραγμάτων με βάση την συνεν-νόηση των δυο ηγεσιών και τον συντο-νισμό του ΟΗΕ.

Ερχεται τσουνάμι πτωχεύσεων στα κατεχόμεναΗ απειλή της συνολικής οικονομικής κατάρρευσης είναι περισσότερο από ορατή

Η έναρξη της επαγγελματικής σου ζωήςείναι ένα ορόσημο, κάτι για το οποίοέχεις εργαστεί δώδεκα χρόνια στο σχολείοκαι αρκετά ακόμη εξάμηνα στο Κολλέγιο.Αυτή θα είναι η μέρα που ονειρευόσουν.Όταν θα έχεις τα δικά σου έσοδα, χωρίςανάγκη τους γονείς. Όντας σε θέση ναζήσεις μόνος, δεν θα χρειάζεται πλέοννα ακούς κανέναν να σχολιάζει τον τρόπομε τον οποίο οργανώνεις το χώρο σουή διαθέτεις τον χρόνο σου. Κι όπως προ-χωράς στη ζωή, να είσαι σε θέση να α-ποκτήσεις αγαθά και να δημιουργήσειςτη δική σου οικογένεια.

Τώρα, ας σκεφτούμε πώς μπορείτε νατα κάνετε όλα αυτά, στην εποχή τουcovid-19. Να αναμένουμε «business asusual»; Είναι απίθανο, δεδομένου ότι οιός έχει εξαπλωθεί κυριολεκτικά σε όλοτον κόσμο, κανείς δεν είναι σίγουροςπότε θα εξοντωθεί, η οικονομία έχει φρε-νάρει για σημαντικό χρονικό διάστημα,ενώ οι κυβερνήσεις πρέπει να ξοδέψουνπολλά, πέρα από τον προϋπολογισμότους. Πράγματι, ο κόσμος κινείται σε α-χαρτογράφητα νερά. Κανείς ζωντανόςσήμερα δεν ήταν παρών στην προηγού-μενη μεγάλη επιδημία.

Μήπως αυτό θα σε οδηγήσει σε από-γνωση; Σίγουρα δεν πρέπει. Η παραίτησηχωρίς αγώνα, ή η χαλάρωση, δεν θα σεπάει μακριά. Αλλά οφείλεις να δημιουρ-γήσεις ή να επαναπροσδιορίσεις την

στρατηγική σου. Ο όρος στρατηγικήμπορεί να σας ξενίζει. Κανένα πρόβλημα.Έχετε διδαχθεί για τη στρατηγική σεσχέση με άλλους, είτε είναι στρατιωτικοίείτε ηγέτες εταιρειών. Τώρα πρέπει ναγίνεις εσύ ο Διοικητής της καριέρας σου.Λοιπόν, ποια στοιχεία πρέπει να εξετά-σεις, τα οποία μπορούν να γίνουν τα συ-στατικά της στρατηγικής σου; Εδώ πα-ρουσιάζουμε τα δέκα ουσιοδέστερα.

Αποδεχτείτε την πραγματικότητα. Υπήρξανγενιές πριν από εσάς, που με την απο-φοίτηση κάποιος έβρισκε την απασχό-ληση που ήθελε, εκεί που την ήθελε. Τοδίλημμα τότε ήταν ανάμεσα στην εξα-σφάλιση της ιδανικής θέσης, ή του συμ-βιβασμού με μια όχι τόσο. Στην εποχήτου covid-19, με μεγάλους οργανισμούςνα προετοιμάζουν απολύσεις εργατικούδυναμικού, υπάρχει μικρότερη προσφοράθέσεων εργασίας από ό,τι η ζήτηση.

Συλλογιστείτε την ευελιξία. Η απασχό-ληση που οραματίζεστε ίσως δεν είναιπια εύκολη. Τι θα λέγατε για διεύρυνσητου γεωγραφικού σας ορίζοντα; Ευτυχώςυπάρχουν χώρες και βιομηχανίες, στουςτομείς της υψηλής τεχνολογίας και τωνεπιστημών, ιδίως, που χρειάζονται ειδι-κευμένους πτυχιούχους. Η στρατηγικήσας μπορεί να επεκταθεί για να ερευνή-σετε και να διεκδικήσετε τέτοιες προ-σφορές, ενώ παράλληλα προετοιμάζεστεγια το ξεβόλεμα της μετακίνησης στο ε-

ξωτερικό. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνειταχεία εκμάθηση μιας νέας γλώσσας, ό-που χάρη στην υψηλή τεχνολογία μπο-ρείτε να κάνετε θαύματα με την αυτο-διδασκαλία.

Ψάξτε πλατύτερα. Ακόμα κι αν οι σπου-δές σας είναι μονοθεματικές, αναζητήστεεναλλακτικές θέσεις σε παραπλήσια πε-δία. Ελέγξτε θέσεις σε άλλους κλάδους,πέραν της αρχικής σας προτίμησης. Ε-πενδύστε ελεύθερο χρόνο για να εμπλου-τίσετε τις γνώσεις σας σχετικά με νέαθέματα, παρακολουθώντας σύντομα μα-θήματα που θα βρείτε στο ιντερνέτ.

Εργαστείτε ακούραστα. Η αναζήτησηεργασίας δεν θα είναι καθόλου εύκοληυπόθεση για τους περισσότερους απόεσάς. Πέρασε η εποχή όπου ένας υπο-ψήφιος μπορούσε να αρκεστεί στο τσε-κάρισμα νέων αγγελιών σε μια εφημερίδα,να στείλει βιογραφικό σημείωμα και να

περιμένει. Μια ώρα ψάξιμο στο διαδίκτυογια θέσεις εργασίας, ακολουθούμενηαπό πολλές ώρες κουτσομπολιό στα μέσακοινωνικής δικτύωσης ή παιχνιδιών στονυπολογιστή την ημέρα είναι μια συνταγήγια αποτυχία. Κάντε ό,τι μπορείτε να κά-νετε σήμερα, σήμερα.

Αμφισβητήστε τις εύκολες λύσεις. Βάλτεπολλές ώρες βαθιάς σκέψης στο πλήθοςτων σχετικών ερωτήσεων που θα σαςγεννηθούν, μόλις αποκτήσετε τη διάθεσηνα υποβάλλετε ερωτήσεις στον εαυτόσας. Τι βελτιώσεις μπορείτε να επιφέρετεστο βιογραφικό σας; Υπάρχει κάποιοςάλλος τρόπος καλύτερης διατύπωσηςενός δύσκολου σημείου; Πώς να συντάξετεμια συνοδευτική επιστολή ώστε να τηνκάνετε να ταιριάξει; Με ποιον να ζητήσετενα συναντηθείτε για συμβουλές ή δι-κτύωση; Φλερτάρετε με τα «τι», «γιατί»,«πώς», «πού» και θα εκπλαγείτε με πόσεςνέες ιδέες για τη ζωή θα ανακαλύψετε.

Εστιάστε στα σημαντικότερα. Μόλιςετοιμάσετε μια μακρά λίστα με δραστη-ριότητες, ξεκινήστε καθορίζοντας προ-τεραιότητες για κάθε μέρα. Επικεντρω-θείτε σε ό,τι πιο ελπιδοφόρο, αφήστεγια το τέλος αυτά που μοιάζουν γρήγοραή σάς αρέσουν να κάνετε. Κανείς λογικόςδεν ξεκινά τη μέρα του διεκπεραιώνονταςμια σειρά από ηλεκτρονικά μηνύματαόπως εμφανίζονται, ούτε κάθε σχόλιοπου δημοσιεύτηκε στο fb.

Συγκεντρωθείτε. Κόψτε τους περισπα-σμούς. Μην κοροϊδεύετε τον εαυτό σαςγια το multi-tasking. Αν πρέπει να ακούτεκάποια μουσική, αφήστε την να βρίσκεταισε κάποια απόσταση, όχι στα αυτιά σαςκαι ας είναι χωρίς στίχους. Περιορίστετις επισκέψεις στο fb σε μισή ώρα τοπρωί και άλλη μισή ώρα το βράδυ. Οιφίλοι που αξίζετε μπορούν να κατανοή-σουν.

Εξασκηθείτε στην επικοινωνία. Πολλάαπό αυτά που θα σας εξασφαλίσουν μιακαλύτερη δουλειά εξαρτώνται από τοπώς θα κερδίσετε τις εντυπώσεις στοστάδιο της συνέντευξης. Ο εργοδότηςθα έχει διαβάσει δεκάδες προφίλ σαν τοδικό σας, και κάποια στιγμή γίνεται δύ-σκολο να κάνει διάκριση μεταξύ τουενός πανεπιστημίου ή του άλλου, ή νααντιληφθεί με ποιο τρόπο ο βαθμός 3,5είναι καλύτερος για τη θέση από τονβαθμό 3,1. Κατά συνέπεια, έχετε μια με-γάλη ευκαιρία να ξεπεράσετε τους άλλους,χάρη στον τρόπο που μιλάτε, απαντάτεστις ερωτήσεις, κοιτάτε στα μάτια, χα-μογελάτε και τη γλώσσα του σώματόςσας στη συνάντηση. Για να τα καταφέ-ρετε, δεν είναι θέμα ταλέντου. Θα πρέπεινα εξασκηθείτε, να εξασκηθείτε, να ε-ξασκηθείτε, στέκοντας μπροστά στονκαθρέφτη και βιντεοσκοπώντας τον ε-αυτό σας.

Υποχωρήστε σε οτιδήποτε, εκτός από την

τιμιότητά σας. Ο συμβιβασμός και η δια-πραγμάτευση αποτελούν αναπόσπαστασυστατικά της ζωής. Θα πρέπει να κα-θορίσετε τα όριά σας σε κάθε περίπτωση.Από την άλλη, ένας καλός εργοδότης θαδώσει σε ένα νέο απόφοιτο την ευκαιρίανα δείξει τι μπορεί να κάνει και να μάθειστη δουλειά, ακόμα κι αν αυτό το άτομοδεν είναι τόσο δυνατό σε κάποιες συ-γκεκριμένες γνώσεις, υπό την προϋπό-θεση ότι έχει κάνει μια ισχυρή εντύπωση.Αυτό που ο εργοδότης δεν θα αποδεχτείείναι ένα άτομο που αφήνει υποψίες γιατην ειλικρίνεια και την τιμιότητά του.Έτσι, αν νομίζετε ότι μπορείτε να ξεγλι-στρήσετε με ασάφειες, αντιμέτωποι μεένα θέμα που δεν κατέχετε, σκεφτείτετο ξανά.

Μην έχετε καθόλου τύψεις. Μην κοι-τάς πίσω και μην λυπάσαι για τυχόν ελ-λείψεις στον πίνακα των επιτευγμάτωνσου. Αντιμετώπισε κάθε μέρα ως ένανέο ξεκίνημα στη ζωή σου. Εν τέλει, σή-μερα είναι η πρώτη μέρα του υπόλοιπουτης ζωής σου. Όμως, υιοθετώντας αυτήτη στάση, μην επιτρέψεις στον εαυτόσου άλλη σπατάλη χρόνου, άλλες χαμένεςευκαιρίες.

Σας εύχομαι το καλύτερο!

Ο Ξενοφών Χασάπης είναι σύμβουλος και εκ-παιδευτής στελεχών επιχειρήσεων και νέων.Xenophon.hasapis@gmail.com

<<<<<<<

Η παραίτηση χωρίς αγώνα,ή η χαλάρωση, δεν θα σε πάει μακριά. Αλλά οφείλεις να δημιουργήσειςή να επαναπροσδιορίσεις την στρατηγική σου.

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΧΑΣΑΠΗ

Ξεκινώντας την επαγγελματική σου ζωή, στην εποχή του covid-19

<<<<<<<

Η τουρκοκυπριακή οικονομία, τις τελευταίες60 ημέρες έχει συρρικωθεί κατά 50%.

Μεγάλο πλήγμα έχουν δεχθεί οι τ/κ επιχειρήσεις που στηρίζονται στα κέρδη από τις οικονομικές συνδιαλλαγές με τις ελεύθερες περιοχές.

Τετάρτη 13 Μαΐου 2020 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 9Δ Ι Ε Θ Ν Η

Του ανταποκριτή μας στις ΒΡΥΞΕΛΛΕΣΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ

Κρίσιμης σημασίας θα είναι αυτή και η ε-πόμενη εβδομάδα για τις προοπτικές τηςευρωπαϊκής οικονομίας και ειδικά του Νό-του, όπου οι οικονομικές συνέπειες του κο-ρωνοϊού αναμένεται να είναι σφοδρότερεςαπό οπουδήποτε αλλού. Σήμερα η Ευρω-παϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει την εισή-γησή της για την επανεκκίνηση των αερο-πορικών συνδέσεων μεταξύ κρατών-μελώνκαι τη λειτουργία της τουριστικής αγοράς.Παράλληλα, έως τις 20 Μαΐου αναμένεταινα δημοσιεύσει την πρότασή της για τονέο Ταμείο Ανάκαμψης και το πώς θα συν-δέεται με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαί-σιο (τον κοινοτικό προϋπολογισμό για τηνπερίοδο 2021-27).

Σχετικά με το τουριστικό πακέτο, πα-ραμένει υπό διαμόρφωση, σε όλα τα μέτωπα:τα μέτρα προστασίας στις πτήσεις, τις προ-ϋποθέσεις που θα πρέπει να τηρούν οιτόποι προορισμού (τόσο σε υποδομές υγείαςόσο και σε μέτρα ασφαλείας σε ξενοδοχείακαι εστιατόρια), τον τρόπο πιστοποίησηςτης υγείας των τουριστών που θέλουν ναταξιδέψουν κ.ά. Στις διαβουλεύσεις συμ-μετέχουν ενεργά το ECDC (το ΕυρωπαϊκόΚέντρο Πρόληψης Νοσημάτων) και ο EASA(ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας τηςΑεροπορίας).

Το τελικό κείμενο με τις κατευθυντήριεςγραμμές, σύμφωνα με πληροφορίες της«Κ», θα περιλαμβάνει αυξημένες απαιτήσειςπροστασίας σε πτήσεις μεταξύ επιδημιο-λογικά επιβαρυμένων προορισμών. Η σύ-σταση της Επιτροπής θα είναι η πιστοποί-ηση της υγείας των τουριστών να γίνεταιστη χώρα προέλευσης, με την κάθε χώραπροορισμού να έχει τη δυνατότητα να θέσειτους δικούς της ακριβείς όρους σχετικά μεαυτό. Ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεο-χάρης δηλώνει στην «Κ» ότι το πρώτο κρι-τήριο θα είναι η αξιοπιστία των εξετάσεων:«Αν τα διαγνωστικά παραμένουν πιο αξιό-

πιστα από τα τεστ αντισωμάτων, θα εστιά-σουμε σε αυτά».

Στις συζητήσεις που γίνονται, το ECDCτηρεί την πιο αυστηρή στάση, με την επι-κεφαλής να προειδοποιεί, σύμφωνα με πλη-ροφορίες, ότι τα επιδημιολογικά δεδομέναδεν επιτρέπουν επικείμενο άνοιγμα τηςτουριστικής αγοράς. Η στάση αυτή, σύμ-φωνα με γνώστες του θέματος, αποδίδεταιστην αποτυχία του οργανισμού να αντι-δράσει έγκαιρα τον Ιανουάριο - Φεβρουάριοκαι να προετοιμάσει την Ευρώπη για τηνπανδημία.

Οι υποστηρικτές μιας πιο τολμηρής στρα-τηγικής ανοίγματος επικαλούνται πολλα-πλώς τα επιχειρήματα: ο ιός φαίνεται απότις επιδημιολογικές μελέτες ότι είναι λιγό-τερο φονικός σε σύγκριση με τους αρχικούςφόβους, τα συστήματα υγείας των κρατών-μελών έχουν ενισχυθεί, οι πολίτες έχουνεκπαιδευτεί για τα αναγκαία μέτρα προ-στασίας και υπάρχουν ήδη κάποια φάρμακαπου φαίνεται ότι συμβάλλουν στην αντι-μετώπιση της ασθένειας.

Για την ελληνική πλευρά είναι κρίσιμηςσημασίας και το άνοιγμα σε τουρίστεςπέραν της Ε.Ε. «Θέλουμε σίγουρα να προ-σελκύσουμε τουρίστες και από τρίτες χώ-ρες», λέει ο κ. Θεοχάρης. Η ταξιδιωτική α-παγόρευση της Ε.Ε. που αφορά τρίτες χώρες,που ισχύει έως τις 15/5, αναμένεται να ε-πεκταθεί για ακόμα ένα μήνα (η Κομισιόνκατέθεσε σχετική εισήγηση την Παρα-σκευή). Ο υπουργός Τουρισμού τονίζει ότι«δεν πρέπει επ’ ουδενί να παραταθεί πέρα

από τα μέσα Ιουνίου». Τέλος, σχετικά μετα μέτρα ασφαλείας στις πτήσεις, η Αθήνασυζητάει τα πάντα (υποχρεωτικές μάσκες,μη σερβίρισμα φαγητού κ.ο.κ.), πλην τηςκενής ενδιάμεσης θέσης.

Σημειώνεται ότι την περασμένη Πέμπτηο Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε στηδεύτερη τηλεδιάσκεψη με τους πρωθυ-πουργούς επτά χωρών, εντός και εκτός Ε.Ε.(Αυστρία, Δανία, Τσεχία, Νορβηγία, Ισραήλ,Σιγκαπούρη, Αυστραλία), που αντιμετώπισανμε επιτυχία το πρώτο κύμα της πανδημίαςτου κορωνοϊού.

Εκεί κυριάρχησαν, σύμφωνα με κυβερ-νητικές πηγές, τα σχέδια για την επανεκ-κίνηση της οικονομίας και το άνοιγμα δρα-στηριοτήτων που σταδιακά θέτουν σε ε-φαρμογή οι χώρες τους. Ο κ. Μητσοτάκηςπρότεινε μία πιο συστηματική συζήτησημεταξύ τους, που θα αφορά και συγκεκρι-μένα πρωτόκολλα. Στόχος είναι να δημι-ουργηθούν «ασφαλείς διάδρομοι» που θαεπιτρέψουν τη μετακίνηση ανθρώπων με-ταξύ συγκεκριμένων χωρών, με βάση κα-νόνες.

Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επείγει ηολοκλήρωση του πακέτου ώστε να υπάρξειο συντονισμός στην έξοδο από τα lockdownsπου δεν υπήρξε στη φάση επιβολής τωνπεριοριστικών μέτρων. Για τις Βρυξέλλες,μονομερείς ή διμερείς ενέργειες στο άνοιγμαυπονομεύουν εξίσου τη ζώνη Σένγκεν ως

ενιαίο χώρο ελεύθερης μετακίνησης όπωςκαι το μονομερές κλείσιμο των συνόρων.

Η ύφεση ως επιχείρημαΣτο ευρύτερο οικονομικό μέτωπο, στο

Eurogroup της Παρασκευής οριστικοποι-ήθηκαν οι όροι πρόσβασης στη νέα πιστω-τική γραμμή του ESM (Pandemic Crisis Sup-port). Σύμφωνα με εκ των προτέρων αξιο-λόγηση της Κομισιόν, όλα τα κράτη-μέλητης Ευρωζώνης πληρούν τις προϋποθέσειςγια να αιτηθούν στήριξη από το PandemicCrisis Support. Τα δάνεια, με μέση ωρίμανσητα 10 χρόνια και επιτόκιο που θα είναι «ο-ριακά πάνω από το μηδέν», όπως είπε ο ε-πικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ στησυνέντευξη Τύπου, μπορούν να φτάσουντο 2% του ΑΕΠ της χώρας που προσφεύγει,με στοιχεία του περασμένου έτους (για τηνΕλλάδα αυτό σημαίνει 3,7 δισ. ευρώ).

Τόσο ο κ. Ρέγκλινγκ όσο και ο πρόεδροςτου Eurogroup Μάριο Σεντένο και ο επί-τροπος Οικονομικών Υποθέσεων της Ε.Ε.τόνισαν ότι ο μόνος όρος για την παροχήτης βοήθειας είναι η δέσμευση των χωρώνότι θα δαπανήσουν τα χρήματα για την κά-λυψη άμεσων και έμμεσων δαπανών πουσυνδέονται με την υγειονομική κρίση,βάσει της συμφωνίας της 9ης Απριλίου. Ηνέα πιστωτική γραμμή έχει ημερομηνίαλήξης την 31/12/2022 αλλά μπορεί να κα-ταργηθεί νωρίτερα, με απόφαση του Συμ-

βουλίου Διοικητών του Μηχανισμού. Θαδιατίθεται στις χώρες που θα την αιτηθούνγια 12 μήνες, με δυνατότητα δύο εξάμηνωνπαρατάσεων. Η εποπτεία θα είναι αντι-στοίχως χαλαρή. Η Κομισιόν θα περιοριστείστην πιστοποίηση του μοναδικού όρουσχετικά με το πώς δαπανώνται οι πόροι,ενώ δεν θα λάβουν χώρα ειδικές αποστολέςτης Επιτροπής προς τα κράτη-μέλη.

Στο πλαίσιο της προ-αξιολόγησης τωνκρατών-μελών της Ευρωζώνης ως υποψη-φίων για πρόσβαση στη νέα πιστωτικήγραμμή, η Επιτροπή έκρινε το ελληνικόχρέος βιώσιμο σε βάθος δεκαετίας. Σύμφωναμε σχετικό σημείωμα των υπηρεσιών τηςΚομισιόν προς το Eurogroup, το δημόσιοχρέος της Ελλάδας, που θα φτάσει το 196,4%του ΑΕΠ φέτος, θα μειωθεί στο 135% τουΑΕΠ το 2030. Η συζήτηση των υπουργώνΟικονομικών έγινε υπό τη σκιά της εαρινήςοικονομικής έκθεσης της Ευρωπαϊκής Ε-πιτροπής, σύμφωνα με την οποία η ύφεσηστην Ελλάδα το 2020 (-9,7%) θα είναι η χει-ρότερη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Οπως α-νέφερε σχετικά αρμόδιος Ευρωπαίος αξιω-ματούχος, οι προβλέψεις αυτές θα παίξουνσημαντικό ρόλο στις επερχόμενες διαπραγ-ματεύσεις για την πανευρωπαϊκή απάντησηστην οικονομική κρίση. Πλην της Ελλάδας,οι χώρες της Ευρωζώνης που θα πληγούνσφοδρότερα φέτος είναι η Ιταλία (-9,5%),η Ισπανία (-9,4%) και η Γαλλία (-8,2%).

Στο ιλιγγιώδες ποσό των τριών τρισ. δο-λαρίων πρόκειται να εκτιναχθεί ο δανει-σμός των ΗΠΑ το δεύτερο τρίμηνο τουέτους, προκειμένου να χρηματοδοτηθούντα πακέτα στήριξης της αμερικανικήςοικονομίας. Στο μεταξύ, το Κογκρέσο ε-ξετάζει τη δυνατότητα νέου γύρου επι-ταγών για τα αμερικανικά νοικοκυριά.Ο δανεισμός των τριών τρισ. δολαρίωνείναι υπερπενταπλάσιος του προηγού-μενου ρεκόρ δανεισμού της αμερικανικήςκυβέρνησης, και το οποίο έχει καταγραφείεν μέσω της παγκόσμιας χρηματοπιστω-τικής κρίσης του 2008.

Ενδεικτικό του μεγέθους των δαπανώνπου απαιτούνται για τη στήριξη της οι-κονομίας, των επιχειρήσεων και των νοι-κοκυριών, είναι ότι στο σύνολο του πε-ρασμένου έτους ο δανεισμός της υπερ-δύναμης δεν υπερέβη το ποσό του 1,28τρισ. δολαρίων. Κατά τη διάρκεια τουπρώτου τριμήνου, άλλωστε, η κυβέρνησηΤραμπ δανείστηκε 500 εκατ. δολάρια,ενώ θα δανειστεί 677 δισ. δολάρια τοτρίτο τρίμηνο. Οπως αναφέρουν διεθνήΜΜΕ, η αμερικανική κυβέρνηση έχει

ήδη εγκρίνει δαπάνες ύψους περίπουτριών τρισ. δολαρίων, στις οποίες περι-λαμβάνονται και οι επιταγές που στέλ-νονται στους Αμερικανούς.

Παράλληλα, όμως, περιλαμβάνει δα-πάνες για τη χρηματοδότηση του τομέαΥγείας της χώρας για την αντιμετώπισητης πανδημίας. Ηδη τα τελευταία πακέταδαπανών εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύουνπερίπου το 14% της αμερικανικής οικο-νομίας. Η κυβέρνηση Τραμπ αποφάσισεπαράλληλα να παρατείνει μέχρι τον Ιούνιοτην προθεσμία για τις πληρωμές των φό-ρων πέραν της 14ης Απριλίου. Το απο-τέλεσμα είναι να μειώνονται τα έσοδατης κυβέρνησης εξωθώντας το αμερικα-νικό υπουργείο Οικονομικών σε περαι-τέρω δανεισμό.

Ετσι, εκτιμάται πως ο συνολικός δα-νεισμός της αμερικανικής κυβέρνησηςθα υπερβεί φέτος κατά τουλάχιστον τρία

τρισ. δολάρια την προηγούμενη πρόβλεψήτης. Στο μεταξύ, τις τελευταίες ημέρεςοι Ρεπουμπλικανοί του Κογκρέσου εξε-

τάζουν για πρώτη φορά το αίτημα τωνΔημοκρατικών για δεύτερο γύρο επιταγώνύψους 1.200 δολαρίων που έχουν απο-στείλει οι φορολογικές αρχές των ΗΠΑστα αμερικανικά νοικοκυριά. Από τιςσχετικές δημοσκοπήσεις προκύπτει πωςοι Αμερικανοί έχουν ήδη δαπανήσει τοποσό των επιταγών που έλαβαν και θαχρειαστούν άμεσα νέα στήριξη. Οι Ρε-πουμπλικανοί παραμένουν, όμως, επι-φυλακτικοί και επαναλαμβάνουν το πάγιοεπιχείρημά τους ότι μια περαιτέρω αύξησητων δαπανών θα οδηγήσει σε αστρονο-μικά ύψη το χρέος της υπερδύναμης.

Συνολικά αυτή τη στιγμή το χρέος τουαμερικανικού κράτους ανέρχεται σε 25τρισ. δολάρια. Σαφώς, πριν από την παν-δημία του κορωνοϊού και τα μέτρα στή-ριξης της οικονομίας το χρέος των ΗΠΑείχε αρχίσει να αναρριχάται σε επίπεδαπου πολλοί οικονομολόγοι θεωρούν επι-κίνδυνα για τις προοπτικές μακροπρό-θεσμης ανάπτυξης της αμερικανικής οι-κονομίας. Τον περασμένο μήνα, το Γρα-φείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσουπροέβλεψε πως το δημοσιονομικό έλ-

λειμμα θα εκτιναχθεί φέτος στα 33,7 τρισ.δολάρια, ενώ το χρέος της χώρας θα υ-περβεί το 100% του αμερικανικού ΑΕΠ.

30 εκατ. νέοι άνεργοιΤην περασμένη εβδομάδα ο επικεφα-

λής της ομοσπονδιακής τράπεζας τωνΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ, δήλωσε ότι θα προ-τιμούσε να ήταν σε καλύτερη κατάστασητα δημόσια οικονομικά των ΗΠΑ πριναπό την πανδημία. Προσέθεσε, όμως,ότι τώρα είναι αναγκαίες οι εκτεταμένεςδαπάνες καθώς η αναστολή της οικονο-μικής δραστηριότητας είχε ως αποτέλεσμανα χάσουν τις θέσεις εργασίας τους πε-ρισσότεροι από 30 εκατ. Αμερικανοί. Φά-νηκε, άλλωστε, να αφήνει ανοικτό το εν-δεχόμενο περαιτέρω μέτρων, όταν τόνισεπως «ίσως θα χρειαστεί περισσότερηβοήθεια η οικονομία από όλους μας ανθέλουμε να είναι στιβαρή η ανάκαμψη».Σημειωτέον ότι στο πλαίσιο των μέτρωντόνωσης της οικονομίας η Federal Reserveαγόρασε τις τελευταίες εβδομάδες ομό-λογα του αμερικανικού δημοσίου ύψουςενός τρισ. δολαρίων.

Η άμεση εφαρμογή πράσινων πο-λιτικών ανάκαμψης για να αντιμε-τωπιστούν οι συνέπειες της κρίσηςτης πανδημίας έχει πολύ περισσό-τερα οφέλη από την εφαρμογήσυμβατικών πολιτικών, όπως προ-κύπτει από μεγάλη έρευνα του Πα-νεπιστημίου της Οξφόρδης. Σε αυ-τήν συμμετείχαν κρατικοί αξιω-ματούχοι, στελέχη διεθνών οργα-νισμών, πανεπιστημιακοί και δι-οικητές κεντρικών τραπεζών από53 χώρες, όπως αναφέρει οGuardian.

Τα πορίσματά της συμπεριλαμ-βάνονται σε έκθεση που συνυπο-γράφουν μεταξύ άλλων ο νομπε-λίστας οικονομολόγος Γιόζεφ Στί-γκλιτς, o καθηγητής Οικονομικώντου Περιβάλλοντος Κάμερον Χέ-μπορν και ο οικονομολόγος με ει-δίκευση στο κλίμα, λόρδος Νίκολας

Στερν, επισημαίνοντας ότι τα πα-κέτα μέτρων για την αντιμετώπισητης κλιματικής αλλαγής θα βοη-θήσουν στο να σταθεί και πάλι σταπόδια της η παγκόσμια οικονομίακαι να καλυφθούν οι στόχοι για τησυγκράτηση της υπερθέρμανσηςτου πλανήτη. Ωστόσο, τα χρονικάπεριθώρια στενεύουν για να εφαρ-μοστούν οι συνεπαγόμενες ανα-γκαίες αλλαγές – το σύνολο τωνκρατικών παρεμβάσεων για τηνπανδημία ξεπερνάει τα 7 τρισ. δο-λάρια. «Εχουμε στα χέρια μας πολύμεγάλα πακέτα μέτρων για την α-ντιμετώπιση της πανδημίας», υ-πογράμμισε ο κ. Χέμπορν. «Και αυ-τά επαρκούν για να μην ανέλθειη θερμοκρασία του πλανήτη πε-ρισσότερο από 2 βαθμούς Κελσίου,σύμφωνα με τον στόχο του Παρι-σιού. Εάν οι ιθύνοντες συνειδητο-

ποιήσουν πως μπορούν να λύσουνδύο προβλήματα, το κλίμα και τηνασθένεια, λαμβάνοντας μία φοράμέτρα, τότε υπάρχει πιθανότητανα το κάνουν».

Η χρηματοδότηση έργων πουσυντείνουν στη μείωση των εκπο-μπών ρύπων και στην τόνωση τηςοικονομικής ανάπτυξης, θα απο-φέρουν πολύ περισσότερους καρ-πούς και βραχυπρόθεσμα και μα-κροπρόθεσμα από ό,τι ένα συμβα-

τικό πρόγραμμα δαπανών. Τα σχε-τικά κατέδειξε η έρευνα της Οξ-φόρδης, στο πλαίσιο της οποίαςκαταγράφηκαν περισσότερες από700 πολιτικές αναθέρμανσης τηςοικονομίας, ενώ έγινε και σύγκρισημε αντίστοιχες πρωτοβουλίες τηνπερίοδο της διεθνούς χρηματοπι-στωτικής κρίσης του 2008. Περισ-σότεροι από 230 ειδικοί, συμπερι-λαμβανομένων υψηλόβαθμων κρα-τικών αξιωματούχων από υπουρ-γεία Οικονομικών και κεντρικέςτράπεζες 53 χωρών, έδωσαν απα-ντήσεις σε σχετικό ερωτηματολόγιομε θέμα τα δυνητικά κλιματικά ο-φέλη και τα δημοσιονομικά μέτραανάκαμψης. Οι συμμετέχοντες κα-τέταξαν τις διαφορετικές οικονο-μικές πολιτικές με κριτήριο το πόσοάμεσα εφαρμόζονται, ποια είναιτα ανταποδοτικά οφέλη για κάθε

1 δολάριο δαπάνης, πόσο καιρό θαυπάρχουν αποδόσεις και πόσο θασυμβάλουν στην ελάττωση τωνρύπων. Υψηλά στην κατάταξη βρέ-θηκαν τα έργα υποδομών και η έ-ρευνα για την καθαρή ενέργεια, ηπροετοιμασία για φυσικές κατα-στροφές και οι μηδενικών ρύπωνμεταφορές.

Ο λόρδος Στερν προειδοποίησετη Βρετανία, την Κίνα και τις Η-νωμένες Πολιτείες, καθώς και άλλεςχώρες, ότι η στήριξη νέων θέσεωνεργασίας σε βαρέως ρυπογόνουςκλάδους είναι κοντόφθαλμη. «Οιθέσεις εργασίας του παρελθόντοςείναι επισφαλείς» τόνισε, εν κα-τακλείδι. «Η δημιουργία απασχό-λησης για το μέλλον απαιτεί τησωστή χρηματοδότηση στο σωστόμέρος, με το σωστό τίμημα και στησωστή κλίμακα».

Προτεραιότητα η ενίσχυση της πράσινης οικονομίας

Οι ειδικοί που έλαβαν μέρος στην έρευνα προειδοποιούν ότι η στήριξη νέωνθέσεων εργασίας σε βαρέως ρυπογόνους κλάδους είναι επισφαλής.

<<<<<<

Από έρευνα του Πανεπι-στημίου της Οξφόρδηςπροκύπτει η ανάγκη τό-νωσης δράσεων φιλι-κών προς το περιβάλλον.

<<<<<<

Το Κογκρέσο εξετάζεινα χορηγήσει νέο γύροεπιταγών 1.200 δολ.στα αμερικανικά νοικοκυριά.

<<<<<<

Τα δάνεια που θα διαθέσειο ESM με επιτόκιο οριακάπάνω από το μηδέν μπορούννα φτάσουν το 2% του ΑΕΠκάθε χώρας – για την Ελλάδααυτό σημαίνει 3,7 δισ. ευρώ.

Δανεισμός-ρεκόρ για τις ΗΠΑ, άνω των τριών τρισ. δολαρίων το δεύτερο τρίμηνο

H αμερικανική κυβέρνηση έχει εγκρίνει ήδη δαπάνες ύψους περίπου τριών τρισ. δολα-ρίων για τη στήριξη της οικονομίας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει την εισήγησή της για την επανεκκίνηση των αεροπορικών συνδέσεων μεταξύ κρατών-μελών. Eως τις 20Μαΐου αναμένεται να δημοσιεύσει την πρότασή της για το νέο Ταμείο Ανάκαμψης.

Υγειονομικό διαβατήριο

Οι πιο κρίσιμες λεπτομέ-ρειες των υγειονομικώνπρωτοκόλλων της φετι-νής τουριστικής περιό-δου για ξενοδοχεία καιαεροπορικές πτήσεις α-πό το εξωτερικό είναισύμφωνα με τον κ. Θεο-χάρη οι εξής:• Για να επιβιβαστεί έναςεπιβάτης από το εξωτε-ρικό σε πτήση που έχειπροορισμό την Ελλάδα,θα πρέπει το αργότεροεντός των τελευταίων 72ωρών να έχει λάβει πι-στοποιητικό υγειονομι-κού χαρακτήρα ότι δενείναι φορέας του κορω-νοϊού. Χωρίς αυτό δενθα γίνεται επιβίβαση.• Για πτήσεις έως τεσσά-ρων ωρών δεν θα σερβί-ρεται φαγητό στους επι-βάτες, αλλά μόνο συ-σκευασμένα σνακ.• Οι τουρίστες θα αναχω-ρούν από τη χώρα χωρίςκανέναν έλεγχο, προκει-μένου να μην έχουμετον κίνδυνο εγκλωβι-σμού τους και παραμο-νής σε καραντίνα στηνΕλλάδα. • Σε κάθε τουριστική πε-ριοχή της χώρας το υ-πουργείο Τουρισμού θαμισθώσει ένα τουριστικόκατάλυμα το οποίο θαλειτουργεί ως «ξενοδο-χείο καραντίνας», όπουθα μεταφέρονται τουρί-στες που διαπιστώνεταιότι είναι φορείς του κο-ρωνοϊού.• Τα τεστ για κορωνοϊόθα έχουν αποτέλεσμα τοαργότερο εντός 6 ωρών,προκειμένου όποιος δια-πιστώνεται θετικός ναμεταφέρεται σε «ξενο-δοχεία καραντίνας».• Ο υπουργός Τουρισμούπροανήγγειλε διακρατι-κές συμφωνίες με χώ-ρες όπως η Βουλγαρία,το Ισραήλ και η Κύπροςγια την ελεύθερη μετά-βαση και την επιστροφήΕλλήνων τουριστών σεαυτές. Τέλος, ο ίδιος εί-πε ότι από τα 18 δισ. ευ-ρώ τουριστικά έσοδαπου είχαμε πέρυσι, φέ-τος θα έχουμε το πολύ 8δισ. ευρώ.

Δύο κρίσιμεςεβδομάδεςγια τις χώρες του ΝότουΕν αναμονή των προτάσεων της Κομισιόν

10 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 13 Μαΐου 2020Δ Ι Ε Θ Ν Η

Υψηλότερη ανεργία σε σχέση ακόμη καιμε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κα-λούνται να αντιμετωπίσουν οι ΗνωμένεςΠολιτείες, καθώς τον μήνα Απρίλιο βρέ-θηκαν εκτός παραγωγικής διαδικασίας20,5 εκατομμύρια άνθρωποι, δραματικήένδειξη, που φανερώνει πόσο η πανδημίατου κορωνοϊού κτυπά τη μεγαλύτερη οι-κονομία του κόσμου. Οπως αναφέρεταιστο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters,βάσει των στοιχείων του υπουργείου Ερ-γασίας πρόκειται για τη χειρότερη επίδοσητης αγοράς εργασίας από τα χρόνια του1929 και του Μεγάλου Κραχ συνολικάαλλά και τη δραστικότερη μείωση θέσεωνεργασίας σε μηνιαία βάση στην Ιστορία.Πρόκειται για στοιχεία, τα οποία πάνταπαρακολουθούνται με προσοχή από τηνκυβέρνηση, τους επιχειρηματίες, τους α-ναλυτές και τις αγορές, αλλά ειδικά τώραέχουν ακόμα πιο βαρύνουσα σημασία,μιας και πλήθος εταιρειών σε όλη τη χώραέχει κατεβάσει ρολά.

Ο δείκτης της ανεργίας εκτινάχθηκετον μήνα Απρίλιο στο 14,7%, ξεπερνώνταςτο προηγούμενο αρνητικό ρεκόρ του 10,8%

τον Νοέμβριο του 1982 αλλά και εκείνοτης δεκαετίας του 1930. Εν τω μεταξύ,μόλις τον Φεβρουάριο η ανεργία είχε δια-μορφωθεί στο 3,5%, φθάνοντας στα χα-μηλότερα επίπεδα των τελευταίων 50 ετών.«Ηταν εντελώς αναμενόμενα τα στοιχείατης ανεργίας, δεν αποτελούν έκπληξη καιδεν θα ευθύνομαι γι’ αυτά», δήλωσε χθεςο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.«Ούτε καν οι Δημοκρατικοί δεν με κατη-γορούν, αλλά αυτό που οφείλω να κάνωείναι να επαναφέρω τις χαμένες θέσειςεργασίας. Αυτό που κάναμε ήταν να προ-καλέσουμε τεχνητή παύση του οικονομικούμηχανισμού. Οπότε όλες οι θέσεις εργασίαςσύντομα θα επανέλθουν και το 2021 θαείναι μία εξαιρετική χρονιά», πρόσθεσε.

Τα στοιχεία της ανεργίας έρχονται προςεπίρρωση των προσδοκιών των αναλυτών

ότι για την αμερικανική οικονομία η ανά-καμψη θα είναι βραδεία, σκιάζοντας έτιπεραιτέρω την εικόνα. Ηδη, τα δεδομένααπό τις καταναλωτικές δαπάνες και τις ε-ταιρικές επενδύσεις είναι αποκαρδιωτικά,όπως και από τις εμπορικές συναλλαγέςκαι την παραγωγικότητα. Συν τοις άλλοις,η οικονομική λόγω πανδημίας κρίση δη-μιουργεί προβλήματα και στον Αμερικανόπρόεδρο, ο οποίος θα διεκδικήσει δεύτερηφορά την προεδρία των Ηνωμένων Πολι-τειών φέτος τον Νοέμβριο. Η κυβέρνησήτου δέχθηκε δριμεία κριτική για το πώςαρχικά αντέδρασε στον κορωνοϊό καιτώρα, εμφανίζεται πρόθυμη να επαναφέρειτην οικονομία σε λειτουργία ανεξαρτήτως

της συνεχιζόμενης αύξησης των κρου-σμάτων και των δυσοίωνων προβλέψεωνγια θανάτους.

Η Ουάσιγκτον, αντιμέτωπη με την αιφ-νίδια και σοβαρή επιδείνωση της οικονο-μίας, έχει εφαρμόσει τεράστιο πρόγραμμαστήριξης των επιχειρήσεων, των νοικο-κυριών και των εργαζομένων ύψους 2 τρισ.δολαρίων, το οποίο εκτείνεται από τα ε-πιδόματα ανεργίας και την απευθείας κα-ταβολή χρημάτων στους Αμερικανούς πο-λίτες έως την επιδότηση βιομηχανιών καιτα δάνεια σε μικρομεσαίες εταιρείες γιανα μην κάνουν απολύσεις.

Ωστόσο, έχουν ανακύψει προβλήματα,όπως με τις αιτήσεις για το πρόγραμμα

των μικρομεσαίων, του οποίου τα κονδύλιατων 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων εξα-ντλήθηκαν τάχιστα και ανανεώθηκαν με320 δισεκατομμύρια επιπλέον. Ισως, τέλος,το πιο ανησυχητικό πέραν του τεράστιουαριθμού ανέργων, να είναι αυτό που επι-σημαίνουν οικονομολόγοι, το ότι δηλαδήδεν αποτυπώνεται στα στοιχεία όλο τοεύρος της ανεργίας, όπως αναφέρει τοbusinessinsider.com. Το υπουργείο Ερ-γασίας των ΗΠΑ δεν μετρά όσους ανέργουςδεν αναζητούν ενεργά δουλειά, ενώ πα-ράλληλα, στους κλάδους που γίνονται προ-σλήψεις (σούπερ μάρκετ, αποθήκες κ.λπ.)υπάρχουν άνθρωποι που φοβούνται νακινητοποιηθούν λόγω της πανδημίας.

Σημαντικό αρνητικό αποτύπωμα άφησεο κορωνοϊός στις γερμανικές εξαγωγέςτου Μαρτίου, καθώς υποχώρησαν στοχαμηλότερο επίπεδο από την επανένωσητης χώρας, το 1990. Ξεπερνώντας κατάπολύ τη μέση πρόβλεψη, οι εξαγωγές τηςλεγόμενης «ατμομηχανής» της Ευρώπηςμειώθηκαν κατά 11,8% τον Μάρτιο, διότιοι βασικοί εμπορικοί της εταίροι, όπως ηΙταλία και η Κίνα, βρίσκονταν ήδη σε κα-θεστώς καραντίνας.

Σύμφωνα με την εθνική στατιστική υ-πηρεσία της χώρας, τον Μάρτιο πραγμα-τοποιήθηκαν εξαγωγές αξίας 108,9 δισ.ευρώ, ενώ οι εισαγωγές υποχώρησαν κατά5,1%, στα 91,6 δισ. ευρώ. Δεδομένης τηςδιαφοράς στην υποχώρηση εισαγωγώνκαι εξαγωγών, το δημοσιονομικό πλεό-νασμα της χώρας, το οποίο έχει επικριθείκατ’ επανάληψιν από διεθνείς φορείς καιτρίτες χώρες, συρρικνώθηκε στα 17,4 δισ.ευρώ σε σχέση με τα 22,3 δισ. ευρώ πουήταν την αντίστοιχη περίοδο του 2019.

Η γερμανική κυβέρνηση προβλέπειπως η οικονομία, η οποία εξαρτάται σε

μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές, θα διο-λισθήσει σε ύφεση 6,3% φέτος, παρά τοεξαιρετικά γενναιόδωρο πακέτο στήριξηςαξίας 750 δισ. ευρώ που έχει διοχετευθείπροκειμένου να αντισταθμίσει τον οικο-νομικό αντίκτυπο της κρίσης. Αντίστοιχηύφεση είχε σημειωθεί τελευταία φοράστη χώρα την περίοδο μετά το τέλος τουΒ΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Οσον αφορά την ανάκαμψη της γερ-μανικής οικονομίας, πολλοί οικονομολόγοιαναμένουν πως θα εξαρτηθεί από την α-νάκαμψη των εμπορικών της εταίρων, ό-πως η Κίνα και οι ΗΠΑ. Φαίνεται, εξάλλου,και από την επίπτωση στις εξαγωγές τουΜαρτίου, καθώς η Γερμανία επέβαλε πε-ριοριστικά μέτρα μόνο στο τέλος τουμήνα, ωστόσο η Ιταλία και η Κίνα, βασικοί

εμπορικοί της εταίροι, βρίσκονταν σε κα-θεστώς καραντίνας επί πολλές εβδομάδες.«H αλληλεξάρτηση της διεθνούς οικονο-μίας θα είναι καταστροφική για τις εξα-γωγές κατά τη διάρκεια της κρίσης τουκορωνοϊού», σχολίασε χαρακτηριστικάστο Reuters ο Αλεξάντερ Κρούγκερ τηςBankhaus Lampe.

Τα στατιστικά σχετικά με τις γερμανικέςεξαγωγές συμπληρώνουν μία ήδη δυσοί-ωνη εικόνα για τη μεγαλύτερη οικονομίατης Ευρώπης, η οποία διήνυε το ενδέκατοσυναπτό έτος ανάπτυξης. Ηδη μέσα στηνεβδομάδα είχαν δημοσιευθεί οι δείκτεςβιομηχανικής παραγωγής και οι παραγ-γελίες των εργοστασίων, οι οποίοι βρί-σκονταν σε ιστορικό χαμηλό. «Η ίδια ει-κόνα, ο ίδιος τίτλος, διαφορετικός δείκτης»,ανήρτησε στο Twitter o Κάρστεν Μπρζέ-σκι, οικονομολόγος της ING bank, ανα-φερόμενος στην πτωτική πορεία όλωντων οικονομικών δεικτών παγκοσμίως.

Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι ο σχε-τικός κλάδος αντιμετώπιζε ακόμη καιπριν από την επέλαση του κορωνοϊού

πτώση στη ζήτηση εξαιτίας των παγκό-σμιων εμπορικών αναταραχών.

Συνεπώς, η γερμανική οικονομία βρέ-θηκε ουσιαστικά εξαρτώμενη από την ε-σωτερική κατανάλωση και τις κρατικέςδαπάνες. Ωστόσο, μετά την επιβολή πε-ριοριστικών μέτρων μειώθηκαν σημαντικάκαι οι δαπάνες των νοικοκυριών. Σύμφωναμε την εταιρεία ερευνών αγοράς GfK, τοένα τρίτο των Γερμανών σκοπεύει να πε-ριορίσει τις δαπάνες του το επόμενο διά-στημα. Επίσης, το 33% των Γερμανώνπροβλέπει πως η οικονομική του κατά-σταση θα επιδεινωθεί μέσα στους επό-μενους 12 μήνες, θέτοντας κατ’ αυτόντον τρόπο εμπόδια στην ανάκαμψη τηςζήτησης και κατά συνέπεια της γερμανικήςοικονομίας.

«Η νέα κανονικότητα αποτελείται απόμια δύσκολη οικονομική κατάσταση καιαπό χαμηλές καταναλωτικές δαπάνες. Οκλάδος του λιανικού εμπορίου και τηςμεταποίησης πρέπει να προσαρμοστείσε αυτή την κατάσταση», σχολίασε στοReuters η Πέτρα Σουέπτιτζ της GfK.

Για πρώτη φορά στην ιστορία του,το μεγαλύτερο κρατικό επενδυτικόταμείο του κόσμου, το ταμείο τηςΝορβηγίας, αναγκάζεται να ρευ-στοποιήσει περιουσιακά του στοι-χεία για να χρηματοδοτήσει τονπροϋπολογισμό της χώρας. Η πα-ραδοσιακά ευημερούσα σκανδι-ναβική χώρα αντιμετωπίζει το ι-σχυρότερο και πλέον συντριπτικόοικονομικό σοκ μετά τον Β΄ Πα-γκόσμιο Πόλεμο, καθώς η πανδημίαέχει συνδυασθεί με την κατάρρευ-ση των τιμών του πετρελαίου μει-ώνοντας δραματικά τα έσοδά της.Αναγκάζεται, έτσι, να βρει κατα-φύγιο στα κεφάλαια ύψους 1 τρισ.δολαρίων που έχουν συγκεντρωθείαπό τα πετρελαϊκά έσοδα ετών.

Ηδη τον Μάρτιο άντλησε πε-ρισσότερα κεφάλαια από ποτέ γιανα χρηματοδοτήσει τον προϋπο-λογισμό της χώρας. Το ύψος τωναναλήψεων θα υπερβεί τα έσοδατου ταμείου, που έχουν μειωθείσημαντικά, καθώς η πλειονότητατων εταιρειών στις οποίες έχεισυμμετοχές περικόπτουν ή και α-ναβάλλουν επ’ αόριστον την κα-ταβολή μερισμάτων εξαιτίας τηςπανδημίας. Στη διάρκεια του πε-ρασμένου έτους, τα έσοδα του ε-πενδυτικού ταμείου ανήλθαν σε243 δισ. νορβηγικές κορώνες, ποσόαντίστοιχο περίπου των 23 δισ.δολαρίων. Με τις πλέον αισιόδοξεςεκτιμήσεις, όμως, η νορβηγική κυ-βέρνηση θα χρειαστεί φέτος την

αρωγή του για τουλάχιστον 266δισ. νορβηγικές κορώνες, ποσό α-ντίστοιχο των 26 δισ. δολαρίων.

Ως αποτέλεσμα, το επενδυτικόταμείο αναγκάζεται για πρώτη φο-ρά στην ιστορία του να ρευστο-ποιήσει περιουσιακά στοιχεία γιανα αντεπεξέλθει στις ανάγκες τουπροϋπολογισμού της χώρας.

Σύμφωνα με τις τελευταίες ε-κτιμήσεις, πριν από την αναθεώ-

ρηση των δαπανών που έγινε τηνπερασμένη εβδομάδα, η συντηρη-τική κυβέρνηση της Νορβηγίας ε-κτιμά πως ο προϋπολογισμός θαείναι μειωμένος κατά 20 δισ. δο-λάρια εξαιτίας της αναστολής τηςοικονομικής δραστηριότητας. Οπωςτόνισε πάντως σε συνέντευξή τουστην τηλεόραση του Bloombergο επικεφαλής της Norges Bank, Οϊ-στεν Ολσεν, που εποπτεύει το ε-πενδυτικό ταμείο, «είναι προφανέςθετικό στοιχείο της νορβηγικήςκοινωνίας ότι σε αντίθεση με πολ-λές χώρες, εμείς έχουμε αυτά ταπεριθώρια ελιγμών». Ο κ. Ολσεναιφνιδίασε την αγορά την Πέμπτηανακοινώνοντας μείωση των επι-τοκίων της νορβηγικής κορώνας

σε μηδενικά επίπεδα. Οπως επι-σημαίνει σχετικό ρεπορτάζ τουBloomberg, η τρέχουσα κρίση τηςπανδημίας επηρεάζει το κρατικόεπενδυτικό ταμείο της Νορβηγίαςεντελώς διαφορετικά σε σύγκρισημε τη χρηματοπιστωτική κρίσητου 2008 και τη συνεπακόλουθηύφεση. Τότε είχε σπεύσει να εκ-μεταλλευθεί την ελεύθερη πτώσητων χρηματιστηρίων ανά τον κό-σμο για να αγοράσει φθηνότερεςμετοχές. Το πρώτο τρίμηνο του2009 δαπάνησε 136 δισ. νορβηγικέςκορώνες, ποσό αντίστοιχο περίπουτων 13,3 δισ. δολαρίων, για την α-γορά φτηνών μετοχών. Τώρα, όμως,αναγκάζεται να εκποιήσει περι-ουσιακά του στοιχεία.

Ρευστοποιεί κρατικά περιουσιακά στοιχεία η Νορβηγία

Στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1990 και την επανένωση οι γερμανικές εξαγωγές

Το Ταμείο θα πωλήσει περιουσιακά στοιχεία για πρώτη φορά, καθώς η χώρα α-ντιμετωπίζει το ισχυρότερο οικονομικό σοκ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

<<<<<<

Μέσω επενδυτικούταμείου με ενεργητικό1 τρισ. δολ., για να αντε-πεξέλθει στην κρίση.

<<<<<<

Τον Μάρτιο μειώθηκαν κατά11,8% και διαμορφώθηκανστα 108,9 δισ. ευρώ.

<<<<<<

Πρόκειται για τη χειρότερηεπίδοση της αγοράς εργασίαςαπό το Κραχ του 1929.

Η γερμανική κυβέρνηση προβλέπει πως η οικονομία, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμόαπό τις εξαγωγές, θα διολισθήσει σε ύφεση 6,3% φέτος.

Χωρίς βοήθειαχιλιάδες ΜμΕΟταν οι αμερικανικές μικρο-μεσαίες εταιρείες υποβάλουναίτηση για να συμπεριλη-φθούν στο πρόγραμμα στήρι-ξης, οφείλουν να αποδείξουνότι το ποσόν θα το χρησιμοποι-ήσουν για κάλυψη βασικώντους αναγκών, όπως είναι το ε-νοίκιο και οι μισθοί των υπαλ-λήλων τους – το ανώτατο πουμπορούν να ζητήσουν είναι 10εκατ. δολάρια. Ωστόσο, ορι-σμένες από τις αιτούσες επι-χειρήσεις διέθεταν ήδη ρευ-στότητα. Σύμφωνα με στοιχείαπου ανέλυσε το Reuters για276 εισηγμένες εταιρείες, οιοποίες ζήτησαν αυτή την επεί-γουσα επιδότηση από το κρά-τος, οι 41 είχαν αρκετά στο τα-μείο τους ώστε να αντεπεξέλ-θουν στις βασικές τους υπο-χρεώσεις για δύο μήνες ή καιπερισσότερο. Και αυτό συνέ-βαινε, ανεξαρτήτως του ότι ταέσοδά τους, σε κάποιες περι-στάσεις, ήταν μηδενικά. Τριά-ντα από το σύνολο των 41 διέ-θεταν ρευστότητα ικανή νατους καλύψει τρεις μήνες καιπλέον, ενώ έξι μπορούσαν α-πό μόνες τους να λειτουργούντουλάχιστον έως φέτος τονΔεκέμβριο. Παρά ταύτα, οι ενλόγω εξασφάλισαν σε κρατικάκονδύλια 104 εκατ. δολάρια,όταν χιλιάδες μικρότερες μο-νάδες με ελάχιστα στα ταμείατους είδαν τις αιτήσεις τους νααπορρίπτονται. Τέλος, κατάμέσον όρο η βοήθεια που ζή-τησαν οι μικρομεσαίες επιχει-ρήσεις φθάνει τις 79.000 δο-λάρια, οπότε με τα 104 εκατ.των 41 εταιρειών που προανα-φέρθηκαν, θα μπορούσε νακαλύψει περίπου 1.300 μι-κρές μονάδες στις ΗΠΑ.

Ο εφιάλτηςτης ανεργίας επιστρέφει στις ΗΠΑΤον Απρίλιο εκτινάχθηκε στο 14,7%,καθώς 20,5 εκατ. άνθρωποι απολύθηκαν

Ενόψει των φετινών προεδρικών εκλογών, ο Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να ωραιοποιήσει την κατάσταση, υποστηρίζοντας πως «αυτό που κά-ναμε ήταν να προκαλέσουμε τεχνητή παύση του οικονομικού μηχανισμού, οπότε όλες οι θέσεις εργασίας σύντομα θα επανέλθουν και το 2021θα είναι μία εξαιρετική χρονιά».

Τετάρτη 13 Μαΐου 2020 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 11Δ Ι Ε Θ Ν Η

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του PETER THAL LARSEN

Την αρωγή της βρετανικής κυβέρνησης α-ναγκάζεται να ζητήσει ο οργανισμός αστικώνσυγκοινωνιών του Λονδίνου, Transport forLondon (TfL), προκειμένου να μην καταρ-ρεύσει εξαιτίας της πανδημίας. Εχονταςδεχθεί καίριο πλήγμα, όπως και όλος οτομέας των μεταφορών, λόγω αναστολήςτης οικονομικής δραστηριότητας, ο TfLζητεί από την κυβέρνηση Τζόνσον ενίσχυσηύψους 2 δισ. στερλινών, ποσό αντίστοιχοτων 2,27 δισ. ευρώ.

Η κίνηση στους σιδηροδρόμους και σταλεωφορεία της πόλης ελαχιστοποιήθηκεαπό τη στιγμή που η κυβέρνηση Τζόνσονκάλεσε τους κατοίκους της Βρετανίας ναμείνουν στα σπίτια τους για να ανακόψουντη μετάδοση της πανδημίας. Το αποτέλεσμα

ήταν μια κατακόρυφη πτώση των εσόδωντου οργανισμού που, σύμφωνα με σχετικόρεπορτάζ των Sunday Times, έχει μείνειμε μόλις ένα δισ. στερλίνες στον τραπεζικότου λογαριασμό. Πρόκειται για ποσό αντί-στοιχο του 1,14 δισ. ευρώ, που δεν αρκείγια να τον κρατήσει στη ζωή για περισσότεροαπό δύο μήνες. Ο λόγος είναι ότι για τη λει-τουργία του ο TfL δαπανά ημερησίως πε-ρίπου 21 εκατ. στερλίνες. Και, βέβαια, ηδεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει ο ορ-γανισμός συνεπάγεται επ’ αόριστον αναβολήτων προγραμματισμένων έργων επέκτασηςκαι αναβάθμισης μέρους του δικτύου του.

Βρετανικά ΜΜΕ αναφέρουν πως η ηγεσίατου οργανισμού, συμπεριλαμβανομένουτου δημάρχου του Λονδίνου Σαντίκ Χαν,συνομιλεί με εκπροσώπους της κυβέρνησηςσε μια προσπάθεια να διασφαλίσει χρημα-τοδότηση εκτάκτου ανάγκης. Μιλώντας σεδημοσιογράφους, εκπρόσωπος της εταιρείαςτόνισε πως «είναι επιτακτική ανάγκη να έ-χουν επιτυχή έκβαση οι συνομιλίες για τηστήριξη που μπορεί να διατεθεί».

Η πανδημία βρήκε τον TfL οικονομικάαποδυναμωμένο, με χρέος ύψους 11 δισ.στερλινών (12,53 δισ. ευρώ), ενώ για διετία2019-2020 εκτιμάται ότι θα παρουσιάσεισυνολικά έλλειμμα ύψους 220 εκατ. στερ-λινών, ποσό αντίστοιχο των 250,53 εκατ.ευρώ. Ανάμεσα στους παράγοντες που ο-δήγησαν σε μείωση των εσόδων του προτης πανδημίας ήταν η απόφαση της κυβέρ-νησης να μειώσει την ετήσια συνεισφοράτης στον οργανισμό κατά 700 εκατ. στερ-λίνες.

Συνηγόρησαν, όμως, και παράγοντες ό-πως οι υπερβολικές δαπάνες που χρειάστη-καν για την κατασκευή της νέας σιδηρο-δρομικής γραμμής, της γνωστής ως Crossrail,που διασχίζει τη βρετανική πρωτεύουσααπό τη δυτική προς την ανατολική πλευράτης. Τέλος, ο TfL δέχθηκε πλήγμα το 2016,όταν ο δήμαρχος του Λονδίνου επέβαλε«πάγωμα» στον ναύλο για μονές διαδρομές.Την προηγούμενη εβδομάδα ο κ. Χαν, μεάρθρο του στη δωρεάν εφημερίδα του Λον-δίνου City A.M., τόνισε πως «δεν πρόκειται

να υπάρξει σύντομα επιστροφή σε αυτόπου ήταν ο TfL πριν από την κρίση». Οπωςδιευκρίνισε, «είναι μια αναπόδραστη πραγ-ματικότητα ότι δεν μπορεί να λειτουργήσειστο πλήρες δυναμικό του κανένα μέσο μα-ζικής μεταφοράς, εφόσον θα πρέπει να κρα-τούνται οι αποστάσεις ασφαλείας». Προέ-βλεψε, μάλιστα, ότι για να κρατηθούν οι α-ποστάσεις ασφαλείας θα πρέπει η πληρότητατων σιδηροδρόμων στο μετρό του Λονδίνουνα περιοριστεί σε ποσοστά από 13% έως20% των προ κρίσης επιπέδων, ακόμη κιαν λειτουργεί το 100% των συρμών. Σημει-ωτέον ότι τον Μάρτιο το βρετανικό υπουρ-γείο Μεταφορών αποφάσισε ουσιαστικάνα κρατικοποιήσει τους βρετανικούς σιδη-ροδρόμους προκειμένου να μην καταρρεύ-σουν εξαιτίας της αναστολής της οικονο-μικής δραστηριότητας. Παράλληλα χορή-γησε στις εταιρείες λεωφορείων της χώραςκρατική ενίσχυση ύψους 167 εκατ. στερ-λινών, ποσό αντίστοιχο των 190 εκατ. ευρώ.Δεν συμπεριέλαβε, όμως, τον TfL σε κανένααπό αυτά τα προγράμματα.

Ο Νότος της Ιταλίας κατέβαλε πολύμικρότερο φόρο αίματος στην παν-δημία του κορωνοϊού σε σύγκρισημε τον βιομηχανικό Βορρά. Θα είναι,όμως, πολύ βαρύτερο το οικονομικότίμημα που θα πληρώσει στην παν-δημία το «Mezzogiorno», όπως είναιγνωστός ο αιωνίως φτωχός Νότος.Οπως επισημαίνει το ιταλικό onlineπεριοδικό ilfattoquotidiano, η ανά-καμψη της οικονομίας αναμένεταινα είναι πολύ ταχύτερη στον πλούσιοιταλικό Βορρά, που διαθέτει ισχυρήβιομηχανική και αγροτική βάση. Ηοικονομία του υπανάπτυκτου Νότουείναι εξαρτημένη από τον τουρισμό,που δεν αναμένεται να ανακάμψειγρήγορα.

Σχετικό ρεπορτάζ των FinancialTimes επισημαίνει πως η κυβέρνησηάργησε πολύ να χορηγήσει οικονο-

μική στήριξη στις μικρές επιχειρήσεις,με αποτέλεσμα πολλές από αυτές ναέχουν κλείσει μάλλον για πάντα. Μι-λώντας στη βρετανική εφημερίδα, οΣτέφανο Μαντζόκι, κοσμήτορας τουΟικονομικού Τμήματος στο πανεπι-στήμιο Luiss στη Ρώμη, προεξοφλείπως «θα καταλήξουμε με έναν ακόμαφτωχότερο ιταλικό Νότο και εν ολίγοιςθα διευρυνθεί στο έπακρο το χάσμαανάμεσα στον Νότο και στην υπό-λοιπη χώρα, που έτσι κι αλλιώς επι-δεινώνεται εδώ και δεκαετίες».

Ο οικονομικός αντίκτυπος τηςπανδημίας αναμένεται εν ολίγοις ναεπιδεινώσει περαιτέρω τις ανισότητεςανάμεσα στη βόρεια και στη νότιαΙταλία και η φτώχεια είναι βέβαιο ότιθα αυξηθεί. Ο τουριστικός κλάδοςστα μικρά αλλά φημισμένα νησιά

στα παράλια της Νάπολης, όπως τοΚάπρι και η Ισκια, έχει κυριολεκτικάκαταρρεύσει.

Οι ρυθμοί ανάπτυξης της Ιταλίαςείναι αναιμικοί όσα χρόνια έχουν με-σολαβήσει μετά τη χρηματοπιστωτικήκρίση. Στη διάρκεια του περασμένουέτους, η ιταλική οικονομία σημείωσεανάπτυξη 0,3%, αλλά μια ανάπτυξηάνιση.

Το κέντρο και ο Βορράς της Ιταλίαςείχαν ανάπτυξη 0,5%, ενώ η οικονο-μία του Νότου συρρικνώθηκε κατά0,3%. Είναι αποκαλυπτικά τα στοιχείαγια την ανεργία μετά τη χρηματοπι-στωτική κρίση. Στον πλούσιο Βορρά,από το 2018 έχει επιστρέψει στα ε-πίπεδα του 2008 για τους άνδρες καιεμφανίζεται αυξημένη κατά τρεις ε-κατοστιαίες μονάδες για τις γυναίκες.

Στον μεσογειακό Νότο, όμως, αυξή-θηκε κατά 5,5 εκατοστιαίες μονάδεςη ανεργία των ανδρών και κατά 1,4εκατοστιαία μονάδα των γυναικών.Αυτό σημαίνει ότι όταν η πανδημίαάρχισε να πλήττει την ιταλική οικο-νομία, βρήκε τον Νότο με ανεργία20% στους άνδρες και 24% στις γυ-ναίκες.

Η δεινή κατάσταση της οικονομίαςστον ιταλικό Νότο εξηγεί, έτσι, καιτο γεγονός ότι είναι συντριπτικά με-γαλύτερα τα κονδύλια που χορηγού-νται στην Ιταλία για την ανόρθωσητης οικονομίας της από τον αντίκτυποτης πανδημίας. Οπως τονίζει σχετικόρεπορτάζ της ιταλικής οικονομικήςεφημερίδας Il sole 24 Ore, το 68%των κεφαλαίων προορίζεται για τονυποβαθμισμένο Νότο.

Η πανδημία έχει ανατρέψει κάθε συ-ντηρητική άποψη που επικρατούσεστον οικονομικό και χρηματοπι-στωτικό κλάδο. Ιδέες που άλλοτεθεωρούνταν ακραίες, όπως η κα-ταβολή μισθών στον ιδιωτικό τομέααπό τις κυβερνήσεις, εφαρμόζονταιπλέον κατά κόρον. Κατά τον ίδιοτρόπο φαίνεται πως η κρίση θα φέ-ρει στο προσκήνιο και προτάσειςγια αυξημένη φορολογία σε ορι-σμένες επιχειρήσεις.

Είναι ακόμη πολύ νωρίς, ώστενα επιβληθούν νέοι φόροι. Οι κυ-βερνήσεις δαπανούν απεριόριστα,προκειμένου να μετριάσουν τον οι-κονομικό αντίκτυπο του κορωνοϊούκαι να αποτρέψουν μία παρατετα-μένη ύφεση. Οταν επιστρέψουμεστην κανονικότητα, οι περισσότεροικαταναλωτές και επιχειρήσεις θαθέλουν κατά πάσα πιθανότητα νααποταμιεύσουν περισσότερο καινα ξοδέψουν λιγότερο από πριν.Συνεπώς, τα δημοσιονομικά ελλείμ-ματα θα επωμισθούν το επιπλέονβάρος.

Κάποια στιγμή, όμως, οι κυβερ-νήσεις θα κληθούν να διορθώσουντη ζημία στους ισολογισμούς τους.Το δημόσιο χρέος στον ανεπτυγμένοκόσμο αναμένεται πως θα αυξηθείκατά μέσον όρο περίπου στο 120%του ΑΕΠ, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Μιαεπανάληψη της οικονομικής λιτό-τητας που ακολούθησε τη χρημα-τοπιστωτική κρίση του 2008 είναιαδύνατη, καθώς η διόρθωση τωνσφαλμάτων που αναδείχθηκαν σταυγειονομικά συστήματα λόγω τουκορωνοϊού απαιτούν περισσότερεςδαπάνες. Οι πολιτικοί δεν θα τολ-μήσουν να επαναφέρουν τη δημό-σια οργή που προκλήθηκε από τιςπαλαιότερες περικοπές και οδήγη-σαν στην αύξηση του λαϊκισμού.

Πιο πιθανό είναι πως θα αυξηθείη φορολογία. Η στήριξη από τα κρά-τη και τις κεντρικές τράπεζες έδω-σαν κίνητρο στους επενδυτές νασυντηρήσουν τα χρηματιστήριακαι την αγορά ομολόγων, ενώ ταχαμηλότατα επιτόκια δανεισμούσυντηρούν την αγορά ακινήτων.Θα ενισχυθούν οι εκκλήσεις για φο-ρολογία των πλουσίων, όπως είχε

προτείνει η υποψήφια των Δημο-κρατικών στις ΗΠΑ Ελίζαμπεθ Γου-όρεν για φορολόγηση των Αμερι-κανών των οποίων η περιουσία ξε-περνάει τα 50 εκατ. δολάρια. Ωστό-σο, τέτοιου είδους μέτρα ενδέχεταινα επιβαρύνουν τους ηλικιωμένους,οι οποίοι βρίσκονται σε μεγαλύτεροκίνδυνο λόγω κορωνοϊού.

Μία άλλη λύση για τις κυβερνή-σεις θα ήταν να στοχεύσουν σταεταιρικά κέρδη. Πολλά κράτη έχουνήδη εξαιρέσει από τα προγράμματαστήριξης τις επιχειρήσεις που βρί-σκονται σε φορολογικούς παραδεί-σους. Οταν περιοριστεί ο ρυθμόςαύξησης των κρουσμάτων, οι εται-ρείες αυτές θα δεχθούν ακόμη πε-ρισσότερες πιέσεις για υψηλότερηφορολογία. Ορισμένοι πολιτικοί εν-δέχεται να υποστηρίξουν ακόμηκαι τη φορολόγηση των συναλλα-γών. Οι εκκλήσεις για υψηλότερηφορολόγηση των τεχνολογικών κο-λοσσών, μία διαδικασία που είχεήδη ξεκινήσει στην Ευρώπη, θααυξηθούν, καθώς έχει μεσολαβήσειμία περίοδος κατά την οποία η A-mazon και η Alphabet απέκτησανακόμη περισσότερη δύναμη. Επι-χειρήσεις που επωφελήθηκαν απότην κρίση, όπως διαδικτυακές πλατ-φόρμες ή εταιρείες κατασκευής ια-τρικού εξοπλισμού, ενδέχεται ναβρεθούν στο στόχαστρο της φορο-λογίας.

Η κρίση του κορωνοϊού ενδέχεταιεπίσης να επιφέρει ορισμένες αλ-λαγές στο φορολογικό σύστημα, οιοποίες θα έπρεπε να είχαν γίνειπρο πολλού. Κατ’ αρχάς θα μπο-ρούσε να αρθεί το όριο της φορο-λόγησης με βάση το χρέος. Η φο-ρολόγηση των εσόδων μετά την α-φαίρεση των τόκων δίνει στις επι-χειρήσεις ένα κίνητρο να δανει-στούν. Η διόρθωση αυτού του λά-θους δεν θα είναι εύκολη και κατάπάσα πιθανότητα δεν θα συγκε-ντρώσει πολλά έσοδα, αλλά θα κα-θιστούσε τις οικονομίες λιγότεροευάλωτες σε μελλοντικές κρίσειςχρέους.

Αντίστοιχα, όσοι υποστηρίζουντη φορολόγηση των εκπομπών α-έριων ρύπων θα ασκήσουν πίεσηγια ένα τέτοιο μέτρο, το οποίο θαβοηθήσει στην αντιμετώπιση τηςκλιματικής αλλαγής. Η ραγδαία αύ-ξηση των τιμών του πετρελαίου δη-μιουργεί μία ευκαιρία για αύξησητης φορολογίας χωρίς να πλήττονταιάμεσα οι καταναλωτές.

Reuters Breakingviews

<<<<<<

Θα έρθουν στο προσκή-νιο προτάσεις για υψη-λότερη φορολόγηση σεορισμένες επιχειρήσεις.

Μολονότι σε ολόκληρο τον κόσμο δρομο-λογείται ή ακόμη και επισπεύδεται η επα-νεκκίνηση της οικονομικής δραστηριό-τητας, ορισμένες επιχειρήσεις επιλέγουνδιαφορετική οδό για να το επιτύχουν. Αρ-νούνται να ανοίξουν τις πόρτες στους ερ-γαζομένους τους πριν από το καλοκαίρι,παρατείνοντας όσο το δυνατόν περισσό-τερο το καθεστώς τηλεργασίας.

Η εργασία από απόσταση επιβλήθηκεμε την επέλαση της πανδημίας, προκει-μένου να διασφαλιστεί η υγεία των εργα-ζομένων και εφαρμόστηκε με βάση τις ε-κάστοτε κρατικές κατευθυντήριες γραμμές.Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, η τηλεργασίαδιατηρήθηκε, ώστε να επιτρέψει στουςοικογενειάρχες να αφιερώνουν περισσό-τερο χρόνο στα παιδιά τους, και μέχριςότου βρεθεί μία ασφαλέστερη λύση όσοναφορά τη διαρρύθμιση των γραφείων. Ω-στόσο πλέον, περίπου δύο μήνες μετά τηνεπιβολή των αυστηρών περιοριστικών μέ-τρων, ορισμένες επιχειρήσεις συνειδητο-ποιούν ότι η τηλεργασία θα μπορούσεκάλλιστα να αποτελεί μακροπρόθεσμα τηνέα «κανονικότητα», αφού όχι μόνον αυ-ξάνει την παραγωγικότητα, αλλά παράλ-ληλα μειώνει σημαντικά το κόστος λει-τουργίας των γραφείων.

Προφανώς, πρόκειται για επιχειρήσειςμε υπαλλήλους γραφείων που έχουν τιςκατάλληλες υποδομές και λογισμικό, ώστενα επιτρέπουν με ευκολία την εργασίααπό το σπίτι. Ενδεικτικά, οι τεχνολογικοίκολοσσοί της Σίλικον Βάλεϊ, για παράδειγμαη Google και η Facebook, ανακοίνωσανότι η τηλεργασία θα συνεχίσει μέχρι καιτην αρχή του 2021, ενώ η Amazon παρέ-τεινε την τηλεργασία μέχρι τον Οκτώβριο.Η αμερικανική τράπεζα Capital One δήλωσεότι 40.000 από τους εργαζομένους της θαδουλεύουν εξ αποστάσεως τουλάχιστονμέχρι τον Σεπτέμβριο. Aκόμη πιο τολμηρόβήμα έκανε η εταιρεία ασφάλισης και χρη-ματοπιστωτικών υπηρεσιών NationwideInsurances, η οποία έκλεισε πέντε γραφείατης στις ΗΠΑ και επέβαλε μόνιμο καθεστώςτηλεργασίας στους 4.000 υπαλλήλους της.

Μολονότι η πανδημία βρήκε πολλές ε-πιχειρήσεις απροετοίμαστες όσον αφορά

τη δυνατότητά τους να λειτουργούν μετους υπαλλήλους τους σε απόσταση, πολλέςεκμεταλλεύονται την ευκαιρία και μονι-μοποιούν την τηλεργασία. Εξάλλου, επρό-κειτο για ένα βήμα αναμενόμενο, το οποίοωστόσο θα υλοποιείτο σταδιακά και υπόδιαφορετικές συνθήκες. «Η τηλεργασίαείναι σπουδαίο εργαλείο για την εταιρείακαι για τους εργαζομένους, οι οποίοι δενθέλουν να επιστρέψουν στα αυτοκίνητάτους και να μετακινούνται δύο ώρες κάθεμέρα. Μειώνεται η παραγωγικότητα. Προ-βλέπω πως θα αυξηθεί στο μέλλον», σχο-λίασε στους New York Times η ΤζόουνΜπερκ, υψηλόβαθμο στέλεχος στην αμε-ρικανική τεχνολογική εταιρεία DocuSign.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας τωνΗΠΑ, πριν από την επέλαση του κορωνοϊούτο 8% των μισθωτών Αμερικανών εργαζότανεξ αποστάσεως τουλάχιστον μία φορά τηνεβδομάδα και περίπου 2% βρισκόταν σε

μόνιμο καθεστώς τηλεργασίας. Ωστόσομέσα σε λίγες μόνον εβδομάδες, πολλές ε-πιχειρήσεις, ιδίως οι μεγάλες εταιρείες πουδιατηρούν περιορισμένη επαφή με τουςπελάτες τους, εξετάζουν τη μονιμοποίησητης τηλεργασίας για τουλάχιστον το μισόεργατικό δυναμικό τους, σύμφωνα με τηνεταιρεία συμβούλων Gartner.

Στην περίπτωση που εφαρμοζόταν ευ-ρέως η τηλεργασία όχι μόνον θα μειωνότανδραματικά η κίνηση στους δρόμους, αλλάθα άλλαζε σημαντικά και η ποιότητα ερ-γασίας εντός των γραφείων και ενδεχο-μένως να αυξάνονταν τα κέρδη των επι-χειρήσεων. Επίσης, θα δινόταν η ευκαιρίασε μικρότερες εταιρείες να εντοπίσουν ι-κανότερους και καταλληλότερους υπαλ-λήλους, διευρύνοντας απεριόριστα τηνεμβέλειά τους για αναζήτηση εργατικούδυναμικού. Βέβαια, η τηλεργασία θα μπο-ρούσε να εκτραχύνει τη σχέση των εργα-

ζομένων με τους εργοδότες τους ή να δυ-σχεράνει τον συντονισμό.

Σε κάθε περίπτωση όμως φαίνεται πωςτα οφέλη υπερτερούν. «Με αυτόν τοντρόπο μειώνεται σημαντικά το κόστος καιοι επιχειρήσεις νοιάζονταν πολύ για τοκόστος αυτή την περίοδο. Ακόμα και εάνόσοι εργάζονται εξ αποστάσεως είναι κατά5% λιγότερο αποδοτικοί, οι επιχειρήσειςμπορούν να σώσουν 20% από τη μείωσητων χώρων απασχόλησης και να καταλή-ξουν με υψηλότερα κέρδη», σχολίασε στουςNew York Times o Μπράιαν Κροπ, αντι-πρόεδρος της Gartner. Αξίζει βέβαια νασημειωθεί ότι σύμφωνα με δημοσκόπησητης CoSo Cloud, το 77% των ερωτηθέντωνισχυρίζεται ότι εργάζεται αποδοτικότερααπό το σπίτι, ενώ σε αντίστοιχη έρευνατης Atlassian το 76% δήλωσε ότι παραμένεισπίτι όταν πρέπει να φέρει εις πέρας κάποιοδύσκολο έργο.

Στήριξη ζητούν οι αστικέςσυγκοινωνίες του Λονδίνου

Η κίνηση στους σιδηροδρόμους και στα λεωφορεία της πόλης ελαχιστοποιήθηκε από τη στιγμήπου η κυβέρνηση Τζόνσον κάλεσε τους κατοίκους της Βρετανίας να μείνουν στα σπίτια τους γιανα ανακόψουν τη μετάδοση της πανδημίας.

<<<<<<<

Τα καθημερινά λειτουργικάέξοδα του οργανισμούσυγκοινωνιών του Λονδίνουανέρχονται σε 21 εκατ. λίρες.

<<<<<<<

Ισχυρότερο το οικονομικόπλήγμα στις νότιεςπεριοχές, οι οποίες εξαρ-τώνται από τον τουρισμό.

Η ανάκαμψη της οικονομίας αναμένεται να είναι πολύ ταχύτερη στον πλούσιοΒορρά, που διαθέτει ισχυρή βιομηχανική και αγροτική βάση.

Διευρύνεται το χάσμαΒορρά - Νότου στην Ιταλία

Αύξηση της φορολογίαςμετά την πανδημία

Από λύση ανάγκης η τηλεργασίααποκτά πλέον μόνιμο χαρακτήραΠολλές επιχειρήσεις λόγω κόστους παρατείνουν το καθεστώς εξ αποστάσεως εργασίας

<<<<<<

Μέσω της τηλεργασίαςαυξάνεται η παραγωγικότητακαι μειώνεται το κόστοςγια γραφειακούς χώρους.

Η Google και η Facebook ανακοίνωσαν ότι η τηλεργασία θα συνεχιστεί μέχρι και την αρχή του 2021, ενώ η Amazon την παρέτεινε έωςτον Οκτώβριο. Η τράπεζα Capital One δήλωσε ότι 40.000 από τους εργαζομένους της θα δουλεύουν εξ αποστάσεως μέχρι τον Σεπτέμβριο.

12 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 13 Μαΐου 2020Δ Ι Ε Θ Ν Η

“BDO. What matters to you, matters to us”

Audit | Tax | Compliance | Restructuring and insolvency | Fund Services

Από την Τουρκία μέχρι τη Νότιο Αφρική καιαπό τη Χιλή μέχρι τις Φιλιππίνες, οι κεντρικέςτράπεζες των αναδυόμενων οικονομιών ε-πιστρατεύουν τα εργαλεία αντισυμβατικήςπολιτικής που έως τώρα είχαν δοκιμάσειμόνον οι ανεπτυγμένες οικονομίες. Δεν έ-χουν, όμως, τις ίδιες ασφαλιστικές δικλίδεςμε τις ανεπτυγμένες οικονομίες και η προ-σπάθειά τους ενδέχεται να αποβεί επιζήμια.Ακολουθώντας το παράδειγμα της ΕΚΤ, τηςαμερικανικής Federal Reserve και πολλώνάλλων μεγάλων κεντρικών τραπεζών, αγο-ράζουν κρατικά ομόλογα, ενίοτε και τίτλουςεγχώριων εταιρειών.

Τυπώνουν, εν ολίγοις, καινούργιο χρήμα,με το οποίο προσπαθούν να ενθαρρύνουντον δανεισμό και τις επενδύσεις, καθώς οικινήσεις τους οδηγούν τα επιτόκια σε ιστο-ρικά χαμηλά επίπεδα. Ορισμένοι οικονο-μολόγοι, πάντως, είτε πρώην στελέχη κε-ντρικών τραπεζών είτε αναλυτές, σπεύδουννα τις προειδοποιήσουν. Τονίζουν πως ότανένα πείραμα νομισματικής πολιτικής επα-ναλαμβάνεται σε διαφορετικό περιβάλλοναπό εκείνο στο οποίο έχει δοκιμαστεί, μπορείνα έχει ανεπιθύμητες παρενέργειες.

«Δεν νομίζω πως είναι συνετό ή αναγκαίογια τις αναδυόμενες αγορές να προχωρήσουντώρα σε ποσοτική χαλάρωση», τονίζει στοReuters ο Ντιβούρι Σουμπαράο, διοικητήςτης Τράπεζας της Ινδίας από το 2008 έωςτο 2013. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του,«οι κεντρικές τράπεζες αναλαμβάνουν ένανπιστωτικό κίνδυνο, που μάλλον δεν είναισε θέση να αντιμετωπίσουν».

Οι αναδυόμενες οικονομίες όπως η Τουρ-κία και η Νότιος Αφρική δεν διαθέτουν τις

αποταμιεύσεις που έχουν συγκεντρώσει οιανεπτυγμένες οικονομίες. Εξαρτώνται, α-ντιθέτως, για τη χρηματοδότηση των ελ-λειμμάτων τους και τη στήριξη των νομι-σμάτων τους από το ξένο κεφάλαιο, πουόμως προσελκύεται από τα υψηλά επιτόκια.Υιοθετώντας, επομένως, μέτρα που οδηγούντα επιτόκια σε αρνητικό έδαφος, όπως συμ-βαίνει προ πολλού στις μεγάλες οικονομίες,διατρέχουν τον κίνδυνο να αποθαρρύνουντους ξένους επενδυτές.

Οπως υπογραμμίζει ο Σαάντ Σιντικούιτης JPMorgan, «για τις χώρες που προσέ-φεραν υψηλές αποδόσεις και έχουν ήδη χά-σει μερικώς την πρόσβαση στις αγορές, οικίνδυνοι της ποσοτικής χαλάρωσης είναιμεγαλύτεροι». Ο ίδιος εξηγεί πως μπορεί σεανύποπτο χρόνο να σημειωθούν μαζικές ε-

κροές κεφαλαίων από τις αναδυόμενες α-γορές αν συνδυασθεί ο φόβος της ασταθούςπολιτικής με τον πληθωρισμό. Και τότε οιχώρες αυτές δεν θα μπορούν να αποφύγουντην επιβολή ελέγχων στις κινήσεις κεφα-λαίου. Σύμφωνα με τον Σιντικούι, το πότεθα έρθει αυτός ο ανύποπτος χρόνος θα ε-ξαρτηθεί από ένα συνδυασμό παραγόντων,μεταξύ των οποίων το μέγεθος των προ-γραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης και η ι-κανότητα των ιθυνόντων να πείσουν τις α-γορές πως πρόκειται για προσωρινό μέτρο.

Θα παίξουν, άλλωστε, ρόλο οι πληθωρι-στικές πιέσεις, η δομή της εγχώριας αγοράςομολόγων και ο όγκος των συναλλαγματικώνδιαθεσίμων της εκάστοτε χώρας εάν χρει-αστεί να εξουδετερώσει τον αντίκτυπο απότις αγορές ομολόγων ή να στηρίξει το νό-

μισμά της. «Οπως συμβαίνει πάντα, η ανάγκηείναι μητέρα της επινόησης και, ελλείψειεπενδυτών ενδιαφερόμενων να αγοράσουντο χρέος που εκδίδουν αθρόα οι αναδυόμενεςαγορές, τα προγράμματα ποσοτικής χαλά-ρωσης προσφέρουν μια διέξοδο», επισημαίνειο Ντερκ Γουίλερ της Citi σε επιστολή τουπρος τους πελάτες του τραπεζικού ομίλου.Οταν η Fed παρείχε ρευστότητα στην αμε-ρικανική οικονομία μέσω των προγραμμάτωνποσοτικής χαλάρωσης, το δολάριο ενισχύθηκεκαι υποχώρησαν οι αποδόσεις των ομολόγωντου αμερικανικού δημοσίου. Αυτό συνέβη,βέβαια, επειδή οι επενδυτές εκτιμούσαν ότιμε την παρέμβαση της Fed θα υπήρχε στα-θερότητα. Σύμφωνα, όμως, με τους περισ-σότερους οικονομικούς αναλυτές δεν θασυμβεί κάτι ανάλογο στις ευάλωτες αναδυό-

μενες αγορές. Στην Τουρκία, η κεντρική τρά-πεζα έχει ήδη αγοράσει από τα τέλη Μαρτίουκρατικά ομόλογα ύψους 5 δισ. δολαρίων.Στη Νότιο Αφρική και στις Φιλιππίνες οι κε-ντρικές τράπεζες προχωρούν σε απεριόριστεςαγορές κρατικών ομολόγων στη δευτερογενήαγορά, ενώ η κεντρική τράπεζα της Ινδονη-σίας αγοράζει ομόλογα απευθείας στις δη-μοπρασίες του δημοσίου. Η Τράπεζα τηςΧιλής σχεδιάζει να αγοράσει ομόλογα αξίας8 δισ. δολαρίων που βρίσκονται στα χαρτο-φυλάκια τραπεζών. Στην περίπτωση αυτή,τα ομόλογα αυτά θα ανέλθουν στο 30% τουισολογισμού της, ποσοστό τριπλάσιο απότο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της α-μερικανικής Fed και αντίστοιχο με το 3%του ΑΕΠ της χώρας. Και ήδη τα επιτόκιά τηςπλησιάζουν τα μηδενικά επίπεδα.

Η πανδημία του κορωνοϊού επέφερε ακόμηένα καίριο πλήγμα στο διεθνές λιανε-μπόριο, το οποίο ήδη βρισκόταν σε δεινήθέση. Επιχειρηματικοί όμιλοι με διάσημαεμπορικά σήματα στα ρούχα, στα αξε-σουάρ και στα είδη σπιτιού και με ομώ-νυμες αλυσίδες καταστημάτων, που με-γάλωσαν γενιές και γενιές, πέρασαν απόπαγκόσμιους πολέμους και τη ΜεγάληΥφεση, αλλά και την πρόσφατη διεθνήχρηματοπιστωτική κρίση του 2008, βλέ-πουν σήμερα το μέλλον τους να απειλείταιαπό έναν ιό.

Ανάμεσα σε αυτούς οι αμερικανικοί ό-μιλοι J.Crew, Sears, JCPenney, αλλά καιοι βρετανικοί και –πανευρωπαϊκά γνω-στοί– Marks & Spencer και Νext, oι οποίοισπεύδουν να εξασφαλίσουν περίοδο χά-ριτος από τις πιστώτριες τράπεζές τους,ενόσω η οικονομία αρχίζει σταδιακά καιαργά να επαναλειτουργεί. Το ερώτημάτους, βέβαια, παραμένει: θα επιστρέψουνοι καταναλωτές στα καταστήματά τους,όποτε και εάν ανοίξουν; Μόλις τη Δευτέρα

αυτής της εβδομάδας η J.Crew (ένδυση,υπόδηση, είδη σπιτιού) ζήτησε προστασίαέναντι των πιστωτών της, συμφωνώνταςνα διαγραφεί χρέος 1,65 δισ. δολ. και νατους αναθέσει τον έλεγχο των δραστη-ριοτήτων της. Τα ρούχα της ήταν δημοφιλήκαι διάσημα, μιας και είχαν φορεθεί απόπροσωπικότητες στις ΗΠΑ, αλλά δεν έπαυενα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα καιπριν από το ξέσπασμα της πανδημίας.

Η J.Crew και άλλες επιχειρήσεις τουκλάδου είχαν δεχθεί xτύπημα, επειδή οικαταναλωτές τους μείωναν τη φυσικήπαρουσία τους στα καταστήματα καιπροτιμούσαν να ψωνίζουν ηλεκτρονικά.Επιπλέον, στις αρχές της δεκαετίας του

2010 η J.Crew έκανε ένα σφάλμα στρα-τηγικής, προχώρησε σε αύξηση τιμώνστα είδη της και έχασε αφοσιωμένουςπελάτες της. Ουσιαστικά, κατέστη τοπρώτο σοβαρό κρούσμα στον κλάδο τουλιανεμπορίου λόγω του κορωνοϊού, ενώσε δυσχερή θέση βρίσκονται και οι όμιλοιSears, JCPenney, και Neiman Marcusστις ΗΠΑ, οι οποίοι πριν από την ασθένειακαι ακριβώς όπως και η J.Crew είχαν υ-ποχρεωθεί να κλείσουν δεκάδες μαγαζιάλόγω περιστολής πωλήσεων, ανεξαρτήτωςμε το ότι η ανεργία στη χώρα είχε φθάσεισε ναδίρ 50ετίας. Σύμφωνα με τον ανα-λυτή της Jefferies, Ράνταλ Κόνικ, «το πα-ραδοσιακό λιανεμπόριο βρισκόταν σεδύσκολη θέση προ κορωνοϊού και τώρααντιμετωπίζει την ακόμη γρηγορότερημετακίνηση της ζήτησης στο Διαδίκτυοακριβώς λόγω πανδημίας».

Ο αμερικανικός όμιλος Neiman MarcusGroup, που βρίσκεται στα πρόθυρα τηςχρεοκοπίας, τείνει να συνάψει συμφωνίαμε τους πιστωτές του, σύμφωνα με το

Bloomberg. Στόχος, να περικόψει τοχρέος του των 4,3 δισ. δολ. στο ήμισυ μεαντάλλαγμα την εκχώρηση του ελέγχουτων δραστηριοτήτων του, ενώ δεν απο-κλείεται και η εξαγορά του. Η JCPenneyετοιμάζεται για αναδιοργάνωση και συ-ζητεί με πιστωτές για εξασφάλιση δανει-σμού. Η αλυσίδα Searς έχει υπαχθεί σεκαθεστώς πτώχευσης από το 2018, αλλάτο μέλλον της είναι ασαφές, ενώ έκλεισεόλα τα εναπομείναντα καταστήματα ρού-χων και αξεσουάρ με το σήμα της.

Οπως επισημαίνει το Bloomberg, ο-ρισμένοι ισχυρότεροι όμιλοι, όπως εκείνοςτης Gap –με δραστηριότητες στη ένδυ-ση–, προσέφυγαν στις αγορές για να α-ντλήσουν ρευστό. Στη Βρετανία, η αλυ-σίδα ρούχων και αξεσουάρ Asos στράφηκεστους μετόχους της. Επίσης, η Marks &Spencer, η οποία μέσα στην πανδημίακατέβασε και αυτή τα ρολά των κατα-στημάτων της, δηλώνει πως ποτέ δεν θαείναι ίδια τα πράγματα μετά την άρσητων περιορισμών.

Στην «εντατική» διεθνείς όμιλοι λιανεμπορίου λόγω της πανδημίας

Σε δύσκολη θέση J.Crew, Sears, JCPenney, Marks & Spencer, Νext.

<<<<<<

Στα πρόθυρα χρεοκοπίαςμεγάλες αλυσίδεςστον χώρο της ένδυσης, τουσπιτιού και των αξεσουάρ.

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ROB COX

Η συμφορά δημιουργεί ευκαιρίες.Ο κανόνας αυτός ισχύει και γιατη συγκέντρωση κλάδων. Θυμη-θείτε τη σειρά από συγχωνεύσειςκαι εξαγορές που οδήγησαν στονμετασχηματισμό του τραπεζικούτομέα μετά την παγκόσμια χρη-ματοπιστωτική κρίση του 2008.Η Well Fargo ενσωμάτωσε τη Wa-chovia, η Bank of America τη Mer-rill Lynch, η Lloyds TSB την HBOS,η BNP Paribas τη Fortis, και πάειλέγοντας. Το ίδιο θα συμβεί μάλ-λον και μετά την πανδημία. Οι ι-σχυρές τράπεζες «τρώνε» τις α-νίσχυρες και τις εξωθούν σε αυτήτη διαδικασία κυβερνήσεις καιρυθμιστικές αρχές, καθώς ανη-συχούν για τη βιωσιμότητα τωντραπεζικών συστημάτων τους.Ακόμη και πριν από την πανδημία,οι ηγεσίες ζητούσαν να χαλαρώ-σουν οι αντιμονοπωλιακές νομο-θεσίες για να αντιμετωπισθούνοι ισχυρότεροι ανταγωνιστές απότην Κίνα. Γαλλία και Γερμανία ε-πιτέθηκαν κατά της Κομισιόν και

της απόφασής της να εμποδίσειτη συγχώνευση των Siemens καιAlstom και να αφήσει ελεύθεροτο πεδίο στον κινεζικό κολοσσότης CRRC για να ηγεμονεύσειστην παγκόσμια αγορά. Ο Αμε-ρικανός πρόεδρος έχει ενθαρρύνειτις συγχωνεύσεις μεταξύ εταιρει-ών τηλεπικοινωνιών, ώστε ναπροκύψει ισχυρή εταιρεία πουθα πολεμήσει την κινεζικήHuawei. Και ο προβληματισμόςαυτού του είδους εντείνεται καθώςη Κίνα φαίνεται να έχει ανακάμψειαπό την πανδημία ταχύτερα απότον υπόλοιπο κόσμο.

Θα επικρατήσει η συλλογιστι-κή ότι πρέπει να προστατευθούνοι εγχώριες βιομηχανίες μέσωσυμμαχιών στρατηγικής φύσεωςσε ευρύτατο φάσμα τομέων. Οικυβερνήσεις θα έχουν νέες προ-τεραιότητες, όπως μια ασφαλέ-στερη και πιο εγχώρια εφοδια-στική αλυσίδα και έναν ασφαλέ-στερο μεταποιητικό τομέα, μέχριτους λιγότερο επισφαλείς ισολο-γισμούς. Η προ κορωνοϊού επι-κρατούσα θεωρία περί ανταγω-νισμού θα παραγκωνισθεί.

Δίνεται η ευκαιρία για συγχω-νεύσεις και εξαγορές ακόμη καισε τομείς που άλλοτε αποτελού-

σαν ταμπού. Στον τομέα του πε-τρελαίου, η πτώση της ζήτησηςοδήγησε αμερικανικές εταιρείεςστα πρόθυρα πτώχευσης και τιςανάγκασε να ζητήσουν τη βοή-θεια του Τραμπ. Δεν αποκλείεταιοι μεγαλύτερες αμερικανικές ε-ταιρείες του κλάδου να ενώσουντις δυνάμεις τους για να συμπιέ-σουν το κόστος, ίσως και με τηβοήθεια κάποιων δανείων απότην κυβέρνηση. Αν, για παρά-δειγμα, μπορούσαν να συγχω-νευθούν η Exxon Mobil με τηChevron, θα προέκυπτε μια εται-ρεία με αξία 350 δισ. δολαρίωνκαι 35 δισ. βαρέλια αποθέματαπετρελαίου. Θα παρέμεναν όμως«μικρό ψάρι» σε σύγκριση με τηχρηματιστηριακή αξία 1,6 τρισ.δολαρίων και τα 270 δισ. βαρέλιαπετρελαίου της σαουδαραβικήςAramco, και το επιχείρημα αυτόθα νομιμοποιούσε μια μεταξύτους συμφωνία.

Στον τομέα της αυτοκινητο-βιομηχανίας, το σχέδιο για συγ-χώνευση των Fiat Chrysler Au-tomobiles και Peugeot είναι πι-θανό να υλοποιηθεί, καθώς έχουνπέσει κατακόρυφα οι πωλήσεις.Ακόμη και οι τρεις μεγαλύτερεςαυτοκινητοβιομηχανίες της Γερ-μανίας είναι σε δυσχερή θέση. ΗBMW και η Daimler έχουν αθροι-στικά χρηματιστηριακή αξία ύ-ψους 65 δισ. ευρώ, τη μισή δηλαδήαπό της Tesla. Στο μεταξύ, οι α-νταγωνιστές από την Κίνα, οιGeely Automobile και BAIC Motor,έχουν αγοράσει μετοχές της Daim-ler και θέλουν να αποκτήσουν ε-πιρροή στην κατασκευάστρια τηςMercedes. Γι’ αυτό δεν μπορεί νααποκλειστεί η πώληση της Daim-ler σε κάποια βιομηχανία που δενείναι κινεζική. Προκειμένου νααποφευχθεί η κινεζική επιρροή,η Daimler μπορεί να βρεθεί στηναγκαλιά της βαυαρικής BMW.Κάτι ανάλογο θα μπορούσε νασυμβεί και με τις Ford Motor καιGeneral Motors.

Και ο τρόμος μιας κυριαρχίαςτης Κίνας στα δίκτυα πέμπτηςγενιάς έδωσε λαβή για τη φημο-λογούμενη προσφορά της CiscoSystems για τη Nokia. Οσον α-φορά τις τράπεζες, θα έχουν καιαυτές πρόβλημα εξαιτίας της παν-δημίας. Οι διασυνοριακές συγ-χωνεύσεις είναι δύσκολο να γί-νουν, δηλαδή κάτι σαν η UBS ναεξαγοράσει την Deutsche Bank.Θα είναι, όμως, πολύ δύσκολο νααποφευχθούν συγχωνεύσεις α-νάμεσα στις τράπεζες της ίδιαςχώρας. Μετά δύο απόπειρες, ίσωςδημιουργήσουν «εθνικό πρωτα-θλητή» της Γαλλίας οι BNP καιSociete Generale.

<<<<<<

Στην Ευρώπη αποτε-λούν μονόδρομο για νααντιμετωπισθούν οι ι-σχυρότεροι ανταγωνι-στές από την Κίνα.

<<<<<<

Ενθαρρύνουν, τον δανεισμόκαι τις επενδύσεις - Οι κινήσειςτους οδηγούν τα επιτόκια σειστορικά χαμηλά επίπεδα.

Η κρίση επισπεύδειτις συγχωνεύσεις

Καινούργιο χρήμα τυπώνουνοι αναδυόμενες οικονομίες Αγορές ομολόγων από κεντρικές τράπεζες σε Τουρκία, Νότιο Αφρική, Χιλή, Φιλιππίνες

Στην Τουρκία, η κεντρική τράπεζα έχει ήδη αγοράσει από τα τέλη Μαρτίου κρατικά ομόλογα ύψους 5 δισ. δολ. Στη Νότιο Αφρική και στις Φιλιππί-νες οι κεντρικές τράπεζες προχωρούν σε απεριόριστες αγορές κρατικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, ενώ η Τράπεζα της Χιλής σχεδιάζει νααγοράσει ομόλογα αξίας 8 δισ. δολαρίων.

Τετάρτη 13 Μαΐου 2020 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 13Δ Ι Ε Θ Ν Η

ΑπτόητοιΣτη συνέντευξή της στοBloomberg, η Κριστίν Λαγκάρ-ντ τόνισε: «Είμαστε ένας ανε-ξάρτητος θεσμός, που λογοδο-τεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβού-λιο και καθοδηγείται από την ε-ντολή του. Θα συνεχίσουμε νακάνουμε ό,τι είναι αναγκαίο […]για την υλοποίηση αυτής της ε-ντολής […] απτόητοι, θα συνε-χίσουμε να το κάνουμε»

«Αγνοεί» την απόφαση η ΕΚΤ και συνεχίζει το QE πανδημίας

Επαφές σε Βερολίνο και Φρανκφούρτη για την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης

Του ανταποκριτή μας στις ΒρυξέλλεςΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ

Εντονη αναταραχή έχει προκαλέσει στηνΕυρωζώνη η απόφαση την περασμένηΤρίτη του γερμανικού Συνταγματικού Δι-καστηρίου να αμφισβητήσει τη νομιμότητατου αρχικού προγράμματος ποσοτικήςχαλάρωσης (PSPP) της Ευρωπαϊκής Κε-ντρικής Τράπεζας. Επικριτές της απόφασης,από πρώην μέλη του διοικητικού συμβου-λίου της ΕΚΤ έως επιφανείς νομικούς καιοικονομολόγους ανά την Ευρώπη, εστιά-ζουν σε τρία προβληματικά σημεία: τηνάμεση απειλή που γεννά η απόφαση γιατο νέο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων τηςτράπεζας, το Pandemic Emergency Pur-chase Program (PEPP), που έχει παίξει κα-ταλυτικό ρόλο στην αποτροπή επικίνδυνωναυξήσεων στο κόστος δανεισμού κρατών-μελών της Ευρωζώνης· στην υπονόμευσητης ανεξαρτησίας της ΕΚΤ· και –πιο απο-σταθεροποιητικό από όλα– στην ανατροπήτης ευρωπαϊκής νομικής τάξης, θεμέλιοτης οποίας είναι η υπεροχή του ευρωπαϊκούεπί του εθνικού δικαίου.

Σε μία πολυαναμενόμενη απόφαση,το δικαστήριο της Καρλσρούης αποδέ-

χθηκε την ετυμηγορία του Δικαστηρίουτης Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) ότι το PSPPδεν παραβιάζει την απαγόρευση της «νο-μισματικής χρηματοδότησης» (άρθρο 123της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ε.Ε.).Εκρινε ωστόσο ότι το πρόγραμμα υπερ-βαίνει τις εξουσίες της τράπεζας και έδωσεπροθεσμία τρεις μήνες στην ΕΚΤ να εξη-γήσει γιατί δεν αποτελεί ένα δυσανάλογομέτρο για την επίτευξη των στόχων τηςνομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, έκρινεότι η γερμανική κυβέρνηση και η Βουλήδεν τήρησαν τη συνταγματική τους υπο-χρέωση να θέσουν την ΕΚΤ προ των ευ-θυνών της σχετικά με την τήρηση τηςαρχής της αναλογικότητας.

Καλώντας τη γερμανική κυβέρνηση καιτην Bundestag να θέσουν όρια στην α-νορθόδοξη πολιτική της ΕΚΤ, το δικαστήριοτης Καρσλρούης υπονομεύει την ανεξαρ-τησία της κεντρικής τράπεζας – η οποίαήταν βασική απαίτηση της Γερμανίας γιανα δεχθεί την αντικατάσταση του μάρκουαπό το ευρώ. Ακόμα πιο επίμαχος ήταν οχαρακτηρισμός της κρίσης του ΔΕΕ σχετικάμε την αρχή της αναλογικότητας ως «α-κατανόητης» και «ultra vires» (πέρα απότην εξουσία του ευρωδικαστηρίου). Με

την απόφαση αυτή, το γερμανικό δικα-στήριο επιδιώκει να ακυρώσει την ετυμη-γορία ενός σώματος που, σύμφωνα με τηνευρωπαϊκή νομική τάξη, είναι ανώτερότου. Για τον Γκούντραμ Βολφ, διευθυντήτου Ινστιτούτου Bruegel στις Βρυξέλλες,το πραγματικά ακατανόητο και ultra viresείναι η απόφαση του γερμανικού δικαστη-ρίου. «Πρόκειται για αντιφατική ετυμηγο-ρία», εξηγεί στην «Κ». «Οι Γερμανοί πάνταεπέμεναν ότι η ΕΚΤ πρέπει να εστιάζει α-ποκλειστικά και ανεξάρτητα στον στόχοτης σταθερότητας των τιμών. Τώρα το δι-καστήριο ζητάει από την τράπεζα να εξη-γήσει γιατί δικαιολογούνται οι συνέπειεςτης πολιτικής της στους Γερμανούς απο-ταμιευτές. Δείχνει, μεταξύ άλλων, οικονο-μικό αναλφαβητισμό».

Στη σχετική ανακοίνωση, το ανώτατογερμανικό δικαστήριο σημειώνει ότι η ε-

τυμηγορία «δεν αφορά οποιαδήποτε μέτραχρηματοοικονομικής βοήθειας έχει λάβειη Ευρωπαϊκή Ενωση και η ΕΚΤ στο πλαίσιοτης τρέχουσας κρίσης του κορωνοϊού».Επιπλέον, αν η ΕΚΤ μπορεί να εξηγήσειεντός των επόμενων τριών μηνών γιατίτο PSPP ήταν απαραίτητο για να επιτευχθείο στόχος του 2% ή οριακά λιγότερο γιατον πληθωρισμό, το πρόγραμμα θα επι-βιώσει και η Bundesbank δεν θα βρεθείστην επώδυνη θέση να πρέπει να διαλέξειμεταξύ της αφοσίωσής της στο ευρωσύ-στημα και της τήρησης της γερμανικήςσυνταγματικής τάξης.

Ωστόσο η ετυμηγορία των δικαστώντης Καρλσρούης θεωρείται βέβαιο ότι θαοδηγήσει σε νέες προσφυγές κατά τηςτράπεζας. Αλλωστε, η αναφορά στο ότι ηετυμηγορία δεν αφορά το PEPP περιλαμ-βάνεται μόνο στην ανακοίνωση και όχιστο κείμενο (110 σελίδων) της απόφασης.Και η αποδοχή ότι το PSPP δεν αποτελείμορφή νομισματικής χρηματοδότησηςβασίζεται σε περιορισμούς στην αγορά ο-μολόγων (στο ποσοστό επί του διαθέσιμουχρέους της κάθε χώρας, στην αναλογίαμεταξύ των ομολόγων των διαφορετικώνκρατών-μελών ανάλογα με το μέγεθός

τους, στην πιστοληπτική τους αξιολόγηση)τους οποίους είχε επιβάλει η Φρανκφούρτηστον εαυτό της και τους οποίους εν πολλοίςέχει καταργήσει ή προτίθεται να παρα-κάμψει στο πλαίσιο του PEPP. Οποιαδήποτεεξήγηση της αναλογικότητας του PSPP,συνεπώς, θα βασιστεί εν μέρει σε αυτούςτους περιορισμούς – που δεν ισχύουν στονέο πρόγραμμα.

«Το δικαστήριο δεν χαρακτήρισε τηνποσοτική χαλάρωση νομισματική χρημα-τοδότηση και υπογράμμισε ότι ο λόγος γι’αυτό ήταν τα όρια που είχαν τεθεί στοπρόγραμμα», δήλωσε μετά τη δημοσίευσητης απόφασης ο Μπερντ Λίκε, συνιδρυτήςτου ακροδεξιού κόμματος AfD και έναςαπό τους 18 Γερμανούς που προσέφυγανστο δικαστήριο. «Η ΕΚΤ πρέπει τώρα ναενσωματώσει αυτά τα όρια στο PEPP. Ανδεν το κάνει, θα μπορούσαμε σίγουρα νακαταθέσουμε νέα αγωγή». Σημειώνεταιότι η απάλειψη του όρου, οι χώρες των ο-ποίων τα ομόλογα αγοράζει η ΕΚΤ να έχουνπιστοληπτική αξιολόγηση που ανήκει στηνεπενδυτική βαθμίδα είναι κρίσιμης σημα-σίας για την Ελλάδα. Χωρίς αυτήν την αλ-λαγή, τα ελληνικά ομόλογα δεν θα συμπε-ριλαμβάνονταν στο «καλάθι» του PEPP.

Πώς θα αντιδράσει λοιπόν η ΕυρωπαϊκήΚεντρική Τράπεζα; Η πρόεδρός της, Κρι-στίν Λαγκάρντ, μιλώντας στην τηλεόρασητου Bloomberg την Πέμπτη, έστειλε έναισχυρό μήνυμα. «Απτόητοι, θα συνεχί-σουμε να κάνουμε ό,τι είναι αναγκαίο»για την υλοποίηση της εντολή της τρά-πεζας, τόνισε. Σε δήλωσή του στην «Κ»,ο διοικητής της Τράπεζας της ΕλλάδοςΓιάννης Στουρνάρας τονίζει: «Η ΕΚΤ, μετο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, δενέκανε κάτι διαφορετικό από ό,τι έκανανοι άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες, μεσκοπό την εξασφάλιση της σταθερότηταςτων τιμών. Η πολιτική ήταν εξ ορισμούαναλογική, δεδομένου του ότι ακόμα δενέχει αυξηθεί ο πληθωρισμός στα επίπεδαπου ορίζει η εντολή της τράπεζας.

Θα προσπαθήσουμε να διευθετήσουμετο ζήτημα που έχει προκύψει με διπλω-ματικό τρόπο, χωρίς όμως να υπονομεύ-σουμε την ανεξαρτησία της ΕΚΤ και τηνικανότητά της να ασκεί αποτελεσματικάνομισματική πολιτική για ολόκληρη τηνΕυρωζώνη». Στη λιτή ανακοίνωση που ε-ξέδωσε το ίδιο βράδυ η ΕΚΤ, ύστερα απότηλεδιάσκεψη των μελών του διοικητικούσυμβουλίου, «σημειώνει» (takes note) τηνετυμηγορία των Γερμανών δικαστών – μιαδιπλωματική διατύπωση που εκφράζει τηνπεριφρόνηση και την οργή που επικρά-τησαν στο τηλεφώνημα.

Επαναλαμβάνει δε την πρόθεσή τηςνα κάνει «ό,τι είναι αναγκαίο εντός τωνορίων της εντολής της» για να πετύχειτον στόχο του πληθωρισμού (οριακά κάτω

από το 2%) και καταλήγει με νόημα: «ΤοΔικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης έκρινετον Δεκέμβριο του 2018 ότι η ΕΚΤ δραεντός των ορίων της εντολής της για τηδιατήρηση της σταθερότητας των τιμών».Πηγές της ΕΚΤ αναφέρουν στην «Κ» ότιδεδομένου πως το αρμόδιο δικαστήριοείναι το ΔΕΕ, «ως θέμα αρχής δεν πρέπει

να απαντήσουμε» στο γερμανικό δικα-στήριο. Αναγνωρίζουν ωστόσο ότι κάτιτέτοιο θα έφερνε σε ιδιαιτέρως δύσκοληθέση την Bundesbank. Σύμφωνα με τουςFinancial Times, τέσσερα μέλη του Δ.Σ.της τράπεζας τάχθηκαν κατά της παροχήςεξηγήσεων. «Τα επιχειρήματα του δικα-στηρίου είναι φαιδρά και θα μπορούσαμενα απαντήσουμε σε αυτά σε πέντε λεπτά,αλλά δεν πρέπει για κανένα λόγο να τοκάνουμε», το έθεσε χαρακτηριστικά –α-νωνύμως– μία από τις πηγές.

Ο Γενς Βάιντμαν, ωστόσο, που σύμφωναμε πληροφορίες στην τηλεδιάσκεψη τηςΤρίτης παρότρυνε τους συναδέλφους νααποφύγουν μια σύρραξη με το γερμανικόΣυνταγματικό Δικαστήριο, σε δήλωσή τουλίγες ώρες μετά τη δημοσίευση της από-

φασης, είπε ότι «το Δ.Σ. της ΕΚΤ έχει τώρατρεις μήνες για να παρουσιάσει τις σκέψειςτου σχετικά με την αναλογικότητα τουπρογράμματος (PSPP). Σεβόμενος την α-νεξαρτησία του Δ.Σ. της ΕΚΤ, θα στηρίξωτις προσπάθειες να τηρήσουμε αυτόν τονόρο». Κρίσιμη θα είναι και η στάση της Α-γκελα Μέρκελ, που δεν έχει τοποθετηθείεπί του ζητήματος – αλλά «που σίγουραδεν είναι ευτυχής με την απόφαση του δι-καστηρίου», όπως σημειώνει ο ΓκούντραμΒολφ. Είναι σαφές ότι η ετυμηγορία ενισχύειπολιτικά τις ευρωσκεπτικιστικές φωνέςστο Βερολίνο και δυσχεραίνει τη δυνατό-τητα της καγκελαρίου να φανεί τολμηρήστις επικείμενες διαπραγματεύσεις γιατον νέο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμότης Ε.Ε. και το νέο Ταμείο Ανάκαμψης.

Μόνιμο αγκάθιΤο γερμανικό Συνταγματικό Δι-καστήριο έχει εκδώσει σειράαποφάσεων που δυσχεραί-νουν τη βαθύτερη ενοποίησητης Ευρωζώνης και τη δυνατό-τητά της να ανταποκριθεί απο-τελεσματικά σε έκτακτες συν-θήκες. Ωστόσο, η απόφαση της5ης Μαΐου ήταν η πρώτη φοράπου έβαλε ευθέως κατά του Δι-καστηρίου της Ε.Ε.

Εντονη πίεση Η αντιπαράθεση μεταξύ δύομη εκλεγμένων σωμάτων γιατην πολιτική ενός τρίτου (ΕΚΤ)αυξάνει την πίεση στους ηγέ-τες και στους υπουργούς Οικο-νομικών της Ευρωζώνης. Καιαυτό συμβαίνει σε μία ιδιαίτε-ρα κρίσιμη συγκυρία, καθώς θαπρέπει να δώσουν μια πειστικήπανευρωπαϊκή δημοσιονομικήαπάντηση στην κρίση.

Τις επόμενες εβδομάδες θα υπάρξουν ά-τυπες επαφές μεταξύ της γερμανικής κυ-βέρνησης, της Βουλής και της ΕΚΤ. Τοπιο πιθανό είναι να επιλεγεί η συμβιβαστικήοδός, με την Bundesbank να παρέχει τιςαπαιτούμενες εξηγήσεις – την επάρκειατων οποίων θα κρίνει αρχικά η κυβέρνηση(με τη δυνατότητα ελέγχου της κρίσηςτης από το ανώτατο δικαστήριο). Το PEPPάλλωστε, σύμφωνα με πηγές της ΕΚΤ,θωρακίζεται από την «κατάσταση εκτάκτουανάγκης» (emergency) που συμπεριλαμ-βάνεται στο όνομά του και που διασφαλίζειτην αναλογικότητα του φιλόδοξου προ-γράμματος – που πολλοί ειδικοί εκτιμούνότι θα διευρυνθεί πέρα από τα 750 δισ.

ευρώ που ανακοινώθηκαν τον Μάρτιο. Ηαντίδραση των αγορών, βάσει της εκτί-μησης ότι υπάρχει συμβιβαστική λύσηκαι του ότι ήταν εν μέρει αναμενόμενη ηαπόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου τηςΓερμανίας, ήταν ήρεμη. Αυτό ίσως να αλ-λάξει. Οι κλυδωνισμοί που προκαλεί η α-πόφαση της Καρλσρούης στα θεμέλια τηςευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δεν άργησαννα γίνουν αισθητοί. Ο αναπληρωτής υ-πουργός Δικαιοσύνης της Πολωνίας –μιαςχώρας που βρίσκεται σε μακροχρόνια α-ντιπαράθεση με την Ε.Ε. για την παραβίασητου ευρωπαϊκού δικαίου– χαιρέτισε τηστάση του γερμανικού δικαστηρίου λέ-γοντας ότι «τα κράτη-μέλη είναι οι κύριοι

των συνθηκών της Ε.Ε.» και ότι «οι Γερ-μανοί υπερασπίζονται την κυριαρχίατους». «Η Ε.Ε. λέει μόνον όσα εμείς, τακράτη-μέλη, της επιτρέπουμε», κατέληξε.«Το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν πρέπει ηΕΚΤ να συμμορφωθεί με το αίτημα για ε-ξηγήσεις», σημειώνει ο Γκούντραμ Βολφ.«Αν το κάνει, δημιουργεί ένα αρνητικό

προηγούμενο, καθώς μπορεί και άλλα ε-θνικά δικαστήρια να ακολουθήσουν τονδρόμο που έδειξε η Καρσλρούη». Αν όμωςδεν το κάνει και η Bundesbank αποχωρήσειαπό το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης,«η Ε.Ε. θα εκκινήσει διαδικασία επί πα-ραβάσει κατά της Γερμανίας και θα βρε-θούμε σε πόλεμο, χωρίς να υπάρχει κάποιοςπου μπορεί να άρει το αδιέξοδο». Πέρααπό το θεσμικό ζήτημα, ορισμένοι ειδικοίπροειδοποιούν ότι, σε ενδεχόμενη νέα α-γωγή κατά του PEPP –που ωστόσο θα χρει-αστεί τουλάχιστον τρία χρόνια για να εκ-δικαστεί– οι προσφεύγοντες ενδέχεταινα απαιτήσουν όχι απλώς την απόσυρσητης Bundesbank από το πρόγραμμα, αλλά

τη μη παροχή πιστώσεων από τη γερμα-νική κεντρική τράπεζα στο σύστημα πλη-ρωμών TARGET-2 για την αγορά ομολόγωναπό άλλες κεντρικές τράπεζες του ευρω-συστήματος. Ο Φραντς Μάγερ, καθηγητήςΝομικής στο Πανεπιστήμιο του Bielefeld,μιλώντας στην «Κ», χαρακτηρίζει την α-πόφαση της Τρίτης «σημείο καμπής» στηνομολογία του ανώτατου δικαστηρίου τηςΓερμανίας: «Πρώτη φορά συγκρούεταιμετωπικά με την Ε.Ε.». Σύμφωνα με τηνανάλυσή του, ο βασικός στόχος της ετυ-μηγορίας ήταν το ΔΕΕ και η σχέση τωνδύο σωμάτων «ενδέχεται να υποστεί ση-μαντική βλάβη». «Μία πιθανή εξήγησηγια τη σκληρή στάση του Συνταγματικού

Δικαστηρίου της Γερμανίας είναι η δυσα-ρέσκειά του με το ύφος της απάντησηςτου ΔΕΕ» στα προκαταρκτικά ερωτήματαπου είχε θέσει η Καρσλρούη για την υπό-θεση, εκτιμά ο καθηγητής Μάγερ. «Το Συ-νταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίαςδεν έχει συνηθίσει να μην το παίρνουνσοβαρά. Τελικά, το ζήτημα ίσως αφοράπερισσότερα από μία αντιπαράθεση μεταξύτων “εγώ” των δικαστών των δύο σωμάτωνπαρά μια πραγματική νομική διαφωνία.Υπάρχει ωστόσο ο κίνδυνος αυτή η υπό-θεση να χρησιμοποιηθεί ανά την Ε.Ε. ωςεπιχείρημα ότι οι διατάξεις του ευρωπαϊκούδικαίου ή οι αποφάσεις του ΔΕΕ δεν είναιδεσμευτικές».

<<<<<<

Η Bundesbank αναμένεταινα παράσχει εξηγήσειςγια τις αγορές ομολόγωναρχικά στην κυβέρνηση.

<<<<<<

Θα εξακολουθήσει να κάνει«ό,τι είναι αναγκαίο εντόςτων ορίων της εντολής της»για διασφάλιση τηςσταθερότητας των τιμών.

<<<<<<

Ανατρέπει δε την ευρωπαϊκήνομική τάξη, δηλαδήτην υπεροχή του ευρωπαϊκούεπί του εθνικού δικαίου.

Γερμανική «νάρκη» στην ποσοτική χαλάρωση Η απόφαση του δικαστηρίου της Καρλσρούης αποτελεί απειλή και για το νέο QE της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

14 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 13 Μαΐου 2020Δ Ι Ε Θ Ν Η

Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ

Η Κομισιόν θα προτείνει σήμερα μια «δια-δικασία σε φάσεις» για την αποκατάστασητης ελεύθερης μετακίνησης στην Ευρω-παϊκή Ενωση, σύμφωνα με προσχέδιοτων σχετικών κατευθυντήριων γραμμώνπου θα δημοσιευθούν.

Το προσχέδιο, το οποίο επικαλείται οιστότοπος Politico, αναφέρει ότι «αν ταεπιδημιολογικά δεδομένα ανά την Ευρώπησυνεχίσουν την τρέχουσα θετική πορείατους, ίσως να καταστεί δυνατόν οι πε-ριορισμοί στις μετακινήσεις και οι έλεγχοιστα σύνορα να αρθούν σταδιακά σε όλητην Ευρώπη». Ωστόσο, αυτό θα συμβείστη Φάση 2 – ενώ η Ε.Ε. βρίσκεται ακόμηστη Φάση 0, σύμφωνα με την ανάλυσητης Επιτροπής.

Στη μεταβατική περίοδο μεταξύ τωνΦάσεων 0 και 2, οι Βρυξέλλες θα προτεί-νουν την πλήρη άρση των περιορισμών

μόνο μεταξύ κρατών-μελών στα οποία ηεπιδημία έχει τεθεί υπό έλεγχο και έχουνεπιβάλει παρόμοια περιοριστικά μέτρα.Σε αυτές τις περιπτώσεις συνιστάται καιη κατάργηση της 14ήμερης καραντίναςγια όσους επιστρέφουν στη χώρα τους.

Εναλλακτικά, η μετακίνηση μεταξύκρατών-μελών μπορεί να επιτραπεί υπότον όρο υγειονομικών ελέγχων των ατό-μων που θέλουν να ταξιδέψουν, ενώ ηάρση των περιορισμών δύναται να επι-τραπεί πρώτα «για κάποιες μορφές με-ταφορών και για κάποιους τύπους του-ριστικής δραστηριότητας», σύμφωνα μετο έγγραφο της Κομισιόν.

Διαδραστικός χάρτηςΜέρος του σχεδίου της Επιτροπής για

ένα ελεγχόμενο άνοιγμα της τουριστικήςπεριόδου θα είναι και ένας διαδραστικόςχάρτης που θα καταγράφει τα επιδημιο-λογικά δεδομένα στους τουριστικούς

προορισμούς, τις υποδομές υγείας καιτα μέτρα ασφαλείας που έχουν ληφθείσε εστιατόρια και ξενοδοχεία. Ο χάρτηςαυτός θα καταρτιστεί με τη συνδρομήτων κρατών-μελών και θα μπορούν νατον συμβουλεύονται όσοι θέλουν να τα-ξιδέψουν, ώστε να γνωρίζουν τις συνθήκεςπου θα αντιμετωπίσουν στο μέρος το ο-ποίο θα επιλέξουν για τις διακοπές τους.

Η Αθήνα, με non-paper που έχει στείλειστην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζήτησε τηνάρση των περιορισμών στις μετακινήσειςμεταξύ κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής

Ενωσης έως τις 15 Ιουνίου, «όπου αυτόείναι εφικτό». Σύμφωνα με το έγγραφο,η ελληνική πλευρά ζητεί «δίκαιη μετα-χείριση» όλων των επίδοξων επισκεπτώνκαι την αποτροπή «μεροληψίας βάσει ι-θαγένειας» στα πρωτόκολλα ασφαλούςμετακίνησης.

«Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε τονκατακερματισμό της ενιαίας αγοράς στηνπερίπτωση των τουριστικών υπηρεσιών»,σημειώνεται στο ελληνικό έγγραφο, τοοποίο αιτείται επίσης την κατάργησητων μέτρων καραντίνας «και άλλων δυ-σανάλογων ή αποτρεπτικών απαιτήσεωνκατά την επιστροφή» των ταξιδιωτώνστη χώρα τους.

Το τεστ των 72 ωρώνΤο έγγραφο προτείνει, επίσης, η πο-

λιτική που έχει υιοθετήσει η Αθήνα γιατην απαίτηση τεστ (διαγνωστικών ή α-ντισωμάτων) στις 72 ώρες πριν από το

ταξίδι αναχώρησης προς την Ελλάδα, νααποτελέσει κοινή ευρωπαϊκή πολιτική.Εναλλακτικά, όπως αναφέρεται, μεταξύχωρών που έχουν αποδείξει με σαφή τρό-πο και για παρατεταμένο διάστημα ότιέχουν θέσει την επιδημία υπό έλεγχο, ηυποχρέωση των τεστ μπορεί να αρθεί.

«Ευελιξία» σε ακυρώσειςΕπιπλέον, σημειώνεται η ανάγκη για

«ευελιξία» στην πολιτική των κρατήσεωνκαι για ειδικές προβλέψεις σε περιπτώσειςακυρώσεων τελευταίας στιγμής, λόγωαλλαγής συνθηκών στη χώρα προέλευσηςή προορισμού ή επειδή ο επίδοξος ταξι-διώτης διαγιγνώσκεται θετικός στον κο-ρωνοϊό.

Η Αθήνα, τέλος, τάσσεται κατά τωνπιο αυστηρών περιορισμών στις πτήσειςέναντι άλλων μεταφορικών μέσων καιειδικά κατά των κενών θέσεων στα αε-ροπλάνα. Οπως σημειώνεται, «τα οδικά,

αεροπορικά και θαλάσσια μέσα μεταφοράςπρέπει να ανοίξουν ταυτόχρονα και μεαναλογικά πρωτόκολλα».

Σύμφωνα με πληροφορίες, με δεδομένοότι οι συστάσεις της Κομισιόν δεν είναιδεσμευτικές, η Αθήνα θα προχωρήσεισε δεύτερο χρόνο και εάν καταστεί ανα-γκαίο σε διακρατικές συμφωνίες –όπωςμε το Ισραήλ– που θα υπογραφούν σε ε-πίπεδα υπουργείων Εξωτερικών και Του-ρισμού ή Μεταφορών.

Στο πλαίσιο αυτό, «κλειδί» θεωρείταιη επανέναρξη των αεροπορικών συνδέ-σεων. Οι πτήσεις εσωτερικού αναμένεταινα επαναρχίσουν στις 15 Ιουνίου και –εάν όλα κυλήσουν ομαλά– οι διεθνείςστις 30 Ιουνίου.

Τέλος, με δεδομένη την υγειονομικήκατάσταση στην Ευρωπαϊκή Eνωση, ηκυβέρνηση στρέφεται κυρίως προς τηνΚεντρική και Ανατολική Ευρώπη που έ-χουν πληγεί λιγότερο από τον κορωνοϊό.

Σε φάσεις η αποκατάσταση μετακινήσεων στην Ε.Ε.Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για άρση των περιορισμών, κατάργηση της 14ήμερης καραντίνας και υγειονομικούς ελέγχους

<<<<<<<

Non-paper στην Κομισιόνέστειλε η Αθήνα – H ελληνικήπλευρά ζητεί «δίκαιη μεταχείριση» όλων των επίδοξων επισκεπτών.

Μαργαρίτης Σχοινάς:Εως και 2 τρισ. ευρώτο Ταμείο Ανάκαμψης Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ

«Μεταξύ 1,5-2 τρισεκατομμυρίων ευρώ»θα κυμανθεί η πρόταση της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής για το Ταμείο Ανάκαμψης,σύμφωνα με τον Μαργαρίτη Σχοινά. Οαντιπρόεδρος της Επιτροπής, σε διαδι-κτυακή συζήτηση που είχε με την ΕλένηΒαρβιτσιώτη της «Κ» και τον πρόεδροτου ΕΛΙΑΜΕΠ Λουκά Τσούκαλη, ανέφερεότι η πρόταση θα κατατεθεί «εντός δέκαημερών».

Το Ταμείο, στο οποίο έχουν εστιάσειοι προσπάθειες για μια πανευρωπαϊκήοικονομική απάντηση στον κορωνοϊό,πρέπει, σύμφωνα με τον κ. Σχοινά, ναπληροί τρεις προϋποθέσεις: να είναι ε-

παρκούς μεγέθους· η βοήθεια να κατευ-θυνθεί εκεί όπου υπάρχουν οι πιο μεγάλεςανάγκες (σχετικά με αυτό ανέφερε ότιδυσμενείς προβλέψεις της Κομισιόν γιατην ύφεση στην Ελλάδα το 2020 «ίσωςαποδειχθούν ευλογία» όσον αφορά τηνπρόσβασή της στο νέο εργαλείο)· και ναυπάρξει η «σωστή δοσολογία» μεταξύ ε-πιχορηγήσεων και δανείων. «Δεν πρέπειο κανόνας να είναι να χρεωθεί περισσό-τερο ο ευρωπαϊκός Νότος», ώστε να μπο-ρέσει να αντιμετωπίσει την κρίση, τόνισεο αντιπρόεδρος της Επιτροπής. Μένεινα φανεί αν το ποσό που θα ανακοινωθεί

θα είναι πραγματικοί πόροι ή το υπεραι-σιόδοξο προϊόν λογιστικών αλχημειών.

Ο κ. Σχοινάς προέβη στην εκτίμησηότι η πρόσφατη απόφαση του γερμανικούσυνταγματικού δικαστηρίου, που θέτειεν αμφιβόλω τη νομιμότητα των προ-γραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης τηςΕΚΤ, έχει συμβάλει ώστε να επιταχυνθούνοι διαπραγματεύσεις. Από την πλευράτου, ο Λουκάς Τσούκαλης χαρακτήρισετην ετυμηγορία «βόμβα στα θεμέλια τουευρωπαϊκού οικοδομήματος». Παρατή-ρησε, ωστόσο, ότι ακούγονται και πολύδιαφορετικά πράγματα από τη Γερμανία,μνημονεύοντας παρέμβαση του συνδέ-σμου βιομηχάνων της χώρας υπέρ τηςδημοσιονομικής αλληλεγγύης στην Ε.Ε.«Παρά τις αρχικές έντονες αντιδράσειςτων βόρειων χωρών, τα δεδομένα έχουναρχίσει να αλλάζουν», είπε.

Σχετικά με τα άνισα οφέλη της χαλά-ρωσης των κανόνων περί κρατικών ενι-σχύσεων στην Ε.Ε., καθώς δημοσιονομικάισχυρότερες χώρες έχουν πολύ μεγαλύ-τερες δυνατότητες παροχής ρευστότηταςστις επιχειρήσεις τους, ο κ. Σχοινάς χα-ρακτήρισε το μέτρο προσωρινό και α-ναγκαίο. Δεσμεύτηκε, όμως, ότι δεν θααποτελέσει την «κερκόπορτα» για τηναλλοίωση των όρων ανταγωνισμού στηνενιαία αγορά.

Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, στηνεποπτεία του οποίου υπάγεται και το με-ταναστευτικό - προσφυγικό, δήλωσε «πο-λύ υπερήφανος» για τον τρόπο που ηΕλλάδα χειρίστηκε την κρίση στον Εβρο,τηρώντας παράλληλα τις νομικές υπο-χρεώσεις της. Υπενθυμίζεται ότι η Επι-τροπή έχει αρνηθεί να δημοσιοποιήσειτη νομική ανάλυσή της για τα έκτακτα

μέτρα που έλαβε η Αθήνα κατά την πε-ρίοδο εκείνη. Σχετικά με το νέο Σύμφωνογια τη Μετανάστευση που έχει αναλάβεινα καταρτίσει μαζί με την αρμόδια επί-τροπο Ιλβα Γιόχανσον, ο κ. Σχοινάς είπεότι είναι ακλόνητη πολιτική του πεποί-θηση ότι πρέπει να παρουσιαστεί πριναπό την έναρξη της γερμανικής προεδρίαςτης Ε.Ε. (1.7.2020), «κάποια στιγμή τονΙούνιο». Μίλησε για ένα οικοδόμημα μετρεις ορόφους: τη σχέση με τις χώρεςπροέλευσης και τράνζιτ, τη φύλαξη των

εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. με τον νέοFrontex και τον μηχανισμό επιμερισμούτης ευθύνης, «ώστε να ανατραπεί η α-παράδεκτη κατάσταση» όπου οι χώρεςπρώτης υποδοχής επωμίζονται όλο τοβάρος των ροών. «Θα είναι μια πολύ δύ-σκολη διαπραγμάτευση», είπε, αλλά δή-λωσε αισιόδοξος, γιατί είναι «πολύ κα-λύτερα δομημένοι ο πρώτος και ο δεύ-τερος όροφος» και άρα υπάρχουν ελπίδεςγια συμβιβασμό στον τρίτο, που είναικαι ο πιο περίπλοκος.

<<<<<<<

«Παρά τις αρχικές έντονεςαντιδράσεις των βόρειωνχωρών, τα δεδομένα έχουναρχίσει να αλλάζουν».

Επανεξετάζοντας την COVID-19 στα παιδιάΑυξάνονται διαρκώς οι γνώσεις μας σχε-τικά με την επίδραση του νέου κορωνοϊούστα παιδιά. Εξακολουθεί, φυσικά, να ι-σχύει ότι η συντριπτική πλειονότητατων παιδιών που νοσούν από COVID-19εμφανίζει μόνο ήπια συμπτώματα. Ω-στόσο, έχουμε πλέον αδιάσειστα στοιχείαότι κάποια παιδιά μπορεί να νοσήσουνβαριά. Την ίδια στιγμή το ΙνστιτούτοΒιολογικής Ερευνας του Ισραήλ (IIBR)ολοκλήρωσε μια πρωτοποριακή επιστη-μονική έρευνα, εντοπίζοντας ένα αντί-σωμα που εξουδετερώνει τον κορωνοϊό,ανακοίνωσε το υπουργείο Αμυνας τηςχώρας. «Είμαι περήφανος για το προσω-

πικό του Ινστιτούτου, το οποίο έχει κάνειμια σημαντική ανακάλυψη», δήλωσε ουπουργός Αμυνας Ναφταλί Μπενέτ τηΔευτέρα, έπειτα από επίσκεψή του στοεργαστήριο που έχει την έδρα του στοNess Ziona.

Ο δρ Ανταμ Ράτνερ, επικεφαλής παι-δίατρος λοιμωξιολόγος της ιατρικής σχο-λής του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκηςκαι του παιδιατρικού νοσοκομείου Χάν-σενφελντ, επισημαίνει ότι «το αξίωμαπως τα παιδιά δεν προσβάλλονται απόCOVID-19 ή έχουν πολύ ήπια συμπτώ-ματα, είναι μία υπεραπλούστευση τηςπραγματικότητας. Σίγουρα, τα κρούσματαστις μικρές ηλικίες είναι λίγα και ακόμα

λιγότεροι οι θάνατοι, αλλά είχαμε καικάποια παιδιά που αρρώστησαν βαριά».Συνήθως, τα παιδιά αυτά είχαν υποκεί-μενα νοσήματα, όπως καρκίνο, διαβήτη

ή παχυσαρκία ή ήδη χρειάζονταν μηχα-νική υποστήριξη των λειτουργιών τους,όπως παιδιά με τραχειοστομία.

Ο δρ Ράτνερ επισημαίνει ότι από την

εμπειρία του, τα περισσότερα παιδιά εμ-φανίζουν πολύ ήπια συμπτώματα, αλλάκάποια καταλήγουν στη ΜΕΘ και στοναναπνευστήρα. Σκληρότερα φαίνεταινα πλήττονται τα πολύ μωρά, ενώ ήπιασυμπτώματα κυριαρχούν στην προσχο-λική και σχολική ηλικία. Αυξημένο κίν-δυνο, όπως είναι αναμενόμενο, αντιμε-τωπίζουν παιδιά με ανοσοανεπάρκειεςή όσα υποβάλλονταν σε χημειοθεραπεία.Ωστόσο, ο δρ Ράτνερ τονίζει ότι «είδαμεπαιδιά απολύτως υγιή, χωρίς κανέναπρόβλημα, να πρέπει να νοσηλευθούνσε ΜΕΘ». Ιδιαίτερη ανησυχία στους ε-πιστήμονες προκαλεί το πολυσυστημικόφλεγμονώδες σύνδρομο που συνδέεταιμε τη λοίμωξη από τον κορωνοϊό και εμ-φανίστηκε τις τελευταίες εβδομάδες. Α-κόμα, όμως, και παρά την εμφάνιση τουφλεγμονώδους συνδρόμου, η θνησιμό-τητα από COVID-19 στα παιδιά είναι ε-ξαιρετικά χαμηλή, συγκριτικά με τουςενήλικες.

Σε μία άλλη εξέλιξη επιστήμονες τωνπανεπιστημίων Τρίνιτι του Δουβλίνουκαι του Λίβερπουλ διαπίστωσαν ότι ηχορήγηση βιταμίνης D μπορεί να βοη-θήσει το ανοσοποιητικό σύστημα νακαταπολεμήσει την COVID-19. Αναλύο-ντας στοιχεία 20ετίας από όλη την Ευ-ρώπη για τη βιταμίνη D και συγκρίνοντάςτα με τις στατιστικές της COVID-19 δια-πίστωσαν ότι περισσότερα κρούσματακαι θάνατοι καταγράφηκαν σε πληθυ-σμούς με ανεπάρκεια βιταμίνης D, όπωςη Ισπανία και η Ιταλία. Αντιθέτως, στιςβόρειες χώρες παρά την έλλειψη του η-λιακού φωτός, αλλά με τη βοήθεια συ-μπληρωμάτων και εμπλουτισμού τωντροφίμων σε βιταμίνες, καταγράφονταιυψηλότερα επίπεδα βιταμίνης D στουςπληθυσμούς και καταγράφηκαν λιγότερακρούσματα.

<<<<<<<

Ερευνητές των πανεπιστη-μίων Τρίνιτι του Δουβλίνουκαι του Λίβερπουλ διαπίστω-σαν ότι η χορήγηση βιταμί-νης D μπορεί να βοηθήσει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Οι Αρχές της Νότιας Κορέας αναζητούνπυρετωδώς πολίτες που είχαν επισκεφθείτις προηγούμενες ημέρες μπαρ σε πο-λυσύχναστη γειτονιά της Σεούλ, καθώςπροσπαθούν να περιορίσουν τον κίνδυνοεμφάνισης δεύτερου κύματος μολύνσεωναπό την ασθένεια COVID-19. Τον ίδιοφόβο έχουν και οι Αρχές της κινεζικήςπόλης Γουχάν, οι οποίες διέταξαν να υ-ποβληθεί σε διαγνωστικό έλεγχο τις ε-πόμενες δέκα ημέρες ολόκληρος ο πλη-θυσμός των 11 εκατομμυρίων της πόληςμετά τον εντοπισμό έξι νέων κρουσμάτωντην Κυριακή και τη Δευτέρα.

Οι νοτιοκορεατικές αρχές εξετάζουνστοιχεία από κινητά τηλέφωνα, πιστω-τικές κάρτες και κάμερες κλειστού κυ-κλώματος, ώστε να εντοπίσουν τους πο-λίτες που είχαν επισκεφθεί μπαρ στηνπεριοχή Ιτέουγον, καθώς έχουν ήδη ε-ντοπιστεί τουλάχιστον 102 νέα κρού-σματα που συνδέονται με τα μπαρ τηςπεριοχής. Ο δήμαρχος της Σεούλ ΠαρκΓουόν Σουν δήλωσε χθες ότι οι Αρχέςέχουν υποβάλει σε διαγνωστικό έλεγχο7.272 ανθρώπους που συνδέονται με τηνέα ομάδα κρουσμάτων. ΕκπρόσωποςΤύπου του υπουργείου Υγείας της χώραςανακοίνωσε πως προσπαθούν να ανα-γνωρίσουν ακόμη 1.982 ανθρώπους πουείχαν επισκεφθεί κάποιο από τα πολλάμπαρ και κλαμπ της περιοχής Ιτέουγον.

Ωστόσο, η ανθρωπιστική οργάνωσηΔιεθνής Αμνηστία κατηγόρησε ορισμένακορεατικά ΜΜΕ πως δυσχεραίνουν ση-μαντικά την προσπάθεια των Αρχών ναεντοπίσουν πιθανά κρούσματα διότι με-τέδωσαν πως ο πρώτος ασθενής είχε ε-πισκεφθεί γκέι κλαμπ της περιοχής. Τονα θεωρηθεί κάποιος ομοφυλόφιλοςείναι πολύ πιθανό να συνοδεύεται απόστιγματισμό στη συντηρητική κοινωνίατης Νότιας Κορέας, ενώ οι αναφορέςτων τοπικών ΜΜΕ ενισχύουν ομοφοβικήσυμπεριφορά, με αποτέλεσμα ορισμένοι

από τους πελάτες των μπαρ της περιοχήςνα μην προσέρχονται για διαγνωστικόέλεγχο φοβούμενοι ότι θα στιγματιστούν.Ευτυχώς, οι Αρχές αντιλήφθηκαν τοπρόβλημα και άρχισαν να πραγματο-ποιούν ανώνυμους διαγνωστικούς ελέγ-χους, με αποτέλεσμα να διπλασιαστείο αριθμός των πολιτών που προσήλθανγια να υποβληθούν σε τεστ, δήλωσε οδήμαρχος της Σεούλ. Τις τελευταίες ε-βδομάδες οι κορεατικές αρχές είχαν κα-ταφέρει να περιορίσουν τα νέα κρού-σματα σε λιγότερα από 10 την ημέρα,ωστόσο από τη Δευτέρα εντοπίστηκαν27 κρούσματα, ενώ και τις προηγούμενες

τέσσερις ημέρες είχε εντοπιστεί διψήφιοςαριθμός κρουσμάτων.

Η απόφαση των κινεζικών αρχών ναυποβάλουν σε έλεγχο τους 11 εκατομμύριακατοίκους της Γουχάν, της πόλης όπουείχε εμφανιστεί πρώτη φορά το Δεκέμβριοο νέος κορωνοϊός μετά τον εντοπισμόέξι κρουσμάτων δείχνει και το μέγεθοςτης ανησυχίας τους. Οι έξι νέοι φορείςείχαν ήδη τεθεί σε καραντίνα, διότι είχανθεωρηθεί ασυμπτωματικοί ασθενείς, σύμ-φωνα με τις πολιτικές αρχές. Οι έξι άν-θρωποι έμεναν σε ένα συγκρότημα κα-τοικιών και αποτελούν τα πρώτα κρού-σματα που εντοπίζονται μετά την άρσητων δρακόντειων περιοριστικών μέτρωνστη Γουχάν στις 8 Απριλίου.

REUTERS, BLOOMBERG

Ολα θα πάνε καλά, μοιάζει να λέει στη φωτογραφία αρχείου από τις ακροάσεις ενώπιοντου Κοινοβουλίου, πέρυσι τον Οκτώβριο, ο Μαργαρίτης Σχοινάς.

Σε εγρήγορσηγια την αποτροπήδεύτερου κύματος

<<<<<<<

Νότια Κορέα και Κίνα προ-σπαθούν να αποτρέψουντην εμφάνισή του μετά τον εντοπισμό νέων κρου-σμάτων – Θα ελεγχθούν 11 εκατ. πολίτες της Γουχάν.

Υποχρεωτική παραμονή εντός σπιτιούή εντός ξενοδοχείου για 14 ημέρες επι-βάλλει στο εξής η Ισπανία σε όσους, Ι-σπανούς ή ξένους, φθάνουν στη χώρααπό το εξωτερικό. Καθώς η χώρα εξέρ-χεται σταδιακά από τα περιοριστικά μέ-τρα, το ζητούμενο είναι πώς δεν θα προ-κύψουν νέα, εισαγόμενα κρούσματα.Παρότι η Ισπανία επλήγη με ιδιαίτερησφοδρότητα από την πανδημία, μελέτεςπου επικαλείται η εφημερίδα El Pais υ-πολογίζουν ότι το ποσοστό του πληθυ-σμού που μπορεί να έχει αντισώματακατά του κορωνοϊού δεν ξεπερνάει το15%, με αποτέλεσμα η χώρα να απέχειπολύ από τη λεγόμενη «ανοσία της α-γέλης». Στο μεταξύ, οι Αρχές βρίσκονταισε διαμάχη με αεροπορικές εταιρείεςχαμηλού κόστους που πραγματοποιούνπτήσεις εσωτερικού, οι οποίες αρνούνταινα μειώσουν την πληρότητα των αερο-σκαφών, υποστηρίζοντας ότι το μέτροθα τις οδηγήσει στην πτώχευση.

Στη Γαλλία, οι διαμάχες αφορούν τιςσυγκεντρώσεις ατόμων στον δημόσιοχώρο, μετά τη σταδιακή άρση των πε-ριοριστικών μέτρων. Υστερα από οκτώεβδομάδες εσώκλειστοι σε διαμερίσματαπου συχνά δεν έχουν μπαλκόνια, πολλοίΠαριζιάνοι συγκεντρώθηκαν τη Δευτέραστις όχθες του Σηκουάνα και του κανα-λιού Σαν Μαρτέν, με αποτέλεσμα την ε-πέμβαση της αστυνομίας για τη διάλυσητου πλήθους. Η άρση των μέτρων προ-χωρεί με διαφορετικές ταχύτητες στιςδιάφορες γαλλικές επαρχίες, με το Παρίσι

και τρεις άλλες επαρχίες να παραμένουνστην «κόκκινη ζώνη» των αυξημένωνπεριορισμών. Στη γειτονική Γερμανία,ο δείκτης μετάδοσης του ιού παρέμεινεγια δεύτερη ημέρα πάνω από το κρίσιμοόριο της μονάδας, θέτοντας τις Αρχέςσε αυξημένη επιφυλακή. Ο κίνδυνος α-ναζωπύρωσης της επιδημίας, ακριβώςτη στιγμή κατά την οποία μερίδα Γερ-μανών εξεγείρεται κατά των περιοριστι-

κών μέτρων, προξενεί ιδιαίτερη ανησυχίαστην καγκελαρία. Aκόμη και οι τοπικέςκυβερνήσεις αντιδρούν σε συγκεκριμέναμέτρα που έχει θεσπίσει η Αγκελα Μέρ-κελ. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγματου Βερολίνου, το οποίο αποφάσισε νασυντάξει τον δικό του οδικό χάρτη καιειδικότερα να θέσει ως ανώτατο όριο ε-βδομαδιαίων κρουσμάτων τα 30 ανά100.000 κατοίκους για την επαναφοράτων περιοριστικών μέτρων. Η ίδια η Μέρ-κελ είχε κάνει λόγο για 50, αλλά η κυ-βέρνηση του Βερολίνου εκτίμησε ότι σεαυτήν την περίπτωση θα είναι πλέονπολύ αργά για το τοπικό σύστημα υγείαςνα ανταποκριθεί σε ένα δεύτερο κύμα.

REUTERS, A.P.

Καραντίνα για τουςταξιδιώτες στην Ισπανία

<<<<<<<

Δύο εβδομάδες στο σπίτι ή σε ξενοδοχείο για όσους, φθάνουν στη χώρα από το εξωτερικό.

Μαθητής δημοτικού σε σχολείο της Μποργκοσέζια στην Ιταλία, όπου ο ακροδεξιός δή-μαρχος αψήφησε την απαγόρευση επαναλειτουργίας των σχολείων.

Τετάρτη 13 Μαΐου 2020 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 15Ε Λ Λ Α Δ Α

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΕΛΕΒΕΓΚΟΥ

Σε ένα μικρό αεροδρόμιο της περιφέρειας πριναπό την έλευση του κορωνοϊού μετατράπηκετο «Ελευθέριος Βενιζέλος» τον περασμένο Α-πρίλιο, καθώς ο αριθμός των διακινηθέντων ε-πιβατών από τη μεγαλύτερη πύλη εισόδου καιεξόδου της χώρας ήταν μόνο ελαφρώς μεγα-λύτερος από αυτόν του αερολιμένα της Ζακύνθουτον αντίστοιχο μήνα του 2019. Τότε, μέσω του«Διονύσιος Σολωμός» είχαν διακινηθεί 20.000άτομα, δηλαδή μόλις 2.000 λιγότεροι επιβάτεςσε σχέση με τον αριθμό των ανθρώπων πουπέρασαν από το «Ελ. Βενιζέλος» τον Απρίλιο.Η δε κυκλοφορία στον αερολιμένα Ζακύνθουτον μήνα εορτασμού του καθολικού και τουορθόδοξου Πάσχα περιορίστηκε σε 110 άτομα,όλοι ταξιδιώτες εσωτερικού.

Διαχωριστικά πλέξιγκλαςΜε τα δεδομένα αυτά, οι επιτελικές ομάδες

των εταιρειών διαχείρισης αεροδρομίων καιτων αερομεταφορέων περιορίζονται στην κα-τάρτιση σχεδίου ταμειακών ροών (cash flow),επειδή απουσιάζει σειρά κρίσιμων παραμέτρωνπου θα μπορούσε να στηρίξει ένα businessplan. Ενας από τους παράγοντες αυτούς, όπωςεξηγούν στελέχη του κλάδου, σχετίζεται μετο πότε θα αποκατασταθούν οι πτήσεις, σεποιο βαθμό και βάσει ποιων προδιαγραφώνκαι πρωτοκόλλων υγειονομικής ασφάλειας.Αυτή τη στιγμή, όπως πληροφορείται η «Κ»,έχουν γίνει ορισμένες αρχικές συσκέψειςμεταξύ των αρμοδίων, με αντικείμενο την ε-φαρμογή μέτρων για την αποτροπή μετάδοσηςτου ιού, όπως η τοποθέτηση διαχωριστικώνπλέξιγκλας στα αεροδρόμια ή η διαμόρφωσητων κατάλληλων αποστάσεων από τα γκισέcheck-in.

Η σταδιακή επιστροφή των επιβατών είναιαπαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου ο ΔιεθνήςΑερολιμένας Αθηνών (ΔΑΑ) και η Fraport Greeceνα πάψουν να αιμορραγούν, δεδομένου ότι, σεαντίθεση με άλλους επιχειρηματικούς κλάδους,δεν είναι δυνατόν να κατεβάσουν ρολά στα α-εροδρόμια, με αποτέλεσμα το ύψος των λει-τουργικών δαπανών να παραμένει αμετάβλητο.Ως εκ τούτου, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020,o γερμανικός όμιλος Fraport AG εμφάνισε ζημίες

35,7 εκατ. ευρώ, από κέρδη 28 εκατ. ευρώ τοαντίστοιχο διάστημα του 2019, ενώ για την ελ-ληνική θυγατρική του η εξασφάλιση εξάμηνηςπαράτασης, βάσει όσων προβλέπει η σύμβασηπαραχώρησης, έως το τέλος Οκτωβρίου, γιατην αποπληρωμή υποχρεώσεων 23,4 εκατ.ευρώ προς το ΤΑΙΠΕΔ, λειτούργησε ως πολύτιμηανάσα.

Σε αντίστοιχη ανάσα προσβλέπει ο ΔΑΑ,που το πρώτο τετράμηνο της χρονιάς κατέγραψευποχώρηση επιβατικής κίνησης σε ποσοστό45%, σε 3,4 εκατ. άτομα. Για την εταιρεία, οδρόμος προς την κανονικότητα είναι στρωμένοςμε νάρκες: Η ανυπαρξία πτητικού έργου δενεπηρεάζει μόνο τα έσοδα από αεροπορικέςδραστηριότητες, που αντιπροσωπεύουν άνωτου 60% του συνόλου, αλλά και τις εισπράξειςαπό μη αεροπορικές εργασίες (εμπορικές δρα-στηριότητες, υπηρεσίες στάθμευσης), που α-

ντιστοιχούν σε περίπου 20% του συνολικούκύκλου εργασιών. Με στόχο να κερδηθεί μέροςέστω του χαμένου εδάφους, εκτιμάται ότι ηΕλλάδα θα πραγματοποιήσει διμερείς συμφωνίες–έχουν ήδη γίνει συζητήσεις με το Ισραήλ καιτην Κύπρο– με στόχο να τονωθεί ώς ένα βαθμόο εισερχόμενος τουρισμός, που αντιπροσωπεύειτο 95% των εγχώριων ταξιδιωτικών εισπράξεων.

Σταδιακή επάνοδοςΜε τον τρόπο αυτό, σε συνδυασμό με τη

σταδιακή επάνοδο των πτήσεων εσωτερικού,που φέρεται να δρομολογείται για μέσα στονμήνα, οι εγχώριοι αερομεταφορείς προσβλέπουν,όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, σε δύο οφέλη:αφενός στη βελτίωση της ρευστότητάς τουςκαι αφετέρου στο να αποφευχθεί η δημιουργίαστρεβλώσεων που σχετίζονται με την ενθάρ-ρυνση του οδικού τουρισμού έναντι των ταξιδιών

με αεροπλάνο. Και σε αυτή την περίπτωση,όμως, δηλαδή της επανέναρξης ορισμένωνπτήσεων εσωτερικού και εξωτερικού, η εξίσωσηπαραμένει δύσκολη. Κι αυτό διότι εάν, βάσειτων υγειονομικών πρωτοκόλλων, οι επιβάτεςτοποθετούνται αραιά στις θέσεις και κατά συ-νέπεια η πληρότητα είναι χαμηλότερη του 80%που απαιτείται για να είναι αποδοτική μιαπτήση, εκτιμάται ότι θα πρέπει να θεσπιστείεπιδότηση ναύλου, ειδάλλως οι αεροπορικέςθα «στεγνώσουν» από ρευστότητα ακόμη τα-χύτερα. Οπως εξηγούν επίσης παράγοντες τηςαγοράς, η εφαρμογή των αναγκαίων υγειονο-μικών πρωτοκόλλων, που ενδέχεται να προ-βλέπουν τη θερμομέτρηση των επιβατών, υ-πολογίζεται ότι θα μειώσει τη συχνότητα τωνπτήσεων, γεγονός που σημαίνει ακόμη μικρό-τερο περιθώριο κέρδους για τις αεροπορικέςεταιρείες.

Μηδενική ορατότητα έχουν οιελληνικές ακτοπλοϊκές επιχει-ρήσεις τόσο για το πώς θα λει-τουργήσουν φέτος όσο και γιατο πόσο μεγάλες ζημίες θα εγ-γράψουν. Ηδη, από τις αρχέςΑπριλίου ο Σύνδεσμος Επιχει-ρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας(ΣΕΕΝ) υπολόγισε πως η απώ-λεια εσόδων των ακτοπλοϊκώνεταιρειών που εξυπηρετούν τανησιά του Αιγαίου, την Κρήτηκαι τα νησιά Ιονίου θα ξεπερά-σει τα 290 εκατ. ευρώ φέτος.Ομως, επί του παρόντος έχειλάβει βοήθεια υπό τη μορφήκαταβολών για δημόσιες υπη-ρεσίες (άγονες γραμμές) μόλις15 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτόεκτιμάται πως αρκεί για να φθά-σει έως και την πρώτη εβδομάδατου Ιουνίου. Για σύγκριση αρκείίσως να αναφερθεί ότι η Φιν-λανδία ανακοίνωσε την ενί-σχυση με 15 εκατ. τον μήνα(45 εκατ. για τρεις μήνες) επτάπλοίων τα οποία εκτελούν δρο-μολόγια προς Σουηδία και Ε-σθονία, ενώ η Ιρλανδία επιχο-ρηγεί με 5 εκατ. τον μήνα (15εκατ. σε τρεις μήνες) πέντεπλοία σε 5 γραμμές. Σύμφωναμε τον ΣΕΕΝ, η αποζημίωσητων ελληνικών πλοίων στα δρο-μολόγια τα οποία είναι υποχρε-ωμένα να εκτελούν σήμερα ε-κτιμάται σε 15 εκατ., ενώ μεβάση την Υ.Α. της 16.4.2020 α-ποζημιώνονται σε μηνιαία βάσημε 7 εκατ.

Αν και ο υπουργός ΝαυτιλίαςΓιάννης Πλακιωτάκης στηρίζειτον κλάδο και επιχειρεί να δια-σφαλίσει πρόσθετα κονδύλιακαι για το υπόλοιπο του Ιουνίου,επί του παρόντος δεν υπάρχεισχετική επίσημη διαβεβαίωση.Αγνωστο παραμένει ακόμα καιτο ποσό που θα μπορέσει ναπάρει από την Ευρωπαϊκή Ε-νωση, βάσει της σχετικής πρό-νοιας για φυσικές καταστροφές,το ελληνικό Δημόσιο για να α-ποζημιώσει τις ακτοπλοϊκέςαπό την απαγόρευση μετακι-νήσεων που επέβαλε. Αλλά ηαποζημίωση αυτή πρέπει να α-φορά και τα πλοία που σήμερα

δεν εκτελούν δρομολόγια. Καιαυτό διότι από τα 85 πλοία-μέλη του ΣΕΕΝ, μόνο τα 31 ε-κτελούν δρομολόγια, δηλαδήμόνο το 36%. Τα έξοδα όμωςκαι των 54 πλοίων, τα οποίασήμερα είναι δεμένα στα λιμά-νια είναι σημαντικά, καθώς έ-χουν επιβαρυνθεί με όλα τα έ-ξοδα επισκευών, συντηρήσεων,πιστοποίησης καθώς και τα πά-για χρηματοοικονομικά και άλ-λα έξοδα που τα αφορούν, χωρίςνα εκτελούν δρομολόγια καικατά συνέπεια χωρίς να υπάρ-χουν έσοδα.

«Πλωτή» καραντίναΤην ίδια ώρα, η απελευθέ-

ρωση των μετακινήσεων στανησιά όπως προτείνεται απότον ΕΟΔΥ αφενός μοιάζει μεπλωτή καραντίνα αφετέρου εγ-γυάται τις… ζημίες των επι-χειρήσεων. Για παράδειγμα,συστήνονται η υποχρεωτικήθερμομέτρηση κατά την επι-βίβαση όλων των επιβατών καιη ταυτόχρονη συμπλήρωση ε-πίσης από όλους τους επιβάτες«εντύπου-ερωτηματολογίουδήλωσης υγείας» για την ανί-χνευση επιβατών που πιθανόννα έχουν εκτεθεί στο νέο κο-ρωνοϊό. Ο μέγιστος επιτρεπό-μενος αριθμός στα συμβατικάεπιβατηγά πλοία τα οποία δενδιαθέτουν καμπίνες για τουςεπιβάτες προβλέπεται να είναιίσος με 50% του μέγιστου επι-τρεπόμενου αριθμού τόσο γιατους στεγασμένους όσο καιστους εξωτερικούς χώρους καιγια όσα διαθέτουν καμπίνες55%. Ορίζεται «σε όλους τουςεσωτερικούς και τους εξωτερι-κούς χώρους να τηρείται η α-πόσταση τουλάχιστον 1,5 μ.και υποχρεωτική χρήση υφα-σμάτινης μάσκας» και «τα μέλητου πληρώματος θα ελέγχουντην τήρηση των μέτρων κοι-νωνικής απόστασης σε όλουςτους χώρους». Επίσης στις κα-μπίνες προτείνεται να τηρείταιη αναλογία ένας επιβάτης ανάκαμπίνα ή μέχρι τέσσερις ανπρόκειται για οικογένεια.

Σε άγνωστα νεράπλέουν οι ακτοπλοϊκέςΧωρίς «πυξίδα» αεροπορικές

εταιρείες και ελληνικά αεροδρόμιαH Ελλάδα θα κάνει διμερείς συμφωνίες για να τονωθεί ο τουρισμός - Συζητήσεις με Ισραήλ και Κύπρο

16 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 13 Μαΐου 2020Ε Λ Λ Α Δ Α

Του ΗΛΙΑ Γ. ΜΠΕΛΛΟΥ

Εντονο προβληματισμό και αντιδράσειςπροκαλεί στους ξενοδόχους και στουςεργαζομένους στον κλάδο το σχέδιο πουέχουν προτείνει οι υγειονομικές αρχέςσε συνεργασία με το υπουργείο Τουρι-σμού για τη λειτουργία των μονάδωναυτό το καλοκαίρι. Ολοι ανεξαιρέτως θέ-λουν να διασφαλίσουν την υγειονομικήασφάλεια, αλλά ορισμένα πράγματα απλάδεν γίνονται. Οχι χωρίς δυσανάλογο κό-στος και χωρίς να διαβρωθεί καίρια ηπροσφερόμενη υπηρεσία και ενίοτε α-κόμα και τα δικαιώματα των πελατών:δεν μπορούν, για παράδειγμα, οι υπάλ-ληλοι να παρακολουθούν τους πελάτεςμη… βήξουν, ή μονάδες των 20 και 30δωματίων να αποκτήσουν εξειδικευμένο,και στελεχωμένο, ιατρείο.

Ο Σύνδεσμος Ελληνικών ΤουριστικώνΕπιχειρήσεων και το Ξενοδοχειακό Επι-

μελητήριο Ελλάδος έχουν ήδη υποβάλεισειρά παρατηρήσεων στο πλαίσιο τηςδιαβούλευσης, προκειμένου τα πρωτό-κολλα αυτά να καταστούν κατά το δυνατόνπιο ρεαλιστικά και εφαρμόσιμα. Και αυτό,διότι οι περισσότεροι ξενοδόχοι με τουςοποίους συνομίλησε η «Κ» εκτιμούν ότιυπάρχουν πολλά ανεφάρμοστα αλλά καιπαρεξηγήσιμα σημεία, που στην πραγ-ματικότητα δεν εξυπηρετούν πραγματικάτην υγειονομική ασφάλεια, ενώ εκτοξεύ-ουν τα κόστη άσκοπα. Υπουργείο Τουρι-σμού και υγειονομικές αρχές θα συνεκτι-μήσουν τις προτάσεις και παρατηρήσειςτων τουριστικών φορέων και αφού εν-σωματώσουν ό,τι εκτιμούν ως ορθό θαυποβάλουν τις προτάσεις τους στο Μα-ξίμου όπου και θα ληφθούν οι τελικές α-ποφάσεις, πιθανότατα στα τέλη αυτής ήστις αρχές της επόμενης εβδομάδας.

Μια προσεκτική ανάγνωση πάντωςτου κειμένου που φέρει τίτλο «Υγειο-νομικός άξονας τουριστικών επιχειρή-σεων» αποκαλύπτει σοβαρά ζητήματα.Οπως επισημαίνουν επιχειρηματίες τουκλάδου, υπάρχουν μέσα εντελώς απροσ-δόκητες προβλέψεις. Δύο εκ των χαρα-κτηριστικότερων είναι αυτές για τα δω-μάτια των εργαζομένων και την ιδιωτι-κότητα των πελατών. Ειδικότερα, προ-

βλέπεται παραχώρηση μονόκλινων δω-ματίων στο προσωπικό, η οποία παρόλοπου πρόκειται για σύσταση είναι στονμεγαλύτερο αριθμό των ελληνικών μο-νάδων ανεφάρμοστη, καθώς δεν υπάρ-χουν τέτοιες υποδομές. Επιπλέον, η σύ-σταση διαμονής του προσωπικού σε μο-νόκλινα δωμάτια προσβάλλει πολλούςαπό τους επιχειρηματίες που αν και με-ριμνούν κατά τον καλύτερο τρόπο γιατους εργαζομένους, τους εμφανίζει νακάνουν το αντίθετο. Πιο ρεαλιστική,λένε ακόμα και εκπρόσωποι των εργα-ζομένων, είναι η πρόβλεψη για ανώτατοόριο 2 ατόμων ανά δωμάτιο ή και η εξολοκλήρου απαλοιφή της. Η άλλη επι-εικώς αδιάκριτη πρόβλεψη είναι αυτήγια «παρακολούθηση πελατών με δια-κριτικό τρόπο για έγκαιρη διάγνωση πε-ριστατικού». Η αναφορά αυτή στην πα-ρακολούθηση βρίσκεται σε πλήρη δυ-σαρμονία με το ίδιο το τουριστικό προϊόν,εξηγούν ξενοδόχοι προσθέτοντας ότιπρέπει να απαλειφθεί.

Θέμα ιδωτικότητας υπάρχει και σταπροβλεπόμενα για τις πισίνες και τις πα-ραλίες. Μεταξύ αυτών αναφέρεται οδηγίαπερί ιδιωτικών ντους που είναι αυτονόηταμη εφαρμόσιμη, διότι δεν είναι δυνατήη απομόνωσή τους. Επίσης, η χορήγηση

μιας χρήσης ενδυμάτων λούσεως, πε-τσετών, μπουρνουζιών ή υποδημάτωνείναι πρακτικά αδύνατη τόσο για λόγουςοικονομίας όσο και για λόγους διαθεσι-μότητας στο εμπόριο και διαχείρισης.Οσον αφορά την απολύμανση σε ξαπλώ-στρες αυτή πρέπει να γίνεται πριν απόκάθε χρήση για διασφάλιση του πελάτη,σημειώνουν οι ξενοδόχοι με τους οποίουςσυνομίλησε η «Κ» και δεν είναι πρακτικήή οικονομική λύση η προτεινόμενη το-ποθέτηση ειδικού υφάσματος μιας χρή-σης. «Επιπλέον είναι περιττή, διότι η ξα-πλώστρα θα απολυμαίνεται ούτως ή άλ-λως. Ακόμα ο διαχωρισμός των λουομέ-νων σε ευπαθείς ομάδες και γενικό πλη-θυσμό καθώς και η αντιστοίχησή τουςσε περιοχές της παραλίας ή της πισίναςείναι ανέφικτος, προκαλεί διακρίσεις με-ταξύ των πελατών και θίγει ευαίσθηταπροσωπικά δεδομένα. Ο δε έλεγχος τωνεπιπέδων χλωρίου κάθε 4 ώρες για τιςπισίνες και κάθε ώρα για τα υδρομασάζείναι πρακτικά ανεφάρμοστος.

Αυτά είναι λίγα μόνον από τα μη ρε-αλιστικά πρωτόκολλα που προτείνουνοι υγειονομικές αρχές, ενώ κάποια άλλααπειλούν να μετατρέψουν τα δωμάτιατων ξενοδοχείων σε «λευκά κελιά», όπωςχαρακτηριστικά αναφέρεται από κάποι-

ους, για προβλέψεις περί αφαίρεσης δια-κοσμητικών, κάδρων, καφετιέρων καιάλλων λειτουργικών αντικειμένων. Οσοναφορά τον «ορισμό υγειονομικού υπευ-θύνου για κάθε κατάλυμα και υπεύθυνουγια κάθε επιμέρους τμήμα αυτού» καθί-σταται σαφές πως αυτό μπορεί ίσως ναγίνει από τα μεγάλα ξενοδοχεία, αλλάκαι σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπεινα ορίζεται «συντονιστής» και όχι «υ-γειονομικός υπεύθυνος», διότι ο ρόλοςπροϋποθέτει ιατρικές γνώσεις και αρ-μοδιότητες, και ούτε υφίσταται ούτεείναι δυνατόν να καλυφθεί τέτοια θέσηστα ξενοδοχεία. Η δε «συνεργασία μειατρό με πολύ καλή πληροφόρηση καιεκπαίδευση από τον ΕΟΔΥ για την COVID-19» και η «χρήση φορητών PCR test» κα-θώς και η «δυνατότητα εφαρμογής τη-λεϊατρικής για την κλινική εξέταση τωνστενών επαφών ύποπτου ή επιβεβαιω-μένου κρούσματος» είναι εκ των πραγ-μάτων ανέφικτα με δεδομένη τη μεγάληδιασπορά των ξενοδοχείων σε όλη τηχώρα και την ανεπάρκεια σε ιατρικόπροσωπικό στην περιφέρεια. Βεβαίως,όπου υπάρχει υποχρέωση γιατρού ερ-γασίας βάσει νόμου θα μπορούσε να εκ-παιδευτεί αυτός σε διαδικασίες που θαορίσει ο ΕΟΔΥ.

Κριτική δέχεται, ακόμα, η υποχρέωσησήμανσης για το πότε και πώς καθαρί-στηκε το δωμάτιο, ως υπέρμετρη γρα-φειοκρατία, αφού ο πελάτης μπορεί καιθα ενημερώνεται κατά την άφιξη γιατους όρους και χρόνους καθαρισμού τουδωματίου του. Η δε τοποθέτηση αντι-σηπτικών υγρών σε κάθε δωμάτιο ή συ-σκευής αντισηψίας είναι περιττή και δα-πανηρή, διότι αφενός μεν το πλύσιμοτων χεριών είναι ο καλύτερος τρόπος α-πολύμανσης, αφετέρου στις εισόδουςτων κοινοχρήστων χώρων θα υπάρχειδιαθέσιμη κοινόχρηστη συσκευή με α-

ντισηπτικό. Ακόμα, η απαγόρευση ει-σόδου σε μη διαμένοντες στο ξενοδοχείοπρέπει να τεθεί στην κρίση του κάθε ξε-νοδόχου, ανάλογα με τις υπηρεσίες πουπαρέχει, αφού πολλές υπηρεσίες των ξε-νοδοχείων εξυπηρετούν και την τοπικήκοινωνία η οποία δεν θα πρέπει να απο-κλειστεί, ενώ αν αποκλειστεί (π.χ. απότις παραλίες ή τα εστιατόρια), θα αντι-δράσει. Οι όροι ατομικής και συλλογικήςυγιεινής εφαρμόζονται άλλωστε ανεξαρ-τήτως προέλευσης πελάτη. Ερχόμενοιτώρα στο πολυσυζητημένο θέμα τηςχρήσης plexiglass στην υποδοχή για την

περίπτωση των τουριστικών καταλυμά-των 60 κλινών και άνω, είναι προφανέςπως σε πολλές περιπτώσεις λόγω κατα-σκευής και φιλοσοφίας της μονάδας δενείναι εφικτή η τοποθέτησή του στην υ-ποδοχή, διότι απλούστατα δεν υπάρχειρεσεψιόν. Στο πρωτόκολλο αναφέρεταιεπίσης πως «δεν συνιστάται η λειτουργίαμπουφέ και συνιστάται η λειτουργία σερ-βιριζόμενων γευμάτων», αλλά δεν έχουνόλοι οι ξενοδόχοι, ειδικά οι μικροί, αυτήτη δυνατότητα και αντιπροτείνουν τηλειτουργία μπουφέ αλλά με συγκεκρι-μένες προφυλάξεις (αριθμό ατόμων στη

σειρά κ.λπ.). Μεγάλα θέματα είναι και οκλιματισμός και οι μετακινήσεις με μέσατων ξενοδοχείων. Η εγκύκλιος στηνοποία παραπέμπει το νέο ξενοδοχειακόπρωτόκολλο έχει σημεία που, σύμφωναμε ειδικευμένους μηχανικούς και ψυκτι-κούς, χρήζουν διευκρίνισης ύστερα απόσχετική οδηγία του ΕΟΔΥ. Οι δε περιο-ρισμοί σχεδόν στο ήμισυ των προβλε-πομένων από τις άδειες δυναμικοτήτωντων μέσων μεταφοράς κρίνεται υπερ-βολική και εξοντωτική, και διερωτάταικανείς γιατί να μην ισχύει ό,τι και γιατις μεταφορές επιβατών με ταξί.

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΕΛΕΒΕΓΚΟΥ

Εφαρμόσιμα και ρεαλιστικά χαρακτη-ρίζουν παράγοντες του κλάδου των α-ερομεταφορών τα υγειονομικά πρωτό-κολλα που επεξεργάζεται το υπουργείοΤουρισμού για τη φετινή θερινή περίοδο,σημεία των οποίων παρουσίασε, πριναπό λίγες ημέρες, ο υπουργός ΤουρισμούΧάρης Θεοχάρης, κατά τη διάρκεια δια-δικτυακής εκδήλωσης. Διεθνώς, ταβλέμματα του κλάδου είναι στραμμέναστο εάν κριθεί απαραίτητη η κοινωνικήαπόσταση κατά τη διάρκεια της πτήσης,γεγονός που θα οδηγήσει σε μείωσητης πληρότητας και κατ’ επέκταση τωναποδόσεων για τις αεροπορικές. Δενείναι τυχαίο ότι σε πρόσφατη συνέ-ντευξη Τύπου η Διεθνής Ενωση Αερο-μεταφορών (IATA) ανέφερε ότι, εάν τομεσαίο κάθισμα παραμείνει κενό, η δυ-σκολία ανάκαμψης των αεροπορικώνθα ήταν δύσκολη, ενώ θα πυροδοτούσεαυξήσεις στις τιμές των αεροπορικώνεισιτηρίων. Αυτό, δεδομένου ότι η πι-θανότητα μετάδοσης του κορωνοϊούείναι πολύ μικρή κατά τη διάρκεια τηςπτήσης, σύμφωνα με την ΙΑΤΑ, τα Κέ-ντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων(CDC) των ΗΠΑ και τον Παγκόσμιο Ορ-γανισμό Υγείας. Τα υγειονομικά πρω-

τόκολλα του υπουργείου Τουρισμού,που μένει να επισημοποιηθούν, προ-βλέπουν την πλήρη χωρητικότητα τωνπτήσεων, ενώ για δρομολόγια έως τεσ-σάρων ωρών δεν θα προσφέρεται φα-γητό στους επιβάτες, αλλά μόνο συ-σκευασμένα σνακ. Ακόμη οι επιβάτεςπτήσεων εξωτερικού θα πρέπει να έχουνλάβει, εντός των τελευταίων 72 ωρώνπριν από την ώρα αναχώρησης, πιστο-ποιητικό υγειονομικού χαρακτήρα ότιδεν είναι φορείς του ιού.

Παράγοντες της αγοράς αναφέρουνότι ο κλάδος των αερομεταφορών κά-θεται στην ίδια πλευρά του τραπεζιούμε την κυβέρνηση, ενώ, σύμφωνα μετα επικρατέστερα σενάρια, οι πτήσειςεσωτερικού θα αρχίσουν να πυκνώνουνείτε από τις 18 είτε από τις 25 Μαΐου.

Ωστόσο, για τις 18 Μαΐου έχει ορι-στικοποιηθεί η επανέναρξη των πτήσεων

της Lufthansa προς την Ελλάδα, με τηγερμανική αεροπορική εταιρεία να ξε-κινάει τη σύνδεση της Αθήνας με τηΦρανκφούρτη και με το Μόναχο μέχριτο τέλος του μήνα. Επίσης, μέσα στονΙούνιο η Lufthansa αναμένεται να ξεκι-νήσει πτήσεις προς την Κρήτη. Από τονΙούλιο, η ουγγρική χαμηλού κόστους α-εροπορική Wizz Air σχεδιάζει την επα-νέναρξη δρομολογίων προς την Ελλάδακαι συγκεκριμένα προς τη Ζάκυνθο, τοΗράκλειο, την Κέρκυρα και τη Ρόδο, έ-χοντας ανακοινώσει ότι θα καταστήσειυποχρεωτική τη χρήση μάσκας προστα-σίας από τους επιβάτες και γαντιών γιατο προσωπικό, μέτρο που εκτιμάται πωςθα εφαρμόσει η συντριπτική πλειονότητατων αεροπορικών εταιρειών. Από τις αρ-χές Ιουλίου προγραμματίζει η ελληνικήαεροπορική Blue Bird, με βάση το Ηρά-κλειο Κρήτης, την έναρξη πτήσεων απότα ελληνικά νησιά προς το Τελ Αβίβ, ενώτο Ισραήλ είναι μία από τις χώρες με τηνοποία η Ελλάδα εξετάζει την κατάρτισηδιμερούς συμφωνίας. Σχετικά με τις υ-περατλαντικές πτήσεις, το δρομολόγιοΣικάγο - Αθήνα αναμένεται να επανέλθειαπό τις αρχές Ιουνίου από την AmericanAirlines και από 1ης Ιουλίου η Emiratesθα συνδέει την ελληνική πρωτεύουσαμε το Νιούαρκ.

Σε μια νέα σύσκεψη που έγινε το Σάββατο,οι τουριστικοί παράγοντες της Κρήτηςζήτησαν από τον υπουργό ΔικαιοσύνηςΚώστα Τσιάρα να νομοθετήσει την προ-στασία τους από την υποβολή αστικώναξιώσεων πελατών τους που μπορεί ναπροσβληθούν από κορωνοϊό στη διάρκειατης σεζόν. Οπως και το υπουργείο Του-ρισμού, ο κ. Τσιάρας κατέστησε σαφέςότι μια τέτοια ρύθμιση είναι άχρηστηκαθώς το δίκαιο που διέπει τις συμβάσειςτων tour operators με τους πελάτες τουςείναι συνήθως το δίκαιο της χώρας όπουυπογράφεται η σύμβαση. Οι ξενοδόχοιπιέζονται και από το γεγονός ότι γιαφέτος πολλές από τις εταιρείες που πρα-κτορεύουν ταξίδια δεν είναι σε θέση –εξαιτίας της αδυναμίας των ασφαλιστικώνεταιρειών– να καλύψουν τον κίνδυνοτης πανδημίας. «Η μόνη υποχρέωση πουέχουν οι ξενοδόχοι, σε περίπτωση πουκληθούν να διαχειρισθούν ένα κρούσμα,είναι να μπορούν να αποδείξουν ότι ε-φάρμοσαν το πρωτόκολλο», είπε στην«Κ» διευθυντής μεγάλου ξενοδοχείουτου Ηρακλείου, που ετοιμάζεται να υπο-δεχθεί πελάτες της πολυεθνικής TUI. Σεπεριπτώσεις προστασίας καταναλωτή,το βάρος της αποδείξεως αντιστρέφεταικαι δεν βαραίνει τον προσφεύγοντα αλλάτην επιχείρηση. Πρότυπο του διαβήματοςτων Κρητικών ξενοδόχων είναι έγγραφοπου υπογράφουν οι ταξιδιώτες σε χώρεςτης Ασίας, με το οποίο απαλλάσσεταιαπό την αστική ευθύνη ο ξενοδόχος σεπερίπτωση που υπάρξει πελάτης πουπροσβλήθηκε από τον ιό.

Στις συσκέψεις που γίνονται στηνΚρήτη, ο πρόεδρος των πρακτόρων Μα-νώλης Βλατάκης ενθαρρύνει συχνά τουςσυνομιλητές του «να πάρουν ρίσκα»,θέση που φαίνεται να συμμερίζονται οιπερισσότεροι. Αυτό δεν απαντάει βεβαίωςστο πόσο και τι ρίσκο θέλουν να πάρουνοι ίδιοι οι ταξιδιώτες. Οι Γερμανοί π.χ.,με τη λεγόμενη Vollcaskomentalität (νο-οτροπία της μεικτής ασφάλισης), δεν τα-ξιδεύουν αν δεν είναι ασφαλισμένοι.

Παρ’ όλα αυτά, η TUI και στις κρατήσειςτου Ηνωμένου Βασιλείου και σε εκείνεςτης Γερμανίας καταγράφει μικρότερομέσον όρο ηλικίας πελατών σε σχέση μεπροηγούμενα χρόνια καθώς οι μεγαλύ-τεροι αποφεύγουν το αεροπορικό ταξίδι.Από αυτή την άποψη οι νεότεροι δείχνουννα θέλουν να ταξιδέψουν και να πάρουνρίσκα. Ηδη την προπερασμένη εβδομάδαο γερμανικός ταξιδιωτικός οργανισμόςDER Touristik απέστειλε στα ξενοδοχείαμε τα οποία συνεργάζεται ένα πλαίσιοκανόνων και συστάσεων στο οποίο συ-μπεριλαμβάνεται και η σύσταση για α-ντικατάσταση του μπουφέ με άλλες μορ-φές εξυπηρέτησης στα γεύματα. Σύμφωναμε πληροφορίες της «Κ», η TUI θα κάνειτο ίδιο σήμερα Τρίτη. Οι ξενοδόχοι τηςΚρήτης, που βρίσκονται «πιο μπροστά»από τους επαγγελματίες άλλων περιοχώντης χώρας καθώς μέχρι τις 23 Μαρτίουείχαν πελάτες, συμφωνούν να τηρηθείένα γενικό πλαίσιο του Παγκόσμιου Ορ-γανισμού Υγείας (ΠΟΥ) στη σύνταξη τωνπρωτοκόλλων, αλλά δεν θέλουν αυτό ναεξειδικευθεί τόσο πολύ ώστε να επιβα-ρύνει υπέρμετρα τις μεσαίες επιχειρήσειςσε μια χρονιά που είναι πιθανό οι πλη-ρότητες να είναι κάπου μεταξύ 60% και70%. «Δεν αποκλείουμε το ενδεχόμενοτα ξενοδοχεία που συνεργάζονται μαζίμας να μη σερβίρουν φαγητό, αν δενσυμφωνήσουμε τους όρους», είπε στην«Κ» πηγή μεγάλου γερμανικού ταξιδιω-τικού οργανισμού που δεν είχε εξουσιο-δοτηθεί να τοποθετηθεί δημόσια. Οι ι-διοκτήτες και τα στελέχη πολλών ξενο-δοχείων εξετάζουν το ενδεχόμενο ναμην ανοίξουν τμήματά τους για να πε-ριορίσουν τα έξοδα.

Παρά τις αναταραχές που έχει προκαλέσειστις αγορές η πανδημία του κορωνοϊού,η επενδυτική όρεξη για κλάδους και ε-ταιρείες που σχετίζονται με πραγματικάπεριουσιακά στοιχεία (ακίνητα, υποδομές,ενέργεια και ανανεώσιμες πηγές ενέρ-γειας) παραμένει σταθερή, ιδίως λαμβά-νοντας υπόψη την αυξανόμενη ρευστό-τητα και τις προοπτικές για ένα παρα-τεταμένο περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων.Αυτό υποστηρίζει σε έκθεσή της η AxiaResearch, στην οποία δηλώνει ιδιαίτερααισιόδοξη για την ελληνική αγορά τωνανανεώσιμων πηγών ενέργειας, επιση-μαίνοντας παράλληλα πως αναμένει ότιοι παγκόσμιες πρωτοβουλίες για την πρά-σινη ενέργεια θα συνεχίσουν να παρέχουνένα ελκυστικό υπόβαθρο για τον κλάδοτων ΑΠΕ, με τα περιουσιακά στοιχείατων σχετιζόμενων εταιρειών να παρα-μένουν ψηλά στο ραντάρ των επενδυτών.Η ελληνική αγορά ΑΠΕ συνεχίζει να προ-σφέρει ένα πολύ ελκυστικό αφήγημα, ό-πως επισημαίνει. Η ελληνική κυβέρνησηέχει θέσει σε εφαρμογή ένα σχέδιο γιατην απολιγνιτοποίηση της Ελλάδας έωςτο 2030 και την εξασφάλιση ότι το 61%της ηλεκτρικής ενέργειας θα παράγεταιαπό ΑΠΕ, έναντι 27% επί του παρόντος.Σε αυτό το πλαίσιο, όπως σημειώνει ηAxia, η ισχύς των ΑΠΕ στη χώρα ανα-μένεται να αυξηθεί κατά 83% την επόμενηδεκαετία, προσθέτοντας 9 GW νέας ισχύοςκαι κινητοποιώντας επενδύσεις ύψουςάνω των 9 δισ. ευρώ. Το τελευταίο διά-στημα, το ενδιαφέρον των επενδυτώνγια την αγορά επιταχύνθηκε από τις πρά-σινες πρωτοβουλίες σε επίπεδο Ε.Ε. Σεαυτό το πλαίσιο, αναφέρει η Axia, εκτόςαπό τους παραδοσιακούς τοπικούς παί-κτες, όπως η Τέρνα Ενεργειακή, η «Ελ-λάκτωρ» και η «Μυτιληναίος», και άλλοιμεγάλοι ελληνικοί βιομηχανικοί όμιλοι

εισήλθαν ή επέστρεψαν στην αγορά ΑΠΕμε αυξημένη «όρεξη», όπως η ΔΕΗ, ταΕλληνικά Πετρέλαια και η Motor Oil.Ταυτόχρονα, συνεχίστηκε η δραστηριό-τητα των ξένων στρατηγικών επενδυτώνστην εγχώρια αγορά, με την Enel, τηνIberdrola και την EDF να δραστηριοποι-ούνται ξανά έπειτα από σχεδόν μία δε-καετία, ενώ η EDPR εισήλθε επίσης στηνελληνική αγορά για πρώτη φορά μέσωδιαγωνισμών χωρητικότητας ΑΠΕ. Εναάλλο στοιχείο που επιβεβαιώνει την ελ-κυστικότητα της ελληνικής αγοράς ΑΠΕ,όπως τονίζει η Axia, είναι και η άφιξη ε-πενδυτών στον κλάδο είτε μέσω συνερ-γασιών με εγχώριες εταιρείες για την ε-νίσχυση των αναπτυξιακών δραστηριο-τήτων τους (συνεργασία Quantum Energyμε Enteka) είτε μέσω της απόκτησης πε-ριουσιακών στοιχειών και την ενσωμά-τωσή τους σε υπάρχουσες πλατφόρμες(απόκτηση περιουσιακών στοιχείων τηςIntracom Wind από την Cubico, εξαγοράενεργητικού της RF Energy από τηνElsewedy).

Τέλος, όπως αναφέρεται, από την έ-ναρξη των διαγωνισμών ΑΠΕ στην Ελ-λάδα το 2018, έχουν αδειοδοτηθεί πε-ρισσότερα από 2 GW αιολικά και ηλιακάέργα. Και ενώ το τρέχον καθεστώς λήγειστο τέλος του 2020 (με δύο ακόμη δια-γωνισμούς να αναμένεται να πραγμα-τοποιηθούν έως το τέλος του έτους), είναιπιθανό να επεκταθεί το πρόγραμμα γιαάλλα δύο χρόνια, έως το 2022.

Ελκυστική παραμένειγια τους επενδυτέςη εγχώρια αγορά ΑΠΕ

<<<<<<

Σύμφωνα με την AxiaResearch, μπορεί νακινητοποιήσει κεφάλαιαάνω των 9 δισ. ευρώ.

<<<<<<

Το ενδιαφέρον τωνεταιρειών εστιάζεται στο«κενό μεσαίο κάθισμα»,καθώς αν ισχύσει θα μειώ-σει αισθητά την πληρότητα.

<<<<<<

Οι φορείς του κλάδουέχουν ήδη υποβάλει σειράπαρατηρήσεων προκειμέ-νου τα πρωτόκολλα νακαταστούν πιο ρεαλιστικά.

<<<<<<

Τα αιτήματα τουριστικώνφορέων της Κρήτηςστον υπουργό ΔικαιοσύνηςΚώστα Τσιάρα.

Νομική εξασφάλισηέναντι ξένων πελατώναν νοσήσουν από τον ιό

Πρότυπο του διαβήματος των Κρητικών ξενοδόχων είναι έγγραφο που υπογράφουν οιταξιδιώτες σε χώρες της Ασίας, με το οποίο απαλλάσσεται από την αστική ευθύνη ο ξενο-δόχος σε περίπτωση που υπάρξει πελάτης που προσβλήθηκε από τον ιό.

Θετικές οι αεροπορικές στους νέους κανόνες

Ρεσεψιόν, μπουφέ, κλιματιστικά και πούλμαν

Για τις 18 Μαΐου έχει οριστικοποιηθεί ηεπανέναρξη των πτήσεων της Lufthansaπρος την Ελλάδα.

Αντιδράσεις των ξενοδόχωνγια τα υγειονομικά πρωτόκολλαΕκτιμούν ότι πολλές από τις οδηγίες του ΕΟΔΥ δεν μπορούν να εφαρμοστούν

Αρκετοί ξενοδόχοι εκτιμούν ότι υπάρχουν πολλά ανεφάρμοστα σημεία, που στην πραγματικότητα δεν εξυπηρετούν πραγματικά την υ-γειονομική ασφάλεια, ενώ εκτοξεύουν το κόστος άσκοπα.

ΤΩΡΑ ΚΑΙ ONLINE

WWW.GASTRONOMOS.COM.CY

MAΪOΣ 2020

18 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 13 Μαΐου 2020Ε Λ Λ Α Δ Α

Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ

Ολο και πιο κοντά φαίνεται πως είναι ηκυβέρνηση στη μείωση του ΦΠΑ στηνεστίαση, από το 13% που είναι σήμερατουλάχιστον στο 11%, μέτρο, όμως, πουεάν εφαρμοσθεί, θα είναι βραχυπρόθε-σμου χαρακτήρα, δηλαδή θα διαρκέσειόσο η υγειονομική κρίση. Αυτό σημαίνειότι η έναρξή του τοποθετείται μαζί μετην επανεκκίνηση του κλάδου της ε-στίασης –την 1η Ιουνίου, σύμφωνα μεόσα έχουν ανακοινωθεί έως τώρα, ή την25η Μαΐου, σενάριο που εξετάζει η κυ-βέρνηση– και η λήξη του στην καλύτερηπερίπτωση στο τέλος του τρέχοντοςέτους και στη χειρότερη μέχρι τον Σε-πτέμβριο.

Το θέμα του ΦΠΑ, αλλά και συνολικάτων μέτρων στήριξης του κλάδου εστίασης,βρέθηκε χθες στο επίκεντρο τηλεδιάσκε-ψης που είχε σύσσωμη η πολιτική ηγεσίατου υπουργείου Οικονομικών με εκπρο-σώπους της Ελληνικής Ενωσης Επιχει-ρήσεων Οργανωμένης Εστίασης (ΕΠΟΕΣ).Οπως έγινε σαφές κατά την τηλεδιάσκεψη,το κατά πόσον θα συνεχισθεί το μέτροτου μειωμένου ΦΠΑ στην εστίαση θα ε-

ξαρτηθεί από τον δημοσιονομικό χώροτο 2021, αλλά και από το εάν θα τεθούνδημοσιονομικοί περιορισμοί από την Κο-μισιόν. Αρκετά, πάντως, πιο κοντά βρί-σκεται η κυβέρνηση στη μείωση του ΦΠΑμε τον οποίο επιβαρύνονται ο σερβιριζό-μενος καφές και τα ροφήματα, από το24% στο 13%, κάτι που, όπως τονίζουνοι αλυσίδες εστίασης, αποτελούσε και δέ-σμευση της παρούσας κυβέρνησης απότο καλοκαίρι του 2019. Οι επιχειρήσειςαπό την πλευρά τους τόνισαν ότι ανα-λαμβάνουν τη δέσμευση πως το μεγαλύ-τερο μέρος της μείωσης στον ΦΠΑ θα με-τακυλισθεί στην τιμή καταναλωτή.

Βραχείας διαρκείας θα είναι και τα ό-ποια μέτρα λάβει η κυβέρνηση σχετικάμε την οικονομική στήριξη του κλάδου,με κυρίαρχο το μέτρο της επιδότησηςτου μισθολογικού κόστους των εργαζο-

μένων. Στην περίπτωση των επιχειρή-σεων εστίασης που δεν διαθέτουν εξω-τερικούς χώρους και επομένως δεν μπο-ρούν να ευνοηθούν από τα μέτρα αύξησηςτων δημόσιων εξωτερικών χώρων πουετοιμάζει η κυβέρνηση, συζητείται τοενδεχόμενο να αντιμετωπισθούν ωςπληττόμενες κατ’ αντιστοιχίαν με τις ε-πιχειρήσεις που δραστηριοποιούνταιστον εποχικό τουρισμό. Ανάλογη προ-σέγγιση εξετάζεται και για τις επιχειρήσειςπου δραστηριοποιούνται στον κλάδοτου catering και οι οποίες έχουν από τατέλη Φεβρουαρίου, όταν άρχισαν να α-κυρώνονται εκδηλώσεις, η μία μετά τηνάλλη, πριν από το γενικό lockdown, σχε-δόν μηδενικό τζίρο.

Η προκαταβολή φόρουΜείζον θέμα θεωρεί ο κλάδος της ε-

στίασης και τη μείωση της προκαταβολήςφόρου. Η ΕΠΟΕΣ έχει προτείνει την κα-τάργησή της, κάτι, όμως, που φαίνεταιότι απορρίπτει η κυβέρνηση. Αυτό πουζητεί ο κλάδος είναι η μείωση της προ-καταβολής να είναι πάνω από το 50%,επισημαίνοντας ότι ήδη η υφιστάμενηνομοθεσία προβλέπει ότι μια επιχείρηση

μπορεί να ζητήσει από τον έφορο μείωσητης προκαταβολής έως 50%.

Σε ό,τι αφορά το ζήτημα των ενοικίων,οι αλυσίδες εστίασης τάσσονται υπέρτης θέσπισης μέτρων στήριξης των ιδιο-κτητών ακινήτων, αλλά και προστασίαςτων ενοικιαστών. Οπως τονίζουν χαρα-κτηριστικά εκπρόσωποι των αλυσίδωνεστίασης, αντιλαμβάνονται τη δυσκολίατης κυβέρνησης να νομοθετήσει οριζόντιαμείωση των ενοικίων ή αναπροσαρμογήαυτών αναλόγως με την απώλεια τζίρουπου έχει μια επιχείρηση. Για τον λόγοαυτό, θεωρούν ότι πρέπει να ληφθούνμέτρα ελάφρυνσης των ιδιοκτητών ακι-νήτων, έτσι ώστε οι διαπραγματεύσειςμε τους ενοικιαστές για μείωση των μι-σθωμάτων να είναι πιο εύκολες. Επί τά-πητος, τέλος, τέθηκαν μακροπρόθεσμουχαρακτήρα ζητήματα, αλλά και αβλεψίεςτου παρελθόντος που χρήζουν διόρθωσης.Για παράδειγμα, όταν μια επιχείρηση ε-στίασης κάνει εργασίες ανακαίνισης, δενμπορεί να επωφεληθεί της επιστροφήςΦΠΑ εάν έχει τριετή σύμβαση μίσθωσηςτου ακινήτου, καθώς η φορολογική ελά-φρυνση ισχύει μόνο στις περιπτώσεις9ετών συμβάσεων μίσθωσης.

Μέσα στον Μάιο θα νομοθετήσει η κυβέρ-νηση τα μέτρα για την ενίσχυση των ι-διοκτητών ακινήτων που έχασαν εισόδημααπό το ψαλίδισμα κατά 40% των ενοικίων,ενώ από την πλευρά τους οι ιδιοκτήτεςακινήτων θα κληθούν να κάνουν αίτησησε ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα δη-μιουργηθεί προκειμένου να δηλώσουντη ζημία που έχουν υποστεί.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνησηδεν πρόκειται να επιστρέψει στους ιδιο-κτήτες το ποσό που απώλεσαν στο σύνολότου. Οπως ανέφερε ο υπουργός Οικονο-μικών Χρ. Σταϊκούρας στην ΕΡΤ, θα υ-πάρχει μια κατανομή του βάρους σε όλεςτις κοινωνικές ομάδες με όσο πιο δίκαιοτρόπο γίνεται και αλληλεγγύη. Οπως είπε

ο υπουργός, η κυβέρνηση εξετάζει 2-3διαφορετικά σενάρια και εντός του Μαΐουθα υπάρξουν και οι σχετικές νομοθετικέςπαρεμβάσεις. To πρώτο σενάριο προβλέπειτη στήριξη των ιδιοκτητών ακινήτων φέ-τος. Δηλαδή, οι ιδιοκτήτες θα δηλώσουντη ζημία που έχουν υποστεί στην ηλε-κτρονική πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί.

Η επιστροφή του ποσού θα γίνει κατάπάσα πιθανότητα μέσω του φόρου εισο-δήματος. Για παράδειγμα, στην περίπτω-ση που το Δημόσιο αποφασίσει ότι κά-ποιος ιδιοκτήτης πρέπει να ενισχυθείμε το ποσό των 500 ευρώ, θα γίνει έκ-πτωση στον φόρο εισοδήματος και συ-γκεκριμένα το ποσό του φόρου θα είναιμειωμένο κατά 500 ευρώ. Το δεύτερο σε-

νάριο προβλέπει ότι τα ενοίκια που έχα-σαν θα είναι αφορολόγητα, είτε το σχέδιοαυτό εφαρμοσθεί στην τρέχουσα χρήσηείτε το 2021. Δηλαδή, για τους μήνεςπου οι ιδιοκτήτες ακινήτων χάσουν το40% του ενοικίου, θα προβλέπεται ότιτο υπόλοιπο ποσό θα είναι αφορολόγητο.Σημειώνεται ότι τα εισοδήματα από α-κίνητα φορολογούνται αυτοτελώς. Γιατα εισοδήματα αυτά, ισχύει φορολογικήκλίμακα με συντελεστές 15% για τις πρώ-τες 12.000 ευρώ, 35% για τις επόμενες23.000 ευρώ (από 12.001 έως 35.000 ευρώτου συνολικού ετήσιου εισοδήματος) και45% για το υπερβάλλον ποσό (πάνω από35.000 ευρώ). Επίσης, εξετάζεται να αυ-ξηθεί η έκπτωση 5% του φορολογητέουεισοδήματος από μισθώματα ακινήτων

χωρίς δικαιολογητικά (για δαπάνες συ-ντήρησης ή ανακαίνισης), να διπλασια-σθεί και να φθάσει το 10%. Δεν αποκλεί-εται το σενάριο αυτό να εφαρμοσθεί συν-δυαστικά με το πρώτο σενάριο των «α-φορολόγητων ενοικίων». Δεν αποκλείεταικαι μια έκπτωση στον φετινό ΕΝΦΙΑ γιαόσους ιδιοκτήτες επλήγησαν από τη μεί-ωση των μισθωμάτων και εξοφλήσουνεφάπαξ τον φόρο.

Προστασία α΄ κατοικίαςΤην πρόθεση της κυβέρνησης να κα-

λύψει ακόμη και για εννέα μήνες την ε-πιδότηση δόσης στεγαστικού δανείουμέσα από το σχήμα «γέφυρα» προστασίαςπρώτης κατοικίας για δανειολήπτες πουέχουν πληγεί από την κρίση, ανέφερε ο

υπουργός Οικονομικών. Οπως είπε ο κ.Σταϊκούρας, «όσοι έχουν κόκκινα δάνειακαι μετά τις 31.12.2018, αλλά και οι συ-νεπείς δανειολήπτες, θα έχουν τη δυνα-τότητα να περάσουν το ποτάμι του δεύ-τερου εξαμήνου χωρίς να έχουν πολλέςυποχρεώσεις. Η ελληνική πολιτεία γιαχρονικό διάστημα έξι με εννέα μηνών θαεπιδοτήσει τη δόση του πολίτη, ειδικάτου ενήμερου πολίτη, και μάλιστα σε πο-σοστό αρκετά πάνω από το 50%».

Τα κριτήρια για την υπαγωγή των δι-καιούχων στο συγκεκριμένο πρόγραμμαθα είναι εισοδηματικά και περιουσιακά,πιθανόν ίδια ή και καλύτερα, είπε ο κ.Σταϊκούρας, σε σχέση με τα κριτήρια πουισχύουν στο υπάρχον πλαίσιο προστασίαςτης α΄ κατοικίας.

<<<<<<

Πιο κοντά είναι η ελάττωσητου ΦΠΑ στον σερβιριζόμε-νο καφέ και στα ροφήματα,από το 24% στο 13%.

Από αρκετό κόσμο, ο οποίος έκανε κυ-ρίως έρευνα αγοράς, στους βασικούςεμπορικούς δρόμους της πρωτεύουσας,αλλά και των άλλων μεγάλων πόλεων,συνοδεύτηκε η πρώτη μέρα επαναλει-τουργίας της συντριπτικής πλειονότηταςτων λιανεμπορικών επιχειρήσεων. Εξω,μάλιστα, από κάποιες δημοφιλείς αλυ-σίδες ειδών ένδυσης σχηματίσθηκανκαι ουρές από καταναλωτές που περί-μεναν υπομονετικά για να εισέλθουνστο κατάστημα. Η καλοκαιρία, το γε-γονός ότι βρισκόμαστε σε περίοδο εν-διάμεσων εκπτώσεων, καθώς και η ε-ξοικονόμηση χρημάτων που έκανανστη διάρκεια του lockdown οι κατανα-λωτές, είναι παράγοντες που εκτιμάταιότι θα ενισχύσουν τη ζήτηση και θα ο-δηγήσουν σε μερική έστω αναπλήρωσητων απωλειών του προηγούμενου δια-στήματος.

Αρκετά, πάντως, από τα καταστήματαπου άνοιξαν λειτουργούν με μειωμένοωράριο. Υπενθυμίζεται ότι για λόγουςαποφυγής συνωστισμού στα Μέσα Μα-ζικής Μεταφοράς έχει αποφασισθεί ναανοίγουν από τις 10 π.μ., αντί για τις 9μ.μ., ενώ κάποιες αλυσίδες, όπως γιαπαράδειγμα τα καταστήματα ΙΚΕΑ, λει-τουργούν από τις 11 π.μ. έως τις 7 μ.μ.Εξαίρεση από την υποχρεωτική έναρξηλειτουργίας μετά τις 10 π.μ. ισχύει γιατα καταστήματα πώλησης χρωμάτων,εργαλείων, σιδηρικών, καθώς και γιατα καταστήματα που πωλούν προϊόνταdo it yourself, τα οποία επιτρέπεται να

ανοίγουν από τις 7 π.μ. Οι δύο πάντωςγνωστές αλυσίδες που δραστηριοποι-ούνται σε αυτή την κατηγορία (Praktikerκαι Leroy Merlin) έχουν ανακοινώσειότι θα ανοίγουν τα καταστήματά τουςστις 10 π.μ. Στο μεταξύ, από χθες λει-τουργούν όλα τα καταστήματα στο S-mart Park (εξαιρουμένων παιδότοπωνκ.ά.), ενώ παραμένει κλειστό το εκπτω-τικό χωριό McArthurGlenn Athens πουβρίσκεται ακριβώς δίπλα. Από χθες, ε-ξάλλου, επανήλθε στα όσα ίσχυαν προέκτακτων μέτρων το ωράριο λειτουργίαςτων σούπερ μάρκετ. Ετσι, πλέον τασούπερ μάρκετ από Δευτέρα έως Πα-ρασκευή θα ανοίγουν στις 8 π.μ. καιόχι στις 7 π.μ. και θα κλείνουν στις 9μ.μ., ενώ τα Σάββατα θα λειτουργούναπό τις 8 π.μ. έως τις 8 μ.μ.

Τέλος, μετά την άρση των περιορι-στικών μέτρων στη συντριπτική πλει-ονότητα του λιανεμπορίου, από την ερ-χόμενη Κυριακή και για όλες τις Κυρια-κές έως το τέλος Οκτωβρίου επιτρέπεταινα λειτουργούν από τις 11 π.μ. έως τις8 μ.μ. οι λιανεμπορικές επιχειρήσειςπου βρίσκονται εντός των ορίων τουΔήμου Αθηναίων, στο εμπορικό πάρκοτου αεροδρομίου Σπάτων, επιχειρήσειςπου βρίσκονται σε τμήματα, κυρίωςκατά μήκος του παραλιακού μετώπου,που ανήκουν στους Δήμους Καλλιθέας,Παλαιού Φαλήρου, Αλίμου, Γλυφάδας,σε τμήμα του Δήμου Πειραιώς, καθώςκαι σε τμήμα του ιστορικού κέντρουτης Θεσσαλονίκης.

Πιστώνει το ελληνικό Δημόσιο τα ποσάτης επιστρεπτέας προκαταβολής, συ-νολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, στις επι-χειρήσεις που έχουν συμφωνήσει μετους όρους του κρατικού δανείου. Οι90.000 δικαιούχοι επιχειρήσεις θα λά-βουν το κρατικό δάνειο ανάλογα μετον αριθμό του προσωπικού τους, τοοποίο ξεκινάει από 2.000 ευρώ καιφθάνει έως τις 500.000 ευρώ. ΤονΙούνιο θα έλθει ο δεύτερος κύκλος τηςεπιστρεπτέας προκαταβολής με ακόμα1 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι πριν πι-στωθούν τα χρήματα του χαμηλότοκουκρατικού δανείου στους λογαριασμούς,οι επιχειρήσεις θα πρέπει να δηλώσουνστην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Α-ΑΔΕ ότι αποδέχονται τους όρους τουδανείου. Οι επιχειρήσεις θα πρέπεινα γνωρίζουν ότι:

• Εφόσον ο κύκλος εργασιών τωνεπιχειρήσεων που απασχολούν μέχρι20 εργαζομένους ένα χρόνο μετά τηλήξη της ενίσχυσης είναι μειωμένοςκατά 70% ή παραπάνω, σε σχέση μετον Μάρτιο του 2020, θα επιστραφείτο 70% του κρατικού δανείου.

• Για τις επιχειρήσεις με προσωπικόμεγαλύτερο των 20 ατόμων, όπου καιτα ποσά του κρατικού δανείου είναιμεγαλύτερα, προβλέπεται η δυνατό-τητα επιστροφής ποσού μόνον 60%

της ενίσχυσης εφόσον διατηρήσουνκατά μέσον όρο τον αριθμό των ερ-γαζομένων που απασχολούσαν στις31/3/2020 έως και τις 31/3/2021.

Οι επιχειρήσεις μέχρι την 31η Δε-κεμβρίου 2021 δεν θα καταβάλουν κα-μία δόση στο Δημόσιο, ενώ από τονΙανουάριο του 2022 το ποσό θα επι-στραφεί σε 40 ισόποσες τοκοχρεoλυ-τικές μηνιαίες δόσεις. Κάθε δόση κα-ταβάλλεται την τελευταία ημέρα τουμήνα. Τα ποσά των ενισχύσεων βε-βαιώνονται στο Τaxis ως οφειλές καισε περίπτωση μη εμπρόθεσμης κατα-βολής, εφαρμόζονται μέτρα αναγκα-στικής είσπραξης. Το ποσό της ενί-σχυσης καταβάλλεται εφάπαξ στοντραπεζικό λογαριασμό ΙΒΑΝ της δι-καιούχου επιχείρησης. Σύμφωνα μετην απόφαση:

• Για το χρονικό διάστημα έως την31η Δεκεμβρίου 2021 παρέχεται άτοκηπερίοδος χάριτος, κατά την οποία ηδικαιούχος επιχείρηση δεν υποχρε-ούται να επιστρέψει οιοδήποτε τμήμακεφαλαίου ή τόκων.

• Μετά την παρέλευση της περιό-δου χάριτος, το ποσό του δανείου ε-πιστρέφεται σε 40 ισόποσες τοκοχρε-ολυτικές μηνιαίες δόσεις, που θα κα-ταβάλλονται την τελευταία ημέρα τουμήνα.

H εξοικονόμηση χρημάτων που έκαναν στη διάρκεια του lockdown οι καταναλωτέςεκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης.

Προσδοκίες για αυξημένηζήτηση λόγω καλοκαιρίας καιεκπτώσεων στο λιανεμπόριο

Ξεκινάει η καταβολή ποσώνμέσω της επιστρεπτέαςπροκαταβολής σε εταιρείες

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΤΑΤΑΞΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Τα μέλη του Συνδέσμου των Επτατάξιων σχολείων έχουναποφασίσει τους τρόπους διεξαγωγής των αξιολογήσεων όλων

των μαθητών τους, όπως και των τελειόφοιτων τους, σεσυνεννόηση με το Υπουργείο Παιδείας και με τα εξεταστικάκέντρα του Ηνωμένου Βασιλείου όπως είναι το Edexcel, τοCambridge και άλλα. Το κάθε σχολείο έχει ήδη ειδοποιήσει

ανάλογα, τους μαθητές του και τους γονείς.

Ο Σύνδεσμος των Επτατάξιων Σχολείων Κύπρου καμιά σχέση δενέχει με τον Σύνδεσμο Ιδιωτικών Σχολείων και δεν εκπροσωπείται

ούτε και δεσμεύεται από τον κύριο Γ. Κρητικό και τιςοποιεσδήποτε δηλώσεις έχει προβεί ή θα προβεί.

Άκης ΓρηγορίουΠρόεδρος Επτατάξιων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης Κύπρου

<<<<<<<

Η επιστροφή μέρους του πο-σού που έχουν χάσει, μέσωτου φόρου εισοδήματος, εί-ναι ένα από τα σενάρια πουθα εφαρμοσθούν κατά τηντρέχουσα χρήση ή το 2021.

Εντός Μαΐου τα μέτρα για τους ιδιοκτήτες

Αίτηση σε πλατφόρμα θα κληθούν να κάνουν όσοι είχαν απώλειες λόγω της μείωσης κατά 40%των ενοικίων.

Σχέδιο προσωρινής μείωσηςτου ΦΠΑ στην εστίαση στο 11%Εξετάζεται να εφαρμοσθεί μέχρι τα τέλη του έτους ή έως τον Σεπτέμβριο

Στην περίπτωση των επιχειρήσεων εστίασης που δεν διαθέτουν εξωτερικούς χώρους, και επομένως δεν μπορούν να ευνοηθούν από τα μέτρα αύξησης των δημόσιων εξωτερικών χώ-ρων που ετοιμάζει η κυβέρνηση, συζητείται το ενδεχόμενο να αντιμετωπισθούν ως πληττόμενες.

Τετάρτη 13 Μαΐου 2020 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 19Α Θ Λ Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ

Της ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑΣ ΣΠΑΝΕΑ

Σε δεκάδες δισεκατομμύρια εκτιμώνται οιοικονομικές απώλειες του επαγγελματικούκαι του ερασιτεχνικού αθλητισμού εξαιτίαςτου «λουκέτου» που έβαλε στα σπορ ηπανδημία του νέου κορωνοϊού. Οι Ολυ-μπιακοί Αγώνες και όλες οι διεθνείς καιοι εθνικές διοργανώσεις αναβλήθηκαν ήακυρώθηκαν και σαν χιονοστιβάδα παρέ-συραν συμβόλαια, χορηγίες, τηλεοπτικάδικαιώματα, έσοδα από μεταγραφές, ενώακόμα και ο χώρος της εστίασης δέχθηκεπλήγμα και από τον τομέα του αθλητισμού.Σε όλα αυτά συμπεριλαμβάνονται και οιχιλιάδες άνθρωποι που έχασαν τις εργασίεςτους.

Από το 2011 και έπειτα ο δείκτης τωνεσόδων από την αθλητική βιομηχανία είχεανοδική τροχιά. Σύμφωνα με το ΠαγκόσμιοΟικονομικό Φόρουμ (Word EconomicForum), η παγκόσμια αξία της αθλητικήςβιομηχανίας είχε εκτιμηθεί ότι ανερχότανσε 434,43 δισ. ευρώ. Η αύξηση των εσόδωναπό το 2011 αγγίζει το 45%. Οι προσδοκίεςγια αυτή τη χρονιά ήταν υψηλές, καθώςτο 2020 περιελάμβανε σπουδαία αθλητικάγεγονότα που αποτελούν μαγνήτη για χο-ρηγούς, τηλεοπτικά κανάλια κ.λπ. Οι υπο-λογισμοί ανέφεραν ότι τα έσοδα θα άγγιζαντα 135 δισ. Ολα αυτά μέχρι την εμφάνισητης COVID-19.

«Η ζημία στον παγκόσμιο επαγγελματικόαθλητισμό προβλέπεται να είναι πρωτο-φανής. Τα διαφυγόντα κέρδη των συλλόγωναπό αγορές εισιτηρίων, έσοδα ημέρας α-γώνων (αγορά επίσημων προϊόντων, ε-στίαση, ψυχαγωγία στους αθλητικούς χώ-ρους κ.τ.λ.), τηλεοπτικά δικαιώματα, χο-ρηγίες και λοιπά εμπορικά έσοδα, καθώςκαι έσοδα από μεταγραφές υπολογίζονταισε δεκάδες δισ. ευρώ. Σύμφωνα με σχετικήμελέτη της KPMG, με την εξέταση 4.183ποδοσφαιριστών από τα κορυφαία πρω-ταθλήματα της Ευρώπης, όπως, επίσης,από αυτά του Βελγίου, Ολλανδίας, Πορ-τογαλίας, Τουρκίας και της Championshipτης Αγγλίας, σε περίπτωση διακοπής τωνπρωταθλήματος, θα χαθούν περίπου 10δισεκατομμύρια ευρώ αξίας ποδοσφαιρι-στών, με τα πέντε κορυφαία πρωταθλήματατης Ευρώπης να χάνουν τέσσερα δισεκα-τομμύρια ευρώ. Η επίδραση της ακύρωσηςτων πρωταθλημάτων στην τιμή των παι-

κτών θα φτάσει στο 26,5% της αξίας τους.Η KPMG, σε σχετική μελέτη της, αναφέρειότι για τα πρωταθλήματα της Αγγλίας, τηςΙσπανίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας καιτης Ιταλίας, η οικονομική απώλεια ενδέ-χεται να φτάσει στα 4 δισ. από μια πιθανήματαίωση των πρωταθλημάτων. Οι ομάδεςτης Premier League θα έχουν απώλειεςτης τάξεως του 1,2 δισ. ευρώ, εκ των οποίωντα 700-800 εκατομμύρια ευρώ αφορούνμόνο τα τηλεοπτικά δικαιώματα των τε-λευταίων αγώνων. Η γερμανική Bundesligaυπολογίζεται να χάσει μεταξύ 650-750εκατ. (τα 300-400 είναι τηλεόραση) και ηιταλική Serie A ένα ποσό της τάξεως των

550-650 εκατ. (350-450 από τηλεόραση)»,δήλωσε στην «Κ» ο Παναγιώτης Αλεξό-πουλος, αναπληρωτής καθηγητής στο τμή-μα Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμούκαι κοσμήτωρ του Παμεπιστημίου Πελο-ποννήσου. Για το 2020 είχαν προγραμμα-τιστεί να διεξαχθούν 48.800 διεθνείς α-θλητικές διοργανώσεις. Μόνο για τον μήναΜάρτιο οι αθλητικές διοργανώσεις έφταναντις 5.584 και από αυτές διεξήχθησαν 1.870(33%). Στη συνέχεια, ο κορωνοϊός «έκλεισε»γήπεδα, στάδια, κολυμβητήρια, κωπηλα-τοδρόμια και κατέβασε τα πανιά από τασκάφη. Σύμφωνα με το «Two Circles’ SportsAttention Index», οι οικονομικές απώλειεςανέρχονται σε 52,57 δισεκατομμύρια ευρώ,δηλαδή η ζημία κοστίζει, περίπου, όσοστοιχίζουν τέσσερις ολυμπιακές διοργα-νώσεις,

Ενα μεγάλο ποσοστό από τις οικονομικέςαπώλειες προέρχεται από τις χορηγικέςσυμφωνίες. Ηδη, οι περισσότερες από τιςδιεθνείς αθλητικές ομοσπονδίες έχουν κά-νει αναφορά για μεγάλη πτώση εσόδων.Υπολογίζεται ότι σταμάτησαν 120.000 χο-

ρηγικές συμφωνίες με 5.000 εταιρείες. Σεκάποιες περιπτώσεις οι χορηγοί δικαιούταιτην επιστροφή των χρημάτων τους, αλλάυπάρχουν και συμβόλαια όπου δεν προ-βλέπεται κάτι τέτοιο, καθώς η πανδημίατου κορωνοϊού και τα αποτελέσματα πουβιώνει ο πλανήτης αγγίζουν… σενάριο σεταινία επιστημονικής φαντασίας.

Οι οικονομικές απώλειες όμως δεν στα-ματούν μόνο στα χορηγικά πακέτα. Υπάρ-χουν αυτές από τα τηλεοπτικά δικαιώματα,τα εισιτήρια, τα έσοδα από τις μεταγραφές,ενώ η πανδημία πλήττει, μέσω του αθλη-τισμού, και τον τομέα της εστίασης όπωςκαι τον πρωτογενή τομέα. Χαρακτηριστικόείναι ότι στους αγώνες μπέιζμπολ, στηνΑμερική, υπολογίζεται ότι καταναλώνονταικάθε χρόνο 18.000.000 χοτ ντογκ και από4-7 εκατομμύρια σακουλάκια με φιστίκια.Αξίζει να αναφέρουμε η κατανάλωση φι-στικιών και χοτ ντογκ στο μπέιζμπολ άρχισεαπό τα τέλη του 19ου αιώνα αλλά η COVID-19 έκλεισε τα στάδια και έχει προκαλέσειοικονομικά προβλήματα σε γεωργούς, πω-λητές, ιδιοκτήτες φούρνων κ.λπ.

«Γαϊτανάκι» απωλειών στα σπορΠρωτοφανείς οι οικονομικές ζημίες στον παγκόσμιο επαγγελματικό αθλητισμό από την πανδημία

Προς τη σέντρα ξανάαλλά μετ’ εμποδίωνΣε θολό τοπίο παραμένει η επανέ-ναρξη της Πρέμιερ Λιγκ μετά τηπολύωρη τηλεδιάσκεψη των 20συλλόγων που την απαρτίζουν,αλλά τουλάχιστον προέκυψαν κά-ποια σημαντικά δεδομένα που ο-δηγούν αναπόφευκτα στην επα-νεκκίνηση του κορυφαίου ποδο-σφαιρικού πρωταθλήματος τον Ι-ούνιο, με τον έναν ή τον άλλον τρό-πο. Η ποδοσφαιρική ομοσπονδίαξέκοψε κάθε πιθανότητα ακύρωσηςή πρόωρου τερματισμού της σεζόν,ενώ σχεδόν όλοι οι σύλλογοι φέ-ρονται να αποκλείουν τη διεξαγωγήτων αγώνων σε ουδέτερα γήπεδαή εκτός Αγγλίας.

Στο τραπέζι έπεσε η περικοπήτων αγωνιστικών, αλλά οριστικήαπόφαση δεν έχει ληφθεί, καθώςοι μεγάλες ομάδες επιθυμούν δια-καώς την πλήρη διεξαγωγή των υ-πόλοιπων αγωνιστικών.

Νωρίτερα στη μέρα η ΠρέμιερΛιγκ είχε πάρει το πράσινο φως γιαεπανέναρξη αγώνων από την 1η Ι-ουνίου και μετά, καθώς η βρετανικήκυβέρνηση κάλυψε το κενό των α-σαφών δηλώσεων του πρωθυπουρ-γού Μπόρις Τζόνσον, ανακοινώ-νοντας ότι από τον επόμενο μήναεπιτρέπεται η επάνοδος στη δράσητου επαγγελματικού αθλητισμούστο πλαίσιο της δεύτερης φάσηςχαλάρωσης των περιορισμών.

Στο μεταξύ, στην Ισπανία οιδιοργανωτές της Λα Λίγκα ετοιμά-ζονται για διεξαγωγή αγώνων κάθεημέρα επί επτά εβδομάδες, κεκλει-σμένων των θυρών, για την ανά-δειξη του πρωταθλητή, των εκπρο-σώπων στην Ευρώπη και των ομά-δων που θα υποβιβαστούν.

Ο πρόεδρος της ισπανικής λίγκαςΧαβιέρ Τέμπας δήλωσε ότι ο σκοπόςτης διοργανώτριας αρχής του ισπα-νικού πρωταθλήματος είναι η επα-νέναρξή του στις 12 Ιουνίου και ηολοκλήρωσή του ώς τις 31 Ιουλίου.

Η εκπομπή όπου έδωσε συνέ-ντευξη ο κ. Τέμπας αποκάλυψε α-κόμη ότι η επιστροφή στη δράσηθα γίνει με το ντέρμπι της Σεβίλλης,μεταξύ της Σεβίγια και της Μπέ-τις.

Κι ενώ στην Ισπανία τα πράγ-ματα φαίνεται να ξεκαθαρίζουν,στη Γερμανία προκύπτει κίνδυνοςαναβολής της επανέναρξης, του-λάχιστον της δεύτερης κατηγορίας,καθώς η Ντιναμό Δρέσδης μπήκεσε καραντίνα δύο εβδομάδων λόγωκρουσμάτων κορωνοϊού και δεν θαμπορεί ούτε καν να προπονηθεί.

«Η γερμανική Bundesliga (παρότι θα βρεθεί ξανά στη σέντρα) υπολογίζεται ότι θα χάσει μεταξύ 650-750 εκατ. και η ιταλική Serie A ένα ποσότης τάξεως των 550-650 εκατ.», δήλωσε στην «Κ» ο Π. Αλεξόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητι-σμού και κοσμήτωρ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

<<<<<<

Οι οικονομικές απώλειες υπο-λογίζονται σε 52,57 δισ. ευ-ρώ, όσο στοιχίζουν περίπουτέσσερις ολυμπιακές διοργα-νώσεις.

Kι ενώ τα γερμανικά γήπεδα ποδο-σφαίρου ετοιμάζονται για την επανέ-ναρξη, προέκυψε κίνδυνος αναβο-λής, καθώς η Ντιναμό Δρέσδης μπή-κε σε καραντίνα δύο εβδομάδων.

<<<<<<

Τη «χρυσή τομή» αναζη-τούν οι Αγγλοι ύστερα από πολύωρη τηλεδιά-σκεψη –Τι σχεδιάζουν οι Ισπανοί.

EPA

EPA

Ξ Ε Ν Ε Σ Α Γ Ο Ρ Ε Σ Τετάρτη 13 Μαΐου 202020 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑ(Πηγή: Reuters) ΞENA XPHMATIΣTHPIA

New York/Nέα Yόρκη (Σε δολάρια)

Πριν απόEταιρείες το κλείσιμο Μετ. %

3M COMPANY 144.61 -0.7685

ALCOA CORP 7.625 -1.8662

ALLEGHANY CRP 499 -2.7253

ALTRIA GROUP 37.07 1.7847

AMAZON COM 2407.7342 -0.0525

AMER EXPRESS C 85.28 -0.0586

AMER INTL GROU 27.27 -1.0163

AMGEN 242.95 0.0865

APPLE INC 318.59 1.1365

BANK OF AMERIC 22.33 -1.1072

BAXTER INTL IN 88.24 -0.7759

BOEING CO 128.0801 -0.6438

BRISTOL MYERS 63.945 2.0508

CAMPBELL SOUP 52.73 1.4819

CATERPILLAR IN 107.94 -0.6169

CIGNA CORP 193.14 2.1959

CHEVRON 93.83 0.4927

CISCO SYSTEMS 43.905 1.3504

CITIGROUP 43.67 -0.9076

CERVECERIAS 13.33 1.2918

COCA-COLA CO 45.21 -0.7246

COLGATE PALMOL 68.8 -0.836

DANAOS CORP 4.1044 -6.5057

DIANA SHIPPING 1.4119 -9.4936

DOW INC 35.27 4.0413

DUPONT DE NMOU 47.45 2.7056

ENTERGY CP 94.945 -1.3251

EXXON MOBIL 45.305 0.9695

FEDEX CORP 117.58 0.017

FORD MOTOR CO 5.07 -0.9766

INTL BUS MACHI 124.18 1.297

GENERAL DYNAMI 133.475 -0.2504

GENERAL ELEC C 6.1448 -0.7302

GOLDM SACHS GR 180.199 -1.6166

HALLIBURTON CO 10.6624 0.7788

HARTFORD FINL 35.24 0.8875

HP INC 15.35 -0.454

HOME DEPOT INC 238.94 1.0061

HONEYWELL INTL 131.96 -1.7277

INTEL CORP 60.125 -0.0083

JOHNSON JOHNSO 149.12 0.0067

JPMORGAN CHASE 88.905 -1.1837

LAZARD 25.9801 -2.7327

MCDONALD’S COR 180.19 -0.3815

MERCK & CO 78.3858 0.6107

MICROSOFT CP 186.71 -0.0161

3M COMPANY 144.59 -0.7823

MORGAN STANLEY 38.9237 -2.2754

NIKE INC CL B 89.49 -1.5836

NORFOLK SOUTHE 171.64 -1.3903

PFIZER INC 37.6358 -1.2184

PROCTER & GAMB 114.94 -0.3209

ROCKWELL AUTOM 193.97 0.3155

SCHLUMBERGER L 17.4535 0.5386

SOUTHERN 55.76 -0.0896

STEALTHGAS 2.49 -4.2308

TSAKOS ENERGY 2.535 -3.9773

UNISYS CORP 11.24 -2.5152

UNITEDHEALTH G 292.93 1.4687

US BANCORP 32.185 -3.4933

VERIZON COMMS 55.905 -0.8777

WALT DISNEY CO 108.3601 0.5476

WELLS FARGO & 24.5674 -0.8579

WALMART INC 124.59 0.7439

London/Λονδίνο(Σε πέννες)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ANGLO AMERICAN 1411.013 0.771

A.B.FOOD 1807.3 3.739

ADMIRAL GROUP 2440.06968 -0.206

ASHTEAD GRP. 2242.3644 -0.838

ANTOFAGASTA 802 0.602

AVIVA PLC 242.5211 1.156

ASTRAZENECA 8686.69381 1.711

BABCOCK INTL 394.5914 -3.075

BAE SYSTEMS 517.2 2.823

BARCLAYS 102 -0.585

BRIT AM TOBACC 3152 3.31

BARRATT DEVLPM 491.7 -3.588

BERKELEY GRP 4104 -1.606

BR LAND CO 343.9 -10.326

BUNZL 1749.5 0.373

BP 317 -0.191

BURBERRY GRP 1397.3002 0.62

BT GROUP 109.95 1.92

COCACOLA HBC A 1865.5 0.892

CARNIVAL 949.6 -1.88

CENTRICA 35.63 -2.088

COMPASS GROUP 1249 -1.732

CAPITA PLC 33.2242 -4.947

CRH 2342 -0.259

DIXONS CARPHO 73.3 -1.213

DCC 5896 -1.049

DIAGEO 2883.77303 1.872

DIRECT LINE 277.84228 0.73

EXPERIAN 2547.9635 -2.269

EASYJET 510.4 1.4

FRESNILLO 682.2 1.049

GLENCORE 147.6231 -0.513

GLAXOSMITHKLIN 1707 1.74

HIKMA 2480 -0.998

HAMMERSON H 46.8 -13.617

HARGREAVES LS 1610 1.577

HSBC HOLDINGS 412.84805 -0.122

INTL CONSOL AI 182.7203 -1.865

INTERCONT HOTE 3450 -2.044

3I GROUP 747.5229 2.556

IMP.BRANDS 1682 4.084

INTU PROPERTIE 4.8545 -6.538

INTERTEK GROUP 4820 1.452

ITV 72.28 -2.456

JOHNSON MATTHE 1979.57766 -0.407

KINGFISHER 178.5124 9.572

LAND SECS. 556.195 -12.745

LEGAL & GENERA 199.8 -1.915

LLOYDS BNK GRP 30.3024 -1.743

LOND STOCK EXC 8114.31059 1.86

MARKS & SP. 1633 6.167

MONDI 1359.5 -0.293

NATIONAL GRID 942.4 1.815

NEXT 4806.90765 -0.25

PROVIDENT FINC 166.6 -0.18

PRUDENTIAL 1129.5 0.758

PERSIMMON 2180 -1.713

PEARSON 456.2 0.286

RECKIT BNCSR G 7009.103 2.279

ROYAL BANK SCO 110.1 -0.317

RDS ‘A 1309.8737 -0.167

RDS ‘B 1261.2 -0.063

RELX 1882.5 0.645

RIO TINTO 3713.5 1.075

ROYAL MAIL R 173 3.321

ROLLS ROYCE PL 279 -1.274

RSA INSRANCE G 381.7 -0.287

SAINSBURY(J) 194.57874 2.201

SCHRODERS 2841.27381 1.763

SAGE GROUP 653.9263 1.93

ST JAMESS PLAC 852 0.803

SMITHS GROUP 1240.5 -1.548

SMITH&NEPHEW 1648 2.583

SSE PLC 1292 4.068

STANDRD CHART 401.6 -0.791

SEVERN TRENT 2481 1.847

TRAVIS PERKINS 1058.5 -2.979

TESCO 247.54967 3.612

TUI AG 261.6 -0.751

TAYLOR WIMPEY 149.85 -3.186

UNILEVER 4190.2858 1.342

UTD. UTILITIES 928.747 2.419

VODAFONE GROUP 117.99056 8.743

WPP PLC 592.8 0.509

WHITBREAD 2736.78657 -5.743

Zurich /Zυρίχη (Σε ελβ.φρ.)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ABB LTD N 17.83 0.37

RICHEMONT N 55.9 0.32

GEBERIT N1 439.1 1.18

LAFARGEHOLCIM 38.64 -1.05

NOVARTIS N 83.82 0.2

ROCHE HOLDING 348.6 1.12

SGS N 2175 0.55

SWATCH GROUP I 185.45 1.45

ADECCO N 41.18 0.19

JULIUS BAER N 36.34 -1.41

CS GROUP AG 7.894 -0.78

GIVAUDAN N 3366 1.2

NESTLE SA 106.18 0.57

TRANSOCEAN N 0 0

SWISSCOM N 501.4 0.82

SWISS RE N 65.48 -0.73

UBS GROUP N 9.446 -0.38

ZURICH INSURAN 289.6 -0.41

Frankfurt/Φρανκφούρτη (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ADIDAS N 204.3 -1.2

ALLIANZ SE 151.3 -5.02

BASF SE 45.07 -0.17

BAY MOT WERKE 50.86 -0.51

BEIERSDORF 95.2 0.52

BAYER N AG 58.42 0.71

COMMERZBANK 3.214 0.011

CONTINENTAL AG 77.3 -0.74

DAIMLER AG N 30.595 -0.365

DEUTSCHE BANK 6.506 0.141

DEUTSCHE POST 27.56 0.8

DT BOERSE N 149.85 0.5

DT LUFTHANSA A 7.522 -0.114

DT TELEKOM N 13.75 0.235

E.ON SE NA 9.408 0.308

FRESENIUS MEDI 73.04 0.04

FRESENIUS SE 40.94 0.38

HEIDELBERGCEME 41.45 -0.5

HENKEL AG&CO V 78.92 1.5

INFINEON TECH 17.8 -0.01

K+S AG NA 5.322 -0.028

MERCK KGAA 106.6 0.3

MUENCH. RUECK 188.1 -1.55

RWE AG 27.33 0.3

THYSSENKRUPP A 4.11 -0.743

VOLKSWAGEN VZ 127.18 -0.12

VONOVIA SE 48.79 -0.18

SIEMENS N 87.86 -0.27

SAP SE 106.86 0.22

Amsterdam/Aμστερνταμ (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

AALBERTS 24.01 -2.24

AEGON 2.249 2.6

ABN AMRO BANK 6.672 0.39

AKZO NOBEL 69.22 -0.8

ALTICE EUROPE 3.689 -0.27

ARCELORMITTAL 8.152 -5.5

ASML HOLDING 279.4 0.11

BOSKALIS WESTM 15.41 -1.22

GALAPAGOS 213.1 1.82

HEINEKEN 75.62 0.05

ING GROEP 5.061 2.64

KONINKLIJKE DS 112.1 0

KPN KON 2.154 1.75

NN GROUP 25.64 1.18

KONINKLIJKE DS 112.1 0

IMCD 80.76 -0.88

RANDSTAD 36.06 0.75

RELX 21.18 -0.38

ROYAL DUTCH SH 15.082 -1.04

UNIBAIL RODAM 47.21 -2.48

VOPAK 49.35 -0.68

WOLTERS KLUWER 66.26 -1.13

Milano/Mιλάνο (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

A2A SPA 1.25 1.20

ATLANTIA 13.90 13.95

AZIMUT HLDG 15.04 15.29

ENEL 6.15 6.09

EXOR 47.30 47.41

ENI 8.71 8.63

GENERALI ASS 12.81 12.81

GEOX 0.73 0.73

INTESA SANPAOL 1.4208 0.81

MEDIASET 1.81 1.80

MEDIOBANCA 5.37 5.37

RCS MEDIAGROUP 0.66 0.65

PRYSMIAN 18.87 18.35

SNAM 4.12 4.03

STMICROELEC.N. 23.70 22.88

TELECOM ITALIA 0.37 0.35

TENARIS 6.01 6.12

TERNA 5.74 5.66

UNICREDIT 6.656 0.62

Tokyo/Tόκιο (Σε γιέν)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %AJINOMOTO 1905 0.29ASAHI GROUP HL 3786 -0.71ASTELLAS PHARM 1827.5 1.25BRIDGESTONE CO 3287 -3.95CANON INC 2217.5 -1.58CASIO COMPUTER 1674 -1.24CITIZEN WATCH 382 -1.04CREDIT SAISON 1211 -2.18DAIWA SEC GROU 425.2 -1.82SUBARU 2191 -1.33FUJIFILM HOLDI 5199 -0.27FUJITSU LTD 10705 0.9HINO MOTORS 646 -5.42HITACHI 3276 0.24HONDA MOTOR 2523 -3.48IHI 1335 -3.33ISUZU MOTORS 866 -3.16KAWASAKI HVY I 1585 -5.65KAJIMA CORP 1160 -0.6KEIO 5780 -0.86KOBE STEEL 388 3.19KONICA MINOLTA 405 -0.25JTEKT 797 -2.33MITSUB UFJ FG 417 -1.6MITSUBISHI COR 2375.5 -1.72MITSUBISHI ELE 1355.5 -0.48MITSUBISHI MOT 299 -3.24NEC CORPORATIO 4390 2.33NIKKON HLDG 2053 -3.43NIKON CORP 977 -1.71NIPPON SUISAN 3786 -0.63NISSAN MOTOR C 372.8 -1.89NOMURA HOLDING 416.3 -1.84NISSAN CHEMICA 4005 -0.99NIPPON PAPER I 1526 NTT DOCOMO 3105 0.84OBAYASHI CORP 946 -0.63ODAKYU ELEC RA 2391 -0.25OJI HOLDINGS 568 -3.07OSAKA GAS 2131 4.31RICOH CO LTD 752 -2.72SECOM 9134 0.65SEVEN & I HLDG 3539 2.37SHARP CORP 1120 -1.23SHIMIZU CORP 864 -1.26SHISEIDO 6621 1.81SONY CORP 7071 0.17SMFG 2756 -2.13SUMITOMO CHEM 332 -2.35SUZUKI 735 0.82TAISEI CORP 3520 -0.42TDK CORPORATIO 9610 0.63TOBU RAILWAY 3595 -2.18TOKIO MARINE H 4552 1TORAY INDUSTRI 493.4 -3.16TREND MICRO 5460 1.68TOPY INDS LTD 1296 -1.74TORAY INDUSTRI 493.4 -3.16TOSHIBA CORP 2769 0.18TOYOBO 1460 5.49TOYOTA MOTOR C 6527 -1.97YAMAHA CORP 4505 0.78

Paris/Παρίσι (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %ACCOR 22.00 -2.57AIR LIQUIDE 116.35 -0.43ALSTOM 38.70 6.85AXA 15.89 -1.37BNP PARIBAS 27.82 -1BOUYGUES 26.50 -1.63CAPGEMINI 88.48 2.5CARREFOUR 13.20 -0.45CASINO GUICHAR 35.34 0.09CREDIT AGRICOL 6.97 -0.83DANONE 63.02 -1.65DASSAULT SYSTE 138.25 0.18EDF 7.24 1.94L’OREAL 253.30 -1.02L.V.M.H. 346.85 -0.59LAGARDERE S.C. 13.50 -1.82MICHELIN 86.94 -0.21PERNOD RICARD 133.75 -0.93PEUGEOT 12.82 -2.47KERING 435.95 -0.75PUBLICIS GROUP 25.67 -2.14RENAULT 17.15 -2.88SAINT-GOBAIN 24.42 -2.71SANOFI 91.01 2.35SCHNEIDER ELEC 81.36 1.37SOCIETE GENERA 12.69 -1.67SODEXO 62.90 -1.87TF1 4.45 1.51THALES 67.20 -3.31TOTAL 32.32 -0.22VEOLIA ENVIRON 18.97 1.34

Madrid/Mαδρίτη (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %ACS CONS Y SER 23.85 0.8457AENA SME 104.6 -1.0407ACERINOX 6.47 -1.0098ACCIONA 86.5 1.8846AMADEUS 38.52 -1.6343BANKIA 0.8732 0.2526BBVA 2.662 0.5667BANKINTER 3.498 0.4018CAIXABANK 1.629 -1.571DSTR INT ALIME 0.135 -8.8454ENDESA 20.56 1.581ENAGAS 21.08 1.885FERROVIAL 23.69 3.5855FOMENTO DE CON 9.42 1.8378GRIFOLS 29.74 1.1565IBERDROLA 8.746 1.1332INT AIRLINES G 2.065 -2.2717INDRA SISTEMAS 7.25 -4.3536INDITEX 24.33 5.2791MAPFRE 1.588 0.3793MERLIN PROP 7.24 -3.2086ARCELORMITTAL 8.153 -5.6257OBR HUARTE LAI 0.6995 0.2867RED ELECTR COR 15.885 2.4508REPSOL 8.358 -1.7168BCO DE SABADEL 0.3119 1.0039BANCO SANTANDE 1.9546 0.6696SACYR 1.672 -1.6471TELEFONICA 4.319 2.9559MEDIASET ES CO 3.3 0.8557TECNICAS REUN 13.06 -3.1157

Της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗ

Συνεδρίαση-ασανσέρ ήταν η χθεσινή γιατο Χρηματιστήριο Αθηνών, το οποίο στοάνοιγμα βρέθηκε να υποχωρεί κατά 0,84%,στα υψηλά ημέρας να «γράφει» κέρδη1,36% και τελικά να κλείνει σχεδόν αμε-τάβλητο, χάνοντας στο τέλος της χρημα-τιστηριακής ημέρας όλες τις άμυνές τουλόγω της έντασης των ρευστοποιήσεωνλίγο πριν από το καμπανάκι της λήξης.Το ενδοσυνεδριακό ξέσπασμα με πρωτα-γωνιστή το «γύρισμα» των μετοχών τωντεσσάρων συστημικών τραπεζών σταμέσα της συνεδρίασης, καθώς και οι επι-λεκτικές τοποθετήσεις των επενδυτώνσε κάποια blue chips, έδωσαν τη θέσητους σε νέες πιέσεις προσγειώνοντας τοΧ.Α. εκεί περίπου όπου έκλεισε τη Δευτέρα.Η συναλλακτική δραστηριότητα, πάντως,συνέχισε να κινείται με υποτονικούς ρυθ-μούς, υποδηλώνοντας τη στάση αναμονήςπου τηρούν εδώ και μεγάλο διάστημα ταμεγάλα διεθνή χαρτοφυλάκια. Εν τω με-ταξύ, οι φόβοι για ένα δεύτερο κύμα έ-ξαρσης της πανδημίας λόγω της επανεκ-κίνησης των οικονομιών διατήρησαν τηνευρικότητα στα ευρωπαϊκά χρηματιστή-ρια, με τη ροή των ειδήσεων γύρω από

τα κρούσματα και τις εξελίξεις με τον κο-ρωνοϊό να συνεχίζουν να «οδηγούν» τιςαγορές και το Χ.Α.

Ετσι, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με ο-ριακά κέρδη της τάξης του 0,05% στις596,65 μονάδες, ενώ στα υψηλά ημέραςέφτανε τις 604,47 μονάδες (+1,36%), καιο τζίρος διαμορφώθηκε στα 39,88 εκατ.ευρώ.

Ο δείκτης υψηλής κεφαλαιοποίησηςέκλεισε με άνοδο 0,13%, στις 1.434,37 μο-νάδες, ενώ στο -0,09% και στις 847,02 μο-νάδες έκλεισε ο δείκτης μεσαίας κεφα-λαιοποίησης. Ο τραπεζικός δείκτης υπο-

χώρησε οριακά κατά 0,17% στις 308,57μονάδες από κέρδη άνω του 3% ενδοσυ-νεδριακά και πτώση 3% λίγο μετά το ά-νοιγμα, με την Alpha Bank να κλείνει μεπτώση 1,37%, την Τράπεζα Πειραιώς ναυποχωρεί κατά 0,27%, την Eurobank νακαταγράφει κέρδη 0,72% και την ΕθνικήΤράπεζα να κλείνει με άνοδο της τάξηςτου 0,26%.

H διατήρηση του Γενικού Δείκτη τουελληνικού χρηματιστηρίου στην περιοχήτων 600 μονάδων είναι ίσως το καλύτεροδυνατό που θα μπορούσε να συμβεί στοτρέχον περιβάλλον, σχολιάζει ο Δημήτρης

Τζάνας, διευθυντής επενδύσεων της «Κύ-κλος Χρηματιστηριακή». Αυτή είναι μιαεξέλιξη που σε μεγάλο βαθμό είναι το α-ποτέλεσμα της συναλλακτικής ανομβρίαςτων τελευταίων ημερών και της παρεπό-μενης αποχής των πωλητών. Η στάση α-ναμονής αποτέλεσε άλλωστε και την ε-πιλογή της Moody’s, η οποία απέφυγε ναεκδώσει την Παρασκευή την έκθεσή τηςγια το αξιόχρεο της ελληνικής οικονομίας,που διαφορετικά θα περιείχε απαισιόδοξεςπτυχές.

Πάντως, ο τραπεζικός κλάδος είναι αυ-τός για τον οποίο χρειάζεται να υπάρξουν

εξελίξεις στο εγγύς μέλλον με τη μορφήτης υλοποίησης του σχεδίου μιας badbank για την εξυγίανση των τραπεζικώνχαρτοφυλακίων, που σύντομα θα δουντα κόκκινα δάνεια πάλι να αυξάνονται,έστω και αν ο μηχανισμός των εγγυήσεωντων νέων δανείων «κρύψει» μερικώς τοπρόβλημα. Επιλογή που συνιστά μονό-δρομο, ενόσω η δρομολόγηση των τιτλο-ποιήσεων είναι αδύνατη εν μέσω πανδη-μίας, καθώς η στρατηγική «στροφής προςτην ποιότητα» για όλα τα funds μειώνειτις τοποθετήσεις στις αναδυόμενες αγορές,όπως η ελληνική.

Οριακή άνοδος, με τους επενδυτέςνα παραμένουν επιφυλακτικοίΚέρδη 0,05% για τον Γενικό Δείκτη χθες – Στα 39,88 εκατ. ευρώ ο τζίρος

Aνοδικά κινήθηκαν χθες τα περισ-σότερα χρηματιστήρια στη ΓηραιάΗπειρο, λόγω θετικών αποτελεσμάτωνκαι δηλώσεων ομίλων πως δεν θαδιανείμουν μερίσματα, ενώ στην α-μερικανική αγορά πριν από το κλεί-σιμο αργά χθες ο Dow Jones και οS&P 500 παρουσίαζαν απώλειες τηςτάξεως του 0,40% και του 0,48%. Οπαράγοντας ο οποίος κατά το μεγα-λύτερο μέρος επηρέασε το επενδυτικόκοινό, ήταν ότι ο καθ’ ύλην αρμόδιοςγια την αντιμετώπιση της πανδημίαςαπό πλευράς του αμερικανικού κρά-τους, Αντονι Φούτσι, έκρουσε τονκώδωνα του κινδύνου, προειδοποι-ώντας ότι μία πρόωρη και βιαστικήεπανεκκίνηση της οικονομίας δημι-ουργεί προβλήματα στην ανάκαμψήτης. «Αυτή η διαδικασία μπορεί ακόμακαι να κάνει την ανάκαμψη να οπι-σθοδρομήσει και αυτό να έχει ως συ-νέπεια ο χρόνος να γυρίσει πίσω»,τόνισε.

Στην αγορά εμπορευμάτων το πε-τρέλαιο ενισχύθηκε και το αργό ΝέαςΥόρκης σημείωσε άνοδο 5,8% στα25,55 δολάρια το βαρέλι χάρις στησυνεχιζόμενη βελτίωση της ζήτησης.Το ευρώ ενδυναμώθηκε 0,6% προςτο δολάριο και διαμορφώθηκε στο1,0873 δολάριο.

Ειδικότερα, στην Ευρώπη ο πα-νευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 έ-κλεισε με άνοδο 0,26%, βοηθούμενος

από τις μετοχές των κλάδων των τη-λεπικοινωνιών, των ομίλων κοινήςωφελείας και της περίθαλψης – πρό-κειται για κλάδους τους οποίους ε-πιλέγουν οι επενδυτές σε περιόδουςκρίσεων και αβεβαιότητας.

Με κέρδη ολοκλήρωσαν τη χθε-σινή συνεδρίαση και οι δείκτες FTSE100 στο Λονδίνο (0,93%), FTSE MIBστο Μιλάνο (1,02%) και IBEX στη Μα-δρίτη (1,36%). Στη Φρανκφούρτη καιστο Παρίσι η συνεδρίαση ολοκλη-ρώθηκε με πτώση και ο DAX υποχώ-ρησε 0,05% και 0,39% ο CAC 40 α-ντιστοίχως.

Θετικά μεταξύ των συναλλασσο-μένων λειτούργησε το ότι ο τηλεπι-κοινωνιακός κολοσσός της Βρετανίας,Vodafone, αποφάσισε να μη χορη-γήσει μέρισμα εξαιτίας της πανδημίας,ενώ τα δομικά ετήσια κέρδη του ε-ναρμονίζονται με τις προσδοκίες. Ητιμή της μετοχής της Vodafone εκτι-νάχθηκε χθες στο Λονδίνο έως και8,7%. Tέλος, όπως επισημαίνει ο ΤόμπιΓκιμπ, επικεφαλής του κλάδου πα-γκόσμιων επενδύσεων της FidelityInternational, «οι βασικές μεταβλητέςσήμερα είναι η ανάκαμψη στην οι-κονομική δραστηριότητα και οι επι-πτώσεις στην εξάπλωση του ιού απότο να βγουν οι άνθρωποι έξω από τασπίτια τους – και αυτές θα καθορίζουντο κλίμα κάμποσο καιρό».

BLOOMBERG, REUTERS

Μεικτές τάσειςεπικράτησαν στις αγορές

Το ενδοσυνεδριακό ξέσπασμα με πρωταγωνιστή το «γύρισμα» των μετοχών των τεσσάρων συστημικών τραπεζών στα μέσα της συνεδρία-σης, καθώς και οι επιλεκτικές τοποθετήσεις σε κάποια blue chips, έδωσαν τη θέση τους σε νέες πιέσεις, προσγειώνοντας το Χ.Α. εκεί περί-που όπου έκλεισε τη Δευτέρα.

<<<<<<

H διατήρηση του Χ.Α. στηνπεριοχή των 600 μονάδωνείναι ίσωςτο καλύτερο δυνα-τό που θα μπορούσενα συμ-βεί στο τρέχον περιβάλλον.

H Vodafone ανακοίνωσε ότι δεν θα δώσει μέρισμα και η μετοχή της σημείωσε ά-νοδο 8,7%.

Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Α Γ Ο Ρ Α Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 21Τετάρτη 13 Μαΐου 2020

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΚΥΡΙΑ ΑΓΟΡΑ

Χρηματοοικονομικά

ΕΛΗΤ HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD 0,5500 0,6000 0,5756 -2,4400 27.508 0,5740 0,5980 0,5800 -3,33ΤΡΚΗ Bank of Cyprus Holdings Plc 0,5760 0,6070 0,5845 -3,1990 193.596 0,5760 0,5780 0,5800 -5,07ΔΗΕΠ Demetra Holdings Plc (EM) 0,3800 0,3800 0,3800 1,9820 5.263 0,3700 0,3820 0,3800 -3,55ΛΕΠΕ LCP HOLDINGS AND INVESTMENTS PUBLIC LTD (Σ) 0,0090 0,0110 0,0090 0,4980 22.190 0,0000 0,0100 0,0110 10,00

Καταναλωτικά Προϊόντα

ΛΟΥΗ LOUIS PLC 0,0685 0,0690 0,0686 0,0430 1.400 0,0620 0,0685 0,0685 0,74ΤΣΟΚ A. TSOKKOS HOTELS PUBLIC LTD 0,0000 0,0905

Τεχνολογία

ΛΟΤΖ LOGICOM PUBLIC LTD 0,9450 0,9500 0,9475 0,1910 8.000 0,9400 0,9900 0,9500 0,53

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Χρηματοοικονομικά

ΑΤΑΣ ATLANTIC INSURANCE COMPANY PUBLIC LTD 1,2300 1,2300 1,2300 2,0000 405 1,2100 1,2300 1,2300 1,65ΚΟΣΑ ΚΟΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,0000 ΜΙΝΕ ΜΙΝΕΡΒΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,0360 0,0440 0,0384 -0,1610 3.715 0,0000 0,0440 0,0435 8,75ΑΚΕΠ ACTIBOND GROWTH FUND PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0000 ΓΙΕΠ UNIGROWTH INVESTMENTS PUBLIC LTD (EM, Σ) 0,0405 0,0000 ΕΛΛΗ ELLINAS FINANCE PUBLIC COMPANY LTD 0,0000 0,3100 ΕΞΕΠ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,1000 ΕΣΕΦ SFS GROUP PUBLIC COMPANY LTD 0,0000 0,0180 ΙΝΕΠ INTERFUND INVESTMENTS PLC 0,1000 0,1120 ΚΑΕΠ ΚΑΡΥΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,0000 ΚΕΑΕ CPI HOLDINGS PUBLIC LTD (Σ) 0,0000 0,1460 ΠΡΟΠ A.L. PROCHOICE GROUP PUBLIC LTD (Σ) 0,0005 0,0010 ΣΛΕΠ CLR INVESTMENT FUND PUBLIC LTD (Σ) 0,0010 0,0010 0,0010 0,0000 10.000 0,0010 0,0000 0,0010 0,00ΤΔΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΔΙΕΘΝΕΙΣ (Σ) 0,0000 0,0000 ΤΕΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΕΣ (Σ) 0,0000 0,8000 ΤΚΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΕΣ (Σ) 0,0000 1,8000 ΦΑΣΤ UNIFAST FINANCE & INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0105

Καταναλωτικά Προϊόντα

ΜΑΠΑ MALLOUPPAS & PAPACOSTAS PUBLIC CO LTD 0,0000 0,2320 ΧΑΣΕ Ch. Charilaou Group Plc (Σ) 0,0010 0,0000 ΤΟΕΠ ΤΟΞΟΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,0380 ΑΓΡΟ “ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΑΓΡΟΥ “”Η ΠΡΟΟΔΟΣ”“ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ)” 1,0400 1,1500 ΑΜΑΘ AMATHUS PUBLIC LTD 0,1140 0,1140 0,1140 0,0000 10.000 0,0000 0,1250 0,1140 0,00ΚΛΑΡ CLARIDGE PUBLIC LTD 0,0280 0,0280 0,0280 0,2000 400 0,0000 0,0235 0,0280 7,69ΚΩΝΣ CONSTANTINOU BROS HOTELS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0715 0,0715 0,0715 0,6500 12.000 0,0590 0,0715 0,0715 10,00ΛΕΠΤ LEPTOS CALYPSO HOTELS PUBLIC LTD 0,0000 0,0580 ΛΟΞΕ LORDOS HOTELS (HOLDINGS) PUBLIC LTD 0,0000 0,5700 ΝΤΟΔ DOME INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0000 ΣΑΛΑ SALAMIS TOURS (HOLDINGS) PUBLIC LTD 0,8700 0,9200 ΣΙΤΟ C.C.C. TOURIST ENTERPRISES PUBLIC COMPANY LTD 0,0000 0,0290 ΤΟΚΙ TOP KINISIS TRAVEL PUBLIC LTD (Σ) 0,0610 0,0000

Βιομηχανία

ΝΤΙΑ DISPLAY ART PLC (Σ) 0,0000 0,0575 ΔΒΚΔ ΔΑΣΙΚΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,0000 0,9700 ΚΕΤΣ THE CYPRUS CEMENT PUBLIC COMPANY LTD 0,2920 0,3060 0,2951 0,5370 9.100 0,2920 0,3060 0,2940 1,38ΚΥΘΡ K. KYTHREOTIS HOLDINGS PUBLIC LTD 0,1210 0,1470 ΤΣΙΒ ΤΣΙΜΕΝΤΟΠΟΙΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 1,8800 1,8800 1,8800 -1,0000 1.000 1,8600 1,8900 1,8800 -0,53

Βασικά Καταναλωτικά Αγαθά

ΣΤΟ C.T.O. PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0110 ΙΟΑΝ CHRIS JOANNOU PUBLIC LTD (Σ) 0,0000 0,0000 ΚΕΟ KEO PLC 1,2400 1,2600 1,2468 1,6830 1.780 1,2300 1,2600 1,2600 2,44ΜΙΤΣ ΜΙΤΣΙΔΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 0,0000 0,2500 ΜΠΛΕ BLUE ISLAND PLC 0,0000 0,6000 ΦΡΟΥ ALKIS H. HADJIKYRIACOS (FROU-FROU BISCUITS) PUBLIC LTD 0,2740 0,2740 0,2740 0,3160 2.171 0,2740 0,2760 0,2740 -0,72

Βασικά Υλικά

ΛΟΡΔ LORDOS UNITED PLASTICS PUBLIC LTD 0,0800 0,0800 0,0800 0,7940 500 0,0000 0,0800 0,0800 2,56

Ακίνητη Περιουσία

ΚΚΟΜ K + G COMPLEX PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,2060 ΠΑΝΔ ΠΑΝΔΩΡΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,0600 0,0600 0,0600 0,9510 55.000 0,0510 0,0590 0,0600 20,00ΦΙΛΟ ΦΙΛΟΚΤΗΜΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,2300

Ενέργεια

ΛΙΝΑ PETROLINA (HOLDINGS) PUBLIC LTD 0,7500 0,8000 0,7575 -4,2530 7.980 0,7500 0,7900 0,7550 -5,63

ΑΓΟΡΑ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ

Χρηματοοικονομικά

ΛΙΠΕ LIBERTY LIFE INSURANCE PUBLIC COMPANY LTD (AN, Σ) 0,0000 1,2100 ΑΙΕΠ ΑΙΑΝΤΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (AN, EM, Σ) 0,0020 0,0000 ΔΩΕΠ ΔΩΔΩΝΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ (AN, EM, Σ) 0,0000 0,0000 ΕΛΕΠ ELMA HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD (AN, Σ) 0,0000 0,0000 ΙΣΕΠ ΙΣΧΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (AN, EM, Σ) 0,0000 0,0000 ΡΕΕΠ REGALLIA HOLDINGS & INVESTMENTS PUBLIC LTD (AN, EM, Σ) 0,0000 0,0000 ΤΖΕΠ JUPITER PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (AN, Σ) 0,0000 0,0000 ΧΑΕΠ HARVEST CAPITAL MANAGEMENT PUBLIC LTD (AN, EM, Σ) 0,0000 0,0000

Καταναλωτικά Προϊόντα

ΕΡΜΕ ERMES DEPARTMENT STORES PLC (AN) 0,0000 0,0000

Βιομηχανία

ΡΟΛΑ ROLANDOS ENTERPRISES PUBLIC LTD (AN, Σ) 0,0000 0,0000 ΣΤΣΔ CYPRUS TRADING CORPORATION PLC (AN, Σ) 0,0000 0,0000

Ακίνητη Περιουσία

ΓΟΥΛ WOOLWORTH (CYPRUS) PROPERTIES PLC (AN, Σ) 0,0000 0,0000

ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ

ΕΤΜΑ1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ – ΜΕΤΑΤΡΕΨΙΜΑ ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 48,0000 53,0000 ΕΤΜΑ2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ – ΜΕΤΑΤΡΕΨΙΜΑ ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 2 49,0000 49,0000 49,0000 -390,0000 1.000 49,0000 53,0000 49,0000 -7,37ΙΝΓΚΑΡΤ Glenfinnian Bond Designated Activity Company (Ομόλογα) (AN) 0,0000 0,0000 ΙΝΓΚΑΡΤ2 Pulteney Bond Designated Activity Company (Ομόλογα) (AN) 0,0000 0,0000 ΤΡΙΣΤΟΝΕ Tristone Healthcare Bond Designated Activity Company (Ομόλογα) 0,0000 0,0000

* Η διαφορά αυτή αντιπροσωπεύει την αυξομείωση της μέσης σταθμικής τιμής σε σεντ από την προηγούμενη χρηματιστηριακή συνάντηση.** Στον υπολογισμό της μέσης σταθμικής τιμής συμπεριλαμβάνονται και η αξία και τα τεμάχια συναλλαγών που εκτελέστηκαν με τη μέθοδο ‘Απλή Προσυμφωνημένη Συναλλαγή’.Ειδική κατηγορία διαπραγμάτευσης: Στην Κατηγορία αυτή θα ταξινομούνται εταιρείες όταν ενδεχομένως θα συντρέχουν σοβαροί λόγοι μη πλήρους συμμόρφωσης τους με τη νομοθεσία και μη παροχής επαρκών στοιχείων /εχεγγύων προς τους επενδυτές.Αγορά ειδικών χαρακτηριστικών: ταξινομούνται εταιρείες οι οποίες έχουν: (α) δεν τηρούν τις υποχρεώσεις της διασποράς ή της εμπορευσιμότητας ή της χρηματιστηριακής αξίας της αγοράς στην οποία είναι εισηγμένες ή (β) παραλείπουν να εισαγάγουν στοΧρηματιστήριο μετοχές τους όπως προβλέπεται από το Άρθρο 129 των περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Νόμων ή (γ) i. για τις οποίες επίκειται ουσιαστική διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων τους ή ii. για τις οποίες επίκειται αντίστροφη εξαγορά ήiii. οι οποίες είναι επενδυτικοί οργανισμοί και επιζητούν την απαλλαγή τους από περιορισμό αναφορικά προς τις υποχρεώσεις τους.

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΞΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

ΚΩΔ. ΟΝΟΜΑ ΚΑΤΩΤΑΤΗ ΑΝΩΤΑΤΗ ΜΕΣΗ ΔΙΑΦ.* ΤΙΤΛΟΙ ΑΓΟΡΑ ΠΩΛΗΣΗ ΤΙΜΗ % ΣΤΑΘΜ.** ΚΛΕΙΣ. ΜΕΤΑΒ.

Τρίτη 12 Μαΐου 2020

Η Λεβέντειος Πινακοθήκη και η εφημερίδα Η Καθημερινή φέρνουν

τους πρωτοπόρους Κύπριους δημιουργούς σε κάθε κυπριακό σπίτι

Κάντε κτήμα σας ένα κομμάτι της κυπριακής τέχνης και ιστορίας ανυπολόγιστηςαξίας σε ακριβές αντίγραφο, προσφορά της Λεβεντείου Πινακοθήκης,

μέσω του προγράμματος

Την Κυριακή 17 Μαΐου μαζί με την

Λουκία Νικολαϊδου-Βασιλείου

Μένωσπίτι γνωρίζω τους Κύπριους δημιουργούςτης πρώτης γενιάς

άτι της κυπριακής τέχνης καμμά ς κυπριακής τέ και ισ

Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Η Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 23Τετάρτη 13 Μαΐου 2020

Της ΠΕΝΝΥΣ ΜΠΟΥΛΟΥΤΖΑ

Mια ανεξέλεγκτη συνεχιζόμενη αύξηση τωνκρουσμάτων στην κοινότητα, με παράλληληαύξηση της πίεσης στα νοσοκομεία και στιςμονάδες εντατικής θεραπείας για νοσηλείαασθενών με COVID-19, και αύξηση του συ-ντελεστή Rt, που εκφράζει πόσα άτομαμπορεί να μολύνει ένα κρούσμα, είναι οιβασικές παράμετροι που θα χτυπήσουν«κόκκινο συναγερμό» στις υγειονομικέςαρχές και ενδεχομένως να οδηγήσουν σεεπαναφορά περιοριστικών μέτρων. Οι επι-στήμονες της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνωντου υπουργείου Υγείας προειδοποιούν ότι«δεν τελειώσαμε» και δηλώνουν ανήσυχοιγια τις συναθροίσεις στις πλατείες, καθώςόπως σημειώνουν, «ο ιός κυκλοφορεί ακόμα».Και όπως είχε δηλώσει πρόσφατα, ο καθη-γητής Σωτήρης Τσιόδρας, «εάν το πλοίοχρειαστεί να αλλάξει πορεία, θα την αλλάξει».Οι επιστήμονες παρακολουθούν σε καθη-μερινή βάση την εξέλιξη της νόσου COVID-19 στη χώρα μας, περιμένοντας και τις πρώ-τες ενδείξεις από τη σταδιακή και απαραί-τητη για την επανεκκίνηση της οικονομίαςχαλάρωση των περιοριστικών μέτρων. Οπωςανέφερε στην «Κ» ο καθηγητής Μικροβιο-λογίας στο τμήμα Πολιτικών ΔημόσιαςΥγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής,Αλκιβιάδης Βατόπουλος, και μέλος της Ε-πιτροπής Εμπειρογνωμόνων, σε περίπουδέκα ημέρες αναμένεται να υπάρχει μίαπρώτη ένδειξη για το κατά πόσον η άρσητων μέτρων επηρεάζει την καμπύλη της ε-πιδημίας. «Κατά τη φάση αυτή είναι λογικόνα δούμε μία αύξηση των κρουσμάτων.Αυτό που ελπίζουμε είναι αυτή η αύξησηνα είναι διαχειρίσιμη, να μην είναι ραγδαίακαι ανεξέλεγκτη για να την “αντέξει” τοσύστημα υγείας, και να μην αφορά ευπαθείςομάδες πληθυσμού», σημειώνει ο κ. Βατό-πουλος.

Στο ίδιο πλαίσιο, ο ομότιμος καθηγητήςΔημόσιας Υγείας και Υγείας του Παιδιούτης Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, μέλοςτης Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υ-πουργείου Υγείας, Παναγιώτης Παναγιω-τόπουλος, επισημαίνει στην «Κ», ότι τοπικέςσυρροές κρουσμάτων, έως ένα σημείο είναι

αναμενόμενες, και ειδικά εάν είναι σε ε-λεγχόμενους χώρους μπορούν να αντιμε-τωπιστούν με εστιασμένες παρεμβάσεις.

Αλλωστε, οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσειότι οι αυξημένοι εργαστηριακοί έλεγχοιπου θα συνοδεύσουν την επόμενη φάσητης επιδημίας θα αυξήσουν τον αριθμό τωνκρουσμάτων, που στην Ελλάδα αλλά καισε όλες τις χώρες αυτή την περίοδο υπο-καταγράφεται. Σύμφωνα με τον κ. Βατό-πουλο, οι νέες συστάσεις της Επιτροπής Ε-μπειρογνωμόνων αφορούν τον εργαστη-ριακό έλεγχο όσων έχουν συμπτώματα πουμοιάζουν με αυτά της COVID-19 (πυρετός,βήχας, δύσπνοια, πονόλαιμος, μυαλγίες,κεφαλαλγίες, απώλεια όσφρησης και γεύσης),σε αντίθεση με το τι ισχύει σήμερα που ε-λέγχονται μόνο τα σοβαρά περιστατικά. Ε-πιπλέον, θα γίνεται και δειγματοληπτικόςέλεγχος με προτεραιότητα σε δομές πουφιλοξενούν ευπαθείς ομάδες πληθυσμού.Στο πλαίσιο αυτό εκτιμάται ότι θα αποκα-λυφθούν και «κρυφές εστίες» του ιού σε α-συμπτωματικούς ασθενείς.

Τα «σκληρά» δεδομέναΕτσι οι ειδικοί δεν βασίζονται μόνο στον

αριθμό των κρουσμάτων, αλλά παρακολου-θούν και πιο «σκληρά» δεδομένα, όπως είναιοι νοσηλείες, οι εισαγωγές σε μονάδα εντα-τικής θεραπείας και οι θάνατοι και στα οποίαειδικά στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι δεν υπάρχειυποκαταγραφή, τουλάχιστον όχι στον βαθμόπου παρατηρείται σε άλλες χώρες της ΔυτικήςΕυρώπης, όπου η αύξηση των δεικτών θνη-σιμότητας στον πληθυσμό καταδεικνύουνότι ο αριθμός των θανάτων από τον κορωνοϊόείναι μεγαλύτερος από αυτόν που δηλώνεται.Οπως εξηγεί ο κ. Παναγιωτόπουλος, «η πα-ρακολούθηση της επιδημίας είναι συνδυα-σμός πολλών στοιχείων με πολλαπλούς ε-πιδημιολογικούς δείκτες. Δεν υπάρχει τυ-φλοσούρτης. Ορισμένοι από αυτούς είναιο αριθμός των κρουσμάτων, οι νοσηλείεςσε νοσοκομεία, οι νοσηλείες σε μονάδες ε-ντατικής θεραπείας, το ποσοστό των θετικώνδειγμάτων για τη νόσο στο σύνολο των ερ-γαστηριακών ελέγχων, οι πληροφορίες απότη μεταβολή των μέτρων τήρησης αποστά-σεων και αποφυγής συναθροίσεων, και φυ-

σικά η εκτίμηση του συντελεστή Rt». Αυτήτη στιγμή ο δείκτης αυτός που αφορά τοναριθμό των ατόμων που μπορεί να μολύνειένα κρούσμα, σύμφωνα με τις μαθηματικέςεκτιμήσεις των επιστημόνων του ΕΟΔΥ καιτου Πανεπιστημίου Αθηνών, βρίσκεται κάτωτου 0,5, γεγονός που σημαίνει ότι η επιδημίαφθίνει. Ο δείκτης αυτός μπορεί να επηρεαστείαπό πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων,η ευρεία χρήση μάσκας αλλά και οι καιρικέςσυνθήκες. Οπως επισημαίνει ο κ. Παναγιω-τόπουλος, «για το καλοκαίρι έχουμε δύο ευ-νοϊκά δεδομένα. Η χαμηλή κυκλοφορία τουιού σήμερα, και το γεγονός ότι συνήθως τοκαλοκαίρι δεν ευνοεί τη μετάδοση των κο-ρωνοϊών. Οχι όμως ότι δεν θα υπάρξουν πε-ριστατικά». Και προσθέτει, «θα δούμε. Ε-μπειρία από αυτόν τον ιό δεν έχουμε, καιγι’ αυτόν τον λόγο πάμε σταδιακά και μεσυνεχείς επανεκτιμήσεις της κατάστασης».Πότε θα σημάνει συναγερμός; Οπως εξηγείστην «Κ» ο καθηγητής Υγιεινής και Επιδη-μιολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας,

μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνωντου υπουργείου Υγείας, Χρήστος Χατζηχρι-στοδούλου, «θα εξαρτηθεί από τα χαρακτη-ριστικά της αύξησης των παραμέτρων πουπαρακολουθούμε. Π.χ. θα αφορούν μία μόνοπεριοχή; Θα είναι σε κλειστή δομή ή γενι-κευμένα στην κοινότητα; Θα είναι συνεχι-ζόμενη η αύξηση των δεικτών;». Και ανάλογαμε τα χαρακτηριστικά αυτά, οι ειδικοί δεναποκλείουν να ληφθούν ξανά μέτρα περιο-ριστικά τα οποία, όπως είχε διευκρινίσειπρόσφατα και ο καθηγητής Σωτήρης Τσιό-δρας, μπορεί να έχουν και τοπικό χαρακτήρα,όπως άλλωστε έγινε και στην αρχή της ε-πιδημίας. Ο κ. Χατζηχριστοδούλου προσθέτει:«Εικόνες που βλέπουμε τώρα με πολίτεςπου συναθροίζονται, νομίζοντας ότι τελει-ώσαμε, δεν είναι καλές. Δεν τελειώσαμε. Ε-χουμε πολύ δρόμο ακόμα».

Την ίδια ανησυχία εκφράζει και ο κ. Βα-τόπουλος. «Αυτό που μας ανησυχεί, είναιαυτό που γίνεται το τελευταίο διάστημαστις πλατείες. Ο κόσμος βγήκε από το σπίτι

του, αλλά κάποιοι υποτίμησαν τον κίνδυνοκαι δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι μπορείνα χαλαρώνουν τα μέτρα, αλλά δεν χαλα-ρώνουμε εμείς. Ο ιός κυκλοφορεί ακόμακαι εάν ένας που έχει προσβληθεί βρεθείστον ίδιο χώρο με 500 άτομα μπορεί να με-ταδώσει τη νόσο σε πολλούς. Η πλειονότητατων πολιτών έχει πειθαρχήσει στα μέτρα,αλλά μία-δύο τέτοιες παρασπονδίες μπορείνα δημιουργήσουν σοβαρό πρόβλημα μεαύξηση των κρουσμάτων».

«Το κακό σενάριο είναι να έχουμε μιαανεξέλεγκτη αύξηση των κρουσμάτων καιμία επανάληψη του Φλεβάρη. Το καλό σε-νάριο να έχουμε σποραδικά - διαχειρίσιμακρούσματα», εκτιμά ο κ. Βατόπουλος καιτονίζει: «Εως ότου βγει εμβόλιο, ο ιός το πι-θανότερο να είναι μαζί μας. Αυτό που φαί-νεται είναι ότι θα τη ζήσουμε αυτή την ι-στορία από εδώ και πέρα. Θα έχουμε μιανέας μορφής κοινωνική ζωή με λιγότερεςεπαφές και περισσότερη προσοχή στα μέτραπροστασίας».

Γεμάτα τα γυμναστήρια της ΦύσηςΤα μέτρα για τον κορωνοϊό αναβιώνουν στην Ελβετία έναν τρόπο άσκησης της δεκαετίας του ’70, τα μονοπάτια άθλησης

ΤηςNOELLE ILLIENTHE, NEW YORK TIMES

Οταν ο νέος κορωνοϊός υποχρέωσε τα γυ-μναστήρια της Ελβετίας να κλείσουν, ο58χρονος Μπεάτ Σλάτερ αναζήτησε τρόπονα συνεχίσει να προπονείται πέντε φορέςτην εβδομάδα. Αντί να αγοράσει όργαναγυμναστικής για το σπίτι, τα οποία θα τουείναι άχρηστα όταν ανοίξει και πάλι το γυ-μναστήριο, στράφηκε στα Vitaparcours.Πρόκειται για μονοπάτια άθλησης που ξε-πήδησαν σε όλη την Ελβετία τη δεκαετίατου 1970 και τα οποία βοήθησαν εκατομ-μύρια ανθρώπους να γυμναστούν πριν απότην εποχή των γυμναστηρίων. Οι διαδρομέςαυτές, που χωροθετούνται συνήθως μέσασε δάση και περιλαμβάνουν σταθμούς μεόργανα γυμναστικής, σφύζουν αυτή τηνεποχή από αθλούμενους, καθώς η πανδημίατου κορωνοϊού τις έχει φέρει ξανά στη μόδα.«Μέχρι τώρα χρησιμοποιούσα τα όργαναμόνο εγώ και κάποιοι άνθρωποι που έκαναντη βόλτα τους» λέει η Σίμπιλ Χάρλιμαν, πε-ριγράφοντας πόσο απολαμβάνει την άσκησηστον καθαρό αέρα του δάσους. Η Χάρλιμανασκείται στο μονοπάτι του Φλούντερν, στηΖυρίχη, που έχει μήκος 2,2 χιλιόμετρα καιπεριλαμβάνει 15 στάσεις με όργανα που ε-νισχύουν τη δύναμη, την ευελιξία και τηναντοχή. Σε κάθε στάση υπάρχουν ταμπέλεςπου συστήνουν γυμναστικές ασκήσεις καιαριθμό επαναλήψεων. Τα όργανα είναιφτιαγμένα κυρίως από ξύλο.

Η αφετηρίαΗ ιδέα ξεκίνησε το 1968, όταν ένας α-

θλητικός σύλλογος από τη Ζυρίχη ζήτησεαπό την ασφαλιστική εταιρεία Vita να χρη-ματοδοτήσει σταθμούς άσκησης στο δάσος,καθώς οι αθλητές του συλλόγου έκανανμεν προπονήσεις στο δάσος, αλλά είχαν α-νάγκη πιο σταθερά όργανα από αυτά πουείχαν κατασκευάσει οι ίδιοι από κορμούςκαι κλαδιά. Πολύ γρήγορα τα Vitaparcoursπροσαρμόστηκαν στις ανάγκες όχι μόνοτων αθλητών αλλά και των απλών ανθρώπωνκαι έγιναν πολύ δημοφιλή. Μέσα σε λίγαχρόνια, είχαν εξαπλωθεί σε ολόκληρη τηνΕλβετία, καθώς συνέπεσαν με δύο εξελίξεις:τη μετάβαση από τις χειρωνακτικές εργασίεςστις δουλειές γραφείου και την καθιέρωσητης εργάσιμης εβδομάδας των πέντε, αντίέξι ημερών, η οποία αύξησε τον διαθέσιμοελεύθερο χρόνο. Παράλληλα, όπως παρα-τηρεί ο καθηγητής Ιστορίας στο πανεπι-στήμιο της Βασιλείας, Μάρτιν Λέγκβιλερ,

τη δεκαετία του 1960 οι Ελβετοί άρχισαννα ανησυχούν για τον ανθυγιεινό τρόποζωής, το οινόπνευμα, το τσιγάρο και τα λι-παρά φαγητά. Οι ανησυχίες αυτές τους ώ-θησαν να δοκιμάσουν τα Vitaparcours, ενώτην ίδια στιγμή, αντίστοιχες διαδρομές κα-τασκευάζονταν και σε γειτονικές χώρες,όπως η Γερμανία. Εκεί, οι διαδρομές άθλησηςονομάστηκαν Trimm-dich-Pfade, ήτοι «μο-νοπάτια γυμναστικής» και την οργάνωσητης κατασκευής ανέλαβε η μετέπειτα γερ-μανική Ομοσπονδία Ολυμπιακών Αθλημά-των. «Πριν κατασκευαστούν τα μονοπάτιαγυμναστικής, όσοι δεν ήταν εγγεγραμμένοισε κάποιο αθλητικό σωματείο, δεν γυμνά-

ζονταν», λέει ο πρόεδρος της ΟμοσπονδίαςΜίχαελ Σιρπ, «και ουδείς έκανε τζόκινγκ,εκτός από τους αθλητές του στίβου και τουςποδοσφαιριστές». Προκειμένου να ενισχύ-σουν τον μαζικό αθλητισμό, οι διαδρομές

άσκησης ήταν ανοικτές σε όλους. «Δενχρειάζονταν χρήματα, ούτε ειδικές γνώσεις,ούτε ιδιαίτερες αθλητικές ικανότητες» λέειο Σιρπ. «Χρειαζόταν μόνο να έχει κανείςδιάθεση να το κάνει».

Στο απόγειο της δόξας τους, στα τέλητης δεκαετίας του 1970 και στις αρχές τηςδεκαετίας του 1980, υπήρχαν περίπου 5.000ώς 10.000 μονοπάτια άθλησης σε όλη τηΔυτική Γερμανία – αν και ο αριθμός αυτόςυπολογίστηκε κατά προσέγγιση, γιατί δενυπάρχουν επίσημα στατιστικά.

Στην Αμερική Στις ΗΠΑ, το 1977 είχαν κατασκευαστεί

τέτοιου είδους μονοπάτια άθλησης σε 300σημεία, ενώ ο αθλούμενοι υπολογίζοντανσε 450.000.

Ακόμη και σήμερα επιβιώνουν κάποιαστα πάρκα της Νέας Υόρκης. Στα μέσατης δεκαετίας του 1980, ωστόσο, η δημο-τικότητα των διαδρομών αυτών μειώθηκεκαθώς ξεκίνησε η λεγόμενη «επανάστασητων γυμναστηρίων».

Στη Γερμανία, πολλές διαδρομές στα-μάτησαν να συντηρούνται και κάποιεςδεν υπάρχουν πλέον.

Στην Ελβετία ο αριθμός τωνVitaparcours έμεινε σταθερός, αλλά οιχρήστες όλο και μειώνονταν – μέχρι που

ο κορωνοϊός έκλεισε τα γυμναστήρια καιεπέβαλε απαγορεύσεις σε πολλές άλλεςαθλητικές δραστηριότητες. Η ΜπάρμπαραΜπάουμαν, διευθύντρια του οργανισμούπου συντηρεί τα Vitaparcours σε όλη τηνΕλβετία, λέει ότι κατά συνέπεια οι χρήστεςαυξήθηκαν.

«Τώρα τα χρησιμοποιούν περισσότεροιάνθρωποι» επισημαίνει. Δεν είναι σε θέσηνα ξέρει ακριβείς αριθμούς, γνωρίζει όμωςότι δέχεται όλο και περισσότερα παράπονααπό ανθρώπους που κάνουν ουρές στουςσταθμούς άσκησης και ότι τα αιτήματαγια να δημιουργηθούν νέες διαδρομές πέ-φτουν βροχή.

<<<<<<

Οι διαδρομές είναι χωροθε-τημένες κυρίως μέσα σε δά-ση και περιλαμβάνουν σταθ-μούς με όργανα, συνήθωςξύλινα.

Προκειμένου να ενισχυθεί ο μαζικός αθλητισμός, οι διαδρομές άσκησης ήταν ανοικτές σε όλους. Δεν χρειάζονταν χρήματα, ούτε ειδικές γνώσεις.

SHU

TTER

STO

CK

Ως προς τον κίνδυνο μετάδοσης τουκορωνοϊού από τα υπαίθρια όργαναγυμναστικής, η Μπάουμαν επισημαί-νει την προσωπική ευθύνη όσων ταχρησιμοποιούν. Παράλληλα, τονίζει τησημασία της υγιεινής των χεριών καιτης τήρησης των οδηγιών της Ομο-σπονδιακής Υπηρεσίας Δημόσιας Υ-γείας της Ελβετίας. «Συνιστώ σε ό-λους να πλένουν τα χέρια με σαπούνιεπιστρέφοντας από τα Vitaparcours»λέει, «όπως κάνουν και όταν επιστρέ-φουν από τα καταστήματα». Κάποιοιχρήστες, όπως το στέλεχος αλυσίδαςεστιατορίων Μπέατ Σλάτερ, παραδέ-χονται ότι διατηρούν κάποιες ανησυ-χίες. Ο Σλάτερ προσπάθησε να χρησι-μοποιήσει τα όργανα με γάντια, αλλάτα χέρια του ίδρωναν και έτσι προτί-μησε να έχει μαζί του αντισηπτικό χε-ριών και να το χρησιμοποιεί στη δια-δρομή. Μέχρι να ανοίξουν τα γυμνα-στήρια –και στην Ελβετία προγραμμα-τίζεται να ανοίξουν την επόμενη ε-βδομάδα– ο Σλάτερ είναι ένας απότους πολλούς ανθρώπους που παρα-μένουν σε φόρμα χάρη σταVitaparcours. Στην Ισπανία, αντιθέ-τως, είτε υπήρχαν τέτοιου είδους δια-δρομές είτε όχι, οι πολίτες ήταν αδύ-νατο να τις χρησιμοποιήσουν, λόγωτης επιβολής των πιο σκληρών περιο-ριστικών μέτρων στην Ευρώπη. Η ά-σκηση στην ύπαιθρο επετράπη εκ νέ-ου στην Ισπανία στις 2 Μαΐου, έπειτααπό επτά εβδομάδες αποκλεισμού.

Τα μέτρα προφύλαξης

Η κόκκινη γραμμή για νέαπεριοριστικά μέτραΤρεις καθηγητές μιλούν στην «Κ»

O κρίσιμος αριθμός Rt

Η εύρεση συνδυασμού μέτρωνπου θα επιτρέψουν να διατηρεί-ται ο αριθμός των ατόμων πουμπορεί να μολύνει ένα κρούσμακάτω της μονάδας, επιτυγχάνο-ντας παράλληλα τη σταδιακή ε-πανεκκίνηση της οικονομικήςδραστηριότητας, είναι η πρόκλη-ση για τις υγειονομικές αρχές.Αυτό σημειώνει η αναπληρώτριακαθηγήτρια Επιδημιολογίας καιΙατρικής Στατιστικής του ΕΚΠΑ,μέλος της Επιτροπής Εμπειρο-γνωμόνων, Βάνα Σύψα σε πρό-σφατο άρθρο της, στο οποίο κά-νει ανασκόπηση τη πρόσφατηςβιβλιογραφίας σχετικά με τη χρή-ση των μαθηματικών μοντέλωνστην αξιολόγηση της αποτελε-σματικότητας των παρεμβάσεωνκαι τη λήψη αποφάσεων. Οπως εξηγεί η καθηγήτρια, πλέ-ον αυτό που παρακολουθείται εί-ναι ο ενεργός αριθμός αναπαρα-γωγής Rt, που εκφράζει τον α-ριθμό των ατόμων που μπορεί ναμολύνει ένα κρούσμα παρουσίαπαρεμβάσεων για τον περιορι-σμό της μετάδοσης της νόσου. Στόχος είναι ο αριθμός να είναισε επίπεδο μικρότερο του 1. Στην Κίνα το lockdown είχε ως α-ποτέλεσμα το Rt να πλησιάσει κο-ντά στο 0. Από αναλύσεις τουImperial College του Λονδίνουγια 14 χώρες στην Ευρώπη, συ-μπεριλαμβανομένης και της Ελ-λάδας, προέκυψε ότι μέχρι τις 4Μαΐου, είχε επιτευχθεί μείωσητου Rt κάτω από το 1 σε όλες τιςχώρες με εξαίρεση το Βέλγιο καιτη Σουηδία. Στο Χονγκ Κονγκ όπου δεν εφάρ-μοσαν lockdown, το Rt μειώθηκεπαροδικά κάτω από το 1 με τοκλείσιμο των σχολείων, αλλά στησυνέχεια και μέχρι τέλος Μαρτί-ου ισορροπούσε γύρω από αυτήτην τιμή. Στη χώρα μας αυτή τηστιγμή εκτιμάται λίγο κάτω από0,5. Οπως αναφέρει η καθηγήτρια ε-πικαλούμενη σχετική μελέτη,«στη φάση της σταδιακής άρσηςτων μέτρων η παρακολούθησητου Rt είναι πολύ σημαντική καιθα επιτρέψει να γίνονται διορθω-τικές κινήσεις εάν διαπιστωθεί ό-τι πλησιάζει ή ξεπερνά το 1».

AΓOPEΣ & EΠENΔYΣEIΣΤΕΤΑΡΤΗ 13 ΜΑΪΟΥ 2020

Νέες απώλεις στο ΧΑΚ την ΤρίτηΣημαντική πτώση που φτάνει τις 1,52% παρουσίασε τηνΤρίτη το Χρηματιστήριο, ωθούμενο από τις απώλειες κυρίωςστους τραπεζικούς τίτλους.

Ο Γενικός Δείκτης υποχώρησε στις 47,24 μονάδες. Με-γαλύτερη ποσοστιαία πτώση παρουσίασε ο ΔείκτηςFTSE/CySE 20, ο οποίος υποχώρησε στις 28.04 μονάδες,παρουσιάζοντας απώλειες σε ποσοστό 1,68%. Ο ημερήσιος

τζίρος διαμορφώθηκε στις€158.781.

Μοιρασμένη εικόνα πα-ρουσίασαν οι επιμέρουςχρηματιστηριακοί δείκτες.Κέρδη παρουσίασε ο τομέ-ας των Ξενοδοχείων με1,02% και η ΕναλλακτικήΑγορά με 0,44%. Αντίθετασημαντικές ζημιές παρου-σίασαν οι Επενδυτικές Ε-ταιρείες με 3,30% και η Κύ-ρια Αγορά με 2,91%.

Το μεγαλύτερο επενδυ-τικό ενδιαφέρον προσέλ-κυσαν οι τίτλοι της Τράπε-ζας Κύπρου με €113.156(πτώση 5,07% - τιμή κλει-σίματος €0,58). Ακολούθη-σαν οι μετοχές της Ελλη-νικής Τράπεζας με €15.833(πτώση 3,33% ́ - τιμή κλει-σίματος €0,58), τηςLogicom με €7.580 (άνοδος

0,53% - τιμή κλεισίματος 0,95), της Petrolina Holdings με€6.044 (πτώση 5,63% - τιμή κλεισίματος €0,75) και τηςΠανδώρα Επενδύσεις με €3.300 (άνοδος 20% - τιμή κλει-σίματος €0,06).Από τις μετοχές που έτυχαν διαπραγμάτευσης,έντεκα κινήθηκαν ανοδικά, έξι πτωτικά και δύο παρέμειναναμετάβλητες. Ο αριθμός των συναλλαγών περιορίστηκεσε 191.

ΑΝΑΛΥΣΗ

Οι δυσοίωνες προβλέψεις γιατην Ευρωζώνη πιέζουν το ευρώ

Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής, ο ρυθμός ανάπτυξης της Ευρωζώνης αναμένεταινα συρρικνωθεί κατά 7,7% το 2020 λόγω της πανδημίαςτου κορωνοϊού. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μείωση στηνιστορία και σημαντικά μεγαλύτερη από τη συρρίκνωσηκατά 4,5% που κατεγράφη στην παγκόσμια χρηματοπι-στωτική κρίση. Η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να δεχθεί ι-διαίτερα ισχυρό πλήγμα επιδρώντας αρνητικά στο ΑΕΠ,κυρίως λόγω της αναμενόμενης σημαντικής πτώσης της ι-διωτικής κατανάλωσης και των επενδυτικών δαπανών.

Οι δυσοίωνες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπήςεπηρέασαν αρνητικά το ευρώ την εβδομάδα που διανύσαμε,καθώς και η απόφαση του Ομοσπονδιακού ΣυνταγματικούΔικαστηρίου της Γερμανίας σχετικά με το πρόγραμμααγοράς κρατικών ομολόγων (Public Sector PurchaseProgramme-PSPP) της ΕΚΤ, η οποία έρχεται σε ευθεία α-ντίθεση με την αντίστοιχη απόφαση του Δικαστηρίου τηςΕυρωπαϊκής Ενωσης τον Δεκέμβριο του 2018 για τη νομι-μότητα του προγράμματος. Η ΕΚΤ εισήγαγε το εν λόγωπρόγραμμα τον Μάρτιο του 2014 και το διατήρησε σε ισχύέως το τέλος του 2018, ενώ τον Νοέμβριο του 2019 προέβησε επανεκκίνησή του, με κύριο στόχο τη στήριξη της οι-κονομίας της Ευρωζώνης μέσω της διατήρησης του δανειακούκόστους σε χαμηλά επίπεδα. Σύμφωνα με το ΟμοσπονδιακόΣυνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας, το PSPP υπερβαίνειτις αρμοδιότητες της ΕΚΤ οι οποίες σχετίζονται αποκλειστικάμε το πεδίο της νομισματικής πολιτικής και θεωρείται «ενμέρει αντισυνταγματικό», καθώς παραβιάζει την ευρωπαϊκήσυνθήκη ως προς την απαγόρευση της νομισματικής χρη-ματοδότησης των προϋπολογισμών των κρατών-μελών.

Στο ως άνω διαμορφούμενο πλαίσιο, η γερμανική κεντρικήτράπεζα (Bundesbank) καλείται να διακόψει τη συμμετοχήτης στο εν λόγω πρόγραμμα μετά μια περίοδο τριών μηνών,εκτός και αν η ΕΚΤ παρουσιάσει δημόσια στοιχεία ότι ηαγορά ομολόγων ανταποκρίνεται στην αρχή της αναλογι-κότητας. Στον απόηχο αυτών των αρνητικών εξελίξεων, ηισοτιμία ευρώ/δολ. υποχώρησε κάτω από την περιοχή του1,08 την Τετάρτη για πρώτη φορά από τις 24 Απριλίου, πρινκαταφέρει να κερδίσει κάποιο από το χαμένο έδαφος στιςαγορές της Ευρώπης την επόμενη ημέρα προς την περιοχήτου 1,0850 και να διατηρηθεί στα επίπεδα αυτά νωρίς τηνΠαρασκευή, εν αναμονή των στοιχείων για τις θέσεις α-πασχόλησης στις ΗΠΑ τον μήνα Απρίλιο τα οποία, σύμφωναμε την εκτίμηση της αγοράς, αναμένεται να δείξουν ση-μαντική αύξηση της ανεργίας.

Παρά την προσπάθεια ανόδου, η ισοτιμία παρέμενε1,5% χαμηλότερα από τα πρόσφατα υψηλά ενός μήνα πουείδαμε μία εβδομάδα νωρίτερα και 3,2% χαμηλότερα απότις αρχές του έτους.

* Tομέας Οικονομικής Ανάλυσης & Ερευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορώντης Εurobank.

Πληθαίνουν οι ενδείξειςγια ύφεσητης οικονομίαςΑρνητικός πληθωρισμός τον Απρίλιο,μείωση εισαγωγών, εξαγωγών τον Μάρτιο

Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ

Αρνητικός οιωνός για την πορεία της ελληνικήςοικονομίας είναι τα στοιχεία που ανακοίνωσεη Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) γιατις εμπορευματικές συναλλαγές της χώραςκατά τον μήνα Μάρτιο και τον δείκτη τιμώνκαταναλωτή για τον μήνα Απρίλιο. Οι εξαγωγές,με εξαίρεση τους κλάδους τροφίμων και χη-μικών, κατέγραψαν σημαντική μείωση, επη-ρεασμένες από τις συνθήκες χαμηλής ζήτησηςπου διαμορφώθηκαν τον Μάρτιο σε βασικούςπροορισμούς των ελληνικών προϊόντων, ενώτον Απρίλιο, με τη χώρα σε lockdown, σημει-ώθηκε αρνητικός πληθωρισμός και μάλιστασε επίπεδα που είχαμε να δούμε από τις αρχέςτου 2016, όταν η Ελλάδα βρισκόταν ακόμησε καθεστώς αυστηρών κεφαλαιακών ελέγχων.Η μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ι-σοζυγίου, θετική εκ πρώτης όψεως εξέλιξη,στην πραγματικότητα πρόκειται για ακόμημία ένδειξη εισόδου σε υφεσιακή περίοδο καισχετίζεται με την αναστολή πολλών οικονο-μικών δραστηριοτήτων και κατ’ επέκταση μετη μείωση των εισαγωγών.

Η σταδιακή άρση των μέτρων προστασίαςαπό τον κορωνοϊό στις αγορές στις οποίες ε-ξάγονται τα ελληνικά προϊόντα αναμένεταινα περιορίσουν μέρος μόνο των απωλειών,καθώς και στις αγορές αυτές περιμένουμε οι-κονομική ύφεση και ίσως ακόμη μεγαλύτερημείωση των εξαγωγών να εμφανισθεί μόνοστα στοιχεία του Απριλίου. Δεν είναι σίγουρο,ωστόσο, ότι θα συμβεί το ίδιο και στην περί-πτωση του πληθωρισμού και μένει να δούμεεάν αυτή η διαμόρφωσή του στο -1,4% τονΑπρίλιο σχετίζεται κυρίως με τη σημαντικήμείωση στις τιμές των καυσίμων ή είναι απο-τέλεσμα της μειωμένης ζήτησης, η οποία υπό

τον φόβο της ανεργίας και της συρρίκνωσηςτου διαθέσιμου εισοδήματος θα υποχωρήσειπεραιτέρω.

Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ,η συνολική αξία των εξαγωγών κατά τον μήναΜάρτιο διαμορφώθηκε σε 2,49 δισ. ευρώέναντι 2,80 δισ. ευρώ τον Μάρτιο του 2019,υποχωρώντας κατά 11,2%. Εξαιρουμένων τωνπετρελαιοειδών, η αξία των ελληνικών εξα-γωγών τον Μάρτιο του 2020 μειώθηκε κατά4,4% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περυσινόμήνα. Το πρόσημο στο α΄ τρίμηνο του τρέ-χοντος έτους παραμένει οριακά θετικό γιατις ελληνικές εξαγωγές, με αύξηση 0,3% συ-μπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών και4,9% εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών.

Η αύξηση των εξαγωγών τροφίμων και δευ-τερευόντων των ελαίων και των χημικών συ-γκράτησε περαιτέρω απώλειες στις εξαγωγέςκατά τη διάρκεια του Μαρτίου. Ειδικότερα,σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠανελληνίουΣυνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) οι εξαγωγές τρο-φίμων, που αποτέλεσαν και τη δεύτερη με-γαλύτερη σε αξία κατηγορία, ενισχύθηκαντον Μάρτιο κατά 15,5% και έφτασαν τα 452,9εκατ. ευρώ. Οι εξαγωγές χημικών αυξήθηκανκατά 9,9% και διαμορφώθηκαν σε 394,7 εκατ.ευρώ, ενώ οι εξαγωγές ελαίων αυξήθηκανκατά 63,9% και διαμορφώθηκαν σε 57,2 εκατ.ευρώ.

Η συνολική αξία των εισαγωγών υποχώρησεκατά 9,8% τον Μάρτιο του 2020 σε σύγκρισημε τον Μάρτιο του 2019, στα 4,28 δισ. ευρώ,ενώ η υποχώρηση είναι 8% εάν εξαιρεθούνοι εισαγωγές πετρελαιοειδών. Αποτέλεσμα:το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου περιο-ρίστηκε κατά 7,9%, συμπεριλαμβανομένωντων πετρελαιοειδών και κατά 13,1%, εάν αυτάεξαιρεθούν.

Προβληματισμό εξάλλου προκαλεί η υπο-χώρηση του δείκτη τιμών καταναλωτή κατά1,4 τον Απρίλιο του 2020. Σημειώνεται ότι τε-λευταία φορά που καταγράφηκε αρνητικόςπληθωρισμός σε αυτά τα υψηλά επίπεδα ήταντον Μάρτιο του 2016 (-1,5%).

Οι μεγαλύτερες ετήσιες μειώσεις καταγρά-

φηκαν στις τιμές των καυσίμων και δη 28,6%στο φυσικό αέριο, 25,1% στο πετρέλαιο θέρ-μανσης, 15,5% στα καύσιμα - λιπαντικά, 11,2%στις πατάτες και 6,2% στον καφέ και στο τσάι.Από την άλλη, οι μεγαλύτερες ετήσιες αυξήσειςτιμών καταγράφηκαν στα ακόλουθα είδη:φρούτα (26,5%), θέμα μάλιστα για το οποίουπήρξαν εκτενείς αναφορές το προηγούμενοδιάστημα, με κυβερνητικά στελέχη να απο-δίδουν τις αυξήσεις στις εξαγωγές φρούτωνστο εξωτερικό, χοιρινό κρέας (6,8%), αλλαντικά(5%), γιαούρτι (4,7%) και φαρμακευτικά προϊ-όντα (3,9%). Και στην τελευταία αυτή κατη-γορία παρατηρήθηκαν ανατιμήσεις οι οποίεςαποδόθηκαν στην υψηλή ζήτηση για κάποιαείδη, λόγω της πανδημίας.

Οι μεγαλύτερες ετήσιες μειώσεις καταγράφηκαν στις τιμές των καυσίμων και δη 28,6% στο φυσικόαέριο και 25,1% στο πετρέλαιο θέρμανσης. Από την άλλη, οι μεγαλύτερες ετήσιες αυξήσεις τιμών κα-ταγράφηκαν στις τιμές φρούτων (26,5%), κάτι που κυβερνητικά στελέχη το αποδίδουν στις αυξημέ-νες εξαγωγές στο εξωτερικό.

S&P: Οι στόχοι μείωσης των NPEs δεν θα επιτευχθούνΗ Ελλάδαχτυπήθηκε από την πανδημία τη στιγμήπου η οικονομία της είχε μπει σε μία οδό ανά-καμψης και οι προσπάθειες μείωσης του μεγάλουόγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων τωνελληνικών τραπεζών είχαν ενταθεί, σημειώνειο οίκος αξιολόγησης S&P σε νέα του έκθεση.Ωστόσο, όπως αναφέρει, λόγω των περιοριστικώνμέτρων που επιβλήθηκαν αλλά και του «παγώ-ματος» της οικονομικής δραστηριότητας στηνΕυρώπη, περιορίζονται οι προοπτικές για τιςελληνικές τράπεζες να κλείσουν το τεράστιοχάσμα που τις χωρίζει με την υπόλοιπη Ευρωζώνησε ό,τι αφορά την ποιότητα ενεργητικού καιτην κερδοφορία, ενώ εκμηδενίζονται οι πιθα-νότητες γρήγορης μείωσης των NPEs.

Υφεση 9%Ο οίκος αξιολόγησης επαναλαμβάνει τις προ-

βλέψεις του για την ελληνική οικονομία, εκτι-μώντας πως η ύφεση φέτος θα κινηθεί κοντάστο 9%, ενώ το 2021 αναμένεται ανάκαμψη τηςτάξης του 5%, και επισημαίνει πως η πανδημίααύξησε τον κίνδυνο σημαντικής καθυστέρησηςτων σχεδίων των τραπεζών για την εκκαθάρισητου ενεργητικού και την αποκατάσταση της α-δύναμης κερδοφορίας. Τα NPEs, όπως αναφέρει,ήταν περίπου 68 δισ. ευρώ στα τέλη του 2019και στόχος των τραπεζών ήταν η μείωσή τουςκατά 30-35 δισ. το 2020-2021, κυρίως μέσω πω-λήσεων και τιτλοποιήσεων. Ωστόσο, τονίζει ηS&P, η πανδημία και τα μέτρα που σχετίζονταιμε την αντιμετώπισή της θα δυσκολέψουν τιςπροοπτικές ανάκαμψης της αγοράς ακινήτων,των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και έτσι τις

πιθανότητες ανάκτησης από εμπορικά και στε-γαστικά δάνεια που έχουν εγγυήσεις ακίνητηπεριουσία. Παράλληλα, όπως εκτιμά, λόγω τηςκρίσης η ζήτηση για προβληματικά στοιχεία ε-νεργητικού από τους επενδυτές θα μειωθεί, ενώσε αυτό το περιβάλλον το σχέδιο «Ηρακλής»είναι απίθανο να επιταχύνει τη μείωση τωνπροβληματικών δανείων των ελληνικών τρα-πεζών.

Μείωση κερδοφορίαςΕτσι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της S&P, o

δείκτης NPEs των ελληνικών τραπεζών θαμειωθεί μόνον στο 35% έως τα τέλη του 2021,τη στιγμή που στόχος των ελληνικών συστημικώντραπεζών ήταν να επιτευχθεί αυτό το ποσοστόστα τέλη του τρέχοντος έτους. Επίσης, ο οίκοςαναμένει πως οι πιστωτικές ζημίες θα κινηθούνκοντά στις 200 μονάδες βάσης το 2020 και το2021, με ή χωρίς πωλήσεις NPEs. Τέλος, όπωςεπισημαίνει, εξαιτίας του υψηλότερου κόστουςκινδύνου και σε συνδυασμό με τις περιορισμένεςπροοπτικές για παροχή νέου δανεισμού και τημείωση των περιθωρίων, η κερδοφορία των ελ-ληνικών τραπεζών αναμένεται να μειωθεί.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΟΥΡΤΑΛΗ

ΑΠΕ

<<<<<<

Ο Γενικός Δείκτης υ-ποχώρησε στις 47,24μονάδες και ο ημερή-σιος τζίρος διαμορ-φώθηκε στις€158.781.

<<<<<<

Η αξία των εξαγωγών μειώθηκεκατά 11,2%, ενώ ο πληθωρι-σμός του Απριλίου διαμορφώ-θηκε στο -1,4%.

<<<<<<

Tο σχέδιο «Ηρακλής» είναι απί-θανο να επιταχύνει τη μείωσητων προβληματικών δανείωντων ελληνικών τραπεζών.

Δύο νέες εξόδους της Ελλάδας στιςαγορές «βλέπει» η Deutsche BankΗ εκδοτική δραστηριότητα της Ελλάδας φέτοςδεν αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά καιθα κινηθεί στο ανώτατο εύρος των ορίωνπου έχει θέσει ο Οργανισμός ΔιαχείρισηςΔημοσίου Χρέους κατά την παρουσίαση τηςστρατηγικής δανεισμού του 2020, στα τέλητου περασμένου έτους, όπως εκτιμά ηDeutsche Bank σε νέα της έκθεση. Σύμφωναμε τις προβλέψεις της, το σύνολο των κεφα-λαίων που θα αντλήσει το ελληνικό Δημόσιοαπό τις αγορές φέτος θα κινηθεί στα 8 δισ.ευρώ, με τη χώρα να αναμένεται να βγειξανά στις αγορές το καλοκαίρι καθώς καιστα μέσα του φθινοπώρου. Ενώ οι εκδοτικέςανάγκες των περισσότερων χωρών της Ευ-ρωζώνης αυξάνονται, με τις αρχές διαχείρισηςχρέους σε πολλές χώρες να προχωρούν σεαναθεώρηση προς τα πάνω του προγράμματοςδανεισμού για φέτος (π.χ. Βέλγιο, Φινλανδία,Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία, Ιρλανδία) λόγωτων έκτακτων συνθηκών που δημιουργεί ηπανδημία και της ανάγκης χρηματοδότησηςτων μέτρων στήριξης της οικονομίας, γιατην Ελλάδα η Deutsche Bank δεν «βλέπει»σημαντική άνοδο των δανειακών αναγκών.

Ο ΟΔΔΗΧ είχε θέσει ως στόχο την άντληση4-8 δισ. ευρώ από τις αγορές φέτος, με τηνκρίση του κορωνοϊού να οδηγεί τον οργανισμόνα κινηθεί πλέον στο ανώτατο όριο αυτούτου στόχου. Με τις δύο προηγούμενες εκ-δόσεις, του 15ετούς και του 7ετούς ομολόγου,έχουν ήδη αντληθεί 4,5 δισ. ευρώ και σύμ-φωνα με την Deutsche Bank αναμένεται μιανέα έκδοση τον Ιούλιο για την άντληση 2,5

δισ. ευρώ και μια άλλη (η τέταρτη συνολικάγια το έτος) τον Οκτώβριο, από την οποία α-ναμένεται να αντληθεί 1,5 δισ. ευρώ.

Για το σύνολο των χωρών της Ευρωζώνης,η Deutsche Bank εκτιμά πως οι συνολικέςεκδόσεις χρέους θα κινηθούν στο 1,207 τρισ.ευρώ φέτος, ενώ έχουν ήδη εκδοθεί ομόλογαύψους 503 δισ. ευρώ, υποδηλώνοντας πωςστο επόμενο διάστημα θα υπάρξει κύμα νέωνεκδόσεων χρέους, το οποίο θα ξεπεράσει τα700 δισ. ευρώ. Παράλληλα, αναμένονται συ-νολικά εκδόσεις εντόκων γραμματίων ύψουςπερίπου 330 δισ. ευρώ φέτος.

Σημειώνεται πως το 2019 οι συνολικέςεκδόσεις χρέους των χωρών της Ευρωζώνηςήταν κάτω από τα 800 δισ. ευρώ. Αξίζει νααναφέρουμε πως, σύμφωνα με παράγοντεςτης αγοράς, η πανδημία έχει δημιουργήσειπρόσθετες εκδοτικές ανάγκες ύψους περίπου700 δισ. ευρώ, με τις εκδόσεις χρέους στηνΕυρωζώνη να κινούνται σε ρυθμούς ρεκόρ.Οπως εκτιμά η Danske Bank, η πανδημίαέχει αυξήσει την ανάγκη έκδοσης ομολόγωνστην περιοχή κατά 30% σε μέσο όρο.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΟΥΡΤΑΛΗ

<<<<<<

Το καλοκαίρι και στα μέσα φθινοπώρου – Εκτιμά ότι η χώ-ρα θα αντλήσει συνολικά φέ-τος 8 δισ. ευρώ.