Βιώσιμη αλιεία στη Μεσόγειο · της θάλασσας παραμένει...

ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΛΙΕΙΑ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ, Η “ΜΑΤΙΑ” ΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΟΠΟΥΛΙΩΝSEAENVTRAINING

54

αλλά επηρεάζει και άλλα είδη και περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου. Εκτός από την τυχαία παγίδευση, η αλιεία μπορεί να επηρεάσει τα θαλασσοπούλια και με άλλους, λιγότερο άμεσους, τρόπους, όπως η υπεραλίευση (οδηγώντας σε μείωση της διαθεσιμότητας τροφής για τα θαλασσοπούλια) και η αλλοίωση των ενδιαιτημάτων. Οι αλληλεπιδράσεις θαλασσοπουλιών-αλιείας αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερη λεπτομέρεια παρακάτω.

ΥδατοκαλλιέργειεςΟι δυνητικές επιπτώσεις των υδατοκαλλιεργειών στα θαλάσσια οικοσυστήματα περιγράφηκαν παραπάνω και μπορούν να επηρεάσουν έμμεσα στα θαλασσοπούλια. Επιπρόσθετα, ορισμένα είδη θαλασσοπουλιών συχνά προσελκύονται από τις ιχθυοκαλλιέργειες και μπορεί να σκοτωθούν αν μπλεχτούν σε δίχτυα ή προσκρούσουν. Το θέμα αυτό δεν λαμβανόταν σοβαρά υπόψη στο παρελθόν, αλλά θα πρέπει να αντιμετωπιστεί.

ΡύπανσηΑυτό είναι άλλο ένα σοβαρό πρόβλημα της θάλασσας, ειδικά αφού αρκετοί ρυπαντές μεταδίδονται και συσσωρεύονται στο τροφικό πλέγμα και οι οργανισμοί των ανώτερων επιπέδων (όπως τα θαλασσοπούλια) επηρεάζονται περισσότερο. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι πετρελαιοκηλίδες, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν τον άμεσο θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων πουλιών μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα και σε μια μικρή περιοχή, ενώ προκαλούν και άλλες έμμεσες επιπτώσεις. Αλλά και η ρύπανση του υπόβαθρου μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τα θαλασσοπούλια, έχοντας πιθανώς μεγαλύτερη επίδραση στους πληθυσμούς τους. Ως ρύπανση του υπόβαθρου εννοούμε τα επίπεδα ρυπαντών που βρίσκονται υπό «κανονικές συνθήκες» στη θάλασσα, προερχόμενοι από πολλαπλές πηγές (εκφορτώσεις λυμάτων και ποταμών, σκαφών, βιομηχανίας κλπ). Η φύση των ρυπαντών είναι και αυτή ποικίλη και περιλαμβάνει υδρογονάνθρακες, οργανική ύλη, βαρέα μέταλλα και πλαστικά. Το πρόβλημα των απορριμμάτων στη θάλασσα χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, ιδιαίτερα των πλαστικών, καθώς έχουν αυξηθεί με πολύ ταχείς ρυθμούς και μπορούν να επηρεάσουν τα θαλασσοπούλια με πολλούς τρόπους (π.χ. έμφραξη ή ζημιά στο πεπτικό σύστημα), αν και το ζήτημα δεν είναι πλήρως ερευνημένο.

Υποδομές στη θάλασσαΗ αυξανόμενη ανάπτυξη της βιομηχανικής δραστηριότητας στη θάλασσα έχουν άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στα θαλασσοπούλια, καθώς και στο ευρύτερο θαλάσσιο περιβάλλον. Λόγω της σχετικής καινοτομίας και της δυνητικής αύξησής τους τα επόμενα χρόνια, χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής τα θαλάσσια αιολικά πάρκα. Ανάλογα με το πού θα μπουν, οι υποδομές αυτές μπορούν να προκαλέσουν πολυάριθμες προσκρούσεις πουλιών και να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα θνησιμότητας. Επιπλέον, τα αιολικά πάρκα μπορούν να επηρεάσουν τα πουλιά δρώντας ως εμπόδιο στις συνήθεις μετακινήσεις τους ή προκαλώντας ζημιά στο ενδιαίτημα τροφοληψίας τους. Φυσικά και τα

Andy

Col

lins_

NO

AA


55

αιολικά πάρκα διαθέτουν το ευρέως αναγνωρισμένο πλεονέκτημα της πηγής ανανεώσιμης ενέργειας αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορούν να έχουν επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον και θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αυτές είναι κατανοητές και ελαχιστοποιημένες. Από την άλλη, άλλες βιομηχανικές δραστηριότητες που έχουν σαν σκοπό την εκμετάλλευση εξαντλήσιμων πόρων, όπως η εξόρυξη πετρελαίου ή μετάλλων, προωθούν ένα μακροπρόθεσμα μη-βιώσιμο σύστημα και την ίδια στιγμή αποτελούν απειλή για τα θαλασσοπούλια και το θαλάσσιο περιβάλλον συνολικά: ρύπανση υπόβαθρου, προσκρούσεις, εμπόδια, όχληση κλπ.

Κλιματική και παγκόσμια αλλαγήΟ πλανήτης υφίσταται ταχείες και εκτεταμένες αλλαγές μεγάλης κλίμακας που σχετίζονται με τις μεταβολές του κλίματος που οφείλονται στον άνθρωπο, καθώς και άλλες εκτεταμένες επιπτώσεις που προκαλούνται από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Η αποτίμηση και η ποσοτικοποίηση των αλλαγών αυτών και των άμεσων και έμμεσων επιπτώσεών τους στα θαλασσοπούλια και τους υπόλοιπους ζώντες οργανισμούς είναι περίπλοκη διαδικασία αλλά δε μπορούμε να τις αγνοήσουμε. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση των καταιγίδων που μπορούν να προκαλέσουν ασυνήθιστα φαινόμενα μαζικών θανάτων θαλασσοπουλιών. Στην περίπτωση των αναπαραγωγικών αποικιών, αξίζει να αναφέρουμε την προβλεπόμενη απώλεια των ενδιαιτημάτων για τα είδη που αναπαράγονται σε παράκτιους υγρότοπους και θίνες, ειδικότερα σε δελταϊκές εκτάσεις, λόγω της αύξησης της στάθμης της θάλασσας και της μείωσης των φερτών υλικών που οδηγούν τα περιβάλλοντα αυτά σε υποχώρηση.

Κατάσταση και απειλές στα θαλασσοπούλια της Μεσογείου Οι αριθμοί θαλασσοπουλιών στη Μεσόγειο είναι μικροί σε σχέση με άλλες θαλάσσιες περιοχές, και οι πληθυσμοί κυμαίνονται από λίγες χιλιάδες έως λίγες δεκάδες χιλιάδες αναπαραγόμενα ζευγάρια για τα πιο κοινά είδη (με δύο είδη, τον Μύχο και τον Ασημόγλαρο να ξεπερνούν, πιθανόν, τα 100.000 ζευγάρια το κάθε ένα). Η συνολική αφθονία είναι πολύ χαμηλή σε σχέση με άλλες περιοχές του κόσμου, όπου οι πληθυσμοί των θαλασσοπουλιών συχνά αριθμούν εκατομμύρια πουλιά.

Από την άλλη, η ποικιλία των θαλασσοπουλιών της Μεσογείου είναι σχετικά μεγάλη. Πάνω από 15 είδη αναπαράγονται τακτικά, ενώ άλλα εμφανίζονται τον χειμώνα ή κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης. Από τα αναπαραγόμενα θαλασσοπούλια, τέσσερα είδη είναι ενδημικά της περιοχής (Μύχος, Αρτέμης, Μύχος των Βαλεαρίδων και Αιγαιόγλαρος), ενώ άλλα δύο είδη είναι επίσης ενδημικά (Θαλασσοκόρακας της Μεσογείου και Υδροβάτης της Μεσογείου). Όλα αυτά τα ενδημικά είδη κατατάσσονται σε κατηγορίες κινδύνου λόγω της περιορισμένης κατανομής τους και της συνολικής πτωτικής τάσης. Ιδιαίτερου ενδιαφέροντος είναι ο Μύχος των Βαλεαρίδων (Κρισίμως Κινδυνεύον με βάση τα κριτήρια της IUCN) και ο Μύχος (Τρωτό), υφιστάμενα και τα δύο μια σταθερή μείωση.

Οι χαμηλοί αυτοί αριθμοί θαλασσοπουλιών εξηγούνται εν μέρει από τη σχετική χαμηλή παραγωγικότητα της λεκάνης της Μεσογείου. Σύμφωνα, όμως, με αρχαιολογικά ευρήματα τα θαλασσοπούλια ήταν πολύ πιο κοινά στην περιοχή πριν λίγες χιλιάδες χρόνια, όταν τα περισσότερα νησιά ήταν έρημα και ελεύθερα από χερσαίους θηρευτές. Η θαλάσσια παραγωγικότητα μπορεί να ήταν υψηλότερη κατά τη διάρκεια της τελευταίας παγετωνικής περιόδου, υποστηρίζοντας έτσι μεγαλύτερους αριθμούς θαλασσοπουλιών, αλλά ο κύριος λόγος κατάρρευσης των πληθυσμών των θαλασσοπουλιών δείχνει να είναι ο αποικισμός των νησιών από τον άνθρωπο και η συνδεόμενη εισαγωγή των χερσαίων θηρευτών. Αυτό έγινε πιθανόν σε συνδυασμό με τη συλλογή των αβγών, νεοσσών και ενήλικων για φαγητό και λάδι και με την προοδευτική υποβάθμιση ορισμένων από τις περιοχές αναπαραγωγής. Αργότερα, κατά τη διάρκεια του τελευταίου αιώνα, η δραστική ανάπτυξη των παράκτιων περιοχών και η κατάτμηση των υγροτόπων θα ενίσχυσε την υποβάθμιση ή καταστροφή πολλών περιοχών αναπαραγωγής ενώ ρόλο έπαιξε και η ρύπανση στην υποβάθμιση των θαλάσσιων ενδιαιτημάτων από τα οποία εξαρτώνται τα θαλασσοπούλια. Τέλος, η αύξηση της αλιευτικής πίεσης και η βελτίωση των τεχνολογιών αλιείας θα συνεισέφεραν στη μείωση της τροφής των θαλασσοπουλιών και θα εισήγαγαν στην εξίσωση την τυχαία παγίδευση, μια «πρόσθετη» αιτία θνησιμότητας που μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στη δυναμική των πληθυσμών των θαλασσοπουλιών.

J.A. A

rcos


56

2.4.- Αλληλεπιδράσεις θαλασσοπουλιών-αλιείαςΟι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των θαλασσοπουλιών και της αλιείας είναι πολλαπλές, περίπλοκες και συχνά συγχέονται λόγω περιβαλλοντικών παρανοήσεων. Με απλά λόγια, μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως επωφελής ή επιβλαβής τόσο για τα θαλασσοπούλια όσο και για τους αλιείς. Υπό την προσέγγιση αυτή, έχουμε τις ακόλουθες αλληλεπιδράσεις:

- Πουλιά ως δείκτες

- Πουλιά που επωφελούνται από τις απορρίψεις ψαριών

- Μείωση των ανταγωνιστών των θαλασσοπουλιών

- Ανταγωνισμός

- Τυχαία παγίδευση

- Συλλογή

Οι αλληλεπιδράσεις αυτές περιγράφονται συνοπτικά παρακάτω. Η χρήση των απορρίψεων και το πρόβλημα της τυχαίας παγίδευσης εξηγούνται με περισσότερη λεπτομέρεια στη συνέχεια, καθώς οι αλληλεπιδράσεις αυτές χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.

Θαλασσοπούλια ως δείκτες (αλιείας)Ιστορικά, οι αλιείς χρησιμοποιούσαν συχνά τα θαλασσοπούλια για να βρουν ψάρια, καθώς τα πουλιά αυτά τείνουν να συγκεντρώνονται σε μεγάλα σμήνη γύρω από αγελαία ψάρια και εντοπίζονται εύκολα από μεγάλες αποστάσεις. Αυτό αποτελούσε διαδεδομένη πρακτική πριν τη ραγδαία βελτίωση των τεχνολογιών ναυσιπλοΐας, εύρεσης συντεταγμένων και εντοπισμού ψαριών, μετά όμως έπαψε να χρησιμοποιείται το ίδιο. Παρόλα αυτά, αποτελεί ακόμα μια διαδομένη πρακτική στην αλιεία μικρής κλίμακας και ακόμα και η αλιεία υψηλής τεχνολογίας που ψαρεύει τόνο στις ανοιχτές θάλασσες χρησιμοποιεί τα ισχυρά της ραντάρ για να εντοπίσει θαλασσοπούλια που συχνά ακολουθούν τα κοπάδια των τόνων.

Πέραν της άμεσης αξίας των θαλασσοπουλιών, μπορούν να συνεισφέρουν και την αξιολόγηση των ιχθυοαποθεμάτων. Για την κατανόηση της δυνατότητας αυτής, πρέπει να ορίσουμε πρώτα ορισμένες βασικές έννοιες:

(1) Ιχθυοαπόθεμα ονομάζουμε τον πληθυσμό των ψαριών ενός είδους που ενδημεί σε μια συγκεκριμένη περιοχή ή μοιράζεται τις ίδιες μεταναστευτικές διαδρομές και είναι αρκετά απομονωμένος από άλλους πληθυσμούς του ίδιου είδους.

(2) Αξιολόγηση των αποθεμάτων είναι η διαδικασία της αξιολόγησης της αφθονίας και της πληθυσμιακής τάσης ενός ιχθυοαποθέματος η οποία λαμβάνει υπόψη αρκετές διαφορετικές πηγές πληροφοριών όπως τα στοιχεία σύλληψης (εκφορτώσεις ψαριών), ερευνητικές μελέτες, προγράμματα παρακολούθησης και μελέτες για τη σύνθεση ανά ηλικία και μέγεθος των αποθεμάτων.

(3) Ηλικιακή ομάδα είναι η ομάδα των ψαριών εντός ενός ιχθυοαποθέματος που έχουν την ίδια ηλικία, π.χ. τα ψάρια που γεννήθηκαν την ίδια χρονιά.

(4) Είσοδος στο απόθεμα είναι η ηλικία στην οποία ψάρια ενός συγκεκριμένου αποθέματος θεωρούνται αρκετά μεγάλα για να αλιευθούν. Για πολλά είδη ορίζονται ελάχιστα επιτρεπόμενα μεγέθη αλίευσης ώστε ψάρια μικρότερα του μεγέθους αυτπύ να μην αλιεύονται (ή, τουλάχιστον, να μην μπορούν να εκφορτωθούν και να πωληθούν). Το μέγεθος χρησιμοποιείται ως δείκτης ηλικίας, γι αυτό και ο σκοπός είναι συνήθως να δίνεται η ευκαιρία στις ηλικιακές ομάδες να ωριμάσουν και να αναπαραχθούν προτού αλιευθούν.


57

Τα θαλασσοπούλια μπορούν να βοηθήσουν στην αξιολόγηση των αποθεμάτων παρέχοντας έμμεσες πληροφορίες για την αφθονία των ψαριών, μέσω της μελέτης της διατροφής τους (που αντικατοπτρίζει τη σχετική αφθονία των διαφόρων ειδών ψαριών) και της αναπαραγωγικής τους απόδοσης (που σχετίζεται συχνά με τη διαθεσιμότητα τροφής). Τα πρότυπα κατανομής των θαλασσοπουλιών (που εξάγονται με τη χρήση συσκευών εντοπισμού όπως οι καταγραφείς GPS ή με άμεσες παρατηρήσεις) μπορούν επίσης να παράσχουν πληροφορίες για του που απαντούν τα διάφορα είδη ψαριών. Ο ρόλος αυτός των θαλασσοπουλιών ως δείκτες είναι ιδιαίτερα χρήσιμος όταν τα θαλασσοπούλια τρέφονται με ψάρια που ανήκουν σε νεαρές ηλικιακές ομάδες και δεν έχουν εισαχθεί στο απόθεμα ακόμα, για τα οποία δεν υπάρχουν πληροφορίες από τα αλιεύματα που έχουν εκφορτωθεί. Στην περίπτωση ψαριών που υπόκεινται σε διακυμάνσεις εντός του έτους, αυτό το είδος πληροφοριών μπορεί να είναι εξαιρετικά πολύτιμο για την πρόβλεψη του πόσο άφθονη θα είναι μια ηλικιακή ομάδα ψαριών πριν ενταχθεί στο ιχθυοαπόθεμα, καθώς αυτό θα επιτρέψει τον εκ των προτέρων ορισμό των σωστών επιπέδων αλιευμάτων ή αλιευτικής προσπάθειας.

Θαλασσοπούλια και απορρίψειςΤα θαλασσοπούλια έχουν μάθει να επωφελούνται από τις απορρίψεις αλιευμάτων και να χρησιμοποιούν ευρέως αυτή την εύκολα προσβάσιμη και προβλέψιμη πηγή τροφής παγκοσμίως. Αυτό έχει πιθανόν βοηθήσει στην αύξηση ορισμένων πληθυσμών, ιδιαίτερα των καιροσκοπικών ειδών όπως είναι ορισμένοι γλάροι. Τα οφέλη, όμως, για άλλα είδη που είναι εξειδικευμένα στη σύλληψη φυσικής τροφής, δεν είναι ξεκάθαρα. Και, μακροπρόθεσμα, οι απορρίψεις αλιευμάτων μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα που απαιτούν προσεκτική μελέτη. Δείτε περισσότερες λεπτομέρειες στην παρακάτω ενότητα.

Μείωση των ανταγωνιστών των θαλασσοπουλιώνΤα θαλασσοπούλια μπορεί να έχουν ωφεληθεί από τη μείωση ορισμένων κορυφαίων θηρευτών που αλιεύονται σε όλο τον κόσμο. Οι οργανισμοί αυτοί συχνά κυνηγούν το ίδιο θήραμα με τα θαλασσοπούλια, επομένως η μείωσή τους μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερη διαθέσιμη τροφή για τα τελευταία.

Τα θαλασσοπούλια, όμως, συχνά βασίζονται στους υποβρύχιους θηρευτές, όπως οι μεγάλοι τόνοι και οι φάλαινες, για να πιάσουν ψάρια. Όντως, ακόμα και αν οι οργανισμοί αυτοί ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το ίδιο θήραμα, δημιουργούν ευκαιρίες στα θαλασσοπούλια, που βρίσκουν πελαγικά ψάρια που οδηγούνται στην επιφάνεια και συγκεντρώνονται σε πυκνά κοπάδια λόγω των υποβρύχιων θηρευτών. Η συμπεριφορά αυτή αυξάνει κατά πολύ τις πιθανότητες σύλληψης ψαριών από τα θαλασσοπούλια. Είναι ιδιαίτερα σημαντική σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές, όπου τα νερά έχουν μεγάλη διαστρωμάτωση και τα ψάρια τείνουν να παραμένουν κάτω από το θερμοκλινές, εκτός εμβέλειας των περισσότερων θαλασσοπουλιών.

Η αφαίρεση των άλλων θηρευτών, όπως τα βενθικά ψάρια θηρευτές, μπορεί όντως να αφήνει πλεόνασμα τροφής διαθέσιμης για τα θαλασσοπούλια. Ακολουθώντας, όμως, την αρχή της αλιευτικής ταπείνωσης τροφικού πλέγματος, αναμένεται ότι η αλιεία θα στραφεί σε αυτά τα «πλεονάσματα» θηραμάτων, συχνά μικρά πελαγικά ψάρια, και θα λάβει τη μερίδα του λέοντος της παραπάνω βιομάζας, αν όχι και περισσότερο. Το γεγονός ότι αυτό το είδος μικρών ψαριών υπόκειται σε έντονες περιβαλλοντικές διακυμάνσεις ανατρέπει συχνά τη γενική εικόνα και καθιστά δυσκολότερη την επαρκή κατανόηση του σχετικού ρόλου των ψαριών θηρευτών, των θαλασσοπουλιών και της αλιείας.

Ένα παράδειγμα της πολυπλοκότητας αυτής είναι η Βόρεια Θάλασσα. Κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, η μείωση αρκετών ψαριών θηρευτών θα μπορούσε να προκαλέσει την αύξηση του αμμόχελου, ενός μικρού ψαριού που εκτιμάται ιδιαίτερα από τα θαλασσοπούλια, και αλιεύεται για χρήση ως ιχθυάλευρο. Η αύξηση των αποθεμάτων Pe

ter R

oom

e. C

C BY

2.0


58

αμμόχελου φαίνεται ότι βοήθησε στην αύξηση του πληθυσμού ορισμένων ειδών θαλασσοπουλιών της περιοχής. Η τάση αυτή, όμως, αναστράφηκε στο τέλος του αιώνα, όταν μειώθηκε το απόθεμα του αμμόχελου και σημειώθηκε σημαντική μείωση στα θαλασσοπούλια της περιοχής. Αυτή η απότομη μείωση προκλήθηκε πιθανόν από την επίδραση της αλιευτικής προσπάθειας και της κλιματικής αλλαγής στα αποθέματα του αμμόχελου. Η επίπτωση της αλιείας στο αμμόχελο και, έμμεσα, στους πληθυσμούς των θαλασσοπουλιών, ήταν ξεκάθαρος σε τοπικό επίπεδο.

ΑνταγωνισμόςΤα θαλασσοπούλια και η αλιεία μπορούν να θεωρηθούν ως κορυφαίοι θαλάσσιοι θηρευτές και είναι, συνεπώς, πιθανοί ανταγωνιστές. Με μια πρόχειρη εκτίμηση, 70 εκατομμύρια τόνοι καταναλώνονται από 700 εκατομμύρια θαλασσοπούλια ετησίως, το οποίο δεν απέχει από τους 80-130 εκατομμύρια τόνους που εκτιμάται ότι αλιεύονται από τον άνθρωπο. Αν ισχύει αυτό, τα θαλασσοπούλια πιάνουν τα δύο τρίτα της συνολικής ποσότητας που αλιεύει ο άνθρωπος παγκοσμίως, σημαντικό ποσοστό. Τα θαλασσοπούλια και η αλιεία, όμως, δεν αλληλεπικαλύπτονται όπως θα ανέμενε κάποιος. Διαφέρουν στις περιοχές τροφοληψίας και το είδος του θηράματος (τα θαλασσοπούλια βασίζονται σε είδη χαμηλού τροφικού επιπέδου, όπως τα μικρά πελαγικά ψάρια και το πλαγκτόν, ενώ η αλιεία θέτει προτεραιότητα σε πιο πολύτιμα είδη υψηλών τροφικών επιπέδων, όπως ο τόνος και ο μπακαλιάρος).

Περιοχές μεγάλου γεωγραφικού πλάτους υποστηρίζουν μεγαλύτερους πληθυσμούς θαλασσοπουλιών και, ένα μόνο θαλασσοπούλι, ο Πιγκουίνος της Μακαρονίας είναι υπεύθυνο για την κατανάλωση πάνω από 9 εκατομμυρίων τόνων κριλ. Οι πληθυσμοί θαλασσοπουλιών των μικρών γεωγραφικών πλατών παίζουν μικρότερο ρόλο συγκριτικά, ιδιαίτερα από τότε που οι πληθυσμοί αυτοί επηρεάστηκαν έντονα από τη μείωση των θαλασσοπουλιών παγκοσμίως τις τελευταίες δεκαετίες, και οι αριθμοί του παρόντος αντιστοιχούν στο μόλις 5% των πληθυσμών παλαιότερων ετών σε τροπικές και υπο-τροπικές περιοχές.

Η αλιεία μπορεί να ανταγωνίζεται τα θαλασσοπούλια για το ίδιο θήραμα σε ορισμένες περιοχές και αυτό οφείλεται κυρίως στην προοδευτική στροφή της αλιείας προς ψάρια χαμηλότερων τροφικών επιπέδων (το φαινόμενο της αλιευτικής ταπείνωσης του τροφικού πλέγματος). Σε τέτοιες περιπτώσεις, με εξαιρέσεις κατά τόπους, η αλιεία τείνει να είναι ο κυρίαρχος «θηρευτής» και τα θαλασσοπούλια δεν επιδρούν ιδιαίτερα στη δραστηριότητα αυτή. Από την άλλη, τα θαλασσοπούλια μπορεί να επηρεαστούν έντονα από την αυξημένη αλιευτική πίεση στα ψάρια που αποτελούν τροφή τους, όπως φαίνεται στην περίπτωση των «πουλιών γκουανό» (βλέπε πλαίσιο). Στοιχεία από αρκετά σύνολα χωρικών δεδομένων από όλο τον κόσμο δείχνουν ότι υπάρχει ένα κατώφλι στην αφθονία των ψαριών θηραμάτων κάτω από το οποίο τα θαλασσοπούλια εμφανίζουν μειωμένη και πιο κυμαινόμενη παραγωγικότητα. Το κατώφλι αυτό αντιστοιχεί περίπου στο ένα τρίτο της μέγιστης γνωστής βιομάζας του ιχθυοαποθέματος του είδους, όταν υπάρχουν διαθέσιμα μακροχρόνια στοιχεία για την εκτίμηση της σχέσης αυτής. Αυτό οδήγησε στη φράση «ένα τρίτο για τα πουλιά», αλλά δε σημαίνει ότι τα θαλασσοπούλια καταναλώνουν το ένα τρίτο των ψαριών. Απλά, κάτω από το κατώφλι αυτό η πυκνότητα και η κατανομή των ψαριών θα γίνουν πολύ αραιές και θα απαιτηθεί παραπάνω προσπάθεια από τα θαλασσοπούλια για να τα βρουν και να τα πιάσουν, προκαλώντας έτσι χαμηλότερη αναπαραγωγική απόδοση.

Τοπικά, τα θαλασσοπούλια μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό ανταγωνιστή των αλιέων, παρόλο που ο ρόλος τους είναι λιγότερο σχετικός με αυτό των άλλων κορυφαίων θηρευτών, όπως τα θαλάσσια λιοντάρια.

Στη Μεσόγειο, η αλιεία είναι μακρά ο κυρίαρχος θηρευτής. Οι πληθυσμοί των θαλασσοπουλιών είναι σχετικά μικροί, γύρω στις εκατοντάδες χιλιάδες ατόμων. Σύμφωνα με μια πρόχειρη εκτίμηση, καταναλώνουν γύρω στους 20.000-40.000 τόνους ψαριών κάθε χρόνο, συμπεριλαμβανομένων των απορριπτόμενων αλιευμάτων και των θαλασσίων ειδών που αποτελούν παραλιεύματα. Συγκριτικά, η αλιεία λαμβάνει γύρω στους 1-2 εκατομμύρια τόνους ψαριών ετησίως στη Μεσόγειο (ή παραπάνω αν ληφθούν υπόψη οι απορρίψεις), 50 έως 100 φορές δηλαδή περισσότερο από τα θαλασσοπούλια.

Mar

kus S

chro

eder

_CC

BY 2

.0


59

Σε τοπικό επίπεδο, όμως, υπάρχει ακόμα περιθώριο για μικρές διαμάχες ανάμεσα στα θαλασσοπούλια και την αλιεία. Οι διαμάχες αυτές απαιτούν ακριβή αξιολόγηση, καθώς συχνά προκαλούνται από παρεξηγήσεις. Εφόσον τεκμηριωθούν, τα μέτρα διαχείρισης πρέπει να είναι προσεκτικά μελετημένα και να εφαρμοστούν με τη μέγιστη προσοχή.

Τυχαία παγίδευσηΗ σχέση μεταξύ των θαλασσοπουλιών και της αλιείας, ή η απλή χωρική και χρονική αλληλοεπικάλυψη τους, μπορεί να προκαλέσει την ευκαιριακή παγίδευση των πρώτων. Η τυχαία παγίδευση θεωρείται ως μία από τις πιο σοβαρές απειλές για πολλούς πληθυσμούς θαλασσοπουλιών, καθώς προκαλεί άμεση θανάτωση και μειώνει έτσι τα ποσοστά επιβίωσης των θαλασσοπουλιών, την πιο ευαίσθητη δημογραφική παράμετρο.

Η επίλυση, ή τουλάχιστον η ελαχιστοποίηση, του προβλήματος πρέπει να είναι κοινός στόχος των περιβαλλοντολόγων, των επιστημόνων, της διοίκησης και των αλιέων. Για τους αλιείς, η τυχαία παγίδευση είναι αθέλητη και έχει συχνά αρνητικές επιπτώσεις γι αυτούς: ζημιά στα εργαλεία, απώλεια αλιευμάτων και προβλήματα. Παρακάτω θα αποκαλυφθεί το πρόβλημα εκτενώς.

ΣυλλογήΔεν υπάρχει είδος αλιείας που στοχεύει στα θαλασσοπούλια, γι αυτό και η συλλογή τους θεωρείται ως ατεκμηρίωτη. Στο παρελθόν, η συλλογή αβγών, νεοσσών και ενήλικων αποτελούσε κοινή πρακτική σε πολλές αποικίες θαλασσοπουλιών σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης και της περιοχής της Μεσογείου, την οποία ασκούσαν συχνά (αλλά όχι μόνο) οι τοπικές αλιευτικές κοινότητες. Σήμερα, η συλλογή απαγορεύεται σχεδόν παντού και τα περιστατικά λαθροθηρίας είναι λίγα. Υπάρχουν, όμως, ορισμένες εξαιρέσεις όπου συλλέγονται νόμιμα θαλασσοπούλια ακόμα, όπως σε αποικίες από άλκες και άλλα είδη στον Βόρειο Ατλαντικό και τον Αρκτικό Ωκεανό (ιδιαίτερα στις Νήσους Φερόες, την Ισλανδία και τη Γροιλανδία), και σε αποικίες Βραχύουρων Μύχων στην Αυστραλία.

Στη θάλασσα, αλιείς έχουν πιάσει περιστασιακά θαλασσοπούλια για τροφή, αλλά αυτό δεν αποτελεί κοινή πρακτική. Η μοναδική ένδειξη εμπορικής σύλληψης θαλασσοπουλιών στη θάλασσα προέρχεται από το πρόσφατο περιστατικό των 21 εμπορευματοκιβωτίων που κατασχέθηκαν στις ακτές της Μαυριτανίας, δύο εκ των οποίων περιείχαν καθαρισμένα

θαλασσοπούλια σε βαθιά κατάψυξη (βλέπε πλαίσιο). Παραμένει άλυτο ερώτημα αν το περιστατικό αυτό είναι μεμονωμένο ή αντιστοιχεί σε παράνομη πρακτική που περνά απαρατήρητη.

J.M. A

rcos

Shan

kar S

. CC

BY 2

.0


60

2.5.- Απορρίψεις και θαλασσοπούλιαΟι απορρίψεις αποτελούνται από ψάρια που πετιούνται πίσω στη θάλασσα επειδή ανήκουν σε είδη που δεν τρώγονται ή έχουν χαμηλή αξία, έχουν υποστεί ζημιά, είναι κάτω από το ελάχιστο μέγεθος εκφόρτωσης ή έχει ξεπεραστεί το ανώτατο όριο γι αυτά. Πρόκειται για εκτεταμένο φαινόμενο σε όλο τον κόσμο, με τις τράτες βυθού να είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι απορρίψεις αντιστοιχούν σε σημαντικό ποσοστό της ψαριάς, σε ακραίες περιπτώσεις ξεπερνά το 80%, αν και συνήθως κυμαίνεται στο 5-30%. Η ποσότητα των ψαριών που απορρίπτονται σε όλο τον κόσμο εκτιμάται στα 10 εκατομμύρια τόνους ετησίως.

Αυτή η τεράστια ποσότητα ψαριών έχει εξελιχθεί ως μια εύκολη πηγή τροφής για πολλούς θαλάσσιους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων πολλών ειδών ασπόνδυλων, ψαριών, κητοειδών και θαλασσοπουλιών. Τα τελευταία είναι πιθανόν ο πιο σημαντικός υποστηρικτής της αλληλεπίδρασης αυτής, δεδομένης της έντονης παρουσίας των πουλιών που ακολουθούν τα αλιευτικά σκάφη.

Πλεονεκτήματα των απορρίψεων για τα θαλασσοπούλιαΓια τα θαλασσοπούλια, οι απορρίψεις αποτελούν μια άφθονη πηγή τροφής, εύκολα διαθέσιμη και συνήθως προβλέψιμη ως προς τον χρόνο και τον χώρο. Για τα περισσότερα είδη, αποτελεί και είδος τροφής που δεν είναι φυσικά διαθέσιμη, καθώς σημαντικό μέρος των απορρίψεων συνίσταται από βενθικά είδη, στα οποία τα θαλασσοπούλια που τρέφονται στην επιφάνεια δεν έχουν άμεση πρόσβαση. Όλο αυτό, έχει ωφελήσει αρκετά είδη, και έχει πιθανόν συνεισφέρει στην αύξηση ορισμένων πληθυσμών σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα γλάρους και άλλα καιροσκοπικά θαλασσοπούλια.

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει πώς η διαθεσιμότητα των απορρίψεων επηρεάζει τη βιολογία των θαλασσοπουλιών με πολλούς τρόπους: μεταβολές στη διατροφή, την αναπαραγωγική απόδοση, την ακτίνα και το ενδιαίτημα τροφοληψίας, τους ρυθμούς δραστηριότητας κλπ. Αυτό είναι πιο εμφανές στα καιροσκοπικά είδη, όπως αρκετοί γλάροι, αν και ο αριθμός των ειδών που έχουν μάθει πώς να ωφελούνται από τις απορρίψεις έχει αυξηθεί.

J.M. A

rcos


61

Εξάπλωση και δραστηριότητα των Αιγαιόγλαρων στο Δέλτα του Ebro (ΒΔ Μεσόγειος)Ένα από τα θαλασσοπούλια που επηρεάστηκε περισσότερο από τη διαθεσιμότητα των απορρίψεων είναι ο Αιγαιόγλαρος, ένα ενδημικό θαλασσοπούλι της Μεσογείου. Η μεγαλύτερη αποικία στον κόσμο βρίσκεται στο Δέλτα του Ebro, όπου έχουν αναπαραχθεί έως και 15.000 ζευγάρια (πάνω από τα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού). Κάθε χρόνο, λαμβάνει χώρα παύση της αλιείας με τράτα που συμπίπτει με την περίοδο αναπαραγωγής των γλάρων (Άνοιξη-Καλοκαίρι), έτσι μπορούμε να συγκρίνουμε την απόδοση των γλάρων με και χωρίς διαθέσιμες απορρίψεις.

Όταν υπάρχουν διαθέσιμες απορρίψεις, μπορούν να φτάσουν το 70% της διατροφής των γλάρων και η απουσία της πηγής αυτής (κατά τη διάρκεια παύσης της τράτας) έχει συνδεθεί με χαμηλή αναπαραγωγική απόδοση, την αυξημένη ακτίνα τροφοληψίας, τις μεταβολές στους ρυθμούς δραστηριότητας και τη μειωμένη χρήση του θαλάσσιου περιβάλλοντος προς όφελος των υγροτοπικών ενδιαιτημάτων.

Σχήμα. Μοντέλα κατανομής που δείχνουν τα πρότυπα τροφοληψίας των Αιγαιόγλαρων που αναπαράγονται στο Δέλτα του Ebro, με τη χρήση πουλιών με GPS τον Μάιο του 2011. Η περιοχή που ίσχυε η απαγόρευση αλιείας με τράτα κατά τη διάρκεια της μελέτης οριοθετείται από τις λευκές γραμμές (A, B) που φαίνονται στον κάτω αριστερά χάρτη. Κατά τις εργάσιμες ημέρες (χάρτες αριστερά) χρησιμοποιούν εκτεταμένα τη θάλασσα, τόσο τη νύχτα (πάνω) αλλά ιδιαίτερα το πρωί (κάτω). Τη νύχτα ακολουθούν τα γρι γρι, ενώ το πρωί ακολουθούν τις τράτες, και αποφεύγουν τις θαλάσσιες περιοχές που απαγορεύεται η αλιεία με τράτα. Τα Σαββατοκύριακα (χάρτες δεξιά), όταν δεν υπάρχει αλιευτική δραστηριότητα από τράτες και γρι γρι, τα πουλιά παραμένουν στα παράλια και κάνουν εκτεταμένη χρήση των κοντινών υγροτόπων, όπου τρέφονται κυρίως με Αμερικανικές Καραβίδες.

J.M. A

rcos


62

Παρόλα αυτά, τα πιο αυστηρά θαλάσσια είδη, όπως οι Αρτέμηδες και οι Μύχοι, επηρεάζονται λιγότερο από τις απορρίψεις. Στην περίπτωση των μύχων, σε ορισμένες περιοχές χρησιμοποιούν πολύ συχνά τον πόρο αυτό, αλλά η συμπεριφορά τους δεν είναι τόσο περιορισμένη όσο των γλάρων. Αναζητούν την τροφή τους στις ίδιες περιοχές ασχέτως της ύπαρξης απορρίψεων, αν και οι μετακινήσεις τους και οι τοπικές κατανομές μπορούν να μεταβληθούν από την ύπαρξη αλιευτικών σκαφών, κάτι που υποδηλώνει ότι οι απορρίψεις αποτελούν δευτερεύουσα πηγή τροφής. Στην περίπτωση των κέπφων, πολύ σπάνια ακολουθούν τα αλιευτικά σκάφη.

Απορρίψεις και θαλασσοπούλια: η άλλη πλευρά του νομίσματοςΠαρά τα προφανή πλεονεκτήματα των απορρίψεων ως προς τα θαλασσοπούλια, υπάρχουν και ορισμένα μειονεκτήματα που χρήζουν προσοχής.

Πρώτα απ όλα, παρόλο που μεγάλος αριθμός διαφορετικών θαλασσοπουλιών εκμεταλλεύονται τις απορρίψεις, ο πόρος αυτός έχει ωφελήσει ιδιαίτερα τα πιο καιροσκοπικά είδη. Για άλλα είδη, πιο εξειδικευμένα στη σύλληψη φυσικής λείας, οι απορρίψεις αποτελούν δευτερεύουσα πηγή τροφής. Αυτό έχει προκαλέσει αλλαγές στη δομή των κοινωνιών των θαλασσοπουλιών, προς όφελος των πιο καιροσκοπικών ειδών, όπως ορισμένοι γλάροι και ληστόγλαροι. Η αύξηση των ειδών αυτών μπορεί να έχει αρνητική επίδραση σε άλλα, π.χ. λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού για τροφή και θέσεις φωλιάσματος ή μέσω της αυξημένης θήρευσης αβγών, νεοσσών και ενήλικων.

Δεύτερον, η διαθεσιμότητα των απορρίψεων έχει αυξηθεί παράλληλα με την αλιευτική προσπάθεια, η οποία με τη σειρά της έχει προκαλέσει μείωση των ιχθυοαποθεμάτων (δηλ. της φυσικής λείας των θαλασσοπουλιών). Η αύξηση, λοιπόν, μιας πηγής τροφής έχει συνοδευθεί με τη μείωση μια άλλης. Και πάλι, εφόσον τα είδη που αξιοποιούν περισσότερο τις απορρίψεις δεν είναι τα ίδια με αυτά που αξιοποιούν περισσότερο τη φυσική λεία, έχει προκληθεί αλλοίωση στη δομή των κοινωνιών των θαλασσοπουλιών.

Τρίτον, μεγάλο ποσοστό των απορρίψεων αποτελείται από είδη του βυθού που δεν είναι συνήθως διαθέσιμα για τα περισσότερα θαλασσοπούλια. Αυτά τα βενθικά είδη τείνουν να συσσωρεύουν υψηλότερα επίπεδα ρυπαντών και έτσι τα θαλασσοπούλια που τα καταναλώνουν συσσωρεύουν επίσης υψηλότερα επίπεδα ρυπαντών από τα είδη που βασίζονται σε μικρά πελαγικά ψάρια (τυπική φυσική λεία για τα περισσότερα θαλασσοπούλια). Επιπλέον, τα πελαγικά ψάρια έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε λίπος και είναι επομένως ενεργειακά πιο πλούσια, ενώ τα είδη του βυθού είναι μακράν λιγότερα ενεργητικά. Για όλους αυτούς τους λόγους, μπορούμε να πούμε ότι οι απορρίψεις αποτελούν το «fast-food» για τα θαλασσοπούλια, εύκολα διαθέσιμα αλλά χαμηλότερης ποιότητας από τη τυπική φυσική λεία. Αυτό μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για ορισμένα είδη, ιδιαίτερα κατά την κρίσιμη περίοδο της ανατροφής των μικρών.

Τέλος, τα θαλασσοπούλια έχουν μάθει να προσεγγίζουν τα αλιευτικά σκάφη προς αναζήτηση των απορρίψεων και αυτό μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες της τυχαίας παγίδευσης.

J.M. A

rcos


63

Τι θα γίνει αν απαγορεύσουμε τις απορρίψεις;Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί ο προβληματισμός του κόσμου για το πρόβλημα των απορρίψεων, από την άποψη της σπατάλης τροφής. Πέραν αυτού, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι απορρίψεις περιλαμβάνουν μια μεγάλη ποικιλία ειδών, τα οποία συλλαμβάνονται (και τις περισσότερες φορές σκοτώνονται) και επιστρέφουν στη θάλασσα χωρίς να καταμετρώνται (δηλ. δεν υπάρχουν πληροφορίες για τις επιπτώσεις από την αλιεία τους). Μερικά από αυτά τα είδη μπορεί να εξαφανιστούν χωρίς να το αντιληφθούμε.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ανησυχίες αυτές οδήγησαν σε απαγόρευση των απορρίψεων, υπό τη νέα Κοινή Αλιευτική Πολιτική (ΚΑΠ), που εγκρίθηκε το 2013. Σύμφωνα με το μέτρο αυτό, τα σκάφη θα πρέπει να εκφορτώνουν «όλα» τα αλιεύματά τους έως το 2019, συμπεριλαμβανομένου του ποσοστού που αυτή τη στιγμή απορρίπτεται. Αυτό έχει εγείρει αρκετά ζητήματα, ορισμένα εξ αυτών αφορούν τα θαλασσοπούλια.

Η απαγόρευση των απορρίψεων μπορεί να είναι καλό μέτρο αν η κύρια προσέγγιση είναι η μείωση των αλιευμάτων που τώρα απορρίπτονται, βελτιώνοντας τα συστήματα ανώτατων ορίων και αυξάνοντας την επιλεκτικότητα της αλιείας. Αν, όμως, ο μοναδικός στόχος είναι η εκφόρτωση όλων των ψαριών που απορρίπτονταν στο παρελθόν, ασχέτως των βημάτων που έγιναν για την επίτευξη του στόχου αυτού, τότε υπάρχει σαφής κίνδυνος αποτυχίας του μέτρου για τη βελτίωση της υγείας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Στην πραγματικότητα, αυτό θα σημάνει την αφαίρεση σημαντικής ποσότητας βιομάζας (και ενέργειας) που μέχρι πρότινος επέστρεφε στη θάλασσα, προς όφελος των θαλασσοπουλιών και άλλων θαλάσσιων οργανισμών. Επιπλέον, αν η εκφόρτωση των πρώην απορρίψεων οδηγήσει στη δημιουργία νέων αγορών, θα μπορούσε να ασκηθεί επιπλέον πίεση σε ψάρια που ήταν ανεπιθύμητα. Η ΚΑΠ αποκλείει την πώληση των ψαριών αυτών για άμεση κατανάλωση από τον άνθρωπο, αλλά επιτρέπει τη χρήση τους για την παραγωγή προϊόντων, όπως τα ιχθυάλευρα. Αυτό θα μπορούσε να ωφελήσει την ανάπτυξη των υδατοκαλλιεργειών, που επίσης προωθούνται από την ΚΑΠ, αλλά δε προσέφερε μικρά οφέλη στο θαλάσσιο περιβάλλον.

Όσον αφορά τα θαλασσοπούλια, η απαγόρευση των απορρίψεων θα μπορούσε να έχει σημαντικές συνέπειες στους πληθυσμούς τους, αν και αυτές θα πρέπει να είναι «αποδεκτές» αν το μέτρο συνεισφέρει πραγματικά στην ανάκαμψη των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Αν είναι έτσι, τα θαλασσοπούλια αναμένεται να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση και να επιστρέψουν σταδιακά στα φυσικά τους ενδιαιτήματα, ιδιαίτερα αν τα ιχθυοαποθέματα ανακάμψουν ως αποτέλεσμα της νέας αλιευτικής πολιτικής. Οι βραχυπρόθεσμες, όμως, (αρνητικές) συνέπειες που αναμένονται πρέπει να παρακολουθηθούν με ακρίβεια για να μετριαστούν, όπου αυτό είναι δυνατό.

Οι αναμενόμενες βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις της απαγόρευσης απορρίψεων στα θαλασσοπούλια περιλαμβάνουν:

• Μειωμένη διαθεσιμότητα τροφής για τα περισσότερα θαλασσοπούλια. Ακόμα και τα είδη που είναι πιο εξειδικευμένα στη σύλληψη φυσικής λείας, όπως οι μύχοι ή οι θαλασσοκόρακες, μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολίες να αντισταθμίσουν την απώλεια των απορρίψεων, δεδομένης της μείωσης των περισσότερων ιχθυοαποθεμάτων. Η μείωση αυτή δικαιολογείται μερικώς από την υπεραλίευση αλλά και από άλλες πιέσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον, όπως η ρύπανση, η μείωση των εισροών από τα ποτάμια και την κλιματική αλλαγή.

• Η μείωση των ευκαιριών τροφοληψίας για τα θαλασσοπούλια θα επηρεάσει ιδιαίτερα τα πιο καιροσκοπικά είδη με άμεσο τρόπο, αλλά έμμεσα μπορεί να επηρεάσει και άλλα, πιο ευαίσθητα, είδη. Για παράδειγμα, τα καιροσκοπικά θαλασσοπούλια μπορούν να αυξήσουν τις επιθέσεις τους σε άλλα θαλασσοπούλια, ιδιαίτερα στους τόπους αναπαραγωγής, για να αντισταθμίσουν την έλλειψη των απορρίψεων. Αυτό μπορεί να αυξήσει και την παροχή τροφής από άλλες πηγές, όπως οι υδατοκαλλιέργειες, αυξάνοντας τον κίνδυνο συγκρούσεων με τον άνθρωπο.

• Αύξηση των τυχαίων παγιδεύσεων θαλασσοπουλιών, ιδιαίτερα στα παραγάδια, καθώς τα πουλιά θα συνεχίσουν να ακολουθούν τα σκάφη αναζητώντας απορρίψεις και μπορεί να αγκιστρωθούν στα δολώματα.

J.M. A

rcos


64

Πόσο αυστηρή θα είναι η απαγόρευση των απορρίψεων στη Μεσόγειο;Όπως περιγράφηκε παραπάνω, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να απορρίπτονται ψάρια: (1) ανήκουν σε είδη που δεν τρώγονται ή έχουν χαμηλή αξία, (2) παρουσιάζουν βλάβες, (3) είναι μικρότερα του ελάχιστου μεγέθους εκφόρτωσης και (4) υπάρχει υπέρβαση του ανώτατου ορίου.

Στη Μεσόγειο, η αλιεία είναι πολυειδική, που σημαίνει ότι αλιεύονται ταυτόχρονα αρκετά διαφορετικά είδη. Η διαχείριση της αλιείας αυτής με τα συστήματα ανώτατων ορίων μπορεί να μην είναι πρακτική, καθώς μπορεί να απαιτούνται διαφορετικά όρια για κάθε είδος γι αυτό και το πια διαδεδομένο σύστημα ελέγχου της αλιείας είναι μέσω της αλιευτικής προσπάθειας. Οι απορρίψεις, επομένως, λόγω της υπέρβασης των ορίων είναι σπάνιες και μπορούν να αγνοηθούν. Από την άλλη, λόγω της πολυειδικής φύσης της αλιείας στη Μεσόγειο, είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε τα επιθυμητά από τα ανεπιθύμητα ψάρια (λόγω χαμηλής επιλεκτικότητας), και αλιεύεται και μεγάλη ποικιλία ανεπιθύμητων ψαριών (τα οποία απορρίπτονται) μαζί με τα εμπορεύσιμα. Επιπλέον, τα εμπορεύσιμα ψάρια κάτω του νόμιμου μεγέθους εκφόρτωσης επιστρέφουν στη θάλασσα και αυτά.

Υπό αυτό το σενάριο, υπάρχουν τέσσερις τύποι απορρίψεων που περιγράφηκαν παραπάνω και είναι σημαντικοί στη Μεσόγειο. Μόνο οι απορρίψεις, όμως, που αντιστοιχούν σε εμπορικά είδη κάτω του ελάχιστου μεγέθους εκφόρτωσης υπόκεινται στους κανονισμούς εκφόρτωσης της ΚΑΠ. Οι υπόλοιπες απορρίψεις μπορούν ακόμα να επιστρέφουν στη θάλασσα με βάση τη τρέχουσα πολιτική αλιείας. Αυτό σημαίνει ότι μόνο γύρω στα 20 είδη ψαριών υπόκεινται στην απαγόρευση απορρίψεων, από τα 100 που απορρίπτονται τακτικά στη Μεσόγειο. Με όρους βιομάζας, αυτό ποικίλλει ανάλογα με τις περιοχές, αλλά είναι λογικά πάνω από το 50% των ψαριών που απορρίπτονται μπορεί να επιστρέφει πάλι πίσω στη θάλασσα. Επιπλέον, τα ψάρια που έχουν φθορές αποκλείονται από την απαγόρευση των απορρίψεων, όπως και τα είδη που έχουν μεγάλες πιθανότητες επιβίωσης όταν απορριφθούν. Τέλος, ένα μικρό ποσοστό της ψαριάς μπορεί να επιστραφεί για πρακτικούς λόγους (απαλλαγή de minimis).

Με όλα αυτά υπόψη, το μέλλον είναι αβέβαιο. Ακόμα και κάτω από την αυστηρή τήρηση της δέσμευσης εκφόρτωσης, σημαντικό μέρος των ψαριών που απορρίπτοναι σήμερα θα εξακολουθήσει να επιστρέφει στη θάλασσα, ελαχιστοποιώντας τις αρνητικές συνέπειες της πλήρους απαγόρευσης των απορρίψεων. Η δέσμευση εκφόρτωσης, όμως, απαιτεί προσαρμογές των υποδομών των λιμανιών για την αποθήκευση των ψαριών που απορρίπτονταν έως τώρα (καθώς δεν μπορούν να διατεθούν άμεσα στο εμπόριο για κατανάλωση από τον άνθρωπο) και μπορεί να απαιτηθούν και τροποποιήσεις στα αλιευτικά σκάφη. Εφόσον γίνουν αυτές οι αλλαγές, οι αλιείς μπορεί να δουν ότι είναι ευκολότερη η εκφόρτωση όλων των αλιευμάτων, είτε επιτρέπονται ή όχι, οδηγώντας έτσι στην έλλειψη απορρίψεων. Τα επόμενα χρόνια θα δοθούν απαντήσεις στο ερώτημα αυτό.

J.M. A

rcos


65

2.6.- Τυχαίες παγιδεύσεις θαλασσοπουλιώνΗ τυχαία παγίδευση θαλασσοπουλιών ορίζεται ως η ακούσια σύλληψη πουλιών από αλιευτικά σκάφη και θεωρείται ως ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλοί πληθυσμοί θαλασσοπουλιών παγκοσμίως. Η αυξανόμενη χρήση των απορρίψεων έχει αυξήσει την τάση των πουλιών να ακολουθούν τα αλιευτικά σκάφη και αυτό συχνά προκαλεί τυχαίες συλλήψεις που ούτε οι αλιείς επιθυμούν.

Για πολύ καιρό το πρόβλημα αυτό παραβλεπόταν, καθώς συνέβαινε μακριά από τα μάτια του κοινού και, το πιο σημαντικό, των επιστημόνων. Επιπλέον, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις παγιδεύονται μεγάλοι αριθμοί θαλασσοπουλιών, τις περισσότερες φορές οι τυχαίες παγιδεύσεις συμβαίνουν σποραδικά και οι αλιείς τις θεωρούν ως μικρής σημασίας (γι αυτούς αλλά και για τα θαλασσοπούλια). Και, τις περισσότερες φορές, κανείς δεν έδειξε ενδιαφέρον για τη συλλογή των παράπλευρων πληροφοριών. Ακόμα και όταν η τυχαία παγίδευση συμβαίνει σποραδικά, οι συνέπειές της μπορεί να είναι πολύ σημαντικές σε επίπεδο πληθυσμού (βλέπε κουτί για τις αθροιστικές συνέπειες).

Γιατί είναι πρόβλημα η τυχαία παγίδευση θαλασσοπουλιών;Όπως περιγράφηκε παραπάνω, τα θαλασσοπούλια είναι οργανισμοί που ζουν πολλά χρόνια με σχετικά χαμηλούς ρυθμούς αναπαραγωγής και καθυστερούν να ωριμάσουν. Η πιο ευαίσθητη παράμετρος είναι η επιβίωση των ενήλικων, η οποία για αρκετά είδη είναι πάνω από 90% υπό «κανονικές» συνθήκες. Με άλλα λόγια, υπό κανονικές συνθήκες τα ενήλικα πουλιά έχουν πάνω από 90% πιθανότητες να επιβιώσουν από τον ένα χρόνο στον άλλο και αυτό το υψηλό ποσοστό επιβίωσης εξισορροπείται από τη χαμηλή παραγωγικότητα νεαρών πουλιών. Αν αυξήσουμε σημαντικά τη θνησιμότητα, η επακόλουθη μείωση των ποσοστών επιβίωσης των ενήλικων δεν μπορεί να αντισταθμιστεί από υψηλότερο ποσοστό αναπαραγωγής και έτσι ξεκινά η μείωση του πληθυσμού μέχρι να φτάσει στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Αφαιρούμε, δηλαδή, περισσότερα πουλιά από τον πληθυσμό από αυτά που μπορούν να παραχθούν από τα υπόλοιπα πουλιά. Και αυτό συμβαίνει με την τυχαία παγίδευση, καθώς πρόκειται για πρόσθετη αιτία θανάτων.

Παγκοσμίως, εκτιμάται ότι πάνω από μισό εκατομμύριο πουλιά πεθαίνουν κάθε χρόνο εξ αιτίας τυχαίων παγιδεύσεων. Ενώ αυτό το νούμερο από μόνο του δε μας παρέχει αρκετές πληροφορίες για να κατανοήσουμε πλήρως την επίπτωση του προβλήματος αυτού στους πληθυσμούς των θαλασσοπουλιών, μας δίνει τουλάχιστον μια συνοπτική εικόνα του μεγέθους του. Οι συνέπειες για τους πληθυσμούς των θαλασσοπουλιών ποικίλλουν ανάλογα το είδος και την περιοχή.

J.M. A

rcos

J.M. A

rcos


66

J.M. A

rcos

Μύχος των Βαλεαρίδων και τυχαίες παγιδεύσειςΟ Μύχος των Βαλεαρίδων αποτελεί ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα του προβλήματος της τυχαίας παγίδευσης των θαλασσοπουλιών. Το είδος αυτό αναπαράγεται μόνο στο αρχιπέλαγος των Βαλεαρίδων, παρόλο που η εξάπλωσή του περιλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα της Δυτικής Μεσογείου κατά την αναπαραγωγή (Μάρτιος-Ιούνιος) και την προαναπαραγωγική περίοδο (Οκτώβριος-Φεβρουάριος), και τον ΒΑ Ατλαντικό μετά την αναπαραγωγή (Ιούνιος-Οκτώβριος). Ο αναπαραγόμενος πληθυσμός εκτιμάται σε λίγες χιλιάδες ζευγάρια, με σύνολο τα 25.000 άτομα..

Υπό «κανονικές» συνθήκες το είδος θα είναι ποσοστά επιβίωσης των ενήλικων γύρω στο 90-95%, λαμβάνοντας ως σημείο αναφοράς τα πιο συγγενικά είδη. Πρόσφατες μελέτες, όμως, εκτιμούν ότι το ποσοστό επιβίωσης του Μύχου των Βαλεαρίδων βρίσκεται κοντά στο 80%, που σημαίνει ότι κάθε χρόνο πεθαίνει το 20% του ενήλικου πληθυσμού. Επιπλέον, σχεδόν τα μισά πουλιά που πεθαίνουν φαίνεται ότι παγιδεύονται τυχαία, στη Μεσόγειο και τον Α Ατλαντικό. Λαμβάνοντας υπόψη την παράμετρο αυτή και τη μέση παραγωγικότητα του είδους, τα δημογραφικά μοντέλα δείχνουν μια ετήσια μείωση του πληθυσμού κατά 13% κατά μέσο όρο και με αυτόν τον ρυθμό το είδος θα εξαφανιστεί σε 60 χρόνια.

Το ίδιο μοντέλο έδειξε ότι, για να κρατηθεί ο πληθυσμός σε ισορροπία, θα πρέπει να «αφαιρούνται» το πολύ 100 πουλιά από τον πληθυσμό κάθε χρόνο. Δηλαδή, οι τυχαίες παγιδεύσεις 100 πουλιών δε θα επηρέαζαν δυσμενώς το είδος, αλλά οτιδήποτε παραπάνω θα προκαλούσε μείωση. Ακόμα και όταν η τυχαία παγίδευση δεν αποτελεί καθημερινό φαινόμενο, γίνεται αναφορά από σκάφη σε όλη την περιοχή εξάπλωσής του (συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου και του Ατλαντικού) που χρησιμοποιούν ποικιλία εργαλείων. Σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν συμβεί μαζικές παγιδεύσεις, με πάνω από 100 πουλιά τη φορά. Αν προσθέσουμε όλους αυτούς τους θανάτους που προκαλούνται από τον μεγάλο αριθμό σκαφών, το τρέχον σενάριο δε θα αποτελεί έκπληξη.


67

Πού συμβαίνουν οι τυχαίες παγιδεύσεις; Οι πρώτες ανησυχίες για τις τυχαίες παγιδεύσεις ξεκίνησαν στις Νότιες Θάλασσες, στα τέλη του 1980 και τις αρχές του 1990, όταν η μεγάλη μείωση πολλών πληθυσμών άλμπατρος συνδέθηκε με την τυχαία θανάτωση των πουλιών από αλιευτικά σκάφη. Χιλιάδες πουλιά πέθαναν τότε και το ζήτημα έλαβε μεγάλης προσοχής τη δεκαετία του 1990.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, υπήρξε αυξημένη επίγνωση ότι η τυχαία παγίδευση θαλασσοπουλιών ήταν σχετικά συχνό φαινόμενο σε όλο τον κόσμο.

Τι είδους εργαλεία εμπλέκονται στην τυχαία παγίδευση;Οι αρχικές ανησυχίες για την τυχαία παγίδευση εστίασαν αρχικά στα παραγάδια, καθώς τα πουλιά που αναζητούσαν απορρίψεις συνήθιζαν να παίρνουν τα δολώματα κατά το στήσιμό τους και συχνά είτε αγκιστρώνονταν ή μπλέκονταν στα νήματα. Ο τύπος αυτός της τυχαίας παγίδευσης ήταν προφανής, καθώς τα πουλιά συρόντουσαν μαζί με τα παραγάδια. Σύντομα, όμως, παρατηρήθηκε ότι και άλλα εργαλεία, όπως οι τράτες, προκαλούσαν πολλά περιστατικά τυχαίας παγίδευσης στις Νότιες Θάλασσες. Στην περίπτωση αυτή, ένα μέρος των τυχαίων παγιδεύσεων προκαλούταν από την πρόσκρουση των άλμπατρος και των μεγάλων πετρίλων με τα συρματόσχοινα, ιδιαίτερα όταν οι καιρικές συνθήκες είναι κακές. Τα πουλιά σπάνε τα φτερά τους και μένουν τραυματισμένα χωρίς να τα προσέξει κανείς και επιπλέουν στη θάλασσα ή πνίγονται. Μικρότερα είδη πιάνονται στα δίχτυα των τράτων, ειδικότερα πιγκουίνοι και μικροί μύχοι.

Όσο αυξανόταν η προσοχή στις τυχαίες παγιδεύσεις, φάνηκε σύντομα ότι και άλλα αλιευτικά εργαλεία προκαλούσαν τυχαίες παγιδεύσεις σε αρκετές περιοχές του κόσμου, Για παράδειγμα, τα δίχτυα βυθού είναι άλλο ένα είδος εργαλείων που προκαλεί τυχαίες παγιδεύσεις θαλασσοπουλιών όπου υπάρχει παρουσία ειδών που βουτούν στα βαθιά, όπως οι θαλασσόπαπιες, οι κορμοράνοι, οι θαλασσοκόρακες, οι κέπφοι και οι πιγκου. Τα γρι γρι προκαλούν επίσης πολλές τυχαίες παγιδεύσεις ορισμένων θαλασσοπουλιών, ιδιαίτερα τους μύχους Ardenna creatopus στη Χιλή, ή τους μύχους Ardenna carneipes στην Αυστραλία.

Συνοπτικά, η τυχαία παγίδευση προκαλείται από μεγάλη ποικιλία αλιευτικών εργαλείων, ανάλογα την περιοχή και τις ιδιαιτερότητες των κοινωνιών θαλασσοπουλιών που κατοικούν στην εκάστοτε περιοχή. Το πρόβλημα αγνοείται ακόμα σε πολλές περιοχές αλλά υπάρχει αυξημένη συλλογή πληροφοριών. Ως γενικός κανόνας, υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες από τη βιομηχανική αλιεία καθώς μεταφέρουν και παρατηρητές για τη συλλογή πληροφοριών για τα αλιεύματα αλλά και τα παραλιεύματα. Η μη βιομηχανική αλιεία είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί, αλλά υπάρχουν και εκεί ολοένα και περισσότερες αποδείξεις ότι προκαλεί μεγάλο αριθμό τυχαίων παγιδεύσεων.

Ποιες είναι οι κύριες ανησυχίες για τη Μεσόγειο;Η αλιεία στη Μεσόγειο είναι κατά κύριο λόγο μη βιομηχανική, και επιχειρεί συνήθως σε μικρές κλίμακες, με μεγάλη ποικιλία εργαλείων και πρακτικών. Ο μεγάλος αριθμός και η ποικιλία των σκαφών που εμπλέκονται καθιστά δύσκολη την αντιμετώπιση των τυχαίων παγιδεύσεων, ειδικά καθώς τα προγράμματα παρακολούθησης αποτελούν την εξαίρεση. Οι ολοένα και περισσότερες, όμως, αποδείξεις ότι η τυχαία παγίδευση προέρχεται από διαφορετικές πηγές, συμπεριλαμβανομένων και αδημοσίευτων αναφορών από αλιείες, ερωτηματολόγια, ειδικές μελέτες με παρατηρητές στα σκάφη, πληροφορίες από κέντρα περίθαλψης άγριας ζωής κλπ.

Τα πιο ευαίσθητα είδη στην τυχαία παγίδευση στη Μεσόγειο είναι οι τρεις ενδημικοί μύχοι, αν και επηρεάζεται και ο Θαλασσοκόρακας. Αναφέρονται λιγότερο ή περισσότερο συχνά και άλλα είδη αλλά φαίνεται ότι δεν επηρεάζονται σοβαρά τα επίπεδα των πληθυσμών τους.

Μεγάλη ποικιλία εργαλείων έχει εμπλακεί σε τυχαίες παγιδεύσεις αλλά η σχετική τους σημασία κυμαίνεται έντονα ανάλογα με το είδος και τη συχνότητα των τυχαίων παγιδεύσεων. Παρακάτω βλέπουμε μια αρχική επισκόπηση των πιο κοινών εργαλείων που εμπλέκονται σε τυχαίες παγιδεύσεις στην περιοχή.

Gra

ham

Rob

erts

on


68

Παραγάδι βυθού Το παραγάδι βυθού στη Μεσόγειο χρησιμοποιείται συνήθως για αλιεία μικρής ή μεσαίας κλίμακας. Εμπλέκονται μικρά σκάφη πολλαπλών χρήσεων που χρησιμοποιούν διαφορετικά εργαλεία αλλά και σκάφη μεσαίου και μεγάλου μεγέθους (συχνά έως 15 μ. μήκος) που χρησιμοποιούν μόνο παραγάδι βυθού σε επιχειρήσεις μικρής και μεγάλης κλίμακας. Τα σκάφη αυτά επιχειρούν συνήθως στην υφαλοκρηπίδα και τα υφαλοπρανή, και έχουν ως στόχους Μπακαλιάρους και Τσιπούρες, χρησιμοποιώντας για δόλωμα μικρά πελαγικά ψάρια (όπως η σαρδέλα).

Γι αυτό και βρίσκονται στις ίδιες περιοχές τροφοληψίας των τριών μύχων της Μεσογείου και συχνά χρησιμοποιούν δόλωμα που είναι ιδανική λεία για τα πουλιά αυτά. Επιπλέον, οι μύχοι τείνουν να συγκεντρώνονται σε ομάδες στις περιοχές τροφοληψίας και υπάρχει το ενδεχόμενο να παγιδεύονται πολλοί μύχοι από ένα παραγάδι. Τα αγκίστρια των παραγαδιών βυθού, από την άλλη, είναι σχετικά μικρά και κατάλληλα για πουλιά μεσαίου μεγέθους. Αυτές οι παγιδεύσεις συμβαίνουν πιο συχνά κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου των μύχων, ιδιαίτερα όταν ταΐζουν τα μικρά τους που οι ανάγκη για τροφή είναι μεγαλύτερη.

Όλες αυτές οι ιδιαιτερότητες καθιστούν τα παραγάδια βυθού ως τα πιο επικίνδυνα εργαλεία στη Μεσόγειο. Σε τακτική βάση παγιδεύονται μικροί αριθμοί πουλιών, αλλά μερικές φορές μπορούν να παγιδευτούν δεκάδες, εκατοντάδες ή και χιλιάδες μύχων. Αλιείς ανέφεραν περιστατικά για πάνω από 3.000 θαλασσοπούλια που παγιδεύτηκαν σε ένα μόνο συμβάν, τα περισσότερα εκ των οποίων ήταν μύχοι!

Αυτό είναι σίγουρα ένα σοβαρό πρόβλημα για τα θαλασσοπούλια αλλά και για τους αλιείς, αφού χάνουν αγκίστρια, δολώματα και αλιεύματα. Τέτοια φαινόμενα είναι, όμως, σχετικά σπάνια και παρά τις επιπτώσεις τους στους πληθυσμούς των μύχων, οι ψαράδες τα παραβλέπουν ως σποραδική όχληση. Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις όπου οι αλιείς ρίχνουν τα παραγάδια σε πολύ σημαντικές για τα θαλασσοπούλια περιοχές, για παράδειγμα κοντά σε αποικίες αναπαραγωγής. Εκεί, το πρόβλημα είναι απτό για την αλιευτική κοινότητα και οι αλιείς αναζητούν λύσεις με δική τους πρωτοβουλία.

Εκτός από μύχους, άλλα είδη όπως οι γλάροι, οι Σούλες και οι θαλασσοκόρακες αγκιστρώνονται ή μπλέκονται στα παραγάδια βυθού.

Παραγάδι επιφανείας Το παραγάδι επιφανείας τοποθετείται από σκάφη μεσαίου μεγέθους σε μεσαίας κλίμακας επιχειρήσεις, έχοντας τη δυνατότητα να παραμείνουν στη θάλασσα για αρκετές μέρες. Ρίχνουν συνήθως τα παραγάδια σε επιφανειακά νερά κοντά ή πέρα από τα υφαλοπρανή, και στοχεύουν σε μεγάλα πελαγικά ψάρια όπως ο τόνος και ο ξιφίας. Χρησιμοποιούν μεγαλύτερο δόλωμα από τα παραγάδια βυθού (π.χ. καλαμάρια και σαυρίδια) αλλά και μεγαλύτερα αγκίστρια.

Αν και τα παραγάδια επιφανείας προκαλούν μεγάλους αριθμούς τυχαίων παγιδεύσεων σε άλλες περιοχές, στη Μεσόγειο φαίνεται ότι αυτός ο τρόπος αλιείας είναι λιγότερο επικίνδυνος από τα παραγάδια βυθού. Αυτό οφείλεται στη μικρότερη αλληλεπικάλυψη τις κύριες περιοχές τροφοληψίας των θαλασσοπουλιών (καθώς τα περισσότερα είδη είναι πιο κοινά στην υφαλοκρηπίδα) και τη χρήση μεγαλύτερων δολωμάτων και αγκιστριών που δεν καταπίνονται εύκολα από τα σχετικά μικρά θαλασσοπούλια όπως ο Μύχος και ο Μύχος των Βαλεαρίδων. Παρόλα αυτά, υπάρχουν περιστατικά τυχαίας παγίδευσης και μπορούν να εμπλακούν απειλούμενα είδη, ιδιαίτερα όταν τα αλιευτικά σκάφη έχουν ως στόχο μικρούς τόνους κοντά στην υφαλοκρηπίδα. Το πιο συχνό είδος που παγιδεύεται είναι ο Αρτέμης (μεγαλύτερος από τους μύχους και πιο πελαγικός) αλλά και Σούλες και, περιστασιακά, γλάροι.

J.M. A

rcos

J.M. A

rcos


69

Δίχτυα βυθούΤα δίχτυα βυθού όπως τα απλάδια είναι μη βιομηχανικού τύπου, και χρησιμοποιούνται στη μικρής κλίμακας αλιεία. Μπορούν να συλλάβουν θαλασσοπούλια που βουτούν όταν ψάχνουν για τροφή. Στην περιοχή της Μεσογείου, επηρεάζεται κυρίως ο Θαλασσοκόρακας, το μόνο αναπαραγόμενο είδος που μπορεί να φτάσει τα 50 μ. βάθος όταν βουτά. Οι Θαλασσοκόρακες έχουν σχετικά μικρή ακτίνα τροφοληψίας, το οποίο σημαίνει ότι τείνουν να αναζητούν την τροφή τους κοντά στις αναπαραγωγικές αποικίες ή τους τόπους που κουρνιάζουν, συνήθως όχι μακρύτερα από 10-15 χλμ. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, συνεπώς, βρίσκεται στα ρηχά, παράκτια ύδατα κοντά στις περιοχές συνάθροισης.

Οι μύχοι και ο Αρτέμης έχουν περιορισμένες ικανότητες κατάδυσης και τα μικρότερα είδη (Μύχος και Μύχος των Βαλεαρίδων) μπορούν να φτάσουν τα 30 μ. Γι αυτό και μπλέκονται περιστασιακά σε δίχτυα. Πληροφορίες από τη Γαλλία δείχνουν ότι αυτό συνέβαινε συχνά τη δεκαετία του 1970 αλλά έκτοτε δεν έχουμε άλλα στοιχεία. Άλλα είδη που μπορούν να μπλεχθούν είναι οι κέπφοι, οι θαλασσόπαπιες και οι κορμοράνοι, που επισκέπτονται την περιοχή τον χειμώνα.

Γρι γρι Ιδιαίτερης προσοχής χρήζουν στη Μεσόγειο τα γρι γρι που έχουν ως στόχο τα μικρά πελαγικά ψάρια. Πρόκειται για μεσαίου ή (σχετικά) μεγάλου μεγέθους σκάφη που εμπλέκονται σε επιχειρήσεις μικρής ή μεσαίας κλίμακας και χρησιμοποιούν ένα κυκλωτικό δίχτυ για να πιάσουν τα μικρά αγελαία ψάρια που συγκεντρώνονται κοντά στην επιφάνεια με τη χρήση ισχυρών λαμπών τη νύχτα. Καθώς τα θαλασσοπούλια τρέφονται με την ίδια λεία, προσελκύονται από τα σκάφη και προσπαθούν να πιάσουν τα ψάρια που συγκεντρώνονται από τις λάμπες και τα κυκλωτικά δίχτυα. Συχνά, ιδιαίτερα όταν α δίχτυα ρίχνονται νωρίς το πρωί, τα πουλιά μπαίνουν μέσα όταν αυτό αρχίζει και κλείνει και σέρνονται μαζί του. Α�

Βιώσιμη αλιεία στη Μεσόγειο · της θάλασσας παραμένει...

Documents

Transcript of Βιώσιμη αλιεία στη Μεσόγειο · της θάλασσας παραμένει...