f - diva-portal.se1187865/FULLTEXT01.pdf/f-/ d. d. revelationis dfvinae progredientis adumbratio b...

14
/f - / D. D. REVELATIONIS DfVINAE PROGREDIENTIS A DUM B RATIO B BLIGA D1SSERTATIO CUJUS PA S T KM TERTIAM EX SPECIALI SACR^E REGI/E MAJESTAT IS GRATIA ET VENIA MAX. VEN. FACULT. THEOL. UPSAL. p. p. MAG. ANDRE AS JACOBUS BROMAN s. THEOL. LlCfiüiT» AD LEGlüN ÜM BAHUSIANAM PASTOR ET LAURENTIUS GULLBRANSSON Gothoburgensis IN AUD1T. GUST» DIE XII DECEMB. MDCCCXXI. H. A, M. S. U Ρ S A L I Μ Excudebant Regiae Academiae Typographi MDCCCXXI.

Transcript of f - diva-portal.se1187865/FULLTEXT01.pdf/f-/ d. d. revelationis dfvinae progredientis adumbratio b...

/f -/

D. D.

REVELATIONIS DfVINAE PROGREDIENTISADUMB RATIO B BLIGA

D1SSERTATIO

CUJUS PA S T KM TERTIAM

EX SPECIALI SACR^E REGI/E MAJESTATIS GRATIA

ET

VENIA MAX. VEN. FACULT. THEOL. UPSAL.

p. p.

MAG. ANDRE AS JACOBUS BROMANs. THEOL. LlCfiüiT» AD LEGlüN ÜM BAHUSIANAM PASTOR

ET

LAURENTIUS GULLBRANSSONGothoburgensis

IN AUD1T. GUST» DIE XII DECEMB. MDCCCXXI.

H. A, M. S.

U Ρ S A L I Μ

Excudebant Regiae Academiae TypographiMDCCCXXI.

IN SA CH AΜ RE Gl AM MAJESTATEM

MA GM FIDE! VIRO

DIüECESEOS G OTIIOBURGENSIS EPISCOPO

>11 OIIDJNIS DE STELLA FOLARI MEM13RO

NOB1EJSSIMO ET RE VERENDISSIMO

S. TU. DOCTORI DOMINO

S a cr u in

Toluerunt, debnerunt»TRASSES ET RESPONDENS.

REVELATIONIS DIVWAE PROGREDIENTESADUMBRATIO BIBLICA.

tFam cesfant arma et belli ftrepitus, Imperaate Augu«J&o a). Exreniis alis totum amplectitur orbem ftupef'a*ctum aquila Romana. Oculi radiåntis perlullrat tcummelittora Orientis fimul et Oecidentis. Adventum exfpeerare vi-detur,fiientio ubicumque impofito, magni Regis terra vene-rabunda b), Pacatis vero, extern© Tub imperio, rebus ex·ternis, vexatur tarnen internis flatus mortalium procel-lis. So'uta icilicet erant vincula, quae antiqua virtus et fe-du!a honefhs moribus impofuerat lafcivis c~)> Templa

/ quidetn

a) Bellum ea tempeßate nullum, nifi adverfus Germanos, fupereratjabolendoe magis infamise, ob amisfum cum Qvinctilio Varo exer-citnm, quam cupidine proferundi imperii, aut dignum ob prsemi-uiii. Domi res tranquiliae; eadem magiftratuum vocabula; juni¬ores poft actiacam victoriam, etiam fenes plerique inter bella ci-vium nati, quotusquisque reliquus, qui rempublicam vidisfet? -Igitur verfo civitatis ftatu, nihil usquam prifci et integri tnoris:omnes, exuta nequabilitate, jusfa principis adfpectare; nulla inprsefens fortnidine , dum Auguftus, aetate validus, feque et do-mum et pacem fuftentavit. Tacitz Opera. Upf. 1814. Ann. p.3„

b) — - Exftmctis bellis civilibus Romanorum - - - multo erattranqviilior et pacatior terrarum orbis, quum Chriftus nafceretur»quam fuerit antea. Joh. Laur. Moshemii Inftitutiones Hi-ftorias Chrift, Majores. Helmftadii 1739· p. 36.

c) Von griechifcher Kunftcultur und aiiatifcher Schwelgerey wareine Erfebl ffung der Kräfte die unausbleibliche Folge gewefan·Die griechifche Philofophie rieb in den mancherley Sekte» fichfeibfl: auf und fchon fiengen die Weifen an, aus einer vom Mor·*

quidem vetera Deorum, monumenta antiqua, manebant»fed Religionis facer ardor ex animis hominum migrave-rat d). Exemto igirur principio civitatum vital», formtedebil i tarae eranr externoe, tyrannidis ubieumque figniS ex-ilructis. Cum tocus mirftbstur orbis magnitudinem po-teflatis» ex collibus Romas fulgura mitrentis, parvo in an-gulo terrarum anxia exfpectabant animi oppresii r), an·tiquis adducti promisiis et novis erecti iigms magnumrerurp moderatorem, φΐΐ, divina inftructus Lapientia ttpoteflste, fopirum excitaret munduna et priftinurn reili-tueret regnum Davidis et Salomonis. Quem Tibi autemJudasi, priitinis male intellectis vaticinus, fulgure velutarpiatum et Eerreflri infigniendum diademare, fperaverantlibertärem vindicaturum et poreftatem, Ejusdem amicumoritur iidus, pscem annuntians terrae et juilitiam g).

geniaode her fliesfenden Qvelle zu fchopfe». Ph. C» Mahhei·,.kecke Univerfalkircbenhiftorie des Chriftenfchuras. Erlangen ι&οό-i Tb. ρ. 30..

d) Bey folchen Umftanden Tagt man nicht zu viel, wenn man be¬hauptet, der Geift wahrer Religioiuät fey ans der Weit, in derJeftis auftrat, ganz verfchwunden gewefen- F. V. ReinhardsVerfuch über den Pian weichen jtfus entwarf. 4:te. Aufl. Wit¬tebb. u. Zerbft 1798· p» 80. Die Religion hatte bey den ein¬zelnen Staaten fdft gänzlich aufgehört objectiv zu feyn u- 1. w«,Marheinecke Libr- cit- p. 54.

β) Ein Tropfen in dem Ocean, welcher dem Herrfcher Roms un·terthan ift, gehören die Juden unter den verachteten feir.er Un-terworfner. K- L. Woltman Grtmdrif* der altern Menfchenge»fchichte. Jena 1797- I. Th. p. 374- Ctr. Marheinecke Libr.eit. p. 31.

f) Cfr. Marheinecke Libr. cit. p. 36 et 37.

g) Cfr. J. G. v. Herder Ideen zur Gefchichte der Menfchheifc«.Jübingen 1807. IV" Th. p. 52 fqq.

Magnos licet tion posfimus non admirari progres-fus, quos i η artibus et ieientiis ad hoc usque tempus,rnunitå per Revelationes antecedentes via, fecerat pltiri-ina pars mortalium, er, in hisce rebus moderandis, fa»pientiam venerari et bonitatem, humana fagacitate et flu·

■•di o fuperiorem 5 nos tamen non fugit, praereritas omnesmundani flatus imitationes et eventus ρarvi esfe mo-menti prae eo? cujus fummum efl mundi vifibilis myfle-rium h)j coelum et terram concilians er vinculo jungensaeterno i). Omnis fcilicet veteris aevi Religio et rerutndivinarum fanctimonia k) non nifi fymbolicam prsebuitiErerni et infinit! fpeciem, pro diverfo temporis cujus-curnque et populi genio diverfarn, femper vero obfeurisJviythi et Symboli ipiius obduetam involucris /). Hinc

Myfteriorum

b) Wie daher Ciott einen wunderbaren Antheil gehabt bat an derganzen Erfcheinung Jefu auf Erden, fo ift auch die Art feinerErfcheinung das Refultat feines uns ewig verhüllten Rathfchlus-fes gewefen» Marheinecke Libr. cit. p, 39.

I) Er iil dss Organ der Religion oder der Erlofer, der Mittler,zwifchen dem Endlichen und Unendlichen ftehend und die Men-fcHen befreyend von jenem, um fie zu diefem oder Himmelreichzu führen. Libr. cit. pt 46.

k) Uxvrts ni <$!θ\ογησχντα ßxg£uoot rt κχι ίλληνεί, rxs μεν χοχχς ruvηςχγμχτχν χπικξυψκντο' την χ\η5ιι'χν χινιγμχσι κχι σνμβοΧοί!,χΧ\ηγο§ιχι: τt χν, κχι μιτχφοξχΐζ, κχι τοιοντοιβι τισι τ§ono>s «χ.ξχΜωχχσιν. Clementis Alex. Opera. Edit. Fr. Sylburgii* Coloniae3678. Strctnat. Lib. V. p. 556

i) Qaaevis Religionis doctrina ab immediata numinis revelatione re-

petira mythis snvoluta fuit Imbecillitas ea hominum rudiorum,qua Religionis ideas fine involucris hiitoricis et fymbolicis nec ipfi capi-unt nec cum aliis communic3re valent, et modus per traditionem easpropagandi mythos iftos, quibus omnium religionum origines impli-catse funt, maxime progenuit et fuftentavit. j. A, L, Wegshei-

3a —!

Myfteriorum et efotericae Religionis, exotericas fope σρ-poßrae vel ab eadem faltim alienae, origo m). Hinc va-riac illde et miree fimulacrorum et typorum forma?, qui-bus adumbrabatur fancta Dei fummi majeftas. Redit ta-men ubicumque conamen fymbolico et mythico cultuDivinum et Infinitum forma efHgendi et tenendi finirå,Neque alia in genere fuit ratio cultus Jfraelitici; fedquoniam Supremi Numinis ideam, imagine non auderenrproponere viiibiliMofaismus, ideali fulrus principio o),numquam apud hunc populum, q«od flätor ejus animaintenderat, evaßtp)., iedpofl varios cafus in Judaismum q)

abiiry

der Inftitutiones Theologise Chriflianse Dograaticae. Edit, ILHalae 1817· P* 20.

so) Cfr. v. Herder Libr. cit. Tubingen 1806. IT. Th» ρ. 256»So wenig wir von den griechifchen Myfterien wisfen, wisfen»wir gleichwohl unzweifelhaft, dafs ihre Lehre mit der öffent¬lichen Religion im geradeilen und auffallendilen Gegenfatz war,F- W. J. ScHellings Såmmtliche Werke» Upfala 1818» IX B»pag. 416.

a) Cfr, Exod. XXt 4; Deut» IV: 15-19» Judsei mente folä unumquenumen intelligunt. Profanes, qui Deum imagines mortalibus ma.teriis in fpecies hominum effingant t Satnmum illud et aeternum r

ireque mutabile, neque interiturum. Igitur nulla fimulacra -urbibusfuis,nedutn templis, finunt. C. Cohn. Taciti Hiftor, Upf. 1815?»Libr. V. 255.

β) Cfr. J. D. MiciiAeLis Mofaifches Recht. Ffrt a, Mayn 1770*I Th. p. 168 fqq

g>) Deshalb ward es zum Charakter der Gefchiehte der Tfraeiiten r

dafs fie in keinem Zeitalter das waren, was fie als Kinder Jeho-vas feyn Tollten;, diefe wurden der Rolle aufgeopfert, welche fiein weltbürgerlicher Hinficht fpielen mufsten. Selten wurd'en dieSchwächen und die Unfähigkeit einer Nation» grosfe Ideen indie Wirklichkeit einzuführen , To wohlthätig für das menfchlicheGefchlecht, als der geringe Sinn der Jfraeliten für die Entwürfevon IWofes u. Jeius. Woltman Libr, cit» p. 159.

3) Cfr. de Wette Libr. cit. p.. 53. et 116*

===== 33

ebiit, Mofaismi characterem non niß in ultimo prinφpio aegre r) fervantem.

Ur vero alrnum folem non niß lumine, quod ipfefpargit, intueri et confiderare poteft öcuius humanus,nee imaginem iliius effingere valet ars iumma , niß colo-ribus ab lpfo mutuis fumris; ßc etiam Divinum a mentehumana concipi nequir, niß Sui rpfius emittat radios, qui>oeuio refracti interno, ideam Uhus in animo exprirnantclaram. Hinc fymbolica quaeque adumbratio Divininon niß obfeuram et perturbaram Illius profert ποίΐοηειττ^quippe quae finita forma infinitum concludere ftudeat s).Hinc etiam orfa et pereepta per Jefum Chriftum " fum«maf Religionis luce, omnis cesfavic cuhus fymbolici ne-cesßtas /). cum Ipfie fcilieet fuerit απαύγασμα fimul τησiofys v.at %αξα·ΑΤϊ}ξ rrp ύποςασεως T8. Θεα (Ebr. I: 3 ) u) j

et

r) Die Erfcheinung Jefu wirft erft die volle Glorie auf das LebenIUtuB, und durch diefeibe rechtfertigt fich gteichfam das Scbick-tal vor ihm, warum fein Staat febon von feiner erften Gründung,an im Lande jenfeit des Jordans eine Trümmer war» Woltma»Libr. cit, p. 160.

s) C fr. de Wette Libr, eit, p. ai et 33. Wegscheidel. Libr»cit. p. st.

t) Zu dem Ende brachte er (Jefus) die Religiofe Wahrheit ansLicht, frey von Cuitusfymbolen fderen beb Mofes bediente. II.Cor. III: tj), frey von Mythologie fdie jener zuerft verwor¬fen)» und frey von Schuitheorie (die in den Judaismus eingedrun¬gen war), einzig als Sachen des Glaubens, mithin als Eigenfcburades ganzen Felkes und der ganzen Menjchheit► de Witte Libr.cit. p, 189-

ö) Crr. Celeb. Odmanni Strödda Forfök ofver N. T. Heliga Skrif¬ter. Strengnås 1806. III Band, ρ- 90. iqq. et J. G, R0SJENJKÜ&»üuiiiu Scbolia in Ν*. T» ad hunc locum.

et non modo β culro Judairo, finc mora omnino reces-iit Religio, quarrt inftituit Jefus, tiivina, verum etiam exiiDis hunc fuftulit fundamentis v). in hoc fummse prr-fectionis fafligio χ), quo nec ullå egeat nec ullam ferreposfit Religio Chriüiana fymbolicarp formam, fed Divi-num ab omni finito liberum fidat et fejuncturn, Sui i-piius lurrtine et idea modo concipiendum, causiam quac-rendam putamus gravem, cur Chriftianismus, ipfå fuadivinå indole fultus et directus, a primo inde ortu, Uni-verfalismi prodiderit characterem,, eumdemque per o-mnia tempora fervaverit ülibatum z).

Sic Revelatio quidem Divina, ftadia transgresfa, qu32aeterna fua fapientia preefcripferar Deus, iummum perChridum attigerat culmen o), tibi, depoiitis omnibus, quaemundanam arguerent originem, queje culttim fcilicet uni-.us vel plurium populorum refpicerent fingularem b), vi-va et clara ad omnes terrae partes fanum et ialutiferum

mittere

v) Dies iß fo wahr, dafs fich der Stifter des Chrißenthums, der fei-nem Entwürfe die unbegranzteße Allgemeinheit gegeben hatte ~- - entfchlofs, die Mofaifcben Anordnungen aufzuheben, Rein¬hard Libr. cit. p, 34^·

x) Cfr. Marheinecke Libr. cit. p. 5r fqq.z) Univerfalismus und Weltbiirgerfinn iß durch das Cbrißenthum

unter die Menfchen eingeführt worden, de Wette Libr. cit. p. 220.a) Jefn Offenbarung iß die hochße, keine der früheren damit zu

vergleichen. (Joh. III: 13. VI 46. X: 34-36). de Wette Libr,cit. p. 213.

b) Jefus Cbnßus hat der ewigen Religion einen beftimnaten Anfangin der Zeit gegeben, durch welchen iie fich von allen bis da-

35

mirtere posfet lumen c). Ipfo fcilicet Prototypo adven-tanre, ryporuai fymbolorumque defiit ufus et fignifica-tio d). Nullte jam eget praefidiis, nifi quae ipfa fibi creet,laSucifera doctrina. Quam a?cernam et felicem promife-rat Religion is Chriftianaé Stator, ßocathstx τ8 e), finesusquequaque profert. Clauduntur templä Deorum /); ces-fant oracöla di-vina; deferiint Dii veteres fedes antiquas;ruit tcmplum Sionis et nova ex cinere nafcitur Hiero-foiyrna; fancrisiimum Dei triunius adyturn ornnibus ter¬rae populis patet.

Verum enim vero, ficut et antea evenisfe conftat, i*ta et nunc factum esfe novimus» ut nova Revelationis

Divinae

bin objectivirten Formen derfelben, im Judaismus nämlich und Eth.nicimus charakteriftifch unterfcbied. Marheinecice Libr. cit, p. 2.

c) Ein grosfes und lierzsrhebendes Schaufpie] ift es, welches fichung eröfinet, zu fehen, wie alle die partiellen Aofchauungen derRebgion in den Gemüthern des Einzelnen und einzelner Sectenund Kirchen iich überall in dem Centraipunkte der ewigen Re¬ligion begegnen; wie dem heiligen Gott die vetfchiedenften undfinnisch fich einander entgegengefetzteften Formen zu Mitteln feinerewigen Offenbarung dienen müsfen, wie die Religion hoch underhaben fleht und wie das Heilige felbft fich unter allenStyrmen und Bedrückungen der Zeit, unter allen ßefchrän-kurgen derWelt und allen Schmähungen des Profanen und Unedlen felbft,g'orrejch und unberührt erhält,i Marheinecke Libr. cit. p. 83·Cfr. Wegscheider Lib. cit. p. 29, 30»

d) Cfr. K. G. Bretschnetdeh Händbuch der Dogmatik, LeipzigJ814 1818· L Β· Ρ· £69-273, ubi aber auch für alle Zeltenden Chriften einen, immer merkwürdigen, Beweis zu geben, wieforgfältig fie das Chriftenthum vorbereitet und eingeleitet habe.Cfr. Colosf. II: 17. Ebr. X: 1.e) Vid. Bre'tschneider Libr. cit. II B. p. 400 fqq.f) Vid. Plinium Libr. X. Ep. 97.

36

Divinae forma non nifi poft longam pugnam et vsriafata faifis priorum tempOi U η op.niombus fidem abroga¬nt et nocivos d pelleret errores. Obitare g) fcilicetReligion i Chriftiana: prosp-trosque ejusdem tffectus cir-cumfcribere jam vidcmus ipfam Conftirutionem Mofai-cam, ipsciem Judaismi h) ferentem. Qua? enim, Mono·theismo quidem confervando necesfaru, per omnia hu-jus Conilitutionis tempora progresf* erat fententia, ifti-usrnodi fcilicet meiioris cogniuonis beneficium non nifi uniesfe popiiio concesfam, ceterasque omnes nationes, aυ so rejecDas, proprlis traditas esfe opinionum ludibriis,ex adhuc vigens manebat i) et nociva; er Mosaismi de·formati quamquam anxte exipectabant initauratorem e-jusdem asfeclse, hunc tarnen crediderunt Judatos folos fo-fpitaturum, exclufis ceteris genribus a f'elicirate per IUumparanda, Cum autem hanc opimonem et foverint pluri-mi primordiis Chriftianismi asqualium, nec poilea defu-erint, qui k) Jefum Chriftum noa nifi inftaurationem t)

veri

g) Denn wo Neues und Herrliches erfcheint auf der Erde, iil ihmin feiner Thefls auch fchon die Antithefis mitgegeben; es trittin den Widerfpruch mit dem Vorhandenen, Gemeinen- undSchlechten und kann fich auch nur durch die ftrengße Aus-fcheidung von diefem und im Gegenfatze bewahren. Μarhjeinec·κε Libr. ett. ρ. 48 ^

h) Seine (Jefu) , den Jüdifchen Natfonalftoltz dercüthigende Erklä¬rung von einer allgemeinen, neuen und besferen Lehre —

regte den Hafs, die Eiferfucht, die Rache der Herrfchenden ge¬gen ihn auf u. f. w, 1. c.

i) Noch immer einem Nationalgott hingegeben u. f. w. WoltmanLibr. cit. ρ. 37a. fq.

k) Uebrigens war er (Jefus) ein gebohrner Jude und wollte es auchbleiben; er bezeuget er fey nicht kommen das Gefetz abzufchaf-fen, fondern zu erfüllen u. f. w» Von dfm Zwecke o?e(u undfeiner Jünger. Noch ein Fragment des IVolfenbüttelfchen Unge-

veri Mofaismi animo intendisfe, poftularent, argumentijubec ratio, paucis ea eru^re, quae probant, Illum, in hocpraecipue incubuisfe, uc fubiato formalismo Judaico m)9keiigionem inftitueret η), omni tempori et omni terraeaptam et falutif ram; quaeque etiam, licet Judaismus re-iifterét et Ethnicismus, in Univeriahsmum tarnen abiit,in isecula duraturum.

Poiitivis equtdem fuperfedere posfemus argumentisrJefum totius generis humani falutem parare inftiruisfedemonftraturi, cum ex ipfa hoc eiuceat idea 0) et effecri-bus p) Chnftianismi ejusque revelationis forma q). O-

mnes

nannten herausgegeben von G, Ephr Lesstng. Berlin 1788· pag«19, 66, 6g, 70. 72, 75, 76. 77, 78> 82, 98 et alibi pasfim. Dequo Reinhard L'br. dt. p. 10.

1) Cfr. Marhteinkcke Libr. cit. p« 62 et Rosenmülleri Scholiaad Matth. V: 17.

m) - mufste fie (die Chriftliche Religion), als antithetifch fich darilel-len - - - und als folche auf die Vernichtung der beftehenden aus¬geben. Masheinecke Libr,cit« p. dt. p. 60.

w) Cfr. Libr. cit. p. 51 fqq.0) Es ift im Grunde nur jene Eine Idee, in der Jefus lebte, die mitihm aufgewachfen, fein Gemüth in jedem Momente erfüllt und

erweitert hatte zur Umfpannung des Univerfums — die Evlo-fung des Msstfchengefchleehts oder die Religion MarheineckeLibr. cit. ρ 46, cfr. etiam p. 44.

f>) Diefer Glaube an das Ewige, verbunden mit jenen höherenAnforderungen an die Menfehen in diefem Leben, hat in der Welt-gefchichte, im Leben und Treiben der Volker, in der Wisfenchaftund Kunft, eine gSnzüche Umwåltzung bewirkt, und die idealeRichtung unfers geizigen Lebens, im Gegenfatz des Naturlebensder Aiten, welches Zerfallen warund der Wiedergeburt durch die

Idee bedürfte, h 0 rbeygebracht. De Wette Libr. cit, p. 230.q) Cfr. Joh. VID 16-18# Villi 2,6,2$, 40; XII? 49 iq.Β ζ

irmes fcilicet ceterae culrtie di vi ni forrree, ipföfueorrn li»mic-ari quid produnr et imperfecti, quatenus humani in-genii ope initinime, vel faltim human© prim um fa i la c l·coocreditöe gerne; Ghriflianlsmus autem vel inde origi·nem div-inam,· er im medlate quidem, iibi vindicar, quodper vtcv τα Θεα (Ebr. Cap i.) fuerii parefactus r'). Exipfis quoque Jefu efLtis et dictis fequirur, univerfum ge¬nus human um El Ii curae furs-fe in Religiooe fanciendatCum Ipfe, divlnae (use natura; confcius-, fe diett ro φωςτα κόσμα (Joh. Vill: is; IX; 5 erc) xj, quid aliud indicsr,nifi Se, folis inftar, toturn orbem illuilraturum ? I ρ fequoque adfirmat cultores fuos ab omnibus terrae partibus'esfé venturos. ut felicitatis per ie partae fiant pa'~tieipes (Matth. Vill:; ii—1.2; Luc. Xlüt 2—9);. Se esi'eποιμένα κχλον etiam τα άλλα πζοβατα colligentem, ut hatμια ποιμνη και ειεποιμψ (Joh. Χ: »4—f6 - Quin immo difci-pulis fliis teiiarur: εγώ άποςελλοο ύμας ως στξίβατα εν μεσοο1λυκ«ν (Matth; Χ:. 16J και εττι κ^εμονας και βασιλείς ά-χβγμ-νεσ^ε ενεκεν εμα, εις μαξτυξίον αυτούς και τοις ε$\ςιν{ν. ι 8>)ίquare, ur futuri prtefcius pron-.irrir, .xy-ξ,υγβησεται τατο τοivxyysXiov τνς βασιλείας εν σλ% τν\ οικαμενg/.-5 εις μαξτυξίον τχασι·τοις ε&νεσι (.Marth; XXIV: 14), iterurnque dicit ; ο άγξοςgiiv ο κοσμος (Matthi. XIII: 3:8) et εις παντα τα sS\r] $ει·πξούτον κηςνχβνιναι το ευαγγελιον (Marc. Χ ΓΗ : ίο). Qu d a»liud quoque indicant plunmae Parabolae fanetisfimi Serva-toris ττεςι βασιλείας τα @sa (Marth,. XII ff Luc. VII!;. Marc.IV); ττεςι: οικο$εσποτα\ β?ις εφυτευσεν αμπελώνα (Matth; XXL'4Hj ττεςι άνά^ωπα βασιλέως, οςις εποικσε yay-ας τω νιωχυτά (Cap. XXI!:. % ίο); quid denique clarius, quam

quod

r) CFr. Dretschneij3er Libr. oft, Γ. Th». ρ 70..<$)>Cfr, Rüsenmülljeri Scholia a. h». I„