Έκθεση Πεπραγμένων ΕΕΤ 2015 · Θέματα προστασίας...

Έκθεση Πεπραγμένων ΕΕΤ

2015

2

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΕΤ

την 31/03/2016

Διοικητικό Συμβούλιο Εκτελεστική Επιτροπή

Πρόεδρος

Λούκα Κατσέλη

Πρόεδρος Δ.Σ.

Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος Α.Ε.

Αντιπρόεδροι

Σταύρος Λεκκάκος

Διευθύνων Σύμβουλος

Τράπεζας Πειραιώς Α.Ε.

Βασίλειος Ράπανος

Πρόεδρος Δ.Σ.

Alpha Bank

Νικόλαος Καραμούζης

Πρόεδρος Δ.Σ. Τράπεζας Eurobank Ergasias Α.Ε.

Μέλη Ιωάννης Γαμβρίλης

Πρόεδρος Δ.Σ. Attica Bank Α.Τ.Ε.

Stephen Banner Chief Executive Officer HSBC Bank plc

Σπυρίδων Παπασπύρου

Πρόεδρος

Εκτελεστικής Επιτροπής ΕΕΤ

Αρτέμης Θεοδωρίδης Πρόεδρος

Συντονιστικής

Επιτροπής Αγορών και

Κεφαλαίων ΕΕΤ

Χρήστος Γκόρτσος Γενικός Γραμματέας

Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών

Πρόεδρος

Σπυρίδων Παπασπύρου

Ανώτερως Γενικός Διευθυντής


Αντιπρόεδρος

Σταύρος Ιωάννου

Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής

Τράπεζας Eurobank Ergasias Α.Ε.

Μέλη

Νέλλη Τζάκου - Λαμπροπούλου

Γενική Διευθύντρια


Γεώργιος Αρώνης

Γενικός Διευθυντής

Alpha Bank

Αλέξανδρος Αντωνόπουλος

Διευθύνων Σύμβουλος

Attica Bank Α.Τ.Ε.

Χρήστος Γκόρτσος Γενικός Γραμματέας


3

Συντονιστική Επιτροπή Αγορών και Κεφαλαίων

Πρόεδρος

Αρτέμης Θεοδωρίδης Γενικός Διευθυντής

Alpha Bank

Αντιπρόεδρος

Κωνσταντίνος Κάμαρης

Head of Global Markets & Treasurer

HSBC Bank plc

Μέλη

Αθανάσιος Αρβανίτης



Δημήτριος Δημόπουλος

Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος


Δημοσθένης Αρχοντίδης


Τράπεζας Eurobank Ergasias A.E.

Χρήστος Γκόρτσος

Γενικός Γραμματέας


4

Συνοπτικός Πίνακας Περιεχομένων

Ενότητα Πρώτη: Οι εξελίξεις στο θεσμικό και ρυθμιστικό πλαίσιο

λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος

Α. Σύνοδος Κορυφής του G-20

Β. Θέματα λειτουργίας και εποπτείας τραπεζών

Γ. Ανάκαμψη και εξυγίανση χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων

Δ. Λειτουργία και εποπτεία κεφαλαιαγορών

Ε. Συστήματα και μέσα πληρωμών

ΣΤ. Θέματα προστασίας καταναλωτή

Ζ. Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές

δραστηριότητες, καταπολέμηση χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και φυσική

ασφάλεια τραπεζών

Η. Νομικά – Φορολογικά - Λογιστικά θέματα

Ενότητα Δεύτερη: Οι δραστηριότητες της ΕΕΤ

Α. Λειτουργία και εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων

Β. Ανάκαμψη και εξυγίανση χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων

Γ. Λειτουργία και εποπτεία κεφαλαιαγορών

Δ. Συστήματα και μέσα πληρωμών

Ε. Θέματα προστασίας καταναλωτή

ΣΤ. Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές


ασφάλεια τραπεζών

Ζ. Νομικά – Φορολογικά - Λογιστικά θέματα

Η. Αναπτυξιακή δραστηριότητα

Θ. Επικοινωνιακή δραστηριότητα

Ενότητα Τρίτη: Εκπροσώπηση της ΕΕΤ

Α. Στην Ελλάδα

Β. Στο εξωτερικό

Ενότητα Τέταρτη: Ελληνικό Τραπεζικό Ινστιτούτο

Α. Θεσμική δραστηριότητα

Β. Εκπαιδευτική δραστηριότητα

Ενότητα Πέμπτη: Περιορισμοί στις αναλήψεις μετρητών και στις

μεταφορές κεφαλαίων

5

Αναλυτικός Πίνακας Περιεχομένων

Ενότητα Πρώτη: ................................................................................................ 13

Οι εξελίξεις στο θεσμικό και ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας του

τραπεζικού συστήματος .................................................................................... 13

Α. Σύνοδος Κορυφής του G-20 ....................................................................................... 13 B. Θέματα λειτουργίας και εποπτείας τραπεζών .......................................................... 13 1. Διεθνές επίπεδο ............................................................................................................ 13 1.1 Αναθεώρηση του διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου για την τυποποιημένη προσέγγιση

αναφορικά με τον πιστωτικό κίνδυνο ................................................................................ 13 1.2 Αναθεώρηση του διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου για την εταιρική διακυβέρνηση των

τραπεζών ........................................................................................................................... 14 1.3 Υιοθέτηση νέου διεθνούς κανονιστικού πλαισίου σχετικά με τη δημοσιοποίηση

πληροφοριών ..................................................................................................................... 15 1.4 Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το νέο πλαίσιο λογιστικού χειρισμού των

αναμενόμενων ζημιών από πιστωτικό κίνδυνο ................................................................. 15 1.5 Εποπτική μεταχείριση του κινδύνου επιτοκίων από ανοίγματα στο τραπεζικό

χαρτοφυλάκιο .................................................................................................................... 15 1.6 Ταυτοποίηση και αντιμετώπιση των τραπεζών που περιέχονται σε κατάσταση

αδυναμίας .......................................................................................................................... 16 1.7 Εποπτική μεταχείριση των τιτλοποιήσεων που θεωρούνται απλές, διαφανείς και

συγκρίσιμες ....................................................................................................................... 16 1.8 Προσδιορισμός κατώτατων ορίων περικοπής της αξίας των ενεχύρων σε συναλλαγές

χρηματοδότησης τίτλων .................................................................................................... 16 2. Ευρωπαϊκό επίπεδο ..................................................................................................... 17 2.1 Νομικές πράξεις της ΕΚΤ στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού ............ 17 2.2 Ίδια κεφάλαια .............................................................................................................. 20 2.3 Πιστωτικός κίνδυνος ................................................................................................... 22 2.4 Κίνδυνοι αγοράς .......................................................................................................... 25 2.5 Λειτουργικός κίνδυνος ................................................................................................ 26 2.6 Θέματα ρευστότητας ................................................................................................... 26 2.7 Θέματα του Πυλώνα ΙΙ ................................................................................................ 28 2.8 Υποβολή εποπτικών αναφορών .................................................................................. 29 2.9 Αναθεώρηση του ρυθμιστικού πλαισίου για τις τιτλοποιήσεις ................................... 31 2.10 Μεγάλα χρηματοδοτικά ανοίγματα ........................................................................... 31 2.11 Πολιτικές αποδοχών .................................................................................................. 32 2.12 Εγγύηση καταθέσεων ................................................................................................ 33 2.13 Υιοθέτηση περιορισμών στο εύρος των επενδυτικών δραστηριοτήτων που μπορούν

να παρέχουν οι μεγαλύτεροι τραπεζικοί όμιλοι της ΕΕ .................................................... 35 3. Εθνικό επίπεδο ............................................................................................................. 36 3.1 Πλαίσιο εποπτικών υποχρεώσεων για τη διαχείριση των ανοιγμάτων σε καθυστέρηση

και των μη εξυπηρετούμενων δανείων .............................................................................. 36 3.2 Θέση του πιστωτικού ιδρύματος «Πανελλήνια Τράπεζα Α.Ε.» υπό ειδική εκκαθάριση

και διορισμός ειδικού εκκαθαριστή .................................................................................. 36 3.3 Θέση του πιστωτικού ιδρύματος «Συνεταιριστική Τράπεζα Πελοποννήσου ΣΥΝ.Π.Ε»

υπό ειδική εκκαθάριση και διορισμός ειδικού εκκαθαριστή ............................................. 37 3.4 Τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου για τους τίτλους παραστατικών δικαιωμάτων

κτήσης μετοχών ................................................................................................................. 37 3.5 Προσδιορισμός της στρατηγικής άσκησης μακροπροληπτικής πολιτικής από την ΤτΕ

37 3.6 Προσδιορισμός του ύψους του αντικυκλικού αποθέματος ασφαλείας για το πρώτο

τρίμηνο του 2016............................................................................................................... 38 3.7 Προσδιορισμός των εγχωρίως συστημικά σημαντικών ιδρυμάτων και καθορισμός των

σχετικών κεφαλαιακών απαιτήσεων ................................................................................. 38 Γ. Ανάκαμψη και εξυγίανση χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων .................................... 39 1. Διεθνές επίπεδο ............................................................................................................ 39

6

1.1 Συνεδρίαση της ολομέλειας του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ..... 39 1.2 Υιοθέτηση από το FSB των τελικών ρυθμίσεων για το TLAC ................................... 39 1.3 Άλλες ρυθμίσεις του FSB στο πλαίσιο της διαμόρφωσης διεθνούς ρυθμιστικού

πλαισίου για την εξυγίανση τραπεζών .............................................................................. 40 2. Ευρωπαϊκό επίπεδο ..................................................................................................... 41 2.1 Διαδικασίες και υποδείγματα για την παροχή πληροφοριών αναφορικά με τα σχέδια

εξυγίανσης ......................................................................................................................... 41 2.2 Όρια ενεργοποίησης για τη λήψη μέτρων έγκαιρης παρέμβασης ............................... 41 2.3 Ελάχιστοι δείκτες για την αξιολόγηση των σχεδίων ανάκαμψης ................................ 41 2.4 Αξιολόγηση των επιπτώσεων των «συνήθων διαδικασιών αφερεγγυότητας» ............ 42 2.5 Αποτελεσματικότητα του εργαλείου πώλησης δραστηριοτήτων ................................ 42 2.6 Μεταβίβαση δραστηριοτήτων και περιουσιακών στοιχείων ....................................... 42 2.7 Αξιολόγηση του σημείου αφερεγγυότητας ή επαπειλούμενης αφερεγγυότητας ενός

ιδρύματος .......................................................................................................................... 42 2.8 Προϋποθέσεις για την παροχή ενδοομιλικής χρηματοδοτικής στήριξης .................... 42 2.9 Διαβίβαση πληροφοριών και τήρηση εμπιστευτικότητας ........................................... 43 2.10 Προσδιορισμός της αξίας των υποχρεώσεων που προκύπτουν από παράγωγα στο

πλαίσιο της αναδιάρθρωσης παθητικού ............................................................................ 43 2.11 Σχέδια αναδιοργάνωσης που υποβάλλονται κατά την αναδιάρθρωση παθητικού με

σκοπό την ανακεφαλαιοποίηση του ιδρύματος ................................................................. 43 2.12 Πληροφορίες που πρέπει κατ’ ελάχιστον να περιλαμβάνονται στα αρχεία

χρηματοπιστωτικών συμβάσεων ....................................................................................... 44 3. Εθνικό επίπεδο ............................................................................................................. 44 3.1 Ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Οδηγίας 2014/59/ΕΕ (BRRD) ........................... 44 Δ. Λειτουργία και εποπτεία κεφαλαιαγορών ............................................................... 45 1. Διεθνές επίπεδο ............................................................................................................ 45 1.1 Πρότυπα για τη θεματοφυλακή περιουσιακών στοιχείων των Οργανισμών

Συλλογικών Επενδύσεων (ΟΣΕ) ....................................................................................... 45 2. Ευρωπαϊκό επίπεδο ................................................................................................... 46 2.1 Ευρωπαϊκή Ένωση Κεφαλαιαγορών ........................................................................... 46 2.2 Οδηγία 2004/39/ΕΚ για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID I) ................ 49 2.3 Κανονισμός (ΕΕ) 600/2014 (MiFIR) και Οδηγία 2014/65/ΕΕ (MiFID II) για τις

αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων ................................................................................... 50 2.4 Κατευθυντήριες γραμμές για την αξιολόγηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων του

προσωπικού των επιχειρήσεων επενδύσεων ..................................................................... 52 2.5 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 596/2014 (MAR) και Οδηγία 2014/57/ΕΕ για την

κατάχρηση της αγοράς (MAD) ......................................................................................... 52 2.6 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 909/2014 για τα Κεντρικά Αποθετήρια Τίτλων (CSDR) ... 54 2.7 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1268/2014 σχετικά με τα έγγραφα βασικών πληροφοριών

για τα συσκευασμένα επενδυτικά προϊόντα για ιδιώτες επενδυτές και τα βασιζόμενα σε

ασφάλιση επενδυτικά προϊόντα (PRIIPs) .......................................................................... 57 2.8 Κανονισμός (ΕΕ) 2015/2365 περί διαφάνειας των συναλλαγών χρηματοδότησης

τίτλων και επαναχρησιμοποίησης (SFTR) ........................................................................ 58 2.9 Πρόταση Κανονισμού σχετικά με τους δείκτες που χρησιμοποιούνται ως δείκτες

αναφοράς σε χρηματοπιστωτικά μέσα και χρηματοπιστωτικές συμβάσεις ...................... 59 2.10 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 648/2012 για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, τους

κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών (EMIR) ......... 60 2.11 Ρυθμιστικό πλαίσιο για την κεφαλαιακή επάρκεια των επιχειρήσεων επενδύσεων .. 62 2.12 Ευρωπαϊκά Μακροπρόθεσμα Επενδυτικά Κεφάλαια – European Long Term

Investment Funds (ELTIFs) .............................................................................................. 63 2.13 Ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2014/51/ΕΕ (Omnibus II

Directive)........................................................................................................................... 64 2.14 Κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμός στο πλαίσιο της Οδηγίας 2013/50/ΕΕ (Revised

Transparency Directive) .................................................................................................... 64 3. Εθνικό επίπεδο ........................................................................................................... 65 3.1 Αποφάσεις και Ανακοινώσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς στο πλαίσιο της

τραπεζικής αργίας και των περιορισμών στις αναλήψεις μετρητών και στις μεταφορές

κεφαλαίων ......................................................................................................................... 65 3.2 Δελτία Τύπου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς σχετικά με τις ανοικτές πωλήσεις ...... 67

7

Ε. Συστήματα και μέσα πληρωμών .............................................................................. 69 1. Διεθνές επίπεδο .......................................................................................................... 69 1.1 Πρόσβαση των φυσικών και νομικών προσώπων στα χρηματοπιστωτικά συστήματα

69 1.2 Εκθέσεις της Επιτροπής Πληρωμών και Υποδομών Αγορών (‘CPMI’) ..................... 70 2. Ευρωπαϊκό επίπεδο ................................................................................................... 71 2.1 Υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά (‘PSD 2’) ............................................ 71 2.2 Κανονισμός για τις διατραπεζικές προμήθειες συναλλαγών με κάρτες πληρωμών

(‘IFR’) ............................................................................................................................... 72 2.3 Διαχωρισμός των συστημάτων καρτών πληρωμών και των φορέων επεξεργασίας

συναλλαγών καρτών.......................................................................................................... 72 2.4 Ασφάλεια των πράξεων πληρωμής που διενεργούνται μέσω διαδικτύου ............... 73 2.5 Διακυβέρνηση και επίβλεψη χρηματοπιστωτικών προϊόντων λιανικής τραπεζικής 73 2.6 Ηλεκτρονική ταυτοποίηση για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά

73 2.7 Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: “A Digital Single Market for Europe” .... 75 2.8 Πράσινη Βίβλος για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες μικρής αξίας ..................... 77 2.9 Τραπεζογραμμάτιο ονομαστικής αξίας 20 ευρώ της νέας σειράς «Ευρώπη» ............. 77 2.10 Ακύρωση της μετάπτωσης του TARGET2 στο πρότυπο ISO 20022 από τον

Νοέμβριο του 2017 ........................................................................................................... 77 2.11 Πλαίσιο επίβλεψης των συστημάτων πληρωμών και εκκαθάρισης .......................... 78 2.12 Δημοσίευση επικαιροποιημένων Οδηγών για τους χρήστες του TARGET 2 ........... 78 2.13 Euro Retail Payments Board (‘ERPB’) .................................................................... 78 2. Εθνικό επίπεδο ........................................................................................................... 79 2.1 Ημέρες γενικής αργίας για το έτος 2016 .................................................................. 79 2.2 Ειδική αργία διατραπεζικών συναλλαγών στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό

σύστημα κατά την 3η και 6η Απριλίου 2015 ...................................................................... 79 2.3 Μεταβολή στον τρόπο συλλογής στατιστικών στοιχείων εξωτερικού τομέα από την

Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) .............................................................................................. 80 2.4 Κοστολογημένο σχέδιο προώθησης και διευκόλυνσης της χρήσης ηλεκτρονικών

πληρωμών ......................................................................................................................... 81 2.5 Παροχή στοιχείων στη φορολογική διοίκηση -Τροποποίηση της ΠΟΛ 1033/2014 81 2.6 Ανταλλαγή τραπεζογραμματίων λίτας Λιθουανίας έναντι τραπεζογραμματίων και

κερμάτων ευρώ .................................................................................................................. 82 2.7 Παραχαραγμένα (πλαστά) και αμφιβόλου γνησιότητας τραπεζογραμμάτια ........... 82 ΣΤ. Θέματα προστασίας καταναλωτή ...................................................................... 83 1. Ευρωπαϊκό επίπεδο ..................................................................................................... 83 1.1 Διασταυρούμενες πρακτικές πωλήσεων ...................................................................... 83 1.2 Θέματα Οδηγίας 2014/17/ΕΕ για την ενυπόθηκη πίστη ............................................. 83 1.3 Ορθές πρακτικές των κρατών μελών σε σχέση με την αξιολόγηση της πιστοληπτικής

ικανότητας και την διαχείριση των δυσκολιών αποπληρωμής των δανειοληπτών ........... 85 1.4 Ρυθμίσεις διακυβέρνησης και επίβλεψης χρηματοπιστωτικών προϊόντων τραπεζικής

προς ιδιώτες ....................................................................................................................... 85 1.5 ΕΒΑ Consumer Trends Report 2015 ........................................................................... 86 1.6 Αυτοματοποίηση στην παροχή συμβουλών αναφορικά με χρηματοπιστωτικά

προϊόντα ............................................................................................................................ 86 1.7 Πρόταση Οδηγίας για την ενίσχυση της προσβασιμότητας σε προϊόντα και υπηρεσίες

87 2. Εθνικό επίπεδο ........................................................................................................... 87 2.1 Υπουργική Απόφαση για την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις

της Οδηγίας 2013/11/ΕΕ για την εναλλακτική επίλυση διαφορών και την λήψη μέτρων

εφαρμογής του Κανονισμού 524/2013 για την ηλεκτρονική επίλυση διαφορών .............. 87 2.2 Συγκρότηση του Εθνικού Συμβούλιου Καταναλωτή και Αγοράς ............................... 88 Ζ. Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές


ασφάλεια τραπεζών ......................................................................................................... 88 1. Διεθνές επίπεδο .......................................................................................................... 88

8

1.1 Εθνικές δικαιοδοσίες υψηλού κινδύνου σε θέματα καταπολέμησης της

νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότησης της

τρομοκρατίας (Έκθεση FATF) .......................................................................................... 88 1.2 Εικονικά νομίσματα .................................................................................................... 89 2. Ευρωπαϊκό επίπεδο ................................................................................................... 90 2.1 Δημοσίευση Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2015/240 του Συμβουλίου .............. 90 2.2 Δημοσίευση της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 και του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/847 για

την καταπολέμηση του Ξεπλύματος Βρώμικου Χρήματος και τις πληροφορίες πληρωτή

και δικαιούχου κατά τη μεταφορά κεφαλαίων .................................................................. 90 3. Εθνικό επίπεδο ........................................................................................................... 91 3.1 Αυτοματοποίηση της ελεγκτικής διαδικασίας προσδιορισμού προσαύξησης

περιουσίας μέσω καθορισμού παραμέτρων μηχανογραφικής εφαρμογής διαχείρισης

συνολικών δεδομένων ....................................................................................................... 91 Η. Νομικά – Φορολογικά - Λογιστικά θέματα ............................................................. 92 1. Εθνικό επίπεδο ............................................................................................................. 92 1.1 Θέματα Κώδικα Δεοντολογίας του Ν. 4224/2013 ...................................................... 92 1.2 Τραπεζική αργία βραχείας διάρκειας .......................................................................... 92 1.3 Περιορισμοί στην ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων .......................... 93 1.4 Παράταση του Προγράμματος ενίσχυσης της ρευστότητας σύμφωνα με τον Ν.

3723/2008 .......................................................................................................................... 94 1.5 Ν. 4336/2015 «Συνταξιοδοτικές διατάξεις - Κύρωση του Σχεδίου Σύμβασης

Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και ρυθμίσεις για

την υλοποίηση της Συμφωνίας Χρηματοδότησης» .............................................................. 95 1.6 Θέματα Νόμου 3869/2010 .......................................................................................... 95 1.7 Ν. 4346/2015 «Επείγουσες ρυθμίσεις για την εφαρμογή της Συμφωνίας

Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών Μεταρ-ρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» ... 96 1.8 Ν. 4354/2015 «Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μισθολογικές

ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της συμφωνίας

δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρ-ρυθμίσεων» ................................. 97

Ενότητα Δεύτερη: .............................................................................................. 98

Οι δραστηριότητες της ΕΕΤ ............................................................................. 98

Α. Λειτουργία και εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων ................................................... 98 1. Διεθνές επίπεδο ............................................................................................................ 98 1.1 Ενημέρωση των πιστωτικών ιδρυμάτων για τις ρυθμιστικές εξελίξεις ....................... 98 1.2 Συμμετοχή της ΕΕΤ σε δημόσια διαβούλευση της Επιτροπής της Βασιλείας για την

αναθεώρηση του διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου για την τυποποιημένη προσέγγιση ...... 99 2. Ευρωπαϊκό επίπεδο ..................................................................................................... 99 2.1 Συμμετοχή της ΕΕΤ σε διαβούλευση της ΕΒΑ για τον προσδιορισμό του ορίου πάνω

από το οποίο υφίσταται αθέτηση υποχρέωσης ενός πιστούχου ........................................ 99 2.2 Παρατηρήσεις της ΕΕΤ επί κειμένου διαβούλευσης της ΕΒΑ αναφορικά με την

προσέγγιση IRB ................................................................................................................ 99 2.3 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη διαβούλευση της ΕΒΑ για τη μεθοδολογία αξιολόγησης από

τις εποπτικές αρχές της δυνατότητας χρήσης της προσέγγισης IRB από τα πιστωτικά

ιδρύματα .......................................................................................................................... 100 2.4 Δράσεις της ΕΕΤ μέσω της συμμετοχής της στην Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία

100 3. Εθνικό επίπεδο ........................................................................................................... 101 3.1 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη διαβούλευση της ΤτΕ για την αναμόρφωση των εποπτικών

αναφορών της ΠΕΕ 42/30/5.2014 ................................................................................... 101 3.2 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή για την ενσωμάτωση στο

εθνικό δίκαιο της Οδηγίας 2014/49/ΕΕ για τα συστήματα εγγύησης καταθέσεων ......... 101 3.3 Ομάδα εργασίας ΕΕΤ-ΤΕΚΕ στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την εφαρμογή των

ρυθμίσεων της Οδηγίας 2014/49/ΕΕ για την εγγύηση καταθέσεων ................................ 101 3.4 Ανάρτηση ενημερωτικού υλικού στην ιστοσελίδα της ΕΕΤ ..................................... 102 Β. Θέματα ανάκαμψης και εξυγίανσης πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων

επενδύσεων ..................................................................................................................... 102

9

1. Ευρωπαϊκό επίπεδο ................................................................................................... 102 1.1 Συμμετοχή της Γενικής Γραμματείας της ΕΕΤ στην πρώτη συνεδρίαση του Ενιαίου

Συμβουλίου Εξυγίανσης με εκπροσώπους του τραπεζικού κλάδου της ΕΕ .................... 102 1.2 Συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία και τις τραπεζικές ενώσεις

άλλων κρατών μελών ...................................................................................................... 103 2. Εθνικό επίπεδο ........................................................................................................... 103 2.1 Διαρκής ενημέρωση αναφορικά με τα ρυθμιστικά πρότυπα και τις κατευθυντήριες

γραμμές που εκδίδονται δυνάμει της Οδηγίας 2014/59/ΕΕ ............................................ 103 2.2 Ανάρτηση ενημερωτικού υλικού στην ιστοσελίδα της ΕΕΤ ..................................... 103 Γ. Λειτουργία και εποπτεία κεφαλαιαγορών ............................................................... 104 1. Ευρωπαϊκό επίπεδο ................................................................................................... 104 1.1 Ενημέρωση μελών για τις τρέχουσες ρυθμιστικές εξελίξεις στον τομέα της

κεφαλαιαγοράς ................................................................................................................ 104 1.2 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη δημόσια διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την

αναθεώρηση της Οδηγίας 2003/71/ΕΚ για το ενημερωτικό δελτίο (Prospectus Directive)

105 1.3 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη δημόσια διαβούλευση της ESMA σχετικά με το έγγραφο

βασικών πληροφοριών (KID) του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1286/2014 ........................... 105 1.4 Εναρμόνιση των διαδικασιών για τις εταιρικές πράξεις και τις γενικές συνελεύσεις

105 2. Εθνικό επίπεδο ........................................................................................................... 106 2.1 Συμμετοχή σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές για την ενσωμάτωση του

ευρωπαϊκού δικαίου στο εθνικό δίκαιο ........................................................................... 106 2.2 Συνεργασία με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, την Τράπεζα της Ελλάδος και την

ΕΧΑΕ ΑΕ για την επαναλειτουργία του Χρηματιστηρίου Αθηνών υπό το καθεστώς

περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων ............................................................................. 107 2.3 Μετάβαση στην πανευρωπαϊκή πλατφόρμα διακανονισμού συναλλαγών

TARGET2-Securities ...................................................................................................... 107 2.4 Αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμός της Αγοράς Αξιών ....................................... 107 Δ. Συστήματα και μέσα πληρωμών ............................................................................ 108 1. Ευρωπαϊκό επίπεδο ................................................................................................. 108 1.1 Ενιαίος Χώρος Πληρωμών σε Ευρώ (‘SEPA’) ..................................................... 108 1.2 Έκδοση τραπεζογραμματίων ευρώ δεύτερης γενιάς (ES2) ................................... 109 1.3 Χρήση έξυπνων συστημάτων αχρήστευσης τραπεζογραμματίων ......................... 109 1.4 Ένατη έκδοση του συστήματος πληρωμών TARGET2......................................... 109 1.5 Πράσινη Βίβλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις λιανικές χρηματοπιστωτικές

υπηρεσίες ........................................................................................................................ 110 1.6 Απάτη στις συναλλαγές με κάρτες πληρωμών ...................................................... 111 2. Εθνικό επίπεδο ......................................................................................................... 111 2.1 Νομοθετική δέσμη πληρωμών (‘Payment Legislative Package’) .......................... 111 2.2 Προσαρμογή του τραπεζικού συστήματος της χώρας μας στις διατάξεις του

Κανονισμού (EE) 260/2012 σχετικά με την καθιέρωση τεχνικών απαιτήσεων για τις

μεταφορές πιστώσεων και τις άμεσες χρεώσεις σε ευρώ και την τροποποίηση του

Κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 924/2009 ................................................................................. 114 2.3 Ειδική αργία διατραπεζικών συναλλαγών ................................................................ 115 2.4 Αναβολή μετάπτωσης του TARGET2 στο ISO20022 από τον Νοέμβριο του 2017 . 115 2.5 Έκθεση του Ινστιτούτου Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών («ΙΟΒΕ») για

τα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και την ενίσχυση των φορολογικών εσόδων στην

Ελλάδα ............................................................................................................................ 115 2.6 Στατιστικά στοιχεία χρήσης καρτών πληρωμών και εναλλακτικών καναλιών

εξυπηρέτησης του συναλλακτικού κοινού πριν και μετά την επιβολή περιοριστικών

μέτρων στις αναλήψεις μετρητών και στις μεταφορές κεφαλαίων ................................. 116 2.7 Αυξηση της χρήσης των ηλεκτρονικών πληρωμών .................................................. 116 2.8 Παρακολούθηση των εργασιών του SWIFT και του European Swift Alliance (ESA)

117 2.9 Θέματα μετρητών .................................................................................................. 117 2.10 Ηλεκτρονικές πληρωμές “My Bank” για συναλλαγές σε περιβάλλον ηεκτρονικού

εμπορίου .......................................................................................................................... 118 2.11 Ανάπτυξη διατραπεζικού σχήματος άμεσων πληρωμών (“Instant Payments”) ...... 119

10

2.12 Στατιστικά στοιχεία για το Internet Banking, το Mobile Banking και το Phone

Banking ........................................................................................................................... 119 2.13 Θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της απάτης στα μέσα και συστήματα

πληρωμών ....................................................................................................................... 119 2.14 Στατιστικά Στοιχεία στην ιστοσελίδα της ΕΕΤ ....................................................... 121 Ε. Θέματα προστασίας καταναλωτή .......................................................................... 122 1. Ευρωπαϊκό επίπεδο ................................................................................................... 122 1.1 Συνεργασία με τραπεζικές ενώσεις του εξωτερικού ................................................. 122 1.2 Συμμετοχή στη διαβούλευση της ΕΒΑ για τις πρακτικές διασταυρούμενων πωλήσεων

(cross-selling practices) ................................................................................................... 123 2. Εθνικό επίπεδο ........................................................................................................... 123 2.1 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή για την ενσωμάτωση της

Οδηγίας 2014/17/ΕΕ ....................................................................................................... 123 2.2 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή για την ενσωμάτωση της

Οδηγίας 2014/92/ΕΕ (Payment Accounts Directive) ...................................................... 124 2.3 Συμμετοχή της ΕΕΤ στο Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή και Αγοράς (ΕΣΚΑ) ...... 124 2.4 Ενημέρωση των πιστωτικών ιδρυμάτων σχετικά με νέες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό

επίπεδο ............................................................................................................................ 124 ΣΤ. Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές


ασφάλεια τραπεζών ....................................................................................................... 125 1. Εθνικό επίπεδο ......................................................................................................... 125 1.1 Στατιστικά στοιχεία ληστειών τραπεζικών καταστημάτων και ΑΤΜ για έτος 2015

125 1.2 Συλλογή στατιστικών στοιχείων βανδαλισμών τραπεζικών καταστημάτων και ΑΤΜ

για το έτος 2015 .............................................................................................................. 125 1.3 Αντιμετώπιση περιστατικών εξαπάτησης ηλικιωμένων ........................................ 125 1.4 Ανάληψη πρωτοβουλιών της Γενικής Γραμματείας κατά τηη διάρκεια της

τραπεζικής αργίας βραχείας διάρκειας ............................................................................ 126 1.5 Σύστημα κοινοποίησης κατασχετηρίων με ηλεκτρονικά μέσα για το ΚΕΑΟ-ΙΚΑ

126 Ζ. Νομικά – Φορολογικά - Λογιστικά θέματα ........................................................... 126 1. Εθνικό επίπεδο ........................................................................................................... 126 1.1 Ζητήματα εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας του Ν. 4224/2013 ........................ 126 1.2 Νομικά ζητήματα από την εφαρμογή της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου

«Επείγουσες ρυθμίσεις για τη θέσπιση περιορισμών στην ανάληψη μετρητών και τη

μεταφορά κεφαλαίων» .................................................................................................... 127 1.3 Ζήτημα δανείων σε συνάλλαγμα και ασκηθείσες συλλογικές αγωγές κατά τραπεζών

128 1.4 Ζητήματα σχετικά με την τροποποίηση του Ν. 3869/2010 για τη ρύθμιση των

οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων ................................................................ 128 1.5 Ζητήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή του άρθρου 30Β ΚΕΔΕ, σε συνέχεια

της τροποποίησής του με το Ν. 4336/2015 ..................................................................... 129 1.6 Εξορθολογισμός αμοιβών δικαστικών επιμελητών ................................................... 130 1.7 Νομικά ζητήματα αναφορικά με το Ν. 4354/2015 .................................................... 131 1.8 Νομικά ζητήματα αναφορικά με τον Ν. 4307/2014 .................................................. 131 1.9 Ζητήματα από την ερμηνεία και εφαρμογή της παρ. 2β του άρθρου 38 του Ν.

3986/2011, όπως ισχύει, στην περίπτωση του προσωπικού των Τραπεζών και των

θυγατρικών επιχειρήσεων των Τραπεζών ή των συνδεδεμένων μ’ αυτές εταιρειών που

ανήκουν στον ίδιο όμιλο με τις τράπεζες ........................................................................ 132 1.10 Αίτημα ένταξης των Δήμων της χώρας στο σύστημα των ηλεκτρονικών

κατασχετηρίων ................................................................................................................ 133 1.11 Συνεργασία με τη Νομική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας .. 133 1.12 Κοινοβουλευτικός έλεγχος ...................................................................................... 134 1.13 Λοιπά θέματα που απασχόλησαν το Νομικό Γραφείο και τη Νομική Επιτροπή της

ΕΕΤ 134 2. Θέματα Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου ......................................................... 135 3. Φορολογικά Θέματα.................................................................................................. 135 Η. Αναπτυξιακή δραστηριότητα ................................................................................. 136

11

1. Συνεργασία ΕΕΤ – Υπουργείου Ανάπτυξης (ΥΠΑΝ) ........................................... 136 1.1 Μέσα Χρηματοοικονομικής Τεχνικής ................................................................... 136 1.2 Επενδυτικός (Αναπτυξιακός) νόμος ...................................................................... 136 1.3 Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ...................................................................... 136 1.4 Υποστήριξη των ΜμΕ που συμμετέχουν στη Β΄ δράση ενίσχυσης στο πλαίσιο του

ΕΣΠΑ .............................................................................................................................. 137 2. Συνεργασία ΕΕΤ με το Υπουργείο Οικονομικών ................................................. 137 2.1 Παροχή της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου σε δάνεια που χορηγήθηκαν για

την ενίσχυση φυσικών προσώπων αλλά και επιχειρήσεων όλων των κλάδων της

οικονομίας ....................................................................................................................... 137 2.2 Τροποποίηση της διαδικασίας βεβαίωσης ληξιπρόθεσμων δανείων εγγυημένων από

το Ελληνικό Δημόσιο ...................................................................................................... 137 2.3 Συνεργασία με την Κεντρική Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων (ΚΕΜΚΕ) ............... 138 3. Συνεργασία ΕΕΤ με το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης,

Περιβάλλοντος και Ενέργειας ...................................................................................... 138 4. Συνεργασία ΕΕΤ με φορείς για τη χρηματοδότηση ΜμΕ ...................................... 138 5. Συνεργασία ΕΕΤ με Γενική Γραμματεία Εμπορίου ............................................... 139 6. Συνεργασία ΕΕΤ – ΕΤΕΑΝ ΑΕ ................................................................................ 139 7. Συνεργασία ΕΕΤ με τον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ)

για τα δάνεια του πρώην Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) ....................... 140 8. Συνεργασία ΕΕΤ με Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων - Χρηματοδοτικός

μηχανισμός Jessica (Joint European Support for Sustainable Investment in City

Areas) ............................................................................................................................. 140 9. Συνεργασία ΕΕΤ με Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EIF) ............................... 140 10. Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη (‘Investment Plan for Europe’) ................. 141 11. Πρωτοβουλία ‘Sustainable Greece 2020’ .............................................................. 141 12. Συμμετοχή της ΕΕΤ σε Επιτροπές και Ομάδες Εργασίας του Δημόσιου και

ευρύτερου Δημόσιου τομέα ........................................................................................... 142 Θ. Επικοινωνιακή δραστηριότητα .............................................................................. 143 1. Συνεντεύξεις – Παρουσιάσεις – Ενημερώσεις ....................................................... 143 2. Οργάνωση και συμμετοχή σε συνέδρια/ημερίδες/εκδηλώσεις κατά το έτος 2015

143 3. Λοιπές δράσεις επικοινωνίας .................................................................................. 144

Ενότητα Τρίτη: ................................................................................................ 145

Εκπροσώπηση της ΕΕΤ .................................................................................. 145

Α. Στην Ελλάδα ............................................................................................................ 145 Β. Στο εξωτερικό .......................................................................................................... 146

Ενότητα Τέταρτη: ............................................................................................ 147

Ελληνικό Τραπεζικό Ινστιτούτο ..................................................................... 147

Α. Θεσμική δραστηριότητα ......................................................................................... 147 1. Διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο .............................................................................. 147 1.1 Ευρωπαϊκή Ένωση Επαγγελματικής Εκπαίδευσης για τον Χρηματοπιστωτικό

Τομέα (ΕΒΤΝ) ................................................................................................................ 147 1.2 Διμερείς συνεργασίες ............................................................................................. 149 2. Εθνικό επίπεδο ......................................................................................................... 150 2.1 Πιστοποίηση προσόντων για τον κλάδο των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών ...... 150 2.2 Παρακολούθηση ρυθμιστικού πλαισίου Διά Βίου Μάθησης: εγκύκλιος ΛΑΕΚ 2015

151 2.3 Εξετάσεις ............................................................................................................... 152 3. Χρηματοπιστωτικός Εγγραμματισμός (Financial Literacy) ................................ 152 3.1 Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) .................. 153 3.2 Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία (ΕΤΟ) .............................................................. 154

12

3.3 Ευρωπαϊκή Ένωση Επαγγελματικής Εκπαίδευσης για τον Χρηματοπιστωτικό

Τομέα (ΕΒΤΝ) ................................................................................................................ 155 3.4 Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων/Junior Achievement Greece (ΣΕΝ/JA Greece)

156 Β. Εκπαιδευτική δραστηριότητα ................................................................................ 157 1. Ανοικτή εκπαίδευση ................................................................................................ 157 2. Ενδοεπιχειρησιακά προγράμματα .......................................................................... 158 3. Προγράμματα προετοιμασίας για τις εξετάσεις CFA (Chartered Financial

Analyst) .......................................................................................................................... 159 4. Υπηρεσίες ηλεκτρονικής εκπαίδευσης .................................................................... 160 4.1 Web-based seminars (webinars) ............................................................................ 160 4.2 Νέα πλατφόρμα ηλεκτρονικής εκπαίδευσης ΕΤΙ ...................................................... 160

Ενότητα Πέμπτη: ............................................................................................. 161

Περιορισμοί στις αναλήψεις μετρητών και στις μεταφορές κεφαλαίων .... 161

13

Ενότητα Πρώτη:

Οι εξελίξεις στο θεσμικό και ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας του

τραπεζικού συστήματος

Α. Σύνοδος Κορυφής του G-20

Στις 15-16 Νοεμβρίου 2015, πραγματοποιήθηκε στην Αττάλεια της

Τουρκίας η ετήσια Σύνοδος των ηγετών των κρατών που συμμετέχουν στο

G-20. Σύμφωνα με την Ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά το τέλος των

εργασιών της Συνόδου, το G-20 κατέληξε στις ακόλουθες επισημάνσεις

σχετικά με τη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος:

η ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας έχει ιδιαίτερα

κρίσιμη σημασία για την επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης,

η απόφαση του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας

(εφεξής ‘FSB’) για την καθιέρωση της εποπτικής απαίτησης για το

Total Loss Absorbing Capacity (εφεξής ‘TLAC’) με την οποία

επιδιώκεται η διασφάλιση της δυνατότητας εξυγίανσης των

παγκοσμίως συστημικά σημαντικών τραπεζών με συντεταγμένο

τρόπο, κρίνεται σημαντικό να υλοποιηθεί με ομοιόμορφο τρόπο,

η ενίσχυση της ρυθμιστικής παρέμβασης και εποπτείας του

σκιώδους τραπεζικού συστήματος εξακολουθεί να αποτελεί βασικό

στόχο προς επιδίωξη,

το FSB κλήθηκε να υποβάλει έως την επόμενη ετήσια Σύνοδο

έκθεση με προτάσεις για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των

κεντρικών αντισυμβαλλομένων, καθώς και την ανάκαμψη και

εξυγίανσή τους, και

η διασφάλιση της συνεπούς και ομοιόμορφης υλοποίησης των

μέτρων ρυθμιστικής παρέμβασης στη λειτουργία του τραπεζικού

συστήματος, τα οποία υιοθετήθηκαν τα προηγούμενα έτη κρίνεται

αναγκαία.

B. Θέματα λειτουργίας και εποπτείας τραπεζών

1. Διεθνές επίπεδο

1.1 Αναθεώρηση του διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου για την

τυποποιημένη προσέγγιση αναφορικά με τον πιστωτικό κίνδυνο

Στις αρχές του 2015, η Επιτροπή της Βασιλείας για την Τραπεζική

Εποπτεία (εφεξής «Επιτροπή της Βασιλείας») έθεσε σε διαβούλευση

έκθεση σχετικά με την αναθεώρηση του διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου

για τον υπολογισμό των κεφαλαιακών απαιτήσεων σε ό,τι αφορά την

κάλυψη έναντι του πιστωτικού κινδύνου βάσει της τυποποιημένης

προσέγγισης. Ακολούθως, στις 10 Δεκεμβρίου 2015, η Επιτροπή της

Βασιλείας δημοσίευσε δεύτερο κείμενο διαβούλευσης σχετικά με την

αναθεώρηση ειδικά της τυποποιημένης προσέγγισης.

14

Αναφορικά με τα ανοίγματα έναντι τραπεζών για τις οποίες υπάρχουν

εξωτερικές αξιολογήσεις, σύμφωνα με το κείμενο διαβούλευσης, οι

τράπεζες θα βασίζονται σε προκαθορισμένους συντελεστές κινδύνου που

αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες διαβαθμίσεις εξωτερικών αξιολογήσεων.

Ωστόσο, θα οφείλουν να διενεργούν έλεγχο (‘due diligence’) προκειμένου

να διαπιστώνουν εάν οι εξωτερικές αξιολογήσεις αντανακλούν δεόντως

τον πιστωτικό κίνδυνο του ανοίγματος. Σε περίπτωση που από την

αξιολόγηση προκύπτει υψηλότερος πιστωτικός κίνδυνος, οι τράπεζες θα

πρέπει να εφαρμόζουν υψηλότερο συντελεστή κινδύνου.

Επίσης, σε ό,τι αφορά τα ανοίγματα έναντι επιχειρήσεων για τις οποίες

υπάρχουν εξωτερικές αξιολογήσεις, οι τράπεζες θα βασίζονται σε

προκαθορισμένους συντελεστές κινδύνου που αντιστοιχούν σε

συγκεκριμένες διαβαθμίσεις εξωτερικών αξιολογήσεων. Ωστόσο, όπως και

για τα ανοίγματα έναντι τραπεζών, οι τράπεζες οφείλουν να διενεργούν

έλεγχο due diligence προκειμένου να διαπιστώνουν εάν οι εξωτερικές

αξιολογήσεις αντανακλούν δεόντως τον πιστωτικό κίνδυνο του

ανοίγματος. Σε περίπτωση που από την αξιολόγηση προκύπτει υψηλότερος

πιστωτικός κίνδυνος, η τράπεζα πρέπει να εφαρμόζει υψηλότερο

συντελεστή κινδύνου.

Τέλος, για τα ανοίγματα λιανικής τραπεζικής, η Επιτροπή της Βασιλείας

προτείνει την εφαρμογή συντελεστή κινδύνου 75% για τα ανοίγματα που

πληρούν ορισμένες απαιτήσεις (π.χ. αξία ανοίγματος μικρότερη του ενός

εκ. ευρώ), ενώ για τα υπόλοιπα ανοίγματα προβλέπεται συντελεστής

κινδύνου 100%.

1.2 Αναθεώρηση του διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου για την εταιρική

διακυβέρνηση των τραπεζών

Στις 8 Ιουλίου 2015, η Επιτροπή της Βασιλείας εξέδωσε κατευθυντήριες

γραμμές με τις οποίες αντικαθίστανται οι αρχές για την εταιρική

διακυβέρνηση που υιοθετήθηκαν το 2010 (‘Principles for enhancing

corporate governance’). Οι κατευθυντήριες γραμμές, με τις οποίες

επιδιώκεται η ενίσχυση των απαιτήσεων για την εταιρική διακυβέρνηση,

αφορούν, μεταξύ άλλων:

τη σύνθεση και τις αρμοδιότητες του διοικητικού συμβουλίου των

τραπεζών με έμφαση στα ζητήματα διαχείρισης κινδύνων, καθώς

και τα προσόντα και τις δεξιότητες που πρέπει να διαθέτουν τα

μέλη του,

τη σύσταση επιτροπών για τη συνδρομή του διοικητικού

συμβουλίου στην εκτέλεση των καθηκόντων του,

την εταιρική διακυβέρνηση σε επίπεδο ομίλου,

τον εντοπισμό, την παρακολούθηση και τη διαχείριση κινδύνων,

την πολιτική κανονιστικής συμμόρφωσης,

την πολιτική αμοιβών, και

την πολιτική δημοσιοποίησης πληροφοριών σχετικών με την

εταιρική διακυβέρνηση.

15

1.3 Υιοθέτηση νέου διεθνούς κανονιστικού πλαισίου σχετικά με τη

δημοσιοποίηση πληροφοριών

Στις 28 Ιανουαρίου 2015, η Επιτροπή της Βασιλείας υιοθέτησε νέους

κανόνες αναφορικά με την υποχρέωση των τραπεζών να δημοσιοποιούν

στο πλαίσιο του Πυλώνα ΙΙΙ πληροφορίες για την κεφαλαιακή τους

επάρκεια. Ενώ το υφιστάμενο πλαίσιο προβλέπει τη δημοσιοποίηση

πληροφοριών σε ετήσια βάση, με τις νέες ρυθμίσεις καθιερώνεται η

υποχρέωση των τραπεζών να δημοσιοποιούν πληροφορίες σε διαφορετική

συχνότητα (σε τριμηνιαία, εξαμηνιαία και ετήσια βάση) ανάλογα με τη

θεματική. Η πρώτη εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων προβλέπεται να γίνει

με βάση τα στοιχεία τέλους χρήσης 2016, δηλαδή από το 2017.

Επίσης, στις 22 Ιουνίου 2015, η Επιτροπή της Βασιλείας υιοθέτησε τα

υποδείγματα βάσει των οποίων οι τράπεζες θα δημοσιοποιούν

πληροφορίες για τον συντελεστή καθαρής σταθερής χρηματοδότησης

(‘Net Stable Funding Ratio’) από την 1η Ιανουαρίου 2018.

1.4 Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το νέο πλαίσιο λογιστικού

χειρισμού των αναμενόμενων ζημιών από πιστωτικό κίνδυνο

Στις 18 Δεκεμβρίου 2015, η Επιτροπή της Βασιλείας δημοσίευσε

κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις πρακτικές που πρέπει να

υιοθετήσουν οι τράπεζες σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του νέου πλαισίου

για τον λογιστικό χειρισμό των αναμενόμενων ζημιών από πιστωτικό

κίνδυνο (‘expected credit losses’). Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές

απευθύνονται:

στις τράπεζες σχετικά με τις πρακτικές διαχείρισης πιστωτικού

κινδύνου που εφαρμόζουν ως προς τον σχηματισμό προβλέψεων, και

στις εποπτικές αρχές αναφορικά με την αξιολόγηση των

προαναφερθεισών πρακτικών των τραπεζών.

1.5 Εποπτική μεταχείριση του κινδύνου επιτοκίων από ανοίγματα στο

τραπεζικό χαρτοφυλάκιο

Στις 8 Ιουνίου 2015, η Επιτροπή της Βασιλείας έθεσε σε διαβούλευση

έκθεση σχετικά με την αναθεώρηση του διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου

που διέπει τον κίνδυνο επιτοκίων που απορρέει από ανοίγματα στο

τραπεζικό χαρτοφυλάκιο (‘IRRBB’). Στο πλαίσιο της διαβούλευσης

προτάθηκαν δύο επιλογές για την εποπτική μεταχείριση του κινδύνου

επιτοκίων:

είτε η συμπερίληψή του στους κινδύνους του Πυλώνα Ι για τους

οποίους οι τράπεζες οφείλουν να εκπληρώνουν συγκεκριμένες

κεφαλαιακές απαιτήσεις,

είτε η διατήρηση της εποπτικής του μεταχείρισης στο πλαίσιο του

Πυλώνα ΙΙ με την καθιέρωση, όμως, ενισχυμένων απαιτήσεων, τις

οποίες θα οφείλουν να τηρούν οι τράπεζες.

16

1.6 Ταυτοποίηση και αντιμετώπιση των τραπεζών που περιέχονται σε

κατάσταση αδυναμίας

Στις 16 Ιουλίου 2015, η Επιτροπή της Βασιλείας εξέδωσε κατευθυντήριες

γραμμές αναφορικά με τις πολιτικές που πρέπει να εφαρμόζουν οι

αρμόδιες αρχές σε ό,τι αφορά την ταυτοποίηση των τραπεζών που

αντιμετωπίζουν προβλήματα τα οποία ενδέχεται να τις οδηγήσουν σε

κατάσταση αδυναμίας (‘weak banks’). Μεταξύ άλλων, προβλέπεται ότι:

οι αρμόδιες εποπτικές αρχές θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα για την

έγκαιρη παρέμβαση σε περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασης των

τραπεζών, και

οι αρμόδιες αρχές εξυγίανσης θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τις μη

βιώσιμες τράπεζες είτε με τη θέση τους σε ειδική εκκαθάριση είτε με

την εφαρμογή των εργαλείων εξυγίανσης.

1.7 Εποπτική μεταχείριση των τιτλοποιήσεων που θεωρούνται απλές,

διαφανείς και συγκρίσιμες

Στις 23 Ιουλίου 2015, η Επιτροπή της Βασιλείας και η Διεθνής Οργάνωση

Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς (εφεξής ‘IOSCO’) υιοθέτησαν από κοινού

έκθεση στην οποία προβλέπονται δεκαέξι (16) κριτήρια βάσει των οποίων

οι επενδυτές μπορούν να εντοπίζουν τις τιτλοποιήσεις που

χαρακτηρίζονται από απλότητα, διαφάνεια και συγκρισιμότητα (‘STC

τιτλοποιήσεις’).

Ακολούθως, στις 10 Νοεμβρίου 2015, η Επιτροπή της Βασιλείας έθεσε σε

διαβούλευση έκθεση σχετικά με την εποπτική μεταχείριση για σκοπούς

κεφαλαιακής επάρκειας των STC τιτλοποιήσεων. Σύμφωνα με το κείμενο

διαβούλευσης, προτείνεται:

οι εν λόγω τιτλοποιήσεις να τυγχάνουν ευνοϊκότερης εποπτικής

μεταχείρισης σε ό,τι αφορά τους συντελεστές κινδύνου με τους

οποίους σταθμίζονται τα ανοίγματα των τραπεζών σε αυτές, καθώς

και

να καθοριστεί χαμηλότερο κατώτατο όριο (‘floor’), σε σχέση με τις

υπόλοιπες τιτλοποιήσεις, σε ό,τι αφορά τις κεφαλαιακές απαιτήσεις

για ανοίγματα έναντι των υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας

(‘senior’) στοιχείων των STC τιτλοποιήσεων.

1.8 Προσδιορισμός κατώτατων ορίων περικοπής της αξίας των

ενεχύρων σε συναλλαγές χρηματοδότησης τίτλων

Στις 5 Νοεμβρίου 2015, η Επιτροπή της Βασιλείας έθεσε σε διαβούλευση

έκθεση σχετικά με τις μεθόδους υπολογισμού των κατώτατων ορίων

περικοπής (‘haircut’) της αξίας των τίτλων που δίνονται ως ενέχυρο σε

συναλλαγές χρηματοδότησης τίτλων (‘securities financing transactions’),

οι οποίες δεν εκκαθαρίζονται μέσω κεντρικού αντισυμβαλλομένου.

17

2. Ευρωπαϊκό επίπεδο

2.1 Νομικές πράξεις της ΕΚΤ στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού

Μηχανισμού

(α) Εναρμόνιση σε επίπεδο Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού των

διακριτικών ευχερειών που προβλέπονται στον Κανονισμό 575/2013

και στην Οδηγία 2013/36/ΕΕ

Στις 11 Νοεμβρίου 2015, η ΕΚΤ ξεκίνησε δημόσια διαβούλευση

αναφορικά με την εναρμόνιση σε επίπεδο Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού

των διακριτικών ευχερειών που προβλέπονται στον Κανονισμό 575/2013

(‘CRR’), στην Οδηγία 2013/36/ΕΕ (‘CRDIV’) και στον κατ’

εξουσιοδότηση Κανονισμό 2015/61 της Επιτροπής για τον συντελεστή

κάλυψης ρευστότητας. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ έθεσε σε διαβούλευση:

σχέδιο Κανονισμού, με τον οποίο επιδιώκεται η εναρμόνιση του τρόπου

εφαρμογής 35 διακριτικών ευχερειών γενικής εφαρμογής, και έναν Οδηγό

με τον οποίο παρέχονται κατευθύνσεις στις Μεικτές Εποπτικές Ομάδες

σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής 82 επιλογών και διακριτικών ευχερειών

για τις οποίες λαμβάνεται απόφαση κατά περίπτωση (case-by-case).

(β) Εξουσίες της ΕΚΤ αναφορικά με την επιβολή κυρώσεων στα

πιστωτικά ιδρύματα στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού

Στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, η ΕΚΤ μπορεί σε

περίπτωση παραβίασης διατάξεων Κανονισμού ή Απόφασής της να

επιβάλλει κυρώσεις τόσο στα πιστωτικά ιδρύματα που εποπτεύει άμεσα η

ίδια όσο και στα πιστωτικά ιδρύματα που εποπτεύονται άμεσα από τις

εθνικές εποπτικές αρχές. Στις περιπτώσεις αυτές η ΕΚΤ μπορεί να

επιβάλλει στα πιστωτικά ιδρύματα πρόστιμα και, σε περίπτωση διαρκούς

παράβασης, περιοδικές χρηματικές ποινές. Στις 3 Φεβρουαρίου 2015,

δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο

Κανονισμός 2015/159 του Συμβουλίου με τον οποίο τροποποιείται ο

Κανονισμός 2532/98 σχετικά με τις εξουσίες επιβολής κυρώσεων από την

ΕΚΤ. Με τον Κανονισμό 2015/159 καθορίζεται ως ανώτατο όριο για:

τα πρόστιμα, το διπλάσιο του ποσού των κερδών που αποκτήθηκαν ή

των ζημιών που αποφεύχθηκαν λόγω της παράβασης, εφόσον τα εν

λόγω ποσά μπορούν να προσδιοριστούν, ή το 10% του συνολικού

ετήσιου κύκλου εργασιών του ιδρύματος,

τις περιοδικές χρηματικές ποινές, το 5% του μέσου ημερήσιου

κύκλου εργασιών ανά ημέρα παράβασης. Περιοδικές χρηματικές

ποινές μπορούν να επιβάλλονται για μέγιστη περίοδο έξι μηνών από

την ημέρα που ορίζεται στην απόφαση επιβολής τους.

(γ) Υποβολή από τα πιστωτικά ιδρύματα πρόσθετων πληροφοριών

για το FINREP στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού

Με βάση τον εκτελεστικό Κανονισμό 680/2014 της Επιτροπής, τα

πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να υποβάλλουν εποπτικές αναφορές, μεταξύ

άλλων, σχετικά με τη χρηματοοικονομική πληροφόρηση (FINREP) σε

ενοποιημένη βάση. Στις 31 Μαρτίου 2015, δημοσιεύθηκε ο Κανονισμός

2015/534 της ΕΚΤ με τον οποίο καθιερώνεται η υποχρέωση όλων των

18

πιστωτικών ιδρυμάτων που περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του

Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού να υποβάλλουν πληροφορίες σχετικά με

τη χρηματοοικονομική πληροφόρηση και σε ατομική βάση. Για την

εκπλήρωση της πρόσθετης απαίτησης, τα πιστωτικά ιδρύματα πρέπει να

υποβάλλουν υποδείγματα που περιλαμβάνονται στον Κανονισμό της ΕΚΤ,

τα οποία απαιτούν όμως τη συμπλήρωση λιγότερων πληροφοριών σε

σχέση με τα υποδείγματα του εκτελεστικού Κανονισμού 680/2014.

(δ) Δημόσια διαβούλευση της ΕΚΤ για το AnaCredit project

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας που έχει αναλάβει για τη δημιουργία του

AnaCredit project που είναι μια βάση δεδομένων στατιστικού και

εποπτικού χαρακτήρα, τα οποία θα υποβάλλουν τα πιστωτικά ιδρύματα

της ευρωζώνης, στις 4 Δεκεμβρίου 2015, η ΕΚΤ έθεσε σε διαβούλευση

σχέδιο Κανονισμού, τα βασικότερα σημεία του οποίου είναι τα εξής:

τα πιστωτικά ιδρύματα που εδρεύουν στην ευρωζώνη, καθώς και τα

υποκαταστήματά τους εντός και εκτός ευρωζώνης περιλαμβάνονται

στο πεδίο εφαρμογής του σχεδίου Κανονισμού,

τα υποβαλλόμενα στοιχεία αφορούν δάνεια και άλλα ανοίγματα

πιστωτικού ιδρύματος μόνο προς νομικά πρόσωπα, εφόσον το ύψος

του συνολικού ανοίγματος του ιδρύματος προς ένα νομικό πρόσωπο

υπερβαίνει τα 25.000 ευρώ,

τα υποβαλλόμενα στοιχεία θα αφορούν το άνοιγμα αυτό καθαυτό, την

εξασφάλιση ή εγγύηση που έχει δοθεί για την κάλυψη του ιδρύματος

από τους κινδύνους του ανοίγματος και τον αντισυμβαλλόμενο του

πιστωτικού ιδρύματος,

για κάθε άνοιγμα, ορισμένα στοιχεία θα υποβάλλονται σε μηνιαία

βάση, κάποια στοιχεία σε τριμηνιαία βάση και κάποια άλλα στοιχεία

σε ad hoc βάση, και

είναι δυνατή η εξαίρεση των μικρών πιστωτικών ιδρυμάτων από τις

απαιτήσεις του AnaCredit Project, εφόσον πληρούνται ορισμένες

προϋποθέσεις.

(ε) Εποπτικά τέλη στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού

Στο πλαίσιο άσκησης των εποπτικών καθηκόντων που της ανατέθηκαν

με τον Κανονισμό 1024/2013, η ΕΚΤ επιβάλλει εποπτικά τέλη στα

πιστωτικά ιδρύματα που εδρεύουν σε συμμετέχοντα κράτη-μέλη της

Τραπεζικής Ένωσης. Στις 26 Φεβρουαρίου 2015, δημοσιεύθηκε στην

ιστοσελίδα της ΕΚΤ η Απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου

αναφορικά με τον καθορισμό:

της μεθοδολογίας και της διαδικασίας προσδιορισμού των δεδομένων

βάσει των οποίων θα υπολογιστεί η μεταβλητή συνιστώσα κάθε

ιδρύματος, και

των υποδειγμάτων βάσει των οποίων τα ιδρύματα θα υποβάλλουν τα

σχετικά στοιχεία στην εθνική εποπτική αρχή (Τράπεζα της Ελλάδος),

η οποία, αφού πρώτα ελέγξει την εγκυρότητά τους, θα τα διαβιβάζει

στη συνέχεια στην ΕΚΤ.

19

Στις 29 Απριλίου 2015, δημοσιεύθηκε η Απόφαση 2015/727 της ΕΚΤ με

την οποία ορίζεται ότι τα εποπτικά τέλη για την περίοδο από τις 4

Νοεμβρίου 2014 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015 ανέρχονται στο ποσό των

325.986.085 ευρώ, εκ των οποίων στα σημαντικά πιστωτικά ιδρύματα

αναλογούν 289.691.753 ευρώ (89%) και στα λιγότερο σημαντικά

πιστωτικά ιδρύματα 36.294.332 ευρώ (11%).

(στ) Διαδικασία για την εξαίρεση υπαλλήλων πιστωτικών

ιδρυμάτων από τις περιοριστικές ρυθμίσεις της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ

για τις πολιτικές αποδοχών

Με τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό 604/2014 της Επιτροπής

καθορίζονται τα ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια βάσει των οποίων

προσδιορίζονται οι υπάλληλοι οι δραστηριότητες των οποίων έχουν

ουσιώδη αντίκτυπο στο προφίλ κινδύνου ενός ιδρύματος. Οι

συγκεκριμένοι υπάλληλοι υπόκεινται στις περιοριστικές ρυθμίσεις της

Οδηγίας 2013/36/ΕΕ (‘CRDIV’) σχετικά με τη χορήγηση μεταβλητών

αποδοχών.

Ωστόσο, βάσει της παρ. 2 του άρθρου 4 του κατ’ εξουσιοδότηση

Κανονισμού 604/2014, είναι δυνατή η εξαίρεση υπαλλήλου από τα

ποσοτικά κριτήρια της παρ. 1 του άρθρου 4, εφόσον το ίδρυμα ορίσει ότι

οι επαγγελματικές δραστηριότητες του υπαλλήλου δεν έχουν ουσιώδη

αντίκτυπο στο προφίλ κινδύνου του ιδρύματος, Στο πλαίσιο αυτό, την 1η

Δεκεμβρίου 2015 δημοσιεύθηκε η Απόφαση 2015/2218 της ΕΚΤ με την

οποία προσδιορίζονται:

οι πληροφορίες που πρέπει να παρέχουν τα ιδρύματα στην ΕΚΤ για

τους σκοπούς της κοινοποίησης της παρ. 4 του άρθρου 4 και της

λήψης έγκρισης από την ΕΚΤ δυνάμει της παρ. 5 του άρθρου 4,

τα απαιτούμενα στοιχεία που τεκμηριώνουν τον μη σημαντικό

χαρακτήρα της επιχειρηματικής μονάδας,

τα απαιτούμενα στοιχεία που τεκμηριώνουν τον μη ουσιώδη

αντίκτυπο των επαγγελματικών δραστηριοτήτων μέλους του

προσωπικού στο προφίλ κινδύνου σημαντικής επιχειρηματικής

μονάδας,

τα πρόσθετα στοιχεία τεκμηρίωσης που απαιτούνται για την

εξαίρεση υπαλλήλων με συνολικές αποδοχές άνω του ενός εκατ.

ευρώ,

το χρονοδιάγραμμα κοινοποίησης των στοιχείων και υιοθέτησης

σχετικής απόφασης από την ΕΚΤ, και

οι μεταβατικές διατάξεις για την εφαρμογή της Απόφασης.

20

(ζ) Αναγνώριση των κερδών τέλους χρήσης στο κεφάλαιο κοινών

μετοχών της κατηγορίας 1

Στις 4 Φεβρουαρίου 2015, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ υιοθέτησε

Απόφαση με την οποία εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις και καθορίζονται

οι διαδικασίες βάσει των οποίων τα πιστωτικά ιδρύματα που εποπτεύονται

άμεσα από την ΕΚΤ μπορούν να συμπεριλαμβάνουν στο κεφάλαιο κοινών

μετοχών της κατηγορίας 1 (‘CET1’) τα ενδιάμεσα κέρδη ή τα κέρδη

τέλους χρήσης πριν λάβουν επίσημη απόφαση για την επιβεβαίωση του

τελικού αποτελέσματος δυνάμει της παρ. 2 του άρθρου 26 του

Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’).

(η) Ρυθμίσεις σχετικά με τη διανομή μερισμάτων από τα πιστωτικά

ιδρύματα στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού

Στις 30 Δεκεμβρίου 2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της

Ευρωπαϊκής Ένωσης Σύσταση της ΕΚΤ (Σύσταση ΕΚΤ/2015/49) σχετικά

με τις πολιτικές διανομής μερισμάτων για το έτος 2015. Οι ρυθμίσεις που

προβλέπονται στη Σύσταση αφορούν τα άμεσα εποπτευόμενα από την

ΕΚΤ πιστωτικά ιδρύματα, ενώ με τη Σύσταση καλούνται οι εθνικές

εποπτικές αρχές να εφαρμόσουν τις διατάξεις της και στα ιδρύματα που

εποπτεύουν άμεσα οι ίδιες.

Με τη Σύσταση τα ιδρύματα διακρίνονται σε τρεις (3) κατηγορίες βάσει

του βαθμού με τον οποίο συμμορφώνονται με:

τις ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις του άρθρου 92 του

Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’),

τυχόν κεφαλαιακές απαιτήσεις που έχουν επιβληθεί στο πλαίσιο

του Πυλώνα ΙΙ,

τα κεφαλαιακά αποθέματα που προβλέπονται στην Οδηγία

2013/36/ΕΕ (‘CRDIV’), και

την πλήρη εφαρμογή (‘fully-loaded’) των κεφαλαιακών

απαιτήσεων που προβλέπονται στον CRR και στη CRDIV, χωρίς

να λαμβάνονται υπόψη οι προβλεπόμενες μεταβατικές διατάξεις.

Για καθεμιά από τις τρεις κατηγορίες ιδρυμάτων προβλέπεται διαφορετική

πολιτική διανομής μερισμάτων.

2.2 Ίδια κεφάλαια

(α) Ρυθμίσεις για τα ίδια κεφάλαια στο πλαίσιο του CRR

Στις 17 Ιουνίου 2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της

Ευρωπαϊκής Ένωσης ο κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμός 2015/923 της

Επιτροπής, ο οποίος περιλαμβάνει διατάξεις για τα ίδια κεφάλαια στο

πλαίσιο του Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’). Συγκεκριμένα, ο εν λόγω

Κανονισμός περιλαμβάνει διατάξεις αναφορικά με:

την αφαίρεση των έμμεσων και σύνθετων τοποθετήσεων σε

κεφαλαιακά μέσα οντοτήτων του χρηματοπιστωτικού συστήματος

από τα εποπτικά ίδια κεφάλαια δυνάμει της παρ. 2 του άρθρου 36

του Κανονισμού 575/2013,

21

την εξειδίκευση των όρων υπό τους οποίους οι δείκτες μπορούν να

θεωρούνται «ευρείς δείκτες αγοράς» προκειμένου να

χρησιμοποιούνται ως μία από τις βάσεις καθορισμού του ύψους

των διανομών επί πρόσθετων μέσων της κατηγορίας 1 και μέσων

της κατηγορίας 2 σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 73 του

Κανονισμού 575/2013, και

την εποπτική μεταχείριση των δικαιωμάτων μειοψηφίας δυνάμει

της παρ. 4 του άρθρου 84 του Κανονισμού 575/2013.

Επίσης, στις 2 Ιουνίου 2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της


Επιτροπής δυνάμει του τρίτου εδαφίου της παρ. 5 του άρθρου 28 του

Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’) αναφορικά με:

τις πολλαπλάσιες διανομές οι οποίες προκαλούν δυσανάλογη

επίπτωση στα ίδια κεφάλαια, και

την έννοια των προνομιακών διανομών.

(β) Εξειδίκευση των ρυθμίσεων για το συντελεστή μόχλευσης

Με τον Κανονισμό 575/2013 (‘CRR’) καθιερώθηκε η υποχρέωση των

πιστωτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων επενδύσεων αφενός μεν να

υποβάλλουν αναφορές στις εποπτικές αρχές και αφετέρου να

δημοσιοποιούν από την 1η Ιανουαρίου 2015 πληροφορίες στο πλαίσιο του

Πυλώνα ΙΙΙ σχετικά με το επίπεδο μόχλευσής τους. Στις 17 Ιανουαρίου

2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο

κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμός 2015/62 της Επιτροπής δυνάμει του

στοιχείου ι) της παρ. 1 του άρθρου 456 του CRR αναφορικά με τον

προσδιορισμό του συντελεστή μόχλευσης. Με τον κατ’ εξουσιοδότηση

Κανονισμό υιοθετήθηκαν, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες ρυθμίσεις:

τα ιδρύματα οφείλουν να υπολογίζουν το συντελεστή μόχλευσης

βάσει των στοιχείων τέλους τριμήνου και όχι βάσει του μέσου

όρου τριμήνου, όπως προβλεπόταν στο άρθρο 429 του Κανονισμού

575/2013,

αναφορικά με τα παράγωγα προβλέπεται ότι το περιθώριο

διαφορών αποτίμησης που λαμβάνεται τοις μετρητοίς μπορεί να

αφαιρείται από την αξία του ανοίγματος, και

τα πωληθέντα πιστωτικά παράγωγα πρέπει να αποτιμώνται στην

ακαθάριστη ονομαστική αξία τους (αντί στην εύλογη αξία τους),

αλλά οι μεταβολές της εύλογης αξίας που αναγνωρίζονται στην

κατάσταση αποτελεσμάτων (ζημιές) μπορούν να αφαιρούνται από

την ονομαστική αξία.

22

(γ) Προσδιορισμός των τρίτων χωρών στις οποίες εφαρμόζονται

προληπτικές εποπτικές και ρυθμιστικές απαιτήσεις, οι οποίες είναι

τουλάχιστον ισοδύναμες με αυτές που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή

Ένωση


Ευρωπαϊκής Ένωσης η εκτελεστική Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

(2014/908/ΕΕ) με την οποία προσδιορίζονται οι τρίτες χώρες στις οποίες

εφαρμόζονται προληπτικές εποπτικές και ρυθμιστικές απαιτήσεις σε

πιστωτικά ιδρύματα, επιχειρήσεις επενδύσεων και χρηματιστήρια, οι

οποίες είναι τουλάχιστον ισοδύναμες με αυτές που ισχύουν στην

Ευρωπαϊκή Ένωση.

2.3 Πιστωτικός κίνδυνος

(α) Κατ’ εξαίρεση εποπτική μεταχείριση ανοιγμάτων των

πιστωτικών ιδρυμάτων σε μετοχές

Στις 19 Σεπτεμβρίου 2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της


Επιτροπής δυνάμει της παρ. 3 του άρθρου 495 του Κανονισμού 575/2013

(‘CRR’) σχετικά με τον προσδιορισμό των προϋποθέσεων με βάση τις

οποίες οι εποπτικές αρχές μπορούν να απαλλάσσουν από την εφαρμογή

της προσέγγισης IRB ορισμένες κατηγορίες ανοιγμάτων σε μετοχές που

έχουν πραγματοποιήσει ιδρύματα και θυγατρικές ιδρυμάτων της ΕΕ σε

αυτό το κράτος-μέλος έως την 31η Δεκεμβρίου 2007. Με βάση τον κατ’

εξουσιοδότηση Κανονισμό, οι εποπτικές αρχές μπορούν να χορηγήσουν

την εξαίρεση, εάν οι εν λόγω κατηγορίες ανοιγμάτων είχαν αντίστοιχη

ευνοϊκή μεταχείριση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2013 δυνάμει της παρ. 6 του

άρθρου 154 της Οδηγίας 2006/48/ΕΚ ('CRD I').

(β) Εποπτική μεταχείριση του κινδύνου CVA στο πλαίσιο της

διαδικασίας εποπτικής εξέτασης και αξιολόγησης

Στις 12 Νοεμβρίου 2015, η ΕΒΑ έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο

κατευθυντήριων γραμμών αναφορικά με τη μεταχείριση του κινδύνου

προσαρμογής πιστωτικής αποτίμησης αντισυμβαλλομένου (‘CVA risk’)

στο πλαίσιο της διαδικασίας εποπτικής εξέτασης και αξιολόγησης

(‘SREP’). Το κείμενο διαβούλευσης αφορά μόνο τα πιστωτικά ιδρύματα

των οποίων η αξία των συναλλαγών με παράγωγα υπερβαίνει ένα όριο που

θα καθοριστεί στο επόμενο χρονικό διάστημα με Σύσταση της ΕΒΑ.

Σύμφωνα με το κείμενο διαβούλευσης, οι εποπτικές αρχές πρέπει να

αξιολογούν κατά πόσο τα πιστωτικά ιδρύματα συνυπολογίζουν τον

κίνδυνο CVA και εφαρμόζουν τις ρυθμίσεις του σχεδίου κατευθυντήριων

γραμμών στο πλαίσιο του ICAAP.

23

(γ) Συγκριτική αξιολόγηση από τις εποπτικές αρχές των

εσωτερικών προσεγγίσεων που χρησιμοποιούν τα ιδρύματα για τον

υπολογισμό των ιδίων κεφαλαίων

Στις 2 Μαρτίου 2015, η ΕΒΑ υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (εφεξής

«Επιτροπή») τελικά σχέδια τεχνικών προτύπων στο πλαίσιο της

υποχρέωσης που καθιερώθηκε βάσει του άρθρου 78 της Οδηγίας

2013/36/ΕΕ (‘CRDIV’) (άρθρο 70 ν. 4261/2014) για τη συγκριτική

αξιολόγηση από τις εποπτικές αρχές των εσωτερικών προσεγγίσεων που

χρησιμοποιούν τα ιδρύματα για τον υπολογισμό των ιδίων κεφαλαίων. Στο

πλαίσιο αυτό, η ΕΒΑ υπέβαλε στην Επιτροπή τα ακόλουθα τελικά σχέδια

τεχνικών προτύπων:

τελικό σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων δυνάμει της παρ.

7 του άρθρου 78 της CRDIV αναφορικά με τον προσδιορισμό των

διαδικασιών και των προτύπων για την πραγματοποίηση από τις

εποπτικές αρχές των ανωτέρω εκτιμήσεων, και

τελικό σχέδιο εκτελεστικών τεχνικών προτύπων δυνάμει της παρ.

8 του άρθρου 78 της CRDIV ως προς τον καθορισμό των

υποδειγμάτων και των ορισμών που πρέπει να εφαρμόζονται κατά

την υποβολή των στοιχείων, καθώς και τον προσδιορισμό του

χαρτοφυλακίου ή των χαρτοφυλακίων αναφοράς.

(δ) Εναρμόνιση σε ενωσιακό επίπεδο του ορισμού για την αθέτηση

των υποχρεώσεων πιστούχου

Στις 22 Σεπτεμβρίου 2015, η ΕΒΑ έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο

κατευθυντήριων γραμμών για την εναρμόνιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο του

ορισμού για την αθέτηση (‘default’) των υποχρεώσεων του πιστούχου

δυνάμει της παρ. 7 του άρθρου 178 του Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’).

Μεταξύ άλλων, στο κείμενο διαβούλευσης εξειδικεύονται οι ρυθμίσεις

αναφορικά με:

τις ενδείξεις πιθανής αδυναμίας πληρωμής (‘indications of

unlikeliness to pay’),

τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται για την επαναταξινόμηση

ανοιγμάτων σε αθέτηση σε καθεστώς ενήμερων ανοιγμάτων

(‘return to non-defaulted status’),

την εφαρμογή του ορισμού για την αθέτηση υποχρεώσεων σε

εξωτερικά δεδομένα που χρησιμοποιούν ορισμένα ιδρύματα,

τον ορισμό των technical defaults, και

την εφαρμογή του ορισμού για την αθέτηση υποχρεώσεων σε

ανοίγματα λιανικής, κυρίως σε ό,τι αφορά τα ιδρύματα που

χρησιμοποιούν τον ορισμό της αθέτησης σε επίπεδο μεμονωμένης

πιστωτικής υποχρέωσης (‘individual credit facility’) και όχι σε ό,τι

αφορά τις συνολικές υποχρεώσεις του δανειολήπτη.

24

(ε) Προσδιορισμός των συντελεστών κινδύνου για τα ανοίγματα

ειδικού δανεισμού

Στις 11 Μαΐου 2015, η ΕΒΑ έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο ρυθμιστικών

τεχνικών προτύπων δυνάμει της παρ. 9 του άρθρου 153 του Κανονισμού

575/2013 (‘CRR’) αναφορικά με τον προσδιορισμό από τα ιδρύματα που

χρησιμοποιούν την προσέγγιση IRB των συντελεστών στάθμισης κινδύνου

για τα ανοίγματα ειδικού δανεισμού (‘specialized lending exposures’).

(στ) Συντελεστές κινδύνου ή τιμές LGD για τα ανοίγματα που

είναι εξασφαλισμένα με ακίνητα

Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 124 του Κανονισμού 575/2013

(‘CRR’), στις τράπεζες που χρησιμοποιούν την τυποποιημένη προσέγγιση,

οι εποπτικές αρχές μπορούν να ορίσουν υψηλότερο συντελεστή κινδύνου

για τα ανοίγματα που είναι εξασφαλισμένα με ακίνητη περιουσία

(υψηλότερο από 35% για τα ανοίγματα που είναι εξασφαλισμένα με

ακίνητα κατοικίας και από 50% για ανοίγματα εξασφαλισμένα με

εμπορικά ακίνητα), εφόσον το κρίνουν απαραίτητο για σκοπούς

διασφάλισης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Για τον ίδιο λόγο, σε

ό,τι αφορά τις τράπεζες που χρησιμοποιούν την προσέγγιση IRB, οι

αρμόδιες αρχές μπορούν να ορίσουν υψηλότερες τιμές LGD για τα

ανοίγματα που εξασφαλίζονται με ακίνητη περιουσία (άρθρο 164(5) του

CRR).

Με βάση τις εν λόγω διατάξεις, στις 6 Ιουλίου 2015, η ΕΒΑ έθεσε σε

διαβούλευση σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων για τον

προσδιορισμό των κριτηρίων βάσει των οποίων οι αρμόδιες αρχές

οφείλουν να λαμβάνουν τις σχετικές αποφάσεις. Σύμφωνα με το εν λόγω

σχέδιο, οι εποπτικές αρχές μπορούν να αποφασίσουν αύξηση των

συντελεστών κινδύνου (τυποποιημένη προσέγγιση) ή των τιμών LGD

(προσέγγιση IRB), λαμβάνοντας υπόψη τις ακόλουθες παραμέτρους, όπως

αυτές εξειδικεύονται στο εν λόγω κείμενο:

εμπειρία ζημίας των ανοιγμάτων (‘loss experience’),

εκτιμώμενες εξελίξεις στην αγορά ακινήτων (‘forward-looking

immovable property developments’), και

εξελίξεις σε ό,τι αφορά τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα

(‘financial stability considerations’).

(ζ) Εφαρμογή των διατάξεων του CRR σχετικά με την απαίτηση

ιδίων κεφαλαίων για τον κίνδυνο CVA

Σύμφωνα με το άρθρο 382 του Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’), από τις

κεφαλαιακές απαιτήσεις για τον κίνδυνο CVA εξαιρούνται, μεταξύ άλλων,

οι συναλλαγές με μη χρηματοοικονομικούς αντισυμβαλλόμενους (‘non-

financial counterparties’) εγκατεστημένους σε τρίτες χώρες, εφόσον οι εν

λόγω συναλλαγές δεν υπερβαίνουν το όριο εκκαθάρισης που ορίζεται στις

παρ. 3 και 4 του άρθρου 10 του Κανονισμού 648/2012 (‘EMIR’).

25

Στις 5 Αυγούστου 2015, η ΕΒΑ έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο

ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων δυνάμει της παρ. 4 του άρθρου 382 του

CRR αναφορικά με τον προσδιορισμό των διαδικασιών βάσει των οποίων

θα εντοπίζονται οι μη χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι οι οποίοι

πληρούν τις ως άνω προϋποθέσεις.

2.4 Κίνδυνοι αγοράς

(α) Χρήση των εσωτερικών υποδειγμάτων για τον υπολογισμό των

κεφαλαιακών απαιτήσεων αναφορικά με τους κινδύνους αγοράς

Στις 19 Ιουνίου 2014, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της



(‘CRR’) σχετικά με τον προσδιορισμό των όρων με τους οποίους

αξιολογείται ο ουσιώδης χαρακτήρας των επεκτάσεων και των μεταβολών

της χρήσης των εσωτερικών υποδειγμάτων στο πλαίσιο του υπολογισμού

των κεφαλαιακών απαιτήσεων για τους κινδύνους αγοράς (‘IMA’). Ο εν

λόγω Κανονισμός συμπληρώνει τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό

529/2014 της Επιτροπής για τον προσδιορισμό των όρων με τους οποίους

αξιολογείται ο ουσιώδης χαρακτήρας των επεκτάσεων και των μεταβολών

των προσεγγίσεων εσωτερικών διαβαθμίσεων κατά τον υπολογισμό των

κεφαλαιακών απαιτήσεων για κάλυψη έναντι του πιστωτικού και του

λειτουργικού κινδύνου (‘IRB’ και ‘ΑΜΑ’).

(β) Ρυθμίσεις σχετικά με τον συναλλαγματικό κίνδυνο στο πλαίσιο

του CRR

Στις 28 Νοεμβρίου 2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της

Ευρωπαϊκής Ένωσης ο εκτελεστικός Κανονισμός 2015/2197 της


(‘CRR’) αναφορικά με τα στενά συσχετιζόμενα νομίσματα (‘closely

correlated currencies’) για τα οποία προβλέπεται η υποχρέωση

εκπλήρωσης χαμηλότερων κεφαλαιακών απαιτήσεων για κάλυψη έναντι

του συναλλαγματικού κινδύνου.

(γ) Τροποποίηση του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού 528/2014

για τους κινδύνους αγοράς

Στις 16 Ιουλίου 2015, η ΕΒΑ υπέβαλε στην Επιτροπή πρόταση για την

τροποποίηση του άρθρου 2 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού

528/2014 της Επιτροπής αναφορικά με τον κίνδυνο δικαιωμάτων

προαίρεσης που δεν υπάγεται στον συντελεστή δέλτα στο πλαίσιο του

υπολογισμού των κινδύνων αγοράς βάσει της τυποποιημένης προσέγγισης.

26

(δ) Ρυθμίσεις αναφορικά με τη χρήση εσωτερικών υποδειγμάτων

για τους κινδύνους αγοράς

Στις 14 Δεκεμβρίου 2015, η ΕΒΑ έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο

ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων δυνάμει των σημείων β) και γ) της παρ.

4 του άρθρου 363 του Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’) αναφορικά με:

τη μέθοδο αξιολόγησης βάσει της οποίας οι εποπτικές αρχές

επιτρέπουν στα ιδρύματα τη χρήση εσωτερικών υποδειγμάτων, και

τους όρους υπό τους οποίους το τμήμα των θέσεων που καλύπτεται

από το εσωτερικό υπόδειγμα εντός μιας κατηγορίας κινδύνου

θεωρείται σημαντικό.

2.5 Λειτουργικός κίνδυνος

Στις 5 Ιουνίου 2015, η ΕΒΑ υπέβαλε προς έγκριση στην Επιτροπή τελικό

σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων δυνάμει του σημείου α) της παρ.

4 του άρθρου 312 του Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’) σχετικά με τη

μεθοδολογία αξιολόγησης βάσει της οποίας οι εποπτικές αρχές επιτρέπουν

στα ιδρύματα να χρησιμοποιούν τις εξελιγμένες προσεγγίσεις μέτρησης

(‘advanced measurement approaches’) του λειτουργικού κινδύνου. Οι

εποπτικές αρχές οφείλουν να αξιολογούν εάν τα ιδρύματα πληρούν τα

ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια τα οποία προβλέπονται στο σχέδιο

ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων και να χορηγούν άδεια για τη χρήση από

αυτά των εξελιγμένων μεθόδων μέτρησης του λειτουργικού κινδύνου.

Επίσης, οι εποπτικές αρχές πρέπει να αξιολογούν κατά πόσο τα ιδρύματα

πληρούν τα εν λόγω κριτήρια σε συνεχή βάση μετά τη χορήγηση της

σχετικής άδειας.

2.6 Θέματα ρευστότητας

(α) Εξειδίκευση των ρυθμίσεων για το συντελεστή κάλυψης

ρευστότητας

Με τον Κανονισμό 575/2013 (‘CRR’) καθιερώθηκε συντελεστής κάλυψης

ρευστότητας στο πλαίσιο τήρησης του οποίου τα πιστωτικά ιδρύματα

οφείλουν να διατηρούν υψηλής ποιότητας ρευστά περιουσιακά στοιχεία.

Ειδικότερα, η αξία των εν λόγω υψηλής ποιότητας ρευστών περιουσιακών

στοιχείων πρέπει να καλύπτει τις καθαρές εκροές ρευστότητας εντός των

επόμενων τριάντα ημερών. Με τις ρυθμίσεις αυτές επιδιώκεται να

διασφαλιστεί η ικανότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων να αντιμετωπίζουν

ενδεχόμενες ανισορροπίες μεταξύ εισροών και εκροών ρευστότητας υπό

ιδιαίτερα ακραίες συνθήκες.

27

Στις 17 Ιανουαρίου 2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της


Επιτροπής δυνάμει του άρθρου 460 του Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’)

με τον οποίο προσδιορίζεται ο συντελεστής κάλυψης ρευστότητας

(‘Liquidity Coverage Ratio’) που θα πρέπει να τηρούν τα πιστωτικά

ιδρύματα από την 1η Οκτωβρίου 2015. Σύμφωνα με τον κατ’

εξουσιοδότηση Κανονισμό, τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να τηρούν

συντελεστή κάλυψης ρευστότητας, το ύψος του οποίου θα υπερβαίνει:

το 60%, από την 1η Οκτωβρίου 2015,

το 70%, από την 1η Ιανουαρίου 2016,

το 80%, από την 1η Ιανουαρίου 2017, και

το 100%, από την 1η Ιανουαρίου 2018.

(β) Προσδιορισμός των νομισμάτων για τα οποία ισχύει

εξαιρετικά στενός ορισμός της κεντρικής τράπεζας για την

επιλεξιμότητα των ρευστών στοιχείων στο πλαίσιο πράξεων

νομισματικής πολιτικής

Στις 14 Φεβρουαρίου 2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της



(‘CRR’) σχετικά με τα νομίσματα για τα οποία ισχύει εξαιρετικά στενός

ορισμός της κεντρικής τράπεζας αναφορικά με την επιλεξιμότητα των

ρευστών στοιχείων στο πλαίσιο πράξεων νομισματικής πολιτικής.

Σε συνέχεια αξιολόγησης από την ΕΒΑ των περιουσιακών στοιχείων που

είναι αποδεκτά από τις κεντρικές τράπεζες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού

Χώρου στο πλαίσιο των τακτικών πράξεων παροχής ρευστότητας,

προέκυψε ότι μόνο για το Λεβ Βουλγαρίας υφίσταται εξαιρετικά στενός

ορισμός της κεντρικής τράπεζας για την επιλεξιμότητα των ρευστών

στοιχείων, δεδομένου ότι η κεντρική τράπεζα της Βουλγαρίας δεν χορηγεί

ρευστότητα στα πιστωτικά ιδρύματα πλην ακραίων περιστάσεων.

Συγκεκριμένα, εάν προκύψει κίνδυνος ρευστότητας που μπορεί να

επηρεάσει τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, η κεντρική

τράπεζα της Βουλγαρίας μπορεί να χορηγήσει σε φερέγγυο πιστωτικό

ίδρυμα πιστώσεις εκφρασμένες σε Λεβ με περίοδο λήξης όχι μεγαλύτερη

των τριών μηνών, υπό την προϋπόθεση ότι είναι πλήρως εξασφαλισμένες

με χρυσό, ξένο νόμισμα ή άλλα στοιχεία ενεργητικού υψηλής

ρευστότητας.

28

(γ) Προσδιορισμός των νομισμάτων για τα οποία η

δικαιολογημένη ζήτηση για ρευστά περιουσιακά στοιχεία υπερβαίνει

τη διαθεσιμότητά τους στο εν λόγω νόμισμα




('CRR') σχετικά με τα νομίσματα για τα οποία υπάρχουν περιορισμοί στη

διαθεσιμότητα των ρευστών περιουσιακών στοιχείων. Στον εκτελεστικό

Κανονισμό προβλέπεται ότι η δικαιολογημένη ζήτηση για ρευστά

περιουσιακά στοιχεία υπερβαίνει τη διαθεσιμότητα της νορβηγικής

κορόνας («ΝΟΚ») κατά 63%.

2.7 Θέματα του Πυλώνα ΙΙ

(α) Διαχείριση του κινδύνου επιτοκίων από ανοίγματα στο

τραπεζικό χαρτοφυλάκιο

Στις 22 Μαΐου 2015, η ΕΒΑ δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές σχετικά

με τη διαχείριση του κινδύνου επιτοκίων που απορρέει από το τραπεζικό

χαρτοφυλάκιο των πιστωτικών ιδρυμάτων (‘IRRBB’) στο πλαίσιο του

Πυλώνα ΙΙ και της διενέργειας της διαδικασίας εποπτικής εξέτασης και

αξιολόγησης (‘SREP’). Με τις νέες κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες θα

εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου 2016, καθιερώνονται τροποποιήσεις

και προσθήκες στις κατευθυντήριες γραμμές που εκδόθηκαν το 2006 για

το ίδιο θέμα από τη CEBS (‘Technical aspects of the management of

interest rate risk arising from non-trading activities under the supervisory

review process’).

(β) Εξειδίκευση των διατάξεων της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ σχετικά

με το ICAAP/ILAAP

Στο πλαίσιο της σύγκλισης των εποπτικών πρακτικών για την αξιολόγηση

της διαδικασίας εκτίμησης της επάρκειας του εσωτερικού κεφαλαίου

(εφεξής ‘ICAAP’) και της διαδικασίας εκτίμησης της εσωτερικής

επάρκειας ρευστότητας (εφεξής ‘ILAAP’), στις 11 Δεκεμβρίου 2015, η

ΕΒΑ έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών. Με το εν

λόγω σχέδιο:

εξειδικεύονται οι πληροφορίες που πρέπει να συλλέγουν οι

εποπτικές αρχές αναφορικά με το ICAAP και το ILAAP στο

πλαίσιο της διενέργειας του SREP, και

καθορίζονται γενικά κριτήρια σχετικά με τον τρόπο συλλογής των

προαναφερθεισών πληροφοριών και τη χρήση τους.

29

(γ) Εξειδίκευση των διατάξεων της CRD IV σχετικά με τα stress-

tests


κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με:

τις ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (εφεξής ‘stress-

tests’) που διενεργούν τα ίδια τα πιστωτικά ιδρύματα,

την αξιολόγηση από τις εποπτικές αρχές των ανωτέρω stress-tests,

και

τα stress-tests που οφείλουν να διενεργούν οι εποπτικές αρχές

δυνάμει του άρθρου 100 της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ (‘CRD IV’) στο

πλαίσιο της διαδικασίας εποπτικής εξέτασης και αξιολόγησης.

2.8 Υποβολή εποπτικών αναφορών

(α) Υποβολή εποπτικών αναφορών σχετικά με τα ρυθμισμένα και

τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα

Στις 20 Φεβρουαρίου 2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της


Επιτροπής με τον οποίο τροποποιείται ο εκτελεστικός Κανονισμός

680/2014 της Επιτροπής όσον αφορά την υποβολή εποπτικών αναφορών

από τα ιδρύματα. Ο εκτελεστικός Κανονισμός 2015/227 περιλαμβάνει,

μεταξύ άλλων:

τους ορισμούς για τα ρυθμισμένα ανοίγματα και τα μη

εξυπηρετούμενα ανοίγματα, και

τα υποδείγματα για την υποβολή των σχετικών πληροφοριών στις

εποπτικές αρχές.

(β) Υποβολή εποπτικών αναφορών αναφορικά με τη σύσταση

βαρών επί των στοιχείων του ενεργητικού


Ευρωπαϊκής Ένωσης ο εκτελεστικός Κανονισμός 2015/79 της Επιτροπής

με τον οποίο τροποποιείται ο εκτελεστικός Κανονισμός 680/2014 της

Επιτροπής αναφορικά με την υποβολή εποπτικών αναφορών (‘supervisory

reporting’) σε ό,τι αφορά:

τη σύσταση βαρών επί των στοιχείων του ενεργητικού (‘asset

encumbrance’) δυνάμει του άρθρου 100 του Κανονισμού 575/2013

(‘CRR’),

το ενιαίο μοντέλο σημείων δεδομένων (‘single data point model’),

και,

τους κανόνες επικύρωσης (‘validation rules’).

30

(γ) Νέα υποδείγματα βάσει των οποίων τα ιδρύματα θα

υποβάλλουν εποπτικές αναφορές

Στις 31 Ιουλίου 2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της


Επιτροπής με τον οποίο τροποποιείται ο εκτελεστικός Κανονισμός

680/2014 για την υποβολή εποπτικών αναφορών από τα ιδρύματα.

(δ) Υποβολή εποπτικών αναφορών για το συντελεστή κάλυψης

ρευστότητας



Επιτροπής για την εξειδίκευση της απαίτησης για το συντελεστή κάλυψης

ρευστότητας (‘Liquidity Coverage Ratio’) που οφείλουν να τηρούν τα

πιστωτικά ιδρύματα από την 1η Οκτωβρίου 2015. Ακολούθως, στις 24

Ιουνίου 2015, η ΕΒΑ υπέβαλε στην Επιτροπή τελικό σχέδιο εκτελεστικών

τεχνικών προτύπων με το οποίο τροποποιείται ο εκτελεστικός

Κανονισμός 680/2014 της Επιτροπής σχετικά με την υποβολή από τα

ιδρύματα εποπτικών αναφορών για το συντελεστή κάλυψης ρευστότητας.

Τα εν λόγω τεχνικά πρότυπα περιλαμβάνουν νέα υποδείγματα υποβολής

εποπτικών αναφορών, τα οποία είναι προσαρμοσμένα στις αλλαγές που

επήλθαν με τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό 2015/61 της Επιτροπής.

(ε) Δημόσια διαβούλευση της ΕΒΑ για την προσαρμογή του

FINREP στο IFRS 9


εκτελεστικών τεχνικών προτύπων με το οποίο προσαρμόζονται τα

υποδείγματα που υποβάλλουν τα πιστωτικά ιδρύματα στο πλαίσιο του

FINREP στο IFRS 9. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις του FINREP

βασίζονται στο IFRS 9, όπως υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Διεθνών

Λογιστικών Προτύπων (IASB) τον Ιούλιο του 2014. Η διαβούλευση της

ΕΒΑ δεν συνδέεται με την εν εξελίξει διαδικασία ενσωμάτωσης του IFRS

9 στο ενωσιακό δίκαιο.

(στ) Δημοσιοποίηση πληροφοριών σχετικά με το αντικυκλικό

κεφαλαιακό απόθεμα ασφαλείας

Στις 19 Σεπτεμβρίου 2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της


Επιτροπής δυνάμει του άρθρου 440 του Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’)

αναφορικά με τη δημοσιοποίηση από τα ιδρύματα πληροφοριών για την

απαίτηση τήρησης αντικυκλικού κεφαλαιακού αποθέματος ασφαλείας. Η

υποχρέωση τήρησης ειδικού αντικυκλικού κεφαλαιακού αποθέματος

ασφαλείας για κάθε ίδρυμα, το οποίο είναι ο σταθμισμένος μέσος όρος των

αντικυκλικών αποθεμάτων που έχουν οριστεί στα κράτη στα οποία

εντοπίζονται τα ανοίγματα ενός ιδρύματος, καθιερώθηκε με την Οδηγία

2013/36/ΕΕ (CRD IV). Ο κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμός περιλαμβάνει

δύο υποδείγματα με τις πληροφορίες που οφείλουν να δημοσιοποιούν σε

ετήσια βάση τα ιδρύματα σχετικά με:

31

το ύψος του ειδικού αντικυκλικού κεφαλαιακού αποθέματος

ασφαλείας και το ποσό του συνόλου των ανοιγμάτων του

ιδρύματος, και

την κατανομή των ανοιγμάτων του ιδρύματος ανά κράτος, καθώς

και το ύψος του αντικυκλικού αποθέματος που έχουν ορίσει οι

εποπτικές ή εντεταλμένες αρχές των κρατών στα οποία

εντοπίζονται τα ανοίγματα του ιδρύματος.

2.9 Αναθεώρηση του ρυθμιστικού πλαισίου για τις τιτλοποιήσεις

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε δύο

προτάσεις Κανονισμού για την αναθεώρηση του ενωσιακού ρυθμιστικού

πλαισίου που διέπει τις τιτλοποιήσεις. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή υπέβαλε:

πρόταση Κανονισμού για την καθιέρωση ενιαίων κανόνων σε

ευρωπαϊκό επίπεδο για τις τιτλοποιήσεις και τη δημιουργία ενός

πλαισίου για απλές, διαφανείς και τυποποιημένες τιτλοποιήσεις

(‘Simple, Transparent and Standardised securitisations’), και

πρόταση Κανονισμού σχετικά με την τροποποίηση του

Κανονισμού 575/2013 (CRR) σε ό,τι αφορά τις διατάξεις για τον

υπολογισμό των κεφαλαιακών απαιτήσεων των ιδρυμάτων σε

ανοίγματα έναντι τιτλοποιήσεων.

Με την εν λόγω νομοθετική πρωτοβουλία, η Επιτροπή επιδιώκει την

ενίσχυση της ευρωπαϊκής αγοράς τιτλοποιημένων δανείων μέσω:

της υιοθέτησης μιας ενιαίας νομοθετικής πράξης σχετικά με τις

τιτλοποιήσεις προκειμένου να υπάρχει συνεπής εφαρμογή των

οικείων ρυθμίσεων σε όλους τους τομείς του χρηματοπιστωτικού

συστήματος (τράπεζες, ασφαλιστικές επιχειρήσεις, κεφαλαιαγορά),

και

της δημιουργίας μιας ειδικής κατηγορίας τιτλοποιήσεων, των

απλών, διαφανών και τυποποιημένων τιτλοποιήσεων (‘Simple,

Transparent and Standardised Securitisations’, ‘STS

securitisations’), οι οποίες θα πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια και

η επένδυση σε αυτές θα συνεπάγεται μικρότερες κεφαλαιακές

απαιτήσεις σε σχέση με τις υπόλοιπες τιτλοποιήσεις.

2.10 Μεγάλα χρηματοδοτικά ανοίγματα

Στις 15 Δεκεμβρίου 2015, η ΕΒΑ υιοθέτησε κατευθυντήριες γραμμές

δυνάμει της παρ. 2 του άρθρου 395 του Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’)

σχετικά με τον καθορισμό ορίων για τα ανοίγματα των ιδρυμάτων σε

οντότητες του σκιώδους τραπεζικού τομέα, οι οποίες διενεργούν

τραπεζικές δραστηριότητες εκτός ρυθμιζόμενου πλαισίου. Οι εν λόγω

κατευθυντήριες γραμμές αφορούν όσα από τα ανοίγματα σε οντότητες του

σκιώδους τραπεζικού τομέα, όπως αυτές ορίζονται στην παρ. 11 των

κατευθυντήριων γραμμών, υπερβαίνουν το καθένα ξεχωριστά το 0,25%

των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων του ιδρύματος.

32

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες θα τεθούν σε ισχύ από

την 1η Ιανουαρίου 2017, τα ιδρύματα πρέπει να θεσπίσουν συγκεκριμένες

διαδικασίες και μηχανισμούς για τον εντοπισμό, τη διαχείριση και τον

μετριασμό των κινδύνων που απορρέουν από ανοίγματα σε οντότητες του

σκιώδους τραπεζικού τομέα. Αναφορικά με τον προσδιορισμό του ορίου

για τα ανοίγματα των ιδρυμάτων έναντι των οντοτήτων του σκιώδους

τραπεζικού τομέα, προτείνονται οι ακόλουθες δύο (2) μέθοδοι:

η βασική μέθοδος (‘principal approach’), και

η εναλλακτική μέθοδος (‘fallback approach’).

2.11 Πολιτικές αποδοχών

(α) Εξειδίκευση των ρυθμίσεων της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ (CRD IV)

σχετικά με τις πολιτικές αποδοχών των ιδρυμάτων

Στο πλαίσιο των ρυθμίσεων για τις πολιτικές αποδοχών που καθιερώθηκαν

με την Οδηγία 2013/36/ΕΕ (‘CRD IV’), στις 21 Δεκεμβρίου 2015, η ΕΒΑ

δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες θα εφαρμοστούν από την

1η Ιανουαρίου 2017, αναφορικά με:

τις ρυθμίσεις, τις διαδικασίες και τους μηχανισμούς εσωτερικής

διακυβέρνησης που οφείλουν να εφαρμόζουν τα πιστωτικά

ιδρύματα σχετικά με τις πολιτικές αποδοχών δυνάμει της παρ. 3

του άρθρου 74 της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ,

τον προσδιορισμό των ορθών πολιτικών αποδοχών δυνάμει της

παρ. 2 του άρθρου 75 της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ, τις οποίες πρέπει

να εφαρμόζουν τα ιδρύματα βάσει των αρχών των άρθρων 92 έως

95 της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ, και

τη δημοσιοποίηση πληροφοριών για τις πολιτικές αποδοχών

δυνάμει του άρθρου 450 του Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’).

Επίσης, στις 21 Δεκεμβρίου 2015, η ΕΒΑ εξέδωσε Γνώμη προς την

Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με

την οποία προτείνει αλλαγές στις ρυθμίσεις της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ

(‘CRDIV’) αναφορικά με τις πολιτικές αποδοχών. Συγκεκριμένα, η ΕΒΑ

προτείνει:

την εξαίρεση των μικρών και λιγότερο πολύπλοκων ιδρυμάτων από

τις απαιτήσεις σχετικά με την αναβολή (‘deferral’) καταβολής

τουλάχιστον του 40% των μεταβλητών αποδοχών για 3-5 έτη και

την καταβολή τουλάχιστον του 50% των μεταβλητών αποδοχών με

τη μορφή μετοχών ή άλλων κεφαλαιακών μέσων,

την εξαίρεση από τις προαναφερθείσες περιοριστικές ρυθμίσεις

σχετικά με τις μεταβλητές αποδοχές των υπαλλήλων όλων των

ιδρυμάτων, οι οποίοι λαμβάνουν μικρά ποσά μεταβλητών

αποδοχών, και

τη δυνατότητα χορήγησης από ιδρύματα των οποίων οι κινητές

αξίες αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένες

αγορές τουλάχιστον του 50% των μεταβλητών αποδοχών με τη

μορφή ‘share-linked μέσων’ αντί αποκλειστικά με μετοχές.

33

(β) Τροποποίηση του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού 604/2014

της Επιτροπής σχετικά με τις πολιτικές αποδοχών στο πλαίσιο της

CRD IV

Στις 16 Ιουλίου 2015, η ΕΒΑ υπέβαλε στην Επιτροπή πρόταση για την

τροποποίηση του σημείου γ) της παρ. 1 του άρθρου 4 του κατ’

εξουσιοδότηση Κανονισμού 604/2014 της Επιτροπής σχετικά με τα

ποιοτικά και τα κατάλληλα ποσοτικά κριτήρια εντοπισμού κατηγοριών

υπαλλήλων των οποίων οι επαγγελματικές δραστηριότητες έχουν ουσιώδη

αντίκτυπο στο προφίλ κινδύνου ενός ιδρύματος.

2.12 Εγγύηση καταθέσεων

(α) Νομοθετική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη

σύσταση Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων

Στις 24 Νοεμβρίου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση

Κανονισμού για τη σύσταση Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων

(‘European Deposit Insurance Scheme’, εφεξής ‘EDIS’). Με τη

συγκεκριμένη πρωτοβουλία επιδιώκεται η ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής

Τραπεζικής Ένωσης, με τη σύσταση του τρίτου πυλώνα της, σε συνέχεια

της έναρξης λειτουργίας του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού και του

Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης.

Σύμφωνα με την πρόταση Κανονισμού, η διαδικασία για τη δημιουργία

του EDIS, το οποίο θα καλύπτει όλα τα πιστωτικά ιδρύματα που εδρεύουν

σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης, θα διαρκέσει έως το

2024 και θα υλοποιηθεί στα ακόλουθα στάδια:

στάδιο αντασφάλισης (re-insurance), το οποίο θα διαρκέσει από

τις 3 Ιουλίου 2017 έως τις 3 Ιουλίου 2020,

στάδιο συνασφάλισης (co-insurance), το οποίο θα διαρκέσει από

τις 3 Ιουλίου 2020 έως τις 3 Ιουλίου 2024, και

πλήρης λειτουργία του EDIS από τις 3 Ιουλίου 2024.

Κατά το στάδιο της αντασφάλισης, το EDIS θα συνεισφέρει στην

αποζημίωση των καταθετών (κάτω των 100.000 ευρώ) και στην εξυγίανση

πιστωτικών ιδρυμάτων, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην Οδηγία

2014/49/ΕΕ (‘DGSD’) και στην Οδηγία 2014/59/ΕΕ (‘BRRD’), εφόσον

προηγουμένως έχει γίνει χρήση των πόρων του εθνικού ταμείου εγγύησης

καταθέσεων τους οποίους οφείλει να έχει συγκεντρώσει βάσει του

χρονοδιαγράμματος επίτευξης του επιπέδου-στόχου που προβλέπεται στη

DGSD.

Κατά το στάδιο της συνασφάλισης, δεν θα απαιτείται εξάντληση των

διαθέσιμων πόρων του εθνικού ταμείου εγγύησης καταθέσεων πριν γίνει

χρήση των πόρων του EDIS, αλλά θα γίνεται χρήση τόσο των πόρων του

εθνικού ταμείου εγγύησης καταθέσεων όσο και των πόρων του EDIS με

προοδευτική αύξηση της συνεισφοράς του EDIS.

34

Από το 2024 το EDIS θα είναι πλήρως αρμόδιο για την αποζημίωση των

καταθετών σε περίπτωση ειδικής εκκαθάρισης πιστωτικού ιδρύματος της

Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης. Το αποθεματικό του θα ανέρχεται στο

0,8% των εγγυημένων καταθέσεων των πιστωτικών ιδρυμάτων που

εδρεύουν σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης και θα

συγκεντρωθεί με την καταβολή από τις τράπεζες εκ των προτέρων

εισφορών.

(β) Μέθοδοι υπολογισμού των εισφορών που θα καταβάλλουν τα

πιστωτικά ιδρύματα στο εθνικό ταμείο εγγύησης καταθέσεων

Σύμφωνα με το άρθρο 13 της Οδηγίας 2014/49/ΕΕ για τα συστήματα

εγγύησης καταθέσεων ('DGSD'), οι εισφορές που θα καταβάλλει κάθε

πιστωτικό ίδρυμα στο εθνικό ταμείο εγγύησης καταθέσεων θα

υπολογίζονται βάσει:

της αναλογίας των εγγυημένων καταθέσεών του προς το σύνολο

των εγγυημένων καταθέσεων του εγχώριου τραπεζικού

συστήματος, και

του προφίλ κινδύνου του πιστωτικού ιδρύματος.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεπής εφαρμογή των διατάξεων της

νέας Οδηγίας, η ΕΒΑ εξέδωσε στις 28 Μαΐου 2015 κατευθυντήριες

γραμμές αναφορικά με τον προσδιορισμό των μεθόδων υπολογισμού των

εισφορών στα εθνικά ταμεία εγγύησης καταθέσεων.

(γ) Εξειδίκευση των διατάξεων της Οδηγίας 2014/49/ΕΕ σε ό,τι

αφορά τις δεσμεύσεις πληρωμής

Σύμφωνα με την Οδηγία 2014/49/ΕΕ ('DGSD'), το αποθεματικό ενός

ταμείου εγγύησης καταθέσεων μπορεί να συνίσταται σε μετρητά,

καταθέσεις, στοιχεία ενεργητικού χαμηλού κινδύνου και δεσμεύσεις

πληρωμής ('payment commitments') πιστωτικών ιδρυμάτων έναντι του

ταμείου εγγύησης καταθέσεων. Οι δεσμεύσεις πληρωμής δεν επιτρέπεται

να υπερβαίνουν το 30% του αποθεματικού του ταμείου εγγύησης

καταθέσεων και πρέπει να είναι πλήρως εξασφαλισμένες. Ειδικότερα, η

εξασφάλιση πρέπει να συνίσταται σε στοιχεία ενεργητικού χαμηλού

κινδύνου, να μη βαρύνεται από δικαιώματα τρίτων και να βρίσκεται στη

διάθεση του ταμείου εγγύησης καταθέσεων. Στις 28 Μαΐου 2015, η ΕΒΑ

υιοθέτησε κατευθυντήριες γραμμές αναφορικά με τις δεσμεύσεις

πληρωμής δυνάμει της παρ. 3 του άρθρου 10 της Οδηγίας 2014/49/ΕΕ.

(δ) Συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ ταμείων εγγύησης καταθέσεων

στο πλαίσιο της Οδηγίας 2014/49/ΕΕ

Στις 29 Ιουλίου 2015, η ΕΒΑ έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο

κατευθυντήριων γραμμών αναφορικά με τις συμφωνίες συνεργασίας που

προβλέπεται να συνάψουν τα ταμεία εγγύησης καταθέσεων στο πλαίσιο

της Οδηγίας 2014/49/ΕΕ (‘DGSD’). Οι εν λόγω συμφωνίες θα καλύπτουν

τα ακόλουθα πεδία:

35

την καταβολή αποζημιώσεων από το ταμείο εγγύησης καταθέσεων

του κράτους-μέλους υποδοχής στους καταθέτες υποκαταστήματος

πιστωτικού ιδρύματος που εδρεύει σε άλλο κράτος-μέλος,

την μεταβίβαση από ένα ταμείο εγγύησης καταθέσεων σε άλλο των

εισφορών που έχει καταβάλει στο πρώτο, πιστωτικό ίδρυμα που

αποφάσισε να παύσει να είναι μέλος του και να προσχωρήσει στο

δεύτερο ταμείο εγγύησης καταθέσεων, και

το δανεισμό σε εκούσια βάση μεταξύ εθνικών ταμείων εγγύησης

καταθέσεων.

(ε) Διενέργεια ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων

στα συστήματα εγγύησης καταθέσεων

Στις 6 Νοεμβρίου 2015, η ΕΒΑ έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο

κατευθυντήριων γραμμών με το οποίο εξειδικεύονται οι διατάξεις της

Οδηγίας 2014/49/ΕΕ (‘DGSD’) αναφορικά με τη διενέργεια ασκήσεων

προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (‘stress-tests’) στα συστήματα

εγγύησης καταθέσεων. Σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 5 της Οδηγίας

2014/49/ΕΕ, τα συστήματα εγγύησης καταθέσεων πρέπει να διενεργούν

τουλάχιστον ανά τριετία stress-tests προκειμένου να διαπιστώνουν την

ύπαρξη τυχόν προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν σε περίπτωση που

απαιτηθεί η ενεργοποίησή τους. Το πρώτο stress-test πρέπει να υλοποιηθεί

το αργότερο έως τις 3 Ιουλίου 2017.

2.13 Υιοθέτηση περιορισμών στο εύρος των επενδυτικών

δραστηριοτήτων που μπορούν να παρέχουν οι μεγαλύτεροι τραπεζικοί

όμιλοι της ΕΕ

Στις 19 Ιουνίου 2015, επιτεύχθηκε συμφωνία (‘general approach’) σε

επίπεδο Συμβουλίου Υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης

(‘ECOFIN’) σχετικά με την πρόταση Κανονισμού για τον περιορισμό του

εύρους των επενδυτικών δραστηριοτήτων (‘trading activities’) που

μπορούν να παρέχουν οι μεγαλύτεροι τραπεζικοί όμιλοι της ΕΕ, γνωστή

ως Banking Structural Reform (εφεξής ‘BSR’). Συγκεκριμένα,

συμφωνήθηκε ότι στο πεδίο εφαρμογής του BSR θα περιλαμβάνονται τα

παγκοσμίως συστημικά σημαντικά ιδρύματα που εδρεύουν σε κράτη-μέλη

της ΕΕ, καθώς και οι τραπεζικοί όμιλοι:

με ενεργητικό άνω των 30 δισ. ευρώ, και

επενδυτικές δραστηριότητες που υπερβαίνουν τα 70 δισ. ευρώ ή το

10% του ενεργητικού τους.

Οι τραπεζικοί όμιλοι που περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του BSR

διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

Tier 2: περιλαμβάνονται τα παγκοσμίως συστημικά σημαντικά

ιδρύματα και οι τραπεζικοί όμιλοι που έχουν επενδυτικές

δραστηριότητες άνω των 100 δισ. ευρώ, και

Tier 1: περιλαμβάνονται οι υπόλοιποι τραπεζικοί όμιλοι, οι οποίοι

εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του BSR.

36

Για τους τραπεζικούς ομίλους οι οποίοι περιλαμβάνονται στο πεδίο

εφαρμογής του BSR προβλέπεται ότι η διενέργεια συναλλαγών για ίδιο

λογαριασμό με σκοπό την αποκόμιση κέρδους (‘proprietary trading’) και η

συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο Οργανισμών Εναλλακτικών

Επενδύσεων (π.χ. hedge funds) μπορεί να γίνεται μόνο από οντότητες

εντός των τραπεζικών ομίλων, οι οποίες δεν αποδέχονται καταθέσεις,

δηλαδή όχι από πιστωτικά ιδρύματα.

Επίσης, για τους τραπεζικούς ομίλους της κατηγορίας 2 (Tier 2),

προβλέπεται η αξιολόγηση από τις εποπτικές αρχές των επενδυτικών

δραστηριοτήτων τους και σε περίπτωση που κριθεί σκόπιμο, η λήψη των

ακόλουθων εποπτικών μέτρων για την αντιμετώπιση των κινδύνων που

απορρέουν από τις εν λόγω επενδυτικές δραστηριότητες:

επιβολή στον τραπεζικό όμιλο της απαίτησης να παρέχονται οι εν

λόγω επενδυτικές δραστηριότητες από ξεχωριστή οντότητα εντός

του ομίλου (‘separation’),

επιβολή πρόσθετων κεφαλαιακών απαιτήσεων, ή

λήψη άλλων μέτρων στο πλαίσιο του Πυλώνα ΙΙ.

Κατά τη διάρκεια του 2015 η επεξεργασία της πρότασης Κανονισμού στο

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν σημείωσε ιδιαίτερη πρόοδο.

3. Εθνικό επίπεδο

3.1 Πλαίσιο εποπτικών υποχρεώσεων για τη διαχείριση των

ανοιγμάτων σε καθυστέρηση και των μη εξυπηρετούμενων δανείων

Η Εκτελεστική Επιτροπή της Τράπεζας της Ελλάδος υιοθέτησε την Πράξη

47/9.2.2015 «Πλαίσιο εποπτικών υποχρεώσεων για τη διαχείριση των

ανοιγμάτων σε καθυστέρηση και των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων» −

Κατάργηση της Εγκυκλίου Διοίκησης 13/30.7.2009 της Τράπεζας της

Ελλάδος». Η εν λόγω Πράξη τροποποιεί την ΠΕΕ 42/30.05.2014 σε ό,τι

αφορά τα υποδείγματα που πρέπει να υποβάλλουν τα πιστωτικά ιδρύματα

αναφορικά με τα ρυθμισμένα και τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους.

3.2 Θέση του πιστωτικού ιδρύματος «Πανελλήνια Τράπεζα Α.Ε.» υπό

ειδική εκκαθάριση και διορισμός ειδικού εκκαθαριστή

Με την Απόφαση 136/17.4.2015 της Επιτροπής Ασφαλιστικών και

Πιστωτικών Θεμάτων της Τράπεζας της Ελλάδος το πιστωτικό ίδρυμα

«Πανελλήνια Τράπεζα Α.Ε.» τέθηκε υπό ειδική εκκαθάριση, σύμφωνα με

το άρθρο 145 του ν. 4261/2014. Ειδικός εκκαθαριστής ορίστηκε η

ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «PRICEWATER HOUSE COOPERS

Business Solutions Ανώνυμη Εταιρία Παροχής Επιχειρηματικών

Υπηρεσιών και Λογιστικών Υπηρεσιών».

Συμπληρωματικά προς την ως άνω απόφαση, εκδόθηκαν επίσης οι

ακόλουθες αποφάσεις της Επιτροπής Μέτρων Εξυγίανσης (ΕΜΕ):

37

η υπ’ αριθμ. 21/1/17.4.2015 απόφαση: «Εντολή μεταβίβασης

περιουσιακών στοιχείων του υπό ειδική εκκαθάριση πιστωτικού

ιδρύματπς «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.» στο πιστωτικό ίδρυμα

«ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α.Ε.»,

η υπ’ αριθμ. 21/2/17.4.2015 απόφαση της ΕΜΕ «Καθορισμός της

διαφοράς αξίας μεταξύ στοιχείων παθητικού και στοιχείων

ενεργητικού που μεταβιβάζονται από το υπό ειδική εκκαθάριση

πιστωτικό ίδρυμα «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.» στο πιστωτικό

ίδρυμα «ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α.Ε.», και

η υπ’ αριθμ. 21/3/17.4.2015 απόφαση της ΕΜΕ «Καθορισμός του

ανταλλάγματος για τη μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων του υπό

ειδική εκκαθάριση πιστωτικό ίδρυμα «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ

Α.Ε.» στο πιστωτικό ίδρυμα «ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α.Ε.».

3.3 Θέση του πιστωτικού ιδρύματος «Συνεταιριστική Τράπεζα

Πελοποννήσου ΣΥΝ.Π.Ε» υπό ειδική εκκαθάριση και διορισμός

ειδικού εκκαθαριστή

Με την Απόφαση 173/18.12.2015 της Επιτροπής Πιστωτικών και

Ασφαλιστικών Θεμάτων της Τράπεζας της Ελλάδος τέθηκε σε ειδική

εκκαθάριση το πιστωτικό ίδρυμα «Συνεταιριστική Τράπεζα

Πελοποννήσου ΣΥΝ.Π.Ε» και διορίστηκε ειδικός εκκαθαριστής.

Ακολούθως, η Επιτροπή Μέτρων Εξυγίανσης της Τράπεζας της Ελλάδος

υιοθέτησε την Απόφαση 28/18.12.2015 σχετικά με την εφαρμογή του

εργαλείου της εντολής μεταβίβασης στο πλαίσιο της εξυγίανσης του

προαναφερθέντος πιστωτικού ιδρύματος και τον καθορισμό του ύψους του

χρηματοδοτικού κενού.

3.4 Τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου για τους τίτλους

παραστατικών δικαιωμάτων κτήσης μετοχών

Στις 2 Δεκεμβρίου 2015, δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η Πράξη Υπουργικού

Συμβουλίου (ΠΥΣ) 43/2.12.2015 με την οποία τροποποιείται το άρθρο 3

της ΠΥΣ 38/9.11.2012 σχετικά με τους τίτλους παραστατικών

δικαιωμάτων κτήσης μετοχών (‘warrants’).

3.5 Προσδιορισμός της στρατηγικής άσκησης μακροπροληπτικής

πολιτικής από την ΤτΕ

Στις 15 Δεκεμβρίου 2015, δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η Πράξη

53/14.12.2015 της Εκτελεστικής Επιτροπής της Τράπεζας της Ελλάδος

σχετικά με τον ορισμό στρατηγικής για τη μακροπροληπτική πολιτική,

αρμόδια για την άσκηση της οποίας είναι η Τράπεζα της Ελλάδος. Στην

ΠΕΕ καθορίζονται τα ακόλουθα:

στόχοι μακροπροληπτικής πολιτικής,

εργαλεία μακροπροληπτικής πολιτικής,

πλαίσιο για την άσκηση μακροπροληπτικής πολιτικής,

38

παρακολούθηση κινδύνων του χρηματοπιστωτικού συστήματος,

επιλογή μακροπροληπτικών εργαλείων, και

εφαρμογή της μακροπροληπτικής πολιτικής.

3.6 Προσδιορισμός του ύψους του αντικυκλικού αποθέματος

ασφαλείας για το πρώτο τρίμηνο του 2016

Από την 1η Ιανουαρίου 2016 τίθεται σε εφαρμογή η υποχρέωση των

ιδρυμάτων να τηρούν αντικυκλικό κεφαλαιακό απόθεμα (‘countercyclical

capital buffer’), το οποίο θα είναι ο σταθμισμένος μέσος όρος ποσοστών

των αντικυκλικών κεφαλαιακών αποθεμάτων που έχουν οριστεί στα κράτη

στα οποία εντοπίζονται ανοίγματα των ιδρυμάτων.

Στις 21 Δεκεμβρίου 2015, δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ (ΦΕΚ Β΄ 2786), η

Πράξη 55/18.12.2015 της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΤτΕ για τον

καθορισμό του ποσοστού του αντικυκλικού κεφαλαιακού αποθέματος

ασφαλείας (‘countercyclical capital buffer’). Με την ΠΕΕ ορίζεται το ύψος

του αντικυκλικού κεφαλαιακού αποθέματος ασφαλείας για την Ελλάδα για

το πρώτο τρίμηνο του 2016 στο 0%.

3.7 Προσδιορισμός των εγχωρίως συστημικά σημαντικών ιδρυμάτων

και καθορισμός των σχετικών κεφαλαιακών απαιτήσεων

Στις 23 Δεκεμβρίου 2015, δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η Πράξη

56/18.12.2015 της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΤτΕ σχετικά με τον

προσδιορισμό των πιστωτικών ιδρυμάτων που εδρεύουν στην Ελλάδα, τα

οποία κρίνονται ως εγχωρίως συστημικά σημαντικά (‘O-SIIs’) και τον

προσδιορισμό του ύψους των κεφαλαιακών απαιτήσεων που οφείλουν να

τηρούν. Η Εκτελεστική Επιτροπή της ΤτΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα

κριτήρια προσδιορισμού της συστημικής σημασίας των πιστωτικών

ιδρυμάτων που προβλέπονται στις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΒΑ

(EBA/GL/2014/10), καθόρισε τα εγχωρίως συστημικά σημαντικά

ιδρύματα (Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, Τράπεζα Eurobank Ergasias,

Τράπεζα Πειραιώς, και Alpha Bank), καθώς και τις αντίστοιχες

βαθμολογίες τους.

Για το έτος 2016 το ύψος του κεφαλαιακού αποθέματος που πρέπει να

τηρούν τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν οριστεί ως εγχωρίως συστημικά

σημαντικά είναι 0%.

39

Γ. Ανάκαμψη και εξυγίανση χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων


1.1 Συνεδρίαση της ολομέλειας του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής

Σταθερότητας

Στις 25 Σεπτεμβρίου 2015, συνεδρίασε στο Λονδίνο η ολομέλεια του

Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (εφεξής FSB). Κατά τη

συνεδρίαση συζητήθηκαν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα θέματα:

η αντιμετώπιση των κινδύνων που θέτουν για το χρηματοπιστωτικό

σύστημα τα παγκοσμίως συστημικά σημαντικά ιδρύματα, κυρίως

μέσω της υιοθέτησης της νέας εποπτικής απαίτησης “TLAC”,

η αντιμετώπιση των κινδύνων που απορρέουν από το σκιώδες

τραπεζικό σύστημα, κυρίως μέσω της υιοθέτησης ρύθμισης για την

καθιέρωση κατώτατων ορίων απομείωσης της αξίας (‘haircut floors’)

των συναλλαγών χρηματοδότησης τίτλων (‘securities financing

transactions’), η οποία θα εφαρμοστεί από το 2018, και

τυχόν επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο χρηματοπιστωτικό

σύστημα και οι τρόποι αντιμετώπισής τους, κυρίως μέσω της

δημοσιοποίησης πληροφοριών από τις τράπεζες και της συμπερίληψης

της εν λόγω παραμέτρου στις ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων

καταστάσεων (‘stress-tests’).

1.2 Υιοθέτηση από το FSB των τελικών ρυθμίσεων για το TLAC

Στις 9 Νοεμβρίου 2015, το FSB υιοθέτησε τις τελικές ρυθμίσεις για τη νέα

εποπτική απαίτηση, γνωστή ως TLAC, με την οποία επιδιώκεται η

διασφάλιση της δυνατότητας εξυγίανσης των παγκοσμίως συστημικά

σημαντικών τραπεζών (G-SIBs) με την ενίσχυση της ικανότητάς τους να

απορροφούν ζημιές μέσω του μετοχικού τους κεφαλαίου και τη μετατροπή

σε κοινές μετοχές υποχρεώσεών τους που πληρούν ορισμένες

προϋποθέσεις.

Στο πλαίσιο της συμμόρφωσης με την απαίτηση TLAC, τα ίδια κεφάλαια

και οι επιλέξιμες υποχρεώσεις των εν λόγω τραπεζών πρέπει να

υπερβαίνουν:

από το 2019, το υψηλότερο από το 16% του σταθμισμένου

ενεργητικού ή το 6% του συνολικού ενεργητικού τους, και

από το 2022, το υψηλότερο από το 18% του σταθμισμένου

ενεργητικού ή το 6,75% του συνολικού ενεργητικού τους.

Οι τράπεζες οφείλουν να καλύπτουν την απαίτηση για το TLAC με:

τα κεφαλαιακά μέσα που χρησιμοποιούν για την κάλυψη των

ελάχιστων κεφαλαιακών απαιτήσεων (δηλαδή κοινές μετοχές,

additional Tier 1 instruments, Tier 2 instruments), και

τις επιλέξιμες υποχρεώσεις, οι οποίες είναι υποχρεώσεις που

πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις (π.χ. μη εξασφαλισμένες,

ελάχιστη εναπομένουσα ληκτότητα μεγαλύτερη του έτους).

40

1.3 Άλλες ρυθμίσεις του FSB στο πλαίσιο της διαμόρφωσης διεθνούς

ρυθμιστικού πλαισίου για την εξυγίανση τραπεζών

Στις 3 Νοεμβρίου 2015, το FSB δημοσίευσε κείμενο αρχών σε σχέση με τα

στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνουν οι εθνικές νομοθεσίες, ώστε να

διασφαλίζεται η διασυνοριακή αναγνώριση και η αποτελεσματικότητα των

μέτρων εξυγίανσης. Ο στόχος ο οποίος επιδιώκεται με την καθιέρωση των

εν λόγω αρχών είναι η απρόσκοπτη κατά το δυνατόν διενέργειας της

εξυγίανσης, ιδίως, όταν τα περιουσιακά στοιχεία, οι υποχρεώσεις ή οι

συμβάσεις ενός ιδρύματος υπό εξυγίανση βρίσκονται στο έδαφος άλλου

κράτους ή διέπονται από αλλοδαπό δίκαιο.

Σύμφωνα με το FSB, η αναγνώριση των μέτρων εξυγίανσης που

λαμβάνονται από αλλοδαπές αρχές μπορεί να επιτευχθεί με τους

ακόλουθους τρόπους:

με την απευθείας πρόβλεψη στις νομοθεσίες των κρατών

διαδικασιών αναγνώρισης και εκτέλεσης των μέτρων εξυγίανσης

που λαμβάνονται από τις αρχές εξυγίανσης άλλων κρατών, και

με την απαίτηση εκ μέρους των αρμοδίων αρχών τα εποπτευόμενα

από αυτές ιδρύματα να περιλαμβάνουν στις κάθε είδους συμβάσεις

τους, που ενδέχεται να αποτελέσουν αντικείμενο μέτρων

εξυγίανσης, ρήτρες για την αναγνώριση και εφαρμογή των

σχετικών αποφάσεων.

Συμπληρωματικά προς το ανωτέρω κείμενο αρχών, το FSB εξέδωσε

επίσης κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την οργάνωση των

διαδικασιών συνεργασίας και ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ της αρχής

εξυγίανσης του κράτους καταγωγής ενός παγκοσμίως συστημικώς

σημαντικού ιδρύματος (G-SIFI) και της αρχής του κράτους υποδοχής, σε

περίπτωση που η τελευταία δεν συμμετέχει στο Σώμα Αρχών Εξυγίανσης

(Crisis Management Group). Σύμφωνα με το κείμενο των κατευθυντηρίων

γραμμών, οι σχετικές διαδικασίες καλύπτουν τις περιπτώσεις που η

παρουσία του G-SIFI στο κράτος υποδοχής αξιολογείται ως συστημικώς

σημαντική για το χρηματοπιστωτικό σύστημα του κράτους αυτού.

Επίσης, στις 3 Νοεμβρίου 2015, το FSB έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο

κατευθυντηρίων γραμμών σχετικά με την «επιχειρησιακή συνέχεια»

(‘operational continuity’) των λειτουργιών του ιδρύματος κατά την

εξυγίανσή του. Ως «επιχειρησιακή συνέχεια» ορίζονται τα μέσα εκείνα

που διασφαλίζουν:

είτε τη συνεχιζόμενη παροχή κρίσιμων χρηματοπιστωτικών

υπηρεσιών προς το κοινωνικό σύνολο,

είτε τη διευκόλυνση της συντεταγμένης παύσης των κρίσιμων

χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών του ιδρύματος που τίθεται σε

εξυγίανση.

41

Τέλος, το FSB έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο κατευθυντηρίων γραμμών

σύμφωνα με το οποίο, κατά την εξυγίανση ενός χρηματοπιστωτικού

ιδρύματος, οι ανάγκες ρευστότητας για τη χρηματοδότηση των σχετικών

διαδικασιών θα πρέπει να καλύπτονται ως εξής:

η διαθέσιμη ρευστότητα του ιδίου του ιδρύματος υπό εξυγίανση

πρέπει να τυγχάνει της μέγιστης δυνατής εκμετάλλευσης από την

αρχή εξυγίανσης,

εν συνεχεία, η αρχή εξυγίανσης δύναται να αντλεί ρευστότητα από

πηγές του ιδιωτικού τομέα, και

εφόσον προκύπτουν περαιτέρω χρηματοδοτικές ανάγκες, θα πρέπει

να υφίσταται αξιόπιστη πηγή κρατικής χρηματοδότησης.


2.1 Διαδικασίες και υποδείγματα για την παροχή πληροφοριών

αναφορικά με τα σχέδια εξυγίανσης

Στις 14 Ιανουαρίου 2015, η ΕΒΑ δημοσίευσε στο πλαίσιο της Οδηγίας

2014/59/ΕΕ για την ανάκαμψη και την εξυγίανση (εφεξής BRRD), σχέδιο

εκτελεστικών τεχνικών προτύπων σε σχέση με τις διαδικασίες και τα

υποδείγματα για την παροχή πληροφοριών αναφορικά με τα σχέδια

εξυγίανσης σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 3 της BRRD.

2.2 Όρια ενεργοποίησης για τη λήψη μέτρων έγκαιρης παρέμβασης

Σύμφωνα με το άρθρο 27, παρ. 1 της BRRD, οι αρμόδιες αρχές των

κρατών μελών μπορούν να εφαρμόσουν, κατ’ ελάχιστον, τα αναφερόμενα

στο εν λόγω άρθρο μέτρα έγκαιρης παρέμβασης σε ιδρύματα που, λόγω

ταχείας επιδείνωσης της χρηματοοικονομικής τους κατάστασης

παραβιάζουν ή ενδέχεται να παραβιάσουν στο εγγύς μέλλον τις απαιτήσεις

του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 (CRR), της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ

(CRD4), του Τίτλου II της Οδηγίας 2014/65/ΕΕ (MiFID 2) ή

οποιουδήποτε από τα άρθρα 3 έως 7, 14 έως 17 και 24, 25 και 26 του

Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 600/2014 (MiFIR).

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεπής εφαρμογή της σχετικής διάταξης

από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, στις 6 Μαΐου 2015, η ΕΒΑ

δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα όρια ενεργοποίησης

(triggers) των μέτρων έγκαιρης παρέμβασης, σύμφωνα με την παρ. 4 του

άρθρου 27 της Οδηγίας 2014/59/ΕΕ.

2.3 Ελάχιστοι δείκτες για την αξιολόγηση των σχεδίων ανάκαμψης

Σε εφαρμογή του άρθρου 9 παρ. 2 της BRRD, στις 6 Μαΐου 2015, η ΕΒΑ

δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον προσδιορισμό από τα

ιδρύματα των ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών των σχεδίων ανάκαμψης.

Στις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές προσδιορίζεται ο ελάχιστος αριθμός

των κατηγοριών στις οποίες πρέπει να εντάσσονται οι σχετικοί δείκτες.

42

2.4 Αξιολόγηση των επιπτώσεων των «συνήθων διαδικασιών

αφερεγγυότητας»

Σύμφωνα με το άρθρο 42 της BRRD στις 20 Μαΐου 2015, η ΕΒΑ

δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες στοχεύουν στην σύγκλιση

των εποπτικών και εξυγιαντικών πρακτικών κατά την εφαρμογή του

άρθρου 42 BRRD. Οι κατευθυντήριες γραμμές προβλέπουν τα στοιχεία

που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τις αρχές εξυγίανσης κατά την

αξιολόγηση των επιπτώσεων των «συνήθων διαδικασιών

αφερεγγυότητας».

2.5 Αποτελεσματικότητα του εργαλείου πώλησης δραστηριοτήτων

Σύμφωνα με το άρθρο 39, παρ. 14 της BRRD, στις 20 Μαΐου 2015, η ΕΒΑ

δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές, αναφορικά με την αξιολόγηση των

περιστάσεων στις οποίες υφίσταται σημαντικός κίνδυνος για την

χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την αποτελεσματικότητα του

εργαλείου πώλησης δραστηριοτήτων.

2.6 Μεταβίβαση δραστηριοτήτων και περιουσιακών στοιχείων

Δυνάμει της παρ. 5 του άρθρου 65 της BRRD, στις 20 Μαΐου 2015, η ΕΒΑ

δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές, στις οποίες προβλέπεται κατάλογος

των ελάχιστων υπηρεσιών που απαιτούνται προκειμένου ο αποδέκτης της

μεταβίβασης δραστηριοτήτων και περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο

εξυγίανσης να είναι σε θέση να λειτουργήσει την επιχείρηση που του

μεταβιβάζεται, λαμβάνοντας υπόψη της ιδιαιτερότητες κάθε μεμονωμένης

περίπτωσης.

2.7 Αξιολόγηση του σημείου αφερεγγυότητας ή επαπειλούμενης

αφερεγγυότητας ενός ιδρύματος

Σύμφωνα με το άρθρο 32, παρ. 6 της BRRD προβλέπεται η έκδοση

κατευθυντηρίων γραμμών από την ΕΒΑ σχετικά με την ερμηνεία των

περιπτώσεων εκείνων στις οποίες ένα ίδρυμα θεωρείται ότι βρίσκεται σε

αφερεγγυότητα ή επαπειλούμενη αφερεγγυότητα. Στις 26 Μαΐου 2015, η

ΕΒΑ προέβη στη δημοσίευση των σχετικών κατευθυντηρίων γραμμών, με

τις οποίες παρέχεται καθοδήγηση στις αρμόδιες αρχές και τις αρχές

εξυγίανσης σχετικά με τα αντικειμενικά στοιχεία που πρέπει να

λαμβάνονται υπόψη κατά την ως άνω αξιολόγηση.

2.8 Προϋποθέσεις για την παροχή ενδοομιλικής χρηματοδοτικής

στήριξης

Στις 9 Ιουλίου 2015, η ΕΒΑ δημοσίευσε το τελικό σχέδιο ρυθμιστικών

τεχνικών προτύπων και τις συναφείς με αυτό κατευθυντήριες γραμμές σε

εφαρμογή των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 23 της BRRD.

43

Οι προϋποθέσεις για την παροχή ενδοομιλικής χρηματοδοτικής στήριξης

λαμβάνουν υπόψη, ιδίως:

την προσδοκία της επιτυχούς έκβασης της χρηματοδοτικής

στήριξης,

το συνολικό συμφέρον του ομίλου,

τις εποπτικές υποχρεώσεις της οντότητας που παρέχει τη στήριξη,

και

τις συνολικές επιπτώσεις της στήριξης στη χρηματοπιστωτική

σταθερότητα.

Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 26 της BRRD, στις 9 Ιουλίου 2015, η

ΕΒΑ δημοσίευσε επίσης το τελικό σχέδιο εκτελεστικών τεχνικών

προτύπων αναφορικά με τα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνονται στη

σχετική δημοσίευση στην οποία προβαίνουν οι εμπλεκόμενες οντότητες.

2.9 Διαβίβαση πληροφοριών και τήρηση εμπιστευτικότητας

Στις 27 Οκτωβρίου 2015, η ΕΒΑ έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο

κατευθυντηρίων γραμμών σύμφωνα με το άρθρο 84, παρ. 7 της BRRD,

με το οποίο ορίζεται ότι οι πληροφορίες που διαβιβάζονται μεταξύ των

εμπλεκόμενων αρχών στο πλαίσιο των καθηκόντων τους,

καταλαμβάνονται από την υποχρέωση τήρησης εμπιστευτικότητας.

2.10 Προσδιορισμός της αξίας των υποχρεώσεων που προκύπτουν από

παράγωγα στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης παθητικού

Στις 17 Δεκεμβρίου 2015, η ΕΒΑ δημοσίευσε, δυνάμει του άρθρου 49

παρ. 5 της BRRD, το τελικό σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων με

το οποίο διευκρινίζονται οι μεθοδολογίες και αρχές που πρέπει να

ακολουθούνται σχετικά με την αποτίμηση των υποχρεώσεων που

προκύπτουν από παράγωγα στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης παθητικού.

2.11 Σχέδια αναδιοργάνωσης που υποβάλλονται κατά την

αναδιάρθρωση παθητικού με σκοπό την ανακεφαλαιοποίηση του

ιδρύματος

Σύμφωνα με τα άρθρα 51 και 52 της BRRD, εφόσον η αναδιάρθρωση

παθητικού αποσκοπεί στην ανακεφαλαιοποίηση ενός ιδρύματος (άρθρο

43, παρ. 2, περ. α), το εν λόγω ίδρυμα οφείλει να καταρτίσει και να

εφαρμόσει σχέδιο αναδιοργάνωσης. Σε εφαρμογή της εν λόγω διάταξης,

στις 17 Δεκεμβρίου 2015, η ΕΒΑ δημοσίευσε τις σχετικές κατευθυντήριες

γραμμές και το τελικό σχέδιο των ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων.

44

2.12 Πληροφορίες που πρέπει κατ’ ελάχιστον να περιλαμβάνονται στα

αρχεία χρηματοπιστωτικών συμβάσεων

Σύμφωνα με το άρθρο 71, παρ. 8 της BRRD, η ΕΒΑ εντέλλεται να

καταρτίσει σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων για να εξειδικεύσει τα

ακόλουθα στοιχεία:

το ελάχιστο σύνολο πληροφοριών που θα πρέπει να

περιλαμβάνονται στα λεπτομερή αρχεία των χρηματοπιστωτικών

συμβάσεων, η τήρηση των οποίων δύναται να αξιωθεί σε

εφαρμογή της παρ. 7 του άρθρου 71 BRRD, και

τις περιστάσεις στις οποίες επιβάλλεται η τήρηση των ως άνω

αρχείων εκ μέρους της αρμόδιας αρχής ή της αρχής εξυγίανσης.

Σε εφαρμογή της ως άνω διάταξης, στις 17 Δεκεμβρίου 2015 η ΕΒΑ

δημοσίευσε το τελικό σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων.


3.1 Ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Οδηγίας 2014/59/ΕΕ (BRRD)

Η Οδηγία 2014/59/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του

Συμβουλίου, της 15.5.2014 «για τη θέσπιση πλαισίου για την ανάκαμψη

και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων

και για την τροποποίηση της οδηγίας 82/891/ΕΟΚ του Συμβουλίου, και

των οδηγιών 2001/24/ΕΚ, 2002/47/ΕΚ, 2004/25/ΕΚ, 2005/56/ΕΚ,

2007/36/ΕΚ, 2011/35/ΕΕ, 2012/30/ΕΕ και 2013/36/ΕΕ, καθώς και των

κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ)

αριθ. 1093/2010 και (ΕΕ) αριθ. 648/2012» ενσωματώθηκε στο ελληνικό

δίκαιο με το δεύτερο άρθρο του ν. 4335/2015. Οι προβλεπόμενες

διαδικασίες και μέτρα για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών

ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων κατηγοριοποιούνται ως εξής:

μέτρα που κατατείνουν στην προετοιμασία της λήψεως μέτρων

ανάκαμψης και εξυγίανσης σε περίπτωση που χρειαστεί (στάδιο

προετοιμασίας),

μέτρα που κατατείνουν στην αποτροπή της περιέλευσης του

ιδρύματος σε σημείο αφερεγγυότητας (στάδιο έγκαιρης

παρέμβασης), και

μέτρα για την εξυγίανση του ιδρύματος που έχει καταστεί

αφερέγγυο (στάδιο εξυγίανσης- resolution).

45

Δ. Λειτουργία και εποπτεία κεφαλαιαγορών


1.1 Πρότυπα για τη θεματοφυλακή περιουσιακών στοιχείων των

Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων (ΟΣΕ)

Στις 10 Νοεμβρίου 2015, η Διεθνής Οργάνωση Επιτροπών

Κεφαλαιαγοράς (εφεξής IOSCO) εξέδωσε τελική έκθεση αναφορικά με τα

πρότυπα για τη θεματοφυλακή περιουσιακών στοιχείων των Οργανισμών

Συλλογικών Επενδύσεων (εφεξής ΟΣΕ). Στην έκθεση καταγράφονται

οκτώ (8) πρότυπα που έχουν ως στόχο να υποδείξουν τα βασικά σημεία

που θα πρέπει να επανεξετάζονται μέσω του ρυθμιστικού πλαισίου

προκειμένου να διασφαλίζεται ότι τα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν

στους επενδυτές προστατεύονται επαρκώς.

Στην πρώτη ενότητα, η οποία αφορά τις κυριότερες πτυχές της λειτουργίας

της θεματοφυλακής επισημαίνεται η ανάγκη, το ρυθμιστικό πλαίσιο να

διασφαλίζει την ύπαρξη κατάλληλων μηχανισμών φύλαξης και

διαχωρισμού των περιουσιακών στοιχείων, καθώς επίσης και κατάλληλο

επίπεδο ανεξαρτησίας. Η δεύτερη ενότητα της έκθεσης επικεντρώνεται

στα πρότυπα που αφορούν τον ορισμό και τη διαρκή παρακολούθηση των

θεματοφυλάκων. Τέλος, στην έκθεση επισημαίνονται ορισμένοι από τους

βασικότερους κινδύνους που συνδέονται με τη θεματοφυλακή

περιουσιακών στοιχείων των ΟΣΕ, όπως είναι ο λειτουργικός κίνδυνος, η

κατάχρηση των περιουσιακών στοιχείων, ο κίνδυνος απάτης ή κλοπής και

ο κίνδυνος που σχετίζεται με τα πληροφοριακά συστήματα. Τα πρότυπα

που περιλαμβάνονται στην έκθεση είναι τα εξής:

το ρυθμιστικό πλαίσιο θα πρέπει να διασφαλίζει την ύπαρξη

κατάλληλων μηχανισμών για τη θεματοφυλακή των ΟΣΕ,

τα περιουσιακά στοιχεία των ΟΣΕ θα πρέπει να διαχωρίζονται από

τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας διαχείρισης και των

συνδεδεμένων με αυτή οντοτήτων, του

θεματοφύλακα/υποθεματοφύλακα, και άλλων ΟΣΕ και λοιπών

πελατών του θεματοφύλακα (εκτός αν τα περιουσιακά στοιχεία του

ΟΣΕ φυλάσσονται σε συλλογικό λογαριασμό, εφόσον προβλέπεται

από το ρυθμιστικό πλαίσιο),

τα περιουσιακά στοιχεία του ΟΣΕ θα πρέπει να φυλάσσονται σε

θεματοφύλακα ο οποίος είναι λειτουργικά ανεξάρτητος από την

εταιρεία διαχείρισης,

η εταιρεία διαχείρισης θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι μηχανισμοί

φύλαξης γνωστοποιούνται στους επενδυτές μέσω των

προσυμβατικών εγγράφων του ΟΣΕ ή καθίστανται διαφανείς στον

πελάτη με άλλο τρόπο,

η εταιρεία διαχείρισης κατά τον ορισμό θεματοφύλακα θα πρέπει

να προβαίνει σε επαρκή έλεγχο καταλληλότητας (due diligence),

η εταιρεία διαχείρισης θα πρέπει κατ’ ελάχιστο να λαμβάνει υπόψη

το νομοθετικό πλαίσιο, την οικονομική κατάσταση και την

οργανωτική επάρκεια του θεματοφύλακα κατά τη διαδικασία

επιλογής του,

46

η εταιρεία διαχείρισης θα πρέπει να συνάπτει έγγραφη σύμβαση με

τον θεματοφύλακα, στην οποία περιλαμβάνονται όροι για την

ευθύνη και τις αρμοδιότητές του, και

οι μηχανισμοί φύλαξης θα πρέπει να εποπτεύονται σε διαρκή βάση

προκειμένου να διασφαλίζεται η συμμόρφωση με τους όρους της

σύμβασης θεματοφυλακής.


2.1 Ευρωπαϊκή Ένωση Κεφαλαιαγορών

(α) Πράσινη βίβλος για τη διαμόρφωση μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης

Κεφαλαιαγορών

Στις 18 Φεβρουαρίου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε Πράσινη

Βίβλο «για τη διαμόρφωση μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης Κεφαλαιαγορών»

(Capital Markets Union – εφεξής CMU) και κάλεσε σε διαβούλευση όλα

τα ενδιαφερόμενα μέρη με σκοπό να υπάρξει μια κοινή προσέγγιση ως

προς τους σκοπούς που πρέπει να επιδιωχθούν και τα νομοθετικής φύσεως

μέτρα που πρέπει να ληφθούν για τη διαμόρφωση, με χρονικό ορίζοντα το

2019, μιας ενιαίας αγοράς κεφαλαίων για τα 28 κράτη μέλη. Η CMU έχει

αναδειχθεί σε βασική πρωτοβουλία της Επιτροπής στο πλαίσιο του

διακηρυγμένου, με το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη, στόχου για

τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης στην ΕΕ.

Οι βασικές επιδιώξεις της Επιτροπής μέσω της CMU, όπως

αποτυπώνονται στην Πράσινη Βίβλο, συνοψίζονται ως εξής:

δημιουργία μιας πραγματικής ενιαίας αγοράς κεφαλαίων με στόχο

την άρση των εμποδίων στις διακρατικές επενδύσεις και την

ισχυρότερη διασύνδεση αυτής με τις παγκόσμιες αγορές

κεφαλαίων,

βελτίωση των όρων πρόσβασης σε εναλλακτικές της τραπεζικής

πηγές χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις (ιδίως start-ups και

μικρομεσαίες επιχειρήσεις),

ενίσχυση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος

μέσω της καθιέρωσης και της συστηματικής εφαρμογής ενός

Ενιαίου Εγχειριδίου Κανόνων (Single Rulebook) σε ό,τι αφορά την

παροχή των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών,

συνεισφορά στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής

οικονομίας μέσω της προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων

διεθνούς προέλευσης.

47

Η CMU αποτελεί καταρχήν ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο, στο οποίο

περιλαμβάνονται μεταρρυθμίσεις με στόχο την εναρμόνιση σε τομείς όπως

το πτωχευτικό ή φορολογικό δίκαιο, για τις οποίες, όμως, καθίσταται

σαφές ότι απαιτείται εύλογος χρόνος. Ταυτόχρονα όμως έχει αναγνωριστεί

μια σειρά στοχευμένων δράσεων, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην

Πράσινη Βίβλο, με τις οποίες μπορεί να υπάρξει άμεση πρόοδος, όπως:

η ανάπτυξη προτάσεων ενίσχυσης της αγοράς των τιτλοποιήσεων

ώστε να απελευθερωθούν κεφάλαια στους ισολογισμούς των

τραπεζών προς διοχέτευση στην πραγματική οικονομία,

η αναθεώρηση της Οδηγίας 2003/71/ΕΚ για το ενημερωτικό

δελτίο, ώστε να αρθούν τα εμπόδια πρόσβασης των επιχειρήσεων,

ιδίως των μικρομεσαίων, στη χρηματοδότηση από τις

κεφαλαιαγορές,

η διεύρυνση της επενδυτικής βάσης για τις μικρομεσαίες

επιχειρήσεις μέσω της ενίσχυσης της επενδυτικής πληροφόρησης,

η δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού πλαισίου για την ιδιωτική

τοποθέτηση (private placement), ώστε να προωθηθεί η απευθείας

ιδιωτική συμμετοχή στις μικρές επιχειρήσεις, και

η ενίσχυση των Ευρωπαϊκών μακροπρόθεσμων επενδυτικών

κεφαλαίων (European Long–Term Investment Funds – ELTIFs),

ώστε να διοχετευτούν επενδυτικά κεφάλαια σε έργα υποδομών.

Ακολούθως, στο πλαίσιο της δημοσίευσης της Πράσινης Βίβλου για τη

CMU εκδόθηκαν εντός του Μαρτίου 2015 από την Επιτροπή δύο κείμενα

διαβούλευσης, άμεσα συνδεόμενα με το σχέδιο ενοποίησης των αγορών

κεφαλαίων και, ειδικότερα:

(i) Κείμενο διαβούλευσης για την αναθεώρηση της Οδηγίας

2003/71/ΕΚ για το ενημερωτικό δελτίο (Prospectus Directive) ιδίως σε ό,τι

αφορά ζητήματα όπως:

η αναθεώρηση των ποσοτικών ορίων για την υποχρεωτική έκδοση

ενημερωτικού δελτίου,

η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής κατά την εισαγωγή τίτλων προς

διαπραγμάτευση σε Πολυμερείς Μηχανισμούς Διαπραγμάτευσης

(ΠΜΔ), οι οποίοι αφενός μεν «εξισώνονται» ρυθμιστικά με τις

οργανωμένες αγορές βάσει της Οδηγίας 2014/65/ΕΕ (MiFID II) και

αφετέρου δύνανται πλέον να χαρακτηριστούν βάσει της ίδιας

Οδηγίας ως «Αγορές για την ανάπτυξη των ΜμΕ» («SME Growth

Markets),

η καθιέρωση εξαιρέσεων για τους Οργανισμούς Εναλλακτικών

Επενδύσεων προκειμένου να αποφεύγεται η επικάλυψη στις

απαιτούμενες δημοσιεύσεις τόσο βάσει της Οδηγίας όσο και

σύμφωνα με τους προς ψήφιση νέους ad hoc Κανονισμούς (ELTIF

Regulation),

η άρση πιθανών επικαλύψεων στην παρεχόμενη πληροφόρηση

μέσω ενημερωτικού δελτίου και Εγγράφου Βασικών Πληροφοριών

σε ό,τι αφορά τα «συσκευασμένα επενδυτικά προϊόντα» βάσει του

νέου Κανονισμού (ΕΕ) 1286/2014 (PRIIPs), και

48

η εναρμόνιση των δύο εγκρίσεων, του ενημερωτικού δελτίου και

της εισαγωγής των κινητών αξιών στην οργανωμένη αγορά, τόσο

χρονικά όσο και οργανικά.

(ii) Κείμενο διαβούλευσης μέσω του οποίου ζητείται από τους φορείς

της αγοράς να υποβάλουν προτάσεις και παρατηρήσεις αναφορικά με

ορισμένες πτυχές του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει τις τιτλοποιήσεις

(π.χ. κριτήρια επιλεξιμότητας, απαιτήσεις διαφάνειας, εποπτική

μεταχείριση των τιτλοποιήσεων, λειτουργία δευτερογενούς αγοράς κ.ά.).

Σκοπός της Επιτροπής είναι η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πλαισίου

υψηλής ποιότητας αγοράς τιτλοποιήσεων με κριτήριο την απλότητα, τη

διαφάνεια και την τυποποίηση.

(β) Σχέδιο δράσης για τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης

Κεφαλαιαγορών

Σε συνέχεια των ανωτέρω, στις 30 Σεπτεμβρίου 2015, η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή εξέδωσε σχέδιο δράσης αναφορικά με τη δημιουργία μιας

Ευρωπαϊκής Ένωσης Κεφαλαιαγορών, με το οποίο εξειδικεύονται οι

επιμέρους δράσεις και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους. Στο Σχέδιο

Δράσης περιλαμβάνεται μια σειρά βραχυπρόθεσμων μέτρων και

πρωτοβουλιών, οι οποίες είναι οι εξής:

η υποβολή πρότασης Κανονισμού για τη δημιουργία ενός απλού,

διαφανούς και τυποποιημένου ευρωπαϊκού πλαισίου για την

τιτλοποίηση,

η υποβολή πρότασης Κανονισμού για την τροποποίηση του

Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 σχετικά με τις απαιτήσεις

προληπτικής εποπτείας για τις επιχειρήσεις επενδύσεων,

η υποβολή κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού της Επιτροπής για την

τροποποίηση του κατ΄ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2015/35

που συμπληρώνει την Οδηγία 2009/138/ΕΚ σχετικά με την

ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και

αντασφάλισης (Φερεγγυότητα ΙΙ),

η έναρξη δημόσιας διαβούλευσης για τη δημιουργία ενός

πανευρωπαϊκού πλαισίου για τις καλυμμένες ομολογίες,

η έναρξη δημόσιας διαβούλευσης για την αναθεώρηση των

Κανονισμών που διέπουν τη λειτουργία των Ευρωπαϊκών

Εταιρειών Επιχειρηματικού Κεφαλαίου (EuVECA) και των

Ευρωπαϊκών Ταμείων Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας (EuSEF),

και

η έναρξη δημόσιας διαβούλευσης για την αξιολόγηση των

σωρευτικών επιπτώσεων και της αλληλεπίδρασης του ισχύοντος

ευρωπαϊκού κανονιστικού πλαισίου που διέπει την παροχή

χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.

49

(γ) Πρόταση Κανονισμού αναφορικά με το ενημερωτικό δελτίο

που πρέπει να δημοσιεύεται κατά τη δημόσια προσφορά κινητών

αξιών ή την εισαγωγή τους προς διαπραγμάτευση

Στο πλαίσιο της εφαρμογής του Σχεδίου Δράσης για τη δημιουργία μιας

Ευρωπαϊκής Ένωσης Κεφαλαιαγορών (Capital Markets Union) η

Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε, στις 30 Νοεμβρίου 2015, πρόταση

Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

αναφορικά με το ενημερωτικό δελτίο που πρέπει να δημοσιεύεται κατά τη

δημόσια προσφορά κινητών αξιών ή την εισαγωγή τους προς

διαπραγμάτευση. Η εν λόγω πρωτοβουλία έχει ως στόχο να καταστήσει

ευκολότερη για τις επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων των

μικρομεσαίων επιχειρήσεων) την άντληση κεφαλαίων σε ολόκληρη την

Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω:

της απλοποίησης των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στο

ενημερωτικό δελτίο,

της μείωσης των διοικητικών εμποδίων, και

του εξορθολογισμού της διαδικασίας έγκρισης.

Ο Κανονισμός, ο οποίος θα αντικαταστήσει την Οδηγία 2003/71/ΕΚ,

αναμένεται να εφαρμοστεί δώδεκα (12) μήνες μετά τη δημοσίευσή του

στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας άμεση ισχύ

στο εθνικό δίκαιο.

2.2 Οδηγία 2004/39/ΕΚ για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων

(MiFID I)

Στις 6 Μαΐου 2015, η Ευρωπαϊκή Αρχή Αγορών και Κινητών Αξιών

(εφεξής ESMA) δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές ως προς την

περαιτέρω εξειδίκευση και εναρμόνιση των ορισμών και την

κατηγοριοποίηση των παράγωγων χρηματοπιστωτικών μέσων και των

συμβάσεων παραγώγων, όπως αυτά αναφέρονται στις περιπτώσεις 6 και 7

του Τμήματος Γ του Παραρτήματος I της Οδηγίας 2004/39/ΕΚ (εφεξής

MiFID Ι).

Η ανάγκη εκπόνησης των κατευθυντήριων γραμμών προέκυψε από τη

διαπίστωση της ανομοιομορφίας στην ερμηνευτική προσέγγιση των

σχετικών διατάξεων της MiFID Ι από τα κράτη μέλη σε συνδυασμό με τις

πρακτικές δυσλειτουργίες που αναδείχτηκαν κατά την εφαρμογή του νέου

Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 (EMIR) και το γεγονός ότι η εφαρμογή

της Οδηγίας 2014/65/ΕΕ (εφεξής MiFID II) δεν εκκινεί πριν τις 3

Ιανουαρίου 2017.

Σύμφωνα με το τελικό κείμενο των κατευθυντήριων γραμμών, η ESMA

θεωρεί ότι ο ορισμός της περίπτωσης 6 του Παραρτήματος I της MiFID να

εμπερικλείει όλες τις συμβάσεις παραγώγων, αρκεί να επιδέχονται φυσικό

διακανονισμό και να αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε

ρυθμιζόμενη αγορά ή ΠΜΔ. Αντίστοιχα, ο ορισμός της περίπτωσης 7

προβλέπεται ότι αφορά σε συμβάσεις παραγώγων που επιδέχονται φυσικό

διακανονισμό, αλλά δεν αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε

ρυθμιζόμενη αγορά ή ΠΜΔ.

50

2.3 Κανονισμός (ΕΕ) 600/2014 (MiFIR) και Οδηγία 2014/65/ΕΕ

(MiFID II) για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων

Εντός του 2015, η ESMA εξέδωσε τα ακόλουθα σχέδια ρυθμιστικών και

εκτελεστικών τεχνικών προτύπων στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΕ)

600/2014 (MiFIR) και της Οδηγίας 2014/65/ΕΕ (MiFID II):

(α) Στις 29 Ιουνίου 2015, η ESMA εξέδωσε σχέδια ρυθμιστικών και

εκτελεστικών τεχνικών προτύπων για τις κάτωθι θεματικές:

τις διαδικασίες για την έγκριση και απόρριψη αιτήσεων χορήγησης

άδειας λειτουργίας των επιχειρήσεων επενδύσεων,

την ελευθερία παροχής επενδυτικών υπηρεσιών και

δραστηριοτήτων (MiFID ΙΙ, άρθρο 34, παρ. 8 και άρθρο 35, παρ.

11) και εγκατάσταση υποκαταστήματος),

την παροχή υπηρεσιών και άσκηση δραστηριοτήτων από

επιχειρήσεις επενδύσεων τρίτων χωρών βάσει απόφασης

ισοδυναμίας (γενικές διατάξεις), και

τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων αρχών σε εποπτικές

δραστηριότητες, σε επιτόπιες εξακριβώσεις ή σε έρευνες.

(β) Στις 31 Αυγούστου 2015, η ESMA εξέδωσε κείμενο διαβούλευσης

αναφορικά με ορισμένα εκτελεστικά τεχνικά πρότυπα που συμπληρώνουν

την Οδηγία 2014/65/ΕΕ σε σχέση με:

τη μορφή και τον χρόνο των κοινοποιήσεων και των

δημοσιοποιήσεων που σχετίζονται με την υποχρέωση αναστολής

διαπραγμάτευσης ή διαγραφής χρηματοπιστωτικών μέσων σε

ρυθμιζόμενη αγορά,

τα τυποποιημένα έντυπα και τις διαδικασίες κοινοποίησης ή

υποβολής των πληροφοριών (πρόγραμμα δραστηριοτήτων,

οργανωτική δομή, μέλη διοικητικού οργάνου) που ο πάροχος

υπηρεσιών αναφοράς δεδομένων παρέχει στην αρμόδια αρχή

προκειμένου να λάβει άδεια λειτουργίας, και

τον καθορισμό των μέτρων τα οποία επιβάλλουν την αποστολή

εβδομαδιαίων εκθέσεων στην ESMA από τις επιχειρήσεις

επενδύσεων ή τους διαχειριστές αγοράς που διαχειρίζονται τόπο

διαπραγμάτευσης στον οποίο αποτελούν αντικείμενο

διαπραγμάτευσης παράγωγα επί εμπορευμάτων ή δικαιώματα

εκπομπής ή παράγωγά τους σχετικά με την αναφορά θέσεων ανά

κατηγορία κατόχου θέσης.

(γ) Η ESMA υπέβαλε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015 στην Ευρωπαϊκή

Επιτροπή σχέδια ρυθμιστικών και εκτελεστικών τεχνικών προτύπων για

τις ακόλουθες θεματικές:

τις υποχρεώσεις προ-συναλλακτικής και μετα-συναλλακτικής

διαφάνειας για μετοχικά και μη μετοχικά χρηματοπιστωτικά,

τις οργανωτικές υποχρεώσεις των επιχειρήσεων επενδύσεων, την

αναφορά συναλλαγών και τις υποδομές,

τη διαπραγμάτευση παραγώγων επί εμπορευμάτων,

51

τη γνωστοποίηση συναλλαγών,

την εκκαθάριση παραγώγων, και

τη βέλτιστη εκτέλεση εντολών.

(δ) Τέλος, στις 11 Δεκεμβρίου 2015, η ESMA εξέδωσε σχέδιο

εκτελεστικών τεχνικών προτύπων σχετικά με τις κάτωθι θεματικές:

τα τυποποιημένα έντυπα, τα υποδείγματα και τις διαδικασίες για τις

ρυθμίσεις συνεργασίας μεταξύ των αρμοδίων αρχών καταγωγής

και υποδοχής σε περίπτωση που η λειτουργία τόπου

διαπραγμάτευσης στη χώρα υποδοχής έχει αποκτήσει ουσιώδη

σημασία για τη λειτουργία της αγοράς κινητών αξιών και την

προστασία των επενδυτών στο εν λόγω κράτος μέλος υποδοχής,

τη μορφή και τον χρόνο των κοινοποιήσεων και των

δημοσιοποιήσεων που σχετίζονται με την υποχρέωση αναστολής

διαπραγμάτευσης ή διαγραφής χρηματοπιστωτικών μέσων σε

ρυθμιζόμενη αγορά, ΠΜΔ ή ΜΟΔ,

τα τυποποιημένα έντυπα και τις διαδικασίες κοινοποίησης ή

υποβολής των πληροφοριών που ο πάροχος υπηρεσιών αναφοράς

δεδομένων παρέχει στην αρμόδια αρχή προκειμένου να λάβει άδεια

λειτουργίας,

τον καθορισμό των μέτρων τα οποία επιβάλλουν την αποστολή

εβδομαδιαίων εκθέσεων στην ESMA από τις επιχειρήσεις

επενδύσεων ή τους διαχειριστές αγοράς που διαχειρίζονται τόπο

διαπραγμάτευσης στον οποίο αποτελούν αντικείμενο

διαπραγμάτευσης παράγωγα επί εμπορευμάτων ή δικαιώματα

εκπομπής ή παράγωγά τους σχετικά με την αναφορά θέσεων ανά

κατηγορία κατόχου θέσης,

τα τυποποιημένα έντυπα που υποβάλλονται και τις διαδικασίες που

ακολουθούνται κατά τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων αρχών

σε εποπτικές δραστηριότητες, επιτόπιες εξακριβώσεις ή έρευνες

και για την ανταλλαγή πληροφοριών,

τα τυποποιημένα έντυπα, τα υποδείγματα και τις διαδικασίες για τη

διαβούλευση με άλλες αρμόδιες αρχές πριν τη χορήγηση άδειας

λειτουργίας, και

τις διαδικασίες και τις μορφές υποβολής των πληροφοριών σχετικά

με την επιβολή διοικητικής κύρωσης ή μέτρου για παραβάσεις του

Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 600/2014 ή των εθνικών διατάξεων που

θεσπίζονται κατ’ εφαρμογή της Οδηγίας 2014/65/ΕΕ.

52

2.4 Κατευθυντήριες γραμμές για την αξιολόγηση των γνώσεων και

των δεξιοτήτων του προσωπικού των επιχειρήσεων επενδύσεων

Στις 17 Δεκεμβρίου 2015, η ESMA κείμενο κατευθυντήριων γραμμών

αναφορικά με την αξιολόγηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων του

προσωπικού των επιχειρήσεων επενδύσεων. Σύμφωνα με την παρ. 1 του

άρθρου 25 της Οδηγίας 2014/65/ΕΕ, οι επιχειρήσεις επενδύσεων

διασφαλίζουν και, όταν τους ζητηθεί από τις αρμόδιες αρχές,

αποδεικνύουν ότι τα φυσικά πρόσωπα που παρέχουν επενδυτικές

συμβουλές ή πληροφόρηση σχετικά με χρηματοπιστωτικά μέσα,

επενδυτικές υπηρεσίες ή παρεπόμενες υπηρεσίες σε πελάτες για

λογαριασμό της επιχείρησης επενδύσεων διαθέτουν τις απαιτούμενες

γνώσεις και δεξιότητες για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους. Οι

κατευθυντήριες γραμμές αφορούν τις κάτωθι θεματικές:

τα κριτήρια για τις γνώσεις και τις δεξιότητες που θα πρέπει να

διαθέτει το προσωπικό των επιχειρήσεων επενδύσεων όταν παρέχει

πληροφόρηση σχετικά με επενδυτικά προϊόντα (χρηματοπιστωτικά

μέσα και δομημένες καταθέσεις), επενδυτικές υπηρεσίες και

παρεπόμενες υπηρεσίες ή επενδυτική συμβουλή,

τις οργανωτικές απαιτήσεις για την αξιολόγηση, την τήρηση και

την αναθεώρηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων, και

τη δημοσίευση των πληροφοριών από τις αρμόδιες αρχές.

2.5 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 596/2014 (MAR) και Οδηγία 2014/57/ΕΕ

για την κατάχρηση της αγοράς (MAD)

(α) Έκδοση κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων στο πλαίσιο εφαρμογής

του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 596/2012 (MAR)

Στις 3 Φεβρουαρίου 2015, η ESMA δημοσίευσε τεχνική συμβουλή σε

συνέχεια σχετικού αιτήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναφορικά με το

περιεχόμενο των προς έκδοση κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων στο πλαίσιο

εφαρμογής όσων ορίζονται στον Κανονισμό (ΕΕ) 596/2012 για την

κατάχρηση της αγοράς (εφεξής MAR). Πιο συγκεκριμένα:

παρέχονται περαιτέρω διευκρινίσεις ως προς τα στοιχεία των

ενδείξεων για τη χρήση παραπλανητικών μεθοδεύσεων με σκοπό

τη χειραγώγηση της αγοράς που περιέχονται στο Παράρτημα Ι του

Κανονισμού,

προτείνονται τα ελάχιστα όρια για την εκπομπή αερίων

ισοδύναμων προς το διοξείδιο του άνθρακα και την έκλυση

θερμικής ισχύος για δραστηριότητες καύσης, τα οποία εφόσον

τηρούνται απαλλάσσουν τις οντότητες που συμμετέχουν σε αγορά

δικαιωμάτων εκπομπής από την υποχρέωση δημοσιοποίησης της

σχετικής προνομιακής πληροφόρησης,

προτείνεται ο τρόπος καθορισμού της αρμόδιας κάθε φορά αρχής

στην οποία υποχρεωτικά γνωστοποιούνται οι αποφάσεις αναβολής

της υποχρεωτικής δημοσίευσης προνομιακής πληροφορίας,

53

παρέχονται διευκρινίσεις ως προς τις απαιτήσεις γνωστοποίησης

των συναλλαγών προσώπων που ασκούν διευθυντικά καθήκοντα

καθώς και ως προς τις περιστάσεις υπό τις οποίες, εξαιρετικά,

δύναται να επιτρέπει ο εκδότης τη διενέργεια συναλλαγών, για ίδιο

λογαριασμό ή για λογαριασμό τρίτου, από διευθυντικά στελέχη επί

των τίτλων του εκδότη, κατά τη διάρκεια της αποκαλούμενης

«κλειστής περιόδου» (ήτοι, εντός των 30 ημερολογιακών ημερών

που προηγούνται από την υποχρεωτική δημοσίευση μιας

ενδιάμεσης οικονομικής έκθεσης ή μιας ετήσιας), και

εξειδικεύονται οι διαδικασίες που πρέπει να εφαρμόζονται από τις

αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών για την ύπαρξη

αποτελεσματικών μηχανισμών αναφοράς παραβάσεων, ώστε να

διασφαλίζεται η προστασία του απορρήτου των προσωπικών

δεδομένων.

(β) Σχέδιο ρυθμιστικών και εκτελεστικών τεχνικών προτύπων που

συμπληρώνουν τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 596/2014

Στο πλαίσιο εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 596/2014 (MAR) για

την κατάχρηση της αγοράς η ESMA υπέβαλε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015

στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα σχέδια ρυθμιστικών και εκτελεστικών

τεχνικών προτύπων για τον προσδιορισμό:

του περιεχομένου των γνωστοποιήσεων προς τις αρμόδιες αρχές

και των συνθηκών κατάρτισης, δημοσίευσης και διατήρησης του

καταλόγου των γνωστοποιήσεων που διατηρεί η ESMA,

του χρονοδιαγράμματος και του μορφότυπου για την υποβολή των

γνωστοποιήσεων στις αρμόδιες αρχές,

των προϋποθέσεων που πρέπει να πληρούν τα προγράμματα

επαναγοράς και τα μέτρα σταθεροποίησης,

των ρυθμίσεων και διαδικασιών που οφείλουν να τηρούν οι

υπόχρεες εταιρείες για τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του

Κανονισμού για τη βολιδοσκόπηση της αγοράς,

των κριτηρίων, της διαδικασίας και των απαιτήσεων για την

καθιέρωση μιας αποδεκτής πρακτικής αγοράς,

των κατάλληλων ρυθμίσεων, συστημάτων και διαδικασιών για την

πρόληψη και τον εντοπισμό κατάχρησης αγοράς,

των τεχνικών μέσων για την κατάλληλη δημοσιοποίηση

προνομιακών πληροφοριών και για την αναβολή της εν λόγω

δημοσιοποίησης,

του μορφότυπου που θα πρέπει να έχουν οι κατάλογοι προσώπων

που κατέχουν προνομιακές πληροφορίες και του μορφότυπου

ανανέωσης των εν λόγω καταλόγων,

54

του μορφότυπου και του προτύπου με τα οποία πρέπει να

γνωστοποιούνται και να δημοσιοποιούνται οι πληροφορίες που

αφορούν συναλλαγές προσώπων που ασκούν διευθυντικά

καθήκοντα, και

των τεχνικών ρυθμίσεων που αφορούν την αντικειμενική

παρουσίαση των επενδυτικών συστάσεων.

2.6 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 909/2014 για τα Κεντρικά Αποθετήρια

Τίτλων (CSDR)

(α) Σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων για τις απαιτήσεις

προληπτικής εποπτείας στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ.

909/2014

Στις 27 Φεβρουαρίου 2015, η EBA εξέδωσε κείμενο διαβούλευσης για την

κατάρτιση σχεδίων ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων σχετικά με τις

απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για τα Κεντρικά Αποθετήρια Τίτλων

(εφεξής ΚΑΤ) στο πλαίσιο εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ.

909/2014 για τα ΚΑΤ (εφεξής Κανονισμός CSDR). Τα υπό κατάρτιση

σχέδια ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων αφορούν:

την εξειδίκευση των απαιτήσεων ως προς το κεφάλαιο, τα

αδιανέμητα κέρδη και τα αποθεματικά ενός ΚΑΤ σύμφωνα με τα

προβλεπόμενα στο άρθρο 47 του Κανονισμού,

την εξειδίκευση των συμπληρωματικών πρόσθετων κεφαλαιακών

απαιτήσεων που συνεπάγεται η χορήγηση άδειας παροχής -από το

ίδιο το ΚΑΤ ή ξεχωριστή ειδικώς ορισμένη νομική οντότητα-

επικουρικών υπηρεσιών τραπεζικού χαρακτήρα στους

συμμετέχοντες σε αυτό σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 54

του Κανονισμού, και

την εξειδίκευση του πλαισίου και των εργαλείων παρακολούθησης,

υπολογισμού, διαχείρισης, αναφοράς και γνωστοποίησης στο ευρύ

κοινό του πιστωτικού κινδύνου και του κινδύνου ρευστότητας

στους οποίους εκτίθενται τα ΚΑΤ που έχουν αδειοδοτηθεί να

παρέχουν επικουρικές υπηρεσίες τραπεζικού χαρακτήρα.

(β) Σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων αναφορικά με τη

διαδικασία αγοράς κάλυψης («buy-in») σε περίπτωση αδυναμίας

διακανονισμού

Στις 25 Ιουνίου 2015, η ESMA εξέδωσε κείμενο διαβούλευσης αναφορικά

με τα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα για τη διαδικασία αγοράς κάλυψης

(«buy-in») σε περίπτωση αδυναμίας διακανονισμού.

55

Σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Κανονισμού, η διαδικασία αγοράς

κάλυψης («buy-in») ξεκινά όταν ο υπερήμερος συμμετέχων σε σύστημα

διακανονισμού αξιογράφων δεν παραδίδει τα χρηματοπιστωτικά μέσα

στον αποδέκτη συμμετέχοντα εντός τεσσάρων (4) εργάσιμων ημερών μετά

την προβλεπόμενη διαδικασία διακανονισμού (περίοδος παράτασης). Κατά

την προαναφερθείσα διαδικασία, τα εν λόγω χρηματοπιστωτικά μέσα

διατίθενται προς διακανονισμό και παραδίδονται στον αποδέκτη

συμμετέχοντα εντός κατάλληλου χρονικού διαστήματος. Η ESMA, κατ’

εξουσιοδότηση του Κανονισμού, καταρτίζει, σε στενή συνεργασία με τα

μέλη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών, σχέδια

ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων προκειμένου να καθοριστούν τα εξής:

οι λεπτομέρειες της λειτουργίας της κατάλληλης διαδικασίας

αγοράς κάλυψης («buy-in»), περιλαμβανομένων των κατάλληλων

χρονικών πλαισίων για την παράδοση του χρηματοπιστωτικού

μέσου μετά τη διαδικασία αγοράς κάλυψης,

οι περιστάσεις υπό τις οποίες μπορεί να επιμηκυνθεί η περίοδος

παράτασης,

το είδος των πράξεων και τα συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια τα

οποία καθιστούν την αγορά κάλυψης αναποτελεσματική,

η μεθοδολογία υπολογισμού της χρηματικής αποζημίωσης,

οι συνθήκες υπό τις οποίες θεωρείται ότι ο συμμετέχων κατ’

επανάληψη και συστηματικά δεν παραδίδει τα χρηματοπιστωτικά

μέσα, και

οι βασικές πληροφορίες για τον διακανονισμό που παρέχει το

κεντρικό αποθετήριο τίτλων στον κεντρικό αντισυμβαλλόμενο και

στους τόπους διαπραγμάτευσης προκειμένου να φέρουν σε πέρας

τη διαδικασία κάλυψης αγορών.

(γ) Τεχνική συμβουλή σχετικά με τις ποινές για τις αποτυχίες

διακανονισμού και τη συστημική σημασία των ΚΑΤ

Στις 4 Αυγούστου 2015, η ESMA εξέδωσε κείμενο τεχνικής συμβουλής

προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της εφαρμογής του

Κανονισμού CSDR, αναφορικά με:

τις ποινές, οι οποίες προτείνεται να επιβάλλονται στην

περίπτωση της αποτυχίας διακανονισμού, και

τους όρους έμπρακτης αναγνώρισης της συστημικής σημασίας

των ΚΑΤ για τη λειτουργία των αγορών κινητών αξιών και την

προστασία των επενδυτών σε επίπεδο κράτους - μέλους.

Ειδικότερα, για τον καθορισμό του ύψους των χρηματικών προστίμων οι

προτάσεις της ESMA λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες της κάθε

κατηγορίας περιουσιακού στοιχείου, ενώ σε ό,τι αφορά την αναγνώριση

της συστημικής σημασίας η ESMA ορίζει δείκτες αξιολόγησης των

βασικών υπηρεσιών που παρέχουν τα ΚΑΤ. Το κείμενο συνοδεύεται από

μελέτη αξιολόγησης επιπτώσεων αναφορικά με τα μέτρα που προτείνονται

από την ESMA.

56

(δ) Σχέδιο ρυθμιστικών και εκτελεστικών τεχνικών προτύπων για

τη βελτίωση του διακανονισμού αξιογράφων

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2015, η ESMA εξέδωσε σχέδιο ρυθμιστικών και

εκτελεστικών τεχνικών προτύπων που συμπληρώνουν τον Κανονισμό

CSDR για τη βελτίωση του διακανονισμού αξιογράφων και τα ΚΑΤ τα

οποία αφορούν τις εξής θεματικές:

τον καθορισμό των σημαντικών νομισμάτων στα οποία

πραγματοποιείται ο διακανονισμός,

τη διαδικασία χορήγησης της άδειας λειτουργίας ΚΑΤ,

την εξειδίκευση των κριτηρίων που πρέπει να λαμβάνουν υπόψη

οι αρμόδιες αρχές για να εγκρίνουν τη συμμετοχή των ΚΑΤ σε

νομικά πρόσωπα,

την επανεξέταση των ρυθμίσεων, των στρατηγικών, των

διαδικασιών και των μηχανισμών που εφαρμόζονται από το

ΚΑΤ και την αξιολόγηση των κινδύνων στους οποίους εκτίθεται

ή ενδέχεται να εκτεθεί το ΚΑΤ,

τη συνεργασία μεταξύ αρχών των κρατών μελών καταγωγής και

υποδοχής,

την αναγνώριση ΚΑΤ τρίτης χώρας,

τον καθορισμό των εργαλείων για την παρακολούθηση των

κινδύνων από το ΚΑΤ, την τήρηση αρχείων από το ΚΑΤ, και τα

μέτρα που λαμβάνει το ΚΑΤ για τη διασφάλιση της

ακεραιότητας της έκδοσης,

την εξειδίκευση των λειτουργικών κινδύνων και τις μεθόδους

ελέγχου, αντιμετώπισης ή ελαχιστοποίησης των εν λόγω

κινδύνων,

την επενδυτική πολιτική του ΚΑΤ,

τις απαιτήσεις για τις συνδέσεις ΚΑΤ, την πρόσβαση σε ΚΑΤ,

τη διαδικασία χορήγησης άδειας για την παροχή επικουρικών

υπηρεσιών τραπεζικής φύσεως και την εσωτερικοποίηση του

διακανονισμού.

57

2.7 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1268/2014 σχετικά με τα έγγραφα βασικών

πληροφοριών για τα συσκευασμένα επενδυτικά προϊόντα για ιδιώτες

επενδυτές και τα βασιζόμενα σε ασφάλιση επενδυτικά προϊόντα

(PRIIPs)

(α) Παρουσίαση του κινδύνου, σενάρια επιδόσεων και στοιχεία

κόστους που πρέπει να γνωστοποιούνται στο έγγραφο βασικών

πληροφοριών (KID)

Στις 23 Ιουνίου 2015, η Κοινή Επιτροπή των EBA, ESMA και EIOPA

έθεσε σε διαβούλευση τεχνικό κείμενο διαβούλευσης αναφορικά με:

τον κίνδυνο,

τα σενάρια απόδοσης, και

τα στοιχεία κόστους που πρέπει να γνωστοποιούνται στο

πλαίσιο του εγγράφου βασικών πληροφοριών (εφεξής KID),

σύμφωνα με τον Κανονισμό 1286/2014 (εφεξής Κανονισμός

PRIIP).

(i) Μεθοδολογία στην οποία βασίζεται η παρουσίαση του κινδύνου και

της ανταμοιβής (risk and reward)

Σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 3, στοιχείο (δ) του Κανονισμού, το KID,

μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει:

συνοπτικό δείκτη κινδύνου,

τους βασικούς του περιορισμούς και μια αναλυτική επεξήγηση

των κινδύνων που αφορούν ουσιωδώς το PRIIP και δεν

αντικατοπτρίζονται επαρκώς στον συνοπτικό δείκτη κινδύνου,

και

κατάλληλα σενάρια επιδόσεων και τις παραδοχές που

χρησιμοποιήθηκαν για την κατάρτισή τους.

Στο πλαίσιο αυτό, ο συνοπτικός δείκτης κινδύνου προτείνεται να λαμβάνει

υπόψη τρεις επιμέρους κινδύνους: τον κίνδυνο αγοράς, τον κίνδυνο

αντισυμβαλλομένου και τον κίνδυνο ρευστότητας. Περαιτέρω, ως προς

την μεθοδολογία προσδιορισμού του εν λόγω δείκτη, προτείνονται

τέσσερις διαφορετικές προσεγγίσεις. Αναφορικά με τις παραδοχές στις

οποίες βασίζονται τα σενάρια επιδόσεων (performance scenarios),

προτείνονται επίσης τέσσερις εναλλακτικές επιλογές, όπως, ενδεικτικά, η

επιλογή των σεναρίων που θα περιέχονται στο KID να επαφίεται στον

παραγωγό του PRIIP ή τα σενάρια να προβλέπονται απευθείας σε

νομοθετικό κείμενο.

(ii) Στοιχεία κόστους στο KID

Στο κείμενο διαβούλευσης επιχειρείται η αποτύπωση των διαφόρων ειδών

χρεώσεων και κόστους ανάλογα με το είδος του PRIIP (επενδυτικά

κεφάλαια, δομημένα προϊόντα και προϊόντα ασφαλίσεων ζωής).

Περαιτέρω προτείνονται δύο προσεγγίσεις συνοπτικής παρουσίασης του

συνολικού κόστους για τον ιδιώτη επενδυτή:

58

η μείωση της απόδοσης (Reduction in Yield - RIY), μέθοδος

σύμφωνα με την οποία αποτυπώνεται η συνολική αρνητική

επίδραση του κόστους επί της ενδεικτικής ακαθάριστης

απόδοσης (notional gross yield) του PRIIP, και

ο δείκτης συνολικού κόστους (Total Cost Ration - TCR), μέθοδος

σύμφωνα με την οποία τα επιμέρους στοιχεία κόστους του

PRIIP αθροίζονται και παρουσιάζονται ως ένα ετήσιο ποσοστό

επί της επένδυσης.

(β) Σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων σχετικά με το

έγγραφο βασικών πληροφοριών (KID)

Στις 11 Νοεμβρίου 2015, η Κοινή Επιτροπή των ΕΒΑ, ΕSMA και EIOPA

έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων σχετικά με

το έγγραφο βασικών πληροφοριών (KID), με το οποίο εξειδικεύονται τα

ακόλουθα στοιχεία:

οι πληροφορίες αναφορικά με τον κίνδυνο, τα σενάρια απόδοσης και

τα στοιχεία κόστους που πρέπει να περιλαμβάνονται στο KID,

οι όροι για την αναθεώρηση και επανεξέταση των πληροφοριών που

περιέχονται στο KID), και

οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται, ώστε να διασφαλίζεται ότι

τα υπόχρεα πρόσωπα διαθέτουν το KID στον ιδιώτη επενδυτή

εγκαίρως πριν από τη συμβατική δέσμευσή του.

2.8 Κανονισμός (ΕΕ) 2015/2365 περί διαφάνειας των συναλλαγών

χρηματοδότησης τίτλων και επαναχρησιμοποίησης (SFTR)

Στις 23 Δεκεμβρίου 2015, δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της

Ευρωπαϊκής Ένωσης ο Κανονισμός (ΕΕ) 2015/2365 του Ευρωπαϊκού

Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2015, «περί

διαφάνειας των συναλλαγών χρηματοδότησης τίτλων και

επαναχρησιμοποίησης, και περί τροποποιήσεως του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ.

648/2012 (securities financing transactions)». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

εκτιμώντας ότι οι προτεινόμενες διατάξεις για την αναδιάρθρωση του

τραπεζικού τομέα είναι πιθανό να οδηγήσουν στη μεταφορά μέρους των

δραστηριοτήτων των πιστωτικών ιδρυμάτων στον σκιώδη τραπεζικό

τομέα, έκρινε αναγκαία τη θέσπιση μέτρων για την ενίσχυση της

διαφάνειας ορισμένων συναλλαγών, στις οποίες προβαίνουν κυρίως

οντότητες που δραστηριοποιούνται εκτός του τραπεζικού συστήματος.

Συγκεκριμένα, στον Κανονισμό προβλέπονται:

η καθιέρωση ενός υποχρεωτικού πλαισίου γνωστοποιήσεων σε

αρχεία καταγραφής συναλλαγών (trade repositories) των

συναλλαγών χρηματοδότησης τίτλων, όπως είναι οι συμφωνίες

επαναγοράς (repos) και η δανειοδοσία/δανειοληψία τίτλων και

εμπορευμάτων (securities or commodities lending/ securities or

commodities borrowing),

59

η ενίσχυση της προ-συναλλακτικής διαφάνειας όσον αφορά τις

συναλλαγές χρηματοδότησης τίτλων και άλλων χρηματοδοτικών

συναλλαγών που είναι παρεμφερείς με τις ανωτέρω, στις οποίες

προβαίνουν οι διαχειριστές Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων

σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ) και οι διαχειριστές των Οργανισμών

Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ), και

η καθιέρωση κανόνων για την ενίσχυση της διαφάνειας όσον

αφορά την επαναχρησιμοποίηση ασφαλειών (re-use of collateral).

2.9 Πρόταση Κανονισμού σχετικά με τους δείκτες που

χρησιμοποιούνται ως δείκτες αναφοράς σε χρηματοπιστωτικά μέσα

και χρηματοπιστωτικές συμβάσεις

Στις 4 Δεκεμβρίου 2015, ολοκληρώθηκε η νομοθετική διαδικασία επί της

πρότασης Κανονισμού σχετικά με τους δείκτες που χρησιμοποιούνται ως

δείκτες αναφοράς σε χρηματοπιστωτικά μέσα και χρηματοπιστωτικές

συμβάσεις (Benchmarks Regulation). Είχε προηγηθεί, στις 25 Νοεμβρίου

2015, η επίτευξη πολιτικής συμφωνίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού

Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επί της

πρότασης Κανονισμού. Η εν λόγω πρόταση είχε υποβληθεί από την

Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Σεπτέμβριο του 2013 σε συνέχεια ερευνών που

ξεκίνησαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με το ενδεχόμενο χειραγώγησης

μιας σειράς δεικτών αναφοράς.

Ο Κανονισμός θεσπίζει το κανονιστικό πλαίσιο για τη διασφάλιση της

ακρίβειας και ακεραιότητας των εν λόγω δεικτών και η αποφυγή στο

μέλλον φαινομένων παραποίησης δεικτών αναφοράς επιτοκίων, όπως των

LIBOR-EURIBOR, ή δεικτών αναφοράς συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Ειδικότερα, με τον παρόντα Κανονισμό, μεταξύ άλλων:

διασφαλίζεται ότι οι διαχειριστές των δεικτών υπόκεινται σε

καθεστώς προέγκρισης και εποπτείας από τις αρμόδιες αρχές,

αναλόγως του είδους του κάθε δείκτη,

καθιερώνονται υποχρεώσεις, αφενός μεν για τους παρόχους και

τους διαχειριστές των δεικτών αναφοράς και αφετέρου για τα

ιδρύματα που τους χρησιμοποιούν, και

καθιερώνονται διατάξεις για την προστασία των καταναλωτών.

60

2.10 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 648/2012 για τα εξωχρηματιστηριακά

παράγωγα, τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία

καταγραφής συναλλαγών (EMIR)

(α) Κατάρτιση καταλόγου κεντρικών αντισυμβαλλομένων τρίτων

χωρών

Στις 29 Απριλίου 2015, η ESMA εξέδωσε κατάλογο με τον οποίο

αναγνωρίζονται δέκα (10) κεντρικοί αντισυμβαλλόμενοι (CCPs),

εγκατεστημένοι σε τρίτη χώρα, ως δυνάμενοι να παρέχουν υπηρεσίες

εκκαθάρισης σε εκκαθαριστικά μέλη ή τόπους διαπραγμάτευσης

εγκατεστημένους στην Ένωση. Ο εν λόγω κατάλογος θα εμπλουτίζεται

στο μέλλον με βάση την προηγούμενη διαπίστωση ότι ο κεντρικός

αντισυμβαλλόμενος που αναγνωρίζεται είναι εγκατεστημένος σε τρίτη

χώρα η οποία θεωρείται ότι διαθέτει ισοδύναμα ρυθμιστικά και εποπτικά

συστήματα με εκείνα που έχουν διαμορφωθεί εντός της Ευρωπαϊκής

Ένωσης.

(β) Κείμενο διαβούλευσης αναφορικά με την εφαρμογή του

Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012

Στις 21 Μαΐου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε κείμενο

διαβούλευσης αναφορικά με την εφαρμογή του Κανονισμού EMIR. Μέσω

του κειμένου διαβούλευσης η Επιτροπή επιθυμεί να λάβει γνώση των

απόψεων και των εμπειριών που έχουν οι φορείς της αγοράς στο πλαίσιο

εφαρμογής του Κανονισμού έως σήμερα.

Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 85 του EMIR η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

οφείλει έως τις 17 Αυγούστου 2015, να επανεξετάσει τον εν λόγω

Κανονισμό και να συντάξει γενική έκθεση την οποία θα υποβάλλει στο

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, συνοδευόμενη, ενδεχομένως,

από ενδεδειγμένες προτάσεις. Ειδικότερα, η Επιτροπή οφείλει να

αξιολογήσει:

σε συνεργασία με τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών

Τραπεζών, την ανάγκη λήψης οποιουδήποτε μέτρου για τη

διευκόλυνση της πρόσβασης των κεντρικών αντισυμβαλλομένων στις

διευκολύνσεις ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών,

σε συντονισμό με την ESMA, τη συστημική σημασία των

συναλλαγών των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων σε

εξωχρηματιστηριακά παράγωγα και, ειδικότερα, τον αντίκτυπο του

Κανονισμού στη χρησιμοποίηση εξωχρηματιστηριακών παραγώγων

από μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις,

τη λειτουργία στην πράξη του εποπτικού πλαισίου για τους κεντρικούς

αντισυμβαλλομένους, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματι-

κότητας των εποπτικών σωμάτων, των αντίστοιχων τρόπων

ψηφοφορίας, καθώς και του ρόλου της ESMA, ιδίως κατά τη

διαδικασία χορήγησης άδειας σε κεντρικούς αντισυμβαλλομένους,

61

σε συνεργασία με την ESMA και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

Συστημικού Κινδύνου την αποτελεσματικότητα των απαιτήσεων

παροχής περιθωρίου ασφαλείας για λόγους περιορισμού της

προκυκλικότητας και την ανάγκη προσδιορισμού πρόσθετων

δυνατοτήτων επέμβασης στον τομέα αυτό, και

σε συνεργασία με την ESMA, την εξέλιξη των πολιτικών των

κεντρικών αντισυμβαλλομένων σχετικά με τον καθορισμό περιθωρίου

ασφαλείας και τις απαιτήσεις εξασφάλισης, και την προσαρμογή τους

στις συγκεκριμένες δραστηριότητες και το προφίλ κινδύνου των

χρηστών τους.

(γ) Εκτελεστικές αποφάσεις ισοδυναμίας του κανονιστικού

πλαισίου τρίτων χωρών στο πλαίσιο του Κανονισμού EMIR

Στις 14 Νοεμβρίου 2015, δημοσιεύτηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της

Ευρωπαϊκής Ένωσης πέντε εκτελεστικές αποφάσεις ισοδυναμίας του

κανονιστικού πλαισίου για τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους στο

πλαίσιο της εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 (EMIR). Οι

αποφάσεις ισοδυναμίας αφορούν τον Καναδά, το Μεξικό, τη Νότια

Αφρική, την Ελβετία και τη Δημοκρατία της Νότιας Κορέας.

Σύμφωνα με την παράγραφο 6, του άρθρου 25 του Κανονισμού η

Επιτροπή μπορεί να εκδώσει εκτελεστική πράξη δυνάμει του Κανονισμού

(ΕΕ) αριθ. 182/2011, αναγνωρίζοντας ότι οι νομοθετικές και εποπτικές

ρυθμίσεις τρίτης χώρας διασφαλίζουν ότι:

οι κεντρικοί αντισυμβαλλόμενοι που έχουν λάβει άδεια

λειτουργίας σε αυτή την τρίτη χώρα συμμορφώνονται προς

νομικά δεσμευτικές απαιτήσεις οι οποίες είναι ισοδύναμες με τις

προβλεπόμενες στον τίτλο ΙV του Κανονισμού EMIR,

ότι οι εν λόγω κεντρικοί αντισυμβαλλόμενοι υπόκεινται σε

αποτελεσματική εποπτεία και επιβολή της νομοθεσίας σε αυτή

την τρίτη χώρα επί συνεχούς βάσεως, και

ότι το νομικό πλαίσιο της εν λόγω τρίτης χώρας προβλέπει

αποτελεσματικό ισοδύναμο σύστημα για την αναγνώριση

κεντρικών αντισυμβαλλομένων που έχουν λάβει άδεια

λειτουργίας δυνάμει του νομικού συστήματος τρίτης χώρας.

Είχε προηγηθεί τον Οκτώβριο 2014 η δημοσίευση των πρώτων

αποφάσεων οι οποίες αφορούσαν στην Ιαπωνία, τη Σιγκαπούρη, το Χονγκ

Κονγκ και την Αυστραλία. Οι εν λόγω αποφάσεις επιτρέπουν σε

κεντρικούς αντισυμβαλλόμενους, εγκατεστημένους στα ως άνω κράτη, να

παρέχουν υπηρεσίες εκκαθάρισης στην Ένωση παραμένοντας όμως εντός

του ρυθμιστικού και εποπτικού πλαισίου της τρίτης χώρας καταγωγής.

62

2.11 Ρυθμιστικό πλαίσιο για την κεφαλαιακή επάρκεια των

επιχειρήσεων επενδύσεων

(α) Υπολογισμός κεφαλαιακών απαιτήσεων για ορισμένες

επιχειρήσεις επενδύσεων

Στις 24 Μαρτίου 2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της



(‘CRR’) σχετικά με τις επιχειρήσεις επενδύσεων που υπολογίζουν τις

κεφαλαιακές απαιτήσεις βάσει των παγίων εξόδων (‘fixed overheads’).

Με τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό αφενός μεν καθορίζεται ένας

σαφής ορισμός των παγίων εξόδων και αφετέρου προβλέπεται ότι για τον

υπολογισμό τους εφαρμόζεται η «αφαιρετική προσέγγιση» (‘subtractive

approach’). Σύμφωνα με την εν λόγω προσέγγιση, τα στοιχεία μεταβλητού

κόστους (‘variable cost items’) αφαιρούνται από τα συνολικά έξοδα, όπως

υπολογίζονται βάσει του εφαρμοστέου λογιστικού πλαισίου. Η αφαιρετική

προσέγγιση διασφαλίζει ότι οι αλλαγές στο λογιστικό πλαίσιο

λαμβάνονται αυτομάτως υπόψη και δεν είναι δυνατό να παρακαμφθούν

μέσω της λογιστικής κατηγοριοποίησης.

(β) Επανεξέταση του συστήματος προληπτικής εποπτείας των


Στις 14 Δεκεμβρίου 2015, η ΕΒΑ δημοσίευσε έκθεση σχετικά με την

καταλληλότητα του συστήματος προληπτικής εποπτείας, όπως προκύπτει

από τις διατάξεις του Κανονισμού 575/2013 (‘CRR’) και της Οδηγίας

2013/36/ΕΕ (‘CRDIV’), των επιχειρήσεων επενδύσεων. Η ΕΒΑ, αφού

παρουσιάζει τα βασικά σημεία του πλαισίου προληπτικής εποπτείας των

επιχειρήσεων επενδύσεων και τις αδυναμίες του, προτείνει την

κατηγοριοποίηση των επιχειρήσεων επενδύσεων ως εξής:

συστημικές (‘systemic’) επιχειρήσεις επενδύσεων: πρόκειται για

επιχειρήσεις επενδύσεων που ομοιάζουν με τα πιστωτικά ιδρύματα

(‘bank-like investment firms’) και οι οποίες θα πρέπει να

συμμορφώνονται με το σύνολο των απαιτήσεων που

περιλαμβάνονται στον CRR και στη CRD IV,

μη-συστημικές (‘non-systemic’): οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις

επενδύσεων θα υπόκεινται σε ένα λιγότερο πολύπλοκο και

αυστηρό πλαίσιο εποπτείας κατάλληλο για την κάλυψή τους έναντι

του πιστωτικού κινδύνου, του λειτουργικού κινδύνου, των

κινδύνων αγοράς και του κινδύνου ρευστότητας, και

μικρές και μη διασυνδεδεμένες επιχειρήσεις επενδύσεων (‘very

small firms with non-interconnected services’): το πλαίσιο

κεφαλαιακής επάρκειας για τις εν λόγω επιχειρήσεις επενδύσεων

θα βασίζεται στα πάγια έξοδα (‘fixed over head requirements’),

ενώ θα θεσπιστούν απλοποιημένες υποχρεώσεις υποβολής

εποπτικών αναφορών.

63

2.12 Ευρωπαϊκά Μακροπρόθεσμα Επενδυτικά Κεφάλαια – European

Long Term Investment Funds (ELTIFs)

Στις 19 Μαΐου 2015 δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της


Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2015, «σχετικά με

τα ευρωπαϊκά μακροπρόθεσμα επενδυτικά κεφάλαια (European Long-

Term Investment Funds – ELTIFs)» (εφεξής ΕΜΕΚ). Με τον Κανονισμό

επιδιώκονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:

η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής οικονομίας,

ειδικά όσον αφορά τα έργα υποδομής και τη χρηματοδότηση των

μικρομεσαίων επιχειρήσεων,

η ενίσχυση της διασυνοριακής εμπορικής προώθησης των ΕΜΕΚ,

τόσο σε ιδιώτες όσο και σε επαγγελματίες επενδυτές σε ολόκληρη

την ΕΕ,

η διασφάλιση της εμπιστοσύνης των επενδυτών μέσω της

βελτίωσης της διαφάνειας, και

η εξεύρεση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης για τις

επιχειρήσεις.

Οι προτεινόμενοι κανόνες για τα ΕΜΕΚ συμπληρώνουν και ενισχύουν το

ισχύον κανονιστικό πλαίσιο που θεσπίστηκε με την Οδηγία για τους

Διαχειριστές Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων (Οδηγία

2011/61/EΚ). Ειδικότερα, μόνο Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων,

επικεφαλής των οποίων τίθενται Διαχειριστές ΟΕΕ που έχουν

αδειοδοτηθεί σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στην Οδηγία 2011/61/ΕΕ

(AIFMD), θα δύνανται να προωθούνται ως ΕΜΕΚ.

Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Κανονισμό, τα ΕΜΕΚ μπορούν να

επενδύουν έως το 70% του κεφαλαίου τους σε σαφώς ορισμένες

κατηγορίες επιλέξιμων περιουσιακών στοιχείων, ενώ η επένδυση σε μη

μακροπρόθεσμα επενδυτικά περιουσιακά στοιχεία δεν μπορεί να ξεπερνά

το 30% του κεφαλαίου τους. Επίσης, οι επενδυτές δεν θα μπορούν να

ζητήσουν την εξαγορά των μεριδίων ή των μετοχών τους πριν από την

ημερομηνία λήξης του ΕΜΕΚ, η οποία θα πρέπει να αναφέρεται σαφώς

στον κανονισμό ή τα καταστατικά έγγραφα του ΕΜΕΚ και να

κοινοποιείται στους επενδυτές.

Τέλος, καθώς τα ΕΜΕΚ μπορούν να πωληθούν σε επαγγελματίες και σε

ιδιώτες επενδυτές, υιοθετούνται συγκεκριμένοι κανόνες για την προστασία

τους, όπως για παράδειγμα, με τη θέσπιση ορίου στο ποσοστό του

κεφαλαίου που επενδύει ο ιδιώτης επενδυτής. Όταν ο κύκλος ζωής ενός

ΕΜΕΚ που προσφέρεται για να τοποθετηθούν σε αυτόν ιδιώτες επενδυτές

ξεπερνάει τα δέκα έτη, ο διαχειριστής ή όσοι εμπλέκονται στην προώθηση

του ΕΜΕΚ οφείλουν να εκδώσουν γραπτή προειδοποίηση σχετικά με την

καταλληλότητα του προϊόντος για ιδιώτες επενδυτές που δεν δύνανται να

διατηρήσουν μια τόσο μακροπρόθεσμη και με χαμηλή ρευστότητα

δέσμευση.

64

2.13 Ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα στο πλαίσιο της Οδηγίας

2014/51/ΕΕ (Omnibus II Directive)

Στις 25 Ιουνίου 2015, η ESMA εξέδωσε τελική έκθεση στην οποία

περιλαμβάνονται σχέδια ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων κατ’

εξουσιοδότηση της Οδηγίας 2014/51/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

και του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση των Οδηγιών

2003/71/ΕΚ και 2009/138/ΕΚ, και των Κανονισμών (ΕΚ) αριθ.

1060/2009, (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 και (ΕΕ) αριθ. 1095/2010, όσον αφορά

τις εξουσίες της Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή

Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων) και της Ευρωπαϊκής

Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών)

(Omnibus II).

Ειδικότερα, η τελική έκθεση περιλαμβάνει τα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα

για τις κάτωθι θεματικές, οι οποίες σχετίζονται με διατάξεις της Οδηγίας

2003/71/ΕΚ για το ενημερωτικό δελτίο:

τον καθορισμό των πληροφοριών που πρέπει να ενσωματωθούν

μέσω παραπομπής,

τον καθορισμό των διαδικασιών έγκρισης του ενημερωτικού

δελτίου και των όρων σύμφωνα με τους οποίους μπορούν να

προσαρμοστούν οι προθεσμίες,

τη δημοσίευση του ενημερωτικού δελτίου (PD, άρθρο 14, παρ. 8),

και

τις διαφημιστικές καταχωρίσεις που γνωστοποιούν την πρόθεση

δημόσιας προσφοράς κινητών αξιών ή την εισαγωγή προς

διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά, ειδικά πριν από τη

δημόσια διάθεση του ενημερωτικού δελτίου ή πριν από την έναρξη

των εγγραφών.

2.14 Κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμός στο πλαίσιο της Οδηγίας

2013/50/ΕΕ (Revised Transparency Directive)

Στις 13 Μαΐου 2015, δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της

Ευρωπαϊκής Ένωσης ο κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμός (ΕΕ) 2015/761

της Επιτροπής, της 17ης Δεκεμβρίου 2014, «για την εφαρμογή ρυθμιστικών

τεχνικών προτύπων στο πλαίσιο της Οδηγίας 2013/50/ΕΕ» (Revised

Transparency Directive), τα οποία φορούν στη ρύθμιση των σημαντικών

συμμετοχών. Ειδικότερα, τα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα ρυθμίζουν:

τη μέθοδο υπολογισμού του κατωφλίου του 5% για τις εξαιρέσεις από

την υποχρέωση κοινοποίησης που προβλέπονται για τους ειδικούς

διαπραγματευτές και τα δικαιώματα ψήφου που υπάγονται στα

χαρτοφυλάκια συναλλαγών πιστωτικού ιδρύματος ή επιχείρησης

επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης και της περίπτωσης του ομίλου

εταιριών,

τη μέθοδο υπολογισμού των δικαιωμάτων ψήφου για την περίπτωση

χρηματοπιστωτικών μέσων που συνδέονται με καλάθι μετοχών ή με

χρηματιστηριακό δείκτη, και

65

τη μέθοδο υπολογισμού των δικαιωμάτων ψήφου κατόπιν

προσαρμογής του «συντελεστή δέλτα» για χρηματοπιστωτικά μέσα

που παρέχουν αποκλειστικά δικαίωμα φυσικού διακανονισμού.


3.1 Αποφάσεις και Ανακοινώσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς στο

πλαίσιο της τραπεζικής αργίας και των περιορισμών στις αναλήψεις

μετρητών και στις μεταφορές κεφαλαίων

(α) Ανακοίνωση Διοικητικού Συμβουλίου Επιτροπής

Κεφαλαιαγοράς 29ης Ιουνίου 2016

Στις 29 Ιουνίου 2015 το Διοικητικό Συμβούλιο της Επιτροπής

Κεφαλαιαγοράς κατά την 715η/29.6.2015 συνεδρίασή του, αποφάσισε:

να παραμείνει κλειστή, καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος της τραπεζικής

αργίας σύμφωνα με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της

28ης Ιουνίου 2015, η οργανωμένη Αγορά του Χρηματιστηρίου

Αθηνών και ο Πολυμερής Μηχανισμός Διαπραγμάτευσης (ΠΜΔ)

Εναλλακτική Αγορά (ΕΝΑ),

να παραμείνει κλειστή, καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος της τραπεζικής

αργίας, η Ηλεκτρονική Δευτερογενής Αγορά Τίτλων (ΗΔΑΤ), σε

συνέχεια και σχετικής απόφασης της Τράπεζας της Ελλάδος,

την αναστολή εξαγοράς μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων για την ως

άνω περίοδο,

την αναστολή λειτουργίας της Εταιρίας Εκκαθάρισης (ΕΤΕΚ) για

τους τίτλους που τελούν υπό διαπραγμάτευση στην ελληνική αγορά

και στο ΠΜΔ, και

την αναστολή λειτουργίας του διακανονισμού αξιών σε τίτλους της

ελληνικής αγοράς από το Ελληνικό Κεντρικό Αποθετήριο Τίτλων

(ΕΛΚΑΤ), εγκρίνοντας σχετική απόφαση του Διοικητικού της

Συμβουλίου.

Στις 3 Αυγούστου 2015 το Διοικητικό Συμβούλιο της Επιτροπής

Κεφαλαιαγοράς κατά την 725/3.8.2015 συνεδρίασή του λαμβάνοντας

υπόψη τα προβλεπόμενα στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου

«Επείγουσες ρυθμίσεις για τη θέσπιση περιορισμών στην ανάληψη

μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων» (ΦΕΚ Α’ 84/17.7.2015) και στην

Απόφαση του Υπουργού Οικονομικών «Άρση περιορισμών της Πράξης

Νομοθετικού Περιεχομένου της 18.7.2015 και τη διενέργεια συναλλαγών

στις ελληνικές οργανωμένες αγορές επί χρηματοπιστωτικών μέσων» (ΦΕΚ

Β 1617/31.7.2015), αποφάσισε:

την άρση της αναστολής λειτουργίας των ανωτέρω εκτός από την

αναστολή εξαγοράς μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων,

την αναστολή εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 5 και της παρ.

1.ii του άρθρου 2 της Απόφασης ΕΚ 6/675/2014 ως προς την

παροχή πίστωσης εντός της προθεσμίας εκκαθάρισης των

συναλλαγών από ΑΕΠΕΥ, και

66

την εξαίρεση των ειδικών διαπραγματευτών από την απαγόρευση

της δημιουργίας ή της αύξησης των αρνητικών θέσεων, καθώς και

από την απαγόρευση των ανοικτών πωλήσεων επί μετοχών

εισηγμένων στην αγορά αξιών του Χρηματιστηρίου Αθηνών και

την ΕΝΑ, για συναλλαγές που σκοπό έχουν την κάλυψη ή την

αντιστάθμιση κινδύνου συναλλαγών που πραγματοποιούνται στο

πλαίσιο της άσκησης των υποχρεώσεων των ειδικών

διαπραγματευτών.

Στις 31 Αυγούστου 2015 το Διοικητικό Συμβούλιο της Επιτροπής

Κεφαλαιαγοράς κατά την 727/31.8.2015 συνεδρίασή του αποφάσισε την

άρση της αναστολής εξαγορών μεριδίων ΟΣΕΚΑ του νόμου 4099/2012.

(β) Απαγόρευση της αύξησης των αρνητικών θέσεων επί των

μετοχών εισηγμένων στην αγορά αξιών του Χρηματιστηρίου Αθηνών

και στην ΕΝΑ (Εναλλακτική Αγορά)

Στις 29 Ιουνίου 2015, δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο της Επιτροπής

Κεφαλαιαγοράς η Απόφαση 3/715/29.6.2015 του Διοικητικού Συμβουλίου

της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς αναφορικά με το ως άνω θέμα, σύμφωνα

με την οποία απαγορεύτηκαν οι συναλλαγές σε οποιοδήποτε

χρηματοπιστωτικό μέσο οι οποίες οδηγούν σε αύξηση των αρνητικών

θέσεων επί των μετοχών εισηγμένων στην αγορά αξιών του

Χρηματιστηρίου Αθηνών και στην ΕΝΑ, στις οποίες η αρμόδια εποπτική

αρχή είναι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ανεξαρτήτως τόπου κατάρτισης

των ως άνω συναλλαγών (οργανωμένη αγορά, ΠΜΔ ή

εξωχρηματιστηριακά).

Η εν λόγω απόφαση τέθηκε σε ισχύ την 30η Ιουνίου 2015 μέχρι και την 6η

Ιουλίου 2015. Η ESMA, όπως προβλέπεται στο άρθρο 27, παρ. 2 του

Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 236/2012 για τις ανοικτές πωλήσεις και ορισμένες

πτυχές των συμβολαίων ανταλλαγής πιστωτικής αθέτησης, εξέδωσε

γνωμοδότηση σύμφωνα με την οποία πληρούντο οι προϋποθέσεις για τη

λήψη του συγκεκριμένου μέτρου από την αρμόδια αρχή. Ειδικότερα, κατά

την εν λόγω γνωμοδότηση:

ανέκυψαν ανεπιθύμητα γεγονότα ή εξελίξεις τα οποία συνιστούσαν

σοβαρή απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα ή την

εμπιστοσύνη της αγοράς,

το μέτρο ήταν κατάλληλο και ανάλογο για την αντιμετώπιση της

απειλής, και

η διάρκεια του μέτρου ήταν αιτιολογημένη.

Με τις Αποφάσεις 726/3.8.2015 και 728/31.8.2015 του ΔΣ της Επιτροπής

Κεφαλαιαγοράς η απαγόρευση των ανοικτών πωλήσεων επί μετοχών

εισηγμένων στην αγορά αξιών του Χρηματιστηρίου Αθηνών και στην

ΕΝ.Α. παρατάθηκαν έως και την 30η Σεπτεμβρίου 2015.

67

(γ) Παροχή Πίστωσης από Ανώνυμες Εταιρείες Παροχής

Επενδυτικών Υπηρεσιών

Στις 28 Ιουλίου 2015, το ΔΣ της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς αποφάσισε

την προσθήκη νέου άρθρου 10α στην Απόφαση 6/675/27.2.2014

(Β΄1220/2014) «Παροχή Πίστωσης από Ανώνυμες Εταιρείες Παροχής

Επενδυτικών Υπηρεσιών», σύμφωνα με το οποίο:

σε περίπτωση έκτακτων εξελίξεων, οι οποίες μπορούν να θέσουν

σε σοβαρό κίνδυνο την εύρυθμη λειτουργία και την ακεραιότητα

των χρηματοοικονομικών αγορών ή τη σταθερότητα ολόκληρου ή

μέρους του χρηματοοικονομικού συστήματος, η Επιτροπή

Κεφαλαιαγοράς με απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου,

δύναται να αναστέλλει ολικά ή εν μέρει την εφαρμογή

συγκεκριμένων διατάξεων, για χρονικό διάστημα που δε θα

υπερβαίνει τις 15 ημερολογιακές ημέρες,

η παράταση της παραπάνω αναστολής επιτρέπεται εφόσον ο

παραπάνω κίνδυνος εξακολουθεί να υφίσταται, και

η απόφαση της παραγράφου 1 πρέπει να γνωστοποιείται στην

ημερήσιο τύπο και να αναρτάται στον ιστότοπο της Επιτροπής

Κεφαλαιαγοράς.

3.2 Δελτία Τύπου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς σχετικά με τις

ανοικτές πωλήσεις

(α) Το Διοικητικό Συμβούλιο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς κατά

την υπ’ αριθ. 732/30.9.2015 συνεδρίασή του, κατόπιν σύμφωνης γνώμης

της ESMA και αφού έλαβε υπόψη ότι:

ως αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης των πρόσφατων πολιτικών

διαδικασιών δεν υφίστανται συνθήκες οι οποίες θα δικαιολογούσαν

τη συνέχιση της γενικής απαγόρευσης των ανοικτών πωλήσεων,

ωστόσο, η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών

ιδρυμάτων βρίσκεται σε εξέλιξη χωρίς να έχει ανακοινωθεί πώς και

από ποια πρόσωπα θα καλυφθούν τα απαιτούμενα κεφάλαια,

καθώς και το ύψος αυτών και, κατά συνέπεια, οποιαδήποτε

πρόσθετη πίεση στις εισηγμένες μετοχές των πιστωτικών

ιδρυμάτων θα μπορούσε να επιφέρει επιπτώσεις σε αυτή την τόσο

σημαντική διαδικασία για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας,

αποφάσισε την απαγόρευση των ανοιχτών πωλήσεων μόνο επί των

μετοχών στην αγορά αξιών του Χρηματιστηρίου Αθηνών που συνιστούν

τον FTSE ΧΑ Τραπεζικό Δείκτη, ανεξαρτήτως του τόπου κατάρτισης των

συναλλαγών (σε οργανωμένη αγορά, ΠΜΔ ή εξωχρηματιστηριακά).

68

Η απαγόρευση αυτή καταλάμβανε και τις πωλήσεις μετοχών που

επρόκειτο να εκκαθαριστούν με αγορά εντός της ίδιας ημέρας

(ενδοσυνεδριακά) και τις συναλλαγές επί των παραστατικών τίτλων

μετοχών (ADRs ή GDRs) και επί παραστατικών τίτλων δικαιωμάτων

κτήσης μετοχών (warrants) που αντιπροσωπεύουν μετοχές. Η απαγόρευση

δεν καταλάμβανε τους Ειδικούς Διαπραγματευτές που πραγματοποιούν

ειδική διαπραγμάτευση:

στις μετοχές που συνιστούν τον FTSE XA Τραπεζικό Δείκτη,

στα παράγωγα των ανωτέρω μετοχών,

στα παραστατικά τίτλων δικαιωμάτων κτήσης μετοχών (warrants)

των ανωτέρω μετοχών, και

στα μερίδια Διαπραγματεύσιμων Αμοιβαίων Κεφαλαίων (ETFs)

και στα παράγωγα επί των δεικτών των οποίων οι ανωτέρω μετοχές

αποτελούν μέρος της σύνθεσής τους.

Η ανωτέρω εξαίρεση αφορούσε συναλλαγές που σκοπό είχαν την κάλυψη

ή την αντιστάθμιση κινδύνου συναλλαγών που πραγματοποιούνται στο

πλαίσιο της άσκησης των υποχρεώσεων των ειδικών διαπραγματευτών.

Η απόφαση αυτή τέθηκε σε ισχύ την 1η Οκτωβρίου 2015 μέχρι την 9η

Νοεμβρίου 2015.

(β) Στις 9 Νοεμβρίου 2015, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εξέδωσε

Δελτίο Τύπου με το οποίο ανακοίνωσε την απόφαση που έλαβε το

Διοικητικό της Συμβούλιο κατά την υπ’ αριθ. 738/9.11.2015 συνεδρίασή

του για τη συνέχιση της απαγόρευσης των ανοικτών πωλήσεων επί των

μετοχών των πιστωτικών ιδρυμάτων που διαπραγματεύονται στην αγορά

αξιών του Χρηματιστηρίου Αθηνών και συνιστούν τον FTSE XA

Τραπεζικό Δείκτη, ανεξαρτήτως του τόπου κατάρτισης των συναλλαγών

(οργανωμένη αγορά, ΠΜΔ ή εξωχρηματιστηριακά).

(γ) Τέλος, στις 7 Δεκεμβρίου 2015, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς

εξέδωσε νέο Δελτίο Τύπου με το οποίο ανακοίνωσε την απόφαση που

έλαβε το Διοικητικό της Συμβούλιο, αφού έλαβε υπόψη του τη σχετική

γνώμη της ESMA και το γεγονός ότι η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης

των πιστωτικών ιδρυμάτων βρισκόταν σε εξέλιξη, να συνεχίσει την

απαγόρευση των ανοικτών πωλήσεων επί των μετοχών των πιστωτικών

ιδρυμάτων που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην αγορά

αξιών του Χρηματιστηρίου Αθηνών και συνιστούν τον FTSE ΧΑ

Τραπεζικό Δείκτη.

69

Ε. Συστήματα και μέσα πληρωμών


1.1 Πρόσβαση των φυσικών και νομικών προσώπων στα

χρηματοπιστωτικά συστήματα

Τον Σεπτέμβριο 2015 η Επιτροπή Πληρωμών και Υποδομών Αγορών

(‘CPMI’) της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών δημοσίευσε έκθεση που

εκπονήθηκε σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα, με τίτλο:

‘Payment aspects of financial inclusion’.

Η έκθεση εξετάζει τους παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την πρόσβαση

των οικονομικών μονάδων (τόσο των φυσικών όσο και των νομικών

προσώπων) στα εθνικά χρηματοπιστωτικά συστήματα (‘financial

inclusion’) υπό το πρίσμα των συστημάτων πληρωμών και των συναφών

υπηρεσιών που παρέχουν οι διάφοροι διαμεσολαβούντες χρηματο-

πιστωτικοί φορείς (μεταξύ των οποίων και τα πιστωτικά ιδρύματα).

Στο πλαίσιο αυτό, οι σχετικές ενέργειες των εθνικών αρχών (π.χ.

ρυθμιστικών, εποπτικών) θα πρέπει να στοχεύουν στην επίτευξη

σαφέστατα οριοθετημένων στόχων. Ιδιαίτερη έμφαση οφείλεται να δοθεί

σε συγκεκριμένες κατηγορίες οικονομικών μονάδων (όπως οι περιπτώσεις

των καταναλωτών και των ΜμΕ), οι οποίες θα πρέπει να έχουν πρόσβαση

και να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν λογαριασμούς πληρωμών, μεταξύ

άλλων, για:

τη διεκπεραίωση των καθημερινών τους συναλλαγών, και

την ασφαλή φύλαξη των αποταμιεύσεών τους.

Στην έκθεση περιλαμβάνονται επτά (7) κατευθυντήριες αρχές – οι οποίες

συνοδεύονται από στοχευμένες δράσεις – για την αποτελεσματική

συνδρομή πρόσβασης των οικονομικών μονάδων στα εθνικά

χρηματοπιστωτικά συστήματα και στις εγχώριες αγορές μέσω των οικείων

συστημάτων πληρωμών.

Ειδικότερα, οι εν λόγω κατευθυντήριες αρχές επικεντρώνονται:

(i) στη ρητή δέσμευση ιδιωτικών και δημόσιων φορέων για την ανάληψη

σχετικών δράσεων,

(ii) στην ύπαρξη ενός συνεκτικού ρυθμιστικού πλαισίου, το οποίο θα

διευθετεί με αποτελεσματικό τρόπο όλους τους – σχετικούς με την

προστασία των οικονομικών συμφερόντων του καταναλωτή

χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών – κινδύνους, ενώ παράλληλα θα προωθεί

την καινοτομία και θα διασφαλίζει την ύπαρξη ισότιμων όρων

ανταγωνισμού,

(iii) στην εύρυθμη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών υποδομών για την

ομαλή διεκπεραίωση των συναλλαγών πληρωμών,

(iv) στον σχεδιασμό των χρηματοπιστωτικών προϊόντων και υπηρεσιών

βάσει των πραγματικών αναγκών του συναλλακτικού κοινού,

70

(v) στην ύπαρξη ενός ευρέος – και πλήρως διαλειτουργικού με άλλα

κανάλια εξυπηρέτησης – δικτύου σημείων πρόσβασης για την εκτέλεση

συναλλαγών πληρωμών,

(vi) στη διαμόρφωση ειδικών προγραμμάτων επιμόρφωσης του

συναλλακτικού κοινού στο πλαίσιο της προώθησης της

χρηματοπιστωτικής εκπαίδευσης (‘financial education’), και

(vii) στην ιδιαίτερη σημασία που υπέχουν οι επαναλαμβανόμενες ροές

πληρωμών μεγάλης αξίας, συμπεριλαμβανομένων των εμβασμάτων, για

την επίτευξη των στόχων του ‘financial inclusion’, μέσω της αύξησης του

αριθμού των λογαριασμών πληρωμών και της συχνής χρήσης αυτών.

1.2 Εκθέσεις της Επιτροπής Πληρωμών και Υποδομών Αγορών

(‘CPMI’)

Τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2015 η Επιτροπή Πληρωμών και

Υποδομών Αγορών (‘CPMI’) της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών

(‘BIS’) δημοσίευσε τις ακόλουθες εκθέσεις:

(α) «Ψηφιακά νομίσματα»

Εξετάζονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα ζητήματα:

τα κύρια χαρακτηριστικά των «ψηφιακών νομισμάτων» (π.χ.

‘Bitcoin’) και η χρήση τους ως μέσων πληρωμών (‘means of

payment’) στην παγκόσμια οικονομία,

οι παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη χρήσης τέτοιων

νομισμάτων, και

οι επιπτώσεις που απορρέουν από τη χρήση αυτών στα καθήκοντα των

νομισματικών αρχών, ιδίως σε ό,τι αφορά τη διασφάλιση της

εύρυθμης λειτουργίας των συστημάτων πληρωμών και

διακανονισμού.

(β) Aνθεκτικότητα των υποδομών στους κινδύνους του

«κυβερνοχώρου»

Η συμβουλευτική έκθεση που εκπονήθηκε από κοινού με τη Διεθνή

Οργάνωση Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς (‘IOSCO’) καθορίζει, μεταξύ

άλλων, τα μέτρα που πρέπει να λάβουν οι συμμετέχοντες φορείς στις

υποδομές των χρηματοπιστωτικών αγορών για την ενίσχυση του βαθμού

ανθεκτικότητας (‘resilience’) στους κινδύνους του «κυβερνοχώρου»

(‘cyber risks’), συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στη διασφάλιση της

σταθερότητας των χρηματοπιστωτικών συστημάτων.

Παράλληλα, περιλαμβάνει κατευθυντήριες γραμμές (‘guidelines’) για τη

διασφάλιση της αποτελεσματικής άσκησης της επίβλεψης της λειτουργίας

των εν λόγω υποδομών από τις αρμόδιες εθνικές αρχές.

71


2.1 Υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά (‘PSD 2’)

Τον Δεκέμβριο του 2014 επί της Ιταλικής προεδρίας εγκρίθηκε στο

πλαίσιο της Πρώτης Ανάγνωσης, κατά τη Σύνοδο του Συμβουλίου

Υπουργών Οικονομικών το κείμενο γενικού προσανατολισμού (‘general

approach text’) επί της πρότασης Οδηγίας για τις υπηρεσίες πληρωμών

(‘PSD 2’).

Το πρώτο εξάμηνο του 2015, υπό τη Λεττονική Προεδρία

πραγματοποιήθηκε η εναρκτήρια συνάντηση σε επίπεδο τριμερούς

διαλόγου (Συμβούλιο, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Ευρωπαϊκή Επιτροπή)

τον Ιανουάριο του 2015 και ακολούθησαν τρεις ακόμα συναντήσεις τον

Φεβρουάριο, τον Μάρτιο και τον Μάιο αντίστοιχα, μέχρι την κατάληξη σε

προκαταρκτική μεταξύ τους συμφωνία.

Τον Οκτώβριο του 2015 εγκρίθηκε από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού

Κοινοβουλίου το τελικό κείμενο της αναθεωρημένης Οδηγίας και τον

Νοέμβριο 2015 εγκρίθηκε με τη διαδικασία της Πρώτης Ανάγνωσης από

το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών (‘EcoFin Council’) της

Ευρωπαϊκής Ένωσης το τελικό συμβιβαστικό κείμενο της πρότασης

Οδηγίας.

Στόχος της νέας Οδηγίας είναι η περαιτέρω ανάπτυξη μιας πανευρωπαϊκής

αγοράς για τις ηλεκτρονικές πληρωμές, η οποία θα επιτρέψει στους

καταναλωτές, στους εμπόρους λιανικής πώλησης αλλά και σε άλλους

εμπλεκόμενους φορείς να επωφεληθούν από την περαιτέρω εμβάθυνση της

ενιαίας αγοράς, σε συνάρτηση με στόχους που έχουν τεθεί, μεταξύ άλλων,

από πρωτοβουλίες, όπως η «Ευρώπη 2020» και το «Ψηφιακό

Θεματολόγιο».

Στις 23 Δεκεμβρίου 2015, το τελικό κείμενο της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/2366

δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και

τέθηκε σε ισχύ στις 12 Ιανουαρίου του 2016. Τα κράτη μέλη θα έχουν στη

διάθεσή τους μέγιστη προθεσμία δύο (2) ετών, ήτοι έως τις αρχές του

2018, προκειμένου να ενσωματώσουν τις διατάξεις της Οδηγίας στο

εθνικό τους δίκαιο.

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (‘European Banking

Authority’, ‘EBA’) έχει ξεκινήσει διαβουλεύσεις για την κατάρτιση

ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων (‘regulatory technical standards’) για:

την αυστηρή εξακρίβωση ταυτότητας της πελατείας και την ασφαλή

επικοινωνία και

τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των

αρμόδιων αρχών των κρατών μελών αναφορικά με τις διασυνοριακές

δραστηριότητες των ιδρυμάτων πληρωμών, ενώ

σε ανάλογες ενέργειες αναμένεται να προβεί σχετικά με την ανάπτυξη

κατευθυντήριων γραμμών (‘guidelines’), οι οποίες θα εξειδικεύουν

ειδικότερα ζητήματα εφαρμογής των διατάξεων της εν λόγω Οδηγίας.

72

2.2 Κανονισμός για τις διατραπεζικές προμήθειες συναλλαγών με

κάρτες πληρωμών (‘IFR’)

Στις 19 Μαΐου 2015 δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της


Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις διατραπεζικές

προμήθειες για πράξεις πληρωμών με κάρτες. Σύμφωνα με τα

προβλεπόμενα στο άρθρο 18, ο Κανονισμός τέθηκε σε ισχύ τη Δευτέρα, 8

Ιουνίου 2015, ενώ επιμέρους διατάξεις του τέθηκαν σε ισχύ στις 9

Δεκεμβρίου 2015.

Η εν λόγω νομική πράξη καθιερώνει μέγιστα επίπεδα διατραπεζικών

προμηθειών για συναλλαγές χρεωστικών, προπληρωμένων και

πιστωτικών καρτών. Ειδικότερα, τα ανώτατα όρια διατραπεζικών

προμηθειών καθορίζονται στο 0,2% και 0,3% της αξίας της συναλλαγής

για τις χρεωστικές και τις πιστωτικές κάρτες αντίστοιχα.

Οι εταιρικές κάρτες πληρωμών (‘commercial cards’), καθώς και οι λοιπές

καταναλωτικές κάρτες πληρωμών που εκδίδονται από τριμερή συστήματα

(‘three party payment card schemes’), όπως η περίπτωση της ‘American

Express’ και της ‘Diners’ στη χώρα μας, δεν υπόκεινται στα εν λόγω

ανώτατα επίπεδα διατραπεζικών προμηθειών.

Τέλος, ο Κανονισμός εισάγει μια δέσμη συνοδευτικών κανόνων, ήτοι:

την υποχρεωτική χρήση του ‘co-badging’,

το διαχωρισμός μεταξύ των συστημάτων καρτών και των φορέων

επεξεργασίας των συναλλαγών, και

την κατάργηση του κανόνα υποχρεωτικής αποδοχής όλων των

καρτών ενός συστήματος καρτών από τους δικαιούχους (γνωστός

ως ‘Honor All Cards Rule’, ‘HACR’).

Οι ανωτέρω κανόνες αναμένεται να τεθούν σε ισχύ στις 9 Ιουνίου 2016.

2.3 Διαχωρισμός των συστημάτων καρτών πληρωμών και των

φορέων επεξεργασίας συναλλαγών καρτών

Στις 8 Δεκεμβρίου 2015, η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή δημοσίευσε

κείμενο διαβούλευσης για την κατάρτιση σχεδίου ρυθμιστικών τεχνικών

προτύπων σχετικά με τον καθορισμό των απαιτήσεων που πρέπει να

πληρούνται από τα συστήματα καρτών πληρωμών (‘payment card

schemes’) αφενός, και τους φορείς επεξεργασίας (‘processing entities’)

αφετέρου, προκειμένου να διασφαλιστεί ο διαχωρισμός των μεταξύ τους

δραστηριοτήτων, από πλευράς:

λογιστικής απεικόνισης των συναλλαγών (‘accounting’),

οργάνωσης (‘organisation’) και

διαδικασίας λήψης των αποφάσεων (‘decision-making process’).

Η περίοδος διαβούλευσης αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 8 Μαρτίου

2016.

73

2.4 Ασφάλεια των πράξεων πληρωμής που διενεργούνται μέσω

διαδικτύου

Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή δημοσίευσε, το Δεκέμβριο του 2014, το

κείμενο των τελικών κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την ασφάλεια

των πράξεων πληρωμής που διενεργούνται μέσω διαδικτύου.

Οι συνολικά 53 κατευθυντήριες γραμμές, κατανεμημένες σε 14 θεματικές

ενότητες, καθορίζουν τις ελάχιστες απαιτήσεις ασφαλείας που οφείλουν να

εφαρμόσουν οι φορείς παροχής υπηρεσιών πληρωμών (PSPs) που

δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από την 1η Αυγούστου

2015.

Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή δημοσίευσε στις αρχές Μαρτίου 2015 την

ελληνική μετάφραση των τελικών κατευθυντήριων γραμμών.

2.5 Διακυβέρνηση και επίβλεψη χρηματοπιστωτικών προϊόντων

λιανικής τραπεζικής

Τον Ιούλιο του 2015, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών δημοσίευσε τις

κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις ρυθμίσεις διακυβέρνησης και

επίβλεψης χρηματοπιστωτικών προϊόντων λιανικής τραπεζικής.

Ως χρηματοπιστωτικά προϊόντα λιανικής τραπεζικής (‘retail banking

products’) νοούνται τα ενυπόθηκα δάνεια, τα προσωπικά δάνεια, οι κάρτες

πληρωμών (πιστωτικές/ χρεωστικές/ προπληρωμένες), τα καταθετικά

προϊόντα, οι υπηρεσίες πληρωμών, το ηλεκτρονικό χρήμα και οι

τρεχούμενοι λογαριασμοί.

Οι κατευθυντήριες γραμμές προβλέπουν υποχρεώσεις θέσπισης

εσωτερικών διαδικασιών για τις μονάδες των χρηματοπιστωτικών

ιδρυμάτων οι οποίες σχεδιάζουν προϊόντα λιανικής τραπεζικής

(‘manufacturers’), καθώς και για τις μονάδες διάθεσης και διανομής

αυτών των προϊόντων στους καταναλωτές (‘distriburors’).

Οι κατευθυντήριες γραμμές τυγχάνουν εφαρμογής, εφόσον για τα θέματα

που ρυθμίζονται με αυτές, δεν προβλέπονται ειδικότερες απαιτήσεις

δυνάμει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και τίθενται σε ισχύ στις 3

Ιανουαρίου 2017.

2.6 Ηλεκτρονική ταυτοποίηση για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στην

εσωτερική αγορά

Τον Φεβρουάριο του 2015, δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της

Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Εκτελεστική Απόφαση (ΕΕ) αριθ. 2015/296 της

Επιτροπής, σχετικά με «τη θέσπιση διαδικαστικών λεπτομερειών της

συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με την ηλεκτρονική

ταυτοποίηση σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΕ)

αριθ. 910/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά

με την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης για τις

ηλεκτρονικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά».

74

Η Απόφαση, η οποία τέθηκε σε ισχύ από την Τρίτη, 17 Μαρτίου 2015,

θεσπίζει τις διαδικαστικές λεπτομέρειες της συνεργασίας μεταξύ των

κρατών-μελών σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτοποίηση.

Νομική βάση για την έκδοσή της είναι η παρ. 7 του άρθρου 12 του

Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 910/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του

Συμβουλίου.

Σύμφωνα με τις παρ. 5 και 6 του άρθρου 12 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ.

910/2014, τα κράτη-μέλη συνεργάζονται ως προς τα ακόλουθα:

(α) τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων ηλεκτρονικής ταυτοποίησης

που κοινοποιούν ή πρόκειται να κοινοποιήσουν, και

(β) την ασφάλεια των συστημάτων ηλεκτρονικής ταυτοποίησης.

Ακολούθως, η συνεργασία των κρατών-μελών οφείλει να περιλαμβάνει:

(α) την ανταλλαγή πληροφοριών και καλών πρακτικών σχετικά με τα

συστήματα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης και ιδίως σε ό,τι αφορά τις

τεχνικές απαιτήσεις αναφορικά με τη διαλειτουργικότητα και τα επίπεδα

διασφάλισης,

(β) την ανταλλαγή πληροφοριών και καλών πρακτικών όσον αφορά την

εφαρμογή των επιπέδων διασφάλισης των συστημάτων ηλεκτρονικής

ταυτοποίησης,

(γ) την αξιολόγηση των συστημάτων ηλεκτρονικής ταυτοποίησης που

εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του εν λόγω Κανονισμού, και

(δ) την εξέταση των σχετικών εξελίξεων στον τομέα της ηλεκτρονικής

ταυτοποίησης.

Επιπρόσθετα, το χρονικό διάστημα Σεπτεμβρίου – Νοεμβρίου 2015

δημοσιεύτηκαν οι ακόλουθες εκτελεστικές πράξεις για την ηλεκτρονική

ταυτοποίηση (eID):

1. Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/1501 της Επιτροπής, της 8ης

Σεπτεμβρίου 2015, για το πλαίσιο διαλειτουργικότητας σύμφωνα με το

άρθρο 12 παράγραφος 8 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 910/2014 του

Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την

ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης για τις

ηλεκτρονικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά.

2. Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/1502 της Επιτροπής, της 8ης

Σεπτεμβρίου 2015, σχετικά με τη θέσπιση ελάχιστων τεχνικών

προδιαγραφών και διαδικασιών για τα επίπεδα διασφάλισης των μέσων

ηλεκτρονικής ταυτοποίησης σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 3 του

κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 910/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του

Συμβουλίου σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες

εμπιστοσύνης για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά.

75

3. Εκτελεστική Απόφαση (ΕΕ) 2015/1984 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 3ης Νοεμβρίου 2015, για τον καθορισμό των περιστάσεων, των

μορφοτύπων και των διαδικασιών σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος

5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 910/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

και του Συμβουλίου σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις

υπηρεσίες εμπιστοσύνης για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στην εσωτερική

αγορά.

2.7 Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: “A Digital Single

Market for Europe”

Τον Μάϊο του 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε 20σέλιδη

Ανακοίνωση σχετικά με τη στρατηγική της για τη διαμόρφωση μιας

Ενιαίας Ψηφιακής Αγοράς με μακροπρόθεσμο προσανατολισμό, η οποία

βασίζεται στους ακόλουθους τρείς πυλώνες:

1. τη βελτίωση των όρων πρόσβασης για τους καταναλωτές και τις

επιχειρήσεις στα διαδικτυακά προϊόντα και υπηρεσίες εντός της

Ευρωπαϊκής Ένωσης,

2. τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την ανάπτυξη των

ψηφιακών δικτύων και υπηρεσιών, και

3. τη μεγιστοποίηση της αναπτυξιακής προοπτικής (‘growth

potential’) της «ευρωπαϊκής ψηφιακής οικονομίας».

Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η ανάληψη συνολικά δεκαέξι (16)

ρυθμιστικών πρωτοβουλιών στις ακόλουθες θεματικές ενότητες:

Εναρμόνιση των κανόνων ουσιαστικού δικαίου που διέπουν το

διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο (‘cross-border e-

commerce’). Στην εν λόγω θεματική περιλαμβάνονται

πρωτοβουλίες, όπως εκείνη που αφορά την επανεξέταση του

Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 του Ευρωπαϊκού

Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Οκτωβρίου 2004

«σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι

αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των

καταναλωτών».

Πρόληψη των αδικαιολόγητων φραγμών γεωγραφικού

χαρακτήρα (γνωστού ως ‘geo-blocking’) μέσω της υποβολής εκ

μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατάλληλων νομοθετικών

προτάσεων, όπως την περίπτωση της αναθεώρησης του

ρυθμιστικού πλαισίου για το ηλεκτρονικό εμπόριο.

Άρση των εμποδίων και των φραγμών που άπτονται του ΦΠΑ

κατά τη διενέργεια διασυνοριακών πωλήσεων, μέσω της

υποβολής εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατάλληλων

νομοθετικών προτάσεων για τη μείωση του διοικητικού φόρτου για

τις επιχειρήσεις από τα (ανομοιογενή) εθνικά καθεστώτα ΦΠΑ.

76

Εναρμόνιση των κανόνων ουσιαστικού δικαίου που διέπει τη

λειτουργία των φορέων παροχής τηλεπικοινωνιακών

υπηρεσιών (‘telecoms regulatory framework’). Στην εν λόγω

θεματική περιλαμβάνονται πρωτοβουλίες, οι οποίες, μεταξύ άλλων,

στοχεύουν στη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για

όλους τους φορείς της αγοράς και στη συνεκτική εφαρμογή των

κανόνων, καθώς και στην παροχή κινήτρων για επενδύσεις σε

ευρυζωνικά δίκτυα υψηλών προδιαγραφών.

Βελτίωση του «ρυθμιστικού περιβάλλοντος» που διέπει τη

λειτουργία των διαδικτυακών πλατφορμών (‘on-line

platforms’). Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται

να διενεργήσει μια συνολική αξιολόγηση του ρόλου των εν λόγω

πλατφορμών και των διαμεσολαβούντων σε αυτές φορέων, η οποία

θα καλύπτει, μεταξύ άλλων, ζητήματα διαφάνειας στον τρόπο

συλλογής και χρήσης δεδομένων και θα αναδεικνύει τρόπους

αντιμετώπισης της διακίνησης «παράνομου υλικού» (‘illegal

content’) στο διαδίκτυο.

Ενίσχυση της εμπιστοσύνης και των απαιτήσεων ασφάλειας εν

σχέσει με τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες για τη βέλτιστη

αντιμετώπιση των «απειλών στον κυβερνοχώρο» (‘cyber

threats’). Στην εν λόγω θεματική περιλαμβάνονται πρωτοβουλίες,

όπως η έκδοση της πρότασης Οδηγίας «σχετικά με τα μέτρα

προφύλαξης για την εξασφάλιση κοινού υψηλού επιπέδου ασφαλείας

δικτύων και πληροφοριών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση»

(‘Network and Information Security Directive’, ‘NISD’) και η

σύναψη μιας «συμφωνίας εταιρικής σχέσης» δημόσιου-ιδιωτικού

τομέα (‘Public-Private Partnership Agreement’) επί θεματολογίας

που άπτεται της ενίσχυσης των συνθηκών ασφαλείας στον

«κυβερνοχώρο».

Ανάληψη πρωτοβουλιών για τη σταδιακή οικοδόμηση μιας

«οικονομίας δεδομένων» (‘data economy’), μέσω των οποίων η

Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να δρομολογήσει μια

πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία «ελεύθερης διακίνησης δεδομένων»

(‘free flow of data’), η οποία θα αντιμετωπίσει με αποτελεσματικό

τρόπο τους υφιστάμενους περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία

των δεδομένων για λόγους άλλους πλην της προστασίας των

δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα εντός της Ε.Ε. και τους

αναίτιους περιορισμούς αναφορικά με τη χωροθέτηση των

δεδομένων για σκοπούς αποθήκευσης ή/και επεξεργασίας.

Παράλληλα, θα προχωρήσει στη σταδιακή ανάπτυξη μιας

πανευρωπαϊκής υπηρεσίας «υπολογιστικού νέφους» (‘European

Cloud Computing Service’).

77

Λήψη προωθητικών ενεργειών για τη χρηματοδοτική στήριξη

επενδυτικών σχεδίων σε ψηφιακές υποδομές. Στο πλαίσιο αυτό,

πόροι προερχόμενοι από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και

Επενδυτικά Ταμεία (‘European Structural and Investment Funds’,

‘ESIFs’) και το (υπό σύσταση) Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών

Επενδύσεων (‘European Fund for Strategic Investments’, ‘EFSI’)

αναμένεται να συμβάλλουν στη χρηματοδοτική στήριξη

«ψηφιακών» επενδυτικών έργων, συμπεριλαμβανομένων των

δράσεων καινοτόμων ΜμΕ.

2.8 Πράσινη Βίβλος για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες μικρής

αξίας

Τον Δεκέμβριο 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δημοσίευσε και έθεσε προς

διαβούλευση έως τον Μάρτιο του 2016 την Πράσινη Βίβλο για τις

χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες μικρής αξίας με τίτλο: ‘Better products,

more choice, and greater opportunities for consumers and businesses”.

Στόχος της Επιτροπής είναι να μεγιστοποιήσει τα πρακτικά οφέλη της

ενιαίας αγοράς στον τομέα των λιανικών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών

για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό Ευρωπαίων καταναλωτών,

αντιμετωπίζοντας μερικά από τα πρακτικά εμπόδια που αποτρέπουν τα

χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους

διασυνοριακά.

2.9 Τραπεζογραμμάτιο ονομαστικής αξίας 20 ευρώ της νέας σειράς

«Ευρώπη»

Στις 25 Νοεμβρίου 2015 κυκλοφόρησε το τραπεζογραμμάτιο ονομαστικής

αξίας 20€ της νέας σειράς «Ευρώπη». Το νέο τραπεζογραμμάτιο

περιλαμβάνει, ως χαρακτηριστικό ασφαλείας, ένα παράθυρο με

προσωπογραφία στο πάνω μέρος της λωρίδας ελάσματος που γίνεται

διαφανές όταν το τραπεζογραμμάτιο παρατηρείται στο φως

αποκαλύπτοντας μια προσωπογραφία της Ευρώπης, η οποία είναι ορατή

και στις δύο όψεις του τραπεζογραμματίου.

2.10 Ακύρωση της μετάπτωσης του TARGET2 στο πρότυπο ISO

20022 από τον Νοέμβριο του 2017

Κατά τη διάρκεια του διεθνούς συνεδρίου SIBOS που πραγματοποιήθηκε

μεταξύ 12 και 15 Οκτωβρίου 2015 επιβεβαιώθηκε από την ΕΚΤ ότι η

προγραμματισμένη μετάπτωση του TARGET2 στο πρότυπο ISO 20022,

που είχε προγραμματιστεί για τον Νοέμβριο του 2017, μετατίθεται

χρονικά, χωρίς, ωστόσο, να έχει διευκρινιστεί ο ακριβής χρόνος

μετάπτωσης.

78

2.11 Πλαίσιο επίβλεψης των συστημάτων πληρωμών και εκκαθάρισης

Τον Σεπτέμβριο του 2015 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δημοσίευσε

επικαιροποιημένη έκδοση του πλαισίου επίβλεψης των συστημάτων

πληρωμών και εκκαθάρισης.

Αφορμή της εν λόγω επικαιροποίησης ήταν, μεταξύ άλλων, η από 4

Μαρτίου 2015 απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής

Ένωσης σχετικά με το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής των κεντρικών

αντισυμβαλλομένων.

2.12 Δημοσίευση επικαιροποιημένων Οδηγών για τους χρήστες του

TARGET 2

Τον Οκτώβριο του 2015, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δημοσίευσε τον

55σέλιδο επικαιροποιημένο Οδηγό της με τίτλο: “Guide to TARGET 2

User Testing”, συνοδευόμενο από τον επικαιροποιημένο κατάλογο των

συμμετεχόντων στο σύστημα.

Η έκδοση αυτή είναι η πρώτη που αναφέρεται αναλυτικά στις δυο

πλατφόρμες:

TARGET2-Single Shared Platform (SSP)

TARGET2-Securities (TS2)

και στην αλληλεπίδρασή τους.

2.13 Euro Retail Payments Board (‘ERPB’)

Στις 29 Ιουνίου και 26 Νοεμβρίου 2015 πραγματοποιήθηκαν οι δύο (2)

καθιερωμένες συνεδριάσεις του ERPB.

Αντικείμενο των εργασιών του κατά τη διάρκεια του 2015 ήταν:

(α) η επίλυση των θεμάτων που έχουν ανακύψει μετά την από 1/8/2014

μετάβαση στον Ενιαίο Χώρο Πληρωμών σε Ευρώ (‘SCT and SDD Post-

Migration Issues’),

(β) η υλοποίηση, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, λύσεων ηλεκτρονικής

εξουσιοδότησης (‘e-mandates’) στα συστήματα ‘SEPA Direct Debits’,

(γ) η προώθηση των ‘person-to-person (‘P2P’) mobile payments’ και των

‘mobile and card-based proximity contactless payments’,

(δ) η προώθηση λύσεων ηλεκτρονικής τιμολόγησης στις πληρωμές μικρής

αξίας (‘E-Invoicing solutions related to retail payments’), και

(ε) η διαμόρφωση των κατάλληλων υποδομών υποστήριξης άμεσων

πληρωμών (‘instant payments’) σε περιβάλλον SEPA.

Στις 25 Αυγούστου 2015 δημοσιεύθηκε η ετήσια έκθεση πεπραγμένων του

ERPB για την χρονική περίοδο Μαΐου 2014-Ιουνίου 2015.

79


2.1 Ημέρες γενικής αργίας για το έτος 2016

Τον Ιούνιο του 2015 ανακοινώθηκαν από την Τράπεζα της Ελλάδος οι

ημέρες γενικής αργίας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος για το έτος

2016.

Αργίες Τραπεζών για το έτος 2016

Μήνας Ημερομηνία Μέρα Αιτιολογία

Ιανουάριος 1 Παρασκευή Πρωτοχρονιά

Ιανουάριος 6 Τετάρτη

Τα Άγια

Θεοφάνεια

Μάρτιος 14 Δευτέρα

Καθαρά

Δευτέρα

Μάρτιος 25 Παρασκευή Εθνική Εορτή

Απρίλιος 29 Παρασκευή

Μεγάλη

Παρασκευή

Μάϊος 2 Δευτέρα

Δευτέρα του

Πάσχα

Ιούνιος 20 Δευτέρα

Αγίου

Πνεύματος

Αύγουστος 15 Δευτέρα

Κοίμηση της

Θεοτόκου

Οκτώβριος 28 Παρασκευή Εθνική Εορτή

Δεκέμβριος 26 Δευτέρα

Δεύτερη ημέρα

Χριστουγέννων

Σημειώνεται ότι η 1η Μαΐου, κατά το έτος 2016, συμπίπτει με την Κυριακή

του Πάσχα.

2.2 Ειδική αργία διατραπεζικών συναλλαγών στο ελληνικό

χρηματοπιστωτικό σύστημα κατά την 3η και 6η Απριλίου 2015

Το διευρωπαϊκό αυτοματοποιημένο σύστημα ταχείας μεταφοράς

κεφαλαίων σε συνεχή χρόνο (σύστημα ΤARGET2) παρέμεινε κλειστό την

Παρασκευή, 3 και τη Δευτέρα, 6 Απριλίου 2015, Μεγάλη Παρασκευή και

δεύτερη ημέρα του Πάσχα των Καθολικών/Διαμαρτυρομένων αντίστοιχα.

Οι ημέρες αυτές δεν συνέπιπταν με αργίες εντός της Ελληνικής

Επικράτειας και συνεπώς, σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν.3336/2005,

ήταν ημέρες ειδικής αργίας διατραπεζικών συναλλαγών για τις οποίες και

ίσχυσαν οι διατάξεις του εν λόγω άρθρου.

Κατά τις εν λόγω ημερομηνίες τα καταστήματα των Τραπεζών παρέμειναν

ανοιχτά, καθόσον οι ημέρες αυτές είναι εργάσιμες για το προσωπικό.

Ωστόσο, παρείχαν περιορισμένη εξυπηρέτηση στο συναλλακτικό κοινό,

δεδομένου ότι η μη λειτουργία του Συστήματος TARGET2 δεν επιτρέπει

την πραγματοποίηση ορισμένων ηλεκτρονικών διατραπεζικών συναλ-

λαγών.

80

Κατά τις ημέρες ειδικής αργίας, όλες οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις που

απορρέουν από υφιστάμενες συμβάσεις μεταξύ πιστωτικών ιδρυμάτων και

της πελατείας τους εκπληρώνονται την επόμενη εργάσιμη ημέρα, δηλαδή

την Τρίτη, 7 Απριλίου, οπότε και αρχίζουν οι συνέπειες της τυχόν μη

εκπλήρωσης.

Οι συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στα πιστωτικά ιδρύματα τις

ημέρες της ειδικής αργίας καταχωρήθηκαν στα συστήματα τους με

ημερομηνία της επόμενης εργάσιμης ημέρας, δηλαδή 7 Απριλίου.

Κατόπιν σχετικής οδηγίας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων

του Υπουργείου Οικονομικών, κατά την 3η Απριλίου και την 6η Απριλίου

2015, γίνονταν αποδεκτές από τις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες

(Δ.Ο.Υ.) και τις Τελωνειακές Αρχές της χώρας μας και τραπεζικές

επιταγές που προσκομίζονταν με ημερομηνία έκδοσης την 7η Απριλίου

2015.

2.3 Μεταβολή στον τρόπο συλλογής στατιστικών στοιχείων

εξωτερικού τομέα από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ)

H Τράπεζα της Ελλάδος λαμβάνοντας υπόψη τα οριζόμενα στην

παράγραφο 1 του άρθρου 5 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 924/2009, όπως

ισχύει και προσβλέποντας στη συνεργασία των πιστωτικών ιδρυμάτων

ζήτησε τη συνέχιση της εκ μέρους τους αποστολής στατιστικών στοιχείων

έως το τέλος του 2016.

Παράλληλα, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει μεταβάλλει, από την 1η

Ιανουαρίου 2016, τον τρόπο συλλογής στατιστικών στοιχείων εξωτερικού

τομέα (κατάρτιση του Ισοζυγίου Πληρωμών και της Διεθνούς Επενδυτικής

Θέσης) μέσω της νέας εφαρμογής υπό το ακρωνύμιο DIREQT (Direct

Reporting Questionnaire), που θα είναι προσβάσιμη μέσω του Internet, και

«τα φυσικά και νομικά πρόσωπα (κάτοικοι) θα μπορούν να υποβάλλουν

ηλεκτρονικά (on-line) τις συναλλαγές τους με μη κατοίκους, τις οποίες

υποχρεούνται να αναγγέλλουν, με βάση τους ορισμούς και τις προδιαγραφές

του υπό διαμόρφωση εγχειριδίου χρήσης και τεχνικών προδιαγραφών. Η

υποβολή των στοιχείων θα γίνεται με τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων ή

αρχείων με συγκεκριμένο τύπο διάταξης των στοιχείων.»

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΤτΕ την Τετάρτη, 30 Δεκεμβρίου 2015,

η νέα εφαρμογή είναι ήδη διαθέσιμη για την πιλοτική φάση λειτουργίας

της. Η καταχώριση των συναλλαγών εξωτερικού τομέα στην παραγωγή, με

στοιχεία Ιανουαρίου 2016, θα πραγματοποιηθεί κατά το διάστημα 1-20

Φεβρουαρίου 2016.

81

2.4 Κοστολογημένο σχέδιο προώθησης και διευκόλυνσης της χρήσης

ηλεκτρονικών πληρωμών

Τον Οκτώβριο του 2015 δημοσιεύτηκε απόφαση της Γενικής Γραμματέως

Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών σχετικά με τη «Σύσταση,

συγκρότηση και ορισμό μελών Ομάδας Εργασίας, στην Γενική Γραμματεία

Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών για την επεξεργασία

κοστολογημένου σχεδίου για την προώθηση και τη διευκόλυνση της χρήσης

ηλεκτρονικών πληρωμών και τη μείωση της χρήσης μετρητών». Η διάρκεια

λειτουργίας της ομάδας έργου ορίστηκε μέχρι την 31-12-2015.

Το Νοέμβριο του 2015, με νεότερη τροποποιητική απόφαση του

Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων παρατάθηκε η

προθεσμία λειτουργία της προαναφερόμενης Ομάδας Εργασίας κατά ένα

έτος, ήτοι έως την 31-12-2016.

Σύμφωνα με την Απόφαση, η Ομάδα Εργασίας θα επεξεργαστεί και θα

εισηγηθεί, βάσει συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος:

α) την υποχρεωτική χρήση μεταφορών πιστώσεων για τις εισπράξεις στα

Τελωνεία (ICISnet) με ταυτόχρονη κατάργηση χρήσης των επιταγών και

μετρητών,

β) την αποδοχή καρτών πληρωμών έκδοσης αλλοδαπών φορέων παροχής

υπηρεσιών πληρωμών για εισπράξεις του Υπουργείου Οικονομικών,

γ) την υποχρεωτική αποδοχή ηλεκτρονικών εργαλείων πληρωμών από

επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες,

δ) την καθολική απαγόρευση χρήσης μετρητών στις Δ.Ο.Υ.,

ε) την ολοκλήρωση του ηλεκτρονικού παραβόλου, ιδίως μέσω της ένταξης

σε αυτό και των έγχαρτων παραβόλων που μέχρι στιγμής δεν έχουν

αντικατασταθεί από τα ηλεκτρονικά, και

στ) την υποχρεωτική υιοθέτηση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στις

συναλλαγές B2G (Business to Geoverment).

2.5 Παροχή στοιχείων στη φορολογική διοίκηση -Τροποποίηση της

ΠΟΛ 1033/2014

Το Δεκέμβριο του 2015 δημοσιεύτηκε η ΠΟΛ 1260/2015 (ΦΕΚ Β’

2637/07.12.2015), η οποία τροποποιεί την παράγραφο 1.3. της ισχύουσας

ΠΟΛ 1033/2014 (ΦΕΚ Β’ 276) «απόφασης του Γενικού Γραμματέα

Δημοσίων Εσόδων σχετικά με τις υποχρεώσεις πιστωτικών και

χρηματοδοτικών ιδρυμάτων, ιδρυμάτων πληρωμών, Ελληνικών

Ταχυδρομείων, Εταιριών Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών, επιχειρήσεων

ιδιωτικής ασφάλισης, ιδιωτικών θεραπευτηρίων, ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων,

εταιριών σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, εταιριών παροχής ηλεκτρικής

ενέργειας και ύδρευσης, σύμφωνα με το άρθρο 15 του Ν. 4174/2013».

82

Σύμφωνα με την τροποποιητική ΠΟΛ 1260/2015:

Η συχνότητα διαβίβασης των στοιχείων των παραγράφων 1.1.α, 1.1.δ

και 1.1.ε της ΠΟΛ 1033/2014 θα είναι ετήσια και ως καταληκτική

ημερομηνία ορίζεται η 15η Ιανουαρίου του επόμενου έτους του έτους

αναφοράς.

Η συχνότητα διαβίβασης των υπόλοιπων στοιχείων της παραγράφου

1.1 και των στοιχείων της παραγράφου 1.2 της ΠΟΛ 1033/2014 θα είναι,

επίσης, ετήσια και ως καταληκτική ημερομηνία ορίζεται η 28η

Φεβρουαρίου του επόμενου έτους του έτους αναφοράς.

Για την περίπτωση τροποποιητικής-διορθωτικής υποβολής αρχείου, θα

απαιτείται η αποστολή νέου διορθωμένου αρχείου με το σύνολο των

διαθεσίμων στοιχείων, εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών.

2.6 Ανταλλαγή τραπεζογραμματίων λίτας Λιθουανίας έναντι

τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ

Η Λιθουανία έγινε μέλος της ζώνης του ευρώ την 1η Ιανουαρίου 2015.

Την ίδια ημέρα το ευρώ αντικατέστησε το λίτας, προγενέστερο εθνικό

νόμισμα της Λιθουανίας, βάσει της καθορισμένης συναλλαγματικής

ισοτιμίας 1€ = 3,45280 LTL.

Η Τράπεζα της Ελλάδος δημοσίευσε Εγκύκλιο με θέμα «Ανταλλαγή

τραπεζογραμματίων λίτας Λιθουανίας έναντι τραπεζογραμματίων και

κερμάτων ευρώ», η οποία τροποποιεί και συμπληρώνει παλαιότερη

Εγκύκλιο.

Η περίοδος ανταλλαγής από την Τράπεζα της Ελλάδος διήρκησε έως και

την 28η Φεβρουαρίου 2015.

2.7 Παραχαραγμένα (πλαστά) και αμφιβόλου γνησιότητας

τραπεζογραμμάτια

Η Τράπεζα της Ελλάδος εξέδωσε τον Ιούλιο του 2015 εγκύκλιο με τίτλο

«Διαδικασίες που αφορούν τα παραχαραγμένα (πλαστά) και τα αμφιβόλου

γνησιότητας (ύποπτα) ξένα τραπεζογραμμάτια», με σκοπό την καθιέρωση

ενιαίας διαδικασίας παρακράτησης τόσο για τα τραπεζογραμμάτια ευρώ

όσο και για τα τραπεζογραμμάτια σε αλλοδαπό νόμισμα (ξένα

τραπεζογραμμάτια).

83

ΣΤ. Θέματα προστασίας καταναλωτή


1.1 Διασταυρούμενες πρακτικές πωλήσεων

Περί τα τέλη του 2014-αρχές του 2015, η Κοινή Επιτροπή των

Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (ΕΒΑ, ESMA, EIOPA) έθεσε σε

διαβούλευση σχέδιο κατευθυντηρίων γραμμών σχετικά με τις

διασταυρούμενες πρακτικές πωλήσεων. Στο πεδίο εφαρμογής των

κατευθυντήριων γραμμών υπάγονται οι εταιρίες όλων των κλάδων του

χρηματοπιστωτικού τομέα (τραπεζικού, επενδυτικού και ασφαλιστικού).

Οι έντεκα (11) προτεινόμενες κατευθυντήριες αρχές, μεταξύ άλλων,

αφορούν:

την παροχή πλήρους πληροφόρησης σχετικά με τα βασικά στοιχεία

τιμολόγησης και κόστους τόσο για το προϊόν-πακέτο όσο και για

κάθε επιμέρους συστατικό του, και

την υιοθέτηση κατάλληλων μοντέλων αποδοχών του προσωπικού

πωλήσεων για την αποφυγή συγκρούσεων συμφερόντων.

1.2 Θέματα Οδηγίας 2014/17/ΕΕ για την ενυπόθηκη πίστη

(α) Υποχρέωση αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας του

καταναλωτή

Σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ. 1 της Οδηγίας, η αξιολόγηση της

πιστοληπτικής ικανότητας του καταναλωτή διενεργείται με βάση

αναγκαίες, επαρκείς και αναλογικές πληροφορίες για το εισόδημα και τις

δαπάνες του και οι σχετικές πληροφορίες επαληθεύονται καταλλήλως,

μεταξύ άλλων, μέσω δικαιολογητικών που παρέχονται από ανεξάρτητα

εξακριβώσιμες πηγές.

Για τη διασφάλιση της ομοιόμορφης εφαρμογής των ως άνω διατάξεων,

την 1η Ιουνίου 2015, η ΕΒΑ δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές, οι

οποίες απευθύνονται προς τις αρμόδιες εθνικές αρχές των κρατών μελών.

(β) Πολιτικές των πιστωτικών ιδρυμάτων σχετικά με τους τόκους

υπερημερίας και την επιβολή κατάσχεσης

Σύμφωνα με το άρθρο 28 της Οδηγίας 2014/17/ΕΕ, τα κράτη μέλη

καλούνται, μεταξύ άλλων, να διασφαλίσουν:

την ενθάρρυνση υιοθέτησης εύλογης περιόδου χάριτος πριν από

την κίνηση από τους πιστωτικούς φορείς διαδικασιών κατάσχεσης,

και

τη θέσπιση διαδικασιών για την εξασφάλιση της καλύτερης

δυνατής τιμής για το κατασχεθέν ακίνητο.

Για την περαιτέρω εξειδίκευση των ως άνω απαιτήσεων, η ΕΒΑ

δημοσίευσε την 1η Ιουνίου 2015 σχετικό κείμενο κατευθυντηρίων

γραμμών.

84

(γ). Ανάρτηση στην ιστοσελίδα της Επιτροπής υπολογιστικής

εφαρμογής για το ΣΕΠΠΕ

Περί τα μέσα Αυγούστου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανάρτησε στην

ιστοσελίδα της υπολογιστικό φύλο excel για τον υπολογισμό του

Συνολικού Ετησίου Πραγματικού Ποσοστού Επιβάρυνσης (ΣΕΠΠΕ).

Βάσει της Οδηγίας 2014/17/ΕΕ, ο υπολογισμός του ΣΕΠΠΕ διέπεται

αφενός μεν από το άρθρο 17 αυτής και αφετέρου, από το Παράρτημα Ι το

οποίο περιλαμβάνει τον τύπο βάσει του οποίου γίνεται ο υπολογισμός και

τις πρόσθετες παραδοχές που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη αναλόγως των

χαρακτηριστικών του προϊόντος.

Ο APR simulator συνοδεύεται από αναλυτική έκθεση στην οποία

παρουσιάζονται 44 υποθετικά παραδείγματα υπολογισμού του ΣΕΠΠΕ και

αναλυτική περιγραφή του τρόπου χρήσεως του εν λόγω εργαλείου.

(δ) Κοινοποίηση εγκατάστασης και παροχής υπηρεσιών των

μεσιτών πιστώσεων στο πλαίσιο της Οδηγίας

Στις 11 Αυγούστου 2015, η ΕΒΑ δημοσίευσε τις κατευθυντήριες γραμμές

με τις οποίες εξειδικεύονται και τυποποιούνται οι πληροφορίες που θα

πρέπει να διαβιβάζονται μεταξύ των αρμοδίων αρχών στο πλαίσιο του

άρθρου 32 της Οδηγίας 2014/17/ΕΕ για την ενυπόθηκη πίστη. Οι σχετικές

κατευθυντήριες γραμμές θα πρέπει να ενσωματωθούν στις εποπτικές

διεργασίες και διαδικασίες των κρατών μελών το αργότερο μέχρι την 16η

Μαρτίου 2016.

(ε) Διορθωτικό στην οδηγία 2014/17/ΕΕ για την ενυπόθηκη πίστη

Στις 23 Σεπτεμβρίου 2015, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της

Ευρωπαϊκής Ένωσης διορθωτικό στην Οδηγία 2014/17/ΕΕ (EE L 246 της

23.9.2015). Σύμφωνα με το διορθωτικό, στο Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας

(σελίδα 80, μέρος Β, τμήμα «4. Επιτόκιο» και άλλες επιβαρύνσεις, σημείο

2, δεύτερο εδάφιο, προτελευταία περίοδος) η φράση «Η προειδοποίηση

συνοδεύεται από συμπληρωματικό παράδειγμα ΣΕΠΕ που υπολογίζεται

σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 4.», διορθώνεται ως εξής: «Η

προειδοποίηση συνοδεύεται από συμπληρωματικό παράδειγμα ΣΕΠΕ που

υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 5.».

(στ) Δημιουργία ενός επιτοκίου αναφοράς από την ΕΒΑ

Στις 12 Οκτωβρίου 2015, η ΕΒΑ δημοσίευσε κείμενο διαβούλευσης

σχετικά με τη δημιουργία ενός επιτοκίου αναφοράς (benchmark rate) το

οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιείται από τους πιστωτικούς φορείς κατά τη

συμπλήρωση του Ευρωπαϊκού Τυποποιημένου Δελτίου Πληροφοριών

(“ESIS”) στο πλαίσιο της χορήγησης ενυπόθηκων δανείων. Η ΕΒΑ

προτείνει τη διαμόρφωση του εν λόγω επιτοκίου βάσει συγκεκριμένου

τύπου, ο οποίος λαμβάνει υπόψη το Βασικό Επιτόκιο Αναχρηματοδότησης

της ΕΚΤ.

85

1.3 Ορθές πρακτικές των κρατών μελών σε σχέση με την αξιολόγηση

της πιστοληπτικής ικανότητας και την διαχείριση των δυσκολιών

αποπληρωμής των δανειοληπτών

Την 1η Ιουνίου 2015, η ΕΒΑ εξέδωσε γνώμη με την οποία παραθέτει

ενδεικτικά παραδείγματα ορθών πρακτικών σε ό,τι αφορά τόσο την

αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των καταναλωτών όσο και την

διαχείριση των καθυστερήσεων αποπληρωμής. Η εν λόγω γνώμη στοχεύει

στην υποστήριξη των αρμοδίων αρχών κατά την άσκηση των καθηκόντων

τους και βασίστηκε σε πρότερη έρευνα της ΕΒΑ αναφορικά με τις

υφιστάμενες πρακτικές υπεύθυνου δανεισμού στα κράτη μέλη της ΕΕ. Στο

προοίμιο της γνώμης επισημαίνεται ότι οι περιλαμβανόμενες σε αυτήν

συστάσεις έχουν ενδεικτικό χαρακτήρα και δεν είναι νομικώς δεσμευτικές

για τις αρμόδιες αρχές. Ως ορθές πρακτικές αναφέρονται, μεταξύ άλλων,

οι ακόλουθες:

η δυνατότητα προσφυγής στα δικαστήρια του κράτους μέλους σε

περιπτώσεις στις οποίες αποδεικνύεται απόπειρα εξαπάτησης του

πιστωτικού φορέα,

ο προσδιορισμός επιμέρους ορίων δανειοδότησης (lending

thresholds) τα οποία λειτουργούν ως φραγμοί σε κάθε μεμονωμένη

περίπτωση αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας, και

ο προσδιορισμός δεικτών που διασφαλίζουν ότι ο καταναλωτής,

μετά την εξυπηρέτηση των δανειακών του υποχρεώσεων, διαθέτει

ένα ελάχιστο εισόδημα (π.χ debt-to income, loan-to-income ratio),

όπως επίσης και η υιοθέτηση συνετού δείκτη loan-to-value.

1.4 Ρυθμίσεις διακυβέρνησης και επίβλεψης χρηματοπιστωτικών

προϊόντων τραπεζικής προς ιδιώτες

Στις 15 Ιουλίου 2015, η ΕΒΑ δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές με

τίτλο "Product Oversight and Governance Arrangements for retail

banking products". Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές προβλέπουν

υποχρεώσεις για τη θέσπιση από τα πιστωτικά ιδρύματα εσωτερικών

ρυθμίσεων:

αφενός μεν, για τις μονάδες, οι οποίες σχεδιάζουν και

κατασκευάζουν προϊόντα λιανικής τραπεζικής (‘manufacturers’)

και,

αφετέρου, για τις μονάδες εκείνες οι οποίες διαθέτουν και

διανέμουν τα προϊόντα αυτά στους καταναλωτές (‘distributors’).

Ως χρηματοπιστωτικά προϊόντα λιανικής τραπεζικής (‘retail banking

products’) νοούνται όσα εμπίπτουν στη ρυθμιστική αρμοδιότητα της EBA

(ήτοι ενυπόθηκα δάνεια, προσωπικά δάνεια, πιστωτικές/χρεωστικές

κάρτες, καταθετικά προϊόντα, υπηρεσίες πληρωμών, ηλεκτρονικό χρήμα

και τρεχούμενοι λογαριασμοί).

86

1.5 ΕΒΑ Consumer Trends Report 2015

Στις 18 Ιουνίου 2015, η EBA δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή της σε σχέση

με τα επίκαιρα ζητήματα προστασίας των καταναλωτών

χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (Consumer Trends Report 2015). Η

παρούσα έκθεση αξιολογεί τα βήματα που έχουν ήδη ολοκληρωθεί σε

ευρωπαϊκό επίπεδο σε σχέση με την προστασία των καταναλωτών και

ανακοινώνει τους τομείς στους οποίους θα στραφεί προσεχώς το

ρυθμιστικό ενδιαφέρον των αρμόδιων ευρωπαϊκών φορέων, μεταξύ των

οποίων και η ΕΒΑ.

Τα θέματα προστασίας καταναλωτή τα οποία αναγνωρίζει η ΕΒΑ ως

σημαντικού ενδιαφέροντος για το έτος 2015 είναι, μεταξύ άλλων, τα

ακόλουθα:

το επίπεδο δανεισμού των νοικοκυριών, δίνοντας έμφαση, ιδίως,

στην ενυπόθηκη πίστη,

η διαφάνεια και η συγκρισιμότητα των τραπεζικών χρεώσεων,

η καινοτομία στην εκτέλεση πληρωμών, λαμβάνοντας υπόψη την

ευκολία, την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια στην

διενέργειά τους,

οι δομημένες καταθέσεις, δεδομένου ότι τα χαμηλά επιτόκια των

«παραδοσιακών» καταθέσεων στρέφουν τους καταναλωτές σε

αναζήτηση προϊόντων υψηλότερων αποδόσεων,

οι εμπορικές πρακτικές στον τομέα των πωλήσεων, ιδίως σε σχέση

με τις ακολουθούμενες πολιτικές αμοιβών,

η χρήση των δεδομένων της πελατείας των πιστωτικών

ιδρυμάτων, τα οποία τυγχάνουν εκμετάλλευσης ως πρόσθετη πηγή

εισοδήματος,

οι εναλλακτικοί φορείς παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών,

η παρουσία των οποίων στην αγορά γίνεται ολοένα πιο αισθητή σε

σχέση με τα «παραδοσιακά» χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, και

τα επιτόκια καταθέσεων και χορηγήσεων.

1.6 Αυτοματοποίηση στην παροχή συμβουλών αναφορικά με

χρηματοπιστωτικά προϊόντα

Στις 4 Δεκεμβρίου 2015, η Κοινή Επιτροπή των ΕΒΑ, ESMA, ΕΙΟΡΑ

έθεσε σε διαβούλευση κείμενο συζήτησης σε σχέση με την

αυτοματοποίηση στην παροχή συμβουλών. Ως «αυτοματοποιημένη

παροχή συμβουλών» νοείται η λήψη σύστασης από τους καταναλωτές για

την αγορά ή την πώληση χρηματοπιστωτικών προϊόντων (τραπεζικών,

επενδυτικών, ασφαλιστικών) με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων χωρίς (ή

με περιορισμένη) μεσολάβηση ανθρώπινου δυναμικού.

Με την παρούσα διαβούλευση επιχειρείται η απεικόνιση των βασικών

χαρακτηριστικών των μεθόδων αυτοματοποίησης που έχουν

χρησιμοποιηθεί μέχρι στιγμής, όπως επίσης και η χαρτογράφηση των

βασικών πλεονεκτημάτων και κινδύνων που ενέχει η χρήση τους για τους

καταναλωτές.

87

1.7 Πρόταση Οδηγίας για την ενίσχυση της προσβασιμότητας σε

προϊόντα και υπηρεσίες

Στις 2 Δεκεμβρίου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση

Οδηγίας με στόχο την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και

διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών όσον αφορά τις απαιτήσεις

προσβασιμότητας σε προϊόντα και υπηρεσίες. Η παρούσα νομοθετική

πρόταση στοχεύει στην βελτίωση της διασυνοριακής προσφοράς

προϊόντων και υπηρεσιών προς άτομα τα οποία υποφέρουν από αναπηρία

ή τα οποία αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην πρόσβαση λόγω γήρατος ή

άλλων σωματικών και πνευματικών αδυναμιών. Μεταξύ των υπηρεσιών

και προϊόντων που εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής της πρότασης

Οδηγίας συγκαταλέγονται και οι τραπεζικές υπηρεσίες.


2.1 Υπουργική Απόφαση για την προσαρμογή της ελληνικής

νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2013/11/ΕΕ για την

εναλλακτική επίλυση διαφορών και την λήψη μέτρων εφαρμογής του

Κανονισμού 524/2013 για την ηλεκτρονική επίλυση διαφορών

Στις 9 Ιουλίου 2015, δημοσιεύτηκε η Υπουργική Απόφαση αριθ. 7033Οικ.

με την οποία ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο η Οδηγία 2013/11/ΕΕ

του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εναλλακτική

επίλυση καταναλωτικών διαφορών. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 1 της

ΥΑ, το πεδίο εφαρμογής της καταλαμβάνει διαδικασίες εξωδικαστικής

επίλυσης εγχώριων και διασυνοριακών διαφορών σχετικά με συμβατικές

υποχρεώσεις που ανακύπτουν από συμβάσεις πωλήσεων ή συμβάσεις

παροχής υπηρεσιών μεταξύ προμηθευτή εγκατεστημένου στην Ευρωπαϊκή

Ένωση και καταναλωτή που κατοικεί στην Ένωση.

Περαιτέρω, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του ιδίου άρθρου, η ΥΑ δεν

εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, στις ακόλουθες περιπτώσεις:

σε διαδικασίες ενώπιον φορέων επίλυσης διαφορών όπου τα

φυσικά πρόσωπα που είναι αρμόδια για την επίλυση των διαφορών

είναι υπάλληλοι του συγκεκριμένου προμηθευτή ή αμείβονται

αποκλειστικά από αυτόν,

στις διαδικασίες ενώπιον συστημάτων διερεύνησης καταναλωτικών

καταγγελιών που διαχειρίζεται ο προμηθευτής, και

στις διαφορές μεταξύ προμηθευτών.

Ως «προμηθευτής» νοείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ενεργεί για

σκοπούς που σχετίζονται με την εμπορική, επιχειρηματική, βιοτεχνική ή

ελευθέρια επαγγελματική του δραστηριότητα, καθώς και κάθε πρόσωπο

που ενεργεί στο όνομα ή για λογαριασμό του προμηθευτή.

88

2.2 Συγκρότηση του Εθνικού Συμβούλιου Καταναλωτή και Αγοράς

Στις 21 Οκτωβρίου 2015, δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 748/21.10.2015 (Τεύχος

Υπαλλήλων Ειδικών Θέσεων και Οργάνων Διοίκησης Φορέων του

Δημοσίου και ευρύτερου Δημοσίου Τομέα) η Απόφαση αριθ. 99792/2015

του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού για τη συγκρότηση

του Εθνικού Συμβούλιου Καταναλωτή και Αγοράς (ΕΣΚΑ). Μεταξύ των

συμμετεχόντων φορέων στο ΕΣΚΑ συγκαταλέγεται και η ΕΕΤ.

Ζ. Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από

εγκληματικές δραστηριότητες, καταπολέμηση χρηματοδότησης της

τρομοκρατίας και φυσική ασφάλεια τραπεζών


1.1 Εθνικές δικαιοδοσίες υψηλού κινδύνου σε θέματα καταπολέμησης

της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και

χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (Έκθεση FATF)

Στις 23 Οκτωβρίου 2015, δημοσιεύτηκαν οι επικαιροποιημένοι κατάλογοι

της FATF.

Στο κείμενο με τίτλο “FATF Public Statement” εξακολουθούν να

περιλαμβάνονται δυο (2) κράτη (Ιράν και Βόρεια Κορέα) εξαιρετικά

υψηλού κινδύνου. Επίσης, στο εν λόγω κείμενο εξακολουθεί να

περιλαμβάνεται και ένα κράτος (Μιανμάρ) με στρατηγικής σημασίας

παραλήψεις το οποίο δεν έχει παρουσιάσει καμία πρόοδο αντιμετώπισής

τους από την προηγούμενη αξιολόγηση της FATF. Σημειώνεται, όμως, ότι

σε σχέση με την αξιολόγηση του Οκτωβρίου του 2014, τα κράτη έχουν

μειωθεί κατά τρία (3). Συγκεκριμένα, έχουν αφαιρεθεί οι Αλγερία,

Εκουαδόρ και Ινδονησία.

Στο κείμενο με τίτλο “Improving Global AML/CTF Compliance: On-

Going Process” περιλαμβάνονται δώδεκα (12) κράτη (Αγκόλα, Αλγερία,

Αφγανιστάν, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Γουιάνα, Ιράκ, Λαϊκή Δημοκρατία του

Λάος, Ουγκάντα, Παναμάς, Παπούα Νέα Γουινέα, Συρία, Υεμένη). Η

συγκεκριμένη κατηγοριοποίηση αφορά κράτη στα οποία έχουν

διαπιστωθεί αδυναμίες σε ό,τι αφορά την πρόληψη και καταπολέμηση της

νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της

χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και τα οποία έχουν καταθέσει και

υλοποιούν συγκεκριμένο πρόγραμμα δράσης, σε συνεργασία με την

FATF, προκειμένου να τις αντιμετωπίσουν στο αμέσως επόμενο χρονικό

διάστημα. Σε σχέση με τον κατάλογο του Ιουνίου του 2015, προστέθηκε η

Αλγερία, ενώ αφαιρέθηκαν το Εκουαδόρ και το Σουδάν. Σημειώνεται ότι

σε σχέση με τον κατάλογο του Οκτωβρίου του 2014, έχουν αφαιρεθεί εφτά

(7) κράτη (Αλβανία, Ζιμπάμπουε, Καμπότζη, Κουβέιτ, Ναμίμπια,

Νικαράγουα, Σουδάν), ενώ έχουν προστεθεί δύο (2) κράτη (Αλγερία,

Βοσνία-Ερζεγοβίνη).

89

1.2 Εικονικά νομίσματα

Τον Ιούνιο του 2015, η Ομάδα Χρηματοπιστωτικής Δράσης (‘FATF’)

εξέδωσε επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες έχουν ως

στόχο:

να εξηγήσουν την πρακτική υλοποίηση της (αυξημένης) δέουσας

επιμέλειας για την καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου

χρήματος και την χρηματοδότηση της τρομοκρατίας (AML/CFT),

στο πλαίσιο των εικονικών νομισμάτων, και

να προσδιορίσουν τους φορείς που εμπλέκονται στις πληρωμές

προϊόντων και υπηρεσιών εικονικών νομισμάτων (Virtual

Currencies payments products and services/ “VCPPS”).

Νωρίτερα, τον Μάρτιο του 2015, η ΕΚΤ προέβη στη δημοσίευση μελέτης

σχετικά με τον αναδυόμενο ρόλο που διαδραματίζουν στις συναλλαγές

πληρωμών τα «εικονικά νομίσματα» (‘virtual currencies’). Ως εικονικό

νόμισμα ορίζεται το ψηφιακό χρήμα, το οποίο:

δεν εκδίδεται από Κεντρικές Τράπεζες ή παραδοσιακούς φορείς

παροχής υπηρεσιών πληρωμών (λ.χ. πιστωτικά ιδρύματα, ιδρύματα

έκδοσης ηλεκτρονικού χρήματος, ιδρύματα πληρωμών), και

δύναται να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτικό (του νόμιμου

χρήματος) μέσο πληρωμών για τη διενέργεια συναλλαγών.

Επίσης, στη μελέτη της ΕΚΤ γίνεται εκτενής αναφορά στους κινδύνους

που ενδέχεται να διατρέξουν οι καταναλωτές όταν αγοράζουν, κατέχουν ή

ανταλλάσσουν εικονικά νομίσματα (όπως, ενδεικτικά, το ‘Bitcoin’), καθώς

και σε εκείνους που ενδέχεται να επηρεάσουν τις Κεντρικές Τράπεζες

κατά την άσκηση των καθηκόντων τους (νομισματική πολιτική,

σταθερότητα τιμών, χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ομαλή και

αποτελεσματική λειτουργία των συστημάτων πληρωμών).

Αν και η ανάληψη ρυθμιστικής πρωτοβουλίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο για

τα εικονικά νομίσματα κρίνεται ως πρώιμη, δεδομένης της χαμηλής

«διείσδυσής» τους στην ευρωπαϊκή αγορά πληρωμών, εν τούτοις, η ΕΚΤ,

μέσω της εν λόγω έκθεσης, κρίνει σκόπιμη την παροχή κατευθυντήριων

γραμμών προς τους εμπλεκόμενους φορείς για την αποτελεσματικότερη

εφαρμογή του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου επί των εικονικών

νομισμάτων.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ αναμένεται να συνεχίσει τη στενή

παρακολούθηση επί των ζητημάτων που άπτονται της χρήσης των

εικονικών νομισμάτων.

90


2.1 Δημοσίευση Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2015/240 του

Συμβουλίου

Στις 16 Φεβρουαρίου 2015, δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της

Ευρωπαϊκής Ένωσης και τέθηκε σε ισχύ την ίδια ημέρα, ο Εκτελεστικός

Κανονισμός του Συμβουλίου (ΕΕ) 2015/240 «για την εφαρμογή του

κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 269/2014 σχετικά με περιοριστικά μέτρα για

ενέργειες που υπονομεύουν ή απειλούν την εδαφική ακεραιότητα, την

κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας».

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τον εν λόγω Κανονισμό, η Ευρωπαϊκή

Ένωση συμπεριέλαβε επιπλέον πρόσωπα και οντότητες στον κατάλογο

των φυσικών και νομικών προσώπων, οντοτήτων και φορέων που

υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα ως έχει στο παράρτημα Ι του

κανονισμού.

2.2 Δημοσίευση της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 και του Κανονισμού (ΕΕ)

2015/847 για την καταπολέμηση του Ξεπλύματος Βρώμικου Χρήματος

και τις πληροφορίες πληρωτή και δικαιούχου κατά τη μεταφορά

κεφαλαίων

Στις 5 Ιουνίου 2015 δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της

Ευρωπαϊκής Ένωσης η Οδηγία (ΕΕ) 2015/849 «σχετικά µε την πρόληψη

της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη

νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη

χρηματοδότηση της τρομοκρατίας», καθώς και ο Κανονισμός (ΕΕ)

2015/847 «περί στοιχείων που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών

ποσών».

Η Οδηγία και ο Κανονισμός, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 68

και 27 αντίστοιχα, τέθηκαν σε ισχύ, είκοσι (20) ημερολογιακές ημέρες

μετά την ημερομηνία δημοσίευσής τους, ήτοι στις 25 Ιουνίου 2015. Τα

κράτη-μέλη θα έχουν περιθώριο έως τις 26 Ιουνίου 2017 για την έναρξη

εφαρμογής των διατάξεων της Οδηγίας και του Κανονισμού.

Σημειώνεται ότι με την έναρξη της εφαρμογής των διατάξεων του

Κανονισμού (ΕΕ) 2015/847, καταργείται ο Κανονισμός (ΕΚ) 1781/2006,

ενώ με την Οδηγία (ΕΕ) 2015/849, τροποποιείται ο Κανονισμός (ΕΕ)

648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και

καταργούνται η Οδηγία 2005/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και

του Συμβουλίου και η Οδηγία 2006/70/ΕΚ της Επιτροπής.

91


Στις 11 Σεπτεμβρίου 2015 δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ η απόφαση υπ’ αριθμ.

ΠΟΛ 1202 για την «επέκταση και τροποποίηση της λειτουργίας του

Συστήματος Μητρώων Τραπεζικών Λογαριασμών και Λογαριασμών

Πληρωμών». Σύμφωνα με την εν λόγω απόφαση, ως ημερομηνία έναρξης

της παραγωγικής λειτουργίας του αιτήματος 02 (αναλυτικές κινήσεις

καταθετικών λογαριασμών), ορίστηκε η 15η Σεπτεμβρίου 2015.

3.1 Αυτοματοποίηση της ελεγκτικής διαδικασίας προσδιορισμού

προσαύξησης περιουσίας μέσω καθορισμού παραμέτρων

μηχανογραφικής εφαρμογής διαχείρισης συνολικών δεδομένων

Στις 10 Ιουνίου 2015 δημοσιεύτηκε η απόφαση του Υπουργού

Οικονομικών υπ’ αριθμ 4105/10-06-2015 (ΑΔΑ 79ΟΡΗ-ΩΨΧ), με θέμα:

«Σύσταση, συγκρότηση και ορισμός μελών Ομάδας Εργασίας στο Υπουργείο

Οικονομικών για την αυτοματοποίηση της ελεγκτικής διαδικασίας

προσδιορισμού προσαύξησης περιουσίας μέσω καθορισμού παραμέτρων

μηχανογραφικής εφαρμογής διαχείρισης συνολικών δεδομένων Υπουργείου

Οικονομικών και πιστωτικών ιδρυμάτων». Στο πλαίσιο των εργασιών της

Ομάδας Εργασίας, ολοκληρώθηκαν, κατά τη διάρκεια του 2015:

Οι τεχνικές προδιαγραφές των δεδομένων που θα ανταλλάσσονται

μεταξύ φορολογικής διοίκησης και πιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς

και ο προσδιορισμός του ασφαλούς τρόπου διαβίβασης αυτών στο

Υπουργείο Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ).

Η δημιουργία βάσης δεδομένων υποδοχής στοιχείων στο ΥΠΟΙΚ,

που διαβιβάζουν μαζικά με ασφαλή τρόπο τα πιστωτικά ιδρύματα.

Η αξιοποίηση των βάσεων δεδομένων του ΥΠΟΙΚ, προκειμένου

να δύναται να εξαχθούν ανά Α.Φ.Μ., ομάδες Α.Φ.Μ. ή και μαζικά

ανά χρήση, τα εισοδήματα (δηλωθέντα, αδιάθετα), τα ακίνητα, τα

μεταφορικά μέσα και λοιπές πληροφορίες που το/τα αφορούν.

Η δημιουργία εφαρμογής, η οποία θα προσδιορίζει τη συνολική

καθαρή ατομική/οικογενειακή τραπεζική περιουσία για κάθε

Α.Φ.Μ. ή ομάδες Α.Φ.Μ. κατ’ έτος και ταυτόχρονα θα τη

συγκρίνει με τα δηλωθέντα ατομικά/οικογενειακά εισοδήματα

κατ’ έτος, προσδιορίζοντας κατά αυτόν τον τρόπο την τυχόν

αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη κατ’ έτος, ήτοι το αδήλωτο ετήσιο

εισόδημα για κάθε Α.Φ.Μ. ή ομάδες Α.Φ.Μ.

Η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ συντόνισε όλες τις απαραίτητες ενέργειες

μεταξύ φορολογικής διοίκησης και τραπεζών μελών της προκειμένου να

ικανοποιηθεί κατά προτεραιότητα το συγκεκριμένο έργο παροχής

στοιχείων για λογαριασμό του Υπουργείου Οικονομικών.

92

Η. Νομικά – Φορολογικά - Λογιστικά θέματα


1.1 Θέματα Κώδικα Δεοντολογίας του Ν. 4224/2013

(α) Τροποποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας του Ν. 4224/2013

Στις 31 Μαρτίου 2015, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

η Απόφαση της Επιτροπής Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων της

Τράπεζας της Ελλάδος υπ’ αριθ. 129/2/16.2.2015 (ΦΕΚ Β 486 της

31.3.2015), με την οποία τροποποιείται ο Κώδικας Δεοντολογίας του Ν.

4224/2013. Οι τροποποιήσεις αφορούν την επικοινωνία με δανειολήπτες

κατά την πρώτη εφαρμογή του Κώδικα.

(β) Γνώμη της ΕΚΤ επί σχεδίου νόμου σχετικά με την αναστολή

των πλειστηριασμών

Στις 4 Μαρτίου 2015, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έλαβε

αίτημα του ελληνικού Υπουργείου Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και

Τουρισμού για τη διατύπωση γνώμης αναφορικά με σχέδιο νόμου το οποίο

εισάγει διατάξεις σχετικά με την αναστολή των πλειστηριασμών ακινήτων

οφειλετών, τα οποία χρησιμεύουν ως κύρια κατοικία τους.

Οι επισημάνσεις της ΕΚΤ επί του σχεδίου νόμου αναφέρουν, μεταξύ

άλλων, ότι το σχέδιο νόμου, συγκρινόμενο προς τον ν. 4224/2013,

καθορίζει πιο διευρυμένα κριτήρια υπαγωγής στις ρυθμίσεις του και

εμφανώς καταλαμβάνει περιπτώσεις που βρίσκονται πέραν των πλέον

ευπαθών νοικοκυριών. Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνεται ότι η γενικευμένη

αναστολή των πλειστηριασμών έχει δυσμενή αντίκτυπο στη νοοτροπία

των πληρωμών στην Ελλάδα και δημιουργεί προσκόμματα στην

αποτελεσματική διαχείριση του πολύ μεγάλου όγκου μη εξυπηρετούμενων

δανείων (ΜΕΔ) των ελληνικών τραπεζών.

1.2 Τραπεζική αργία βραχείας διάρκειας

(α) Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου «Τραπεζική αργία βραχείας

διάρκειας»

Στις 28 Ιουνίου 2015, εκδόθηκε η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου

«Τραπεζική αργία βραχείας διάρκειας» (ΦΕΚ Α 65/28.6.2015) με την

οποία κηρύχθηκε τραπεζική αργία για την χρονική περίοδο από 28 Ιουνίου

έως και 6 Ιουλίου 2015. Η τραπεζική αργία κατέλαβε όλα τα πιστωτικά

ιδρύματα που λειτουργούν στην Ελλάδα, περιλαμβανομένων των

υποκαταστημάτων αλλοδαπών πιστωτικών ιδρυμάτων που εμπίπτουν στο

πεδίο εφαρμογής του ν. 4261/2014, το Ταμείο Παρακαταθηκών και

Δανείων, τα ιδρύματα πληρωμών του ν. 3862/2010 και τα ιδρύματα

ηλεκτρονικού χρήματος του ν. 4021/2011.

93

Σύμφωνα με την ως άνω Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, καθ’ όλη τη

διάρκεια της αργίας, όλα τα ως άνω ιδρύματα παρέμειναν κλειστά για το

κοινό χωρίς να δύναται να διενεργηθεί καμία τραπεζική εργασία πλην των

ρητώς αναφερόμενων στην παράγραφο 2 και την παράγραφο 3 αυτής. Υπό

την προϋπόθεση ότι ορισμένες μη επιτρεπόμενες συναλλαγές στο πλαίσιο

της τραπεζικής αργίας κρίνονται αναγκαίες για τη διαφύλαξη ενός

δημοσίου η κοινωνικού συμφέροντος, προβλέφθηκε διαδικασία εξαίρεσής

τους μετά από απόφαση της Επιτροπής Έγκρισης Τραπεζικών

Συναλλαγών, η οποία συνεστήθη προς τον σκοπό αυτό.

Η ως άνω Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου τροποποιήθηκε ακολούθως

δυνάμει της Πράξεως Νομοθετικού Περιεχομένου της 30ης Ιουνίου 2015

(ΦΕΚ Α 66/30.6.2015).

(β) Υπουργική απόφαση αριθμ. Γ.Δ.Ο.Π. 0000902ΕΞ2015

«Ρύθμιση θεμάτων συναλλαγών κατά την διάρκεια της τραπεζική

αργίας»

Συμπληρωματικά προς τις ανωτέρω αναφερθείσες Πράξεις, στις 30

Ιουνίου 2015, δημοσιεύτηκε Υπουργική Απόφαση για την ρύθμιση

θεμάτων συναλλαγών στο πλαίσιο της τραπεζικής αργίας (ΦΕΚ Β’

1302/30.6.2015).

1.3 Περιορισμοί στην ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων

Στις 18 Ιουλίου 2015, δημοσιεύτηκε η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου

(εφεξής ΠΝΠ) «Επείγουσες ρυθμίσεις για τη θέσπιση περιορισμών στην

ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων και τις τροποποιήσεις των

νόμων 4063/2012, 4172/2013, 4331/2015 και 4334/2015» (ΦΕΚ Α΄ 84 της

18.7.2015) με την οποία έλαβε τέλος η τραπεζική αργία και τέθηκαν

περιορισμοί στη διενέργεια των τραπεζικών συναλλαγών. Η εν λόγω ΠΝΠ

εν συνεχεία τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε, έως το τέλος του 2015,

από τις εξής νομικές πράξεις:

την Υπουργική Απόφαση (εφεξής ΥΑ) «Ρυθμίσεις θεμάτων

περιορισμών στην ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά

κεφαλαίων» (ΦΕΚ Β 1561 της 24.7.2015),

την ΠΝΠ «Τροποποιήσεις στις από 28 Ιουνίου 2015, 14 Ιουλίου

2015 και 18 Ιουλίου 2015 Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και

κατεπείγουσες ρυθμίσεις για αξιόγραφα και για την υποστήριξη της

διαπραγμάτευσης της Ελληνικής Κυβέρνησης με τον Ευρωπαϊκό

Μηχανισμό Σταθερότητας (Ε.Μ.Σ.), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ.) και το Διεθνές

Νομισματικό Ταμείο (Δ.Ν.Τ.)» (ΦΕΚ Α 90 της 31.7.2015),

την ΥΑ υπ’ αριθμ. Γ.Δ.Ο.Π.0001062ΕΞ 2015/Χ.Π.2412 «Άρση

περιορισμών της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου της

18.7.2015 (Α΄ 84) για τη διενέργεια συναλλαγών στις ελληνικές

οργανωμένες αγορές επί χρηματοπιστωτικών μέσων» (ΦΕΚ Β

1617 της 31.7.2015),

94

την ΥΑ υπ’ αριθμ. Γ.Δ.Ο.Π.0001133ΕΞ2015/Χ.Π.2524 «Ρυθμίσεις

θεμάτων περιορισμών στην ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά

κεφαλαίων» (ΦΕΚ Β 1721 της 17.8.2015),

την ΚΥΑ υπ’ αριθ, 57382 «Παράταση της υπ’ αριθ.

49214/21.7.2015 υπουργικής απόφασης «Αναστολή πράξεων

αναγκαστικής εκτέλεσης, καταβολής δικαστικών παραβόλων,

εγγυοδοσιών και χρηματικών ποσών από μετατροπή ποινών» (Β΄

1525)» (ΦΕΚ Β 1620 της 31.7.2015)

την ΥΑ «Ρυθμίσεις θεμάτων εκλογικών δαπανών πολιτικών

κομμάτων για τη διενέργεια των γενικών βουλευτικών εκλογών της

20ης Σεπτεμβρίου 2015 κατά τη διάρκεια ισχύος των περιορισμών

στην ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων» (ΦΕΚ Β

1871/3.9.2015),

την ΥΑ «Ρυθμίσεις θεμάτων εκλογικών δαπανών υποψηφίων

βουλευτών κατά τις γενικές βουλευτικές εκλογές της 20ης

Σεπτεμβρίου 2015 κατά τη διάρκεια ισχύος των περιορισμών στην

ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων» (ΦΕΚ Β

1871/3.9.2015),

την ΥΑ «Ρυθμίσεις θεμάτων περιορισμών στην ανάληψη μετρητών

και τη μεταφορά κεφαλαίων» (ΦΕΚ Β 2100/25.9.2015),

την ΥΑ «Τροποποίηση της αριθμ. Γ.Δ.Ο.Π. 0001258ΕΞ2015/

Χ.Π.2672/ 25.09.2015 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών»

(ΦΕΚ Β΄ 2131/2.10.2015),

την ΥΑ «Τροποποίηση της αριθ. Γ.Δ.Ο.Π. 0001258ΕΞ2015/

Χ.Π.2672/ 25.09.2015 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών»

(ΦΕΚ Β΄ 2387/06.11.2015), και

την ΥΑ «Άρση περιορισμών της Πράξης Νομοθετικού

Περιεχομένου της 18.7.2015 (Α΄ 84) για τη διενέργεια συναλλαγών

στις ελληνικές οργανωμένες αγορές επί χρηματοπιστωτικών

μέσων» (ΦΕΚ Β 2625/7.12.2015).

1.4 Παράταση του Προγράμματος ενίσχυσης της ρευστότητας

σύμφωνα με τον Ν. 3723/2008

Στις 30 Ιουνίου 2015, δημοσιεύτηκε η Υπουργική Απόφαση αριθμ.

Γ.Δ.Ο.Π. 00009000 ΕΞ 2015 (ΦΕΚ Β 1302 της 30.6.2015) για την

παράταση του προγράμματος ενίσχυσης της ρευστότητας σύμφωνα με τον

Ν. 3723/2008. Δυνάμει της εν λόγω Υπουργικής Απόφασης αποφασίστηκε

η παράταση μέχρι τις 31.12.2015 των προθεσμιών που ορίζονται για τη

συμμετοχή των πιστωτικών ιδρυμάτων στις διατάξεις του άρθρου 2 του Ν.

3723/2008 «Ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας για την

αντιμετώπιση των επιπτώσεων της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης

και άλλες διατάξεις», όπως ισχύουν.

95

1.5 Ν. 4336/2015 «Συνταξιοδοτικές διατάξεις - Κύρωση του Σχεδίου

Σύμβασης Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό

Σταθερότητας και ρυθμίσεις για την υλοποίηση της Συμφωνίας

Χρηματοδότησης»

Στις 14 Αυγούστου 2015, δημοσιεύτηκε ο ν. 4336/2015 «Συνταξιοδοτικές

διατάξεις - Κύρωση του Σχεδίου Σύμβασης Οικονομικής Ενίσχυσης από

τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και ρυθμίσεις για την

υλοποίηση της Συμφωνίας Χρηματοδότησης» (ΦΕΚ Α΄ 91 της 14.8.2015).

Μεταξύ άλλων, με τον εν λόγω νόμο προβλέπεται:

η τροποποίηση του ν. 3869/2010 (Α΄ 130) «Ρύθμιση των οφειλών

υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων και άλλες διατάξεις»,

η τροποποίηση του Ν. 3588/2007 «Πτωχευτικός Κώδικας» (Α΄

153), και

η μείωση από 1.500 ευρώ σε 1.000 ευρώ του κατώτατου ορίου

του ακατάσχετου μισθών, συντάξεων, και ασφαλιστικών

βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικώς, καθώς και των

καταθέσεων φυσικών προσώπων σε πιστωτικά ιδρύματα

(Υποπαράγραφος Δ1 της Παραγράφου Δ του ν. 4336/2015).

1.6 Θέματα Νόμου 3869/2010

(α) Κατηγοριοποίηση εκκρεμών αιτήσεων και αιτήσεων που

υποβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος του Ν. 4336/2015

Στις 15 Οκτωβρίου 2015, δημοσιεύτηκε η υπ’ αριθ. 70888 Απόφαση του

Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για

την κατηγοριοποίηση των αιτήσεων του Ν. 3869/2010 (ΦΕΚ Β 2225 της

15.10.2015). Σύμφωνα με τις διατάξεις της Υπουργικής Απόφασης, για τις

νέες υποθέσεις (δηλαδή εκείνες που υποβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος

του ν. 4336/2015), η κατηγοριοποίηση γίνεται κατά τον προσδιορισμό της

δικασίμου, ενώ για τις εκκρεμείς προς αναπροσδιορισμό υποθέσεις, η

γραμματεία του δικαστηρίου ξεκινά από τις υποθέσεις πέραν της τριετίας

που έχουν προσδιοριστεί σε προγενέστερη δικάσιμο.

(β) Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. Ζ1−1398 ΚΥΑ «Καθορισμός

πιστοποιητικών, δηλώσεων, καταστάσεων και σχεδίων διευθέτησης

οφειλών που προβλέπονται από την παρ. 7 του άρθρου 4 του Ν.

3869/2010»

Στις 20 Αυγούστου 2015, δημοσιεύτηκε η υπ’ αριθ. 7534 Κοινή

Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) με τίτλο «Τροποποίηση της υπ’ αριθμό

Ζ1−1398 κοινής υπουργικής απόφασης «Καθορισμός πιστοποιητικών,

δηλώσεων, καταστάσεων και σχεδίων διευθέτησης οφειλών που

προβλέπονται από την παρ. 7 του άρθρου 4 του Ν. 3869/2010» (ΦΕΚ

1/3−1−2011)» (ΦΕΚ Β 1794 της 20.8.2015).

96

Με τις διατάξεις της σχετικής ΚΥΑ προβλέπονται τα ακόλουθα:

καθορίζονται τα δικαιολογητικά που θα καταθέτει ο αιτούμενος

οφειλέτης στη γραμματεία του αρμοδίου δικαστηρίου και τα οποία

συνοδεύουν την αίτησή του για την υπαγωγή του στον Ν.

3869/2010 «Ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών

προσώπων και άλλες διατάξεις», και

καθορίζεται το υπόδειγμα τυποποιημένης αίτησης για υπαγωγή

στον Ν. 3869/2010 (Παράρτημα ΚΥΑ).

(γ) Διαδικασία και κριτήρια προσδιορισμού της μέγιστης

ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη και του ποσού που θα

ελάμβαναν οι πιστωτές σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης

Με την ΠΕΕ υπ’ αριθ. 54/15.12.2015 της Τράπεζας της Ελλάδος (ΦΕΚ Β

2740 της 16.12.2015) ορίστηκε η διαδικασία και τα κριτήρια υπολογισμού

της μέγιστης ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη σύμφωνα με το

άρθρο 9 παρ. 2 του ν. 3869/2010, όπως ισχύει.

1.7 Ν. 4346/2015 «Επείγουσες ρυθμίσεις για την εφαρμογή της

Συμφωνίας Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών Μεταρ-

ρυθμίσεων και άλλες διατάξεις»

Στις 20 Νοεμβρίου 2015, δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ ο ν. 4346/2015 του

Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Επείγουσες ρυθμίσεις για την

εφαρμογή της Συμφωνίας Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών

Μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις.» (ΦΕΚ. Α΄ 152, της 20.11.2015).

Με το νόμο 4346/2015 προβλέπονται, μεταξύ άλλων, διατάξεις σχετικά

με:

την τροποποίηση του ν. 3864/2010 αναφορικά με τη θεσμική

λειτουργία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας

(εφεξής «ΤΧΣ»),

την τροποποίηση του άρθρου 145Α του Ν. 4261/2014 σχετικά με

την κατάταξη των απαιτήσεων στην ειδική εκκαθάριση, και

την τροποποίηση του ν. 3869/2010 σχετικά με τη ρύθμιση οφειλών

υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων. Σύμφωνα με την παρ. 11 του

άρθρου 14 του Ν. 4346/2015, οι τροποποιήσεις στον Ν. 3869/2010

ξεκινούν να εφαρμόζονται από την 1.1.2016 και δεν

καταλαμβάνουν εκκρεμείς υποθέσεις ή αιτήσεις που έχουν

υποβληθεί έως και την 31.12.2015.

97

1.8 Ν. 4354/2015 «Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων,

μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της

συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρ-

ρυθμίσεων»

Στις 16 Δεκεμβρίου 2015, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της

Κυβερνήσεως ο νόμος 4354/2015 σχετικά με τη διαχείριση των μη

εξυπηρετούμενων δανείων (ΦΕΚ Α΄ 176 της 16.12.2015). Στόχο των νέων

ρυθμίσεων αποτελεί η δημιουργία δευτερογενούς αγοράς μη

εξυπηρετούμενων δανείων. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση επί του

σχεδίου νόμου, η δημιουργία μιας τέτοιας αγοράς αναμένεται να

λειτουργήσει επ’ ωφελεία τόσο των πιστωτικών ιδρυμάτων όσο και των

οφειλετών.

98

Ενότητα Δεύτερη:

Οι δραστηριότητες της ΕΕΤ

Α. Λειτουργία και εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων


1.1 Ενημέρωση των πιστωτικών ιδρυμάτων για τις ρυθμιστικές

εξελίξεις

Σε συνέχεια της υιοθέτησης του κανονιστικού πλαισίου, γνωστού ως

«Βασιλεία ΙΙΙ» με το οποίο ενισχύθηκαν οι απαιτήσεις για την ποιότητα

και ποσότητα της κεφαλαιακής βάσης των πιστωτικών ιδρυμάτων, η

Επιτροπή της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία έχει αναλάβει

πρωτοβουλία για την αναθεώρηση του διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου σε

ό,τι αφορά τον υπολογισμό των κεφαλαιακών απαιτήσεων. Μέχρι τα τέλη

του 2016, η Επιτροπή της Βασιλείας αναμένεται να έχει υιοθετήσει τις

τελικές ρυθμίσεις για τα περισσότερα συστατικά του νέου πλαισίου. Στο

πλαίσιο αυτό, το 2015 τέθηκαν σε διαβούλευση σημαντικές εκθέσεις στην

εν λόγω θεματική, κυρίως σε ό,τι αφορά το πλαίσιο υπολογισμού των

κεφαλαιακών απαιτήσεων που πρέπει να τηρούν τα ιδρύματα για κάλυψη

έναντι:

του πιστωτικού κινδύνου (τυποποιημένη προσέγγιση και

προσέγγιση IRB),

των κινδύνων αγοράς,

του λειτουργικού κινδύνου, και

του κινδύνου επιτοκίων.

Επίσης, η Επιτροπή της Βασιλείας προχώρησε στην υιοθέτηση

σημαντικών αλλαγών σε ό,τι αφορά τις ρυθμίσεις διακυβέρνησης των

πιστωτικών ιδρυμάτων και τη δημοσιοποίηση πληροφοριών. Περαιτέρω,

σε διεθνές επίπεδο, το FSB προχώρησε στην υιοθέτηση σημαντικών

εκθέσεων για την εξυγίανση των ιδρυμάτων, όπως η καθιέρωση της

απαίτησης για το TLAC.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στις εκθέσεις

της Επιτροπής της Βασιλείας και του FSB ενσωματώνονται στη συνέχεια

στο ενωσιακό δίκαιο και καθίστανται νομικά δεσμευτικές για τα πιστωτικά

ιδρύματα, η ΕΕΤ ενημερώνει σε διαρκή βάση τα πιστωτικά ιδρύματα-μέλη

της σχετικά με το περιεχόμενο των εν λόγω εκθέσεων. Η ενημέρωση αυτή

αποσκοπεί αφενός μεν στη διευκόλυνση της συμμετοχής των πιστωτικών

ιδρυμάτων στις δημόσιες διαβουλεύσεις και αφετέρου στην έγκαιρη

προετοιμασία τους ενόψει της έναρξης εφαρμογής των νέων ρυθμίσεων.

99

1.2 Συμμετοχή της ΕΕΤ σε δημόσια διαβούλευση της Επιτροπής της

Βασιλείας για την αναθεώρηση του διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου

για την τυποποιημένη προσέγγιση

Στα τέλη Δεκεμβρίου του 2014, η Επιτροπή της Βασιλείας δημοσίευσε

κείμενο διαβούλευσης αναφορικά με την τροποποίηση του ρυθμιστικού

πλαισίου για τον υπολογισμό των κεφαλαιακών απαιτήσεων για κάλυψη

έναντι του πιστωτικού κινδύνου βάσει της τυποποιημένης προσέγγισης.

Η ΕΕΤ συμμετείχε στη διαβούλευση, η οποία ολοκληρώθηκε στις 27

Φεβρουαρίου 2015, υποβάλλοντας παρατηρήσεις και προτάσεις.

Συγκεκριμένα, οι παρατηρήσεις της ΕΕΤ επικεντρώθηκαν στις

προτεινόμενες ρυθμίσεις της Επιτροπής της Βασιλείας για την εποπτική

μεταχείριση των ανοιγμάτων πιστωτικών ιδρυμάτων σε μικρομεσαίες

επιχειρήσεις και των ανοιγμάτων εξασφαλισμένων με ακίνητα κατοικίας.


2.1 Συμμετοχή της ΕΕΤ σε διαβούλευση της ΕΒΑ για τον

προσδιορισμό του ορίου πάνω από το οποίο υφίσταται αθέτηση

υποχρέωσης ενός πιστούχου

H ΕΒΑ έθεσε σε διαβούλευση έως τις 27 Ιανουαρίου 2015 σχέδιο

ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων αναφορικά με τον προσδιορισμό του

ορίου πάνω από το οποίο θεωρείται ότι υφίσταται αθέτηση της

υποχρέωσης του πιστούχου (‘materiality threshold of credit obligation past

due’).

Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της συγκεκριμένης ρύθμισης και τις

επιπτώσεις που θα έχει στην κεφαλαιακή επάρκεια των πιστωτικών

ιδρυμάτων, η ΕΕΤ συμμετείχε στη διαβούλευση της ΕΒΑ υποβάλλοντας

σχόλια και προτάσεις επί των βασικών ρυθμίσεων του σχεδίου

ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων.

2.2 Παρατηρήσεις της ΕΕΤ επί κειμένου διαβούλευσης της ΕΒΑ

αναφορικά με την προσέγγιση IRB

Ο Κανονισμός 575/2013 (‘CRR’) προβλέπει την εξειδίκευση από την ΕΒΑ

σημαντικών ρυθμίσεων που αφορούν τη χρήση της προσέγγισης IRB

προκειμένου να διασφαλιστεί η ομοιόμορφη εφαρμογή των εν λόγω

ρυθμίσεων από όλα τα πιστωτικά ιδρύματα που εδρεύουν σε κράτη-μέλη

της ΕΕ.

Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης υποχρέωσης, η ΕΒΑ έθεσε σε δημόσια

διαβούλευση έως τις 5 Μαΐου 2015 κείμενο που αφορούσε το

χρονοδιάγραμμα, καθώς και τεχνικού χαρακτήρα ρυθμίσεις, σχετικά με

την εξειδίκευση των διατάξεων του CRR για την προσέγγιση IRB. Η ΕΕΤ

συμμετείχε στη διαβούλευση της ΕΒΑ υποβάλλοντας παρατηρήσεις και

προτάσεις.

100

2.3 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη διαβούλευση της ΕΒΑ για τη

μεθοδολογία αξιολόγησης από τις εποπτικές αρχές της δυνατότητας

χρήσης της προσέγγισης IRB από τα πιστωτικά ιδρύματα

Η χρήση της προσέγγισης IRB από τα πιστωτικά ιδρύματα υπόκειται στη

συμμόρφωσή τους με ιδιαίτερα αυστηρές ρυθμιστικές και εποπτικές

απαιτήσεις. Η εξειδίκευση των εν λόγω απαιτήσεων ανατέθηκε στην

Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού

βάσει σχεδίου ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων της ΕΒΑ.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΒΑ έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο ρυθμιστικών

τεχνικών προτύπων με το οποίο προσδιορίζει τα κριτήρια και τη

μεθοδολογία αξιολόγησης από τις εποπτικές αρχές της συμμόρφωσης των

ιδρυμάτων με τις απαιτήσεις χρήσης της προσέγγισης IRB. Η ΕΕΤ

συμμετείχε στη δημόσια διαβούλευση υποβάλλοντας κείμενο

παρατηρήσεων.

2.4 Δράσεις της ΕΕΤ μέσω της συμμετοχής της στην Ευρωπαϊκή

Τραπεζική Ομοσπονδία

Η έναρξη λειτουργίας του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού και του

Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης ενέτειναν τη συνεργασία της ΕΕΤ με την

Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία δεδομένου ότι πλέον σημαντικές

αποφάσεις για την μικρο-προληπτική εποπτεία και την εξυγίανση των

πιστωτικών ιδρυμάτων λαμβάνονται σε ενωσιακό επίπεδο από την ΕΚΤ

και το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης, αντίστοιχα. Κατά τη διάρκεια του

έτους 2015, η ΕΕΤ συμμετείχε ενεργά στις δράσεις και πρωτοβουλίες που

ανέλαβε η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία μέσω:

της ενεργού παρουσίας της, με τραπεζικά στελέχη και στελέχη της

Γενικής Γραμματείας, σε συναντήσεις της Ευρωπαϊκής

Τραπεζικής Ομοσπονδίας με εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής

Κεντρικής Τράπεζας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ενιαίου

Συμβουλίου Εξυγίανσης και της Επιτροπής της Βασιλείας για την

Τραπεζική Εποπτεία,

της συμμετοχής της σε έρευνες και δράσεις της Ευρωπαϊκής

Τραπεζικής Ομοσπονδίας που αποσκοπούν στην προώθηση των

συμφερόντων του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου, και

της υποβολής σχολίων στο πλαίσιο δημόσιων διαβουλεύσεων.

101


3.1 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη διαβούλευση της ΤτΕ για την

αναμόρφωση των εποπτικών αναφορών της ΠΕΕ 42/30/5.2014

Η ΤτΕ προχώρησε τον Φεβρουάριο του 2015 στην τροποποίηση της

Πράξης 42/30.5.214 της Εκτελεστικής Επιτροπής «Πλαίσιο εποπτικών

υποχρεώσεων για τη διαχείριση των ανοιγμάτων σε καθυστέρηση και των μη

εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων». Με την τροποποίηση της ΠΕΕ επήλθαν

σημαντικές αλλαγές στα υποδείγματα βάσει των οποίων τα πιστωτικά

ιδρύματα οφείλουν να υποβάλλουν πληροφορίες στην εποπτική αρχή

σχετικά με τα ρυθμισμένα και μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους.

Στο πλαίσιο της διαβούλευσης που προηγήθηκε της έκδοσης ΠΕΕ

47/9.2.2015, η ΕΕΤ υπέβαλε προτάσεις που αποσκοπούσαν στην ενίσχυση

της ποιότητας και χρηστικότητάς των εν λόγω υποδειγμάτων.

3.2 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή για την

ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Οδηγίας 2014/49/ΕΕ για τα

συστήματα εγγύησης καταθέσεων

Η ΕΕΤ συμμετείχε στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή για την

ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Οδηγίας 2014/49/ΕΕ για τα συστήματα

εγγύησης καταθέσεων (‘DGSD’). Στην επιτροπή συμμετείχαν, επίσης,

εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών, της Τράπεζας της Ελλάδος,

της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και του ΤΕΚΕ. Η επιτροπή ολοκλήρωσε τις

εργασίας της εντός χρονοδιαγράμματος και υπέβαλε σχέδιο νόμου στο

Υπουργείο Οικονομικών στις 31 Μαρτίου 2015.

3.3 Ομάδα εργασίας ΕΕΤ-ΤΕΚΕ στο πλαίσιο της προετοιμασίας για

την εφαρμογή των ρυθμίσεων της Οδηγίας 2014/49/ΕΕ για την

εγγύηση καταθέσεων

Με την Οδηγία 2014/49/ΕΕ για τα συστήματα εγγύησης καταθέσεων

καθιερώνονται σημαντικές υποχρεώσεις για τα πιστωτικά ιδρύματα,

μεταξύ άλλων, σε ό,τι αφορά την παροχή ενημέρωσης στους καταθέτες και

την υποβολή στοιχείων στο εθνικό σύστημα εγγύησης καταθέσεων. Στο

πλαίσιο αυτό, κατά τη διάρκεια του 2015 συνεδρίασε σε τακτική βάση η

ομάδα εργασίας ΕΕΤ-ΤΕΚΕ, η οποία απαρτίζεται από τραπεζικά στελέχη

και στελέχη του ΤΕΚΕ. Κατά τις συνεδριάσεις της ομάδας εργασίας,

συζητήθηκαν σημαντικά θέματα που άπτονται της συνεργασίας των δύο

πλευρών, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική άσκηση των

καθηκόντων του ΤΕΚΕ και η συμμόρφωση των πιστωτικών ιδρυμάτων με

τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την Οδηγία 2014/49/ΕΕ.

102

3.4 Ανάρτηση ενημερωτικού υλικού στην ιστοσελίδα της ΕΕΤ

Με στόχο την προετοιμασία και τη διαρκή ενημέρωση των τραπεζών

μελών της σε ό,τι αφορά το νέο κανονιστικό πλαίσιο, πέραν των λοιπών

δράσεών της, η ΕΕΤ καθόλη τη διάρκεια του έτους ανάρτησε στην

ιστοσελίδα της ενημερωτικό υλικό και ειδοποιήσεις αναφορικά με τη

δημοσίευση των ρυθμιστικών και εκτελεστικών τεχνικών προτύπων και

των κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμών της Επιτροπής που εκδίδονται στο

πλαίσιο της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ (CRD IV) και του Κανονισμού 575/2013

(CRR). Η σχετική δραστηριότητα περιέλαβε, μεταξύ άλλων, τα εξής:

αναλυτική παρουσίαση του συνόλου των κατ’ εξουσιοδότηση

εκδοθεισών πράξεων δυνάμει των διατάξεων της CRD IV και του

CRR,

διαρκή ενημέρωση του ενημερωτικού κόμβου της Ευρωπαϊκής

Τραπεζικής Ένωσης –τμήμα του οποίου αποτελεί ο Ενιαίος

Εποπτικός Μηχανισμός- με τις τελευταίες εξελίξεις σε επίπεδο

ΕΕ, και

ανάρτηση του συνόλου των σχεδίων και τελικών κειμένων

τεχνικών προτύπων της ΕΒΑ και κατευθυντηρίων γραμμών.

Β. Θέματα ανάκαμψης και εξυγίανσης πιστωτικών ιδρυμάτων και



1.1 Συμμετοχή της Γενικής Γραμματείας της ΕΕΤ στην πρώτη

συνεδρίαση του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης με εκπροσώπους του

τραπεζικού κλάδου της ΕΕ

Στις 29 Οκτωβρίου 2015, έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες η πρώτη συνεδρίαση

του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης (Single Resolution Board-SRB) με

εκπροσώπους του τραπεζικού κλάδου από τα κράτη μέλη της ΕΕ (First

Industry Dialogue Meeting), στην οποία εκ μέρους της ΕΕΤ, συμμετείχε ο

Γενικός Γραμματέας, κ. Χρίστος Γκόρτσος.

Κατά τη συνεδρίαση του SRB, συζητήθηκαν θέματα συντονισμού της

αγοράς προς το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ανάκαμψη και την

εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων, το οποίο πανευρωπαϊκά τέθηκε σε

πλήρη εφαρμογή από την 1.1.2016. Η συζήτηση μεταξύ του SRB και των

εκπροσώπων του κλάδου στράφηκε κυρίως γύρω από τα ακόλουθα

θέματα:

την εφαρμογή της ελάχιστης απαίτησης ιδίων κεφαλαίων και

επιλέξιμων υποχρεώσεων σύμφωνα με το άρθρο 45 της BRRD,

και

οργανωτικά θέματα εν όψει την πλήρους ανάληψης καθηκόντων

από 1.1.2016 εκ μέρους του SRB.

103

1.2 Συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία και τις

τραπεζικές ενώσεις άλλων κρατών μελών

Οι διατάξεις της Οδηγίας 2014/59/ΕΕ (BRRD) ξεκίνησαν να

εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2016. Καθ’ όλη τη διάρκεια του

έτους 2015 η ΕΕΤ έλαβε, μέσω της ΕΤΟ, συχνά ερωτήματα από

τραπεζικές ενώσεις άλλων κρατών μελών σχετικά με τις εθνικές διατάξεις

ενσωμάτωσης της εν λόγω Οδηγίας. Τα θέματα επί των οποίων η ΕΕΤ

παρείχε διευκρινίσεις αφορούσαν κατά κύριο λόγω τα ακόλουθα:

τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών εξυγίανσης, καθώς και

τις επιλογές του Έλληνα νομοθέτη σχετικά με τη θεσμική

διάρθρωση του ελληνικού Ταμείου Εξυγίανσης (Σκέλος

Εξυγίανσης του ΤΕΚΕ), και

την ενσωμάτωση στο Ελληνικό δίκαιο ορισμένων διακριτικών

ευχερειών σε επιμέρους διατάξεις της BRRD.


2.1 Διαρκής ενημέρωση αναφορικά με τα ρυθμιστικά πρότυπα και τις

κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδονται δυνάμει της Οδηγίας

2014/59/ΕΕ

Σε όλη τη διάρκεια του έτους, η ΕΒΑ προέβη στη δημοσίευση πλήθους

ρυθμιστικών και εκτελεστικών τεχνικών προτύπων και κατευθυντηρίων

γραμμών σύμφωνα με σχετικές διατάξεις της Οδηγίας. Τα εν λόγω σχέδια

δημοσιοποιούνται προς διαβούλευση με τους φορείς της αγοράς και εν

συνεχεία προωθούνται προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς υιοθέτηση με

τη μορφή Εκτελεστικών Κανονισμών.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕΤ παρακολούθησε στενά τις σχετικές εργασίες της

ΕΒΑ με σκοπό την έγκαιρη ενημέρωση των μελών της και τη συμμετοχή

στις σχετικές διαβουλεύσεις. Για τη διευκόλυνση της καλύτερης δυνατής

επεξεργασίας των εν λόγω κειμένων από τα μέλη της, η ΕΕΤ προέβη σε

επεξεργασία κάθε μεμονωμένου σχεδίου και ανάδειξη των

σημαντικότερων σημείων του.

2.2 Ανάρτηση ενημερωτικού υλικού στην ιστοσελίδα της ΕΕΤ

Με στόχο την προετοιμασία και την εξοικείωση των τραπεζών μελών με

τις νέες διατάξεις, πέραν των λοιπών δράσεών της, η ΕΕΤ ανάρτησε στην

ιστοσελίδα της ενημερωτικό υλικό και ειδοποιήσεις αναφορικά με τη

δημοσίευση συναφών θεμάτων. Η σχετική δραστηριότητα περιέλαβε,

μεταξύ άλλων, τα εξής:

αναλυτική παρουσίαση του συνόλου των κατ’ εξουσιοδότηση

εκδοθεισών πράξεων δυνάμει των διατάξεων της BRRD,

διαρκή ενημέρωση του ενημερωτικού κόμβου της Ευρωπαϊκής

Τραπεζικής Ένωσης –τμήμα του οποίου αποτελεί ο Ενιαίος

Μηχανισμός Εξυγίανσης και οι διατάξεις της BRRD- με τις

τελευταίες εξελίξεις σε επίπεδο ΕΕ, και

104

ανάρτηση του συνόλου των σχεδίων και τελικών κειμένων

τεχνικών προτύπων της ΕΒΑ και κατευθυντηρίων γραμμών.

Γ. Λειτουργία και εποπτεία κεφαλαιαγορών


1.1 Ενημέρωση μελών για τις τρέχουσες ρυθμιστικές εξελίξεις στον

τομέα της κεφαλαιαγοράς

Η ΕΕΤ ενημέρωσε συστηματικά τα μέλη της, τόσο ad hoc όσο και μέσω

της Μηνιαίας έκθεσης ρυθμιστικών εξελίξεων στο χρηματοπιστωτικό

σύστημα (Financial Regulatory Report), αναφορικά με το σύνολο των

ρυθμιστικών εξελίξεων που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του έτους 2015

στο πλαίσιο των εργασιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού

Κοινοβουλίου, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της ESMA σε σχέση με

τις εξελίξεις σε ό,τι αφορά:

την πρωτοβουλία για την Ευρωπαϊκή Ένωση Κεφαλαιαγορών

(Capital Markets Union),

τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 600/2014 και την Οδηγία 2014/65/ΕE

για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFIR/MiFID2),

τον Κανονισμό (EE) 596/2014 και την Οδηγία 2014/57/ΕE για την

κατάχρηση αγοράς (MAR/MAD2),

την Οδηγία 2013/50/ΕΕ για τη διαφάνεια των εκδοτών,

τον Κανονισμό (EE) αριθ. 648/2012 για τα εξωχρηματιστηριακά

παράγωγα, τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία

καταγραφής συναλλαγών (EMIR),

τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 909/2014 σχετικά με τη βελτίωση του

διακανονισμού αξιογράφων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα

κεντρικά αποθετήρια τίτλων (CSDR),

τον Kανονισμό (EE) αριθ. 1286/2014 σχετικά με τα έγγραφα

βασικών πληροφοριών που αφορούν συσκευασμένα επενδυτικά

προϊόντα για ιδιώτες επενδυτές και επενδυτικά προϊόντα

βασιζόμενα σε ασφάλιση (PRIIPs),

την πρόταση Kανονισμού για τους δείκτες που χρησιμοποιούνται

ως δείκτες αναφοράς σε χρηματοπιστωτικά μέσα (Benchmarks

Regulation),

τον Κανονισμό (ΕΕ) 2015/760 για τα ευρωπαϊκά μακροπρόθεσμα

επενδυτικά κεφάλαια (ELTIFs),

την Οδηγία 2014/91/ΕΕ για τους οργανισμούς συλλογικών

επενδύσεων σε κινητές αξίες (UCITS V),

τον Κανονισμό (ΕΕ) 2015/2365 για τη διαφάνεια των συναλλαγών

χρηματοδότησης τίτλων και επαναχρησιμοποίησης (SFTR),

105

την Οδηγία 2011/61/ΕΕ σχετικά με τους διαχειριστές οργανισμών

εναλλακτικών επενδύσεων (AIFMD),

την Οδηγία 2011/51/ΕΕ (Omnibus Directive II),

τις λοιπές εξελίξεις που δρομολογούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο

στον τομέα των κεφαλαιαγορών, σύμφωνα με τα προαναφερθέντα

στην πρώτη ενότητα του παρόντος.

Κατά τη δημόσια διαβούλευση που έλαβε χώρα για την προετοιμασία των

ρυθμιστικών και εκτελεστικών τεχνικών προτύπων που συνοδεύουν τα

ανωτέρω νομοθετήματα, η ΕΕΤ απέστειλε παρατηρήσεις και σχόλια για

αρκετά από αυτά και συμμετείχε σε όλες τις διαβουλεύσεις μέσω της

Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας.

1.2 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη δημόσια διαβούλευση της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής για την αναθεώρηση της Οδηγίας 2003/71/ΕΚ για το

ενημερωτικό δελτίο (Prospectus Directive)

Η ΕΕΤ συμμετείχε στη δημόσια διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

για την υποβολή σχολίων αναφορικά με την αναθεώρηση της Οδηγίας

2003/71/ΕΚ για το ενημερωτικό δελτίο (Prospectus Directive)

αποστέλλοντας σχόλια και παρατηρήσεις για το σύνολο των θεματικών

ενοτήτων που περιλαμβάνονταν στο κείμενο διαβούλευσης.

1.3 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη δημόσια διαβούλευση της ESMA σχετικά

με το έγγραφο βασικών πληροφοριών (KID) του Κανονισμού (ΕΕ)

αριθ. 1286/2014

H EET συμμετείχε στη δημόσια διαβούλευση που πραγματοποίησε η

Κοινή Επιτροπή των ΕΒΑ, ΕSMA και EIOPA σχετικά με το έγγραφο

βασικών πληροφοριών (KID) του Κανονισμού 1268/2014, αποστέλλοντας

σχόλια που αφορούσαν τις περισσότερες από τις επιμέρους θεματικές που

περιελάμβανε το κείμενο διαβούλευσης, και ειδικότερα, στις πληροφορίες

αναφορικά με τον κίνδυνο, τα σενάρια απόδοσης και τα στοιχεία κόστους

που πρέπει να περιλαμβάνονται στο KID.

1.4 Εναρμόνιση των διαδικασιών για τις εταιρικές πράξεις και τις

γενικές συνελεύσεις

Η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ, ως συντονιστής της ελληνικής ομάδας

φορέων της αγοράς (Greek MIG – Market Infrastructure Group) (ΕΕΤ,

Ελληνικά Χρηματιστήρια ΑΕ, Τράπεζα της Ελλάδος και Ένωση

Εισηγμένων Εταιριών), συμμετείχε κατά τη διάρκεια του 2015 στις

εργασίες για την εναρμόνιση των διαδικασιών για τις εταιρικές πράξεις

στο πλαίσιο των εργασιών αυτορρύθμισης που λαμβάνουν χώρα για την

άρση των εμποδίων Giovannini και την ολοκλήρωση των αγορών

εκκαθάρισης και διακανονισμού (Giovannini Barrier 3):

106

τόσο για την παρακολούθηση της εφαρμογής των προτύπων της

αγοράς (Market Standards) σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες των

εταιρικών πράξεων (Market Standards for Corporate Actions

Processing),

όσο και για τη χαρτογράφηση των διαδικασιών σε ευρωπαϊκό

επίπεδο που σχετίζονται με τις Γενικές Συνελεύσεις (Market

Standards for General Meetings).


2.1 Συμμετοχή σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές για την

ενσωμάτωση του ευρωπαϊκού δικαίου στο εθνικό δίκαιο

Στο πλαίσιο της μεταφοράς στην ελληνική έννομη τάξη του ευρωπαϊκού

δικίου της κεφαλαιαγοράς, η ΕΕΤ συμμετείχε κατά το έτος 2015 στις

εργασίες των νομοπαρασκευαστικών επιτροπών που αφορούσαν την

ενσωμάτωση:

της Οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του

Συμβουλίου της 15ης Μαϊου 2014 για τις αγορές

χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της Οδηγίας

2002/92/ΕΚ και της Οδηγίας 2011/61/ΕΕ,


Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 για την τροποποίηση της

Οδηγίας 2009/65/ΕΚ για τον συντονισμό των νομοθετικών,

κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων σχετικά με ορισμένους

οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ)

οσον αφορά στις λειτουργίες θεματοφύλακα, τις πολιτικές

αποδοχών και τις κυρώσεις, και


Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2013 για την τροποποίηση της

οδηγίας 2004/109/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του

Συμβουλίου για την εναρμόνιση των προϋποθέσεων διαφάνειας

αναφορικά με την πληροφόρηση σχετικά με εκδότες των οποίων

οι κινητές αξίες έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε

ρυθμιζόμενη αγορά, της Οδηγίας 2003/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού

Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το ενημερωτικό

δελτίο που πρέπει να δημοσιεύεται κατά τη δημόσια προσφορά

κινητών αξιών ή την εισαγωγή τους προς διαπραγμάτευση και της

Οδηγίας 2007/14/ΕΚ της Επιτροπής σχετικά με τον καθορισμό

αναλυτικών κανόνων για την εφαρμογή ορισμένων διατάξεων της

οδηγίας 2004/109/ΕΚ.

107

2.2 Συνεργασία με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, την Τράπεζα της

Ελλάδος και την ΕΧΑΕ ΑΕ για την επαναλειτουργία του

Χρηματιστηρίου Αθηνών υπό το καθεστώς περιορισμών στην κίνηση

κεφαλαίων

Σε συνέχεια της έκδοσης της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου της 28ης

Ιουνίου 2015 και της Απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της

Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, παρέμειναν κλειστές, καθ’ όλη τη διάρκεια

ισχύος της τραπεζικής αργίας, η οργανωμένη Αγορά του Χρηματιστηρίου

Αθηνών, ο Πολυμερής Μηχανισμός Διαπραγμάτευσης (ΠΜΔ)

Εναλλακτική Αγορά (ΕΝΑ), καθώς και η Ηλεκτρονική Δευτερογενής

Αγορά Τίτλων (ΗΔΑΤ), σε συνέχεια και σχετικής απόφασης της Τράπεζας

της Ελλάδος.

Η ΕΕΤ συνεργάστηκε στενά και εποικοδομητικά με την Επιτροπή

Κεφαλαιαγοράς, την Τράπεζα της Ελλάδος, την ΕΧΑΕ ΑΕ, καθώς και με

άλλους εμπλεκόμενους φορείς, για την προετοιμασία των συνθηκών

εκείνων που θα επέτρεπαν την άρση των περιορισμών που προέβλεπε η

ΠΝΠ και την επαναλειτουργία της ελληνικής κεφαλαιαγοράς στις 3

Αυγούστου 2015.

2.3 Μετάβαση στην πανευρωπαϊκή πλατφόρμα διακανονισμού

συναλλαγών TARGET2-Securities

Τον Ιούνιο 2015, πραγματοποιήθηκε η μετάβαση του Συστήματος

Παρακολούθησης Συναλλαγών επί Τίτλων με Λογιστική Μορφή (BOGS)

της Τράπεζας της Ελλάδος στην πανευρωπαϊκή πλατφόρμα διακανονισμού

συναλλαγών επί κινητών αξιών Target2-Securities (T2S). Η ΕΕΤ, όλο το

προηγούμενο διάστημα, από την έναρξη των συζητήσεων σε ευρωπαϊκό

επίπεδο το 2007, συμμετείχε στις εργασίες που διεξήχθησαν σε εθνικό

επίπεδο στο πλαίσιο της Εθνικής Ομάδας Χρηστών (National User Group

– GR) και συνέβαλε ουσιαστικά στην επιτυχημένη έκβαση του

εγχειρήματος της μετάβασης στο νέο καθεστώς.

2.4 Αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμός της Αγοράς Αξιών

Εντός του 2015 συνεχίστηκαν οι εργασίες της Ελληνικά Χρηματιστήρια

ΑΕ (ΕΧΑΕ) σχετικά με το έργο της αναδιάρθρωσης της Αγοράς Αξιών

στο πλαίσιο της συμμόρφωσης της ελληνικής αγοράς με τις διατάξεις του

Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα,

τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία καταγραφής

συναλλαγών (EMIR). Βασικοί στόχοι του Κανονισμού είναι η αύξηση της

διαφάνειας, η μείωση του πιστωτικού κινδύνου και η μείωση του

λειτουργικού κινδύνου.

Η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ συμμετείχε ενεργά στη διαβούλευση της

ΕΧΑΕ σε ό,τι αφορά την επεξεργασία των προτεινόμενων τροποποιήσεων

και την παροχή σχολίων και παρατηρήσεων με σκοπό τη βελτίωση των

διατάξεων και την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των επικείμενων

αλλαγών στον τρόπο λειτουργίας της ελληνικής αγοράς κεφαλαίου.

108

Δ. Συστήματα και μέσα πληρωμών


1.1 Ενιαίος Χώρος Πληρωμών σε Ευρώ (‘SEPA’)

Κατά τη διάρκεια του 2015 συνεχίστηκαν οι προσπάθειες ενδυνάμωσης

του στόχου δημιουργίας μιας ενιαίας αγοράς πληρωμών σε ευρώ. Οι

βασικότερες εξελίξεις, τις οποίες παρακολούθησε ενεργά η ΕΕΤ,

αφορούσαν τα ακόλουθα:

Τις επικαιροποιημένες εκδόσεις των ‘Rulebooks’ των συστημάτων

πληρωμών μεταφοράς πιστώσεων και άμεσων χρεώσεων σε

περιβάλλον SEPA (‘SCT Version 8.1’, ‘SDD Core Version 8.1’ και

‘SDD B2B Version 6.1’) οι οποίες τέθηκαν σε ισχύ από τον Νοέμβριο

2015.

Τη δημοσίευση, τον Ιανουάριο του 2015, των επικαιροποιημένων

εκδόσεων των SEPA Direct Debit Core (Version 9.0) και SEPA Direct

Debit B2B (Version 7.0) Rulebooks, οι οποίες και θα τεθούν σε ισχύ

το Νοέμβριο του 2016.

Τη διενέργεια, τον Ιανουάριο του 2015, από την αρμόδια ομάδα έργου

του ‘ERPB’ έρευνας σχετικά με τις υφιστάμενες ή/και τις υπό

σχεδίαση λύσεις για πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου, στην οποία

η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ συμμετείχε ενεργά, αποστέλλοντας

σχετικό κείμενο απάντησης.

Τη διενέργεια, τον Ιανουάριο του 2015, από την αρμόδια ομάδα έργου

του ‘ERPB’ έρευνας σχετικά με τις ανέπαφες πληρωμές μέσω κινητού

τηλεφώνου και κάρτας πληρωμής, στην οποία η Γενική Γραμματεία

της ΕΕΤ συμμετείχε ενεργά, αποστέλλοντας σχετικό κείμενο

απάντησης.

Τη διεξαγωγή, τον Οκτώβριο του 2015, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

Πληρωμών τρίμηνης δημόσιας διαβούλευσης επί του αναθεωρημένου

σχεδίου εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας του (‘Scheme

Management Internal Rules’, ‘SMIRs’).

Την υποβολή, τον Νοέμβριο του 2015, των προτάσεων του

Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πληρωμών προς το ERPB για το σχεδιασμό

ενός πανευρωπαϊκού ‘instant credit transfer scheme’.

Τη δημοσίευση, τον Δεκέμβριο του 2015, της έκδοσης 7.1 του SEPA

Cards Standardisation Volume, οι προδιαγραφές της οποίας θα πρέπει

να έχουν ενσωματωθεί έως τον Δεκέμβριο του 2018.

109

1.2 Έκδοση τραπεζογραμματίων ευρώ δεύτερης γενιάς (ES2)

Στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την κυκλοφορία των σειρών «Ευρώπη»

των τραπεζογραμματίων ευρώ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι

εθνικές κεντρικές τράπεζες (ΕθνΚΤ) του Ευρωσυστήματος, διεύρυναν την

λειτουργία Προγράμματος Συνεργασίας και σε άλλες επαγγελματικές

οργανώσεις, όπως τραπεζικές ενώσεις και ενώσεις καταναλωτών, με

σκοπό την καλύτερη προετοιμασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων για

την εισαγωγή του νέου τραπεζογραμματίου των 20 ευρώ.

Παράλληλα, τον Ιούλιο του 2015 η ΕΚΤ υπέγραψε μνημόνιο συνεννόησης

με ευρωπαϊκές ενώσεις εκπροσώπησης του τραπεζικού τομέα, με

προμηθευτές εξοπλισμού επεξεργασίας τραπεζογραμματίων και άλλους

εμπλεκόμενους φορείς, ενισχύοντας έτσι το Πρόγραμμα Συνεργασίας, το

οποίο συνέβαλε στην ομαλή εισαγωγή του νέου τραπεζογραμματίου των

10 ευρώ το 2014.

Επίσης, απέστειλε τον Οκτώβριο 2015, ενημερωτικά φυλλάδια και κάρτες

με μεταβαλλόμενες εικόνες που παρουσιάζουν το νέο τραπεζογραμμάτιο

των 20 ευρώ σε πάνω από 2,8 εκατομμύρια καταστήματα και μικρές

επιχειρήσεις σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ και διέθεσε στους

εγγεγραμμένους φορείς στο Πρόγραμμα Συνεργασίας (Partnership

programme), δύο σχετικές ταινίες μικρού μήκους (μεγάλης και μικρής

διάρκειας) που επιμελήθηκε, σε όλες τις γλώσσες της ευρωζώνης, για να

τις χρησιμοποιήσουν στα διαθέσιμα κανάλια επικοινωνίας τους (στο

intranet, στις οθόνες των ATM τους) για την ενημέρωση του

συναλλακτικού κοινού.

Η ΕΕΤ ενημέρωνε διαρκώς τις τράπεζες μέλη της για όλες τις

προπαρασκευαστικές ενέργειες για την εισαγωγή του νέου

τραπεζογραμματίου €20.

1.3 Χρήση έξυπνων συστημάτων αχρήστευσης τραπεζογραμματίων

Τον Οκτώβριο του 2015 οι Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες του

Ευρωσυστήματος αποφάσισαν τη διεξαγωγή έρευνας με συμμετοχή,

μεταξύ άλλων, των πιστωτικών ιδρυμάτων και των εταιρειών διακίνησης

χρηματικού σχετικά με τη χρήση των έξυπνων συστημάτων αχρήστευσης

τραπεζογραμματίων (IBNS).

H EET συμμετείχε στην έρευνα του Ευρωσυστήματος απαντώντας στο

σχετικό ερωτηματολόγιο μέσω της Διεύθυνσης Ταμείων της Τράπεζας της

Ελλάδος.

1.4 Ένατη έκδοση του συστήματος πληρωμών TARGET2

Σε συνέχεια σχετικής διαβούλευσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής

Τράπεζας και των χρηστών του συστήματος πληρωμών TARGET2

ξεκίνησε, από τον Νοέμβριο του 2015, η έναρξη εφαρμογής της ένατης

(9.0) έκδοσης του συστήματος TARGET2.

110

Παράλληλα, δημοσιεύτηκε ο επικαιροποιημένος Οδηγός της Ευρωπαϊκής

Κεντρικής Τράπεζας με τίτλο: “Information Guide for TARGET2 users

(version 9.0)”.

1.5 Πράσινη Βίβλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις λιανικές

χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες

Στις 10 Δεκεμβρίου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε σε διαβούλευση

Πράσινη Βίβλο σχετικά με τις λιανικές χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες

(‘retail financial services’). Υπό τον γενικό όρο «λιανικές

χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες» νοούνται προϊόντα που εμπίπτουν στις

ακόλουθες κατηγορίες:

ασφαλιστικά προϊόντα,

συμβάσεις πίστωσης,

υπηρεσίες πληρωμών, τρεχούμενοι λογαριασμοί και λογαριασμοί

ταμιευτηρίου, και

άλλες μορφές επενδύσεων που απευθύνονται σε ιδιώτες.

Το περιεχόμενο της «Πράσινης Βίβλου» εστιάζει, μεταξύ άλλων, σε

χρηματοπιστωτικά προϊόντα:

στον τομέα της ιδιωτικής ασφάλισης,

χορήγησης πιστώσεων για ίδιο λογαριασμό (περιλαμβανομένης της

καταναλωτικής, ενυπόθηκης και επιχειρηματικής πίστης), και

για την εκτέλεση συναλλαγών πληρωμών.

Παράλληλα, δίνει ιδιαίτερη έμφαση, μεταξύ άλλων, στην ανάληψη

στοχευμένων δράσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο για:

την ενίσχυση της ποιότητας πληροφόρησης που παρέχεται προς το

ευρύ κοινό (προσυμβατικά, κατά τη σύναψη και κατά τη διάρκεια της

σύμβασης) αναφορικά με τη φύση, τα χαρακτηριστικά και τους

κινδύνους που ενέχει η προσφερόμενη υπηρεσία, το περιεχόμενο των

συμβάσεων που καταρτίζουν, καθώς και τα δικαιώματα και τις

υποχρεώσεις που απορρέουν για τα συμβαλλόμενα μέρη,

τη βελτίωση των συνθηκών ανταγωνισμού για την παροχή

φθηνότερων και ασφαλέστερων χρηματοπιστωτικών προϊόντων, ιδίως

σε διασυνοριακό επίπεδο,

την αντιμετώπιση της αφερεγγυότητας (‘insolvency’), και

την επίλυση διαφορών (‘redress’) που ενδέχεται να ανακύψουν μεταξύ

των φορέων παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και των

οικονομικών μονάδων κατά τη διάρκεια της συναλλακτικής τους

σχέσης.

111

Στο πλαίσιο αυτό, η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ προέβη στην ενημέρωση

των τραπεζών-μελών της αναφορικά με το περιεχόμενο της ανωτέρω

«Πράσινης Βίβλου» ενώ συμμετείχε ενεργά και στο υπό διαβούλευση

κείμενο της Επιτροπής.

1.6 Απάτη στις συναλλαγές με κάρτες πληρωμών

Τον Ιούλιο του 2015, η ΕΚΤ δημοσίευσε την 4η ετήσια μελέτη αναφορικά

με την απάτη στις συναλλαγές με κάρτες πληρωμών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, η απάτη στις συναλλαγές με κάρτες

πληρωμών παρουσίασε, κατά τη διάρκεια του 2013, την υψηλότερη αξία

(1,44 δισ. ευρώ) της τελευταίας πενταετίας, με τα 2/3 (66%) αυτής της

αξίας να αφορούν ‘Card Not Present’ (‘CNP’) συναλλαγές καρτών.


2.1 Νομοθετική δέσμη πληρωμών (‘Payment Legislative Package’)

2.1.1 Ενέργειες της ΕΕΤ σχετικά με την Οδηγία (ΕΕ) 2015/2366 «για

τις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά» (‘PSD 2’)

Κατά τη διάρκεια του 2015, η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ προέβη στην

ενημέρωση των τραπεζών-μελών της για τα ακόλουθα ζητήματα:

Την έναρξη των διαβουλεύσεων, στις 29 Ιανουαρίου 2015, σε επίπεδο

τριμερούς διαλόγου (ήτοι μεταξύ εκπροσώπων του Ευρωπαϊκού

Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου Υπουργών και της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής) για τη νομική επεξεργασία του περιεχομένου της (τότε)

πρότασης Οδηγίας.

Την παρουσίαση, στις 16 Μαρτίου 2015, των Γενικών Διευθύνσεων

Ανταγωνισμού (‘DG Comp’) και Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας

(‘DG Fisma’) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα: ‘Payment Services

– Current and Future EU Initiatives’, η οποία περιλάμβανε, μεταξύ

άλλων, τις τρέχουσες εξελίξεις, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επί της (τότε)

πρότασης Οδηγίας.

Την επιστολή που απέστειλαν, τον Μάρτιο του 2015, οι Ευρωπαϊκές

Ενώσεις του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος (Ευρωπαϊκή Τραπεζική

Ομοσπονδία, Ευρωπαϊκός Όμιλος Αποταμιευτικών Τραπεζών,

Ευρωπαϊκή Ένωση Συνεταιριστικών Τραπεζών, γνωστές και ως

‘ECSAs’) στους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφορικά

με τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τους χρήστες υπηρεσιών

πληρωμών από τον ενδεχόμενο διαμοιρασμό των εξατομικευμένων

στοιχείων ασφαλείας τους (‘personalised security credentials’) σε

τρίτους φορείς-μη τράπεζες.

112

Την επίτευξη, στις 5 Μαΐου 2015, συμφωνίας σε επίπεδο τριμερούς

διαλόγου επί της (τότε) πρότασης Οδηγίας, καθώς και την ενδελεχή

αναφορά των επόμενων ενεργειών που απαιτήθηκαν, σε ευρωπαϊκό

επίπεδο, για την επιτυχή ολοκλήρωση της εν λόγω νομοθετικής

διαδικασίας.

Την αποστολή, τον Ιούνιο του 2015, επιστολής από την Ευρωπαϊκή

Επιτροπή προς την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (‘EBA’) σχετικά με

τους κινδύνους που ελλοχεύουν αναφορικά με την πιθανή χρήση των

διατάξεων των κατευθυντήριων γραμμών της τελευταίας για την

ασφάλεια των πληρωμών μέσω διαδικτύου από τα ευρωπαϊκά

πιστωτικά ιδρύματα για τον αποκλεισμό των μη τραπεζικών φορέων

από την παροχή υπηρεσιών πληρωμών.

Την αποστολή του κειμένου που ετοίμασε, τον Αύγουστο του 2015, το

‘Payment Systems Support Group’ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου

Πληρωμών με τίτλο: ‘Consolidated Review of Security Aspects in PSD

2’. Το εν λόγω έγγραφο παρέχει μια συνολική επισκόπηση των

καταγεγραμμένων ρυθμιστικών «κενών», αντιφάσεων, καθώς και των

αναγκαίων αποσαφηνίσεων που απαιτούνται σε σχέση με τις διατάξεις

των άρθρων του τελικού συμβιβαστικού κειμένου της (τότε) πρότασης

Οδηγίας που άπτονται της ασφάλειας των συναλλαγών πληρωμών.

Την επιτυχή ολοκλήρωση, τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2015

αντίστοιχα, των σχετικών ενεργειών από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

και το Συμβούλιο Υπουργών για τη δημοσίευση του τελικού κειμένου

της εν λόγω Οδηγίας στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.

Στο πλαίσιο της εξειδίκευσης συγκεκριμένων διατάξεων της εν λόγω

Οδηγίας, τη δημοσίευση, τον Δεκέμβριο του 2015, κειμένου

συζήτησης (‘discussion paper’) της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών

(‘EBA’) για τη μελλοντική κατάρτιση σχεδίου ρυθμιστικών προτύπων

αναφορικά με την αυστηρή εξακρίβωση ταυτότητας της πελατείας και

την ασφαλή επικοινωνία (‘strong customer authentication and

communication’) μεταξύ των φορέων παροχής υπηρεσιών πληρωμών

της νέας Οδηγίας.

Τη δημοσίευση, στις 23 Δεκεμβρίου 2015, του τελικού κειμένου της

ως άνω Οδηγίας όπως δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.

Παράλληλα, η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ απέστειλε, καθ’ όλη τη

διάρκεια των τριμερών διαβουλεύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο,

παρατηρήσεις στις προτεινόμενες εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής

Ομοσπονδίας (ΕΤΟ) τροποποιήσεις επί συγκεκριμένων άρθρων της

πρότασης Οδηγίας, καθώς και σχόλια-προτάσεις στην Τράπεζα της

Ελλάδος (ΤτΕ) επί συγκεκριμένων άρθρων αυτής, με γνώμονα τη

βελτίωσή τους.

113

2.1.2 Ενέργειες της ΕΕΤ σχετικά με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2015/751

«για τις διατραπεζικές προμήθειες σε συναλλαγές με κάρτες

πληρωμών» (‘IFR’)

Κατά τη διάρκεια του 2015, η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ ενημέρωσε τις

τράπεζες – μέλη της για τα ακόλουθα ζητήματα:

Τη δημοσιοποίηση, τον Ιανουάριο του 2015, του τελικού

συμβιβαστικού κειμένου της πρότασης Κανονισμού, καθώς και την

ενδελεχή αναφορά των επόμενων ενεργειών που απαιτήθηκαν, σε

ευρωπαϊκό επίπεδο, για την επιτυχή ολοκλήρωση της εν λόγω

νομοθετικής διαδικασίας.

Την έγκριση, τον Ιανουάριο του 2015, του τελικού συμβιβαστικού

κειμένου της πρότασης Κανονισμού από την Επιτροπή Οικονομικής

και Νομισματικής Πολιτικής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

(‘ECON’).

Την έγκριση, τον Μάρτιο του 2015, του τελικού συμβιβαστικού

κειμένου της πρότασης Κανονισμού από την Ολομέλεια (‘Plenary’)

του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Την παρουσίαση, στις 16 Μαρτίου 2015, των Γενικών Διευθύνσεων

Ανταγωνισμού (‘DG Comp’) και Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας

(‘DG Fisma’) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα: ‘Payment Services

– Current and Future EU Initiatives’, η οποία περιλάμβανε, μεταξύ

άλλων, τις τρέχουσες εξελίξεις, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, της πρότασης

Κανονισμού.

Τη δημοσίευση, τον Μάρτιο του 2015, της μελέτης της Γενικής

Διεύθυνσης Ανταγωνισμού (‘DG Comp’) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

με τίτλο: ‘Survey on merchants’ cost of processing cash and card

payments – Final Results’, η οποία εξετάζει τη συγκριτική ανάλυση

του κόστους που συνεπάγεται για τον έμπορο η αποδοχή συναλλαγών

με τη χρήση καρτών πληρωμών σε σχέση με τις συναλλαγές με

μετρητά.

Την έγκριση, τον Απρίλιο του 2015, του τελικού συμβιβαστικού

κειμένου, της πρότασης Κανονισμού από το Συμβούλιο Υπουργών.

Τη δημοσίευση, τον Μάιο του 2015, του τελικού κειμένου του ως άνω

Κανονισμού στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.

Τη δημοσιοποίηση, τον Ιούνιο του 2015, κειμένου πολιτικής της

Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού (‘DG Comp’) της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των επιμέρους διατάξεων του ως

άνω Κανονισμού.

114

Τη δημοσίευση, το Δεκέμβριο του 2015, κειμένου διαβούλευσης

(‘consultation paper’) της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (‘EBA’) για

την κατάρτιση σχεδίου ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων αναφορικά με

τον διαχωρισμό των συστημάτων καρτών πληρωμών και των φορέων

επεξεργασίας των σχετικών συναλλαγών (‘separation of payment card

schemes and processing entities’).

Τη δημοσίευση, το Δεκέμβριο του 2015, Οδηγού της ‘Payment

Systems Regulator’ (‘PSR’) του Ηνωμένου Βασιλείου αναφορικά με

την επίβλεψη της εφαρμογής των διατάξεων του ανωτέρω

Κανονισμού.

Παράλληλα, οι κυριότερες ενέργειες της Γενικής Γραμματείας της ΕΕΤ

στο πλαίσιο των εξελίξεων που αφορούν τον εν λόγω Κανονισμό

συνοψίζονται στα κατωτέρω:

Αποστολή, καθ’ όλη τη διάρκεια των τριμερών διαβουλεύσεων σε

ευρωπαϊκό επίπεδο, παρατηρήσεων επί των προτεινόμενων από την

Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία («ΕΤΟ») τροποποιήσεων της

πρότασης Κανονισμού.

Αποστολή, καθ’ όλη τη διάρκεια των τριμερών διαβουλεύσεων σε

ευρωπαϊκό επίπεδο, σχολίων και παρατηρήσεων προς συνδρομή των

αρμόδιων εκπροσώπων της Τράπεζας της Ελλάδος κατά τη νομική

επεξεργασία της πρότασης Κανονισμού στα working parties του

Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη διάρκεια της Ελληνικής, της Ιταλικής και

της Λεττονικής Προεδρίας.

Συγκρότηση ad hoc διατραπεζικής ομάδας έργου με αντικείμενο

αφενός την επιβεβαίωση της επιθυμίας των τραπεζών μελών της για

αξιοποίηση της διακριτικής ευχέρειας για τον εναλλακτικό υπολογισμό

των διατραπεζικών προμηθειών στις συναλλαγές με χρεωστικές

κάρτες, και αφετέρου τη διαμόρφωση και συνακόλουθη υποβολή του

σχετικού αιτήματος προς τα διεθνή σχήματα καρτών και την αρμόδια

εθνική αρχή.

2.2 Προσαρμογή του τραπεζικού συστήματος της χώρας μας στις

διατάξεις του Κανονισμού (EE) 260/2012 σχετικά με την καθιέρωση

τεχνικών απαιτήσεων για τις μεταφορές πιστώσεων και τις άμεσες

χρεώσεις σε ευρώ και την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΚ) αριθμ.

924/2009

Την 1η Φεβρουαρίου 2016 λήγουν οι διάφορες μεταβατικές ρυθμίσεις στα

κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι διάφορες πιθανές εξαιρέσεις

που έχει εισάγει ο Κανονισμός 260/2012, όπως τροποποιήθηκε και ισύει

σχετικά με τη χρήση του διεθνούς αριθμού τραπεζικού λογαριασμού

(IBAN), του BIC και των προτύπων μηνύματος ISO 20022 XML.

115

Η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ πραγματοποίησε από τα μέσα Μαρτίου

2015 έως τον Οκτώβριο 2015, δύο τριμερείς συναντήσεις με την Τράπεζα

της Ελλάδος και τη ΔΙΑΣ Α.Ε. καθώς και συναντήσεις με τις τράπεζες

μέλη της, για την πορεία υλοποίησης και τον προγραμματισμό ενεργειών

υλοποίησης των υπολειπόμενων, εως την 31η Ιανουαρίου 2016,

απαιτήσεων του Κανονισμού.

2.3 Ειδική αργία διατραπεζικών συναλλαγών

Tο διευρωπαϊκό αυτοματοποιημένο σύστημα ταχείας μεταφοράς

κεφαλαίων σε συνεχή χρόνο (σύστημα ΤARGET2) παρέμεινε κλειστό την

Παρασκευή 3 και τη Δευτέρα 6 Απριλίου 2015, δηλαδή τη Μεγάλη

Παρασκευή και τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα των Καθολικών /

Διαμαρτυρομένων αντίστοιχα. Οι ημέρες αυτές δεν συνέπιπταν με αργίες

εντός της Ελληνικής επικράτειας και συνεπώς κατά τις εν λόγω

ημερομηνίες τα καταστήματα των εγκατεστημένων στη χώρα μας

τραπεζών παρέμειναν ανοιχτά, καθόσον οι ημέρες αυτές ήταν εργάσιμες

για το προσωπικό.

Η ΕΕΤ, λαμβάνοντας υπόψη το άρθρο 11 του νόμου 3336/20.4.2005 για

τον ορισμό ειδικής αργίας των διατραπεζικών συναλλαγών και το άρθρο 3,

παράγραφος δ), εδάφιο πρώτο της Κατευθυντήριας Γραμμής της

Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ΕΚΤ/2005/16, της 30ης Δεκεμβρίου

2005, για το Διευρωπαϊκό Αυτοματοποιημένο Σύστημα Ταχείας

Μεταφοράς Κεφαλαίων σε Συνεχή Χρόνο (TARGET), ενημέρωσε

έγκαιρα, από τις αρχές Μαρτίου 2015, το Υπουργείο Οικονομικών, την

Τράπεζα της Ελλάδος, τη ΔΙΑΣ Α.Ε., τις τράπεζες μέλη της και το

συναλλακτικό κοινό, με τη δημοσίευση σχετικού δελτίου τύπου.

2.4 Αναβολή μετάπτωσης του TARGET2 στο ISO20022 από τον

Νοέμβριο του 2017

Τον Οκτώβριο του 2015 η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ ενημέρωσε τις

τράπεζες μέλη της για την απόφαση της ΕΚΤ να ακυρωθεί η

προγραμματισμένη για το Νοέμβριο του 2017 μετάπτωση του TARGET2

στο πρότυπο ISO 20022.

2.5 Έκθεση του Ινστιτούτου Οικονομικών και Βιομηχανικών

Ερευνών («ΙΟΒΕ») για τα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και την

ενίσχυση των φορολογικών εσόδων στην Ελλάδα

Τον Οκτώβριο του 2015, το ΙΟΒΕ δημοσίευσε μελέτη με θέμα: «Τα

ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και η ενίσχυση των εσόδων στην Ελλάδα».

Σκοπός της εν λόγω μελέτης ήταν:

(α) η επιβεβαιώση της αντιστοιχίας μεταξύ αυξημένης χρήσης των

ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών και του περιορισμού της παραοικονομίας,

με ταυτόχρνη αύξηση των φορολογικών εσόδων, και

116

(β) η ποσοτικοποίηση της επίδρασης στην αύξηση των φορολογικών

εσόδων από την υιοθέτηση κινήτρων για τη χρήση των ηλεκτρονικών

μέσων πληρωμών σε συναλλαγές μικρής αξίας.

Για την εκπόνησή της μελέτης διενεργήθηκαν συναντήσεις μεταξύ της

Γενικής Γραμματείας της ΕΕΤ, των τραπεζών-μελών της και του ΙΟΒΕ για

την παροχή στατιστικών στοιχείων, καθώς και την υποβολή

σχολίων/παρατηρήσεων για την άρτια τεκμηρίωση του περιεχομένου

αυτής.

2.6 Στατιστικά στοιχεία χρήσης καρτών πληρωμών και εναλλακτικών

καναλιών εξυπηρέτησης του συναλλακτικού κοινού πριν και μετά την

επιβολή περιοριστικών μέτρων στις αναλήψεις μετρητών και στις

μεταφορές κεφαλαίων

Με στόχο την καταγραφή της επίπτωσης της τραπεζικής αργίας και των

περιορισμών στις αναλήψεις μετρητών και στις μεταφορές κεφαλαίων που

επιβλήθηκαν από την 28η Ιουνίου 2015, η Γραμματεία της ΕΕΤ με τη

συνδρομή των τραπεζών μελών της προχώρησε στη συλλογή στατιστικών

στοιχείων αναφορικά με τη χρήση των καρτών πληρωμών και των

εναλλακτικών καναλιών εξυπηρέτησης της πελατείας των πιστωτικών

ιδρυμάτων (internet, phone, και mobile banking).

Από την επεξεργασία των εν λόγω στοιχείων προέκυψε ετήσια αύξηση της

τάξης του 80% έως και 120% στη χρήση συναλλαγών με κάρτες

πληρωμών ή εναλλακτικών καναλιών εξυπηρέτησης του συναλλακτικού

κοινού (σε όρους αριθμού συναλλαγών). Σημαντικές αυξήσεις

παρατηρήθηκαν και στην αξία των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών αν και

μικρότερες σε σχέση με αυτές των συναλλαγών.

2.7 Αυξηση της χρήσης των ηλεκτρονικών πληρωμών

Στο πλαίσιο της υποχρέωσης της κυβέρνησης για την εκπόνηση

κοστολογημένου σχεδίου για την προώθηση και τη διευκόλυνση της

χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών και τη μείωση της χρήσης των μετρητών,

κατ’ εφαρμογή των οριζόμενων στην παράγραφο Γ του άρθρου 3 του ν.

4336/2015, η ΕΕΤ συμμετείχε στην ομάδα έργου που συγκροτήθηκε με

απόφαση της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.

Η Ομάδα επεξεργάστηκε και υπέβαλε, τον Οκτώβριο του 2015, το

κοστολογημένο της σχέδιο, αποτελούμενο από οκτώ (8) επιμέρους

δράσεις:

1. Υποχρεωτική αποδοχή ηλεκτρονικών εργαλείων πληρωμής από τον

ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.

2. Υποχρεωτική χρήση μεταφορών πιστώσεων ή/και καρτών πληρωμών

για τις εισπράξεις στα τελωνεία (ICISNet) με ταυτόχρονη κατάργηση

χρήσης επιταγών και μετρητών.

3. Αποδοχή καρτών πληρωμών αλλοδαπής έκδοσης από το ΥΠΟΙΚ.

117

4. Μείωση και τελικά κατάργηση χρήσης μετρητών στις Δ.Ο.Υ.

5. Καθολικής εφαρμογή Ηλεκτρονικού Παραβόλου.

6. Κατάργηση έντυπων εντολών μεταφοράς κεφαλαίων από τις Δ.Ο.Υ.

προς την ΤτΕ.

7. Υιοθέτηση ηλεκτρονικής τιμολόγησης στις Β2G συναλλαγές και

παροχή στοιχείων διακινούμενων φορολογικών παραστατικών στις

φορολογικές αρχές.

Η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ ως μέλος της ομάδας έργου – και των

υποομάδων που έχουν δημιουργηθεί στο πλαίσιο αυτής – ενημερώνει

συστηματικά τα μέλη της για τα αποτελέσματα των εργασιών της.

2.8 Παρακολούθηση των εργασιών του SWIFT και του European

Swift Alliance (ESA)

Με στόχο την όσο το δυνατόν καλύτερη εκπροσώπηση του Ελληνικού

SWIFT User Group στο European Swift Alliance (ESA), καθώς και τη

διάχυση της σχετικής πληροφόρησης και τεχνογνωσίας της SWIFT σε

όλες τις τράπεζες μέλη της, η ΕΕΤ προχώρησε, τον Απρίλιο του 2015, στη

συγκρότηση ad hoc διατραπεζικής ομάδας έργου.

2.9 Θέματα μετρητών

(α) Κυκλοφορία τραπεζογραμματίου €20 της νέας σειράς «Ευρώπη»

Τον Φεβρουάριο 2015, η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ ενημέρωσε τις

τράπεζες μέλη της για την επίσημη παρουσίαση του νέου

τραπεζογραμματίου των 20 ευρώ της σειράς «Ευρώπη» παραθέτοντας το

σχετικό ενημερωτικό και φωτογραφικό υλικό.

Παράλληλα, συμμετείχε σε σεμινάριο που διοργάνωσε το Ευρωσύστημα

στο πλαίσιο λήψης σειράς μέτρων για να στηρίξει τους κατασκευαστές,

προμηθευτές και ιδιοκτήτες εξοπλισμού επεξεργασίας τραπεζογραμ-

ματίων, καθώς και στο Πρόγραμμα Συνεργασίας του για τη σειρά Europa.

Επίσης, ενημέρωσε για τη σχετική εγκύκλιο της Τράπεζας της Ελλάδος,

σύμφωνα με την οποία, το νέο τραπεζογραμμάτιο (ES2 €20) θα

κυκλοφορεί παράλληλα με το τραπεζογραμμάτιο της ίδιας ονομαστικής

αξίας της προηγούμενης σειράς, μέχρι να ανακοινωθεί η απόσυρση της

πρώτης σειράς (ES1 €20).

Τέλος, έγινε αποδεκτό από την Τράπεζα της Ελλάδος το αίτημα της

Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών για την αποδοχή από το ανά την Ελλάδα

δίκτυο καταστημάτων της, μικτών καταθέσεων παλαιάς και νέας σειράς

τραπεζογραμματίων ονομαστικής αξίας 20 ευρώ.

118

(β) Εκσυγχρονισμός του κύκλου τραπεζογραμματίων στην Ελλάδα

Με στόχο τον εκσυγχρονισμό και τη μείωση του κόστους επεξεργασίας

και διακίνησης των τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ, η ΕΕΤ σε

συνεννόηση και με την Τράπεζα της Ελλάδος συγκρότησαν κοινή ομάδα

έργου με αντικείμενο τη διερεύνηση των δυνατοτήτων ανάπτυξης

συστήματος ΝΗΤΟ στην Ελλάδα.

Η εν λόγω ομάδα ουσιαστικά διέκοψε τις εργασίες της το δεύτερο εξάμηνο

του 2015, λόγω των έκτακτων συνθηκών που επικράτησαν εξαιτίας της

επιβολής της τραπεζικής αργίας. Η ομάδα άρχισε εκ νέου τις εργασίες της

από το τέλος του 2015.

(γ) Σύστημα ενημέρωσης των τραπεζών ως προς τη πραγματοποίηση

συνδυαστικών χρηματαποστολών

Τον Απρίλιο του 2015 οι τράπεζες μέλη της ΕΕΤ αποφάσισαν την

απενεργοποίηση του συστήματος της ΔΙΑΣ για τον συντονισμό της

διαδικασίας αλληλοενημέρωσης των τραπεζών κατά τη πραγματοποίηση

συνδυαστικών χρηματαποστολών, η έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας

του οποίου είχε ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2012.

2.10 Ηλεκτρονικές πληρωμές “My Bank” για συναλλαγές σε

περιβάλλον ηεκτρονικού εμπορίου

Τον Φεβρουάριο του 2015 η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ) και η

PRETA-MyBank ανακοίνωσαν, μέσω κοινού δελτίου τύπου, την έναρξη

της συνεργασίας τους για την υιοθέτηση, εντός του 2015, από τις τέσσερις

συστημικά σημαντικές τράπεζες της χώρας μας της λύσης ηλεκτρονικών

πληρωμών της MyBank για συναλλαγές αγορών σε περιβάλλον

ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Τον Μάιο του 2015, πραγματοποιήθηκαν δύο συναντήσεις με τους

εκπροσώπους της PRETA-My Bank υπό την αιγίδα της ΕΕΤ καθώς και

διμερείς συναντήσεις με τις τέσσερεις συμμετέχουσες τράπεζες και τη

ΔΙΑΣ.

Παράλληλα, συνεχίστηκε η επεξεργασία των τεχνικών προδιαγραφών

λειτουργίας της υπηρεσίας από τη ΔΙΑΣ προκειμένου να επιτευχθεί το

προτεινόμενο εκ μέρους της MyBank χρονοπρόγραμμα σύμφωνα με το

οποίο η έναρξη λειτουργίας της λύσης είχε οριστεί μέχρι το τέλος του

έτους 2015 με πιθανότερη ημερομηνία τη Δευτέρα, 7 Δεκεμβρίου 2015.

Λόγω των έκτακτων συνθηκών που επικράτησαν εξαιτίας της επιβολής της

τραπεζικής αργίας το χρονοδιάγραμμα του έργου μετατοπίστηκε κατά

περίπου πέντε (5) μήνες και η έναρξη παραγωγικής του λειτουργίας

ξεκίνησε τον Μάιο του 2016.

119

2.11 Ανάπτυξη διατραπεζικού σχήματος άμεσων πληρωμών (“Instant

Payments”)

Κατά τη διάρκεια του 2015 ξεκίνησαν όλες οι απαιτούμενες ενέργειες για

τη δημιουργία ενός διατραπεζικού σχήματος άμεσων πληρωμών με τη

δυνατότητα μεταφοράς κεφαλαίων σε πραγματικό χρόνο 24X7Χ365, μέσω

φορητών συσκευών ή εναλλακτικών καναλιών εξυπηρέτησης και χρήση

αριθμού τηλεφώνου ή ΑΦΜ για την πίστωση του δικαιούχου.

Κατά τη διαμόρφωση του σχήματος λαμβάνονται υπόψη οι τρέχουσες

εξελίξεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Η υλοποίηση του διατραπεζικού σχήματος, η έναρρξη του οποίου

αναμένεται στις αρχές του 2017, θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο τις

διαθέσιμες επιλογές της πελατείας των πιστωτικών ιδρυμάτων για την

πραγματοποίηση ηλεκτρονικών πληρωμών με ασφάλεια, ταχύτητα και

οικονομία.

2.12 Στατιστικά στοιχεία για το Internet Banking, το Mobile Banking

και το Phone Banking

Όπως κάθε χρόνο η ΕΕΤ συγκέντρωσε, επεξεργάστηκε και απέστειλε στα

μέλη της, τον Φεβρουάριο του 2015, τα συγκεντρωτικά στοιχεία έτους

2014 αναφορικά με τη χρήση του internet, phone και mobile banking. Το

ίδιο έγινε και κατά τη διάρκεια του 2015 με τη συλλογή, επεξεργασία και

αποστολή των τριμηνιαίων στοιχείων έτους 2015.

2.13 Θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της απάτης στα μέσα και

συστήματα πληρωμών

(α) Συνεργασία ΕΕΤ-Ελληνικής Αστυνομίας

Στο πλαίσιο της διαρκούς συνεργασίας της Γενικής Γραμματείας της ΕΕΤ

και της Ελληνικής Αστυνομίας για θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης

της απάτης στα μέσα και συστήματα πληρωμών έχει αναπτυχθεί ένας

ιδιαίτερα χρήσιμος δίαυλος επικοινωνίας, ο οποίος αξιοποιήθηκε αρκετές

φορές κατά τη διάρκεια του 2015. Ειδικότερα, όταν συλλαμβάνονται

εγκληματικές ομάδες που αντιγράφουν κάρτες, η Αστυνομία κοινοποιεί

άμεσα στη Γενική Γραμματεία κατάσταση με τα νούμερα των καρτών που

κατάσχονται και η Γενική Γραμματεία, με τη σειρά της, ενημερώνει τα

μέλη της με σκοπό την ανάληψη άμεσων δράσεων προστασίας της

πελατείας τους.

Επίσης, στο πλαίσιο της συνεργασίας της Γενικής Γραμματείας με τη

Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ εντός του 2015

πραγματοποιήθηκαν τα εξής:

Συμμετοχή των τραπεζών μελών της ΕΕΤ στην επιχειρησιακή

δράση του ευρωπαϊκού προγράμματος EMPACT της Europol με

θέμα: "Raising awareness of the impact of credit card fraud at

European and national level" .

120

Άμεση αλληλοενημέρωση σε περίπτωση κρούσματος Malware στο

πλαίσιο της πρωτοβουλίας του EC3 (Joint Cybercrime Action

Taskforce) της Europol, με τίτλο: “Intelligence Requirement on

Banking Malware”.

Συμμετοχή των τραπεζών μελών της ΕΕΤ στην επιχειρησιακή

δράση του ευρωπαϊκού προγράμματος European Money Mule

Action (EMMA) της Europol.

(β) Οικονομικό έγκλημα στο κυβερνοχώρο

Στις 16 και 17 Ιουνίου 2015 πραγματοποιήθηκε στη Χάγη της Ολλανδίας

συνέδριο του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την απάτη στον Κυβερνοχώρο με

θέμα: «Οικονομικό έγκλημα στο κυβερνοχώρο».

Στο συνέδριο παρευρέθηκαν και το παρακολούθησαν εκπρόσωποι της

Γενικής Γραμματείας της ΕΕΤ οι οποίοι και ενημέρωσαν τις αρμόδιες

διατραπεζικές επιτροπές και ομάδες έργου της ΕΕΤ.

(γ) Αξιολόγηση της Ελλάδας στη θεματική της πρόληψης και

καταπολέμησης της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο

Στο πλαίσιο του έβδομου γύρου αμοιβαίων αξιολογήσεων του Συμβουλίου

της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα της Ομάδας GENVAL (Working

Party on General Matters including Evaluations) σχετικά με την «πρακτική

εφαρμογή και εκτέλεση των ευρωπαϊκών πολιτικών για την πρόληψη και την

καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο», η Γενική Γραμματεία

της ΕΕΤ, οι τράπεζες μέλη της και η Τράπεζα της Ελλάδος, συνάντησαν

και παρουσίασαν στους αξιολογητές της ομάδας GENVAL όλα τα μέτρα

δεόυσας επιμέλειας που λαμβάνει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα

προκειμένου να ικανοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την πρόληψη

και καταστολή του κυβερνοεγκλήματος.

Το πόρισμα της ομάδας GENVAL αναμένεται να δημοσιευτεί εντός του

Β’ εξαμήνου 2016.

(δ) Πρόταση Οδηγίας για την καθιέρωση μέτρων κοινού υψηλού

επιπέδου ασφάλειας δικτύων και πληροφοριών σε ολόκληρη την

Ευρωπαϊκή Ένωση (‘NISD’)

Κατά τη διάρκεια του 2015, η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ ενημέρωσε τις

τράπεζες – μέλη της σχετικά με:

Την πορεία των διαβουλεύσεων σε επίπεδο τριμερούς διαλόγου (ήτοι

μεταξύ εκπροσώπων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου

Υπουργών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) επί της νομικής

επεξεργασίας του περιεχομένου της εν λόγω πρότασης Οδηγίας.

Την επίτευξη συμφωνίας, στις 7 Δεκεμβρίου 2015, σε επίπεδο

τριμερούς διαλόγου επί της πρότασης Οδηγίας, καθώς και την

ενδελεχή αναφορά των επόμενων ενεργειών που απαιτούνται ενόψει

του α’ εξαμήνου του 2016, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την επιτυχή

ολοκλήρωση της εν λόγω νομοθετικής διαδικασίας.

121

(ε) Εξελίξεις στην αντιμετώπιση του οικονομικού εγκλήματος και

συλλογή στατιστικών στοιχείων

Η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ ενημερώνει συστηματικά τα μέλη της με το

σύνολο του υλικού που έρχεται σε γνώση της από διεθνείς, ευρωπαϊκούς

και εθνικούς φορείς και έχει σχέση με την αντιμετώπιση του οικονομικού

εγκλήματος στα μέσα και τα συστήματα πληρωμών. Επίσης, σε

συνεργασία με τις τράπεζες μέλη της, συνέλεξε, επεξεργάστηκε και

απέστειλε για το πρώτο και δεύτερο εξάμηνο του 2015:

αναλυτικές πληροφορίες για το κάθε περιστατικό αντιγραφής καρτών

(skimming και cash ή card trapping, ΤRF Reversal & ATM Malware)

που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό,

συγκεντρωτικά στατιστικά στοιχεία από περιστατικά skimming και

cash ή card trapping, ΤRF Reversal, ATM Malware & φυσικές

επιθέσεις, που κοινοποιούνται στη Γενική Γραμματεία και αφορούν

λοιπές ευρωπαϊκές χώρες μέλη της EAST, και

χρηματικές απώλειες που είχαν οι τράπεζες από αντιγραφές καρτών στο

εξωτερικό και στην Ελλάδα για το έτος 2015.

2.14 Στατιστικά Στοιχεία στην ιστοσελίδα της ΕΕΤ

Τον Απρίλιο του 2015 ολοκληρώθηκε η συλλογή και η επεξεργασία

στατιστικών στοιχείων σχετικά με τα μεγέθη και τους διαρθρωτικούς

δείκτες που αφορούν το σύνολο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.

Τα μέρη που απαρτίζουν την ενότητα «Στατιστικά Στοιχεία» στην

ιστοσελίδα της ΕΕΤ ανανεώθηκαν πλήρως με την εισαγωγή νέων αρχείων

με περίοδο αναφοράς το έτος 2014 και άλλων σημαντικών στοιχείων και

διασυνδέσεων (‘links’). Ειδικότερα, οι δραστηριότητες που αφορούν την

ιστοσελίδα της ΕΕΤ για το 2015 συνοψίζονται ως εξής :

(α) Επικαιροποίηση και εισαγωγή αναθεωρημένων αρχείων παρουσίασης

των στοιχείων του 2014 που αφορούν τα μέλη και τα συνδεδεμένα μέλη

της ΕΕΤ και παρουσιάζουν :

τη διάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος συνοπτικά και

αναλυτικά (δίκτυο τραπεζικών καταστημάτων, αριθμό εργαζομένων,

δίκτυο ΑΤΜ),

συνοπτική και αναλυτική παρουσίαση της διεθνούς δραστηριότητάς

τους (στοιχεία δικτύου τραπεζικών καταστημάτων και

απασχολούμενου προσωπικού σε θυγατρικές και υποκαταστήματα

των ελληνικών τραπεζών σε χώρες εντός και εκτός Ευρωπαϊκής

Ένωσης), και

συνοπτική και αναλυτική παρουσίαση των βασικών μεγεθών του

ισολογισμού και των αποτελεσμάτων χρήσης σε επίπεδο τράπεζας,

τραπεζικού ομίλου και υποκαταστημάτων αλλοδαπής που

λειτουργούν στην Ελλάδα.

122

(β) Αναδημοσίευση εγγράφων που δημοσιεύονται σε περιοδική βάση και

περιέχουν σημαντικά στατιστικά στοιχεία ως προς την εξέλιξη των

χρηματιστηριακών μεγεθών, ζητήματα συστημάτων πληρωμών, τα

επιτόκια των τραπεζών και θέματα που αφορούν το χρηματοπιστωτικό

σύστημα σε διεθνές, πανευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Τα παραπάνω

στοιχεία προέρχονται κυρίως από διεθνείς, ευρωπαϊκούς και εθνικούς

φορείς του χρηματοπιστωτικού συστήματος όπως η Τράπεζα Διεθνών

Διακανονισμών, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή

Τραπεζική Ομοσπονδία, η Τράπεζα της Ελλάδος καθώς και οι τράπεζες-

μέλη και συνδεδεμένα μέλη της ΕΕΤ.

Επίσης, τον Αύγουστο του 2015 ολοκληρώθηκε η μετάφραση των

επικαιροποιημένων στατιστικών στοιχείων για το έτος 2014, στην αγγλική

γλώσσα προκειμένου να επικαιροποιηθεί η ενότητα «Greek Banking

System» της ιστοσελίδας της ΕΕΤ. Η ενότητα αυτή χρησιμοποιείται ως

πηγή αναφοράς από ιδιωτικούς φορείς για την κατάρτιση στατιστικών

μελετών που αφορούν το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας μας.

Ε. Θέματα προστασίας καταναλωτή


1.1 Συνεργασία με τραπεζικές ενώσεις του εξωτερικού

Κατά τη διάρκεια του 2015, συνεχίστηκε η συχνή συνεργασία και

επικοινωνία της ΕΕΤ με τις αντίστοιχες τραπεζικές ενώσεις σε άλλα κράτη

μέλη. Κατά το έτος αυτό, το σύνολο των κρατών μελών ξεκίνησε τις

εργασίες ενσωμάτωσης στο εθνικό δίκαιο δύο σημαντικών, για την

προστασία των καταναλωτών, Οδηγιών:

της Οδηγίας 2014/17/ΕΕ σχετικά με τις συμβάσεις πίστωσης για

καταναλωτές για ακίνητα που προορίζονται για κατοικία, και

της Οδηγίας 2014/92/ΕΕ για την συγκρισιμότητα των τελών που

συνδέονται με λογαριασμού πληρωμών, την αλλαγή λογαριασμού

πληρωμών και την πρόσβαση σε λογαριασμούς πληρωμών με

βασικά χαρακτηριστικά.

Στο πλαίσιο αυτό, με στόχο την ανταλλαγή πληροφοριών και την

αποτελεσματική ενημέρωση των μελών της για θέματα ενδιαφέροντος σε

επίπεδο ΕΕ, μεταξύ άλλων, η ΕΕΤ:

προέβη σε τακτική ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής

Ομοσπονδίας αναφορικά με την πρόοδο των εργασιών

ενσωμάτωσης στο ελληνικό δίκαιο των δύο ως άνω Οδηγιών,

ανταποκρίθηκε στα αιτήματα παροχής πληροφοριών εκ μέρους

περισσοτέρων τραπεζικών ενώσεων σχετικά με το θέμα της

φορητότητας του αριθμού τραπεζικών λογαριασμών (bank account

number portability) και της πιθανής λειτουργίας στην Ελλάδα

συστήματος αυτόματης ανακατεύθυνσης εντολών πληρωμής (bank

account redirection system),

123

ανταποκρίθηκε στα αιτήματα παροχής πληροφοριών αναφορικά

με την ενσωμάτωση του άρθρου 25 της Οδηγίας 2014/17/ΕΕ στο

ελληνικό δίκαιο σχετικά με την πρόωρη αποπληρωμή των

συμβάσεων ενυπόθηκης πίστης και τα θέματα εκπαίδευσης του

προσωπικού.

1.2 Συμμετοχή στη διαβούλευση της ΕΒΑ για τις πρακτικές

διασταυρούμενων πωλήσεων (cross-selling practices)

Στις 5 Μαρτίου 2015, η ΕΕΤ απέστειλε παρατηρήσεις και προτάσεις επί

του σχεδίου κατευθυντηρίων γραμμών σχετικά με τις διασταυρούμενες

πρακτικές πωλήσεων (cross-selling practices) που τέθηκε σε διαβούλευση

από την ΕΒΑ. Το εν λόγω σχέδιο κατευθυντηρίων γραμμών προβλέπει

ρυθμίσεις οι οποίες αφορούν εταιρίες όλων των κλάδων του

χρηματοπιστωτικού συστήματος (τραπεζικός τομέας, τομέας

κεφαλαιαγορών και ασφαλιστικός τομέας). Τα σχόλια της ΕΕΤ αφορούσαν

την πλειοψηφία των προτεινόμενων κατευθυντηρίων αρχών δίνοντας

έμφαση στα ακόλουθα θέματα:

την παροχή πληροφόρησης στον καταναλωτή σχετικά με τα

βασικά στοιχεία τιμολόγησης και κόστους τόσο για το προϊόν-

πακέτο όσο και για κάθε επιμέρους προϊόν του,

τη σαφή παρουσίαση και έγκαιρη γνωστοποίηση των ως άνω

πληροφοριών, καθώς και τη δυνατότητα του πελάτη να αγοράσει

κάθε επιμέρους προϊόν του πακέτου μεμονωμένα,

την αξιολόγηση της ζήτησης και των αναγκών ή της

καταλληλότητας του προϊόντος ως προς τον συγκεκριμένο πελάτη,

και

την παροχή στον πελάτη της δυνατότητας διαχωρισμού των

ομαδοποιημένων προϊόντων χωρίς δυσανάλογο κόστος, εκτός αν

βάσιμα και δικαιολογημένα η σχετική δυνατότητα κρίνεται ότι δεν

είναι ρεαλιστική.


2.1 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή για την

ενσωμάτωση της Οδηγίας 2014/17/ΕΕ

Με την από Γ.Δ.Ο.Π.0000007ΕΞ2014/Β.1 απόφαση του Υπουργού

Οικονομικών της 5ης Ιανουαρίου 2015 συστήθηκε νομοπαρασκευαστική

επιτροπή για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2014/17/ΕΕ σχετικά με τις

συμβάσεις πίστωσης για καταναλωτές για ακίνητα που προορίζονται για

κατοικία. Με βάση την ως άνω Υπουργική Απόφαση, η ΕΕΤ συμμετείχε

στις εργασίες της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής.

124

2.2 Συμμετοχή της ΕΕΤ στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή για την

ενσωμάτωση της Οδηγίας 2014/92/ΕΕ (Payment Accounts Directive)

Με την υπ’ αριθ. Γ.Δ.Ο.Π. 0001130 ΕΞ2015 Απόφαση του Υπουργού

Οικονομικών της 17ης Αυγούστου 2015 συστήθηκε νομοπαρασκευαστική

επιτροπή για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2014/92/ΕΕ για τη

συγκρισιμότητα των τελών που συνδέονται με λογαριασμούς πληρωμών,

την αλλαγή του λογαριασμού πληρωμών και την πρόσβαση σε

λογαριασμούς πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά. Με βάση την ως

άνω Υπουργική Απόφαση, η ΕΕΤ συμμετείχε στις εργασίες της

νομοπαρασκευαστικής επιτροπής.

2.3 Συμμετοχή της ΕΕΤ στο Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή και

Αγοράς (ΕΣΚΑ)

Στις 21 Οκτωβρίου 2015, δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 748/21.10.2015 (Τεύχος

Υπαλλήλων Ειδικών Θέσεων και Οργάνων Διοίκησης Φορέων του

Δημοσίου και ευρύτερου Δημοσίου Τομέα) η Απόφαση αριθ. 99792/2015

του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού για τη συγκρότηση

του Εθνικού Συμβούλιου Καταναλωτή και Αγοράς (ΕΣΚΑ). Μεταξύ των

συμμετεχόντων φορέων στο ΕΣΚΑ συγκαταλέγεται και η ΕΕΤ.

2.4 Ενημέρωση των πιστωτικών ιδρυμάτων σχετικά με νέες εξελίξεις

σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Η ΕΕΤ συνέχισε την πάγια πρακτική ενημέρωσης των τραπεζών-μελών

της σε σχέση με το σύνολο των νέων εξελίξεων στον τομέα της

προστασίας καταναλωτή. Η σχετική δραστηριότητα καταλαμβάνει το

σύνολο των πρωτοβουλιών που λαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή

Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών και την Κοινή Επιτροπή (Joint

Committee) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (EBA, ESMA, EIOPA),

αλλά και από ευρωπαϊκούς φορείς προστασίας των δικαιωμάτων των

καταναλωτών και διεθνείς οργανισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, εντός του

2015, αναδείχτηκαν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:

η αξιολόγηση των επιπτώσεων κατά την πορεία ενσωμάτωσης της

πρόσφατης ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ενυπόθηκη πίστη και

τους λογαριασμούς πληρωμών,

το σύνολο των διαβουλεύσεων επί θεμάτων προστασίας

καταναλωτή σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και

η διενέργεια σχετικών μελετών και ερευνών για θέματα ιδιωτικής

υπερχρέωσης και προστασίας των δικαιωμάτων του καταναλωτή.

125

ΣΤ. Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από

εγκληματικές δραστηριότητες, καταπολέμηση χρηματοδότησης της

τρομοκρατίας και φυσική ασφάλεια τραπεζών


1.1 Στατιστικά στοιχεία ληστειών τραπεζικών καταστημάτων και

ΑΤΜ για έτος 2015

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και το 2015 η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ

συγκέντρωσε και επεξεργάστηκε στατιστικά στοιχεία που της

γνωστοποίησαν οι τράπεζες μέλη της και η αρμόδια διεύθυνση της

Ελληνικής Αστυνομίας σχετικά με τις ληστείες και άλλου τύπου

παραβιάσεις των τραπεζών που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του

πρώτου και δεύτερου εξαμήνου 2015. Τα εν λόγω στοιχεία

χρησιμοποιήθηκαν για την ενημέρωση των διοικήσεων των τραπεζών

μελών της ΕΕΤ, των καταστατικών οργάνων της Γενικής Γραμματείας, και

των αρμόδιων διατραπεζικών επιτροπών της.

Επίσης, η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ απέστειλε στατιστικά στοιχεία που

αφορούν τη χώρα μας στο πλαίσιο διαμόρφωσης της 23ης ετήσιας έκθεσης

της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας με τίτλο “Bank robberies and

other raid types”, βασικά στοιχεία της οποίας δημοσιεύτηκαν το Νοέμβριο

του 2015 και περιελάμβαναν στατιστικά στοιχεία των ληστειών σε

τραπεζικά καταστήματα, ΑΤΜ και χρηματαποστολές από 27 κράτη για το

χρονικό διάστημα από 1η Ιανουαρίου έως 31η Δεκεμβρίου 2014.

1.2 Συλλογή στατιστικών στοιχείων βανδαλισμών τραπεζικών

καταστημάτων και ΑΤΜ για το έτος 2015

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και το 2015 η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ

συγκέντρωσε και επεξεργάστηκε στατιστικά στοιχεία που της

γνωστοποίησαν οι τράπεζες μέλη της σχετικά με με τους βανδαλισμούς

των τραπεζικών καταστημάτων και των ΑΤΜ που πραγματοποιήθηκαν

κατά τη διάρκεια του 2015.

Τα εν λόγω στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν για την ενημέρωση των

διοικήσεων των τραπεζών μελών της ΕΕΤ, των καταστατικών οργάνων

της Γενικής Γραμματείας, και των αρμόδιων διατραπεζικών επιτροπών

της.

1.3 Αντιμετώπιση περιστατικών εξαπάτησης ηλικιωμένων

Λόγω των αυξημένων περιστατικών εξαπάτησης ηλικιωμένων που

παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2015, η Γενική Γραμματεία της

ΕΕΤ, σε συνεργασία με τη διεύθυνση δημόσιας ασφάλειας της ΕΛ.ΑΣ.,

ενημέρωνε διαρκώς τα μέλη της προκειμένου να συνδράμει το προσωπικό

του δικτύου τους στην πρόληψη και αντιμετώπιση παρόμοιας τυπολογίας

περιστατικών εξαπάτησης.

126

1.4 Ανάληψη πρωτοβουλιών της Γενικής Γραμματείας κατά τηη

διάρκεια της τραπεζικής αργίας βραχείας διάρκειας

Η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ συνεργάστηκε αδιάλειπτα με τις αρμόδιες

διευθύνσεις των τραπεζών μελών της και της Ελληνικής Αστυνομίας

προκειμένου να επιτευχθεί η ομαλή λειτουργία των τραπεζικών

καταστημάτων και ΑΤΜ κατά τις πρώτες είκοσι ημέρες επιβολής της

τραπεζικής αργίας βραχείας διάρκειας.

1.5 Σύστημα κοινοποίησης κατασχετηρίων με ηλεκτρονικά μέσα για

το ΚΕΑΟ-ΙΚΑ

Μετά την έναρξη του συστήματος κοινοποίησης κατασχετηρίων με

ηλεκτρονικά μέσα για τις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων

Εσόδων, από το Δεκέμβριο του 2013, στις αρχές Δεκεμβρίου 2015

ξεκίνησε η παραγωγική λειτουργία του συστήματος και για το Κέντρο

Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) και το ΙΚΑ – ΕΤΑΜ.

Ζ. Νομικά – Φορολογικά - Λογιστικά θέματα


1.1 Ζητήματα εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας του Ν. 4224/2013

Ο Κώδικας Δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων

ιδιωτικών οφειλών εκδόθηκε τον Αύγουστο του 2014, κατ’ εξουσιοδότηση

του Ν. 4224/2013 (ΦΕΚ Α 288/31.12.2013), από την Επιτροπή

Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων της Τράπεζας της Ελλάδος. Ο

Κώδικας καθιερώνει γενικές αρχές συμπεριφοράς, τόσο για τις τράπεζες

όσο και για τους δανειολήπτες, με στόχο την εξεύρεση εναλλακτικών

τρόπων εξυπηρέτησης ή οριστικού διακανονισμού οφειλών σε

καθυστέρηση, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε δανειολήπτη.

Η θεσμοθέτηση του Κώδικα Δεοντολογίας αποτελεί, αδιαμφισβήτητα, ένα

σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της τακτοποίησης των μη

εξυπηρετούμενων δανείων, η εφαρμογή του οποίου μπορεί πράγματι να

είναι αποτελεσματική και να λειτουργήσει θετικά τόσο για τον οφειλέτη,

όσο και για το πιστωτικό ίδρυμα.

Η ΕΕΤ ασχολήθηκε με τα αναφυόμενα εκ των διατάξεων του Κώδικα

Δεοντολογίας ζητήματα, με έμφαση στην υποβολή προτάσεων προς την

κατεύθυνση απλούστευσης της διαδικασίας, μείωσης του κόστους που

συνεπάγεται για τα πιστωτικά ιδρύματα η υλοποίηση των υποχρεώσεων

που τίθενται βάσει αυτού, καθώς και δημιουργίας ενός πιο λειτουργικού

θεσμικού πλαισίου διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών

οφειλών εν γένει.

127

Ειδικότερα, οι παρατηρήσεις της ΕΕΤ αφορούσαν, μεταξύ άλλων, τα

ακόλουθα θέματα: τη διαφοροποιημένη αντιμετώπιση των νομικών

προσώπων βάσει προκαθορισμένων κριτηρίων, τη κοινή αντιμετώπιση των

νομικών προσώπων και των φυσικών προσώπων – εγγυητών τους, την

εξαίρεση από το πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας

συγκεκριμένων κατηγοριών οφειλετών (π.χ. των φυσικών προσώπων με

υψηλά εισοδήματα ή υψηλή έκθεση στο τραπεζικό σύστημα ή των

δανειοληπτών κατά των οποίων έχουν ήδη ξεκινήσει δικαστικές

ενέργειες), την έναρξη των προβλεπόμενων για την ανταπόκριση του

οφειλέτη προθεσμιών, την εξεύρεση τρόπων αντιμετώπισης της συνολικής

έκθεσης του οφειλέτη στο πιστωτικό ίδρυμα, καθώς και τον προσδιορισμό

των συνεπειών της κατηγοριοποίησης ενός οφειλέτη ως «μη

συνεργάσιμου».

Από την ΕΕΤ εκπονούνταν κείμενα παρατηρήσεων καθ’ όλη τη διάρκεια

του έτους αναφορικά με το εν λόγω ζήτημα, τα οποία εστάλησαν στην

αρμόδια Διεύθυνση της Τράπεζας της Ελλάδος, καθώς και στους Θεσμούς.

Σε συνέχεια πολλαπλών τροποποιήσεων αναφορικά με την έναρξη

πλήρους εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας, οι υποχρεώσεις βάσει

αυτού τέθηκαν σε πλήρη ισχύ την 31.12.2015 και εφεξής.

Σημαντικός αριθμός των προτεινόμενων από την ΕΕΤ τροποποιήσεων

έγιναν δεκτές από τους αρμόδιους φορείς και έχουν συμπεριληφθεί στο

σχέδιο αναθεώρησης του Κώδικα Δεοντολογίας.

Πέραν των ανωτέρω, στο πλαίσιο των ζητημάτων που εγείρονται βάσει

των διατάξεων του Κώδικα Δεοντολογίας, εξετάστηκε και το θέμα της

συλλογής και επεξεργασίας ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων υγείας

(ιατρικές γνωματεύσεις κ.λπ.) που προσκομίζονται από τους οφειλέτες –

φυσικά πρόσωπα στα πιστωτικά ιδρύματα. Εντός του 2016 υποβλήθηκαν

από την πλειοψηφία των πιστωτικών ιδρυμάτων μελών της ΕΕΤ

συμπληρωματικές γνωστοποιήσεις προς την Αρχή Προστασίας Δεδομένων

Προσωπικού Χαρακτήρα αναφορικά με την τήρηση αρχείου ως προς τα εν

λόγω ευαίσθητα δεδομένα υγείας.

1.2 Νομικά ζητήματα από την εφαρμογή της Πράξης Νομοθετικού

Περιεχομένου «Επείγουσες ρυθμίσεις για τη θέσπιση περιορισμών

στην ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων»

Σε συνέχεια της λήξης της τραπεζικής αργίας και της καθιέρωσης των

περιορισμών στην ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων με την

από 18.7.2015 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ Α 84/18.7.2015),

η ΕΕΤ επεξεργάστηκε σειρά νομικών ζητημάτων, τα οποία ανέκυψαν από

την εφαρμογή της ως άνω Πράξης.

128

Πιο συγκεκριμένα, μεταξύ των ερωτημάτων και των ερμηνευτικών

ζητημάτων που συζητήθηκαν στη Νομική Επιτροπή της ΕΕΤ

συμπεριλαμβάνονται θέματα που αφορούσαν στα ακόλουθα:

άνοιγμα λογαριασμών για την εξυπηρέτηση δανειακών

συμβάσεων,

απαγόρευση μεταφοράς κεφαλαίων στο εξωτερικό και πληρωμή

επιταγών στο εξωτερικό στην περίπτωση που ο λογαριασμός

εμφανίζει επαρκές υπόλοιπο,

έννοια αδρανών καταθετικών λογαριασμών,

ζητήματα σχετικά με την ερμηνεία του όρου «νέα κεφάλαια»,

προσδιορισμός αριθμού προνοιακών επιδομάτων για τη λήψη των

οποίων είναι επιτρεπτό το άνοιγμα λογαριασμού,

προσδιορισμός ιδιότητας αιτούντος για την επιτρεπτή πρόωρη λήξη

προθεσμιακής κατάθεσης, καθώς και ζητήματα αναφορικά με την

πρόωρη εξόφληση δανείων.

1.3 Ζήτημα δανείων σε συνάλλαγμα και ασκηθείσες συλλογικές

αγωγές κατά τραπεζών

Σε συνέχεια της διολίσθησης της τιμής του ελβετικού φράγκου έναντι του

ευρώ, προέκυψαν ζητήματα αναφορικά με τη διαμόρφωση της μηνιαίας

δόσης των δανείων σε συνάλλαγμα λόγω της μεταβολής της

συναλλαγματικής ισοτιμίας. Ακολούθως, εκδόθηκαν δικαστικές αποφάσεις

τόσο υπέρ όσο και κατά των πιστωτικών ιδρυμάτων και ασκήθηκαν

συλλογικές αγωγές από Ενώσεις Καταναλωτών.

Η ΕΕΤ παρακολουθούσε και συνεχίζει να παρακολουθεί στενά το ζήτημα

και συζητούσε με τα μέλη της για τις τρέχουσες επ’ αυτού εξελίξεις.

1.4 Ζητήματα σχετικά με την τροποποίηση του Ν. 3869/2010 για τη

ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων

Με τον Ν. 3869/2010 (ΦΕΚ Α 130/03.08.2010) εισήχθη στη χώρα μας η

έννοια της «πτώχευσης» των ιδιωτών, με σκοπό την εξεύρεση οριστικής

λύσης στο πρόβλημα της υπερχρέωσης αυτών που βρίσκονται σε

πραγματική, αντικειμενική αδυναμία να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις

που ανέλαβαν.

Παρά ταύτα, οι συνθήκες της οικονομίας που επικρατούσαν κατά την

εισαγωγή του ως άνω νόμου και ιδίως η εξέλιξη αυτών στη συνέχεια,

οδήγησαν πολύ περισσότερους, από το αναμενόμενο, οφειλέτες να

ζητήσουν την υπαγωγή τους στον ως άνω νόμο, μεταξύ των οποίων και

οφειλέτες οι οποίοι δεν είχαν πραγματική αδυναμία.

129

Αποτέλεσμα των ανωτέρω ήταν η επιμήκυνση του χρόνου εκδίκασης των

υποθέσεων του Ν. 3869/2010, ακόμη και άνω της δεκαπενταετίας, γεγονός

που με τη σειρά του αποτέλεσε ένα ακόμη κίνητρο κακόπιστης

εκμετάλλευσης του νόμου.

Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων και τον εξορθολογισμό

του νόμου έγιναν, εντός του δευτέρου εξαμήνου του 2015, δύο

τροποποιήσεις αυτού. αναφορικά με τη ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων

φυσικών προσώπων τροποποιήθηκε κατά τη διάρκεια του έτους 2015 δύο

(2) φορές.

Η πρώτη τροποποίηση, με τον Ν. 4336/2015 (ΦΕΚ Α 94/14.8.2015),

αφορούσε κυρίως στην ένταξη στις διατάξεις του νόμου και των οφειλών

προς το Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και την τοπική αυτοδιοίκηση,

εναρμονίζοντας το νόμο ακόμη περισσότερο με την αρχή της συλλογικής

διευθέτησης των οφειλών, η οποία πρέπει να διέπει κάθε πτωχευτική

διαδικασία, αλλά και με τον χρονικό περιορισμό της ισχύος των

προσωρινών διαταγών οι οποίες, λόγω των εξαιρετικά απομακρυσμένων

δικασίμων, έτειναν να αντικαταστήσουν στην πράξη τις οριστικές

αποφάσεις.

Η δεύτερη τροποποίηση, με τον Ν. 4346/2015 (ΦΕΚ Α 152/20.11.2015),

καθόρισε κυρίως κατά τρόπο σαφή τα κριτήρια για τη διάσωση της κύριας

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕΤ υπέβαλε προς τους αρμόδιους φορείς προτάσεις

αναφορικά με τις ως άνω τροποποιήσεις προς την κατεύθυνση της

δημιουργίας ενός περισσότερο λειτουργικού πλέγματος κανόνων, το οποίο

θα οδηγεί στη ταχύτερη διευθέτηση των υποθέσεων που υπάγονται στις

διατάξεις του Ν. 3869/2010.

Πιο συγκεκριμένα, η ΕΕΤ πρότεινε, μεταξύ άλλων, τροποποιήσεις του Ν.

3869/2010 αναφορικά με τα ακόλουθα ζητήματα: τη διάρκεια της

δικαστικής ρύθμισης χρεών, τις συνέπειες αθέτησης της ρύθμισης, την

ανάκληση της προσωρινής διαταγής, την πώληση της διασωθείσας

κατοικίας, καθώς και την εκτίμηση του ακινήτου από ειδικό

εμπειρογνώμονα.

1.5 Ζητήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή του άρθρου 30Β

ΚΕΔΕ, σε συνέχεια της τροποποίησής του με το Ν. 4336/2015

Με το Ν. 4336/2015 επήλθαν σημαντικές αλλαγές στα θέματα

αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών. Μεταξύ αυτών,

τροποποιήθηκε το άρθρο 30Β του ν.δ. 356/1974 (ΚΕΔΕ), στο οποίο

προστέθηκε νέα παράγραφος 5, σύμφωνα με την οποία εισάγεται μια

ακόμη δυνατότητα δέσμευσης λογαριασμών οφειλετών του Δημοσίου, με

συνολική ληξιπρόθεσμη οφειλή άνω των 70.000 ευρώ.

130

Η ΕΕΤ απέστειλε επιστολή προς την τότε Γενική Γραμματέα Δημοσίων

Εσόδων, αναφορικά με τα αναφυόμενα από τη νέα ρύθμιση ζητήματα.

Μεταξύ άλλων, επισημάνθηκε ότι βάσει της τροποποιηθείσας διάταξης τα

πιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνταν να προβούν αυθημερόν στη δέσμευση

του συνόλου των χρημάτων που ευρίσκονται ή κατατίθενται στους

λογαριασμούς των οφειλετών του Δημοσίου μέχρι του ύψους της

συνολικής οφειλής, καθώς και ότι η τροποποιηθείσα διάταξη επέφερε

επαχθέστερα αποτελέσματα για τον οφειλέτη του Δημοσίου, συγκριτικά με

άλλες διατάξεις που προβλέπουν τη δυνατότητα δέσμευσης (π.χ. άρθρο 14

Ν. 2523/1997). Περαιτέρω, σημειώθηκε από την ΕΕΤ ότι δεν προκύπτει με

σαφήνεια ο χαρακτήρας του μέτρου και τα αποτελέσματά του, δηλαδή αν

πρόκειται για συντηρητική κατάσχεση ή αν αποτελεί αυτοτελές

προπαρασκευαστικό στάδιο για τη διασφάλιση των συμφερόντων του

Δημοσίου. Τέλος, σημειώθηκε το ζήτημα της ανάγκης διευκρίνισης του

τρόπου εφαρμογής της διάταξης στους κοινούς λογαριασμούς, καθώς και

της ανάγκης ύπαρξης ικανής μεταβατικής περιόδου για τη σχετική

ανάπτυξη των απαραίτητων συστημάτων των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Με μεταγενέστερη Απόφαση του Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα

Δημοσίων Εσόδων, ορίστηκε ότι η δέσμευση της παρ. 5 του άρθρου 30Β

του ΚΕΔΕ δεν εφαρμόζεται: α) για χρηματικά ποσά που εμπίπτουν στα

ακατάσχετα, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις, β) για ποσά που

καταβάλλονται με χρέωση των τηρούμενων, από τον οφειλέτη,

λογαριασμών σε αντίστοιχη πίστωση λογαριασμών του Δημοσίου για την

εκπλήρωση φορολογικών ή άλλων υποχρεώσεών του προς αυτό και γ) για

ποσά που προορίζονται για την έκδοση τραπεζικών επιταγών σε διαταγή

του ελληνικού Δημοσίου.

1.6 Εξορθολογισμός αμοιβών δικαστικών επιμελητών

Με την υπ’ αριθμ. 76297/30.10.2015 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β

2346/30.10.2015) καθορίσθηκαν οι νέες αμοιβές των δικαστικών

επιμελητών.

Η ΕΕΤ υπέβαλε τις παρατηρήσεις και προτάσεις της, ύστερα από σχετική

πρόσκληση του Υπουργείου Δικαιοσύνης, τόσο πριν την έκδοση της ως

άνω Κοινής Υπουργικής Απόφασης, όσο και μετά την έκδοσή της, στην

κατεύθυνση του περιορισμού των εξόδων των τραπεζών με πολλαπλές

επιδόσεις, χωρίς να θίγονται τα δικαιώματα των δικαστικών επιμελητών σε

εύλογη αμοιβή.

Η παρέμβαση της ΕΕΤ είχε ως αποτέλεσμα την επανεξέταση των αμοιβών

των δικαστικών επιμελητών και την έκδοση νέας Κοινής Υπουργικής

Απόφασης υπ’ αριθμ. 21798/11.03.2016 (ΦΕΚ Β 709/16.03.2016).

131

1.7 Νομικά ζητήματα αναφορικά με το Ν. 4354/2015

Με το Ν. 4354/2015 (ΦΕΚ Α 176/16.12.2015) τέθηκαν σε ισχύ οι κανόνες

αναφορικά με τη διαχείριση και την πώληση απαιτήσεων από δάνεια και

πιστώσεις. Δεδομένου ότι με τον ως άνω νόμο επιχειρήθηκε για πρώτη

φορά η δημιουργία δευτερογενούς αγοράς πώλησης απαιτήσεων από

δάνεια και πιστώσεις, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να αμβλυνθεί το

ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η συμβολή της ΕΕΤ μέσω της

υποβολής προτάσεων βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου προς τους

αρμόδιους φορείς υπήρξε συνεχής. Ειδικότερα, οι προτάσεις της ΕΕΤ

αφορούσαν στα ακόλουθα ζητήματα του Ν. 4354/2015: τη διαδικασία

αδειοδότησης των εταιριών διαχείρισης, τις προϋποθέσεις ανάθεσης της

διαχείρισης, τις μεταβιβαζόμενες απαιτήσεις, την πρόσκληση του οφειλέτη

προ της μεταβίβασης της οφειλής του, την καταχώριση της σύμβασης

μεταβίβασης σε δημόσιο βιβλίο, καθώς και διάφορα φορολογικά

ζητήματα.

Εντός του 2016, ο ως άνω νόμος τροποποιήθηκε αναφορικά με την

περίοδο εξαίρεσης των καταναλωτικών δανειακών συμβάσεων, των

συμβάσεων με υποθήκη ή με προσημείωση πρώτης κατοικίας, τα δάνεια

και τις πιστώσεις προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και τα

δάνεια με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου από τη δυνατότητα

πώλησης τους σε εταιρίες μεταβίβασης απαιτήσεων. Ακολούθως, με το Ν.

4389/2016 (ΦΕΚ Α 94/27.5.2016) οι διατάξεις του Ν. 4354/2015

αντικαταστάθηκαν και σημαντικός αριθμός των προτάσεων της ΕΕΤ προς

τους αρμόδιους φορείς για τη βελτίωση του εν λόγω ρυθμιστικού πλαισίου

τόσο προς όφελος των δανειοληπτών, όσο και των πιστωτικών ιδρυμάτων,

έγιναν αποδεκτές.

1.8 Νομικά ζητήματα αναφορικά με τον Ν. 4307/2014

Τα άρθρα 60-77 του Ν. 4307/2014 (ΦΕΚ Α 246/15.11.2014) αφορούν στη

ρύθμιση οφειλών επαγγελματιών και επιχειρήσεων. Η ΕΕΤ πρότεινε προς

τους αρμόδιους φορείς βελτιώσεις του οικείου νομοθετικού πλαισίου προς

την κατεύθυνση της μέγιστης αξιοποίησης των δυνατοτήτων που αυτό

παρέχει από τις συγκεκριμένες κατηγορίες δανειοληπτών που εντάσσονται

στο πεδίο εφαρμογής του νόμου. Ως εκ τούτου, μεταξύ των προτάσεων της

ΕΕΤ περιλήφθηκαν ρυθμίσεις αναφορικά με: τη διαμόρφωση βιώσιμων

λύσεων έναντι τόσο των επιχειρήσεων, όσο και των πιστωτών, την

επιμήκυνση ισχύος των διατάξεων του εν λόγω νόμου, τον προσδιορισμό

του μηχανισμού υπολογισμού της καθαρής περιουσιακής θέσης του

οφειλέτη, την τροποποίηση των προϋποθέσεων ένταξης στις ευεργετικές

διατάξεις του νόμου με στόχο την υπαγωγή όσο το δυνατόν περισσότερων

επιχειρήσεων σε αυτές, τις φορολογικές ελαφρύνσεις του οφειλέτη, την

έκτακτη διαδικασία ειδικής διαχείρισης με μεταβίβαση του ενεργητικού,

όπως αυτή προβλέπεται στα άρθρα 68 επ. του νόμου, καθώς και λοιπές

φορολογικές ρυθμίσεις.

Τα ως άνω άρθρα τροποποιήθηκαν με το Ν. 4374/2016 (ΦΕΚ Α

50/1.4.2016), καθώς και με το Ν. 4380/2016 (ΦΕΚ Α 66/15.04.2016).

132

1.9 Ζητήματα από την ερμηνεία και εφαρμογή της παρ. 2β του άρθρου

38 του Ν. 3986/2011, όπως ισχύει, στην περίπτωση του προσωπικού

των Τραπεζών και των θυγατρικών επιχειρήσεων των Τραπεζών ή

των συνδεδεμένων μ’ αυτές εταιρειών που ανήκουν στον ίδιο όμιλο με

τις τράπεζες

Το 2012 με έγγραφο της τότε Γενικής Γραμματέα του Υπουργείου

Εργασίας γινόταν δεκτό, ότι υπήρχε υποχρέωση παρακράτησης εισφοράς

1% υπέρ του ΟΑΕΔ στις αποδοχές των υπαλλήλων των τραπεζών,

σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 2β του άρθρου 38 του Ν.

3986/2011 (ΦΕΚ Α 152/01.07.2011). Η ΕΕΤ εξέφρασε, με έγγραφό της,

αναλυτικά τις αντιρρήσεις της για την ορθότητα της υιοθετούμενης

ερμηνευτικής εκδοχής. Ακολούθως, είχαν σταλεί από τη Γενική

Γραμματεία του Υπουργείου διευκρινιστικά έγγραφά, σύμφωνα με τα

οποία γινόταν δεκτό ότι οι εργαζόμενοι των τραπεζών και των θυγατρικών

τους, εξαιρούνται από την εισφορά 1% υπέρ ΟΑΕΔ της διάταξης της

παραγράφου 2β του άρθρου 38 του Ν. 3986/2011, εφόσον καταβάλλουν

την εισφορά υπέρ κλάδου ανεργίας που προβλέπεται στην παράγραφο 1

του άρθρου 32 του ν.δ. 2961/1954, όπως ισχύει.

Στη συνεδρίαση της 26.05.2015, το ΣΤ’ Τμήμα του Νομικού Συμβουλίου

του Κράτους (ΝΣΚ) εξέδωσε την υπ’ αριθ. 117/2015 Γνωμοδότηση, με

την οποία κατέληγε στο συμπέρασμα ότι από την προβλεπόμενη στην

παρ.2β του άρθρου 38 του Ν. 3986/2011 ειδική εισφορά 1% υπέρ ΟΑΕΔ

δεν εξαιρείται το προσωπικό που καταβάλλει την εισφορά υπέρ κλάδου

ανεργίας, που προβλέπεται από την παρ.1 του άρθρου 32 του ν.δ.

2961/1954.

Περαιτέρω, ο πρώην Υπουργός Εργασίας έκανε δεκτή την ως άνω

Γνωμοδότηση, και στη συνέχεια με το υπ’ αριθ. 60523/30.07.2015

έγγραφό του ο ΟΑΕΔ απέστειλε έγγραφο στην ΕΕΤ με το οποίο ζητά την

παρακράτηση της εν λόγω εισφοράς αναδρομικά από 01.01.2011 και την

απόδοση της μέχρι 30.10.2015.

Στη συνέχεια, το ζήτημα απασχόλησε τη Νομική Επιτροπή της ΕΕΤ και

αποφασίστηκε η εκπόνηση επιστολής από το Νομικό Γραφείο της ΕΕΤ και

αποστολή της στον Υπουργό Εργασίας με σκοπό την επανεξέταση του

θέματος από το ΝΣΚ. Ακολούθως, αποφασίστηκε να συσταθεί ομάδα

εργασίας στην ΕΕΤ για το εν λόγω θέμα. Τον Μάιο του 2016 παραδόθηκε

στην ΕΕΤ γνωμοδότηση που είχε ανατεθεί σε δύο Καθηγητές

Πανεπιστημίου συναφούς με το ζήτημα αντικειμένου, η οποία κατέληξε,

μεταξύ άλλων, στα εξής συμπεράσματα:

Ως Τράπεζες, θυγατρικές αυτών επιχειρήσεις και συνδεδεμένες με

αυτές εταιρίες ανήκουσες στον ίδιο όμιλο με τις Τράπεζες νοούνται

στο άρθρο 38 του ν. 3986/2011, όπως ισχύει, μόνο αυτές του

Δημοσίου τομέα.

133

Η αναδρομική παρακράτηση της εισφοράς 1% υπέρ του ΟΑΕΔ

είναι αντίθετη στην αρχή της χρηστής διοίκησης. Η εν λόγω

γνωμοδότηση έχει ήδη σταλεί στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους

1.10 Αίτημα ένταξης των Δήμων της χώρας στο σύστημα των

ηλεκτρονικών κατασχετηρίων

Με τις ειδικές προβλέψεις για τις ηλεκτρονικές κατασχέσεις και τις

σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις, οι οποίες στη συνέχεια εκδόθηκαν, η

σχετική διαδικασία εκσυγχρονίστηκε σημαντικά και τα συμφέροντα του

Δημοσίου διασφαλίστηκαν πληρέστερα. Για τον λόγο αυτό, το σύστημα

επεκτάθηκε και από την 7η Δεκεμβρίου 2015, εντάσσονται σταδιακά σε

αυτό και οι κατασχέσεις του ΚΕΑΟ–ΙΚΑ στα χέρια πιστωτικών

ιδρυμάτων.

Σε συνέχεια των ανωτέρω, απευθύνθηκε επιστολή από την ΕΕΤ προς την

Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων προκειμένου να εξεταστεί το

ενδεχόμενο ένταξης στο ως άνω σύστημα και των Δήμων της χώρας.

Στο πλαίσιο αυτό, τέθηκε και το ζήτημα του εξαιρετικά μεγάλου αριθμού

οφειλετών του Δημοσίου που αφορούν τα κατασχετήρια Δήμων, τα οποία

κοινοποιούνται στα πιστωτικά ιδρύματα. Περαιτέρω, υπογραμμίστηκε το

γεγονός ότι τα ανωτέρω κατασχετήρια προστίθενται στα λοιπά έγχαρτα

που κοινοποιούνται στα πιστωτικά ιδρύματα από τα ασφαλιστικά ταμεία,

τα τελωνεία και τους ιδιώτες, όσο και στα ηλεκτρονικά από τις ΔΟΥ,

αυξάνοντας σημαντικά τον προς επεξεργασία, σε ημερήσια βάση, αριθμό.

1.11 Συνεργασία με τη Νομική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής

Ομοσπονδίας

Η ΕΕΤ συμμετέχει στη Νομική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής

Ομοσπονδίας στο πλαίσιο της οποίας αποστέλλονται ερωτήματα με στόχο

την ανταλλαγή απόψεων αναφορικά με τα ισχύοντα ανά κράτος μέλος της

Ε.Ε. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του 2015, τη Νομική Επιτροπή

της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας απασχόλησαν, μεταξύ άλλων,

τα ακόλουθα ζητήματα: οι αρνητικές τιμές των επιτοκίων αναφοράς, η

διενέργεια πλειστηριασμών και η τιμή πρώτης προσφοράς, η δημιουργία

ενιαίας ψηφιακής αγοράς και ειδικότερα σε ο,τι αφορά τα ζητήματα

προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο της, το

τραπεζικό απόρρητο, η λειτουργία και οι αρμοδιότητες της Μονάδας

Κανονιστικής Συμμόρφωσης στο πλαίσιο ενός πιστωτικού ιδρύματος, η

Πράσινη Βίβλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ένωση

Κεφαλαιαγορών, η πορεία ενσωμάτωσης της Οδηγίας 2014/17/ΕΕ για την

ενυπόθηκη πίστη, η λειτουργία του θεσμού του Μεσολαβητή

Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών (‘Financial Ombudsman’), καθώς και η

Σύμβαση Πλαίσιο για τις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές (‘European

Master Agreement’).

134

1.12 Κοινοβουλευτικός έλεγχος

Το Υπουργείο Οικονομικών κατά πάγια τακτική του αποστέλλει στην ΕΕΤ

τις ερωτήσεις των βουλευτών που αφορούν θέματα του τραπεζικού τομέα

και ζητά τις απόψεις της ΕΕΤ. Η ΕΕΤ απαντά στις ερωτήσεις. Τα θέματα

που τέθηκαν, μεταξύ άλλων, το τελευταίο διάστημα αφορούσαν τη

δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών σε επιχειρήσεις που έχουν υπαχθεί

στη ρύθμιση των 100 δόσεων για την τακτοποίηση ληξιπρόθεσμων

οφειλών, τους πλειστηριασμούς ακινήτων, την εξόφληση επιταγών και

λοιπών αξιογράφων διαρκούσης της τραπεζικής αργίας, την τιμολογιακή

πολιτική των τραπεζών για επιτόκια, προμήθειες και έξοδα, την προμήθεια

τερματικών συσκευών POS, την εφαρμογή των διατάξεων του Ν.

3869/2010 και ειδικότερα τη χορήγηση δικαιολογητικών εγγράφων στους

δανειολήπτες, καθώς και άλλα ζητήματα.

1.13 Λοιπά θέματα που απασχόλησαν το Νομικό Γραφείο και τη

Νομική Επιτροπή της ΕΕΤ

1. Υπολογισμός τόκων με βάση έτος 360 ημερών σε συμβάσεις

αλληλόχρεου λογαριασμού.

2. Θέματα Κτηματολογίου: α) προθεσμία διόρθωσης αρχικών

εγγραφών και β) προθεσμία για την υποβολή εκπρόθεσμης

δήλωσης, καθώς και για την αίτηση διόρθωσης προδήλου

σφάλματος.

3. Επιστολή του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών σχετικά με

τη διενέργεια ασφαλιστικών εργασιών από τις τράπεζες.

4. Η Απόφαση 13/2015 της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, η οποία

αφορά στην έννοια του καταναλωτή.

5. Η πρόταση του Συνηγόρου του Καταναλωτή για τα δάνεια σε

ελβετικό φράγκο.

6. Έγγραφο ενημέρωσης της Αρχής Δεδομένων Προσωπικού

Χαρακτήρα αναφορικά με τις διαβιβάσεις προσωπικών δεδομένων

στις ΗΠΑ που βασίζονται στις αρχές του ‘Safe Harbor’, καθώς και

η Δήλωση της Ομάδας Εργασίας του άρθρου 29 επί του θέματος.

7. Επεξεργασία σχεδίων, προς υποβολή παρατηρήσεων, εγγυητικών

επιστολών της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων.

8. Η Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί

της υπόθεσης Τ-79/13 αναφορικά με τη συμμετοχή του ιδιωτικού

τομέα (PSI) στην αναδιάρθρωση του ελληνικού δημοσίου χρέους.

9. Η υπ’ αριθμ. 1260/2015 Απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας

και την υπ’ αριθμ. 3316/2014 Απόφαση της Ολομέλειας αυτού,

σχετικά με το ζήτημα της δέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών

κατ’ εφαρμογή του άρθρου 30 παρ. 5 περ. ε’ του Ν. 3296/2004.

135

2. Θέματα Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου

Η Επιτροπή για θέματα Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου της

Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών συνέχισε την επεξεργασία θεμάτων που

εξετάζει η Τραπεζική Επιτροπή του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου.

Κυρίως, ασχολήθηκε με την εξέταση και διατύπωση παρατηρήσεων επί

των σχεδίων γνωμοδοτήσεων της Τραπεζικής Επιτροπής του Διεθνούς

Εμπορικού Επιμελητηρίου.

3. Φορολογικά Θέματα

Η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ εξέτασε, στο πλαίσιο της αρμόδιας

διατραπεζικής επιτροπής της, τα ακόλουθα, μεταξύ άλλων, ζητήματα:

1. Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 21 του Ν. 4321/2015

(Φορολογία συναλλαγών με αλλοδαπές ή /και συνδεδεμένες

επιχειρήσεις).

2. Εφαρμογής των παραγράφων 1-4 του άρθρου 26 του ΚΦΕ (διαγραφή

επισφαλών απαιτήσεων) για τις τράπεζες και τις εταιρείες factoring.

3. Εφαρμογή Εγκυκλίων του Υπουργείου Οικονομικών σχετικά με την

ερμηνεία διατάξεων του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.

4. Εφαρμογή της Εγκυκλίου Υπουργείου Οικονομικών ΠΟΛ. 1032/2015

(Φορολογία υπεραξίας από μεταβίβαση τίτλων).


(Απαλλαγή από το φόρο των ενδοομιλικών μερισμάτων και

πληρωμών).


(Φορολογική μεταχείριση του εισοδήματος από μερίσματα, τόκους

και δικαιώματα).

7. Εαρμογής της Εγκυκλίου Υπουργείου Οικονομικών ΠΟΛ. 1037/2015

(υποκεφαλαιοδότηση επιχειρήσεων).

8. Φορολογία προσθέτων ποσών που καταβάλλονται από τον εκδότη

ομολόγου σε περίπτωση λήξης του τίτλου.

9. Εφαρμογή του Ν. 128/1975 υπό την ισχύ του Νέου Κώδικα

Φορολογίας Εισοδήματος.

10. Εφαρμογή

11. των διατάξεων του άρθρου 1 παρ. 2 του Ν. 4334/2015 περί απόδοσης

του ΦΠΑ εκροών των επιχειρήσεων από τις τράπεζες.

136

Η. Αναπτυξιακή δραστηριότητα

1. Συνεργασία ΕΕΤ – Υπουργείου Ανάπτυξης (ΥΠΑΝ)

1.1 Μέσα Χρηματοοικονομικής Τεχνικής

Η ΕΕΤ, στο πλαίσιο της διαρκούς συνεργασίας της με το Υπουργείο

Ανάπτυξης για τη χορήγηση ρευστότητας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις

της χώρας μας, μέσω των χρηματοοικονομικών εργαλείων της τρέχουσας

περιόδου, παρακολουθούσε ενδελεχώς τη πορεία των εν λόγω εργαλείων

και παρείχε στο ΥΠΟΙΟ συνεχή ενημέρωση ενώ παράλληλα υπέβαλε τις

προτάσεις της για την καλύτερη αξιοποίηση των κονδυλίων των ΜΧΤ και

την γρηγορότερη απορρόφησή τους. Στο πλαίσιο αυτό συμμετείχε στις

καθιερωμένες μηνιαίες συναντήσεις, με τους λοιπούς αρμόδιους φορείς

υπό το συντονισμό του Υπουργού και του αρμόδιου κάθε φορά Γενικού

Γραμματέα.

1.2 Επενδυτικός (Αναπτυξιακός) νόμος

Η ΕΕΤ, με σκοπό την ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας στη

χώρας μας επισήμανε εξαρχής την ανάγκη ο νέος νόμος να αποτελέσει

ουσιαστικό εργαλείο ανάπτυξης της οικονομίας δεδομένης και της

τρέχουσας οικονομικής συγκυρίας.

Στο πλαίσιο αυτό επισήμανε την σκοπιμότητα της απλούστευσης και

επιτάχυνσης των, προβλεπόμενων στο νόμο, διαδικασιών καθώς και την

ανάγκη τήρησης, κυρίως από πλευράς του Ελληνικού Δημοσίου, των

χρονοδιαγραμμάτων των ταμειακών ροών των επενδυτικών σχεδίων με

την άμεση διάθεση των κονδυλίων για την καταβολή των ενισχύσεων

στους δικαιούχους.

Προς τον σκοπό αυτό πρότεινε επίσης και τη δυνατότητα συνολικότερης

εμπλοκής των τραπεζών, σε όλα τα στάδια υλοποίησης του Αναπτυξιακού

Νόμου (από την αξιολόγηση και την παρακολούθηση των επενδύσεων έως

και την καταβολή των ενισχύσεων). Σημειώνεται ότι με το ισχύον θεσμικό

πλαίσιο (Π.Δ. 35/2014 «Έλεγχος επενδυτικών σχεδίων που υπάγονται

στους ν.3299/2004 και ν.3908/2011 από Πιστοποιημένους Φορείς»),

παρέχεται πλέον η δυνατότητα και στα πιστωτικά ιδρύματα να αναλάβουν

τους ελέγχους υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων.

1.3 Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων

Η ΕΕΤ ανταποκρινόμενη στη βούληση του Υπουργείου για την υιοθέτηση

διαδικασίας παροχής δεδομένων τραπεζικών λογαριασμών για πληρωμές

συγχρηματοδοτούμενων πράξεων, συνεργάστηκε, και κατά το τρέχον

έτος, με το ΥΠΑΝ προκειμένου να οριστικοποιηθεί η ανάπτυξη και

τυποποίηση της διαδικασίας ηλεκτρονικής επικοινωνίας για την μεταφορά

στοιχείων έργων του ΠΔΕ στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα

(ΟΠΣ).

137

1.4 Υποστήριξη των ΜμΕ που συμμετέχουν στη Β΄ δράση ενίσχυσης

στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ

Η ΕΕΤ εξέφρασε το ενδιαφέρον των τραπεζών να εμπλακούν στη

διαχείριση ενισχύσεων προς ΜμΕ της νέας προγραμματικής περιόδου,

δεδομένης της προηγούμενης εξαιρετικής συμβολής τους ως Ενδιάμεσοι

Φορείς Διαχείρισης (ΕΦΔ) σε αντίστοιχες δράσεις με σκοπό να

συνδράμουν στην προσπάθεια της πολιτείας για την ενίσχυση της

πραγματικής οικονομίας και τη γρήγορη απορρόφηση των διαθέσιμων

κονδυλίων με ταχύτητα, αξιοπιστία και διαφάνεια.

2. Συνεργασία ΕΕΤ με το Υπουργείο Οικονομικών

2.1 Παροχή της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου σε δάνεια που

χορηγήθηκαν για την ενίσχυση φυσικών προσώπων αλλά και

επιχειρήσεων όλων των κλάδων της οικονομίας

Η ΕΕΤ συνεργάστηκε με τη Διεύθυνση Πιστωτικών και Δημοσιονομικών

Υποθέσεων του Υπουργείου Οικονομικών καθώς και την 25η Διεύθυνση

του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους με σκοπό την εφαρμογή των

σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων για την ενίσχυση φυσικών προσώπων

αλλά και επιχειρήσεων που λειτουργούν στην χώρα σε όλους τους

κλάδους της οικονομίας, με τη χορήγηση πιστωτικών διευκολύνσεων

εγγυημένων από το Ελληνικό Δημόσιο.

Στο πλαίσιο αυτό εξετάστηκε και επιλύθηκε ικανός αριθμός σχετικών

θεμάτων. Πλέον δε αυτού, έλαβαν χώρα διμερείς συναντήσεις (ΕΕΤ -

ΓΛΚ) με σκοπό την εφαρμογή του Ν.4307/14 Μέτρα για την

αντιμετώπιση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης και την ενίσχυση

της απασχόλησης: Κίνητρα για τη ρύθμιση χρεών μικρών επιχειρήσεων

και επαγγελματιών προς χρηματοδοτικούς φορείς και έκτακτες

διαδικασίες ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων.

2.2 Τροποποίηση της διαδικασίας βεβαίωσης ληξιπρόθεσμων δανείων

εγγυημένων από το Ελληνικό Δημόσιο

Η ΕΕΤ συνεργάστηκε με τις αρμόδιες Διευθύνσεις του Υπουργείου

Οικονομικών με σκοπό την απλοποίηση της διαδικασίας βεβαίωσης

ληξιπρόθεσμων οφειλών εγγυημένων, από το Ελληνικό Δημόσιο, δανείων,

μέσω της ανταλλαγής των απαιτούμενων, για την εφαρμογή των σχετικών

Υπουργικών αποφάσεων, αρχείων, σε ψηφιοποιημένη μορφή.

Στο πλαίσιο αυτό ολοκληρώθηκε η ανάπτυξη και εφαρμογή από τις

υπηρεσίες του Υπουργείου, Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος

(ΟΠΣ), μέσω του οποίου διενεργείται η ανταλλαγή των αρχείων και την

ολοκλήρωση των απαιτούμενων ενεργειών ηλεκτρονικά. Τα στοιχεία που

περιλαμβάνονται στα σχετικά αρχεία για την εφαρμογή κάθε ΥΑ έχουν

ήδη συμφωνηθεί μεταξύ ΕΕΤ και Υπουργείου.

138

2.3 Συνεργασία με την Κεντρική Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων

(ΚΕΜΚΕ)

Η ΕΕΤ συνεργάστηκε με την ως άνω Μονάδα του Υπουργείου

Οικονομικών με σκοπό τη διευκρίνιση θεμάτων που αφορούν στην

υπαγωγή επιχειρήσεων και επαγγελματιών στο καθεστώς αναστολής

καταβολής των δόσεων δανείων τους, εγγυημένων από το ΕΛ.ΔΗ.,

σύμφωνα με το περιεχόμενο σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων.

Στο πλαίσιο αυτό δόθηκαν διευκρινίσεις αναφορικά με τον τρόπο

υπολογισμού της Καθαράς Παρούσας Αξίας (ΚΠΑ) των αναμενόμενων

ταμειακών ροών, σε περίπτωση αποδοχής αιτήματος των οφειλετών, για

αναστολή καταβολής των οφειλών τους προς τα πιστωτικά ιδρύματα.

Στόχος της ΚΕΜΚΕ είναι η κοινή αντιμετώπιση, από τα Π.Ι, των δανείων

αυτών με τα λοιπά δάνεια του χαρτοφυλακίου των τραπεζών.

3. Συνεργασία ΕΕΤ με το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης,

Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Η ΕΕΤ συνεργάστηκε με το ως άνω Υπουργείο και την ΕΤΕΑΝ με σκοπό

την ομαλή ροή του Προγράμματος: «Εξοικονόμηση κατ΄ Οίκον».

Στο πλαίσιο αυτό και με αφορμή τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό αιτήσεων

που υποδέχονταν οι τράπεζες, η ΕΕΤ υπέβαλε έγκαιρα προτάσεις /

επισημάνσεις σχετικά με την επάρκεια των πόρων του προγράμματος ανά

Περιφέρεια καθώς επίσης και τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται σε

όλα τα στάδια της διαδικασίας πληρωμών (εγκρίσεων – τελικών

εκταμιεύσεων) προς τους δικαιούχους.

Οι προτάσεις της ΕΕΤ αφορούσαν:

Στην απλούστευση των διαδικασιών και την επίσπευση των

συστημικών ελέγχων, με τη θέσπιση ενός Ενιαίου Πληροφοριακού

Συστήματος καταχώρησης, παρακολούθησης, και διαχείρισης των

αιτημάτων χρηματοδότησης

στην ανάγκη περιορισμού της γραφειοκρατικής διαδικασίας, με τη

μείωση ή/και τροποποίηση των απαιτούμενων δικαιολογητικών σε όλα

τα στάδια της διαδικασίας και,

στην τροποποίηση των όρων χρηματοδότησης, με την μείωση των

κατηγοριών των ωφελούμενων δικαιούχων και τον επαναπροσδιορισμό

των εισοδηματικών κριτηρίων

4. Συνεργασία ΕΕΤ με φορείς για τη χρηματοδότηση ΜμΕ

Κατόπιν αιτήματος του Υπουργείου Ανάπτυξης διενεργήθηκαν στην ΕΕΤ

σειρά συναντήσεων ΕΕΤ – Τραπεζών – και της εταιρίας Grand Thornton

με σκοπό την ανταλλαγή απόψεων και την υποβολή προτάσεων των

τραπεζών για τα ΜΧΤ της νέας περιόδου. Η εν λόγω εταιρία έχει

αναλάβει την εκπόνηση της σχετικής μελέτης.

139

5. Συνεργασία ΕΕΤ με Γενική Γραμματεία Εμπορίου

Η ΕΕΤ συμμετείχε στη διαβούλευση υπό την αιγίδα της Γενικής

Γραμματείας Εμπορίου για την κατάρτιση ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης

για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ).

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕΤ απέστειλε τις παρατηρήσεις/προτάσεις των

τραπεζών-μελών της, ενώ παράλληλα συμμετείχε στα ειδικά εργαστήρια

(‘workshops’) που διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια της ημερίδας

διαβούλευσης που διοργάνωσε η Γενική Γραμματεία Εμπορίου για το ως

άνω ζήτημα.

Η εν λόγω πρωτοβουλία αναμένεται να συμβάλει σημαντικά τόσο στην

επιδιωκόμενη εξωστρέφεια και τη (βασισμένη στα διεθνή επιχειρηματικά

πρότυπα) προσφορά των επιχειρήσεων προς την κοινωνία και το

περιβάλλον, όσο και στον εμπλουτισμό και την εδραίωση της

εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των συντελεστών της αγοράς.

6. Συνεργασία ΕΕΤ – ΕΤΕΑΝ ΑΕ

Η ΕΕΤ συνεργάστηκε με το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και

Ανάπτυξης ΑΕ (ΕΤΕΑΝ ΑΕ), με στόχο την προώθηση των προγραμμάτων

της εταιρίας για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στη

χρηματοδότηση, την ενίσχυση των επενδύσεων και την εν γένει ανάπτυξη

του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Στο πλαίσιο αυτό η ΕΕΤ σε συνεργασία με την ΕΤΕΑΝ επιλύθηκε ικανός

αριθμός θεμάτων. Ειδικότερα αντιμετωπίστηκαν αποτελεσματικά, πέραν

των άλλων, θέματα που αφορούσαν στην εφαρμογή της ΚΥΑ

4584/15.01.15, με την οποία παρεχόταν η δυνατότητα ρύθμισης των

δανείων οφειλετών που είχαν υπαχθεί στη δράση «Εγγύηση και επιδότηση

επιτοκίου δανείων Κεφαλαίου Κίνησης Μικρών και πολύ Μικρών

Επιχειρήσεων».

Συζητήθηκαν επίσης και παραμένουν σε εκκρεμότητα ζητήματα αναφορικά

με:

την ημερομηνία λήξης της εγγυοδοτικής υποχρέωσης της ΕΤΕΑΝ για

δάνεια που έχουν χορηγήσει τα πιστωτικά ιδρύματα σε ΜμΕ, καθώς

και

την οριστικοποίηση του περιεχομένου της πρόσθετης πράξης

συνεργασίας του προγράμματος ΤΕ-ΤΕΠΙΧ.

Τέλος υπεβλήθη, και έγινε αποδεκτό από τη ΕΤΕΑΝ, αίτημα παράτασης

της ολοκλήρωσης των δράσεων του ΤΕΠΙΧ (Επιχειρηματική

Επανεκκίνηση, Νησιωτική Επιχειρηματικότητα, Ταμείο Εγγυοδοσίας).

140

7. Συνεργασία ΕΕΤ με τον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού

Δυναμικού (ΟΑΕΔ) για τα δάνεια του πρώην Οργανισμού Εργατικής

Κατοικίας (ΟΕΚ)

H EET, συνέχισε τη συνεργασία της με τα στελέχη του ΟΑΕΔ, ως

καθολικό διάδοχο του πρώην ΟΕΚ, για την προώθηση τρόπων επίλυσης

των θεμάτων σχετικά με την παροχή δυνατότητας σε δικαιούχους του

ΟΕΚ τροποποίησης της αρχικής χρονικής διάρκειας των δανείων τους.

8. Συνεργασία ΕΕΤ με Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων -

Χρηματοδοτικός μηχανισμός Jessica (Joint European Support for

Sustainable Investment in City Areas)

Η ΕΕΤ, σε συνεργασία τις τράπεζες που αναδείχθηκαν ανάδοχοι για τη

διαχείριση των Ταμείων Αστικής Ανάπτυξης (ΤΑΑ) για την υλοποίηση

του προγράμματος JESSICA, υπέβαλε αρμοδίως τις θέσεις/προτάσεις της

με σκοπό την απορρόφηση των διαθέσιμων κονδυλίων και την

αντιμετώπιση ζητημάτων που δυσχεραίνουν την όλη διαδικασία.

Υπό το πρίσμα αυτό, η ΕΕΤ, δεδομένης και της έναρξης του

Προγράμματος με την έξαρση της οικονομικής κρίσης (2012), είχε

ζητήσει:

την παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας εκταμίευσης των

πόρων του Προγράμματος,

την απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία

του προγράμματος

τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του προγράμματος κυρίως σε

υποδομές (ΑΠΕ, οδικό δίκτυο, κλπ), καθώς πρόκειται για ώριμα έργα που

θα συντελέσουν στη γρήγορη απορρόφηση των προς διάθεση κονδυλίων.

9. Συνεργασία ΕΕΤ με Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EIF)

Η EET συνεργάστηκε με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (φορέας

υλοποίησης του Jeremie) και το Υπουργείο Ανάπτυξης (συντονιστική αρχή)

με σκοπό την απορροφητικότητα των διαθέσιμων κονδυλίων του EIF που

παρέχονται για την ενίσχυση των ΜμΕ της χώρας μας μέσω δανειακών

κεφαλαίων (επενδυτικά και κεφάλαια κίνησης) για την ανάπτυξη και

επέκταση των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων.

Επίσης διενεργήθηκαν συναντήσεις και ανταλλάχθηκαν απόψεις με τα

στελέχη του EIF αναφορικά με τα εγγυοδοτικά προϊόντα του EIF που

προσφέρονται μέσω των χρηματοοικονομικών εργαλείων COSME και

Horizon 2020 (InnovFin) τα οποία έχουν ενταχθεί πλέον στο Επενδυτικό

Σχέδιο για την Ευρώπη (Juncker plan).

141

10. Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη (‘Investment Plan for

Europe’)

Στις 26 Νοεμβρίου 2014, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισηγήθηκε το

«Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη», πρόγραμμα συνολικής αξίας 315

δισ. ευρώ, με ορίζοντα αξιοποίησης την τριετία 2015-17, και κύριο στόχο

την αναθέρμανση και την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Για

τη διόδευση των εν λόγω πόρων συστάθηκε το «Ευρωπαϊκό Ταμείο

Στρατηγικών Επενδύσεων» (‘EFSI’).

Το EFSI επικεντρώνεται στη χρηματοδότηση στρατηγικών επενδύσεων

υψηλής οικονομικής και κοινωνικής προστιθέμενης αξίας, συμβάλλοντας

κατ’ αυτό τον τρόπο στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ΕΕΤ, μέσω της σύστασης μιας ad hoc ομάδας έργου, εξετάζει τα εν

εξελίξει ζητήματα που αφορούν το EFSI, καθώς και την πιθανότητα

διόδευσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων της τρέχουσας προγραμματικής

περιόδου μέσω αυτού υποβάλλοντας αρμοδίως τις προτάσεις της.

Η ΕΕΤ, στο πλαίσιο της προώθησης του διαλόγου που έχει καθιερώσει με

φορείς των παραγωγικών τάξεων εξέτασε πληθώρα θεμάτων που

απασχολούν τις ΜμΕ, τα οποία, μεταξύ άλλων, αφορούσαν:

την αντιμετώπιση των προβλημάτων ρευστότητας των ΜμΕ

την ενίσχυση των εξαγωγικών επιχειρήσεων,

την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας

τη δυνατότητα παροχής εγγύησης για έκδοση εγγυητικών επιστολών

υπέρ ΜμΕ

Στο πεδίο συνεργασίας της με τις παραγωγικές τάξεις, η ΕΕΤ συμμετείχε

σε ικανό αριθμό συναντήσεων με τους φορείς αυτούς και έδωσε τις

απαραίτητες διευκρινίσεις και απαντήσεις σε ερωτήματα και προβλήματα

που απασχολούν τα μέλη των φορέων στις σχέσεις τους με το Τραπεζικό

σύστημα ειδικότερα δε σε θέματα που αφορούν: χρηματοδότηση ΜμΕ,

επιδοτήσεις μέσω κοινοτικών προγραμμάτων, κ.λπ.

11. Πρωτοβουλία ‘Sustainable Greece 2020’

Η ΕΕΤ συμμετέχει ως ιδρυτικό μέλος στην Πρωτοβουλία ‘Sustainable

Greece 2020’, η οποία υλοποιείται από το Δίκτυο των Υπεύθυνων

Οργανισμών και Ενεργών Πολιτών (‘QualityNet Foundation’) σε

συνεργασία με τους σημαντικότερους επιχειρηματικούς φορείς της χώρας.

Απώτερος στόχος της εν λόγω Πρωτοβουλίας είναι να ευαισθητοποιήσει

την ελληνική επιχειρηματική κοινότητα και την ευρύτερη κοινωνία επί

θεματολογίας που άπτεται της «Βιώσιμης Ανάπτυξης» και της

«Υπεύθυνης Επιχειρηματικότητας».

Στο πλαίσιο αυτό, οριστικοποιήθηκε η δομή και το περιεχόμενο

Ελληνικού Κώδικα Βιωσιμότητας για τις επιχειρήσεις. (Ο Κώδικας

αποτελείται από 4 επίπεδα εκ των οποίων το τελευταίο (4ο) αφορά στην

πλήρη υιοθέτηση του αντίστοιχου Γερμανικού).

142

Επίσης, η ΕΕΤ συμμετείχε και στην αρμόδια Επιστημονική Επιτροπή για

τη δημιουργία του πλαισίου των Bravo Sustainability Awards

12. Συμμετοχή της ΕΕΤ σε Επιτροπές και Ομάδες Εργασίας του

Δημόσιου και ευρύτερου Δημόσιου τομέα

Επιτροπή ΕΣΠΑ

Επιτροπή Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος

Ανταγωνιστικότητα

Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή του άρθρου 7 παρ. α του

Ν.3299/04 (ΥΠΑΝ)

Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή του άρθρου 7 παρ. β του

Ν.3299/04 (ΥΠΑΝ)

Εθνικό Συμβούλιο Εξαγωγών

Τριτοβάθμιο Διατραπεζικό Πειθαρχικό, Συμβούλιο, Υπουργείο

Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας

Διοικητικό Συμβούλιο Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης

Τραπεζοϋπαλλήλων (ΕΤΑΤ) Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής

Ασφάλισης και Πρόνοιας

Επενδυτικό Συμβούλιο JEREMIE

Eπενδυτικό Συμβούλιο ΤΕΠΙΧ

Διοικητικό Συμβούλιο ΕΤΕΑΝ

Διοικητικό Συμβούλιο ΕΛΑΝΕΤ

Τοπική Διοικητική Επιτροπή του ΙΚΑ για θέματα εντασσόμενων

ταμείων

Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Τραπεζοϋπαλλήλων (ΕΤΑΤ)

Επίσης, η ΕΕΤ, πέραν των ανωτέρω, συμμετείχε σε πλειάδα εκδηλώσεων

και ημερίδων που διοργάνωσαν διάφοροι επαγγελματικοί φορείς

(Επιμελητήρια, Περιφέρειες, Πρεσβείες κ.ά.).

143

Θ. Επικοινωνιακή δραστηριότητα

Η επικοινωνιακή δραστηριότητα της ΕΕΤ κατά το έτος 2015 συνοψίζεται

στις ακόλουθες ενέργειες:

1. Συνεντεύξεις – Παρουσιάσεις – Ενημερώσεις

Συνολικά για θέματα επικαιρότητας (Περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων,

Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση, διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση και

επιπτώσεις της στην Ελλάδα, μέτρα ενίσχυσης ρευστότητας της

οικονομίας, εγγύησης καταθέσεων και λειτουργίας του Ταμείου Εγγύησης

Καταθέσεων και Επενδύσεων, χρηματοδότηση μικρομεσαίων

επιχειρήσεων, καταναλωτική πίστη, πλειστηριασμοί, προστασία

καταναλωτή, χρηματοπιστωτική εκπαίδευση, πτωχεύσεις ιδιωτών, φυσική

ασφάλεια τραπεζών και ασφάλεια συναλλαγών, εγγυήσεις

αναχρηματοδοτήσεις και ρυθμίσεις οφειλών νοικοκυριών και

μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ηλεκτρονικές συναλλαγές, Βασιλεία ΙΙΙ)

έγιναν:

παρουσίες στη Βουλή των Ελλήνων,

εμφανίσεις, συνεντεύξεις και παρεμβάσεις σε ΜΜΕ,

ενυπόγραφα άρθρα στον ημερήσιο και περιοδικό Ελληνικό τύπο.

2. Οργάνωση και συμμετοχή σε συνέδρια/ημερίδες/εκδηλώσεις κατά

το έτος 2015

Μάρτιος 2015

Αθήνα 07/03, Διοργάνωση φαρμακευτικών βραβείων Prix Galien

Greece 2015 της JP Communications (Με τη συνεργασία της ΕΕΤ).

Αθήνα 27/03, Banking and Insurance Forum της εταιρείας Simeon G.

Tsomokos (Με τη συνεργασία της ΕΕΤ).

Απρίλιος 2015

Αθήνα 21-22/04, Διοργάνωση του 20ου Banking Forum του

Ελληνικού Ινστιτούτου Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΕΙΠ) της

ΕΕΔΕ (Με τη συνεργασία της ΕΕΤ).

Ιούνιος 2015

Αθήνα 04/06, Banking Roundtable του ΕΚΠΑ με θέμα “Managing

Banking Fraud Effectively” (Με τη συνεργασία της ΕΕΤ).

Αθήνα 12/06, Διοργάνωση Ημερίδας Ελληνικής Εταιρείας

Διαχείρισης Στέρεων Αποβλήτων με θέμα «Συνέργειες Αποβλήτων

και Πόρων προς την κατεύθυνση της Κυκλικής Οικονομίας στην

Ελλάδα και στις Μεσογειακές Χώρες» (Με τη συνεργασία της ΕΕΤ).

144

Οκτώβριος 2015

Αθήνα 01/10, Διοργάνωση συνεδρίασης με τους αξιολογητές του

Συμβουλίου της Ευρώπης (GENVAL) για τον 7ο γύρο αμοιβαίας

αξιολόγησης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της

εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο.

Νοέμβριος 2015

Αθήνα 10/11, Διοργάνωση 8ου Συνεδρίου Credit Risk Management της

ICAP (Συνδιοργάνωση με ΕΕΤ).

Αθήνα 24/11, Διοργάνωση 5th ISACA Athens Conference με θέμα

“Capital Growith: The Day After” (Συνδιοργάνωση με ΕΕΤ).

Δεκέμβριος 2015

Αθήνα, 22/12, Διοργάνωση του 7ου Risk Management & Compliance

Forum του Ελληνικού Ινστιτούτου Πληροφορικής & Επικοινωνιών

(ΕΙΠ) της ΕΕΔΕ (Με τη συνεργασία της ΕΕΤ).

3. Λοιπές δράσεις επικοινωνίας

Παρουσιάσεις/Ομιλίες Προέδρου, Γενικού Γραμματέα και συμμετοχή

εκπροσώπων ΕΕΤ σε εκδηλώσεις τρίτων φορέων όπως παραγωγικών

τάξεων, φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, Επιμελητηρίων κ.λπ.

Χορηγίες επιλεγμένων εκδηλώσεων και επιστημονικών συνεδρίων.

Στο πλαίσιο επισκέψεων φοιτητών από το εξωτερικό,

πραγματοποιήθηκαν παρουσιάσεις στελεχών της ΕΕΤ για θέματα που

αφορούν στην Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση και τις τρέχουσες

οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα με έμφαση στο Ελληνικό

Τραπεζικό Σύστημα.

Η ΕΕΤ, και για το έτος 2015, υποστήριξε εκδηλώσεις για βράβευση

φοιτητών και απονομές υποτροφιών:

o Ήταν χορηγός στον 21ο Φοιτητικό Διαγωνισμό του Ομίλου

Economia με θέμα "Υγεία, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία"

όπου συμμετείχε και απένειμε βραβεία στους φοιτητές που

διακρίθηκαν.

o Χορήγησε υποτροφίες σε προπτυχιακούς φοιτητές του Τμήματος

Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του

Πανεπιστημίου Πειραιώς.

145

Ενότητα Τρίτη:

Εκπροσώπηση της ΕΕΤ

Α. Στην Ελλάδα

Διατραπεζικά Συστήματα Α.Ε. (Διοικητικό Συμβούλιο)

Εθνική Επιτροπή Απασχόλησης (Υπουργείο Εργασίας Κοινωνικής

Ασφάλισης & Πρόνοιας)

Εθνικό Συμβούλιο Εξαγωγών

Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή

Ελληνική Αναπτυξιακή Εταιρεία (Διοικητικό Συμβούλιο)

Ελληνικό Συμβούλιο Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΕΧΑΕ)

Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Τραπεζοϋπαλλήλων (Υπουργείο Εργασίας και

Κοινωνικής Ασφάλισης) (Διοικητικό Συμβούλιο)

Επενδυτικό Συμβούλιο ΤΕΠΙΧ

Επενδυτικό Συμβούλιο JEREMIE

Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών (ΕΕΤΣ)

Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς

(Υπουργείο Οικονομικών)

Επιτροπή ΕΣΠΑ

Επιτροπή Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος

Ανταγωνιστικότητα

Επιτροπή Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ψηφιακή

Σύγκλιση (Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών)

Επιτροπή Τροποποίησης Κανονισμών Χρηματιστηρίου Αθηνών

(Ελληνικά Χρηματιστήρια Α.Ε.)

Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (Διοικητικό Συμβούλιο)

Ινστιτούτο Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Σταδιοδρομίας

(Διοικητικό Συμβούλιο)

Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή του άρθρου 7, παρ. α του ν. 3299/2004

(Υπουργείο Οικονομικών)

Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή του άρθρου 7, παρ. β του ν. 3299/2004

(Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας)

Μεσολαβητής Τραπεζικών Επενδυτικών Υπηρεσιών (Διοικητικό

Συμβούλιο)

Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (Διοικητικό Συμβούλιο)

Τοπική Διοικητική Επιτροπή του ΙΚΑ για θέματα εντασσομένων ταμείων

στο Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Τραπεζών (ΕΤΑΤ)

146

Τριτοβάθμιο Διατραπεζικό Συμβούλιο (Πειθαρχικό) (Υπουργείο

Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας)

Τριμελής Επιτροπή του άρθρου Β-2 στ’ της από 30.7.1997 ΣΣΕ

ΟΤΟΕ/Τραπεζών (Τράπεζα της Ελλάδος)

Συμβουλευτική Επιτροπή Οργανισμού Εnterprise Greece

Συμβουλευτική Επιτροπή της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς

Β. Στο εξωτερικό

Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία (European Banking Federation)

Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τραπεζικού Τομέα (European Banking Industry

Committee)

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληρωμών (European Payments Council)

Ευρωπαϊκή Ένωση Επαγγελματικής Εκπαίδευσης για τον

Χρηματοπιστωτικό Τομέα (European Banking & Financial Services

Training Association - EBTN)

ΟΟΣΑ - Διεθνές Δίκτυο για τη Χρηματοπιστωτική Εκπαίδευση

(OECD/INFE - International Network on Financial Education)

Ευρωπαϊκή Ένωση Τραπεζικής και Χρηματοπιστωτικής Ιστορίας (The

European Association for Banking and Financial History - EABH)

147

Ενότητα Τέταρτη:

Ελληνικό Τραπεζικό Ινστιτούτο

Το 2015 το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του ΕΤΙ εμπλουτίστηκε με νέα

αντικείμενα και μεθόδους για να ανταποκριθεί στις εκπαιδευτικές ανάγκες

που προέβαλαν οι εγχώριες και ευρωπαϊκές εξελίξεις. Η διοργάνωση

εξετάσεων – τόσο για λογαριασμό των εποπτικών αρχών όσο και για την

κάλυψη ειδικών αναγκών αξιολόγησης σε ενδοεπιχειρησιακό επίπεδο -

συνεχίστηκε ικανοποιητικά. Οι εκπαιδευτικές εκδόσεις του Ινστιτούτου

συνέχισαν να σημειώνουν ζήτηση, με κύριο άξονα τα εγχειρίδια που

στηρίζουν την προετοιμασία υποψηφίων για τις εξετάσεις πιστοποίησης

επαγγελματικής επάρκειας για την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών. Τέλος,

ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις θεσμικές δράσεις του Ινστιτούτου, τόσο για

την πιστοποίηση γνώσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα, όσο και για τη

χρηματοπιστωτική εκπαίδευση με σκοπό την ενίσχυση του επιπέδου

χρηματοπιστωτικού εγγραμματισμού των πολιτών.

Α. Θεσμική δραστηριότητα

1. Διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο

1.1 Ευρωπαϊκή Ένωση Επαγγελματικής Εκπαίδευσης για τον

Χρηματοπιστωτικό Τομέα (ΕΒΤΝ)

Με στρατηγικούς στόχους την καθιέρωση της ΕΒΤΝ ως φορέα ποιοτικής

διαπίστευσης πιστοποιητικών επαγγελματικής εκπαίδευσης για τον

χρηματοπιστωτικό κλάδο, αλλά και την ενίσχυση των δεσμών με την

Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία, οι κυριότερες δραστηριότητες της

Ένωσης κατά το 2015 ήταν οι ακόλουθες:

Στις 30 Σεπτεμβρίου ολοκληρώθηκε το χρηματοδοτούμενο από την

ΕΕ έργο "Financial Services Sector Triple E Qualifications" (Triple

E). Αποτέλεσμα του έργου ήταν η δημιουργία του μοντέλου

διαπίστευσης “Triple E” για επαγγελματικά πιστοποιητικά του κλάδου

που ενσωματώνουν τεχνικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά από το

Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων (EQF), το Ευρωπαϊκό Σύστημα

Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και

Κατάρτισης (ECVET), και το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τη

Διασφάλιση Ποιότητας στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και

Κατάρτιση (ΕQAVET).

Το πρότυπο “Triple E” προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να

σχεδιάζεται και να εφαρμόζεται ένα πιστοποιητικό μη τυπικής

επαγγελματικής εκπαίδευσης. Δεν αποτελεί εργαλείο πιστοποίησης

προσώπων, αλλά ένα σύνολο κριτηρίων για τη διαπίστευση φορέων

ως προς την ποιότητα των τίτλων που αυτοί παρέχουν. Το πρότυπο

“Triple E” φιλοδοξεί να διευκολύνει την κινητικότητα στην αγορά

εργασίας των κατόχων επαγγελματικών πιστοποιήσεων,

προσφέροντας τυποποιημένες πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα,

το επίπεδο και το περιεχόμενο των διαπιστευμένων πιστοποιητικών.

148

Επίσης συμβάλλει στη διαφάνεια, καθώς διευκολύνει τη σύγκριση

τίτλων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Το πρότυπο "Triple E", εφόσον

υιοθετηθεί ευρέως, αναμένεται να αποτελέσει σημαντική συμβολή

στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον χρηματοπιστωτικό τομέα,

καταδεικνύοντας ότι οι εργαζόμενοι σε αυτόν διαθέτουν υψηλό

επίπεδο προσόντων.

Στο πρόγραμμα για τη δημιουργία του προτύπου "Triple E"

συμμετείχαν 9 εταίροι: ΕΒΤΝ (ανάδοχος), Frankfurt School of

Finance & Management (Γερμανία), Warsaw Institute of Banking

(Πολωνία), Romanian Banking Institute (Ρουμανία), ABIFormazione

(Ιταλία), The Chartered Institute of Bankers in Scotland (Ην.

Βασίλειο), Malta Union of Bank Employees (Μάλτα), Institute of

Banking Education of the National Bank of Slovakia (Σλοβακία) και

το ΕΤΙ.

Το 2015, πραγματοποιήθηκαν τρεις συναντήσεις των εταίρων του

έργου, εννέα εθνικές συναντήσεις διαβούλευσης των εταίρων με τα

κατά τόπους ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders), το τελικό συνέδριο

για τη διάδοση των αποτελεσμάτων του έργου, καθώς και εννέα

συναντήσεις ενημέρωσης ενδιαφερόμενων μερών από τους εταίρους

σε εθνικό επίπεδο.

Στην Ελλάδα, οι προαναφερθείσες συναντήσεις διαβούλευσης και

ενημέρωσης πραγματοποιήθηκαν με τη συμμετοχή εκπροσώπων των

Διευθύνσεων Εκπαίδευσης των πιστωτικών ιδρυμάτων, της αρμόδιας

για την επαγγελματική εκπαίδευση εθνικής αρχής (ΕΟΠΠΕΠ), καθώς

και εκπαιδευτών του ΕΤΙ. Συγκεκριμένα, στη συνάντηση

διαβούλευσης παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της δοκιμαστικής

φάσης εφαρμογής του προτύπου “Triple E” στο πιστοποιητικό της

ΕΒΤΝ “European Foundation Certificate in Banking (EFCB)” και

καταγράφηκαν μέσω ειδικού ερωτηματολογίου οι απόψεις και

προτάσεις των συμμετεχόντων για τη βελτίωση του προτύπου.

Στο τελικό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου, στις

εγκαταστάσεις της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας στις

Βρυξέλλες, οι εταίροι του έργου παρουσίασαν το πρότυπο “Triple E”

και προανήγγειλαν την έναρξη λειτουργίας της διαδικασίας

διαπίστευσης πιστοποιητικών από την ΕΒΤΝ με το εν λόγω πρότυπο

από τον Ιανουάριο 2016.

Στην ιστοσελίδα του ΕΤΙ (www.hba.gr/eti) έχει αναρτηθεί ο Τελικός

Απολογισμός του έργου, καθώς και αναλυτική παρουσίαση του

προτύπου στα ελληνικά.

Μετά την ολοκλήρωση του ως άνω έργου, η EBTN ξεκίνησε τις

εσωτερικές διαδικασίες για τη σύσταση Επιτροπής Διαπίστευσης

Πιστοποιητικών “Triple E”, η οποία αναμένεται να αναλάβει

καθήκοντα τον Ιανουάριο 2016, καθώς και τη δημιουργία ειδικής

ιστοσελίδας στη διεύθυνση http://www.triple-e-ebtn.eu.

http://www.hba.gr/eti

http://www.triple-e-ebtn.eu/

149

Τον Φεβρουάριο 2015, μετά από πρόταση του ΕΤΙ και σχετικές

επαφές που έγιναν με τους υπευθύνους του Διεθνούς Δικτύου για τη

Χρηματοπιστωτική Εκπαίδευση του ΟΟΣΑ (International Network on

Financial Education – INFE), η EBTN έγινε συνδεδεμένο μέλος του

INFE.

Τον Μάρτιο 2015, με πρωτοβουλία του ΕΤΙ και μετά από σχετική

απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΒΤΝ, συστάθηκε ειδική

Επιτροπή για τον Χρηματοπιστωτικό Εγγραμματισμό (Committee on

Financial Educational for Financial Literacy – FINLICO). Για

περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. παρακάτω υπό 3.3.

1.2 Διμερείς συνεργασίες

Το έτος 2015 το ΕΤΙ ενίσχυσε την εκπαιδευτική δραστηριότητά του στο

εξωτερικό. Διεύρυνε τις διμερείς συνεργασίες με ομόλογα τραπεζικά

ινστιτούτα και διοργάνωσε εκπαιδευτικά προγράμματα για στελέχη του

χρηματοπιστωτικού τομέα σε χώρες του εξωτερικού, αποσπώντας άριστες

αξιολογήσεις. Στρατηγική επιδίωξη του ΕΤΙ αποτελεί η συστηματικότερη

συνεργασία με φορείς του εξωτερικού για εκπαιδευτικά έργα.

Αναλυτικότερα:

1.2.1 Συνεργασία ΕΤΙ – Egyptian Banking Institute

Το ΕΤΙ, σε συνεργασία με το Αιγυπτιακό Τραπεζικό Ινστιτούτο (EBI),

σχεδίασε και πραγματοποίησε δύο σεμινάρια στο Κάιρο, για στελέχη του

αιγυπτιακού χρηματοπιστωτικού τομέα. Η εν λόγω συνεργασία

προβλέπεται να διευρυνθεί το προσεχές έτος, με διοργάνωση επιπλέον

εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

1.2.2 Συνεργασία ΕΤΙ – Association of Banks in Lebanon

Το ΕΤΙ και η ΈνωσηΤραπεζών του Λιβάνου διοργάνωσαν από κοινού τρία

σεμινάρια στη Βηρυτό. Οι εκπαιδεύσεις έλαβαν άριστες αξιολογήσεις και

έθεσαν τα θεμέλια για τη διοργάνωση νέων εκπαιδεύσεων κατά το

προσεχές έτος.

Εκπαιδεύσεις του ΕΤΙ στο εξωτερικό το έτος 2015

Κάιρο – Αίγυπτος

Corporate Governance for Internal Auditors

Fraud Auditing: Fraud Detection and Prevention

Βηρυτός - Λίβανος

Risk-based Internal Audit

Fraud Auditing: Fraud Detection and Prevention (2 διοργανώσεις)

150


2.1 Πιστοποίηση προσόντων για τον κλάδο των χρηματοπιστωτικών

υπηρεσιών

2.1.1 Πιστοποίηση για την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών

Στα τέλη του 2015, με δύο Κοινές Αποφάσεις της Τραπέζης της Ελλάδος

και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (ΦΕΚ Β' 2452/13.11.2015):

Επικαιροποιήθηκε η εξεταστέα ύλη για την πιστοποίηση

καταλληλότητας προσώπων που παρέχουν υπηρεσίες σύμφωνα με το

άρθρο 14 του Ν. 3606/2007, με τις σημαντικότερες αλλαγές να

εντοπίζονται στο ταχέως μεταβαλλόμενο νομοθετικό πλαίσιο της

κεφαλαιαγοράς. Σημειώνεται ότι το ΕΤΙ είχε προηγουμένως

συμμετάσχει σε Ομάδα Εργασίας υπό τον Πρόεδρο της Επιτροπής

Εξετάσεων, για την επικαιροποίηση της εξεταστέας ύλης, καθώς και τη

γενικότερη ορθολογικοποίησή της.

Θεσμοθετήθηκαν τρία νέα πιστοποιητικά:

o το πιστοποιητικό (ε) - Διάθεση μεριδίων ή μετοχών ΟΣΕΚΑ ή

άλλων οργανισμών συλλογικών επενδύσεων,

o το πιστοποιητικό (στ1) - Εκκαθάριση συναλλαγών επί κινητών

αξιών, και

o το πιστοποιητικό (στ2) - Εκκαθάριση συναλλαγών επί παραγώγων.

Προσδιορίστηκε η διαδικασία ανανέωσης της ισχύος των

πιστοποιητικών για την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών, τα οποία

πλέον έχουν 5ετή ισχύ. Η ανανέωση, ανάλογα με τις προϋποθέσεις που

πληροί ο κάτοχος πιστοποιητικού, μπορεί να επιτευχθεί:

(α) είτε με την επιτυχή παρακολούθηση εγκεκριμένου από τις

εποπτικές αρχές Σεμιναρίου Επιμόρφωσης για το Νομοθετικό Πλαίσιο

της Κεφαλαιαγοράς,

(β) είτε με την επιτυχή εξέταση στην ενότητα του Νομοθετικού

Πλαισίου της Κεφαλαιαγοράς.

Αμέσως μετά την έκδοση των ως άνω Κοινών Αποφάσεων, το ΕΤΙ

υπέβαλε στις εποπτικές αρχές αιτήσεις ανανέωσης των εξουσιοδοτήσεων

που κατέχει από το 2006 για τη διοργάνωση των εξετάσεων πιστοποίησης

και την παροχή «Σεμιναρίου Πιστοποίησης α1». Επιθυμώντας δε να

συμβάλει ουσιαστικά και στις ενέργειες των πιστωτικών ιδρυμάτων και

των στελεχών τους για την ανανέωση της ισχύος των πιστοποιητικών α1

έως δ, υπέβαλε και τρίτη αίτηση για την έγκρισή του ως φορέα

υλοποίησης Σεμιναρίου Επιμόρφωσης για το «Νομοθετικό Πλαίσιο της

Κεφαλαιαγοράς".

151

2.1.2 Πιστοποίηση για την παροχή υπηρεσιών ασφαλιστικής

διαμεσολάβησης

Στο πλαίσιο εφαρμογής των Πράξεων της Εκτελεστικής Επιτροπής της

Τραπέζης της Ελλάδος 45/21.11.2014 για την "Επανεκπαίδευση και

επαναπιστοποίηση γνώσεων των (αντ)ασφαλιστικών διαμεσολαβητών" και

46/4.12.2014 για την "Τροποποίηση διατάξεων της Πράξης Εκτελεστικής

Επιτροπής 16/21.5.2013 (ΦΕΚ Β 1257) σχετικά με τις εξετάσεις για την

πιστοποίηση γνώσεων των (αντ)ασφαλιστικών διαμεσολαβητών", το ΕΤΙ

προχώρησε, το 2015, σε συναντήσεις με τα μέλη της ΕΕΤ και επαφές με

την εποπτική αρχή για τη διασαφήνιση ζητημάτων εφαρμογής αυτών,

ιδιαίτερα δε αναφορικά με την επανεκπαίδευση και επαναπιστοποίηση των

διαμεσολαβητών.

2.2 Παρακολούθηση ρυθμιστικού πλαισίου Διά Βίου Μάθησης:

εγκύκλιος ΛΑΕΚ 2015

Τον Ιανουάριο 2015 κυκλοφόρησε από τον ΟΑΕΔ η εγκύκλιος

"Πρόγραμμα ΛΑΕΚ 0,24% έτους 2015". Σημειώνεται ότι από την

1η.7.2014 οι προβλεπόμενοι στο άρθρο 1 παρ. 2 του ν. 2434/1996 (Α’188)

πόροι του ΛΑΕΚ, σύμφωνα και με τις διατάξεις των άρθρων 14 και 15 του

ν. 2224/1994 (Α’112), οι οποίοι αποτελούν πόρους του Ενιαίου

Λογαριασμού για την Εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών (ΕΛΕΚΠ)

σύμφωνα με την περίπτωση α΄ της παρ. 4 του άρθρου 34 του ν. 4144/2013

(Α΄88) είχαν διαμορφωθεί από ποσοστό 0,81% σε ποσοστό 0,46% με

εργοδοτική εισφορά 0,24% υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού

Προγραμμάτων Επαγγελματικής Κατάρτισης και Εκπαίδευσης

(Ε.Λ.Π.Ε.Κ.Ε), σύμφωνα με το άρθρο 14 του ν.2224/1994 (Α΄122).

Παράλληλα, με την εφαρμογή του άρθρου 42 του ν.3863 (ΦΕΚ με

αριθμ.115/τ.Α΄/15-7-2010) που αφορά την «Ανακατανομή των εισφορών

μεταξύ ΙΚΑ−ΕΤΑΜ, ΟΑΕΔ, ΟΕΚ και Εργατικής Εστίας», οι επιχειρήσεις

πλέον δικαιούνται ποσό για δαπάνες κατάρτισης του προσωπικού τους σε

ύψος 70% της εισφοράς ΛΑΕΚ (0,24%) που θα καταβάλουν για το έτος

2015.

Τέλος, σημειώνεται ότι η διαδικασία αποπληρωμής προγραμμάτων ΛΑΕΚ

0,45% του έτους 2013 ξεκίνησε στις 18.5.2015.

152

2.3 Εξετάσεις

2.3.1 Πιστοποίηση επαγγελματικής επάρκειας για την παροχή

επενδυτικών υπηρεσιών

Σύμφωνα με την Κοινή Απόφαση 3130/2006 (όπως ισχύει) του ΔΣ της

Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και του Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος

για την πιστοποίηση επαγγελματικής επάρκειας των απασχολουμένων στα

πιστωτικά ιδρύματα που παρέχουν επενδυτικές υπηρεσίες, η οποία ορίζει

το ΕΤΙ ως φορέα διοργάνωσης εξετάσεων πιστοποίησης για όλα τα

πιστοποιητικά, αλλά και Σεμιναρίων Πιστοποίησης για την ειδικότητα α1

(λήψη και διαβίβαση εντολών σε κινητές αξίες), το ΕΤΙ συνεργάστηκε με

τις εποπτικές αρχές και την αρμόδια Επιτροπή Εξετάσεων για την

πραγματοποίηση:

2 διοργανώσεων εξετάσεων για όλα τα πιστοποιητικά, στην Αθήνα και

τη Θεσσαλονίκη, τον Μάιο και τον Νοέμβριο 2015, με τη συμμετοχή

3.263 υποψηφίων, και

4 διοργανώσεων εξετάσεων για τους συμμετέχοντες σε Σεμινάρια

Πιστοποίησης του ΕΤΙ και την ανανέωση ισχύος πιστοποιητικών μέσω

εξέτασης στο Θεσμικό και Κανονιστικό Πλαίσιο της Κεφαλαιαγοράς,

στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, τον Φεβρουάριο, Μάρτιο, Οκτώβριο

και Δεκέμβριο 2015, με τη συμμετοχή 906 υποψηφίων.

2.3.2 Αξιολόγηση γνώσεων σε ενδοεπιχειρησιακό επίπεδο

Στο πλαίσιο προγράμματος ενδοεπιχειρησιακής πιστοποίησης στο

αντικείμενο της Τραπεζικής Επιχειρήσεων, πραγματοποιήθηκαν εξετάσεις

αξιολόγησης γνώσεων για 16 στελέχη της Eurobank.

Σημειώνεται ότι το ΕΤΙ και η Διεύθυνση Εκπαίδευσης της Eurobank

συνεργάζονται στενά για τη διαδικασία διενέργειας των ως άνω εξετάσεων

και τη διασφάλιση της αντιστοίχισης της αξιολόγησης με τα μαθησιακά

αποτελέσματα που επιδιώκονται από την εκπαιδευτική διαδικασία, με την

υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών.

3. Χρηματοπιστωτικός Εγγραμματισμός (Financial Literacy)

Ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ)

ορίζει τον χρηματοπιστωτικό εγγραμματισμό ως τον συνδυασμό χρηματο-

πιστωτικής συνειδητοποίησης, γνώσης, δεξιοτήτων, στάσεων και

συμπεριφορών απαραίτητων για τη λήψη ορθολογικών χρηματο-

πιστωτικών αποφάσεων και κατ' επέκταση για την επίτευξη προσωπικής

ευημερίας. Ο χρηματοπιστωτικός εγγραμματισμός επιτυγχάνεται μέσω

της χρηματοπιστωτικής εκπαίδευσης.

153

Διεθνώς, ο χρηματοπιστωτικός εγγραμματισμός αναγνωρίζεται όλο και

περισσότερο ως σημαντικό εφόδιο ζωής για όλους τους πολίτες. Η δε

χρηματοπιστωτική εκπαίδευση θεωρείται απαραίτητο στοιχείο της

εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς και της προληπτικής ρυθμιστικής

παρέμβασης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό, η

βελτίωση της ατομικής συμπεριφοράς περί τα χρηματοοικονομικά έχει

αναχθεί σε στόχο μακροπρόθεσμης πολιτικής σε πολλές χώρες, ενώ

πολυάριθμες πρωτοβουλίες χρηματοπιστωτικής εκπαίδευσης αναπτύσσο-

νται από θεσμικούς και άλλους φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

H ΕΕΤ έχει εντάξει στους βασικούς άξονες δραστηριότητάς της την

προώθηση της χρηματοπιστωτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Μέσω του

ΕΤΙ, αναπτύσσει ποικίλες δράσεις, συμμετέχοντας σε διεθνείς και

ευρωπαϊκούς φορείς, και στηρίζοντας ενεργά πρωτοβουλίες σε εθνικό

επίπεδο.

3.1 Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη

(ΟΟΣΑ)

Το ΕΤΙ εκπροσωπεί την ΕΕΤ στο Διεθνές Δίκτυο για τη

Χρηματοπιστωτική Εκπαίδευση του ΟΟΣΑ (OECD International Network

on Financial Education – INFE) από το 2009, με την ιδιότητα του

παρατηρητή, καθώς τακτικά μέλη του Δικτύου μπορούσαν να γίνουν μόνο

δημόσιοι φορείς. Ωστόσο, αναγνωρίζοντας τη σημασία της συμβολής των

μη δημόσιων φορέων στην παροχή χρηματοπιστωτικής εκπαίδευσης, το

Δίκτυο άρχισε, το 2013, να εξετάζει αιτήσεις μη δημόσιων φορέων με

σημαντικό ρόλο στη χρηματοπιστωτική εκπαίδευση για την κατά

περίπτωση απονομή της ιδιότητας του συνεργαζόμενου μέλους (διεθνείς

οργανισμοί) ή του συνδεδεμένου μέλους (ΜΚΟ, ιδρύματα, κλαδικές

ενώσεις). Τον Σεπτέμβριο 2014 η ΕΕΤ απέκτησε την ιδιότητα του

συνδεδεμένου μέλους του INFE.

Στο πλαίσιο αυτό, το 2015 το ΕΤΙ συμμετείχε στο διεθνές συνέδριο που

συνδιοργάνωσαν ο ΟΟΣΑ και το GFLEC (Global Financial Literacy

Excellence Center) στο Παρίσι, με τίτλο: “OECD/GFLEC Global Policy

Research Symposium to Advance Financial Literacy: Harnessing Financial

Education to Spur Entrepreneurship and Innovation”. Στο συνέδριο έγινε

σαφής η πρόθεση του INFE να διευρύνει το πεδίο της χρηματοπιστωτικής

εκπαίδευσης, πέρα από τους μαθητές, στις πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες

επιχειρήσεις. Συζητήθηκαν σχετικά στοιχεία και έρευνες, καθώς και

πρακτικές λύσεις για την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού

εγγραμματισμού σε αυτή την πληθυσμιακή ομάδα. Ιδιαίτερη αναφορά

έγινε στις προσπάθειες των κεντρικών τραπεζών για την παροχή

χρηματοπιστωτικής εκπαίδευσης, με παρουσιάσεις από τους Διοικητές

των κεντρικών τραπεζών της Γαλλίας, της Πορτογαλίας και της Ιταλίας.

154

3.2 Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία (ΕΤΟ)

Το 2015 οι εργασίες της Ομάδας Έργου της ΕΤΟ για τη

Χρηματοπιστωτική Εκπαίδευση (Financial Education Project Group -

FEPG), στην οποία συμμετέχει το ΕΤΙ, επικεντρώθηκαν κυρίως στην

υλοποίηση της πρώτης European Money Week (EMW) 2015, και στη

συνέχεια – με βάση τον απολογισμό - την προετοιμασία της δεύτερης

European Money Week 2016.

Υπενθυμίζεται ότι βασικό έργο της Ομάδας είναι η προώθηση και

καθιέρωση μιας ετήσιας Ευρωπαϊκής Εβδομάδας για τη Χρηματοπιστωτική

Εκπαίδευση (EMW), κατά τη δεύτερη εβδομάδα του Μαρτίου, την οποία

συντονίζει η ΕΤΟ και διοργανώνει σε κάθε χώρα η εθνική ένωση

τραπεζών, με σκοπό την ευαισθητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών

φορέων, αλλά και των πολιτών ως προς τη χρηματοπιστωτική εκπαίδευση.

Έμφαση αποδίδεται στη χρηματοπιστωτική εκπαίδευση των μαθητών,

χωρίς να αποκλείονται και άλλες ομάδες (π.χ. οι μικρομεσαίες

επιχειρήσεις), καθώς και στον αμιγώς εκπαιδευτικό χαρακτήρα του

θεσμού.

Το 2014 η Ομάδα Έργου οριστικοποίησε το πλαίσιο λειτουργίας της

European Money Week, συνέβαλε στην προετοιμασία ενημερωτικού

υλικού και ειδικής ιστοσελίδας (www.europeanmoneyweek.eu) και

συνέβαλε στη συλλογή εθνικών δράσεων και καλών πρακτικών, οι οποίες

αποτυπώθηκαν στην έκδοση της ΕΤΟ Financial Education – National

Strategies in Europe. Good practices report, που παρουσιάστηκε στην

εναρκτήρια εκδήλωση της European Money Week 2015.

Η πρώτη European Money Week πραγματοποιήθηκε στις 9-13 Μαρτίου

2015 με συμμετοχή άνω των 20 χωρών και εκατοντάδες δράσεις σε όλη

την Ευρώπη, προσεγγίζοντας πάνω από 300.000 μαθητές και

σημειώνοντας μεγάλη κινητικότητα στα κοινωνικά δίκτυα (12.000+

παρακολουθήσεις βίντεο, και σχεδόν 1.000 "likes" στο Facebook). Στην

εναρκτήρια εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες

παρευρέθησαν εκπρόσωποι πολλών ενδιαφερόμενων μερών

(stakeholders), όπως GFLEC, ΟΟΣΑ/INFE, Ευρωπαϊκή Επιτροπή,

Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, Junior Achievement

Europe, Child Finance και European Youth Forum.

Για το κλείσιμο της EMW, η ΕΤΟ διοργάνωσε επίσημο δείπνο με

αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προωθώντας ιδέες για:

κοινή μελέτη με τον ΟΟΣΑ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη

χρηματοπιστωτική εκπαίδευση,

δημιουργία πανεπιστημιακής έδρας για τον χρηματοπιστωτικό

εγγραμματισμό και τη χρηματοπιστωτική εκπαίδευση, και

διενέργεια άτυπου συμβουλίου ECOFIN ενόψει της Ολλανδικής

Προεδρίας του Συμβουλίου το πρώτο εξάμηνο 2016, για τη

χρηματοπιστωτική εκπαίδευση και την πιθανότητα δημιουργίας

υψηλόβαθμης ομάδας «Φίλων της Χρηματοπιστωτικής Εκπαίδευσης»

σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

155

Επιπλέον η ΕΤΟ:

αντάλλαξε απόψεις για τη χρηματοπιστωτική εκπαίδευση και την

πιθανότητα ανάληψης κοινών δράσεων με τρεις Γενικές Διευθύνσεις

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Justice, Consumers & Gender

Equality, DG Financial Stability, Financial Services & Capital Markets

Union, και DG Education, Culture, Youth and Sports), και

δημοσίευσε την έκδοση “The importance of financial education”.

Τον Δεκέμβριο 2015 η ΕΤΟ ενέταξε τη χρηματοπιστωτική εκπαίδευση ως

βασική συνιστώσα της στρατηγικής της για το 2016, με σκοπό την

ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

3.3 Ευρωπαϊκή Ένωση Επαγγελματικής Εκπαίδευσης για τον

Χρηματοπιστωτικό Τομέα (ΕΒΤΝ)

Στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της EBTN στις 8 Ιανουαρίου

2015 και μετά από παρουσίαση του ΕΤΙ με θέμα “Financial Education for

Financial Literacy”, αποφασίστηκε η διενέργεια έρευνας μεταξύ των μελών

της Ένωσης σχετικά με την πιθανότητα ανάληψης δράσεων της ΕΒΤΝ για

τον χρηματοπιστωτικό εγγραμματισμό. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε τον

Φεβρουάριο και τα συμπεράσματά της παρουσιάστηκαν στην επόμενη

συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου, στις 26 Μαρτίου, το οποίο

αποφάσισε τη σύσταση ειδικής Επιτροπής για τον Χρηματοπιστωτικό

Εγγραμματισμό (EBTN Working Committee on Financial Educational for

Financial Literacy – FINLICO). Η προεδρία της Επιτροπής για τα πρώτα

τρία χρόνια ανατέθηκε στο ΕΤΙ, ενώ μέλη είναι οι εκπρόσωποι των

τραπεζικών ινστιτούτων του Ην. Βασιλείου και της Ισπανίας, των ενώσεων

τραπεζών της Σερβίας και της Φιλανδίας, και ο ολλανδός πρόεδρος της

ΕΒΤΝ (ex-officio).

Η πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής πραγματοποιήθηκε στη Χάγη, στις 29

Οκτωβρίου, με κύριο στόχο την κατάρτιση Σχεδίου Δράσης για το 2016.

Στους βασικούς σκοπούς της Επιτροπής εντάσσονται η ενίσχυση των

σχέσεων της ΕΒΤΝ με άλλους θεσμικούς υπερεθνικούς φορείς, όπως το

ΟΟΣΑ/INFE και η ΕΤΟ, και η συμμετοχή της σε κοινές δράσεις για τη

χρηματοπιστωτική εκπαίδευση, καθώς και η ενημέρωση των μελών της

EBTN για τις εξελίξεις στην εν λόγω θεματική. Ειδικά για το τελευταίο

αίτημα, η Επιτροπή αποφάσισε την έκδοση εξαμηνιαίου ηλεκτρονικού

newsletter, με τίτλο “The Fin Lit Report”, το οποίο θα είναι διαθέσιμο,

αρχικά μόνο για τα μέλη της ΕΒΤΝ. Το πρώτο ηλεκτρονικό τεύχος

αναμένεται να κυκλοφορήσει το 2016.

156

3.4 Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων/Junior Achievement Greece

(ΣΕΝ/JA Greece)

Το ΣΕΝ/JA Greece υλοποιεί προγράμματα του διεθνούς οργανισμού

Junior Achievement Worldwide, με στόχο την ευαισθητοποίηση των

μαθητών σε οικονομικά και επιχειρηματικά θέματα. Η ΕΕΤ, μέλος του

ΣΕΝ από το 2007, είναι Χρυσός Υποστηρικτής του εκπαιδευτικού

προγράμματος Τράπεζες σε Δράση (Banks in Action), που απευθύνεται σε

μαθητές λυκείου. Σκοπός του προγράμματος, το οποίο διδάσκουν

εθελοντές-στελέχη πιστωτικών ιδρυμάτων, είναι να δώσει στους μαθητές

την ευκαιρία να αποκτήσουν βασικές χρηματοπιστωτικές γνώσεις και

κατάλληλες δεξιότητες, ώστε να διαχειρίζονται τα οικονομικά τους ως

ενημερωμένοι καταναλωτές και να διευρύνουν τους ορίζοντές τους ως

μελλοντικοί επαγγελματίες.

Το 2015, με τη συνεργασία του ΣΕΝ/JA Greece, το ΕΤΙ υλοποίησε τις

παρακάτω δράσεις:

Συνέχιση επαφών με τις τράπεζες και εμπλουτισμός της ομάδας

εθελοντών (64 στελέχη τραπεζών σε όλη την Ελλάδα).

Εκπαίδευση εθελοντών για τη διδασκαλία του προγράμματος.

Ανάληψη της δαπάνης αναπαραγωγής του εκπαιδευτικού υλικού

για σχολεία που δεν είχαν τη δυνατότητα να την αναλάβουν.

Ενέργειες δημοσιότητας: παρουσίαση του προγράμματος στη

διαδικτυακή πλατφόρμα του Δικτύου για τη Χρηματοπιστωτική

Εκπαίδευση του ΟΟΣΑ (International Gateway for Financial

Education), στην ιστοσελίδα της European Money Week της ΕΤΟ,

καθώς και στις ιστοσελίδες της ΕΕΤ και του ΕΤΙ.

Κατά το σχολικό έτος 2014-2015 συμμετείχαν στο πρόγραμμα Τράπεζες

σε Δράση πάνω από 700 μαθητές, αριθμός σχεδόν διπλάσιος του σχολικού

έτους 2013-2014.

157

Β. Εκπαιδευτική δραστηριότητα

Συγκριτικά στοιχεία

Ανοικτά (διατραπεζικά) προγράμματα στην αίθουσα 277 20,10% 500 36,28%

Ανοικτά (διατραπεζικά) προγράμματα εξ αποστάσεως 283 20,54% 285 20,68%

Ενδοεπιχειρησιακά προγράμματα 666 48,33% 470 34,11%

Διεθνή προγράμματα στο εξωτερικό 59 4,28% 123 8,93%

ΣΥΝΟΛΟ 1.285 93,25% 1.378 100,00%

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ

2014 2015

20,10%

20,54%48,33%

4,28%

2014

Ανοικτά (διατραπεζικά) προγράμματα στην αίθουσα

Ανοικτά (διατραπεζικά) προγράμματα εξ αποστάσεως

Ενδοεπιχειρησιακά προγράμματα

Διεθνή προγράμματα στο εξωτερικό

36,28%

20,68%

34,11%

8,93%

2015

Ανοικτά (διατραπεζικά) προγράμματα στην αίθουσα

Ανοικτά (διατραπεζικά) προγράμματα εξ αποστάσεως

Ενδοεπιχειρησιακά προγράμματα

Διεθνή προγράμματα στο εξωτερικό

1. Ανοικτή εκπαίδευση

Eξειδικευμένα σεμινάρια αίθουσας:

Το 2015, πέραν των τακτικών επικαιροποιήσεων σε υφιστάμενα

σεμινάρια, στο πρόγραμμα του ΕΤΙ προστέθηκαν νέα αντικείμενα, όπως:

Το νέο πλαίσιο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών -

οι ρυθμίσεις του κώδικα δεοντολογίας του Ν. 4224/2013, Ουσιώδης αλλαγές

μετά την έκδοση της οδηγίας MiFID ΙΙ και του κανονισμού MiFIR, Ευέλικτη

τράπεζα (Agile bank). Επίσης, στο πλαίσιο της διαρκούς ενημέρωσης των

στελεχών των πιστωτικών ιδρυμάτων για τις τρέχουσες χρηματο-

πιστωτικές εξελίξεις, το ΕΤΙ σχεδίασε και πραγματοποίησε εξειδικευμένο

σεμινάριο για την Εταιρική διακυβέρνηση πιστωτικών ιδρυμάτων και τις

υποχρεώσεις που αφορούν το διοικητικό συμβούλιο.

Συνεργασία με τον εκπαιδευτικό φορέα ΣΕΒ-ΙΒΕΠΕ:

Το 2015 συνεχίστηκε η συνεργασία του ΕΤΙ με το ΣΕΒ‐ΙΒΕΠΕ

(Ινστιτούτο Βιομηχανικής και Επαγγελματικής Επιμόρφωσης) για την

επαγγελματική εκπαίδευση στελεχών επιχειρήσεων, με σκοπό την

αξιοποίηση της εμπειρίας και τεχνογνωσίας των δύο φορέων για την

αναβάθμιση των εκπαιδευτικών υπηρεσιών τους προς τα στελέχη

επιχειρήσεων, στους τομείς της επιχειρηματικής δραστηριότητας και των

τραπεζικών υπηρεσιών.

158

Η συνεργασία αυτή αναμένεται να συμβάλει στη μετάδοση σύγχρονων

γνώσεων και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των στελεχών των

επιχειρήσεων, για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των επενδύσεων και

την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας γενικότερα.

2. Ενδοεπιχειρησιακά προγράμματα

Το 2015 συνεχίστηκε η διοργάνωση Σεμιναρίων Πιστοποίησης για την

ειδικότητα της «λήψης και διαβίβασης εντολών σε κινητές αξίες», τα

οποία προσφέρει το ΕΤΙ από το 2007, σύμφωνα με την Κοινή Απόφαση

3130/2006 της Τραπέζης της Ελλάδος και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς

(όπως ισχύει). Με εκπαιδευτικό πρόγραμμα και εκπαιδευτές εγκεκριμέ-

νους από τις εν λόγω εποπτικές αρχές, το ΕΤΙ πραγματοποίησε τη χρονιά

αυτή ενδοεπιχειρησιακές διοργανώσεις των Σεμιναρίων Πιστοποίησης για

στελέχη της Alpha Bank, καθώς και σεμινάρια προετοιμασίας για την

επαναπιστοποίηση στελεχών μέσω εξετάσεων στην ενότητα του Θεσμικού

και Κανονιστικού Πλαισίου της Κεφαλαιαγοράς.

Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο για την αποτελεσματικότητα της εκπαίδευ-

σης που παρέχει το ΕΤΙ, αλλά και την καθιέρωσή του ως εταίρου των

Διευθύνσεων Εκπαίδευσης & Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού των

τραπεζών, αποτελούν τόσο τα νέα ενδοεπιχειρησιακά προγράμματα που

σχεδιάστηκαν για να καλύψουν τις ανάγκες συγκεκριμένων ομάδων

στελεχών (Alpha Bank, Eurobank) όσο και οι επαναληπτικές διοργανώσεις

υφιστάμενων ενδοεπιχειρησιακών προγραμμάτων (Alpha Bank, Eurobank,

Attica Bank).

Ειδικότερα, τα εξ αποστάσεως προγράμματα του ΕΤΙ Γενική Λογιστική &

Αρχές Ανάλυσης Οικονομικών Καταστάσεων, Τραπεζικό Απόρρητο, και Ο

ενιαίος χώρος πληρωμών σε ευρώ (SEPA) & η ελληνική νομοθεσία για τις

πληρωμές εξακολούθησαν - και το 2015 - να αποτελούν μέρος της

εκπαίδευσης που οδηγεί σε εσωτερική πιστοποίηση των στελεχών της

Alpha Bank. Στα εν λόγω προγράμματα συμμετείχαν 218 στελέχη. Επίσης,

το 2015, αναθεωρήθηκε το πρόγραμμα πιστοποίησης γνώσεων του ΕΤΙ με

τίτλο «Η κανονιστική συμμόρφωση στις τράπεζες». Η πρώτη διοργάνωση

με την αναθεωρήμενη ύλη πραγματοποιήθηκε για 15 στελέχη της

Διεύθυνσης Κανονιστικής Συμμόρφωσης της Alpha Bank.

Επιπλέον, το ΕΤΙ σχεδίασε και υλοποίησε ειδικό πρόγραμμα εκπαίδευσης

εκπαιδευτών για 20 εσωτερικούς εκπαιδευτές της Eurobank, με

αντικείμενο το νέο πλαίσιο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων

ιδιωτικών οφειλών και τις ρυθμίσεις του κώδικα δεοντολογίας του ν.

4224/2013.

Τέλος, το ΕΤΙ, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Εκπαίδευσης της Attica

Bank, συνέχισε την υλοποίηση ειδικού σεμιναρίου με θέμα την αποτροπή

της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της

χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

159

Η εκπαίδευση, απευθύνεται σε υπαλλήλους και στελέχη του δικτύου της

τράπεζας και παρουσιάζει τις πρόσφατες εξελίξεις σε διεθνές, ευρωπαϊκό

και εθνικό επίπεδο, αναδεικνύοντας τις βασικές πρακτικές διαστάσεις των

θεμάτων. Συμμετείχαν περίπου 180 εργαζόμενοι της τράπεζας.

Ενδεικτικός πίνακας ενδοεπιχειρησιακών εκπαιδεύσεων του ΕΤΙ

για το έτος 2015

EUROBANK

Το νέο πλαίσιο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών

και οι ρυθμίσεις του Κώδικα Δεοντολογίας του ν. 4224/2013

ALPHA BANK

Σεμινάρια Πιστοποίησης α1

Προετοιμασία για εξετάσεις επαναπιστοποίησης (θεσμικό & κανονιστικό

πλαίσιο της κεφαλαιαγοράς)

Η κανονιστική συμμόρφωση στις τράπεζες

Εταιρική διακυβέρνηση πιστωτικών ιδρυμάτων, oι υποχρεώσεις που

αφορούν το διοικητικό συμβούλιο

ATTICA BANK

Καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος & της

χρηματοδότησης της τρομοκρατίας

3. Προγράμματα προετοιμασίας για τις εξετάσεις CFA (Chartered

Financial Analyst)

Για όγδοη συνεχή χρονιά το ΕΤΙ προσέφερε, σε συνεργασία με την CFA

Society Greece, εκπαιδευτικό πρόγραμμα προετοιμασίας υποψηφίων για

τις εξετάσεις πιστοποίησης CFA–Level I και, για έκτη χρονιά, αντίστοιχο

πρόγραμμα προετοιμασίας για τις εξετάσεις CFA–Level II.

Με εισηγητές κατόχους του πιστοποιητικού CFA και ενεργά στελέχη της

αγοράς, θεματολογία και μέθοδο ειδικά σχεδιασμένες για διάρκεια 100

περίπου ωρών, και επιλεγμένο εκπαιδευτικό υλικό που διανέμεται δωρεάν

στους υποψηφίους, ο αριθμός των συμμετεχόντων στα εν λόγω

προγράμματα παρουσιάζει σταθερά αυξητική τάση.

160

4. Υπηρεσίες ηλεκτρονικής εκπαίδευσης

4.1 Web-based seminars (webinars)

Το ΕΤΙ, που πρώτο εισήγαγε στην Ελλάδα – το 1996 – την εξ αποστάσεως

επαγγελματική εκπαίδευση σε έντυπη μορφή, το 2014 πέρασε σε μια νέα

εποχή, προσφέροντας, το πρώτο διαδικτυακό σεμινάριο ασύγχρονης

εκπαίδευσης (webinar), με τίτλο: Πρακτικά Θέματα Προστασίας

Καταναλωτή Χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Το 2015 σχεδίασε και

ξεκίνησε να προσφέρει δεύτερο webinar, με τίτλο: Το νέο πλαίσιο

διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών - Οι ρυθμίσεις του

κώδικα δεοντολογίας του ν. 4224/2013.

Σημειώνεται ότι το webinar περιλαμβάνει βιντεοσκοπημένη εισήγηση με

παράλληλη προβολή powerpoint, έχει δομηθεί σε ενότητες που

ολοκληρώνονται με διαδραστικά τεστ αυτοαξιολόγησης για την εμπέδωση

των γνώσεων και συνοδεύεται από υποστηρικτικό υλικό και χρήσιμους

συνδέσμους (links) για όποιον επιθυμεί να εμβαθύνει στο αντικείμενο.

Δίνει τη δυνατότητα στον εκπαιδευόμενο να επιλέξει τον χρόνο και τόπο

παρακολούθησης και αποτελεί σύγχρονη και αποτελεσματική πρόταση για

την εκπαίδευση μεγάλου αριθμού ενδιαφερομένων, ανεξάρτητα από τον

τόπο διαμονής τους.

4.2 Νέα πλατφόρμα ηλεκτρονικής εκπαίδευσης ΕΤΙ

Το ΕΤΙ, αφενός μεν ανταποκρινόμενο στις ανάγκες του

χρηματοπιστωτικού τομέα για πιο ευέλικτες, αξιόπιστες και ταυτόχρονα

οικονομικές εκπαιδευτικές λύσεις, αφετέρου δε αναγνωρίζοντας την

ευρύτατη διάδοση και τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας στον χώρο της

εκπαίδευσης, ξεκίνησε, το 2015, σε συνεργασία με αναγνωρισμένου

κύρους φορέα της αγοράς, ένα φιλόδοξο έργο για τη δημιουργία δικής του

πλατφόρμας ηλεκτρονικής εκπαίδευσης.

Παράλληλα με την ανάπτυξη της πλατφόρμας ξεκίνησε και ο σχεδιασμός

του πρώτου μαθήματος με τη μέθοδο e-learning, με τίτλο "Νομοθετικό

πλαίσιο κεφαλαιαγοράς". Το εν λόγω Σεμινάριο Επιμόρφωσης θα

υποβληθεί προς έγκριση στις εποπτικές αρχές (Τράπεζα της Ελλάδος και

Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς), προκειμένου να χρησιμοποιηθεί από τους

κατόχους πιστοποιητικών α1 έως δ για την παροχή επενδυτικών

υπηρεσιών που επιθυμούν να ανανεώσουν την ισχύ των πιστοποιητικών

τους.

Η νέα πλατφόρμα προβλέπεται να λειτουργήσει στις αρχές του 2016 και

θα φιλοξενείται στη διαδικτυακή διεύθυνση www.etilearning.gr.

http://www.etilearning.gr/

161

Ενότητα Πέμπτη:

Περιορισμοί στις αναλήψεις μετρητών και στις μεταφορές κεφαλαίων

Στις 28 Ιουνίου 2015 δημοσιεύτηκε η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου

«Τραπεζική Αργία Βραχείας Διάρκειας» (ΦΚ Α΄ 65) με την οποία

κηρύχθηκε τραπεζική αργία η χρονική περίοδος από 28 Ιουνίου έως 6

Ιουλίου. Η τραπεζική αργία παρατάθηκε, με την έκδοση τεσσάρων (4)

αποφάσεων του Υπουργού Οικονομικών, έως και την 19η Ιουλίου 2015.

Από τις 20 Ιουλίου και μετά θεσπίστηκαν περιορισμοί στις αναλήψεις

μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων (ΦΕΚ Α΄ 84) οι οποίοι, μετά από

αλλεπάλληλες τροποποιήσεις ισχύουν και σήμερα.

Από την πρώτη ημέρα επιβολής της τραπεζικής αργίας η Γενική

Γραμματεία της ΕΕΤ ανέλαβε πρωτοβουλίες προς τρεις (3) βασικές

κατευθύνσεις:

(α) Ενημέρωση του συναλλακτικού κοινού.

(β) Συντονισμό των τραπεζών μελών της.

(γ) Κατάθεση προτάσεων προς την πολιτική ηγεσία και την Τράπεζα της

Ελλάδος για τη διευκόλυνση των συναλλαγών και τη σταδιακή άρση των

περιορισμών.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Γενική Γραμματεία της ΕΕΤ:

(α) Δημοσίευσε, τις πρώτες ημέρες επιβολής της τραπεζικής αργίας,

τέσσερα (4) δελτία τύπου για την ενημέρωση του συναλλακτικού κοινού

σχετικά με:

Τη διαδικασία υποβολής αιτημάτων έγκρισης συναλλαγών από την

πελατεία των τραπεζών μελών της ΕΕΤ.

Τη διαδικασία καταβολής συντάξεων από τα τραπεζικά καταστήματα

των τραπεζών μελών της.

Την παράταση της τραπεζικής αργίας βραχείας διάρκειας και τη

ρύθμιση θεμάτων συναλλαγών κατά τη διάρκεια αυτής.

Τους αριθμούς των τηλεφωνικών κέντρων των τραπεζών μελών της

για την παροχή διευκρινίσεων στην πελατεία τους.

(β) Εξέδωσε, για πρώτη φορά την 1η Ιουλίου 2015, κείμενο συχνών

ερωτήσεων και απαντήσεων το οποίο επικαιροποίησε δεκατέσσερις (14)

φορές με τελευταία επικαιροποίηση αυτήν της 21ης Μαρτίου 2016.

(γ) Εξέδωσε, για πρώτη φορά στις 3 Αυγούστου 2015, ενοποιημένο

κείμενο με τις ισχύουσες διατάξεις της Πράξης Νομοθετικού

Περιεχομένου για την επιβολή περιορισμών στις αναλήψεις μετρητών και

τη μεταφορά κεφαλαίων το οποίο επικαιροποίησε έντεκα (11) φορές με

τελευταία επικαιροποίηση αυτήν της 17ης Μαρτίου 2016. Το ενοποιημένο

κείμενο μεταφράστηκε στα αγγλικά και αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της

ΕΕΤ προκειμένου να διευκολυνθεί το συναλλακτικό κοινό και

ενδιαφερόμενοι τρίτοι.

162

(δ) Εξέδωσε, για πρώτη φορά στις 30 Σεπτεμβρίου 2015, ενοποιημένο

κείμενο με τις ισχύουσες διατάξεις της απόφασης της Επιτροπής

Εγκρίσεων Τραπεζικών Συναλλαγών σχετικά με τη σύσταση ανά

πιστωτικό ίδρυμα ειδικής υποεπιτροπής για την έγκριση συναλλαγών την

οποία και επικαιροποίησε δυο (2) φορές με τελευταία επικαιροποίηση

αυτήν της 22ας Απριλίου 2016.

(ε) Πραγματοποίησε τουλάχιστον τριάντα (30) συναντήσεις και

ηχοδιασκέψεις με τα μέλη της Εκτελεστικής της Επιτροπής και αρμόδιους

εκπροσώπους των τραπεζών μελών της προκειμένου να συντονίσει τις

απαιτούμενες διατραπεζικές ενέργειες ορθής εφαρμογής των προβλέψεων

της ειδικού σκοπού νομοθεσίας.

(στ) Ενημέρωσε την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία και μέσω αυτής

τις υπόλοιπες εθνικές ενώσεις εμπορικών τραπεζών σχετικά με τις

προβλέψεις της ειδικού σκοπού νομοθεσίας και τη λειτουργία του

ελληνικού τραπεζικού συστήματος στο πλαίσιο αυτών.

(ζ) Επεξεργάστηκε και απέστειλε έξι (6) φορές, με τελευταία αυτήν της

14ης Ιουνίου 2016, τις τεκμηριωμένες προτάσεις της για σταδιακή άρση

των περιορισμών στον αρμόδιο Υπουργό Οικονομικών και στο Διοικητή

της Τράπεζας της Ελλάδος, λαμβάνοντας πάντα υπόψη τα κάθε φορά

ισχύοντα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας και του χρηματοπιστωτικού

της συστήματος.

Έκθεση Πεπραγμένων ΕΕΤ 2015 · Θέματα προστασίας...

Documents

Transcript of Έκθεση Πεπραγμένων ΕΕΤ 2015 · Θέματα προστασίας...