ExofylloTomouKasAlevra low low

PROTOSELIDA (001-036)_Layout 1 1412021 618 πμ Page 3

Τέχνης ἐμπειρία

ΤΙΜΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ

για την ΚαθηγήτριαΓεωργία ΚοκκορούndashΑλευρά

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥndashΚΑΡΔΑΜΙΤΣΑΑΘΗΝΑ 2020


Τέχνης ἐμπειρίαNέα Αρχαιολογικά Ευρήματα και Πορίσματα

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ndash ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΑΑθήνα 2020

ΤιμηΤικός Τόμός για την Καθηγήτρια

Γεωργία Κοκκορού-Αλευρά


Τίτλος Τέχνης ἐμπειρία

Τιμητικός τόμοςγια την ΚαθηγήτριαΓεωργία ΚοκκορούndashΑλευρά

Επιμέλεια έκδοσης Κώστας Κοπανιάς και Γιώργος Δουλφής

Εικόνες Εξωφύλλου και ΟπισθοφύλλουΠήλινο ειδώλιο χορεύτριας ύστερης ελληνιστικής εποχής Πανεπιστημιακή ανασκαφή Καρδάμαινας(αρχαίας Αλάσαρνας) Κω αρ ευρ ΠΡΣΛΠ52013 Εμπρόσθια και οπίσθια όψη (φωτογραφικόαρχείο Πανεπιστημιακής ανασκαφής ndash λήψεις Ειρήνη Μίαρη)

copy Ινστιτούτο του Βιβλίου ndash ΚαρδαμίτσαΑθήνα 106 79 Ιπποκράτους 8Τηλ 210-3615156 Fax 210-3631100

Ιστοσελίδα wwwkardamitsagre-mail infokardamitsagr

ISBN 978-960-354-519-4

Διατηρούμε όλα τα δικαιώματα συγγραφικά και εκδοτικά αυτού του βιβλίου Κανένα μέρος τουδεν μπορεί να αναπαραχθεί να αποθηκευθεί σε σύστημα αναπαραγωγής να μεταδοθεί με οποιοδή-ποτε μέσο ηλεκτρονικό μηχανικό φωτοαντιγραφικό κλπ χωρίς την προηγούμενη άδεια του Ινστι-τούτου του Βιβλίου ndash Καρδαμίτσα το οποίο εκπροσωπεί επίσης τούς συγγραφείς και τους συντε-λεστές της έκδοσης


O παρών τόμος αφιερώνεται στην καθηγήτριά μας

Γεωργία ΚοκκορούndashΑλευρά μετά την αφυπηρέτησή της από τοΤμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας

του Πανεπιστημίου Αθηνών ως ένδειξη αγάπης και τιμής

και ως αντίδωρο για την διδακτική προσφορά της προς εμάς

τους μαθητές της η οποία για εκείνην υπήρξε

πάντοτε πρώτιστο καθήκον


ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ

Κώστας Κοπανιάς Αναπληρωτής Καθηγητής Αρχαιολογίας Ανατολικής Μεσογείου Εθνικό καιΚαποδιστριακό Πανεπιστήμιο ΑθηνώνΓιώργος Δουλφής Εκπαιδευτικός Δρ Κλασικής Αρχαιολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανε-πιστήμιο Αθηνών

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Έλενα Walter-Καρύδη Ομότιμη Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου SaarbruumlckenΧαράλαμπος Κριτζάς Αρχαιολόγος Επίτιμος Διευθυντής Επιγραφικού ΜουσείουΠαυλίνα Καραναστάση Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου ΚρήτηςEwdoksia Papuci-Wladyka Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου JagiellońskiΚρακοβίαΠλάτων Πετρίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας Εθνικού και Καποδιστρια-κού Πανεπιστημίου Αθηνών Στέλιος Κατάκης Επίκουρος Καθηγητής Ρωμαϊκής Αρχαιολογίας Εθνικού και ΚαποδιστριακούΠανεπιστημίου Αθηνών

Εκτός από την Επιστημονική επιτροπή τα κείμενα που δημοσιεύονται επιμελήθηκαν ανώνυμοι κρι-τές σύμφωνα με τις προδιαγραφές τού περιοδικού AURA του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίαςτου ΕΚΠΑ

PROTOSELIDA (001-036)_Layout 1 1412021 618 πμ 1

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ τ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΔΗΜΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ

Όταν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τουΝομικού Προσώπου Πολιτισμού και Περιβάλ-λοντος του Δήμου Σπάρτης παρουσιάζεται η ευ-καιρία να αποδοθεί η οφειλόμενη Τιμή σε πρό- σωπα των οποίων το έργο στις Επιστήμες ταΓράμματα ή τις Τέχνες αλλά και η εν γένει στάσητους έχουν κερδίσει την αναγνώριση των ομοτέ-χνων τους ndashκαι μάλιστα όταν η προσφορά τουςαυτή συνδέεται και με τον ιδιαίτερο τόπο μαςndashαισθανόμαστε πως πράττοντας τα αυτονόητατιμούμε και τον δικό μας θεσμικό ρόλο

Ο έπαινος που απονέμουν στην ομότιμη κα-θηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας κυρία Γεωρ-γία Κοκκορού-Αλευρά συνάδελφοι και μαθητέςτης με το Επιστημονικό Συμπόσιο laquoΝέα Αρχαιο -λογικά Ευρήματα και Πορίσματαraquo και τον πα-ρόντα τόμο των Πρακτικών του συνιστά έναμικρό αντίδωρο για τις δικές της δωρεές στη με-λέτη και έρευνα της ελληνικής αρχαιότητας ndashκαιτην αγάπη που καλλιέργησε στους μαθητές τηςγιrsquo αυτές

Στον laquoέπαινοraquo όμως laquoτων σοφιστώνraquo αςπροστεθεί και η αναγνώριση των συμπατριωτώντης τόσο για το ενδιαφέρον που επέδειξε για ποι-κίλους τομείς της λακωνικής αρχαιότητας όσοκαι για την ουσιαστική και ολοπρόθυμη αρωγή

της σε ανάγκες και αιτήματα που γεννούσε ησύγχρονη αρχαιολογική (και όχι μόνονhellip) laquoκα-τάσταση πραγμάτωνraquo της Σπάρτης

Με όλα τα παραπάνω θέλαμε στην ουσία ναγίνει κατανοητό γιατί το αίτημα αρωγής για τηνέκδοση του τόμου αυτού των Πρακτικών έγινεκαταρχήν αμέσως αποδεκτό από το ΔιοικητικόΣυμβούλιο του ΝΠΠΠ Αλλά και γιατί τη-ρώντας μέχρι τέλους την υπόσχεσή μας θέλουμενα πιστεύουμε πως συμβάλαμε κι εμείς στο ναυπερνικηθούν τα όχι λίγα εμπόδια που προέκυ-πταν στο ταξίδι προς την Ιθάκη της έκδοσης

Και στο σημείο αυτό αισθανόμαστε την υπο-χρέωση να ευχαριστήσουμε την ΟργανωτικήΕπιτρο πή τους Επιμελητές καθώς και όλους τουςσυντελεστές της έκδοσης για την άψογη συνερ-γασία και τη μεγάλη χαρά που μας έδωσε η συμ-πόρευση και η τελική ευδοκίμηση του εγχειρή-ματος

Σπάρτη 1η Ιουνίου 2018

Γεωργία ΓαλανοπούλουΠρόεδρος ΔΣ

Νομικού Προσώπου Πολιτισμού και Περιβάλλοντος

Δήμου Σπάρτης


ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

ΤΩΝ laquoΟΜΟΙΩΝ της ΜΑΝΗΣraquo

Το Ινστιτούτο για την προβολή και ανάπτυξητης Μάνης laquoΌμοιοι της Μάνηςraquo γεννήθηκε γιανα προωθήσει ένα μοντέλο κοινωνικής δράσηςόπου το άτομο υποβάλλεται και εξυπηρετεί μιασυλλογική λειτουργία και όλοι μαζί ως λειτουρ-γία πλέον υπερασπίζουμε τα δίκια και προβάλ-λουμε την ιδιαιτερότητα της Μάνης

Με ιδιαίτερη χαρά συμμετέχουμε στην έκ-δοση των πρακτικών του Επιστημονικού Συμ-ποσίου που διενεργήθηκε στην Αθήνα 19-21Φεβρουαρίου 2016 προς τιμήν της ΟμότιμηςΚαθηγήτριας του Εθνικού και ΚαποδιστριακούΠανε πιστημίου Αθηνών Γεωργίας Κοκκο ρούndashΑλευρά Το Ινστιτούτο διανύει το τρίτο έτος απότην ίδρυσή του και μεταξύ των κύριων στόχωντου είναι η προαγωγή της επιστημονικής γνώσηςμέσω επιστημονικών μελετών και τεκμηριωμέ-νων ερευνητικών προσπαθειών αλλά και η διά-δοση και ανάδειξη της ιστορίας της αρχαιο λο- γίας και του εν γένει πολιτιστικού υποβάθρου τηςευρύτερης περιοχής

H συμμετοχή μας στην συγκεκριμένη έκδοσηαποτελεί ξεχωριστή τιμή καθώς η τιμώμενη κα-θηγήτρια κατάγεται από την Λακωνία και η πε-ριοχή αποτέλεσε αντικείμενο επιστημονικού εν- διαφέροντος για την ίδια προσωπικά ενώ ο τόμοςπεριλαμβάνει ιδιαίτερη αναφορά στις συμβολέςτης Λακωνίας στην τέχνη και την αρχαιολογία

Στεκόμαστε αρωγοί στην προσπάθεια μιαςεξαιρετικής ομάδας ερευνητών με επικεφαλής τηνκα Γεωργία ΚοκκορούndashΑλευρά να διαφυλάξουντην πολιτιστική κληρονομιά για τις επόμενες γε-νεές και να αναδείξουν την μοναδικότητα των αρ-χαιολογικών ευρημάτων σε κάθε μία από τις πε- ριοχές ενδιαφέροντος σε όλη την χώρα

Αθήνα 4 Φεβρουαρίου 2020

Ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου laquoΟΜΟΙΟΙ της ΜΑΝΗΣraquo

Μιχάλης Κουτσιλιέρης Καθηγητής Ιατρικής ΕΚΠΑ


Κεραμική και ταφικά έθιμα από νεκροταφείο του αρχαίου δήμου της Όης (οικόπεδο Κ Τούλα στο Κορωπί) 191από την Παναγιώτα Γαλιατσάτου

οὐδὲ κόρδαχrsquo εἵλκυσεν Ένας πρώιμος κλασικός κρατήρας στην Ταρκυνία και η σύγχρονή του αττική κωμική σκηνή 203από τον Νικόλαο Χαροκόπο

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ Στοιχεία πολεοδομίας χωροταξίας και αρχιτεκτονικής των αρχαίων

ροδιακών ιερών (4ος-1ος αι πΧ) 217από την ΔήμητραndashΜαρία Λάλα

Η Αιγίδα των Σελευκιδών στο Νότιο Τείχος της Ακροπόλεως(Με παράρτημα του Δ Ταμπακόπουλου) 227από την Μαίρη Γκικάκη

Ανάγλυφες παραστάσεις γυναικείων κινημένων μορφών με αφορμή ένα ανάγλυφο από την Αμφίπολη και τη βάση στο Μουσείο της Ακρόπολης αρ 3363 239από τον Δημήτρη Δαμάσκο

Αγαλμάτια Αφροδίτης από τον χώρο του αρχαίου εργαστηρίου γλυπτικής της Πάρου 249από την Σοφία Δετοράτου

Ονόματα γυναικών σε ενσφράγιστες λαβές εμπορικών αμφορέων(With Appendix by Anno Hein) 261από την Βικτωρία Γεωργοπούλου

The Hunchback Reloaded 273by Anastasia Meintani

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΩΝ ΡΩΜΑΪΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ Η στήλη του κιθαρωδού στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Δελφών 289

από τον Νικόλαο Πετρόχειλο An Unpublished Portrait Head in the National Archaeological Museum of Athens

and its Importance for Attic Herm Portraits 301by Eleni Kalavria

Ερμαϊκή στήλη με απεικόνιση Ηρακλή από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο 315από τον Γεώργιο Μοστράτο

Ερμαϊκή στήλη ρωμαϊκών χρόνων από την ανασκαφή του Μετρό Αθηνών στο οικόπεδο Μακρυγιάννη 325από την Βασιλική Χριστοπούλου

18 Τέχνης ἐμπειρία ΤΙΜΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΟΚΚΟΡΟΥndashΑΛΕΥΡΑ


Μαρμάρινα ημίεργα σκεύη από τα απορρίμματα ενός νεοαττικού εργαστηρίου στις υπώρειες της Ακρόπολης της Αθήνας 345από την Ειρήνη Πουπάκη

Επιτύμβιο άγαλμα νεαρού θλιμμένου ήρωα από τη Νότια Νεκρόπολη της Μυτιλήνης 363από τον Γιάννη Κουρτζέλλη

Μαρμάρινη κεφαλή Διονύσου με στοιχεία εικονιστικού αγάλματος από τη Λάρισα 387από την Ιφιγένεια Λεβέντη

Ιματιοφόρος ανδριάντας νέου από την νεκρόπολη της Ρόδου 399από την Καλλιόπη Μπαϊράμη

Σκέψεις πάνω στην υπrsquo αριθμόν 549 σαρκοφάγο του Βατικανού 417από τον Νικόλαο Βαβλέκα

Fashion or Devotion Roman Lamps with Images of Antinoos from Greece and Asia Minor 425by Dimitris Grigoropoulos

Πρότυπα πλαστικής στα ψηφιδωτά δάπεδα των αυτοκρατορικών χρόνων του ελλαδικού χώρου 441απὀ την Φωτεινή Κοκκίνη

Ο ψηφιδωτός διάκοσμος της Ρωμαϊκής Έπαυλης στην πόλη της Μυτιλήνης 453από την Θάλεια Κυριακοπούλου

laquoΝήσσων εἱερῶν ἀρξάμενοςraquo Προσωπογραφικές και άλλες παρατηρήσεις για μια υστερορωμαϊκή επιγραφή από την Κώρυκο της Κιλικίας 485από τον Γεώργιο Δεληγιαννάκη

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ Από την κλασική αρχαιολογία στη θεωρία της αρχαιολογικής επιστήμης

σε αναζήτηση κοινού τόπου 495από τον Χρήστο Μηλιώνη

Ἀπειροκαλίαι και βανδαλισμοί 505από τον Αλέξη Ευσταθόπουλο

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

Νέα προϊστορική θέση στην περιοχή Βρυσικά Ξηροκαμπίου 519από τους Μαρία Τσούλη Ανδριάνα Κώτση και Δημήτρη Βλαχάκο

19Περιεχόμενα


Νεότερα στοιχεία για τους λακωνικούς αρχαϊκούς ανάγλυφους πίθους 537από τον Γεώργιο Τσιαγγούρη

Αγροτική εγκατάσταση στην Τόριζα Παλαιοπαναγιάς Λακωνίας 551από την Αφροδίτη Μαλτέζου

Νέες αγροτικές και οικιστικές εγκαταστάσεις αρχαϊκών κλασικών και πρώιμωνελληνιστικών χρόνων στη Βόρεια Λακεδαίμονα 567από τον Λεωνίδα Σουχλέρη

Νέο ανάγλυφο από τη Σπάρτη 583από την Ελένη Κουρίνου

Ευρήματα ιερού από σωστική ανασκαφή στη Σπάρτη 589από την Ελένη Ζαββού

Ομάδα αττικών σαρκοφάγων και επιφανή ταφικά μνημεία από την ευρύτερη περιοχή της Σπάρτης 607από την Μαρία Τσούλη

Αρχαία γλυπτά αρχιτεκτονικά μέλη και λίθινα αγγεία από την ευρύτερη περιοχή τού Μυστρά 625από τον Γιώργο Δουλφή

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΩ

The Prehistory of Kos a Synthesis 647by Merkouris Georgiadis

Φοινικικές ενδείξεις στην Κω των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων 661από τον Γεώργιο Μπουρογιάννη

Οι πρώιμες φάσεις του Ιερού του Απόλλωνα στην Καρδάμαινακαι η τοπική αρχαϊκή κεραμική 675από την Μαρία Κουτσουμπού

Ρωμαϊκή Αλάσαρνα ανιχνεύοντας λατρείες σε λύχνους από το ιερό του Απόλλωνα 689από τον Νικόλα Δημάκη

Ο τύπος του επιτάφιου πεσσόσχημου βωμού στην Κω συμβολή στη μελέτη της προέλευσης του ρωμαϊκού επιτάφιου βωμού 703από την Χρυσάνθη Τσούλη



ΠΡΟΛΟΓΟΣ

O παρών τόμος αφιερώνεται στην καθηγήτριάμας Γεωργία Κοκκορού-Αλευρά μετά την αφυπηρέ-τησή της από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίαςτου Πανεπιστημίου Αθηνών ως ένδειξη αγάπης καιτιμής και ως αντίδωρο για την διδακτική προσφοράτης προς εμάς τους μαθητές της η οποία για εκείνηνυπήρξε πάντοτε πρώτιστο καθήκον

Όταν αρχίσαμε να οργανώνουμε επιστημονικόσυμπόσιο προς τιμήν της κας Κοκκορού-Αλευράσκεφτήκαμε να προσκαλέσουμε όχι μόνον τους μα-θητές της αλλά και τους φίλους της από την Ελλάδακαι το εξωτερικό Σύντομα όμως διαπιστώσαμε ότιείναι τόσο πολλοί όλοι εκείνοι που θα ήθελαν να συμ-μετάσχουν σε ένα τέτοιο συνέδριο που θα έπρεπενα διαρκέσει τουλάχιστον μία εβδομάδα Γιrsquo αυτόντον λόγο αναγκαστήκαμε να περιορίσουμε αυτό τοσυνέδριο μόνο στους μαθητές της

Διάφορες συγκυρίες επέτρεψαν να δημοσιευθούνστον τόμο αυτό ορισμένες μόνο από τις συμβολέςπου ανακοινώθηκαν στο συμπόσιο που πραγματο-ποιήθηκε από τις 19 έως τις 21 Φεβρουαρίου 2016στην Αθήνα (Κεντρικό Κτήριο ΠανεπιστημίουΑθηνών και Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο)Άλλες πάλι συγκυρίες προσέφεραν στον τόμο κεί-μενα που δεν είχαν ανακοινωθεί στο συμπόσιο Καιβέβαια δεν είναι λίγοι οι μαθητές της τιμώμενηςπου παρά τη θέλησή τους δεν μπόρεσαν να συμμε-τάσχουν ούτε στο συμπόσιο ούτε τώρα στον τόμοΈτσι λοιπόν ο τόμος αυτός αφιερωμένος σε ένανάνθρωπο που πρόσφερε πολλά σε πολλούς μόνο ωςδείγμα ευγνωμοσύνης μπορεί να θεωρηθεί Ελπί-ζουμε η προσπάθεια αυτή να γίνει ευμενώς δεκτήαπό τη δασκάλα μας από τους μαθητές της ndashσυμ-μετέχοντες και μηndash από την επιστημονική κοινό-τητα την οποία τόσο πολύ πλούτισε η τιμώμενη

φροντίζοντας επιμελώς για την κατάρτιση πολλώνκαι ικανών νέων αρχαιολόγων αφιερώνοντάς τουςχρόνο τον οποίο στερούσε από τον εαυτό της καιτην οικογένειά της και προσφέροντας τον εαυτό τηςως παράδειγμα ηθικού και αφοσιωμένου ερευνητή

Η οργανωτική επιτροπή απλώς διεκπεραίωσετις διαδικασίες για να διεξαχθεί το συμπόσιο και ναολοκληρωθεί ο τόμος Οφείλονται λοιπόν πολλέςευχαριστίες σε πολλούς ανθρώπους Καταρχάςστους παλαιούς και νέους φοιτητές της κυρίαςΑλευρά από τους οποίους ανεξάρτητα από τον κα-θένα και από όλους μαζί ταυτόχρονα γεννήθηκε ηιδέα του συμποσίου και του τόμου Στο ΓερμανικόΑρχαιολογικό Ινστιτούτο και ιδιαίτερα στη Διευ-θύντρια καθηγ κα Katja Sporn για την φιλοξενίατης δεύτερης και της τρίτης ημέρας του συμποσίουΣτους νεότερους συναδέλφους προπτυχιακούς καιμεταπτυχιακούς φοιτητές Γιώργο ΒαλσαμάκηΜαρία Καζαντζίδη Αινεία Καπουράνη ΟυρανίαΚίσσα Γωγώ Μαυροειδή Νίκο Νικολόπουλο ΈφηΡηγάτου Αλίνα Σακελλαροπούλου και Κέλυ Χρι-στοδούλου για την οργανωτική υποστήριξη τουσυμποσίου Στους φίλους και συναδέλφους ΡέναΠουπάκη Νικόλα Δημάκη Χρυσάνθη ΤσούληΕλένη Καλάβρια και Μιράντα Λάλα για την πολύ-πλευρη βοήθειά τους Στους επίσης φίλους και συ-ναδέλφους συγγραφείς τού τόμου αυτού για τηνεμπιστοσύνη τους και για την υπομονή τους χάρηστις οποίες μπορέσαμε να ξεπεράσουμε τα αλλεπάλ-ληλα προβλήματα που καθυστέρησαν την έκδοση

Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλονται στην Επιστη-μονική επιτροπή του τόμου στους φίλους συναδέλ-φους της τιμώμενης Χαράλαμπο Κριτζά ΠαυλίναΚαραναστάση Ewdoksia Papuci-Wladyka Πλά-τωνα Πετρίδη και Στέλιο Κατάκη Θα θέλαμε ξε-



χωριστά να αναφερθούμε στην ομ καθηγ κα ΈλεναWalter-Καρύδη η οποία στάθηκε ακούραστη συμ-παραστάτις και καθοδηγήτρια σε όλη την πορείαπροετοιμασίας του τόμου Καθοριστική για τηνάρτια δημοσίευση των κειμένων υπήρξε και η συμ-βολή των ανώνυμων κριτών που τα επιμελήθηκανσύμφωνα με τις προδιαγραφές του περιοδικούAURA

Η έκδοση του τόμου θα ήταν αδύνατη χωρίς τηνοικονομική αρωγή του Νομικού Προσώπου Πολι-τισμού και Περιβάλλοντος του Δήμου Σπάρτης τοΔιοικητικό Συμβούλιο του οποίου ευχαριστούμεθερμά και ιδιαιτέρως την πρόεδρο κα Γεωργία Γα-λανοπούλου καθώς και τους κκ Βασίλη Γεωργιάδηκαι Χαρά Γιαννακάκη για την συνεργασία κατά τιςδιαδικασίες Καθοριστική υπήρξε επίσης η οικονο-μική συμβολή που ενέκρινε το Διοικητικό Συμβού-λιο του Ινστιτούτου για την προβολή και την ανά -πτυξη της Μάνης laquoΌμοιοι της Μάνηςraquo και γιrsquo αυ -τήν ευχαριστούμε τα μέλη του και ιδιαιτέρως τονπρόεδρό του καθ κ Μιχάλη Κουτσιλιέρη καθώςκαι την γενική γραμματέα κα Κατερίνα Κουσουρήγια τις συνεννοήσεις

Ξεχωριστά πρέπει να αναφερθεί η συμβολή τηςδρος Μαρίας Τσούλη προϊσταμένης του ΤμήματοςΠροϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων καιΜουσείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λακωνίας

χάρη στην οποία δρομολογήθηκαν οι χορηγίες τηνοποία και ευχαριστούμε θερμά Εγκάρδιες ευχαρι-στίες οφείλουμε και στην κα Ευαγγελία Πάντουπροϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λακωνίαςγια την υποστήριξή της

Η υπομονή και η επαγγελματικότητα του εκδο-τικού οίκου Καρδαμίτσα που δεν εφείσθη εξόδωνμε τον οποίο εξάλλου η τιμώμενη συνδέεται με πο-λύχρονη συνεργασία και φιλία κα θώς και των συ-νεργατών του και ιδιαιτέρως του κ Άλκη Δάνουυπήρξε καθοριστική για το άρτιο αποτέλεσμα τουτόμου που κρατάτε

Πολύ συχνά στην ανασκαφή στην Καρδάμαι -να η κυρία Αλευρά αναφέρει πόσο την συγκινεί ηιστορία δύο γιατρών δασκάλου και μαθητή όπωςαποτυπώνεται σε δύο τιμητικές επιγραφές μία γιατον καθένα που αποφασίστηκε μάλιστα να στη-θούν η μία δίπλα στην άλλη Από αυτήν που αναφέ-ρεται στον μαθητή και στην αφοσίωσή του προς τονδάσκαλό του (βλέπε σελ 23) δανειζόμαστε κι εμείςτον τίτλο του τόμου αυτού καθώς η δασκάλα μαςόπως κι εκείνος ο γιατρός-δάσκαλος Αντίπατροςπροσπάθησε να μας καταστήσει μετόχους τᾶς κατὰτὰν τέχναν ἐμπειρίας

Κώστας Κοπανιάς Γιώργος Δουλφής


ΕΠΙΓΡΑΦΗ IG XII 4 109 (γύρω στο 150 πΧ)

ἐπὶ μονάρχου Φιλίσκου μηνὸς Πανάμου ὀγδᾶιἐξ εἰκάδος ναποῖαι εἶπαν Νίκαρχος Τεισία Ἀρίσ‐των Χαρμύλου Φιλωνίδας Διδυμάρχου v ἐπειδὴ Ὀνά‐σανδρος Ὀνησίμου ἰατρὸς μαθὼν παρὰ Ἀντιπάτρωι

5 τῶι Διοσκουρίδαι τὰν τέχναν καθrsquo ὃν ὁ διδάσκαλοςαὐτοῦ καιρὸν ἐδαμοσίευε παρrsquo ἁμεῖν συνὼν ἐκείνω[ι]τάν τε ἀναστροφὰν ἐποιεῖτο ποτὶ πάντας ἄλυποντοῖς τε ποτιδεηθεῖσι τῶν δαμοτᾶν ἀπαράκλητος πα‐ρείχετο τὰν ἀπὸ τᾶς τέχνας χρείαν κατασταθεὶς

10 δὲ καὶ ὑπηρέτας ἐφrsquo ἕτη καὶ πλείονα ἀπόδειξιν ἐποι‐ήσατο πολλῶι μᾶλλον τᾶς τε κατὰ τὰν τέχνανἐμπειρίας καὶ τᾶς κατὰ τὸν βίον εὐταξίας οὔτε κα‐κοπαθίαν οὔτε δαπάναν οὐδεμίαν ὑφορώμενος ἐ‐ξ ὧν ἤμελλέν τι τῶν συμφερόντων τοῖς δαμόταις ἐλ‐

15 λείψειν ταγέντος δὲ καὶ τοῦ διδασκάλου αὐτοῦ ἐπὶ τὸ κα‐τὰ πόλιν ἔργον Ὀνάσανδρος κρίνας καὶ αὐτὸς συνλειτουρ‐γεῖν πρᾶτον τῶι διδάξαντι ὑπηρετῶν ἐκείνωι καὶ πολ‐λῶν ἐπιδεηθέντων αὐτοῦ τῶν δαμοτᾶν διὰ τὸ πρότε‐ρον ἐπεγνώκεν τὰν ὑπάρχουσαν περὶ αὐτὸν κατά τε τὰν

20 τέχναν ἐμπειρίαν καὶ τὰν κατὰ τὸν βίον ἀναστροφὰν πᾶ‐σιν ἐκτενῆ καὶ πρόθυμον ἑαυτὸν παρείχετο βοαθῶν καὶπαραίτιος γινόμενος ὅσον ἐφrsquo ἑαυτῷ τᾶς σωτηρίας καθότιμάλιστα αὐτοὶ τοὶ ποτιδεηθέντες αὐτοῦ ἐπεγνώκαντικρίνας δὲ καὶ καθrsquo ἑαυτὸν ἀνοῖξαι ἰατρεῖον καὶ ἰδιωτεύεν κα‐

25 τὰ πόλιν καί τινων τῶν χρωμένων αὐτῶι συντάξεις φερόν‐των ὅμως παρrsquo οὐθενὸς τῶν δαμοτᾶν ὅσοι ποτιδεδέηνταιαὐτοῦ χάριν τᾶς κατὰ τὰν ἰατρικὰν τέχναν ἐμπειρίαςοὔτε μισθὸν πέπρακται οὔτε σύνταξιν ὑπομεμένει‐κεν λαμβάνειν καίτοι γrsquo ἱκανὸν δυνάμενος ἀπὸ τῶν

30 τοιούτων περιποιήσασθαι διάφορον διὰ τὸ πολλὸςτῶν χρωμένων αὐτῶι τῶν δαμοτᾶν καὶ ἐν ἀρρωστί‐αις ἐπισφαλέσι γεγόνεν καὶ ἐν θεραπεύμασιν παρα‐δόξοις ἀλλrsquo ἀεί ποκα τιθέμενος ἐν ἐλάσσονι τὸ ἴδιονλυσιτελὲς πᾶσιν ἐκτενῆ καὶ πρόθυμον παρέσχηται

35 αὑτὸν βοαθὸν ἔν τε τῶι λοιπῶι βίωι ἄλυπον ἑαυ‐τὸν τετήρηκεν ποτὶ πάντας καὶ ἄltξgtιον οὐ μόνον[τ]οῦ ἐπιταδεύματος ἀλλὰ καὶ τᾶς ποτὶ τὸς δαμό‐[τα]ς εὐνοίας ὅπως οὖν καὶ τοὶ δαμόται φαίνωνταιμηθὲ μόνον τῶν πολιτᾶν τὸς ἀγαθὸς καὶ εὐνltοgtϊκῶς δι‐

40 ακειμένος ποθrsquo αὑτὸς τιμῶντες ἀλλὰ καὶ τῶν παροί‐κων τὸς ἐκτενῶς καὶ φιλοτίμως ἐμ παντὶ καιρῶι ποτὶτὸ πλῆθος ποτιφερομένος Ὀνάσανδρός τε τιμα‐θεὶς ταῖς καταξίαις τιμαῖς πολὺ προθυμότερον ἑα[υ]‐τὸν παρέχηται ἐς τὸς δαμότας vac ἀγαθᾶι τύχαι δεδό‐

45 χθαι τῶι δάμωι τῶι Ἁλασαρνιτᾶν ἐπαινῆσθαι Ὀνάσα[ν]‐δρον Ὀνησίμου ἰατρὸν ἐπί τε τᾶι αἱρέσει ἇι ἔχει ποτὶ πά[ν]‐τας τὸς δαμότας καὶ κατὰ τὰν ἰατρικὰν τέχναν ἐμ‐πειρίαι ἦμεν δὲ αὐτῶι καὶ μετουσίαltνgt πάντων τῶν ἱερῶνὧν μέτεστι καὶ τοῖς δαμόταις τοὶ δὲ ναποῖαι τελεσάντω

50 ἔς τε τὰν στάλαν καὶ τὰν ἀναγραφὰν ἀπὸ τῶν ὑπαρχόντωντοῖς θεοῖς χρημάτων καὶ ἀναθέντωσαν ἐς τὸ ἱερὸν τοῦἈπόλλωνος παρὰ τὰν στάλαν τὰν Ἀντιπάτρου τοῦ διδασ‐κάλου αὐτοῦ ψᾶφοι ταὶ κυροῦσαι τὰν γνώμαν τῶν ναποιᾶνστερεαί διακόσιαι τεσσαράκοντα ὀκτώ ἐναντία

55 οὐδεμία

Τη χρονιά που ήταν μόναρχος ο Φιλίσκος στις 28 του μηνός Πα‐νάμου οι ναοποιοί Νίκαρχος Τεισία Αρίστων Χαρμύλου και Φι‐λωνίδας Διδυμάρχου εισηγήθηκαν επειδή ο ιατρός Ονάσαν‐ δρος Ονησίμου αφού έμαθε την ιατρική τέχνη κοντά στον Αν‐τίπατρο Διοσκουρίδα κατά το χρονικό διάστημα που ο δάσκα‐λός του υπηρετούσε ως δημόσιος γιατρός κοντά μας όνταςδίπλα του φρόντιζε με την συμπεριφορά του να μη λυπεί κανέ‐ναν και σε όσους από τους δημότες τον χρειάζονταν προσέ‐φερε χωρίς ανταλλάγματα την τέχνη του όταν δε ανέλαβε υπη‐ρεσία για χρόνια απέδειξε ακόμη περισσότερο και την εμπειρίατου στην ιατρική τέχνη και τον ορθό βίο του χωρίς να υπολογίζειούτε ταλαιπωρίες ούτε κανένα κόστος εξαιτίας των οποίων θαμπορούσε ίσως να λείψει κάτι αναγκαίο για την υγεία των πο‐λιτών όταν δε τοποθετήθηκε και ο δάσκαλός του στην ιατρικήυπηρεσία τής πόλης της Κω ο Ονάσανδρος αφού θεώρησε ότιόφειλε και ο ίδιος να υπηρετεί μαζί με αυτόν που εξαρχής τονδίδαξε βοηθώντας τον και όταν πολλοί από τους δημότες τονπαρακαλούσαν επειδή ήδη γνώριζαν γιrsquo αυτόν και την ιατρικήτου εμπειρία και την καθημερινή συμπεριφορά του ήταν δια‐θέσιμος και πρόθυμος σε όλους βοηθώντας και συμβάλλονταςόσο εξαρτιόταν από τον ίδιο στην σωτηρία τους όπως μάλισταεπιβεβαιώνουν αυτοί οι ίδιοι που προσέφυγαν σrsquo αυτόν παρα‐καλώντας τον όταν δε αποφάσισε να ανοίξει το προσωπικό τουιατρείο και να ιδιωτεύει στην πόλη και κάποιοι από αυτούς πουτον χρειάζονταν του προσέφεραν αμοιβή ο Ονάσανδρος ποτέδεν έλαβε χρήματα ή άλλη αμοιβή από οποιονδήποτε από τουςδημότες από όσους τον χρειάστηκαν χάρη της εμπειρίας τουστην ιατρική τέχνη αν και θα μπορούσε να έχει αποκτήσει ση‐μαντική περιουσία από τέτοιες περιπτώσεις καθώς πολλοί απότους δημότες που τον χρειάζονταν και αρρώστησαν επικίνδυνακαι θεραπεύτηκαν από περίεργες ασθένειες αλλά πάντα βάζον‐τας σε δεύτερη μοίρα το προσωπικό του συμφέρον σε όλουςπροσέφερε πρόθυμα τη βοήθειά και στον υπόλοιπο βίο τουκρατήθηκε μακριά από δυσάρεστες συμπε ριφορές προς οποιον ‐δήποτε και φάνηκε αντάξιος όχι μόνο του επάγγελματός τουαλλά και της μέριμνας προς τους πολίτες προκειμένου λοιπόνκαι οι δημότες να δείξουν ότι δεν τιμούν μόνον από τους πολίτεςτους αγαθούς και αυτούς που φέρονται ευνοϊκά προς αυτούςαλλά και αυτούς από τους παροίκους που συμπεριφέρονται μεκαλή διάθεση και φιλοτιμία σε κάθε περίσταση στο λαό καιπροκειμένου ο Ονάσανδρος αφού τιμηθεί επαξίως να διαθέτειτον εαυτό του με ακόμα περισσότερη προθυμία στους δημότεςμε αγαθή τύχη αποφασίστηκε από τον δήμο των Αλασαρνιτώννα επαινεθεί ο Ονάσανδρος Ονησίμου ιατρός και για την στάσητην οποία έχει προς όλους τους δημότες και για την εμπειρίατου στην ιατρική τέχνη να επιτρέπεται δε σε αυτόν και η συμ‐μετοχή σε όλα τα ιερά στα οποία επιτρέπεται συμμετοχή στουςδημότες οι δε ναοποιοί να πραγματοποιήσουν την ανίδρυσητης στήλης και την χάραξη της επιγραφής στην στήλη με χρή‐ματα από αυτά που έχουν οι θεοί και να την στήσουν στο ιερότού Απόλλωνα δίπλα στην στήλη τού Αντιπάτρου του δασκά‐λου του Ψήφοι θετικές που κυρώνουν την πρόταση των ναο‐ποιών διακόσιες σαράντα οκτώ Αντίθετες καμία

Επιγραφή IG XII 4 109 23


ΕΡΓΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΟΚΚΟΡΟΥndashΑΛΕΥΡΑ

Η Γεωργία Κοκκορού-Αλευρά γεννήθηκε στονΠειραιά αλλά μεγάλωσε στο Ξηροκάμπι Λακωνίαςκαι είναι ένα από τα τρία παιδιά του Κλεομένη Κοκ-κορού και της Ασπασίας Διβέρη-Κοκκορού βιβλιο-πώλη και δασκάλας αντίστοιχα Στα γυμνασιακάτης χρόνια μετακόμισαν στον Πειραιά όπου τελεί-ωσε το γυμνάσιο και πέρασε με εξαιρετική επιτυχίαστις εισαγωγικές εξετάσεις της Φιλοσοφικής Σχο-λής του Πανεπιστημίου Αθηνών Από το 1962 έωςκαι το 1967 σπούδασε στο Ιστορικό και Αρχαιολο-γικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπι-στημίου Αθηνών με υποτροφία του Ιδρύματος Κρα-τικών Υποτροφιών και με καθηγητές τους Ν Κον-τολέoντα Σπ Μαρινάτο Ν Τωμαδάκη Δ Ζακυ-θηνό και πολλούς άλλους Αν και η αρχική της επι-θυμία ήταν να ασχοληθεί με την Ιστορία της Τέχνηςτην κέρδισε η Αρχαιολογία Με βάση τις επιδόσειςτης στα αρχαιολογικά προ πάντων μαθήματα επι-λέχθηκε από τον καθηγητή Νικόλαο Κοντολέονταγια να συμμετάσχει στην ανασκαφή στην Γρόττατης Νάξου Μάλλον από τότε δρομολογήθηκε η ιδι-αίτερη επιστημονική της κλίση στη μελέτη της αρ-χαϊκής πλαστικής και των αρχαίων λατομείων τουνησιού Μετά την αποφοίτησή της από την Φιλο-σοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών επιλέ-γεται ως υπότροφος του Deutscher AkademischerAustausch Dienst (DAAD Γερμανική ΥπηρεσίαΑνταλλαγών) για να συνεχίσει τις σπουδές της σεμεταπτυχιακό επίπεδο στο Ludwig-MaximiliansUniversitaumlt του Μονάχου όπου και εκπόνησε τηνδιδακτορική διατριβή της με τίτλο laquoArchaischeNaxische Plastikraquo με επόπτη καθηγητή τον EHomann-Wedeking Καθηγητές της εκεί ήταν επί-σης οι D Ohly I Scheibler H Bengtson και άλ -λοι Στο Μόναχο γνωρίστηκε με τον μετέπειτασύζυγό της Γιάννη Αλευρά μαζί με τον οποίο απέ-

κτησε δύο κόρες την Ελένη και την ΑσπασίαΗ κα Αλευρά επέστρεψε στην Ελλάδα μετά την

ολοκλήρωση των σπουδών της και την πτώση τηςδικτατορίας Αρχικά μελέτησε ανασκαφικό υλικόαπό το ιερό του Απόλλωνα Μαλεάτα στην Επί-δαυρο ως υπότροφος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευ-νών υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Β Λαμπρι-νουδάκη Το 1980 και μετά από επιτυχή συμμετοχήσε γραπτό διαγωνισμό του Υπουργείου Πολιτισμούδιορίστηκε επιμελήτρια Αρχαιοτήτων της Αρχαιο-λογικής Υπηρεσίας με έδρα την Θήβα και λίγο αρ-γότερα το ίδιο έτος εξελέγη Επιμελήτρια του Τμή-ματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστη-μίου Αθηνών Επί τριάντα δύο χρόνια από το 1980έως και το 2012 υπηρέτησε με ήθος και αυταπάρ-νηση το Πανεπιστήμιο Αθηνών ως Λέκτορας Επί-κουρη Αναπληρώτρια και Τακτική Καθηγήτρια τουΤμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας

Κατά την διάρκεια της σταδιοδρομίας της τιμή-θηκε με πολλές υποτροφίες και διακρίσεις από ταΓερμανικά Αρχαιολογικά Ινστιτούτα του Βερολίνουκαι της Ρώμης το Ίδρυμα Fulbright για πραγμα-τοποίηση κύκλου διαλέξεων σε πανεπιστήμια τηςΑμερικής καθώς και το Center for Hellenic Stud-ies στο Princeton Εξελέγη τακτικό μέλος της Ελ-ληνικής Αρχαιολογικής Εταιρείας και της ASMO-SIA αντεπιστέλλον μέλος του Γερμανικού Αρχαι-ολογικού Ινστιτούτου μέλος του American Insti-tute of Archaeology μέλος της εκδoτικής επιτρο-πής Studies in Ancient Art and Civilization τουΠανεπιστημίου της Κρακοβίας καθώς και μέλοςτης επιστημονικής επιτροπής του αρχαιολογικούπεριοδικού του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολο-γίας του Πανεπιστημίου Αθηνών AURA

Στο Πανεπιστήμιo Αθηνών εξελέγη σε σημαν-τικές διοικητικές θέσεις


25Εργοβιογραφία Γεωργίας ΚοκκορούndashΑλευρά

bull Από το 1995 έως το 1997 υπηρέτησε ως η πρώ-τη γυναίκα Διευθύντρια του Τομέα Αρχαιολο-γίας και Ιστορίας της Τέχνης Επί της θητείαςτης διοργανώθηκε μεταξύ άλλων και η πρώτηΔιημερίδα για το ερευνητικό έργο του Τομέα Αρ-χαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης η οποία καιέγινε έκτοτε θεσμός του Τομέα Αποσκοπώνταςστον εκσυγχρονισμό του γνωστικού φάσματοςτου Τομέα εισηγήθηκε τη διεύρυνσή του με νέαπλησιέστερα στο σύγχρονο διεθνές πνεύμα γνω-στικά αντικείμενα που απουσίαζαν από τις μέχριτότε προσφερόμενες παραδόσεις και σεμινάρια

bull Από το 2001 έως και το 2007 ως Διευθύντριατου Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδώντου Τμήματος συνέβαλε στην αναμόρφωση τουΠρογράμματος στο πλαίσιο του ΕυρωπαϊκούΠρογράμματος ΕΠΕΑΕΚ

bull Από το 2007 έως και το 2009 υπηρέτησε ως ηπρώτη γυναίκα Πρόεδρος του Τμήματος Ιστο-ρίας και Αρχαιολογίας και κατά την θητεία τηςπραγματοποιήθηκε η πρώτη αξιολόγηση τουΤμήματος

bull Από το 2001 έως και την αφυπηρέτησή της διε-τέλεσε υπεύθυνη της Συλλογής ΠετρωμάτωνΟρυκτών και Μεταλλευμάτων του Αρχαιολογι-κού Μουσείου του Τμήματος μία συλλογή πουη ίδια οργάνωσε

bull Υπηρετώντας την αντίληψή της για διεύρυνσητων διεθνών επαφών του ελληνικού πανεπιστη-μίου υπήρξε από τους πρωτεργάτες για την κα-θιέρωση του ευρωπαϊκού προγράμματος Era -smus Μέχρι την αφυπηρέτησή της συντόνισεμε επιτυχία ανταλλαγές φοιτητών μεταξύ τουΠανεπιστημίου Αθηνών και πολλών γερμανι-κών ιταλικών πολωνικών και σουηδικών πανε-πιστημίων ενώ επόπτευσε επίσης τις σπουδέςπολλών αλλοδαπών ερευνητών εκτός Ευρώπηςυποτρόφων του ελληνικού Υπουργείου Παιδείαςκαι άλλων ιδρυμάτωνΠέρα όμως από αυτά η κα Αλευρά έφερε στο

Πανεπιστήμιο μία σειρά από ευρωπαϊκά προγράμ-ματα τα οποία προσέφεραν πολύτιμους πόρους για

την έρευνα αλλά και δημιούργησαν θέσεις εργασίαςγια αποφοίτους του Τμήματος και νέους ερευνητέςΑπό το 2001 έως το 2004 διετέλεσε υπεύθυνη τουΕΠΕΑΕΚ ΙΙ για την laquoΑναμόρφωση Μεταπτυχια-κού Προγράμματος Σπουδών Τμήματος Ιστορίαςκαι Αρχαιολογίαςraquo και από το 2010 έως το 2012του laquoΠρογράμματος Πρακτικής Άσκησης Φοιτη-τώνraquo Διεκδίκησε επίσης και διαχειρίστηκε ως επι-στημονική υπεύθυνη τρία μεγάλα ευρωπαϊκά ερευ-νητικά προγράμματα α) στο πλαίσιο του προγράμ-ματος laquoΠΥΘΑΓΟΡΑΣraquo την μελέτη των ανασκα-φικών ευρημάτων της αρχαίας Αλάσαρνας και τωναρχαίων ελληνικών λατομείων β) στο πλαίσιο τουπρογράμματος laquoΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣraquo την επιφα-νειακή έρευνα του αρχαίου δήμου των Αλασαρνιτώνστην Κω και γ) στο πλαίσιο του Πρόγραμματοςαριστείας laquoΘΑΛΗΣraquo την δημοσίευση των ανα-σκαφικών ευρημάτων με τίτλο laquoΙερό ΑπόλλωνοςndashΠαλαιοχριστιανισμός Οικισμός στην Αλάσαρνατης Κωraquo Μόνο σε αυτό το τελευταίο πρόγραμμασυνεργάστηκαν συνολικά 55 ερευνητές Υπήρξεεπίσης υπεύθυνη του ευρωπαϊκού προγράμματοςlaquoMarie Curieraquo για την μελέτη του φαινομένου τουθανάτου στον αρχαιοελληνικό versus νεοελλληνικόκόσμο από την δρα Ε Haaland με θέμα laquoGreekWomen and Death ancient and modernraquo

Η κα Αλευρά συμμετείχε σε πολλές ανασκαφέςστη Νάξο την αρχαία Ολυμπίατην Επίδαυρο καιτην Θήβα όπου εργάστηκε επί μία διετία περίπουως έκτακτη αρχαιολόγος στο εκεί ΑρχαιολογικόΜουσείο Από το 1985 μέχρι και σήμερα είναι συν-διευθύντρια της συστηματικής πανεπιστημιακήςανασκαφής στο Ιερό του Απόλλωνα και στον Πρώι-μο Βυζαντινό Οικισμό στην Καρδάμαινα (αρχαίαΑλάσαρνα) της Κω από κοινού με τις καθηγήτριεςΣ Καλοπίση-Βέρτη και Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσο-γλου Αυτή η συστηματική πανεπιστημιακή ανα-σκαφή με την 35ετή μέχρι στιγμής διάρκεια έφερεστο φως ένα πολύ σημαντικό ιερό της Κω το οποίολειτουργούσε από τα γεωμετρικά έως και τα ρωμαϊ -κά χρόνια και έναν πρώιμο βυζαντινό οικισμό πουτο διαδέχτηκε στον ίδιο χώρο με διάρκεια ζωής μέχρι



τον 7ο αι μΧ και απέδωσε πλήθος σπουδαίων ευ-ρημάτων Από το 2003 έως και το 2006 διηύθυνετην επιφανειακή έρευνα στον αρχαίο δήμο των Αλα-σαρνιτών στην Καρδάμαινα της Κω Από το 2002έως και το 2013 διηύθυνε την έρευνα πεδίου για τοlaquoCorpus των αρχαίων ελληνικών λατομείωνraquo στοπλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος laquoΚΑΠΟ-ΔΙΣΤΡΙΑΣraquo Από την έρευνα της ερευνητικήςομάδας που συντόνιζε προέκυψε ο πρώτος πλήρηςκαι συστηματικός κατάλογος αρχαίων λατομείωντης Ελλάδας Στις ανασκαφές και τα ερευνητικά τηςπρογράμματα εκπαιδεύτηκε πλήθος φοιτητών Υπο-λογίζεται ότι μόνο στην πανεπιστημιακή ανασκαφήτης Καρδάμαινας έχουν συμμετάσει περισσότεροιαπό 1500 φοιτητές

Για εμάς τους μαθητές της όμως η πιο σημαντικήδραστηριότητά της ήταν το διδακτικό της έργοΌλοι μας θυμόμαστε τα μαθήματά της που γίνον-ταν πάντοτε με τρόπο εύληπτο κριτικό και ελκυ-στικό με πλούσιο εποπτικό υλικό και επιπλέον συν-οδεύονταν από εκπαιδευτικές επισκέψεις σε μουσείακαι αρχαιολογικούς χώρους Θυμόμαστε επίσης τονχρόνο που τόσο γενναιόδωρα αφιέρωνε σε όλουςμας τις συζητήσεις σχετικά με τα προβλήματα τηςέρευνάς μας παρασύροντάς μας στο μεράκι που έχειη ίδια για την αρχαιότητα και αντιμετωπίζοντάς μαςπάντα με κατανόηση καθώς κάναμε τα πρώτα βή-ματα στην έρευνα που αυτή υπηρετούσε διδάσκον-τάς μας με το παράδειγμά της την τιμιότητα απέ- ναντι στο αντικείμενο της έρευνας και απέναντιστους συναδέλφους Η επιστημονική της κατάρ-τιση το διεθνές της κύρος καθώς και η ζεστή τηςευγένεια η ανθρωπιά και η ευρυμάθειά της προσήλ-κυσαν πολλούς φοιτητές σε αυτήν Από το 1990 έωςκαι σήμερα παρακολούθησε δεκάδες διδακτορικώνδιατριβών 26 από τις οποίες ως κύρια επόπτρια καιδύο σε συνεπίβλεψη με πανεπιστήμια της Γερμα-νίας ενώ συμμετείχε επιπλέον σε κρίσεις διατριβώνσε πανεπιστήμια της Γερμανίας και της ΓαλλίαςΤέλος υπήρξε κύρια επόπτρια μεγάλου αριθμού με-ταπτυχιακών διπλωματικών εργασιών Πολλοί απόαυτούς τους μαθητές της διακρίνονται σήμερα ως

καθηγητές ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων ωςλειτουργοί της Αρχαιολογικής υπηρεσίας ως εκπαι-δευτικοί και ως ανεξάρτητοι ερευνητές

Εξίσου εντυπωσιακό είναι το επιστημονικό τηςέργο ως προς τον αριθμό και την ποιότητα των δη-μοσιεύσεων αλλά και την μεγάλη θεματική ποικιλίατου Προσέφερε επίσης συνολικά 53 ανακοινώσειςσε διεθνή και τοπικά συνέδρια καθώς και 40 διαλέ-ξεις σε μεγάλα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρατης Ευρώπης και της Αμερικής Επίσης συνέγραψε4 τεύχη πανεπιστημιακών σημειώσεων καθώς καισε συνεργασία με εκπαιδευτικούς δύο σχολικά βι-βλία Τέλος συνεργάστηκε σε διάφορα αρχαιολο-γικά ντοκιμαντέρ της κρατικής και της ιδιωτικήςτηλεόρασης

Οι μονογραφίες της αποτελούν σημεία αναφο-ράς στην διεθνή έρευνα Κατ αρχάς η διδακτορικήτης διατριβή laquoArchaische Naxische Plastikraquo πουδημοσιεύτηκε το 1975 στο Μόναχο υπήρξε η βάσημίας νέας μονογραφίας με τίτλο laquoArchaische Nax-ische Bildhauereiraquo που προήλθε από την διατριβήαλλά εμπλουτίστηκε με νέα στοιχεία σκέψεις καιβιβλιογραφία και δημοσιεύτηκε στην σειρά AntikePlastik το 1995 Τα δύο αυτά έργα αποτελούν τηναπαραίτητη αφετηρία για κάθε ερευνητή που καισήμερα ακόμη θέλει να μελετήσει την αρχαϊκή να-ξιακή και κυκλαδική πλαστική Το βιβλίο της laquoΗΤέχνη της Αρχαίας Ελλάδαςraquo το οποίο εκδόθηκετρεις φορές από το 1990 έως το 1995 και ανατυπώ-θηκε πολλές φορές τελευταία το 2019 πλήρως ανα-δομημένο και με προσθήκες εξακολουθεί να προσ-φέρεται ως σύγγραμμα στους φοιτητές πολλών ελ-ληνικών πανεπιστημίων Το εγχειρίδιο αυτό το πρώ-το στα ελληνικά μετά το κλασικό βιβλίο του ΧρΤσούντα με τίτλο laquoΤέχνη της Αρχαίας Ελλάδαςraquoτο 1925 προσφέρει ουσιαστική συνοπτική επο-πτική και έγκυρη εισαγωγή στη συνολική σπουδήτης αρχαίας ελληνικής τέχνης Στο βιβλίο της laquoΑρ-χαία Αλάσαρνα Ι Οι Επιγραφέςraquo το οποίο εκδό-θηκε το 2004 δημοσιεύονται όλες οι επιγραφέςαυτού του τόσο σημαντικού ιερού της Κω με τρόποαναλυτικό και εμπεριστατωμένο προσφέροντας νέα


27

στοιχεία για την ιστορία της αρχαίας Αλάσαρναςκαι της Κω Δημοσίευσε επίσης από κοινού με τιςκαθηγήτριες Σ Καλοπίση-Βέρτη και Μ Παναγιω-τίδη-Κεσίσογλου έναν επιστημονικό και εύληπτοοδηγό για τους επισκέπτες του αρχαιολογικού χώ-ρου της Καρδάμαινας στα ελληνικά και στα αγ-γλικά Σε συνεργασία με μαθητές της και άλλουςερευνητές συνέγραψε το μοναδικό μέχρι σήμεραστο είδος του εγχειρίδιο laquoΑρχαία Ελληνικά Λατο-μείαraquo το οποίο εκδόθηκε από το Πολιτιστικό Ίδρυ-μα της Τράπεζας Πειραιώς καθώς και το ογκώδεςβιβλίο με τίτλο laquoCorpus Αρχαίων Λατομείων Λα-τομεία του ελλαδικού χώρου από τους προϊστορικούςέως τους μεσαιωνικούς χρόνουςraquo το οποίο αποτελείτον πρώτο συστηματικό κατάλογο λατομείων τηςΕλλάδας Επιμελήθηκε επίσης την έκδοση πρακτι-κών συνεδρίων bull laquoΙστορία ndash Τέχνη ndash Αρχαιολογία της Κωraquo

(2001) από κοινού με τις καθηγήτριες Ά Λαι-μού και Ε Σημαντώνη-Μπουρνιά

bull laquoΜέθοδοι Προσέγγισης και Έρευνας της ΑρχαίαςΕλληνικής και Ρωμαϊκής Γλυπτικήςraquo (2007) σεσυνεργασία με τον αναπληρωτή καθηγητή ΚΚοπανιά

bull laquoΝέα ευρήματα Αρχαϊκής Πλαστικής από Ελλη-νικά Ιερά και Νεκροπόλειςraquo (2007) από κοινούμε τον διευθυντή του Γερμανικού ΑρχαιολογικούΙνστιτούτου καθηγητή W- D Niemeier

bull Υπό έκδοση είναι ακόμη δέκα συλλογικοί τόμοιόπου δημοσιεύονται ευρήματα από την Πανεπι-στημιακή Ανασκαφή στην Καρδάμαινα (αρχαίαΑλάσαρνα) της Κω στο πλαίσιο του ερευνητι-κού προγράμματος laquoΘΑΛΗΣraquoΕκτός όλων αυτών η κα Αλευρά συνέγραψε ως

τώρα περισσότερα από 100 επιστημονικά άρθρα μεθέματα κυρίως γύρω από την αρχαϊκή γλυπτική δια-

φόρων κέντρων και τοπικών εργαστηρίων σχετικάμε τα γλυπτά και κοροπλαστικά ευρήματα των ελ-ληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων από το ιερό τουΑπόλλωνα στην Αλάσαρνα και τον αρχαίο δήμοτων Αλασαρνιτών με τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπατα ανασκαφικά δεδομένα τις επιγραφές την μικρο-τεχνία και άλλα ευρήματα της ανασκαφής και τηςεπιφανειακής έρευνας στην Καρδάμαινα Ένα ση-μαντικό μέρος των ερευνών και δημοσιεύσεών τηςαποτελούν επίσης γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέληόλων των εποχών - από τους αρχαϊκούς έως και τουςρωμαϊκούς χρόνους - από την Λακωνία την ιδιαί-τερη πατρίδα της και τέλος η πρωτοποριακή έρευνακαι μελέτη για τα αρχαία λατομεία στον ελλαδικόχώρο Οι κατευθύνσεις της έρευνάς της αφορούντόσο τον προσδιορισμό με στυλιστικά και εικονο-γραφικά-τυπολογικά κριτήρια του τόπου προέλευ-σης των μνημείων και της εξέλιξης της καλλιτε-χνικής παραγωγής αυτών των περιοχών όσο και ερ-μηνευτικές-κοινωνικοπολιτικές προσεγγίσεις τωνδιαφόρων κέντρων γλυπτικής και αρχιτεκτονικήςδια μέσου της ανάλυσης και ενδελεχούς μελέτης τωνμνημείων ενώ δεν απουσιάζουν και οι θεωρητικέςμεθοδολογικές συμβολές Η ακρίβεια των περιγρα-φών ο καθορισμός του ιδιαίτερου χαρακτήρα καιτης εποχής δημιουργίας των μνημείων μέσω αυστη-ρών επιστημονικών κριτηρίων και μεθοδικής ανά-λυσης ήταν σταθερό ζητούμενο της έρευνάς της

Είναι δύσκολο να παρουσιάσει κανείς πλήρως τοπολυσχιδές επιστημονικό έργο την διοικητική δρα-στηριότητα και το διδακτικό έργο της κας Αλευράμέσα σε ένα σύντομο κείμενο Όχι μόνο είναι πολλέςοι ετεροαναφορές στο έργο της αλλά και ο αριθμόςτων μαθητών της είναι μεγάλος

Κώστας ΚοπανιάςΕιρήνη Πουπάκη

Εργοβιογραφία Γεωργίας ΚοκκορούndashΑλευρά


ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ(έως το 2019)

Μονογραφίες ndash Βιβλία ndash Αρχαιολογικοί Οδηγοί1) Archaische Naxische Plastik (Διδακτ διατρ Μόναχο 1975)2) Η Τέχνη της Αρχαίας Ελλάδας Σύντομη Ιστορία 1050-50 πΧ (1η έκδ 1990 3η εκδ 1995 νέα έκ-

δοση 2019) 3) Archaische Naxische Bildhauerei Antike Plastik 24 1993 (1995) 37-138 4) Αρχαία Αλάσαρνα Ι Οι Επιγραφές (Αθήνα 2004)5) Kardamaina (Ancient Halasarna) on the Island of Kos A Guide (Αθήνα 2006 συνεργασία με Σ

Καλοπίση-Βέρτη Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου) 6) Ιστορία Α΄ Γυμνασίου Βιβλίο για τον μαθητή (Αθήνα 2006 συνεργασία με Θ Κατσουλάκο και Β

Σκουλάτο) 7) Ιστορία Α΄ Γυμνασίου Βιβλίο για τον καθηγητή (Αθήνα 2006 συνεργασία με Θ Κατσουλάκο και

Β Σκουλάτο)8) Καρδάμαινα Αρχαία Αλάσαρνα Οδηγός (πρβλ αρ 16 Athens 2010 συνεργασία με Σ Καλοπίση-

Βέρτη Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου)9) Αρχαία Ελληνικά Λατομεία (Αθήνα 2010 συνεργασία με Ειρ Πουπάκη και Α Ευσταθόπουλο)10) Corpus Αρχαίων Λατομείων Λατομεία του ελλαδικού χώρου από τους προϊστορικούς έως τους μεσαι-

ωνικούς χρόνους (Αθήνα 2014 συνεργασία με Ειρ Πουπάκη Α Ευσταθόπουλο και Α Χατζηκων-σταντίνου)

Επιμέλεια επιστημονικών τόμωνεκδόσεων11) Ν Λερίου ndash Μ Τσούλη Η Κύπρος από τους Αρχαϊκούς έως και τους Ρωμαϊκούς Χρόνους στο Ιστορία

και Πολιτισμός της Κύπρου Από τους Προϊστορικούς Χρόνους μέχρι και σήμερα Ηλεκτρονικό βιβλίοτου Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού 1998 (καθοδήγηση και εποπτεία)

12) Ιστορία ndash Τέχνη ndash Αρχαιολογία της Κω (Αθήνα 2001 συνεργασία με Α Λαιμού και Ε Σημαντώνη-Μπουρνιά)

13) Μέθοδοι Προσέγγισης και Έρευνας της Αρχαίας Ελληνικής και Ρωμαϊκής Γλυπτικής (Αθήνα 2007συνεργασία με Κ Κοπανιά)

14) Ειρ Πουπάκη Λίθινα Αγγεία Χειρόμυλοι και Άλλα Τέχνεργα από το Ιερό του Απόλλωνα και τον πα-λαιοχριστιανικό οικισμό στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κω (Αθήνα 2011)

15) Νέα ευρήματα Αρχαϊκής Πλαστικής από Ελληνικά Ιερά και Νεκροπόλεις Πρακτικά Διεθνούς Συμ-ποσίου Αθήνα 2-3 Νοεμβρίου 2007 Athenaia 3 (Muumlnchen 2012 συνεργασία με H-D Nie -meier)

16) Γλυπτική-Λιθοτεχνία-Επιγραφές από το ιερό του Απόλλωνα ΠυθαίουΠυθαέως και τον πρώιμο βυ-ζαντινό οικισμό Aλάσαρνα VI (Αθήνα 2017)


17) Αρχαία Αλάσαρνα της Κω Όψεις της ιστορικής διαδρομής ενός αρχαίου δήμου από την προϊστορικήέως και την πρώιμη βυζαντινή περίοδο Πρακτικά Διημερίδας Κως 21-22 Οκτωβρίου 2017 (υπόέκδοση συνεργασία με Σ Καλοπίση-Βέρτη Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου)

18) Ο αρχαίος Δήμος των Αλασαρνιτών στην Κω Αποτελέσματα της Συστηματικής Επιφανειακής Έρευ-νας 2003-2006 (υπό έκδοση συνεργασία με Κ Κοπανιά)

19) Επιμέλεια των τόμων Aλάσαρνα III-V VII ΙΧ ΧΙ (υπό έκδοση)

Άρθρα ndash Δημοσιεύσεις Ανακοινώσεων σε Συνέδρια20) laquoΠαρατηρήσεις σχετικά μrsquo ένα αρχαϊκό κεφάλιraquo Αρχαιογνωσία 22 (1981) 264-27221) laquoApolloraquo στο Lexicon Ikonographicum Mythologiae Classicae (LIMC) II (1984) αρ 689-816

1045-1053 και Kommentar C 22) laquoΑνασκαφή στο Ιερό του Απόλλωνα στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κωraquo Αρχαιολ

Εφημερίς 1985 Χρονικά 1-18 (συνεργασία με Σ Καλπίση-Βέρτη Ν Κούρου Α Λαιμού και ΜΠαναγιωτίδη-Κεσίσογλου)

23) laquoNeue archaische Skulpturen im Archaumlologischen Museum von Rhodosraquo στο H Kyrieleis(εκδ) Archaische und klassische Griechische Plastik Ι (Mainz am Rhein 1986) 79-91

24) laquoΈνα Γνωστό-Άγνωστο Αγγείο του Ζωγράφου του Μειδίαraquo στα Πρακτικά του XII Διεθνούς Αρ-χαιολογικού Συνεδρίου Αθήνα 1983 (1988) 103-114

25) laquoHeracles and the Hydra of Lernaraquo laquoHerakles and the Hesperidesraquo στο LIMC V 1990 αρ1990-2173 2676-2787 και Commentaries

26) laquoΑνασκαφή στο Ιερό του Απόλλωνα στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κωraquo Πρακτικάτης εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 1986 (1990) 298-330 (συνεργασία με Σ Καλοπίση-ΒέρτηΑ Λαιμού και Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου)


28) laquoΑνασκαφή στο Ιερό του Απόλλωνα στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κω κατά τα έτη1988-1990raquo Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας (1990) 342-367 (συνεργασία μεΣ Καλοπίση-Βέρτη Α Λαιμού και Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου)

29) laquoΤα Αρχαία Λατομεία Μαρμάρου της Νάξουraquo Αρχαιολ Εφημ 1992 101-127 30) laquoDie Entstehungszeit der naxischen Delos-Loumlwen und anderer Tierskulpturen der Archaikraquo

Antike Kunst 36 1993 91-102 31) laquoΤμήμα Κούρου από τo Τουρκολέκα Μεγαλοπόλεωςraquo στο O Palagia ndash W Coulson (επιμ)

Sculpture from Arcadia and Laconia (London 1993) 13-25 32) laquoΣχέσεις Νάξου-Αιγύπτου κατά τους Αρχαϊκούς Χρόνουςraquo στο ΙΚ Προμπονάς ndash ΣΕ Ψαρράς

(επιμ) Η Νάξος διά μέσου των αιώνων (Αθήνα 1994) 331-343 33) laquoThe traditional archaeological characterisation of marble sculpture and the results of modern

scientific techniquesraquo στο Y Maniatis ndash N Herz ndash Y Basiakos (επιμ) The Study of Marbleand Other Sones Used in the Antiquity (London 1995) 95-102 (συνεργασία με Β Μαντή ΑΠΓριμάνη Γ Μανιάτη)

34) laquoΑνασκαφή στο Ιερό του Απόλλωνα στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κωraquo Κωακά Ε΄1995 141-163 (συνεργασία με Σ Καλοπίση-Βέρτη και Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου)

29Αναλυτικός Κατάλογος Δημοσιεύσεων


35) laquoΤεχνικές και Μέθοδοι Ανασκαφήςraquo στα Πρακτικά του Επιμορφωτικού Σεμιναρίου Ξεναγών μεθέμα Η Ελλάδα μέσα από τις πρόσφατες ανασκαφές (Αθήνα 1995) σελ 45-50

36) laquoΤο λιοντάρι αρ 274 του Μουσείου Κομοτηνήςraquo στο Δ Τριαντάφυλλος ndash Δ Τερζοπούλου (επιμ)Αρχαία Θράκη αρχαϊκοί κλασικοί ελληνιστικοί ρωμαϊκοί χρόνοι Πρακτικά 2ου Διεθνούς ΣυμποσίουΘρακικών Σπουδών Κομοτηνή 20-27 Σεπτεμβρίου 1992 (Κομοτηνή 1997) 591-600

37) laquoIonian Sculpture of the Archaic Period on Dorian Rhodesraquo στο I Jenkins ndash G B Waywell(επιμ) Sculpture and Sculptors of the Dodecanese and Caria (London 1997) 150-156

38) laquoExcavation at Kardamaina (ancient Halasarna) in Kosraquo Αρχαιογνωσία 9 1995-96 (1998)313-326 (συνεργασία με Σ Καλοπίση-Βέρτη και Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου)

39) laquoΟ Απόηχος της Αρχαϊκής Παριανής Γλυπτικής σε Ένα Γυναικείο Κεφάλι στο Μουσείο της Τρί-ποληςraquo στο Ν Σταμπολίδης (επιμ) Φως Κυκλαδικόν Μνήμη Ν Ζαφειρόπουλου (Αθήνα 1999)254-261

40) Βιβλιοπαρουσίαση-βιβλιοκρισία της μονογραφίας του H Kyrieleis Samos X Der Grosse Kurosvon Samos Mit Beitraumlgen von H Kienast und Guumlnter Neumann (Mainz 1996) σσ 130 πίν48 εικ 8 Αρχαιογνωσία 10 (1999) 231-37

41) laquoΤο Ιερό του Απόλλωνα στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κω Έντεκα Χρόνια ανασκα-φικής Έρευναςraquo στο Γ Κοκκορού-Αλευρά ndash Α Λαιμού ndash Ε Σημαντώνη-Μπουρνιά (επιμ) Ιστορίαndash Τέχνη ndash Αρχαιολογία της Κω (Αθήνα 2001) 91-105

42) laquoThe Use and Distribution of Parian Marble during the Archaic Periodraquo στο Δ Σκιλάρντι ndashΝ Κατσωνοπούλου (επιμ) Παρία Λίθος Πρακτικά του Α΄ Διεθνούς Συνεδρίου Αρχαιολογίας Πάρουκαι Κυκλάδων (Αθήνα 2001) 143-153

43) laquoEine Ehreninschrift roumlmischer Zeit aus dem Heiligtum des Apollo in Alt-Halasarna (heuteKardamaina) auf Kosraquo στο E Papuci-Wladyka και I Sliva (επιμ) Studia Archaeologica LiberAmicorum Ianussio A Ostrowski ab amicis et discipulis oblatus (Cracoviae 2001) 177-88

44) laquoΔραστηριότητες των Αττικών Εργαστηρίων Γλυπτικής κατά την Εποχή της Ρωμαιοκρατίαςraquoστο Α Αλεξανδρή και Ι Λεβέντη (επιμ) Καλλίστευμα Μελέτες προς τιμήν της Ο Τζάχου-Αλε-ξανδρή (Αθήνα 2001) 307-336

45) laquoEuthykartidesraquo στο R Vollkommer (επιμ) Kuumlnstlerlexikon der Antike τόμ Ι (2001)46) laquoΤα Εικονογραφικά Πρότυπα του Αετώματος με τη Γέννηση της Αθηνάς της Ακαδημίας Αθηνώνraquo

Αρχαιογνωσία 11 (Αθήνα 2001-02) 219-3247) laquoΗ Αιγινήτικη Σχολή Γλυπτικήςraquo H Αιγιναία 5 (2002) 104-25 48) laquoΑρχαϊκή Λακωνική Γλυπτική Θέματα και Κοινωνίαraquo στα Πρακτικά Α΄ Τοπικού Συνεδρίου Λα-

κωνικών Σπουδών (Αθήναι 2002) 123-44 49) laquoΤο ναξιακό μάρμαρο ως παράγοντας οικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης του νησιού κατά

την αρχαιότηταraquo στα Πρακτικά του Β΄ Πανελληνίου Συνεδρίου με θέμα Η Νάξος διά μέσου τωνΑιώνων Χαλκί 4-7 Σεπτεμβρίου 1997 (Αθήνα 2003) 177-94

50) laquoNew Epigraphical Evidence on the Cults of Ancient Halasarna in Cosraquo στο K Houmlghammar(επιμ) The Hellenistic Polis of Kos State Economy and Culture Proceedings of an InternationalSeminar organized by the Department of Archaeology and Ancient History Uppsala University11-13 May 2000 Boreas 28 (2004) 119-127

51) laquoΗμίεργο άγαλμα κούρου Μουσείου Μπενάκηraquo στο Στ Βλίζος (επιμ) Ελληνική και ΡωμαϊκήΓλυπτική από τις Συλλογές του Μουσείου Μπενάκη (Αθήνα 2004) 42-44 αρ 7



52) laquoΜαρμάρινο αγγείο με ανάγλυφα δελφίνια στο του Μουσείου Μπενάκηraquo στο Στ Βλίζος (επιμ) Ελ-ληνική και Ρωμαϊκή Γλυπτική από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη (Αθήνα 2004) 54-62 αρ 11

53) laquoNassti[ad]esraquo στο R Vollkommer (επιμ) Kuumlnstlerlexikon der Antike τόμ IΙ (2004) 3454) laquoΜία ενδιαφέρουσα λατρευτική κατασκευή μπροστά από το κτίριο Γ στο Ιερό του Απόλλωνα στην

Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κωraquo στο Χάρις Χαίρε Μελέτες στη μνήμη της Χάρης ΚάντζιαΑ΄ (Αθήνα 2004) 83-99 (συνεργασία με Γ Δεληγιαννάκη)

55) laquoΟ Ludwig Ross και οι Αρχαιότητες της Κωraquo στο Ό Παλαγγιά ndash HR Goette (επιμ) Ο Lud-wig Ross και η Ελλάδα Πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου Αθήνα 2-3 Οκτωβρίου 2002 (2005)189-203

56) laquoΤα αρχαία λατομεία μαρμάρου της Προκοννήσου στην Προποντίδαraquo Αρχαιογνωσία 13 2005155-195 (συνεργασία με Ειρ Πουπάκη Α Ευσταθόπουλο Κ Κοπανιά και Α Χατζηκωνσταντίνου)

57) laquoΤα νησιά του Αιγαίου στην Ελληνιστική και Ρωμαϊκή Εποχήraquo στο Α Βλαχόπουλος (επιμ)Νησιά του Αιγαίου (Αθήνα 2005) 72-77

58) laquoΑρχαία Λατομεία στη laquoΓυναίκαraquo και στο laquoΠλατυβούνιraquo Ταϋγέτουraquo στα Πρακτικά Β΄ Το-πικού Συνεδρίου Λακωνικών Σπουδών Λακωνικαί Σπουδαί - Παράρτημα 13 Α΄ (2006) 109-121(συνεργασία με Ειρ Πουπάκη Α Ευσταθόπουλο Κ Κοπανιά και Α Χατζηκωνσταντίνου)

59) laquoLaconian Stone Sculpture from the eight Century BC until the outbreak of the Pelopon-nesian Wαrraquo στο Alexander Onassis Public Benefit Foundation (USA) (εκδ) Athens-Sparta(Ν York 2006) 89-94

60) laquoResearch Methods in Ancient Greek and Roman Sculptureraquo στο G Kokkorou-Alevras ndashΚ Kopanias (επιμ) Methods of Approach and Research in Ancient Greek and Roman SculptureProceedings of an International Conference organised by the Program of Postgraduate StudiesDepartment of History and Archaeology University of Athens Athens 1st of April 2004(Athens 2007) 15-21

61) laquoAn Archaic Head in the Archaeological Museum of Spartaraquo στο N Kaltsas (επιμ) Proceed-ings of the International Conference in conjunction with the exhibition ldquoAthens-Spartardquo organizedin collaboration with the Hellenic Ministry of Culture and the National Archaeological MuseumAthens Saturday April 21 2007 Onassis Cultural Center (New York) 24-31

62) laquoLes Cavaliers archaϊques de Delosraquo στο Y Kourayos ndash Fr Prost (επιμ) La Sculpture des Cy-clades agrave l eacutepoque archaique Histoire des Ateliers Rayonnement des Styles Actes du colloque in-ternational organiseacutepar lrsquoEphorie des Antiquites prehistoriques et classiques des Cyclades et lrsquoEcolefrancaise drsquoAthegravenes (7-9 septembre 1998) BCH Supplement 48 (2008) 417-435

63) laquoΑπολογισμός Συνεδρίου Ρωμαϊκής Αθήναςraquo στο Στ Βλίζος (επιμ) Η Αθήνα κατά τη ΡωμαϊκήΕποχή Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες Μουσείο Μπενάκη 4ο Παράρτημα (Αθήνα 2008)487-488 (συνεργασία με Ο Παλαγγιά)

64) laquoCorpus of Ancient Greek Quarriesraquo στο Proceedings of ASMOSIA VII (Association of Marbleand Other Stones Used in the Antiquity) Θάσος 15-18 Σεπτεμβρίου 2003 (2009) 709-718 (συ-νεργασία με Ειρ Πουπάκη Α Ευσταθόπουλο και Α Χατζηκωνσταντίνου)

65) laquoAncient Quarries of Kytheraraquo στο Ph Jockey (επιμ) La Pierre dans tous ses etats 8egraveme Col-loque International Aix-en Provence France 1218 Juin 2006 (2009) 177-188 (συνεργασία μεΕιρ Πουπάκη Α Ευσταθόπουλο και Α Χατζηκωνσταντίνου)

66) laquoΣυστηματική ανασκαφική έρευνα και έρευνα επιφανείας στην αρχαία Αλάσαρνα της Κω Απο-



λογισμός εικοσαετούς δραστηριότηταςraquo στο Χρ Λούκος ndash Ν Ξιφαράς ndash Κλ Πατεράκη (επιμ)Ubi Dubium ibi Libertas Tιμητικός Τόμος για τον καθηγητή Νικόλα Φαράκλα (Ρέθυμνο 2009)135-155

67) laquoAncient Quarries in Laconiaraquo στο WG Cavanagh ndash C Gallou ndash M Georgiadis (επιμ)Proceedings of the International Conference ldquoSparta and Laconia From Prehistory to Post-Mod-ernrdquo Sparta 17-20 of March 2005 (2009) 169-179 (συνεργασία με Ε Ζαββού Ν Θέμο ΕιρΠουπάκη Α Ευσταθόπουλο Κ Κοπανιά και Α Χατζηκωνσταντίνου)

68) laquoDer antike Demos von Ηalasarna auf Kos Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ergebnisse der Aus-grabungen und des Surveysraquo στο Cl Reinholdt ndash P Scherrer ndash W Wohlmayr (επιμ) ΑΙ-ΑΚΕΙΟΝ Beitraumlge zur Klassischen Altertumswissenschaft zu Ehren von Florens Felten (Βιέννη2009) 59-66

69) laquoΕκπαιδευτικές Συλλογές του Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του ΠανεπιστημίουΑθηνών Η Συλλογή Πετρωμάτων και Ορυκτώνraquo στα Πρακτικά της Αρχαιολογικής ndash Μουσει-ολογικής Συνάντησης Μουσειακές Εκθέσεις και Επανεκθέσεις 26-28 Νοεμβρίου 1999 Σπάρτη(υπό έκδοση)

70) laquoΆγαλμα κόρης ανάθημα της Ναξίας Νικάνδρης από τη Δήλο ΕΑΜ αρ ευρ 1raquo στο Γ Δεσπίνηςndash Ν Καλτσάς (επιμ) Εθνικό Αρχαιολ Μουσείο Κατάλογος Γλυπτών (Αθήνα 2014) 3-10 αρ Ι11

71) laquoΑγαλμάτιο κόρης από το Πτώο ΕΑΜ αρ ευρ 4raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 10-13αρ Ι12

72) laquoΓυναικεία κεφαλή από Πτώο ΕΑΜ xωρίς αρευρraquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 13-14αρ Ι13

73) laquoΚορμός αγαλματίου κόρης από το Πτώο ΕΑΜ αρ ευρ 3443raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπσελ 14 αρ Ι14

74) laquoΆγαλμα κόρης από το Πτώο ΕΑΜ αρ ευρ 2+3raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 15-17αρ Ι15

75) laquoΚορμός κούρου από το Μοσχάτο ΕΑΜ αρ ευρ 3858raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 117-121 αρ Ι187

76) laquoΚεφαλή κούρου από Μήλο ΕΑΜ αρ ευρ 115raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 146-148αρ Ι1124

77) laquoΆγαλμα κούρου από τη Μήλο ΕΑΜ αρ ευρ 1558raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 150-153 αρ Ι1129

78) laquoΚεφάλι κούρου από την Επίδαυρο ΕΑΜ αρ ευρ 63raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 153-156 αρ Ι1130


80) laquoΚεφάλι κούρου από Μέγαρα ΕΑΜ αρ ευρ 4509raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 161-163 αρ Ι1135

81) laquoΗμίεργο άγαλμα κούρου από τη Νάξο ΕΑΜ αρευρ 14raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ188-190 αρ Ι1176

82) laquoΟ κούρος Μεγάρων ΕΑΜ αρ ευρ 13raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 190-193 αρ Ι117783) laquoΚνήμη κούρου από τα Μέγαρα ΕΑΜ αρ ευρ 4545raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 193-

194 αρ Ι1178



84) laquoΚορμός Κούρου ΕΑΜ αρ ευρ 3757raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 194-196 αρ Ι117985) laquoΠεσσόμορφη στήλη από την Τανάγρα ΕΑΜ αρ ευρ 56raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ

377- 380 αρ Ι135286) laquoΣτήλη Αλξήνορος ΕΑΜ αρ ευρ 39raquo στο Δεσπίνης-Καλτσάς όπ σελ 438-442 αρ Ι138787) laquoCaryatid Head in the Sparta Archaeological Museumraquo στο G Kokkorou-Alevras ndash W-D

Niemeier (επιμ) Archaic Sculpture from Greek Sanctuaries and Necropoleis New DiscoveriesProceedings of the International Conference Athens 2-3 of November 2007 Athenaia 3(2012) 19-31

88) laquoA Terracotta Figurine from Ancient Halasarna Cos and Coan Coroplastic Production duringthe Archaic-Classical Periodraquo στο Α Γιαννικουρή (επιμ) Κοροπλαστική και μικροτεχνία στοναιγαιακό χώρο από τους γεωμετρικούς χρόνους έως και τη ρωμαϊκή περίοδο Διεθνές συνέδριο στη μνήμητης Ηούς Ζερβουδάκη Ρόδος 26-29 Νοεμβρίου 2009 (Αθήνα 2014) 111-18

89) laquoΟ αρχαίος Δήμος των Αλασαρνιτών στην Κω Αποτελέσματα της Συστηματικής ΕπιφανειακήςΈρευνας 2003-06raquo (υπό έκδοση συνεργασία με Κ Κοπανιά)

90) laquoFunerary Sculpture from the Peloponneseraquo στο Β Cavanagh (επιμ) Ηοnouring the Deadin the Peloponnese Proceedings of the International Conference of CSPS (Center of Spartanand Peloponnesian Studies) Sparta 23-25 April 2009 (httpwwwnot tingham acuk cspsopen-sourceindexaspx)

91) laquoAncient Halasarna on Cos as a port through the agesraquo στο K Houmlghammar ndash B Alroth ndashA Lindhagen (επιμ) Ancient Ports The Geography of Connections Boreas 34 (Uppsala 2016)167-200 (συνεργασία με Δ Γρηγορόπουλο Χ Διαμαντή και Μ Κουτσουμπού)

92) laquo Ένα ακόμη αινιγματικό λακωνικό ανάγλυφοraquo στο Α Δεληβορριάς ndash Γ Δεσπίνης ndash Α Ζαρκάδας(επιμ) EΠΑΙΝΟΣ Luigi Beschi Μουσείο Μπενάκη - 7ο Παράρτημα (Αθήνα 2011) 177-188

93) laquoΗ διαιώνιση της μνήμης των νεκρών στην Πελοπόννησο κατά τους αρχαϊκούς χρόνουςraquo στο Ημνήμη της Κοινότητας και η διαχείρισή της Ιστορήματα 3 (2011) 125-147

94) laquoKoren in der archaischen Plastikraquo στο M Xagorari-Gleissner (επιμ) Kore Das Maumldchen inder antiken griechischen Gesellschaft und Kunst Begleiheft zur Sonderausstellung in der An-tikensammlung des Archaumlologischen Instituts der Friedrich-Alexander Universitaumlt Erlangen-Nuumlrnberg 9 Dezember 2011- 29 Februar 2012 (2011) 8-10

95) laquoThe Birthplace of Greek Monumental Sculpture revisitedraquo στο Χ Charalambidou ndash CMorgan (επιμ) Interpreting the 7th c BC Tradition and Innovation (Oxford 2017) 24-30

96) laquoAn honorary votive relief from Laconiaraquo στο J Bodzek (επιμ) Studies of Ancient Art andCivilization 17 (2013) 181-88

97) laquoΣυστηματική ανασκαφική έρευνα στην αρχαία Αλάσαρνα της Κω του Τομέα Αρχαιολογίας καιΙστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Αθηνώνraquo στο Π Τριανταφυλλίδης (επιμ) Το Αρχαιολο-γικό Έργο στα νησιά του Αιγαίου Πρακτικά του Διεθνούς Αρχαιολογικού Συνεδρίου του Αρχαιολο-γικού Ινστιτούτου Αιγαιακών Σπουδών Ρόδος 27 Νοεμβρίου έως 1η Δεκεμβρίου 2013 (Μυτιλήνη2017) 317-26

98) laquoldquoThronerdquo of Apollo Amyklaios Provenance of the Stones Preliminary Conclusionsraquo στοA Delivorrias ndash St Vlizos (επιμ) Amykles Research Project Works 2005-2010 Μουσείο Μπε-νάκη 11-12 (Αθήνα 2015) 139-48

99) laquoΠρώιμα Δωρικά Κιονόκρανα από τη Λακωνίαraquo στο Κ Ζάμπας ndash Β Λαμπρινουδάκης ndash Ευ



Σημαντώνη-Μπουρνιά ndash Αe Ohnesorg (επιμ) ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ Τιμητικός Τόμος για τον καθη-γητή Μ Κορρέ (Αθήνα 2016) 295-302

100) laquoΠερίοπτα γλυπτά και ανάγλυφα έργα από το ιερό του Απόλλωνα Πυθαίου-Πυθαέως και τονπρώιμο βυζαντινό οικισμόraquo στο Γ Κοκκορού-Αλευρά (επιμ) Αλάσαρνα VI (Αθήνα 2017) 13-65

101) laquoΝέες Επιγραφές (Β΄)raquo στο Γ Κοκκορού-Αλευρά (επιμ) Αλάσαρνα VI (Αθήνα 2017) 119-51(συνεργασία με Γ Δουλφή)

102) laquoΔύο Όψιμα Ιωνικά Κιονόκρανα από τη Λακωνίαraquo στο Μ Κορρές ndash Στ Μαμαλούκος ndash Κ Ζάμ-πας ndash Φ Μαλλούχου-Tufano (επιμ) ΗΡΩΣ ΚΤΙΣΤΗΣ Μνήμη Χαράλαμπου Μπούρα (Αθήνα2018) 581-86

103) laquoParian Marble in Koan Statuary and Utilitarian Artifacts during the Hellenistic and theRoman Period The finds of the Sanctuary of Apollo at Kardamaina (ancient Halasarna) onΚosraquo στο E Angliker ndash J Truly (επιμ) Cycladic Archaeology and Research New approachesand discoveries (Oxford 2018) 201-214 (συνεργασία με Ειρ Πουπάκη Γ Μανιάτη και Δ Ταμ-πακόπουλο)

104) laquoHead of Heracles from ancient Halasarna on Cos and the Heros Cult in the Deme of theHalasarnitaeraquo στο T Korkut ndash B Oumlzen-Kleine (επιμ) Festschrift fuumlr Heide Froning (Istanbul2018) 151-64

105) laquoΤhe painted Decoration on the garment of the Nikandre statueraquo στο Ph Jockey (επιμ) LesArts de la couleur en Gregravece ancienne et ailleurs Approches interdisciplinaires BCH Suppl 56(Paris 2018) 116-30

106) Βιβλιοπαρουσίαση-βιβλιοκρισία της μονογραφίας της Κ Καρακάση Οι Αρχαϊκές Κόρες (εκδόσειςΆγρα Αθήνα 2017) σελ 225 διαγράμματα 52 πίν 212 αμ + 66 έγχρ μετάφρ Μ Βασιλείουγεν επιστημ επιμ Γ Δουλφής AURA 1 (2018) 223-30

107) laquoThe Sanctuary of Apollo PythaeusPythaios at Halasarna Cosraquo στο Colloque ΙnternationaleldquoAnalyse topographique du fait religieuxrdquo Paris 29-31 janvier 2015 (υπό έκδοση συνεργασία μεΝ Δημάκη)

108) laquoA new Hellenistic grave relief stele from the Sanctuary of Apollo Pythaeus-Pythaios at ancientHalasarna on the island of Kosraquo στο Μνήμη Γ Δεσπίνη (υπό έκδοση) 105-116

109) laquoΠήλινα ειδώλια από το Ιερό του Απόλλωνα Πυθαέως-Πυθαίου στην αρχαία Αλάσαρνα (σύγχρονηΚαρδάμαινα) της Κωraquo (συνεργασία με Α Σακελλαροπούλου) στο Γ Κοκκορού-Αλευρά (επιμ)Αλάσαρνα VII (υπό έκδοση)

110) laquoΑρχαιολογικά Ευρήματα από την περιοχή του τ Δήμου Φάριδος στη Λακωνίαraquo στο Μνήμη ΝΜπιργάλια (υπό έκδοση)

111) laquoΤhree Male Ηeads from the Sanctuary of Apollo Pythaeus-Pythaios at Halasarna (modernKardamaina) Kosraquo στο ΕhΣΟΧΟΣ ΑΛΗΟΝ Τιμητικός τόμος για την ομότ Καθηγήτρια Ε Ση-μαντώνη-Μπουρνιά (υπό έκδοση)

112) laquoMarble a luxury material in Early Greek Architectureraquo στο Luxury and Wealth in the Ar-chaic to Hellenistic Peloponnese University of Nottingham 14-15 April 2016 (υπό έκδοση)

113) laquoΑνασκαφή στο ιερό του Απόλλωνα Πυθαίου-Πυθαέως στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) τηςΚωraquo στο Γ Κοκκορού-Αλευρά ndash Σ Καλοπίση-Βέρτη ndash Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου (επιμ) ΗΑρχαία Αλάσαρνα της Κω (υπό έκδοση)

114) laquoΠερίοπτα Γλυπτά και Ανάγλυφα Έργα από το ιερό του Απόλλωνα στην αρχαία Αλάσαρνα (σύγ-



χρονη Καρδάμαινα) της Κω ως λατρευτικές καλλιτεχνικές κοινωνικές και οικονομικές μαρτυρίεςraquoστο Γ Κοκκορού-Αλευρά ndash Σ Καλοπίση-Βέρτη ndash Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου (επιμ) Η ΑρχαίαΑλάσαρνα της Κω (υπό έκδοση)

115) laquoDedications Dedicators and Cults at Ancient Halasarna of Kosraquo στο MI Stefanakis (επιμ)Religion and Cults in the Dodecanese during the first Millennium BC Recent Discoveries andResearch (υπό έκδοση συνεργασία με Γ Δουλφή)

116) laquoΤο ιερό του Απόλλωνα Πυθαίου-Πυθαέως στην αρχαία Αλάσαρνα της Κω κατά τους ρωμαϊκούςχρόνους Το κτίριο Δraquo στα Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου με θέμα Ιερά και Λατρείες στο ΑιγαίοΛήμνος 11092019-15092019 (υπό έκδοση συνεργασία με Ειρ Πουπάκη Δ Γρηγορόπουλοκαι Γ Αντωνίου)

Πανεπιστημιακές Σημειώσεις117) Μαθήματα Αρχαϊκής Πλαστικής (τελευταία έκδοση 1987)118) Εισαγωγή στην Κλασική Αρχαιολογία (1986)119) laquoΕλληνιστική Πλαστικήraquo ελεύθερη περιληπτική απόδοση δύο τόμων του τετράτομου έργου του

L Alscher Griechische Plastik (τόμ ΙΙΙ laquoNachklassik und Vorhellenistmusraquo 1956 τόμ IVlaquoHellenismusraquo 1957) (1986)

120) Αρχαϊκά Αγάλματα και Ανάγλυφα Από το Λατομείο στον Τόπο Ανίδρυσής τους (συμπεριλαμβά-νονται εν μέρει οι σημειώσεις όπ αρ 117) (2008)

Συνεντεύξεις ndash Κείμενα στον Τύπο και σε περιοδικά (επιλογή) laquoΑνοιχτή επιστολήraquo στο Η Φάρις τεύχ Γ΄14 Απρίλιος 1996 3-4 laquoΠρότυπα κάλλους Με τη ldquoγλώσσαrdquo της γλυπτικήςraquo στο Ε Προύσαλη (επιμ) Ομορφιά ο μύθος

του ωραίου Ελευθεροτυπία ndash Αφιέρωμα τεύχ 140 Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2001 6-9 laquoΤο νησί του Ιπποκράτηraquo στο Κως Επτά Ημέρες της Καθημερινής 4 Αυγούστου 2002 2-4 laquoΑρχαϊκή Λακωνική Γλυπτικήraquo στο Λακωνικόν Ημερολόγιον 2008 17-20 laquoΑμφίπολη Γιατί δεν έγινε καύση του νεκρούraquo στο The TOCgr 20-11-2014 laquoΟ αγαπημένος μου ήρωας Σέμνη Παπασπυρίδη-Καρούζουraquo στο περ Έθνος-Ιστορία-Σήμερα

τεύχ 6 Μάρτιος 2013 112-113 laquoΑρχαία λατομεία στη ldquoΓυναίκαrdquo και στο Πλατυβούνι Ταϋγέτουraquo στο Λακωνικόν Ημερολόγιον

2015 54-56 laquoΑνασκαφή Πανεπιστημίου Αθηνών στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) κατά το 2019raquo στον

κωακό Τύπο (συνεργασία με τους συνεργάτες της ανασκαφής)



ExofylloTomouKasAlevra_low_lowpdf

Timitikos_kas_Alevra_Eisagogikapdf

001-092

PROTOSELIDA

ltlt ASCII85EncodePages false AllowTransparency false AutoPositionEPSFiles true AutoRotatePages None Binding Left CalGrayProfile (Dot Gain 20) CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21) CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2) sRGBProfile (sRGB IEC61966-21) CannotEmbedFontPolicy Error CompatibilityLevel 14 CompressObjects Tags CompressPages true ConvertImagesToIndexed true PassThroughJPEGImages true CreateJobTicket false DefaultRenderingIntent Default DetectBlends true DetectCurves 00000 ColorConversionStrategy CMYK DoThumbnails false EmbedAllFonts true EmbedOpenType false ParseICCProfilesInComments true EmbedJobOptions true DSCReportingLevel 0 EmitDSCWarnings false EndPage -1 ImageMemory 1048576 LockDistillerParams false MaxSubsetPct 100 Optimize true OPM 1 ParseDSCComments true ParseDSCCommentsForDocInfo true PreserveCopyPage true PreserveDICMYKValues true PreserveEPSInfo true PreserveFlatness true PreserveHalftoneInfo false PreserveOPIComments true PreserveOverprintSettings true StartPage 1 SubsetFonts true TransferFunctionInfo Apply UCRandBGInfo Preserve UsePrologue false ColorSettingsFile () AlwaysEmbed [ true ] NeverEmbed [ true ] AntiAliasColorImages false CropColorImages true ColorImageMinResolution 300 ColorImageMinResolutionPolicy OK DownsampleColorImages true ColorImageDownsampleType Bicubic ColorImageResolution 300 ColorImageDepth -1 ColorImageMinDownsampleDepth 1 ColorImageDownsampleThreshold 150000 EncodeColorImages true ColorImageFilter DCTEncode AutoFilterColorImages true ColorImageAutoFilterStrategy JPEG ColorACSImageDict ltlt QFactor 015 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1] gtgt ColorImageDict ltlt QFactor 015 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1] gtgt JPEG2000ColorACSImageDict ltlt TileWidth 256 TileHeight 256 Quality 30 gtgt JPEG2000ColorImageDict ltlt TileWidth 256 TileHeight 256 Quality 30 gtgt AntiAliasGrayImages false CropGrayImages true GrayImageMinResolution 300 GrayImageMinResolutionPolicy OK DownsampleGrayImages true GrayImageDownsampleType Bicubic GrayImageResolution 300 GrayImageDepth -1 GrayImageMinDownsampleDepth 2 GrayImageDownsampleThreshold 150000 EncodeGrayImages true GrayImageFilter DCTEncode AutoFilterGrayImages true GrayImageAutoFilterStrategy JPEG GrayACSImageDict ltlt QFactor 015 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1] gtgt GrayImageDict ltlt QFactor 015 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1] gtgt JPEG2000GrayACSImageDict ltlt TileWidth 256 TileHeight 256 Quality 30 gtgt JPEG2000GrayImageDict ltlt TileWidth 256 TileHeight 256 Quality 30 gtgt AntiAliasMonoImages false CropMonoImages true MonoImageMinResolution 1200 MonoImageMinResolutionPolicy OK DownsampleMonoImages true MonoImageDownsampleType Bicubic MonoImageResolution 1200 MonoImageDepth -1 MonoImageDownsampleThreshold 150000 EncodeMonoImages true MonoImageFilter CCITTFaxEncode MonoImageDict ltlt K -1 gtgt AllowPSXObjects false CheckCompliance [ None ] PDFX1aCheck false PDFX3Check false PDFXCompliantPDFOnly false PDFXNoTrimBoxError true PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 000000 000000 000000 000000 ] PDFXSetBleedBoxToMediaBox true PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 000000 000000 000000 000000 ] PDFXOutputIntentProfile () PDFXOutputConditionIdentifier () PDFXOutputCondition () PDFXRegistryName () PDFXTrapped False CreateJDFFile false Description ltlt ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama) HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger) NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later) gtgt Namespace [ (Adobe) (Common) (10) ] OtherNamespaces [ ltlt AsReaderSpreads false CropImagesToFrames true ErrorControl WarnAndContinue FlattenerIgnoreSpreadOverrides false IncludeGuidesGrids false IncludeNonPrinting false IncludeSlug false Namespace [ (Adobe) (InDesign) (40) ] OmitPlacedBitmaps false OmitPlacedEPS false OmitPlacedPDF false SimulateOverprint Legacy gtgt ltlt AddBleedMarks false AddColorBars false AddCropMarks false AddPageInfo false AddRegMarks false ConvertColors ConvertToCMYK DestinationProfileName () DestinationProfileSelector DocumentCMYK Downsample16BitImages true FlattenerPreset ltlt PresetSelector MediumResolution gtgt FormElements false GenerateStructure false IncludeBookmarks false IncludeHyperlinks false IncludeInteractive false IncludeLayers false IncludeProfiles false MultimediaHandling UseObjectSettings Namespace [ (Adobe) (CreativeSuite) (20) ] PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK PreserveEditing true UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile UseDocumentBleed false gtgt ]gtgt setdistillerparamsltlt HWResolution [2400 2400] PageSize [612000 792000]gtgt setpagedevice






















































ΤΙΜΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ

για την ΚαθηγήτριαΓεωργία ΚοκκορούndashΑλευρά

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥndashΚΑΡΔΑΜΙΤΣΑΑΘΗΝΑ 2020


Τέχνης ἐμπειρίαNέα Αρχαιολογικά Ευρήματα και Πορίσματα

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ndash ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΑΑθήνα 2020

ΤιμηΤικός Τόμός για την Καθηγήτρια

Γεωργία Κοκκορού-Αλευρά


Τίτλος Τέχνης ἐμπειρία

Τιμητικός τόμοςγια την ΚαθηγήτριαΓεωργία ΚοκκορούndashΑλευρά

Επιμέλεια έκδοσης Κώστας Κοπανιάς και Γιώργος Δουλφής

Εικόνες Εξωφύλλου και ΟπισθοφύλλουΠήλινο ειδώλιο χορεύτριας ύστερης ελληνιστικής εποχής Πανεπιστημιακή ανασκαφή Καρδάμαινας(αρχαίας Αλάσαρνας) Κω αρ ευρ ΠΡΣΛΠ52013 Εμπρόσθια και οπίσθια όψη (φωτογραφικόαρχείο Πανεπιστημιακής ανασκαφής ndash λήψεις Ειρήνη Μίαρη)

copy Ινστιτούτο του Βιβλίου ndash ΚαρδαμίτσαΑθήνα 106 79 Ιπποκράτους 8Τηλ 210-3615156 Fax 210-3631100

Ιστοσελίδα wwwkardamitsagre-mail infokardamitsagr

ISBN 978-960-354-519-4

Διατηρούμε όλα τα δικαιώματα συγγραφικά και εκδοτικά αυτού του βιβλίου Κανένα μέρος τουδεν μπορεί να αναπαραχθεί να αποθηκευθεί σε σύστημα αναπαραγωγής να μεταδοθεί με οποιοδή-ποτε μέσο ηλεκτρονικό μηχανικό φωτοαντιγραφικό κλπ χωρίς την προηγούμενη άδεια του Ινστι-τούτου του Βιβλίου ndash Καρδαμίτσα το οποίο εκπροσωπεί επίσης τούς συγγραφείς και τους συντε-λεστές της έκδοσης


O παρών τόμος αφιερώνεται στην καθηγήτριά μας

Γεωργία ΚοκκορούndashΑλευρά μετά την αφυπηρέτησή της από τοΤμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας

του Πανεπιστημίου Αθηνών ως ένδειξη αγάπης και τιμής

και ως αντίδωρο για την διδακτική προσφορά της προς εμάς

τους μαθητές της η οποία για εκείνην υπήρξε

πάντοτε πρώτιστο καθήκον


ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ

Κώστας Κοπανιάς Αναπληρωτής Καθηγητής Αρχαιολογίας Ανατολικής Μεσογείου Εθνικό καιΚαποδιστριακό Πανεπιστήμιο ΑθηνώνΓιώργος Δουλφής Εκπαιδευτικός Δρ Κλασικής Αρχαιολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανε-πιστήμιο Αθηνών

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Έλενα Walter-Καρύδη Ομότιμη Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου SaarbruumlckenΧαράλαμπος Κριτζάς Αρχαιολόγος Επίτιμος Διευθυντής Επιγραφικού ΜουσείουΠαυλίνα Καραναστάση Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου ΚρήτηςEwdoksia Papuci-Wladyka Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου JagiellońskiΚρακοβίαΠλάτων Πετρίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας Εθνικού και Καποδιστρια-κού Πανεπιστημίου Αθηνών Στέλιος Κατάκης Επίκουρος Καθηγητής Ρωμαϊκής Αρχαιολογίας Εθνικού και ΚαποδιστριακούΠανεπιστημίου Αθηνών

Εκτός από την Επιστημονική επιτροπή τα κείμενα που δημοσιεύονται επιμελήθηκαν ανώνυμοι κρι-τές σύμφωνα με τις προδιαγραφές τού περιοδικού AURA του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίαςτου ΕΚΠΑ


ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ τ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΔΗΜΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ

Όταν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τουΝομικού Προσώπου Πολιτισμού και Περιβάλ-λοντος του Δήμου Σπάρτης παρουσιάζεται η ευ-καιρία να αποδοθεί η οφειλόμενη Τιμή σε πρό- σωπα των οποίων το έργο στις Επιστήμες ταΓράμματα ή τις Τέχνες αλλά και η εν γένει στάσητους έχουν κερδίσει την αναγνώριση των ομοτέ-χνων τους ndashκαι μάλιστα όταν η προσφορά τουςαυτή συνδέεται και με τον ιδιαίτερο τόπο μαςndashαισθανόμαστε πως πράττοντας τα αυτονόητατιμούμε και τον δικό μας θεσμικό ρόλο

Ο έπαινος που απονέμουν στην ομότιμη κα-θηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας κυρία Γεωρ-γία Κοκκορού-Αλευρά συνάδελφοι και μαθητέςτης με το Επιστημονικό Συμπόσιο laquoΝέα Αρχαιο -λογικά Ευρήματα και Πορίσματαraquo και τον πα-ρόντα τόμο των Πρακτικών του συνιστά έναμικρό αντίδωρο για τις δικές της δωρεές στη με-λέτη και έρευνα της ελληνικής αρχαιότητας ndashκαιτην αγάπη που καλλιέργησε στους μαθητές τηςγιrsquo αυτές

Στον laquoέπαινοraquo όμως laquoτων σοφιστώνraquo αςπροστεθεί και η αναγνώριση των συμπατριωτώντης τόσο για το ενδιαφέρον που επέδειξε για ποι-κίλους τομείς της λακωνικής αρχαιότητας όσοκαι για την ουσιαστική και ολοπρόθυμη αρωγή

της σε ανάγκες και αιτήματα που γεννούσε ησύγχρονη αρχαιολογική (και όχι μόνονhellip) laquoκα-τάσταση πραγμάτωνraquo της Σπάρτης

Με όλα τα παραπάνω θέλαμε στην ουσία ναγίνει κατανοητό γιατί το αίτημα αρωγής για τηνέκδοση του τόμου αυτού των Πρακτικών έγινεκαταρχήν αμέσως αποδεκτό από το ΔιοικητικόΣυμβούλιο του ΝΠΠΠ Αλλά και γιατί τη-ρώντας μέχρι τέλους την υπόσχεσή μας θέλουμενα πιστεύουμε πως συμβάλαμε κι εμείς στο ναυπερνικηθούν τα όχι λίγα εμπόδια που προέκυ-πταν στο ταξίδι προς την Ιθάκη της έκδοσης

Και στο σημείο αυτό αισθανόμαστε την υπο-χρέωση να ευχαριστήσουμε την ΟργανωτικήΕπιτρο πή τους Επιμελητές καθώς και όλους τουςσυντελεστές της έκδοσης για την άψογη συνερ-γασία και τη μεγάλη χαρά που μας έδωσε η συμ-πόρευση και η τελική ευδοκίμηση του εγχειρή-ματος

Σπάρτη 1η Ιουνίου 2018

Γεωργία ΓαλανοπούλουΠρόεδρος ΔΣ

Νομικού Προσώπου Πολιτισμού και Περιβάλλοντος

Δήμου Σπάρτης


ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

ΤΩΝ laquoΟΜΟΙΩΝ της ΜΑΝΗΣraquo

Το Ινστιτούτο για την προβολή και ανάπτυξητης Μάνης laquoΌμοιοι της Μάνηςraquo γεννήθηκε γιανα προωθήσει ένα μοντέλο κοινωνικής δράσηςόπου το άτομο υποβάλλεται και εξυπηρετεί μιασυλλογική λειτουργία και όλοι μαζί ως λειτουρ-γία πλέον υπερασπίζουμε τα δίκια και προβάλ-λουμε την ιδιαιτερότητα της Μάνης

Με ιδιαίτερη χαρά συμμετέχουμε στην έκ-δοση των πρακτικών του Επιστημονικού Συμ-ποσίου που διενεργήθηκε στην Αθήνα 19-21Φεβρουαρίου 2016 προς τιμήν της ΟμότιμηςΚαθηγήτριας του Εθνικού και ΚαποδιστριακούΠανε πιστημίου Αθηνών Γεωργίας Κοκκο ρούndashΑλευρά Το Ινστιτούτο διανύει το τρίτο έτος απότην ίδρυσή του και μεταξύ των κύριων στόχωντου είναι η προαγωγή της επιστημονικής γνώσηςμέσω επιστημονικών μελετών και τεκμηριωμέ-νων ερευνητικών προσπαθειών αλλά και η διά-δοση και ανάδειξη της ιστορίας της αρχαιο λο- γίας και του εν γένει πολιτιστικού υποβάθρου τηςευρύτερης περιοχής

H συμμετοχή μας στην συγκεκριμένη έκδοσηαποτελεί ξεχωριστή τιμή καθώς η τιμώμενη κα-θηγήτρια κατάγεται από την Λακωνία και η πε-ριοχή αποτέλεσε αντικείμενο επιστημονικού εν- διαφέροντος για την ίδια προσωπικά ενώ ο τόμοςπεριλαμβάνει ιδιαίτερη αναφορά στις συμβολέςτης Λακωνίας στην τέχνη και την αρχαιολογία

Στεκόμαστε αρωγοί στην προσπάθεια μιαςεξαιρετικής ομάδας ερευνητών με επικεφαλής τηνκα Γεωργία ΚοκκορούndashΑλευρά να διαφυλάξουντην πολιτιστική κληρονομιά για τις επόμενες γε-νεές και να αναδείξουν την μοναδικότητα των αρ-χαιολογικών ευρημάτων σε κάθε μία από τις πε- ριοχές ενδιαφέροντος σε όλη την χώρα

Αθήνα 4 Φεβρουαρίου 2020

Ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου laquoΟΜΟΙΟΙ της ΜΑΝΗΣraquo

Μιχάλης Κουτσιλιέρης Καθηγητής Ιατρικής ΕΚΠΑ


Κεραμική και ταφικά έθιμα από νεκροταφείο του αρχαίου δήμου της Όης (οικόπεδο Κ Τούλα στο Κορωπί) 191από την Παναγιώτα Γαλιατσάτου

οὐδὲ κόρδαχrsquo εἵλκυσεν Ένας πρώιμος κλασικός κρατήρας στην Ταρκυνία και η σύγχρονή του αττική κωμική σκηνή 203από τον Νικόλαο Χαροκόπο

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ Στοιχεία πολεοδομίας χωροταξίας και αρχιτεκτονικής των αρχαίων

ροδιακών ιερών (4ος-1ος αι πΧ) 217από την ΔήμητραndashΜαρία Λάλα

Η Αιγίδα των Σελευκιδών στο Νότιο Τείχος της Ακροπόλεως(Με παράρτημα του Δ Ταμπακόπουλου) 227από την Μαίρη Γκικάκη

Ανάγλυφες παραστάσεις γυναικείων κινημένων μορφών με αφορμή ένα ανάγλυφο από την Αμφίπολη και τη βάση στο Μουσείο της Ακρόπολης αρ 3363 239από τον Δημήτρη Δαμάσκο

Αγαλμάτια Αφροδίτης από τον χώρο του αρχαίου εργαστηρίου γλυπτικής της Πάρου 249από την Σοφία Δετοράτου

Ονόματα γυναικών σε ενσφράγιστες λαβές εμπορικών αμφορέων(With Appendix by Anno Hein) 261από την Βικτωρία Γεωργοπούλου

The Hunchback Reloaded 273by Anastasia Meintani

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΩΝ ΡΩΜΑΪΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ Η στήλη του κιθαρωδού στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Δελφών 289

από τον Νικόλαο Πετρόχειλο An Unpublished Portrait Head in the National Archaeological Museum of Athens

and its Importance for Attic Herm Portraits 301by Eleni Kalavria

Ερμαϊκή στήλη με απεικόνιση Ηρακλή από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο 315από τον Γεώργιο Μοστράτο

Ερμαϊκή στήλη ρωμαϊκών χρόνων από την ανασκαφή του Μετρό Αθηνών στο οικόπεδο Μακρυγιάννη 325από την Βασιλική Χριστοπούλου



Μαρμάρινα ημίεργα σκεύη από τα απορρίμματα ενός νεοαττικού εργαστηρίου στις υπώρειες της Ακρόπολης της Αθήνας 345από την Ειρήνη Πουπάκη

Επιτύμβιο άγαλμα νεαρού θλιμμένου ήρωα από τη Νότια Νεκρόπολη της Μυτιλήνης 363από τον Γιάννη Κουρτζέλλη

Μαρμάρινη κεφαλή Διονύσου με στοιχεία εικονιστικού αγάλματος από τη Λάρισα 387από την Ιφιγένεια Λεβέντη

Ιματιοφόρος ανδριάντας νέου από την νεκρόπολη της Ρόδου 399από την Καλλιόπη Μπαϊράμη

Σκέψεις πάνω στην υπrsquo αριθμόν 549 σαρκοφάγο του Βατικανού 417από τον Νικόλαο Βαβλέκα

Fashion or Devotion Roman Lamps with Images of Antinoos from Greece and Asia Minor 425by Dimitris Grigoropoulos

Πρότυπα πλαστικής στα ψηφιδωτά δάπεδα των αυτοκρατορικών χρόνων του ελλαδικού χώρου 441απὀ την Φωτεινή Κοκκίνη

Ο ψηφιδωτός διάκοσμος της Ρωμαϊκής Έπαυλης στην πόλη της Μυτιλήνης 453από την Θάλεια Κυριακοπούλου

laquoΝήσσων εἱερῶν ἀρξάμενοςraquo Προσωπογραφικές και άλλες παρατηρήσεις για μια υστερορωμαϊκή επιγραφή από την Κώρυκο της Κιλικίας 485από τον Γεώργιο Δεληγιαννάκη

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ Από την κλασική αρχαιολογία στη θεωρία της αρχαιολογικής επιστήμης

σε αναζήτηση κοινού τόπου 495από τον Χρήστο Μηλιώνη

Ἀπειροκαλίαι και βανδαλισμοί 505από τον Αλέξη Ευσταθόπουλο

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

Νέα προϊστορική θέση στην περιοχή Βρυσικά Ξηροκαμπίου 519από τους Μαρία Τσούλη Ανδριάνα Κώτση και Δημήτρη Βλαχάκο

19Περιεχόμενα


Νεότερα στοιχεία για τους λακωνικούς αρχαϊκούς ανάγλυφους πίθους 537από τον Γεώργιο Τσιαγγούρη

Αγροτική εγκατάσταση στην Τόριζα Παλαιοπαναγιάς Λακωνίας 551από την Αφροδίτη Μαλτέζου

Νέες αγροτικές και οικιστικές εγκαταστάσεις αρχαϊκών κλασικών και πρώιμωνελληνιστικών χρόνων στη Βόρεια Λακεδαίμονα 567από τον Λεωνίδα Σουχλέρη

Νέο ανάγλυφο από τη Σπάρτη 583από την Ελένη Κουρίνου

Ευρήματα ιερού από σωστική ανασκαφή στη Σπάρτη 589από την Ελένη Ζαββού

Ομάδα αττικών σαρκοφάγων και επιφανή ταφικά μνημεία από την ευρύτερη περιοχή της Σπάρτης 607από την Μαρία Τσούλη

Αρχαία γλυπτά αρχιτεκτονικά μέλη και λίθινα αγγεία από την ευρύτερη περιοχή τού Μυστρά 625από τον Γιώργο Δουλφή

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΩ

The Prehistory of Kos a Synthesis 647by Merkouris Georgiadis

Φοινικικές ενδείξεις στην Κω των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων 661από τον Γεώργιο Μπουρογιάννη

Οι πρώιμες φάσεις του Ιερού του Απόλλωνα στην Καρδάμαινακαι η τοπική αρχαϊκή κεραμική 675από την Μαρία Κουτσουμπού

Ρωμαϊκή Αλάσαρνα ανιχνεύοντας λατρείες σε λύχνους από το ιερό του Απόλλωνα 689από τον Νικόλα Δημάκη

Ο τύπος του επιτάφιου πεσσόσχημου βωμού στην Κω συμβολή στη μελέτη της προέλευσης του ρωμαϊκού επιτάφιου βωμού 703από την Χρυσάνθη Τσούλη


PROTOSELIDA (001-036)_Layout 1 1412021 618 πμ 0

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

O παρών τόμος αφιερώνεται στην καθηγήτριάμας Γεωργία Κοκκορού-Αλευρά μετά την αφυπηρέ-τησή της από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίαςτου Πανεπιστημίου Αθηνών ως ένδειξη αγάπης καιτιμής και ως αντίδωρο για την διδακτική προσφοράτης προς εμάς τους μαθητές της η οποία για εκείνηνυπήρξε πάντοτε πρώτιστο καθήκον

Όταν αρχίσαμε να οργανώνουμε επιστημονικόσυμπόσιο προς τιμήν της κας Κοκκορού-Αλευράσκεφτήκαμε να προσκαλέσουμε όχι μόνον τους μα-θητές της αλλά και τους φίλους της από την Ελλάδακαι το εξωτερικό Σύντομα όμως διαπιστώσαμε ότιείναι τόσο πολλοί όλοι εκείνοι που θα ήθελαν να συμ-μετάσχουν σε ένα τέτοιο συνέδριο που θα έπρεπενα διαρκέσει τουλάχιστον μία εβδομάδα Γιrsquo αυτόντον λόγο αναγκαστήκαμε να περιορίσουμε αυτό τοσυνέδριο μόνο στους μαθητές της

Διάφορες συγκυρίες επέτρεψαν να δημοσιευθούνστον τόμο αυτό ορισμένες μόνο από τις συμβολέςπου ανακοινώθηκαν στο συμπόσιο που πραγματο-ποιήθηκε από τις 19 έως τις 21 Φεβρουαρίου 2016στην Αθήνα (Κεντρικό Κτήριο ΠανεπιστημίουΑθηνών και Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο)Άλλες πάλι συγκυρίες προσέφεραν στον τόμο κεί-μενα που δεν είχαν ανακοινωθεί στο συμπόσιο Καιβέβαια δεν είναι λίγοι οι μαθητές της τιμώμενηςπου παρά τη θέλησή τους δεν μπόρεσαν να συμμε-τάσχουν ούτε στο συμπόσιο ούτε τώρα στον τόμοΈτσι λοιπόν ο τόμος αυτός αφιερωμένος σε ένανάνθρωπο που πρόσφερε πολλά σε πολλούς μόνο ωςδείγμα ευγνωμοσύνης μπορεί να θεωρηθεί Ελπί-ζουμε η προσπάθεια αυτή να γίνει ευμενώς δεκτήαπό τη δασκάλα μας από τους μαθητές της ndashσυμ-μετέχοντες και μηndash από την επιστημονική κοινό-τητα την οποία τόσο πολύ πλούτισε η τιμώμενη

φροντίζοντας επιμελώς για την κατάρτιση πολλώνκαι ικανών νέων αρχαιολόγων αφιερώνοντάς τουςχρόνο τον οποίο στερούσε από τον εαυτό της καιτην οικογένειά της και προσφέροντας τον εαυτό τηςως παράδειγμα ηθικού και αφοσιωμένου ερευνητή

Η οργανωτική επιτροπή απλώς διεκπεραίωσετις διαδικασίες για να διεξαχθεί το συμπόσιο και ναολοκληρωθεί ο τόμος Οφείλονται λοιπόν πολλέςευχαριστίες σε πολλούς ανθρώπους Καταρχάςστους παλαιούς και νέους φοιτητές της κυρίαςΑλευρά από τους οποίους ανεξάρτητα από τον κα-θένα και από όλους μαζί ταυτόχρονα γεννήθηκε ηιδέα του συμποσίου και του τόμου Στο ΓερμανικόΑρχαιολογικό Ινστιτούτο και ιδιαίτερα στη Διευ-θύντρια καθηγ κα Katja Sporn για την φιλοξενίατης δεύτερης και της τρίτης ημέρας του συμποσίουΣτους νεότερους συναδέλφους προπτυχιακούς καιμεταπτυχιακούς φοιτητές Γιώργο ΒαλσαμάκηΜαρία Καζαντζίδη Αινεία Καπουράνη ΟυρανίαΚίσσα Γωγώ Μαυροειδή Νίκο Νικολόπουλο ΈφηΡηγάτου Αλίνα Σακελλαροπούλου και Κέλυ Χρι-στοδούλου για την οργανωτική υποστήριξη τουσυμποσίου Στους φίλους και συναδέλφους ΡέναΠουπάκη Νικόλα Δημάκη Χρυσάνθη ΤσούληΕλένη Καλάβρια και Μιράντα Λάλα για την πολύ-πλευρη βοήθειά τους Στους επίσης φίλους και συ-ναδέλφους συγγραφείς τού τόμου αυτού για τηνεμπιστοσύνη τους και για την υπομονή τους χάρηστις οποίες μπορέσαμε να ξεπεράσουμε τα αλλεπάλ-ληλα προβλήματα που καθυστέρησαν την έκδοση

Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλονται στην Επιστη-μονική επιτροπή του τόμου στους φίλους συναδέλ-φους της τιμώμενης Χαράλαμπο Κριτζά ΠαυλίναΚαραναστάση Ewdoksia Papuci-Wladyka Πλά-τωνα Πετρίδη και Στέλιο Κατάκη Θα θέλαμε ξε-



χωριστά να αναφερθούμε στην ομ καθηγ κα ΈλεναWalter-Καρύδη η οποία στάθηκε ακούραστη συμ-παραστάτις και καθοδηγήτρια σε όλη την πορείαπροετοιμασίας του τόμου Καθοριστική για τηνάρτια δημοσίευση των κειμένων υπήρξε και η συμ-βολή των ανώνυμων κριτών που τα επιμελήθηκανσύμφωνα με τις προδιαγραφές του περιοδικούAURA

Η έκδοση του τόμου θα ήταν αδύνατη χωρίς τηνοικονομική αρωγή του Νομικού Προσώπου Πολι-τισμού και Περιβάλλοντος του Δήμου Σπάρτης τοΔιοικητικό Συμβούλιο του οποίου ευχαριστούμεθερμά και ιδιαιτέρως την πρόεδρο κα Γεωργία Γα-λανοπούλου καθώς και τους κκ Βασίλη Γεωργιάδηκαι Χαρά Γιαννακάκη για την συνεργασία κατά τιςδιαδικασίες Καθοριστική υπήρξε επίσης η οικονο-μική συμβολή που ενέκρινε το Διοικητικό Συμβού-λιο του Ινστιτούτου για την προβολή και την ανά -πτυξη της Μάνης laquoΌμοιοι της Μάνηςraquo και γιrsquo αυ -τήν ευχαριστούμε τα μέλη του και ιδιαιτέρως τονπρόεδρό του καθ κ Μιχάλη Κουτσιλιέρη καθώςκαι την γενική γραμματέα κα Κατερίνα Κουσουρήγια τις συνεννοήσεις

Ξεχωριστά πρέπει να αναφερθεί η συμβολή τηςδρος Μαρίας Τσούλη προϊσταμένης του ΤμήματοςΠροϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων καιΜουσείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λακωνίας

χάρη στην οποία δρομολογήθηκαν οι χορηγίες τηνοποία και ευχαριστούμε θερμά Εγκάρδιες ευχαρι-στίες οφείλουμε και στην κα Ευαγγελία Πάντουπροϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λακωνίαςγια την υποστήριξή της

Η υπομονή και η επαγγελματικότητα του εκδο-τικού οίκου Καρδαμίτσα που δεν εφείσθη εξόδωνμε τον οποίο εξάλλου η τιμώμενη συνδέεται με πο-λύχρονη συνεργασία και φιλία κα θώς και των συ-νεργατών του και ιδιαιτέρως του κ Άλκη Δάνουυπήρξε καθοριστική για το άρτιο αποτέλεσμα τουτόμου που κρατάτε

Πολύ συχνά στην ανασκαφή στην Καρδάμαι -να η κυρία Αλευρά αναφέρει πόσο την συγκινεί ηιστορία δύο γιατρών δασκάλου και μαθητή όπωςαποτυπώνεται σε δύο τιμητικές επιγραφές μία γιατον καθένα που αποφασίστηκε μάλιστα να στη-θούν η μία δίπλα στην άλλη Από αυτήν που αναφέ-ρεται στον μαθητή και στην αφοσίωσή του προς τονδάσκαλό του (βλέπε σελ 23) δανειζόμαστε κι εμείςτον τίτλο του τόμου αυτού καθώς η δασκάλα μαςόπως κι εκείνος ο γιατρός-δάσκαλος Αντίπατροςπροσπάθησε να μας καταστήσει μετόχους τᾶς κατὰτὰν τέχναν ἐμπειρίας

Κώστας Κοπανιάς Γιώργος Δουλφής


ΕΠΙΓΡΑΦΗ IG XII 4 109 (γύρω στο 150 πΧ)

ἐπὶ μονάρχου Φιλίσκου μηνὸς Πανάμου ὀγδᾶιἐξ εἰκάδος ναποῖαι εἶπαν Νίκαρχος Τεισία Ἀρίσ‐των Χαρμύλου Φιλωνίδας Διδυμάρχου v ἐπειδὴ Ὀνά‐σανδρος Ὀνησίμου ἰατρὸς μαθὼν παρὰ Ἀντιπάτρωι

5 τῶι Διοσκουρίδαι τὰν τέχναν καθrsquo ὃν ὁ διδάσκαλοςαὐτοῦ καιρὸν ἐδαμοσίευε παρrsquo ἁμεῖν συνὼν ἐκείνω[ι]τάν τε ἀναστροφὰν ἐποιεῖτο ποτὶ πάντας ἄλυποντοῖς τε ποτιδεηθεῖσι τῶν δαμοτᾶν ἀπαράκλητος πα‐ρείχετο τὰν ἀπὸ τᾶς τέχνας χρείαν κατασταθεὶς

10 δὲ καὶ ὑπηρέτας ἐφrsquo ἕτη καὶ πλείονα ἀπόδειξιν ἐποι‐ήσατο πολλῶι μᾶλλον τᾶς τε κατὰ τὰν τέχνανἐμπειρίας καὶ τᾶς κατὰ τὸν βίον εὐταξίας οὔτε κα‐κοπαθίαν οὔτε δαπάναν οὐδεμίαν ὑφορώμενος ἐ‐ξ ὧν ἤμελλέν τι τῶν συμφερόντων τοῖς δαμόταις ἐλ‐

15 λείψειν ταγέντος δὲ καὶ τοῦ διδασκάλου αὐτοῦ ἐπὶ τὸ κα‐τὰ πόλιν ἔργον Ὀνάσανδρος κρίνας καὶ αὐτὸς συνλειτουρ‐γεῖν πρᾶτον τῶι διδάξαντι ὑπηρετῶν ἐκείνωι καὶ πολ‐λῶν ἐπιδεηθέντων αὐτοῦ τῶν δαμοτᾶν διὰ τὸ πρότε‐ρον ἐπεγνώκεν τὰν ὑπάρχουσαν περὶ αὐτὸν κατά τε τὰν

20 τέχναν ἐμπειρίαν καὶ τὰν κατὰ τὸν βίον ἀναστροφὰν πᾶ‐σιν ἐκτενῆ καὶ πρόθυμον ἑαυτὸν παρείχετο βοαθῶν καὶπαραίτιος γινόμενος ὅσον ἐφrsquo ἑαυτῷ τᾶς σωτηρίας καθότιμάλιστα αὐτοὶ τοὶ ποτιδεηθέντες αὐτοῦ ἐπεγνώκαντικρίνας δὲ καὶ καθrsquo ἑαυτὸν ἀνοῖξαι ἰατρεῖον καὶ ἰδιωτεύεν κα‐

25 τὰ πόλιν καί τινων τῶν χρωμένων αὐτῶι συντάξεις φερόν‐των ὅμως παρrsquo οὐθενὸς τῶν δαμοτᾶν ὅσοι ποτιδεδέηνταιαὐτοῦ χάριν τᾶς κατὰ τὰν ἰατρικὰν τέχναν ἐμπειρίαςοὔτε μισθὸν πέπρακται οὔτε σύνταξιν ὑπομεμένει‐κεν λαμβάνειν καίτοι γrsquo ἱκανὸν δυνάμενος ἀπὸ τῶν

30 τοιούτων περιποιήσασθαι διάφορον διὰ τὸ πολλὸςτῶν χρωμένων αὐτῶι τῶν δαμοτᾶν καὶ ἐν ἀρρωστί‐αις ἐπισφαλέσι γεγόνεν καὶ ἐν θεραπεύμασιν παρα‐δόξοις ἀλλrsquo ἀεί ποκα τιθέμενος ἐν ἐλάσσονι τὸ ἴδιονλυσιτελὲς πᾶσιν ἐκτενῆ καὶ πρόθυμον παρέσχηται

35 αὑτὸν βοαθὸν ἔν τε τῶι λοιπῶι βίωι ἄλυπον ἑαυ‐τὸν τετήρηκεν ποτὶ πάντας καὶ ἄltξgtιον οὐ μόνον[τ]οῦ ἐπιταδεύματος ἀλλὰ καὶ τᾶς ποτὶ τὸς δαμό‐[τα]ς εὐνοίας ὅπως οὖν καὶ τοὶ δαμόται φαίνωνταιμηθὲ μόνον τῶν πολιτᾶν τὸς ἀγαθὸς καὶ εὐνltοgtϊκῶς δι‐

40 ακειμένος ποθrsquo αὑτὸς τιμῶντες ἀλλὰ καὶ τῶν παροί‐κων τὸς ἐκτενῶς καὶ φιλοτίμως ἐμ παντὶ καιρῶι ποτὶτὸ πλῆθος ποτιφερομένος Ὀνάσανδρός τε τιμα‐θεὶς ταῖς καταξίαις τιμαῖς πολὺ προθυμότερον ἑα[υ]‐τὸν παρέχηται ἐς τὸς δαμότας vac ἀγαθᾶι τύχαι δεδό‐

45 χθαι τῶι δάμωι τῶι Ἁλασαρνιτᾶν ἐπαινῆσθαι Ὀνάσα[ν]‐δρον Ὀνησίμου ἰατρὸν ἐπί τε τᾶι αἱρέσει ἇι ἔχει ποτὶ πά[ν]‐τας τὸς δαμότας καὶ κατὰ τὰν ἰατρικὰν τέχναν ἐμ‐πειρίαι ἦμεν δὲ αὐτῶι καὶ μετουσίαltνgt πάντων τῶν ἱερῶνὧν μέτεστι καὶ τοῖς δαμόταις τοὶ δὲ ναποῖαι τελεσάντω

50 ἔς τε τὰν στάλαν καὶ τὰν ἀναγραφὰν ἀπὸ τῶν ὑπαρχόντωντοῖς θεοῖς χρημάτων καὶ ἀναθέντωσαν ἐς τὸ ἱερὸν τοῦἈπόλλωνος παρὰ τὰν στάλαν τὰν Ἀντιπάτρου τοῦ διδασ‐κάλου αὐτοῦ ψᾶφοι ταὶ κυροῦσαι τὰν γνώμαν τῶν ναποιᾶνστερεαί διακόσιαι τεσσαράκοντα ὀκτώ ἐναντία

55 οὐδεμία

Τη χρονιά που ήταν μόναρχος ο Φιλίσκος στις 28 του μηνός Πα‐νάμου οι ναοποιοί Νίκαρχος Τεισία Αρίστων Χαρμύλου και Φι‐λωνίδας Διδυμάρχου εισηγήθηκαν επειδή ο ιατρός Ονάσαν‐ δρος Ονησίμου αφού έμαθε την ιατρική τέχνη κοντά στον Αν‐τίπατρο Διοσκουρίδα κατά το χρονικό διάστημα που ο δάσκα‐λός του υπηρετούσε ως δημόσιος γιατρός κοντά μας όνταςδίπλα του φρόντιζε με την συμπεριφορά του να μη λυπεί κανέ‐ναν και σε όσους από τους δημότες τον χρειάζονταν προσέ‐φερε χωρίς ανταλλάγματα την τέχνη του όταν δε ανέλαβε υπη‐ρεσία για χρόνια απέδειξε ακόμη περισσότερο και την εμπειρίατου στην ιατρική τέχνη και τον ορθό βίο του χωρίς να υπολογίζειούτε ταλαιπωρίες ούτε κανένα κόστος εξαιτίας των οποίων θαμπορούσε ίσως να λείψει κάτι αναγκαίο για την υγεία των πο‐λιτών όταν δε τοποθετήθηκε και ο δάσκαλός του στην ιατρικήυπηρεσία τής πόλης της Κω ο Ονάσανδρος αφού θεώρησε ότιόφειλε και ο ίδιος να υπηρετεί μαζί με αυτόν που εξαρχής τονδίδαξε βοηθώντας τον και όταν πολλοί από τους δημότες τονπαρακαλούσαν επειδή ήδη γνώριζαν γιrsquo αυτόν και την ιατρικήτου εμπειρία και την καθημερινή συμπεριφορά του ήταν δια‐θέσιμος και πρόθυμος σε όλους βοηθώντας και συμβάλλονταςόσο εξαρτιόταν από τον ίδιο στην σωτηρία τους όπως μάλισταεπιβεβαιώνουν αυτοί οι ίδιοι που προσέφυγαν σrsquo αυτόν παρα‐καλώντας τον όταν δε αποφάσισε να ανοίξει το προσωπικό τουιατρείο και να ιδιωτεύει στην πόλη και κάποιοι από αυτούς πουτον χρειάζονταν του προσέφεραν αμοιβή ο Ονάσανδρος ποτέδεν έλαβε χρήματα ή άλλη αμοιβή από οποιονδήποτε από τουςδημότες από όσους τον χρειάστηκαν χάρη της εμπειρίας τουστην ιατρική τέχνη αν και θα μπορούσε να έχει αποκτήσει ση‐μαντική περιουσία από τέτοιες περιπτώσεις καθώς πολλοί απότους δημότες που τον χρειάζονταν και αρρώστησαν επικίνδυνακαι θεραπεύτηκαν από περίεργες ασθένειες αλλά πάντα βάζον‐τας σε δεύτερη μοίρα το προσωπικό του συμφέρον σε όλουςπροσέφερε πρόθυμα τη βοήθειά και στον υπόλοιπο βίο τουκρατήθηκε μακριά από δυσάρεστες συμπε ριφορές προς οποιον ‐δήποτε και φάνηκε αντάξιος όχι μόνο του επάγγελματός τουαλλά και της μέριμνας προς τους πολίτες προκειμένου λοιπόνκαι οι δημότες να δείξουν ότι δεν τιμούν μόνον από τους πολίτεςτους αγαθούς και αυτούς που φέρονται ευνοϊκά προς αυτούςαλλά και αυτούς από τους παροίκους που συμπεριφέρονται μεκαλή διάθεση και φιλοτιμία σε κάθε περίσταση στο λαό καιπροκειμένου ο Ονάσανδρος αφού τιμηθεί επαξίως να διαθέτειτον εαυτό του με ακόμα περισσότερη προθυμία στους δημότεςμε αγαθή τύχη αποφασίστηκε από τον δήμο των Αλασαρνιτώννα επαινεθεί ο Ονάσανδρος Ονησίμου ιατρός και για την στάσητην οποία έχει προς όλους τους δημότες και για την εμπειρίατου στην ιατρική τέχνη να επιτρέπεται δε σε αυτόν και η συμ‐μετοχή σε όλα τα ιερά στα οποία επιτρέπεται συμμετοχή στουςδημότες οι δε ναοποιοί να πραγματοποιήσουν την ανίδρυσητης στήλης και την χάραξη της επιγραφής στην στήλη με χρή‐ματα από αυτά που έχουν οι θεοί και να την στήσουν στο ιερότού Απόλλωνα δίπλα στην στήλη τού Αντιπάτρου του δασκά‐λου του Ψήφοι θετικές που κυρώνουν την πρόταση των ναο‐ποιών διακόσιες σαράντα οκτώ Αντίθετες καμία

Επιγραφή IG XII 4 109 23


ΕΡΓΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΟΚΚΟΡΟΥndashΑΛΕΥΡΑ

Η Γεωργία Κοκκορού-Αλευρά γεννήθηκε στονΠειραιά αλλά μεγάλωσε στο Ξηροκάμπι Λακωνίαςκαι είναι ένα από τα τρία παιδιά του Κλεομένη Κοκ-κορού και της Ασπασίας Διβέρη-Κοκκορού βιβλιο-πώλη και δασκάλας αντίστοιχα Στα γυμνασιακάτης χρόνια μετακόμισαν στον Πειραιά όπου τελεί-ωσε το γυμνάσιο και πέρασε με εξαιρετική επιτυχίαστις εισαγωγικές εξετάσεις της Φιλοσοφικής Σχο-λής του Πανεπιστημίου Αθηνών Από το 1962 έωςκαι το 1967 σπούδασε στο Ιστορικό και Αρχαιολο-γικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπι-στημίου Αθηνών με υποτροφία του Ιδρύματος Κρα-τικών Υποτροφιών και με καθηγητές τους Ν Κον-τολέoντα Σπ Μαρινάτο Ν Τωμαδάκη Δ Ζακυ-θηνό και πολλούς άλλους Αν και η αρχική της επι-θυμία ήταν να ασχοληθεί με την Ιστορία της Τέχνηςτην κέρδισε η Αρχαιολογία Με βάση τις επιδόσειςτης στα αρχαιολογικά προ πάντων μαθήματα επι-λέχθηκε από τον καθηγητή Νικόλαο Κοντολέονταγια να συμμετάσχει στην ανασκαφή στην Γρόττατης Νάξου Μάλλον από τότε δρομολογήθηκε η ιδι-αίτερη επιστημονική της κλίση στη μελέτη της αρ-χαϊκής πλαστικής και των αρχαίων λατομείων τουνησιού Μετά την αποφοίτησή της από την Φιλο-σοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών επιλέ-γεται ως υπότροφος του Deutscher AkademischerAustausch Dienst (DAAD Γερμανική ΥπηρεσίαΑνταλλαγών) για να συνεχίσει τις σπουδές της σεμεταπτυχιακό επίπεδο στο Ludwig-MaximiliansUniversitaumlt του Μονάχου όπου και εκπόνησε τηνδιδακτορική διατριβή της με τίτλο laquoArchaischeNaxische Plastikraquo με επόπτη καθηγητή τον EHomann-Wedeking Καθηγητές της εκεί ήταν επί-σης οι D Ohly I Scheibler H Bengtson και άλ -λοι Στο Μόναχο γνωρίστηκε με τον μετέπειτασύζυγό της Γιάννη Αλευρά μαζί με τον οποίο απέ-

κτησε δύο κόρες την Ελένη και την ΑσπασίαΗ κα Αλευρά επέστρεψε στην Ελλάδα μετά την

ολοκλήρωση των σπουδών της και την πτώση τηςδικτατορίας Αρχικά μελέτησε ανασκαφικό υλικόαπό το ιερό του Απόλλωνα Μαλεάτα στην Επί-δαυρο ως υπότροφος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευ-νών υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Β Λαμπρι-νουδάκη Το 1980 και μετά από επιτυχή συμμετοχήσε γραπτό διαγωνισμό του Υπουργείου Πολιτισμούδιορίστηκε επιμελήτρια Αρχαιοτήτων της Αρχαιο-λογικής Υπηρεσίας με έδρα την Θήβα και λίγο αρ-γότερα το ίδιο έτος εξελέγη Επιμελήτρια του Τμή-ματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστη-μίου Αθηνών Επί τριάντα δύο χρόνια από το 1980έως και το 2012 υπηρέτησε με ήθος και αυταπάρ-νηση το Πανεπιστήμιο Αθηνών ως Λέκτορας Επί-κουρη Αναπληρώτρια και Τακτική Καθηγήτρια τουΤμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας

Κατά την διάρκεια της σταδιοδρομίας της τιμή-θηκε με πολλές υποτροφίες και διακρίσεις από ταΓερμανικά Αρχαιολογικά Ινστιτούτα του Βερολίνουκαι της Ρώμης το Ίδρυμα Fulbright για πραγμα-τοποίηση κύκλου διαλέξεων σε πανεπιστήμια τηςΑμερικής καθώς και το Center for Hellenic Stud-ies στο Princeton Εξελέγη τακτικό μέλος της Ελ-ληνικής Αρχαιολογικής Εταιρείας και της ASMO-SIA αντεπιστέλλον μέλος του Γερμανικού Αρχαι-ολογικού Ινστιτούτου μέλος του American Insti-tute of Archaeology μέλος της εκδoτικής επιτρο-πής Studies in Ancient Art and Civilization τουΠανεπιστημίου της Κρακοβίας καθώς και μέλοςτης επιστημονικής επιτροπής του αρχαιολογικούπεριοδικού του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολο-γίας του Πανεπιστημίου Αθηνών AURA

Στο Πανεπιστήμιo Αθηνών εξελέγη σε σημαν-τικές διοικητικές θέσεις


25Εργοβιογραφία Γεωργίας ΚοκκορούndashΑλευρά

bull Από το 1995 έως το 1997 υπηρέτησε ως η πρώ-τη γυναίκα Διευθύντρια του Τομέα Αρχαιολο-γίας και Ιστορίας της Τέχνης Επί της θητείαςτης διοργανώθηκε μεταξύ άλλων και η πρώτηΔιημερίδα για το ερευνητικό έργο του Τομέα Αρ-χαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης η οποία καιέγινε έκτοτε θεσμός του Τομέα Αποσκοπώνταςστον εκσυγχρονισμό του γνωστικού φάσματοςτου Τομέα εισηγήθηκε τη διεύρυνσή του με νέαπλησιέστερα στο σύγχρονο διεθνές πνεύμα γνω-στικά αντικείμενα που απουσίαζαν από τις μέχριτότε προσφερόμενες παραδόσεις και σεμινάρια

bull Από το 2001 έως και το 2007 ως Διευθύντριατου Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδώντου Τμήματος συνέβαλε στην αναμόρφωση τουΠρογράμματος στο πλαίσιο του ΕυρωπαϊκούΠρογράμματος ΕΠΕΑΕΚ

bull Από το 2007 έως και το 2009 υπηρέτησε ως ηπρώτη γυναίκα Πρόεδρος του Τμήματος Ιστο-ρίας και Αρχαιολογίας και κατά την θητεία τηςπραγματοποιήθηκε η πρώτη αξιολόγηση τουΤμήματος

bull Από το 2001 έως και την αφυπηρέτησή της διε-τέλεσε υπεύθυνη της Συλλογής ΠετρωμάτωνΟρυκτών και Μεταλλευμάτων του Αρχαιολογι-κού Μουσείου του Τμήματος μία συλλογή πουη ίδια οργάνωσε

bull Υπηρετώντας την αντίληψή της για διεύρυνσητων διεθνών επαφών του ελληνικού πανεπιστη-μίου υπήρξε από τους πρωτεργάτες για την κα-θιέρωση του ευρωπαϊκού προγράμματος Era -smus Μέχρι την αφυπηρέτησή της συντόνισεμε επιτυχία ανταλλαγές φοιτητών μεταξύ τουΠανεπιστημίου Αθηνών και πολλών γερμανι-κών ιταλικών πολωνικών και σουηδικών πανε-πιστημίων ενώ επόπτευσε επίσης τις σπουδέςπολλών αλλοδαπών ερευνητών εκτός Ευρώπηςυποτρόφων του ελληνικού Υπουργείου Παιδείαςκαι άλλων ιδρυμάτωνΠέρα όμως από αυτά η κα Αλευρά έφερε στο

Πανεπιστήμιο μία σειρά από ευρωπαϊκά προγράμ-ματα τα οποία προσέφεραν πολύτιμους πόρους για

την έρευνα αλλά και δημιούργησαν θέσεις εργασίαςγια αποφοίτους του Τμήματος και νέους ερευνητέςΑπό το 2001 έως το 2004 διετέλεσε υπεύθυνη τουΕΠΕΑΕΚ ΙΙ για την laquoΑναμόρφωση Μεταπτυχια-κού Προγράμματος Σπουδών Τμήματος Ιστορίαςκαι Αρχαιολογίαςraquo και από το 2010 έως το 2012του laquoΠρογράμματος Πρακτικής Άσκησης Φοιτη-τώνraquo Διεκδίκησε επίσης και διαχειρίστηκε ως επι-στημονική υπεύθυνη τρία μεγάλα ευρωπαϊκά ερευ-νητικά προγράμματα α) στο πλαίσιο του προγράμ-ματος laquoΠΥΘΑΓΟΡΑΣraquo την μελέτη των ανασκα-φικών ευρημάτων της αρχαίας Αλάσαρνας και τωναρχαίων ελληνικών λατομείων β) στο πλαίσιο τουπρογράμματος laquoΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣraquo την επιφα-νειακή έρευνα του αρχαίου δήμου των Αλασαρνιτώνστην Κω και γ) στο πλαίσιο του Πρόγραμματοςαριστείας laquoΘΑΛΗΣraquo την δημοσίευση των ανα-σκαφικών ευρημάτων με τίτλο laquoΙερό ΑπόλλωνοςndashΠαλαιοχριστιανισμός Οικισμός στην Αλάσαρνατης Κωraquo Μόνο σε αυτό το τελευταίο πρόγραμμασυνεργάστηκαν συνολικά 55 ερευνητές Υπήρξεεπίσης υπεύθυνη του ευρωπαϊκού προγράμματοςlaquoMarie Curieraquo για την μελέτη του φαινομένου τουθανάτου στον αρχαιοελληνικό versus νεοελλληνικόκόσμο από την δρα Ε Haaland με θέμα laquoGreekWomen and Death ancient and modernraquo

Η κα Αλευρά συμμετείχε σε πολλές ανασκαφέςστη Νάξο την αρχαία Ολυμπίατην Επίδαυρο καιτην Θήβα όπου εργάστηκε επί μία διετία περίπουως έκτακτη αρχαιολόγος στο εκεί ΑρχαιολογικόΜουσείο Από το 1985 μέχρι και σήμερα είναι συν-διευθύντρια της συστηματικής πανεπιστημιακήςανασκαφής στο Ιερό του Απόλλωνα και στον Πρώι-μο Βυζαντινό Οικισμό στην Καρδάμαινα (αρχαίαΑλάσαρνα) της Κω από κοινού με τις καθηγήτριεςΣ Καλοπίση-Βέρτη και Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσο-γλου Αυτή η συστηματική πανεπιστημιακή ανα-σκαφή με την 35ετή μέχρι στιγμής διάρκεια έφερεστο φως ένα πολύ σημαντικό ιερό της Κω το οποίολειτουργούσε από τα γεωμετρικά έως και τα ρωμαϊ -κά χρόνια και έναν πρώιμο βυζαντινό οικισμό πουτο διαδέχτηκε στον ίδιο χώρο με διάρκεια ζωής μέχρι



τον 7ο αι μΧ και απέδωσε πλήθος σπουδαίων ευ-ρημάτων Από το 2003 έως και το 2006 διηύθυνετην επιφανειακή έρευνα στον αρχαίο δήμο των Αλα-σαρνιτών στην Καρδάμαινα της Κω Από το 2002έως και το 2013 διηύθυνε την έρευνα πεδίου για τοlaquoCorpus των αρχαίων ελληνικών λατομείωνraquo στοπλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος laquoΚΑΠΟ-ΔΙΣΤΡΙΑΣraquo Από την έρευνα της ερευνητικήςομάδας που συντόνιζε προέκυψε ο πρώτος πλήρηςκαι συστηματικός κατάλογος αρχαίων λατομείωντης Ελλάδας Στις ανασκαφές και τα ερευνητικά τηςπρογράμματα εκπαιδεύτηκε πλήθος φοιτητών Υπο-λογίζεται ότι μόνο στην πανεπιστημιακή ανασκαφήτης Καρδάμαινας έχουν συμμετάσει περισσότεροιαπό 1500 φοιτητές

Για εμάς τους μαθητές της όμως η πιο σημαντικήδραστηριότητά της ήταν το διδακτικό της έργοΌλοι μας θυμόμαστε τα μαθήματά της που γίνον-ταν πάντοτε με τρόπο εύληπτο κριτικό και ελκυ-στικό με πλούσιο εποπτικό υλικό και επιπλέον συν-οδεύονταν από εκπαιδευτικές επισκέψεις σε μουσείακαι αρχαιολογικούς χώρους Θυμόμαστε επίσης τονχρόνο που τόσο γενναιόδωρα αφιέρωνε σε όλουςμας τις συζητήσεις σχετικά με τα προβλήματα τηςέρευνάς μας παρασύροντάς μας στο μεράκι που έχειη ίδια για την αρχαιότητα και αντιμετωπίζοντάς μαςπάντα με κατανόηση καθώς κάναμε τα πρώτα βή-ματα στην έρευνα που αυτή υπηρετούσε διδάσκον-τάς μας με το παράδειγμά της την τιμιότητα απέ- ναντι στο αντικείμενο της έρευνας και απέναντιστους συναδέλφους Η επιστημονική της κατάρ-τιση το διεθνές της κύρος καθώς και η ζεστή τηςευγένεια η ανθρωπιά και η ευρυμάθειά της προσήλ-κυσαν πολλούς φοιτητές σε αυτήν Από το 1990 έωςκαι σήμερα παρακολούθησε δεκάδες διδακτορικώνδιατριβών 26 από τις οποίες ως κύρια επόπτρια καιδύο σε συνεπίβλεψη με πανεπιστήμια της Γερμα-νίας ενώ συμμετείχε επιπλέον σε κρίσεις διατριβώνσε πανεπιστήμια της Γερμανίας και της ΓαλλίαςΤέλος υπήρξε κύρια επόπτρια μεγάλου αριθμού με-ταπτυχιακών διπλωματικών εργασιών Πολλοί απόαυτούς τους μαθητές της διακρίνονται σήμερα ως

καθηγητές ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων ωςλειτουργοί της Αρχαιολογικής υπηρεσίας ως εκπαι-δευτικοί και ως ανεξάρτητοι ερευνητές

Εξίσου εντυπωσιακό είναι το επιστημονικό τηςέργο ως προς τον αριθμό και την ποιότητα των δη-μοσιεύσεων αλλά και την μεγάλη θεματική ποικιλίατου Προσέφερε επίσης συνολικά 53 ανακοινώσειςσε διεθνή και τοπικά συνέδρια καθώς και 40 διαλέ-ξεις σε μεγάλα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρατης Ευρώπης και της Αμερικής Επίσης συνέγραψε4 τεύχη πανεπιστημιακών σημειώσεων καθώς καισε συνεργασία με εκπαιδευτικούς δύο σχολικά βι-βλία Τέλος συνεργάστηκε σε διάφορα αρχαιολο-γικά ντοκιμαντέρ της κρατικής και της ιδιωτικήςτηλεόρασης

Οι μονογραφίες της αποτελούν σημεία αναφο-ράς στην διεθνή έρευνα Κατ αρχάς η διδακτορικήτης διατριβή laquoArchaische Naxische Plastikraquo πουδημοσιεύτηκε το 1975 στο Μόναχο υπήρξε η βάσημίας νέας μονογραφίας με τίτλο laquoArchaische Nax-ische Bildhauereiraquo που προήλθε από την διατριβήαλλά εμπλουτίστηκε με νέα στοιχεία σκέψεις καιβιβλιογραφία και δημοσιεύτηκε στην σειρά AntikePlastik το 1995 Τα δύο αυτά έργα αποτελούν τηναπαραίτητη αφετηρία για κάθε ερευνητή που καισήμερα ακόμη θέλει να μελετήσει την αρχαϊκή να-ξιακή και κυκλαδική πλαστική Το βιβλίο της laquoΗΤέχνη της Αρχαίας Ελλάδαςraquo το οποίο εκδόθηκετρεις φορές από το 1990 έως το 1995 και ανατυπώ-θηκε πολλές φορές τελευταία το 2019 πλήρως ανα-δομημένο και με προσθήκες εξακολουθεί να προσ-φέρεται ως σύγγραμμα στους φοιτητές πολλών ελ-ληνικών πανεπιστημίων Το εγχειρίδιο αυτό το πρώ-το στα ελληνικά μετά το κλασικό βιβλίο του ΧρΤσούντα με τίτλο laquoΤέχνη της Αρχαίας Ελλάδαςraquoτο 1925 προσφέρει ουσιαστική συνοπτική επο-πτική και έγκυρη εισαγωγή στη συνολική σπουδήτης αρχαίας ελληνικής τέχνης Στο βιβλίο της laquoΑρ-χαία Αλάσαρνα Ι Οι Επιγραφέςraquo το οποίο εκδό-θηκε το 2004 δημοσιεύονται όλες οι επιγραφέςαυτού του τόσο σημαντικού ιερού της Κω με τρόποαναλυτικό και εμπεριστατωμένο προσφέροντας νέα


27

στοιχεία για την ιστορία της αρχαίας Αλάσαρναςκαι της Κω Δημοσίευσε επίσης από κοινού με τιςκαθηγήτριες Σ Καλοπίση-Βέρτη και Μ Παναγιω-τίδη-Κεσίσογλου έναν επιστημονικό και εύληπτοοδηγό για τους επισκέπτες του αρχαιολογικού χώ-ρου της Καρδάμαινας στα ελληνικά και στα αγ-γλικά Σε συνεργασία με μαθητές της και άλλουςερευνητές συνέγραψε το μοναδικό μέχρι σήμεραστο είδος του εγχειρίδιο laquoΑρχαία Ελληνικά Λατο-μείαraquo το οποίο εκδόθηκε από το Πολιτιστικό Ίδρυ-μα της Τράπεζας Πειραιώς καθώς και το ογκώδεςβιβλίο με τίτλο laquoCorpus Αρχαίων Λατομείων Λα-τομεία του ελλαδικού χώρου από τους προϊστορικούςέως τους μεσαιωνικούς χρόνουςraquo το οποίο αποτελείτον πρώτο συστηματικό κατάλογο λατομείων τηςΕλλάδας Επιμελήθηκε επίσης την έκδοση πρακτι-κών συνεδρίων bull laquoΙστορία ndash Τέχνη ndash Αρχαιολογία της Κωraquo

(2001) από κοινού με τις καθηγήτριες Ά Λαι-μού και Ε Σημαντώνη-Μπουρνιά

bull laquoΜέθοδοι Προσέγγισης και Έρευνας της ΑρχαίαςΕλληνικής και Ρωμαϊκής Γλυπτικήςraquo (2007) σεσυνεργασία με τον αναπληρωτή καθηγητή ΚΚοπανιά

bull laquoΝέα ευρήματα Αρχαϊκής Πλαστικής από Ελλη-νικά Ιερά και Νεκροπόλειςraquo (2007) από κοινούμε τον διευθυντή του Γερμανικού ΑρχαιολογικούΙνστιτούτου καθηγητή W- D Niemeier

bull Υπό έκδοση είναι ακόμη δέκα συλλογικοί τόμοιόπου δημοσιεύονται ευρήματα από την Πανεπι-στημιακή Ανασκαφή στην Καρδάμαινα (αρχαίαΑλάσαρνα) της Κω στο πλαίσιο του ερευνητι-κού προγράμματος laquoΘΑΛΗΣraquoΕκτός όλων αυτών η κα Αλευρά συνέγραψε ως

τώρα περισσότερα από 100 επιστημονικά άρθρα μεθέματα κυρίως γύρω από την αρχαϊκή γλυπτική δια-

φόρων κέντρων και τοπικών εργαστηρίων σχετικάμε τα γλυπτά και κοροπλαστικά ευρήματα των ελ-ληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων από το ιερό τουΑπόλλωνα στην Αλάσαρνα και τον αρχαίο δήμοτων Αλασαρνιτών με τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπατα ανασκαφικά δεδομένα τις επιγραφές την μικρο-τεχνία και άλλα ευρήματα της ανασκαφής και τηςεπιφανειακής έρευνας στην Καρδάμαινα Ένα ση-μαντικό μέρος των ερευνών και δημοσιεύσεών τηςαποτελούν επίσης γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέληόλων των εποχών - από τους αρχαϊκούς έως και τουςρωμαϊκούς χρόνους - από την Λακωνία την ιδιαί-τερη πατρίδα της και τέλος η πρωτοποριακή έρευνακαι μελέτη για τα αρχαία λατομεία στον ελλαδικόχώρο Οι κατευθύνσεις της έρευνάς της αφορούντόσο τον προσδιορισμό με στυλιστικά και εικονο-γραφικά-τυπολογικά κριτήρια του τόπου προέλευ-σης των μνημείων και της εξέλιξης της καλλιτε-χνικής παραγωγής αυτών των περιοχών όσο και ερ-μηνευτικές-κοινωνικοπολιτικές προσεγγίσεις τωνδιαφόρων κέντρων γλυπτικής και αρχιτεκτονικήςδια μέσου της ανάλυσης και ενδελεχούς μελέτης τωνμνημείων ενώ δεν απουσιάζουν και οι θεωρητικέςμεθοδολογικές συμβολές Η ακρίβεια των περιγρα-φών ο καθορισμός του ιδιαίτερου χαρακτήρα καιτης εποχής δημιουργίας των μνημείων μέσω αυστη-ρών επιστημονικών κριτηρίων και μεθοδικής ανά-λυσης ήταν σταθερό ζητούμενο της έρευνάς της

Είναι δύσκολο να παρουσιάσει κανείς πλήρως τοπολυσχιδές επιστημονικό έργο την διοικητική δρα-στηριότητα και το διδακτικό έργο της κας Αλευράμέσα σε ένα σύντομο κείμενο Όχι μόνο είναι πολλέςοι ετεροαναφορές στο έργο της αλλά και ο αριθμόςτων μαθητών της είναι μεγάλος

Κώστας ΚοπανιάςΕιρήνη Πουπάκη

Εργοβιογραφία Γεωργίας ΚοκκορούndashΑλευρά


ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ(έως το 2019)

Μονογραφίες ndash Βιβλία ndash Αρχαιολογικοί Οδηγοί1) Archaische Naxische Plastik (Διδακτ διατρ Μόναχο 1975)2) Η Τέχνη της Αρχαίας Ελλάδας Σύντομη Ιστορία 1050-50 πΧ (1η έκδ 1990 3η εκδ 1995 νέα έκ-

δοση 2019) 3) Archaische Naxische Bildhauerei Antike Plastik 24 1993 (1995) 37-138 4) Αρχαία Αλάσαρνα Ι Οι Επιγραφές (Αθήνα 2004)5) Kardamaina (Ancient Halasarna) on the Island of Kos A Guide (Αθήνα 2006 συνεργασία με Σ

Καλοπίση-Βέρτη Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου) 6) Ιστορία Α΄ Γυμνασίου Βιβλίο για τον μαθητή (Αθήνα 2006 συνεργασία με Θ Κατσουλάκο και Β

Σκουλάτο) 7) Ιστορία Α΄ Γυμνασίου Βιβλίο για τον καθηγητή (Αθήνα 2006 συνεργασία με Θ Κατσουλάκο και

Β Σκουλάτο)8) Καρδάμαινα Αρχαία Αλάσαρνα Οδηγός (πρβλ αρ 16 Athens 2010 συνεργασία με Σ Καλοπίση-

Βέρτη Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου)9) Αρχαία Ελληνικά Λατομεία (Αθήνα 2010 συνεργασία με Ειρ Πουπάκη και Α Ευσταθόπουλο)10) Corpus Αρχαίων Λατομείων Λατομεία του ελλαδικού χώρου από τους προϊστορικούς έως τους μεσαι-

ωνικούς χρόνους (Αθήνα 2014 συνεργασία με Ειρ Πουπάκη Α Ευσταθόπουλο και Α Χατζηκων-σταντίνου)

Επιμέλεια επιστημονικών τόμωνεκδόσεων11) Ν Λερίου ndash Μ Τσούλη Η Κύπρος από τους Αρχαϊκούς έως και τους Ρωμαϊκούς Χρόνους στο Ιστορία

και Πολιτισμός της Κύπρου Από τους Προϊστορικούς Χρόνους μέχρι και σήμερα Ηλεκτρονικό βιβλίοτου Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού 1998 (καθοδήγηση και εποπτεία)

12) Ιστορία ndash Τέχνη ndash Αρχαιολογία της Κω (Αθήνα 2001 συνεργασία με Α Λαιμού και Ε Σημαντώνη-Μπουρνιά)

13) Μέθοδοι Προσέγγισης και Έρευνας της Αρχαίας Ελληνικής και Ρωμαϊκής Γλυπτικής (Αθήνα 2007συνεργασία με Κ Κοπανιά)

14) Ειρ Πουπάκη Λίθινα Αγγεία Χειρόμυλοι και Άλλα Τέχνεργα από το Ιερό του Απόλλωνα και τον πα-λαιοχριστιανικό οικισμό στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κω (Αθήνα 2011)

15) Νέα ευρήματα Αρχαϊκής Πλαστικής από Ελληνικά Ιερά και Νεκροπόλεις Πρακτικά Διεθνούς Συμ-ποσίου Αθήνα 2-3 Νοεμβρίου 2007 Athenaia 3 (Muumlnchen 2012 συνεργασία με H-D Nie -meier)

16) Γλυπτική-Λιθοτεχνία-Επιγραφές από το ιερό του Απόλλωνα ΠυθαίουΠυθαέως και τον πρώιμο βυ-ζαντινό οικισμό Aλάσαρνα VI (Αθήνα 2017)


17) Αρχαία Αλάσαρνα της Κω Όψεις της ιστορικής διαδρομής ενός αρχαίου δήμου από την προϊστορικήέως και την πρώιμη βυζαντινή περίοδο Πρακτικά Διημερίδας Κως 21-22 Οκτωβρίου 2017 (υπόέκδοση συνεργασία με Σ Καλοπίση-Βέρτη Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου)

18) Ο αρχαίος Δήμος των Αλασαρνιτών στην Κω Αποτελέσματα της Συστηματικής Επιφανειακής Έρευ-νας 2003-2006 (υπό έκδοση συνεργασία με Κ Κοπανιά)

19) Επιμέλεια των τόμων Aλάσαρνα III-V VII ΙΧ ΧΙ (υπό έκδοση)

Άρθρα ndash Δημοσιεύσεις Ανακοινώσεων σε Συνέδρια20) laquoΠαρατηρήσεις σχετικά μrsquo ένα αρχαϊκό κεφάλιraquo Αρχαιογνωσία 22 (1981) 264-27221) laquoApolloraquo στο Lexicon Ikonographicum Mythologiae Classicae (LIMC) II (1984) αρ 689-816

1045-1053 και Kommentar C 22) laquoΑνασκαφή στο Ιερό του Απόλλωνα στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κωraquo Αρχαιολ

Εφημερίς 1985 Χρονικά 1-18 (συνεργασία με Σ Καλπίση-Βέρτη Ν Κούρου Α Λαιμού και ΜΠαναγιωτίδη-Κεσίσογλου)

23) laquoNeue archaische Skulpturen im Archaumlologischen Museum von Rhodosraquo στο H Kyrieleis(εκδ) Archaische und klassische Griechische Plastik Ι (Mainz am Rhein 1986) 79-91

24) laquoΈνα Γνωστό-Άγνωστο Αγγείο του Ζωγράφου του Μειδίαraquo στα Πρακτικά του XII Διεθνούς Αρ-χαιολογικού Συνεδρίου Αθήνα 1983 (1988) 103-114

25) laquoHeracles and the Hydra of Lernaraquo laquoHerakles and the Hesperidesraquo στο LIMC V 1990 αρ1990-2173 2676-2787 και Commentaries



28) laquoΑνασκαφή στο Ιερό του Απόλλωνα στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κω κατά τα έτη1988-1990raquo Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας (1990) 342-367 (συνεργασία μεΣ Καλοπίση-Βέρτη Α Λαιμού και Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου)

29) laquoΤα Αρχαία Λατομεία Μαρμάρου της Νάξουraquo Αρχαιολ Εφημ 1992 101-127 30) laquoDie Entstehungszeit der naxischen Delos-Loumlwen und anderer Tierskulpturen der Archaikraquo

Antike Kunst 36 1993 91-102 31) laquoΤμήμα Κούρου από τo Τουρκολέκα Μεγαλοπόλεωςraquo στο O Palagia ndash W Coulson (επιμ)

Sculpture from Arcadia and Laconia (London 1993) 13-25 32) laquoΣχέσεις Νάξου-Αιγύπτου κατά τους Αρχαϊκούς Χρόνουςraquo στο ΙΚ Προμπονάς ndash ΣΕ Ψαρράς

(επιμ) Η Νάξος διά μέσου των αιώνων (Αθήνα 1994) 331-343 33) laquoThe traditional archaeological characterisation of marble sculpture and the results of modern

scientific techniquesraquo στο Y Maniatis ndash N Herz ndash Y Basiakos (επιμ) The Study of Marbleand Other Sones Used in the Antiquity (London 1995) 95-102 (συνεργασία με Β Μαντή ΑΠΓριμάνη Γ Μανιάτη)

34) laquoΑνασκαφή στο Ιερό του Απόλλωνα στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κωraquo Κωακά Ε΄1995 141-163 (συνεργασία με Σ Καλοπίση-Βέρτη και Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου)



35) laquoΤεχνικές και Μέθοδοι Ανασκαφήςraquo στα Πρακτικά του Επιμορφωτικού Σεμιναρίου Ξεναγών μεθέμα Η Ελλάδα μέσα από τις πρόσφατες ανασκαφές (Αθήνα 1995) σελ 45-50

36) laquoΤο λιοντάρι αρ 274 του Μουσείου Κομοτηνήςraquo στο Δ Τριαντάφυλλος ndash Δ Τερζοπούλου (επιμ)Αρχαία Θράκη αρχαϊκοί κλασικοί ελληνιστικοί ρωμαϊκοί χρόνοι Πρακτικά 2ου Διεθνούς ΣυμποσίουΘρακικών Σπουδών Κομοτηνή 20-27 Σεπτεμβρίου 1992 (Κομοτηνή 1997) 591-600

37) laquoIonian Sculpture of the Archaic Period on Dorian Rhodesraquo στο I Jenkins ndash G B Waywell(επιμ) Sculpture and Sculptors of the Dodecanese and Caria (London 1997) 150-156

38) laquoExcavation at Kardamaina (ancient Halasarna) in Kosraquo Αρχαιογνωσία 9 1995-96 (1998)313-326 (συνεργασία με Σ Καλοπίση-Βέρτη και Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου)

39) laquoΟ Απόηχος της Αρχαϊκής Παριανής Γλυπτικής σε Ένα Γυναικείο Κεφάλι στο Μουσείο της Τρί-ποληςraquo στο Ν Σταμπολίδης (επιμ) Φως Κυκλαδικόν Μνήμη Ν Ζαφειρόπουλου (Αθήνα 1999)254-261

40) Βιβλιοπαρουσίαση-βιβλιοκρισία της μονογραφίας του H Kyrieleis Samos X Der Grosse Kurosvon Samos Mit Beitraumlgen von H Kienast und Guumlnter Neumann (Mainz 1996) σσ 130 πίν48 εικ 8 Αρχαιογνωσία 10 (1999) 231-37

41) laquoΤο Ιερό του Απόλλωνα στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κω Έντεκα Χρόνια ανασκα-φικής Έρευναςraquo στο Γ Κοκκορού-Αλευρά ndash Α Λαιμού ndash Ε Σημαντώνη-Μπουρνιά (επιμ) Ιστορίαndash Τέχνη ndash Αρχαιολογία της Κω (Αθήνα 2001) 91-105

42) laquoThe Use and Distribution of Parian Marble during the Archaic Periodraquo στο Δ Σκιλάρντι ndashΝ Κατσωνοπούλου (επιμ) Παρία Λίθος Πρακτικά του Α΄ Διεθνούς Συνεδρίου Αρχαιολογίας Πάρουκαι Κυκλάδων (Αθήνα 2001) 143-153

43) laquoEine Ehreninschrift roumlmischer Zeit aus dem Heiligtum des Apollo in Alt-Halasarna (heuteKardamaina) auf Kosraquo στο E Papuci-Wladyka και I Sliva (επιμ) Studia Archaeologica LiberAmicorum Ianussio A Ostrowski ab amicis et discipulis oblatus (Cracoviae 2001) 177-88

44) laquoΔραστηριότητες των Αττικών Εργαστηρίων Γλυπτικής κατά την Εποχή της Ρωμαιοκρατίαςraquoστο Α Αλεξανδρή και Ι Λεβέντη (επιμ) Καλλίστευμα Μελέτες προς τιμήν της Ο Τζάχου-Αλε-ξανδρή (Αθήνα 2001) 307-336

45) laquoEuthykartidesraquo στο R Vollkommer (επιμ) Kuumlnstlerlexikon der Antike τόμ Ι (2001)46) laquoΤα Εικονογραφικά Πρότυπα του Αετώματος με τη Γέννηση της Αθηνάς της Ακαδημίας Αθηνώνraquo

Αρχαιογνωσία 11 (Αθήνα 2001-02) 219-3247) laquoΗ Αιγινήτικη Σχολή Γλυπτικήςraquo H Αιγιναία 5 (2002) 104-25 48) laquoΑρχαϊκή Λακωνική Γλυπτική Θέματα και Κοινωνίαraquo στα Πρακτικά Α΄ Τοπικού Συνεδρίου Λα-

κωνικών Σπουδών (Αθήναι 2002) 123-44 49) laquoΤο ναξιακό μάρμαρο ως παράγοντας οικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης του νησιού κατά

την αρχαιότηταraquo στα Πρακτικά του Β΄ Πανελληνίου Συνεδρίου με θέμα Η Νάξος διά μέσου τωνΑιώνων Χαλκί 4-7 Σεπτεμβρίου 1997 (Αθήνα 2003) 177-94

50) laquoNew Epigraphical Evidence on the Cults of Ancient Halasarna in Cosraquo στο K Houmlghammar(επιμ) The Hellenistic Polis of Kos State Economy and Culture Proceedings of an InternationalSeminar organized by the Department of Archaeology and Ancient History Uppsala University11-13 May 2000 Boreas 28 (2004) 119-127

51) laquoΗμίεργο άγαλμα κούρου Μουσείου Μπενάκηraquo στο Στ Βλίζος (επιμ) Ελληνική και ΡωμαϊκήΓλυπτική από τις Συλλογές του Μουσείου Μπενάκη (Αθήνα 2004) 42-44 αρ 7



52) laquoΜαρμάρινο αγγείο με ανάγλυφα δελφίνια στο του Μουσείου Μπενάκηraquo στο Στ Βλίζος (επιμ) Ελ-ληνική και Ρωμαϊκή Γλυπτική από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη (Αθήνα 2004) 54-62 αρ 11

53) laquoNassti[ad]esraquo στο R Vollkommer (επιμ) Kuumlnstlerlexikon der Antike τόμ IΙ (2004) 3454) laquoΜία ενδιαφέρουσα λατρευτική κατασκευή μπροστά από το κτίριο Γ στο Ιερό του Απόλλωνα στην

Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) της Κωraquo στο Χάρις Χαίρε Μελέτες στη μνήμη της Χάρης ΚάντζιαΑ΄ (Αθήνα 2004) 83-99 (συνεργασία με Γ Δεληγιαννάκη)

55) laquoΟ Ludwig Ross και οι Αρχαιότητες της Κωraquo στο Ό Παλαγγιά ndash HR Goette (επιμ) Ο Lud-wig Ross και η Ελλάδα Πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου Αθήνα 2-3 Οκτωβρίου 2002 (2005)189-203

56) laquoΤα αρχαία λατομεία μαρμάρου της Προκοννήσου στην Προποντίδαraquo Αρχαιογνωσία 13 2005155-195 (συνεργασία με Ειρ Πουπάκη Α Ευσταθόπουλο Κ Κοπανιά και Α Χατζηκωνσταντίνου)

57) laquoΤα νησιά του Αιγαίου στην Ελληνιστική και Ρωμαϊκή Εποχήraquo στο Α Βλαχόπουλος (επιμ)Νησιά του Αιγαίου (Αθήνα 2005) 72-77

58) laquoΑρχαία Λατομεία στη laquoΓυναίκαraquo και στο laquoΠλατυβούνιraquo Ταϋγέτουraquo στα Πρακτικά Β΄ Το-πικού Συνεδρίου Λακωνικών Σπουδών Λακωνικαί Σπουδαί - Παράρτημα 13 Α΄ (2006) 109-121(συνεργασία με Ειρ Πουπάκη Α Ευσταθόπουλο Κ Κοπανιά και Α Χατζηκωνσταντίνου)

59) laquoLaconian Stone Sculpture from the eight Century BC until the outbreak of the Pelopon-nesian Wαrraquo στο Alexander Onassis Public Benefit Foundation (USA) (εκδ) Athens-Sparta(Ν York 2006) 89-94

60) laquoResearch Methods in Ancient Greek and Roman Sculptureraquo στο G Kokkorou-Alevras ndashΚ Kopanias (επιμ) Methods of Approach and Research in Ancient Greek and Roman SculptureProceedings of an International Conference organised by the Program of Postgraduate StudiesDepartment of History and Archaeology University of Athens Athens 1st of April 2004(Athens 2007) 15-21

61) laquoAn Archaic Head in the Archaeological Museum of Spartaraquo στο N Kaltsas (επιμ) Proceed-ings of the International Conference in conjunction with the exhibition ldquoAthens-Spartardquo organizedin collaboration with the Hellenic Ministry of Culture and the National Archaeological MuseumAthens Saturday April 21 2007 Onassis Cultural Center (New York) 24-31

62) laquoLes Cavaliers archaϊques de Delosraquo στο Y Kourayos ndash Fr Prost (επιμ) La Sculpture des Cy-clades agrave l eacutepoque archaique Histoire des Ateliers Rayonnement des Styles Actes du colloque in-ternational organiseacutepar lrsquoEphorie des Antiquites prehistoriques et classiques des Cyclades et lrsquoEcolefrancaise drsquoAthegravenes (7-9 septembre 1998) BCH Supplement 48 (2008) 417-435

63) laquoΑπολογισμός Συνεδρίου Ρωμαϊκής Αθήναςraquo στο Στ Βλίζος (επιμ) Η Αθήνα κατά τη ΡωμαϊκήΕποχή Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες Μουσείο Μπενάκη 4ο Παράρτημα (Αθήνα 2008)487-488 (συνεργασία με Ο Παλαγγιά)

64) laquoCorpus of Ancient Greek Quarriesraquo στο Proceedings of ASMOSIA VII (Association of Marbleand Other Stones Used in the Antiquity) Θάσος 15-18 Σεπτεμβρίου 2003 (2009) 709-718 (συ-νεργασία με Ειρ Πουπάκη Α Ευσταθόπουλο και Α Χατζηκωνσταντίνου)

65) laquoAncient Quarries of Kytheraraquo στο Ph Jockey (επιμ) La Pierre dans tous ses etats 8egraveme Col-loque International Aix-en Provence France 1218 Juin 2006 (2009) 177-188 (συνεργασία μεΕιρ Πουπάκη Α Ευσταθόπουλο και Α Χατζηκωνσταντίνου)

66) laquoΣυστηματική ανασκαφική έρευνα και έρευνα επιφανείας στην αρχαία Αλάσαρνα της Κω Απο-



λογισμός εικοσαετούς δραστηριότηταςraquo στο Χρ Λούκος ndash Ν Ξιφαράς ndash Κλ Πατεράκη (επιμ)Ubi Dubium ibi Libertas Tιμητικός Τόμος για τον καθηγητή Νικόλα Φαράκλα (Ρέθυμνο 2009)135-155

67) laquoAncient Quarries in Laconiaraquo στο WG Cavanagh ndash C Gallou ndash M Georgiadis (επιμ)Proceedings of the International Conference ldquoSparta and Laconia From Prehistory to Post-Mod-ernrdquo Sparta 17-20 of March 2005 (2009) 169-179 (συνεργασία με Ε Ζαββού Ν Θέμο ΕιρΠουπάκη Α Ευσταθόπουλο Κ Κοπανιά και Α Χατζηκωνσταντίνου)

68) laquoDer antike Demos von Ηalasarna auf Kos Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ergebnisse der Aus-grabungen und des Surveysraquo στο Cl Reinholdt ndash P Scherrer ndash W Wohlmayr (επιμ) ΑΙ-ΑΚΕΙΟΝ Beitraumlge zur Klassischen Altertumswissenschaft zu Ehren von Florens Felten (Βιέννη2009) 59-66

69) laquoΕκπαιδευτικές Συλλογές του Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του ΠανεπιστημίουΑθηνών Η Συλλογή Πετρωμάτων και Ορυκτώνraquo στα Πρακτικά της Αρχαιολογικής ndash Μουσει-ολογικής Συνάντησης Μουσειακές Εκθέσεις και Επανεκθέσεις 26-28 Νοεμβρίου 1999 Σπάρτη(υπό έκδοση)

70) laquoΆγαλμα κόρης ανάθημα της Ναξίας Νικάνδρης από τη Δήλο ΕΑΜ αρ ευρ 1raquo στο Γ Δεσπίνηςndash Ν Καλτσάς (επιμ) Εθνικό Αρχαιολ Μουσείο Κατάλογος Γλυπτών (Αθήνα 2014) 3-10 αρ Ι11

71) laquoΑγαλμάτιο κόρης από το Πτώο ΕΑΜ αρ ευρ 4raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 10-13αρ Ι12

72) laquoΓυναικεία κεφαλή από Πτώο ΕΑΜ xωρίς αρευρraquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 13-14αρ Ι13

73) laquoΚορμός αγαλματίου κόρης από το Πτώο ΕΑΜ αρ ευρ 3443raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπσελ 14 αρ Ι14

74) laquoΆγαλμα κόρης από το Πτώο ΕΑΜ αρ ευρ 2+3raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 15-17αρ Ι15

75) laquoΚορμός κούρου από το Μοσχάτο ΕΑΜ αρ ευρ 3858raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 117-121 αρ Ι187


77) laquoΆγαλμα κούρου από τη Μήλο ΕΑΜ αρ ευρ 1558raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 150-153 αρ Ι1129

78) laquoΚεφάλι κούρου από την Επίδαυρο ΕΑΜ αρ ευρ 63raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 153-156 αρ Ι1130


80) laquoΚεφάλι κούρου από Μέγαρα ΕΑΜ αρ ευρ 4509raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 161-163 αρ Ι1135

81) laquoΗμίεργο άγαλμα κούρου από τη Νάξο ΕΑΜ αρευρ 14raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ188-190 αρ Ι1176

82) laquoΟ κούρος Μεγάρων ΕΑΜ αρ ευρ 13raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 190-193 αρ Ι117783) laquoΚνήμη κούρου από τα Μέγαρα ΕΑΜ αρ ευρ 4545raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 193-

194 αρ Ι1178



84) laquoΚορμός Κούρου ΕΑΜ αρ ευρ 3757raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ 194-196 αρ Ι117985) laquoΠεσσόμορφη στήλη από την Τανάγρα ΕΑΜ αρ ευρ 56raquo στο Δεσπίνης ndash Καλτσάς όπ σελ

377- 380 αρ Ι135286) laquoΣτήλη Αλξήνορος ΕΑΜ αρ ευρ 39raquo στο Δεσπίνης-Καλτσάς όπ σελ 438-442 αρ Ι138787) laquoCaryatid Head in the Sparta Archaeological Museumraquo στο G Kokkorou-Alevras ndash W-D

Niemeier (επιμ) Archaic Sculpture from Greek Sanctuaries and Necropoleis New DiscoveriesProceedings of the International Conference Athens 2-3 of November 2007 Athenaia 3(2012) 19-31

88) laquoA Terracotta Figurine from Ancient Halasarna Cos and Coan Coroplastic Production duringthe Archaic-Classical Periodraquo στο Α Γιαννικουρή (επιμ) Κοροπλαστική και μικροτεχνία στοναιγαιακό χώρο από τους γεωμετρικούς χρόνους έως και τη ρωμαϊκή περίοδο Διεθνές συνέδριο στη μνήμητης Ηούς Ζερβουδάκη Ρόδος 26-29 Νοεμβρίου 2009 (Αθήνα 2014) 111-18

89) laquoΟ αρχαίος Δήμος των Αλασαρνιτών στην Κω Αποτελέσματα της Συστηματικής ΕπιφανειακήςΈρευνας 2003-06raquo (υπό έκδοση συνεργασία με Κ Κοπανιά)

90) laquoFunerary Sculpture from the Peloponneseraquo στο Β Cavanagh (επιμ) Ηοnouring the Deadin the Peloponnese Proceedings of the International Conference of CSPS (Center of Spartanand Peloponnesian Studies) Sparta 23-25 April 2009 (httpwwwnot tingham acuk cspsopen-sourceindexaspx)

91) laquoAncient Halasarna on Cos as a port through the agesraquo στο K Houmlghammar ndash B Alroth ndashA Lindhagen (επιμ) Ancient Ports The Geography of Connections Boreas 34 (Uppsala 2016)167-200 (συνεργασία με Δ Γρηγορόπουλο Χ Διαμαντή και Μ Κουτσουμπού)

92) laquo Ένα ακόμη αινιγματικό λακωνικό ανάγλυφοraquo στο Α Δεληβορριάς ndash Γ Δεσπίνης ndash Α Ζαρκάδας(επιμ) EΠΑΙΝΟΣ Luigi Beschi Μουσείο Μπενάκη - 7ο Παράρτημα (Αθήνα 2011) 177-188

93) laquoΗ διαιώνιση της μνήμης των νεκρών στην Πελοπόννησο κατά τους αρχαϊκούς χρόνουςraquo στο Ημνήμη της Κοινότητας και η διαχείρισή της Ιστορήματα 3 (2011) 125-147

94) laquoKoren in der archaischen Plastikraquo στο M Xagorari-Gleissner (επιμ) Kore Das Maumldchen inder antiken griechischen Gesellschaft und Kunst Begleiheft zur Sonderausstellung in der An-tikensammlung des Archaumlologischen Instituts der Friedrich-Alexander Universitaumlt Erlangen-Nuumlrnberg 9 Dezember 2011- 29 Februar 2012 (2011) 8-10

95) laquoThe Birthplace of Greek Monumental Sculpture revisitedraquo στο Χ Charalambidou ndash CMorgan (επιμ) Interpreting the 7th c BC Tradition and Innovation (Oxford 2017) 24-30

96) laquoAn honorary votive relief from Laconiaraquo στο J Bodzek (επιμ) Studies of Ancient Art andCivilization 17 (2013) 181-88

97) laquoΣυστηματική ανασκαφική έρευνα στην αρχαία Αλάσαρνα της Κω του Τομέα Αρχαιολογίας καιΙστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Αθηνώνraquo στο Π Τριανταφυλλίδης (επιμ) Το Αρχαιολο-γικό Έργο στα νησιά του Αιγαίου Πρακτικά του Διεθνούς Αρχαιολογικού Συνεδρίου του Αρχαιολο-γικού Ινστιτούτου Αιγαιακών Σπουδών Ρόδος 27 Νοεμβρίου έως 1η Δεκεμβρίου 2013 (Μυτιλήνη2017) 317-26

98) laquoldquoThronerdquo of Apollo Amyklaios Provenance of the Stones Preliminary Conclusionsraquo στοA Delivorrias ndash St Vlizos (επιμ) Amykles Research Project Works 2005-2010 Μουσείο Μπε-νάκη 11-12 (Αθήνα 2015) 139-48

99) laquoΠρώιμα Δωρικά Κιονόκρανα από τη Λακωνίαraquo στο Κ Ζάμπας ndash Β Λαμπρινουδάκης ndash Ευ



Σημαντώνη-Μπουρνιά ndash Αe Ohnesorg (επιμ) ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ Τιμητικός Τόμος για τον καθη-γητή Μ Κορρέ (Αθήνα 2016) 295-302

100) laquoΠερίοπτα γλυπτά και ανάγλυφα έργα από το ιερό του Απόλλωνα Πυθαίου-Πυθαέως και τονπρώιμο βυζαντινό οικισμόraquo στο Γ Κοκκορού-Αλευρά (επιμ) Αλάσαρνα VI (Αθήνα 2017) 13-65

101) laquoΝέες Επιγραφές (Β΄)raquo στο Γ Κοκκορού-Αλευρά (επιμ) Αλάσαρνα VI (Αθήνα 2017) 119-51(συνεργασία με Γ Δουλφή)

102) laquoΔύο Όψιμα Ιωνικά Κιονόκρανα από τη Λακωνίαraquo στο Μ Κορρές ndash Στ Μαμαλούκος ndash Κ Ζάμ-πας ndash Φ Μαλλούχου-Tufano (επιμ) ΗΡΩΣ ΚΤΙΣΤΗΣ Μνήμη Χαράλαμπου Μπούρα (Αθήνα2018) 581-86

103) laquoParian Marble in Koan Statuary and Utilitarian Artifacts during the Hellenistic and theRoman Period The finds of the Sanctuary of Apollo at Kardamaina (ancient Halasarna) onΚosraquo στο E Angliker ndash J Truly (επιμ) Cycladic Archaeology and Research New approachesand discoveries (Oxford 2018) 201-214 (συνεργασία με Ειρ Πουπάκη Γ Μανιάτη και Δ Ταμ-πακόπουλο)

104) laquoHead of Heracles from ancient Halasarna on Cos and the Heros Cult in the Deme of theHalasarnitaeraquo στο T Korkut ndash B Oumlzen-Kleine (επιμ) Festschrift fuumlr Heide Froning (Istanbul2018) 151-64

105) laquoΤhe painted Decoration on the garment of the Nikandre statueraquo στο Ph Jockey (επιμ) LesArts de la couleur en Gregravece ancienne et ailleurs Approches interdisciplinaires BCH Suppl 56(Paris 2018) 116-30

106) Βιβλιοπαρουσίαση-βιβλιοκρισία της μονογραφίας της Κ Καρακάση Οι Αρχαϊκές Κόρες (εκδόσειςΆγρα Αθήνα 2017) σελ 225 διαγράμματα 52 πίν 212 αμ + 66 έγχρ μετάφρ Μ Βασιλείουγεν επιστημ επιμ Γ Δουλφής AURA 1 (2018) 223-30

107) laquoThe Sanctuary of Apollo PythaeusPythaios at Halasarna Cosraquo στο Colloque ΙnternationaleldquoAnalyse topographique du fait religieuxrdquo Paris 29-31 janvier 2015 (υπό έκδοση συνεργασία μεΝ Δημάκη)

108) laquoA new Hellenistic grave relief stele from the Sanctuary of Apollo Pythaeus-Pythaios at ancientHalasarna on the island of Kosraquo στο Μνήμη Γ Δεσπίνη (υπό έκδοση) 105-116

109) laquoΠήλινα ειδώλια από το Ιερό του Απόλλωνα Πυθαέως-Πυθαίου στην αρχαία Αλάσαρνα (σύγχρονηΚαρδάμαινα) της Κωraquo (συνεργασία με Α Σακελλαροπούλου) στο Γ Κοκκορού-Αλευρά (επιμ)Αλάσαρνα VII (υπό έκδοση)

110) laquoΑρχαιολογικά Ευρήματα από την περιοχή του τ Δήμου Φάριδος στη Λακωνίαraquo στο Μνήμη ΝΜπιργάλια (υπό έκδοση)

111) laquoΤhree Male Ηeads from the Sanctuary of Apollo Pythaeus-Pythaios at Halasarna (modernKardamaina) Kosraquo στο ΕhΣΟΧΟΣ ΑΛΗΟΝ Τιμητικός τόμος για την ομότ Καθηγήτρια Ε Ση-μαντώνη-Μπουρνιά (υπό έκδοση)

112) laquoMarble a luxury material in Early Greek Architectureraquo στο Luxury and Wealth in the Ar-chaic to Hellenistic Peloponnese University of Nottingham 14-15 April 2016 (υπό έκδοση)

113) laquoΑνασκαφή στο ιερό του Απόλλωνα Πυθαίου-Πυθαέως στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) τηςΚωraquo στο Γ Κοκκορού-Αλευρά ndash Σ Καλοπίση-Βέρτη ndash Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου (επιμ) ΗΑρχαία Αλάσαρνα της Κω (υπό έκδοση)

114) laquoΠερίοπτα Γλυπτά και Ανάγλυφα Έργα από το ιερό του Απόλλωνα στην αρχαία Αλάσαρνα (σύγ-



χρονη Καρδάμαινα) της Κω ως λατρευτικές καλλιτεχνικές κοινωνικές και οικονομικές μαρτυρίεςraquoστο Γ Κοκκορού-Αλευρά ndash Σ Καλοπίση-Βέρτη ndash Μ Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου (επιμ) Η ΑρχαίαΑλάσαρνα της Κω (υπό έκδοση)

115) laquoDedications Dedicators and Cults at Ancient Halasarna of Kosraquo στο MI Stefanakis (επιμ)Religion and Cults in the Dodecanese during the first Millennium BC Recent Discoveries andResearch (υπό έκδοση συνεργασία με Γ Δουλφή)

116) laquoΤο ιερό του Απόλλωνα Πυθαίου-Πυθαέως στην αρχαία Αλάσαρνα της Κω κατά τους ρωμαϊκούςχρόνους Το κτίριο Δraquo στα Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου με θέμα Ιερά και Λατρείες στο ΑιγαίοΛήμνος 11092019-15092019 (υπό έκδοση συνεργασία με Ειρ Πουπάκη Δ Γρηγορόπουλοκαι Γ Αντωνίου)

Πανεπιστημιακές Σημειώσεις117) Μαθήματα Αρχαϊκής Πλαστικής (τελευταία έκδοση 1987)118) Εισαγωγή στην Κλασική Αρχαιολογία (1986)119) laquoΕλληνιστική Πλαστικήraquo ελεύθερη περιληπτική απόδοση δύο τόμων του τετράτομου έργου του

L Alscher Griechische Plastik (τόμ ΙΙΙ laquoNachklassik und Vorhellenistmusraquo 1956 τόμ IVlaquoHellenismusraquo 1957) (1986)

120) Αρχαϊκά Αγάλματα και Ανάγλυφα Από το Λατομείο στον Τόπο Ανίδρυσής τους (συμπεριλαμβά-νονται εν μέρει οι σημειώσεις όπ αρ 117) (2008)

Συνεντεύξεις ndash Κείμενα στον Τύπο και σε περιοδικά (επιλογή) laquoΑνοιχτή επιστολήraquo στο Η Φάρις τεύχ Γ΄14 Απρίλιος 1996 3-4 laquoΠρότυπα κάλλους Με τη ldquoγλώσσαrdquo της γλυπτικήςraquo στο Ε Προύσαλη (επιμ) Ομορφιά ο μύθος

του ωραίου Ελευθεροτυπία ndash Αφιέρωμα τεύχ 140 Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2001 6-9 laquoΤο νησί του Ιπποκράτηraquo στο Κως Επτά Ημέρες της Καθημερινής 4 Αυγούστου 2002 2-4 laquoΑρχαϊκή Λακωνική Γλυπτικήraquo στο Λακωνικόν Ημερολόγιον 2008 17-20 laquoΑμφίπολη Γιατί δεν έγινε καύση του νεκρούraquo στο The TOCgr 20-11-2014 laquoΟ αγαπημένος μου ήρωας Σέμνη Παπασπυρίδη-Καρούζουraquo στο περ Έθνος-Ιστορία-Σήμερα

τεύχ 6 Μάρτιος 2013 112-113 laquoΑρχαία λατομεία στη ldquoΓυναίκαrdquo και στο Πλατυβούνι Ταϋγέτουraquo στο Λακωνικόν Ημερολόγιον

2015 54-56 laquoΑνασκαφή Πανεπιστημίου Αθηνών στην Καρδάμαινα (αρχαία Αλάσαρνα) κατά το 2019raquo στον

κωακό Τύπο (συνεργασία με τους συνεργάτες της ανασκαφής)



ExofylloTomouKasAlevra_low_lowpdf

Timitikos_kas_Alevra_Eisagogikapdf

001-092

PROTOSELIDA























































ExofylloTomouKasAlevra low low

Documents

Transcript of ExofylloTomouKasAlevra low low