ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Σχεδιασμός και προσαρμογή: Χαλαστάνη Χαρίκλεια, Ειδική Σχεδιασμός και προσαρμογή: Χαλαστάνη Χαρίκλεια, Ειδική Παιδαγωγός, Παιδαγωγός, MSCMSC Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Το παρόν πακέτο διαφανειών περιλαμβάνει τις διαφάνειεςΤο παρόν πακέτο διαφανειών περιλαμβάνει τις διαφάνειες που χρησιμοποιήθηκαν για να εκπαιδευτεί η Εύα στα βασικάπου χρησιμοποιήθηκαν για να εκπαιδευτεί η Εύα στα βασικά γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα της Ε’ δημοτικού στογραμματικά και συντακτικά φαινόμενα της Ε’ δημοτικού στο μάθημα της γλώσσας.μάθημα της γλώσσας.

Οι διαφάνειες είναι προσαρμοσμένες στο μαθησιακό στυλΟι διαφάνειες είναι προσαρμοσμένες στο μαθησιακό στυλ της Εύας λαμβάνοντας υπόψιν τις δυνατότητες και τιςτης Εύας λαμβάνοντας υπόψιν τις δυνατότητες και τις αδυναμίες της αλλά και τα ενδιαφέροντά της. Τα περισσότερααδυναμίες της αλλά και τα ενδιαφέροντά της. Τα περισσότερα παραδείγματα που χρησιμοποιούνται αναφέρονται στηνπαραδείγματα που χρησιμοποιούνται αναφέρονται στην καθημερινότητα και τις ρουτίνες της μαθήτριας καθώς και οικαθημερινότητα και τις ρουτίνες της μαθήτριας καθώς και οι προτάσεις που υπάρχουν στις ασκήσεις. Για τη δημιουργία τωνπροτάσεις που υπάρχουν στις ασκήσεις. Για τη δημιουργία των διαφανειών η εκπαιδευτική παιδαγωγός έλαβε υπόψιν της τοδιαφανειών η εκπαιδευτική παιδαγωγός έλαβε υπόψιν της το εκπαιδευτικό υλικό με το οποίο είχε εκπαιδευτεί η Εύα ταεκπαιδευτικό υλικό με το οποίο είχε εκπαιδευτεί η Εύα τα προηγούμενα χρόνια έτσι ώστε να υπάρχει μια σύνδεση με τιςπροηγούμενα χρόνια έτσι ώστε να υπάρχει μια σύνδεση με τις παλαιότερες γνώσεις. παλαιότερες γνώσεις.

Η ειδική παιδαγωγός χρησιμοποίησε ως κύριες πηγές τουΗ ειδική παιδαγωγός χρησιμοποίησε ως κύριες πηγές του εκπαιδευτικού της υλικού τα σχολικά βιβλία, την εκπαιδευτικήεκπαιδευτικού της υλικού τα σχολικά βιβλία, την εκπαιδευτική σελίδα του διαδικτύου σελίδα του διαδικτύου ee--selidesselides ( (http://www.e-selides.gr/http://www.e-selides.gr/)) καθώς και ποικίλες άλλες εκπαιδευτικές ιστοσελίδες. καθώς και ποικίλες άλλες εκπαιδευτικές ιστοσελίδες.

Στις προηγούμενες τάξεις μάθαμε ότι τα επίθετα είναι οι λέξεις που μας λένε πως είναι το ουσιαστικό της πρότασης.

Τα επίθετα αυτά τα κλίνουμε όπως δείχνει ο παρακάτω πίνακας

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ο διεθνής η διεθνής το διεθνέςΓΕΝΙΚΗ του διεθνούς της διεθνούς του διεθνούς ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ τον διεθνή τη διεθνή το διεθνέςΚΛΗΤΙΚΗ - - -

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ οι διεθνείς οι διεθνείς τα διεθνήΓΕΝΙΚΗ των διεθνών των διεθνών των διεθνών ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ τους διεθνείς των διεθνών τα διεθνήΚΛΗΤΙΚΗ - - -

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Υπάρχουν πολλά επίθετα που τελειώνουν σε –ης, -ης, -ες Για παράδειγμαο διεθνής, η διεθνής, το διεθνέςο ακριβής, η ακριβής, το ακριβές ο ευγενής, η ευγενής το ευγενές

Να κλίνεις το παρακάτω επίθετο (μπορείς αν χρειαστείς να κοιτάς τον πίνακα στην προηγούμενη σελίδα)

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ο ευγενής

ΓΕΝΙΚΗ

ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ

ΚΛΗΤΙΚΗ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ

ΓΕΝΙΚΗ

ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ

ΚΛΗΤΙΚΗ

Τα ουσιαστικά αυτά τα κλίνουμε όπως δείχνει ο παρακάτω πίνακας

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ η οδός οι οδοίΓΕΝΙΚΗ της οδού των οδώνΑΙΤΙΑΤΙΚΗ την οδό τις οδούςΚΛΗΤΙΚΗ (οδέ) (οδοί)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να κλίνεις στον παρακάτω το ουσιαστικό η άμμος

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ η άμμοςΓΕΝΙΚΗΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΚΛΗΤΙΚΗ

Πολλά θηλυκά ουσιαστικά τελειώνουν σε –ος Για παράδειγμαΗ οδός, Η άμμοςΗ πρόοδος

Πολλές φορές γράφουμε ένα αριθμό με γράμματα

Παράδειγμα: Η Εύα θα χορέψει ένα τραγούδι

Η Εύα έφαγε δύο κρέπες

Αυτές οι λέξεις λέγονται απόλυτα αριθμητικά. Τα απόλυτα αριθμητικά φανερώνουν ορισμένο αριθμό από πρόσωπα, ζώα, πράγματα. Τα χρησιμοποιούμε για να δηλώσουμε ποσότητα, χρόνο, απόσταση, μέγεθος.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να συμπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα

Απόλυτα αριθμητικά Τακτικά αριθμητικά

2 Δύο Δεύτερος

3

4

5

Να συμπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα Αριθμοί

Απόλυτα αριθμητικά Τακτικά αριθμητικά

Όταν θέλουμε να πούμε τι σειρά έχει κάποιος χρησιμοποιούμε τις λέξεις: δεύτερος, τρίτος ….Οι λεξούλες αυτές λέγονται τακτικά αριθμητικά. Παράδειγμα: Η Εύα είναι πρώτη στην τάξη της Το θρανίο της Εύας είναι τρίτο στη σειρά

7

15

21

34

100

200

Κάποιες φορές θέλουμε να πούμε ότι ένα πράγμα αποτελείται από πολλά μέρη.

ΠαράδειγμαΤο κρεβάτι της Εύας είναι διπλό Αυτές οι λέξεις λέγονται πολλαπλασιαστικά επίθετα.

Τα πολλασιαστικά επίθετα σχηματίζονται από τον αριθμό που θέλουμε να δηλώσουμε και την κατάληξη –πλος στο τέλος Παράδειγμα Τρία τριπλός Πέντε πενταπλός

Πολλές φορές θέλουμε να δείξουμε πόσες φορές είναι κάτι μεγαλύτερο από κάτι άλλο

ΠαράδειγμαΗ Εύα είναι διπλάσια στο ύψος από παλιά

Αυτό το αριθμητικό που χρησιμοποιούμε ονομάζεται αναλογικό αριθμητικό. Το αναλογικό αριθμητικό σχηματίζεται από τον αριθμό και στο τέλος του την κατάληξη –πλάσιοςΠαράδειγμαΈξι εξαπλάσιοςΕφτά εφταπλάσιος

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να συμπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα

ΑΡΙΘΜΟΣΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟ

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟΑΝΑΛΟΓΙΚΟ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ

έξι

οχτώ

δέκα

δώδεκα

δεκαπέντε

Υπάρχουν πολλά επίθετα που τελειώνουν σε –ης

Παράδειγμαο σταχτής, η σταχτιά, το σταχτίο καφετής, η καφετιά, το καφετί

Τα επίθετα αυτά τα κλίνουμε όπως δείχνει ο παρακάτω πίνακα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να κλίνεις το επίθετο ο θαλασσής

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ. ο θαλασσής η θαλασσιά το θαλασσί

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ. το θαλασσί

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

Τα επίθετα αυτά τα κλίνουμε όπως φαίνεται στον πίνακα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να κλίνεις το επίθετο ο ελαφρύς

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ. ο ελαφρύς η ελαφριά το ελαφρύ

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ.

Καθημερινά χρησιμοποιούμε διάφορα επίθετα που τελειώνουν σε –υς

Παράδειγμαο βαθύς, η βαθιά, το βαθύο μακρύς, η μακριά, το μακρύ

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

Τα οριστικά άρθρα είναι: ο, η, το Τα οριστικά άρθρα τα χρησιμοποιούμε για να μιλήσουμε για κάτι συγκεκριμένο.ΠαράδειγμαΗ Εύα άνοιξε το βιβλίοΗ κυρία Βάλια άνοιξε την πόρτα

Τα αόριστα άρθρα είναι: ένας, μία, ένα Τα αόριστα άρθρα τα χρησιμοποιούμε για να μιλήσουμε για κάτι που δε μας είναι γνωστόΠαράδειγμαΗ Εύα είδε στο δρόμο ένα παιδίΗ Εύα ακούει μια κυρία να μιλάει

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να γράψεις αν είναι αόριστα ή οριστικά τα υπογραμμισμένα άρθρα Η Εύα παίζει ένα παιχνίδι. Η Εύα παίζει με τη Χαρούλα.Η Εύα ακούει ένα τραγούδι.Η Εύα ακούει το «πιο ψηλά».Ένα παιδί έτρωγε.

Τα άρθρα είναι οι μικρές λεξούλες που χρησιμοποιούνται πριν από ουσιαστικά, επίθετα, μετοχές και αντωνυμίεςΤα χωρίζουμε σε οριστικά και αόριστα άρθρα

Για να γράψουμε αγγελία πρέπει να περιγράφουμε πολύ καλά το αντικείμενο με πολλά επίθετα και άλλες λέξεις.

ΑΣΚΗΣΗ

Φαντάσου ότι έχεις χάσει τη σχολική σου τσάντα και βάζεις αγγελία στην εφημερίδα για να τη βρεις.

Τι πρέπει να σκεφτώ για να γράψω την αγγελία

1. Τι χρώμα είναι η τσάντα; τι μέγεθος έχει; έχει σχέδια; Τι είχα μέσα;

2. Που ήμουν όταν την έχασα;

3. Να δώσω το τηλέφωνό μου για να με ειδοποιήσουν

Τι γράφουμε σε μία πρόσκληση

Ποιον προσκαλλούμε;

Την ημέρα που θα γίνει το πάρτι

Την ώρα

Τη διεύθυνση του σπιτιού σου

Το τηλέφωνο

Ποιος προσκαλεί

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Συμπλήρωσε τα απαραίτητα στοιχεία που λείπουν στην παρακάτω πρόσκληση που είναι για ένα πάρτυ γενεθλίων

ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΤΕΛΕΙΑ!!!!

………………………………

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

Στον ευθύ λόγο μιλάνε κατευθείαν τα πρόσωπα και μας λένε τι σκέφτονται

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

Η Χαρούλα ρώτησε την Εύα πώς πέρασε το Σαββατοκύριακο και η Εύα της απάντησε ότι πέρασε τέλεια!

Στον πλάγιο λόγο κάποιος άλλος περιγράφει τι συζήτησαν τα πρόσωπα μεταξύ τους.

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΥΘΥ ΣΕ ΠΛΑΓΙΟ ΛΟΓΟ

Για να μετατρέψω τον ευθύ σε πλάγιο λόγο:

1. Βάζω τα ονόματα των προσώπων που μιλάνε.

2. Βάζω συνδέσμους για να ενώσω τις προτάσεις (όπως ότι, πως, γιατί κτλ)

3. Χρησιμοποιώ ρήματα όπως ρώτησε, απάντησε, είπε, απάντησε κτλ

4. Μετατρέπω τις κύριες προτάσεις σε εξαρτημένες.

5. Αλλάζω το πρόσωπο των ρημάτων από πρώτο/δεύτερο σε τρίτο (π.χ. ήθελα

→ ήθελε). 6. Μερικές φορές, αλλάζω και τον χρόνο του ρήματος

(π.χ. έριξαν → είχαν ρίξει)

Πώς πέρασες το ΣαββατοκύριακοΕύα;

Πέρασα τέλεια Χαρούλα!!

Η Εύα είπε «Χαρούλα θέλω να πιο νερό»

Η κυρία Βάλια είπα «Μπράβο Εύα, η άσκησή σου είναι σωστή»

Ο Έντρυ είπε «Εύα μου αρέσει πολύ που καθόμαστε μαζί στο θρανίο»

Η Χαρούλα ρώτησε «Εύα πήγες για μπάνιο;»

Η Εύα απάντησε «Ναι Χαρούλα πήγα για μπάνιο»

Η κυρία Άννα είπε στην προσευχή «Παιδιά να κρατήσετε καθαρή την αυλή»

Οι σύνθετες λέξεις που έχουν μέσα τη λέξη φίλος σημαίνουν ότι κάποιος αγαπάει κάτι που είναι η δεύτερη λέξη.

ΠαράδειγμαΦιλήσυχος – είναι αυτός που αγαπάει την ησυχίαΦιλόζωος – είναι αυτός που αγαπάει τα ζώα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να βρεις ποια σύνθετη λέξη δημιουργείται και να βρεις το νόημά της

Φίλος + ειρηνικός = αυτός που Φίλος + σοφός = αυτός πουΦίλος + σοφός = αυτός πουΦίλος + λόγος = αυτός που

Σύνθετες είναι οι λέξεις που δημιουργούνται από την ένωση δύο ή περισσότερων λέξεων.ΠαράδειγμαΚαλή + μέρα = καλημέραΜπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει μια σύνθετη λέξη όταν βρούμε τι σημαίνουν οι δύο ή περισσότερες λέξεις που τη δημιούργησαν.

1) Το πρόσωπο, το ζώο ή το πράγμα για το οποίο μιλάμε σε μια πρόταση λέγεται υποκείμενο.

2) Η λέξη η οποία φανερώνει τι κάνει, τι παθαίνει ή σε ποια κατάσταση βρίσκεται το υποκείμενο λέγεται ρήμα.

3) Η λέξη η οποία φανερώνει τι κάνει το πρόσωπο, το ζώο ή το πράγμα λέγεται αντικείμενο.

Π.χ. «Ποιός» «Κάνει» «τι;»

Η Εύα (υποκείμενο) διαβάζει (ρήμα) το μάθημα. (αντικείμενο)

4) Η λέξη που φανερώνει ότι το υποκείμενο έχει μια ιδιότητα ή ένα χαρακτηριστικό ή ότι βρίσκεται σε μια κατάσταση ονομάζεται κατηγορούμενο. Συνήθως όταν υπάρχουν τα ρήματα είμαι και γίνομαι έχουμε κατηγορούμενο.

Τα μέρη της πρότασης

Γράψε στην κάθε στήλη αυτό που σε ρωτάει

Ποιος κάνει κάτι ;

Τι κάνει ;

Η Εύα αγαπάει το διάβασμα.

Η Εύα αγαπάει το διάβασμα .

Τα παιδιά παίζουν παιχνίδι

Η Χαρούλα διαβάζει ένα παραμύθι στην Εύα.

Η κυρία Βάλια γράφει μία άσκηση

Η μαμά οδηγάει το αμάξι

Το κουδούνι θα χτυπήσει σε λίγο

Η Εύα δείχνει τις ασκήσεις

Η Μαρία τρώει ένα κρουασάν

Αυτός που κάνει κάτι Υποκείμενο της πρότασης

Τι κάνει Ρήμα της πρότασης

Η Εύα πηγαίνει στη ε’ τάξη δημοτικού. Η τάξη της βρίσκεται στο δεύτερο όροφο του σχολείου. Η δασκάλα της Εύας είναι η κυρία Βάλια. Κάθε μέρα η Εύα διαβάζει τα μαθήματά της. Η Εύα μέσα στην τάξη διαβάζει, γράφει και προσέχει την κυρία Βάλια. Την επόμενη χρονιά η Εύα θα πάει στην έκτη δημοτικού

Ξαναγράφω τις υπογραμμισμένες λέξεις κάτω και γράφω δίπλα αν είναι υποκείμενο, ρήμα ή αντικείμενο

Λέξη Συντακτική θέση

Βρες και γράψε κάτω από τις λέξεις ποιο είναι το υποκείμενο, το ρήμα και το κατηγορούμενο στις παρακάτω

προτάσεις

Η Εύα φαίνεται χαρούμενη.

………….. …………… ……………………………

Η μαμά είναι καλή

……………….. …………………… ………………………………..

Η Χαρούλα φαίνεται άρρωστη

……….……. …………………….. ………………………..

Οι μέρες των χριστουγέννων είναι όμορφες

…………………………………………………. ……………. …………………

Ο πατέρας μου είναι τέλειος

…………………… ………….. ……………….

Σχημάτισε θηλυκά ουσιαστικά σε –ια ή –εια.

Συνοδεύω .....................................

Ελεύθερος .....................................

Έφηβος .....................................

Αδικώ .....................................

Ασφαλής .....................................

Ευφυής .....................................

Γιατρεύω .....................................

Οδηγώ .....................................

Επιμελής .....................................

Πολυτελής .....................................

Δουλεύω .....................................

Πρόεδρος .....................................

Παιδεύω .....................................

Υγιής ......................................

Παρατήρησε στην εικόνα τι κάνει το κορίτσι. Τι άποψη έχεις εσύ για τη μουσική; Ποιο είναι το αγαπημένο σου τραγούδι;

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Ψάξε και βρες στο κρυπτόλεξο 8 ονόματα μουσικών οργάνων και γράψτα από κάτω

Π Η Μ Ε Ρ Τ Λ Υ Θ Ι Κ Ξ

Ρ Σ Α Ν Τ Ο Υ Ρ Ι Ε Α Η

Κ Α Ν Γ Η Α Ρ Γ Ζ Γ Τ Γ

Ι Σ Τ Φ Π Ζ Α Ρ Π Α Υ Φ

Θ Ι Ο Σ Ι Ω Ι Ο Σ Ε Θ Ψ

Α Γ Λ Α Α Ο Υ Ε Χ Ρ Ι Ω

Ρ Μ Ι Ζ Ν Ρ Τ Ρ Ι Τ Κ Μ

Α Π Ν Σ Ο Ξ Μ Π Ο Υ Θ Ν

Π Δ Ο Θ Ι Φ Ρ Ο Α Κ Μ Η

Ο Ρ Σ Υ Ε Σ Ε Σ Ν Ε Ρ Β

Ι Τ Α Θ Ο Ε Δ Χ Α Ι Φ Γ

Θ Υ Τ Ξ Υ Λ Ο Φ Ω Ν Ο Ω

1…………………………………………… 5………………………………………………

2………………………………………….. 6………………………………………………

3………………………………………….. 7……………………………………………..

4………………………………………….. 8…………………………………………………

Μεταβατικά λέγονται τα ρήματα που ακολουθούνται από το αντικείμενό τους. Τα μεταβατικά ρήματα φανερώνουν ότι αυτό που κάνει το υποκείμενο πηγαίνει σε ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα

Παράδειγμα: Η Εύα βλέπει τη Χαρούλα (καταλαβαίνουμε ποιον βλέπει η Εύα)

Η Εύα τρώει την κρέπα. (καταλαβαίνουμε τι τρώει η Εύα)

Αμετάβατα λέγονται τα ρήματα που δεν ακολουθούνται από αντικείμενο. Τα αμετάβατα ρήματα φανερώνουν ότι η ενέργειά τους δεν πηγαίνει σε τίποτα.

Παράδειγμα: Η Εύα βλέπει. ( Δεν καταλαβαίνουμε ποιον βλέπει η Εύα)

Η Εύα τρώει. (Δεν καταλαβαίνουμε τι τρώει η Εύα)

Ασκήσεις

Να γράψεις δίπλα αν το χρωματισμένο ρήμα είναι μεταβατικό ή αμετάβατο.

Η Εύα γράφει την άσκησή της.

Η κυρία Βάλια γράφει την άσκηση στον πίνακα.

Η Εύα φοράει το μπουφάν της.

Η Εύα τρέχει

Η Εύα τρώει το φαγητό της

Να γράψεις δίπλα αν είναι μεταβατικά ή αμετάβατα

Το σχολείο γέμισε παιδιά

Η Εύα διάβασε την άσκησή της.

Η Χαρούλα έφαγε.

Η Εύα έφαγε την μπουγάτσα της.

Η Εύα παίζει.Η κυρία Βάλια μίλησε στα παιδιά.Η τάξη μας πήγε εκδρομήΗ Χαρούλα γράφει.Η Εύα παίζει στον υπολογιστή.

Μπορούμε να μετατρέπουμε ονοματικές φράσεις σε ρηματικές αλλάζοντας το ουσιαστικό ρε ρήμα και το αντίθετο ΠαράδειγμαΔιάβασμα του μαθήματος – διαβάζω το μάθημα (μετατροπή ονοματικής σε ρηματική)Γράφω την άσκηση Γράψιμο της άσκησης (μετατροπή ρηματικής σε ονοματική)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να επιλέξεις αν η φράση είναι ρηματική ή ονοματικήΆδειασμα της τσάντας ονοματική ρηματική Καθαρίζω το δωμάτιό μου ονοματική ρηματικήΧτενίζω τα μαλλιά ονοματική ρηματικήΠαίξιμο στην παιδική χαρά ονοματική ρηματικήΚάνω κούνια ονοματική ρηματική

Στις ονοματικές φράσεις δεν υπάρχει ρήμα και το σημαντικότερο νόημά τους δίνεται από το ουσιαστικό.

ΠαράδειγμαΔιάβασμα του μαθήματοςΓράψιμο της άσκησης

Στις ρηματικές φράσεις υπάρχει το ρήμα ΠαράδειγμαΔιαβάζω το μάθημαΓράφω την άσκηση

Να μετατρέψεις τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές

1. Καθαρισμός της τάξης

2. Γράψιμο στον πίνακα

3. Παίξιμο παιχνιδιού

Να μετατρέψεις τις ρηματικές φράσεις σε ονοματικές1. Χτυπάει το κουδούνι

2. Αγοράζω κρέπα

3. Συζητάω στην τάξη

Να κλείνεις τα παρακάτω ρήματα στους χρόνους του μέλλοντα

ΡΗΜΑΤΑ Εξακολουθητικός μέλλοντας

Συνοπτικός μέλλοντας

Συντελεσμένος μέλλοντας

λύνω Θα λύνω Θα λύσω Θα έχω λύσει

κρύβω

δείχνω

δοξάζω

ντύνω

βάφω

γράφω

πηγαίνω

διαβάζω

καθαρίζω

περπατάω

ξύνω

Οι υποθετικές προτάσεις μας δηλώνουν ότι κάτι θα γίνει αφού γίνει πρώτα κάτι άλλο. Μας λένε δηλαδή ότι θα εκπληρωθεί κάτι αν πρώτα γίνει κάτι άλλο.π.χ. Αν έχει καλό καιρό την Τρίτη, θα πάμε στις κούνιες!

Οι υποθετικές προτάσεις εισάγονται με τις λεξούλες αν, εάν, είτε

π.χ. Αν η Εύα παίξει στο διάλειμμα, θα είναι πολύ χαρούμενη. Εάν γράψω όλες μου τις ασκήσεις, η κυρία θα μου πει μπράβο! Είτε θα κάτσουμε μέσα στο διάλειμμα, είτε έξω!

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Αν βάλω ζεστά ρούχα,Εάν με πονέσει η κοιλίτσα μου, Είτε σχοινάκι θα παίξω στο διάλειμμα, είτε Αν φωνάζω πολύ, Εάν είμαι κυρία, Αν αύριο βρέξει Αν η Χαρούλα γράψει ιστορία Αν η Εύα κάνει κούνια,

Να κάνεις τις παρακάτω υποθέσεις

Αν με χρειαστείς,………………………………………………………

Θα σου τηλεφωνήσω,…………………………………………………

Αν τελειώσω τα μαθήματα μου,………………………………………

Ο κόσμος θα ήταν καλύτερος,……………………………………….

Αν έχει καλό καιρό τη Τρίτη,………………………………………..

Αν κάνω τέλεια τα μαθήματά μου,…………………………………..

Αν παίξω στο διάλειμμα, …………………………………………….

Αν σηκωθώ στον πίνακα,……………………………………………..

Να φτιάξεις σύνθετες λέξεις με το χρόνος

Χρόνος + καθυστέρηση =

Χρόνος + βόρος =

Χρόνος + τριβώ =

Χρόνος + λογία =

Χρόνος + μετρώ =

Χρόνος + μέτρηση =

Χρόνος + διάγραμμα =

Χρόνος + ντούλαπο =

Χρόνος + γράφος =

Χρόνος + διακόπτης =

Διαλυτικά ονομάζουμε δύο τελείες που μπαίνουν πάνω από το ι, υγια να θυμόμαστε να το διαβάζουμε χωριστά.!!!π.χ. μαϊμού, κοροϊδεύωΔε βάζουμε διαλυτικά ( ¨ ), όταν τονίζεται το φωνήεν που είναι μπροστά από τα –ι– και –υ–. π.χ. Μάιος, γάιδαρος,

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να χωρίσεις τις παρακάτω λέξεις σε αυτές που χρειάζονται διαλυτικά και σε αυτές που δε χρειάζονται

(γαιδουράκια,γάιδαρος,πλάι,φαί,χαιδεύω, κορόιδο,ρολόι,κοροιδεύω

νεράιδα,τσάι, χαιδεμένος,νεραιδοχώρα)

θέλουν διαλυτικά δε θέλουν διαλυτικά ..................................................... …………………………………………… ................................................... ………………………………………….. .................................................... ………………………………………….. ................................................... ………………………………………….

……………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………

Να βάλεις στις παρακάτω λέξεις διαλυτικά ή τόνο

Μαιος

Λαικό

Χαιδεύω

Βόλει

Πλαι

Κοροιδάκι

Γαιδαρος

Γαιδούρι

Πρωινός

Ρολοι

Προστακτική χρησιμοποιούμε όταν:1. θέλουμε να προστάξουμε κάποιον

(Εύα γράψε την άσκησή σου)2. να του δώσουμε εντολές ή οδηγίες για να κάνει κάτι

(Εύα βάλε αλάτι στο φαγητό που μαγειρεύεις)3. όταν του ευχόμαστε κάτι

(Παίξε στο διάλειμμα Εύα μου)

Η προστακτική δεν έχει πολλά πρόσωπα αλλά μόνο 2. Το β’ενικό (εσύ) και το β’ πληθυντικό (εσείς)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να βρεις την προστακτική του β’ενικού και πληθυντικού των παρακάτω ρημάτων

Ρήμα Β’ ενικό Β’ πληθυντικό

Γράφω

Διαβάζω

Τρώω

Χτενίζω

Φοράω

Παίζω

Να γράψεις στην προστακτική την παρακάτω συνταγή

ΚΕΙΚ ΣΟΚΟΛΑΤΑΣ:ΥΛΙΚΑ

220 γραμμάρια βούτυρο 400 γραμμάρια ζάχαρη1 1/4 φλυτζάνια γάλα450 γραμμάρια αλεύρι που φουσκώνει μόνο του5 αυγά2 βανίλιες 15 μπισκότα γεμιστά με κρέμα

ΣΥΝΤΑΓΗ

……………………………..(χτυπάω) το βούτυρο και …………………………(προσθέτω) τη ζάχαρη, αυγά και τις βανίλιες. …………………………….(κοσκινίζω) το αλέυρι και

………………………..(προσθέτω) εναλλάξ με το γάλα. ……………………………….(χτυπάω) το μίγμα σε χαμηλή ταχύτητα στο μίξερ. …………………………….(σπάω) τα γεμιστά μπισκότα σε κομμάτια και ………………………………(προσθέτω στο μείγμα. …………………………..(βουτυρώνω) και ………………………..(αλευρώνω) πολύ καλά ένα ταψί και ………………………….(ρίχνω) το μίγμα του κέικ. …………………………..(ψήνω) σε προθερμασμένο φούρνοι στους 190 βαθμούς κελσίου. ………………………………(περίχυσε με γλάσο σοκολάτας). Σε λίγη ώρα τι κέικ θα είναι έτοιμο!!!!!

ΚΑΛΗ ΟΡΕΞΗ!!!!!

Η υποτακτική χρησιμοποιείται για να φανερώσει κάτι που θέλουμε ή περιμένουμε να γίνει. Για να σχηματίσουμε την υποτακτική βάζουμε μπροστά από το ρήμα μία από τις λεξούλες ας, να, για να, όταν, πριν, άμα, μηνΠαράδειγμα:

Εύα θέλω την Τρίτη να πάμε στις κούνιες.Εύα θέλω να μου στείλεις mail το απόγευμα.Ας παίξουμε στο διάλειμμα για να είμαστε χαρούμενες.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να γράψεις την υποτακτική των παρακάτω ρημάτων

Παίζω

Διαβάζω

Γράφω

Μιλάω

Φοράω

Κάθομαι

Να γράψεις τις παρακάτω προτάσεις στην υποτακτική

Εύα γράψε την άσκηση που σας έβαλε η κυρία.………………………………………………………………………………………………………..Βασιλική πήγαινε σβήσε τον πίνακα.………………………………………………………………………………………………………..Παιδιά βγείτε όλοι έξω στο διάλειμμα και παίξτε

…………………………………………………………………………………………………………Εύα φάε το φαγητό σου γιατί είναι πολύ νόστιμο.…………………………………………………………………………………………………………Εύα μοιράσου τα πατατάκια σου με τους συμμαθητές σου στο διάλειμμα.………………………………………………………………………………………………………………………….Εύα γράψε τις ασκήσεις σου στην ένταξη και κάνε κούνια

…………………………………………………………………………………………………………………………

Να κλίνεις στην υποτακτική και την προστακτική τα παρακάτω ρήματα.

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

Γράφεις

Παίζεις

Τρέχεις

Κρυώνεις

Διαβάζεις

Φοράς

Χτενίζεις

Καθαρίζεις

Μαζεύεις

Μαγειρεύεις

Πίνεις

Πολλές φορές μπορούμε να χωρίσουμε μια λέξη στα πιο μικρά της κομμάτια, δηλαδή να τη συλλαβίσουμε. Το κάθε μικρό κομματάκι που τη χωρίζουμε λέγεται συλλαβή. Για να συλλαβίσουμε σωστά μια λέξη πρέπει να ακολουθήσουμε κάποιους κανόνες.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΥ

1. Ένα σύμφωνο, συλλαβίζεται με το επόμενο φωνήεν. π.χ. λε-μο-νά-δα, κα-σε-τί-να

2. Δύο όμοια σύμφωνα (μμ, κκ κτλ) στο συλλαβισμό χωρίζονται.

π.χ. θά-λασ-σα, κόκ-κι-νος, αλ-λά

3. Τα δίψηφα φωνήεντα (αι, ει, οι, ου) στο συλλαβισμό δε χωρίζονται. π.χ. παι-δί, οι-κο-γέ-νει-α, ου-ρα-νός

4. Τα δίψηφα σύμφωνα (μπ, ντ, γκ, τσ, τζ) στο συλλαβισμό δε χωρίζονται. π.χ. κα-μπά-να, τζα-τζί-κι, πα-γκά-κι

5. Οι συνδυασμοί αυ και ευ στο συλλαβισμό δε χωρίζονται. π.χ. Ευ-δο-κί-α, ναύ-της, αυ-το-κί-νη-το, ευ-τυ-χί-α

6. Δύο ή περισσότερα σύμφωνα, δεν χωρίζονται αν αρχίζει από αυτά ελληνική λέξη.

π.χ. α-γκί-στρι

7. Δύο ή περισσότερα σύμφωνα, χωρίζονται αν ΔΕΝ αρχίζει από αυτά ελληνική λέξη.

Π.χ. αρ-κού-δα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να συλλαβίσεις τις παρακάτω λέξεις

ΣχολείοΜακαρόνιαΣυλλαβήΑπόγευμαΚορίτσιΑέραςΑγκίστριΑρκούδαΤάξηΜαθηματικάΚούνιεςΣοκολάταΓλώσσαΝαύτηςΚαμπάναΕικόνα

Πολλά από τα επίθετα που χρησιμοποιούμε τελειώνουν σε –ων, -ούσα, -ον

ΠαράδειγμαΟ ευγνώμων, η ευγνωμονούσα, το ευγνώμον

Τα επίθετα αυτά κλίνονται όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να κλίνεις το επίθετο ο υπάρχων

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ. Ο υπάρχων Η υπάρχουσα Το υπάρχον

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

Αναφορικές προτάσεις ονομάζονται οι προτάσεις που ξεκινάνε με τις αντωνυμίες οποίος, που, όποιος, όσος, όπου, οπουδήποτε.

Όπου βλέπουμε τις λεξούλες οποίος, οποία, οποίο, που, όποιος, όποια, όποιο, όσος, όση, όσο, όπου, οπουδήποτε θα ξέρουμε ότι η πρόταση είναι αναφορική!Η Εύα διάβασε το κείμενο που είχε κάνει στο σπίτι.

Αναφορική πρόταση

Η κυρία Βάλια, η οποία είναι η δασκάλα της τάξης, είπε μπράβο στην Εύα.

Αναφορική πρόταση

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να υπογραμμίσεις τις αναφορικές προτάσεις

Η Μαρία που κάθεται δίπλα στην Εύα είναι καλό κορίτσιΗ Εύα η οποία είναι τέλεια μαθήτρια έκανε πολύ ωραία γράμματα.Η Εύα έχει έκανε τόσες ασκήσεις όσο έπρεπε.Η Εύα που της αρέσει να τρέχει, παίζει κυνηγητόΗ κυρία Βάλια η οποία αγαπάει την Εύα της είπε μπράβο!

Τα ρήματα που είναι στην ενεργητική φωνή τελειώνουν σε –ω.Παράδειγμα: τρώω, τρέχω, διαβάζω, ντύνω, χτενίζωΤα ρήματα που είναι σε παθητική φωνή τελειώνουν σε –όμαιΠαράδειγμα: ντύνομαι, καίγομαι, τρώγομαι, χτενίζομαι

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να γράψεις από δίπλα αν τα παρακάτω ρήματα είναι στην ενεργητική ή στην παθητική φωνή

Τρέχω

Ντύνομαι

Τρώω

Γράφω

Δίνομαι

Ενεργητική φωνή έχουμε όταν ένα πρόσωπο ή ζώο κάνει κάτι Παράδειγμα: Η Εύα τρώει κέικΠαθητική φωνή έχουμε όταν ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα παθαίνει κάτι

Παράδειγμα: Η Εύα ντύνεται

Να γράψεις από δίπλα αν τα παρακάτω ρήματα είναι στην ενεργητική ή στην παθητική φωνή

Τρέχω

ΔιορθώνομαιΔιαβάζω

ΓράφωΣυναχώνομαι

Αρρωσταίνω

Ντύνομαι

Ζωγραφίζω

Πλένομαι

Ταΐζω

Τρώγομαι

Πλένομαι

Παίζω

Μπορούμε να αλλάξουμε την ενεργητική πρόταση σε παθητική αλλάζοντας τη σειρά των λέξεων.Παράδειγμα:Η Εύα γράφει μία άσκηση (ενεργητική σύνταξη)

Η άσκηση γράφτηκε από την Εύα (παθητική σύνταξη)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να μετατρέψεις την ενεργητική σύνταξη σε παθητική Η Εύα έφαγε τα πατατάκια.………………………………………………………………………………………………………………………Τα παιδιά φτιάξανε μάσκες.

………………………………………………………………………………………………………………………………………….Η Εύα άνοιξε την τσάντα της.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………Η βροχή έβρεξε τη Χαρούλα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………..Η Εύα κούνησε την κούνια.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Να μετατρέψεις τα παρακάτω ρήματα από την ενεργητική σε παθητική

Κουρεύω Κουρεύομαι

χτενίζω

Γράφω

βάφω

ζωγραφίζω

σκεπάζω

Ντύνω

τρώω

Η λέξη κατασκευάζω φτιάχνεται αν ενώσουμε 2 λέξεις:

Οι λέξεις που φτιάχνονται όταν ενώσουμε δύο λέξεις ονομάζονται σύνθετες.

Ασκήσεις

Να φτιάξεις σύνθετες λέξειςεπί + σκευάζω = παρα + σκευάζω = δια + σκευάζω = επί + σκευάζω = συ + σκευάζω = μετα + σκευάζω =

κατά + σκευάζω = κατασκευάζω

Πολλές φορές αντί να γράψουμε μια λέξη ολόκληρη, γράφουμε μερικά γράμματά της για να κερδίσουμε χρόνο.

Η μικρή λεξούλα που φτιάχνουμε λέγεται συντομογραφία.

Παραδείγματα συντομογραφιών

π.χ. = παραδείγματος χάριν

π.Χ. = προ Χριστού

δηλ.=δηλαδή

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να βρεις τι σημαίνουν οι παρακάτω συντομογραφίες και να το γράψεις δίπλα τους.

μ.μ. =

π.μ.=

επιθ.=

επιρ.=

θηλ.=

μην.=

Να βρεις τι σημαίνουν οι παρακάτω συντομογραφίες και να το γράψεις δίπλα τους.

κ.τ.λ.=

σελ.=

αντων.=

μτχ.=

ουδ.=

Ουσ.=

μ.=

χλμ.=

δεκ.=

Πολλοί οργανισμοί και επιχειρήσεις έχουν πολύ μεγάλα ονόματα για παράδειγμα

η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού. Για να μη λέμε κάθε φορά ολόκληρο το

όνομά τους που είναι μεγάλο χρησιμοποιούμε τα αρτικόλεξα. Παίρνουμε δηλαδή

την αρχή από την κάθε λέξη και φτιάχνουμε ένα μικρό αρτικόλεξο. Για

παράδειγμα:

Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Ελληνικό Ταχυδρομείο

ΔΕΗ ΕΛΤΑ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να κάνεις τα αρτικόλεξα των παρακάτω λέξεων

Νέα Ελληνική Τηλεόραση = Ιδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων =

Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδας = Ελληνική Αστυνομία =

Να βρεις τι σημαίνουν τα παρακάτω αρτικόλεξα

ΔΕΗ =

ΕΛΤΑ=

Ε.Ε. =

Μαμά που πηγαίνεις;Εύα πάω να πληρώσω τη ΔΕ.Η. και μετά θα πάω στα ΕΛΤΑ. να στείλω ένα γράμμα

Να φτιάξεις αρτικόλεξα για τα παρακάτω:

Ανώνυμη Εταιρεία =

Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης =

Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών =

Ελληνική Αστυνομία =

Ελληνικό Ταχυδρομείο =

Εθνική Μετερεωλογική Υπηρεσία =

Ηνωμένες Πολιτείας Αμερικής =

Πολλές λέξεις μπορούμε να τις κόψουμε σε πιο μικρές που σημαίνουν κάτι συγκεκριμένο.

Για παράδειγμα: τηλεσκόπιο τηλέ + σκόπιο

Άσκηση

Να αναλύσεις τις παρακάτω σύνθετες λέξεις στις πιο απλές τους

Τηλεπικοινωνία=

Τηλεοπτικός=

Τηλεόραση=

Τηλεχειριστήριο=

Τηλεοπτικός =

Αναμεταδίδω =

Δημοσιογράφος =

Όταν περιγράφουμε ένα πράγμα, ένα ζώο ή ένα άνθρωπο, πολλές φορές θέλουμε να το συγκρίνουμε με τα άλλα και να πούμε ότι είναι το καλύτερο.

Για αυτό το λόγο αλλάζουμε τα επίθετα έτσι ώστε να μπορούμε να συγκρίνουμε τις ιδιότητες

Ο θετικός βαθμός φανερώνει ότι το ουσιαστικό έχει απλά μια ιδιότητα.

π.χ. ώραία μέρα, ευγενική μαθήτρια .

Ο συγκριτικός βαθμός φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει μια ιδιότητα δε

μεγαλύτερο βαθμό συγκριτικά με κάποιο άλλο.

π.χ. Ο Εύα είναι η ψηλότερη της τάξης

Ο υπερθετικός βαθμός φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει μια ιδιότητα σε

ανώτερο βαθμό από όλα τα όμοιά του.

π.χ. Η Εύα είναι φρονιμότατη ή η φρονιμότερη ή η πιο φρόνιμη.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να συμπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα

ΘΕΤΙΚΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΣΧΕΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ

ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ

Ψηλός