ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΤΕΥΧΟΥΣ

▓ Συμπεράσματα της

Συνόδου Κορυφής Δε-

κεμβρίου και ο γενικός

κανονισμός περί καθε-

στώτος αιρεσιμότητας

▓ Ο ρόλος του ESM

(Ευρωπαϊκός Μηχανι-

σμός Σταθερότητας )

▓ Αναθεώρηση της Συν-

θήκης του ESM

▓ Κεντρικές τράπεζες

και ποσοτική χαλάρωση

για τη αντιμετώπιση

της COVID-19 κρίσης

▓ ΕΚΤ-Πρόγραμμα

έκτακτης ανάγκης αγο-

ράς στοιχείων ενεργητι-

κού λόγω πανδημίας

(PEPP)

▓ Η ‘μέρα μετά’ -το

μέλλον του καπιταλι-

σμού

▓ Σιράκ και οι ανατολι-

κές χώρες για τον πόλε-

μο στο Ιράκ

14 Δεκεμβρίου 2020 ΤΕΥΧΟΣ 8

Το EUCOSMOS Info είναι μια πρώτη προσπάθεια να συγκροτηθεί μια

ελάχιστη πληροφοριακή έκδοση που έχει ως στόχο να καταδείξει σημαντι-

κά γεγονότα και πολιτικές του ιστορικού χρόνου αυτής της εποχής που

συμπυκνώνει με έναν μοναδικό τρόπο την αποστροφή στην ίδια την κατη-

γοριοποίησή της αφού, ξεπερνώντας τις αναπόδραστες αντιφάσεις της, δι-

αρρηγνύει την αναγκαία κοινωνική πρόσληψη, αφήνοντας χωρίς συνδετι-

κούς αρμούς ακόμα και την ελάχιστη αναγκαία νομιμοποίησή της. Είναι η

εποχή των μεγάλων μεταβολών σε ένα κόσμο μετάπτωσης του κεφαλαιο-

κρατικού συστήματος σε ακραία φαινόμενα επιβολής των οικονομικών

ολιγαρχιών που παράγουν νέα οικονομικά και πολιτικά δεδομένα, με προε-

ξέχουσες αυτές που συνδέονται με την τεχνολογική ψηφιακή εξέλιξη.

H εβδομαδιαία αυτή έκδοση θα έχει κάθε φορά θεματική αναφορά σε δυο

διαφορετικές περιοχές πολιτικής.

Στο τέλος κάθε τεύχους θα καταγράφεται ένας γεγονός, μια ιδέα ή μια θέ-

ση που αξιολογείται ως σημαντική για την πολιτική ιστορία .

Η εκδότρια και συντάκτρια

Θεοδώρα Σταθούλια

EUCOMOS ΙNFO Ε Β Δ Ο Μ Α Δ Ι Α Ι Α Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Τ Ι Κ Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Ε Κ Δ Ο Σ Η

* https://www.consilium.europa.eu/media/47347/1011-12-20-euco-conclusions-el.pdf

**Αρθρο 4, παράγραφος 2 της ΣΕΕ. Η Ένωση σέβεται την ισότητα των κρατών μελών ενώπιον των Συν-

θηκών καθώς και την εθνική τους ταυτότητα που είναι συμφυής με τη θεμελιώδη πολιτική και συνταγ-

ματική τους δομή, στην οποία συμπεριλαμβάνεται η περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση. Σέβεται τις

ουσιώδεις λειτουργίες του κράτους, ιδίως δε τις λειτουργίες που αποβλέπουν στη διασφάλιση της εδα-

φικής ακεραιότητας, τη διατήρηση της δημόσιας τάξης και την προστασία της εθνικής ασφάλειας. Ειδι-

κότερα, η εθνική ασφάλεια παραμένει στην ευθύνη κάθε κράτους μέλους. https://eur-lex.europa.eu/legal-

content/EL/TXT/HTML/?uri=CELEX:12012M/TXT

Σελίδα 2 Τ Ε Υ Χ Ο Σ 8

1. ΠΔΠ/NGEU (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο/Next Generation EU) […] Με σκοπό την εξεύρε-

ση αμοιβαία ικανοποιητικής λύσης και την αντιμετώπιση των ανησυχιών που εκφράστηκαν

όσον αφορά το σχέδιο κανονισμού περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητας για την προστα-

σία του προϋπολογισμού της Ένωσης, ειδικότερα ως προς τον τρόπο εφαρμογής του εν λόγω

κανονισμού, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι ο κανονισμός πρέπει να εφαρμόζεται

με πλήρη σεβασμό του άρθρου 4 παράγραφος 2 της ΣΕΕ,** ιδίως της εθνικής ταυτότητας των

κρατών μελών που είναι συμφυής με τη θεμελιώδη πολιτική και συνταγματική δομή τους, της

αρχής της δοτής αρμοδιότητας, καθώς και των αρχών της αντικειμενικότητας, της μη διακρι-

τικής μεταχείρισης και της ίσης μεταχείρισης των κρατών μελών

Προκειμένου να διασφαλιστεί η τήρηση αυτών των αρχών, η Επιτροπή προτίθεται να ανα-

πτύξει και να θεσπίσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα εφαρ-

μόσει τον κανονισμό, συμπεριλαμβανομένης μεθοδολογίας για τη διενέργεια της αξιολόγησής

του. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές θα αναπτυχθούν σε στενή διαβούλευση με τα κράτη

μέλη. Σε περίπτωση που ασκηθεί προσφυγή ακύρωσης όσον αφορά τον κανονισμό, οι κατευ-

θυντήριες γραμμές θα οριστικοποιηθούν μετά την απόφαση του Δικαστηρίου, *** ώστε να εν-

σωματωθούν όλα τα σχετικά στοιχεία που θα προκύψουν από την εν λόγω απόφαση. Η Πρόε-

δρος της Επιτροπής θα ενημερώνει πλήρως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Έως ότου οριστικοποι-

ηθούν οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές, η Επιτροπή δεν θα προτείνει μέτρα στο πλαίσιο

του κανονισμού

Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (10 και 11 Δεκεμβρίου 2020) *- Συμπεράσματα

***Άρθρο 278 (ΣΛΕΕ)

Οι προσφυγές που ασκούνται ενώπιον του Δικαστηρί-

ου της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχουν ανασταλτικό

αποτέλεσμα. Το Δικαστήριο, μπορεί, ωστόσο, αν κρί-

νει ότι το απαιτούν οι περιστάσεις, να διατάξει την

αναστολή της εφαρμογής της προσβαλλομένης πρά-

ξης.

Σημ. Συντ. Το άρθρο 278 της Συνθήκης δεν επιτρέπει η προσφυγή

να έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα. Η απόφαση της γερμανικής

προεδρίας του Ε. Συμβουλίου δίνει μια διάσταση ανασταλτικού

χαρακτήρα του κανονισμού. Πολιτικά, η γερμανική προεδρία

έδωσε ένα ακόμα μάθημα ηγεμονίας ερμηνεύοντας τους κανονι-

σμούς και τις συνθήκες με όρους εθνικών στρατηγικών και πολι-

τικών συσχετισμών. Ο Ορμπάν πήρε την ερμηνεία που του εξα-

σφαλίζει πλήρη ηθική και πολιτική νομιμοποίηση, πλήρη έλεγχο

στην διαχείριση των κονδυλίων και ελευθερία κινήσεων μέχρι τις

εκλογές του 2022.

Σημ. Συντ. Στην πρόταση για τον κανονισμό

από το Ευρ. Κοιν. υπάρχει αναφορά στο

άρθρο 2 της Συνθήκης και όχι στο άρθρο 4,

παρ. 2 των συμπερασμάτων( βλ. σχ. σημ. πα-

ραπάνω).

Άρθρο 2. Η Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβα-

σμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας,

της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου,

καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμά-

των, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των

προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες. Οι αξίες αυ-

τές είναι κοινές στα κράτη μέλη εντός κοινωνίας […]

Σελίδα 3 E U C O S M O S Ι Ν Φ Ο

Ο ρόλος του ESM (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας )

Στις 9 Απριλίου 2020, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης (Eurogroup) αποφάσισαν

μια ολοκληρωμένη απάντηση οικονομικής πολιτικής στην κρίση COVID-19. Συγκεκριμένα,

δημιουργούνται τρία σημαντικά δίχτυα ασφαλείας για εργαζόμενους, επιχειρήσεις και

στις κυβερνήσεις (sovereigns) συνολικού ύψους 540 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο ESM είναι

το δίχτυ ασφαλείας για τις κυβερνήσεις και παρέχει υποστήριξη πανδημικής κρίσης. Στις

23 Απριλίου, οι αρχηγοί κρατών της ΕΕ (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο) ενέκριναν αυτήν τη συμ-

φωνία. Στις 8 Μαΐου, η Ευρωομάδα συμφώνησε για τις λεπτομέρειες που επισυνάπτονται

σε αυτό το πιστωτικό όριο […] https://www.esm.europa.eu/content/europe-response-

corona-crisis

Ποιο ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει ο ESM στη συντονισμένη ανταπόκριση της Ευρώ-

πης στην κρίση του κοροναϊού;

Για να αντιμετωπίσει την κρίση του ιού coronavirus, ο ESM θα δημιουργήσει μια Υποστήρι-

ξη Πανδημικής Κρίσης ( Pandemic Crisis Support ) * με βάση το πιστωτικό όριο με ενι-

σχυμένους όρους (ECCL) * * Θα είναι διαθέσιμο σε όλα τα κράτη μέλη της ζώνης του ευ-

ρώ, με τυποποιημένους όρους που έχουν συμφωνηθεί εκ των προτέρων από τα διοικητικά

όργανα του ESM, αντικατοπτρίζοντας τις τρέχουσες προκλήσεις, βάσει προκαταρκτικών

αξιολογήσεων από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.

Αυτό αποτελεί μέρος μιας συντονισμένης ευρωπαϊκής απάντησης, η οποία περιλαμβάνει

από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το δίχτυ ασφαλείας για τους εργαζόμενους που ονομά-

ζεται SURE και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με το δίχτυ ασφαλείας για τις επι-

χειρήσεις.

Η πρωτοβουλία SURE (βλ. σχ. τ. 2 EUCOCMOS) της Επιτροπής παρέχει χρηματοδότηση στα

κράτη μέλη ύψους έως και 100 δισεκατομμυρίων ευρώ καλύπτοντας μέρος των δαπανών

που σχετίζονται με τη δημιουργία ή την επέκταση εθνικών προγραμμάτων βραχυπρόθε-

σμης εργασίας.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προσφέρει υποστήριξη ρευστότητας για να βοηθήσει

τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που επλήγησαν με ένα πακέτο στήριξης έκτακτης ανάγκης

έως 200 δισ. Ευρώ.

[…] Εάν και οι 19 χώρες της ζώνης του ευρώ αντλήσουν από το πιστωτικό όριο, αυτό θα

αντιστοιχούσε σε συνολικό όγκο περίπου 240 δισεκατομμυρίων ευρώ.

https://www.esm.europa.eu/content/europe-response-corona-crisis

** Πιστωτικό όριο με ενισχυμένους όρους : Διατίθεται σε κράτη μέλη των οποίων η οικο-

νομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση παραμένει υγιής, αλλά δεν πληρούν τα κριτήρι-

α επιλεξιμότητας για Precautionary Conditioned Credit Line (PCCL) Για τη χρήση ECCL απα-

ραίτητη προϋπόθεση είναι η έγκριση διορθωτικών μέτρων (σημ. συντ. μνημονιακές συμ-

βάσεις) ώστε να αποφεύγονται μελλοντικά προβλήματα σε σχέση με την πρόσβαση σε

χρηματοδότηση από τις αγορές. (σ.σ. Precautionary Conditioned Credit Line (PCCL) , η χρη-

ματοπιστωτική κατάσταση δεν υπόκειται σε μνημονιακές υποχρεώσεις, θα πρέπει να υ-

πάρχει πιστοποίηση βιωσιμότητας δημόσιου χρέους και εναρμόνιση με το Σύμφωνο Στα-

θερότητας.

Σελίδα 4 Τ Ε Υ Χ Ο Σ 8

Σημείωση Συντάκτριας: « Έτσι, ο ESM εγχύθηκε με υβριδικό νομικό χαρακτήρα. Διευκρινίστηκε

ότι το μόνιμο τείχος προστασίας ήταν συμβατό με τη Συνθήκη ΕΕ, δυνάμει της τροπολογίας,

αλλά δημιουργήθηκε εκτός του πλαισίου της ΕΕ ως συμφωνία μεταξύ των κυβερνήσεων της

ζώνης του ευρώ.(https://www.esm.europa.eu/publications/safeguarding-euro/towards-esm-solid

-legal-foundation). O Ρέντλιγκ, του ESM για την αναθεώρηση της Συνθήκης για τον ESM αναφέρ-

θηκε στην δήλωση του Wolfgang Schäuble: «Εάν αυτή η κρίση δεν είναι αρκετά μεγάλη για να

προωθήσει την ολοκλήρωση, [τότε] τι είναι;». Δεν θα μπορούσε πολιτικά να ερμηνεύσει κανείς

καλύτερα τις αλλαγές που επιταχύνονται στην ενδυνάμωση ενός μηχανισμού που λειτουργεί

εκτός του πλαισίου της ΕΕ και έχει καθοριστικό ρόλο στην ευρωζώνη.

What is the common backstop?

Το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (SRF) * είναι ένα ταμείο που ιδρύθηκε από την ΕΕ για την

επίλυση των προβληματικών τραπεζών στο πλαίσιο της Τραπεζικής Ένωσης. Χρημα-

τοδοτείται από συνεισφορές του τραπεζικού τομέα και όχι από χρήματα φορολογου-

μένων. Σε περίπτωση που το SRF εξαντληθεί, ο ESM μπορεί να λειτουργήσει ως back-

stop και να δανείσει τα απαραίτητα κεφάλαια στο SRF για τη χρηματοδότηση μιας ε-

ξυγίανσης. […]

———————————————

*https://srb.europa.eu/en/content/single-resolution-fund

[…] Το SRF έχει δημιουργηθεί για οκτώ χρόνια (2016-2023) για να επιτύχει τον στόχο

Να φτάσει στο επίπεδο τουλάχιστον του 1% των covered καταθέσεων όλων των πιστωτικών ιδρυμά-

των. Ενημερωτικό δελτίο Περίοδος εισφοράς 2020 Επίπεδο-στόχος: Με στόχο να επιτευχθεί τουλάχιστον το 1 % του

συνολικού ποσού καλυπτόμενων καταθέσεων στη ζώνη του ευρώ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυ-γίανσης (SRB) καθόρισε το επίπεδο-στόχο για το 2020 στο 1/8o του 1,25% του μέσου ποσού καλυπτόμενων καταθέσεων

για το 2019 (που υπολογίζεται σε τριμηνιαία βάση) όλων των πιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν άδεια λειτουργίας στη

ζώνη του ευρώ. Ο συντελεστής αυτός συνεπάγεται επίπεδο εκ των προτέρων εισφορών ύψους 9,685 δισ. EUR για το

2020 (σε σύγκριση με 1,15 % και 8,3 δισ. EUR το 2019). Η αύξηση του ετήσιου επιπέδου-στόχου οφείλεται στην ετήσια

αύξηση των καλυπτόμενων καταθέσεων στη ζώνη του ευρώ (7,18%), καθώς και στην αύξηση του συντελεστή από 1,15 %

σε 1,25 %. Κατά τον καθορισμό του επιπέδου-στόχου για το 2020, το ΕΣΕ έλαβε επίσης υπόψη την τρέχουσα κατάσταση

που επικρατεί στη ζώνη του ευρώ σε συνάρτηση με την πανδημία COVID-19. https://srb.europa.eu/sites/srbsite/files/2020_fact_sheet_el.pdf

Αναθεώρηση της Συνθήκης του ESM

Η Συνθήκη του ΕΜΣ αναθεωρήθηκε για να παρέχει μια νομική βάση για ένα σύνολο

νέων καθηκόντων που ανατίθενται στον ESM. Αυτά τα καθήκοντα ήταν μέρος ενός

ευρύτερου πακέτου μέτρων που εγκρίθηκαν από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνή-

σεων τον Δεκέμβριο του 2018 για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και την

περαιτέρω ενίσχυση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) και του ESM.

Αυτό περιελάμβανε την καθιέρωση της κοινής βάσης για το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης

(SRF), που θα παρασχεθεί από τον ΕSM εξ ονόματος της ζώνης του ευρώ, καθώς και

την περαιτέρω ανάπτυξη των μέσων χρηματοδοτικής βοήθειας και τον ρόλο του ESM.

Η υπογραφή της αναθεωρημένης Συνθήκης στις αρχές του επόμενου έτους (2021) θα

ανοίξει το δρόμο για τη διαδικασία επικύρωσης της αναθεωρημένης Συνθήκης στα

19 κράτη μέλη του ΕSM (https://www.esm.europa.eu/about-esm/esm-reform)

Σελίδ α 5 Τ Ε Υ Χ Ο Σ 8

Για την αντιμετώπιση του οικονομικού σοκ

που προκλήθηκε από το COVID-19, οι τέσ-

σερις μεγάλες κεντρικές τράπεζες του κό-

σμου έχουν επεκτείνει τα προγράμματα

QE τους συνολικά 7,8 τρισεκατομμύρια

δολάρια για να στηρίξουν τις οικονομίες

τους καθώς και τη λειτουργία των παγκό-

σμιων χρηματοπιστωτικών αγορών. Οι

νέες αγορές περιουσιακών στοιχείων των

τεσσάρων τραπεζών αύξησαν το μέγεθος

του σωρευτικού ισολογισμού τους κατά

περίπου 50 τοις εκατό από την αρχή του

έτους

https://www.atlanticcouncil.org/blogs/econographics/

global-qe-tracker/

Η ποσοτική χαλάρωση (QE) επανατοποθέτησε τον

κόσμο των κεντρικών τραπεζών από τότε που η

Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (The Fed) εφάρ-

μοσε το πρώτο της πρόγραμμα QE τον Δεκέμβριο

του 2008 για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτι-

κής σταθερότητας κατά τη διάρκεια της παγκό-

σμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η Fed στράφηκε

σε μη συμβατική νομισματική πολιτική επειδή τα

επιτόκια είχαν ήδη μειωθεί σχεδόν στο μηδέν.

Όταν μια κεντρική τράπεζα χρησιμοποιεί το QE,

αγοράζει μεγάλες ποσότητες περιουσιακών στοι-

χείων, όπως κρατικά ομόλογα, για τη μείωση του

κόστους δανεισμού, την αύξηση των δαπανών, τη

στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και, τελικά,

την αύξηση του πληθωρισμού.

Στοιχεία σωρευτικών ισολογισμών κεντρικών τραπεζών 2014-2020

Κεντρικές τράπεζες και ποσοτική χαλάρωση για τη αντιμετώπιση της COVID

Σελίδα 6 Τ Ε Υ Χ Ο Σ 8

ΕΚΤ-Πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας

(PEPP)

Το πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας της ΕΚΤ,

Pandemic emergency purchase programme (PEPP) είναι ένα μη τυπικό μέτρο νομισματικής πο-

λιτικής που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2020 για την αντιμετώπιση των σοβαρών κινδύνων για

τον μηχανισμό μετάδοσης νομισματικής πολιτικής και τις προοπτικές για τη ζώνη του ευρώ

που δημιουργούνται από το ξέσπασμα του κοροναϊού (COVID-19).

Το PEPP είναι ένα προσωρινό πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων ιδιωτικού και δη-

μόσιου τομέα. Στις 4 Ιουνίου 2020, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει το αρχικό

κονδύλιο 750 δισεκατομμυρίων ευρώ για το PEPP κατά 600 δισεκατομμύρια ευρώ, σε νέο σύ-

νολο 1.350 δισεκατομμυρίων ευρώ. Στις 10 Δεκεμβρίου 2020 αποφάσισε να αυξήσει το κον-

δύλιο κατά 500 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον, συνολικά σε 1.850 δισεκατομμύρια ευρώ. Το

Διοικητικό Συμβούλιο θα τερματίσει τις καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαί-

σιο του PEPP μόλις κρίνει ότι η φάση κρίσης COVID-19 έχει τελειώσει, αλλά σε κάθε περί-

πτωση όχι πριν από το τέλος Μαρτίου 2022 […]

Όλες οι κατηγορίες στοιχείων που είναι επιλέξιμες βάσει του υπάρχοντος προγράμματος α-

γοράς περιουσιακών στοιχείων (APP) είναι επίσης επιλέξιμες στο νέο πρόγραμμα. Σύμφωνα

με το PEPP, παρέχεται παραίτηση από τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας για κινητές αξίες

που εκδίδονται από την Ελληνική Κυβέρνηση (σ.σ και η Ελλάδα στην αγορά ομολόγων στο νέο

Πιθανές επιπτώσεις του προγράμματος αγορών του δημόσιου τομέα στις ανι-

σορροπίες του συστήματος TARGET2*

Τα χρεόγραφα εκδίδονται από κυβερνήσεις (άμεσα ή μέσω συγκεκριμένων πρακτορείων) στην πρωτο-

γενή αγορά, όπου στις περισσότερες περιπτώσεις αγοράζονται από πρωτογενείς αντιπροσώπους, δηλα-

δή τράπεζες ή άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που είναι εξουσιοδοτημένα να διαπραγματεύονται τίτ-

λους με μια κυβέρνηση που υπόκεινται σε ορισμένες νομικές και λειτουργικές απαιτήσεις. Οι πρωταρχι-

κοί έμποροι διαπραγματεύονται αυτά τα μέσα μεταξύ τους ή τα πωλούν σε άλλους θεσμικούς επενδυτές

(συμπεριλαμβανομένων τραπεζών, ασφαλιστικών εταιρειών, συνταξιοδοτικών ταμείων, διαχειριστών

ταμιευτηρίου κ.λπ.), δημιουργώντας έτσι τη δευτερογενή αγορά στην οποία η ΕΚΤ και οι Εθνικές Κε-

ντρικές Τράπεζες του Ευρωσυστήματος πραγματοποιούν αγορές κατά την εφαρμογή των διαφόρων

προγραμμάτων αγοράς περιουσιακών στοιχείων. (σημ. σ. βλ. αναλυτικά https://

www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2020/649397/EPRS_BRI(2020)649397_EN.pdf) (συνέχεια επόμενη σελίδα 6)

* Το TARGET2 είναι ένα σύστημα πληρωμών υπό την ιδιοκτησία και τη διαχείριση του Ευρωσυστήματος. Είναι η κύρια ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την επεξεργασία πληρωμών μεγάλων ποσών και χρησιμοποιείται τόσο από

κεντρικές τράπεζες όσο και από εμπορικές τράπεζες για την επεξεργασία πληρωμών σε ευρώ σε συνεχή χρό-

νο ...Περισσότερες από 1.700 τράπεζες χρησιμοποιούν το σύστημα TARGET2 για να διενεργούν συναλλαγές σε

ευρώ, είτε για δικό τους λογαριασμό είτε για λογαριασμό των πελατών τους. Συνυπολογίζοντας τα υποκαταστή-ματα και τις θυγατρικές, περισσότερες από 55.000 τράπεζες παγκοσμίως (και όλοι οι πελάτες τους) είναι προσβά-

σιμες μέσω του TARGET2. https://www.ecb.europa.eu/explainers/tell-me/html/target2.el.html

Πως δουλεύει η αγορά δημόσιου χρέους

Σελίδα 7 Τ Ε Υ Χ Ο Σ 8

[Η περίπτωση του προγράμματος αγοράς τίτλων του δημόσιου τομέα* Public Sector

Purchase Programme (PSPP) και η κατανόηση των ανισορροπιών]

Σύμφωνα με ορισμένους σχολιαστές, η εφαρμογή του PSPP * συνέβαλε σημαντικά

στην αύξηση των ανισορροπιών του TARGET2 που σημειώθηκαν μεταξύ του 2015 και

του 2018. Κατά τη διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους για την περίοδο 2009-

2010, οι ανισορροπίες του TARGET2 αυξήθηκαν σημαντικά λόγω της απώλειας εμπι-

στοσύνης στις τράπεζες σε ευάλωτες χώρες της ζώνης του ευρώ και αμφιβολίες

σχετικά με την ικανότητα της ΟΝΕ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη διαφυγή κεφαλαίων

από ευάλωτες χώρες σε πιο ασφαλείς χώρες, όπως η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες.

Οι ανισορροπίες του TARGET2 αντικατοπτρίζουν αυτές τις εκροές και ως εκ τούτου

έγιναν ενδεικτικές της πίεσης χρηματοδότησης των τραπεζών σε ευάλωτες χώρες.

Για τη χρηματοδότηση των εκροών κεφαλαίων, αυτές οι τράπεζες αύξησαν την προ-

σφυγή τους στην αναχρηματοδότηση του Ευρωσυστήματος και συνεπώς στις σωρευ-

τικές υποχρεώσεις τους. ….

[…] οι αυξανόμενες ανισορροπίες του TARGET2 αντικατοπτρίζουν την κατανομή της

ρευστότητας που δημιουργεί το PSPP σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Έχει υποστηρι-

χθεί ότι σε ένα εύρυθμη νομισματική ένωση η ρευστότητα που δημιουργείται από το

PSPP και κατανέμεται αναλογικά μεταξύ των τραπεζικών συστημάτων των συμμετε-

χόντων κρατών μελών και δεν θα είχε οδηγήσει σε ανισορροπίες του TARGET2.

[Για το Πρόγραμμα αγοράς έκτακτης ανάγκης λόγω πανδημίας (PEPP)]

Όπως σημείωσαν οι Blanchard και Pisani-Ferry, το PEPP μπορεί προφανώς να αποτε-

λέσει ένα κανάλι για (εν μέρει) αμοιβαιοποίηση του κόστους της κρίσης του κοροναϊ-

ού. Οι συγγραφείς αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν «καλοί λόγοι για τους οποίους ένα

μέρος του βάρους της αντιμετώπισης της πανδημίας πρέπει να αμοιβαιοποιηθεί με-

ταξύ των μελών της ΕΕ, αλλά θα ήταν καταλληλότερο να γίνει με πιο διαφανή τρόπο

μέσω ρητών δημοσιονομικών και οικονομικών καναλιών». Μέχρι στιγμής, δεν έχει ε-

πιτευχθεί συμφωνία για τέτοια συστήματα (ό.π., σ. 8)

——————-

* Η Ελλάδα δεν έχει κριθεί ότι καλύπτει τους πιστοληπτικούς όρους για να συμμετέχει στο

πρόγραμμα αγοράς τίτλων του δημοσίου. Εδώ όμως γίνεται αναφορά στο θέμα των ανισορ-

ροπιών που παράγει το πρόγραμμα ως στοιχείο πολιτικής ανάλυσης με ιδιαίτερη σημασία

για την κατανόηση του ευρωσυστήματος

Σημ. Συντάκτριας: Το πρόγραμμα της ΕΚΤ ‘Πρόγραμμα αγοράς έκτακτης ανάγκης λόγω

πανδημίας (PEPP)’ αντιμετωπίστηκε πολιτικά ως ευθύνη που περιλαμβάνει την Ευρωπαϊκή

Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες του ευρωσυστήματος χωρίς να

αναζητηθεί ο ρόλος του προγράμματος σε μια πραγματική αμοιβαιοποίηση του κόστους της

πανδημίας με βάση την εμπειρία από το PSPP και την αναλογική διάθεση της ωφέλειας ανά-

μεσα στα κράτη μέλη.

Σελίδα 8 Τ Ε Υ Χ Ο Σ 8

ΑMUNDI*- Η ΗΜΕΡΑ ΜΕΤΑ # 12 - ΑΛΛΑΓΗ ΜΕΡΙΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΣΟΔΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ-

Το μερίδιο του εθνικού εισοδήματος που κατανέμεται στην εργασία έναντι του κεφαλαίου

έχει μειωθεί σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα σε αρκετές προηγμένες οικονομίες, όπως οι Ηνω-

μένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Πιστεύουμε ότι η κρίση Covid-19, μαζί με άλλους

παράγοντες, θα προκαλέσει μια επαν-εξισορρόπηση υπέρ της εργασίας κατά τις επόμενες

δύο δεκαετίες. Η αναστροφή στον μακροπρόθεσμο μέσο όρο της εργασίας και του κεφαλαίου

στο μερίδιο του εισοδήματος πιθανότατα θα ενίσχυε την κοινωνική και πολιτική σταθερότητα

και θα ταιριάζει καλύτερα με ένα μοντέλο ανάπτυξης με γνώμονα τον καταναλωτή. Αυτό θα

ήταν θετικό για τους επενδυτές εάν συμβεί ομαλά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, μια

τέτοια επανεξισορρόπηση της ισορροπίας θα έχει πληθωριστικό χαρακτήρα, με αρνητικές

συνέπειες για περιουσιακά στοιχεία με σταθερές ροές εισοδήματος […]

https://research-center.amundi.com/page/Article/2020/10/The-day-after-12-Changing-shares

-of-labour-and-capital-incomes-what-implications-for-investors

*Η Amundi είναι ο μεγαλύτερος διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων στην Ευρώπη από περιουσιακά

στοιχεία υπό διαχείριση και κατατάσσεται στην κορυφή των 102 παγκοσμίως ...

ATLANTIC COUNCIL*-GeoEconomics Center –To Mέλλον του Καπιταλισμού

Στο εγχώριο μέτωπο, το κέντρο GeoE Economics θα καθιερώσει το Inclusive Growth Project προ-

κειμένου να δείξει πώς οι προηγμένες οικονομίες μπορούν για άλλη μια φορά να επιτύχουν ευ-

ρεία ευημερία στον κόσμο μετά το COVID-19. Το έργο θα εξετάσει τα οικονομικά κατάγματα

που υπήρχαν πριν από το COVID-19, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του πλούτου, του ει-

σοδήματος και της ανισότητας μεταξύ των γενεών στις προηγμένες οικονομίες. Το έργο μας θα

αξιολογήσει τις συνέπειες της δημογραφικής γήρανσης, της χαμηλής αύξησης της παραγωγι-

κότητας και του αυτοματισμού στο αναπτυξιακό δυναμικό των χωρών.

Στο διεθνές μέτωπο, το GeoE Economics Center θα δημιουργήσει το έργο Bretton Woods 2.0. Μέ-

σω της έρευνας και της σύγκλησης θα οικοδομήσουμε ένα σχέδιο για τη μεταρρύθμιση των ορ-

γάνων του Bretton Woods, με έμφαση στην προσαρμογή στην άνοδο της Κίνας. Το έργο θα θέσει

τρία θεμελιώδη ερωτήματα: Το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα και ο ΠΟΕ εξυπηρετούν ο καθένας

τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκαν; Πώς μπορούν να μεταρρυθμιστούν; Θα λειτουργού-

σαν καλύτερα διάφορα ιδρύματα;

(https://www.atlanticcouncil.org/programs/geoeconomics-center/future-of-capitalism/)

* Καθοδηγούμενο από την αποστολή μας «διαμόρφωσης του παγκόσμιου μέλλοντος μαζί», το Atlantic

Council είναι ένας μη κομματικός οργανισμός που ενθαρρύνει την ηγεσία και τη δέσμευση των ΗΠΑ στον

κόσμο, σε συνεργασία με συμμάχους και εταίρους […]

(Σημ. Συντάκτριας: Η ‘μέρα μετά’ τον COVID-19 αποκτά στρατηγικά χαρακτηριστικά για το μέλλον του

καπιταλισμού και σε συνάρτηση με τον κόσμο της εργασίας και τον κίνδυνο για σοβαρή κοινωνική κρίση

αλλά και την επανεξέταση της παγκόσμιας ισορροπίας δυνάμεων και των εργαλείων. Το Breton Woods

κατέρρευσε το 1971, με την απόφαση του Νίξον φύγουν οι ΗΠΑ από το σύστημα ισοτιμιών -οι εξωτερικές

αξίες των ξένων νομισμάτων καθορίστηκαν σε σχέση με το δολάριο ΗΠΑ, του οποίου η αξία εκφράστηκε

σε χρυσό στην τιμή που καθορίστηκε από το Κογκρέσο 35 $ ανά ουγγιά- διότι το πλεόνασμα σε δολάρια

που είχε η Αμερική δεν μπορούσε να καλυφθεί από τον διαθέσιμο χρυσό, οδήγησε σε πληθωρισμό, κλπ. Οι

παγκόσμιοι οργανισμοί του όμως παρέμειναν σημαντικά εργαλεία για την αμερικάνικη πολιτική.

Σελίδα 9 Τ Ε Υ Χ Ο Σ 8

Ο Σιράκ αναστατώνει την Ανατολική Ευρώπη λέγοντας να ‘βγάλουν τον

σκασμό’ σε σχέση με το Ιράκ

18 Φεβρουαρίου 2003

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ, 18 Φεβρουαρίου - Η ρωσική διαμάχη για το Ιράκ διευρύνθηκε από-

τομα σήμερα, αφού οι υποψήφιες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης για ένταξη

στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντέδρασαν έντονα στην παραίνεση του Προέδρου

Ζακ Σιράκ της Γαλλίας για να συζητήσουν το θέμα του Ιράκ ή κινδυνεύουν να

χάσουν την ευκαιρία να ενταχθούν στην πιο ισχυρή οικονομική και πολιτική λέ-

σχη.

"Νομίζαμε ότι ετοιμαζόμαστε για πόλεμο με τον Σαντάμ Χουσεΐν και όχι με τον

Ζακ Σιράκ", δήλωσε ο Αλέξανδρος Βόντρα, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών

της Τσεχικής Δημοκρατίας, ένας από τους αιτούντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

που έχει προκαλέσει την γαλλική οργή υποστηρίζοντας ανοιχτά τις Ηνωμένες

Πολιτείες και τη Βρετανία στην Ιρακινή κρίση. Ο κ. Vondra είπε ότι η χώρα του

και οι άμεσοι γείτονές της "σίγουρα δεν μπορούν να παραμείνουν σιωπηλοί",

όπως ενημέρωσε ο κ. Chirac τη Δευτέρα.

Ο Αδάμ Ρότφελντ, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας, η μεγα-

λύτερη χώρα από τις υποψηφίους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δήλωσε: «Η Γαλλία

έχει το δικαίωμα να καθορίσει τη δική της πολιτική και πρέπει να τη σεβόμα-

στε», αλλά πρόσθεσε ότι η Γαλλία πρέπει να προσφέρει τον ίδιο σεβασμό στην

Πολωνία.

Ο κ. Σιράκ, σε μια ασυνήθιστη έκρηξη προς τους δημοσιογράφους στις Βρυξέλ-

λες τη Δευτέρα μετά από την επίμαχη συνάντηση κορυφής της Ευρωπαϊκής

Ένωσης για το Ιράκ, χλευάζει τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης

που έχουν υπογράψει επιστολές που εκφράζουν την υποστήριξή τους στις Η-

νωμένες Πολιτείες ως «παιδαριώδεις», «επικίνδυνες» "και πως έχασαν " μια

ευκαιρία να βγάλουν τον σκασμό».

"https://www.nytimes.com/2003/02/18/international/europe/chirac-upsets-east-

europe-by-telling-it-to-shut-up-on.html?

utm_source=EURACTIV&utm_campaign=d3c84daab5-

EMAIL_CAMPAIGN_2020_12_09_03_40&utm_medium=email&utm_term=0_c59e2fd

7a9-d3c84daab5-114461487