Erasmus – Αλλάζει ζωές, ανοίγει ορίζοντες εδώ και 25 χρόνια

DO

SD

OS

EAC-Erasmus25_brochure_120420_EL.indd 1 4/05/12 12:45

Η Άμεση Ευρώπη είναι μια υπηρεσία που σας βοηθά να βρείτεαπαντήσεις στα ερωτήματά σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αριθμός δωρεάν τηλεφωνικής κλήσης (*):

00 800 6 7 8 9 10 11(*) Ορισμένες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας δεν επιτρέπουν την πρόσβαση

στους αριθμούς 00 800 ή μπορεί να χρεώνουν την κλήση.

Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το διαδίκτυο (http://europa.eu).

Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2012

ISBN 978-92-79-21335-9 doi: 10.2766/18543Εικόνα εξωφύλλου: © Corbis

Ευρωπαϊκή Ένωση, 2012

Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής.

Printed in Belgium

Τυπωмενο σε χαρτι λευκασмενο χωρις χλωριο


1

Πρόλογος από την Androulla Vassiliou 3

Πρόλογος από τον Jacques Delors 5

Εξέλιξη στον χρόνο 6

Μαρτυρίες 9

Hugo Marquant 10 Marc Goffart 11

Rumyana Todorova 12 Boryana Klinkova 13

Milada Hlaváčková 14 Tomas Vitvar 15

Connie Væver 16 Nina Siig Simonsen 17

Christiane Biehl 18 Katja Krohn 19

Sirje Virkus 20 Helen Margus 21

Miriam Broderick 22 Jessica Gough 23

Katerina Galanaki-Spiliotopoulos 24 Maria Kaliambou 25

Fidel Corcuera Manso 26 Tomás Sánchez López 27

Nathalie Brahimi 28 Julien Pea 29

Ann Katherine Isaacs 30 Maurizio Oliviero 31

Maria Hadjimatheou 32 Stavroulla Antoniou 33

Aleksejs Naumovs 34 Madara Apsalone 35

Vilma Leonaviciene 36 Tadas Zukas 37

Lucien Kerger 38Matthieu Cisowski 39

Mária Dudás 40 Piroska Bakos 41

John Schranz 42 David Friggieri 43

Bram Peper 44Désirée Majoor 45

Elena Luptak 46 René Kremser 47

Ryszard Zamorski 48 Diana Dmuchowska 49

José Marat-Mendes 50 Filipe Araújo 51

Ion Visa 52Laura Popa 53

Vesna Rijavec 54Jure Kumljanc 55

Jozef Ristvej 56Jana Vitvarová 57

Paula Pietilä 58 Elina Ylipelkonen 59

Hans Åhl 60 Karl-Fredrik Ahlmark 61

Julia Kennedy 62 Kate Samways 63

Katica Šimunović 64 Jelena Simić 65

Mustafa Çoban 66 Begüm Yurdakök 67

Guðmundur Hálfdanarson 68Ása Kjartansdóttir 69

Hansjörg Hilti 70 Gerold Büchel 71

Wolfgang Laschet 72 Frederik Strand Sardinoux 73

Antoinette Charon Wauters 74 Marco Amherd 75

Πίνακας περιεχομένων


Εναρκτήρια διάσκεψη για την 25η επέτειο του προγράμματος Erasmus,Βρυξέλλες, Βέλγιο, 30ή – 31η Ιανουαρίου 2012


3

Είναι εντυπωσιακό να παρατηρεί κανείς πόσα μπορούν να αλλάξουν σε 25 χρόνια. Σε ένα τέταρτο αιώνος – διάστημα μιας γενιάς – το Erasmus, γνωστότερο απ’όλα τα ευρωπαϊκά προγράμματα, έχει μεταμορφώσει ριζικά το βίωμα «σπουδάζω στην Ευρώπη». Καταδεικνύει τι μπορεί να επιτελέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση όταν διαθέ-τει καθαρό όραμα, ενθουσιασμό και προθυμία συνεργασίας. Το Erasmus άλλαξε τις ζωές τριών σχεδόν εκατομμυρίων νέων και διεύρυνε τους πνευματικούς ορίζο-ντες της πρώτης κυριολεκτικά ευρωπαϊκής γενιάς.

Το παρόν φυλλάδιο περιγράφει κατά ποιό τρόπο το πρόγραμμα συνέβαλε στο αρχέ-τυπο ευρωπαϊκό όραμα της προσέγγισης εθνών βάζοντας τον άνθρωπο ως ακρο-γωνιαίο λίθο στο οικοδόμημα μιας ενωμένης Ευρώπης. Ο χρόνος που διανύεται στο εξωτερικό παρέχει ευκαιρίες αποκόμισης γνώσεων και δεξιοτήτων, καθώς και τη δυνατότητα, για τους νέους συμμετέχοντες, να αναπτύξουν την αυτάρκεια και αυτοπεποίθησή τους. Είναι κεκτημένο που τους εξασφαλίζει το προβάδισμα σε μια όλο και πιο ανταγωνιστική αγορά εργασίας και θα διατηρεί τη θετική του επιρ-

ροή σε όλη τους τη σταδιοδρομία. Αυτό εκφράζεται με τον καλύτερο τρόπο με τα λόγια των ίδιων των «πρεσβευτών του Erasmus», που εξιστορούν τις εμπειρίες τους στις σελίδες που ακολουθούν.

Ο δυναμισμός και η ενεργητικότητα του προσωπικού και των σπουδαστών που έλαβαν μέρος στο Erasmus το ανέδειξαν ως το μεγαλύτερο και το πλέον επιτυχημένο πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών στον κόσμο. Με ισχυρό πλέον όνομα και τη διαρκή αφοσίωση και ενδιαφέρον εκ μέρους των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των φοιτητών τους σε όλη την Ευρώπη, το πρόγραμμα δεν μπορεί παρά να σημειώνει τη μια επιτυχία μετά την άλλη. Η Επιτροπή, συμπράττοντας με ενεργό ενδια-φέρον, πρότεινε πρόσφατα μια σημαντική αύξηση των πόρων που διατίθενται για τα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρ-τισης της ΕΕ. Το νέο πρόγραμμα «Erasmus για όλους», το οποίου η εφαρμογή θα αρχίσει το 2014, οικοδομείται στις στέρεες βάσεις της κληρονομιάς του Erasmus, παρέχοντας ευκαιρίες σε πέντε ακόμη εκατομμύρια ανθρώπους, έως το 2020, να μεταβούν στο εξωτερικό για σπουδές, κατάρτιση ή εθελοντική εργασία.

Οι ενθουσιώδεις αφηγήσεις που μοιράζονται μαζί μας οι πρεσβευτές του Erasmus δίνουν ανάγλυφη εικόνα της επίδρασής του στις ζωές των νέων και στο έργο των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Είναι οι ολοζώντανες μαρτυρίες της ευόδω-σης του Erasmus για ένα τέταρτο αιώνος και πλέον.

Αξίζει να πανηγυρίσουμε αυτή την αργυρή επέτειο!

Androulla Vassiliou Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρμόδια για θέματα παιδείας,

πολιτισμού, πολυγλωσσίας, νεολαίας και αθλητισμού

Πρόλογος

Πρόλογος


Εναρκτήρια διάσκεψη για την 25η επέτειο του προγράμματος Erasmus,Βρυξέλλες, Βέλγιο, 30ή – 31η Ιανουαρίου 2012


5

Η αναμφισβήτητη επιτυχία του προγράμματος ERASMUS αποτελεί ουσιαστική συμ-βολή στην οικοδόμηση της «Ευρώπης των πολιτών», ένα έργο που ακόμη απέχει πολύ από την ολοκλήρωσή του.

Η εικοστή πέμπτη επέτειος από την καθιέρωση του προγράμματος αυτού, αποτελεί επίσης μια ευκαιρία απολογισμού των δράσεων που υλοποιήθηκαν σε πανεπιστη-μιακό επίπεδο.

Γι’αυτό είναι σημαντικό να υπενθυμίσω το ρόλο που έπαιξε η διαδικασία της Μπολόνια στην εναρμόνιση των σπουδών πανεπιστημιακού επιπέδου, προπτυχι-ακών και μεταπτυχιακών, γεγονός το οποίο έδωσε ώθηση στην κινητικότητα των φοιτητών και στην κοινή αξιολόγηση των πιστωτικών μονάδων των προγραμμάτων σπουδών.

Εντάσσω τις σκέψεις αυτές στο πλαίσιο της «Ευρώπης των πολιτών», επειδή τα «παιδιά του ERASMUS» έμαθαν να γνωρίζονται καλύτερα μεταξύ τους και να κατανοούν την πραγματικότητα άλλων χωρών εκτός από τη δική τους. Βεβαίως, υλοποιήθηκαν και άλλα προγράμματα, προκειμένου αυτή η Ευρώπη των ανταλλα-γών και της μάθησης να μην περιοριστεί μόνο σε εκείνους που είχαν την τύχη να επωφεληθούν από σπουδές ανώτατης εκπαί-δευσης. Πρέπει να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια ώστε αυτή η δίψα για κατανόηση άλλων πολιτισμών και για συμμετοχή στην ευρωπαϊκή περιπέτεια να γίνει υπόθεση του συνόλου της ευρωπαϊκής νεολαίας.

Θα ήθελα να συγχαρώ τους εμπνευστές της πολιτικής αυτής και να υπογραμμίσω δύο πτυχές τις οποίες θεωρώ σημαντικές.

Πρώτον, το ERASMUS συμβάλλει στην πολιτική για την απασχόληση, ανοίγοντας ένα κόσμο ευκαιριών για τους φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει το πρόγραμμα αυτό.

Δεύτερον, το ERASMUS ενισχύει τον ρόλο των πανεπιστημίων, τον οποίο συχνά ξεχνούμε: τις πολιτικές και κοινωνικές ευθύ-νες τους, τη συμβολή τους στην ανταλλαγή ιδεών και την αναζήτηση του κοινού αγαθού.

Η μάθηση, όπως είχα αναφέρει στην έκθεση σχετικά με την εκπαίδευση για τον 21ο αιώνα που παρουσιάστηκε το 1996 στην UNESCO μαζί με μια επιτροπή διεθνών προσωπικοτήτων «κρύβει μέσα της ένα θησαυρό». Και ο θησαυρός αυτός βρίσκεται στην καρδιά των παραδόσεων και του μέλλοντος της Ευρώπης μας.

Jacques Delors Πρώην Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (1985-1995)

Πρόλογος


6

Το Erasmus αποτελεί το πρόγραμμα-ναυαρχίδα της ΕΕ για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, δίνοντας την δυνατότητα σε φοιτητές να σπουδάσουν ή να κάνουν πρακτική άσκηση στο εξωτερικό. Υποστηρίζει επίσης άτομα του τομέα της ανώ-τατης εκπαίδευσης και των επιχειρήσεων που ενδιαφέρονται να δώσουν διάλεξη σε πανεπιστήμιο άλλης χώρας. Τα τελευταία 25 χρόνια περισσότερα από 2,7 εκα-τομμύρια σπουδαστές έχουν επωφεληθεί από το πρόγραμμα και σήμερα περίπου το 4 % του συνόλου των φοιτητών σε συμμετέχουσες χώρες της Ευρώπης λαμβά-νουν επιχορήγηση κατά τη διάρκεια των σπουδών τους για να μεταβούν στο εξωτερικό.

Η εμπειρία στο εξωτερικό συμβάλλει στον εμπλουτισμό της ακαδημαϊκής γνώσης και των επαγγελματικών ικανοτήτων των φοιτητών, υποστηρίζει την προσωπική τους ανάπτυξη, σφυρηλατεί μια ευρωπαϊκή ταυτότητα και βοηθάει ώστε να γίνει η κινητικότητα των ανθρώπων καθόλη τη διάρκεια της ζωής τους – η οποία απο-τελεί κεντρικό στοιχείο του ευρωπαϊκού σχεδίου – πραγματικότητα.

Η επιτυχία του προγράμματος συνέβαλε στη διαμόρφωση της ανώτατης εκπαί-δευσης στην Ευρώπη και οδήγησε στην:• Έναρξη της διαδικασίας της Μπολόνια, η οποία εισήγαγε συγκρίσιμους και συμ-

βατούς τίτλους σπουδών,• Ίδρυση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διδακτικών Μονάδων (ECTS), το οποίο επι-

τρέπει στον φοιτητή να συμπληρώνει βαθμούς για το πτυχίο του κατά τη διάρ-κεια των σπουδών στο εξωτερικό,

• Η διεθνοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης και των Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκ παίδευσης, και σε

• Νέες και βελτιωμένες υπηρεσίες, μεθόδους εκμάθησης και διδασκαλίας και εργασία σε Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης, καθώς και νέες μορφές συνερ-γασίας και μια καλύτερη κατανόηση των ευκαιριών που προσφέρονται πέρα από τα σύνορά της χώρας τους.

Το Erasmus με το πέρασμα των χρόνων

Το πρόγραμμα Erasmus άνθισε καθόλη τη διάρκεια ανάπτυξής του, εξελισσόμενο μέσα από διάφορες φάσεις.• Αρχικά ήταν ένα αυτόνομο έργο για 11 κράτη μέλη. Κατά το πρώτο του έτος

3. 244 φοιτητές έφυγαν στο εξωτερικό, προσφέροντας σε πολλούς από αυτούς μια πρώτη εικόνα διαφορετικών πολιτισμών και τρόπων ζωής.

• Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, το πρόγραμμα έγινε μέρος ενός πολύ ευρύτερου προγράμματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που ονομάζεται Σωκράτης.

Την 17η Ιουνίου 1987Το πρόγραμμα Erasmus ξεκίνά με την πρώτη ανταλλαγή μόλις πάνω από 3 000 φοιτητές από 11 κράτη μέλη (Βέλγιο, Δανία, Γερμανία, Ελλάδα, Γαλλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο).

1988Ένταξη του Λουξεμβούργου στο Erasmus.

1992Έξι χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) εντάσσονται στο πρόγραμμα (Αυστρία, Φινλανδία, Ισλανδία, Νορβηγία, Σουηδία και Ελβετία).

1994Ένταξη του Λίχνενσταϊν στο Erasmus.

1996Καθιέρωση των εντατικών γλωσσι-κών μαθημάτων του Erasmus (EILC).

1997Καθιέρωση του προγράμματος Erasmus ανταλλαγής εκπαιδευτικού προσωπικού.


7

• Το 2003, εισήχθη ο Πανεπιστημιακός Χάρτης Erasmus, για τη στήριξη της δια-σφάλισης της ποιότητας των ανταλλαγών φοιτητών και προσωπικού.

• Από το 2007 και έπειτα το Erasmus αποτελεί μέρος του προγράμματος διά βίου μάθηση και νέες δράσεις, όπως για παράδειγμα η πρακτική άσκηση των φοιτη-τών στο εξωτερικό προστέθηκαν στο πρόγραμμα.

Σήμερα 33 χώρες λαμβάνουν μέρος στο πρόγραμμα και συμμετέχουν σχεδόν όλα τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης στην Ευρώπη.

Ατενίζοντας το μέλλον, το πρόγραμμα Erasmus, θα έρθει και πάλι στο προσκήνιο με το νέο προτεινόμενο πρόγραμμα «Erasmus για όλους», το οποίο θα προσφέ-ρει περισσότερες ευκαιρίες σε περισσότερους ανθρώπους ώστε να μεταβαίνουν στο εξωτερικό για να σπουδάσουν, να κάνουν πρακτική ή να προσφέρουν εθελο-ντική εργασία.

Τα οφέλη του προγράμματος Erasmus

Με τις σπουδές στο εξωτερικό τα άτομα εξοπλίζονται με ένα φάσμα δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των βελτιωμένων γλωσσικών δεξιοτήτων, τις οποίες εκτι-μούν ολοένα και περισσότερο οι εργοδότες. Εκτός από τη γνώση που έχει απο-κτηθεί με τις σπουδές, η δυνατότητα κατανόησης διαφορετικών προοπτικών και πολιτισμών βοηθά τους φοιτητές Erasmus να γίνουν πιο αυτάρκεις, ανεξάρτητοι και να αναπτύξουν πολιτισμική συνείδηση. Από το Erasmus επωφελούνται επίσης οι φοιτητές που κάνουν πρακτική άσκηση σε επιχειρήσεις. Με την προσωρινή απασχόληση σε μια επιχείρηση στο εξωτερικό, οι φοιτητές αποκτούν μια καλύ-τερη κατανόηση των άλλων οικονομιών, καθώς και την ευκαιρία να αναπτύξουν συγκεκριμένες δεξιότητες.

Από την έναρξη του προγράμματος Erasmus, πάνω από 300 000 ανταλλαγές προ-σωπικού με σκοπό τη διδασκαλία και την επιμόρφωση έχουν χρηματοδοτηθεί. Εκτός από την ανάθεση διδακτικών καθηκόντων, το πρόγραμμα έχει διευρυνθεί ώστε να επιτρέπει τόσο στο διοικητικό όσο και στο ακαδημαϊκό προσωπικό να συμμετέχει σε διάφορες μορφές επιμόρφωσης στο εξωτερικό, όπως η παρακο-λούθηση εργασίας ή η παρακολούθηση σχετικών με την εργασία τους συνεδρίων και εργαστηρίων.

Το Erasmus χρηματοδοτεί επίσης εντατικά προγράμματα στα οποία συμμετέχουν εκπαιδευτικοί και φοιτητές μαζί για ένα διάστημα μέχρι και έξι εβδομάδες. Αυτά

1998Έξι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης εντάσσονται στο πρόγραμμα (Κύπρος, Τσεχική Δημοκρατία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία).

1999 Έξι χώρες της Κεντρικής και Ανα-τολικής Ευρώπης εντάσσονται στο πρόγραµµα (Βουλγαρία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία και Σλοβενία).

2000Ένταξη της Μάλτας στο Erasmus.

2002 Εορτασμός του εκατομμυριοστού φοιτητή Erasmus.

2003 Καθιέρωση του Πανεπιστημιακού Χάρτη Erasmus.

2004 Ένταξη της Τουρκίας στο Erasmus.

2007 Έναρξη του προγράμματος διά βίου μάθηση με την εισαγωγή νέων δρά σεων στο πλαίσιο του Erasmus, όπως η πρακτική άσκηση των φοιτητών και η επιμόρφωση του προσωπικού.

Εορτασμός 1 000 000 φοιτητών Erasmus, Βρυξέλλες, Βέλγιο,Την 24η Οκτωβρίου 2002


8

Εορτασμός 2 000 000 φοιτητών Erasmus, Lund, Σουηδία,Την 5η Οκτωβρίου 2009

τα σύντομα προγράμματα σπουδών προωθούν την εκμάθηση ειδικών θεμάτων σε πολυεθνικό επίπεδο και παρέχουν στους φοιτητές πρόσβαση σε ακαδημαϊκή γνώση, η οποία δεν διατίθεται αποκλειστικά σε ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-10, περίπου 384 εντατικά προγράμματα πραγμα-τοποιήθηκαν σε 29 χώρες.

Πρεσβευτές Erasmus

Αυτό το φυλλάδιο καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο το Erasmus είχε αντίκτυπο στους συμμετέχοντες του προγράμματος, τόσο στους φοιτητές όσο και στο προ-σωπικό. Οι 66 πρεσβευτές Erasmus οι οποίοι παρουσιάζονται, συμμετείχαν στο πρόγραμμα από τις πρώτες μέρες λειτουργίας του μέχρι σήμερα. Επιλεγμένοι από καθεμία από τις 33 συμμετέχουσες χώρες, οι πρεσβευτές διαθέτουν εμπειρίες που αποκαλύπτουν ένα ευρύ φάσμα οφελών σε προσωπικά, επαγγελματικά και ζητήματα σταδιοδρομίας, τα οποία έχουν αποκτηθεί από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα.

Οι Student Ambassadors (πρεσβευτές φοιτητών) μετέβησαν για διάστημα μεταξύ τριών μηνών και ενός έτους στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια των διαφορετικών κύκλων σπουδών τους. Έζησαν την εμπειρία εκμάθησης σε διάφορες γλώσσες και συχνά δημιούργησαν φιλίες που κρατάνε στο χρόνο. Αυτός ο συνδυασμός ακα-δημαϊκών και των κοινωνικών οφελών βρίσκεται στην καρδιά της εμπειρίας των φοιτητών του προγράμματος Erasmus.

Για τους Staff Ambassadors (πρεσβευτές προσωπικού), η συμμετοχή στο πρό-γραμμα είχε αντίκτυπο τόσο τη δική τους επαγγελματική εξέλιξη όσο και στου ιδρύματος ανώτατης εκπαίδευσης στο σύνολό του. Πολλοί έχουν δεσμευτεί να προωθούν τις σπουδές στο εξωτερικό και τη διεθνοποίηση στον τόπο τους για πολλά χρόνια. Ως συντονιστές Erasmus, διοικητικοί υπάλληλοι, καθηγητές και λέκτορες μπορούν όλοι να διακρίνουν τα οφέλη στο ίδρυμα τους και τους φοιτη-τές τους. Η ιστορία των πρώτων 25 χρόνων του προγράμματος Erasmus αποτελεί μεγάλη επιτυχία. Έχει εξελιχθεί από τις αρχικές επιδιώξεις του ώστε να γίνει το πιο γνωστό και μεγαλύτερο πρόγραμμα ανταλλαγών στον κόσμο, χάρη στην αφο-σίωση, την ενέργεια και το πάθος πολλών ατόμων.

Σήμερα, καθώς η Ευρώπη στρέφει το βλέμμα στο πρόγραμμα «Erasmus για όλους», το οποίο θα ξεκινήσει το 2014, μπορεί να έχει τη βεβαιότητα ότι τα επιτεύγματα του παρόντος θέτουν γερά θεμέλια για το μέλλον.

2009 Εορτασµός της συµπλήρωσης 2 εκατοµµυρίων φοιτητών Erasmus και ένταξη της Κροατίας στο πρόγραμμα.

2009/2010 3 000 ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στέλνουν μαθητές και προσωπικό στο εξωτερικό.

2011 Εκ νέου ένταξη της Ελβετίας στο πρόγραμμα (33 χώρες συμμετέχουν πλέον στο Erasmus).

2012/2013 Αναμένεται η συµπλήρωση 3 εκα-τοµµυρίων φοιτητών Erasmus.

2014 Έναρξη του νέου προγράμματος Erasmus για όλους.


9

Μαρτυρίες των φοιτητών και προσωπικού, πρεσβευτών του Προγράμματος ERASMUS


1010

Ίδρυμα προέλευσης: Haute École Léonard de Vinci, Βέλγιο

Τομέας σπουδών/τίτλος: Συνταξιούχος – πρώην Προϊστάμενος Διεθνούς Γραφείου

Έτος δραστηριοποίησης στο Erasmus:1986

Με 30ετή πείρα στην οργάνωση ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ο Hugo Marquant πιστεύει ότι το Erasmus έχει τρεις διαστάσεις, οι οποίες έχουν αντίκτυπο στους φοιτητές και στο προσωπικό που συμμετέχουν σε αυτό. «Η πρώτη είναι η εστίαση στην ποιότητα της κινητικότητας, η οποία διασφαλίζει ότι οι εισερχόμενοι φοιτητές πραγματοποιούν τις ίδιες σπουδές με τους ημεδαπούς φοιτητές. Η δεύτερη είναι η επικέντρωση στη δημιουργία ευρωπαϊκής ταυτότητας και η τρίτη αφορά στην ανε-ξαρτησία και στην ανάπτυξη αυτοπεποίθησης για την ανάληψη πρωτοβουλιών και την πραγματοποίηση επιλογών». Οι φοιτητές που πραγματοποιούν μια «περίοδο Erasmus στο εξωτερικό συμμετέχουν, μελετούν, ζουν και παρακολουθούν μαθή-ματα, σαν να είναι ντόπιοι φοιτητές. Αυτή είναι η ουσία της κινητικότητας Erasmus».

Προτού συνταξιοδοτηθεί από τη θέση του Προϊσταμένου του Διεθνούς Γραφείου, ανέπτυξε ένα κοινό μεταπτυχιακό δίπλωμα (master) με πολλά άλλα πανεπιστή-μια και εισήγαγε το ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς και συσσώρευσης πιστωτι-κών μονάδων (ECTS). Αυτό ήταν ένας «πρακτικός τρόπος επίλυσης προβλημάτων. Το σύστημα αναγνωρίζει ότι δεν κάνουν όλοι τα ίδια πράγματα ταυτόχρονα, αλλά είναι σημαντικό να αναγνωρίζεται η επιτυχία όπου και αν λαμβάνει χώρα». Καθεμία από τις πρωτοβουλίες του πανεπιστημίου αναπτύχθηκε μέσω του προγράμματος Erasmus, καθώς τα συνεργαζόμενα ιδρύματα ενίσχυαν τη μεταξύ τους συνεργα-σία. Από τον πρώτο καιρό, όταν συνάδελφοι και φοιτητές έπρεπε να πειστούν για την αξία μιας ευρωπαϊκής προοπτικής στη διδασκαλία, η Haute École Léonard de Vinci «απέκτησε διεθνή παρουσία και φήμη».

«Το Erasmus σήμερα είναι η Ευρώπη αύριο»


1111

«Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι τα πράγματα θα προχωρούσαν τόσο γρήγορα»

Ίδρυμα προέλευσης: Universiteit Gent, Βέλγιο

Ίδρυμα υποδοχής: Vrije Universiteit Amsterdam, Κάτω Χώρες

Τομέας σπουδών: Γερμανικές Γλώσσες και Λογοτεχνία, Κατάρτιση Εκπαιδευτικών

Διάρκεια: 3 μήνες (1990)

Όταν μετακινήθηκε από το University of Ghent στο Free University of Amsterdam για τρεις μήνες το 1990, ο Marc Goffart ήταν ένας από τους πρώτους φοιτητές που επιλέχθηκαν για συμμετοχή στο Erasmus από τη Γάνδη. «Είχα ακούσει για το πρόγραμμα ένα χρόνο νωρίτερα και είχα σκεφτεί ότι αυτό θα ήταν κάτι καλό για τα παιδιά μου. Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα πράγματα θα προχωρούσαν τόσο γρή-γορα και ότι θα μπορούσα να επωφεληθώ και εγώ».

Η εμπειρία του ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. «Φανταζόμουν ότι η περιοχή της Φλάνδρας και οι Κάτω Χώρες ήταν μια πολύ πιο ομοιογενής περιοχή από ό,τι απο-δείχθηκε, γλωσσικά, πολιτισμικά και πολιτικά. Αυτό με έκανε να σκεφτώ για τη δική μου ταυτότητα, ως Βέλγου, με φλαμανδική καταγωγή και με τα ολλανδικά ως μητρική γλώσσα». Παρατήρησε επίσης μερικές σημαντικές διαφορές μεταξύ των εκπαιδευτικών μεθόδων. «Η ολλανδική προσέγγιση δίνει μεγάλη έμφαση στην αυτομελέτη, στις εργασίες, σε μικρότερες ομάδες συζήτησης και ούτω καθε-ξής. Το φλαμανδικό εκπαιδευτικό σύστημα, ιδίως τότε, ήταν πιο θεωρητικό, πιο δασκαλοκεντρικό».

Με την επιστροφή του στη Γάνδη, συνέβαλε στην ίδρυση του τοπικού παραρτή-ματος του Δικτύου Φοιτητών Erasmus. Η κινητικότητά του στο πλαίσιο του Erasmus ήταν «ένας από τους βασικούς λόγους που βρήκα αργότερα δουλειά στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του πανεπιστημίου». Επίσης «άνοιξε για μένα την ευρωπαϊκή πόρτα», η οποία τον οδήγησε στην παρούσα δουλειά του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ελπίζει ότι κάποτε οι περισσότεροι πολιτικοί των χωρών της Ε.Ε. θα είναι πρώην φοιτητές του Erasmus. «Θα τους δώσει μια ευρύτερη ευρωπαϊκή οπτική και αυτό θα τους βοηθήσει να εμπλουτίσουν τις απόψεις τους για τους τρόπους διοί-κησης των Πανεπιστημίων».


12

Ίδρυμα προέλευσης: Шуменски университет, България University of Shumen, Βουλγαρία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Αντιπρύτανης Διεθνών Σχέσεων και Υπεύθυνη Τμήματος Αγγλικών Σπουδών

Έτος δραστηριοποίησης στο Erasmus: 2003

Η συμμετοχή σε προγράμματα κινητικότητας επέτρεψε στη Rumyana Todorova να διδάξει σε πολλά πανεπιστήμια. Σε κάθε περίπτωση η εμπειρία είναι διαφορε-τική και «παρ’ όλο που μπορεί κανείς να νομίζει ότι γνωρίζει την κουλτούρα στην οποία μεταβαίνει, όταν ενσωματωθεί σε αυτήν ανακαλύπτει ότι υπάρχει πάντοτε κάτι καινούριο για να μάθει». Οι εμπειρίες αυτές της έδωσαν παραδείγματα τα οποία εφαρμόζει με τους φοιτητές της στη Βουλγαρία και αυτό ενθαρρύνει περισσό-τερα άτομα να συμμετάσχουν σε προγράμματα κινητικότητας, ενώ εμπλουτίζει τις διαλέξεις της.

Το έργο της στο εξωτερικό αποτελεί τόσο διαφήμιση για το πανεπιστήμιο, όσο και ευκαιρία ενίσχυσης και εμβάθυνσης των σχέσεων με τα υπάρχοντα συνεργαζόμενα ιδρύματα. Περίμενε ότι «οι ανταλλαγές θα επέφεραν βελτιώσεις στη χώρα, αλλά δια-πίστωσα με έκπληξη ότι τα πρότυπα είναι αντίστοιχα στο σύνολο του κλάδου».

Το έργο της στο πανεπιστήμιο περιλαμβάνει την προώθηση του Erasmus σε προ-σωπικό και φοιτητές. Η συμβουλή της προς τους φοιτητές είναι ότι «δεν πρέπει να χάσουν την ευκαιρία αυτή, η οποία πιθανό να μην τους ξαναπαρουσιαστεί. Είναι επίσης ένα καλό στοιχείο για το βιογραφικό, καθώς οι εργοδότες αναζητούν πάντοτε κάτι παραπάνω». Βάσει της εμπειρίας της, οι φοιτητές που ολοκλήρωσαν μια περί-οδο κινητικότητας Erasmus ενδιαφέρουν περισσότερο τους εργοδότες, «επειδή απέδειξαν ότι μπορούν να χειριστούν νέες και διαφορετικές καταστάσεις».

«Κάθε εμπειρία είναι διαφορετική και κάθε επίσκεψη μια νέα πρόκληση»


13

«Άλλαξε τη ζωή μου»

Ίδρυμα προέλευσης: Бургаски свободен университет, България Burgas Free University, Βουλγαρία

Ίδρυμα υποδοχής: Chemnitz University of Technology, Γερμανία

Τομέας σπουδών: Ξένες Γλώσσες


Η Boryana Klinkova ήταν στην πρώτη ομάδα φοιτητών που έλαβε μέρος σε πρό-γραμμα κινητικότητας από το Burgas Free University. Την εποχή εκείνη, κανείς δεν ήξερε τι ακριβώς να περιμένει, καθώς κανείς δεν είχε συμμετάσχει σε πρό-γραμμα κινητικότητας Erasmus. Προτού μεταβεί στη Γερμανία, οι περισσότερες εμπειρίες της για τη Δυτική Ευρώπη προέρχονταν από την τηλεόραση και το ραδι-όφωνο. Όλα ήταν διαφορετικά – το πρόγραμμα του πανεπιστημίου, η στέγαση και οι πρακτικές πτυχές της ζωής σε μια διαφορετική πόλη. «Χρειάστηκε να κάνω τόσο πολλά πράγματα μόνη μου – χωρίς τη στήριξη φίλων και συγγενών. Ήμουν τόσο περήφανη για τα όσα κατάφερα και ένιωσα ότι έγινα από έφηβη ενήλικη μέσω του Προγράμματος».

Στο τέλος της περιόδου κινητικότητας Erasmus, της προσφέρθηκε δουλειά στο Διεθνές Γραφείο του πανεπιστημίου υποδοχής καθώς και υποτροφία για να ολο-κληρώσει ένα δεύτερο δίπλωμα στη Γερμανία. Άρχισε να ασχολείται ολοένα και περισσότερο με τις διεθνείς υποθέσεις και εργάζεται τώρα ως Συντονίστρια Διεθνών Προγραμμάτων σε ένα άλλο πανεπιστήμιο στη Γερμανία. Από τη θέση αυτή, «υπο-στηρίζω νέους ανθρώπους ώστε να μπορέσουν να ζήσουν την εμπειρία σπουδών στο εξωτερικό. Η ομάδα μου οργανώνει προγράμματα κινητικότητας για περισσότερους από 700 φοιτητές ετησίως, εκ των οποίων 400 συμμετέχουν στο Erasmus».

Η κινητικότητα Erasmus της άνοιξε τον δρόμο για μια σταδιοδρομία στις διεθνείς ανταλλαγές, αλλά την οδήγησε επίσης να γνωρίσει τον σύζυγό της. «Αν αναλογι-στώ τα τελευταία δέκα χρόνια, είναι ενδιαφέρον πόσο πολλά πράγματα άλλαξαν στη διαχείριση του Erasmus και ποιος ήταν ο αντίκτυπός του τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική ζωή μου».


14

Milada Hlavácková

«Ανοίγοντας πόρτες στην Ευρώπη»

Ίδρυμα προέλευσης: Vysoká škola báňská – Technická univerzita Ostrava, Τσεχική Δημοκρατία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Διδάσκουσα και Συντονίστρια Erasmus


Από τον πρώτο καιρό που μερικοί ξένοι φοιτητές επισκέφθηκαν το Technical University of Ostrava το 1995, οι εξελίξεις υπήρξαν ραγδαίες. Το Erasmus βοή-θησε να ανοίξουν πόρτες για το πανεπιστήμιο. Με περισσότερες από 30 διμερείς συμφωνίες στη Σχολή Μηχανολογίας, οι φοιτητές μπορούν τώρα να σπουδάσουν παντού στην Ευρώπη στο πλαίσιο των σπουδών τους. Ως συντονίστρια της σχολής, η Milada Hlaváčková αναλαμβάνει όλες τις ακαδημαϊκές ρυθμίσεις για το προσω-πικό και τους φοιτητές που συμμετέχουν στην κινητικότητα Erasmus. Πιστεύει ότι «οι ξένοι φοιτητές είναι η καλύτερη διαφήμιση για τη σχολή, το πανεπιστήμιο και την Τσεχική Δημοκρατία». Επίσης, οι φοιτητές από την Ostrava που μεταβαίνουν στο εξωτερικό, επιστρέφουν με «καλύτερες γλωσσικές δεξιότητες και με κάτι δια-φορετικό στο βιογραφικό σημείωμά τους, το οποίο τους κάνει να ξεχωρίζουν από τους άλλους αποφοίτους».

Κατά τη γνώμη της, το γεγονός ότι αλλοδαποί φοιτητές επιστρέφουν στην Τσεχική Δημοκρατία μετά το τέλος των σπουδών τους, τονίζει τη σημασία της ανάπτυξης «κατανόησης και συνεργασίας μεταξύ χωρών και πολιτισμών». Και όταν μερικοί από τους φοιτητές αυτούς βρίσκουν δουλειές ή συνεχίζουν τις σπουδές στη χώρα τους, αυτό είναι ένα πολύ «απτό αποτέλεσμα της διεθνούς προσέγγισης του πανε-πιστημίου. Χωρίς την πρακτική και οικονομική στήριξη της Ε.Ε., κάτι τέτοιο δεν θα ήταν εφικτό».

Παράλληλα με τη στήριξη φοιτητών και προσωπικού, η συμμετοχή της σε Εντατικά Προγράμματα είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη νέων θεμάτων στο πρόγραμμα σπουδών, μια αγγλική έκδοση του δικτυακού τόπου της Σχολής και την καλύτερη κατανόηση των πολιτισμικών διαφορών με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι οι φοι-τητές όταν σπουδάζουν στο εξωτερικό.


15

Στο πλαίσιο του διδακτορικού προγράμματός του, ο Tomas Vitvar ανέλαβε να διδά-ξει στην Ιρλανδία. «Ήταν μια απαιτητική δουλειά: δίδασκα τρεις ώρες και οργάνωνα τέσσερα εργαστήρια κάθε εβδομάδα. Όχι μόνον βελτίωσα τα αγγλικά μου, αλλά γνώρισα πολλούς σπουδαίους ανθρώπους και έμαθα να ζω χωρίς την άμεση στή-ριξη της οικογένειας και των φίλων μου».

Αυτή η εμπειρία στο εξωτερικό τον βοήθησε να εργαστεί ως σύμβουλος στη Γερμανία και να αποκτήσει αργότερα μια μεταδιδακτορική θέση στο National University of Ireland. Από τη θέση αυτή, συντόνισε μια διεθνή ομάδα ερευνητών από την Ευρώπη, την Ασία και τις ΗΠΑ. Αργότερα, εκπροσώπησε την Τσεχική Δημοκρατία στην εκδήλωση «Ένα εκατομμύριο φοιτητές Erasmus» στις Βρυξέλλες το 2002. Εκεί γνώρισε τη σύζυγό του, η οποία εκπροσωπούσε τη Σλοβακία. «Η πρώτη μου επίσκεψη στο Cork στην Ιρλανδία ως φοιτητής Erasmus, άλλαξε τελικά την προσωπική μου ζωή και μου έδωσε εμπειρίες που χρησιμοποιώ σήμερα στη δουλειά μου».

Εξακολουθεί να εργάζεται σε διεθνείς κοινότητες. Ύστερα από τριάμισι χρόνια στην Ιρλανδία, μετακινήθηκε στο Ίνσμπρουκ της Αυστρίας όπου πέρασε άλλα τρία χρόνια. Το καλοκαίρι του 2011, ανέλαβε ανώτερη τεχνική θέση στην Oracle Corporation και τώρα εργάζεται στην Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική. «Ύστερα από δέκα σχεδόν χρόνια διεθνών εμπειριών, βλέπω ότι η επιτυχία στον εργασιακό χώρο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αμοιβαία κατανόηση και τον σεβασμό. Οι εμπειρίες, όπως αυτές που προσφέρει το Erasmus, αποτελούν τη βάση για μια πραγματικά ολοκληρωμένη Ευρώπη, καθώς δημιουργούν ισχυρούς δεσμούς μεταξύ χωρών και κοινοτήτων».

Ίδρυμα προέλευσης: České vysoké učení technické v Praze, Τσεχική Δημοκρατία

Ίδρυμα υποδοχής: Cork Institute of Technology, Ιρλανδία

Τομέας σπουδών: Πληροφορική


«Η αρχή της διεθνούς ζωής μου»


16

«Το Erasmus σε βοηθά να δημιουργήσεις τη δική σου κοινότητα ειδικών»

Ίδρυμα προέλευσης: VIA University College, Δανία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Διδάσκουσα Σχεδιασμού Κλωστοϋφαντουργικών Προϊόντων


Διδάσκοντας σχεδιασμό κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, η Connie Væver εργά-ζεται σε έναν εξειδικευμένο τομέα, στον οποίο οι ανταλλαγές φοιτητών δεν είναι πολύ συνηθισμένες. Ωστόσο, όταν της παρουσιάστηκε η ευκαιρία να μεταβεί στο εξωτερικό, ανακάλυψε πολύ φιλόξενους συναδέλφους, οι οποίοι ήταν πρόθυμοι να ανταλλάξουν ιδέες και να μοιραστούν τις γνώσεις τους. «Αξιοποιώντας την ευκαιρία να πάω στο εξωτερικό, βρήκα μια νέα ομάδα συναδέλφων, η οποία με εμπνέει».

Κατά την πρώτη επίσκεψή της στις Κάτω Χώρες, κατάλαβε ότι πολλά πράγματα ήταν παρόμοια, αλλά πολλά άλλα ήταν διαφορετικά. Παρακολούθησε «με ενδιαφέρον τους διαφορετικούς τρόπους επικοινωνίας με τους φοιτητές σε σχέση με την προ-σέγγιση που εφαρμόζεται στη Δανία». Το διάστημα που έζησε στις Κάτω Χώρες της έδωσε έμπνευση και ιδέες για τους δικούς της φοιτητές και τη βοήθησε να οργα-νώσει «διεθνή μαθήματα». Τη βοήθησε επίσης να κατανοήσει καλύτερα τι βιώ-νουν οι φοιτητές της όταν συμμετέχουν σε ένα πρόγραμμα κινητικότητας.

Η εμπειρία της την παρότρυνε επίσης να στείλει περισσότερους φοιτητές στο εξω-τερικό, ιδίως για να εργαστούν σε εταιρείες που ειδικεύονται στον σχεδιασμό. Αυτό επιτρέπει «στους φοιτητές από μια μικρή χώρα να διευρύνουν τους ορίζοντές τους, ενισχύει το βιογραφικό τους και τους καθιστά πιο ενδιαφέροντες για τους εργοδότες». Θα ήθελε να αξιοποιήσουν όλοι οι φοιτητές της την ευκαιρία να μετα-βούν στο εξωτερικό, καθώς επιστρέφουν από τα προγράμματα κινητικότητας «διαφορετικοί άνθρωποι, πιο προσηλωμένοι, με μεγαλύτερο ενδιαφέρον και συχνά με νέες ιδέες και προσεγγίσεις».


17

«Το Erasmus με έκανε να νιώσω ότι συμμετέχω στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση – πολιτικά, ιστορικά και, κυρίως, πολιτισμικά»

Ίδρυμα προέλευσης: Roskilde Universitet, Δανία

Ίδρυμα υποδοχής: Mykolo Romerio universitetas, Λιθουανία

Τομέας σπουδών: Πολιτικές Επιστήμες


Αρχικά η Nina Siig Simonsen ήταν διστακτική όσον αφορά τις σπουδές της στη Λιθουανία. Όταν έφτασε, ο καιρός ήταν γκρίζος, βροχερός και κρύος. «Το από-γευμα της δεύτερης ημέρας γνωρίσαμε τους λιθουανούς εκπαιδευτές μας και όλα μας φάνηκαν καλύτερα. Μάθαμε ότι το Βίλνιους είναι ολάνθιστο την άνοιξη – και πράγματι έτσι ήταν».

Η λιθουανική προσέγγιση της μάθησης ήταν διαφορετική. «Στη Δανία, με είχαν παροτρύνει να σκέφτομαι κριτικά και να δουλεύω ανεξάρτητα. Είχα εκπαιδευτεί να αμφισβητώ τους δασκάλους μου. Τότε συνειδητοποίησα ότι είχαν σημασία και άλλα πράγματα, και υπήρχε μεγαλύτερη έμφαση στη γνώση και στη συγκράτηση πλη-ροφοριών». Η περίοδος κινητικότητας αυτή, ήταν μέρος των σπουδών της στις πο- λιτικές επιστήμες. Ωστόσο, επιστρέφοντας στη Δανία, άλλαξε αντικείμενο και επικεντρώθηκε στις Ευρωπαϊκές Σπουδές. Η εμπειρία στη Λιθουανία την ενθάρ-ρυνε να προβληματιστεί σχετικά με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και την ευρωπαϊκή ιστορία και τη βοήθησε να σκεφτεί την αναζήτηση εργασίας στην Ευρώπη.

Πιστεύει ότι η αλλαγή στο αντικείμενο των σπουδών της και η επακόλουθη πρα-κτική εξάσκηση σε Δανέζικο Περιφερειακό Γραφείο στις Βρυξέλλες δεν θα είχαν συμβεί χωρίς το Erasmus. «Η πολιτισμική αξία μιας κινητικότητας δεν μπορεί να αποκτηθεί διαβάζοντας για αυτήν, πρέπει κανείς να τη ζήσει. Η Λιθουανία είναι ακόμη στην καρδιά μου. Ήταν μια σπουδαία ευκαιρία να γνωρίσω νέους φίλους από όλη την Ευρώπη και νιώθω περισσότερο Ευρωπαία σήμερα από ό,τι πριν φύγω για το Βίλνιους».


18

Nina

Siig Simonsen

«Ήθελα κάθε γενιά φοιτητών να έχει την ευκαιρία αυτή»

Ίδρυμα προέλευσης: Universität zu Köln, Γερμανία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Υπεύθυνη Τμήματος Ευρωπαϊκών Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων


Έχοντας ολοκληρώσει μέρος των σπουδών της στις ΗΠΑ στη δεκαετία του 1990, η Christiane Biehl διαπνεόταν από την επιθυμία μιας σταδιοδρομίας στη διεθνή εκπαίδευση. «Η εμπειρία αυτή υπήρξε πολύ σημαντική στη ζωή μου· με βοήθησε να σκεφτώ για τον τρόπο ζωής μου, να εγκαταλείψω παλιές συνήθειες και να δοκι-μάσω νέα πράγματα. Ήθελα κάθε νέα γενιά φοιτητών να έχει την ευκαιρία αυτή».

Στο University of Cologne, συντονίζει το Erasmus και άλλα Ευρωπαϊκά Προ- γράμματα και προωθεί ένα διεθνές δίκτυο αποφοίτων, το οποίο περιλαμβάνει φοιτητές του προγράμματος Erasmus. «Με την πάροδο του χρόνου, το πανεπι-στήμιο χρησιμοποίησε το πρόγραμμα Erasmus για να δημιουργήσει οργανωτικές δομές, να αναγνωρίζει μαθησιακά αποτελέσματα και να αυξήσει τον αριθμό των φοιτητών και των μελών του προσωπικού που μεταβαίνουν στο εξωτερικό». Για αυτήν, η αύξηση του αριθμού των φοιτητών έκανε το Erasmus «ένα συνηθισμένο κομμάτι της πανεπιστημιακής ζωής και όχι κάτι που προορίζεται μόνον για τους καλύτερους φοιτητές».

Εργάστηκε επίσης ως εξωτερική αξιολογητής του προγράμματος Socrates στις Βρυξέλλες και ως εθνική εμπειρογνώμονας της γερμανικής Υπηρεσίας Ακα-δημαϊκών Ανταλλαγών. Από τη θέση αυτή παρέχει συμβουλές για το Erasmus σε πανεπιστήμια στη Γερμανία και συναντά άλλους εθνικούς εμπειρογνώμονες για να συζητήσουν νέους τρόπους βελτίωσης των εμπειριών του προσωπικού και των φοιτητών από το Erasmus. «Για το πανεπιστήμιό μου, το Erasmus έκανε κανόνα τα προγράμματα διεθνούς κινητικότητας, θέσπισε δομές για τη στήριξη των ανταλλαγών και έδωσε κίνητρα στους φοιτητές. Από πολλές απόψεις, είναι δώρο ή προνόμιο για το προσωπικό και τους φοιτητές να επωφελούνται από αυτές τις ευκαιρίες».


19

Nina

Siig Simonsen

Ίδρυμα προέλευσης: Universität Greifswald, Γερμανία

Ίδρυμα υποδοχής: Universidad de Oviedo, Ισπανία

Τομέας σπουδών: Αγγλική και Αμερικανική Λογοτεχνία


Οι σπουδές της στο εξωτερικό βοήθησαν την Katja Krohn να αναγνωρίσει ότι ήταν τόσο Ευρωπαία όσο και Γερμανίδα. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος κινητικό-τητας στο οποίο συμμετείχε, πολλά πράγματα ήταν διαφορετικά – τόσο σε σχέση με τις ακαδημαϊκές σπουδές όσο και εκτός του πανεπιστημίου. «Ήμουν συνηθι-σμένη σε εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου στη Γερμανία, αλλά στην Ισπανία έπρεπε να γράφω εργασίες κάθε δύο εβδομάδες. Υπήρχαν πολλές πολιτισμικές διαφορές, μεταξύ άλλων η ώρα κατά την οποία ο κόσμος έτρωγε το δείπνο του. Στην αρχή έκανα συνεχώς συγκρίσεις με τη Γερμανία, αλλά αργότερα σταμάτησα».

«Όταν επέστρεψα στο πανεπιστήμιο της χώρας μου, συνειδητοποίησα πόσο είχα αλλάξει. Η αίσθηση της ένταξης σε ένα διεθνές περιβάλλον είχε χαθεί και έπαθα ένα είδος κατάθλιψης μετά το Erasmus, το οποίο μπορούν να κατανοήσουν μόνον όσοι έχουν συμμετάσχει σε κινητικότητα». Έγινε μέλος του τοπικού παραρτήμα-τος του Δικτύου Φοιτητών Erasmus (ESN) για να παραμείνει σε επικοινωνία με διεθνείς φοιτητές, να εξασκήσει τις γλωσσικές της δεξιότητες και να αναπτύξει ικανότητες διαχείρισης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να γίνει αντιπρόεδρος του ESN στη Γερμανία για ένα έτος και έπειτα να γίνει εθνικός αντιπρόσωπός του στις διεθνείς συναντήσεις.

Τώρα έχει εγκατασταθεί στις Βρυξέλλες, μετά την εκλογή της στη θέση της αντι-προέδρου του ESN International. Στο πλαίσιο των καθηκόντων της, βοηθά «φοι-τητές να στηρίξουν άλλους φοιτητές, ώστε να μπορέσουν να βρουν τον δρόμο τους σε νέους πολιτισμούς και νέες περιστάσεις». Συνεργάζεται τώρα με πολλούς εθνι-κούς οργανισμούς και φέτος, προτού επιστρέψει στο πανεπιστήμιο της χώρας της για να ολοκληρώσει τις σπουδές της, σκοπεύει να επισκεφτεί όσες περισσό-τερες Ευρωπαϊκές χώρες μπορεί.

«Ξεπερνώντας την κατάθλιψη μετά το Erasmus»


20

«Διεύρυνε τις γνώσεις μας για τη διδασκαλία και τη μάθηση»

Ίδρυμα προέλευσης: Tallinna Ülikool, Εσθονία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Διδάσκουσα, Συντονίστρια Τμήματος Erasmus Mundus


Η Sirje Virkus ασχολείται με τα Προγράμματα Erasmus από τότε που έγιναν δια-θέσιμα στην Εσθονία το 1999. Η συμμετοχή φοιτητών και προσωπικού ξεκίνησε με αργούς ρυθμούς, αλλά αυξάνεται συνεχώς. «Ένα σημαντικό αποτέλεσμα του Προγράμματος κινητικότητας είναι η πολύ εμφανής αλλαγή στο Τμήμα, καθώς γίνε-ται ολοένα και πιο διεθνές». Με συμφωνίες συνεργασίας σε περισσότερες από 15 χώρες, το διδακτικό προσωπικό μπορεί να διδάξει για κάποιο διάστημα σε άλλες χώρες. Η αξιοποίηση των ευκαιριών αυτών διεύρυνε τις γνώσεις της σε πολλούς επαγγελματικούς τομείς και αύξησε την κατανόησή της σχετικά με τις μεθόδους διδασκαλίας και μάθησης που χρησιμοποιούνται στα συνεργαζόμενα ιδρύματα.

«Το Erasmus είναι ένα από τα εμβληματικά προγράμματα εκπαίδευσης της Ε.Ε. Η επι-τυχία στον συγκεκριμένο τομέα οδήγησε σε άλλες συνεργασίες». Όπως αναφέρει, αυτό περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός μεταπτυχιακού διπλώματος στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus Mundus, τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα, δημοσιεύσεις, συνέδρια και εργασίες στον τομέα της διασφάλισης ποιότητας. Σαν μέλος του Συμβουλίου Διεθνοποίησης του πανεπιστημίου, η δου-λειά της συνένωσε ένα μεγάλο αριθμό επαγγελματικών επαφών με στρατηγικό στόχο την υποστήριξη διεθνών εργασιών στο Ταλλίν.

Η προσέγγιση αυτή περιλαμβάνει την ανάπτυξη εικονικής κινητικότητας. «Καθώς οι περισσότεροι φοιτητές στο πανεπιστήμιο εργάζονται ταυτόχρονα με τις σπουδές τους, μπορεί να είναι δύσκολο για αυτούς να σπουδάσουν στο εξωτερικό από οικο-νομικής άποψης. Τα εξ’ αποστάσεως, μέσω εικονικής πραγματικότητας σεμινάρια, παρέχουν στους φοιτητές την ευκαιρία να δουν πώς είναι οι σπουδές στο εξωτε-ρικό». Για όσους καταφέρνουν να σπουδάσουν πραγματικά στο εξωτερικό, παρα-τηρεί ότι οι φοιτητές που επιστρέφουν «έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και καλύτερες γλωσσικές και διεθνείς δεξιότητες».


21

«Θα θυμάστε το διάστημα που περάσετε στο εξωτερικό για όλη σας τη ζωή»

Ίδρυμα προέλευσης: Tallinna Ülikool, Εσθονία

Ίδρυμα υποδοχής: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ελλάδα

Τομέας σπουδών: Ψυχολογία


«Το Erasmus επιτρέπει στους φοιτητές να έχουν μια κοινωνική εμπειρία ή μια ση- μαντική ευκαιρία ή μπορεί και τα δύο». Στη χώρα της, η Helen Margus εργαζόταν και σπούδαζε ταυτόχρονα. Όταν πήγε στην Ελλάδα, αφιέρωσε όλο τον χρόνο της στις σπουδές. Αυτό περιελάμβανε την εκμάθηση μιας νέας γλώσσας, την ευθύνη για τη διαχείριση της καθημερινότητάς της και την προσαρμογή σε διαφορετικό τρόπο μάθησης. «Δεν είναι τόσο το τι έμαθα· είναι περισσότερο το τι βίωσα. Γνώσεις μπορούν να αποκτηθούν οπουδήποτε αλλά αυτό που έχει σημασία είναι η συνολική εμπειρία. Συνιστώ στον καθένα να αξιοποιήσει μια τέτοια ευκαιρία, γιατί θα τη θυμά-ται σε όλη του τη ζωή».

Η συμμετοχή της στο Erasmus αύξησε την αυτοπεποίθησή της όσον αφορά το να ζει μακριά από τη χώρα της και την έκανε πιο ανοικτή στην ανάπτυξη σχέσε- ων με ανθρώπους από άλλες χώρες. Βελτίωσε τις δεξιότητές της στα αγγλικά και απέδειξε ότι μπορούσε να κάνει νέους φίλους και να επιλύει προβλήματα χρησιμοποιώντας μια άλλη γλώσσα.

Μετά την αποφοίτησή της, εργάστηκε ως ψυχολόγος φοιτητών στο πανεπιστήμιο της χώρας της. Η εμπειρία της παραμονής της στο εξωτερικό, της επέτρεψε να κα- τανοεί καλύτερα πολλούς διεθνείς φοιτητές. Σήμερα είναι ελεύθερη επαγγελμα-τίας, κλινική ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια σε συμβουλευτικό κέντρο. «Νιώθω ότι η εμπειρία του να μοιράζομαι την καθημερινή ζωή με διαφορετικούς ανθρώ-πους μου έδωσε μεγαλύτερη κατανόηση, θάρρος και αυτοπεποίθηση στη δουλειά και στην κοινωνική ζωή μου».


22

«Το Erasmus έλυσε πάρα πολλά προβλήματα για εμάς»

Ίδρυμα προέλευσης: Dublin Institute of Technology, Ιρλανδία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Υπεύθυνη Τμήματος Γλωσσών και Πολιτισμικών Σπουδών


Ως ειδικός στις γλώσσες σε Τεχνολογικό Ίδρυμα, η Miriam Broderick έχει διδάξει για περισσότερα από 30 χρόνια σε φοιτητές μηχανολογίας, φυσικών επιστημών και διοίκησης επιχειρήσεων. Πριν από την έναρξη του Erasmus, είχε οργανώσει ανταλλαγές σύντομης διάρκειας και τοποθετήσεις φοιτητών και είχε εντάξει το ίδρυμα στο οποίο εργαζόταν, σε πολλά ευρωπαϊκά σχέδια για τη νεολαία. «Η άφιξη του Erasmus έλυσε τόσα πολλά προβλήματα για εμάς: αναγνώριση σπουδών, συμ-μετοχή φοιτητών σε διαφορετικά στάδια της εκπαίδευσής τους και μεγαλύτερες σε διάρκεια τοποθετήσεις για πρακτική άσκηση, οι οποίες ενισχύουν τις προοπτικές απασχόλησης. Με το Erasmus συνδυάσαμε για πρώτη φορά το έργο μας με την παραμονή στο εξωτερικό».

Το Erasmus δημιούργησε και άλλες ευκαιρίες για το προσωπικό και τους φοιτη-τές, όπως «θέσεις εξωτερικού εξεταστή σε πανεπιστήμια στο εξωτερικό, ανάπτυξη των κοινών μεταπτυχιακών διπλωμάτων του Erasmus Mundus, ανάπτυξη ενός προ-γράμματος ακαδημαϊκής υποστήριξης για το προσωπικό και τους φοιτητές που έρχονται στο ίδρυμά μας και ήταν η αρχή πολλών καλών φιλικών σχέσεων». Η συμ-μετοχή στο Erasmus επιτάχυνε την ανάπτυξη της διεθνούς διάστασης του έργου του Dublin Institute of Technology.

Με την πάροδο του χρόνου, οι ανταλλαγές δεν περιορίζονται στις σπουδές μηχα-νολογίας, επιστημών και διοίκησης επιχειρήσεων αλλά καλύπτουν πλέον ευρύ φάσμα προγραμμάτων σπουδών, από τον τουρισμό έως την τεχνολογία τροφί-μων και τη βρεφονηπιακή εκπαίδευση. «Οι φοιτητές σήμερα είναι πολύ πιο πρό-θυμοι να ταξιδέψουν. Προετοιμάζοντάς τους εκ των προτέρων, διευκολύνουμε την ένταξή τους στο νέο περιβάλλον. Η θέσπιση συνεχούς αξιολόγησης και η καθιέ-ρωση εξαμήνων κατέστησε επίσης την κινητικότητα πολύ πιο εύκολη για φοιτητές και πανεπιστήμια».


23

«Δεν υπάρχουν μειονεκτήματα στη συμμετοχή»

Ίδρυμα προέλευσης: University of Limerick, Ιρλανδία

Ίδρυμα υποδοχής: Universitat Autonòma de Barcelona, Ισπανία

Τομέας σπουδών: Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία


Για τους φοιτητές που σπουδάζουν εφαρμοσμένη γλωσσολογία, όπως η Jessica Gough, η παραμονή στο εξωτερικό είναι υποχρεωτική. Ωστόσο, επειδή πάσχει από εγκεφαλική παράλυση, η οποία επηρεάζει την κινητικότητα και την ισορρο-πία του σώματός της, της παρασχέθηκε η δυνατότητα να μείνει στην Ιρλανδία. «Αποφάσισα να πάω. Δεν τα παρατάω εύκολα και ήθελα να ανταποκριθώ στην πρό-κληση. Δεν άφησα την αναπηρία μου να με εμποδίσει. Νομίζω, μάλιστα, ότι με έκανε ακόμη πιο αποφασισμένη να βιώσω μια επιτυχημένη εμπειρία Erasmus».

Η ζωή μακριά από τη χώρα της για πέντε μήνες και ο διορισμός ενός προσωπικού βοηθού για τις καθημερινές δραστηριότητες ήταν «εμπόδια που έπρεπε να ξεπε-ραστούν. Ήμουν απολύτως αποφασισμένη να στεφθεί με επιτυχία η καταπληκτική αυτή ευκαιρία». Έχοντας επιλέξει να σπουδάσει ιρλανδικά, γαλλικά και ισπανικά στην Ιρλανδία, χρησιμοποίησε την παραμονή της στο εξωτερικό για να σπουδάσει καταλανικά, παράλληλα με τα ισπανικά και γαλλικά και με τα μαθήματα μετάφρα-σης, ενώ τοποθετήθηκε επίσης στο πλαίσιο του Comenius σε σχολείο πρωτοβάθ-μιας εκπαίδευσης στη Γαλλία. Κατά τη διάρκεια της τοποθέτησης αυτής έμαθε για τα οξιτανικά, μια από τις περιφερειακές γλώσσες της Γαλλίας. Σε συνδυασμό με τα καταλανικά, αυτό την ενέπνευσε να ασχοληθεί με τις γλωσσικές μειονότητες ως αντικείμενο για τη διπλωματική της εργασία.

«Γνωρίζω ότι απέδειξα πως μπορώ να ζήσω και να σπουδάσω ανεξάρτητα σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα και αυτό τόνωσε την αυτοπεποίθησή μου». Όπως λέει, «η απόφαση να συμμετάσχω στην εμπειρία του Erasmus άλλαξε τη ζωή μου με διάφορους τρόπους και είχε τεράστιο αντίκτυπο στην ακαδημαϊκή και προσωπική μου ανάπτυξη». Μετά την αποφοίτησή της το 2011, εργάζεται τώρα ως βοηθός αγγλικής γλώσσας σε σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στη νότια Γαλλία.


24

«Το σύνθημα του πανεπιστημίου μου για το Erasmus – Συνεχίζουμε ν’ανεβαίνουμε όλο και πιο ψηλά»

Ίδρυμα προέλευσης: Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ελλάδα

Τομέας σπουδών/τίτλος: Υπεύθυνη Διεθνών Σχέσεων


Με μεγάλο αριθμό συμφωνιών συνεργασίας, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών έχει μια πραγματικά ευρωπαϊκή προοπτική. Κατά τη θητεία της Κατερίνας Γαλανάκη Σπηλιωτοπούλου στο Πανεπιστήμιο, ο ετήσιος αριθμός των εισερχό-μενων φοιτητών αυξήθηκε από 3 σε 300. Ωστόσο, η δημιουργία συνεργασιών απαιτεί χρόνο. «Προτού επισκεφθώ έναν νέο εταίρο Erasmus, συγκεντρώνω στοι-χεία για το ίδρυμα, την ακαδημαϊκή διάρθρωσή του, το πρόγραμμα σπουδών, τα γλωσσικά θέματα και τις διευκολύνσεις που προσφέρονται στους φοιτητές. Στόχος μου είναι να αποκτήσω όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για την κατάρ-τιση μιας νέας συμφωνίας Erasmus, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα την καλής ποι-ότητας κινητικότητα των φοιτητών».

Εκτός από τα οφέλη για τους φοιτητές, ο αντίκτυπος στην ίδια υπήρξε σημαντι-κός. «Ανέπτυξα εξαιρετικές σχέσεις και απέκτησα θαυμάσιους φίλους και συνα-δέλφους παντού στην Ευρώπη με τους οποίους έχω σήμερα καλή επικοινωνία και εμπιστευόμαστε απολύτως ο ένας τον άλλον. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα πάντοτε να λύνουμε τα προβλήματα των φοιτητών μας με πνεύμα κατανόησης και εξαιρε-τικής συνεργασίας». Η προσωπική αυτή πτυχή υπήρξε καθοριστική για τη μεγάλη απήχηση του προγράμματος κινητικότητας Erasmus.

Οι συμφωνίες με τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια περιέχουν συχνά κοινά στοι-χεία, αλλά όχι πάντοτε. «Παρατηρήσαμε διαφορές με μερικά πανεπιστήμια, κυρίως στο ακαδημαϊκό τους πρόγραμμα, οι οποίες δημιούργησαν εμπόδια στην κινητικό-τητα, καθώς και διαφορές στη διαχείριση της στέγασης και σε πολιτισμικά ζητή-ματα». Πιστεύει πως οι καλές προσωπικές σχέσεις βοηθούν τους φοιτητές να ξεπερνούν τα όποια πρακτικά προβλήματα, ενώ εργαλεία όπως το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς και Συσσώρευσης Πιστωτικών Μονάδων (ECTS), συμβάλουν θετικά στην αντιμετώπιση των ακαδημαϊκών διαφορών.


25

«Το Erasmus άλλαξε τη ζωή μου»

Ίδρυμα προέλευσης:Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ελλάδα

Ίδρυμα υποδοχής: Ludwig-Maximilians-Universität München, Γερμανία

Τομέας σπουδών: Αρχαιολογία/Λαογραφία


Μια περίοδος κινητικότητας Erasmus βοήθησε τη Μαρία Καλιαμπού να εντοπίσει τον τομέα των διδακτορικών σπουδών της. Στη Γερμανία «μπόρεσα να βρω ένα Τμήμα το οποίο προσέφερε εκπαίδευση που δεν ήταν διαθέσιμη στη χώρα μου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να επιστρέψω στη Γερμανία, αφού απέκτησα το πρώτο μου δίπλωμα στην Ελλάδα». Μετά το διδακτορικό της, στο οποίο απονεμήθηκε το βραβείο Lutz Röhrich το 2006 για την καλύτερη γερμανική εργασία με θέμα την προφορική λογοτεχνία, ολοκλήρωσε μεταδιδακτορική έρευνα στη Γαλλία. Στη συνέχεια, μετέβη στις ΗΠΑ για να ολοκληρώσει μια υποτροφία (Fellowship) στο Princeton University και σήμερα διδάσκει στο Yale University. «Δεν είναι υπερβολή να πω ότι το Erasmus άλλαξε τη ζωή μου».

Στην παρούσα θέση της, συνεργάζεται με πολλούς φοιτητές οι οποίοι σκέφτο-νται να σπουδάσουν στο εξωτερικό. «Μπορώ να μεταδώσω στην επόμενη γενιά ότι τα προσωπικά και επαγγελματικά οφέλη ενός ακαδημαϊκού προγράμματος κινητικότητας μπορούν να διαρκέσουν μια ζωή». Η εμπειρία Erasmus ενίσχυσε την κατανόησή της για τις ευρωπαϊκές προοπτικές, κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο, καθώς καλείται συχνά να μιλά στους φοιτητές για την Ευρώπη.

Εκτός από τα επαγγελματικά οφέλη του προγράμματος κινητικότητας, έμαθε πολλά και σε προσωπικό επίπεδο. «Όταν επέστρεψα, ένιωθα διαφορετικός άνθρω-πος. Δεν νομίζω ότι είναι εύκολο για τον καθένα να μπορεί να ξεπεράσει την πρό-κληση του να ζει στο εξωτερικό μόνος, χωρίς την ασφάλεια του οικογενειακού περιβάλλοντος. Η ζωή και οι σπουδές στο εξωτερικό και φυσικά η επιτυχία, απαι-τούν μια πολύ συνειδητή απόφαση, ακόμη και αν στην αρχή δεν ξέρεις πού κατευ-θύνεσαι. Στη διάρκεια του ταξιδιού αυτού, μαθαίνει κανείς να έχει πίστη, υπομονή και επιμονή».


26

«Μια σημαντική συνεισφορά στην ευρωπαϊκή ταυτότητα»

Ίδρυμα προέλευσης: Universidad de Zaragoza, Ισπανία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Διευθυντής Τμήματος Γαλλικών Σπουδών


«Η ανάπτυξη του Erasmus κατέχει κεντρική θέση στην οικοδόμηση μιας ευρωπα-ϊκής κοινότητας σπουδαστών και ερευνητών. Συμβάλλει στην οικοδόμηση μιας κοινής ταυτότητας βασισμένης στην εκπαίδευση και στον πολιτισμό». Για τον Fidel Corcuera Manso, η καθιέρωση και η ανάπτυξη του προγράμματος Erasmus βελ-τίωσε τις ακαδημαϊκές γνώσεις, τις γλωσσικές δεξιότητες και τις πολιτισμικές ικανότητες τόσο του προσωπικού όσο και των φοιτητών. Βοήθησε την εκπαιδευ-τική κοινότητα να «βρει κοινές λύσεις αλλά και ν’ αναγνωρίσει πού υπάρχουν διαφορές».

Παρότι υπήρχαν πάντοτε κάποιοι που συνεργάζονταν μεμονωμένα και με ενθου-σιασμό σε προγράμματα ανταλλαγής και σε διεθνή έρευνα, η συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992 σηματοδότησε την έναρξη μιας περιόδου ανάπτυξης για το Erasmus. Στο University of Zaragoza, η διεθνοποίηση έγινε μέρος της καθημε-ρινής ζωής. «Αυτό που κάποτε θεωρούνταν ως εξωτικό – η παρουσία αλλοδαπών φοιτητών – έχει γίνει μέρος της καθημερινής ζωής».

Το έργο του με την Ισπανική Πανεπιστημιακή Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων και Συνεργασίας (CEURI) συνέβαλε στην καθιέρωση μιας κοινής στρατηγικής και πολιτικής για την κινητικότητα προσωπικού και φοιτητών σε όλα τα πανεπιστή-μια της Ισπανίας. Με 30ετή πείρα στην ανάπτυξη προγραμμάτων ευρωπαϊκής κινητικότητας, διαπίστωσε το σημαντικό ρόλο της εκπαίδευσης στην οικοδό-μηση κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας. «Εκτός από την ανάπτυξη ακαδημαϊκών γνώσεων, το Erasmus βελτιώνει τις γλωσσικές δεξιότητες των φοιτητών και αυξά-νει την κατανόησή τους για άλλους πολιτισμούς και διαφορετικούς τρόπους ζωής. Μαθαίνουν να τιμούν και να απολαμβάνουν την κοινή αυτή ευρωπαϊκή ταυτότητα, αλλά και να σέβονται και να κατανοούν όλες τις διαφορές που κάνουν την Ευρώπη μια μοναδική ήπειρο».


27

Ίδρυμα προέλευσης: Universitat Politècnica de València, Ισπανία

Ίδρυμα υποδοχής: Helsinki Metropolitan University of Applied Sciences, Φινλανδία

Τομέας σπουδών: Πληροφορική


Το πρόγραμμα Erasmus αποτέλεσε το τελευταίο έτος του μεταπτυχιακού διπλώ-ματος του Tomás Sánchez López. «Ήταν σίγουρα το καλύτερο έτος της πανεπιστη-μιακής ζωής μου, κατά το οποίο αξιοποίησα νέες ευκαιρίες οι οποίες δεν υπήρχαν στο πανεπιστήμιο της χώρας μου και έκανα επίσης πολλούς καλούς φίλους». Εκτός από τη γνωριμία με νέους τρόπους εργασίας σε μια διαφορετική κουλτούρα, το «έτος Erasmus μου πρόσφερε μια νέα θεώρηση του κόσμου, η οποία ξεπερνά τη χώρα μου, ακόμη και την Ευρώπη».

Στη διάρκεια των σπουδών του στο εξωτερικό, υπέβαλε αίτηση για να ολοκληρώ-σει το διδακτορικό του στη Νότια Κορέα. Η διεθνής αυτή εμπειρία του εξασφάλισε μια μεταδιδακτορική θέση στο University of Cambridge στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σήμερα κατέχει ανώτερη θέση στην εταιρεία EADS, παγκόσμιο ηγέτη στη μηχα-νολογία και την αεροδιαστημική. Καθώς η δουλειά του περιλαμβάνει στενή συνερ-γασία με πανεπιστήμια στην Ευρώπη, η εμπειρία των σπουδών του σε τρεις χώρες υπήρξε πραγματικό πλεονέκτημα. «Αναμφίβολα, χωρίς την αρχική ευκαιρία που είχα να εξερευνήσω μια άλλη χώρα της Ε.Ε. ως φοιτητής Erasmus, δεν θα ήμουν εδώ που βρίσκομαι σήμερα και, κυρίως, δεν θα ήμουν αυτός που είμαι».

Οπωσδήποτε, το πρόγραμμα Erasmus τον βοήθησε να κινείται στο εξωτερικό με μεγαλύτερη άνεση. «Νομίζω ότι η διεθνής σταδιοδρομία μου θα συνεχιστεί για κάποιο διάστημα, αλλά τελικά θα θελήσω να επιστρέψω στην Ισπανία. Στην παρούσα οικονομική συγκυρία, το να έχεις στο βιογραφικό σου ένα στοιχείο που σε κάνει να ξεχωρίζεις, είναι ένα πραγματικό πλεονέκτημα – το Erasmus σου το προσφέρει αυτό».

«Μια νέα θεώρηση του κόσμου»


28

«Σου δίνει νέες ιδέες για τη διδασκαλία σου»

Ίδρυμα προέλευσης: Lycée Ozenne, Toulouse, Γαλλία

Τομέας σπουδών: Διεθνές Εμπόριο


Ως αποτέλεσμα της κινητικότητας μέσω του προγράμματος Erasmus η Nathalie Brahimi επέστρεψε ευχαριστημένη για όσα βίωσε, γεμάτη από τις ανταλλαγές ιδεών και πιο πλούσια σε εμπειρίες και γνώσεις. Αυτό εξυπηρέτησε δύο σκο-πούς. «Ο κύριος λόγος ήταν να οργανώσουμε τις δομές για την κινητικότητα των φοιτητών μας. Όμως, αξιοποίησα επίσης την ευκαιρία για να διδάξω στις Κάτω Χώρες». Στο Lycée Ozenne στη Γαλλία, δίδασκε ήδη το μάθημά της – διεθνές εμπό-ριο – στα αγγλικά, και ήθελε να αποκτήσουν οι μαθητές της μεγαλύτερη εμπει-ρία στη γλώσσα. Αναζητούσε έναν εταίρο για διδασκαλία του μαθήματος της αγγλικής γλώσσας στον ίδιο τομέα. Η αναζήτηση αυτή την οδήγησε στο Saxion University στις Κάτω Χώρες.

«Όταν επέστρεψα στη Γαλλία, μίλησα με τους συναδέλφους μου σε άλλα Τμήματα του Lycée και τους παρακίνησα να ασχοληθούν με το Erasmus». Σήμερα, τρία από τα τεχνολογικά Τμήματά του συνεργάζονται με οκτώ Ιδρύματα στις Κάτω Χώρες, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, στην Τουρκία και στη Γερμανία. Σύντομα, θα ενταχθεί στην ομάδα ένας ρουμάνος εταίρος. Σε διάστημα δύο ετών, 21 φοιτη-τές του Lycée έλαβαν μέρος στην κινητικότητα Erasmus, όπως και 11 μέλη του προσωπικού. Το Erasmus είναι μια «ιδιαίτερα πολύτιμη εμπειρία», την οποία δεν διστάζει να συστήσει σε άλλα Ιδρύματα. «Φυσικά, υπάρχει αρχικός δισταγμός σχετικά με την προσπάθεια που απαιτείται, αλλά αξίζει το κόπο. Έρχεσαι σε επαφή με νέες μεθόδους διδασκαλίας και άλλους πολιτισμούς. Και αυτό σου δίνει νέες ιδέες για τη δική σου διδασκαλία όταν επιστρέψεις στη χώρα σου. Σε βγάζει από τη ρουτίνα σου και σε βοηθά να προοδεύσεις». Όμως, πάνω απ’ όλα, οι ίδιοι οι μαθητές της εκτιμούν το Erasmus. «Ο ενθουσιασμός και η ανταπόκρισή τους με ενέπνευσαν να συνεχίσω να αναζητώ νέους εταίρους ανταλλαγής».


29

«Το Erasmus αυξάνει τις ευκαιρίες και τις συγκινήσεις»

Ίδρυμα προέλευσης: Université de Franche-Comté, Γαλλία

Ίδρυμα υποδοχής: University of Birmingham, Αγγλία

Τομέας σπουδών: Αγγλική Γλώσσα, Τέχνες και Πολιτισμός


Πριν από την ανταλλαγή Erasmus, ο Julien Pea σχεδίαζε να γίνει καθηγητής αγγλικών. Τα σχέδιά του άλλαξαν όμως. «Επιστρέφοντας ήξερα ότι ήθελα κάτι άλλο. Ήθελα να φανώ χρήσιμος στους νέους φοιτητές που έρχονταν στο πανε-πιστήμιό μου. Έτσι, ξεκίνησα μια οργάνωση υποστήριξης των διεθνών φοιτη-τών». Αυτό οδήγησε σε εθελοντική εργασία για το Δίκτυο Φοιτητών Erasmus (ESN) και στον διορισμό του, το 2006, ως εθνικού εκπροσώπου. Από τη θέση αυτή, η ομάδα του έθεσε υποψηφιότητα και φιλοξένησε τελικά το 2008 την ετήσια γενική συνέλευση του ESN International, η οποία υποδέχθηκε περισ-σότερους από 500 εκπροσώπους φοιτητών στη Γαλλία.

Κατά την παραμονή του στο εξωτερικό, αποφάσισε να ζήσει με ντόπιους και όχι με διεθνείς φοιτητές. «Αυτό μου έδωσε μια διαφορετική οπτική του βρετανικού τρόπου ζωής. Με βοήθησε να δω τις πολιτισμικές διαφορές, να καταλαβαίνω δια-φορετικές προφορές και να αναγνωρίσω τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους μπορούν να δημιουργηθούν παρεξηγήσεις».

Σήμερα εργάζεται σε ευρωπαϊκό κέντρο πληροφοριών στη Γαλλία. Η εμπειρία του από το Erasmus εξακολουθεί να εμπλουτίζει την εργασία του και τις εθελο-ντικές δραστηριότητές του στο ESN. Ανατρέχοντας το παρελθόν, είναι φανερό ότι η κινητικότητα άλλαξε τα σχέδια για τη σταδιοδρομία και τις φιλοδοξίες του. «Τα κοινωνικά οφέλη του Erasmus που είναι πολλά, σε κάνουν να δεις τα πράγ-ματα διαφορετικά. Με έκαναν να θελήσω να κάνω περισσότερα. Μου έδωσαν ευκαιρίες· διαμόρφωσαν την επιλογή της σταδιοδρομίας μου και την αντίληψή μου για τον εαυτό μου».


30

«Ο αντίκτυπος ήταν τεράστιος»

Ίδρυμα προέλευσης: Università di Pisa, Ιταλία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Ιστορία/Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πρώιμης Σύγχρονης Ιστορίας


Η Ann Katherine Isaacs, Kαθηγήτρια Iστορίας και ερευνήτρια στο University of Pisa, συντόνισε ή συμμετείχε σε πολλά σχέδια Erasmus και έλαβε μέρος σε εννέα μετακινήσεις για το προσωπικό. Η πρώτη της ανάμειξη ήταν το 1989, όταν έλαβε μέρος σε ένα πιλοτικό σχέδιο για την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού συστήμα-τος μεταφοράς πιστωτικών μονάδων (ECTS), και συνεχίζει τις δραστηριότητές της μέχρι σήμερα: συνέβαλε στη δημιουργία του νέου οδηγού χρηστών ECTS, ενός συστήματος το οποίο χρησιμοποιούν πλέον εκατομμύρια άτομα. «Ήταν ένα προ-νόμιο για μένα να μπορέσω να συνεισφέρω στην ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης συνδέοντάς τον με τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας», λέει. «Εκ των υστέρων, μπορώ τώρα να δω ξεκάθαρα τη σημασία των πρώτων εκείνων βημάτων στο ECTS και στην κινητικότητα του προσωπικού στο πλαίσιο του Erasmus».

Τα εντατικά προγράμματα Erasmus με την πάροδο των ετών αποδείχθηκαν ιδι-αίτερα διδακτικά: «Ήταν σαν ένα εργαστήριο για την κατανόηση των διαφορετι-κών ενδιαφερόντων, των μεθόδων έρευνας και διδασκαλίας σε διαφορετικές χώρες». Τα διδάγματα που αποκόμισε τροφοδότησαν μια σειρά σχεδίων με τον τίτλο CLIOH «Creating Links and Overviews for a New History Agenda», συμπε-ριλαμβανομένων των δικτύων ευρωπαϊκής ιστορίας CLIOHnet2, που απέσπασε το Χρυσό Βραβείο Erasmus το 2009, CLIOHRES και CLIOHWORLD.

Σήμερα είναι πρόεδρος της ομάδας Ιστορίας του Tuning, μιας διαδικασίας για την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών και σημείων αναφοράς με στόχο τη βελ-τίωση της ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης και έχει επιτύχει τη διάδοση της διαδικασίας σε άλλες ηπείρους. Το Erasmus, λέει, «είχε τεράστιο αντίκτυπο. Είχα τη μεγάλη χαρά να μπορέσω να συμμετάσχω και να επιφέρω βαρυσήμαντες αλλαγές». Όσον αφορά το μέλλον του προγράμματος, λέει: «Ας το κάνουμε να λειτουργήσει ολοένα και καλύτερα· ας συνεχίσουμε την προσπάθεια».


31

«Καθένας από εμάς μπορεί να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο»

Ίδρυμα προέλευσης: Università degli Studi di Perugia, Ιταλία

Ίδρυμα υποδοχής: Universidad de Alicante, Ισπανία

Τομέας σπουδών: Νομική


Ένας νέος κόσμος ευκαιριών άνοιξε για τον Maurizio Oliviero, μια περίοδος κινη-τικότητας Erasmus στο πλαίσιο των σπουδών του, στο Αλικάντε, στην Ισπανία. Ο νεαρός φοιτητής Νομικής από την Perugia ξεκίνησε να ανακαλύψει με ποιον τρόπο σπουδάζουν οι συμφοιτητές του που θέλουν να γίνουν δικηγόροι και να γνω-ρίσει «από κοντά την Ευρώπη».

«Ήταν πολύ εύκολο να ζήσω σε μια διαφορετική χώρα», θυμάται. «Όταν είσαι νέος και ιδεαλιστής, όλα είναι εύκολα. Αν όλοι οι νέοι είχαν την ευκαιρία να μάθουν για άλλους πολιτισμούς, ο κόσμος θα είχε λιγότερα προβλήματα μισαλλοδοξίας».

Η πρώτη του επαφή με ένα άλλο νομικό μοντέλο, του δημιούργησε μεγάλο ενδι-αφέρον για τα διαφορετικά νομικά συστήματα και αποφάσισε να συντάξει τη διατριβή του με θέμα τη συνταγματική μεταρρύθμιση στην Ισπανία. Τον συνε-πήρε επίσης η ιστορία της Ισπανίας με την παράλληλη ανοχή του εβραϊκού, του χριστιανικού και του ισλαμικού νομικού συστήματος. «Η ιστορία δείχνει ότι μπο-ρούμε να ζήσουμε μαζί· ζήσαμε την εμπειρία αυτή. Όταν επέστρεψα στην Ιταλία, ζήτησα από τον καθηγητή μου να μου δώσει περισσότερες ευκαιρίες να σπουδάσω ισλαμικό δίκαιο σε αραβικές χώρες και άρχισα να μαθαίνω αραβικά».

Σήμερα είναι καθηγητής συγκριτικού δικαίου στο University of Perugia, και ειδι-κός στο ισλαμικό δίκαιο, μέλος της ομάδας η οποία συντάσσει το παλαιστινιακό σύνταγμα ενώ συμβάλλει στη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος στο Αφγανιστάν και στην εκπαίδευση αφγανών δικαστών.

Αυτοί οι εννέα μήνες στο Αλικάντε ήταν «μοναδικοί, ζωτικής σημασίας και γεμάτοι ζωντάνια», λέει. Επιβεβαίωσαν επίσης την αγάπη του για τον μυθιστορηματικό ήρωα Δον Κιχώτη, ο οποίος εξαπέλυε επιθέσεις κατά ανεμόμυλων (νομίζοντας ότι ήταν γίγαντες) – «ήταν μια σωστή άποψη και είναι ακόμη πιο σωστή σήμερα. Καθένας από εμάς μπορεί να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο. Πρέπει απλώς να βρούμε τα κατάλληλα εργαλεία και την κατάλληλη στρατηγική».


32

«Οι φοιτητές επιστρέφουν πιο θετικοί, με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και πιο ανεξάρτητοι»

Ίδρυμα προέλευσης: Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τομέας σπουδών/τίτλος: Διοικητική υπάλληλος του Γραφείου Διεθνών Προγραμμάτων Διά Βίου Μάθησης, Υπηρεσία Έρευνας και Διεθνών Σχέσεων


Τα τελευταία 12 χρόνια, η Μαρία Χατζηματθαίου είχε ακούσει ιστορίες από τους φοιτητές για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα Erasmus. Δουλεύοντας στο Γραφείο Erasmus του Πανεπιστημίου Κύπρου, είχε δει άλλα πανεπιστήμια μόνον από το Διαδίκτυο. Όταν παρουσιάστηκε η ευκαιρία να υποβάλει αίτηση για επί-σκεψη επιμόρφωσης Erasmus, έγινε δεκτή και ταξίδεψε για πρώτη φορά στο εξωτερικό. Η παραμονή της στη Βιέννη ήταν «μοναδική και αξέχαστη. Ήταν μια ευκαιρία να ζήσω την εμπειρία που άκουγα να περιγράφουν οι φοιτητές». Η εμπει-ρία της τη βοήθησε να κατανοήσει καλύτερα τους φοιτητές. «Ανησυχούσα γιατί βρισκόμουν μακριά από την οικογένειά μου, ένιωθα περίεργα, είχα ανασφάλεια, τηλεφωνούσα στο σπίτι μου για να τους πω ότι έφτασα – όλα τα πράγματα για τα οποία μιλούσαν οι φοιτητές».

Επειδή τόσο πολλοί φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου μένουν στο σπίτι τους ενώ σπουδάζουν, συνειδητοποίησε πόσο τεράστια αλλαγή ήταν για αυτούς να ζήσουν μόνοι τους και να οργανώσουν τα οικονομικά τους. Έχοντας ζήσει η ίδια την κατάσταση, κατάλαβε καλύτερα τη θέση των φοιτητών. Η εμπειρία τη βοήθησε επίσης να καταλάβει γιατί τόσο πολλοί φοιτητές επιστρέφουν στην Κύπρο «πιο θετικοί, με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και πιο ανεξάρτητοι».

Μετά την επιστροφή της στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, χρησιμοποιεί τις γνώσεις που απέκτησε από την μετακίνηση για επιμόρφωση προσωπικού ώστε να βοηθήσει τους ενδιαφερόμενους φοιτητές Erasmus να χρησιμοποιήσουν τα συστήματα εγγραφής μέσω διαδικτύου και να προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες στο Πανε- πιστήμιο. «Ενθάρρυνα και άλλους υπαλλήλους να λάβουν μέρους σε μετακίνηση για επιμόρφωση προσωπικού Erasmus, καθώς πρόκειται για μια μοναδική και αξέχαστη εμπειρία».


33

«Το Erasmus αλλάζει τον τρόπο που βλέπεις τη ζωή σου»

Ίδρυμα προέλευσης: Πανεπιστήμιο Κύπρου

Ίδρυμα υποδοχής: Universita Degli Studi di Roma Tre, Ιταλία

Τομέας σπουδών: Αγγλική Γλώσσα και Συγκριτικές Σπουδές


Η Ιταλία είναι ένας αγαπημένος προορισμός για τους φοιτητές Erasmus από την Κύπρο. Έτσι, η Σταυρούλα Αντωνίου είχε την ευκαιρία να μιλήσει με άλλους φοι-τητές και να εξασφαλίσει περισσότερες πληροφορίες προτού ξεκινήσει την περίοδο κινητικότητάς της. «Σοκαρίστηκα κάπως όταν ανακάλυψα ότι τα μαθή-ματα διδάσκονταν κυρίως στα ιταλικά. Όμως, διαπίστωσα έκπληκτη ότι σύντομα μπορούσα να παρακολουθώ τις διαλέξεις και να κρατώ σημειώσεις». Εκτός από τη γνωριμία με διαφορετικές προσεγγίσεις μάθησης, «απαιτείται μεγάλη προ-σωπική προσπάθεια για να εξοικειωθεί κανείς με μια νέα πόλη, το περιβάλλον της, τους ανθρώπους, τους συμφοιτητές, τους συγκατοίκους, τους καθηγητές και έναν νέο τρόπο ζωής».

«Ήθελα πάντοτε να ζήσω για κάποιο διάστημα στο εξωτερικό και το Erasmus ήταν ο ιδανικός τρόπος. Προσφέρει ακαδημαϊκή αναγνώριση, μια αξιόλογη επιδότηση, την ευκαιρία να μάθεις μια γλώσσα ή να βελτιώσεις τις γλωσσικές σου δεξιότητες και, βεβαίως, άφθονα ταξίδια». Παρά την ασφάλεια της συμμετοχής σε ένα καθι-ερωμένο πρόγραμμα κινητικότητας, «σε μεγάλο βαθμό το Erasmus θέλει πίστη, είναι μια βουτιά στο ανοίκειο και ένα ταξίδι στο άγνωστο. Νιώθω μεγάλο σεβασμό για όλους τους φοιτητές Erasmus, καθώς επιχειρούν κάτι για το οποίο οι άλλοι απλώς μιλούν».

Η κινητικότητα Erasmus την ενθάρρυνε να ολοκληρώσει το μεταπτυχιακό της δίπλωμα στην Ευρωπαϊκή Πολιτική και να εξασφαλίσει την παρούσα θέση της ως συντονίστρια Erasmus στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Από τη θέση αυτή, συμβουλεύει τους φοιτητές της: «Το Erasmus δεν θα αλλάξει τη ζωή σας, αλλά θα αλλάξει σίγουρα τον τρόπο που βλέπετε τη ζωή σας. Μπορεί κανείς να νιώσει σαν στο σπίτι του σχεδόν παντού στην Ευρώπη, χάρη στο Erasmus».


34

«Είναι σημαντικό να δοθούν επιλογές στους φοιτητές μας»

Ίδρυμα προέλευσης: Latvijas Mākslas akadēmija, Λεττονία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Πρύτανης


Οι συνάδελφοί του στο Art Academy of Latvia (AAL) έδωσαν στον Aleksejs Naumovs το προσωνύμιο «ο πατέρας του προγράμματος Erasmus». Από το 1999 εργάζεται ακούραστα για την προώθηση των διεθνών ανταλλαγών για το προσωπικό και τους φοιτητές του, έχοντας συνάψει περίπου 70 συμφωνίες με σχολές Τέχνης σε ολό-κληρη την Ευρώπη. Κάθε εξάμηνο, περίπου 60 φοιτητές της AAL ταξιδεύουν στο εξωτερικό στο πλαίσιο ανταλλαγών, ενώ 20-25 φοιτητές έρχονται από το εξωτε-ρικό στη Λεττονία. Πρύτανης πλέον της AAL, λέει: «Προσπάθησα να είμαι πολύ δραστήριος, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες για νέες επαφές για την Ακαδημία. Τίποτα δεν αντικαθιστά την προσωπική επαφή».

Στόχος του είναι να προωθήσει την Ακαδημία – και τη χώρα του – όσο το δυνατόν περισσότερο και να δώσει στους φοιτητές του πιο πολλές επιλογές όσον αφορά τις σπουδές τους στο εξωτερικό. «Είναι σημαντικό να δοθούν επιλογές στους φοιτητές μας», λέει και προσθέτει: «συνεργαζόμαστε επίσης και αναπτύσσουμε δεξιότητες οι οποίες είναι απαραίτητες για προγράμματα κινητικότητας και για προγράμματα συνεργασίας».

Στα πολλαπλά οφέλη των επαφών που αναπτύχθηκαν με την πάροδο του χρό-νου συγκαταλέγονται οι εκθέσεις εξερχόμενων φοιτητών στο Mainz και στη Νυρεμβέργη, καθώς και στη Ρίγα για τους εισερχόμενους φοιτητές. Η AAL έλαβε επίσης μέρος σε πολιτιστικά φεστιβάλ στη St-Etienne και στο Στρασβούργο, στη Γαλλία και σε ένα εντατικό πρόγραμμα Erasmus, το οποίο φιλοξένησε το ωδείο του Cuneo, στην Ιταλία.

Φέρνει στη χώρα του ιδέες από τις εμπειρίες του στο εξωτερικό και παροτρύνει το προσωπικό και τους φοιτητές του να κάνουν το ίδιο. «Λέω στο προσωπικό και στους φοιτητές μου: “Χρειαζόμαστε νέες εμπειρίες· πρέπει να ξέρετε τι γίνεται σε άλλες σχολές.” Και τους ζητώ να μοιράζονται τις εμπειρίες τους όταν επιστρέ-φουν και να χρησιμοποιούν τα όσα έμαθαν στο δικό μας εκπαιδευτικό σύστημα».


35

«Έμαθα ότι δεν πρέπει να υποτιμούμε ποτέ την ποικιλομορφία της Ευρώπης»

Ίδρυμα προέλευσης: Latvijas Universitāte, Λεττονία

Ίδρυμα υποδοχής: Copenhagen Business School, Δανία

Τομέας σπουδών: Παγκόσμια Διοίκηση/Διεθνής Οικονομία


Έχοντας επιστρέψει πρόσφατα με ένα MBA από κορυφαία Σχολή Διοίκησης Επι- χειρήσεων στην Αριζόνα, ΗΠΑ, η Madara Apsalone θυμάται πώς το Erasmus – και μια υποτροφία από το πανεπιστήμιό της – της άνοιξαν τον δρόμο για μια διεθνή στα-διοδρομία. «Χωρίς το Erasmus, οι σπουδές στο Copenhagen Business School, σε μια από τις ακριβότερες πόλεις της Ευρώπης, δεν θα ήταν κάτι εφικτό για μένα».

Το 2006, στην Κοπεγχάγη, η φοιτήτρια Διοίκησης και Οικονομίας χρειάστηκε να προσαρμοστεί στη νοοτροπία της ομαδικής μελέτης. «Στη Λεττονία, οι σπουδές είναι πολύ πιο θεωρητικές. Στη Δανία, δεν υπήρχαν καν εξετάσεις σε μερικά μαθή-ματα· κρινόμασταν με βάση τις επιδόσεις της ομάδας. Αυτό ήταν κάτι πολύ καινού-ριο· έπρεπε να διαχειριστούμε τη δυναμική της ομάδας». Η εμπειρία αυτή της έδωσε «μια ευρύτερη προοπτική της ζωής... Έμαθα ότι δεν πρέπει να υποτιμούμε ποτέ την ποικιλομορφία της Ευρώπης». Αυτό την παρότρυνε επίσης να συμμετάσχει σε μια ακόμη ανταλλαγή στο πλαίσιο των σπουδών της, αυτή τη φορά στην Καλιφόρνια.

Θέλοντας να βοηθήσει και άλλους να αξιοποιήσουν στο έπακρο την εμπειρία από την ανταλλαγή τους, δραστηριοποιήθηκε επίσης στο Δίκτυο Φοιτητών Erasmus (ESN), «ίσως τη δεύτερη καλύτερη πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διεθνή ανώτατη εκπαίδευση, ύστερα από τα ίδια τα προγράμματα κινητικότητας». Συνέβαλε στη βελτίωση της δομής και του προφίλ του ESN και στη συνέχεια συνερ-γάστηκε με πέντε άλλα μέλη του ESN για να υλοποιήσουν το PRIME, ένα χρημα-τοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχέδιο σχετικά με τα προβλήματα αναγνώρισης των μαθημάτων και το διάδοχο σχέδιο PRIME II, στο οποίο είναι διε-θνής σύμβουλος. «Από την εμπειρία μου στο ESN, συνειδητοποίησα ότι οι ίδιοι οι φοιτητές μπορούν να βρουν τρόπους βελτίωσης της διεθνούς κινητικότητας και της διαπολιτισμικής κατανόησης».


36

«Όταν επιστρέφω είμαι γεμάτη ιδέες»

Ίδρυμα προέλευσης: Lietuvos edukologijos universitetas, Λιθουανία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Λιθουανική Γλώσσα και Πολιτισμός/Διδάσκουσα


«Το Erasmus είναι ένα μεγάλο μέρος αυτού που είμαι, της δουλειάς μου και του επαγγέλματος που εξασκώ», λέει η Vilma Leonaviciene, επικεφαλής του Κέντρου Λιθουανικής Γλώσσας και Πολιτισμού στο Vilnius Pedagogical University, την κύρια Σχολή Εκπαίδευσης Εκπαιδευτικών της χώρας, όπου οργανώνει μαθήματα γλώσ-σας από το 1998.

Παθιασμένη με τη διδασκαλία των λιθουανικών και συγγραφέας πολλών βιβλίων διδασκαλίας, διδάσκει σε φοιτητές Erasmus στο πανεπιστήμιο από το 2000, μαθαίνοντάς τους τη γλώσσα, τον πολιτισμό και το κοινωνικό πλαίσιο στη Λι- θουανία. Από το 2005 οργανώνει επίσης καλοκαιρινά Εντατικά Γλωσσικά Μαθήματα Erasmus (EILC), τα οποία είναι πλέον τα πιο δημοφιλή μαθήματα EILC στη Λιθουανία. «Έχω περισσότερη δύναμη και περισσότερο θάρρος μετά»αναπολεί. «Όταν έχεις διδάξει σε μια ομάδα είκοσι ή περισσότερων εθνικοτήτων, νιώθεις ότι είναι εύκολο μετά να έχεις μόνον Λιθουανούς φοιτητές».

Πραγματοποιεί επίσης ετήσιες επισκέψεις κινητικότητας προσωπικού στο Wroclaw University στην Πολωνία, όπου είχε περάσει έναν χρόνο διδάσκοντας λιθουανική γλώσσα και ιστορία το 2004. Όταν βρίσκεται εκεί, παρατηρεί τις διαφορές μεταξύ των ιδρυμάτων και βελτιώνει τις μεθόδους διδασκαλίας της, συγκεντρώνοντας πληροφορίες τις οποίες μπορεί να χρησιμοποιήσει όταν επιστρέψει στη χώρα της. «Είναι ένας κύκλος. Αναμεταδίδω και διαδίδω συνεχώς ιδέες στους φοιτητές μου εδώ. Όταν επιστρέφω είμαι γεμάτη ιδέες».

Πρόσφατα, έλαβε μέρος σε ένα νέο σχέδιο στη Λιθουανία με τίτλο «Erasmus για τα σχολεία», στο οποίο πρώην φοιτητές Erasmus επισκέπτονται σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για να μοιραστούν τις εμπειρίες τους και να εμπνεύσουν τους μαθητές. «Το Erasmus σου δίνει την ευκαιρία να αμφισβητή-σεις ένα ολόκληρο φάσμα στερεοτύπων, να εκπροσωπήσεις τη χώρα σου και να ανταλλάξεις ιδέες».


37

«Άνοιξε έναν νέο κόσμο για μένα»

Ίδρυμα προέλευσης: Mykolo Romerio universitetas, Λιθουανία

Ίδρυμα υποδοχής: Christian-Albrechts-Universität zu Kiel, Γερμανία



Όταν ο Tadas Zukas ξεκίνησε για μια περίοδο κινητικότητας Erasmus στο Κίελο το 2001, γνώριζε ελάχιστα για τον προορισμό του. «Δεν ήταν μακριά από τη Λι- θουανία και ήταν μια από τις λιγοστές συνεργασίες που είχαμε». Αργότερα έμαθε ότι η Νομική Σχολή του πανεπιστημίου είχε διεθνή φήμη.

Γεμάτος περιέργεια και φιλοδοξία, ενθουσιάστηκε από την υποδομή. «Σπούδαζα σε μια μικρή νέα χώρα η οποία μεταρρύθμιζε τους νόμους της και σχεδόν δεν υπήρ-χαν βιβλία, και τότε πήγα στη Γερμανία όπου υπήρχαν 20 βιβλία για κάθε μάθημα και εκατοντάδες έτη πείρας». Παρακολούθησε κάθε διάλεξη και μελέτησε με επι-μονή. Όμως, αυτό που του έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση ήταν η φιλική επικοι-νωνία μεταξύ καθηγητών και φοιτητών. «Οι εξετάσεις δεν ήταν αυτό το τεράστιο άγχος, όπου ο καθηγητής προσπαθεί να ανακαλύψει τι δεν ξέρεις», λέει. Κατάφερε να πάρει τους υψηλότερους δυνατούς βαθμούς στα μαθήματά του και στη συνέ-χεια επέστρεψε στη χώρα του και αποφοίτησε πρώτος στη χρονιά του. Έναν χρόνο αργότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον επέλεξε ως εκατομμυριοστό φοιτητή Erasmus της Λιθουανίας.

«Η εμπειρία άνοιξε έναν νέο κόσμο για μένα», λέει. Μετά την αποφοίτησή του, εξασφάλισε υποτροφία για ένα μεταπτυχιακό δίπλωμα (LL.M.) στο Διεθνές Επιχειρηματικό Δίκαιο στη Ζυρίχη, όπου εργάστηκε επίσης στο Νομικό Τμήμα της Siemens. Μερικά χρόνια αργότερα, πέρασε τις εξετάσεις του δικηγορικού συλ-λόγου στο Βίλνιους και πήρε με έπαινο το διδακτορικό δίπλωμά του από το Lucerne University στην Ελβετία. Σήμερα εργάζεται σε κορυφαία νομική εταιρεία στην Ελβετία και ολοκλήρωσε πρόσφατα μια περίοδο πρακτικής εξάσκησης στη Νέα Υόρκη. «Κοιτάζοντας πίσω, 10 χρόνια αργότερα, μπορώ να συνδέσω τα γεγονότα μεταξύ τους και βλέπω ότι η περίοδος κινητικότητάς μέσω του προγράμματος Erasmus ήταν το πρώτο βήμα στη διεθνή σταδιοδρομία μου».


38

«Μερικές φορές είναι πιο εύκολο να ιδρύσεις ένα νέο πανεπιστήμιο παρά να αλλάξεις τις δομές ενός ιδρύματος 500 ετών»

Ίδρυμα προέλευσης: L’Université du Luxembourg, Die Universität Luxemburg, Λουξεμβούργο

Τομέας σπουδών/τίτλος: Αντιπρόεδρος (συνταξιούχος)


Με πληθυσμό που υπερβαίνει ελαφρώς το μισό εκατομμύριο, το Λουξεμβούργο είναι φυσικά εξωστρεφές. Ο Lucien Kerger ήταν διευθυντής του Ανώτατου Ιδρύματος Εκπαίδευσης Εκπαιδευτικών της χώρας από το 1998 έως το 2003 και σύναψε περισσότερες από 40 συμφωνίες κινητικότητας φοιτητών. «Ήταν σημα-ντικό για τους εκπαιδευτικούς να κοιτάξουν πέρα από τα σύνορα της μικρής χώρας μας. Σαράντα δύο τοις εκατό των μαθητών των σχολείων μας έχουν άλλη ιθαγέ-νεια· αν ένας δάσκαλος θέλει να επικοινωνήσει μαζί τους, πρέπει να έχει διευρύ-νει τους ορίζοντές του».

Οι συνεργασίες τους επέτρεψαν να γνωρίσουν άλλα ακαδημαϊκά προγράμματα και εκπαιδευτικά συστήματα, πληροφορίες οι οποίες αποδείχθηκαν πολύτιμες όταν η χώρα ίδρυσε το δικό της πανεπιστήμιο το 2003. Έγινε πρύτανης της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών, και το 2008 αντιπρόεδρος ακαδημαϊκών υποθέσεων. Ένας από τους ιδρυτικούς κανόνες του πανεπιστημίου ήταν ότι κάθε φοιτητής θα πρέπει να πραγματοποιήσει τουλάχιστον μία περίοδο σπουδών στο εξωτερικό κατά την διάρκεια των σπουδών του. «Θεωρήθηκε απαραίτητο για όσους είχαν σπουδάσει μόνον στο Λουξεμβούργο. Από την άλλη πλευρά, ήταν ένα τελείως τρελό σχέδιο· κανείς δεν πίστευε ότι θα ήταν εφικτό». Πέτυχαν ένα καταπληκτικό αποτέ-λεσμα: 96 % των φοιτητών συμμετέχουν τώρα σε προγράμματα κινητικότητας στο εξωτερικό, εκ των οποίων τα δύο τρίτα στο Erasmus.

Ο αντίκτυπος του Erasmus υπήρξε «απολύτως θετικός», λέει. «Χάρη στις διεθνείς επαφές μπορέσαμε να αποφύγουμε σφάλματα που διέπραξαν άλλα πανεπιστήμια. Μάθαμε εξ αντιδιαστολής πώς να οργανώσουμε μια δομή κινητικότητας και πώς να παρακολουθήσουμε την πορεία των φοιτητών. Μερικές φορές είναι πιο εύκολο να ιδρύσεις ένα νέο πανεπιστήμιο παρά να αλλάξεις τις δομές ενός ιδρύματος 500 ετών».


39

«Συναναστράφηκα ανθρώπους, τους οποίους δεν θα είχα γνωρίσει διαφορετικά»

Ίδρυμα προέλευσης: Université Paris-Sorbonne, Paris IV, Γαλλία

Ίδρυμα υποδοχής: Universität Bremen, Γερμανία

Τομέας σπουδών: Φιλοσοφία


Ο Γάλλος Matthieu Cisowski σπούδαζε στη Σορβόννη και ήθελε να μάθει μια ξένη γλώσσα καθώς και να ζήσει σε ένα νέο και άγνωστο περιβάλλον. «Με εν- διέφερε η προσωπική διάσταση, καθώς και η εξερεύνηση μιας νέας προσέγγισης στη φιλοσοφία».

Η επίσκεψή του στη Βρέμη της Γερμανίας, διήρκησε ένα ολόκληρο ακαδημαϊκό έτος και ξεπέρασε τις προσδοκίες του – «κατά 130 %» – ενώ παράλληλα έμαθε γερμανικά σε επαγγελματικό επίπεδο. «Έζησα την πραγματικότητα της Ευρώπης. Ανακάλυψα ότι αυτά που μας ενώνουν είναι περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν».

Η διδασκαλία στη Βρέμη ήταν λιγότερο τυπική από ό,τι στη Σορβόννη και το ακα-δημαϊκό προσωπικό πιο προσιτό. Εκτίμησε τη διαφορά, αλλά λέει ότι «θύμιζε περισσότερο “φιλοσοφικό καφέ” παρά διάλεξη». Τελικά, αυτό που τον γέμισε ικα-νοποίηση ήταν η μεγάλη ποικιλία των γνωριμιών που έκανε. «Υπάρχει μια πραγ-ματική κοινότητα Erasmus, με την οποία έχεις αυτό το κοινό στοιχείο. Συνα- ναστράφηκα ανθρώπους, τους οποίους δεν θα είχα γνωρίσει διαφορετικά». Η εμπει-ρία τον ώθησε να συμμετάσχει σε μια νέα περίοδο κινητικότητας δύο χρόνια αργό-τερα, όταν ετοίμαζε το διδακτορικό του, αυτή τη φορά στο Bergen University στη Νορβηγία για τρεις μήνες. Η νέα εμπειρία επιβεβαίωσε τις αναμνήσεις του από το Erasmus ως «χαρούμενες, επαγγελματικά γόνιμες και ιδιαίτερα σημαντικές για την προσωπική ανάπτυξη».

Σήμερα εργάζεται στο Λουξεμβούργο ως Διευθυντής Ανθρώπινων Πόρων πολυε-θνικού βιομηχανικού ομίλου και λέει ότι χάρη στη περίοδο κινητικότητάς του με το πρόγραμμα Erasmus, μπορεί και νιώθει τόσο άνετα σε ένα διεθνές περιβάλ-λον. «Μου έμαθε ότι μπορούσα να προσαρμοστώ και με έκανε πιο ανοιχτόμυαλο και πιο ανεκτικό. Απέκτησα μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και έμαθα να αναλαμβάνω μεγαλύτερες ευθύνες».


40

«Η ηλικία δεν είναι εμπόδιο – είναι απλώς μια ιδέα»

Ίδρυμα προέλευσης: Óbudai Egyetem, Ουγγαρία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Συντονίστρια Erasmus


Εδώ και 15 χρόνια, η Mária Dudás δραστηριοποιείται σε ευρωπαϊκό έργο. Γιόρτασε πρόσφατα τα εξηκοστά πέμπτα γενέθλιά της και είναι η συντονίστρια με τη μεγα-λύτερη θητεία και τη μεγαλύτερη εμπειρία στην Ουγγαρία. «Ήταν ιδιαίτερη χαρά για μένα, καθώς απόλαυσα κάθε λεπτό της δουλειάς μου για το Erasmus. Αυτό προ-σπάθησα να το μοιραστώ με όλους».

Για αυτήν, η μεγαλύτερη ικανοποίηση είναι ο αντίκτυπος στους φοιτητές. «Τους βοηθά να αποκτήσουν γνώσεις, να βελτιώσουν την αυτοπεποίθησή τους και να κάνουν νέες φιλίες. Τους βοηθά επίσης να δουν τον εαυτό τους ως Ευρωπαίο και να βελτιώσουν τις επιλογές τους στην αγορά εργασίας». Με περισσότερες από εκατό συμφωνίες συνεργασίας, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για να ταξιδέ-ψουν οι φοιτητές. Και για την υποστήριξη των εισερχόμενων φοιτητών παρό-τρυνε το πανεπιστήμιο να προσφέρει μαθήματα στα γερμανικά και στα αγγλικά.

Έχει λάβει πολλούς επαίνους και βραβεία για το διεθνές έργο της, αλλά μερικές επιτυχίες μετρούν περισσότερο από άλλες: «Ένιωσα πραγματικά περήφανη όταν το Erasmus γιόρτασε τα δύο εκατομμύρια των φοιτητών του και ο ούγγρος εκπρό-σωπος ήταν από το πανεπιστήμιό μου». Ξεχωριστό επίτευγμα, η συμβολή της ώστε οι φοιτητές και το πανεπιστήμιό της να γίνουν πιο διεθνή. Δραστηριότητες όπως ο σύλλογος αποφοίτων, το buddy system, προγράμματα που οδηγούν σε διπλό τίτλο σπουδών και η παροχή σωστών πληροφοριών στους συμμετέχοντες, έχουν συμβάλει στην προώθηση της κινητικότητας. Και παρότι «δεν μπορείς να πείσεις όλον τον κόσμο, οι πρώτοι διδάξαντες ήξεραν ότι ήταν απαραίτητο να ταξιδέψεις για να μάθεις – η ίδια φιλοσοφία ισχύει και σήμερα».


41

«Να αφήνεις όλες τις επιλογές ανοιχτές»

Ίδρυμα προέλευσης: Pécsi Tudományegyetem, Ουγγαρία

Ίδρυμα υποδοχής: Europa-Universität Viadrina Frankfurt/Oder, Γερμανία

Τομέας σπουδών: Ουγγρικά και Σπουδές Επικοινωνίας

Διάρκεια: 6 μήνες (1998-1999)

Η Piroska Bakos συμμετείχε σε μία από τις πρώτες ομάδες φοιτητών της Ουγγαρίας που έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα κινητικότητας Erasmus και μπόρεσε να επικε-ντρωθεί σε θέματα που δεν ήταν διαθέσιμα στο πανεπιστήμιο της χώρας της. «Σπουδάζοντας Μέσα Ενημέρωσης και Επικοινωνία στη Γερμανία, μπόρεσα να δω νέους τρόπους σκέψης. Πραγματικά εντυπωσιάστηκα. Βελτίωσα τις γλωσσικές μου δεξιότητες και βρήκα το θάρρος να είμαι ανοιχτή σε νέες εμπειρίες».

Μετά την αποφοίτησή της, η εμπειρία του Erasmus τη βοήθησε να εξασφαλίσει δουλειά στον κλάδο των Μέσων Ενημέρωσης. «Ύστερα από μια σειρά πρακτικών ασκήσεων στη Γερμανία, άρχισα να εργάζομαι στη δημόσια τηλεόραση ως παρου-σιάστρια ειδήσεων και ως δημοσιογράφος καλύπτοντας γερμανόφωνες χώρες».

Η παραμονή της στο εξωτερικό υπήρξε επίσης σημαντική για τη θέση της ως εκπροσώπου κατά την πρώτη προεδρία της Ουγγαρίας στην Ε.Ε. το 2011. «Οι δια-πολιτισμική επικοινωνία, η πολιτισμική ποικιλομορφία και η μετανάστευση είναι τώρα σημαντικά θέματα – είναι όλα θέματα τα οποία μελέτησα κατά τις σπουδές μου πριν από περισσότερα από δέκα χρόνια». Από τη θέση της παροτρύνει τους φοιτητές να αξιοποιήσουν την ευκαιρία της παραμονής τους στο εξωτερικό. «Στην παρούσα οικονομική κατάσταση, είναι καλό να είσαι ανοιχτόμυαλος και να αφήνεις όλες τις επιλογές ανοικτές. Το Erasmus σε βοηθά να καταλάβεις περισσότερα για διαφορετικούς πολιτισμούς (και για το πώς συνυπάρχουν) καθώς και για το πώς αλλάζει ο κόσμος».


42

«Κάντε το για αυτό που αγαπάτε και για κανέναν άλλο λόγο»

Ίδρυμα προέλευσης: Università ta’ Malta, Μάλτα

Τομέας σπουδών/τίτλος: Θεατρικές Σπουδές


Για τον John Schranz που διδάσκει θεατρικές σπουδές, η διεθνής συνεργασία υπήρξε κρίσιμη για πολλά χρόνια στη μελέτη του σχετικά με το τι παρακινεί τη δημι-ουργικότητα. Έτσι, όταν η Μάλτα έγινε τελικά μέλος της οικογένειας του Erasmus, του ταίριαξε «γάντι», καθώς παγίωσε τη συνεργασία του με δημιουργούς/ερευνη-τές θεατρικών έργων, νευροεπιστήμονες, γνωσιακούς ψυχολόγους, φιλοσόφους και επιστήμονες στον τομέα του αθλητισμού σε όλη την Ευρώπη. «Το Erasmus σε κάνει να ζεις σε ένα δίκτυο το οποίο χαρακτηρίζεται από σκέψη και έρευνα».

Στο πλαίσιο πολλών εκπαιδευτικών ανταλλαγών, οι ανθρώπινες επαφές είναι εκεί-νες που εκφράζουν «τι είναι η Ε.Ε. και το πρόγραμμα Erasmus», λέει. «Η ευκολία με την οποία επικοινωνείς με άλλους διδάσκοντες, δημιουργούς θεατρικών έργων και φοιτητές σε βαθύτερο επίπεδο, αμέσως με το που θα φτάσεις, είναι καταπληκτική. Είναι πολύ περισσότερο από αυτό που θα μπορούσε να ζήσει ένας τυχαίος επισκέ-πτης. Νιώθει κανείς ότι ανήκει σε μια ομάδα· αποκτά την αίσθηση ότι μπορούν να γίνουν πολλά περισσότερα».

Το σημείο καμπής ήταν το 2001, όταν αυτός και ακαδημαϊκοί από τέσσερα άλλα πανεπιστήμια έθεσαν επιτυχώς υποψηφιότητα για τη στήριξη ενός προγράμματος ανάπτυξης προγραμμάτων σπουδών Erasmus με σκοπό τη δημιουργία ενός διεπι-στημονικού προγράμματος σπουδών. Το αποτέλεσμα ήταν ένα κοινό μεταπτυχιακό δίπλωμα στην Επιστήμη της Δημιουργικότητας μέσω των Τεχνών του Θεάματος το οποίο ξεκίνησε το 2007 και φιλοξενείται κυρίως από το University of Malta. Το πρόγραμμα σπουδών διερευνά τις συνθήκες που εμποδίζουν τη δημιουργικό-τητα και εκείνες που την απελευθερώνουν, μελετώντας τη δημιουργική ικανότητα που διακρίνει τον ανθρώπινο εγκέφαλο από εκείνον άλλων ειδών.

Σε καθέναν που σκέφτεται να συμμετάσχει στο πρόγραμμα κινητικότητας Erasmus τονίζει: «Κάντε το για αυτό που αγαπάτε και για κανέναν άλλο λόγο. Κάντε το από αγάπη για την έρευνα και την εκπαίδευση – και τολμήστε το».


43

«Καλύτερα από όσο μπορείτε να φανταστείτε»

Ίδρυμα προέλευσης: Università ta’ Malta, Μάλτα

Ίδρυμα υποδοχής: Université de Rennes, Γαλλία


Διάρκεια: 7 μήνες (2000-2001)

Ήταν η πρώτη χρονιά που το πρόγραμμα Erasmus ήταν ανοικτό σε φοιτητές από τη Μάλτα. Έτσι ο David Friggieri ξεκίνησε για τη Rennes μαζί με πέντε άλλους φοι-τητές νομικής από το University of Malta, πρωτοπόρους στη χώρα τους. «Ήμασταν τυχεροί που ήμασταν εκεί στο ξεκίνημά του. Εδώ και πολύ καιρό ήθελα να ζήσω και σε σπουδάσω σε μια ξένη χώρα».

Δεν απογοητεύτηκε. Το ταξίδι του πρόσφερε «έναν νέο τρόπο ζωής και τον ανα-ζωογονητικό αέρα μιας νέας μαθησιακής εμπειρίας». Εργαζόταν ήδη πάνω στη διδακτορική διατριβή του, περνούσε πολύ χρόνο στη βιβλιοθήκη και του κίνησε το ενδιαφέρον ο γαλλικός τρόπος παρουσίασης μιας ακαδημαϊκής εργασίας. «Έχουν αυτόν τον καρτεσιανό τρόπο να κάνουν τα πάντα, να μοιράζουν καθετί στα δύο. Είναι ένας πολύ διαφορετικός τρόπος σκέψης».

Τελικά παρέτεινε την παραμονή του από τρεις σε επτά μήνες και ανέπτυξε στε-νές φιλίες που συνεχίζονται δέκα χρόνια μετά. «Τέσσερις από εμάς στη Rennes είχαμε τη φιλοδοξία να συνεχίσουμε τις σπουδές μας στο Κολέγιο της Ευρώπης στη Bruges. Συζητούσαμε αν θα μπορούσαμε να τα καταφέρουμε να μπούμε και οι τέσσερις. Ήταν εκπληκτικό γιατί όλοι τα καταφέραμε και έτσι συνεχίσαμε την ακα-δημαϊκή ζωή μας μαζί». Οι τέσσερις – δύο Μαλτέζοι, ένας Πολωνός και ένας Ούγγρος – έγιναν συγκάτοικοι όταν εξασφάλισαν αργότερα θέση πρακτικής άσκη-σης σε οργανισμούς της Ε.Ε. και σήμερα εργάζονται όλοι σε αυτούς τους οργανισμούς.

Λέει ότι κατά τη διάρκεια της κινητικότητάς του με το Erasmus άρχισε να σχημα-τίζει ένα δίκτυο επαφών από διαφορετικές χώρες. «Μερικοί φοιτητές διστάζουν να συμμετάσχουν, ανησυχούν μήπως είναι χάσιμο χρόνου ή ότι θα συναντήσουν προβλήματα στην αναγνώριση των μαθημάτων τους. Θα τους έλεγα να μην διστά-ζουν, να το κάνουν και να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες αργότερα. Είναι πιθανό τα αποτελέσματα να είναι καλύτερα από ό,τι φαντάζονται».


44

«Με εμπνέει να βλέπω τους φοιτητές να συνεργάζονται»

Ίδρυμα προέλευσης: Erasmus Universiteit Rotterdam, Κάτω Χώρες

Τομέας σπουδών/τίτλος: Κοινωνιολογία/Διδάσκων


Το 1992, ο Bram Peper έλαβε μέρος σε ένα Εντατικό Πρόγραμμα Erasmus, το οποίο οργάνωσε το Τμήμα Κοινωνιολογίας του πανεπιστημίου του στο Ρότερνταμ. Το οκταήμερο μάθημα συγκέντρωσε φοιτητές και διδάσκοντες από διαφορετικές χώρες σε μια εντατική αλλά άτυπη ομάδα. «Ήταν ωραίο να συναντιόμαστε και να μιλάμε με τους άλλους φοιτητές, μεταξύ άλλων και για τα διαφορετικά συστήματα πρόνοιας, το θέμα που με ενδιαφέρει», λέει.

Από αυτό πήρε το έναυσμα να συνεχίσει τις σπουδές του με αποτέλεσμα να γίνει λέκτορας Κοινωνιολογίας και, από το 2005, είναι ο Ακαδημαϊκός Συντονιστής του Εντατικού Προγράμματος Κοινωνιολογίας του Erasmus στο Πανεπιστήμιο στο Ρότερνταμ. Στο επιτυχημένο πρόγραμμα – θα φιλοξενήσει το 21ο μάθημα το 2012 – συγκεντρώνει πλέον προσωπικό και φοιτητές από 13 ιδρύματα. «Κάθε χρόνο έχουμε την ευχάριστη έκπληξη να βλέπουμε 50-60 φοιτητές να δουλεύουν μαζί σκληρά και αποδοτικά», λέει.

Τα ετήσια μαθήματα προσφέρουν ένα πλούσιο φόρουμ για την ανταλλαγή ιδεών και είχαν ως αποτέλεσμα τη δημοσίευση τεσσάρων ακαδημαϊκών βιβλίων. Είναι επίσης χρήσιμο για το προσωπικό, το οποίο παρατηρεί και άλλες μεθόδους διδα-σκαλίας. «Είναι ιδιαίτερα ωφέλιμο να βλέπουμε πώς διδάσκουν άλλοι συνάδελ-φοι», λέει. «Οι καθηγητές πανεπιστημίου είναι συνήθως πολύ αυτόνομοι και δεν ξέρουν πώς κάνουν άλλοι καθηγητές τις διαλέξεις τους».

Παρότι η οργάνωση ενός Εντατικού Προγράμματος απαιτεί πολύ κόπο, υποστηρί-ζει με θέρμη τα οφέλη της. «Αξίζει διπλά τον κόπο σας, καθώς θα πάρετε πολλά από αυτό, τόσο από τη διδασκαλία όσο και από τη δημιουργία ενός ακαδημαϊκού δικτύου με νέους συναδέλφους· επίσης, το να βλέπουμε τους φοιτητές να συνερ-γάζονται, παρότι μιλούν οκτώ ή εννέα διαφορετικές γλώσσες, μας εμπνέει και είναι απολαυστικό».


45

«Το Erasmus ήταν το ξεκίνημα της σταδιοδρομίας μου»

Ίδρυμα προέλευσης: Universiteit Utrecht, Κάτω Χώρες

Ίδρυμα υποδοχής: Università di Bologna, Ιταλία

Τομέας σπουδών: Θεατρικές Σπουδές


Από τους πρώτους φοιτητές που έλαβαν μέρος σε πρόγραμμα κινητικότητας Erasmus, η Désirée Majoor έμεινε έξι μήνες στη Μπολόνια ερευνώντας τις αντι-δράσεις του κοινού σε φουτουριστικές θεατρικές παραστάσεις στο πλαίσιο της μεταπτυχιακής εργασίας της. Μερικούς μήνες αργότερα, ήταν παρούσα σε συνά-ντηση αξιολόγησης του Erasmus στη Γάνδη, όπου η συζήτηση στράφηκε στο πώς μπορούν να επιλυθούν τα πρακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν μερικοί φοιτητές. Αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία του Δικτύου Φοιτητών Erasmus (ESN). «Σκεφτήκαμε ότι ο απλούστερος τρόπος ήταν οι φοιτητές να βοηθήσουν τους φοι-τητές. Έτσι αναπτύχθηκε το δίκτυο του buddy system. Ζούσα σχετικά κοντά στις Βρυξέλλες και έτσι συνέταξα την πρόταση».

Ίδρυσε ένα παράρτημα του ESN στην Ουτρέχτη, ενώ άλλοι που συμμετείχαν στη συνάντηση έκαναν το ίδιο στις πόλεις τους. Έναν χρόνο αργότερα, τα 22 παραρ-τήματα πραγματοποίησαν την πρώτη ετήσια γενική συνέλευση του δικτύου και η ίδια έγινε η πρώτη πρόεδρός του. «Το είδαμε ιδεαλιστικά· δεν ήταν για μας ποτέ μια απλή δουλειά. Το κάναμε εθελοντικά». Το 2010, το ESN γιόρτασε τα 20ά γενέ-θλιά του στην Ουτρέχτη. Σήμερα έχει 370 παραρτήματα σε 35 χώρες.

«Το Erasmus ήταν το ξεκίνημα για τη σταδιοδρομία μου», λέει. Μετά τις σπουδές της ταξίδεψε και επέστρεψε με τη διάθεση να εργαστεί σε έναν διεθνή οργανι-σμό. «Λόγω της εμπειρίας μου από το Erasmus, βρήκα δουλειά στο Nuffic, την Εθνική Μονάδα της Ολλανδίας για τη διεθνοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης. Αυτό με έκανε ν’ασχοληθώ με θέματα διοίκησης στην ανώτατη εκπαίδευση». Κοσμήτορας σήμερα της Σχολής Επικοινωνίας και Δημοσιογραφίας στο HU University of Applied Sciences Utrecht, φροντίζει ώστε οι φοιτητές να αξιοποιούν στο μέγιστο βαθμό την εμπειρία της κινητικότητας. «Είναι μια εκπληκτική προσωπική εμπειρία. Μπο- ρείς να μάθεις τόσο πολλά».


46

«Κάνοντας την κινητικότητα αναπόσπαστο κομμάτι της πανεπιστημιακής ζωής»

Ίδρυμα προέλευσης: Konservatorium Wien Privatuniversität, Αυστρία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Καθηγήτρια Χορού και Συντονίστρια Τμήματος Erasmus


Διδάσκοντας σε ένα σχετικά νέο πανεπιστήμιο, η Elena Luptak ενδιαφερόταν να μεταβεί στο εξωτερικό για να δει με ποιον τρόπο οργανώνουν τα μαθήματά τους άλλα Ιδρύματα. «Ανακάλυψα πως είναι ιδιαίτερα βοηθητικό να μπαίνεις στη δια-δικασία να σκέφτεσαι διαφορετικούς τρόπους για να κάνεις κάτι και απέκτησα καλύτερη εικόνα των συστημάτων και των προσεγγίσεων που χρησιμοποιούνται στο εξωτερικό. Μπόρεσα επίσης να φέρω πίσω μαζί μου νέες ιδέες, τις οποίες θα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στο πανεπιστήμιο».

Για αυτήν, τα ταξίδια θεωρούνταν πάντοτε σημαντικό μέρος της φοιτητικής ζωής. Ωστόσο, οι φοιτητές δεν αντιλαμβάνονται πάντοτε έτσι τις σπουδές τους. «Προ- κειμένου η περίοδος κινητικότητας να γίνει αναπόσπαστο μέρος της φοιτητικής περι-όδου, θα πρέπει να υποστηρίζεται και να ανανεώνεται το περιεχόμενο τακτικά». Προκειμένου να βοηθήσουν τους φοιτητές χορού να αξιοποιήσουν στο έπακρο την εμπειρία τους στο εξωτερικό, επιλέγονται δύο φοιτητές, «ένας με την καλύ-τερη τεχνική κατάρτιση και ένας με την καλύτερη καλλιτεχνική κατάρτιση», οι οποίοι ταξιδεύουν μαζί. Οι ανταλλαγές ωφελούν ακόμη και εκείνους που δεν πηγαίνουν στο εξωτερικό, καθώς οι φοιτητές που επιστρέφουν από μια περίοδο κινητικότη-τας, φέρνουν μια διαφορετική προοπτική στις σπουδές τους, η οποία βελτιώνει τη μάθηση όλων.

Εκτός από την οργάνωση της φοιτητικής κινητικότητας, ανέπτυξε εκτενείς επα-φές σε άλλα πανεπιστήμια. «Αυτό είναι ένα σημαντικό μέρος της πανεπιστημιακής ζωής μου. Είναι ενδιαφέρον να γνωρίζω νέους συναδέλφους και φοιτητές και ανυ-πομονώ να έρθει ο καιρός που αυτό θα θεωρείται συνηθισμένο».


47

«Τα εμπόδια υπάρχουν για να ξεπερνιούνται»

Ίδρυμα προέλευσης: Fachhochschule Vorarlberg, Αυστρία

Ίδρυμα υποδοχής: Vaasan ammattikorkeakoulu, Vamk, Φινλανδία

Τομέας σπουδών: Κοινωνική Εργασία


Προτού μεταβεί στη Φινλανδία, ο René Kremser είχε ζήσει πάντοτε οικότροφος σε σχολεία ή με τους γονείς του. Η ανταλλαγή Erasmus του έδωσε την ευκαιρία να ζήσει ανεξάρτητος. Επειδή είναι τυφλός και χρησιμοποιεί αναπηρικό καρο-τσάκι, όλοι ήξεραν ότι θα απαιτούνταν ειδικές ρυθμίσεις. Ευτυχώς, τόσο το πανε-πιστήμιο προέλευσης όσο και το πανεπιστήμιο υποδοχής ήθελαν να πάνε όλα καλά. Για αυτόν, «είναι σημαντικό να δοκιμάζει κανείς πράγματα – ακόμη και αν πιστεύει ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει. Αξίζει να δοκιμάζει κανείς, αν θέλει πραγματικά κάτι».

Η μετάβαση στο εξωτερικό απαιτούσε τον διορισμό ενός προσωπικού βοηθού σε 24ωρη βάση. Μέσω αγγελίας στην τοπική εφημερίδα, πήρε συνεντεύξεις και διόρισε τελικά έναν βοηθό από την Αυστρία για να τον συνοδεύσει στη Φινλανδία. Αυτό του επέτρεψε να ζήσει για πρώτη φορά ανεξάρτητος. Παρότι υπάρχουν πολλά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν, συνιστά σε άλλους φοιτητές με ανα-πηρίες να μεταβούν στο εξωτερικό, καθώς αυτό θα τους βοηθήσει «να μάθουν να αγωνίζονται καθώς και να μάθουν για άλλες χώρες και πολιτισμούς».

Κατά την παραμονή του στο εξωτερικό, συνδύασε τις σπουδές στο πανεπιστήμιο με πρακτική άσκηση. «Αυτό με βοήθησε να γνωρίσω ένα ευρύ φάσμα ιδρυμάτων και να αποκτήσω ευρεία εικόνα της προσέγγισης της Φινλανδίας απέναντι στην ανα-πηρία». Καθώς ο διορισμός προσωπικών βοηθών είναι σπάνιο φαινόμενο στη Φιν- λανδία, επικέντρωσε τη διπλωματική εργασία του στην εμπειρία αυτή, η οποία του έδωσε πληροφορίες σχετικά με τη στήριξη για άτομα με μαθησιακές δυσκολίες.


48

«Αν αυτό ήταν το μόνο πρόγραμμα που διαχειρίζεται η Ε.Ε., θα ήταν ένας λόγος ύπαρξης για την Ε.Ε.»

Ίδρυμα προέλευσης: Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy, Πολωνία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Φυτική Βιοχημεία/Αντιπρύτανης


Ενθουσιώδης υποστηρικτής του Erasmus από την αρχή της ένταξης της Πολωνίας στο πρόγραμμα, ο Ryszard Zamorski ανέπτυξε 50 από τις σημερινές 54 συμφω-νίες της Σχολής του με τα Ιδρύματα άλλων πανεπιστημίων και έλαβε μέρος σε 40 προπαρασκευαστικές επισκέψεις για να προετοιμάσει το έδαφος για την κινη- τικότητα των φοιτητών και του προσωπικού. «Το Erasmus είναι ένα από τα καλύ-τερα και πιο εντυπωσιακά προγράμματα της Ε.Ε., το οποίο συνεπάγεται αναρίθ-μητα οφέλη όχι μόνον για τη σημερινή ακαδημαϊκή ζωή, αλλά ακόμη περισσότερο για το μέλλον».

Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων στη Σχολή Γεωργίας και Βιοτεχνολογίας από το 1999 έως το 2001 και ξανά από το 2008, άρχισε να αναπτύσσει συνεργα-σίες μέσω των δικών του επιστημονικών επαφών. Έχει δημιουργήσει πολλές φιλίες με την πάροδο των ετών και θεωρείται κατά κάποιον τρόπο ειδικός στα εκπαιδευ-τικά συστήματα της Ε.Ε. και της Τουρκίας. «Στρέφομαι πάντοτε στις ολλανδικές λύσεις. Σήμερα ανοικοδομούμε τη Σχολή μας και μπορώ να διακρίνω την επιρροή των επισκέψεών μου εκεί».

Γενικά, οι επισκέψεις του περιλαμβάνουν μαθήματα διδασκαλίας για φοιτητές και προσωπικό, που ενδιαφέρονται για τον Τομέα της Βιοχημείας, συναντήσεις για τη συζήτηση περαιτέρω επιστημονικής ή διδασκαλικής συνεργασίας· και πολιτι-στικές δραστηριότητες γνωριμίας με την πόλη και την περιοχή. «Πήρα πάντοτε περισσότερα από όσα περίμενα, και έγινα πάντοτε δεκτός με θέρμη», λέει.

«Ξεκινώ την παρουσίασή μου στους φοιτητές λέγοντας: Αν αυτό ήταν το μόνο πρόγραμμα που διαχειρίζεται η Ε.Ε., θα ήταν ένας λόγος ύπαρξης της Ε.Ε. Είναι καλό να επενδύουμε στους νέους και όσοι πηγαίνουν στο εξωτερικό, προσω-πικό ή φοιτητές, επιστρέφουν πάντοτε ευχαριστημένοι και ενθουσιασμένοι».


49

«Μου έδωσε κατεύθυνση»

Ίδρυμα προέλευσης: Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Πολωνία

Ίδρυμα υποδοχής: Universität Duisburg-Essen, Γερμανία

Τομέας σπουδών: Ιατρική

Διάρκεια: 1 έτος (2005)

Η Diana Dmuchowska σπούδαζε στο πέμπτο έτος της ιατρικής όταν αναχώρησε για το Έσσεν αναζητώντας «νέες ιδέες» και «κάτι έξω από τα συνηθισμένα». Επέ- λεξε τη Γερμανία, γιατί ήξερε τη γλώσσα και ήθελε να μπορεί να μιλά στους ασθε-νείς χωρίς να χρειάζεται διερμηνέα.

«Η παραμονή μου εκπλήρωσε τις προσδοκίες μου χίλιες φορές περισσότερο από όσο περίμενα. Έκανα νέες γνωριμίες και αξιοποίησα την εμπειρία στο έπακρο, αλλά κυρίως γνώρισα μια γιατρό, Καθηγήτρια Οφθαλμολογίας, της οποίας ο ενθουσια-σμός για την έρευνα και τη χειρουργική με συνεπήρε».

Ως συνέπεια της συνάντησης αυτής, οι συνήθειές της άλλαξαν ριζικά. Πέρασε βρά-δια και σαββατοκύριακα δουλεύοντας στο εργαστήριο και διαβάζοντας επιστη-μονική βιβλιογραφία. «Μερικές φορές ήμουν τόσο απορροφημένη από τη δου- λειά μου που δεν καταλάβαινα καλά-καλά πότε ξημέρωνε».

Στο τέλος του έτους, επέστρεψε στην Πολωνία για να ολοκληρώσει τις ιατρικές σπουδές της, ενώ συνέχισε ένα γερμανικό διδακτορικό υπό την επίβλεψη της Καθηγήτριας Οφθαλμολογίας, το οποίο υποστήριξε στα αγγλικά και αναγνώρισε αργότερα στην Πολωνία. «Το Erasmus είχε μεγάλο αντίκτυπο στη ζωή μου. Μου έδωσε μια νέα κατεύθυνση».

Τα τελευταία τρία χρόνια ειδικεύεται στην Οφθαλμολογία πίσω στην Πολωνία. Πέρσι επέστρεψε στο Έσσεν για να ολοκληρώσει μια τρίμηνη περίοδο ειδίκευσης. Πιο πρόσφατα επισκέφθηκε το διάσημο Οφθαλμιατρικό Νοσοκομείο Moorfields στο Λονδίνο, χάρη σε υποτροφία της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Οφθαλμολογίας. «Πιστεύω ότι οι επισκέψεις σε κέντρα του εξωτερικού είναι σημαντικό μέρος της επαγγελματικής μου ανάπτυξης. Ελπίζω όπως έφερα πίσω μαζί μου στο Bialystok το πάθος μου για την έρευνα, να κάνω το ίδιο με τις νέες ιδέες και εμπειρίες».


50

«Κύριος στόχος μου ήταν να εκπαιδεύσω τους νέους ώστε να γίνουν ευρωπαίοι πολίτες»

Ίδρυμα προέλευσης: Universidade Nova de Lisboa, Πορτογαλία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Επιστήμη Υλικών/Φυσική/Χημεία/Μηχανολογία/Διδάσκων (συνταξιούχος)


Ο συνταξιούχος διδάσκων Φυσικής José Marat-Mendes συμμετείχε στο πρό-γραμμα Erasmus από το ξεκίνημά του. Υπότροφος του British Council στο Aberdeen το 1986, γνώρισε μερικούς καθηγητές από τη Γερμανία, οι οποίοι μιλούσαν για το Erasmus. «Δεν το είχα ξανακούσει και εντυπωσιάστηκα». Το αποτέλεσμα ήταν ένα κοινό σχέδιο με πανεπιστήμια στο Aberdeen, στο Mainz, στη Βόννη, στη Σεβίλλη και στη Λισσαβόνα, με στόχο την παροχή σπουδών ανώτερου επιπέδου σε μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς φοιτητές Χημείας. Θυμάται μια συνάντηση στο Mainz με έναν εκπρόσωπο του γραφείου του Erasmus στις Βρυξέλλες. «Όλοι είχαμε την αίσθηση ότι ξεκινούσε μια νέα εποχή».

Επιστρέφοντας στη Λισσαβόνα, έγινε ενθουσιώδης συντονιστής του προγράμμα-τος Erasmus για σχεδόν 25 χρόνια, έλαβε μέρος σε 10 κινητικότητες προσωπικού για διδασκαλία, ενώ οι φοιτητές έκαναν ουρά μπροστά στην πόρτα του για να εντα-χθούν στο πρόγραμμα. «Κύριος στόχος μου ήταν να εκπαιδεύσω τους νέους ώστε να γίνουν ευρωπαίοι πολίτες».

Στον τομέα του, τη Φυσική, ξεκίνησε ένα ερευνητικό σχέδιο το οποίο οδήγησε σε ένα σχέδιο ανάπτυξης προγράμματος σπουδών Erasmus και ένα εντατικό πρό-γραμμα, το οποίο συγκέντρωνε προσωπικό και φοιτητές από οκτώ πανεπιστήμια για ετήσια μαθήματα. «Βλέπω ακόμη και σήμερα ότι πολλά χρόνια μετά την ολο-κλήρωση των πανεπιστημιακών σπουδών των φοιτητών και την έναρξη της σταδιο-δρομίας τους, οι φιλίες παραμένουν». Σε ένα από τα τελευταία μαθήματα, στο University of Valladolid στην Ισπανία, πραγματοποιήθηκε ειδική τελετή προς τιμήν του στην οποία του απονεμήθηκε μια πλακέτα που κατέχει ακόμη περίοπτη θέση στον τοίχο του: «Στον José Marat-Mendes», γράφει, «Τιμής ένεκεν για την προ-σφορά εξαιρετικών υπηρεσιών στο πρόγραμμα Erasmus 1992-1997».


51

«Μου έδωσε μια δυνατή ευρωπαϊκή ταυτότητα»

Ίδρυμα προέλευσης: Universidade Catolica Portuguesa, Πορτογαλία

Ίδρυμα υποδοχής: Libera Università Maria SS. Assunta, Ιταλία

Τομέας σπουδών: Σπουδές Μέσων Ενημέρωσης


Εμπνευσμένος από ένα ταξίδι ανταλλαγής διάρκειας ενός μήνα στη Γαλλία, όταν ήταν 13 ετών, ο Filipe Araújo είχε την ευκαιρία να πάρει μια γεύση της ζωής του φοιτητή Erasmus όταν επισκέφθηκε φίλους στη Ρώμη, και έσπευσε να ακολου-θήσει και εκείνος τον ίδιο δρόμο, μόλις μπόρεσε. Ξεκίνησε από τη Λισσαβόνα το 1999 για να παρακολουθήσει μια περίοδο σπουδών στο Τμήμα Επικοινωνίας στο LUMSA University.

Οι πέντε μήνες πέρασαν γρήγορα και παρέτεινε την παραμονή του. Χάρη σε έναν από τους διδάσκοντές του, διευθυντή της ιταλικής κρατικής τηλεόρασης RAI, ο οποίος ήξερε ότι ο Araújo είχε εργαστεί ως δημοσιογράφος στην Πορτογαλία, εξασφάλισε μια περίοδο πρακτικής άσκησης στην εταιρεία για το δεύτερο εξά-μηνο των σπουδών του. «Ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία να εμβαθύνω στον ιταλικό πολιτισμό και να κατανοήσω την ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία του».

Η μια θέση οδήγησε στην άλλη: εργάστηκε ως ανταποκριτής για πορτογαλικά μέσα ενημέρωσης προτού ανακαλύψει, στη διάρκεια επίσκεψης σε κινηματογραφικό πλατό, ότι το πραγματικό ενδιαφέρον του ήταν ο κινηματογράφος. Ίδρυσε μια ανεξάρτητη εταιρεία παραγωγής το 2005, και τώρα μετακινείται μεταξύ Λισσα-βόνας και Μαδρίτης, ενώ έχει και γραφείο στο Ταλίν. Αυτή την περίοδο εργάζεται σε ένα ντοκιμαντέρ εμπνευσμένο από το πρόγραμμα Erasmus. Το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί έναν πρώην φοιτητή, ο οποίος ταξιδεύει ανά την Ευρώπη επί 15 χρό-νια αναζητώντας παλιούς φίλους, και έναν νέο φοιτητή ο οποίος ξεκινά για τη Σκαν-διναβία στην πρώτη του περίοδο κινητικότητας στο εξωτερικό.

«Οφείλω στο Erasmus μεγάλο μέρος αυτού που είμαι σήμερα. Μου έδωσε μια δυνατή ευρωπαϊκή ταυτότητα και μεγάλη εμπιστοσύνη στους ανθρώπους και στο μέλλον. Πιστεύω βαθιά ότι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να αποκτήσεις ευρωπαϊκή συνείδηση είναι να ξεκινήσεις όταν είσαι νέος. Και δεν υπάρχει καλύτε-ρος τρόπος για να καταλάβεις την Ευρώπη από το να τη ζήσεις, στη χαρά και στην πολυμορφία της. Και αυτό είναι το Erasmus».


52

Filipe Araújo

«Είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για να αλλάξει η νοοτροπία στα πανεπιστήμιά μας»

Ίδρυμα προέλευσης: Universitatea Transilvania Braşov, Ρουμανία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Μηχανολογία/Πρύτανης


Όταν θεσπίστηκε το πρόγραμμα Erasmus στη Ρουμανία υπήρξε κάποια επιφυλα-κτικότητα, αλλά ο Ion Visa δεν είχε καμία αμφιβολία για τα οφέλη του. «Μερικοί δεν συμφωνούσαν στο να πηγαίνουν οι φοιτητές στο εξωτερικό. Φοβούνταν ότι δεν θα επέστρεφαν στη Ρουμανία. Τους είπα ότι ήταν μια καλή ευκαιρία για όλους να διευρύνουμε το πεδίο δραστηριοτήτων μας, ν’ανοίξουμε το μυαλό και τα πανε-πιστήμιά μας και ότι δεν υπήρχε άλλη λύση».

Ο Καθηγητής Μηχανολογίας συντόνισε – και προώθησε – την κινητικότητα των φοιτητών και του προσωπικού στο Transylvania University of Braşov από το 1997, προτού γίνει Πρύτανης του Ιδρύματος το 2004. Δημιούργησε μεγάλο αριθμό συνερ- γασιών και σχεδίων Erasmus όπως επίσης συνέβαλε στο σχεδιασμό προγραμμά-των σπουδών με σκοπό την προώθηση της διεθνούς κινητικότητας και έρευνας, ιδίως στους τομείς του βιομηχανικού σχεδιασμού προϊόντων και στις ανανεώσι-μες πηγές ενέργειες. «Χάρη στο πρόγραμμα Erasmus και στις ανταλλαγές του προ-σωπικού και των φοιτητών μας αναπτύξαμε το δικό μας πρόγραμμα σπουδών», λέει. Με την πάροδο του χρόνου, στόχος του είναι η «δημιουργία νέων ευκαιριών συνερ-γασίας για τους φοιτητές και τα μέλη του προσωπικού μας» για τη βελτίωση της διδασκαλίας, της συνεργασίας και της έρευνας.

Η διεθνής διάσταση παρέχει καθοριστικής σημασίας εκπαίδευση στους φοιτητές του, όπως μας λέει. «Στον τομέα μας εργαζόμαστε σήμερα σε σύνθετες ομάδες, οι οποίες είναι γεωγραφικά διασκορπισμένες. Πρέπει να προετοιμάσουμε τους νέους για να εργαστούν στο νέο αυτό περιβάλλον».

«Πριν από οκτώ χρόνια, υποδεχόμασταν περίπου τρεις έως πέντε φοιτητές κάθε χρόνο. Τώρα υποδεχόμαστε περίπου εκατό. Η συνεργασία μας χαροποιεί πραγ-ματικά και αυτό δημιουργεί μια πολύ καλή δυναμική. Είναι επίσης ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για να αλλάξει η νοοτροπία στα πανεπιστήμιά μας».


53

Filipe Araújo

«Η προστιθέμενη αξία είναι ότι χτίζεις τη σταδιοδρομία σου από τη στιγμή εκείνη»

Ίδρυμα προέλευσης: Academia de Studii Economice Bucureşti, Ρουμανία

Ίδρυμα υποδοχής: İstanbul Üniversitesi, Tουρκία

Τομέας σπουδών: Διοίκηση

Διάρκεια: 10 μήνες (2008/2009)

Αποφασισμένη να εγκαταλείψει την άνεσή της, η Laura Popa αντάλλαξε το Βου-κουρέστι με την Κωνσταντινούπολη για το τρίτο έτος του προπτυχιακού της στη Διοίκηση. Έμαθε αρκετά καλά τουρκικά ώστε να συνεννοείται και πέρασε «την καλύτερη περίοδο» της ζωής της. Βρήκε επίσης έναν ακαδημαϊκό μέντορα στο πρόσωπο ενός από τους διδάσκοντές της. «Δεν ήμουν σίγουρη ποια εξειδίκευση να ακολουθήσω για τις μεταπτυχιακές σπουδές μου και με βοήθησε να επιλέξω το καλύτερο για μένα». Με την καθοδήγησή του, γράφτηκε για να παρακολουθή-σει ένα μεταπτυχιακό στην Εταιρική Στρατηγική και Διακυβέρνηση στη Σχολή Διοί-κησης Επιχειρήσεων του University of Nottingham.

Κατά την παραμονή της στην Κωνσταντινούπολη, ίδρυσε το τουρκικό παράρτημα της Ομάδας Ρουμάνων Φοιτητών Εξωτερικού. Όταν επέστρεψε στη χώρα της επι-λέχθηκε ως η δις εκατομμυριοστή φοιτήτρια του Erasmus για τη Ρουμανία. Το γεγο-νός αυτό την έπεισε να αφιερώσει ένα έτος, προτού αναχωρήσει για το Ηνωμένο Βασίλειο, για να περιοδεύσει στα πανεπιστήμια της Ρουμανίας και να μοιραστεί την ιστορία της. «Ήθελα να προωθήσω το Erasmus. Αυτό σήμαινε πολύ κόπο από την πλευρά μου, αλλά θεωρούσα ότι αποτελούσε επένδυση για το μέλλον». Με προσοχή ανέλυε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των σπουδών στο εξω-τερικό. «Πολλοί ομιλητές σου λένε να το κάνεις, αλλά λίγοι σου λένε πώς να προ-ετοιμαστείς από άποψη δεξιοτήτων, οικονομικού προϋπολογισμού και των πρώτων βημάτων για να επιταχυνθεί η διαδικασία προσαρμογής σε μια νέα κουλτούρα». Εκτός από την κοινωνική διάσταση του προγράμματος, «η προστιθέμενη αξία είναι ότι χτίζεις τη σταδιοδρομία σου από τη στιγμή εκείνη».

Έχοντας τελειώσει το μεταπτυχιακό της, είναι έτοιμη να μεταφέρει τις εμπειρίες της στον επαγγελματικό τομέα. «Είμαι αποφασισμένη να συνεχίσω να προωθώ το Erasmus και θέλω να ξεκινήσω μια εκπαιδευτική πρωτοβουλία για τη βελτίωση των επιδόσεων των ρουμανικών πανεπιστημίων».


54

«Ήταν μια πνοή αναζωογονητικού αέρα για όλους, όχι μόνον για μένα»

Ίδρυμα προέλευσης: Univerza v Mariboru, Σλοβενία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Νομική


Η Vesna Rijavec πίστευε εδώ και καιρό στα οφέλη της διασυνοριακής συνεργα-σίας, έτσι, μόλις εμφανίστηκε η ευκαιρία, αξιοποίησε τις επαφές της για να δημι-ουργήσει συνεργασίες Erasmus μεταξύ της Νομικής Σχολής στο Maribor και πανεπιστημίων σε όλη την Ευρώπη. «Ορισμένες από τις αρχές που διέπουν το δίκαιο είναι παγκόσμιες. Πιστεύω ότι δεν μπορείς να κατανοήσεις πραγματικά το εθνικό σου δίκαιο αν δεν το συγκρίνεις με ένα άλλο».

Έλαβε μέρος σε οκτώ κινητικότητες προσωπικού για διδασκαλία από το 2000, στη Γαλλία, στη Γερμανία, στις Κάτω Χώρες, στην Πολωνία και στην Ισπανία, και έχει διαπιστώσει τις πολλαπλές συνέπειες στις δραστηριότητές της όσον αφορά τη διδασκαλία και την έρευνα. «Απέκτησα πολύ μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και προσάρμοσα τις διαλέξεις και την έρευνά μου με ουσιαστικά βελτιωμένα νέα στοι-χεία». Εκτός από την ανταλλαγή υλικού, τη συνεργασία σε άρθρα και την ανάπτυξη νέων ερευνητικών προγραμμάτων, οι προσπάθειές της είχαν εξαιρετικά αποτε-λέσματα για τους φοιτητές του Maribor, μερικοί εκ των οποίων εργάζονται τώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Επίσης, η άφιξη αλλοδαπών φοιτητών στο Maribor βοήθησε το διδακτικό προ-σωπικό της Σχολής της. «Συνέβαλε και παρότρυνε τους συναδέλφους μου να εργαστούν πιο δραστήρια σε διεθνές επίπεδο, καθώς έπρεπε να προσαρμόσουν τα μαθήματα για τους φοιτητές Erasmus. Πιστεύω ότι ήταν μια πνοή αναζωογονη-τικού αέρα για όλους, όχι μόνον για μένα. Το να μένεις κλεισμένος σε μια μικρή κοινωνία είναι πολύ διαφορετικό από το να είσαι ανοιχτός στον κόσμο και να βλέ-πεις πώς λειτουργούν τα πράγματα αλλού».

Οι επισκέψεις της την έμαθαν να είναι περήφανη για το δικό της πανεπιστήμιο. «Οι εγκαταστάσεις μας είναι καλές σε σύγκριση με εκείνες γνωστών Σχολών και οι καθηγητές μας δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους. Φυσικά, είμαστε ένα νέο πανε-πιστήμιο, με μόλις 50 χρόνια ιστορίας, αλλά οι διαφορές δεν είναι τόσο μεγάλες όσο φανταζόμουν».


55

«Ήταν η πιο αξέχαστη χρονιά της ζωής μου»

Ίδρυμα προέλευσης: Turistica-Fakulteta za turistične študije Portorož, Σλοβενία

Ίδρυμα υποδοχής: University College Birmingham, Ηνωμένο Βασίλειο

Τομέας σπουδών: Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων


Για τον Jure Kumljanc, η ανταλλαγή φοιτητών στο Birmingham ήταν ένα είδος πολι-τισμικού σοκ. «Ήταν ασυνήθιστο για μένα να ζω σε μια μεγάλη πόλη και να γνωρίζω ανθρώπους από διαφορετικές χώρες και φυλές». Το πρόγραμμα της Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων του φάνηκε δύσκολο και χρειάστηκε να βρει δουλειά για να τα βγάλει πέρα με τα έξοδα διαβίωσής του.

Παρά τους αρχικούς φόβους, ανακάλυψε με ανακούφιση ότι οι άνθρωποι στην πολυπολιτισμική αυτή πόλη ήταν φιλικοί και ανοιχτόμυαλοι. Βρήκε δουλειά και έμεινε για να δουλέψει κατά τη διάρκεια των Χριστουγεννιάτικων διακοπών, όταν οι περισσότεροι άλλοι φοιτητές Erasmus επιστρέφουν στη χώρα τους. Και παρά την έκπληξή του για το γεγονός ότι οι διδάσκοντες δεν έκαναν χάρες στους φοιτη-τές Erasmus – «είχαμε περισσότερες εργασίες και τεστ από ό,τι στη Σλοβενία» – του άρεσε η ευκαιρία που είχαν οι φοιτητές να κάνουν έρευνα για τις εργασίες και να «σκέφτονται έξω από τα καθιερωμένα πλαίσια», καθώς και το γεγονός ότι λάμ-βανε σχόλια και διορθώσεις και όχι μόνον έναν βαθμό για τις εργασίες του.

Ένας λόγος για τον οποίο όλα πήγαν τόσο καλά είναι οι προσπάθειες του τοπικού συντονιστή Erasmus, στον οποίο εκφράζει τις ευχαριστίες του. «Ήταν διαθέσιμος να βοηθήσει με κάθε πρόβλημα που μπορεί να είχαμε. Ήταν σπουδαίο να γνωρί-ζουμε ότι υπήρχε αυτή η δυνατή στήριξη».

Σήμερα είναι διευθυντής διαδικτυακού μάρκετινγκ του LifeClass Hotels & Spa, της μεγαλύτερης αλυσίδας ξενοδοχείων στη Σλοβενία, και έχει αναπτύξει περαιτέρω τις δεξιότητες που απέκτησε μέσω του Erasmus. «Απέκτησα μεγαλύτερη αυτοπε-ποίθηση στο να μιλώ δημόσια. Και έμαθα πολλές διαφορετικές πτυχές της ζωής από φοιτητές από ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό ήταν ένα κατόρθωμα για μένα».

«Ήταν η πιο αξέχαστη χρονιά της ζωής μου», λέει. «Άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο σκέφτομαι, συναναστρέφομαι με τους άλλους και εργάζομαι».


56

«Η παραμονή μου στο εξωτερικό με ώθησε να εργαστώ ακόμη πιο σκληρά»

Ίδρυμα προέλευσης: Žilinská univerzita, Σλοβακία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Διαχείριση Κρίσεων/Αντιπρύτανης Ανάπτυξης και Διεθνών Σχέσεων


Η φοιτητική κινητικότητα διάρκειας πέντε μηνών στο Linköpings University στη Σουηδία το 2003 ώθησε τον Jozef Ristvej να υιοθετήσει νέες μεθόδους σπουδών και να συνεχίσει την έρευνα στη διαχείριση κρίσεων σε υψηλότερο επίπεδο. «Το εκπαιδευτικό επίπεδο ήταν υψηλότερο από ό,τι περίμενα, φοιτητές και εκπαι-δευτικοί είχαν στενή σχέση, και δινόταν μεγαλύτερη έμφαση στην ατομική μελέτη στη βιβλιοθήκη».

Ολοκλήρωσε το διδακτορικό του το 2007 και έγινε Καθηγητής πανεπιστημίου, με εξειδίκευση στα πληροφοριακά συστήματα τα οποία υποστηρίζουν τη λήψη αποφάσεων στη διαχείριση κρίσεων. Σήμερα είναι επίσης Αντιπρύτανης Ανάπτυξης και Διεθνών Σχέσεων και θέλει να βοηθήσει τους φοιτητές να επωφεληθούν από μια εμπειρία που υπήρξε τόσο πολύτιμη για τον ίδιο. «Ανέπτυξα πολλές δεξιότη-τες κατά την παραμονή μου στο εξωτερικό, οι οποίες πάντοτε με ενθάρρυναν να προ-χωρώ παραπέρα. Λειτούργησαν ως κίνητρα και με ώθησαν να εργαστώ ακόμη πιο σκληρά».

Άλλες επισκέψεις στο πλαίσιο της κινητικότητας προσωπικού για διδασκαλία του Erasmus τον ενέπνευσαν να συμβάλει στη βελτίωση των δομών στη Σλοβακία και τώρα δραστηριοποιείται σε ένα πολυμερές σχέδιο Erasmus για τον εκσυγχρονι-σμό της Ανώτατης Εκπαίδευσης, το οποίο βρίσκεται στο τρίτο έτος του. «Η Σχολή μας ήταν η πρώτη που περιέλαβε τη διαχείριση κρίσεων στη Σλοβακία, και είναι μόλις 12 ετών. Αντίθετα, στην Ιταλία, πρόκειται για μια καθιερωμένη επιστήμη, ενώ η Πορτογαλία ήταν πριν από δέκα χρόνια στην ίδια θέση με εμάς σήμερα. Μπο- ρούμε να συγκρίνουμε την εξέλιξή μας με τη δική τους».

Εκτός από την απόκτηση επαφών και ερευνητικών εταίρων, θεωρεί τις επισκέψεις Erasmus πολύτιμες κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο οδηγούν στη γέννηση νέων ιδεών. «Κάθε φορά που πηγαίνω, για μία εβδομάδα μπορώ να σκέφτομαι πράγματα σε διαφορετικό περιβάλλον και με διαφορετικό τρόπο».


57

«Το Erasmus σου δίνει φτερά»

Ίδρυμα προέλευσης: Žilinská univerzita, Σλοβακία

Ίδρυμα υποδοχής: Institut National des Télécommunications, Evry, Γαλλία

Τομέας σπουδών: Τηλεπικοινωνίες


«Οι γονείς μου ήταν οι πρεσβευτές μου για το Erasmus», λέει η Jana Vitvarová. «Οι διεθνείς επαφές ήταν σημαντικές στα επαγγέλματα και των δύο – ο πατέρας μου ήταν ερευνητής πληροφορικής και η μητέρα μου καθηγήτρια γαλλικών – έτσι δεν χρειάστηκα κανέναν άλλο για να μου εξηγήσει τα οφέλη των σπουδών στο εξωτερικό».

Στο Παρίσι, εκτίμησε ότι στο National Institute of Telecommunications, το πρό-γραμμα σπουδών είχε προσανατολισμό στις επιχειρήσεις. Σε ασκήσεις προσομοί-ωσης πραγματικών καταστάσεων, οι φοιτητές εργάζονταν σε τριήμερα εντατικά μαθήματα για να αναπτύξουν προτάσεις σχεδίων για διάφορες εταιρείες. «Πολλοί από τους συμφοιτητές μου είχαν ήδη κάνει πρακτική άσκηση και μπορούσα να διακρίνω ότι αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να έχουν καλύτερη αίσθηση για το τι πρέ-πει να κάνουν».

Εκτίμησε επίσης την υποχρέωση του κάθε φοιτητή να παρουσιάζει την εργασία του αντί να την παραδίδει απλώς σε έγγραφη μορφή. Χάρη στην εμπειρία της, όταν αργότερα ειδικεύτηκε στα Δίκτυα Νέας Γενιάς, μπόρεσε να παρουσιάσει χωρίς δυσκολία την εργασία της σε κοινό. «Οι δεξιότητες παρουσίασης που απέ-κτησα βελτίωσαν την απόδοσή μου στη διδασκαλία, στην έρευνα, καθώς και στα επιχειρηματικά θέματα».

Όταν επιλέχθηκε ως η εκατομμυριοστή φοιτήτρια Erasmus από τη Σλοβακία το 2002, δεν φανταζόταν ότι αυτό θα άλλαζε τη ζωή της. Στην τελετή στις Βρυξέλλες, γνώρισε τον μελλοντικό σύζυγό της, πρώην φοιτητή του προγράμματος Erasmus από την Τσεχική Δημοκρατία. Το ζευγάρι μετακόμισε στην Ιρλανδία και, ύστερα από μια περίοδο παραμονής στην Αυστρία, τώρα ζει στην Τσεχική Δημοκρατία μαζί με τα δύο μικρά παιδιά τους. «Το Erasmus σου δίνει φτερά. Από σένα εξαρτάται αν θα πετάξεις μακριά ή αν θα κάνεις απλώς ένα ταξίδι μετ’ επιστροφής».


58

«Το Erasmus είναι ανοιχτό σε όλους»

Ίδρυμα προέλευσης: Turun yliopisto, Φινλανδία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Συντονίστρια για άτομα με αναπηρίες


Το άνοιγμα της ανώτατης εκπαίδευσης σε όλους, περιλαμβάνει επίσης την ανα-ζήτηση τρόπων στήριξης των φοιτητών με αναπηρίες. Για την Paula Pietilä, η οποία πάσχει από μια μορφή αναπηρίας, «είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς πώς μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο χωρίς διεθνή συνεργασία». Για να γνωρίσει καλύ-τερα τις προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται στις βόρειες χώρες, έλαβε μέρος σε επίσκεψη μελέτης στη Δανία. Αυτό στήριξε το έργο της στη Φινλανδία «όπου τα συστήματα και οι διαδικασίες βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο και πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη για τους φοιτητές με αναπηρία ώστε να διασφαλιστεί η ίση πρόσβασή τους στην ανώτατη εκπαίδευση».

Ως αποτέλεσμα της επίσκεψης μελέτης, ερεύνησε διάφορους τρόπους παροχής υπηρεσιών συμβουλευτικής και στήριξης σε φοιτητές με προβλήματα ψυχικής υγείας ή με σωματικές αναπηρίες. Η επίσκεψη, της επέτρεψε να υιοθετήσει «μια πιο ολιστική προσέγγιση» και να εξετάσει «το ενδεχόμενο αλλαγών σε ολόκληρο το πανεπιστήμιο». Τη βοήθησε επίσης να σκεφτεί πώς μπορεί να ανασχεδιαστεί το μαθησιακό υλικό, να σχεδιαστούν ιστοσελίδες και να προσαρμοστεί το φυσικό περιβάλλον για την υποστήριξη της μάθησης των φοιτητών. Η επίσκεψη τη βοή-θησε επίσης να συμμετέχει στην ανάπτυξη της «εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς» σε εθνικό επίπεδο και στο πλαίσιο του Δικτύου Βόρειων Χωρών Συντονιστών για άτομα με Αναπηρία.

Λίγοι φοιτητές με αναπηρία έχουν ολοκληρώσει έως τώρα προγράμματα ανταλ-λαγής. Ωστόσο, πιστεύει ότι «το Erasmus είναι ανοιχτό σε όλους», καθώς παρέχει ευκαιρίες να γνωρίσει κανείς καινούρια πράγματα και να τα δει από διαφορετική οπτική.


59

«Η μετάβασή μου στο εξωτερικό με βοήθησε να αποφασίσω τι ήθελα να κάνω»

Ίδρυμα προέλευσης: Seinäjoen ammattikorkeakoulu, Φινλανδία

Ίδρυμα υποδοχής: Evangelische Fachhochschule Berlin, Γερμανία

Τομέας σπουδών: Κοινωνική Εργασία


Έχοντας επισκεφθεί προηγουμένως το Βερολίνο, η Elina Ylipelkonen ήξερε ότι η πόλη προσφέρει πολλές ευκαιρίες για να σπουδάσει κανείς Κοινωνική Εργασία. Με το Erasmus συνδύασε ακαδημαϊκές σπουδές δύο ημέρες την εβδομάδα με πρακτική άσκηση σε υπηρεσία επίβλεψης νέων τις υπόλοιπες ημέρες της εβδο-μάδας. «Στο Βερολίνο, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες να δει κανείς μέρη και μεθό-δους εργασίας που σπανίζουν στη Φινλανδία. Έμαθα πολλά και είδα πολλούς νέους τρόπους παροχής κοινωνικής εργασίας».

Η εμπειρία επιβεβαίωσε την απόφασή της για την επιλογή του επαγγέλματός της και ενίσχυσε το ενδιαφέρον της για τα πολυπολιτισμικά ζητήματα. «Με βοήθησε να αποφασίσω τι δουλειά ήθελα να κάνω». Η πρακτική άσκησή της στο Βερολίνο αφορούσε κυρίως κοινότητες μεταναστών. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την εργασία της σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης για τρία χρόνια στο κέντρο υπο-δοχής αιτούντων άσυλο στο Ελσίνκι, την έστρεψε στην ιδανική δουλειά για αυτήν – απασχόληση στη Μεταναστευτική Αστυνομία.

Σήμερα εκπαιδεύεται για να γίνει αστυνομικός στη Φινλανδία και πιστεύει ότι το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την επαγγελματική της κατάρτιση ως κοινωνικού λειτουργού, θα της προσφέρει την ιδανική σταδιοδρομία. «Θα συνιστούσα και σε άλλους κοινωνικούς λειτουργούς να περάσουν κάποιο διάστημα στο εξωτερικό. Το Erasmus πρέπει να είναι για όλους και, αν σου δοθεί η ευκαιρία, πρέπει να την αξιοποιήσεις».


60

«Η τελευταία μέρα των μαθημάτων είναι δακρύβρεχτη»

Ίδρυμα προέλευσης: Mittuniversitetet, Σουηδία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Συντονιστής Μαθημάτων EILC


Ο Hans Åhl υπήρξε συντονιστής των Εντατικών Γλωσσικών Μαθημάτων Erasmus (EILC) στο University of Mid-Sweden επί 11 χρόνια, από το 1999 έως το 2010, παράλ-ληλα με την εργασία του ως εκπαιδευτής καθηγητών σουηδικών ως δεύτερης ξένης γλώσσας. Τα καλοκαιρινά, σύντομης διάρκειας μαθήματα αρχαρίων σουη-δικής γλώσσας και πολιτισμού, στόχο έχουν να προετοιμάσουν τους φοιτητές στο πλαίσιο της κινητικότητάς τους με το πρόγραμμα Erasmus.

Συνταξιούχος πλέον, ο Hans Åhl θυμάται ότι, στην αρχή, περίμενε ότι τα μαθήματα στο Härnösand θα ήταν σαν οποιοδήποτε άλλο μάθημα γλώσσας. «Σύντομα κατά-λαβα ότι ήταν κάτι πολύ περισσότερο». Αυτό που δεν είχε φανταστεί ήταν το βάθος της διαπολιτισμικής ανταλλαγής που διαπίστωσε. Εκτός από την εκμάθηση σουη-δικών, οι φοιτητές ανέπτυξαν στενές σχέσεις κατά τις διάφορες δραστηριότητες που οργανώνονταν στο πλαίσιο του μαθήματος, όπως κωπηλασία, ψάρεμα και πεζο-πορία στο δάσος. «Η τελευταία μέρα των μαθημάτων είναι δακρύβρεχτη», λέει.

Γελάει όταν αναφέρει τον αριθμό των φίλων που έχει σήμερα στο Facebook χάρη στα μαθήματα EILC. Και είναι περήφανος για τις καλές σχέσεις που αναπτύχθηκαν μεταξύ των φοιτητών. «Είμαι, μάλιστα, υπεύθυνος για έναν γάμο! Το ζευγάρι έχει σήμερα δύο παιδιά».

Τα μαθήματα EILC του προσέφεραν άφθονο υλικό, το οποίο μπορούσε να χρησιμο-ποιήσει ως παραδείγμα για τους φοιτητές διδασκαλίας γλωσσών στην υπόλοιπη διάρκεια του έτους. Με τα μαθήματα αυτά, αυξήθηκε επίσης η προβολή του πανε-πιστημίου στα τοπικά και εθνικά μέσα ενημέρωσης.

Με βάση τα όσα είδε, εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι δεν εκμεταλλεύο-νται περισσότεροι σουηδοί φοιτητές την ευκαιρία που τους δίνεται μέσω του προ-γράμματος κινητικότητας Erasmus. «Έχουμε λιγότερους εξερχόμενους φοιτητές από εισερχόμενους. Ίσως φοβούνται ότι δεν θα τα καταφέρουν. Όμως, εγώ τους το συνι-στώ. Από όσα είδα στα μαθήματα αυτά, η εμπειρία των σπουδών στο εξωτερικό είναι χρήσιμη για ολόκληρη τη ζωή και για τη σταδιοδρομία τους».


61

«Έμαθα ότι δεν υπάρχουν περιορισμοί στο πού μπορώ να πάω και στο τι μπορώ να κάνω»

Ίδρυμα προέλευσης: Göteborgs universitet, Σουηδία

Ίδρυμα υποδοχής: Loughborough University, Ηνωμένο Βασίλειο

Τομέας σπουδών: Ευρωπαϊκές σπουδές


Οι περισσότεροι φοιτητές ευρωπαϊκών σπουδών ξέρουν ότι θα σπουδάσουν στο εξωτερικό κάποια στιγμή. Ωστόσο, για τον Karl-Fredrik Ahlmark το γεγονός αυτό αποτελούσε πρόκληση λόγω των προβλημάτων όρασης που αντιμετωπίζει. «Χρειάστηκε να προετοιμάσω το ταξίδι διεξοδικά, ώστε να βεβαιωθώ ότι πρακτικά ζητήματα είχαν τακτοποιηθεί πριν από την άφιξή μου».

Στο Loughborough, διαπίστωσε ότι υπήρχε άφθονη διαθέσιμη υποστήριξη από ειδικό προσωπικό και εθελοντές, παρότι τα θέματα ρυθμίζονταν διαφορετικά από ό,τι στη Σουηδία και χρειάστηκε να πληρώσει για ορισμένες υπηρεσίες. Έμαθε επίσης να προσαρμόζει τις μεθόδους της μελέτης του στη δομή διδα-σκαλίας: στη Σουηδία τα μαθήματα διδάσκονται διαδοχικά, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο διδάσκονται παράλληλα. «Μπόρεσα να αντιληφθώ τις δυνατότητες και τους περιορισμούς μου, που δεν γνώριζα προηγουμένως, σε σχέση με τα προβλήματα όρασης που αντιμετωπίζω. Έμαθα ότι δεν υπάρχουν περιορισμοί στο πού μπορώ να πάω και στο τι μπορώ να κάνω».

Το ταξίδι του κίνησε το ενδιαφέρον για να ζήσει περισσότερο στο εξωτερικό. Συνέχισε τις σπουδές του σε ερευνητικό ίδρυμα στην Κωνσταντινούπολη και ολοκλήρωσε μια περίοδο πρακτικής άσκησης στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Σουηδίας στην Ε.Ε. στις Βρυξέλλες. «Είπαν ότι με επέλεξαν, μεταξύ άλλων, επειδή είχα ζήσει στο εξωτερικό και είχα ειδικευτεί στα θέματα τα οποία σπού-δασα στο Loughborough».

Σήμερα αποτελεί πρότυπο για τους φοιτητές με προβλήματα όρασης στη χώρα του. «Παροτρύνω θερμά τον καθένα να το κάνει αυτό. Απλώς είναι σημαντικό να φροντίσετε να τακτοποιηθούν όλα πριν από την άφιξή σας. Δεν μπορείτε να αποφύγετε την ύπαρξη πρακτικών ζητημάτων».


62

«Δεν περίμενα να βρω τόση φιλική υποστήριξη»

Ίδρυμα προέλευσης: Robert Gordon University, Aberdeen, Ηνωμένο Βασίλειο

Τομέας σπουδών/τίτλος: Συντονίστρια Erasmus


Έχοντας εργαστεί για το Erasmus 13 χρόνια στο Robert Gordon University στο Aberdeen, η Julia Kennedy αναζητούσε νέες ιδέες. Ευτυχώς, οι δράσεις του προ-γράμματος Erasmus διευρύνθηκαν το 2007 και περιελάμβαναν πλέον κινητικό-τητα επιμόρφωσης και για το μη ακαδημαϊκό προσωπικό. Παρά το γεγονός ότι είχε λάβει πολλά αιτήματα από εταίρους οι οποίοι ήθελαν να έλθουν για μια εβδομάδα επιμόρφωσης στο Ίδρυμά της, δεν μπορούσε να τους δεχθεί, επειδή ήταν η μόνη υπεύθυνη σε Ιδρυματικό επίπεδο για το Erasmus και δεν γινόταν ν’ αφιερώσει μια ολόκληρη εβδομάδα σε ένα μόνο άτομο. Έτσι, αποφάσισε να οργανώσει τη δική της Εβδομάδα Erasmus για επιμόρφωση διοικητικού προσωπικού και κάλεσε τα Ιδρύματα με τα οποία είχε συνεργασία το πανεπιστήμιό της. Για να προετοιμαστεί, έλαβε μέρος μέσω του προγράμματος κινητικότητας για επιμόρφωση προσωπι-κού, στη Διεθνή Εβδομάδα που διοργάνωσε το FH Campus Wien. «Πήγα να δω πώς ήταν η οργάνωση, τι είχε επιτυχία, και να βρω ιδέες για να οργανώσω τη δική μου εβδομάδα», λέει.

Η εμπειρία ήταν «εκπαιδευτική, με παρακίνησε και ήταν πολύ ευχάριστη». Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας έμαθε σημαντικά στοιχεία, όπως το ότι είναι κουραστική για τους μη αγγλόφωνους η επικοινωνία που γίνεται στα αγγλικά κατά την διάρκεια της εργασίας τους και ότι, επομένως, πρέπει να προβλέπονται διαλείμματα στη φάση της οργάνωσης του προγράμματος. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν η ευκαιρία που της δόθηκε, να ακούσει τις απόψεις άλλων χωρών. «Ένα από τα προβλήματα στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ότι έχουμε περισσότερους εισερχόμενους από εξερχό-μενους φοιτητές, ενώ άλλες χώρες έχουν το αντίθετο πρόβλημα».

Κυρίως, χάρηκε την επικοινωνία που είχε με ανθρώπους που κάνουν την ίδια δου-λειά με εκείνη. «Δεν περίμενα το κλίμα να είναι τόσο θερμό, ούτε την προθυμία που υπήρχε από όλους για ανταλλαγή ιδεών, όχι μόνον για καλές πρακτικές αλλά και για θέματα που επιδέχονται βελτίωση».


63

«Η απασχολησιμότητά μου δεκαπλασιάστηκε»

Ίδρυμα προέλευσης: Cardiff University, Ηνωμένο Βασίλειο

Ίδρυμα υποδοχής: 2isa Institut Informatique Sud Aveyron, Γαλλία, Università Ca’ Foscari Venezia, Ιταλία

Τομέας σπουδών: Γαλλικά και Ιταλικά


Το 2008, η Kate Samways ετοιμαζόταν να κάνει το τρίτο έτος του διπλώματός της, στη γαλλική και ιταλική γλώσσα στο εξωτερικό. Αποφάσισε να συμμετάσχει σε μια περίοδο πρακτικής άσκησης με την υποστήριξη του Erasmus και βρήκε μια θέση βοηθού διδάσκοντος αγγλικών σε ίδρυμα πληροφορικής για άτομα με αναπηρίες. «Περίμενα ότι θα ήταν δύσκολο· και ήταν», λέει. Η ζωή σε μια εστία με περίπου 60 άνδρες και μερικές μόνον γυναίκες, χωρίς κουζίνα, όπου όλοι έτρωγαν μαζί την ίδια ώρα ήταν, λέει, «κάτι δύσκολο για μένα, αλλά με ωφέλησε πολύ να αναπτύξω δεξιότητες επικοινωνίας».

Πέρασε το δεύτερο μισό του έτους σπουδάζοντας στη Βενετία. Όπως και στη Γαλλία, εντάχθηκε στη ζωή του τόπου, γράφοντας κριτικές τέχνης για ένα ηλε-κτρονικό περιοδικό και κάνοντας εξάσκηση της γλώσσας. «Αυτό αποδείχθηκε ένα εξαιρετικά χρήσιμο μέσο όχι μόνο για την εκμάθηση της γλώσσας αλλά και για να μάθω κάποια πράγματα για την κουλτούρα της νεολαίας στην πόλη».

Μια συνέπεια της εμπειρίας, λέει, ήταν ότι: «Η απασχολησιμότητά μου δεκαπλα-σιάστηκε». Συνέχισε με ένα μεταπτυχιακό δίπλωμα στη ραδιοτηλεοπτική δημο-σιογραφία, η οποία οδήγησε το καλοκαίρι του 2011, σε δίμηνη πρακτική εξάσκηση στο Eurosport στο Παρίσι. Το 2010 επιλέχθηκε ως η δις εκατομμυριοστή φοιτή-τρια Erasmus του Ηνωμένου Βασιλείου. «Το Erasmus με έμαθε να αξιοποιώ κάθε ευκαιρία που μου προσφέρεται. Αν έχω αμφιβολίες, σκέφτομαι “Εμπρός, δοκί-μασε”». Ενθάρρυνε επίσης τις δημοσιογραφικές φιλοδοξίες της. «Γνωρίζοντας ότι μπορώ να ζήσω σε μια μικρή πόλη της Γαλλίας μόνη μου και να περάσω καλά, δεν μου ακούγεται εξωπραγματικό το να μπορέσω να καλύψω ένα θέμα στο εξω-τερικό και ίσως ακόμη και να ζήσω στο εξωτερικό μια μέρα».


64

Katica Simunovic

«Έμαθα να δουλεύω σε τέσσερις γλώσσες»

Ίδρυμα προέλευσης: Sveučilište Josipa Jurja Strossmayera u Osijeku, Strojarski fakultet u Slavonskom Brodu, Κροατία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Διδάσκουσα στη Μηχανολογία


Όταν η συμμετοχή στο Erasmus έγινε διαθέσιμη στην Κροατία το 2009, η Katica Šimunović είχε την ευκαιρία να κάνει «κάτι καινούριο». «Πήρε αυθόρμητα την απόφαση να συμμετάσχει, παρότι δεν ήξερε πολλά για το πρόγραμμα όταν άρχισε. Βάσει επαφών που είχα ξεκινήσει από νωρίτερα, κανόνισα να οριστώ για να διδάξω στην Ουγγαρία».

Εκτός από τη διδασκαλία στα αγγλικά, κατά την παραμονή της στο εξωτερικό χρησιμοποίησε τα ουγγρικά, τα κροατικά και τα γερμανικά. Αυτή η ευκαιρία να εργαστεί σε ένα διεθνές περιβάλλον τη βοήθησε να αξιολογήσει το περιεχόμενο διαφορετικών προγραμμάτων σπουδών, να προωθήσει το πανεπιστήμιο και τη Σχολή της, να οργανώσει τοποθετήσεις προσωπικού και φοιτητών και να καλέ-σει Ούγγρους φοιτητές και μέλη του προσωπικού να επισκεφθούν την Κροατία. «Καθώς η Κροατία θα υποδεχθεί προσωπικό και φοιτητές Erasmus για πρώτη φορά το 2011-12, η επίσκεψή μου ήταν μια ευκαιρία ενθάρρυνσης της κινητικότητας και κατανόησης του τρόπου οργάνωσής της». Είναι Συντονίστρια της Σχολής για το Erasmus, και επομένως η διαχείριση προγραμμάτων για τους φοιτητές και το προσωπικό που θέλουν να έρθουν στην Κροατία ή εκείνους που θέλουν να μετα-βούν στο εξωτερικό, είναι σημαντική πτυχή των καθηκόντων της.

Η αξία των διεθνών σπουδών επιβεβαιώθηκε από την σύντομη παραμονή της στο εξωτερικό. «Μπόρεσα να συγκρίνω τεχνικές διδασκαλίας και πλαίσια προσόντων καθώς και να βελτιώσω τις ικανότητες και την ποιότητα της έρευνάς μου. Μπόρεσα επίσης να διαπιστώσω την αξία της κινητικότητας όσον αφορά την απόκτηση μιας πιο συνολικής γνώσης και τα οφέλη της συνεργασίας τόσο στη διδασκαλία όσο και στην έρευνα».


65

«Ήταν όλα τέλεια»

Ίδρυμα προέλευσης: Sveučilište u Rijeci, Κροατία

Ίδρυμα υποδοχής: Uniwersytet Wroclawski, Πολωνία

Τομέας σπουδών: Κροατική Φιλολογία


Προτού συμμετάσχει στο πρόγραμμα Erasmus, η Jelena Simić είχε εργαστεί σε φοιτητικό ραδιοφωνικό σταθμό. Καθώς η εβδομαδιαία εκπομπή περιελάμβανε πληροφορίες για ανταλλαγές φοιτητών, είχε γνωρίσει πολλούς νέους ανθρώπους με διαφορετική κουλτούρα και εμπειρίες μάθησης. Αυτό της έδωσε την ιδέα να υποβάλει αίτηση συμμετοχής στο Erasmus. «Ήθελα να κάνω την εμπειρία του Erasmus μέρος της ζωής μου, και έτσι έκανα κάθε προσπάθεια για να τα καταφέρω. Το Erasmus μου άνοιξε τις πόρτες της Ευρώπης».

Σημαντική συνιστώσα του προγράμματός της ήταν η έρευνα για τη διπλωματική εργασία της. «Κεντρικός σκοπός της παραμονής μου στο εξωτερικό ήταν να συνα-ντηθώ με τον μέντορα-καθηγητή μου και να παρακολουθήσω ένα πρόσθετο μάθημα πολωνικών». Ωστόσο, η ανταλλαγή περιελάμβανε περισσότερα από την ολοκλή-ρωση της διπλωματικής εργασίας. Η ευκαιρία να μάθει άλλες γλώσσες, να παρα-κολουθήσει διαλέξεις διεθνών εμπειρογνωμόνων, να γνωρίσει ανθρώπους από όλο τον κόσμο και να δώσει πληροφορίες για την Κροατία, προσέδωσαν αξία στην στην παραμονή της στην Πολωνία. Παράλληλα με τις σπουδές της, εργάστηκε σε φοιτητικό ραδιοσταθμό και έστελνε περιγραφές των εμπειριών της στην πόλη της στην Κροατία. «Ηχογράφησα επίσης εκπομπές για τους συναδέλφους μου στο University of Rijeka για να βοηθήσω άλλους φοιτητές που σκέφτονταν να υποβά-λουν αίτηση συμμετοχής στο πρόγραμμα».

Το διάστημα που έζησε στο εξωτερικό επιβεβαίωσε το ενδιαφέρον της να διδά-ξει τα κροατικά ως ξένη γλώσσα και να συνεργαστεί στενά με ανθρώπους εκτός της χώρας της. «Η Κροατία υποδέχεται τους πρώτους φοιτητές Erasmus το 2011-2012 και αυτός είναι ένας τομέας που με ενδιαφέρει. Θα ήθελα να χρησιμοποιήσω τις θετικές εμπειρίες μου από την Πολωνία για να διευκολύνω τους φοιτητές που θα έρθουν στην Κροατία».


66

«Ως αποτέλεσμα, το πρόγραμμα σπουδών μας άλλαξε ριζικά»

Ίδρυμα προέλευσης: Akdeniz Üniversitesi, Τουρκία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Κοινωνική Εργασία (φροντίδα ηλικιωμένων)


Το 2007, ο Mustafa Çoban έλαβε μέρος σε πρόγραμμα κινητικότητας Erasmus στο Protestant University of Applied Sciences στο Βερολίνο. Δίδασκε Κοινωνική Εργασία, και ειδικότερα, ένα νέο μάθημα επαγγελματικής κατάρτισης για τη φροντίδα των ηλικιωμένων στο Akdeniz University στην Τουρκία και τόσο ο ίδιος όσο και οι συνάδελ- φοί του ήθελαν να διδαχτούν από την πολύ πιο μακρόχρονη εμπειρία της Γερμανίας. «Θέλαμε να συνδυάσουμε μαθήματα με πρακτική άσκηση σε Ιδρύματα που παρέχουν φροντίδα στους ηλικιωμένους, όπως γηροκομεία και οίκοι ευγηρίας».

Το έξι ημερών ταξίδι ήταν εντατικό και γεμάτο θετικές εμπειρίες. Εκτός του ότι τα μέλη της ομάδας γνώρισαν τους συναδέλφους τους στην εκπαίδευση για τη φροντίδα ηλικιωμένων, επισκέφθηκαν και ιδρύματα φροντίδας και συναντήθη-καν με τοπικές μη κυβερνητικές οργανώσεις. Δημιούργησαν νέες επαφές, τους δόθηκε η ευκαιρία να αποκτήσουν μια διαφορετική οπτική στο τρόπο φροντίδας των ηλικιωμένων και είχαν την ευκαιρία να κάνουν εις βάθος συζητήσεις και να επαναξιολογήσουν την κατάστασή τους. «Ως εκ τούτου, άλλαξε ριζικά το πρό-γραμμα σπουδών μας», λέει. Το προπτυχιακό μάθημα προσαρμόστηκε ώστε να γίνει πιο συναφές και η αναθεωρημένη δομήτου αποτέλεσε τη βάση για 12 νέα προ-γράμματα σπουδών για τη φροντίδα των ηλικιωμένων, σε άλλα τουρκικά πανεπιστήμια.

Τα αποτελέσματα της επίσκεψης «βελτίωσαν τη φήμη του συγκεκριμένου τομέα σπουδών», λέει. Οδήγησαν επίσης σε νέα σχέδια στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης και της εκπαίδευσης ενηλίκων καθώς και στη συμμετοχή φοιτητών στο πρόγραμμα κινητικότητας Erasmus. Με τον αυξανόμενο αριθμό των ηλικιω-μένων Τούρκων που δέχονται φροντίδα στη Γερμανία δόθηκε η ευκαιρία στους Γερμανούς υπεύθυνους των κέντρων φροντίδας ηλικιωμένων, να αποκτήσουν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τη νοοτροπία της φροντίδας στην Τουρκία.

Όποιος έχει την ευκαιρία να συμμετάσχει στην κινητικότητα Erasmus είναι «πολύ τυχερός», λέει. «Κάντε όσες ερωτήσεις θέλετε, και επιτρέψτε στους άλλους να σας κάνουν ερωτήσεις. Όλοι θέλουν να μάθουν».


67

«Σε αλλάζει εσωτερικά»

Ίδρυμα προέλευσης: Ankara Üniversitesi, Τουρκία

Ίδρυμα υποδοχής: Università di Bologna, Ιταλία και Karolinska Institute, Σουηδία

Τομέας σπουδών: Κτηνιατρική Γαρμακολογία και Τοξικολογία

Διάρκεια: 9 μήνες (2004) και 10 μήνες (2008)

Η Begüm Yurdakök έκανε προπτυχιακές σπουδές στη Κτηνιατρική στην Άγκυρα, όταν αναχώρησε για μια περίοδο κινητικότητας στο πλαίσιο του Erasmus στην Ιταλία το 2004. «Ήθελα να δω πώς θα μπορούσα να τα καταφέρω να ζω μόνη μου. Ήταν σαν κάτι να χτυπούσε μια πόρτα μέσα μου θέλοντας να βγει προς τα έξω».

Στη Μπολόνια, απέκτησε πρακτικές γνώσεις στην Κτηνιατρική Κλινική του πανε-πιστημίου. «Συμμετείχα σε κλινικές εφαρμογές για πρώτη φορά». Εκτίμησε τη βοή-θεια των καθηγητών της στο ίδρυμα υποδοχής, οι οποίοι κανόνισαν ενημερωτικές επισκέψεις ώστε να μπορέσει να παρακολουθήσει πρόγραμμα σπουδών σε Υδατοκαλλιέργεια και Μελισσοκομία – τα οποία είναι υποχρεωτικά στην Τουρκία, αλλά δεν προσφέρονταν στη Μπολόνια – και σε άλλα Ιταλικά πανεπιστήμια.

Στο μεταξύ, απέκτησε μεγάλο ενδιαφέρον για την εκμάθηση γλωσσών. «Η ετυ-μολογία έγινε το μεγάλο ενδιαφέρον μου. Ανακαλύπτεις τόσο πολλά για τη νοοτρο-πία και τον πολιτισμό ενός λαού από τον τρόπο που ονομάζει τα πράγματα». Μετά την Ιταλία, παρακολούθησε μαθήματα ισπανικών, ολλανδικών και αργότερα, σου-ηδικών. «Τώρα μαθαίνω και ιαπωνικά. Είναι ένα πνευματικό παιχνίδι για μένα, όπως το Sudoku». Οι γλωσσικές δεξιότητες και οι διεθνείς επαφές της υπήρξαν καθοριστικές, όπως πιστεύει, στο να εξασφαλίσει την επόμενη θέση της ως βοη-θού ερευνήτριας στη Σχολή της, αφού ολοκλήρωσε το διδακτορικό της.

Το 2008 αναχώρησε και πάλι με το Erasmus, αυτή τη φορά για τη Στοκχόλμη. «Μά θαινα όλες αυτές τις νέες τεχνικές με μια από τις καλύτερες ομάδες φαρμακο-γενετικής στον κόσμο – ήταν ιδιαίτερα συναρπαστικό».

Σήμερα βλέπει με χαρά τον αντίκτυπο που έχει το Erasmus σε άλλους: «Είναι ωραίο να βλέπω φοιτητές στο γραφείο μου, οι οποίοι θέλουν να λάβουν μέρος στο πρόγραμμα κινητικότητας Erasmus. Όταν επιστρέφουν, τα μάτια τους λάμπουν. Πραγματικά σε αλλάζει εσωτερικά».


68

«Το Erasmus δίνει την ευκαιρία σε μικρά πανεπιστήμια να γίνουν διεθνή»

Ίδρυμα προέλευσης: Háskóli Íslands, Ισλανδία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Καθηγητής Ιστορίας


Ο Guðmundur Hálfdanarson διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην προώθηση του προγράμματος κινητικότητας των φοιτητών στον τομέα της Ιστορίας, όταν ηΙσλανδία εντάχθηκε στο πρόγραμμα Erasmus το 1992. «Βοήθησε τους φοιτητές ν’αναπτύξουν την ιδέα ότι μπορούν και πρέπει να πραγματοποιούν ένα μέρος των σπουδών τους σε άλλη χώρα».

Τα οφέλη της κινητικότητας επιμόρφωσης ή σπουδών μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των επιστημονικών πεδίων, αλλά για τους ιστορικούς είναι ανεκτίμητης αξίας, λέει. «Σε εκθέτουν σε νέες ιδέες, όπως τον τρόπο με τον οποίο διαφορετικές κοι-νότητες αντιμετωπίζουν διαφορετικά θέματα».

Ένα σημαντικό πλεονέκτημα για τα πανεπιστήμια, λέει, είναι ότι το Erasmus προ-σφέρει έναν τρόπο «ανάπτυξης δομημένης συνεργασίας γύρω από συγκεκριμένα προγράμματα». Στο δικό του τομέα, αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία του CLIOHnet, του βραβευμένου Δικτύου Ιστορίας Erasmus, το οποίο έχει ως μέλη 60 πανεπιστήμια. Ως ένας από τους κύριους συντονιστές, μαζί με την καθηγήτρια Isaacs, πρεσβευτή κινητικότητας προσωπικού του Erasmus από την Ιταλία, έλαβε μέρος σε αρκετά Εντατικά Προγράμματα Erasmus για φοιτητές και εκπαιδευτι-κούς από διάφορα πανεπιστήμια. Τα προγράμματα αυτά είναι «ένας εξαιρετικά καλός τρόπος να συγκεντρώσεις ανθρώπους για την ανάδειξη διαφορετικών ιστο-ρικών εμπειριών να εργαστούν υπό εντατικές συνθήκες», λέει.

Πιστεύει ότι η δημιουργία του ευρωπαϊκού συστήματος μεταφοράς πιστωτικών μονάδων (ECTS) ήταν θεμελιώδους σημασίας, καθώς υπήρξε «εξαιρετικά επω- φελές για την ποιότητα της εκπαίδευσης στην Ευρώπη». Συνεχίζει λέγοντας: «Το Erasmus δεν είναι ελιτιστικό. Τα κορυφαία πανεπιστήμια είναι ήδη διεθνή, αλλά αυτό δεν είναι εξίσου σαφές για τα μικρότερα πανεπιστήμια· το Erasmus τους δίνει την ευκαιρία να γίνουν πραγματικά διεθνή».


69

«Το Erasmus είναι ακόμη σημαντικό μέρος του καθημερινού μου προγράμματος»

Ίδρυμα προέλευσης: Háskóli Íslands, Ισλανδία

Ίδρυμα υποδοχής: Umeå Universitet, Σουηδία

Τομέας σπουδών: Εκπαίδευση


Η Ása Kjartansdóttir πήρε την ξαφνική απόφαση να σπουδάσει στο εξωτερικό, όταν οι καθηγητές της στο πανεπιστήμιο έπεισαν την ίδια και μια συμφοιτήτριά της να σπουδάσουν στο Umeå University στη Σουηδία, το οποίο είχε καλή φήμη στον Τομέα των Επιστημών Εκπαίδευσης.

Αυτή και άλλοι 150 περίπου διεθνείς φοιτητές έτυχαν θερμής υποδοχής στο Umeå University. Οι διαφορές μεταξύ των προγραμμάτων σπουδών στην Ισλανδία και στη Σουηδία της κίνησαν το ενδιαφέρον, καθώς στο Umeå τα μαθήματα διδάσκο-νταν διαδοχικά στο πλαίσιο ενός κλιμακωτού συστήματος και όχι παράλληλα. «Κάναμε απλώς ένα μάθημα κάθε φορά, πράγμα που ήταν βολικό». Τα περισσό-τερα μαθήματα διδάσκονταν στα σουηδικά και δινόταν μεγαλύτερη έμφαση στην ομαδική εργασία και στην επίλυση προβλημάτων από ό,τι στην Ισλανδία.

Όπως πολλοί πρώην φοιτητές Erasmus, αναλογίζεται με χαρά την κοινωνική ζωή που «δεν ήταν ποτέ ανιαρή». Μετά την παραμονή της στη Σουηδία, διατήρησε την επαφή με τους συμφοιτητές της στο Erasmus, παρακολουθώντας την επαγγελμα-τική και κοινωνική τους εξέλιξη.

Αυτή η πεντάμηνη εμπειρία διαμόρφωσε τη στάση της απέναντι στη ζωή, λέει. «Έγινα πιο ανεξάρτητη, ανοικτή και απέκτησα διεθνή προσανατολισμό».

Στο πλαίσιο των σημερινών καθηκόντων της ως Συμβούλου Εκπαίδευσης, Επιστημών και Πολιτισμού της Αποστολής της Ισλανδίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις Βρυξέλ- λες, συχνά παρακολουθεί τις εξελίξεις του προγράμματος Erasmus. Προηγουμέ- νως εργάστηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως εθνικός εμπειρογνώμονας στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης και, ειδικότερα, στο ίδιο το πρόγραμμα Erasmus.

«Πιστεύω ότι η εμπειρία του προγράμματος κινητικότητας Erasmus επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τη ζωή μου, και τα ευρωπαϊκά προγράμματα, συμπεριλαμβανομέ-νου του προγράμματος κινητικότητας Erasmus, αποτελούν ακόμη σημαντικό μέρος του καθημερινού μου προγράμματος».


70

«Είναι ένα σύστημα ελέγχου ποιότητας»

Ίδρυμα προέλευσης: Die Universität Liechtenstein, Λιχτενστάιν

Τομέας σπουδών: Αρχιτεκτονική


«Είχα ήδη περάσει περίπου δέκα χρόνια από τη ζωή μου εκτός της χώρας μου και ήθελα να συνεχίσω να χτίζω διεθνείς σχέσεις. Ζούμε σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο και πρέπει να εκπαιδεύουμε τους φοιτητές και το προσωπικό μας έτσι ώστε να ενεργούν με διεθνή προσανατολισμό». Εργαζόμενος στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής του University of Liechtenstein, ο Johann Georg Hilti αντιλήφθηκε την κινητικό-τητά του στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus ως ένα «σύστημα ελέγχου ποι-ότητας». Περιελάμβανε σύντομες επισκέψεις σε αρχιτεκτονικές σχολές και πανε- πιστήμια σε διάφορες χώρες. Σε καθεμία, επισκόπησε το έργο περίπου 20-40 φοιτητών διαφορετικών επιπέδων. «Πολύ συχνά, ήταν διπλωματικές εργασίες. Η επισκόπηση περιλαμβάνει διδασκαλία, παροχή συμβουλών, σύγκριση και πολύ γόνιμες συζητήσεις με τους φοιτητές και το προσωπικό. Στην αρχιτεκτονική, πρέ-πει να γνωρίζουμε συνεχώς τι κάνουν οι άλλοι, και θέλουμε να ξέρουν και εκείνοι τι κάνουμε εμείς. Αυτό σημαίνει ότι παρατηρούμε την ποιότητα άλλων Ιδρυμάτων και τη συγκρίνουμε με τη δική μας».

Παρότι διαπίστωσε διαφορές στη μέθοδο διδασκαλίας, αυτές οφείλονται κυρίως στο μέγεθος των Ιδρυμάτων. «Τα περισσότερα από τα πανεπιστήμια αυτά είναι πολύ μεγαλύτερα από το δικό μας». Παρότι μικρό, το University of Liechtenstein είναι πολύ κοσμοπολίτικο. Οι 700 τακτικοί εγγεγραμμένοι φοιτητές του προέρ-χονται από περίπου 40 χώρες.

Συνιστά «ανεπιφύλακτα» την κινητικότητα Erasmus στα μέλη του προσωπικού κάθε ιδρύματος της ανώτατης εκπαίδευσης. «Νομίζω ότι είναι απαραίτητη. Σήμερα όλοι στέλνουμε φοιτητές στο εξωτερικό, επομένως, το προσωπικό μας χρειάζεται και αυτό διεθνή επιμόρφωση». Συνοψίζοντας την εμπειρία του από το Erasmus με δυο λόγια, όπως του ζητήθηκε, μας λέει «την απόλαυσα».


71

«Μακάρι να είχα μείνει περισσότερο»

Ίδρυμα προέλευσης: Die Universität Liechtenstein, Λιχτενστάιν

Ίδρυμα υποδοχής: Université Catholique de Lyon, Γαλλία

Τομέας σπουδών: Συστήματα Πληροφοριών Επιχειρήσεων


Αφού διήνυσε το 4ο έτος σπουδών του πραγματοποιώντας περίοδο μαθητείας, ο Gerold Büchel ολοκλήρωσε τις σπουδές του σε νυκτερινό σχολείο συνδυάζο-ντας εργασία και σπουδές. Μια εξάμηνη περίοδος κινητικότητας σπουδών στο πλαίσιο του Erasmus και αμέσως μετά η οκτάμηνη τοποθέτησή του σε επιχείρηση στο πλαίσιο του προγράμματος Leonardo da Vinci, του έδωσαν την ευκαιρία να επικεντρωθεί αποκλειστικά στις σπουδές του. «Είχα σκεφθεί να παρακολουθήσω όλες τις διαλέξεις στα αγγλικά, αλλά τελικά κατέληξα να παρακολουθήσω μαθή-ματα διοίκησης επιχειρήσεων στα γαλλικά, πράγμα που με υποχρέωσε να μάθω τη γλώσσα αυτή. Αυτό ήταν καλό, καθώς μετά την αποφοίτησή μου, εργάστηκα σε κέντρο έρευνας και ανάπτυξης στο γαλλόφωνο τμήμα της Ελβετίας». Παρά την απροθυμία του να μάθει γλώσσες, διαπίστωσε ότι μιλούσε «αγγλικά με το αμερι-κανικό επιχειρηματικό κέντρο, γερμανικά με τα κεντρικά γραφεία, και γαλλικά με την ομάδα στην Ελβετία».

Η εμπειρία του τον βοήθησε να νιώθει πιο άνετα κάθε φορά που ταξίδευε στο εξωτερικό και τον βοήθησαν να αναπτύξει τις δεξιότητες που απαιτούνται για εργασία σε διαπολιτισμικές ομάδες. «Παρότι το περιεχόμενο των μαθημάτων που παρακολούθησα κατά την περίοδο κινητικότητας μέσω του Erasmus ήταν παρόμοιο, ο τρόπος εργασίας ήταν διαφορετικός. Συχνά εργαζόμασταν σε μικτές ομάδες χρη-σιμοποιώντας διαφορετικές γλώσσες και προσεγγίσεις για την επίλυση προβλημά-των. Σήμερα είμαι υπεύθυνος διεθνούς ομάδας σε ένα από τα μεγαλύτερα τμήματα μιας ευρωπαϊκής εταιρείας υψηλής τεχνολογίας».

Παρότι η ίδια η περίοδος κινητικότητας δεν οδήγησε σε συγκεκριμένη θέση εργα-σίας, τον ενθάρρυνε να αναζητήσει κάτι διαφορετικό και τον έκανε πιο «ανοιχτό-μυαλο» όσον αφορά την απασχόληση. Σήμερα εύχεται να είχε μείνει περισσότερο στη Γαλλία, καθώς οι φιλίες και οι επαφές που έκανε πριν από 10 χρόνια τον βοή-θησαν στον σημερινό σημαντικό ρόλο του ως βουλευτή του κοινοβουλίου του Λιχτενστάιν, θέση την οποία θεωρεί μεγάλη τιμή.


72

«Πολλά όνειρα έχουν καταρρεύσει λόγω περιττής γραφειοκρατίας»

Ίδρυμα προέλευσης: Norges teknisk-naturvitenskapelige universitet, Νορβηγία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Συντονισμός Προγραμμάτων Ε.Ε.


Γεννημένος στη Γερμανία, ο Wolfgang Laschet, συντονιστής προγραμμάτων της ΕΕ στο Norwegian University of Science and Technology (NTNU), έζησε στη Σουηδία και στο Βέλγιο προτού μετακινηθεί στη Νορβηγία και του αρέσει να βοηθά άλλους να επωφεληθούν από μια διεθνή εμπειρία. «Για τους φοιτητές, είναι μια ευκαιρία να αποκτήσουν μια εξειδίκευση που δεν θα αποκτούσαν στη χώρα τους· για το διδακτικό προσωπικό, είναι μια ευκαιρία να δουν έναν διαφορετικό τρόπο διδασκαλίας και να δημιουργήσουν δεσμούς οι οποίοι μπορούν να τους οδηγήσουν σε άλλα σχέδια».

Μια από τις προτεραιότητές του είναι η μείωση των εγγράφων που απαιτούνται από τους φοιτητές που θέλουν να μετακινηθούν μέσω του προγράμματος κινητικό- τητας και εισήγαγε για τον σκοπό αυτό απλές ηλεκτρονικές διαδικασίες. «Πιστεύω ότι η προσέγγιση του NTNU στο πρόβλημα αυτό συνέβαλε κάπως στο γεγονός ότι είμαστε ο πιο δημοφιλής προορισμός στη Νορβηγία για τους εισερχόμενους φοι-τητές». Εκφράζει τη λύπη του για την τάση που παρατηρεί σε μερικά Ιδρύματα να γίνονται λιγότερο ευέλικτα στις συνεργασίες τους στο πλαίσιο του προγράμματος κινητικότητας Erasmus, εμποδίζοντας την κινητικότητα των φοιτητών. Προειδο- ποιεί ότι «πολλά όνειρα έχουν καταρρεύσει λόγω περιττής γραφειοκρατίας».

Διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην ίδρυση του δικτύου Πολυτεχνείων ATHENS, του οποίου το Εντατικό Πρόγραμμα Μηχανολογίας που ξεκίνησε πριν από 15 χρό-νια υποστηρίζεται πλέον αυτόνομα. Τα 15 Ιδρύματά του, πραγματοποιούν τώρα δύο διεθνείς εβδομάδες ετησίως, προσφέροντας 70 έως 90 μαθήματα Μηχα- νολογίας και Αρχιτεκτονικής σε περίπου 1 800 φοιτητές. Ξεκίνησε επίσης θερινά μαθήματα νορβηγικών, τα οποία επεκτάθηκαν και περιλαμβάνουν 180 φοιτητές, με έμφαση στο φυσικό περιβάλλον και στην ενίσχυση του ομαδικού πνεύματος. «Το κολύμπι σε μια κρύα λίμνη είναι πολύ καλό για την ανάπτυξη μιας ομάδας!» λέει γελώντας. Συνοψίζοντας με τρεις λέξεις την εμπειρία του από το Erasmus λέει: «Προνόμιο. Αναστοχασμός. Χαρά».


73

«Μπορείς να ξεκινήσεις ξανά από την αρχή»

Ίδρυμα προέλευσης: Institut National des Sciences Appliquées français, Toulouse, Γαλλία

Ίδρυμα υποδοχής: Norges teknisk-naturvitenskapelige universitet, Νορβηγία

Τομέας σπουδών: Ακουστική και Τηλεπικοινωνίες


Ο Frederik Strand Sardinoux μεγάλωσε στη Γαλλία, γιος Νορβηγίδας μητέρας και Γάλλου πατέρα. Σπούδασε στο INSA, Σχολή Μηχανολογίας στην Τουλούζη, ώσπου, εμπνευσμένος από τους ξένους φοιτητές που γνώρισε, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την ευκαιρία του προγράμματος κινητικότητας Erasmus για να επιστρέψει στη χώρα όπου γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του τρίτου έτους των σπουδών του. «Ήθελα να βελτιώσω τα νορβηγικά και τα αγγλικά μου και να δω αν η Νορβηγία ήταν ωραίο μέρος για να ζει κανείς». Η περίοδος αυτή της κινητικότητας, προέκυψε να είναι ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή. Η ζωή στη Νορ- βηγία του άρεσε τόσο πολύ, που έκανε μεταγραφή εκεί για να ολοκληρώσει τις σπουδές του στο Norwegian University of Science and Technology.

Ενσωματώθηκε εύκολα στην τοπική κουλτούρα, αλλά του άρεσε τόσο πολύ η διε-θνής φοιτητική ζωή, που στο τέλος της εξάμηνης περιόδου άρχισε να εργάζεται εθελοντικά στο τοπικό παράρτημα του Δικτύου Φοιτητών Erasmus (ESN), υποδε-χόμενος φοιτητές στην πόλη και στη Σχολή και συμμετέχοντας σε εκδρομές περι-ήγησής τους στη χώρα. Έγινε μέλος του διοικητικού συμβουλίου, πρόεδρος, και αργότερα εθνικός εκπρόσωπος του ESN Νορβηγίας. Συντόνισε επίσης δύο θερινά Εντατικά Γλωσσικά Μαθήματα Erasmus (EILC). «Τότε δεν σκεφτόμουν τα οφέλη. Αλλά συνειδητοποίησα ότι έμαθα τόσο πολλά από τη συμμετοχή μου, από ηγετικές ικανότητες έως διεθνή συνεργασία». Τώρα, ενώ του απομένουν έξι μήνες σπου-δών, αναζητά μια σταδιοδρομία με διεθνή διάσταση.

Όπου και αν πάει κανείς με το Erasmus, λέει, «το 90 % αυτών που ρώτησα, μου είπαν ότι ήταν η καλύτερη περίοδος της ζωής τους». Για αυτόν, το πιο πολύτιμο στοιχείο ήταν «η ελευθερία· να φύγεις μακριά από οποιονδήποτε σε ξέρει, ώστε να μπορέσεις να ξεκινήσεις ξανά από την αρχή».


74

«Να διατηρηθεί το όνειρο του Erasmus ζωντανό»

Ίδρυμα προέλευσης: Université de Lausanne, Ελβετία

Τομέας σπουδών/τίτλος: Διευθύντρια Διεθνών Σχέσεων


Με 20ετή πείρα σε διεθνή προγράμματα, η Antoinette Charon Wauters είδε πολ-λές αλλαγές που προέκυψαν από τη συμμετοχή της Ελβετίας στο Erasmus. Η προ-σπάθεια να διατηρηθεί ζωντανό το όνειρο του προγράμματος κινητικότητας των φοιτητών όλα αυτά τα χρόνια, απαίτησε υπομονή και δέσμευση σε ένα όραμα κινη-τικότητας και διεθνοποίησης. Εργάστηκε «για να αποκτήσει το σύστημα Ανώτατης Εκπαίδευσης της Ελβετίας μια θέση στον χάρτη». Εκτός από την «παρακολούθηση των ευρωπαϊκών εξελίξεων», η συμμετοχή της στις ευρωπαϊκές οργανώσεις συνέ-βαλε στη «διάδοση των καλών πρακτικών» σε άλλα πανεπιστήμια στην Ελβετία.

Η πρωτοβουλία δοκιμής του ευρωπαϊκού συστήματος μεταφοράς πιστωτικών μονάδων (ECTS) στην Ιατρική Σχολή, είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί ο ετήσιος αριθ- μός των φοιτητών που ταξιδεύουν στο εξωτερικό από 5 σε 90, σε 10 χρόνια. Ορίστηκε για πρώτη φορά «Συντονίστρια του ECTS για την Ελβετία» το 1992. Το έργο της στον τομέα αυτό συνεχίστηκε στη δεκαετία του 1990, κατά την οποία διετέλε- σε Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Διεθνούς Εκπαίδευσης, και οδήγησε σε μια πρόσκληση από την Παγκόσμια Τράπεζα να συνεργαστεί με το University of Montenegro σε ευρωπαϊκά προγράμματα κινητικότητας.

Ο αντίκτυπος στο Πανεπιστήμιο ήταν «η ενσωμάτωση της διεθνοποίησης. Το επό-μενο στάδιο είναι να ωφεληθούμε όσο το δυνατόν περισσότερο από τον μεγάλο αριθμό προσωπικού και φοιτητών που έρχονται στη Λοζάνη». Καθώς 25 % των φοιτητών και πάνω από 30 % του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού προ-έρχεται από άλλες χώρες, οι φοιτητές έχουν πολλές ευκαιρίες μάθησης σε ένα πραγματικά διεθνές περιβάλλον.


75

«Κάτι περισσότερο από μια αλλαγή πανεπιστημίου»

Ίδρυμα προέλευσης: Zürcher Hochschule der Künste, Ελβετία

Ίδρυμα υποδοχής: Centre d’Études supérieures Musique et Danse, Γαλλία

Τομέας σπουδών: Μουσική


Ο εντοπισμός ενός πανεπιστημίου πήρε πολύ χρόνο στον Marco Amherd. «Για μένα είναι λιγότερο σημαντικό να βρω το κατάλληλο πανεπιστήμιο· αυτό που έχει σημασία είναι ο διδάσκων. Είμαι μουσικός και το μεγαλύτερο μέρος της εκπαίδευσής μου περιλαμβάνει ατομικά μαθήματα και όχι παρακολούθηση δια-λέξεων». Για να είναι βέβαιος ότι θα κάνει τη σωστή επιλογή, αναζήτησε ευκαι-ρίες σε ολόκληρη την Ευρώπη, επισκέφθηκε διάφορα πανεπιστήμια και ζήτησε συμβουλές από φίλους. Η απόφασή του να επιλέξει την Τουλούζη για το πρώτο έτος του μεταπτυχιακού του διπλώματος βασίστηκε τόσο στη διεθνή φήμη του Καθηγητή του, όσο και στο ρεπερτόριο μουσικής εκκλησιαστικού οργάνου, που είναι διαθέσιμο στη Γαλλία.

Παράλληλα με τα μαθήματα εξειδίκευσης, παρακολουθεί διαλέξεις μαζί με άλλους διεθνείς φοιτητές. Για όσους μαθαίνουν να παίζουν εκκλησιαστικό όργανο «η δημιουργία ενός δικτύου ειδικών είναι σημαντική. Θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη μελλοντική σταδιοδρομία μου». Προτού ξεκινήσει την περίοδο κινητικό-τητας Erasmus, είχε συνδυάσει σπουδές Οικονομικών και Μουσικής. Το επόμενο έτος θα είναι διαφορετικό και θα είναι «η πρώτη ευκαιρία να επικεντρωθώ στη μουσική μου. Η ζωή μακριά από το σπίτι μου για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα θα με βοηθήσει επίσης να γίνω ανεξάρτητος και αποφασιστικός – κάτι που επίσης μετράει στο επάγγελμα του μουσικού».

Η περίοδος κινητικότητάς του με Erasmus άρχισε το Σεπτέμβριο του 2011. Είναι ήδη εμφανές ότι υπάρχουν διαφορές μεταξύ των πανεπιστημίων και του τρό-που ζωής στη Γαλλία και στην Ελβετία. «Θα μου πάρει λίγο χρόνο μέχρι να νιώσω άνετα. Είναι μια μεγάλη ευκαιρία, αλλά είμαι βέβαιος ότι θα παρατηρήσω τις πολι-τισμικές διαφορές, παρότι δεν υπάρχει το εμπόδιο της γλώσσας. Όμως, αν θέλεις να είναι όλα όπως στη χώρα σου, τότε καλύτερα να μείνεις στη χώρα σου».


Βρυξέλλες, Βέλγιο, 30ή – 31η Ιανουαρίου 2012

Εναρκτήρια διάσκεψη για την 25η επέτειο του προγράμματος Erasmus


Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Erasmus – Αλλάζει ζωές, ανοίγει ορίζοντες εδώ και 25 χρόνια

Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης

2012 — 80 σ. — 21 × 21 cm

ISBN 978-92-79-21335-9 doi: 10.2766/18543

ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΙΤΕ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΕΔωρεάν εκδόσεις:• απότοEUBookshop(http://bookshop.europa.eu).• απόταγραφείαεκπροσώπησηςήτιςαντιπροσωπείεςτηςΕυρωπαϊκήςΈνωσης.

Στοιχεία επικοινωνίας θα βρείτε στο διαδίκτυο (http://ec.europa.eu) ή θα τα ζητήσετεμε φαξ στον αριθμό +352 2929-42758.

Εκδόσεις επί πληρωμή:• απότοEUBookshop(http://bookshop.europa.eu).

Συνδρομές επί πληρωμή (π.χ. ετήσιες σειρές της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συλλογές της νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης):• μέσωτωνεμπορικώναντιπροσώπωντηςΥπηρεσίαςΕκδόσεωντης

Ευρωπαϊκής Ένωσης (http://publications.europa.eu/others/agents/index_el.htm).


ec.europa.eu/education/erasmus

DO

SD

OS

NC-30-11-287-EL-C


Erasmus – Αλλάζει ζωές, ανοίγει ορίζοντες εδώ και 25 χρόνια

Documents

Transcript of Erasmus – Αλλάζει ζωές, ανοίγει ορίζοντες εδώ και 25 χρόνια