epirus globalwwwwww..eeppiirruussgglloobbaall ..ggrr

Για την Ήπειρο των 5 Ηπείρωντ.16 / 7-8 2010

Άραχθος

Αµβρακικός

πλέοντας προς τη ΡοδιάΘεοδώριανα

Άρτα

Αστροχώρι

Κορωνησία

ΤΕ∆Κ ΆρταςΦωτο: Παναγιώτης Ζιώβας

Σύβοτα Θεσπρωτίας, τηλ. (+30)2665093286, fax.(+30)2665093212, email.:info@sivotadiamond.gr

Real Estate - ΚατασκευαστικήΒαλάκος Σπυρίδων

Σύβοτα Θεσπρωτίας:26650 93508 Πλαταριά Θεσπρωτίας: 26650 71080

e - s h o p : w w w . e c o f r e s h . g r

και για το αυτοκίνητο

kai το σκάφος

ΠροστατεύειΜ!ετόν

ΜάρµαροΓρανίτη

ΠέτραΞύλο

ΚεραµικάΥαλο!ίνακες

Ύφασµα

Ενάντια σε∆ιείσδυση Νερού

Ρύ!ανσηΚηλίδες α!ό λί!η

ΓκράφιτιΤσίχλες

ΒρύαΛειχήνεςΜύκητες

Ευζώνων 11, Ιωάννινα, τηλ. 26510 38630, κιν. 6944356451

Προβλήματα υγρασίας σε πέτρα / ξύλο/μάρμαρο / μπετόν;

Με µια µόνο εφαρµογή α!αλλαγείτε α!ό την υγρασία για ΠΑΝΤΑ

Αδιαβροχο!οιήσεις µε την ε!ιστήµη της Νανοτεχνολογίας καιτη εγγύηση της

Οικονοµικά - Οικολογικά

Αόλυτη Προστασία

nanotechnology

E C O F R E S H .

ΠΠρροοσσττααττεεύύοουυµµεε ττηηνν ΆΆρρτταα. . . . .

......εείίννααιι ηη γγηη µµααςς........

Δήμος Πάργας∆ήµος: 26843 60200Αστυνοµικό Τµήµα 26840-31.222Τουρ. Αστυνοµία 26840-31.222Λιµεναρχείο 26840-31.227Κέντρο Υγείας 26840-31.233

GRUPPO MOSSIALOS UOMO 28ης Οκτωβρίου 17, τηλ.: 26510 37057, ΙωάννιναGRUPPO MOSSIALOS JEANS 28ης Οκτωβρίου 17, τηλ.: 26510 37057, ΙωάννιναGRUPPO MOSSIALOS DONNA 28ης Οκτωβρίου 21, τηλ.: 26510 32544, ΙωάννιναGRUPPO MOSSIALOS SHOES Χαρ. Τρικούπη 33 , τηλ. 26510 21005, ΙωάννιναGRUPPO MOSSIALOS MIX&MATCH 28ης Οκτωβρίου 15, 26510 37057, ΙωάννιναGRUPPO MOSSIALOS UOMO Κοσµά Αιτωλού 10, τηλ 26810 21578, ΆρταGANT STORE 28ης Οκτωβρίου 2, τηλ.26510 75765, Ιωάννινα

20

Γιώ

ργος

Ντο

ύρος

26

Περ

ιεχόµ

ενα 30

Χρισ

τίνα

και Κ

ατερ

ίνα

Λένη

36

Αλέξ

ανδρ

οςΧα

ϊδού

σης 38 42

ΗΆρ

τατο

υ“Κ

αλλι

κράτ

η”

52

∆ήµο

ς Αχέ

ροντ

α

62

∆ήµο

ςΜ

αργα

ριτίο

υ

68

∆ήµο

ς Άνω

Πω

γωνί

ου 72

∆ήµο

ςΦ

αναρ

ίου

76

Στις

παρα

λίες

της

Θεσ

πρω

τίας

Στην

Αλβα

νία

- Β.Ή

πειρ

ο

8286

Ρώµη

Ιστο

ρία

της

Θεσ

πρω

τίας

90 92

∆ιάσ

ηµες

Καρέ

κλες

96

Τελα

υταί

αΛέ

ξη

ΙδιοκτησίαCherry – Business & Conference Lounge /Ρίζου Β. – Νταχρή Α . Γ. Ο. Ε.

Publishing DirectorΒίκυ Ρίζου

Managing DirectorΑσημίνα Νταχρή

ΑρχισυντάκτριαΙωάννα Θεοχαροπούλου

Data Base Manager - ΣυνδρομέςΑννίτα Αθανασίου

ΑτελιέCherry - Business & Conference Lounge

Φωτογραφία: Παναγιώτης Ζιώβας, Παναγιώτης Βάσσιος, ΛευτέρηςΚαλαμπόκας

Συνεργάστηκαν: Ιωάννα Φώτου, Κωνσταντίνa Ζήδρου – Τσόλα,Σοφία Βλάχου Πρωτόπαππα, Χάρης Λαζάνης, Βίκυ Κριτσιμά,, Πανα-γιώτης Ντούρος , Αθανασία Πότση, Έλενα Νταχρή

Web Designer : Γιάννης Παπασταύρος

Τεχνική Υποστήριξη: Omega Net, τηλ.: 26510 23801

Νομικός ΣύμβουλοςΔιαμάντης Σπύρος | Σταδίου 61, Τ.Κ.10551, Αθήνα, Τηλ. 2103210535

τεύχος 16

Περιεχόµενα

Ντό

ντης

Ιωάν

νης

editorial

Από χρόνια έχω αποφασίσει ότι δεν έχω χρόνο για οτιδήποτε άχρηστο, περιττό, αρνη-τικό, μη εποικοδομητικό. Έχω αποφασίσει ότι δεν έχω χρόνο για αργόσχολους, γκρι-νιάρηδες, απαισιόδοξους και αδιάφορους. Δεν έχω χρόνο για κακόβουλους,μικροπρεπείς, ζηλιάρηδες και ανασφαλείς. Έχω κλείσει τα αυτιά μου από χρόνια σε οτι-δήποτε δυσάρεστο, σε οτιδήποτε στοιχηματίζει να μου χαλάσει τη διάθεση. Όλα καλάθα πάνε έλεγε ο παππούς μου. Και πράγματι, όλα καλά πάνε, αρκεί να υπάρχει θετικήσκέψη και θετική διάθεση. Και θα φυσήξει και αυτό το καλοκαιράκι ο γλυκός νοτιάς,και θα μας βρει ο Ιούλιος κάπου κοντά, ο Αύγουστος κάπου μακρύτερα και ο Σεπτέμ-βρης πάλι εδώ, όχι δύστροπους και μελαγχολικούς αλλά αισιόδοξους, ζωηρούς καιανανεωμένους. Και μέχρι τότε θα έχουμε κλείσει τα αυτιά μας σε ειδήσεις του τύπου “θαγκρεμιστούν τα χρηματιστήρια, θα κλείσουν όλες οι εταιρείες του πλανήτη, θα πτωχεύ-σουν οι τράπεζες, θα επιστρέψουμε στην εποχή της δραχμής” και άλλα επιεικώς απα-ράδεκτα. Δηλαδή όλοι όσοι τα ισχυρίζονται αυτά, πριν από την «κρίση» κολυμπούσανστα χρήματα; Ε λοιπόν, ας ζήσουμε και με λιγότερα. Και στην τελική ας προσπαθή-σουμε διπλά και τριπλά και τετραπλά για πράγματα που μέχρι σήμερα θεωρούσαμε δε-δομένα. Αυτά για όσους «συμπορεύονται» με την κρίση. Το ότι τα πράγματα είναιζόρικα, ε αυτό το ξέρουμε, μας το είπαν και δεν ξεχνάν να μας το υπενθυμίζουν καθη-μερινά. Κλείνουμε απλά τα αυτάκια μας, όχι γιατί εθελοτυφλούμε αλλά γιατί δεν τουςαντέχουμε να μας κάνουν κουμάντο στη διάθεσή μας. Πειράζει που εγώ το καλοκαίριμου δεν θέλω να κάνω διακοπές με σκάφος; Μου αρκεί μόνο να βλέπω τα αφρισμένατου απόνερα και να φαντάζομαι τις απέναντι στεριές. Μου αρέσει που είναι Καλοκαίρι…και θα το ζήσουμε το Καλοκαίρι, προς σκασίλα αυτών που μας λένε «Τα κουβαδά-κια σας και σε άλλη παραλία…» όχι κύριοι δεν ανήκουν στο ΔΝΤ οι παραλίες…και δενθα μου απαγορεύσει κανείς να πασαλειφτώ και φέτος με καρύδα, να τσουρουφλιστώκαι να καταβροχθίσω όλο τον κυριακάτικο τύπο…και ας μας έχουν κουφάνει οι ειδήσειςτον τελευταίο καιρό…ναι σύνταξη δεν θα πάρω…γιατί σε σύνταξη είμαι κάθε μέρα…καιδεν χρειάζεται να περάσουν άλλα 40 χρόνια για να καταλάβω στα 70 μου πως η ζωήείναι ωραία… Φιλικότατα

Βίκυ Ρίζου

Α

Hotel Μπιστ ιόληςΑρίλλα Θεσπρωτίαςτηλ. 26650 91484

Ο τουρισµός η βαριά βιοµηχανία της Ελλάδας έχει υπο-στεί πολύ σηµαντικό πλήγµα σύµφωνα µε τα µηνύµαταπου παίρνουµε είτε ανήκουµε στο κλάδο των επαγγελ-µατιών είτε ως απλοί ταξιδιώτες.Εν µέσω της οικονοµι-κής κρίσης ξεκινά και η δυσφήµιση της χώρας µας απότην Γερµανία και στη συνέχεια ακολουθούν τα τραγικάγεγονότα στο κέντρο της Αθήνας που κάνουν το γύροτου κόσµου µειώνοντας σηµαντικά το ενδιαφέρον τωνξένων τουριστών για τη χώρα µας. Η µείωση των προ-κρατήσεων, όσο και η έλλειψη ρευστότητας των τουρι-στικών επιχειρήσεων, καταδεικνύουν την έναρξη µίαςπεριόδου για το ελληνικό τουριστικό προϊόν που θαµπορούσε να χαρακτηριστεί το λιγότερο ως δύσκολη.Επιβάλλεται λοιπόν να πραγµατοποιηθεί «εκστρατεία»στις Ευρωπαϊκές χώρες για τη διάσωση του τουριστικούµας προϊόντος και την αποκατάσταση της εικόνας µαςµέσα από µια οργανωµένη προσπάθεια προβολής. Σε µιαπερίοδο διεθνούς κρίσης µεγάλη σηµασία αποκτά και ηενθάρρυνση του εσωτερικού τουρισµού ο οποίος µπορείνα αποτελέσει πνοή για τα ξενοδοχεία αλλά και γενικό-τερα για τη τουριστική βιοµηχανία µας. Εξάλλου είναιγνωστό ότι οι Έλληνες ταξιδιώτες επηρεάζονται ψυχο-λογικά λιγότερο από τους άλλους Ευρωπαίους και συ-νεχίζουν να ταξιδεύουν είτε για δουλεία είτε γιααναψυχή. Από την άλλη δίνουν πολύ µεγάλη σηµασίαστη σχέση ποιότητας- τιµής και είναι διατεθειµένοι κά-ποιες φορές να πληρώσουν και λίγο περισσότερο για τοκαλό service ή για µια ιδιαίτερη ταξιδιωτική εµπειρία.Ωστόσο παρατηρείται το φαινόµενο πολλοί επαγγελµα-τίες του τουρισµού να υποτιµούν τους Έλληνες τουρί-

στες και να επιλέγουν να δουλεύουν µόνο µε ξένους. Τοστοίχηµα µε τον εσωτερικό τουρισµό µπορεί πιθανώς νακερδηθεί µε την δηµιουργία οικονοµικών πακέτων ώστενα µπορούν να ταξιδεύουν οι Έλληνες όπως οι Ευρω-παίοι απολαµβάνοντας τα πάντα µε ένα µόνο ποσό. “Πχ7ηµερο ταξίδι στο Ντουµπάι στην τιµή των 500€”. Πα-ράλληλα σηµαντικό είναι να µπορέσουν να προγραµµα-τιστούν και δροµολόγια αεροπορικών εταιρειών για τησύνδεση εσωτερικών προορισµών της χώρας. Όσο προ-χωράει η καµπάνια του «Μένουµε Ελλάδα», «∆ιαλέ-γουµε Ελλάδα» θα υπάρχει µεγαλύτερη ζήτηση γιαπροορισµούς λιγότερο δηµοφιλείς αλλά µε ιδιαίτερο εν-διαφέρον. Για να αντεπεξέλθουµε στον παγκόσµιο αν-ταγωνισµό, απαιτείται προσαρµογή στα νέα δεδοµέναπου έφερε η “κρίση”. Στην “κρίση” απαιτούνται µεγαλύ-τερα κονδύλια για την προβολή, την συµµετοχή σε εκ-θέσεις κλπ, την επικοινωνία τόσο µε τους επαγγελµατίεςτου τουρισµού, όσο και µε την αγορά.Γι’ αυτό, ας µηµείνουµε µε σταυρωµένα τα χέρια, περιµένοντας τον«από µηχανής Θεό» που δεν θα έρθει ποτέ. Η χώρα µαςπρέπει να προσφέρει ένα σύγχρονο τουριστικό µοντέλο,ελκυστικό στις αγορές - στόχους. Ας ενεργοποιηθούµεµε οµαδικότητα και συντονισµένες ενέργειες. Κράτος,ιδιωτικός τοµέας, Τοπική Αυτοδιοίκηση, εργαζόµενοι,τουριστικοί και πολιτιστικοί φορείς, η εκπαιδευτική κοι-νότητα, ολόκληρη η κοινωνία.. έτσι µόνο Έλληνες καιξένοι θα ταξιδεύουµε και θα διαλέγουµε...µόνο Ελλάδα

απόψεις

∆ιαλέγουµε Ελλάδααπό την Ασηµίνα Νταχρή

πρόσωπο

Ευχα

ρισ

τούµε

τοξε

νοδοχε

ίοSiv

ota

Dia

mond

για

την

φιλ

οξε

νία,

ταΚατα

στή

µατα

Moss

ialo

sγι

ατα

ρούχα

καιτο

υς

ιδιο

κτήτε

ςαλό

γων

κ.Κατρ

ήΚω

ν/νο

,Τζί

µα

Κω

ν/νο

καιΤζί

µα

Βασίλ

ειο

Φω

τογρ

αφ

ίες:

Πανα

γιώ

της

Ντο

ύρος

ε καταγωγή από το Γηροµέρι Θεσπρωτίας ο ΓιώργοςΝτούρος, γεννήθηκε και µεγάλωσε στην Αθήνα. Από πολύµικρός οργάνωνε µουσικοχορευτικά shows στις σχολικέςεκδηλώσεις αλλά και στις παιδικές κατασκηνώσεις Σε ηλι-κία 15 ετών ο πατέρας του του αγόρασε µια κιθάρα. Απότότε η καθηµερινότητά του ταυτίστηκε µε το τραγούδι.. Σεηλικία 16 ετών τιµήθηκε µε το βραβείο ειδικής τιµητικήςδιάκρισης στον Πανελλήνιο Σχολικό Καλλιτεχνικό ∆ιαγω-νισµό από τον τότε υπουργό Παιδείας Πέτρο Ευθυµίου.Από πολύ µικρός τραγουδάει σε µικρά bars της Αθήναςσε ποπ – ροκ ατµόσφαιρα. Μετά την είσοδό του στη Φι-λοσοφική Σχολή, ξεκίνησε και επαγγελµατικά το τραγούδικάνοντάς το ντεπούτο του στην Πάτρα σε ηλικία 18 ετών.Στη συνέχεια η πορεία του τον οδήγησε στη Θεσσαλονίκη.Στη συνέχεια κατέβηκε πάλι στην Αθήνα και συνεργάστηκεµε µεγάλα ονόµατα. Σε ηλικία 23 ετών κατατάχθηκε στοπεζικό και µόλις απολύθηκε συνεργάστηκε µε την ΈλληΚοκκίνου. Πρόσφατα συµµετείχε στη Ελληνική διασκευήτου Αµερικανού off-Broadway musical NAKED BOYSSINGING στη Θεσσαλονίκη στο θέατρο Αλίκη µε πολλήµεγάλη επιτυχία.Ο Γιώργος είναι ένας rock perfomer oοποίος δηµιουργεί µόνος του τα τραγούδια που ερµηνεύειτα οποία πολύ σύντοµα θα κυκλοφορήσουν και επίσηµα.Όσον αφορά την συµµετοχή του στο greek idol µας δή-λωσε ότι ήταν ένα πολύ όµορφο ταξίδι. ένα πάρτυ µε πολύδυνατές στιγµές. Θεώρησε πολύ δίκαιη τη νίκη της Βα-λάντως, ξεχώρισε όµως ιδιαίτερα την Νικόλ και την Αντι-γόνη. Είναι ο µοναδικός ίσως παίχτης µε τόσο µεγάλοαριθµό θαυµαστών. Ήδη µετρά 25 fun club µε 15.000άτοµα να τον στηρίζουν και να τον ακολουθούν. «Είµαι γι’αυτούς…για κανέναν άλλο.» Όνειρό του είναι να φτιάξειµια πολύ ωραία οµάδα µε ανθρώπους γεµάτους φαντασίαγια να κάνουν µαζί όµορφες συναυλίες και δουλειές και«ο,τι κρύβω στο συρτάρι µου, µια µέρα ο κόσµος να τοδει». «Μου αρέσει πολύ όλο αυτό που ζω. Η υποστήριξητου κόσµου είναι πολύ µεγάλη και µου δίνει δύναµη να συ-νεχίσω.»

Παντελόνι DAND G, Mossialos Uomo∆εξιά Πουκάµισο TRUSSARDI JEANS, Παντελόνι DAND G, ΖώνηRICHMOND DENIM, Παπούτσια DAND G, MOSSIALOS UOMO:

Το όνοµά µου είναι Χριστίνα Λένη και είµαι Ελληνίδα της Αµερικής. Οι παππού-δες µου απ τον πατέρα µου και ο παππούς µου από τη µητέρα µου κατάγονται απότον ορεινό Τσαµαντά. Ήρθα φέτος πρώτη φορά στα Γιάννενα για να παρακολου-θήσω το πρόγραµµα ελληνικών για νέους Ηπειρώτες που οργανώνει το ίδρυµαΣταυρός Νιάρχος. Μένω στο Πανεπιστήµιο όπου κάθε µέρα διδασκόµαστε Ελληνικάκαι χορό. Στην Βοστόνη εργάζοµαι για τρείς κινηµατογραφικές εταιρείες που εξει-δικεύονται στα ντοκιµαντέρ και παράλληλα αρθρογραφώ ως free lance. Έχω κάνειµια σειρά ταινιών µικρού µήκους, ανάµεσά τους και ένα ντοκιµαντέρ για την µετά-απαρτχάιντ εποχή στην Νότιο Αφρική. Αυτό το ντοκιµαντέρ παρουσιάστηκε στοCollege Newsnet International Gallery στο Capetown της Νοτίου Αφρικής. Τώρασχεδιάζω να κινηµατογραφήσω τη ζωή προσώπων από την Ήπειρο στα πλαίσιαενός ντοκιµαντέρ το οποίο θα ολοκληρώσω µε την επιστροφή µου στην Αµερική.Στο µέλλον θέλω να συνεχίσω να κάνω ντοκιµαντέρ αλλά θέλω να κάνω και ται-νίες µεγάλου µήκους. Ο πλανήτης µας είναι γεµάτος συναρπαστικές ανθρώπινεςιστορίες που περιµένουν κάποιον να τις καταγράψει και κάποιον να τις παρουσιά-σει στον υπόλοιπο κόσµο. Όσον αφορά τις ρίζες µου οι γονείς µου γεννήθηκανστις ΗΠΑ. Ο πατέρας µου είναι φωτογράφος και η µητέρα µου εργάζεται στο τµήµαυποτροφιών στο κολέγιο του Worcester στη Μασαχουσέτη. Οι γονείς µου συναν-τήθηκαν για πρώτη φορά σε έναν Ελληνικό γάµο στην δεκαετία του ΄80. Ο πατέ-ρας µου εκεί ήταν φωτογράφος και η µητέρα µου παράνυµφος. Μεγάλωσαν στηνίδια πόλη πήγαιναν στην ίδια εκκλησία είχαν κοινούς γνωστούς οι γονείς τους ήτανφίλοι αλλά ποτέ δεν είχε συναντήσει ο ένας τον άλλον παρά µόνο στην ηλικία των20. Μετά το γάµο γεννήθηκα εγώ και η αδερφή µου. Η αδερφή µου η Κατερίναείναι δεκαεννιά χρονών και σπουδάζει ψυχολογία στο Πανεπιστήµιο του Clark.Θέλει να γίνει κλινική παιδοψυχολόγος . Τώρα παρακολουθεί και αυτή το πρό-γραµµα στο κέντρο Σταύρος Νιάρχος. Είχε ξαναέρθει στην Ελλάδα πριν µερικά κα-λοκαίρια πάλι για ένα πρόγραµµα της άρεσε πολύ και ήθελε να ξαναέρθει. Οσηµαντικότερος όµως λόγος που ήρθαµε εδώ είναι γιατί θέλαµε να µάθουµε τιςρίζες µας και την ελληνική µας κληρονοµιά. Και οι δύο πηγαίναµε σε ελληνικό σχο-λείο στην Αµερική, ήµασταν µέλη ( εγώ ήµουν η Πρόεδρος και η Κατερίνα Γραµ-µατέας ) της Goya ( σύλλογος ελληνοαµερικανικής νεολαίας ) και είµαστε ενεργάµέλη της ελληνικής κοινότητας. Εγώ είµαι το νεότερο µέλος της κοινότητας Τσα-µαντά της ενορίας του Αγίου Γεωργίου. Το να µεγαλώνεις σαν Έλληνας στην Αµε-ρική είναι µοναδική εµπειρία. Μάθαµε να παίζουµε κολτσίνα και ξερή από τονπαππού µας, µάθαµε να κάνουµε κουραµπιέδες µε τη γιαγιά ενώ παράλληλα µαςέλεγαν ιστορίες από τη Μουργκάνα και από το χωριό και το πώς είναι να αφήνειςτην Ελλάδα αναζητώντας µια καλύτερη ζωή στην Αµερική. Θυµάµαι τον παππούµου τον Γιώργο να λέει ότι νόµιζε πως οι δρόµοι στην Αµερική είναι στρωµένοι µεχρυσάφι.Καταλάβαινες την ελπίδα στη φωνή του ειδικά όταν έλεγε πόσο χαρού-

Ηπειρώτες της Αµερικής

Τέταρτης γενιάς Ελληνίδες της Αμερικής, η Χριστίνα και η Κατερίνα Λένη από τον Τσα-μαντά Θεσπρωτίας, διηγούνται την ιστορία της οικογένειάς τους. Μιας οικογένειας πουταξίδεψε ολόκληρη - από τους προπαπούδες τους ακόμη -στην Αμερική. Μια ιστορίααπό τον Τσαμαντά στην Βοστώνη και πάλι πίσω...για να κινηματογραφηθεί το παρόνκαι να αναβιώσει το παρελθόν.

Μάθαµε να παί-ζουµε κολτσίνα καιξερή από τον παπ-

πού µας,..

H Σταθία είναι αυτόπου λέµε «Αµερι-

κάνα γιαγιά». Είναιη µοναδική από

τους παππούδες καιγιαγιάδες µας που

µας λέει να κάνουµε«αµερικάνικα πράγ-µατα».Πηγαίνουµε

στο σπίτι της γιαµακαρονάδα µε τυρί

και για να δούµεταινίες ενώ στο

σπίτι των γονιώντου πατέρα µου για

φασολάδα και γιανα διαβάσουµε ελ-

ληνικά

Η Χριστίνα (αριστερά) και η Κατερίνα φωτογραφηµένες στο Κάστρο

µενος ήταν που κατάφερε να φτάσει στηνΑµερική. Πραγµατικά ένιωθε ότι έφτασε στηγη της επαγγελίας. Ήταν πάντα αισιόδοξοςκαι αυτήν την αισιοδοξία τη µετέδωσε και σεµένα και στην αδερφή µου.Οι παππούδες απότη µεριά του πατέρα µου ο Γιώργος και ηΜπέσυ Λένη καταγόταν και οι δύο από τονΤσαµαντά. Συναντήθηκαν στο Worcesterόπου και παντρεύτηκαν. Ο παππούς µου ονει-ρευόταν να σπουδάσει ιατρική στο Πανεπι-στήµιο των Ιωαννίνων όµως τα οικονοµικάτου τότε δεν του το επέτρεπαν. Έτσι σε ηλι-κία 18 ετών έφυγε από την Ελλάδα. Κατευ-θύνθηκε στην Αµερική ολοµόναχος στηδεκαετία του 30 και πέρασε από το Ellis Is-land. Πήγε κατευθείαν στο Worcester όπουήδη έµεναν πολλοί Ηπειρώτες. Εκεί έκανεπολλές δουλειές µέχρι που κατατάχθηκε στοστρατό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσµίουπολέµου. Ήταν πολύ περήφανος για αυτήν τηθητεία του. Μετά το τέλος της θητείας τουάνοιξε ένα καφενείο στο Worcester, και αρ-γότερα ήταν οδηγός σε µια νταλίκα και έκανεδιανοµές για το ταχυδροµείο του Worcesterµέχρι που συνταξιοδοτήθηκε. Η γιαγιά µου ηΜπέσυ Λένη ήρθε στις ΗΠΑ στην ηλικία των11 πέρασε το Ellis Island µαζί µε τους γονείςτης πήγαν στην Oxford της Μασαχουσέτηςκαι ζούσαν σε µια φάρµα. ∆ούλευε στηφάρµα µαζί µε τους γονείς της µέχρι την εφη-βεία της και µετά δούλευε στη πόλη σε ένα

Στην Βοστόνη ερ-γάζοµαι για τρείςκινηµατογραφικέςεταιρείες που εξειδι-κεύονται στα ντοκι-µαντέρ. Σκοπός τουταξιδιού µου, µέσααπό την ταινία πουετοιµάζω είναι ναµοιραστώ µε τουςανθρώπους στηνΑµερική την οµορ-φιά της Ηπείρου καιτων ανθρώπων της.

εργοστάσιο που έφτιαχνε παντόφλες. Γνώρισε τον παππού σε έναpicknick που οργάνωσε η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στοWorcester το 1940.Παντρεύτηκαν και έκαναν 5 παιδιά.Ο παππούςµου από τη µητέρα µου ο Σταύρος Ζούλας καταγόταν και αυτόςαπό τον Τσαµαντά. Ο πατέρας του (και προπάππους µου)ο Χρή-στος Ζούλας ήταν ιδρυτικό µέλος τη Eλληνικής Kοινότητας Τσα-µαντά της ενορίας του Αγίου Γεωργίου. Ο προπαππούς µου οΧρήστος µετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1920. ∆ούλευε σε εστιατόριοκαι µάζευε χρήµατα µε σκοπό να φέρει τη σύζυγό του και το γιότου στην Αµερική. Η µοναχοκόρη του Κατερίνα έµενε στον Τσα-µαντα για να φροντίζει τους παππούδες της (τους προπροπαπ-πούδες µου). Μετανάστευσε στις ΗΠΑ στο τέλος της εφηβείας τηςµαζί της έφερε και την γιαγιά της. Ένας γιός ο Σωτήρης Ζούλαςγεννήθηκε στις ΗΠΑ και έγινε καθηγητής τηλεπικοινωνιών. Ο παπ-πούς µου ο Σταύρος πήγε σχολείο στις ΗΠΑ υπηρέτησε στην Ok-inawa κατά τη διάρκεια του πολέµου της Κορέας, Όταν επέστρεψεάνοιξε έναν αριθµό εστιατορίων συµπεριλαµβανοµένων των Τhenight Owl και το Τ- bird pizza. Στη συνέχεια έβγαζε τα ZoulasLiquors στο Leicester µέχρι που συνταξιοδοτήθηκε. Γνώρισε τηγιαγιά µου τη Σταθία το 1950 σε έναν ελληνικό χορό. Παντρεύ-τηκαν και έκαναν µία κόρη τη µητέρα µου τη Τίνα. Η γιαγιά µουΣταθία γεννήθηκε επίσης στο Worcester. Η µητέρα της ήταν απότης 40 εκκλησιές της Τουρκίας και ο πατέρας της από τη Κων-σταντινούπολη. Ο πατέρας της ξεκίνησε από την Αµερική µε ελά-χιστα χρήµατα και επιβίωνε µόνο µε ένα hot dog την µέρα.∆ούλευε σε εστιατόρια µέχρι που άνοιξε δικά του εστιατόρια στηΜασαχουσέτη. Η προγιαγιά µου η Χρυσούλα έφυγε από τη Τουρ-κία στα 1920 µαζί µε τη µητέρα της τη γιαγιά της και τις αδερφέςτης. Οι Τούρκοι σκότωναν τους Έλληνες άντρες και χτυπούσαντις Ελληνίδες. Η Χρυσούλα και οι αδερφές της ήταν πολύ όµορφεςκαι οι γονείς τους φοβόταν ότι οι Τούρκοι θα τις απαγάγουν και ότιθα κατέληγαν σκλάβες σε κάποιο χαρέµι. Φόρεσαν φερετζέδες γιανα καλύψουν τα πρόσωπά τους και σχεδίαζαν την απόδρασή τους.Ο πατέρας τους σκοτώθηκε από τους Τούρκους ακριβώς πριν απότην απόδρασή τους. Το σώµα του βρέθηκε δίπλα στο ποτάµι, τουείχαν κλέψει το χρυσό ρολόι. Η Χρυσούλα και οι υπόλοιπες γυ-ναίκες έφυγαν νύχτα για το λιµάνι. Μπήκαν σε ένα πλοίο και κα-τευθύνθηκαν για το Ellis Island πάνω σε ένα κατάστρωµα γεµάτοζώα. Μόλις έφτασαν τους έκαναν έλεγχο για ασθένειες µια διαδι-κασία που ήταν συνηθισµένη πριν από την είσοδο στη χώρα. Τηνγιαγιά της Χρυσούλας τη σταµάτησαν και τη διέταξαν να µείνειεκεί λίγες ηµέρες µε τον κίνδυνο να πάρει τον δρόµο της επι-στροφής. Είχε κολλήσει µία ασθένεια στα µάτια από τα ζώα πουήταν στο κατάστρωµα. Ευτυχώς λίγες µέρες αργότερα έγινε καλάκαι προωθήθηκε στη χώρα. Η οικογένειά της προωθήθηκε καιέφτασε στο Worcester και άρχισαν να φτιάχνουν σακουλάκια γιατσάι. Αργότερα ίδρυσαν τη µεγάλη βιοµηχανία τσαγιού New Eng-land Coffee and Tea Company. Η Χρυσούλα γνώρισε τον ΓιάννηΕυστρατίου το πατέρα της Σταθίας σε µια Ελληνική εκδήλωση.Παντρεύτηκαν και έκαναν 4 παιδιά. Η γιαγιά µου Η Σταθία είναιαυτό που εγώ και η αδερφή µου λέµε «Αµερικάνα γιαγιά». Είναιη µοναδική από τους παππούδες και γιαγιάδες µας που µας λέει νακάνουµε «αµερικάνικα πράγµατα». Πηγαίνουµε µαζί της cinema,µας αγοράζει junk food, pop corn, chips και γλυκά. Πηγαίνουµεστο σπίτι της για µακαρονάδα µε τυρί και για να δούµε ταινίες ενώστο σπίτι των γονιών του πατέρα µου για φασολάδα και για ναδιαβάσουµε ελληνικά. Είναι ωραίο να µεγαλώνεις µε δύο κουλ-τούρες. Είµαστε πολύ υπερήφανες για την ανατροφή µας, για τηνκουλτούρα µας και για τη καταγωγή µας. Είµαστε επίσης περή-φανες που είµαστε Ηπειρώτισσες. Για την αδερφή µου το να κα-ταλάβει από πού είµαστε και από πού προήλθε αυτό που είµαστεείναι όλη η σηµασία του ταξιδιού µας στην Ελλάδα. Και για µέναµέσα από την ταινία που ετοιµάζω να µοιραστώ µε τους ανθρώ-πους στην Αµερική να µοιραστώ την οµορφιά της Ηπείρου και τωνανθρώπων της.

πρόσωπο

κ. Χαϊδούση,αυτή τη στιγµή διευθύνετε το υπερπολυτελέστατο Sivota Diamod. Περιγράψτε µου την πορείαυλοποίησης του. Ηγείστε ήδη 2 χρόνια και επιβλέπατε όλη την κατασκευή.Το Ξενοδοχείο Sivota Diamond Spa Resort υλοποιήθηκε από την Εταιρεία Α. & Σ. Γκοντόρας Α.Κ.Ε.Τ.Τ.Ε.και η κατασκευή του διήρκησε 2 χρόνια. Η Εταιρεία είχε την τύχη να ενσωµατώσει στο δυναµικό της µίαοµάδα κατασκευής που αποτελείτο από Αρχιτέκτονα Μηχανικό, ∆ιακοσµήτρια, έµπειρα συνεργία και προ-σωπικό δυναµικού. Ας µην ξεχνάµε ότι οι κατασκευαστές και ιδιοκτήτες, κύριοι Αιµίλιος και Σπύρος Γκον-τόρας, είναι ο µεν πρώτος Πολιτικός Μηχανικός και ο δεύτερος Αρχιτέκτων Μηχανικός. Όλη η οµάδαδούλεψε µε πολύ όρεξη και ζήλο για να δηµιουργήσει αυτό το αριστούργηµα που κοσµεί τον τόπο µας. Τοαποτέλεσµα ανταµείβει την προσπάθεια όλων και τα θετικά σχόλια µας ενδυναµώνουν ώστε να συνεχίσουµετην µεγάλη προσπάθειά µας.Ποιοι είναι οι προσωπικοί σας στόχοι όσον αφορά την πορεία του ξενοδοχείου;Η προσπάθεια που γίνεται είναι πολύ µεγάλη. Τα όνειρα και οι στόχοι µου είναι η άριστη λειτουργία των τµη-µάτων του Ξενοδοχείου, η πλήρη ανάπτυξη των υπηρεσιών, µε την ολοκλήρωση του Συνεδριακού Κέντρουχωρητικότητας 180 συνέδρων, και η σκέψη για την επόµενη επένδυση της Εταιρείας.Στο Sivota Diamond ξεχωρίσαµε την τοποθεσία, τις υπηρεσίες αλλά και το προσωπικό. Εσείς πουεντοπίζεται το δυνατό του σηµείο;Η υπέροχη θέα και τοποθεσία του Ξενοδοχείου SIVOTA DIAMOND SPA RESORT συνδυάζεται εξαιρετικά µετις υπηρεσίες που προσφέρονται αλλά και µε το δυναµικό που απαρτίζει την Εταιρεία. Θα έλεγα λοιπόν ότιείναι ο τέλειος συνδυασµός όλων.Η διαδικασία προώθησης του ξενοδοχείου έχει ήδη ξεκινήσει και παρόλο που το ξενοδοχείο είναιανοιχτό λιγότερο από έναν µήνα, ήδη όλοι µιλάνε για το 5στερο στις ακτές του Ιονίου. Ποιοι απο-τελούν µέχρι στιγµής τους επισκέπτες του ξενοδοχείου;Η διαδικασία του µάρκετινγκ, της πώλησης και της προώθησης του Ξενοδοχείου στην αγορά έχουν ξεκινή-σει ήδη από τον προηγούµενο χρόνο, όταν το Ξενοδοχείο ήταν ακόµη υπό ανέγερση. Η µεγάλη υποδοµήβοήθησε ώστε το Ξενοδοχείο να µπει στην ελληνική και ξένη αγορά πολύ εύκολα. Οι επισκέπτες που απο-τελούν το SIVOTA DIAMOND SPA RESORT είναι κατά το 60% Έλληνες, που εστιάζονται ιδιαίτερα στη Β∆Ελλάδα, και 40% από Ευρωπαίοι από Σκανδιναβικές χώρες,Γερµανία και Αγγλία. ∆εν πρέπει να ξεχνάµε βέ-βαια την στήριξη από τους ντόπιους κατοίκους.∆ιαπιστώσαµε ότι στο ξενοδοχείο διαµένουν και πολλοί γιαννιώτες. Είναι κάτι που οµολογουµέ-νως µας έκανε εντύπωση, δεδοµένου ότι µε την Εγνατία η απόσταση Γιάννενα – Σύβοτα έχει ελατ-τωθεί σηµαντικά.Η ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδός άνοιξε νέους προορισµούς και αποδείχτηκε πολύ σηµαντικό για όλουςµας. Οι Γιαννιώτες αποτελούν ένα πολύ σηµαντικό κοµµάτι της αγοράς και η συνεργασία µας µαζί τους είναιπολύτιµη. Οι προµήθειες του Ξενοδοχείου µας κατά ένα µεγάλο ποσοστό γίνονται από τα Ιωάννινα. Η ολο-κλήρωση του Συνεδριακού µας Κέντρου θα προσελκύσει ένα µεγάλο κοµµάτι της αγοράς του ΣυνεδριακούΤουρισµού των Ιωαννίνων. Άλλωστε η προσωπική µου εµπειρία στο Ξενοδοχείου Ήπειρος Παλλάς και η συ-νεργασία µου µε την οικογένεια των Αφών Νάτση µόνο καλές αναµνήσεις και θεττικά αποτελέσµατα µπο-ρούν να αποφέρουν.Μετά από µεγάλη επαγγελµατική εµπειρία, το 2008 σας βρίσκει να διευθύνετε στην κυριολεξίααπό τα θεµέλια ένα ξενοδοχείο στον τόπο καταγωγής σας. Πόσο σηµαντικό είναι αυτό; Οι Θε-σπρωτοί ιδιοκτήτες αλλά και εσείς, επίσης Θεσπρωτός, φτιάξατε αυτό το διαµάντι στις ακτές τουΙονίου. ∆εν επιτρέψατε σε «ξένα» χέρια να κάνουν την αρχή. Πόσες ευθύνες σας γεννά αυτό;Το γεγονός ότι είµαστε από την Ήπειρο και επενδύσαµε στον τόπο καταγωγής µας µόνο µεγάλες ευθύνεςγεννά. Οι προκλήσεις είναι τεράστιες αλλά µε την πείρα µας και την βοήθεια των ντόπιων θα ξεπεραστούντα όποια µικροπροβλήµατα υπάρχουν.

Σας ευχαριστώ πολύ!

ε σηµαντική πορεία στο χώρο των τουριστικών

επιχειρήσεων, ο κ.Αλέξανδρος Χαϊδούσηςηγείται πλέον του υπερπολυτελούς

Sivota Diamond, στα Σύβοτα Θεσπρωτίας. Μας περι-γράφει την πορεία υλοποίησης του

ξενοδοχείου αλλά και τους στόχους του τώρα που τοπεντάστερο του Ιονίου είναι τελικώς έτοιµο

37

κύριε Ντόντη,Ας ξεκινήσουµε µε κάτι επίκαιρο, το Σχέδιο“Καλλικράτης”. Ποια είναι η πρότασή σαςσχετικά µε τη µορφή του ώστε να λειτουρ-γήσει όσο το δυνατόν καλύτερα για τουςδηµότες.Το Σχέδιο Καλλικράτης είναι µία µεγάλη ριζο-σπαστική αλλαγή στον αυτοδιοικητικό χάρτη τηςχώρας. Η υλοποίηση του σχεδίου δηµιουργείσυνθήκες µιας άλλης λειτουργίας των νέων θε-σµών , µια διαφορετική δυναµική έχοντας ωςκεντρικό άξονα της πολιτικής την εξυπηρέτησητου πολίτη και την αναβάθµιση των παρεχόµε-νων υπηρεσιών. Ουσιαστική προϋπόθεση σω-στής και επιτυχηµένης λειτουργίας των νέωνθεσµών αποτελεί για µας η κατοχύρωση τουδιακριτού ρόλου των διαφορετικών εξουσιών(κεντρικής, περιφερειακής και δηµοτικής διοί-κησης), η διασφάλιση των ανάλογων και ανα-γκαίων πόρων που προβλέπονται στο Σχέδιο καιη προσήλωση στην πληρέστερη αποκεντρωµένηλειτουργία της διοίκησης που αποτελεί µονό-δροµο για την σύγχρονη δηµοκρατική διακυ-βέρνηση. Όσον αφορά τον πρώτο βαθµόαυτοδιοίκησης δηµιουργούνται µεγαλύτεροι, πε-ρισσότερο ουσιαστικοί και αποτελεσµατικοί∆ήµοι. Το ζητούµενο βέβαια είναι το πώς θα λει-τουργήσουν. Αναµφισβήτητα ο ισχυρός ∆ήµοςαποτελεί το θεµέλιο της τοπικής ανάπτυξης και

της κοινωνικής συνοχής. Η ουσιαστική ανά-πτυξη της περιοχής, ανάληψη πρωτοβουλιώνκαι η ικανοποίηση των τοπικών αναγκών δενµπορεί παρά να προέρχονται από όργανα και θε-σµούς που έχουν ειδικό και άµεσο δεσµό µε τοτοπικό στοιχείο, γνωρίζουν τα προβλήµατα καιβιώνουν άµεσα τις ανάγκες. Υπ’ αυτή την έννοιατο σχέδιο αποτελεί θετική εξέλιξη. Επιπλέονπολλά εξαρτώνται από το ανθρώπινο δυναµικόκαι τη θεσµική εκπροσώπησή του που παίζει ση-µαντικό ρόλο, διότι ο ανθρώπινος παράγονταςείναι αυτός που φτιάχνει την πολιτική, που απο-φασίζει, που λειτουργεί.Πιστεύετε ότι ο νέος διοικητικός χάρτης τηςχώρας, θα βοηθήσει την ελληνική περιφέ-ρεια; Αν ναι σε ποια επίπεδα;Ο νέος διοικητικός χάρτης πρωτίστως µας βάζειµπροστά σε ένα στοίχηµα και µία πρόκληση.Μέσα από τις αυξηµένες αρµοδιότητες των ΟΤΑκαι την ισχυροποίηση του ρόλου των τοπικώνκοινωνιών µας δίνει την δυνατότητα αξιο-ποίησης των νέων ευκαιριών και των νέων απαι-τήσεων της εποχής µας. Σ’ αυτό το πλαίσιο µαςδίνεται η ευκαιρία να σχεδιάσουµε ενιαία πλέονγια τις περιοχές και να συνδιαµορφώσουµε ταµεγάλα και σηµαντικά αλλά και τα µικρά και ου-σιώδη. Σε όλα τα επίπεδα. Να τονίσουµε ιδιαί-τερα ότι η λειτουργία και ο συντονισµός τωννέων δοµών αποτελεί σηµαντικό έργο και χρει-

Ντόντης Ιωάννηςήµαρχος Άνω Πωγωνίου

“Πιστεύω ότι η κοινωνία στην πλειοψηφίατης έχει συµφωνήσει και έχει αποδεχτεί τοχωροταξικό σχέδιο του νέου ∆ήµου Πω-γωνίου. ∆ιότι, η περιοχή µας αποτελεί έναενιαίο και ισχυρό σύνολο”

πρόσωπο

άζεται µεγάλη και συστηµατική προσπάθεια, διοικητική επάρκεια,σωστό σχεδιασµό, στενή συνεργασία όλων των υπηρεσιών.Ση-µασία όµως έχει:Πρώτον, να πιστέψουµε στην αναγκαιότητα των αλλαγών για νατα καταφέρουµε. Εµείς θεωρούµε σωστή τη θέση ότι στην πολι-τική κερδίζει όποιος ξέρει να παλεύει, να διεκδικεί και να επιµέ-νει, αλλά πρωτίστως να υπολογίζει τα αισθήµατα εκείνων πουεκπροσωπεί.∆εύτερον, η κοινωνική δοµή της περιοχής µας είναισυνταξιούχοι, εργαζόµενοι, αγρότες, κτηνοτρόφοι, υπάλληλοι,επαγγελµατίες που θέλουν και επιθυµούν την διατήρηση τηςταυτότητάς µας και την προώθηση της απασχόλησης και της ερ-γασίας. Άρα γεννιέται η αναγκαιότητα όπως σε κάθε θέµα καιστο θέµα της διοίκησης να υπάρχει ανάλογη προσαρµογή στιςιδιαιτερότητες της περιοχής (ορεινός όγκος, ακριτική περιοχή,αγροτικός τοµέας…).Συνεπώς θεωρούµε ότι στόχος µας πρέπεινα είναι η δηµιουργία υποδοµών που θα συµβάλλουν στην ανά-πτυξη του πρωτογενούς τοµέα, του τουρισµού, των κτηνοτρο-φικών µονάδων και των µικρών επιχειρήσεων που θα δίνουνκαλά εισοδήµατα στους κατοίκους και δουλειά στους νέους καιθα τους κρατάνε στον τόπο τους. Ειδικότερα ο τοµέας της ενέρ-γειας είναι ελκυστικός για την περιοχή και ήπιας µορφής επέν-δυση. Το παρακολουθούµε µε ιδιαίτερη προσοχή.Άρα έχονταςτη δυνατότητα να σχεδιάζουµε, να προγραµµατίζουµε και ναυλοποιούµε σχέδια και δράσεις που έχουν αναπτυξιακή κατεύ-θυνση θα συµβάλλουµε στην αναβάθµιση της ποιότητας ζωήςτων κατοίκων και στην οικονοµική ανάπτυξη µε σεβασµό στο πε-ριβάλλον και στην πολιτισµική φυσιογνωµία του τόπου.Σας φοβίζει αυτή η διοικητική αλλαγή σε µια περίοδο τόσοεπώδυνη για την οικονοµία της χώρας;Σίγουρα η οικονοµική κατάσταση και οι δυσκολίες που γεννι-ούνται δηµιουργούν συνθήκες περιορισµένων προσδοκιών ωςπρος τους στόχους. Όµως σε τελική ανάλυση οι δυσκολίες υπάρ-χουν και θα υπάρχουν. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουµε όµωςείναι ότι για να αλλάξουµε µία κατάσταση πρέπει πρώτα απ’ όλανα την περιγράψουµε µε την µεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια. Γιανα µπορούµε να περιορίσουµε τη διάσταση που υπάρχει ανάµεσαστους στόχους και την πραγµατικότητα. Υπάρχουν όµως σήµεραδύο προϋποθέσεις που συµβάλλουν καθοριστικά στην επιτυχίατου εγχειρήµατος βοηθάνε σηµαντικά:Πρώτον, η αναγκαιότητατων αλλαγών του Σχεδίου Καλλικράτης που βρίσκει σύµµαχοτην κοινωνία και την Αυτοδιοίκηση και δεύτερον, η σαφή καισταθερή πολιτική βούληση της Πολιτείας για την στήριξη τηςµεταρρύθµισης.Γι’ αυτό πρέπει να είµαστε αισιόδοξοι και να αγω-νιστούµε όλοι µας να δηµιουργήσουµε τις κατάλληλες συνθήκεςγια ένα καλύτερο µέλλον για την περιοχή µας έχοντας σαφήπροσανατολισµό. Πάντα µε διεκδίκηση και επιµονή, µε συνέπειακαι συνεννόηση.Όσον αφορά το δικό σας δήµο, συµφωνείται µε την συνέ-νωση που αποφασίστηκε;Πιστεύω ότι η κοινωνία στην πλειοψηφία της έχει συµφωνήσεικαι έχει αποδεχτεί το χωροταξικό σχέδιο του νέου ∆ήµου Πω-γωνίου. ∆ιότι, η περιοχή µας αποτελεί ένα ενιαίο και ισχυρό σύ-νολο. Αποτελεί µία σηµαντική και αξιόλογη γεωγραφική περιοχήµε µεγάλες δυνατότητες και ευκαιρίες. Έχει ισχυρή κοινωνική,οικονοµική, πολιτιστική και γεωγραφική συνοχή µε οµοιογένειαστον πληθυσµό. Έχει κοινές ανάγκες ανάπτυξης των κατοίκων.Έχει πλούσια και σηµαντική ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα.Υπάρχουν ισχυρά κέντρα που αποτελούν έδρες των σηµερινώνΟΤΑ, µε υποδοµές και οικονοµική ανάπτυξη που διαµορφώνουνένα ισχυρό σύνολο ενισχύοντας τον ρόλο της περιοχής και τηνανάδειξη της ιστορικής ταυτότητάς της. Εµείς έχουµε καθήκοννα ενισχύσουµε όλα τα τοπικά διαµερίσµατα µε υπηρεσίες πουθα είναι κοντά στους κατοίκους, µε νέους θεσµούς που θα λει-τουργούν για την εξυπηρέτησή τους και να µην αποδυναµώ-σουµε κανένα κρίκο αυτής της ενιαίας αλυσίδας.Κάτω από αυτές

τις συνθήκες µπορούν να εξασφαλιστούν η βιωσιµότητα, η δυ-νατότητα παροχής ικανοποιητικών υπηρεσιών και αναπτυξιακώνπαρεµβάσεων, η προστασία του αγροτικού και φυσικού περι-βάλλοντος, η ισόρροπη ανάπτυξη και τελικά η συγκράτηση τουπληθυσµού στην ύπαιθρο.Όσον αφορά εσάς προσωπικά, σίγουρα θα σας δούµε

υποψήφιο στον δήµο Πωγωνίου σίγουρα απέναντι σε επί-σης αξιόλογους υποψηφίους. Ειδικά, όσον αφορά το δικόσας δήµο, έστω και πρώιµα, πολλοί θεωρούν ότι θα παι-χτεί “εκλογικό ντέρµπυ”. Αλήθεια, πόσο δύσκολο είναι ναείναι κανείς υποψήφιος σε µια δύσκολη εκλογική αναµέ-τρηση, και σίγουρα µε “αντιπάλους” που έχουν επιδείξειεξίσου σηµαντική παρουσία; Και πολύ περισσότερο, σεµια εκλογική αναµέτρηση που ανάλογή της δεν έχουµε δειστο παρελθόν, µε τους δηµάρχους να ισχυροποιούνταιόσο ποτέ πριν. Η συµµετοχή και η διεκδίκηση µιας σηµαντικήςπρόκλησης όπως είναι η διοίκηση του ∆ήµου Πωγωνίου καθορί-ζονται από την προσδοκία για ένα καλύτερο αύριο, για την εκ-πλήρωση των στόχων που θέτει η κοινωνία, από την επιθυµίακαι τις δυνατότητές µας να δηµιουργήσουµε συνθήκες αναπτυ-ξιακής κατεύθυνσης και επίλυσης των προβληµάτων των κατοί-κων. Άρα, χρειαζόµαστε αρχές, όραµα και ενθουσιασµό. Επειδήµια τέτοια θέση µε εκφράζει, επιθυµώ να θέσω τον εαυτό µουστην κρίση των δηµοτών για τη νέα πορεία.Όσον αφορά το θέµατης δυσκολίας στην οποία αναφέρεστε, δηλώνουµε κατηγορη-µατικά ότι ανάλογα ζητήµατα δεν τίθενται ούτε ως σκέψη, γιατίκάθε αγώνας και κάθε προσπάθεια είναι µοναδικά και διαπνέον-ται από τους στόχους που θέτει ο καθένας, την ικανότητα να εµ-πνεύσεις, να πείσεις τους πολίτες, να σηµατοδοτήσεις µε τηνπροσπάθειά σου την καινούργια πρόκληση όπως η σφυρηλάτησητης ενότητας του νέου ∆ήµου και της ανάδειξης της ταυτότητάςτου. Είναι πρωτίστως θέµα εµπειρίας, θέµα αξιοπιστίας, θέµαστάσης των προσώπων απέναντι στα προβλήµατα και στις ευ-καιρίες που γεννιούνται. ∆ιότι πιστεύουµε ότι η εµπιστοσύνη τωνπολιτών δεν χαρίζεται, αλλά κερδίζεται µέσα από τον αγώνα τουκαθενός µας, από τη δουλειά µας. Άρα αυτό που προέχει είναι ηεπιθυµία για δράση χωρίς φόβους και αγκυλώσεις. Τους συνυ-ποψήφιους µου τους θεωρώ όχι αντιπάλους αλλά συνοδοιπό-ρους σ’ αυτή την προσπάθεια µε στόχο να κάνουµε το Πωγώνιπρωταγωνιστή των εξελίξεων και πόλο έλξης των επισκεπτών.Επειδή είναι σηµαντικές και διευρυµένες πλέον οι αρµοδιότητεςπου αποκτά ο νέος ∆ήµος αυξάνονται και οι δυνατότητες καιανοίγονται νέοι δρόµοι για τον τόπο µας, δρόµοι που απαιτούνάµεσες και θαρραλέες λύσεις, λύσεις εφικτές και αποτελεσµατι-κές, που απαιτούν πολιτική και όχι εντυπωσιασµό.Σ’ αυτό το τα-ξίδι πρέπει να είµαστε αποφασισµένοι, να προβάλλουµεπροτάσεις µε ειλικρίνεια, σαφήνεια και υπευθυνότητα. Για ναµπορέσουµε να µετατρέψουµε τις αγωνίες των πολιτών σε προ-ϋπόθεση αλλαγής και κοινής πορείας για το µέλλον του Πωγω-νίου.Χρειάζεται λοιπόν, να µην µείνουµε στις διαπιστώσεις γιατην κατάσταση, αλλά να υπηρετήσουµε µία πραγµατική πολιτικήατζέντα µε στρατηγικές επιλογές σε κάθε τοµέα, του πολιτισµού,της υγείας, της παιδείας, του περιβάλλοντος, του τουρισµού, τηςενέργειας και της ασφάλειας των πολιτών.Χρειάζεται να στηρί-ζουµε στην πράξη την διαφάνεια και τη λογοδοσία δύο αρχέςπου αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της διοίκησης.Χρειαζόµα-στε µία σταθερή, ρεαλιστική, ουσιαστική και ειλικρινή σχέση µετους πολίτες, τους φορείς, τα τοπικά Συµβούλια βασιζόµενη στοδιάλογο και την συνεννόηση.Η διαδικασία αυτή είναι ένα στοί-χηµα για όλους µας, που πρέπει να το κερδίσουµε χωρίς όρουςαναµέτρησης, αλλά µε όρους ελπίδας και ανταπόκρισης στις επι-ταγές και απαιτήσεις των καιρών. Αρκεί να πιστέψουµε στις δυ-νάµεις του τόπου µας, στο ανθρώπινο δυναµικό µας, στηνεολαία µας. Να τους εµπιστευτούµε.

πό τον Αµβρακικό µέχρι τα Τζουµέρκα και από την Κορωνησίαµέχρι και τα ανατολικά όρια του Νοµού στο δρόµο προς το ΝοµόΤρικάλων, η περιοχή της Άρτας είναι από τους λίγους Νοµούς τηςΕλλάδας που συνδυάζουν στα όρια τους την θάλασσα και το βουνόσε σπάνια αρµονία αλλά και µε µοναδική τελειότητα. Σαν ο Θεόςνα ήθελε να προσφέρει σε τούτον τον τόπο τα πάντα…. Η νέα διοι-κητική δοµή του νοµού Άρτας προβλέπει τη συνένωση των 13δήµων και των 3 κοινοτήτων σε 4 διευρυµένους δήµους ως εξής:

∆ήµος ΆρταςΠεριλαµβάνει τους δήµους:ΑρταίωνΑµβρακικούΒλαχερνώνΦιλοθέηςΞηροβουνίου

∆ήµος Νικολάου ΣκουφάΠεριλαµβάνει τους δήµους:ΠέταΑράχθουΚοµποτίουΚοινότητα Κοµµένου

∆ήµος Γεωργίου ΚαραϊσκάκηΠεριλαµβάνει τους δήµους:ΗρακλείαςΓ.ΚαραϊσκάκηΤετραφυλλίας

∆ήµος Κεντρικών ΤζουµέρκωνΠεριλαµβάνει τους δήµουςΑθαµανίαςΑγνάντωνΚοινότητα ΘεοδωριάνωνΚοινότητα Μελισσουργών

Τα χωριά µας

Η Ά ρ τ α τ ο υ “ Κ α λ λ ι κ ρ ά τ η ”κείµενο: Ρίζου ΒίκυΦωτό: Παναγιώτης Ζιώβας

Τ .Ε.Δ.Κ. Άρτας

1. Το Γεφύρι της Άρτας2. Η Παρηγορίτισσα

1

2

ΔΔήήμμοοςς ΆΆρρττααςς::

O ∆ήµος Άρτας, θα περιλαµβάνει τους πρώην δή-µους Αρταίων, Αµβρακικού, Βλαχερνών, Φιλοθέηςκαι Ξηροβουνίου. Έδρα του δήµου θα είναι ηΆρτα. Αναλυτικότερα, εκτός από την πόλη της΄Αρτας, τα δηµοτικά διαµερίσµατα που θα συνε-νωθούν στο δήµο Άρτας είναι τα εξής: Κεραµάτες,Κωστακιοί, Λιµίνη, Ανέζα, Βίγλα, Γαβριά, Καλογε-ρικό, Κορωνησία, Πολύδροσο, Ράχη, Στρογγυλή,Ψαθοτόπι, Γραµενίτσα, Βλαχέρνα, Γρίµποβο, Κορ-φοβούνι, Φιλοθέη, Αγ. Σπυρίδωνας, Καλαµιά, Κα-λόβατος, Κιρκιζάτες, Ρόκκα, Αµµότοπος,∆αφνωτή, Καµπή, Παντάνασσα, Πιστιανά, Ρο-δαυγή, Σκούπα και Φανερωµένη. Ο πληθυσµόςτου δήµου θα αγγίζει τις 42.000.

ΔΔηημμοοςς ΝΝιικκοολλάάοουυ ΣΣκκοουυφφάά::

Ο ∆ήµος Νικολάου Σκουφά θα περιλαµβάνει τουςπρώην δήµους Πέτα, Αράχθου, Κοµποτίου και τηνΚοινότητα Κοµµένου. Έδρα του ∆ήµου θα είναιτο Πέτα, ενώ ιστορική έδρα θα είναι το Κοµµένο.Πιο αναλυτικά στο ∆ήµο Νικολάου Σκουφά θα πε-ριλαµβάνονται τα δηµοτικά διαµερίσµατα Μαρκι-νιάδας, Ζυγού, Μελατών, Νεοχωρακίου,Αµφιθέας, Αγίου ∆ηµητρίου, Άνω Αγίων Αναργύ-ρων, Μεγάρχης, Νεοχωρίου, Αγίας Παρα-σκευής,Ακροποταµιάς, Λουτρότοπου,Παχυκάλαµου, Περάνθης,Συκιών,Κοµποτίου, Σελ-λάδων, Φωτεινού και της Κοινότητας Κοµµένου. Οπληθυσµός του δήµου θα ανέρχεται περίπου στις16.000 άτοµα

ΔΔήήμμοοςς ΓΓεεωωρργγίίοουυ ΚΚααρρααϊϊσσκκάάκκηη::

Ο ∆ήµος Γεωργίου Καραϊσκάκη θα προκύψει απότην συνένωση των ∆ήµων Ηρακλείας, Γ. Καραϊ-σκάκη και Τετραφυλλίας.Έδρα του ∆ήµου θα είναιη Άνω Καλεντίνη. Αναλυτικότερα, θα περιλαµβά-νει τα δηµοτικά διαµερίσµατα Άνω Καλεντίνης, Βε-λεντζικού, ∆ιχοµοιρίου, Ρετσιανών, ∆ηµαρίου,∆ιάσελου, Κλειδιού, Πέτρας, Σκουληκαριάς,Αστροχωρίου, Ελάτης, Καστανέας, Μεγαλόχαρης,Μεσοπύργου, Μηλιανών και Πηγών. Ο πληθυσµόςτου δήµου θα ανέρχεται περίπου στις 9.000άτοµα.

τα χωριά µας

3

3. Ηλιοβασίλεµα στον Αµβρακικό4. Ο Φάρος της Κόπραινας5. Λιµανάκι στον Αµβρακικό

4

5

ΔΔήήμμοοςς ΚΚεεννττρριικκώώνν ΤΤζζοουυμμέέρρκκωωννΟ ∆ήµος Κεντρικών Τζουµέρκων θα προκύψει από τη συνένωση των∆ήµων Αθαµανίας και Αγνάντων καθώς και από τις Κοινότητες Θεοδω-ριάνω και Μελισσουργών. Έδρα του ∆ήµου θα είναι το Βουργαρέλι καιο πληθυσµός θα ανέρχεται περίπου στις 12.000 άτοµα. Αναλυτικά ο∆ήµος θα περιλαµβάνει τα εξής δηµοτικά διαµερίσµατα: Aθαµάνιο,Ανεµόρραχη, Βουργαρέλι, ∆ίστρατο, Καψάλα, Κάτω Αθαµάνιο, ΚάτωΚαλεντίνη, Κεντρικό, Κυψέλη, Μεσούντα, Παλιοκάτουνο, Τετράκωµο,Άγναντα, Κτιστάδες, Καταρράκτης, Γραικικό, Κουκούλια, Μικροσπηλιά,Λεπιανά, Ράµια. Ο πληθυσµός του δήµου θα ανέρχεται στα 12.000άτοµα.

ΙΙσσττοορρίίααΠλούσια σε ιστορία, σε αρχαιολογικά µνηµεία και ευρήµατα, η Άρτα µαςαποκαλύπτει την ιστορία της ήδη από την παλαιολιθική εποχή µε πλη-ροφορίες για ύπαρξη ευρηµάτων κοντά στη Γραµµενίτσα. Από εκεί καιστο εξής πλήθος αποίκων αλλά και κατακτητών πέρασαν από την Άρτα.Τον 7ο αιώνα π.Χ. οι Κορίνθιοι ιδρύουν την Αµβρακία η οποία το 259π.Χ. γίνεται πρωτεύουσα του κράτους του Πύρρου και λίγα χρόνια αρ-γότερα, το 232 µε την δολοφονία της ∆ηιδάµειας, τελευταίας απογόνουτης βασιλικής οικογένειας των Αιακιδών, στην Αµβρακία εγκαθιδρύεταιτο δηµοκρατικό πολίτευµα. Στη συνεχεία το 89 π.Χ. εγκαθιδρύονται οιΡωµαίοι. Για πρώτη φορά, το όνοµα Άρτα αναφέρεται το 1082. Στη συ-νεχεία την πόλη την καταλαµβάνουν οι Φράγκοι κατά την ΄∆ Σταυρο-φορία το 1204 µ.Χ. Το 1205 ιδρύεται το ∆εσποτάτο της Ηπείρου από τοΜιχαήλ Ά Άγγελο Κοµνηνό ∆ούκα. Από την Άρτα πέρασε και η ∆υνα-στεία των Ορσίνι αλλά και οι Αλβανοί µέσα του 14ου αιώνα. Το 1796 ηΆρτα περνά στα χέρια του Αλή Πασά και το 1822 µε το θάνατο του Αλή,η Άρτα επανέρχεται στην Υψηλή Πύλη. Το 1881 µε τη Συνθήκη του Βε-ρολίνου η Άρτα απελευθερώνεται και επανέρχεται στο Ελληνικό κράτος.

ΝΝααοοίί κκααιι ΜΜοονναασσττήήρριιαα..Η Παρηγορήτρια, ο εντυπωσιακός αυτός ναός µε το µοναδικό κεντρικότρούλο, χτίστηκε το 1285-1289 από το Νικηφόρο Ά Κοµνηνό ∆ούκα καιτη σύζυγο του Άννα Παλαιολογίνα Κατακουζηνή. Αγία Θεοδώρα, ιδρύθηκε από τη Βασίλισσα του ∆εσποτάτου Θεοδώραπρος τιµήν του Αγίου Γεωργίου. Λειτούργησε ως γυναικείο µοναστήριόπου εµόνασε και η ίδια η Θεοδώρα µετά το θάνατο του συζύγου της.Εκεί και τάφηκε. Η Αγία Θεοδώρα είναι η Πολιούχος της Άρτας.Άγιος Βασίλειος, χτίστηκε το 13ο αιώνα. Εκεί λειτούργησε ( 1662-1821 ) ανώτερη ελληνική σχολή µε την ονοµασία Σχολή Μανωλάκη απότον ιδρυτή της Φίλλιπο Μανωλάκη. Μονή Κάτω Παναγίας, γυναικείο µοναστήρι, ιδρύθηκε το 13ο αιώνα.Άγιος Βασίλειος της Γέφυρας, ιδρύθηκε περίπου το 900 µ.Χ. στηνπεριοχή Τοπ Αλτί, 1 χιλ Β∆ της γέφυραςΠαναγία η Βλαχέρνα, ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα. Πήρε το όνοµα τηςαπό την Παναγία των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη. Παναγία Μπρυώνη ( Νεοχωράκι ), ιδρύθηκε το 1238.Άγιος ∆ηµήτριος Κατσούρη ( Πλησιοί ), το αρχαιότερο µνηµείο τηςΆρτας. Χτίστηκε τον 9ο αιώνα και σώζεται σχεδόν άθικτος.Κόκκινη εκκλησία ( Βουλγαρέλι ), χτίστηκε από κόκκινους πλίνθους,το 1281.Η Παναγία της Κορωνησίας, χρονολογείται το 10ο αιώνα.Η Παντάνασσα, βρίσκεται στο χωριό Παντάνασσα βόρεια της Φιλιπ-πιάδας. Ιδρύθηκε στα µέσα του 13ου αιώνα.Η Χρυσοσπηλιώτισσα ( Γούργιανα ), χτίστηκε το 1663. Οι τοιχογρα-φίες χρονολογούνται το 1801.Η Μεγαλόχαρη, χτίστηκε το 17ο αιώνα. Από το Ναό πήρε και το όνοµαΑπέναντι σελίδα: Καταρράκτης

του το χωριό. Μονή Σέλτσου ( Πηγές ), ο ναός είναι αφιερωµένος στην Κοίµηση της Θεοτόκου και ιδρύθηκε το 1697. Από το παλαιότερο µο-ναστήρι σώζεται µόνο ο ναός και µερικά ερειπωµένα κελιά. Γνωστή είναι η µονή για την ιστορική της σηµασία καθώς εκεί το 1804κλείστηκαν πάνω από 1000 Σουλιώτες για να γλιτώσουν από τους Τουρκαλβανούς και τον Αλή Πασά. Μετά από πολιορκία 4 µηνώνσώθηκαν µόνο 40 Σουλιώτες και τα γυναικόπαιδα έπεσαν σε χαράδρα 300µέτρων για να µην πέσουν στα χέρια των Τούρκων.Ο Άγιος Γεώργιος ( Βουργαρέλι ), το µοναστήρι ιδρύθηκε το 18ο αιώνα και οι τοιχογραφίες χρονολογούνται το 1714.Η Παναγία της Ροδιάς ( Βίγλα ). Βρίσκεται στις όχθες την οµώνυµής λιµνοθάλασσας. Τηµάται στην Κοίµηση της Θεοτόκου.Το µοναστήρι της Κοίµησης της Θεοτόκου ( Σκουληκαριά ). Το µοναστήρι είναι σχεδόν ερειπωµένο αλλά ο ναός σώζεται ακέ-ραιος. Εδώ γεννήθηκε ο Γεώργιος Καραϊσκάκης.

ΆΆλλλλαα ααξξιιοοθθέέαατταα..Το γεφύρι της Άρτας. Το σήµα κατατεθέν της Άρτας γνωστό από τον θρύλο του Πρωτοµάστορα και της γυναίκας του. Στο ση-µείο υπήρχε γέφυρα από τους κλασικούς χρόνους αλλά µε την σηµερινή του µορφή το γεφύρι χρονολογείται από το 1612.Το Κάστρο της Άρτας, χτίστηκε στα µέσα του 13ου αιώνα από το Μιχαήλ ΄Β, ∆εσπότη της ΗπείρουΜουσείο Κλασικών Αρχαιοτήτων. Στεγάζεται στη τράπεζα της Μονής Παρηγορήτισσας. Ιστορικό Μουσείο Σκουφά. Παρουσιάζει την ιστορία της Άρτας. Λαογραφικό Μουσείο Σκουφά. Στεγασµένο στο χαρακτηριστικό πορφυρό κτήριο δίπλα στο γεφύρι, παρουσιάζει τον τοπικό λαϊκόπολιτισµό της Άρτας. Κέντρο Πληροφόρησης Σαλαώρας, ένας χώρος αφιερωµένος στον Αµβρακικό και στον Αργυροπελεκάνο ένα από τα πιο σπά-νια πουλιά στην Ευρώπη.Ιδιωτικό Μουσείο Π. Καραλή. Βρίσκεται στην Κυψέλη. Ο κ Καραλής για πάνω από 70 χρόνια συλλέγει αντικείµενα και καταγράφειτον τρόπο ζωής της περιοχής

πάνω: Πέτρινο Σπίτι στην Σκουληκαριά

στη Βλαχέρνα

Αµβρακικός

∆ήµος ΑχέρονταΟ ∆ήµος Αχέροντα βρίσκεται στο Ν.Α άκρο του Ν. Θεσπρωτίας. Βόρειασυνορεύει µε το ∆ήµο Παραµυθιάς, ανατολικά µε τη διευρυµένη κοινό-τητα Σουλίου, νότια µε το ∆ήµο Φαναρίου του Ν.Πρέβεζας και δυτικά µετο ∆ήµο Μαργαριτίου. Η έκτασή του είναι 67.343 στρέµµατα και περιλαµ-βάνει 4 δηµοτικά διαµερίσµατα: το Γαρδίκι, τη Γλυκή, το Σκάνδαλο και τηΧόϊκα. Σύµφωνα µε τον νέο διοικητικό χάρτη, ο ∆ήµος Αχέροντα θα συ-νενωθεί µε τον ∆ήµο Παραµυθιάς και την Κοινότητα Σουλίου.Κατά την αρχαιότητα και ιδιαίτερα την εποχή του Αυτοκράτορα Θεοδο-σίου, όπου έζησε και έδρασε ο Αγιος ∆ονάτος, η περιοχή αυτή ήταν θά-λασσα και αποτελούσε τµήµα του Γλυκύ Κόλπου και της ΑχερουσίαςΛίµνης.Συνεχώς αυξανόµενος τα τελευταία χρόνια είναι ο περιηγητικός τουρι-σµός, κυρίως στην περιοχή των πηγών του Αχέροντα,καθώς και οι εξειδι-κευµένες µορφές άθλησης, όπως το ράφτινγκ και ο αεροπτερισµός

Ιστορικά Στοιχεία∆ήµος Αχέροντα, µε 2.343 µόνιµους κατοίκους, βρίσκεται στο Ν.Α. άκρο του Νοµού Θεσπρωτίας. Ηέκτασή του ανέρχεται στα 67.343 στρ. Το µεγαλύτερο µέρος της έκτασης είναι πεδινό και αποτελείταιαπό έναν πλούσιο αρδευόµενο κάµπο. Αποτελείται από τέσσερα Τοπικά ∆ιαµερίσµατα: Γαρδικίου (έδρατου ∆ήµου), Γλυκής, Σκανδάλου και Χόικας.Η περιοχή του ∆ήµου Αχέροντα, µε το ανεκτό µεσογειακό της κλίµα, διασχίζεται από τους ποταµούς Αχέ-ροντα και Κωκυτό, οι οποίοι ενώνονται και καταλήγουν στο Ιόνιο Πέλαγος. Η ευρύτερη περιοχή τουΑχέροντα είναι ένας συνδυασµός τοπίων υψηλής αισθητικής αξίας και τόπων εξαιρετικού ιστορικού καιαρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Από το εντυπωσιακό φαράγγι του Αχέροντα, το αρχαίο Νεκροµαντείο καιτην απαράµιλλη Κασσώπη, µέχρι το ιστορικό Σούλι και την γραφική Πάργα. Παρουσιάζει µεγάλο οικο-λογικό ενδιαφέρον, ιδιαίτερα στα Στενά και το ∆έλτα του ποταµού Αχέροντα, που αποτελούν ένανόµορφο και σπάνιο στην Ελλάδα βιότοπο µε πάνω από 450 φυτικά είδη, µε την παρουσία ενός µεγάλουαριθµού ειδών πουλιών και της θαλάσσιας χελώνας Carreta Carreta, που έχει καταγραφεί από το Μου-σείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή και το Ε.Κ.Β.Ι., κι έχει ενταχθεί στις περιοχές προστασίας της φύσηςτου ∆ικτύου «Φύση 2000», καθώς και στη λίµνη Καλοδικίου. Γνωστός από τον Όµηρο µέχρι και σήµεραο ∆ήµος Αχέροντα, είναι µια περιοχή αρχαιολογικών χώρων, κατάσπαρτη µε ιστορικά ευρήµατα, µεορατά µνηµεία, µάρτυρες του άφθαρτου ιστορικού πλούτου. Κατά την αρχαιότητα η περιοχή καλύ-πτονταν από θάλασσα. Με το πέρασµα του χρόνου, παρέµειναν βάλτοι και ρέµατα, ένα από τα οποία περ-νούσε από το «Πορθµείο», όπου γινόταν η παραλαβή και µεταφορά των ψυχών για το Νεκροµαντείο.Κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. έζησε και έδρασε στην περιοχή ο Άγιος ∆ονάτος, σηµαντικότερα έργα του οποίουείναι, η Εκκλησία βασιλικού ρυθµού στη Γλυκή και η εκτροπή των νερών του ποταµού Αχέροντα.Ο πο-ταµός Αχέροντα, τα στενά και οι πηγές, αποτελούν µια περιοχή εκπληκτικού φυσικού τοπίου, ένα οικο-σύστηµα µε µεγάλο οικολογικό, φυσιολατρικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Από τους µεγαλύτερους θρύλουςτης αρχαιότητας, γεµάτος από µυθολογία για την κάτω ζωή. Η µυθολογία θέλει τον Ερµή να µεταφέρειτις ψυχές των νεκρών στον Αχέροντα, κ από εκεί τις αναλάµβανε ο Χάρων, που τις οδηγούσε αντί ενόςοβολού στον Άδη. Στην όχθη του ποταµού συναντάµε τη θέα των βράχων και της πολύ βαθιάς χαρά-δρας απ’ όπου ξεπηδούν, µουγκρίζοντας και αφρίζοντας τα νερά του ποταµού όπου σου δίνουν την ει-κόνα των Ταρτάρων και της κατοικίας του Πλούτωνα. Ποτάµι των οδυρµών και της θλίψης πίστευανπως είναι ο παραπόταµός του, Κωκυτός.Στο Τ. ∆. Γαρδικίου βρίσκεται ο εξαιρετικής σηµασίας βυζαντι-νός ναός της Αγίας Κυριακής, που χτίστηκε τον 14ο αιώνα.Στο Τ. ∆. Χόικας και στον συνοικισµό Αγο-ράς του Τ. ∆. Σκανδάλου σώζονται αρχαιολογικά ερείπια της Θεσπρωτικής αρχαίας πόλης Ελάτριας καιτα τείχη της αρχαίας Ακρόπολης αντίστοιχα. Το Τ. ∆. Γλυκής, χάρη στον ευεργετικό ποταµό Αχέροντα,που µε τα κρυστάλλινα νερά του προσφέρει µία πανέµορφη θέα, συνδυάζοντας την ξανθή κοίτη του µετο πράσινο των δασωµένων παρειών των βουνών του ιστορικού Σουλίου και µε τα πελώρια δένδρα. Ει-δικότερα, η διαδροµή από τις πηγές Αχέροντα έως το ιστορικό Σούλι κρίνεται απολαυστική, αφού γίνε-ται κάτω από την σκιά τεράστιων πλατάνων και µέσα από την δροσιά που χαρίζουν τα παγωµέναπεντακάθαρα νερά του ποταµού, απολαµβάνοντας συγχρόνως τα εξαιρετικής ποιότητας εδέσµατα της πε-ριοχής.Η περιοχή του ∆ήµου Αχέροντα, εκτός από ξεκούραση και γαλήνη, προσφέρει και δυνατότητεςγια ενεργητική άθληση. Στον Αχέροντα, το Οµηρικό ποτάµι, µπορεί κανείς να κάνει ράφτινγκ, απολαµ-βάνοντας την όµορφη φύση και το ποτάµι που σε κάθε του βήµα παρουσιάζει µια διαφορετική εικόνα.Για τους λάτρεις της ιππασίας, υπάρχει ειδικά διαµορφωµένος χώρος για να ιππεύουν µικροί και µεγά-λοι. Για τους πιο τολµηρούς που αγαπούν τα ύψη, τους δίνεται η δυνατότητα να πετάξουν µε ανεµό-πτερα.Η ανάπτυξη υπηρεσιών οικοτουρισµού τα τελευταία χρόνια, υποβοηθούµενη από τις υποδοµέςγια διαµονή, προσφέρουν πολλές δυνατότητες στον επισκέπτη. Οι επισκέπτες µπορούν να διανυκτε-ρεύσουν σε αγροτουριστικά καταλύµατα. Η µετάβαση στο ∆ήµο Αχέροντα είναι δυνατό να πραγµατο-ποιηθεί οδικώς και µε λεωφορεία του ΚΤΕΛ από την Ηγουµενίτσα, τα Ιωάννινα, την Πρέβεζα, την Αθήνακαι την Θεσσαλονίκη.Ποταµός ΑχέρονταςΟ Αχέροντας συνιστά περιοχή ιδιαίτερου κάλλους και πηγή σηµαντικών πληροφοριών και γνώσεων στοντοµέα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Τόσο τα Στενά και οι Εκβολές του Αχέροντα όσο και η ευρύ-τερη περιοχή ανήκουν στο Ευρωπαϊκό ∆ίκτυο Προστατευόµενων περιοχών Natura 2000 (κωδικόςGR2140001).Συγκεκριµένα στην περιοχή υπάρχουν 699 είδη χλωρίδας εκ των οποίων τα 449 συναν-τώνται στο ∆έλτα και τα 250 στα Στενά, ενώ στην περιοχή του ∆έλτα υπάρχουν 19 τύποι οικότοπων.ΤαΣτενά και οι Πηγές του αποτελούν µια περιοχή εκπληκτικού φυσικού τοπίου, ένα οικοσύστηµα µε µεγάλοοικολογικό, φυσιολατρικό και ιστορικό ενδιαφέρον.Αχέρων: Η ονοµασία του ποταµού Αχέροντα προέρχεται από τη λέξη «άχος» που σηµαίνει θλίψη ανα-φερόµενη στη θλίψη του θανάτου

διαδροµές

•Μαυροπόταµος: Η εναλλακτική ονοµασία του ποταµού ωςΜαυροπόταµος προέρχεται από τις λέξεις «µαύρος» και «πο-ταµός» και αποδίδεται στο ∆ία που µαύρισε τα νερά τουΦαναριώτικος: Η ονοµασία του ως Φαναριώτικος προέρχεταιαπό το φανάρι (=φάρος) που υψωνόταν στο Ακρωτήρι Χειµέ-ριο, το οποίο βρίσκεται στις εκβολές του στην Αµµουδιά, προςκαθοδήγηση των επισκεπτών στο Νεκροµαντείο.ΜυθολογίαΗ κάθε ψυχή, περνώντας από το πορθµείο του Χάροντα,

έπρεπε να δώσει από έναν οβολό για τη µεταφορά, ενώ αξιο-σηµείωτη είναι η περίπτωση του Μένιππου, τον οποίο αναφέ-ρει ο Λουκιανός, ως τον µοναδικό που διέσχισε τον Αχέρονταχωρίς να πληρώσει.Στο δρόµο του ο ποταµός διασταυρωνότανµε τους Πυριφλεγέθοντα και Κωκυτό, στο σηµερινό χωριό Με-σοπόταµος, στο σηµείο όπου βρίσκεται το αρχαίο Νεκροµαν-τείο του Αχέροντα, το οποίο προωθούσε την επικοινωνία µε τιςψυχές. Αχέρων, Κωκυτός και Πυριφλεγέθων συναποτελούσαντους τρεις ποταµούς του Άδη, και οι τρείς µε θλιβερά ονόµατα(Αχέρων = χωρίς χαρά, Πυριφλεγέθων = πύρινος, Κωκυτός =θρήνος) συµβολίζοντας την θλίψη και τους θρήνους του θα-νάτου και δίνοντας το συµβολισµό της πύρινης κολάσεως,όπως διατηρείται και σήµερα στην Χριστιανική θρησκεία.Σύµ-φωνα µε την λαϊκή παράδοση τα νερά του ποταµού ήτανπικρά καθώς ένα "στοιχειό" (τέρας) που ζούσε στις πηγές του

πάνω:Η πρωιµότερη - παλαιοχριστιανική - φάση της σωζόµενης σε ερείπια τρί-κλιτης µεσοβυζαντινής βασιλικής, ταυτίζεται µε το µεγάλο Ναό, τον οποίο σύµ-φωνα µε ιστορικές µαρτυρίες, έχτισε ο επίσκοπος της πόλης ∆ονάτος, µεχορηγία του Αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α' στα τέλη του 4ου αιώνα µ.Χ.

δηλητηρίαζε τα νερά. Ο Άγιος ∆ονάτος, πολιούχος της Μητρόπολης Παραµυ-θιάς Θεσπρωτίας, σκότωσε το στοιχειό και τα νερά του Αχέροντα έγινανγλυκά. Έτσι πήρε και το όνοµά του το χωριό Γλυκή. Ένα ενδιαφέρον στοιχείοαπό την αρχαία Ελληνική µυθολογία που µαρτυρά την συνέχεια αυτής στηνσύγχρονη πλέον λαϊκή παράδοση είναι το εξής: Κατά την τιτανοµαχία οι Τι-τάνες έπιναν νερό από τον Αχέροντα για να ξεδιψάσουν γεγονός που προκά-λεσε την οργή του ∆ία ο οποίος µαύρισε και πίκρανε τα νερά τουΑξίζει να επισκεφτείτε:Στην Γλυκή, στη δεξιά όχθη του ποταµού Αχέροντα, στο σηµείο που ο πο-ταµός αφήνοντας την χαράδρα του Σουλίου µπαίνει στην πεδιάδα, τοποθε-τείται η γνωστή από την φιλολογική παράδοση παλαιοχριστιανική πόλη τηςΕύροιας. Η πρωιµότερη - παλαιοχριστιανική - φάση της σωζόµενης σε ερείπιατρίκλιτης µεσοβυζαντινής βασιλικής, ταυτίζεται µε το µεγάλο Ναό, τον οποίοσύµφωνα µε ιστορικές µαρτυρίες, έχτισε ο επίσκοπος της πόλης ∆ονάτος, µεχορηγία του Αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α' στα τέλη του 4ου αιώνα µ.Χ. Τηνεποχή του Ιουστινιανού οι κάτοικοι της Εύροιας µεταφέρθηκαν σε άλλη πε-ρισσότερη οχυρή θέση. Στις παρυφές των βουνών, πέραν των ερειπίων τωναρχαίων οικισµών, σώζονται και τα εγκαταλειµµένα χωριά του 19ου και 20ουαιώνα.Στο Γαρδίκι, το εξαιρετικής σηµασίας εκκλησιαστικό µνηµείο αποτελεί ο Ναόςτης Αγ. Κυριακής. Η εκκλησία αυτή χτίστηκε πιθανόν την υστεροβυζαντινήπερίοδο, µονόκλιτη µε καµάρα και αντικαταστάθηκε από δίρριχτη στέγη.Στην Χόικα αλλά και στο Γαρδίκι σώζονται ακόµη αρχαίοι οικισµοί και αρχαίατείχη. Επίσης µικρή οχυρωµένη ακρόπολη βρίσκεται στη θέση «Κιοτέζα» τηςΑγοράς αλλά και στην Χόικα, επάνω στην εθνική οδό, βρίσκεται µικρό αρχαίοΣπήλαιο το οποίο δεν έχει εξερευνηθεί ακόµη.

Το Μαργαρίτι είναι µία από τις ιστορικές περιοχές της Ηπείρου. Με Π.∆ 19/10/78(ΦΕΚ 594 ∆΄) χαρακτηρίστηκε ως παραδοσιακός οικισµός.Ορισµένοι τοποθετούν εδώ την αρχαία πόλη << Παναός>>.

Ως τα µέσα του 15ου αιώνα φαίνεται πως ήταν ένα µικρό χωρίο µε χριστιανούς,Έλληνες κατοίκους, αγρότες και καλούνταν Μαργαρίτι (ίσως από το όνοµα του γαι-οκτήµονά του ή κατ’ άλλους ενός ψαρά που λεγόταν Μαργαρίτης, ενώ κατά τηνγνώµη άλλων φέρεται να χτίστηκε, αρχικά το 14ο αιώνα, από Αρβανίτες, στηγλώσσα των οποίων οφείλει και το όνοµα του << Μαρ-γκλιτς >> που σηµαίνει<<τρελό σπαθί>>). Με την υποταγή της Θεσπρωτίας στους Τούρκους, το 1449,κυριεύτηκε και το Μαργαρίτι. Ταυτόχρονα άρχισε ο βίαιος εξισλαµισµός των χρι-στιανών κατοίκων του. Το έτος 1549 οι Τούρκοι, στα πλαίσια ισχυροποίησης τωνκατακτηµένων εδαφών έναντι του βενετικών κτήσεων στα παράλια του Ιουνίου,άρχισαν την κατασκευή του κάστρου του Μαργαριτίου. Το έτος 1571, οι Βενετοίπου κατείχαν τη γειτονική Πάργα, στην προσπάθεια µείωσης της τουρκικής επέ-κτασης στα παράλια, απέστειλαν κατά του Μαργαριτίου ισχυρή δύναµη, που κατά-λαβε και κατέστρεψε το κάστρο. Μετά την ενετοτουρκική ειρήνη του 1573 οιµουσουλµάνοι Τσάµηδες του Μαργαριτίου κατέχουν προνοµιούχο θέση στην πε-ριοχή. Το Μαργαρίτι απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό στις 23/02/1913.Ως το 1940, οι µουσουλµάνοι Τσάµηδες κάτοικοί του, έχοντας εξασφαλισµένα ταβασικά τους δικαιώµατα, συµβιώνουν αρµόνικα µε τους χριστιανούς. Στη διάρκειατου Β΄ παγκόσµιου πολέµου συνεργάζονται µε τις δυνάµεις κατοχής, οπότε το1944φεύγουν µαζικά στην Αλβανία. Ο πληθυσµός µειώνεται δραστικά και µόνο εν µέρειαναπληρώνεται µε την εγκατάσταση χριστιανικών οικογενειών από διάφορες οικο-γένειες από διάφορες περιοχές της Ηπείρου, νοµάδων κτηνοτρόφων (Βλάχων -Σαρακατσάνων) και εποίκων από τις γύρω περιοχές (χωριά του κάµπου – Σούλι –Πόποβο κ.τ.λ.). Το Μαργαρίτι διατηρεί τον πληθυσµό του, σχεδόν σταθερό, τα τε-λευταία 50 χρόνια. Tο 19ο αιώνα η µικρή πόλη διαµορφώνεται µε βάση το παζάριτης και αποκτά πλέον αστικά πολιτισµικά χαρακτηριστικά . Εδώ συρρέουν άνθρω-ποι και προϊόντα από όλες τις γύρω περιοχές, υπάρχουν εργαστήρια και µικροβιο-τέχνες. Πλούσιοι µπέηδες και αγάδες χτίζουν τα σαράγια τους. Όλα τα αξιοθέαταπου διασώζονται σήµερα, ανάγονται σε εκείνη την περίοδο. Στη διάρκεια του 20ουαιώνα ο οικισµός και ιδιαίτερα ο αρχικός της περιοχής Σκάλας, ακολούθησε φθί-νουσα πορεία. Τελευταία παρατηρείται µια τάση επιστροφής των απόδηµων, είτεγια µόνιµη εγκατάσταση, είτε αναζητώντας µία δεύτερη κατοικία για τις διακοπέςτους. Υπήρχαν πολλοί δρόµοι, συνήθως στενόµακροι, ελικοειδείς και οι περισσό-τεροι οδηγούσαν στην αγορά. Ήταν λιθόστρωτοι (καλντερίµια) ειδικά κατασκευα-σµένοι, έτσι ώστε να είναι βατοί για ανθρώπους και ζώα, ακόµη και σταδυσκολότερα σηµεία. Με παρόµοια καλντερίµια (τµήµατά τους διασώζονται ακόµηκαι σήµερα) συνδεόταν το Μαργαρίτι και µε τα γειτονικά χωριά και παζάρια. Τηναγορά φώτιζαν σιδερένια φανάρια, φτιαγµένα µε µεράκι από το σιδηρουργό πουείχε το εργαστήρι του εκεί.

Έλος ΚαλοδικίουΟ Οδυσσέας και η Βασίλισσα των Θεσπρωτών ΚαλλιδίκηΑρκετοί αρχαίοι συγγραφείς αναφέρονται στην επίσκεψη του Οδυσσέα στην Θε-σπρωτία, άλλοτε ως ναυαγού, άλλοτε ως χρησµολήπτη κι άλλοτε ως πολέµαρχου.«..Η Πηνελόπη κάτω από τις πιέσεις των µνηστήρων προτείνει να παντρευτείόποιον τεντώσει το τόξο του Οδυσσέα. Εκεί απέτυχαν όλοι. Μόνος ο Οδυσσέας τοπετυχαίνει και στην συνέχεια µε τον Τηλέµαχο και τους πιστούς δούλους του σκό-τωσε όλους τους µνηστήρες και τις άπιστες δούλες. Καταφεύγει στο γέρο Λαέρτηόπου και η συγκινητική αναγνώριση και ενώ επίκειται σύγκρουση µε τους συγγε-νείς των µνηστήρων που ζητάνε εκδίκηση παρεµβαίνει η Αθηνά και προτείνει ανα-κωχή. Εδώ τελειώνει η Οδύσσεια, αλλά όχι και η ιστορία του Οδυσσέα, ο οποίοςεξακολουθεί να βρίσκεται σε διαµάχη µε τους συγγενείς των µνηστήρων. Τότε κλή-

∆ήµος ΜαργαριτίουΚείµενο / Φωτό: Αρχείο ∆ήµου Μαργαριτίου

Το Μαργαρίτι

θηκε ο Νεοπτόλεµος, βασιλιάς των νησιών της Ηπείρου, ως δι-καστής. Σύµφωνα µε την κρίση του Νεοπτόλεµου ο Οδυσσέαςυποχρεώνεται να αποµακρυνθεί από την χώρα του και να µηνεπιστρέψει παρά σε δέκα χρόνια.. Ξεκίνησε, τότε, πεζός – σύµ-φωνα µε τη συµβουλή του Τειρεσία – και µε ένα κουπί στουςώµους πέρασε το όρος Ήπειρος. Όταν έφτασε στην Θεσπρωτίδα,οι χωρικοί άρχιζαν να του φωνάζουν: Ε, ξένε, που το πάς το λυ-χνιστήρι ανοιξιάτικα; Τότε ο Οδυσσέας πρόσφερε ως θυσία ένακριάρι, έναν ταύρο κι έναν αγριόχοιρο στον Ποσειδώνα κι εκεί-νος τον συγχώρεσε. Επειδή όµως ακόµα δεν µπορούσε να επι-στρέψει στην Ιθάκη παντρεύτηκε την Καλλιδίκη, βασίλισσα τωνΘεσπρωτών και ηγήθηκε του στρατού της βασίλισσας στον πό-λεµο κατά των Βρύγων που τελούσαν υπό την αρχηγία του Άρη.Ο Απόλλων διέταξε όµως ανακωχή. Μετά από εννιά χρόνια ο Πο-λυποίτης, ο γιος του Οδυσσέα και της Καλλιδίκης ανέβηκε στοθρόνο του θεσπρωτικού βασιλείου και ο Οδυσσέας επέστρεψεστην Ιθάκη. Εκεί είχε φτάσει και ο Τηλέγονος, ο γιος του από τηνΚίρκη σε αναζήτηση του πατέρα του. έγινε µια σύγκρουση γιακάτι κοπάδια και ο Τηλέγονος,χωρίς να το ξέρει, σκότωσε τοΟδυσσέα µε ένα ακόντιο που είχεγια αιχµή ψαροκόκαλο…»

ΜόρφιΤο όνοµα του χωρίου στο θεό τουύπνου Μορφέα, η σπηλιά στοΣτάγο στο βάραθρο και τα νεράτης Στυγός, το βουνό Ερµήτηςστον αγγελιοφόρο των θεώνΕρµή και το όνοµα της λίµνης Κα-λoδικίου στην µυθική βασίλισσατων Θεσπρωτών Καλλιδίκη.Κατά την τουρκοκρατία στοχωριό δεν υπήρχαν τούρκοι ούτεµουσουλµάνοι. Το σηµερινόχωρίο ακολούθησε τη µοίρα τηςΘεσπρωτίας. Πολλοί κάτοικοι ξε-νιτεύτηκαν για να βρουν καλύ-τερη τύχη. Ένας περίπατος στιςδασωµένες πλαγίες του Ερµήτη, ένα προσκύνηµα στη σκήτη τουΑγίου Αρσένιου, το αγνάντεµα της λίµνης από το ¨ παρατηρη-τήριο ¨ του Αγίου Γεωργίου ή από το παλιό χωρίο, το πέταγµατου χαρταετού στα σιάδια του Αγίου ∆ηµητρίου και η φιλοξενίαστα ¨ µαγαζιά ¨ του χωρίου αποζηµιώνουν κάθε επισκέπτη.

ΚαταβόθραΤέως αµιγής Μουσουλµανική Κοινότητα, µία από τις επτά πουυπήρχαν στο Νοµό Θεσπρωτίας. Η ιστορία της για τους σηµερι-νούς της κατοίκους αρχίζει από το έτος 1944 ηµεροµηνία κατάτην οποία οι Μουσουλµάνοι κάτοικοί της την εγκατέλειψανλόγω των πολλών εγκληµάτων που διέπραξαν στο Χριστιανικόστοιχείο κατά την κατοχή της χώρας µας από τους Γερµανούςκαι Ιταλούς 1940-1944. Από την πρωτέρα ιστορία της αξιοση-µείωτο ήταν το ανάκτορο των ΤσαπαροΪνων (σηµαίνων στέλεχοςτου µουσουλµανικού στοιχείου – ∆ιετέλεσε Υπουργός Εξωτερι-κών της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας)το οποίο (ανάκτορο) κατε-στράφη σχεδόν ολοσχερώς από τους µετέπειτα εποίκους πουεγκαταστάθηκαν στα Μουσουλµανικά κτήµατα. Σώζονται δύοτουρκικοί µιναρέδες σε κακή κατάσταση καθώς και ερείπια πα-λαιών αρχοντικών.

ΣπαθαραίοιΤο σηµερινό χωρίο χτίστηκε µετά το 1870 γύρω από το µονα-στήρι της Αγίας Τριάδας. Το παλιό χωρίο Σπαθαράτες, κατα-

στράφηκε από τους Τούρκους. Έµειναν ο ΑΪ-Γιώργης και ηΑγία Βαρβάρα να θυµίζουν την ύπαρξη του. Στην κατοχή(1941 - 1944) το χωρίο κάηκε δύο φορές από τους κατακτη-τές.

ΜεσοβούνιΤο Τ.∆ Μεσοβουνίου ήταν ως το 1957 αυτόνοµη ΚοινότηταΚουρτέσι. Μετά συνενώθηκε µε την ∆ράγανη και το Ράπι και δη-µιούργησαν την κοινότητα Αµπελιάς ως το 1998. Με το σχέδιοΚαποδίστρια συµπεριλήφθη στον ∆ήµο Μαργαριτίου. Στο Μεσο-βούνι έχει την έδρα του ο ιππικός ορειβατικός όµιλος Θεσπρω-τίας << Ο ΠΗΓΑΣΟΣ >> µε πολλές δραστηριότητες ιππασίας καιπεριπάτων. Το Μεσοοβούνι βρίσκεται σε 500µ υψόµετρο και ηψηλότερη βουνοκορφή του είναι το Λιούκου µε 980µ υψόµετρο,η οποία το χειµώνα είναι πολλές φορές χιονισµένη και είναι κα-τάλληλη για ορειβασία.

ΜαζαρακιάΕίναι ένα ωραίο χωριό µε ολοκαί-νουργια σπίτια, µε πανέµορφητην εκκλησία του Αγίου Αθανα-σίου στην πλατεία του χωριού.Κάποτε το νερό το κουβαλούσαναπό τα υπάρχοντα πηγάδια.Μέχρι το 1944 κατοικούνται από300 οικογένειες Αλβανοτσάµη-δων και 30 χριστιανικές πουέβγαζαν το περίφηµο µαζαρακιό-τικο ταµπάκο έχει τρεις συνοικι-σµούς την Πάναινα, την Κόντρακαι το Τζιανάρι. Στην Πάναιναµέχρι αργά κατοικούσαν6 βλάχι-κες οικογένειες και µια από τοΣυνοίκιο η οικογένεια του Χρι-στοφόρου Τσώλη από τα ορεινάόπου διατηρούν περιβόλια µεελιές. Σήµερα υδρεύετε από τηνπηγή του Θέµελου Σκανδάλουπου υδρεύει όλα τα χωριά και ηζωή των κατοίκων είναι άνετη µε

όλα τα µέσα µιας σωστής διαβίωσης, από Έλληνες που κατέβη-καν από τα ορεινά µέρη και είναι ως επί το πλείστον Ποποβίτεςκαι λιγότεροι Κουκουλιώτες δηλαδή Σουλιώτες αλλά και Σαρα-κατσαναίους που ασχολούνται µε την κτηνοτροφία αλλά καιελαιοκαρπία. Υπάρχει και ελαιοτριβείο, του Βασίλη Κάτσιου πουεξυπηρετεί όλα τα περιβόλια της επαρχίας. Σήµερα έχει πολλάµπαρ, καφενεία, καφετέριες και ολοκαίνουργια σπίτια. Κατά το1960-1974, ευρίσκοντο επί της εθνικής οδού Ηγουµενίτσας –Αθήνα και είχε πολύ µεγάλη κίνηση. Σήµερα ο δρόµος αυτός αν-τικαταστάθηκε από τον παραλιακό και έτσι η Μαζαρακιά έχασετην Αίγλη της.

Ελευθέρι∆ηµοτικό διαµέρισµα του σηµερινού Καποδιστριακού ∆ήµουΜαργαριτίου µε 350 περίπου µόνιµους κατοίκους.∆εξιά της εθνικής οδού Ηγουµενίτσας – Πρέβεζας στην δια-σταύρωση που οδηγεί προς Ελευθέρι, σώζεται πολυγωνικό κτί-ριο µε σηµαντική αρχαιολογική αξία, είναι γνωστό µε τηνονοµασία Πυργί. Σηµαντικό στολίδι της περιοχής και µε µε-γάλη περιβαλλοντική αξία, η περίφηµη λίµνη του Καλοδικίου, τοόνοµα της οποίας συνδέεται µε την µυθική βασίλισσα της Θε-σπρωτίας Καλλιδίκη. Σπάνιο υδροβιότοπος που προστατεύεταιαπό το ΝΑΤΟΥΡΑ 2000, αποτελεί καταφύγιο για πολλά είδη που-λιών που κατεβαίνουν από την βόρεια Ευρώπη. Μέσα σε αυτήνζουν κάστορες και διάφορα είδη ψαριών. Ο επισκέπτης µπορεί

Ο Άγιος Αρσένιος

να χαρεί το σπάνιο αυτό περιβάλλον µε τους κύ-κνους να διασχίζουν καµαρωτά τα ήσυχα νεράτης λίµνης, ανάµεσα στα πανέµορφα νούφαρα. ΟΠολιτιστικός σύλλογος Ελευθερίου κάθε καλο-καίρι οργανώνει σηµαντικές πολιτιστικές εκδηλώ-σεις για τους επισκέπτες του χωρίου κάνονταςακόµη πιο ενδιαφέρουσα και ευχάριστη την επί-σκεψη και διαµονή. Σηµαντική συµβολή έχουνεπίσης τόσο ο αθλητισµός όσο και ο νεοσύστατοςσκοπευτικός σύλλογος.

ΚαρτέριΤο χωρίο Καρτέρι(παλιά ονοµασία Καρτέρεζα )ιδρύθηκε κατά το έτος 1500 µ.Χ. από τους κατοί-κους µετοικίσαντες µετά από εξισλαµισµό τωνµέχρι τότε χριστιανικών χωριών, Μαζαρακιά –Παγκράτες – Λαδοχωρίου – και χωρία των Φιλια-τών, οι οποίοι δεν αποδέχτηκαν τον εξισλαµισµό.Η αλλαγή από Καρτέρεζα σε Καρτέρι φαίνεται στοΦΕΚ 184/1919, εκ του αρχείου περί συστάσεωςτων ∆ήµων και Κοινοτήτων 1836-1939 και της∆ιοικητικής ∆ιαιρέσεως του Κράτους. Προ του1913 το Καρτέρι αποτελούσε κοινότητα µε αιρετόκοινοτικό συµβούλιο το οποίο εκλεγόταν δια βοήςαπό τους κατοίκους του. Η ενδυµασία των κατοί-κων – όπως φαίνεται και στις διάφορες φωτογρα-φίες που διασώθηκαν – ήταν: Για τους άνδρες: Ηµπουραζάνα (σηµερινό παντελόνι), η πουκαµίσακαι τα τσαρούχια. Για τις γυναίκες: Φόρεµαµακρύ µήκους ως τον αστράγαλο, η ποδιά και τογιλέκο. Φορούσαν διάφορα στολίδια και κεντή-µατα στο στήθος και στην µέση τα λεγόµενα<<Σπαλέτα>>. Στην µέση φορούσαν ζώνη µεδιάφορα ασηµένια κεντίδια τους λεγόµενους<<τοκάδες>>.

Αη Γιάννης ΄Έλος Καλοδικίου

Ο χρόνος έσκαψε τα πρόσωπα. Βάθυνε τις ρυτίδες. Θόλωσε τον ορίζοντα. Εδώ ο τόπος πλη-γώθηκε. Τα σπίτια έκλεισαν. Οι άνθρωποι έφυγαν. Και κείνοι που έµειναν, κουβαλούν τηνπίκρα για όσα χάθηκαν και την ελπίδα για όσα έρχονται. Έκαναν τον πόνο και την χαρά, τρα-γούδι. Ένα µακρόσυρτο Πωγωνήσιο, γεµάτο από τους καηµούς και τα βάσανα, από την ζωήκαι τον θάνατο.Στην οριογραµµή! Όλα είναι διαφορετικά...Η Ελλάδα είναι διαφορετική. Ή µήπως είναι δω η Ελλάδα...Ανάµεσα στα χαλάσµατα, τα πέτρινα γεφύρια, στους τάφους των αρχαίων, στα Βυζαντινά µο-ναστήρια. Στα αγέρωχα πρόσωπα και στις περήφανες µατιές που καταφέρνουν να φτάνουνστις άκρες του ορίζοντα.

Ένα ταξίδι στις γεύσεις και στις µυρωδιές είναι το Πωγώνι. Ένα τραγούδι. Ένα µακρόσυρτοµοιρολόι, που συνδυάζει τον πόνο για όσα χάθηκαν και την ελπίδα για όσα έρχονται.Ένα ταξίδι στην ιστορία είναι το Πωγώνι.

Γιατί η Ελλάδα δεν τελειώνει εδώ. Από δω αρχίζει η Ελλάδα

τα χωριά µας

Το Σάββατο10/7/2010θα εγκαινιαστεί τοΛαογραφικό ΜουσείοΚεφαλόβρυσου

κείµενο / φωτό: Αρχείο ∆ήµου

το Κεφαλόβρυσο

Δήμος Άνω ΠωγωνίουΑπό εδώ ξεκινα η Ελλάδα

Ο ∆ήµος Άνω Πωγωνίου βρίσκεται στην βορειοδυτική πλευρά του Νοµού Ιωαννίνων. Αποτελείται από εννέα ∆ηµοτικά ∆ιαµερί-σµατα, το καθένα µε την δική του ξεχωριστή ιστορία, και όλα µαζί αναπόσπαστο τµήµα, της µακράς ιστορίας του Πωγωνίου.Έδρα του ∆ήµου είναι το Κεφαλόβρυσο και γύρω από αυτό, αναπτύσσονται ο Άγιος Κοσµάς, το Βασιλικό, το Ωραιόκαστρο, ο Πα-λαιόπυργος, ο Κακόλακκος, η Μερόπη, η Κάτω Μερόπη και η Ρουψιά.Σήµερα το Πωγώνι έχει το πλεονέκτηµα να παραµένει µία παραδοσιακή περιοχή, που κουβαλά όλο το µεγαλείο των περασµένωνεποχών και το όνειρο των νέων γενεών για ένα εξίσου λαµπρό µέλλον.Σήµερα υπάρχει ελπίδα, υπάρχει και προοπτική....Τρεις µεγάλες φυσικές ενότητες διαµορφώνονται στον γεωγραφικό χώρο του Πωγωνίου: πρώτη του ποταµού Γορµού στα βό-ρεια, δεύτερη του Γυφτόκαµπου γνωστή και ως λάκκα του Μπουχτάρη και τρίτη του ποταµού ∆ρίνου στα δυτικά.Χώροι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος:Προϊστορικοί κιβωτιόσχηµοι τάφοι, οικισµοί και Νεκροταφείο στην Κάτω Μερόπη και στην Μερόπη αντίστοιχα, αρχαιολογικοίχώροι προϊστορικής εποχής στον Παλαιόπυργο, καθώς και ίχνη ακρόπολης στο Βασιλικό και στο Ωραιόκαστρο.Νεότερα ΜνηµείΟλόκληρη η περιοχή του Άνω Πωγωνίου είναι κατάσπαρτη από αλώνια, νερόµυλους και κτίρια της προβιοµηχανικής εποχής.Άξια αναφοράς είναι το σπίτι του Πατριάρχη Αθηναγόρα στο Βασιλικό, οι Λαογραφικές συλλογέςστην Κάτω Μερόπη και στην Μερόπη καθώς οιΒιβλιοθήκες στη Μερόπη και στο Βασιλικό.

Το νεοσύστατο ΛαογραφικόΜουσείο Κεφαλόβρυσου

το Βασιλικό

τα χωριά µας

Εκκλησίες & ΜοναστήριαΓύρω από το χώρο της συνεκτικής δόµησης τωνχωριών του Πωγωνίου υπάρχει µια πληθώρα εκ-κλησιαστικών µνηµείωνΒΥΖΑΝΤΙΝΑ-ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ• Το ξωκλήσι του Αγίου Κοσµά και η ΙεράΜονή Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο ∆ηµο-τικό ∆ιαµέρισµα Βασιλικού.• Ιερός Ναός Αγίου ∆ηµητρίου στο ∆ηµο-τικό ∆ιαµέρισµα Κακολάκκου.• Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Προδρόµου(17ος αιώνας) στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Κάτω Με-ρόπης.• Ιερός Ναός Κοιµήσεως της Θεοτόκου(17ος αιώνας) στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Κάτω Με-ρόπης.• Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου (16ος αι-ώνας) στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Κάτω Μερόπης.• Ιερός Ναός Κοιµήσεως της Θεοτόκου(19ος αιώνας) στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Ρουψιάς.Στον δήµο Άνω Πωγωνίου υπάρχουν περιοχές µειδιαίτερη φυσική οµορφιά. Τέτοιες περιοχές ανα-γνωρισµένης σηµασίας, που συγκεντρώνουν ση-µαντική χλωρίδα και πανίδα είναι: το ΌροςΝεµέρτσικα,η Κοιλάδα Γορµού , το ∆άσος Μερόπης-Παλαι-όπυργου , ο Καταρράκτης ∆έσση στο ∆ηµοτικό∆ιαµέρισµα Ωραιοκάστρου καθώς καιµικροί φυσικοί καταρράκτες στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέ-ρισµα Παλαιόπυργου

∆ήµος Άνω ΠωγωνίουΚεφαλόβρυσοΤ.Κ. 44006τηλ 26570-41166

http://www.pogoni.gr/

Η περιοχή του ∆ήµου Φαναρίου σύµφωνα µε τον νέο διοικητικό χάρτη τηςχώρας, θα συνενωθεί µε την περιοχή της Πάργας. Έτσι, οι δυο αυτοί δήµοι θααποτελέσουν τον ∆ήµο Πάργας, µε έδρα το Καναλλάκι και ιστορική έδρα τηνΠάργα. Ο νυν δήµος Φαναρίου, ταυτισµένος σχεδόν µε τις εκβολές του Αχέ-ροντα, έχει να επιδείξει πλούσια φυσικά κάλλη, καθώς συνδυάζει τις οµορφιέςτης θάλασσας, του ποταµού και τουβουνού.

Ο Αχέρων ποταµόςΟι πηγές του βρίσκονται στο Νοµό Ιωαννίνων, στο όρος Τόµαρος, σε υψόµετρο1600 µέτρων και κοντά στο χωριό Γλυκή. Εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος, στοχωριό Αµµουδιά του Νοµού Πρεβέζης. Το µήκος του ανέρχεται στα 52 χιλιόµε-τρα . Εναλλακτικά ο Αχέροντας ήταν γνωστός και ως Μαυροπόταµος, Φαναριώ-τικος ή Καµαριώτικο ποτάµι.Στην αρχαιότητα πίστευαν ότι ο Αχέροντας αποτελείτον ποταµό εκείνο, τον διάπλου του οποίου έκανε, σύµφωνα µε την αρχαία ελ-ληνική µυθολογία ο «ψυχοποµπός» Ερµής παραδίδοντας τις ψυχές των νεκρώνστον Χάροντα για να καταλήξουν στο βασίλειο του Άδη. Η κάθε ψυχή, περνών-τας από το πορθµείο του Χάροντα, έπρεπε να δώσει από έναν οβολό για τη µε-ταφορά.Στην περιοχή υπάρχουν 699 είδη χλωρίδας εκ των οποίων τα 449συναντώνται στο ∆έλτα και τα 250 στα Στενά, ενώ στην περιοχή του ∆έλταυπάρχουν 19 τύποι οικότοπων. Ιδιαίτερα σηµαντικές υγροτοπικές περιοχές απο-τελούν επίσης το έλος της Αµµουδιάς και το έλος της Βαλανιδοράχης ενώ ση-µαντικός είναι και ο αριθµός των σπάνιων ειδών πανίδας της περιοχής.Αξιοσηµείωτη στην κατηγορία των ψαριών είναι η ύπαρξη του γοβιού, ο οποίοςσυναντάται µόνο στον Αχέροντα.

ΝεκροµαντείοΤο αρχαίο Νεκροµαντείο του Αχέροντα βρίσκεται στο χωριό Μεσοπόταµος, τουΝοµού Πρεβέζης, στο σηµείο όπου έσµιγε ο ποταµός Αχέρων µε τον Κωκυτό καιτον Πυριφλεγέθοντα, στις βορειοδυτικές όχθες της Αχερουσίας Λίµνης, η οποίααποτελούσε την είσοδο του κόσµου των ψυχών. Είναι χτισµένο στην κορυφήενός λόφου, στον οποίο κατέληγαν οι επισκέπτες από το Ακρωτήρι Χειµέριο τουχωριού Αµµουδιά, για να επικοινωνήσουν µε τις ψυχές των αγαπηµένων τουςπροσώπων. Ο Όµηρος στην Οδύσσεια περιγράφει αναλυτικά την περιοχή κατάτην κάθοδο του Οδυσσέα στον Άδη. Το πρώτο πράγµα που έκαναν οι ιερείς τουνεκροµαντείου ήταν να πάρουν πληροφορίες για το λόγο της επίσκεψης, την οι-κονοµική και την κοινωνική κατάσταση του επισκέπτη και στη συνέχεια τον οδη-γούσαν στο νότιο τµήµα της αυλής όπου βρισκόταν τα δωµάτια παραµονής καιπροδιαίτησης. Εκεί παρέµειναν οι επισκέπτες για να προετοιµαστούν για τη δο-κιµασία που θα ακολουθούσαν.Μετά την προετοιµασία τους, ο ιερέας τούς οδη-γούσε µέσα από τις δύο πύλες στα υπνοδωµάτια. Εδώ οι επισκέπτες

Πλούσιο πευκόδασος κοντά στις ακτές,πεντακάθαρα νερά, αρχαιολογικοί χώροι,µοναστήρια και ξωκλήσια, όµορφα χωρι-ουδάκια, πλούσια πανίδα και χλωρίδα,κόλποι και κολπίσκοι, παραποτάµια δάσηκαι λόφοι είναι µερικά από τα χαρακτηρι-στικά της περιοχής.

διαδροµές

κείμενο: Ρίζου ΒίκυΦωτογραφίες: Αρχείο Δήμου Φαναρίοτυ

Δ. Φαναρίου Ν. Πρέβεζας

...τ’άρεσε πάντα εκείθε να χαίρεται τηθάλασσα, π’ όσο πλατύτερ’ είναι τόσο σου

κλέφτει τηνκαρδιά, τόσο το νου σου πνίγει...

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

Λούτσα ∆.Φαναρίου

υποβάλλονταν σε ειδική δίαιτα µε κουκιά, χοιρινό λίπος καιόστρακα, ουσίες που προκαλούσαν αναστάτωση στον οργανισµότους. Όταν έκρινε ο ιερέας ότι κάποιος ήταν έτοιµος, τον οδη-γούσε στον ανατολικό διάδροµο µέσα από την τρίτη πύλη. Πριναπό αυτό όµως επισκεπτόταν το λουτρό όπου έριχνε µια πέτραδεξιά του για να εξορκίσει το κακό και έπλενε τα χέρια του στολουτήρα (ένα πιθάρι µε νερό). Μετά το πλύσιµο των χεριών οεπισκέπτης οδηγούνταν στο τελευταίο βόρειο δωµάτιο παραµο-νής για άγνωστο χρονικό διάστηµα όπου η δίαιτα ήταν αυστη-ρότερη και µε τις συνεχείς προσευχές αλλά και τις διηγήσεις τουιερέα µέσα στο σκοτάδι, οι αισθήσεις άρχισαν να υπολειτουρ-γούν οδηγώντας τον σε µια κατάσταση παραισθήσεων.Τελικά µεοδηγό τον ιερέα, ο επισκέπτης έβγαινε στον ανατολικό διάδροµοόπου θυσίαζε ένα ζώο (συνήθως πρόβατο) και κατευθύνοντανστην πύλη του νότιου διαδρόµου.Ο νότιος διάδροµος ήταν δαι-δαλώδης σαν λαβύρινθος µε τρεις τοξωτές πύλες που είχαν σι-δερένιες πόρτες µε καρφιά ώστε να ενισχύει την αίσθηση τουκάτω κόσµου. Εδώ πρόσφεραν στους θεούς άλευρα (άλφιτα)µέσα σε πήλινες λεκάνες που τις έσπαζαν επιτόπου.Η τελευταίαπύλη ήταν η είσοδος του ιερού επίσης σιδερόφρακτη και οδη-γούσε στην κεντρική αίθουσα του ιερού µιά αίθουσα µεγέθους15 Χ 4,25 µ. δεξιά και αριστερά της οποίας υπήρχαν από τρίαδωµάτια τα οποία ήταν αποθηκευτικοί χώροι για δηµητριακά καιπροσφορές των επισκεπτών.Εδώ στην κεντρική αίθουσα γινό-ταν οι «χοές» δηλ. προσφορές σε υγρή µορφή, όπως γάλα, µέλι,κρασί και αίµα θυσιασµένων ζώων, που χύνονταν στο πλακό-στρωτο δάπεδο για να εξευµενίσουν τους θεούς του κάτω κό-

σµου. Μετά από αυτό, σ’ αυτό το χώρο εµφανιζόταν και οι«σκιές» των νεκρών και µιλούσαν στον επισκέπτη.Στο τέλος οεπισκέπτης οδηγούνταν στην έξοδο του ανατολικού διαδρόµουγια να µη συναντηθεί µε τους άλλους που ακόµα προετοιµαζό-ταν. ∆εν έπρεπε να πει σε κανέναν τι είδε και τι έζησε γιατί θε-ωρούνταν βλασφηµία. Από αρχιτεκτονικής άποψης τοΝεκροµαντείο ταυτίζεται µε µεγαλοπρεπές ταφικό µνηµείο ήµαυσωλείο της Ανατολής του 5ου αι. Αποτελείται από πολυγω-νική τοιχοδοµία, σιδερόφρακτες πύλες, εσωτερική διαίρεση µεδιαδρόµους, κατασκευή που εξυπηρετεί τη λατρεία και τις τελε-τουργίες των υποχθόνιων θεών. Το κυρίως ιερό χωρίζεται µε δύοπαράλληλους τοίχους σε µία κεντρική αίθουσα και δύο µικρέςπλαϊνές. Κάτω από την κεντρική αίθουσα βρίσκεται µία άλληυπόγεια αίθουσα λαξευµένη στο βράχο η οροφή της οποίας στη-ρίζεται σε δεκαπέντε πώρινα(=από πωρόλιθο) τόξα.Το Μοναστήρι του Αγίου ∆ηµητρίουΣτην δεξιά όχθη του Κωκυτού ποταµού, 2.5 χλµ ΒΑ του χωριούΤουρκοπάλκου ( σηµ. Κυψέλη ), βρίσκεται το µοναδικό Βυζαν-τινό µοναστήρι του ∆ήµου Φαναρίου του Νοµού Πρέβεζας, αφιε-ρωµένο στον Άγιο ∆ηµήτριο. Από το µοναστήρι σώζονται τοΚαθολικό, η Τράπεζα, τα ερείπια των κελιών και των βοηθητικώνχώρων που πιθανότατα χρονολογούνται τον 17ο ή 18ο αιώνα,και ο Περιβολότοιχος. Η Μονή σύµφωνα µε την τεχνοτροπία τηςκατασκευής της παραπέµπει σε κτίσµα του ∆εσποτάτου της Ηπεί-ρου, κατά τα τέλη του 13ου αι. ενώ η εν µέρει αλλοιωµένη επι-γραφή που φέρει, αναγράφει το όνοµα του Μιχαήλ Β’ ∆ούκα, ωςκτήτωρ ή του αξιωµατούχου αυτού Μιχαήλ Ζώριανου.

1. Λούτσα2. Αλωνάκι3.Καστρί4. Μεσοπόταμος

1 2

3 4

Αχέροντας

πάνω: Μπέλα Βράκα - Σύβοτα∆εξιά: Σαγιάδα∆εξιά Σελίδα: Κόκκινος Βράχος - Πλαταριά

Με το φακό µας

Από τη Πέρδικα µέχρι και τηΣαγιάδα η ακτογραµµή τηςΘεσπρωτίας µε τα παραθα-λάσσια χωριουδάκια τις µεγά-λες παραλίες αλλά και τουςµικρούς κόλπους και κολπί-σκους αποτελεί ιδιαίτερα µετάτη διάνοιξη της Εγνατίας οδούπόλο έλξης για χιλιάδες επι-σκέπτες από ολόκληρη τηνΕλλάδα. Πεντακάθαρα νερά,βοτσαλωτές ακρογιαλιές, κα-τάφυτες πλαγιές, ήσυχα ψαρο-χώρια µε γραφικέςψαροταβέρνες και νεολαιίστικαστέκια όλα αυτά και άλλαπολλά αποτελούν τις παραλίεςτης Θεσπρωτίας.

Κάτω: Αγία Παρασκευή - Νησάκι∆ίπλα: Πλαταριά∆εξιά Σελίδα: Αγία Παρασκευή - Νησάκι

διαδροµές

Αλβανία Βόρεια Ήπειρος

Αργυρόκαστρο, η νέα πόλη

κείµενο: Ασηµίνα ΝταχρήΦωτό : Τηλέµαχος Παππάς

Epirus Global

µια σύντοµη επίσκεψη

αρασκευή πρωί και ξεκινάµε οδικώς για την Βόρειο Ήπειρο. Πρωτόγνωρη εµπειρία η στάση στα σύνορακαι ο έλεγχος των στοιχείων µας. Μια διαδικασία η οποία διήρκησε µόνο µερικά λεπτά .Κατευθυνόµαστεγια τα πρώτα χωριά της Β Ηπείρου και φυσικά για το Αργυρόκαστρο. Η διαδροµή δεν διαφέρει ( ακόµα)σε τίποτα από διαδροµές στα δικά µας χωριά. Λίγα µόλις χιλιόµετρα από τα σύνορα συναντάµε τη γαλα-κτοβιοµηχανία Gjirofarm - ελληνικής ιδιοκτησίας. Όσο πλησιάζουµε προς το Αργυρόκαστρο παντού γύρωµας πυροβολεία και δεκάδες Lavazho (αλβανικά πλυντήρια αυτοκινήτων). Σε λίγο προβάλει µπροστά µαςτο Αργυρόκαστρο χτισµένο σε λόφους. Η παλιά πόλη θυµίζει ένα µεγάλο Ζαγοροχώρι. Σήµερα στο Αργυ-ρόκαστρο ζουν περίπου 45.000 άτοµα ανάµεσά τους βέβαια και πολλοί Έλληνες (περίπου 2.000). Περ-πατάµε µέσα στα στενά της πόλης µέσα στα πέτρινα καλντερίµια µε τους απεριποίητους ωστόσο δρόµουςκαι παρατηρούµε τη τυπική βαλκανική αρχιτεκτονική του 18-19ου αιώνα. Η πόλη είναι προστατευµένη απότην Unesco. Αφήνουµε πίσω µας το Αργυρόκαστρο και συνεχίζουµε για τα Τίρανα. Ο δρόµος όσο περνάειη ώρα χειροτερεύει. Θηριώδης εγκαταστάσεις διαλυµένα εργοστάσια κατεστραµµένοι δρόµοι άδεια παµ-πάλαια σπίτια αδιάφορη αρχιτεκτονική διαλυµένα χωριά και ανάµεσά τους µερικές καινούργιες επιχειρή-σεις . Σίγουρα αυτό που είναι καλύτερο απ’ ότι στην Ελλάδα είναι τα βενζινάδικα. Πρώτος µας σταθµόςη πόλη Φιερι προκειµένου να προµηθευτούµε αλβανικά χρήµατα. ∆υστυχώς στην Ελλάδα καµία τράπεζαδεν µπόρεσε να µας προµηθεύσει µε λεκ. Συνεχίζουµε για την πόλη Λούζνια µία πόλη σαν τη δική µας τηνΆρτα αρκετά ήσυχη µε µοντέρνα και ψηλά κτίρια. Από εδώ και µέχρι τα Τίρανα αλλάζει επιτέλους και τοοδικό δίκτυο το οποίο γίνεται πλέον Ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Μετά από µία ώρα περίπου και αφούέχουµε κάνει µια διαδροµή 8 ωρών φτάνουµε στα Τίρανα. Την περίοδο εκείνη βρίσκουµε τη πρωτεύουσατης χώρα ανάστατη µε τους απεργούς πείνας να έχουν κατακλίσει το κέντρο. Οι λόγοι που διαµαρτύρον-ται είναι η φτωχιά και η ανέχεια. Τακτοποιούµαστε στο Dream White ένα σύγχρονο ξενοδοχείο στα προ-άστια της πόλης. Το πρώτο βράδυ µας βρίσκει κατάκοπους. Η επόµενη µέρα µας βρίσκει να βολτάρουµε

Άγιοι Σαράντα

Αυλώνα

ΑργυρόκαστροΆγιοι Σαράντα

Λούσνια

σε ταβέρνα στην Λούσνια

Χωριό της Β.Ηπείρου, δίπλα στη Χιµάρα

Χωριό της Β.Ηπείρου, δίπλα στη Χιµάρα

στους δρόµους της πρωτεύουσας ενώ το βράδυ πίναµε το ποτό µας στο κοσµοπολίτικοMπλόκου, το µοναδικό ίσως σηµείο της Αλβανίας το οποίο δεν έχει να ζηλέψει τίποτα απότο Κολωνάκι. Αναχωρώντας από τα Τίρανα για τους Αγίους Σαράντα η διαδροµή ήταν σαφώςπιο ενδιαφέρουσα καθώς ταξιδεύαµε ανάµεσα σε δάση που αντίκριζαν τη θάλασσα κάτι σαντο δικό µας Πήλιο. Ενδιαφέροντα µαγαζάκια υπήρχαν στην άκρη του δρόµου καθώς και πλή-θος πλανόδιων που πουλούσαν µέλι και λάδι. Κανείς δεν µπορούσε να µείνει ασυγκίνητοςαντικρίζοντας για πρώτη φορά την Αυλώνα. Γιγαντιαία υπερπολυτελή κτίρια παραθαλάσσιαεστιατόρια, ασύλληπτη οικοδοµική δραστηριότητα αλλά ένα οδικό δίκτυο πραγµατικά απο-γοητευτικό. Επόµενος σταθµός µας η Χιµάρα. Οι φίλοι µας οι Χιµαριώτης εξ Αµερικής µαςέχουν περιγράψει την Ελληνική αυτή πόλη ακριβώς όπως τη περιµέναµε. Κάποιοι βέβαια δενέχουν καταφέρει ακόµη να την επισκεφτούν ενώ άλλοι επιστρέφουν εδώ κάθε καλοκαίρι. Στοδρόµο µας συναντούµε έναν παππού. Το όνοµα του είναι ∆ηµογιάννης µόλις µαθαίνει ότι εί-µαστε Έλληνες συγκινείται. Τώρα συνειδητοποιούµε πόση Ελλάδα κρύβεται σε αυτή τηµικρή πολιτεία. Η περιοχή αποτελείται και από τα εξής επιπλέον χωριά: την Παλάσα, τους∆ρυµάδες, το Βουνό, το Πύλιουρι, το Κηπαρό, τον Άγιο Βασίλειο, το Κούδεσι και τους Λιά-τες (ή Ηλίας). Βρίσκεται στους παράλιους πρόποδες των Ακροκεραύνειων (ή Κεραύνειων)Ορέων. Η διαδροµή από τη Χιµάρα µέχρι τους Αγίους Σαράντα είναι πραγµατικά εντυπω-σιακή µε δρόµο κυριολεκτικά στο χείλος του γκρεµού. Βέβαια η θέα και η φύση σε ανταµοί-βει. Τελικώς φτάνουµε στους Αγίους Σαράντα ένα πραγµατικά µαγευτικό θέρετρο στις ακτέςτου Ιονίου. Εκεί συναντήσαµε τη κ. Κωνσταντίνα Μπεζιάνη, Επίτροπος της Αλβανικής Κυ-βέρνησης -σε επίπεδο Υπουργού- για θέµατα µειονοτήτων. Μας φιλοξένησε στο υπέροχο ξε-νοδοχείο της, το Olympia. Η θέα πραγµατικά µας έκοβε την ανάσα. Επιστέφουµε για τηνΕλλάδα µε πολύ δυνατές εικόνες και σίγουρα µε συµπάθεια απέναντι στους γείτονές µαςπου η ζωή το αποφάσισε κάπως διαφορετικά και τελικά ανάµεσα στις δύο χώρες επέλεξαντη δική µας για να στήσουν και να οργανώσουν τη ζωή τους . Σκέφτοµαι και δεν ξέρω ναδώσω απάντηση για το αν τους φιλοξενούσαµε ή καθηµερινά τους αδικούσαµε µη γνωρί-ζοντας από πού ξεκίνησαν και σε ποιες συνθήκες γεννήθηκαν….

Χωριό της Β.Ηπείρου, δίπλα στη Χιµάρα

Ρώµη

Η Ρώµη, η αιώνια πόλη, διαθέτει µία µοναδική γοητεία και µαγεύει κάθε επισκέπτη µετην ξεχωριστή της οµορφιά. Η ιστορία της ξεκινά από τα βάθη των αιώνων, αφού θε-ωρείται µία από τις πόλεις µε τη σηµαντικότερη ιστορική διαδροµή στην ΕυρώπηΗ Ρώµη είναι η πρωτεύουσα της Ιταλίας, πρωτεύουσα της περιφέρειας του Λάτιου, τηςοµώνυµης επαρχίας και µία από τις ιστορικότερες πόλεις της Ευρώπης. Είναι ο πολυ-πληθέστερος δήµος της Ιταλίας µε 2.705.603 κατοίκους (2006). Η ευρύτερη µητρο-πολιτική περιοχή έχει πληθυσµό περίπου 3.700.000 κατοίκους καθιστώντας την τονµεγαλύτερο δήµο της Ιταλίας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατατάσσεται τέταρτη σε πληθυ-σµό µετά το Λονδίνο, το Βερολίνο και τη Μαδρίτη.Μέσα στα όρια της βρίσκεται το Βατικανό, ένα ξεχωριστό κρατίδιο που είναι η έδρα τηςΚαθολικής Εκκλησίας και του Πάπα.Η Ρώµη είναι µια πόλη µε σπουδαία ιστορία καιαξιοσηµείωτη προσφορά στην επιστήµη, τον πολιτισµό και τις τέχνες. Γι' αυτό το λόγο,καθώς και για τα πολυάριθµα και εξαιρετικής οµορφιάς µνηµεία της, της έχει αποδοθείη προσωνυµία «η αιώνια πόλη». Το ιστορικό της κέντρο έχει καταχωρηθεί στη λίστατων Μνηµείων Παγκόσµιας Πολιτιστικής Κληρονοµιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ από το 1980.Ο Πι-κάσο τη χαρακτήρισε «µητρόπολη µε τις τρεις αιωνιότητες – της ηλιοφάνειας, της ου-ράνιας αύρας και της µουσικής των αιθέρων». Ο µύθος και η ιστορία είναι αλληλένδεταστη Ρώµη, µια πρωτεύουσα διχασµένη ανάµεσα στο παρόν, το πρόσφατο παρελθόν καιτα τρεις χιλιάδες χρόνια ιστορίας που είναι πανταχού παρούσα.Αν θέλετε πραγµατικά να ανακαλύψετε τη Ρώµη, πρέπει να περπατήσετε πολύ.Τεράστιο το βάρος της κληρονοµιάς για την αιώνια κυρία. Η παρακµή τον τελευταίοαιώνα είναι εµφανής. Η πόλη πλέον δεν παράγει. Μόνο συντηρεί -γιατί σέβεται το πα-ρελθόν της. Αν όµως θέλετε να νιώσετε την ακατανίκητη έλξη που ασκεί το αρχαίο καιαλλοτινό, ταξιδέψτε στην «Αιώνια πόλη». Οι ντόπιοι που αναπνέουν και κινούνται κα-θηµερινά στο κλίµα συντριπτικών προγονικών επιτευγµάτων κάτι ξέρουν. Γι αυτό συ-νηθίζουν να λένε πως «για να νιώσετε τη Ρώµη χρειάζεστε µια στιγµή ή µια ζωή». Στηνοµορφιά της πόλης συµβάλλει ο ποταµός Τίβερης, που διασχίζει το ιστορικό κέντροενώ αψιδωτές γέφυρες ενώνουν τα δύο µέρη. Τα αµέτρητα µνηµεία της πόλης , ο µε-σαιωνικός χαρακτήρας της, το αναγεννησιακό µπαρόκ και η σύγχρονη αρχιτεκτονικήσυνθέτουν µια πόλη-κόσµηµα, ελκυστική για τον οποιοδήποτε επισκέπτη. Αµέτρητες οιπλατείες µε υδάτινους πίδακες, ενώ όπου κι αν γυρίσεις το βλέµµα υπάρχουν αρχαίααγάλµατα.Όποια περίοδο κι αν ταξιδέψετε στη Ρώµη πρέπει να πάτε στο Βατικανό.Κάθε χρόνο δέχεται εκατοµµύρια επισκέπτες, καθολικούς η αλλόθρησκους. Το εσωτε-ρικό του Αγίου Πέτρου κοσµείται µε µερικούς από τους πιο περίφηµους πίνακες ζω-γραφικής στον κόσµο.Στο Κολοσσαίο µπορεί κανείς ν ακούσει τους βρυχηθµούς τωνλιονταριών και τις κραυγές των θυµάτων. Επίσης στο Καπιτώλιο µπορεί ν ακουστούνοι χήνες που έσωσαν την αυτοκρατορία. Το Καστέλο ντ Άντζελο έχει υπέροχη θέα προςτην αιώνια πόλη. Εκεί υπάρχει η φυλακή του σπουδαίου διανοητή της ΑναγέννησηςΤζορντάνο Μπρούνο. Στη ρωµαϊκή αγορά, ανάµεσα στα ερείπια, διακρίνει κανείς τηνεπίδραση της ελληνικής τέχνης, στους κίονες των ναών. Αξίζει ν’ ανεβεί κανείς τις µε-γαλοπρεπείς σκάλες που οδηγούν στο ναό Τρινιτά ντέϊ Μόντι. Σηµειώστε ότι τα µου-σεία στη Ρώµη είναι ελεύθερα την τελευταία Κυριακή κάθε µήνα.Τι αξίζει να δείτε εν συντοµία:Την έδρα της Ρωµαιοκαθολικής εκκλησίας, το Βατικανό , τη γειτονική Ποµπηία, πουκαταστράφηκε από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 π.Χ., Τη Ρωµαϊκή Αγορά, για ναδείτε την αρχαία Ρώµη,το Καπιτώλιο.την πιάτσα Ναβόνα στο ιστορικό κέντρο της πόλης, το Κάµπο ντε Φιόρι για τα αναγεν-νησιακά του ανάκτορα, την πιάτσα ντ’ Εσπάνια για τα κοµψά καταστήµατα που λει-τουργούν στη γύρω περιοχή, το Κολοσσαίο, το µεγαλύτερο σωζόµενο αρχαίο ρωµαϊκόκτίσµα του κόσµου, το Πάνθεον, τον πιο παράξενο τρούλο της πόλης, και τη γνωστό-τερη απ’ όλες τις κρήνες της πόλης, Φοντάνα ντι Τρέβι, µε το πιο εντυπωσιακό µαρ-µάρινο σύµπλεγµα, στην οποία, σύµφωνα µε την παράδοση, θα πρέπει να ρίξετε ένανόµισµα για να επιστρέψετε στη Ρώµη!το ψηλότερο σηµείο της πόλης δεσπόζει ο ναός της Τρινιτά ντέι Μόντι.Φαγητό στην Ρώµη:Το φαγητό στη Ρώµη είναι µια κανονική ιεροτελεστία. Ένα πλήρες ρωµαϊκό γεύµα διαρ-κεί από 2 έως 4 ώρες και τα πιάτα διαδέχονται το ένα το άλλο.Το πρώτο πιάτο που θα

Από τον Χάρη Λαζάνη

έρθει στο τραπέζι θα είναι τα bruschetta (ψηµένα ψωµάκια µε ελαι-όλαδο, φρέσκια ντοµάτα και βασιλικό ή µε σκορδοβούτυρο πουσυχνά συνοδεύονται από τυριά και αλλαντικά).Στη συνέχεια καταφθάνει το ορεκτικό,το οποίο θυµίζει τον δικό µας"µεζέ". Μπορεί να αποτελείται από ελιές, πιπεριά, φασόλια µέχρι αλ-λαντικά, τυριά κτλ. Είναι πάντοτε µια "πρόχειρη" δηµιουργία τουεκάστοτε σεφ. Εν συνεχεία καταφθάνει το "πρώτο πιάτο". Αυτό πα-ραδοσιακά είναι ζυµαρικά µε κάποιον από τους άπειρους συνδυα-σµούς σάλτσας. Το δεύτερο πιάτο , το οποίο είναι και το κυρίωςπιάτο, αποτελείται συνήθως από κάποιο ψάρι ή κρέας (σπάνια είναιζυµαρικό) το οποίο συνοδεύεται από το συνοδευτικό πιάτο που είναικάποια σαλάτα ή λαχανικά. Τα επόµενα "βήµατα" είναι κάποιο απότα καταπληκτικά γλυκά (tirramisu, pana cotta, gelato) και ο παρα-δοσιακός espresso. Τη διαδροµή τελειώνει ένα από τα λικέρ(grappa, amaro, limencello).Αθλητισµός στην Ρώµη:Πως θα µπορούσε η αιώνια πόλη να µην έχει και µια ισάξια ιστορίαστον αθλητισµό. Λίγο έξω από τη Ρώµη δεσπόζει το περίφηµο Ολυµ-πιακό Στάδιο της Ρώµης γνωστό ως Ολίµπικο, το δεύτερο µεγαλύ-τερο ποδοσφαιρικό γήπεδο της χώρας χωρητικότητας 72.698θέσεων το οποίο χρησιµοποιούν ως έδρα δύο από τις ιστορικότερεςοµάδες της Ιταλίας αλλά και της Ευρώπης, η Roma και η SS Lazio.Η Lazio δηµιουργήθηκε στη Ρώµη στις 9 Ιανουαρίου 1900 ως αθλη-τικός σύλλογος δροµέων. Επέλεξαν τα γαλανόλευκα χρώµατα, εµ-πνευσµένοι από τα χρώµατα της σηµαίας της Ελλάδας, πατρίδας τωνΟλυµπιακών Αγώνων και του αθλητισµού γενικότερα. Έµβληµα τηςοµάδας ο αετός, σύµβολο της Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας. Η ονοµασίατης προέρχεται από την ευρύτερη περιφέρεια της ιταλικής πρω-τεύουσας, το Λάτιο. Στο ποδόσφαιρο συνολικά έχει κατακτήσει 2πρωταθληµατα Ιταλίας, 5 Κύπελλα και 3 Σούπερ Καπ Ιταλίας, 1 Κύ-πελλο Κυπελλούχων Ευρώπης και 1 Σούπερ Καπ Ευρώπης .Η Ρόµα ιδρύθηκε στις 22 Ιουλίου 1927, από την συνένωση τριώνοµάδων της Ρώµης, την Ρόµαν, την Άλµπα-Αουντάτσε και την Φορ-τιτούντο-Προ Ρόµα. Πρωτοστάτης στην ίδρυση της Ρόµα υπήρξε καιο δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι ο οποίος, αν και οπαδός της συµ-πολίτισσας Λάτσιο, επιθυµούσε την ύπαρξη δύο ισχυρών οµάδωνστην Ρώµη που θα µπορούσαν να ανταγωνιστούν τις οµάδες τουΒορρά, σε µια περίοδο που το φασιστικό καθεστώς της Ιταλίας έδινεµεγάλη σηµασία στο ποδόσφαιρο. Στους κόλπους των οπαδών τηςσυγκεντρώθηκαν κυρίως άνθρωποι της εργατικής τάξης και αριστε-ρών φρονηµάτων, σε αντίθεση µε την Λάτσιο η οποία ήταν περισ-σότερο δηµοφιλής στη µεσαία και ανώτερη τάξη της Ρώµης, µεµερίδα οπαδών της µέχρι και σήµερα να ανήκει στον ακροδεξιόχώρο.Το έµβληµα της Ρόµα αποτελείται από την λύκαινα και τα δύονήπια, τους Ρωµύλο και Ρέµο, που αναπαριστούν τον µύθο της γέν-νησης της Ρώµης. Τα χρώµατα της οµάδας είναι το σκούρο κόκκινοκαι το χρυσοκίτρινο, δηλαδή τα επίσηµα χρώµατα της Ρώµης πουσυµβολίζουν τον Θεό και το αυτοκρατορικό παρελθόν της πόλης αν-τίστοιχα. Για τον λόγο αυτό το πιο διαδεδοµένο προσωνύµιο τηςΡόµα είναι τζαλορόσι (giallorossi), που σηµαίνει 'κιτρινοκόκκινοι',ενώ η οµάδα είναι επίσης γνωστή ως λούπι (lupi), δηλαδή 'λύκοι'από το έµβληµά της, και λα Μάτζικα (la Magica), που µεταφράζεταιως 'η Μαγική'.Η Ρόµα έχει κατακτήσει το ιταλικό πρωτάθληµα τρειςφορές, είναι ο σύλλογος µε τις περισσότερες κατακτήσεις του ιταλι-κoύ κυπέλλου µε εννιά τρόπαια, ενώ έχει κατακτήσει και δύο Σού-περ Καπ. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει κατακτήσει ένα ΚύπελλοΕκθέσεων (τον πρόδροµο του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ) το 1961, ενώέφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1984, όπουστον εντός έδρας µονό τελικό έχασε στα πέναλτι από την Λίβερ-πουλ, καθώς και στον τελικό του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ το 1991 όπουηττήθηκε από την Ίντερ. Η παραδοσιακή αντίπαλος της Ροµα ίναιη Λάτσιο, µε το µεταξύ τους ντέρµπι, γνωστό ως Ντέρµπι της Πρω-τεύουσας (Derby della Capitale), να είναι µία από τις πιο γνωστέςποδοσφαιρικές αντιπαλότητες στην Ευρώπη.

Αρχ. Μακαρίου 14, Ιωάν-νινα, τηλ.26510 83374, fax.

2651083375

Ο σύγχρονος νοµός Θεσπρωτίας καταλαµβάνει το Ν∆ τµήµα της Ηπείρου. Συνο-ρεύει βόρεια µε την Αλβανία, ανατολικά µε το νοµό Ιωαννίνων, νότια µε τους νο-µούς Πρεβέζης και Άρτης, ενώ δυτικά βρέχεται από το Ιόνιο πέλαγος. Σε σύγκρισηµε την αρχαία και βυζαντινή Θεσπρωτία διαφέρει σηµαντικά ως προς την έκτασήτου. Όσο όµως και αν τα σύγχρονα όρια διαφοροποιούνται, ωστόσο κανείς δενµπορεί να αµφισβητήσει την επίκαιρη γεωγραφική της θέση και το σηµαντικό τηςρόλο τόσο σήµερα όσο και στο απώτατο και κοντινό παρελθόν. Ακριβώς αυτή η γε-ωµορφολογία και η στρατηγικής σηµασίας θέση συντέλεσαν στη διαµόρφωση τηςµακραίωνης και πολυτάραχης ιστορικής της πορείας.Πιο συγκεκριµένα, ίχνη αν-θρώπινης παρουσίας ανιχνεύονται ήδη από την παλαιολιθική εποχή (Καρβουνάρι,Μόρφι, Ραχούλι κ.α.). Η κατοίκηση συνεχίζεται συστηµατικότερη και πιο εξελιγ-µένη, µε την ίδρυση µονιµότερων πλέον οικισµών, κατά τη νεολιθική περίοδο(σπήλαιο Σίδερης, σπήλαιο Ψάκας, πεδιάδα Παραµυθιάς κ.α.), όπως αποδει-κνύεται από τα αυξηµένα σε αριθµό και ποικιλία ευρήµατα. Στις αρχές της εποχήςτου Χαλκού, στα µέσα της δεύτερης χιλιετηρίδας (2500 π. Χ.), παρατηρείται µιαεισροή προελληνικών φύλων, τα οποία κατήλθαν δια ξηράς µέσω της σύγχρονηςΑλβανίας ή της περιοχής της Μακεδονίας, ενώ έφεραν και τον πρωτόγονο πολιτι-σµό τους στη Θεσπρωτία. Λίγους αιώνες αργότερα, περίπου το 2100 π.Χ., τοπο-θετείται η κάθοδος και η εγκατάσταση των πρώτων ελληνικών φύλων. Ανάµεσάτους, το ισχυρότερο και δυναµικότερο ήταν οι Θεσπρωτοί. Αυτοί κατέλαβαν, στα-διακά, ολόκληρη την περιοχή ανάµεσα στον Αµβρακικό, το Ιόνιο και την Πίνδο, δη-λαδή το µέγιστο µέρος της σηµερινής Ηπείρου και µάλιστα έδωσαν και τηνονοµασία τους σε αυτή. Αρχικά, αλλού υπέταξαν τους ήδη υπάρχοντες προέλλη-νες και αλλού συµβίωσαν µαζί τους ειρηνικά, µε αµοιβαίες βέβαια πολιτιστικές επι-δράσεις, όπως προκύπτει από το γλωσσικό στοιχείο και τα τοπωνύµια. Ωστόσο,η έρευνα έχει αποδείξει ότι έως τη µυκηναϊκή εποχή οι προέλληνες είχαν αφοµοι-ωθεί ολοκληρωτικά. Η απόλυτη κυριαρχία των Θεσπρωτών στην Ήπειρο συνεχί-στηκε ως το 1200 π. Χ., οπότε κατέρχονται από το βορά οι Μολοσσοί καικαταλαµβάνουν τµήµατα της κεντρικής και ανατολικής Ηπείρου, τα οποία αφαι-ρούν από τους Θεσπρωτούς. Παράλληλα, την ίδια περίοδο συντελείται και η λε-γόµενη «κάθοδος των ∆ωριέων» προς τα νότια και έτσι οι µετακινήσεις είναισυνεχείς και το όρια ασαφή και συνεχώς µεταβαλλόµενα. Παρόλες όµως τις ανα-κατατάξεις και την εµφάνιση των Μολοσσών, οι Θεσπρωτοί εξακολουθούν να δια-τηρούν τα εδάφη τους, µε ελάχιστες απώλειες, ενώ και η κατάσταση σε γενικέςγραµµές παραµένει αµετάβλητη έως και τον 8ο π.Χ. αι.. Με την έναρξη του 7ουπ.Χ. αι. και της αρχαϊκής εποχής (730/700 – 500/480 π.Χ.), εµφανίζονται στο προ-σκήνιο οι Κορίνθιοι και οι Ηλείοι, ιδρύοντας αποικίες στη νότια Ήπειρο (Αµβρακία,Πανδοσία) και περιορίζοντας περαιτέρω τα Θεσπρωτικά εδάφη, τα οποία τώραυπολογίζονται σε 2500µ2. Παράλληλα, αρχίζουν εκ νέου και οι εµπορικές σχέσειςµε τη νότια Ελλάδα, καθώς είχαν διακοπεί προσωρινά ύστερα από την Κάθοδοτων ∆ωριέων. Ο αµέσως επόµενος αιώνας σηµατοδοτεί την αφετηρία της ενεργήςσυµµετοχής των Κερκυραίων στα Ηπειρωτικά πράγµατα, µε την ίδρυση αποικιώνστις ακτές της (π.χ. Βουθρωτό). Ωστόσο, η ηρεµία και η υπάρχουσα κατάσταση θαπαραµείνει αµετάβλητη έως τις αρχές του 5ου π.Χ. αι., αν και οι µαρτυρίες και ταστοιχεία είναι περιορισµένα και δεν επιτρέπουν τη διαµόρφωση µιας σαφέστερηςεικόνας.Ο πρώτος αιώνας της κλασικής περιόδου, η οποία οριοθετείται για τηνπεριοχή της Θεσπρωτίας ανάµεσα στο 500/480 και το 330/325 π.Χ., δε χαρα-κτηρίζεται από αξιοµνηµόνευτες µεταβολές. Με το πέρασµα στον επόµενο 4οπ.Χ. αι., αποσπάται και ανεξαρτητοποιείται η Κασσωπαία στα δυτικά, ενώ και οιΜολοσσοί προωθούνται εκ νέου προς τα νότια, καταλαµβάνοντας σηµαντικότµήµα της ανατολικής Θεσπρωτίας, την περιοχή ως τον Αµβρακικό κόλπο και γιαπρώτη φορά τη ∆ωδώνη, οπότε το ιερό περνά στην κατοχή τους. Οι Θεσπρωτοί,µε τη σειρά τους και ύστερα από σκληρές µάχες, επανακτούν από τους Χάονες τηνΚεστρίνη στα δυτικά παράλια, ελαττώνοντας κάπως τις απώλειες. Ωστόσο, ταεδάφη τους έχουν περιοριστεί περαιτέρω και υπολογίζονται πλέον σε 1850µ2, πε-ρίπου δηλαδή στα όρια του σύγχρονου νοµού. Παρόλες όµως τις εδαφικές απώ-λειες, οι Θεσπρωτοί αποδεικνύονται ιδιαίτερα δραστήριοι και υπολογίσιµοι ωςδύναµη, καθ’ όλη την κλασική περίοδο, εξαιτίας της ισχύς τους και κυρίως της επί-καιρης γεωγραφικής τους θέσης, όπως διαφαίνεται από την ενεργή συµµετοχήτους στα πολιτικά πράγµατα τόσο της Ηπείρου όσο και της Νοτίου Ελλάδος. Πιοσυγκεκριµένα, παίρνουν µέρος στον Αρχιδάµειο πόλεµο ως σύµµαχοι των Κοριν-θίων, ενώ µετά το τέλος του προσχωρούν, µαζί µε τους Μολοσσούς, στην Αθη-ναϊκή συµµαχία. Επιπλέον, εµφανίζονται και ως µέλη της Β΄ Αθηναϊκής Συµµαχίας- Ηγεµονίας, γεγονός όµως που δεν αποδεικνύεται µε βεβαιότητα από τις πηγές.Στην Ήπειρο τώρα, δηµιουργούν το Κοινό των Θεσπρωτών, ως αντίβαρο του Κοι-νού των Μολοσσών. Κατά το έτος 330 / 325 π.Χ., προσχωρούν, µαζί µε τα υπό-λοιπα Ηπειρωτικά φύλα, στη νεοσυσταθείσα Συµµαχία των Ηπειρωτών, γεγονόςπου µαζί µε την ενεργή ενασχόληση του Φιλίππου Β΄ στα Ηπειρωτικά πράγµατακαι το θάνατο του Αλεξάνδρου Α΄ βασιλιά των Μολοσσών σηµατοδοτούν το τέλοςτης κλασικής και την έναρξη της ελληνιστικής περιόδου τόσο για την Ήπειρο γεν-

κότερα όσο και για τη Θεσπρωτία ειδικότερα. Η ελληνιστική εποχή (330/325 –168π.Χ.) χαρακτηρίζεται ως µια εξαιρετικά ταραγµένη ιστορική περίοδος. Η έναρξητης βρίσκει τους Θεσπρωτούς στα ίδια εδαφικά όρια και µέλη της Συµµαχίας τωνΗπειρωτών. Έναν αιώνα αργότερα θα ενταχθούν και στο Κοινό των Ηπειρωτών.Ωστόσο, στις δυο αυτές πολιτικές κοινοπραξίες πρωτεύοντα ρόλο διαδραµατίζουνοι Μολοσσοί, ενώ οι Θεσπρωτοί, απλώς, παρακολουθούν τις εξελίξεις και ακο-λουθούν τη γενικότερη πορεία της Ηπείρου, χωρίς όµως πλέον ενεργή συµµετοχή.Με την είσοδο στον 2ο π.Χ. αι., η Θεσπρωτία, κατά κύριο λόγο, όπως και η υπό-λοιπη Ήπειρος, γίνεται θέατρο διπλωµατικών ενεργειών και πολεµικών επιχειρή-σεων µεταξύ Μακεδονίας, της κυρίαρχης για την εποχή ελληνικής δύναµης καιΡώµης, του υποτιµηµένου κινδύνου από τα δυτικά. Οι Ρωµαίοι αρχίζουν να διεισ-δύουν στα ελληνικά εδάφη από τα στενά του Καλαµά. Είναι ακριβώς η περίοδοςκατά την οποία η Θεσπρωτία χωρίζεται στα δύο, καθώς άλλοι υποστηρίζουν τοφιλοµακεδονικό κόµµα του Φιλοστράτου και του Θεοδότου και άλλοι το φιλορω-µαικό του Χάροπα Μαχατά, ο οποίος βοηθούσε έµπρακτά τη Ρώµη και διέβαλετους Ηπειρώτες ηγέτες. Βέβαια κατά τη διάρκεια των µαχών, η πλειοψηφία των Θε-σπρωτών πολεµούσε στο πλευρό των Μακεδόνων και των υπολοίπων Ελλήνωνκαι ελάχιστοι στο ρωµαϊκό στρατό. Τελικά, η περιοχή, αφού πρόβαλε µικρή αντί-σταση, παραδόθηκε στους Ρωµαίους, χωρίς ωστόσο να αποφύγει τις λεηλασίες,τις σφαγές και τις καταστροφές καθώς 44 τειχισµένοι οικισµοί της καταστράφηκανολοσχερώς.Τόσο η ρωµαϊκή διείσδυση όσο και η ρωµαϊκή κατάκτηση του 167 π.Χ.,που σηµατοδοτεί και την έναρξη της ρωµαϊκής περιόδου, ξεκίνησαν από τη Θε-σπρωτία. Τα εδάφη της εντάχθηκαν στην κραταιά ρωµαϊκή αυτοκρατορία και µει-ώθηκαν περαιτέρω, καθώς η Κεστρίνη αποδόθηκε και πάλι στους νοµιµόφρονες,απέναντι στη Ρώµη, Χάονες. Αλλά και µετά τη κατάκτηση, η περιοχή, διαλυµένη,ερειπωµένη και καταταλαιπωρηµένη, εξακολουθεί να ταλαιπωρείται από τη βαριάφορολογία, την κατάχρηση εξουσίας, την αναγκαστική στράτευση, τους βανδαλι-σµούς και τις λεηλασίες του Χάροπα Μαχατά έως το 157 π.Χ., οπότε και πεθαίνει,αλλά και από τις εµφύλιες συγκρούσεις των ρωµαίων στρατηγών που τη διεκδι-κούν λόγω της επίκαιρης γεωγραφικής της θέσης. Η νίκη του Οκταβιανού στοΆκτιο, το 31 π. Χ., θέτει τέλος στις εµφύλιες συγκρούσεις και επαναφέρει την ηρε-µία στην περιοχή. Παράλληλα, πλούσιοι Ρωµαίοι γαιοκτήµονες εγκαθίστανται σεαυτή, στις αρχές του 1ου π.Χ. αι., οργανώνοντας γεωργικές και κτηνοτροφικές επι-χειρήσεις. Αντίστοιχα στα παράλια της, ιδρύονται ρωµαϊκές αποικίες, όπως και σεολόκληρη την Ήπειρο, για την αποκατάσταση των Ρωµαίων ακτηµόνων. Στα τέλητου 1ου π.Χ. αιώνα, η Θεσπρωτία και η υπόλοιπη Ήπειρος υπάγονται στη διευ-ρυµένη επαρχία της Αχαΐας. Επί Τραϊανού (103 - 114 µ.Χ.), απαρτίζει τµήµα τηςαυτοτελούς επαρχίας της Ηπείρου µαζί µε την υπόλοιπη Ήπειρο, την Ακαρνανίακαι τα Επτάνησα.Συνολικά κατά τη ρωµαϊκή περίοδο, η Θεσπρωτία ακολουθεί τηνενιαία πολιτική της αυτοκρατορίας για την Ήπειρο, χωρίς εξέχουσα παρουσία ήρόλο, µε τοπικές διοικήσεις, περιορισµένο πληθυσµό, τµήµα του οποίου ίσως µε-ταφέρθηκε στη Νικόπολη κατά τον συνοικισµό της παρόλο που δεν αποδεικνύε-ται από τις πηγές, ενώ και το εµπόριο περνά στα χέρια των Ρωµαίων. Η ύστερηαρχαιότητα ολοκληρώνεται µε τις επιδροµές και τις λεηλασίες των βαρβαρικώνφύλων, οι οποίες ξεκινούν ήδη από τον 3ο µ.Χ. αι.Με την έναρξη της πρωτοβυζαντινής εποχής τον 4ο αι., η Θεσπρωτία θα υπαχθείστη λεγόµενη επαρχία της Παλαιάς Ηπείρου. Εξακολουθεί να εµφανίζεται, όπωςκαι υπόλοιπη Ήπειρος, ερειπωµένη, λεηλατηµένη, κατεστραµµένη και πληθυ-σµιακά αποδεκατισµένη. Αντιµετωπίζει τις φυσικές καταστροφές, την οικονοµικήανεπάρκεια, την εξαντλητική φορολογία, την καταπίεση των κρατικών υπαλλήλων,την κακοδιαχείριση, τα βασανιστήρια και τους διωγµούς, το φόβο και την ανα-σφάλεια. Παρόλα όµως τα προβλήµατα της, στις πηγές αναφέρονται αρκετοί Θε-σπρωτοί, εξέχοντα µέλη της κοινωνίας, ενασχολούµενοι µε τα γράµµατα και τηνπολιτική, οι οποίοι επιδιώκουν να επηρεάσουν τις αποφάσεις της κεντρικής διοί-κησης και να βοηθήσουν την πατρίδα τους και τους συµπατριώτες τους να ανα-κάµψουν. Ένας άλλος σηµαντικός παράγοντας για την ιστορική πορεία τηςπεριοχής θεωρείται και ο χριστιανισµός, ο οποίος εµφανίζεται πολύ νωρίς, ίσως ωςεπιρροή από τη Νικόπολη. Ο πρώτος επίσκοπος, ο Άγιος ∆ονάτος, µνηµονεύεταιστα εκκλησιαστικά κείµενα ήδη από τον 4ο αι. Λίγο αργότερα και επί Ιουστινιανού,η Θεσπρωτία ανοικοδοµείται και ανασυγκροτείται. Κατά την επόµενη µεσοβυζαν-τινή φάση, ακολουθεί τη µοίρα της υπόλοιπης Ηπείρου. Μαστίζεται από τις βαρ-βαρικές επιδροµές, καταλαµβάνεται από τους Σλάβους, απελευθερώνεται απότους Βυζαντινούς και δέχεται στα εδάφη της τους δυτικούς Νορµανδούς και αρ-γότερα τους Σταυροφόρους που τη λεηλατούν και την ερηµώνουν για µια ακόµηφορά. Τέλος κατά την ένδοξη εποχή του «∆εσποτάτου», παρακολουθεί την πο-ρεία του, ενταγµένη σε αυτό, διατηρώντας τον στρατηγικής σηµασίας ρόλο τηςόπως αποδεικνύεται και από το πλήθος των βυζαντινών µνηµείων. Στη συνέχεια,αντιµετωπίζει τις αλλεπάλληλες κατακτήσεις, µε σηµαντικότερη, σκληρότερη καιπιο µακροχρόνια αυτή των Αλβανών, την οποία θα διαδεχτεί ή οθωµανική κατά-κτηση λίγο µετά το 1449, η οποία οριοθετεί και το τέλος της µεσαιωνικής περιόδου.

Σύντοµη επισκόπηση της Ιστορίας της Θεσπρωτίαςαπό την Κων/να Ζήδρου - Τσόλα, Αρχαιολόγο

Ντουλάπα µε ψηφιακή εκτύπωση

αγορά

Το Έπιπλο ιακόσµηση

Νίκος Κριτσιµάςπροτείνει

∆ιεύθυνση: ΛούροςΠρέβεζαςτηλ.2682033367www.kritsimas.gr

Κρεβατοκάµαρα Εκάβη

Κρεβάτι Queen

Κρεβατοκάµαρα Φαίδρα

σαλόνι Νίκη

σύνθεση Ice

ΚρεβατοκάµαραΉβη

Τραπεζαρία Ήβή

Κρεβάτι µαύρο - εκρού

Κρεβατοκάµαρα Λαϊς