EPANEK 2014-2020
673
SFC2014 ACKNOWLEDGMENT OF RECEIPT Με το παρόν έγγραφο πιστοποιείται η παραλαβή στις 12 Δεκέμβριος 2014 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της έκδοσης 1.3 του επιχειρησιακού προγράμματος 2014GR16M2OP001, που εστάλη μέσω του συστήματος SFC2014 από Δημήτριος Ιακωβίδης (niakdimi) εξ ονόματος του κράτους μέλους. This document certifies that the European Commission has officially recorded in the SFC2014 Information System, at a given date and time, the documents and structured data that are described in the following pages. These documents and data have been entered into the SFC2014 system by users officially appointed by their Member State and have been formally transmitted to the European Commission by the person whose name is indicated on the first page. As such, this acknowledgement of receipt cannot commit the European Commission to anything else other than acknowledging the receipt of these documents and data. In no way can this acknowledgement of receipt be considered as a commitment to approval or acceptance. This acknowledgement of receipt is signed with an electronic certificate guaranteeing the date and time of the signature as well as the integrity of this document. The certificate used to sign this document is held by the European Commission and can be verified by the corresponding public key. Both the certificate and the instructions on how to use this public key can be downloaded from the SFC2014 support site (https://ec.europa.eu/sfc/en/2014/faq/how-verify- signature-acknowledgment-sent-sfc-system). Digitally signed by European Commission Signature for SFC Date: 2014.12.12 19:32:24 CET Reason: SFC Signature Location: Brussels
Transcript of EPANEK 2014-2020
EPANEK_2014-2020.pdfACKNOWLEDGMENT OF RECEIPT
Με το παρν γγραφο πιστοποιεται η παραλαβ στις 12 Δεκμβριος 2014 απ την Ευρωπακ Επιτροπ της κδοσης 1.3 του επιχειρησιακο προγρμματος 2014GR16M2OP001, που εστλη μσω του συστματος SFC2014 απ Δημτριος Ιακωβδης (niakdimi) εξ ονματος του κρτους μλους.
This document certifies that the European Commission has officially recorded in the SFC2014 Information System, at a given date and time, the documents and structured data that are described in the following pages. These documents and data have been entered into the SFC2014 system by users officially appointed by their Member State and have been formally transmitted to the European Commission by the person whose name is indicated on the first page. As such, this acknowledgement of receipt cannot commit the European Commission to anything else other than acknowledging the receipt of these documents and data. In no way can this acknowledgement of receipt be considered as a commitment to approval or acceptance.
This acknowledgement of receipt is signed with an electronic certificate guaranteeing the date and time of the signature as well as the integrity of this document. The certificate used to sign this document is held by the European Commission and can be verified by the corresponding public key. Both the certificate and the instructions on how to use this public key can be downloaded from the SFC2014 support site (https://ec.europa.eu/sfc/en/2014/faq/how-verify- signature-acknowledgment-sent-sfc-system).
Digitally signed by European Commission Signature for SFC Date: 2014.12.12 19:32:24 CET Reason: SFC Signature Location: Brussels
EL EL
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΣΤΟΧΟΥ «ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ»
CCI 2014GR16M2OP001 Ττλος Ανταγωνιστικτητα Επιχειρηματικτητα και Καινοτομα κδοση 1.3 Πρτο τος 2014 Τελευταο τος 2020 Επιλξιμο απ 1 Ιαν 2014 Επιλξιμο ως 31 Δεκ 2023 Αριθμς απφασης Ευρωπακς Επιτροπς Ημερομηνα απφασης Ευρωπακς Επιτροπς Αριθμς απφασης τροποποησης ΚΜ Ημερομηνα απφασης τροποποησης ΚΜ Ημερομηνα ναρξης ισχος απφασης τροποποησης ΚΜ Περιφρειες NUTS που καλπτονται απ το επιχειρησιακ πργραμμα
EL - ΕΛΛΑΔΑ (ELLADA) EL1 - ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ (VOREIA ELLADA) EL11 - Aνατολικ Μακεδονα, Θρκη (Anatoliki Makedonia, Thraki) EL111 - βρος (Evros) EL112 - Ξνθη (Xanthi) EL113 - Ροδπη (Rodopi) EL114 - Δρμα (Drama) EL115 - Καβλα (Kavala) EL12 - Κεντρικ Μακεδονα (Kentriki Makedonia) EL121 - Ημαθα (Imathia) EL122 - Θεσσαλονκη (Thessaloniki) EL123 - Κιλκς (Kilkis) EL124 - Πλλα (Pella) EL125 - Πιερα (Pieria) EL126 - Σρρες (Serres) EL127 - Χαλκιδικ (Chalkidiki) EL13 - Δυτικ Μακεδονα (Dytiki Makedonia) EL131 - Γρεβεν (Grevena) EL132 - Καστορι (Kastoria) EL133 - Κοζνη (Kozani) EL134 - Φλρινα (Florina) EL14 - Θεσσαλα (Thessalia) EL141 - Καρδτσα (Karditsa) EL142 - Λρισα (Larisa)
EL EL
EL143 - Μαγνησα (Magnisia) EL144 - Τρκαλα (Trikala) EL2 - ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (KENTRIKI ELLADA) EL21 - πειρος (Ipeiros) EL211 - ρτα (Arta) EL212 - Θεσπρωτα (Thesprotia) EL213 - Ιωννινα (Ioannina) EL214 - Πρβεζα (Preveza) EL22 - Ινια Νησι (Ionia Nisia) EL221 - Ζκυνθος (Zakynthos) EL222 - Κρκυρα (Kerkyra) EL223 - Κεφαλληνα (Kefallinia) EL224 - Λευκδα (Lefkada) EL23 - Δυτικ Ελλδα (Dytiki Ellada) EL231 - Αιτωλοακαρνανα (Aitoloakarnania) EL232 - Αχαα (Achaia) EL233 - Ηλεα (Ileia) EL24 - Στερε Ελλδα (Sterea Ellada) EL241 - Βοιωτα (Voiotia) EL242 - Εβοια (Evvoia) EL243 - Ευρυτανα (Evrytania) EL244 - Φθιτιδα (Fthiotida) EL245 - Φωκδα (Fokida) EL25 - Πελοπννησος (Peloponnisos) EL251 - Αργολδα (Argolida) EL252 - Αρκαδα (Arkadia) EL253 - Κορινθα (Korinthia) EL254 - Λακωνα (Lakonia) EL255 - Μεσσηνα (Messinia) EL3 - ATTIKΗ (ATTIKI) EL30 - Aττικ (Attiki) EL300 - Aττικ (Attiki) EL4 - NΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ, KΡΗΤΗ (NISIA AIGAIOU, KRITI) EL41 - Βρειο Αιγαο (Voreio Aigaio) EL411 - Λσβος (Lesvos) EL412 - Σμος (Samos) EL413 - Χος (Chios) EL42 - Ντιο Αιγαο (Notio Aigaio) EL421 - Δωδεκνησος (Dodekanisos) EL422 - Κυκλδες (Kyklades) EL43 - Κρτη (Kriti) EL431 - Ηρκλειο (Irakleio) EL432 - Λασθι (Lasithi) EL433 - Ρεθμνη (Rethymni) EL434 - Χανι (Chania) ELZ - EXTRA-REGIO NUTS 1 ELZZ - Extra-Regio NUTS 2 ELZZZ - Extra-Regio NUTS 3
EL 2 EL
1. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΕΞΥΠΝΗ, ΔΙΑΤΗΡΗΣΙΜΗ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ
1.1 Στρατηγικ για τη συμβολ του επιχειρησιακο προγρμματος στη στρατηγικ της νωσης για ξυπνη, διατηρσιμη και χωρς αποκλεισμος ανπτυξη και την επτευξη οικονομικς, κοινωνικς και εδαφικς συνοχς
1.1.1 Περιγραφ της στρατηγικς του προγρμματος σε σχση με τη συμβολ του στην υλοποηση της στρατηγικς της νωσης για ξυπνη, βιδιμη και χωρς αποκλεισμος ανπτυξη και την επτευξη οικονομικς, κοινωνικς και εδαφικς συνοχς. Εισαγωγ
Το ΕΣΠΑ 2014-2020 αποτελε κρσιμο παργοντα επιτυχας για την επανεκκνηση της Ελληνικς οικονομας. Ο σχεδιασμς της Νας Προγραμματικς Περιδου συμππτει με την χρονικ περοδο κατ τη διρκεια της οποας επιδικεται να διαμορφωθε να νο πρτυπο ανπτυξης και να τεθον οι βσεις για τα επμενα χρνια. Ο χρονισμς εκκνησης της νας περιδου δνει τη δυναττητα να δρσει το νο ΕΣΠΑ ως καταλτης για μα στροφ προς την κατεθυνση της υποστριξης της επιχειρηματικτητας. χημα για την επανεκκνηση της ελληνικς οικονομας θα αποτελσει το Ε Π «Ανταγωνιστικτητα, Επιχειρηματικτητα, Καινοτομα» (ΕΠΑνΕΚ).
Το ΕΠΑνΕΚ αποσκοπε στην εξυπηρτηση των στχων του ΕΣΠΑ 2014–2020, κυρως της Χρηματοδοτικς Προτεραιτητας 1, αλλ και των 3, 4 (υποδομς ενργειας) και 5 (διαρθρωτικς μεταρρυθμσεις για την ενσχυση της ανταγωνιστικτητας και επιχειρηματικτητας). Στρατηγικς στχος του ΕΠΑνΕΚ εναι «η ενσχυση της ανταγωνιστικτητας και της εξωστρφειας των επιχειρσεων, της μετβασης στην ποιοτικ επιχειρηματικτητα με αιχμ την καινοτομα και την αξηση της εγχριας προστιθμενης αξας».
Ειδικτερα, σηματοδοτε την κρια στροφ στο νο αναπτυξιακ υπδειγμα, που αναδεικνει σε κεντρικ ρλο παραγωγικος, ανταγωνιστικος και εξωστρεφες τομες της οικονομας. Μσω του ΕΠΑνΕΚ, υλοποιεται η στρατηγικ της ξυπνης Εξειδκευσης με στχο τη σνδεση της ρευνας και της καινοτομας με την επιχειρηματικτητα και την ενσχυση των υφιστμενων πλεονεκτημτων της Ελλδας και των περιφερειν της.
Οικονομικ κατσταση της αγορς
Η Ελλδα ξεπρασε τον κνδυνο εξδου απ την Ευρωζνη, αλλ οι συνθκες παραμνουν δσκολες. Η χρα μειονεκτε σημαντικ σε ρους ανταγωνιστικτητας, εξωστρφειας, καθς και καινοτομικς και ποιοτικς επιχειρηματικτητας που αυξνει την εγχρια προστιθμενη αξα.
Η Ελλδα βρσκεται σμερα στον κτο χρνο μας βαθεις και παρατεταμνης φεσης. Η σωρευτικ μεωση στο ΑΕΠ κατ το 2008-2013 χει αγγξει το 22%, εν η ανεργα
EL 3 EL
χει εκτοξευθε στο 27%. Το συνολικ μγεθος της μεωσης του ΑΕΠ δνει να μτρο της κρσης στην οποα η ελληνικ κοινωνα και οικονομα βρσκονται σμερα. Η μεωση αυτ οφελεται τσο στην μεωση της κατανλωσης σο και των επενδσεων.Το προηγομενο στρεβλ οικονομικ μοντλο ανπτυξης βασστηκε στον υπερδανεισμ του δημοσου, το οποο τροφοδοτοσε την κατανλωση. Αυτ εχε ως αποτλεσμα την εμφνιση των «δδυμων» ελλειμμτων, δηλαδ ελλειμματικ κρατικ προπολογισμ συνδυασμνο με ελλειμματικ ισοζγιο τρεχουσν συναλλαγν. Τα «δδυμα» ελλεμματα οδγησαν σε μεγλη αξηση του επιπδου του δημοσου χρους και τελικ στην οικονομικ και κοινωνικ κρση.
Την δια στιγμ ως συνπεια των ανωτρω η χρα εμφανζει πολ υψηλ ποσοστ ανεργας. Τα μεγθη της απασχλησης και της ανεργας επηρεστηκαν σημαντικ απ τις δυσμενες οικονομικς εξελξεις στη χρα μας. Το Β Τρμηνο του 2014, ο αριθμς των απασχολομενων ανλθε σε 3.539 χιλ. τομα και των ανργων σε 1.208 χιλ., σε συνολικ πληθυσμ της χρας των 10.815 χιλ. κατοκων. Το ποσοστ ανεργας ταν 27,8%, ναντι 27,8% του προηγομενου τριμνου και 27,1% του αντστοιχου τριμνου 2013.
Οι ενδεξεις ωστσο εναι θετικς, καθς το ΑΕΠ σταμτησε να πφτει με τους ντονους ρυθμος της περιδου 2010-2013. Παρ’ λες τις διαρθρωτικς και οικονομικς αδυναμες της χρας, παρουσιζεται σταδιακ ανκαμψη των μακροοικονομικν δεικτν και μετατροπ του πρωτογενος ελλεμματος σε πρωτογενς πλενασμα. Για πρτη φορ η Ελλδα παρουσιζει πρωτογενς πλενασμα για το 2013 της τξης του 0,8%, εν για το διστημα Ιανουαρου–Οκτωβρου 2014 το πρωτογενς πλενασμα διαμορφθηκε στο 1,3% του ΑΕΠ. Η επτευξη του πρωτογενος πλεονσματος εναι δυνατ να τροφοδοτσει την ανπτυξη και αποτελε ευκαιρα, καθς δνεται η δυναττητα δημιουργας ενς ευνοκτερου οικονομικο κλματος και ανκτησης του κλματος εμπιστοσνης που αποτελε να απ τους σημαντικτερους παργοντες προσλκυσης μεσων επενδσεων.
Η πρσφατη αποκατσταση της αξιοπιστας της Ελλδας στις διεθνες κεφαλαιαγορς, που οδγησε σε σημαντικ πτση των αποδσεων των κρατικν ομολγων, αναμνεται να χει θετικ αντκτυπο για τη χρηματοδτηση της πραγματικς οικονομας και την επιστροφ των καταθσεων στο τραπεζικ σστημα.
Ανταγωνιστικτητα της ελληνικς οικονομας
Η σφοδρ οικονομικ κρση και η πολυετς φεση επιτχυναν την υπερ-δεκαετ πορεα αποβιομηχνισης της οικονομας, με δραματικ αρνητικς συνπειες στην ανταγωνιστικτητα. Συνπεια αυτο εναι το χαμηλ εππεδο μεσων ξνων και εγχριων επενδσεων.
Ιστορικ οι επενδσεις στην Ελλδα κυμνθηκαν στον ευρωπακ μσο ρο ωστσο, απ το 2008 και μετ, εμφανζεται μα αυξανμενη απκλιση, ακολουθντας την πτωτικ πορεα του ΑΕΠ. Οι συνολικς επενδσεις στην οικονομα το 2012 ανλθαν στο 13,6% του ΑΕΠ, σε σγκριση με το 24% που αποτελε το μσο ρο της περιδου 2000- 2008, ταν η οικονομα επετγχανε αξηση του ΑΕΠ κατ 3,1%.
Σμφωνα με την κθεση του ΟΟΣΑ[1], το 2012 η Ελλδα προσλκυσε $2,9 δις μεσες ξνες επενδσεις. Το εππεδο της χρας στη προσλκυση μεσων ξνων επενδσεων
EL 4 EL
παραμνει σε χαμηλ εππεδο σε σγκριση με χρες πως η Ιταλα ($8,8 δις), η Ιρλανδα ($29,3 δις), η Γαλλα ($62,2 δις), η Ισπανα ($27,7 δις) και η Πορτογαλα ($8,9 δις). Διαφανεται μως μα σταθερ ανοδικ πορεα καθς το 2010, οι μεσες ξνες επενδσεις εχαν σχεδν εκμηδενιστε ($0,3 δις), εν το 2011 ανλθαν σε $1,1 δις.
Πραν της τρχουσας δυσμενος οικονομικς συγκυρας, λλοι παργοντες που αποθαρρνουν την επενδυτικ δραστηριτητα στην Ελλδα συνδονται με την αναποτελεσματικτητα του δημσιου τομα (δημσια διοκηση) κυρως σε τι αφορ τα εμπδια στην επιχειρηματικ δραστηριτητα.
Ωστσο, η χρα διαθτει αξιλογο φυσικ περιβλλον και σημαντικ πολιτισμικ κεφλαιο (αρχαο και σγχρονο, υλικ και υλο). Συγκεκριμνα, η Ελλδα διαθτει 419 περιοχς Natura 2000, 16η θση στην ΕΕ27 και τη 10η θση στην ΕΕ27 ως προς την κταση που αυτς καταλαμβνουν (42.955 τ.χλμ) (πηγ: Natura 2000 Barometer, Ιαν. 2011). Επσης, η Ελλδα διαθτει 19 αξιλογα μνημεα ενταγμνα στην παγκσμια πολιτιστικ κληρονομι (εκ των οποων 2 αποτελον μξη φυσικς και πολιτιστικς κληρονομας). Το περιβλλον αυτ αποτελε ισχυρ σημεο υπεροχς για την Ελλδα καθς ευνοε την ανπτυξη επιχειρηματικν δραστηριοττων στα πεδα κυρως του τουρισμο και του πολιτισμο.
Πραν του φυσικο και πολιτιστικο κεφαλαου, η Ελλδα διαθτει υψηλ απθεμα σε ανθρπινο δυναμικ υψηλο επιπδου κατρτισης. Ειδικτερα, χει αυξημνο κεφλαιο σε επιστημονικ προσωπικ και εκπαιδευμνο ανθρπινο δυναμικ. Συγκεκριμνα, κατατσσεται 2η σε διαθεσιμτητα επιστημνων και μηχανικν στην ΕΕ28[2]. Χαρακτηριστικ εναι η παρξη ισχυρς ελληνικς ερευνητικς κοιντητας στο εξωτερικ, δυναμικ υψηλς ποιτητας και νησδες αριστεας σε δημσιους ερευνητικος φορες και στον ιδιωτικ τομα.
Ο τριτογενς τομας της χρας αποτελε λλο να δυνατ σημεο καθς παρουσιζει υψηλ συμβολ στο ΑΕΠ και στην απασχληση. Ειδικτερα, το 2012 ο τριτογενς τομας συνεισφερε 80,2% της συνολικς εγχριας Ακαθριστης Προστιθμενης Αξας (ΑΠΑ) (ΕΕ-27 73%) και απασχολε το 72,2% που εναι ταυτσημο με το ποσοστ στην ΕΕ27.
Επιχειρηματικτητα και επιχειρηματικ περιβλλον
Η επιχειρηματικτητα στην Ελλδα χαρακτηρζεται απ ντονη δραστηριοποηση επιχειρσεων με μικρ μγεθος (ως 10 εργαζμενοι) και οικογενειακ χαρακτρα στη διοκηση και τη λειτουργα τους. Ειδικτερα, σμφωνα με την κθεση την Ευρωπακς Επιτροπς[3], οι πολ μικρς και μικρομεσαες επιχειρσεις καλπτουν το 99,6% της συνολικς επιχειρησιακς δραστηριτητας στην Ελλδα, εν απασχολον το 85% του εργατικο δυναμικο της χρας. Η αγορ συνεπς εναι κατακερματισμνη και επιπλον οι επιχειρσεις αυτο του τπου χουν μια εγγεν δυσκολα ανπτυξης δραστηριοττων εκτς των τειχν των παραδοσιακν αστικν κντρων.
Επσης, νας σημαντικς αριθμς επιχειρσεων που δραστηριοποιεται στη χρα παργουν χαμηλς προστιθμενης αξας προντα και παρχουν κοινς υπηρεσες (commodity services). Σμφωνα με την κθεση για την ανταγωνιστικτητα και την εφαρμογ της βιομηχανικς πολιτικς της ΕΕ, οι επιχειρσεις που δραστηριοποιονται σε υψηλς τεχνολογας βιομηχανικ προντα καθς και σε εξειδικευμνες υπηρεσες
EL 5 EL
ντασης γνσης (knowledge-intensive services) αποτελον μλις 18% της συνολικς επιχειρησιακς δραστηριτητας σε σγκριση με το μσο ρο της ΕΕ, ο οποος ξεπερν το 30%. Συνολικ, η επιχειρηματικ δραστηριτητα στη χρα χαρακτηρζεται απ μτριες επιδσεις στην καινοτομα και χαμηλ ρυθμ ανπτυξης στον τομα αυτ.
Το προφλ της επιχειρηματικτητας στην Ελλδα, σμφωνα με το Παγκσμιο Παρατηρητριο Επιχειρηματικτητας (GEM 2013), διαφρει σημαντικ απ αυτ των οικονομιν που βασζονται στην προθηση της καινοτομας. Ειδικτερα, λγω της κρσης, οι αντιλψεις στην Ελλδα σχετικ με την παρξη επιχειρηματικν ευκαιριν καταγρφουν με ποσοστ 13,5% μια απ τις χαμηλτερες επιδσεις παγκοσμως για το 2013, σε αντθεση με την αντληψη ικανοττων για την σκηση επιχειρηματικς δραστηριτητας που παρουσιζει υψηλ επδοση με ποσοστ 46%. Επσης, τα ευρματα αναφορικ με τα κνητρα επιχειρηματικς δραστηριοποησης αναδεικνουν πως μετ την ναρξη της κρσης στην Ελλδα η επιχειρηματικτητα ανγκης σημεωσε αξηση καθς το 35,8% των επιχειρηματιν δηλνουν πως στρφηκαν στον επιχειρηματικ στβο απ ανγκη (το 2012 ταν 30%), παρ για λγους εκμετλλευσης πραγματικν επιχειρηματικν ευκαιριν με ποσοστ 23,5% (το 2012 ταν 32%).
να επιπλον θμα που αντιμετωπζουν οι επιχειρσεις που δραστηριοποιονται στην ελληνικ οικονομα, αφορ στην λλειψη ρευσττητας (η Ελλδα καταλαμβνει την 28η θση στην ΕΕ28 ως προς τη δυναττητα χρηματοδτησης επιχειρσεων3). Η ομαλ λειτουργα των επιχειρσεων επηρεζεται σημαντικ απ τη δυσκολα χρηματοδτησης της λειτουργας και των επενδσεν τους. Το γεγονς αυτ σχετζεται με τα προβλματα που αντιμετωπζει το σνολο του τραπεζικο τομα, τις ληξιπρθεσμες οφειλς του δημοσου προς τους προμηθευτς καθς και τη μεωση της αγοραας αξας των περιουσιακν στοιχεων που χουν τεθε ως εγγηση (real estate).
Η ανπτυξη του επιχειρηματικο περιβλλοντος προποθτει και την παρξη σημαντικν υποδομν που θα στηρξουν την επιχειρηματικτητα. Η χρα συνεχζει να παρουσιζει ελλεψεις σε σημαντικς εθνικς υποδομς, π.χ στην Ενργεια (διασνδεση νησιν με ηπειρωτικ σστημα), στον Τουρισμ (συνεδριακ κντρα, μαρνες), στον Πολιτισμ (υποδομς προστασας, συντρησης-ανδειξης πολιτιστικς κληρονομις), στις ΤΠΕ (ευρυζωνικτητα, υπολογιστικς υποδομς), στο Περιβλλον (υποδομς διαχερισης /αξιοποησης αποβλτων), στις Μεταφορς και Αγροδιατροφ/ Βιομηχανα τροφμων (agro-logistics hubs,επιχειρηματικ πρκα).
Μια ακμη αδυναμα που μεγεθνθηκε στα χρνια της κρσης, εναι η μειωμνη προσαρμοστικτητα επιχειρσεων και ανθρπινου δυναμικο στο συνεχς μεταβαλλμενο διεθνς επιχειρησιακ περιβλλον. Ειδικτερα, οι ελληνικς επιχειρσεις ετε λγω εσωτερικς αδυναμας, ετε λγω λλειψης πρων αδυνατον να προσαρμοστον γκαιρα στις νες συνθκες της αγορς που απαιτον διαρκ ανπτυξη και εφαρμογ νων, αποτελεσματικτερων/ καινοτομικν οργανωτικν, επιχειρηματικν, λειτουργικν και παραγωγικν μοντλων. Σε αυτ το πλασιο αδυναμας προσαρμογς των επιχειρσεων συμπαρασρεται και το ανθρπινο δυναμικ,καθς απαιτεται προσαρμογ των ανθρπινων πρων σε νες δεξιτητες και ικαντητες. Ο φαλος κκλος οδηγε στην λλειψη κατλληλων στελεχν εκπαιδευμνων σε ειδικτητες αιχμς και με σγχρονες γνσεις και δεξιτητες.
Σημαντικ περιθρια βελτωσης του επιχειρηματικο περιβλλοντος υπρχουν απλουστεοντας το θεσμικ πλασιο και με την ολοκλρωση των διοικητικν
EL 6 EL
μεταρρυθμσεων. Στην Ελλδα, τα τελευταα χρνια, ολοκληρθηκαν εναι σε εξλιξη διαρθρωτικς μεταρρυθμσεις που αφορον στο επιχειρηματικ περιβλλον (θεσμικ μεταρρθμιση στο σστημα αδειοδτησης των επιχειρσεων, σταδιακ απελευθρωση των κλειστν επαγγελμτων, κλπ). Οι προσπθειες που χουν δη αναληφθε χουν αρχσει να δεχνουν τα πρτα θετικ αποτελσματα, γεγονς που αντανακλται και στην κατταξη της χρας στο δεκτη ανπτυξης επιχειρηματικτητας (Doing Business 2014) της Παγκσμιας Τρπεζας, που η Ελλδα κατλαβε την 72η θση το 2013 βελτινοντας κατ 6 βαθμος την κατταξ της.
Το νο μοντλο ανπτυξης βασζεται στις επενδσεις και στην εξωστρφεια της ελληνικς οικονομας και στην ρση των εμποδων που επηρεζουν το θεσμικ και επιχειρηματικ περιβλλον τσι στε να επιτευχθε ευνοκ επενδυτικ κλμα για την ενσχυση της επιχειρηματικτητας. Κατ συνπεια, η επιδιωκμενη ανπτυξη συναρτται σε μεγλο βαθμ απ την ταχτητα της εφαρμογς και τη συνολικ προδο του προγρμματος διαρθρωτικν μεταρρυθμσεων που βρσκεται σε εξλιξη.
ρευνα, Καινοτομα και Τεχνολογες Πληροφορικς & Επικοινωνας στην Ελλδα
Σμφωνα με τον πνακα αποτελεσμτων καινοτομας των κρατν-μελν της ΕΕ για το 2014[4], η Ελλδα εναι μα απ τις χρες που χαρακτηρζονται απ μτριες επιδσεις καινοτομας (moderate innovator), γεγονς που την κατατσσει κτω του μσου ρου της ΕΕ. Ωστσο και ο ρυθμς ανπτυξης της χρας στο τομα της καινοτομας για το 2013, δεν ξεπρασε το μσο ρο της ΕΕ (ανλθε σε 1,2%) γεγονς που συμβλλει στο χσμα μεταξ Ελλδας και λλων Ευρωπακν χωρν.
Ωστσο, το ελληνικ σστημα Ε&Κ χει να επιδεξει ισχυρ σημεα: καλς επιδσεις στα συγχρηματοδοτομενα απ την ΕΕ Προγρμματα - Πλασια, σημαντικ ελληνικ εκπροσπηση σε διεθν ερευνητικ δκτυα και ργα του Ευρωπακο Οδικο Χρτη Ερευνητικν Υποδομν, παρξη ισχυρς ελληνικς ερευνητικς κοιντητας στο εξωτερικ, μψυχο δυναμικ υψηλς ποιτητας και νησδες αριστεας σε δημσιους ερευνητικος φορες και σε ιδιωτικ τομα, ελληνικ παρουσα στο χρο των επιστημονικν δημοσιεσεων που ξεπερν το μσο ρο της ΕΕ.
Τα πλεονεκτματα αυτ μως δεν χουν αξιοποιηθε σε ττοιο βαθμ, στε να ξεπεραστον διαρθρωτικς αδυναμες της οικονομας και να ενσωματωθε η ερευνητικ δραστηριτητα στις παραγωγικς διαδικασες. Αυτ οφελεται κυρως:
• Στον συνθη προσανατολισμ της ρευνας σε πεδα που συνδονται σε μεγλο βαθμ με τα ενδιαφροντα των ερευνητικν ομδων και τις ευκαιρες χρηματοδτησης που παρχουν τα σχετικ προγρμματα και λιγτερη μφαση στα πεδα που αφορον ανγκες της οικονομας
• Στη διρθρωση του παραγωγικο ιστο της χρας, ο οποος στο μεγαλτερο μρος του αποτελεται απ επιχειρσεις μικρο μεγθους με δραστηριτητες χαμηλς ντασης γνσης, με αποτλεσμα την υποτονικ ζτηση υπηρεσιν Ε&Κ, και τις χαμηλς επενδσεις στην ρευνα απ τις επιχειρσεις
• Στην λλειψη ειδικευμνων επενδυτικν κεφαλαων και λλειψη μηχανισμν μεταφορς τεχνολογας
EL 7 EL
Συνπεια των ανωτρω και της κρσης εναι η συνεχς διαρρο του επιστημονικο δυναμικο υψηλο επιπδου προς χρες με καλτερες συνθκες απασχλησης και ταχτερη εμπορικ αξιοποηση της ρευνας (brain drain).
Αντστοιχα, απειλ αποτελε για τη χρα και η ταχτατη απαξωση των υποδομν σε Ε&Κ, λγω του αργο ρυθμο υιοθτησης της τεχνολογας και των καινοτομιν που προκπτουν μσα απ την ρευνα, σε αντθεση με το ραγδαο ρυθμ ανπτυξης της τεχνολογας και της συνεχς εξελισσμενης ερευνητικς και καινοτομικς δραστηριτητας παγκοσμως.
Επιπλον αδναμη παρμετρος, που συνδεται με την καινοτομικ δραστηριτητα, αποτελε η περιορισμνη αξιοποηση των Τεχνολογιν Πληροφορικς και Επικοινωνας (ΤΠΕ) απ νοικοκυρι, επιχειρσεις και Δημσιο Τομα (Digital Scoreboard 2013[5]). Ειδικτερα:
• Χαμηλ ανταπκριση για συνδσεις υψηλν ταχυττων (>30 ΜBps) 0,1% του συνλου των συνδσεων και χαμηλ ποσοστ των νοικοκυριν/επιχειρσεων που χουν σταθερ ευρυζωνικ πρσβαση, ωστσο καλ κλυψη των δικτω
Με το παρν γγραφο πιστοποιεται η παραλαβ στις 12 Δεκμβριος 2014 απ την Ευρωπακ Επιτροπ της κδοσης 1.3 του επιχειρησιακο προγρμματος 2014GR16M2OP001, που εστλη μσω του συστματος SFC2014 απ Δημτριος Ιακωβδης (niakdimi) εξ ονματος του κρτους μλους.
This document certifies that the European Commission has officially recorded in the SFC2014 Information System, at a given date and time, the documents and structured data that are described in the following pages. These documents and data have been entered into the SFC2014 system by users officially appointed by their Member State and have been formally transmitted to the European Commission by the person whose name is indicated on the first page. As such, this acknowledgement of receipt cannot commit the European Commission to anything else other than acknowledging the receipt of these documents and data. In no way can this acknowledgement of receipt be considered as a commitment to approval or acceptance.
This acknowledgement of receipt is signed with an electronic certificate guaranteeing the date and time of the signature as well as the integrity of this document. The certificate used to sign this document is held by the European Commission and can be verified by the corresponding public key. Both the certificate and the instructions on how to use this public key can be downloaded from the SFC2014 support site (https://ec.europa.eu/sfc/en/2014/faq/how-verify- signature-acknowledgment-sent-sfc-system).
Digitally signed by European Commission Signature for SFC Date: 2014.12.12 19:32:24 CET Reason: SFC Signature Location: Brussels
EL EL
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΣΤΟΧΟΥ «ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ»
CCI 2014GR16M2OP001 Ττλος Ανταγωνιστικτητα Επιχειρηματικτητα και Καινοτομα κδοση 1.3 Πρτο τος 2014 Τελευταο τος 2020 Επιλξιμο απ 1 Ιαν 2014 Επιλξιμο ως 31 Δεκ 2023 Αριθμς απφασης Ευρωπακς Επιτροπς Ημερομηνα απφασης Ευρωπακς Επιτροπς Αριθμς απφασης τροποποησης ΚΜ Ημερομηνα απφασης τροποποησης ΚΜ Ημερομηνα ναρξης ισχος απφασης τροποποησης ΚΜ Περιφρειες NUTS που καλπτονται απ το επιχειρησιακ πργραμμα
EL - ΕΛΛΑΔΑ (ELLADA) EL1 - ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ (VOREIA ELLADA) EL11 - Aνατολικ Μακεδονα, Θρκη (Anatoliki Makedonia, Thraki) EL111 - βρος (Evros) EL112 - Ξνθη (Xanthi) EL113 - Ροδπη (Rodopi) EL114 - Δρμα (Drama) EL115 - Καβλα (Kavala) EL12 - Κεντρικ Μακεδονα (Kentriki Makedonia) EL121 - Ημαθα (Imathia) EL122 - Θεσσαλονκη (Thessaloniki) EL123 - Κιλκς (Kilkis) EL124 - Πλλα (Pella) EL125 - Πιερα (Pieria) EL126 - Σρρες (Serres) EL127 - Χαλκιδικ (Chalkidiki) EL13 - Δυτικ Μακεδονα (Dytiki Makedonia) EL131 - Γρεβεν (Grevena) EL132 - Καστορι (Kastoria) EL133 - Κοζνη (Kozani) EL134 - Φλρινα (Florina) EL14 - Θεσσαλα (Thessalia) EL141 - Καρδτσα (Karditsa) EL142 - Λρισα (Larisa)
EL EL
EL143 - Μαγνησα (Magnisia) EL144 - Τρκαλα (Trikala) EL2 - ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (KENTRIKI ELLADA) EL21 - πειρος (Ipeiros) EL211 - ρτα (Arta) EL212 - Θεσπρωτα (Thesprotia) EL213 - Ιωννινα (Ioannina) EL214 - Πρβεζα (Preveza) EL22 - Ινια Νησι (Ionia Nisia) EL221 - Ζκυνθος (Zakynthos) EL222 - Κρκυρα (Kerkyra) EL223 - Κεφαλληνα (Kefallinia) EL224 - Λευκδα (Lefkada) EL23 - Δυτικ Ελλδα (Dytiki Ellada) EL231 - Αιτωλοακαρνανα (Aitoloakarnania) EL232 - Αχαα (Achaia) EL233 - Ηλεα (Ileia) EL24 - Στερε Ελλδα (Sterea Ellada) EL241 - Βοιωτα (Voiotia) EL242 - Εβοια (Evvoia) EL243 - Ευρυτανα (Evrytania) EL244 - Φθιτιδα (Fthiotida) EL245 - Φωκδα (Fokida) EL25 - Πελοπννησος (Peloponnisos) EL251 - Αργολδα (Argolida) EL252 - Αρκαδα (Arkadia) EL253 - Κορινθα (Korinthia) EL254 - Λακωνα (Lakonia) EL255 - Μεσσηνα (Messinia) EL3 - ATTIKΗ (ATTIKI) EL30 - Aττικ (Attiki) EL300 - Aττικ (Attiki) EL4 - NΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ, KΡΗΤΗ (NISIA AIGAIOU, KRITI) EL41 - Βρειο Αιγαο (Voreio Aigaio) EL411 - Λσβος (Lesvos) EL412 - Σμος (Samos) EL413 - Χος (Chios) EL42 - Ντιο Αιγαο (Notio Aigaio) EL421 - Δωδεκνησος (Dodekanisos) EL422 - Κυκλδες (Kyklades) EL43 - Κρτη (Kriti) EL431 - Ηρκλειο (Irakleio) EL432 - Λασθι (Lasithi) EL433 - Ρεθμνη (Rethymni) EL434 - Χανι (Chania) ELZ - EXTRA-REGIO NUTS 1 ELZZ - Extra-Regio NUTS 2 ELZZZ - Extra-Regio NUTS 3
EL 2 EL
1. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΕΞΥΠΝΗ, ΔΙΑΤΗΡΗΣΙΜΗ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ
1.1 Στρατηγικ για τη συμβολ του επιχειρησιακο προγρμματος στη στρατηγικ της νωσης για ξυπνη, διατηρσιμη και χωρς αποκλεισμος ανπτυξη και την επτευξη οικονομικς, κοινωνικς και εδαφικς συνοχς
1.1.1 Περιγραφ της στρατηγικς του προγρμματος σε σχση με τη συμβολ του στην υλοποηση της στρατηγικς της νωσης για ξυπνη, βιδιμη και χωρς αποκλεισμος ανπτυξη και την επτευξη οικονομικς, κοινωνικς και εδαφικς συνοχς. Εισαγωγ
Το ΕΣΠΑ 2014-2020 αποτελε κρσιμο παργοντα επιτυχας για την επανεκκνηση της Ελληνικς οικονομας. Ο σχεδιασμς της Νας Προγραμματικς Περιδου συμππτει με την χρονικ περοδο κατ τη διρκεια της οποας επιδικεται να διαμορφωθε να νο πρτυπο ανπτυξης και να τεθον οι βσεις για τα επμενα χρνια. Ο χρονισμς εκκνησης της νας περιδου δνει τη δυναττητα να δρσει το νο ΕΣΠΑ ως καταλτης για μα στροφ προς την κατεθυνση της υποστριξης της επιχειρηματικτητας. χημα για την επανεκκνηση της ελληνικς οικονομας θα αποτελσει το Ε Π «Ανταγωνιστικτητα, Επιχειρηματικτητα, Καινοτομα» (ΕΠΑνΕΚ).
Το ΕΠΑνΕΚ αποσκοπε στην εξυπηρτηση των στχων του ΕΣΠΑ 2014–2020, κυρως της Χρηματοδοτικς Προτεραιτητας 1, αλλ και των 3, 4 (υποδομς ενργειας) και 5 (διαρθρωτικς μεταρρυθμσεις για την ενσχυση της ανταγωνιστικτητας και επιχειρηματικτητας). Στρατηγικς στχος του ΕΠΑνΕΚ εναι «η ενσχυση της ανταγωνιστικτητας και της εξωστρφειας των επιχειρσεων, της μετβασης στην ποιοτικ επιχειρηματικτητα με αιχμ την καινοτομα και την αξηση της εγχριας προστιθμενης αξας».
Ειδικτερα, σηματοδοτε την κρια στροφ στο νο αναπτυξιακ υπδειγμα, που αναδεικνει σε κεντρικ ρλο παραγωγικος, ανταγωνιστικος και εξωστρεφες τομες της οικονομας. Μσω του ΕΠΑνΕΚ, υλοποιεται η στρατηγικ της ξυπνης Εξειδκευσης με στχο τη σνδεση της ρευνας και της καινοτομας με την επιχειρηματικτητα και την ενσχυση των υφιστμενων πλεονεκτημτων της Ελλδας και των περιφερειν της.
Οικονομικ κατσταση της αγορς
Η Ελλδα ξεπρασε τον κνδυνο εξδου απ την Ευρωζνη, αλλ οι συνθκες παραμνουν δσκολες. Η χρα μειονεκτε σημαντικ σε ρους ανταγωνιστικτητας, εξωστρφειας, καθς και καινοτομικς και ποιοτικς επιχειρηματικτητας που αυξνει την εγχρια προστιθμενη αξα.
Η Ελλδα βρσκεται σμερα στον κτο χρνο μας βαθεις και παρατεταμνης φεσης. Η σωρευτικ μεωση στο ΑΕΠ κατ το 2008-2013 χει αγγξει το 22%, εν η ανεργα
EL 3 EL
χει εκτοξευθε στο 27%. Το συνολικ μγεθος της μεωσης του ΑΕΠ δνει να μτρο της κρσης στην οποα η ελληνικ κοινωνα και οικονομα βρσκονται σμερα. Η μεωση αυτ οφελεται τσο στην μεωση της κατανλωσης σο και των επενδσεων.Το προηγομενο στρεβλ οικονομικ μοντλο ανπτυξης βασστηκε στον υπερδανεισμ του δημοσου, το οποο τροφοδοτοσε την κατανλωση. Αυτ εχε ως αποτλεσμα την εμφνιση των «δδυμων» ελλειμμτων, δηλαδ ελλειμματικ κρατικ προπολογισμ συνδυασμνο με ελλειμματικ ισοζγιο τρεχουσν συναλλαγν. Τα «δδυμα» ελλεμματα οδγησαν σε μεγλη αξηση του επιπδου του δημοσου χρους και τελικ στην οικονομικ και κοινωνικ κρση.
Την δια στιγμ ως συνπεια των ανωτρω η χρα εμφανζει πολ υψηλ ποσοστ ανεργας. Τα μεγθη της απασχλησης και της ανεργας επηρεστηκαν σημαντικ απ τις δυσμενες οικονομικς εξελξεις στη χρα μας. Το Β Τρμηνο του 2014, ο αριθμς των απασχολομενων ανλθε σε 3.539 χιλ. τομα και των ανργων σε 1.208 χιλ., σε συνολικ πληθυσμ της χρας των 10.815 χιλ. κατοκων. Το ποσοστ ανεργας ταν 27,8%, ναντι 27,8% του προηγομενου τριμνου και 27,1% του αντστοιχου τριμνου 2013.
Οι ενδεξεις ωστσο εναι θετικς, καθς το ΑΕΠ σταμτησε να πφτει με τους ντονους ρυθμος της περιδου 2010-2013. Παρ’ λες τις διαρθρωτικς και οικονομικς αδυναμες της χρας, παρουσιζεται σταδιακ ανκαμψη των μακροοικονομικν δεικτν και μετατροπ του πρωτογενος ελλεμματος σε πρωτογενς πλενασμα. Για πρτη φορ η Ελλδα παρουσιζει πρωτογενς πλενασμα για το 2013 της τξης του 0,8%, εν για το διστημα Ιανουαρου–Οκτωβρου 2014 το πρωτογενς πλενασμα διαμορφθηκε στο 1,3% του ΑΕΠ. Η επτευξη του πρωτογενος πλεονσματος εναι δυνατ να τροφοδοτσει την ανπτυξη και αποτελε ευκαιρα, καθς δνεται η δυναττητα δημιουργας ενς ευνοκτερου οικονομικο κλματος και ανκτησης του κλματος εμπιστοσνης που αποτελε να απ τους σημαντικτερους παργοντες προσλκυσης μεσων επενδσεων.
Η πρσφατη αποκατσταση της αξιοπιστας της Ελλδας στις διεθνες κεφαλαιαγορς, που οδγησε σε σημαντικ πτση των αποδσεων των κρατικν ομολγων, αναμνεται να χει θετικ αντκτυπο για τη χρηματοδτηση της πραγματικς οικονομας και την επιστροφ των καταθσεων στο τραπεζικ σστημα.
Ανταγωνιστικτητα της ελληνικς οικονομας
Η σφοδρ οικονομικ κρση και η πολυετς φεση επιτχυναν την υπερ-δεκαετ πορεα αποβιομηχνισης της οικονομας, με δραματικ αρνητικς συνπειες στην ανταγωνιστικτητα. Συνπεια αυτο εναι το χαμηλ εππεδο μεσων ξνων και εγχριων επενδσεων.
Ιστορικ οι επενδσεις στην Ελλδα κυμνθηκαν στον ευρωπακ μσο ρο ωστσο, απ το 2008 και μετ, εμφανζεται μα αυξανμενη απκλιση, ακολουθντας την πτωτικ πορεα του ΑΕΠ. Οι συνολικς επενδσεις στην οικονομα το 2012 ανλθαν στο 13,6% του ΑΕΠ, σε σγκριση με το 24% που αποτελε το μσο ρο της περιδου 2000- 2008, ταν η οικονομα επετγχανε αξηση του ΑΕΠ κατ 3,1%.
Σμφωνα με την κθεση του ΟΟΣΑ[1], το 2012 η Ελλδα προσλκυσε $2,9 δις μεσες ξνες επενδσεις. Το εππεδο της χρας στη προσλκυση μεσων ξνων επενδσεων
EL 4 EL
παραμνει σε χαμηλ εππεδο σε σγκριση με χρες πως η Ιταλα ($8,8 δις), η Ιρλανδα ($29,3 δις), η Γαλλα ($62,2 δις), η Ισπανα ($27,7 δις) και η Πορτογαλα ($8,9 δις). Διαφανεται μως μα σταθερ ανοδικ πορεα καθς το 2010, οι μεσες ξνες επενδσεις εχαν σχεδν εκμηδενιστε ($0,3 δις), εν το 2011 ανλθαν σε $1,1 δις.
Πραν της τρχουσας δυσμενος οικονομικς συγκυρας, λλοι παργοντες που αποθαρρνουν την επενδυτικ δραστηριτητα στην Ελλδα συνδονται με την αναποτελεσματικτητα του δημσιου τομα (δημσια διοκηση) κυρως σε τι αφορ τα εμπδια στην επιχειρηματικ δραστηριτητα.
Ωστσο, η χρα διαθτει αξιλογο φυσικ περιβλλον και σημαντικ πολιτισμικ κεφλαιο (αρχαο και σγχρονο, υλικ και υλο). Συγκεκριμνα, η Ελλδα διαθτει 419 περιοχς Natura 2000, 16η θση στην ΕΕ27 και τη 10η θση στην ΕΕ27 ως προς την κταση που αυτς καταλαμβνουν (42.955 τ.χλμ) (πηγ: Natura 2000 Barometer, Ιαν. 2011). Επσης, η Ελλδα διαθτει 19 αξιλογα μνημεα ενταγμνα στην παγκσμια πολιτιστικ κληρονομι (εκ των οποων 2 αποτελον μξη φυσικς και πολιτιστικς κληρονομας). Το περιβλλον αυτ αποτελε ισχυρ σημεο υπεροχς για την Ελλδα καθς ευνοε την ανπτυξη επιχειρηματικν δραστηριοττων στα πεδα κυρως του τουρισμο και του πολιτισμο.
Πραν του φυσικο και πολιτιστικο κεφαλαου, η Ελλδα διαθτει υψηλ απθεμα σε ανθρπινο δυναμικ υψηλο επιπδου κατρτισης. Ειδικτερα, χει αυξημνο κεφλαιο σε επιστημονικ προσωπικ και εκπαιδευμνο ανθρπινο δυναμικ. Συγκεκριμνα, κατατσσεται 2η σε διαθεσιμτητα επιστημνων και μηχανικν στην ΕΕ28[2]. Χαρακτηριστικ εναι η παρξη ισχυρς ελληνικς ερευνητικς κοιντητας στο εξωτερικ, δυναμικ υψηλς ποιτητας και νησδες αριστεας σε δημσιους ερευνητικος φορες και στον ιδιωτικ τομα.
Ο τριτογενς τομας της χρας αποτελε λλο να δυνατ σημεο καθς παρουσιζει υψηλ συμβολ στο ΑΕΠ και στην απασχληση. Ειδικτερα, το 2012 ο τριτογενς τομας συνεισφερε 80,2% της συνολικς εγχριας Ακαθριστης Προστιθμενης Αξας (ΑΠΑ) (ΕΕ-27 73%) και απασχολε το 72,2% που εναι ταυτσημο με το ποσοστ στην ΕΕ27.
Επιχειρηματικτητα και επιχειρηματικ περιβλλον
Η επιχειρηματικτητα στην Ελλδα χαρακτηρζεται απ ντονη δραστηριοποηση επιχειρσεων με μικρ μγεθος (ως 10 εργαζμενοι) και οικογενειακ χαρακτρα στη διοκηση και τη λειτουργα τους. Ειδικτερα, σμφωνα με την κθεση την Ευρωπακς Επιτροπς[3], οι πολ μικρς και μικρομεσαες επιχειρσεις καλπτουν το 99,6% της συνολικς επιχειρησιακς δραστηριτητας στην Ελλδα, εν απασχολον το 85% του εργατικο δυναμικο της χρας. Η αγορ συνεπς εναι κατακερματισμνη και επιπλον οι επιχειρσεις αυτο του τπου χουν μια εγγεν δυσκολα ανπτυξης δραστηριοττων εκτς των τειχν των παραδοσιακν αστικν κντρων.
Επσης, νας σημαντικς αριθμς επιχειρσεων που δραστηριοποιεται στη χρα παργουν χαμηλς προστιθμενης αξας προντα και παρχουν κοινς υπηρεσες (commodity services). Σμφωνα με την κθεση για την ανταγωνιστικτητα και την εφαρμογ της βιομηχανικς πολιτικς της ΕΕ, οι επιχειρσεις που δραστηριοποιονται σε υψηλς τεχνολογας βιομηχανικ προντα καθς και σε εξειδικευμνες υπηρεσες
EL 5 EL
ντασης γνσης (knowledge-intensive services) αποτελον μλις 18% της συνολικς επιχειρησιακς δραστηριτητας σε σγκριση με το μσο ρο της ΕΕ, ο οποος ξεπερν το 30%. Συνολικ, η επιχειρηματικ δραστηριτητα στη χρα χαρακτηρζεται απ μτριες επιδσεις στην καινοτομα και χαμηλ ρυθμ ανπτυξης στον τομα αυτ.
Το προφλ της επιχειρηματικτητας στην Ελλδα, σμφωνα με το Παγκσμιο Παρατηρητριο Επιχειρηματικτητας (GEM 2013), διαφρει σημαντικ απ αυτ των οικονομιν που βασζονται στην προθηση της καινοτομας. Ειδικτερα, λγω της κρσης, οι αντιλψεις στην Ελλδα σχετικ με την παρξη επιχειρηματικν ευκαιριν καταγρφουν με ποσοστ 13,5% μια απ τις χαμηλτερες επιδσεις παγκοσμως για το 2013, σε αντθεση με την αντληψη ικανοττων για την σκηση επιχειρηματικς δραστηριτητας που παρουσιζει υψηλ επδοση με ποσοστ 46%. Επσης, τα ευρματα αναφορικ με τα κνητρα επιχειρηματικς δραστηριοποησης αναδεικνουν πως μετ την ναρξη της κρσης στην Ελλδα η επιχειρηματικτητα ανγκης σημεωσε αξηση καθς το 35,8% των επιχειρηματιν δηλνουν πως στρφηκαν στον επιχειρηματικ στβο απ ανγκη (το 2012 ταν 30%), παρ για λγους εκμετλλευσης πραγματικν επιχειρηματικν ευκαιριν με ποσοστ 23,5% (το 2012 ταν 32%).
να επιπλον θμα που αντιμετωπζουν οι επιχειρσεις που δραστηριοποιονται στην ελληνικ οικονομα, αφορ στην λλειψη ρευσττητας (η Ελλδα καταλαμβνει την 28η θση στην ΕΕ28 ως προς τη δυναττητα χρηματοδτησης επιχειρσεων3). Η ομαλ λειτουργα των επιχειρσεων επηρεζεται σημαντικ απ τη δυσκολα χρηματοδτησης της λειτουργας και των επενδσεν τους. Το γεγονς αυτ σχετζεται με τα προβλματα που αντιμετωπζει το σνολο του τραπεζικο τομα, τις ληξιπρθεσμες οφειλς του δημοσου προς τους προμηθευτς καθς και τη μεωση της αγοραας αξας των περιουσιακν στοιχεων που χουν τεθε ως εγγηση (real estate).
Η ανπτυξη του επιχειρηματικο περιβλλοντος προποθτει και την παρξη σημαντικν υποδομν που θα στηρξουν την επιχειρηματικτητα. Η χρα συνεχζει να παρουσιζει ελλεψεις σε σημαντικς εθνικς υποδομς, π.χ στην Ενργεια (διασνδεση νησιν με ηπειρωτικ σστημα), στον Τουρισμ (συνεδριακ κντρα, μαρνες), στον Πολιτισμ (υποδομς προστασας, συντρησης-ανδειξης πολιτιστικς κληρονομις), στις ΤΠΕ (ευρυζωνικτητα, υπολογιστικς υποδομς), στο Περιβλλον (υποδομς διαχερισης /αξιοποησης αποβλτων), στις Μεταφορς και Αγροδιατροφ/ Βιομηχανα τροφμων (agro-logistics hubs,επιχειρηματικ πρκα).
Μια ακμη αδυναμα που μεγεθνθηκε στα χρνια της κρσης, εναι η μειωμνη προσαρμοστικτητα επιχειρσεων και ανθρπινου δυναμικο στο συνεχς μεταβαλλμενο διεθνς επιχειρησιακ περιβλλον. Ειδικτερα, οι ελληνικς επιχειρσεις ετε λγω εσωτερικς αδυναμας, ετε λγω λλειψης πρων αδυνατον να προσαρμοστον γκαιρα στις νες συνθκες της αγορς που απαιτον διαρκ ανπτυξη και εφαρμογ νων, αποτελεσματικτερων/ καινοτομικν οργανωτικν, επιχειρηματικν, λειτουργικν και παραγωγικν μοντλων. Σε αυτ το πλασιο αδυναμας προσαρμογς των επιχειρσεων συμπαρασρεται και το ανθρπινο δυναμικ,καθς απαιτεται προσαρμογ των ανθρπινων πρων σε νες δεξιτητες και ικαντητες. Ο φαλος κκλος οδηγε στην λλειψη κατλληλων στελεχν εκπαιδευμνων σε ειδικτητες αιχμς και με σγχρονες γνσεις και δεξιτητες.
Σημαντικ περιθρια βελτωσης του επιχειρηματικο περιβλλοντος υπρχουν απλουστεοντας το θεσμικ πλασιο και με την ολοκλρωση των διοικητικν
EL 6 EL
μεταρρυθμσεων. Στην Ελλδα, τα τελευταα χρνια, ολοκληρθηκαν εναι σε εξλιξη διαρθρωτικς μεταρρυθμσεις που αφορον στο επιχειρηματικ περιβλλον (θεσμικ μεταρρθμιση στο σστημα αδειοδτησης των επιχειρσεων, σταδιακ απελευθρωση των κλειστν επαγγελμτων, κλπ). Οι προσπθειες που χουν δη αναληφθε χουν αρχσει να δεχνουν τα πρτα θετικ αποτελσματα, γεγονς που αντανακλται και στην κατταξη της χρας στο δεκτη ανπτυξης επιχειρηματικτητας (Doing Business 2014) της Παγκσμιας Τρπεζας, που η Ελλδα κατλαβε την 72η θση το 2013 βελτινοντας κατ 6 βαθμος την κατταξ της.
Το νο μοντλο ανπτυξης βασζεται στις επενδσεις και στην εξωστρφεια της ελληνικς οικονομας και στην ρση των εμποδων που επηρεζουν το θεσμικ και επιχειρηματικ περιβλλον τσι στε να επιτευχθε ευνοκ επενδυτικ κλμα για την ενσχυση της επιχειρηματικτητας. Κατ συνπεια, η επιδιωκμενη ανπτυξη συναρτται σε μεγλο βαθμ απ την ταχτητα της εφαρμογς και τη συνολικ προδο του προγρμματος διαρθρωτικν μεταρρυθμσεων που βρσκεται σε εξλιξη.
ρευνα, Καινοτομα και Τεχνολογες Πληροφορικς & Επικοινωνας στην Ελλδα
Σμφωνα με τον πνακα αποτελεσμτων καινοτομας των κρατν-μελν της ΕΕ για το 2014[4], η Ελλδα εναι μα απ τις χρες που χαρακτηρζονται απ μτριες επιδσεις καινοτομας (moderate innovator), γεγονς που την κατατσσει κτω του μσου ρου της ΕΕ. Ωστσο και ο ρυθμς ανπτυξης της χρας στο τομα της καινοτομας για το 2013, δεν ξεπρασε το μσο ρο της ΕΕ (ανλθε σε 1,2%) γεγονς που συμβλλει στο χσμα μεταξ Ελλδας και λλων Ευρωπακν χωρν.
Ωστσο, το ελληνικ σστημα Ε&Κ χει να επιδεξει ισχυρ σημεα: καλς επιδσεις στα συγχρηματοδοτομενα απ την ΕΕ Προγρμματα - Πλασια, σημαντικ ελληνικ εκπροσπηση σε διεθν ερευνητικ δκτυα και ργα του Ευρωπακο Οδικο Χρτη Ερευνητικν Υποδομν, παρξη ισχυρς ελληνικς ερευνητικς κοιντητας στο εξωτερικ, μψυχο δυναμικ υψηλς ποιτητας και νησδες αριστεας σε δημσιους ερευνητικος φορες και σε ιδιωτικ τομα, ελληνικ παρουσα στο χρο των επιστημονικν δημοσιεσεων που ξεπερν το μσο ρο της ΕΕ.
Τα πλεονεκτματα αυτ μως δεν χουν αξιοποιηθε σε ττοιο βαθμ, στε να ξεπεραστον διαρθρωτικς αδυναμες της οικονομας και να ενσωματωθε η ερευνητικ δραστηριτητα στις παραγωγικς διαδικασες. Αυτ οφελεται κυρως:
• Στον συνθη προσανατολισμ της ρευνας σε πεδα που συνδονται σε μεγλο βαθμ με τα ενδιαφροντα των ερευνητικν ομδων και τις ευκαιρες χρηματοδτησης που παρχουν τα σχετικ προγρμματα και λιγτερη μφαση στα πεδα που αφορον ανγκες της οικονομας
• Στη διρθρωση του παραγωγικο ιστο της χρας, ο οποος στο μεγαλτερο μρος του αποτελεται απ επιχειρσεις μικρο μεγθους με δραστηριτητες χαμηλς ντασης γνσης, με αποτλεσμα την υποτονικ ζτηση υπηρεσιν Ε&Κ, και τις χαμηλς επενδσεις στην ρευνα απ τις επιχειρσεις
• Στην λλειψη ειδικευμνων επενδυτικν κεφαλαων και λλειψη μηχανισμν μεταφορς τεχνολογας
EL 7 EL
Συνπεια των ανωτρω και της κρσης εναι η συνεχς διαρρο του επιστημονικο δυναμικο υψηλο επιπδου προς χρες με καλτερες συνθκες απασχλησης και ταχτερη εμπορικ αξιοποηση της ρευνας (brain drain).
Αντστοιχα, απειλ αποτελε για τη χρα και η ταχτατη απαξωση των υποδομν σε Ε&Κ, λγω του αργο ρυθμο υιοθτησης της τεχνολογας και των καινοτομιν που προκπτουν μσα απ την ρευνα, σε αντθεση με το ραγδαο ρυθμ ανπτυξης της τεχνολογας και της συνεχς εξελισσμενης ερευνητικς και καινοτομικς δραστηριτητας παγκοσμως.
Επιπλον αδναμη παρμετρος, που συνδεται με την καινοτομικ δραστηριτητα, αποτελε η περιορισμνη αξιοποηση των Τεχνολογιν Πληροφορικς και Επικοινωνας (ΤΠΕ) απ νοικοκυρι, επιχειρσεις και Δημσιο Τομα (Digital Scoreboard 2013[5]). Ειδικτερα:
• Χαμηλ ανταπκριση για συνδσεις υψηλν ταχυττων (>30 ΜBps) 0,1% του συνλου των συνδσεων και χαμηλ ποσοστ των νοικοκυριν/επιχειρσεων που χουν σταθερ ευρυζωνικ πρσβαση, ωστσο καλ κλυψη των δικτω
