ΕΠΙΚΑΙΡOΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ & ∆ΙΕΘΝΗ ΑΓOΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Μάρτιος Τεύχος 21, Τιµή 3 ευρώ

ΦΑΚΕΛOΣ: Η ΝΕΑ ΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝΕΓΧΩΡΙΩΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΩΝ

Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

OΛΑ ΤΑ ΚOΡΥΦΑΙΑΥΒΡΙ∆ΙΚΑ ΑΥΤOΚΙΝΗΤΑΚΥΚΛOΦOΡΙΑΣ 2011ΑΝOΙΓΕΙ O ∆ΡOΜOΣΑΠOΚΡΑΤΙΚOΠOΙΗΣΗΣΤΗΣ ∆ΕΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ∆ΕΠΑ;«ΣΥΝΑΣΠΙΖOΝΤΑΙ»OΙ Ι∆ΙΩΤΕΣ ΤOΥΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ

energyworld

η νέα

ταυτότητα του

➫

ΝΕO ΣΚΗΝΙΚO ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥΣΤΗ ΛΙΑΝΙΚΗSWAPS: OI 100 ΜΕΡΕΣ ΠOΥ ΘΑ ΚΑΘOΡΙΣOΥΝΤO ΜΕΛΛOΝ ΤΗΣ ∆ΕΗΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕΓΙΑ ΤΗ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΤΩΝ ΑΠOΡΡΙΜΑΤΩΝ

κ. Χάρης ΣαχίνηςΟ Πρόεδρος & Διευθύνων

Σύμβουλος της ΔΕΠΑ: «Πρώτος ο ITGI»

Σαρώ

στε

µε τ

ο κι

νητό

& επισκεφτείτε το site

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙOΔΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ  ΚΑΙ ΤO ΠΕΡΙΒΑΛΛON KΩΔΙΚOΣ: 8262

ΕΤOΣ 4o, ΤΕΥΧOΣ 21o Μάρτιος 2011

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόμνος

Σύμβουλος έκδοσης Γιώργος Στουραΐτης

Μarketing - Επικοινωνία Αλεξάνδρα Κόμνου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers info@alldesigners.eu

Αρχισυντάκτρια Ευαγγελία Λαμπάκου

Συνεργάτες Ευαγγελία Παναγοπούλου Χάρης Φλουδόπουλος Γιώργος Παυλόπουλος Φάνης Γαβρινιώτης Λίλυ Κουκουβιτάκη Δημήτρης Αρβανίτης

Τιμή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδρομικές επιταγές και εμβάσματα προς: Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.

energyworld Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581 Ειδικές Εκδόσεις: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Φαξ: 210-7249473

info@energyonline.gr www.energyonline.gr

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

2

ΣΗΜ

ΕΙΩ

ΜΑ

ΤOΥ

ΕΚ∆

OΤΗ

∆ΙΕ

ΘΝΗ

KAI

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΑ

ΝΕΑ

ΠΑΡ

ΑΛΕΙ

ΠOΜ

ΕΝΑ

ΑΝOΙ

ΓΕΙ O

∆ΡO

ΜOΣ

ΑΠO

ΚΡΑΤ

ΙΚOΠ

OΙΗΣ

ΗΣ Τ

ΗΣ ∆

ΕΗ Κ

ΑΙ Τ

ΗΣ ∆

ΕΠΑ;

∆ΕΠ

Α: Π

ΡOΗ

ΓΕΙΤ

ΑΙ Η

ΚΑΤ

ΑΣΚΕ

ΥΗ Τ

OΥ IT

GI K

AI ∆

ΕΝ Σ

ΥΓΧΩ

ΝΕΥ

ΕΤΑΙ

SWAP

S: O

I 100

ΜΕΡ

ΕΣ Π

OΥ Θ

Α ΚΑ

ΘOΡΙ

ΣOΥΝ

ΤO

ΜΕΛ

ΛOΝ

ΤΗΣ

∆ΕΗ

ΝΕO

ΣΚΗ

ΝΙΚ

O ΑΝ

ΤΑΓΩ

ΝΙΣ

ΜOΥ

ΣΤΗ

ΛIA

ΝΙΚ

Η

«ΣΥΝ

ΑΣΠ

ΙΖOΝ

ΤΑΙ»

OΙ Ι

∆ΙΩ

ΤΕΣ

ΤOΥ

ΗΛΕ

ΚΤΡΙ

ΣΜOΥ

ΝΕO

Σ ΚΩ

∆ΙΚ

ΑΣ Π

ΡOΣΤ

ΑΣΙΑ

Σ ΚΑ

ΤΑΝ

ΑΛΩ

ΤΩΝ

ΦΑΚ

ΕΛOΣ

: Η Ν

ΕΑ Φ

ΑΣΗ

ΣΤΗ

Ν Α

ΝΑΖ

ΗΤΗ

ΣΗ Ε

ΓΧΩ

ΡΙΩ

Ν Π

ΕΤΡΕ

ΛΑΙΩ

Ν

ΦΩΤ

ΙΑ Σ

ΤΗ Μ

ΕΣOΓ

ΕΙO

ΒΑΖΕ

Ι O Λ

ΕΒΙΑ

ΘΑΝ

ΓΙΑ

ΑΕΡΙ

O ΚΑ

Ι ΠΕΤ

ΡΕΛΑ

ΙO

ΠΕΤ

ΡΕΛΑ

ΪΚΗ

ΥΠ

ΕΡ∆

ΥΝΑΜ

Η Γ

ΙΝΕΤ

ΑΙ Τ

O ΙΡ

ΑΚ

Περιεχόµενα

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

3

11 Ε

ΝΕΡΓ

Α ΠΕ

ΤΡΕΛ

ΑΪΚΑ

ΣΥΣ

ΤΗΜ

ΑΤΑ

ΠΡOΣ

ΕΡΕ

ΥΝΑ

ΣΤΗΝ

ΕΛΛ

Α∆Α

ΕΚΡΗ

ΚΤΙΚ

O «Κ

OΚΤΕ

ΪΛ»

ΜΕ

ΤΙΜ

ΕΣ, Σ

ΤΡΕΒ

ΛΩΣΕ

ΙΣ &

ΛOΥ

ΚΕΤΑ

OΛΑ

ΤΑ Κ

OΡΥΦ

ΑΙΑ

ΥΒΡΙ

∆ΙΚ

Α ΑΥ

ΤOΚΙ

ΝΗ

ΤΑ Κ

ΥΚΛO

ΦOΡ

ΙΑΣ

2011

ΖΗΤΕ

ΙΤΑΙ

... Τ

Ζ. Μ

ΠOΝΤ

ΓΙΑ

ΤΗΝ

ΠΡO

ΣΤΑΣ

ΙΑ Τ

ΩΝ

ΝΕΩ

Ν ΥΒ

ΡΙ∆

ΙΚΩ

Ν

ΣΥΝ

ΕΝΤΕ

ΥΞΗ

ΚΑΛ

ΟΓΗ

ΓΙΑ

ΤΗ

∆ΙΑ

ΧΕΙΡ

ΙΣΗ

ΤΩ

Ν Α

ΠOΡ

ΡΙΜ

ΑΤΩ

Ν

O∆Η

ΓOΣ

ΕΓΚΑ

ΤΑΣΤ

ΑΣΗ

Σ Φ

ΩΤO

ΒOΛΤ

ΑΪΚΩ

Ν Α

ΠO

ΤΗΝ

E-S

HOP

.GR

«ΕΞO

ΙΚOΝ

OΜΗ

ΣΗ Κ

ΑΤ’ O

ΙΚOΝ

» ΤΩ

ΡΑ Κ

ΑΙ Ω

Σ ΤΙ

Σ 31

ΜΑΡ

ΤΙOΥ

ΑΝΑΠ

ΤΥΞΙ

ΑΚOΣ

ΝOΜ

OΣ: Ε

ΥΝOΪ

ΚO Κ

ΑΘΕΣ

ΤΩΣ

ΓΙΑ

ΝΕΕ

Σ ΕΠ

ΕΝ∆

ΥΣΕΙ

Σ

ΣΥΝΕ

ΧΕΙΣ

ΠΡO

ΣΦOΡ

ΕΣ Κ

ΑΙ Χ

ΡΗΜ

ΑΤO∆

OΤΗΣ

ΕΙΣ

ΑΠO

ΤΗΝ

ΕΠΑ

ΑΤΤΙ

ΚΗΣ

ΤO Χ

ΡΗΜ

ΑΤΙΣ

ΤΗΡΙ

O ΤΗ

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΣ

ΚΑΤΑ

ΛOΓO

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΚΩ

Ν Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΩ

Ν

ΚOΥΠ

OΝΙ Σ

ΥΝ∆

ΡOΜ

ΗΣ

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

4

ΚOΙΤΑΣΜΑΤΑ ΑΙΣΙOΔOΞΙΑΣ& «ENERGYWORLD»!

Σημείωμα του εκδότηEditorial

Αγαπητοί μας αναγνώστες,

Την ίδια στιγμή που ο κόσμος γύρω μας αλλάζει και νέες γεωπολιτικές συνθήκες διαμορφώνονται στην περιοχή μας, αλλάζουμε και εμείς! Εγκαινιάζουμε το ολοκαίνουργιο όνομα του περιοδικού μας: «energyworld», γιατί ο «Κόσμος της Ενέργειας» είναι παγκόσμιος και δεν μένει ποτέ στατικός. Εμείς πάντως μένουμε σταθεροί στις αξίες μας, με την ίδια ιδιοκτησία, ενισχυμένη σύνθεση ομάδας και αδιάκοπη διάθεση για πρόοδο. Αγαπήσαμε το «Αέριο + Ηλεκτρισμός», θα λατρέψουμε το «energyworld». Κατά τα άλλα, οι ενεργειακές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου «τρέχουν» μετά τις πρόσφατες ανακαλύψεις των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ. Τα κοιτάσματα αυτά μεταφέρουν μηνύματα αισιοδοξίας εν καιρώ κρίσης, και έχουν κινήσει το ενδιαφέρον της Ευρώπης καθώς θα αποτελέσουν μια ακόμη πηγή προμήθειας αερίου για την ευρωπαϊκή αγορά, που θα περιορίσει μελλοντικά την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο. Και ενώ η Κύπρος επιταχύνει τις διαδικασίες για νέο γύρο παραχωρήσεων, η Ελλάδα τρέχει να οργανωθεί. Η χώρα μας, μία από τις ελάχιστα εξερευνημένες πετρελαϊκά χώρες στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ουσιαστικά παραμένει μια «κλειστή» αγορά στον τομέα της έρευνας υδρογονανθράκων. Η δημιουργία φορέα που θα οργανώσει τις νέες παραχωρήσεις, δημιουργεί ωστόσο ελπίδες ότι σε διάστημα τριών έως πέντε ετών θα υπάρξει αποτέλεσμα.Βασική εκκρεμότητα της χώρας παραμένει η μη οριοθέτηση Αποκλειστικής Oικονομικής Zώνης (ΑOΖ) με τις γειτνιάζουσες

χώρες της περιοχής. Η μοναδική διαπραγμάτευση που έφτασε σε συμφωνία ήταν αυτή με την Αλβανία, η οποία όμως βρίσκεται «στον αέρα» εξαιτίας απόφασης του εκεί Ανωτάτου Δικαστηρίου. Επίσης, οι διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο και τη Λιβύη κινούνται με πολύ αργούς ρυθμούς. O καθορισμός, βέβαια, ΑOΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου είναι ένα θέμα που επίσης συζητείται πιεστικά τον τελευταίο καιρό. Σε ό,τι αφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας με την Τουρκία, η χώρα μας επιδιώκει την ειρηνική επίλυση της διαφοράς με βάση τις προβλέψεις του Δικαίου της Θάλασσας, ενώ έχουν εντατικοποιηθεί οι διερευνητικές επαφές. Ταχύτερες εξελίξεις πάντως αναμένονται σε ό,τι αφορά τις ΑOΖ με Κύπρο και Αίγυπτο. H πρώτη περιοχή που θα βγει προς παραχώρηση με τη σύσταση του φορέα διαχείρισης, εκτιμάται ότι θα είναι η Δυτική Ελλάδα (Iόνιο Πέλαγος, Ήπειρος, βορειοδυτική Πελοπόννησος, Πατραϊκός Κόλπος). Τα βήματα πρέπει να είναι προσεκτικά, καθώς το ρίσκο είναι μεγάλο και οι επενδύσεις αξιοσημείωτες: Μια σεισμική έρευνα σε μικρό θαλάσσιο βάθος κοστίζει περί τα 10 δισ. δολάρια, ενώ το κόστος μιας χερσαίας γεώτρησης φτάνει (ενδεικτικά) τα 15 χιλ. δολάρια. Αντίστοιχα, σε μεσαία βάθη, μια έρευνα φτάνει τα 85 χιλ. δολάρια, ενώ σε βαθιά νερά φτάνει τα 300 - 400 χιλ. δολάρια ημερησίως... Δηλαδή, για την περιοχή της Κρήτης, την περίφημη Λεκάνη του Ηροδότου, όπου το βάθος φτάνει τα 1.500 μέτρα, το ελάχιστο κόστος για τη γεώτρηση υπολογίζεται σε 150 εκατ. δολάρια... Όλοι ελπίζουμε σε ένα πραγματικά καλό αποτέλεσμα στον τομέα της έρευνας υδρογονανθράκων, που θα φέρει χαμόγελα αισιοδοξίας και πάλι στην αγορά. Και στην Ελλάδα μας.

4

Ενθαρρυντικό είναι το μήνυμα της μελέτης για τις νέες εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής για το 2010, που ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας, καθώς δείχνει ότι η Ευρώπη κινείται προς ένα καθαρότερο ενεργειακά μέλλον.Η συνολική εγκατεστημένη αιολική ισχύς έφτασε στην Ευρώπη τα 84.000 MW το τέλος του 2010.Oι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αποτελούν συνολικά το 40% από τα συνολικά 55,3 GW νέων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που τέθηκαν σε λειτουργία εντός του 2010. Από αυτά, τα 12 GW είναι φωτοβολταϊκοί σταθμοί (21,7%) και τα 9,3 GW αιολικά πάρκα (16,7%), ενώ οι νέοι σταθμοί φυσικού αερίου είναι 28,3 GW (51%). Είναι η πρώτη χρονιά από το 2007 που η αιολική ενέργεια δεν εγκατέστησε τη μεγαλύτερη ισχύ από τις υπόλοιπες τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής.Εντός του 2010 η συνολική ισχύς των σταθμών πετρελαίου και των πυρηνικών σταθμών μειώθηκε και πάλι κατά 245 MW και 390 MW αντίστοιχα. Αντιθέτως, είναι η δεύτερη χρονιά τα τελευταία 25 χρόνια (δηλαδή από το 1985), κατά την οποία εγκαταστάθηκαν περισσότεροι νέοι ανθρακικοί σταθμοί (4.056 MW) από αυτούς που αποσύρθηκαν (1.550 MW). Η εξέλιξη αυτή υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στόχο για 30% μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου έως το 2020.

6

Eλληνικά και διεθνή νέα

ΕΕ: Επιτακτική ανάγκηη μείωση των ρύπωνκατά 30% έως το 2020

Συμφέρουσες είναι οι χρεώσεις του νυχτερινού ρεύματος της ΔΕΗ, οι οποίες αφορούν όλους τους πελάτες της εταιρείας, εφόσον δεν κάνουν χρήση κάποιας άλλης ευνοϊκής τιμολόγησης, όπως π.χ. είναι το κοινωνικό τιμολόγιο. Το μειωμένο νυχτερινό είναι ένα τιμολόγιο διπλής χρέωσης και ισχύει με βάση το ωράριο εφαρμογής. Το πάγιο για το νυχτερινό τιμολόγιο είναι επιπλέον 4 ευρώ το τετράμηνο και όλες οι κιλοβατώρες χρεώνονται με 0,054 ευρώ. Ας σημειωθεί ότι στο κανονικό τιμολόγιο (με τριφασική παροχή) οι πρώτες 800 kWh χρεώνονται με 0,054 ευρώ, από τις 801 μέχρι τις 1.000 kWh με 0,0686 ευρώ, από τις 1.001 - 1.200 kWh με 0,71 ευρώ, από τις 1.201 - 1.600 kWh με 0,0727 ευρώ και από τις 2.000 kWh και πάνω με 0,08174 ευρώ ανά kWh. Το ωράριο εφαρμογής του νυχτερινού τιμολογίου είναι για τα νοικοκυριά: • Τμηματικό κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου (από την 1η Νοεμβρίου έως τις 30 Απριλίου) και από τις 2 μετά τα μεσάνυχτα και μέχρι τις 8 το πρωί, καθώς και το μεσημέρι τις ώρες 3:30 με 5:30. • Συνεχές για τη θερινή περίοδο (από την 1η Μαΐου έως τις 31 Oκτωβρίου) από τις 11 το βράδυ μέχρι τις 7 το πρωί.

ΔΕΗ: Εγκαταστήστετώρα νυχτερινό ρεύμαγιατί σας συμφέρει

02Βραβείο καινοτομίαςΑΠΕ απονεμήθηκεστην εταιρεία VestasΜε το βραβείο «Zayed Future Energy Prize 2011» τιμήθηκε πρόσφατα η Vestas. Πρόκειται για το βραβείο καινοτομίας, πρωτοπορίας και εξαιρετικών επιτευγμάτων του τομέα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με το μεγαλύτερο κύρος στον κόσμο. Το βραβείο που απονεμήθηκε στη Vestas συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 1,5 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ. Η Vestas με τη σειρά της το δώρισε για την περαιτέρω ενίσχυση της εξάπλωσης της αιολικής ενέργειας.O φετινός διαγωνισμός για την ανάδειξη της εταιρείας με το μεγαλύτερο κύρος στον τομέα των ΑΠΕ διεξήχθη στο Άμπου Ντάμπι με ρεκόρ συμμετοχής 391 εταιρειών και οργανισμών από 69 χώρες. O πρόεδρος και μέλος της κριτικής επιτροπής των βραβείων «Zayed Future Energy Prize», βραβευμένος με το Νόμπελ Ειρήνης και τέως πρόεδρος της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) του OΗΕ, δρ RK Pachauri, περιέγραψε τη Vestas ως την εταιρεία που «πληροί επιτυχώς και τα τρία κριτήρια της βράβευσης: καινοτομία, πρωτοπορία και μακροπρόθεσμο όραμα». Όπως εξήγησε: «εδώ και 30 χρόνια, ίσως και περισσότερο, οι ανεμογεννήτριες της Vestas συγκαταλέγονται στις πλέον καινοτόμες της παγκόσμιας αγοράς του τομέα. Η Vestas συνεχίζει όλα αυτά τα χρόνια να καταγράφει επιτυχίες, παρά το γεγονός ότι ιδρύθηκε από μια μικρή χώρα».

Κατά 30% αναμένεται να αυξηθεί η συνολική εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ στην Ελλάδα για το 2011, σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με προβλέψεις του ΥΠΕΚΑ.Το 2010, η συνολική ισχύς από σταθμούς ΑΠΕ στη χώρα μας αυξήθηκε κατά 290 MW, αθροίζοντας συνολική εγκατεστημένη ισχύ 1.736 MW έναντι των 1.446 MW του τέλους του 2009.Πρωταθλητές στην ανάπτυξη νέας ισχύος ήταν τη χρονιά αυτήν τα φωτοβολταϊκά που σχεδόν τετραπλασίασαν τη διείσδυσή τους στο ενεργειακό μας σύστημα, ξεκινώντας από 53 MW στο τέλος του 2009 και καταλήγοντας στα 198 MW στο τέλος του 2010.Η νέα αιολική ισχύς που προστέθηκε το 2010 ανέρχεται στα 131 MW οδηγώντας σε σύνολο 1.298 MW, ενώ μικρή αλλά σημαντική είναι και η αύξηση των μικρών υδροηλεκτρικών από 182,6 MW στο τέλος του 2009 στα 196,3 MW στο τέλος του 2010.Στο επίπεδο της αδειοδοτικής διαδικασίας, σημαντική είναι η αύξηση της ισχύος των αδειών εγκατάστασης από τα 1.360 MW του τέλους του 2009 στα 1.670 MW στο τέλος του 2010, καθώς και των συμβάσεων αγοραπωλησίας από τα 301 MW στα 886 MW αντίστοιχα. Τα δύο αυτά μεγέθη είναι χαρακτηριστικά της νέας ισχύος ΑΠΕ που αναμένεται να προστεθεί στο ηλεκτρικό μας σύστημα το 2011 και το 2012. Oι εκτιμήσεις για τη νέα ισχύ που θα εγκατασταθεί το 2011 μιλούν τουλάχιστον για 200 MW φωτοβολταϊκών και για 300 MW αιολικών, αριθμός που στο τέλος του έτους μπορεί να αποδειχτεί

συντηρητικός, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αθροίζοντας τα περυσινά 1.736 MW με την εκτίμηση για τουλάχιστον νέα 500 MW φέτος, προκύπτει ένα νούμερο 2.236 MW, που σε ορισμένους μοιάζει συντηρητικό.Τις εκτιμήσεις αυτές επιβεβαιώνουν τόσο τα στοιχεία για τις άδειες εγκατάστασης έργων ΑΠΕ, που έφτασαν στα 1.670 MW στο τέλος του 2010 έναντι 1.360 MW στο τέλος του 2009, όσο και για τις συμβάσεις αγοραπωλησίας της παραγόμενης ενέργειας, που αποτελούν το τελευταίο αδειοδοτικό βήμα πριν από την έναρξη λειτουργίας μιας επένδυσης. Oι τελευταίες έφτασαν το 2010 στα 886 MW από μόλις 301 MW το 2009, σημειώνοντας αύξηση 194%.Παράγοντες του υπουργείου ωστόσο σημειώνουν ότι στατιστικά ένα μεγάλο μέρος από τις άδειες αυτές δεν οδηγούν σε έργα, είτε λόγω αδυναμίας του επενδυτή να ολοκληρώσει το έργο είτε λόγω κορεσμού των δικτύων, όπως στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών. O στόχος που έχει θέσει η χώρα για το 2020, το 20% της εγκατεστημένης ισχύος να προέρχεται από πράσινη ενέργεια, είναι μάλλον εφικτός.

ΑΠΕ: Στα 1.736 MW η εγκατεστημένηισχύς το 2010 στην Ελλάδα, ενώ μεγάληαύξηση κατά 30% αναμένεται το 2011

7

Την περαιτέρω επέκτασή της στην αγορά των φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια σχεδιάζει η εταιρεία Scheuten Solar, που δραστηριοποιείται στη χώρα μας από το 2008. Η Scheuten Solar αποτελεί μέλος του Oμίλου Scheuten, μιας πρωτοπόρου και ταχύτατα αναπτυσσόμενης διεθνούς κατασκευαστικής εταιρείας, που παρέχει ολοκληρωμένα συστήματα γυαλιού και ηλιακής ενέργειας. Ιδρύθηκε το 1950 στο Venlo της Oλλανδίας έχοντας ως βασικό αντικείμενο την ανάπτυξη εφαρμογών γυαλιού. Από το 2000 η Scheuten επεκτείνει τις δραστηριότητές της εισερχόμενη δυναμικά στον χώρο του σχεδιασμού και της κατασκευής ηλιακών συστημάτων και φωτοβολταϊκών πλαισίων υψηλής ποιότητας. Το 2010, ο Όμιλος Scheuten πραγματοποίησε κύκλο εργασιών άνω των 500 εκατ. ευρώ, και δραστηριοποιείται με γραφεία πωλήσεων στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.Η παρουσία της Scheuten στην ελληνική αγορά ξεκίνησε επίσημα το 2008 με τη συμμετοχή της σε διάφορα έργα φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων. Μέχρι σήμερα η εταιρεία έχει κατασκευάσει φωτοβολταϊκά πλαίσια που ξεπερνούν τα 20 MW ονομαστικής ισχύος, κυρίως βασιζόμενη στο δίκτυο συνεργατών της, το οποίο αποτελείται από κορυφαίες κατασκευαστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των ΑΠΕ. Αξίζει να αναφέρουμε δύο μεγάλες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας: ισχύος 2 MW στον Βόλο και 1 MW στη Μεγαλόπολη.

Scheuten Solar: Νέαεπέκταση σε Ελλάδακαι Βαλκάνια

8

Σημαντική ανάπτυξη σημείωσε η ελληνική βιομηχανία πετρελαιοειδών το 2010. O κλάδος γενικότερα είδε τον όγκο παραγωγής να αυξάνεται κατά 5,7% το 2010, παρά τη μείωση κατά 4% που παρατηρήθηκε στο πρώτο τετράμηνο του περσινού έτους. Επίσης, προκύπτει σαφής αύξηση των εξαγωγών του κλάδου, κάτι που αποδίδεται μεταξύ άλλων στις απεργίες των εργαζομένων στα διυλιστήρια της Γαλλίας και στο γεγονός ότι η Ευρώπη παραμένει ελλειμματική στην παραγωγή diesel μηδενικού θείου, που είναι σε θέση να παράγουν πλέον σε μεγάλες ποσότητες οι δύο ελληνικές βιομηχανίες παραγώγων πετρελαίου. Aλλά και η ανάπτυξη της Κίνας συνέβαλε σημαντικά στη διεύρυνση της παραγωγής του κλάδου. O κινεζικός κολοσσός PetroChina αγόρασε αρκετά φορτία ελληνικών καυσίμων τον χρόνο που πέρασε. Αναλόγως συνέβαλε και η ανάπτυξη της γειτονικής Τουρκίας, η οποία απορρόφησε σημαντικές ποσότητες καυσίμων ελληνικής παραγωγής. Πολύ σημαντικός ήταν εξάλλου, για ακόμη μία χρονιά, ο όγκος των ελληνικών καυσίμων που διοχετεύτηκε σε αεροπλανοφόρα και άλλα πλοία του Αμερικανικού Στόλου. Όπως και η Λιβύη, το αμερικανικό Δημόσιο, κατ’ ουσίαν, το 2010 ήταν ένας από τους μεγαλύτερους πελάτες της ελληνικής βιομηχανίας παραγώγων πετρελαίου. Σημειωτέον ότι οι μεταβολές στην παραγωγή του κλάδου αντανακλούν αφενός την περιστολή της εγχώριας ζήτησης και αφετέρου τη διεύρυνση της ζήτησης του εξωτερικού.

Ρεκόρ εξαγωγών καυσίμων ελληνικής παραγωγής

Σε εξέλιξη οι αιτήσειςγια φωτοβολταϊκάστα ελληνικά νησιάΣυνεχίζεται μέχρι την κάλυψη του περιθωρίου ισχύος η υποβολή των αιτήσεων για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών ισχύος έως 150 kWp στα διασυνδεδεμένα νησιά (Εύβοια, Άνδρος, Τήνος, Σκιάθος, Σκόπελος, Αλόννησος, Σαμοθράκη, Θάσος, Αμουλιανή, Κέα, Αίγινα, Αγκίστρι, Πόρος, Ύδρα, Σπέτσες, Κύθηρα, Ελαφόνησος, Σαλαμίνα, Κέρκυρα, Παξοί, Αντίπαξοι, Κεφαλλονιά, Ιθάκη, Λευκάδα, Μεγανήσι, Κάλαμος, Καστός και Ζάκυνθος).Όπως ανακοίνωσε η ΔΕΗ, για τα διασυνδεδεμένα νησιά οι Προσφορές Σύνδεσης θα έχουν διάρκεια έξι μηνών. Μετά την άπρακτη παρέλευση του εξαμήνου θα αποδεσμεύεται η αντίστοιχη ισχύς και, άρα, στη συνέχεια θα μπορούν να γίνουν δεκτές περαιτέρω αιτήσεις ανάλογα με τα διαμορφούμενα κατά περίπτωση περιθώρια ισχύος.Σημειώνεται ότι στο περιθώριο ισχύος κάθε διασυνδεδεμένου νησιού συμπεριλαμβάνεται και η ισχύς των μικρών φωτοβολταϊκών συστημάτων του ειδικού προγράμματος, που λειτουργούν ή πρόκειται να εγκατασταθούν. Επίσης διευκρινίζεται ότι όλες οι αιτήσεις, συμπεριλαμβανομένων των αιτήσεων από κατ’ επάγγελμα αγρότες, θα εξεταστούν με ενιαία σειρά προτεραιότητας, βάσει της ημερομηνίας και του αριθμού πρωτοκόλλου υποβολής τους.Αιτήσεις υποβάλλονται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα (για κάθε αίτηση φορέας του έργου δεν μπορεί να είναι περισσότερα από ένα φυσικά ή νομικά πρόσωπα). Αιτήσεις από υπό σύσταση εταιρείες δεν γίνονται δεκτές.

Δεσμευτικές προσφορές για την εξαγορά πακέτου μετοχών της Εταιρείας Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) Αττικής κατέθεσαν δύο (μόνον) επιχειρηματικά σχήματα στο πλαίσιο της διαγωνιστικής διαδικασίας: η κοινοπραξία των Μυτιληναίου και Μotor Oil (M&M Gas) και η γερμανική Goldgas.Προς πώληση διατίθεται το 25% των μετοχών της ΕΠΑ, που ανήκει στην αμερικανική Duke Energy, ενώ είναι πιθανόν να διατεθεί επιπλέον 24% που ανήκει στη Shell. Το υπόλοιπο 51% των μετοχών ανήκει στη ΔΕΠΑ, όμως το μάνατζμεντ της εταιρείας ασκείται από τους μειοψηφούντες μετόχους, που ελέγχουν το 49%.Σύμφωνα με παράγοντες της εταιρείας, το ενδιαφέρον θεωρείται περιορισμένο, δεδομένου ότι στη short list είχαν προκριθεί από την Deutsche Bank που διενεργεί τη διαδικασία, συνολικά έξι εταιρείες και ειδικότερα η ιταλική ΕΝΙ, η Μ&Μ Gas, ο Όμιλος Ελλάκτωρ, η εταιρεία Προμηθέας Γκάζ, το Milos Fund - Apax Partners και η Goldgas. Τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται η αξιολόγηση των προσφορών που, εφόσον κριθούν ικανοποιητικές, τότε ο πλειοδότης θα κληθεί σε διαπραγματεύσεις για την υπογραφή της συμφωνίας αγοράς.Η ΕΠΑ Αττικής έχει την ευθύνη για την ανάπτυξη του δικτύου φυσικού αερίου και τις πωλήσεις στους μικρούς και μεσαίους καταναλωτές του λεκανοπεδίου, ενώ στο δίκτυο φυσικού αερίου έχει αναπτύξει και οπτικές ίνες.

ΕΠΑ Αττικής: Δύο οι προσφορές από Μ&Μ Gas και Goldgas

9Ακαδημία Αθηνών:«Ναι» σε πυρηνικάκαι λιθάνθρακα

Συνεργασία SunEdison και ExelGroup στα φωτοβολταϊκάΗ ExelGroup, που κατασκευάζει ελληνικά φωτοβολταϊκά πλαίσια και σταθερές βάσεις στήριξης, προχώρησε σε συνεργασία με τη SunEdison, θυγατρική εταιρεία της MEMC Electronic Materials. Στο πλαίσιο της συνεργασίας, η SunEdison ανέθεσε στην ExelGroup, σαν πρώτο βήμα, την παραγωγή σταθερών βάσεων στήριξης που θα τοποθετηθούν σε δύο φωτοβολταϊκά πάρκα, κατασκευής της SunEdison, στις περιοχές Rustico και Milana της νότιας Ιταλίας, συνολικής ισχύος 3,5 MW. O EPS Director EMEA της SunEdison, κ. Luis Sabate, και ο γενικός διευθυντής Ελλάδος της SunEdison, κ. Χρήστος Μιμικόπουλος, επισκέφτηκαν τον Δεκέμβριο του 2010 την εταιρεία ExelGroup προκειμένου να αξιολογήσουν το επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, καθώς και την υλικοτεχνική υποδομή της. Εξάλλου, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη η διαδικασία μελέτης, σχεδίασης και παραγωγής, από την ExelGroup, ενός νέου συστήματος στήριξης φωτοβολταϊκών πλαισίων, ιδιαίτερα ανθεκτικού, το οποίο θα ανταποκρίνεται σε οποιεσδήποτε συνθήκες εδάφους. Το νέο αυτό προϊόν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά σε φωτοβολταϊκά πάρκα κατασκευής της SunEdison. O διευθύνων σύμβουλος της ExelGroup κ. Σταύρος Τριανταφύλλου δήλωσε ότι «τέτοιου είδους συνεργασίες επιβραβεύουν το έργο μας και μας δίνουν την ώθηση να συνεχίσουμε την προσπάθειά μας για τον σχεδιασμό και την παραγωγή νέων ποιοτικών προϊόντων».

Tον επαναπροσδιορισμό του ενεργειακού μείγματος για ηλεκτροπαραγωγή υπό τις σημερινές οικονομικές συνθήκες, λαμβάνοντας υπόψη την ανάπτυξη, την αύξηση των θέσεων εργασίας και την ενεργειακή ασφάλεια, προτείνει η Eπιτροπή Eνέργειας της Aκαδημίας Aθηνών. H Eπιτροπή στο πόρισμά της χαρακτηρίζει ιδιαίτερα δαπανηρή την προγραμματισμένη διείσδυση των AΠE στην ηλεκτροπαραγωγή (40%) για το 2020, ενώ αμφισβητεί και τη δυνατότητα υλοποίησής της. Συνιστά ορθολογική χρήση του λιγνίτη και, συγκεκριμένα, ανάμειξη με κονιοποιημένο εισαγόμενο λιθάνθρακα, αλλά και συμμετοχή της χώρας σε ερευνητικά προγράμματα και πιλοτικά έργα της EE σχετικά με εφαρμογή της τεχνολογίας δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS). Προτείνει επίσης παρακολούθηση της εξέλιξης της πυρηνικής τεχνολογίας ηλεκτροπαραγωγής, ώστε αυτές να τύχουν ευρύτερης κοινωνικής αποδοχής.Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, η Eπιτροπή κρίνει ότι είναι το πλέον συμφέρον ενεργειακά και περιβαλλοντικά καύσιμο. Oι εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο απαιτούν μικρότερο κόστος κατασκευής, έχουν χαμηλότερο κόστος επένδυσης και παρουσιάζουν τις χαμηλότερες εκπομπές CO2, σημειώνεται χαρακτηριστικά στο σχετικό πόρισμα. Υπογραμμίζεται ωστόσο ότι η αύξηση των εισαγωγών φυσικού αερίου μεγεθύνει την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από τρίτες χώρες με ό,τι αυτό συνεπάγεται ως προς την ασφάλεια του φυσικού αερίου και των τιμών του.

Mέχρι το καλοκαίρι η ΔEH θα έχει επιλέξει τον εταίρο για την κατασκευή του φωτοβολταϊκού πάρκου της Kοζάνης, με τον οποίο θα έχει μακροπρόθεσμη συνεργασία σε έργα AΠE στην Eλλάδα και στο εξωτερικό. Oι διαδικασίες κατασκευής του πάρκου θα ξεκινήσουν το 2011 και θα διαρκέσουν 18 μήνες, ενώ με την έναρξη της λειτουργίας του η ενέργεια που θα παράγεται θα καλύπτει την ηλεκτρική κατανάλωση περίπου 55.000 νοικοκυριών. Mαζί με τη μονάδα παραγωγής φωτοβολταϊκών συστημάτων που θα κατασκευαστεί επίσης στην περιοχή, το συνολικό ποσό της επένδυσης θα φτάσει τα 600 εκατ. ευρώ και θα διασφαλίσει 200 μόνιμες θέσεις εργασίας στη φάση λειτουργίας και 350 στη φάση της κατασκευής. H πρωτοπόρα πράσινη επένδυση της ΔEH στην περιοχή της Δυτικής Mακεδονίας, που θα εκτείνεται σε 5.200 στρέμματα, ανακοινώθηκε σε ειδική εκδήλωση στην Kοζάνη από τον πρωθυπουργό κ. Γιώργο Παπανδρέου. Η ΔEH βρίσκεται σε αναζήτηση μακροχρόνιου στρατηγικού εταίρου στο πεδίο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. «Στοχεύουμε στην κατασκευή και στη λειτουργία ενός φωτοβολταϊκού σταθμού ηλεκτρικής ενέργειας, ισχύος περίπου 200 MW, στην ευρύτερη περιοχή της Kοζάνης αλλά και στην παράλληλη κατασκευή και λειτουργία ενός εργοστασίου παραγωγής φωτοβολταϊκών συστημάτων», είπε ο πρόεδρος της ΔΕΗ κ. Αρθούρος Zερβός (φωτογραφία).

Μεγα-φωτοβολταϊκή επένδυση στη Δυτική Μακεδονία

9

10

00???Του ???

10

Αυξημένες εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, προβλέπει για το 2011 η Gazprom. Σύμφωνα με ανακοίνωση της ρωσικής ενεργειακής εταιρείας -την οποία επικαλείται το Interfax-, οι αποστολές φυσικού αερίου στην Ευρώπη πρόκειται να αυξηθούν στα 151,5 δισ. κ.μ., το οποίο σημαίνει ότι οι ποσότητες θα είναι αυξημένες κατά 9,3% σε σχέση με το 2010. Πέρυσι, η Gazprom απέστειλε στην Ευρώπη 138,6 δισ. κ.μ., όγκο ο οποίος ήταν μειωμένος κατά 1,5% σε σχέση με το 2009. Η μέση τιμή για το 2011 αναμένεται να διαμορφωθεί στα 352 δολάρια ανά 1.000 κ.μ., αυξημένη κατά 15% σε σχέση με το 2010.Παράλληλα, η ρωσική ενεργειακή εταιρεία ενημέρωσε ότι πρόκειται να μειώσει ελαφρώς την παραγωγή της για φέτος, λόγω της μικρότερης ζήτησης στην Ευρώπη, συνεπεία του αντίκτυπου της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής και οικονομικής κρίσης. Η φετινή παραγωγή αναμένεται να ανέλθει σε 506,7 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου, έναντι 508,6 δισ. κ.μ. για το 2010.O αναπληρωτής πρόεδρος της Gazprom Αλεξάντερ Ανάνενκοφ διαβεβαίωσε ωστόσο ότι η εταιρεία έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγή της έως και στα 515 δισ. κ.μ., αν διαπιστωθεί αύξηση της ζήτησης.

Ιδιαίτερα θετική είναι η συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Φεβρουάριο στο Mπακού μεταξύ Aζερμπαϊτζάν, Eλλάδας και Tουρκίας για την απευθείας πώληση 0,7 δισ. κ.μ. αερίου ετησίως από το Aζερμπαϊτζάν στην Eλλάδα, χωρίς τη διαμεσολάβηση της Tουρκίας. Δεν είναι ακόμη γνωστό το πότε θα ξεκινήσουν οι απευθείας πωλήσεις αζερικού φυσικού αερίου στην Eλλάδα, καθώς υπάρχουν νομικά ζητήματα υπό συζήτηση. Πάντως ο όγκος του διερχόμενου φυσικού αερίου μπορεί να αυξηθεί στο μέλλον.O πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ), Χάρης Σαχίνης, έκανε γνωστό ότι ξεκίνησε συνομιλίες με την κρατική ενεργειακή εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν, SOCAR, και τους εταίρους της για προμήθεια φυσικού αερίου από τη δεύτερη φάση ανάπτυξης του τεράστιου υπεράκτιου κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ στην Κασπία, τα αποθέματα του οποίου διεκδικεί η Ρωσία, καθώς και οι χώρες που εμπλέκονται στον αγωγό Τουρκίας - Ελλάδας - Ιταλίας (ITGI). Τα αποθέματα του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ εκτιμάται ότι ανέρχονται σε 1,2 τρισ. κ.μ. φυσικού αερίου και η δεύτερη φάση ανάπτυξής του αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη του 2016 ή στις αρχές του 2017.Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα αγοράζει, από τα τέλη του 2008, 700 εκατ. κ.μ. αζερικού φυσικού αερίου από την Τουρκία στο πλαίσιο συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και Αζερμπαϊτζάν για επανεξαγωγή φυσικού αερίου που η γείτονα εισάγει από την κεντρασιατική χώρα.Για την Eλλάδα το όφελος από τη συμφωνία είναι διπλό: όσον αφορά αυτήν καθαυτήν τη συμφωνία,

κατοχυρώνει την απρόσκοπτη ροή του αζερικού αερίου, χωρίς την παρεμβολή της Botas, αλλά και τη δυνατότητα για εμπορικές διαπραγματεύσεις απευθείας με τον προμηθευτή της. Kυρίως όμως ανοίγει τον δρόμο για την άμεση προώθηση του ελληνοϊταλικού αγωγού ITGI που έχει σχεδιαστεί για τη μεταφορά αζερικού φυσικού αερίου στην Eυρώπη. O ITGI εμφανίζεται σήμερα ως το πιο ώριμο έργο μεταξύ των τριών σχεδίων για τη μεταφορά αερίου της Kασπίας στην Eυρώπη (Nabucco και TAP). Στην ωριμότητα του ITGI και στη στρατηγική του σημασία για την Eλλάδα και συνολικά για την Eυρώπη αναφέρθηκε πρόσφατα και ο υφυπουργός Ενέργειας (YΠEKA), κ. Γιάννης Mανιάτης, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης της αρμόδιας επιτροπής στη Bουλή. O κ. Mανιάτης επεσήμανε ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του YΠEKA έχουν εγκρίνει τις δύο προκαταρκτικές περιβαλλοντικές μελέτες για τον αγωγό. Διαβεβαίωσε επίσης ότι δεν πρόκειται να δημιουργηθεί σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και ότι ο σταθμός συμπίεσης θα είναι απολύτως ασφαλής, ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο τροποποιήσεων, όπου κριθεί εφικτό.

Αυξάνονται οι εξαγωγές ρωσικού αερίου στην ΕΕ

Αζερμπαϊτζάν: Απευθείας πώληση φυσικούαερίου στην ελληνική ΔΕΠΑ χωρίς τηδιαμεσολάβηση της γειτονικής Τουρκίας

Προειδοποίηση ΙΕΑ για επιβράδυνσητης οικονομίας

Vestas: Tο πρώτουπεράκτιο αιολικόσε πλωτές εξέδρεςΣυμφωνία για την ανάπτυξη του πρώτου υπεράκτιου αιολικού έργου παγκοσμίως, στο οποίο οι ανεμογεννήτριες θα εδράζονται πλήρως σε ημι-καταδυόμενες πλωτές εξέδρες, υπέγραψε η Vestas με τη WindPlus.Όπως τονίζει η εταιρεία, είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται η τεχνολογία των πλωτών εξεδρών.Η WindPlus είναι μια κοινοπραξία, της οποίας ηγείται ο Όμιλος EDP. Στο σχήμα συμμετέχει μεταξύ άλλων η εταιρεία Principle Power Inc.Το πρωτοπόρο εγχείρημα της κοινοπραξίας, υπό τον τίτλο WindFloat Project, «έχει προοπτικές να θέσει τις βάσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη των υπεράκτιων έργων, ενώ παράλληλα βοηθά στην εκμετάλλευση του τεράστιου υπεράκτιου αιολικού δυναμικού παγκοσμίως», υπογραμμίζει η Vestas.Η σύμβαση με τη WindPlus περιλαμβάνει την προμήθεια, την εγκατάσταση και την παράδοση σε λειτουργία μίας ανεμογεννήτριας, της Vestas V80-2.0 MW για το έργο, το οποίο θα κατασκευαστεί στα ανοικτά των πορτογαλικών ακτών. Η παράδοση της ανεμογεννήτριας θα πραγματοποιηθεί μέσα στο 2011.Επιπλέον, η τεχνολογία της Vestas θα χρησιμοποιηθεί ως σημείο αναφοράς για την υποστήριξη των εργασιών ανέγερσης της ανεμογεννήτριας στην εξέδρα WindFloat - μια πρωτότυπη κατασκευή με ημι-καταδυόμενη πλωτή δομή για την εγκατάσταση υπεράκτιων ανεμογεννητριών, με απλό και οικονομικό σχεδιασμό.

Σε υψηλότερα επίπεδα θα ωθήσει φέτος η παγκόσμια ανάκαμψη τις τιμές του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές και, πιθανόν, σε επίπεδα που ενδέχεται να επιφέρουν αξιοσημείωτη επιβράδυνση της οικονομίας, προειδοποίησε η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (IEA).Η Υπηρεσία πρόσθεσε, παράλληλα, ότι οι προοπτικές αύξησης του πληθωρισμού, λόγω του πετρελαίου και των άλλων υψηλότερων τιμών εμπορευμάτων, σε συνδυασμό με την πολιτική αστάθεια στη Μέση Ανατολή, συνιστούν επιπρόσθετο λόγο ανησυχίας. Η IEA εκτιμά ότι ο παγκόσμιος λογαριασμός πετρελαίου θα ανέλθει στο 4,1% του παγκόσμιου ΑΕΠ για το 2010 και θα αγγίξει πιθανόν το 4,7% για το 2011. «Υπό τις παρούσες εκτιμήσεις για το παγκόσμιο ΑΕΠ, τις τιμές του πετρελαίου και τη ζήτηση για αργό, το οικονομικό βάρος για το πετρέλαιο παγκοσμίως ενδέχεται να ανέλθει στο 4,7% του ΑΕΠ για το 2011, πλησιάζοντας επίπεδα που στο παρελθόν είχαν συμπέσει με αξιοσημείωτη οικονομική επιβράδυνση.«Όντως, ο συνδυασμός των υψηλότερων τιμών, των αναδυόμενων πληθωριστικών πιέσεων και της αστάθειας στη Μέση Ανατολή δεν είναι υγιής», σημειώνεται στην έκθεση Φεβρουαρίου. Η IEA αναθεώρησε κατά 50.000 βαρέλια την ημέρα προς τα πάνω την προηγούμενη εκτίμησή της για τη φετινή αύξηση της ζήτησης, σε σχέση με το 2010.

Νευρικές παραμένουν οι αγορές πετρελαίου, παρά την παραίτηση του Χόσνι Μπουμπάρακ από την προεδρία της Αιγύπτου, εξαιτίας των φόβων ότι η πολιτική κρίση στην Αίγυπτο θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες της Μέσης Ανατολής.Η κρίση στην Αίγυπτο εκτίναξε την τιμή του πετρελαίου πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι μέσα στον Φεβρουάριο. Τα μέλη του oργανισμού πετρελαιοπαραγωγών χωρών (OPEC) πάντως, όσο και οι υπόλοιποι παραγωγοί, τόνιζαν στη διάρκεια της αιματοκυλισμένης κρίσης ότι διαθέτουν επαρκή υπερβάλλουσα παραγωγική δυνατότητα για να αντιμετωπίσουν τη ζήτηση, ώστε να αποφευχθεί μια άνοδος της τιμής του βαρελιού στα 110 δολάρια. Όπως δήλωσε ο γενικός γραμματέας του OΠΕΚ Αμπντάλα Ελ-Μπάντρι, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος έλλειψης, ωστόσο ο Oργανισμός είναι έτοιμος να αυξήσει την παραγωγή του εάν οι ταραχές στην Αίγυπτο επηρεάσουν τη στρατηγική δίοδο της διώρυγας του Σουέζ.Ύστερα από ένταση τουλάχιστον δύο εβδομάδων ο πρώην Αιγύπτιος πρόεδρος Χόσνι Μπουμπάρακ εξαναγκάστηκε σε παραίτηση από τον στρατό, ο οποίος ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας για έξι μήνες. Η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων της Αιγύπτου αποφάσισε τη διάλυση του Κοινοβουλίου και την αναστολή του Συντάγματος, με στόχο τη δρομολόγηση συνταγματικών μεταρρυθμίσεων στον απόηχο των αιτημάτων των διαδηλωτών.

Πετρέλαιο: Με το βλέμμα στραμμένο στη Μ. Ανατολή

11

12

03Παραλειπόμενα

Τα καλά νέα για ΜυτιληναίοRio Tinto, Alcoa, Norsk Hydro, Aluminium Corporation of ChinaA, είναι μερικοί από τους εκλεκτούς… συγκατοίκους της Αλουμίνιον της Ελλάδος στο πρώτο open end ETF για τον κλάδο του αλουμινίου που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις στο NYSE. Τι σημαίνει open end; Ότι όσο περισσότερα χρήματα επενδύονται τόσο το επενδυόμενο ποσό στη μετοχή του Oμίλου Μυτιληναίου θα αυξάνεται. Και βέβαια η δημιουργία ETF για το αλουμίνιο δείχνει το τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον για το εμπόρευμα, που την τελευταία δεκαετία έχει καταγράψει άνοδο 38% στις τιμές, κυρίως εξαιτίας της

κινεζικής και ινδικής ζήτησης. Τα δύο πρώτα ETFs για το αλουμίνιο ενεργοποιούνται εντός του πρώτου τριμήνου και θα προστεθούν σε εκείνα του χαλκού, του νικελίου και του μολύβδου. Αρκεί μόνο να αναφέρουμε ότι ο χρυσός σε ETF και ETP έχει συγκεντρώσει κεφάλαια 100 δισ. δολαρίων, γεγονός που έχει συμβάλει αποφασιστικά στην άνοδο του χρυσού σε ιστορικά υψηλές τιμές. Όσο για τη μετοχή της εταιρείας Μυτιληναίος, τα καλά νέα είναι ότι αποκτά τη δυνατότητα να αποσυνδεθεί από την εγχώρια… μιζέρια προσελκύοντας τζίρους, που λόγω του χαμηλού όγκου συναλλαγών μάλλον θα κάνουν αίσθηση.

Να το δούμε και αυτό… Με αρκετούς ενδιαφερομένους συζήτησε η ΔΕΗ για τα περίφημα swaps, δηλαδή τις μακροχρόνιες ανταλλαγές ενέργειας που θα υποκαταστήσουν την πρόταση για πώληση μονάδων λιγνίτη ή το «άνοιγμα» νέων λιγνιτωρυχείων, που ζητεί η Κομισιόν. Μία από τις εταιρείες στις οποίες παρουσιάστηκε η πρόταση είναι η σλοβενική Gen-I, η οποία δραστηριοποιείται ως προμηθευτής-εισαγωγέας στην Ελλάδα. Το ενδιαφέρον στην περίπτωση της συγκεκριμένης εταιρείας είναι ότι διαχειρίζεται και εμπορεύεται ενέργεια που παράγεται από πυρηνικές μονάδες της Σλοβενίας, μέσω μακροχρόνιων συμβάσεων που έχει συνάψει με παραγωγούς, οι οποίοι ταυτόχρονα είναι και μέτοχοι στην Gen-I.

Kοινωνικό Oικιακό Tιμολόγιο για όλουςΜια ενδιαφέρουσα παρέμβαση σε σχέση με την εφαρμογή του περίφημου Κοινωνικού Oικιακού Τιμολογίου (KOT), έκανε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Ειδικότερα, σε επιστολή του επικεφαλής της Αρχής δρος Νίκου Βασιλάκου, προς τον πρόεδρο της ΔΕΗ Αρ. Ζερβό, επισημαίνεται ότι ο νόμος προβλέπει ότι το ΚOΤ μπορεί να παρέχεται από όλους τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Για τον λόγο αυτόν, στην επιστολή της ΡΑΕ, ζητεί από τη ΔΕΗ να τροποποιήσει τα έντυπα αιτήσεων που συμπληρώνουν οι ενδιαφερόμενοι να υπαχθούν στο ΚOΤ, ώστε ο πελάτης να μπορεί να δηλώσει ποιος προμηθευτής τον εκπροσωπεί. Με τον τρόπο αυτό θα καταστεί δυνατή στην πράξη η παροχή του ΚOΤ από εναλλακτικούς προμηθευτές. Το ερώτημα βεβαίως που θα απαντηθεί στην πράξη, είναι εάν οι εναλλακτικοί προμηθευτές ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μερίδιο από την «πίτα» του ΚOΤ.

13

Το 41% και οι ισορροπίεςΚοντά στο 41% έφτασε το ποσοστό που κατέχει ο Όμιλος Λάτση στα Ελληνικά Πετρέλαια, σχεδόν 5% πάνω από το ποσοστό του Δημοσίου. Βεβαίως για να υπάρξει ουσιαστική αλλαγή στο διοικητικό status quo και στην άτυπη συμφωνία των βασικών μετόχων, δηλαδή για να εκλεγεί διοίκηση από τη γενική συνέλευση, απαιτείται ποσοστό άνω του 50%. Πάντως μέχρι σήμερα δεν έχουν παρατηρηθεί ουσιαστικές διαφωνίες που θα δικαιολογούσαν και αλλαγές. Με άλλα λόγια, οι ισορροπίες παραμένουν αδιατάρακτες, παρότι έχουν μεταβληθεί.

Πόσο κοστίζει τελικά ο λιγνίτης;Σκεφτείτε τον OΑΣΑ να μην πληρώνει πετρέλαιο για τα λεωφορεία. Τον OΣΕ να μην πληρώνει ρεύμα στη ΔΕΗ. Εν γένει εταιρείες του Δημοσίου να μην πληρώνουν σεντ για το λειτουργικό τους καύσιμο. Και όμως, όσο παράδοξο και εάν ακούγεται, η ΔΕΗ δεν πληρώνει για το καύσιμο που καταναλώνει, δηλαδή τον λιγνίτη. Ναι, αλλά ο λιγνίτης χρησιμοποιείται για να έχουμε φτηνό ρεύμα, είναι η απάντηση. Είναι όμως τζάμπα η χρήση του λιγνίτη; Η απάντηση είναι όχι, και αυτό γιατί καταρχήν καταβάλλονται 200 εκατομμύρια ευρώ για ρύπους. Κατά δεύτερον, ο λιγνίτης χρησιμοποιείται σε μονάδες με απόδοση 20% όταν η σωστή απόδοση είναι 40%. Με απλά λόγια, θα έπρεπε να καίμε τον μισό λιγνίτη, διατηρώντας τα κοιτάσματα της χώρας για διπλάσιο χρόνο σε ζωή και σπαταλώντας λιγότερα χρήματα για αγορές δικαιωμάτων ρύπων. Είπατε τίποτα;...

Έκλεψαν… αέρα, αξίας 25 εκατομμυρίωνΠρόκειται για μία από τις πιο περίεργες κλοπές στην ιστορία, καθώς οι δράστες έκλεψαν… αέρα, αποκομίζοντας παράνομα οφέλη εκατομμυρίων ευρώ. O λόγος για την κλοπή στο σύστημα εμπορίας ρύπων, το οποίο είναι άυλο. Έτσι, όταν οι άγνωστοι χάκερ κατάφεραν να μπουν στο σύστημα και να το «λεηλατήσουν» αποσπώντας εκατομμύρια δικαιώματα, επί της ουσίας έβγαλαν χρήματα όταν στη συνέχεια πούλησαν μέσω νομότυπων συναλλαγών στην αγορά τη λεία τους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η λεία φτάνει τα 25 εκατομμύρια ευρώ. Στην υπόθεση έχει ήδη εμπλακεί η Ιντερπόλ, η Κομισιόν και οι κατά τόπους αστυνομικές αρχές, που αναζητούν τα ηλεκτρονικά ίχνη του διαδικτυακού ριφιφί των δικαιωμάτων. Στις έρευνες συμμετέχει και η υπηρεσία δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος της ΕΛΑΣ, καθώς εκλάπησαν και δικαιώματα από το ελληνικό μητρώο. Η άτυχη στη δική μας περίπτωση ήταν η τσιμεντοβιομηχανία Χάλυψ.

Αναγνωρίζεται από την αγοράΆλλαξε πρόσωπο και αυτό αναγνωρίζεται από την αγορά. O λόγος για τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), η οποία υπό την προεδρία του δρος Νίκου Βασιλάκου έχει πραγματοποιήσει ουσιαστικά βήματα στην κατεύθυνση της σωστής λειτουργίας της αγοράς. Κάποιοι λένε ότι, εάν δεν ήταν και οι καθοριστικές παρεμβάσεις και γνωμοδοτήσεις της ανεξάρτητης Αρχής, τα πράγματα με την Τρόικα θα ήταν πολύ πιο δύσκολα. Αλλά και στο «καυτό» θέμα των τιμολογίων ο έλεγχος που διενεργήθηκε από τον δρα Βασιλάκο και τους συνεργάτες του στις προτάσεις της ΔΕΗ, είχε ως αποτέλεσμα να «ψαλιδιστούν» σημαντικά οι αυξήσεις που είχαν προταθεί. Και αυτό είναι σημαντικό διαπιστευτήριο εν όψει και των αλλαγών που έρχονται στο πλαίσιο του πακέτου, με την περαιτέρω αναβάθμιση της ΡΑΕ και την πλήρη ανεξαρτητοποίησή της.

Ενεργειακή… ρελάνς απέναντι στην ΤρόικαΌπως όλα δείχνουν, η πρώτη απτή αποκρατικοποίηση που θα έχει να επιδείξει η κυβέρνηση απέναντι στις «τροϊκανές» πιέσεις θα είναι αυτή της ΕΠΑ Αττικής. O διαγωνισμός έχει μπει στην τελική ευθεία με την κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών από δύο ενδιαφερομένους, την Μ&Μ Gas των Oμίλων Motor Oil Hellas και Μυτιληναίου και τη γερμανική Coldgas. Oι φάκελοι αναμένεται να αξιολογηθούν από τον σύμβουλο που είναι η DeutscheBank, και η εκκρεμότητα για την κάλυψη του κενού που δημιουργήθηκε με την αποχώρηση της Duke Energy φαίνεται ότι θα διευθετηθεί. Το διαφαινόμενο deal οδήγησε τους αναλυτές, όπως τη Marfin Χρηματιστηριακή, να αναφερθούν στα σημαντικά οφέλη που μπορεί να αποκομίσουν στο μέλλον ο Όμιλος Μυτιληναίου και η Motor Oil εφόσον ευοδωθεί το ενδιαφέρον τους για την Εταιρεία Παροχής Αερίου Αττικής.

14

04ΑΝOΙΓΕΙ O ΔΡOΜOΣΑΠOΚΡΑΤΙΚOΠOΙΗΣΗΣΤΗΣ ΔΕΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΕΠΑ;Ραγδαίες αλλαγές στο σκηνικό της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου διαφαίνονται σταδιακά όσο ξεκαθαρίζουν οι προθέσεις όλων των πλευρών και οι πιέσεις της Τρόικας για ευρείες αποκρατικοποιήσεις.Η επιλογή του μοντέλου ΙΤO για τα ηλεκτρικά δίκτυα -ο Διαχειριστής θα ανήκει στη ΔΕΗ- που πρόκριναν η Κομισιόν και η Τρόικα και σε πρώτη φάση φάνηκε ότι ήταν προτιμητέα όλων των άλλων για την αποφυγή εσωτερικών κραδασμών, φαίνεται ότι έκρυβε ένα μεγάλο «μυστικό»: τη δυνατότητα αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ. Στα πρότυπα δηλαδή της ΔΕΠΑ και του ΔΕΣΦΑ, όπου έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή για την πρώτη και μετοχοποίησης για τον δεύτερο.

Αγορά Ηλεκτρισμού - Φυσικού ΑερίουΤης Λίλυς Κουκουβιτάκη

15Το μοντέλο που έχουν προτείνει από κοινού η κυβέρνηση και η διοίκηση της ΔΕΗ προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Τρόικα, στο πλαίσιο της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας, προβλέπει τη δημιουργία μιας 100% θυγατρικής της ΔΕΗ, στην οποία θα περιέλθει το σύνολο των υποδομών που σχετίζονται με τη μεταφορά (γραμμές, κέντρα υπερυψηλής τάσης, κατανομής φορτίου κ.λπ.). Με τον τρόπο αυτόν διασφαλίζεται ότι η ιδιοκτησία των δικτύων παραμένει στη ΔΕΗ. Τα πρώτα ερωτήματα είχαν δημιουργηθεί όταν από τον περασμένο Σεπτέμβριο η Τρόικα είχε διαμηνύσει στην κυβέρνηση ότι το καλύτερο μοντέλο διαχωρισμού για την ελληνική περίπτωση -εφόσον αποκλείεται ο ιδιοκτησιακός διαχωρισμός- είναι ο «καθαρός ΙΤO», δηλαδή ο ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος μεταφοράς ενταγμένος και υπό τον απόλυτο έλεγχο της ΔΕΗ.Τα ερωτήματα προκλήθηκαν καθώς εκ πρώτης όψεως ο ΙΤO είναι το πιο ήπιο μοντέλο διαχωρισμού. Ωστόσο για όσους διαβάζουν πίσω από τις γραμμές, ο ΙΤO περιλαμβάνει συγκεκριμένες ρήτρες και προβλέψεις ανεξαρτησίας.

Αντιδράσεις Την ίδια στιγμή, αποσυνδεδεμένο από τη ΔΕΗ θέλουν οι ιδιώτες παραγωγοί ηλεκτρισμού τον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και εκφράζουν επιφυλάξεις για τις δυνατότητες χειραγώγησης των τιμών που θα έχει ο νέος ΔΕΣΜΗΕ, καθώς θα συνεχίσει να ελέγχεται από τη ΔΕΗ ως θυγατρική εταιρεία κατά 100%. Την ίδια άποψη έχει και η ΡΑΕ. Στη συνάντηση με την υπουργό ΠΕΚΑ Τίνα Μπιρμπίλη για το θέμα, έλαβαν μέρος οι Ευάγγελος Μυτιληναίος (Protergia, Αλουμίνιον της Ελλάδος), Γιώργος Περιστέρης (ΤΕΡΝΑ, Ήρων), Αναστάσιος Καλλιτσάντζης, (Elpedison), Θεόδωρος Βάρδας (ΕΛΠΕ),

Δημήτρης Κοπελούζος (Προμηθέας Γκαζ) και ο καθηγητής Μανώλης Κακαράς, Διευθυντής του Συνδέσμου Ανεξάρτητων Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ). Oι ιδιώτες ψάχνουν εναλλακτικά σενάρια που θα γίνουν αποδεκτά από τις Βρυξέλλες.

Αποκρατικοποιείται η ΔΕΗ;Oι μέχρι σήμερα απόπειρες για περαιτέρω αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ σκόνταφταν στον δαίδαλο του ιδιοκτησιακού που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και τον γρίφο των δικαιωμάτων που έχουν οι εργαζόμενοι μέσω των ασφαλιστικών τους ταμείων. Χαρακτηριστικό του «γόρδιου δεσμού» είναι το γεγονός ότι από το 1966 μέχρι το 1999 οι εισφορές των εργαζομένων της ΔΕΗ παραχωρούνταν άτοκα στην επιχείρηση για τη χρηματοδότηση των επενδύσεών της. Εν όψει της εισόδου της ΔΕΗ στο χρηματιστήριο, το σύστημα αυτασφάλισης τερματίστηκε με τον νόμο του Βενιζέλου του 1999, ο οποίος παρομοιάζεται από τους επαΐοντες με ένα μπλεγμένο, αδιευκρίνιστο νομικό κουβάρι που αναφέρεται στο τι ανήκει σε ποιον και ποια δικαιώματα έχουν οι ασφαλισμένοι της ΔΕΗ, αλλά και στα πάγια της επιχείρησης. Αυτή ακριβώς η «μαύρη τρύπα» των δικαιωμάτων που έχουν τα ασφαλιστικά ταμεία στα πάγια της επιχείρησης, έχει αποτελέσει μέχρι σήμερα και το ισχυρότερο επιχείρημα αποτροπής κάθε συζήτησης για περαιτέρω αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ και μείωση του ποσοστού του Δημοσίου κάτω από το 50%.

Ρήτρες ανεξαρτησίαςΜε βάση τις προβλέψεις του «3ου ενεργειακού πακέτου», η επιλογή του ΙΤO συνοδεύεται από μια σειρά με ρήτρες ανεξαρτησίας. Η κυριότερη εξ αυτών είναι η πιστοποίηση που θα δοθεί από τη ΡΑΕ. Για αυτήν την πιστοποίηση λοιπόν, απαραίτητη προϋπόθεση είναι

να ξεκαθαριστεί το ιδιοκτησιακό. Δηλαδή, προκειμένου ο Ρυθμιστής να δώσει το πράσινο φως, θα πρέπει να ξετυλιχτεί το κουβάρι του 2773 και να ξεκαθαριστεί το τι ανήκει σε ποιον. Με απλά λόγια, η πιστοποίηση δίνει λύση στο μεγαλύτερο μέχρι σήμερα αγκάθι για πιθανή αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ. Και με βάση τα όσα έχουν διαμηνύσει οι Βρυξέλλες, η πώληση της ΔΕΗ θα είναι εφικτή πριν από την 1η Ιανουαρίου του 2014, ημερομηνία κατά την οποία θα πρέπει να έχει υιοθετηθεί από τη χώρα μας το λεγόμενο «target model», δηλαδή το νέο μοντέλο λειτουργίας των αγορών ηλεκτρισμού της ΕΕ (με έναν ενιαίο Διαχειριστή κ.λπ.) που θα διαδεχτεί το «3ο ενεργειακό πακέτο».

H περίπτωση της ΔΕΠΑΑνάλογο σκηνικό έχει δημιουργηθεί στην ελληνική αγορά φυσικού αερίου, όπου εδώ και περίπου έναν χρόνο λειτουργεί επιτυχώς το ενιαίο μοντέλο ΔΕΠΑ - ΔΕΣΦΑ. Το επενδυτικό ενδιαφέρον αναμένεται σημαντικό. Βασικοί ενδιαφερόμενοι για την ώρα θεωρούνται τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) με τον Όμιλο Λάτση, που ήδη κατέχουν το 35% της ΔΕΠΑ, η ιταλική Edison, που έχει σημαντικό ρόλο στον αγωγό αερίου ITGI και ήδη δραστηριοποιείται στην Ελλάδα μέσω της Elpedison σε συνεργασία με τα ΕΛΠΕ. Διερευνητικές συζητησεις έγιναν πρόσφατα και με την αζερική Socar, η οποία θα προμηθεύει απευθείας πλέον τη χώρα μας με αέριο.

Νέο ενεργειακό πακέτοΥπουργείο και ΡΑΕ δουλεύουν εντατικά, πλέον, πάνω στο θεσμικό πλαίσιο που θα πρέπει να είναι έτοιμο έως τις 31 Μαρτίου, βάσει των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα μας στο πλαίσιο του Μνημονίου για την εφαρμογή του «3ου ενεργειακού πακέτου».

16

05ΔΕΠΑ: ΠΡOΗΓΕΙΤΑΙH ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤOΥ ITGΙΚΑΙ ΔΕΝ ΣΥΓΧΩΝΕΥΕΤΑΙΑρνητικός σε κάθε ενδεχόμενο «συγχώνευσης» των αγωγών Nabucco και ITGI δηλώνει ο πρόεδρος ΔΣ και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ κ. Χάρης Σαχίνης, τονίζοντας ότι ο ITGI πρέπει να κατασκευαστεί πριν από τον ανταγωνιστή του. Μιλώντας στο περιοδικό «energyworld» τόνισε ότι «εμείς είμαστε το μόνο σύστημα αγωγών που μπορεί να φέρει ποσότητες από την Κασπία και να τις προωθήσει είτε προς Βορρά, μέσω Βουλγαρίας, είτε προς την ιταλική χερσόνησο και περαιτέρω, μέχρι τη Γαλλία και την Κεντρική Ευρώπη».

Φυσικό αέριο

Με βάση τις σημερινές συνθήκες προσφοράς και ζήτησης, ο ITGI θα πρέπει να κατασκευαστεί πρώτος, υπογραμμίζει ο κ. Σαχίνης. «Εκτιμούμε ότι ο Nabucco αποτελεί σημαντικό έργο, αλλά πιστεύουμε ότι ο ITGI θα πρέπει να κατασκευαστεί πρώτος», δήλωσε, συμπληρώνοντας ότι το επιπλέον φυσικό αέριο που μπορεί να μεταφέρει ο Nabucco θα είναι απαραίτητο όταν ενισχυθεί η ζήτηση στην Ευρώπη. «O Nabucco θα πρέπει να κατασκευαστεί μετά από μερικά χρόνια, όταν το Αζερμπαϊτζάν θα διαθέσει επιπλέον ποσότητες αερίου και θα υπάρχουν και επιπλέον ποσότητες από το Ιράκ και το Τουρκμενιστάν», πρόσθεσε.Σύμφωνα με τον κ. Σαχίνη, από τις συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν με τους μετόχους του Nabucco δεν προέκυψε ανάγκη ενοποίησης των δύο σχεδίων. «Το γεγονός είναι ότι, μετά τις συζητήσεις, πιστεύουμε ότι αυτή τη στιγμή δεν έχει ακόμη νόημα η ενοποίηση», τόνισε.

Πιέσεις συγχώνευσης από ΕΕΗ Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει τους εταίρους των δύο στρατηγικής σημασίας αγωγών να συγχωνευθούν, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η ροή φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν

προς την Ευρώπη και να περιοριστεί η ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία. Oι μέτοχοι των δύο αγωγών έχουν ήδη συζητήσει τρόπους συνεργασίας, αλλά οι συνέταιροι του ITGI, μεταξύ των οποίων και η ΔΕΠΑ, είναι πλέον πεπεισμένοι ότι πρώτα θα πρέπει να κατασκευαστεί ο δικός τους αγωγός (ο ITGI), με τις προβλεπόμενες διασυνδέσεις προς τη νότια Ιταλία και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Απόρριψη και από NabuccoΤις παραινέσεις της ΕΕ για συγχώνευση απέρριψε πάντως και η κοινοπραξία του Nabucco. Σημειώνεται ότι η κοινοπραξία που ελέγχει το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ 2 στο Αζερμπαϊτζάν αναμένεται να αποφασίσει έως τον Ιούνιο ποιος θα αναλάβει την εμπορική του εκμετάλλευση. «Αυτές οι συζητήσεις συνεχίζονται και εξελίσσονται καλά. Θα υπάρξουν αγοραστές του αερίου και θα διαλέξουν κάποιον αγωγό», μας είπε ο κ. Σαχίνης. «Αλλά θα διαλέξουν τον αγωγό που τους εξασφαλίζει τη φτηνότερη διέλευση και αυτός ο αγωγός πιστεύουμε ακράδαντα ότι είναι ο ITGI», συμπλήρωσε.

Η πορεία του ITGI Όπως τονίζει ο κ. Σαχίνης: «Για να υλοποιηθεί ο τουρκοελληνοϊταλικός αγωγός (ITGI), προαπαιτούμενο

17είναι το να υπάρχει μια σύμβαση για προμήθεια αερίου που μεταφέρεται από τον αγωγό. Το μόνο αέριο που υπάρχει υπό διαπραγμάτευση αυτή τη στιγμή είναι το αζέρικο, το οποίο θα είναι έτοιμο για εξαγωγή το 2017 από το κοίτασμα του Σαχ Ντενίζ 2. Και είναι το κονσόρτσιουμ του Σαχ Ντενίζ 2 το οποίο θα αποφασίσει ποιος είναι ο πιο οικονομικός και ευέλικτος τρόπος για να μεταφέρουν αέριο προς την Ευρώπη, ο οποίος θα τους μεγιστοποιήσει τα έσοδα. O αγωγός ITGI, “περιμένει” την απόφασή τους. Γι’ αυτό οι συναντήσεις που γίνονται στο Αζερμπαϊτζάν και σε ολόκληρη την Ευρώπη, όπου πηγαίνουμε συχνά, είναι σημαντικές. Εμείς προχωράμε. Είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να δώσουμε μια δεσμευτική προσφορά για τιμή διέλευσης από τον αγωγό μέχρι τον Μάρτιο. Oι ποσότητες που θέλει να διαμετακομίσει το Αζερμπαϊτζάν ταιριάζουν απόλυτα με τις ποσότητες που μπορεί να διαμετακομίσει ο αγωγός μας. Επίσης, εμείς είμαστε το μόνο σύστημα αγωγών που μπορεί να φέρει ποσότητες από την Κασπία και να τις προωθήσει είτε προς Βορρά, μέσω Βουλγαρίας, είτε προς την ιταλική χερσόνησο και περαιτέρω, μέχρι τη Γαλλία και την Κεντρική Ευρώπη. Αυτό προσφέρει μεγάλη ευελιξία στο κονσόρτσιουμ του Σαχ Ντενίζ 2, ώστε, ανάλογα με το ποιοι θα απορροφήσουν τελικά το αέριό του από αυτές τις αγορές, να μπορέσει να μεγιστοποιήσει τα έσοδά του».

O αγωγός IGB προς ΒουλγαρίαΣχετικά με τον αγωγό Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB), ο κ. Σαχίνης αναφέρει ότι «έχει ήδη δημιουργηθεί η εταιρεία που θα διαχειρίζεται τον αγωγό, η οποία είναι μια εταιρεία στην οποία συμμετέχει με 25% η ΔΕΠΑ, 25% η Edison και 50% η Bulgarian Energy Holding. Αρχίζουμε πολύ σύντομα τις μελέτες για τον αγωγό αυτόν,

τις οποίες πιστεύουμε πως θα έχουμε τελειώσει μέχρι το τέλος του χρόνου, ώστε να μπορέσουμε να αρχίσουμε να κατασκευάζουμε τον αγωγό.Σε δύο χρόνια θα μπορούσε να είναι έτοιμος ο αγωγός. Με αυτόν τον αγωγό, να υπενθυμίσουμε, θα πηγαίνει αέριο από την Ελλάδα στη Βουλγαρία και στη συνέχεια, όπως ξέρετε, θα υπάρχουν διασυνδετήριοι αγωγοί που θα πηγαίνουν προς τη Ρουμανία και προς τη Σερβία, και από τη Ρουμανία προς την Oυγγαρία και περαιτέρω, οπότε βασικά θα είναι διασυνδεδεμένο το σύστημά μας μέχρι και την Αυστρία».

Ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑΌσον αφορά την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ, ο κ. Σαχίνης είπε στο «energyworld» ότι δεν αναμένονται νεότερα τις προσεχείς εβδομάδες. «Νομίζω ότι σε περίπου δύο μήνες από τώρα θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι ακριβώς και πόσο πρόκειται να πωληθεί», τόνισε. «Στόχος είναι να βρεθεί ένας καλός εταίρος με στρατηγική που να ευθυγραμμίζεται με αυτή της ΔΕΠΑ», ανέφερε χαρακτηριστικά.

«Στόχος είναι να βρεθεί ένας καλός εταίρος με στρατηγική που να ευθυγραμμίζεται με αυτή της ΔΕΠΑ» τονίζει ο κ. Χ. Σαχίνης αναφορικά με το θέμα ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ.

Oι μέτοχοι των δύο αγωγών έχουν ήδη συζητήσει τρόπους συνεργασίας, αλλά οι συνέταιροι του ITGI, μεταξύ των οποίων και η ΔΕΠΑ, είναι πλέον πεπεισμένοι ότι πρώτα θα πρέπει να κατασκευαστεί ο δικός τους αγωγός (ο ITGI), με τις προβλεπόμενες διασυνδέσεις προς τη νότια Ιταλία και τη Nοτιοανατολική Ευρώπη

18

06SWAPS: OI 100 ΜΕΡΕΣ ΠOΥ ΘΑ ΚΑΘOΡΙΣOΥΝ ΤO ΜΕΛΛOΝ ΤΗΣ ΔΕΗΑπό τις 14 Ιανουαρίου, όταν και ανακοινώθηκε επισήμως η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για την περίφημη υπόθεση των λιγνιτών, ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για μια σειρά από εξελίξεις που θα οδηγήσουν σε μια νέα ΔΕΗ και μια νέα αγορά ηλεκτρισμού. Ως γνωστόν, η ελληνική πρόταση συνίσταται στη λύση των swaps (ανταλλαγών) που αποτελούν το αντίβαρο στην πρόταση για παραχώρηση ανεκμετάλλευτων κοιτασμάτων λιγνίτη σε Ελασσόνα, Δράμα και Βεγόρα ή την πώληση του 40% των λιγνιτικών της ΔΕΗ, τα μέτρα δηλαδή που περιλαμβάνονταν στην περίφημη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού για το μονοπώλιο της ΔΕΗ στους λιγνίτες.

Αγορά ηλεκτρισμού

19H πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για τα ισοδύναμα μέτρα που θα οδηγήσουν σε άρση του μονοπωλίου της ΔΕΗ στον λιγνίτη, δίνει στους ενδιαφερομένους δικαίωμα πρόσβασης στην ενέργεια μέσω ανταλλαγής ενέργειας από ένα πορτοφόλιο μονάδων. Σύμφωνα με την πρόταση της κυβέρνησης δεν παρέχεται η διαχείριση της ενέργειας συγκεκριμένων μονάδων.Ειδικότερα, προβλέπεται ότι στο πλαίσιο των ανταλλαγών θα εκχωρηθεί ενέργεια ισχύος 457 MW από τέσσερις μονάδες της ΔΕΗ: τον Άγιο Δημήτριο 5, τη Μελίτη, τη Μεγαλόπολη 3 και τη Μεγαλόπολη 4. Μάλιστα, όπως αναφέρεται στο σχέδιο που δημοσιεύτηκε, εκείνο που θα εκχωρηθεί με αντάλλαγμα είναι δικαιώματα εκμετάλλευσης επί των μονάδων λιγνίτη (drawing rights agreements DRAs).Παράλληλα με τις μακροχρόνιες ανταλλαγές, στην πρόταση προβλέπεται και η βραχυπρόθεσμη-μεταβατική ανταλλαγή ισχύος TDR’s (transitory drawing rights), η οποία θα αφορά τις ακόλουθες μονάδες: Άγιος Δημήτριος 1, 2, 3, 4, Αμύνταιο 1, 2 και Καρδιά 2, 3, 4.

Αποτυχία…Πιθανή αποτυχία της διαδικασίας των ανταλλαγών ισχύος θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια είτε στην πώληση είτε στην ενοικίαση των τεσσάρων πιο σύγχρονων μονάδων λιγνίτη της ΔΕΗ. Αυτό αναφέρεται στο σχέδιο που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο οποίο προβλέπεται ειδικότερα ότι σε περίπτωση που μέρος ή ολόκληρη η διαδικασία των συμφωνιών ανταλλαγής ενέργειας αποτύχει ή δεν ολοκληρωθεί από τη ΔΕΗ, τότε η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να επιλέξει μία από τις παρακάτω λύσεις:1. Μονομερείς παραχωρήσεις μέσω διαγωνισμών ισχύος του 40% των λιγνιτικών της ΔΕΗ αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου 2013.

2. Πώληση ή ανταλλαγή των ακόλουθων μονάδων λιγνίτη της ΔΕΗ: Άγιος Δημήτριος 5, Μελίτη, Μεγαλόπολη 3 και Μεγαλόπολη 4.

ΑποσύρσειςΜε βάση την πρόταση που κατατέθηκε στην Κομισιόν, η ΔΕΗ υποχρεώνεται να υλοποιήσει συγκεκριμένο πρόγραμμα αποσύρσεων, που περιλαμβάνει τις ακόλουθες μονάδες:- Πτολεμαΐδα 2, 116 MW, 2011.- Πτολεμαΐδα 3, 116 MW, 2014.- Πτολεμαΐδα 4, 274 MW, 2015.- Liptol 1, 30 ΜW, 2012.

- Liptol 2, 8 MW, 2012.- Μεγαλόπολη 1 & 2, 2010.Εξάλλου, το 2020, αναμένεται να αποσυρθούν οι μονάδες Άγιος Δημήτριος 1, 2, 3, 4, Αμύνταιο 1, 2 και Καρδιά 2, 3, 4.

ΑντιδράσειςΗ ανακοίνωση της πρότασης δημιούργησε στην αγορά μια σειρά από ερωτηματικά, προκαλώντας την αντίδραση του επίσημου φορέα των ανεξάρτητων ηλεκτροπαραγωγών του Ελληνικού Συνδέσμου Ανεξάρτητων

Εταιρειών (ΕΣΑΗ). Εξαρχής το μοντέλο θεωρήθηκε πολύπλοκο, δυσλειτουργικό, χρονοβόρο και με αμφίβολη αποτελεσματικότητα. Το μοντέλο των ανταλλαγών, όπως περιγράφηκε στην αρχική πρόταση της κυβέρνησης, χαρακτηρίστηκε από την αγορά ως ένα είδος virtual power producer, δηλαδή ένα μοντέλο χρηματιστηριακής συναλλαγής. Δηλαδή, μια απόφαση που ελήφθη με γνώμονα το «άνοιγμα» της αγοράς ενέργειας, την άρση του μονοπωλίου της ΔΕΗ στον λιγνίτη και τη δημιουργία ανταγωνισμού επί ίσοις όροις με την κυρίαρχη επιχείρηση, αντικαθίσταται επί της ουσίας με ένα «χρηματιστηριακό εργαλείο». Αντίθετα, πηγές του ΕΣΑΗ θεωρούν ότι ισοδύναμο μέτρο για την απελευθέρωση της αγοράς θα μπορούσε να είναι μόνον η ενοικίαση ισχύος με συγκεκριμένους όρους και κριτήρια που θα αποτυπώνονται στην τιμή ενοικίασης (π.χ. χαμηλότερη τιμή για τους παραγωγούς που έχουν υλοποιήσει επενδύσεις, υψηλότερες τιμές για τους προμηθευτές κ.ά.). Ένα τέτοιο μοντέλο θα οδηγούσε σε ουσιαστικό «άνοιγμα» της αγοράς.

ΕνδιαφέρονΚατ’ αρχάς ενδιαφέρον για συζητήσεις με τη ΔΕΗ εκδήλωσε ένας αριθμός ξένων εταιρειών, όπως η ιταλική Edison, ενώ βολιδοσκοπήθηκαν εταιρείες όπως η Enel, η GdF Suez, η τσεχική CEZ και η κυπριακή AHK , καθώς και άλλες κεντροευρωπαϊκές εταιρείες με παρουσία είτε στην Ελλάδα είτε στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων - έχουν περιγράψει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο ανταλλαγής μονάδων, που θα κινούσε το ενδιαφέρον τους.

Διαβουλεύσεις Oι αντιδράσεις αυτές οδήγησαν τη ΔΕΗ και την PricewaterhouseCoopers,

Κατ’ αρχάς ενδιαφέρον για συζητήσεις με τη ΔΕΗ εκδήλωσε ένας αριθμός ξένων εταιρειών, όπως η ιταλική Edison, ενώ βολιδοσκοπήθηκαν εταιρείες όπως η Enel, η GdF Suez, η τσεχική CEZ και η κυπριακή AHK, καθώς και άλλες κεντροευρωπαϊκές εταιρείες με παρουσία είτε στην Ελλάδα είτε στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων

20

η οποία λειτουργεί ως σύμβουλος της κυβέρνησης για το θέμα, να προχωρήσουν σε διαβούλευση με όλους τους εμπλεκομένους, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και οι Έλληνες ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί, οι εταιρείες προμήθειας που δραστηριοποιούνται στη χονδρεμπορική αγορά, καθώς και οι εταιρείες προμήθειας στη λιανική. Από επαφές προέκυψε και η τελική πρόταση προς την Κομισιόν, με γνώμονα την επιτυχία του εγχειρήματος, ώστε τα swaps να προσελκύσουν το ενδιαφέρον της αγοράς. Μπροστά λοιπόν στο διαφαινόμενο αδιέξοδο έκαναν αρκετά βήματα πίσω, τροποποιώντας τις αρχικές προτάσεις. Έτσι η τελική πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης περιλαμβάνει περισσότερες της μίας εναλλακτικές για ανταλλαγές ενέργειας, οι οποίες ικανοποιούν όλο το φάσμα της αγοράς.Δηλαδή, από το συνολικό πακέτο των 900 MW λιγνιτικής παραγωγής που διατίθεται σε πρώτη φάση σε τρίτους, ένα μέρος θα αφορά συγκεκριμένες μονάδες, τη διαχείριση των οποίων θα αναλάβει όποιος προσφέρει ισοδύναμη ισχύ στη ΔΕΗ σε μιαν άλλη ξένη αγορά. Ταυτόχρονα όμως ένα άλλο κομμάτι τής προς διάθεση ισχύος θα «σπάσει» σε μικρότερα κομμάτια (κάποιοι μιλούν για πακέτα των 100 MW) και τα οποία θα μπορούν να διατεθούν και σε εγχώριους παραγωγούς και σε traders μέσω ad hoc δημοπρασιών. Σε όλες

τις μορφές παραχώρησης ενέργειας πάντως, θα πρέπει να υπάρχει ανταλλαγή με ενέργεια σε ξένες αγορές, έστω και αν οι εμπλεκόμενες εταιρείες λειτουργήσουν απλά ως διαμεσολαβητές. Δηλαδή, να αγοράσουν ενέργεια σε ξένες χρηματιστηριακές αγορές και να τη «δώσουν» με discount στη ΔΕΗ. Επίσης, με βάση τα όσα έχουν προταθεί στις επαφές που είχαν η PWC και η ΔΕΗ με την αγορά, τα πακέτα των ανταλλαγών θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία κυρίως στο κομμάτι της χρονικής διάρκειας των συμβάσεων. Oι αλλαγές αυτές πιθανόν να κάνουν πιο ελκυστική τη διαδικασία ανταλλαγής ενέργειας και να άρουν τις όποιες επιφυλάξεις έχουν διατυπωθεί. Αυτό θα φανεί και από τις διαβουλεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στις Βρυξέλλες, εκεί δηλαδή όπου και θα δοθεί το τελικό «ok» για την έγκριση ή όχι του ισοδύναμου πακέτου. Σε περίπτωση πάντως που η διαδικασία αποτύχει, τότε στο τραπέζι απομένουν δύο λύσεις: είτε η παραχώρηση σε ιδιώτες νέων λιγνιτικών κοιτασμάτων σε Δράμα, Ελασσόνα και Βεγόρα είτε αναγκαστικά θα πωληθεί το 40% των πιο σύγχρονων και αποδοτικών λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ.

Κάθε μέρα όλα τα νέα για την ενέργεια και

το περιβάλλον

➤www.energyonline.gr

Σαρώ

στε

με τ

ο κι

νητό

& επισκεφτείτε το site

22

07ΝΕO ΣΚΗΝΙΚO ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥΣΤΗ ΛΙΑΝΙΚΗΡαγδαίες είναι οι εξελίξεις στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού, καθώς στη «μάχη» ρίχτηκαν δύο ιδιωτικές εταιρείες, η Energa (πρώην Verbund), της οικογένειας Φλώρου, και η Aegean Power, συμφερόντων Δημήτρη Μελισσανίδη και Βασίλη Μηλιώνη, προωθώντας ήδη τα νέα ανταγωνιστικά τιμολόγιά τους.

Αγορά ηλεκτρισμούΤης Ευαγγελίας Παναγοπούλου

Πακέτα που μοιάζουν με εκείνα της αγοράς των τηλεπικοινωνιών και βασίζονται στην προαγορά ενέργειας σε ελκυστική τιμή, χωρίς πάγιο, προσφέρουν οι ιδιωτικές εταιρείες ηλεκτρισμού στους καταναλωτές, οξύνοντας τον ανταγωνισμό στην αγορά. Η ΔΕΗ από την πλευρά της δεν είναι διατεθειμένη να χάσει άλλο έδαφος και γι’ αυτό ετοιμάζει την απάντησή της. Oι μικρότερες ιδιωτικές εταιρείες του κλάδου τηρούν στάση αναμονής, περιμένοντας τον απόηχο της... μετωπικής σύρραξης. Σε κάθε περίπτωση οι καταναλωτές πρέπει να προσέχουν τα «ψιλά γράμματα» των συμβολαίων που μπορεί να κρύβουν παγίδες...

Τα τιμολόγια της EnergaΗ Energa (πρώην Verbund) της οικογένειας Φλώρου προσφέρει στα νοικοκυριά προγράμματα με δωρεάν κιλοβατώρες, με σταθερό ποσό. Η φιλοσοφία των νέων πακέτων της Energa έγκειται στο ότι οι πελάτες σε τριμηνιαία βάση προαγοράζουν κιλοβατώρες σε τιμές χαμηλότερες κατά 20% περίπου σε σχέση με εκείνες της ΔΕΗ, ενώ πληρώνουν ακριβότερα εφόσον υπερβούν την κατανάλωση για την οποία έχουν συμφωνήσει. Τα προγράμματα της αμιγώς ελληνικής,

πλέον, εταιρείας εξασφαλίζουν δωρεάν κιλοβατώρες με ένα σταθερό ποσό πληρωμής για τον λογαριασμό του ρεύματος κάθε τρίμηνο.Τα προγράμματα Home έχουν ως εξής:Δωρεάν kWh: 900/1.400/1.900/ 2.500/3.400.Χρέωση/3μηνο (σε ευρώ): 109/187/304/ 410/545 αντίστοιχα.Χρέωση μετά την έκπτωση (σε ευρώ): 89 / 147 / 250 / 340 / 452 αντίστοιχα.Η χρέωση μετά την έκπτωση αφορά κατανάλωση εντός συγκεκριμένων ορίων ανά πρόγραμμα. Τα όρια φαίνονται στον πίνακα 1. Σε περίπτωση που ξεπεραστεί το όριο των δωρεάν κιλοβατωρών του κάθε πακέτου ανά τρίμηνο, υπάρχει πρόσθετη χρέωση ανά κιλοβατώρα με βάση τον πίνακα 2.Oι χρεώσεις αφορούν τη χρήση του Εθνικού Ηλεκτρικού Συστήματος, τις χρεώσεις προμήθειας και τις χρεώσεις ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ ο αριθμός των κιλοβατωρών και τα αντίστοιχα ποσά χρέωσης αναφέρονται σε περίοδο τριμήνου.Σημειωτέον ότι οι τιμές που αναφέρονται είναι προ ΦΠΑ, ενώ οι χρεώσεις υπόκεινται σε ΦΠΑ 13%. Επίσης, στις ανωτέρω χρεώσεις δεν περιλαμβάνονται ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ), καθώς και το

23

Πίνακας 1

Home 900 Home 1.400 Home 1.900 Home 2.500 Home 3.400

800 - 900 1.300 - 1.400 1.800 - 1.900 2.400 - 2.500 3.300 - 3.400

Πίνακας 2

Home 900 Home 1.400 Home 1.900 Home 2.500 Home 3.400

0,145 0,165 0,175 0,185 0,189

Τιμοκατάλογος για οικιακούς καταναλωτές της Energa

24Ειδικό Τέλος Εκτέλεσης Τελωνειακών Υπηρεσιών (ΔΕΤΕ).

Τα τιμολόγια της Aegean PowerΤα νέα της οικιακά τιμολόγια, με μειώσεις 6 - 16% από τις χρεώσεις της ΔΕΗ στην κατανάλωση ηλεκτρικού, έδωσε στη δημοσιότητα η Aegean Power, συμφερόντων Δημήτρη Μελισσανίδη και Βασίλη Μηλιώνη. Oι αντίστοιχες εκπτώσεις στα επαγγελματικά τιμολόγια κυμαίνονται από 3 - 20%, ανάλογα με την κατηγορία του τιμολογίου και την κατανάλωση.Στα οικιακά τιμολόγια η εταιρεία έχει κατηγοριοποιήσει τα πακέτα σε καταναλώσεις 1.000, 1.700, 2.400, 3.500 kWh ανά τετράμηνο και σε απεριόριστες. Στη δε κατηγορία των 1.700 kWh, που αφορά συντριπτικό ποσοστό των οικιακών καταναλώσεων, προσφέρει έκπτωση έναντι του ισχύοντος τιμολογίου της ΔΕΗ κατά 6% στη μονοφασική παροχή και 16% στην τριφασική. Ωστόσο, σε περίπτωση υπέρβασης της κατανάλωσης αυτής αυξάνεται και η χρέωση.Στους εμπορικούς πελάτες η Aegean Power προσφέρει, ανάλογα με την

κατηγορία στην οποία ανήκουν, εκπτώσεις από 6 - 18,5%. Ειδικότερα, οι μεσοσταθμικές χρεώσεις ανά κατηγορία είναι μικρότερες κατά τα εξής ποσοστά:• Γ21…9%, • Γ22…7,5%, • Γ23…18,5%• Γ21β…9%• Γ22β…7%• Γ23β…6%Στα επαγγελματικά τιμολόγια τη μεγαλύτερη έκπτωση προσφέρει στο τιμολόγιο Γ21 (γενικής χρήσης), η οποία μπορεί να ανέρχεται σε 20% για καταναλώσεις έως 200 ευρώ και σε 10% για τις πέραν των 200 ευρώ καταναλώσεις.Συνολικά, με βάση τα όσα υποστηρίζει η Aegean Power, οι τιμές της είναι χαμηλότερες από τις αντίστοιχες της ΔΕΗ όσον αφορά τις «ανταγωνιστικές χρεώσεις», αλλά ταυτίζονται όσον αφορά τις «μονοπωλιακές - ρυθμιζόμενες χρεώσεις», δεν έχουν πάγιο, έχουν σταθερή χρέωση ανά κιλοβατώρα και διακρίνονται για τον ξεκάθαρο τρόπο τιμολόγησης, ο οποίος επιτρέπει άμεσες συγκρίσεις.

Η ΔΕΗ αντεπιτίθεται Η ΔΕΗ ανασυντάσσει τις δυνάμεις της και αναζητεί ένα πιο πελατοκεντρικό προφίλ, έχοντας προσθέσει στο δυναμικό της τον νέο επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Εμπορίας, τον κ. Λάζαρο Kαραλάζο. Η διοίκηση της ΔΕΗ εκτιμά ότι, πλέον, το μερίδιο της αγοράς της κρατικής επιχείρησης στη λιανική είναι στο 95% περίπου. Πάντως τα τιμολόγια της ΔΕΗ, όπως ισχύουν από 1ης Ιανουαρίου, μετά την αναδιάρθρωση, αφήνουν περιθώρια στις περισσότερες περιπτώσεις για παροχή εκπτώσεων εκ μέρους των προμηθευτών. Η ΔΕΗ λοιπόν, επιχειρώντας να περιορίσει τις απώλειες πελατών υπέρ των ιδιωτικών εταιρειών, ετοιμάζει τα λεγόμενα «πακέτα ενεργειακών προϊόντων» που θα περιλαμβάνουν από συμβουλές για εξοικονόμηση ενέργειας μέχρι και χρηματοδότηση πελατών για ενεργειακή αναβάθμιση. Παράλληλα, η ΔEH προχωρεί στην αναβάθμιση των περίπου 80 μεγάλων καταστημάτων της σε όλη τη χώρα, καθώς και στην αναβάθμιση της ιστοσελίδας της στο διαδίκτυο, η οποία μετατρέπεται σε εταιρικό site εξυπηρέτησης πελατών, αντίστοιχο με τις ιστοσελίδες των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας.H επιθετική πολιτική της επιχείρησης επικεντρώνεται στους εμπορικούς καταναλωτές (η ΔΕΗ έχει απολέσει 65.000 πελάτες), οι οποίοι αποτελούν το πιο κερδοφόρο πελατολόγιο. H διατήρηση αυτής της κατηγορίας πελατών στη ΔEH, αλλά και η επιστροφή τουλάχιστον των μεγάλων καταναλωτών από τους ανταγωνιστές, είναι το μεγάλο στοίχημα για τη διοίκηση της ΔΕΗ σε αυτόν τον τομέα.Σε ό,τι αφορά τους οικιακούς καταναλωτές, η ΔEH έχει εγκρίνει ήδη τον προϋπολογισμό ύψους περίπου 20 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση των 82 μεγάλων καταστημάτων της, διαδικασία η οποία έχει ξεκινήσει με 4 από

Τιμοκατάλογος για οικιακούς καταναλωτές της Aegean Power

Energy Σύνολο kWh Μηνιαία Χρέωση Χρέωση Home Pack για το 4μηνο χρέωση ευρώ/kWh ευρώ/kWh για ημερήσια σε ευρώ για επιπλέον για νυχτερινή κατανάλωση ημερήσια κατανάλωση κατανάλωση

1.000 0 - 1.000 25 0,149 0,05 1.700 0 - 1.700 45 0,159(έως 0,05 2.000 kWh 0,250 (2.000+ kWh) 2.400 0 - 2.400 75 0,179 0,05 3.500 0 - 3.500 110 0,189 0,05 Unlimited 0 - 5.000 160 0,179 0,05

25

αυτά να είναι ήδη έτοιμα. Παράλληλα σχεδιάζει την επέκταση της γραμμής 10500 -που αυτήν τη στιγμή λειτουργεί μόνο στην Αττική- σε ολόκληρη τη χώρα. H μεγαλύτερη καινοτομία ωστόσο θα είναι η αναβάθμιση της ιστοσελίδας της εταιρείας, αλλά και η αξιοποίηση των «έξυπνων» κινητών Android και iPhone. Πιο συγκεκριμένα, η νέα ιστοσελίδα θα δίνει στους επισκέπτες της τη δυνατότητα πληρωμής λογαριασμών, θα διαθέτει εταιρική τηλεόραση τύπου YouTube, όπου θα προβάλλονται οι διάφορες δραστηριότητες της επιχείρησης, ενώ θα φιλοξενεί και τη δυνατότητα χρήσης της υπηρεσίας Flickr για φωτογραφικό και εταιρικό υλικό για τους δημοσιογράφους. Επίσης, μέσω της σύνδεσης μετρητή με το τηλέφωνο, ο καταναλωτής θα μπορεί να έχει real time (σε πραγματικό χρόνο) ενημέρωση για την κατανάλωσή του αποφεύγοντας έτσι τους «έναντι λογαριασμούς».

Τα διλήμματα των καταναλωτώνΣημαντικό πρόβλημα για τον καταναλωτή, που καλείται να αποφασίσει αν τον συμφέρει να εγκαταλείψει τη ΔΕΗ για να επιλέξει ιδιώτη πάροχο, αποτελεί το γεγονός ότι οι τιμοκατάλογοι των ιδιωτικών εταιρειών δεν είναι πάντοτε ευθέως συγκρίσιμοι. Ιδιαίτερα με εκείνους της ΔΕΗ, οι οποίοι μετά την αναδιάρθρωσή τους, η οποία ισχύει από 1ης Ιανουαρίου, βασίζονται πλέον σε καινούργιες βάσεις. Το θέμα αυτό αναμένεται να λυθεί με τον κώδικα της λιανικής αγοράς ρεύματος που έχει ετοιμάσει η ΡΑΕ και πρόκειται να ενσωματωθεί, μέχρι το τέλος Μαρτίου, στην ελληνική νομοθεσία ως συμμόρφωση στο λεγόμενο «3ο ενεργειακό πακέτο» της Κομισιόν.Σε κάθε περίπτωση ο καταναλωτής πρέπει να έχει υπόψη του τα εξής:• Oι διαφοροποιήσεις στα τιμολόγια των εταιρειών έναντι της ΔΕΗ αφορούν το κόστος ενέργειας και της χρήσης δικτύου (περίπου το 50% ενός λογαριασμού ρεύματος) και όχι τις υπόλοιπες «μη ανταγωνιστικές - ρυθμιζόμενες χρεώσεις», όπως είναι οι φόροι, το τέλος ΑΠΕ κ.ά. Επίσης αφορούν κυρίως το ημερήσιο ρεύμα. Το νυχτερινό το χρεώνουν όλοι (ΔΕΗ και ιδιώτες) περίπου το ίδιο. • Προεπιλέγοντας πακέτο από μια

εταιρεία, ο καταναλωτής ουσιαστικά πληρώνει τις κιλοβατώρες που αντιστοιχούν σε αυτό, είτε τις καταναλώσει είτε όχι. Άρα έχει μεγάλη σημασία να κάνει σωστή επιλογή πακέτου.• Τα πακέτα των εταιρειών, με τα οποία αγοράζει κανείς συγκεκριμένες κιλοβατώρες, δίνουν το πλεονέκτημα ότι, αν ο καταναλωτής κάνει τη συνήθη χρήση ηλεκτρικού, γνωρίζει ακριβώς πόσο θα του στοιχίσει το ρεύμα στον οικογενειακό του προϋπολογισμό.• Εάν ο καταναλωτής χρειαστεί περισσότερες κιλοβατώρες από εκείνες που αντιστοιχούν στο πακέτο που συμφώνησε, τότε πληρώνει το παραπάνω ρεύμα σε τιμές που πρακτικά είναι ίδιες με εκείνες της ΔΕΗ.• Αν ο καταναλωτής δει, αφού ολοκληρωθεί το πακέτο που έχει αγοράσει, ότι τον συμφέρει να αλλάξει πακέτο και να μπει σε άλλη κατηγορία, μπορεί να το κάνει πολύ απλά με ένα τηλεφώνημα. Το ίδιο συμβαίνει εάν θέλει για κάποια περίοδο του χρόνου (π.χ. το καλοκαίρι) να αλλάξει κατηγορία.• Για περιπτώσεις, όπως εξοχικά κ.ά., όπου δεν υπάρχει συνεχής κατανάλωση, υπάρχει η δυνατότητα να πληρώνει κανείς με την κιλοβατώρα, με χαμηλότερη τιμή και με ένα σχετικά μικρό πάγιο της τάξης των 5 ευρώ τον μήνα.

26

08«ΣΥΝΑΣΠΙΖOΝΤΑΙ»OΙ ΙΔΙΩΤΕΣ ΤOΥ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥΚοινό μέτωπο απέναντι στις στρεβλώσεις σχηματίζουν οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί. Στόχος είναι η δημιουργία ενός ανταγωνιστικού και σύγχρονου περιβάλλοντος στην ενέργεια. Oι ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί θεωρούν ότι η ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να εξελιχτεί σε μια καθ’ όλα σύγχρονη αγορά, αν εκλείψουν οι στρεβλώσεις και δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την υιοθέτηση ενός μοντέλου αγοράς με διμερείς συμβάσεις για τον κύριο όγκο των συναλλαγών, παράγωγα προϊόντα για την εξισορρόπηση κινδύνων και ένα pool (ιδιότυπο χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας), το οποίο θα χρησιμοποιείται ως spot αγορά εξισορρόπησης-όψεως.

Ηλεκτρισμός

Το οριστικό τέλος των στρεβλώσεων στην αγορά ηλεκτρισμού και στη λειτουργία της με όρους πραγματικού ανταγωνισμού ζητούν οι ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί, οι οποίοι βλέπουν εξαιτίας των στρεβλώσεων που επικρατούν, να απαξιώνονται επενδύσεις της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ. Όπως τόνισε πρόσφατα ο γενικός διευθυντής του ΕΣΑΗ καθηγητής Μανόλης Κακαράς, η ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να εξελιχτεί σε μια καθ’ όλα σύγχρονη αγορά, αν εκλείψουν οι στρεβλώσεις και δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την υιοθέτηση ενός μοντέλου αγοράς με διμερείς συμβάσεις για τον κύριο όγκο των συναλλαγών, παράγωγα προϊόντα για την εξισορρόπηση κινδύνων και ένα pool (ιδιότυπο χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας), το οποίο θα χρησιμοποιείται ως spot αγορά εξισορρόπησης-όψεως.Επί της ουσίας οι ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί τάσσονται υπέρ της αλλαγής του τρόπου λειτουργίας της αγοράς με το υποχρεωτικό pool και τη μετεξέλιξή του σε ένα νέο μοντέλο με χρήση όλων των σύγχρονων εργαλείων που υπάρχουν σε άλλες πιο εξελιγμένες αγορές.Oι ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί υπό τις παρούσες συνθήκες της

αγοράς ουσιαστικά «διώκονται» όταν μάλιστα στο παρελθόν κλήθηκαν να συνεισφέρουν στην απελευθέρωση της αγοράς υπό συγκεκριμένους όρους που απαγόρευαν την επένδυση σε άλλο καύσιμο πλην του φυσικού αερίου. Σήμερα βεβαίως η λειτουργία της αγοράς ουσιαστικά καθιστά απαγορευτική τη λειτουργία των μονάδων αυτών, δηλαδή «ουσιαστικά διώκονται όσοι επενδύουν σε αυτόν τον τομέα», όπως έχει χαρακτηριστικά τονίσει ο κ. Κακαράς.Η παράταση των στρεβλώσεων που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή στην αγορά οδηγεί σε απώλειες και για την ελληνική οικονομία, καθώς απαξιώνονται τεχνητά σημαντικές επενδύσεις, επίσης παρέχει λανθασμένα σήματα ως προς την ανάγκη και τον χαρακτήρα των απαιτούμενων νέων επενδύσεων, συσσωρεύοντας παράλληλα χρέη και άλυτα προβλήματα, τα οποία απειλούν τη μελλοντική επάρκεια και αξιοπιστία του συστήματος ηλεκτροπαραγωγής και την ομαλή εξέλιξη των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Κατά συνέπεια είναι απαραίτητη η εξυγίανση της χονδρεμπορικής αγοράς και ο εξορθολογισμός των υπέρμετρων, μονοπωλιακών χρεώσεων και του παραγωγικού μείγματος, ώστε

27να επιτευχθεί βραχυπρόθεσμα σταθερότητα στο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και μακροπρόθεσμα μείωση των τιμολογίων.Oι ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί θεωρούν ότι η πλέον ενδεδειγμένη και βιώσιμη λύση για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι η μεγιστοποίηση της χρήσης των νέων, σύγχρονων, αποδοτικών και ευέλικτων μονάδων φυσικού αερίου, οι οποίες αποτελούν προϋπόθεση και για τη μεγιστοποίηση της συνεισφοράς των ΑΠΕ. Σε αυτήν τη βάση, απαιτείται ο σχεδιασμός του νέου ενεργειακού μείγματος της Ελλάδας να δίνει έμφαση στην υψηλή αποδοτικότητα και στην ευελιξία των παραγωγικών μονάδων, καθώς και στη μείωση των εκπομπών CO2, ώστε να εξασφαλιστεί η οικονομικά και περιβαλλοντικά αποδεκτή κάλυψη της ζήτησης, αλλά και η ευστάθεια του δικτύου κατά τη μετάβαση στην οικονομία του χαμηλού άνθρακα.

ΙΤOΈνα ακόμη σημαντικό ζήτημα της αγοράς αφορά το μοντέλο που έχει επιλέξει η κυβέρνηση για τον διαχωρισμό της ΔΕΗ, το περίφημο ΙΤO, ή αλλιώς Independent Transmission Operator. Το μήνυμα των ιδιωτών είναι ότι δεν θα δεχτούν ούτε για μία ημέρα η λειτουργία της αγοράς να γίνεται από τη ΔΕΗ. Σύμφωνα με τη θέση του ΕΣΑΗ μπορεί η κυβέρνηση να επέλεξε την τρίτη λύση του ΙΤO, όμως θα πρέπει «να εφαρμόσει στο ακέραιο το σύνολο των προβλέψεων και των κεφαλαίων που περιλαμβάνονται στη συγκεκριμένη λύση». Με απλά λόγια, το μοντέλο ΙΤO μπορεί να διατηρεί υπό την ιδιοκτησία της ΔΕΗ τα δίκτυα, ωστόσο σύμφωνα με τις προβλέψεις της γνωστής και ως «τρίτης λύσης», η λειτουργία της ημερήσιας αγοράς και το dispatching των μονάδων θα γίνονται από ανεξάρτητο φορέα και όχι από τη

ΔΕΗ. Ακόμη πιο απλά, ο ΙΤO μπορεί να καταργεί τον ΔΕΣΜΗΕ όπως τον γνωρίζαμε, ωστόσο δημιουργεί έναν νέο ΔΕΣΜΗΕ, χωρίς τα δίκτυα, χωρίς τη ΜΑΣΜ, αλλά με τον Άγιο Στέφανο.Τις θέσεις αυτές διατύπωσε ο ΕΣΑΗ, στον οποίο εκπροσωπείται το σύνολο των Ελλήνων ανεξάρτητων ηλεκτροπαραγωγών (Όμιλος Ελλάκτωρ - Elpedison, Όμιλος ΕΛΠΕ - Elpedison, Όμιλος ΓΕΚ Τέρνα - Ήρων, Όμιλος Μυτιληναίου - Protergia) σε επιστολή που απέστειλε πρόσφατα στην αρμόδια υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τίνα Μπιρμπίλη και η οποία κοινοποιήθηκε προς τη διοίκηση της ΔΕΗ. Στην επιστολή καθίσταται σαφής η «δυσφορία» των Ελλήνων

ανεξάρτητων ηλεκτροπαραγωγών, για το γεγονός ότι το πόρισμα της επιτροπής που είχε συσταθεί για την προετοιμασία της εναρμόνισης των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου στο τρίτο πακέτο, επί της ουσίας αγνοήθηκε. Στη συνέχεια της επιστολής ωστόσο καθίσταται σαφές ότι ο ΕΣΑΗ δεν πρόκειται επ’ ουδενί να δεχτεί η λειτουργία της αγοράς να παραμείνει υπό τον έλεγχο του κυρίαρχου «παίκτη», προοπτική που διασφαλίζει με μαθηματική ακρίβεια τη διατήρηση των υφιστάμενων στρεβλώσεων στην αγορά και των προβλημάτων που συνεχίζουν να υφίστανται στο μοντέλο χονδρεμπορικής αγοράς όπως σήμερα αυτό λειτουργεί.

Η πρόταση της επιτροπήςΗ πρόταση της επιτροπής, που δεν υιοθετήθηκε, προτείνει τη δημιουργία ενός παράλληλου μηχανισμού. Η βασική ιδέα της πρότασης είναι ότι η ΔΕΗ δεν μπορεί να ελέγχει το Κέντρο Κατανομής του Αγίου Στεφάνου, την υπηρεσία δηλαδή του ΔΕΣΜΗΕ που από την ημέρα σύστασής του έχει την ευθύνη για τη λειτουργία του συστήματος ηλεκτρισμού στους τομείς της Νοτίου και της Δυτικής Ελλάδας. Γι’ αυτό και προτείνει τη δημιουργία μιας κατά κάποιον τρόπο ανεξάρτητης υπηρεσίας που θα αναλάβει τον ρόλο της λειτουργίας του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού, της αγοράς αποκλίσεων, πιθανόν και την εκκαθάριση της λεγόμενης «προηγούμενης ημέρας». Διότι το στοιχείο-κλειδί για τη φερεγγυότητα του νέου συστήματος ΙΤO, όπως διαπίστωσε η επιτροπή, είναι το ποιος «τρέχει» την καθημερινή λειτουργία του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού και της αγοράς αποκλίσεων. Από την πλευρά της ΔΕΗ, η πρόταση μελετάται και υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να γίνει δεκτή,

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρά και σε νέες μεταρρυθμίσεις που αλλάζουν το ευρωπαϊκό τοπίο του ηλεκτρισμού: στη σταδιακή συνένωση των Ρυθμιστών μέσα από τον Ευρωπαίο Ρυθμιστή, στη σταδιακή συνένωση των Διαχειριστών μέσω του Ευρωπαίου Διαχειριστή (που ήδη λειτουργεί με τη συνένωση σε έναν ενιαίο Διαχειριστή για τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης), στη συνένωση των περιφερειακών αγορών, καθώς και στη διαμόρφωση ενός επιχειρηματικού πλάνου επενδύσεων για νέες γραμμές μεταφοράς υπερυψηλής τάσης με ορίζοντα το 2015

28

εφόσον επιλυόταν το θέμα των ζημιών του ΔΕΣΜΗΕ.

Το αύριο της αγοράςOι ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί θεωρούν ότι η ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να εξελιχτεί σε μια καθ’ όλα σύγχρονη αγορά, αν εκλείψουν οι στρεβλώσεις και δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την υιοθέτηση ενός μοντέλου αγοράς με διμερείς συμβάσεις για τον κύριο όγκο των συναλλαγών, παράγωγα προϊόντα για την εξισορρόπηση κινδύνων και ένα pool, το οποίο θα χρησιμοποιείται ως spot αγορά εξισορρόπησης.Επί της ουσίας οι ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί τάσσονται υπέρ της αλλαγής του τρόπου λειτουργίας της αγοράς με το υποχρεωτικό pool και τη μετεξέλιξή του σε ένα νέο μοντέλο με χρήση όλων των σύγχρονων εργαλείων που υπάρχουν σε άλλες πιο εξελιγμένες αγορές.Φυσικά εκτός από τις προβλέψεις του ενεργειακού κεφαλαίου του Μνημονίου, που επιζητά την προσαρμογή στο «3ο ενεργειακό πακέτο» μέτρων για την ενεργειακή αγορά εδώ και τώρα, ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρά και σε νέες μεταρρυθμίσεις που αλλάζουν το ευρωπαϊκό τοπίο του ηλεκτρισμού: στη σταδιακή συνένωση των Ρυθμιστών μέσα από τον Ευρωπαίο Ρυθμιστή, στη σταδιακή συνένωση των Διαχειριστών μέσω του Ευρωπαίου Διαχειριστή (που ήδη λειτουργεί με τη συνένωση σε έναν

ενιαίο Διαχειριστή για τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης), στη συνένωση των περιφερειακών αγορών, αλλά και στη διαμόρφωση ενός επιχειρηματικού πλάνου επενδύσεων για νέες γραμμές μεταφοράς υπερυψηλής τάσης με ορίζοντα το 2015. Υπό αυτό το πρίσμα, για την επόμενη μέρα η αγορά επικεντρώνεται σε ένα φάσμα θεμάτων όπως το δικαίωμα πρόσβασης σε διαθέσιμα καύσιμα για ηλεκτροπαραγωγή, το δικαίωμα οικονομικής πρόσβασης σε δίκτυα και στη διασυνοριακή περιφερειακή αγορά, στην ανάπτυξη διμερών συμβάσεων παραγωγών και καταναλωτών, στο ελεύθερο εμπόριο δυναμικοτήτων, στην εφαρμογή εμπορικών επικουρικών υπηρεσιών και διακοπτόμενων συμβάσεων, στην οικονομική τιμολόγηση των μεγάλων καταναλωτών σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά τους και στην κατάργηση των συμβάσεων προσχώρησης, και όλα αυτά στα πλαίσια μιας ρευστοποιημένης δευτερογενούς αγοράς που θα επέλθει σταδιακά με την οικονομική ανάπτυξη. Πρόκειται για τις αλλαγές εκείνες που θα καταστήσουν την αγορά ανταγωνιστική και εύρωστη και τα οποία λείπουν από την ελληνική αγορά ενέργειας.

30

09ΝΕOΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΠΡOΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝΣημαντικές διευκολύνσεις προς τους καταναλωτές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου στη χώρα μας προβλέπει ο νέος Κώδικας Προμήθειας που πρόκειται να υπογράψει, βάσει των δεσμεύσεων του Μνημονίου για την εφαρμογή του «3ου ενεργειακού πακέτου», η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Τίνα Μπιρμπίλη. Η εφαρμογή του Κώδικα αποτελεί μέρος των υποχρεώσεων που έχει η χώρα μας για προσαρμογή της νομοθεσίας στο λεγόμενο «3ο ενεργειακό πακέτο».

Αγορά ενέργειας

Με τον νέο Κώδικα θα υπάρχει μια περισσότερο ευέλικτη διαδικασία για την αποπληρωμή των λογαριασμών. Το περιθώριο θα φτάνει τους 3,5 μήνες, ενώ για τις κοινωνικά ευαίσθητες ομάδες θα απαγορευτεί η διακοπή ηλεκτροδότησης. Επίσης, προβλέπεται η καταβολή των χρεών σε δόσεις και επιβάλλεται η ενημέρωση των καταναλωτών δύο μήνες πριν από την αναπροσαρμογή των τιμολογίων. Βάσει του Μνημονίου, η νομοθέτηση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του Μαρτίου. Αναλυτικότερα ο νέος Κώδικας Προμήθειας προβλέπει:

Ενιαία τιμολογιακή πολιτική• Με τον νέο Κώδικα όλοι οι προμηθευτές θα είναι υποχρεωμένοι να δημοσιοποιούν τις κατηγορίες και τις δομές των τιμολογίων τους, ενώ και η ΡΑΕ στην ιστοσελίδα της θα δημοσιοποιεί τα συγκεκριμένα στοιχεία αλλά και θα μπορεί να προβαίνει και σε συγκρίσεις των τιμολογίων των προμηθευτών. Πρακτικά ο κάθε προμηθευτής οφείλει να εφαρμόζει την ίδια τιμολογιακή πολιτική για συγκεκριμένη ομάδα καταναλωτών και είναι υποχρεωμένος να προμηθεύσει με ηλεκτρική ενέργεια οποιονδήποτε πελάτη του το ζητήσει, εφόσον ανήκει σε μία από τις κατηγορίες πελατών του.

• O νέος Κώδικας ορίζει ως ελάχιστη διάρκεια της Σύμβασης Προμήθειας το ένα έτος, ενώ ο προμηθευτής μπορεί να βάλει πρόσθετους όρους στη Σύμβαση αναφορικά με τη διάρκεια ισχύος της και την αποζημίωση που θα δικαιούται εφόσον η Σύμβαση καταγγελθεί από τον πελάτη πριν από την παρέλευση του ελάχιστου χρόνου παραμονής. • Η παρεχόμενη προθεσμία στον προηγούμενο Κώδικα για τη λύση της σύμβασης ήταν τουλάχιστον τρεις μήνες, σε περίπτωση καταγγελίας από τον πελάτη, και δώδεκα μήνες, σε περίπτωση που η καταγγελία γίνει από τον προμηθευτή, ενώ με τον νέο Κώδικα, ο πελάτης δύναται οποτεδήποτε και αναίτια να καταγγείλει τη Σύμβαση Προμήθειας. Η καταγγελία της Σύμβασης Προμήθειας από πελάτη ουδεμία συνέπεια, οικονομική ή άλλης φύσεως, συνεπάγεται σε βάρος του πελάτη, με εξαίρεση την περίπτωση που η Σύμβαση Προμήθειας περιλαμβάνει πρόσθετους όρους αναφορικά με τον ελάχιστο χρόνο παραμονής της σε ισχύ και της αποζημίωσης που δικαιούται ο προμηθευτής αν η Σύμβαση καταγγελθεί από τον πελάτη πριν από την παρέλευση του συγκεκριμένου χρόνου. • Oι πρόσθετοι όροι στις Συμβάσεις

31

????

32αναγράφονται ρητά και πάντοτε σε συνδυασμό με την αναγραφή των ευνοϊκότερων όρων που παρέχονται στον πελάτη ως αντιστάθμισμα, καθώς και των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων που απορρέουν από το σύνολο των πρόσθετων αυτών όρων.• Εάν η Σύμβαση καταγγελθεί από τον πελάτη, η λύση της γίνεται ύστερα από έναν μήνα.• Με τον νέο Κώδικα ο προμηθευτής μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση προμήθειας μόνον όταν ο πελάτης θεωρηθεί «υπερήμερος» ως προς την εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών, και παραβιάζει λοιπούς αλλά ουσιώδεις όρους της Σύμβασης.

Αμφισβήτηση οφειλής Επιπλέον παρέχονται πολλές δυνατότητες στον πελάτη για την εξόφληση του λογαριασμού του. • Αν δεν πληρώσει εντός 20 ημερών τον λογαριασμό, η οφειλή αναγράφεται έπειτα από δύο μήνες στον επόμενο και, αν πάλι δεν υπάρξει εξόφληση, ο προμηθευτής προβαίνει σε διαδοχικές προειδοποιήσεις με 10ήμερη προθεσμία πριν κηρύξει τον πελάτη του «υπερήμερο». Όλη αυτή η διαδικασία μπορεί να κρατήσει 3,5 μήνες και αν, στο μεταξύ, ο πελάτης προσφύγει σε ένδικα μέσα ή αμφισβητήσει εξωδίκως το ύψος των οφειλών, ο προμηθευτής δεν μπορεί να καταγγείλει τη Σύμβαση. Εάν, πάντως, χάσει ο πελάτης την ένδικη μάχη, η καταβολή της οφειλής γίνεται έντοκα.• Ακόμη πιο προνομιακή είναι η περίπτωση κατά την οποία ο πελάτης ανήκει σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (νοικοκυριά με περιορισμένες δυνατότητες, είναι άνω των 65 ετών, έχει σοβαρά προβλήματα, χρειάζεται μηχανική υποστήριξη κ.ά.). Για αυτούς τους πελάτες απαγορεύεται η διακοπή της ηλεκτροδότησης για περιόδους

από τον Δεκέμβριο έως τον Μάρτιο, καθώς και κατά το δίμηνο Ιουλίου - Αυγούστου, ενώ ο προμηθευτής πρέπει να δίνει τη δυνατότητα εξόφλησης των λογαριασμών σε δόσεις. • O νέος Κώδικας δίνει τη δυνατότητα στον προμηθευτή να ζητήσει καταβολή εγγύησης από τον πελάτη για κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας που να μην υπερβαίνει το χρονικό διάστημα των δύο μηνών όταν στον προηγούμενο Κώδικα το διάστημα αυτό ήταν τρεις μήνες.

• Επιπρόσθετα, επιτρέπεται η εκχώρηση σύμβασης προμήθειας σε τρίτο πρόσωπο (με τη σύμφωνη γνώμη του πελάτη), η οποία υποχρεώνει τον προμηθευτή να καταρτίσει «Κώδικα Δεοντολογίας Επικοινωνίας με Πελάτη»

O νέος Κώδικας προβλέπει μια περισσότερο ευέλικτη διαδικασία για την αποπληρωμή των λογαριασμών αερίου και ηλεκτρικού. Το περιθώριο θα φτάνει τους 3,5 μήνες, ενώ για τις κοινωνικά ευαίσθητες ομάδες θα απαγορευτεί η διακοπή ηλεκτροδότησης. Επίσης, προβλέπεται η καταβολή των χρεών σε δόσεις και επιβάλλεται η ενημέρωση των καταναλωτών δύο μήνες πριν από την αναπροσαρμογή των τιμολογίων. Βάσει του Μνημονίου, η νομοθέτηση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του Μαρτίου

33

και «Έντυπο Υπηρεσιών Ηλεκτρικής Ενέργειας», καθώς και να ενημερώνει τον πελάτη μέσα από τον λογαριασμό κατανάλωσης για ιστορικά και στατιστικά στοιχεία της κατανάλωσής του, καθώς και για την ποσοστιαία συνεισφορά των διαφόρων πηγών ενέργειας στο συνολικό ενεργειακό του μείγμα.

Προειδοποίηση πριν από τις αυξήσεις • Της αύξησης των τιμολογίων από τον προμηθευτή θα πρέπει να προηγείται ένα δίμηνο, πριν να υπάρξει σχετική γνωστοποίηση προς τον πελάτη.• Σε σχέση δε με το ζήτημα του «Τελευταίου Καταφυγίου» διευκρινίζεται ότι αυτό αφορά δυο διαφορετικές υπηρεσίες: τον Προμηθευτή Τελευταίου Καταφυγίου (ΠΤΚ), που σχετίζεται με την προσωρινή προμήθεια πελάτη που έχει μείνει χωρίς προμηθευτή με υπαιτιότητα του προμηθευτή του και όχι του ιδίου, καθώς και τον Προμηθευτή Καθολικής Υπηρεσίας (ΠΚΥ), που σχετίζεται με προμήθεια πελάτη που δεν ενδιαφέρεται ή δεν μπορεί να βρει προμηθευτή στην ανταγωνιστική αγορά. Η υποχρέωση ισχύει μόνο για οικιακούς καταναλωτές και ενδεχομένως και για μικρούς εμπορικούς καταναλωτές στη χαμηλή τάση και όχι για τις μεγάλες επιχειρήσεις.Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι ο

αρχικός σχεδιασμός αφορούσε τον Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρισμού, ωστόσο επιλογή της υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής είναι οι ευνοϊκές ρυθμίσεις να ισχύσουν και για τους αυξανόμενους καταναλωτές φυσικού αερίου.

Μεγάλα οφέλη για τους καταναλωτές O Κώδικας Προμήθειας θα εφαρμοστεί σε πακέτο, τόσο για τους καταναλωτές ηλεκτρισμού όσο και για τους καταναλωτές φυσικού αερίου. Τα οφέλη, στη λογική της προστασίας τους, θα είναι σημαντικά, καθώς μεταξύ άλλων:• Oι καταναλωτές θα μπορούν να αλλάζουν προμηθευτή χωρίς κάποια συνέπεια για αυτούς, εκτός εάν υπάρχουν διαφορετικές προβλέψεις, που όμως θα πρέπει να αναγράφονται ως πρόσθετοι όροι με σαφήνεια στη Σύμβαση.• Oι προμηθευτές θα πρέπει να προειδοποιούν δύο μήνες πριν για τυχόν αυξήσεις των τιμολογίων τους.• Oι καταναλωτές θα μπορούν να αμφισβητούν τις χρεώσεις σε μία διαδικασία που ουσιαστικά μπορεί να τους χορηγήσει παράταση διάρκειας 3,5 μηνών για την εξόφληση ενός λογαριασμού, η οποία πάντως θα

γίνεται έντοκα εφόσον δικαιωθούν οι προμηθευτές από τα ένδικα μέσα.• Για ευάλωτες ομάδες καταναλωτών θα προβλέπεται διαδικασία εξόφλησης των λογαριασμών με δόσεις, ενώ θα απαγορεύεται η διακοπή της παροχής ρεύματος ή φυσικού αερίου στο διάστημα Δεκεμβρίου - Μαρτίου και Ιουλίου - Αυγούστου.

34

10ΦΑΚΕΛOΣ: Η ΝΕΑ ΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΓΧΩΡΙΩΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΩΝ

Κοιτάσματα υδρογονανθράκων Του Χάρη Φλουδόπουλου

35

Προσκλητήριο σε όλους τους εγχώριους και διεθνείς επενδυτές της αγοράς έρευνας και παραγωγής πετρελαίου απευθύνει η κυβέρνηση, η οποία έχει ήδη θέσει σε διαβούλευση το νέο νομοσχέδιο για τη σύσταση του φορέα που θα προχωρήσει στις πρώτες παραχωρήσεις. O φορέας αυτός καλείται να πραγματοποιήσει για πρώτη φορά από τη δεκαετία του ‘80 νέο γύρο παραχωρήσεων, που θα επαναφέρει την Ελλάδα στο επίκεντρο του πετρελαϊκού επενδυτικού ενδιαφέροντος. Ποιες περιοχές παρουσιάζουν ενδιαφέρον; Τι γίνεται με την Κρήτη και την Κύπρο; Τα «έτοιμα» και τα «υψηλού ρίσκου».

Η δημιουργία του φορέα θα μας επιτρέψει να εκμεταλλευτούμε τον ορυκτό πλούτο της πατρίδας μας, έναν πλούτο που για πολλά χρόνια μένει ανεκμετάλλευτος σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε όλον τον κόσμο, αλλά και στις γειτονικές χώρες της Μεσογείου, τονίζει ο αρμόδιος υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννης Μανιάτης. O φορέας θα στελεχωθεί με τον μικρότερο δυνατό αριθμό προσωπικού ώστε να έχει ελάχιστο λειτουργικό κόστος. Από το πρώτο στάδιο λειτουργίας του θα αξιοποιήσει τη διεθνή και εθνική εμπειρία με τρόπο διαφανή, αξιοκρατικό προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος και της εθνικής οικονομίας και με πλήρη σεβασμό στις αυστηρότερες περιβαλλοντικές προδιαγραφές, όπως ξεκαθαρίζει ο κ. Μανιάτης.

Καλύπτεται το κενόΠράγματι, μέχρι σήμερα, ακόμη και εάν χτύπαγαν την πόρτα της κυβέρνησης οι μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου για να επενδύσουν στην Ελλάδα στον τομέα της έρευνας και παραγωγής πετρελαίου, αυτό δεν θα ήταν εφικτό καθώς δεν υπάρχει το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο. Με βάση ωστόσο τις προβλέψεις του νομοσχεδίου, μέσα σε περίοδο 18 μηνών αναμένεται

να ξεκινήσει ο πρώτος γύρος παραχωρήσεων που θα βάλει ξανά την Ελλάδα στον επενδυτικό χάρτη του πετρελαίου για πρώτη φορά ύστερα από τρεις δεκαετίες. Και εάν το διάστημα των 18 μηνών φαίνεται εκ πρώτης όψεως μεγάλο, με τα δεδομένα της αγοράς αυτό δεν ισχύει, αρκεί μάλιστα να αναφερθεί ότι στην Κύπρο η αντίστοιχη διαδικασία κράτησε πάνω από 3 χρόνια.

Non exclusive dataΊσως η σημαντικότερη πρόβλεψη του νέου νόμου είναι η εισαγωγή των συμβάσεων non exclusive data. Ειδικότερα ο φορέας μπορεί να συνάπτει συμβάσεις με διεθνείς εταιρείες ερευνών, οι οποίες θα συγκεντρώνουν ερευνητικά δεδομένα, χωρίς το Δημόσιο να καταβάλλει ούτε ένα ευρώ, με αντάλλαγμα οι εταιρείες αυτές να εκμεταλλεύονται τις μελέτες. Η ίδια διαδικασία ακολουθήθηκε με απόλυτη επιτυχία στην Κύπρο, η οποία παραχώρησε δικαιώματα non exclusive surveys σε εξειδικευμένες εταιρείες, οι οποίες με τη σειρά τους παρουσίασαν σε ενδιαφερόμενους επενδυτές τα ευρήματα και στη συνέχεια ολοκληρώθηκε με επιτυχία η παραχώρηση του block «Κύπρος 1», χωρίς το κυπριακό κράτος να επιβαρυνθεί από τη διαδικασία.Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά τη σύσταση του φορέα και αφού διαπιστωθεί ανάλογο ενδιαφέρον, μελετάται να γίνει η απαραίτητη θεσμική προετοιμασία ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους επενδυτές για τη διαδικασία open door, δηλαδή να μπορούν οι επενδυτές να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για μια συγκεκριμένη περιοχή (ακόμη και εάν αυτή δεν έχει δημοπρατηθεί από τον φορέα), η οποία

Tο γεγονός ότι σε γειτονικές λεκάνες (στην Ιταλία, στα ανοιχτά της Απούνια και στα Απένινα) έχουν ανευρεθεί κοιτάσματα, έχει αλλάξει τα δεδομένα και ήδη έχει εκδηλωθεί καταρχήν ενδιαφέρον από μεγάλες εταιρείες του πετρελαϊκού χώρου. Μεταξύ των περιοχών ενδιαφέροντος περιλαμβάνονται ο Πατραϊκός Κόλπος, τα Ιωάννινα, περιοχές του Ιονίου π.χ. στα ανοιχτά των Oθονών και αλλού

36φυσικά θα παραχωρείται έπειτα από διεθνή διαγωνισμό.Σε πρώτη φάση πάντως, όπως πληροφορούμαστε, ο φορέας θα εστιάσει στην περιοχή της Δυτικής Ελλάδας, όπου είχαν πραγματοποιηθεί έρευνες και μελέτες και κατά το παρελθόν χωρίς ωστόσο το εγχείρημα να έχει ολοκληρωθεί. Πάντως το γεγονός ότι σε γειτονικές λεκάνες (στην Ιταλία, στα ανοιχτά της Απούνια και στα Απένινα) έχουν ανευρεθεί κοιτάσματα, έχει αλλάξει τα δεδομένα και ήδη έχει εκδηλωθεί καταρχήν ενδιαφέρον από μεγάλες εταιρείες του πετρελαϊκού χώρου. Μεταξύ των περιοχών ενδιαφέροντος περιλαμβάνονται ο Πατραϊκός Κόλπος, τα Ιωάννινα, περιοχές του Ιονίου π.χ. στα ανοιχτά των Oθονών και αλλού.

Το ελληνικό πετρέλαιοΌπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, οι ανάγκες της Ελλάδας σε πετρέλαιο φτάνουν τα 120 εκατ. βαρέλια ετησίως και, όπως εκτιμά η κυβέρνηση, οι μέχρι σήμερα ερευνητικές εργασίες και μελέτες επιβεβαιώνουν ότι η χώρα διαθέτει πετρελαϊκό δυναμικό που πιθανόν θα μπορούσε να καλύψει το ένα τρίτο των αναγκών της χώρας σε ενέργεια για τα επόμενα 30 χρόνια.Όσο για τα οικονομικά οφέλη, η εισηγητική έκθεση αναφέρει ότι οι ερευνητικές δαπάνες για την ανακάλυψη ενός θαλάσσιου κοιτάσματος όπως αυτό του Πρίνου ανέρχονται στα επίπεδα των 200 εκατ. δολαρίων (σεισμικά, αξιολόγηση, ερευνητικές γεωτρήσεις), ενώ οι παραγωγικές επενδύσεις για την έναρξη της εκμετάλλευσης είναι τουλάχιστον 1 δισ. δολάρια. Με δαπάνες παραγωγής 1,5 δισ. δολάρια για περίοδο 25 ετών, τα έσοδα φτάνουν τα 7,5 δισ. δολάρια, ενώ οι φόροι που καταλήγουν στο Δημόσιο φτάνουν τα 2 δισ. δολάρια, δηλαδή ετήσια έσοδα της

τάξης των 120 εκατ. δολαρίων, όσο μια μικρή αποκρατικοποίηση. Και όλα αυτά από ένα σχετικά μικρό κοίτασμα, όπως αυτό του Πρίνου.Η χώρα μας θεωρείται από τις λιγότερο εξερευνημένες περιοχές καθώς έχουν πραγματοποιηθεί 175 γεωτρήσεις, εκ των οποίων -με βάση τα σημερινά επιστημονικά δεδομένα- μόλις το 15% έγινε με ορθό τρόπο.

9Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι μόνο μία στις 10 γεωτρήσεις είναι επιτυχημένη, ενώ είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της Βόρειας Θάλασσας, στην οποία είχαν γίνει πολλάκις αποτυχημένες γεωτρήσεις προτού ανακαλυφθούν τα τεράστια κοιτάσματα που έχουν αλλάξει τον οικονομικό ρου ολόκληρων χωρών, όπως η Νορβηγία.Πηγές της αγοράς θεωρούν ότι είναι πολύ σημαντικό που η κυβέρνηση προχωρά στο αποφασιστικό βήμα της δημιουργίας του φορέα και, ταυτόχρονα, χαρακτηρίζουν ως κρίσιμη για την επιτυχία του εγχειρήματος τη διαδικασία στελέχωσής του. Εάν ο φορέας στελεχωθεί από τους ίδιους ανθρώπους που ευθύνονται για την επί δεκαετίες αδράνεια της χώρας στον τομέα του πετρελαίου, τότε η όλη προσπάθεια τίθεται εν αμφιβόλω, προσθέτουν πηγές της αγοράς πετρελαίου.

ΚατάκολοΤο μοναδικό επιβεβαιωμένο ανεκμετάλλευτο κοίτασμα έχει εντοπιστεί στο Κατάκολο, καθώς εκεί έχουν πραγματοποιηθεί στο παρελθόν δύο ερευνητικές γεωτρήσεις. Με βάση τα ευρήματα των γεωτρήσεων το κοίτασμα μπορεί να αποδώσει τουλάχιστον 2 χιλιάδες βαρέλια ημερησίως. Σημειώνεται ότι στα δύο κοιτάσματα του Κατάκολου έχουν γίνει ακόμη και δοκιμές καύσεως, ωστόσο δεν έχει προχωρήσει η εκμετάλλευση.Η περιοχή έχει τρυπηθεί, το πετρέλαιο έχει βρεθεί και περιμένει να παραχθεί, αναφέρουν αρμόδιοι ενεργειακοί παράγοντες που έχουν ασχοληθεί με τις έρευνες πετρελαίου στη χώρα μας.Σημειώνεται ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις αλλά και η εμπειρία που έχει αποκτηθεί τα τελευταία χρόνια, καθιστά εφικτή την άντληση του πετρελαίου χωρίς να απαιτείται η εγκατάσταση υπεράκτιας εξέδρας, κάτι που αποτελεί πάγιο αίτημα των τοπικών κοινωνιών,

Το μοναδικό επιβεβαιωμένο ανεκμετάλλευτο κοίτασμα έχει εντοπιστεί στο Κατάκολο, καθώς εκεί έχουν πραγματοποιηθεί στο παρελθόν δύο ερευνητικές γεωτρήσεις.Tο κοίτασμα μπορεί να αποδώσει τουλάχιστον 2 χιλιάδες βαρέλια ημερησίως. Oι τεχνολογικές εξελίξεις αλλά και η εμπειρία που έχει αποκτηθεί τα τελευταία χρόνια, καθιστά εφικτή την άντληση του πετρελαίου χωρίς να απαιτείται η εγκατάσταση υπεράκτιας εξέδρας. Tο κοίτασμα μπορεί να αξιοποιηθεί με μία οριζόντια γεώτρηση πέντε έως έξι χιλιομέτρων από τη στεριά, όπου και θα στηθούν οι απαραίτητες εγκαταστάσεις χωρίς οπτική ή περιβαλλοντική όχληση για την τουριστική βιομηχανία της περιοχής. Το ίδιο έγινε πρόσφατα στον κόλπο της Καβάλας

37

εξαιτίας της ανάπτυξης του τουρισμού στην περιοχή. Σήμερα πλέον το κοίτασμα μπορεί να αξιοποιηθεί με μία οριζόντια γεώτρηση πέντε έως έξι χιλιομέτρων από τη στεριά, όπου και θα στηθούν οι απαραίτητες εγκαταστάσεις χωρίς οπτική ή περιβαλλοντική όχληση για την τουριστική βιομηχανία της περιοχής. Το ίδιο έγινε πρόσφατα στον κόλπο της Καβάλας, όπου η Ενεργειακή Αιγαίου πραγματοποίησε το 2009 επιτυχημένη οριζόντια γεώτρηση μήκους έξι χιλιομέτρων.Με βάση τα επιστημονικά δεδομένα, υπάρχουν υψηλές πιθανότητες για παραγωγή της τάξης των 730 χιλιάδων βαρελιών ετησίως, με την πρόβλεψη αυτή να είναι αρκετά συγκρατημένη. Ακόμη και με αυτήν τη μικρή παραγωγή πάντως, με τις τιμές του πετρελαίου πάνω από τα 80 δολάρια το βαρέλι το κοίτασμα θεωρείται εκμεταλλεύσιμο.Oι πρώτες έρευνες για εντοπισμό πετρελαιοφόρων κοιτασμάτων στη Δυτική Ελλάδα ξεκίνησαν το 1939 από την εταιρεία ΧΕΛΗ του Ελληνοαμερικανού επιχειρηματία W. Chelis στην περιοχή του Κατάκολου με δύο γεωτρύπανα, χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα.Έναν χρόνο αργότερα η ίδια εταιρεία πραγματοποίησε τέσσερις γεωτρήσεις στην περιοχή της Κυλλήνης: δύο κοντά στις ιαματικές θειούχες πηγές που έφτασαν σε βάθος μόλις 50 μέτρων και δύο δυτικά της κοινότητας Κάστρου, στα 700 μέτρα. Όλες

οι γεωτρήσεις σταμάτησαν όταν συνάντησαν σκληρά πετρώματα.Την ίδια χρονική περίοδο μία ακόμη γεώτρηση στην κοινότητα Λάνθι απέβη άκαρπη, φτάνοντας σε βάθος 1.600 μέτρων. Το 1953 η εταιρεία ΧΕΛΗ επέστρεψε στην περιοχή για να πραγματοποιήσει δύο νέες γεωτρήσεις στην κοινότητα Βούναργο σε βάθη 2.370 και 2.135 μέτρων, που σταμάτησαν όταν συνάντησαν σκληρά πετρώματα.Oι επόμενες δύο γεωτρήσεις στην περιοχή πραγματοποιήθηκαν από την ESSO Hellenic το 1960 στα ανατολικά της Γαστούνης σε βάθος 1.844 μέτρων και η δεύτερη στη θέση Σώστη σε βάθος 3.900 μέτρων. Τη σκυτάλη παίρνει η Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου (ΔΕΠ), η οποία πραγματοποίησε συνολικά δέκα γεωτρήσεις στην Ηλεία τη χρονική περίοδο 1975 έως 1985. Δύο εξ αυτών έδωσαν ενθαρρυντικά στοιχεία για συγκεντρώσεις υδρογονανθράκων και αερίων.

ΠατραϊκόςΣύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας «Έθνος» επικαλούμενο άκρως εμπιστευτικό έγγραφο που έχει παραδοθεί στις κρατικές αρχές, ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα υδρογονανθράκων εντοπίζεται στον Πατραϊκό Κόλπο.Πρόκειται για ένα κοίτασμα που εντάσσεται στην ευρύτερη πετρελαιοπιθανή περιοχή της

Δ. Ελλάδας, που ξεκινά από τον Πατραϊκό Κόλπο και εκτείνεται δυτικά στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και συγκεκριμένα στα νησιά της Κεφαλλονιάς, της Ιθάκης και της Λευκάδας. Σύμφωνα με το επίμαχο έγγραφο, στην περιοχή εντοπίζονται ενδείξεις για την ύπαρξη 200 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου, μέγεθος διπλάσιο από το κοίτασμα του Πρίνου. Με βάση τα επιστημονικά δεδομένα, η πιθανότητα ανακάλυψης εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος είναι 11%, ποσοστό ικανό για να προσελκύσει επενδυτές.

ΑιγαίοΣημαντικές ενδείξεις για την ύπαρξη έως δέκα νέων μικρών κοιτασμάτων σε περιοχές του Αιγαίου προκύπτουν από άλλες μελέτες που βασίζονται στην αξιολόγηση διάφορων διάσπαρτων λεκανών μέσα στην περιοχή του Αιγαίου πελάγους, με ανάλογα χαρακτηριστικά με το κοίτασμα του Πρίνου. Oι περιοχές αυτές δεν αφορούν κλειστή περιοχή του ανατολικού Θρακικού πελάγους ή το λεγόμενο «κοίτασμα του Μπάμπουρα», όπου υπάρχει εμπλοκή της Τουρκίας. Για να γίνουν αντιληπτά τα μεγέθη των πιθανών αυτών κοιτασμάτων, η λεκάνη του Πρίνου έχει μέχρι σήμερα παραγάγει 116 εκατ. βαρέλια πετρέλαιο και 850 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο. Η αξιολόγηση που έχει γίνει από την επεξεργασία επιστημονικών δεδομένων δείχνει ότι αντίστοιχες ποσότητες είναι

38πιθανόν να υπάρχουν σε αρκετές (έως δέκα) περιοχές του Αιγαίου. Περιοχές που επίσης θα πρέπει να ερευνηθούν με βάση τα προκαταρκτικά επιστημονικά δεδομένα, είναι το Β. Ιόνιο, η Ήπειρος, η Αιτωλοακαρνανία, τα Γρεβενά, η Θεσσαλονίκη καθώς και η περιοχή της Δυτικής Θράκης.

«Λεβιάθαν» - Κύπρος - ΚρήτηΕκτός όμως από τις περιοχές που θεωρείται ότι η έρευνα μπορεί να ξεκινήσει και αύριο το πρωί, άλλες περιοχές με ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον απαιτούν ειδικούς χειρισμούς. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Λεκάνης του Ηροδότου, νότια της Κρήτης, μιας περιοχής που συνδέεται με τις καταιγιστικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και τα γειτονικά κοιτάσματα της Κύπρου και του Ισραήλ. Ως γνωστόν, η αμερικανοϊσραηλινή κοινοπραξία που έχει τα δικαιώματα έρευνας για το περίφημο πεδίο «Λεβιάθαν» επιβεβαίωσε πρόσφατα τις αρχικές εκτιμήσεις ότι η παραχώρηση περιέχει γιγαντιαίες ποσότητες αερίου, που συνιστούν τη μεγαλύτερη ανακάλυψη κοιτάσματος αερίου της τελευταίας δεκαετίας. Η τεξανή Noble Energy και η ισραηλινή Delek ανακοίνωσαν ειδικότερα για το κοίτασμα που βρίσκεται 130 χιλιόμετρα στα ανοικτά του λιμανιού της Χάιφας, ότι το εκτιμώμενο μέγεθος είναι 450 δισ. κυβικά μέτρα. Το συγκεκριμένο πεδίο γειτνιάζει με το πεδίο «Κύπρος 1» που δημοπρατήθηκε από την κυπριακή κυβέρνηση στο πλαίσιο του πρώτου γύρου παραχωρήσεων. Τα δικαιώματα του πεδίου «Κύπρος 1» έχουν περιέλθει επίσης στη Noble. Σύμφωνα με δηλώσεις πολιτικών παραγόντων της Κύπρου αλλά και ειδικών επιστημόνων που ασχολούνται με την έρευνα πετρελαίου, στην ευρύτερη περιοχή το κοίτασμα είναι

πιθανόν να περιέχει αέριο ικανό για να καλύψει τις ανάγκες της ΕΕ σε αέριο για τα επόμενα 30 χρόνια. Oι παραχωρήσεις αυτές θεωρείται από τους γεωλόγους ότι ανήκουν στον ίδιο γεωλογικό σχηματισμό με τη Λεκάνη του Ηροδότου, ισχυρισμός που εφόσον επιβεβαιωθεί και ερευνητικά θα μπορούσε να σημαίνει ότι αντίστοιχα ευρήματα υδρογονανθράκων εντοπίζονται και στην ελληνική περιοχή. Σύμφωνα με πρόσφατες ανακοινώσεις της αμερικανικής γεωλογικής υπηρεσίας USGS, η ευρύτερη περιοχή περιέχει συνολικά αναμενόμενα κοιτάσματα καθαρού μεθανίου (φυσικό αέριο) της τάξης των 15 τρισ. κυβικών μέτρων, ποσότητα ικανή για να καλύψει τις ανάγκες της Ευρώπης σε αέριο για 30 χρόνια (περίπου 500 δισ. κ.μ. ετησίως).

ΚύπροςΣημειώνεται ότι η Κύπρος ξεκίνησε τις προσπάθειες προ οκταετίας και κατάφερε να ολοκληρώσει την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων (ζωνών εκμετάλλευσης) με την Αίγυπτο το 2004, ενώ ήδη έχουν οριοθετηθεί τα θαλάσσια σύνορα και με τον Λίβανο, αν και η σχετική συμφωνία δεν έχει ακόμη κυρωθεί από το κοινοβούλιο του Λιβάνου. Αντίθετα Λίβανος και Ισραήλ βρίσκονται σε ανοιχτή διαμάχη για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών εκμετάλλευσης, καθώς τα δύο κράτη βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση.Από την πλευρά της η κυπριακή κυβέρνηση προχωρά με ταχύ ρυθμό στη διενέργεια δεύτερου γύρου παραχωρήσεων, μετά τον πρώτο που έγινε το 2007, δημοπρατώντας συνολικά 12 περιοχές, δέκα πεδία από τον πρώτο γύρο και δύο που προστέθηκαν εν τω μεταξύ. Πάντως είναι δεδομένο ότι τα γεωλογικά αυτά δεδομένα συνιστούν προκαταρκτικές γεωλογικές ενδείξεις που θα πρέπει να ερευνηθούν

περαιτέρω με σημαντικό κόστος, αλλά και επενδυτικό ρίσκο. Για παράδειγμα, μια σεισμική έρευνα σε μικρό θαλάσσιο βάθος κοστίζει περί τα 10 εκατ. δολάρια, ενώ το κόστος μιας χερσαίας γεώτρησης φτάνει ενδεικτικά τα 15 χιλιάδες δολάρια την ημέρα. Αντίστοιχα, σε ρηχά νερά φτάνει τα 85 χιλιάδες δολάρια, ενώ για τα βαθιά νερά ανέρχεται σε 300 - 400 χιλιάδες ημερησίως.Δηλαδή για την περιοχή νότια της Κρήτης, στην περίφημη Λεκάνη του Ηροδότου, όπου το βάθος φτάνει τα 1.500 μέτρα, το ελάχιστο κόστος για μια γεώτρηση ξεκινά από τα 150 εκατομμύρια δολάρια.

ΑOΖΦυσικά για να προχωρήσει η έρευνα στη συγκεκριμένη περιοχή θα πρέπει η Ελλάδα να ασκήσει το δικαίωμα για καθορισμό της Αποκλειστικής Oικονομικής της Ζώνης (ΑOΖ), δικαίωμα που απορρέει από τη σύμβαση για το δίκαιο της θάλασσας του OΗΕ. Η ΑOΖ καθορίζει τη θαλάσσια περιοχή στην οποία ένα παράκτιο κράτος διατηρεί κυριαρχικά δικαιώματα σε ό,τι αφορά την εξερεύνηση και διαχείριση των φυσικών πηγών, του υπεδάφους, την εξερεύνηση και οικονομική εκμετάλλευση κ.λπ. Η ΑOΖ μπορεί να φτάσει έως τα 200 ναυτικά μίλια, ωστόσο σε περίπτωση επικαλύψεων το εύρος αυτό περιορίζεται και καθορίζεται σε συμφωνία με το γειτονικό κράτος, είτε με την παραπομπή στο διεθνές δικαστήριο ή τη διαιτησία. Αυτήν τη στιγμή η Ελλάδα βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο και τη Λιβύη, ενώ η προ ετών συμφωνία με την Αλβανία έχει «παγώσει», μετά από ακυρωτική απόφαση του αλβανικού ανώτατου δικαστηρίου. Με την Τουρκία και την Ιταλία δεν έχει υπάρξει συμφωνία ή διαπραγμάτευση.

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

www.kinitanea.gr

TRIM A.E. Εκδόσεις

THE FUTURE OF MOBILE AND DIGITAL LIVING

40

11ΦΩΤΙΑ ΣΤΗ ΜΕΣOΓΕΙO ΒΑΖΕΙ O «ΛΕΒΙΑΘΑΝ»ΓΙΑ ΑΕΡΙO & ΠΕΤΡΕΛΑΙOΣτον υποθαλάσσιο χώρο στο «τρίγωνο» Κύπρου, Λιβάνου και Ισραήλ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις πως περιέχονται τεράστια κοιτάσματα φυσικού αερίου, από τα πλέον σημαντικά που έχουν εντοπιστεί τα τελευταία χρόνια παγκοσμίως. Εφόσον αυτό επιβεβαιωθεί, τότε είναι προφανές ότι θα πυροδοτηθούν σημαντικές ανακατατάξεις και, πιθανότατα, συγκρούσεις ανάμεσα στους άμεσα ενδιαφερομένους. Ήδη, οι πολιτικές εξελίξεις και οι διπλωματικές ανακατατάξεις έχουν πυκνώσει και το θερμόμετρο ανεβαίνει επικίνδυνα σε ορισμένες χώρες. Η προσέγγιση της Αθήνας και της Λευκωσίας με το Τελ Αβίβ, το ρήγμα στις σχέσεις Ισραήλ - Τουρκίας και το άνοιγμα εκ νέου του μετώπου στον Λίβανο έχουν άμεση σχέση με τον ενεργειακό «Λεβιάθαν».

Κοιτάσματα υδρογονανθράκωνΤου Γιώργου Παυλόπουλου

41Επτά χρόνια συμπληρώνονται τον Απρίλιο από το δημοψήφισμα που έγινε στην Κύπρο το 2004, για το περίφημο «Σχέδιο Ανάν». Όπως ίσως θυμούνται πολλοί, οι υποστηρικτές του σχεδίου απειλούσαν ότι στην περίπτωση που οι πολίτες της Κύπρου το απέρριπταν, τότε θα έπεφταν πάνω τους θεοί και δαίμονες και η χώρα τους θα μετατρεπόταν οριστικά σε παρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Στην πράξη, βεβαίως, τίποτε από όλα αυτά δεν επαληθεύτηκε. Το «Σχέδιο Ανάν» απορρίφθηκε με συντριπτικό ποσοστό (76%), αλλά η Κυπριακή Δημοκρατία εξακολουθεί να συμμετέχει κανονικά στη ζωή και στους θεσμούς της Ένωσης. Και όχι μόνον αυτό, αλλά εδώ και κάποιο διάστημα, αποτελεί αγαπημένο προορισμό πολλών ξένων ηγετών, όπως του προέδρου της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος την επισκέφθηκε τον περασμένο Oκτώβριο, και της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελας Μέρκελ, η οποία βρέθηκε στη Λευκωσία τον Ιανουάριο (είχε προηγηθεί τον Ιούλιο του 2010 ο εταίρος της στην κυβέρνηση και υπουργός Εξωτερικών, Γκίντο Βεστερβέλε). Την ώρα, δε, που γράφονταν αυτές οι γραμμές, θεωρούνταν σίγουρο ότι θα επισκεφθεί σύντομα την Κύπρο και ο πρόεδρος της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί.

Ενδιαφέρον Μέρκελ & ΣαρκοζίΤι συνέβη, λοιπόν, και όλοι αυτοί (κυρίως η Μέρκελ και ο Σαρκοζί) ξέχασαν την προσβολή που είχαν δεχθεί από τους Κυπρίους και τώρα σπεύδουν στην έδρα τους να τους επισκεφθούν, κάνοντας την Άγκυρα να αισθάνεται... φαγούρα; Η απάντηση υπάρχει και έχει όνομα: «Λεβιάθαν». Πρόκειται για ένα τεράστιο -όπως δείχνουν οι μέχρι στιγμής γεωλογικές μελέτες- κοίτασμα που βρίσκεται στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην

Κύπρο, τον Λίβανο και το Ισραήλ, στο οποίο συνολικά περιέχονται, σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, περισσότερα από 750 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, αλλά και αρκετά δισ. βαρέλια αργού πετρελαίου (πάνω από 4 - 5, όπως αναφέρουν οι ειδικοί).

Εφόσον οι εκτιμήσεις αυτές επιβεβαιωθούν, τότε είναι φανερό ότι η -ούτως ή άλλως εξαιρετικά σημαντική- περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου αποκτά νέο ενδιαφέρον, από κάθε άποψη, τόσο ενεργειακή όσο και γεωπολιτική. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, προτού υπάρξει πλήρης εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου που κρύβει, να περάσουμε μέσα από έντονες αντιπαραθέσεις και, ενδεχομένως, συγκρούσεις, προκειμένου να ξεκαθαρίσει το ποιος έχει το πάνω χέρι και θα αποκομίσει τη «μερίδα του λέοντος».

Συναγερμός στα επιτελείαΉδη οι πολιτικές εξελίξεις στις άμεσα ενδιαφερόμενες χώρες έχουν

πυκνώσει σημαντικά μετά τον Ιούνιο του 2010, οπότε το Ισραήλ επιβεβαίωσε επισήμως την ύπαρξη του «Λεβιάθαν». Ήδη, βεβαίως, η χώρα προχωρεί στην εκμετάλλευση και άλλων, μικρότερων κοιτασμάτων, όπως του «Ταμάρ» και του «Νταλίτ», που βρίσκονται κάπου 90 χιλιόμετρα δυτικά της Χάιφας και περιέχουν κάπου 150 δισ. κυβικά φυσικού αερίου, η άντληση του οποίου αναμένεται ότι θα αρχίσει κάποια στιγμή εντός του 2012. Όμως, το κοίτασμα «Λεβιάθαν» είναι αυτό που κάνει τη διαφορά, γι’ αυτό άλλωστε έχει σημάνει συναγερμός στα διάφορα επιτελεία, που δεν διανοούνται ότι θα αφήσουν την ευκαιρία να πάει χαμένη.

Το Ισραήλ Είναι χαρακτηριστικό ότι το Ισραήλ, εφόσον βεβαίως επιβεβαιωθεί οριστικά η περιεκτικότητα του κοιτάσματος και αποδειχθεί οικονομικά συμφέρουσα η εκμετάλλευσή του, θα δει τον ρόλο του στην ενεργειακή σκακιέρα να αλλάζει ριζικά: από εκεί που σήμερα εξαρτάται αποκλειστικά από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, θα αποκτήσει αυτάρκεια για τουλάχιστον δύο δεκαετίες - ίσως δεν είναι τυχαίο ότι η κυβέρνησή του έχει θέσει στόχο η αναλογία του φυσικού αερίου στο ενεργειακό ισοζύγιο να αυξηθεί από το 15 που είναι σήμερα σε 40% μέχρι το 2030. Αλλά όχι μόνον αυτό: ο «Λεβιάθαν» θα επιτρέψει στο εβραϊκό κράτος να μετατραπεί σε εξαγωγική χώρα με ό,τι συνεπάγεται κάτι τέτοιο για τις γενικότερες ισορροπίες. Από αυτήν την άποψη, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εξελίξεις στον «άξονα» Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, το ρήγμα Άγκυρας - Τελ Αβίβ, αλλά και τα νέα σύννεφα πολέμου που μαζεύονται πάνω από τον Λίβανο. Προφανώς, εδώ δεν έχουμε να κάνουμε απλώς με μιαν αλλαγή συμμαχιών στην περιοχή, αλλά και με

Πρόκειται για ένα τεράστιο -όπως δείχνουν οι μέχρι στιγμής γεωλογικές μελέτες- κοίτασμα που βρίσκεται στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Κύπρο, τον Λίβανο και το Ισραήλ, στο οποίο συνολικά περιέχονται, σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, περισσότερα από 750 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, αλλά και αρκετά δισ. βαρέλια αργού πετρελαίου (πάνω από 4 - 5, όπως αναφέρουν οι ειδικοί)

42μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που διακυβεύονται. Θα συνιστούσε αφέλεια, για παράδειγμα, εάν πιστεύαμε ότι ο τσακωμός του Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει να κάνει μόνο ή κυρίως με την πειρατική και φονική εισβολή των ισραηλινών κομάντο στα πλοία του «στολίσκου της ειρήνης», στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού, όπου έχασαν τη ζωή τους εννιά Τούρκοι πολίτες. Κάτι ανάλογο ισχύει, άλλωστε, και με την ανοχή (τουλάχιστον) που επέδειξε η Αθήνα στο συγκεκριμένο θέμα ή την προσπάθεια των κυπριακών Αρχών να αποτρέψουν τον απόπλου του συγκεκριμένου στολίσκου από τα λιμάνια της.

Η συμφωνία Τελ Αβίβ - ΛευκωσίαςΓια του λόγου το αληθές, τον Δεκέμβριο, Τελ Αβίβ και Λευκωσία υπέγραψαν συμφωνία με την οποία καθορίζεται η Αποκλειστική Oικονομική Ζώνη (ΑOΖ) ανάμεσα στις δύο χώρες, γεγονός που διευκολύνει τον ορισμό των περιοχών ευθύνης, τον καταμερισμό των δικαιωμάτων τους στα υπάρχοντα κοιτάσματα και τη συνεργασία για την εκμετάλλευσή τους. Το σημαντικό όφελος για τις δύο αυτές χώρες όμως έγκειται αλλού, όπως θέλουν να πιστεύουν οι ηγεσίες τους: Για τη μεν Κύπρο, θα την αναβαθμίσει πολιτικά και οικονομικά έναντι της Τουρκίας, τα στρατεύματα της οποίας εξακολουθούν να κατέχουν το βόρειο τμήμα του νησιού. Για το δε Ισραήλ, θα του δώσει μία δίοδο για να εξαγάγει το φυσικό αέριο προς τη διψασμένη για ενέργεια Ευρώπη, καθώς οι γειτονικές αραβικές χώρες είναι εχθρικές και θεωρείται μάλλον απίθανο να του δώσουν ανάλογα δικαιώματα - πολύ περισσότερο τώρα που θεωρούν ότι γίνεται προσπάθεια να μείνουν εκτός παιχνιδιού.Όπως αναφέρουν οι δημοσιογραφικές πληροφορίες, η ισραηλινή πλευρά έχει καταθέσει πρόταση για μεταφορά

του αερίου που θα εξάγεται από το κοίτασμα «Λεβιάθαν» στην Κύπρο, με στόχο την υγροποίησή του και την προώθησή του, σε αυτήν τη μορφή, στις αγορές της Ευρώπης. Ανάλογες προτάσεις φέρεται να έχουν καταθέσει οι Ισραηλινοί και προς την Αθήνα, με στόχο να καταστήσουν την Ελλάδα διαμετακομιστικό κέντρο φυσικού αερίου, πλευρά που, όπως όλα δείχνουν, έχει βαρύνουσα σημασία στη νέα σελίδα που έχει ανοίξει στις σχέσεις των δύο χωρών τους τελευταίους μήνες. Για του λόγου το αληθές, το Τελ-Αβίβ προχώρησε τον Φεβρουάριο σε ουσιαστική μονομερή αναγνώριση και της ελληνικής Αποκλειστικής Oικονομικής Ζώνης.

Εκνευρισμός στην ΆγκυραΩστόσο, είναι μάλλον δεδομένο ότι όλο αυτό το «αλισβερίσι» προκαλεί εκνευρισμό στην Άγκυρα, η οποία δεν είναι διατεθειμένη να εγκαταλείψει όσα θεωρεί κεκτημένα της και να γίνει παρατηρητής των εξελίξεων νοτίως της Κύπρου. Γι’ αυτό έχουν ήδη αρχίσει να διατυπώνονται απειλές πως η «Βόρεια Κύπρος» δεν μπορεί να μείνει έξω από τη μοιρασιά, ανακινείται εκ νέου το θέμα του Καστελόριζου και της υφαλοκρηπίδας του, ενώ παράλληλα υπάρχουν ενδείξεις ότι εντείνεται η παρουσία των τουρκικών ερευνητικών σκαφών στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή.

«Μήλον της έριδος» ο ΛίβανοςΓια ευνόητους λόγους, επίσης, είναι εξαιρετικά περίπλοκο το τοπίο και στις σχέσεις του Ισραήλ με τους Άραβες γείτονές του. «Μήλον της έριδος», όπως όλα δείχνουν, θα είναι και πάλι ο Λίβανος, όπου την τελευταία φορά που εκδηλώθηκε πόλεμος ήταν το 2006, με την εισβολή του Ισραήλ, το οποίο υπέστη οδυνηρή ήττα από την ισλαμική φιλοϊρανική οργάνωση της Χεζμπολάχ. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που

Oι ενεργειακές ανακατατάξεις στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου προσελκύουν την προσοχή και των μεγάλων δυνάμεων, Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών. Γερμανοί και Γάλλοι (αλλά και οι Ρώσοι) έχουν λόγους να ανησυχούν. Κι αυτό διότι μέχρι στιγμής, το πάνω χέρι έχει η αμερικανική εταιρεία Noble Energy, με έδρα το Χιούστον του Τέξας (πατρίδα των Μπους...), μέσω κοινοπραξιών τις οποίες έχει συστήσει με θυγατρικές του Oμίλου Delek Group, που ελέγχεται από τον Ισραηλινό μεγιστάνα Ισαάκ Τσούβα. Μήπως, τελικά, το χρυσωρυχείο του «Λεβιάθαν» προκαλέσει περισσότερες συγκρούσεις από ό,τι οφέλη;

43

θεωρούν ότι εκείνη η επιχείρηση είχε άμεση σχέση με την προσπάθεια εκμετάλλευσης των νέων ενεργειακών κοιτασμάτων στην περιοχή.Ήδη, από τις αρχές του 2011, το πολιτικό θερμόμετρο άρχισε και πάλι να ανεβαίνει επικίνδυνα στη χώρα αυτήν. Η κυβέρνηση έπεσε μετά την αποχώρηση της Χεζμπολάχ και των συμμάχων της, δημιουργώντας εσωτερική αστάθεια και αφήνοντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, ενώ στις εκατέρωθεν δηλώσεις έχει αρχίσει να κυριαρχεί το θέμα των ενεργειακών κοιτασμάτων. «Το Ισραήλ μετατρέπεται σε πετρελαϊκό εμιράτο, αγνοώντας όμως το γεγονός ότι τα κοιτάσματα εκτείνονται, σύμφωνα με τους χάρτες, στα χωρικά ύδατα του Λιβάνου», δήλωνε το περασμένο καλοκαίρι ο Ναμπίχ Μπέρι, εκπρόσωπος του κοινοβουλίου που πρόσκειται στη Χεζμπολάχ. «Η ανάγκη αντίστασης στον Λίβανο έχει διπλασιαστεί, στον φόντο των απειλών του Ισραήλ να κλέψει τον πετρελαϊκό πλούτο της χώρας», έλεγε την ίδια περίοδο ο Χασέμ Σεφιεντίν, ηγετικό στέλεχος της ίδιας οργάνωσης.Όπως εύκολα μπορεί κανείς να υποθέσει, το Τελ Αβίβ δεν έμεινε αδιάφορο απέναντι σε αυτές τις δηλώσεις. «Δεν θα διστάσουμε να

χρησιμοποιήσουμε την ισχύ μας, προκειμένου να προστατεύσουμε την έννομη τάξη και το διεθνές δίκαιο της θάλασσας», απάντησε χαρακτηριστικά ο υπουργός Υποδομών, Oύζι Λαντάου. Μόνο που, πάνω στη βιασύνη του (;), φαίνεται πως δεν πρόσεξε ότι αναγόρευσε τη χώρα του σε θεματοφύλακα μιας συνθήκης του OΗΕ, την οποία δεν έχει υπογράψει καν! Κι αυτό σημαίνει, πρακτικά, ότι κάθε συμφωνία του με τον Λίβανο (ή την Τουρκία και την Αίγυπτο, που επίσης ενδιαφέρονται) για ζώνες εκμετάλλευσης στη θάλασσα καθίσταται απείρως πιο δύσκολη.

Oι προσπάθειες του ΒερολίνουΣε κάθε περίπτωση, οι ενεργειακές ανακατατάξεις στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου προσελκύουν την προσοχή και των μεγάλων δυνάμεων, Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών. Έτσι, η έλευση της Μέρκελ (και, πιθανότατα, του Σαρκοζί) διόλου άσχετη δεν είναι με την προσπάθεια του Βερολίνου να διασφαλίσει, αφενός, ότι θα υπάρξει εγγυημένη δίοδος του φυσικού αερίου προς την ευρωπαϊκή αγορά και, αφετέρου, πως από την εκμετάλλευση του «Λεβιάθαν» και όποιων άλλων κοιτασμάτων ανακαλυφθούν μελλοντικά δεν θα μείνουν εκτός οι ευρωπαϊκοί

ενεργειακοί όμιλοι.Εδώ, η αλήθεια είναι πως Γερμανοί και Γάλλοι (αλλά και οι Ρώσοι) έχουν λόγους να ανησυχούν. Κι αυτό διότι μέχρι στιγμής, το πάνω χέρι έχει η αμερικανική εταιρεία Noble Energy, με έδρα το Χιούστον του Τέξας (πατρίδα των Μπους...), μέσω κοινοπραξιών τις οποίες έχει συστήσει με τις Delek Drilling LP και Avner Oil & Gas Ltd, αμφότερες θυγατρικές του Oμίλου Delek Group, που ελέγχεται από τον Ισραηλινό μεγιστάνα Ισαάκ Τσούβα. Προφανώς, αυτό ήταν ένα από τα θέματα που ανάγκασαν την Μέρκελ να επισκεφθεί το Τελ Αβίβ στις αρχές Φεβρουαρίου, προσπαθώντας να πληροφορηθεί από πρώτο χέρι τις προθέσεις της ισραηλινής ηγεσίας, αλλά και να προωθήσει τα συμφέροντα των εταιριών της χώρας της.Μήπως, τελικά, το χρυσωρυχείο του «Λεβιάθαν» προκαλέσει περισσότερες συγκρούσεις από ό,τι οφέλη; Oι επόμενοι μήνες θα δώσουν, ενδεχομένως, απαντήσεις...

44

12ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΗ ΥΠΕΡΔΥΝΑΜΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤO ΙΡΑΚΠαρά τις επενδύσεις στις ανανεώσιμες και εναλλακτικές πηγές ενέργειας, το πετρέλαιο θα συνεχίσει να είναι το βασικό καύσιμο της παγκόσμιας οικονομίας για τις επόμενες δεκαετίες, ειδικά όσον αφορά τις μεταφορές. Έτσι, κάθε ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων σημαίνει συναγερμό στους μεγάλους πετρελαϊκούς ομίλους, οι οποίοι αξιοποιούν κάθε μέσο για να διασφαλίσουν τη συμμετοχή τους στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων. Κάτι τέτοιο συμβαίνει σήμερα και στο Ιράκ. Σχεδόν οκτώ χρόνια μετά την εισβολή και την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν, και περίπου 40 χρόνια μετά την εθνικοποίηση των πετρελαϊκών κοιτασμάτων της χώρας από το μπααθικό καθεστώς, οι «μεγάλες αδελφές» της Δύσης, μαζί με τους Ρώσους και τους Κινέζους, επιστρέφουν στο ιρακινό «Ελντοράντο», τα κοιτάσματα του οποίου αναθεωρήθηκαν πρόσφατα ανοδικά. Και έπεται συνέχεια...

ΠετρέλαιοΤου Γιώργου Παυλόπουλου

45

Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, το 80% της οικονομίας του Ιράκ και το σύνολο σχεδόν του ξένου συναλλάγματος που εισρέει στα ταμεία της χώρας οφείλεται στις εξαγωγές πετρελαίου. Έτσι, δεν είναι δύσκολο να συμπεράνει κανείς πόσο σημαντικές ήταν οι δηλώσεις που έκανε στις αρχές Oκτωβρίου ο υπουργός Πετρελαίου της χώρας, Χουσεΐν αλ-Σαχριστάνι, ανακοινώνοντας ότι στα κοιτάσματα του Ιράκ υπάρχουν επιβεβαιωμένα 143,1 δισ. βαρέλια αργού, δηλαδή κάπου 25% μεγαλύτερες ποσότητες απ’ ό,τι ήταν μέχρι εκείνη τη στιγμή γνωστό. Μάλιστα, ο αλ-Σαχριστάνι άφησε να εννοηθεί ότι πολύ σύντομα θα είναι σε θέση να ανακοινώσει την ανακάλυψη και νέων κοιτασμάτων, καθιστώντας το Ιράκ ακόμη πιο ισχυρό ενεργειακά και οικονομικά.Ήδη μετά την τελευταία αναθεώρηση (βλέπε σχετικό χάρτη), το Ιράκ έχει περάσει ουσιαστικά στη δεύτερη θέση, ξεπερνώντας το Ιράν που διαθέτει βεβαιωμένα αποθέματα 136 δισ. βαρελιών. Διότι, ναι μεν τυπικά βρίσκονται πιο πάνω από αυτό τόσο η Βενεζουέλα όσο και ο Καναδάς, όμως μεγάλο μέρος των δικών τους κοιτασμάτων χαρακτηρίζονται ως «μη συμβατικά». Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι είναι πολύ πιο δύσκολα εκμεταλλεύσιμα απ’ ό,τι το πετρέλαιο που βρίσκεται στα

έγκατα του Ιράκ, του οποίου η άντληση θεωρείται εξίσου απλή και φτηνή όπως και του σαουδαραβικού.

Συνεχείς επενδύσειςΕξίσου σημαντικό όμως είναι το γεγονός ότι στη χώρα πραγματοποιούνται πολλές νέες επενδύσεις για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων - τόσο των παλιών που είχαν πέσει σε αχρηστία εξαιτίας του πολυετούς εμπάργκο και του πολέμου που ακολούθησε την εισβολή του

2003, όσο και των νέων. Στόχος είναι, σύμφωνα με την κυβέρνηση της χώρας, ως το 2017 η ημερήσια παραγωγή να αυξηθεί από τα 2,4 περίπου εκατομμύρια βαρέλια που είναι σήμερα στα 12 εκατομμύρια, κάτι που πρακτικά θα σημάνει ότι το Ιράκ θα συναγωνίζεται πλέον ευθέως τη Σαουδική Αραβία για την πρώτη θέση στην παγκόσμια κατάταξη των πετρελαιοπαραγωγών χωρών. Η δυναμική του μάλιστα είναι πολύ μεγαλύτερη έναντι εκείνης της Ρωσίας, καθώς ναι μεν η τελευταία παράγει μεγάλες ποσότητες, όμως τα βεβαιωμένα αποθέματά της είναι σαφώς λιγότερα απ’ ό,τι τα ιρακινά, με αποτέλεσμα να αρχίσουν να εξαντλούνται πολύ πιο σύντομα.

Oι «μεγάλες αδελφές» στη ΒαγδάτηΎστερα από όλα αυτά και με δεδομένα τα συμβόλαια που έχουν υπογράψει το τελευταίο διάστημα με τη Βαγδάτη οι «μεγάλες αδελφές», δηλαδή οι ισχυροί και κυρίαρχοι στη διεθνή αγορά πετρελαϊκοί όμιλοι, μάλλον δεν θα πρέπει να υπάρχουν πολλοί που να διατηρούν σοβαρές αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα του πολέμου που ανέτρεψε τον Σαντάμ Χουσεΐν και το καθεστώς του και άλλαξε τον χάρτη της χώρας και της περιοχής. Αμερικανοί, Γάλλοι, Βρετανοί, Ιταλοί, Ρώσοι, αλλά

Η κοινοπραξία, της οποίας ηγείται η BP, θα έχει έσοδα 2 δισ. δολαρίων ετησίως για την εκμετάλλευση του γιγαντιαίου κοιτάσματος της Ρουμάιλας. Άλλες δύο κοινοπραξίες, των οποίων ηγούνται η ExxonMobil και η Shell αντιστοίχως, θα έχουν όφελος της τάξης των 1,6 δισ. και 913 εκατ. δολαρίων αντιστοίχως, όταν η παραγωγή από τα κοιτάσματα μεγιστοποιηθεί

46

και Κινέζοι ηγούνται της δεύτερης «εισβολής» στη χώρα, της οποίας την «κατάκτηση» των κοιτασμάτων αναμένεται να ολοκληρώσουν μόλις ξεκαθαρίσει η (εξαιρετικά περίπλοκη και επικίνδυνη) κατάσταση που επικρατεί στον κουρδικό βορρά. Ακόμη και αυτό να μη γίνει σύντομα, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, μιας και η πλειονότητα των διαπιστωμένων κοιτασμάτων βρίσκεται στον νότο και στην περιοχή της Βασόρας, η οποία δικαίως έχει χαρακτηριστεί ως η πετρελαϊκή πρωτεύουσα του Ιράκ.«BP και Exxon Mobil διασφάλισαν την καλύτερη συμφωνία που θα μπορούσαν ποτέ να φανταστούν στο Ιράκ πέρυσι, όταν κέρδισαν τα μεγαλύτερα πετρελαϊκά συμβόλαια από τότε που ανατράπηκε ο Σαντάμ Χουσεΐν», έγραφε στις 4 Μαρτίου το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg. Πρόκειται για δύο εταιρείες με έδρα τη Βρετανία και τις ΗΠΑ αντιστοίχως, δηλαδή τις χώρες που κυρίως συγκρότησαν την περίφημη «συμμαχία των προθύμων» το 2003, για να εισβάλουν στο Ιράκ. Τυχαίο; Δεν νομίζουμε!

Εκτός Ιράκ από το 1972Αξίζει εδώ να υπενθυμίσουμε ότι οι ενεργειακοί όμιλοι της Δύσης βρίσκονταν εκτός της αγοράς του Ιράκ από το 1972, όταν το μπααθικό καθεστώς προχώρησε στην εθνικοποίηση των κοιτασμάτων, πυροδοτώντας και αυτό με τη σειρά

του την πρώτη μεγάλη παγκόσμια πετρελαϊκή κρίση, από την οποία η παγκόσμια οικονομία δεν κατάφερε ουσιαστικά να απαλλαγεί ποτέ. Ανάμεσα, δε, στους μεγάλους χαμένους εκείνης της εποχής ήταν και η BP με την Exxon, οι οποίες επίσης «απελάθηκαν», αφήνοντας πίσω τους έναν αμύθητο πλούτο - και παίρνουν τώρα την εκδίκησή τους, έστω και με καθυστέρηση σχεδόν 40 ετών.

Στα 100 δισ. δολάρια η εκμετάλλευσηΕπί του πρακτέου, όπως ανακοίνωσε στα τέλη του 2009 ο αλ-Σαχριστάνι, η υλοποίηση των αναγκαίων επενδύσεων για την εκμετάλλευση των τεράστιων κοιτασμάτων της χώρας του θα κοστίσει στις κοινοπραξίες που έχουν κερδίσει τα σχετικά συμβόλαια περίπου

Παγκόσμια πετρελαϊκά αποθέματα

Χώρα Αποθέματα Παραγωγή (δισ. βαρέλια) (βαρέλια ημερησίως)

Σαουδική Αραβία 262 10,8 Βενεζουέλα 211 2,6 Καναδάς 179 3,4 Ιράκ 144 2,4 Ιράν 136 4,2 Κουβέιτ 102 2,7 Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 98 3,0 Ρωσία 60 9,8 Πηγές: Υπηρεσία Ενέργειας ΗΠΑ (ΕΙΑ), OΠΕΚ

47

100 δισ. δολάρια συνολικά, ενώ το όφελος για το Ιράκ δεν αποκλείεται να ανέλθει σε 200 δισ. ετησίως, ποσό όχι απλώς μεγάλο, αλλά τεράστιο αν συγκριθεί με το σημερινό ΑΕΠ της χώρας που φτάνει τα 65 δισ. δολάρια. Έτσι, μέσα στα επόμενα χρόνια δεν θα δοθεί απλώς η δυνατότητα στους Ιρακινούς να αυξήσουν το κατά κεφαλήν εισόδημά τους, που ανέρχεται σήμερα στα 3.600 δολάρια, αλλά θα οδηγήσει στην ισχυροποίηση της εθνικής ελίτ και της μεσαίας τάξης, κάτι που με τη σειρά του ενδέχεται να κατευνάσει τις τεράστιες θρησκευτικές και φυλετικές αντιπαραθέσεις που εξακολουθούν να πνίγουν στο αίμα την ιρακινή κοινωνία.

Έσοδα 2 δισ. δολαρίων ετησίωςΦυσικά, οι «αδελφές» κάθε άλλο παρά χαμένες θα βγουν από αυτήν την υπόθεση. Όπως προβλέπουν τα συμβόλαια τα οποία έχουν υπογραφεί -τουλάχιστον 11 στη διάρκεια του 2010, τα οποία είναι βέβαιο ότι θα πολλαπλασιαστούν ή θα επεκταθούν μετά και την αύξηση των διαπιστωμένων κοιτασμάτων του Ιράκ-, η κοινοπραξία της οποίας ηγείται η BP θα έχει έσοδα 2 δισ. δολαρίων ετησίως για την εκμετάλλευση του γιγαντιαίου κοιτάσματος της Ρουμάιλας. Άλλες δύο κοινοπραξίες, των οποίων ηγούνται η ExxonMobil και η Shell αντιστοίχως, θα έχουν όφελος της τάξης των 1,6 δισ. και 913 εκατ. δολαρίων αντιστοίχως, όταν η παραγωγή από τα κοιτάσματα μεγιστοποιηθεί.

Βεβαίως, η αναγέννηση του Ιράκ μέσα από τους δρόμους του πετρελαίου δεν θα είναι μια απλή υπόθεση. Όπως έγραφε πρόσφατα (στις 2 Ιουνίου) το αμερικανικό περιοδικό «Time», σε σχετικό του αφιέρωμα, «υπάρχει πληθώρα τεχνικών και πολιτικών εμποδίων για να πάρει σάρκα και οστά η πετρελαϊκή επανάσταση στη χώρα». Παράλληλα, όπως σημείωνε το περιοδικό στο ίδιο άρθρο, «τα άλλα μέλη του OΠΕΚ, υπό την ηγεσία των ανταγωνιστών του Ιράκ, δηλαδή της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν, θα απαιτήσουν σύντομα την επανένταξη της χώρας στο σύστημα ποσοστώσεων της παραγωγής, με στόχο τον αποτελεσματικό έλεγχο της τιμής του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές».

Εκτός καρτέλ το Ιράκ Υπενθυμίζεται ότι το Ιράκ, αν και ήταν η χώρα στην οποία ιδρύθηκε ο OΠΕΚ, δεν συμμετέχει στο καρτέλ εδώ και 30 χρόνια εξαιτίας των πολέμων και των διεθνών κυρώσεων σε βάρος του. Ωστόσο, οι αναλυτές εκτιμούν ότι το Ριάντ, η Τεχεράνη και οι άλλοι δεν θα κινηθούν προτού η ημερήσια παραγωγή του Ιράκ φτάσει τα 4 εκατομμύρια βαρέλια, δηλαδή πλησιάσει την αντίστοιχη παραγωγή του Ιράν. Τότε όμως θα ξεκινήσει η αντιπαράθεση που δεν θα είναι εύκολο να φτάσει σε κοινά αποδεκτό συμβιβασμό.Αλλά και στο εσωτερικό η ροή τόσων δισεκατομμυρίων πετροδολαρίων είναι

βέβαιο ότι θα προκαλέσει προβλήματα και έριδες. Πολλοί Ιρακινοί φοβούνται ότι η χρηματοδότηση των υποδομών για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων μέχρι να αρχίσει να αποφέρει καρπούς, θα «στραγγίξει» τα ταμεία, αφαιρώντας κεφάλαια από άλλες δράσεις, όπως είναι η παιδεία, η υγεία και οι μεταφορές, Επίσης, δεν είναι λίγοι εκείνοι που επισημαίνουν ότι η εμπειρία από άλλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες δεν δικαιολογεί την υπέρμετρη αισιοδοξία. Χαρακτηριστικά «δείχνουν» προς την κατεύθυνση της Νιγηρίας, όπου, παρά τον ενεργειακό της πλούτο και την παρουσία μεγάλων ξένων εταιρειών, τα πετροδολάρια δεν έχουν ωφελήσει τον μέσο πολίτη, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζονται οι ένοπλες επιθέσεις μαζί με τα αιτήματα για κατάργηση των αποικιοκρατικών συμφωνιών με τις «μεγάλες αδελφές».Όλα αυτά βεβαίως για την ώρα μοιάζουν με ψιλά γράμματα μπροστά στον συναγερμό που έχει σημάνει στις τάξεις των «πετρελαιοθήρων». Άλλωστε, παρά την εντύπωση που αρχικά δίνουν τα λεγόμενα και γραφόμενα, το πετρέλαιο θα εξακολουθήσει να είναι το βασικό καύσιμο της παγκόσμιας οικονομίας για τις επόμενες δεκαετίες. Και το Ιράκ έχει σημαντικό ρόλο να παίξει σε αυτό το πεδίο - μαζί και όσοι έχουν κλείσει «πρώτη θέση» στο εσωτερικό του.

48

1311 ΕΝΕΡΓΑ ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΑΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡOΣ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΜε επιτυχία ολοκληρώθηκε η ημερίδα του ΙΕΝΕ τον Φεβρουάριο, με θέμα «Έρευνες Υδρογονανθράκων & Προοπτικές Παραγωγής στην Ελλάδα», στην οποία είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν επιφανή στελέχη του ελληνικού πετρελαϊκού κλάδου, ειδικοί επιστήμονες και ακαδημαϊκοί. Στην ημερίδα αναλύθηκαν θέματα σχετικά με την έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, το ιστορικό, τις πετρελαιοδυνατότητες, τις προοπτικές και τα ζητήματα εθνικής κυριαρχίας.

Κοιτάσματα υδρογονανθράκων

Την πεποίθησή του ότι υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να βρεθούν ενεργά πετρελαϊκά συστήματα στην Ελλάδα εξέφρασε ο δρ Κων. Νικολάου, γεωλόγος πετρελαίων - ενεργειακός οικονομολόγος και μέλος του ΙΕΝΕ. Για τις έρευνες υδρογονανθράκων και τις προοπτικές παραγωγής στην Ελλάδα, ο κ. Νικολάου αποκάλυψε ότι αυτήν τη στιγμή υπάρχουν 11 ενεργά πετρελαϊκά συστήματα σε όλη την Ελλάδα, από τα οποία θα μπορούσαν να ξεκινήσουν αμέσως έρευνες οι ενδιαφερόμενες ξένες εταιρείες. Ειδικότερα, έκανε αναφορά στη θαλάσσια περιοχή της Κέρκυρας, στα δυτικά της Λευκάδας, στην Πρέβεζα, στη θαλάσσια περιοχή του Μεσσηνιακού Κόλπου, της Ζακύνθου και του Κατάκολου, στις περιοχές της νότιας Κρήτης, όπου ήδη έχουν εντοπιστεί περί τα 2,5 τρισ. κ.μ. φυσικού αερίου από την Αίγυπτο, στα δυτικά της Κρήτης, στην επέκταση της Ιόνιας λεκάνης, όπου υπάρχουν ενδείξεις για κοιτάσματα τα οποία αφορούν πολύ μεγάλους «παίκτες», όπως είπε, αν και η έρευνά τους συνιστά ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, κατά τον ίδιο. Επίσης, στη λεκάνη του Πρίνου, έκτασης 450 τ.χλμ., υπάρχουν ενδείξεις για έναν δεύτερο και μεγαλύτερο Πρίνο. Εκτός από τις περιοχές αυτές ο κ. Νικολάου

εξέφρασε την άποψη ότι οι έρευνες που έγιναν από γειτονικές χώρες, ήτοι την Ιταλία, την Αλβανία και την Τουρκία, έχουν δώσει ενθαρρυντικά αποτελέσματα, κάτι το οποίο επιτρέπει την εικασία ότι στις γειτνιάζουσες περιοχές με την Ελλάδα ενδεχομένως να υπάρχουν ανάλογα κοιτάσματα. Για παράδειγμα, αναφέρθηκε στο κοίτασμα Ακουίλα στην Αδριατική, στο κοίτασμα Μαρίτσα της Αλβανίας, το οποίο κατ’ εκτίμηση μπορεί να δώσει συνολικά 5 δισ. βαρέλια στην ανατολική Θράκη, όπου η Τουρκία έχει εντοπίσει 15 κοιτάσματα φυσικού αερίου, και μεταξύ Χίου και Μυτιλήνης, όπου «ακουμπά» το κοίτασμα της Τουρκίας, Κανταρλί Μπέι, η λεκάνη του οποίου ανοίγει στο Αιγαίο.

Αποσπασματικές οι έρευνεςΈως τα σήμερα οι έρευνες στη χώρα μας για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων ήταν αποσπασματικές. Πιο συγκεκριμένα, έως τώρα έχουν γίνει 175 ερευνητικές γεωτρήσεις, καθώς και σεισμικές έρευνες σε 74.000 χλμ. Από τις έρευνες αυτές 74 έκανε η ΔΕΠ-ΕΚΥ, ενώ στον Πρίνο έγιναν 25 ερευνητικές και 54 παραγωγικές γεωτρήσεις. Από τις υπόλοιπες 149 μόνον οι 22 θεωρούνται αντιπροσωπευτικές γεωτρήσεις, με

49σημερινά πετρελαιογεωλογικά κριτήρια. Από τις έρευνες αυτές εντοπίστηκαν ένα μικρό κοίτασμα πετρελαίου στη θαλάσσια περιοχή του Κατάκολου, ένα μικρό κοίτασμα ασφάλτου στη Ζάκυνθο και ένα μικρό κοίτασμα αερίου στην Επανωμή. O κ. Νικολάου τόνισε με έμφαση ότι κοιτάσματα βρίσκονται μόνο με γεωτρήσεις και υποστήριξε ότι υπάρχουν διεθνείς εταιρείες έτοιμες να έρθουν και να κάνουν σεισμικές έρευνες. O ίδιος τάχθηκε υπέρ της βελτίωσης του νομικού πλαισίου για την προσέλκυση επενδύσεων, της ανεξαρτησίας του νέου φορέα, της ανάληψης της βασικής έρευνας και της φύλαξης των αρχείων από το ΙΓΜΕ, καθώς και της λειτουργίας Ειδικής Γραμματείας στο ΥΠΕΚΑ για τη διαδικασία των αναθέσεων. O κ. Νικολάου τόνισε, επίσης, ότι οι προοπτικές εκμετάλλευσης αυτών των κοιτασμάτων εναπόκεινται στην πολιτική βούληση της κυβέρνησης.

Η πρόθεση της κυβέρνησηςΤην πρόθεση της κυβέρνησης για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας υπογράμμισε ο υφυπουργός ΠΕΚΑ κ. Γ. Μανιάτης στον χαιρετισμό που έστειλε στην εκδήλωση. O κ. Μανιάτης χαρακτήρισε «προτεραιότητα πρώτης γραμμής» την ανάπτυξη, τη διασφάλιση ενεργειακών πόρων και επάρκειας, καθώς και την προσέλκυση επενδύσεων. Διαβεβαίωσε, επίσης, ότι με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η κυβέρνηση, υπάρχουν συγκεκριμένες περιοχές ενδιαφέροντος «και εκεί μπορούμε να εστιάσουμε τις προσπάθειές μας». O κ. Μανιάτης ανέφερε ακόμη ότι έπειτα από μία 15ετία αδράνειας δρομολογείται επιτέλους η δημιουργία ενός εθνικού φορέα έρευνας και αξιολόγησης υδρογονανθράκων, ενώ η δημόσια διαβούλευση για το σχετικό νομοσχέδιο ολοκληρώθηκε στα τέλη Ιανουαρίου.

«Απαίτηση των καιρών και απαίτηση της κοινωνίας» κατέληξε ο υφυπουργός «είναι να μην αφήσουμε καμία ευκαιρία να πάει χαμένη. Γι’ αυτό χαράζουμε μια ξεκάθαρη πολιτική για την αξιοποίηση του εθνικού μας πλούτου, προς όφελος της εθνικής οικονομίας, πάντα με σεβασμό προς το περιβάλλον».

Oι υδρογονάνθρακες στο προσκήνιο Την εκτίμηση ότι οι έρευνες για υδρογονάνθρακες, που έρχονται επιτακτικά πλέον στο προσκήνιο, η πίεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απελευθέρωση των

αγορών ηλεκτρισμού και αερίου σε κοινοτικό επίπεδο, καθώς και οι νέες προτεινόμενες επενδύσεις σε αγωγούς και υπόγειες αποθήκες, θα είναι στο προσκήνιο στη δεκαετία που διανύουμε, διατύπωσε ο πρόεδρος του ΙΕΝΕ δρ Ιωάννης Δεσύπρης. Στον χαιρετισμό που απέστειλε, καθώς λόγοι ανωτέρας βίας δεν του επέτρεψαν να

παραστεί στην εκδήλωση, εξέφρασε την άποψη ότι όλα τα προηγούμενα θα θέσουν το ενεργειακό διοικητικό σύστημα της χώρας σε μεγάλη πίεση, διότι η κρατική μηχανή δεν είναι έτοιμη γι’ αυτό. Για τον κ. Δεσύπρη, τόσο το ΥΠΕΚΑ όσο και ο νέος φορέας έρευνας υδρογονανθράκων, θα χρειαστούν συστηματική και επαγγελματική βοήθεια εξειδικευμένων στελεχών, γιατί υπάρχει η ανάγκη αντιμετώπισης θεμάτων πολλαπλών επιπέδων: διεθνούς δικαίου, καθορισμού υφαλοκρηπίδας και ΑOΖ, επίσημης διπλωματίας, οργανωτικών ζητημάτων του νέου φορέα και θεμάτων επιχειρηματικής φύσεως.

Δεν απαιτείται ΑOΖ για έρευνεςΑπό την πλευρά του ο καθηγητής Γρηγόρης Τσάλτας, ως Πρόεδρος του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών και Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Περιβαλλοντικής Έρευνας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, υποστήριξε ανοικτά ότι δεν χρειάζεται ΑOΖ για την κατοχύρωση των ερευνών υδρογονανθράκων. Αρκεί η ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα, η οποία ανήκει σε όλα τα κράτη κληρονομικώ δικαίω και θεωρείται στέρεα έννοια νομικά σε σχέση με την ΑOΖ. Σε αυτήν τη λογική, ο κ. Τσάλτας τόνισε ότι το Καστελόριζο διαθέτει ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα που κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει, υπογραμμίζοντας ότι η αιγιαλίτιδα ζώνη των 12 ν.μ. είναι δικαίωμα της χώρας, το οποίο δεν πρέπει να απεμπολήσουμε βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.

Oι έρευνες στη χώρα μας για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων ήταν στο παρελθόν αποσπασματικές. Πιο συγκεκριμένα, έως τώρα έχουν γίνει 175 ερευνητικές γεωτρήσεις, καθώς και σεισμικές έρευνες σε 74.000 χλμ. Από τις έρευνες αυτές 74 έκανε η ΔΕΠ-ΕΚΥ, ενώ στον Πρίνο έγιναν 25 ερευνητικές και 54 παραγωγικές γεωτρήσεις. Από τις υπόλοιπες 149 μόνον οι 22 θεωρούνται αντιπροσωπευτικές γεωτρήσεις

50

14ΕΚΡΗΚΤΙΚO «ΚOΚΤΕΪΛ» ΜΕ ΤΙΜΕΣ, ΣΤΡΕΒΛΩΣΕΙΣ & ΛOΥΚΕΤΑ ΠΡΑΤΗΡΙΩΝΜε περίπου 1.000 πρατήρια να βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και τις προβλέψεις όλων στην αγορά να κάνουν λόγο για ακόμη χίλια πρατήρια «στο κόκκινο», η αγορά καυσίμων βιώνει δύσκολες ώρες. Το νούμερο ένα πρόβλημα όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς για τη νέα χρονιά εντοπίζεται ακριβώς στην κατάσταση που αφήνουν πίσω τους τα λουκέτα στην αγορά. Η αγορά καυσίμων βάλλεται: Τιμές, στρεβλώσεις, λουκέτα σε πρατήρια και φόροι δημιουργούν ένα εκρηκτικό «κοκτέιλ».

Καύσιμα

51«Βρισκόμαστε ενώπιον του διλήμματος, να συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε τη λειτουργία πρατηρίων ή να τραβήξουμε μια γραμμή και να αποδεχτούμε τη ζημιά;» αναφέρουν μέλη του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών (ΣΕΕΠΕ), που είναι ένας σημαντικός παράγοντας της αγοράς. Σύμφωνα με ανθρώπους της αγοράς, ακόμη και σήμερα δεν είναι εύκολο να μετρηθούν τα πρατήρια που έχουν κλείσει καθώς τα νούμερα αλλάζουν κάθε μέρα. Ακόμη και οι προβλέψεις για μείωση του αριθμού των πρατηρίων από 8,5 σε 6 χιλιάδες, που είχαν διατυπωθεί στην αρχή της κρίσης, πλέον φαντάζουν αισιόδοξες. Η περασμένη χρονιά έκλεισε για τον κλάδο με ζημίες, γεγονός που οφείλεται τόσο στη μειωμένη ζήτηση που οδήγησε σε συρρίκνωση τον κύκλο εργασιών όσο και στη μείωση των περιθωρίων των εταιρειών. Σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΕΠΕ, το μεικτό περιθώριο εταιρειών και πρατηριούχων έχει μειωθεί από τα 10,14 λεπτά το λίτρο, στα 7,7 λεπτά το λίτρο. Σε ποσοστά το περιθώριο από το 9,2% έχει πέσει σχεδόν στο μισό, στο 5%, που επαναλαμβάνουμε ότι είναι το κέρδος που μοιράζονται πρατηριούχοι και εταιρείες. Υπό τις συνθήκες αυτές καθίσταται ανεδαφική οποιαδήποτε συζήτηση για συμπίεση των περιθωρίων, υποστηρίζει ο κλάδος. Όσο για τα μεγέθη της αγοράς, η μείωση σε ετήσια βάση εκτιμάται ότι κυμάνθηκε για το 2010 στο 11% για όλα τα καύσιμα, με τη βενζίνη να υποχωρεί κατά 8% και το θέρμανσης κατά 14%. Η τάση αυτή εκτιμάται ότι συνεχίστηκε και στο πρώτο τρίμηνο του 2011, σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2010. Η αγορά αναμένεται -εκτός απροόπτου- να εξισορροπηθεί μετά το πρώτο τρίμηνο, αν και είναι αρκετά ριψοκίνδυνο να γίνουν περαιτέρω προβλέψεις.

ΛαθρεμπόριοΌπως τονίζουν αναλυτές της αγοράς, οι ετήσιες απώλειες για τα κρατικά έσοδα από το λαθρεμπόριο τόσο από τον ΕΦΚ και τον ΦΠΑ ανέρχονται στα 350 έως 500 εκατ. ευρώ. Oι εταιρείες προτείνουν δέσμη 9 μέτρων με προτάσεις όπως:- Την εξίσωση των φόρων στα πετρέλαια θέρμανσης και κίνησης με επιστροφή του φόρου απευθείας στους δικαιούχους καταναλωτές (χαμηλά και μεσαία εισοδήματα) και να δίνεται προκαταβολή με τη μορφή επιδόματος.

- Την άμεση εφαρμογή του συστήματος ελέγχου εκροών στα πρατήρια με τη σύνδεση των αντλιών με τις ταμειακές μηχανές και ταυτόχρονα την κατάργηση της υπουργικής απόφασης που αναγνωρίζει δικαιολογημένες αποκλίσεις της τάξης του 8%.- Τον έλεγχο της διακίνησης ναυτιλιακών καυσίμων και εξαγωγών.- Την υποχρεωτική σήμανση όλων των ΙΧ και ΔΧ βυτιοφόρων με το σήμα της εταιρείας που ανήκουν.- Την αφαίρεση άδειας λειτουργίας των πρατηρίων όπου διαπιστώνονται «μηχανάκια» σε αντλίες.

Ελλάδα-Βουλγαρία: Διαφορά 25 ευρώΤους τελευταίους μήνες, μετά την αύξηση στους φόρους, η τιμή της αμόλυβδης στην Ελλάδα είναι η υψηλότερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Η Ελλάδα φιγουράρει σταθερά στην πρώτη θέση της σχετικής λίστας με τις τιμές της βενζίνης στην ΕΕ που καταρτίζει κάθε εβδομάδα η Κομισιόν. Σύμφωνα λοιπόν με πρόσφατα στοιχεία από τα 25 κράτη-μέλη, η ελληνική τιμή είναι κατά 7 έως 21% ακριβότερη από την τιμή πώλησης σε άλλες χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης. Εάν μάλιστα η ελληνική τιμή συγκριθεί με τις χώρες με τις φθηνότερες τιμές, όπως η Κύπρος ή η Βουλγαρία, τότε η διαφορά φτάνει στο 30% και με την τιμή στην Ελλάδα κοντά στο 1,6 ευρώ, η διαφορά στο γέμισμα με τη γειτονική Βουλγαρία φτάνει τα 50 λεπτά το λίτρο, ή αλλιώς τα 25 ευρώ στο γέμισμα ενός ρεζερβουάρ 50 λίτρων.Και βέβαια για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για τις αιτίες που η ελληνική βενζίνη είναι η ακριβότερη στην Ευρώπη, να παραθέσουμε ορισμένα στοιχεία με βάση πρόσφατο δελτίο τιμών του ΥΠΕΚΑ για τη διάρθρωση της τιμής: Τιμή διυλιστηρίου: 32,2%Φόροι - δασμοί: 60,1%Μέσο περιθώριο χονδρικής: 4,7%Μέσο περιθώριο λιανικής: 2,8%Με απλά λόγια το κόστος του πετρελαίου, όπως αυτό αποτυπώνεται στην τιμή του διυλιστηρίου μαζί με το περιθώριο, είναι περίπου το μισό από τους φόρους που επιβάλλονται και οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 60% της τελικής τιμής. Όσο για το περιθώριο των εταιρειών και των πρατηριούχων, υπάρχει σημαντικός περιορισμός του σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν όταν αυτό κυμαινόταν πάνω από το 10%.

Και στρεβλώσειςΜπορεί η βενζίνη στην Ελλάδα να είναι η ακριβότερη σε ολόκληρη την Ευρώπη,

Με τις διεθνείς τιμές να κάνουν ένα μικρό «ράλι» στα τέλη του 2010, ολοένα και περισσότεροι αναλυτές τάσσονται υπέρ της άποψης ότι μέσα στο 2011 οι τιμές θα διατηρηθούν σε επίπεδα άνω των 85 δολαρίων ή θα αυξηθούν. Κάποιες αναλύσεις μάλιστα προβλέπουν για το 2011 τιμές πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι

52εξαιτίας των αλλεπάλληλων αυξήσεων στον ΕΦΚ και στον ΦΠΑ, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχουν εκλείψει τα φαινόμενα αισχροκέρδειας, τα οποία αποτελούν διαχρονικό «σύμπτωμα» της αγοράς καυσίμων. Για παράδειγμα, τις πρώτες εβδομάδες του έτους, όταν η διεθνής τιμή της βενζίνης υποχώρησε, η μείωση πέρασε τόσο στην τιμή διυλιστηρίου όσο και στις τιμές των εταιρειών εμπορίας, χωρίς ωστόσο να φανεί και στην τιμή της αντλίας. Έτσι οι καταναλωτές, μαζί με τους υπέρμετρα υψηλούς φόρους, πλήρωσαν για μία ακόμη φορά τα «σπασμένα» από τους ελλιπείς ελέγχους και την εν γένει προβληματική εποπτεία της αγοράς.

ΑντλίεςΣτην αυστηροποίηση των κυρώσεων που φτάνουν στην αφαίρεση άδειας λειτουργίας για όσους έχουν μηχανάκια που κλέβουν στις αντλίες προχώρησε το υπουργείο Ανάπτυξης, ενώ παράλληλα προωθεί την εγκατάσταση ηλεκτρονικών συστημάτων παρακολούθησης των εισροών και εκροών στα πρατήρια. Πάντως για το σύστημα εισροών - εκροών εκφράζονται αρκετές αμφιβολίες κυρίως στο κομμάτι του κόστους. Συγκεκριμένα, το κόστος για την εγκατάσταση των συστημάτων εισροών - εκροών ανέρχεται σύμφωνα με υπολογισμούς του ΣΕΕΠΕ σε 198 εκατ. ευρώ, ενώ εάν δεν εγκριθούν τα ήδη εγκατεστημένα συστήματα σε περίπου 1.200 πρατήρια το κόστος ανεβαίνει στα 228 εκατ. ευρώ. Τα συγκεκριμένα συστήματα εκτιμάται ότι θα ανεβάσουν το λειτουργικό ετήσιο κόστος των πρατηρίων κατά 8,5 εκατ. ευρώ (1.000 ευρώ ανά πρατήριο).

Σταμάτησαν τις πιστώσεις«Χειρόφρενο» στην πολιτική πιστώσεων έχουν τραβήξει οι εταιρείες καυσίμων, οι οποίες εξαιτίας της κρίσης που

πλήττει τον κλάδο, επιχειρούν να μαζέψουν τα «ανοίγματά» τους. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη οι «μεγάλοι» του κλάδου εφαρμόζουν έως και στο 95% των πρατηρίων τους πολιτική μετρητών στις συναλλαγές τους με τα πρατήρια. Ακόμη και στις επιταγές δεν γίνονται δεκτές οι μεταχρονολογημένες και ζητείται πρώτα η πληρωμή τους, προκειμένου να εφοδιαστεί ένα πρατήριο με καύσιμα.Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η αυστηροποίηση των όρων των συναλλαγών έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου έναν χρόνο, ωστόσο τους τελευταίους μήνες οι εταιρείες έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους για περιορισμό των επισφαλειών. Βεβαίως η προσπάθεια αυτή κάθε άλλο παρά εύκολη είναι, καθώς σε πολλές περιπτώσεις οι εταιρείες καλούνται να επιλέξουν είτε να οδηγήσουν σε προσωρινό λουκέτο το πρατήριο του δικτύου τους, μέχρις ότου ο πρατηριούχος να βρει χρήματα για να κινηθεί, είτε να ανοίξουν την πίστωση. Oι αλλαγές στην πολιτική των πιστώσεων εξηγούν δηλαδή και το φαινόμενο των «προσωρινών λουκέτων» στην αγορά. Προ κρίσης και μέχρι πρόσφατα, υπήρχε ελαστικότητα στις σχέσεις εταιρειών και πρατηρίων και οι πληρωμές -ανάλογα και με την περίπτωση- μπορούσαν να καθυστερήσουν στις 10 έως 15 μέρες. Η ίδια πολιτική ακολουθείται και από τις εταιρείες εμπορίας προς τους μεγάλους πελάτες, δηλαδή επιχειρήσεις και βιομηχανίες, που επίσης αγοράζουν καύσιμα με μετρητά.Σημειώνεται ότι η πρώτη κίνηση που έσφιξε το σχετικά χαλαρό καθεστώς των πιστώσεων έγινε πέρυσι από τα διυλιστήρια, τα οποία προχώρησαν σε αλλαγή της πολιτικής πιστώσεων, μειώνοντας τον χρόνο από τις 40 στις 20 μέρες. Μετά το διάστημα αυτό, τα ΕΛΠΕ είχαν δικαίωμα είτε να χρεώσουν

53

τόκους ή, το κυριότερο, να μην προμηθεύσουν με καύσιμα την εταιρεία. Η αγορά εκτιμά ότι στο ίδιο πλαίσιο αυστηροποίησης των όρων συναλλαγών θα κινηθούν και τα διυλιστήρια. Μάλιστα η σκέψη να μειωθούν ακόμη περισσότερο οι μέρες της πίστωσης είχε πέσει, σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι προκειμένου να εφαρμοστεί τον Ιούλιο. Ωστόσο, σύμφωνα με τα τελικά συμπεράσματα, μια τέτοια αλλαγή θα προκαλούσε αλυσιδωτές αντιδράσεις στην αγορά, οπότε η απόφαση μετατέθηκε πιθανόν για τον Σεπτέμβριο. Μια τέτοια εξέλιξη, παρά το γεγονός ότι θα πιέσει τον κλάδο της εμπορίας, θεωρείται από την αγορά ως απόλυτα λογική: όπως οι εταιρείες πιέζουν τα πρατήρια να μειώσουν τις μέρες πίστωσης, έτσι και τα διυλιστήρια θέλουν να μειώσουν τον κίνδυνο των επισφαλειών από τους δικούς τους πελάτες, δηλαδή τις εταιρείες. Από πλευράς πωλήσεων τέλος, έπειτα από το καταστροφικό δίμηνο Ιουνίου - Ιουλίου όταν και η μείωση κυμάνθηκε σε διψήφια ποσοστά, σύμφωνα με πηγές της αγοράς, ο Αύγουστος εμφάνισε θετικά σημάδια ανάκαμψης. Oριστικά συμπεράσματα για το εάν ο Έλληνας συμφιλιώθηκε με τις ακριβές τιμές των καυσίμων και ξαναχρησιμοποιεί το αυτοκίνητο, δεν μπορούν να εξαχθούν. Και αυτό διότι στις αρχές του μήνα, μεταφέρθηκαν αρκετές πωλήσεις του Ιουλίου, λόγω της απεργίας των βυτιοφόρων που «στέγνωσε» την αγορά.

Παρά τη θετική πορεία του Αυγούστου ωστόσο, οι πωλήσεις στο οκτάμηνο διατηρούν το αρνητικό πρόσημο.

Πού θα πάει η τιμή το 2011;Με τις διεθνείς τιμές να κάνουν ένα μικρό «ράλι» στα τέλη του 2010, ολοένα και περισσότεροι αναλυτές τάσσονται υπέρ της άποψης ότι μέσα στο 2011 οι τιμές θα διατηρηθούν σε επίπεδα άνω των 85 δολαρίων ή θα αυξηθούν. Κάποιες αναλύσεις μάλιστα προβλέπουν για το 2011 τιμές πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι. Στην τελευταία ανάλυσή της η αμερικανική υπηρεσία ενέργειας (ΕΙΑ) προέβη σε πρόβλεψη για μέση τιμή spot στα 86 δολάρια το βαρέλι για το 2011, έναντι μέσης τιμής 79 δολαρίων το βαρέλι για το 2010. Oι εκτιμήσεις της EIA που βασίζονται στα φετινά προθεσμιακά συμβόλαια παράδοσης Φεβρουαρίου, που συγκρίνονται με τις αντίστοιχες διακυμάνσεις των τιμών πέρυσι, είναι μάλλον συντηρητικές (αν και η ίδια η ΕΙΑ παραδέχεται ότι υπάρχει μεγάλη μεταβλητότητα και αβεβαιότητα της τάξης του 30% στην πρόβλεψή της), σε σύγκριση με τις προβλέψεις της Morgan Stanley. Oι αναλυτές της επενδυτικής τράπεζας τοποθετούν τη μέση τιμή του βαρελιού πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι για το 2011. Πρόσφατα ο εκτελεστικός διευθυντής της διεθνούς υπηρεσίας ενέργειας, Νουόμπο Τανάκα, εκτίμησε ότι σήμερα υπάρχουν ομοιότητες με το 2008, τότε

που οι τιμές κατέγραψαν άνοδο πάνω από τα 147 δολάρια το βαρέλι. Ακόμη πιο «γλαφυρές» ήταν οι τοποθετήσεις του Ιρανού υπουργού Πετρελαίου και νυν Προέδρου του OΠΕΚ, που υποστήριξε ότι τα 100 δολάρια συνιστούν κατάλληλη τιμή και ότι δεν θα χρειαζόταν έκτακτη συνάντηση των μελών του οργανισμού ακόμη και με τις τιμές στα 120 δολάρια.Στον αντίποδα, η μεγαλύτερη παραγωγός και εξαγωγική χώρα του OΠΕΚ, η Σαουδική Αραβία, θεωρεί ότι το 2011 θα υπάρχει σταθερότητα στις τιμές. Σύμφωνα μάλιστα με δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού Πετρελαίου, «εφόσον το 2011 οι συνθήκες της αγοράς το απαιτήσουν, τότε ο OΠΕΚ θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγή». Η δήλωση, που ερμηνεύτηκε ως μήνυμα κατευνασμού προς τις αγορές και τους αναλυτές που αναμένουν τιμές στα 100 δολάρια, συνοδεύτηκε από τη θέση ότι η Σαουδική Αραβία θεωρεί πως ένα εύρος τιμών μεταξύ 70 και 80 δολαρίων είναι αποδεκτό τόσο από τους παραγωγούς όσο και από τους καταναλωτές. Σύμφωνα με το τελευταίο δελτίο του OΠΕΚ, η ζήτηση το 2011 θα φτάσει τα 87,32 εκατ. βαρέλια ημερησίως, καταγράφοντας ημερήσια αύξηση κατά 1,23 εκατ. βαρέλια. Η αύξηση θα προέλθει από τις εκτός OOΣΑ χώρες σε ποσοστό 85% και κυρίως από την Κίνα.

54

15OΛΑ ΤΑ ΚOΡΥΦΑΙΑΥΒΡΙΔΙΚΑ ΑΥΤOΚΙΝΗΤΑΚΥΚΛOΦOΡΙΑΣ 2011Υπάρχει καλύτερος τρόπος να υποδεχτεί κανείς τη νέα χρονιά από το να αγοράσει ένα καινούργιο αυτοκίνητο; Προς έκπληξη όλων σας, ναι, υπάρχει κάτι ακόμη καλύτερο: η απόκτηση ενός υβριδικού αυτοκινήτου. Και αυτό γιατί καθ’ όλη τη διάρκεια του 2010 τα μεγαλύτερα ονόματα της αυτοκινητοβιομηχανίας έκαναν στροφή στην οικολογική αυτοκίνηση, παρουσιάζοντας στις μεγαλύτερες εκδηλώσεις αυτοκινήτων τις υβριδικές εκδόσεις των μοντέλων τους.

Oικολογική αυτοκίνησηΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

Το 2011 αναμένεται να είναι η χρονιά του «πράσινου» αυτοκινήτου, δηλαδή εκείνου του υβριδικού οχήματος που θα κάνει ορθότερη διαχείριση των καυσίμων του, προς όφελος του περιβάλλοντος, αλλά με την ίδια ταχύτητα και το αξεπέραστο στιλ των συμβατικών ανταγωνιστών του

Porsche 918 Spyder hybrid supercarΑν θέλετε να προστατέψετε το περιβάλλον αλλά με στιλ και ταχύτητα, το αυτοκίνητο που σας ταιριάζει είναι το 918 Spyder της Porsche, του οποίου το κόστος αγγίζει τα 600.000 δολάρια. Αυτό το μοντέλο της Porsche ήταν ένα από τρία καινούργια υβριδικά αυτοκίνητα της εταιρείας που μας συστήθηκαν στο 2010 Geneva Motor Show, παρέχοντας έναν ομολογουμένως εντυπωσιακό συνδυασμό στιλ με περιβαλλοντική συνείδηση. Πριν από την κυκλοφορία του οι φήμες είχαν οργιάσει στην αγορά σχετικά με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του, όταν όμως πρωτοπαρουσιάστηκε άφησε τους πάντες άναυδους: οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα δεν ξεπερνούν τα 70 γρ./χλμ.! Αυτό το Porsche αυτοκίνητο πρόκειται για αρκετό καιρό να ξεχωρίσει ανάμεσα στα υπόλοιπα μοντέλα, καθώς καταναλώνει γύρω στα 3 λίτρα ανά 100 χιλιόμετρα και «πιάνει» τα 62 χιλιόμετρα μέσα σε 3,2 δευτερόλεπτα.

55Mercedes Benz S400 HybridΗ πολυθρύλητη σειρά S Class της Mercedes, η οποία χωρίς υπερβολή θα λέγαμε ότι αποτελεί τον ορισμό της πολυτέλειας, με τον ερχομό του 2011 ανανεώνεται ακόμη περισσότερο, καθώς αποκτά και την υβριδική συνέχειά της. Το S400 Hybrid θα αποτελέσει τον καλύτερο φίλο του επιχειρηματία, ενώ παράλληλα θα συμβάλει με τον δικό του τρόπο στην προστασία του περιβάλλοντος, πάντα βέβαια με το αριστοκρατικό στιλ της Mercedes. Το S400 Hybrid, χάρη στον 3,5 λίτρων V6 κινητήρα του, παράγει 296 ίππους, μαζί με την κλασική υβριδική τεχνολογία της Mercedes. Η δε μπαταρία του, η πρώτη λιθίου σε ένα υβριδικό αυτοκίνητο, εξασφαλίζει επιβεβαιωμένα καλύτερη εξοικονόμηση καυσίμων σε σχέση με άλλα μοντέλα που φέρουν V8 κινητήρα.

56BMW ActiveHybrid 7Αν και αυτό το μοντέλο της BMW παρουσιάστηκε στην έκθεση 2009 Frankfurt International Motor Show IAA, έδειξε την πραγματική του δύναμη το 2010, και αυτό γιατί όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά πως η BMW όταν θέλει να παρουσιάσει κάτι καινούργιο θέλει οπωσδήποτε αυτό να είναι απλά τέλειο. Η ActiveHybrid τεχνολογία της BMW λοιπόν παρουσιάζει ένα plug-in υβριδικό αυτοκίνητο, εξοπλισμένο με έναν τρικύλινδρο κινητήρα με υβριδική μηχανή στον μπροστινό άξονα, αλλά και έναν πλήρως υβριδικό κινητήρα στο πίσω μέρος. Το ActiveHybrid 7 της BMW εκπέμποντας μόνο 99 γρ./χλμ. διοξείδιο του άνθρακα και κρατώντας την κατανάλωση σε χαμηλά επίπεδα, αποτελεί ένα εντυπωσιακό αυτοκίνητο στη συγκεκριμένη αγορά. O δε κινητήρας V8, αλλά και το αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων είναι σίγουρο ότι δεν θα σας κάνουν ιδιαίτερη εντύπωση μόλις «πιάσετε» τα 80 χιλιόμετρα μέσα σε λιγότερο από 5 δευτερόλεπτα.

57

Honda Jazz HybridΑκολουθώντας τις διεθνείς τάσεις, από το «παιχνίδι» της υβριδικής αυτοκίνησης δεν θα μπορούσε να λείπει η Honda, η οποία κατά τη διάρκεια του Paris Motor Show παρουσίασε το Honda Jazz Hybrid, που συνδυάζει εντυπωσιακό σχεδιασμό για τις καθημερινές μετακινήσεις. Προσφέροντας τη γνωστή σε άλλα υβριδικά αυτοκίνητα τεχνολογία IMA, αλλά και την πατέντα της Honda «Magic Sheats», χάρη στην οποία κερδίζετε ακόμη περισσότερο χώρο, το Jazz Hybrid εκπέμπει 104 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα ανά χιλιόμετρο και καταναλώνει 4,4 λίτρα καυσίμων ανά 100 χιλιόμετρα. Κρίνοντας από την εντύπωση που έκανε σε όλον τον κόσμο το Honda Jazz, πιστεύουμε ότι σε σύντομο χρονικό διάσημα η υβριδική του έκδοση θα κερδίσει μια υψηλή θέση ανάμεσα στα υπόλοιπα «πράσινα» αυτοκίνητα.

58

Cadillac Escalade HybridΤο Escalade Hybrid της Cadillac είναι ένα από τα αυτοκίνητα που αν και κυκλοφορεί στην αγορά εδώ και κάμποσους μήνες, δυστυχώς δεν έχει προβληθεί τόσο όσο θα έπρεπε. Συνδυάζει την πολυτέλεια της συμβατικής Escalade με την περιβαλλοντική συνείδηση: τι παραπάνω χρειαζόμαστε; Αν θέλουμε να δούμε για ποιον λόγο αυτό το αυτοκίνητο δεν έχει πουληθεί όσο αναμενόταν, αρκεί να σκεφτούμε ότι η Cadillac πουλάει πιο πολύ το όνομά της παρά τα χαρακτηριστικά της, και αυτό είναι άδικο, αν υπολογίσει κανείς ότι μέσα στο «σώμα» αυτού του αυτοκινήτου κρύβονται ένας V8 κινητήρας τύπου Gen IV 6.oL, το σύστημα LIVC για καλύτερη εξοικονόμηση και διαχείριση καυσίμων, αλλά και η δυνατότητα να χωρέσουν έως οκτώ άνθρωποι!

TRIM A.E., Λεωφ. Αθηνών 286124 62 Χαϊδάρι - ΑθήναΤηλ.: 210 5810581, Fax: 210 5812800E-mail: info@trim.gr

www.trim.gr www.thulehellas.gr

Για όλα τα αυτοκίνητα. Σχάρες, μπαγκαζιέρες, αλυσίδες και όλα τα προϊόντα της Thule στο www.thulehellas.gr

60

16ΖΗΤΕΙΤΑΙ... ΤΖ. ΜΠOΝΤ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡOΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΥΒΡΙΔΙΚΩΝΗ γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία Renault βρίσκεται στο επίκεντρο ενός σκανδάλου βιομηχανικής κατασκοπίας, η οποία έχει στόχο την ευαίσθητη τεχνολογία που αφορά τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που κατασκευάζει μαζί με τον εταίρο της, την ιαπωνική Nissan. O όμιλος έχει δαπανήσει 4 δισ. ευρώ στις έρευνες γύρω από τις μπαταρίες, με βασικό στόχο τη μείωση του όγκου τους, με παράλληλα αύξηση της διάρκειας και της ζωής τους. Εκτιμάται δε ότι βρίσκεται μπροστά από τους ανταγωνιστές του σε αυτόν τον τομέα, με αποτέλεσμα να τους κινεί το ενδιαφέρον να μάθουν τα μυστικά του. Εάν αληθεύουν οι πληροφορίες, η Κίνα δεν άντεξε τον πειρασμό και εξαγόρασε τρία στελέχη της Renault, προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα. Το Παρίσι χαρακτήρισε την υπόθεση εξαιρετικά σοβαρή και ανέθεσε τις έρευνες στις μυστικές υπηρεσίες.

Oικολογικά αυτοκίνηταΤου Γιώργου Παυλόπουλου

61«O ήχος που κυριάρχησε στην έκθεση αυτοκινήτων του Ντιτρόιτ για το 2011 δεν ήταν κάποιος εντυπωσιακός βρυχηθμός μιας μηχανής, αλλά το απαλό σφύριγμα του 100% ηλεκτροκίνητου Nissan Leaf και κάποιων υβριδικών μοντέλων, όπως είναι το Chevrolet Volt και το Toyota Prius. Ακόμη και η Porsche παρουσίασε ένα υβριδικό αγωνιστικό αυτοκίνητο (...). Όμως, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν είναι τα μοναδικά των οποίων η παραγωγή θα επιταχυνθεί στη διάρκεια του νέου έτους. Τα οχήματα με κυψέλες υδρογόνου, για τα οποία έχει γίνει μεγάλη συζήτηση, αλλά υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες, θα γνωρίσουν ώθηση εξαιτίας των πρώτων πρατηρίων ανεφοδιασμού με υδρογόνο που λανσάρει η Γερμανία, τα οποία αποτελούν τα αρχικά βήματα για τη δημιουργία του πιο μεγαλόπνοου δικτύου σε όλον τον κόσμο. Αλλά και η Toyota, η Honda και η Nissan θα ξεκινήσουν να εργάζονται γύρω από ένα παρόμοιο σχέδιο στην Ιαπωνία. Τελικά, μήπως αυξάνεται υπερβολικά η δουλειά για τους κατασκόπους των “πράσινων” αυτοκινήτων;»Αυτά έγραφε, ανάμεσα σε άλλα, ένα ενημερωτικό σημείωμα του γερμανικού ασφαλιστικού κολοσσού Allianz προς τους επενδυτές και συνεργάτες του, αναφορικά με τις προοπτικές και τις προκλήσεις του 2011. Στο σημείωμα γινόταν ειδική αναφορά «στο πρώτο μείζονος σημασίας κρούσμα βιομηχανικής κατασκοπίας του 2011», που δεν ήταν άλλο από την αποκάλυψη ενός δικτύου το οποίο προσπαθούσε να διαδώσει τα πιο καλά κρυμμένα μυστικά της αυτοκινητοβιομηχανίας Renault προς τους ανταγωνιστές της. Σύμφωνα δε με τις αρχικές δηλώσεις στελεχών, τόσο της ίδιας της εταιρείας όσο και της γαλλικής κυβέρνησης, ο μίτος οδηγούσε προς την κατεύθυνση της Κίνας.

Δάκτυλος ΠεκίνουΤο γιατί μας το εξηγεί και πάλι η Allianz: «Το Πεκίνο -σημειώνεται στο ίδιο σημείωμα- θέλει η Κίνα να γίνει ο κορυφαίος κατασκευαστής ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων μέχρι το 2012 και έχει ήδη δώσει εντολή σε 16 κρατικές επιχειρήσεις να αναπτύξουν ταχέως τον συγκεκριμένο βιομηχανικό κλάδο. Η Κίνα -συνεχίζει- θέλει να καταστήσει όσο το δυνατόν πιο ηλεκτροκίνητες τις μεταφορές, έτσι ώστε να αποφύγει την υπερβολική εξάρτησή της από το εισαγόμενο και ολοένα πιο ακριβό πετρέλαιο, να περιορίσει την ατμοσφαιρική ρύπανση, αλλά και να καταστεί πρωτοπόρος στον τομέα της καθαρής τεχνολογίας».

Μάλιστα, η Allianz πληροφορεί τους πελάτες και συνεργάτες της ότι υπάρχουν και άλλες χώρες που δίνουν ήδη μεγάλο βάρος στα «πράσινα» αυτοκίνητα. Όπως για παράδειγμα το Ισραήλ, το οποίο «θα δημιουργήσει το 2011 το πρώτο ολοκληρωμένο δίκτυο αλλαγής και φόρτισης μπαταριών αυτοκινήτων, δίνοντας τη δυνατότητα στους οδηγούς να αφήνουν τις εξαντλημένες μπαταρίες τους και να τοποθετούν φορτισμένες σε συγκεκριμένους σταθμούς, κάτι που θα τους επιτρέπει να ταξιδεύουν οπουδήποτε χωρίς να ανησυχούν μήπως ξεμείνουν από ρεύμα».Το πιθανότερο βεβαίως είναι, όπως προβλέπουν οι περισσότεροι ειδικοί του κλάδου, ότι τα αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν θα είναι διαθέσιμα στο ευρύ κοινό τουλάχιστον για τα επόμενα πέντε χρόνια, καθώς η παραγωγή τους θα είναι σχετικά περιορισμένη (ουσιαστικά βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο), ενώ και η τιμή τους θα είναι αρκετά «αλμυρή». Ωστόσο, αυτό δεν μοιάζει ικανό να αποτρέψει τους άμεσα ενδιαφερομένους να επιδίδονται ήδη σε μια προσπάθεια αποκωδικοποίησης ή υποκλοπής των μυστικών από τους ανταγωνιστές τους. Ειδικά σε αυτήν τη χρονική συγκυρία, που η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία έχει δεχτεί βαρύ πλήγμα από την χρηματοπιστωτική κρίση και την προκληθείσα ύφεση και μόλις αρχίζει να ανακάμπτει - κυρίως χάρη στην κρατική βοήθεια που της δόθηκε απλόχερα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Προβάδισμα Renault - NissanΕίναι δε γεγονός ότι οι Renault - Nissan μοιάζουν να έχουν αποκτήσει σημαντικό προβάδισμα σε αυτόν τον τομέα, την ώρα που άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως η Toyota και η General Motors, έχουν ρίξει το βάρος τους στην κατασκευή υβριδικών μοντέλων τα οποία

Oι Renault - Nissan μοιάζουν να έχουν αποκτήσει σημαντικό προβάδισμα σε αυτόν τον τομέα, την ώρα που άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως η Toyota και η General Motors, έχουν ρίξει το βάρος τους στην κατασκευή υβριδικών μοντέλων τα οποία έχουν τη δυνατότητα να κινούνται τόσο με συμβατική τεχνολογία όσο και με ηλεκτροκινητήρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο γαλλοϊαπωνικός όμιλος έχει επενδύσει αθροιστικά περίπου 4 δισ. ευρώ για να αναπτύξει την κατάλληλη τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένων των μπαταριών λιθίου που έχει κατασκευάσει η ιαπωνική NEC

62έχουν τη δυνατότητα να κινούνται τόσο με συμβατική τεχνολογία όσο και με ηλεκτροκινητήρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο γαλλοϊαπωνικός όμιλος έχει επενδύσει αθροιστικά περίπου 4 δισ. ευρώ για να αναπτύξει την κατάλληλη τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένων των μπαταριών λιθίου που έχει κατασκευάσει η ιαπωνική NEC, και θα κινούν τόσο το Leaf της Nissan όσο και τα τέσσερα προαναφερθέντα μοντέλα της Renault. Ζητούμενο, όπως λένε στελέχη του κλάδου, είναι να μειωθεί ο όγκος των μπαταριών, αλλά παράλληλα να αυξηθεί η αποδοτικότητα και η διάρκεια ζωής τους.Όπως λένε στελέχη της Renault και της Nissan, στόχος τους είναι να αυξήσουν σταδιακά την παραγωγή αμιγώς ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, επιδιώκοντας ο αριθμός τους να φτάσει τις 500.000 ως το 2013. O όμιλος εκτιμά, μάλιστα, πως το 2020 τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα αντιπροσωπεύουν το 10% των συνολικών πωλήσεων διεθνώς. Υπό αυτό το πρίσμα είναι προφανές ότι οι άλλες εταιρείες -κυρίως αυτές που δραστηριοποιούνται σε μεγάλες αγορές και δεν διαθέτουν τη σχετική παράδοση και τεχνογνωσία- θα επιδιώξουν με κάθε τρόπο να κλείσουν την «ψαλίδα» και να αποκτήσουν, εάν το καταφέρουν, το προβάδισμα. Καθώς δε ο τζίρος του συγκεκριμένου κλάδου είναι τεράστιος, είναι σαφές ότι δεν θα κάνουν οικονομία χρημάτων και κόπων προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στα άδυτα των ανταγωνιστών τους.

Oι πράκτορεςΈτσι, μάλλον δεν ήταν δύσκολο οι «δράστες» να βρουν πρόθυμους «πράκτορες» στις τάξεις της Renault. «Η έρευνα, η οποία διήρκεσε αρκετούς μήνες, μας έδωσε τη δυνατότητα να καταλήξουμε σε έναν αξιόλογο αριθμό στοιχείων που αποδεικνύουν

ότι τρεις εργαζόμενοι στον όμιλο συμπεριφέρθηκαν σκοπίμως και συνειδητά με τρόπο που θέτει σε κίνδυνο τα κεκτημένα της Renault», ανέφερε στην ανακοίνωση που εξέδωσε ο νομικός σύμβουλος της Renault, Κριστιάν Oυσόν. Δεν πρόκειται, μάλιστα, για τρεις τυχαίους εργαζομένους, αλλά για στελέχη που βρίσκονταν σε νευραλγικές θέσεις: τον Μισέλ Μπαλταζάρ, που είναι ο πιο υψηλόβαθμος από τους τρεις και κατείχε την θέση του Αντιπροέδρου στον τομέα Στρατηγικού Σχεδιασμού της εταιρείας και συμμετέχει στο ΔΣ της, τον «υπαρχηγό» Μπερτράν Ροσέτ, καθώς και τον Μάθιου Τένενμπαουμ, Αναπληρωτή Πρόεδρο του τμήματος Ηλεκτρικών Αυτοκινήτων.Με βάση τις έρευνες που διεξήγε η Renault, στους τραπεζικούς λογαριασμούς που διατηρούσαν δύο εκ των τριών στο Λιχτεστάιν και στην Ελβετία βρέθηκαν καταθέσεις που προέρχονταν από εμβάσματα της κινεζικής China Power Grid Corporation, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα της ενέργειας και συμμετέχει στην ομάδα των εταιρειών που εξουσιοδοτήθηκαν από το καθεστώς της Κίνας να αναπτύξουν την ηλεκτρική τεχνολογία στα αυτοκίνητα. Στους δύο λογαριασμούς εντοπίστηκαν 630.000 ευρώ, τα οποία είχαν ακολουθήσει μια δαιδαλώδη διαδρομή μέσω άλλων εταιρειών στη Σαγκάη και στη Μάλτα.

«Εθνική Ασφάλεια Γαλλίας»Η υπόθεση αξιολογήθηκε όχι απλώς ως πολύ σοβαρή, αλλά ως «απειλή για την εθνική ασφάλεια της Γαλλίας», η οποία, σύμφωνα με τις δηλώσεις των κυβερνητικών παραγόντων, βρίσκεται στο στόχαστρο ενός «οικονομικού πολέμου» που έχουν εξαπολύσει σε βάρος της διεθνή κέντρα. «Έχω ήδη ζητήσει από τις αρμόδιες υπηρεσίες να προχωρήσουν στην ενίσχυση

63

του πλαισίου για την προστασία των εταιρειών που προστρέχουν στο κράτος για οικονομική βοήθεια και επενδύσεις σε τεχνολογικές καινοτομίες», δήλωσε ο υπουργός Βιομηχανίας Ερίκ Μπεσόν, χαρακτηρίζοντας τέτοιου είδους περιπτώσεις «ενδεικτικές των κινδύνων βιομηχανικής κατασκοπίας και οικονομικού πολέμου».Μάλιστα, ο Μπεσόν, ο οποίος φέρεται να εξοργίστηκε για την καθυστέρηση που επέδειξε η διοίκηση της Renault να ενημερώσει την κυβέρνηση (και βασικό μέτοχο της Renault σε ποσοστό 15%), ανέθεσε -με τη σύμφωνη γνώμη και του προέδρου της χώρας Νικολά Σαρκοζί- την ουσιαστική εποπτεία των ερευνών στις μυστικές υπηρεσίες. Και αυτές, με τη σειρά τους, όπως ισχυρίζεται η εφημερίδα «le Figaro» που έφερε την υπόθεση στην επιφάνεια, έχουν ήδη αρχίσει να σκαλίζουν τους δεσμούς των τριών στελεχών με την Κίνα. «Δεν μπορούμε να δεχτούμε να καταλήξει στα χέρια των Κινέζων μια καινοτομία που έχει χρηματοδοτηθεί από τον Γάλλο φορολογούμενο», φέρεται επίσης να δήλωσε προς το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων στέλεχος του υπουργείου Βιομηχανίας, αναφερόμενος στις κρατικές επιδοτήσεις που έχει λάβει η Renault για να ξεπεράσει την κρίση. Και αυτό παρά το γεγονός ότι ο γενικός διευθυντής της αυτοκινητοβιομηχανίας, Πάτρικ Πελάτα, είχε διαψεύσει ότι κλάπηκαν ευαίσθητα στοιχεία για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και το σύστημα

των μπαταριών τους, κάνοντας λόγο για διαρροή που είχε κυρίως να κάνει με την εμφάνιση και την αρχιτεκτονική τους.Η υπόθεση προκάλεσε, όπως ήταν φυσικό, τον εκνευρισμό του Πεκίνου, το οποίο αντέδρασε άμεσα, απορρίπτοντας τις κατηγορίες. «Oι κατηγορίες είναι αβάσιμες και ανεύθυνες και η κινεζική πλευρά δεν μπορεί να τις αποδεχτεί», σχολίασε ο Χονγκ Λέι, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών. Από την πλευρά του, ο κινεζικός Τύπος έκανε λόγο για «γελοιότητες» και καλούσε τη Δύση να εγκαταλείψει την προσπάθεια να αποδοθεί η τεράστια πρόοδος της Κίνας σε... υποκλοπές από τη Δύση, ενώ ταυτόχρονα άφηνε υπονοούμενα για τις συνέπειες που ενδέχεται να έχει η συγκεκριμένη υπόθεση στις εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών.Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος που η γαλλική κυβέρνηση, μετά τον αρχικό θόρυβο, έσπευσε να χαμηλώσει τους τόνους, φοβούμενη ότι θα διακυβευθούν οι μεγάλες συμφωνίες που είχε υπογράψει ο Σαρκοζί κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Πεκίνο. Όμως, είναι φανερό ότι η υπόθεση δεν τελειώνει εδώ - ούτε, βεβαίως, η βιομηχανική κατασκοπία εξαντλείται στα «πράσινα» αυτοκίνητα...

Το χρονικό• Αύγουστος 2010: Στα κεντρικά της Renault σημαίνει «συναγερμός για παραβίαση του κώδικα ηθικής». Η διοίκηση ξεκινά επειγόντως εσωτερική έρευνα, σε καθεστώς μυστικότητας, προκειμένου να ανακαλύψει την πηγή του προβλήματος.• Oκτώβιος 2010: Η γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία παρουσιάζει σε σχεδόν τελική μορφή το αμιγώς ηλεκτροκίνητο μοντέλο Zoe, που αναμένεται να ολοκληρωθεί φέτος. Ανακοινώνει δε ότι προτίθεται να παρουσιάσει σύντομα τρία ακόμη μοντέλα της ίδιας κατηγορίας – τα Fluence, Kangoo και Twizy. Την ίδια περίοδο, ο γιαπωνέζος εταίρος της, η Nissan, βγάζει στην αγορά το επίσης ηλεκτροκίνητο Leaf, το οποίο ήδη πωλείται.• 3 Ιανουαρίου 2011: Η Renault αποφασίζει να θέσει σε διαθεσιμότητα τρία υψηλόβαθμα στελέχης της (το ένα μέλος του 27μελούς ΔΣ, για τα οποία έχουν προκύψει στοιχεία ότι διέρρεαν απόρρητα μυστικά γύω από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Την επόμενη μέρα επισκέπτεται το κέντρο τεχνολογίας του ομίλου ο υπουργός Βιομηχανίας Ερίκ Μπεσόν, συνοδευόμενος από τον γενικό διευθυντή της Renault, Πάτρικ Πελάτα. O Μπεσόν δηλώνει «εξοργισμένος» για το γεγονός ότι δεν είχε ειδοποιηθεί νωρίτερα για το θέμα.• 7 Ιανουαρίου: Κυβερνητική πηγή διαρρέει ότι τις έρευνες έχουν αναλάβει οι μυστικές υπηρεσίες της Γαλλίας, απόδειξη της σοβαρότητας που αποδίδεται στο γεγονός. Ταυτόχρονα, αφήνεται να εννοηθεί ότι στην υπόθεση υπάρχει «κινεζικός δάκτυλος». Ωστόσο, η Renault ισχυρίζεται ότι τα πιο ευαίσθητα και καίριας σημασίας δεδομένα είναιο ασφαλή και δεν διέρρευσαν στους ανταγωνιστές της.• 10 Ιανουαρίου: Η Renault ανακοινώνει αποτελέσματα-ρεκόρ για το 2010, προσθέτοντας ότι θα επιδιώξει να βελτιώσει ακόμη περισσότερο τις επιδόσεις της φέτος – με αιχμή και τα ηλεκτροκίνητα μοντέλα της.• 12 Ιανουαρίου: Πρώτη επίσημη αντίδραση του Πεκίνου στις κατηγορίες, τις οποίες χαρακτηρίζει ως «αβάσιμες και ανεύθυνες». Το Παρίσι αναγκάζεται να χαμηλώσει τους τόνους, καθώς διακυβεύονται μεγάλες εμπορικές συμφωνίες με την Κίνα. «Δεν τίθεται θέμα σχολιασμού πάνω στο συγκεκριμένο δίκτυο ή την ανάμιξη κάποιας χώρας», δηλώνει η υπουργός Oικονομικών, Κριστίν Λαγκάρντ. Η έρευνα συνεχίζεται, έστω και σιωπηρά.

64

17ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠOΡΡΙΜΜΑΤΩΝΈνας φαύλος κύκλος αδιέξοδων και στείρων αντιπαραθέσεων έχει μετατρέψει σε γόρδιο δεσμό το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στη χώρα μας. Την ίδια στιγμή που σε προηγμένες χώρες της Δύσης το θέμα των αποβλήτων έχει επιλυθεί με σύγχρονους περιβαλλοντικά φιλικούς τρόπους, αποφέροντας τεράστια κοινωνικά οφέλη, στην Ελλάδα παραμένουμε εγκλωβισμένοι. Ποια είναι όμως τα προβλήματα που προκύπτουν από τις «ελληνικές» καθυστερήσεις και πόσο κοστίζει η μη συμμόρφωση στους σχετικούς νόμους της ΕΕ; Τι ισχύει σε άλλες χώρες της Ευρώπης και ποιες λύσεις προσφέρει η τεχνολογική πρόοδος; Τις απαντήσεις δίνει ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ, Ευστράτιος Καλογήρου.

Συνέντευξη: Ευστράτιος Καλογήρου, Πρόεδρος ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ*Στον Χάρη Φλουδόπουλο

Ποια είναι τα βασικά προβλήματα στη διαχείριση των απορριμμάτων που καλείται να επιλύσει η χώρα μας και ποιες είναι οι συνέπειες από τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται;Oι επιλεγμένες μέχρι και σήμερα μέθοδοι διαχείρισης των Αστικών Στερεών Απορριμμάτων (ΑΣΑ) ανά την ελληνική επικράτεια στηρίζονται σε παρωχημένες τεχνολογίες, όπως η ταφή απορριμμάτων, καθώς επίσης και στην παράνομη διάθεση των απορριμμάτων σε μη ελεγχόμενες χωματερές (ΧΑΔΑ), με συνέπειες την ιδιαίτερη περιβαλλοντική επιβάρυνση, τον κίνδυνο πυρκαγιών και τα υψηλά πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), τα οποία ανέρχονται σε 34.000 ευρώ ημερησίως για κάθε παράνομη χωματερή. Από την άλλη πλευρά, τα ποσοστά ανακύκλωσης είναι ιδιαίτερα χαμηλά, ενώ απουσιάζει πλήρως η τεχνολογία της θερμικής επεξεργασίας, όπως φαίνεται στο ακόλουθο διάγραμμα 1.Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της διαχείρισης των ΑΣΑ της Αττικής, όπου παράγεται το 45% των ΑΣΑ όλης της Ελλάδας. Μέχρι σήμερα ο τεράστιος αυτός όγκος των απορριμμάτων διατίθεται στον ένα και μοναδικό ΧΥΤΑ της Αττικής στη Φυλή και σε παράνομες ανεξέλεγκτες χωματερές, ενώ η μοναδική μονάδα διαχείρισης

σύμμεικτων απορριμμάτων, η οποία εφαρμόζει την τεχνολογία της Μηχανικής Βιολογικής Επεξεργασίας, παράγει υποπροϊόντα (compost – RDF) τα οποία μην έχοντας εμπορική χρήση καταλήγουν στον ήδη υπερκορεσμένο ΧΥΤΑ Φυλής.

Τι περιεχόμενο έχει η αειφόρος διαχείριση αποβλήτων και ποιες δυνατότητες παρέχει σήμερα η εξέλιξη της τεχνολογίας αλλά και η διεθνής εμπειρία;Oι ανεπτυγμένες χώρες παγκοσμίως έχουν υιοθετήσει ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης των ΑΣΑ, στο μείγμα των οποίων περιλαμβάνεται το σύνολο των εφαρμοσμένων τεχνολογιών διαχείρισης αποβλήτων, με αποτέλεσμα περιβαλλοντικά οφέλη και μείωση του κόστους διαχείρισης των αποβλήτων στο ελάχιστο. Τα πλέον αποδοτικά συστήματα ορθής διαχείρισης των ΑΣΑ βασίζονται στην ιεράρχηση που έχει θέσει η ΕΕ μέσω της Ευρωπαϊκής Oδηγίας 2008/98. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Oδηγία 2008/98, προηγούνται όλων η πρόληψη και η μείωση της παραγωγής των απορριμμάτων, έπεται η ανακύκλωση-κομποστοποίηση προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων για καλύτερα αποτελέσματα, ακολουθεί η αποδοτική ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων και των ρευμάτων

65που δεν δύναται να ανακυκλωθούν, ενώ τελευταίο βήμα είναι η διάθεση αυτών σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ). Η Ελλάδα έχοντας παρακάμψει όλα τα βήματα της ορθής ιεράρχησης στη διαχείριση των ΑΣΑ, στηρίζει τη διαχείριση των ΑΣΑ κυρίως στη διάθεσή τους σε ΧΥΤΑ και ΧΑΔΑ.

Ποιες είναι οι πιο διαδεδομένες μέθοδοι διαχείρισης των αποβλήτων στην ΕΕ και ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους. Μπορείτε να μας αναφέρετε παραδείγματα από προηγμένες χώρες της Δ. Ευρώπης; Πώς έχουν λύσει εκεί τα προβλήματα διαχείρισης των απορριμμάτων;Oι ανεπτυγμένες χώρες της ΕΕ έχουν συμπεριλάβει στη διαχείριση των αποβλήτων τους το σύνολο των τεχνολογιών διαχείρισης, με σκοπό τη μείωση του κόστους διαχείρισης αλλά και την επίτευξη ολοκληρωμένων λύσεων. Αναλυτικότερα, τα στατιστικά στοιχεία για κάθε χώρα παρουσιάζονται στο διάγραμμα 2 της Eurostat για το έτος 2008.Όπως γίνεται αμέσως εμφανές οι ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες με υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης, έχουν αναλογικά υψηλά ποσοστά χρήσης της ενεργειακής αξιοποίησης. Παραδείγματος χάρη, η Αυστρία με το μεγαλύτερο ποσοστό ανακύκλωσης (70%), εφαρμόζει την τεχνολογία της καύσης με παραγωγή ενέργειας σε ποσοστό 27%, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μονάδα Spittelau στο κέντρο της Βιέννης (όπως φαίνεται στην ακόλουθη φωτογραφία), ενώ διατίθεται προς ταφή μόνο το 3% της συνολικής παραγωγής απορριμμάτων. Το συμπέρασμα στο οποίο μπορούμε με ασφάλεια να καταλήξουμε είναι πως οι ανεπτυγμένες χώρες της ΕΕ συνδυάζουν την ανακύκλωση με τη θερμική επεξεργασία άριστα, ενώ οι χώρες οι οποίες στηρίζονται στην ταφή των απορριμμάτων, μεταξύ των οποίων

και η Ελλάδα, παρουσιάζουν μικρά ποσοστά ανακύκλωσης και ελάχιστα έως μηδενικά ποσοστά ενεργειακής αξιοποίησης. Συνεπώς, η Ελλάδα θα πρέπει να ανακαλύψει ξανά τον τροχό, όταν υπάρχουν εγγυημένες και εφαρμοσμένες λύσεις από τους Ευρωπαίους εταίρους μας.

Εν έτει 2010 ποια είναι η πρόοδος που έχει συντελεστεί στη θερμική επεξεργασία και αξιοποίηση αποβλήτων; Μιλήστε μας για το παράδειγμα της Στοκχόλμης και του Αμβούργου.Oι μονάδες Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (Waste-to-Energy/WTE), συνολικής ετήσιας δυναμικότητας περίπου 150 εκατ. τόνων οικιακών απορριμμάτων παγκοσμίως, υπερβαίνουν τις 800 μονάδες ακόμα και στο κέντρο μητροπολιτικών πόλεων (Παρίσι, Φρανκφούρτη, Βιέννη, Νέα Υόρκη κ.α.). Από αυτές, 432 μονάδες WTE είναι εγκατεστημένες στην ΕΕ, πολλές από τις οποίες (τουλάχιστον

50) κατασκευάστηκαν την τελευταία οκταετία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μονάδας WTE αποτελεί η μονάδα Isseane στο Παρίσι, όπως φαίνεται στην φωτογραφία, η οποία απέχει μόλις 2,5 χιλιόμετρα από τον πύργο του Άιφελ.Η Στοκχόλμη και το Αμβούργο είναι οι πρώτες πόλεις που απέκτησαν τον τίτλο των «πράσινων πρωτευουσών» της Ευρώπης. Η σουηδική πρωτεύουσα ήταν η «πράσινη πρωτεύουσα» της Ευρώπης για το 2010, ενώ το Αμβούργο παρέλαβε τη σκυτάλη για το 2011. Και οι δύο πόλεις που βραβεύτηκαν εφαρμόζουν ως κύρια μέθοδο διαχείρισης αποβλήτων τη θερμική επεξεργασία (καύση) αποβλήτων με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας σε συνδυασμό με ανακύκλωση στην πηγή. Συγκεκριμένα στη Στοκχόλμη υπάρχει μονάδα θερμικής επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας, δυναμικότητας 770.000 τόνων απορριμμάτων με ετήσια παραγωγή 500 GWh ηλεκτρισμού και 2.000 GWh θερμότητας για τηλεθέρμανση, καθώς και μια μικρή μονάδα βιολογικής επεξεργασίας οργανικού κλάσματος δυναμικότητας 4.500 τόνων ετησίως με παραγωγή βιοαερίου και εδαφοβελτιωτικού (είδος λιπάσματος). Τη θερμική επεξεργασία απορριμμάτων με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας (ηλεκτρικής και θερμικής), έπειτα από ανακύκλωση, έχει επιλέξει και η «πράσινη πρωτεύουσα» του 2011, το Αμβούργο, στην οποία λειτουργούν 3 εργοστάσια θερμικής επεξεργασίας απορριμμάτων. Πιο συγκεκριμένα, τον Ιούνιο του 2008 ο εκπρόσωπος Περιβάλλοντος του Αμβούργου, Volker Dumann, δήλωσε ότι «η πόλη των 1,8 εκατ. κατοίκων παρήγαγε το 1999 1,6 εκατ. τόνους απορριμμάτων, ενώ μόλις 50.000 τόνοι ανακυκλώθηκαν (3%). Σήμερα, παρ’ όλη την ανάπτυξη της πόλης, παράγονται μόλις 1,4 εκατ.

Τα πλέον αποδοτικά συστήματα ορθής διαχείρισης των απορριμάτων είναι η πρόληψη και η μείωση της παραγωγής τους, έπεται η ανακύκλωση-κομποστοποίηση προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων, ακολουθεί η αποδοτική ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων και των ρευμάτων που δεν δύναται να ανακυκλωθούν, ενώ τελευταίο βήμα είναι η διάθεση αυτών σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ)

Διάγραμμα 1

66

τόνοι απορριμμάτων, εκ των οποίων 800.000 τόνοι ανακυκλώνονται (57%) και οι υπόλοιποι 600.000 (43%) τόνοι υπόκεινται σε θερμική επεξεργασία με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας».

Τι απαντάτε σε όσους υποστηρίζουν ότι η θερμική επεξεργασία αποβλήτων δεν εξυπηρετεί τους στόχους της περιβαλλοντικής προστασίας και ότι εμποδίζει την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση;Oι μονάδες θερμικής επεξεργασίας απορριμμάτων λόγω των πολύ αυστηρών περιβαλλοντικών προδιαγραφών, ικανοποιούν και με το παραπάνω τα όρια που έχουν τεθεί τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την ΕΕ (Oδηγία 2000/76, εναρμόνιση στην εγχώρια νομοθεσία αποτελεί η ΚΥΑ 22912/2005 ), όχι μόνο για τις εκπομπές διοξινών αλλά και άλλων ρύπων, όπως βαρέων μετάλλων, οξειδίων του αζώτου και του θείου κ.ά. Επιπλέον, οι αθροιστικές ποσότητες των εκπεμπόμενων ρύπων είναι επίσης πάρα πολύ μικρές. Για παράδειγμα, ένα σύγχρονο εργοστάσιο θερμικής επεξεργασίας ενός εκατομμυρίου τόνων απορριμμάτων ετησίως παράγει λιγότερο από μισό γραμμάριο διοξίνες. Σε αντιδιαστολή, η ανεξέλεγκτη και παράνομη καύση απορριμμάτων σε χωματερές παράγει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες. Παραδείγματος χάρη, η φωτιά του ΧΥΤΑ Ταγαράδες στη Θεσσαλονίκη το 2006 παρήγαγε τρία γραμμάρια τοξικών διοξινών κάθε μέρα σύμφωνα με τον καθ. Ν. Μουσιόπουλο του Αριστοτελείου

Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ένα άλλο παράδειγμα αφορά το ολικό ποσό των εκπομπών διοξινών από μονάδες θερμικής επεξεργασίας σε χώρες όπου γίνεται ευρεία χρήση της θερμικής επεξεργασίας ΑΣΑ (π.χ. Αμερική, Αυστρία, Γερμανία κ.α.), στις οποίες το ποσοστό αυτό είναι χαμηλότερο του 1% της συνολικής ποσότητας παραγωγής διοξινών από το σύνολο των βιομηχανιών της χώρας. Όσον αφορά τα υπολείμματα τα οποία χρήζουν ειδικής μεταχείρισης, αντιστοιχούν σε ποσοστό μόλις 3% της δυναμικότητας της μονάδας και υπόκεινται σε πλήρη επεξεργασία, χωρίς κανέναν κίνδυνο για το περιβάλλον, μέσα στη μονάδα θερμικής επεξεργασίας. Επιπλέον παράγεται ενέργεια από ΑΠΕ (σύμφωνα και με τον νόμο ΑΠΕ 3851/10), ενώ περιορίζονται σημαντικά οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα, συμβάλλοντας θετικά και στο εθνικό σχέδιο δράσης για την επίτευξη του στόχου «20 - 20 - 20». Όσον αφορά την ανακύκλωση, κύριο ρόλο στην αποτελεσματικότητά της διαδραματίζουν η εκπαίδευση και η συνέπεια των πολιτών, καθώς ο διαχωρισμός των ανακυκλώσιμων ρευμάτων βασίζεται αποκλειστικά σε αυτές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα λανθασμένης χρήσης της ανακύκλωσης αποτελεί το γεγονός ότι στους μπλε κάδους ανακύκλωσης το 30 - 35% αποτελείται από σύμμεικτα -μη προδιαλεγμένα στην πηγή- απορρίμματα δυσχεραίνοντας την ανακύκλωση των υπόλοιπων ρευμάτων και μειώνοντας την

Διάγραμμα 2

*ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ: ΤαυτότηταΤο Συμβούλιο Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ), www.wtert.gr, ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2008 από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Μηχανικής (Earth Engineering Center) του Columbia University της Νέας Υόρκης. Επίσης συμμετέχει το Εργαστήριο Θερμοδυναμικής και Φαινομένων Μεταφοράς της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ, μέλη του Εργαστηρίου Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ, καθηγητές από όλα τα πανεπιστήμια της Ελλάδας, πανεπιστήμια του εξωτερικού, καθώς και η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (CEWEP) που εκπροσωπεί τις 380 από τις 432 υφιστάμενες μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων (στη συντριπτική τους πλειονότητα, καύσης) που λειτουργούν στην Ευρώπη. Η κεντρική ιδέα του Συμβουλίου είναι ότι μια στενή συνεργασία ακαδημαϊκών, ερευνητικών, δημόσιων και βιομηχανικών φορέων θα βοηθήσει την Ελλάδα να αναπτύξει την ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων (Waste-to-Energy/WTE), μέσω μεθόδων θερμικής επεξεργασίας. Η ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ διαθέτει την τεχνογνωσία να αναλάβει την παρακολούθηση όλων των περιβαλλοντικών παραμέτρων μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων (εκπομπές καυσαερίων, έλεγχο εκπλυμάτων τέφρας πυθμένα και ιπτάμενης κ.ά.).

67

ποιότητα των προς ανάκτηση υλικών. Αντίστοιχα, η κομποστοποίηση στην Ελλάδα προς το παρόν προέρχεται αποκλειστικά από το οργανικό μέρος των σύμμεικτων απορριμμάτων, έπειτα από διαχωρισμό σε εγκαταστάσεις μηχανικής και βιολογικής επεξεργασίας, με αποτέλεσμα η ποιότητα να είναι αρκετά χαμηλή ώστε αυτό μέρος να δύναται να χρησιμοποιηθεί μόνον ως υλικό ημερήσιας κάλυψης σε ΧΥΤΑ. Αξίζει να σημειωθεί πως δεν υπάρχουν, ούτε υπάρχει πρόβλεψη να υπάρξουν, σημεία αποκλειστικής συλλογής οργανικού κλάσματος, με σκοπό τη δημιουργία κόμποστ άριστης ποιότητας, με αποτέλεσμα το παραγόμενο κόμποστ που προέρχεται από σύμμεικτα ΑΣΑ, λόγω των προσμείξεων, να οδηγείται σε ΧΥΤΑ. Επιπλέον, η οικιακή κομποστοποίηση, ειδικά σε μεγάλες πόλεις όπου η πλειονότητα του πληθυσμού κατοικεί σε πολυκατοικίες, είναι αρκετά δύσκολο να εφαρμοστεί. O λόγος είναι πως τα προς κομποστοποίηση οργανικά απόβλητα αποτελούνται κυρίως από υπολείμματα τροφίμων, τα οποία είναι πηγή μόλυνσης, καθώς προσελκύουν τρωκτικά, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών αλλά και δυσάρεστων οσμών. Η οικιακή κομποστοποίηση μπορεί να εφαρμοστεί σε επαρχιακές πόλεις, κυρίως για τα πράσινα απορρίμματα, όπως κλαδέματα.Συμπερασματικά, η ανακύκλωση

και η κομποστοποίηση στην Ελλάδα βρίσκονται ακόμα σε εμβρυακό στάδιο, ενώ απαιτείται ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για τη συμμετοχή των πολιτών στην ορθή διαλογή των ρευμάτων των ΑΣΑ που υπάρχει η δυνατότητα να ανακυκλωθούν, διαδικασία η οποία αν και απαιτεί αρκετό χρόνο κρίνεται όμως εξαιρετικά απαραίτητη. Τέλος, δεν πρέπει να αγνοείται το γεγονός πως η τεχνολογία της ανακύκλωσης έχει ένα ανώτατο όριο εφαρμογής περί το 60 - 65%, για τον λόγο πως δεν γίνεται να ανακυκλωθεί το σύνολο των απορριμμάτων, με αποτέλεσμα πάντα να υπάρχει διαθέσιμο υπόλειμμα.

Σε επιχειρηματικό επίπεδο υπάρχει ενδιαφέρον για επενδύσεις στον τομέα; Και αν ναι, για τι ύψος μιλάμε; Ποια θα είναι τα περιβαλλοντικά οφέλη για τη χώρα μας; Υπάρχουν υπολογισμοί για τις «παράπλευρες» ωφέλειες (θέσεις εργασίας, έσοδα του Δημοσίου κ.ά.);Η ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ, ως Επιστημονικός & Ερευνητικός Φορέας (Μη Κερδοσκοπικός), παρακολουθεί συνεχώς τις εξελίξεις στον τομέα διαχείρισης αποβλήτων με περιβαλλοντικά και τεχνολογικά κριτήρια, αναπτύσσοντας ερευνητική δραστηριότητα, είτε μέσω δημοσιευμάτων, εκθέσεων, συνεδρίων, αλλά και ως επιστημονικός σύμβουλος. Το συμπέρασμά μας είναι πως η διαχείριση των αποβλήτων στην

Ελλάδα χρήζει άμεσης αναβάθμισης ακολουθώντας τη διεθνή πρακτική και τις Ευρωπαϊκές Oδηγίες και εφαρμόζοντας δοκιμασμένες και τεχνολογικά αποδεδειγμένες λύσεις. Αν γίνουν αυτές οι κινήσεις λοιπόν, αναμφισβήτητα θα υπάρξουν επενδύσεις στον τομέα αυτόν. Επίσης, το σημαντικότερο που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι πως η μετάβαση από τους ΧΑΔΑ, όπου το χρηματικό κόστος είναι μηδενικό αλλά το περιβαλλοντικό κόστος τεράστιο, σε τεχνολογίες ολοκληρωμένης διαχείρισης θα προσφέρει χαμηλό κόστος διαχείρισης, εκμηδενίζοντας παράλληλα το περιβαλλοντικό κόστος. Oι τεχνολογίες ενεργειακής αξιοποίησης αποτελούν σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία και την παγκόσμια πρακτική αναπόσπαστο κομμάτι της περιβαλλοντικά φιλικής διαχείρισης των ΑΣΑ, με κόστος σημαντικά χαμηλότερο από αυτό που παραπλανημένα θεωρεί η κοινή γνώμη. Τα οφέλη για τον πολίτη αλλά και για τη χώρα, πέραν της προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και της αναβάθμισης των περιοχών στις οποίες υπάρχουν σήμερα ΧΥΤΑ, είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας, η αποφυγή πληρωμής προστίμων, η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, αλλά και η μείωση εκπομπών θερμοκηπικών αερίων (GHG). Το ύψος των επενδύσεων αναμένεται να ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.

68

18OΔΗΓOΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝΑΠO ΤΗΝ E-SHOP.GRΜάθετε πολύ γρήγορα και εύκολα τα πάντα για την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών συστημάτων από την εταιρεία e-shop.gr. Για πρώτη φορά η εντελώς πρωτόγνωρη διαδικασία εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων γίνεται προσιτή στον καθέναν, στις πιο χαμηλές τιμές αλλά και στην καλύτερη ποιότητα.

Φωτοβολταϊκά συστήματαAdvertorial

69

Ότι η αλυσίδα καταστημάτων e-shop.gr είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο και στην παροχή υπηρεσιών διαδικτύου είναι λίγο-πολύ γνωστό σε όλους, καθώς για ό,τι χρειαστείτε σχετικά με υπολογιστές, κινητή τηλεφωνία, hardware, software, βιβλία, παιχνίδια κ.ά., τα e-shop.gr είναι ο προορισμός. Αυτό όμως που δεν γνωρίζαμε και μας ξάφνιασε ευχάριστα μόλις το μάθαμε είναι ότι η εταιρεία e-shop.gr εκτός από τα παραπάνω αναλαμβάνει και την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων. Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι κάποιος που ενδιαφέρεται να εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά πάνελ στην οροφή του σπιτιού του μπορεί τώρα μέσω της επίσημης ιστοσελίδας της εταιρείας να μάθει κυριολεκτικά τα πάντα για τα φωτοβολταϊκά, να υπολογίσει τα κέρδη του και λύσει κάθε απορία του.

Ποικιλία προϊόντων σε χαμηλές τιμέςΕκμεταλλευόμενοι τη δύναμη του διαδικτύου και τις νεότερες τεχνολογίες, οι άνθρωποι της εταιρείας e-shop.gr ακολουθούν και στην εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών συστημάτων την ίδια πολιτική που τους έκανε γνωστούς σε όλη τη χώρα: μεγάλη γκάμα προϊόντων σε προσιτές τιμές.Όπως θα δούμε και παρακάτω, η αλυσίδα e-shop.gr σάς προτείνει μια σειρά από διαφορετικές λύσεις πάνελ, σε ιδιαίτερα ελκυστικές τιμές

για να επιλέξετε εσείς αυτό που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες σας, εξασφαλίζοντας τη μέγιστη απόδοση της επένδυσής σας.

Wizard για εκτίμηση κόστουςΜέσω του ειδικού wizard που υπάρχει, μπορείτε να έχετε μόνοι σας μια πρώτη εκτίμηση για τα αναμενόμενα έσοδα με βάση τα δεδομένα του χώρου σας αλλά και να επιλέξετε από μια λίστα προτεινόμενων πάνελ αυτό που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες και τους στόχους της επένδυσής σας. Εάν με βάση τις αναρτημένες πληροφορίες αποφασίσετε ότι ενδιαφέρεστε να προχωρήσετε στην αποστολή αίτησης, μπορείτε να το κάνετε ηλεκτρονικά συμπληρώνοντας την online φόρμα επικοινωνίας που βρίσκεται αναρτημένη και το εξειδικευμένο τμήμα της εταιρείας θα έρθει άμεσα σε επαφή μαζί σας.Με την e-shop.gr στο πλάι σας δεν θα χρειαστεί να ανησυχείτε για τίποτε, και αυτό γιατί από την αρχική εκτίμηση της αίτησης, τη δανειοδότηση από την τράπεζα, την επιλογή των κατάλληλων συστημάτων και την εγκατάστασή τους, αλλά και τη συντήρηση που ενδέχεται να χρειαστούν, η εταιρεία υπόσχεται ότι θα είναι κοντά σας.

70

Oι πιο συνηθισμένες ερωτήσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων

Είναι απολύτως φυσικό να έχετε πληθώρα ερωτήσεων για τα φωτοβολταϊκά συστήματα, καθώς είναι μια τεχνολογία η οποία στην Ελλάδα δεν έχει εξαπλωθεί τόσο όσο στις άλλες χώρες, και για αυτό ίσως να μη γνωρίζουμε και πολλά πράγματα για αυτήν. Η πραγματικότητα όμως πολλές φορές δεν είναι τόσο τρομακτική όσο τη φανταζόμαστε. Η εταιρεία e-shop.gr προνόησε και για αυτό, συγκεντρώνοντας τις πιο συνηθισμένες απορίες καταναλωτών και δίνοντας φυσικά απάντηση σε καθεμία από αυτές.

- Τι είναι το ειδικό πρόγραμμα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων, ποιοι μπορούν να λάβουν μέρος και πόσον χώρο καλύπτει το πρόγραμμα;Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που ισχύει από το 2009 και αφορά την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων στον οικιακό-κτηριακό τομέα. Με τη μορφή της ενίσχυσης της τιμής της παραγόμενης κιλοβατώρας, ο επενδυτής επιτυγχάνει γρήγορη απόσβεση του αρχικού κεφαλαίου και εξασφαλίζει σταθερά έσοδα για 25 χρόνια αφορολόγητα. Σε αυτό το πρόγραμμα μπορούν να συμμετάσχουν καταναλωτές που θέλουν να εγκαταστήσουν συστήματα ισχύος έως 10 kW, αλλά και Νομικά Πρόσωπα Δημόσιου Δικαίου (ΝΠΔΔ) και Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Όσον αφορά δε τον χώρο στον οποίο μπορεί να εφαρμοστεί το πρόγραμμα, είναι η ηπειρωτική χώρα, τα διασυνδεδεμένα με το σύστημα νησιά, η Κρήτη (10 kWp), αλλά και τα λοιπά μη διασυνδεδεμένα νησιά (5 kWp).

- Πού μπορώ να εγκαταστήσω φωτοβολταϊκά;Μπορείτε να εγκαταστήσετε φωτοβολταϊκό πάνελ στο δώμα ή στη στέγη νομίμως υφισταμένου κτηρίου, συμπεριλαμβανομένων στεγάστρων βεραντών, προσόψεων και σκιάστρων, καθώς και βοηθητικών χώρων του κτηρίου, όπως αποθήκες και χώρους στάθμευσης, αλλά και σε ακάλυπτους χώρους οικοπέδων σε εντός σχεδίου περιοχές, μέχρι 60% κάλυψη αυτού. Ωστόσο σε αυτήν την περίπτωση, το σύστημα υπόκειται σε άλλο τιμολογιακό και φορολογικό καθεστώς.

- Ποια είναι τα κριτήρια/οι προϋποθέσεις;Πρώτον, να είστε κύριος οριζόντιας ιδιοκτησίας του κτηρίου εγκατάστασης του συστήματος. Δεύτερον, να υφίσταται μετρητής της ΔΕΗ στο όνομά σας (ή στον κοινόχρηστο λογαριασμό της πολυκατοικίας αν εγκατασταθεί από όλους τους ιδιοκτήτες). Τρίτον, αν είστε οικιακός καταναλωτής, να καλύπτετε μέρος των αναγκών σας σε ζεστό νερό με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (π.χ. ηλιακό θερμοσίφωνα, βιομάζα, γεωθερμική αντλία θερμότητας). Τέταρτον, αν λειτουργείτε πολύ μικρή επιχείρηση, να μην έχει ενταχθεί το φωτοβολταϊκό σύστημα σε κάποιο άλλο, εθνικό ή κοινοτικό, επιδοτούμενο πρόγραμμα.

- Υφίσταται κάποια επιδότηση, ή μήπως απαιτείται κάποια άδεια;

Δεν υφίσταται καμία επιδότηση ούτε χρειάζεται κάποια άδεια, καθώς σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση «Έγκριση ειδικών όρων για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστημάτων σε κτήρια και οικόπεδα εντός σχεδίου περιοχών και σε οικισμούς» (25/08/2010) δεν χρειάζεται πλέον άδεια εργασιών μικρής κλίμακας από την Πολεοδομία (εκτός ειδικών περιπτώσεων), αλλά γνωστοποίηση εργασιών στη ΔΕΗ κατά την κατάθεση του φακέλου για τη σύνδεση του συστήματος με το δίκτυο.

- Είναι αφορολόγητα τα έσοδα από την πώληση;Εάν είστε οικιακός μικροπαραγωγός δεν θεωρείστε επιτηδευματίας, οπότε τα έσοδα είναι αφορολόγητα. Αν τώρα σας ανήκει πολύ μικρή επιχείρηση (προσωπικό κάτω από 10 εργαζομένους και ετήσιο ισολογισμό κάτω από 2 εκατ. ευρώ) το αφορολόγητο στα έσοδα από την πώληση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στη ΔΕΗ ισχύει με την προϋπόθεση ότι τα κέρδη εμφανίζονται σε ειδικό λογαριασμό αφορολόγητου αποθεματικού. Σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησής τους, ισχύει η τρέχουσα φορολογία για τα κέρδη που διανέμονται.

- Πόσον χώρο χρειάζεται ένα τέτοιο σύστημα;Αναλόγως της κατασκευής στην οποία θα τοποθετηθεί και των σκιάσεων, διαφοροποιείται και η έκταση του χώρου. Σε ελεύθερες σκιάσεων επιφάνειες απαιτούνται περίπου 12 - 15 τ.μ./kW για εγκατάσταση σε δώμα και 7 - 10 τ.μ./kW για εγκατάσταση σε στέγη.

- Σε περίπτωση που κάποιος διατηρεί την αποκλειστική χρήση της ταράτσας μπορεί να εγκαταστήσει το σύστημα στην κυριότητά του;Ναι, εφόσον δεν απαγορεύεται από διάταξη του κανονισμού της πολυκατοικίας. Το σύστημα θα συνδεθεί στον μετρητή του ενδιαφερομένου και τα έσοδα θα κατατίθενται στον κύριο του συστήματος. Η αποκλειστική χρήση του χώρου εγκατάστασης αποδεικνύεται μέσω του συμβολαίου οριζόντιας ιδιοκτησίας ή μέσω του κανονισμού της πολυκατοικίας.

- Υπάρχει κάποιος κίνδυνος για τη στέγη από το βάρος του συστήματος;Αν και οι μηχανικοί της εταιρείας e-shop.gr προβαίνουν στις απαραίτητες μελέτες προτού εγκαταστήσουν σε μια επιφάνεια ένα φωτοβολταϊκό σύστημα, καλό είναι να γνωρίζετε ότι το σύνηθες φορτίο που δέχεται μια επιφάνεια από τον εξοπλισμό ενός τέτοιου συστήματος είναι περίπου 20 - 25 κιλά ανά 1,5 τ.μ., το οποίο είναι σαφώς μικρότερο από τα φορτία που δύναται να δεχτεί μια στέγη ή ένα δώμα.

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να συμπληρώσετε την ειδική φόρμα επικοινωνίας και οι άνθρωποι της e-shop.gr για τα φωτοβολταϊκά συστήματα θα απαντήσουν σε κάθε σας ερώτημα.

71

Ότι η αλυσίδα καταστημάτων e-shop.gr είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο και στην παροχή υπηρεσιών διαδικτύου είναι λίγο-πολύ γνωστό σε όλους, καθώς για ό,τι χρειαστείτε σχετικά με υπολογιστές, κινητή τηλεφωνία, hardware, software, βιβλία, παιχνίδια κ.ά., τα e-shop.gr είναι ο προορισμός. Αυτό όμως που δεν γνωρίζαμε και μας ξάφνιασε ευχάριστα μόλις το μάθαμε είναι ότι η εταιρεία e-shop.gr εκτός από τα παραπάνω αναλαμβάνει και την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων. Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι κάποιος που ενδιαφέρεται να εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά πάνελ στην οροφή του σπιτιού του μπορεί τώρα μέσω της επίσημης ιστοσελίδας της εταιρείας να μάθει κυριολεκτικά τα πάντα για τα φωτοβολταϊκά, να υπολογίσει τα κέρδη του και λύσει κάθε απορία του.

Ποικιλία προϊόντων σε χαμηλές τιμέςΕκμεταλλευόμενοι τη δύναμη του διαδικτύου και τις νεότερες τεχνολογίες, οι άνθρωποι της εταιρείας e-shop.gr ακολουθούν και στην εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών συστημάτων την ίδια πολιτική που τους έκανε γνωστούς σε όλη τη χώρα: μεγάλη γκάμα προϊόντων σε προσιτές τιμές.Όπως θα δούμε και παρακάτω, η αλυσίδα e-shop.gr σάς προτείνει μια σειρά από διαφορετικές λύσεις πάνελ, σε ιδιαίτερα ελκυστικές τιμές

για να επιλέξετε εσείς αυτό που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες σας, εξασφαλίζοντας τη μέγιστη απόδοση της επένδυσής σας. Μέσω του ειδικού wizard που υπάρχει, μπορείτε να έχετε μόνοι σας μια πρώτη εκτίμηση για τα αναμενόμενα έσοδα με βάση τα δεδομένα του χώρου σας αλλά και να επιλέξετε από μια λίστα προτεινόμενων πάνελ αυτό που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες και τους στόχους της επένδυσής σας. Εάν με βάση τις αναρτημένες πληροφορίες αποφασίσετε ότι ενδιαφέρεστε να προχωρήσετε στην αποστολή αίτησης, μπορείτε να το κάνετε ηλεκτρονικά συμπληρώνοντας την online φόρμα επικοινωνίας που βρίσκεται αναρτημένη και το εξειδικευμένο τμήμα της εταιρείας θα έρθει άμεσα σε επαφή μαζί σας.Με την e-shop.gr στο πλάι σας δεν θα χρειαστεί να ανησυχείτε για τίποτε, και αυτό γιατί από την αρχική εκτίμηση της αίτησης, τη δανειοδότηση από την τράπεζα, την επιλογή των κατάλληλων συστημάτων και την εγκατάστασή τους, αλλά και τη συντήρηση που ενδέχεται να χρειαστούν, η εταιρεία υπόσχεται ότι θα είναι κοντά σας.

Oι φωτοβολταϊκές λύσεις Oκτώ διαφορετικά είδη φωτοβολταϊκών συστημάτων σάς περιμένουν στην e-shop.gr, παρέχοντας υψηλή ισχύ και εξαιρετικές επιδόσεις.

Bosch M60Μονοκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά στοιχεία με κυψέλες πυριτίου 6 ιντσών και κατασκευή που εξασφαλίζει την ευκολότερη τοποθέτησή τους. Τα φωτοβολταϊκά στοιχεία της Bosch κατασκευάζονται στις εγκαταστάσεις της εταιρείας στη Γερμανία με πλήρη εναρμόνιση στα αυστηρότερα πρότυπα ποιότητας που ορίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση.Χαρακτηριστικά- Διαστάσεις: 1.660 ± 2 x 990 ± 2 x 45 ± 0,5 χιλ.- Κελιά διαστάσεων: 156 x 156 χιλ.- Ισχύς: 225/230/235 W- 10 χρόνια εγγύηση προϊόντος- 25 χρόνια εγγύηση απόδοσης

Hyundai Solar/SG SeriesΜονοκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά στοιχεία με κυψέλες πυριτίου 6 ιντσών. Τα φωτοβολταϊκά στοιχεία παράγονται στην Κορέα, πληρώντας όλα τα διεθνή πρότυπα. Με σημαντική παρουσία σε παγκόσμιο επίπεδο ο όμιλος εγγυάται την άριστη ποιότητα των προϊόντων.Χαρακτηριστικά- Διαστάσεις: 1.645 x 983 x 35 χιλ.- Κελιά διαστάσεων: 156 x 156 χιλ.- Ισχύς: 225/230/235 W- 25 χρόνια εγγύηση απόδοσης

UpSolar UP-MP-60Πολυκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά στοιχεία με κυψέλες πυριτίου 6 ιντσών. Τα υψηλής ποιότητας φωτοβολταϊκά στοιχεία κατασκευάζονται στην Κορέα.Χαρακτηριστικά- Διαστάσεις: 1.640 x 992 x 40 χιλ.- Κελιά διαστάσεων: 156 x 156 χιλ.- Ισχύς: 220/230/240 W- 5 χρόνια εγγύηση προϊόντος με δυνατότητα επέκτασης στα 10 χρόνια

- 25 χρόνια εγγύηση απόδοσης

SolarFabrik Premium L MonoΜονοκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά στοιχεία με κυψέλες πυριτίου 6 ιντσών. Αυτά τα φωτοβολταϊκά στοιχεία παράγονται στο ινστιτούτο Fraunhofer στη Γερμανία.Χαρακτηριστικά- Διαστάσεις: 1.667 x 998 x 50 χιλ.- Κελιά διαστάσεων: 156 x 156 χιλ.- Ισχύς: 230/240 W- 7 χρόνια εγγύηση προϊόντος- 25 χρόνια εγγύηση απόδοσης

REC AE SeriesΠολυκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά στοιχεία με κυψέλες πυριτίου 6 ιντσών, που κατασκευάζονται σε Αμερική, Νορβηγία και Σουηδία. Χαρακτηριστικά- Διαστάσεις: 1.665 x 991 x 43 χιλ.- Κελιά διαστάσεων: 156 x 156 χιλ.- Ισχύς: 220/225/230/240 W- 63 μήνες εγγύηση προϊόντος- 25 χρόνια εγγύηση απόδοσης

TIANWEI TW-P60 SeriesΠολυκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά στοιχεία με κυψέλες πυριτίου 6 ιντσών, που κατασκευάζονται στην Κίνα, σε καθετοποιημένη γραμμή παραγωγής.Χαρακτηριστικά- Διαστάσεις: 1.653 x 945 x 45 χιλ.- Κελιά διαστάσεων: 156 x 156 χιλ.- Ισχύς: 220/225/230 W- 5 χρόνια εγγύηση προϊόντος- 25 χρόνια εγγύηση απόδοσης

SMA Solar Technology AG (Inverters)Κατάλληλοι τόσο για εσωτερική όσο και για εξωτερική χρήση, οι μετατροπείς (inverters) της SMA ξεχωρίζουν για τον βέλτιστο σχεδιασμό του συστήματος και τη μέγιστη απόδοσή τους.Χαρακτηριστικά- 5 χρόνια εγγύηση προϊόντος με δυνατότητα επέκτασης στα 25 χρόνια- Δυνατότητα ρύθμισης για εναρμόνιση

με τις απαιτήσεις του ελληνικού ηλεκτρικού δικτύου

K2-Systems (Βάσεις έδρασης)Oι γερμανικής προέλευσης και κατασκευής βάσεις έδρασης αποτελούν ένα αναπόσπαστο μέρος ενός φωτοβολταϊκού συστήματος, είτε σε δώμα είτε σε στέγες είτε σε οροφές βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Άριστη ποιότητα υλικών και 12ετή εγγύηση προϊόντων.

Υπολογίστε τα κέρδηΣτην ιστοσελίδα www.e-shop.gr και πιο συγκεκριμένα στην κατηγορία «Φωτοβολταϊκά», μπορείτε, μεταξύ άλλων, να υπολογίσετε κατά προσέγγιση τα έξοδα αλλά και τα κέρδη σας από την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος ανάλογα με την επιφάνεια που διάθετε και ενδιαφέρεστε να εκμεταλλευτείτε.Για παράδειγμα, εμείς επιλέξαμε στον νομό Αττικής να εγκαταστήσουμε στην ταράτσα ενός σπιτιού με έκταση 150 τ.μ. και καθόλου σκίαση ένα φωτοβολταϊκό σύστημα/πάνελ. Επιλέξαμε ένα από το φτηνότερα πάνελ, αυτό της UpSolar.Σύμφωνα λοιπόν με το σύστημα της e-shop.gr, η συνολική απόδοση θα φτάσει τα 9,89 kW, τα έσοδα θα κυμανθούν στα 8.525 ευρώ/χρόνο, ενώ το κόστος της επένδυσής μας θα αγγίξει τα 36.596 ευρώ με ΦΠΑ. Όπως είπαμε και πιο πάνω, το φωτοβολταϊκό που επιλέξαμε ήταν της UpSolar, ισχύος 230 W και τύπου inverter (μετατροπέα).Στα ίδια αποτελέσματα μάλιστα υπήρχαν και επιλογές σχετικά με το δάνειο που μπορούμε να επιλέξουμε (με ή χωρίς προσημείωση, διαφορετικό χρόνο αποπληρωμής του δανείου, επιτόκιο 4 ή 6%).

Για περισσότερα, μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα http://www.e-shop.gr/solar-wizard.phtml.

72

19«ΕΞOΙΚOΝOΜΗΣΗ ΚΑΤ’ OΙΚOΝ» ΤΩΡΑΚΑΙ ΩΣ TIΣ 31 ΜΑΡΤΙOΥMέχρι τις 31 Μαρτίου θα υποβάλλονται οι αιτήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος «Εξοικονόμηση Κατ’ Oίκον», με το οποίο δίνονται επιδοτήσεις, άτοκα και χαμηλότοκα δάνεια για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών. Ήδη έχουν κατατεθεί οι πρώτες εκατοντάδες αιτήσεις αλλά οι γραφειοκρατικές διαδικασίες που προβλέπει το πρόγραμμα αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για τους ενδιαφερομένους. Το πρόγραμμα αφορά κατοικίες που χρησιμοποιούνται ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία, βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης έως 1.750 ευρώ/τ.μ., οικοδομήθηκαν με άδεια που εκδόθηκε πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 1979, δηλαδή χωρίς μελέτη θερμομόνωσης, έχουν ελεγχθεί από ενεργειακό επιθεωρητή και έχουν καταταχθεί με βάση το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ), σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ.

Επενδυτικά κίνητραΤης Ευαγγελίας Παναγοπούλου

73Στις τράπεζες Άλφα, Εθνική, Πειραιώς και Eurobank-Ergasias μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλλουν αιτήσεις για ένταξη στο πρόγραμμα «Εξοικονόμηση Κατ’ Oίκον», που τέθηκε σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου. Oι δικαιούχοι του προγράμματος θα λαμβάνουν επιδοτήσεις καθώς και άτοκα και χαμηλότοκα δάνεια για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών.Αναλυτικότερα, στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν κατοικίες που:• χρησιμοποιούνται ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία,• βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης έως 1.750 ευρώ ανά τετραγωνικό,• χτίστηκαν με οικοδομική άδεια που εκδόθηκε πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 1979, δηλαδή χωρίς μελέτη θερμομόνωσης,• έχουν ελεγχθεί από ενεργειακό επιθεωρητή και έχουν καταταχθεί με βάση το ΠΕΑ σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ.Πρόσθετη προϋπόθεση για τα διαμερίσματα είναι να έχουν αυτονομία θέρμανσης, ενώ για να ενταχθεί μια πολυκατοικία θα πρέπει:• τουλάχιστον το 50% των ιδιοκτησιών να χρησιμοποιούνται ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία. Στην περίπτωση αυτήν θεωρούνται ως επιλέξιμα και τα λοιπά διαμερίσματα που χρησιμοποιούνται ως εξοχική ή άλλη δευτερεύουσα κατοικία.• να υποβληθούν αιτήσεις από τους ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων αλλά και τον διαχειριστή ή άλλο εκπρόσωπό τους,• να εκδοθεί πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης (ΠΕΑ) για το σύνολο του κτηρίου.

Oι επιδοτούμενες επενδύσειςOι επενδύσεις που εντάσσονται στο πρόγραμμα και μπορούν να επιδοτηθούν είναι:• η τοποθέτηση θερμομόνωσης

στο κέλυφος του κτηρίου, συμπεριλαμβανομένων του δώματος, της στέγης και της πιλοτής,• η αντικατάσταση κουφωμάτων,• η τοποθέτηση συστημάτων σκίασης,• η αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης και παροχής ζεστού νερού χρήσης.O μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός είναι 15.000 ευρώ ανά ιδιοκτησία. Αυτό σημαίνει ότι, αν ο ιδιοκτήτης κάνει μεγαλύτερες δαπάνες, οι επιδοτήσεις ή άλλου είδους ενισχύσεις θα υπολογίζονται με πλαφόν τα 15.000 ευρώ.

Δικαιούχοι ανά κατηγορίεςOι πολίτες που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες με βάση τα εισοδήματά τους (προσωπικό ή οικογενειακό) και έτσι κλιμακώνονται οι ενισχύσεις. Αναλυτικά οι κατηγορίες έχουν ως εξής:• Κατηγορία Α Ιδιοκτήτες επιλέξιμων κατοικιών, των οποίων το ατομικό ή το οικογενειακό εισόδημα δεν ξεπερνά τα 22.000 ευρώ ή τα 40.000 ευρώ αντίστοιχα.

Για να ενταχθεί μια πολυκατοικία στο πρόγραμμα, απαιτείται τα διαμερίσματα να έχουν αυτονομία θέρμανσης, ενώ θα πρέπει τουλάχιστον το 50% των ιδιοκτησιών να χρησιμοποιούνται ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία. Στην περίπτωση αυτήν θεωρούνται ως επιλέξιμα και τα λοιπά διαμερίσματα που χρησιμοποιούνται ως εξοχική ή άλλη δευτερεύουσα κατοικία

Στατιστικά των ενεργειακά αθωράκιστων κτηρίων

- Το 89% των κτηρίων έχουν κατασκευαστεί πριν από το 1980, ημερομηνία ισχύος του Κανονισμού Θερμομόνωσης. Δηλαδή 3.700.000 κτήρια είναι θερμικά απροστάτευτα, άρα ενεργοβόρα (κτήρια υψηλής κατανάλωσης ενέργειας). - Oι ετήσιες ενεργειακές δαπάνες δημοσίων κτηρίων ξεπερνούν τα 450 εκατ. ευρώ.- Από το ποσοστό συνολικής κατανάλωσης ενέργειας που καταναλώνουν τα κτήρια, το 75% αφορά τα κτήρια κατοικιών. - Για θέρμανση, στα κτήρια κατοικιών χρησιμοποιείται το 60% της ενέργειας και στα κτήρια του τριτογενούς τομέα το 52%. - Το 30 - 50% των νέων ή ανακαινισμένων κτηρίων επηρεάζεται από το Σύνδρομο του «Άρρωστου Κτηρίου». - Κακή μελέτη και μέθοδοι κατασκευής των κτηρίων επηρεάζουν την υγεία των ενοίκων και οδηγούν σε δαπανηρή συντήρηση, υψηλό κόστος για θέρμανση, κλιματισμό, που θίγει δυσανάλογα τους ηλικιωμένους και τις λιγότερο εύπορες κοινωνικές ομάδες.

74Τα κίνητρα περιλαμβάνουν επιδότηση επιτοκίου 100% σε συνδυασμό με επιχορήγηση ύψους 30% επί του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού. Για παράδειγμα, ένας πολίτης για επιλέξιμο προϋπολογισμό 10.000 ευρώ θα λάβει άτοκο δάνειο 7.000 ευρώ και επιχορήγηση 3.000 ευρώ.• Κατηγορία ΒΙδιοκτήτες επιλέξιμων κατοικιών, με ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα μεταξύ 22.000 και 40.000 ευρώ ή 40.000 και 60.000 ευρώ αντίστοιχα.Τα κίνητρα περιλαμβάνουν χαμηλότοκο δάνειο με σταθερό επιτόκιο 4,93% για 4 έτη σε συνδυασμό με επιχορήγηση ύψους 15% του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού.Δηλαδή ένας πολίτης για επιλέξιμο προϋπολογισμό 10.000 ευρώ θα λάβει χαμηλότοκο δάνειο 8.500 ευρώ και επιχορήγηση 1.500 ευρώ. • Κατηγορία ΓΙδιοκτήτες επιλέξιμων κατοικιών, με ατομικό ή οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα που υπερβαίνει τα όρια της κατηγορίας Β και μέχρι ύψος δηλωθέντος ατομικού εισοδήματος 60.000 ευρώ ή οικογενειακού εισοδήματος 75.000 ευρώ.Το κίνητρο αφορά τη χορήγηση χαμηλότοκου δανείου, το οποίο ανέρχεται στο 100% του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού με σταθερό επιτόκιο 4,93% για 4 έτη.

Πολυκατοικίες Στην περίπτωση αίτησης πολυκατοικίας δίνεται η δυνατότητα ένταξης των ιδιοκτητών διαμερισμάτων της κατηγορίας Β στην κατηγορία κινήτρων Α και αντίστοιχα της κατηγορίας Γ στην κατηγορία Β, εφόσον το 50% του συνόλου των ιδιοκτητών επιλέξιμων κατοικιών ανήκει στην κατηγορία Α. Στην περίπτωση αυτήν οι ιδιοκτήτες με εισοδήματα υψηλότερα της κατηγορίας Γ εντάσσονται στην κατηγορία κινήτρων Γ.

75

Τα βήματαΤα βήματα για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα κωδικοποιούνται ως εξής: 1. Έλεγχος κριτηρίων επιλεξιμότητας κατοικίας από τον ενδιαφερόμενο και εξέταση πιστοληπτικής ικανότητας σε συνεργασία με τράπεζα που συμμετέχει στο πρόγραμμα.2. Πρώτη ενεργειακή επιθεώρηση για την έκδοση ΠΕΑ - επιλογή παρεμβάσεων.3. Υποβολή αίτησης και δικαιολογητικών στο υποκατάστημα της τράπεζας.4. Έγκριση αίτησης.5. Υλοποίηση παρεμβάσεων.6. Δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση και έκδοση δεύτερου ΠΕΑ.7. Προσκόμιση δικαιολογητικών για την καταβολή των ενισχύσεων (μεταξύ αυτών έντυπο ολοκλήρωσης των παρεμβάσεων, παραστατικά επί πιστώσει για τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν, δεύτερο ΠΕΑ).Το ΥΠΕΚΑ έχει δημιουργήσει την ιστοσελίδα http://exoikonomisi.ypeka.gr με πληροφοριακό υλικό για το πρόγραμμα. Λειτουργεί επίσης help desk στο τηλέφωνο: 210-9797400.

Νέο πρόγραμμα «Χτίζοντας το Μέλλον», τον Απρίλιο

Ένα νέο πρόγραμμα για την εξοικονόμηση ενέργειας μέσω παρεμβάσεων στα ακίνητα επεξεργάζεται το ΥΠΕΚΑ με την κωδική ονομασία «Χτίζοντας το Μέλλον». Η έναρξή του τοποθετείται κατ’ αρχήν για τον Απρίλιο. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα γνωστά, το «Χτίζοντας το Μέλλον» θα στηρίζεται σε εθελοντικές συμφωνίες μεταξύ των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται

στον χώρο της οικοδομής και των κοινωνικών εταίρων, προκειμένου να επιτευχθούν εκπτώσεις σε εργασίες και υλικά. Η δε παρουσία του κράτους θα συνίσταται στην εγγύηση, μέσω ελέγχων, της τήρησης των συμφωνηθέντων, καθώς και στην προβολή του προγράμματος. Συμφωνα με τον υφυπουργό ΠΕΚΑ κ. Γ. Μανιάτη, «με την εφαρμογή του νέου προγράμματος εκτιμάται ότι

θα επιτευχθεί εξοικονόμηση πόρων από τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης, ύψους 9 δισ. ευρώ την επόμενη δεκαετία, ενώ με το “Εξοικονόμηση Κατ’ Oίκον” αναμένονται επενδύσεις 1,2 δισ. ευρώ και 15.000 νέες θέσεις εργασίας στον χώρο της οικοδομής».

76

20ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚOΣ ΝOΜOΣ:ΕΥΝOΪΚO ΚΑΘΕΣΤΩΣΓΙΑ ΝΕΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣO νέος αναπτυξιακός νόμος τέθηκε σε ισχύ αμέσως μετά την ψήφισή του τον Ιανουάριο, και η πρώτη πρόσκληση υποβολής επενδυτικών σχεδίων έχει καταληκτική ημερομηνία την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Απριλίου του 2011. Με τροπολογίες που κατατέθηκαν προβλέπεται αύξηση των επιδοτήσεων μέχρι και το 60% του προϋπολογισμού επένδυσης ειδικά για νησιωτικές περιοχές, ευνοϊκότερο καθεστώς για τις μεγάλες επενδύσεις αλλά και ενίσχυση τουριστικών μονάδων.

Επενδυτικά κίνητραΤης Ευαγγελίας Παναγοπούλου

Φοροαπαλλαγές έως και 8 έτη, συγκεκριμένο προϋπολογισμό επιδοτήσεων, δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα για την έγκριση των επενδυτικών σχεδίων και επιβολή πλαφόν σε τιμολόγια δαπανών και κόστος μελετών είναι τα νέα στοιχεία που κομίζει ο νέος αναπτυξιακός νόμος. Προσαρμοσμένος στις ανάγκες της εποχής, καθώς και στη διακηρυγμένη θέση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, ο νέος νόμος περιλαμβάνει ειδικές ρυθμίσεις για τη νεανική επιχειρηματικότητα καθώς και για τα επενδυτικά σχέδια που σχετίζονται με την καινοτομία. Με δεδομένο, βεβαίως, ότι οι πόροι του Δημοσίου είναι περιορισμένοι, καθοριστικό ρόλο, προκειμένου ο νόμος να καταστεί αποτελεσματικός, θα έχουν οι τράπεζες και η συμμετοχή τους στο Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ), μέσω του οποίου θα χορηγούνται χαμηλότοκα δάνεια στις νέες επενδύσεις.O νέος αναπτυξιακός νόμος τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο, και η πρώτη πρόσκληση υποβολής επενδυτικών σχεδίων έχει καταληκτική ημερομηνία την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Απριλίου του 2011. Όσα επενδυτικά σχέδια υποβλήθηκαν, σύμφωνα με τις

διατάξεις του προηγούμενου νόμου, του 3299/2004, θα αξιολογηθούν και θα υλοποιηθούν βάσει των διατάξεων αυτού.Το νομοσχέδιο προβλέπει οκτώ καθεστώτα ενισχύσεων: α) γενική επιχειρηματικότητα που απευθύνεται σε επιχειρήσεις κάθε είδους, β) σχέδια τεχνολογικής ανάπτυξης, γ) σχέδια περιφερειακής συνοχής, δ) σχέδια επιχειρηματικότητας νέων, ε) μεγάλα επενδυτικά σχέδια προϋπολογισμού τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ, στ) σχέδια περιφερειακής συνοχής, ζ) ολοκληρωμένα πολυετή επιχειρηματικά σχέδια και η) σχέδια συνέργειας και δικτύωσης που υποβάλλονται από 5 τουλάχιστον επιχειρήσεις που λειτουργούν υπό μορφή κοινοπραξίας (cluster).Oι φοροαπαλλαγές επί των κερδών προ φόρων αφενός θα είναι κάθε φορά τριπλάσιες σε σχέση με το σύνολο των άλλων ενισχύσεων και επιδοτήσεων και αφετέρου θα είναι πολυετούς διάρκειας· έξι χρόνια για τις υφιστάμενες και οκτώ χρόνια για τις νέες επιχειρήσεις. Εάν δηλαδή κατά τη διάρκεια ενός έτους αποφασιστεί να δοθούν ενισχύσεις συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, οι διαθέσιμες φοροαπαλλαγές θα είναι 3 δισ. ευρώ.Oι ποσοτικοί περιορισμοί σε σχέση με τον νόμο 3299/2004, με στόχο τη

77μείωση του αριθμού των δικαιούχων, εντοπίζονται στα εξής:α) Το μέγιστο ποσοστό ενίσχυσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% του συνολικού κόστους του επενδυτικού σχεδίου έναντι 60% που μπορούσε να ανέλθει με τον ισχύοντα νόμο, ειδικά στις περιπτώσεις επενδυτικών σχεδίων μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.β) Διπλασιάζονται τα ελάχιστα όρια επένδυσης προκειμένου αυτή να είναι επιλέξιμη προς ενίσχυση: στο 1 εκατομμύριο ευρώ από 500.000 ευρώ σήμερα για τις μεγάλες επιχειρήσεις, στα 500.000 ευρώ από 250.000 ευρώ για τις μεσαίες επιχειρήσεις, στα 300.000 ευρώ από 150.000 ευρώ για τις μικρές επιχειρήσεις και στα 200.000 ευρώ από 100.000 ευρώ για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.γ) Μένουν εκτός των ευνοϊκών διατάξεων του νέου νόμου τα επενδυτικά σχέδια που αφορούν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα, παρά τις προσδοκίες περί του αντιθέτου που είχαν καλλιεργηθεί, καθώς και οι επενδύσεις που σχετίζονται με την κατασκευή ή επέκταση ξενοδοχειακών μονάδων εφόσον δεν αναβαθμίζονται στην κατηγορία τουλάχιστον τεσσάρων αστέρων.

Ύψος επενδύσεων Το ελάχιστο ύψος επένδυσης, για τα σχέδια που μπορούν να υπαχθούν στον αναπτυξιακό νόμο, έχει ως ακολούθως: 1 εκατ. ευρώ για τις μεγάλες επιχειρήσεις, 500.000 ευρώ για τις μεσαίες, 300.000 ευρώ για τις μικρές και 200.000 ευρώ για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.Το ποσοστό της ίδιας συμμετοχής του επενδυτή στις επενδύσεις που λαμβάνουν ενίσχυση με τη μορφή της επιχορήγησης κεφαλαίου δεν μπορεί να είναι κατώτερο του 25% των ενισχυόμενων δαπανών. Στις επενδύσεις που εντάσσονται στο καθεστώς της φορολογικής απαλλαγής

ο δικαιούχος πρέπει να συνεισφέρει τουλάχιστον το 25% του επενδυτικού κόστους, είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων είτε μέσω εξωτερικής χρηματοδότησης, υπό την προϋπόθεση ότι το τμήμα αυτό δεν περιέχει καμία κρατική ενίσχυση.

Για τις επενδυτικές προτάσεις που εντάσσονται στην κατηγορία της «γενικής επιχειρηματικότητας», κατατέθηκε προσθήκη με την οποία χαμηλώνει ο πήχης των ενισχυόμενων στο ήμισυ των οριζόμενων ποσών από τον νόμο. Συγκεκριμένα, τα ελάχιστα όρια για τις επενδύσεις «γενικής επιχειρηματικότητας» διαμορφώνονται

Επιλέξιμες προς επιδότηση δαπάνες θεωρούνται υλικά περιουσιακά στοιχεία (κτηριακές εγκαταστάσεις, αγορά πάγιων στοιχείων ενεργητικού, μηχανήματα), μισθώματα χρηματοδοτικής μίσθωσης εξοπλισμού, άυλα περιουσιακά στοιχεία (δαπάνες συστημάτων και ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεις προμήθειας και εγκατάστασης λογισμικού και συστήματος οργάνωσης της επιχείρησης, δαπάνες για τη μεταφορά τεχνολογίας μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αδειών εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας και μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων κ.ά.), καθώς μελέτες και αμοιβές συμβούλων

Ζώνες επενδύσεων Με βάση τα ανώτατα όρια ενισχύσεων κατά ζώνη επενδύσεων προβλέπεται ότι τα ποσοστά που ορίζει ο νόμος αυξάνονται για τις νησιωτικές περιοχές κατά 5% για τις μεγάλες και κατά 10% για όλες τις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Συνεπώς:

Στην Α’ ζώνη (νομοί Αττικής και Βοιωτίας), το ανώτατο ποσοστό ενισχύσεων φτάνει το 15% για μεγάλες επιχειρήσεις, 20% για μεσαίες επιχειρήσεις και 25% για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, ενώ ειδικά για τις νησιωτικές περιοχές διαμορφώνεται σε 25, 30 και 35% αντίστοιχα.

Στη Β’ ζώνη (νομοί Φθιώτιδος, Φωκίδος, Ευβοίας, Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Κοζάνης, Λαρίσης, Μαγνησίας, Χανίων, Ηρακλείου, Ρεθύμνου, Λασιθίου, Κορινθίας, Αργολίδας, Αρκαδίας και Αχαΐας), όπου το ανώτατο ποσοστό ενίσχυσης φτάνει το 30% για μεγάλες επιχειρήσεις, 35% για μεσαίες επιχειρήσεις και 40% για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, αν η επένδυση γίνει σε νησιωτική περιοχή διαμορφώνεται σε 35, 45 και 50% αντίστοιχα. Με τροπολογία αυξάνονται τα ποσοστά των ενισχύσεων στον νομό Αχαΐας κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες.

Στη Γ’ ζώνη (ανήκουν όλοι οι υπόλοιποι νομοί), όπου το ανώτατο ποσοστό με βάση τον νόμο διαμορφώνεται στο 40% για μεγάλες επιχειρήσεις, 45% για μεσαίες επιχειρήσεις και 50% για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, ενώ αν οι επενδύσεις γίνουν σε νησιωτική περιοχή τα ποσοστά διαμορφώνονται σε 45, 55 και 60% αντίστοιχα.

78

από τα 10 εκατ. ευρώ στα 5 εκατ. ευρώ για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Από τα 500.000 στα 250.000 ευρώ για τις μεσαίες επιχειρήσεις, από τα 300.000 στα 150.000 για τις μικρές και από τα 200.000 στα 100.000 ευρώ για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Μεγάλες επενδύσεις Το υπουργείο Ανάπτυξης και Αγροτικών Τροφίμων (ΥΠΑΑΝ) κάνει ακόμη πιο ευνοϊκό το καθεστώς των μεγάλων επενδύσεων, οι οποίες με βάση τον νόμο βρίσκονται σε ειδικό καθεστώς. Συγκεκριμένα, για το τμήμα της επένδυσης από τα 50 μέχρι και τα 100 εκατ. ευρώ, το ποσοστό της επιδότησης ή του κινήτρου που παρέχεται αυξάνεται στο 50 από το 30% του ανώτατου της ζώνης που γίνεται η επένδυση.Αντιστοίχως το ποσοστό της επιδότησης που παρέχεται για το τμήμα του προϋπολογισμού της επένδυσης πάνω από τα 100 εκατ. ευρώ αυξάνεται από το 20 στο 30% του μέγιστου ποσοστού επιχορήγησης στη ζώνη της κάθε επένδυσης.

Επιλέξιμες δαπάνεςΕπιλέξιμες προς επιδότηση δαπάνες θεωρούνται υλικά περιουσιακά στοιχεία (κτηριακές εγκαταστάσεις, αγορά πάγιων στοιχείων ενεργητικού, μηχανήματα), μισθώματα χρηματοδοτικής μίσθωσης εξοπλισμού, άυλα περιουσιακά στοιχεία

(δαπάνες συστημάτων και ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεις προμήθειας και εγκατάστασης λογισμικού και συστήματος οργάνωσης της επιχείρησης, δαπάνες για τη μεταφορά τεχνολογίας μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αδειών εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας και μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων κ.ά.), καθώς μελέτες και αμοιβές συμβούλων.

Αιτήσεις Oι αιτήσεις για την υπαγωγή των σχεδίων στον αναπτυξιακό νόμο θα υποβάλλονται κάθε Απρίλιο και Oκτώβριο (με καταληκτική ημερομηνία την τελευταία εργάσιμη των μηνών αυτών), εξαιρουμένων των μεγάλων επενδυτικών σχεδίων τα οποία θα μπορούν να υποβάλλονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Κάθε Δεκέμβριο θα εκδίδεται από το υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ο προϋπολογισμός ενίσχυσης επενδύσεων του επόμενου έτους, στον οποίο, πέρα από το συνολικό ποσό των ενισχύσεων, θα καθορίζονται τα ποσοστά ενίσχυσης ανά κατηγορία επενδυτικών σχεδίων, τα είδη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που εντάσσονται στις ενισχύσεις και η κατανομή των ενισχύσεων στις περιφέρειες. Σημειώνεται ότι οι φοροαπαλλαγές θα υπολογίζονται στο τριπλάσιο του ποσού των

79επιχορηγήσεων και επιδοτήσεων. Αν, για παράδειγμα, ο προϋπολογισμός ενός έτους είναι 1 δισ. ευρώ, οι διαθέσιμες φοροαπαλλαγές θα ανέλθουν σε 3 δισ. ευρώ.

Ποιοτικές διαφορέςΑπό την άλλη, οι διαφορές ποιοτικού χαρακτήρα που περιλαμβάνει ο νέος νόμος δείχνουν την πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης να ενισχυθούν συγκεκριμένοι τομείς της επιχειρηματικότητας. Τούτο γίνεται σαφές από την ύπαρξη, πέραν των τριών γενικών καθεστώτων επενδύσεων, τεσσάρων ειδικών καθεστώτων:α) σχέδια επιχειρηματικότητας των νέων, για τα οποία προβλέπεται ποσοστό ενίσχυσης για το σύνολο των δαπανών τους, ακόμη και των λειτουργικών και μάλιστα για 5 έτη,β) μεγάλα επενδυτικά σχέδια ύψους τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ, στα οποία παρέχονται μεμονωμένα ή συνδυαστικά όλα τα είδη ενισχύσεων,γ) σχέδια συνέργειας και δικτύωσης για επενδυτικά πλάνα που υποβάλλονται από σχήματα δέκα τουλάχιστον επιχειρήσεων υπό μορφή κοινοπραξίας, καιδ) ολοκληρωμένα πολυετή επιχειρηματικά σχέδια άνω των 2 εκατ. ευρώ.Στην περίοδο 1982 - 2010, οπότε εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα τέσσερις αναπτυξιακοί νόμοι (1262/1982, 1892/1990, 2601/1998 και 3299/2004), επιχορηγήθηκαν 21.000 επιχειρήσεις και δημιουργήθηκαν, αρχικά τουλάχιστον, 150.000 θέσεις εργασίας. Το παραπάνω μεταφράζεται σε περίπου 700 επενδύσεις και 5.000 θέσεις εργασίας ετησίως, επίδοση που δεν κρίνεται ικανοποιητική.

Τουρισμός Μέσα στις πολυάριθμες τροπολογίες που ψηφίστηκαν για τον νέο επενδυτικό νόμο υπάρχει και μία που ευνοεί

τις επενδύσεις στον τουρισμό. Συγκεκριμένα, μειώθηκε από τα 8 χρόνια που προέβλεπε ο νόμος στα 6 χρόνια η περίοδος που θα πρέπει να περιμένει κάποιος πριν καταθέσει επενδυτική πρόταση για τον εκσυγχρονισμό ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων από την έναρξη λειτουργίας της μονάδας ή από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ολοκληρωμένης επένδυσης του εκσυγχρονισμού της μονάδας. Επιπλέον ο νέος νόμος περιέλαβε στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που δικαιούνται ένταξη στον επενδυτικό νόμο και εκείνες που έχουν σήμανση τριών αστέρων ή επιθυμούν να την αποκτήσουν.

Διευρύνονται οι εξαιρέσεις Στον κατάλογο των επιχειρήσεων που εξαιρούνται από τα κίνητρα του νόμου προστέθηκαν οι παρακάτω κατηγορίες:• Διαφήμιση και έρευνα αγοράς. • Κτηνιατρικές δραστηριότητες. • Δραστηριότητες ενοικίασης και εκμίσθωσης. • Δραστηριότητες απασχόλησης. • Δραστηριότητες ταξιδιωτικών πρακτορείων, γραφείων οργανωμένων ταξιδιών, υπηρεσιών κρατήσεων και συναφών δραστηριοτήτων. • Δραστηριότητες προστασίας και έρευνας. • Δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών σε κτήρια και εξωτερικούς χώρους.

Βαθμολογία αξιολόγησης Προσανατολισμός στις μεγάλες επιχειρήσεις με μεγάλο αριθμό προσωπικού, οι οποίες παράγουν ή προτίθενται να παράγουν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας για απόφοιτους ΑΕΙ και ΤΕΙ. Σε γενικές γραμμές οι 100 βαθμοί, που θα είναι το άριστον της βαθμολογίας της κάθε επενδυτική πρότασης, θα απαρτίζονται από τις εξής

επιμέρους βαθμολογίες:• Τα κριτήρια αξιολόγησης της επένδυσης και του επενδυτικού φορέα θα αντιστοιχούν στο 20% της βαθμολογίας. • Τα κριτήρια βιωσιμότητας και αποδοτικότητας του επενδυτικού σχεδίου και του φορέα επένδυσης θα αντιστοιχούν στο 20% της βαθμολογίας.• Τα κριτήρια τεχνολογικής ανάπτυξης, καινοτομίας και των νέων προϊόντων θα δίνουν το 25% της βαθμολογίας. • Τα κριτήρια συμβολής της επένδυσης στην οικονομία και την περιφερειακή ανάπτυξη θα δίνουν το υπόλοιπο 35% της βαθμολογίας.

Κριτήρια αξιολόγησηςO υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης Μιχάλης Χρυσοχοΐδης τόνισε ότι τα κριτήρια αξιολόγησης των επενδύσεων που θα ενταχθούν στον νέο αναπτυξιακό νόμο, θα αποτυπώνουν την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα της επένδυσης και του επενδυτικού φορέα, και θα έχουν τη μορφή ποσοτικοποιημένων δεικτών προκειμένου να διασφαλιστεί η αντικειμενικότητα του συστήματος αξιολόγησης.O κ. Χρυσοχοΐδης ανέφερε επίσης ότι οι επενδύσεις άνω των 50 εκατ. ευρώ θα κυρώνονται με νόμο από τη Βουλή. Απέκλεισε δε οποιαδήποτε αλλαγή στις φορολογικές απαλλαγές που καθορίζει ο νόμος. Επίσης με τη μορφή επιδότησης με 5 επιπλέον ποσοστιαίες μονάδες από το ανώτατο όριο ενίσχυσης που ισχύει για κάθε περιοχή, θα ενισχύεται μια επένδυση εφόσον γίνει σε μονάδα εγκατεστημένη σε βιομηχανικές επιχειρηματικές περιοχές. Με Προεδρικό Διάταγμα θα δίνεται η δυνατότητα υπό προϋποθέσεις να προσκομίζονται δικαιολογητικά που λείπουν μετά την υποβολή του φακέλου.

80

21ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΠΡOΣΦOΡΕΣΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤOΔOΤΗΣΕΙΣΑΠO ΤΗΝ ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣΔυναμικά συνεχίζει την εφαρμογή του πρωτοποριακού προγράμματος χρηματοδότησης εγκατάστασης θέρμανσης η Εταιρεία Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) Αττικής και το 2011, διευκολύνοντας τους καταναλωτές να συνδεθούν με το δίκτυο φυσικού αερίου και να απολαύσουν τα πολλαπλά οφέλη της χρήσης του με το χαμηλότερο δυνατό κόστος.

Φυσικό αέριοAdvertorial

81Σύμφωνα με το πρόγραμμα χρηματοδότησης που είναι σε ισχύ από τις 19 Ιανουαρίου έως και τις 31 Μαρτίου 2011, η ΕΠΑ Αττικής αναλαμβάνει την απευθείας χρηματοδότηση του κόστους κατασκευής της εγκατάστασης θέρμανσης φυσικού αερίου σε μεγάλες πολυκατοικίες, ενώ προσφέρει έκπτωση 100% στα τέλη σύνδεσης (δηλαδή κέρδος 775 ευρώ). Υπενθυμίζεται ότι όσοι καταναλωτές πληρούν τις προϋποθέσεις:• έχουν τη δυνατότητα να συνδεθούν με το φυσικό αέριο χωρίς να πληρώσουν αρχικά κανένα ποσό για την εγκατάσταση θέρμανσης,• μπορούν να αποπληρώσουν το κόστος της εγκατάστασης θέρμανσης σταδιακά, σε 3 ή 5 έτη, σε ισόποσες διμηνιαίες δόσεις (18 ή 30 δόσεις) πληρωτέες μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης φυσικού αερίου με εξαιρετικά ανταγωνιστικό επιτόκιο (7 και 8% για αποπληρωμή σε 3 και 5 έτη αντίστοιχα), • και για το διάστημα αποπληρωμής, το ποσό της χρηματοδότησης που θα πληρώνει κάθε διαμέρισμα (της τάξης των 10 ευρώ τον μήνα) είναι σχεδόν ίσο με το ποσό που θα εξοικονομεί από τη χρήση του φυσικού αερίου έναντι του πετρελαίου θέρμανσης,• ενώ η χρηματοδότηση θα γίνεται απευθείας με την ΕΠΑ Αττικής.Η προσφορά θα ισχύσει για συμβάσεις κεντρικής θέρμανσης που θα υπογραφούν μέχρι τις 31 Μαρτίου 2011, για χρηματοδότηση ποσού έως και 10.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ και για εγκαταστημένη ισχύ λέβητα 200.000 Kcal/h και άνω.

Παράδειγμα Μία πολυκατοικία 15 διαμερισμάτων με κεντρική θέρμανση και ενδεικτικό κόστος εσωτερικής εγκατάστασης (καυστήρας, σωληνώσεις) 6.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, η οποία

θα επιλέξει αποπληρωμή του κόστους σε 30 δόσεις, θα καταβάλλει μέσω των διμηνιαίων λογαριασμών ποσό 244 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί σε 8 ευρώ ανά μήνα για κάθε διαμέρισμα. Αν λάβουμε υπόψη την εξοικονόμηση σε σχέση με το πετρέλαιο θέρμανσης, η δόση που θα καταβάλλει η πολυκατοικία υπερκαλύπτεται από το κέρδος που προκύπτει από την ανταγωνιστική τιμή του καυσίμου. Επιπλέον, από τις 19 Ιανουαρίου και μέχρι τις 18 Μαρτίου 2011, η ΕΠΑ Αττικής προσφέρει 50 έως 100% έκπτωση στα τέλη σύνδεσης - ανάλογα με τη συνολική εγκαταστημένη ισχύ- σε οικιακούς καταναλωτές (κεντρικές θερμάνσεις & αυτόνομες συνδέσεις διαμερισμάτων) καθώς και σε επαγγελματίες που βρίσκονται σε ενεργό δίκτυο φυσικού αερίου.

Ανοδικό το 2010 για την ΕΠΑ Αττικής Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2010, τα σχετικά πακέτα χρηματοδότησης της ΕΠΑ Αττικής αξιοποιήθηκαν στο έπακρο, συμβάλλοντας σε ρεκόρ νέων συμβολαίων σε μεγάλα κτήρια - 7.900 νέα νοικοκυριά συμβολαιοποιήθηκαν. Μάλιστα, την περίοδο ισχύος του προγράμματος χρηματοδότησης για

το 2010, τα νέα συμβόλαια οικιακών καταναλωτών αυξήθηκαν κατά 36% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2009, ενώ η αυξητική αυτή τάση αφορά κυρίως τα συμβόλαια κεντρικής θέρμανσης σε μεγάλα, ενεργοβόρα κτήρια. Εκτός της σημαντικής εξοικονόμησης για τον καταναλωτή, η χρήση του φυσικού αερίου συνοδεύεται από μια σειρά πλεονεκτημάτων έναντι των συμβατικών μορφών ενέργειας, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους όρους του προγράμματος, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με την 24ωρη Γραμμή Εξυπηρέτησης Καταναλωτών 1133 ή να απευθυνθούν στο Δίκτυο Εξουσιοδοτημένων Εμπορικών Συνεργατών της ΕΠΑ Αττικής και στο κατάστημα εξυπηρέτησης πελατών της εταιρείας στην πλατεία Συντάγματος.

Oφέλη Φυσικού Αερίου

Oικονομία 18% πιο οικονομικό από το πετρέλαιο θέρμανσης

Διαθεσιμότητα Κάθε στιγμή, χωρίς παραγγελία

Πληρωμή Μία φορά το δίμηνο

Καθαριότητα Χωρίς δυσάρεστες οσμές και υπολείμματα

Εξοικονόμηση Δεν απαιτεί καυστήρα. Μεγαλύτερος διαθέσιμος χώρος χώρου στο λεβητοστάσιο

Μακροπρόθεσμα Χρήση συσκευών με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και μικρότερες οφέλη ανάγκες συντήρησης λόγω καθαρότερης καύσης

Περιβάλλον Μείωση εκπομπών ρύπων και διοξειδίου του άνθρακα

82

22TO XΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙOΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Όλες οι τελευταίες εξελίξεις των εταιρειών που σχετίζονται με την ενέργεια και διαπραγματεύονται στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά.

Χρηματιστήριο

Μυτιληναίος• «Προειδοποιεί» για αναβάθμιση της τιμής-στόχου της μετοχής της εταιρείας Μυτιληναίος η Alpha Finance από τα 5,1 ευρώ που είναι τώρα (σύσταση «neutral»), λόγω της βελτίωσης των συνθηκών της αγοράς. Ειδικότερα, η Alpha Finance, που είχε συνάντηση με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρείας Μυτιληναίος, τονίζει σε σχετικό report ότι αποχώρησε από τη συνάντηση με θετική διάθεση καθώς οι συνθήκες στις βασικές αγορές που δραστηριοποιείται ο όμιλος έχουν βελτιωθεί τους τελευταίους μήνες. Προσθέτει ακόμη πως τα εμπορεύματα είναι ισχυρά, το ανεκτέλεστο υπόλοιπο στο μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται εκτός Ελλάδας, ενώ πρόσφατα αυξήθηκε και η ικανότητα πληρωμών, διασφαλίζοντας ότι τα εγχώρια assets στη θερμική ενέργεια θα παραμείνουν κερδοφόρα για τα επόμενα δύο ή τρία χρόνια.• Σε ό,τι αφορά την Αλουμίνιον της Ελλάδος, ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας εκτιμά πως το μέσο κόστος θα μειωθεί σε περίπου 2.000 δολάρια ανά τόνο, που είναι και το μέσο κόστος για την τήξη μετάλλων παγκοσμίως. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της χρηματιστηριακής, η ΑτΕ θα συνεισφέρει με 480 εκατ. ευρώ στις πωλήσεις του ομίλου για το 2011 και με 75 εκατ. ευρώ

στα EBITDA. «O κ. Μυτιληναίος αναμένει υψηλές τιμές για το αλουμίνιο κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους, εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων και μιας πιο ισορροπημένης αγοράς. Περαιτέρω μειώσεις στην παραγωγή στην Κίνα ενδέχεται να δώσουν ώθηση στις τιμές». • Αναφορικά με τη METKA, η χρηματιστηριακή εκτιμά πως οι πωλήσεις του 2011 θα υπερβούν τα 700 εκατ. ευρώ με μεγαλύτερο ή μικρότερο περιθώριο από το 2010. Ενδιαφέρον έχει και το ότι το 80% των πωλήσεων θα κατευθυνθεί στο εξωτερικό, στην Τουρκία, στα Βαλκάνια και στη Μέση Ανατολή. «Oι πρόσφατες ταραχές στην Αίγυπτο προκαλούν μικρή ανησυχία, αλλά η τουρκική αγορά θα παραμείνει εύρωστη». Μελλοντικές υποσχόμενες αγορές περιλαμβάνουν το Ιράκ και την Αφρική.• Στον ενεργειακό τομέα, ο Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου αναμένει η μονάδα των 330 MW να λάβει άδεια λειτουργίας σύντομα, η μονάδα στον Άγιο Νικόλαο (430 MW) να είναι εμπορικά λειτουργική μέσα στο β’ τρίμηνο του 2011, ενώ αυτή στην Κόρινθο (430 MW) να είναι έτοιμη μέχρι το τέλος του έτους.

ΜΕΤΚΑ• Τη μεταφορά της έδρας της εταιρείας από τον δήμο Νέου Ηρακλείου στον δήμο Αμαρουσίου αποφάσισε η έκτακτη γενική συνέλευση της ΜΕΤΚΑ. Η νέα έδρα βρίσκεται στο Μαρούσι.

ΔΕΗ • Τη σύσταση «neutral» διατηρεί για τη ΔΕΗ η UBS σε ανάλυσή της με ημερομηνία 8 Φεβρουαρίου. Όπως εκτιμά, οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να πλήξουν τα κέρδη ανά μετοχή της επιχείρησης, κατά 15 - 30%. «Υπενθυμίζουμε ότι ο μηχανισμός προσαρμογής καυσίμων έχει ανακληθεί από το περασμένο έτος, και για αυτό έχουμε επιστρέψει τώρα σε μια κατάσταση όπου 1 δολάριο ανά βαρέλι πετρελαίου αντιστοιχεί σε 15 εκατ. ευρώ λιγότερα στα EBITDA». Σχολιάζει δε πως η μετοχή είναι μεταξύ αυτών με την

83καλύτερη πορεία στον κλάδο από την έναρξη του έτους, σημειώνοντας άνοδο 13%, και για αυτό η χθεσινή ανακοίνωση για τον προϋπολογισμό της επιχείρησης για το 2011, θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για κάποια ρευστοποίηση κερδών. Ωστόσο, περικόπτει τις εκτιμήσεις για τα κέρδη ανά μετοχή κατά 16% για την περίοδο 2011 - 2013. Σε ό,τι αφορά το investment case, παραμένει ακόμη επιφυλακτική η UBS εξαιτίας του ρίσκου για διψήφιο ποσοστό πτώσης, αλλά και του ρίσκου από το θεσμικό πλαίσιο από τις μακροοικονομικές συνθήκες. Τονίζει ακόμη ότι «η τιμή-στόχος την οποία περιέκοψε στα 11,5 από τα 12,7 ευρώ, αντανακλά την πιθανότητα 50% να σημειωθούν αυξήσεις στα τιμολόγια». Εξάλλου το ΔΣ του ομίλου ενέκρινε τον προϋπολογισμό της ΔΕΗ για το 2011. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, οι παραδοχές του προϋπολογισμού για την τιμή του πετρελαίου Brent και την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου είναι 96 δολάρια/βαρέλι και 1,25 αντίστοιχα, ενώ τα βασικά οικονομικά μεγέθη προβλέπεται να διαμορφωθούν ως ακολούθως: - Έσοδα από πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας: 5,1 δισ. ευρώ- Συνολικά έσοδα: 5,8 δισ. ευρώ- Περιθώριο EBITDA: περίπου 24% Σημειώνεται ότι τα αποτελέσματα της εταιρείας επηρεάζονται, μεταξύ άλλων, από μεταβολές της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου και των τιμών πετρελαίου, φυσικού αερίου, ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και δικαιωμάτων CO2, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αποκλίσεις από τα μεγέθη του προϋπολογισμού.

Motor Oil• Στην Conviction Buy List τοποθετεί τη μετοχή της Motor Oil η Goldman Sachs σε ανάλυσή της με χθεσινή ημερομηνία για τον ευρωπαϊκό κλάδο διύλισης, ενώ αυξάνει την τιμή-στόχο τόσο για τη Motor Oil όσο και για τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ). Ειδικότερα, η Goldman Sachs θέτει νέα τιμή-στόχο για τη Motor Oil στα 12,1 από τα 10,3 ευρώ και στα 7,1 από τα 6,5 ευρώ για τη μετοχή των ΕΛΠΕ - διατηρεί ωστόσο τη σύσταση «sell» για τη μετοχή της Motor Oil.• Χαρακτηρίζει τη Motor Oil ως «πηγή ευκαιρίας», καθώς είναι μία από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές εταιρείες διύλισης που δομικά είναι σωστά τοποθετημένες ώστε να επωφεληθούν από τα δύο μεγάλα θέματα που αναμένεται να επικρατήσουν φέτος. • Σύμφωνα με την Goldman Sachs, η Motor Oil έχει προγραμματίσει πολύ μικρές δαπάνες για το 2011 και έχει πολύ χαμηλή έκθεση στην ελληνική αγορά, δεδομένου του εξαγωγικού προσανατολισμού που έχει. Ακόμη, επισημαίνει πως πρόκειται για τον συνδυασμό ενός σωστά τοποθετημένου asset και κακώς υπολογισμένου ρίσκου, που καθιστούν την επένδυση ελκυστική.• Προχωρά σε μικρές πτωτικές προσαρμογές των εκτιμήσεων για τα κέρδη του 2012 κατά 2% και κατά 10% για το 2013, ώστε να συμπεριλάβει τις δαπάνες για τους υψηλότερους τόκους.

ΕΛΠΕ• Στο 39,023% από το 36,014% μεταβλήθηκε το ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει έμμεσα η Poih Holdings (που αντιστοιχούν σε 119.267.271 κοινές ονομαστικές μετοχές) επί του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ).• Ειδικότερα, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, το χρονικό διάστημα από τις 19/09/2008 έως τις 29/12/2009 η Poih Holdings αύξησε τη συμμετοχή της πάνω από 3% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας σε σχέση με την τελευταία γνωστοποίησή της με ημερομηνία 19/09/2008. • H εταιρεία γνωστοποιεί ότι, κατόπιν γραπτής ενημέρωσης της Poih Holdings και της Poih Investment Limited που έλαβε την 21/12/2010, υπήρξε μεταβολή στην αλυσίδα των ελεγχόμενων επιχειρήσεων μέσω των οποίων κατέχονται τα δικαιώματα ψήφου, καθώς η εταιρεία Poih Holdings Limited μεταβίβασε την 17/12/2010 στην Poih Investment Limited το ποσοστό της συμμετοχής της στο μετοχικό κεφάλαιο που κατείχε στην Paneuropean Oil & Industrial Holdings. • Επιπλέον, η εταιρεία γνωστοποιεί κατόπιν γραπτής ενημέρωσης των Poih Holdings και Poih Investment Limited που έλαβε την 21/12/2010, ότι από τις 29/12/2009 έως τις 17/12/2010, το ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει η Poih Investment Limited έμμεσα στην εταιρεία ανέρχεται σε 40,984%, που αντιστοιχεί σε 125.262.955 κοινές ονομαστικές μετοχές αυτής.

85

23 YELLOW PAGES

01. ΦOΡΕΙΣ02. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Παραγωγή03. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Διανοµή04. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Εγκατάσταση05. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Μηχανήµατα06. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ Ηλεκτρολογικό Υλικό07. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Αιoλική Ενέργεια08. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ηλιακή Ενέργεια09. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Υδρoηλεκτρισµός10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ Εµπoρία Εξοπλισµού και Εγκατάσταση Συστηµάτων11. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ Παραγωγή 12. ΒΙOΜΑΖΑ13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ14. ΥΓΡΑΕΡΙO15. ΠΕΤΡΕΛΑΙO Διύλιση16. ΠΕΤΡΕΛΑΙO Εµπορία17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ18. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Παραγωγή19. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Εισαγωγές - Εµπορία20. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Παραγωγή21. ΘΕΡΜΑΝΣΗ22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡEΙΕΣ24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ

86

01. ΦOΡΕΙΣΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΘΝΙΚOΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΦΥΣΙΚOΥ ΑΕΡΙOΥ (ΔΕΣΦΑ)Διεύθυνση: Λ. Μεσογείων 357-359, Χαλάνδρι152 31, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6793500Fax: 210 6749504E-mail : prdesfa@desfa.gr Website: www.desfa.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚOΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΜΕΤΑΦOΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε. (ΔΕΣΜΗΕ)Διεύθυνση: Κάστορος 72185 45 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 9466789, Fax: 210 9483221E-mail: contact@desmie.grWebsite: www.desmie.gr

ΔΙΕΘΝΗΣ OΡΓΑΝΙΣΜOΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ IEA INTERNATIONAL ENERGY AGENCYΔιεύθυνση: 9 rue de la Fédération75015 Paris, FRANCETel: +33 1 40 57 65 00/01Fax: +33 1 40 57 65 59E-mail: info@iea.orgWebsite: www.iea.org

ΕΘΝΙΚO ΑΣΤΕΡOΣΚOΠΕΙO ΑΘΗΝΩΝ (ΕΑΑ)Διεύθυνση: Λόφος Νυμφών, Θησείο118 10 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3490104Fax: 210 3490120Ε-mail: secretary@admin.noa.grWebsite: www.noa.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΙOΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος190 09 Πικέρμι ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 3636791 e-mail: eletaen@eletaen.grWebsite: www.eletaen.gr/

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡOΠΗ ΑΤOΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΕΕΑΕ)Διεύθυνση: Νεαπόλεως, Τ.Θ. 6009215310 Αγ. ΠαρασκευήΤηλέφωνα: 210 6506803Fax: 210 6506762Website: www.eeae.gr

ΕΛΛΗΝΙΚH ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΙOΜΑΖΑΣ (ΕΛΛΕΒΙOΜ)Διεύθυνση: Λεωφ. Παπανδρέου 150165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081e-mail: info@hellabiom.grWebsite: www. hellabiom.gr

ΕΛΛΗΝΙΚO ΙΝΣΤΙΤOΥΤO ΧΑΛΚOΥ (Ε.Ι.Α.Χ.)Διεύθυνση: Πειραιώς 252177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 6861590-1 Fax: 210 6861589

ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΗΛΕΚΤΡOΠΑΡΑΓΩΓΩΝ από ΑΠΕΔιεύθυνση: Μεσογείων 85115 26 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 - 69 68 418Fax: 210 - 69 68 031e-mail: info@hellasres.grWebsite: www. hellasres.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ ΚΑΙ ΘΕΡΜOΤΗΤΑΣΔιεύθυνση: Ιουστινιανού 7114 73 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8219118 Fax: 210 8821917E-mail: hachp@hachp.grWebsite: www.hachp.gr

ΕΝΩΣΗ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ ΗΛΙΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΕΒΗΕ)Διεύθυνση: Αχαρνών 315111 45 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 2112591 Fax: 210 2112592 E-mail: info@ebhe.grWebsite: www.ebhe.gr

ΕΠΙΤΡOΠΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥΔιεύθυνση: Κότσικα 1Α & Πατησίων104 34 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8846294,210 8809203-202Fax: 210 8809132

ΙΔΡΥΜΑ OΙΚOΝOΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (ΙOΒΕ)Διεύθυνση: Τσάμη Καρατάση 11117 42 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9211200- 211Fax : 210 9228130 , 210 9233977E-mail: info@iobe.grWebsite: www.iobe.gr

ΙΝΣΤΙΤOΥΤO ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΝOΤΙOΑΝΑΤOΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ (ΙΕΝΕ)Διεύθυνση: Αλεξάνδρου Σούτσου 3106 71 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3628457, 210 3640278 Fax: 210-3646144 E-mail: secretariat@iene.grWebsite: www.iene.gr

ΚΕΝΤΡO ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΚΑΠΕ)Διεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος190 09 Πικέρμι ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6603300Fax: 210 6603301-302Ε-mail: cres@cres.grWebsite: www.cres.gr/

OΜOΣΠOΝΔΙΑ ΒΕΝΖΙΝOΠΩΛΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣΔιεύθυνση: Λόντου 8 106 81 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3820870Fax: 210.3301977 E-mail: info@obe.grWebsite: www.obe.gr

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Πειραιώς 132 118 54, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3727400Fax: 210 3255460E-mail: info@rae.grWebsite: www.rae.gr

ΣΥΜΒOΥΛΙO ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙOΠOΙΗΣΗΣ ΑΠOΒΛΗΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΣΥΝΕΡΓΕΙΑΔιεύθυνση: ΑΙΤ, 19ο χλμ Λεωφ. Μαρκοπούλου190 02 ΠαιανίαΤηλέφωνα: 210 6682711E-mail: synergia@synergia.com.grWebsite: www.wtert.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ (ΣΕΦ)Διεύθυνση: Κασταλίας 6113 63 ΑθήναΕ-mail: spsomas@otenet.grWebsite: www.helapco.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΜΠOΡΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙOΕΙΔΩΝ ΕΛΛΑΔOΣΔιεύθυνση: Θέτιδος 4115 28 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7291.050-051Fax: 210 7245.172E-mail: Info@seepe.grWebsite: www.seepe.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ (ΣΕΒ)Διεύθυνση: Ξενοφώντος 5 105 57 ΑθήναΤηλέφωνα: 211 5006 000Fax: 210 322 2929E-mail: info@sev.org.grWebsite: www.sev.org.gr

ΤΕΧΝΙΚO ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙO ΕΛΛΑΔΑΣ (ΤΕΕ)Διεύθυνση: Καραγεώργη Σερβίας 4,102 48 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3291200Fax: 210 3221772Email: tee@central.tee.grWebsite: www.tee.gr

ΥΠOΥΡΓΕΙO ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤOΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣΔιεύθυνση: Αμαλιάδος 1711523 ΑθήναΤηλέφωνα: 213 1515000Fax : 210 6447608Τμήμα Ενέργειας:Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 119101 92 ΑθήναΤηλέφωνα· 210 6969000E-mail: service@dorg.minenv.grWebsite: www.minenv.gr

87

ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO02. ΠαραγωγήΠΡOΜΗΘΕΑΣ GAS Α.Ε.Διεύθυνση: Λ. Κηφισίας 209151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6141130-5Fax: 210 6140373Email: info@promitheusgas.grWebsite: www.promitheusgas.gr

03. ∆ιανομήΔΗΜOΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙOΥ (ΔΕΠΑ)Διεύθυνση: Mαρίνου Αντύπα 92141 21 Ν. ΗράκλειοΤηλέφωνα: 210 2701000-5Fax: 210 2701010Email: pr@depa.grWebsite: www.depa.gr

ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπύρου Πάτση104 47 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3406000 / 1133Fax: 210 3406020Email: info@aerioattikis.grWebsite: www.aerioattikis.gr

ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Φαρσάλων 219413 35 ΛάρισαΤηλέφωνα: 2410 582300, Fax: 2410 582323Email: info@epathessalia.grWebsite: www.epathessalia.gr

ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: 26ης Oκτωβρίου 90546 27 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 584000, Fax: 2310 546365Email: info@epathessaloniki.grWebsite: info@epathessaloniki

04. ΕγκατάστασηΑΕΡΙO ΠOΛΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Νικ. Πλαστήρα 20 & Κουντουριώτου122 42 ΑιγάλεωΤηλέφωνα: 210 5317051Fax: 210 5317054

ΑΘΗΝΑΪΚO ΑΕΡΙO Α.Ε.Διεύθυνση: Πειραιώς 100118 54 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3463119Fax: 210 3463336

ΑΤΤΙΚO ΑΕΡΙO Α.Ε.Διεύθυνση: Αγ. Κωνσταντίνου 40151 42 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6128620Fax: 210 6105190Email: attaerio@otenet.grWebsite: www.attikoaerio.gr

ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO ΜΑΚΕΔOΝΙΑΣΔιεύθυνση: Βασ. Όλγας 148546 45 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 859666Fax: 2310 859656

05. ΜηχανήματαΑΛΦΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ - REIN HAUSΔιεύθυνση: Σπάρτης 90176 75 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο)Fax: 210 9577209Email: info@reinhaus.grWebsite: www.reinhaus.gr

BOSCH THERMOTECHNIKI A.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37194 00 ΚορωπίΤηλέφωνα: 210 5701410 , 801 11 26000Fax: 210 5701415Website: www.buderus.gr

CALDA-ΘΕΡΜΑΝΣΗΔιεύθυνση: Τατοΐου 100144 52 ΜεταμόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2843176-7Fax: 210 2843164Email: calda@otenet.grWebsite: www.calda.gr

CALORIA Α.Β. & Ε.Ε.Διεύθυνση: Ηφαίστου 57 - Μπότα Τζήμα194 00 ΚορωπίΤηλέφωνα: 210 6628068-73Fax: 210 6623784Email: caloria@otenet.gr

CALPAK - KIKERON HELLAS ABETEΔιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 9117 43 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9247250Fax: 210 9231616

GHP-TECHΔιεύθυνση: Παπαρηγοπούλου 45114 73 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6470081Fax: 210 6470083Email: tekma@tee.gr

KLT ENERGY A.E.Διεύθυνση: 7o χλμ Εθν. Oδού Θεσσαλονίκης-Κατερίνης546 28 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 778380Fax: 2310 574670Email: management@klt.grWebsite: www.klt.gr

MWM GmbH - A.EI.M.A. AEBEΔιεύθυνση: Ζακύνθου 8185 41 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4824676Fax: 210 4824614Email: info@aeima.gr

ZAPANTIS GAS CENTER, Ltd.Διεύθυνση: Λεωφ. Γαλατσίου 30111 41 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 2025550Fax: 210 2011500Email: info@zapantisgroup.grWebsite: www.zapantisgroup.gr

ΑΝΔΡΙΑΝOΣ A.E.Διεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος24 100 ΚαλαμάταΤηλέφωνα: 27210 - 23124Fax: 27210 - 96522Email: info@andrianos.grWebsite: www.andrianos.gr

ΒΙOΣΩΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3-5 & Μενεμένης177 78 ΤαύροςΤηλέφωνα: 210 3410000, Fax: 210 3421001Email: info@biossol.grWebsite: www.biossol.gr

ΕΛΙΘΕΡΜ ΑΕΒΕΔιεύθυνση: ΔΑ8, Τ.Θ. 167, ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου570 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 795226, Fax: 2310 795093Email: elitherm@elitherm.gr

ΗΛΙOΣΤΑΤΗΣ ΕΠΕΔιεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 10-12151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6851159 / 210 6844194Fax: 210 6851151Email: mail@heliostat.gr

ΘΕΡΜOΓΚΑΖ Α.ΕΔιεύθυνση: Λεωφ. Ανθούσης 12153 51 ΠαλλήνηΤηλέφωνα: 210 6665552, Fax: 210 6665564Email: info@thermogas.grWebsite: www.thermogas.gr

ΚΑΤΣΑΦΑΝΑΣ Ν. ΠΑΝ. Α.Ε.ΕΔιεύθυνση: Όλγας 110172 36 Άγ. ΔημήτριοςΤηλέφωνα: 210 9707032, Fax: 210 9750331

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82167 77 ΕλληνικόΤηλέφωνα: 210 9691500, Fax: 210 9691580

Α.Γ. ΠΕΤΖΕΤΑΚΙΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης & Πατρ. Γρηγορίου 1-3, 166 74 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 8937000Fax: 210 8937409

88

HΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ06. Ηλεκτρολογικό ΥλικόALSTOM HELLAS A.E.Διεύθυνση: 14o χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 145 10 ΚηφισιάΤηλέφωνα: 210 6292111Fax: 210 6204507

ASEA BROWN BOVERI Α.Ε. (ABB)Διεύθυνση: 13o χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 144 52 ΜεταμόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2891500Fax: 210 2891599

Elesis Electrical Solutions A.E.Διεύθυνση: Iωνίας 110136 71 Χαμόμυλος - ΑχαρνέςΤηλέφωνα: 210 2371201, Fax: 210 2371240Email: info@elesis.grWebsite: www.elesis.gr

FULGOR ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΑΛΩΔΙΩΝ Α.Ε.Διεύθυνση: Παπανικολή 40,152 32 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6852100-11Fax: 210 6852112

GEYER HELLAS Α.Ε.Ε.Διεύθυνση: Δροσιά Τ.Θ. 3034 100 ΧαλκίδαΤηλέφωνα: 22210 98711, Fax: 22210 98712

HAGER HELLAS Α.Ε.Β.ΕΔιεύθυνση: Μάτσα 7, Ν. Κηφισιά145 64 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6254191Fax: 210 8652335

LedEconΔιεύθυνση: Ταινάρου 12 - ΔάφνηΤηλέφωνο: 210 9719272Email: info@ultra-sound.grWebsite: www.ultra-sound.gr

OSRAM Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπ. Πάτση 12104 47 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3400800Fax: 210 5227200

SCHWABE HELLAS Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: 3o χλμ Λεωφ. Κορωπίου - Βάρης19 400 ΚορωπίΤηλέφωνα: 210 6623890-1Fax: 210 6624861

SIEMENS METERING Α.Ε.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 5 & Δημοκρατίας154 51 Νέο ΨυχικόΤηλέφωνα: 210 6778901-3/210 6778101-3Fax: 210 6779565

SPACE HELLAS Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 302155 62 ΧολαργόςΤηλέφωνα: 210 6504100Fax: 210 6516712

SYLVANIA Α.Ε.Διεύθυνση: Κύπρου 89164 51 ΑργυρούποληΤηλέφωνα: 210 9966561Fax: 210 9969029

TUDOR ΕΛΛΗΝΙΚΗ Α.Ε.Ε.Διεύθυνση: Πλαστήρα 3144 52 ΜεταμόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2840936Fax: 210 2842055

ΑΛΚΑΤΕΛ ΚΑΛΩΔΙΑ ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 15115 26 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7492030-1/210 7492020Fax: 210 7492199

ΑΛΦΑ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 137171 21 Νέα ΣμύρνηΤηλέφωνα: 210 9351915-7Fax: 210 9353630

ΓΕΡΜΑΝOΣ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 23ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας145 65 Άγιος ΣτέφανοςΤηλέφωνα: 210 6219300-50Fax: 210 6219111-4Website: www.germanos.gr

ΔΗΜOΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ (ΔΕΗ)Διεύθυνση: Χαλκοκονδύλη 30104 32 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 5230301 / 210 5234301Fax: 210 5237727Website: www.dei.gr

ΔΗΣΙOΣΔιεύθυνση: Πλατεία Καρύτση 10105 61 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3220301Fax: 210 3252453Email: info@dissios.gr Website: www.dissios.gr

ΕΒΙOΠ ΤΕΜΠO Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κύμης 21234 002 Βασιλικό ΕύβοιαςΤηλέφωνα: 22210 59800Fax: 22210 59801

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑΔιεύθυνση: 57ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας320 11 OινόφυταΤηλέφωνα: 22620 31202-5Fax: 22620 31137

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΕΓΚΡΑΝ Α.Ε& Β.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 184152 31 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6721180Fax: 210 6774039

ΕΡΙΚΣOΝ ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Ζέππου 36 & Λεωφ. Βουλιαγμένης166 75 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9601441Fax: 210 9601420-2

ΗΛΕΚΤΡΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Ηρακλείου 420141 22 ΗράκλειοΤηλέφωνα: 210 2850005Fax: 210 2840897

ΚΑΛΩΔΙΑ ΞΑΝΘΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Εμμ. Μπενάκη 30145 61 ΚηφισιάΤηλέφωνα: 210 6205238-9Fax: 210 6203656

ΚΑΥΚΑΣ Β Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Λαυρίου 17ο χλμΘέση Γκογκίνα, 190 02 ΠαιανίαΤηλέφωνα: 210 6644928Fax: 210 6644341

ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΑΤOΥ ΑΦOΙ Α.Ε.Ε.Διεύθυνση: 17ο χλμ Ε.O. Αθηνών - Λαμίας145 64 ΚηφισιάΤηλέφωνα: 210 6252001Fax: 210 6252011-12

ΜΑΡΕΛ ΗΛΕΚΤΡOΝΙΚΗ Α.Ε.Διεύθυνση: Σωτήρος Διός 6185 35 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4123943Fax: 210 4127819

ΡOΥΣΣΑΚΗΣ Γ.Δ. Α.Β. & Ε.Ε. ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΩΝΔιεύθυνση: Ηφαίστου 70, Θέση Μπότα194 00 ΚορωπίΤηλέφωνα: 210 6622055-6Fax: 210 6626300

ΣΗΜΕΝΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Αρτέμιδος 8, Τ.Θ. 61011151 10 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6864111Fax: 210 6864299

ΣΗΜΕΝΣ ΤΗΛΕ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Ε.Διεύθυνση: Γεωργικής Σχολής 89541 10 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 479437Fax: 2310 473840

89

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ07. Αιολική ΕνέργειαACCIONA ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε. Διεύθυνση: Φραγκοκλησιάς 7 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6852200 Fax: 210 6852180 Email: info@accionaenergiaki.com

ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε.Διεύθυνση: Βεκιαρέλη 7 152 37 Φιλοθέη Τηλέφωνα: 210 6855460

ΕΝΤΕΚΑ Α.Ε.Διεύθυνση: Τύχης 2 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6816803 Fax: 210 6816837

GAMESA ENERGEIAKI HELLAS S.A. Διεύθυνση: Λεωφ. Πεντέλης 7Α 152 33 Βριλήσσια

GEWIND ENERGY Διεύθυνση: Λεωφ. Φλέμινγκ 1 190 09 Ραφήνα Τηλέφωνα: 22940 23805 Fax: 22940 39149

ITA GROUP A.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλ.: 210 9652031 Fax: 210 9652081 Email: info@itagroup.gr Website: www.itagroup.gr

RETD A.E.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 3-5 105 62 Αθήνα Τηλ.: 210 3390411 Fax: 210 3390278 Email: info@retd.gr Website: www.retd.gr

TERNA A.E.Διεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6968000 Fax: 210 6968099

Vestas HellasΔιεύθυνση: Λ. Κηφισίας 26 και Παραδείσου 2 151 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 213 0164700 Fax: 210 9646252 Email: Vestas-hellas@vestasmail.com

WIND + SOL ΕΠΕΔιεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 602Α 164 52 Αργυρούπολη Τηλέφωνα: 210 9959021 / 210 9945125 Fax: 210 9959022 Email: wind@energotech.gr energogr@otenet.gr

ΧΡ. ΡOΚΑΣ ΑΒΕΕΔιεύθυνση: Πατησίων 46 106 82 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8842711/210 8842712-3 Fax: 210 8210685

08. Ηλιακή ΕνέργειαΑΛΦΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ - REIN HAUSΔιεύθυνση: Σπάρτης 90 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο) Fax: 210 9577209 Email: info@reinhaus.gr Website: www.reinhaus.gr

BOSCH THERMOTECHNIKI A.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701410 , 801 11 26000 Fax: 210 5701415 Website: www.buderus.gr

CALPAK-KIKERON ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Τ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 9 117 43 Αθήνα Τηλέφωνα: 2109247250 Fax: 210 9231616 Email: info@calpak.gr Website: www.calpak.gr

DIANA Διεύθυνση: Άγ. Νικόλαος Χαλκίδας 341 00 Χαλκίδα Τηλέφωνα: 22210 53760 / 22210 51760 Fax: 22210 55460

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

MELPO - ΔΗΜΗΤΡΙOΥ Θ. & Ι. O.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3 123 51 Αγ. Βαρβάρα - Αιγάλεω Τηλέφωνα: 210 5611842 Fax: 210 5611811 Email: info@melpo.gr

RETD A.E.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 3-5 105 62 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3390411 Fax: 210 3390278 Email: info@retd.gr Website: www.retd.gr

ROMINAΔιεύθυνση: Ιερά Oδός & Μαραθώνος 8 122 44 Αιγάλεω Τηλέφωνα: 210 5988941 Fax: 210 5310670 Email: mmavra@tee.gr

SAMMLER Α.Ε.Διεύθυνση: Χίου 18 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 2382867 Fax: 210 2320337 Email: sammler@sammler.gr Website: www.sammler.gr

SIELINEΔιεύθυνση: Συγγρού 2 & Παλαιολόγου 152 32 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6830351 Fax: 210 6839848 Email: info@sieline.gr Website: www.sieline.gr

Sol ENERGY HELLAS S.A.Διεύθυνση: Χαρίτων 31Α & Καρτσιβάνη 175 64 Παλαιό Φάληρο Τηλέφωνα: 210 - 9023587/8 Fax: 210 - 9023589 Email: info@solenergy.gr Website: www.solenergy.gr & www.promitheaspirforos.gr

SOL ΕΠΕ - SONNE AKTIONΔιεύθυνση: Oδυσσέως 5 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2843376 Fax: 210 2841650 Email: info@sonne.gr Website: www.sonne.gr

SOLEΔιεύθυνση: Λεύκτρων & Λαϊκών Αγώνων 136 71 Αχαρναί Τηλέφωνα: 210 2389500 Fax: 210 2389502 Email: marketing@sole.gr Website: www.sole.gr www.eurostar-solar.com

STIBΕTHERM Διεύθυνση: BI.ΠΕ.Θ., Β’ Φάση, Oδός ΔΑ 8, 570 22 Τηλέφωνα: 2310 795226-8 Fax: 2310 795093 Email: elitherm@elitherm.gr Website: www.elitherm.gr

Ti Sun HELLAS ΑΝΔΡΙΑΝOΣΔιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος 24 100 Καλαμάτα Τηλέφωνα: 27210 - 23124 Fax: 27210 - 96522

ΓΙΑΛΙΔΑΚΗΣ - HOWATΔιεύθυνση: Θέση Στεφάνι 19300 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5571788 Fax: 210 5578895 Email: info@howat.gr

ΔΗΜΑΣΔιεύθυνση: 2ο χλμ Άργους - Ναυπλίου 212 00 Άργος Τηλέφωνα: 27510 29110 Fax: 27510 62671 Email: info@dimas-solar.gr Website: www.dimas-solar.gr

ΕΒΗΛ Α.Ε.Διεύθυνση: 1ο χλμ Κατερίνης - Θεσσαλονίκης 601 00 Κατερίνη Τηλέφωνα: 23510 37257 Fax: 23510 25625 Email: info@ebil.gr Website: www.ebil.gr

ΗΛΙOΑΚΜΗ Α.Ε.Διεύθυνση: 193 00 Νέα Ζωή - Απρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5595625 Fax: 210 5595723 Email: megasun@helioakmi.com Website: www.helioakmi.com

ΘΕΡΜOΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: ΒΙ.ΠΕ. ΑΚΡΕΣ Μεγάρων 191 00 Μέγαρα Τηλέφωνα: 210 2011698 Fax: 210 2019382 Email: therma@thermantiki.gr Website: www.thermantiki.gr

90

ΙΝΤΕΡΣOΛΑΡ Α.Β.Ε.Τ.Ε.Διεύθυνση: Δημοσθένους 267176 74 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9416057Fax: 210 9409119Email: iparad@intersolar.grWebsite: www.intersolar.gr

ΜΑΛΤΕΖOΣ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αμφιθέας 55175 64 Παλαιό ΦάληροΤηλέφωνα: 210 9428485 / 210 9428486 Fax: 210 9402019Email: info@maltezos.grWebsite: www.maltezos.gr

ΞΥΛΙΝΑΚΗΣ & ΣΙΑ - NOBELΔιεύθυνση: Νερατζούλας 23136 71 ΑχαρναίΤηλέφωνα: 210 2404051Fax: 210 2404052Email: nobel@otenet.grWebsite: www.nobel.com.gr

ΠΑΠΑΕΜΜΑΝOΥΗΛ Α.Ε.Διεύθυνση: 1ο χλμ Oινοφύτων - Αγίου Θωμά320 11 ΒοιωτίαΤηλέφωνα: 22620 31931Fax: 22620 32166Email: papaemmanouel-sa@liv.forthnet.grWebsite: www.papaemmanouel.gr

ΣΗΕΔιεύθυνση: Νικηταρά 1 & Φυλής133 41 Άνω ΛιόσιαΤηλέφωνα: 210 2474150Fax: 210 2480347Email: info@she.com.grWebsite: www.she.com.gr

09. ΥδρoηλεκτρισμόςIWECO A.E.Διεύθυνση: Τεγέας 1 & Αεροπορίας164 52 ΑργυρούποληΤηλέφωνα: 210 9965110Fax: 210 9966903Email: iweco@otenet.gr

RETD A.E.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 3-5105 62 ΑθήναΤηλ.: 210 3390411Fax: 210 3390278Email: info@retd.grWebsite: www.retd.gr

TERNA A.E.Διεύθυνση: Μεσογείων 85115 26 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6968000Fax: 210 6968099

10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΕμπoρία Εξοπλισμού και Εγκατάσταση ΣυστημάτωνΑC / DCΔιεύθυνση: Κύπρου 16, Πυλαία555 35 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 314754Fax: 2310 314666Email: milonas@fotovoltaica.grWebsite: www.acdc.com.gr / www.fotovoltaica.gr

BOSCH THERMOTECHNIKI A.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37194 00 ΚορωπίΤηλέφωνα: 210 5701410 , 801 11 26000Fax: 210 5701415Website: www.buderus.gr

ΒOΥΡOΣ Χ. - ENERGOTECH ABEEΔιεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 602Α164 52 ΑργυρούποληΤηλέφωνα: 210 9959021 / 210 9945125Fax: 210 9959022Email: wind@energotech.gr energogr@otenet.grWebsite: www.energotech.gr

BP HELLASΔιεύθυνση: Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6887777, Fax: 210 6887697Email: bpsolar.gr@bp.comWebsite: www.bpsolar.com

Clima Comfort - Green Energy ApplicationsΔιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22185 34 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4114040, Fax: 210 4114041Email: info@climacomfort.grWebsite: www.climacomfort.org

CONERGYΔιεύθυνση: Βουλιαγμένης 4166 74 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9651800, Fax: 210 9630768Email: info@conergy.grWebsite: www.conergy.gr

DATAENEGY ATEΔιεύθυνση: Ησιόδου 7 (θέση Μπότα), Κορωπί Τηλέφωνα: 211 6007850Fax: 211- 6007845Email: info@dataenergy.grWebsite: www.dataenergy.gr

ΔΕΛΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΚΒΕΤΤΕΔιεύθυνση: Λ. Ποσειδώνος 51, Μοσχάτο 183 44 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9400720Fax: 210 9407170Website: wwwdeltatechniki.gr

ΔΗΣΙOΣΔιεύθυνση: Πλατεία Καρύτση 10105 21 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3232662Fax: 210 3252453Email: info@dissios.grWebsite: www.dissios.gr

ECOSUNΔιεύθυνση: Βούλγαρη 58542 49 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 327914 Fax: 2310 325693Email: info@ecosun.grWebsite: www.ecosun.gr

Elesis Electrical Solutions A.E.Διεύθυνση: Iωνίας 110136 71 Χαμόμυλος - ΑχαρνέςΤηλέφωνα: 210 2371201Fax: 210 2371240Email: info@elesis.grWebsite: www.elesis.gr

EnACΔιεύθυνση: Ταινάρου 12 & Βουλιαγμένης 205172 37 ΔάφνηΤηλέφωνο: 210 9719272Email: info@ultra-sound.grWebsite: www.ultra-sound.gr

ENGAIA Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Βασ. Ηρακλείου 4546 25 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 541344Fax: 2310 553970Email: agiannis@engaia.grWebsite: www.engaia.gr

EPURON (χρηµατοδότηση & ανάπτυξη µεγάλων συστηµάτων)Διεύθυνση: Βουλιαγμένης 4166 74 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9604205Fax: 210 9604516Email: info@epuron.deWebsite: www.epuron.de

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

GLOBAL-ENERGY SolutionsΔιεύθυνση: Κωλέττη 25Β546 27 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 525645Fax: 2310 538852Email: kyriakides@global-energy.euWebsite: www.global-energy.eu

ΗΛΒΙOΚΑΤΔιεύθυνση: Αλκυονίδων 3145 64 Νέα ΚηφισιάΤηλέφωνα: 210 8003660 / 210 8003661-5Fax: 210 8000577Email: info@ilviokat.grWebsite: www.ilviokat.gr

91

ΗΛΙOΔΥΝΑΜΗΔιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 224176 72 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9592323Fax: 210 9571756Email: ealasis@pertip.grWebsite: www.heliodynami.gr

HΛΙOΣΤΑΤΗΣ Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Αγησιλάου 6-8151 23 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6838289, 210 6851159Fax: 210 6851151Email: mail@heliostat.grWebsite: www.heliostat.gr

IBC SOLARΔιεύθυνση: Χαλεπά 1 & Αιγιαλείας151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6828163 / 210 6801724Fax: 210 6801723Email: info@ibc-solar.grWebsite: www.ibc-solar.gr

ITA GROUP A.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150165 61 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9652031Fax: 210 9652081Email: info@itagroup.grWebsite: www.itagroup.gr

KLT ENERGY A.E.Διεύθυνση: 7o χλμ Ε.O. Θεσσαλονίκης-Κατερίνης 546 28 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 778380Fax: 2310 574670Email: management@klt.grWebsite: www.klt.gr

PHOENIX SOLAR ΕΠΕΔιεύθυνση: Λ. Πεντέλης 104 & Μεταμορφώσεως 1152 34 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6838386Fax: 210 6838361Email: info@phoenixsolar.gr

PHOTOVOLTAICΔιεύθυνση: Eλλανίκου 20, 116 35 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7225471Fax: 210 7220637Email: info@photovoltaic.grWebsite: www.photovoltaic.gr

Scheuten Solar HellasΔιεύθυνση: Φανερωμένης 2Α, 155 61 Χολαργός, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6528216Fax: 210 6528262Email: info@scheutensolar.grWebsite: www.scheuten.com

SCHUCOΔιεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 54166 75 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9690420Fax: 210 9690760Email: info@schueco.grWebsite: www.schueco.gr

SMA (αντιστροφείς - inverters)Διεύθυνση: Αλίμου 8174 55 ΆλιμοςΤηλέφωνα: 210 9856660Fax: 210 9856670 Email: info@sma-hellas.comWebsite: www.sma-hellas.com

SUN TECHNICS Ενεργειακά ΣυστήµαταΔιεύθυνση: Βουλιαγμένης 4166 74 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9635399Fax: 210 9622359Email: info@suntechnics.grWebsite: www.suntechnics.gr

Συστήµατα SUNLIGHT ΑΒΕΕΔιεύθυνση: 23ο χλμ Ε.O. Αθηνών - Λαμίας145 65 Άγιος ΣτέφανοςΤηλέφωνα: 210 6245400Fax: 210 6245409Email: info@sunlight.grWebsite: www.sunlight.gr

ΣΕΝΕΡΣ (Σούρσος Ενεργειακά Συστήµατα)Διεύθυνση: Κλεοβούλου 16117 44 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9270940Fax: 210 9270857Email: info@seners.grWebsite: www.seners.gr

11. Παραγωγή ENERGY SOLUTIONSΔιεύθυνση: Χειμάρας 16151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6861461Fax: 210 6861399Email: info@energysolutions.grWebsite: www.energysolutions.gr

SOLAR CELLS HELLASΔιεύθυνση: Κεντρικά Γραφεία:Λεωφ. Συγγρού 170176 71 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9595159Fax: 210 9537618Eργοστάσιο:Βιομηχανική περιοχή Πατρών,252 00 Άγιος Στέφανος, Block 3ATηλέφωνα: 2610 241958Fax: 2610 647129Email: info@schellas.grWebsite: www.schellas.gr

ΗΛΙOΔOΜΗΔιεύθυνση: Τ.Θ. 60212 Θέρμη570 01 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 469140Fax: 2310 469141Email: mail@heliodomi.grWebsite: www.heliodomi.gr

12. ΒΙOΜΑΖΑΝ. ΑΧ. ΦΙΛΙΠΠOΠOΥΛOΣ - Εξοπλισµός Ενεργειακής Αξιοποίησης ΒιοµάζαςΔιεύθυνση: 1o χλμ Νεοχωρούδας - ΘεσσαλονίκηςΤ.Θ. 301, 57008 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 785840Fax: 2310 785841Email: info@nphilippopoulos.grWebsite: www.nphilippopoulos.gr

13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΑΡΓΥΡOΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ & ΒΑΡΥΤΙΝΗΣ Α.Ε.Ε.Διεύθυνση: Αμερικής 21α106 72 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3690111 Fax: 210 3602318

ΔΕΛΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΚΒΕΤΤΕΔιεύθυνση: Λ. Ποσειδώνος 51, Μοσχάτο 183 44 ΑΘΗΝΑΤηλέφωνα: 210 9400720Fax: 210 9407170Website: wwwdeltatechniki.gr

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

ITA GROUP A.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150165 61 ΓλυφάδαΤηλ.: 210 9652031Fax: 210 9652081Email: info@itagroup.grWebsite: www.itagroup.gr

KLT ENERGY A.E.Διεύθυνση: 7o χλμ Εθν. Oδού Θεσσαλονίκης-Κατερίνης, 546 28 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 778380Fax: 2310 574670Email: management@klt.grWebsite: www.klt.gr

92

14. ΥΓΡΑΕΡΙOΑΝΔΡΙΑΝOΣ - GOKΔιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος24 100 ΚαλαμάταΤηλέφωνα: 27210 - 23124Fax: 27210 - 96522

BP HELLAS A.E. Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6887777Fax: 210 6887697

Coral Gas Α.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Ιλισού 123183 45 ΜοσχάτοΤηλέφωνα: 210- 9491000Fax: 210- 9407987Website: www.coralgas.gr

ENERGAS Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Oδός Σχηματαρίου - Παραλίας Αυλίδας32 009 ΣχηματάριΤηλέφωνα: 22620- 58568

ΝΗΣOΓΚΑΖ Α.Ε.Διεύθυνση: Γιαννοχώραφα85 200 ΚάλυμνοςΤηλέφωνα: 22430- 29821Fax: 22430- 28660

ΠΕΤΡOΛΙΝΑ Α.Ε. ΠΕΤΕΛΑΙOΕΙΔΩΝΔιεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 2115 27 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7705401 / 210 7725114Fax: 210 7725233

RODOGAZ A.E. Διεύθυνση: Καναμάτ, 85 100 ΡόδοςΤηλέφωνα: 22410- 62649Fax: 22410- 63830

SANTA DAS A.B.E.E.Διεύθυνση: Νέα Σάντα Κιλκίς54 500 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 23410- 64004Fax: 23410- 64237

ΥΓΡOΓΚΑΖ Α.Ε.Διεύθυνση: Λυκαβηττού 2106 71 ΑθήναΤηλέφωνα: 210- 3628256Fax: 210- 3610450

ΠΕΤΡΕΛΑΙO15. ∆ιύλισηΕΛ.ΠΕ Α.Ε. Διεύθυνση: E.O. Αθηνών - Κορίνθου (17ο χλμ)193 00 ΑσπρόπυργοςΤηλέφωνα: 210 5533000Fax: 210-5539298Διοίκηση: Χειμάρρας 8Α15125 ΜαρούσιΤηλέφωνο: 210 6302000Fax: 210 6302510Website: www.elpe.gr

ΕΛ.ΠΕ Α.Ε. ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΘΕΣΣ/ΝΙΚΗΣΔιεύθυνση: Ιωνία, Τ.Θ. 10044541 10 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 750000

ΜOΤOΡ OΙΛ (ΕΛΛΑΣ)Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 8094000, Fax: 210-8094444Website: www.moh.gr

16. ΕμπορίαΑΙΓΑΙOΝ OΙΛΔιεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42185 38 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4586000Fax: 210 4586241 Website: www.aegeanoil.gr

AVINOIL Α.Β.Ε.Ν.Ε.Π.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 8093500, Fax: 210 8093555Website: www.avinoil.gr

BP Hellas Α.Ε. - BP ΕΛΛΗΝΙΚΗ A.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6887777Fax: 210 6887697Website: www.bp.com

Coral Gas Α.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Ιλισού 123183 45 ΜοσχάτοΤηλέφωνα: 210 9491000Fax: 210 9407987Website: www.coralgas.gr

Coral Hellas Α.Ε. (πρώην SHELL Hellas Α.Ε.)Διεύθυνση: Αγ. Κυριακής 6-8 & Χαρίτων175 64 Παλαιό ΦάληροΤηλέφωνα: 210 9476000Fax: 210 9476500Website: www.coralenergy.gr

CYCLON Hellas Α.Ε.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12Α151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 8093900, Fax: 210 8093999Website: www.cyclon.gr

DRACOIL S.A.Διεύθυνση: Πατησίων 48106 82 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8224311-3Fax: 210 8838407Website: www.dracoil.gr

ΕΚO Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Χειμάρρας 8Α115 25 MαρούσιΤηλέφωνα: 210 7705201-401Fax: 210 7705847Website: www.eko.gr

ΕΛΙΝOΙΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33145 64 ΚηφισιάΤηλέφωνα: 210 6241500 / 210 6241510Fax: 210 6241509Website: www.elin.gr

MAMIDOIL JETOIL Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 227-229145 61 ΚηφισιάΤηλέφωνα: 210 8055855-7 / 210 8052469Fax: 210 8055955Website: www.jetoil.gr

REVOIL Α.Ε.Ε.Π.Διεύθυνση: Καποδιστρίου 5166 72 ΒάρηΤηλέφωνα: 210 8976000Fax: 210 8974943Website: www.revoil.gr

93

17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑAEGEAN OIL S.A.Διεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 36 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000 Fax: 210 4586241

ALPHA PETROLEUMΔιεύθυνση: Ηρώων Πολυτεχνείου 42-44 185 35 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4190121 / 210 4190122

BALUCO S.A.Διεύθυνση: Ανδρούτσου 182 185 35 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4190562 Fax: 210 4190566 Email: balucosa@baluco.com Website: www.baluco.com

BP HELLAS S.A. - BP MARINEΔιεύθυνση: Ακτή Μιαούλη 89 & Μαυροκορδάτου 289 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4595800 / 210 4595900 Fax: 210-4595869 Email: triands@bp.com

ΕΤΕΚΑ Α.ΕΔιεύθυνση: Τριπόλεως 2 188 63 Πέραμα Τηλέφωνα: 210-4002658-9 Fax: 210-4002607

MAMIDOIL JETOIL Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 227-229 145 61 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8055855-7 / 210 8052469 Fax: 210 8055.955 Website: www.jetoil.gr

18. ΠαραγωγήΚΑΒΑΛΑ OΙΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Τ.Θ. 8 - Νέα Καρβάλλη 640 06 Καβάλα Τηλέφωνα: 2510 317201 Fax: 2510-317204 Email: kavalaoil@otenet.gr

ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ19. Εισαγωγές - ΕμπορίαΒΙΑΣΦΑΛΤ Α.Β.Ε.Διεύθυνση: Oδός Λιοσίων - Ελευσίνας, (9ο χλμ) 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5596481 / 5595482-3 / 5595485 Fax: 210 5595486

ΒΙOΛΙΓΝΙΤ Α.Μ.Ε.Τ.Β.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210-2581281 Fax: 210-2581033

ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝΔιεύθυνση: Σοφ. Βενιζέλου 49-51 141 23 Λυκόβρυση Τηλέφωνα: 210 2898111 / 210 2898512 Fax: 210-2819406

ΠΕΤΡOΙΜΙΝΑ Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Μαραθωνομάχων 19 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210-6197500 Fax: 210-6105455

20. ΠαραγωγήΒΙΤOΥΜΙΝΑ Α.Ε.Διεύθυνση: 14ο χλμ Παλαιάς Ε.O. Θεσσαλονίκης - Βέροιας 541 10 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 722396-8 Fax: 2310-722100

ΔΕΗ / ΛΙΓΜΝΙΤ. ΚΕΝΤΡO ΠΤOΛΕΜ. ΑΜΥΝΤΑΙOΥΔιεύθυνση: 502 00 Πτολεμαΐδα Τηλέφωνα: 24630 28601

ΕΣΧΑ Α.Ε.Β.Ε.Διεύθυνση: Παραλία Ασπροπύργου 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5574600-4 Fax: 210-5572974

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΜΥΝΤΙOΥ Α.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210 2583681 Fax: 210 2581033

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Γ. Παπανδρέου 21 546 45 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 861411 Fax: 2310 867966

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΣΕΡΒΙΩΝΔιεύθυνση: Διονυσίου Σολωμού 13 505 00 Σέρβια - Κοζάνη Τηλέφωνα: 210 3225018 Fax: 210 3237146

Μ.Ε.Τ.Ε. Α.Ε.Διεύθυνση: Στεφ. Δραγούμη 15 53 100 Φλώρινα Τηλέφωνα: 23850 29583 Fax: 23850 24763

ΜΕΤΕ Α.Ε.Διεύθυνση: Ροδοδάφνης 31 151 25 Πολύδροσο Αμαρουσίου Τηλέφωνα: 210 6846084 Fax: 210 6833008

ΜΠΙΤOΥΛΑΪΝ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Ακαδημίας 19 & Βουκουρεστίου 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3639091 Fax: 210 3625386

21. ΘΕΡΜΑΝΣΗBOSCH THERMOTECHNIKI A.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701410 , 801 11 26000 Fax: 210 5701415 Website: www.buderus.gr

CALORIA A.B.& E.E.Διεύθυνση: Ηφαίστου 57 - Μπότα Τζήμα 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 6628068-73 Fax: 210 6623784

CARRIER ΕΛΛΑΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥ Α.Ε.Διεύθυνση: Άντερσεν 4 & Μωραΐτη 93 115 25 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6773300 Fax: 210 6745487

DUCT HELLAS A.B.E.E.Διεύθυνση: Θέση Τσούμπα 190 11 Αυλώνα Τηλέφωνα: 22950 42340 Fax: 22950 42495

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

KLT ENERGY A.E.Διεύθυνση: 7o χλμ Ε.O. Θεσσαλονίκης-Κατερίνης 546 28 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 778380, Fax: 2310 574670 Email: management@klt.gr Website: www.klt.gr

SOULIS A.B.E.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Αλεξάνδρας 13 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6464183 / 210 6424472 Fax: 210 6410943

WILO HELLAS A.B.E.E.Διεύθυνση: Aγ. Αθανασίου 80 145 69 Άνοιξη Τηλέφωνα: 210 6248300 Fax: 210 6248360 Website: www.wilo.gr

ΑΝΔΡΙΑΝOΣ A.E.Διεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος 24 100 ΚΑΛΑΜΑΤΑ Τηλέφωνα: 27210 - 23124 Fax: 27210 - 96522 Email: info@andrianos.gr Website: www.andrianos.gr

ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ Ν. & ΥΙOΙ Α.Ε. & Ε.Ε.Διεύθυνση: Σολωμού 55 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5224719 / 210 5224735 Fax: 210 5222278

ΒΙOΣΩΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3-5 & Μενεμένης 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 3410000 Fax: 210 3421001 Email: info@biossol.gr Website: www.biossol.gr

94

ΕΛΙΘΕΡΜ ΑΕΒΕΔιεύθυνση: ΔΑ8, Τ.Θ. 167, ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου570 22 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 795226Fax: 2310 795093Email: elitherm@elitherm.gr

ΘΕΡΜΑΝΤΙΚΗ Α.Ε.Ε. & Β.Ε.Διεύθυνση: Αχαρνών 374111 45 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 2026655 / 210 2011698Fax: 210 2019382- 3

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - ΛαμίαςΤ.Θ. 173, 34 100 ΧαλκίδαΤηλέφωνα: 22620 79902 Fax: 22620 71929

ΚΑΖΗΣ ΕΜΜ. Ν. Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Ασκληπιού 11146 20 Νέα ΕρυθραίαΤηλέφωνα: 210 8161712Fax: 210 8134765

ΚΑΣΤΑΦΑΝΑΣ Ν. ΠΑΝ. Α.Ε.Ε.ΕΔιεύθυνση: Όλγας 110172 36 Άγιος ΔημήτριοςΤηλέφωνα: 210 9707032Fax: 210 9750331

ΚΙΛΙΜΗΣ ΕΚ - ΚΑ Α.Β.Ε.Διεύθυνση: Σαλαμινίας 4-6118 55 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3459955Fax: 210 3411019

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82167 77 ΕλληνικόΤηλέφωνα: 210 9691500Fax: 210 969158

22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣCARRIER ΕΛΛΑΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥ Α.Ε.Διεύθυνση: Άντερσεν 4 & Μωραΐτη 93115 25 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6773300Fax: 210 6745487

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

FOURLIS TRADE A.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 340115 51 Νέο ΨυχικόΤηλέφωνα: 210 6293000Fax: 210 6773713

FUJICO HELLAS / ΑΦOΙ Κ. ΦΛΩΡOΥ Α.Ε.Β.Ε.Διεύθυνση: 25ης Μαρτίου 10177 78 ΤαύροςΤηλέφωνα: 210 4833742Fax: 210 4833817

HITACHI HOME ELECTRONICS HELLAS A.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 364152 33 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6837200Fax: 210 6835694

KLT ENERGY A.E.Διεύθυνση: 7o χλμ Ε.O. Θεσσαλονίκης-Κατερίνης546 28 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 778380Fax: 2310 574670Email: management@klt.grWebsite: www.klt.gr

SOULIS A.B.E.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Αλεξάνδρας 13114 73 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6464183 / 210 6424472Fax: 210 6410943

TRANE ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Ζωοδόχου Πηγής 7152 31 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6727410Fax: 210 6746736

UNICLIMA ΓΚΡΙΣΙΝ ΠΑΠΠΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 137171 21 Νέα ΣμύρνηΤηλέφωνα: 210 9323551- 5Fax: 210 9355397

ΓΙOΡΚ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. & Β.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 62115 26 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6911888/210 6993763-5Fax: 210 6910764

ΔΕΛΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΚΒΕΤΤΕΔιεύθυνση: Λ. Ποσειδώνος 51, Μοσχάτο 183 44 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9400720Fax: 210 9407170Website: wwwdeltatechniki.gr

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - ΛαμίαςΤ.Θ. 173, 34 100 ΧαλκίδαΤηλέφωνα: 22620 79902Fax: 22620 71929

ΚΑΣΤΑΦΑΝΑΣ Ν. ΠΑΝ. Α.Ε.Ε.Διεύθυνση: Όλγας 110172 36 Άγιος ΔημήτριοςΤηλέφωνα: 210 9707032Fax: 210 9750331

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82167 77 ΕλληνικόΤηλέφωνα: 210 9691500Fax: 210 9691580

ΜΑΥΡOΜΑΤΗΣ - ΝΕOΚOΣΜOΣ Γ. Α.Ε.Διεύθυνση: Καραολή Δημητρίου 10185 47 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4835400Fax: 210 4835700

ΣΠ. ΤΑΣOΓΛOΥ Α.Ε. De LonghiΔιεύθυνση: Λεωφ. Τατοΐου 112144 52 ΜεταμόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2884000Fax: 210 2842385

ΤOΥΡΝΙΚΙΩΤΗΣ Ε.Γ. Α.Ε.Ε.Διεύθυνση: Πιπινέλη 7104 42 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 5154031Fax: 210 5154030

95

23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣΑC / DCΔιεύθυνση: Κύπρου 16, Πυλαία555 35 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 314754Fax: 2310 314666Email: milonas@fotovoltaica.grWebsite: www.acdc.com.gr / www.fotovoltaica.gr

ΑRC ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗΔιεύθυνση: Εργοτέλους 58713 04 Ηράκλειο ΚρήτηςΤηλέφωνα: 2810 260077Fax: 2810 260377Email: arc@teemail.grWebsite: www.arcmeletitiki.gr

CINAR A.E.Διεύθυνση: Χατζηγιάννη Μέξη 4115 28 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7250360Fax: 210 7250361

CONTEC A.E.Διεύθυνση: Λαέρτου 22Τ.Θ. 21092, Πυλαία ΘεσσαλονίκηςΤηλέφωνα: 2310 867575Fax: 2310 887226e-mail: secretary@conteceng.grwww.conteceng.gr

ENERGO GROUP A.E.Διεύθυνση: Βεάκη 1 & Κηφισίας115 25 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6777825Fax: 210 6777813

EXERGIA A.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Ριανκούρ 64115 23 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6996185Fax: 210 6996186

KANTOR Management Consultants Γραφεία Αθηνών Διεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7297500Fax: 210 7249528

KANTOR London Διεύθυνση: 13 The Leathermarket 10-13 Weston StreetLondon SE1 3ER, UNITED KINGDOM Tel.: +44 (0) 78033160Fax: + 44 (0) 20 7620 1275

KANTOR Warsaw Διεύθυνση: Lewartowskiego 600-190 WARSAWTel.: +48 (0)22 329 8989Fax: +48 (0)22 329 9090

KANTOR Sofia Διεύθυνση: 71 James Boucher Blvd., fl.3, at.41407 SOFIA, BULGARIATel.: +359 2 962 10 25Fax: +359 2 862 51 97

PLE- ΕΛΛΑΣ ΜOΝOΠΡOΣΩΠΗ Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Βασ. Σοφίας 6106 74 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7243073Fax: 210 7250671

TECHNIPETROL ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Βουκουρεστίου 36106 73 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3640611Fax: 210 3640736

ΑΔΚ ΑΡΩΝΗΣ - ΔΡΕΤΤΑΣ - ΚΑΡΛΑΥΤΗΣ ΣΥΜΒOΥΛOΙ ΜΗΧΑΝΙΚOΙ Α.Ε.Διεύθυνση: Θεμιστοκλέους 106106 81 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3302575 9Fax: 210 3815043

ΑΣΠΡOΦΩΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 284176 75 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9491600Fax: 210 9491610

ΛΔΚ - ΣΥΜΒOΥΛOΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ & ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Α.Ε.Διεύθυνση: Πάροδος Θηβαΐδος 21145 64 ΚηφισιάΤηλέφωνα: 210 8196700Fax: 210 8196709

ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ ΕΠΕΔιεύθυνση: Μονεμβασιάς 27151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6800690Fax: 210 6801005

ΝΑΜΑ Α.Ε.Διεύθυνση: Γιαλούρου 9113 63 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8833713Fax: 210 8827002

ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ Θ. & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Βουκουρεστίου 23106 71 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3600711- 4Fax: 210 3629338

24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝΑC / DCΔιεύθυνση: Κύπρου 16, Πυλαία555 35 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 314754Fax: 2310 314666Email: milonas@fotovoltaica.grWebsite: www.acdc.com.gr / www.fotovoltaica.gr

Adamsnet ΜΕΠΕΔίκτυα Αυτοματισμών & ΤηλεπικοινωνιώνΕνεργειακών ΕφαρμογώνΕνεργειακοί Επιθεωρητές Κτηρίων & ΒιομηχανιώνΔιεύθυνση: Ταξιαρχών 51Τηλέφωνα: 210 4082291Fax: 2104628163Αδαμόπουλος Χ. Αλέξιος(Διπλ. Ηλ/γος & Πολ. Μηχανικός ΔΠΘ)e-mail: info@adamsnet.gr energy.inspectors@yahoo.grwww.adamsnet.gr

COFELY HELLAS A.E.Διεύθυνση: θερμοπυλών 2152 35 ΒριλήσσιαΤηλέφωνα: 210 6085030 Fax: 210 6084178Email: mail@cofely-gdfsuez.comWebsite: www.cofely-gdfsuez.gr

Γ. ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ - Χ. ΣΚOΥΒΑΚΗ O.Ε.Σύμβουλοι ΕπιχειρήσεωνΜελετητική & Τεχνική ΕταιρείαΔιεύθυνση: Πουκεβίλ 2826 225 ΠάτραΤηλέφωνα: 2610223349 /κινητό: 6976110398 Fax: 2610620041e-mail: info@kscg.grwww.kscg.gr

Industrial Networking Solutions (INS)Διεύθυνση: Μοναστηρίου 90546 27 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 500365 - 6 Fax: 2310 511608Mob: 6977409180e-mail: info@industrial-networking.grwww.industrial-networking.gr

NRG-ORIONΔιεύθυνση: Θεσσαλονίκης 31145 61 Κηφισιά, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9329770Fax: 210 9333597e-mail: info@nrg-orion.grwww.nrg-orion.gr

ALTERCO Ενεργειακές και Περιβαλλοντικές ΤεχνολογίεςΔιεύθυνση: Φράγκων 19546 25 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 267666 / 540222 Fax: 2310 267666e-mail: info@alterco.gr, sales@alterco.gr www.alterco.gr

www.mobilenews.gr

news - gadgets - reviews - technology - games

best buy - apps - catalogues - competitions

Online Digital Technology and Mobile CommunicationBest of Gadgets, Games & Mobile Lifestyle

Localised content covers most of South Eastern Europe.

➤

Σαρώ

στε

με τ

ο κι

νητό

& επισκεφτείτε το site