43

Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

Η ΝΕΑ ΕΥΡΩΤOΥΡΚΙΚΗΣΥΜΜΑΧΙΑ ΠΙΕΣΗΣΚΑΤΑ ΤΗΣ GAZPROM

OΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΜΝΗΣΤΗΡΕΣ ΤOΥ ΣΑΧ ΝΤΕΝΙΖ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙ∆ΙΑ ΤOΥ ΑΕΡΙOΥ

Η... ΑΡΑΒΙΚΗ ΑΝOΙΞΗΜΕ ΡΩΣΙΚO ΧΕΙΜΩΝΑΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΙΣ

ΕΠΕΝ∆ΥΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ME Α∆ΙΑΘΕΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ15 ∆ΙΣ. ΒΛΕΠΕΙ ΤO ΙOΒΕ

ΝOΘΕΙΑ ΕΩΣ KAI 33%ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΑΠOΤΑ ΠΑΡΑΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

∆ΕΚΑ ΥΒΡΙ∆ΙΚΑΚΑΙ ΠOΛΥΤΕΛΗΑΥΤOΚΙΝΗΤΑ

Σκανάρετε µε το κινητό & επισκεφτείτε το site

ΡΩΣΙΑ: ΑΝΑΠΤΥΞΗΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡOΝΙΣΜOΣΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Νοέµβριος 2011Τεύχος 29, Τιµή 3 ευρώ

ΕΠΙΚΑΙΡOΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ∆ΙΕΘΝΗ ΑΓOΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙO∆ΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤO ΠΕΡΙΒΑΛΛON KΩ∆ΙΚOΣ: 8262

ΕΤOΣ 5o, ΤΕΥΧOΣ 29o Νοέµβριος 2011

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόµνος

Σύµβουλος έκδοσης Γιώργος Στουραΐτης

Μarketing - Επικοινωνία Αλεξάνδρα Κόµνου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers info@alldesigners.eu

Αρχισυντάκτρια Ευαγγελία Λαµπάκου

Συνεργάτες Ευαγγελία Παναγοπούλου Κώστας Βουτσαδάκης Γιώργος Παυλόπουλος Φάνης Γαβρινιώτης Λίλυ Κουκουβιτάκη Χρήστος Παπαχρήστος Γιάννης Πισπιρίγκος Μαρία Τζανακάκη

Τιµή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδροµικές επιταγές και εµβάσµατα προς: Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.

energyworld Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581

Ειδικές Εκδόσεις: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Φαξ: 210-7249473

www.energymag.grinfo@energyonline.gr

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

ΜΕΛOΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ∆ΗΜOΣΙOΓΡΑΦΩΝ Ι∆ΙOΚΤΗΤΩΝΠΕΡΙO∆ΙΚOΥ ΤΥΠOΥ

2

ΠεριεχόµεναΣΗ

ΜΕΙ

ΩΜ

Α ΤO

Υ ΕΚ

∆OΤ

Η

∆ΙΕ

ΘΝΗ

KAI

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΑ

ΝΕΑ

ΜΕΓ

ΑΛΕΣ

ΑΥΞ

ΗΣΕ

ΙΣ Σ

Ε Η

ΛΕΚΤ

ΡΙΣΜ

O, Α

ΕΡΙO

, ΥΓΡ

ΑΕΡΙ

O, Π

ΕΤΡΕ

ΛΑΙO

Η...

ΑΡΑ

ΒΙΚΗ

ΑΝ

OΙΞΗ

ΜΕ

ΡΩΣΙ

ΚO Χ

ΕΙΜ

ΩΝ

Α ΣΤ

ΙΣ Ν

ΕΕΣ

ΕΠΕΝ

∆ΥΣ

ΕΙΣ

ΡΩΣΙ

Α: Α

ΝΑΠ

ΤΥΞΗ

ΚΑΙ

ΕΚΣ

ΥΓΧΡ

OΝΙΣ

ΜOΣ

ΜΕ

ΒΑΣΗ

ΤΗ

Ν Ε

ΝΕΡ

ΓΕΙΑ

Η Ν

ΕΑ Ε

ΥΡΩ

ΤOΥΡ

ΚΙΚΗ

ΣΥΜ

ΜΑΧ

ΙΑ Π

ΙΕΣΗ

Σ ΚΑ

ΤΑ Τ

ΗΣ

GAZP

ROM

OI Τ

ΕΣΣΕ

ΡΙΣ

ΜΝΗ

ΣΤΗΡ

ΕΣ Τ

OΥ Σ

ΑΧ Ν

ΤΕΝΙ

Ζ ΚΑ

Ι ΤΑ

ΠΑΙΧ

ΝΙ∆Ι

Α ΤO

Υ ΑΕ

ΡΙOΥ

ITGI

: ΓΕΩ

ΣΤΡΑ

ΤΗΓΙ

ΚΗ Α

ΝΑΒΑ

ΘΜΙΣ

Η Μ

ΑΖΙ Μ

Ε ΝΕ

ΕΣ Θ

ΕΣΕΙ

Σ ΕΡ

ΓΑΣΙ

ΑΣ

«ΠΕΤ

ΡΕΛΑ

ΙΑ∆

ΕΣ»

ΚΑΙ Γ

ΕΩΤΡ

ΥΠΑΝ

Α, Π

ΡOΣΕ

ΛΘΕΤ

Ε...

ΠΕΤ

ΡΕΛΑ

IOΚΙ

ΝΗ

ΣΗ, Η

ΛΕΚΤ

ΡOΚΙ

ΝΗ

ΣΗ Κ

ΑΙ Α

ΕΡΙO

ΚΙΝ

ΗΣΗ

ΤΩ

ΡΑ!

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

3

ΝOΘ

ΕΙΑ

ΕΩΣ

KAI 3

3% Σ

ΤΑ Κ

ΑΥΣΙ

ΜΑ

ΑΠO

ΤΑ Π

ΑΡΑΚ

ΥΚΛΩ

ΜΑΤ

Α

ΠΡO

ΣΦOΡ

ΕΣ Κ

ΑΙ ∆

ΩΡΑ

ΑΠ

O Π

ΡΑΤΗ

ΡΙOΥ

ΧOΥΣ

ΛOΓ

Ω Π

ΤΩΣΗ

Σ ΤΖ

ΙΡOΥ

ΤO...

ΗΛΙ

ΑΚO

ΣΧΕ∆

ΙO Τ

ΗΣ

ΑΝΑΚ

ΑΜΨ

ΗΣ

ΜΕ

ΓΕΡΜ

ΑΝΙΚ

Α ΚΕ

ΦΑΛ

ΑΙΑ

ΕΠΕΝ

∆ΥΤ

ΙΚΕΣ

ΕΥΚ

ΑΙΡΙ

ΕΣ M

E Α∆

ΙΑΘΕ

ΤΑ Κ

ΕΦΑΛ

ΑΙΑ

ΒΛΕΠ

ΕΙ Τ

O ΙO

ΒΕ

Η «

ΧΡΥΣ

Η Τ

OΜΗ

» ΓΙ

Α ΤO

ΤΕΛ

OΣ Α

ΠΕ

ΚΑΙ Κ

ΑΤΑΝ

ΑΛΩ

ΤΕΣ

ΠΡΩ

ΤΗ Η

Μ. Β

ΡΕΤΑ

ΝΙΑ

ΣΤΗ

Ν Ε

ΓΚΑΤ

ΑΣΤΑ

ΣΗ Π

ΑΡΑΚ

ΤΙΩ

Ν Α

ΙOΛΙ

ΚΩΝ

ΤΕΛO

Σ ΣΤ

Η ΧΕ

ΙΡΑΓ

ΩΓΗΣ

Η ΤΗ

Σ ΑΓ

OΡΑΣ

ΕΝΕ

ΡΓΕΙ

ΑΣ ∆

ΙΝΕΙ

Η Κ

OΜΙΣ

ΙOΝ

ΤΑ ∆

ΕΚΑ

ΚOΡΥ

ΦΑΙ

Α Π

ΡΑΣΙ

ΝΑ

GADG

ETS

ΓΙΑ

ΤO Ε

ΤOΣ

2011

∆ΕΚ

Α ΥΒ

ΡΙ∆

ΙΚΑ

ΚΑΙ Π

OΛΥΤ

ΕΛΗ

ΑΥΤ

OΚΙΝ

ΗΤΑ

ΚΑΤΑ

ΛOΓO

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΚΩ

Ν Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΩ

Ν

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

4

Σημείωμα του εκδότηEditorial

Αδιόρθωτοι και μετεξεταστέοι παραμένουμε για ακόμη μια φορά -σύμφωνα και με την τρόικα- σε σχέση με τις μεταρρυθμίσεις στην ενέργεια. Παρατηρήσεις επί παρατηρήσεων, με σκληρή γλώσσα από τους εκπροσώπους της τρόικας για τις μεγάλες καθυστερήσεις που καταγράφονται σε τρία κυρίως ζητήματα: λιγνίτες, νερά και «τρίτο ενεργειακό πακέτο», ζητώντας να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, να υπάρξει έγκαιρη αναβάθμιση του ρόλου της ΡΑΕ και να προχωρήσει η διαδικασία του διαχωρισμού των δικτύων από τη ΔΕΗ. Η τρόικα στέλνει σαφές μήνυμα ότι η υπόθεση των λιγνιτών δεν μπορεί να συνδεθεί με την αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ, σημειώνοντας ότι τα μέτρα για το άνοιγμα της αγοράς λιγνίτη πρέπει να ληφθούν «πριν από την αποκρατικοποίηση». Επίσης, η έκθεση αναφέρεται στο θέμα των υδροηλεκτρικών, καθώς γίνεται ανοικτή αναφορά όχι στη διαχείριση των υδροηλεκτρικών αλλά στην πρόσβαση των ανεξάρτητων παραγωγών στην οικονομική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.Ενστάσεις υπάρχουν και για το θεσμικό πλαίσιο, παρά την ψήφιση του νόμου για το «τρίτο ενεργειακό πακέτο» τον Αύγουστο. Σύμφωνα με την έκθεση, θα πρέπει να προχωρήσει η εισφορά εργαζομένων και παγίων στις νέες θυγατρικές μεταφοράς και διανομής της ΔΕΗ, θίγοντας εμμέσως και το θέμα της πιστοποίησης των νέων εταιρειών που θα πρέπει να γίνει από τη ΡΑΕ. Παράλληλα, για την ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, τονίζεται ότι θα πρέπει να ενισχυθεί και να αναβαθμιστεί ο ρόλος της, στο πλαίσιο των όσων προβλέπει το «τρίτο ενεργειακό πακέτο».Αναλυτικά, το ενεργειακό κεφάλαιο της έκθεσης της τρόικας αναφέρει: «O τομέας της ενέργειας είναι ένας από εκείνους στους οποίους έχουν συσσωρευτεί οι περισσότερες καθυστερήσεις σε σχέση με τις θεσμικές προϋποθέσεις. Τον Oκτώβριο του 2011, συμπληρώθηκε για την Ελλάδα καθυστέρηση 10 μηνών στην ταυτοποίηση των μέτρων για την

πρόσβαση των ανταγωνιστών της ΔΕΗ, που είναι ο κυρίαρχος «παίκτης» της αγοράς, στο 40% της λιγνιτικής παραγωγής. Παρότι υποβλήθηκε και παρουσιάστηκε από την ελληνική πλευρά μια σειρά από εναλλακτικές προτάσεις, αυτές κρίθηκαν ως μη επαρκείς για να καλύψουν τους στόχους και τις απαιτήσεις των προϋποθέσεων που απορρέουν από το θεσμικό πλαίσιο. Τέτοια μέτρα πρέπει να προσδιοριστούν και να εφαρμοστούν γρήγορα, πριν από την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ το 2012. Ειδάλλως, το πρόβλημα ανταγωνισμού στην αγορά παραγωγής ηλεκτρισμού θα αφορά το νέο ιδιωτικοποιημένο σχήμα. »Σε σχέση με τη διαχείριση των υδροηλεκτρικών, έχει τεθεί ως προϋπόθεση, αυτή να ανατεθεί σε ένα ανεξάρτητο σώμα. Αυτό ακολουθεί την ίδια λογική της παροχής πρόσβασης σε αυτή τη σχετικά φτηνή πηγή ενέργειας σε άλλους παραγωγούς πλην της ΔΕΗ. Ωστόσο, μέχρι τον Oκτώβριο του 2011, οι αρχές απέτυχαν να προτείνουν έναν μηχανισμό που να συμμορφώνεται σε αυτήν την απαίτηση. Επιπρόσθετα, το Μνημόνιο καλεί την ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει τους κοινούς κανόνες του “τρίτου ενεργειακού πακέτου” για την παραγωγή, τη μεταφορά, τη διανομή και την προμήθεια ηλεκτρισμού, καθώς και να προχωρήσει στην ενίσχυση και ενδυνάμωση της ΡΑΕ. Αυτό έγινε με τον νόμο που ψηφίστηκε στις 2 Αυγούστου 2011 για το ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας των ενεργειακών αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου. Με δεδομένα τα σχέδια για επερχόμενες ιδιωτικοποιήσεις για επιχειρήσεις ηλεκτρισμού, φυσικού αερίου και συστημάτων διανομής, οι βασικές προκλήσεις πλέον είναι να υπάρξει ο αποτελεσματικότερος διαχωρισμός των συστημάτων μεταφοράς και διανομής στον ηλεκτρισμό και στο φυσικό αέριο, με διασφάλιση της έγκαιρης μεταφοράς των περιουσιακών στοιχείων και του προσωπικού, καθώς επίσης και της ενίσχυσης του ρόλου της ΡΑΕ».

ΤΡOΪΚΑ: ΕΝΣΤΑΣΕΙΣΓΙΑ ΛΙΓΝΙΤΕΣ, ΝΕΡΑ,ΕΝΕΡΓΕΙΑΚO ΠΑΚΕΤO4

6

Eλληνικά και διεθνή νέα

02Στη Θεσσαλονίκη η 2η ελληνογερμανική συνάντηση συνεργασίαςΣτη Θεσσαλονίκη θα πραγματοποιηθεί η δεύτερη ελληνογερμανική συνάντηση, στις 4 και 5 Νοεμβρίου στο πλαίσιο της 8ης διεθνούς έκθεσης Polis, στο Διεθνές Εκθεσιακό Κέντρο. Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο πρωτοβουλίας που ξεκίνησε από την ομοσπονδιακή καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ και τον έλληνα πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, και αφορά την εταιρική σχέση των δύο χωρών. Στο επίκεντρο της δεύτερης συνάντησης βρίσκεται η προώθηση της συνεργασίας και η δημιουργία ενός δικτύου μεταξύ περιφερειών, δήμων και πολιτών των δύο χωρών, συμπεριλαμβανομένης και της αξιοποίησης υφιστάμενων, καθώς και της δημιουργίας νέων αδελφοποιήσεων δήμων. Στόχο επίσης αποτελεί η προώθηση της επικοινωνίας και των επαφών μεταξύ ελλήνων και γερμανών εταίρων στους τομείς των επενδύσεων, του εμπορίου και του τουρισμού. Επιχειρηματίες, δήμαρχοι και άλλοι ενδιαφερόμενοι θα έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τις δραστηριότητές τους και να προτείνουν συγκεκριμένα έργα μέσα από έντυπα της ιστοσελίδας www.grde.eu στα οποία θα έχουν πρόσβαση online όσοι ενδιαφέρονται για μια εν δυνάμει συνεργασία. Η είσοδος στην ελληνογερμανική συνάντηση είναι ελεύθερη.Η πρώτη ελληνογερμανική συνάντηση στην Αθήνα σημείωσε μεγάλη επιτυχία και εκτενές ρεπορτάζ ακολουθεί στο θέμα 13 του τρέχοντος τεύχους του «energyworld» (σελ. 50).

Στις 22-23 Νοεμβρίου το φετινό συνέδριο Ενέργεια και ΑνάπτυξηΤο Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) οργανώνει για μία ακόμη χρονιά το ετήσιο (16o) Εθνικό Συνέδριο Ενέργειας στις 22-23 Νοεμβρίου 2011 στην Αθήνα, σε γνωστό ξενοδοχείο.Το θέμα του φετινού Συνεδρίου αναφέρεται στην «Προσαρμογή της Ενεργειακής Αγοράς στις Νέες Συνθήκες της Ελληνικής Oικονομίας». Στόχος του «Ενέργεια και Ανάπτυξη 2011» είναι η ανασκόπηση και η παρουσίαση των τελευταίων εξελίξεων στον τομέα της ενέργειας και του περιβάλλοντος στην Ελλάδα και διεθνώς και η ανάλυση των τάσεων και των προοπτικών, η ανταλλαγή απόψεων και η εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων. Το «Ενέργεια και Ανάπτυξη 2011» πρόκειται να καλύψει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων στους τομείς της ενέργειας και του περιβάλλοντος συμπεριλαμβάνοντας τις εξής ενότητες:• Ενεργειακή στρατηγική και ενεργειακός σχεδιασμός• Oργάνωση και χρηματοδότηση ενεργειακών επενδύσεων• Αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου• Ηλεκτρικά δίκτυα• Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ)• Κλιματική αλλαγή και επιπτώσεις στον ενεργειακό τομέα• Καινοτόμες ενεργειακές τεχνολογίες• Ενεργειακή αποδοτικότητα• Έρευνα και ανάπτυξη υδρογονανθράκων• Διεθνείς και περιφερειακές ενεργειακές εξελίξειςΤο συνέδριο περιλαμβάνει εισηγήσεις από διακεκριμένους ομιλητές.Πληροφορίες στο www.iene.gr

Energy-Photovoltaic:Εντυπωσιακή επιτυχίαμε ρεκόρ επισκεπτώνΜαζική προσέλευση συγκέντρωσε φέτος η 6η Διεθνής Έκθεση Energy-Photovoltaic 2011, η οποία με περισσότερους από 250 εκθέτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό και χιλιάδες επισκέπτες παραμένει η μεγαλύτερη αμιγής έκθεση για τα φωτοβολταϊκά και τις ΑΠΕ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Χορηγοί επικοινωνίας ήταν το περιοδικό «energyworld» και η ιστοσελίδα www.energyonline.gr. Ζωντανό κύτταρο της ελληνικής αγοράς, ο ενεργειακός κλάδος έδωσε το «παρών», αυτή τη δύσκολη χρονιά, στην ανανεωμένη, αναβαθμισμένη, μοντέρνα και πιο ελκυστική Διεθνή Έκθεση Energy-Photovoltaic, που πραγματοποιήθηκε από τις 29 Σεπτεμβρίου έως τις 2 Oκτωβρίου στο υπερσύγχρονο εκθεσιακό κέντρο Metropolitan Expo.Χιλιάδες επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν από τους εκθέτες για όλες τις σύγχρονες τεχνολογίες των φωτοβολταϊκών, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας, της οικολογικής δόμησης και της ενεργειακής απόδοσης κτηρίων, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκαν και σημαντικές εμπορικές συμφωνίες.Με απόλυτη επιτυχία και περισσότερους από 250 συνέδρους στέφθηκε και το Διεθνές Συνέδριο Enertech, του οποίου την επιστημονική οργάνωση ανέλαβε η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ.Σημαντικοί ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό έφεραν σε επαφή τους εκπροσώπους όλων των κλάδων των ΑΠΕ, επιχειρήσεις, ακαδημαϊκούς, επιστήμονες και στελέχη του Δημοσίου.

7

Η καλύτερη αξιοποίηση των 15 δισ. ευρώ από τα συνολικά 20,2 δισ. ευρώ που δικαιούται η Ελλάδα από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής την περίοδο 2007 - 2013, θα εξεταστεί τον Νοέμβριο στις Βρυξέλλες. Σε προηγούμενη συνεδρίασή της η Oμάδα Δράσης (Task Force) της Κομισιόν που έχει συσταθεί για την Ελλάδα, αποφάσισε την έναρξη υλοποίησης 100 έργων υψηλής προτεραιότητας στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και του περιβάλλοντος. Ταυτόχρονα, προωθείται η χορήγηση βοήθειας προς την Ελλάδα για πρόσβαση στη χρηματοδότηση των ΜΜΕ και των σημαντικότερων συμπράξεων δημόσιου/ιδιωτικού τομέα. Παράλληλα θα παρασχεθεί τεχνική βοήθεια σε τρεις βασικούς τομείς: σε μέτρα τόνωσης της ανάπτυξης και της απασχόλησης, στη δημιουργία βελτιωμένου επιχειρηματικού περιβάλλοντος καθώς και τομεακά μέτρα για την ενέργεια, τον τουρισμό, τον γεωργικό τομέα και τη διαχείριση των αποβλήτων.Η Oμάδα Δράσης για την Ελλάδα θα ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της τεχνικής βοήθειας για την Ελλάδα μέσω:- Της εξασφάλισης ενός μοναδικού/βασικού συνομιλητή με τις ελληνικές αρχές όσον αφορά την τεχνική βοήθεια.- Της κινητοποίησης πόρων από τα κράτη-μέλη και άλλους οργανισμούς κατά τρόπο αποτελεσματικό και συντονισμένο.- Της διοχέτευσης αυτών των πόρων προς τομείς στους οποίους έχουν το καλύτερο αποτέλεσμα.

Έρχονται κοινοτικοίπόροι 15 δισ. ευρώ και 100 μεγάλα έργα

Μυτιληναίος: Εν αναμονή των ιδιωτικοποιήσεων, με σημαντικό ανεκτέλεστο υπόλοιπο σε Ελλάδα και εξωτερικό, καθώς και νέο έργο στο ΙράκΈνα σημαντικό έργο κατασκευής σταθμού ηλεκτροπαραγωγής ανέλαβε η εταιρεία Μέτκα του Oμίλου Μυτιληναίου, αυτή τη φορά στο Ιράκ, ενισχύοντας το ανεκτέλεστο υπόλοιπο με επιπλέον 260 εκατ. ευρώ. Το έργο θα παραδοθεί στις ιρακινές αρχές σε δύο χρόνια. O θερμικός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ισχύος 1.250 MW, στην περιοχή Basra του Νοτίου Ιράκ, που ανακοίνωσε η Μέτκα, είναι το έβδομο τέτοιο έργο που αναλαμβάνει η εταιρεία ως EPC Contractor εκτός Ελλάδας, ανεβάζοντας τη συνολική ισχύ των έργων αυτών στα 5.400 MW, ενδυναμώνοντας περαιτέρω τη διεθνή παρουσία της σε αγορές με αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες και μειώνοντας την εξάρτησή της από την εγχώρια αγορά.Αυτήν την περίοδο η εταιρεία διεκδικεί περισσότερα από επτά νέα έργα, σε αγορές όπως της Ασίας και της Κεντρικής Ευρώπης, καθώς και δύο έργα της ΔΕΗ, του ΑΗΣ Αθερινόλακκου και του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας. Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο της Μέτκα διαμορφώνεται πλέον περίπου στα 2 δισ. ευρώ. Στην Ελλάδα η εταιρεία έχει αναλάβει για λογαριασμό της ΔΕΗ μονάδα συνδυασμένου κύκλου ισχύος 417 MW συνδυασμένου κύκλου στο Αλιβέρι με υποπρομηθευτή για τον βασικό εξοπλισμό την Alstom. Η αξία του συμβολαίου είναι 219 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, ο όμιλος κατασκευάζει για λογαριασμό της εταιρείας Κόρινθος Power μονάδα συνδυασμένου κύκλου ισχύος 437 MW στους Αγ. Θεοδώρους. Υποπρομηθευτής για τον βασικό εξοπλισμό η GE. Η αξία του συμβολαίου είναι 285 εκατ. ευρώ.

Εν τω μεταξύ, σε πρόσφατη εκδήλωση ο κ. Ευάγγ. Μυτιληναίος τόνισε ότι ο όμιλος διατηρεί το ενδιαφέρον του για την αποκρατικοποίηση της Λάρκο. Όπως είπε, κατά πάσα πιθανότητα θα κατατεθεί προσφορά μαζί με έναν από τους μεγάλους διεθνείς «παίκτες» της αγοράς μετάλλων. Παράλληλα, τόνισε ότι δεν προβλέπεται να γίνει άλλη ενεργειακή μονάδα εντός του εργοστασίου της Αλουμίνιον, ενώ ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει στην παρούσα φάση προγραμματισμός για άλλη επένδυση σε θερμικά εργοστάσια στην αγορά ηλεκτρισμού. Για τη ΔΕΗ τόνισε ότι θα πρέπει πρώτα να ξεκαθαριστούν οι προθέσεις της κυβέρνησης. Εν τω μεταξύ, ο όμιλος προχώρησε σε αναδιοργάνωση των οικονομικών υπηρεσιών. Ειδικότερα, οι αλλαγές έχουν ως εξής: O κ. Χρήστος Γαβαλάς αναλαμβάνει καθήκοντα Γενικού Διευθυντή Χρηματοοικονομικών. O κ. Ιωάννης Καλαφατάς αναλαμβάνει καθήκοντα Γενικού Διευθυντή Oικονομικών Υπηρεσιών. O κ. Ανέστης Δεληγεώργης, νυν Διευθυντής Λογιστηρίου Oμίλου, αναλαμβάνει καθήκοντα Διευθυντή Oικονομικού Σχεδιασμού Oμίλου.ο κ. Ιωάννης Δήμου αναλαμβάνει νέο ρόλο σαν Σύμβουλος Προέδρου, συμμετέχοντας ενεργά σε σημαντικής αξίας έργα για τον όμιλο. Τέλος, ο κ. Φώτης Σπυράκος, Γενικός Διοικητικός Διευθυντής Oμίλου, αναλαμβάνει επιπροσθέτως την ευθύνη της διοίκησης της Διεύθυνσης Πληροφορικής.

8Στη Μ. Βρετανία η μεγαλύτερη ηλιακή γέφυρα παγκοσμίωςΗ μεγαλύτερη ηλιακή στέγη στον κόσμο πρόκειται να κατασκευαστεί στο Λονδίνο πάνω από τη σιδηροδρομική Γέφυρα Μπλάκφριαρ, που διασχίζει τον Τάμεση. Ήδη έχουν αρχίσει οι εργασίες, ενώ προβλέπεται ότι σε μία έκταση που ξεπερνά τα 6.000 τετραγωνικά μέτρα θα τοποθετηθούν περισσότεροι από 4.000 ηλιακοί συλλέκτες, οι οποίοι αναμένεται να παράγουν περίπου 900.000 κιλοβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας τον χρόνο, καλύπτοντας το 50%των ενεργειακών αναγκών του σιδηροδρομικού σταθμού.Το έργο έχει αναληφθεί από τις εταιρείες Network Rail και Solarcentury και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τα μέσα του 2012 και θα στοιχίσει περίπου 8,4 εκατομμύρια ευρώ.Η γέφυρα κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1880 και από το 2009 παραμένει κλειστή για έργα ανακαίνισης που θα επιτρέψουν τη διέλευση περισσότερων συρμών. Η Solarcentury εκτιμά ότι η ηλιακή εγκατάσταση θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 511 τόνους τον χρόνο. Στον νέο σταθμό θα εγκατασταθεί επίσης σύστημα συλλογής βρόχινου νερού και ειδικοί σωλήνες που θα επιτρέπουν την αξιοποίηση του φυσικού φωτισμού, με στόχο ακόμη μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας.Με την ολοκλήρωση των εργασιών, παραμονές των Oλυμπιακών Αγώνων, η γραμμή θα μπορεί να υποστηρίξει τη διέλευση 24 συρμών κάθε ώρα, διπλάσιων σε σχέση με σήμερα.

ΠOΕ: Ενεργειακές επενδύσεις 48 δισ. ετησίως έως το 2030Επενδύσεις 48 δισ. δολαρίων ετησίως απαιτούνται σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Oργανισμό Ενέργειας (ΠOΕ) ώστε να διαθέτουν όλοι οι άνθρωποι πρόσβαση στην ενέργεια ώς το 2030. Το ποσό αυτό εκπροσωπεί μόλις το 3% της συνολικής ενεργειακής δαπάνης παγκοσμίως. Πάνω από 1,3 δισ. άνθρωποι στερούνται πρόσβασης στον ηλεκτρισμό, με την πλειοψηφία αυτών στην υποσαχάρια Αφρική ή στις αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας. Από τα 48 δισ. που θα χρειαστούν ετησίως, τα 18 δισ. θα πρέπει να προέλθουν από πολυμερείς αναπτυξιακές πηγές, τα 15 δισ. από τις κυβερνήσεις των αναπτυσσόμενων κρατών και τα 15 δισ. από τον ιδιωτικό τομέα. Oι κυβερνήσεις θα πρέπει να υιοθετήσουν νέα ρυθμιστικά πλαίσια και να επενδύσουν στις υποδομές. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2009, μόλις 9,1 δισ. δολάρια δαπανήθηκαν διεθνώς για την επέκταση των ενεργειακών υπηρεσιών.Σε έκθεση του Oργανισμού σημειώνεται ότι η παροχή ηλεκτρισμού σε όσους δεν έχουν, θα οδηγήσει σε μια αύξηση των εκπομπών μόλις κατά 0,7%.Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Oργανισμό Ενέργειας, ο OΗΕ έχει ανακηρύξει το 2012 ως το έτος της ανανεώσιμης ενέργειας, και για τον λόγο αυτόν υπάρχει μια σημαντική ευκαιρία για να αναδειχτεί το πρόβλημα.

Αντίθετοι στην ένταξη του ΚΑΠΕ στο Δημόσιο οι εργαζόμενοί τουΤην αντίθεσή τους στην ένταξη του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) στο Δημόσιο εκφράζουν με επιστολή τους εκπρόσωποι της διοίκησης, που τονίζουν ότι το Κέντρο είναι υγιές όσον αφορά τα οικονομικά του, ενώ απαριθμεί και το σημαντικό ερευνητικό του έργο όλα τα προηγούμενα χρόνια.Την ανακοίνωση υπογράφουν οι διευθυντές Γιώργος Αγερίδης, Νίκος Καραπαναγιώτης, Δημήτρης Παπαστεφανάκης, Κώστας Τίγκας και Παναγιώτης Χαβιαρόπουλος.Στην επιστολή, ειδική αναφορά γίνεται στη χρηματοδότηση του Κέντρου και στην τεχνογνωσία που αποκτήθηκε όλα αυτά τα χρόνια μέσα από τα ερευνητικά προγράμματα:«Λόγω της καταστατικής του ιδιοτυπίας (ούτε ερευνητικό κέντρο, ούτε ΔΕΚO, ούτε κάποιο άλλο σχήμα του στενού ή ευρύτερου δημόσιου τομέα) το ΚΑΠΕ δεν χρηματοδοτήθηκε ποτέ με τακτικό προϋπολογισμό σε ποσοστό του τζίρου του μεγαλύτερο του 10 - 15%. Το υπόλοιπο 85% το εξασφάλιζε πάντα μέσα από ανταγωνιστικά κυρίως προγράμματα, ευρωπαϊκά στην πλειονότητά τους, ανταγωνιζόμενο με επιτυχία ερευνητικές και μελετητικές ομάδες από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη. Με τη συμμετοχή του σε τέτοια έργα απέκτησε τη μεγάλη του τεχνογνωσία και το ανθρώπινο δυναμικό για να υποστηρίξει την πράσινη ανάπτυξη και επιχειρηματικότητα στη χώρα μας καλύπτοντας συγχρόνως και πλήρως τις ανάγκες μισθοδοσίας του.

99Elpedison: Εγκαίνιαστη νέα μονάδαηλεκτροπαραγωγήςΤη νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, συνδυασμένου κύκλου, με καύσιμο φυσικό αέριο, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 420 MW, εγκαινίασε η Elpedison στη Θίσβη Βοιωτίας. O σχεδιασμός και η κατασκευή της μονάδας διήρκεσε 3 χρόνια και απορρόφησε κεφάλαια ύψους 275 εκατ. ευρώ. Η υπερσύγχρονη μονάδα είναι εγκατεστημένη σε ιδιόκτητη έκταση 100 στρεμμάτων στη ΒΙΠΕ Θίσβης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Elpedison Power παρήγαγε μέσα στο 2011, μέχρι σήμερα, με τις δύο ιδιόκτητες μονάδες της στη Θίσβη και στη Θεσσαλονίκη, 3,2 εκατ. MW, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 10% της συνολικής παραγωγής των θερμικών και υδροηλεκτρικών μονάδων του διασυνδεδεμένου συστήματος. Η τεχνολογία του συνδυασμένου κύκλου διασφαλίζει την πλέον αποδοτική αξιοποίηση των συμβατικών καυσίμων, επιτυγχάνοντας βαθμό απόδοσης της τάξεως του 56%.Τα εγκαίνια τίμησε η ηγεσία του ΥΠΕΚΑ, ενώ εκ μέρους της εταιρείας Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) παρέστησαν ο πρόεδρος και ο διευθύνων σύμβουλος κ.κ. Τάσος Γιαννίτσης και Ιωάννης Κωστόπουλος και το εκτελεστικό μέλος του ΔΣ κ. Θεόδωρος Βάρδας, πρόεδρος της Elpedison Holdings. Η Edison εκπροσωπήθηκε από τον διευθύνοντα σύμβουλο κ. Bruno Lescoeur, τον γενικό σιευθυντή Ανάπτυξης κ. Roberto Poti και τον αντιπρόεδρο της Edison Hellas κ. Ιωάννη Ζήσιμο, ενώ η εταιρεία Ελλάκτωρ εκπροσωπήθηκε από τον πρόεδρο του ΔΣ κ. Αναστάσιο Καλλιτσάντση.

Στη λίστα των υποψήφιων για «fast track» βρίσκονται δύο επενδυτικά έργα της Τέρνα Ενεργειακή. Το πρώτο έργο αφορά την Κρήτη, με διασύνδεση στο εθνικό διασυνδεδεμένο σύστημα ενέργειας μέσω υποβρυχίου καλωδίου. Ξεχωριστή επένδυση αφορά αιολικό σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στον νομό Αιτωλοακαρνανίας με αντλισιοταμιευτικά συστήματα παραγωγής ενέργειας.Τα έργα προστίθενται σε εκείνα τα ενεργειακά έργα που έχουν ήδη ενταχθεί στο «fast track» και αφορούν την κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 200 MW στην περιοχή της Πτολεμαΐδας του νομού Κοζάνης, συνολικής ετήσιας καθαρής παραγωγής 260 GWh από την εταιρεία Ηλιακό Βέλος ΑΕ (πρόκειται για το έργο της ΔΕΗ Ανανεώσιμες που βρίσκεται στη δεύτερη φάση των προσφορών), φωτοβολταϊκών σταθμών συνολικής ισχύος 131,074 MW από τις εταιρείες Δ. Παναγάκος, Solar Concept ΑΕ και Spes Solaris ΑΕ και φωτοβολταϊκών σταθμών συνολικής ισχύος 126,82 MW από την εταιρεία Silcio Φωτοβολταϊκά Πάρκα ΑΕ.Επίσης προχωρά επένδυση της εταιρείας Χρυσωρυχεία Θράκης ΑΜΒΕ στον μεταλλευτικό κλάδο για την αξιοποίηση κοιτάσματος χρυσού εντός μεταλλευτικών παραχωρήσεων στον νομό Έβρου. Αίτημα έχει υποβληθεί και για σύνθετη τουριστική επένδυση με την ονομασία «Pravita Eco-Leisure Luxury Resort» στη Χαλκιδική από την κοινοπραξία Πραβίτα - Μακεδονικά Γκολφ.

«Fast track» στα έργατης Τέρνα και τηςΧρυσωρυχεία Θράκης

Rokas Renewables: Αιολικό πάρκο ισχύος 20 MW στην ΚύπροΤην κατασκευή του αιολικού πάρκου «Αγία Άννα», δυναμικότητας 20 MW, ολοκλήρωσε η Rokas Renewables, μέλος του διεθνούς ομίλου Iberdrola, μέσω της θυγατρικής της Rokas Aeoliki Cyprus Ltd, με συνέπεια ως προς το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, όπως σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση. Το αιολικό πάρκο βρίσκεται στα όρια των κοινοτήτων Ψευδάς και Αγία Άννα, της επαρχίας Λάρνακας στην Κύπρο, και είναι ήδη σε δοκιμαστική λειτουργία, βάζοντας δυναμικά την Κύπρο στον χάρτη των ΑΠΕ, με την τεχνογνωσία, την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα του ομίλου Iberdrola. To αιολικό πάρκο «Αγία Άννα» διαθέτει 10 ανεμογεννήτριες τύπου Gamesa G-90, δυναμικότητας 2 MW έκαστη. Oι εργασίες εγκατάστασής του συμπεριλαμβάνουν συνοδευτικά έργα όπως είναι η βελτίωση των οδών πρόσβασης στο πάρκο, η κατασκευή εσωτερικής οδοποιίας συνολικού μήκους 7,5 χλμ. αλλά και ο νέος υποσταθμός ανύψωσης τάσης. Υπολογίζεται ότι οι κοινότητες στις οποίες είναι εγκατεστημένο το αιολικό θα λαμβάνουν περίπου 100.000 ευρώ ετησίως, μέσω του μηχανισμού στήριξης που προβλέπει ο κυπριακός νόμος. Το αιολικό πάρκο αναμένεται να συμβάλει στη μείωση των εκπομπών CO2 κατά 25.000 τόνους, που αντιστοιχούν στις ετήσιες εκπομπές περίπου 4.000 αυτοκινήτων μέσης κατανάλωσης που διανύουν καθημερινά την απόσταση Λάρνακα - Λευκωσία μετ’ επιστροφής. Πρόκειται για μία επένδυση που καλύπτει τις ετήσιες ανάγκες 5.000 νοικοκυριών.

10

πληροφορίες σχετικά με την αξιοποίηση της ηλιακής-θερμικής ενέργειας. Επίσης, το συνέδριο Save the Planet θα ασχοληθεί με κρίσιμα για την εποχή μας θέματα, όπως η κλιματική αλλαγή, το περιβάλλον, η οικολογία, η αξιοποίηση των αποβλήτων και η ανακύκλωση.

Με μια ματιά - 271 εκθέτες και εταιρείες- Επιχειρηματικά σχήματα από

Το κορυφαίο επιχειρηματικό - ενεργειακό συνέδριο της Βουλγαρίας

Από τις 28 έως τις 30 Μαρτίου 2012 στη Σόφια της Βουλγαρίας θα λάβει χώρα το 8ο Συνέδριο «Energy Efficiency & Renewable Energy», μία από τις πιο σημαντικές επιχειρηματικές εκδηλώσεις σε όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η συμμετοχή στο συγκεκριμένο συνέδριο αποτελεί το «εισιτήριο» για μεγάλης κλίμακας επιχειρηματικές συμφωνίες σε παγκόσμιο επίπεδο.Oμιλητές και εκθέτες από όλα τα μέρη του κόσμου θα δώσουν δυναμικό «παρών» και θα συμβάλουν στην προώθηση της ανανεώσιμης ενέργειας, του e-mobility και των λύσεων που μπορούν να προσφέρουν όλες οι μορφές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (φωτοβολταϊκά, υδροηλεκτρικά, αιολικά κ.ά.).Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι στο πλαίσιο του «Energy Efficiency & Renewable Energy» θα διαδραματιστούν κορυφαίες εκδηλώσεις, όπως η έκθεση SEE Solar PV & Thermal, η οποία, αν και θα γίνει για πρώτη φορά παγκοσμίως, αναμένεται να μας δώσει σημαντικές

τη ΝΑ Ευρώπη- Περίπτερα αυστριακών και αμερικανικών ενεργειακών εταιρειών- 5.900 σημαίνοντες επισκέπτες από 39 χώρες- 42 ομιλητές από 23 χώρεςΔιοργανωτής: Via ExpoΥπεύθυνη: Maya KristevaΤηλ.: 0035932945459Site: http://www.eeandres.viaexpo.com/en/exhibition/

10

Στιγμιότυπο από το περσινό συνέδριο

11

ΣΥΓΧΡOΝΗ ΓΕΝΙΑ ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ ΑΠO ΤΗ SUNGEN Η εταιρεία Sungen International Limited αναπτύσσει και κατασκευάζει φωτοβολταϊκή τεχνολογία συστημάτων στοχεύοντας στην ικανοποίηση των κρίσιμων αναγκών της παγκόσμιας αγοράς ηλιακής ενέργειας. Τα προϊόντα κατασκευής των εργοστασίων της Sungen περιλαμβάνουν μια νέα γενιά φωτοβολταϊκών λεπτού φιλμ-άμορφης σιλικόνης καθώς και των παραδοσιακών μονοκρυσταλλικών και πολυκρυσταλλικών φωτοβολταϊκών γεννητριών.

Η Sungen ιδρύθηκε τον Μάιο του 2008 στο Χονγκ Κονγκ υποστηριζόμενη από την εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Σιγκαπούρης Anwell Group. Η εταιρεία έχει επενδύσει στην πόλη Anyang της επαρχίας Henan της Κίνας σε ένα διεθνώς επικυρωμένο εργαστήριο για να παρέχει στους πελάτες της υψηλής ποιότητας φωτοβολταϊκές γεννήτριες (PV) λεπτές Thin Film Amorphous silicon (α-Si) διαστάσεων 1.100 mm x 1.400 mm με ετήσια ικανότητα παραγωγής 50 MW το 2010 και 150 MW το 2011.Τα περιφερειακά γραφεία της Sungen στη Βόρεια Αμερική, τη Νότια Αμερική, την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Ασία παρέχουν ένα σύνολο από υπηρεσίες μεταπωλήσεων για την περιεκτική υποστήριξη πελατών. Συνδυάζοντας την οικονομικώς αποδοτική κλίμακα και τις βιώσιμες μεθόδους κατασκευής, η Sungen είναι ο αξιόπιστος συνεργάτης σας στα φωτοβολταϊκά πάνελ υψηλής απόδοσης και σχέσης κόστους-απόδοσης.

Στόχοι και όραμαΤον προηγούμενο αιώνα, λιγότερο από το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πληθυσμού αναπτύχθηκε. Σήμερα τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού (συγκεκριμένα στην Κίνα, την Ινδία, την Ινδονησία, τη Βραζιλία, τη Ρωσία κ.λπ.) αναλαμβάνουν σημαντικές δραστηριότητες προόδου στην ενεργειακή υποδομή. Η ενέργεια, που είναι το καύσιμο της οικονομικής ανάπτυξης, έχει επιτύχει μια εκρηκτική εξέλιξη παγκοσμίως. Για να στηρίξουμε μια ισορροπημένη και υγιή οικονομική ανάπτυξη, πρέπει να υιοθετήσουμε και να καλλιεργήσουμε τις ανανεώσιμες ενέργειες. Στη Sungen, η αποστολή μας είναι να εκμεταλλευτούμε την αφθονότερη και καθαρότερη ενέργεια όλων, την ηλιακή ενέργεια, και να τη μετατρέψουμε ώστε να μπει στον σύγχρονο τρόπο ζωής μας, για να καταστήσει την κοινωνία μας πιο βιώσιμη για τις γενιές που έρχονται.

Υποδομές παραγωγήςΗ βάση παραγωγής της Sungen στην περιοχή της Henan είναι μεταξύ των μεγαλυτέρων εργαστηρίων, σε παγκόσμια κλίμακα, κατασκευής φωτοβολταϊκών γεννητριών τεχνολογίας (a-Si) - thin film.

Η δυνατότητα αναβάθμισης είναι συνεχής και ο συνδυασμός με τα εργαστήρια νέας τεχνολογίας που διαθέτει η εταιρεία καθορίζουν την δυναμική της παραγωγής φωτοβολταϊκών πάνελ. Ως θυγατρική εταιρεία του Anwell Group η Sungen ωφελείται από τη μητρική εταιρεία με τον νέας και εξελιγμένης τεχνολογίας εξοπλισμό κατασκευής των thin film πάνελ. Με βάση την πείρα και την εμπειρία στις καινοτόμες τεχνολογίες και τη διαδικασία της τεχνικής ομάδας του Anwell Group, επιτυγχάνεται η αυτοματοποιημένη παραγωγή μέσω του ολοκληρωμένου συστήματος Anwell sunLite-150 με μέγιστη ικανότητα μέχρι 150 MW σε μια ενιαία γραμμή (η υψηλότερη ικανότητα παραγωγής στην παγκόσμια βιομηχανία).

Παρουσία στην ΕλλάδαΗ Sungen International Limited από την 1η Σεπτεμβρίου 2011 έχει επίσημη παρουσία στην ελληνική αγορά και διαθέτει όλη την γκάμα των προϊόντων της στους ενδιαφερόμενους επαγγελματίες πελάτες.Η Sungen έδωσε δυναμικό «παρών» στην ετήσια διεθνή έκθεση Energy-Photovoltaic 2011. Παρόντες ήταν το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας και στελέχη του τμήματος πωλήσεων. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης δόθηκε η ευκαιρία για γόνιμη ανταλλαγή απόψεων, προτάσεων και προβληματισμών. Oι ενδιαφερόμενοι επενδυτές γνώρισαν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της εταιρείας και μοιράστηκαν τη φιλοσοφία της, ενώ υπήρξαν παράλληλες συζητήσεις με φορείς της αγοράς και συνεργάτες.Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η παρουσίαση 10ετούς προπληρωμένου μεγα-ασφαλιστηρίου συμβολαίου της εταιρείας από γερμανικό ασφαλιστικό όμιλο. Το συμβόλαιο παρέχεται σε όλους τους πελάτες της Sungen, ανεξαρτήτως ποσότητας παραγγελίας και καλύπτει όλους τους κινδύνους μιας φωτοβολταϊκής εγκατάστασης αλλά κυρίως εξασφαλίζει την απόδοση του συστήματος για δέκα έτη.Το αποτέλεσμα της έκθεσης ήταν εξαιρετικά προσοδοφόρο με τη σύναψη αρκετών συμφωνιών για την προμήθεια πάνελ σε επίγειες εγκαταστάσεις πάρκων αλλά και οικιακών στεγών. Η εταιρεία Sungen βρίσκεται στη διαδικασία εγκατάστασής της στην Πάτρα λόγω της στρατηγικής θέσης της πόλης ως διαμετακομιστικού κέντρου και πηγής εισόδου στη χώρα λόγω του λιμανιού της.

12

03ΜΕΓΑΛΕΣ OΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣΣΕ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜO, ΑΕΡΙOΥΓΡΑΕΡΙO & ΠΕΤΡΕΛΑΙOΣημαντικές και μαζικές είναι οι αυξήσεις στα ενεργειακά προϊόντα με την ΕΠΑ Αττικής να προσφέρει φέτος το αέριο σε τιμές υψηλότερες κατά 25% ακριβότερα σε σχέση με πέρυσι, το πετρέλαιο θέρμανσης έκανε καθυστερημένη πρεμιέρα με τιμές αυξημένες κατά 35% και το άλλοτε «οικονομικό» υγραέριο κίνησης έχει πάρει την ανιούσα με αύξηση κατά 15% από την αρχή της χρονιάς. Από το ξεκίνημα της νέας χρονιάς η ΔΕΗ θα επιβάλει αυξήσεις της τάξης του 19%, ενώ οι ιδιώτες της λιανικής ηλεκτρισμού επεξεργάζονται τα δικά τους σενάρια αυξήσεων.

Τιμολογιακή πολιτικήΤης Λίλυς Κουκουβιτάκη

13Ακριβότερο κατά 25% πληρώνουν φέτος στην έναρξη της χειμερινής περιόδου το φυσικό αέριο οι περίπου 230.000 καταναλωτές του, σύμφωνα με τα νέα τιμολόγια που ενεργοποίησε η ΕΠΑ Αττικής. Από την 1η Oκτωβρίου 2011, οπότε ξεκίνησαν να ισχύουν τα νέα οικιακά τιμολόγια της ΕΠΑ Αττικής, η τιμή διαμορφώθηκε στο 0,07182 ευρώ ανά κιλοβατώρα έναντι 0,05752 ευρώ στις αρχές της χρονιάς και 0,06774 ευρώ τον Απρίλιο του 2011, που είναι και ο μήνας κατά τον οποίο οι περισσότεροι καταναλωτές «κλείνουν» τους καυστήρες. Από το νέο τιμολόγιο προκύπτει αύξηση 25% συγκριτικά με τις αρχές του έτους. Η τιμή του αερίου δεν θα είναι πλέον 18 - 20% φτηνότερη από αυτήν του πετρελαίου θέρμανσης, καθώς λόγω της υψηλής φορολόγησης αποσυνδέθηκε από αυτήν και πλέον η τιμολόγηση βασίζεται στο κόστος προμήθειας φυσικού αερίου από τη ΔΕΠΑ. Το πάγιο για τους λογαριασμούς της ΕΠΑ Αττικής ορίστηκε σε: - 6,33 ευρώ το δίμηνο για καταναλώσεις έως 5 κυβικά μέτρα/ώρα. - 11,38 ευρώ το δίμηνο για 40 κυβικά μέτρα/ώρα, - 20,23 ευρώ το δίμηνο για 60 κυβικά μέτρα/ώρα. Η μέτρηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου γίνεται περίπου κάθε 60 μέρες και η καταμετρηθείσα κατανάλωση του φυσικού αερίου σε κυβικά μέτρα επιμερίζεται στους μήνες με βάση τον αριθμό των ημερών κάθε μήνα. Η τιμή του φυσικού αερίου (ευρώ/kWh) προ φόρων υπολογίζεται σε μηνιαία βάση και προκύπτει από το κόστος προμήθειας του φυσικού αερίου του προηγούμενου μήνα και το περιθώριο διανομής της ΕΠΑ Αττικής. Στη συνολική αξία χρέωσης ενέργειας προστίθεται ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (0,0054 - ανά καταναλωθείσα kWh), ενώ στη

συνολική αξία (χρέωση ενέργειας, χρέωση ισχύος και ΕΦΚ) επιβάλλεται ΦΠΑ 13%. Επίσης, το φυσικό αέριο επιβαρύνεται με το ειδικό τέλος Δικαιωμάτων Εκτέλεσης Τελωνειακών Εργασιών 0,5%. Η ΕΠΑ Αττικής υποστηρίζει ότι, αν εφαρμοζόταν η νέα τιμολογιακή πολιτική με τους αντίστοιχους επιβληθέντες ΕΦΚ στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο την περσινή χειμερινή περίοδο, η εξοικονόμηση που θα είχε ο οικιακός καταναλωτής θα κυμαινόταν μηνιαίως από 9 έως 28% με μέση τιμή το 16%.Σύμφωνα με την εταιρεία, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2013 το φυσικό αέριο θα είναι περίπου 35% πιο οικονομικό από το πετρέλαιο θέρμανσης, καθώς, με βάση το σχήμα φορολόγησης καυσίμων του ν. 3986/01.07.11, ο ΕΦΚ του πετρελαίου θέρμανσης μέχρι τότε θα ανέλθει στο 80% του αντίστοιχου της κίνησης, δηλαδή σε 330 ευρώ/1.000 λίτρα προ ΦΠΑ (με σημερινές τιμές).

Oι αυξήσεις της ΔΕΗ Κατά 19% θα αυξηθούν τα τιμολόγια της ΔΕΗ από την 1η Ιανουαρίου 2012. Σημειώνεται ότι η ΔΕΗ είχε ζητήσει από τη ΡΑΕ για το 2012 αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος μεγαλύτερες του 18%, με τον κίνδυνο να επιβαρυνθούν με αυξήσεις έως και 30% οι μικρομεσαίοι οικιακοί καταναλωτές. Σύμφωνα με τη ΔΕΗ οι αυξήσεις είναι αναγκαίες με βάση τα κοστολογικά στοιχεία της τριετίας 2010 - 2012, από τα οποία προκύπτει αύξηση του κόστους της τάξης του 16% από το 2010 στο 2011 και του 3% από το 2011 στο 2012.

Φόρος ακινήτων και ΔΕΗΠαραμένει η αναστάτωση για την επιβολή του νέου φόρου ακινήτων και την είσπραξή του μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Παρά τις αντιδράσεις των συνδικαλιστών, η επιχείρηση θα προβαίνει σε διακοπή ρεύματος για όσους αρνούνται να πληρώσουν. Παράλληλα, με υπουργική απόφαση απαγορεύεται η μετακίνηση των καταναλωτών σε διαφορετικό προμηθευτή μέχρι την τελική είσπραξη του φόρου. Αυτό σημαίνει ότι οι περίπου 7,3 εκατ. πελάτες της ΔΕΗ και οι περίπου 200.000 πελάτες των ιδιωτών προμηθευτών, δεν θα μπορούν να αλλάξουν εταιρεία, παρά μόνον εφόσον εξοφλήσουν τον έκτακτο φόρο. Το θέμα έχει θορυβήσει ιδιαιτέρως τις ιδιωτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη λιανική του ηλεκτρισμού και ήδη η Hellas Power, με προσφυγή της ζητεί την αναστολή της σχετικής ρύθμισης.

Αυξήσεις 15% στο υγραέριο Σημαντικές ανατιμήσεις της τάξης του 15% καταγράφονται από την αρχή του χρόνου στην τιμή του υγραερίου κίνησης εξαιτίας της ανόδου των διεθνών τιμών και της αύξησης της φορολογίας, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται οι καταναλωτές.

Oικιακό τιμολόγιο φυσ. αερίου 2011

Τιμή (€/kWh)

Ιανουάριος 0,05752 Φεβρουάριος 0,06134 Μάρτιος 0,06309 Απρίλιος 0,06774 Μάιος 0,06998 Ιούνιος 0,06656 Ιούλιος 0,06642 Αύγουστος 0,06660 Σεπτέμβριος 0,06669 Oκτώβριος 0,07182 Στις τιμές περιλαμβάνονται και όλοι οι φόροι

14

Συμβουλές για το πετρέλαιο θέρμανσηςΤο Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ) υπενθυμίζει τις βασικές και πάγιες συμβουλές για τη διαδικασία προμήθειας πετρελαίου θέρμανσης.1. Δεν επιτρέπουμε να παραλαμβάνουν πετρέλαιο άτομα τα οποία δεν γνωρίζουν τη διαδικασία με την οποία πρέπει να γίνεται η παραλαβή. Καλό θα είναι, κατά τη διάρκεια της παραλαβής, να παρευρίσκονται περισσότερα του ενός άτομα.2. Δεν εμπιστευόμαστε τον μετρητή του βυτιοφόρου ή τον εξωτερικό σωλήνα ένδειξης της στάθμης της δεξαμενής μας, αλλά χρησιμοποιούμε το δικό μας μέτρο.3. Δεν παραλαμβάνουμε το πετρέλαιο βιαστικά και χωρίς να τηρούνται όλες οι διαδικασίες και τα μέτρα ασφαλείας, προς αποφυγή ατυχημάτων και άλλων επιπτώσεων (π.χ. ελλειμματική παράδοση ή διαρροή πετρελαίου).4. Δεν δεχόμαστε να πληρώσουμε, αν η απόδειξη ή το τιμολόγιο παραλαβής -πληρωμής δεν έχει συμπληρωμένα όλα τα απαιτούμενα, από τον νόμο, στοιχεία (όπως ονοματεπώνυμο και διεύθυνση του πελάτη, ποσότητα, προμέτρηση και επιμέτρηση, ώρα παράδοσης κ.λπ.). Σε κάθε περίπτωση, σημειώνουμε τις λέξεις «με κάθε επιφύλαξη».5. Συγκρίνουμε, μετά από έρευνα ή ενημέρωση, τις αναγραφόμενες, στα πρατήρια της περιοχής μας, τιμές (τα πρατήρια καυσίμων υποχρεούνται να αναγράφουν τις τιμές των καυσίμων, σε φωτεινές πινακίδες εμφανείς στους καταναλωτές).6. Πρέπει να ξέρουμε να υπολογίζουμε με ακρίβεια πόσα λίτρα πετρελαίου αντιστοιχούν, σε κάθε εκατοστό ύψους της δεξαμενής. Για να μάθουμε πόσα λίτρα αντιστοιχούν σε κάθε εκατοστό ύψους της δεξαμενής μας, πολλαπλασιάζουμε το μήκος της (π.χ. 2 μέτρα) επί το πλάτος της (π.χ. 1,25 μέτρα) επί το ύψος της (π.χ. 1 μέτρο), δηλαδή 2 x 1,25 x 1 = 2,5 m3 ή 2.500 λίτρα. Επομένως, σε κάθε εκατοστό ύψους της δεξαμενής αντιστοιχούν 25 λίτρα (2.500 : 100 = 25). Όλες οι προαναφερόμενες διαστάσεις αφορούν τις εσωτερικές διαστάσεις της δεξαμενής.7. Πρέπει να μετράμε, παρουσία του βυτιοφορέα, το ύψος του πετρελαίου

που έχει η δεξαμενή μας και πριν αρχίσει η παράδοση και μόλις αυτή τελειώσει. Η μέτρηση γίνεται εύκολα με μια ευθύγραμμη βέργα και ένα μέτρο: βάζουμε κάθετα στη δεξαμενή τη βέργα και βγάζουμε τη βέργα και μετράμε το ύψος μέχρι το σημείο που είναι βρεγμένη. Αυτό είναι το ύψος του πετρελαίου μέσα στη δεξαμενή.8. Η μέτρηση της ανύψωσης της στάθμης του πετρελαίου μέσα στη δεξαμενή πρέπει να γίνεται αφού κατασταλάξει ο αφρός (πρέπει να παρέλθουν 5 - 6 λεπτά).9. Απαιτούμε από τον μεταφορέα να γράψει το ύψος που μετρήσαμε πριν και μετά την παράδοση στην απόδειξη παραλαβής. Το πετρέλαιο που παραλάβαμε μπορούμε να το υπολογίσουμε, αν πολλαπλασιάσουμε το ύψος του πετρελαίου που προστέθηκε στη δεξαμενή μας με τα λίτρα ανά εκατοστό, που αυτή χωράει. Αν, π.χ., η δεξαμενή μας είχε 18 εκατοστά πετρέλαιο πριν από την παραλαβή και 78 εκατοστά μετά την παραλαβή, προστέθηκαν 78 -18 = 60 εκατοστά. Σύμφωνα με το προηγούμενο παράδειγμα, με τα 25 λίτρα ανά εκατοστό ύψους, παραλάβαμε 60 x 25 = 1.500 λίτρα πετρέλαιο. 10. Είναι αναγκαίο να πραγματοποιείται τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο συντήρηση-ρύθμιση του συστήματος της κεντρικής θέρμανσης. Η συντήρηση αποτελεί προϋπόθεση για λιγότερη κατανάλωση πετρελαίου και, επομένως, εξοικονόμηση χρημάτων. Καταλληλότερος χρόνος για τη συντήρηση είναι αμέσως μετά τη λήξη της περιόδου θέρμανσης, δηλαδή Απρίλιο και Μάιο, ώστε να μη μείνουν κατάλοιπα καύσης κατά την καλοκαιρινή περίοδο, οπότε γίνεται πιο δύσκολος ο καθαρισμός του συστήματος.11. Καλή θέρμανση σημαίνει να αισθανόμαστε άνετα. Η υπερβολική ζέστη είναι πολυδάπανη και ανθυγιεινή. Η ρύθμιση της θερμοκρασίας των χώρων μιας κατοικίας πρέπει να έχει ως εξής: μπάνιο - 22°C, καθιστικό - 19 με 20°C, υπνοδωμάτια- 18°C. Σε μια πόλη όπως η Θεσσαλονίκη, ένας βαθμός θερμοκρασίας λιγότερος σημαίνει οικονομία 8% περίπου σε πετρέλαιο.

Η μέτρηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου γίνεται περίπου κάθε 60 μέρες και η καταμετρηθείσα κατανάλωση του φυσικού αερίου σε κυβικά μέτρα επιμερίζεται στους μήνες με βάση τον αριθμό των ημερών κάθε μήνα.Η τιμή του φυσικού αερίου (ευρώ/kWh) προ φόρων υπολογίζεται σε μηνιαία βάση και προκύπτει από το κόστος προμήθειας του φυσικού αερίου του προηγούμενου μήνα και το περιθώριο διανομής της ΕΠΑ Αττικής. Στη συνολική αξία χρέωσης ενέργειας προστίθεται ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (0,0054 - ανά καταναλωθείσα kWh), ενώ στη συνολική αξία (χρέωση ενέργειας, χρέωση ισχύος και ΕΦΚ) επιβάλλεται ΦΠΑ 13%. Επίσης, το φυσικό αέριο επιβαρύνεται με το ειδικό τέλος Δικαιωμάτων Εκτέλεσης Τελωνειακών Εργασιών 0,5%. Η ΕΠΑ Αττικής υποστηρίζει ότι, αν εφαρμοζόταν η νέα τιμολογιακή πολιτική με τους αντίστοιχους επιβληθέντες ΕΦΚ στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο την περσινή χειμερινή περίοδο, η εξοικονόμηση που θα είχε ο οικιακός καταναλωτής θα κυμαινόταν μηνιαίως από 9 έως 28% με μέση τιμή το 16%

15

Oι τιμές του υγραερίου κίνησης κυμαίνονται κατά μέσο όρο στα 80 - 85 λεπτά το λίτρο και έχουν αυξηθεί πάνω από δέκα λεπτά σε σχέση με την αρχή του χρόνου. Αιτίες της αύξησης είναι αφενός η άνοδος των τιμών διυλιστηρίου στο συγκεκριμένο διάστημα και, αφετέρου, η αύξηση του ΕΦΚ τον περασμένο Ιούνιο.Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης, η τιμή διυλιστηρίου για το υγραέριο κίνησης ήταν στα μέσα Oκτωβρίου 698,69 ευρώ ανά μετρικό τόνο για παραδόσεις στον Νότο (διυλιστήριο Ασπροπύργου) και 705,02 ευρώ στον Βορρά (Θεσσαλονίκη). Oι τιμές αντίστοιχα στην αρχή του χρόνου ήταν 674,28 και 680,73 και οι αυξήσεις οφείλονται στην άνοδο των διεθνών τιμών, καθώς η τιμή του υγραερίου, όπως και της βενζίνης και των άλλων καυσίμων, μεταβάλλεται καθημερινά ανάλογα με τις διακυμάνσεις στη διεθνή αγορά.Στις «εισαγόμενες» αυξήσεις προστέθηκε το καλοκαίρι η άνοδος του ΕΦΚ στο υγραέριο, από 120 σε 200 ευρώ ανά τόνο, που οδήγησε σε αύξηση της τιμής αντλίας κατά 5 - 6 λεπτά το λίτρο.Το υγραέριο κίνησης συγκέντρωσε το ενδιαφέρον χιλιάδων οδηγών τους προηγούμενους μήνες λόγω της χαμηλότερης τιμής και της εξοικονόμησης που προσφέρει σε σχέση με τη βενζίνη και της σχετικά εύκολης διαδικασίας μετατροπής του

κινητήρα. Ωστόσο, η γενική οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την άνοδο των τιμών του καυσίμου έχουν μετριάσει το ενδιαφέρον των καταναλωτών.Του θέματος έχει επιληφθεί η Γενική Γραμματεία Εμπορίου του υπουργείου Ανάπτυξης, η οποία κατέθεσε στην Επιτροπή Ανταγωνισμού αναφορά για εναρμόνιση τιμών στη λιανική. Πετρέλαιο θέρμανσηςΚαθυστερημένη πρεμιέρα λόγω απεργιών έκανε φέτος το πετρέλαιο θέρμανσης εν μέσω του πρώτου κύματος κακοκαιρίας στη χώρα.Η ταλαιπωρία των καταναλωτών ήταν μεγάλη με λίστες αναμονής και ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις που διαμορφώνονται περί το 30 - 40% σε σχέση με περυσινό άνοιγμα (70-71 λεπτά). Έτσι φέτος οι τιμές ξεκινούν από τα 91 λεπτά το λίτρο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και φτάνουν ώς τα 96 λεπτά σε πιο απομακρυσμένες περιοχές. Η αύξηση αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση των φόρων (ΕΦΚ, ΦΠΑ) και κατά δεύτερο στην άνοδο των διεθνών τιμών. Ενδεικτικά οι τιμές στο ξεκίνημα της διανομής από μερικές γνωστές εταιρείες, για κατ’ οίκον παραδόσεις, ήταν οι εξής : ΕΚO (91,8 λεπτά), Shell (91,8 λεπτά για το απλό, 93,8 λεπτά για το ενισχυμένο), Elinoil (91,4 λεπτά), Aegean Oil (91,5 λεπτά), Athensoil (91,5 λεπτά).

16

04H... ΑΡΑΒΙΚΗ ΑΝOΙΞΗΜΕ ΡΩΣΙΚO ΧΕΙΜΩΝΑΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣΈντονο είναι το παρασκήνιο για τις επικείμενες αποκρατικοποιήσεις των ενεργειακών εταιρειών με επίκεντρο τις ΔΕΠΑ και τα ΕΛΠΕ, με τους υποψήφιους μνηστήρες να τηρούν στάση αναμονής προκειμένου να οριστικοποιήσουν τις επενδυτικές τους αποφάσεις. Το ενδεχόμενο ενδιαφέρον γνωστών εταιρειών από την Ευρώπη, το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία, έρχεται να συμπληρώσει ο εμίρης του Κατάρ, που «φλερτάρει» με την ιδέα της απόκτησης ποσοστού στη ΔΕΠΑ και τη δημιουργία ενεργειακής βάσης στη Νότια Ευρώπη. Την ίδια στιγμή, ο ρωσικός κολοσσός Gazprom με τον εταίρο του στην Ελλάδα, τον κ. Δημήτρη Κοπελούζο, καταστρώνουν τα σχέδιά τους ώστε να υπερκεράσουν τυχόν προσκόμματα που θα φέρει η ευρωπαϊκή αντίσταση στον ρωσικό επεκτατισμό. Τις εξελίξεις παρακολουθούν στενά και άλλες ελληνικές επιχειρήσεις, όπως είναι ο Όμιλος Μυτιληναίου.

Ιδιωτικοποιήσεις στην ενέργειαΤης Ευαγγελίας Λαμπάκου

17Το αραβικό ενδιαφέρον προσελκύουν για ακόμη μια φορά οι επενδυτικές ευκαιρίες στην Ελλάδα, αυτή τη φορά με επίκεντρο τις ενεργειακές επιχειρήσεις ΔΕΠΑ και ΕΛΠΕ. Μετά το «ναυάγιο» της πολυδιαφημισμένης επένδυσης σε υγροποιημένο φυσικό αέριο στον Αστακό, αλλά και τις αναβολές των αποφάσεων για το «φιλέτο» του Ελληνικού, το Κατάρ επανέκαμψε με μια εντυπωσιακή συμμέτοχη του στη συγχώνευση των τραπεζών Αlpha και Eurobank, αλλά και στην κοινοπραξία εξόρυξης χρυσού στη Χαλκιδική, για να δηλώσει παρόν σε σειρά άλλων πρότζεκτ που ετοιμάζει η ελληνική

κυβέρνηση. Tο μήνυμα του εμίρη του Κατάρ σεΐχη Χαμάντ Μπιν Καλίφα αλ Θάνι προς τον έλληνα πρωθυπουργό κ. Γιώργο Παπανδρέου, κατά τη συνάντησή τους στο Μέγαρο Μαξίμου τον Oκτώβριο, ήταν ότι υπάρχει ενδιαφέρον για κοινές επιχειρηματικές δράσεις των δυο χωρών και πρωτοβουλίες στους τομείς εξόρυξης υδρογονανθράκων, μεταλλευμάτων, φυσικού αερίου, καθώς και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.Το ενδιαφέρον του Κατάρ εστιάζεται στα ΕΛΠΕ και στη ΔΕΠΑ, με την πρόσφατη προσέγγιση με τον Όμιλο Λάτση, βασικό μέτοχο στα ΕΛΠΕ, να διευκολύνει την πρόσβαση.

Η συμμετοχή των ΕΛΠΕ στη ΔΕΠΑ καθιστά τον Όμιλο Λάτση σε σημαντικό βαθμό ρυθμιστή των εξελίξεων και στο φυσικό αέριο. O όμιλος ελέγχει άνω του 40% των μετοχών των ΕΛΠΕ, άρα έχει έμμεσα συμμετοχή στη ΔΕΠΑ και στον ΔΕΣΦΑ, καθώς επίσης και προτιμησιακό δικαίωμα για την αγορά του ποσοστού των ΕΛΠΕ που διαθέτει το Δημόσιο. Ήδη έχουν ξεκινήσει συζητήσεις της κυβέρνησης με τον όμιλο για την πώληση του 35% των μετοχών των ΕΛΠΕ. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία Δημοσίου - Λάτση, ο όμιλος θα πρέπει να «συγκατοικήσει» με άλλον στρατηγικό επενδυτή στα ΕΛΠΕ, ενώ αν δεν υπάρξει συμφωνία-πακέτο και για τη ΔΕΠΑ, θα υπάρξει επίσης «συγκατοίκηση» και στην εταιρεία φυσικού αερίου.

Παλαιοί και νέοι «μνηστήρες»Στη διαγωνιστική διαδικασία για τη ΔEΠA ενδιαφέρον πιθανώς να εκδηλώσουν, μεμονωμένα ή σε συνεργασία με ελληνικούς ενεργειακούς ομίλους, μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες που είχαν εμφανιστεί και στο παρελθόν, όπως η γαλλική Gaz de France, που δραστηριοποιείται στην εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού, η ιταλική Edison, που ήδη συνεργάζεται στενά με τη ΔΕΠΑ και τον όμιλο των ΕΛΠΕ, η επίσης ιταλική Eni, που μέσω της Italgas ελέγχει το 49% των ΕΠΑ Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας, η ισπανική Gαz Natural, οι γερμανικές εταιρείες RWE και E.ON, που αναγκάζονται σε αλλαγή της επενδυτικής στρατηγικής τους μετά την εγκατάλειψη της πυρηνικής ενέργειας από τη χώρα και τη στροφή σε καθαρότερες μορφές ενέργειας. Επίσης, πιθανοί υποψήφιοι είναι η αζερική εταιρεία Socar, όσο και η τουρκική Botas, που συνδέουν το -ανεπίσημο- ενδιαφέρον τους για τη ΔΕΠΑ με τον προωθούμενο

O ζάμπλουτος εμίρης του Κατάρ σεΐχης Χαμάντ Μπιν Καλίφα αλ Θάνι εξέφρασε προς τον έλληνα πρωθυπουργό κ. Γιώργο Παπανδρέου το ενδιαφέρον του για κοινές επιχειρηματικές δράσεις των δυο χωρών και πρωτοβουλίες στους τομείς εξόρυξης υδρογονανθράκων, μεταλλευμάτων, φυσικού αερίου, καθώς και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Το πλούσιο ΚατάρTo Kατάρ είναι σήμερα μια από τις πλουσιότερες χώρες στον κόσμο με σημαντική ρευστότητα για την αναζήτηση νέων επενδύσεων. Διαθέτει σημαντικά αποθέματα αερίου παγκοσμίως και αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο εξαγωγέα LNG παγκοσμίως. Το ΑΕΠ της χώρας σημείωσε πέρυσι εντυπωσιακή άνοδο της τάξης του 16%, η οποία φέτος αναμένεται να φτάσει στο 20%. Tο Kατάρ αναζητεί διακαώς μερίδιο από τη μεγάλη αγορά φυσικού αερίου της Eυρώπης, η ζήτηση της οποίας αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά μετά την απόφαση αποπυρηνικοποίησης του ηλεκτρικού ευρωπαϊκού συστήματος. Στην προσπάθεια αυτήν, η ΔEΠA, με ή χωρίς τον ΔEΣΦA, μπορεί να αποτελέσει την αναγκαία πύλη εισόδου για μια δυναμική επέκταση στην ευρωπαϊκή αγορά, στην οποία σήμερα το καταριανό LNG φτάνει σε περιορισμένες ποσότητες, είτε μέσω της spot αγοράς είτε μέσω του τέρμιναλ LNG που λειτουργεί στην Iταλία από κοινού με την Edison, δυναμικότητας 8 δισ. κυβικών μέτρων αερίου.Ενδεχόμενη συμμετοχή στη ΔEΠA

σημαίνει για το Kατάρ παράλληλη είσοδο στη μεγάλη αγορά της Eυρώπης. Κομβικό στοιχείο αποτελεί η συμμετοχή της ΔΕΠΑ στον αγωγό ITGI, αλλά και η στρατηγική θέση των υπόλοιπων υποδομών που διαθέτει ή σχεδιάζει η χώρα μας. Για παράδειγμα, ο σταθμός υγροποιημένου αερίου της Ρεβυθούσας και η σχεδιαζόμενη αποθήκη αερίου στα παλιά κοιτάσματα του Πρίνου που θα λειτουργούσε ως τέρμιναλ για τις αγορές των Βαλκανίων.

Ελληνικός χρυσός Τα κεφάλαια του Κατάρ θα συμμετέχουν επίσημα στην εταιρεία με την επωνυμία Μεταλλεία Χαλκιδικής Ελληνικός Χρυσός, συνολικού ύψους γύρω στα 1,2 δισ. ευρώ. Σε πρώτη φάση η Qatar Holdings, το κρατικό επενδυτικό fund του Κατάρ, αποκτά μερίδιο 10% στην καναδική European Goldfields, η οποία ελέγχει το 95% της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός, που εκμεταλλεύεται από το 2003 τα Μεταλλεία Κασσάνδρας. Υπενθυμίζεται ότι το υπόλοιπο 5% της τελευταίας ελέγχεται από την εταιρεία Ελλάκτωρ του Oμίλου Μπόμπολα.

18τουρκοελληνοϊταλικό αγωγό ITGI. Σταθερό είναι το ενδιαφέρον της ρωσικής Gazprom, που είναι ο βασικός προμηθευτής αερίου της ΔΕΠΑ.

Η περίπτωση Gazprom Η απόκτηση πρόσβασης σε ένα σημαντικό δίκτυο αγωγών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και, μάλιστα, στον υπό διαμόρφωση «Νότιο Διάδρομο» ενδιαφέρει ιδιαιτέρως τον ρωσικό κολοσσό Gazprom, που διαθέτει έναν δυναμικό και αεικίνητο εταίρο στην Ελλάδα, τον κ. Δ. Κοπελούζο και την κοινή ελληνορωσική εταιρεία Προμηθέας Gas ΑΕ. O πρόεδρος της Gazprom Αλεξέι Μίλερ επισκέφτηκε πρόσφατα τα κεντρικά γραφεία του ελληνικού ομίλου στην Αθήνα σε μια βαρυσήμαντη συνάντηση με τον διευθύνοντα σύμβουλο κ. Κοπελούζο, προκειμένου να διερευνήσουν τις δυνατότητες περαιτέρω διείσδυσης στην ελληνική αγορά, είτε μέσω της διεκδίκησης της ΔΕΠΑ είτε με την ανάπτυξη αυτόνομου εμπορικού δικτύου. Oι δύο εταίροι γνωρίζουν καλά ότι η ΕΕ δεν επιθυμεί

περαιτέρω ισχυροποίηση της Gazprom στα εδάφη της και πως η κοινοτική νομοθεσία περί ανταγωνισμού θα μπορούσε άνετα να χρησιμοποιηθεί για την αποτροπή μιας τέτοιας εξέλιξης, αφού η Gazprom αποτελεί τον βασικό προμηθευτή της ΔEΠA. Η συγκυρία είναι κρίσιμη καθώς επιδιώκεται η έλευση αερίου από την Κασπία μέσω της κατασκευής του αγωγού ITGI, που θα αποτελέσει το αντίβαρο στο ρωσικό αέριο. Παρόμοιες ενστάσεις θα είχαν πιθανώς οι Βρυξέλλες σε μια ενδεχόμενη υποψηφιότητα της αζερικής εταιρείας Socar, με την οποία η ΔΕΠΑ έχει συνάψει συμφωνίες προμήθειας αερίου. Από την πλευρά του Κοπελούζου τονίζεται πάντως ανεπίσημα ότι η σχέση της ΔΕΠΑ με την Gazprom είναι ένας από τους παράγοντες που θα καθορίσουν την πορεία της αποκρατικοποίησης, καθώς η αξία της ΔΕΠΑ συναρτάται από δύο σημαντικούς παράγοντες: τα συμβόλαια πελατών που έχει στην ελληνική αγορά και τα συμβόλαια προμήθειας αερίου από διεθνείς προμηθευτές.

Η επίδραση της αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ στις διασυνδέσεις φυσικού αερίου της περιοχής

Το ποιος θα πάρει τη ΔΕΠΑ έχει σημασία και για την υλοποίηση των σχεδίων κατασκευής αγωγών στα οποία συμμετέχει η εταιρεία. Η ΔΕΠΑ από κοινού με την ιταλική Edison συμμετέχουν στο σχήμα κατασκευής του αγωγού Τουρκίας - Ελλάδας - Ιταλίας για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην ΕΕ. Η αζερική Socar, με την οποία διαπραγματεύονται για την εξασφάλιση της τροφοδοσίας του αγωγού, έχει δηλώσει ενδιαφέρον για συμμετοχή στην ελληνική εταιρεία. Αν

λοιπόν ευοδωθεί αυτό το σενάριο, ο ITGI αποκτά αυτονόητο προβάδισμα έναντι των εναλλακτικών σχεδίων για αγωγούς μεταφοράς του αζερικού αερίου στην Ευρώπη. Η «προίκα» της ΔΕΠΑ, στην οποία προσβλέπει η κυβέρνηση για την εξασφάλιση του μέγιστου τιμήματος, είναι ακριβώς η συμμετοχή της στο σχέδιο ITGI και στον «κάθετο» αγωγό Ελλάδας - Βουλγαρίας, καθώς και τα σχέδια για κατασκευή δεύτερου σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Βόρεια Ελλάδα.

O υπουργός Oικονομικών κ. Ευάγγελος Βενιζέλος απηύθυνε κάλεσμα σε επενδυτές από αραβικές χώρες να εκμεταλλευτούν ευκαιρίες στην Ελλάδα στους τομείς της ενέργειας, των τραπεζών, του τουρισμού και του real estate.

Η απόκτηση πρόσβασης σε ένα σημαντικό δίκτυο αγωγών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μάλιστα στον υπό διαμόρφωση «Νότιο Διάδρομο» ενδιαφέρει ιδιαιτέρως τον ρωσικό κολοσσό Gazprom, που διαθέτει έναν δυναμικό και αεικίνητο εταίρο στην Ελλάδα, τον κ. Δημήτρη Κοπελούζο, ο οποίος επιθυμεί να πάρει εκ νέου θέση στο ανακάτεμα της ενεργειακής τράπουλας.

Η συμμετοχή των ΕΛΠΕ στη ΔΕΠΑ καθιστά τον Όμιλο Λάτση σε σημαντικό βαθμό ρυθμιστή των εξελίξεων και στο φυσικό αέριο. O όμιλος ελέγχει άνω του 40% των μετοχών των ΕΛΠΕ, άρα έχει έμμεσα συμμετοχή στη ΔΕΠΑ και στον ΔΕΣΦΑ, καθώς και προτιμησιακό δικαίωμα για την αγορά του ποσοστού των ΕΛΠΕ που διαθέτει το Δημόσιο. Στη φωτογραφία ο κ. Σπύρος Λάτσης.

Στη διαγωνιστική διαδικασία για τη ΔEΠA ενδιαφέρον πιθανώς να εκδηλώσουν, μεμονωμένα ή σε συνεργασία με ελληνικούς ενεργειακούς ομίλους, μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες. Από κοντά παρακολουθεί τις εξελίξεις ο πολυμήχανος κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος, ο ομώνυμος όμιλος του οποίου ηγείται και δραστηριοποιείται ήδη στην αγορά του υγροποιημένου αερίου.

19

Όσον αφορά την προμήθεια αερίου, η βασική σύμβαση είναι με την Gazprom, η οποία ωστόσο λήγει το 2016. Oι Ρώσοι δεν ανανεώνουν το συμβόλαιο, επικαλούμενοι μεταξύ άλλων την αθέτηση από τη χώρα μας της υποχρέωσης κατασκευής από τους Ρώσους του μεγάλου υδροηλεκτρικού έργου στον Αχελώο. Κρισιμότερο, ίσως, είναι το γεγονός ότι για μετά το 2016, τα δικαιώματα πώλησης ρωσικού αερίου στη χώρα μας τα έχει η εταιρεία Προμηθέας Gas - κοινή εταιρεία της Gazprom και του Oμίλου Κοπελούζου. Εάν δηλαδή δεν βρεθεί λύση με τους Ρώσους, η ΔΕΠΑ όχι μόνο δεν θα έχει ρωσικό αέριο, αλλά και θα έχει βασικό αντίπαλο στην ελληνική αγορά την ίδια την Gazprom (μέσω του Προμηθέα).

ΔΕΠΑ - ΔΕΣΦΑΤο «κουβάρι» που σχετίζεται με την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ και του ΔΕΣΦΑ περιλαμβάνει αφενός τον διαχωρισμό των δύο εταιρειών (η ΔΕΠΑ είναι μητρική του ΔΕΣΦΑ), τη συμμετοχή των ΕΛΠΕ με ποσοστό 35% στο μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΠΑ, το δικαίωμα προαίρεσης (option) της ΔΕΗ για την αγορά του 30% των μετοχών της εταιρείας φυσικού αερίου, αλλά και την εκκρεμότητα που εξακολουθεί να υπάρχει ως προς την υπογραφή

σύμβασης προμήθειας αερίου προς τη ΔΕΗ. Το Δημόσιο πουλά το 55% των μετοχών της ΔΕΠΑ από το 65% που διαθέτει, καθώς και το 31% του ΔΕΣΦΑ.

ΕΛΠΕ και ΔΕΠΑΠάντως το «κουβάρι» ΕΛΠΕ - ΔΕΠΑ ξετυλίγεται και αντίστροφα, που σημαίνει ότι όποιος αγοράσει το πακέτο μετοχών των ΕΛΠΕ αποκτά αυτόματα συμμετοχή στη ΔΕΠΑ. Με άλλα λόγια, οι διαδικασίες ιδιωτικοποίησης των δύο εταιρειών είναι αλληλένδετες, ενώ υπάρχει πάντα και η ενόχληση του έτερου ομίλου στον χώρο της διύλισης από την ισχυροποίηση του Oμίλου Λάτση στην ελληνική αγορά.

ΔΕΣΦΑO Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) θεωρείται «αμυντική» επενδυτική τοποθέτηση, καθώς τα έσοδά του πηγάζουν από τα «διόδια» στους αγωγούς και από τις εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα.

Τα κεφάλαια του Κατάρ θα συμμετέχουν επίσημα στην εταιρεία με την επωνυμία Μεταλλεία Χαλκιδικής Ελληνικός Χρυσός, συνολικού ύψους γύρω στα 1,2 δισ. ευρώ. Σε πρώτη φάση η Qatar Holdings, το κρατικό επενδυτικό fund του Κατάρ, αποκτά μερίδιο 10% στην καναδική European Goldfields.

20

05ΡΩΣΙΑ: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡOΝΙΣΜOΣΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚατά την τελευταία δεκαετία, οι εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου έδωσαν στα ταμεία του ρωσικού κράτους περίπου 1,5 τρισ. δολάρια. Σήμερα, μόνο τα έσοδα από το πετρέλαιο αποτελούν το 50% του προϋπολογισμού και το 25% του ΑΕΠ. Ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι το συγκεκριμένο μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο αποτελεί γέννημα θρέμμα του Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει και την κακή του πλευρά. Και προειδοποιούν ότι έφτασε στο τέλος του και τώρα θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την επόμενη ημέρα. Παρ’ όλα αυτά, η Μόσχα κάνει φιλόδοξα στρατηγικά σχέδια πάνω στο άρμα που σέρνουν η Gazprom, η Rosneft και τα άλλα… παιδιά!

ΕνέργειαΤου Γιώργου Παυλόπουλου

21Για τη Ρωσία η δεκαετία του 2000 φέρει αναμφισβήτητα τη σφραγίδα του Βλαντιμίρ Πούτιν. Και η δική του κυριαρχία, με τη σειρά της, γράφει στην… ούγια δύο λέξεις: πετρέλαιο και αέριο. Τα δύο στοιχεία της φύσης, δηλαδή, που βρίσκονται άφθονα στο ρωσικό υπέδαφος και τα οποία ο Πούτιν με την ομάδα του (τους λεγόμενους «σιλόβικι» [μετ: ανθρώπους της εξουσίας]) τα έθεσε και πάλι υπό τον έλεγχο του Κρεμλίνου, δημιουργώντας παγκόσμιας εμβέλειας «γίγαντες», όπως είναι η Rosneft και η Gazprom. Για να το επιτύχει, δεν δίστασε να συγκρουστεί κατά μέτωπο με τους νεόπλουτους ολιγάρχες, οι οποίοι είχαν οικειοποιηθεί τον πλούτο της χώρας κυριολεκτικά για ένα κομμάτι ψωμί, μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού το 1989 - 91. Αδιάψευστος μάρτυρας είναι, άλλωστε, η υπόθεση του έγκλειστου στις φυλακές της Σιβηρίας πρώην αφεντικού της Yukos, Μιχαήλ Χοντορκόφσκι.

Κρατικά έσοδα 1,5 τρισ.Oι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: Από το 2000 ώς το 2010 η Ρωσία έβαλε στα κρατικά ταμεία πάνω από 1,5 τρισ. δολάρια από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, διπλασιάζοντας έτσι το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν μέσα σε αυτό το διάστημα. Σταδιακά δε και καθώς η Μόσχα επένδυσε στις ενεργειακές υποδομές της, κατάφερε να γίνει η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα του κόσμου, βγάζοντας καθημερινά στην παγκόσμια αγορά περίπου 10,5 εκατ. βαρέλια πετρελαίου (κάπου το 12% της παγκόσμιας παραγωγής) - δηλαδή περισσότερα απ’ ό,τι και η «βασίλισσα» του OΠΕΚ, Σαουδική Αραβία. Μάλιστα, ο αριθμός αυτός πλησιάζει το απόλυτο ρεκόρ της Ρωσίας, που σημειώθηκε επί ΕΣΣΔ το 1987, με 11,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως.Έτσι, σήμερα μόνο τα έσοδα από το

πετρέλαιο χρηματοδοτούν το 50% του ρωσικού προϋπολογισμού, ενώ αντιστοιχούν στο 25% περίπου του ΑΕΠ της χώρας. Προφανώς δε, τα ποσοστά αυτά αυξάνονται περαιτέρω, εάν συνυπολογιστεί και το φυσικό αέριο, στο οποίο η Ρωσία επίσης πρωτοπορεί παγκοσμίως. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ρωσία διαγκωνίζεται με τις ΗΠΑ για την πρωτιά στην παγκόσμια παραγωγή, με τις ποσότητες που βγάζει από το έδαφός της να ξεπερνούν πλέον τα 650 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, ήτοι σχεδόν το 20% της παγκόσμιας παραγωγής.

Κυριαρχία στον Καύκασο O πακτωλός των πετροδολαρίων βοήθησε ώστε να ενισχυθεί τα μέγιστα η ισχύς και το κύρος του Πούτιν, να διευρυνθούν τα μεσαία στρώματα

στη ρωσική κοινωνία, αλλά και να οικοδομηθούν σταθερές συμμαχίες στους κόλπους της. Τα γεμάτα ταμεία συνέβαλαν αποφασιστικά στο να ανακτήσει η Ρωσία, σταδιακά, μέρος από το κύρος τής πάλαι ποτέ υπερδύναμης στην ευρύτερη περιοχή, να εμπεδώσει την κυριαρχία της στον Καύκασο -κυρίως με την ανακατάληψη της Τσετσενίας και την επίδειξη δύναμης σε βάρος της Γεωργίας- και να επιβάλει τους δικούς της κανόνες στους προς δυσμάς γείτονές της, δηλαδή την Oυκρανία και τη Λευκορωσία.

Ρώσοι μεγιστάνεςΠαράλληλα, πολλαπλασιάστηκαν με ασύλληπτα ταχείς ρυθμούς οι ρώσοι μεγιστάνες, ενώ η παγκόσμια τουριστική αγορά συγκαταλέγει τους Ρώσους στους πιο εκλεκτούς της πελάτες. Τα είδη πολυτελείας, τα σκάφη αναψυχής και τα ιδιωτικά αεροπλάνα είναι από τα αγαπημένα πεδία δράσης των συμπατριωτών του Πούτιν και του Μεντβέντεφ, γεγονός που τους κάνει περιζήτητους στους εμπόρους.Ωστόσο, όλα τα ωραία έχουν ένα τέλος. Και αυτό δεν δίστασε να το περιγράψει ο υπουργός Oικονομικών της Ρωσίας, Αλεξέι Κούντριν, μιλώντας τον περασμένο Απρίλιο ενώπιον ξένων επενδυτών και αναλυτών. Η εποχή της ανάπτυξης που τροφοδοτείται σχεδόν αποκλειστικά από το πετρέλαιο, τους είπε, ίσως να φτάνει στο τέλος της. Και αυτό, πρόσθεσε, δεν έχει να κάνει μόνο με το σενάριο που θέλει τις τιμές του πετρελαίου να υποχωρούν σημαντικά από τα επίπεδα-ρεκόρ που είχαν βρεθεί φέτος, αλλά και με έναν άλλον παράγοντα...

Πετρελαϊκό «αναισθητικό»Σύμφωνα με την ανάλυση του Κούντριν, την οποία δείχνουν να συμμερίζονται όχι μόνο πολλοί οικονομολόγοι, αλλά και ο πρόεδρος της χώρας

Μόνο τα έσοδα από το πετρέλαιο χρηματοδοτούν το 50% του ρωσικού προϋπολογισμού, ενώ αντιστοιχούν στο 25% περίπου του ΑΕΠ της χώρας. Προφανώς δε, τα ποσοστά αυτά αυξάνονται περαιτέρω, εάν συνυπολογιστεί και το φυσικό αέριο, στο οποίο η Ρωσία επίσης πρωτοπορεί παγκοσμίως. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ρωσία διαγκωνίζεται με τις ΗΠΑ για την πρωτιά στην παγκόσμια παραγωγή, με τις ποσότητες που βγάζει από το έδαφός της να ξεπερνούν πλέον τα 650 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, ήτοι σχεδόν το 20% της παγκόσμιας παραγωγής

22

Ντμίτρι Μεντβέντεφ (αυτό θα είναι, οπωσδήποτε, ένα σημείο τριβής του με τον Πούτιν στην πορεία προς τις προεδρικές εκλογές του 2012), η διαρκής αύξηση της τιμής του «μαύρου χρυσού» λειτούργησε πρακτικά τόσο ως ένα πακέτο στήριξης της ρωσικής οικονομίας όσο και ως… αναισθητικό.Η πρώτη πλευρά είναι προφανής, μόνο που ο Κούντριν θεωρεί πως το συγκεκριμένο μοντέλο δεν έχει να δώσει άλλα στη Ρωσία. Η δεύτερη, όμως, χρειάζεται ενδεχομένως λίγο περισσότερη συζήτηση. Σύμφωνα με τους επικριτές της πετρελαϊκής ανάπτυξης, η πετρελαϊκή αφθονία είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση του πληθωρισμού και του ρουβλίου, το οποίο πλέον θεωρείται υπερτιμημένο στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος. Παράλληλα αυξήθηκαν σημαντικά οι μισθοί των εργαζομένων, χωρίς ωστόσο να αυξάνεται και η παραγωγικότητά τους, ούτε βεβαίως να εκσυγχρονίζονται οι μέθοδοι παραγωγής και το πλαίσιο λειτουργίας της οικονομίας.

Εξάντληση των κοιτασμάτων Υπάρχει όμως και μια τρίτη πλευρά που θα πρέπει να κάνει τους Ρώσους να ανησυχούν και να ετοιμάζουν από τώρα τις εναλλακτικές λύσεις. Πρόκειται για τη διαφαινόμενη εξάντληση των κοιτασμάτων του πετρελαίου -όχι τόσο του φυσικού αερίου- που διαθέτει η χώρα τους. Oι ειδικοί της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας υπολογίζουν ότι η Ρωσία διαθέτει σήμερα 69 δισ. βαρέλια

διαπιστωμένα αποθέματα, δηλαδή κάτι περισσότερο από το 25% της Σαουδικής Αραβίας. Με βάση δε τους σημερινούς ρυθμούς άντλησης, εκτιμάται ότι η ζωή των ρωσικών κοιτασμάτων (εφόσον φυσικά δεν ανακαλυφτούν καινούργια και μεγάλα) μετά βίας θα ξεπεράσει τα 15 χρόνια, και αυτό όταν για όλον τον κόσμο ο μέσος όρος υπολογίζεται στα 40 χρόνια. Μάλιστα, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι από το 2015 και μετά η ρωσική παραγωγή θα πέσει και πάλι αναγκαστικά κάτω από τα 10 εκατ. βαρέλια ημερησίως.

Το αέριο της GazpromΌσον αφορά το φυσικό αέριο, βεβαίως τα πράγματα είναι πολύ πιο αισιόδοξα. Όχι μόνο τα ρωσικά αποθέματα αναμένεται να κρατήσουν περισσότερα χρόνια -τα διαπιστωμένα αγγίζουν τα 50 τρισ. κυβικά μέτρα, αντιστοιχώντας έτσι στο 25% των παγκόσμιων αποθεμάτων-, αλλά και η Μόσχα έχει καταφέρει να δέσει στο άρμα της Gazprom την Ευρώπη, ενώ τώρα προσπαθεί να κάνει κάτι ανάλογο και με την Κίνα. Πράγμα που σημαίνει ότι και ποσότητες υπάρχουν και οι αγοραστές είναι εξασφαλισμένοι για τις επόμενες δεκαετίες.

Πυρηνικοί αντιδραστήρεςΒεβαίως, θα συνιστούσε παράλειψη εάν δεν αναφερόμασταν σε ένα ακόμη ενεργειακό όπλο που διαθέτει η Μόσχα στη φαρέτρα της. Πρόκειται, φυσικά, για την προηγμένη τεχνογνωσία της

Εμπορικές σχέσεις Ελλάδας - ΡωσίαςΤα τελευταία χρόνια, οι εμπορικές συναλλαγές Ελλάδας και Ρωσίας ενισχύονται διαρκώς. Ενδεικτικά, πέρυσι η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσία αυξήθηκε κατά 37%, ενώ οι αντίστοιχες ρωσικές προς την Ελλάδα κατά 58%. Αν και η εξέλιξη αυτή μοιάζει θετική και για τις δύο πλευρές, για την Ελλάδα υπάρχει και η άλλη, πιο αρνητική όψη του νομίσματος. Και αυτό διότι το εμπορικό έλλειμμα διευρύνθηκε ακόμη περισσότερο, με αποτέλεσμα να ξεπεράσει τα 4 δισ. ευρώ...Μπορεί, άραγε, η Αθήνα να καλύψει αυτό το έλλειμμα, έστω και μερικώς; Η αλήθεια είναι ότι αυτό φαντάζει δύσκολο: Αφενός, επειδή οι εισαγωγές από τη Ρωσία αφορούν, κατά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος τους, την ενέργεια και καλύπτουν σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες της Ελλάδας σε φυσικό αέριο (κυρίως) και πετρέλαιο (δευτερευόντως) - κάτι που σημαίνει, πρακτικά, ότι δεν μπορούν να ισοσταθμιστούν από τα ελληνικά προϊόντα που φτάνουν στις ρωσικές αγορές. Και, αφετέρου, επειδή, όπως επιβεβαιώνουν διπλωματικοί κύκλοι, «τα μεγαλεία της περιόδου 2004 - 09 έχουν περάσει ανεπιστρεπτί», όπως αποδεικνύει και η σχετική ψυχρότητα στις διμερείς επαφές, αλλά και το «πάγωμα» του αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη.Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι Αθήνα και Μόσχα δεν έχουν κοινά συμφέροντα ή δεν έχουν να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη από την περαιτέρω ανάπτυξη των σχέσεών τους. Για παράδειγμα, η Gazprom και η συνεργασία με την Τουρκία και την Ιταλία διασφαλίζουν στην Ελλάδα ένα σημαντικό ρόλο στη διαδικασία μεταφοράς του ρωσικού φυσικού αερίου στις αγορές της Δύσης. Επίσης, αυξάνεται διαρκώς η ροή ρώσων τουριστών προς την Ελλάδα, γεγονός που ασφαλώς περιορίζει τις δυσμενείς επιπτώσεις από το αρνητικό ισοζύγιο. Τέλος, δεν θα πρέπει να περνούν απαρατήρητες οι επενδύσεις που έχουν πραγματοποιήσει αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις στη Ρωσία, καθώς και τα έργα που έχουν αναλάβει. Για παράδειγμα, θυγατρική του Oμίλου Κοπελούζου συμμετέχει στον εκσυγχρονισμό του αεροδρομίου Pulkovo, ενώ η εταιρεία Ελλάκτωρ έχει αναλάβει σημαντικό έργο στον τομέα της ανακύκλωσης απορριμμάτων.

23

στους πυρηνικούς αντιδραστήρες, κληροδότημα και αυτό της εποχής του Ψυχρού Πολέμου και του άγριου ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ σε όλα τα επίπεδα, η οποία της επιτρέπει να έχει δυναμική παρουσία σε μια σειρά αγορές, όπως είναι το Ιράν, η Ινδία, οι χώρες της Κεντρικής Ασίας, αλλά και η Τουρκία.Oπωσδήποτε είναι αλήθεια ότι μετά την τραγωδία που έπληξε τη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας, η πυρηνική ενέργεια έχει μπει και πάλι στο μικροσκόπιο επιστημόνων, κυβερνήσεων, αλλά και κοινωνιών. Ωστόσο, οι βασικοί πελάτες της Ρωσίας βρίσκονται στον αναπτυσσόμενο κόσμο (και η ίδια, εξάλλου, είναι μέλος της ομάδας των G-20), οι οποίες μάλλον είναι απίθανο να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Γερμανίας και να προχωρήσουν σε κλείσιμο των υπαρχόντων αντιδραστήρων τους ή στην ακύρωση των σχεδίων για κατασκευή δεκάδων καινούργιων. Και αυτό διότι η ανάγκη τους για ολοένα περισσότερη ενέργεια, σε σχετικά φτηνές τιμές, τις κρατά προσηλωμένες στην αξία των αντιδραστήρων. Ακόμη και η ίδια η Ρωσία όμως δεν φαίνεται να κάνει καμία σκέψη για εγκατάλειψη των πυρηνικών, αντιθέτως οι πληροφορίες αναφέρουν ότι σχεδιάζει να τους αυξήσει από 31 σε 59.

Εν κατακλείδι...Συμπερασματικά, κάθε άλλο παρά υπερβολή θα πρέπει να θεωρηθεί η εκτίμηση ότι η Ρωσία αποτελεί σήμερα την ενεργειακή υπερδύναμη του πλανήτη,

Πετρέλαιο

Χώρα Αποθέματα Ημερήσια παραγ. Διάρκεια ζωής (δισ. βαρέλια) (εκατ. βαρέλια) κοιτασμάτων (έτη)

Σαουδική Αραβία 267 9,7 75 Καναδάς 179 2,1 188 Ιράκ 143 3,5 112 Ιράν 138 4,0 95 Κουβέιτ 104 2,6 110 Βενεζουέλα 98 2,7 104 Ην. Αραβικά Εμιράτα 98 2,9 93 Ρωσία 69 10+ 17 Καζαχστάν 47 1,4 93 Λιβύη 41 1,7 66 Νιγηρία 36 2,4 41 ΗΠΑ 21 7,5 8

Φυσικό αέριο

Χώρα Αποθέματα Μερίδιο % επί των (τρισ. κυβικά μέτρα) παγκόσμιων αποθεμάτων

Ρωσία 47,5 25 Ιράν 29,6 15,5 Κατάρ 25,5 13,4 Τουρκμενιστάν 7,5 3,95 Σαουδική Αραβία 7,4 3,9 ΗΠΑ 6,9 3,65 Ην. Αραβικά Εμιράτα 6,0 3,2 Νιγηρία 5,2 2,75 Βενεζουέλα 4,9 Αλγερία 4,5

24

καθώς κυριαρχεί στην παραγωγή και διακίνηση πετρελαίου, φυσικού αερίου, των πυρηνικών αντιδραστήρων και των καυσίμων τους. Παρά δε το γεγονός ότι βρίσκεται σχετικά πίσω στην εκμετάλλευση των λεγόμενων ανανεώσιμων πηγών (ήλιος, αέρας κ.λπ.), για το άμεσο μέλλον δεν υπάρχει σοβαρός διεκδικητής του θρόνου της.

Σε κάθε περίπτωση, οι μελλοντικοί σχεδιασμοί της περνούν μέσα από τους κρατικά ελεγχόμενους «πρωταθλητές»: την Gazprom, τη Rosneft και τις Atomstroyexport και Tekhsnabexport (η πρώτη εξάγει και κατασκευάζει αντιδραστήρες στο εξωτερικό και η

δεύτερη κουμαντάρει την πωλήσεις ουρανίου). Αυτοί λοιπόν, με τη σειρά τους, δεν αρκούνται στα κεκτημένα, αλλά επιδιώκουν να κάνουν διαρκώς νέα ανοίγματα και να κατακτήσουν καινούργιες αγορές. Σε αυτό το πλαίσιο, η Rosneft έχει αυτήν την περίοδο στρέψει το ενδιαφέρον της στην Αγγλία και την BP, μια σύμπραξη που έχει «κολλήσει» εξαιτίας των προσφυγών που κάνει μια άλλη ομάδα ρώσων επιχειρηματιών οι οποίοι ελέγχουν την TNK, τον προηγούμενο «έρωτα» της BP από τις τάξεις των Ρώσων.Η δε Gazprom, πέρα από την κυριαρχία της σε επίπεδο αγωγών (Nord Stream, South Stream κ.λπ.) επιχειρεί τώρα να μπει δυναμικά στην εσωτερική αγορά της Γερμανίας. Ήδη ο επικεφαλής της, Αλεξέι Μίλερ, φλερτάρει με την RWE και την E.ON, με στόχο να επιτύχει συμφωνία που θα του επιτρέψει να πάρει μερίδιο από την παραγωγή ενέργειας για τους Γερμανούς. Μάλιστα, σύμφωνα με τις πληροφορίες των γερμανικών ΜΜΕ, το κυβερνών κόμμα της Μέρκελ, οι Χριστιανοδημοκράτες, βλέπουν με θετικό μάτι μια τέτοια εξέλιξη.Δεν χωράει λοιπόν καμία αμφιβολία ότι η Μόσχα στηρίζεται γερά στα πόδια της ενεργειακά. Και θα συνεχίσει να το κάνει μέχρις ότου αποδειχθεί ότι δεν μπορούν πλέον να «σηκώσουν» τις φιλοδοξίες των ηγετών της.

Το προφίλ της GazpromΑνήκει κατά το ήμισυ και πλέον στο ρωσικό κράτος. Αναπληρωτής πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος είναι ο Αλεξέι Μίλερ. Παράγει περίπου 550 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου τον χρόνο, δηλαδή το σύνολο σχεδόν της ρωσικής παραγωγής. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 17% της παγκόσμιας παραγωγής. Η εταιρεία έχει χτίσει και υιοθετήσει χωριά, πόλεις και ολόκληρες περιοχές στη Ρωσία, ενώ απασχολεί περίπου 400.000 εργαζομένους. Προσφέρει στο ρωσικό Δημόσιο το 25% των φορολογικών του εσόδων. Όσο για τη χρηματιστηριακή της αξία, αποτιμάται κοντά στα 200 δισ. δολάρια. Κράτος εν κράτει, είπατε;

Το προφίλ της RosneftΗ ρωσική κυβέρνηση ελέγχει το 75% του μετοχικού της κεφαλαίου. Πρόεδρός της είναι ο Ίγκορ Σέτσιν. Διαχειρίζεται αποθέματα ύψους 22,9 δισ. βαρελιών ισοδύναμου πετρελαίου, διαθέτει εγκαταστάσεις με δυνατότητα διύλισης ώς και ενός εκατ. βαρελιών ημερησίως, ενώ ελέγχει δίκτυο πρατηρίων που αριθμεί περίπου 1.700 μέλη σε όλη τη Ρωσία, καθώς και σημαντικό μέρος του δικτύου μεταφοράς. Χρηματιστηριακή αξία περίπου 80 δισ. ευρώ.

Πολλαπλασιάστηκαν με ασύλληπτα ταχείς ρυθμούς οι ρώσοι μεγιστάνες, ενώ η παγκόσμια τουριστική αγορά συγκαταλέγει τους Ρώσους στους πιο εκλεκτούς της πελάτες. Τα είδη πολυτελείας, τα σκάφη αναψυχής και τα ιδιωτικά αεροπλάνα είναι από τα αγαπημένα πεδία δράσης των συμπατριωτών του Πούτιν και του Μεντβέντεφ, γεγονός που τους κάνει περιζήτητους στους εμπόρους

26

06Η ΝΕΑ ΕΥΡΩΤOΥΡΚΙΚΗΣΥΜΜΑΧΙΑ ΠΙΕΣΗΣΚΑΤΑ ΤΗΣ GAZPROMΕυρωπαίοι επιθεωρητές εισβάλλουν στα γραφεία της Gazprom στις Βρυξέλλες και ψάχνουν για στοιχεία που θα αποδεικνύουν παράβαση των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού. Η Τουρκία αρνείται να ανανεώσει συμβόλαιο για την προμήθεια 6 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως από την ίδια εταιρεία. Τελικά, μήπως η εποχή της ευδαιμονίας και της απόλυτης κυριαρχίας για τον ρωσικό «γίγαντα» της ενέργειας φτάνει στο τέλος της; Προσοχή, διότι οι πρώτες εντυπώσεις συχνά δεν οδηγούν στα ορθά συμπεράσματα. Διότι η Ευρώπη θα εισαγάγει φέτος ποσότητες-ρεκόρ από την Gazprom, που εκτιμάται ότι θα φτάσουν τα 155 δισ. κυβικά. Όσο για την Τουρκία, το πιθανότερο είναι ότι θα συνεχίσει να αγοράζει τις ίδιες ή και μεγαλύτερες ποσότητες μέσω ιδιωτικών εταιρειών. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά. Το ίδιο συμβαίνει και εδώ…

Ενεργειακή διπλωματίαΤου Γιώργου Παυλόπουλου

27Όταν, στις αρχές Oκτωβρίου, το αφεντικό της Gazprom Αλεξέι Μίλερ συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ, η εικόνα που του παρουσίασε για τον «γίγαντα» του φυσικού αερίου έμοιαζε να είναι ειδυλλιακή, καθώς στο 9μηνο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου, οι εξαγωγές του είχαν αυξηθεί κατά 23% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, φτάνοντας τα 132 δισ. κυβικά μέτρα. Με δεδομένο, μάλιστα, το γεγονός ότι έχει προγραμματιστεί για τις 8 Νοεμβρίου η επίσημη πρώτη του ενός εκ των δύο αγωγών οι οποίοι απαρτίζουν τον Nord Stream, ενώ προχωρούν με ταχείς ρυθμούς τα έργα και στον δεύτερο (και οι δύο, σε πλήρη λειτουργία, έχουν δυνατότητα μεταφοράς 55 δισ. κυβικών ετησίως), θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι το τελευταίο πράγμα που θα έπρεπε να ανησυχεί το Κρεμλίνο αυτήν την περίοδο είναι η Gazprom, που είναι σήμερα η ρωσική εταιρεία με την υψηλότερη κεφαλαιοποίηση, αλλά και ο μεγαλύτερος παραγωγός φυσικού αερίου παγκοσμίως.Όμως, είναι γνωστό πως ό,τι λάμπει δεν είναι πάντα χρυσός. O κανόνας επιβεβαιώνεται και σε αυτήν την περίπτωση, καθώς η εταιρεία βρέθηκε ξαφνικά (;) στο στόχαστρο των δύο πιο σημαντικών εμπορικών εταίρων της: ΕΕ και Τουρκίας. Όσον αφορά τους Ευρωπαίους, οι κοινοτικές αρχές πραγματοποιούσαν εφόδους στα γραφεία της Gazprom στις Βρυξέλλες κατηγορώντας τη για παράβαση των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού, ενώ, την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση της Άγκυρας έδινε εντολή στην κρατική Botas να μην ανανεώσει ένα συμβόλαιο προμήθειας 6 δισ. κυβικών ετησίως μέσω του λεγόμενου «Δυτικού Αγωγού».

Παρέμβαση Πούτιν Oι εξελίξεις αυτές ανάγκασαν τον

ρώσο πρωθυπουργό Βλαντιμίρ Πούτιν να δηλώσει ότι «η κυβέρνηση παρακολουθεί πολύ στενά τα όσα συμβαίνουν γύρω από την Gazprom», δίνοντας παράλληλα εντολή στον Μίλερ να τον κρατά διαρκώς ενήμερο. Κι αυτός, με τη σειρά του, χαρακτήρισε τις εφόδους των ευρωπαϊκών αρχών «δυσάρεστη έκπληξη» και προανήγγειλε, σύμφωνα τουλάχιστον με τα όσα μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Interfax, την ανάληψη δράσης για την υπεράσπιση των συμφερόντων της εταιρείας της οποίας ηγείται.Αίφνης, λοιπόν, η Μόσχα διαπίστωσε ότι ενώ είναι πολλά τα ζητήματα που χωρίζουν τις Βρυξέλλες και την Άγκυρα, υπάρχει και ένα που τις ενώνει: ο «ενεργειακός ιμπεριαλισμός» της Ρωσίας, η οποία επιδιώκει να γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού σε αυτήν την πλευρά του πλανήτη, για τις επόμενες δεκαετίες. Γι’ αυτό, εξάλλου, η τακτική της Gazprom είναι να υπογράφει μακροχρόνια συμβόλαια (διάρκειας 20 - 25 ή και πλέον ετών), τα οποία συνοδεύονται από ρήτρες που είναι εξαιρετικά δύσκολο να σπάσουν και, με τον τρόπο αυτόν, «δένουν» στενά στο άρμα της Μόσχας τους ενεργειακούς της εταίρους.

Εισαγωγές αερίουΗ εκτίμηση επιβεβαιώνεται τόσο στην περίπτωση της Τουρκίας όσο και της ΕΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πρώτη εισήγαγε το 2010 από τη Ρωσία σχεδόν το 50% περίπου του φυσικού αερίου που καταναλώνει ετησίως, δηλαδή 18 δισ. κυβικά σε σύνολο 36 - 37 περίπου δισ. Όσο για την Ευρώπη, καλύπτει με εισαγωγές από τη Ρωσία το 25% των αναγκών της, ενώ η Μόσχα έχει θέσει ως στόχο, μέσα στα επόμενα χρόνια και με τη λειτουργία όλων των νέων αγωγών, να αυξήσει το μερίδιό της σε 30% ή και ακόμη περισσότερο.

Ένταση στην Κομισιόν «Η Κομισιόν ανησυχεί ιδιαιτέρως για την Gazprom εδώ και αρκετό καιρό. Έχει υπάρξει σειρά ανεπίσημων διαβουλεύσεων ανάμεσα σε στελέχη της Επιτροπής και κυβερνήσεις χωρών-μελών αναφορικά με την εταιρεία αυτή», δήλωσε πρόσφατα στο πρακτορείο Reuters αξιωματούχος της Κομισιόν, αναδεικνύοντας το κλίμα που επικρατεί στις Βρυξέλλες και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες στο συγκεκριμένο θέμα. Μάλιστα, δεν αποκλείεται οι ανησυχίες αυτές να έχουν ενταθεί περαιτέρω από τη στιγμή που ο Πούτιν επιβεβαίωσε πως θα διεκδικήσει (και, άνευ απροόπτου, θα κερδίσει) την επανεκλογή του στο Κρεμλίνο στις προεδρικές εκλογές του 2012, όπου θα έχει τη δυνατότητα να μείνει ώς το 2024!

Υποθαλάσσιος South Stream Η ένταση επιβεβαιώθηκε και από την πλευρά των Ρώσων. «Η εντύπωσή μου είναι ότι οι έφοδοι είχαν άμεση σχέση με την επιτάχυνση που επιβάλλει η Ρωσία στα έργα της, συμπεριλαμβανομένου του υποθαλάσσιου τμήματος του South Stream», δήλωσε προς το ίδιο πρακτορείο στέλεχος της Gazprom, το οποίο επίσης θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, για ευνόητους λόγους. Από την πλευρά του, ο Βλαντιμίρ Φέιγκιν, πρόεδρος του Ινστιτούτου Ενέργειας και Χρηματοοικονομικών της Μόσχας, ισχυρίστηκε ότι η Ευρώπη έχει επιλέξει έναν «επικίνδυνο δρόμο» με τις έρευνες σε βάρος της Gazprom. «Δεν πρόκειται απλώς για επίδειξη δύναμης (…) Υπάρχει μια σειρά θεμάτων τα οποία έχουν έντονη πολιτική χροιά, ανάμεσα στα οποία είναι και τα μακρόχρονα συμβόλαια της Gazprom», δήλωσε χαρακτηριστικά.

28

Τρίτο Ενεργειακό ΠακέτοΠράγματι, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι καθώς η Ευρώπη δεν έχει πρακτικά τη δυνατότητα να απεξαρτηθεί άμεσα από τη ρωσική ενέργεια, προσπαθεί να επιβάλει τους δικούς της κανόνες, με τρόπο ωστόσο που προκαλεί αντιδράσεις από την άλλη πλευρά. Σε αυτό το πλαίσιο, οι υπηρεσίες της ΕΕ επεξεργάζονται ήδη τις λεπτομέρειες της εφαρμογής του Τρίτου Ενεργειακού Πακέτου, σύμφωνα με το οποίο επιβάλλονται ανώτατα όρια στο ποσοστό συνιδιοκτησίας των αγωγών που διασχίζουν το ευρωπαϊκό έδαφος από τους προμηθευτές, κάτι που αφορά πρωτίστως τη Ρωσία και την Gazprom, καθώς, εάν εφαρμοστούν οι κανόνες αυτοί ως έχουν, θα υποχρεωθούν να πουλήσουν μερίδια των αγωγών που ελέγχουν. Βεβαίως, είναι γεγονός ότι κάτι ανάλογο είχε συμβεί και με ευρωπαϊκές εταιρείες, όπως είναι η γερμανική RWE, η ιταλική ENI και η γαλλική GDF, όμως είναι προφανές ότι με τους Ρώσους τα πράγματα είναι πιο σύνθετα, μιας και υπεισέρχονται και γεωπολιτικές παράμετροι στην ενεργειακή «σκακιέρα».

Θερμά επεισόδιαΤο σίριαλ είναι βέβαιο ότι θα έχει συνέχεια, χωρίς να αποκλείεται -το αντίθετο, μάλιστα- να υπάρξουν και θερμά επεισόδια στη διελκυστίνδα Ευρώπης και Ρωσίας. Όπως δήλωνε, άλλωστε, ένας ευρωπαίος αναλυτής

και ειδικός στα θέματα της ενέργειας, «ήταν απλώς ζήτημα χρόνου πριν οι αρχές της Κομισιόν θέσουν στο μικροσκόπιό τους τις συμφωνίες ανάμεσα στην Gazprom και τους ευρωπαίους εταίρους της. Oρισμένοι δε αναρωτιούνται γιατί αυτό δεν συνέβη νωρίτερα».

Ρήξη Τουρκίας - ΡωσίαςΌσον αφορά τη ρήξη της Τουρκίας με τους Ρώσους, υπάρχουν ασφαλώς κοινά σημεία, όμως το πλαίσιο είναι αρκετά διαφορετικό. Τίποτε, για την ώρα, δεν δείχνει ότι η Άγκυρα θέλει να απεξαρτηθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο, απόδειξη ότι, αν και δεν ανανέωσε το προαναφερθέν συμβόλαιο, προβλέπεται συνεχής αύξηση των ποσοτήτων που θα εισάγει από τον Blue Stream, το συμβόλαιο για τον οποίο λήγει σε 23 χρόνια. Έτσι, εκτιμάται ότι από τα 8 δισ. κυβικά που προμηθεύτηκε πέρυσι μέσω του συγκεκριμένου αγωγού, φέτος η αντίστοιχη ποσότητα θα φτάσει τα 11 - 12 δισ., για να ανέλθει στα 13 - 14 δισ. το 2012.

Εκπτώσεις τιμώνΠρακτικά, όλα δείχνουν ότι αυτό που σε πρώτη φάση επιδιώκει να επιτύχει η Άγκυρα είναι η μείωση στα τιμολόγια, με την Botas να κάνει λόγο για ποσοστό της τάξης του 20%. Στην προσπάθειά της αυτή στηρίζεται και στο προηγούμενο που δημιουργήθηκε τον Ιούλιο όταν, με

H τακτική της Gazprom είναι να υπογράφει μακροχρόνια συμβόλαια (διάρκειας 20 - 25 ή και πλέον ετών), τα οποία συνοδεύονται από ρήτρες που είναι εξαιρετικά δύσκολο να σπάσουν και, με τον τρόπο αυτόν, «δένουν» στενά στο άρμα της Μόσχας τους ενεργειακούς της εταίρους. H εκτίμηση επιβεβαιώνεται τόσο στην περίπτωση της Τουρκίας όσο και της ΕΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Τουρκία εισήγαγε το 2010 από τη Ρωσία σχεδόν το 50% περίπου του φυσικού αερίου που καταναλώνει ετησίως, δηλαδή 18 δισ. κυβικά σε σύνολο 36 - 37 περίπου δισ. Όσο για την Ευρώπη, καλύπτει με εισαγωγές από τη Ρωσία το 25% των αναγκών της, ενώ η Μόσχα έχει θέσει ως στόχο, μέσα στα επόμενα χρόνια και με τη λειτουργία όλων των νέων αγωγών, να αυξήσει το μερίδιό της σε 30% ή και ακόμη περισσότερο

29

απόφαση του Διαιτητικού Δικαστηρίου της Στοκχόλμης, η Promgaz (μια κοινοπραξία της Gazprom με την ENI) υποχρεώθηκε να «κουρέψει» τις τιμές σε μακροπρόθεσμο συμβόλαιο που

είχε υπογραφεί με την, επίσης ιταλική, Edison.Άλλωστε, ο ίδιος ο τούρκος υπουργός Ενέργειας Τανέρ Γιλντίζ έσπευσε να δηλώσει πως η συνεργασία της

χώρας του με τη Ρωσία θα συνεχιστεί, προσθέτοντας ότι στη θέση του μη ανανεωθέντος συμβολαίου θα έρθουν οι ιδιωτικές εταιρείες να συνάψουν νέες συμφωνίες, μικρότερης διάρκειας και σε χαμηλότερες τιμές. Το ενδεχόμενο αυτό φαίνεται ότι αντιμετωπίζει θετικά και η Μόσχα, η οποία δεν δείχνει διατεθειμένη να εμπλακεί και με τους Τούρκους σε αντιπαραθέσεις ανάλογες με εκείνες που έχουν σφραγίσει τις σχέσεις της με τους Oυκρανούς. «Εάν το συμβόλαιο με την Botas δεν ανανεωθεί, τότε είμαστε έτοιμοι να προμηθεύσουμε τις συγκεκριμένες ποσότητες σε νέους εταίρους-ιδιωτικές εταιρείες, έτσι ώστε να φτάσουν στους τούρκους καταναλωτές», είχε δηλώσει ο υπεύθυνος εξαγωγών της Gazprom Αλεξάντερ Μεντβέντεφ.Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι η δήλωση αυτή έγινε πριν από την επισημοποίηση του «διαζυγίου», κάτι που εύλογα δημιουργεί υπόνοιες για… στημένο παιχνίδι ανάμεσα στις δύο πλευρές, προκειμένου τελικά να μείνουν όλοι ικανοποιημένοι, χωρίς να έχει εκτεθεί κανείς…

Στροφή προς Ανατολάς από τους Ρώσους

Η Gazprom γνωρίζει ασφαλώς ότι παρά τις εντάσεις και τις υποχωρήσεις που θα υποχρεωθεί να κάνει, θα παραμείνει κυρίαρχη στην ευρωπαϊκή αγορά και για τις επόμενες δεκαετίες. Ωστόσο, επειδή είναι γνωστό ότι «των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν», η ηγεσία της εξετάζει ήδη και εναλλακτικές λύσεις, προκειμένου να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει επ’ ουδενί διαταραχή των πωλήσεων και της εισροής κεφαλαίων στα ταμεία και στη χώρα.Σύμφωνα, λοιπόν, με πληθώρα ρεπορτάζ, όπως αυτό του ειδησεογραφικού πρακτορείου Bloomberg, η ρωσική πλευρά βρίσκεται ήδη σε εντατικές διαπραγματεύσεις με τρεις ισχυρές χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, οι οποίες αποτελούν παράλληλα τεράστιες αγορές για τον ενεργειακό της πλούτο. Πρόκειται για την Κίνα, την Ινδία και τη Νότια Κορέα, που διψούν για φυσικό αέριο (και πετρέλαιο) και βλέπουν στη Ρωσία μια σημαντική δεξαμενή - ειδικά στο τεράστιο κοίτασμα «Σαχαλίνη 14».Ειδικά όσον αφορά την Κίνα, η

πρόσφατη επίσκεψη στο Πεκίνο του Βλ. Πούτιν φαίνεται πως έλυσε και τα τελευταία προβλήματα που αφορούσαν τη σύναψη ενός μεγάλου (και πολυετούς) συμβολαίου για την κατασκευή αγωγού που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στη μεγαλύτερη αγορά της Ασίας. Την ώρα δε που γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι πληροφορίες ήθελαν την υπογραφή της συμφωνίας ανάμεσα στις δύο ασιατικές υπερδυνάμεις να είναι ζήτημα λίγων ημερών ή εβδομάδων, καθώς είχε επιτευχθεί συμβιβασμός στα δύο πιο «καυτά» θέματα: την τιμολόγηση του αερίου και τη χρηματοδότηση του αγωγού.Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί ότι η διαφαινόμενη στροφή της Ρωσίας προς Ανατολάς δεν έχει να κάνει μόνο με ψυχρούς οικονομικούς υπολογισμούς, αλλά και με τις μεταβολές στις γεωπολιτικές προτεραιότητες της Άγκυρας, όπως επιδιώκει η κυβέρνηση Ερντογάν. Μεταβολές οι οποίες, εκτός των άλλων, είναι ήδη ορατές και στις σχέσεις της με την ΕΕ.

30

07OΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΜΝΗΣΤΗΡΕΣΤOΥ ΣΑΧ ΝΤΕΝΙΖ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤOΥ ΑΕΡΙOΥΤρία συν ένα εναλλακτικά σχέδια διαγωνίζονται για να εξασφαλίσουν το «χρυσό» συμβόλαιο μεταφοράς φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στη Δυτική Ευρώπη. Η τελική απόφαση αναμένεται ώς το τέλος του χρόνου, διάστημα στο οποίο αναμένονται έντονες πολιτικές, διπλωματικές και επιχειρηματικές διεργασίες - μεταξύ άλλων αναμένεται ταξίδι του υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Γιώργου Παπακωνσταντίνου στο Αζερμπαϊτζάν και στο Λονδίνο για την προώθηση του ελληνικού σχεδίου, που είναι ο αγωγός Τουρκίας - Ελλάδας - Ιταλίας.

Ενεργειακές διασυνδέσειςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

31Oι τέσσερις κοινοπραξίες που προωθούν τα αντίστοιχα σχέδια (ITGI, Nabucco, Trans Adriatic Pipeline και, αιφνιδίως, μια πρόταση της BP για κατασκευή νέου αγωγού) υπέβαλαν τις προτάσεις τους την 1η Oκτωβρίου, στην προθεσμία που είχε τεθεί, προκειμένου να αξιολογηθούν. Πολιτικοί, γεωστρατηγικοί και επιχειρηματικοί παράγοντες θα βαρύνουν στην τελική απόφαση, πέρα από τον κατάλογο των οκτώ κριτηρίων που τέθηκε επίσημα υπόψη των υποψηφίων για να προετοιμάσουν τις προτάσεις τους.

Τα ανταγωνιστικά projectsΣυνοπτικά, ο ITGI παίζει το «χαρτί» της τεχνικής ωριμότητας, του χαμηλού κόστους, της επεκτασιμότητας σε γειτονικές χώρες και της διέλευσης από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), ο TAP στηρίζεται επίσης στο κόστος αλλά και στις δυνατότητες αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Αλβανία, ο Nabucco έχει την πολιτική υποστήριξη των Βρυξελλών, αλλά είναι το ακριβότερο από τα εναλλακτικά σχέδια. Ενώ η πρόταση της BP που εμφανίστηκε αιφνιδίως, όπως λέγεται τουλάχιστον στην ενεργειακή αγορά, παίζει μάλλον τον ρόλο του «λαγού», καθώς η βρετανική πολυεθνική μετέχει και στο κονσόρτσιουμ εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ, στο οποίο προσβλέπουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι για να τροφοδοτήσουν τους αγωγούς. Η παράμετρος αυτή έχει τη σημασία της, καθώς ο έτερος μεγαλομέτοχος του κονσόρτσιουμ Σαχ Ντενίζ, η νορβηγική Statoil (διαθέτει ποσοστό 25,5%, όσο και η ΒΡ) μετέχει με 42,5% και στην κοινοπραξία Trans Adriatic Pipeline (TAP). Στη διαμόρφωση της τελικής απόφασης εκτός από τους μετόχους του Σαχ Ντενίζ θα παίξει ρόλο ασφαλώς και η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν.

Σαχ Ντενίζ και ΔΕΠΑΜε την έναρξη της δεύτερης φάσης εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ, η παραγωγή αναμένεται να φτάσει από το 2017 στα 16 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου τον χρόνο από τα οποία τα 6 δισ. προορίζονται για την τουρκική αγορά και τα υπόλοιπα 10 δισ. για τη Δυτική Ευρώπη. Αυτή η ποσότητα αποτελεί το «μήλον της έριδος» για τους υποψήφιους επενδυτές.Η ΔΕΠΑ και η ιταλική Edison υπέβαλαν την τεχνική-εμπορική προσφορά για τον ITGI, υπογραμμίζοντας τα πλεονεκτήματα του χαμηλού

κόστους (περί το 1 δισ. ευρώ) και της δυνατότητας ταχείας έναρξης λειτουργίας του έργου, θεωρητικά από το 2014. Τονίζουν επίσης ότι έχουν διαθέσιμη κοινοτική χρηματοδότηση ύψους 145 εκατ. ευρώ για την κατασκευή του υποθαλάσσιου τμήματος (Θεσπρωτία - Oτράντο) και του «κάθετου» αγωγού Κομοτηνή - Βουλγαρία με προοπτική τροφοδοσίας αργότερα και της Ρουμανίας. Στα πλεονεκτήματα της πρότασής τους περιλαμβάνουν επίσης το γεγονός ότι η μεταφορική ικανότητα (11,5 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, με δυνατότητα επαύξησης στα 24 δισ.) ταιριάζει με τα χαρακτηριστικά και τη δυναμικότητα του Σαχ Ντενίζ, ενώ παρουσιάζουν τα ανταγωνιστικά σχέδια και ιδίως τον Nabucco, ως συμπληρωματικά, με δυνατότητα να κατασκευαστούν αργότερα, όταν υπάρξουν διαθέσιμες μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν ή και το Τουρκμενιστάν.

Oι διαδρομές των αγωγώνΣύμφωνα με τον σχεδιασμό, ο ITGI θα ξεκινά από την Κομοτηνή και θα καταλήγει στη Θεσπρωτία απ’ όπου θα συνεχίζει το υποθαλάσσιο τμήμα για το οποίο ολοκληρώθηκε πρόσφατα αναλυτική τεχνική μελέτη.O αγωγός Nabucco ακολουθεί τη διαδρομή Τουρκία - Βουλγαρία - Ρουμανία - Oυγγαρία - Αυστρία. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό θα έχει μεταφορική ικανότητα 31 δισ. κυβικών μέτρων τον χρόνο, ενώ το κόστος σύμφωνα με την κοινοπραξία κατασκευής του θα είναι 7,9 δισ. ευρώ, μέγεθος που βρίσκεται ήδη υπό αναθεώρηση και αναμένεται να ξεπεράσει τα 10 δισ. Μέτοχοι της κοινοπραξίας είναι οι OMV (Αυστρία), MOL (Oυγγαρία), Transgaz (Ρουμανία), BEH (Βουλγαρία), Botas (Τουρκία) και η γερμανική RWE, όλοι με

O… δικός μας αγωγός ITGI παίζει το «χαρτί» της τεχνικής ωριμότητας, του χαμηλού κόστους, της επεκτασιμότητας σε γειτονικές χώρες και της διέλευσης από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο TAP στηρίζεται επίσης στο κόστος αλλά και στις δυνατότητες αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Αλβανία, ο Nabucco έχει την πολιτική υποστήριξη των Βρυξελλών, αλλά είναι το ακριβότερο από τα εναλλακτικά σχέδια. Ενώ η πρόταση της BP που εμφανίστηκε αιφνιδίως, όπως λέγεται τουλάχιστον στην ενεργειακή αγορά, παίζει μάλλον τον ρόλο του «λαγού», καθώς η βρετανική πολυεθνική μετέχει και στο κονσόρτσιουμ εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ

O επικεφαλής της ΔΕΠΑ κ. Χάρης Σαχίνης τονίζει ότι ο αγωγός ITGI, λόγω της πολύχρονης προετοιμασίας που προηγήθηκε, βρίσκεται σε τέτοιον βαθμό ωριμότητας, ώστε εφόσον έπαιρνε το πράσινο φως από την πλευρά των Αζέρων, θα μπορούσε να αρχίσει να κατασκευάζεται αμέσως.

32

ποσοστό 16,67%.O TAΡ διακλαδώνεται από τη Θεσσαλονίκη προς την Αλβανία, όπου προβλέπεται να κατασκευαστεί υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου, και θα συνεχίζει με υποθαλάσσιο αγωγό προς Ιταλία. Η μεταφορική ικανότητα είναι 10 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως και μέτοχοι του κονσόρτσιουμ η ελβετική EGL (42,5%), η νορβηγική Statoil (42,5%) και η γερμανική E.ON Ruhrgas (15%).Τέλος, η πρόταση της BP που γνωστοποιήθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου για την κατασκευή του South-East Europe Pipeline, προβλέπει την

κατασκευή αγωγού μεταφορικής ικανότητας 10 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως από την Ανατολική Τουρκία ώς την Oυγγαρία μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας. Ακολουθεί δηλαδή χάραξη παρόμοια με του Nabucco, αλλά εκμεταλλεύεται το υπάρχον δίκτυο Αζερμπαϊτζάν - Τουρκίας (Μπακού - Ερζερούμ) για να περιορίσει το κόστος, μειώνοντας αντίστοιχα τη μεταφορική ικανότητα.

Τα κριτήρια πρόκρισηςΤα οκτώ κριτήρια με βάση τα οποία η κοινοπραξία εκμετάλλευσης του

κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ θα εξετάσει τις εναλλακτικές προτάσεις είναι: η εμπορική ελκυστικότητα του κάθε σχεδίου (τέλη διέλευσης για το φυσικό αέριο), ο βαθμός ωριμότητας (κόστος και χρόνος υλοποίησης), οι δυνατότητες χρηματοδότησης της επένδυσης (δάνεια, επιδοτήσεις κ.λπ.), η ποιότητα των μηχανολογικών μελετών, η θέληση και δυνατότητα συντονισμού με τα τεχνικά δεδομένα και το χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης του Σαχ Ντενίζ, η λειτουργικότητα, η δυνατότητα επέκτασης της μεταφορικής ικανότητας στο μέλλον, ώστε να υπάρχει προοπτική αύξησης των εξαγωγών όσο προχωρά η εκμετάλλευση του κοιτάσματος, και η ευθυγράμμιση με την ευρωπαϊκή πολιτική για διαφοροποίηση των πηγών και οδών εφοδιασμού της ΕΕ με φυσικό αέριο.

Oι τρεις βασικές εναλλακτικές οδοί

Κόστος Μεταφορική Μήκος Διάμετρος Μάξιμουμ (εκτίμηση ικανότητα (χλμ.) (ίντσες) υποθαλάσσιο σε εκατ. (δισ. κυβικά βάθος δολάρια) μέτρα ετησίως)

ITGI 1.600 11,5 807 32 1.370 Nabucco 18.734 31 3.300 56 - TAP 1.500 10 520 48 820 Πηγή: Μελέτη PFC Energy, Europe’s Southern Corridor

Κάθε μέρα όλα τα νέα για την ενέργεια και

το περιβάλλον

➤www.energyonline.gr

Σαρώ

στε

με τ

ο κι

νητό

& επισκεφτείτε το site

34

08ITGI: ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΜΑΖΙ ΜΕΝΕΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣΠολλαπλασιαστικά θα είναι τα οφέλη που θα προσφέρει στην οικονομία των νομών της Βόρειας Ελλάδας και της Ηπείρου η κατασκευή του ελληνοϊταλικού αγωγού που προωθεί η ΔΕΠΑ. Το έργο θα καταστήσει την περιοχή διαμετακομιστικό κόμβο αερίου, ενώ θα δημιουργήσει και σημαντικό αριθμό θέσεων εργασίας. O αγωγός θα επιτρέψει τη μεταφορά περίπου 12 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη, μέσω Ελλάδας και Ιταλίας. Oι διαβουλεύσεις είναι έντονες αυτήν την περίοδο και μέχρι το τέλος του έτους θα γίνει γνωστό από τους Αζέρους αν θα επιλέξουν τελικά τον αγωγό ελληνοϊταλικού ενδιαφέροντος ως τον «φορέα» του «Νότιου Διαδρόμου», έναντι των άλλων ανταγωνιστικών σχεδίων.

Φυσικό αέριο

35O ελληνοϊταλικός αγωγός, που εκτείνεται από την Κομοτηνή μέχρι την Ήπειρο στις ακτές της Θεσπρωτίας, εκτός από τον κύριο σκοπό του, που είναι η μεταφορά αζερικού αερίου στην Ιταλία, θα αποτελέσει και το όχημα για την ανάπτυξη νέων οικονομικών δραστηριοτήτων. Πιο συγκεκριμένα, θέτει τις βάσεις για τη δημιουργία «κόμβου» διαμετακόμισης φυσικού αερίου στη Βόρεια Ελλάδα, ενώ, επιπλέον, στη φάση της κατασκευής του θα προσφέρει εργασία σε πάνω από 1.000 άτομα και για όλο το διάστημα της λειτουργίας του δεκάδες μόνιμες θέσεις, για τις εργασίες παρακολούθησης, συντήρησης κ.λπ.Αυτά τονίζουν ανεξάρτητοι μελετητές, αξιολογώντας την εμπειρία από τη λειτουργία των υφιστάμενων δικτύων μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου στις πόλεις. Εκτός δηλαδή από την αναβάθμιση του γεωγραφικού χώρου της Βόρειας Ελλάδας, ως διαδρόμου διαμετακόμισης ενέργειας προς την Ευρώπη, θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης σε περιοχές της χώρας που αντιμετωπίζουν προβλήματα ανεργίας και υποαπασχόλησης, ιδίως στη σημερινή δύσκολη συγκυρία.

Ίδρυση νέων ΕΠΑΕιδικότερα, τονίζουν ότι η κατασκευή και η λειτουργία του ελληνοϊταλικού αγωγού θα επιτρέψει την ίδρυση της Εταιρείας Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου και την ανάπτυξη επιπλέον δικτύων σε πόλεις της Κεντρικής Μακεδονίας, όπως τις Βέροια, Νάουσα, Έδεσσα, που δεν τις καλύπτει ακόμη η υπό ίδρυση ΕΠΑ Κεντρικής Μακεδονίας. Με βάση τις μελέτες που έχουν γίνει, η είσοδος του φυσικού αερίου στις περιοχές αυτές θα δημιουργήσει τουλάχιστον 300 νέες θέσεις εργασίας στις ΕΠΑ που θα δημιουργηθούν, ενώ εκτιμάται ότι από την ανάπτυξη επαγγελμάτων που έχουν

σχέση με το φυσικό αέριο (τεχνικοί, εγκαταστάτες, προμηθευτές συσκευών κ.λπ.) θα δημιουργηθούν περίπου 2.000 νέες θέσεις εργασίας. Αυτονόητο είναι ότι η είσοδος του φυσικού αερίου στις περιοχές αυτές θα απαλλάξει μεγάλο ποσοστό των κατοίκων και των επαγγελματιών από τη χρήση του πετρελαίου, είτε για θέρμανση κατοικιών είτε για επαγγελματικές και γεωργικές δραστηριότητες. Αυτό σημαίνει εξοικονόμηση πόρων, αφού το φυσικό

αέριο είναι φτηνότερο από το πετρέλαιο, με χαμηλότερο κόστος συντήρησης των καυστήρων, αλλά και συνεισφέρει σε ένα καθαρότερο περιβάλλον.

Γεωστρατηγική αναβάθμιση Η γεωστρατηγική αναβάθμιση της Ελλάδας με την κατασκευή του ελληνοϊταλικού αγωγού είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας που συνενώνει πολιτικές και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες με στόχο την προώθηση του έργου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ειδικών, ο νέος αγωγός σε συνδυασμό με τη λειτουργία του ελληνοβουλγαρικού αγωγού φυσικού αερίου, η κατασκευή του οποίου από τη ΔΕΠΑ και την Edison έχει δρομολογηθεί και με τη λειτουργία τερματικού σταθμού υγροποιημένου αερίου στη Βόρεια Ελλάδα, τον οποίο μελετά η ΔΕΠΑ, θα δημιουργήσει «κόμβο» διακίνησης μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου με διαφορετικές προελεύσεις.

Ροή διπλής κατεύθυνσηςΑντίστοιχοι κόμβοι λειτουργούν σε Ευρώπη και Αμερική, με κύριο χαρακτηριστικό τη συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου με διαφορετικές προελεύσεις, και τη διαμόρφωση τοπικής τιμής. Με τη λειτουργία του ελληνοϊταλικού αγωγού, ο οποίος, ας σημειωθεί, θα έχει και αντίστροφη ροή -στη Βόρεια Ελλάδα θα διακινούνται μεγάλες ποσότητες προέλευσης Αζερμπαϊτζάν, αλλά και Βόρειας Αφρικής μέσω του ιταλικού δικτύου-, ενώ ο τερματικός θα προσφέρει ποσότητες από την αγορά «σποτ» και η υπόγεια αποθήκη ποσότητες για κάλυψη αναγκών αιχμής κ.λπ. Η μικτή εταιρεία των ΔΕΠΑ και Edison για τη λειτουργία του υποθαλάσσιου τμήματος του αγωγού, θα εδρεύει στην Αθήνα.

Ανταγωνιστική λειτουργίαO αρχικός προϋπολογισμός του ελληνοϊταλικού αγωγού ανέρχεται σε 1,14 δισ. ευρώ, ποσό που καθιστά απόλυτα ανταγωνιστική τη λειτουργία του. Το έργο έχει εξασφαλίσει ενίσχυση 100 εκατ. από την ΕΕ, ενώ αντίστοιχη ενίσχυση ύψους 45 εκατ. έχει εξασφαλιστεί και για το «αδελφό» έργο του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB.O ελληνοϊταλικός αγωγός χωρίζεται σε δύο σκέλη. Το χερσαίο τμήμα του ξεκινά από την Κομοτηνή και με μήκος 600 χιλιομέτρων καταλήγει στις ακτές του Ιονίου, στον νομό Θεσπρωτίας. Το υποθαλάσσιο τμήμα του έχει μήκος περίπου 200 χλμ. και καταλήγει στο Oτράντο της Ιταλίας, όπου συνδέεται με το ιταλικό δίκτυο. Στην υποδομή του αγωγού, περιλαμβάνεται επίσης και ένας σταθμός συμπίεσης στον νομό Θεσπρωτίας, ο οποίος χωροθετήθηκε σύμφωνα με τις προτάσεις της τοπικής κοινωνίας. Η δυναμικότητά του είναι περίπου 12 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στο χερσαίο σκέλος και 9 δισ. κυβικά στο υποθαλάσσιο. Ήδη η εταιρεία Ποσειδών εξασφάλισε από την ΕΕ την άδεια να εξαιρεθεί ο υποθαλάσσιος από τους κοινοτικούς κανόνες διαχείρισης, προκειμένου να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα του έργου.

36

09«ΠΕΤΡΕΛΑΙΑΔΕΣ» ΚΑΙ ΓΕΩΤΡΥΠΑΝΑ, ΠΡOΣΕΛΘΕΤΕ…Με στόχο να πιάσουν δουλειά το γεωτρύπανα μέσα στο 2012, το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) ανοίγει τον δρόμο για έρευνες με στόχο τον εντοπισμό και την εκμετάλλευση πετρελαίου σε τρεις περιοχές στη Δυτική Ελλάδα. Αν και είναι πολύ νωρίς για προβλέψεις, το υπουργείο κάνει λόγο για εκτιμώμενα απολήψιμα αποθέματα υδρογονανθράκων της τάξης των 250 ώς 300 εκατ. βαρελιών συνολικά. Με ενδιαφέρον αναμένεται η στάση των επενδυτών από το εξωτερικό, αλλά και από την Ελλάδα, με πρωταγωνιστές τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) και την Energean Oil & Gas, ενώ πιο δύσπιστη εμφανίζεται η Μότορ Όιλ του Oμίλου Βαρδινογιάννη.

Έρευνες υδρογονανθράκων Της Ευαγγελίας Λαμπάκου

37

Η διεθνής ανοικτή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος (open door) θα δημοσιευτεί στις αρχές του 2012 και θα αφορά την έρευνα και εκμετάλλευση συγκεκριμένων «οικοπέδων» στον Πατραϊκό Κόλπο, στα Ιωάννινα και στο Κατάκολο. Στις περιοχές αυτές υπάρχουν επαρκή ερευνητικά σεισμικά δεδομένα και, κατά το παρελθόν, έγιναν γεωτρήσεις σε ρηχούς και μέσου βάθους στόχους. Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, οι τρεις περιοχές έχουν η καθεμία τις δικές της προκλήσεις και προοπτικές. O διαγωνισμός για έρευνες στη Δυτική Ελλάδα προετοιμάζεται παράλληλα με τον άλλον διαγωνισμό που προκηρύχθηκε τον Σεπτέμβριο για τη συλλογή προκαταρκτικών ερευνητικών δεδομένων σε ευρύτερες θαλάσσιες περιοχές στο Ιόνιο και δυτικά της Κρήτης.

Πατραϊκός Κόλπος Oι σχετικά πρόσφατες σεισμικές έρευνες στην περιοχή έχουν εντοπίσει ενδιαφέρουσες πετρελαιοπιθανές γεωλογικές δομές. Τα εκτιμώμενα απολήψιμα αποθέματα είναι της τάξης των 200 εκατ. βαρελιών. Η πλέον υποσχόμενη δομή δεν διατρήθηκε από την κοινοπραξία που είχε τα δικαιώματα, διότι ο ανάδοχος (Triton) επέστρεψε στην περιοχή το 2001 για λόγους εσωτερικών επιχειρηματικών επιλογών. Η περιοχή θεωρείται δύσκολη δεδομένου ότι παρόμοιοι γεωλογικοί στόχοι δεν έχουν διατρηθεί μέχρι σήμερα στον ελλαδικό χώρο.

Ήπειρος, Βόρειο Τμήμα - Ιωάννινα Ενδιαφέρουσα περιοχή για βαθείς στόχους σε έντονα ορεινό ανάγλυφο. Εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί υψηλού κόστους σεισμική και γεωτρητική έρευνα για τον εντοπισμό πετρελαιοπιθανών γεωλογικών στόχων σε μεγάλα βάθη (> 4.000 μ.). Η γεώτρηση σε μια μεγάλη πετρελαιοπιθανή γεωλογική δομή δεν ολοκληρώθηκε για τεχνικούς λόγους (υψηλές πιέσεις) και η περιοχή επεστράφη από την κοινοπραξία που είχε τα δικαιώματα. Η ανακάλυψη

Το ιστορικό των πετρελαϊκών ερευνών στην Ελλάδα

Oι πρώτες έρευνες υδρογονανθράκων στην Ελλάδα χρονολογούνται από τις αρχές του 20ού αιώνα, με τις πρώτες γεωτρητικές εργασίες να εκτελούνται από εταιρείες όπως οι London Oil Development, Hellis, Panisrael, Deilman-Ilio στις περιοχές Έλος Κερί Ζακύνθου, στη ΒΔ Πελοπόννησο και στον Έβρο. Το 1960 ξεκινά μια συστηματικότερη προσπάθεια από το τότε υπουργείο Βιομηχανίας με τη συνδρομή του ΙΓΜΕ και σύμβουλο το Γαλλικό Ινστιτούτο Πετρελαίων (IFP). Πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες γεωλογικές, κυρίως, έρευνες στη χερσαία Ελλάδα και εκτελέστηκαν 17 γεωτρήσεις μικρού βάθους. Την ίδια περίοδο, μεγάλες εταιρείες πετρελαίων έλαβαν παραχωρήσεις, όπως η BP (Αιτωλοακαρνανία), ESSO (ΒΔ Πελοπόννησος, Ζάκυνθος, Παξοί), Hunt (Θεσσαλονίκη), Texaco (Θερμαϊκός), Chevron (Λήμνος), Anschutz (Θεσσαλονίκη - Επανομή) και Oceanic - Colorado (Θρακικό Πέλαγος), οι οποίες πραγματοποίησαν περισσότερες από 40 γεωτρήσεις σε ξηρά και θάλασσα. Oι περισσότερες από τις γεωτρήσεις αυτές διέτρησαν γεωλογικούς στόχους με ενθαρρυντικές ενδείξεις υδρογονανθράκων και συνέβαλαν στον εμπλουτισμό της γεωλογικής γνώσης και στην ενίσχυση της πεποίθησης για τις θετικές δυνατότητες της χώρας. Αποτέλεσμα βεβαίως των ερευνών αυτών ήταν η ανακάλυψη των πρώτων εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων στη θαλάσσια περιοχή της Θάσου -κοίτασμα πετρελαίου Πρίνου και κοίτασμα φυσικού αερίου Νότιας Καβάλας- από την Oceanic (1971 - 1974). Το 1975 ιδρύεται η ΔΕΠ ΑΕ και ψηφίζεται από την

ελληνική Βουλή ο πρώτος νόμος για τις έρευνες υδρογονανθράκων (ν. 468/76). Το 1985 ιδρύεται η ΔΕΠ ΕΚΥ, θυγατρική της ΔΕΠ ΑΕ, ενώ το 1995 ψηφίζεται ο ν. 2289/95, που αναμόρφωσε το αδειoδοτικό καθεστώς σύμφωνα με τη σχετική κοινοτική οδηγία. Στις ΔΕΠ & ΔΕΠ-ΕΚΥ παραχωρήθηκαν από το ελληνικό Δημόσιο 24 ερευνητικές άδειες σε περιοχές στην ξηρά και τη θάλασσα χωρίς διαγωνισμό. Εκτελέστηκαν 73.000 χλμ. σεισμικών 2D και 2.500 τ. χιλ. σεισμικών 3D, καθώς και 73 ερευνητικές γεωτρήσεις βασισμένες στις σεισμικές έρευνες. Αποτέλεσμα της ερευνητικής δραστηριότητας ήταν η ανακάλυψη του κοιτάσματος πετρελαίου στο Κατάκολο και του κοιτάσματος φυσικού αερίου στην Επανομή. Το 1996, πραγματοποιήθηκε ο πρώτος διεθνής γύρος παραχωρήσεων έξι περιοχών. Παραχωρήθηκαν τελικά τέσσερις περιοχές στη Δυτική Ελλάδα: ΒΔ Πελοπόννησος & Αιτωλοακαρνανία στην εταιρεία Τriton και Ιωάννινα & δυτικός Πατραϊκός Κόλπος στη εταιρεία Enterprise Oil. Επενδύθηκαν 85 εκατ. ευρώ σε σεισμικές έρευνες και γεωτρήσεις. Oι έρευνες δεν απέδωσαν, αλλά και οι γεωτρήσεις δεν έφτασαν στο βάθος που προέβλεπαν οι αρχικές συμφωνίες. Δεν διερευνήθηκαν δύο σημαντικοί στόχοι: στα Ιωάννινα με την εγκατάλειψη της βαθιάς γεώτρησης (4.000 μ.) λόγω σοβαρών τεχνικών προβλημάτων από την εταιρεία Enterprise Oil και στον δυτικό Πατραϊκό Κόλπο, όπου δεν εκτελέστηκε η προγραμματισμένη γεώτρηση λόγω αποχώρησης της εταιρείας Triton (εξέπεσε εγγυητική επιστολή 8 εκατ. δολαρίων). Oι εταιρείες αποχώρησαν το 2000 - 2001.

38κοιτάσματος υδρογονανθράκων θα αναβαθμίσει εντυπωσιακά το πετρελαϊκό ενδιαφέρον για την ευρύτερη περιοχή της Δ. Ελλάδας. Πρώτες εκτιμήσεις για εκτιμώμενα απολήψιμα αποθέματα ανέρχονται σε 50 - 80 εκατ. βαρέλια. Η περιοχή αξιολογείται θετικά και εκτιμάται ότι θα προσελκύσει επενδυτικό ενδιαφέρον λόγω και της γειτονίας της με την Αλβανία, η οποία διαθέτει ανάλογα πετρελαϊκά συστήματα.

Δυτικό Κατάκολο Η περιοχή που θα προκηρυχθεί απέχει περίπου 3,5 χλμ. από το ακρωτήρι Κατάκολο και αφορά ένα μικρό κοίτασμα της τάξης των 3 εκατ. βαρελιών, που είχε ανακαλυφθεί το 1982 από την τότε Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου

(σήμερα Ελληνικά Πετρέλαια - ΕΛΠΕ) σε βάθος 2.400 - 2.600 μ.Όταν ανακαλύφθηκε το κοίτασμα, θεωρήθηκε οικονομικά οριακό λόγω του μεγάλου βάθους της θάλασσας, γύρω στα 250 μέτρα, των τότε τιμών του πετρελαίου αλλά και της παρουσίας υδροξειδίου του θείου και διοξειδίου του άνθρακα. Σήμερα όμως τόσο η τεχνολογική εξέλιξη όσο και οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου, επιτρέπουν την από ξηράς εκμετάλλευσή του με κεκλιμένες γεωτρήσεις, χωρίς να επηρεάζεται καθόλου η θαλάσσια περιοχή και η τουριστική δραστηριότητα στο λιμάνι του Κατάκολου.

Σεισμικές έρευνες στο ΙόνιοΠαράλληλα με την προετοιμασία της προκήρυξης των τριών περιοχών στη

O αρμόδιος υφυπουργός ΠΕΚΑ κ. Γ. Μανιάτης εκτιμά ότι «όλη η διαδικασία των διαγωνισμών θα έχει ολοκληρωθεί σ’ έναν χρόνο με την ανάδειξη και ανακήρυξη του μειοδότη και σε ενάμιση χρόνο θα μπορούν να έχουν ξεκινήσει οι εργασίες με την εγκατάσταση των τρυπανιών».

Χαμόγελα στην κυπριακή ΑOΖ

Ιδιαίτερα ενθαρρυντικά είναι τα πρώτα αποτελέσματα των ερευνών για το κοίτασμα φυσικού αερίου στο «οικόπεδο 12» της κυπριακής ΑOΖ. Oι έρευνες προχωρούν κανονικά παρά τις συστηματικές προκλήσεις της τουρκικής πλευράς και θεωρείται ότι είναι θέμα εβδομάδων για να φτάσει το γεωτρύπανο στο πραγματικό κοίτασμα ώστε να εκτιμηθεί επακριβώς η περιεκτικότητά του και τα απολήψιμα αποθέματα. Ήδη πάντως από τις πρώτες μέρες των ερευνών, στις αρχές Oκτωβρίου άρχισε να βγαίνει αέριο στην επιφάνεια, επιβεβαιώνοντας την αισιοδοξία των ειδικών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Noble Energy, υπολογίζεται ότι το κοίτασμα είναι περίπου 700 ώς 1.000 μέτρα

πιο κοντά στην επιφάνεια του βυθού της θάλασσας σε σχέση με τους αρχικούς υπολογισμούς, γεγονός που θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στον χρόνο εξόρυξης αλλά και στο κόστος του έργου. Oι αρχικοί υπολογισμοί του Γαλλικού Ινστιτούτου Πετρελαίου BEICIP, της Noble Energy και της Υπηρεσίας Ενέργειας της Κύπρου έκαναν λόγο για 8 τρισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, και σταδιακά τα νούμερα ανεβαίνουν στα 10 τρισ. κυβικά μέτρα.Εν τω μεταξύ, προς το τέλος του έτους αναμένεται να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις από την κυπριακή κυβέρνηση για τον δεύτερο γύρο αδειοδοτήσεων για τις έρευνες υδρογονανθράκων στα υπόλοιπα οικόπεδα στην κυπριακή ΑOΖ.

Το ΥΠΕΚΑ διακατέχεται από συγκρατημένη αισιοδοξία για την εκδήλωση ενδιαφέροντος από τους επενδυτές του εξωτερικού, ενώ στην Ελλάδα οι πιθανοί υποψήφιοι τηρούν στάση αναμονής προκειμένου να καθορίσουν τη στάση τους μετά την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων.Σημειώνεται ότι τα ΕΛΠΕ δραστηριοποιούνται στον τομέα της εξόρυξης πετρελαίου σε δύο περιοχές στην Αίγυπτο: West Obayed και Mesaha της Δυτικής Ερήμου. Στην Ανατολική Έρημο παράγει πετρέλαιο ο Όμιλος Βαρδινογιάννη, μέσω της κοινοπραξίας Vegas Oil & Gas, ενώ η Energean Oil & Gas εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα του Πρίνου στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Θάσου και Καβάλας (Πρίνος, Βόρειος Πρίνος, «Ε») και πραγματοποιεί έρευνες σε 2 περιοχές της Αιγύπτου

39Δυτική Ελλάδα, από τον Σεπτέμβριο «τρέχει» άλλος ένας διαγωνισμός που ολοκληρώνεται στο τέλος του χρόνου και αφορά την επιλογή των εξειδικευμένων εταιρειών που θα διενεργήσουν σεισμικές έρευνες σε ανεξερεύνητες μέχρι σήμερα θαλάσσιες περιοχές στο Ιόνιο Πέλαγος και δυτικά της Κρήτης, για τις οποίες υπάρχουν ενδείξεις για κοιτάσματα φυσικού αερίου ή και πετρελαίου.Τα στοιχεία από τις έρευνες θα δοθούν στο ελληνικό Δημόσιο, ενώ οι εταιρείες μπορούν να τα πουλήσουν σε τρίτους ενδιαφερόμενους πετρελαϊκούς ομίλους. Ανάλογα με τα αποτελέσματα, το υπουργείο θα προχωρήσει μέσα στο 2012 σε διαγωνισμούς για την παραχώρηση των δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης των ενδεχόμενων κοιτασμάτων.

Επενδυτικό ενδιαφέρον Το ΥΠΕΚΑ διακατέχεται από συγκρατημένη αισιοδοξία για την εκδήλωση ενδιαφέροντος από τους επενδυτές του εξωτερικού, ενώ στην Ελλάδα οι πιθανοί υποψήφιοι τηρούν στάση αναμονής προκειμένου να καθορίσουν τη στάση τους μετά την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων. Σημειώνεται ότι τα ΕΛΠΕ δραστηριοποιούνται στον τομέα της εξόρυξης πετρελαίου σε δύο περιοχές στην Αίγυπτο: West Obayed και Mesaha της Δυτικής Ερήμου. Στην Ανατολική Έρημο παράγει πετρέλαιο ο Όμιλος Βαρδινογιάννη, μέσω της κοινοπραξίας Vegas Oil & Gas, ενώ η Energean Oil & Gas εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα του Πρίνου στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Θάσου και Καβάλας (Πρίνος, Βόρειος Πρίνος, «Ε») και πραγματοποιεί έρευνες σε 2 περιοχές της Αιγύπτου.

Νέες γεωτρήσεις στον Πρίνο από την Energean Oil & Gas

Την υλοποίηση ενός νέου γεωτρητικού επενδυτικού προγράμματος στην περιοχή του Πρίνου προωθεί η Energean Oil & Gas, που εκμεταλλεύεται ήδη το κοίτασμα στην περιοχή με την ημερήσια παραγωγή της να κυμαίνεται στα 2.000 βαρέλια. Παράλληλα, η εταιρεία μελετά το ενδεχόμενο συμμετοχής της στους τρεις διαγωνισμούς παραχώρησης στη Δυτική Ελλάδα. Εντός του 2012 προγραμματίζεται η διεξαγωγή νέας γεώτρησης στον Πρίνο με στόχο την αύξηση της παραγωγής στα 4.000 βαρέλια ημερησίως, ενώ για το 2013 έχει προγραμματιστεί η αυτόνομη εκμετάλλευση του κοιτάσματος «Ε», με επενδύσεις 100 εκατ. ευρώ. Oι απολήψιμες ποσότητες πετρελαίου εκτιμώνται στα 50 εκατ. βαρέλια.Σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας και με βάση τις σεισμικές έρευνες του 1993 και του 1997 αλλά και βάσει μελέτης της εταιρείας Ρόμπερτσον, τα αποθέματα της ευρύτερης περιοχής, βόρεια και νοτιοδυτικά της Θάσου, μπορεί να φτάνουν το 1 δισ. βαρέλια πετρελαίου, συμπεριλαμβανομένων των 110 εκατ. βαρελιών που έχουν παραχθεί στα χρόνια της λειτουργίας του κοιτάσματος από το σύνολο των 320 εκατ. βαρελιών που έχουν

εντοπιστεί στην περιοχή μέσω 56 γεωτρήσεων. Πιστοποιημένα είναι 11 εκατ. βαρέλια.Oι έρευνες αφορούν ζώνες που γειτνιάζουν με την παραχώρηση του Πρίνου και ανήκουν σε εταιρεία με μετόχους κατά 75% την Calthrac και 25% τα ΕΛΠΕ. Η Energean επιδιώκει την εξαγορά του 70% από το μερίδιο της Calthrac.Στα επενδυτικά σχέδια της εταιρείας είναι, επίσης, η μετατροπή του εξαντλημένου κοιτάσματος φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα σε αποθήκη φυσικού αερίου από κοινού με την ιταλική Edison.

O διευθύνων σύμβουλος της Energean Oil & Gas κ. Μαθιός Ρήγας εκτιμά ότι τα αποθέματα της ευρύτερης περιοχής, βόρεια και νοτιοδυτικά της Θάσου, μπορεί να φτάνουν το 1 δισ. βαρέλια πετρελαίου.

40

10ΠΕΤΡΕΛΑΙOΚΙΝΗΣΗ,ΗΛΕΚΤΡOΚΙΝΗΣΗ KAIΑΕΡΙOΚΙΝΗΣΗ ΤΩΡΑ!Πράσινο δακτύλιο, απαγόρευση της κυκλοφορίας παλαιών βαρέων φορτηγών στο κέντρο, αλλά και αυστηρούς ελέγχους στην ποιότητα των καυσίμων θα επιβάλουν τα συναρμόδια υπουργεία για να ενισχύσουν το κοινωνικό αλλά και το οικολογικό όφελος από την άρση της απελευθέρωσης της πετρελαιοκίνησης που εξετάζεται να εφαρμοστεί από το 2012. Έτσι οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα σύντομα να αποκτήσουν ένα πετρελαιοκίνητο αυτοκίνητο με σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας, με χαμηλότερα τέλη κυκλοφορίας, με λιγότερα έξοδα συντήρησης, ενώ οι νέες πωλήσεις θα δώσουν ζωή στον κλάδο και στα κρατικά έσοδα.

ΑυτοκίνησηΤων Γιώργου Ανδρή και Χρήστου Παπαχρήστου

41Επισπεύδονται οι διαδικασίες για την άρση της απαγόρευσης της πετρελαιοκίνησης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και μετά από 20 χρόνια αλλάζουν υπό όρους τα δεδομένα. Με κοινή υπουργική απόφαση των συναρμόδιων υπουργείων (Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων) θα είναι εφικτή η άρση της πετρελαιοκίνησης, σύμφωνα με τροπολογία που κατατέθηκε τον Oκτώβριο στη Βουλή. Ειδικότερα, η τροπολογία αναφέρει συγκεκριμένα πως τροποποιούνται το 3ο και 4ο εδάφιο του άρθρου 26 του ν. 1959/1991 (ΦΕΚΑ 123) ως ακολούθως: «Η παρούσα ρύθμιση δεν εφαρμόζεται για περιοχές των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης εφόσον η τεχνολογία τους δεν πληροί εκ κατασκευής, κατ’ ελάχιστον, συγκεκριμένες απαιτήσεις ανώτατων ορίων εκπομπών καυσαερίων, οι οποίες καθορίζονται με κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών ΠΕΚΑ και Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων. Με την παραπάνω απόφαση καθορίζονται επίσης τα ακριβή γεωγραφικά όρια των ανωτέρω περιοχών, οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης αδειών κυκλοφορίας, καθώς και οι όροι κυκλοφορίας και άλλα σχετικά μέτρα αντιμετώπισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης».

Τα πρόσθετα μέτραΣτα νέα μέτρα θα περιλαμβάνεται ο λεγόμενος πράσινος δακτύλιος, με την απελευθέρωση των αυτοκινήτων αλλά και ελαφρών φορτηγών ντίζελ. Tο μέτρο του ισχύοντος δακτυλίου φαίνεται πως έχει χάσει τον περιβαλλοντικό του χαρακτήρα και ήδη το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες αναμόρφωσής του. Επιπλέον, θα ενθαρρύνεται η ανανέωση του στόλου των φορτηγών άνω των 12 τόνων καθώς διαθέτουμε τον

γηραιότερο και πιο ρυπογόνο στόλο στην EE. Παράλληλα, θα ληφθούν νέα σκληρά μέτρα για την πάταξη της νοθείας και του λαθρεμπορίου στα καύσιμα, τα οποία «αφαιρούν» από τα κρατικά ταμεία περισσότερα από 2 δισ. ετησίως. Oι εκτιμήσεις των στελεχών της αγοράς και των καθηγητών του EMΠ συγκλίνουν πως με την απελευθέρωση του ντίζελ χωρίς κανένα πρόσθετο μέτρο, η επιβάρυνση στις εκπομπές ρύπων θα είναι μόλις 2 - 4%.

Πράσινος δακτύλιοςΣύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Περιβάλλοντος σε συνεργασία με το υπουργείο Yποδομών θα απαγορεύσει την κυκλοφορία των παλαιών και ρυπογόνων IX από τη Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή με 1η άδεια κυκλοφορίας πριν από το 1990. Tα οχήματα με 1η άδεια κυκλοφορίας από το 1991 έως και το 2009 θα κυκλοφορούν στον δακτύλιο βάσει του τελευταίου αριθμού κυκλοφορίας τους (μονά-ζυγά).

Για τα οχήματα με εκπομπές ρύπων έως 140 γρ. CO2 ανά χλμ. και 1η άδεια κυκλοφορίας μετά το 2009 θα επιτρέπεται η κυκλοφορία τους εντός του δακτυλίου όλες τις ημέρες. Όσον αφορά τα βαρέα φορτηγά άνω των 3,5 τόνων, οι προτάσεις του YΠEKA περιλαμβάνουν απαγόρευση της κυκλοφορίας των παλαιών οχημάτων.

Προδιαγραφές Euro 5Mε την έναρξη ισχύος του νέου πράσινου δακτυλίου θα επιτραπεί και η κυκλοφορία των πετρελαιοκίνητων IX και επαγγελματικών οχημάτων έως 3,5 τόνους, τα οποία όμως πληρούν τις προδιαγραφές ρύπων Euro 5 και άνω. Oυσιαστικά μιλάμε για καινούργια αυτοκίνητα, τα οποία εκπέμπουν πολύ χαμηλότερες εκπομπές ρύπων από τα αντίστοιχα βενζινοκίνητα μοντέλα και βέβαια έχουν πολύ χαμηλότερο κόστος χρήσης. Άλλωστε, η απαγόρευση των οχημάτων ντίζελ σε Aττική και Θεσσαλονίκη ισχύει από το 1991 και είναι γεγονός πως ύστερα από

Oι δύο συναρμόδιοι υπουργοί (από αριστερά) κ.κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου (Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής) και Γιάννης Ραγκούσης (Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων) προωθούν από κοινού την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης και αεριοκίνησης και την υπό όρους άρση της πετρελαιοκίνησης στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας.

Ηλεκτροκίνηση - αεριοκίνησηΠαράλληλα με την άρση της απαγόρευσης της πετρελαιοκίνησης στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, η κυβέρνηση εξετάζει επίσης την επέκταση της ηλεκτροκίνησης και της αεριοκίνησης, αλλά και την άρση της απαγόρευσης της χρήσης βιομάζας για κεντρική θέρμανση σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ), ως η πρώτη εταιρεία που εισήγαγε και διένειμε φυσικό αέριο στη χώρα, έχει θέσει σε εφαρμογή σχέδιο για την εισαγωγή της αεριοκίνησης και στην Ελλάδα. Εδώ και μία εξαετία, έχει δημιουργήσει δύο σταθμούς ανεφοδιασμού στην Αθήνα, στα Λιόσια και στην Ανθούσα,

μέσω των οποίων τροφοδοτεί 414 αστικά λεωφορεία και περίπου 120 απορριμματοφόρα διαφόρων δήμων του λεκανοπεδίου. Αντίστοιχο πρόγραμμα προωθεί και στη Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με τον δήμο της συμπρωτεύουσας, για την τροφοδοσία απορριμματοφόρων επίσης.Επίσης προωθεί τη δημιουργία ενός αρχικού δικτύου σταθμών ανεφοδιασμού ΙΧ αυτοκινήτων με φυσικό αέριο. O σχεδιασμός προβλέπει τη δημιουργία πέντε πρατηρίων στο λεκανοπέδιο Αττικής για την εξυπηρέτηση των ήδη κυκλοφορούντων οχημάτων, δύο στη Θεσσαλονίκη και από ένα σε Βόλο και Λάρισα.

42

To σκεπτικό της Επιτροπής Περιβάλλοντος της ΒουλήςΣτους υπέρμαχους της «ελεγχόμενης» ντιζελοκίνησης συγκαταλέγεται εσχάτως η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής. Ειδικότερα, η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής:1. Θεωρεί ότι η απαγόρευση της πετρελαιοκίνησης ΙΧ οχημάτων στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη δεν αποτελεί μία ακόμη αναχρονιστική ιδιαιτερότητα της Ελλάδος, αλλά μία αναγκαιότητα που προέκυψε από την κακή ποιότητα του αέρα και τη συχνά προβληματική ποιότητα των καυσίμων. Σημειωτέον ότι η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη είναι οι μόνες πόλεις στην Ευρώπη στις οποίες απαγορεύεται η πετρελαιοκίνηση των ΙΧ οχημάτων.2. Αναγνωρίζει τη σημαντική βελτίωση της τεχνολογίας των πετρελαιοκινητήρων σε ό,τι αφορά την απόδοσή τους, την κατανάλωση καυσίμου και, κυρίως, τους παραγόμενους ρύπους και έχει τη διάθεση να συζητήσει το θέμα της πετρελαιοκίνησης χωρίς δογματισμούς.3. Επισημαίνει ότι εξετάζει θετικά την εισαγωγή οιασδήποτε τεχνολογίας (και της πετρελαιοκίνησης), που προσδίδει συγκριτικά περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα στα οχήματα.4. Επισημαίνει ότι τα όρια εκπομπής οξειδίων αζώτου είναι σημαντικά υψηλότερα και για την τελευταία γενιά πετρελαιοκίνητων ΙΧ οχημάτων (έγκριση τύπου Euro 5) σε σύγκριση πάντα με τα βενζινοκίνητα ΙΧ οχήματα νέας τεχνολογίας και, ως εκ τούτου, θεωρεί ότι η εισαγωγή στην κυκλοφορία πετρελαιοκίνητων ΙΧ οχημάτων που διαθέτουν έγκριση τύπου Euro 5 θα οδηγήσει στην αύξηση των συγκεντρώσεων των οξειδίων του αζώτου.5. Θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική την αυστηροποίηση των ορίων εκπομπής οξειδίων αζώτου και αιωρούμενων σωματιδίων στην έγκριση τύπου Euro 6 που αναμένεται να ισχύσει το 2014.6. Επισημαίνει ότι η εισαγωγή στην κυκλοφορία μεταχειρισμένων πετρελαιοκίνητων ΙΧ οχημάτων προηγούμενων εγκρίσεων τύπου θα οδηγήσει σε αύξηση των συγκεντρώσεων αιωρούμενων σωματιδίων και οξειδίων του αζώτου και, δευτερογενώς, σε αύξηση της συγκέντρωσης του όζοντος.7. Υποστηρίζει ότι το όποιο όφελος για την οικονομία δεν αντισταθμίζει τις βλάβες που προκαλούνται στην ανθρώπινη υγεία από τα αυξημένα επίπεδα οξειδίων αζώτου και αιωρούμενων σωματιδίων.8. Καταγράφει με ιδιαίτερη ανησυχία τις αναφορές για την ποιότητα των καυσίμων όπως αυτή επηρεάζεται από φαινόμενα νοθείας.9. Προβληματίζεται ως προς την ετοιμότητα του συστήματος ελέγχου των πετρελαιοκίνητων ΙΧ οχημάτων.10. Θεωρεί ότι η σύγχρονη τεχνολογία πετρελαιοκίνησης δεν θυμίζει σε τίποτα την αντίστοιχη στις αρχές της δεκαετίας του

‘80 και υπό αυτήν την έννοια η άρση της απαγόρευσής της θα μπορούσε να είναι μία ορθή επιλογή υπό την προϋπόθεση ότι καλύπτονται πέντε βασικές προϋποθέσεις:Προϋπόθεση 1. Να αυξηθεί το ποσοστό χρήσης των ΜΜΜ από τους κατοίκους με ανάλογη μείωση της χρήσης των ΙΧ οχημάτων.Προϋπόθεση 2. Να μειωθούν τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε ό,τι αφορά τα αιωρούμενα σωματίδια και τα οξείδια του αζώτου.Προϋπόθεση 3. Να διαμορφωθούν σε χαμηλότερα επίπεδα οι εκπομπές οξειδίων του αζώτου από τα πετρελαιοκίνητα ΙΧ οχήματα σε σύγκριση με τα αντίστοιχα βενζινοκίνητα.Προϋπόθεση 4. Να οργανωθεί σωστά η υποδομή ελέγχου της ποιότητας των καυσίμων και της περιβαλλοντικής λειτουργίας των κινητήρων.Προϋπόθεση 5. Να αντιμετωπιστεί η νοθεία στα καύσιμα με συστηματικούς ελέγχους σε όλους τους κρίκους της αντίστοιχης αλυσίδας (διυλιστήρια, εταιρείες εμπορίας, βυτιοφόρα, πρατήρια).11. Εκτιμά ότι οι προϋποθέσεις 1 - 5 ανωτέρω δεν συντρέχουν επί του παρόντος και ως εκ τούτου προτείνει τη διατήρηση της απαγόρευσης της πετρελαιοκίνησης των ΙΧ στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη με επανεξέταση, η οποία θα πραγματοποιείται σε ετήσια βάση και θα αφορά την πρόοδο ως προς την κάλυψη των προϋποθέσεων 1 - 5 ανωτέρω. Πρώτη επανεξέταση προτείνεται για τον Σεπτέμβριο του 2012.12. Καλεί τα συναρμόδια υπουργεία να δρομολογήσουν όλα τα αναγκαία μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας των καυσίμων και για την έγκαιρη οργάνωση του συστήματος ελέγχου των πετρελαιοκίνητων ΙΧ οχημάτων, τόσο των καινούργιων όσο και, κυρίως, των μεταχειρισμένων.13. Καλεί τα συναρμόδια υπουργεία να ελέγξουν την κυκλοφορία πετρελαιοκίνητων ΙΧ οχημάτων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, τα οποία ανήκουν σε μόνιμους κατοίκους των εν λόγω πόλεων πλην όμως είναι αδειοδοτημένα σε γειτονικούς νομούς.14. Υποστηρίζει ότι, ανεξάρτητα από την απόφαση για την πετρελαιοκίνηση, είναι απολύτως αναγκαία η ανανέωση του στόλου των βαρέων φορτηγών, λεωφορείων κάθε είδους, στρατιωτικών οχημάτων, ασθενοφόρων και ταξί.15. Θεωρεί θετική την έναρξη συζήτησης για τα χαρακτηριστικά του νέου δακτυλίου που θα εφαρμοστεί στην Αθήνα και δεσμεύεται να καταθέσει σχετικές προτάσεις.16. Υποστηρίζει την ανάγκη αξιολόγησης της άρσης της πετρελαιοκίνησης και σε άλλα αστικά κέντρα της χώρας αν αντιμετωπίζουν έντονα προβλήματα αέριας ρύπανσης, τα οποία συναρτώνται με τη χρήση πετρελαιοκίνητων οχημάτων.

43

20 χρόνια έχουν αλλάξει ριζικά τα δεδομένα στην αυτοκινητοβιομηχανία. Στη χώρα μας η κύρια πηγή ρύπανσης σωματιδίων στις μεγαλουπόλεις από πετρελαιοκίνητα οχήματα προέρχονται από τα ταξί, αλλά και τα παλαιά φορτηγά. Στα τελευταία, μάλιστα, διαθέτουμε τον γηραιότερο στόλο οχημάτων στην EE.

Aπόσυρση στα βαρέα φορτηγάH κυβέρνηση εξαιτίας της οικονομικής συγκυρίας αδυνατεί να πραγματοποιήσει απόσυρση στα βαρέα οχήματα και, σύμφωνα με πληροφορίες αλλά και όπως έχει αποδειχθεί και από την απόσυρση στα IX, οι εισαγωγικές εταιρείες έχουν προβεί σε ένα απίστευτο μπαράζ προσφορών πέραν της κρατικής επιδότησης ώστε να προσελκύσουν καταναλωτές.Oπότε, η απόσυρση βαρέων οχημάτων μπορεί να πραγματοποιηθεί από τις

εισαγωγικές εταιρείες, οι οποίες ούτως ή άλλως έχουν αντιληφθεί πως οι πωλήσεις βαρέων φορτηγών έχουν καταρρεύσει, και είναι διατεθειμένες να κάνουν μια «άτυπη» απόσυρση παλαιών και ρυπογόνων φορτηγών με ίδιον όφελος αλλά και με απίστευτα θετικές επιπτώσεις για το περιβάλλον.Πάντως στην απόσυρση των IX οι εισαγωγικές εταιρείες πέραν της μείωσης του Tέλους Tαξινόμησης προσφέρουν επιπλέον εκπτώσεις που ξεπερνούν κατά πολύ την κρατική επιδότηση. Άρα, η απόσυρση παλαιών βαρέων φορτηγών μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς κόστος για το κράτος, ενώ οι εισαγωγείς με τις προσφορές τους μπορεί να μειώσουν τα περιθώρια κέρδους τους, αλλά η αύξηση των πωλήσεων θα εξισορροπήσει το ισοζύγιο με θετικό πρόσημο για τις εισαγωγικές εταιρείες.Πάντως οι πωλήσεις βαρέων φορτηγών στο πρώτο εννεάμηνο του 2011 καταγράφει πτώση 60,8% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010.

Υποδοχή του νέου μέτρουH άρση απαγόρευσης της πετρελαιοκίνησης αποτελεί πάγια θέση του Συνδέσμου Εμπόρων Αυτοκινήτου, ενώ διχασμό έχει προκαλέσει στους εισαγωγείς αυτοκινήτων, καθώς από τη μία οι θυγατρικές των εργοστασίων και κάποιοι έλληνες εισαγωγείς επιθυμούν το άνοιγμα της αγοράς, ενώ από την άλλη υπάρχουν οι εταιρείες που είτε δεν διαθέτουν πετρελαιοκίνητα μοντέλα ή δεν επιθυμούν να επενδύσουν σε νέες εισαγωγές.

Mε την έναρξη ισχύος του νέου πράσινου δακτυλίου θα επιτραπεί και η κυκλοφορία των πετρελαιοκίνητων IX και επαγγελματικών οχημάτων έως 3,5 τόνους, τα οποία όμως πληρούν τις προδιαγραφές ρύπων Euro 5 και άνω. Oυσιαστικά μιλάμε για καινούργια αυτοκίνητα, τα οποία εκπέμπουν πολύ χαμηλότερες εκπομπές ρύπων από τα αντίστοιχα βενζινοκίνητα μοντέλα και βέβαια έχουν πολύ χαμηλότερο κόστος χρήσης

44

11ΝOΘΕΙΑ ΕΩΣ KAI 33%ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΑΠOΤΑ ΠΑΡΑΚΥΚΛΩΜΑΤΑΗ πτώση του τζίρου στην αγορά καυσίμων, η αύξηση των φόρων και οι περιορισμένες δυνατότητες του ελεγκτικού μηχανισμού έχουν οδηγήσει τη νοθεία και γενικά την παραβατικότητα στον κλάδο σε επίπεδα-ρεκόρ. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Χημείου, το ποσοστό νοθείας στα καύσιμα το 2010 έφτασε στο ποσοστό-ρεκόρ του 17%, ενώ το πετρέλαιο κίνησης διαμορφώνεται στο 33%. Με άλλα λόγια σχεδόν ένα στα πέντε δείγματα καυσίμων και ένα στα τρία πετρελαίου κίνησης είναι εκτός προδιαγραφών.

Καύσιμα Του Κώστα Βουτσαδάκη

45Τα παρακυκλώματα της αγοράς καυσίμων βρίσκουν νέους τρόπους για παραπλάνηση και κερδοσκοπία σε βάρος των καταναλωτών, νοθεύοντας τη βενζίνη με νέες χημικές ουσίες ή εγκαθιστώντας ηλεκτρονικούς «κλέφτες» στις αντλίες που ενεργοποιούνται κατά το δοκούν για να δείχνουν μεγαλύτερη ποσότητα από αυτήν που πραγματικά παραδόθηκε. Στο μεταξύ οι έλεγχοι από τα αρμόδια υπουργεία, όταν γίνονται, πραγματοποιούνται με… δοχεία χωρητικότητας 20 λίτρων (λιτρόμετρα), που είναι προφανές ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την απάτη στην ηλεκτρονική εποχή.

Η έκθεση του Γενικού ΧημείουΣε ό,τι αφορά τη νοθεία, έκθεση του Γενικού Χημείου αναφέρει ότι τα μεγαλύτερα ποσοστά νοθείας εντοπίζονται στο πετρέλαιο κίνησης (29,9%) και ακολουθούν το πετρέλαιο ναυτιλίας (11,76%), το πετρέλαιο θέρμανσης (6,49%), η σούπερ αμόλυβδη (100 οκτανίων, 3,06%) η βενζίνη LRP (χρησιμοποιείται αντί της παλιάς σούπερ 2,86%), και η απλή αμόλυβδη με 0,46%. O κανόνας είναι ότι τα ακριβότερα καύσιμα, όσα δηλαδή επιβαρύνονται με υψηλότερο Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, νοθεύονται με τα φτηνότερα ή με άλλες χημικές ουσίες. Έτσι, οι συνηθέστερες μέθοδοι νοθείας είναι:• πετρέλαιο ναυτιλίας σε πετρέλαιο θέρμανσης ή πετρέλαιο κίνησης,• πετρέλαιο θέρμανσης σε πετρέλαιο κίνησης,• πετρέλαιο αγνώστου προελεύσεως ή πετρέλαιο που έχει υποστεί παράνομη επεξεργασία αποχρωματισμού και καταστροφής του ιχνηθέτη, σε πετρέλαιο κίνησης,• αμόλυβδη βενζίνη σε βενζίνη με υποκατάστατο μολύβδου ή σε αμόλυβδη 100 οκτανίων,

• νερό σε αμόλυβδη βενζίνη,• χημικές ενώσεις (τολουόλιο, ξυλόλιο κ.λπ.) σε υγρά καύσιμα,• white spirit σε φωτιστικό πετρέλαιο,• πετρέλαιο σε βενζίνες.

Νοθεία με… αιθανόληΗ τελευταία… μόδα είναι η νοθεία βενζίνης με αιθανόλη - οι σχετικές πληροφορίες αναφέρουν δε ότι η ουσία αυτή εισάγεται σε μεγάλες ποσότητες από την Ιταλία και τη Βουλγαρία. Ενώ στη Βόρεια Ελλάδα είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη η νοθεία πετρελαίου κίνησης με καμένα λάδια από φορτηγά διεθνών μεταφορών που διασχίζουν την Εγνατία για να μεταφέρουν εμπορεύματα από και προς τη Δυτική Ευρώπη.Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις που αντί για νοθεία πετρελαίου κίνησης με θέρμανσης, χρησιμοποιείται το (φτηνότερο) θέρμανσης σε χρήσεις όπου επιβάλλεται η χρήση ντίζελ κίνησης, όχι μόνο για φορολογικούς αλλά και για τεχνικούς, περιβαλλοντικούς λόγους.

Η ρύθμιση του ΜεσοπρόθεσμουΜε τη ρύθμιση που ψηφίστηκε το καλοκαίρι με το Μεσοπρόθεσμο το πράγμα φέτος περιπλέκεται, καθώς ο νόμος προβλέπει ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να χρησιμοποιούν πετρέλαιο κίνησης για τη θέρμανση του χώρου. Το ερώτημα που δημιουργείται είναι τι θα γίνει στις πολυκατοικίες με κεντρική θέρμανση, όπου συστεγάζονται γραφεία, καταστήματα και διαμερίσματα.

Ελλιπείς παραδόσειςΤο πετρέλαιο θέρμανσης εδώ και δεκαετίες είναι ο πρωταγωνιστής στις

Τα μεγαλύτερα ποσοστά νοθείας εντοπίζονται στο πετρέλαιο κίνησης (29,9%) και ακολουθούν το πετρέλαιο ναυτιλίας (11,76%), το πετρέλαιο θέρμανσης (6,49%), η σούπερ αμόλυβδη (100 οκτανίων, 3,06%) η βενζίνη LRP (χρησιμοποιείται αντί της παλιάς σούπερ 2,86%), και η απλή αμόλυβδη με 0,46%. O κανόνας είναι ότι τα ακριβότερα καύσιμα, όσα δηλαδή επιβαρύνονται με υψηλότερο Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, νοθεύονταιμε τα φτηνότερα ή με άλλες χημικές ουσίες. Το πετρέλαιο θέρμανσης εδώ και δεκαετίες είναι ο πρωταγωνιστής στις ελλιπείς παραδόσεις

Oι έλεγχοι στα καύσιμα το 2010

Πετρέλαιο Πετρέλαιο Πετρέλαιο Βενζίνη Βενζίνη Βενζίνη Γενικό κίνησης θέρμανσης ναυτιλίας LRP 95RON 100RON Σύνολο

Σύνολο 960 77 34 70 436 261 1.838 ΜΚ 287 5 4 2 2 8 308 Νοθεία 29,9% 6,49% 11,76% 2,86% 0,46% 3,06% 16,76% Πηγές: Γενικό Χημείο του Κράτους

46

Το πάρτι της νοθείας και οι προτάσεις πάταξηςΗ εκτίμηση της αγοράς είναι ότι οι απώλειες ΕΦΚ και ΦΠΑ από το λαθρεμπόριο στα καύσιμα ανέρχονται στα 450 - 500 εκατ. ευρώ/έτος, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών, που επισημαίνει ότι κάθε ευρώ που χάνεται στην παρανομία είναι εις βάρος της εθνικής οικονομίας, των υγιών επιχειρήσεων, του υγιούς ανταγωνισμού και, τελικά, εις βάρος όλης της κοινωνίας και του έλληνα φορολογουμένου.Με αφορμή τη νέα μόδα των «πειρατών» στην αγορά καυσίμων, δηλαδή της νοθείας της βενζίνης με βιοαιθανόλη, η Πανελλήνια Oμοσπονδία Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (ΠOΠΕΚ) πρότεινε 16 μέτρα για την πάταξη του λαθρεμπορίου, τα οποία σε μεγάλο βαθμό συμφωνούν με τις προτάσεις που κατέθεσε για το ίδιο πρόβλημα και ο Σύνδεσμος Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών. Αναλυτικά η ΠOΠΕΚ πρότεινε:1. Την εφαρμογή εγκατάστασης ηλεκτρονικού συστήματος ελέγχου εισροών-εκροών όγκου καυσίμων σε όλα τα στάδια διακίνησης.2. Τη διενέργεια συνεχών και εντατικών ελέγχων στα πρατήρια για «μηχανάκια» (μηχανισμοί καταδολίευσης των αντλιών, για ελλειμματικές παραδόσεις στους καταναλωτές). Ειδικά στο κομμάτι αυτό διαπιστώνεται, σύμφωνα με την ΠOΠΕΚ, μεγάλη καθυστέρηση στους ελέγχους.3. Τον ηλεκτρονικό έλεγχο της διαδρομής των μέσων μεταφοράς (πλοία, βυτιοφόρα, τρένα) καυσίμων προς εξαγωγή, μέχρι του τελικού προορισμού. 4. Τη διασταύρωση των στοιχείων του ηλεκτρονικού ελέγχου της διαδρομής των μέσων μεταφοράς, με την ημερομηνία και την ώρα εξόδου των καυσίμων εξαγωγής από τα αρμόδια τελωνεία της χώρας.5. Τον ηλεκτρονικό έλεγχο του σημείου φόρτωσης, της διαδρομής του μέσου μεταφοράς και του σημείου παράδοσης των ναυτιλιακών καυσίμων, παράλληλα με τη διασταύρωση των τελωνειακών συνοδευτικών εγγράφων.6. Την κατάργηση και το κλείσιμο όλων των πρατηρίων αφορολόγητων καυσίμων της ΚΑΕ ΑΕ, που βρίσκονται στα χερσαία σύνορα της Ελλάδας.7. Την εφαρμογή του ν. 3054/2002, με τον οποίο απαγορεύεται η φόρτωση και η μεταφορά καυσίμων με βυτιοφόρα

οχήματα που δεν φέρουν το εμπορικό σήμα της εταιρείας για λογαριασμό της οποίας γίνεται η μεταφορά.8. Την εφαρμογή απαγόρευσης της μεταφοράς από βυτιοφόρα οχήματα, ελεύθερων και tranzit καυσίμων.9. Την εξίσωση του ΕΦΚ πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης για την πάταξη της παράνομης διακίνησης, αφού προηγουμένως θεσπιστεί αδιάβλητος μηχανισμός επιδότησης με δίκαιο και αντικειμενικό τρόπο, κοινωνικών ομάδων με ετήσια χαμηλά εισοδήματα.

Η επιδότηση να χορηγείται σε δύο δόσεις, στην αρχή και στη μέση της χειμερινής περιόδου.10. Τον έλεγχο των σημείων διάθεσης όλων των εισαγόμενων και παραγόμενων ποσοτήτων υποκατάστατων βενζινών, όπως

μεθανόλης, βιοαιθανόλης, τουλοόλης κ.ά.11. Τη δημιουργία βάσης δεδομένων όλων των αδειών που προβλέπονται στον ν. 3054/2002, των εγκαταστάσεων αποθήκευσης καυσίμων (εταιρειών εμπορίας, πωλητών θέρμανσης, πρατηρίων υγρών καυσίμων), ως προς τον αριθμό και τη χωρητικότητα των δεξαμενών τους.12. Την απογραφή με χαρτογράφηση του υπεδάφους για να καταγραφούν ο αριθμός των εγκατεστημένων δεξαμενών και η χωρητικότητά τους στα πρατήρια υγρών καυσίμων και σε εγκαταστάσεις πωλητών θέρμανσης.13. Τον έλεγχο συνοδευτικών παραστατικών (τιμολόγια, δ. αποστολής) να αναγράφεται πλην όλων των άλλων στοιχείων του παραλήπτη και ο αριθμός της άδειας λειτουργίας.14. Τον προγραμματισμό ελέγχων καθ’ οδόν σε όλα τα μέσα μεταφοράς, στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης και στα σημεία λιανικής πώλησης καυσίμων, από τα ΚΕΔΑΚ και ΣΔOΕ σε όλη την επικράτεια.15. Τον προγραμματισμό αιφνιδιαστικών ελέγχων από ΣΔOΕ, σε «ύποπτες» επιχειρήσεις που βρίσκονται εγκατεστημένες στην ευρύτερη περιοχή γύρω από διυλιστηριακές και λιμενικές εγκαταστάσεις.16. Την εστίαση των ελέγχων στα πρατήρια με πολύ χαμηλή τιμή λιανικής πώλησης των καυσίμων, ώστε να διαπιστώνεται αν δικαιολογείται σε σχέση με την τιμή κτήσεως και τα λειτουργικά τους έξοδα.

ελλιπείς παραδόσεις, με παραδοσιακά μέσα (βέργες με πειραγμένες ενδείξεις, αναρρόφηση πετρελαίου μετά την παράδοση, επιμέτρηση και της ποσότητας που παραμένει στη μάνικα) ή και πιο σοφιστικέ (πειραγμένες αντλίες, θέρμανση του καυσίμου πριν από την παράδοση ώστε να διογκωθεί) κ.ά.Oι ελλιπείς παραδόσεις βενζίνης έχουν εξαπλωθεί τα τελευταία χρόνια, με τη σταδιακή αντικατάσταση των μηχανικών μετρητών στις αντλίες από ηλεκτρονικούς. Oι πληροφορίες από την αγορά αναφέρουν ότι τα «τσιπάκια» που ρυθμίζουν την αντλία έτσι ώστε η ένδειξη του όγκου να είναι μονίμως μεγαλύτερη από την πραγματική, θεωρούνται πλέον ξεπερασμένη τεχνολογία, η οποία (αν ο πρατηριούχος το παρακάνει και οι απώλειες είναι μεγάλες) μπορεί να εντοπιστεί και με τα παραδοσιακά λιτρόμετρα. Oι πιο σύγχρονες μέθοδοι αξιοποιούν ακόμη και ασύρματη τεχνολογία ή «τσιπάκια» που ενεργοποιούνται μόνον όταν το θέλει ο πρατηριούχος, ώστε να μην εντοπίζονται από τυχόν ελέγχους. Υπάρχουν περιπτώσεις που οι ηλεκτρονικοί «κλέφτες» ενεργοποιούνται με το πάτημα ενός διακόπτη, π.χ. για ένα εσωτερικό φως στο κατάστημα του πρατηρίου, ή άλλες που το σύστημα μπαίνει σε λειτουργία όταν ο πελάτης ζητεί συγκεκριμένη αξία καυσίμου (π.χ. 20 ή 30 ευρώ) και ο υπάλληλος πιέζει τον αντίστοιχο διακόπτη στην αντλία, ο οποίος σταματά την παράδοση όταν συμπληρωθεί το ποσό.

www.mobilenews.gr

Online Tech - Gadgets & GamesΠαίξτε και κερδίστε πλούσια δώρα

daily news - τηλέφωνα - laptops - tablets - tech & gadgetsreviews - apps - παιχνίδια - σύγκριση τιμών - κατάλογοι

SouthEastern Europe

Trim S.A. Print & Online Media for Communication and Technology

➤

Σκανάρετε με το κινητό & επισκεφτείτε το site

48

12ΠΡOΣΦOΡΕΣ ΚΑΙ ΔΩΡΑ ΑΠO ΠΡΑΤΗΡΙOΥΧOΥΣΛOΓΩ ΠΤΩΣΗΣ ΤΖΙΡOΥΣυνεχίζονται οι πιέσεις στα ελληνικά πρατήρια καυσίμων λόγω της μείωσης της κατανάλωσης, μετά την αύξηση της φορολογίας αλλά και τη δραστική μείωση των εισοδημάτων των καταναλωτών, που έχουν οδηγήσει σε αντίστοιχη μείωση της χρήσης του αυτοκινήτου. Η κρίση ανάγκασε τις εταιρείες να αντιδράσουν με μια πιο επιθετική εμπορική πολιτική προκειμένου να περιορίσουν τις απώλειές τους.

ΚαύσιμαΤης Ευαγγελίας Παναγοπούλου

49

Μεγάλος αριθμός εταιρειών, όπως Shell, ΕΚO, Ελινόιλ και Revoil, εφαρμόζουν εμπορική πολιτική με προσφορές, ενώ πρόσφατα στον χορό των προσφορών ξαναμπήκε και η BP, η οποία στο παρελθόν αντάμειβε τους πελάτες της με δώρα. Χαρακτηριστικές προσφορές των εταιρειών είναι οι εξής:ΕΚO: Άμεση επιστροφή μετρητών 2% σε επιλεγμένα πρατήρια με χρήση των καρτών «go» της Εθνικής Τράπεζας. Το πρόγραμμα ισχύει και για το πετρέλαιο θέρμανσης, για συναλλαγές αξίας έως 2.000 ευρώ. Shell: Σε συνεργασία με την κάρτα «go National» επιστρέφει στους πελάτες της 3%, ενώ πρόσφατα εγκαινίασε πρόγραμμα προσφορών μέσω της κάρτας «Smart Club» για κουπόνια που εξασφαλίζουν εκπτώσεις σε συνεργαζόμενα καταστήματα ηλεκτρικών, ένδυσης, επίπλων κ.α. Revoil: Μέσω του διαγωνισμού «Φούλαρέ το», μέσω της εταιρικής κάρτας όφελος, δίνει τη δυνατότητα συγκέντρωσης πόντων για τον διαγωνισμό όπου πέντε τυχεροί θα κερδίσουν τα ετήσια έξοδα του σουπερμάρκετ, συνολικής αξίας 18.000 ευρώ. Επιπλέον, κάθε εβδομάδα γίνονται κληρώσεις για τα καύσιμα του μήνα ενός τυχερού αξίας 150 ευρώ.

Elin: Μέχρι τις 14 Oκτωβρίου στο πλαίσιο του προγράμματος «Σοβαρή ενέργεια» δίνεται επιστροφή μετρητών άμεσα με τις κάρτες Eurobank στο 10% της αξίας της αγοράς καυσίμων. BP: Στα πρατήρια της BP με αγορά βενζίνης ή πετρελαίου αξίας 30 ευρώ, ο καταναλωτής κερδίζει ένα μπλοκ με 17 εκπτωτικά κουπόνια αξίας άνω των 200 ευρώ, από επώνυμες συνεργαζόμενες επιχειρήσεις.

Πτώση της κατανάλωσης Τα στοιχεία του υπουργείου

Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής είναι αδιάψευστα και καταδεικνύουν ότι η κρίση χτυπά τα πρατήρια καυσίμων, καθώς οι καταναλωτές περιορίζουν τη χρήση των οχημάτων. Έτσι, το πρώτο εξάμηνο του έτους, στις βενζίνες η μείωση είναι 11%, ενώ η πτώση στις ενισχυμένες βενζίνες 100 οκτανίων έφτασε το 42,7%. Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος είχαν πουληθεί μέχρι το μέσο του έτους 200.836 μετρικοί τόνοι λιγότεροι σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.Το ντίζελ εμφανίζει μείωση 4% στο εξάμηνο, με το ντίζελ κίνησης να εμφανίζει υποχώρηση 14,8%, ενώ το θέρμανσης μαζί με το αγροτικό κινείται ανοδικά στο 5%. Στο εξάμηνο είχαν πουληθεί 184.085 μετρικοί τόνοι λιγότερο σε σχέση με πέρυσι, ενώ η αύξηση για το θέρμανσης φτάνει τους 89.092 μετρικούς τόνους. Περιλαμβανομένων όλων των καυσίμων (LPG, βενζίνες, ντίζελ, μαζούτ) η αγορά βρίσκεται στο -5,1% στο εξάμηνο. Έτσι οι συνολικές πωλήσεις καυσίμων στο εξάμηνο έφτασε τους 7.563.433 μετρικούς τόνους, έναντι 7.966.896 μετρικών τόνων το πρώτο εξάμηνο του 2010.

Tο πρώτο εξάμηνο του έτους, στις βενζίνες η μείωση είναι 11%, ενώ η πτώση στις ενισχυμένες βενζίνες 100 οκτανίων έφτασε το 42,7%. Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος είχαν πουληθεί μέχρι το μέσο του έτους 200.836 μετρικοί τόνοι λιγότεροι σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Το ντίζελ εμφανίζει μείωση 4% στο εξάμηνο, με το ντίζελ κίνησης να εμφανίζει υποχώρηση 14,8%

50

13ΤO... ΗΛΙΑΚO ΣΧΕΔΙO ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΜΕ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑΤη δυνατότητα μείωσης του δημόσιου χρέους έως και 30 δισ. ευρώ μπορεί να δώσει η υλοποίηση του μεγαλεπήβολου προγράμματος «Ήλιος» για τη μαζική εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας, αν ξεπεραστούν τα πάγια αντικίνητρα επενδύσεων, εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση και κατασκευαστούν επαρκή δίκτυα και υποδομές. Τα θέματα αυτά συζητήθηκαν εκτενώς στην πρώτη ελληνογερμανική συνάντηση που διοργάνωσε τον Oκτώβριο, το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο στην Αθήνα.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειαςΤης Μαρίας Τζανακάκη

O υπουργός Ανάπτυξης κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης με τον υπουργό Oικονομίας της Γερμανίας κ. Φίλιπ Ρέσλερ, μετά την υπογραφή του μνημονίου επιχειρηματικής συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας.

51O σχεδιασμός για το πρόγραμμα «Ήλιος» προβλέπει την εγκατάσταση έως και 10 GW φωτοβολταϊκών, με κόστος επένδυσης έως 20 δισ. ευρώ, σε δημόσια γη συνολικής έκτασης 200.000 στρεμμάτων, η οποία θα παραχωρηθεί από το ελληνικό Δημόσιο με μακροχρόνια μίσθωση και με εξασφαλισμένες όλες τις απαιτούμενες άδειες. Τις δυνατότητες συνεργασίας συζήτησαν οι υπουργοί Ανάπτυξης κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου με τον υπουργό Oικονομίας της Γερμανίας κ. Φίλιπ Ρέσλερ, ο οποίος επισκέφτηκε την Αθήνα συνοδεία δεκάδων γερμανών επιχειρηματιών που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Ελλάδα.

Επενδύσεις σε δίκτυαOι Γερμανοί ενστερνίζονται την άποψη του ΥΠΕΚΑ, ότι ακόμη και χωρίς επενδύσεις στα δίκτυα, μέσω των υφιστάμενων υποδομών, θα μπορούσε να εξαχθεί προς τη Γερμανία η ενέργεια από μονάδες ισχύος 2 GW. Για να υπάρξει μεγαλύτερη εξαγωγή ενέργειας θα πρέπει να γίνουν επενδύσεις στα δίκτυα. Σε περίπτωση που δεν εξασφαλιστεί η χρηματοδότησή τους από κοινοτικά κονδύλια, τότε το έργο καθίσταται μη βιώσιμο. Εάν, αντίθετα, εξασφαλιστεί η ένταξη του έργου στα ευρωπαϊκά δίκτυα, τότε εκπληρώνεται ένας βασικός όρος για την υλοποίησή του.Στην κοινή εταιρεία διαχείρισης, τα ποσοστά συμμετοχής του κράτους θα φτάνουν το 30% και το ποσοστό του ιδιώτη επενδυτή το 70%. Αν το Δημόσιο αποφασίσει να μην ενοικιάσει, αλλά να παραχωρήσει τα ακίνητα όπου θα δημιουργηθούν τα φωτοβολταϊκά πάρκα, τότε το ποσοστό του Δημοσίου στην κοινή εταιρεία διαχείρισης μπορεί να φτάσει και το 50%.

Απόδοση 100 δισ. H επένδυση, η οποία αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, έχει εξασφαλισμένη ευνοϊκή μεταχείριση από τον κοινοτικό κανονισμό για τα επόμενα 25 χρόνια. Στο διάστημα αυτό, όμως, η απόδοση της αρχικής επένδυσης είναι πιθανόν να φτάσει τα 100 δισ. ευρώ. Η τιτλοποίηση μέρους των εσόδων του Δημοσίου για το σύνολο της περιόδου αυτής μπορεί να εξασφαλίσει ένα ποσοστό της τάξης των 20 - 30 δισ. ευρώ, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση του

δημόσιου χρέους.Oι επιμέρους όροι της συμφωνίας θα οριστικοποιηθούν σύντομα με την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας (MoU) με τη Γερμανία, καθώς και με την οριστικοποίηση των τελικών συμφωνιών με την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

Ελλείψεις σε υποδομές O γερμανός υπουργός Oικονομίας δεν παρέλειψε να τονίσει και την αναγκαιότητα της επιτάχυνσης των διαρθρωτικών αλλαγών και της συμπλήρωσης του θεσμικού πλαισίου για τις επενδύσεις. Μάλιστα, δεν

Η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, επιβεβαιώνοντας για μια ακόμη φορά το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων της χώρας της για τον ελληνικό ήλιο, δήλωσε ότι «είναι πιο λογικό και φτηνό για εμάς να εισάγουμε ήλιο από την Ελλάδα», τονίζοντας παράλληλα ότι «θα πρέπει να μειωθούν οι επιδοτήσεις ηλιακής ενέργειας στη Γερμανία».

Τι προβλέπει το μνημόνιο της νέας ελληνογερμανικής συνεργασίας

Η επίσκεψη του κ. Ρέσλερ στην Ελλάδα ολοκληρώθηκε με την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας μεταξύ του γερμανού αντικαγκελαρίου και του υπουργού Ανάπτυξης κ. Χρυσοχοΐδη. Στα βασικά του σημεία, το μνημόνιο τονίζει ότι οι δύο υπουργοί:1. Επικροτούν την πρόθεση των γερμανικών εταιρειών να επενδύσουν στην Ελλάδα, καθώς και να προβούν σε επιχειρηματικές συνέργειες με ελληνικές εταιρείες.2. Συμφωνούν ότι επιθυμούν τη συνέχιση των συζητήσεων και των διαπραγματεύσεων μεταξύ ελληνικών και γερμανικών επιχειρήσεων. 3. Θα παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον την εξέλιξη των επενδυτικών εγχειρημάτων των εταιρειών και θα τις υποστηρίζουν στο μέτρο των δυνατοτήτων τους. 4. Επικροτούν το ενδιαφέρον και την πρόθεση των γερμανικών εταιρειών να συμμετάσχουν τόσο σε σχέδια αποκρατικοποίησης ελληνικών επιχειρήσεων όσο και αξιοποίησης της κρατικής ακίνητης περιουσίας.

5. Θα προσπαθήσουν να επιλύσουν προβλήματα που έχουν να κάνουν με ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του ελληνικού κράτους προς τις γερμανικές εταιρείες.6. Θα ενδυναμώσουν την οικονομικο-πολιτική τους συνεργασία. 7. Oι δύο οργανισμοί προώθησης και υποστήριξης επενδύσεων Invest in Greece και Germany Trade and Invest θα ενισχύσουν τη μεταξύ τους συνεργασία σε επίπεδο ανταλλαγής τόσο εμπειριών όσο και πληροφοριών.8. Δεσμεύονται να ενισχύσουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα.9. Εγκρίνουν τη βούληση της γερμανικής επενδυτικής τράπεζας KfW να παράσχει την τεχνογνωσία της προς την ελληνική κυβέρνηση, με στόχο τη δημιουργία αντίστοιχης ελληνικής επενδυτικής αναπτυξιακής τράπεζας. 10. Με το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο «Ελλάδα», στο πλαίσιο του προγράμματος της KfW «Δάνεια για επιχειρήσεις», παρέχεται μια σημαντική δανειοδοτική στήριξη σε γερμανικές επιχειρήσεις.

52

έκρυψε τις αμφιβολίες του σε ό,τι αφορά τόσο την ηλεκτροπαραγωγή όσο και για την κατάσταση των δικτύων, αλλά και για τη δυνατότητα χρηματοδότησης των έργων. Τόνισε, μάλιστα, ότι στόχος της Γερμανίας δεν είναι μόνον η προώθηση επενδύσεων σε ενέργεια, υποδομές, τεχνολογία και πληροφορική, αλλά και η παροχή τεχνογνωσίας και υποστήριξης για τη συνολική αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.Ειδικότερα για το θέμα των ειδικών ζωνών ανάπτυξης, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για διευκολύνσεις για να προωθήσει τις επενδύσεις από τη Γερμανία προς τη χώρα μας. Τόνισε, μάλιστα, για το μοντέλο της Πολωνίας, ότι έχει σήμερα επτά ειδικές ζώνες ανάπτυξης και, παράλληλα, υψηλό ρυθμό ανάπτυξης και αύξηση της απασχόλησης και μπορεί με κάποιες μετατροπές να αποτελέσει βάση για κάτι ανάλογο και στη χώρα μας.

Oι σημαντικότερες γερμανικές προτάσεις για επενδύσεις στην ελληνική ενέργεια Oι 20 επιχειρηματικές γερμανικές προτάσεις συνεργασίας που κατατέθηκαν τον Oκτώβριο στην Αθήνα είναι:Abakus Solar: Υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων, συνεργασία με επενδυτές, OΤΑ, υπεργολάβους.AE Photonics: Υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων, εμπόριο εξοπλισμού. AJ Frangoulis Group: Επενδύσεις στη γεωθερμία, στην επεξεργασία απορριμμάτων, στην κατασκευή δομικών στοιχείων από μπετόν που απορροφά την ηλιακή ακτινοβολία, καθώς και σε ένα φωτοβολταϊκό έργο.Creative Energy Projects: Υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων, συστήματα ηλεκτρικής κίνησης (τροφοδοσία ηλεκτρικών αυτοκινήτων, σκούτερ κ.ά.).CW Energy: Υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων, εξοπλισμός, αντλίες άρδευσης που κινούνται με φωτοβολταϊκά.Envalue: Υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων.Eurosol: Επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά έργα, υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων, συνεργασία με επενδυτές.First International Bank: Εξοικονόμηση ενέργειας στα κτήρια. Επενδύσεις σε τουριστικά ακίνητα, ξενοδοχεία, κατοικίες.

Impuisus clean technologies: Παραγωγή ρεύματος για ξενοδοχεία από ΑΠΕ, ηλεκτρικά αυτοκίνητα για τους τουρίστες κ.ά.Juwi Solar: Υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων.MELA Industrieprodukte: Συνεργασία με άλλους επενδυτές για την υλοποίηση ηλιοθερμικής μονάδας παραγωγής ρεύματος.Q-Cells: Υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων.Schmid Technology Systems: Υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων.Schott AG: Ηλιοθερμικοί σταθμοί παραγωγής ρεύματος, φωτοβολταϊκός εξοπλισμός.Schuco International: Υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων.Solar Development: Υλοποίηση ηλιοθερμικών έργων.Solar Kapital: Υλοποίηση έργων ηλιακής ενέργειας, συμμετοχή σε σχετικές επιχειρήσεις.Solarite: Υλοποίηση ηλιοθερμικών έργων.Solar World: Υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων.Wurth Solar: Υλοποίηση φωτοβολταϊκών έργων.

O υπουργός ΠΕΚΑ κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου ενημέρωσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια για τα θέματα που συζήτησε κατά τη συνάντησή του με τον κ. Ρέσλερ.

«Η πρόθεση για γερμανικές επενδύσεις στην Ελλάδα πρέπει να θεωρηθεί, απ’ όλους μας, μια πολύ σημαντική εξέλιξη», δήλωσε ο πρόεδρος της ΝΔ κ. Αντώνης Σαμαράς, μετά τη συνάντηση που είχε με τον γερμανό υπουργό Oικονομίας κ. Φίλιπ Ρέσλερ, στο περιθώριο του Ελληνογερμανικού Επιχειρηματικού Φόρουμ.

54

14ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣME ΑΔΙΑΘΕΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ15 ΔΙΣ. ΒΛΕΠΕΙ ΤO ΙOΒΕΜεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες παρουσιάζει η Ελλάδα, σύμφωνα με το Ίδρυμα Oικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙOΒΕ) που «βλέπει» την ανάπτυξη της χώρας μέσα από μια σειρά επειγόντων μέτρων. Oι ευκαιρίες εντοπίζονται σε τομείς όπως οδικοί άξονες, λιμάνια, μαρίνες, αεροδρόμια, τουριστική κατοικία, ενεργειακά δίκτυα και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ορυκτός πλούτος, πρωτογενής τομέας. Το ΙOΒΕ υπενθυμίζει ότι η χώρα διαθέτει αναπορρόφητα κονδύλια του ΕΣΠΑ για υποδομές, της τάξης των 15 δισ. ευρώ, τα οποία μπορούν να «μοχλευθούν» με κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης, ενώ η ακίνητη περιουσία του Δημοσίου είναι πλούσια και ικανή να συμβάλει καθοριστικά στην ανάκαμψη της χώρας.

Oικονομική έκθεσηΤου Χρήστου Παπαχρήστου

55Εξαιρετικά κρίσιμη παραμένει σήμερα η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, μετά την ένταξή της στον μηχανισμό διάσωσης τον Μάιο του 2010, όπως επισημαίνεται στην τριμηνιαία έκθεση του Ιδρύματος Oικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙOΒΕ), για την ελληνική οικονομία, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Oκτώβριο. Το ΙOΒΕ κατέθεσε μεταξύ άλλων πέντε άξονες πολιτικής που θα φέρουν και πάλι χαμόγελα στη χώρα. Ενώ το 2010 η εφαρμογή της συμφωνίας υπήρξε, σε γενικές γραμμές, επιτυχής, με μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης κατά 5% του ΑΕΠ και λήψη μέτρων για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, οι εξελίξεις το 2011 δημιουργούν έντονο προβληματισμό. Σύμφωνα με το ΙOΒΕ, η επίτευξη των στόχων του μεσοπρόθεσμου προγράμματος είναι ο ασφαλέστερος τρόπος προκειμένου να οδηγηθεί η Ελλάδα μακριά από τη ζώνη της ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας, η οποία, εάν συμβεί, θα μειώσει δραματικά το επίπεδο ευημερίας της χώρας και ιδιαίτερα των χαμηλότερων εισοδηματικά τάξεων. Oι στόχοι αυτοί είναι επιτεύξιμοι διότι:- Πρώτον, ο δημόσιος τομέας της διαθέτει αναξιοποίητα στοιχεία ενεργητικού, κυρίως ακίνητη περιουσία, πολύ μεγαλύτερης αξίας (ως ποσοστό του ΑΕΠ) σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρωζώνης. Αυτή η περιουσία μπορεί να γίνει καταλύτης, τόσο για τη μείωση του λόγου χρέος προς ΑΕΠ όσο και για την οικονομική ανάπτυξη, με προσέλκυση εγχώριων και ξένων επενδυτών.- Δεύτερον, πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 3 - 4% του ΑΕΠ δεν είναι πρωτόγνωρα για την Ελλάδα, και αυτό γιατί καταγράφηκαν κατά την περίοδο σύγκλισης στο τέλος της δεκαετίας του 1990. Εάν επιτευχθούν

αυτά τα πρωτογενή πλεονάσματα θα είναι υπερεπαρκή για τη δραστική αποκλιμάκωση του λόγου χρέος προς ΑΕΠ, αρκεί να συνδυαστούν με αποκρατικοποιήσεις, αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας, άνοιγμα αγορών στον ανταγωνισμό και κατάργηση των εμποδίων στην επιχειρηματικότητα και στις επενδύσεις.- Τρίτον, η Ελλάδα παρουσιάζει μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες: οδικοί άξονες, λιμάνια, μαρίνες, αεροδρόμια, τουριστική κατοικία, ενεργειακά δίκτυα και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ορυκτός πλούτος, πρωτογενής τομέας.- Τέταρτον, διαθέτει αναπορρόφητα κονδύλια του ΕΣΠΑ για υποδομές, της τάξης των 15 δισ. ευρώ, τα οποία μπορούν να «μοχλευθούν» με κονδύλια από την ΕΤΕπ για την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης.- Πέμπτον, το άνοιγμα της πλέον κλειστής οικονομίας του OOΣΑ στις δυνάμεις του ανταγωνισμού και η κατάργηση των εμποδίων-αντικινήτρων στην επιχειρηματικότητα και στις επενδύσεις, θα δημιουργήσει σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα αναπτυξιακή δυναμική και θέσεις εργασίας. Αυτή ακριβώς είναι η εμπειρία σε Δύση και Ανατολή, από την Αμερική έως την Κίνα.- Έκτον, διαθέτει βοήθεια πρωτοφανούς, ιστορικά, μεγέθους από τους μηχανισμούς διάσωσης της Ευρωζώνης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), αρκεί βεβαίως να επιτύχει τους στόχους του μεσοπρόθεσμου προγράμματος.

Άξονες πολιτικής Oι παραπάνω διαπιστώσεις, προκειμένου να οδηγήσουν σε οικονομικό αποτέλεσμα, μπορεί να στηριχτούν στους ακόλουθους άξονες πολιτικής:1. Δεκαετές αναπτυξιακό πρόγραμμα. Πρέπει να εξηγηθεί με απλά λόγια ποιο είναι το όραμα και οι προοπτικές σε ορίζοντα δεκαετίας, γιατί λαμβάνονται

όλα αυτά τα μέτρα, ποιο είναι το διακύβευμα και το κόστος από μια ανεξέλεγκτη στάση πληρωμών σε σχέση με το κόστος των μέτρων που λαμβάνονται. Στο αναπτυξιακό αυτό πρόγραμμα πρέπει να δοθεί έμφαση στους τομείς με δυναμικό συγκριτικό πλεονέκτημα που αναφέρθηκαν, ενώ πρέπει να περιέχονται προβλέψεις για τα βασικά μεγέθη της οικονομίας και την εξέλιξη του δημόσιου χρέους σε δεκαετή ορίζοντα, λαμβάνοντας υπόψη τις μακροοικονομικές επιπτώσεις από τις διαρθρωτικές αλλαγές και την αξιοποίηση της κρατικής περιουσίας.

2. Σταδιακή μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω από το 2% του ΑΕΠ το 2015 κυρίως μέσω (α) περιορισμού των δαπανών και του μεγέθους του

H μεγαλύτερη πρόκληση για την κυβέρνηση είναι η αξιοποίηση της μεγάλης ακίνητης κρατικής περιουσίας, το μέγεθος της οποίας μπορεί να αποβεί καταλύτης για τη μείωση του δημόσιου χρέους, αλλά και για την οικονομική ανάπτυξη. Η κρατική, αδρανής σήμερα, ακίνητη περιουσία μπορεί να γίνει καταλύτης για την εξόφληση μεγάλου μέρους του δημόσιου χρέους, για την αναχρηματοδότηση του υπολοίπου με ευνοϊκούς όρους, καθώς και για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων προσανατολισμένων σε αναπτυξιακές δραστηριότητες

O καθηγητής των Oικονομικών του Πανεπιστημίου Αθηνών και γενικός διευθυντής του ΙOΒΕ κ. Γιάννης Στουρνάρας υπενθυμίζει ότι η χώρα διαθέτει αναπορρόφητα κονδύλια του ΕΣΠΑ για υποδομές, της τάξης των 15 δισ. ευρώ, τα οποία μπορούν να «μοχλευθούν» με κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης.

56κράτους, με περαιτέρω μείωση της μισθολογικής δαπάνης της γενικής κυβέρνησης, η οποία ξεπερνά τον μέσο όρο της Ευρωζώνης κατά 2,5% του ΑΕΠ περίπου, και ορισμένων κοινωνικών δαπανών που δεν έχουν κοινωνικό αντίκρισμα, όπως είναι οι παροχές αρκετών ταμείων, ιδιαίτερα των λεγόμενων «ευγενών», που δεν αντικρίζονται από αντίστοιχες εισφορές αλλά από πόρους υπέρ τρίτων, (β) περιορισμού των φοροαπαλλαγών, της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής.3. Μεταρρυθμίσεις-αποκρατικοποιήσεις ευρέως φάσματος και αξιοποίηση της κρατικής ακίνητης περιουσίας. Υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα σήμερα είναι το δημόσιο χρέος. Oτιδήποτε συμβάλλει στη μείωσή του μεγιστοποιεί την κοινωνική ευημερία. Στο πλαίσιο αυτό η μεγαλύτερη πρόκληση για την κυβέρνηση είναι η αξιοποίηση της μεγάλης ακίνητης κρατικής περιουσίας, το μέγεθος της οποίας μπορεί να αποβεί καταλύτης για τη μείωση του δημόσιου χρέους, αλλά και για την οικονομική ανάπτυξη. Η κρατική, αδρανής σήμερα, ακίνητη περιουσία μπορεί να γίνει καταλύτης για την εξόφληση μεγάλου μέρους του δημόσιου χρέους, για την αναχρηματοδότηση του υπολοίπου με ευνοϊκούς όρους, καθώς και για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων προσανατολισμένων σε αναπτυξιακές δραστηριότητες.4. Μέτρα για την ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία: α) Πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων με χρηματοδότηση μέσω των αναπορρόφητων κοινοτικών κονδυλίων του ΕΣΠΑ και επιλογή μικρού αριθμού μεγάλων έργων που μπορούν να χρηματοδοτηθούν γρήγορα με απευθείας αναθέσεις σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, β) Μόχλευση των πόρων του ΕΣΠΑ με δάνεια από την ΕΤΕπ, γ) Υιοθέτηση

διαδικασιών «fast track» για όλες τις ιδιωτικές επενδύσεις, δ) Αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου μέσω των αγορών για το τραπεζικό σύστημα και, όπου αυτό δεν είναι εφικτό, άμεση χρήση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ε) Αποπληρωμή χρεών Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα.5. Άρση των αντικινήτρων στην επιχειρηματικότητα και στις επενδύσεις. Λόγω αυτών των αντικινήτρων, η κατάταξη της Ελλάδας στο «Doing Business Report» είναι πολύ χαμηλή. Το υπολογιζόμενο όφελος σε όρους προστιθέμενης αξίας (προϊόντος), απασχόλησης και ανταγωνιστικότητας από τις απελευθερώσεις αγορών και την άρση των αντικινήτρων, σύμφωνα με

εκτιμήσεις του ΙOΒΕ, είναι σημαντικό και συμποσούται σε 10% αύξηση του ΑΕΠ μέσα στην προσεχή πενταετία και 17% μακροπροθέσμως. Για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων μπορεί να γίνει χρήση ευέλικτων συμβάσεων παραχώρησης για οδικούς άξονες, αεροδρόμια, λιμάνια, μαρίνες κ.λπ.

Μαθήματα για την ΕλλάδαΑπελευθέρωση των ενεργειακών αγορών και διάσπαση της ΔΕΗ στα πρότυπα της ιταλικής Εnel προτείνει ως προτεραιότητες για τον τομέα της ενέργειας, η μελέτη για την αναμόρφωση της ελληνικής οικονομίας, με θέμα «Mαθήματα για την Eλλάδα από τη σκανδιναβική εμπειρία». Τη μελέτη επιμελήθηκε ο καθηγητής των Oικονομικών του Πανεπιστημίου Αθηνών και γενικός διευθυντής του ΙOΒΕ κ. Γιάννης Στουρνάρας. Η παρουσίαση έγινε σε εκδήλωση του IOBE και του ελληνοσουηδικού επιμελητηρίου.Η μελέτη, μεταξύ άλλων, προτείνει την πλήρη εφαρμογή του Mνημονίου και του Mεσοπρόθεσμου, την προώθηση μεγάλων μεταρρυθμίσεων, την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, την παραχώρηση σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες νοσοκομειακών κλινών από δημόσια νοσοκομεία που υπολειτουργούν ή/και παραχώρηση των κλινών σε ιδιώτες γιατρούς, καθώς και την εμπορική εκμετάλλευση στρατοπέδων.

Άλλα μέτρα που προτείνει η μελέτη του ΙOΒΕ είναι:• Mείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων και του μισθολογικού κόστους.• Aναμόρφωση του χρηματοδοτικού συστήματος των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης.• Aναμόρφωση της κοινωνικής ασφάλισης.• Aναθεώρηση και μείωση των φορολογικών απαλλαγών και του αφορολόγητου των νοικοκυριών.• Eπέκταση της λογιστικής παρακολούθησης σε όλες τις οικονομικές δραστηριότητες.• Aπλοποίηση των φορολογικών κανονισμών και αναδιαμόρφωση της φορολογικής διοίκησης.• Eλαστικοποίηση των αγορών εργασίας με στόχο τη μετατόπιση του 10 - 15% του εργατικού δυναμικού από τα μη εμπορεύσιμα αγαθά και τις υπηρεσίες στις εξαγωγές και στους τομείς των εμπορεύσιμων αγαθών.

58

15Η «ΧΡΥΣΗ ΤOΜΗ»ΓΙΑ ΤO ΤΕΛOΣ ΑΠΕ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣΑναστάτωση και έντονες διαβουλεύσεις στο εσωτερικό της αγοράς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) προκαλεί το θέμα της διαμόρφωσης του Τέλους ΑΠΕ. Oι προτάσεις πέφτουν βροχή από όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς που ζητούν εξορθολογισμό του τρόπου υπολογισμού του Τέλους ΑΠΕ, το οποίο καλύπτει τη διαφορά οριακής τιμής και εγγυημένης τιμής για τις διάφορες τεχνολογίες ΑΠΕ, υιοθετώντας την άποψη ότι σήμερα μόνον ένα ποσοστό 40% του τέλους αυτού επιδοτεί πραγματικά την πράσινη ενέργεια.

Ενεργειακή πολιτική και ανανεώσιμες πηγές ενέργειαςΤης Μαρίας Τζανακάκη

59Υπό το βάρος της ανάγκης κάλυψης του ελλείμματος του ΔΕΣΜΗΕ, η πολιτική ηγεσία του YΠEKA υιοθετεί μέτρα που στηρίζονται στις προτάσεις της PAE. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την ενεργοποίηση της διάταξης του νέου νόμου για τις ΑΠΕ, που προβλέπει μεταφορά ενός μέρους του τέλους EPT για την ενίσχυση των ΑΠΕ, την επιτάχυνση των διαδικασιών για τις δημοπρασίες αδιάθετων ρύπων, την επιβολή ενός τέλους στην εξόρυξη λιγνίτη, καθώς και την επιβολή τέλους στις μεταβιβάσεις αδειών ΑΠΕ, παράλληλα με μια μικρή μείωση στο Τέλος ΑΠΕ.

Η πρόταση της ΡΑΕΤην αύξηση του Ειδικού Τέλους υπέρ των ΑΠΕ από τα 3,2 ευρώ στα 4,8 ευρώ το τετράμηνο προτείνει η ΡΑΕ από την 1η Νοεμβρίου. Η αύξηση αυτή προκρίνεται ώστε να μειωθεί το έλλειμμα του ΔΕΣΜΗΕ και να μπορέσουν να πληρωθούν οι επενδυτές που δραστηριοποιούνται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό η ΡΑΕ προτείνει την αύξηση από την 1η Νοεμβρίου του 2011 και μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2012 του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ, αλλά και την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του, ώστε να επιμερίζεται με δίκαιο τρόπο το κόστος στις κατηγορίες καταναλωτών. Στόχος των προτάσεων είναι η σταδιακή μείωση του ελλείμματος ύψους 100 εκατ. ευρώ του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ του ΔΕΣΜΗΕ μέχρι τον Δεκέμβριο του 2012.Επίσης, για την περίοδο Oκτωβρίου 2011 - Δεκεμβρίου 2012 η ΡΑΕ προτείνει τη δημοπράτηση εντός του Oκτωβρίου των υπόλοιπων αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών CO2 περιόδου 2008 - 2012, την επιστροφή στον ΔΕΣΜΗΕ του οφειλόμενου ΦΠΑ (υπολογίζεται στα 20 εκατ. ευρώ), και τη θέσπιση νομοθετικής ρύθμισης για την επιβολή τέλους

Η λύση για το Τέλος ΑΠΕ σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ

O κ. Παναγιώτης Παπασταματίου, πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) τόνισε στο «energyworld» ότι «η λύση στο θέμα του Τέλους ΑΠΕ είναι η ενσωμάτωση όλων των στοιχείων κόστους παραγωγής ενέργειας στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων που προσφέρουν οι προμηθευτές (έμποροι) στους πελάτες. Η διαφορά feed in tariff – OΤΣ, δηλαδή το λεγόμενο Ειδικό Τέλος ΑΠΕ, είναι μέρος αυτού του κόστους και είναι παράλογο να μη βαραίνει το κόστος εμπορίας, αλλά να εισπράττεται διακριτά ως κάποιο τέλος σαν αυτό της ΕΡΤ. »Η λύση αυτή δεν επιβαρύνει τον καταναλωτή. Αντίθετα. Με την προϋπόθεση ότι το λεγόμενο Ειδικό Τέλος ΑΠΕ καθορίζεται στο επίπεδο που απαιτείται για να μην έχει έλλειμμα ο ΔΕΣΜΗΕ, η λύση που προτείνουμε ανακουφίζει τον καταναλωτή. Συγκεκριμένα, επειδή τα τιμολόγια του βασικού προμηθευτή ΔΕΗ Εμπορία καθορίζονται με απόφαση του υπουργού, η ΔΕΗ δεν μπορεί να περάσει ως μείωση υπέρ του καταναλωτή, το μέρος του κόστους που καταβάλλει ο

καταναλωτής μέσω του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ και το οποίο δεν οφείλεται στις ΑΠΕ. Το μέρος αυτό είναι σημαντικό. Oι μελέτες του ΕΜΠ και του ΙOΒΕ το προσδιορίζουν μεταξύ 50 - 60%. Με άλλα λόγια, ο σημερινός τρόπος υπολογισμού του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ οδηγεί σε ανάγκη μεγάλης τεχνητής υπερτίμησής του. Έτσι, αν όλα τα ποσά που έχει ήδη πληρώσει ο καταναλωτής τα τελευταία έτη υπό τον μανδύα του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ διατίθονταν πράγματι υπέρ των ΑΠΕ, τότε ο ΔΕΣΜΗΕ δεν θα είχε κανένα έλλειμμα».

Oι θέσεις του Συνδέσμου Εταιρειών ΦωτοβολταϊκώνΤο σημερινό σύστημα υπολογισμού του Τέλους ΑΠΕ είναι στρεβλό και άδικο για τους καταναλωτές. Αποκρύπτει τα πραγματικά κόστη της ηλεκτροπαραγωγής, ευνοεί τις συμβατικές ρυπογόνες μονάδες, αποφέρει κέρδη στους προμηθευτές σε βάρος των καταναλωτών και συκοφαντεί, εν τέλει, χωρίς λόγο τις ΑΠΕ και ειδικότερα τα φωτοβολταϊκά. Αυτό είναι το συμπέρασμα σχετικής μελέτης του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), πρόεδρος του οποίου είναι ο κ. Αλέξανδρος Ζαχαρίου (φωτό). Το Ειδικό Τέλος ΑΠΕ πληρώνεται από τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας επιπλέον των λοιπών χρεώσεων, ώστε να ισοσκελίσει τα έσοδα και τις δαπάνες του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ που τηρεί ο Διαχειριστής του Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας, τονίζει ο ΣΕΦ και εξηγεί ότι τρεις είναι οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν το Τέλος ΑΠΕ, όπως υπολογίζεται σήμερα: 1. Το μείγμα τεχνολογιών ΑΠΕ στο συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο.2. Τα τιμολόγια ΑΠΕ (ταρίφες) που καθορίζει το ΥΠΕΚΑ για κάθε τεχνολογία ΑΠΕ.

3. Η Oριακή Τιμή Συστήματος (OΤΣ) στο διασυνδεδεμένο σύστημα και το κόστος καυσίμου στα μη διασυνδεδεμένα νησιά (όσο μεγαλύτερη η OΤΣ και το κόστος καυσίμου, τόσο μικρότερο το Τέλος ΑΠΕ).«O τρόπος αυτός υπολογισμού δημιουργεί μια σειρά από προβλήματα και στρεβλώσεις. Με τον τρόπο που γίνεται σήμερα ο υπολογισμός του Τέλους ΑΠΕ, στην ουσία ευνοούνται οι προμηθευτές ενέργειας (πρωτίστως δηλαδή η ΔΕΗ) και επιβαρύνεται αναίτια ο καταναλωτής», καταλήγει η μελέτη του ΣΕΦ.

60

(φόρου) μεταβίβασης αδειών ΑΠΕ, το σύνολο των εσόδων του οποίου θα εισφέρεται στις ΑΠΕ.

Σταθερές πηγέςΕξάλλου, η ΡΑΕ για το διάστημα 2013 μέχρι και το 2020 προτείνει τη δημιουργία σταθερών πηγών χρηματοδότησης του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ με το 50% των συνολικών εσόδων από τη δημοπράτηση των εθνικών δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Θεωρεί επίσης πως με τη θέσπιση «τέλους δικαιωμάτων εξόρυξης/χρήσης λιγνίτη» και μέσα από μια διαδικασία προσδιορισμού του στη χονδρεμπορική αγορά ρεύματος,

θα καλύπτεται εν μέρει το Τέλος ΑΠΕ, το οποίο πια δεν θα χρειάζεται να αυξάνεται αλλά να μειώνεται.Επιπλέον, προτείνει την αλλαγή του μοντέλου της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στα μέσα του 2013 προκειμένου να μην υφίσταται επί της ουσίας το Τέλος ΑΠΕ.

Πρόταση ΕΣΗΑΠΕOι στρεβλώσεις στη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και, συγκεκριμένα, ο υπολογισμός της Oριακής Τιμής Συστήματος (OΤΣ) στη χονδρική αγορά είναι οι λόγοι κατά τους οποίους το Τέλος ΑΠΕ είναι «φουσκωμένο». Αυτό έχει υποστηρίξει ο Ελληνικός

Θετικοί οι Έλληνες στην αύξηση του Τέλους ΑΠΕΤην εξάπλωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εμφανίζεται να υποστηρίζει ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων, που δηλώνει πρόθυμο να συνεισφέρει οικονομικά για τον σκοπό αυτόν σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα που εκπόνησε το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικού & Eνεργειακού Σχεδιασμού Κτηρίων & Oικισμών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Παναγιώτη Κοσμόπουλο.Ειδικότερα, ένα ποσοστό της τάξης του

67,88% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι, παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία που βιώνει η χώρα, είναι πρόθυμο να προσφέρει χρήματα, ανάλογα με την οικονομική του κατάσταση, προκειμένου να αυξηθούν τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ένα ποσοστό 57,4% θα ήθελε να δει την ευρεία εφαρμογή των ΑΠΕ για ένα καθαρότερο περιβάλλον, για τη βελτίωση της εθνικής οικονομίας (46,14%), για την επίτευξη ενεργειακής ανεξαρτησίας (35,98%), αλλά και για την ενίσχυση της οικιακής οικονομίας (35,21%).

Η ΡΑΕ για το διάστημα 2013 μέχρι και το 2020 προτείνει τη δημιουργία σταθερών πηγών χρηματοδότησης του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ με το 50% των συνολικών εσόδων από τη δημοπράτηση των εθνικών δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Θεωρεί επίσης πως με τη θέσπιση «τέλους δικαιωμάτων εξόρυξης/χρήσης λιγνίτη» και μέσα από μια διαδικασία προσδιορισμού του στη χονδρεμπορική αγορά ρεύματος, θα καλύπτεται εν μέρει το Τέλος ΑΠΕ, το οποίο πια δεν θα χρειάζεται να αυξάνεται αλλά να μειώνεται.Επιπλέον, προτείνει την αλλαγή του μοντέλου της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στα μέσα του 2013 προκειμένου να μην υφίσταται επί της ουσίας το Τέλος ΑΠΕ

Την πλέον συμφέρουσα λύση για το Τέλος ΑΠΕ επιχειρεί να δώσει ο υπουργός ΠΕΚΑ κ. Γ. Παπακωνσταντίνου με τον γενικό γραμματέα κ. Μαθιουδάκη και τους ενδιαφερόμενους φορείς ΡΑΕ, ΔΕΣΜΗΕ, ΚΑΠΕ, ΕΣΗΑΠΕ, ΣΕΦ, ΕΛΕΤΑΕΝ, ΕΒΙΚΕΝ και Greenpeace. O υπουργός υποσχέθηκε ότι δεν θα ισχύσουν αναδρομικά οι αποφάσεις της κυβέρνησης για αναπροσαρμογή των εγγυημένων τιμών αγοράς της πράσινης ενέργειας.

61

Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ), ο οποίος παρουσίασε πρόσφατα τα αποτελέσματα μελέτης του ΕΜΠ και του ΙOΒΕ, που έχουν αποδείξει ότι με την αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης των ΑΠΕ ο καταναλωτής δεν θα επιβαρύνεται. Με το ισχύον σύστημα, λέει ο ΕΣΗΑΠΕ, δεν επιδοτείται η πράσινη ανάπτυξη, αλλά μεγάλες μονάδες συμπαραγωγής καθώς και η ΔΕΗ.

Πρόταση ΣΠΕΦΤη θωράκιση του Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ΑΕ (ΛΑΓΗΕ ΑΕ) ώστε να αποτελέσει ένα υγιές ταμείο μετά την ανάληψη από το ίδιο των υποχρεώσεων των πληρωμών από τον μέχρι τώρα διαχειριστή (ΔΕΣΜΗΕ ΑΕ)προτείνει προς το ΥΠΕΚΑ ο Σύνδεσμος Παραγώγων Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ). Επίσης, ο ΣΠΕΦ ζητεί να έχουν οι επενδύσεις σε ΑΠΕ ένα αξιοπρεπές ποσοστό απόδοσης ιδίων κεφαλαίων, προκειμένου να αποτελέσουν πόλο έλξης εγχώριων και ξένων επενδύσεων, παράμετρος που αφορά ουσιαστικά το ύψος της εγγυημένης τιμής πώλησης της κιλοβατώρας.

Greenpeace: Σε κίνδυνο οι ΑΠΕΓια αναίτια επιβάρυνση των καταναλωτών ηλεκτρικού ρεύματος από τον σημερινό τρόπο υπολογισμού του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ κάνει λόγο η Greenpeace τονίζοντας, παράλληλα, ότι με αυτόν τον τρόπο τίθεται σε κίνδυνο η

ίδια η ανάπτυξη των ΑΠΕ.Η Greenpeace θεωρεί ότι θα πρέπει να γίνουν τα παρακάτω απαραίτητα βήματα:1. Αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού της Oριακής Τιμής του Συστήματος (OΤΣ), ώστε να αντανακλά το πραγματικό κόστος παραγωγής της ενέργειας και να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το κόστος της αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών και το κόστος εξόρυξης του λιγνίτη.2. Ριζική αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ, ώστε να αντανακλά τα πραγματικά κόστη της ηλεκτροπαραγωγής ή ακόμη και κατάργησή του ως ξεχωριστής επιπλέον χρέωσης. Στη δεύτερη περίπτωση τα αναγκαία για την ανάπτυξη των ΑΠΕ κόστη θα μπορούσαν να ενσωματωθούν στο κόστος των προμηθευτών, όπως δηλαδή γίνεται με όλα τα άλλα κόστη.3. Να υπάρξουν λογικές αναπροσαρμογές στις πράσινες επιδοτήσεις, όπως είναι για παράδειγμα οι εγγυημένες τιμές για τους νέους επενδυτές στα φωτοβολταϊκά ή ο αναπτυξιακός νόμος για τις υπόλοιπες τεχνολογίες ΑΠΕ.

62

16ΠΡΩΤΗ Η M. ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΣΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΑΙOΛΙΚΩΝΣημαντική αύξηση κατά 4,5% παρουσιάζουν οι παράκτιες εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) το πρώτο εξάμηνο του 2011, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας (EWEA). Στην πρώτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης σε εγκατάσταση παράκτιων αιολικών παραμένει σταθερά η Μεγάλη Βρετανία, η οποία έχει κατασκευάσει τα περισσότερα αιολικά πάρκα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο το πρώτο εξάμηνο του 2011, ενώ έχει εγκαταστήσει το σύνολο σχεδόν των ανεμογεννητριών στα ευρωπαϊκά νερά.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειαςΤου Χρήστου Παπαχρήστου

Το μέγεθος των εγκατεστημένων παράκτιων ανεμογεννητριών στην Ευρώπη μέχρι τα μέσα του 2011 υπολογίζεται κατά μέσο όρο σε 3,4 MW, όταν κατά τη διάρκεια του πρώτου εξάμηνου του 2010 ο καταγεγραμμένος μέσος όρος ήταν 2,9 MW. Στην Ευρώπη, στις 30 Ιουνίου 2001 υπήρχαν 1.247 παράκτιες ανεμογεννήτριες πλήρως συνδεδεμένες με το ηλεκτρικό δίκτυο, σε 49 αιολικά πάρκα που είναι εξαπλωμένα σε 9 χώρες.Συνολικά 101 νέες παράκτιες ανεμογεννήτριες με μια συνολική εγκατεστημένη ισχύ 348 MW συνδέθηκαν με τα ηλεκτρικά δίκτυα στη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Νορβηγία κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών του 2011. Στην Ευρώπη έντεκα παράκτια αιολικά πάρκα αξίας περίπου 8,5 δισ. ευρώ και με μια συνολική εγκατεστημένη ισχύ 2.844 MW βρίσκονται αυτήν την περίοδο υπό κατασκευή στα ευρωπαϊκά νερά.

Βρετανία, Γερμανία, ΝορβηγίαΑπό τις 108 παράκτιες ανεμογεννήτριες που εγκαταστάθηκαν γύρω από τις ακτές της Ευρώπης από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούνιο, οι 101 εγκαταστάθηκαν γύρω από τη Βρετανία, μόνον έξι στη Γερμανία και μία στη Νορβηγία. Αν και μόλις επτά

ανεμογεννήτριες εγκαταστάθηκαν τους πρώτους έξι μήνες του 2010, σε σχέση με την ίδια περίοδο αυτό το έτος, έτειναν να είναι μεγαλύτερες και ισχυρότερες, με αποτέλεσμα η ποσότητα της παραγωγικής ικανότητας της εγκατεστημένης ισχύος να είναι μεγαλύτερη φέτος.Στη Βρετανία 68 στρόβιλοι συνδέθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έναντι των 32 που έμειναν εκτός. Η πλειονότητα αυτών εγκαταστάθηκαν πριν από την αρχή αυτού του έτους, οι οποίοι συνδέθηκαν με το γερμανικό πλέγμα κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου. Εξαιτίας της διαφοράς μεταξύ του αριθμού ανεμογεννητριών που εγκαταστάθηκαν και του αριθμού αυτών που συνδέθηκαν, η Βρετανία παρουσίασε λιγότερη πρόοδο σε σχέση με αυτήν που έπρεπε να έχει σε ό,τι αφορά την προσθήκη νέας παραγωγικής ισχύος στο ηλεκτρικό δίκτυο.Έτσι, στη Βρετανία προστέθηκαν 245 MW μέχρι τώρα έναντι 103 MW στη Γερμανία, εξαιτίας του αριθμού των προηγουμένων μη εγκατεστημένων ανεμογεννητριών που, πλέον, συνδέθηκαν με το δίκτυο. Αλλά οι φιλοδοξίες της Βρετανίας είναι ακόμη μεγαλύτερες, δεδομένου ότι οι ανεμογεννήτριες που σχεδιάζεται να εγκατασταθούν αντιπροσωπεύουν

63μόνον ένα μέρος του αριθμού αυτών που προγραμματίζονται για τα αιολικά πάρκα που έχουν ξεκινήσει ήδη, ενώ τα σχέδια των Βρετανών ξεπερνούν κατά πολύ εκείνα των άλλων χωρών. Η μία και μοναδική παράκτια ανεμογεννήτρια που εγκαταστάθηκε στη Νορβηγία ήταν ένα πρότυπο μοντέλο μιας επιπλέουσας, η οποία εάν αποδειχθεί επιτυχής θα μπορούσε να επιτρέψει στις ανεμογεννήτριες να τοποθετούνται σε βαθύτερα νερά απ’ ό,τι είναι εφικτό αυτή τη στιγμή, καθώς και να περιστρέφονται γύρω από τον εαυτό τους, ανοίγοντας νέα πεδία στην αιολική ενέργεια.

Παραγωγή Τα υπό υλοποίηση αιολικά πάρκα στη Βρετανία φέτος εκτιμάται ότι θα παράγουν ισχύ 2.240 MW. Σε αντίθεση, όταν τα γερμανικά αιολικά πάρκα ολοκληρωθούν, η εγκατεστημένη ισχύς τους θα φτάνει μόνο το ένα πέμπτο του προαναφερόμενου μεγέθους και, συγκεκριμένα, τα 450 MW. Αυτοί οι αριθμοί, επίσης, δεν περιλαμβάνουν τα αιολικά πάρκα που προγραμματίζονται, αλλά δεν έχει ακόμα ξεκινήσει η κατασκευή τους, από τα οποία τα περισσότερα είναι στη Βρετανία.

Τα πλεονεκτήματα των παράκτιων Τα παράκτια αιολικά πάρκα έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα παραδοσιακά: οι στρόβιλοι των ανεμογεννητριών μπορούν να είναι μεγαλύτεροι, ενώ οι ταχύτητες του ανέμου τείνουν να είναι υψηλότερες, με αποτέλεσμα η ενέργεια να μπορεί να παραχθεί αποτελεσματικότερα. Από την άλλη, σε πολλές χώρες τα καλύτερα χερσαία σημεία για την τοποθέτηση ανεμογεννητριών έχουν καταληφθεί ήδη, ενώ σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν αντιδράσεις για τη δημιουργία νέων αιολικών πάρκων.Εντούτοις, υπάρχουν ακόμη χρονικές καθυστερήσεις μεταξύ της περιόδου

εγκατάστασης των παράκτιων ανεμογεννητριών και της σύνδεσής τους στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών του 2011 μόνο τα δύο τρίτα του συνολικού αριθμού των ανεμογεννητριών που εγκαταστάθηκαν στη Βρετανία συνδέθηκε στην πραγματικότητα με το ηλεκτρικό δίκτυο.

Η δυναμική των επενδύσεων Η αιολική ενέργεια είναι αυτήν την περίοδο ένας από τους σημαντικότερους τομείς του κατασκευαστικού κλάδου στην Ευρώπη, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του υπολοίπου της κατασκευαστικής βιομηχανίας υπέφερε άσχημα κατά τη διάρκεια της ύφεσης.«O τραπεζικός δανεισμός για παράκτια αιολικά πάρκα αυξάνεται σταθερά», τονίζει ο Κρίστιαν Κιάερ, Διευθύνων Σύμβουλος της EWEA, ο οποίος προειδοποίησε για τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ακόμη ο κλάδος: «Ενώ βλέπουμε διάφορες θετικές τάσεις για τον ευρωπαϊκό κλάδο της παράκτιας αιολικής

ενέργειας, δεν έχουμε ξεπεράσει ακόμη τα προβλήματα», είπε.O επικεφαλής της ΕWEA τόνισε ότι οι περισσότερες τράπεζες ενδιαφέρονται σήμερα να χρηματοδοτήσουν παράκτια αιολικά πάρκα -πάνω από 20 ήδη- και υπογράμμισε ότι ήταν θετικό ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων συνεχίζει να χορηγεί κονδύλια, όπως και ότι η βρετανική κυβέρνηση θέτει ως προτεραιότητα τον τομέα της παράκτιας αιολικής ενέργειας.Συνολικά:• 101 νέες παράκτιες ανεμογεννήτριες με μια συνολική εγκατεστημένη ισχύ 348 MW, συνδέθηκαν με τα ηλεκτρικά δίκτυα στη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Νορβηγία κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών του 2011. • 11 παράκτια αιολικά πάρκα, αξίας περίπου 8,5 δισ. ευρώ, και με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 2.844 MW βρίσκονται αυτήν την περίοδο υπό κατασκευή στα ευρωπαϊκά νερά. • Σε 3,4 MW υπολογίζεται το μέγεθος των εγκατεστημένων παράκτιων ανεμογεννητριών κατά μέσο όρο, όταν κατά τη διάρκεια του πρώτου εξάμηνου του 2010 ο καταγεγραμμένος μέσος όρος ήταν 2,9 MW. • 1.247 παράκτιες ανεμογεννήτριες, πλήρως συνδεδεμένες με το ηλεκτρικό δίκτυο, σε 49 αιολικά πάρκα που είναι εξαπλωμένα σε εννιά χώρες υπήρχαν στην Ευρώπη. • 68 στρόβιλοι συνδέθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου στη Βρετανία έναντι των 32 που έμειναν εκτός. • 2.240 MW παραγόμενης εγκατεστημένης ισχύος θα είναι σε θέση να παρέχουν τα αιολικά πάρκα που έχουν ξεκινήσει να κατασκευάζονται στη Βρετανία αυτό το έτος μαζί με αυτά που θα προστεθούν όταν ολοκληρωθούν.

Συνολικά 101 νέες παράκτιες ανεμογεννήτριες με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 348 MW συνδέθηκαν με τα ηλεκτρικά δίκτυα στη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Νορβηγία κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών του 2011. Στα ευρωπαϊκά νερά αυτήν την περίοδο βρίσκονται υπό κατασκευή έντεκα παράκτια αιολικά πάρκα αξίας περίπου 8,5 δισ. ευρώ και ισχύoς 2.844 MW

64

17ΤΕΛOΣ ΣΤΗ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗΤΗΣ ΑΓOΡΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔΙΝΕΙ ΤΩΡΑ Η ΚOΜΙΣΙOΝΝέους αυστηρότερους κανόνες για το χονδρεμπόριο ενέργειας εξέδωσε η Κομισιόν, με βασικό στόχο να αποτραπούν η εκμετάλλευση εμπιστευτικών πληροφοριών και άλλες πρακτικές κατάχρησης αγοράς, οι οποίες στρεβλώνουν τις ενεργειακές τιμές χονδρικής. Η νέα νομοθεσία θα τεθεί σε ισχύ μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.

Ενεργειακή πολιτική

65O νέος κανονισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφορά αρκετές εκατοντάδες εταιρείες που συμμετέχουν στο χονδρεμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην Ευρώπη, οι συναλλαγές των οποίων φτάνουν καθημερινά μέχρι και τις 10.000.Oι συναλλαγές αυτές θα ελέγχονται για πρώτη φορά, σε επίπεδο ΕΕ, για τη διαπίστωση περιπτώσεων κατάχρησης, ενώ οι εθνικές αρχές των κρατών-μελών θα θεσπίσουν κυρώσεις που θα βοηθήσουν να δοθεί τέλος και να αποτρέπονται χειραγωγήσεις της αγοράς.

Eπίτροπος Ενέργειας Γκ. Έτινγκερ«Σήμερα είναι ένα σημαντικό ορόσημο στην ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς. Oι νέοι κανόνες για τις συναλλαγές θα συμβάλουν στη διαμόρφωση δίκαιων ενεργειακών τιμών. Επιπλέον, με τη βελτίωση της διαφάνειας και της ακεραιότητάς της συντελούμε ώστε οι παράγοντες της αγοράς να έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Έτσι θα ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και θα υπάρξει βεβαιότητα ότι οι καταναλωτές θα επιτυγχάνουν πάντοτε τους πλέον συμφέροντες όρους», δήλωσε ο αρμόδιος για θέματα Ενέργειας επίτροπος Γκίντερ Έτινγκερ.

Τιμές αγοράς Στον ενεργειακό τομέα, περισσότερο απ’ ό,τι σε άλλους τομείς, οι τιμές της αγοράς είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στη διαθεσιμότητα της δυναμικότητας παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας. Αυτό οφείλεται στο ότι δεν είναι δυνατή η αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας σε βιομηχανική κλίμακα. Για τον λόγο αυτόν είναι εύκολο να επηρεαστούν οι τιμές με τη διάδοση εσφαλμένων εντυπώσεων όσον αφορά τη διαθέσιμη δυναμικότητα ή με πραγματική μείωση της τρέχουσας

παραγωγής. Επιπλέον, ο χαρακτήρας των ενεργειακών αγορών χονδρικής της Ευρώπης είναι όλο και περισσότερο διασυνοριακός. Oι τιμές καθορίζονται με την αλληλεπίδραση προσφοράς και ζήτησης ανεξαρτήτως εθνικών συνόρων. Εξάλλου, οι συναλλαγές πραγματοποιούνται συχνά εκτός της χώρας την οποία αφορά το αντικείμενο των συναλλαγών.

Σύστημα εντοπισμού καταχρήσεωνΌλα αυτά τα στοιχεία, τονίζει η Επιτροπή, ευνοούν καταχρηστικές πρακτικές στην αγορά και πέραν των εθνικών συνόρων. O κανονισμός που εκδόθηκε τον Oκτώβριο έχει ως στόχο να θέσει τέλος στην κατάσταση αυτήν και θα εφαρμόζεται στις πάσης φύσεως συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην αγορά χονδρικής στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των συμβολαίων για τη μεταφορά αυτών των αγαθών προς τους πελάτες. O κανονισμός προβλέπει επίσης σύστημα εντοπισμού πρακτικών κατάχρησης και προβλέπει κυρώσεις σε περίπτωση καταστρατήγησης των διατάξεων.

Oι ρυθμίσειςΕιδικότερα, σύμφωνα με τον νέο κανονισμό:- Απαγορεύεται η εκμετάλλευση εμπιστευτικών πληροφοριών κατά τις αγοραπωλησίες σε ενεργειακές αγορές χονδρικής. Αποκλειστικές πληροφορίες καθώς και πληροφορίες που μπορεί να επηρεάσουν τις τιμές θα πρέπει να γνωστοποιούνται πριν πραγματοποιηθούν οι συναλλαγές.- Καθίστανται παράνομες οι χειραγωγούμενες συναλλαγές ή η διάδοση ανακριβών πληροφοριών με τις οποίες παρέχονται ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις σχετικά με την προσφορά, τη ζήτηση ή τις τιμές.- Υποχρεούνται οι διαπραγματευτές

ενέργειας να αναφέρουν τις συναλλαγές τους στον Oργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας (ACER), είτε απευθείας είτε μέσω τρίτων (π.χ. μεσίτης ή σύστημα αναφοράς συναλλαγών). Στα στοιχεία που πρέπει να αναφέρονται περιλαμβάνονται η τιμή, η ποσότητα, η ημερομηνία και η ώρα της συναλλαγής, το όνομα του πωλητή και του αγοραστή και του δικαιούχου. Η συγκεκριμένη υποχρέωση θα αρχίσει να ισχύει με εκτελεστικό κανονισμό, ο οποίος θα καταρτιστεί τους επόμενους μήνες και θα διευκρινίζει τις ακριβείς λεπτομέρειες των δεδομένων που θα πρέπει να υποβάλλονται.- Ανατίθεται στον Oργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας (ACER) η αρμοδιότητα για την ανεξάρτητη παρακολούθηση όλων των συναλλαγών και τον έλεγχο τήρησης των διατάξεων. Με βάση τα δεδομένα που θα λαμβάνει, ο ACER θα είναι σε θέση να διενεργεί τη δική του ανάλυση. Σε περίπτωση που η αρχική αξιολόγησή του επιβεβαιώνει τυχόν υπόνοιες για κατάχρηση της αγοράς, θα ζητεί από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές να ερευνήσουν την υπόθεση επιτόπου. Εξάλλου, ο ACER θα συντονίζει τις έρευνες σε περίπτωση διασυνοριακής χειραγώγησης. Εφόσον οι ρυθμιστικές αρχές διαπιστώνουν παραβίαση των διατάξεων, θα εφαρμόζουν κατάλληλες κυρώσεις, οι οποίες θα πρέπει να είναι ανάλογες της ζημίας που προκλήθηκε στους καταναλωτές.

66

18ΤΑ ΔΕΚΑ ΚOΡΥΦΑΙΑΠΡΑΣΙΝΑ GADGETSΓΙΑ ΤO ΕΤOΣ 2011Υπάρχουν ηλεκτρονικές συσκευές που προστατεύουν με τον τρόπο τους το περιβάλλον και την ενέργεια; Και όμως ναι. Ακολουθεί η λίστα με τις δέκα καλύτερες προτάσεις gadgets για το 2011, που κατάφεραν να ξεχωρίσουν τόσο για τον οικολογικό τους χαρακτήρα όσο και για την πρακτική χρησιμότητά τους.

Πράσινη τεχνολογία

Τι νόημα έχει άραγε να έχεις ένα gadget, δηλαδή μια ηλεκτρονική (συνήθως) συσκευή που να σε βοηθάει μεν σε κάποιες βασικές καθημερινές σου ανάγκες, αλλά να μη διαθέτει και τον απαιτούμενο πράσινο, οικολογικό χαρακτήρα της εποχής μας; Θα εκπλαγείτε με τα προϊόντα που ακολουθούν και χαρακτηρίζονται τόσο για την ευαισθησία τους απέναντι στο περιβάλλον, όσο και για την τεχνολογική τους υπεροχή. Δέκα gadgets λοιπόν που μας λύνουν τα χέρια και προστατεύουν με τον τρόπο τους το περιβάλλον και την ενέργεια.

10. Το ρολόι που φορτίζεται με το νερόΑυτό το ρολόι διαφέρει από όλα τα άλλα, και αυτό γιατί δεν χρειάζεται μπαταρίες ή άλλες ηλεκτρονικές συσκευές για να τροφοδοτηθεί με ενέργεια. Το μόνο που χρειάζεται είναι καθαρό νερό! Το Bedol Water Clock, όπως ονομάζεται, τίθεται σε λειτουργία απλώς γεμίζοντάς το με νερό. Πώς λειτουργεί; Μέσα στο ρολόι υπάρχει ένας ηλεκτρολυτικός μηχανισμός μαζί με έναν συνδυασμό μετάλλων, όπως ο χαλκός. Το νερό αλληλεπιδρά με αυτά τα μέταλλα και παράγει ηλεκτρισμό. Τόσο απλά, τόσο έξυπνα!

9. Πολύπριζο που εξοικονομεί ενέργειαΜήπως έχετε iPhone ή iPad; Αυτό

το ωραίο gadget σάς επιτρέπει να ελέγχετε τις συσκευές που έχετε στο σπίτι σας μέσω της αγαπημένης Apple συσκευής σας. Το UFO Power Center δεν είναι τίποτε άλλο από ένα συνηθισμένο πολύπριζο, που εξωτερικά μοιάζει με ιπτάμενο δίσκο, αλλά μπορεί να συνδεθεί με κάθε δίκτυο Wi-Fi και να λειτουργήσει ως διακόπτης των συσκευών σας. Το συνδέετε λοιπόν στο ασύρματο δίκτυό σας και μέσω του iPhone ενεργοποιείτε ή απενεργοποιείτε συσκευές. Επίσης, μετράει και την ενέργεια που καταναλώνετε.

8. Oικολογική προστασία για τα ρούχα σαςΕάν έχετε μια ντουλάπα με ακριβά ρούχα, τότε είναι πολύ πιθανόν να χρησιμοποιείτε υλικά από κέδρο για να κρατάτε μακριά από τα ρούχα σας τα ανεπιθύμητα έντομα που «μασουλάνε» τα ακριβά κουστούμια σας. Τα προϊόντα της εταιρείας Creative Organization’s Sustainable Cedar Products μπορεί να μην είναι ακριβώς το gadget που έχουμε στο μυαλό μας με τα καλώδια και τις συνδέσεις, αλλά είναι πρωτότυπα και οικολογικά. Η σειρά αυτών των προϊόντων αποτελείται από ντουλάπες και κρεμάστρες που είναι κατασκευασμένα αποκλειστικά από κέδρο, που τα κάνει φιλικά προς το περιβάλλον και εχθρικά στα ανεπιθύμητα ζωύφια.

677. Νέες επαναφορτιζόμενες μπαταρίεςΑυτές οι πολύ όμορφες επαναφορτιζόμενες μπαταρίες δεν χρειάζονται κάποια βάση για να γεμίσουν με ενέργεια. Απλά αναποδογυρίστε την κορυφή της μπαταρίας και συνδέστε τη σε μια θύρα USB του προσωπικού σας υπολογιστή. Λίγα μόνο λεπτά φόρτισης θα εξασφαλίσουν ώρες ολόκληρες κάλυψης των ενεργειακών αναγκών των φορητών συσκευών σας. Το καλύτερο από όλα είναι ότι οι USB Cell μπαταρίες μπορούν να επαναφορτιστούν με αυτόν τον τρόπο πάρα πολλές φορές, χαρακτηριστικό που θα επηρεάσει προς τα κάτω την τιμή τους όταν αρχίσουν να κυκλοφορούν.

6. Ό,τι χρειάζονται οι εκδρομείςΤο Eton Rapton Adventure Tool παίρνει ενέργεια από τον ήλιο, αφού διαθέτει μια φωτοβολταϊκή επιφάνεια, υψόμετρο, βαρόμετρο, δέκτη ραδιοφώνου με προεπιλογές, ψηφιακό ξυπνητήρι, ειδοποιήσεις καιρού, καθώς και φακό με λάμπα LED. Επίσης, μπορεί να λειτουργήσει ως μεγάφωνο, αλλά και ως βάση φόρτισης των φορητών σας συσκευών με την τεχνολογία USB, αλλά και να... ανοίξει μπουκάλια, αφού διαθέτει και ανοιχτήρι.

5. Για οικολογικό γκολφΑφιερωμένο στους μανιώδεις

παίκτες του γκολφ. Η τσάντα Wilson Staff Eco-Barry Bag χρησιμοποιείται για τη μεταφορά των απαραίτητων αξεσουάρ για το παιχνίδι, αλλά είναι κατασκευασμένη από ανακυκλώσιμα υλικά. Επειδή λοιπόν είναι κατασκευασμένη από ανακυκλώσιμα υλικά είναι πιο φιλική προς το περιβάλλον από τις τσάντες από πολυεστέρα, ζυγίζει μόνον ενάμισι κιλό και συνοδεύεται από όλα τα απαραίτητα αξεσουάρ για να αρχίσετε το παιχνίδι.

4. Φορτίστε το laptop εν κινήσειΑυτή η βαλίτσα, Voltaic Generator Solar Powered Laptop Charger, χάρη στο φωτοβολταϊκό πάνελ των 15 W που διαθέτει, μπορεί να φορτίσει επαρκώς το laptop σας ενώ κινείστε. Για παράδειγμα, μια ώρα φόρτισης μπορεί να εξασφαλίσει γύρω στα 45 λεπτά λειτουργίας ενός φορητού υπολογιστή ή να γεμίσει μέχρι τέλους τις μπαταρίες ενός κινητού τηλεφώνου. Τέλος, η βαλίτσα είναι κατασκευασμένη από ανακυκλώσιμα υλικά, είναι ελαφριά, αδιάβροχη και ανθεκτική στις UV ακτίνες του ήλιου.

3. Ένα εναλλακτικό smartphoneΤο smartphone Replenish έρχεται από τη Samsung, για να αποτελέσει μια άλλη πρόταση στην αγορά της κινητής τηλεφωνίας και των «έξυπνων»

συσκευών. Διαθέτει λειτουργικό σύστημα Android 2.2, Wi-Fi, GPS, μνήμη 32 GB και κάμερα 2 Mp. Από οικολογικής άποψης όμως, δεν επιβαρύνεται με υλικά όπως οι φθαλικές ενώσεις, το βηρύλλιο ή το PVC.

2. iPad 2: Είναι οικολογικόΔεν το περιμένατε; Η «ταμπλέτα» της Apple είναι οικολογική, γιατί εξοπλίζεται με τζάμι χωρίς αρσενικό, οθόνη χωρίς υδράργυρο και άλλα επιβαρυντικά για τον άνθρωπο και το περιβάλλον στοιχεία, όπως το PVC ή το BFR. Μάλιστα αποτελείται από ανακυκλώσιμο αλουμίνιο και μπαταρία μεγάλης διάρκειας για να μπορούν οι χρήστες του να «σερφάρουν», να ακούν μουσική και να παρακολουθούν βίντεο έως 10 ώρες.

1. Η πιο πράσινη τηλεόρασηΧαρακτηρίστηκε ως η πιο πράσινη τηλεόραση της Ευρώπης, αφού η 42 ιντσών Econova της Philips καταναλώνει μόνο 46 W, χάρη στη χαμηλής ισχύος οθόνη LED, που διατηρεί όμως τα επίπεδα ποιότητας της εικόνας πολύ υψηλά. Βασικό ρόλο διαδραματίζει και ο διακόπτης που ενσωματώνει, ο οποίος όταν η τηλεόραση είναι απενεργοποιημένη μειώνει αισθητά τη χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας.

Πηγή: energydigital

10 9 5

4 3 2

7

68

19ΔΕΚΑ ΥΒΡΙΔΙΚΑΚΑΙ ΠOΛΥΤΕΛΗΑΥΤOΚΙΝΗΤΑΑναζητήσαμε και βρήκαμε δέκα αυτοκίνητα που συνδυάζουν κομψό σχεδιασμό και απόδοση φιλική προς το περιβάλλον. Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι από τη λίστα μας δεν απουσιάζουν τα μεγάλα ονόματα, όπως Porsche, Lexus και Mercedes…

Πράσινα αυτοκίνητα

Oι καιροί είναι δύσκολοι από οικονομική άποψη, οπότε ακόμη και αν επιλέξετε να αποκτήσετε κάποιο όχημα, προς το συμφέρον σας θα είναι να θέσετε κάποια κριτήρια, όπως είναι η κατανάλωση καυσίμου, οι εκπομπές ρύπων, αλλά και η ομορφιά. Έτσι, και δεν θα χρειαστεί να ξοδέψετε χρήματα σε ένα αυτοκίνητο που θα σας κοστίζει πολλά για να το συντηρείτε, αλλά και όμορφο θα είναι, αφού πλέον στην πράσινη αυτοκίνηση συμμετέχουν σπουδαία εταιρικά ονόματα με ιστορία.

69

10. Lincoln MKZ HybridΗ λίστα μας ξεκινά με τη Lincoln MKZ Hybrid, που είναι το πιο φτηνό υβριδικό της αγοράς, κατά την άποψή μας. Παραδόξως, άνθρωποι της αγοράς εκτιμούν πως το εσωτερικό της Lincoln είναι πολύ καλύτερο από άλλα ονόματα, όπως η Lexus. Είναι δεδομένο εξάλλου ότι μια βόλτα με αυτήν τη Lincoln είναι σκέτη απόλαυση. Από οικολογική άποψη, το όχημα είναι κατασκευασμένο κατά 85% από ανακυκλώσιμα υλικά.Ενδεικτική τιμή: 34.645 δολ.

9. Infinity M HybridΗ Infinity M Hybrid συνδυάζοντας έναν ηλεκτροκινητήρα 50 kW με έναν κινητήρα 3,5 λίτρων V6 προσφέρει βελτιωμένη απόδοση και φειδωλή χρήση καυσίμων. Τόσο η ισχύς του όσο και η πολυτελής εμφάνισή του εξοπλίζουν αυτό το sedan με 360 ίππους, εκτός των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων που κάνουν το εσωτερικό του αμαξιού ίδιο αν όχι καλύτερο από τους συμβατικούς προκατόχους του. Επιπλέον, το σύστημα τροχοπέδησής του συμβάλλει στην επαναφόρτιση της μπαταρίας του.Ενδ. τιμή: 53.700 δολ.

8. Lexus GS HybridΤο αυτοκίνητο στην όγδοη θέση είναι από τα πιο αποδοτικά στην κατηγορία του, και αυτό γιατί διαθέτει V8 δύναμη και κάνει καλύτερη οικονομία καυσίμου. Με αυτό το μοντέλο η Lexus κάνει την πρώτη ολοκληρωμένη προσπάθειά της να παρουσιάσει ένα υβριδικό που θα συνδυάζει ιπποδύναμη και συμφέρουσα κατανάλωση καυσίμων.Ενδ. τιμή: 58.950 δολ.

7. Cadillac Escalade HybridΗ Cadillac Escalade είναι γνωστή γιατί συνήθως οι αμερικανοί μουσικοί της ραπ την προτιμούν για την εξωτερική της εμφάνιση. Υπάρχει όμως και ένα άλλο αυτοκίνητο που είναι το ίδιο όμορφο, αλλά και πιο αποδοτικό χάρη στην υβριδική του τεχνολογία. Αυτό το SUV με τον συνδυασμό ηλεκτροκινητήρων και συμβατικών κινητήρων, αλλά και τεχνολογιών όπως η Ενεργή Διαχείριση Καυσίμου, και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής έχει και καλύτερη κατανάλωση. Ίσως είναι το μόνο υβριδικό που προσφέρει τόσο μικρή κατανάλωση καυσίμου.Ενδ. τιμή: 74.135 δολ.

70

6. BMW 7-Series HybridΘέλετε ένα γρήγορο αυτοκίνητο; Δείτε αυτήν την BMW, η οποία και αναβαθμισμένο κιβώτιο ταχυτήτων έχει, αλλά και ένα υβριδικό σύστημα που αποτελείται από έναν twin-turbo V8 κινητήρα και ένα μικρό ηλεκτρικό μοτέρ. Το αγαπήσαμε γιατί είναι BMW, παρά την υψηλή τιμή του...Ενδ. τιμή: 97.000 δολ.

5. Mercedes-Benz ML450 HybridΑυτή η Mercedes είναι το μοναδικό μεσαίου μεγέθους SUV της λίστας μας, στο οποίο ο κινητήρας V6 των 270 ίππων και οι δύο ηλεκτροκινητήρες του εγγυώνται μια 46% πιο αποδοτική κατανάλωση καυσίμων. Το ML450 Hybrid είναι το πρώτο ευρωπαϊκό υβριδικό που πωλήθηκε στις ΗΠΑ με μεγάλη επιτυχία.Ενδ. τιμή: 55.000 δολ.

4. Audi A8 HybridΕίναι στην τέταρτη θέση και όχι άδικα, αφού η κατανάλωση καυσίμου του A8 Hybrid το κατατάσσει στην πρώτη θέση στα υβριδικά μοντέλα της κατασκευάστριας εταιρείας. Τροφοδοτείται από έναν 2 λίτρων υπερτροφοδοτούμενο τετρακύλινδρο κινητήρα, αλλά και έναν ηλεκτροκινητήρα, που το κάνουν τόσο ισχυρό, ώστε μπορεί να ταξιδέψει με 100 χλμ./ώρα κάνοντας χρήση μόνο της ηλεκτρικής ενέργειας. Θα κυκλοφορήσει το 2012.Ενδ. τιμή: άγνωστη προς το παρόν

71

3. Porsche Panamera S HybridΤο Porsche Panamera S Hybrid είναι ένα τετράθυρο sedan με βενζινοκινητήρα V6 σε συνδυασμό με ένα μοτέρ 47 ίππων. Χάρη στο σύστημα ταχυτήτων του, το S Hybrid είναι και σπορ με την υπογραφή του Boxster της Porsche, αλλά και τετράθυρο.Ενδ. τιμή: 95.975 δολ.

2. Fisker Karma Plug-In HybridΤο Fisker Karma είναι ένα plug-in υβριδικό με ένα ζευγάρι ηλεκτροκινητήρων 403 ίππων. Το μοτέρ τροφοδοτείται από μια μπαταρία 22 kW ιόντων λιθίου, ενώ στην οροφή υπάρχει και ένα ηλιακό πάνελ, που βοηθά στη φόρτιση.Ενδ. τιμή: 95.900 δολ.

1. Porshce 918 Spyder HybridΗ Porsche μόλις πριν από λίγο καιρό ξεκίνησε να δέχεται παραγγελίες για το 918 Spyder Hybrid, που παρέχει 500 ίππους από τον βενζινοκινητήρα και 218 ίππους από τους ηλεκτροκινητήρες που βρίσκονται σε κάθε άξονά του. Τα πρώτα 60 χλμ. μπορεί να τα φτάσει σε 3,1 δευτερόλεπτα, ενώ μπορεί να αγγίζει τα 94 χλμ./ώρα μόνο με τους ηλεκτροκινητήρες. Αν ενεργοποιήσετε και τον βενζινοκινητήρα, τότε η τελική του αγγίζει τα 199 χλμ./ώρα.Ενδ. τιμή: 845.000 δολ.

Πηγή: energydigital

TRIM A.E., Λεωφ. Αθηνών 286124 62 Χαϊδάρι - ΑθήναΤηλ.: 210 5810581, Fax: 210 5812800E-mail: info@trim.gr

www.trim.gr www.thulehellas.gr

Για όλα τα αυτοκίνητα. Σχάρες, μπαγκαζιέρες, αλυσίδες και όλα τα προϊόντα της Thule στο www.thulehellas.gr

73

20 YELLOW PAGES

01. ΦOΡΕΙΣ02. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Παραγωγή03. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Διανομή04. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Εγκατάσταση05. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Μηχανήματα06. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ Ηλεκτρολογικό Υλικό07. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Αιoλική Ενέργεια08. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ηλιακή Ενέργεια09. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Υδρoηλεκτρισμός10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ Εμπoρία Εξοπλισμού και Εγκατάσταση Συστημάτων11. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ Παραγωγή 12. ΒΙOΜΑΖΑ13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ14. ΥΓΡΑΕΡΙO15. ΠΕΤΡΕΛΑΙO Διύλιση16. ΠΕΤΡΕΛΑΙO Εμπορία17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ18. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Παραγωγή19. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Εισαγωγές - Εμπορία20. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Παραγωγή21. ΘΕΡΜΑΝΣΗ22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡEΙΕΣ24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ

74

01. ΦOΡΕΙΣΔΗΜOΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ (ΔΕΗ)Διεύθυνση: Χαλκοκονδύλη 30 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5230301 / 210 5234301 Fax: 210 5237727 Website: www.dei.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΘΝΙΚOΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΦΥΣΙΚOΥ ΑΕΡΙOΥ (ΔΕΣΦΑ)Διεύθυνση: Λ. Μεσογείων 357-359, Χαλάνδρι 152 31, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6793500 Fax: 210 6749504 E-mail : prdesfa@desfa.gr Website: www.desfa.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚOΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΜΕΤΑΦOΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε. (ΔΕΣΜΗΕ)Διεύθυνση: Κάστορος 72 185 45 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 9466789, Fax: 210 9483221 E-mail: contact@desmie.gr Website: www.desmie.gr

ΔΙΕΘΝΗΣ OΡΓΑΝΙΣΜOΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ IEA INTERNATIONAL ENERGY AGENCYΔιεύθυνση: 9 rue de la Fédération 75015 Paris, FRANCE Tel: +33 1 40 57 65 00/01 Fax: +33 1 40 57 65 59 E-mail: info@iea.org Website: www.iea.org

ΕΘΝΙΚO ΑΣΤΕΡOΣΚOΠΕΙO ΑΘΗΝΩΝ (ΕΑΑ)Διεύθυνση: Λόφος Νυμφών, Θησείο 118 10 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3490104 Fax: 210 3490120 Ε-mail: secretary@admin.noa.gr Website: www.noa.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΙOΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 3636791 e-mail: eletaen@eletaen.gr Website: www.eletaen.gr/

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡOΠΗ ΑΤOΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΕΕΑΕ)Διεύθυνση: Νεαπόλεως, Τ.Θ. 60092 15310 Αγ. Παρασκευή Τηλέφωνα: 210 6506803 Fax: 210 6506762 Website: www.eeae.gr

ΕΛΛΗΝΙΚH ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΙOΜΑΖΑΣ (ΕΛΛΕΒΙOΜ)Διεύθυνση: Λεωφ. Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 e-mail: info@hellabiom.gr Website: www. hellabiom.gr

ΕΛΛΗΝΙΚO ΙΝΣΤΙΤOΥΤO ΧΑΛΚOΥ (Ε.Ι.Α.Χ.)Διεύθυνση: Πειραιώς 252 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 6861590-1 Fax: 210 6861589

ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΗΛΕΚΤΡOΠΑΡΑΓΩΓΩΝ από ΑΠΕΔιεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 - 6968418, Fax: 210 - 6968031 e-mail: info@hellasres.gr Website: www. hellasres.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ BIOKAYΣΙΜΩΝ (ΕΣΠΑΒ)Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241687 e-mail: info@espav.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ ΚΑΙ ΘΕΡΜOΤΗΤΑΣΔιεύθυνση: Ιουστινιανού 7 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8219118 Fax: 210 8821917 E-mail: hachp@hachp.gr Website: www.hachp.gr

ΕΝΩΣΗ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ ΗΛΙΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΕΒΗΕ)Διεύθυνση: Αχαρνών 315 111 45 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 2112591 Fax: 210 2112592 E-mail: info@ebhe.gr Website: www.ebhe.gr

ΕΠΙΤΡOΠΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥΔιεύθυνση: Κότσικα 1Α & Πατησίων 104 34 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8846294,210 8809203-202 Fax: 210 8809132

ΙΔΡΥΜΑ OΙΚOΝOΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (ΙOΒΕ) Διεύθυνση: Τσάμη Καρατάση 11 117 42 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9211200- 211 Fax : 210 9228130 , 210 9233977 E-mail: info@iobe.gr Website: www.iobe.gr

ΙΝΣΤΙΤOΥΤO ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΝOΤΙOΑΝΑΤOΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ (ΙΕΝΕ)Διεύθυνση: Αλεξάνδρου Σούτσου 3 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3628457, 210 3640278 Fax: 210-3646144 E-mail: secretariat@iene.gr Website: www.iene.gr

ΚΕΝΤΡO ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΚΑΠΕ)Διεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 6603300 Fax: 210 6603301-302 Ε-mail: cres@cres.gr Website: www.cres.gr/

OΜOΣΠOΝΔΙΑ ΒΕΝΖΙΝOΠΩΛΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣΔιεύθυνση: Λόντου 8 106 81 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3820870 Fax: 210.3301977 E-mail: info@obe.gr Website: www.obe.gr

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Πειραιώς 132 118 54, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3727400 Fax: 210 3255460 E-mail: info@rae.gr Website: www.rae.gr

ΣΥΜΒOΥΛΙO ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙOΠOΙΗΣΗΣ ΑΠOΒΛΗΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΣΥΝΕΡΓΕΙΑΔιεύθυνση: ΑΙΤ, 19ο χλμ Λεωφ. Μαρκοπούλου 190 02 Παιανία Τηλέφωνα: 210 6682711 E-mail: synergia@synergia.com.gr Website: www.wtert.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ (ΣΕΦ)Διεύθυνση: Κασταλίας 6 113 63 Αθήνα Ε-mail: spsomas@otenet.gr Website: www.helapco.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΜΠOΡΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙOΕΙΔΩΝ ΕΛΛΑΔOΣΔιεύθυνση: Θέτιδος 4 115 28 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7291.050-051 Fax: 210 7245.172 E-mail: Info@seepe.gr Website: www.seepe.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ (ΣΕΒ)Διεύθυνση: Ξενοφώντος 5 105 57 Αθήνα Τηλέφωνα: 211 5006000, Fax: 210 322 2929 E-mail: info@sev.org.gr Website: www.sev.org.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ με ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ (ΣΠΕΦ)Διεύθυνση: Αρτέμιδος 2 & Κοσμά Αιτωλού 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6828580 E-mail: info@spef.gr

ΤΕΧΝΙΚO ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙO ΕΛΛΑΔΑΣ (ΤΕΕ)Διεύθυνση: Καραγεώργη Σερβίας 4, 102 48 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3291200 Fax: 210 3221772 Email: tee@central.tee.gr Website: www.tee.gr

ΥΠOΥΡΓΕΙO ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤOΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣΔιεύθυνση: Αμαλιάδος 17 11523 Αθήνα Τηλέφωνα: 213 1515000, Fax : 210 6447608 Τμήμα Ενέργειας: Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 119 101 92 Αθήνα Τηλέφωνα· 210 6969000 E-mail: service@dorg.minenv.gr Website: www.minenv.gr

ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO02. ΠαραγωγήΠΡOΜΗΘΕΑΣ GAS Α.Ε.Διεύθυνση: Λ. Κηφισίας 209 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6141130-5 Fax: 210 6140373 Email: info@promitheusgas.gr Website: www.promitheusgas.gr

03. ΔιανομήΔΗΜOΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙOΥ (ΔΕΠΑ)Διεύθυνση: Mαρίνου Αντύπα 92 141 21 Ν. Ηράκλειο Τηλέφωνα: 210 2701000-5, Fax: 210 2701010 Email: pr@depa.gr Website: www.depa.gr

ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπύρου Πάτση 104 47 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3406000 / 1133 Fax: 210 3406020 Email: info@aerioattikis.gr Website: www.aerioattikis.gr

75

ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Φαρσάλων 219 413 35 Λάρισα Τηλέφωνα: 2410 582300 Fax: 2410 582323 Email: info@epathessalia.gr Website: www.epathessalia.gr

ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Μοναστηρίου 256 & Γλυνού 1 546 28 Μενεμένη Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 584000 Fax: 2310 546365 Email: info@epathessaloniki.gr Website: info@epathessaloniki

04. ΕγκατάστασηΑΕΡΙO ΠOΛΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Νικ. Πλαστήρα 20 & Κουντουριώτου 122 42 Αιγάλεω Τηλέφωνα: 210 5317051 Fax: 210 5317054

05. ΜηχανήματαΑΛΦΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ - REIN HAUSΔιεύθυνση: Σπάρτης 90 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο) Fax: 210 9577209 Email: info@reinhaus.gr Website: www.reinhaus.gr

BOSCH THERMOTECHNIKI A.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701410, 801 11 26000 Fax: 210 5701415 Website: www.buderus.gr

HΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ06. Ηλεκτρολογικό ΥλικόASEA BROWN BOVERI A.E. (ABB)Διεύθυνση: 13ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2891500 Fax: 210 2891599 Email: abb@gr.abb.com Website: www.abb.gr _

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑΔιεύθυνση: 57ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 320 11 Oινόφυτα Τηλέφωνα: 22620 31202-5 Fax: 22620 31137

OSRAM Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπ. Πάτση 12 104 47 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3400800 Fax: 210 5227200

SIEMENS METERING Α.Ε.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 5 & Δημοκρατίας 154 51 Νέο Ψυχικό Τηλέφωνα: 210 6778901-3/210 6778101-3 Fax: 210 6779565

TUDOR ΕΛΛΗΝΙΚΗ Α.Ε.Ε.Διεύθυνση: Πλαστήρα 3 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2840936 Fax: 210 2842055

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ07. Αιολική ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ΕΝΤΕΚΑ Α.Ε.Διεύθυνση: Τύχης 2 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6816803 Fax: 210 6816837

GEWIND ENERGY Διεύθυνση: Λεωφ. Φλέμινγκ 1 190 09 Ραφήνα Τηλέφωνα: 22940 23805 Fax: 22940 39149

GREENTOP ENΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε. Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ITA GROUP A.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 Email: info@itagroup.gr Website: www.itagroup.gr

TERNA A.E.Διεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6968000 Fax: 210 6968099

Vestas HellasΔιεύθυνση: Λ. Κηφισίας 26 και Παραδείσου 2 151 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 213 0164700 Fax: 210 9646252 Email: Vestas-hellas@vestasmail.com

WIND + SOL ΕΠΕΔιεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 602Α 164 52 Αργυρούπολη Τηλέφωνα: 210 9959021 / 210 9945125 Fax: 210 9959022 Email: wind@energotech.gr energogr@otenet.gr

ΧΡ. ΡOΚΑΣ ΑΒΕΕΔιεύθυνση: Ριζαρείου 3 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 8774100 Fax: 210 8774111 Email: info@rokasgroup.gr Website: www.rokasgroup.gr

08. Ηλιακή ΕνέργειαΑΛΦΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ - REIN HAUSΔιεύθυνση: Σπάρτης 90 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο) Fax: 210 9577209 Email: info@reinhaus.gr Website: www.reinhaus.gr

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

CALPAK-KIKERON ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Τ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 9 117 43 Αθήνα Τηλέφωνα: 2109247250 Fax: 210 9231616 Email: info@calpak.gr Website: www.calpak.gr

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

GREENTOP ENΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε. Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

MELPO - ΔΗΜΗΤΡΙOΥ Θ. & Ι. O.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3 123 51 Αγ. Βαρβάρα - Αιγάλεω Τηλέφωνα: 210 5611842 Fax: 210 5611811 Email: info@melpo.gr

ROMINAΔιεύθυνση: Ιερά Oδός & Μαραθώνος 8 122 44 Αιγάλεω Τηλέφωνα: 210 5988941 Fax: 210 5310670 Email: mmavra@tee.gr

SIELINEΔιεύθυνση: Συγγρού 2 & Παλαιολόγου 152 32 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6830351 Fax: 210 6839848 Email: info@sieline.gr Website: www.sieline.gr

Sol ENERGY HELLAS S.A.Διεύθυνση: Χαρίτων 31Α & Καρτσιβάνη 175 64 Παλαιό Φάληρο Τηλέφωνα: 210 - 9023587/8 Fax: 210 - 9023589 Email: info@solenergy.gr Website: www.solenergy.gr & www.promitheaspirforos.gr

SOLEΔιεύθυνση: Λεύκτρων & Λαϊκών Αγώνων 136 71 Αχαρναί Τηλέφωνα: 210 2389500 Fax: 210 2389502 Email: marketing@sole.gr Website: www.sole.gr www.eurostar-solar.com

76

STIBΕTHERM Διεύθυνση: BI.ΠΕ.Θ., Β’ Φάση,Oδός ΔΑ 8, 570 22Τηλέφωνα: 2310 795226-8Fax: 2310 795093Email: elitherm@elitherm.grWebsite: www.elitherm.gr

Ti Sun HELLAS ΑΝΔΡΙΑΝOΣΔιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος24 100 ΚαλαμάταΤηλέφωνα: 27210 - 23124Fax: 27210 - 96522

ΔΗΜΑΣΔιεύθυνση: 2ο χλμ Άργους - Ναυπλίου212 00 ΆργοςΤηλέφωνα: 27510 29110Fax: 27510 62671Email: info@dimas-solar.grWebsite: www.dimas-solar.gr

ΗΛΙOΑΚΜΗ Α.Ε.Διεύθυνση: 193 00 Νέα Ζωή - ΑπρόπυργοςΤηλέφωνα: 210 5595625Fax: 210 5595723Email: megasun@helioakmi.comWebsite: www.helioakmi.com

ΙΝΤΕΡΣOΛΑΡ Α.Β.Ε.Τ.Ε.Διεύθυνση: Δημοσθένους 267176 74 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9416057Fax: 210 9409119Email: iparad@intersolar.grWebsite: www.intersolar.gr

ΜΑΛΤΕΖOΣ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αμφιθέας 55175 64 Παλαιό ΦάληροΤηλέφωνα: 210 9428485 / 210 9428486 Fax: 210 9402019Email: info@maltezos.grWebsite: www.maltezos.gr

09. ΥδρoηλεκτρισμόςIWECO A.E.Διεύθυνση: Τεγέας 1 & Αεροπορίας164 52 ΑργυρούποληΤηλέφωνα: 210 9965110Fax: 210 9966903Email: iweco@otenet.gr

10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΕμπoρία Εξοπλισμού και Εγκατάσταση ΣυστημάτωνBP HELLASΔιεύθυνση: Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6887777Fax: 210 6887697Email: bpsolar.gr@bp.comWebsite: www.bpsolar.com

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕ - Εμπορία εξοπλισμού & εγκατάσταση συστημάτων Διεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170173 41 Άγιος ΔημήτριοςΤηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248Fax: 210 9359210Email: info@georythmiki.grWebsite: www.georythmiki.gr _

Clima Comfort - Green Energy ApplicationsΔιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22185 34 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4114040Fax: 210 4114041Email: info@climacomfort.grWebsite: www.climacomfort.org

CONERGYΔιεύθυνση: Βουλιαγμένης 4166 74 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9651800, Fax: 210 9630768Email: info@conergy.grWebsite: www.conergy.gr

DATAENEGY ATEΔιεύθυνση: Ησιόδου 7 (θέση Μπότα), Κορωπί Τηλέφωνα: 211 6007850Fax: 211- 6007845Email: info@dataenergy.grWebsite: www.dataenergy.gr

ΔΕΛΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΚΒΕΤΤΕΔιεύθυνση: Λ. Ποσειδώνος 51, Μοσχάτο 183 44 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9400720Fax: 210 9407170Website: wwwdeltatechniki.gr

ΔΗΣΙOΣΔιεύθυνση: Πλατεία Καρύτση 10105 21 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3232662Fax: 210 3252453Email: info@dissios.grWebsite: www.dissios.gr

ECOSUNΔιεύθυνση: Βούλγαρη 58542 49 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 327914 Fax: 2310 325693Email: info@ecosun.grWebsite: www.ecosun.gr

ELECTROTECH POWER SYSTEMSΔιεύθυνση: Υψηλάντου 81187 58 ΚερατσίνιΤηλέφωνα: 210 4321398, Fax: 210 4321034Email: info@electrotech.grWebsite: www.electrotech.gr _

ENGAIA Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Βασ. Ηρακλείου 4546 25 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 541344Fax: 2310 553970Email: agiannis@engaia.grWebsite: www.engaia.gr

EPURON (χρηματοδότηση & ανάπτυξη μεγάλων συστημάτων)Διεύθυνση: Βουλιαγμένης 4166 74 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9604205, Fax: 210 9604516Email: info@epuron.deWebsite: www.epuron.de

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420, Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

GLOBAL-ENERGY SolutionsΔιεύθυνση: Κωλέττη 25Β546 27 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 525645, Fax: 2310 538852Email: kyriakides@global-energy.euWebsite: www.global-energy.eu

GREENTOP ENΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε. Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1151 24 Μαρούσι - ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8128150Fax: 210 8128160Εmail: energy@greentop.grWebsite: www.greentop.gr _

ΗΛΙOΔΥΝΑΜΗΔιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 224176 72 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9592323Fax: 210 9571756Email: ealasis@pertip.grWebsite: www.heliodynami.gr

HΛΙOΣΤΑΤΗΣ Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Αγησιλάου 6-8151 23 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6838289, 210 6851159Fax: 210 6851151Email: mail@heliostat.grWebsite: www.heliostat.gr

IBC SOLARΔιεύθυνση: Χαλεπά 1 & Αιγιαλείας151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6828163 / 210 6801724Fax: 210 6801723Email: info@ibc-solar.grWebsite: www.ibc-solar.gr _

ITA GROUP A.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150165 61 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9652031Fax: 210 9652081Email: info@itagroup.grWebsite: www.itagroup.gr

KRANNICH SOLAR Μ.Ε.Π.Ε. (ΧOΝΔΡΙΚΗ ΠΡOΜΗΘΕΙΑ Φ/Β ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ)Διεύθυνση: Κεντρικά : Σταδίου 40, Καλοχώρι 57009, ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 751960Fax: 2310 751540Υποκατάστημα: Συγγρού 336, Καλλιθέα 17673, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9531040Fax: 210 9531041Email: info@gr.krannich-solar.comWebsite: www.krannich-solar.com _

PHOENIX SOLAR ΕΠΕΔιεύθυνση: Λ. Πεντέλης 104 & Μεταμορφώσεως 1152 34 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6838386, Fax: 210 6838361Email: info@phoenixsolar.gr

77

PHOTOVOLTAICΔιεύθυνση: Eλλανίκου 20, 116 35 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7225471, Fax: 210 7220637 Email: info@photovoltaic.gr Website: www.photovoltaic.gr

Scheuten Solar HellasΔιεύθυνση: Φανερωμένης 2Α, 155 61 Χολαργός, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6528216, Fax: 210 6528262 Email: info@scheutensolar.gr Website: www.scheuten.com

SMA (αντιστροφείς - inverters)Διεύθυνση: Β. Τσιτσάνη 102 166 75 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9856660, Fax: 210 9856670 Email: info@sma-hellas.com Website: www.sma-hellas.com

SUNERAΔιεύθυνση: Ηλία Ηλιού 48 117 43 Νέος Κόσμος Τηλέφωνα: 210 4375690 Email: pchatzip@sunera.gr Website: www.sunera.gr

Συστήματα SUNLIGHT ΑΒΕΕΔιεύθυνση: 23ο χλμ Ε.O. Αθηνών - Λαμίας 145 65 Άγιος Στέφανος Τηλέφωνα: 210 6245400, Fax: 210 6245409 Email: info@sunlight.gr Website: www.sunlight.gr

SunPower Solar Ενεργειακή ΕλλάςΔιεύθυνση: Αγίας Βαρβάρας 35 152 31 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6714721 Fax: 210 6714729 Email: effie.kondaxi@sunpowercorp.com _

11. Παραγωγή ENERGY SOLUTIONSΔιεύθυνση: Χειμάρας 16 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6861461 Fax: 210 6861399 Email: info@energysolutions.gr Website: www.energysolutions.gr

SOLAR CELLS HELLASΔιεύθυνση: Κεντρικά Γραφεία: Λεωφ. Συγγρού 170 176 71 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9595159 Fax: 210 9537618 Eργοστάσιο: Βιομηχανική περιοχή Πατρών, 252 00 Άγιος Στέφανος, Block 3A Tηλέφωνα: 2610 241958 Fax: 2610 647129 Email: info@schellas.gr Website: www.schellas.gr

ΗΛΙOΔOΜΗΔιεύθυνση: Τ.Θ. 60212 Θέρμη 570 01 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 469140 Fax: 2310 469141 Email: mail@heliodomi.gr Website: www.heliodomi.gr

12. ΒΙOΜΑΖΑΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

Ν. ΑΧ. ΦΙΛΙΠΠOΠOΥΛOΣ - Εξοπλισμός Ενεργειακής Αξιοποίησης ΒιομάζαςΔιεύθυνση: 1o χλμ Νεοχωρούδας - Θεσσαλονίκης Τ.Θ. 301, 57008 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 785840 Fax: 2310 785841 Email: info@nphilippopoulos.gr Website: www.nphilippopoulos.gr

13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑAID ENGINEERING LTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr

ΑΡΓΥΡOΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ & ΒΑΡΥΤΙΝΗΣ Α.Ε.Ε.Διεύθυνση: Αμερικής 21α 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3690111 Fax: 210 3602318

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

ITA GROUP A.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031, Fax: 210 9652081 Email: info@itagroup.gr Website: www.itagroup.gr

KLT ENERGY A.E.Διεύθυνση: 7o χλμ Εθν. Oδού Θεσσαλονίκης-Κατερίνης, 546 28 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 778380, Fax: 2310 574670 Email: management@klt.gr Website: www.klt.gr

14. ΥΓΡΑΕΡΙOΑΝΔΡΙΑΝOΣ - GOKΔιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος 24 100 Καλαμάτα Τηλέφωνα: 27210 - 23124 Fax: 27210 - 96522

BP HELLAS A.E. Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777 Fax: 210 6887697

Coral Gas Α.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28 142 32 Περισσός Τηλέφωνα: 210- 9491000 Fax: 210- 9407987 Website: www.coralgas.gr

ENERGAS Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Oδός Σχηματαρίου - Παραλίας Αυλίδας 32 009 Σχηματάρι Τηλέφωνα: 22620- 58568

ΠΕΤΡOΛΙΝΑ Α.Ε. ΠΕΤΕΛΑΙOΕΙΔΩΝΔιεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 2 115 27 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7705401 / 210 7725114 Fax: 210 7725233

ΥΓΡOΓΚΑΖ Α.Ε.Διεύθυνση: Λυκαβηττού 2 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210- 3628256 Fax: 210- 3610450

ΠΕΤΡΕΛΑΙO15. ΔιύλισηΕΛ.ΠΕ Α.Ε. Διεύθυνση: E.O. Αθηνών - Κορίνθου (17ο χλμ) 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5533000 Fax: 210-5539298 Διοίκηση: Χειμάρρας 8Α 15125 Μαρούσι Τηλέφωνο: 210 6302000 Fax: 210 6302510 Website: www.elpe.gr

ΕΛ.ΠΕ Α.Ε. ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΘΕΣΣ/ΝΙΚΗΣΔιεύθυνση: Ιωνία, Τ.Θ. 10044 541 10 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 750000

ΜOΤOΡ OΙΛ (ΕΛΛΑΣ)Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8094000 Fax: 210-8094444 Website: www.moh.gr

16. ΕμπορίαΑΙΓΑΙOΝ OΙΛΔιεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000 Fax: 210 4586241 Website: www.aegeanoil.gr

AVINOIL Α.Β.Ε.Ν.Ε.Π.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093500 Fax: 210 8093555 Website: www.avinoil.gr

Coral Gas Α.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28 142 32 Περισσός Τηλέφωνα: 210 9491000 Fax: 210 9407987 Website: www.coralgas.gr

78

Coral Hellas Α.Ε. (πρώην SHELL Hellas Α.Ε.)Διεύθυνση: 12Α Ηρώδου Αττικού 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9476000 Fax: 210 9476500 Website: www.coralenergy.gr

CYCLON Hellas Α.Ε.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12Α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093900 Fax: 210 8093999 Website: www.cyclon.gr

DRACOIL S.A.Διεύθυνση: Πατησίων 48 106 82 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8224311-3 Fax: 210 8838407 Website: www.dracoil.gr

ΕΚO Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Χειμάρρας 8Α 115 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 210 7705201-401 Fax: 210 7705847 Website: www.eko.gr

ΕΛΙΝOΙΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241500 / 210 6241510 Fax: 210 6241509 Website: www.elin.gr

MAMIDOIL JETOIL Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 227-229 145 61 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8055855-7 / 210 8052469 Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr

REVOIL Α.Ε.Ε.Π.Διεύθυνση: Καποδιστρίου 5 166 72 Βάρη Τηλέφωνα: 210 8976000 Fax: 210 8974943 Website: www.revoil.gr

17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑAEGEAN OIL S.A.Διεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 36 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000 Fax: 210 4586241

BP HELLAS S.A. - BP MARINEΔιεύθυνση: Ακτή Μιαούλη 89 & Μαυροκορδάτου 289 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4595800 / 210 4595900 Fax: 210-4595869 Email: triands@bp.com

MAMIDOIL JETOIL Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 227-229 145 61 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8055855-7 / 210 8052469 Fax: 210 8055.955 Website: www.jetoil.gr

18. ΠαραγωγήΚΑΒΑΛΑ OΙΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Τ.Θ. 8 - Νέα Καρβάλλη 640 06 Καβάλα Τηλέφωνα: 2510 317201 Fax: 2510-317204 Email: kavalaoil@otenet.gr

ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ19. Εισαγωγές - ΕμπορίαΒΙOΛΙΓΝΙΤ Α.Μ.Ε.Τ.Β.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210-2581281 Fax: 210-2581033

ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝΔιεύθυνση: Σοφ. Βενιζέλου 49-51 141 23 Λυκόβρυση Τηλέφωνα: 210 2898111 / 210 2898512 Fax: 210-2819406

20. ΠαραγωγήΒΙΤOΥΜΙΝΑ Α.Ε.Διεύθυνση: 14ο χλμ Παλαιάς Ε.O. Θεσσαλονίκης - Βέροιας 541 10 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 722396-8 Fax: 2310-722100

ΔΕΗ / ΛΙΓΜΝΙΤ. ΚΕΝΤΡO ΠΤOΛΕΜ. ΑΜΥΝΤΑΙOΥΔιεύθυνση: 502 00 Πτολεμαΐδα Τηλέφωνα: 24630 28601

ΕΣΧΑ Α.Ε.Β.Ε.Διεύθυνση: Παραλία Ασπροπύργου 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5574600-4 Fax: 210-5572974

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΜΥΝΤΙOΥ Α.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210 2583681 Fax: 210 2581033

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Γ. Παπανδρέου 21 546 45 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 861411 Fax: 2310 867966

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΣΕΡΒΙΩΝΔιεύθυνση: Διονυσίου Σολωμού 13 505 00 Σέρβια - Κοζάνη Τηλέφωνα: 210 3225018 Fax: 210 3237146

Μ.Ε.Τ.Ε. Α.Ε.Διεύθυνση: Στεφ. Δραγούμη 15 53 100 Φλώρινα Τηλέφωνα: 23850 29583 Fax: 23850 24763

ΜΕΤΕ Α.Ε.Διεύθυνση: Ροδοδάφνης 31 151 25 Πολύδροσο Αμαρουσίου Τηλέφωνα: 210 6846084 Fax: 210 6833008

ΜΠΙΤOΥΛΑΪΝ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Ακαδημίας 19 & Βουκουρεστίου 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3639091 Fax: 210 3625386

21. ΘΕΡΜΑΝΣΗCALORIA A.B.& E.E.Διεύθυνση: Ηφαίστου 57 - Μπότα Τζήμα 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 6628068-73 Fax: 210 6623784

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

SOULIS A.B.E.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Αλεξάνδρας 13 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6464183 / 210 6424472 Fax: 210 6410943

WILO HELLAS A.B.E.E.Διεύθυνση: Aγ. Αθανασίου 80 145 69 Άνοιξη Τηλέφωνα: 210 6248300 Fax: 210 6248360 Website: www.wilo.gr

ΑΝΔΡΙΑΝOΣ A.E.Διεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος 24 100 ΚΑΛΑΜΑΤΑ Τηλέφωνα: 27210 - 23124 Fax: 27210 - 96522 Email: info@andrianos.gr Website: www.andrianos.gr

ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ Ν. & ΥΙOΙ Α.Ε. & Ε.Ε.Διεύθυνση: Σολωμού 55 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5224719 / 210 5224735 Fax: 210 5222278

ΒΙOΣΩΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3-5 & Μενεμένης 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 3410000 Fax: 210 3421001 Email: info@biossol.gr Website: www.biossol.gr

ΘΕΡΜΑΝΤΙΚΗ Α.Ε.Ε. & Β.Ε.Διεύθυνση: Αχαρνών 374 111 45 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 2026655 / 210 2011698 Fax: 210 2019382- 3

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - Λαμίας Τ.Θ. 173, 34 100 Χαλκίδα Τηλέφωνα: 22620 79902 Fax: 22620 71929

ΚΑΣΤΑΦΑΝΑΣ Ν. ΠΑΝ. Α.Ε.Ε.ΕΔιεύθυνση: Όλγας 110 172 36 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9707032 Fax: 210 9750331

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82 167 77 Ελληνικό Τηλέφωνα: 210 9691500 Fax: 210 969158

79

22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣCARRIER ΕΛΛΑΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥ Α.Ε.Διεύθυνση: Άντερσεν 4 & Μωραΐτη 93115 25 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6773300Fax: 210 6745487

Clima Comfort - Green Energy ApplicationsΔιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22185 34 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4114040Fax: 210 4114041Email: info@climacomfort.grWebsite: www.climacomfort.org

FOURLIS TRADE A.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 340115 51 Νέο ΨυχικόΤηλέφωνα: 210 6293000Fax: 210 6773713

HITACHI HOME ELECTRONICS HELLAS A.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 364152 33 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6837200Fax: 210 6835694

UNICLIMA ΓΚΡΙΣΙΝ ΠΑΠΠΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 137171 21 Νέα ΣμύρνηΤηλέφωνα: 210 9323551- 5Fax: 210 9355397

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - ΛαμίαςΤ.Θ. 173, 34 100 ΧαλκίδαΤηλέφωνα: 22620 79902Fax: 22620 71929

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82167 77 ΕλληνικόΤηλέφωνα: 210 9691500Fax: 210 9691580

ΣΠ. ΤΑΣOΓΛOΥ Α.Ε. De LonghiΔιεύθυνση: Λεωφ. Τατοΐου 112144 52 ΜεταμόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2884000Fax: 210 2842385

23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣΑΔΚ ΑΡΩΝΗΣ - ΔΡΕΤΤΑΣ - ΚΑΡΛΑΥΤΗΣ ΣΥΜΒOΥΛOΙ ΜΗΧΑΝΙΚOΙ Α.Ε.Διεύθυνση: Θεμιστοκλέους 106106 81 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3302575 9Fax: 210 3815043

ΑΣΠΡOΦΩΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 284176 75 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9491600Fax: 210 9491610

CINAR A.E.Διεύθυνση: Χατζηγιάννη Μέξη 4115 28 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7250360Fax: 210 7250361

CONTEC A.E.Διεύθυνση: Λαέρτου 22Τ.Θ. 21092, Πυλαία ΘεσσαλονίκηςΤηλέφωνα: 2310 867575Fax: 2310 887226e-mail: secretary@conteceng.grwww.conteceng.gr

ENERGO GROUP A.E.Διεύθυνση: Βεάκη 1 & Κηφισίας115 25 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6777825Fax: 210 6777813

EXERGIA A.E.Διεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1106 72 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6996185Fax: 210 6996186

KANTOR Management Consultants Γραφεία Αθηνών Διεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7297500, Fax: 210 7249528

KANTOR London Διεύθυνση: 13 The Leathermarket 10-13 Weston StreetLondon SE1 3ER, UNITED KINGDOM Tel.: +44 (0) 78033160Fax: + 44 (0) 20 7620 1275

ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ ΕΠΕΔιεύθυνση: Μονεμβασιάς 27151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6800690, Fax: 210 6801005

ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ Θ. & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Βουκουρεστίου 23106 71 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3600711- 4Fax: 210 3629338

PLE- ΕΛΛΑΣ ΜOΝOΠΡOΣΩΠΗ Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Βασ. Σοφίας 6106 74 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7243073, Fax: 210 7250671

σιν μηχανικοί - Ισμήνη ΠανοπούλουΔιεύθυνση: Βασ. Κων/νου 29106 74 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7234628, mob: 6937110655e-mail: isminipano@gmail.com

TECHNIPETROL ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Σπύρου Μερκούρη 17-19144 52 ΜεταμόρφωσηΤηλέφωνα: 210 3640611Fax: 210 3640736

24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝΑC / DCΔιεύθυνση: Κύπρου 16, Πυλαία555 35 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 314754Fax: 2310 314666Email: milonas@fotovoltaica.grWebsite: www.acdc.com.gr / www.fotovoltaica.gr

Adamsnet ΜΕΠΕΔίκτυα Αυτοματισμών & ΤηλεπικοινωνιώνΕνεργειακών ΕφαρμογώνΕνεργειακοί Επιθεωρητές Κτηρίων & ΒιομηχανιώνΔιεύθυνση: Ταξιαρχών 51Τηλέφωνα: 210 4082291Fax: 2104628163Αδαμόπουλος Χ. Αλέξιος(Διπλ. Ηλ/γος & Πολ. Μηχανικός ΔΠΘ)e-mail: info@adamsnet.gr energy.inspectors@yahoo.grwww.adamsnet.gr

COFELY HELLAS A.E.Διεύθυνση: θερμοπυλών 2152 35 ΒριλήσσιαΤηλέφωνα: 210 6085030 Fax: 210 6084178Email: mail@cofely-gdfsuez.comWebsite: www.cofely-gdfsuez.gr

Γ. ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ - Χ. ΣΚOΥΒΑΚΗ O.Ε.Σύμβουλοι ΕπιχειρήσεωνΜελετητική & Τεχνική ΕταιρείαΔιεύθυνση: Πουκεβίλ 2826 225 ΠάτραΤηλέφωνα: 2610223349 /κινητό: 6976110398 Fax: 2610620041e-mail: info@kscg.grwww.kscg.gr

Industrial Networking Solutions (INS)Διεύθυνση: Μοναστηρίου 90546 27 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 500365 - 6 Fax: 2310 511608Mob: 6977409180e-mail: info@industrial-networking.grwww.industrial-networking.gr

NRG-ORIONΔιεύθυνση: Θεσσαλονίκης 31145 61 Κηφισιά, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9329770Fax: 210 9333597e-mail: info@nrg-orion.grwww.nrg-orion.gr

ALTERCO Ενεργειακές και Περιβαλλοντικές ΤεχνολογίεςΔιεύθυνση: Φράγκων 19546 25 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 267666 / 540222 Fax: 2310 267666e-mail: info@alterco.gr, sales@alterco.gr www.alterco.gr

Oνοματεπώνυμο / Νame or company

________________________________________________________________Διεύθυνση / Address

________________________________________________________________

T.K. / Postcode: ___________________________________________________

E-mail: _________________________________________________________

Τηλέφωνο / Daytime Tel. ___________________ Fax: ___________________

Θα ήθελα τιμολόγιο n

Eπάγγελμα: ______________________________________________________

Α.Φ.Μ.: ______________________ Δ.O.Υ.: _____________________________

Τρόπος πληρωμής / Method of payment

1) Εσωκλείω ταχυδρομική επιταγή / I enclose a cheque made payable to TRIM A.E. n2) Παρακαλώ χρεώστε την πιστωτική μου κάρτα / Please charge my credit card

Mastercard n Visa n Switch / Maestro nIssue number n n n n Αρ. κάρτας / Card n.

n n n n n n n n n n n n n n n nValid from / Ισχύει από n n n n Expires / Έως n n n nOνοματεπώνυμο (όπως αναγράφεται στην κάρτα) / Name on card

_________________________________________________________________

Υπογραφή / Signature ______________________________________________

Hμερομηνία / Date _________________________________________________

Η ετήσια συνδρομή εσωτερικού κοστίζει 30 ευρώ και για Ευρώπη 50 ευρώ.Συμπληρώστε αυτό το κουπόνι και ταχυδρομήστε το στη διεύθυνση:

Ειδικές εκδόσεις ΤΡΙΜ Α.Ε.Περιοδικό:energyworldΈδρα: Λεωφ. Αθηνών 286124 62 ΧαϊδάριΤηλ.: 210 5810581

Ειδικές εκδόσεις:Γριβογιώργου 5115 28 Ιλίσια - ΧίλτονΤηλ.: 210-7240510Fax: 210-7249473

info@energyonline.grwww.energymag.gr

Annual subscription for Greece:30 euros, for Europe: 50 eurosPlease complete this coupon and send it to the following address:

TRIM S.A.energyworld MagazineHead Office: 286 Athinon Avenue124 62 Athens - GreeceTel.: +30 210 5810581

Publishing Division:5 Grivogiorgou Str.115 28 Ilissia - AthensTel.: +30 210 7240510Fax: +30 210 7249473

info@energyonline.grwww.energymag.gr

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡOΜΗ / ANNUAL SUBSCRIPTION

Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙO∆ΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤO ΠΕΡΙΒΑΛΛON KΩ∆ΙΚOΣ: 8262

ΕΤOΣ 5o, ΤΕΥΧOΣ 29o Νοέµβριος 2011

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόµνος

Σύµβουλος έκδοσης Γιώργος Στουραΐτης

Μarketing - Επικοινωνία Αλεξάνδρα Κόµνου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers info@alldesigners.eu

Αρχισυντάκτρια Ευαγγελία Λαµπάκου

Συνεργάτες Ευαγγελία Παναγοπούλου Κώστας Βουτσαδάκης Γιώργος Παυλόπουλος Φάνης Γαβρινιώτης Λίλυ Κουκουβιτάκη Χρήστος Παπαχρήστος Γιάννης Πισπιρίγκος Μαρία Τζανακάκη

Τιµή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδροµικές επιταγές και εµβάσµατα προς: Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.

energyworld Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581

Ειδικές Εκδόσεις: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Φαξ: 210-7249473

www.energymag.grinfo@energyonline.gr

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

ΜΕΛOΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ∆ΗΜOΣΙOΓΡΑΦΩΝ Ι∆ΙOΚΤΗΤΩΝΠΕΡΙO∆ΙΚOΥ ΤΥΠOΥ

42

Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

Η ΝΕΑ ΕΥΡΩΤOΥΡΚΙΚΗΣΥΜΜΑΧΙΑ ΠΙΕΣΗΣΚΑΤΑ ΤΗΣ GAZPROM

OΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΜΝΗΣΤΗΡΕΣ ΤOΥ ΣΑΧ ΝΤΕΝΙΖ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙ∆ΙΑ ΤOΥ ΑΕΡΙOΥ

Η... ΑΡΑΒΙΚΗ ΑΝOΙΞΗΜΕ ΡΩΣΙΚO ΧΕΙΜΩΝΑΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΙΣ

ΕΠΕΝ∆ΥΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ME Α∆ΙΑΘΕΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ15 ∆ΙΣ. ΒΛΕΠΕΙ ΤO ΙOΒΕ

ΝOΘΕΙΑ ΕΩΣ KAI 33%ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΑΠOΤΑ ΠΑΡΑΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

∆ΕΚΑ ΥΒΡΙ∆ΙΚΑΚΑΙ ΠOΛΥΤΕΛΗΑΥΤOΚΙΝΗΤΑ

Σκανάρετε µε το κινητό & επισκεφτείτε το site

ΡΩΣΙΑ: ΑΝΑΠΤΥΞΗΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡOΝΙΣΜOΣΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Νοέµβριος 2011Τεύχος 29, Τιµή 3 ευρώ

ΕΠΙΚΑΙΡOΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ∆ΙΕΘΝΗ ΑΓOΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ