EELEKTRLEKTRİKK AKIMI AKIMI · 80 EELEKTRİK VE MANYETİZMALEKTRİK VE MANYETİZMA MODEL SORU - 1...
Transcript of EELEKTRLEKTRİKK AKIMI AKIMI · 80 EELEKTRİK VE MANYETİZMALEKTRİK VE MANYETİZMA MODEL SORU - 1...
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA80
MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
1.
X
3a
Y2a
aa 2a
3a
X in boyu, ,X = 3a
X in kesit alanı, AX = a.a = a2
X in direnci, RX = ρa
a32
= a3t = 12Ω
Y nin boyu, ,Y = 3a
Y nin kesit alanı, AY = 2a.2a = 4a2
Y nin direnci, RY = ρa
a
4
32
= 3ρa4
1$ d n
= 41 .(12)
= 3Ω olur.CEVAP B
2.
A
l
Telin direnci, Ro = ρ A, dır.
Tel ikiye katlanırsa,
özdirenç ρ ρ
boy , 2,
alan A 2A olur.
Yeni direnç Rı = ρA22,
= R4
olur.
Buna göre II ve III ifadeleri doğrudur.
CEVAP E
3. Telin kesit alanı,
A = 400 mm2 = 4.10–4 m2
Telin direnci ise,
R = ρ . ,A
= 4.10–6..4 10
5004–
= 5 Ω dur.
Telden geçen akım, ohm kanunundan,
I = RV =
5240 = 48 amper olur.
CEVAP D
4. lsıtılan telin diren ci, R = Ro .(1 + α.∆t)
= 100.(1 + 0,0039.(100 – 0))
= 139 Ω bulunur.CEVAP C
5. Devreden geçen proton sayısı,
q = (Ne + Np) qe 8 = (3.1019 + Np) . 1,6 . 10
–19
8 = 4,8 + 1,6 . 10–19 . Np 3,2 = 1,6 .10–19 . Np ⇒ Np = 2.10
19 ta ne olur.
CEVAP C
6. X ve Y ilet ken le ri nin di renç le ri,
..
2
. .
ρ
ρ
Rr
Rr
olur4
X X
Y Y
2
2
,
,
r
r
=
=
Ta raf ta ra fa oran la nır sa,
.
. 2
. . .ρ
ρ
ρ
ρ
RR
r
r olur
4
823 8 12
Y
X
Y
X
Y
X
2
2
,
,
r
r= = = =
CEVAP E
7. I. ara lık ta doğ ru nun eği mi sa bit ol du ğun dan,
R V sabittir.I
= =
II. ara lık ta doğ ru nun eği mi azal dı ğın dan R ifa de si
de aza lır. Bu du rum da II. ara lık ta di renç düz gün
ola rak aza lır.CEVAP E
ELEKTRİK AKIMIELEKTRİK AKIMI
2. BÖLÜM2. BÖLÜM
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA 81
MODEL SORU - 2 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
1.
X
Y
6Ω
2Ω
2Ω2Ω
2Ω 4Ω
6Ω
Refl
=1Ω
Devreyi daha açık çizersek,
X Y
6Ω
2Ω 1Ω
6Ω
R1
efl =
61 +
61 +
31
Reş = 23 Ω olur.
CEVAP B
2.
YX
3Ω 3Ω
2Ω 4Ω 2Ω 4Ω
4Ω 2Ω
6Ω
6Ω
k›sa devre
6Ω
YX
6Ω
6Ω
6Ω
Reş = 3
6 = 2Ω olur.
CEVAP A
3.
K
L1Ω
1Ω
2Ω
6Ω
2Ω
2Ω 1Ω
2Ω
paralel
seri
K
L
6Ω
2Ω 1Ω
2Ω
3Ω
K-L arasındaki eşdeğer direnç,
R1
efl =
21 + 1
3 + 1
6
Reş = 1Ω olur.
CEVAP A
4.
6Ω
6Ω
6Ω
9Ω
9Ω
4Ω 3Ω
Y
X9Ω
3Ω
2Ω
2Ω
4Ω 3Ω
Y
X3Ω
6Ω
6Ω
Reş = 26 = 3Ω olur.
CEVAP C
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA82
5.
K L
4Ω
2Ω2Ω
4Ω6Ω6Ω
6Ω
6Ω6Ω
6Ω
Paralel
Paralel
Paralel
Paralel
K L
2Ω 2Ω
2Ω 1Ω
Seri
Seri
Reş = .
4 34 3+
⇒ Reş = 712 Ω olur.
CEVAP D
6. 4Ω
3Ω 6Ω 3Ω
1Ω
2Ω
X Y
2Ω
X Y
4Ω
3Ω
1Ω
2Ω
2Ω
X Y
6Ω
3Ω
1Ω
2Ω
X Y
2Ω
1Ω 2Ω
Refl=1+2+2 = 5Ω
CEVAP C
7.
K L
6Ω
3Ω
9Ω
9Ω
12Ω
6Ω
9Ω
2Ω
4Ω
2Ω
K L
6Ω
2Ω 9Ω
9Ω
9Ω
R1
.
RR olur1
91
91
91
61 2
11& X= + + + =
K-L ara sın da ki eş de ğer di renç,
RKL = 2 + 2 = 4Ω olur.
CEVAP E
8. K
8Ω
X/2
8Ω
X/2
6Ω
3Ω
Y/3
6Ω
2Y/3 L
Bo yu X olan ilet ke nin di ren ci 16Ω ol du ğun dan,
Bo yu X2
olan ilet ke nin di ren ci 8Ω olur.
Bo yu Y olan ilet ke nin di ren ci 9Ω ol du ğun dan, bo yu Y3
olan ilet ke nin di ren ci 3Ω, Y3
2 olan ilet ke nin
di ren ci 6Ω olur.
K8Ω 8Ω
6Ω
3Ω 6ΩL
2Ω
K
K
K
L
L
k›sa devreL
K L
8Ω
2Ω 6Ω
8Ω
RnR
28 4KL X= = =
CEVAP E
9.
K L
4Ω4Ω 6Ω
4Ω
12Ω
12Ω
2Ω
4Ω
4Ω
K
K
K M
M
MM
M
k›sa devre
4Ω
4Ω
2Ω
K L
12Ω
12Ω
4Ω
2Ω 4Ω
6Ω
M
K L4Ω
12Ω
3Ω
M
2Ω
RKL = 2 + 3 = 5ΩCEVAP C
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA 83
10.
K L
6Ω4Ω
4Ω
6Ω
6Ω
6Ω4Ω
4Ω
6Ω6Ω
6Ω
8Ω
8Ω
8Ω8Ω
N
N
N
N N
N
LL
L
L
LK
K
M
MM
M k›sa devre
k›sa devre
K L
6Ω
2Ω 2Ω 2Ω
6Ω
6Ω
6Ω8Ω
8Ω
8Ω
8Ω
6Ω
6Ω
6Ω
M N
6Ω
K L
2Ω 2Ω 2Ω
6Ω
k›sa devre
NN
.RnR olur
26 3KL X= = =
CEVAP B
11. K-L ara sın da ki di renç ler açı la cak olur sa so ru da ha ra hat çö zü le bi lir.
6Ω
3Ω
2Ω
6Ω
1Ω
12Ω
4Ω3Ω
5Ω 2Ω 3Ω
4Ω 6Ω
10Ω
L
8Ω
4Ω 4Ω 4Ω
2Ω 2Ω 4Ω
12Ω
1Ω
K
K
12Ω
4Ω
3Ω
1Ω
8Ω6Ω 2Ω
3Ω 3Ω 6Ω
10Ω
10Ω
5Ω
1Ω
6Ω
L
8Ω
K
4Ω
8Ω
2Ω
6Ω
6Ω
6Ω
2Ω
8Ω L
6Ω
3Ω
10Ω
RKL = 2 + 2 = 4Ω olur.CEVAP C
12. 1Ω
4Ω 4Ω
4Ω
4Ω
4Ω
4Ω YX X
X X
X
Y Y
Y
2Ω
2Ω
X 2Ω Y4Ω 2Ω
4Ω
1Ω
Wheatstoneköprüsü
Şe kil de ki dev re de Whe ats to ne Köp rü sü ol du ğun-dan dev re miz aşa ğı da ki şe kil de ki gi bi olur.
X
2Ω 1Ω3Ω
4Ω 2Ω6Ω
Y
. .R olur3 63 6 2XY X= +
=CEVAP B
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA84
MODEL SORU - 3 TEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
1.
+ –
I1
I2
I1
I2
V
Anahtarlar açıkken eşdeğer direnç,
Reş = 3R, akım I1 = RV
3 = I olsun.
+ –
I2 V
paralel 32
R
R2
Anahtarlar kapatılırsa, devrenin eşdeğer direnci,
Reş = . .
R R
R R
23
23
+
c m
= 53 R olur.
Anakol akımı ise,
I2 = R
V
53
= RV
35 = 5I bulunur.
Akımların oranı,
2
1I
I =
5II =
51 olur.
CEVAP A
2.
R›efl =Rn =
42 =2W4Ω
–+
4Ω 3Ω
R
KΙ
V
Anah tar açık ken R di ren ci üze rin den akım geç-mez. Bu du rum da dev re nin eş de ğer di ren ci,
Reş = 2 + 3 = 5Ω olur.
Üre te cin ge ri li mi,
V = I. Reş
= 6.5
= 30 V olur.
Anah tar ka pa tıl dı ğın da eş de ğer di renç,
V = Iı.Rıeş
30 = 7,5.Rıeş ⇒ Rıeş = 4Ω olur.
Rıeş = 2 + .
RR
33+
4 = 2 + .R
R33+
6 + 2R = 3R ⇒ R = 6Ω olur.
CEVAP C
3.
Ι1 Ι2
3Ω5Ω4Ω
6Ω6Ω
2Ω
3Ι
4Ι
6Ι
2Ι
2Ι
Şe kil de ki 5 ta ne di renç pa ra lel ol duk la rın dan, akım-la di renç ters oran tı lı pay la şı lır..
I1 = 6I + 4I + 3I + 2I + 2I = 17I
I2 = 4I + 3I + 2I = 9I
Akım la rın ora nı,
.olur917
917
2
1I
I
I
I= =
CEVAP B
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA 85
4.
I0
A
+ –
4Ω 8Ω
4Ω
4Ω
36 volt
I1
I2
k›sadevre
Ampermetre ideal olduğundan iç direnci sıfırdır. Dolayısı ile 8Ω direnç kısa devre olur. Bu durumda devrenin eşdeğer direnci,
Reş = 24 + 4 = 6Ω
Anakol akımı,
Io = RV
fle =
636 = 6A olur.
Ampermetre 4Ω luk direnç üzerindeki akımı göster-diğinde,
I1 = I
2o =
26 = 3A olur.
CEVAP C
5.
l/2
rX
l
r/2 Z
2r
2l
A
Y
X, Y ve Z tellerinin direnci,
RY = t.. ( )
,
r2
22
r = 10Ω ⇒
.
.,
r2r
t = 20Ω
RX = t..
,
r2r = 20Ω
RZ = t..
,
r2
22
r b l
= 2 .
.,
r2r
t = 40Ω
A
20Ω
10Ω
40Ω
X
Y
Z
80Volt
Ι
Ι akımının büyüklüğü,
RV A
4080 2I = = = bulunur.
CEVAP D
6. I1=11i3R
2R
4R
4R
R
R
V
+ –
6ii2=9i
i1=5i
3R
RR
2R4R
4R + –
V
3i
6i
9i
I2=3i
i2=5i
R1 di ren ci, . .R
R RR R R olur
22
32
1 = +=
R di ren ci R1 e se ri bağ lan dı ğın dan,
.R R R R olur3
23
52 = + =
4R
4R + –V
Ι' 3R
V2
V1
3Ι5R3
V1 ve V2 ge ri lim le ri eşit ol du ğun dan,
. .
,
V V
i R i R
i i
ii
i i i i
i i i i i
i i i i i
335
3 5
95 5 9
6 5 6 11
6 9 6 3– –
1 2
1 2
1 2
2
11 2
1 1
2 2
&
I
I
=
=
=
= = =
= + = + =
= = =
olur. Ι1 ve Ι2 oranlanırsa
ii
311
311
2
1I
I= = bulunur.
CEVAP D
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA86
MODEL SORU - 4 TEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
1.
2I
3R
4R
R
2R
V1
V2
I
3I
2R direncinden I akımı geçerse, R direncinden 2I, 4R direncinden ise 3I akımı geçer.
Bu durumda,
.
. .
,
.
. .
V R
V R R
V ve V taraf tarafa oranlan rsa
VV
RR bulunur
2
3 4 12
122
61
›
1
2
1 2
2
1
I
I I
II
=
= =
= =
CEVAP A
2. V
4Ω 3Ω5Ω
12Ω
r=1Ω
ε+ –
I
I
3Ω
Volt met re nin gös ter di ği de ğer 20 volt ol du ğun dan,
V = Ι . 5
20 = Ι . 5 ⇒ Ι = 4 A olur.
Dev re nin eş de ğer di ren ci,
Reş = 3 + 5 + 3 + 1 = 12Ω olur.
Bu du rum da,
ε = Ι.Reş = 4.12 = 48 volt olur.
CEVAP E
3.
2I
V1
V2
4R
3R R
V3 2R+–
I
I
Paralel kollarda dirençler eşit olduğunda akımlar da eşittir.
Bu durumda,
V1 = 4R.I = 4V
V2 = 3R.I = 3V
V3 = 2R.2I = 4V
olur. Buradan, V1 = V3 > V2 bulunur.
CEVAP C
4.
6Ω
4Ω V
Ι
Ιε
Dev re den ge çen akım,
RV A
420 5I = = =
Üre te cin ge ri li mi,
ε = Ι.Reş = 5. (4 + 6) = 50 V olur.
4 ohm luk di ren cin ye ri ne 14Ω luk di renç bağ lan dı-ğın da,
( )
. . .
RA
V R V olur
6 1450
25
25 14 35
e
ı
flı
› ›
fI
I
= =+
=
= = =
CEVAP D
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA 87
5.
r=1Ωε=40V
K
V4Ω
4Ω
4Ω
4Ω
4Ω
3Ω
–+
L
L
L
LL
LL
k›sadevre
L
Dev re nin eş de ğer di ren ci,
Reş = 3 + 4 + 1 = 8Ω olur.
Ana kol dan ge çen Ι akı mı,
.R
A olur840 5
fle
fI = = =
Volt met re nin gös ter di ği de ğer,
V = Ι.3 = 5.3 = 15 volt olur.
CEVAP C
6.
X
A
V
+ –
R1
R2
Io
Ampermet re nin iç di ren ci sıfırdır. Voltmetrenin iç direnci çok büyüktür.
Volt met re, anah tar açık ken ve ka pa tıl dı ğın da pil üze rin de ki ge ri li mi okur. X anah ta rı ka pa tıl dı ğın da R2 di ren ci kı sa dev re olur. Do la yı sıy la Reş aza lır, akım ar tar. Volt met re nin gös ter di ği de ğer de ğiş-mez.
CE VAP B
MODEL SORU - 5 TEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
1.
–
+
A2
A1
A4A3
Diyotlar tek yönde akım geçirdiğinden A3 amper-metresinin üzerinden akım geçmez.
CEVAP B
2.
D1
D3
D2
8X
I2
3X
εI1=5I
4X
2X
6X
I2=4I
5I
I3=I
D3 diyotu akıma ters bağlı olduğundan üzerinden akım geçmez. D1 ve D2 diyotları üzerinden akım geçer. Ana koldan gelen akım 5I ise I1 = 5I olur. Akım ile direnç ters orantalı olduğundan I3 = I ise I2 = 4I olur.
Bu durumda,
.olur45
45
2
1I
I
I
I= =
CEVAP B
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA88
1.
KL
R
R
R
R
R
Paralel
RK›sa devre
Şekil de gös terilen R diren ci kısa dev re olur. Bu durum da dev renin eş değer diren ci,
Reş = R4
+ R
= 45 R olur.
CEVAP A
2.
6Ω
6Ω
6Ω
4Ω10Ω
10Ω4Ω
K L
paralel
paralelparalel
2Ω
2Ω 5Ω
K L
2Ω
2Ω
5Ω
Reş = 2 + 2 + 5 = 9ΩCEVAP A
3.
Y
3W4X
1X 3X
X6X
Z
Y
4X
1X
X6X
Z
Y
3X4X
1X
X
Y
4X
4X
X
seri
6X 6X3X
paralel
4Xseri
RXY
= =2X42
4X
1X 3X
X
Z
7X
1X
X
Z
7Xseri
paralel
paralel
RXZ
= =1.71+7
78
X
RR
872
716
XZ
XY = = olur.
CEVAP C
4.
A B
2Ω
1Ω
4Ω
5Ω
2Ω2Ω
4Ω3Ω
6Ω
paralel
paralel
A B
2Ω
1Ω
2Ω
5Ω1Ω
3Ω
6Ω
3Ω
6Ω
5Ω 2Ω 6ΩA B
Reş = 5 + 2 + 6 = 13Ω dur.
CEVAP E
5.
4Ω4Ω
4Ω
4Ω
4Ω
6Ω
5Ω5Ω
K L
4Ω
4Ω
2Ω
2Ω
2Ω
4Ω
LK
10Ω
6Ω
6Ω
R1
efl =
101 +
101 +
61
Reş = 1130 Ω olur.
CEVAP D
6.
KL
7Ω
7Ω7Ω7Ω
7Ω 7Ω 7Ω
7Ω 7Ω
K
KK
K K K
K
L
LLL
L L L
k›sadevre
k›sadevre
Şe kil dik kat li ce in ce len di ğin de, iki di renç kı sa dev-re, di ğer di renç ler ise pa ra lel bağ lı dır. Bu du rum da dev re nin eş de ğer di ren ci,
Reş = R7
= 77 = 1Ω olur.
CE VAP C
TESTTEST 1 DİRENÇLERÇÖZÜMLER
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA 89
7.
K L
4Ω
3Ω
6Ω
6Ω4Ω
8Ω
8Ω
2Ω6Ω
3Ω2Ω
4Ω
K L
2Ω 3Ω
3Ω
6Ω
5Ω
K-L noktaları arasındaki eşdeğer direnç,
R1
efl =
61 +
31 +
51
Reş = 710 Ω olur.
CEVAP B
8.
5Ω L
K6Ω
2Ω8Ω
6Ω
6Ω
6Ω
6Ωk›sadevre
paralel
3Ω
L
6Ω
8Ω
5Ω 3Ω
2Ω
K4Ω
Reş = 26X = 3Ω olur.
CEVAP B
9.
6X
KL
1X 1X
1X 1X2X 2X
2X
2X
8X 8X 8X 8X 6X
seri
paralel paralel paralel
4X 4X
3X
6X
KL
1X 1X
1X 1X2X
6X4X 3X
paralel
4X
seri
KL
2X
6X 1X 1X
1X 1X
4X 2X
seri
4X
1X
1X
4X 4X
paralel
KL
2X
4X
6X
KL
1X
1X2X
2X
seri
4X
6X
KL
1X
1X2X
4X
paralel
4X 4X
6X
KL
2X
2X
Refl = 6 + 2 + 2 = 10X
6X
CEVAP C
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA90
10.
2R
2R
2R
4R
4R
2R
2R
R
K
L
R
2R
2R
K
L
4R
R
R2R
seri
seri
seri
paralel
paralel
paralel
K
L
4R
4R
2R
R R R R1
41
41
21
fle= + + ⇒ Reş = R olur.
CEVAP C
11. Dev re in ce len di ğin de di renç le rin bir bi ri ne pa ra lel bağ lı ol du ğu gö rü lür. Bu du rum da eş de ğer di renç,
Reş = nR = R
5 olur.
CEVAP A
12.
K
L
RRRR
R R R
R R R
K L K L
L K L K
Şe kil de ki tüm di renç le rin bir ucu K, di ğer ucu L nok ta sı na bağ lı ol du ğun dan tüm di renç ler pa ra lel-dir. 10 tane direnç olduğundan;
RnR
10R olur.efl = =
CEVAP B
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA 91
1. Telden geçen akımın şiddeti,
iRV A
624 4= = = olur.
Telin herhangi bir kesitinden 8 saniyede geçen elektron sayısı,
N.e = i.t
N.1,6.10–19 = 4.8
N = , .1 6 10
3219–
N = 20.1019
N = 2.1020 olur.
CEVAP D
2.
K••
r=0
f
2R
2RA
R
K anahtarı açık iken:
Ampermetrenin gösterdiği değer,
i1 = f
R3 olur.
K anahtarı kapalı iken:
Ana koldan geçen akım,
i = fR2
olur.
Ampermetrenin gösterdiği değer,
i2 = fiR2 4
= olur.
i1 ve i2 akımları taraf tarafa oranlanırsa,
f
f
ii
R
R
4
334
2
1 = = olur.
CEVAP C
3. Akım-gerilim grafiği-
•
potansiyel fark›
ak›mfliddeti
0• •I II
nin eğimi elemanın direncini verir.
I aralığında grafiğin eğimi sabit olduğun-dan, elemanın diren-ci değişmez.
II aralığında grafiğin eğimi azaldığından, elemanın direnci azalmaktadır.
CEVAP D
4. Bir iletkenin kesitinden geçen yük miktarı, q = i.t q = N.e
i.t = N.e
i.10 = 5.1020.1,6.10–19
10i = 8.10
i = 8A olur.
CEVAP E
5.
K••
2X
6X
3X
A V
r=1X
f
K anahtarı açık iken: i1 = R
f
R
5 = f6
f = 30V olur.
K anahtarı kapalı iken:
i2 = Rf
R =
530 = 6A olur.
Voltmetrenin gösterdiği değer,
V = i2.R = 6.2 = 12V olur.
CEVAP C
TESTTEST 2 ÇÖZÜMLER ELEKTRİK AKIMI
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA92
6. Şe kil de ki dev re de X anah- r
r
ε
r
X
+ –
K
K
K
K
K
L
L
L
L
L
ΙA
V
r
ta rı ka pa tıl dı ğın da pa ra lel olan di renç sa yı sı ar ta ca ğın-dan, dev re de ki eş de ğer di renç aza lır. Ana kol dan ge çen Ι akı mı ar tar. Bu du rum da am per met re nin gös ter di ği de ğer ar tar.
Volt met re di renç le re ve üre-te ce pa ra lel ol du ğun dan, volt met re ay nı za man da üre te cin üze rin de ki ge ri li-mi öl çer.
V = ε – Ι.r ifa de sin de ε ve r sa bit ol du ğun danΙ art tı ğın dan V aza lır.
CEVAP E
7.
K LA2 ••
6R
R
A12R
3R
ii
2R
2i/3
i/3
i
i/3
i/6
i/2
Şekilde görüldüğü gibi, i1 = i3
, i2 = i6
olur.
Akımların oranı ise,
ii
i
i
6
3 22
1 = = olur.
CEVAP B
8.
A
r=0
f=18V
6X
3X
6X 4X1A 3A
2A
3A5A
6A6A
Şekilde görüldüğü gibi ampermetre 5 amperi gös-terir.
CEVAP D
9.
K••
V
r=0
f
4X
3X2X
6X
A
K anahtarı açık iken:
i1 = Rf
R
3 = f8
f = 24V olur.
K anahtarı kapalı iken:
Ampermetrenin gösterdiği değer,
i2 = Rf
R =
624 = 4A olur.
Voltmetrenin gösterdiği değer,
V = i2.R = 4.2 = 8V olur.
CEVAP C
10.
15X
5Ω
10X
5X10X
5X 10X
6X
11X
r=1X
f=60V
A
32
A
72
A
3A
2A
5A
5A
32
A
Ana koldan geçen akım,
i = R
f
R = 0
126 = 5A olur.
Şekilde görüldüğü gibi, ampermetre 27 amperi
gösterir.
CEVAP D
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA 93
11.
V
A
r=0
f
4X
12X
6X
Elektrik devresindeki 4X ve 12X luk dirençler kısa devre olur.
Ampermetrenin gösterdiği değer,
i = RV =
624 = 4A olur.
CEVAP D
12.
A
r=1X
f
6X
12X
4X
2X
3A
1A
3A
6A
4A
6A
2X
4X2A
Üretecin emk sı,
i = R
f
R
6 = f5
f = 30V olur.
CEVAP D
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA94
1.
XK L••
V2
V1
8X12Xi i
V1 gerilimi V1 = i.(12 + 8) 40 = i.20
i = 2A olur.
V2 geriliminden,
V2 = (8 + x).i
24 = (8 + x).2
12 = 8 + x
x = 4X olur.
CEVAP E
2.
10X
K LA2A1 ••
15X
4X
25X
7A 2A
3A
5A 7A
2A
Şekilde görüldüğü gibi, A2 ampermetresi 7 amperi gösterir.
CEVAP C
3.
K L••i=6A i=6A12X
V
4X
8X
A
6X
4X3A
1A
2A
4A
2A
Voltmetrenin gösterdiği değer, V = i1.R1 = 4.4 = 16 V olur.
CEVAP C
4.
+–
P
N
M
KL
X
V
X anah ta rı ka pa tı lır sa, K di ren ci pi le pa ra lel bağ la-nır ve üze rin de ki ge ri lim mak si mum olur.
CE VAP A
5.
K L••6X
V
4XA
12X
3X
92 A 1A
2A
32 A
i1=3A92 A
i1 akımı,
iRV A
412 31 = = = olur.
Şekilde görüldüğü gibi, ampermetrenin gösterdiği değer
29 amper olur.
CEVAP D
6.
A
r=1X
f=30V
12X
3X
4X
12X
3A
1A
2A
6A
4A
6A
4A
3X
6X
Ana koldan geçen akım,
i = R
f
R =
530 = 6A olur.
Şekilde görüldüğü gibi, ampermetrenin gösterdiği değer 3 amper olur.
CEVAP B
TESTTEST 3 ÇÖZÜMLER ELEKTRİK AKIMI
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA 95
7.
K••
r=1X
f
2X
A
4X 12X
6X
K anahtarı açık iken: i1 = R
f
R
5 = f6
⇒ f = 30V olur.
K anahtarı kapalı iken:
Ampermetrenin gösterdiği değer,
i2 = Rf
R =
530 = 6A olur.
CEVAP D8.
A
12X4X r=1X f=16V
3i i
4i
4i = R
f
R
4i = 416 ⇒ i = 1A olur.
Ampermetrenin gösterdiği değer,
3i = 3.1 = 3A olur.CEVAP E
9.
K••
A
r=1X
f
3X
3X
6X
K anahtarı açık iken: i1 = R
f
R
3 = f10
⇒ f = 30V olur.
K anahtarı kapalı iken:
Ampermetrenin gösterdiği değer,
i2 = Rf
R =
630 = 5A olur.
CEVAP B
10.
f=20V
10X
10X
r=0
10X
Ai
i
i
i
i
i i
i
Ampermetrenin gösterdiği değer, i =
R
f
R =
10 1020+
= 2020 = 1A olur.
CEVAP A
11.
K••
r=1X
f
r=1X
f
6X
V
K anahtarı açık iken: 2f = 24V olur.
K anahtarı kapalı iken:
Devreden geçen akım,
i = 2R
f
R =
824 = 3A olur.
Voltmetrenin gösterdiği değer, V = i.R = 3.6 = 18V olur.
CEVAP B
12.
V1
ε 2R
3R
R
3R
R
R
+ –A1
A2
V2
A
A
A
A
A
BB B
B
B
B
BB
k›sa devre
Şe kil in ce len di ğin de V1 volt met re si, V1 = Ι1.R gi bi bir de ğer olur. Ι1 akı mı A1 am per met re si nin üze-rin den ge çe ce ğin den A1 ampermetresi de ğer okur. Bu du rum da 2R di ren ci A1 am per met re si yü zün den kı sa dev re ola ca ğın dan V2 volt met re si de ğer gös-ter mez. Ay nı za man da A2 am per met re si nin üze rin-den akım geç me ye ce ğin den A2 am per met re si de de ğer oku maz. Bu du rum da V1 ve A1 in gös ter di ği de ğer sı fır dan fark lı dır.
CEVAP C
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA96
1.
3Ω
K L
6Ω
6Ω
6Ω
6Ω 6Ω
6Ω
M
K
MLK
L
L L
a)
3Ω
K L
6Ω
6Ω6Ω
6Ω
3Ω
6Ω
K L6Ω
6Ω
R36 2KL X= =
b)
3Ω
K M
6Ω
6Ω
6Ω
6Ω
L
3Ω
K M2Ω L 3Ω
RKM = 2 + 3 = 5Ω
c)
L M
6Ω
6Ω
R26 3LM X= =
2.
2RR
L M
•K
R••
. ( )RR R
R R RR
2 22
12KM X= ++
= =
a) . ..RR RR R R
33
43
43 12 9KL X= +
= = =
b) . .( ) .RR R
R R RR
32
43
43 12 9LM X= +
+= = =
3.
Z Y
gerilim
ak›m
i 2i 3i
V
2V
3VX
LK X Y
Z
a) X in direnci,
.
oldu¤undan,6
. .
RiV
RV
RiV
RiV olur
33
23
23 6 9
3 3 6 18
X
Y
Z
X
X
X
= = =
= = =
= = =
b)
6Ω
K L
18Ω
15Ω9Ω
.R15 1815 18
33270
1190
KL X= += =
Adı ve Soyadı : .....................................
Sınıfı : .....................................
Numara : .....................................
Aldığı Not : .....................................
BölümBölümYazılı SorularıYazılı Soruları
(Elektrik Akımı)(Elektrik Akımı)ÇÖZÜMLER
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA 97
4.
K
6Ω 6Ω6Ω
4Ω
4Ω 2Ω• L
4Ω
XK K
M M M
M
KK
a) 4Ω
K L4Ω
4Ω
6Ω
6Ω
6Ω
M
2Ω 2Ω
2Ω
4Ω
K L
4Ω
2Ω
2Ω
RKL = 2 + 2 = 4Ω
b)
K
6Ω 6Ω6Ω
4Ω
4Ω 2Ω• L
4Ω
XK K KK
K K
K
K
K
2Ω luk di renç ha ri cin de tüm di renç ler K nok ta sı na bağ lı ol du ğun dan kı sa dev re olur.
RKL = 2Ω olur.
5.
4Ω
6Ω
6Ω
6Ω
6Ω
2Ω24V
V
A
paralel
2Ω
k›sa devre
4Ω
2Ω24V
V
A
.IRV A olur
4 2 224
824 3
R
R= =+ +
= =
V = I . R = 3 . 2 = 6 volt olur.
6. Anah tar açık ken,
3Ω
3Ω
3Ω
4Ω
4Ω
K
6ΩV
Ι = 4A
paralel
seri
3Ω
6Ω
2ΩK
6ΩV
Ι = 4A
paralel
Reş = 2 + 2 + 6 = 10Ω
V = I.Reş = 4.10
= 40 volt olur.
Anah tar ka pa tı lır sa 3Ω luk di renç ler kı sa dev re olur. Bu du rum da,
Reş = 2 + 6 = 8Ω olur.
Dev re den ge çen akım,
RV
840 5 amper olur.I
efl= = =
7.
2ΩA
1Ω 2Ω
2Ω4Ω
2Ω
K
seri
seri
Anahtar aç›kken2Ω
A
3Ω
6Ω paralel
V = I.Refl= 20.4= 80.V A
I
2Ω 2Ω seri
V
V
2XA
1X 2X
2X4X
2X
K
Anahtar kapal›yken2X
A
2X
1X 6X paralel
3X
I›
A
1X 2X seri
I›
V V
V
Iı akımı Iı = RV =
380 amper olur.
-
ELEKTRİK VE MANYETİZMAELEKTRİK VE MANYETİZMA98
8.
İlet ke nin ke si tin den ge çen yük mik ta rı,
q = n.e
= 5.1019.1,6.10-19
= 8 C olur.
Bu du rum da olu şan akım,
tq
A18 8I = = = olur.
9.
A
V
6Ω
R
2R
3R
4Ω
4Ω
I
Paralel
6i
3i
2i
4Ω luk direnç ler paralel bağ lı ol duğun dan,
Reş = 24 = 2 olur.
Bu diren cin üzerin den geçen akım,
I = RV
fle =
244 = 22A olur.
3R diren ci üzerin den geçen akım 2i ise
2R diren ci üzerin den geçen akım 3i
R diren ci üzerin den geçen akım 6i olur.
Bu durum da,
I = 2i + 3i + 6i
22 = 11i ⇒ i = 2A olur.
Am per met re 3R lik diren cin üzerin den geçen akımı okur.
2i = 4A olur.
10.
42Volt
6Ω
9Ω
9Ω
5Ω4Ω
+ –
r=0A
2I›I› I
3Ω
9Ω
12Ω
R›
.R6 126 12
1872 4› X=
+= =
Dev re nin top lam di ren ci,
Reş = 4 + 3 = 7Ω olur.
Ana kol dan ge çen akım,
.R
A olur742 6
fle
fI = = =
Akım di renç le ters oran tı lı da ğı la ca ğın dan,
2Iı + Iı = 6
3Iı = 6 ⇒ Iı = 2A olur.
Am per met re nin üze rin den ge çen akım,
2Ιı = 2 . 2 = 4A olur.