E I M O I

Οι σεισμοί στην αρχαιότητα

την αρχαιότητα ο κάθε λαός προσπαθούσε να ερμηνεύσει την γέννηση των

σεισμών σύμφωνα με τις γνώσεις και τις παραστάσεις τους. Ο Εγκέλαδος για

τους αρχαίους Έλληνες, ένα γατόψαρο για τους αρχαίους Ιάπωνες ή κάποιες

χελώνες που διαφωνούσαν, για τους Ινδούς, ήταν οι αιτίες των σεισμών. Μια

εξίσου διαδεδομένη άποψη ήταν η θεοκρατική άποψη, που έκανε τους

ανθρώπους να πιστεύουν ότι ο σεισμός ήταν μια θεόσταλτη τιμωρία για

ορισμένες πράξεις τους. Πρώτος ο Αριστοτέλης προσπάθησε να μελετήσει τους

σεισμούς με επιστημονικό τρόπο. ύμφωνα με αυτά μπορούμε να

καταλάβουμε ότι οι άνθρωποι από τα πολύ παλιά χρονιά, ήξεραν για τους

σεισμούς, ζούσαν με τους σεισμούς και προσπαθούσαν να τους εξηγήσουν και

να τους αντιμετωπίσουν.

Οι σεισμοί σήμερα

Σο τράνταγμα, η κίνηση του εδάφους που οφείλεται στη θραύση πετρωμάτων,

είναι το στιγμιαίο αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας διαδικασίας συσσώρευσης

δυναμικής ενέργειας σε καταπονούμενες περιοχές της λιθόσφαιρας. Είναι ένα

φυσικό φαινόμενο που μπορεί να προκαλέσει πολλές απώλειες τόσο σε

ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε υλικά αγαθά.

εισμός αποκαλείτε μια απότομη διατάραξη στο εσωτερικό της γης (φλοιός),

που γίνετε αισθητή στην επιφάνεια μέσω δόνησης (κουνήματα) του εδάφους.

υνήθως προέρχεται από την διάρρηξη γεωλογικών στρωμάτων και την

μετατόπιση των δυο τμημάτων κάτω από την επιφάνεια της γης.

Ο φλοιός, όπου βρίσκετε πάνω από την μανδύα (παχύ και ημίρρευστο στρώμα

που βρίσκετε μεταξύ του εσωτερικού πυρήνα και του φλοιού), ενώ σε αρκετά

σημεία περιβάλλονται ποσοστά μάγματος. Επίσης, ο φλοιός δεν είναι ενιαίος,

αλλά διασπασμένος σε τεκτονικές πλάκες.

Σο μάγμα δημιουργείται υπό μεγάλη πίεση σε βάθη μεγαλύτερα των 16χλμ.

από την επιφάνεια της Γης. Θεωρείται ότι το υλικό του ανώτερου μανδύα είναι

εξ ολοκλήρου το μάγμα. Μπορεί να εξέλθει ως λάβα στην επιφάνεια (ή στον

πυθμένα της θάλασσας), οπότε στερεοποιούμενο δίνει ηφαιστειακά πετρώματα,

ή να στερεοποιηθεί κάτω από την επιφάνεια ως πλουτώνιο πέτρωμα. Η

θερμοκρασία του είναι συνήθως 700-1.300 βαθμοί Κελσίου. Aνάλογα με τη

σύστασή τους, ταξινομούνται σε κατηγορίες: Βασαλτικά μάγματα, Ανδεσιτικά

μάγματα, Γρανιτικά μάγματα κ.α..

Εδώ βλέπουμε το μάγμα (λάβα) που ψύχεται

Η λιθόσφαιρα αποτελείται από πολλές λιθόσφαιρικες (τεκτονικές) πλάκες που

βρίσκονται σε διαρκή κίνηση επιπλέοντας πάνω στο ρευστό υπόστρωμα της

ασθενόσφαιρας (η ζώνη της γήινης σφαίρας που περιλαμβάνεται μεταξύ του

στερεού φλοιού και του μανδύα). Οι πλάκες ασκούν πιέσεις μεταξύ τους,

κυρίως λόγω των κινήσεων του μάγματος κάτω από αυτές που τις παρασύρει, τη

βαρύτητα που τείνει να βυθίζει τις βαρύτερες από αυτές κτλ. Σο μάγμα αυτό

κινείται σε ανοδικά και καθοδικά ρεύματα, καθώς και κοντά στον πυρήνα της

γης όπου θερμαίνεται.

Σο δύσκαμπτο τμήμα που αποτελείται από το στερεό φλοιό και μέρος του

στερεού ανώτερου μανδύα λέγεται λιθόσφαιρα, και έχει πάχος περίπου 80km

ενώ το τμήμα που βρίσκεται κάτω από την λιθόσφαιρα ονομάζεται

ασθενόσφαιρα.

Η λιθόσφαιρα αποτελείται από ένα σύνολο πλακών που βρίσκονται σε διαρκή

κίνηση επιπλέοντας πάνω στο υπόστρωμα της ασθενόσφαιρας και λέγονται

τεκτονικές πλάκες. Οι τεκτονικές πλάκες απομακρύνονται, συγκρούονται και

τρίβονται μεταξύ τους και έτσι δημιουργούν τα όρη, ενώ ασκούν πιέσεις μεταξύ

τους κυρίως λόγω των κινήσεων του μάγματος και λιγότερο από τις παλιρροϊκές

δυνάμεις που παραμορφώνουν τη γη. Κοντά στις ζώνες διάρρηξης, στα όρια των

τεκτονικών πλακών συσσωρεύεται ενεργεία (τασικό φορτίο) από τους

μηχανισμούς εφελκυσμού και συμπίεσης. Εκεί, σχηματίζονται τα ρήγματα

(ρωγμές στο φλοιό) τα όποια συγκρατεί η τριβή, που δεν επιτρέπει την ολίσθηση

μεταξύ τους. ταν οι τεκτονικές τάσεις ξεπεράσουν την κρίσιμη τιμή του ορίου

θραύσης του πετρώματος, έχει ως αποτέλεσμα την ολίσθηση του ρήγματος.

Η ολίσθηση μεταξύ των πλακών προκαλεί βίαιη ταλάντωση των πετρωμάτων και

απελευθερώνει ενέργεια που μεταφέρεται με τα σεισμικά κύματα. Οι σεισμοί

που προκαλούνται κατά αυτόν τον τρόπο, αποκαλούνται τεκτονικοί σεισμοί και

αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία (90%) των Γήινων σεισμών.

χηματική απεικόνιση

ρήγματος ολίσθησης

(αριστερόστροφο)

Σο υπόλοιπο 10% των σεισμών σχετίζονται με την ηφαιστειακή δραστηριότητα

και είναι λιγότερο ισχυροί από τους τεκτονικούς. Ακόμη και αυτοί όμως, είναι

εξίσου καταστροφικοί προκαλώντας σχισμές στο έδαφος, παραμορφώσεις και

ισχυρές ζημιές σε διαφόρων ειδών κατασκευών.

Ηφαιστειακός ονομάζεται ο σεισμός που είναι αποτέλεσμα αλλαγής της πίεσης

στο εσωτερικό της γης.

Εκτός από τα δυο παραπάνω αίτια, υπάρχει και ένα ελάχιστο ποσοστό σεισμών

που ονομάζονται εγκατακρημνισιγενείς σεισμοί, οι όποιοι είναι συνήθως μικρού

μεγέθους και τοπικού χαρακτήρα. Έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου οι σεισμοί

αυτοί έχουν παρατηρηθεί σε μετασεισμική ακολουθία ως συνεπακόλουθο

άλλου τύπου σεισμών. Οι σεισμοί αυτοί που οφείλονται σε κατακρήμνιση

οροφών φυσική υπόγειων κοιλοτήτων ή σπηλαίων αποτελούν το 3% των σεισμών

σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι απότομες πτώσεις της θερμοκρασίας είναι μια ακόμη αιτία σεισμών

(κιρσογενείς σεισμοί). Σο έδαφος συγκρατεί νερό σε υγρή μορφή οπότε όταν η

θερμοκρασία του πέσει κάτω από το κρίσιμο σημείο που το υγρό νερό γίνεται

πάγος, η διαστολή προκαλεί συμπίεση στα πετρώματα με πιθανότητες

διάρρηξης αυτών. Οι επιπτώσεις ενός τέτοιου σεισμού δεν είναι σοβαρές, καθώς

γίνονται αισθητοί σε ακτίνα ελαχίστων χιλιόμετρων από τον άνθρωπο.

υνδέονται από τον κρότο θραύσεις και προκαλούν ζημιές σε τσιμεντένιες

υποστρώσεις και πλάκες, στο δίκτυο σωληνώσεων και σε υλικά θεμελίωσης που

βρίσκονται στη γραμμή θραύσης. υμβαίνουν συνήθως τις πρωινές ώρες και

κυρίως κατά τις κρύες περιόδους του χειμώνα.

Οι τεχνητοί σεισμοί προκαλούνται με εκρήξεις ή χτυπήματα στην επιφάνεια του

φλοιού. υνήθως χρησιμοποιούνται για την χαρτογράφηση του υπεδάφους. ε

μεγάλη κλίμακα είναι δυνατή και η πρόκληση σεισμών με διέγερση των

μηχανισμών γένεσης ενός σεισμού από παράγοντες εξαρτώμενο από μη φυσική

δραστηριότητα, ώστε να προκληθεί νωρίτερα από το χρόνο που προβλέπει η

φυσική του εξέλιξη.

Είδη σεισμών

ΕΙΜΙΚΑ ΚΤΜΑΣΑ

Σα σεισμικά κύματα μεταφέρουν την ενέργεια μακριά από τον εστιακό χώρο του

σεισμού, μέχρι αυτή σταδιακά να απορροφηθεί εντελώς. Σα σεισμικά κύματα

διακρίνονται σύμφωνα με τον τρόπο με τον οποίο διαδίδονται. Ο τρόπος

εξαρτάται από το μέσο στο οποίο τα κύματα διαδίδονται, που επιτρέπει ή όχι τη

διάδοση συγκεκριμένων τύπων κύματος. τον εστιακό χώρο ενός τεκτονικού

σεισμού με τη θραύση των πετρωμάτων παράγονται όλες οι

ακουστικές συχνότητες με ταλαντώσεις πίεσης και παράγονται και ταλαντώσεις

ελαστικής παραμόρφωσης. Από τα πρώτα μέτρα ακόμα που διανύουν τα

κύματα, οι συχνότητες φιλτράρονται και στα πρώτα χιλιόμετρα έχει ήδη γίνει ο

διαχωρισμός των κυμάτων που διαδίδονται με διαφορετικό τρόπο ταλάντωσης.

Σα σεισμικά κύματα τα μετράμε συνήθως με δειγματοληψία 100Hz,

καταγράφουμε δηλαδή συχνότητες των σεισμικών κυμάτων ως και 50Hz.

Η ακριβής θέση στην οποία συμβαίνει ένας σεισμός ονομάζεται εστία. Αν η

εστία θεωρηθεί ως σημείο, αυτό ονομάζεται υπόκεντρο. Η προβολή του

υποκέντρου στην επιφάνεια της Γης, ονομάζεται επίκεντρο. Ανάλογα με την

απόσταση του υποκέντρου από την επιφάνεια της Γης (εστιακό βάθος, ΕΒ), οι

σεισμοί χαρακτηρίζονται ως:

Επιφανειακοί ή σεισμοί μικρού βάθους (0 - 30 km)

εισμοί ενδιαμέσου βάθους (30 - 70 km)

εισμοί μεγάλου βάθους (άνω των 70 km)

Σο εστιακό βάθος είναι σημαντικό χαρακτηριστικό ενός σεισμού, ως προς τις

καταστροφές που αυτός μπορεί να επιφέρει στις ανθρώπινες κατασκευές. Ένας

επιφανειακός σεισμός μεγέθους 6,5 Ρίχτερ είναι καταστρεπτικότερος από ένα

σεισμό ενδιάμεσου βάθους μεγέθους 6,9 Ρίχτερ. Αυτό συμβαίνει για δύο

κυρίως λόγους:

σο αυξάνεται το βάθος, αυξάνεται και η απόσταση μεταξύ εστίας και

επιφανείας της Γης, επιφέροντας έτσι εξασθένηση στα σεισμικά κύματα.

Η διασπορά των σεισμικών κυμάτων είναι μεγαλύτερη.

Σο μεγαλύτερο εστιακό βάθος που έχει καταγραφεί είναι 750 km και είναι το

σημείο όπου ο γήινος φλοιός καταβυθίζεται στον ανώτερο μανδύα.

Είδη κυμάτων

Διαμήκη κύματα

Διαμήκη ονομάζονται τα κύματα των οποίων η διεύθυνση διάδοσής τους είναι

παράλληλη στη διεύθυνση της ταλάντωσης των σωματιδίων που αποτελούν το

μέσο διάδοσης. Με την κίνηση που πραγματοποιούν τα σωματίδια του μέσου

στα διαμήκη κύματα, παρατηρούνται πυκνώματα και αραιώματα. Διαμήκη

κύματα διαδίδονται και στα στερεά και στα υγρά και στα αέρια σώματα. Σα

διαμήκη κύματα καθώς και τα εγκάρσια κύματα αποτελούν τα δύο βασικά είδη

κυμάτων.

Εγκάρσια κύματα

Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα των οποίων η διεύθυνση διάδοσής τους είναι

κάθετη στη διεύθυνση της ταλάντωσης των σωματιδίων που αποτελούν το μέσο

διάδοσης. τα εγκάρσια κύματα εμφανίζονται μέγιστα και ελάχιστα που

ονομάζονται «όρη» και «κοιλάδες» αντίστοιχα. Εγκάρσια κύματα διαδίδονται

μόνο στα στερεά σώματα και στην επιφάνεια υγρών.

Οι διαφορές τους είναι οι παρακάτω:

1) τα εγκάρσια βλέπουμε όρη και κοιλάδες. τα διαμήκη βλέπουμε

πυκνώματα και αραιώματα. Δηλαδή στα εγκάρσια τα μόρια πηγαίνουν πάνω ή

κάτω, ενώ στα διαμήκη έρχονται κοντά ή μακριά.

2) Σα εγκάρσια κύματα μπορούν να κινούνται μόνο στα στερεά και πάνω στα

υγρά. Σα διαμήκη κινούνται και στα στερεά, και μέσα στα υγρά και στα αέρια.

3) Σα διαμήκη διαδίδονται πιο γρήγορα από τα εγκάρσια στο ίδιο μέσο.

Σα κύματα στη θάλασσα είναι και εγκάρσια και διαμήκη γιατί τα μόρια του

νερού κάνουν και τις δυο κινήσεις.

Είδη σεισμικών κυμάτων

1. εισμικά κύματα που διαδίδονται εσωτερικά στη Γη

Α. Σα P-κύματα ( ή πρωτεύοντα κύματα) είναι διαμήκη κύματα πίεσης. Σέτοια

κύματα είναι τα ηχητικά κύματα. Προκαλούν πυκνώματα και αραιώματα της

ύλης και διαδίδονται σε οποιοδήποτε συμπιέσιμο (σε μεγέθη μήκους κύματος)

μέσο. Για να διαδοθεί ένα τέτοιο κύμα πρέπει το μέσο να έχει «μνήμη» του

όγκου του δηλαδή να τον διατηρεί, τουλάχιστο στο χρόνο που το διάμηκες

κύμα τον διαπερνά. τερεά, υγρά, αέρια και πλάσμα έως κάποιας πυκνότητας

καθώς και ενδιάμεσες καταστάσεις ρευστότητας πληρούν με ευκολία τη

συνθήκη αυτή για αρκετές συχνότητες.

Β. Σα S-κύματα ( ή δευτερεύοντα κύματα ) είναι εγκάρσια κύματα. Σα κύματα

αυτά διαδίδονται με ταλαντώσεις των υλικών κάθετες στην κατεύθυνση του

κύματος, διαδίδονται δηλαδή πολωμένα και αλλάζουν προς στιγμήν το σχήμα

του μέσου το οποίο διαπερνούν. Διαδίδονται σε μέσα που οι μονάδες

ταλάντωσης συνδέονται ελαστικά, δηλαδή υπάρχει «μνήμη» του σχήματος του

υλικού.

Λόγω διαδοχικής διάθλασης από το μανδύα στον εξωτερικό πυρήνα και πάλι

στο μανδύα τα P-κύματα δίνουν "ζώνη σκιάς" στα σημεία ανίχνευσης στην

επιφάνεια. Σα S-κύματα που δε διαπερνούν τον εξωτερικό πυρήνα δίνουν

"πλήρη σκιά" πίσω του, απέναντι από το επίκεντρο.

Η διάδοση των P και S κυμάτων: φθάνοντας μη κάθετα στην ασυνέχεια της

επιφάνειας του φλοιού τα κύματα ανακλώνται εσωτερικά

Σο K είναι P-κύμα που διαδίδεται στον εξωτερικό πυρήνα και προέρχεται είτε

από διαθλώμενο P-κύμα είτε από μετασχηματισμένο S-κύμα.

2. εισμικά κύματα που διαδίδονται στην επιφάνεια της Γης

Α. Σα κύματα Reyleigh είναι το αποτέλεσμα της συμβολής των P- και

κατακόρυφα πολωμένων S-κυμάτων που συνεχίζουν και διαδίδονται

επιφανειακά. Είναι κύματα πίεσης και ελαστικής παραμόρφωσης ταυτόχρονα,

που οι μονάδες ταλάντωσης εκτελούν ελλειπτικές κινήσεις με μεγαλύτερους

άξονες κοντά στην επιφάνεια, όπου υπάρχει παραμόρφωση και καθ' ύψος και

παρατηρούμε το μέγιστο των ταλαντώσεων. Αν ο σεισμός είναι μεγάλος, τα

κύματα αυτά μπορεί να διανύσουν ολόκληρη την επιφάνεια της Γης αρκετές

φορές ώσπου να απορροφηθούν εντελώς. Σαξιδεύουν με ταχύτητα περίπου 3

km/s που είναι χαμηλότερη από αυτή της διάδοσης και των P- και των S-

κυμάτων. Λόγω της φύσης τους, η ένταση του σεισμού σε μια περιοχή λόγω

αυτών των κυμάτων εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες όπως:

Α) το μέγεθος του σεισμού

Β) την απόσταση από το επίκεντρο

Γ) το βάθος του σεισμού

Δ) το μηχανισμό της θραύσης στον εστιακό χώρο

Ε) τον προσανατολισμό της θραύσης του σεισμού

τ) τη γεωλογική δομή του στερεού φλοιού που διαπερνά το κύμα και το

εξασθενεί

Ζ) τη γεωλογική δομή του σημείου παρατήρησης που διαφοροποιεί την

ταλάντωση

Η) την ακριβή θέση παρατήρησης αν συμπίπτει με τη θέση της αρχικής

συμβολής των P και S κυμάτων

Β. Σα κύματα Love είναι επιφανειακά εγκάρσια κύματα που είναι πολωμένα

οριζόντια, διαδίδονται δηλαδή παραμορφώνοντας ελαστικά το φλοιό σε οριζόντιο

επίπεδο, κάθετα στην κατεύθυνση που διαπερνούν. Ο τρόπος που κυματίζουν

την επιφάνεια είναι αυτός που δίνει τη χαρακτηριστική αίσθηση του σεισμού

στον άνθρωπο με την κίνηση του εδάφους πέρα-δώθε. Σο πλάτος της

ταλάντωσης των κυμάτων αυτών μεγιστοποιείται επίσης κοντά στην επιφάνεια.

Σαξιδεύουν πιο αργά από τα P- και S-κύματα αλλά λίγο πιο γρήγορα από τα

Reyleigh. Ως επιφανειακά κύματα είναι εξίσου καταστροφικά και η έντασή τους

τοπικά εξαρτάται από τους ίδιους παράγοντες με τα Reyleigh εκτός του

παράγοντα συμβολής των P- και S-κυμάτων. Αν ο σεισμός είναι μεγάλος, τα

κύματα αυτά μπορούν επίσης να διανύσουν ολόκληρη την επιφάνεια της Γης

αρκετές φορές ώσπου να απορροφηθούν εντελώς.

ΚΑΣΑΓΡΑΥΗ ΕΙΜΙΚΩΝ ΚΤΜΑΣΩΝ

εισμοσκόπια

Είναι όργανα που απλώς σημειώνουν την γένεση των σεισμών, ή αναγράφουν

αυτούς πάνω σε ακίνητη αιθαλωμένη πλάκα δίνοντας έτσι πληροφορίες για την

ένταση της σεισμικής κίνησης.

Εικόνα σεισμοσκοπίου

εισμογράφοι

εισμογράφοι είναι όργανα με τα οποία επιτυγχάνεται αυτόματη αλλά όχι πιστή

αναγραφή της σεισμικής κίνησης. Η αναγραφή αυτή, που λέγεται

σεισμογράφημα , γίνεται με γραφίδα πάνω σε αιθαλωμένη ταινία ή με φωτεινή

κηλίδα πάνω σε φωτογραφική ταινία. Ο σεισμογράφος αποτελείται από το

εκκρεμές, το σύστημα ενίσχυσης (ή μεγέθυνσης) και το σύστημα αναγραφής. Η

μάζα του εκκρεμούς πρέπει να είναι σημαντική ώστε η δύναμη της αδράνειας

να υπερνικήσει τις τριβές της γραφίδας και των αρθρώσεων των μοχλών. Ωστόσο

επειδή οι σεισμογράφοι δεν διέθεταν σύστημα απόσβεσης της κίνησης, το οποίο

θα επανέφερε γρήγορα το εκκρεμές στη θέση ηρεμίας ώστε να ανταποκριθεί σε

νέα δόνηση, οι καταγραφές τους ήταν αποτέλεσμα όχι μόνο της σεισμικής

κίνησης αλλά και της αιώρησης του εκκρεμούς.

Ο σεισμογράφος μετρά την κίνηση της γης και αποτελείται από έναν

αισθητήρα, ο οποίος εντοπίζει την κίνηση του εδάφους και ονομάζεται

σεισμόμετρο, και από ένα σύστημα καταγραφής των δεδομένων.

Σο απλό σεισμόμετρο είναι ευαίσθητο σε κατακόρυφης διεύθυνσης

μετατοπίσεις του εδάφους, και το πετυχαίνει με τη βοήθεια ενός βάρους που

κρέμεται από ένα ελατήριο.

Σο ελατήριο και το βάρος στηρίζονται σε ένα πλαίσιο που κινείται μαζί με την

επιφάνεια της γης. Καθώς η γη κινείται, η σχετική κίνηση μεταξύ του βάρους

και της γης δίνει τη μέτρηση της κατακόρυφης μετατόπισης.

Εάν εγκατασταθεί και ένα σύστημα μέτρησης, όπως ένας κυλιόμενος

κύλινδρος και μία γραφίδα συνδεδεμένη με το βάρος, αυτή η σχετική κίνηση

μεταξύ του βάρους και της γης μπορεί να καταγραφεί και να δώσει ένα ιστορικό

της κίνησης (της γης), τότε το σύστημα ονομάζεται σεισμογράφος.

Εικόνες σεισμογράφων

εισμόμετρα

Είναι όργανα που γράφουν με σημαντική ακρίβεια τις σεισμικές κινήσεις. Η

βασική διαφορά μεταξύ σεισμομέτρου και σεισμογράφου, είναι ότι το

σεισμόμετρο διαθέτει συσκευή με την οποία επιτυγχάνεται απόσβεση της

αιώρησης του εκκρεμούς και έτσι είναι δυνατή η πιστότερη αναγραφή της

σεισμικής κίνησης. Οι αναγραφές των σεισμομέτρων λέγονται σεισμογράμματα.

Η αναγραφή των σεισμικών κυμάτων στα σεισμόμετρα γίνεται με τρεις κυρίως

τρόπους. Πρώτον, με μηχανική αναγραφή (σεισμόμετρα Mainka, Wiechert).

Δεύτερον, με οπτική αναγραφή (σεισμόμετρα Milne - Show, Wood - Anderson).

Σρίτον, με ηλεκτρομαγνητική αναγραφή (σεισμόμετρο κινούμενου πηνίου

Galitzin και το σεισμόμετρο μεταβαλλόμενης μαγνητικής αντίστασης Benioff).

Οι επιταχυνσιογράφοι αποτελούν ειδική κατηγορία σεισμομέτρων. Σα

σεισμογράμματα των οργάνων αυτών δίνουν τη σεισμική επιτάχυνση σε

συνάρτηση με τον χρόνο. Φρησιμοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά από την

Σεχνική εισμολογία. Σοποθετούνται συνήθως μέσα στα κτίρια για την μέτρηση

της επιτάχυνσης κατά την γένεση των σεισμών. Δεν βρίσκονται σε συνεχή

λειτουργία, όπως συμβαίνει με τα άλλα σεισμόμετρα, αλλά μπαίνουν σε

λειτουργία με κατάλληλη διέγερση στην αρχή του σεισμού και γράφουν την

προκαλούμενη επιτάχυνση από το σεισμό. Ένας από τους πιο διαδεδομένους

τύπους επιταχυνσιογράφων ήταν ο αναλογικός επιταχυνσιογράφος SMA-1 ,

στον οποίο η καταγραφή της δόνησης γίνεται σε φωτογραφικό φιλμ. Ο

επιταχυνσιογράφος αυτός σιγά-σιγά αντικαθίσταται από ψηφιακούς σύγχρονους

επιταχυνσιογράφους.

Μετατροπή ενός «λάπτοπ» σε σεισμογράφο.

Σα κοινά «λάπτοπ» μπορούν πλέον να αξιοποιηθούν και ως μίνι-σεισμογράφοι,

αποτελώντας τμήμα ενός «στρατού εθελοντών» με την ονομασία "Quake-Catcher

Network", που αξιοποιεί το γεγονός ότι οι σύγχρονοι φορητοί υπολογιστές

ενσωματώνουν συχνά ένα επιταχυνσιόμετρο. Έτσι είναι δυνατό το λάπτοπ να

μεταδώσει δεδομένα σχετικά με ένα τοπικό σεισμό και να τα στείλει στους

ερευνητές που συντονίζουν το δίκτυο, στα πανεπιστήμια τάνφορντ και

Ριβερσάιντ των ΗΠΑ.

Περίπου 1.000 άτομα από 61 χώρες ήδη συμμετέχουν εθελοντικά στην

πρωτοβουλία. Αν το δίκτυο καταφέρει να μεγαλώσει κι άλλο, τότε, σύμφωνα με

τους δημιουργούς του, θα μπορέσει να λειτουργήσει ένα χαμηλού κόστους

σύστημα προειδοποίησης για τους σεισμούς. «Θα λαμβάνουμε πρόσθετα

στοιχεία που θα τα στέλνουμε στα κανονικά σεισμικά δίκτυα. Θα μπορούμε να

καταγράφουμε σεισμούς σε κλίμακα που δεν μπορούσαμε μέχρι τώρα, λόγω

του κόστους», δήλωσε η γεωλόγος Ελίζαμπεθ Κόχραν, η οποία είχε την αρχική

ιδέα, όταν έμαθε ότι τα νέα «λάπτοπ» διαθέτουν επιταχυνσιόμετρο.

Σο συγκεκριμένο όργανο ανιχνεύει την κίνηση και έχει σχεδιαστεί να δίνει

εντολή για το σβήσιμο του σκληρού δίσκου, όταν το μηχάνημα πέσει. Ένα

ειδικό λογισμικό, που μπορεί ο χρήστης να «κατεβάσει» από τη διεύθυνση

qcn.stanford.edu, «τρέχει» συνεχώς αθόρυβα την ώρα λειτουργίας του

υπολογιστή και μπορεί να αξιοποιήσει το επιταχυνσιόμετρο για την ανίχνευση

του «τρέμουλου» της γης και του επερχόμενου σεισμού. Σο πρόγραμμα

μεταφέρει αυτομάτως τα δεδομένα μέσω Ίντερνετ στους ερευνητές.

Αν το διαδίκτυο καταρρεύσει προσωρινά λόγω του σεισμού, το λογισμικό

σώζει αυτομάτως τα δεδομένα για να τα μεταφέρει αργότερα, όταν

αποκατασταθεί η σύνδεση. Επειδή όμως οι περισσότεροι σεισμοί δεν «ρίχνουν»

το διαδίκτυο, οι φορητοί-σεισμογράφοι μπορούν να μεταδώσουν πολύτιμα και

άμεσα δεδομένα μέσα στα πρώτα δευτερόλεπτα του σεισμού.

Βέβαια, τα επιταχυνσιόμετρο δεν έχουν την ευαισθησία ενός κανονικού

σεισμογράφου (που μπορεί να «πιάσει» μια δόνηση ενός βαθμού της κλίμακας

Ρίχτερ ή και λιγότερο), αλλά είναι σε θέση να ανιχνεύσουν ένα σεισμό που είναι

μόνο πάνω από 4 Ρίχτερ. Από την άλλη όμως, η έλλειψη ευαισθησίας τους

αντισταθμίζεται από την τρομακτική εξοικονόμηση κόστους. Ένας

παραδοσιακός αισθητήρας σεισμών κοστίζει 5.000 έως 10.000 δολάρια, ενώ οι

αισθητήρες (επιταχυνσιόμετρα) έρχονται δωρεάν μαζί με τους φορητούς Η/Τ.

Για να μπορεί το δίκτυο "Quake-Catcher Network" να δώσει κανονικό σήμα

προειδοποίησης για επερχόμενο σεισμό, θα πρέπει να προστεθούν σε αυτό

πολλές χιλιάδες ακόμα υπολογιστές, ώστε να γίνει πιο αξιόπιστο.

πως όμως επισήμανε ο γεωφυσικός Πολ Ντέηβις του πανεπιστημίου της

Καλιφόρνιας (Λος Άντζελες), οι παραδοσιακοί σεισμογράφοι συνήθως απέχουν

10 έως 20 χιλιόμετρα μεταξύ τους, όμως σε μια κατοικημένη περιοχή οι

κάτοχοι «λάπτοπ» έχουν πολύ μεγαλύτερη πυκνότητα και αυτό αποτελεί

σημαντικό πλεονέκτημα, για να δώσει στους επιστήμονες καλύτερη εικόνα,

όσον αφορά την κίνηση των σεισμικών κυμάτων στο υπέδαφος.

Σο δίκτυο ευελπιστεί ότι θα προσθέσει 10.000 εθελοντές στο δυναμικό του τα

επόμενα χρόνια, σε διεθνές επίπεδο. Ήδη μοίρασε 100 USB αισθητήρες

(επιταχυνσιόμετρα) σε κατόχους φορητών Η/Τ στην Φιλή, για να βοηθήσουν

στην καταγραφή των μετασεισμών.

ΕΝΣΑΗ ΕΙΜΩΝ

Τπάρχουν πολλές κλίμακες και διάφορα σεισμικά μεγέθη Μ. Έχουμε δε

διαπιστώσει ότι κάθε κέντρο για τον ίδιο σεισμό ανακοινώνει διαφορετικό

μέγεθος. Γιατί όμως ανακοινώνεται κάθε φορά διαφορετικό μέγεθος; Τπάρχουν

πολλοί διαφορετικοί τρόποι να μετρηθούν οι διαφορετικές όψεις ενός σεισμού.

Σο μέγεθος Μ είναι το πιο κοινό μέτρο ενός σεισμού. Επειδή είναι μέτρο του

μεγέθους της πηγής του σεισμού, είναι ο ίδιος αριθμός οπουδήποτε και να

είμαστε, όπως και να τον αισθανθούμε. Η κλίμακα Richter μετρά τη

μεγαλύτερη διαταραχή-κίνηση στην καταγραφή, αλλά υπάρχουν κι άλλες

κλίμακες μεγέθους που μετρούν διαφορετικά μέρη του σεισμού. Μια αύξηση

του μεγέθους κατά ένα (για παράδειγμα, από 4.6 σε 5.6) αναπαριστά μια

δεκαπλάσια αύξηση στο πλάτος του κύματος σε ένα σεισμογράφο ή μια αύξηση

περίπου κατά 25 φορές της ελευθερωμένης ενέργειας.

Σα μεγέθη που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση ενός σεισμού είναι τα

παρακάτω:

ML Είναι το τοπικό μέγεθος (Charle Richter το 1935). Η κλίμακα Richter είναι

ένας μαθηματικός τύπος. Σο μέγεθος ενός σεισμού καθορίζεται από το

λογάριθμο του πλάτους των κυμάτων που καταγράφονται από τους

σεισμογράφους σε μια ορισμένη περίοδο. Σο ML είναι αξιόπιστο, όταν

υπολογίζεται από σεισμογράφους που δεν απέχουν περισσότερο από 600

χιλιόμετρα από το επίκεντρο του σεισμού. Ισχύει μόνο για ορισμένη συχνότητα

σεισμικών κυμάτων και για ορισμένη απόσταση από το επίκεντρο.

Ms Είναι το μέγεθος που λαμβάνεται από τη μέτρηση των κυμάτων επιφανείας.

Να σημειώσουμε ότι το Ms είναι μεγαλύτερο από το ML. Για παράδειγμα, αν το

μέγεθος ενός σεισμού μετρήθηκε σαν 5 βαθμοί της κλίμακας Ρίχτερ (ML),

μπορεί να μετρηθεί και ως 5.5 Ms. Σο Ms είναι αξιόπιστο για επιφανειακούς

σεισμούς και για μεγάλες αποστάσεις από το επίκεντρο. Φρησιμοποιείται στην

Ελλάδα και η ενέργεια που εκλύεται δίνεται σε erg από τον τύπο : logE=12,24+

1,40Ms.

MB Είναι μια επέκταση της κλίμακας Richter και έτσι εκμεταλλευόμαστε

καλύτερα το δίκτυο των σεισμογράφων. Είναι το μέγεθος που λαμβάνεται από

τη μέτρηση των πρωτευόντων P κυμάτων.

Mw λα τα προηγούμενα μεγέθη βγαίνουν από τύπους που περιέχουν ένα

συγκεκριμένο πλάτος ταλάντωσης ενός σεισμικού κύματος σε κάποια χρονική

στιγμή. Σο Mw, το οποίο χρησιμοποιείται για τη μέτρηση μεγάλων σεισμών,

υπολογίζεται από ένα πολύπλοκο τύπο και είναι πολύ αξιόπιστο.

Md Είναι η κλίμακα μεγέθους διάρκειας.

Mo Η κλίμακα μεγέθους σεισμικής ροπής, που θεωρείται η πιο ακριβής.

Προτάθηκε το 1979 και δεν εξαρτάται από την περίοδο των σεισμικών κυμάτων

αλλά τη μέτρηση της σεισμικής ροπής.

Me Εκφράζει το δυναμικό καταστροφικότητας ενός σεισμού και

χρησιμοποιείται για την ποσοτικοποίηση εκλυόμενης σεισμικής ενέργειας

μεγάλων σεισμών.

Η κλίμακα Ρίχτερ

Η κλίμακα Ρίχτερ είναι μία διαδεδομένη λογαριθμική κλίμακα μέτρησης του

ποσοτικού μεγέθους των σεισμών. Η κλίμακα αναπτύχθηκε το 1935, στην

Νότια Καλιφόρνια των ΗΠΑ, από τον Αμερικανό φυσικό και σεισμολόγο Σσαρλς

Ρίχτερ και τον Γερμανό Μπενό Γκούτενμπεργκ.

Η κλίμακα αυτή, που φέρει προς τιμήν το όνομα του ενός των δημιουργών της,

επινοήθηκε αρχικά για μέτρηση τοπικών σεισμών. Λόγω όμως της πρωτοτυπίας

της, ορίσθηκε διεθνώς ως κλίμακα αναφοράς των σεισμών.

Μετά την διεθνή καθιέρωση της κλίμακας, οι ίδιοι οι δημιουργοί της την

βελτίωσαν, ώστε να εξαλειφθούν οι περιορισμοί τόσο της απόστασης όσο και των

τύπων των εν χρήσει σεισμογράφων. Δημιουργήθηκαν επίσης και

νομογράμματα, με βάση τα οποία μπορεί να εξαχθεί απευθείας το μέγεθος ενός

σεισμού με βάση ορισμένα χαρακτηριστικά του, όπως η χρονική διάρκεια και

το πλάτος των δευτερευόντων σεισμικών κυμάτων.

Charles Francis Richter (1900 – 1985)

πως γίνεται αναφορά και παραπάνω η κλίμακα Ρίχτερ ειναι μια λογαριθμική

κλίμακα, καθώς η αύξηση του μεγέθους του σεισμού κατά μια ακέραια

μονάδα της κλίμακας αντιπροσωπεύει δεκαπλασιασμό του πλάτους των

δονήσεων που καταγράφονται από ένα σεισμογράφο Wood-Anderson και 31,5

φορές μεγαλύτερη έκλυση ενέργειας.

Ως βαθμός «0» επελέγη συμβατικά η ασθενέστερη δόνηση που μπορούσε να

καταγραφεί την εποχή που καθιερώθηκε η κλίμακα. Οι σύγχρονοι

σεισμογράφοι καταγράφουν και ασθενέστερες δονήσεις από εκείνες που αρχικά

είχαν επιλεγεί για να ορίσουν το «0» (οι οποίες και ορίζονται με αρνητικές

τιμές). Πρακτικώς, η ασθενέστερη δόνηση που μπορεί να υπάρξει είναι 1,5

Ρίχτερ, που ισοδυναμεί με το σπάσιμο μίας πέτρας.

Μία εμπειρική αντίληψη του βαθμού «1» της κλίμακας είναι η δόνηση που

παράγεται από τη διέλευση ενός τρένου ή ενός ερπυστριοφόρου άρματος (σε

άσφαλτο) με μέση ταχύτητα, ενώ βαθμός «2» είναι η δόνηση που

αντιλαμβάνονται οι θεατές παρέλασης από διέλευση ίλης αρμάτων.

Παρά τα παραπάνω, στη σύγχρονη πρακτική χρησιμοποιείται ένα πιο

σωστά θεμελιωμένο μέτρο για το μέγεθος του σεισμού, η «σεισμική ροή», που

παρέχει πολύ πιο ομοιόμορφη κλίμακα για το σεισμικό γεγονός.

Κατάρρευση κτιρίου στην Ιαπωνία

Μεγέθη σύμφωνα με την κλίμακα Ρίχτερ

< 0 R Μικροσεισμός

Δεν γίνεται αισθητός. Καταγράφεται μόνο από σεισμογράφους.

0 - 0,9 R Μικροσεισμός

Δεν γίνεται αισθητός. Καταγράφεται μόνο από σεισμογράφους.

1,0 - 1,9 R Μικροσεισμός

Δεν γίνεται αισθητός. Καταγράφεται μόνο από σεισμογράφους.

2,0 - 2,9 R Μικροσεισμός

χεδόν πάντα μη αισθητός. Πιθανώς αισθητός από μερικούς ανθρώπους κοντά

στο επίκεντρο.

3,0 - 3,9 R Ασήμαντος

Αισθητός, χωρίς ζημιές.

4,0 - 4,9 R Ασθενής

Αισθητός, με ελαφρές συνήθως ζημιές γύρω από το επίκεντρο.

5,0 - 5,9 R Μέτριος

Ζημιές συνήθως εντός 10 τετραγωνικών χλμ.

6,0 - 6,9 R Ισχυρός

οβαρότατες ζημιές εντός 100 τετραγωνικών χλμ.

7,0 - 7,9 R Καταστροφικός

Μεγάλες καταστροφές και ανθρώπινες απώλειες, εκατοντάδες χιλιόμετρα

μακριά από το επίκεντρο.

8,0 - 8,9 R Εξαιρετικά Καταστροφικός

Εξαιρετικά μεγάλες καταστροφές και ανθρώπινες απώλειες, πολλές

εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το επίκεντρο.

9,0 - 9,9 R Ασύλληπτα Καταστροφικός

Σεράστιες καταστροφές και τεράστιες ανθρώπινες απώλειες, πολλές χιλιάδες

χιλιόμετρα μακριά από το επίκεντρο. Ελάχιστοι αυτού του μεγέθους έχουν

καταγραφεί στην παγκόσμια ιστορία και ο ισχυρότερος ήταν 9,5 R.

Μεγαλύτερος από 10,0 R Μετεωρικός

Δεν υπάρχει τόσο μεγάλου μήκους σεισμογόνο ρήγμα στη Γη για να προκαλέσει

κάτι τέτοιο. Μόνο από συμβάν πρόσκρουσης με αστεροειδή ή κομήτη μπορεί

να συμβεί. Πρακτικώς, θα ισοδυναμούσε με παγκόσμιας κλίμακας

καταστροφή.

Η κλίμακα Μερκάλι

Η κλίμακα Μερκάλι είναι κλίμακα που χρησιμοποιείται για την μέτρηση

της έντασης των σεισμών. Πήρε το όνομά της από το δημιουργό της, Σζουζέπε,

Ιταλό ηφαιστειολόγο, που την επινόησε το 1902.

Η κλίμακα του Μερκάλι δε μετράει την ενέργεια που απελευθερώνεται από

έναν σεισμό, όπως η κλίμακα Ρίχτερ. Αντίθετα ασχολείται με τις επιπτώσεις

ενός σεισμού σε μία δεδομένη περιοχή. υνεπώς ενδείκνυται για την μέτρηση

σεισμών σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, ενώ δεν είναι αποτελεσματική για

αραιοκατοικημένες ή ακατοίκητες. Αν και υπάρχει κάποια σχετική αντιστοιχία

μεταξύ της ενέργειας που απελευθερώνεται (Κλίμακα Ρίχτερ) και της έντασης

των σεισμών, αυτό δεν είναι απόλυτο, καθώς η ένταση εξαρτάται και από

άλλους παράγοντες, όπως το βάθος του σεισμού, το πόσο ευνοϊκό ή δυσμενές

είναι το υπέδαφος, την απόσταση των κατοικιών από το επίκεντρο και από και

την πυκνότητα του πληθυσμού. Για παράδειγμα, ένας σεισμός στην κεντρική

Καλιφόρνια, ΗΠΑ, στις 19 Μαΐου 2011, μεγέθους μόλις 0,7 βαθμών της

κλίμακας Ρίχτερ, αλλά με εστιακό βάθος μόλις 4 χιλιόμετρα, ταξινομήθηκε στο

επίπεδο III της κλίμακας Μερκάλι, από την United States Geological Survey

(USGS). Αντιθέτως, ένας σεισμός 4,9 Ρίχτερ, που καταγράφηκε την ίδια ημέρα

νότια της Κρήτης, Ελλάδας, αλλά με εστιακό βάθος 27 χιλιόμετρα και μακριά

από την ακτή, ταξινομήθηκε επίσημα στο επίπεδο I της κλίμακας Μερκάλι.

Μία ενδεικτική αντιστοίχηση ανάμεσα στις κλίμακες Ρίχτερ και Μερκάλι

παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα.

Κλίμακα Ρίχτερ

Συπικό μέγιστο

Κλίμακας Μερκάλι

0 - 3, 0 I

3, 0 - 3, 9 II - III

Giuseppe Merchalli (1884 – 1906)

Επίπεδα της κλίμακας Μερκάλι

Με βάση την κλίμακα, οι σεισμοί ταξινομούνται σε 12 επίπεδα, ανάλογα με

την έντασή τους. Σα επίπεδα αυτά φέρουν λατινικούς αριθμούς και ξεκινούν

από το I (μη αισθητός σεισμός, καταγράφεται μόνο από σεισμογράφους), με

αύξουσα σειρά καθώς αυξάνεται η ένταση του σεισμού και οι προκαλούμενες

ζημιές. τις ασθενείς δονήσεις, χωρίς ζημιές, η κατάταξη γίνεται ανάλογα με το

πόσο αισθητές γίνονται από τους ανθρώπους. Σο ύψιστο δυνατό επίπεδο που

μπορεί να υπάρξει είναι το XII (12) και αντιστοιχεί σε έναν σεισμό που θα

επέφερε ολική καταστροφή σε κάθε ανθρώπινη κατασκευή και θα άλλαζε το

γεωγραφικό ανάγλυφο της περιοχής. Σα 12 επίπεδα της κλίμακας Μερκάλι

είναι τα εξής:

Ι. Μη αισθητός

Δεν γίνεται αισθητός. Καταγράφεται μόνο από σεισμογράφους.

II. Ελάχιστα αισθητός

Αισθητός από μερικούς ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάπαυση στους

υψηλότερους ορόφους κτιρίων.

III. Ασθενής

4,0 - 4,9 IV - V

5,0 - 5,9 VI – VII

6,0 - 6,9 VII – IX

7,0+ VIII και άνω

Αισθητός μέσα στα σπίτια, ως δονήσεις σαν να περνάει ελαφρύ φορτηγό.

Μπορεί να μην αναγνωριστεί ως σεισμός.

IV. Mέτριος

Αισθητός μέσα στα σπίτια, ως δονήσεις σαν να περνάει βαρύ φορτηγό δίπλα

στο σπίτι. Λιγότερο αισθητός στην ύπαιθρο. Σίθενται σε κίνηση κρεμασμένα

αντικείμενα. Σζάμια τρίζουν. Κρότοι πιάτων και παραθύρων, χτύπος στις

πόρτες. ταματημένα αυτοκίνητα κλυδωνίζονται. Σην νύχτα μερικοί ξυπνούν.

V. χετικά Ισχυρός

Αισθητός από όλους μέσα στα σπίτια, ως δονήσεις σαν να περνάει τραίνο δίπλα

στο σπίτι. Ενδεχομένως μη αισθητός στην ύπαιθρο υπό ορισμένες συνθήκες.

Αιώρηση κρεμασμένων αντικειμένων. Ανατροπή μερικών μικρών αντικειμένων

και σπάσιμο πιάτων. Ανοιχτές πόρτες ταλαντεύονται. Τγρά από δοχεία χύνονται.

Ση νύχτα όλοι ξυπνούν.

VI. Ισχυρός

Αισθητός από όλους. Πολλοί τρομοκρατούνται και τρέχουν έξω από τα κτίρια.

Οι άνθρωποι περπατούν με αστάθεια. Μετακίνηση ή ανατροπή πολυάριθμων

μεγάλων αντικειμένων και επίπλων. Σζάμια σπάζουν. Βλάβες σε σοβάδες,

κεραμίδια, καπνοδόχους. Μικρές καμπάνες ηχούν. Ζημιές λίγες, ελαφρές.

VII. Πολύ Ισχυρός

Δύσκολη η όρθια στάση. Πτώση πολυάριθμων κεραμιδιών, καπνοδόχων.

Μικρές ζημιές σε ισχυρές κατασκευές. οβάδες και τοιχοποιία ρηγματώνονται

στις συνηθισμένες κατασκευές. τις κακές κατασκευές πέφτουν σοβάδες,

αποκολλώνται τούβλα και πέτρες. Γίνεται αισθητός από οδηγούς αυτοκινήτων.

Μεγάλες καμπάνες ηχούν. Κυματισμός στις λίμνες, θόλωμα νερού από λάσπη.

VIII. Καταστροφικός

Επηρεάζεται η οδήγηση των αυτοκινήτων. Αρκετές ζημιές και μερική

κατάρρευση στις συνηθισμένες κατασκευές. Μέτριες ζημιές στην τοιχοποιία των

καλών κατασκευών και μεγάλες στις κακές κατασκευές. Κλαδιά σπάνε από τα

δένδρα. Αλλαγές στη ροή και στη θερμοκρασία του νερού σε πηγές και σε

πηγάδια.

IX. Πολύ Καταστροφικός

Γενικός πανικός. οβαρές βλάβες στην τοιχοποιία των καλών κατασκευών.

Γενική καταστροφή στις κακές κατασκευές. Μικρού μεγέθους κτίρια

αποσπώνται από τα θεμέλια. Τπόγειοι αγωγοί σπάζουν. ε περιοχές με υπόγεια

ύδατα αναβλύζει από το έδαφος λεπτή άμμος, ιλύς και νερό.

X. Εξαιρετικά Καταστροφικός

Σα περισσότερα κτίρια καταστρέφονται. Πτώση μερικών καλά κατασκευασμένων

ξύλινων κτιρίων και γεφυρών. χεδόν όλες οι κατασκευές τοιχοποιίας και τα

προκατασκευασμένα κτίσματα καταρρέουν μέχρι θεμελίων. οβαρές ζημιές στο

οδικό δίκτυο, φράγματα, υδροφράκτες και αναχώματα. Οι σιδηροτροχιές

κάμπτονται ελαφρά. Μεγάλες κατολισθήσεις.

XI. Ασύλληπτα Καταστροφικός

Ελάχιστα κτίρια μένουν όρθια. Πτώση σχεδόν όλων των ανθρώπινων

κατασκευών. Τπόγειοι αγωγοί καταστρέφονται εντελώς. Καταστροφή οδικού

δικτύου, πτώση γεφυρών και ανισόπεδων κόμβων. Οι σιδηροτροχιές κάμπτονται

έντονα. Πολυάριθμες κατολισθήσεις, ρήγματα και παραμορφώσεις του

εδάφους.

XII. Ολική Καταστροφή (ή Κατακλυσμιαίος)

Κατάρρευση όλων των κτιρίων μέχρι θεμελίων. Σεράστιες παραμορφώσεις του

φλοιού της Γης. Σο έδαφος κινείται σε κύματα ή ανυψώνεται και υποχωρεί

αρκετά μέτρα και τα σεισμικά κύματα φαίνονται στην επιφάνεια. Αλλαγές στο

ανάγλυφο του εδάφους και την γραμμή του ορίζοντα. Μεγάλες ποσότητες

βράχων αλλάζουν θέση. Αλλαγή ροής ποταμών. Δημιουργία καταρρακτών.

Παραμόρφωση της όρασης. Μεγάλα αντικείμενα εκτινάσσονται στον αέρα.

Πόση ενέργεια απελευθερώνεται σε έναν σεισμό;

Οι σεισμοί αποδεσμεύουν ένα τεράστιο ποσό ενέργειας κι αυτός είναι ο λόγος

που μπορούν να είναι τόσο καταστροφικοί.

Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τα μεγέθη και το ποσό της ποσότητας ΣΝΣ

που απαιτείται για να αποδεσμεύει το ίδιο ποσό ενέργειας.

Μέγεθος Κατά προσέγγιση ισοδύναμη ενέργεια ΣΝΣ

4 ,0 1010 τόνοι

5,0 31800 τόνοι

6,0 1010000 τόνοι

7,0 31800000 τόνοι

8,0 1010000000 τόνοι

9,0 318000000000 τόνοι

ΠΡΟΓΝΩΗ ΕΙΜΩΝ

Πρόγνωση σεισμού είναι η πρόβλεψη, με σιγουριά, ότι ένας σεισμός

συγκεκριμένου μεγέθους πρόκειται να συμβεί σε συγκεκριμένο τόπο και σε

συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο. Η πρόγνωση που αφορά τους σεισμούς που

γίνονται με φυσικές διαδικασίες στο γήινο φλοιό δεν έχει επιτευχθεί ως σήμερα,

υπήρξαν και υπάρχουν όμως προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή.

Θεωρείται από μερίδα επιστημόνων απίθανο να υπάρξει πρόβλεψη σεισμών με

χρονική ακρίβεια μεγαλύτερη του ενός ή δύο ετών ή ίσως και χρονική ακρίβεια

δεκαετίας και από πολλούς τίθεται επίσης υπό αμφισβήτηση η ίδια η

σκοπιμότητα πιο βραχυπρόθεσμων προβλέψεων. Για ρήγματα που έχουν

μελετηθεί επαρκώς στατιστικά, μπορούν να συνταχθούν μελέτες σεισμικής

επικινδυνότητας της περιοχής και να γίνουν εκτιμήσεις της πιθανότητας, ότι

σεισμός κάποιας τάξης μεγέθους θα επηρεάσει την τοποθεσία εκείνη εντός

διαστήματος αριθμού μερικών ετών ή δεκάδων ή και εκατοντάδων ετών.

Η πρόγνωση των σεισμών από πολύ νωρίς αποτέλεσε προσδοκία και επιδίωξη

του ανθρώπου ώστε να εξαλειφθεί ο παράγοντας του "ξαφνικού" και

"απρόβλεπτου". Ακόμα και σήμερα συνεχίζει να αποτελεί θέμα συζήτησης και

συχνά διαφωνίας μεταξύ των επιστημόνων.

Η πρόγνωση διακρίνεται σε:

μακροπρόθεσμη όταν ο χρόνος γένεσης του σεισμού ορίζεται σε δεκάδες

έτη,

μεσοπρόθεσμη όταν ο χρόνος γένεσης του σεισμού ορίζεται σε λίγα

χρόνια

βραχείας διάρκειας όταν ο χρόνος γένεσης ορίζεται μέσα στις επόμενες

ημέρες, εβδομάδες ή μήνες.

Οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στη σύνταξη του

Φάρτη Ζωνών εισμικής Επικινδυνότητας του Αντισεισμικού Κανονισμού. Η

θέσπιση και η εφαρμογή ασφαλών επικαιροποιημένων αντισεισμικών

κανονισμών, οδηγεί στη μείωση των επιπτώσεων του σεισμού και στην

προστασία του πληθυσμού από τις σεισμικές καταστροφές.

την περίπτωση της μεσοπρόθεσμης πρόγνωσης παρέχεται η δυνατότητα

καλύτερης προετοιμασίας της Πολιτείας και των μηχανισμών που εμπλέκονται

σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, παροχής βοήθειας, σύνταξης και εφαρμογής

σχεδίων έκτακτης ανάγκης, καθώς και εκπαίδευσης του πληθυσμού.

Σέλος, στην περίπτωση της βραχείας διάρκειας πρόγνωσης, μπορεί να ληφθούν

άμεσα μέτρα προστασίας του πληθυσμού όπως, προσωρινή διακοπή της

λειτουργίας βιομηχανιών που μπορεί να είναι επικίνδυνες μετά τον επικείμενο

σεισμό (π.χ. πυρηνικά εργοστάσια), ή ακόμα και εκκένωση περιοχών πόλεων

εάν αυτό κριθεί αναγκαίο.

Μέθοδοι πρόγνωσης

Οι σεισμολόγοι στην προσπάθειά τους για πρόβλεψη των σεισμών στηρίζονται

σε παρατηρήσεις και ερμηνείες διαφορετικών πρόδρομων φαινομένων, σε

μελέτη μεταβολών δηλαδή διαφόρων παραμέτρων όπως:

η σεισμικότητα και οι ιδιομορφίες στη χωροχρονική κατανομή της.

οι παραμορφώσεις του φλοιού της γης (επιμηκύνσεις, ανυψώσεις,

καθιζήσεις, μεταβολές κλίσης εδάφους).

διάφορες γεωφυσικές, γεωχημικές , υδρογεωλογικές παράμετροι.

τις περισσότερες μεθόδους που παρουσιάζονται για τη βραχεία πρόγνωση του

σεισμού είναι απαραίτητη η μελέτη του φαινομένου με όρους που διερευνούν

τη φυσική εξέλιξη ενός πολύπλοκου συστήματος. Σα πολύπλοκα συστήματα

αποτελούνται από μεγάλο αριθμό μονάδων που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

Επί της αρχής, η στατιστική μελέτη των συστημάτων αυτών με όρους εντροπίας

και σύμφωνα με τη θεωρία πληροφορίας προβλέπει τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή

τους, δηλαδή το αμέσως επόμενο βήμα της οργάνωσής τους. Πολύπλοκα

συστήματα που αυτοοργανώνονται καθώς αλληλεπιδρούν οι μονάδες τους, είναι

ο εγκέφαλος, οι συγκεντρώσεις πλήθους ανθρώπων, το διαδίκτυο, οι

χρηματαγορές κλπ. τις μεθόδους που ακολουθούν, στη μέθοδο ΒΑΝ ο σεισμός

μελετάται όμοια με τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, στη μέθοδο των

ηλεκτρομαγνητικών προσεισμικών σημάτων ο σεισμός παρομοιάζεται με το

φαινόμενο της επιληψίας, στη μέθοδο που μελετά τη μεταβολή της ταχύτητας

των κατακόρυφων ελαστικών κυμάτων γίνεται μοντελοποίηση με ανεπτυγμένη

τυρβώδη ροή πεδίων όπως του ανέμου κλπ.

Είναι γνωστό ότι λίγο πριν εκδηλωθεί ένας μεγάλος σεισμός παρουσιάζονται

ορισμένα «πρόδρομα φαινόμενα» .

Σα φαινόμενα αυτά περιλαμβάνουν: μετακινήσεις του εδάφους, τοπικές

μεταβολές του μαγνητικού πεδίου της Γης, μεταβολές της ηλεκτρικής

αγωγιμότητας των πετρωμάτων και, τέλος, μεταβολή των χαρακτηριστικών των

υπόγειων νερών. Πράγματι, τα υπόγεια νερά όχι μόνον αλλάζουν στάθμη και

θερμοκρασία αλλά αποκτούν και αυξημένη ικανότητα δέσμευσης του

ραδιενεργού αερίου ραδονίου. Μερικά από τα παραπάνω φαινόμενα επιδρούν

έντονα στη συμπεριφορά των ζώων.

Παρακολουθώντας στενά όλες τις παραπάνω ενδείξεις, καθώς και τους

«προσεισμούς», που παρατηρούνται πριν από ένα μεγάλο σεισμό, είναι

θεωρητικά δυνατόν να προβλεφθεί ένας σεισμός λίγες ώρες πριν εκδηλωθεί. Σον

Υεβρουάριο του 1975 οι Κινέζοι πέτυχαν με τη μεθοδολογία αυτή να

προβλέψουν επιτυχώς έναν σεισμό 7,3 Ρίχτερ στο Φαϊτσένγκ. μως, στην ίδια

περιοχή, ενάμιση χρόνο μετά (Ιούλιος 1976) ένας σεισμός 7,8 Ρίχτερ, που δεν

είχε προβλεφθεί, σκότωσε 850.000 άτομα ...

«Αν είχε λυθεί το πρόβλημα της (βραχυπρόθεσμης) πρόγνωσης των σεισμών»

λεει ο καθηγητής της γεωφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου Ι. Μακρής

«η ανταπόκριση της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας θα ήταν άμεση.

Προσωπικά, εκφράζω σοβαρές επιφυλάξεις όσον αφορά τον ισχυρισμό ότι

υπάρχει σήμερα δυνατότητα πρόγνωσης σεισμών».

Πράγματι η (βραχυπρόθεσμη) πρόγνωση ενός σεισμού πρέπει να περιλαμβάνει

όχι μόνον τον χρόνο εκδήλωσης αλλά και το επίκεντρο, το μέγεθος και το

βάθος.

Σο επίκεντρο είναι το σημείο της γήινης επιφάνειας κάτω από το οποίο

βρίσκεται η «εστία» του σεισμού, δηλαδή το σημείο στο οποίο απελευθερώνεται

η σεισμική ενέργεια με τη μορφή σεισμικών κυμάτων.

Σο μέγεθος έχει να κάνει ακριβώς με το ποσό αυτής της ενέργειας και μετριέται

συνήθως σε τιμές της κλίμακας Ρίχτερ. Η κλίμακα αυτή είναι λογαριθμική,

δηλαδή ένας σεισμός μεγέθους 8 δεν είναι δυο φορές ισχυρότερος από έναν

σεισμό 4 αλλά 10x10x10x10 = 10.000 φορές ισχυρότερος!

Σέλος, το βάθος στο οποίο εκδηλώνεται ο σεισμός συσχετίζεται με τις

καταστροφές που θα σημειωθούν στην επιφάνεια. Έτσι, ένας σεισμός μικρού

βάθους (0-70 χιλιόμετρα) είναι πολύ πιο καταστρεπτικός από έναν σεισμό

ενδιάμεσου (70-300 χλμ.) ή ακόμη και μεγάλου βάθους (πάνω από 300 χλμ.).

Ηλεκτρικά Προσεισμικά ήματα

Από λίγες ώρες ως και μερικούς μήνες πριν το σεισμό αναδύονται ηλεκτρικά

σήματα που συνδέονται με τη γένεσή του. Οι συχνότητες των ηλεκτρικών αυτών

διαταραχών είναι πολύ χαμηλές, κάτω των 10Hz και αναφέρονται ως ULF στη

σχετική βιβλιογραφία. Οι ULF μετρήσεις αφορούν μετρήσεις ηλεκτρικών

μεταβολών, καθώς όμως κάθε μεταβολή ηλεκτρικού πεδίου προκαλεί μεταβολή

του αντίστοιχου μαγνητικού πεδίου, μετράται ενίοτε και η μαγνητική συνιστώσα

που οφείλεται στην ηλεκτρική μεταβολή. Επικρατούν τέσσερις διαφορετικοί

μηχανισμοί που ερμηνεύουν την εμφάνιση των ULF.

τη βιβλιογραφία φαίνεται πως αρκετές χώρες κάνουν μετρήσεις ULF και

προσπαθούν να συνδέσουν τις διαταραχές που ανιχνεύουν με σεισμούς που τις

ακολουθούν. Εκτός της ομάδας ΒΑΝ που ερευνά τις ηλεκτρικές προσεισμικές

διαταραχές στην Ελλάδα, γίνεται αντίστοιχη έρευνα στο Μεξικό, την Ιαπωνία,

την Ινδονησία, την Αρμενία ,τη Ρωσία και την Ιταλία Σα ηλεκτρικά προσεισμικά

σήματα που διερευνώνται με τη μέθοδο ΒΑΝ καλούνται SES και ερμηνεύονται

με τα πρώτα δύο μοντέλα.

Η μέθοδος της Ομάδας ΒΑΝ

Σο όνομα ΒΑΝ είναι ακρωνύμιο που σχηματίζεται από τα αρχικά των ονομάτων

των τριών Ελλήνων επιστημόνων Παναγιώτης Βαρώτσος, Καίσαρ Αλεξόπουλος

και Κωνσταντίνος Νομικός. Η πρόβλεψη των σεισμών σύμφωνα με την μέθοδο

ΒΑΝ βασίζεται στη ανίχνευση των σεισμικών ηλεκτρικών σημάτων. Κατά την

τελευταία δεκαετία η ομάδα ΒΑΝ προσπαθεί να βελτιώσει την χρονική ακρίβεια

των προβλέψεων, ορίζοντας την παράμετρο του "φυσικού χρόνου", δηλαδή τον

χρονικό δείκτη εξέλιξης του φαινομένου από την εκπομπή σεισμικών

ηλεκτρικών σημάτων μέχρι την εκδήλωση του σεισμικού φαινομένου.

Ηλεκτρομαγνητικά Προσεισμικά ήματα

Ένας σεισμός είναι μια μεγάλης κλίμακας θραύση ετερογενούς υλικού. Κατά

την προετοιμασία του, στα τελικά στάδια πριν την κατάρρευση και με πρόδρομο

χρόνο από μερικές ώρες μέχρι και μερικές ημέρες, εκπέμπεται

ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία πρώτα σε VHF και έπειτα σε VLF, ακολουθεί

Η/Μ ησυχία και έπειτα ακολουθεί ο σεισμός. Για την κατανόηση της

διαδικασίας γένεσης ενός σεισμού επιχειρείται η άντληση πληροφορίας από τα

σήματα αυτά.

Η ολική θραύση (σεισμός) είναι το αποτέλεσμα της διάνοιξης μικρορωγμών και

της περαιτέρω αλληλεπίδρασής τους. Κάθε μικρορωγμή που επεκτείνεται

συνιστά ένα πομπό Η/Μ ακτινοβολίας. Σα πρόδρομα Η/Μ σήματα, που έχουν

γεννήτορα τις ρωγμές που ανοίγουν, ανιχνεύονται από την εργαστηριακή ως τη

γεωλογική κλίμακα. το πεδίο ανιχνεύονται από μερικές ημέρες μέχρι μερικές

ώρες πριν από την έλευση του σεισμού. Η ανάδυση της Η/Μ εκπομπής των

VHF προηγείται συστηματικά εκείνης των VLF και στην εργαστηριακή και στη

γεωλογική κλίμακα. Σα όσα ακολουθούν αποδεικνύονται και συμβάλλουν στην

καλύτερη κατανόηση γένεσης του σεισμού και συνεπώς στη βελτίωση της

πρόγνωσής του. Προς την κατεύθυνση αυτή έχει προταθεί το ακόλουθο

πρότυπo:

Κατά μήκος των ρηγμάτων αναπτύσσεται μια σπονδυλική στήλη από μεγάλους

και σκληρούς σχηματισμούς (asperities) που εμποδίζει τη σχετική ολίσθηση

των δύο πλευρών του ρήγματος, δηλαδή την εκδήλωση του σεισμού. Η

ραχοκοκαλιά αυτή περιβάλλεται από ετερογενές υλικό, από ένα σύμπλεγμα

δηλαδή περιοχών διαφορετικού ορίου θραύσεως. ύμφωνα με το πρότυπο αυτό:

Η συσχέτιση της VLF ΗΜ ακτινοβολίας με τη θραύση των asperities έχει

ενισχυθεί από το ακόλουθο πειραματικό γεγονός. Πριν από το σεισμό της

Αθήνας το επτέμβρη του 1999 είχαν αναδυθεί δύο διακριτές πολύ ισχυρές

VLF Η/Μ εκπομπές. Ο λόγος των ενεργειών των δύο Η/Μ σημάτων ήταν 5/1.

ύμφωνα με τις μέχρι τώρα ανακοινώσεις, η μέθοδος BAN προβλέπει έναν

σεισμό με βάση ένα είδος ηλεκτρικού ρεύματος που εμφανίζεται στο εσωτερικό

της γης λίγες ώρες πριν. Σο ρεύμα αυτό οφείλεται στις μεγάλες πιέσεις που

ασκούνται στα πετρώματα και προκαλούν μια στιγμιαία μεταβολή της

ηλεκτρική ιδιότητας τους, που λέγεται πόλωση (πιεζοδιεγειρόμενο ρεύμα

αποπολώσεως). Σο φαινόμενο έχει μελετηθεί στο εργαστήριο, αλλά πολλοί

γεωλόγοι δεν είναι σίγουροι ότι μπορεί να εκδηλωθεί στο εξαιρετικά πολύπλοκο

περιβάλλον της γήινης λιθόσφαιρας.

Η ακρίβεια στην «πρόβλεψη» των παραμέτρων του σεισμού είναι μάλλον φτωχή.

Ο σεισμός μπορεί να γίνει από 6 ως 56 ώρες μετά, ανάλογα με τη σύσταση του

εδάφους που περιβάλλει την εστία. Σο επίκεντρο του θα βρίσκεται μέσα σε έναν

κύκλο ακτίνας 50 ως 80 (η και 150) χιλιομέτρων, ανάλογα με την πυκνότητα

του δικτύου των σταθμών. Και, τέλος, η ακρίβεια στο μέγεθος κυμαίνεται από

μισό ως ένα βαθμό Ρίχτερ, ανάλογα με την ένταση του σήματος που

καταγράφουν οι σταθμοί.

Αυτό σημαίνει ότι το σενάριο που αναφέραμε στην αρχή, δεν είναι καθόλου

απίθανο. πως δεν είναι απίθανο να μην ανακοινωθεί ή «πρόβλεψη» ενός

σεισμού που εκτιμάται, σύμφωνα με τη μέθοδο, ως μικρού μεγέθους, αλλά που

τελικά θα είναι καταστρεπτικός, επειδή θα γίνει σε μικρό βάθος ή επειδή θα

είναι ισχυρότερος.

Πράγματι, ο σεισμός υπ’ αριθ. 3 της περίφημης λίστας των οκτώ σεισμών που

«πρόβλεψε» πρόσφατα το BAN, είχε μέγεθος, σύμφωνα με την ομάδα, 5,7

Ρίχτερ κι όχι τα «προβλεφθέντα» 4,6. Επίσης ο σεισμός υπ’ αριθ. 6 έχει

«προβλεφθεί», σύμφωνα πάλι με στοιχεία της ομάδας, σε απόσταση 250

χιλιόμετρων από εκεί που εκδηλώθηκε.

Κριτική στη μέθοδο ΒΑΝ

Η μέθοδος ΒΑΝ αντιμετωπίσθηκε σχεδόν εξ αρχής επικριτικά από τους

Έλληνες σεισμολόγους. Οι σχετικές συζητήσεις ήταν έντονες και απασχόλησαν

κατά καιρούς τα ΜΜΕ. Ιδιαίτερα αρνητικές απόψεις εκφράσθηκαν από τους Γ.

Παπαζάχο, Ι. Δρακόπουλο και Γ. ταυρακάκη. Αντίθετα ο Α. Σσελέντης

αποδέχεται τα ευρήματα της ομάδας ΒΑΝ. Οι επικρίσεις εκφράσθηκαν τόσο

μέσα από επιστημονικά περιοδικά όσο και στα ΜΜΕ. Η ομάδα ΒΑΝ

δημοσίευσε απαντήσεις στην κριτική, τουλάχιστον σε αυτήν που έγινε μέσω

επιστημονικών περιοδικών.

Η αξιοπιστία, ακρίβεια και χρησιμότητα της μεθόδου ΒΑΝ έγιναν αντικείμενο

έντονων επιστημονικών συζητήσεων από τα μέλη της διεθνούς σεισμολογικής

κοινότητας στα μέσα της δεκαετίας 1990, και οι οποίες καταγράφηκαν και

συνοψίσθηκαν στο βιβλίο "A Critical Review of VAN" από τον Sir James

Lighthill.

Έντονα αρνητική θέση έλαβαν ο R. J. Geller, ο οποίος πιστεύει ότι η πρόγνωση

των σεισμών είναι εγγενώς αδύνατη, και ο M. Wyss. Σην άποψη ότι η πρόγνωση

των σεισμών είναι αδύνατη διατύπωσε επίσης αργότερα ο Y. Y. Kagan.

Αντίθετα, οι στατιστικές αναλύσεις που δημοσίευσαν οι Park, Stauss και

Aceves καθώς και ο K. Hamada δείχνουν ότι οι προβλέψεις της ομάδας ΒΑΝ

μπορούν να συσχετισθούν θετικά με συγκεκριμένους σεισμούς

ΕΙΜΟΓΕΝΕΙ ΠΕΡΙΟΦΕ

τις παρακάτω εικόνες παρουσιάζονται οι λιθοσφαιρικές πλάκες του πλανήτη

μας και οι μεγαλύτεροι σεισμοί που έχουν γίνει ποτέ. Είναι φανερό ότι τα όρια

των λιθοσφαιρικών πλακών ταυτίζονται με τις περιοχές έντονης σεισμικής

δράσης.

Οι μεγαλύτεροι σεισμοί παγκοσμίως

Οι μεγαλύτεροι σεισμοί που έγιναν ποτέ σε παγκόσμιο επίπεδο είναι οι εξής:

22/05/1960 στη Φιλή με 9,5 ρίχτερ

28/03/1964 στην Αλάσκα με 9,2 ρίχτερ

26/12/2004 στη ουμάτρα με 9,1 ρίχτερ

11/03/2011 στην Ιαπωνία με 9,0 ρίχτερ

27/10/2010 στη Φιλή με 8,8 ρίχτερ

31/01/1906 στο Εκουαδόρ με 8,8 ρίχτερ

04/02/1965 στην Αλάσκα με 8,7 ρίχτερ

28/03/2005 στην Ινδονησία με 8,6 ρίχτερ

15/08/1950 στο Θιβέτ με 8,6 ρίχτερ

09/03/1957 στην Αλάσκα με 8,6 ρίχτερ

12/09/2007 στην Ινδονησία με 8,5 ρίχτερ

01/02/1938 στην Ινδονησία με 8,5 ρίχτερ

11/11/1922 στην Φιλή με 8,5 ρίχτερ

Οι μεγαλύτεροι σεισμοί που συνοδεύτηκαν από τσουνάμι

τις 27/02/2010 στη Φιλή σεισμός 8,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που

ακολούθησε τσουνάμι, έπληξε την νότια κεντρική Φιλή και ειδικά την

παραλιακή ζώνη του Μάουλε, με αποτέλεσμα να υπάρχουν 555 νεκροί και

πολλοί αγνοούμενοι.

τις 25/10/2010 στην Ινδονησία περισσότεροι από 400 νεκροί από το

τσουνάμι που προκάλεσε σεισμός 7,7 βαθμών στο αρχιπέλαγος Μεντάουι,

ανοικτά της ουμάτρας.

τις 11/03/2011 σημειώθηκε σεισμός στη ΒΑ Ιαπωνία μεγέθους 9,0 βαθμών

της κλίμακας ρίχτερ που προκάλεσε τσουνάμι σε πολλές περιοχές της χώρας.

τις 29/09/2009 περισσότεροι από 190 άνθρωποι σκοτώθηκαν στα νησιά

αμόα, Σόνγκα και Αμερικανικές αμόα από το τσουνάμι που προκάλεσε

σεισμός 8,0 βαθμών.

τη 01/04/2011 ισχυρότατος σεισμός 8,9 ρίχτερ σημειώθηκε στις ακτές της

Ιαπωνίας και προκάλεσε τσουνάμι που έπληξε το λιμάνι εντάι στη βόρεια

Ιαπωνία

εισμός με τσουνάμι στις ακτές της Ιαπωνίας

Πλημμύρα από τσουνάμι που προκλήθηκε από τον σεισμό στην Ιαπωνία τον Μάρτιο 2011.

Κατανομή των σεισμών σε σχέση με τις χρονικές περιόδους

Παρατηρώντας τον παρακάτω πίνακα που περιλαμβάνει όλους τους γνωστούς

σεισμούς πάνω από 8 Ρίχτερ

Κατάταξη κατά μέγεθος σεισμού:

1960 05 22 - Chile - M 9.5

1964 03 28 - Prince William Sound, Alaska - M 9.2

2004 12 26 - Sumatra-Andaman Islands - M 9.1

2011 03 11 - Near the East Coast of Honshu, Japan - M 9.0

1952 11 04 - Kamchatka - M 9.0

1868 08 13 - Arica, Peru (now Chile) - M 9.0

1700 01 26 - Cascadia Subduction Zone - M 9.0

2010 02 27 - Offshore Bio-Bio, Chile - M 8.8

1906 01 31 - Off the Coast of Esmeraldas, Ecuador - M 8.8

1965 02 04 - Rat Islands, Alaska - M 8.7

1755 11 01 - Lisbon, Portugal - M 8.7

1730 07 08 - Valparasio, Chile - M 8.7

2005 03 28 - Northern Sumatra, Indonesia - M 8.6

1957 03 09 - Andreanof Islands, Alaska - M 8.6

1950 08 15 - Assam - Tibet - M 8.6

2007 09 12 - Southern Sumatra, Indonesia - M 8.5

1963 10 13 - Kuril Islands - M 8.5

1938 02 01 - Banda Sea, Indonesia - M 8.5

1923 02 03 - Kamchatka - M 8.5

1922 11 11 - Chile-Argentina Border - M 8.5

1896 06 15 - Sanriku, Japan - M 8.5

1687 10 20 - Lima, Peru - M 8.5

2001 06 23 - Near the Coast of Peru - M 8.4

1933 03 02 - Sanriku, Japan - M 8.4

1905 07 09 - Mongolia - M 8.4

2006 11 15 - Kuril Islands - M 8.3

2003 09 25 - Hokkaido, Japan Region - M 8.3

1958 11 06 - Kuril Islands - M 8.3

1903 08 11 - Southern Greece - M 8.3

1897 06 12 - Assam, India - M 8.3

1877 05 10 - Offshore Tarapaca, Chile - M 8.3

1843 02 08 - Leeward Islands - M 8.3

1994 06 09 - Bolivia - M 8.2

1968 05 16 - Off the East Coast of Honshu, Japan - M 8.2

1943 04 06 - Illapel - Salamanca, Chile - M 8.2

1942 08 24 - Off the coast of central Peru - M 8.2

1940 05 24 - Callao, Peru - M 8.2

1938 11 10 - Shumagin Islands, Alaska - M 8.2

1908 12 12 - Off the Coast of Central Peru - M 8.2

1906 08 17 - Valparaiso, Chile - M 8.2

1835 02 20 - Concepcion, Chile - M 8.2

1821 07 10 - Camana, Peru - M 8.2

2009 09 29 - Samoa Islands region - M 8.1

2007 01 13 - East of the Kuril Islands - M 8.1

2007 04 01 - Solomon Islands - M 8.1

2004 12 23 - North of Macquarie Island - M 8.1

1998 03 25 - Balleny Islands Region - M 8.1

1974 10 03 - Near the Coast of Central Peru - M 8.1

1966 10 17 - Near the Coast of Peru - M 8.1

1957 12 04 - Gobi-Altay, Mongolia - M 8.1

1952 03 04 - Hokkaido, Japan region - M 8.1

1949 08 22 - Queen Charlotte Islands, British Columbia, Canada - M 8.1

1946 12 20 - Nankaido, Japan - M 8.1

1946 04 01 - Unimak Island, Alaska - M 8.1

1944 12 07 - Tonankai, Japan - M 8.1

1934 01 15 - Bihar, India - Nepal - M 8.1

1932 06 03 - Jalisco, Mexico - M 8.1

1911 06 15 - Ryukyu Islands, Japan - M 8.1

2007 08 15 - Near the Coast of Central Peru - M 8.0

2006 05 03 - Tonga - M 8.0

2000 11 16 - New Ireland Region, Papua New Guinea - M 8.0

1985 09 19 - Michoacan, Mexico - M 8.0

1970 07 31 - Colombia - M 8.0

1946 08 04 - Samana, Dominican Republic - M 8.0

1945 11 27 - Makran Coast, Pakistan - M 8.0

1931 08 10 - Xinjiang, China - M 8.0

1920 06 05 - Taiwan region - M 8.0

1907 10 21 - Qaratog, Tajikistan - M 8.0

1899 09 10 - Yakutat Bay, Alaska - M 8.0

1891 10 27 - Mino-Owari, Japan - M 8.0

1855 01 23 - Wellington, New Zealand - M 8.0

1787 05 02 - Puerto Rico - M 8.0

1668 08 17 - Anatolia, Turkey - M 8.0

1556 01 23 - Shensi, China - M 8.0

Παρατηρούμε ότι οι πολλοί μεγάλοι σεισμοί Μ>9 παρατηρούνται εξαιρετικά

αυξημένοι τελευταία. Διότι, όπως παρατηρείτε, από το 1700 ως το 1950, δηλ. σε

250 χρόνια είχαμε μόνο 2 πολύ μεγάλης έντασης σεισμούς (μεγέθους

μεγαλύτερου του 9). Από το 1950 όμως μέχρι σήμερα (Απρίλιος 2011), έγιναν

άλλοι 5 σεισμοί Μ>9, μεταξύ των οποίων ο μεγαλύτερος καταγραμμένος

σεισμός στην ιστορία, με Μ=9,5. Επομένως από συχνότητα 1 σεισμό (Μ>9) ανά

125 έτη, φτάσαμε στους 1 ανά 12 έτη (δεκαπλασιασμός).

Αν εξετάσουμε τώρα τους σεισμούς από 8,0 και επάνω, θα δούμε ότι, κατά

μέσον όρο, από το 1556 ως τον Ιαν. του 1950 οι σεισμοί μεγαλύτερης των 8

Ρίχτερ έντασης είναι ένας κάθε 9,4 χρόνια (=(1950-1556)/42). μως από το

1950 μέχρι σήμερα (Απρίλιο του 2011) έγιναν 32 σεισμοί έντασης μεγαλύτερης

των 8 Ρίχτερ. Δηλαδή, 1 σεισμός κάθε 2 χρόνια (=(2011-1950)/32). υνεπώς

έχουμε αύξηση περίπου 470%.

ΣΟΙΦΕΙΑ ΓΙΑ ΣΟΤ 10 ΙΦΤΡΌΣΕΡΟΤ ΕΙΜΟΤ

1 22/05/1960 XIΛΗ 9.5

2 28/03/1964 ΑΛΑΚΑ 9.2

3 26/12/2004 ΟΤΜΑΣΡΑ-AΛΕΟΤΣΕΙΩΝ ΝΗΩΝ 9.1

4 03/11/2011 ΙΑΠΩΝΙΑ 9.1

5 04/11/1952 ΚΑΜΣΑΚΣΑ 9.0

6 13/08/1868 ΠΕΡΟΤ (τώρα ΦΙΛΗ) 9.0

7 26/01/1700 CASCADIA SUBDUCTION ZONE 9.0

8 27/02/2010 ΦΙΛΗ 8.8

9 31/01/1906 ΕΚΟΤΑΔΟΡ 8.8

10 04/02/1965 ΑΛΑΚΑ 8.7

ΦΙΛΗ 1960

Ο μεγαλύτερος σε ένταση σεισμός που έχει καταγραφεί ποτέ, με μέγεθος 9,5,

συνέβη στις 22 Μαΐου του 1960 στη Φιλή. Ο σεισμός έγινε τις απογευματινές

ώρες. Σο επίκεντρο ήταν στη θάλασσα κοντά στην πόλη Κανιέτε, περίπου 900

χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα αντιάγο, αλλά η πόλη που επηρεάστηκε

περισσότερα ήταν η Βαλδίβια. Η δόνηση προκάλεσε τσουνάμι ύψους άνω των

25 μέτρων το οποίο έπληξε τη Φιλή, αλλά και άλλες περιοχές όπως η Ιαπωνία,

η Φαβάη, οι Υιλιππίνες, η Νέα Ζηλανδία, η Αυστραλία, καθώς και τα Αλεούτια

νησιά της Αλάσκα. Σο κύριο τσουνάμι ταξίδεψε στον Ειρηνικό ωκεανό και

έπληξε το Φίλο στη Φαβάη, ενώ σε απόσταση 10.000 χλμ. από το επίκεντρο

καταγράφηκαν κύματα με ύψος 10,7 μέτρα.

Καθώς η περιοχή ήταν αραιοκατοικημένη δεν ήταν ο φονικότερος που

γνωρίζουμε. Αν και τα στοιχεία δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρα σχετικά με τον

αριθμό των ατόμων που έχασαν τη ζωή τους, αυτοί υπολογίζονται περίπου από

3000 έως 6000.

Δύο μήνες αργότερα σεισμοί στην ίδια περιοχή προκάλεσαν τεράστια κύματα

που σάρωσαν το Μπαλί στην Ινδονησία και σκότωσαν χιλιάδες ανθρώπους.

«Κύμα ολέθρου», ήταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος της Daily Telegraph,

2. ΑΛΑΚΑ 1964

Σο 1964 συνέβη ο ισχυρός σεισμός γνωστός και ως "σεισμός της Μεγάλης

Παρασκευής", επειδή σημειώθηκε Μεγάλη Παρασκευή (των Καθολικών), είναι ο

μοναδικός σεισμός στη λίστα του οποίου το επίκεντρο είναι στη ξηρά και ο

οποίος κατατάσσεται ως ο δεύτερος ισχυρότερος καταγεγραμμένος σεισμός

παγκόσμια, με μέγεθος 9,2. υνέπειες του χτυπήματος του εγκέλαδου ήταν

υπερύψωση και υποχώρηση αντίστοιχα του εδάφους ορισμένων περιοχών κατά

μερικά μέτρα, ο σχηματισμός ενός τσουνάμι ύψους 8 περίπου μέτρων που

έπληξε τις ακτές της Αλάσκα και τεράστιες υλικές ζημιές σε κτίρια, δρόμους και

άλλες εγκαταστάσεις. Ο τραγικός απολογισμός ανήλθε περίπου σε 150 νεκρούς.

3. ΟΤΜΑΣΡΑ 2004

τις 26 Δεκεμβρίου, μια μέρα μετά τα Φριστούγεννα, ένας υποθαλάσσιος

σεισμός καταγράφηκε στα ανοιχτά της ουμάτρα στην Ινδονησία. Είναι η

σεισμική δόνηση με τη μεγαλύτερη διάρκεια που έχει καταγραφεί ποτέ, αφού

κυμάνθηκε από 8 έως 10 λεπτά Μια σειρά από φονικά τσουνάμι έφτασαν τα 30

μέτρα και χτύπησαν συνολικά 14 χώρες με τα νησιά της Ινδονησίας της

Σαϊλάνδης και των Μαλδιβών να είναι εκείνα που επλήγησαν περισσότερο.

Θεωρείται ως ο 3ος μεγαλύτερος σεισμός που καταγράφηκε ποτέ με ισχύ 9.1.

και από την ένταση του δονήθηκε ολόκληρη η γη. Καταγράφηκαν

μετασεισμικές δονήσεις ακόμα και στην Αλάσκα. Οι σεισμοί και το τσουνάμι

προκάλεσαν περίπου 228.000 θανάτους.

4.ΦΟΝΦΟΤ 2011

τις 11 Μαρτίου 2011, σημειώθηκε σεισμός, στη βορειανατολική Ιαπωνία,

μεγέθους 9,0 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Σο επίκεντρο του σεισμού ήταν 130

χιλιόμετρα (81 μίλια) ανατολικά του εντάι, στο Νησί Φονσού της Ιαπωνίας. Ο

σεισμός συνέβη στις 14:46:23 τοπική ώρα και είχε διάρκεια - ρεκόρ 5 λεπτά.

ύμφωνα με το Σμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης των ΗΠΑ, το υπόκεντρο

βρισκόταν σε βάθος 24,4 χμ. (15,2 μίλια). Σο επίσημο όνομα του σεισμού,

όπως ανακοίνωσε η Μετεωρολογική Τπηρεσία της Ιαπωνίας ήταν «Ο σεισμός

στα ανοιχτά της ακτής του Ειρηνικού στο Σοχόκου το 2011».

Ο σεισμός προκάλεσε τσουνάμι σε πολλές περιοχές της χώρας. Σο τσουνάμι

ξεκίνησε να διαδίδεται στον Ειρηνικό ωκεανό προς όλες τις κατευθύνσεις,

αμέσως μετά τον σεισμό. Ως αποτέλεσμα, εκδόθηκαν άμεσα προειδοποιήσεις

για τσουνάμι στην Νέα Ζηλανδία, στην Αυστραλία, στη Ρωσία, στο Γκουαχάν,

στις Υιλιππίνες, στην Ινδονησία, στη Παπούα Νέα Γουϊνέα, στο Ναουρού, στη

Φαβάη, στις Βόρειες Μαριάνες (ΗΠΑ) και στην Σαϊβάν. Ειδικότερα στις

ιαπωνικές ακτές, το ύψος του τσουνάμι έφτασε έως και τα 10 μέτρα και

συμπαρέσυρε σπίτια, κτίρια και αυτοκίνητα, κατά τόπους έως και 20

χιλιόμετρα μέσα στο εσωτερικό της στεριάς.

Οι εκρήξεις των αντιδραστήρων στο πυρηνικό εργοστάσιο της Υουκουσίμα ήταν

το κερασάκι στην τούρτα που έβαλε όλον τον πλανήτη σε επιφυλακή για ένα

νέο Σσέρνομπιλ.

5. ΚΑΜΣΑΣΚΑ 1952

της 4 Νοεμβρίου του 1952 ένας ισχυρός σεισμός με επίκεντρο στα ανοιχτά της

χερσονήσου Καμτσάτκα, στην ανατολική Ρωσία πυροδότησε ένα γιγάντιο κύμα

Αρχικά ο σεισμός είχε εκτιμηθεί ότι ήταν περίπου 8,2 ρίχτερ, αλλά τα επόμενα

χρόνια υπολογίστηκε ότι ήταν τελικά 9. Είναι η μεγαλύτερη από τις πάρα

πολλές δυνατές σεισμικές δονήσεις που έχουν καταγραφεί στην ίδια περιοχή με

αυτές των ετών 1737 (8,3 ρίχτερ), 1923 (8,3 - 8,5 ρίχτερ), 1997 (7,7 ρίχτερ) και

2006 (7,6 ρίχτερ) επίσης να ξεχωρίζουν. Ο σχηματισμός του τεράστιου

τσουνάμι είχε ως αποτέλεσμα πολλές υλικές ζημιές όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά

και στη Φαβάη, στην Αλάσκα, στη Φιλή και στη Νέα Ζηλανδία. Επίσημες

πληροφορίες για το πόσοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους δεν υπάρχουν, αλλά

γίνεται λόγος για περισσότερους από 15.000, προκλήθηκαν επίσης σημαντικές

ζημιές.

.

6. ΠΕΡΟΤ 1868

Ο σεισμός συνέβη στις 13 Αυγούστου 1868, κοντά στην Arica , μέρος του

Περού, τώρα μέρος της Φιλής , στις 21:30 UTC . Είχε μέγεθος 9,0 ρίχτερ. Ένα

παλιρροϊκό κύμα (τσουνάμι) σημειώθηκε στον Ειρηνικό Ωκεανό, όπου χτύπησε

την Φαβάη , την Ιαπωνία και τη Νέα Ζηλανδία. Οι περισσότερες από τις ζημιές

εντοπίστηκαν κατά μήκος των ακτών του νότιου Περού. Σο πρώτο κύμα με 12

μ. ύψος, έφτασε στην Arica 52 λεπτά μετά το σεισμό, και ακολούθησε ένα

μεγαλύτερο κύμα 16 μ. 73 λεπτά αργότερα.

Ο σεισμός προκάλεσε την σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή της Αρίκα, Σάκνα,

Moquegua , Mollendo , Ilo , Iquique , Torata και Αρεκίπα. Σο τσουνάμι

οδήγησε πλοία που ήταν αγκυροβολημένα στο λιμάνι περίπου 800 μ. στην

ενδοχώρα. Προκάλεσε επίσης την σχεδόν πλήρη καταστροφή του λιμανιού της

πόλης Πίσκο .

Ο σεισμός έγινε αισθητός σε πολύ μεγάλη έκταση, έως 1400 χιλιόμετρα προς τα

βορειοδυτικά , του Περού το Samanco και 224 χλμ. προς τα ανατολικά στην

Βολιβία. Προκλήθηκε ρήγμα 600 χιλιομέτρων. Περίπου 400 μετασεισμικές

δονήσεις έχουν καταγραφεί μέχρι τις 25 Αυγούστου του ίδιου έτους.

ΚΑΚΑΝΣΙΑ 1700

τις 9μ.μ. στις 26, Ιανουαρίου του 1700 ένας από τους μεγαλύτερους σεισμούς

του κόσμου συνέβη κατά μήκος της δυτικής ακτής της Βόρειας Αμερικής.

Αυτός ο σεισμός είναι ο μεγαλύτερος γνωστός σεισμός που συνέβη στις τότε 48

πολιτείες των ΗΠΑ. Έπληξε την περιοχή Cascadia, μια περιοχή που έκτινε 600

μίλια επί της δυτικής ακτογραμμής των ΗΠΑ. Η υποθαλάσσια ρήξη σε μήκος

1.000 χιλιομέτρων, παρήγαγε ένα τεράστιο τσουνάμι που σάρωσε όλη την

περιοχή του Ειρηνικού. Με το σεισμό κατέρρευσαν σπίτια, άνθρωποι έχασαν

την ζωή τους στο Cowichan, στα Νησιά Κανκούβερ και προκλήθηκαν πολλές

κατολισθήσεις. Σο τρέμουλο ήταν βίαιο και με μεγάλη διάρκεια. τη δυτική

ακτή του νησιού Βανκούβερ, το τσουνάμι κατέστρεψε ολοσχερώς ένα χωριό.

Αυτά τα συμβάντα καταγράφονται στις προφορικές παραδόσεις από τους

πρώτους ανθρώπους Εθνοτήτων των Νησιών Βανκούβερ. Σο τσουνάμι σάρωσε

όλη την περιοχή του Ειρηνικού, επίσης, προκαλώντας την καταστροφή κατά

μήκος της ακτής του Ειρηνικού της Ιαπωνίας.

ΦΙΛΗ 2010

Σο άββατο, 27 Υεβρουαρίου 2010, στις 03:34 τοπική

ώρα σημειώθηκε ανοικτά των ακτών της κεντρικής Φιλής

σεισμός με μέγεθος 8,8 ρίχτερ διάρκειας περίπου 3΄.

Ήταν αισθητός σε μεγάλο βαθμό σε έξι περιοχές της

Φιλής (από Βαλπαραΐσο στο Βορρά μέχρι την

Αραουκανία στο νότο), που μαζί αποτελούν περίπου το

80 τοις εκατό του πληθυσμού της χώρας. Η σεισμική

δόνηση έγινε αισθητή στην πρωτεύουσα αντιάγο και σε

πολλές πόλεις της Αργεντινής, συμπεριλαμβανομένων

Μπουένος Άιρες , Κόρδοβα , Μεντόζα και La Rioja .

Επίσης μέχρι το μακρινό Βορρά ως την πόλη της Ica στο

νότιο Περού (περίπου 2.400 χιλιόμετρα απόσταση). Ο

σεισμός προκάλεσε τσουνάμι που κατέστρεψε πολλές παράκτιες πόλεις στη

νοτιο-κεντρική Φιλή και το λιμάνι στο Talcahuano . Προειδοποιήσεις για

τσουνάμι εκδόθηκαν σε 53 χώρες, και το κύμα προκάλεσε μικρές υλικές

ζημιές στο αν Ντιέγκο περιοχή της Καλιφόρνιας και στην περιοχή Tohoku της

Ιαπωνίας . Ο σεισμός είχε συνέπεια ένα μπλακ άουτ που επηρέασε 93 τοις

εκατό του πληθυσμού της χώρας και το οποίο συνεχίστηκε για αρκετές ημέρες

σε ορισμένες περιοχές. Ο Πρόεδρος Μισέλ Μπατσελέτ κήρυξε « κατάσταση

καταστροφής »και έστειλε στρατιωτικές δυνάμεις να λάβουν τον έλεγχο στις πιο

πληγείσες περιοχές. ύμφωνα με επίσημες πηγές, 525 άνθρωποι έχασαν τη ζωή

τους, 25 άτομα αγνοούνται και περίπου το 9% του πληθυσμού έχασαν τα

σπίτια τους.

9. ΕΚΟΤΑΔΟΡ 1906

Ο καταστροφικός σεισμός των 8.8 ρίχτερ με επίκεντρο στα ανοικτά των ακτών

του Ισημερινού και της Κολομβίας δημιούργησε ένα τσουνάμι το οποίο σκότωσε

ακαριαία 1500 ανθρώπους Παρατηρήθηκε σε όλο το μήκος των ακτών της

Κεντρικής Αμερικής τον μακρινό Βορρά ως το αν Υρανσίσκο και τη δύση προς

την Ιαπωνία ..... Σο κύμα έφθασε σε Hilo σε περίπου 12,5 ώρες μετά το σεισμό.

Κάλυψε το δάπεδο της παλιάς προβλήτας στο τέλος της Waianuenue Street και

τις σιδηροδρομικές γραμμές μέχρι την Waiakea. Σο εύρος των ταλαντώσεων

της στάθμης των υδάτων ήταν 3,6 μ και το χρονικό διάστημα 30 λεπτά. Σα

κανάλια των ποταμών Wailuku και Wailoa εξαφανίστηκαν κάτω από το

παλιρροϊκό κύμα.

Kahului: Σρία κύματα έφτασαν σε χρονικά διαστήματα 20 λεπτών. Σο δεύτερο

κύμα ήταν μεγαλύτερο από το πρώτο και το τρίτο ήταν μεγαλύτερη από το

δεύτερο. Σο νερό αυξήθηκε περίπου 0,30 μ. πάνω από τη μέση στάθμη της

θάλασσας. ύμφωνα με άλλες πηγές, η επιφάνεια του νερού αυξήθηκε στο

επίπεδο της προβλήτας και του δρόμου.

Σο εύρος της παλίρροιας στη Φονολουλού άρχισε 12 ώρες μετά το σεισμό.

10. ΑΛΑΚΑ 1965

Σο 1965 στις 04 Υεβρουαρίου και ώρα 05:01΄σημειώθηκε σεισμός 8,7 ρίχτερ

στα νησιά Rat όπου προκάλεσε τσουνάμι άνω των 10,7 μ. τα νησιά Adak,

εμφανίστηκαν ρωγμές σε προκατασκευασμένα κτίρια από ξύλο. Ρωγμές

παρατηρήθηκαν σε ασφαλτόδρομους στα νησιά Shemya, Attu, Shemya και

Amchitka. Δεν υπήρξαν ανθρώπινα θύματα.

ΣΟΙΦΕΙΑ ΓΙΑ ΣΟΤ 10 ΠΙΟ ΘΑΝΑΣΗΥΟΡΟΤ ΕΙΜΟΤ

1 23/01/1556 Κίνα, ανσί 830.000

2 27/07/1976 Κίνα, Σάνγκσαν 255.000

3 09/08/1138 υρία, Αλέπο 230.000

4 26/12/2004 Ινδονησία ουμάτρα 228.000

5 12/01/2010 Αϊτή 222,570

6 16/12/1920 Κίνα, Φαϊγιάν 200.000

7 22/05/1927 Κίνα, Ζινίνγκ 200.000

8 08/01/1780 Ιράν, Σαμπρίζ 200.000

9 01/09/1923 Ιαπωνία, Κάντο 143.000

10 05/10/1948 Σουρκμενιστάν 110.000

1. ΚΙΝΑ ΑΝΙ 1556

Οι δονήσεις καταγράφηκαν ακόμα και στο Λονδίνο, 8.000 χιλιόμετρα από το

επίκεντρο του σεισμού, 9,2 χιλιόμετρα κάτω από τον πυθμένα του ωκεανού. Δεν

είναι υπερβολή να πούμε ότι από το σεισμό αυτό επηρεάστηκε όλος ο

πλανήτης, γιατί όπως ανακοίνωσε ο διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου

Γεωφυσικής της Ιταλίας, επηρεάστηκε ακόμα και η περιστροφή της Γης.

Κατά τη διάρκεια του καταστρεπτικού σεισμού εμφανίστηκε απότομα ένα

ύψωμα 10 μέτρων και μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων στον πυθμένα του

Ινδικού Ωκεανού, τα ξημερώματα της Κυριακής. Αυτό κατά τους επιστήμονες

απελευθέρωσε ένα εκατομμύριο φορές περισσότερη ενέργεια από ότι η

πυρηνική έκρηξη της Φιροσίμα, ενώ δισεκατομμύρια τόνοι νερού

μετακινήθηκαν στο σεισμό, προκαλώντας ένα τσουνάμι που σάρωσε εννέα

χώρες. Σα κύματα από το τσουνάμι εξαπλώθηκαν κυκλικά στη θάλασσα με

ταχύτητα έως και 800 χιλιομέτρων την ώρα.

Λόγω λοιπόν αυτής της ιδιότητας κύματα δέκα μέτρων σάρωσαν τις ακτές εννέα

χωρών και σκότωσαν ήδη 80.000 ανθρώπους. Οι ανθρώπινες απώλειες θα ήταν

ίσως λιγότερες αν στον Ινδικό Ωκεανό υπήρχε σύστημα έγκαιρης

προειδοποίησης, όπως υπάρχει στον Ειρηνικό. Σο τσουνάμι χρειάστηκε δύο

ώρες για να φτάσει στη ρι Λάνκα, και ο πληθυσμός θα είχε ίσως το περιθώριο

να απομακρυνθεί από τις ακτές.

Μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας το αρχικό τσουνάμι χωρίστηκε σαν δύο (ένα προς

την ακτή και το άλλο κατευθύνθηκε προς τον ωκεανό). την περίπτωση του

σεισμού αυτού τα κύματα με μια ταχύτητα 700 km/h έφτασαν μετά από 2,5

ώρες περίπου στην Ινδία ( διασχίζοντας μια απόσταση κάπου 1600 km) και στα

παράλια της Ανατολικής Αφρικής. Οι μετασεισμικές δονήσεις γίνονταν αισθητές

για σχεδόν ένα εξάμηνο αργότερα.

2. ΚΙΝΑ ΣΑΝΓΚΑΑΝ 1976

Ο σεισμός στην Tangshan συνέβη στις 27 Ιουλίου 1976 και λέγεται ότι είναι ο

2ος μεγαλύτερος σεισμός όλων των εποχών. Σο επίκεντρο του σεισμού βρέθηκε

στο Tangshan, το οποίο βρίσκεται στην περιοχή Hebei, στην Κίνα. Ο πρώτος

σεισμός, μεγέθους 7,5, ακολουθήθηκε από μια σημαντική μετασεισμό 15 ώρες

αργότερα. Η πόλη ήταν βιομηχανική και είχε περίπου ένα εκατομμύριο

κατοίκους. Η καταστροφή χτύπησε νωρίς το πρωί και διάρκεσε 10

δευτερόλεπτα περίπου. Λέγεται ότι ο σεισμός ήταν μεγέθους 7.5-8.2 . χι μόνο

η ένταση του σεισμού, αλλά και οι μετασεισμικές δονήσεις αύξησαν τον αριθμό

των νεκρών κατακόρυφα. Αρχικά ειπώθηκε ότι έχει σκοτώσει 655.000

ανθρώπους, αλλά ο αριθμός αυτός μειώθηκε μετά σε περίπου 255.000

ανθρώπους.

3. ΤΡΙΑ ΑΛΕΠΟ 1138

την πόλη της υρίας Αλέπο στις 11 Οκτωβρίου, 1138 πραγματοποιείται

σεισμός. Η πόλη υπέστη εκτεταμένες ζημιές, ενώ εκτιμάται ότι 230.000 άτομα

έχασαν τη ζωή τους.

τις 10, Οκτωβρίου 1138, ένα μικρό σοκ συγκλόνισε την περιοχή, και κάποιοι

κάτοικοι κατέφυγαν στις γύρω πόλεις. Ο κύριος σεισμός σημειώθηκε την

επόμενη ημέρα, τα τείχη της πόλης κατέρρευσαν, βράχια γέμισαν τους

δρόμους. Η Ακρόπολη Φαλέπι κατέρρευσε, σκοτώνοντας εκατοντάδες

κάτοικους.

Αν και η μεγαλύτερη κοινότητα Φαλέπι δεν υπέστη τις χειρότερες ζημιές,

αντίθετα η ακρόπολη στο κοντινό Φαρήμ που είχαν κατασκευάσει οι

σταυροφόροι ισοπεδώθηκε από το σεισμό. Ένα μουσουλμανικό φρούριο στο Al-

Atarib καταστράφηκε, καθώς και αρκετές μικρότερες πόλεις . Ο σεισμός έγινε

αισθητός ακόμη και στη Δαμασκό, περίπου 220 μίλια (350 χλμ) προς τα νότια.

4. ΟΤΜΑΣΡΑ ΙΝΔΟΝΗΙΑ 2004

τις 26 Δεκεμβρίου του 2004 ένας υποθαλάσσιος σεισμός 9.1 ρίχτερ

ταρακούνησε τον πυθμένα του Ινδικού Ωκεανού ελευθερώνοντας ενέργεια ίση

με 23.000 ατομικές βόμβες. Σο επίκεντρο του σεισμού ήταν πλησίον της

Sumatra, Ινδονησία. ε κάποιες περιοχές κύματα ύψους 16 μέτρων κτύπησαν

τις ακτές εξαφανίζοντας κάθε ίχνος ζωής. Ο απολογισμός ήταν 228.000 νεκροί.

Οι νεκροί μέχρι το βράδυ της 27ης Δεκεμβρίου 2004

5. ΑΙΣΗ 2010

Σην Σρίτη, 12 Ιανουαρίου 2010 στις 16:53 τοπική ώρα σημειώθηκε σεισμός

μεγέθους 7 ρίχτερ στην πόλη της Léogâne , περίπου 25 χιλιόμετρα δυτικά του

Πορτ-ο-Πρενς στην Αϊτή. Έως τις 24 Ιανουαρίου, τουλάχιστον 52 μετασεισμοί

4.5 ρίχτερ ή και μεγαλύτεροι είχαν καταγραφεί. Εκτιμάται ότι περίπου τρία

εκατομμύρια άνθρωποι επλήγησαν από το σεισμό. Από την κυβέρνηση της

Αϊτής ανέφεραν ότι περίπου 222.570 άνθρωποι είχαν πεθάνει, 300.000 είχαν

τραυματιστεί και ένα εκατομμύριο έμειναν άστεγοι. Η κυβέρνηση της Αϊτής,

επίσης, υπολογίζει ότι 250.000 κατοικίες και 30.000 εμπορικά κτίρια είχαν

καταρρεύσει ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές.

Ο σεισμός προκάλεσε μεγάλες ζημιές στο Πορτ-ο-Πρενς, Jacmel και σε άλλους

οικισμούς της περιοχής. Πολλά αξιοσημείωτα κτίρια ορόσημο έπαθαν

σημαντικές ζημιές ή καταστράφηκαν, συμπεριλαμβανομένων το Προεδρικό

Μέγαρο , το κτίριο της Εθνικής υνέλευσης, ο καθεδρικός ναός Πορτ-ο-Πρενς

, και τα κτίρια των φυλακών. Μεταξύ αυτών που σκοτώθηκαν ήταν ο

Αρχιεπίσκοπος του Πορτ-ο-Πρενς Joseph Serge Miot, και ο αρχηγός της

αντιπολίτευσης Μίχα Gaillard .

6. ΚΙΝΑ ΦΑΪΓΙΑΝ 1920

τις 16 Δεκεμβρίου του 1920 και τοπική ώρα 20:06:53 σεισμός 7.8 ρίχτερ

χτύπησε την Haiyuan (Κεντρική Κίνα), ακολουθούμενος από μια σειρά

μετασεισμών για τρία χρόνια. Ο σεισμός προκάλεσε ζημιές σε 7 επαρχίες και

έγινε αισθητός μέχρι την Νορβηγία!

Ο σεισμός προκάλεσε επίσης καθιζήσεις εδάφους και μεγάλες επίγειες ρωγμές,

ειδικά κοντά στο επίκεντρο του. Ήταν τόσο ισχυρός που μερικοί ποταμοί

έφραξαν και άλλοι άλλαξαν ροή και κατεύθυνση. Σα περισσότερα σπίτια και τα

κτήρια καταστράφηκαν. Πάνω από 200.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν.

τάσιμα από το σεισμό παρατηρήθηκαν τα νερά σε 2 λίμνες και 3 φιορδ στη

δυτική Νορβηγία.

7. ΚΙΝΑ ΖΙΝΙΝΓΚ 1927

τις 22 Μαΐου του 1927 στο Ζίνινγκ στην Κίνα στις 06:32 π.μ. ώρα,

εκδηλώθηκε σεισμός 7,9 ρίχτερ. Τπήρξαν περισσότερα από 200.000 θύματα..

Μεγάλες ρωγμές συνέβησαν στην περιοχή που έφταναν μέχρι και τα 23

χιλιόμετρα σε μήκος, 6-13 μ. πλάτος και 7 μ. βάθος. Σο 90% των σπιτιών

καταστράφηκαν. το Gulang, σχεδόν το μόνο πράγμα που απέμεινε ήταν 20 μ.

των τειχών της πόλης και κάποιες διακοσμημένες καμάρες. το Gulang 4.000

άνθρωποι και 30.000 κατοικίδια ζώα έχασαν τη ζωή τους. τη Wuwei , τα

περισσότερα από τα τείχη της πόλης κατέρρευσαν όπως και πολύ ναοί, πύργοι

και σπίτια, 35.000 άτομα και 200.000 άλογα και βόδια σκοτώθηκαν. Επίσης

δημιουργήθηκε μια λίμνη από καθηλωμένα νερά στο Wuwei County.. την

περιοχή γύρω από το Yongchang πολλά δημοτικά σχολεία, φρούρια, χωριά και

ναοί καταστράφηκαν, σκοτώνοντας 809 ανθρώπους. Μια μεγάλη επίσης

κατολίσθηση στο Dongchuan άφησε θαμμένα αρκετά χωριά και διέκοψε την

πρόσβαση μέσω του δρόμου για ένα χρόνο.

8. ΙΡΑΝ ΣΑΜΠΡΙΖ 1780

τις 08 Ιανουαρίου του 1780 στο Ιράν σημειώθηκε σεισμική δόνηση όπου

έχασαν την ζωή τους 200.000 περίπου άνθρωποι. Έγιναν και άλλες σεισμικές

δονήσεις στην περιοχή αυτή, άλλη το 1780 ήταν η πιο θανατηφόρα.

9. IAΠΩΝΙΑ ΚΑΝΣΟ 1923

Σην 1η επτεμβρίου 1923 στις 11:58:44 π.μ. μεγάλος σεισμός χτύπησε το

Kanto Ιαπωνίας. Τποστηρίζουν ότι η διάρκεια του σεισμού ήταν μεταξύ 4 και

10 λεπτών. Ο σεισμός Kanto σκότωσε 143.000 ανθρώπους.

Ο σεισμός είχε μέγεθος 8,3 ρίχτερ. Αυτός ο σεισμός κατέστρεψε το Σόκιο , το

λιμάνι της πόλης Yokohama , τους γύρω νομούς Σσίμπα , Kanagawa , και

ιζουόκα , και προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές σε όλη την περιοχή Kanto.

Η δύναμη και η ένταση ήταν εκπληκτική αφού κατάφερε να μετακινήσει το 93

τόνων άγαλμα του Μεγάλου Βούδα στην Καμακούρα που ήταν πάνω από 60

χλμ. από το επίκεντρο, τραβώντας προς τα εμπρός σχεδόν τα δύο πόδια.

Τπολογίζεται ότι οι ζημιές από αυτήν την φυσική καταστροφή ήταν οι

μεγαλύτερες που υπέστη η προπολεμική Ιαπωνία. Σο 1960, η κυβέρνηση της

Ιαπωνίας δήλωσε την 1 επτεμβρίου, την επέτειο του σεισμού, ως ετήσια

"Ημέρα Πρόληψης Καταστροφών."

10. ΣΟΤΡΚΜΕΝΙΣΑΝ 1948

Μέσα σε ελάχιστα λεπτά ένας σεισμός μεγέθους 7.2 στην κλίμακα ρίχτερ έκανε

την πόλη Ashgabat να μοιάζει με σωρό ερειπίων. Εκατοντάδες γιατροί και

νοσοκόμες από όλη την τότε οβιετική επικράτεια έτρεξαν για βοήθεια. Παρόλη

την βοήθεια που στάλθηκε 110.000 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους.

υνέβη στις 6 Οκτώβρη του 1948 κοντά στο Ασγκαμπάτ , στο Σουρκμενιστάν

οβιετική οσιαλιστική Δημοκρατία . Ο σεισμός θεωρείται από τους πιο

θανατηφόρους σεισμούς στην ιστορία της ανθρωπότητας. Λόγω της λογοκρισίας

από την εθνική κυβέρνηση, η εισμός Ashgabat δεν αναφέρθηκε στην ΕΔ

στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Κάποιοι υποστήριξαν ότι η αιτία του σεισμού

ήταν η πρώτη δοκιμή σοβιετικής ατομικής βόμβας.

ΟΙ ΕΙΜΟΙ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο ελληνικός χώρος βρίσκεται στα όρια επαφής και σύγκλισης της Ευρασιατικής

πλάκας με την Αφρικανική, γι’ αυτό και είναι χώρος μεγάλης σεισμικότητας (η

σεισμικότητα ενός τόπου καθορίζεται από τη συχνότητα εμφάνισης των σεισμών

και τα μεγέθη τους). ύμφωνα με στατιστικά στοιχεία η Ελλάδα, από άποψη

σεισμικότητας, κατέχει την πρώτη θέση στη Μεσόγειο και την Ευρώπη καθώς

και την έκτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο, μετά την Ιαπωνία, Νέες Εβρίδες,

Περού, νησιά ολομώντα και Φιλή.

Βασικό τεκτονικό γνώρισμα του Ελληνικού χώρου είναι το Ελληνικό τόξο. Σο

Ελληνικό τόξο (τόξο του Αιγαίου) αποτελεί το όριο επαφής της Ευρασιατικής

λιθοσφαιρικής πλάκας τμήμα της οποίας είναι το Αιγαίο, και της Αφρικανικής

πλάκας τμήμα της οποίας είναι η λιθόσφαιρα της Ανατ. Μεσογείου. Οι δύο

λιθοσφαιρικές πλάκες συγκλίνουν στην περιοχή αυτή με σχετική ταχύτητα 2,5

εκατοστά το χρόνο, με συνέπεια την καταβύθιση της ωκεάνιας πλάκας της

Ανατ. Μεσογείου, λόγω μεγαλύτερης πυκνότητας, κάτω από την ηπειρωτική

πλάκα του Αιγαίου.

Η κίνηση της αραβικής μικροπλάκας είναι πιο γρήγορη από εκείνη της

αφρικανικής, με κατεύθυνση προς τον βορρά. Η σύγκρουση της αραβικής

μικροπλάκας με αυτήν της Ανατολίας αναγκάζει τη δεύτερη να κινείται προς τα

δυτικά. ταν συγκρούεται η αφρικανική πλάκα με την αιγαιακή, η αραβική με

τη μικροπλάκα της Ανατολίας και της αιγαιακής με τις μικροπλάκες της

Ανατολίας και της Απουλίας έδωσε τη σημερινή εικόνα της περιοχής. Είναι

χαρακτηριστικό πως κάθε χρόνο συμβαίνουν στη χώρα μας περισσότεροι

σεισμοί από όσους σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, αποτελεί όμως ευτύχημα για

τη χώρα μας το ότι οι πιο πολλοί σεισμοί γίνονται κάτω από τη θάλασσα.

Ωστόσο, όλες οι περιοχές της Ελλάδας δεν έχουν την ίδια σεισμικότητα.

Σο τόξο που δημιουργείται στην περίπτωση αυτή αποτελείται από την ελληνική

τάφρο, το νησιωτικό τόξο, την οπισθοτάφρο και το ηφαιστειακό τόξο.

Η τάφρος δημιουργείται κατά μήκος της επαφής των δύο πλακών. Πρόκειται

για ένα σύστημα τάφρων , μία σειρά από βαθιές θαλάσσιες λεκάνες από τη

Ρόδο έως και την Κεφαλονιά (γνωστή και ως ελληνική δίαυλος) Σο μέγιστο

βάθος της εντοπίστηκε νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου στο Ιόνιο πέλαγος (βάθος

περίπου 4.500m). Αυτό είναι το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου.

Σο νησιωτικό τόξο αποτελείται από μία σειρά διαδοχικών νησιών όπως η Ρόδος,

η Κρήτη, τα Κύθηρα και από την Πελοπόννησο. Σοποθετείται παράλληλα ως

προς την τάφρο και σε μικρή απόσταση από αυτήν. Σο τόξο αυτό δημιουργείται

από την παραμόρφωση και ανύψωση πετρωμάτων (κυρίως ιζηματογενών) του

περιθωρίου της Ευρασιατικής πλάκας και περιλαμβάνει πολύ παραμορφωμένα

πετρώματα της Αλπικής πτύχωσης.

Λόγω του καμπυλόγραμμου σχήματος του, το ελληνικό τμήμα της ενεργής

αυτής δομής ονομάζεται ελληνικό ορογενετικό τόξο και συνεχίζεται δυτικά με

το αντίστοιχο τόξο της Καλαβρίας (νότια Ιταλία) κι ανατολικά με το τόξο της

Κύπρου. Σο ελληνικό τόξο αποτελεί το μοναδικό πρότυπο σε παγκόσμια

κλίμακα, που αποτυπώνει έναν κρίσιμο μεταβατικό κρίκο στον εξελικτικό

κύκλο των ωκεανών, δηλαδή τη μετάβαση από τη ολική συμπίεση στην τελική

σύγκρουση των ηπείρων και τη εξαφάνιση του ωκεανού.

Η Ελλάδα έχει 157 ενεργά σεισμικά ρήγματα που έχουν δώσει 570 σεισμούς

μεγαλύτερους των 6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, εκ των οποίων, οι 20

σημειώθηκαν στη Ζάκυνθο, οι 17 στην Κεφαλονιά και οι 16 στη Λευκάδα

κατατάσσοντας το Ιόνιο ως την πιο σεισμογενή περιοχή της Ελλάδας.

Η οπισθοτάφρος είναι μία θαλάσσια λεκάνη (Κρητικό πέλαγος), μικρότερου

βάθους από την τάφρο. Σο μέγιστο βάθος της φτάνει τα 2.000m περίπου. Η

λεκάνη αυτή βρίσκεται μπροστά από το νησιωτικό τόξο και πάνω στην

Ευρασιατική πλάκα.

Σο ηφαιστειακό τόξο αποτελείται από διαδοχικά ηφαίστεια (ενεργά και

ανενεργά) ουσάκι, Μέθανα, Μήλος, αντορίνη, Νίσυρος. Η δημιουργία τους

οφείλεται σε ανάταξη υλικού της υποβυθιζόμενης Αφρικανικής πλάκας. Κατά

την άνοδό του το υλικό αυτό διαπερνά την Ευρασιατική πλάκα και σχηματίζει

τα ηφαίστεια.

ΟΙ ΗΜΑΝΣΙΚΌΣΕΡΟΙ ΕΙΜΟΙ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

πως προαναφέραμε ο Ελλαδικός χώρος είναι μία σεισμογενής περιοχή

Οι ισχυρότεροι λοιπόν σεισμοί της σύγχρονης Ελλάδος κατά σειρά αριθμού

θανάτων αναφέρονται παρακάτω.

03/04/1881 στη Φίο με 6,4 ρίχτερ και 3350 νεκρούς

16/02/1810 στην Κρήτη με 7,8 ρίχτερ και 2500 νεκρούς

12/10/1856 στη Ρόδο με 8,2 ρίχτερ και 618 νεκρούς

18/10/1843 στην Φαλκιδική με 6,5 ρίχτερ και 600 νεκρούς

07/03/1867 στη Λέσβο με 6,8 ρίχτερ και 550 νεκρούς

12/08/1953 στο Αργοστόλι με 7,2 ρίχτερ και 476 νεκρούς

27/06/1886 στη Υιλιάτρα με 7,5 ρίχτερ και 326 νεκρούς

27/04/1894 στην Αταλάντη με 7,0 ρίχτερ και 255 νεκρούς

04/02/1867 στην Κεφαλονιά με 7,2 ρίχτερ και 224 νεκρούς

23/04/1933 στην Κω με 6,6 ρίχτερ και 200 νεκρούς

26/09/1932 στο Ιερισσός με 7,0 ρίχτερ και 161 νεκρούς

07/09/1999 στην Πάρνηθα με 5,9 ρίχτερ και 143 νεκρούς

01/08/1870 στην Αράχοβα με 6,8 ρίχτερ και 117 νεκρούς

ΟΙ ΜΕΓΑΛΤΣΕΡΟΙ ΕΙΜΟΙ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σο σοβαρότερο σεισμικό συμβάν στην Ελλάδα τα τελευταία εκατό χρόνια είναι ο

σεισμός μεγέθους 7.2R που έγινε στις 12 Αυγούστου 1953 στη Κεφαλονιά.

Προκάλεσε τεράστιες υλικές καταστροφές κυρίως στη Κεφαλονιά, Ζάκυνθο και

Ιθάκη με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 476 άνθρωποι και να τραυματιστούν άλλοι

2412. ε σύνολο33.000 σπιτιών που υπήρχαν τότε στα νησιά αυτά, υπήρξαν

27.659 καταρρεύσεις, σοβαρές υλικές ζημιές σε 2.780 σπίτια και ελαφρές σε

2.394 σπίτια.

Ένας ακόμα μεγάλος σεισμός μεγέθους 7,1 Ρίχτερ (19-2-1968) με 20 νεκρούς

και την κατάρρευση 175 κτιρίων ήταν ο σεισμός στο χωριό τίβο

Θεσσαλονίκης .

Ακόμα 6,5 Ρίχτερ (20-6-1978) με 45 νεκρούς και 9.480 κτίρια στην ευρύτερη

περιοχή με σοβαρές βλάβες ήταν ο σεισμός στον Αλμυρό του Βόλου.

Επιπλέον 6,5 Ρίχτερ (9-7-1980), χωρίς νεκρούς αλλά με 5.333 κτίρια

κατεστραμμένα σε Μαγνησία, Υθιώτιδα και Θεσσαλία.

Έναν χρόνο μετά έχουμε το σεισμό των 6,7 Ρίχτερ στις Αλκυονίδες (24-2-1981)

με 20 νεκρούς, 500 τραυματίες και 22.554 κτίρια με μεγάλες ζημιές στις

περιοχές της Κορινθίας, Βοιωτίας, Αττικής, Υωκίδας και Εύβοιας.

Ενώ και στις 13-6-1986 εκδηλώνεται ο πολύκροτος σεισμός της Καλαμάτας (6

Ρίχτερ) με 20 νεκρούς, δεκάδες τραυματίες, χιλιάδες αστέγους και πάνω από

9.000 κτίρια να έχουν κριθεί κατεδαφιστέα. Μόλις το 28% των κτιρίων της

Καλαμάτας έμεινε χωρίς καμία επίπτωση. Είκοσι έξι νεκρούς και μεγάλες

ζημιές άφησε και ο σεισμός στο Αίγιο (6,1 Ρίχτερ) στις 15-6-1995.

Φειρότερος σεισμός με τους περισσότερους τραυματίες τα τελευταία χρόνια

(1.600) ήταν αυτός της Πάρνηθας στις 7-9-1999. Ο απολογισμός του σεισμού

αυτού (μεγέθους 5.9R) που συγκλόνισε την πρωτεύουσα ήταν 143 νεκροί,

εκτεταμένες ζημιές ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι 85 άτομα απεγκλωβίστηκαν

ζωντανά από τα συντρίμμια.

Εικόνες από σεισμούς στην Ελλάδα.

ΜΕΣΡΑ ΠΡΟΣΑΙΑ ΑΠΟ ΕΙΜΟ

«πριν από τον σεισμό»

1. Ελέγχουμε προσεκτικά το κτίριο που μένουμε και τα άλλα κτίρια των

οποίων τυχόν είμαστε ιδιοκτήτες (ξενοδοχεία, εργοστάσια κλπ.) για την

διαπίστωση βλαβών από προηγούμενο σεισμό ή άλλων αδυναμιών και

πραγματοποιούμε τις απαιτούμενες τεχνικές παρεμβάσεις (επισκευή

βλαβών, κατάλληλη ενίσχυση) με την συμβουλή μηχανικού.

Δραστηριοποιούμαστε ώστε να γίνουν οι ανάλογοι έλεγχοι και τεχνικές

παρεμβάσεις σε δημόσια ή ιδιωτικά κτίρια όπου συχνάζουμε (σχολεία,

χώροι δουλειάς κλπ.)

2. Σοποθετούμε τα βαριά αντικείμενα στα χαμηλότερα σημεία των

δωματίων ή τα στερεώνουμε γερά αν υποχρεωτικά πρέπει να βρίσκονται

ψηλά (θερμοσίφωνες κλπ.).τερεώνουμε γερά τις βιβλιοθήκες και τα

ράφια στους τοίχους και δεν τοποθετούμε σε αυτά αντικείμενα που

μπορεί να πέσουν από το σεισμό.

3. Πρέπει να γνωρίζουνε όλοι οι ενήλικες της οικογένειάς μας πού

βρίσκονται και πώς λειτουργούν οι διακόπτες του νερού, του ηλεκτρικού

ρεύματος και του γκαζιού ώστε να τους χρησιμοποιήσουμε εύκολα κατά

το χρόνο της σεισμικής έξαρσης. που εργάζονται πολλοί άνθρωποι

ορίζουμε ένα ή δύο άτομα υπεύθυνα για τις ενέργειες αυτές.

4. Ορισμένα άτομα κάθε οικογένειας πρέπει να πάρουν μια σειρά

μαθημάτων πρώτων ιατρικών βοηθειών ώστε να είναι ικανά για παροχή

τέτοιας βοήθειας σε περίπτωση καταστροφικού σεισμού.

5. Εφοδιαζόμαστε με ορισμένα αντικείμενα που μπορεί να μας χρειαστούν

και τα τοποθετούμε σε σημείο εύκολης πρόσβασης του οποίου τη θέση

γνωρίζουμε όλοι. Σα πιο απαραίτητα από τα εφόδια αυτά είναι : ένα

κουτί πρώτων βοηθειών, φακός, δοχείο με φρέσκο νερό, φορητό

ραδιόφωνο.

6. Ελέγχουμε αν υπάρχει σχέδιο έκτακτης ανάγκης στο χώρο της εργασίας

μας, μελετάμε το δικό μας ρόλο και μετέχουμε στις ασκήσεις σεισμικού

συναγερμού που προβλέπονται σε αυτό.

7. Πρέπει να είμαστε ψυχολογικά έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε το σεισμό

όπου κι αν βρισκόμαστε.

«κατά την ώρα του σεισμού»

1. που και αν βρεθούμε πρέπει να κρατηθούμε ψύχραιμοι και κατά το

δυνατόν ανεπηρέαστοι από το σεισμό.

2. Αν είμαστε μέσα σε κλειστό χώρο, πρέπει να κινηθούμε προς ασφαλή

θέση (κάτω από κούφωμα πόρτας, θρανίο, γραφείο κλπ.). Και να

παραμείνουμε εκεί μέχρι να τελειώσει ο σεισμός. Η θέση αυτή να είναι

μακριά από καθρέφτες και εξωτερικές πόρτες , ώστε να προφυλαχθούμε

από την πτώση διαφόρων αντικειμένων (τούβλων, γύψων, τζαμιών,

βιβλιοθηκών κλπ.).

3. Μόλις σταματήσει ο σεισμός, κλείνουμε αμέσως τους διακόπτες του

ηλεκτρικού ρεύματος και του γκαζιού, για να αποφευχθεί πυρκαγιά, και

βγαίνουμε έξω ήρεμα και χωρίς μεγάλη βιασύνη.

4. Κατά την έξοδο μας από το κτίριο δεν χρησιμοποιούμε το ασανσέρ γιατί

αυτό μπορεί να σταματήσει, να αποσυνδεθεί ή να πάρει φωτιά κατά το

χρόνο που θα είμαστε μέσα.

5. Ση στιγμή που βγαίνουμε από το κτίριο πρέπει να είμαστε εξαιρετικά

προσεκτικοί για να μην χτυπήσουμε από αντικείμενα που τυχόν

πέφτουν (μαρκίζες, κεραμίδια κλπ.).

6. Μόλις βγούμε από το κτίριο, πρέπει να κινηθούμε προς κατάλληλο

ανοιχτό χώρο (πλατεία, πάρκο κλπ.). Σο χώρο αυτό πρέπει να τον

έχουμε προσδιορίσει από πριν όταν είμαστε στο σπίτι ή στη δουλειά

μας.

7. Αν είμαστε σε ανοιχτό χώρο, δεν πρέπει να στεκόμαστε κοντά σε ψηλά

κτίρια, μαντρότοιχους, κολώνες της ΔΕΗ, βράχους κλπ. Για να μην

πέσουν αντικείμενα και μας χτυπήσουν.

8. Αν είμαστε μέσα σε κινούμενο αυτοκίνητο πρέπει να παραμείνουμε μέσα

και να κινηθούμε με αυτό προς ασφαλή ανοιχτό χώρο.

9. Αν κολυμπάμε στη θάλασσα κατά την ώρα του σεισμού, πρέπει να

κινηθούμε γρήγορα αλλά ψύχραιμα προς την ξηρά μακριά από την

παραλία για να προστατευτούμε από το θαλάσσιο κύμα (τσουνάμι) που

τυχόν θα δημιουργηθεί στην εστία του σεισμού

«μετά τον σεισμό»

1. Αν υπάρχουν εγκλωβισμένοι στα ερείπια ή τραυματισμένοι, ειδοποιούμε

αμέσως την πυροσβεστική υπηρεσία, τα ιατρικά συνεργία κλπ. Και

βοηθάμε και εμείς οι ίδιοι το έργο τους.

2. Αν δεν μπορούμε ή δεν υπάρχει λόγος να βοηθήσουμε τα συνεργεία

παραμένουμε στον ελεύθερο χώρο όπου συγκεντρωθήκαμε και έχουμε

συνεχώς ένα ραδιόφωνο για να παίρνουμε πληροφορίες.

3. ταν βγούμε από το σπίτι μας, δεν παίρνουμε το αυτοκίνητο μας να

φύγουμε, γιατί διατρέχουμε κίνδυνο να πέσουν πάνω μας γκρεμίσματα,

και συμβάλλοντας στην απόφραξη των δρόμων, εμποδίζουμε τα διάφορα

συνεργεία να κάνουν την δουλειά τους.

4. Δεν πρέπει αμέσως μετά τον σεισμό να περιφερόμαστε στους δρόμους,

γιατί διατρέχουμε κίνδυνο από την πτώση αντικειμένων , ούτε πρέπει να

πλησιάσουμε στην παραλία, γιατί είναι δυνατόν ο σεισμός να έχει

διεγείρει θαλάσσια κύματα (τσουνάμι) τα οποία είναι πολλές φορές

επικίνδυνα.

5. Δεν πρέπει να πιστεύουμε στις διάφορες ανεύθυνες φήμες (για

καταποντισμούς για επερχόμενο μεγάλο σεισμό κλπ.) αλλά να δίνουμε

πίστη μόνο στις υπεύθυνες επιστημονικές ανακοινώσεις.

6. Πρέπει να είμαστε ψυχολογικά προετοιμασμένοι για τους μετασεισμούς

και να γνωρίζουμε ότι υπάρχει πιθανότητα γένεσης ισχυρότερου σεισμού

αλλά η πιθανότητα αυτή ελαττώνεται όσο περνούν οι μέρες.

7. Πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά το σπίτι μας για να διαπιστώσουμε

τυχόν βλάβες στους τοίχους, κολώνες, δοκάρια, σκεπή και θα μπούμε

μόνιμα μέσα μόνο όταν αυτό επιτραπεί από την πολιτεία και μας

βεβαιώσει υπεύθυνος μηχανικός ότι το κτίριο είναι ασφαλές.

8. Πρέπει να ερευνήσουμε προσεκτικά τις εγκαταστάσεις του ηλεκτρικού

ρεύματος, του νερού, του υγραερίου και της αποχέτευσης και αν

διαπιστώσουμε βλάβες να ειδοποιήσουμε την αρμόδια υπηρεσία.

9. Επειδή μετά το σεισμό ο κίνδυνος πυρκαγιάς είναι μεγάλος

αποφεύγουμε να ανοιγοκλείνουμε τους διακόπτες του ηλεκτρικού

ρεύματος, να ανάβουμε σπίρτα, κεριά, αναπτήρες γιατί μπορεί να

ανάψει φωτιά από τυχόν διαρροή υγραερίου, πετρελαίου ή άλλης

εύφλεκτης ύλης. Για τον ίδιο λόγο, καθαρίζουμε αμέσως το σπίτι μας

από αντικείμενα που περιέχουν εύφλεκτες ύλες (σπασμένα μπουκάλια

με βενζίνη κλπ.)

ΓΕΝΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ:

Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο που εκδηλώνεται, τις

περισσότερες φορές , ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση. Η χώρα μας

είναι η πιο σεισμογενής στην Ευρώπη και η έκτη στον κόσμο, δεν είναι

το ίδιο προετοιμασμένη με την Ιαπωνία. Μεγάλη σημασία σε τέτοιες

περιπτώσεις έχει η εκπαίδευση των παιδιών.

Τι πρέπει να κάνετε από τώρα:

υζητήστε με την οικογένειά σας και καταστρώστε σχέδιο

έκτακτης ανάγκης. Καθορίστε πού και πώς θα συναντηθείτε.

Μάθετε τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης.

Ενημερωθείτε για τα απλά μέτρα αντισεισμικής προστασίας στο

σπίτι και εφαρμόστε τα. τερεώστε καλά στους τοίχους τα βαριά

αντικείμενα, όπως κάδρα, καθρέφτες και άλλα.

Προμηθευτείτε τα άμεσα απαραίτητα σε περίπτωση σεισμού, όπως

φακούς και ένα κουτί πρώτων βοηθειών.

Μάθετε για την προστασία από το σεισμό.

Τι πρέπει να κάνετε την ώρα του σεισμού:

Μείνετε ψύχραιμοι. Ο πανικός προκαλεί θύματα.

Αν βρεθείτε μέσα σε κτίριο μην τρέξετε προς την έξοδο. Καλυφθείτε

αμέσως δίπλα από ένα γερό έπιπλο. Μην βγαίνετε στα μπαλκόνια.

Αν βρεθείτε έξω από κτίριο απομακρυνθείτε από αυτό και από

μαντρότοιχους ή ηλεκτροφόρα καλώδια.

Αν είστε μέσα στο αυτοκίνητο παρκάρετε σε ασφαλές μέρος, όπου δεν θα

εμποδίζει την κυκλοφορία.

Αποφύγετε πολυώροφα κτίρια, φωτεινούς σηματοδότες, γέφυρες.

Τι πρέπει να κάνετε αμέσως μετά το σεισμό:

Κλείστε τους γενικούς διακόπτες (ηλεκτρικού ρεύματος)

Βγείτε προσεκτικά έξω από το κτίριο που βρίσκεστε. Περπατάτε γρήγορα

και μην τρέχετε. Μην χρησιμοποιείτε ασανσέρ.

Καταφύγετε σε ανοιχτό ασφαλή χώρο.

Η συμπεριφορά μας μετά τον σεισμό:

Μην χρησιμοποιείτε άσκοπα το τηλέφωνο γιατί μπλοκάρετε το δίκτυο.

Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες των αρχών.

Μην πιστεύετε τις φήμες.

Πρέπει να γνωρίζετε ότι ακολουθούν μετασεισμοί, οπότε πρέπει να είστε

προετοιμασμένοι κατάλληλα.

ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ

Οι μαθητές του προγράμματος συνέταξαν ερωτηματολόγιο που αφορούσε

την ενημέρωση των πολιτών για τους σεισμούς και τους τρόπους

αντιμετώπισής τους και το μοίρασαν σε μαθητές και ενηλίκους στην

περιοχή του Δήμου αρωνικού.

Παρακάτω βλέπουμε τα αποτελέσματα της καταμέτρησης των

ερωτηματολογίων για κάθε ερώτηση και τα ποσοστά των απαντήσεων.

1. Πιστεύετε ότι σήμερα μπορεί να γίνει μια πρακτικά αξιόπιστη

πρόβλεψη για τους σεισμούς;

2. Πιστεύετε ότι πρέπει να γίνεται άσκηση ετοιμότητας για ενδεχόμενο

σεισμού στο σχολείο/χώρο εργασίας κάθε χρόνο;

3. Από πού προέρχεται κυρίως η ενημέρωση σας για τους σεισμούς;

4. Θα επιθυμούσατε να παρακολουθήσετε κάποια ενημέρωση για τους

σεισμούς και την προστασία από αυτούς, που θα διοργανωνόταν;

5. Ποια είναι η προέλευση του σεισμού;

6. Η ένταση του σεισμού μετριέται σε κλίμακα:

7. Σι θα κάνατε σε περίπτωση σεισμού αν βρισκόσασταν σε εσωτερικό

χώρο;

8. Σι θα κάνατε αμέσως μετά από έναν σεισμό;

ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ

Καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας είναι

περισσότερο ενημερωμένοι σχετικά με τους σεισμούς και την προστασία από

αυτούς, σε αντίθεση με τα άτομα μικρότερης ηλικίας. Ακόμα, τα άτομα που

έχουν ηλικία άνω των 26 ετών φαίνεται να ενδιαφέρονται περισσότερο από τους

νέους, να ενημερωθούν σχετικά με τους σεισμούς. Σέλος, βλέπουμε ότι οι νέοι

ενημερώνονται σχετικά με τρόπους προστασίας από τους σεισμούς από το

σχολείο, ενώ τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ενημερώνονται περισσότερο από τα

Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι σχεδόν όλα τα άτομα του

δείγματος ανεξαρτήτως ηλικίας και μόρφωσης θα επιθυμούσαν να συμμετέχουν

σε άσκηση ετοιμότητας για επικείμενο σεισμό. Έτσι δίνεται η δυνατότητα σε

φορείς όπως ο δήμος ή τα σχολεία να οργανώσουν την ενημέρωση και την

πρακτική εφαρμογή μεθόδων προστασίας από σεισμούς αφού η απήχησή τους

στο κοινό είναι δεδομένη.

Βιβλιογραφία :

Across.co.n2/worlds worst disasters

Ant1online.gr

Apocalypsejohn.com

Boyz.gr

Britannika.com.

Cbc.ca/news/world/story/2008

Cretative.gr

Diktyoseismos.gr

Dw-world.de

Earthguare.com

Emergencyservices.gr

Enotes.com

Ethnos.gr

gym-peir-irakl.ira.sch.gr

Himaira.blogspot.com

Himaira.blogspot.com

http://www.usgs.gov/

Imdleo.gr

Lyk-akrotchan.gr

Neoskosmos.com

Oi odines ths ghs.paf

Pathfinder.gr

Physics4u.gr

Protothema.gr

Strangeworldtoday.blogspot.com

Taneatismikrospilias24.weebly.com

Teleytaiothranio.blogspot.com

Time.com

Topten10.blogspot

Tovima.gr

Tvxs.gr

Wikipedia (http://el.wikipedia.org)

Wordpress.com

www.emsc-csem.org

Zougla (http://www.zougla.gr)

Αkrot.chan.sch.gr

Εl.wikipedia.org

εγκυκλοπαίδεια «δομή» τόμος 26

Ελευθεροτυπία http://www.enet.gr)