'Iarix va onun problemlari, JYs 1 2011

GUNAY HOSONOVA/ブИEИ MilliИ zフ′うη cα″1物眸htノソ″η これレ α彎ワiにれ″

′‐″αtt g“″cたg″″″∂2の 力οa Cο″

DULUScULUQ SONOTi NttMUNOLORi XALQ MOisOTiND0(MiLLi AZORBAYCAN TARiXI MUzEYiNiN MATERiALLARI OSASINDA)

ИfrJ″ ∫δz′ari AzЭ rbaycan etloqraflyasl, 4ヽilli Azorbaycan Tanxi Muzeyi,muzey kolleksiyalan,

inoi゛Эt rnodoniyyoti,dulus9uluq sonoti,moi,ot qablan,saxsl qablar

κり ″ο″sI Etnoqraphy ofAzerbalan,National Musellm ofthe Histoゥ ofルerbatan,COnecJon

oflnuscum,culture、 vay oflife,potter art,domestic dishes,ceramic dishes

ん 7″

“ “

0`α :A3ep6滋 ДЖaHcKtt ЭTHOrpaфИЯ,HttИ oHa」IЬHЫЙ My3eЙ ИCTopИИ A3ep6anЖ aHa,

My3eЙ HaЯ Кo■ЛcКЦИЯ, КyЛЬTypa 6ЫTa, roHЧapHoe pcMccЛ o, 6ЫToBoC 06opyД oBaHИe,「ЛИHЯ HaЯ

1locyД a.

OnonЭ vi mЭi,ot modOniンγЭti xalqlmlzln modoni irsinin vo milll‐monovl dЭ yorlo五nin torkib

hissosidil Uzun illor boン u xalqln cmpi五 k bilikloH,sonot vo pc,o vordi,lЭ ●hcsabina yaranan ononovi

moi§ot modoniン γotinin vo yaxud,ko歯 et inonada,xalq moi,otinin todqiqi etnoqraflya cllninin holli

vacib problemlЭ H slrasinda dullllaqla, xalqln ictirnai tofЭ kktr vo ,turunu, dinyabaxl, sistelnini,

ctnososial psixologiFsinl,digOr et■ oslarla qaryllqll vo mt,torok zonglnlo5mo mosololo● ni 6ハndo Эks

ctdirir Xalq mol,Э ti 6zindo tosorrufat vo allo moi,oti saholoHni birlo,dillllok10, bitOv moisot

lnodoniンγЭti komplcksi yaradtr Moisot modoniyyotl komplcksinin yaradlllnasinda iso xalq:inizin

sonot fЭ aliyyotinin ba,1lca rolu olmu,dur TЭ dqiqat91lar qeyd edirlor ki, sonaye istchsa1l mЭ rholosinЭ

daxil oЛ anadok ollidon 9ox sonOt VЭ peso n6vu ohalinin maddi vo moi§Эt ehtiyatlannin 6donilmosino

xidlllot clmi§ dir(1,soh 3)Belo SOnOt salloloHndon biH do d●lus9uluqdur AzЭ rbaycanda sonotkarllき ln

oll qodim saholo五 ndon biH olan dulus9uluq sonoti Ncolit dё ttin muhum nailiyyotlo五ndon saylllr(2,

soh 7:3,soh 367:4,sЭ h 325).QobuStall,somutOp。 ,Babadorvi。 ,QarttalartOposi,T6yrotopo,K01topo,

01lkё mЭktЭ pЭ , Guno,tOpo, Uzorliktopo, Sarltopo, GЭ nco9ay vadisinin ncolit di§ orgosi vЭ b qЭdim

ya゛aソ゛ ycJЭHndo apanlan arxeoloJi q″ intJar nЭ IcoSndo』 do cdilon 9oxsaメ lV。 90X9C゛ dli qab

nimunJЭ H,olllann istchsal texnologiyaЫ ,fom■ a vЭ bozЭk‐naxtt elementloH,rongl Azorbaycanda

dulus9uluq sonotinin qЭ dim ononolor Osasinda inkisaflndan soraq vcnr(2,soh 7‐ 12)Orta oSr10rdo

daha da intensiV inki,af edon dulus9uluq sonoti, xtsusilo do onun mol,ot qablan istchsali sahosinin

baゃ1lca morkozlori Bordo,Ordobil,TЭ bHz,Nax91van,Gonco,Bcyloqan,samaxl,Bakl vЭ b iH

Azorbaycan soho■ oH olmuOdur XIX― XX"ぷ ‖iガnoW。loHndo isЭ Yc■z″ctpol qubcmiya飩 ,Quba_

Lonkoran,G6y9ay,Cavan,ir,Cobrayll,sttnaxl,Nax9van qozal狙,soki,GЭnco vo Bakl,ohorio五

dulus qablan istehsdinda ba,hca rol oynalnl,dlr Bu d6vrdo istchsd olunan J卜 Saxsl mJlot qablan

toyinaina g6ro tosorrtlfat kiplorl,su qablan,sid‐ agrarti mohsullan i9in nЭ zordo tutulan qablar,x6rok

qabhn,qlzdirrna voヽ lqlandinna vas■ olЭH(gll manqdlar,ktrolor,duma 9,raqlarl,g11 91raqlarp vo s

kimi qnlpla§ dinllldl(5,soh 86‐ 87)Biin bu dulus9uluq sonoti nimunolЭ H bizim maddi‐ mono宙

irsimiz ― xalqirnlzln votonda,1lq, varllq ,ohadotnalnosidir Ak― k N Volixanllnin haqh olaraq qeyd

Arreolo giy a, Etno qt afiy a, N umizmatika

l'arix va onun problemlari, Ne 1 2011

ctdiyi kinli,``xalqin Ozi,onun dili,yaratdigl musuqisi, folk10ru,adOt Ononosi monovi irsin bu ginkt

cal11l tiinsalldirsa, onun daha qodimliylni, o19atmaz kc,mi,ini nimaガ § ctdirOn maddi‐ monЭ宙

abidolo● miz muzeyloimizdo qorunub saxlanan soⅣ ЭtloHmizdir'(6,soh 3)Boli,bu gun xalqlmlzm

inoisot modoniンγЭtindo kOklll doyi§ ikliklor btt venni,,ononЭ vi xalq moi,otindo i,IOdilon zЭ ru五 moioot

avadanllqlan vo gll(saXSl)qablann Эks轟yyoti istifadodon 91xaraq muzey cksponatina 9cv五 Imisdir

Xalqlmlzln uzlln osrior bow inki§ af etdirorok zЭnglnlo,dirdiyl mol,ot modoniyyotindoki tokamili

ho“oroni borpa ctmЭ k,bOyimokdo olan nosillori milli‐ modoni ononolЭ Hmiz ruhunda torbiyЭ etmok

baxll■ lndan MilH AzЭ rbaycan TaHxi Muzeゾ vЭ Orada toplanan milli modoni対ot nimunolo五 mthimrol oynaylr Onlan clmi cohotdon qcydo alinaq,sistemlo,dil111● k,etnoqra6k tЭhlilini vЭ ,Orhini vermOk

bu gin mtlhim vozifo kimi qar。 lmlzda durur Biz bu moqalomizdo yalnlz dulus9111uq sonoti

n1lnunolohnin xalq moi§ otindo yenno vo roluna aydinllq gotilllloyo cohd etmisik

Milli Azorbaycan Tanxi Muzc_vlndo saxlanan vo moisotdo i゛ ЭdIOn dulus sonЭ u nimunod gll

(SaXSl)nohr。 (EF-136,sokil l),Omraq maldarl131n genis yapldlgi b。 13010rdЭ Эhalinin istifadosindo

olrnusdur Molum oldugu kiFni,Xalq mol,otindo attaC VЭ tuluq nЭhrolorlo yana,l islodilon gil nohronin

qulplu vЭ qulpsuz olmaqla iki fo:“ lasl m6vcud olmu§ dur Yag hasilo gЭ■111lok ioin nozordo tutuimus

saxsi nollronin govdoslン umurtavan,oknd。 。lub,oturaca言l yasti vo uzun bogazlldir Aンpara,Oklindo

olan qulpun (tutaCa=in)a,agi hiSSosindo dcsik qoシ ulmu,dur calXalama proscsindo bu dc,iyo qar言 1

didik sahnlr,onunla hom yattin hasilo golmosi yoxlanlhr,hom doi,prosesindo y■ gllaln hava klJosi

baylra 91xanhr calXalanan zalnan gil nЭ hronin agzl par9a ilo(buna`、 。10''deyili⇒ baglalllr vo oturaq

voziンγЭtdo Olan bir qadin nohronin altina dO,okco qoyaraq onu iroli― gcH horokЭ t etdi五 r Qeyd cdЭ k ki,

saxsl nohro zЭ ru五 moi,ot avadanllg1 01ub,bu ttn do kondli mol,otindЭ istifadododir

Muzcydo nimaゾ s etdi」 10n digor bir dulus sonoti nimunosi saxsi tondirdir(EF-7461,soki1 2)

Kosik konusu xatirladan bu tondi五 n hindirity● lm‐Э qodor olub,agz1 9:xlntihdir TondiHn oturacagldizdir Bc10 tondi五 istifado cdorKЭ n,Onu ya qazlb yαo basdinr(yeralti tondI), ya da ycris●

qoyurlar Bir dof●ンリ 10-12 96rok 91xara bilon bc10 saxsi tondirlor uzun zaman ohalinin motbox

inodoniンγotindo mihtim yer tutmu,, ailonin 96royo olan tolobatin1 6domisdir Ak― k TO.Bunyadov

tondirdon isifadOnln tanxi饉 n Encolit d6、 哺ndon bagandl諄 nl qeyd edir(7,soh 60)Etnoqra■k

todqiqatlar tondirdon tok∞ 96rokbisi11.lo vasitosi kimi deyll,hom do mixtolif yellnoklo五 n,tOrOvoz vo

ba11!ln bisiHlmosi 09in,eloco do meyvo qurudulmasl,cvlomn qlzdinimasi vo x:rda dulus9uluq

nlomulaJannin yandinimasl ol,iHlmosi)Ocin do istifado edildiヵ ni toSdiqloytr(8,soh 39)

Xalq moisotindo i§ lodilon saxsl qablann bir qismini do bomi adlanan saxsl qablar to,kil

ctl■ i,dir(EF‐ 134)Ayaq dulus 9arxlnda hasilo gotijlon bu qabin iki qulpu vardlr vo agiz hissosi xeyli

cllli dizoldilmisdir Etnoqraflk todqiqatlar g6stoHr ki,std mohsullannl(y!Elntl,yag,pendir)vo

qol■lllllanl saxlaFnaq ■9in digor saxsl qablar kimi, bomi do vacib saylllrdi Bu qablann qulplu

(tayqulplu vo iki qulplu)vo qulpsuz ollnaqla inixtolif follllalanna tosadif olunur(9,Soh 122)

Etnoqraflya fondunda saxlalulan vo hmdili,1 50 sm‐ o9atan 9irli saxsl kipodon(EF-7293,

sokl1 3)osasOn y屯1,pcndin,qovullllani vo digOr chtiyat orzaq mohsullanni saxlalnaq 19in istifadЭ

cdilirdi OrZaq tutulnu 9ox olduttundan,bu npoy。 3 qulp bond edilmi§ dir Oturaca=:xeyli dar vЭ

girdo,gOvdo hissosi ellipsvan,bogaz:is。 lo_12 sm uttnlugunda。 lub,agz1 91xintllldlr cOX」 man ki,

icorisino Эrzaq ylglldlqdan sonra onun agzl patta― sЭlo ilo baLlanll11115

240 Arxe o I o giy a, Etno qr afiy a, Numi zmatika

Talix v0 0nun problemloH′ Nl1 2011

AzЭ l・baycanda su saxlamaq ii9iin i,lodilon saxsl qablar onlarladlr(ciirdOk, bardaq, qurqur,

stirahl,hЭ mayll sohong,qЭ dolo,qolonlik,hllnba,sokco,§ Эhrong vo s.).Onlann i9orisindo kuzЭ xtisusi

ycr tutur(EF-679,sЭki1 4).Dulus 9arxlnda nofls§Эkildo dizoldilrni,bu kuzЭ tam simmemk olub,

bOこ aZl uzunsov,qulpu(bir Odod)aypara,okilli,gё vdosi cnipsvari,。 turacattl iSO diizxotlidir.Kuzodon

bir qayda olaraq yaxln su qaン naqlanndan su gЭ tillllok VO Suyu saxlamaq ii9iin istifado edilirdi.CiyinЭ

gotiilon kuzonin agzlna adoton par9adan vo ya agacdan tlxac da vurulurdu.Fondda ycr tutan digor

bir kuzonin dЭ follllasl eynilo bi五 nciyo bonzoyir(EF‐ 6621,sЭki1 5).

Dulus sonoti niimunЭ si olan saxs1 9ё ll■oklor(EF-5203,soki1 6),(EF-7457,7483),bir qayda

olaraq,isti卜ёroklo三n bi§i五lmosi●9in nЭzordo tutulurdu.Ot 9ё lmЭyi,ballq 9ё lmoゾ ,kol10-pa9a

ёヾirnЭヵ、diiyti 9ё ll■ oyi biH‐ bi五 ndon hocminЭ gёro forqlonirdi. Bu 9611nokloHn hor biHnin ёziniin

saxsldan qapaこl da Olurdu.

C)turaq maldarhq vЭ Эkin9iliklo mo§言ul olan kЭ nd ohalisinin mЭ i§ЭtindO Saxsldan (gildOn)

duzЭldilIIlis niin9o,kasa,dopu,piti dopusu,somic,dё yro,qЭnddan vЭ b.nloioot qablannin da ёz ycri

vD rolu olnlusdur. Muzeyin Etnoqraflya fondunda vo kolleksiyalarinda saxlanllan bu saxsl qab

llulllunolori Azorbaycanda dulus9uluq sonotinin ycrli ononolor iizЭ 五ndo inkisaf etdiyini tosdiqlomoklo

yanasl,xalqll■ lzin moi§ ot modoniンγotinin dЭ zongin olduttuna§Эhadot verir,Ⅳ Ioi§Эtdo i§lodilon bu

dulus lllol■ ulatlarinln ll■ uzeydo l■liixtolif 9esidlЭ H,adi vo,irli niimunЭ IЭd miihaflzo olunur ki,bunlan

todqiq etnloklo ononЭ vi moisot inodoniyyotimizin XIX― XX osrin owollo五 no qЭ dor nlё vcud durumunu

izloyo biliHk. Oyani― vizual materianar 。lan bu dulus9uluq sonЭ ti nimunolЭ五 xalqln mЭ i§ ot

tOlobatindan yaram■ ls,uzun osrlor boyu mЭ i,otdЭ apancl rola rnalik oll■ u§dur.

Dulusculuq sonoti niimunolo五 nin xalq llnЭ i,otindo rolundan bЭ hs edorkon bir rnosoloni do qeyd

cdok ki, XIX osHn ikinci yansl ‐XX osHn owoHorindon ba§ layaraq AzЭ fbaycan xalq moisotinЭ

xaricdo istchsal edilmi§ vo fab五 k marka11 9ini vo ka,l qablar da daxll olmaga ba§ laylr.Muzeydo

muhanz。 。lunan bclЭ qablann oksЭ甍yyotinin uzorindЭ 《E.Б .H.〉〉,〈くM.C.Ky3HeЦOB〉〉,《MocК oBCК aЯ

фa6pИKa〈く「

apДHcpЪ〉〉mёhiriЭ H vardlr.Bu moi§ Эt qablan moi,ot modoniン γЭtimizin digor etnoslarla

qar,11lqll―mlstorok tomas noticosindЭ zonginlЭ ,mosini g6stolllloklЭ yana,1)hom do Azorbaycanln bЭ hs

olunan d6vrdЭ iqtisadi― ticarot olaqЭ IЭrini gё storon Эyani‐ vizual gё riintiilordir.UzЭ Hndo PaHs,ohЭHnin

,OSViri Olan llim9o(EF-9017,sЭ ki1 7),く くKИ cЛoBOДCK.く〈3aMoK KOBapcTBa И ЛЮ 6BИ〉〉adlanan niln9o

(EF「 2981,soki1 8),■ liniatiir bЭ zЭkli nin19olor(EIF‐ 5637,5638,5640,sЭ ki1 9,10,11),C10Co do fondda

saxlanan 9oxsayll kasalar(EF-9343,sokil 12),(EF-6299), cin vazasl(EF-5632),gё yOr9in vЭ qo♀

ibrnlall qЭnddanlar(EF‐ 7939,6301,sokil 13,14)bu qЭ bildOndir.

Milli Azorbaycan Tarixi Muzeゾ ndO qorunub saxlanan,moi§ otdo iゞЭdi10n dulus9uluq sonoti

ninlunolЭ五nin bir qismini do duma 91raqlarl to,kil edir(EF‐5344,5503,8300,8302,9108,sЭ kil 15,

16. 17ぅ 18. 19). Bu qobildon olan 91raqlar Azorbaycanda Eneolit dё ■rriindon ba§ layaraq piydanlardan

sonra omlann daha birinki§ af etmi,お 111lasl olaraq meydana golmi§ dir(10,sOh.189).Evlo五 ,tosoriifat

tikililorini, sokilori i゛ lqlandHlllaq ii9iin n320rdO tutulan duma 91raqlarl miixtolif ё19iilin dairЭ vi

gёvdodon, dar vo uzun boЁ azdan, OI tulnaq iiOiin qulpdan vo i9o五 sino pilto yerlo,di五 linis uzun

lllokdon ibarЭt hazlrlanlrdl.Bclo gi1 91raqlar ё191loHno gё ro miixtolif olsa da,fo111la vo mahiyyoti

ctiban ilo cynilik tЭ§kil cdirdilor.Onlan adoton mazutla vo nenl。 1,lodirdilor.Muzeydo mthaflzЭ

olunan duma 91raqlannin Эkso五ンγЭtinin bir liiloyi olsa da, onlann i9o● sindo bi五 nin iki liilokli

Arxe ol ogiy a, Etno qrafiy a, Numi zmatika 241

Tarix vo onun problemleri′ N01 2011

hazlrlandl:inl misahidЭ cmЭk。lar(EF‐ 8300,sokil 17)Bu 91ragin fltil qoyulan l1loKlo● g6vdonin

oks istlqmotlndo yerloodiHlmiS,gctdikco daralan folllladadir Qcyd edЭ k kl,Azorbaycanda arxcolo」 i

qazlntllardan oldo cdilon gildon hazlrlanml,duma 91raqlarl ilo XIX― XX oshn ovマolloHndo dulus9uluq

sonoti lanorkozloHndo dizoldilon eン mi adl1 91raqlar arasinda clo bir g6zo 9arpan folllla doyi,klikli"

olinam15, sadOCO olaraq istehsal texnologiyasinda forqlor Ozini gOstollllokdodir BelЭ ki, son

dOvriordo hazllrlanan durna 91raqlan sonOt baxlmlndan daha mtkommЭ I vo cilaL olub, sonotdo ba§

vcron keyllyyot doyi§ konliklЭ Hni ёzindo oks ctdi五 r Eyni flkirlЭ H muzcyin fondunda Fnthaflzo olunan

saxsl kasalar( EF-680,682,Soki1 20,21), (EF-5228,681,683,689,4478,3700,688,7454)vo s

haqqlnda da sё ylomok inttkindir

Azorbaycan xalqlnln mol,ol modOniyyotindo mOxtolif 95rOkbi§ il.:Э vasitoloHndon(sac,tOndir,

1lrin.songok ktrosi,xorok vo s)istifadЭ ctmoklo bi,i五 lon 90rokloHn izЭ H naxl,lanlrdI Bu naxl,lan

salmaq■ 9in aき ac vo gil ki19obasanlardan istifado edilirdi Azorbaycanda ku19obasan arxoolo」 i

qa71ntllar zamanl QazaX b61gosindoki Santopo, somutOpЭ Vo Yastitopodo a,kar edilmi,dir

Azorbaycanin qorbindo e o II minillikdo vo l minilliyin ЭvvollЭ‖ndo dairovi folnlall gil ki19obasan

daha gc面 , yaソ lmttdr(H, SЭ h 35: 12, sЭ h12α 13, soh 237)TodqiqttLr Azorbaycanda

k119obasa」 ann hom do kvadrat forlnada olduttnu tOSdれ ぬyir Muzc“ 0,axlallan k滅 9obasan

nimunЭ lo● osason dairЭ vi folinada olub,bir n6v xalq tЭぬkhirtlndo gunosi simvoHaodlrrnlsdir

Buradakl ktioobasan nimunoloH biizll dizЭ ldilmis,omamentlo五 mtxtЭ lifdir Ust hissodЭ hor biHnin

ol tutinaq l19in agZ1 91xintlll,tЭ x 12-13 sm hindirliyindo silindrvan tutacagi varcllr Bir ktt19obasanin

bЭ zok onlamentlЭ H araslnda oraq-9okic naxl,:sallnml,dlr(EF-3050,sЭ ki1 22)cox guman ki,ondan

Sovctlor d6nomindЭ istifadЭ edilmisdir

Milli Azorbaran TaHXi Muzcゾ nin etnOqranК ckspOnaJan arasmda gil(saxsl)aosiZOn(EF―

141),saXS1 9a)nik(EF‐ 2907),saxSldan hazlrlalunls,xiSusi olaraq h0111:o ip soboto salinlnl,vO SЭ ttr

薔,tln nozordo tutulmu§ su qabl(EF-3011), VЭ b moi,Э t qablan vЭ avadanllqlan da nimayi§

etdinlmokdodir Bunlardan xOsusi ondazo ilo i,lonmis, su, ,orbot vЭ bЭ lkЭ d。 lorab qabl kimidし ,tlnilmi§ bir saxsl qab daha 9ox diqqoti colb cdir(EF‐ 2908) Bu qabin Oturacagi nisboton yIEcaln

olub, yuxanya dogru gctdikco cnlonir vo ■9 hissodon ibarot sonOt osO五 tosiH bagl§ laylr onun

asagldakl iki hissosi arakosmo bo,luqlarla tochiz olunaraq,mixtolif」 l tOSViJoH ilo i。 lonib Qabin

inaraq doこ uran sOn tamallllama hissosidir Burada bir epizodda hcソ′an ba,li,10nib(90x gЦ man ki,

qo9 bas,dlr) Ba§ in arxasinda iso,ortada bir in,Onun Эtraflna dairovi,。kildo 12 nisboton ki9ik kuzo

yclloヾ dinlmi,dir KuzoloHn asagl hissosi bir― biH ilo vO iH kuzo il。 」l bomCuqlarla birl。 ,di五 lmi,dir.

K、 lzolЭ rin hOr birinin govdo hissosi ql1111lzl bOyanlb,Ortaslnda san rongli dair● qOyulinu,dur Unikal

sonot osori tosiri bagl,layan bu qab dulus9uluq sonotinin milll ononЭIЭr izЭHndo porvЭHs tapd131111

tosdiqloyir

Hc,sibhOsiz ki,bir moqalЭ 9Эr9ivOsindo Milll Azorbaycan Tanxi Muzeガ nin fOnd vЭ

kollcksiyalarinda mihaiz0 01unan dulus9uluq sonoti nimuno10H haqqlnda geni§ molumatlar velll10k,

oniarin toslllfatinl vo elini― ctnoqraflk todqiqini apa:::laq imkan xaHcindodir Muzcyin dulus

lnlolllulatlarl ardicl sokildo ara,dinlmah,xalqlmlzln moi,ot rnЭ doniyyotindo oniann ycH vo r01tl daha

gcni§ Э゙kildo izЭ 91xanimandir uzun osrlor bOン u dulus momulatlanndall m。 1,otdo istifado cdOn

ulularlmlz pesokarcasina bilmigor ki,saxs1 961mokdo vatnia hazlrlanan x6roゾ n dadlnl,dopuda

Tarix vo onun ProblemloH′ N01 2011

bisirilmi,pitinin taminl,godu,a sagllml,sidi,bOmi,bosti,dizЭ vo badyalarda,alinml,qatlЁ l,

bardaqda sorin qalan i9mЭ li suンu,saXSi nohronin koゎ yailnl,kupo pendiHni ba§ qasi ilo ovЭz etmok

nnilnkin dc,I(3,soh 383) MohZ bu sObobdondir ki,dulus momulatian 6z mthaflzokarl,薔 lnl tokco

muzcy10rdo deyil, xalq moi§ Эtindo do son zarnanlara qЭ dor qoruンub saxlaml,dir 13u sonot Sahosini

ycnidon di埒 oltmok,idb―batmaqda olan ononovi moiOЭt modoniyyotimizi toblig ctmOk tOk cmoqlanann

dcyil,hor bir kЭ sin votonda,1lq borcudur

ODOBIYYAT

I A N Mustafayev.Azorbaycanda sonotkar1lq(tanXl‐ Ctnoqra■ k todqiqat)″ TanX ClmloH doktoru

… disscrtasiyasinin avtoreferatl Bakl,1993

2 C M AraMttИ cBa「 oHЧapcTBo A3ep6aЙ ДЖaHa(ИcTOpИКo‐ЭTHOrpaфИЧecKoe Иcc■ eДoBaHИe)

baКy,ЭЛM,1987

3 S M Agatnallyeva Dulus9uluq // Azorbaycan etnoqraflyas1 3 cilddo, A3Я p6aЙЪaH

crHo「paфИЙaCЫ 3 ЪИЛ即 ,I CJd,Bakl,sorq― QЭrb,2007

4 F i Voliycv Mol,ot qablan maddi modoniyyot qablan maddi modoni猾りt gostoHcisi kimi//

Azorbaycan D6vlot PedoqoJi U」 versitetinin Xob領 lo● Humanitar vЭ tobiot elmlo● serlyasI N0 2,

2005

5 F i VЭ liyev XlX― XX Osln ovヽ ЭllЭ五ndo Azorbaycanin maddi modoniン ッoti(yemok10r vo

19kilor)Bakl,Azomo,r,2005

6 N Volixanll Rcdaktordan〃 Azorbaycan Tanxi Muzcゾ ー2002 Bakl,2002

7 T O Binyadov Azorbaycanda Эkin91lyln inkl,af tanxino dalr Bakl,Azorb SSR EA

No,Hyyatl,1964

8.B A AxMeД oBa TpaДИЦИoHHOC XЛ e6o■ etleHИe B A3ep6aЙДЖaHe.БaKy,1997

9 A N Mustafayev sirvanin maddi modontyッ oti.Bakl,Elm,1977

10 A RllstombOyOva,A lヽehdiyeva Azorbaycanin ononoVi i,lqlandllllla vasit010■ tarlxindon//

Azorbaycan Tarlxi Muzeメ ー2005 Bakl,2005

H iH NЭ五manov Santopodo arxeoloJi qazm● lar(1956-1957)〃 AzЭrb.SSR EA MOrt2o10m.

N03,1959И3 3anaД HorO A3ep6aЙ ttaHa // MaTCpИ aЛЬHa,

12 И「

HapИ MaHoB FЛ ИHЯHLle mTaMΠ Ы

Kynbrypa Asep6afi4xaxa. r. Bblbl, Bar<y, 1973

13. T. O. Biinyadov, V. O' Ohmadova $drekbiqirma

cildda, II cild, Bakr, $arq-Qarb, 2007

qaydalan l1Azatbaycan etnoqrafiyasl 3

Arxe ologiy a, Etnoqrafiy a, Numizmatika 243

Tarix va onun problemlari, Ne 1 2011

IIOHAII IIAIIAI,I KbI3bI TACAHOBAAcnupaum Haquoaanonozo Myzen llcmopuu

Atepda dtcaua npu HAHAe-mai I : gu nay_gu lerS 2@Stahoo. co m

OEPA3IIbI IPEIMETOB IOHqAPHOTO }ICKYCCTBA B HAPOAHOM BbITY.(HA OCHOBE MATEPIIAJ'IOB HAUI,IOHAILHOTO My3Eg I,ICTOPIIU

A3EPBARIXAHA)

flpeflraraeltar crarb, locBsrqeHa xpag;rurrrMc, n 0ouae H KoJUIeKIIlrrx t 3aeJrr4rM ronqapHoro

acxyccrBa, Hauuona.nlnoro Myset Vcropw Arep6afi4xaua npu Haquoua,rruofi Axagerr.rru Hayr uorsea€uHofi HM pon[ B HapoAHoM 6rny. Ha ocuone OaKTr.ryec(ux r,r Brr3yarbHbrx MarepxaroB AaeTc,

xapaKrepHcTrrKa o6pa3qoB roHqapHoro rcKyccTBa, .qeMoHcTp[pyeTcfl rufipokr.ri accopTuMeHT, no

Kax,4oMy npeaMeTy npoBoaHTc, aHuru3 v npHnaraercs r.rcTopnqecKr.r - SrHorpa(buqecKxfi KoMMeH-

'rup it. lle cMorp.s Ha ro, qro Bce 3Trr [peA ,rer6r rrcxyccrBa lprrHaA.]rexar MecrHoMy [porr3BoacrBy,

xpaHrulflec.s B My3ee r.r3aeJrr], u: $aptpopa, I<epaMHrur u xpycTau cBlraereJrbcrByroT o roM, qTo a3ep-

6afiAxascxrfi HapoA [oAAepxrrB,rJr recHbre roproBo-gKoHoMHqecKHe cBr3H c coceAHrrMH crpaHaMrr.

B crarre oco6o [oarrepKlBaerc, Tor rfaxr, vro roxqapHrre u34enur. flRnflnvcb He ro,r!,Ko rracrbrc Ha-

ruefi xy.nrryprr, so u 6ruu s o6rqecrseHHoM [orrb3oBaHnu .tIoJIn{e roabl.

GUNAY CHAPAY GIZI HASANOVAИψ′″α″′グrrtι Ⅳα″b″″′Z″w″″げZiS″ッグ

Иzιrbαりα″αrИNASa″αル g″″αぇ

=“″r8oα力οο・ιο″

THE EXAⅣIPLES OF POTTER ARTIN THE WAY OF LIFE PEOPLE.(BASED ON THE DIIATERIALS OF TⅡ E AZERBAIJAN NAT10NAL

MUSEUM OF HISTOR■Э

Givcn alticle is dcvotcd to thc warcs of potter att used dally by peclplc in thelr way of life,whch

kcep in thc hnds and collections of Azerbal」 an National Musttm of History atthe Natlond Acadclny

of Scicncc

nc descnption to he exatnples ofthc po■ er art is glven,on ie foundation(base)。freal and宙 sual

mateHds,thdr wide choice and hstoHcal ettnograpluc explanation and the and“ is is 31Ven here

Thou〔彙 a lot Of Chbits of art concem to thc local productio■ the carthenware crockev,cerarnic

and cut glass kccp in musculn,17blch is thc cvidcncc oftradc― cconOmiC relations ofour pcoplc wiぬ thc

ncighbouhng countHes

Earthcnware crockev is thc part of our culturc ofthe way oflifc and is used by Our people― it is

cspecially spoken in ths article.

R″fJあ7:ムara,aM′"″

′″らムatt М o″′レ″

ИttA‐″=″

Milri И´ヵ η οα″ raFttJルレ zayI″レ 《E"οf′筍らη ′′″Jル″ご ,δbぉ♭″レ θ7“α″

2θfr_ご 〃rar破li jd“1″′″fttα“ル fapa″ぉあ力″♂″″′

""ξd″roЮ

"■ο′ルθ〃