Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

66
1 JÝ' ,ºtr

description

politikes ideologies

Transcript of Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Page 1: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

1

JÝ',ºtr

Page 2: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

r Περιεχ(

3-. '-

Εκδüσειò ΣαΒΒÜλα - ΗγÝτεòΜοχÜιιταò ΓκÜγτι

Τßτλοò π ρωτοτýπου.. Moha ndas Ga nd hiΣυγγραφÝαò: David DovvningΣχεδιασμüò: AMRΕ ι κονογρ Üφ η σ η.. Art Constructio η

ΜετÜφραση : Σοφßα ΣκουλικÜρηΔιορθþσειò: Γεωργßα θεοφÜνη

Copyright ο Reed EducationaI and Professionat PubtishingCopyriqht ο για την ελληνικÞ γλþσσαΕκδüσειò ΣαΒΒÜλα 2003Ζ. Πηγýò 18, 106 81 ΑθÞναΤηλ.: 210330 1,251,, Fax: 2103306918

Απαγορεýεται κÜθε ολικÞ ß μερικß ανατýπωση του ΒιΒλßουμε οποιονδßποτε τρüπο χωρßò την Ýγγραφη Üδεια του εκδüτη.

Σελßδεò 64, ΣχÞμα 17 χ 24ISBN 960-460 -g7 2-6, Κ,Α. 21,987

a

Ltd 2002

:-- -.- --

::, :,::::.]

0Ι λÝξεΙòτου κεΙμÝνου με Ýντονα γρüμματα εξηγοýιται στο Γλωσσüρι, σελ. 61_63.

Page 3: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ι Περιεχüμενα

º. Λßγο αλÜτι

2 ΠαιδικÜ και νεανικÜ χρüνια

3 Η Αγγλßα και ο νüμοò

4 ¸ναò επαναστÜτηò γεwιÝταιΧÜρτηò τηò Νüτιαò Αφρικßò την εποχÞ του ΓκÜντι

5 ΣατιαγκρÜχι

6 0 νüστοò

7 Μη συνεργασßα

8 Μεταμορφþνονταò την Ινδßα

ΧÜρτηò τηò Ινδßαò την εποχß του ΓκÜντι

9 ΜαχÜτμα

10 ¸να φωò στο σκοτÜδι

º.1 Η προσφορÜ του ΓκÜντι

Χρονολüγιο

Προσωπικüτητεò τηò εποχÞò

ΒιΒλιογραφßα και Üλλεò πηγÝò

ΓλωσσÜρι

Ευρετýριο

Ι

4

6

1,º

15

16

21,

27

32

36

40

42

48

52

56

60

61

64

Page 4: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

r Λßγο αλÜτι

Βρισκüμαστε στιò αρχÝò Απριλßου του 1930. Στην επαρχßαΓκουτζαρÜτ τηò Ινδßαò μια ατÝλειωτη φÜλαγγα ανδρþν καιγυναικþν πορεýεται με ΒÞμα αργü νüτια, προò τη θÜλασσα.

Δεν εßναι μια συνηθισμÝνη πορεßα. Πρþτα πρþτα, τηνπαρακολουθοýν δημοσιογρÜφοι απ'üλο τον κüσμο. Ýπειτα, τησχηματßζει Ýνα θαυμαστü μεßγμα ανθρþπων, απü φτωχοýòχωρικοýò, ιιτυμÝνουò μüνο με καλýμματα των λαγüνων, μÝχριτουò πιο σημανυκοýò ηγÝτεò του εθυκιστικοý κινýματοò, μετουò κομψοýò σκοýφουò και τιò καλοραμμÝνεò τουνfκ τουò.Βαδßζουν πÜνω σ'Ýνα δρüμο ΒρεγμÝνο, για να μη σηκþνεταισκüνη, και στρωμÝνο με πÝταλα, για να πατοýν τα ξυπüλυταπüδια τουò. Και ακολουθοýν Ýναν κÜτισχνο μισüγυμνοεξηιττÜχρονο Üντρα που τον λÝνε ΜοχÜνταò ΓκÜνυ.

- --, :,- _-

- .- Ξ-, .-'-;.'----Ξ:-- -- ò

.ll§§r

0 ΓκÜντι, με γυμνü στßθοò, ξεκινÜ απü το Σαμπαρμüτι γlα την πορεßα των 160χιλιομÝτρων προò τη θÜλασσα.

Page 5: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ι , - ß jξΗ,,ß,*';#:J¹ººß:χJ:º.ξ:ιfffiß#ιιι

Ι *Jß¹¹ft¹ß**¹ q;¹Þßrτ;h¸;. "

! --,ßη, "#; ß#χ:;*:;,,ffiºιºßj¾j,;#ιº ;*ι;;,',Ι

-- ο οι ξÝνοι κατακτητÝò Ýχουν δ,«ο,Jμο.ο στο αλüτι τηò Ινδfαò.

Ι _: rομ:ò,θα παρακολουθÞσει τον ΓκÜνυ να παραΒιÜζει το νüμο

l ..'_::"ºº:º ": üλο τηò το μÝγεθοò την αδικßα τηòι - -:Οκρατοριαò. Σε μερικÝò εΒδομÜδεò θα συλληφθ.ß. üμωò μÝrρ,Ι :.-::ιιλ,ü9.ò Üλλοι θÜ εχüυν.ρrþ

"; ακολουθοýν το, --,υυειγFα τOυ. Κι αυτοß θα συλλαμΒüνονται, μÝχρι που θαΞ:.,ειλßσουν οι φυλακÝò κα, ο, Βρετ.rJ'Ο. εμφανιστοýν

- .:üψυχοι, ανüητοι και εκδικητικοß.

- :λÞθεια για την κατÜσταση στην Ινδßα θα γßνει σε üλουò, ,:στÞ και οι Ινδοß, ι_ιξ τlν επιμονý τουò στη μη χρÞση Βßαò, δε:: εΧουν πÝσει στο επßπεδο .rß ο*,πλν τουò. Αντßθετα, üσο- :υτοσεΒασμüò των Βρετανþν θα μειþνεται, τüσο ο δικüò τουò: αυξÜνεται, και τελικü οι δυο λ".;;;;;«τητÝò και υπüδουλοι,:: αποδεχθοýν üυ εßναι ßσοι. Αυ.ü'θ;;;μÜνει το τÝλοò τηò:;τοκρατορßαò και τη,γεννηση μ,αò τνοßÜ| Üξιαò ν'αποκτÞσει την:,εξαρτησßα τηò. Κι üλα αυτÜ οπο λßγο üßο.,...

, . , ,-'lfut]lllill]ιlι

Page 6: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

r ΠαιδικÜ και νεαυκÜ χρüνια

0 ΜοχÜιιταò ΚαραμτσÜντΓκÜντι γεwÞθηκε στιò2 0κτωΒρßου 1Β69 στοΠορμπαντÜρ, μια ινδικιßπüλη με λευκÜ τεßχηπου Βρßσκεται σΕιòüχθεò τηò ΑραΒικýòθÜλασσαò. Το

ΠορμπανòÜρ Þταν Ýνα

μικρü ημιανεξÜρτητοκρατßδιο, üπωò καιεκατοντÜδεò Ü}ιλα στηΒρετανικÞ Ινδßα, και ο

πατÝραò του ΜοχÜνταò,ο ΚαραμτσÜντ ΓκÜνòι,Þταν ο <«ντιΒÜν>> του,δηλαδÞ ο κληρονομικüòπρωθυπουργüò του.

0 ΚαραμτσÜντ ΓκÜιιτι εßχε τη φÞμη του δßκαιου, του αδιÜφθορουκαι του φιλαλιßθη, αρετÝò που σßγουρα κληρονüμησε και οΜοχÜιτταò. Η μητÝρα του Πουτλßμπα προφανþò τον επηρÝασεακüμα περισσüτερο.'Ηταν πολý θρÝσκα, αλλÜ και ασυνÞθισταανοιχτüμυαλη. 0ι ΓκÜγυ Þταν ινδουιστÝò, αλλÜ η Πουτλßμπα δενεßχε καμιÜ ανòßρρηση να δεχτεß üτι και η δεýτερη μεγÜληθρησκεßα τηò Ινδßαò, το ισλÜμ, πρüσφερε Ýναν εξßσου σßγουροδρüμο για το θεü. Και οι δýο θρησκεßεò Ýκαναν διÜκριση ανÜμεσαστο σωστü και στο λÜθοò, και οι δýο ενθÜρρυναν τον κüσμο ναπροσεýχεται, να διαλογßζεται και να φÝρεται καλýτερα. Η

Πουτλßμπα πιßγαινε κÜθε μÝρα στο ναü και συχνÜ νÞστευε. 0μικρüò ΜοχÜνταò την ÝΒλεπε σαν αγßα και σαν θαυμÜσιοπαρÜδειγμα ανθρþπου που Ýχει αφιερþσει τη ζωÞ του στηνυπηρεσßα των Üλλων.

Η οικογÝνεια μοιραζüταν Ýνα μεγÜλο τρßπατο σπßτι με τιòοικογÝνειεò των πÝγιε αδερφþν του ΚαραμτσÜντ, γι'αυτü και τουΜοχÜνταò δεν του Ýλειψαν ποτÝ οι θεßοι, οι θεßεò και τα ξαδÝρφια.Εßχε δýο ετεροθαλεßò αδερφÝò απü προηγοýμενουò γÜμουò τουπατÝρα του, μια μεγαλýτερη αδερφÞ, τη ΡαλιταμπÝν, και δýομεγαλýτερουò αδερφοýò, το ΛακσμιιτòÜò και τον ΚαρσαιrτÜò.

't,:: Η θÝα απü το πατρικü σπßτι τουΓκÜwι στο ΠορμπαντÜρ.

Ý:βΙθßl4ßυ

Το φüυα τηò υ(0 !{οχÜιτεαò πταν συΓτ,Þουχο παιδι. ΦοΒc

-:g Θιδτο. τουò κλεφτ

οΞ.τασμ(πα. Εßχε με

-ειαλο μ(mα χοι μα(g: απο μιφη ηλιηαευ,ασθηστα στα Βοσι(gτοτε σκαρφüλωσε

;διΙ0 γºα γα τυλßξατα}rοσμενο, «φαυμσΗ σχολικη του επßδοΕßιò δοσχαλοò τον ε

ι«ýο στη γλωσσα, 1

::,θμητικπ κοι οδυν,

ι€{Jß'Οοφιο». Η διαγι,

<αλπ, ο γροφιχοò το|

(3<οò. Εποιζε φικετ5ε. του ορεσα" το t

} 9::ιι:,Ζò;ΞΞΞ €ßΞΞ Ξ3: ,

Page 7: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

ΙΙυδουτμüò και κÜστεòΟπωò ο ΓκÜνιι και η οικογÝνειÜ του, Ýτσι και περßπου το 70% του πληδυσμοý τηòΒρετανικÞò Ινδßαò Þταν ινδουιστÝò, Ο ινδουισμüò εßναι μια αηü τιò αρχαιüτερεòδρησκεßεò του κüσμου, που εμφανßστηκε πριν αηü ηÝντε χιλιÜδεò χρüνια.Αναγνωρßζει μια μεγÜλη δýναμη (ΒρÜχμαν), που Βρßσκεται στα πÜντα.ΠολυÜριδμοι θεοß και δεÝò αντικατοητρßζουν διαφορετικÝò πλευρÝò αυιÞò τηòδýναμηò, ΥπÜρχουν ποΜÜ ιερÜ ΒιΒλßα, αλλÜ οýτε Ýναò δÜσκαλοò Þ προφÞτηò, ΟιινδουιστÝò ηισεεýουν στη μετενσÜρκωση, τη μεταΒßΒαση τηò ψυχÞò μετÜ ΒÜνατονσε ÜΜον Üνδρωηο, ζþο Þ φυιü. Στüχοò του κÜΒε ινδουιστÞ εßναι νααηελευΒερωΒεßαπü αυιü τον κýκλο τηò αÝναηò αναγÝwησηò και να γßνει μÝροòτου ΒρÜχμαν,

Η κοινωνßα των ινδουιστþν χωριζüταν σε τÝσσεριò κÜσΕεò ιεραρχßαò και η κÜΒεκÜστα σε εκατονιÜδεò δευτερεýουσεò κÜστεò. Αυτοß ηου Ýκαναν τιò πιο ταπεινÝò,8ρüμικεò δουλειÝò δεν ανÞκαν σε καμιÜ κÜστα και αηοκαλοýνταν ηαρßεò.

Τα χρüνια τηò υüτηò0 ΜοχÜνταò Þταν συνεσταλμÝνο,ανÞσυχο παιδß. Φοβüταν το σκοτÜδι,τα φßδια, τουò κλÝφτεò, τα

φαντÜσματα. Εßχε μεγÜλα αυτιÜ,

μεγÜλα μÜτια και μεταδοτικü χαμüγελοκαι απü μικρý ηλικßα εßχε δεßξειευαισθησßα στα ΒÜσανα των Üλλων.ΚÜποτε σκαρφÜλωσε σ'Ýνα δÝντρο

μÜγκο για να τυλßξει με επßδεσμο τοχαλασμÝνο, «τραυματισμÝνο» καρπü.Η σχολικÞ του επßδοση Þταν ασταθÞò.Εναò δÜσκαλοò τον εßχε χαρακτηρßσει«καλü στη γλþσσα, μÝτριο στηναριθμητικý και αδýνατο στη

γεωγραφßα». Η διαγωγÞ του ÞτανκαλÞ, ο γραφικüò του χαρακτιlραòκακüò.'Επαιζε κρßκετ και τÝνιò, αλλÜδεν του Üρεσαν τα σπορ.

Φωτογραφßα του ΜοχÜνταò ΓκÜντι

στα εφτÜ του χρüwα.

,.º

Page 8: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

_-,Ξ-Ξ -:,- :-, (.:ß

--- -; -,--,-ò,-- òß

0 ΓκÜντι σε εφηΒικß ηλικßα (δεξιÜ) με το μεγαλýτερο αδερφü τουΛακσμιντÜò.

'Ηταν και πολý Ýντιμοò. ¼ταν ο δÜσκαλοò κατσÜδιασε μια παρÝαπαιδιþν που προσπÜθησαν να κλÝψουν μερικÜ μπροýντζινααγÜλματα απü το ναü τηò περιοχÞò, ο εξÜχρονοò ΜοχÜνταò Þτανο μüνοò που ομολüγησε. Μια Üλλη φορÜ Ýναò δÜσκαλοò πουÞθελε να ε\ΓτυπωσιÜσει τον επιθεωρητÞ τον παρüτρυνε να κÜνει<<σκονÜκι>» σε Ýνα διαγþνισμα, αλλÜ ο μικρüò ΓκÜντι δεν τουÝδωσε καμιÜ σημασßα.

ΓÜμοò και επανÜσταση0 γÜμοò σε νεαρý ηλικßα Þταν κüτι συνηθισμÝνο στην Ινδßα εκεßνηòτηò εποχÞò, κι Ýτα στα ].3 του χρüνια ο ΜοχÜιrταò παιττρεýτηκετην Καστοýρμπα, μια συνομÞλικÞ του κοπÝλα που του εßχανδιαλÝξει οι γονεßò του. Στη μετÝπειτα ζωÞ του ο ΓκÜντι θααγωυζüταν κατÜ των παιδικþν γÜμων, Ýχονταò πÜιτòα στο νου τιòδυσκολßεò που αντιμετþπισε τα πρþτα χρüνια στο δικü του γÜμο.

-ß,

Page 9: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ξ

ΠαιδικÜ και νεαυκÜ χρüνια

ΖÞλευε πολý την Καστοýρμπα, αλλÜ Ýνιωθε Ýνοχοò γι'αυτü τουτο συναßσθημα. ΠροσπÜθησε να την κÜνει υπÜκουη σýζυγο, νατηò περιορßσει τιò ελευθερßεò, αλλÜ εκεßνη αρνÞθηκε ν'ακολουθÞσει τιò εντολÝò του και ÝΒγαινε μüνη τηò üποτε Þθελε.ΤελικÜ, εκεßνοò αναγκÜστηκε να παραδεχτεß üι εßχε κι αυτÞδι καιþματα.

0 ΜοχÜνταò μÜθαινε επßσηò πολλÜ απü Ýνα μουσουλμÜνο φßλοτου, το σεßχη ΜεχτÜμπ, που τον παρüτρυνε να επαναστατÞσειενÜιιτια στουò περιορισμοýò τηò ινδουιστικÞò ζωýò, και

ειδικüτερα ενÜντια στην πßστη üτι δεν πρÝπει να τρþμε κρÝαò.0 ΜεχτÜμπ Ýπεισε το ΜοχÜνταò üτι οι Βρετανοß κατακτητÝò τηòΙνδßαò Þταν δυνατο,ß γιατß Ýτρωγαν κρÝαò, Üρα ο μüνοò τρüποòνα τουò αντισταθεß Þταν να φÜει κι αυτüò. ΚρυφÜ οι δυο φßλοιμαγεßρεψαν και Ýφαγαν Ýνα σκληρü κομμÜυ γßδα, αλλÜ ο

ΜοχÜνταò αρρþστησε. Εκεßνη τη νýχτα Ýνιωσε τüσο Ýνοχοò πουÝφαγε κρÝαò, þστε ονειρεýτηκε πωò μια ζωντανÞ γßδα ΒÝλαζεμÝσα στο στομÜχι του.

0ι δυο φßλοι ÝκλεΒαν και κÝρματα απü τουò υπηρÝτεò για ν'αγορÜσουν τσιγÜρα, αλλÜ η θητεßα του ΜοχÜνταò ωò κλÝφτηÝληξε Üδοξα εξαιτßαò τηò ειλικρßνειÜò του. ΚÜποτε, αφοýÝκλεψε Ýνα κομμÜτι απü το χρυσü φυλαχτü του αδερφοý του,

για να πληρþσει τα χρÝη του ßδιου αδερφοý, δεν Üντεξε καιεγραψε Ýνα γρÜμμα στον πατÝρα του, üπου ομολογοýσε ταπÜιττα. 0 ΚαραμτσÜντ ÝΒαλε τα κλÜματα και αγκÜλιασε το γιοτου.

ΑποφÜσειò για το μÝλλονΠερßπου εκεßνη την εποχÞ ο πατÝραò του αρρþστησε σοΒαρÜαπü Ýλκοò. Ο ΜοχÜνταò τον φρüντιζε, καθüταν μαζß του και τουÝκανε μασÜζ στα πüδια κÜθε ΒρÜδυ.¼μωò τη μÝρα που πÝθανεο πατÝραò του, ο ΜοχÜνταò Þταν με την Καστοýρμπα. 0 νεαρüòΓκÞντι πητÝ δò σιιιτγιßηηπò τηιτ òηιιτÞ τηιι rlι' ηιιτÞ Ι]

Καστοýρμπα, στα 15 τηò τüτε, Þταν Ýγκυοò.'0ταν πÝθανε τοπαιδß στη γÝννα, ο ΜοχÜνταò σκÝφτηκε πωò τον τιμωροýσε ο

θεüò για τον εγωισμü του.

Page 10: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ι Η Ayyj

-

Απü καιρü πßστευαν üλοι üτι ο ΜοχÜι,τταò θ' ακολουθοýσε ταΒýματα του πατÝρα του. Στα 17 του, üταν τελεßωσε το σχολεßο,πÞγε στο κολÝγιο τηò ΓκουτζαρÜτ για Ýνα χρüνο, αλλÜ δεν τουÜρεσε οýτε ο χþροò οýτε οι σπουδÝò του. Η οικογÝνεια σκÝφτηκενα τον στεßλει στην Αγγλßα για να σπουδÜσει νομικÜ κι εκεßνοò-παρüλο που στιò αρχÝò του καλοκαιριοý του 1ΒΒΒ εßχε Þδη

γεννηθεß ο πρþτοò του γιοò ΧαριλÜλ- αποφÜσισε πωò αυτÞ Þτανη καλýτερη λýση. ΥποσχÝθηκε λοιπüν στη μητÝρα του üτι δε θ'αγγßξει οýτε κρÝαò, οýτε αλκοüλ, οýτε γυναßκεò και ξεκßνησε γιατην Αγγλßα, αφÞνονταò πßσω την Καστοýρμπα και το παιδß του.

Η ΒρετανικÞ ΙνδßαΣτα τÝλη του Ι9ου αιþνα η ΒρειανικÞ Ινδßα αηοτελοýνταν αηüιη σημερνÞ Ινδßα, το ΠακιστÜγ το ΜπαγκλαντÝò και ιη Βιρμανßα(ΜιανμÜρ), Απü ηλευρÜò δρησκειþν, ο ηληΒυσμüò (292εκατομμýρια το Ι900) αηοτελοýνταν κατÜ 70% αηü νδουισιÝò,κατÜ 25% αηü μουσουλμÜνουò, κατα 7% αηü χριστιανοýò, κατÜ7% αηü σιχ και κατÜ Ι% αηü ΒουδιστÝò Þ ζανιστÝò. ΟμιλοýντανηÜνω απü 30 γλþσσεò, Οι Βρετανοß κυθερνοýσαν οι ßδιοι κÜηοιααπü τα ηολυÜριδμα κρατßδια, ενþ σε Üλλα, κυρßωò στα

μικρüτερα, επÝτρεπαν να εμφανßζονται ωò πλασματικÜανεξÜρτητα, με ιουò ηαραδοαακοýò ηγÝτεò τουò,

ΕλÜχιστοι Ινδοß Þταν ηολý ιλοýσιοι, οι περισσüτεροι μοχδοýσανκαδημερινÜ στα χωρÜφια για να ζÞσουν.

Page 11: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ι Η Αγγλßα και ο νüμοò

Στο μακρý ταξßδι μα την Αγγλßα ο ΓκÜντι πÞρε μια γεýση τωνπροΒλημÜτων που επρüκειτο ν'αιrτιμετωπßσει. Τα γεýματα στο

πλοßο Þταν σωστüò εφιÜλτηò. Δεν ιlξερε να χρηαμοποιεß μαχαßρικαι πιροýνι -πολλοß Ινδοß τρþνε με τα χÝρια- και στο μενοý δενυπÞρχε πρüΒλεψη για χορτοφÜγουò.'Υστερα απü μερικÝò μÝρεòσταμÜτησε να τρþει στο εστιατüριο του πλοßου και προτßμησε να

ζfiσει με τιò λιγοστÝò προμÞθειεò απü φροýτα και γλυκßσματα πουεßχε στο μπαοýλο του. ¼ταν τελικÜ το πλοßο μπÞκε στο λιμÜνιτου ΣαουθÜμπτον, Βγýκε Ýξω με το λεπτü λευκü ΒαμΒακερüκοστοýμι του, γ]α ν'ανακαλýψει πωò üλοι οι υπüλοιποι Þταν

ντυμÝνοι με σκοýρα ΒαριÜ ροýχα.

ΜÝσα στη νοσταλγßα, στη μοναξιÜ και στην Ýλλειψηεμπιστοσýνηò, χρειÜστηκε λßγο χρüνο μα να προσαρμοστεß. Τα

αγγλικÜ του δεν Þταν πολý καλÜ και η σπιτονοικοκυρÜ του οýτετη λÝξη «χορτοφαγßα>> δεν εßχε ακοýσει ποτÝ. Παρ'üλα αυτÜ, η

γυναßκα Ýκανε ü,τι μποροýσε: του σÝρΒιρε πüριτζ για πρωινü και

σπανÜκι, ψωμß και Βοýτυρο γιαμεσημεριανü και Βραδινü.

Η προσαρμογÞ0 ΓκÜντι γρÜφτηκε στη σχολÞ νομικιßò και

Üρχισε να κÜνει μαθιßματα αγγλικþν.

ΣκÝφτηκε πωò αν ντυνüταν και

συμπεριφερüταν σαν ¶γγλοò θα

προσαρμοζüταν καλýτερα. Αγüρασε Ýνακαινοýριο κοστοýμι, αλλÜ και ÝναπανÜκριΒο Βραδινü Ýνδυμα. ¶ρχισε να

μαθαßνει χορü, ανακÜλυψε üμωò üτι δενεßχε την αßσθηση του ρυθμοý. Στη

συνÝχεια Ýκανε μαθÞματα ορθοφωνßαòκαι Βιολιοý, που δεν Ýφεραν επßσηò τα

αναμενüμενα αποτελÝσματα.

0 ΓκÜντι, ντυμÝνοò κομψÜ σανΑγγλοò, την

εποχÞ των σπουδþν του στο Λονδßνο.

ι

Page 12: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

θýμα τηò μüδαò««Φοροýσε ε.χεßνη την εποχÞ μεταξωτü γυαλιστερü ημßψηλο,σΧληρü κολÜρο, μια μÜΜον φ«rr«γυρη γρ«ρλ«,'rου υ|þß,πÜνω.τηò üλα τα χρþματα τηò ßριδ,αò, χ'ι απü χÜτωμεταξωτü πουχÜμισο με λεπτÝò ρΙγεò, σορουο, «rü,πρωινü παλτü, σταυρωτ.ü γιλßχο χαι ασοjτ[ σκοýρο' ßιγÝπαwελüνι, χι üχι μüνο λουστρινÝνια η«ολýrο,« λ;;;,γΧÝτεò απü πÜνω. Εßχε επßσηò δερμÜτινα γÜντια καιμπαστοýιιι με ασημÝνια λαβÞ, αΜÜ δε φοροýσε γυαλιÜ. Ταα|ýχα του θεωροýγταν η τελευταßα λÝξη )ηò μüδαò για τουòνÝουò τηò πüληò...»

(Ο ΓχÜντι, ιßπωò τον πε9lτοιßιιει ο ΣαχτσιντανÜντα Σßνχα,Üλλοò Ινδιßò φοιτητÞò στο ηονΟþßj

Τüτε η τýχη χαμογÝλασε στον Γκüντι, που ανακÜλυψε Ýναεστιατüριο για χορτοφÜγουò στη ΦÜριγκντον Στριτ του Λονδßνου.Στο εστιατüριο αυτü γÝμισε το στομÜχι του για πρþτη φορÜ απüΤüΤε ΠΟυ Ýφτασε στην Αγγλßα και αγüρασε Ýγα ΒιΒλßο, το.Εκκλησηγlα χορτοφαγßα του ΧÝνρι Σολτ. Η ανÜγνωση του ΒιΒλßου τονÝπεισε να μην τρþει κρÝαò για λüγουò ορr,ßò.

Δεν üργησε να πιÜσει φιλßεò με Üλλουò τακτικοýò θαμþνεò, απüτουò οποßουò οι περισσüτεροι Þταν μÝλη τηò ΛÝσχηò ΧορτοφÜγωντηò Αγγλßαò.'Εγινε κι αυτüò μÝλοò και τα επüμενα ojo *ρüυ,ßεγραψε αρκετÜ Üρθρα στην εφημερßδα τηò λÝσχηò. ΕπιτÝλουò,Βρýκε κÜπου ν'ανÞκει.

0 συνεσταλμενοò ß-ò

Ωò παιδß, ο ΓκÜντι δεν Þταν ιδιαßτερα θρÞσκοò.φßλοι του απü τη ΛÝσχη ΧορτοφÜγων ÝδειχνανινδικÝò θρησκεßεò.

Ωστüσο πολλοßενδιαφÝρον για τιò Ε

Page 13: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Η Αγγλßα και ο νüμοò

"δ.-.-ß) G α ,

L χ*-δ ;

L 0 ΓκÜντι (κÜτω αριστερÜ) και μÝλη τηò ΛÝσχηò ΧορτοψÜγων,

Τον μýησαν στο θρησκευτικü Ýποò ΜπαγκαΒÜντ Γκßτα, που τüσοτον ενÝπνευσε στη μετÝπειτα ζωÞ του. ΔιÜΒασε επßσηò την ΚαινÞΔιαθÞκη και τον συγκßνησε ΒαθιÜ η Επß του ¼ρουò 0μιλßα τουΧριστοý, με την Ýμφαση που Ýδινε στη μη χρÞση Βßαò.

0 συνεσταλμÝνοò δικπγüροòΤα τρßα χρüυα πÝρασαν αργÜ. 0 ΓκÜγυ μελετοýσε σκληρÜ καιεξερευνοýσε τουò δρüμουò του Λονδßνου με ατÝλειωτουò-_^,-'l-^.,^ 'ι ι-^.. -^ , -_L _-, _ ,-α α ]ΤιΣΡΙη¼τ¼'ýò. Τº-Lυν ΤlρΟΟεΧΤΙΚΟò 'με -τυ ΧρΤI'μαΤα ΤΟ'υ, 0ΛλακατÜφερε να επισκεφθεß το Παρßσι το ].890 μα να δει τηνπερßφημη ¸κθεση και τον Πýργο του ¶ιφελ, που Þταν τüτεκαινοýριοò.

Page 14: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Τ'Εναò ß

Μαγεßρευε για φßλουò και καμιÜ φορÜ Ýπαιζε μπριτζ, αλλÜ ησυστολÞ του τον ακολουθοýσε παιιτοý: <«η παρουσßα πεντÝξιανθρþπων με τρüμαζε τüσο, που μου κοΒüταν η φωνιß».

0 Γκüνυ πÝρασε τιò τελικÝò εξετÜσειò, γρÜφτηκε στο ΔικηγορικüΣýλλογο στιò 10 Ιουνßου 1891 και δýο μÝρÝò αργüτερα ξεκßßησεμα την πατρßδα. ΦτÜνονταò στην Ινδßα, Ýμαθε üυ η μητÝρα τουεßχε πεθÜνει πριν απü μÞνεò. Τα γεγονüτα των επüμενων μηνþνδεν κατÜφεραν να του φτιÜξουν το κÝφι. 0ýτε η γυναßκα üý., .οαδÝρφια του Ýδειχναν ενδιαφÝρον για μαχαιροπßρουνα, για πüριτζÞ για ευρωπαΤκÜ ροýχα, κι üσο μα την καριÝρα του ωò üικηγüρου,δεν ξεκßνησε καλÜ. Μια υπüθεση στη ΒομΒÜη εßχε τραγικι1κατÜληξη, üταν ο ΓκÜντι, απü την ντροπÞ του, δεν κατÜφερε νααγορεýσει για λογαριασμü του πελÜτη του.

Στο ΠορμπαντÜρ ο αδερφüò του ο Λακσμιι,,τÜò απολýθηκε απü τηθÝση του γραμματÝα του τοπικοý κυΒερνÞτη üταν τσακþθηκε μεκÜποιο Βρετανü επιχειρηματßα. 0 ΓκÜντι εßχε γνωριστεß με τονεπιχειρηματfα αυτüν στο Λονδßνο και ο ΛακσμιντÜò Ýλπιζε πωò ομικρüτεροò αδερφüò του θα μποροýσε να τον πεßσει ν'αλλÜξειγνþμη. Του ΓκÜντι δεν του Üρεσαν τÝτοιεò ανεπßσημεòπροσεγγßσειò, αλλÜ με κρýα καρδιÜ συμφþνησε να δοκιμÜσει.¼μωò οýτε του επιχειρηματßα δεν του Üρεσαν και, ýστερα απü μιαοργισμÝνη κουβÝντα που εßχαν, Ýδιωξε τον ΓκÜτττι με τιò κλοτσιÝò.

Αργüτερα ο ΓκÜντι ισχυρßστηκε üυ το συμΒÜν αυτü Üλλαξεολüκληρη την πορεßα τηò ζωÞò του. Σßγουρα τον προσγεßωσεσχετικÜ με την πολιτικÞ του μικροý κρατιδßου, που υπÝρξεολüκληρη η ζωÞ του πατÝρα του.'0ταν η μουσουλμαυκÞ ινδικÞεταιρεßα του ΝταντÜ ΑμπντουλÜχ του πρüτεινε να τηνεκπροσωπιßσει σε δßκη στη Νüια ΑφρικÞ, δÝχτηκε ευχαρßστωò.ΙÝρονταò üτι θα Ýλειπε για λιγüτερο απü Ýνα χρüνο, Üφηοε γ,λÜλλη μια φορÜ πßσω την Καστοýρμπα, μαζß με το ΧαριλÜλ και τονεογÝννητο γιο του ΜανιλÜλ.

Page 15: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ιr'Εναò επαναστÜτηò γεννιÝται

Λßγο μετÜ την Üφιξιß του στη Νüτια ΑφρικÞ ο ΓκÜντι κανüνισε μιαεπαγγελματικÞ συνÜιττηση στην πρωτεýουσα του ΤρανσΒÜαλ, τηνΠρετüρια. ¸Βγαλε εισιτιßριο πρþτηò θÝσηò μα το ταξßδι απü τοΝτÝρμπαν, αλλÜ üταν το τρÝνο Ýφτασε στο ΜÜριτσμπουργκ Ýναòλευκüò επιΒÜτηò εßδε τον ΓκÜντι που καθüταν στο Βαγüυ τηòπρþτηò θÝσηò και, Ýξαλλοò, πÞγε κι Ýφερε δýο υπαλλÞλουò.Εκεßνοι του εßπαν üτι μüνο λευκοß επιτρεπüταν να ταξιδεýουνπρþτη θÝση. ¼ταν ο ΓκÜιττι αρνÝθηκε να μεταφερθεß στο Βαγüνιτηò τρßτηò θÝσηò, τον κατÝΒασαν απü το τρÝνο. ΠÝρασε üλη τηνýχτα στην παγωμÝνη αποΒÜθρα του ΜÜριτσμπουργκ, γεμÜτοòμελαγχολßα μα την αδικßα που εßχε υποστεß.

Τι Ýπρεπε να κÜνει. να τα παρατÞσει και να γυρßσει στην Ινδßα;ΜÞπωò να ξεχÜσει τι συνÝΒη στο τρÝνο και να συνεχßσει τηδουλειÜ του;'Η, τελικÜ, να μεßνει και να παλÝψει για δικαιοσýνη,για τον εαυτü του και για τουò συμπατριþτεò του Ινδοýò;ΑποφÜσισε να κÜνει το τελευταßο. ¼πωò εßπε αργüτερα, Þταν μιακαθοριστικÞ στιγμÞ τηò ζωýò του.

Στο ταξßδι του προò ΒορρÜ εßχε κι Üλλεò περιπÝτειεò. ¸να μÝροòτου Ýγινε με ταχυδρομικÞ Üμαξα, üπου ο εισπρÜκτοραò επÝμενενα καθßσει ο ΓκÜντι δßπλα στον οδηγü αντß μÝσα, σòα ζεστÜ.Αργüτερα, üταν ο εισπρÜκτοραò θÝλησε να Βγει Ýξω να καπνßσει,εßχε την απαßτηση απü τον ΓκÜι,τυ να πÜει να στηριχτεß στο

μαρσπιÝ. ¼ταν ο ΓκÜντι αρνÞθηκε, ο εισπρÜκτοραò τον τρÜΒηξεÝξω απü την Üμαξα κι Üρχισε να τον χτυπÜει. μÝχρι που μπýκανστη μÝση οι Üλλοι επιΒÜτεò.

Στο ΓιοχÜνεσμπουργκ δεν Üφησαν τον ΓκÜντι να μπει στο

ξενοδοχεßο Γκραν ΝασιονÜλ, αλλÜ στο τρÝνο για Πρετüρια Ýναò¶γγλοò πÞρε το μÝροò του üταν Üλλοò εισπρÜκτοραò προσπÜθησενα τον δΙþΕει απü το Βανüνι τηò πηrßτηò θÝσητ ΑιιτÝ ιια7ß ιιò- t -, -,.) ..τ*-..)

Üλλεò κινÞσειò υποστÞριξηò απü λευκοýò ενοßκουò τουξενοδοχεßου του στην Πρετüρια, τον ενθÜρρυναν. ΒαθιÜ μÝσατουò πολλοß λευκοß προφανþò Þξεραν πωò οι φυλετικÝòδιακρßσειò εßναι λÜθοò. Μποροýσε. λοιπüν, να μιλÞσει στηνευαßσθητη ψυχý τουò.

Page 16: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

ΞLΙ.ΞΞ

1

rt- ß

ηΕ

--ßΠ

ΞΞΞ

ξα;--L

-ΞΕ

ΕΞΞ

Ür3G

Page 17: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

¸ναò επαναστÜτηò γεwιÝται

¸ναò ασυνÞθισΕοò επαναστÜτηòΛßγεò μÝρεò μετÜ την ÜφιξÞ του στην Πρετüρια κÜλεσε σε

συνüντηση üλουò τουò Ινδοýò τηò πüληò και ανακÜλυψε, προò

μεγÜλη του Ýκπληξη, üτι τα γεγονüτα τηò περασμÝνηò εΒδομÜδαòτον εßχαν γιατρÝψει απü τη συστολÞ του üταν μιλοýσε μπροστÜ σε

χοινü. Μßλησε στουò συγκεντρωμÝνουò γ]α τιò εμπειρßεò του απü

πò φυλετικÝò διακρßσειò και Üκουσε τ]ò εμπειρßεò Üλλων ]νδþν:δεν εßχαν δικαßωμα γαιοκτησßαò και ψιlφου και δεν μποροýσανοιιτε να Βγαßνουν Ýξω μετÜ τιò εννÝα το ΒρÜδυ, οýτε να

χρηαμοποιοýν τα πεζοδρüμια στη διÜρκεια τηò μÝραò.

Τι μποροýσαν να κÜνουν για üλα αυτÜ; ¸ναò συνηθισμÝνοòεπαναστÜτηò απλþò θα διαμαρτυρüταν ενÜντια στη συμπεριφορÜτων αρχþν. ¼μωò ο ΓκÜντι δεν υπÞρξε ποτÝ συνηθισμÝνοòεπαναστÜτηò. Εßπε στουò Üλλουò Ινδοýò üτι πρþτα απ'üλα Ýπρεπενα δεßξουν πωò αξßζουν την ισüτητα.'Επρεπε να μÜθουν αγγλικÜ,

να κρατοýν καθαρÞ τη γειτουÜ τουò και πÜντα να εßναι Ýντιμοισπò επαγγελμαυκÝò συναλλαγÝò τουò. 0ι ινδουιστÝò και οι

μουσουλμÜνοι Ýπρεπε να σÝΒονται ο Ýναò τον Üλλον και να ταπηγαßνουν καλÜ. Μüνο τüτε θα μποροýσαν να απαιτÞσουν ισüτητα

με καθαρÞ συνεßδηση.

0 ΓκÜντι ασχολÞθηκε με την υπüθεση γιατην οποßα εßχε προσληφθεß. Πολý

γρýγορα συνειδητοποßησε üτι μüνο οι

Üπληστοι δικηγüροι επωφελοýνται απü τιò

μακρüχρονεò δßκεò. ΔουλειÜ του καλοý

δικηγüρου εßναι να συγκεντρþνει

στοιχεßα, να φτÜνει γρÞγορα στην αλÞθεια

και κατüπιν να διαπραγματεýεται μια λýσηπου θα εßναι προò το συμφÝρον και των

δýο πλευρþν. Αφοý κατÜφερε να Βρει μιατÝτοια λýση για τον πελÜτη του, Ýυωσεmα τη λαχτÜρα να γυρßσει στην Ινδßα.

} 0 ΓκÜντι καθισμÝνοò Ýξω απü το δικηγορικü

γραφεßο του στο ΓιοχÜνεσμπουργκ το 1905.

0 ΧÝνρι Πüλακ (αριστερÜ) και η γραμματÝαò του

ΓκÜw Σüwα ΣλÝσιν (δεξιÜ) hταν δυο απü τουòπρþτουò λευκοýò υποστηρικτÝò του,

Page 18: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

]Ι ττο χηπιιι

ßι ΤΗΣ ΣΕΛ, 16

ß] αηεπονιυιε τειß noιε:t]

ι ΠΕΡΙOΧΕΣ ΤΗΣ

ι] Ν. ΑφΡΙΚΗΣ

ιß τηπιε,lε οßß ΓΚΑΝΤI.

ιι

Πþò να γßνετε ανεπιθýμητοòΤüτε üμωò. στη διÜρκεια μιαò αποχαιρετιστÞριαò γιορτÞò στοΝτÝρμπαν, ο ΓκÜντι ανακÜλυψε üτι η κυΒÝρνηση του'ταßαΙσχεδßαζε ν'αφαιρÝσει το δικαßωμα ψýφου απü τουò ελÜχιστουòΙνδοýò που το κατεßχαν. ΠρÝπει ν'αντιδρÜσετε, εßπε στουòφßλουò του. Εκεßνοι τον ικÝτεψαν να μεßνει και να μπειεπικεφαλÞò των ανυδρÜσεων. Συμφþνησε να αναβÜλει τηναναχþρησý του για Ýνα μιlνα.

ΣυνÝταξε αßτηση με 10,000 υπογραφÝò και ßδρυσε το ΙνδικüΚογκρÝσο του ΝατÜλ, ξεκινþιιταò εκστρατεßα για τα δικαιþματατων Ινδþν. Και πÜλι τüυσε πωò αυτÞ η μÜχη δεν Þταν μüνοπολιτικÞ, δεν εßχε στüχο μüνο την αλλαγý των κυΒερνητικþντακτικþν: Þταν και μια μÜχη κοινωνικÞ και παιδευτικÞ, με στüχο

θÝμα δικαιωμÜτων«ΑυαχÜλυψα üτι σανÜνθρωποò χαι σαγΙνδüò δεν ειχαδικαιþματα,'Η,

μÜΜου, αναχÜλυψα üτιδεν εßχα διχαιþματασαν Üνθρωποò γιατ[Þμουν Ινδüò».

(απü ομιλßα του ΓχÜντι στηΝüτια ΑφριχÞ)

την αλλαγÞ των ανθρþπων.

0 μÞναò Ýγινε χρüνοò και ο ΓκÜιττι,συνειδητοποιþι,ταò üτι μπορεß ναχρειαζüταν να μεßνει πολýπερισσüτερο στη Νüτια ΑφρικÞ, γýρισεσòην Ινδßα να πÜρει την Καστοýρμπακαι τουò δýο γιουò του. Το πλοßο τουò.στο οποßο επÝΒαιναν και εκατονòÜδεòΙνδοf μετανÜστεò, Ýφτασε στοΝτÝρμπαν στα τÝλη ΔεκεμΒρßου του1896, αλλÜ δεν το Üφησαν να μπει στολιμÜυ πριν απü τα μÝσα Ιανουαρßου.0ι λευκοß αξιωματοýχοι δεν Þθελαν ναεπιτρÝψουν σε τüσουò νÝουò

μÜλιστα τα εßχαν ΒÜλει με..l'r'«º¸rß:Jºº *"ΙΙ¹ß ff;,.ενÜνυα στην κυΒÝρνηση τηò Νüτιαò ΑφρικÝò εßχαν γßνε, γνωσòÝòαπü τον τýπο. ΤελικÜ, η Καστοýρμπα και τα παιδιÜ κατÜφεραν ναΒγουν οτη στεριÜ, αλλÜ τον ßδιο τον ΓκÜντι τον περικýκλωσε τοπλýθοò των λευκþν και τον ξυλοκüπησε Üγρια. θα μποροýσε ναπÜθει κÜτι σοΒαρü. ευτυχþò üμωò εκεßνη την þρα μπÝκε στη μÝσηη γυναßκα του αρχηγοý τηò τοπικýò αστυνομßαò. Τον πÞγε στο σπßτιενüò Ινδοý εμπüρου, που, üταν το πλÞθοò Ýζωσε .ο οπß.l, .ουφυγÜδευσε απü την πßσω πüρτα.

Page 19: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

'Εναò επαναστÜτηò γεwιÝται

Ι Καστοýρμπα Ýπαθε σοκ με αυτÞ την υποδοχÞ, αλλÜ ακüμα δενεjχε δει τßποτα. Τα τελευταßα χρüνια ο Üντραò τηò εßχετπλοποιÞσει τον τρüπο ζωýò του. Η δικηγορßα τοý εßχε αποφÝρειπολλÜ χρÞματα, αλλÜ εκεßνοò επÝμενε να κüΒει τα μαλλιÜ του και

.ο πλÝνει τα ροýχα του μüνοò, για να μπορεß να δßνει üσο τοδυνατüν περισσüτερα στουò φτωχοýò. Το σπßτι του Þταν γεμÜτοξενουò, απü τουò οποßουò πολλοß αποδεßχτηκε πωò Þταν παρßεò,,εγονüò που τρüμαξε πολý την Καστοýρμπα. Τσακþθηκαν πολλÝòοορÝò γι' αυτü και χρειÜστηκε να περÜσουν κÜποια χρüνια για να

το συνηθßσει. Τα επüμενα τρßα χρüνια η Καστοýρμπα γÝννησεα/ιλουò δýο γιουò, το ΡαμντÜò το 1Β97 και τον ΝτεΒαντÜò το

1 900.

ΠüλεμοòΤο 1899 ξÝσπασε ο δεýτεροò Πüλεμοò των Μπüερò, ανÜμεσαστη Βρετανßα και στιò δýο δημοκρατßεò που ανÞκαν στουòΙ,lπüερò: το ΤρανσΒÜαλ και το Ελεýθερο ΚρÜτοò τηò 0ρÜγγηò. 0ΓκÜιττι τÜχτηκε υπÝρ των Βρετανþν, υποστηρßζονταò üτι, αφοý

ζητοýσε δικαιþματα απü την Αυτοκρατορßα, τηò üφειλεσεΒασμü. Η προσφορÜ τουια σχηματßσει μια μονÜδαΙνδþν τραυματιοφορÝωντελικÜ Ýγινε δεκτÞ και, μαζßυε πολλοýò Üλλουò, πÞρεπαρÜσημο ανδρεßαò. Η

πιστÞ ανÜμειξη των Ινδþντηò Νüτιαò ΑφρικÞò στονπüλεμο Üλλαξε τον τρüποπου τουò ÝΒλεπαν οι

Βρετανοß και το ]"901

ο ΓκÜτιι Ýνιωσε üτι

μποροýσε πlα να γυρßσει μετην οικογÝνειÜ του στηνΙνδßα.

} Βρετανοß στρατιþτεò

5ιασχßζουν Ýνα ποτüμι στη

6ιÜρκεια του ΠολÝμου των

ß ÝÝ9ß

Page 20: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

^, ,]], 1, τ.Ι

ΞΞßιΙ

JtlEτΞ

ΕτΕ

ΞΙ

ΞΙΕt

Ι;.Ε

Ε.ΞΞßΞO.ΞΞτ

fuÞΕβ,ξΕΞι

@. Ξ,

h::

Ε.-

Ξ:ξ-

Ξττ

I

:, .l,-Ξι{

Page 21: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

r ΣατιαγκρÜχι

Πßσω στην Ινδßα, ο ΓκÜντι παραΒρÝθηκε σε συνÝδριο του ΙνδικοýΕθυκοý ΚογκρÝσου στην Καλκοýτα. Λαχταροýσε να ανανεþσειυò επαφÝò που εßχε κÜνει με εθυκιστÝò στην προηγοýμενηειτßσκεψιß του στη χþρα, το 1896, αλλÜ οι περισσüτεροι εκεßνοιÜζοιrταν πιο πολý μα τη διατÞρηση του καθεστþτοò τωντοστþν και υποστÞριζαν üτι μüνο οι παρßεò πρÝπει ναιοθαρßζουν τιò τουαλÝτεò. 0 ΓκÜιιτι Ýδωσε το καλü παρÜδειγμαπ)υ π σημαßνει ισüτητα στον ινδουισμü, πιÜνοιrταò ο ßδιοò τονιουΒÜ κα1 το σφουγγαρüπανο.

Λνοιξε καινοýριο δικηγορικü γραφεßο στη ΒομΒÜη, αλλÜ λßγουò

μþνεò αργüτερα τον κÜλεσε κατεπειγüντωò η ιvδιkfi κοινüτητασιò Νüτιαò Αφρικýò. Τα οφÝλη απü τον Πüλεμο των Μπüερòεßχαν εξανεμιστεß και για Üλλη μια φορÜ χρειÜζονταν τον ΓκÜιιτι.

lfta ζωιß πιο απλÞΟ Ινδοß εßχαν τþρα πια χειρüτερη αντιμετþπιση στο ΤρανσΒÜαλαπ'ü,π στο ΝατÜλ, γι'αυτü και ο ΓκÜντι αποφÜσισε να στÞσει τοστττπκü του και το δικηγορικü του γραφεßο στο ΓιοχÜνεσμπουργκ.Ιδρυσε μια εφημερßδα. την ΙνÜκÞ Γνþμη, στιò αρχÝò του ].903,

για να καλýπτει τιò υποθÝσειò τηò ινδικÞò κοινüτηταò. Η

εφπμερßδα τυπωνüταν 640 χιλιüμετρα πιο πÝρα, στο ΝτÝρμπαν,ια ο ΓκÜιιτι συχνÜ αναγκαζüταν να κÜνει το ταξßδι αυτü, πουιρατοýσε μßα μÝρα, με το τρÝνο. Σε Ýνα τÝτοιο ταξßδι διÜΒασεÝνα ΒιΒλßο που τον επηρÝασε ΒαθιÜ για την υπüλοιπη ζωÞ του:το Unto This Last του Τζον ΡÜσκιν. 0 συγγραφÝαò υποστιßριζεπι.»ò üσα περισσüτερα δßνει το Üτομο στην κοινωνßα τüσαπφισσüτερα κερδßζει. Τüυζε πωò üλα τα μÝλη τηò ανθρþπινηò

μλÞò Ýχουν την ßδια αξßα, üτι, για παρÜδειγμα, ο κουρÝαò Ýχειτην ßδια αξßα με το δικηγüρο. Πßστευε επßσηò πωò η χειρωνακυκÞε4ν,ασßτ ψÜò, γε:μΖò.: τι Ζòý..

Τα επιχειρÞματα του ΡÜσκιν ταßριαζαν με τιò πεποιθÞσειò τουΓχÜνπ και τον ενθÜρρυναν ν'αλλÜξει τη ζωιº του. Το

π,mογραφεßο τηò ΙιΖδικrßò Γνþμηò μεταφÝρθηκε σε Ýνα κτÞμα 400σφεμμÜτων, 22 χιλιüμετρα Ýξω απü το ΝτÝρμπαν, και χτßστηκανσπßτα για τουò εργαζομÝνουò κα] τιò οικογÝνειÝò τουò.

ΣΤ0 ΧΑΡΤΗ

ΤΗΣ ΣΕΛ. 16

ΒΛΕΠOΥΜΕ

ΣΕ ΠOΙΕΣ

ΠΕΡΙOΧΕΣ ΤΗΣ

Ν. ΑφΡΙΚΗΣ

ΤΑΙΙΔΕψΕ

0 ΓΚΑΝΤI.

Page 22: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Η ΦÜρμα Φοßνιξ, üπωò ονομÜστηκαν οι καινοýριεò

γινüταν Ýνα αýταρκεò κοινüΒιο, üπου ο καθÝναò θα καλλεργιßßδιοò για την τροφfi του και üλοι θα Ýπαιρναν τον ßδιο μισθü-

Τα επüμενα χρüνια ο ΓκÜντι μοßρασε το χρüνο του ανÜμεω

φÜρμα του και στο δικηγορικü του γραφεßο στο Γιοχü

Στο διÜστημα αυτü διÜΒασε και μßλησε πολý για τη θρ

ΒοÞθησε μια ομÜδα κουÜκερων και μελÝτησε τüσο την ΑγßΓραφÞ, üσο και το μουσουλμανικü ΚορÜυ. Το Βασικü

μειονÝκτημα του χριστlανισμοý, πßστευε, Þταν üτι δεσεΒασμü και την αγÜπη για üλα τα ζωντανÜ πλÜσματα. Το

μειονÝκτημα του ινδουισμοý Þταν το σýστημα των καστþγ

ιδιαßτερα η σκληρÞ μεταχεßριση των παριþν.

ΣυνÝχισε να ζει με üλο και μεγαλýτερη απλüτητα και

Σýμφωνα με το ΜπαγκαΒÜντ Γκßτα, üταν κατÝχειò υλικÜ

εßναι πιο δýσκολο να Βρειò πνευματικÞ ικανοποßηση, γι'ο ΓκÜγυ μοßρασε τα περισσüτερα υπÜρχοντÜ του. Η ερωπηßεπιθυμßα τον δυσκüλευε να συγκεντρωθεß σε üσα πßστευεεßχαν πραγματικιß σημασßα στη ζωÞ. Γι'αυτü το 1906, στα

χρüνια, Ýδωσε üρκο αγαμßαò.

L ΜÝλη τηò ΦÜρμαò Φοßνιξ, του κοινοΒßου τηò Νüτιαò Αφρικýò üπου ζοιjσκαι εργÜζονταν ο ΓκÜντι και Üλλεò οικογÝνειεò Ινδþν, το 1906.

d'sφ)*§,'L'

.ιτ{ Ι}'

l.υ_-ß

Page 23: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

ΣατιαγκρÜχι

ΣσααγκρÜχα-:, ,διο χρüνο η κυΒÝρνηση του ΤρανσΒÜαλ, που Βρισκüταν πια

_-: :ον Ýλεγχο των Μπüερò, επÝΒαλε Ýνα νÝο νüμο που

_-:.]εωνε τουò Ινδοýò -και μüνο τουò Ινδοýò- να απογραφοýν,,: :;σουν τα δακτυλικÜ τουò αποτυπþματα κα] να Ýχουν πÜντα

-:], το διαΒατþριü τουò. ¹ταν σαφÞò περßπτωση φυλετικþòδιοκρισηò και ο ΓκÜντι οργÜνωσε συγκÝντρωση διαμαρτυρßαò σε

:-:,3εατρο του ΓιοχÜνεσμπουργκ. Εκεß ΒρÝθηκαν χιλιÜδεò Ινδοß.

- -:, <αποιοò ορκßστηκε με πÜθοò üτι θ' αντιστεκüταν, ο ΓκÜντι

_:,-]ε πüσο σημαντικü εßναι να παßρνουμε στα σοΒαρÜ τÝτοιουò::.:Jò. Μια τÝτοια ανυπακοÞ, εßπε, πιθανüτατα θα Ýχει συνÝπεια

_: :τειλÝò, τουò ξυλοδαρμοýò και τη φυλÜκιση. Το ακροατÞριο

:., εδωσε σημασßα. ¼λοι ορκßστηκαν ν'αντισταθοýν στο νÝο,:-:.

Η στρατηγικÞ του ΓκÜντι γ]α την

εκστρατεßα που θα ξεκινοýσε Þταν

απλÞ. 0ι Ινδοß θα αψηφοýσαν τουò

νÝουò κανüνεò κα1, αν δÝχονταν

απειλÞ Βßαò, δε θα αντιστÝκονταν.Δεν τουò χρειαζüταν η δýναμη τηòΒßαò γιατß εßχαν Þδη στο πλευρü

τουò τη σατιαγκρÜχα - λÝξη που,

στα σανσκριτικÜ, σημαßνει <«δýναμη

τηò αλÞθειαò». 0ι σατιαγκρÜχι,üπωò ονüμασε εκεßνουò που

διαμαρτýρονται χωρßò Βßα, δεν

Ýπρεπε ποτÝ να ξεχνοýν üτι αυτü

που πολεμοýν εßναι το κακü, üχι

::-ι ανθρþπουò. Στουò τελευταßουò Ýπρεπε πÜντα να φÝρονται

-ε «:λοσýνη. ΠρÜγματι, στα χρüν]α που ακολοýθησαν ο ΓκÜντι

_,Ξ5ον πüντα Ýστελνε στουò αντιπÜλουò του ευγευκÞ- - - .,Λ^-^ß.^. Α-ηr, ò-ηΛυòττη τrη FòντιτÝπò] ιιιπ τlι\/ητηπηßησηr," ,,,,

- ει,:τρατεßα πÞγε καλÜ. Μüνο μερικÝò εκατοντÜδεò απü τουò

:].:Ο0 ßνδοýò του ΤρανσΒÜαλ πÞραν μÝροò στην απογραφÞ και

- ]]χεò απÜντησαν με σýλληψη του ΓκÜντι και Üλλων

:--:lτικþν ηγετþν.

Page 24: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

0ι συλλÞψειò δεν Ýφεραν κανÝνα αποτÝλεσμα και οΓιαν Σματò, υπεýθυνοò ινδικþν υποθÝσεων, προ

ελευθερþσει τουò κρατουμÝνουò και να Üρει το νÝο

οι Ινδοß να συμφωνοýσαν να απογραφοýν εθελονπκü- ΟδÝχτηκε τη συμφωνßα: Ýναò σατιαγκρÜχι πρÝπει να

τον αντßπαλü του, εßτε αυτüò εßναι Üξιοò εμπιστοσýνηò

ΤελικÜ, ο Σματò δεν Þταν Üξιοò εμπιστοσýνηò. 0 νüμηεξακολοýθησε να ισχýει και ο ΓκÜντι τÝθηκε επικεφαλιξατüμων που, σε Ýνδειξη διαμαρτυρßαò, Ýκαψαν τα

απογραφÞò τουò. ΣυνελÞφθη ξανÜ, μαζß με πολλοýò d

üπωò ο γιοò του ο ΧαριλÜλ. Η εκστρατεßα συνεχßστηκα

Η ΦÜρμα ΤολστüιΣτη φυλακÞ ο ΓκÜγυ διÜΒασε δýο ακüμη ΒιΒλßα που

και ενßσχυσαν τιò πεποιθÞσειò του: την ΠολιτικßΧÝνρι θορü και το Η Βασιλεßα του θεοý εßναι μÝσα σαòΛÝοντοò Τολστüι. ¶ρχισε να γρÜφει στον Τολστüι, το

Ρþσο συγγραφÝα που εßχε μοιρÜσει τα υπÜρχοντÜ του,

το κÜπυσμα, το αλκοüλ και το κρÝαò και ζοýσε πα μια

ζωÝ σε Ýνα αγρüκτημα.

¼ταν αφÝθηκε ελεýθεροò, ο ΓκÜντι χρησιμοποßησε τα

ενüò Γερμανοý φßλου για να ιδρýσει Üλλο κοινüΒιο, αυτßστο ΤρανσΒüαλ, που το ονüμασε ΦÜρμα Τολστüι. Η φÜπτýταν μüνο καταφýγιο μα τουò Üπορουò σατιαγκρÜχι πουαφιßνονταν ελεýθεροι, αλλÜ και μια καινοýρια εμπειρßα¼σοι Ýμεναν εκεß Ýχτιζαν μüνοι τα σπßτια τουò,

μüνοι την τροφÞ τουò και Ýφτιαχναν μüνοι τα ροýχα τοιι9ΓκÜντι Ýψηνε ψωμß, Ýφτιαχνε μαρμελÜδα και δßδασκε τα

Εκεßνη την περßοδο Üρχισε να νηστεýει τακτικÜ, πι

η πρÜξη αυτÞ καθαρßζει το νου και εξαγνßζει την ψυχÞ. Η

διατροφÞ του εßχε πια περιοριστεß σε φροýτα, καρýδια,

ελαιüλαδο και δημητριακÜ.

----Φu/hýμφluιl,,,

Page 25: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

ΣατιαγκρÜχι

@ Η γυναßκατου ΓκÜντι,

η Καστοýρμπα, και

οι τÝσσεριò γιοι τουò

-απü αριστερÜ προò

δεξιÜ, ο ΧαριλÜλ,

ο ΡαμντÜò,

ο ΝτεΒαντÜò και

ο ΜανιλÜλ- στη Νüτια

Αφρικη το 1902.

Hιkn στπ Νüτια Αφρικý-: :εμα τηò απογραφιßò υπÝΒοσκε για πολλÜ χρüυα, πριν γßνει-Ξ::ò μιαò ευρýτερηò διαμÜχηò. Πρþτον, ανακοινþθηκε πωò οι---^,,, εργÜτεò με σýμΒαση μαθητεßαò Ýπρεπε να συνεχßσουν να-,ß-:,ωνουν υψηλü φüρο μüνο και μüνο για να παραμεßνουν στηιι::] ΑφρικÞ. Δεýτερον, υιοθετÞθηκαν νÝα μÝτρα που απαγüρευαν

-:-lò Ινδοýò να μετακινοýνται απü επαρχßα σε επαρχßα. Και τÝλοò.:- 1913 το ανþτατο δικαστÞριο τηò Νüτιαò ΑφρικÝò αρνÞθηκε ν':.:,.ωρßσει γÜμουò μη χριστιανþν, üπωò Ινδþν, που δεν εßχαν;:Ξεß μÝροò στην απογραφý. Η ινδικÞ κοινüτητα ξεσηκþθηκε και ο-. ].Ξ ξεκßνησε νÝα εκστρατεßα σατιαγκρÜχα.

- ε<στρατεßα κρÜτησε πÜνω απü Ýνα χρüνο και τελεßωσε::-λοχιστον με μερικý νßκη. Η σýλληψη και ο εγκλεισμüò χιλιÜδων_.:_.:ι σε στρατüπεδα συγκÝντρωσηò ανησýχησε τουò πολιπκοýò

-: Λονδßνο και η κυΒÝρνηση τηò Νüτιαò ΑφρικÞò δÝχτηκε πιÝσειò.-: συμΒιΒασμü. Αυτü φÜνηκε να δßνει ισχυρü πλεονÝκτημα στουò_.Ξ:υò, αλλÜ, üταν μια απεργßα λευκþν Νοτιοαφρικανþν εργατþν

-: ορυχεßα αποδυνÜμωσε περαιτÝρω τη θÝση τηò κυΒÝρνησηò, ο-. ],Ξ βOτOßωσε την εκστρατεßα. Δεν εßναι σωστü να

ε.-εcαλλευüμαστε τα προΒλÞματα των Üλλων, εßπε. 0 Σματò και η

--:λοιπη νοτιοαφρικανικÝ ηγεσßα εντυπωσιÜστηκαν τüσο απü αυτÞ

:-. <ß'νηση, þστε δÝχτηκαν να υποχωρÞσουν στα ζητÞματα του:::ου και του γÜμου.

Page 26: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Τον Ιοýλιο του ].914 ο ΓκÜντι Ýφυγε απü τη Νüτια Αò,:.ιττελευταßα φορÜ. «0 Üγιοò αποχþρησε απü τιò ακτεò F]c}Σματò. Και πρüσθεσε: «Ελπßζω για πÜιιτα>>.

= 0 στρσττ:ιòΚρßστιαν Σι,s:ò

.Ξ,

ΗιÝ.α|r;a:j:.

υπεýθυνοò l,fryυποθÝσεων, -ι-θεωροýσε τσι -,

Üξιο ανηπσλο.

Page 27: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ι ο νüστοò

Ο ΓκÜντι Ýφτασε στην Αγγλßα δýο μÝρεò μετÜ το ξÝσπασμα του Α'

Παγκüσμιου πολÝμου, αλλÜ η προσφορÜ του να σχηματßσει νÝο

σþμα Ινδþν τραυματιοφορÝων απορρßφθηκε. Το ΔεκÝμΒριο

ξεκßνησε με την οικογÝνειÜ του για την Ινδßα και στο μακρý ταξßδι

με το πλοßο θα πρÝπει να σκÝφτηκε πολý ψα τη χþρα του και το

ρüλο που θα μποροýσε να παßξει ο ßδιοò για το μÝλλον τηò.

ΑρκετÜ χρüνια νωρßτερα εßχε γρÜψει μια μπροσοýρα με τßτλο

Hind Swaraj (Ινfuκß αυτοδιοßκηση), στην οποßα Ýκανε λüγο για

μια ημιανεξÜρτητη Ινδßα στουò κüλπουò τηò Αυτοκρατορßαò.Παρ'üτι η σκÝψη αυτÞ φαινüταν προοδευτικÞ, δε συνÝβαινε το

ιδιο με κÜποιεò Üλλεò προτÜσειò του: την επιστροφÞ στη μικριßòκλßμακαò οικοτεχνßα, την κατÜργηση των σιδηροδρüμων και τη

διατÞρηση των καστþν. ¶ραγε, πþò θα τον υποδÝχονταν στην

ιδια του την πατρßδα; Μüλιò Ýφτασε, επισκÝφθηκε το γÝρονταεθνικιστÞ ηγÝτη ΓκοκχÜλε, με τον οποßο εßχαν Þδη συναντηθεß

πολλÝò φορÝò. 0 ΓκοκχÜλε εßπε στον ΓκÜντι να παρατηρÞσει την

κατÜσταση στην Ινδßα και να κρατÞσει τα αυτιÜ του ανοιχτÜ και

το στüμα του κλειστü για Ýναν ολüκληρο χρüνο.

ΣαμπαρμÜτιΟ ΓκÜντι ακολοýθησε αυτÞ τη συμΒουλÞ. Για Ýνα χρüνο ταξßδεψεστην Ινδßα απ' Üκρη σ' Üκρη, μιλþνταò στουò ανθρþπουò ι<αι

ακοýγοντÜò τουò, πÜντα στην τρßτη θÝση του τρÝνου. Δεν,πυνüταν πια με ευρωπαΤκÜ ροýχα, φοροýσε μüνο Ýνα απλü ιΖτοτι

και σκοýφο. Μιλοýσε αγγλικÜ üταν Þταν απολýτωò απαραßτητο.

Η Ινδßα στιò αρχÝò του 20οý αιþναJ ανÜπτυξη τηò διοßκησηò και ιων επιχειρÞσεων οτα ιÝλη του Ι9ου και στιò

:ρχÝò του 20οý αιþνα ευνüησε τη δημιουργLα μιαò μικρÞò, συχνÜ

:ρετανοτραφεßσαò, ινδικÞò μεσαßαò ιÜξηò, αΜÜ η μεγÜλη ηλειοψηφßα των

,δþν συνÝχιζε να ζει σε χωριÜ ηου τουò Ýλειηαν οι Βαακüτερεò ευκολßεò,

]πωò το τρεχοýμενο νερü, ο ηλεκιρισμüò Þ Ýναò δρüμοò προò τον Ýξω κüσμο.

ß,πü τιò αρχÝò του Ι9ου αιþνα οι Βρειανοß υηüσχονταν να ηαραχωρÞσουν,ερισσüτερεò αρμοδιüτητεò οιουò Ινδοýò. Ομωò στα Ι9 Ι5 οι τελευιαßοι.:ατεßχαν μüλιò το 5% των δÝσεων οτιò κρατικÝò υιηρεσßεò τηò Ινδßαò.

Page 28: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Η Ινδßα που ανακÜλυψε δεν τον εντυπωσßασε. Τüση ΒρομιÜ, τüσαπολλÜ αφημÝνα στην τýχη τουò - τα Βαγüυα των τρÝνων, οιναοß, ακüμα και ο ιερüò ποταμüò ΓÜγγηò στην ΜπενÜρεò. 0ιπαρßεò εξακολουθοýσαν να ζουν απü τα σκουπßδια των Üλλων.

¼πωò στη Νüτια ΑφρικÞ, Ýτσι κι εδþ αποφÜσισε να δþσει το καλüπαρÜδειγμα, ιδρýονταò Ýνα ασρÜμ (πνευματικιß κοινüτητα) στοΣαμπαρμüτι, στην πατρßδα του την ΓκουτζαρÜτ. Αυτοß που θοÝμεναν εκεß συμφþνησαν να ζýσουν με τιò ßδιεò αρχÝò, τηòαυτÜρκειαò, τηò αγαμßαò και τηò μη χρÞσηò Βßαò, νααποκηρýξουν το κρÝαò και το αλκοüλ και να δþσουν ΒÜροò στηνκαθαριüτητα. 0ρκßστηκαν επßσηò να απορρßψουν το καθÝοτþò.ουπαρßα.'0ταν üμωò ο ΓκÜντι δÝχτηκε στο ασρÜμ μ,α ο,κογÝνε,απαριþν, κÜποιοι Ýφυγαν ωò Ýνδειξη διαμαρτυρßαò και οιχρηματοδüτεò του αρνιßθηκαν στο εξιßò την υποστÞριξÞ τουò.Ακüμα αναρωτιüταν ο ΓκÜντι πþò θα επιΒßωνε η κοινüßητα, Ý.ουÝναò πλοýσιοò και συμπαθþν μουσουλμÜνοò Ýφτασε μια ωραßαπρωßα με το αυτοκßνητü του, Üνοιξε το παρÜθυρο κα,'Üφησε μ,αδÝσμη χαρτονομßσματα.

Το δωμÜτιο του ΓκÜντι στοασρÜμ δεν Þταν μεγαλýτεροαπü κελß, με μια μικρÞΒερÜντα απ'Ýξω, üπουκοιμüταν και εργαζüταν. Η

σχÝση του με τηνΚαστοýρμπα αγÜ αγÜ εßχεγßνει πιο στενÞ με τα χρüνια.Η γυναßκα του ακüμααντιδροýσε στηναυταρχικüτητÜ του, üμωòÞταν πιο πρüθυμη πια ν'ακοýσει τιò ιδÝεò του, ειδικÜτþρα που τüσοι Üνθρωποι τονεκτιμοýσαν και τον σÝΒονταν.

ß:: 0 ΓκÜντι και η γυναßκα τουΚαστοýρμπα αψοý επÝστρεψαν στηνΙνδßα, στιò αρχÝò του 1915.

ΣΤ0 ΧΑΡΤΗ

τΗΣ ΣΕΛ. 40

ΒΛΕΠOΥΜΕ

ΣΕ ΠOΙΕΣ

ΠΕΡΙOχΕΣ

ΤΗΣ ΙΝΔΙΑΣΤΑΙΙΔΕψΕ

0 ΓΚΑΝΤI.

Λιγüτερη επιτυχßα εßχε c

ιεγαλýτερουò γιουò του

"α φÝροlτται ωò εγÞλικειπαßρνουν τιò δικÝò τουòαφοροýσαν και τιò συζýιολκοολικüò, ο ΜανιλÜλ ο

fla τα επüμενα εßκοσι πι

ΝτεΒαντÜò και ο Ραμντο,

και πρüλαΒαν να επωφε;ανεκτικüτητα που αποκτ

Μιλþιιταò (πο κοινüΣτιò αρχÝò του ].916 ο Γι

εγκαßνια του ΠανεπιστημΕκμεταλλεýτηκε την ευκιΙνδßα Þταν υπüδουλη, φ,

επßπεδο, εßπε. Η χþρα α

καλοντυμÝνο κοινü του ßομιλßα του διÝκοψαν οργÝνδειξη διαμαρτυρßαò.

', Η ιερη πüλη Μπενüρεò Ι σ,

Πανεπιστhμιο Xiwou στιò 6 Φι

Page 29: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

0 νüστοò

Λιγüτερη επιτυχßα εßχε ο ΓκÜνυ ωò πατÝραò, ειδικÜ με τουòμεγαλýτερουò γιουò του ΧαριλÜλ κÜι ΜαυλÜλ. Εßχε την οποß.ηοηνα φÝρονται ωò ενÞλικεò, αλλÜ δεν εννοοýσε να τουò αφÞοr, υοπαßρνουν τιò δικÝò τουò αποφÜσειò, ιδιαßτερα σε θÝματα πουαφοροýσαν και τιò συζýγουò τουò. 0 ΧαριλÜλ κατÝληξεαλκοολικüò. ο ΜανιλÜλ στÜλθηκε πßσω στη Νüτια ΑφjικÞ, üπουμα τα επüμενα εßκοσι πÝντε χρüνια εξÝδιδε την πÝικÞ ηßμη. οßτεΒαντÜò και ο ΡαμντÜò Þταν μüλιò ÝφηΒοι εκεßνη την επüχÞχαι πρüλαΒαν να επωφεληθοýν απü την üλο και μεγοΙΟ..|ηανεκτικüτητα που αποκτοýσε ο ΓκÜντι μεγαλþνονταò.}ßιλþνταò (πο κοινüΣπò αρχÝò του ]-916 ο ΓκÜντι προσκλÞθηκε να μιλÝσει σταεγκαßνια του Πανεπιστημßου Χßντου τηò ΜπενÜρεò.Εκμεταλλεýτηκε την ευκαιρßα για να ε«ρρÜσει το θυμü του. ΗΙνδßα Þταν υπüδουλη, φτωχÞ, Βρüμικη «ο, μ. χαμηλü μορφωυκüεmπεδο, εßπε. Η χþρα αυτÞ δεν εßχε καμιÜ ελπßδα αν τοχαλοι,τυμÝνο κοινü του δεν ξεφορτωνüτÜν τα χρυσαφικÜ του. Τηνομιλßα του διÝκοψαν οργισμÝνεò φωνÝò. Πολλοß αποχþρησαν ωòÝνδειξη διαμαρτυρßαò.

Δ Η ιερß πüλη ΜπενÜρεò (σhμερα ΒαρÜνασι), üπου ο ΓκÜντι μßλησε στοΠανεπιστßμιο Χßντου σαò 6 ΦεΒρουαρßου 1916.

Page 30: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Το ßδιο μýνυμα απηýθυνε ο ΓκÜντι στην ετÞσια διÜσκεψη τουΙνδικοý Εθυκοý ΚογκρÝσου στο Λοýκναου. 0ι αγρüτεò εßναιεκεßνοι που θα σþσουν την Ινδßα, εßπε, üχι οι δικηγüροι, οιγιατροß και οι Üλλοι ελεýθεροι επαγγελματßεò που συμμετεßχαν ωòτüτε στο εθνικιστικü κßνημα.

Χωρßò τουò αγρüτεò, ανεξαρτησßα θα σÞμαινε απλþò μεταΒßΒασητηò εξουσßαò απü τη Βρεταυκιß μεσαßα τÜξη στην ινδικÞ μεσαßατÜξη, και η Ινδßα θ'ακολουθοýσε τα ΒÞματα τηò Βρετανßαò στοδυτικü δρüμο του Βιομπχανισμοý και του υλισμοý. Πα ναυπÜρξει αληθινÞ ανεξαρτησßα χρειÜζοιιταν περισσüτερα.Χρειαζüταν ν'ακολουθýσει η Ινδßα το δικü τηò, πιο πνευματικüμονοπÜτι.

ΤσαμπαρÜνΤο 19].5 ο διÜσημοò Ινδüò ποιητýò Ταγκüρ αποκÜλεσε δημοσßωòτον ΓκÜντι <<μαχÜτμα>>, δηλαδÞ «μεγÜλη ψυχÞ»>, και σΕα τÝλη πιατου ].9].6 η φýμη του ωò υπερασπιστÞ των φτωχþν ενθÜρρυνεπολλοýò να ζητοýν τη ΒοÞθειÜ του. ¸ναò χωρικüò ýταν ιδιαßτεραεπßμονοò, ακολουθοýσε παlτòοý τον ΓκÜντι, μÝχρι που τον Ýπεισενα επισκεφθεß την περιοχιß ΤσαμπαρÜν, üπου οι καλλιεργητÝòλουλακιοý Βρßσκονταν σε διÝνεξη με τουò ¶γγλουò κτηματßεò. 0

ΓκÜντι δεν Üργησε ναανακαλýψει üτι οικτηματßεò πρÜγματι

ζητοýσαν υπερΒολικüενοßκιο και πωò οιδικηγüροι που εßχανπροσλÜΒει οι χωρικοß γιαΒοÞθεια Ýταν εξßσουδιεφθαρμÝνοι.

4 ο Ινσüò συγγραφÝαò και

φι λüσοφοò Ρ α μπιντρ ανÜθ Ταγ κü ρ,που Ýδωσε στον ΓκÜντι το üνομα<<ΜαχÜτμα», δηλαδß <<μεγÜλη

ψυχß»,

0 ΓκÜντι συνελÞφθη απü τανηΒασιλÝαò, που φοΒþθαποφυλÜκισÞ του. 0 ΓκÜνυ

καταγγελßεò και μ'αιτεÝò σι

0l κòηματßεò αναγκÜστηκαινα επιστρÝψουν τουλÜτηστι

ενοßκια που εßχαν ζητÞσα.

ΚαμιÜ ανταμοιΒÞ0 Α' Παγκüσμιοò πüλεμοò ι

Ýλπιζε πωò, üταν θα ερχüτ

θα εßχε για α\lταμοιΒÞ κÜπ

γεγονüτα τον διÝψευσαν. Σ

Βρισκüταν σε Üσχημη κατü

εκατομμýρια ανθρþπουò κι

εξαπλþνονταν σε üλο τονπαραχωρý σουν αυτοδιοßκπστÜση προò τον ινδικü εθν

εθνικιστÝò κÜπωò Ýπρεπε ι

Page 31: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

0 νüστοò

0 ΓκÜντι συνελdφθη αlü τιò τοπικÝò αρχÝò, αλλü οοιπιΒασιλÝαò, που^ΨjΒÞθηκε .rοrr; διÝταξε απü το ΔελΧß τηναποφυλÜκισÞ του. 0 ΓκÜντι "., ο;;;;;;α üκουσε περßπου 7.000χαταγγελßεò και μ' αυτÝò συνÝταξε Ýυü-π.,ο.,«ü κατηγορητÞριο.o. κεηματßεò αναγκÜστη«ο" "ü

πüροÝJr*.ßυ üτι Ýκαναν λÜθüò καινα επισòρÝψουν τουλÜχιστον Ýνα μÝρüò απü τα υπερΒολικÜενοßκια που εßχον ζητησει.

ΚαμιÜ αιιταμοιΒý0 Α' Παγκüσμιοò πüλεμοò Ýφτανε πια στο τÝλοò του και ο ΓκüγòιÝ-λπιζε πωò, üταν θα ερΧüταν η .,ρ,ßυη,-η αφοσßωση των Ινδþνθα εα5 για α\τΓαμοιΒý κÜποιαò υ;;;Ι;';"τοδιοßκπσπ. Ταγεγονüτα τον διÝυιευσαν Στπ ;;";: ]:Þ;ß;;

þ "; ; ; ;'"-",º: Ι; J#, ß ß l ß, : ΗΙffiΙΙ ¹#; ¹.",.εκατομμýρια ανθρþπουò και τα επαναστατικÜ κινÞματαεξαπλþνονταν σε üλο τον πλανÞτη. 0ι Βρετανοß, αντf ναπαραχωρýσουν αυτοδιοßκηση, υ,οΟε.ηοüυ ακüμα σκληρüτερηστÜση προò τον ινδικü εθνικισμü.;;;;;., ýξερε πωò οιεθνικισòÝò κÜπωò Ýπρεπε ν'απαιιτÞσουυ. nma πrò,

Page 32: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

r Μη συνεργασßα

| Αυτü το πλÜνο απü την τοm

νο πυροΒολοýν Üμαχουò διαδηfu

Το μÜθημα που πÞραν οι

σκüπευε να τουò δþσει οσηκþνει τα üπλα ενÜνπαχÜνει το δικαßωμα να κυΒ

διαφþνησε μαζß του κανÝ

δýναμη να κυΒερνοýν τπι

πßστευαν üτι εßχαν το διχ

ÝσΒησε σòον κουρνιακòü

Στιò º.Β Μαρτßου 1919 τÝθηκε σε εφαρμογÞ ειδικÞ νομοθεσßα, τα

Ρüουλατ Μπιλò (Roιvlatt Bi[ls), που μεταξý Üλλων εισÞγαγε τη

δßκη χωρßò ενüρκουò. Την ßδια νýχτα η ιδÝα μιαò πανεθνικÞòχαρτÜλ, γευκÞò απεργßαò, ιlρθε στον ΓκÜντι σε Ýνα üνειρο. Την

κανονισμÝνη μÝρα κανεßò δε θα πÞγαινε στη δουλειÜ και κανÝνα

μαγαζß δε θα Üνοιγε. Η Ινδßα θα «κατÝΒαζε τα ρολÜ» για μια

μÝρα, κι ýστερα μια εκστρατεßα σατιαγκρÜχα θα αναπτυσσüταναναλüγωò των συνθηκþν.

Η χαρτÜλ ορßστηκε για τιò 30 Μαρτßου, Ýπειτα αναΒλÞθηκε για τιò6 Απριλßου, αλλÜ στο Δελχf πραγματοποιÞθηκε στην αρχικÞ

ημερομηνßα. ΚυΒερνητικÜ στρατεýματα Üνοιξαν πυρ ενÜνυα σε

ειρηυκοýò διαδηλωτÝò, σκοτþνονταò εννιÜ Üτομα, και τιòεπüμενεò μÝρεò Ýγιναν Βßαια επεισüδια. Η γενικιß απεργßα τηò 6ηòΑπριλßου, παρüλο που Þταν ειρηυκÞ στα περισσüτερα μÝρη,οδÞγησε κι αυτÞ σε ταραχÝò στο ΠαιιτζÜμπ, κι üταν οι Βρετανοß

εμπüδισαν τον ΓκÜντι να φτÜσει σòο Δελχß, οι ταραχÝò αυτÝòεξαπλþθηκαν. ΤρÝνα αποκλεßστηκαν, μαγαζιÜ λεηλατÞθηκαν και

κυΒερνητικÝò εγκατασεÜσειò Ýγιναν παρανÜλωμα του πυρüò.

0 ΓκÜντι κατÜλαΒε πωò ο ινδικüò λαüò δεν Þταν ακüμα Ýτοιμοò

μα την αυτοπειθαρχßα που χρειαζüταν μια εκστρατεßασατιαγκρÜχα. Εßχε κÜνει «Ýνα τερÜστιο λÜθοò».

Η Σφαγιß του ΑμριτσÜρΛÜθοò üμωò δεν εßχε κÜνει μüνο ο ΓκÜιτει. Στην πüλη ΑμριτσÜρ

του ΠαντζÜμπ η χαρτÜλ Ýγινε ειρηνικÜ. Ωστüσο τιò επüμενεò

μÝρεò δýο ηγÝτεò του ΠαντζÜμπ εκτοπßστηκαν απü την επαρχßα,

Ýνα πλιßθοò διαδηλωτþν δÝχτηκε πυρÜ και τρειò ¶γγλοι

δολοφονιßθηκαν. Στιò 13 Απριλßου μια ειρηνικÞ συγκÝντρωση

στην περιφραγμÝνη πλατεßα ΓιαλιανΒαλÜ Μπαγκ Ýγινε στüχοòστρατευμÜτων υπü τη διοßκηση του στρατηγοý ΝτÜιερ. ¼πωò

ανÝφερε στον ανþτερü του, προσπαθοýσε να δþσει σΕουò ΙνδοýòÝνα μÜθημα: 379 Üτομα σκοτþθηκαν και ]..].37 τραυματßστηκαν.

ΣΤ0 ΧΑΡΤΗ

ΤΗΣ ΣΕΛ. 40

ΒΛΕΠOΥΜΕ

ΣΕ ΠOΙΕΣ

Π ΕΡΙOχΕΣ

ΕΔΡΑΣΕ

0 ΓΚΑΝΤΙ,

Page 33: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Αυτü το πλÜνο απü την ταινßα «ΓκÜντι»»>> δεßχνει ΒρετανικÜ στρατεýματα,,α πυροΒολοýν Üμαχουò διαδηλωτÝò στο ΑμμτσÜρ.

Μαζικιß δολοφονßαΕπιτροπÞ ΧÜντερ: «ΚÜθε τüσο χατευθýγατε τα πυρÜ εκεß üπου τοßÞθοò Þταν πυχνüτερο;»Στρατηγüò ΝτÜιερ: «ΜÜλιστα»,

ΕππqοπÞ ΧÜντερ: «Κ αν το πÝρασμα (η εßσοδοò στην πλατεßα) Þτανα.ρκετÜ μεγÜλο για γα μπουν τα τεθωραχισμÝνα, θα εßχατε ανοßξει πυρυε τα πολυβüλα;»

Στρατηγüò ΝτÜιερ: «ΥποθÝτω πωò ναυ).

(Ο στρατηγüò ΝτÜιερ απαγτÜ σε εροιτÞσειò μελþντηò ΕπιτροπÞò ΧÜντερ, που τοποθÝτησε η βρετανιχÞ χυβÝρνηση

για να ερευνÞσει τη ΣφαγÞ του ΑμριτσÜρ)

Το μÜθημα που πÞραν οι Ινδοß Þταν το αντßθετο απü αυτü πουπγΛπòιιò \/η τΛ|,. Αr]r^., ^ ^-^^-^,,:^ .,'η-^. -ο!^,,,-νυ LvU\ νψνòι ν ULPuLιIyU\. l(ιJLυν μιυ ΚυDερνtΙσΠσηκþνει τα üπλα ενÜνυα στουò Üοπλουò υποτελεßò τηò. τüτεχÜνει το δικαßωμα να κυΒερνÜ» εßπε ο ΓκÜντι, και εßναι ζÞτημα ανδιαφþνησε μαζß του κανÝναò Ινδüò. 0ι Βρετανοß εßχαν ακüμα τηδýναμη να κυΒερνοýν την Ινδßα, αλλÜ, ακüμα κι αν κÜποιοιπßστευαν üτι εßχαν το δικαßωμα να κυΒερνοýν, η πεποßθηση αυτÞÝσΒησε στον κουρνιαχτü τηò ΓιαλιανΒαλÜ Μπαγκ.

':ιι:'

,.::,:a,:;

αι:Η

Page 34: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Κüσμοò στο Δελχß διαδηλþνει υπÝρ του

ΓκÜwι στιò αρχÝò τηò δεκαετßαò του 1920.

Δýο αγþνεòΗ επüμενη κßνηση του ΓκÜντι, το ΝοÝμΒριο του ].9].9, Þταν να

εξαγγεßλει μια πολιτικÞ μπ συνεργασßαò με τουò ΒρετανοýòκατακτητÝò. 0ι ινδικÝò υποθÝσειò θα δικÜζονταν στο εξÞò εκτüò

Βρετανικþν δικαστηρßων και οι Ινδοß στρατιþτεò θα αρνοýνταν να

υπηρετýσουν στο Βρετανικü στρατü. 0ι Ινδοß σταμüτησαν ν'

αγορÜζουν ΒρετανικÜ αγαθÜ, κÜτι που εßχε Üσχημεò συνÝπειεò γιακÜποιεò Βιομηχανßεò στη Βρετανßα. 0 ΓκÜντι Ýστειλε πßσω το

παρÜσημο που εßχε κερδßσει στον Πüλεμο των Μπüερò και

οργÜνωσε Ýνα Εθυκü Σþμα Εθελοντþν που θα διÝδιδε το μýνυμασε üλη τη χþρα.

ΤερÜστιεò ποσüτητεòεισαγüμενων ΒρεταυκþνυφασμÜτων κÜηκαν σε

τελετουργικÝò φωτιÝò. Αν οι

Ινδοß ýφαιναν τα δικÜ τουòυφÜσματα, εßπε ο ΓκÜντι, θα

μποροýσαν üχι μüνο να

αψηφÞσουν τουò Βρετανοýò,αλλÜ και να διακηρýξουν τηνανεξαρτησßα τουò με ειρηνικüκαι θετικü τρüπο. Η ανÝμη,ý τσαρκÜ, Ýγινε το σýμΒολο

του ινδικοý εθνικισμοý τηòεποχÞò.

0 ΓκÜντι ασχολÞθηκε

περισσüτερο με το ΚογκρÝσο,που θεωροýσε üτι Ýπρεπε να

παßξει εκπαιδευτικü ρüλο για το

Ýθνοò, να διδÜξει τιò αρχÝò τηò

ΤσÜουρι ΤσÜουραΗ εκστρατεßα τηò μη συγε

1921, με üλο και περlσσ0-

συνελÞφθησαν. μεταξυ τι;

σταμÜτησε. ¼ταν ο πρι\,(ιτ

το 192]., παρÝλασε σε οδι

Η συμπεριφορÜ των Βρετι

γινüταν üλο και πιο Bιaιn:

πολλαπλασιÜστηκαν, μεσò

ξεχεßλιζαν πια. ¼μωò τιπò

σχεδßαζαν υποχþρηση. Ε:

προχωρÞσει απü τη μη σι

αρχικü σχÝδιο Þταν η κλι,

Ινδßα, ο ΓκÜιrτι üμωò επε,

περιορßσουν σε μια περι0

Ο,τι εßχε ξεκινýσει η εκσ

που Ýγιναν 1.280 χιλιüμε

στη μικριß πüλη ΤσÜουρ;

ΚÜποιοι Ινδοß αστυνομι<ι

ανοßξει πυρ σε μια διοδτ

δεχτεß λυσσαλÝα επ,ßθεσ,

πλÞθοò εθυκιστþν.

ΣοκαρισμÝνοò, ο ΓκÜιτη c

ενεργιß αντßσταση στουò

γεγονüτα στο ΤσÜουρι Τι

Ýδειχναν πωò η Ινδßα μτ

να χαθεß, αν δε λαμΒαß,c

μÝτρα. 0ýτε τþρα δεν r

Ινδοß για την αληθινη ò

0 ΓκÜντι και η γυναικò -,:

1922.

σατιαγκρÜχα. Το 1920 Ýγραψε απü την αρχÞ το καταστατικü του

κüμματοò, επιτρÝπονταò την Ýνεαξη σε οποιονδÞποτε μποροýσε να

πληρþσει Ýστω Ýνα μικρü, συμΒολικü ποσü. Τþρα η φτωχÞπλειοψηφßα του λαοý μποροýσε να συνεισφÝρει σΕον αγþνα για τουò

δýο παρÜßιληλουò σεüχουò που πßστευε ο ΓκÜντι üτι εßχαν θÝσει οι

Ινδοß: την εκδßωξη των Βρετανþν και την αναγÝwηση τηò Ινδßαò.

'rr| 'ι,.:

Page 35: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Μπ συνεργασßα

ΤσÜουρι ΤσÜουραΗ εκστρατεßα τηò μη συνεργασ.ßαò συνεχßστηκε το ].920 και το1921, με üλο και περισσüτερα εμπüδια. Παρüλο που χιλιÜδεòσυνελÞφθησαν, μεταξý των οποßων και ο ΓκÜντι, η εκστρατεßα δεσεαμÜτησε. ¼ταν ο πρßγκιπαò τηò 0υαλßαò επισκÝφθηκε την Ινδßα,το ].92]., παρÝλασε σε Üδειουò δρüμουò.

Η συμπεριφορÜ των Βρετανþν προò τουò αντιπÜλουò τουòγινüταν üλο και πιο Biaιn: ξυλοδαρμοß και μαστιγþσειòποΙýαπλασιÜστηκαν, μÝσα και Ýξω απü τιò φυλακÝò, πουξεχεßλιζαν πια. ¼μωò τßποτα δεν Ýδειχνε πωò ο] Βρετανοßσχεδßαζαν υποχþρηση.'Ετα, το ΚογκρÝσο αποφÜσισε ναπροχωρÞσει απü τη μη συνεργασßα στην πολιτικÞ ανυπακοÞ. Τοαρχικü σχÝδιο Þταν η κλιμÜκωση τηò εκστρατεßαò σε üλη τηνΙνδßα, ο ΓκÜγυ üμωò Ýπεισε τουò Üλλουò ηγÝτεò να τηνπεριορßσουν σε μια περιοχιß, το Μπαρντολß.

'0,υ εßχε ξεκινÞσει η εκστρατεßα και Ýφτασαν νÝα για ωμüτητεòπου Ýγιναν 1.280 χιλιüμετρα μακριÜ,σòη μικρÞ πüλη ΤσÜουρι ΤσÜουρα.ΚÜποιοι Ινδοß αστυνομικοß που εßχανανοßξει πυρ σε μια διαδßλωση εßχανδεχτεß λυσσαλÝα επßθεση απü ÝναπλÞθοò εθνικισòþν.

ΣοκαρισμÝνοò, ο ΓκÜντι ανακÜλεσε κÜθεενεργý αντßσταση στουò Βρετανοýò. Τα

γεγονüτα στο ΤσÜουρι ΤσÜουρα, εßπε,Ýδειχναν πωò η Ινδßα μποροýσε εýκολανα χαθεß, αν δε λαμΒÜνονταν δραστικÜμÝτρα. 0ýτε τþρα δεν Þταν Ýτοιμοι οιΙνδοß για την αληθινÞ ανεξαρτησßα.

} 0 ΓκÜντι κω η γυναßκα του Καστοýρμπα το1922.

Page 36: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ι Μεταμορφþνο\τΕαò την Ινδßα

Η εγκατÜλειψη τηò εκστρατεßαò δεν Ýγινε δεκτÞ αδιαμαρτýρητα

απü πολλοýò υποστηρικτÝò του ΓκÜντι, και οι Βρετανοß ΒρÞκαν

ευκαιρßα να τον συλλÜΒουν και να τον δικÜσουν για υποκßνπσπσε στÜσπ. «Η μη συνεργασßα με το κακü εßναι καθÞκον, üσο και

η συνεργασßα με το καλü» εßπε στο δικαστÞριο, αλλÜ δεν Ýκανε

καμιÜ προσπÜθεια να αρνηθεß την ενοχÞ του. Αντßθετα, ζÞτησετην αυστηρüτερη δυνατÞ ποινÞ. 0 δικαστÞò απρüθυμα τον

καταδßκασε σε εξαετÞ φυλÜκιση, προσθÝτονταò πωò, αν η

κυΒÝρνηση αποφÜσιζε να μειþσει την ποινÞ, αυτüò θα χαιρüταν

περισσüτερο απ'üλουò.

ΤελικÜ ο ΓκÜντι Ýμεινε λιγüτερο απü δýο χρüνια στη φυλακÞΓεραΒιrτÜ και τα απüλαυσε πολý.'Υστερα απü χρüνια

εξαιrτλητικþν ταξιδιþν και Ýπειτα απü üλεò τιò εντÜσειò και τιòαγωνßεò του ωò ηγÝτη, το διÜλειμμα Þταν ευχÜριστο. Σε αντßθεση

με τουò περισσüτερουò Ινδοýò κρατουμÝνουò, ο ΓκÜντι εßχε καλÞ

μεταχεßριση. Εßχε χρüνο να διαλογιστεß, να διαΒÜσει κα1 να

γρÜψει, να προσευχηθεß και να γνÝσει,το μüνο κακü Þταν πωò

δεν εßχε την ελευθερßα του.

Τον ΙανουÜριο του 1924ωστüσο Ýπαθεσκωληκοειδßτιδα και Ýκανεεγχεßριση. Η ανÜρρωσÞ τουfiταν αργÞ και οι Βρετανοß.που φοΒÝθηκαν μην πεθÜνειστα χÝρια τουò, τον Üφησαν

αμÝσωò ελεýθερο.

;:Ξ,_Ξß:Ξ+.::]:gßΞ_:Ξξι

.ιj, 0 ΓκÜντι στην ανÝμη του,

ΕνθÜρρυνε το λαü του να φτιÜχνει

μüνοò τα υφÜσματÜ του αντß να

χρησι μοποι εß ακρι ΒÜ εισαγüμ ενα

ΒρετανικÜ υφÜσματα.

ΙνδουστÝò και μουσ€Αναρρþνονταò κοντÜ στη Ι

ηγÝτεò του ΚογκρÝσου οσ

φυλÜκισÞò του. Το κßνημο

σΒÞσει. Το σοΒαρüτερο, μ

συνεργασßαò ινδουιστþν,19].8-],9, εßχε πÜρει μια ο

θρησκευτικÝò συγκροýσι

Ο ΓκÜντι πßστευε πωò η 0,

ινδουιστÝò και μουσουλμοτουò κα] πÞρε δρασικÜ μ

ανακοινþνοιτιαò üτι θα kc

φιλßα ινδουιστþν-μουσουß

δεν εßχε αναρρþσει πληρι

κρατοýσε η απεργßα πεινι

ονÜσα και τερÜστιεò πιÝσ

ινδουιστþν üσο και των 1,

διαφορÝò τουò. ¸ναò Ýναι

αδελφοσýνη.

0 ΓκÜντι αναρρþνει απò :

εξÜχρονη κüρη του Νεχρου.-

που δεν ýταν συγγενßò το" \

üνομα'Ιwιρα ΓκÜντι.

Page 37: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

ΙγδουιστÝò και μουσουλμÜνοιΑναρρþνοιτταò κοιιτÜ στη ΒομΒÜη, ο ΓκÜνυ Ýμαθε απü ÜλλουòηγÝτεò του ΚογκρÝσου üσα συνÝΒησαν στη διÜρκεια τηòφυλÜκισÞò του. Το κßνημα μη συνεργασßαò προò το παρüν εßχεσΒÞσει. Το σοΒαρüτερο/ μακροπρüθεσμα, ýταν πωò τη θÝση τηòσυνεργασßαò ινδουιστþν και μουσουλμÜνων, που Þταν ευρεßα το1918-]-9, εßχε πÜρει μια üλο και μεγαλýτερη καχυποψßα. 0ι ΒßαιεòθρησκευτικÝò συγκροýσειò γßνονταν üλο και πιο συχνÝò.

0 ΓκÜνυ πßστευε πωò η ανεξαρτησßα Þταν αδιανüητη üσοινδουιστÝò και μουσουλμÜνοι Βρfσκονταν σε σýγκρουση μεταξýτουò και πÞρε δραστικÜ μÝτρα για να γεφυρþσει το χÜσμα,ονακοινþνονταò üτι θα κÜνει απεργßα πεßναò 21 ημερþν για τηφιλßα ινδουιστþν-μουσουλμÜνων.'Ηταν πια 55 χρονþν και ακüμαδεν εßχε αναρρþσει πλÞρωò απü την εγχεßρισý του.'0σοφατοýσε η απεργfα πεßναò, το Ýθνοò εßχε μεßνει με κομμÝνη τηνανüσα και τερÜστιεò πιÝσειò ασκοýνταν στουò ηγÝτεò τüσο των,νδουιστþν üσο και των μουσουλμÜνων να λýσουν δημοσßωò τιòδιαφορÝò τουò. ¸ναò Ýναò δεσμεýτηκαν να ζÞσουν μεαδελφοσýνη.

1 0 ΓκÜντι αναρρþνει απü απεργßα πεßναò το 1924, Ýχοwαò για παρÝα τηνε[αχρονη κüρη του Νεχροý, την'Ιντιρα. Η κοπÝλα τελικÜ παντρεýτηκε Üλλον ΓκÜντι,-αυ δεν ßταν συγγενßò του ΜοχÜwαò, και Ýγινε πρωθυπουργüò τηò Ινδßαò, με το:τ,ομα Ιwιρα ΓκÜντι.

Page 38: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Εναò γκουροý τηò πολιτικÞò0 ΓκÜντι δεν Ýκανε καμιÜ προσπÜθειανα ξαναζωντανÝψει το κßνημα τηò μησυνεργασßαò, κατÜλαΒε üτι δεν Þταν η

κατÜλληλη εποχÞ. Αντßθετα,επικεντρþθηκε στην προετοιμασßα τηòχþραò του για το μÝλλον. ΠαραιτÞθηκεαπü την πολιτικÞ ηγεσßα τουΚογκρÝσου και για τα επüμενα πÝντεχρüνια μοßρασε το χρüνο του στα

ταξßδια σε üλη την Ινδßα και στο ασρÜμ στο ΣαμπαρμÜτι. Η

Καστοýρμπα συνÞθωò Ýμενε στο ασρÜμ, αλλÜ ο ΡαμντÜò και οΝτεΒαντÜò συνüδευαν συχνÜ τον πατÝρα τουò συò περιοδεßεòτου.

Στα ταξßδια του στα χωριÜ ο ΓκÜνυ μιλοýσε για ενüτηταινδουιστþν-μουσουλμüνων, καταφερüταν εναντßον τουκαθεστþτοò των παριþν (μÝνοιτταò σε δικÜ τουò σπfτια üποτεμποροýσε) και ενθÜρρυνε τουò πÜντεò να γνÝθουν ΒαμΒÜκικαθημερινÜ. Εκθεßαζε τιò αρετÝò τηò αυτÜρκειαò και τηòυγιεινÞò και αποθÜρρυνε την κατανÜλωση αλκοüλ καιναρκωτικþν. Προωθοýσε τüσο την ισüτητα των γυναικþν üσο καιτη χρÞση τηò χιγΕουστÜνι, διαλÝκτου τηò γλþσσαò χßντι, ωòεναλλακτικÞò των αγγλικþν για το λαü. Επßσηò, Ýδινε χρÞσιμεòερασιτεχνικÝò ιατρικÝò συμΒουλÝò. Τιò σπÜνιεò στιγμÝò που εßχεγια τον εαυτü του διÜΒαζε και Ýγραφε επιστολÝò.

Στο ασρÜμ η ζωÞ Þταν πιο απλÞ και λιγüτερο κουραστικÞ. Μπορεßο ΓκÜιιτι να Þταν ο φυσικüò ηγÝτηò, αλλÜ καθÜριζε κι αυτüòπατÜτεò και Ýκανε αγγαρεßεò, üπωò üλοι οι Üλλοι.'Ηταν αυστηρüòμε τη συνÝπεια, την καθαριüτητα, την οικονομßα και τοκαθημερινü γνÝσιμο, αλλÜ Ýδειχνε απßστευτη ανεκτικüτητααπÝναντι στιò ιδÝεò και τιò πεποιθfiσειò. ΥπÞρχαν πολλοß πουπÞγαιναν και Ýμεναν καιρü στο ασρÜμ χωρßò να Ýχουν οýτε τηνπßστη του στο θεü, οýτε την αγÜπη του γιο τουòμουσουλμÜνουò, οýτε τιò αιιτιλÝψειò του μα τη μη χρÞση Βßαò.Εκεßνοò συζητοýσε καλüκαρδα με üλουò.

Το χιοýμορ του ΓκÜγπ Þτα

επε πωò üλοι οι Üρρωστοι

ξαπλþσουν, απÜντησε: <<1,1

τουò ασθενεßò σου>>.

Προθεσμßα ενüò ÝτοιΣτò αρχÝò του 1928 μια ε

Σüιμον στÜλθηκε απü τη Ε

στη ΒρετανικÞ Ινδßα και ν

μεταρρýθμιση. 0ι Βρετανc

ολλÜ εκεßνοι εξοργßστηκαι

Σüιμον δεν εßχε οýτε Ýναι

σχεδüν ομüφωνα να μη σι

και το ΦεΒρουÜριο του 19

,JÝαò εκσΕρατεßαò σαπαγττων φüρων στην περιφÝρι

Το 1928 Þταν χρονιÜ ταρι

η νÝα εκστρατεßα. οι περι

πυροδοτοýσαν διαμαρτυρ

συßιλfiψειò. Η κυΒÝρνησπ

1.1παριτιολß, α}ιλÜ ο ΓκÜνπ

περασμÝνων χρüνων, δßσεκστρατεßα. Συμφþνησε μ

δþσουν στουò Βρετανοýι

του 1929 δεν εßχαν παρü

εκεßνοò θα ηγοýιτòαν μη Ι

Πορεßα στη θÜλασσιΤον 0κεþΒριο του 1929,

τßοò τηò, ο αγηΒασιλÝ,θ' αποκτοýσε τελικÜ καθι

Ιανουαρßου 1930 ο ΓιαΒε

του ΚογκρÝσου, εξÝδωσε

και η χþρα περßμενε απò

σε μια νÝα εκστρατεßα πι

Page 39: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

ΜεταμορφþνοιτΕαò τπν Ινδßα

Το χιοýμορ του ΓκÜντι fiταν μνημειþδεò. ¼ταν Ýναò γιατρüò τοýεßπε πωò üλοι οι Üρρωστοι θα γßνονταν καλÜ αν μüνο πÞγαιναν ναξοπλþσουν, απÜντησε: <<Μην το λεò δυνατÜ, θα χÜσειò üλουòωυò ασθενεßò σου».

Προθεσμßα ενüò ÝτουòΣτò αρχÝò του ].928 μια επιτροπÞ με επικεφαλÞò το σερ ΤζονΣüιμον στÜλθηκε απü τη Βρετανßα για να εξετÜσει την κατÜστασηοτη ΒρετανικÞ Ινδßα και να κÜνει συστÜσειò για πολιτικÞμεταρρýθμιση. 0ι Βρετανοß περßμεναν πωò οι Ινδοß θα χαßρονταν,αλλÜ εκεßνοι εξοργßστηκαν απü το γεγονüò πωò η ΕπιτροπÞΣÜιμον δεν εßχε οýτε Ýναν Ινδü. 0ι εθυκιστÝò αποφÜσισαναεδüν ομüφωνα να μη συνεργαστοýν μαζß τηò με κανÝναν τρüποηω το ΦεΒρουÜριο του ].92Β ο ΓκÜντι εξÞγγειλε την Ýναρξη μιαòγÝαò εκστρατεßαò σατιαγκρÜχα ενÜντια στιò ΒρετανικÝò αυξιßσειòυ,ιν φüρων στην περιφÝρεια Μπαρντολß.

Το 192Β Þταν χρονιÜ ταραχþν μα την Ινδßα. Καθþò κλιμακωνüτανη νÝα εκστρατεßα, οι περιοδεßεò τηò ΕπιτροπÞò ΣÜιμονπροδοτοýσαν διαμαρτυρßεò και συγκροýσειò.'Εγιναν πολλÝòαιλλÞψειò. Η κυΒÝρνηση αναγκÜστηκε να υπαναχωρýσει στοΙΙπαριττολß, αλλÜ ο ΓκÜντι, ßσωò γιατß θυμüταν τη Βßα τωνπφασμÝνων χρüνων. δßσταζε να προχωρÞσει σε πανεθνικÞαστρατεßα. Συμφþνησε με τουò Üλλουò ηγÝτεò του ΚογκρÝσου ναδþσουν στουò Βρετανοýò προθεσμßα ενüò Ýτουò. Αν ωò τα τÝλητου ].929 δεν εßχαν παρÜσχει στην Ινδßα καθεστþò κτÞσπò, τüτεαεßνοò θα ηγοýνταν μη Βßαιου πολÝμου εναιττßον τουò.

Πορεßα στπ θÜλασσαΤον 0κòþΒριο του ].929, και ενþ η προθεσμßα πλησßαζε στοτÝλοò τηò, ο αντιΒααλÝαò λüρδοò'ΙρΒιν ανακοßνωσε üτι η Ινδßαθ αποκτοýσε τελικÜ καθεστþò κτÞσηò. Πολý αργÜ. Στιò 1Ιανουαρßου ].930 ο ΠαΒαχαρλÜλ Νεχροý, ο νεοεκλεγεßò πρüεδροòτου ΚογκρÝσου, εξÝδωσε τη διακÞρυξη ανεξαρτησßαò τηò Ινδßαòmι η χωρα περºμενε απü τον ΓκÜντι να κÜνει την πρþτη κßνηση(Ε μια νÝα εκστρατεßα πολιτικüò ανυπακοπò.

Page 40: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Δýο μÞνεò αργüτερα, στιò º.2 Μαρτßου, ο ΓκÜντι ξεκßνησε απü τοΣαμπαρμÜτι. με εΒδομÞιττα μÝλη του ασρÜμ, και προχþρησενüτια, προò τη θÜλασσα, γ]α να μαζÝψει αλÜτι. Τüσο οαντιβασιλÝαò üσο και Üλλοι ηγÝτεò του ΚογκρÝσου εßχαν γελÜσειüταν το Üκουσαν, αλλÜ τελικÜ το σχÝδιü του αποδεßχτηκε η πιοαποτελεσματικÞ απ' üλεò τιò διαδηλþσει ò σατιαγκρÜχα του ΓκÜντι.

Υ Η Ινδßα την

εποχÞ του ΓκÜνα.

¼λοι οι Ινδοß Þξεραν τη σημασßα του αλατιοý για ανθρþπουò καιζþα σε θερμü κλßμα, και ο φüροò αλατιοý, μÝτρο τηò ΒρετανικÞòπολιτικÞò, φαινüταν τüσο παρÜλογοò üσο θα Þταν Ýναò φüροòαÝρα Þ νεροý.'0ταν πια ο ΓκÜιιτι και οι οπαδοß του Ýφτασαν στηνακτÞ του Νταντß, Ýνα μÞνα αργüτερα, ολüκληρο το Ýθνοòπαρακολουθοýσε. Τιò εΒδομÜδεò αφüτου μÜζεψε την παρÜνομηχοýφτα απü την παραλßα εκατü χιλιÜδεò Ινδοß -μεταξý τωνοποßων οι γιοι του ΜαυλÜλ, ΡαμντÜò και ΝτεΒαιιτÜò-

Υπüμνημα

ΕΞ Απüσχισπ περιοχÞò το 1937. Βρεταυκý αποικßα τηò Βτρμανß

|ι flgρl9χßò που αποσπÜστηκαν με την ανεξαρτησßα. κρÜτοòΞ τοιJ ΠακιστÜν (π ανατολικιß περιοχÞ αποσχßστηκε απü τοΠακιστÜν και το 1971 ονομÜστηκε ΜπαγκλαντÝò)

--- Η Πορεßα του Αλατιοý του ΓκÜw, 1930

φυλακßσòηκαν ψατß ακολοý

το παρÜδειγμÜ του- 0 περι

μαζικüò ξυλοδαρμüò σπò ο

ΝταραζανÜ επΒεΒαßωσε πJ

το üτ η Βρετανικιß κυριορ)

Þταν Üδικη, Üσκοπη και

ανεπιθýμητη.

Λßγο αργüτερα οι Βρετανοj

οργÜνωσαν διÜσκεψησΕρογγυλÞò τραπÝζπò γ,(

μÝ7ιλον τηò Ινδßαò. αλλÜ, ι

üλοι οι ηγÝτεò του ΚογκρÝ

Þταν στη φυλακÞ, δεν ιτπι

περßπτωση σημαιτπκÞò πρ

Απρüθυμα η κυΒÝρνηση τΛονδßνου ενημÝρωσε τον

αντιβασιλÝα üτι θα Ýπρεπ

κÜνει μια συμφωνßα με το

ΓκÜντι.

Page 41: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Μεταμορφþνογταò τπν

φυλακßστηκαν γιατß ακολοýθησαντο παρÜδειγμÜ του. 0 περιΒüητοòμαζικüò ξυλοδαρμüò στιò αλυκÝòΝταραζανÜ επιΒεΒαßωσε πλÞρωòτο üτι η ΒρεταυκÞ κυριαρχßαÞταν Üδικη, Üσκοπη καιανεπιθýμητη.

Λßγο αργüτερα οι ΒρετανοßοργÜνωσαν διÜσκεψπστρογγυλÞò τραπÝζηò για τομÝλλον τηò Ινδßαò, αλλÜ, αφοýüλοι οι ηγÝτεò του ΚογκρÝσουÞταν στη φυλακÞ, δεν υπÞρχεπερßπτωση σημαντικιßò προüδου.Απρüθυμα η κυΒÝρνηση τουΛονδßνου ενημÝρωσε τοναντιΒααλÝα üτι θα Ýπρεπε νακÜνει μια συμφωνßα με τονΓκÜντι.

0 ΓκÜwι παραhÜζει τουò νüμουò τουαλατιοý παßρνοwαò μια χοýφτα φυσικü αλÜτιστο Νταντß, στα δυτικÜ παρüλια τηò Ινδßαò.

ΝταραΖανÜ«ΜÝσα σε απüλυτη σιωπÞ, οι Üνθρωποι του ΓχÜντι παρατÜγηχα,ν χαισταμιÜτησαν εχατü μÝτρα απü τογ περιφραγμÝνο χþρο. Μια επßλεκτηφÜλαγα προχþρησε απü το πλÞθοò, διÝσχισε τα αυλÜχια χαι πλησßασετ ο αγχαθωτü συ ρ ματ üπλεγμα...ΞαφνιχÜ, χατüπιν εντολÞò, δεχÜδεò γτüπιοι αστυνομιχοß ÝτρεξανχαταπÜγω στουò διαδηλωτÝò που προχωροýσαν χαι Üρχισαγ γα τουòχτυποýν ασταμÜτητα στο χεφÜλι ριε τα ατσÜλινα λατß τουò. οýτε ÝναòδιαδηλωτÞò δε σÞχωσε χÝρι να πQοστατευτεß,'Επεφταν χÜτω σαγ1ιýγεò, Απü εχεß που στεχüμουν Üκουγα τα üλο χαι πιο πυχνÜχτυπÞματα των μπαστουνιþν στα απροστÜτευτα χεφÜλια»,

(Ο δημοσιογρÜφοò ΓουÝμπ Μßλερ, περιγρÜφονταò πþò Ýγινεη σατιαγχρÜγρ ιπιò αλυχÝò ΝταραξανÜ, üπου δýο διαδηλωτÝò σχοτþθηχαν

&Α.Qβ*::§&,

ι§

χαι εßι,ατογτÜδεò τqαυματßστψαν, στιι 21 \Δαßου t9jQ\

Page 42: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ι ΜαχÜτμα

Στιò αρχÝò του ].93]. ο ΓκÜντι και ο λüρδοòºρΒιν συναντÞθηκανοχτþ φορÝò. Η συμφωνßα στην οποßα Ýφτασαν ονομÜστηκεΣýμφωνο του Δελχß: σε αντÜλλαγμα για την ανÜκληση τηòεκστρατεßαò σατιαγκρÜχα απü τον ΓκÜντι, ο ºρΒιν υποσχÝθηκε να

απελευθερþσει üλουò τουò κρατουμÝνουò, να επιστρÝψει τηνκατασχεθεßσα περιουσßα και να επιτρÝψει τη συλλογιß αλατιοýαπü τα παρÜλια τηò Ινδßαò. Δεν Ýγινε λüγοò για ανεξαρτησßα,αλλÜ αυτü επρüκειτο να το συζητÞσουν αργüτερα, σε δεýτερη

διÜσκεψη στρογγυλýò τραπÝζηò,τον ßδιο χρüνο.

Πολλοß Βρετανοß χαιρÝτισαν αυτÞ

τη φαινομενικÞ χαλÜρωση τηòστÜσηò τηò κυΒÝρνησÞò τουò,εκτüò απü μια εξÝχουσα πολιτικÞ

φυσιογνωμßα. 0 0υßνστονΤσüρτσιλ, σχολιÜζουòαò τιòσυναιτòþσειò του ΓκÜντι με τονºρΒιν, μßλησε για <<αηδιαστικÞ και

ταπεινωτικÞ εικüνα του αλλοτινοýδικηγüρου του'Ινερ Τεμπλ, τουτωρινοý στασιαστý-φακßρη, ν'ανεΒαßνει μισüγυμνοò τη σκÜλα

του ανακτüρου του αντιΒασιλÝα

για να διαπραγματευτεß και να

παζαρÝψει επß ßσοιò üροιò με τονεκπρüσωπο του ΒασιλÝωò-αυτοκρÜτοροò».

Δεν Þταν üλοι οι εχθροß του ΓκÜντι Βρετανοß. ΠολλÜ μÝλη

μειονοτικþν κοινοτÞτων τηò Ινδßαò, ιδιαßτερα οι μουσουλμÜνοικαι οι παρßεò, πßστευαν πωò οι ινδουιστÝò μπορεß ν'αποδεικνýοι,τòαν χειρüτεροι κυΒερνÞτεò απü τουò Βρετανοýò και

οι ηγÝτεò αυτþν των κοινοτÞτων Þταν αποφασισμÝνοι να

εξασφαλßσουν τα δικαιþματÜ τουò πριν δοθεß ανεξαρτησßα. Πριν

φýγει για το Λονδßνο, ο ΓκÜντι δÝχτηκε με κρýα καρδιÜ τηνýπαρξη χωριστοý εκλογικοý σþματοò για τουò μουσουλμÜνουò.Μüνο Ýτσι, πßστευαν οι μουσουλμÜνοι, θ'ακουγüταν η φωνÞ τουòστην κυΒÝρνηση μιαò ανεξÜρτητηò Ινδßαò.

ΑγγλßαΣυνοδευüμενοò απü το γιοΛονδßνο στα τÝλη Αυγοýστι

τÝσσεριò μÝρεò. Σε προσωι

ση μεßωσε τερÜσυα εmτυχß

φροντßσει να του δþσουν 1

Ριτζ, αλλÜ εκεßνοò προτßμπ

στο φτωχü Ιστ Ενò του Λο,

κÜλυμμα των λαγüνων το

ασΕυνομικοýò που τον σιπ

üποιον ÝΒλεπε μπροσεÜ τιΓκÜγυ>> και τον ρωτοýσαν

Τον καιρü που Βρισκüταν ι

διÜσημουò ανθρþπουò, üπ

πρþην πρωθυπουργü τηò:

στα ανÜκτορα του ΜπÜκγΒασßλισσα. ¼ταν Ýναò δημ

αρκετÜ ροýχα μα την πφΒασιλιÜò φοροýσε αρκειÜ

α 0 ΓκÜwι τριγυμσμÝνοò αιý

'ºllllltllttl'tlt,,,,,,,

Page 43: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

ΑγγλßαΣυνοδευüμενοò απü το γιο του ΝτεΒαντÜò, ο ΓκÜντι Ýφυγε για τοΛονδßνο στα τÝλη Αυγοýστου και Ýμεινε στην Αγγλßα ογδüντατÝσσεριò μÝρεò. Σε προσωπικü επßπεδο, η επßσκεψι1 τουσημεßωσε τερÜστια επιτυχßα. 0ι οικοδεσπüτεò του εßχανφροντßσει να του δþσουν μια πολυτελÞ σουßτα στο ξενοδοχεßοhτζ, αλλÜ εκεßνοò προτßμησε να μεßνει σ'Ýνα πολιτιστικü κÝντροστο φτωχü Ιστ Εντ του Λονδßνου. Iεκινοýσε κÜθε πρωß με τοχÜλυμμα των λαγüνων του, Ýμπαινε μπροστÜ απü τουò'αστυνομικοýò που τον συνüδευαν εξαντλημÝνοι και μιλüýσε σεüποιον ÝΒλεπε μπροστÜ του. Τα παιδιÜ τον φþναζαν «θεßοΓκÜντι» και τον ρωτοýσαν τι τα'κανε τα παντελüυα του.

Τον καιρü που Βρισκüταν στην Αγγλßα ο ΓκÜντι γνþρισε πολλοýòδιÜσημουò ανθρþπουò, üπωò τον κωμικü ΤσÜρλι ΤσÜπλιν και τονπρþην πρωθυπουργü τηò χþραò Λüιντ Τζορτζ, και προσκλÞθηκεστα ανÜκτορα του ΜπÜκιγχαμ μα τσÜι με το ΒασιλιÜ και τηΒασßλισσα. ¼ταν Ýναò δημοσιογρÜφοò τον ρþτησε αν εßχε φÝρειαρκετÜ ροýχα μα την περßσταση, ο ΓκÜγυ απÜντησε πωò οΒααλιÜò φοροýσε αρκετÜ και για τουò δυο τουò!

Ι 0 ΓκÜντι τριγυρισμÝνοò απü καινοýριουò φßλουò στο Ιστ Εντ του Λονδßνου.

Page 44: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Μßλησε σε αρκετÝò συγκεντρþσειò, πÝρασε δýο ΣαΒΒατοκýριακαστην 0ξφüρδη συζητþνταò με καθηγητÝò του πανεπιστημßου καιεπισκÝφθηκε Ýνα εργοστÜσιο κλωστοýφαντουργßαò στο ΛανκασÜιρ,που εßχε υποστεß σημαιιτικιß ζημιÜ απü το ινδικü μποΤκοτÜζ σταΒρεταυκÜ υφÜσματα. Στο τÝλοò μιαò συγκÝντρωσηò Ýναò εργÜτηòδÞλωσε: «Εßμαι κι εγþ Üνεργοò, αλλÜ, αν Þμουν στην Ινδßα, θαισχυριζüμουν τα ßδια που ισχυρßζεται και ο κýριοò ΓκÜνυ». ¼πουκι αν πιßγαινε ο ΓκÜντι, ο κüσμοò τον θαýμαζε.

ΑδιÝξοδοΗ διÜσκεψη στρογγυλÞò τραπÝζηò εßχε πολý λιγüτερη επιτυχßα. Η

ΒρετανικÞ κυΒÝρνηση Þταν απρüθυμη να δþσει συγκεκριμÝνεòυποσχÝσειò για μεταρρýθμιση, και τþρα πια πολλÝò Üλλεò ομÜδεòΙνδþν συμμερßζονταν την επιθυμßα των μουσουλμÜνων γιαχωριστÜ εκλογικÜ σþματα. 0 ΓκÜιrτι δεν το Þθελε καθüλου: Þθελενα ξεπερÜσουν οι Ινδοß τιò διαφορÝò τουò και üχι να υποκýψουνσ' αυτÝò. ¼ταν τελεßωσε η διÜσκεψη χωρßò συμφωνßα, εßπε πωò η

μÝρα αυτÞ Þταν η πιο ταπεινωτικÞ τηò ζωÞò του.

Ξ 0 ΓκÜντι στη διÜσκεψη στρογγυλhò τραπÝζηò το ΣεπτÝμΒμο του 1931.'Ηταν

μια απü τιò «σιωπηλÝò ΔευτÝρεò» του κα1 ο üντραò που κÜθεται στα αριστερüτου, ο Παντßτ ΜαλαΒιγιÜ, τον εκπροσωποýσε εκεßνη τη μÝρα,

]&..f

I

']§¼" ,

Πßσω στην Ινδßα. ο ΓκÜvn ι

0 λüρδοò 0υßλιγκτον, ο λιγι

ºρΒιν στο θþκο του αναΒα

επιτρÝψει νÝα εκστρατεßα 1"

ΚογκρÝσο κηρýχθηκε εκτü

ΒρÝθηκαν στη φυλακÞ.

Στη φυλακÞ ο ΓκÜνη ανησι

Ινδοýò. Τον απασχολοýσον

εßχαν τη δικÞ τουò οργÜνω

ΑμπεντκÜρ. ¼ταν οι Βρετα,

σΕουò παρßεò χωριστü εκλc

ΓκÜιrτι τρüμαξε. ΚαταλÜΒαι

-ελÜχιστοι Ινδοß Þταν Ýτο

αποδεχτοýν-, α/ιλÜ Þταν r

Þταν η απÜντηση. Στιò 20

ξεκινοýσε απεργßα πεßναι

απüφαση.

ΠαιδιÜ του θεοýΟ ΓκÜντι ξÜπλωσε σε μια ,

σκÜ ενüò μÜγκο στο προò

χρονþν πια και απü την τ

γιατροß Üρχισαν ν' ανησυι

κρατοýσε την ανÜσα τηò,

αναζητοýσαν απελπισμÝνι

Ýκτη μÝρα τον ΒρÞκαν: τι

ειτιελþò προσωρινü μÝτρι

στην Καστοýρμπα να του

Η πολιτικÞ συμφωνßα Þτò

απεργßα πεßναò του Γκüνι

ολüκληρη την Ινδßα ν' αν

αποκαλοýσαν παρßεò κοι

δηλαδÞ «παιδιÜ του θεοι

τροφÞ απü τα χÝρια των

να επιτρÝψουν στουò χαι

0 ινδουισμüò, που ο Γκü

=.5-ε ηλÜγυα-

ιΕ

Page 45: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

ΜαχÜτμα

Πßσω στην Ινδßα, ο ΓκÜντι συνελýφθη χωρßò κατηγορßα και δßκη.Ο λüρδοò 0υßλιγκτον, ο λγüτερο ενημερωμÝνοò ΟßÜüο*οò.ουºρΒιν σòο θþκο του αντιΒασιλÝα, Þταν αποφαοισμÝνοò να μηνετπτρÝψει νÝα εκστρατεßα μετÜ την αποτυχßα τηò'ε,αο«.[,ß. τοßογκρÝσο κηρýχθηκε εκτüò νüμου και σýνεομα ßs.üüδ μJΙ', -,ΒρÝθηκαν στη φυλακÞ

Στη φυλακÞ ο ΓκÜγυ ανησυχοýσε για το χÜσμα ανÜμεσα στουòΙνδοýò. Τον απασχολοýσαν ιδιαßτερα οι παρßεò, που τþρα πιαεßχαν τη δικÞ τουò οργÜνωση, με ÝπικεφαλÞò τον ΜπιμρÜοΑμπεντκÜρ. ¼ταν οι Βρετανοß συμφþνησαν να παραχωρÞσουναουò παρßεò χωριστü_ εκλογικü σþμα στιò επαρχιακÝò εκλογÝò, οΓκ9ντι τρüμαξε. ΚαταλÜΒαιν. .ηυ ουηουχßα των πορ,þυ

t -)

-ελÜχιστοι Ινδοß Þταν Ýτοιμοι üσο κι εκεßνοò υο .ουòαποδεχτοýν-, αλλÜ Þταν πεπεισμÝνοò üτι ο διαχωριßμüò δενÞταν η απÜντηση. Στιò 20 ΣεπτεμΒρßου 1932 ανακοßνωσε üτι θαξεκτνοýσε απεργßα πεßναò, ωò jνδειξη δ,ομαρ.υρßαò γι'αυτÞ τηναπüφαση.

ΠαιδιÜ του θεοý0 ΓκÜντι ξÜπλωσε σε μια λευκÞ σιδερÝνια κουκÝτα κÜτω απü τησκÜ ενüò μÜγκο στο προαýλιο τηò φυλακÞò ΓεραΒιιτÜ. 'ιι.ου ο:χρονþν πια και απü την τÝταρτη μ.ρο .ηò απεργßαò πεßναò οιματροß Üρχισαν ν'ανησυχοýν σοΒαρÜ. 0λüκληρη η Ινδßαφατοýσε την ανÜσα τηò üσο οι διÜφοροι πολιτικοß ηγÝτεòαναζητοýσαν απελπισμÝνα το συμΒιΒασμü που θα.ου εü"òr. τηυÝκτη_μÝρα τον ΒρÞκαν: τα χωριστÜ εκλογικÜ σþματα θα Þτανενεελþò προσωρινü μÝτρο. Την ÝΒδομη μÝρα ο ßκÜντ, .πε.ρ.ψ.στην Καστοýρμπα να του φÝρει Ýνα πο.ýρ, πορτοκαλÜδα.

Η πολιτικÞ συμφωνßα Þταν μüνο Ýνα μικρü μÝροò τηò ιστορßαò. Ηαπεργßα πεßναò του Γκüντι εßχε εμπνεßο., .ουò ανθρþπουò σεολüκληρη την Ινδßα ν' ανοßξουν τουò ναüýò .οßò ο''ου.;; ;;,αΠΟΚαλΟýσαν παρßεò. και που ο ΓκÜ\ατ:, τ.1γlε Ýλsιò qa,,,,.i,...δηλαδÞ «παιδιÜ του θεοý». Σημανòικοß þßΙ,: ;!r::;ºφοφÞ απü τα χÝρια των χαριγιÜν, εκατογυÜδεò χωριÜ οπο|Üο,οουΥα επιτρÝψουν στουò;αριγιÜν να χρηαμοποιοýν τα πηγÜδια τουò.0 ινδουισμüò, που ο ΓκÜντι αποκαλοýσÝ <<μÜστιγα>>, εßχε δεχτεßσοΒαρü πλÞγμα.

Page 46: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

0 ΓκÜντι αφÝθηκε ελεýθεροò το ΜÜιο του ].933. 0ι επικριτÝò του θα

μποροýσαν να πουν πωò. ýστερα απü τÝσσερα χρüυα διαμαρτυριþνκαι διαπραγματεýσεων, η Ινδßα üχι μüνο δεν εßχε αποκτÞσει τηνανεξαρτησßα τηò, αß\λÜ οýτε καν εßχε λÜΒει τÝτοια υπüσχεση. ¼μωòη ανεξαρτησßα Βρισκüταν κοντÜ, κι αυτü, στο μυαλü του ΓκÜντι,Ýκανε την Ινδßα καλýτερη.

Στο δρüμο¼σο Þταν στη φυλακι1 ο ΓκÜντι, οι Βρετανοß αποφÜσισαν ναεπιΒÜλουν φüρουò στο ασρÜμ του ΣαμπαρμÜτι, που ευημεροýσε.'0ταν οι κÜτοικοß του αρνÞθηκαν να πληρþσουν, οι Βρετανοß τοýòκατÝσχεσαν τα υπÜρχοντα. ΜετÜ την απελευθÝρωσÞ του, ο ΓκÜντιδιÝταξε την εγκατÜλειψη του ασρÜμ, λÝγοιτταò στουò οπαδοýò τουνα σκορπιστοýν σε üλα τα χωριÜ τηò Ινδßαò.

Το 1934 παραιτÞθηκε απü την Ýδρα του στο ΚογκρÝσο, σßγουροòüτι ο φßλοò του ΠαΒαχαρλÜλ Νεχροý θα μποροýσε να χειριστεf τηνπολιτικÞ πλευρÜ των πραγμÜτων üσο εκεßνοò θα επικεντρωνüτανστην αναμüρφωση τηò Ινδßαò. Για το μεγαλýτερο διÜστημα τωνεπüμενων Ýξι χρüνων διÝσχσε την Ινδßα με τα πüδια, σανπεριπλανþμενοò σαwοý (ασκητιßò). Στο Ýνα χωριü μετÜ το Ü7ιλο

προωθοýσε τη μικρÞò κλßμακαò Βιομηχανßα και επαναλÜμΒανε τα

γνωστÜ του μηνýματα για θρησκευτικÞ ανεκτικüτητα και αγÜπη. Το1936 ßδρυσε καινοýριο ασρÜμ στο ΣεΒαγκρÜμ τηò κεντρικýò Ινδßαò.Η Καστοýρμπα κα] ο ΓκÜντι, πολý κογòÜ ο Ýναò στον Ü7ιλον αυτÞτην περßοδο, Ýφτασαν να θεωροýν το ΣεΒαγκρÜμ σπßτι τουò.

ΠακιστÜνΣτον πολιτικü κüσμο σημειωνüταν κÜποια πρüοδοò ωò προò τηνανεξαρτησßα: το ].935 η λεγüμενη'Ιντια Ακτ (India Act)παραχþρησε στουò Ινδοýò κÜποια δικαιþματα αυτοδιοßκησηò,αλλÜ η πραγματικÞ εξουσßα παρÝμενε στα χÝρια των Βρετανþν. 0ΓκÜντι σχολßασε üτι η Ινδßα συνÝχιζε να εßναι μια φυλακÞ, μüνοπου τþρα οι φυλακισμÝνοι μποροýσαν να εκλÝγουν τουòδεσμοφýλακÝò τουò. Παρ'üλα αυτÜ, το ΚογκρÝσο συμφþνησε ναλÜΒει μÝροò στιò νÝεò εκλογÝò και κÝρδισε την πλειοψηφßα σεεwιÜ απü τιò Ýντεκα επαρχßεò τηò Ινδßαò.

| 0 ΓκÜwι (δεξιÜ) με τον ΙνΙ

σε πολλÜ πρÜγματα, α}λÜ σγσπ

Η Μουσουλμαυκιß Λßγχι

μουσουλμανικþν ψιßφων.προκειμÝνου να παραμþ

μουσουλμÜνουò φüΒουòτουò κατηýθυνε στη δισ

μουσουλμανικü κρÜτοò,,ß

τον τελευταßο γýρο του

Page 47: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

}

ΜαχÜτμα

º

ß,,a?ß , ιa.ßΙ,,,{

' l1,;r,ι ,, _ι,

*, '',fu*_ _,

ι{{

,W τ('ιJ\/ ,'

Ýsryα,0 ΓκÜντι (δεξιÜ) με τον Ινδü πολπικü ΓιαΒαχαρλαλ Νεχροý" Διαφωνοýσανιε πολλÜ πρÜγματα, αλλÜ αγοπουσαν και εμπιστεiοrrου ο εναò τον Üλλον.

Η ΜουσουλμανικÞ Λßγκα κÝρδισε μüλιò το 5% τωνυουσουλμανικþν ψÞφων. 0 ηγÝτηò τηò ΜοχÜμεντ ΤζινÜχ,προκειμÝνου να παραμεßνει στην εξουσßα, πυροδüτησε στουòμουσουλμÜνουò φüΒουò για την κυριαρχßα των ινδουιστþν καιτουò κατηýθυνε στη διατýπωση εκιdÞσεων για Ýνα ανεξÜρτητομουσουλμανικü κρÜτοò, το ΠακιστÜν. Το σκηνικü εßχε σßηθεß γιατον τελευταßο γýρο του αγþνα τηò Ινδßαò για ανεξαρτησßα.

Δυο σκÝψειò του ΓκÜντι()ι κÜστεò c\ει, ßγοι,γ χιι.μιιß σχÝση ιιι;τε ιιε τη ()ρησχεßιι,τι'ιι,üτερα,

οýτε με τοι, ινδιιιιιιιιιι1 ειδιχιßτε:ρòι. Ειß,ιιι ιιlιιι.ρτ|σ, νιιτιστειßοι.ιιιε ιßτι χιß.ποιοò εfuιιι ιιι,ιτßLτερυò ιj cιι,,ιýτεροò απü μτιò».

Οι θ9ησχεßεò εý,ιιι διιιφ,ιlρg7,rrß ι\ρülιοι πòιι, συγχλßι1()ι)ι, στο,üιιι ιτημεh. Τι σημα"σßιι Ýχει ποιι πcι[ονοιιιιε διòιφιιρετιχοιßòJοüιιοι)ξ, 6ι_φ,τιιß φτÞ"νιι1)|ιε στ()γ Κ)ιο σιιιιιιß. ΣτηνΙοòι,γ!ιòιτιχιßτητιΙ ιιπÜργιιι;-ι, τιjσε:ò τ)ιtιφ,τιρρ7lν"5ò θρησΧε:ßεò üσοι. π,(ιι χαι ιιι ιß-ι,θρωπιιι»,

47

D

Page 48: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

I'Ενα φωò στο σκοτÜδι

ß

ι|

Ι1

¼ταν ξÝσπασε ο Β' Παγκüσμιοò πüλεμοò, το ΣεπτÝμΒριο του

1939, ο Βρετανüò αντιΒασιλÝαò στο Δελχß διακÞρυξε πωò η

Ινδßα, üπωò και η Βρετανßα, Βρισκüταν τþρα σε πüλεμο με τη

Γερμανßα. Η πßστη του ΓκÜντι στη μη χρÞση Βßαò Ýταν πια

ισχυρüτερη απü οποιαδÞποτε αßσθηση αφοσßωσηò εßχε για τη

Βρετανßα και αντιτÜχτηκε σε κÜθε ινδικÞ συμμετοχÞ στον

πüλεμο. Ωσòüσο οι περισσüτεροι απü τουò üλλουò ηγÝτεò του

ΚογκρÝσου Þταν Ýτοιμοι να στηρßξουν τη Βρετανßα, ωò

αντÜλλαγμα γºα μια υπüσχεση ανεξαρτησßαò üταν θα τελεßωνε ο

πüλεμοò.

0ι Βρετανοß ωστüσο τελικÜ δεν Ýδωσαν τÝτοια υπüσχεση και η

πλειοψηφßα τηò ινδικÝò κοινÞò γνþμηò στρÜφηκε εναντßον τουò.

ΜÝχρι το 1,942 το ΚογκρÝσο υποστÝριζε πια ενωμÝνο την

εκστρατεßα πολιτικιßò ανυπακοπò του ΓκÜντι «Φýγετε απü την

Ινδßα». ¼ταν συνελÞφθη ο ΓκÜντι, στη χþρα ξÝσπασε σειρÜ

Βßαιων διαμαρτυριþν.

0ικογενειακοß δεσμοßΗ Καστοýρμπα μßλησε σε μια συγκÝιιτρωση στη θÝση του

συζýγου τηò και κλεßστηκε κι εκεßνη στη φυλακÞ ΓεραΒντÜ, μαζß

με τον ΓκÜιιτι. Το ΦεΒρουÜριο του 1944 πÝθανε στα χÝρια του

απü οξεßα Βρογχßτιδα. Τα πρþτα χρüνια του μακρüχρονου γÜμουτουò εßχαν σημαδευτεß απü διαφωνßεò και περιüδουò χωρισμοý,

αλλÜ στη μετÝπειτα ζωÞ τουò εßχαν αναπτýξει κοινÝòπεποιθÞσειò και Þταν αχþριστοι.

Ωò πατÝραò επßσηò ο ΓκÜντι Βελτιþθηκε με τα χρüνια. Δεν

υπÞρχε ελπßδα συμφιλßωσηò με τον αλκοολικü μεγαλýτερο γιοτου ΧαριλÜλ, αλλÜ ο δεýτεροò γιοò του ΜανιλÜλ ΒρÞκε στον

ΓκÜντι Ýναν πολý πιο στοργικü πατÝρα το 1945, üταν γýρισε απü

τη Νüτια ΑφρικÞ. 0ι μικρüτεροι γιοι του ΡαμντÜò και ΝτεΒαντÜò

εßχαν καλýτερη τýχη. ¶λλοτε μüνο ο Ýναò Üλλοτε και οι δυο

Þταν στο πλευρü του πατÝρα τουò στη διÜρκεια των μεγÜλωνεκστρατειþν τηò δεκαετßαò του ]"920 και στιò αρχÝò εκεßνηò του

1930.

Ανεξαρτησßα και τρα,1

0 ΓκÜνη, που ακüμα πεΦο1944. ΔεκαπÝντε μÞνεò αρι

Βρετανßα η νÝα κυΒÝρνηση

μετÜΒαση τηò Ινδßαò στην

Λßγκα του ΤζινÜχ Þταν mα

διχοτüμπση τηò Ινδßαò, σε

Βρετανοß, υποστηριζüμενοιΚογκρÝσο, διαφþνησαν μεκÜλεσε σε Üμεση κνητοποινδουιστþν και μουσουλμÜΒεγγÜλη κα] στο ΠαντζÜμπ

,& 0 ΓκÜντι με το μουσουλμÜτον πεßσει κατÜ τηò διχοτüμηò

0 ΓκÜντι Ýκανε περιοδεßα

ειρÞνη, α}ιλÜ το 1,946-47

προοπτικÞ του εμφýλιουαποδÝχτηκε τη διχοτüμηι

στουò εορτοσμοýò μα τπι

φοτωριζοιταò τη μερο

Page 49: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ανεξαρτπσßα και τραγωδßα0 ΓκÜγυ, που ακüμα πενθοýσε, αφÝθηκε ελεýθεροò το ΜÜιο του1944. ΔεκαπÝντε μÞνεò αργüτερα τελεßωσε ο πüλεμοò και στηΒρετανßα η νÝα κυΒÝρνηση φιλοδοξοýσε να επισπεýσει τημεòÜΒαση τηò Ινδßαò στην ανεξαρτησßα. Ωστüσο η ΜουσουλμανικιßΛßγκα του ΤζινÜχ Þταν πια αποφασισμÝνη να προχωρÞσει στηδιχοτüμπσπ τηò Ινδßαò, σε ινδουιστικÞ και μουσουλμανικÞ. ¼ταν οιΒρετανοß, υποστηριζüμενοι απü τον ΓκÜντι, το Νεχροý και τοΚογκρÝσο, διαφþνησαν με τη διχοτüμηση, η ΜουσüυλμανικÞ ΛßγκακÜλεσε σε Üμεση κινητοποßηση και οι συγκροýσειò μεταξýνδουιστþν και μουσουλμÜνων πολλαπλασιÜστηκαν,' ιδßωξ σòηΒεγγÜλη και στο ΠαντζÜμπ.

L 0 ΓκÜντι με το μουσουλμÜνο ηγÝτη ΜοχÜμεντ ΤζινÜχ, που δεν κατüρθωσε νατον πεßσει κατÜ τηò διχοτüμησηò.

^ιΓιftαγòι'εκανε περι6δÝßα στη ΒεγγÜλη μα να προωθÞσει τηνειρÞνη. αλλÜ το 1,946-47 η Βßα κλιμακþθηκε. ΑντιμÝτωπο με τηνπροοτττικιß του εμφýλιου πολÝμου, το ΚογκρÝσο, αν και απρüθυμα.αποδÝχτηκε τη διχοτüμηση. 0 ΓκÜντι αρνýθηκε να λÜΒει μÝροòστουò εορτασμοýò μα την ΗμÝρα τηò Ανεξαρτησßαò στο Δελχß,'χαρακτηρßζοwαò τη μÝρα αυτÞ <<πνευματικÞ τραγωδßα».

Page 50: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ý" 0ι συγκροýσειò ινδουιστþν και μουσουλμÜνων τον Αýγουστο του 1946

κατÝληξαν στο θÜνατο Üνω των 3.000 ανθρþπων.

0 ΓκÜντι ΒρÝθηκε στην Καλκοýτα -μια πüλη ινδουιστþν με μεγÜλη

μουσουλμανικÞ μειονüτητα-, γ]ατß φοΒüταν ταραχÝò. Στην αρχÞ η

παρουσßα του ηρÝμησε τα πνεýματα, αλλÜ τελικÜ η Βßα που

μαινüταν σε πολλÝò περιοχÝò τηò Ινδßαò Ýφτασε και σ'αυτÞ τηνπüλη, και ο ΓκÜντι αποφÜασε üτι μüνο μια απεργßα πεßναò θα

Ýφερνε τον κüσμο στα λομκÜ του. Η απεργßα πÞρε τÝλοò üταν οιηγÝτεò των ινδουιστþν και των μουσουλμÜνων υποσχÝθηκαν

γραπτþò να ζýσουν ειρηνικÜ μεταξý τουò.

0 ΓκÜντι ταξßδεψε δυτικÜ, ελπßζονταò üτι θα πετýχει αντßστοιχοθαýμα στο ΠαιιτζÜμπ/ που μαστζüταν απü συγκροýσειò. ¼μωò ο

θÜνατοò και η καταστροφÞ στο Δελχß τον ανÜγκασαν να διακüψειτο ταξßδι του. Τον ΙανουÜριο του 194Β Ýκανε για Üλλη μια φορÜαπεργßα πεßναò και, üπωò και πριν, οι διÜφοροι ηγÝτεò στÜθηκανστο προσκεφÜλι του και υποσχÝθηκαν να σεΒαστοýν τιò Üλλεòκοινüτητεò. Στη χþρα εßχε επικρατÞσει πια η ειρÞνη, αλλÜ τοκüστοò Þταν τερÜστιο: τουλÜχιστον Ýνα εκατομμýριο Üνθρωποιεßχαν σκοτωθεß στιò Βßαιεò συγκροýσειò του ].947.

θÜνατοòΣτο Δελχß ο ΓκÜντι εßχε επικεντρþσει τιò προσπÜθειÝò του στη

διÜσωση τηò μουσουλμαυκÞò μειονüτηταò απü την ινδουιστικÞπλειοψηφßα, και κÜποιοι ινδουιστÝò πßστευαν πωò τουò εßχεπροδþσει. Δýο μÝρεò αφüτου ο ΓκÜντι διÝκοψε την απεργßαπεßναò Ýναò φανατικüò ινδουιστÞò συνελÞφθη γιατß αποπειρÜθηκενα πετÜξει ΒüμΒα σε μια συγκÝντρωση για κοινý προσευχιß. <<Αν

πÝσω θýμα δολοφονßαò»> εßπε αργüτερα ο ΓκÜντι «δεν πρÝπει να

νιþσω οργÞ. Στην καρδιÜ και (πα χεßλη μου πρÝπει να Βρßσκεται ο

θεüò».

" ,,Ι-"- j_ ι'_" ,,

Ι-:,l_|:Ι1_:;.,:,,.,, 1}ζ,*1

:],*,": ;:ι.-:].-.,-.,:Ι;?{:,:]:. ß,r,,:-:]Ι]:_.,ι,*;::a;

ΣΤ0 χΑΡΤΗ

ΤΗΣ ΣΕΛ. 40

ΒΛΕΠOΥΜΕ ΣΕ

ΠOΙΕΣ

ΠΕΡΙOΧΕΣ ΤΗΣ

ΙΝΔΙΑΣ

ΤΑΙ]ΔΕψΕ 0

ΓΚΑΝΤI.

Σε μια συγκÝντρωση για

φανατικüò ινδουισεÞò πρ

τρειò φορÝò στο στομüχκÜτω, μουρμοýρισε «θεε

Η σορüò του κÜηκε σε π

ποταμοý ΓιÜμουνα και η

συμΒολÞ του ΓιÜμουνα μ

οικογÝνεια και στουò φßΙ

διατυπþθηκαν απü üλο

¼πωò σòη ζωfi, Ýòσ και

παιιτοý.

Page 51: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

'Ενα φωò στο σκοτÜδι

Σε μια συγκÝιιτρωση μα προσευχÞ, δÝκα μÝρεò αργüτερα, Üλλοòφανατικüò ινδουιστÞò προχþρησε μπροστÜ και τον πυροΒüλησετρειò φορÝò στο σεομÜχι και σΕην καρδιÜ. 0 ΓκÜντι σωριÜστηκεκÜτω, μουρμοýρισε «θεÝ μου» και πÝθανε.

Η σορüò του κÜηκε σε παραδοσιακÞ τελετÞ στην üχθη τουποταμοý ΓιÜμουνα και η περισσüτερη τÝφρα σκορπßστηκε στησυμΒολÞ του ΓιÜμουνα με το ΓÜγγη. Λßγη τÝφρα δüθηκε στηνοικογÝνεια και στουò φßλουò, αλλÜ τα αιτÞματα για τÝφρα πουδιατυπþθηκαν απü üλο τον κüσμο αναγκαστικÜ Üπορρßφθηκαν.¼πωò στη ζωÞ, Ýτσι και στο θÜνατο, ο ΓκÜντι δεν Ýφτανε να πÜειπαντοý.

ζ 0 ΓκÜw μεδýο νεαρÝòσυγγενεßò του

μüλιò μια μÝραπριν απü το

θÜνατü του,

Page 52: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ι Η προσφορÜ του ΓκÜιτυι

Η υποκßνηση μαÞκþν ηναναγκασηκÜ απαιτοýσαν

κοινωνικÜ στρþματα, Üνι

χρüυα μετÜ την ανεξαρτ

περισσüτερουò τομεßò εß,

Ýλπιζε εκεßνοò. Λßγο πριι

μÜταιη μßμηση τηò λÜμψι

τουò επüμενουò ηγÝτεò ι

οικονομικÞ ανÜπτυξπ μεκεντρικÞò κυΒÝρνησηò εστη μικρÞò κλßμακαò Βιο

καστþν παραμÝνει ισχυ1

Üλλο παρÜ ßσεò εßναι, ει,

απü καιρü σε καιρü με τ

0ι μιμητÝòΣτα þριμα χρüνια του ο

παρÜδειγμÜ του ΒοÞθπο

ΜÜρτιν Λοýθερ Κιγκ, ο ι

δικαιþματα, οργÜνωσε ι

διακρßσεων, üπωò ο Γκ

αλýθειαò». ΑπελευθÝρα

τρüπο δολοφονfiθηκε εκαι τηò Üγνοιαò.

0 ΓκÜντι Ýπαιξε κρßσιμο ρüλο στην ανεξαρτητοποßηση τηò Ινδßαò.Απü το ].9].5, üταν επÝστρεψε στη χþρα, με τα μεγÜλα κινÝματα

μπ συνεργασßαò τιò δεκαετßεò του ].920 και του 1930, üχι μüνοδυσκüλεψε τουò Βρετανοýò στη διακυΒÝρνηση τηò Ινδßαò, αλλÜκαι τουò Ýκανε ν'αμφιΒÜλλουν για το δικαßωμÜ τουò να

κυΒερνοýν. Με πρωτüτυπεò και πολý δημιουργικÝò τακτικÝò, τουòÝριξε το ηθικü και μÜλιστα χλεýασε τον ισχυρισμü τουò üτι Þτανανþτεροò πολιυσμüò.

¿θησε επßσηò τουòσυμπατριþτεò του στην

αλλαγÞ. ΞανÜ και ξανÜπαρακινοýσε τουòινδουιστÝò και τουò

μουσουλμÜνουò να

σÝΒονται ο Ýναò τα

δικαιþματα του Üλλου,

και ΒÝΒαια δε φταßειεκεßνοò που η αμοιΒαßατουò καχυποψßααποδεßχτηκε ισχυρüτερη.Ακüμη, ανÜγκασε τουòινδουιστÝò να ÝρθουναιrτιμÝτωποι με τηνπραγματικüτητα τηòπροαιþνιαòκακομεταχεßρισηò τωνπαριþν, και μüνο γι'αυτü του Üξιζε να τοντιμÞσει η ιστορßα.

&,Αγαλμα του ΓκÜντι στην πüλη ΜπÜγκαλορ τηò Ινδßαò, που τον

δεßχνει να Βαδßζει σε μια απü τιò εκστρατεßεò του.

Page 53: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Η υποκßνηση μαÞκþν κνημÜτων απü τον ΓκÜντι, τα οποßααναγκαστικÜ απαιτοýσαν τη συμμετοχÞ Ινδþν απü üλα τακοινωυκü στρþματα,_Üνοιξε το δρüμο για τη δημοκρατßα σταχρüνια μετü την ανεξαρτητοποßηüη. ¼μ"; η Ινδfα, που στουòπερισσüτερουò τομεßò εßναι ανεξÜρ.η.η, απÝχει πολý απ' üσαÝλπιζε εκεßνοò. Λßγο πριν απü το θÜνατü του μιλοýσε για «τημÜταιη μßμηση τηò λÜμψηò.rυ ευ.,«þυ», «ο, με το Νεχροý καιτουò επüμενουò ηγÝτεò τηò η Ινδßα πρÜγματι επιδßωξε τηνοικονομικÞ ανÜπτυξη με ΒÜση τα δυτικÜ πρüτυπα. ο'ÝΙÝ|χοò τηòκεντρικÞò κυΒÝρνησηò ενισχýθηκε και ελÜχιστη ανÜπτυξη υπÞρξεστη μικρÞò κλßμακαò Βιομηχανßα στα χωριü. Το σýστημα'.;"καστþν παραμÝνει ισχυρü στην ινδικÞ «ο,υrυßο, οι γυναßκεò κÜθεÜλλο παρÜ ßσεò εfναι, ενþ θρησκευ.,«Þ Βßα συνεχßζει να ξεσπÜαπü καιρü σε καιρü με τρομερÞ Ýγòαση.

0ι μιμητÝòΣτα þριμα χρüνια του ο ΓκÜντι απÝκτησε παγκüσμια φÞμη και τοπαρÜδειγμÜ του ΒοÞθησε και Üλλουò μ.*ρ, το θÜνατü του. 0ΜÜρτιν Λοýθερ Κιγκ, ο Αμερικονüò ;γ;.;; μα τα πολιτικÜδικαιþματα, οργÜνωσε κινÞματα κßτÜ των φυλετικþνδιακρßσεων, üπωò ο. ΓκÜντß, με μΟυο .* ΟπΙο τη «δýναμη τηòαλýθειαò». ΑπελευθÝρωσε κι'αυτüò.. lrΟ του. και με τραγικüτρüπο δολοφονýθηκε επßσηò οπΟ

"òßυυÜμειò τηò προκατÜληψηòκαι τηò Üγνοιαò.

Page 54: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Στο δεýτερο μισü του 20οý αιþνα οι αρχÝò του ΓκÜντι συχνÜ δενεφαρμüστηκαν. Στουò περισσüτερουò απü τουò τüσουò αγþνεòανεξαρτησßαò που Ýγιναν χρησμοποιÞθηκε η δýναμη των üπλων,κι üταν ακüμα χρηαμοποιÞθηκαν οι τακτικÝò του ΓκÜντι -üπωòστιò απεργßεò πεßναò του Ιρλανδικοý Απελευθερωτικοý Στρατοýτη δεκαετßα του 1980-, ιßταν μÝροò ενüò ευρýτερου ΒßαιουκινÞματοò. Κανεßò μεγÜλοò «καινοýριοò ΓκÜγυ» δεν αναδεßχτηκεστιò μακρüχρονεò διαμÜχεò στον κüσμο, παρüλο που υπÞρξανστοιχεßα του πνεýματüò του στο Ýργο του εξüριστου ηγÝτη τουθιΒÝτ ΔαλÜι ΛÜμα.

Δýναμη καλοý0 ΓκÜντι μοιÜζει πια κατÜ κÜποιο τρüπο παρωχημÝνη

φυσιογνωμßα, σßγουρα Ýκανε λÜθη και Þταν προßüν τηò εποχÞòτου. ¼μωò η πορεßα προò την üλο και πιο σκληρÞ, Biaιn καιανþνυμη κοινωνßα του δεýτερου μισοý του 20οý αιþναπροκÜλεσε κι αυτÞ τιò αντιδρÜσειò τηò και πολλοß απü τουòσκοποýò για τουò οποßουò πολÝμησε ο ΓκÜντι -η οικοτεχνßα, η

ειρηυκιß α7ιλαγý και ο σεΒασμüò σε κÜθε μορφý ζωÞò- μοιÜζουνπιο επßκαιροι σÞμερα απ'ü,τι στην εποχÞ του. Στη Δýση τοαυξανüμενο ενδιαφÝρον μα τη μικρÞò κλßμακαò οικονομικÞδραστηριüτητα, τ]ò ανατολικÝò θρησκεßεò, τη χορτοφαγßα και ταδικαιþματα των ζþων οφεßλεται εν μÝρει στη μακρüχρονηδιδασκαλßα του ΓκÜντι. Πολλοß Üνθρωποι σε üλο τον κüσμο Ýχουνακüμα για πρüτυπο τιò ιδÝεò και τιò αρχÝò του.

ΠÜνω απ'üλα, τον ΓκÜντι θα τον θυμüμαστε για το παρÜδειγμαπου Ýδωσε. Υπερασπßστηκε την ειρÞνη ενÜντια στη Βßα, τηνπνευματικÞ πλÞρωση ενÜντια στιò κενÝò απολαýσειò τηòαπληστßαò και του υλισμοý, την αλÞθεια ενÜνια στιò

ψευδαισθýσειò κα1 στο ψÝμα.'0ταν το θεωροýσε αναγκαßο για ν'αποδεßξει κÜτι, ÝΒαζε τη δικÞ του ζωÞ σε κßνδυνο, üχι τωνÜλλων. ¹ταν Ýναò καλüò Üνθρωποò που τÜραξε τον κüσμο, ÝναπαρÜδειγμα για üλουò, εßτε αυτοß κατÝχουν θÝσειò εξουσßαò εßτεüχι.

1 Το δωμüπο του μαχÜψα ιμετü το θÜνατü του. Το ελακπρασευχηò, γυαλιü κοι φορττπι

Page 55: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

προσφορÜ του ΓκÜντι

Το δωμÜτιο του μαχÜτμα στο ασρÜμ του ΣεΒαγκρÜμ, üπωò διατηρßθηκεμετÜ το θÜνατü του. Τα ελÜχιστα προσωπικα του αντικεßμενα -χÜντρεòπροσευχηò, γυαλιÜ κα φορητß ανÝμη- Βρßσκονται πÜνω στο κρεΒÜτι.

ΕπιτÜφιοò«Η ξαφνιχÞ αστραπÞ του θαγÜτου του αποχÜλυψε Ýνα απÝ8αγτοσκοτÜδι. Κανεßò, απ' üσουò Üφησε πßσω του δεν προσπÜθησß τüσοσχληρÜ -χαι Lιε τüση επιτυχßα- γα ξÞσει μια ξωÞ αλÞθεια,ò,χαλοσýνηò, ριετριοφροσýwlò, ταπεινüτηταò, προσφορÜò χαι μη βßαò

στη μαχρd, δýσχολη μÜχη ιιε παν[σχυρουò αντιπÜλουò. ΠÜιλεψε 1ιεπÜθοò χαι χωQIò αγÜπαυλα ενÜγτια στη βρετανιχÞ χυριαρχßα χαιεγÜγτιòι στο χαχü, αχüμα χι αγ πQοεQχüταν απü τουò ßδιουò τουòσυριπατριτýτεò του. ¼μωò χρÜτησε χαθαρÜ τα χÝρια του ριÝσα στη1ιÜχη. Αγωνßστηχε δßχωò χαχßα, δßχωò ψÝμα χαι διγ"ωò μßσοò»,

(Ο Αμεριχανüò δημοσιογρÜφοò Λοýιò ΦßσεQ.που συναντÞθηπε πολλÝò φορÝò με τον ΓχÜντι)

ιßßßßιt

Page 56: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

r Χρονολüγιο

1869

18831885

1887

188818891892189318941896

18971899

19001901190219031904190719101913-147914

ΓεwιÝται ο ΜοχÜνταò ΚαραμτσÜντ ΓκÜντι στιò 2

0κτωΒρßου στο ΠορμπαντÜρ τηò ΓκουτζαρÜτ.Παντρεýεται την Καστοýρμπα ΜακÜντζι.Ιδρýεται το Ινδικü Εθυκü ΚογκρÝσο.0 πατÝραò του ΓκÜντι πεθαßνει.Τελειþνει το σχολεßο και πηγαßνει στο ΚολÝγιοΣαμαλντÜò για Ýνα χρüνο.ΓεwιÝται ο πρþτοò του γιοò ΧαριλÜλ.Αρχßζει σπουδÝò νομικÞò στην Αγγλßα.ΓεwιÝται ο δεýτεροò γιοò του ΜανιλÜλ.ΠιÜνει δουλειÜ στη Νüτια Αφρικý.Ιδρýει το Ινδικü ΚογκρÝσο του ΝατÜλ.ΦÝρνει τη γυναßκα και τουò γιουò του στη ΝüτιαΑφρικÞ.ΓενυÝται ο τρßτοò του γιοò ΡαμιιτÜò.ΙεσπÜει ο δεýτεροò Πüλεμοò των Μπüερò.0 ΓκÜντι σχηματßζει το Ινδικü Σþμα ΤραυματιοφορÝων.ΓεwιÝται ο τÝταρτοò γιοò του ΝτεΒαντÜò.ΕπιστρÝφει στην Ινδßα.Τον καλοýν ξανÜ στη Νüτια ΑφρικÞ.Εκδßδει την εφημερßδα ΙνÜκÞ Γνþμη.Ιδρýει τη ΦÜρμα Φοßνιξ.Πρþτη εκστρατεßα σατιαγκρÜχα.Ιδρýει τη ΦÜρμα Τολστüι.Δεýτερη εκστρατεßα σατιαγκρÜχα.Διαπραγματεýεται την Indjan Relief Act (νομοθεσfαπερß θεμÜτων φüρου και γÜμου Ινδþν) με το Σματò.ΞεσπÜει ο Α' Παγκüσμιοò πüλεμοò.0 ΓκÜντι επισερÝφει στην Ινδßα, κÜνει το γýρο τηòχþραò, ιδρýει ασρÜμ στο ΣαμπαρμÜτι.ΜιλÜει στα εγκαßνια του Πανεπιστημßου Χßντου τηòΜπενÜρεò.0ργανþνει εκστρατεßα στο ΤσαμπαρÜν για λογαριασμüτων καλλιεργητþν λουλακιοý.Τα Rovvlatt Bi[[s εγκρßνογυαι απü τη ΒρετανικÞκυΒÝρνηση.

1915

1916

7977

1918

1919 Το χαρτιßß και η

192Ο ΙεκινÜ το κßνημ

1922 Τα γεγονüτα σòι

0 ΓκÜνη συλλα1

7924 0 ΓκÜιτη κÜνα ι

ινδουιστþν-μοΑφÞνεται ελεý€

7925-28 ΚÜνει το γýρο ι7928 ΕπιτροπÞ ΣÜιμο

7929 Το ΚογκρÝσο δι

193Ο 0 ΓκÜνττ ξεκινüΑλατιοý.

1931 ΣυνυπογρÜφει,Αγγλßα για διÜο

7932 Φυλακßζεται.ΚÜνει απεργßα

παριþν.1933-39 ΚÜνει το γýρο1939 ΙεσπÜει ο Β'Π7942 0 ΓκÜιτπ ηγεßτι

Ινδßα».ΣυλλαμΒÜνεται

7944 Πεθαßνει η γυι1945-47 Κλιμακþνεεαι ι

7947 Η Ινδßα κηρýσ

0 ΓκÜντι κÜνει

κοινοτÞτων στ

1948 ΚÜνει απεργßα

κοινοτÞτων στ

Στιò 30 Ιανουι

Page 57: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

7924

7925-28792879291930

1919 Το χαρτÜλ και η ΣφαγÞ του ΑμριτσÜρ.1920 ΤεκινÜ το κßνημα μπ συνεργασßαò.7922 Τα γεγονüτα στο ΤσÜουρι ΤσÜουρα.0 ΓκÜντι συλλαμΒÜνεται και φυλακßζεται.0 ΓκÜντι κÜνει απεργßα πεßναò μα την ενüτηταινδουισεþν-μουσουλμÜνων.Αφýνεται ελεýθεροò.ΚÜνει το γýρο τηò Ινδßαò.Επιτροπý ΣÜιμον.Το ΚογκρÝσο διακηρýσσει την ανεξαρτησßα τηò Ινδßαò.0 ΓκÜντι ξεκινÜ νÝα εκστρατεßα με την Πορεßα τουΑλατιοý.

1931 ΣυνυπογρÜφει το Σýμφωνο του Δελχß. πηγαßνει στηνΑγγλßα για διÜσκεψη στρογγυλÞò τραπÝζηò.7932 Φυλακßζεται.ΚÜνει απεργßα πεßναò για καλýτερη μεταχεßριση τωνπαριþν.

1933-39 ΚÜνει το γýρο τηò Ινδßαò.1939 ΞεσπÜει ο Β'Παγκüσμιοò πüλεμοò.7942 0 ΓκÜιιτι ηγεßται τηò εκστρατεßαò «Φýγετε απü την

Ινδßα».ΣυλλαμΒüνεται και φυλακßζεται.7944 Πεθαßνει η γυναßκα του Καστοýρμπα.

7945,47 Κλιμακþνεται η Βßα μεταξý ινδουιστþν-μουσουλμÜνων.7947 Η Ινδßα κηρýσσεται ανεξÜρτητη χþρα.0 ΓκÜντι κÜνει απεργßα πεßναò για ειριßνη μεταξý τωνκοινοτÞτων στην Καλκοýτα.

7948 ΚÜνει απεργßα πεßναò για ειρÞνη μεταξý τωνκοινοτÞτων στο Δελχf.Στιò 30 Ιανουαρßου ο ΓκÜιτα δολοφονεßται.

Page 58: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

r Προσωπικüτητεò τηò εποχýòº.913. Το 1915 ππρε το

μετÜ τη Σφαγþ του Αμρ

σòον ΓκÜνπ το üνομα «

ΤζινÜχ, ΜοχÜμεw Α,Ι' (187

δικηγüροò τηò ΒομΒÜπ<

Λßγκαò (που ιδρýθπκεΠαγκüσμιο πüλεμο κρσ

¼μωò απü το 1934, üτι

προτεραιοτητü του Ýγιι

μουσουλμανικÞò μαονιtr937 ,Εεηνησε εχστρατ

μουσουλμσηκαJ κ9σ!ο

ατολοιβτισε ττγ Ημερι

του 1946, ετασε το Χι

σπ ýgσιal ßΙωττιχJ γ¸ßχ, φσωι.òο Ι

τqωτL Üιτνσων Σι¸frΚσω σι δααεοα τοιτ

χ(πÜ τπò σεολμηò πολι

κυΒερνπσεων σòπν Ευ1

πρωθιmουργüò κατÜ τΠαγκüσμιου πολÝμου ι

ινδικü εθνικισμü, με ,

πρωθυπουργüò του Βο

Βρετανικfiò Αιποκρσ

ΑγαSασιλεßò τηò lfi.Ι9β2Ι Λüρδò ΤσÝ/ψqΙ9ß],.26 Λüρδοò ΡνυμΙ926.3:Ι ΛüρδοòΙρ8νΙ§jΙ36,Λüρδοò Ouil\rya

ΓκοκχÜλε, ΓκοπÜλ Κρßσνα (1366-1915). ]νδüò εθυκιστÞòπολιτικüò.'Ηταν ηγÝτηò των μετριοπαθþν στο Ινδικü ΕθνικüΚογκρÝσο τα χρüνια πριν απü τον Α' Παγκüσμιο πüλεμο.

θαýμαζε πολý το νεαρü ΓκÜντι και περßμενε πωò θα γινüτανεπικεφαλÞò του αγþνα τηò Ινδßαò για ανεξαρτησßα.

Νεχροý, ΓιαΒαχαρλÜλ (1ss9-1964). Iνδüò δικηγüροò και

πολιυκüò. Γιοò του ΜοτιλÜλ Νεχροý, που Þταν επßσηò εξÝχον

μÝλοò του ΚογκρÝσου. ¼πωò ο ΓκÜνυ, Ýτσι και ο ΓιαΒαχαρλÜλ

σποýδασε νομικÜ στην Αγγλßα. Σε αντßθεση με τον ΓκÜντι,

Þταν αγνωστικιστÞò. οπαδüò τηò επιστημουκÝò προüδου και

σοσιαλιστýò. Παρ' üλεò τιò διαφορÝò, υπÞρχε ισχυρüò δεσμüò

ανÜμεσÜ τουò. 0 Νεχροý ενεπλÜκη στον αγþνα ανεξαρτησßαòτα χρüνια μετÜ τον Α' Παγκüσμιο πüλεμο και φυλακßστηκεεννιÜ φορÝò απü τουò Βρετανοýò. ΕξελÝγη πρüεδροò του

ΚογκρÝσου το 1929 και διακÞρυξε την ανεξαρτησßα τηò Ινδßαòστα τÝλη του ßδιου χρüνου. Το 1,947 Ýγινε ο πρþτοò

πρωθυπουργüò τηò ανεξÜρτητηò Ινδßαò, θÝση που διατιßρησε

μÝχρι το θÜνατü του, το 1964. (Η κüρη του ΓιαΒαχαρλÜλΝεχροý, η ºντιρα ΓκÜντι [καμιÜ σχÝση με το ΜοχÜνταò],

υπÞρξε επßσηò πρωθυπουργüò τηò Ινδßαò |1,966-77 και 19Β0-

34]. Τη διαδÝχτηκε ο πρωτüτοκοò γlοò τηò ΡατζßΒ ΓκÜντι

[19S4-S9]. Και οι δýο δολοφονÞθηκαν.)

Σματò, Γιαν (1Β70-1950). Νοτιοαφρικανüò στρατιωτικüò και

πολιτικüò. ΗγÞθηκε των δυνÜμεων των Μπüερò στο δεýτερο

Πüλεμο των Μπüερò, αλλÜ αργüτερα Ýγινε ο μεγαλýτεροòυπÝρμαχοò τηò συνεργασßαò Βρετανþν και Μπüερò, υπουργüò

στην αποικιακιß κυΒÝρνηση και Ýναò απü τουò ιδρυτÝò τηòΝοτιοαφρικανικÞò'Ενωσηò (1909). ΥπηρÝτησε ωò

πρωθυπουργüò τη δεκαετßα του ].930 και Ýπαιξε σημαντικü

ρüλο στην ßδρυση τüσο τηò Κοινωνßαò των Εθνþν, üσο και των

ΗνωμÝνων Εθνþν.

Ταγκüρ, ΡαμπιντρανÜθ (1361-1941). Iνδüò συγγραφÝαò και

φιλüσοφοò που του απονεμιßθηκε το Νüμπελ Λογοτεχνßαò το

Page 59: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

1913. Το 1915 πýρε το χρßσμα του ιππüτη, που το εξÜλειψεμετÜ τη ΣφαγÞ του ΑμριτσÜρ. ¹ταν ο Üνθρωποò που Ýο"ο.στον ΓκÜντι το üνομα «ΜαχÜτμα», δηλ. «μεγÜλη ψυχý».

ΤζινÜχ, ΜοχÜμεντ Αλß (1,876-1,94s). Iνδüò μουσουλμÜνοò καιδικηγüροò τηò ΒομΒÜηò, πρωτοστÜτηò τηò ΜουσουλμανικþòΛßγκαò (που ιδρýθηκε το 1906). Τα χρüνια μετÜ τον Α'Παγκüσμιο πüλεμο κρατοýσε φιλικÞ στÜση ττροò το ΚογκρÝσο.¼μωò απü το 1,934, üταν Ýγινε ηγÝτηò τηò Λßγκαò, ΒασßκÞπροτεραιüτητÜ του Ýγινε η προστασßα των συμφερüwων τηòμουσουλμανικßò μειονüτηταò μετÜ την ανεξαρτησßα. Απü τοº.937 ξεκßνησε εκστρατεßα για την προþθηση χωριστοýμουσουλμανικοý κρÜτουò, του ΠακιστÜν. Η αναταραχÞ πουακολοýθησε την ΗμÝρα ¶μεσηò ΔρÜσηò του, τον Αýγουστοτου 1946, Ýπεισε το ΚογκρÝσο να δεχτεß τη διχοτüμησπ καιτην ßδρυση του ΠακιστÜν.'Εγινε ο πρþτοò γενικüò κυΒερνýτηòτου νÝου κρÜτουò το 1,947, α7ιλÜ πÝθανε Ýνα χρüßο αργüτερα.

Τσüρτσ λ, 0υßγστον ΣπÝνσε ρ (787 4-1,g 65). Βρετανüò πολιτι κüò.Κατα τη δεχαεπα του 1930 ο Τσüρτσιλ εßχε ταχθεß σαφþòκστα τπò σεολμπò πολιυκηò των α}ιλεπÜλληλων Bp..ou,«juχυΒεβτησεων στΓιν Ευρþπη και σΕην Ινδßα. ¸γινεπριυθιmουργÞ κατο την κρßσμη πρþτη φÜση του Β'Παγκüσμιου ποΕμου και αρνýθηκε κÜθε παραχþρηση σΓονινδικü εθνικισμü, με την περßφημη ρýση του üπ «δεν Ýμναπρωθυπουργüò του ΒασιλιÜ μα να ηγηθþ τηò διÜλυσηò τλòΒρετανικýò Αιττοκρατορßαò».

* :]Ý*ι,χa§;]*ß1)

Page 60: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003
Page 61: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ι ΒιΒλιογραφßα και Üλλεò πηγÝò r ΓλωσσÜρι

σγπΒασιλÝαò θειυρπτικα.

3αα:λισσαò στ,ß, Ιγδτα,

3ι-ε.-<-ò <υ3εDßτστξ

απε{Fα πανοò - αρbταΞ-

--

t-:ε<:: :: Ξ-Ξ-,tr-α -.οιJ

ΦFγ Ξ-<fζ (Ξ,*lθΞΞ¸Ιξ ß

-ΕΞ,- Ξζ *ι€LΤ-6ΞdΙξ

-τ!Ρaαα -j .ò gΞΦτιΕ

€ ΞΞΞΙ- J = :δ;ε ΤΠ

ιτττπ - Ξ":ò.6qτελ- -ffiGΕτrπ<ßζ €ΕΦftΞπΞfuσòLD(EEΞηcC

ΞòΞΞΞ

ΠΞΞπEEe F!rbιτττγ ω br

Τg σττηιιξqd-="orl, ττα.ι ωγπft-]εßjο€ξ

ειαφιqτò σε τιτλεοτδιαχυOισμοζ τωγ ?ι.ιλτι

δαστομπση σmι,Ινδιο.ττφlοχων σε Ιγδια κω

εγγραφÞ στο Δικιlορικασκηση του δικηγοοιχι

εθνικιστþò αυΕοò που q

Ýθνουò του, ειδιχο οτι

συμφÝρο\πα μιαò ξÝνπεμφýλιοò πüλεμοò πüλτ

στην ßδια χþρα

θρησκευτικü σιÞφουστκοινοτÞτων

ΒιΒλιογραφßαΒεντ ΜεχτÜ, ΜαχÜτμα ΓκÜντι, ΚÜκτοò, 1983.Τροýντι ΣÝτελ, Το hΒλßο τηò σοφßαò του ΓκÜντι, Φιλßστωρ, º.996.ΜαχÜτμα ΓκÜντι, Αυτοhογραφßα ΜαχÜτμα Γκüντι, ΙÜμΒλιχοò, 1997.ΛÜνζα ντελ ΒÜστο, Τρειò μßνεò με τον ΓκÜντι, ΡοÝò, 1999.Σοφßα Χαροκüπου (επιμ.), ΜαχÜτμα ΓκÜντι, 1Β69-194Β, ΚαμπανÜò.

ΠπγÝòMohandas Gandhj, Αη Autobiography or the Story of Μγ

Experiments with Truth, Phoenix House, 1949.Catherine C[6ment, Gandhi, Father of α Nation, Thames and

Hudson, ].996.Louis Fischer, The Life of Mahatma Gandhi, HarperCollins, º997.

Δικτυακοß τüποιΒιογραφßα και [inks σε φωτογραφßεò:www.m kgandhi.org¶ρθρο απü τη New York Times;

ι,vι,vw. nyti m es. co m/Lea rn ß η g/g e η e ra /s pe ci α [s/i η di α/4Β0 1 3 1 ο bit-gand hi. htm I

ΤαινßαΓκÜντι (σκηνοθεσßα Ρßτσαρντ ΑτÝνμπορο, πρωταγωνιστεß ο Μπεν

ΚßγκσλεΤ)

Ευχαριστßεò(στην πρωτüτυπη Ýκδοση) 0ι εκδüτεò θα Þθελαν να

ευχαριστÞσουν την Thames and Hudson Ltd για την Üδειααναδημοσßευσηò υλικοý πνευματικÞò ιδιοκτησßαò στη σελ. 51.

Page 62: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

r ΓλωσσÜρι

αντιΒααλÝαò θεωρητικÜ, ο αναπληρωτýò του ΒασιλιÜ Þ τηòΒασßλισσαò στην Ινδßα. στην πρÜξη, ο εκπρüσωποò τηòΒρετανικÞò κυΒÝρνησηò

απεργßα πεßναò η Üρνηση κÜποιου να φÜει μÝχρι να γßνουνδεκτÜ τα αιτÞματÜ του Þ να πεθÜνειασρÜμ οßκοò κοινüτηταò αφοσιωμÝνηò στη Βελτßωση του ατüμου

μÝσω τηò πνευματικÞò διαφþτισηòαυτÜρκεια το να φτιÜχνει κανεßò τα δικÜ του τρüφιμα, ροýχακαι στÝγη με τα ßδια του τα χÝριααυτοδιοßκπσπ η διακυΒÝρνηση μιαò χþραò απü τουò ßδιουò τουò

πολßτεò τηòΒασιλεýò-αυτοκρÜτωρ απü το 1877 ωò το º947 ο Βρετανüò

μονÜρχηò θεωροýντ_αν τüσο αυτοκρÜτοραò (fi αυτοκρÜτειρα)τηò Ινδßαò üσο και ΒασιλιÜò (ý Βασßλισσα) ßηò Βρετανßαò'και

^ των κτÞσεþν τηò σε üλο τον κüσμο

Βιομηχανισμüò οικονομικü και κοινωυκü σýστημα με Üξονα τηΒιομηχανßα

(ΒρεταυκÞ) Αυτοκρατορßα πολλÝò χþρεò που κυΒερνοýνταναπü Ýναν και μüνο ΒασιλιÜ-αυτοκρÜτορα Üλληò χþραò 1καιδιοικοýνταν απü δικÞ τουò κυΒÝρνηση)

διÜσκεψη στρογγυλþò τραπÝζηò συγκÝντρωση με σκοπü τησυζfiτηση, που συνÞθωò γßνεται απü üλßò τιò ÝνδιαφÝρομυυ.òπλευρÝò

διαχωρισμüò σε φυλετικÜ ζητιßματα, ο υποχρεωτικüòδιαχωρισμüò των φυλþν

διχοτüμηση στην Ινδßα, ο χωρισμüò των Βρετανοκρατοýμενωνπεριοχþν σε Ινδßα και ΠακιστÜν

εγγραφý στο Δικηγορικü Σýλλογο η απüκτηση Üδειοò,,νlα-rην"Üσκηση του δικηγορικοý επαγγÝλματοò

εθυκιστÞò αυτüò που εργÜζε.Üß .υ.ργÜ για την πρüοδο τουÝθνουò του, ειδικÜ üταν υπÜρχει σýγκρουση με τασυμφÝροιιτα μιαò ξÝνηò κυΒερνþσαò δýναμηò

εμφýλιοò πüλεμοò πüλεμοò μεταξý διαφορετικþν ομÜδων μÝσαστην fδιa χþραθρπσκευτικÞ σýγκρουση η σýγκρουση μεταξý θρησκευτικþν

κοινοτÞτων

Page 63: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ινδικü Εθυκü ΚογκρÝσο πολιτικÞ οργÜνωση που ιδρýθηκε το1885 για να συζητÞσει τη συμμετοχÞ των Ινδþν στη

διακυΒÝρνηση τηò χþραòΙνδικü ΚογκρÝσο του ΝατÜλ πολιτικÞ οργÜνωση που ιδρýθηκε

απü τον ΓκÜντι το 1894 μα την εκπροσþπηση τωνσυμφερüντων των Ινδþν του ΝατÜλ

ινδουιστÞò οπαδüò του ινδουισμοý, κυριüτερηò θρησκεßαò καικοινωνικοý συστιßματοò στην Ινδßα, που Ýχει χαρακτηριστικÜτουò πο}ιλοýò θεοýò, την πßστη στη μετενσÜρκωση και τοσýστημα των κασòþν

ισλÜμ μια απü τιò τρειò μεγÜλεò μονοθεΤσυκÝò θρησκεßεò τουκüσμου (μαζß με το χρισßιανισμü και τον ιουδαΤσμü), πουιδρýθηκε τον 7ο αιþνα απü τον προφÞτη ΜωÜμεθ

καθεστþò κτýσπò αυτονομßα εντüò των συνüρων τηòΒρεταυ κÞò Αυτοκρατορßαò

κÜλυμμα των λαγüνων ýφασμα που φοριÝται γýρω απü τουò

γοφοýòκÜστα κοινωνικÞ τÜξη στην ινδουιστικÞ κοινωνßα. ΥπÜρχουν

τÝσσεριò ΒασικÝò κÜστεò: οι Βραχμüνοι (ιερεßò και

επαγγελματßεò), οι ξατρßγια (κυΒερνÞτεò, πολεμιστÝò και

διοικητικοß υπÜ},ληλοι), οι Βαßσγια (αγρüτεò και Ýμποροι) και

οι σοýντρα (τεχνßτεò και εργÜτεò)ΚογκρÝσο Βλ. Iνδικü Εθυκü ΚογκρÝσοκοινüΒιο κοινüτητα μÝσα στην οποßα οι χþροι, τα αγαθÜ και

συνÞθωò τα ιδανικÜ εßναι κοινÜΚορÜυ το ιερü ΒιΒλßο του ισλÜμκουÜκεροι προτεσταγΕικý οργÜνωση αφιερωμÝνη στην ειρÞνηλατß (Iathi) μπασòοýυ απü μπαμποý με ατσÜλινη ÜκρηλουλÜκι φυτü απü το οποßο φτιÜχνεται μπλε μπογιÜμπ συνεργασßα στην Ινδßα, Üρνηση να συμμετÜσχουν στη

διακυΒÝρνηση τηò χþραò υπü τουò ΒρετανοýòΜουσουλμαυκÞ Λßγκα πολιτικÞ οργÜνωση που ιδρýθηκε το 1906

για να εκπροσωπÞσει τα συμφÝροντα των μουσουλμÜνων Ινδþν

μουσουλμÜνοò οπαδüò του ισλÜμΜπαγκαΒÜιπ Γκßτα Ýποò που θεωρεßται Ýνα απü τα

σηματτòικüτερα θρησκευτικÜ κεßμενα του ινδουισμοý

Ηπüερ Νοτοαφρικαναντüπ (dhοtÞ κÜλυμμο

οικσταγßα Βιοπορισοιορθοφογßο η τüιντι ιιυ

αýοτüπαρßεò (þ Üθικτοι) μι

κοινωνßαò που κÜνο

rmλτοΕι σγυποχοιß εαιρüζετσι με üρτιι

Þ.ιο{ξ Þ ντ τιλτιμßχ

Παηοòα ΙπιßεχΙεrοΙη ΒρετoYfu mΤρdαΤ α ΕΙειΙ

ιι#(Ξξle,Ξ*Ε#ifll

rElηf,lξßò tßÝfrτfrιτιτ

òττιπÝòφrire τιß

αΟορμΤιε υτν ειοτζßρτò Ινδüò ßχτπ!

"ιτλεπΕü δπLμσι π

σε συγχαμμÝγπ ?ιπντουστÜυ π mo δτι

που φπσμοποιεßτοΙνδßαò

χιοριστÜ εχλογικü ιÝμüνο για Ýδρεò ποιι

τουò, σε αντßθεση 1

για üλεò πò Ýδρεò

Page 64: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

ΓλωσσÜρι

Ιπüφ Νοτοαφρικανüò απüγονοò των 0λλανδþν αποßκωνιτιýπ (dhοtÞ κÜλυμμα των λαγüνων,ικ(παγßα ΒιοπορισακÞ τÝχνη που ασκεßται στο σπfτιφθοφιιινßα η τÝχνη να αρθρþνειò κα] να προφÝρειò καθαρÜ και

αυσòÜιορßεò (ü Üθικτοι) μÝλη τηò κατþτατηò τÜξηò τηò ινδικιßò

κοινωνßαò, που κÜνουν τιò πιο ταπεινÝòδουλειÝòιολτπκÞ ανυπακοÞ ειρηνικý μορφÞ διαμαρτυρßαò, που συνÞθωò

εκφρüζεται με Üρνηση να υπακοýσει κανεßò σε συγκεκριμÝνουòνüμουò ý να πληρþσει κÜποιουò φüρουò

Ιüλεμοò των Μπüερò (δεýτεροò) πüλεμοò ανÜμεσα στηtlεγÜλη Βρετανßα κα1 τιò δýο δημοκρατßεò των Μπüερò,ΤρανσΒÜαλ και Ελεýθερου ΚρÜτουò τηò 0ρÜγγηò (1399-19O2)

στιαγκρÜχα (satyagraha) η δýναμη τηò αλÞθειαò (satya:αλÞθεια, agraha: δýναμη)

,αααγκρÜχι (satyagrahÞ μαχητÝò που το μüνο τουò üπλο εßναιη δýναμη τηò αλιßθειαò

λισμüò θεωρßα σýμφωνα με την οποßα τα υλικÜ αγαθÜ (üπωòτα υπÜρχοιrτα και οι φυσικÝò ανÝσειò) εßναι πιο σημανηκÜ απüτιò πνευματικÝò αξßεò

ποκßνπση σε στÜσπ καθοδÞγηση, ομιλßα ý κεßμενο πουενθαρρýνει την επανÜσταση

ακßρπò Ινδüò ασκητÞò που ζει απü τη φιλανθρωπßαυλεπκÞ διÜκριση η κακομεταχεßριση ανθρþπων γιατß ανιßκουν

σε συγι(εκριμÝνη φυλετικý ομÜδαιντουστÜυ η πιο διαδεδομÝνη διÜλεκτοò τηò γλþσσαò χßντι.

που χρηαμοποιεßται ωò κοινιß γλþσσα σε μεγÜλο μÝροò τηòΙνδßαò

φιστÜ εκλογικÜ σþματα μÝλη μιαò κοινüτηταò που ψηφßζουνμüνο για Ýδρεò που Ýχουν προκαθοριστεß για την κοινüτητÜτουò, σε αιπfθεση με μÝλη κοινοτÞτων που ψηφßζουν γενικÜγ,α üλεò πò Ýδρεò

Page 65: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Ι Ευρετfiριο

ΑμριτσÜρ Σφαγý 32-3ασρÜμ 28,38,39,46,55ΒρετανικÞ Αυτοκρατορßα 5, 1,9, 27

Βρετανικý Ινδßα 7, º0,27-8,39,52ΓκÜντι.'Iντιρα 37

ΓκÜντι. ΚαραμτσÜντ (πατÝραò) 6, 9

ΓκÜντß. Καστοýρμπα (σýζυγοò) 8, 9, 10,º4, º8, 1,9,25,28,35,38, 45, 46, 48

ΓκÜντι, ΜαυλÜλ (μοò) 1,4, 25, 29, 41,, 48ΓκÜντι, ΜοχÜνταò ΚαραμτσÜντ

γÜμοò και παιδιÜ 8, 9, 1,0, 1,4, 1,9, 25,

?8-9,48γÝwηση και πρþτα χρüνια 6-8

γνÝσμο 36,39, 43

δικηγορßα 1,4, 1,7, 19, 21,, 22

δολοφονßα 5º,

εκστρατεßεò/κινÞ ματα

μη συνεργασßαò 34, 35, 36, 37

Πορεßα του Αλατιοý 4,5,38, 40-1,

σατιαγκρÜχα 23-4,25,32,39, 40, 42

«Φýγετε απü την Ινδßα» 48νηστεßεò, απεργßεò πεßναò 24, 37, 45,

50

üρκοò αγαμßαò 22

προσφορÜ 52

στη Νüτια ΑφρικÞ 1,5-20,21,-6στην Αγγλßα º1,-º4, 27, 43-4συλλÞψειò και φυλαdσειò 5, 24, 31,,

35,36, 45τρüποò ζωÞò 19, 22, 24,28,39

Γκüνl. ΝτεΒαντÜò (γιοò) 1,9, 25, 29, 38,41, 43, 48

ΓκÜντι. Πουτλßμπα (μητÝρα) 6, 14

ΓκÜντι, ΡαμντÜò (γιοò) º9,25,29,38, 4º,48

ΓκÜνυ, ΧαριλÜλ (γιοò) 10. 1"4,24,25,29, 48ΓκοκχÜλε, ΓκοπÜλ Κρßσνα 27. 58

θρησκευτικÝò συγκροýσειò 37, 49, 50, 53

Ινδßαò διχοτüμηση 49ινδικÞ ανεξαρτησ,ßα 27, 31,, 40, 47, 49, 52,

53

Ινδικü Εθυκü ΚογκρÝσο 21,, 29, 34, 35,38, 41,, 45, 46, 48, 49

Απü την ßδια σειρü κυκλοφο

Ινδικü ΚογκρÝσο ΝατÜλ 18

ινδικüò εθνικισμüò 4, 21,, 27, 31,, 34, 39

ινδουιστÝò 6, 7, 9, º0, 17, 22, 37, 42, 47,

49, 50, 52'Iντα Ακτ (1935) 46ºρΒιν, λüρδοò 40. 42

καστþν σýστημα 7, 21,, 22, 27, 47, 52, 53

Κιγκ. ΜÜρυν Λοýθερ 53

μη συνεργασßαò κινÝματα 34, 35, 36, 37,38,52

μη χρýση Βßαò 5. 13. 39. 48

ΜουσουλμανικÞ Λßγκα 47. 49

μουσουλμÜνοι 6, º0, º7, 22, 28, 37, 42,

47, 49, 50,52ΜπαγκαΒÜντ Γκßτα 13. 22

Νεχροý, ΓιαΒαχαρλÜλ 40, 46, 47, 49, 51,,

53, 58-9Νüτια ΑφρικΙι 1,5-20, 2º-6Παγκüσμιοò πüλεμοò Β' 48ΠακιστÜν 47παρßεò 7, 1,9, 2º, 22, 28, 39, 42, 45, 52

Πüλεμοò των Μπüερò 1,9-20, 21,, 34

πολιτικÞ ανυπακοÞ 35, 40, 48Πορεßα του Αλατιοý 4,5,38,40-ºΡüσκιν. Τζον 21

Rovylatt Bjlis 32

ΣÜιμον ΕπιτροπÞ 39, 40

σατιαγκρÜχα εκστρατεßεò 23-4, 25, 32, 39,40, 42

Σματò, Γιαν 24, 25, 26, 59

στρογγυλýò τραπÝζηò διασκÝψειò 4º, 42,

44Σýμφωνο του Δελχ,ß 42Ταγκüρ, ΡαμπιντρανÜθ 30, 42,59ΤζινÜχ, ΜοχÜμεντ 47, 49, 58

Τολστüι, ΛÝων 24Τολστüι ΦÜρμα 24

τραυματιοφορÝων μονÜδα στον Πüλεμο

των Μπüερò 19, 20

ΤσÜουρι ΤσÜουρα 35

Τσüρτσιλ, 0υßνστον 42. 58

Φοßνιξ ΦÜρμα 21-2

φυλετικÝò διακρßσειò 1,5, 1,7, 23, 53

Page 66: Dowing David, Μοχάντας Γκάντι, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2003

Γ#fr¸ßΕßτε προg το καλιßπερο εßτε πΡο§ το χειρüτερο,

κατÜ πüσο οι ηγÝτεg αλλÜζοιπ το ρου τηò ιστορßαg;

ΚατÜ τον εικοστü αιþνα ανατmτχδηκαν ποικßλα πολιτικÜ κινÞματα και Ýγιναν αγþνεòανεξαρτησßαò, καδþò τα Ýδτη ξεσηκþνονταν εvavriov των αποικιακþν αιποκρατοριþνγια να κερδßσοιτν την αιπονομßα τουò. Το βιβλßο αυτü περιγρÜφει με σττναρπαστικüτρüπο πþò ο ΜοχÜνταò ΓκÜντι Ýγινε η φυσιογνωμßα που ενÝττνευσε τον αγþνα τηòΙνδßαò για την ελευδερßα τηò. ΠεριγρÜφει επßσηò πþò επÝδρασαν οι ιδÝεò και οιπρÜξειò του στην πορεßα τηò παγκüσμιαò ιστορßαò.

Γιατß ο ΓκÜντι ηγÞδηκε τηò Πορεßαò του Αλατιοý;Ποιοò Ýδωσε πρþτοò στον ΓΚÜντι τον τßτλο «ΜαχÜτμα»;

Τι εßναι η πολιτικÞ ανιτπακοÞ;

οι ΗγÝτεò εßναι μια σετρÜ βιογραφιþν που αναφÝρεταL στη ζωÞτων στηιαντικüτερωνπροσωπLκοτÞτων τηò τστορßαò. ΜÝσα απü αυτÞτη σετρÜ διερευνοýμε τα γεγονüτα, ßιòαιτßεò krrL τα αποτελÝσματÜ τουò, το ρüλο του ανδρþπου, την α}λτ:ΔεξÜρτηση τδιω-τικþν και δτγιüσLων συμφερüντων -üλεò τιò ü9ειò τηò ζωÞò- και αποτLμοýμε τηδρÜσηκÜθε ηγÝτη και τηυ ιÜηρονομιÜ που Üφησε στον κüσμο. Τι καδüρισε τιò πρÜ-ξειò του; Πþò κατÜφερε να διακρτδεß; Πþò επηρÝασε την ιστορßα μακροπρüθεσμα;

Αυτü το βιβΙßο περιÝχει:. λετπομερÞ βιογραφßα, που συνοδεýεται απü χÜρτεò και φωτογραφßεò. αυδεντικÝò ττηγÝò (κεßμενα και εικüνεò). σýντομα βιογραφικÜ στοιχεßα για προσωττικüτητεò τηò εποχÞò του ΓΚÜντι. βιβλιογραφßα, καταλüγουò δικτυακþν τüπων και ττηγþν. λετπομερÝò χρονολüγιο, γλωσσÜρι και ευρετÞριο.

Απü την ßδια σεφÜ κυιòλοφοροýν:. Αδüλφοò Χßτλερ. ΜÜρτιν ΔοýOερ Κιγκο Βλαντιμßρ 'Ιλιτò ΔÝνιν. IωσÞψ ΣτÜλιν. Τσε ΓκεβÜρα

ι||||ιι ι[ι