Το Γλωσσικό Μάθημα

Δρ. Νικόλαος Μάνεσης

1

Επικοινωνία

• nmanesis@otenet.gr

• nmanesis.blogspot.com

• Τηλ. 6976560311

2

Μοντέλα Γλωσσικής διδασκαλίας

• Το Παραδοσιακό Μοντέλο

• Το Δομικό Μοντέλο

• Το Επικοινωνιακό Μοντέλο

3

Το παραδοσιακό μοντέλο

• Κατοχή μορφολογίας μαζί με σχετικούς κανόνες και εξαιρέσεις (μηχανική γνώση γραμματικών κανόνων).

• Δε διαθέτει θεωρητική βάση (γλωσσολογική, παιδαγωγική). Συνιστά προϊόν μακρόχρονης ενασχόλησης με εμπειρική διαμόρφωση συνταγών και τεχνικών διδασκαλίας ρυθμιστικού τύπου.

• Εστίαση ενδιαφέροντος στη λέξη και στην παραδειγματική διάσταση της γλώσσας (λεξιλόγιο, γραμματική).

• Πρόσληψη μεταγλωσσικού χαρακτήρα διδασκαλίας (άσκηση μαθητών «για τη γλώσσα» και όχι στη χρήση της).

• Αξιολόγηση γλωσσικής επάρκειας μαθητών ως προς την τυπική γνώση γλωσσικών αρχών και κανόνων).

4

Παραδείγματα στο παραδοσιακό μοντέλο

• Να κλιθούν τα ονόματα: ο αγώνας και ο κλητήρας

• Να σχηματίσετε τη γενική του ενικού των θηλυκών: η διαίρεση, η ειδοποίηση, η είσπραξη, η εντύπωση, η έπαυλη, η επίσκεψη, η θέληση, η κατάληψη, η όρεξη, η όσφρηση.

• Να σχηματίσετε τον παθητικό αόριστο των ρημάτων: ντύνομαι, διορθώνομαι, ιδρύομαι, ράβομαι, εγκαταλείπομαι, μπλέκομαι, δέχομαι, βάφομαι, φυλάγομαι, φέρνομαι ( Σχολ. Γραμμ. Δ. Κώτσιρα – Δ.Μάγου).

5

Το δομικό μοντέλο• Έμφαση στη χρήση της γλώσσας. Μέσα από την εντατική

άσκηση και τη συχνή επανάληψη προτύπων φράσεων και υποδειγματικών δομών οι μαθητές, διαισθητικά, θα οδηγηθούν στη συστηματοποίηση των γλωσσικών ερεθισμάτων και στη δημιουργική παραγωγή λόγου.

• Εστίαση ενδιαφέροντος στη διαδικασία πρόσληψης και παραγωγής γραμματικά ορθών προτάσεων/δομών χωρίς να συνυπολογίζεται το επικοινωνιακό, πολιτισμικό, βιωματικό φορτίο της γλώσσας.

• Η φιλοσοφία του μοντέλου είναι επηρεασμένη από τη συμπεριφοριστική ψυχολογία (επανάληψη και συχνή χρήση προτασιακών δομών).

• Μετατόπιση ενδιαφέροντος στην πρόταση και στη συνταγματική διάσταση της γλώσσας (δεξιότητες, γλωσσική χρήση).

• Εστίαση της αξιολόγησης της γλωσσικής επάρκειας στη δυνατότητα μηχανικής εφαρμογής των αρχών του γλωσσικού συστήματος και της συγκρότησης δομημένων γραμματικών δομών (φωνητικών, μορφολογικών, συντακτικών).

6

Παραδείγματα στο δομικό μοντέλο( «Η Γλώσσα μου», τάξη Δ΄, 1984)

• Συμπληρώνω τα ουσιαστικά με τις καταλήξεις που λείπουν:Τρεις ψαρ….. Πάλεψαν σκληρά με τα κύματα.Οι εργάτ….. Ξεφόρτωσαν το φορτηγό.Οι βαρκάρ….. Έσυραν τις βάρκες στη στεριά.Οι κληματαρι…. Τύλιξαν το σπίτι.Οι φλόγ… τύλιξαν το σπίτι.

• Γράφω τις παρακάτω φράσεις στον πληθυντικό αριθμό: Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμόςΗ βροχερή μέρα Οι βροχερές μέρεςΟ θεατής παρακολουθεί ……………………Η άγνωστη γυναίκα ……………………Η σακούλα σκίστηκε ……………………Ο καφετζής της παραλίας ……………………

7

Παραδείγματα στο δομικό μοντέλο «Σκέφτομαι και γράφω»

• Συμπληρώνω με τις προσωπικές αντωνυμίες:εγώ Η Μαρία πήρε εμένα. ή Η Μαρία με πήρε.εσύ Ο θείος πήρε ………….. ή Ο θείος …. πήρε.εσείς Ο πατέρας αγαπά ………. ή Ο πατέρας …. αγαπά.

• Σκέφτομαι και γράφω (ένα από τα δύο):Ζώα που θα ΄θελα να είχα στο σπίτι μουΠώς θα ΄θελα να είναι το σπίτι μου.(ΣΤ΄, β τεύχ., κείμενο: «Σπίτι με κήπον», Καβάφης). • Σκέφτομαι και γράφω:Μια συνομιλία με τον παππού ή τη γιαγιά μου.(Γ΄τάξη, β΄ τεύχ., κείμενο: «Το αγγονάκι τουτσαγγάρη»., Ζ. Παπαντωνίου). 8

Σύγκριση των δύο μοντέλων

• Το κοινό στοιχείο στο παραδοσιακό και δομικό μοντέλο, παρά τις διαφοροποιήσεις από πλευράς φιλοσοφίας και στόχων, είναι ο περιορισμός τους σε αυστηρώς γλωσσικά πλαίσια (η γλώσσα ως γλωσσικό φαινόμενο).

• Δε εξετάζονται τα καταστασιακά δεδομένα τα οποία επηρεάζουν τα παραγόμενα μηνύματα.

• Ο περιορισμός αυτός οδηγεί αναγκαστικά σε τυποποιημένη, ουδέτερη και άχρωμη σύλληψη της γλώσσας, απογυμνωμένη από το λειτουργικό, επικοινωνιακό ή βιωματικό φορτίο.

9

Το Επικοινωνιακό Μοντέλο

• Η επικοινωνιακή προσέγγιση αντιμετωπίζει τη γλώσσα ως ένα ευρύτατο φαινόμενο στο οποίο περιλαμβάνεται τόσο η συνταγματική και η παραδειγματική διάστασή της, όσο και το καταστασιακό περιβάλλον ή περίσταση επικοινωνίας (εξω-γλωσσικά δεδομένα και συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιείται το επικοινωνιακό γεγονός).

• Η γλώσσα αντιμετωπίζεται ως Αντικείμενο και Μέσο

10

ΓΛΩΣΣΑ

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΔΙΑΣΤΑΣΗ

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΙΚΗΔΙΑΣΤΑΣΗ

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣΠΡΟΣΛΗΠΤΙΚΕΣ - ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ

ΓΛΩΣΣΙΚΗ

ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ - ΓΝΩΣΕΙΣ

Ακρόαση Ομιλία

Ανάγνωση Γραφή Λεξιλόγιο Γραμματική

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΧΡΗΣΗ

ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ11

προφ

ορ.

&

προφ

ορ.

&

γρα

πός

γρα

πός

λόγος

λόγος

ΓΛΩΣΣΑ

Συνταγματική Περίσταση Παραδειγματική

Διάσταση Επικοινωνίας Διάσταση

12

Περίσταση επικοινωνίας

1. Οι συνομιλητές (κοινωνικά χαρακτηριστικά, ηλικία, διαπροσωπικές σχέσεις).

2. Το περιβάλλον (φυσικός και κοινωνικός χώρος).

3. Ο σκοπός (ή ο στόχος) της επικοινωνίας (τυπικές ή άτυπες συναντήσεις).

4. Το θέμα της επικοινωνίας και η σχέση των συνομιλητών μ΄ αυτό.

5. Ο τρόπος της επικοινωνίας και η μορφή του μηνύματος ( προφορικό ή γραπτό, δια ζώσης, τηλεφώνου, Η/Υ, είδος γραπτού κειμένου). 13

Διαμόρφωση Επικοινωνιακής Περίστασης

• Αφετηρία η διδασκαλία των ξένων γλωσσών.• Απάντηση στο ερώτημα: για ποιο λόγο χρησιμοποιούν οι

ομιλητές τη γλώσσα; - Για να επικοινωνούν, δηλαδή: Να θέτουν ερωτήσεις Να ζητούν πληροφορίες Να εκφράζουν ευχαριστίες, παράπονα, δυσαρέσκεια Να διατυπώνουν απόψεις Να εκφράζουν συναισθήματα Να περιγράφουν πρόσωπα, πράγματα, καταστάσεις Να προτρέπουν, να διατάζουν, να προειδοποιούν κ.λ.π.

14

Η Γλωσσική Προσέγγιση των Νέων Εγχειριδίων

• Η γραμματική ως μέσον (με ποιες γραμματικές δομές πραγματώνεται η κάθε επιμέρους λειτουργία).

• Σχέση γλωσσικών λειτουργιών με περίσταση επικοινωνίας.

• Ο μαθητής είναι Ομιλητής και Ακροατής.

• Βασικός στόχος της διδασκαλίας της γλώσσας είναι ο μαθητής να επικοινωνεί αποτελεσματικά σε ποικίλες περιστάσεις επικοινωνίας που εμφανίζονται στη ζωή του.

• Τα νέα εγχειρίδια Γλώσσας ακολουθούν τις βασικές αρχές του γραμματισμού με βάση τα κειμενικά είδη και την επικοινωνιακή προσέγγιση όπως αυτές υπαγορεύονται από το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών

15

Η Γλωσσική Προσέγγιση των Νέων Εγχειριδίων

• Το παιδί διδάσκεται τη γλώσσα για να εκτελεί αποτελεσματικά γλωσσικές πράξεις (να ζητήσει ή να δώσει μια πληροφορία, να ζητήσει συγγνώμη, να πείσει το συνομιλητή του να σκέφτεται και να ενεργεί διαφορετικά από πριν).

• Η επικοινωνία πραγματοποιείται συνήθως μέσα από κείμενα, προφορικά ή γραπτά (να κατανοεί τα κείμενα των άλλων αλλά και να παράγει κείμενα κατανοητά από τους άλλους).

• Ο μαθητής πρέπει να επεξεργαστεί μία ποικιλία κειμένων τα οποία συναντά ή θα συναντήσει στο άμεσο ή ευρύτερο περιβάλλον του (Λογοτεχνικά, εγκυκλοπαιδικά, ενημερωτικά, πληροφοριακά, ημερολογιακά, ειδησεογραφικά, χρηστικά κείμενα).

• Σύμφωνα με το ΑΠΣ, τα κείμενα αυτά καλύπτουν τα συνηθέστερα είδη λόγου: αναφορικού (αφήγηση, περιγραφή, ανακοίνωση) και του κατευθυντικού (πρόσκληση, οδηγία, επιχειρηματολογία).

16

Η Γλωσσική Προσέγγιση των Νέων Εγχειριδίων

• Ο αναφορικός λόγος αναπαριστά πρόσωπα, πράγματα, συμβάντα και καταστάσεις. Αυτή η αναφορά έχει τη μορφή περιγραφής, αφήγησης, ανακοίνωσης.

• Ο κατευθυντικός λόγος παράγεται με στόχο να οδηγήσει τον ακροατή ή τον αναγνώστη σε ορισμένη ενέργεια, συμπεριφορά ή αντίληψη και πραγματώνεται ως πρόσκληση, οδηγία,

επιχειρηματολογία.17

Η διδασκαλία της Γλώσσας

• Διδάσκοντας γλώσσα διδάσκουμε τη δομή της σε τρία επίπεδα:

• γραμματική της λέξης (λεξιλόγιο, παραδοσιακή γραμματική)

• γραμματική της πρότασης (συντακτικό)

• γραμματική του κειμένου και της επικοινωνίας (πότε μια σειρά προτάσεων συγκροτεί κείμενο)

18

Το διδακτικό υλικό αποτελεί δίκτυο

Το Διδακτικό δίκτυο έντυπου και ηλεκτρονικού εκπαιδευτικού υλικού του Γλωσσικού μαθήματος στο δημοτικό σχολείο:

19

Βιβλίο δασκάλου

Βιβλίο μαθητή

Γραμματική

Ανθολόγιο Λογισμικό

Λεξικό

Τετράδιο εργασιών

Η Γραμματική

• Στόχος δεν είναι να μαθαίνουμε απέξω έναν κανόνα, αλλά να καταστεί ικανός ο μαθητής να μιλά και να γράφει ορθά την ίδια τη γλώσσα, να τη χρησιμοποιεί δηλαδή ως εργαλείο επικοινωνίας και μάθησης.

• Στόχος είναι να αντιληφθούν οι μαθητές τη δομή της γλώσσας διαισθητικά, μέσα από άφθονα παραδείγματα, με απώτερο σκοπό να τη χρησιμοποιούν αποτελεσματικά κατά την επικοινωνία.

• Στο βιβλίο ο τρόπος συνειδητοποίησης του γραμματικού κανόνα είναι πάντα επαγωγικός: δίνονται παραδείγματα τα οποία καλείται ο μαθητής να παρατηρήσει, προκειμένου στη συνέχεια να εξαγάγει - και ενίοτε να διατυπώσει - μόνος του τον κανόνα. Έτσι, αφενός δεν παρέχεται έτοιμη γνώση και αφετέρου ο μαθητής κατανοεί το γραμματικό φαινόμενο χωρίς να χρειάζεται να αποστηθίσει μηχανικά ένα γραμματικό κανόνα.

• Οι ασκήσεις να μη ζητούν αυθαίρετα από τα παιδιά να συμπληρώσουν ένα κενό ή να απαντήσουν σε μια ερώτηση, αλλά να είναι λειτουργικά ενταγμένες στην πλοκή του βιβλίου, στην οποία τα παιδιά να συμμετέχουν μέσα από το ξετύλιγμα του σεναρίου κάθε ενότητας. Παράλληλα, πρέπει να αντιστοιχούν και αυτές σε όσο το δυνατόν πιο αυθεντικές περιστάσεις επικοινωνία.

20

Προφορικός και γραπτός λόγος

• Ο προφορικός λόγος έχει προτεραιότητα έναντι του γραπτού και για το λόγο αυτόν πρέπει να καλλιεργείται στον ίδιο τουλάχιστον βαθμό με το γραπτό στα γλωσσικά εγχειρίδια.

• Γιατί;• ο προφορικός λόγος προηγείται του γραπτού και ο δεύτερος

χτίζεται πάνω στις δομές του πρώτου• καθημερινά χρησιμοποιούμε συχνότερα τον προφορικό

παρά το γραπτό λόγο, προκειμένου να επικοινωνήσουμε.

21

Δραστηριότητες παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου

• Βασικός στόχος των δραστηριοτήτων επεξεργασίας του κειμένου και

κυρίως στο επίπεδο της δομής του είναι η παραγωγή προφορικού και

γραπτού λόγου από τους μαθητές.

• Η παραγωγή λόγου γίνεται υπό καθοδήγηση μέσα από ένα σύνολο

ερωτήσεων που αναφέρονται στα χαρακτηριστικά κάθε κειμενικού

είδους και περιέχονται συνήθως σε συννεφάκια .

• Η καθοδήγηση θα πρέπει να είναι φθίνουσα, ώστε ο μαθητής να είναι

(σταδιακά και κατά το δυνατόν) σε θέση να ελέγχει ο ίδιος το

γραπτό και τον προφορικό του λόγο.

22

Είδη Εγγραμματισμού

• Γλωσσικός εγγραμματισμός (κατανόηση και παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου, επικοινωνία, γλωσσικές δεξιότητες).

• Επιστημονικός εγγραμματισμός (άσκηση σε επιστημονικές δεξιότητες – διαδικασίες: παρατήρηση, περιγραφή, σύγκριση, υποθέσεις, σχεδιασμός έρευνας, χρήση πηγών & χρήση επιστημονικών εννοιών).

• Μεταγνωστικός εγγραμματισμός (επιλογή στρατηγικών για επίλυση προβλημάτων και αυτοδιόρθωση).

• Εγγραμματισμός στις κοινωνικές δεξιότητες (εργασία σε ομάδες, επικοινωνία).

23

24

Η καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας

• Σκοπός: Η εξοικείωση του μαθητή με το βιβλίο και την ανάγνωση και η σταδιακή εδραίωση μιας φιλικής σχέσης του με το λογοτεχνικό βιβλίο

• Στόχοι• καλλιέργεια αναγνωστικής απόλαυσης• άσκηση της δεξιότητας της προσεκτικής ακρόασης και ως εκ τούτου

πρόληψη φαινομένων διάσπασης προσοχής, όταν δεν οφείλεται σε παθογόνα αίτια, που είναι πολύ συχνή στις μικρές τάξεις του δημοτικού σχολείου

• καλλιέργεια δεξιότητας αναδιήγησης ιστοριών, συναισθημάτων ή καταστάσεων

• ανάπτυξη κατανόησης κειμένου• ανάπτυξη συνεργατικής ικανότητας• ανάπτυξη επικοινωνιακής ικανότητας• ανάπτυξη αφηγηματική ικανότητα• εξοικείωση με τη λειτουργία ομάδων• δημιουργία κλίματος συντροφικότητας και δημιουργικότητας μέσα στην

τάξη, η οποία σταματά να αποτελεί ένα άθροισμα μεμονωμένων μαθητών αλλά γίνεται μια «κοινότητα αναγνωστών»

Το κειμενικό είδος της περιγραφής

• Η περιγραφή είναι το πιο διαδεδομένο είδος λόγου που καθιστά δυνατή την κατηγοριοποίηση πλήθους εμπειριών και αποτελεί βασική κειμενική δεξιότητα που αποκτά το παιδί αρκετά νωρίς.

• Η περιγραφή χρησιμοποιείται όταν περιγράφουμε πρόσωπα, ζώα, πράγματα ή τοποθεσίες, όταν σκιαγραφούμε την προσωπικότητα του ήρωα μιας ιστορίας.

• Αν και η σειρά διαδοχής, δηλαδή η δομή, των γνωρισμάτων του κειμενικού είδους της περιγραφής ποικίλλει, στην αρχή συνήθως ονομάζει κανείς αυτό που πρόκειται να περιγράψει, έπειτα προσπαθεί να το κατηγοριοποιήσει, κατόπιν αναφέρεται στα μέρη και τα χαρακτηριστικά του, στη συμπεριφορά, στη λειτουργία του κ.ο.κ

25

Το κειμενικό είδος της περιγραφής

Τα περιγραφικά κείμενα αναπτύσσονται γύρω από τον άξονα της συσχέτισης

στο χώρο των στοιχείων που περιγράφονται.

Απαντά σε ερωτήματα του τύπου: • τι είναι το Χ αντικείμενο, φαινόμενο ή κατάσταση

• ποια είναι τα στοιχεία που το συγκροτούν

• πώς οργανώνεται στο χώρο

• ποια μέθοδο ακολουθεί η οργάνωσή του.

Η συσχέτιση αυτή δηλώνεται γλωσσικά με τη χρήση:

• επιρρηματικών φράσεων που δηλώνουν τόπο

• του ενεστώτα

• της παρατακτικής σύνδεσης

• ρημάτων που δηλώνουν αίσθηση

• επιθέτων 26

Η γραμματική της περιγραφής

• Στους ορισμούς ή στην περιγραφή των μόνιμων χαρακτηριστικών αυτού που περιγράφουμε χρησιμοποιείται ο ρηματικός ενεστωτικός χρόνος.

• Τα ρήματα σχέσης, είμαι και έχω, χρησιμοποιούνται, όταν κατηγοριοποιούμε και περιγράφουμε την εμφάνιση/ιδιότητες και τα μέρη/λειτουργίες. Π. χ. Το δωμάτιό μου είναι ευρύχωρο. Έχει μεγάλα φωτεινά παράθυρα.

• Τα ρήματα δράσης, είναι απαραίτητα όταν περιγράφονται συμπεριφορές, συνήθειες και λειτουργίες π.χ. Τα μικρά, όταν σπάσουν τα αυγά τους και βγουν από αυτά, σέρνονται προς το νερό.

• Στην περιγραφή είναι χαρακτηριστική η λειτουργία του επιθέτου. Το επίθετο περιγράφει το ουσιαστικό που προσδιορίζει, αποδίδοντάς του χαρακτηριστικά και ιδιότητες.

• Στην περιγραφή χώρου, οι μαθητές πρέπει να εξοικειώνονται με τις λέξεις οι οποίες προσανατολίζουν τον αναγνώστη στο χώρο που περιγράφεται (τοπικά επιρρήματα, επιρρηματικοί προσδιορισμοί τόπου).

• Οι αντωνυμίες συντελούν στον τρόπο με τον οποίο εισάγεται η νέα πληροφορία, διατηρείται και επεκτείνεται στο κείμενο, π.χ. Το κέλυφος προστατεύει το μαλακό μέρος του σώματος. Αυτό αποτελείται από ένα ραχιαίο τμήμα. 27

Δραστηριότητες αξιολόγησης

• Η διαδικασία παραγωγής κειμένου συνοδεύεται και ολοκληρώνεται με την διαδικασία της αξιολόγησης η οποία πρωτίστως έχει τη μορφή της αυτοαξιολόγησης.

• Επειδή αυτή η διαδικασία είναι ιδιαιτέρως απαιτητική, οι μαθητές, χρειάζονται συγκεκριμένη καθοδήγηση, η οποία αναφέρεται με σαφήνεια στο Α.Π. (ΦΕΚ 303/13-3-03, σ. 3743-3744 και 3775-3777) και ονομάζεται καθοδηγούμενη αυτοαξιολόγηση.

• Η καθοδήγηση προσφέρεται από ένα σύνολο ερωτήσεων σε πίνακες που αναφέρονται στα κριτήρια ποιότητας του λόγου και υπενθυμίζουν στους μαθητές τα στοιχεία που θα πρέπει να εμπεριέχονται στο κείμενο που κάθε φορά παράγουν.

28

Δραστηριότητες αξιολόγησης / Κριτήρια

– Κειμενικά – Γραμματικά – Ορθογραφικά – Λεξιλογικά – Αισθητικά

Στα πλαίσια αυτής της αξιολόγησης, οι μαθητές μπορούν ναθέσουν γενικότερα ερωτήματα όπως αν πέτυχαν το σκοπό τουςή αν θεωρούν ότι το κείμενό τους θα αρέσει στους συμμαθητέςτους. Διόρθωση κειμένου στα διάφορα επίπεδα της γλωσσικήςανάλυσης (ορθογραφικό, μορφολογικό, συντακτικό, λεξιλογικό,κειμενικής συνοχής) που περιλαμβάνει εντοπισμό, διόρθωσηκαι εξήγηση των λαθών.

29

Στόχος

• Οι μαθητές να γίνουν υπεύθυνοι για το λόγο που παράγουν από τον σχεδιασμό μέχρι και τη διόρθωσή του.

• Να αναπτύξουν, οι ίδιοι, κριτήρια ποιότητας λόγου που θα είναι ικανοί να χρησιμοποιήσουν αυθόρμητα κάθε φορά που θα παράγουν λόγο.

30

Κριτήρια που αφορούν στο κείμενο

• Εμφάνιση κειμένου

• Χρήση λεξιλογίου

• Εφαρμογή συντακτικών και γραμματικών κανόνων

• Σωστή κεφαλαιοποίηση και στίξη

• Χρήση άλλων σημείων στίξης

• Σωστή σύνδεση προτάσεων

• Κατασκευή / ανάπτυξη παραγράφου

• Μορφοποίηση παραγράφου

• Οργάνωση (ροή) ολόκληρου του κειμένου

• Δημιουργικότητα του συντάκτη 31

Κριτήρια που αφορούν στη διαδικασία• Κατανόηση του θέματος

• Καταιγισμός ιδεών

• Αξιολόγηση ιδεών

• Οργάνωση ιδεών

• Προετοιμασία ενός σκελετού του κειμένου

• Χρήση βοηθημάτων

• Δεύτερη ανάγνωση

• Διόρθωση σε λέξεις, γραμματική, λεξικό

• Διόρθωση στο νόημα και την παρουσίαση του θέματος 32

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑΑΠΟ ΤΑ ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ

33

Ερωτήσεις που σκιαγραφούν τα βασικά σημεία δομής ενός συγκεκριμένου είδους

κειμένου

π.χ. περιγραφή κτίσματος ερωτήσεις κατανόησης κειμένου

34

35

36

37

38

Σας ευχαριστώ!!!

• Το υλικό της παρουσίασης στηρίχθηκε μεταξύ άλλων στο επιμορφωτικό υλικό, στα πλαίσια της Πράξης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου «Ταχύρρυθμα Επιμορφωτικά Προγράμματα των Εκπαιδευτικών Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης στα Νέα Διδακτικά Πακέτα» το Σεπτέμβριο 2006 και 2007

39