O > i6 .

15/F. t. Q^S.DISSERTATIO ACADEMICA,

DE

CLADEFABIORUM.

Quam,Conßntiente Ampliß,Senatu Philo/oph.

In Regia, Academia, TDpfahenfi,P R AiS ID Ε

V1R0CELEBERRIMO,

Mag. Ρ Ε T R ΟEKERMAN,

Eloquent. PROFESSORE Reg. & Ordin,PROGRADU,

Publica bonorum difquifitioni modeftefubmittitAlumnus Regius, ,

JOHANNES GUMER,SMOLANDUS.

In Auditor. Carolino Maj. die 16 Maji,Anni MDCCXLIII.

Horis, ante meridiem^jolitis.

UPSAEUE impreflä.

VIRO Ådmodum endo atque frzciarißimo,MagNICOL COLLIANDRO.PASTOR! in Elghuk meritiffimo, & adjacentis

diftri£tus PRPEPOSITO adcuratiffimo.

VIRO Admod. Reverendo atque Rrzclarijjlmo,Mag.SVENONI MALMERO,

PSTPOSITO ac PASTORI ia Nottebjckvigilantiiiimo.

VIRO Rl'urimum Reverendo atque Rrteclariffimo^Mag. LAURENT· SJSSSaoi/PASTOR! in Forsheda, Bredaryd & Thorikinge

meritiffimo..

PROÄdOlORIBZlS ac FAmORlROS

IN pigntis gratiffimi aiiimi ob Mniimera Veßrarbeneficia, Nominibus Veflris leviffimas haice lucu«piatis easdem, humillimus oro , qua me ipffim femperVefirorumque omniumincolumitate fida nuncupare vo-

Admodum Riurimum Reverendorum ac

Cultor ob fei·*

JOHAN»

VTRÖ Aämoä. Reverendo atque früchviJJiiM-,Mag CAROL. T1LIANDRO,Eccleiix Jnnecopeniis PASTORI digniiiimo, Vici-nique diitriTus PRA3POSITO vigilantifiimo, RegimeibidemScholz Trivialis INSPECTORI adcuratiiiimo.

VIRO Admodum Reverendo atque PraeclarißtmoMag. ANDERE WIESEL,

Eccleiiarum, quae Deo colliguntur, in Moheda,öhr 8eAneboda, PASTORI digniiiimo, & Territorii Al-

böeniis PRAEPOSITO adciiratiilimo.VIRO PrxclariJJtmo,

Mag.JOSEPHO KIELLMAN,Graecse Linguse in Reg.GymnaCWegiion.LECTO^

RI meritiiiimo, Coniiilorii ADSESSORIdexterrimo.

ut certisßrnis, itct Aternum colencUsj fafpiciendis*

Patroni Opttmi, niillo non tempore, in me co3IataTbrationes Academicas dicare volui, debui. Sed exci-excipere confueviitis, fronte mitiffima. Pro Veftrmta nunquam deiiftet,PrzdariJJmorwn NOMINUM VESTRORUM

vantiflTmusGuMeRk

SLOTTS - BOKHÅLLARENOCH

RÅD M A N NENUti Upfala Stad,

Adel och Hbgacktad,Herr NILS KYRONIÜS,

Min Högtärade Gynnare.

Min tanke år ei nu, at råttlig fkildra afDen gunit, Herr Rådmanen mig fa ymnigt täcktsbewifa

I jnånga år, och den på tjenligt fått at prifa:Wirt fkulle dermed fnart min talkånit gå i qwaf.Mit upfåt endaft år, at kunna hår framte

Et prof af wördfamt finn3 för al årtedder mödaOch godhet itor. Tils jag hån famkats bland the döda,

Skal framgent man hos mig en tackfam hog få fe.Tag då benåget up, Herr Rådman, jag högt ber

En ringa finnets tolk: af mig fkal troget önikas,At Eder wålgång må, fom Lager, ftådfe grönikas:

Thetmången, jemte mig, fulbordat gerna fer.Adel och Hogacktad

HERR SLOTTS-BOKHÅLLARENSOCH

RÅDMANNENS >

ödmjuke tjenareJohan. GuMés.

ömåtfam imperium, inde ab in-2( ;t a, n u xis magnisque implici»nun iuξfTe bellis, &quo, adcre-icente äétätesj potentius, hoc plu-rii/us. inviiius, ex hiiioria illorumt oti o um certo quilibet colligerepoteft. Non igitur tantopere mi-randum, fi eo, per fortuna; nunc

laetiorem, nunc triiliorem faciem fuerit deventum, utquatuor gentes prope vicinse, Volfciputa, ÄquiVejen-tesque, quibuscum Etrufci, non tam amore Vejentumexcitati, quam odio, quo in Romanum nomen acerbif-fimo ferebantur , fe conjunxete, uno eodemque anno*-populum hunc Latialem bello adgreiTuri. Ita hac de reDionyfius HalicarnaiTeus a): Lucio EEmilio, Caj9 SercilioConfulibus, (annus erat 276) Romarn riuntiatum <7?, Vol-fcos & JEquos dc Romanis .una invadendis pa&os, in a-grum Romanum propediem irrupturos. Nec falfus eratnuntius: vam utrique, opimone citius, eduBis copiis ,proximos fibi agros yaflabant, rati Romanos & Etru¬fcis oppugnandis &fibi repellendis non före pares. RurLus

A cdiumte

a ) O ( Hfraliunde nuntiabatur totam Etruriam in beUum confpiraffe>totnmunesque fuppetias Vejentibus dccrevifje. Confwe-vant enim ad eorum opem Vejentes, quum fuis viribustxfcindere caflellum non poffent j obfeerantes per cognatio*nem & amieitiam totque bella communibus aufpiciis geflaut borwn omnium memores , hello fejuvarent contra po-pulum Romanum: quippe qui pro tota Etruria oppofiti ,manans a Roma bellum, objeBu fuo, a cunBis populärt-bus repellerent. Quibus rationibus Etrufci perfuaß, pro-miferunt eis, quantum petebant, auxiliarem exercitum.PoiTent quidem hoec mala, ab hoftibus intentata, figni-ficandis adverfis Romanorum fatis fufficere: quis enimnon videt, ibi multa circumfpedione muitaque cura o-pus effe, quatuor hoftes, fat prsepotentes, conjurata vel-uti vi, ubi laceiTunt, adoriuntur, adque portas urbisadftant. Sed, quod luduofiflimum erat, internis fimulrixis atque diflidiis , quibus triftius nihil, nihilque pe-ililentius in civitate unquam exeogitari poteit, usque-quaque refertiffima erat tum respublica Romana. Milites,quorum manibus , fide ac induiiria, defiderata de hoili-bus vidoria reportaretur, imperatoribus dido non au-dientes, fub ipfo conflidu, preelio difeeffere. Haecfingula non reticet Livius proximo hello, inquit, inipfa acte, in ipfo certamine, confenfu exercitus traditamultro viBoriam viciis JEquis: figna deferta, imperato-rem in acte reliBum, injujfu in caftra reditum. HincConfules Romani, ut pergit idem c) nihil prxterea aliud,,quam fuas vires, fua arma howebant, memoria pejßimiproximo hello terrebantur, nerem committerent eo, ubidu<e fimul actes timend<e effent. Subditi ipfi Legi agra¬ria , cujus audor Cafiius , infenfiilimi, varios, eosqueperniciofos, excitavere motus. Hinc Fabia gens, cuieurse cordiqise erat publica falus fecuritasque, quo alios,fuo exemplo, ad amorem in patriam concordiamque fti-

J11U-

)ο ( η·- 8mularet-, infelici licet fucceiTu , de quo infra, bellum ,

privato fumtu opibusque, adverfus Vejentes fuföepit. E~gregie hane eandem rem , ut multa, tangit Livius d)fabia gens fenatum adit: conful pro gente loquitur: ajji-duo magis, quam magnoprffidio , ut fcitis, Patres Con-fcripti, bellum Vejens eget. Vos aliabeüa curate : Farbios hoftes Vejentibus date. AuEtoresfumus, tutam ibi marjeftatem Romani nominisfore. Noftrum id nobis, velutja-miliare, bellum, Fabiß privato fumtu, gerere in animo efl.■Respublica & milite illic pecunia vacet. Hujus veroFabizG entis Claäem, triiliffimo belli fufcepti exitumemo-rabilem,B. L. ut benigne interpretetur, eil, quod non mi-iius mente, quam calamo, reverentise pleno, rogamus.

a) IJb. IX. Cap. iß. b) Lib. II. C. 44. c) Lib. ILCap. 4J. d) Lib. II. Cap. 47.

j. n.Gentem Fabiorum cognomen fuum ex re ruflica,

nempe a Fabarum fatione, accepiiTe, adflruere non du-bitamus. Sicut & alii haud inferioris fortis viri, Cice¬rones, Pifones, Lentuli, Agricolae, ob ciceres, pifa,lentes, agrorumque eulturam, generofum familias nomenobtinuere. Sunt, fateor, qui Fabios zfodiendo, eo quodper foffas venandi morem induxerunt, Fodios primum ,

poilea Fabios didos fuiile, ilatuant. Sed hane fenten-tiam tanto minus noilram facimus, quanto brevlor adveram nominis originem inveniendam nobis via datur·Kötum quippe eft, veterum Romanorum prsecipuas di-vitias opesque in agris conftitiffe; unde fequitur, eoSmaximam in iis collocaiTe operam, & ejusmodi res lu-bentiflime tradaiTe, quas agris concrederent, quo ex fa-tis frudus haurirent uberrimos. Pörro habuit haec fa-miliafexprascipue ftirpes, quarum Prima eil, qui Vibu-ianiy (a Vibone forfan oppido, quod in Brutiis condi-ditHercules) didi.Hinc Poetse a) Herculei dicuritur:

A ζ pri*

* HR ) o ( S«.privataque caflra penates

Herculei implevere, domo (admirabile) ab umPatritius junäis exercitus ibat in armis,

iAltera eorum, qui Ambufli (audore Fefto, a FabioEburno,■quodfulmineambuilusiitj. Tertia, qui Maximi a Q. Fa-feio, qui judice Livio b) ideo Maximus didus,quodfimul■foncorditf caußafmulne Immillimorum inmanu comitia ef•fent, omnemjorenfem turbam excretam in quatuor tribusxonjecitj urbanasque eas appellavit. Adeoque eam rem ac-teptam gratis animis, ut Maximi cognomen, quod totvifforiis non pepererat, hac ordinum temperatione pare-ret. Quarta, qui Piäores, a Ql Fabio, C. F. qui pri¬mus tedem falutis pinxit, vid. PJinius c). Quinta, quiButeones: Poflrema eorum, qui Dorfones nominati funt.Et hasc Fabia gens iis virtutibus inftruda ac munita fem¬per fuit, ut non pauci eorum fumma munia bonoresquean civitate Romana confequerentur. A Iii confulatum te-oiuerunt; al ii interreges creati Fint; alii tribuni mihturnplebisque, nonnulli Magiftri Equitum, Praefedi urbis ,.Pontibcis Maximi, multi Proconfulis, iEdilis Curulis,Decemviri muneribus funt defundi. Et dubito , an ho-noratior apud Romanos unquam fuerit titulus, quem ul-kjshorum aut non ambierit, aut non reapfe fuftinuerit.

a) SiHus Jtalicus Lib. VII. b) Lib. IX. Cap. Af.0 Lib. XXXV. Cap. 4.

§. IIL·Fortitudinis bellicse exempla pnebet ferae ha;c Fabia

gens pofteritati magnp commendanda opere. Nam, quan-tumvis pauci, pro falute totius populi Romani, cum Ve-jentibus dimicare non detredavere. Non deterrebat eosmuititudo hoftium; nec, quod mireris, audebant Ve-jentes Fabios opprobriis addcere, cum tarnen antea Ro¬manos innnitis contumeiiis exagita/lent; quippe quodlvidebant eos in pugnam fpei irarumque ire plenifllmos.

Adef

4M ) c ( Mt sÄdeo vero fortes ac ftrenui fuere , ut quilibet eoruraivel Praetoris nomine excelientiflimi dignus judicaretuxvHinc eleganter Ovidius ö);

Egreditur caftris miles generofus ab isdemΕ qujs tiux fieri quilibet aptus erat.

St Sicilius Italicus b):Nofce Fabios certamine ab um. \

Vejentwn populi violata pace ?iegabant 1Acceptare jugum, ac vicino Marte ferebantAd portas bellum.

Tantum vero periculum vix unquam fuiiTent adituri, ni·*ii amore patriae du&i, publicam tranquillitatem uniusgentis vitae praeoptaffent. Satis nervofe Livius r) deeorum amore loquitur: manat tota urbe rurnor, familiamunam fubiijjé civitatis onus. Vejens bellum in privatumcuram , in privata armaverfum. Et Poeta d):

Una domis vires & onus fufceperat urbisj, Sumimt gentiles arma profejjä manus.

Hinc non mirandum, cur ingentes gratice illis aétae ilnt*cur Fabios ad ccelum laudibus ferant, cur in templis o-culisque Deorum voveaiit precenturque, ut illud agmenfelix fauitumque mittatur, ut fofpites brevi in patriamad parentes redeant ac reiiituantur. Fateor equidem o-mnes- in republica cives , in communi prsefertim calami-taite , obfcri&os effe, ad acerbiffima quaevis pro patrifcfubeunda; mihi tarnen concedatur, necefle eit, non u-nam familiam unamque domum iolum obligari ad vi-tam pro patria profundendam. Temerarium fane &.vitiofum hoc eorum fatdum dicerem, niii Romani a*J-iis tum diftritfli fuiilent bellis, quae fatis laboris, ftu-dii fumtusque, fl feliciter expedirentur, poftularent.Neceffitatis igitur telo adaéii, Fabii, fuam reipublicae.pneclaram locarunt operam, eo majoris faciendäm, quOminori pretio condueeretur. Felix igitur civitas 3 quseI . cives

β ) ο c Η*.cives -allt, & fortes, & opibus ahundantes.

aJ Lib. Faftor. IL bj Lib. VIL c) Lib. II. C.Λο. d) Öu*V7. Lib. Faßor. II.

$. IV.Quam vellem heic hiftori® Fabian® Flum abrumpe*

re, quo Fabiinominis gloria, nonnullis infortunii ma-culis tandem infufcata, perpetuo poffet collueere ; ve¬rum, quum non boni ni hiilorici, veritatem reticere,quantumvis non omnibus illa arrideret, feriem rei quo-ad per imperatam mihi brevitatem licuerit, continuabo.Scilicet, quod dolendum, Fabiorum fortitudo pari cumprudentia non fuit conjun&a / adeoque in varia vitia,interitum illis minitantia, delapfi funt. Primum enimob continuos fucceifus, fuperbia elati, longius, quamvel opus , vel confultum erat, progrediebantur, hoili-busque contemtis, fibi, fuisque armis plus jufto con-fidebant. Hnjus rei luftuofum, fed verum perhibetteftirnonium Ovidius a):

Ecce, velut torrens, undis pluvialibus auBus,Aut nive, qu£ Zepbyro viffa tepente fluit,

Per fata perque vias fertur, nec^ ut ante folebatyRiparum claufhs margine finit aquas:

Sic Fabii latis vallem difiurfibus implentQuosque vident Λ fpernunt. -

Sed quod hoftes non armis efficere potuerunt, infidiisftruélis perfecuti funt. Unde Poéta b):

Sic iterum, ficJoepe cadunt ; ubi vincere aperteNon datur, inßdias armaque c<zca parant.

Nam ficut faepius experiebantur Vejentes, Fabios ad ra-pienda pecora, in agros paftum emifTa, admodum pro-nos fuilTe; ita greges porcorum, boum ac equorumquotidie in confoediu eorum pofuere. Nullum verq eftdubium, quin, η voluifTent, eos defendere potuifient,led fimulantes fugam, illexere Fabios ad praedam, quam

haud

<m )°( μ· thaud a-liter, ac de ccelo demifiam, acceptarunt. Hae©fsepius fa&itando hoftes, femperque Fabios a munitio-ne, ad Cremeram fada, longius proliciendo, animisillorum praeda quotidie adeo corruptis, ut, quomodofaluti fuae confulerent, ne cdgitarent quidem, no&u,locis opportunis, infidias paraverunt. Quid, quod, po-ftera etjam die, alios greges emifere, cum paucis prae-fidium tenentibus. Quod ubi cognofcerent Fabii, percolies, campos agrosque fefe diftuderunt, quo feliciusomnia pecorum genera intercluderent. Cum jam fe·curi, captis paftoribus, pecudes agitarent, undique il·Iis infidias ftruunt hoftes, eosque invadunt. Et fic fe-pti funt Fabii ingenti agmine armatorum, qui tam aFronte, quam a lateribus in eos irruunt; & quo ma¬gis hoftis inferebat, eo breviore fpatio orbem collige-re cogebantur. Heic hoitium tela aliquantifper exce-pere, usque dum hoftes eos quam vehementiffime in-fequerentur, & hi, omifta pugna, in coliem leniter e-ditum fefe reciperent. Sed non potuit hic locus tran-quillam, & ab hoftium impetu immunem, illis vitamdiu promittere ; nam Vejentes, qui verticem collis oc-cupaverant, fuperiores bello difcedebant. Et fic tan¬dem omnes ad unum Fabii, CCCYI. puta, uno diemiferrimnm in modum occidione occiii funt ac truci-dati, ad Cremeram fluvium Tufciae, quinto ab urbemilliario, & Vejis haud procul diftantem; & haec eftcaufia, cur ftragem Cremerenfem & Cannenfem con-jungat Juvenalis c), quippe exclamat:Quid Cremerae legio, ύ Cannis confumtaJuventusTot bellorum anhme ?

Ingens vero ifta clades inciderat in annum urbiseonditae CCLXXVII, diem XIII Februarii feu ipfasIdus. Qui dies propterea inter nefaftos eft rela-tus. Dies namque apud Romanos, referente A-

lex.

$ 4*1 )o(lex. ab Alex, d) duplicis juere generis; quidam fakßi& agendis rebus feHees, quidam atri triftique omine in¬fames ac nefafti habiti y quibus qliquid moliri, aut noveerei ineeptare eventus exitiqlis erat. In bis exercitum con~

Jcribere, legiones educere, manus cum boße conferere ,jponfalia inire, peregre prqficijci, aut quic niam public#,vel privatas rei moliri ineeptu fadum & exitiale cejlima-ru-it. Obfervatumjue fuit, wr qui h'öftes hello tentare,vel acies eo tempore, commttere curarenty rem innonme-dioere Vériculmi di crimenque adducerent, magno tofteaexitio conrecuto. Ejusmodi atri & infauili fuere , ut po-ilridie Calendas, Nonas, Idus &c. quibus Romani ma¬xim is cladibus & infandis contumeliis funt adfeéli. Dieig Febr. feu Idibus fadla eil clades Fabiorum, vid. Ro-fin. e) & Nieupoort /j. Dehacdie canit Ovidius^) huncin modum:

Haec fuit illa dies, />z Vejentibus arvisTer centum Fabii, eecidere duo.

Una dies Fabios ad bellum miferat omnes,Ad bellum mijfos abftulit una dies.

Fauca quoque decerpam de exitu, quem Fabii, hoc bel¬lum animofe adeo fufeipientes , Rom« habuere. Hiilo-ricorum plerique ferunt, eos infelici via a dextro Janoρort« Carmentalis, profe&os ad Cremeram filmen, ubiopportunus locus pr«iidio communiendo vifus eil, per-veniffe. H«c porta poilea fcelerata dida eil ideo, quodFabii hi, per eam egredientes, infelici preelio miferandaq;nece interfedli fuerint. Unde Romani, fuperilitionimaxime dediti, hunc egreiTum id mali , eamque fatalemcladem portendiiTe fufpicabantur Nec aliter Övidius bj:

Carmentis portß dextro via proxima fano efl,Tre ver banc noli, quisquis ess omen habet.

{illa fama refert Fabios ex tfe trecentos.Förta vacat culpa ; fed tamen omen habet e).

Sic

Sic aptid Romanos alia loca, jcelerata di<fta fuiife inve-nies, ut fceleratus vicus^ ob deteitabile facinus, ibi pa~tratum; fcelerata caftra, inquibus Drufus, intempeftivamorte prseventus, acerbo funere deceilit j fceleratuscampus, juxta Collinam portam, in quo Veftales, ince-fti damnatae, defodiebantur vivae.

a) Lib.Faflor.II. bJLibrocit. c)Satyr. II. d)Ge-nial.Dies Lib. IV.c.20. e) Antiquität.Koman.p.246. £^254.f)p- 403 & q.o£ g) Libr. Faftor. II. b) Libro citats.

V.Licet § proxima Fabios easfos, confentientibus ple-

risque fcriptorum , 306 fuiife , indica^erimus 5 nihilotamen minus non defunt , qui numerum interfe-étorum, inhacpugna, Fabiorum, ad ter centum tan-tum revocant. In his eil Eutropius a), cujus verba italeguntur: Cctfone Fabio & Tito Virginio Cojj. trecentitiobiles homincs , qui ex Fabiafamilia erant, contra Ve-jentes bellum folifujceperunt. Seneca b) nominat tre¬centot , qui hoftium incuriioni pro rep. unam domum ob«jecerant. Item: nemo trecentos Fabios viélos dicit, fedoccifos. Sic Anonymus quidam Grsecus c): Ρ'ωμαίοιςτΐξος Όυειντανύς ενςάντος πολεμχ περί τον χρέμερανΡω-μάιων ήττεΒέντων, οι τξίαχόσιοι φοίβιοι, συγγενείς άλ-λήλων οντες, επεσον. Et inter Poétas, Silius d):

Fabius, Tiryntbia proles,Ter centum memorabat avos, quos turbine MartiAbfiulit una dies, cum fors non cequä laboriFatritio Cremree maculavit fanguine ripas.Alibi: - - : -

7er centum exiliere duces , quocunque Uberet,Uno non ρavidus veniβes bello magiflro '

Sed hoc dubium, a nuper nominatis excitatum, tantominus nos de noftra fententia deturbat, .quanto plures, · ■. - · parti-

«ο ) 6 ( m*partibus noftris faventes habeamus. Hos vero & in pri-mis memorabiles, recenfere, eorumque fententias ad-ferrenon pigebit: Livium e) primopono loco, cujus ver-bahsee funt: Fabii tφ ad,urnan omnes, praßäiumque ex-pugnatum. CCCVI perijje fatis convenit. Aurelium Vi-dtorem de viris illuftribusaudiamus/') Romarn, ait, cumadverjus Vejentes bellarent, eos fibi boftes familia Fabio-rum privato nomine depojcit, ej profeäi CCCVI, duceFabio Confule, fnerunt. Poftea Alex, ab Alex. g) cumenim trecenti ej fex Fabii uno agmine inde, b. e. portaCarmentali egrefji, contra Vejentes ad Cremeram acri-ter dimicantes, ad unum procubuiffent ejc.Et ex Poétis fgepius citatus Ovidius b) :

Ter centum Fabii, ter cecidere duo.Hinc tuto colligendum efie exiftimo, numerum Fabio-rum non minorem fuifie, quam ter centum& fex.

d) Lib. I. C. ia. b) Benefic.Lib. IV. C. jo ej Lib. V.C. i. c) Ρ- loo. ιοί. d) Lib. II. ejVII. é) Lib. II. C. jo.f)Lib.XIV. e)Genial.DiesLib.ILC.C. h)Lib.Faftor.II.

f. VI.Hsec familia clariiTima, deque civitate Romana im-

mortaiiter merita, uno veluti temporis punfto, föret in-teritura , ni unus, qui per setatem puerilem arma ferrenondum poterat, domi fuiftet reli&us. UndeNafo a):Ut tarnen Herculeee fupereffent femina gentis,Credibile eft ipfos confuluijje Deos.

Flarn puer impubes, ej adhuc non utilis armis,Unus de Fabia gente rcli&us erat.

Hic adultior fa&us propagavit gentemFabiam; & licet poft¬ea tam numerofa non fuerit, virtutibus tarnen clariflimiin¬de prodiere. Inter hos merito numerandus eft QJabiusCun&ator, cujus merita in patriam, fupra quam dici pof-fit, fuere iingularia. Nobis vero, brevitatiftudentibus,unam tantummodo rem, ab eo prseclare geftam, nomi-

nare

4K > ά C Hft« fr

iiåre fufficiat. Magnus hic in pace, nec minor in bello,quod ex callido ejus invento, quo in bello adverfusHan-nibalem ufus eil, vel maxime patet. Is enim prceliicom-mittendi occafionem nunquam dedit, fed patientia fua,moraque Hannibalem quietiorem reddidit, usq; dum fu-perior bello excederet, rebus adfliftis Romanorum com-,mutatis. Praeclare itaque Ennius:

■ Onus qui nobis cunäando reftituit rem:Non ponebat enim rumores antefalutem.Ergo magis magisque niri nunc gloria daret» -

Et Ovidius b):Scilicet ut poßes olim tu, Maxime, nafci >Cui res cunBando reftituenda foret.

Fäcile idcircoi conilat, unde Cunélatoris nomen adeptusfit Cb Fabius. At qui uberiorem cupit hujus clariflimi vi-rihiiloriam, adeat Ciceronem, Plutarchum & reliquos.

a) Lib. Faflor. II. b) Lib. citato.$. VII.

Quid de gente Fabia fentiendum fit, ex iis, qua·ftri&im breviterque diiTeruimus, jintelligitur: quemad-modum eadem opera conftare exiilimaverimus, quidipiis extrema acceleraverit. Ceterum objiciet nobis quis-piam: fterilem eiTe hanc hiiloriolam, & nullos plane exca fru&us percipi? Refpondetur: quod ex alia, veri Ho¬minis, hiftoriä, capitur lucri, idem exdiac noilra pro-fluet: nempe, aliena experientia, fpeculi inilar, anteoculos nobis -ponit maculas non minus, quam venufla-tem publica* faciei, adeoque & fequendorum, & fugien-dorum in vita communi, fidam agit magiilram. Ideminhiiloriam Fabiorum, Romanae particulam, adprimeconvenit. Scilicet docet htec, bella caute eiTe fufcipien-da, iufcepta cautius gerenda, fi votis refpondebit belliexitus , qui in ancipiti eil, ut plurimum , loco. Prius,quid noilrivaleanthumeri, diligenter exploxabimus, quam

alios

ré 4K jo( ti*alios in oertamen nobiscum provocemus: fieri namquefacilepoteft, ut, noftris viribus confidendo nimium, fpi-ritusque altiores fumendo, fortunae, hoftibus faventioriac plus patrocinanti, praeter opinionem, fuccumbamus.In belli cauftas adparatumque non meum jam e/t inquire-re: fanior Politica, ad regulas Juris Naturalis, rationis-que in qualibet republica, flatus, conformata, clariffimecommonftrabit, quid cirea bellum liceat, quid non ? Idinterim dico, quemadmodum in aliis rebus gravioribus;ka in hae permagnam requiri eircumfpedionem. In pri-mis cavendum, ne, jada femel belli alea , fernere deftatione noftra deeed-amus, neve, intempeftiva habendipraedteve cupiditate incenfi, ipfum (ξγω negligamus. Lau-dandi funt Fabii, quippe qui pro patriae falute arma ca-pere norn grave duxerunt: ineo vero culpaodi, quod fibinon temperav.erint,quominus objeda peeora infedarentur,nihil fubeffe doli credentes. Quo fadum eft, ut inagroslonge lateque difperfi, multitudine hoilium circumiren-tur, trucidarentur, coniilio magis, quam armis devidi.Hinc veritas elucet faluberrimi, quod Athenienfibus o-km declit Themiftoples , monki., univerßs eße boftibuspares, di/perfos perituras a). Sie invida alioquin armahoftium iiifidiis haud raro cedunt: fic füis viribus,ihomines, plus jufto indulgentes, fpem ingentem

de reportanda vidoria, conceptam, turpiilimefallunt, difperdunt.

aj Com, Nep. vita Tbemifl. Cap. IV.X £>♦ G.